Ziya Gokalp-Turk Toresi.pdf

KÜLTÜR BAKANLIĞI Ziya Gökalp Y a y ın la r ı; 6 I. S e r i: 6

Hazırlayan: HİKMET DİZDAROĞLU

KÜLTÜR BAKANLIĞI Ziya Gökalp Yayınları : 6

1. Seri : 6

ZİYA GÖKALP

TÜRK TÖRESİ Hazırlayan; Hikmet DİZDAROĞLU

BİRİNCİ BASILIŞ DEVLET Kİ TAPLARI 19 7 6

Doğumunun 100. yılında Ziya Gökalp m bütün eserlerini ha­ zırlama kurulu ; Prof. Dr. Nihat Nîrun (Başkan) Hacettepe Üniversitesi Sosyoloji Bölümü Başkanı

Prof. Dr. Hikmet Tanyu (Üye) Ankara Üniversitesi Öğretim Üyesi

Rıza Kardaş (Üye) Millî Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Dairesi Başicanı

Şevket Beysanoğlu (Üye) Avukat - Ziya Gökalp Derneği Başkanı

Kültür Bakanlığının 27/1/1976 gön ve 110 sayılı kararıyla birinci defa 30.000 adet bastırılmıştır.

Güneş Matbaacılık T, A. Ş. — 1976

ÖNSÖZ

Bir imparatorluk coğrafyasının bir doğu (Diyarbakır) şehrinde (1876 yılınm 23 l\4art'mda) doğup, bir batı ucun­ da (Selânik’de) fikir dünyasına (1911’de) Gökalp adıyla ka­ tılarak, Türkiye’yi ve bütün Türkleri «mefkure» ateşiyle ısı­ tan büyük mürşidi, doğumunun 100. yılında bütün eserleri­ ni yayımlamanın gururu ve titizliği içinde minnet ve rah­ metle anıyoruz. Gökalp, (48) yıllık kısa süreli ömrü içinde çok renkli ve cepheli şahsiyeti ile mefkûreci bir şair olarak Türkü ve Türkçülüğü dile getiren, dürüst ve üst seviyede bir siya set ve devlet adamı olarak milliyetçilik fikriyatını yapan, bir «içtimaiyet müderrisi» (sosyoloji profesörü) olarak ilgi­ li ilk kürsüyü kurmak suretiyle metodolojisini batı ölçüleri içinde tanınan, bir mütefekkir olarak da «Türkçülüğün Esas­ ları» nı modern mânâsı içinde yorumlayarak geleceğe ışık tutan, bir fikir ve gönül adamımızdır. Fazilet ve feragat abidesi olan hayatı ve şahsiyeti de, bizzat öğretiminde bulunduğu «mefkûrensi gibi, gelecek nesillere örnek olarak gösterilecek olan Gökalp, hazırlık ve tahsil devresini henüz bitirmiş, bir büyük terkipler devrine

gelmiş bulunduğu bir çağda aramızdan ayrılmıştır. (25 Ekim 1924) Bununla beraber, Ziya Gökalp’ın eserleri, Atatürk’ün kurduğu Cumhuriyet’te de başarıyla uygulanan bir çok inkı­ lâpların prensip, ideal ve değerleriyle doludur. O, doruk­ larda tutuşup ufku baştan başa aydınlatan ateşler gibi, Türklüğün bağrında mefkûre ateşini yakıp aydınlatan bir rehberdir. Gökalp, hasta hayvanların tedavi usûllerinin öğretimi­ nin yapıldığı yerde öğrenim görmesine rağmen, «hastaadammn tedavisinde faydalı olacak metod ve düşüncelerle işe koyulmuş ve eserlerinde çağdaş, Türkiye’nin sosyal de­ ğişmesi ile ilgili değer ve istikametleri bakımından çok şü­ mullü bir kültür sentezi taslağı hazırlayarak, tarihî tekâmül çizgisi içinde Türk cemiyetinin en tesirli düşünce mihrak­ larından biri olarak kalmayı başarmıştır. Ziya Gökalp, gerçekten yakın tarihimizin en tesirli ve güçlü insanlarından biridir. Bu bakımdan Gökalp, modern Türkiye’nin siyasî ve fikrî gelişmeler içerisinde bir nirengi noktası olarak değerini korumaktadır. Zira, Gökalp’in fikir­ leri ve düşüncesinin yapısı, aksettirdiği çeşitlilikler, Türki­ ye’nin gelişme istikametiyle ilgili hemen hemen her şe­ ye ışık tutacak mahiyettedir. Bu bakımdan, Gökalp’ın eser­ lerinde ağır basan müteferrik hüviyeti, kendi çağınm fikri­ yatına katkısı yönünden bir ışık olmuştur. Nitekim, €