Zavrsnice Lakih Figura
March 16, 2017 | Author: Marko Eric | Category: N/A
Short Description
Download Zavrsnice Lakih Figura...
Description
Marko Eri}
Novi Sad, 2001
SVET [AHA - ZAVR[NICE LAKIH FIGURA
ZAVR[NICE LAKIH FIGURA
Predgovor
[ahovske literature , na sre}u, ima dovoljno i vrlo su obimne. U novije vreme na internetu i u modernim {ahovskim bazama, bilo da su na on-lajn pristupu ili na CD, velike su mogu}nosti za izu~avanje {aha preko teksta ili elektronskih zapisa. Potrebno je dosta vremena za pretra`ivanje za korisnike koji imaju moderna elektronska sredstva. Imaju}i u vidu da veliki broj ljubitelja {aha nemaju mogu}nosti za kupovinu kompjutera i njegovo povezivanje na internet, nastao je ovaj rad. Osnovna namera je , koriste}i te izvore, da sa`mem saznanja o {ahu po temama u jednu ediciju “ SVET [AHA” . U odabiru materijala dr`ao sam se slede}ih kriterija: primeri koji su karakteristi~ni za datu temu, obra|eni i komentarisani od strane velemajstora, ostvarenja od najpoznatijih {ahista dana{njice i bisere iz problemskog {aha. Edicija se sastoji iz sedam knjiga sa jednozna~nom numeracijom strana. Prva knjiga su “OSNOVI [AHA” . U njoj su obra|ene osnovni pojmovi iz {aha: {ahovska tabla, figure, kretanje figura, ciljevi {aha , notacija i {ahovski izrazi. Ona je namenjena isklju~ivo za po~etnike, u kojoj je obra|ena tema sa brojnim primerima i ve`bama. Druga knjiga edicije je “OTVARANJA”. Data sva otvaranja – sa`eta u osnovne tipove, bez sugestije da je to sve {to treba znati iz otvaranja. [ahovska otvaranja su obimni materijali koji se nalaze u {ahovskim enciklopedijama i odatle te`iti ka usavr{avanju. Namera je prikaz svih otvaranja sa svoji nazivom ( na engleskom jeziku) po usvojenoj nomenklaturi i osnovni potezi otvaranja. Za grupe otvaranja selektovane su varijante koje se naj~e{}e igraju. Tre}a knjiga tretira sredi{njicu igre – “SREDI[NJICA” sa dovoljnim brojem primera. Nije obra|ena po va`e}oj nomenklaturi zbog polazi{ta – jednostavnosti prilaza ka temama i najbli`a je {ahovskom poimanju {ireg kruga {ahista. ^etvrta knijiga edicije su “PE[A^KE ZAVR[NICE”. Kao uvodni deo je o samim zavr{nicama, tj. o principima i na~elima koja va`e za sve vrste zavr{nica. Dalje obuhvata zavr{nice {ahovskih partija u kojima pe{ak ima glavnu ulogu , prema usvojenoj nomenklaturi {ahovskih zavr{nica. Peta knjiga je “ZAV[NICE LAKIH FIGURA”, sa skaka~em i lovcem u glavnoj ulogi. Sre|ena je prema nomenklaturi zavr{nica. [esta knjiga obra|uje topovske zavr{nice – “TOPOVSKE ZAVR[NICE”. Ona je po obimu materijala ispred ostalih zavr{nica. I najzad, zadnja sedma knjiga je “DAMSKA ZAVR[NICA”. Ilustrovana je sa mno{tvom primera iz prakse. Edicija je napisana u redosledu odvijanja {ahovske partije. To ne zna~i da je i takav redosled va`nosti u {ahu, gde svi segmenti igre imaju podjednaki zna~aj za ishod partije. Ona bi se mogla nastaviti sa sa drugim i sadr`ajnim delovima igre, kao na primer : razrada teorije otvaranja, odnosno detaljna analiza svakog pojedina~nog otvaranja, nadgradnja igre u sredi{njici na teoretskim osnovama i drugo. Ovakva koncipirana edicija je delimi~na zamena za elektronske baze {aha, koju ne poseduju zainteresovani {ahisti.
EDICIJA - Sadr`aj
SADR@AJ Edicije
“SVET
[AHA“
Knjiga 1 : OSNOVI [AHA 1.UVOD.............................................................................................................…..........................…1 -2 2. O S N O V I [ A H A.........................................................................................…....……….3 - 19 3. ELEMENTI i CILJ [AHOVSKE IGRE.........................................………..............……20 - 91 4. RE^NIK [AHISTE....................................................................................……..…........…....92 - 94
Knjiga 2 : OTVARANJA 5. UVOD………………………………………………………………...………………………..95 - 95 6. TEORIJA OTVARANJA………………………………………….……………….….…...96 - 124 7. VARIJANTE A00 - A99………………………………………………………………..…125 - 179 8. VARIJANTE B00 - B99………………………………………………………………....180 - 235 9. VARIJANTE C00 - C99…………………………………………………………………..236 - 317 10 . VAR IJAN TE D 00 - D9 9………… ………… ………… …………………. …31 8 - 3 72 11 . VAR IJAN TE E 0 0 - E 99 ………… ………… ………… ……. . … ……. …37 3 - 4 25 12. IZBOR OTVARANJA………………………………………………….…………..…...426 - 428
Knjiga 3 : SREDI[NJICA 13. 14. 15. 16. 17. 18.
OSNOVI [AHOVSKIH SREDI[NJICA……………………………..………………429 - 431 STRATEGIJA IGRE……………………………………………………….…..…….…432 - 454 TAKTIKA………………………………………………………………….……………...455 - 552 NAPAD……………………………………………………………………………...…….553 - 597 ODBRANA……………………………………………………………...……………..…598 - 613 MOTIVI U SREDI[NJICI…………………………………………………….………...614 - 632
Knjiga 4 : PE[A^KE ZAVR[NICE 19. ZAVR[NICE – Uvod……………………………………………………………………633 - 635 20. PE[A^KE ZAVR[NICE………..……………………………………………………..636 - 792
Knjiga 5 : ZAVR[NICE LAKIH FIGURA 21. ZAVR[NICE LAKIH FIGURA……………………..……………………………….793 - 1052
Knjiga 6 : TOPOVSKE ZAVR[NICE 22. TOPOVSKE ZAVR[NICE……………………………………………...………..…1053 - 1432
Knjiga 7 : DAMSKE ZAVR[NICE 23.
DAMSKE ZAVR[NICE……………………………………….…………………1433 - 1720
[AHOVSKE ZAVR[NICE – Zavr{nice lakih figura, skaka~ protiv pe{aka
21. ZAVR[NICE LAKIH FIGURA
Nomenklatura zavr{nica lakih figura: ED __________________________________________________________________________
ED0
E: B E: G
__________________________________________________________________________
ED1
D: B D: G
__________________________________________________________________________
ED2
E: E
__________________________________________________________________________
ED3
D(∟G) : E(G) D(G) : E(∟G)
__________________________________________________________________________
ED4
D(∟G) :
E(∟G), ∟>
__________________________________________________________________________
ED5
D(∟G) :
E(∟G), >
__________________________________________________________________________
ED6
D:
D, (DJ)
__________________________________________________________________________
ED7
D:
D, (DD)
__________________________________________________________________________
ED8
EE/ED/DD:B EE/ED/DD:G
EE/ED/DD:E/D __________________________________________________________________________
ED9
ED
__________________________________________________________________________
793
[AHOVSKE ZAVR[NICE – Zavr{nice lakih figura, skaka~ protiv pe{aka
21.1 Kralj i skaka~ protiv kralja i pe{aka ED0
Nomenklatura
__________________________________________________________________________
ED0
E:B E:G
__________________________________________________________________________
ED0
E:B
ED 0/a
E:G E(bezG) E(bezG): 1
ED 0/b
E(bezG): 2
ED0/c
ED0/d E(saG) E+1G E+1 :1G
ED 0/e ED 0/h
794
E+1 :2G
ED 0/f
ED 0/g
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² .RQMVNH]DYU^QLFHVNDNDaSURWLYSH^DND«
21.1.1 Kralj, skaka~ i pe{ak protiv kralja NL 0/a
K+N+P:K
Ako strana koja ima skaka~a i pe{aka mo`e da obezbedi promociju pe{aka a time i dobitak partije. U protivnom rezultat je remi. Na primer: Educative example
XABCDEFGHY 8-n-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+-+& 5+-+-+-+-% 4-+-+-+-+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+K+-p" 1+-+-+-+k! xabcdefghy
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6p+-+-+-+& 5k-+-+-+-% 4-+-+K+-+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-n-! xabcdefghy 2) Berg,K - Umanskaya,I, *URQLQJHQ
Ovde se beli bori za remi. Igra: 1.ef2! Pravi i jedini ispravan potez! Na e I" sledih Ge Ih He Ih J e Hi beli gubi. 1...hd7 2.ef1 he5 3. ef2 hg4+ 4.ef1 he3+ 5.ef2 = Beli je sa pravilnim kretanjem kralja ima remi. Da bi se obezbedila mogu}nost promocije pe{aka treba nastojati da kralj na vreme stigne do svog pe{aka i pomogne u napredovanju. Sa skaka~em dobi}e se neophodan tempo za ru{enje opozicije. Ako je kralj udaljen , tada je potrebno namestiti da skaka~ ~uva pe{aka samo na na pozicijama iza njega. Protivni~ki kralj ne mo`e ga uzeti, jer tada pe{ak nema prepreka ka promotivnom redu.
Primeri iz prakse 1) Burijovich,L- Polgar,Z , 1RYL6DGROZ e G e E e F D e E h I e DDe Eh G e DDÜ BBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBB
3) Cvetkovic,S - Blagojevic,D , Yu (ch), 1991 e HEe Ge Je Fh G
795
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+-N& 5+-+-+-+-% 4-+-+-+-+$ 3+-+-k-P-# 2-+-+-+-+" 1+-+-K-+-! xabcdefghy e IJe Ie Ie J e Je [K
3) Cvetkovic,S - Blagojevic,D , Yu (ch), 1991
8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+-+& 5+-N-+-+-% 4-+-+-k-+$ 3+P+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+K! xabcdefghy
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² .RQMVNH]DYU^QLFHVNDNDaSURWLYSH^DND«
21.1.2 Kralj i skaka~ protiv kralja i pe{aka NL 0/b
a) (K+N:K +P )
Druga strana ima jednog pe{aka.
Skaka~ se bori protiv pe{aka tako {to zauzima jedno od polja na putu pe{aka. To podrazumeva da se figura mora nalaziti u blizini pe{aka. Poznato je da skaka~ nepodesna figura u borbi protiv pe{aka i nije uvek sigurno da }e i uspeti u toj borbi ]ERJ VYRMH ´QHVSUHWQRVWLµ 1D VOHGH`HP dijagramu pojavljuje se tipi~na pozicija koja nastaje u igri. Educative example
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+P+n+-+-' 6-+-+-+-+& 5+-+K+-+-% 4-+-+-+-+$ 3+-+k+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! Xabcdefghy Beli je na potezu. Sam skaka~ je dovoljan u borbi protiv protivni~kog pe{aka i kralja: 1.ec6 hb8+ 2. ec7 ha6+ 3. eb6 hb8 4.ea7 hc6+ 5.eb6 itd. Kralj ne uspeva da potisne skaka~a i remi. Ali nije uvek tako! Skaka~ protiv pe{aka, koji je dogurao na sedmi red, redovno gubi bitku.
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7P-n-+-+-' 6-+-+-+-+& 5+-K-+-+-% 4-+-+-+-+$ 3+-k-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! Xabcdefghy
Sli~na pozicija kao u prethodnom slu~aju, samo {to je ivi~ni pe{ak. Beli je na potezu. Nakon poteza belog: 1.eb6 ha8+ 2.eb7 skaka~ pada. Posmatrajmo ovu poziciju sa malom korekcijom da je pe{ak na {estom redu. U ovoj poziciji skaka~ mo`e da se bori protiv kralja i pe{aka.
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6P+n+-+-+& 5+-+-+-+-% 4-+K+-+-+$ 3+-+-+-+-# 2-+k+-+-+" 1+-+-+-+-! Xabcdefghy 1.eb5 ha7+ 2. eb6 hc8+ 3. eb7 hd6+ 4.ec7 hb5+ 5.eb6 Utisak je da je beli kralj uspeo u nameri da SRWLVQH VNDNDaD 3RVOH « hG opet sve iznova. Skaka~ ne dozvoljava belom pe{aku da se pokrene. Skaka~ ima izvanvredno VYRMVWYR GD QDSUDYL ´PDND]Hµ WM GD iznenadi kralja i neku drugu figuru ili pe{aka. Koristite to svojstvo skaka~a!. Daleko te`e zavr{nice su borba udaljenog skaka~a od pe{aka. Puno puta skaka~ ne mo`e ni sti}i pe{aka, ali se tada tra`i na~in da se napada ptotivni~ki kralj i tako postepeno se prilazi pe{aku. (dijagram na slede}oj strani) Crni je na potezu. Igra: 1...hd3 2.b7 hc5 3.b8f Ni slede}i nastavci belog ne daju vi{e od remija: e Eh Ge Fh Fe Fh D e Eh E ili e Fh D 3...ha6+ =.
796
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² .RQMVNH]DYU^QLFHVNDNDaSURWLYSH^DND«
Ve`be
Educative example
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-K-+-k-' 6-P-+-+-+& 5+-+-+-+-% 4-+-+-+-+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-n-+-! Xabcdefghy
1) Prokop, 1925
Skaka~ ima jo{ jedno svojstvo da pravi barijere protivni~kom kralju.. Ako je kralj neoprezan i poku{a da probije barijeru XSDGD X ´VNDNDaNH PDND]Hµ 8NROLNR CHOL da izbegne barijeru prinu|en je da ide okolnim putem, a za to vreme kralj skaka~a sti`e u pomo}. Educative example
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+K+-+k+-' 6-+-+-+-+& 5+P+-+-+-% 4-+-+-+-+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+n+" 1+-+-+-+-! Xabcdefghy Da li beli mo`e izvesti damu? *ULJRU·HY, 1932
Beli na potezu.
XABCDEFGHY 8-+-+-+-N( 7+-K-+-+-' 6-+-+-+-+& 5+-+-+-+-% 4-+-+-+-p$ 3+-k-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! Xabcdefghy
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7P-+{}-+-' 6-n-}K+-+& 5+-+{+-+-% 4-+-+-+-+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+-k" Da li }e uspeti da zadr`i crnog pe{aka? 1+-+-+-+-! 3) ? Crni na potezu. Crni remizira. Kako? Xabcdefghy XABCDEFGHY { - barijera. mogu}a putanja 8-+-K-+-+( Crni kralj je prili~no udaljen i treba dosta polja da pre|e da stigne u pomo}. Crni 7+-+P+-+-' skaka~ je postavio barijeru na polja : d5, d6, 6-+-+-+-+& d7, i e7. Beli kralj mora obilaziti barijeru preko polja f7, e8, i d8 ili na levu stranu: e5, 5+-+-+-n-% G«LWG 6YH MH X]DOXG ² crni kralj sti`e u 4-+-+-+-+$ pomo} svom skaka~u. 3k-+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! Xabcdefghy 797
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² .RQMVNH]DYU^QLFHVNDNDaSURWLYSH^DND«
4) ?
Beli dobija?
hFDhE 5)* ULJRU·HY, 1938
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+-+& 5+-+-+-+-% 4-+-N-+-+$ 3p-+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1k-K-+-+-! Xabcdefghy *ULJRU·HY, 1938
h Fe F >eG eJ E hE eG hD eF hD E hE eE hG@ h H Izvanvredan potez! e F h I e G h H ponovo na glavno polje! e H >E h G e F h H e F h G E h F i beli sti`e na vreme!@ h Fe Gh H
Ponovo jedini spasonosni odgovor! >Posle h E" e F h F E h H e F beli bi izgubio@ e F h I e G h H E h G e F h H e F h G E h F Ef h D remi!
Beli remizira?.
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+-+& 5+N+k+-+-% 4-p-+-+-+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+-K" 1+-+-+-+-! Xabcdefghy
Primeri iz prakse 1) Vuki}-Cvetkovi}, Mili}i 1994
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+-+& 5+-k-+-+-% 4-+-+-+-P$ 3+-+-+K+-# 2-+-+-n-+" 1+-+-+-+-! Xabcdefghy
Re{enja Prokop, 1925 Eh H >hI eF hG E hE eG@ e D h G E h F e D Beli izvodi
damu! *ULJRU·HY, 1932 h I K h J K h H e G >e Gh I@ h J Skaka~ je napravio barijeru i
beli kralj sti`e u pomo} Odgovor: da! 3) hI >Poraz je h H"" e H h G e G h I e G h H e F@ eH >e Hh H @hGeHhE
4) eF eD >D h E@ hH eD
798
K >e[IeG @ e G >eG KhGKhH hG eHeG @ K h H e I h I e I h K e J h I >e H @ e J h H e I h I Ü
2) Pirc,V - Janosevic,D Zagreb (14), 1953 h I K h H e I h I e I h K e J e H e [K e I e K e I e Ke Ie Ke I
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² .RQMVNH]DYU^QLFHVNDNDaSURWLYSH^DND«
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-K-' 6-+-+-+-+& 5+-+k+-+P% 4-+-+-+-+$ 3+-+n+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
4)Kelly-Gyimessi, 1993
3) Kupfer,M - Bachmann,K,
e Ie Kh He Kh GÜ
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-k-+K' 6-+-+-+-P& 5+-+-+-+-% 4-+-+-+n+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! Xabcdefghy
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+-+& 5p-+-+-+-% 4-+-+-+-+$ 3+k+-+-N-# 2-+-+-+-K" 1+-+-+-+-! Xabcdefghy
5) Eingorn,V- Beliavsky,A , USSR (ch), 1986
D h H e E h I e F h G e Eh IÜ
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+K+& 5+k+-+-+-% 4-+-n-+-P$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
4)Mandl-Shrepp, 1994
e Ih FKh He Jh FK
6) Grosar,A - De Assis Dirceu,V , Biel 1993
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+n+-+-+& 5+-+-+KP-% 4-+-+-+-+$ 3+-+-+k+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! Xabcdefghy e I e I J h H J h J e J h H e K h G e J h H e K h Ie Jh HÜ
799
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7K-k-+-+-' 6-+-+-+-+& 5+P+-+-+-% 4-+-+-+-+$ 3+-n-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy E e F E h E e D h F e Ee Ee Fh D
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² .RQMVNH]DYU^QLFHVNDNDaSURWLYSH^DND«
NL 0/c
b) (K+N:K +PP )
Druga strana ima dva pe{aka.
Kralj i skaka~ mogu da se bore protiv dva pe{aka pod uslovom da se skladno dopunjuju. Ako su pe{aci rastavljeni tada svaki preuzima po jednog pe{aka pa kontroli{e kretanje. Ukoliko je kralj daleko od pe{aka usamljeni skaka~ gubi bitku. I tu ima izuzetaka. Uverimo se na slede}em primeru: ^ehover, 1955
XABCDEFGHY 8K+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+-+& 5+-+-+pp-% 4-+k+-N-+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy Beli je na potezu. Pozicija je naizgled beznade`na za belog, zbog udaljenog kralja. Ipak nije izgubljeno, jer beli forsirano osvaja pe{aka i posti`e remi: 1.he6 g4 2.hg7! f4 >Jh [IJh H@
3.hh5 f3 4.hf6 g3 5.he4 g2 6.hd2+ hd3 7.hxf3= Skaka~ je sam obavio posao. U mnogim slu~ajevima to ne uspeva: West-Lay, 1955
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+-+& 5p-+pN-+-% 4-k-+-+-+$ 3+-+-+-K-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! Xabcdefghy
I ovde je skaka~ poku{ao sam da uradi posao. Uspeo je osvojiti pe{aka, ali drugi pe{ak je nedostupan jer se nalazi pri ivici table a njego kralj ne dozvoljava skaka~u da pri|e. Udaljeni kralj je naj~e{}i razlog poraza, jer ne mo`e da obavi kontrolu jednog od pe{aka. Na slede}em primeru kralj je to poku{ao i nije uspeo. Rahman-Camilleri, 1990
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-P-n-+-+& 5+-+-+-+-% 4-+-+-+-+$ 3+-+-+KP-# 2-+-+-+-+" 1+-+-k-+-! Xabcdefghy 76...ed2 77.g4 ed3 78.g5 ed4 79.g6 1-0 Ako je sadejstvo kralja i skaka~a besprekorno ili je polo`aj kralja povoljan partija se u najve}em broju slu~ajeva zavr{ava remijem. Hibner-Yusupov, 1993
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-nk+-+-K& 5+-+-+-+-% 4-+-+-+-+$ 3+-+-+-+P# 2-+-+-P-+" 1+-+-+-+-! Xabcdefghy Yusupov, kao crni, igrao je: 54.. ed6 55.h4 ee6 56. eg7 hd5 57.h5 he7 58.f4 58...hf5+ 59.eg6 he7+
50...ec3 51.hc6 a4 52.he7 a3 53.hxd5+ eb3 0-1
800
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² .RQMVNH]DYU^QLFHVNDNDaSURWLYSH^DND«
Primeri iz prakse
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+-+& 5+-+-+-+-% 4-+-Kn+-P$ 3+-P-+k+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! Xabcdefghy
1) Chandler,P - Herbrechtsmeier,C
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+p' 6-+-+-+p+& 5+KN-+-+-% 4-+-+-+k+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! Xabcdefghy
4) Nevednichy,V - Grigore,G
e F K e G e I h H K h J e I h H K h I e J e H e J h JJe HKh [Ke [Ke I e Ke IJ
2) Azmayparashvili Z - Benjamin,J , Reykjavik, 1990
XABCDEFGHY 8-+-+-+k+( 7K-+-+-p-' 6-+N+-+-+& 5+-+-+-+p% 4-+-+-+-+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! Xabcdefghy
XABCDEFGHY 8-+-+K+-+( 7+-+N+-p-' 6-+-+-+-p& 5+-+-+-+k% 4-+-+-+-+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! Xabcdefghy Jh Ie J e He Ih KJ e G e J h J e I h K e I e H J h I K e I K e J J h [JK h Ke I
5) Short ,N - Sharif,M, Luzern, 1985
Kh HKh I >hJ eI eE eH eF eI@ J h K e I e E e H e F e He Fe Ie GJ>eJ@ e HJ h IK
3) Fedorov,A - Gubanov,A Fe IK >eGhFeHhD @ h IK >FeJFhH @ e IFe J
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-K-k& 5+-P-+P+-% 4-+-+-+-+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+n+-+" 1+-+-+-+-! Xabcdefghy h G e H h F e G h G I e Je Hh Fe Hh G
801
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² .RQMVNH]DYU^QLFHVNDNDaSURWLYSH^DND«
NL 0/d
c) (K+N:K +nxP )
Druga strana ima vi{e od dva pe{aka.
Ima pozicija gde kralj i skaka~ mogu da se bore protiv kralja i vi{e pe{aka. U toj borbi kralj i skaka~ moraju imati maksimalno sadejstvo. Averbah, 1954
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+-+& 5+-pk+-+-% 4-pN+-+-+$ 3pK+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! Xabcdefghy
Primeri iz prakse 1) Van Wely,L - Epishin,V, Tel Aviv 1995
I. Ako je beli na potezu, mogu}e je odr`ati remi: 1.he3+ ed4 2.hc2+ ed3 3.ha1. Skaka~ je zauzeo va`no polje, pa beli kralj mo`e biti aktivan. 3... ed2 4. ec4 ec1 5.hb3+ eb2 6.hxc5 a2 7.hb3= II. Ukoliko je crni na potezu, on remeti planove belog sa manevrisanjem kraljem. 1...ec6! 2.he3 >e F e E h G e D h F E e FDe Ee Eh HFh Ge F h Fe G@
2...eb5 3.hc4 a2!-+ Na slede}em dijagramu razdvojene i udaljene crne pe{ake. ^ehover V, 1938
Crni kralj bi trebao da pri|e svojim SH^DFLPD QD ¶I· L ¶K· NRORQL GD EL RVWYDULR pobedu. To mu ne uspeva jer je beli sa hJ postavLR ´EDULMHUXµ QD NRORQL ´Hµ $NRELFUQLLJUDR«Dbeli preti :hH I hJ I hH I hG i dobija pe{aka. Zbog gubitka pe{aka crni kralj ne PRCH GD VWDQH QL QD MHGQR SROMH QD µFµkoloni: eFhHIhJIhH IhG
imamo
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+k+-+-+& 5+-+-+-K-% 4-P-+-+P+$ 3P-n-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! Xabcdefghy h E D h F E e F e I h [D J h E e H h G E e F E h F e H h [E Jh GJh Ie Ih K
2)Velimirovic,D - Hlousek,Z Kapfenberg, 1970
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6p+-+-p-p& 5+-+-+-+-% 4-+-+-+-+$ 3+k+-+-+-# 2p+-+N+-+" 1K-+-+-+-! Xabcdefghy
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-k-+-' 6-+P+-+-+& 5+-+-+-+K% 4-+-+-+P+$ 3n-+-+-+P# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy 802
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² .RQMVNH]DYU^QLFHVNDNDaSURWLYSH^DND«
J h E J e I e K e J K h F e J e J K h H e J e K e J e J e I e K e H
3) Short,N - Ribli,Z,
Belfort, 1988
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+P+& 5+-+-kn+-% 4-+P+-+-P$ 3+-+K+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy Kh H F > eF eI eG eJ eH e[K J eHh[JFhIeGhH FhGFhE eJeHhJ Fe[JFeIFhH @ e GÞ e H e H e G e G J h J e H e [F e I e G e Ie He Je HKh H
4) Karpov,A - Ljubojevic,L 1988
XABCDEFGHY 8-+-+n+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+-+& 5+-k-+-+-% 4-+-+-+PK$ 3+-+-+P+-# 2-+-+-+P+" 1+-+-+-+-! Xabcdefghy e G e J e H e J e I J e J I h G I h F I h H I e I e K h I J h G e J h I e Ih KÜ
5) Rogers,I - Almasi,Z e Ge J >Je H@
803
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+p+p+& 5+-+-+-+p% 4-+-+-+-k$ 3+-K-+-+-# 2-+-N-+-+" 1+-+-+-+-! Xabcdefghy e H K e I J h F e I h E J h G e I e I H e HJ >K"eI@ h F >eIHÜ@ K e I J e I HÜ e J e I e K > hHeJÜ@ e I e J H e K H h G e H >eHhHeIhGeIÜ@Ü
6) Lutz,C - Huebner,R1994
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+p+-+& 5+-+-+p+-% 4N+-p-+-+$ 3+k+-+-+-# 2-+-+K+-+" 1+-+-+-+-! Xabcdefghy h F e F h G e E h F e F h G e F h H I e G G h I G h [G e G h I e H h H e H h J e I h H e I e G I h G e J e H H h Ie JÜ
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² .RQMVNH]DYU^QLFHVNDNDaSURWLYSH^DND«
21.1.3 Kralj , skaka~ i pe{ak protiv kralja i pe{aka NL 0/e
a) (K+N+P:K +P )
Obe strane imaju po jednog pe{aka.
U ve}ini slu~ajeva kralj, skaka~ i pe{ak dobijaju partiju protiv kralja i pe{aka. Izuzetno, ako je kralj ja~e strane na lo{oj poziciji partija se zavr{ava remijem. Vrlo su retki primeri da su kralj i skaka~ tako lo{e postavljeni da slabija strana dobija partiju. Borba ja~e sa slabijom stranom odvija se tako {to skaka~ ~uva svog pe{aka, sve dok kralj ne ukloni protivni~kog pe{aka i stigne u pomo}. Postoje dva na~ina ~uvanja pe{aka: skaka~ postavlja barijeru blizu pe{aka i protivni~kom kralju treba dosta poteza da zaobi|e prepreke i drugi na~in ~uvanja pe{aka sa le|a, kada protivni~ki kralj ne sme ga uzeti jer tada pe{ak ima otvoreni put ka promociji. Pomar Salamanca,A - Fairhurst,W, 1946
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-N-k-+K+& 5+p+-+-+-% 4-P-+-+-+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! Xabcdefghy Na ovom dijagramu vidi se jedan od na~ina borbe skaka~a i protivni~kog kralja. eI eF hF eG hD eF hFeGhD Drugi na~in je na narednom dijagramu: Gruenfeld,Y - Rukavina,J , 1988 ( dijagram na slede}em stupcu) e H e J E e J h G e G h E e H e J e J e H e J e H e J h G e H h E e H e I e He Fe Ge Fh D
e H e H e H e G
Skaka~ na a1 ~uva pe{aka `rtvuju}i se, dok mu kralj ne obavi likvidaciju crnog pe{aka.
804
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+-+& 5+p+-+-+-% 4-+-+k+-+$ 3+-+-+N+-# 2-+P+-+K+" 1+-+-+-+-! Xabcdefghy U ovim zavr{nicama tra`i se preciznost igranja. Pogledajte primer zavr{nice u kojoj velemajstor Kor~noj igra neprecizno i partija je remi. Azmaiparashvili,Z - Kortschnoj,V , 1995
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+-+& 5k-+-+-+-% 4P+-+K+np$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! Xabcdefghy 67.ef4 h3 ? Kor~noj je igrao sa pe{akom i remizirao. Dobitak je: h K e I e [D e J e E e K e G e K e J e J e J e I
e K h I e J e H e J K e K h H
e J e J e I e J
e F e I e I h G
68.eg3 h2 69.eg2 exa4 70.eh1 Isti igra~ u jednoj drugoj partiji u zavr{nici remizirao, a partija je bila izgubljena.
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² .RQMVNH]DYU^QLFHVNDNDaSURWLYSH^DND«
Kortschnoj,V - Morovic Fernandez,I , 1991
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+-+& 5+-+-+p+-% 4-+-+-k-+$ 3+-+-+-+N# 2-+-+-K-P" 1+-+-+-+-! Xabcdefghy
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+p+-+-+& 5+-P-+-+-% 4n+-+-+-+$ 3+-+-K-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+k+-! Xabcdefghy
3) Evans,L - Reshevsky,S,86$FK
eGhEeFhGeGhI eHhGeGhE Nakon ovog poteza crnog igra~i su sklopil primirje - remi. Crni je mogao nastaviti dalje sa lakim dobitkom! e H e H e G h G e H h [F e G h D e F F e E h E e F
Primeri iz prakse 1) Fischer,R - Rossetto,H, Portoro` 1958
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+n+-+& 5+-+p+-+P% 4-+-+-+-+$ 3+-+-+KP-# 2-+-+-+-+" 1+k+-+-+-! Xabcdefghy
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+kn-+& 5+-+-+-+-% 4-+-K-pP+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! Xabcdefghy Jh K e He I e Ie J e J e JÜ
4) Chandler,P - Rilling,U%UXFKNRHEHO
K e F K h J e H h [K e Gh IJh [Je [GÜ
2)Franke,H- Roeder,F)5* TXDO 6XHG e J h J e I h I e J e H e K e I e J e H e K e [I e K e I e K e J e J K e K K e J e J e K Ke Je Je Kh He JK Ü
805
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+k+-+& 5+-+-P-+-% 4-+-K-+pN$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! Xabcdefghy Je He He Ie IHe H e I e I H e H e H J h I Jf h GÜ
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² .RQMVNH]DYU^QLFHVNDNDaSURWLYSH^DND«
5) Hansen,L - Nikolic,P%OHG e G e E e G e F e H e F e He GÜ
XABCDEFGHY 8-+-+n+-+( 7+p+-+-+-' 6-+-+-+-+& 5+-+-+-+-% 4-+-K-+-P$ 3+-+-+k+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! Xabcdefghy
8) Gulko,B - Grigorian,K,
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+-+& 5+-+-+-+k% 4-N-+-+-P$ 3p-+-+-+-# 2-+-+-K-+" 1+-+-+-+-! Xabcdefghy
Ke IKh Ie Fe JÜ
6) Cosma,I - Ivkov,B ,%HRJUDG
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-p-+n+P+& 5+-+-+-+-% 4-+k+-+-+$ 3+-+-K-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! Xabcdefghy
e J e J e J e K K e K e J e J K e K h D e K e Ke Kh Fe JÜ
9) Ftacnik,L - Ciocaltea,V,%XFDUHVWL
e H E e H h J e I h K e Jh J e Ih KÜ
7) Gelfand,B - Sokolov,I ,:LMN
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-k-+-+-' 6-+-+-+-+& 5+-+-+p+-% 4K+-+-P-+$ 3+-+N+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! Xabcdefghy
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7n-+-+-+-' 6-+-+k+-+& 5+-p-+-+-% 4-+-+-+-P$ 3+K+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! Xabcdefghy K h F K h H K h I e F e G e F e G e G F e F e F e F e G e G F e F e F e Fe Ge Gh Ke FFÜ
806
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² .RQMVNH]DYU^QLFHVNDNDaSURWLYSH^DND«
NL 0/f
b) (K+N+P:K +PP ).
Kralj , skaka~ i pe{ak protiv kralja i dva pe{aka.
Ishod parije zavisi najvi{e od polo`aja figura na tabli. Ja~a strana ima skaka~a za pe{aka, ali to nije garancija za uspeh. Razli~iti su na~ini borbe. Na primer: Frolov,A - Petrosian,A , 1990
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-P-+-n-+& 5+-+-+k+-% 4-+-p-+-+$ 3+-+P+K+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! Xabcdefghy
Fatalna gre{ka Rai~evi}a, zbog koje gubi partiju: e F e F e E e E e E e [D e D e D e D
e D e E e E D e D e D e E e E D e D e D e E e E D e D e D Opreznost uvek i svugde!
Jedna, na oko sitnica , nepa`nja i gubitak partje. e E"" e E e D h I e E D e D h H K h G Kf h F e E e E h I e D h H K h G Kf h F e E D e F Df f [D h [D @
2.hf1 ef6 3.ee4 ee6 4.ef3 ed5 5.hd2 sa slede}im potezom skaka~a na b1
Primeri iz prakse 1) Ivkov,B - Vaganian,R, Vrnja~ka Banja 1971
47.b7 hd7 48.eg3 hb8 49.ef3 hc6 50.eg3 hb8 . Mo`e se igrati i na ovaj na~in : e H e I e G e H e F e G e [E e Fe Fe Ge Ee F i remi.
51. ef3 hd7 52. eg3 ee5 53. ef3 hb8 54. eg4 hc6 55. ef3 hb8 56. eg4 hd7 57. ef3 ed6 58. ee4 ec5 59. ef5 ed6 60.ee4 ec5 61.ef5 >e I e E e H h E h F e G e G e F e F @
Frolov je uspeo remizirati kao slabija strana, zahvaljuju}i svom odmaklom pe{aku na b7. U partiji Vukic,M - Raicevic,I , 1993, crni nije uspeo remizirati zbog fatalne gre{ke.
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+k+-+-' 6-+-+-+-+& 5+-+K+-+-% 4-+-+-+-+$ 3p-+-+-+p# 2P+-+-+-N" 1+-+-+-+-! Xabcdefghy
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+K+& 5+-+-+-Pp% 4-+-+-+k+$ 3+-N-p-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! Xabcdefghy K e I K J K J Kf Jf e K f K e J f H e K f K e J f J e I h G e H f E e H f E e [G f E e H f Fe HÜ 2) Timman,J - Garcia Rio de Janeiro 1979
Gonzales,G,
e H D e G e E e G K e F h D e G K e H e I e I e J e J e K e J h F e K e J K e I e I e H h D h Ee Hh FÜ
1...ee7??
807
e E e H e I e J e I
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² .RQMVNH]DYU^QLFHVNDNDaSURWLYSH^DND«
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+p' 6-k-+-+-+& 5+-+-+-+-% 4p+-+-K-+$ 3+-+-+-+P# 2-+-+-+-+" 1+-N-+-+-! Xabcdefghy
>hHeI hFeJ @ e H h H e I h F e J e J >J eI@ e J h H e I h Fe JÜ
5) Salov,V - Khalifman,A , W iljk aan Zee 1994
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+N+-' 6-+-+-+-+& 5+p+-+-+p% 4k+-+K+-+$ 3+-+-+-+P# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! Xabcdefghy
3) Nunn,J - Stohl,I , Novi sad (ol) 1990
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6pN-+-+p+& 5+-+-+-+-% 4P+-+-+-+$ 3+-K-+-k-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! Xabcdefghy h Ge I >J eE eI hI hKJhIJhK@ e Ee Hh I KÜ
Ee Ge D >E eF eD hH hFKhEeDhG@ h He E e GE > eEK@ h Ge De FÜ
eD
6) Polgar,Z - Stohl,I , Brno 1993
eI
4) Naumkin,I - Sadler,M , London
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-p-' 6-+-+-+-+& 5+-+-+-+-% 4-+-+-kPK$ 3+-+-p-+-# 2-+-+-+-+" 1+-N-+-+-! Xabcdefghy
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-Pk+-+& 5+-+nP-+-% 4-+p+K+-+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! Xabcdefghy e Gh E >F"eG @ e F >eFFe[EFÜ@ e G e E e F e F e F e F e G e F h D Ü e E h F e F h H Ge FÜ
e I e J H h G J e K
808
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² .RQMVNH]DYU^QLFHVNDNDaSURWLYSH^DND«
NL 0/g
c) (K+N+P:K +nxP )
Kralj , skaka~ i pe{ak protiv kralja sa tri ili vi{e pe{aka.
Kralj, skaka~ i pe{ak protiv kralja sa tri ili vi{e pe{aka bore se sa neizvesnim ishodom partije. Veoma mnogo zavisi od polo`aja kraljeva , skaka~a i same pe{a~ke strukture, a najvi{e od uspe{nog sadejstva kralja i skaka~a. Oni pri tom moraju zaustaviti pe{a~ku armadu ili eliminisati a pri tom dati punu podr{ku svom pe{aku. Odgledajmo dva primera, oba iz turnirske prakse. Petrosian,T - Geller,E, 1956
XABCDEFGHY 8n+-+-+-+( 7Pk+-+-+p' 6-+-+-+-+& 5P-+-+-+-% 4-+-+-+K+$ 3+-+-+-P-# 2-+-+-+-P" 1+-+-+-+-! Xabcdefghy
U partiji Evans,L - Reshevsky,S, odigranoj na {ampionatu SAD 1965, Re{evski ima skaka~a i pe{aka i uspeo je dobiti partiju.
XABCDEFGHY 8-+-+-+-n( 7+-+-+-+P' 6-+-+-k-+& 5+-+-+-p-% 4-+-+-+P+$ 3+-+-+P+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+K+-! Xabcdefghy e J e I e [K e H h J e H e J e I e K e H h I e I h H e H e J e H e I e G h I e G h J e G e H e H e H e G h I e H h G e G h I I J[I J h K e He I e Ie J e Je J
Geler je, kao crni, na potezu i ima te`ak zadatak da spase partiju. 56..hc7 57.eg5 hd5 Skaka~ se `uri na kraljevo krilo da uz pomo} sopstvenog pe{aka zustavi par belih pe{aka. Od svog kralja nema pomo}i jer on ima posla na levoj strani table. 58.h3 Rano je : e Kjer sledih H 58...hc3 59.g4 he4+ 60.ef5 hg3+ 61. ef4 he2+ 62. ee3 hc3 63.g5 hd5+ 64. ee4 he7 65. ef4 hd5+ 66. ef3 he7 Zapazite divovsku borbu skaka~a sa protivni~kim kraljem. Beli je ravno 11 puta uzastopce igrao sa skaka~em! 67.h4 exa7 Mali predah za skaka~a, beli kralj uklju~uje se u borbu 68. ef4 hg6+ 69. eg4 he7 70.h5+- ea6 71.ef4 exa5 >h Ge Hh He H@
72.ee5 eb6 73.ee6 Ovde je sklopljen remi!? >e I" h G e I h I J h [J@
809
Primeri iz prakse 1) Yermolinsky,A - Short,N .HUHVP HP
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7p-+-k-+-' 6-+-+-+-+& 5+p+-+p+P% 4-N-+-+-+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+K+" 1+-+-+-+-! Xabcdefghy e I D h F e I e I D h E D h D E h [E e J e [I e K e J e J e J e K K e J e J e K h D e J e J e K h F e J h D e K e Ke KÜ
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² .RQMVNH]DYU^QLFHVNDNDaSURWLYSH^DND«
2) Lputian,S - Adorjan,A+DVWLQJV
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-k-+-' 6n+-+-+K+& 5P-+-+-+-% 4-+-+p+-P$ 3+-+-P-+-# 2-+-+-P-+" 1+-+-+-+-! Xabcdefghy
XABCDEFGHY 8-+-+-k-+( 7p-+-+-+-' 6-n-+-+-+& 5+PK-+-+-% 4-+-+-+P+$ 3P-+-+-+-# 2-+-+-+P+" 1+-+-+-+-! Xabcdefghy e I e F >eE hG @ h D e E h F e D e I e D e JDh Ge Dh EÜ 3)
Asaturian - Hodos8665
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-nk+-+& 5+P+-+-+-% 4-p-P-+-+$ 3P-+K+-+P# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! Xabcdefghy D e G K h I K h [G K h I K h H e F h I D e F De Ee EÜ 4) Gurevich,D - Sokolov,A6W0DUWLQ h F K e I e I e J e H e J e G h G e [H h E e I e K e J h D H h F Ih DHh FIh DHÜ
5)
Ribli,Z - Miladinovic,I0RVFRZRO
e I e I J e H e H e G e I e H e H e H I e G e I e H e H h H e I e G e Jh Je Ie FIe GÜ
810
6)
Uhlmann,W - Onischuk,A'UHVGHQ
XABCDEFGHY 8-K-+-+-+( 7+p+-+-+-' 6P+-+-+-+& 5n-P-+-+-% 4-+-+-+kP$ 3+-+-+-+-# 2P+-+-+-+" 1+-+-+-+-! Xabcdefghy e F h F E h D F e J e E D E[D E[D e D e [K e [D h F F e J e E e I F h G e E e H D e G Dh FDh De [De [FÜ 7)
Ribli,Z - Miladinovic,I0RVFRZRO
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+p+-' 6-+-+-+-+& 5+-+-k-+-% 4-+n+-+-+$ 3+-+-P-P-# 2-+-+-PK+" 1+-+-+-+-! Xabcdefghy
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² .RQMVNH]DYU^QLFHVNDNDaSURWLYSH^DND«
NL 0/h d) (K+N+nxP:K +nxP )
Razli~iti slu~ajevi - obe strane imaju vi{e pe{aka.
Obe strane imaju vi{e pe{aka. Poziciona obele`ja su presudna za ishod partije. Svaka partija je slu~aj za sebe i treba ih pogledati.
E e J E h G e K e I e J e H e Je H >eGeI @ K J >eH K" eH eK eG J eF J e[E J[K J[K eJ @ e I e I e J e H e J >eI"" eI J eJ eJ J eKeIÜ@ h E e J e H e J h G e Ie Ge I>eIeFK @ Ü
1) Nunn,J - Stohl,I ,1RYL6DG RO
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+p' 6pp-+-+p+& 5+-+-+-+-% 4P+-kN+-+$ 3+-+-+-+-# 2-K-+-+PP" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
3) Lputian,S - Smirin,I %LHO L]W
h JK >K hH eH hF eI h[D e[J hE e[K hG J K h[E K D K hF h[E J hG J hH K D K DKhIeJh[J@ h He HJe H >eI hI eJ h[J e[K hI e[J h[K eI hI eH hGeGeE@ e F e I h I K h G K[J K[J e J h [E e [J h G e I >J eE eI hI eI hK J hIJhK@ e Ee Hh I Þ K>1XQQ-@
2) Shipov,S - Hector,J
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+pk& 5pp+-+p+-% 4-+-+-+-p$ 3P-+-K-+-# 2-+N+-+P+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy E"">eJ @h [Ee J h G > hF{ DhHeIhGhF@ e I D J h E e H h Fe Gh [DJe Ie F >K"J[KJ[KeJeFhE@ h Ee EDe EDe [D h Fe E h Ge F> KJ@ h I>/SXWLDQ6@
$DOERUJ >6KLSRY6@
4) Drasko,M - Abramovic,B1RYL6DG
XABCDEFGHY 8-+-+-+-k( 7+-+-+-p-' 6-+-+-+-p& 5+P+-n-+-% 4-+-+-+-+$ 3+-+-+-+P# 2-+-+-+P+" 1+-+-+-+K! xabcdefghy
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7N-+-+-+-' 6-p-+k+-+& 5+-+-+p+p% 4-+-+p+-P$ 3+-+pK-+-# 2-+-+-+P+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy 811
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² .RQMVNH]DYU^QLFHVNDNDaSURWLYSH^DND«
I e Ge G > eI hF hE eJ hG I J[I e[I hI eI hH E EhG @ e F e H h E e I h G e H h F e I h G e H >+DQVHQ&X@ 5) Adams,M - Georgiev,K/DV3DOP DV
XABCDEFGHY 8-+N+-+-+( 7+-+-pp+-' 6-+-+-kp+& 5+-+-+-+-% 4-+-+-P-p$ 3+-+-+-+P# 2-+-+-+PK" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
De H" >h[D e[D eH eE eH eF eI eG eJ eH I eI eKeJe[KJ $ K" e[J eK" I[J e[J eJIKeJ J[I I[JI JIJI Jfe[K % % I[J e[J eJ eJ I K eJ@ De Ge E e Fe FIe G h Ge H >eH hI hF %HORY eI eG eJ eH e[K eI hH" %HORY eI hI K hG eJ hH e[K h[J e[J eI hJ K eJ h[K e[K hI e[J h[J hI eJ h[Ke[K @
7) Mascarinas,R - Iuldachev,S .XDOD/XP SXU >6HUSHU*@
e J e I h [H e [I e I J h G e H h H e I h G e H h F e I h H e H h J e I h II >I eJ J K[J e[J eI K hKeJJ@ h G J h F I h G e H e H Ie Ie Ih F>$GDP V0@
6) Moskalenko,V - Kuzmin,G $OXVKWD >6WRKO@
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7p-+-+-+p' 6-+-N-+p+& 5+-p-+p+-% 4-+P+-+-+$ 3+Pk-+-P-# 2-+-+-P-P" 1+-+-+-K-! xabcdefghy
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-k-+-pp' 6-+-+-+-+& 5+-+-+P+P% 4-+-+-+P+$ 3+-+-K-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+n+-+-! xabcdefghy e Ih IÞ >eG" eJ eH K eI K[J e[J I @ J > eJhHeIhI I"J[IeIh[Je[JeG@ e G e I >I J@ h G e H h H e I h I J K[J K[Jh Ke Jh J
8) Arnason,J - Donchev,D
h E >hE e[E h[D e[F eJ eG eIFhEJ @ e [E h [F e [F h E e E e I >I%HORYDh[De[DeIeE eHeF @
812
7KHVVDORQLNL RO >$UQDVRQ-@ e J >EhGeJhFEF[EFh[D FhF FhHÏhG'RQFKHY'@ h [F >hG eI h[E eH h[F eG hHe[Fh[J eE 'RQFKHY'@ Eh He Ih G >hG eH hF eG h[D e[FhF @
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² .RQMVNH]DYU^QLFHVNDNDaSURWLYSH^DND«
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+k' 6p+-+-+-+& 5+-p-n-+-% 4-+P+-+-+$ 3+-+-+-+P# 2PP-+-+PK" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
h H e I h J e J h I e I e J e J e I e I e H e J e G e I e G e J e H >eH eJ eH eJ hH e[K e[I J eI J eI J hI 6KRUW1@ e J e H e J e I e J e J
11) Ninov,K - Ftacnik,L 6WDUD=DJRUD ]W >)WDFQLN/@
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+k+-' 6-+p+-+-+& 5P-+-p-pp% 4-+-+P+-+$ 3+-P-+-PK# 2-+-+-+-P" 1+-+-n-+-! xabcdefghy
9) Karpov,A - Ljubojevic,L $P VWHUGDP (XZH0HP RULDO
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-n-' 6-Pk+-+-+& 5+-+-p-p-% 4-+-+K+Pp$ 3+-+-+P+-# 2-+-+-+P+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
J >DJeKeJ@ K D h G e JÞ h I e I h H D h F e H e H e G e G e FFe Ee F
12) Donner,J - Darga,K , Hengelo, 1968
e[H e[E eI hH e[J eF e[K eG eJ eH eJ eI J eJ I hG I hF I hH I eI eK hI J hG eJ hI eIhK
10) Torre,E - Kamsky,G 0DQLOD L]W >7RUUH( &KLRQJ/@
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-N-kp+& 5+-+-+-+p% 4-+-+-p-P$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+PK" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7Pk+-+-+-' 6-+-+-p-+& 5+-+K+Pp-% 4-+-+-+-+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+n+-P" 1+-+-+-+-! xabcdefghy Dh E >e G D e F D e E I e H" I e H h G Je Hh He G @ D h G e J h F K I e J e I K J[K e [I K e J
813
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² .RQMVNH]DYU^QLFHVNDNDaSURWLYSH^DND«
814
[AHOVSKE ZAVR[NICE –zavr{nice lakih figura, lovac protiv pe{aka…
21.2 Kralj i lovac protiv kralja i pe{aka Nomenklatura
ED1
__________________________________________________________________________
ED1
D:B D:G
__________________________________________________________________________
ED1
D :B
ED 1/a
D :G
D(bezG) D(bezG): 1G
ED1/b
D(bezG): 2G
ED1/c
ED1/d D(saG) D+1G
D+1G:1G
814
D+1G:2G
ED1/e
no
ED1/h
ED1/f1
ok
ED1/g
ED1/f2
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² =DYU^QLFHODNLKILJXUDORYDFSURWLYSH^DND«
21.2.1 Kralj, lovac i pe{ak protiv kralja NL 1/a
K+L+P:K
Zavr{nica kralja, lovca i pe{aka protiv kralja zavisi najvi{e od pe{aka: da li je ivi~ni ili sredi{nji. Ako je pe{ak ivi~ni i njegovo izlazno polje lov~eve boje dobitak je siguran, kao na primer: Kortschnoj,V - Adams,M, , 1992
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+-+& 5+-+-+L+-% 4-+-+-+-+$ 3+-+-k-+-# 2P+-+-+-K" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
H E G I F C E H D G C F C E 1–0 Ukoliko je izlazno polje suprotno lov~evoj boji a protivni~ki kralj je ispred pe{aka tada nema dobitka. Davidovic,A - Kouatly,B , /RQGRQ
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+-+& 5+-+-+-+-% 4p+l+-+-+$ 3+-+-+-k-# 2-+-+-+-+" 1K-+-+-+-! xabcdefghy e E e I e D e H e E e E e F e D e E e E e D g E e E g G e D e [E e E e D D e E e D e D e D e E e E e De De DÜ
e G e D g E e E e E
814
Zanimljivo je re}i da su oba igra~a visoko rejtingovani (preko 2400) a igraju dalje. Izuzetno, mo`e se dobiti sa ivi~nim pe{akom a da je lovac suprotne boje, samo u situacijama kada je protivni~ki kralj onemogu}en da pri|e uglu: Schulz,W - Schaller,S 'UHVGHQRS
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+k+-+-' 6-+-+-+-+& 5+-+-L-+-% 4K+-+-+-+$ 3P-+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy eD eF eD eF D eF DeFeEÜ Kod sredi{njeg pe{aka nema dileme oko dobitka. Potrebno je napredovati sa pe{akom uz pomo} kralja, a neophodni tempo za ru{enje opozicije dobi}e se sa potezom lovca. Lobron,E - Adams,M , Brussels, 1992
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+p+-' 6-+-+-+-+& 5+-+-lk+-% 4-+-+-+-+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-K-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy e I g G e H e H e I I e H I e G I e F I e E If Ü
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² =DYU^QLFHODNLKILJXUDORYDFSURWLYSH^DND«
Primeri iz prakse
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+pk& 5+-+-+-+-% 4-+-+-+-K$ 3+-+-+-+-# 2l+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
1) Adams,M - Polgar,J )UDQNIXUW
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+-+& 5+-+-+-+-% 4-+kp-+-l$ 3+-+-+-+-# 2-+K+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
4) Haase,W - Hagenbach,U Hessen qual (11), 1991
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+l+-+& 5+-+-+-+-% 4-+-+-+-+$ 3+-+-+-Kp# 2-k-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
e GG e He Fe HG e IGf Ü
2) Schwengel,G - Zemke,C 5/3)FK:6SH\HU
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+kL-+-K-' 6-P-+-+-+& 5+-+-+-+-% 4-+-+-+-+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
e I e F e I e G e I e H e Je He Ke IÜ
5) Arouche,F - Nawal,A :FK-:8'XLVEXUJ
e I e F e H e E e G e D g I e E g H e D e G e E e Ge Fe Fe EÜ
3) Flear,C - Stefansson,H 2DNKDP e J J e K e K e J g G e KJe Je Je Ke KÜ
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-k-+-' 6-+-+-+-+& 5+-+-+-+K% 4-+-+-+-P$ 3+-+-+-+-# 2L+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy e Ie Ke IKe Ig Ee I e Je JKÜ
816
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² =DYU^QLFHODNLKILJXUDORYDFSURWLYSH^DND«
21.2.2 Kralj i lovac protiv pe{aka NL 1/b
a) ( eg: eP
Kralj i lovac protiv kralja i pe{aka.
Upoznali smo se da je lovac dalekometna figura. Sa jednog kraja table tu~e na drugi kraj table. Zahvaljuju}i tome, on lako izlazi na kraj sa pe{akom, ma gde se nalazio. Osnovno je postaviti lovca na dijagonalu polja gde treba pe{ak da pre|e i ~ekati.. Lovac mora biti udaljen od protivni~kog kralja. Ishod partije je uvek remi. Samo u partijama gde je strana sa pe{akom blizu promotivnog reda, na potezu i staje na polje na sedmom ili drugom redu gde bi ga lovac mogao prese}i, dobija partiju jer je promotivno polje suprotne boje od boje lovca. Belly,W - Verdier,P , Paris 1993
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+-+& 5+-+-+L+-% 4-K-+-+-+$ 3+-+-+-p-# 2-+-+-k-+" 1+-+-+-+-! Xabcdefghy
Jo{ bolji primer ometanja lovca daje studija od Al. Cvetkova, 1986.
Beli nema vremena da postavi lovca na dijagonalu gde }e pre}i pe{ak. 80... g2 81.gd3 0-1 I drugi slu~aj, lovac je na potezu ali ne mo`e da zauzme odgovaraju}u dijagonalu zbog ometanja od strane protivni~kog kralja. Bates,R - Stolte Bezerra,T , 1995 Crni lovac ne mo`e da obavi zadatak, jer ga ometa beli kralj.
56.a6 gg7+ 57.ed5 1-0 ¶ 1.ed5! (Al. Cvetkov) Na e F" je remi, jer bi crni tada igrao : g K e G g G D g D e F g H
1...gh6 2.ee4 +-
X ABCDEFGHY¶ 8-+-+-+-+( 7+-+-+k+-' 6-+-+-+-l& 5P-+-+-+-% 4-+-K-+-+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! Xabcdefghy
·
e Ie Ke Hg Je Ig F
Ie Je Hg [Iܸ
817
XABCDEFGHY 8-+-+-k-+( 7+-+-+-l-' 6-+K+-+-+& 5P-+-+-+-% 4-+-+-+-+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy Steinert,M - Kaenel,H6XKURS
·
XABCDEFGHY¸ 8-+-+l+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+-k& 5+-+-K-+-% 4-+-+-P-+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² =DYU^QLFHODNLKILJXUDORYDFSURWLYSH^DND«
NL 1/c
b) ( eg: ePP Kralj i lovac protiv kralja i dva pe{aka.
Protiv dva pe{aka borba je te`a. Sve zavisi od pozicije, od polo`aja kraljeva, lovca i pe{aka. Borba kralja i lovca protiv kralja i pe{aka izvodi se na jedini na~in: obe figure moraju igrati usagla{eno, tj. strogu podelu obaveza i zadataka. Educative example
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-l-+-+& 5+-+-+-+-% 4PPK+k+-+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! Xabcdefghy Crni ima lo{ polo`aj kralja i prosto se name}e da ga treba pobolj{ati. Na primer: eH D eH D gE eF eG eEeFDi beli dobija. Plan igre o~igledno nije bio uspe{an. [ta je trebalo igrati? Prvo treba pobolj{ati polo`aj lovca, kako bi se mogao suprostaviti pe{acima. Re~eno je da je lovac dalekometna figura ² pa iskoristiti tu ~injenicu. Re{enje je: 1...gf4 ! ( ili na g3 ili na h2), sa ciljem da ga prebacimo na dijagonalu a7-g1. Partija bi se mogla igrati dalje u dva nastavka. A. 2.ec5 ge3+ 3.ec6 ed4! 4.b5 ec4 5.a5 >Ee EEg D@
5...eb4 6.a6 ea5 i obe figure izvrsno sara|uju! B. 2.a5 ge3 3.b5 ee5 Kralj kre}e na onu stranu gde ga ne mo`e ometati protivni~ki kralj. 4.b6 ed6 5. eb5 ed7 6. ea6 >De Fe Fg [E @
6...ec6 7.ea7 gf2 remi. Veoma pou~no daje slede}a studija oko podele obaveza u poziciji u kojoj su pe{aci rastavljeni. Pored toga i protivni~ki kralj nalazi se iza pe{aka, {to dodatno optere}uje slo`enu situaciju.
818
A. Seleznjev, 1917
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+L+-+& 5+-+-K-+-% 4-p-+-+-p$ 3+-+-k-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! abcdefghy Beli ima te`ak zadatak. On mora prvo da odredi uloge kralja i lovca. Postavlja se pitanje: prema kom pe{aku da krene kralj? Ako bi igrao: eI eI eJ eJ eI K eH K i kralj smeta lovcu pa gubi partiju. Drugi na~in igre je: 1. ed6 ed4 2. ec6 ec3 3. ed5 b3 4.ee4 b2 5.ga2 = i obe figure imaju jasnu podelu obaveza. Me|utim, postoje i slu~ajevi da se obaveze menjaju, {to se vidi iz Aljehinove studije:
XABCDEFGHY 8-+-+l+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+-+& 5+-K-+-+-% 4-P-+-+-+$ 3+-+-+P+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-k-+-! abcdefghy Crni na potezu. 1... ee2 2.f4 ee3 3.f5 ee4 4.f6 ee5 5.b5 ee6!! Crni sad menja ulogu figura, tako da crni NUDOMNUH`HND´Eµ² pe{aku. 6.b6 ed7 7. eb5 ec8+ 8. ea6 eb8= i partija je remi. Uskla|ivanje uloga je te`ak posao,
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² =DYU^QLFHODNLKILJXUDORYDFSURWLYSH^DND«
ne uspeva uvek ili se poremeti, i poraz je neminovan. To se najbolje vidi na studiji od G. Otena iz 1892 god.
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-l-' 6-+-+-k-+& 5+-+-+-+-% 4P+-+K+P+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! abcdefghy
2) Hartston,W - Suttles,D, 1LFD RO
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+p+-' 6-+-+-+-+& 5+-+-+k+K% 4p+-+-+-+$ 3+-L-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy De Ke I e KIe Je H e IÜ
Da je crni na potezu, on bi remizirao tako {to bi lovac preuzeo jednog pe{aka ( bilo ´DµLOL´Jµ DNUDOMGUXJRJ1DSRWH]XMHEHOL i koristi lo{ polo`aj protivni~kog kralja. 1.a5 gf8 2. ed5 gh6 3.g5+ @rtva pe{aka da bi se poremetilo uzajamno dejstvo figura. Crni ima dve mogu}nosti: A. 3...e xg5 4.a6 odlu~uje. B. 3... gxg5 4.ee4 gh4 5.ef3 i sopstveni kralj smeta lovcu.
Primeri iz prakse 1) Huebner,R - Zuckerman,B 'UHVGHQ
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-k-+& 5+-+-+-pp% 4-+-+-+-+$ 3+K+-+-+-# 2-+-L-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
3)Vasiukov,E-Chiburdanidze,M, 8665
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-L-+p+-' 6-K-+-+-+& 5+-+-+k+-% 4-+-+-+p+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy e H e F I e F I e F e H e FIÜ
4) Inkiov,V - Torre,E=DJUHE L]W
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+-+& 5+-+-+-+-% 4l+-+-+-P$ 3k-+-+-K-# 2-+-+-+P+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
Kg DKg Fe Ie Fe H e Ge I e He JÜ
819
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² =DYU^QLFHODNLKILJXUDORYDFSURWLYSH^DND«
K e E e I e F e H e F K g F e I e G J e H e J Ü
5) Epishin,V - Romanishin,O , 7HUUDVVD
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+L+-+-+& 5+-+-kp+-% 4-+-+-+p+$ 3K-+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy e G e E e Ge IÜ
J
e F
XABCDEFGHY 8-+-+-+-l( 7K-+-+-+-' 6-+-+-k-+& 5+-+-+-+-% 4-P-+-+-+$ 3+-+-+-+-# 2P+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy 8) Parma,B - Gligoric,S %OHG
e H
6) Gelfand,B - Huebner,R 0XQFKHQ
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+-+& 5+-+-+p+-% 4-+-+-+pk$ 3+-+-K-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+L+-! xabcdefghy
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+-+& 5l-+-+-+-% 4P+K+-+-+$ 3+P+-+-+-# 2-k-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy Eg EDg IDg D e E e Fe Dg EÜ
9) Hamida,O - Olcayoz,A
e Jg EIe He J g FIe He Jg GIe H Ü
7) Marche,F - Copeland,R e HEe Ge Eg E Dg F e De FEg HDg E e Dg FEÜ
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+-+& 5p-+-k-+-% 4-+-+-p-K$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+L+-+-! xabcdefghy e H e K e H e J e G g D e Hg Ee He IIg DÜ
820
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² =DYU^QLFHODNLKILJXUDORYDFSURWLYSH^DND«
NL 1/d
c) ( eg: ePPP Kralj i lovac protiv kralja i tri pe{aka.
Kralj i lovac mogu da se bore protiv kralja i tri pe{aka pod uslovom: ¾ da su pe{aci povezani , ¾ i da su kralj i lovac dobro postavljeni. Ina~e, ako su pe{aci razdvojeni kralj i lovac te`e izlaze na kraj, jer su preoptere}eniji sa obavezama. Izuzetno, ako je dobar pozicioni raspored kralja i lovca mo`e se posti}i remi.
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+k+-+& 5+-+p+-+-% 4-+-Kp+-+$ 3+-+-+p+-# 2-+-+-L-+" 1+-+-+-+-! abcdefghy
Beli kralj ne pu{ta pristup protivni~kom NUDOMX D ORYDF ]DGUCDYD QDMRSDVQLMHJ ´Jµ pe{aka, koji je pretio: Je Je H sa dobitkom. Dalja igra bi se odvijala: g JKg KK e [Ke I
Da li je crni mogao igrati druk~ije? g E K g G I g H e I g G e H g [JIe IKg I i opet je remi.
Ve`be 1) Crni je na potezu. Da li mo`e da pobedi? A. [eron, 1926
Ovakva pozicija je model kome treba te`iti i UHPLMHVLJXUDQ%HOLNUDOMQDSDGDVODERJ´Gµ pe{aka, kojeg crni kralj brani. Ako napusti odbranu opet ne}e posti}i ni{ta. Slede}a pozicija je ve} te`a za spas. J. Averbah, 1954
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+-+& 5+-+-+-+-% 4-+-+-ppp$ 3+-+-+-k-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+LK-! Xabcdefghy
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+-+& 5+-+-+-+-% 4-+-+-+-+$ 3+-+k+p+-# 2-+-+p+p+" 1+-+-K-L-! Xabcdefghy 2) Beli na potezu. Dobitak. V. Levit, 1933
Beli je na potezu. Spas je prebacivanje lovca u pe{a~ku pozadinu. 1.gb5 f3 2.gd7 ef4 3.ge6 g3 4.ef1 ee3 5.gh3 = Sad se vidi za{to je lovac preba~en u pozadinu: beli je ta~no podelio obaveze.
821
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-l-+-+-P& 5kP+-+-+-% 4-+-+-+-+$ 3+-+-+K+-# 2-P-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy Re{enja e H g K e I e I e J g J
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² =DYU^QLFHODNLKILJXUDORYDFSURWLYSH^DND«
e Ke He Jg Ie Ki crni dobija. e Hg GEe D >g[EK LOL e[E eI i pe{ak se ne mo`e zaustaviti!@ e H g J K g F e G g [E e F g He Fg GEe D e FLWG
Primeri iz prakse 1) Polugaevsky,L - Larsen,B 3DOP DGH0DOORUFD
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-L-+-+-' 6-+-+p+kp& 5+-+-+p+-% 4-+-+-+-+$ 3+-+-+K+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+p+-' 6-+-+-+-+& 5L-+-+k+-% 4-+p+-+p+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-K-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy 4) Kosten,A - Adorjan,A ,
(VEMHUJ
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-k-+-' 6-+-+-+-+& 5+L+-+p+-% 4-p-+-+-+$ 3+-+-+-p-# 2-+-+K+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
Ke Je Ie I
2) Janosevic,D - Portisch,L, 9UVDF
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+pk& 5+-+-+p+p% 4-+-+-+-K$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+L+-+-! xabcdefghy
g F >eIIgIE@ e G e I I g E e H g G e G g F e F g H E e [Ie G >eGeIJ@
5) Gelfand,B - Huebner,R , 0XQFKHQ
J e J e J g D I e I e Ig Ge Hg HJe I
3) Hjartarson,J - Ftacnik,L 7KHVVDORQLNL RO e Je Jg Ge Kg FI g Ge Je Ie I g Fe H g H
822
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+p+-' 6-+-+p+pk& 5+-+-+-+-% 4-+-+-+-+$ 3+K+-+L+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² =DYU^QLFHODNLKILJXUDORYDFSURWLYSH^DND«
e Fe Jg FH >I g H e I e G H e HH@ e G I e H e I g H H >J g G J e I g F e J g F $ H g E e K e I g F e J $ Jg Fe Jg GH e I g F H g D e H e [J I e J g E I g H e I e I e H g Ie Ge H $ Hg De J Ig H g H g G e I g H e H e J e I g G e H e J % I g E e I e I g F e K e J I e I e K g F H g I H e [H e J g H g H e H e H e G g I J e I e G g K @ e G J g E J g I e J e He K >Jg K @ e I H e [H e J g E I e H e J g F I e H e J g GIe H
6) Bezgodov,A - Lukacs,P %DODWRQEHUHQ\
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-l-+k+-' 6-+-+-+-+& 5+-+-+K+-% 4-P-P-P-+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-L-' 6p+-+-+-+& 5+-+-+-+-% 4-+-+-p-+$ 3+-+p+k+-# 2-+-+-+-+" 1+-+K+-+-! xabcdefghy 8) Huebner,R - Zuckerman,B, 'UHVGHQ
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-k-p& 5+-+-+-p-% 4-p-K-+-+$ 3+-+-+-+-# 2-+-L-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy E e F K e [E K g D K g F e I e F e H e G e I e He J 9) Hartston,W - Suttles,D, 1LFD RO
E e H e J g E G e G Ig GIe [GEg [E
7) Sokolov,A - Rotstein,A*HQHYH g F e H g G e H e H e I e I e J g H e I g G e H e IIg De Gg Ge Fe [I e Ee He Fg D
823
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+p+-' 6-+-+-L-+& 5p-+-+-+p% 4-+-+-+-+$ 3+-+k+-+K# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy e He Ke Ig FDe [KD e K e I e K I e J e H e I
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² =DYU^QLFHODNLKILJXUDORYDFSURWLYSH^DND«
NL 1/d
d) ( eg: eQ[P Kralj i lovac protiv kralja i vi{e od tri pe{aka.
Re~eno je, da lovac vredi kao tri pe{aka. Postoje situacije na tabli kada kralj i lovac uspevaju da zadr`e protivni~ke pe{ake, kojih ima vi{e od tri. U principu, to su samo izuzeci gde je partija remi, ina~e je izgubljeno. Dobro je znati i takve pozicije, pa da ih pogledamo. Averbah, 1954
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-k-+-' 6-+-p-+-+& 5+-+Kp-+-% 4-+-+-p-+$ 3+-+-+-p-# 2-+-+-+L+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy Crni je na potezu. Bele figure su postavljene idealno, pa crni ne uspeva. Primer: eI e[G eI eG H gK eJe[Hitd. O ovoj temi, podseti}emo na studiju Lojda, 1868, ~iji ishod je remi.
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7p-p-+-+-' 6-+-p-+-+& 5p-+-p-+-% 4k+-+-p-+$ 3+-K-+-pL# 2-+-+-+-p" 1+-+-+-+-! xabcdefghy Crni ima osam pe{aka protiv lovca, ali je nemo}an. Crni kralj ne mo`e prite}i u pomo}, a pe{a~ki lanac je izgubio pokretljivost. gGeDgFeDeF Dalja igra vodi ka blokadi, jer crnom SUHRVWDMHGDLJUDVDPRVD´DµSH^DFLPD
824
Primeri iz prakse 1) Tal,M - Donchenko,O,
USSR, 1972
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6p+-+-+p+& 5+-+kp-+-% 4-Lp+-+-+$ 3+-+-K-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy g F e F e H e E e [H J >eDeGeEgGeFgD D eI D eJ D eI eD eHeEeG @ g G > eI eD eJ" eE gG @ J g H e D e G e E e H D e IDe [JDe I
2) Liebert,H - Barczay,L,
Szolnok, 1975
XABCDEFGHY 8-+-+-+k+( 7+-+-Lpp-' 6-+p+-+-+& 5+-+-p-+-% 4-+-+-+-+$ 3+p+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+K+-+-+-! xabcdefghy e E I e [E e I g F e H e FJg JJe FIe [FJ e FIe FI e GI
3) Sunye Neto,J - Velimirovic,D Rio de Janeiro, 1979 g G e K e K e J e J e I e K H e [K H e J e H g D e G e I K g H
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² =DYU^QLFHODNLKILJXUDORYDFSURWLYSH^DND«
e Hg EKe J e Ig He J e IKg Ge Ig Fe H
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+-k& 5Pl+-+-+P% 4-+-+-+K+$ 3+-+-P-+-# 2-+-+-+-P" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
e H H g [J e F e I e G e [Je Hg HHg GE
6) Fehr,A - Schlaeger,U, 1991
XABCDEFGHY 8-k-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6P+-+-+-+& 5+-+PK-+-% 4-+-+P+-+$ 3+-+-+-+P# 2-+-+-l-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
4) Karpov,A - Miles,A, Bugojno, 1986
e D G e [D G g K e H e E e G g G H g F e H e F He Ge I
XABCDEFGHY 8-+-k-+-+( 7+-+-+-+-' 6-p-p-+-+& 5+L+-+p+-% 4-+-K-p-+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
7) Tolnai,T - Hennigan,M, Balatonbereny, 1992
g G e H g [I e I e H e J g GG
5) Suba,M - Crawley,G, Barnsdale , 1989
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-k-+P+& 5+-+-+-P-% 4-P-+-+-+$ 3+K+-P-+-# 2-+-+-+-+" 1+-l-+-+-! xabcdefghy
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-l-+-' 6-+-+-+-+& 5+PPk+-+-% 4-+-+-+-+$ 3+-K-+-P-# 2-+-+-+-P" 1+-+-+-+-! xabcdefghy F g G e E e F e D e E J g [K J g G J g I e E e F e F e G e E e F e Dg Je Dg G E
825
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² =DYU^QLFHODNLKILJXUDORYDFSURWLYSH^DND«
21.2.3 Kralj , lovac i pe{ak protiv kralja i pe{aka NL 1/e
a) (K+L+P:K +P )
Obe strane imaju po jednog pe{aka.
Kralj, lovac i pe{ak protiv kralja i pe{aka lako dobijaju ako su pe{aci u posebnim kolonama. Kralj i lovac podele uloge: kralj poma`e svom pe{aku u napredovanju ka promociji, a lovac de`ura nad protivni~kim pe{akom. Nekad su uloge i promenjene: lovac ~uva svog pe{aka dok kralj ne obavi likvidaciju protivni~kog pe{aka. Tartakower,S - Steiner,H/RQGRQ$
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-p-+-+-' 6-+k+-+-P& 5+-+-+-K-% 4-+-+-+-+$ 3+-+-+-+-# 2-+l+-+-+" 1+-+-+-+-! Xabcdefghy
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-l-' 6k+-+-+-+& 5+-+-+-+-% 4-+-+-+-+$ 3+p+-+-+-# 2-P-+-+-+" 1+K+-+-+-! Xabcdefghy Jo{ jedan primer: Marton,I - Horvath,L, =DODNDURV
e I e G e H g K e G e G e Fe Fe Ge EÜ
Eliminacija protivni~kog pe{aka u ve}ini slu~ajeva je laka, jer se sa lovcem ostvari potrebni tempo. Ima i takvih pozicija, gde se likvidacija pe{aka mo`e obaviti samo sa lovcem, ali sa time se ne dobija ni{ta i ostaje remi. Radi se o posebnom polo`aju slabije strane: pe{ak je na po~etnom polo`aju u drugoj ili pretposlednoj koloni i kralj je uz pe{aka, a pe{ak ja~e strane zako~io svog suparnika. Ersoez,C - Gregorovius,W, *LHVVHQ e D e E e E e F e D g F e E g [E e [E e E e E e F e Fe F
U ovakvim pozicijama remi je i da je lovac druge boje, odnosno da ne mo`e uzeti SH^DND QD ´Eµ $NR EL VH NUDOM L SH^DN pomerili desno na tre}u do {esete kolone , poraz je neminovan.
826
XABCDEFGHY 8-+-+-k-+( 7+-+-+p+L' 6-+-+-P-+& 5+-+-+-+K% 4-+-+-+-+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy e H e K e I g I e J g G e I g E e J e J e K e Ie K e H
Posebni su slu~ajevi kada je pe{ak ja~e strane ² ivi~ni. Tada je va`no da li lovac krivougli ili ne. Ako je lovac krivougli, u ve}ini slu~ajeva partija se zavr{ava remijem. Kortschnoj,V - Karpov,A %DJXLR&LW\:FK e H e F eI e G e J g H e J e H e J g F e J e I e K e I e K g G e K g E e K e J e J g J e I e I e J g E e K g F e K g Ge Kg Fe Kg J
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² =DYU^QLFHODNLKILJXUDORYDFSURWLYSH^DND«
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-L-+-+& 5+K+-+k+-% 4p+-+-+-+$ 3P-+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
e I e E e J e F e K e G e J e H e K e I e K g G e J e J e I e K e H g J e I g K e I e J e I e I e H e J e I g J e H e [J
^ak i kad ja~a strana ima pravouglog lovca nije sigurna pobeda Smyslov,V - Matulovic,M, 3DOP DGH0DOORUFD
Kor~noj, kao ja~a strana, poku{ava oterati protivni~kog kralja {to dalje i u pogodnom momentu uzeti crnog pe{aka. Karpov igra precizno i posti`e remi. Slede dva primera gde se dobija partija sa krivouglim lovcem. Onischuk,A - Shirov,A %HUOLQ0DJGHEXUJ
XABCDEFGHY 8-+-l-+-+( 7+k+-+-+-' 6-+-+-+-+& 5+-+K+-+-% 4P+-+-+-p$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-k-+-+-' 6-+-+-+-+& 5P-+-+-+-% 4-+-+-+K+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+Lp" 1+-+-+-+-! xabcdefghy e Ee JKf g [Ke D
9HOHPDMVWRUD 0DWXORYL`D VSDVDR ´Kµ pe{ak koji je odveo lovca u ugao i odbrane na dijagonali a6-f1. Ina~e, sa pravouglim lovcem dobitak je lak. Na primer: Zapata,A - Blanco Fernandez,A &DSDEODQFDP HP
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6p+-+-K-k& 5+-+-+-+-% 4-+-+-+-+$ 3+P+-+-l-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
Ke HKe Ig K
Palac,M - Hulak,K , &52 FK ·
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+-p& 5+-+-+-l-% 4k+-+K+P+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
g H e H e J e G e I e F D
Primeri iz prakse 1) Byrne,R - Reshevsky,S, 2EHUOLQ ]W e Ie Ee He Fe Ig K
827
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² =DYU^QLFHODNLKILJXUDORYDFSURWLYSH^DND«
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-p-' 6-+-+-+L+& 5+-+-k-+P% 4K+-+-+-+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
e G e I e F e H e F g I e Fg Ge Gg Fe Fg Ge E e G e E g E e E e G e E g F e E e G e D e F e D g G e E e G e F g F e E e G e D e F e D g G e D e F e E e G e F g E e E e F e E e F e F K e E g F e F g G e G g J e F g I e E g E e F g F e E e E e F g I e G e F e H g G e I e G e J g I e I e H e J g G e K e I e K g H e K e J e J g J e I e I e J g I e I g G e H e J
JKJe GJ e He Ie I e I
4) Tukmakov,V- Gelfand,B, 6YHUGORYVN
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6p+-+-+-+& 5+-+-+k+-% 4-P-+-+-K$ 3+-+-+-+-# 2-+-L-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
2) Botvinnik,M - Smyslov,V 0RVFRZ:FK
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+-+& 5+-+-+-+l% 4p+-+-+-+$ 3+-+K+-+-# 2-P-+-+-+" 1+-+-+-k-! xabcdefghy
e H g H D E[D De Fg De F
e F g J e F g I e F g D E
3) Timman,J - Mestel,J, /RQGRQ
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-k-+-+-' 6-+-+-+K+& 5+-+-+-+-% 4-+-+-+Lp$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+-P" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
e G
5) Adorjan,A - Jansa,V
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+-+& 5+-+-+-kp% 4-+-+-+-+$ 3+K+-+-P-# 2-+-+-+L+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy g KK Je Ie Fe JJ e [KJe KJKJf e K f F
828
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² =DYU^QLFHODNLKILJXUDORYDFSURWLYSH^DND«
6)Demeter,I- Keitlinghaus,L,'RUWP XQG
XABCDEFGHY 8-+-+-+-K( 7+-+-+-+-' 6-pLk-+-+& 5+P+-+-+-% 4-+-+-+-+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+-p& 5+-l-+-+P% 4-+-+-+-+$ 3+-+k+-+-# 2K+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy e H e E e I e F e Ge [K e He J
9) Cherniaev,A - Belikov,V , 0RVFRZ e J
7) Short,N - Yermolinsky,A +RRJRYHQV:LMNDDQ=HH
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+-p& 5+-+-+-+P% 4-l-+-+-+$ 3+-+k+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+K+-+-! xabcdefghy
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6P+-+-+-k& 5+pl-+-+-% 4-+-+K+-+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy e G e J e F e I D g [D e Eg Fe [F
9)Simacek,P-Johannessen,L,*XDUDSXDYD·
e F e H e F g G e E e G e E g D e E e G e E g F e E g J e D e F e D >eD" gI eD eE eE gE eF eF eE gG eF gH eG eG eH eH eI eI eH gG eG gD eF eJ eG e[K eH eJ eI eK@ g K e D e E e E g E e F e F e E g F e F g H e E g F e F g J e E g H e F g I e E g E e F g F e Ee G e D g Ge Eg I e Eg Fe E
8) Lautier,J - Kamsky,G , 0RQDFR e F e J e G e I e F e He Fe Ge Eg Ge D e Fe De [Ee Eg I
829
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+-p& 5+-+-+-+-% 4-+-+-lP+$ 3+-+K+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-k-+-! xabcdefghy e H g F e I g G e H e I e I g J e H e J e G e I e Fe [Je Ge Ie He J
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² =DYU^QLFHODNLKILJXUDORYDFSURWLYSH^DND«
NL 1/f1
b) (K+L+P:K +PP.
Lovac i pe{ak (nije slobodnjak) protiv dva pe{aka.
Ishod borbe kralja , lovca i pe{aka sa protivni~kim kralem i dva pe{aka zavisi od polo`aja svih figura na tabli. Ipak , ja~a strana sa lovcem dobija naj~e{}e. Na~ini borbe sa dva protivni~ka pe{aka zavisi od toga da li su povezani ili rastavljeni. Model borbe protiv povezanih pe{aka neka poslu`i slede}i primer: Cheron, 1955
XABCDEFGHY 8-+-k-+-+( 7+pp-+-+-' 6-+-+-+-+& 5+LP-+-+-% 4-+-+-+K+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
Navedeno je da rezultat zavisi najvi{e od polo`aja svih figura. Evo jedne pozicije gde slabija strana (materijalno) uspe{no zavr{ava partiju. Karpov,A - Sokolov,A , Linares, 1987
1.ef5! >g D"e He I g Fe Gg HF e I e F e H E E F e G e I e F e H E e G E[D e [FD @ 1...ec8 >F g [F@
2.ee6 >e H" e E g G e H e D e G F g [F E e D g F e E g [E e [E PD e G e E e H e D e G e He D e E e Ge F @
2...eb8 3.gd7! >e G"
F
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+-+& 5+-+-+-+-% 4-+p+-+-k$ 3P-P-+-+-# 2-+l+-K-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
XABCDEFGHY 8-+-l-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+-p& 5P-+-+-+k% 4-PK+-+-+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy e Eg JDg He F
g [F E F[E @ >Fg [F@
3...ea7 4.gc8! c6 5.gxb7+Ukoliko su pe{aci rastavljeni, tada se borba zasniva da lovac ~uva svog pe{aka i kontroli{e kretanje bar jednog protivni~kog pe{aka sve dok sopstveni kralj ne obavi svoj deo posla: likvidacija drugog pe{aka. Filip,M - Bronstein,D, Moskva, 1967 e J e H e I e G g E e F e H D e G D e F e E e E e F e D e E g D e D g E e Eg Ge Dg F
830
Primeri iz prakse 1) Short,N - Kasparov,G %HRJUDG e H e J e G e I e G e H e F e H e F e H e F g G E e H e E e G e D e F e De Fe D >eDeEeDeE@ g E
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² =DYU^QLFHODNLKILJXUDORYDFSURWLYSH^DND«
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6p+-+-+-+& 5+l+-+-+-% 4-P-+-+-+$ 3+-+-+-+-# 2-P-K-+-+" 1+-+-+-k-! xabcdefghy
4) Dautov,R - Sermek,D, 'UHVGHQ
XABCDEFGHY 8-+-+-K-k( 7+-+-+Lp-' 6-+-+-+p+& 5+-+-+-+-% 4-+-+-+-+$ 3+-+-+-+P# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
2) Byrne,R - Reshevsky,S, 2EHUOLQ
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-p-' 6-+-+-+-+& 5+-+-+L+P% 4pK-+-+-+$ 3+-+-+-k-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy e I g J e H e [D e I e E e H e F e I g K J K Je GJ e He Ie Ie I
3) Rashkovsky,N - Yermolinsky,A $NWMXELQVN
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+k+-+p' 6-+-+-+p+& 5+-+-+-+-% 4-+-+L+-+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-K-P" 1+-+-+-+-! xabcdefghy e H e I e I e I e JKe [Ke Jg F
g JJg Fe K >J K[J J gJ J K[J@ g Ge K >eK eJ eK J gH J K[J J K[J e[J eK J gH gI eK gJ eK eJeJ e[J JgF $ eK eJ eK eJ eK J gH gH % eKgJJK[J@ g H J g G >g[J" J @ e Kg Fe K >eKeJeKeJ@ g JJK[JJ g Ge Ke Ie K e Ie Ke [J
5) Grigorian,K - Vasiukov,E, 8665
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-k-' 6-+-+-p-+& 5+-+-+-+-% 4-+-+-+-P$ 3+-+-+-P-# 2-+l+-K-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy J e I e J e H e I g J K g H e H g G e I e I J
J
831
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² =DYU^QLFHODNLKILJXUDORYDFSURWLYSH^DND«
NL 1/f2
c) (K+L+P:K +PP.
Lovac i pe{ak ( slobodnjak) protiv dva pe{aka.
Lovac i pe{ak slobodnjak dobijaju ako se uspe u kontroli protivni~kih pe{aka da ne mogu napredovari dalje a svoj pe{ak se sa~uva i uz pomo} kralja ide ka promotivnom redu. Na primer: Larsen,B - Kuzmin,G, Bled/Portoroz, 1979
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+-+& 5+-l-+-+-% 4P+-+p+-+$ 3+P+-+-+-# 2-+-+-+-k" 1+-+-+K+-! xabcdefghy e H e J E g G Dg FDg G
E
gF eF gG eF eH eF eGI
Primeri iz prakse 1) Christiansen,L - Kengis,E , Manila (ol), 1992
e I
Pe{aci su zaustavljeni a kralj je daleko. Ima i pozicija gde je kralj i blizu pe{aka pa im mo`e pomo}i u daljem kretanju. Tada opet lovac stupa na scenu: `rtvuje se za jednog pe{aka u pogodnom momentu i time je omogu}io svom pe{aku da za neki tempo stekne prednost u odnosu na preostalog protivni~kog pe{aka. Ne ostvaruje uvek lov~eva strana u svom planu i tad je remi: Tal,M - Grigorian,L , Gori, 1968
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-p-' 6-+-+-+-+& 5+k+-+-+-% 4-+-+-p-K$ 3PL+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+K+-+& 5+-p-+-+P% 4-+k+-+P+$ 3+-+-l-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy e I e G J F J F >F J gG eI g[J e[J F KFfKfFeJeH@
2) Jansa,V - Suba,M , $DOERUJ
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-L-+-' 6-+-+-+-+& 5pk+-+P+-% 4-p-+K+-+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy Ee Ie E >EeHeEI@ e H e F g H E I e E I E g De Dg E
3) Ljubojevic,L - Gelfand,B , /LQDUHV
J eJ eF eI eG gJ eF eH eE gE eF gG eF gD eF eI eF 831
E e J E I e G I D If Df I
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² =DYU^QLFHODNLKILJXUDORYDFSURWLYSH^DND«
6) Hartston,W - Barcza,G +DVWLQJV
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+-+& 5P-+-+-+-% 4-P-+-p-+$ 3+-+-+-k-# 2-+-+K+-+" 1+-+-+-l-! xabcdefghy
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+K+k+& 5p-L-+-+-% 4P+-+-p-+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
4) Sznapik,A - Wessman,R , 1RYL6DG RO >6]QDSLN$@
g EIg Ge Je G >eG eI eF" eH eE eG eG eI gI eI eF eH eE eG gJ eF e[D I @ e I e G e I e F e H e Fe I e Ee H > eH gIeG e[DeF eD@ e [D e G e E e F e D +DUWVRQ 7) Novikov - Dvojris, 6665
XABCDEFGHY 8-+-+-k-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+-+& 5+-+-+-+p% 4-+-+-Pp+$ 3+-L-+-+-# 2-+-+-+K+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy e I e J e J g G e I g H e Hg Je Ig K >gK eI eK eJ gJ eK I@ 5) Psachis - Lputian, -HUHZDQ
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-k-' 6-+-+-+-+& 5+-+-P-+p% 4-+L+-K-+$ 3+-+-+-+-# 2-p-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+pPl' 6-+-+k+-+& 5+-+-+-K-% 4-+-+-+-+$ 3+-+-+-P-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy g Je KI >eI J eI J eJ J I I eJ eJ" eH eJ gI eHeJ @ e JI >eH J eH gD eK eI eJ eK eK eI eG eJ eH eK eK gI eK eI gI J I eK I JgDJfg[Je[J @ e J e H e J e H e J g E e J e H e K e H e J g F e I g J e J>eJeHeJgI@ e H e J g H e K e H e J g Ge Ig J
g DKe Je Jg Ee Ig IK e [KEf g [Ee H
833
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² =DYU^QLFHODNLKILJXUDORYDFSURWLYSH^DND«
NL 1/g
c) (K+L+P:K +nxP).
Lovac i pe{ak protiv vi{e od dva pe{aka.
Borba kralja , lovca i pe{aka sa protivni~kim kraljem i vi{e pe{aka je daleko te`a i neizvesnija. Po materijalu strane su izjedna~ene ili je ja~a strana sa vi{e od ~etiri pe{aka. Naj~e{}e se de{ava da strana sa kraljem , lovcem i pe{akom bude primorana na izmenu pe{aka, pa joj preostaje borba za remi. Uznapredovani protivni~ki pe{aci su sve vredniji iz poteza u potez i lovac ne mo`e da iza|e na kraj sa njima. Me|utim, ako postoji dobro sadejstvo kralja i lovca , posti`e se remi. Takvo sadejstvo re~ito ilustruje slede}i primer: Fischer - Cardoso , New York , 1957
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+l' 6-+-k-+-+& 5p-+-+P+-% 4-+PKP+-+$ 3+-+-+-+-# 2P+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
D E[D E[D g [F D g G I
eH J eG eJ eF eI eE eH gF J e[D eG eEJeFeHeGeI Samo dobar polo`aj kralja, lovca i pe{aka mo`e doneti ~ak i pobedu, ali to su retkosti. Szabo,L - Marjanovic,S, Vrsac, 1979
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-l-k-' 6-+-+-+-+& 5+-+-P-+-% 4-+-p-+P+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+KP" 1+-+-+-+-! xabcdefghy gG eI gF eH g[H K eI eG eH eH gI KgJJgHKeI
Primeri iz prakse
eF D D eH gJ eI g[F eH eF H eG eG eHIeIeF N a slede}em primeru je pokazano da sadejstvo nije bilo uspe{no u divojskoj i neravnopravnoj borbi. Epishin,V - Romanishin,O , Terrassa, 1991
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+L+p+k' 6-+p+-+p+& 5pp+-+-+-% 4-+-+-+-+$ 3+P+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+K+-! xabcdefghy
1) Christiansen,L - Kengis,E 0DQLOD RO
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-k-+K+& 5+-p-+-+P% 4-+P+-+P+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-l-+-! xabcdefghy Je He J >K gG J gH K gG eKeIJeI@ g F e I e I e H g G e G e H e H g H e G >eIeIKeJ@
834
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² =DYU^QLFHODNLKILJXUDORYDFSURWLYSH^DND«
e Ge He [Fe Ie G JFJF >F J gG eI g[J e[J F KFfKfFeJeH@
2) Kuzmin,A - Shirov,A , 8665 FK
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6p+-Pk+-+& 5+-+-+-+-% 4P+-+K+-+$ 3+-+-+-PP# 2-l-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
eJ gE I gH eI eI eH gI eG eH $ H gD eJ I gH gH gG eI gH eH eJ eIgGeHeJ % I gE eI eI gF eK eJ I eI eK gF H gI H e[H eJ gH gH eH eH eG gI J eIeGgK @ e G J g E J g I e J e H e K >J gK @ e I H e [H e J g E I e H e J g F I e H e J g GIe H
4) Gulko,B - Sanguinetti,R, %LHO
K e [G e I e H J e I KDJe H e Jg Fe Ie I J >J eJ eH eK eI gE eJe[KeK@
3) Gelfand,B - Huebner,R , 0XQFKHQ
XABCDEFGHY 8-+-+-+k+( 7+-+-+p+p' 6-+-+p+p+& 5+-+-+-+-% 4-+-+-+P+$ 3+K+-+L+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
XABCDEFGHY 8-k-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-p-+l+-+& 5+-+-+P+-% 4-+-+-+-+$ 3P-+-+-+P# 2-+-+-P-+" 1+-+-+-K-! xabcdefghy g [I K e F e J e G e J e H e I g G e H e I I e JIe KI
5) Kamsky,G - van der Sterren,P :LMNDDQ=HH P
e J > KeFeJeGeIgFeJ gHIJ[IH[IeH @ J K J[K e [K e F e J g FH >I gH eI eG H eH H@ e GIe He Ig HH >J gG JeI gF eJ gF $ H gE eK eI gF eJ $ J gF eJ gG H eI gF H gD eH e[J I
835
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+k+-+& 5+p+-+p+p% 4p+-K-+-+$ 3+-+-+-+P# 2-+-L-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy D g E > gF@ D g F E g D" >gE eG eI eH eJ
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² =DYU^QLFHODNLKILJXUDORYDFSURWLYSH^DND«
eI eK eJ gD E K" eF eF eE I e[D I gG eF eH eF e[I eF eH eF I eG I eH eF e[IeEgEK @ e Ge F" >K eH eF" eH E" gE gE eF"IeGeI @ e Fe E >e[E eG eF eH eG eI K I eG eE eH eF@ e Ge [DIg IIg Ke G e Ee He [EI g [Ie [I
6) Dzindzichashvili,R - Beliavsky,L 7KHVVDORQLNL RO
XABCDEFGHY 8-kl+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-P-+-+K+& 5+-+-+-+-% 4-+-+-Pp+$ 3+-+-+-P-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
e Ie GKg H
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+k+-+p' 6-+-+-+-+& 5P-+-+-+-% 4-+-+P+P+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+-P" 1+-l-+-+K! xabcdefghy 9) Beliavsky,A - Chandler,M , 0RVNYD
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7p-+-+-k-' 6-+-+-+-+& 5+-Pl+P+-% 4-+-+-+-P$ 3+-+-+-K-# 2P+-+-P-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
g E Ig H e Je F Ie G e K
g [De Ie I e HDF g Ee G
7) Arbakov,V - Kishnev,S, 0RVNYD FK
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7p-+-+-+-' 6-+-+p+-+& 5+-+-+-+-% 4-+-+-k-+$ 3P-p-+-+-# 2-+L+Kp-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
10) Smyslov,V - Xu,J , %LHO
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+k+p+& 5KP+-+-+-% 4P+l+-+-+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+P+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
e [IHe HH e IHe H Dg E
8) Kozul,Z - Kosic,D-XJRVODYLMD FK e J g G D e F e I e E H e [D e H e E e I e F
836
g E >eG eD eH eD E D@ Eg Ge D g [J
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² =DYU^QLFHODNLKILJXUDORYDFSURWLYSH^DND«
21.2.4 Kralj , lovac i vi{e pe{aka protiv kralja i vi{e pe{aka NL 1/h (K+L+nxP:K +nxP). Borba lovca sa vi{e pe{aka je veoma slo`ena. Pozicija iz naredne partije, u kojoj crni ima lovca za dva bela pe{aka, je naizgled lako dobijena za crnog. Da nije ba{ tako ukazuju nam analize od Fta~nika. Vasiukov,E - Kupreichik,V8665 FK
I[H >IgH eIgGeJHe[KH@ e HKg Je I >eG gI F gJ eF e[H eEeGFeH@ g GK >eJ e[H e[K eI eK gJ FgK@ J[K Fg [F > K" F[G e[G eI K H Kf Hf @ e Ig Ge I K e Ig Ke I e [H e H e I e H e J e I e K (Fta~nik)
XABCDEFGHY 8-+-+-+k+( 7+-+-+p+-' 6-+-+-+pp& 5+-+-+-+-% 4-+PlP+-+$ 3+-+-+-P-# 2-+-+-PKP" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
Primeri iz prakse 1) Kouatly,B - Kortchnoi,V , Royan, 1988
Ie I >I e I e I I K K Î@ H e H e I e G e H g I >gJ J" g[K eF K gI K J[K J[K I J eF H J[I e[I I[H e[H gI eIgGeHeFeI eGgI F K J[K J F eF HI[HI[HgG eHe[FK @ Je FH >I J I g F e I e G Kg EHI[He JH@ I[HI >eH eG eI gH e[J g[I K gH J K[J K[J eH eK H@ J >H[I J[I J I eG J[I e[I eF eJ e[F eI K eI J eJ eI gF eJgIeIgF eJKeJ @ e H >I[H eG eI eH eJ e[H e[KgK@ e G >H[I J[I gF eI gG K eG eJ gI I eI K eH IeHFg[F eGeKe[F K e[K eI eI eK gH eJ eJ If eK gH K J Ifg[I @
837
XABCDEFGHY 8L+-+-+-+( 7p-+-+-pp' 6-+-p-+-+& 5+-+P+Pk-% 4-+p+-+P+$ 3+-+-+K+-# 2P+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy F e H e [J g F e [I e G J e [F J e G e I e He Jg G >e Ie K J@ Kg HKg GKg Ie I >.RXDWO\%@
2) Rogers,I - Azmayparashvili,Z *URQLQJHQ >5RJHUV,@ g H H" D e H D e G e H H e G e F e H e G e H e F >eF eG Ñ@ e G e E e F H >eD eE H gE@ g E K > I eG@ e G J K J e H J g I J g [Je De IHg I
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² =DYU^QLFHODNLKILJXUDORYDFSURWLYSH^DND«
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-p-+p' 6-+-+-kp+& 5+-+-+p+-% 4L+-+-+-P$ 3+-+-+-+-# 2P+-+-K-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
e I e J g E J e H e I e Ge J >eHgGK eF@ g HK >J[I IeJe[GeKgGeK g[I eJ eH e[I e[I E KEKEgF@ e [G e K g [I e J >J[I I@ I[J K[J e H E g H >=V3ROJDU@
5) Portisch,L - Larsen,B , 3RUHF P
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+p+-' 6p+-+-P-+& 5+p+K+-p-% 4-P-+-+-p$ 3P-+L+-k-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
3) Popovic,P - Bagirov,V 0RVNYD *0$ >3RSRYLF3@
XABCDEFGHY 8-+L+-k-+( 7+-+-+ppp' 6-p-+-+-+& 5+-+-P-P-% 4-+-+-+-+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+-P" 1+-+-+-K-! xabcdefghy
e H K >J gJ@ e I e K g H K g G J e I e K g KJe Ie Kg J 6) Smyslov,V - Xu,J%LHO L]W
XABCDEFGHY 8-+-+-+k+( 7+-+-+-+-' 6-p-p-+p+& 5pP+K+l+-% 4-+P+-+-+$ 3+-+-+-+-# 2P+-+-+P+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
Ig I >J[I"J[IHeH @ e I >Jg[J KJ[KJ[KH@ g [KI[Jg I
4) Polgar,Z - Palatnik,S , 5RP D
XABCDEFGHY 8-+-+-L-k( 7+p+-+-+p' 6-+-+-pp+& 5+-+p+p+-% 4-+-+-P-+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-PKP" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
e [G e I e F g G e [E g [F De He [D >eFgGJeIEeJEg[E e[Ee[J @ g EÞ >eG eD eH eD Ï E D@ E g G e D >J gE@ g [J >;X-XQ@
838
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² =DYU^QLFHODNLKILJXUDORYDFSURWLYSH^DND«
839
[AHOVSKE ZAVR[NICE – Zavr{nice lakih figura, skaka~ sa pe{acima protiv skaka~a sa pe{acima..
21.3 Kralj, skaka~ sa pe{acima protiv kralja, skaka~a i pe{aka ED 2
Nomenklatura ED2
E: E
ED2 E(saG):E(bezG) E+1 :E(bez )
Ga/h ED2/a2
Gb-g ED2/a1
E(saG):E(saG)
ED2/b
Nejednak broj pe{aka
Ve}i zaG
G ED2/g
E+2G:E+1G
E+3G:E+2G ED2/c1
o
ED2/d
o-o
ED2/c2 o/o
ED2/e
ED2/f
Jednak broj pe{aka
E+1G:E+1G
ED2/h
E+2G:E+2G
ED2/i
ED2/j ED2/k
839
[AHOVSKE ZAVR[NICE - Zavr{nice lakih figura, skaka~ sa pe{acima protiv skaka~a sa pe{acima...
21.3.1 Skaka~ sa pe{acima protiv skaka~a NL2/a1 a) (K+N+P(b-g)):(K+N)
Kralj i skaka~ protiv kralja, skaka~a i pe{aka.
Ve`be
Najbolji na~in borbe je da kralj bude na putanji pe{aka i da pri tom poma`e sopstveni skaka~.
1) Cheron, 1952
XABCDEFGHY 8-N-k-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-P-+-+& 5+-+-K-+-% 4-+-+-+-+$ 3+-+-+-+-# 2n+-+-+-+" 1+-+-+-+-! Xabcdefghy
XABCDEFGHY 8-+-+-+kn( 7+-+-K-+-' 6-+-+-P-+& 5+-+-N-+-% 4-+-+-+-+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! Xabcdefghy
1.ee6 hb4 2.d7 ec7 3.ha6+ Jak i neo~ekivani udar! 3...hxa6 4.ee7 i pe{ak ide u damu. Ovde je beli dobio odvla~e}i skaka~a putem `rtve svog skaka~a. Takav na~in borbe je tipi~an za konjske zavr{nice. U studiji Botvinika, 1952, imamo slede}u situaciju:
1..? Koji je rezultat?
1.? A beli na potezu?
2) Pongra~, 1863
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+k' 6-+-+-+-+& 5+-K-+-+-% 4-P-+N+-+$ 3n-+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! Xabcdefghy
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+KPk+n' 6-+-+-+-+& 5+-N-+-+-% 4-+-+-+-+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! Xabcdefghy
1.? Crni kralj je udaljen. Da li se to mo`e iskoristiti?
Re{enja
Crni je na potezu i ima te{ku poziciju. 1...hf6+ 2.ed8 he8 3. he6 hd6 ili druga mogu}nost: h I h J e J h Hodvla~i skaka~a. 4.ed7 he8 5.hg5+ sada se odvla~i kralj. Treba ovde re}i da je ova zavr{nica tema mnogih studija.
840
1) Cheron, 1952 I. Crni na potezu:
e K e I e K e J e J e J e I h Gh JIe Jh H >hFeI eKhH%(//(@ h Ie Jh H h Ie Ih G
II. Beli na potezu: 1.e He Ke I
[AHOVSKE ZAVR[NICE - Zavr{nice lakih figura, skaka~ sa pe{acima protiv skaka~a sa pe{acima...
2) Pongra~, 1863 h Ge Jh Fh E >hFEhHEhGeELWG@ e G e I E e H E e G e F h F h He Fe F beli dobija!
Primeri iz prakse 1) Yusupov,A - Vogt,L$OWHQVWHLJ
X
ABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-k-K-P-+& 5+-+-+-n-% 4-+-+-+-+$ 3+-N-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! Xabcdefghy
h I e H h J e G >eH" eF hH hI eH hG @ h Ie Hh H >hK" hG eF hI eG eI eH eJ eI hG hJ hH hK" eH eF eF hH eG hG hH eG hGeFhI hJhHhIeGhKIhJ hI eE hG eF hH hI eHhK hGeFhI@ e Hh F >hI hH hK I hJ eG eE eE hJ eF hH 1I hJ eF hH eE hI hI eH hJeG $ eE I eF eE hH eF hJ eG hH eF hI hI eH hG hH hH eG hJeFhH % hKhG % eE hI .HIJ hI eH %D hGeGhI hFhJ hJhJ eHeFhI1H %E hJ eH eF hH hI hGh[GI % eEhIhI eFeH eH hG hJ eH eF hHhI eGhKIhJ hI hI eH hK hK eHhFeGhG hJhI eE hH eH hJ hK eH eF hH
841
hI eF hH hI eG@ e G h G h G >hH hI@ e E >eE" hH hI eF $ eE hJ hI eF hH eG hF eH hJ hK eI hJ eJ hI IhHeI hI1HeF hI IhHhG hHhI eG hK I hJ hI eG hG eH eH hH hI eH hK hG eI hI hI eI hG eJ hI hF % hI eH hH hJ hG 1IH eH hJ hF hJ hG eH hF eG I eF eF eI hI eH hJ eH 1IH hF hI eH hG hJ eH eG hE eH hF 1H eH hI eF hH eG hG hK eH eG hH eH hJ eI hI hH@ e Gh I >hF hI hH eH hF eG hG eG hI hJ@ h I 1J H h H e H h F e G h G e G h I h J h J e H e F h I 1H e E h H h I e G h K I h J h Ih Ie Hh Kh GÜ
(Yusupov) 2) Dolmatov,S - Beliavsky,A , 8665 FK
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+-+& 5P-+-+-+-% 4-n-N-K-k$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! Xabcdefghy e K e H e J e G e I e F h D e E h E h F h G e E e H D e G D h F h H e G h F h D h E >e[D""eF @ h Fe FÜ
[AHOVSKE ZAVR[NICE - Zavr{nice lakih figura, skaka~ sa pe{acima protiv skaka~a sa pe{acima...
3) Adams,M - Speelman,J, /RQGRQ
X
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+-+& 5+N+-+-+-% 4-P-+-+k+$ 3+-+K+n+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! Xabcdefghy e H h G e G h E" >eI hG eI E eH @ h G e I e G h D e F e H h F h [F e [F e G e E >6SHHOPDQ-@ Ü
4) Tal,M - Plachetka,J0DOWD RO
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-k-+-+-+& 5+-+n+K+-% 4-+-+-+-+$ 3+-+-+-+-# 2-+N+-+P+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
ABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-n-+-' 6-+k+-N-+& 5+-+-+-PK% 4-+-+-+-+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! Xabcdefghy
6) Kaminski,M - Murrey,J
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+P+-+-+-' 6n+-+-+-+& 5+-+-+-+k% 4-+-+-+-+$ 3+-+NK-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! Xabcdefghy e G e J h F h E e F h F e Eh Ee EÜ
7) Speelman,J-Beliavsky,A$P VWHUGDP
e F e H h H h H e G h G h J e I h K J h I h Ie H h He Gh Ie HÜ
5) Seirawan,Y - Browne,W e G h H e H e K e I h G eH h H e I h I e I e K e I h J e I h K eH h J e I h K e J h I e I h G eH h E e I h G eH h F e I h H eH h J e I h K eJ h J h I h H e I h G e H h H Ü
842
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+-+& 5+-+-KPkn% 4-+-+-+-+$ 3+-+-N-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! Xabcdefghy h F e K h E e J e H h I e Hh JÜ
[AHOVSKE ZAVR[NICE - Zavr{nice lakih figura, skaka~ sa pe{acima protiv skaka~a sa pe{acima...
NL2/a2 b) (K+N+P(a/h)):(K+N)
Kralj i skaka~ protiv kralja, skaka~a i pe{aka.
Ivi~ni pe{ak je neugodan za skaka~a, a to se mo`e najbolje u studiji od R. Retija:
e G e F e F h E Dh He Ge EÜ
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+K+-+-+-' 6P+-+-+-+& 5kn+-+-+-% 4-+-+N+-+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! Xabcdefghy
2) Eingorn,V - Beliavsky,A8665 FK
X
Beli dobija, bez obzira ko je na potezu. I. Crni na potezu. 1...eb4 2. eb6 ec4 3.hc3 odvla~enje! 3...hd6 4.ec7 ec5 5.a7+II. Beli na potezu. On mora predati crnom red da vu~e potez. 1.hc5 eb4 Jo{ lak{e za belog ako bi crni igrao sa skaka~em: h G e F h Ee Fh De Eh Eh H 2.eb6 hd6 3. he4 hc8+ 4.ec7 Beli mora da igra precizno, jer na : e E e Eh Fe D crni bi se spasao. 4...eb5 5. eb7 ea5 6. hc5 hd6+ 7. ec7 hb5+ 8.ec6 ha7+ 9. eb7 hb5 10.he4 i beli dobija!
Primeri iz prakse 1) Hort,V - Mestel,J+DVWLQJV
X
e E
ABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+K+-+-' 6N+-+-+-+& 5P-+-k-+-% 4-+-+-n-+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! Xabcdefghy
ABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+N+n+K+& 5+k+-+-+-% 4-+-+-+-P$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! Xabcdefghy
h G h [G e I h F K h H e Jh FKÜ
3) Vaganian,R - Mohr,S'HXWVFKODQG
X
ABCDEFGHY 8-+-+-+n+( 7+-+-+-+-' 6-k-+-+-+& 5+-+-+-+-% 4-+-+NK-+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+-P" 1+-+-+-+-! Xabcdefghy
e J e F K e G h I h H Kh FKh HKe He Ih I e J e I h G e H e J h K h H >e[K"" eI hH eI @ e H h J h I h K e H h I e H >eH hG@ h KÜ
4) Hansen,C - Gurevich,M0XQVKHQ h E e J h F K h H h F h [FKÜ
843
[AHOVSKE ZAVR[NICE - Zavr{nice lakih figura, skaka~ sa pe{acima protiv skaka~a sa pe{acima...
X
6) Sokolov,I - Van Wely,L $NXUHXU\
ABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+-+& 5+-+n+-+p% 4-+-+-+-k$ 3+-+-+-+-# 2K+-+-+-+" 1N-+-+-+-! Xabcdefghy
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+n+-' 6-+-+-+N+& 5+-+-+-+-% 4-+k+-+K+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+-P" 1+-+-+-+-! Xabcdefghy
5) Taga,G - Panchenko,A &DOLP DQHVWL
X
e G e I h G e I h H e H e G K e H e I h J e I e I e J h H e I h J e J Ü
ABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7p-+-+-+-' 6-+k+-+-+& 5+-n-+-+K% 4-+-+-+-+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-N-+" 1+-+-+-+-! Xabcdefghy
7) Alekhine Alexander - Van den Bosch J Bad Nauheim (01), 1936
Dh J" >hG D hF D eJ hH hD eF eI eG hE eH hF eG h[D eF eFÜ hF hF eH eF eG eEÜ eF hD eE hE eE hG hF h[F eF hDeFÜ@
DhHeE >D""hFDhE @ e J >hF" eF eJ hD eE hF eF hD hH eJ eE hE hG 1HFÜ hH hD eJ eE hH eFÜ eE hE hG eI hH eH hF hGDÜ@ D e I D h F e F e H e F e Gh E( Panchenko,A) Ü
844
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-k-' 6-K-n-+-+& 5+-+-+-+-% 4P+-+-N-+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy e F" >hG eI hF eE hG eF hE eE hG hH eI D eH eF hF eF hG D eH hF hH eH eF hI eF hG D hE eF hG hD eE hF eF hG D eH hF eE eG D hF hF eG hDhHeE@ h F h G e I h E h D e E h E h G e H e F h D h F h F h H e H h F h D h H e G e E h F e E h D e E h F e Eh D
[AHOVSKE ZAVR[NICE - Zavr{nice lakih figura, skaka~ sa pe{acima protiv skaka~a sa pe{acima...
NL2/b c) (K+N+nxP):(K+N)
Kralj i skaka~ protiv kralja, skaka~a i vi{e pe{aka. 55...eg6= 56.hd4 Ne poma`e ni ovaj nastavak: e E e K h H h G Crnom bi se osvetilo uzimanje pe{aka: e [K h I
Igra~ sa kraljem i skaka~em je znatno slablji i ve}inom gubi partiju. Vrlo retki su slu~ajevi da se partija spase sa remijem. Prvi dijagram je dobitak ja~e strane, a drugi je remi. Lautier,J - Yusupov,A , Baden-Baden 1992
e F h H F e [K e G h F e Gh D
56...eh5 57.hf3 hd6 58.eb4 eg4 59.ec5 he4+ 60.ed4 exf3 61.c4 ef4 62.h5 [ta drugo?1D e G h F e H h D samo remi!. 62...hf6 63.h6 Ni napredovanje drugog pe{aka ne vodi ka cilju: Fe JFh H 63...ef5 64.c5 eg6
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+k+-+-' 6-+-+-+-+& 5+-+-N-+-% 4-P-+-+-+$ 3+-n-+-+-# 2-+-+-+P+" 1+-+-+-K-! Xabcdefghy 65...ed6
66.hd3
ed5
67.
Primeri iz prakse 1) Gligoric,S - Petrosian,T
he1!
>Je H h Ie Gt@
67...ec4 68.hc2 hd5 >e G J e H e J e I e K@
69.g4
ed3
70.g5
ee4
71.b5!
>J" h I E e I J e J Ee [J@ 71..ee5>e Ih Hh [HE@
72. ef2 hc3 73.b6 he4+ 74. eg2 ed6 75.g6 hf6 76.g7 ed7 >e Fh Ee [Eh G@
77.hb4 (Yusupov U slede}oj partija rezultat je nere{en. Fedorov,A - Gubanov,A , 1994
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-n-+-+-' 6-+-+-+-+& 5+-+-+-kP% 4-+-+-+-+$ 3+PK-N-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! Xabcdefghy h E"" >e[K E eJ eF eI hGhH@ e F h D" e F e [K E e J h Fh Ee G >eG eI eG eH eF eG hHeFe[EeEhF@Ü
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+n+-+-k-' 6-+N+-+-+& 5+-+-+-+-% 4K+-+-+-P$ 3+-P-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! Xabcdefghy
2) Karpov,A - Spassky,B/XFHUQ e K e J e J h G h G h H e I h J e J h H e I h J e J h H h H h G h F e I h G h I h I e H h J e I h H e J I h H e I h I I e K h J h G e J e K h H e K h J h F h I e K e Jh G h GÜ
845
[AHOVSKE ZAVR[NICE - Zavr{nice lakih figura, skaka~ sa pe{acima protiv skaka~a sa pe{acima...
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+k+-' 6-+-+-+-+& 5+-+-+-+-% 4-+-+Nn-P$ 3+-+-+P+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+K! xabcdefghy
e I h G h K e H h I e G h J e G h K H >HhIeGhHeH@Ü
5) Denker,A - Boleslavsky,I
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+n+-+-' 6-+-+-+p+& 5+-pK+-k-% 4-+-+-+-+$ 3+-+-+-+-# 2-+-N-+-+" 1+-+-+-+-! Xabcdefghy
3) Polgar,Z - Smyslov,V:LHQ
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+-+& 5+-+N+-k-% 4-+-+P+-+$ 3+-n-+P+-# 2-+-+-K-+" 1+-+-+-+-! Xabcdefghy
e Ge Ie [GJh E >eGJeGJhHJhIeJÜ@ F h G e H h F J e G J h HFÜ
6) Torre,E - Portisch,L7ROXFD L]W
h E e J h G I e J e I h I h H e I h J e J >eHI@ h H h [H I[H e I e H e H e Ge Ge Fe Fe GÜ
4) Romanishin,O - Schmittdiel,E 3RODQLFD=GURM
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-k-+-' 6-+-+P+-+& 5+-+-+P+-% 4-+-+-K-+$ 3+N+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-n-! Xabcdefghy
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+k' 6-+-+-+n+& 5+-+-+p+-% 4-+-+-p-+$ 3+-+-+N+-# 2-pK+-+-+" 1+-+-+-+-! Xabcdefghy e [E e K e F e K e G e J h G h H e H h I e I > eI"hJeJIeIeI@ h Je Ih H>I e J@ e J h G e I h H e J h G e I I e H h F e I h G e H h F e I h H e H I e I h G e I h H e I h G e I h F e I h H e I h J e I h K e I h J e I h H e I e J h I e K h G I h I I h G e J h [I e J e H h F e I h G h G h I h Ih J e Hh Hh HÜ
846
[AHOVSKE ZAVR[NICE - Zavr{nice lakih figura, skaka~ sa pe{acima protiv skaka~a sa pe{acima...
21.3.2 Skaka~ sa dva pe{aka protiv skaka~a i pe{aka NL2/c1 a) (K+N+PP):(K+N+P)
Pe{aci su sastavljeni.
Primeri iz prakse
Skaka~ sa dva povezana pe{aka protiv skaka~a sa jednim pe{akom je zavr{nica sa neizvesnim ishodom. Koliko tu ima puteva i puti}a u realizaciji te zavr{nice pokazuje Karpov u analizi svoje partije sa Kasparovom. Kasparov,G - Karpov,A Moscow-Wch I (40), 1985
1)
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+k+-pN' 6-+-+n+-+& 5K-+-+-+-% 4P+-+-+-+$ 3+P+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! Xabcdefghy
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+n+-+-' 6-+-k-+N+& 5+-+-+pP-% 4-+-+-P-+$ 3+-+-+-+-# 2-+-K-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
e F E e E E e F e E e E D e F e F e E e G h F e F h H e F e F e G h I e H h H h J h F h H e E E h D e G J h FÜ
49...hc5?! > h E" e H h G e G h F h Kh He Hh J @
2)
50.hh4! ee6 51. ee3 he4 52. hf3 ef7 53.ed4 ee6 54.ec4 hf2
Romanishin,O - Schmittdiel,E
3RODQLFD=GURM
X
>h J" h G e I e G e G e G e H e G e J e Hh Hh I@
55.ed4 >h Je G $ e G e H h H h I h H e H h H h I e I h K % h H h K e G e H e H e I h G e J h I h H e I e K h Ge Ih [Ih K @
55... he4 56. he1 ed6 57. hc2 58. ee3 he6 59. hd4 hg7 60. ed2 61.ed3 ed5 62.he2 hh5 63.ee3 64. hg3 ed6 65. ef3 ee7 66. he2 67. hg3 hg7 68. hf1 ef7 69. he3 70.hd5 he6 (Karpov)
Timoshchenko,G - Yusupov,A
8665 FK
hc5 ec5 hg7 he6 eg6
ABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-N-+-' 6-+-+-+k+& 5+pn-P-+-% 4-+-+-PK+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! Xabcdefghy
e I h G h G e I h E e H h F e I h E h F e I e J >hH eJ hF eI hG@ h GEHe I >e HIh FI@
847
h F e H h G eH
[AHOVSKE ZAVR[NICE - Zavr{nice lakih figura, skaka~ sa pe{acima protiv skaka~a sa pe{acima...
> eI hJ eI hK@ Ff f G e H e [H f J f H e G e G f I e Gf Df Ff Df Ff D f F f D e H f H e I f I f H" e F f H f K I f K e Jf Je Kf Ie Jf J e K f I e J f J e I f F e H f E e H f F f G Ü
h E e H I h I h F h K e J h J e I E h [E e I h G h K e H h I e G h J e Gh KH >HhIeGhHeH@ Ü
3) Seirawan,Y - Geller,E/LQDUHV
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6p+-k-+-+& 5+-+-+-+N% 4-K-+-+-P$ 3+-+-+-P-# 2-+-+-n-+" 1+-+-+-+-! Xabcdefghy
5) Smagin,S - Espig,L%HUOLQ
XABCDEFGHY 8-+-n-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-N-+p+& 5+-+K+-+-% 4-+-+-k-+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+PP" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
e D e H e [D e I e E h H e Fe Je Gh [J h [Je [K Ü
4) Bagirov,V - Gurevich,M +HOVLQNL
X
h F J" h H e H" >eI@ h I"" >J eI K@ h I e H e I J h G e I e [I e [J>6P DJLQ6@
ABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+P+& 5+-+-+-+-% 4-N-n-P-+$ 3k-p-+-+-# 2-+-+-+K+" 1+-+-+-+-! Xabcdefghy
6) Rajkovic,D - Bogdanovski,V 6WDU'RMUDQ >5DMNRYLF'@
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+K+-+-+-' 6-+-p-N-+& 5+-+-p-n-% 4-+k+P+-+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
h G >J e[E Jf F fI eE fF hH fE I Ff f[F h[F I hG I hI eD f[H Fft@ Fe K >Jh HJf h [Ih [IFf @ h He Jh Fh Fe EJ e [F Jf e G f D h G Ie Ge Ih H >hH eI hG eH Ff e[G@ e H
e F e G h G h [H h F e F h Ge G >hF e[GHeH @ h He Gh Ie Fh H >hH hJ e[G H hG eG hI @
848
[AHOVSKE ZAVR[NICE - Zavr{nice lakih figura, skaka~ sa pe{acima protiv skaka~a sa pe{acima...
NL2/c2 b) (K+N+PP):(K+N+P)
Pe{aci su rastavljeni ili udvojeni.
Skaka~ sa dva rastavljena ili udvojena pe{aka ima opipljivu materijalnu prednost koju ponekad nije mogu}e realizovati u dobitak. Karpov,A - Andersson,U
I"h Je I >F K F K eI hK eJ K e[K hI eJ hG I eI eJeH @ h He Ie Kh E D K" e J K h J h G e [K NLE
5HJJLR(P LOLD >=DLWVHY,@
XABCDEFGHY 8-+-+k+-+( 7+n+-+-+-' 6-+-+-+-+& 5+-+-+p+-% 4-+P+-N-+$ 3+-+-+-+P# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-K-! xabcdefghy
h I e J e J e [I e I e Jh He Ih F h G e J h H h D h J e I h H e I F h E h J e H e H h F I e I e G
Uhlmann,W - Reshevsky,S 1:0 E h J e H e J K" h G K h I h G e I h H" e H F K h I@
2) Kindermann,S - Lautier,J 3DOP DGH0DOORUFD *0$
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-k-+& 5+-n-+-+-% 4-pK+-P-N$ 3+-+-+-+-# 2-P-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
45.hd3 >e I" h G @ 45... ha5 46.c5 hc6 >e Iu@ 47.ef2 ef7 48. ee3 eg6 49. ef4?! > h H h H e I h Ih Ge Gu@
h It
49... ef6! 50.h4 hd4 51. ee3 hc2+ 52.ed2 hd4 53.ec3 he6 54.c6 >e Fe J @
54...ee7 55.h5 ed6 56. hb4 f4= 57.h6 hg5 58.ed4 f3 59.ee3 ec7 60.ef2 ed6 61.eg3 ec7 62.eh2
Primeri iz prakse
h D E h F h J h D h Hh F >eH hGeIh[EhFhG@ h J" > e[EhGeFh[IhG@ h D h H"" >hH@ e I h Ge He F >h[E hF hG h[E @ e [G I h F e [E e G e D>.LQGHUP DQQ6@
1) Uhlmann,W - Reshevsky,S6NRSMH
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-k-' 6-+-+-+-+& 5+-+N+P+p% 4-+-+K+-n$ 3+-P-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
3) Timoshchenko,G - Pytel,K $YRLQH >7LP RVKFKHQNR*@ e Ie [Ke Jh J Ïh I HG h I >hG hI hI hH eI hGeHJ@ h Ih G"
849
[AHOVSKE ZAVR[NICE - Zavr{nice lakih figura, skaka~ sa pe{acima protiv skaka~a sa pe{acima...
>hJ eJ hI eI hGeJ
e Hh He Gh I"
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+k+-+& 5+-+-p-Pp% 4-+-+P+-K$ 3+-+-n-+-# 2-+-+-N-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+k+-' 6-+-+nN-+& 5+-+-+-pP% 4-+-+P+-+$ 3+-+-+-K-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
hH eI hF eH J hG hH e[H eJ eI hJ eJ eI e[J hK eK hH eI hF e[J" hK eK e[H e[K eG eIhGÏhH @ h H e I h G e H >eJJ@ Je [GJh [He J
>eI $ eF hG eG eG hE eG hG hH K hI eGeJ % eG áhIu hG hH eJeGt @ e Fe Ie G{ >eGhHK@
6) Lautier,J - Nunn,J
4) Hansen,C - Gurevich,M
%HRJUDG >1XQQ-@
0XQFKHQ >*XUHYLFK0@
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-p-+k+-+& 5+-+-+-+-% 4-+P+-P-+$ 3K-+-N-n-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-k-+& 5+-+n+-+p% 4-+-+-+-P$ 3+-+-+-+-# 2p+-K-+-+" 1N-+-+-+-! xabcdefghy
e Dh He E >eEhG @ e Ie Ee He Ee Ie E e H e F e G e G h J >hFeF"u eGhH ÞI eH hH I hJ I hK hIeHhJe[Ih[KeH eGE @ h J >hF hK@ E F[E e F h K e [E e H e F e I h K I e G e J h J I h H I e H I[Hh
e Fe Ie E >eE eJ hE e[K hF eJ hH K e[D hF h[F K hHKhIeI@ e J e [D e [K h E e J h FKh Hh Fh [FK
5) Chernin,A - Panno,O %XHQRV$LUHV >&KHUQLQ$@ h G e H h Hu e I h G h G e J h I e I e H h I h H e J e I h J h G e I h I K e J e H e I H e J
850
[AHOVSKE ZAVR[NICE - Zavr{nice lakih figura, skaka~ sa pe{acima protiv skaka~a sa pe{acima...
21.3.3 Skaka~ sa tri pe{aka protiv skaka~a i dva pe{aka NL2/d (K+N+PPP):(K+N+PP) Zavr{nica skaka~a sa tri pe{aka protiv skaka~a i dva pe{aka je veoma ~esta u praksi. Ona se odlikuje po dugoj manevarskoj borbi . Sva tri rezultata su mogu}a. Na primer: Huebner,R - Yusupov,A , 0XHQFKHQ
h He K h FÜ
XABCDEFGHY 8-+-+-k-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-N-+& 5ppn-+-+-% 4-+-+-+-P$ 3P-+-K-+-# 2-P-+-+-+" 1+-+-+-+-! Xabcdefghy
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+n+-+-' 6-+-+-+-p& 5N-+k+-+-% 4-+p+-+-+$ 3+-+-+-+-# 2P+-+-PKP" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
2) Steinitz,W - Lasker,E0RVNYD:FK
38.ef3 he5+ 39. ee2 hd3 40. ee3 hb4 41.a4 hd3 42. hb7 he5 43.h3 c3 44.a5 >I F e G h G e [F h [I @
44...ec6= >e F" D e E F e G e E h F e E h D e E h F e Eh H h Fe Eh De E h [F e [F D h F e H h E I F" e G h G e [F h [I D e Fh Fe E K@
45.a6 eb6 46. hc5 exc5 47.a7 hc4+ 48. ed3 hb6 49. exc3 ec6 50. ed4 eb7 51. ee5 exa7 52. ef5 eb7 53. eg6 ec6 54. exh6 ed6 55.h4 ee6 56. eg7 hd5 57.h5 he7 58.f4 hf5+ 59. eg6 he7+ >+XHEQHU5@
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7p-+-k-+p' 6-+-+-+-+& 5+P+-N-p-% 4n+-+-+-+$ 3+-+-+-P-# 2-+-+K+-+" 1+-+-+-+-! Xabcdefghy h F e I h [E e J h F e I e K D J h E D h G e H h F h D e H h F e G h D h F h G h D e H h E h Ge Jh Ee IÜ
Primeri iz prakse
e H h G h I e H e I
3) Epischin - Razuvaev5RVWRYQD'RQX
1) Gelfand,B - Anand,V0LQKHQ h Dh G >E"D[ED[E@ e J" >eH E hF hF D hE D E[D h[D eG hE h[D E[D h[D hE E[Dh[DKeIeG@ E h F e G h G e G e J
851
K h I G h G e G e H e F e G e G >hF hH eG hJ eH hI Gh[K eGhI @ e H e H h I e H h G e G e G I J[I e H h H h [I h I h H h K e I h I e Je Ge [Kh Ge J
[AHOVSKE ZAVR[NICE - Zavr{nice lakih figura, skaka~ sa pe{acima protiv skaka~a sa pe{acima...
h Hh G
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-n-kp+& 5+-+-+-+p% 4-+-P-P-+$ 3+-+KN-+-# 2-+-+-+-P" 1+-+-+-+-! Xabcdefghy
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-pp' 6-+-+N+-+& 5+-+-+p+-% 4-+-+-+-+$ 3+-+-+-kP# 2-P-+-+-+" 1+-+n+-K-! xabcdefghy h G h [K h H e H I e[HI@ h Fh GJh IKe Ie K
4) Gligoric,S - Ivkov,BhJ eJ hI eI hG eJ hH eI hF eH J hG hH e[H eJ eI hJ eJ eI e[J hK eK hH eI hF e[J" hK eK e[H e[K eG eI hG Ï hH @ h He Ih Ge H >eJJ@ Je [GJh [He J
[AHOVSKE ZAVR[NICE - Zavr{nice lakih figura, skaka~ sa pe{acima protiv skaka~a sa pe{acima...
21.3.4 Skaka~ sa vi{e od tri pe{aka protiv skaka~a sa pe{akom manje NL2/e a)(K+N+ nxP):(K+N+(n-1)P) Pe{ak vi{e u zavr{nici skaka~a sa ve}im brojem pe{aka mo`e se realizovati sli~no kao u pe{a~kim zavr{nicama. Plan se sastoji u centralizovanju kralja i skaka~a, zatim stvaranje slobodnog pe{aka i dalje ga voditi do promocije u damu. Na {kolskom primeru iz knjige J.A. Averbaha daje tipi~an na~in igre:
Nijedna strana nema slobodnog pe{aka. U slu~aju e H postaje opasan "b" pe{ak: h H e G h I e H h J K h I e I ( pretllo je skaka~ na h4) e Fh He GJEh G h G h E e F h F E e J e Fh DEitd.
XABCDEFGHY 8-+-+-k-+( 7p-n-+ppp' 6-+-+-+-+& 5+-+-+-+-% 4-+-+-+-+$ 3+-+-+-+-# 2PP-+-PPP" 1+-+-N-K-! xabcdefghy Beli prvo `eli da aktivira kralja, {alju}i ga ka centru a zatim ka daminom krilu, gde postoje {anse za stvaranje slobodnog pe{aka. 1. ef1 ee7 2. ee2 ed6 3. ed3 ec5 Crni je uo~io nameru belog i poku{ava da spre~i stvaranje slobodnog pe{aka. 4hc2 Beli je kralja centralizovao i sad je krenuo da i skaka~u pobolj{a polo`aj. 4... hd5 5.g3 a5 6.b3 f5 7.a3 g6 8.b4+ axb4 9.axb4+ed6 Crni je u dilemi da li da prihvati `rtvu. Na kraju je uvideo da ne dobija sa time ni{ta u nastavku. h[E h[E e[E eG i beli je bli`i pe{acima. 10. ed4 hc7 11.f4 hb5+ 12. ec4 hc7 13. he3 beli igra najjednostavnije! Mogao je igrati i 13.b5 , ali to je du`i i komplikovaniji put, po{to crni mo`e napraviti zaplet u igri: h [E e [E e Gh He He Fe He Ge I e H i beli `rtvuje! e [H e Ie I e J e J e [K e [K e [J e [J e [I i dobija!.
13...ec6 14.ed4 ed6 15.hc4+ ec6
853
16.ee5 eb5 17.he3 ha6 18.hd5 ec4 19. hf6 h5 20. hd5 hb8 21. he7 beli osvaja crne pe{ake na kraljevom krilu. Postavlja se pitanje ² da li postoje neka pravila u ovakvim zavr{nicama? Postoje! Evo kako ih je velemajstor Ivkov formulisao. Ako je masa pe{aka na istoj strani: ¨ U pe{a~koj zavr{nici:...2:1 tada je remi, na 3:2 je tako|e remi, a 4:3 je dobijeno! ¨ U konjskoj zavr{nici isto kao u pe{a~koj (gore), ¨ U topovskoj zavr{nici: 4:3 je remi , 3:2 je te`e a 2:1 je lak{e dobiti, ¨ U lova~koj zavr{nici isto kao u topovskoj. Proveru ovih postavki neka poslu`i primer: Fine,
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+pkp' 6-+-n-+p+& 5+-+-+-+-% 4-+-NP+-+$ 3+-+-+P+-# 2-+-+K+PP" 1+-+-+-+-! Xabcdefghy Crni je na potezu i igra: 1... ef6 2.g3 ee5 3. hc6+ ee6 4. ee3 Crni ima slede}e mogu}nosti odbrane: a) 4...ed7 E >I h G e I H[I J[I e I e J e H h I e H h G e Hh EIh Fh Ih H h He Je H i dobija. c) J h G e I I J[I J[I h F e I e J H e J e H h E e I h F
[AHOVSKE ZAVR[NICE - Zavr{nice lakih figura, skaka~ sa pe{acima protiv skaka~a sa pe{acima...
e H h G e G h I I e J H I[H e [H h [K I pe{ak ide u damu!@
5.hd4 f6 6.f4 ee7 pasivan na~in odbrane 7.h4 hf7 8.g4 ed7 9. ed3 ee7 10.ec4 ed6 11.g5 fxg5 12.hxg5 ee7 > QD K H e H J[K h [K e G h J h F e H e G H e H e G h I h E h H e Hh Ih Gh Je GL EHOL GRELMD e H h H h E h J h Gi beli osvaja pe{aka@
13.e5 hd8 14. ed5 hf7 15. hc6+ ee8 16.e6 hh8 17. ee5 ef8 18. ef6 ee8 19 eg7+- itd. Slabija strana treba da poku{a da {to vi{e reducira materijal sa ciljem da se u povoljnom trenutku `rtvuje skaka~ za preostale pe{ake.
Primeri iz prakse 1) Tal,M - Sveshnikov,E /HQLQJUDG >6YHVKQLNRY(@
e[K J K[J I[J hG u eIÞ J I" hH J hJ K hIeIe[J hHK J@ h G e G J[I J[I e H h F K h [H eI e G h I h F h H e G >eH I@ h J Kh IIh [Kh Hh I
2) Ljubojevic,L - Salov,V , /LQDUHV
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+p+-k-+-' 6-+-n-+-+& 5p-NK+-+-% 4P+P+-+p+$ 3+P+-+-P-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! Xabcdefghy h I h H h H e H h F h G E h I e G h G h H >h[G e[G eG eF eF E@ e I e G e [J e F h I h G e Ih Ih H >J"h[Je[JeE eI""hKJhI @ e E h G e [E h [E e E J h K e I h I J h K e I Ü 3)Portisch,L-Ljubojevic,L7KHVVDORQLNL
XABCDEFGHY 8-+-+-+k+( 7+N+-+-p-' 6-+-+pp-+& 5+-+-+-+p% 4n+-+-+-+$ 3+-+-+PP-# 2-+-+-K-P" 1+-+-+-+-! xabcdefghy e I h G e Hx Ñ h H h E e H h F e G h G h F h I e H e G h G JÞ h E e F h D e E h E e F h D e F h E e E h G e F h E e F h D >h G e G h G e Hv h FÞD@ e GI >hF hG eG H eH" h[H e[I hJ K J[K J[K eG hH K eG hH eH hH eH h[I h[I e[H hK I J[I J[I K eHeHe[I e[HIeII J[I H[I eJ eH J
854
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+k+-' 6n+-+-ppp& 5+-+-+-+-% 4-+-NPP-P$ 3+-+-K-P-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy J h F e G e H e F e G K J[K J[K e H e G e I h I h H e H e H e I e G h [Kh Jh J >hIhHÞeJhIhGÏeI@
[AHOVSKE ZAVR[NICE - Zavr{nice lakih figura, skaka~ sa pe{acima protiv skaka~a sa pe{acima...
h [K e J h J h [I e H h K h H e I h F e H h E h J e G h I e F e G h F h G h H h E e E h G e F h F h J h H h K e H h I h G e F h I e F H h K e H h J e I h I e J h G h H e G h J h F h I e H I>3RUWLVFK/@ 4) Kurajica,B - Timman,J%XJRMQR
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+kp-' 6-N-+pp-+& 5+n+-+-p-% 4-+-+-+-+$ 3+-+-+-+P# 2-+-+-PPK" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7p-p-+-+p' 6-+-+-+-+& 5+-+nk-+-% 4-+-+-p-+$ 3+-+-+-PP# 2PP-+KP-+" 1+-+N+-+-! xabcdefghy h I h E h [K h G e J h [E e K h G J e J h I e I J e I J e I K e J e Je Kh G 'ROP DWRY 7) Browne,W - Gurevich,D , 86$ FK
h G h F >J hHv@ h H >HJeHeJeGhHeH hF@ h G e H h H e G I e F J h G e J h I e I h G h F e F h H e G K J[K h I e H h J e G h [K h g G J h J >hJhIx@ I h I e G h K h I D I"" J hI hG hJ hH eJ eG hH eH hF hF hG eH hI hG eJ eI eKeIhJhFÑ .XUDMLFD7LPPDQ h[I" J[I J eK J eK Jf hKeJh[Je[JeJ E JI[JhIeG h[Jx F eHv 7LPPDQ
5)Dolmatov,S - Eingorn,V , USSR, 1983 e I >hF"I[J I[Jh[FE[FeHá@ I[J I[Je GJK >F J e G K e F h Hh [He [He [E PF KFJK[JK @ K h H h H e H KÑ F >DEFDFD FE DE eGhI@ Ee He He Ie Ih F
855
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-k-+p' 6p+-+-+-+& 5+p+PN-K-% 4-P-+nP-+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+-P" 1+-+-+-+-! xabcdefghy e K >eI hG eJ hH hF eG hEe[Gh[Dt@ h I >hF G e[G e[K hG hG@ h Gh [Ge [Ke I >eI K eI K eI hH eI K@ Ke IKh I >eI K hH hH hI eI eJ hG ÞFDFE@ e Kh H >eJ eJ h[K I@ h F h I h G h H h F h I h [D h H h E h I h F e J h G h [K I h I e J h G I e I h [E e H I e G h F e F E e F e J >%URZQH:@
[AHOVSKE ZAVR[NICE - Zavr{nice lakih figura, skaka~ sa pe{acima protiv skaka~a sa pe{acima...
NL2/f b)(K+N+ nxP):(K+N+(n-1)P)
Jedna strana ima slobodnog pe{aka. Primeri iz prakse
Pe{ak vi{e, a uz to jo{ i slobodnjak, velika je prednost i ve}inom se dobija. Me|utim, nije uvek tako. Na primer: Barcza,G - Simagin,V%XGDSHVW
1) Larsen,B - Timman,J%UX[HOOHV
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+pk-' 6-+-+p+-+& 5+-+-+-+-% 4p+P+nP-p$ 3+-+-N-+P# 2P+-+P+-+" 1+-+-K-+-! xabcdefghy
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7N-+-+-pp' 6-+-+-+-+& 5+-+k+-+-% 4-+-pnP-+$ 3+-+-+-P-# 2P+-+-+-P" 1+-+-+-K-! xabcdefghy Ovde beli ima slobodnog pe{aka vi{e. Tako|e, i crni ima slobodnjaka u centralnom pe{aku, koji je okru`en svojim kraljem i skaka~em i prestavlja daleko ve}u pretnju nego beli slobodnjak. Bele figure , kralj i skaka~, nisu povezani i te{ko mogu da zajedni~ki objedine snage u borbi sa centralnim pe{akom. Crni, pak, mora igrati sna`no i energi~no: 42...d3 43.ef1 hc3 44. ee1 ed4 45.ed2 he4+ 46.ec1 Odstupanje belog kralja na e G ne poma`e zbog e Hi crni dobija. 46...hd6Þ !! Sjajan i jedini potez! Na potez e H beli bi se spasao sa remijem, zbog h E G e F e H h G Sa odigranim potezom h G crni ne dozvoljava da beli objedini svoje snage. 47.ed2 Crni dobija i da je beli odigrao skaka~a na h F e F h H G e G h H h Ge F
47...hc4+ 48.ec1 d2+ 49. ec2 ee3 50.hb5 ha3+!! 6LPDJLQ U primerima iz prakse ve}inom dobija ja~a strana uz veliku manevarsku borbu. Za igranje ovakvih zavr{nica potreban je najtananiji ose}aj i smisao za poziciju, ina~e prednost se lako istopi.
856
h J h F e G >D Ã@ h [D h [K e I h I h E e FDh H >hG D eE H I[H e[H H" eH K e[H K"" e[G KhGe[DhI K eJ hH eK h[I e[K hG eJ h[H D eI"hF eE eI hF hF hE hH@ e Ih G >K D I hG hF K H H eEhFÃ@ h FF >KhD eJ" hH @ I HHI[H >eE eH I[H I[H K e[H K e[G K H K H Kf hG eDHfK@ I[Hh I"" >eE hD eH K eD hF F eH H hG eG K e[F K hG h[H K h[H K hI h[H@ He E >KDeEhE @ h E e [D h F e E h [H e F e I F h I F h G" >hH eG H hG eJ e[HhG@ e FH"" >eH K hF@ h J e H K e G K e F Ff h [FKHe G >eG hH hG K hI hH hH@
[AHOVSKE ZAVR[NICE - Zavr{nice lakih figura, skaka~ sa pe{acima protiv skaka~a sa pe{acima...
2) Tal,M - Chernikov,O0RVNYD
h [K h I e G e [D h I e E h G h H h [H h [J e H +XHEQHU
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+n+-pp' 6N+-+kp-+& 5+-+-p-+-% 4-+-+-+-+$ 3+-+-+-P-# 2P+-+PP-P" 1+-+-+-K-! xabcdefghy
3) Ornstein,A - Bagirov,V.LURYDNDQ
e G K e F e J e E >eE hF eD eI I eD eH e[D eGt J J J[I J[I hG eD hH I hFe[DeHt@ h E e F h F e F e I h F >eF hH eE eH@ h H e F h I J h G e G >eE hH hG J@ H >hHHeJ eIhHeJI eKeF eH HeGhHH@ h G >eG J eG eH hD h[Hh[He[H DeGD I hF eI h[D hHt@ h He G >eFeHeEIeD eGt@ J e G J I[J K[J h F h Ie Ge Jh H >h[Hh[He[HDeGeI@ Ih Ie Je H >eFeIeEeHeDeGt@ D >eJ hH h[K hG D h[I DhGDhE hIeI@ e Ge I >I"hH $ D H[I eJ I eF eJ eF h[K eE e[I e[D eJ eE hI eF hG eG hI h[J e[J e[H h[J Tal-^ernikov; % I[H h[J D hH D hF D hG h[D H hF H h[H eI hG e[H hG hD eIJ @ e F e H e E e G Judovi~) h H >e[DeFhH h[KhGI@
857
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7p-+-+-+-' 6-P-nk+pp& 5P-+-pp+-% 4-+-+-+-+$ 3+-NK+-P-# 2-+-+-+-P" 1+-+-+-+-! xabcdefghy D>D[EDhF hE @ h EH >h[E" E D[E" D@ e H> h[EEhGeHhF@ > eG D[E E h[E D hG DhFeFhE@
4) de Firmian,N - Beliavsky,A 7KHVVDORQLNL RO >GH)LUP LDQ1@
XABCDEFGHY 8-+-+-k-+( 7+-+-+-+-' 6-+-p-p-+& 5+-+PpPp-% 4n+-+-+-P$ 3+-P-+-N-# 2-+-+-+PK" 1+-+-+-+-! xabcdefghy K[J >h H" J[K F e H e K h E h GH @ h [F J e H h K h [G J h H e J G e I G J" >hJ {@ h [I J[I e H e Hh K" > hJh[Je[I @ e Gh II >I H eG e[H hG Ï hI eH hI hJ hK hH Ifh[IJ@
[AHOVSKE ZAVR[NICE - Zavr{nice lakih figura, skaka~ sa pe{acima protiv skaka~a sa pe{acima...
21.3.5 Skaka~ sa tri i vi{e pe{aka protiv skaka~a sa dva pe{aka manje NL2/g (K+N+ nxP):(K+N+(n-2)P)
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+n+-' 6p+-P-+-+& 5+-+-+k+P% 4-P-+-+p+$ 3P-+-+-+-# 2K+-+N+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
I a ko
ja~a strana ima dva pe{aka vi{e dobitak nije uvek osiguran, pogotovo u situacijama gde skaka~ i kralj ne mogu da usklade svoje uloge. Lautier,J - Nunn,J%HRJUDG
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-p-+k+-+& 5+-+-+-+-% 4-+P+-PN+$ 3K-+-+-P-# 2-+-+-+-+" 1+-n-+-+-! xabcdefghy
2)Steinitz,W-Lasker,E,0RVFRZ:FK
hH hH h[J eD hH eE>e Eh G @ eI eE eH eE eI eE eH eF eG eGhJ >h F e F"u e G h H e H h H I h J I h K h I e H h J e [I h [Ke He GE @ hJ>h Fh K@
E F[E eF hK e[E eH eF eI hK I eG eJ hJ I hH I eH I[Hh>1XQQ-@
Primeri iz prakse
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7p-+-+-+p' 6-+N+-k-+& 5+n+-+-p-% 4-+-+-+K+$ 3+-+-+-P-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy e K D J h G h E D h G e H h F h I h D e H h F e G h D e H h F h G h D e H h E e I h G e J h Ee I
3) Polgar,Z - Smyslov,V
1) Stohl,I - Mokry,K 5LP DYVND6RERWD >6WRKO,@ G e H K e [G K D" >eH D eI E D[E D D[E" eJ E hG eJ D@ E[D e F D e E e E e D e E h K h J h I e F e [D e Fh H >e[DeG nH@ e F
858
:LHQ >3ROJDU=V@ J h J h F K e J e I >K[JK[JeI@ KJ[K >K[J K[J I[J e[J eI@ e [K K[J e [J H e I h He JGH[G >HhJeIG@ h [G h E e J h G I e J e I h I h H e I h J e J >eHI@ h Hh [H I[He Ie He H e Ge Ge Fe Fe G
[AHOVSKE ZAVR[NICE - Zavr{nice lakih figura, skaka~ sa pe{acima protiv skaka~a sa pe{acima...
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-pk' 6-+-+p+-p& 5+-+-+-+-% 4-+-P-+PN$ 3+-+-PP+-# 2n+-+-+-P" 1+-+-+-K-! xabcdefghy
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+N+pp-+& 5+-K-+-pk% 4n+-+-+-+$ 3+-+-+P+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy >hF" .RVWDNLHY' H eI +HFKW eJ eK hI H J eK hH hH @ h He JH >eH.RVWDNLHY'hFhJhEx@ h Fh Jh H e J > eH .RVWDNLHY' eI eG @ h Je Ih K >hH .RVWDNLHY' eH eI eGhJHh[H @ H h [J H h K Hf Jf f J >+DQVHQ&X@ Ü
4) Lautier,J - Yusupov,A , %DGHQ
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+k+-+-' 6-+-p-+-+& 5+-+n+-+-% 4-P-+P+-+$ 3+-+N+-+-# 2-+-+-+P+" 1+-+-+-K-! xabcdefghy
6) Adams,M - Speelman,J /RQGRQ3&$,QWHO*3 >6SHHOP DQ-@
h F >hI hI eF J hK eE JhKhGeFJ eJ eE eI hG"hJ e[EeIeF J eG hK eI" h[J e[JG hIeI ÞIJ@ H >hI"hDEhFEhD EeF@ G[H h [H e G h G e G h H >JeH eGJ hIeGt@ e Fh Fh G >eG JeHeJeIeK@ Je GJe HE >J"hIEeIJeJEe[J @ e H>eIhHh[HE@ e I h F E h H e J e G Jh IJe G >eFhEe[EhG@h E >/DXWLHU-@ 5) Svidler,P - Leko,P , 0DGULG e GHe HHI[HJ >h F .RVWDNLHY' H I[H h [Hh He G @ e [IJh GJ
859
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+-+& 5+p+-+-N-% 4-P-+-kP+$ 3+K+-+P+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+n+-! xabcdefghy h H e H h F h G e F h [I h [E e I e G" >eF e[J hG hH E hG eF eI eG eH hF eG hH hEÞ eF hDÞ hG eF hF hE E hF E hD@ e [J"" >hH eF hF @ e Hh Ge Gh E" >eIhGeIEeH @ h G e I e G h D e F e H h Fh [F e [Fe Ge E
[AHOVSKE ZAVR[NICE - Zavr{nice lakih figura, skaka~ sa pe{acima protiv skaka~a sa pe{acima...
21.3.6 Skaka~ sa pe{acima protiv skaka~a sa istim brojem pe{aka NL2/h a) (K+N+ P):(K+N+P)
Obe strane imaju po jednog pe{aka.
Po materijalnoj vrednosti figura obe strane su izjedna~ene. Prevagu nosi ona strana koja ima funkcionalniji polo`aj figura i pe{aka. Na primer: Ellison, 1969
XABCDEFGHY 8-+N+-+-K( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+kP& 5+n+-+-+-% 4-+-+-+-+$ 3p-+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6N+-+-+-+& 5P-+-n-p-% 4K+-+-+-+$ 3+-+k+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy hE
eF
D
hG
Primeri iz prakse 1) Lasker,E - Nimzowitsch,A,
eD
>D" h E e D h D e D J @ eF D >h G" h E @
hEeD >h G"
e F
e D
h D @
J >h D
e E
e G
h G@
hG eF hH eF h[J NLDhD >e F h H e F h J h D h H@
hI eF hH hE hJ hD hHhE hGeFhIhD hH U nekim pozicijama remizirati je posebno ume}e. Najbolje to ilustruje studija Kivi, 1936 (dijagram na slede}em stubcu) U poziciji na dijagramu crni ima bolji raspored svojih figura. Beli je jedinstvenim potezima uspeo da odr`i ravnote`u. KeI >De JDf h He JKf @
hGeIh[EDhG >h F"Di @
Di hH eI hG eJ >e Ie J @
eJiDKh
860
&LULK
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+n+-+& 5+-+-+-+-% 4K+-+k+-p$ 3+-+-+-+N# 2-P-+-+-+" 1+-+-+-+-! Xabcdefghy Ee IEe J >eJ E hI h[I E hH eEhG e[KEhF@
2) Tal,M - Plachetka,J, 0DOWD RO e J e E e I h G e [I e F e H h H h H e G h G h J e I h K J h I h I e H h He Gh Ie H
[AHOVSKE ZAVR[NICE - Zavr{nice lakih figura, skaka~ sa pe{acima protiv skaka~a sa pe{acima...
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-n-+-' 6-+-+-+-+& 5k-+-+p+-% 4-+-+-+-K$ 3+-+-+-+-# 2-+N+-+P+" 1+-+-+-+-! Xabcdefghy
e Ih He Hh GD >eG"hFeGeEeGeEx D e[D hF eH h[D eG eG @
4) Gulko,B-Beliavsky,A , 5HJJLR(P LOLD
XABCDEFGHY 8-+-+-+-n( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+-p& 5+-+-N-+-% 4-+-+-K-+$ 3+-k-+-+-# 2-+-+-+-P" 1+-+-+-+-! Xabcdefghy
3) Larsen,B - Timman,J , %UXKHOOHV
XABCDEFGHY 8-+n+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+k+-+-+& 5+-+-+-+P% 4-+-+-+N+$ 3+-+-p-+-# 2-+K+-+-+" 1+-+-+-+-! Xabcdefghy
e GKKe I >eI eH eJ eH hG hI e[KeIhIhH @
5) Sokolov,I - Van Wely,L , $NXUH\UL
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+n+-' 6-+-+-+p+& 5+-+-+-+-% 4-N-+-+K+$ 3k-+-+-+-# 2-+-+-+-P" 1+-+-+-+-! Xabcdefghy
KHe G >eG hH hG K hI hH hH@
3) King,D - Rogers,I , *UHDWEULWDQLDQ
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+-+& 5+-+-+-n-% 4Pk-+-+-+$ 3+-+-+-K-# 2-+p+N+-+" 1+-+-+-+-! Xabcdefghy
h G e E h H e F h [J e G e I h G e I h H e H e G K e H e I h J e I e I e Jh He Ih Je J
861
[AHOVSKE ZAVR[NICE - Zavr{nice lakih figura, skaka~ sa pe{acima protiv skaka~a sa pe{acima...
NL2/i b) (K+N+ PP):(K+N+PP)
Obe strane imaju po dva pe{aka.
Ovakve zavr{nice su veoma kompleksne. Slede}a partija je detaljno analizirana i daje se kao primer slo`enosti ove zavr{nice. Huebner,R - Ftacnik,L 3RODQLFD=GURM >)WDFQLN@
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+n+-' 6-p-+-+-+& 5+-+-pK+-% 4-k-+-+-+$ 3+-+-P-+-# 2-+-N-+-P" 1+-+-+-+-! xabcdefghy e Jh G" >eF hE eG e[I e[H K eG K H K H hFe[FKHKf hKeJeF $ hE eE eG" K e[H K eI K eJ K hJ hF eI hE H hG eJ h[H eI hG eJ hF E hH e[K e[E K E K E K E K E eJ eF Kf Ef f[H fK eF f[E e[E eI eF fD eJfDeIeGHu % % hI % E" h[H E hG eG K e[H K eI K eJ hF hJ K eK hE eJ hGeKhHEhI % eG h[H e[H K eI e[K e[H eJ K eI K eJ K eI E K E K E K E KfEf % H %D hH E K E hG eG hF e[H K eG hD H e[K H K Hf KfJ %E hJ eG K E K E hH h[H e[H e[K E K E K Ef eJ fE eJ eI Kf eJ e[H hFeG %F hG eG K e[H hE eI eI e[K H
862
K H hF Hh K hI eJhJeJt K %F eJ" K H hG hJ K eK E" h[E H hG Hh hH eI hI hIH hJeJh[H %F H hG K H hF Hh e[K hI eJ hJ eH E K E e[K E h[E H hF hF eG hH eHhJeI & hHeGhGe[HK & H K eI h[H e[H e[K E eI eJ K E K E eJ E KfEffK & eI K eJ K hJ K E hI eI h[H & EÞ h[E K" E e[K E K eG hE E hD H K H eJ H Kf Hf eI K eJ K H hJ hG eK K eJ hI eI h[H K hJ H e[K H hG hG H &D hH eI hI H h[JHf &E hHeKhJ hIeJh[JH KfHfu eJ &F hFHhGHh HfhIeKh[H hKh[HhIeI hHeIhI@ e Ie Fh Ee F >eF K e[E K E K E K E Kf E f[G eE+HFKWK@ K e G K h H h F e G h H e G K h I e I >eIhK eJ@
Primeri iz prakse 1) Dolmatov,S - Beliavsky,A 8665 FK >'ROP DWRY6 'YRULHW]N\0@ e Jh Gh D >eK eF hD h[I eJ hH e[K h[G eJ eF eI eE hE hE eH hF IeHeK eIe[Ke[I@ e Hh F e Ih Ge Hh E e Ih Ge Ih Eh He I
[AHOVSKE ZAVR[NICE - Zavr{nice lakih figura, skaka~ sa pe{acima protiv skaka~a sa pe{acima...
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+k+-' 6-+-+-+-+& 5PN+p+p+-% 4-n-+-+-P$ 3+-+-+-+-# 2-+-K-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
X
h I G >eH hG@ e H e I e G e I e G e I h H e J h [G I e H e K e I e [K e [I e K e H e J e G e I e F h D e E h E h F h G e E e H D e G D h F h H e G h F h D h E >e[D"" eF @ h Fe F
2) Kortchnoi,V - Hort,V $P VWHUGDP >+RUW9@
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7p-+-K-+-' 6-+-+-N-p& 5+P+-+k+-% 4-+-+-+-+$ 3+-+-+-+-# 2P+-+-+-n" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
ABCDEFGHY 8N+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-p-+pk& 5+-+-+-+-% 4-+-+-+-+$ 3+-+-K-+-# 2n+-+-+PP" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
e Ie [Ie [J
4) Ribli,Z - Timman,J 1RYL6DG RO >5LEOL=@
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+p+-' 6n+N+-+p+& 5+-P-+-+-% 4-+-P-+k+$ 3+K+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy J e F e I G J > hF hG eH eI G hH F h[G F hI G G hH hI eI h[J e[J F eI F@ Ge H >JGJhGeHhH@ e Ee Gh He H >eH e[D J hF J hG ÞH@ e [DJ
h He HD >eGeGeFeFDhI eEhGe[Dh[E @ h Ie Gh Gh J
5) Conquest,S - Tukmakov,V ,UDNOLRQ >7XNP DNRY9@
3) Smagin,S - Espig,L %HUOLQ >6P DJLQ6@ h F h F e G h D h E h F e H h E e G e J e G e I" >hFu@ h [G h G h F J" h He H">eI@h I"" >JeIK@ h Ie He IJh G
863
Dh GDh Fh F >e[K hD eJ eJ eI eI eH eH hD ÞFE@ JÞ D h [D h [D e J h F e I F e H h H e H e I K >J h[J@ h Je Ge H
[AHOVSKE ZAVR[NICE - Zavr{nice lakih figura, skaka~ sa pe{acima protiv skaka~a sa pe{acima...
XABCDEFGHY 8-+-+N+-+( 7+-+-+-+-' 6p+p+-+-+& 5+-+-+-+-% 4-n-+-+kP$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+P+" 1+-+-+-+K! xabcdefghy
X
ABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-N-+-p-' 6-+-+-k-+& 5+-+-+-p-% 4P+-n-+-+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-P-+" 1+-+-+K+-! xabcdefghy
6) Kaminski,M - Murrey,J
8)Andersson,U - Karpov,A, /LQDUHV
&DSSHOOHOD*UDQGH >.DP LQVNL0 @
X
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-k-+-+& 5+-+p+-+n% 4-P-N-p-P$ 3+-+-+K+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy h FÑ >E" eF eJ e[G E eH e[KÞI eJ eH hI eH hJ eH e[KIh[Ie[IEGu@ e H >eFeJhIe[IeEeH@ Eh I >eG eJ hI e[I eF eI hH hD@ h E h G K G h G e I h [I h H e H >eJ" G @ e J E G e G h G E h E e G h D e H >eF" e[I@ e K h [G e [K e G e J h F h E e F h F e E h E e E
7) Kortchnoi,V - Mecking,H$XJXVWD e H e J e G h H e F h [J e E e J e [D e J e E e [Je FÜ
864
ABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+k+-p-+& 5+-P-+-+-% 4K+-+-p-P$ 3+-+-+-+-# 2-+n+N+-+" 1+-+-+-+-! Xabcdefghy
I h J h H K I K h I h I h [K e E e G e F h J e GIe He [Fh JÜ
9) Tal,M - Sveshnikov,E/HQLQJUDG
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-nNp-+& 5+-+-+-+-% 4-+-K-P-p$ 3+-+-+-+-# 2-+-+k+-P" 1+-+-+-+-! Xabcdefghy e IÜ e G h I h F h H e G >e H I@ h J K h I Ih [Kh Hh IÜ
[AHOVSKE ZAVR[NICE - Zavr{nice lakih figura, skaka~ sa pe{acima protiv skaka~a sa pe{acima...
NL2/j c) (K+N+ nxP):(K+N+nxP)
Obe strane imaju po vi{e od dva pe{aka. Nema slobodnjaka.
Obe strane imaju tri ili vi{e pe{aka i jednak broj. Karakteristika ove zavr{nice je da nijedna strana nema slobodnog pe{aka. Ishodi partija zavise isklju~ivo od postave figura i pe{aka. Strategija igre se zasniva na stvaranju slobodnog pe{aka ili proboj kralja u protivni~ki tabor gde ima gro pe{aka. Kako izgleda zavr{etak partije izme|u biv{ih prvaka u {ahu je u primeru: Petrosian,T - Botvinnik,M ,
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7pp+-+-+-' 6-+p+Nnk+& 5+-+-+p+p% 4-+-P-+-P$ 3+-+K+-+-# 2PP-+-P-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
:FK0 RVFRZ
XABCDEFGHY 8-+-+-+k+( 7p-+-+p+p' 6-+-+-+p+& 5+-+N+-+-% 4-+-+-+-+$ 3+P+n+-P-# 2-+-+-P-P" 1+-+-+-K-! xabcdefghy
2) Moskalenko,V - Arencibia,W +ROJXLQ >0RVNDOHQNR9@
I E eI E hH E D eI eH E hF hF >h E" e G e H e H e G h G Ef h [Eh F @
eG hD D eH D hEhEeGeFeFe[E eEeEe[DeFeEeG eF eH eG eI eH eJ KeIhGhGeI
Primeri iz prakse 1)Bareev,E-Cseshkovsky,V8665 FK h Gh Gh I >hE eF hG h[E hI hDhJh[FDEh[KeG@ e Hh G e I" > eH hE h[E h[D eG hF eF hH hD hI h[F hJ hHeIhI@ h E D h F h [E e I e I h [G h F h F h G e H h E h G e J h I e [K e G e J h [K e J h I e [I h G Eh F
865
XABCDEFGHY 8-+-+-k-+( 7p-p-+-pp' 6-p-p-+-+& 5n-+P+-+-% 4P+-P-+-+$ 3+-P-+-+-# 2-+-N-+PP" 1+-+-+-K-! xabcdefghy e ItoF >eHeIeIKÏeIJJKt@ G[Fh [Fe He H>G Ft@ e H e G h F h H h H e H F e GK h J J h I e I e HGe Ih Ih Hh Gh F Ke Ih FD >DJeIhD@ J e I h D h D h F h F h [G>h[E"@e Ie Hh [D h Hh EGh [F >hG eH eH G eG eG D J hI hI K JKhJ@ e He H h I > G" eG J K[J K[J hJ hH hH e[H e[G @ e G> J[IGeGJ@ h [K h [G e [G e H e H D J
[AHOVSKE ZAVR[NICE - Zavr{nice lakih figura, skaka~ sa pe{acima protiv skaka~a sa pe{acima...
3) Karpov,A - Seirawan,Y
5) Yusupov,A - Ivanchuk,V
6NHOOHIWHD >=DLWVHY,@
/LQDUHV > eG" hH eF hF ÞE@ H" > K" J I[J I[J K[J K[J hH J hI J hH hH ÞFEhDhF $ hEHIHx eFx % H I[H I[H eF hE eFhGeEx@ JJ >I[J H" eG K[J J hG eF hI K J ÞK ÙJ I"HeFhGeEK K ÞHÚ@ h Gh G >KJ" ÞIK@ J[I" >K" I[J I[J H K eI K[J e[J hI eJ K eI K J K[J K[J eH eF hH eJ K[J e[J hI K h[H eI @ J[I K e F >H eI @ H >eG"HI[HI[Hx@ I[H >I eG eE eF e[D hF hI eF eE eG D h[D e[D eH eE e[I eF eJ eG e[K eH eJ e[I K e[H K I K I Kf If fD @ I[He Ee G >eI K e[D hF hI
4) Gelfand,B - Lerner, 8665 FK >/HUQHU.@
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7p-+-npk-' 6-p-+-+-p& 5+-+-+p+-% 4-+-+-+-+$ 3P-N-+P+-# 2-P-K-+PP" 1+-+-+-+-! xabcdefghy e I e H e H I e G e G >hEeFh[D"E@ h Fe FDh G >DhD EE @ E e G h H h H K J >D E[D eF K eE" hG h[G e[G e[D eH eD K@ e F h Jh Fh H>hKhG@ h Hh Fh F E > EeGhHhH @ De Fe G >ED[Eh[E @ DE[D >E" eG eF K I Kt@ E[D e F h H h H h F h F Ke Gh G
866
[AHOVSKE ZAVR[NICE - Zavr{nice lakih figura, skaka~ sa pe{acima protiv skaka~a sa pe{acima...
eJ eE h[D e[D eI eE eH eF e[I eG eJ e[H e[K eI eJ eJ eJ hHhHhJhI hIhG@ e E{>e[DhFhIeF @ K e E h H e[D h F e E h Gh Ie Fe F >D eE D eD eF e[D eG hI eH eE eI eFeJhGe[K eG @ h Ie Fh Ge E >eG hI hJ eG ÞJ @ h I D h G e F h I e F h Ge E h Ih J >D eEeFeD @ h J h [H e F h J h [K H h Ih [Kh G
6) Sveshnikov,E - Sokolov,A
7) Brenninkmeijer,J - van der Wiel,J :LMNDDQ=HH >%UHQQLQNP HLMHU-@
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7p-+-+k+-' 6-p-p-+p+& 5+P+P+-+p% 4n+-NPP-+$ 3+-+-K-+-# 2-+-+-+-P" 1+-+-+-+-! xabcdefghy h F >hFHDE[Dh[DhEG[H I[H@ e G h G K h E e G h D e H h F e G h D I >H@ h Fe HJ[I >D E[D h[D I[J e[J hE eI h[G hF hF E H eI H h[HÞ G[H e[H hD eI eI eH hE E hDeIhF@ h [Ih Ee Ie I >eJH@ h [G
0RVNYD RSHQ >6YHVKQLNRY(@
XABCDEFGHY 8-+-k-+-+( 7p-+-+ppp' 6-+p+pn-+& 5+-+-+-+-% 4-+P+-+-+$ 3+-N-+-+-# 2PP-+-PPP" 1+-+-+-K-! xabcdefghy
8) Polgar,Z - Agdestein,S *URQLQJHQ >$JGHVWHLQ6@
Itoh G >F hE D hG eH hE hG eIÏDEt@ e I I e H e H E H D e G e Gh IFe H" >eF eF E" hG D@ E>eFhG @e G" >hG E[F hE eF h[F eEeGeDt@ e Fe FDÏDEFh ED E >E[D" eE@ e E J K" >hGt@ K h G I H[I >H eG@ J[I h I h H h J h Gh [K >h[I h[I J hH Ñ J K[J K hI KhJ K hK eF eF eG eG hH J h[F JhHeHhI eIFeJF hIFhG@ h H e F h [J h J h [K e G e G e F e H h H h J h G e I h H h H h G h G >hGhHeJÏeKJ@
867
XABCDEFGHY 8-+-+-k-+( 7pp+-+pp-' 6-+-+-n-+& 5+-+-+-+p% 4-+-+-+-+$ 3P-+-+P+-# 2-P-+N+PP" 1+-+-+-K-! xabcdefghy e Hve I >hFeGhEeFh[DhGx@ h G J" >I@ e I e J K[J >eHx@ I[J e H e I J h J E h I D h K" >Kv@ I h I h E E D E[D E[D h J e G >hF" hH @ h H h F h [I h [D Kh FKDKDKh H
[AHOVSKE ZAVR[NICE - Zavr{nice lakih figura, skaka~ sa pe{acima protiv skaka~a sa pe{acima...
NL2/k d) (K+N+ nxP):(K+N+nxP) Obe strane imaju slobodnog pe{aka. Realizacija partije zavisi ba{ od slobodnog pe{aka: brzine promocije u ja~u figuru i posedovanja tempa. Re~it primer je partija starih virtouza u {ahu: Lasker,E - Nimzowitsch,A
>e I e G e I h J h H h H e F e [H K Ü .HHQH h H h I h FÜ 5HLQIHOG @
ED[E >h I E[D E[D h H e F h F 5HLQIHOG @
XABCDEFGHY 8-+-+-+k+( 7pp+-+-+p' 6-+-+-+-+& 5+-+-+-+-% 4-+-nP+-+$ 3+-+-+-+-# 2PP-+-+-+" 1+K+-+-N-! Xabcdefghy
e[E eF hG eE hH eD >e Fe Fh Ih JÜ 5HLQIHOG @
eF eD eG e[D e[H EeIEeJ >e JE h Ih [IEh H e Eh G Ü e [KEh FÜ@Ü
Primeri iz prakse 1) de Firmian,N - Beliavsky,A
eI eF eI eG eH eHK D > h I" h [I e [I K e J e [H e [Ke G 5HLQIHOG h K" $ h H h I h I e I D h H"e Hh IE .HHQH D e H E e I h H e H h F .HHQH h H e Hh FÜ .HHQH % h F % e Ih ED h I h G Eh He Hh FÜ 5HLQIHOG % e Gh EDh Fe H h Dh Ih Fe Ih [E h [Kh FÜ 5HLQIHOG @ DhKhF >h H@ eG>e Gh Ge Hh H@
hH
eH
hJ
eI
>e G" h I h [I e [I e G K He Ie GKÜ@
hK eH hJ hJ eI hK eJ hJ eI hKeH hJ > e G
h HÜ@ hHeGeGhK >E E@
D
h I
hI
Obe strane imaju po vi{e od dva pe{aka. Ima slobodnjaka. >e F e H@ eF eG
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-k-+-' 6-+-p-pP+& 5+-+npP+N% 4-+-+-+-+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+PK" 1+-+-+-+-! Xabcdefghy J h H e J G e I G J" >hJ@ h [I J[I e H e Hh K" > hJh[Je[I @ e Gh II >I H eG e[H hG 1I eH hI hJ hK hH Ifh[IJ@Ü
2)Ljubojevic,L - Illescas Cordoba,M /LQDUHV P >,OOHVFDV&RUGRED0@
h J
K
hK
E
>E" h I h F e F e H h J 5HLQIHOG @
hI E hK hF eH
868
e Jv e J e I D h G >eJ $ E" eJ E[F E[F D I eI eI eJ D G eI D hJ eI eH D e[G D eH Df hK eJ I
[AHOVSKE ZAVR[NICE - Zavr{nice lakih figura, skaka~ sa pe{acima protiv skaka~a sa pe{acima...
e[KIf % eK @
e F h F f G e F f H f J e F f J e F f I e F f I e F f I e E f G f H e E f H f F e D e D f I f D > eE fH@ e E f G e F e E f I e D f H e D f I e E f J f H e G e F f J e F f J h G f F e G f G e F f D e E f E e D f D e E f E h E f K e E f Kh Gf Hf [H
XABCDEFGHY 8-+-+-+-k( 7+-+-+-+-' 6-p-+-+-+& 5+-p-n-+-% 4-+PpPp-+$ 3+P+-+-+-# 2P+-N-+-K" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
3) Serper,G - Dolmatov,S 0DQLOD RO >'ROP DWRY6@
e I e H e H h E e I G e J" > E eG E[F E[Fv E@ h G" > eG e[I eFhI e[E H h[F H eF e[D" eH hG e[G H hG hJ G hH h[H Hf Gf f[HfG@ Eh E >eGE[FE[Fe[IeFhI hI eI hK eJ hHeIhFE[FE[FD @ E[F E[F e Iv h D h E h F h G >h[F" G hG eG hE h[H hG e[I hI eI eF eH eF F hG eG e[I eH hE hF eI eH eHhD@ h D >hH D eG D eF D hG eI e[I" e[G D hH e[G hF eH D eF Df G fD fD"hE eF eG e[I hH eI eF eHhGhE @ h E h E h G >h[F" G@ e G e [I e F h I h [F HG > h[D H hE H hF eH F eGhHeG @ h [Ge [GHe G >eF Ï H" hG eH hH D eE eG F D F D F DFf DffKeH @ Hh Ge Hh HDF >eF D eE eG F D @ D F D F D Ff Df f J e H f J e H f J e H h F e G h [D Hf f E h Ev
869
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7p-+-+-+-' 6-p-N-+-+& 5+PpP+-+p% 4-+P+-k-n$ 3+-+K+-+-# 2P+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy h Jh I >eH"eHhFeGx@ Ke He Hh G >eI"eGhG@ e Hh Fe Gh G >h[D e[F D hI hF hG@ h He Ih [F >K" eJ h[F h[F e[G hD @ h [Fe [G h G > hHeH@ K e J F e [K e G e J e G h I F h H >eI F hH eG h[F e[F eH eE eG e[D eF eE@ e Gh Ie G
4) Tartakower,S - Botvinnik,M K h F e G h H e H D e G h G e H h I e [I h [K e I h I J h J e I D K h I e I h J K h H e I h Je HÜ
[AHOVSKE ZAVR[NICE - Zavr{nice lakih figura, skaka~ sa pe{acima protiv skaka~a sa pe{acima...
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-N-k-+-p& 5+-+-+-+-% 4-+-+-+p+$ 3+-+-+n+p# 2PP-+-P-+" 1+-+-+-+K! xabcdefghy
e J e K h G h G D >hH hF E h[D hG h[Eh[E D@ D" >I h[I h[I e[I e[K eI eKeIJeJeJEeI@ h H I e I e [K E h [EÞ e [I h G e I e K e H h E e G e J F E[F e [F e I e G e H h I J h J e I h I e I h J h G h H e I h J e I h H e I h J e H h H e H e H h I h J e Ge IDh I h G" > eF hG eE hF hG e[J hHeIhF@ e [J h H e I h F e H h [D e G e F e F h E e E Dh He Ge E +RUW
5) Naumkin,I - Wood,D /RQGRQ >1DXP NLQ,@
XABCDEFGHY 8-+-+-+-k( 7+pp-+-+-' 6-+-p-+-+& 5+-+P+-+-% 4-PP+-+-+$ 3+n+-p-+-# 2-+-+N+-P" 1+-+-+-+K! xabcdefghy
7) Sax,G - Tal,M7DOOLQQ
h Ge J >F eJ G[F" E[F eJ @ h [F e IFG[F>hFhD @ E[Fh GFE[F
6) Hort,V - Mestel,J+DVWLQJV
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7p-+-+k+p' 6-pp+-+-+& 5n-+-+-+-% 4-+-+NPP+$ 3+P+-+-K-# 2P+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy e K h E e K e J I F I
870
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-p-kppp' 6p+-+n+-+& 5+-+-P-+-% 4-+-+-+-+$ 3+-+-+-+-# 2P+N+-PPP" 1+-+-+-K-! xabcdefghy e G J F I h G h H >h[G F[G eI eH eH eG eGK KDDDJKJ eG J K D J J H J J J H I[H I[J D D D K K J K J K[J K[J J eF JK[JIJ[IKJ@ e H e I h I h G e G J h K >hG" hF@ e I e G h H J J h J >hI" h[I J[I K F H I[H K F J K[J K F K Ff Kf@ h J F e H F e G h H h I h I e F D h G >h[KeG@ h H h E e G h F D h G h G H I[H h [H D h F e F h H h E e E e G ([ere{evskij)
[AHOVSKE ZAVR[NICE - Zavr{nice lakih figura, skaka~ sa pe{acima protiv skaka~a sa pe{acima...
871
[AHOVSKE ZAVR[NICE – Zavr{nice lakih figura, lovac sa pe{acima protiv skaka~a sa pe{acima..
21.4 Lovac sa pe{acima protiv skaka~a i pe{aka Nomenklatura ED 3 D(saG) : E(bezG) D(bezG) : E (saG)
ED3
ED3 D(saG): E(bezG) D+1G
D+2G
ED3/c Gb-g
ED3/d
Ga/h
ED3/a
ED3/b
D(bezG): E(saG)
E+2G
E+1G
Gb-g
Ga/h
oo
o-o
o/o
ED3/h ED3/e
ED3/f
871
ED3/g1
ED3/g2
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² =DYU^QLFHODNLKILJXUD/RYDFVDSH^DFLPDSURWLYVNDNDaDLSH^DND«
21.4.1 Lovac sa pe{acima protiv skaka~a NL3/a a) (K+L+P(b-g)):(K+N)
Lovac sa jednim pe{akom (b-g) protiv skaka~a.
Kralj, lovac i pe{ak, koji se nalazi u MHGQRM RG ´Eµ GR ´Jµ NRORQL PRJX GD ostvare pobedu samo ako protivni~ki kralj nije ispred pe{aka. Borba se odvija tako da se skaka~ maksimalno ograni~i i stvori poziciju iznudice.
XABCDEFGHY 8-+-+K+-+( 7+nkP+-+-' 6-+-+-+-+& 5+-+-+-+-% 4-+-+-+-+$ 3+-+L+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! Xabcdefghy
pe{akom dobijaju posle duge manevarske borbe. Na primer: Reshevsky,S - Ivkov,B, Palma de Mallorca, 1970
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+n+-+-+-' 6-P-+-+-+& 5+-+-+L+-% 4K+-+-+-+$ 3+-+-+-+-# 2k+-+-+-+" 1+-+-+-+-! abcdefghy h G g H e E e E e D g G e E e F e D e E e E e E e F e F e E e E e F e F e F g H e E g I h E e F h D e E h E g F h G e F e D e G e D e F e E g K >eD gI eD gFÑ eF gGÑ eD gJ eEgHeF gFhFEÑ@
Beli dobija lako pomo}u manevrisanja lovca po{to mu je pe{ak pred promocijom. 1.ee7 hd8 2.ge4 hf7 3.gf3 hd8 4.gd5! Ako bi prethodnu sliku sa dijagrama pomerili levo za jednu kolonu, bio bi remi.
XABCDEFGHY 8-+-K-+-+( 7nkP-+-+-' 6-+-+-+-+& 5+-+-+-+-% 4-+-+-+-+$ 3+-L-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! Xabcdefghy
Druga je stvar kad je kralj ispred pe{aka, mada i tada mora igrati precizno. Blatny,P - Schebler,G , Werder-Wuppertal, 1996
XABCDEFGHY 8-+-+L+-n( 7+-+-+-k-' 6-+-+-+-+& 5+-+-+K+-% 4-+-+-+-+$ 3+-+-+-P-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
1.ed7 hc8 2.gd4 he7 3.ge3 hc8 4.gc5 Do sada je sve odigrano kao u prethodnom primeru, ali crni pravi iznena|enje: 4.. ea8!! 5.ec6 hb6!! Koriste}i mogu}nost pata crni posti`e remi. Ako je skaka~ ispred pe{aka a kralj udaljen od pe{aka tada strana sa lovcem i
73...ef8 74.gh5 eg7 75. eg5 75...eh >e Ie Ke He J@
872
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² =DYU^QLFHODNLKILJXUD/RYDFVDSH^DFLPDSURWLYVNDNDaDLSH^DND«
76.ge8!
otklanja pretnju {aha na f6. e Fg Ke Eg J
>e I"e KJh J@
76...eg7 77.g4 eh7
Ovaj pri~ekni potez odlu~uje!
>e I g J e J g K e K e I e J J e I g J e J g H e I g G e H e J@
i beli dobija.
78.ef6 eg8 79.gg6?! ef8 80.gh5?hf7! 81.ee6 ...
e F g H e G g G h G F
2) Beli na potezu: g He Ge Ee F >h DFh Fe Eh Hg Ih I e Eh Gg Hi dobija@ g Ie Eg Ke F >h Fg H@ g Hh GFi dobija.
Ve`be µAHVSOHMHUVNURQLNOµ 1856
XABCDEFGHY 8-+-+n+-+( 7+-+K+-+-' 6-+P+-+-+& 5+-k-+-+-% 4-+-+-+-+$ 3+-+-+-+-# 2-L-+-+-+" 1+-+-+-+-! Xabcdefghy
Crni na potezu. h G e F h E e G e G g F e F g H e G g I e H e Fe Ge Eh G e Fh Fremi .
3) e F h F e G h H e H >eG hJ gJ eJ eH eK eIhIremi@ h J >hF eI hG J i dobija.@ g Je Jg Ie Ke Ie Ke H >eJhH@ e Ke He K e Ie Ke Je K J
i skaka~ je izgubljen.
Crni je potezu. Kakav je rezultat?
Primeri iz prakse
2) Educative example
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+K+-+-+-' 6-+P+-+-+& 5+nk-+-+-% 4-+-+-+-+$ 3+-+-+-+-# 2-L-+-+-+" 1+-+-+-+-! Xabcdefghy
1) Kharitonov,A - Yagupov,I 586$UP \FK >)WDFQLN@
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+k' 6-+-+-+-+& 5+-P-n-+-% 4-+-+-+-+$ 3+-+-KL+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
Kakav je rezultat kad je beli na potezu, a kakav kad je crni?
e Hh F >hG F hE F eJ eG hF gE hH eH eI eG eI eGeIgDeI gF@ e Gh D >hEeFhDFeJ
Re{enja 1) eEgH e F >eEgG@ g Fe Eg De Eg G
873
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² =DYU^QLFHODNLKILJXUD/RYDFVDSH^DFLPDSURWLYVNDNDaDLSH^DND«
eE hF eE hH gK hG FeIgJeH eF@ e He J >hF eG hD eF eJ eE@ g G e J e G e I e F e H g K
2) Blatny,P - Schebler,G :HUGHU:XSSHUWDO
XABCDEFGHY 8-+-+Lk-n( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+-+& 5+-+-+K+-% 4-+-+-+-+$ 3+-+-+-P-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
gI hK hI eG eE eG eE eH eG eE eH eF gK eG gE eF eH eG eI eH eJ eH gG eH gD eI gF eJ eH gKÑ gKÑ hJ I@ g Je E > hJ eHhI eHhK gK@ e G h J e H h I e H h K g K e F e I e G g H e G > eH eJ eI gG@ e J e H I e [H e [K &HEDOR
4)Kurajica,B-Velimirovic,D%HRJUDG
g Ke Je J >J"hI @ e K >eIeKeHeJ@ g H >eI"eKJhJ @ e JJe K >eI gJ eJ gK eK eI eJ J eI gJ eJ gH eI gG eH eJ@ e I e J g J" e I g K" h I e HÜ
3) Beliavsky,A - Liberzon,V%DGHQ
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+-+& 5+-+-KL+-% 4k+-+-P-+$ 3+-+-n-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-lk+-' 6-+N+-+-+& 5+K+-+-+-% 4-p-+-+-+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy E h H e H h G e G e D e F h E e F h G e F h He E h G
5)Browne,W- Fischer,R5RYLQM=DJUHE
XABCDEFGHY 8-+k+-+-+( 7+-P-+n+-' 6-+-+-+-+& 5+-K-+-+-% 4-+-+-+-+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+L! xabcdefghy e E h G g G e G g F e F g G e G g E h F e E h H
e Hh I > hJ gG eE I hK I hJ
874
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² =DYU^QLFHODNLKILJXUD/RYDFVDSH^DFLPDSURWLYVNDNDaDLSH^DND«
NL3/b b) (K+L+P(a/h)):(K+N)
Lovac sa jednim pe{akom (a/h) protiv skaka~a.
Kralj, lovac i ivi~ni pe{ak protiv kralja i skaka~a ve}inom dobijaju partiju, ako uspeju da ostvare tempo. Poznato je da je skaka~ vrlo trapava figura u odbrani i ne mo`e da napravi neophodni tempo. Ja~a strana napravi iznudicu i poraz je neminovan. Fischer,R - Taimanov,M, Vancouver, 1971
g H e F h G D" h E h G g G h E e F h F D h D e E h F e D@
D eH D eG eE hH gI hG eE eF gJ eG D hF gK hH eE >e E h F g F h D g D h F g Ee G @
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-K-+& 5+-+kn-+-% 4-+-+-+L+$ 3+-+-+-+P# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
Primeri iz prakse 1) Barlov,D - Eingorn,V=DJUHE
1...hd3 Jedini potez za crnog! Sa skaka~em ne valja uzeti lovca: h [J" K[J a igranje sa kraljem borba se produ`ava bez rezultata: e H" g F e I K h I K h J g I h I K h J e J h I K h H e I
2.h4 hf4 3.ef5 ed6 4. exf4 ee7 5.eg5 ef8 6.eh6 eg8 Ukoliko se uspe{no manevri{e sa skaka~em uspeva se posti}i remi. Chernin,A - Sax,G , Subotica , 1987
XABCDEFGHY 8-k-+-+-+( 7+n+-+-+-' 6-K-+-+-+& 5+-+-+-+L% 4-+-+-+-P$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy g J h G K h I g H h J K h K e F h I e E e D e De Ee E
2) Scarella,E - Ricardi,P6DQ0DUWLQ
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7p-+-+-+-' 6-+-+-+-+& 5l-+-+-+-% 4-+-+-+-+$ 3+-+-+-+-# 2-+k+KN-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
XABCDEFGHY 8-+-+-+k+( 7+-+-+-+-' 6K+-+-+-+& 5+-+-+-+-% 4-+-+-n-L$ 3P-+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy eI
>h G"e Ee ID e H D e G D e F g J h E
875
g Eh GDh HDh Fg F e H e F h G g H h H e G h IDh Gg G
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² =DYU^QLFHODNLKILJXUD/RYDFVDSH^DFLPDSURWLYVNDNDaDLSH^DND«
3) Tukmakov,V - Horvath,J6RFKL
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+k' 6-+-+-+-+& 5+-+-+-+-% 4P+n+-+-+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+K+-+" 1+-+L+-+-! xabcdefghy
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-K-+-+-+& 5+-+-+-+-% 4-+-+-+-P$ 3+-Ln+-k-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy K e J K h I e F Kh Jg Jh K
6) Nikolaidis,K - Botsaris,H$WKHQV e K
4) Schatz,D - Nazarenus,O+DXHQVWHLQ
XABCDEFGHY 8-+-+kn-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-K-P& 5+-+-+-+-% 4-+-+-+L+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy h K e J h I e J e H g G h [G K h I Kf h H e J h G f H e G f I h H e I h G e I e F e H h E f F e E e G h D f E e D e F h E e F h D e F h F f E h D
5) Sherbakov,R - Fedorov,A2P VN gEhG >h D@
eH eJ eG eI eF eH eF hI D hG eE h[E >e G g D Dh Fg Dh H e E h G D h F g F h H D h F D h D e Eh Fg F@
D
876
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-N-+-+& 5p-K-+-+-% 4-+-+-+-+$ 3+k+-+-+-# 2-l-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy e G D h F g F e F g E e E g H e F g F e G e E h H g G h F g H e G g I e G g J h H D e F e D h FDe E 7) Nataf,I - Muylar,M%UDWLVODYD
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+-+& 5+-+-+-+p% 4-+-+-+-+$ 3+K+-Nl+-# 2-+-+-+-k" 1+-+-+-+-! xabcdefghy K e F K e G e J h I K h Je J
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² =DYU^QLFHODNLKILJXUD/RYDFVDSH^DFLPDSURWLYVNDNDaDLSH^DND«
NL3/c c) (K+L+PP):(K+N)
Lovac sa dva pe{aka protiv skaka~a.
Vrlo retke su partije u kojima slabija strana izvu~e remi. Ona se posti`e ako se uspe u ranoj fazi eliminisati jednog pe{aka ili dati skaka~a za pe{aka, pa u}i u lova~ku zavr{nicu sa pe{akom koja je teoretski remi. Malaniuk,V - Serper,G , Luzern, 1993
eE eG eD eH eE eI eD eI eE eH eD eG eEDf e[DeFÜ
Primeri iz prakse
XABCDEFGHY 8-+-+-+-K( 7+-+k+-+-' 6-+-+-+-+& 5+-+-+n+-% 4P+-+-+-+$ 3L-+-+-+-# 2-P-+-+-+" 1+-+-+-+-! Xabcdefghy
1) Huebner,R - Gutman,L , BRD, 1988
gFhJ > e F" E h J g I h H E e G D h G E e F D@
gG hI gI hG E eF eJ eG eI eF gH hF eH hE D hG eG eE eF eD E e[E eE hH Ü Vrlo lep primer iznudice ostvario je crni u slede}oj partiji. Louis,V - Dueball,J, *(5&XS7
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+p+-+& 5+-K-+k+-% 4-+-+-+-+$ 3+-+-+-+-# 2p+-+-+-+" 1Nl+-+-+-! xabcdefghy eH eF H eF eI hE H eE H hG eH hH gG hF gF eD eH
877
XABCDEFGHY 8-+-k-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+-+& 5+-+n+-P-% 4-+-+-+-+$ 3+-+-L-+P# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+K! xabcdefghy g F e H e J e H e J e I K h F >eJ eJ K@ g Hh G >hH eK hF K hG hG J gG hH eK@ g Gh HKh G >hF J eK hH hH J eI K gF" eJ $ hI eJ h[J gF K % eJ eJ gJ" hI eJh[J eKgJ % hJeI % hJ eI eJ eI eK Jf % hF gI hE eJ eI eK eH eJ K e[K eI eI hG eHeJKe[KeI % hG eI eJ eH eJ hH hF gI hH K" nK nI hJ hI eI@ e K h H g E h G J e I > gG hH gH" gH J hI gJ gJ hJ K hH gKhK hJ gI KhH @ g F >gF eI J hI gH hJ gJeHKeIeK@
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² =DYU^QLFHODNLKILJXUD/RYDFVDSH^DFLPDSURWLYVNDNDaDLSH^DND«
2) Torre,E - Gheorghiu,F Wijk aan Zee, 1981
4) Klundt,K - Jansa,V 3DVVDX3DVVDX
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+-+& 5+-l-+p+p% 4-+-+-+-+$ 3+-+-+k+-# 2-+-+N+-+" 1+-+-+-+K! xabcdefghy
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7p-+-+-+-' 6lk-+-p-+& 5+-+-+N+-% 4-+-+-+-+$ 3+-+-K-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy e Fh Jg Ee G >hK I hJ gF h[I" g[I eGeGeFeF@ e G h I e H h K g H e F e H e G g E e F g H e Gg Ee H >eF gF eG gG eH" hJ hJIhHD hFD@ D e G D e F g F e Eg G e De G > eH"hJ @ h J I h I g F h K e H e E g H h J I h I e G h Kg K *HOMIDQG.DSHQJXW
3) Portisch,L - Kavalek,L 0RQWUHDO
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+n+-+-' 6-+-+k+-+& 5L-+-+-+-% 4P+-K-+-+$ 3+P+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
h Je J >e[J3DWW Ih[K @ h [Ie [I ´OR^´ORYDF
5) Oksuzyan,S - Kozirev,A 586 &XS2P VN >+HFKW@
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7p-+-+-+l' 6k+-+-+-+& 5+-+-+-+-% 4-p-+-+-+$ 3+-+-+-+-# 2-N-+K+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy e G e E e F D h G D e E D e F E h F e F h Ge E >gF" hH hF eG hD eG hF gG hG gHÜ eG h[F D hE eF hF hGeGÜ EÜ@ Ü
6) Kortschnoj,V - Bacrot,E /LQ] >.RUWVFKQRM@
e GEh Ee F >EhF @ h F e E h [E e E h G >gFeGeEhF @(Gligori}) Ü
e H h F e G h H e H h F g Gh Ee Ge Kg J >gJ hF hF eF hH gH eG hE eF hG eG hE gG hF eF hH gH@
878
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² =DYU^QLFHODNLKILJXUD/RYDFVDSH^DFLPDSURWLYVNDNDaDLSH^DND«
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+-+& 5+-+-+-k-% 4-n-+-+-+$ 3+P+-+L+P# 2-+-+-K-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
h E F h G F e G g I h H Kh [FKh Hg HÜ
9) Izeta,F - Yudasin,L /DV3DOP DV
XABCDEFGHY 8-+-+-+-k( 7+-+-+-L-' 6-+-+-+-P& 5+-+n+K+-% 4-+-+-+-+$ 3+-+-+P+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
7) Chandler,M - Polgar,Z%LHO
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+-k& 5+-n-+-+-% 4-+-+LK-+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+PP" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
e K I h F e I h E e H h F e H h D g I h F I h D g H h E g J h G e G h E g I h D I e J Ke [KIÜ
10) Kavalek,L - Donner,J +DOOH]W
h G e I e J J h I J h J e H h K J[K e K g G e K e Ie K
8) Vaganian,R - Mikhalchishin,A/YRY
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+-+& 5+-+-k-+L% 4n+P+-+-P$ 3+-+-K-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
XABCDEFGHY 8-+l+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-k-+-N-p& 5+-+-+-p-% 4-+-+K+-+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy e H g D h H g G h J e F e I e G e J e H e [K e I h K e J h I e I h G g H h He Ie Kg F e KÜ
879
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² =DYU^QLFHODNLKILJXUD/RYDFVDSH^DFLPDSURWLYVNDNDaDLSH^DND«
NL3/d d) (K+L+nxP):(K+N)
Lovac sa vi{e od dva pe{aka protiv skaka~a.
Retki su slu~ajevi da slabija strana izvu~e remi. Mogu}e je samo u izuzetnom dobrom polo`aju kralja i skaka~a. Na primer: Kling, Horwitz, 1851
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+k+-+-' 6-+-+-L-+& 5+-+-+-P-% 4KP-+n+-+$ 3+-+-+-+-# 2-P-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+-+& 5+-+-+-+-% 4-+-+N+p+$ 3+-+-+p+p# 2-+-+-+lK" 1+-+-+k+-! xabcdefghy
Primeri iz prakse 1) Kveinys,A - Speelman,J ,
1.hf2! g3+
0RVFRZROP
>e [I @
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-p-N-+& 5+-l-+-+p% 4-+-+-+-k$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-p-+" 1+-+-+K+-! xabcdefghy
2.exg3 h2 3.exh2 exf2= Ili drugi primer iz prakse: Hulshof,P - Haub,T, 6W,QJEHUWRS
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-p-Nk+-' 6-+-+-+-+& 5+-+-+-+-% 4p+-+-+-+$ 3Kp+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-l-! xabcdefghy h G F e [D F h F E e D g G e [E e H e F g [F e [F e G e F e G e G F e F e F e FÜ
Jedna tipi~na i laka realizacija materijalne prednosti: Cox,V - Fenton,N, 'XEDLROP e F E e E e E J h I J h K g J e Fe Ee Fe FEÜ
h G h J
880
h H >eJ eJ hH eI h[G KÜ@ e K h I K h H e K > eJ h[G K hH K h[IeJhKeKÜ@ h Ie Jh He Ih [GKÜ
2) Vernadet,J - Carlier,E, 3DULVRS e G g F h J D h I e H h J D e F E e E e H h H e H e F g I e E e I h Ge Ih IJÜ
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² =DYU^QLFHODNLKILJXUD/RYDFVDSH^DFLPDSURWLYVNDNDaDLSH^DND«
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+-+& 5pp+k+-+-% 4-+-+-+-+$ 3l-+-K-p-# 2-+-+-+-+" 1+-+-N-+-! xabcdefghy
e H e G h E g E e G F e GÜ
5) Torre,C - Marshall,F , 0DULHQEDG
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+l+-+-k-' 6-+-+-+-p& 5+-+-+-+-% 4-+-+-+-p$ 3+-+-+-K-# 2-+-+N+p+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
3) Schlotter,D - Benko,P, %DGHQZHLOHU
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-p-+& 5+-+k+-+p% 4-+N+-+p+$ 3+-+K+-l-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
e K e I h I K h [K e I h I e I h G e J h H Jf e [J e J h J K h H g H h I e I e I K h K K h I g F h K g E h I g H h K
6) Pfleger,M - Schmidt,S
h H e H e H e H h F g I e IK h EKh GJÜ
4) Van der Wiel,J - Karpov,A , %UXVVHOV
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+N+-p-' 6-+-+-+-+& 5+-pk+-+-% 4-+-+-K-+$ 3+-p-+-+-# 2-+l+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-k-+-' 6-+-n-+-+& 5+-K-+-+P% 4L+-+-P-+$ 3+-P-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy h H e G h J g G h I e H h G g H h H F h I e I e I g I h G K e J e Jh FIe Kg GÜ
881
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² =DYU^QLFHODNLKILJXUD/RYDFVDSH^DFLPDSURWLYVNDNDaDLSH^DND«
21.4.2
Lovac bez pe{aka protiv skaka~a sa pe{acima
NL3/e a) (K+L):(K+N +P(b-g))
Skaka~ sa jednim pe{akom (b-g) protiv lovca.
Kralj i lovac daleko lak{e izlaze na kraj sa skaka~em i pe{akom, koji se nalazi u MHGQRMRGNRORQDRG´EµGR´JµQHJRNDGMH u pitanju ivi~ni pe{ak. Ovde je te{ko napraviti presecanje delovanja lovca, jer se lovac brzo prebacuje sa jednog krila na drugo. Ako ja~a strana uspe da potisne lovca ili da pregradi dijagonalu na kojoj on deluje, dobija partiju. Na slede}em primeru lovac uspe{no obavlja posao. Na primer:
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+lP-+-+& 5+-N-K-+-% 4-+-+-+-+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+k! xabcdefghy
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-lP+-+-' 6-+N+K+-+& 5+-+-+-+-% 4-+-+-+-+$ 3+-+-+-+-# 2k+-+-+-+" 1+-+-+-+-! Xabcdefghy Na odstupanje kralja na b3, beli ima pretnju sa skaka~em na d4, pa odatle na e6 i uspeo bi da odstrani lovca. 2.ec4!. Ne valja na : e F jer bi crni igrao e D i sad bi u iznudici bio beli. Na primer : h G g G h H i lovac se prebacio na veliku dijagonalu. 2...ea4 3.ec5! Crni je u iznudici i mora da se povla~i. Posle 3.. e a3 4. e b5 e b2 5. e a6 e c3 6. e b7 beli dobija. Iz prethodne analize mo`e se zaklju~iti da ako crni kralj mo`e spre~iti potiskivanje lovca ili pokrivanje , tada bi ishod bio druk~iji. Mo`e, samo pod uslovom da je prvi na potezu. Da pogledamo : 1...eb3! 2.ed5 >h G e F@ 2...ec3! 3. ec5 ed3! Neverovatno {ta crni igra! Njegov cilj je polje d6. 4.eb5 ee4 5.ea6 ed5 6.eb7 ed6 Crni nije mogao spre~iti belog kralja da ode na polje b7, ali je uspeo da stigne u pomo} lovcu, koji sada mo`e da opstane na dijagonali a5-d8, pa je zato remi. Jedan od mogu}ih na~ina igre je dato na slede}em dijagramu. Nikolic,P - Seirawan,Y
1.ee6 gb5 2. ee7 gc6 3. ed8 gb5 4. ec7 eg1 5.hd3 eh1 6. he5 ge8! Pretilo je skaka~ na c6 7. hd7 eg1 8. ed8 gg6 9. ee7 gf5 10. hc5 gc8! 11. hd7 eh1 12. ed8 ga6 13.ec7 gb5 14.he5 ge8! %eli nije ni{ta postigao Iz datog primera vidi se da crni kralj ne prilazi u pomo}, po{to lovac sam obavlja zadatak. To je mogu}e zato {to lovac na dijagonali a4-e8 i e8-h3 ima najmanje pet polja, a kralj i skaka~ mogu kontrolisati samo ~etiri polja. Na dijagramu od J. Averbaha, 1958, ako je crni na potezu ² remi, a beli na potezu ² dobija. (dijag. na slede}em stupcu) Crni ne mo`e igrati samo sa lovcem bez pomo}i kralja, ina~e gubi bitku. Lovac na dijagonali a5-d8 ima ~etiri polja, a skaka~ ve} kontroli{e dva polja. Ako beli kralj stigne na b7, tada lovac ne mo`e opstati na spasonosnoj dijagonali i beli }e pobediti. 1.ed5 ea3
:LMNDDQ=HHP H e H e H g J e G g K h E e H h G e G h I e H h Jg Je F g He GÜ
882
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² =DYU^QLFHODNLKILJXUD/RYDFVDSH^DFLPDSURWLYVNDNDaDLSH^DND«
Primeri iz prakse
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+pk-+& 5+-n-+-+-% 4-+-+-K-+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+L+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
1) Jansa,V - Levitt,J , 'HXWVFKODQG
XABCDEFGHY 8-+-l-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+-+& 5+P+K+k+-% 4-+-+-+-+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+N+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
Manevrisanje sa lovcem ne uspeva uvek, zato {to kralj ne mo`e da pripomogne. Ivkov,B - Pavlovic,M1HZg Fh Fe Jh G@
hEeHDeHDgJeF
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6l+-+-+-+& 5P-+N+-+-% 4-+-+-+k+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-K-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy h F g F e H e I e G g I e F e I h E e H D e G D g J e E g K h D g J h Fg Dh De GÜ
e H
,,, eJ eFeIhEeH e E
,9 eJ eFeIeEgI
Sledi primer iz prakse, koji potvr|uje SRVWDYNX´]RQDµ Gurgenidze,B - Bagirov,V8665
hE eG hD gJ D eG hFeG
>e I"
6OHGH`DGYDSRORCDMDNUDOMDX´]RQLJXELWNDµ obele`eni su sa belim ta~kama.
hEeIDeHDgJeF
,, eI eFeHeEgF e H
hD gJ D eG >g [F" D@ eE eF D eE
>g F h Ee Ih Gg HDe H Dg Gh E@
hEeHDeGDgJ
>g I" h E Dg Je F@
eE gF hF eG eE gI hGeD
9 eK eFeJeEgI
Ako se kralj lovca nalazi dovoljno blizu, tj. i ´]RQLUHPLMDµLVKRGMHQHUH^HQMHUWDGDNUDOM stigne da pomogne lovcu u kontroli velike dijagonale u spre~avanju pe{aka ka promociji. Tu tvrdnju dokazuju slede}a tri polo`aja kralja na udaljenim poljima ² na dijagramu obele`eno sa crnim ta~kama: I. eH eFeHeEgI >g F h E h [Fe [F @
De HDg Gh E@
g H
885
Potrebno je znati i neke posebnosti kod ovakvih zavr{nica. Na primeru od B. Horvica iz 1885 god, beli je na potezu i treba da ostvari dobitak. Beli ima u vidu da kraljem do|e na polje b8 da bi potisnuo lovca, pa potom sa skaka~em do|e na b7, ~ime bi presekao dijagonalu lovcu i pe{ak ima otvoreni put. [ta bi crni mogao smisliti da bi parirao?
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² =DYU^QLFHODNLKILJXUD/RYDFVDSH^DFLPDSURWLYVNDNDaDLSH^DND«
XABCDEFGHY 8l+-+-+-+( 7P-+-+-+-' 6-K-+k+-+& 5N-+-+-+-% 4-+-+-+-+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
I. ´]RQDUHPLMDµ eK eFeJeEgG >g H h E e I D e H D g I e Fg Dh Ge Gh E@
hE eI hG eH hE eG DeFDeE II. ´]RQDJXELWNDµ eI eF eH eE gG hE eH hG eG hE eH D eG D
Ve`be
1.ec7 ee7 2.ec8! Pravi potez! Direktno napasti lovca vodi samo remiju. 1D e E dolazi e G e [D h E e G e F i beli ne mo`e osloboditi kralja iz }o{ka. Postizanje ove pozicije je glavni cilj crnog. 2...e e8 Slabije je: e G e E e G h E i crni je u iznudici!, jer na e F odlu~uje e [D e Fh G Upravo ovo je zadatak belog - da u osnovnoj varijanti ostvari ovakvu poziciju iznudice. 3.hc4! e e7 Potez lovcem ne ide, jer bi beli dao {ah na d6 sa skaka~em, a odatle ska~e na polje b7 i time preseca dijagonalu. 4.e b8 e d8 5.hd6 e d7 6.hb7 Eto , beli je uspeo stvoriti poziciju iznudice i dobija. I kod raznobojnog lovca postoje zone remija ili gubitka. Na primer; Averbah, 1958
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+-+& zona remija 5l-+-+-+-% 4P+-+-+-+$ 3+K+-+-+-# 2N+-+-+-k" 1+-+-+[+-! Xabcdefghy
1) Beli na potezu.
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+-+& 5+PK-+-+-% 4-+-N-+-+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-kl+" 1+-+-+-+-! Xabcdefghy Mo`e li pe{ak da postane dama? 2) Beli na potezu.
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+-+& 5+-+-+-+-% 4L+-+-+-n$ 3+-+-+-+p# 2-+-+-+k+" 1+-+-K-+-! Xabcdefghy Mo`e li se beli spasti?
886
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² =DYU^QLFHODNLKILJXUD/RYDFVDSH^DFLPDSURWLYVNDNDaDLSH^DND«
Re{enja 1 ) Mo`e! h Hg IEg De Gg Ee Fg D h Fe Hh Ee Ge E LWG
2) Lojd - Beli se spasava. g G K g F e J g K h J e H e [Ke I
Primeri iz prakse 1)Agzamov,G - Beliavsky,A, 8665 FK
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6NK-+-+-+& 5P-+-+-+-% 4-+-+-+-k$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+l+-! xabcdefghy
3)Malisauskas Vidmantas - Kachur Alexan. .DWRZLFH 3RODQG
XABCDEFGHY 8-+-+-+-l( 7+-+-+-+P' 6-+-+-+-+& 5+-+-+-+-% 4k+-+-+-+$ 3+-+-+-+-# 2-+K+-+-+" 1+-+-+N+-! xabcdefghy e G e E h J e F e H e G e I e H e J e H h I e H h J e G e I e H e J e I e [Ke I h He I e JÜ
4)Brustman,A - Csom,E %LHORS:
e J h F e I h E e H D e G D g J h G g D h E e F h D e G h E e F h De GÜ
2) Mednis,E - Larsen,B , 1HZg G 1XQQ-@
I eJ H eJ H gI K e[IKeIÜ Na~in realizacije materijalne prednosti mogao bi da poslu`i slede}i primer: Schroeder,C - Floegel,U+HVVHQFK
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+p+-+-+-' 6-+-+-pkn& 5+-+p+-+-% 4-+-+-+-+$ 3+-+K+-+-# 2-+-L-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
1) Penalver,O - Pedersen,B &XS5LOWRQ,;,,
XABCDEFGHY 8-+L+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-p-+& 5+-+-+-p-% 4-+-+-+np$ 3+-+-+-+k# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+K! xabcdefghy g G e J g F h H g E I g DIg EIg DJg EÜ
eG hI e[G eI gF eJ eF I eE hG eF I eG eI eG hF gH I eFeJÜ
892
2)Mestrovic,Z - Dizdarevic,E ,6DUDMHYR g I e G g G h G g H h F g G D g F D g E D g Dh DÜ
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² =DYU^QLFHODNLKILJXUD/RYDFVDSH^DFLPDSURWLYVNDNDaDLSH^DND«
5)Morrison,M-Popov,A,%DG%RHULVKRIHQ
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6p+k+-+-+& 5p-n-p-+-% 4-+K+-+L+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+n+-+-' 6-p-+-+L+& 5+-+-+-+-% 4-p-+pK-+$ 3+-+-+-+-# 2k+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
3)Polgar,S - Zelcic,R 3RUWRUR]RS
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+pK-pk+& 5+-+p+-+-% 4-+-n-L-+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
e H E g I e D e G E e FEg GEÜ 6)Jakobetz,L - Forintos,G+81 FK7
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+-p& 5+-+-k-+-% 4-p-+-+Kp$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+n+" 1+L+-+-+-! xabcdefghy
g F e I g E e H e F h H e GIe [HIÜ
4) Malevinsky,A - Orlov,G
e K h H e [K E g K E g Ee Ie Jh FÜ 7) Yasaki,F - Garcia, %UDWLVODYD
/HQLQJUDGFK7
XABCDEFGHY 8-+-+-k-+( 7+-+-+p+-' 6-+-+pn-+& 5+-+-+-+-% 4-+-+-K-+$ 3+-+p+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+L+-+-! xabcdefghy
X
e H h G e [G e H e G e G g I I g K H e G e H g I Ü
893
ABCDEFGHY 8-+-+k+-+( 7+-+-l-+-' 6-+-+P+-+& 5N-+K+-+-% 4P+-+-+-+$ 3+P+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
e G h F e H h [H e [H De GDÜ
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² =DYU^QLFHODNLKILJXUD/RYDFVDSH^DFLPDSURWLYVNDNDaDLSH^DND«
894
[AHOVSKE ZAVR[NICE – Zavr{nice lakih figura, lovac sa pe{acima protiv skaka~a sa pe{acima..
21.5 Lovac sa pe{acima protiv skaka~a i pe{aka ED4
Nomenklatura ED4
D(sa+G) :
E(sa+G)
ED4
Lovac ima vi{e pe{aka ve}i za G
D+2G:E+1G
D+3G:E+2G
ED4/e
ED4/a1
oo
ED4/b
o-o
ED4/a2
o/o
ED4/c
ED4/d
Skaka~ ima vi{e pe{aka ve}i zaG D+1G:E+2G
oo
ED4/f1
o-o
D+2G:E+3G ED4/g ED4/h
ED4/f2 o/o
ED4/i 894
ED4/j
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² Zavr{nice lDNLKILJXUDORYDFVDSH^DFLPDSURWLYVNDNDaDVDSH^DFLPD«
21.5.1 Lovac sa pe{akom vi{e protiv skaka~a sa pe{acima NL4/a1 a) (K+L+2P):(K+N+1P)
Lovac sa dva sastavljena pe{aka protiv skaka~a sa pe{akom.
Lovac sa dva povezana pe{aka, kao ja~a strana, uglavnom dobija. Na primer: Sveshnikov,E - Tukmakov,V , USSR, 1984
stranu, kao u prethodnoj partiji pa je realizacija dobitka laka. Lautier,J - Epishin,V Terrassa, 1991
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-k-' 6-+-Npp-+& 5+-+-l-+P% 4-+-+-+K+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy 50.hb7! f5+ 51.eg5 gf6+ 52. ef4 gc3 53.h6+ eg6 Beli daje pe{aka da bi odvukao crnog kralja. Na odstup kralja na e I beli bi isforsirao remi : K g G e I e J Kf
e [K
h G
H
h I
54.hd6Þ ! Jedini potez za belog! Ne ide odmah K" zbog H e I e [Ki crni dobija. 54...ef6 55.hc4 eg6 Crni poku{ava dobiti tempo-potez, jer odmah H ne valja e I e J h G i remi pozicija. 56.hd6 gb2 57.h7 gf6 58.he8Þ! gb2 59. hd6 gg7 60.hc8Þ ef6 Beli igra na jedini na~in. Beli pe{ak na hkoloni je spre~ava crnog u svojim namerama: e [Kh H 61.hd6 eg6 Dobra saradnja kralja i skaka~a onemogu}ava crnog u realizaciji pe{aka vi{e. Ne poma`e ni slede}i nastavak: H e I e H h F H e I e I h H g K e J I e J e J h I e [K h [K H h I H h Je Jh I opet remi.
62.hc8Þ Sveshnikov U slede}oj partiji skaka~ev pe{ak ne prestavlja nikakvu opasnost za protivni~ku
895
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+k+-' 6-+-+-+p+& 5+-KP+-+-% 4-+-+P+n+$ 3+-+-+-L-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy H J eF hH H eI > e H G e [H G e H g F@ gH>/DXWLHU-@
U zavisnosti od pozicionih obele`ja izuzetno i slabija strana dobija, dok je remi ~e{}i. Geller,E - Dorfman,I/YRY
XABCDEFGHY 8-+-+-+L+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+-+& 5+-+-kp+-% 4PK-+-+-+$ 3+P+-+-+-# 2-+-+-+n+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy e G e E I g F I e E h H g G h G e E e F D I g I h E g F h F D h D e E h [F E[F If D f I e Ef He Ee EÜ
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² Zavr{nice lDNLKILJXUDORYDFVDSH^DFLPDSURWLYVNDNDaDVDSH^DFLPD«
Primeri iz prakse
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-n-+-+-+& 5+L+-k-p-% 4P+-+-+-+$ 3+-+-+-+-# 2KP-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
1) Damljanovic,B - Cvetkovic,S -XJRVODYLMD >&YHWNRYLF%@
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+k+-+-' 6-+-+-+-+& 5K-P-+-+-% 4-+-+-+-+$ 3+-+-+-+-# 2P+-n-+Lp" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
4) Tal,M - Antoshin,V, 8665 FK
e F e E h I D h H >hJDhI Kf"g[Kh[K DhJF DhGeFhF @ g K h I D h G e F h F Dh D
2) Larsen,B - Miles,A, 5H\NMDYLN e Ge Ke Hg Ee I g Ih Fe Jh He Ih F
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-p-+& 5+-k-n-+-% 4-+-+-+-+$ 3+-+-+-P-# 2L+-+-PK+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
XABCDEFGHY 8-+n+-+-+( 7+-P-+-+-' 6-+-+-+k+& 5+-+pL-+-% 4-+-P-+-+$ 3+K+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy e I e E e H e E e G e D e H g I h H e D h F e Ee Ge Eh Hg FÜ
5) Spassky,B - Benko,P, 3DOP DGH0DOORUFD
g F h G e H e H e G h E e F h G g E e H e G h H g Fh Gg Je GÜ
3)Littlewood,P - Kovacevic,V Hastings, 1982 D h F g H h D e E h F g I h G >h[D eE@ e F h [I D J D J Df J f [IJf f Ge If G
896
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-L-+-+-' 6-+-+k+-+& 5+-+-+p+K% 4-+-+-+-P$ 3+-+-n-P-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy h G g I e I g G h F g F Ü
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² Zavr{nice lDNLKILJXUDORYDFVDSH^DFLPDSURWLYVNDNDaDVDSH^DFLPD«
6) Parma,B - Vukic,M, -XJRVODYLMD FK
XABCDEFGHY 8-+-+k+-+( 7+-+-+p+-' 6-+-+p+-+& 5+-+-+-l-% 4-+-+-+-+$ 3+-+-+-+-# 2-+-N-+KP" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-kn+-+-+& 5+-+-+-+-% 4-+-p-+-+$ 3PK+-+-+-# 2-P-+-+-+" 1+-L-+-+-! xabcdefghy h H e F e E De FEh F Ü
E
h G
9) Solozhenkin,E - Shchukin,D 6W3HWHUVEXUJFK >+HFKW@
7) Portisch,L - Kavalek,L0RQWUHDO
XABCDEFGHY 8-+-+-k-+( 7+-+-+p+-' 6-+-+-+-+& 5+-+-+K+-% 4-+-+-+-+$ 3+-n-+LP-# 2-+-+-+-P" 1+-+-+-+-! Xabcdefghy
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+k+& 5p-L-+-+-% 4P+-+K+n+$ 3+P+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy h I e G h G g G e I g F e H g [D e G E h E e F h F e E h [E e E h G Ü
8) Sveshnikov,E - Tukmakov,V 8665 h I g K e J e H e J h H e I h F g G K K I h G g H h E e J g I e I g F K h G e I h F e J h G K g I h H g E h G h Fe Ih Ge Jh FÜ
g H e J I e J g E g J
897
e Ih E >hD K hF gF hH J gGhF KhJJh[K hJgGhK@ K h G g F h F K h H K h J e J h H g H e J e I h F J h G g G e K Je Ke H >g[IhHeIh[J @ h Fg [Ie Ke Ih Gg J e Jg Gh H e Hh Fe GÜ
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² Zavr{nice lDNLKILJXUDORYDFVDSH^DFLPDSURWLYVNDNDaDVDSH^DFLPD«
NL4/a2 b) (K+L+2P):(K+N+1P)
Lovac sa dva rastavljena ili udvojena pe{aka protiv skaka~a sa pe{akom.
Lovac sa dva rastavljena pe{aka vodi uspe{nu borbu protiv skaka~a i pe{aka. Rastavljeni pe{aci odvla~e protivni~kog kralja i skaka~a na dve strane i svode njihovu saradnju na najmanju mogu}u meru. Ako je raspored figura slabije strane povoljan partija se zavr{ava remijem. Vukic,M - Cvetkovic,S0LOLFL
Ïe JK @
h[I K >e [I e G @ eG >e G K h G h G e He G @
Primeri iz prakse 1) Gipslis,A - Veingold,A7DOOLQQ
eF >e E e FÞ e F g J I g G I g Ih IKh Ge Fh Ig G e F I g J I g G h I K h G K I g [I h [I K h J K h H e G e G h I h J e G e H h I e G e H e H e F" e I h K e I e G F h K Ï e G h K e G"e Ge Fe H Ïe I e I" e G e J e G h K F h I e G h H F h G Kf e F e G e G h I @
IeGIgHeF e [H
e F
h H
K hH eI hI eI hK eJ hI >e H @ eJ hH eIhI>&YHWNRYLF6@
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+k+-+-' 6-+-+-+-L& 5+-P-+p+-% 4-+K+-+-+$ 3+-+-+-+P# 2-+-+-+n+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
>h [H"
K
K@
gIhIKhKeH >K h [I K h J K I Kf If f F e E f G f E e D F f I e D f [J F f I f I e G f G e F e H e E f K e Fe E @
e[Fe[I >K e G K h J e I g K h I K e H Ï e I JK h I Ke Hg KIg [Ie I
898
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-n-+-' 6-+-k-+-+& 5+-+-+-+-% 4-+-p-P-+$ 3+P+-+L+-# 2-+-+-K-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy e F g G h G I >eI G@ h H I h [G e H e G >eG e[G eH eG e[I eGeH @>*LSVOLV$@
2)Tukmakov,V - Gelfand,B6YHUGORYVN
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7p-+-+-+-' 6-+-+-L-+& 5+-+-+-+-% 4-+-+k+-+$ 3+-+-+-K-# 2-P-+-n-P" 1+-+-+-+-! xabcdefghy h GÞ >hGgFeIeI@ Kh Hg J
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² Zavr{nice lDNLKILJXUDORYDFVDSH^DFLPDSURWLYVNDNDaDVDSH^DFLPD«
>gF" hG gJ eJ h[F E[F D K eH eJ eH eJ D hH eI K eI hI K@ h F E" >gFt gI@ h Hg Ih J g G> KhH @ e I g H h H g F h J g G h H g F h J g G >K hH@ h H g H D g G h G e I h F E h G g F h I g G h J e J >K hH eH hF Ï hE eJ KeJÏhE @ h [K e [K e H g H Ï g E >gJeGeJD @ D E[D e G D e F g De F *HOMIDQG.DSHQJXW
3) Mitenkov,A - Nesterov,J 0RVFRZ
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-p-k-' 6-+-+-+-N& 5+-+-+-+-% 4-l-+-+-+$ 3+-p-+K+-# 2P+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-k-+-+& 5+-+-+p+-% 4-+P+-n-P$ 3K-+-+-+-# 2L+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy e Gh D >hE eF hD F eE hF eE hH gK FeIgJeH eF@ e He J >hF eG hD eF eE@ g G e J e G e I e F g K>)WDFQLN@
eJ hG
eJ e H
5) Slipak,S - Hoffman,A $5* FK%$
h I e I h H e H h F g F D" >eH@ e G e H e F D H D H e G e E e F H h D e F h F H h H g I e F g [H D g G Df Hf f Fe Gf G >fF eH fH eI fI eJ fGeJfJeI@ e H f J e I f K e J f J e K f G e K f K e J f Ee Jf Ef If Ff J
4)Kharitonov,A-Yagupov,I, 586$UP \FK g E e H e E h H K e I KI >eJ"" g[I e[I K@ e F h F g F h G e G I K e J e H e K g I >e[I"" hH @ hH F e J g H e K g [Ie [Ke Hh F >hG F hE F eJ eG hF gE hH eH eI eG eI eGeIgDeI gF@
899
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-l-+k' 6-+-+-+-+& 5+-p-+-p-% 4-+-+N+-+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+P+" 1+-+-+-+K! xabcdefghy J e J e J e Ie Ie Hh F e H e H F h E g E h F g D" >gF eG eI F eH eH hH gH hF gI hH eG gG eF eH eG gI hH eG eI h[J g[J eF hF eF hH hH gH hD gG hE eG eGhIgH@ e G g E e F F" h H e I h I e I e E g D e F e I e F e J e F e I e F g E e Fe Je E>+HFKW@
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² Zavr{nice lDNLKILJXUDORYDFVDSH^DFLPDSURWLYVNDNDaDVDSH^DFLPD«
NL4/b c) (K+L+3P):(K+N+2P) Lovac sa tri pe{aka protiv skaka~a sa dva pe{aka. Lovac sa tri pe{aka ima prednost u odnosu na skaka~a i dva pe{aka. Mestel,J - Beliavsky,A/X]HUQ
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-L-+k+p+& 5+P+-+p+-% 4-+K+-n-P$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+-P" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+p+& 5l-+-+-+-% 4-+-+pk-p$ 3+N+-+-+P# 2-+-+K+P+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
2) Piket,J - Oll,L:LMNDDQ=HH RSHQ
gF hF gE hG eJ hIJeI >h Hg Ie IH h K J K[J e [J h J g F h [HKh IKe Hg H@
HhKgFhI >h [JH e HJK[Je [Jh Je J@
H e[H e[J hJ e[K NLF eI gI hI eK hJ eJ hI gH e[H >h JK h Ke K@
eJhJeJ >K" e H e J e I @ >h I K e H e J e H K e HJ@ %HOMDYVNLM
Primeri iz prakse 1) Kasparov,G - Salov,V 8665 FK >.DVSDURY* 1LNLWLQ$@ g Ih Kg De G >eGeGeFeH@ e G h I e H h K g F I >hJ eI hH gH hF e[Jh[EK@ g I e H e H e H g G e G e Ie GE >E eF eJ eE eJ I eJÏeIJJJ@
900
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+kp-' 6-+-+-+-+& 5+-+p+-p-% 4Pl-+-+-+$ 3+-+-+-+-# 2-PKN-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy h I >hE eH D hG eG eG J hF gF E J eH eG D eF eG eE eG J e[G J hF J hH e[D eHgFeIgG@ e H e G J h H J e H G h Je Ge IGh I >e[JGeIGh@ e F h [G e [G e [J e F e Ie E>3LNHW-H@
3) Bareev,E - Sveshnikov,E %LHO L]W >%DUHHY(@ h G e F h H e G h G g J h E g I h G g J h E K h G g F h E g J h G e F h E e F h G e G h E g G h G e G h E e H h G e G h H e F h G e F h H e G h F e F h H e F h G KJe Fh He Fh G
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² Zavr{nice lDNLKILJXUDORYDFVDSH^DFLPDSURWLYVNDNDaDVDSH^DFLPD«
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-nkp-' 6-+-+p+-+& 5+-+-P-+-% 4-+-K-+P+$ 3+-+-+-+-# 2-+-L-+-P" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
5) Nunn,J - Timman,J/LQDUHV
e E h H e F h G e F h H e F >eG hG K J[K J[K hH KhIKeJe[HhK @ h G e E h H g J h G e F h F e G h G g F h E e H h G g G e J e I h H e J h G K J[K J[K h H e J h I g F >eJ hK @ h G g D e K g E h I g F e J g G h G g E h F g F h G g G h I g I e K e Ie J
4)Dolmatov,S- Smirin,I5RVWRYQD'RQX
XABCDEFGHY 8-+-+k+-+( 7+-+-+-+p' 6-+-+-+p+& 5+-+-+-L-% 4-+n+-+-+$ 3+-+-+-+P# 2-+P+K+P+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy e G h H e G h F e F e G g I h D e G h F g J h E e H h F e I h D e J >eJ eH e[K eI eK h[F J@>'ROP DWRY6@
901
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-p-' 6-+k+p+-+& 5+-+-P-NP% 4-+l+-+-+$ 3+pK-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy h H e G h I J[I H[I E >eGKEI @ e [Ee Ge Fg De FH
6)Todorcevic,M - Sokolov,I -XJRVODYLMD >6RNRORY,@
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-kp+-' 6-N-+-+-+& 5P-+-+-+-% 4-+K+-+p+$ 3+-p-+-l-# 2-+P+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy D g E h G e H h [F g D >J"" hHJD @ h H > hE J h[D J hE Jf D fI eF fI hG eE fG eH Df f[G eEfE@ e He EI >I F I F I hJ eI hKeJhJeKhIeK@
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² Zavr{nice lDNLKILJXUDORYDFVDSH^DFLPDSURWLYVNDNDaDVDSH^DFLPD«
NL4/c d) (K+L+nxP):(K+N+(n-1)xP) Lovac sa pe{akom vi{e je velika prednost. Realizacija ide po planu: stvoriti slobodnjaka i voditi ga do promocije u damu. Na primer: Bon~ - Osmolovski, 0RVNYD
Lovac sa pe{akom vi{e protiv skaka~a sa pe{acima. Nema slobodnjaka.
g G h G I K e I e I H e H e H e H I J[I J[I e Ie I >eG eH gF eH eG hH H hJ eH I[H I[H e[H hK I hI eG gH eHgJeIeGeH @ e Je JIH[Ih H
XABCDEFGHY 8-+-+-n-+( 7+-+-+-+-' 6-p-k-p-p& 5p-p-+P+-% 4P+-+-KPP$ 3+-P-+-+-# 2-P-+L+-+" 1+-+-+-+-! Xabcdefghy
Primeri iz prakse 1) Petrosian T - Larsen B 6DQ$QWRQLR
XABCDEFGHY 8-+-+-k-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+p+-p& 5+-p-+-+-% 4-+-+-PP+$ 3+-+-nL+P# 2-P-+-+-K" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
1.g5 hxg5+ 2.hxg5 fxg5+ 3.exg5 ee5 4.gd3 Beli obilazi zamku Ih K 4...hd7 5.eg6 hf6 Beli kralj kre}e na dalek put 6.ef7 hd5 7. gc4 he3 8. ge6 hg4 Uzimanje pe{aka u{lo bi se u pe{a~ku zavr{nicu, koja je za crnog beznade`na. 9. ee7 hf6 10.gc8 he4 11. ed7 exf5 12.ec6+ ee5 13.exb6 hd6 14.ga6 ed5 15.gb5 hc8+ 16.exa5 ed6 17.ga6 he7 18. eb6 hd5+ 19. eb7 he3 20. ge2 c4 21.a5 crni predaje. Me|utim, ako su svi pe{aci grupisani na jednoj strani tada nije lako stvoriti slobodnjaka i ishod je remi. Korchnoi,V - Averbakh,Y , 0RVFRZ
K J K e J H I[H h F e I > Hh[EJFgGFgEhG H e[H J F g[F eI g[Ge[J 0LQHY@ h [H > h[E" eH@ g H e J E h I J h J" >hHeHh[J ,YNRY@ g I e I e H h H g [H e [H e H e I e G e [J e [F e I Ee IEe JE
XABCDEFGHY 8-+-+-+k+( 7+-+-+p+p' 6-+-+p+p+& 5+-+-+-+-% 4-l-+-+P+$ 3+-+-+P+-# 2-N-+-+KP" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
2)Ruban,V - Dolmatov,S , 1RYRVLELUVN h I g I h G e H e J g De J > eKeIeKeJÑ@ e I e J e J e J e K >I"eI @ e K g I e J g H Ñ K g I e J e J e J g D >g K@ h I e J h G e K e J e K e Je J e J e J e I e I e J e J e I e I e J g H e J e Ie Je Je J e Ke J
902
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² Zavr{nice lDNLKILJXUDORYDFVDSH^DFLPDSURWLYVNDNDaDVDSH^DFLPD«
> eGeJeH @
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+p' 6-+-p-+n+& 5+p+Pp-+k% 4-P-+P+-+$ 3+-+-KP+-# 2-+-+-+-P" 1+-+-L-+-! xabcdefghy g J e J e J e J e J e J e K e K e K e J e J h I e K h G e J e J g I e K g H > gHeJeJhIeKhG gIeJeJeJgKhEÞ gHhFgIÑK hHeJhFeKÑK gHeIgJeJgF eKeIgKeJ gFhE I@>5XEDQ9@
3) Hort,V - de Firmian,N%LHO
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+n+-+kp-' 6-+-+-p-p& 5+pL-+-+-% 4-P-+-+-P$ 3+-+-PP+-# 2-+-+-KP+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy KI>h[FE[FeHH@ g E }F h G e H J K[J e [J e G h F g F K e G e I g I e H e F h D g Jh Fg Ih G >hDeFeHgHeHgF@ e F { e H g K e H g J{>+RUW9@
4) Chekhov,V - Hickl,J , 'HXWVFKODQG e J e I e I g F e H g E e GDe Fg G e E
903
XABCDEFGHY 8-+-+-+k+( 7+-+-+-pp' 6-+-p-+-+& 5+-+Np-l-% 4p+-+P+-+$ 3+-+-+-+-# 2P+-+-+PP" 1+-+-+-+K! xabcdefghy e J e F g F h F g J K e K h H e K h [J e J e [G >e[GgGeGe[JhIgE K eI K eH hG eG hFeFh[D @>&KHNKRY9@
5) Torre,E - Spassky,B%XJRMQR
XABCDEFGHY 8-+-+-+k+( 7p-+-+p+-' 6-p-+-+pp& 5+-+p+-+-% 4-+-N-+P+$ 3+PK-PP+-# 2P+-+-+l+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy D D e I e G e H e H g K e I I J[I g [I e J e I h He HI >hGgG@ e H h F e G h [G E e I e F E D h F g G H e E IÞ J[I H[I g [I h [Eg Gh D >hG e[D E eE E gF@ e [DEg Hh F >EgG@ e E E g F h D g D h Ee E >D" h[D e[D eJ @ e H e E h F g E e G D e Fg He Fe E(Cvetkovi})
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² Zavr{nice lDNLKILJXUDORYDFVDSH^DFLPDSURWLYVNDNDaDVDSH^DFLPD«
NL4/d e) (K+L+nxP):(K+N+(n-1)xP) U mnogobrojnim susretima izme|u biv{ih svetskih pravaka Botvinnik,M Smyslov,V , 0RVFRZ:FK nastala je zavr{nica u kojoj , crni ima pe{aka vi{e i jo{ slobodnjaka. Slobodni pe{ak je usamljen XSURWLYQLaNRPWDERUXDOLMHSUDNWLaQR´NRVW XJUOXµNRML]DGDMHSUREOHPDEHORP
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-lp+-+& 5p-+p+p+-% 4-+-P-+-+$ 3+Pp-PK+k# 2P+-+-+-+" 1N-+-+-+-! xabcdefghy 50...eh2 51. ef2 gg3+ 52. ef3 gh4! 53.hc2 eg1 54. ee2 eg2 55. ha1 ge7 56. hc2 eg3 57. he1 gd8 58. hc2 gf6Ñ 59.a3 Beli je u iznudici. Ne ide h H I Eliminacija slobodnog pe{aka ne spa{ava belog zbog prodora crnog kralja: e G e Ih De Hh Fe Gh Dg H h F g G h D e F e [F g E e Ge Eh Fe [D
59...ge7 60.b4 a4 61. 62.hc2 gf6Ñ 63.ed3
he1
gg5
>h HI E g G h H g D h F e J h H g F h F h G F e G g D e [F e I e G g E e H I H[I g [G g E h E I H[I g [G e G g E e [F e [I h F e H e E G h H G e [D G h F e H h [G e [G e E H DHDg GEH@
63...ef2 64. ha1 gd8 65. hc2 gg5 66.b5 gd8 67. hb4 gb6 68. hc2 ga5 69.hb4 ee1 >h F e G h D e [Fe H@ 6P LVORY
e F
904
Lovac sa pe{akom vi{e protiv skaka~a sa pe{acima. Ima slobodnjaka.
Primeri iz prakse 1)Marjanovic,S - Tosic,M 1LV >0DUMDQRYLF6@
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+Pkp+-+& 5+-+-p-p-% 4LP-+P+-+$ 3+-+-+-+-# 2-+-n-+-P" 1+-+-+-+K! xabcdefghy E e F g F h Il K >gE hG g[H h[H gF hG gI H eJ hI eI eK eE gH hH eE gF hG gH hI gI eF gJ eH eE eG J gH J K[J H eG h[J gJ H g[H hI hG eH h[E g[HhD @ e E g G >gE@ e F g Ih Gg J >gG hI gF hG g[H h[H gF hG hI gI hI eJ H eI eE gH eF gF eE gI eF eH gJ hG hJ eH eI hI H hI eG eE eFeF @ h F e K h G e J h [E e J e [F e [J e G e I e H e J h G K e H K h H e J e I g K e J g [H e K e Ih G e [Hh [He [H
2) Kaidanov,G - Kamsky,G86$ FK e J g F h F e F e I g G >g G h H e F h I K h K K h [I F G[F G h H G h Ge F }IG@ e I >D g E D e E h G e [D h [I e E h J e H e Ee Ge E e Eh [K
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² Zavr{nice lDNLKILJXUDORYDFVDSH^DFLPDSURWLYVNDNDaDVDSH^DFLPD«
4) Lautier,J - Epishin,V , 7HUUDVVD
XABCDEFGHY 8-+-+-+k+( 7+-+-+-+-' 6-+-p-+p+& 5p-+P+pP-% 4-+PKnP-P$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+L+-+-! xabcdefghy e Fe He F F@ g He J>h He Fh I g I@ K J[K g [K h H e F D g H e J e E h F e D e I g Gh Gg Fh [Ig [Ih J e [D h H g G h J e E h H g H h G g I h H F G[F e [Fh IJe IG
3)Nunn,J - Timman,J/LQDUHV
XABCDEFGHY 8-+-+-+k+( 7+-+-+-p-' 6-+-+p+-p& 5+-+-P-+P% 4-+l+-NP+$ 3+p+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+K+-+-+-! xabcdefghy
XABCDEFGHY 8-+-+k+-n( 7+-+-+-pp' 6-+-+-p-+& 5+-+Pp-+-% 4-L-+P+P+$ 3+-+-+PK-# 2-+-+-+-P" 1+-+-+-+-! xabcdefghy Je I >I[J eJhIeIeGgIJ eI@ e J h J > eJ" G@ g Gh He K >JIJI e K@ h J g H e I g F e I g G{J >eHJKeJ@ e J K K e H e J e I e I e J e H e I e G e J e F e I e F K[J K[J I[J g [H h K g J J I[J h [J H J e F h H H e I > eH G e[H G eH gF@ g H>/DXWLHU-@
5) Ljubojevic,L - Kavalek,L0RQWUHDO
e Ee Ie F >hKeHJK[Jh[JeGhH eF hGeGhHe[Hh[JeI@ e H h K e G J K[J h [J e F h H e G h I J[I >e[H Cvetkovi}@ H[I E >eG" K E I @ e [E >I Ef If fF eE fE eD fE eD fE Cvetkovi} @ e Ge Fg De F >K gE eG H eH eH@ H 7LP P DQ
905
XABCDEFGHY 8-+-+k+-+( 7+-+-+-+-' 6p+-+p+-K& 5Pp+nP-+-% 4-PpPpLP+$ 3+-P-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy g FHe Je H >h[Fg[HhGgGFgH@ J H g G h H J h I e J e H J h H e K e I g HÑh JG (^abrilo)
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² Zavr{nice lDNLKILJXUDORYDFVDSH^DFLPDSURWLYVNDNDaDVDSH^DFLPD«
NL4/e f) (K+L+nxP):(K+N+(n-2)xP) Dva ili vi{e pe{aka preimu}stva je velika prednost za dobitak partije. U izuzetnim pozicijama gde slabiaj strana ima dobar raspored figura posti`e se remi. I. Dobitak. Gelfand,B - Hansen,L$GHODLGH
XABCDEFGHY 8-+-+-+k+( 7+-+-+-+p' 6-+-p-+p+& 5+-+p+-+-% 4p+-N-+-+$ 3P-+-+-P-# 2-+-+-K-P" 1+l+-+-+-! xabcdefghy
XABCDEFGHY 8-+-+-+-k( 7+-p-+-+p' 6-+-+-p-+& 5+P+p+-n-% 4-P-P-+-+$ 3+-+-PKP-# 2-+-L-+-P" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
Primeri iz prakse 1)Hamdouchi,H-Gurevich,M, )5$FK7
37.ef4 eg7 38.g4+- h e4 39.ge1 h d6 > e Ig K@
40.gh4 ef7 >h [E e I e I g [I h G e Hh Fe [Gh E h [H e H h [J g H e F e [I H@
41.g5 fxg5+
42.exg5
>g [J e H g G e G g K e H e J e I g J h [E e I F Ïh De H@ 42... ee6 43. gg3 h xb5 44. eh6 c6
45. exh7 ef7 46. eh6 h a3 47. eg5 48. gd6 h xe3 49.h4 h c4 50. gf4 51.h5 eg7 52. ge5+ eh7 53. gd6 54. gc5 eg7 55. ef5 ef7 56. >*HOIDQG% .DSHQJXW$@
Lovac sa dva ili vi{e pe{aka protiv skaka~a sa pe{acima.
h c2 h a3 h c2
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+p' 6-+p+p+-+& 5P-l-+p+-% 4-p-k-P-+$ 3+-+N+-+P# 2-+-+K+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy DE e G > h[F e[F D E Df Ef fDeF@ g E h H e H h [F e [I e Fe J >eJDg[Dh[DIhFI@ >*XUHYLFK0@
ee5
II. Remi. Naumkin,I - Lisenko,A8665
2) Vukic,M - Mikhalchishin,A
37.h4 ef7 38. ee3 ef6 39. ef4 h6 40. hb5 g5+ 41.hxg5+ hxg5+ 42.ee3 ee5 43.hd4 gf5 44.hf3+ >e I h G g H h H e I h G e J e I g K h E e I e HGe [Ge Jh [Ge [J h I @ /XVHQNR
906
=HQLFD >0LNKDOFKLVKLQ$@ h [G e F J e G h E D h Gg Jh I >hI eH eF K J[K e[I eEgG@ g I >D" hGDhEgF@ h G g J h I g I h G D >DhFeF@
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² Zavr{nice lDNLKILJXUDORYDFVDSH^DFLPDSURWLYVNDNDaDVDSH^DFLPD«
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7p-+-l-+-' 6-+-+-+-p& 5+k+-+-+-% 4-+-p-+-+$ 3+N+K+-P-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
h [I Kh G > hJ" K J[K J[K hI@ e Je He [Ke Ie Kt >KJKe K@ >eK hF J hH h[D" gG eH e[J e[G eI K hI K[J h[J eKt@ >.UDVHQNRY0 @
5) Jansa,V - Sveshnikov,E*DXVGDO
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-Lp' 6p+-+-+-+& 5+-+-+-+-% 4-+-+kp-n$ 3+PP-+-+-# 2P+-+-+PP" 1+-+-+K+-! xabcdefghy
3)Vaganian,R - Lautier,J 0DQLOD L]W >/DXWLHU- 3ROXJDHYVN\/@
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+pk-' 6-+-p-+-+& 5+-+-+p+-% 4l+Pp-P-+$ 3+N+-+-+-# 2-+K+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
e I I J h I g G K K h K E h I D h G g D h F E D[E D[E h E g G >EhGeIhFgE@ h G e J e G e K h F JK[J K[Jh HE>-DQVD9@
6) Tarrasch,S - Lasker,E
e E g [E e [E e J e F e K e G e J e [G e [I e G e H e [G I F I F I F If Ff f I >fIeGfG@
4) Krasenkov,M - Flear,G3DULV
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7p-+-+-+-' 6-+-k-+-p& 5P-+-nKp-% 4-+-+-+-+$ 3+L+-+PP-# 2P+-+-+-P" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
0XQLFK:FK
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+p+-' 6p+-+-+-+& 5+-+-+-L-% 4-pP+k+-+$ 3+-n-+-PP# 2P+P+K+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy e G e I g I h [D F e H F h F e G h G e F h H e F D F e G e E h I e [Dh Ge [Eh [Fe F
907
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² Zavr{nice lDNLKILJXUDORYDFVDSH^DFLPDSURWLYVNDNDaDVDSH^DFLPD«
21.5.2 Skaka~ sa pe{akom vi{e protiv lovca sa pe{acima NL4/f1 a) (K+L+1P):(K+N+2P)
Skaka~ sa dva sastavljena pe{aka protiv lovca sa pe{akom.
Kralj , lovac i pe{ak su slabija strana i ve}inom gube bitku. Ima i izuzetaka: da slabija strana dobije partiju usled odli~nog polo`aja kralja ili lovca. Lovac protiv protivni~kih pe{aka ne mo`e da uradi ni{ta, kada su na suprotnim poljima od lovca. Skaka~ je tu mnogo pokretljiviji i uspeva uz pomo} kralja osvojiti i onog jedinog pe{aka. Ukoliko se uspe u ograni~avanju kretanja pe{aka ili dobro postaviti kralja , rezultat je remi. Prvi primer govori da nije uvek lako dobiti a drugi je remi. I. Dobitak skaka~a. Ysim,N - Lymar,I8NUDLQH
E g D e E e G h G e F h F g G e G e F e F E e E e E e F h G e G E g [E h [E G Df Gf f G h H G h F Gf Df e G f G e H e F E@
8.a7 gc6 9. ea5 ec5 10.b4+ ec4 11.b5 ga8 12. ea6 ec5 13. hd2 ed6 14. eb6 ed7 15. hc4 ec8 16. ea6 gb7+ 17. ea5 gg2 18.b6 Nd6 18... eb7 19.hd6+! ea8 20.ea6!! d2 >g Eh [EGh FGf E@
21.he8
XABCDEFGHY 8-+l+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+-+& 5P-+pk-+-% 4-+-N-+-+$ 3+PK-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
>h HGf h F h Hg Ie De Eh FGf Df @Ü
II. Remi. Tal,M - Ivanovic,B, /X]HUQ RO
1.hb5! >E"e G @
1...gd7 >g D" h F G e G g F D e G D g E Df g [D h [D e F h F e E e F G e E G h G e F h F g E e E G e F G h F G Eg IEg He Fg Ie F@
2.eb4 d4 >g [E e [E G e F e H D G DGDf @
3.ha3! >D g [E Df Gf u@
e [E
G
D
G
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+p+-k-+& 5+p+-+-n-% 4-P-+-+L+$ 3+-+K+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy eH gG eG gH hH eFhFgKeHgJhG eE hI gI hH gK hI gI hG gK eG gH hH gGÜ
Primeri iz prakse 1)Tukmakov,V-Agzamov,G8665 FK
3... ed5 4. hc4 gc6 5.a6 d3 6. hd2! >e Fe F @
6...ed4 7.hb1! gd5 >g HDg F eDe FEe G
908
e J e H e J h H g E" >gG J K I eK eJ J[K eK hJ gI I g[J I
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² Zavr{nice lDNLKILJXUDORYDFVDSH^DFLPDSURWLYVNDNDaDVDSH^DFLPD«
eJ eH gG J eJ I eJIgJ @
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-L-+-p-' 6-+-+-p-+& 5+-+-+k+-% 4-+-n-+-P$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-K-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
eG hF hF@ h Hg E >eEhG@ h Ie F h G
3) Kamsky,G - Gurevich,M%HRJUDG
Jg D >K I eJ J K hI@ I e J h I g G h K e Ih I > I gD eJ hJ eK I hJ$J]DPRY@ g J h G e J I e I h H g G h F g F e I e I h G e Hh Ee Ge J 7XNP DNRY
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-N-+-+-' 6-+-+-+-+& 5+-+-+k+-% 4-p-+-+-+$ 3+-+K+l+-# 2-PP+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy g H e G g E e H e H h E g H h G e G" >gG @ h F g [F h [E e F h [F e E Ü
4) Polgar,S - Kramnik,V*XDUDSXDYD
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+L+-+-' 6-+-+-+-+& 5pnk-K-+-% 4-p-+-+-+$ 3+-+-+-+-# 2P+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
2)Yusupov,A - Li,Z/X]HUQ
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+l+-+-+& 5+-+-k-K-% 4-+-+p+-+$ 3+-+-P-N-# 2-+-+-P-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy h Ig Dh H >hK" eG eI eF hI eG @ e G >g Eh Je G $ e I" e F h H e F h G e F e Hg F % e I e F g F e I g E h H g D h G h H e F e I g D e G h G e E h I e F h G h G@ h Je Ge Ie F >eF hH eF hG gF eF hE eE hI
909
h F g H h [D >D gG@ g [DDÜ
5) Nijboer,F - de Boer,G :LMNDDQ=HH,, >1LMERHU)@ e I e G I E" g [D E g H h Ge J" >e J h H E g F h H g D h [I e I I E I E I Ef e J f HIf f [H @ h HIEIe H
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² Zavr{nice lDNLKILJXUDORYDFVDSH^DFLPDSURWLYVNDNDaDVDSH^DFLPD«
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+lp-+& 5+-+-+-k-% 4-+-+-+-+$ 3+PK-N-+-# 2P+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-k-+-+-+& 5+-+l+-+-% 4-+-+-+N+$ 3+-+-K-Pp# 2-+-+-+-P" 1+-+-+-+-! xabcdefghy 8) Kramnik,V - Lautier,J
6) Drazic,S - Novik,M
/LQDUHV
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+L+-+-+-' 6-+-+-+-+& 5+-+p+-+-% 4-+pk-+-+$ 3+-+-+n+-# 2-P-+K+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
:FKVWXG6RILD
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-lN+-k-' 6-+-+-+-+& 5+p+-+-P-% 4-+-+K+-P$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy K E h F g E h E h G g F J e K e G e F g I h I g F e G e F g F K e J h H h Gg GJe IÜ
e K g H g I e I
7) Ivkov,B - Spiridonov,N &DQQHVRS&DQQHV e F h I e G h [K h I e I K g E J e I g I h H e K h J e I e J e J g G h I h Hg IÜ
e H e J g E e I
h H e G h G g [G e [G E Ü
9) Adams,M - Hulak,K :LMNDDQ=HH,,
XABCDEFGHY 8-+-+L+-+( 7+-+-+-+p' 6-+-+n+-+& 5+-+-+kp-% 4-+-+-+-+$ 3P-+-+-+-# 2-+-+-+K+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy e J h I D K D K e K J g Ge JDJÜ
910
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² Zavr{nice lDNLKILJXUDORYDFVDSH^DFLPDSURWLYVNDNDaDVDSH^DFLPD«
NL4/f2 b) (K+L+1P):(K+N+2P)
Skaka~ sa dva rastavljena ili udvojena pe{aka protiv lovca sa pe{akom.
Skaka~ sa dva rastavljena ili udvojena pe{aka u principu ima prednost i dobija. Izuzetno u dobroj pozicionoj postavi lovac sa pe{akom ostvaruje remi, a rariteti su pobeda. I. Skaka~ dobija. Polak,T (- Lehner,O6WRFNHUDX
>e Ih EDh Gg Ge Ge H H g [H e [H e G e G e F e G e F e F h F e F h D e F e E e F e E h E g F h H eH h G g H h EDh G@ 5.e6 e d1 >e G { e F e F h E e E D h G h G g K D e D g G e E g H e F e D H g K e E e E g G g J H g G e [D e [D g [D h E@ 6.e c3! gg6 >e H h E D h G e F h E e E h [D e D h F@ 7.e7 gf7 8.he4 >3RODN7@
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6p+-+-+-+& 5+-+-+-Nl% 4-+-K-+-+$ 3P-+-P-+-# 2-+-+-k-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
II. remi. Nikolic,P - Gelfand,B6DUDMHYR P
1.he4+ >H e H H e G e F h H e F h Fe EDe D e He Ge G e F e F D D e E e G H e H e [Dg H @
1...ef3? >e HÞ h F D e G h [De Fh F h E $ D H e G H e F g I h G g J H e F e F e E e E e F g I e E e G H % e Gh [De F % h F e E H g H g I" h G g J H e [D H g F e F H g [F D e E Dg E % H" e E h F e E H g I e F g [F g H D e F De G @
2.hc5 a5 3.e4 >h E" D h F g H H g F h H H e I e J h Gg D @
3...ge8 >e I h H e J H g I h Gg He G e H h E e G" D h F g H H h [De Fe F@ 4.e5 e e2
911
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+p+-' 6-+-+n+-+& 5+L+-+p+-% 4-K-+-+-+$ 3+-+-+-k-# 2-+-+-+P+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy 54.gc6 hf4 55. gd7 he6 56. gc6 hf4 57. gd7 hd5+ 58.ec5 he3 59. ed6 f4 60.ge8 exg2 61.gxf7 >g [I I g J g K I g H Ig G@>.UQLF=@
Primeri iz prakse 1) Ljubojevic,L - Spassky,B 7KHVVDORQLNL RO >/MXERMHYLF/M@ g F >eI hEFhDFeF@ h E g E D e I e E F e Fe Hh De G >gDhEÏeE@
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² Zavr{nice lDNLKILJXUDORYDFVDSH^DFLPDSURWLYVNDNDaDVDSH^DFLPD«
XABCDEFGHY 8-+-+-l-+( 7+-p-+-+-' 6-+-+-+-+& 5+-+-+-k-% 4-+-+-+-+$ 3NKP-+-+-# 2P+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7l-+-+-+p' 6-+-k-+-+& 5+-+N+-+K% 4-+-+-+P+$ 3+-+-+-+-# 2P+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
e E g G h F e F e [F g I h E e E h G g H e E g J F g K F g J h H g I h F g J h G e F D g K D e E e F g I h E g K D e D e E gG e D g E F > Fg[D h[D F""gE @
4) Gleizerov,E - Kaminski,M , 3ROVND
2) Rozentalis,E - Shirov,A , 7LOEXUJ
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+p' 6L+-+-+-+& 5+-+-+p+-% 4-+-+n+-+$ 3+-+-k-+-# 2-+-+-+KP" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+k+p' 6-+-+-+-+& 5+-NP+-+-% 4-+l+-+-+$ 3+-+-K-+-# 2-+-+-+-P" 1+-+-+-+-! xabcdefghy e G g I >gD@ e H g J h H"K"">eHGeH @ G >G eH gF hG hJ@>*OHL]HURY(@ 5) Salov,V - Khalifman,A:LMNDDQ=HH
I g E I e J K g D K g E"" >eI gF @ h Fg G >gDhHeIK ÞJ@ e Hg Jh H>6KLURY$@
3) Rashkovsky,N - Barczay,L %DODWRQEHUHQ\ >5DVKNRYVN\1@ h Ie F >gH h[K eF J g[J h[J eE hH eD hF eE hE@ h [K e E h I e D J g G e J e [D e I g H J g K e Hg Je Ig Kh K
912
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+-+& 5+pN-+K+-% 4-P-+-+-+$ 3k-+-+-P-# 2-+-+l+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy h D g G >gI J gE Jg[D JgEeH@ e I e E Je F e He FJ>6DORY9@
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² Zavr{nice lDNLKILJXUDORYDFVDSH^DFLPDSURWLYVNDNDaDVDSH^DFLPD«
NL4/g c) (K+L+2P):(K+N+3P)
Skaka~ sa tri pe{aka protiv lovca sa dva pe{aka.
Ova zavr{nica se odlikuje sa neizvesnim ishodom. Sva tri rezultata su mogu}a. I. Skaka~ dobija. Fischer,R - Spassky,B
$ h He H g G"h GÏh F E % h Fe FEe EEg K @
1...a3! Ñ2.gg8 >g H E g I E g J e F e F g Kh GÏh F E e F g K h F g I h H e E e G e [De F@
66WHIDQ%HRJUDG P
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6p+-+-k-+& 5+p+P+N+-% 4-+-+-+P+$ 3+-+K+-+-# 2Pl-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
2...ec6! 3.gc4 >g I e E g H e D g I h D g E e H h F e [I h [D g [D e D h F g I h E Ïh GEg Ge E h G e G e E e F g F e E e G g G h G e G e F e F g I h F g E h E g Ih G@
3...ha4 4.gd5+ ed6 >á e E g I h F g H e D g Ih E@
5.gg8 hc5?
40.d6 ee6 41.g5! a5 >e [IG@
42.g6 gf6 43.g7 ef7 >g [J h [J e [G e G@
44.d7 >G E h G e [J h H G g G h G e [J h E g F Gf @ >6HLUDZDQh E"g I h F" g E e F e F h G g D h EÞ g E g G h G e F g H e H e F e [I h F Ïh G e EÏh D@
6.ec4 b3 7.eb4! >e EEg K @>9ODVVRY1 6KLSRY6@
III. lov~eva strana dobija. Solozhenkin,E - Rublevsky,S3DULV
II. Remi. Vlassov,N - Botvinnik,I0LQVN
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+-+& 5+-+-k-P-% 4-pp+l+-N$ 3+-+-K-+P# 2-P-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
XABCDEFGHY 8-+-+L+-+( 7+-+-+-+-' 6-n-k-+-+& 5+-+-+-+-% 4pp-K-p-+$ 3+-+-+P+-# 2P+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy 1.gf7? >e H" e F e [I D g I h F g J D g I h G e F g H e E e F E g I E g Jh Ge E g J
913
1...c3 2.b3 2...ed5! 3.ee2
>E[F
E@
>J e H e H e I e G g [J h JÞ h I g K e F g H e H e F g H h H e G h J h G g I h F g G
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² Zavr{nice lDNLKILJXUDORYDFVDSH^DFLPDSURWLYVNDNDaDVDSH^DFLPD«
K g [F E[F E K e G g I h I e H h G e I K g K K g I K g K h [F E[F E e I E e H@
3...gc2 4.g6 >h I g [E e G g F e F g H h J g [E h H e H J g H@
4...gxb3 5.hf5 >Je Hh Ig F h Ie Hh Je I h J g F e G e H e F e G e G g F e F e H J g J h Je G@
5...gc4+ 6. ed1 ec5 7. ec2 ge6 8.hg3 >h H e G h G E e F g [K Jg Hh IE h Jg G e Ee G@
8...ec4 9.h4 > J E e E E e F e E h Hg I@ 9...b3+ 10.eb1 b2 11.ec2 eb4
Primeri iz prakse 1)Tratar,M - Mikhalchishin,A *URQLQJHQ RSHQ >0LNKDOFKLVKLQ$@
2) Gulko,B - Short,N1RYJRURG
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+p+-+k+-' 6-+n+-+-L& 5+p+-+P+P% 4p+-+K+-+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy Dg FEe G >eGÒE hD KeI eFhGeE@ h D e F h E e [E h [F e [D h H e E h G e Fh [I >h[I eE hG K eF 5LEOL E eFE eJeFE@ >'ROP DWRY@
3) Tosic,M - Ilincic,Z-8* FK
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-L-+-' 6-+-nkP-+& 5+pp-+-+p% 4-+-+-+-P$ 3+-+-+-+-# 2-+K+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy e E" >eGEgIFeFE eF hE" eF eG E eF hD e[F E eE hD eF F eF hF E eE eG E hD eEÞ eD" E hF eEhGeD @ h He DFg I >eE F eE e[E F gD hF h[IÏhG@ e [I e E F g K F e EÞ e I e [Fe Je E >eG hJ gJ hI eF h[K gGhIeEhJ@ e [K g Ie Jg HK
914
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+k+-+-' 6-+-p-+-+& 5+-+Pp-+p% 4-+-+Pn-L$ 3+-+-K-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy e I e F g J h J g G > gHeEgG@ h H e J e E g J >gEhFeKeE@ h F e I e F e H e F g G e F g D e F g G >gF K@ h D g H h E g K >eH eF eH hD eI hF gKeGgJhG@ h D g H h F e H e E g K >eG hE eH eF gK hG eI hF gH hE eH eF
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² Zavr{nice lDNLKILJXUDORYDFVDSH^DFLPDSURWLYVNDNDaDVDSH^DFLPD«
gK hD gH eF gK hF eH eF gI K g[K eG@ e F g I K g [K e G e I h G e J e [H g H e [G e Ih E>%HORY@
4) Benjamin,J - Ivanov,A86$ FK
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+k+p' 6l+-+-+-+& 5+-+-KPp-% 4-+-+-+-+$ 3+-+-N-+-# 2-+-+-+PP" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
e H >eJ hH G hG gE eH e[K hE D eJ h[D eI eG eH eF eG E eF hF eE hE hF gF eG eJ h[G gI FeIhF@ h He H >eG h[G gH F eG eH gD K gE K gJ eF h[G e[F hH eGeHhFeIhE@ e H g I h F g J h E e G >D hF gI h[D eG E gJ F@ h [De Fh F >hFgHhGÏE@
7) Steinitz,W - Zukertort,J :FK86$ 6W/RXLV
I g E J g F h I g G h Ge I > eJ hH K gJ h[J eGgIeH@ h H K h G g J K J[K J[K g G h I K h G g J e I e J e J e I h F g H >eI hH eH eJ gH hH gG eJ gF e[K gH eJ gF K gH eI gF hI eI eH gE hJeIKeJ eG@ h Hg I" h [I e [I e I >%HQMDP LQ-@
5) Huebner,R - Spassky,B 9HQH]LD P >+XHEQHU5@
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7p-N-+-+-' 6-+-p-+-+& 5+-+-+-+-% 4-Pl+-k-P$ 3+-P-+-+-# 2-+-+-K-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
915
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+N+-l-+& 5+-+-+-+-% 4P+-p-+Pp$ 3+P+k+-+K# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy h Ee H >eH hG eH h[I eH JGhJÏhI eH D gH G h[G DgFe[K@ Dg H h G > Dg[EDGDfGfHeI fGeH@ e I > G hI eH h[G gF J G hI eH h[Ge[GJ@ h [HGh G
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² Zavr{nice lDNLKILJXUDORYDFVDSH^DFLPDSURWLYVNDNDaDVDSH^DFLPD«
NL4/h d) (K+L+(n-1)xP):(K+N+nxP) Ako je materijalna prednost na strani skaka~a , plan realizacije je: i}i na centralizovanje kralja i pobolj{anje polo`aja skaka~a. Ne treba i}i na brzo stvaranje slobodnjaka a posebno ne `uriti sa njegovim napredovanjem. Treba prvo izazvati slabljenje pe{a~ke formacije protivnika, sa ciljem da se odvuku od slobodnjaka ili da se stvori za sopstvenog kralja prolaz u protivni~ki tabor. Kasparov,G - Timman,J/LQDUHV
Skaka~ sa vi{e od tri pe{aka protiv lovca sa pe{akom manje. Nema slobodnjaka.
h [I e J e H e I h G g G h H I h F g F K e [K J e J D g F"h H $ IKe [K $ J e J h F g E D g H g F e H e I e G g H e H e I D g E h H g I h F e H E D[E D g J h G h G g G E g [D E g F h H g D h F e I e H I e [I e H h D e G E g [E h [E e G e I e H h GDe HDe G $ J[IJ[Ie [I % J e I e K e I e H g G h G e H I J[I e [K h G e K h Ie Kh H@
XABCDEFGHY 8-+-+-+k+( 7p-+-+pp-' 6-+-+-+-+& 5+-+-+-+-% 4-+-+l+-+$ 3P-+-+-+P# 2-P-+N+P+" 1+-+-+-K-! xabcdefghy eI eI J eH eH gF K gG eI eG J >h G@ IK" >h G J" K[J I[J e [J e H h I D E D[E D[E g H e H e I e I J g [I E h H g G h F e H h D e I h F e H g [J h H e H h [J e G h H h G e H h I g D h H e H h F e G h D e F E e E E g F e I e F J e [E J e F h F g H J g K h H e G h J e G e I e G h I g F e I g E h J@
eH hG eI E gD >JK[Je [JE@
hIJ >D h G e H h H g E D g I h F e G E D[E D[E e F h H e [E h J@
hG eJ hF D hG gG" > e K h H J[K J e J e J h G J[K e [K
916
hHeIh[Ie[IJeI K>.DVSDURY*@ Plan je ostvaren. Uz `rtvu skaka~a napravljen je slobodnjak, ali ne na levoj strani gde se o~ekivalo ve} na suprotnoj. Sad je crni kralj vezan na desnoj strani zbog slobodnjaka, pa belom ostaje da ras~isti na levom delu table i dobitak je neizbe`an. Realizacija po datom modelu nije uvek mogu}a i nastaje remi. Eingorn,V - Khenkin,I0HW]
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-kp' 6-+Nl-+-+& 5pp+p+p+-% 4-+-P-P-+$ 3+-+-P-+-# 2PP-+-+KP" 1+-+-+-+-! xabcdefghy DhDEhF" >h E g E D E[D E[D e I e J e J e I h F e H h [Dg Gh F e H e K h F g G h [Dg [Dh F@
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² Zavr{nice lDNLKILJXUDORYDFVDSH^DFLPDSURWLYVNDNDaDVDSH^DFLPD«
gFÞhHED[ED[E h[G" >h [I e I h J g D h I h H"g Ge I e Je I e I e I e I K h J e I h Hg GÞ H@
gD eI eI H gG hHgFhF >h [I" g [E
G" g D@
g[G H[I gJ eH eI hHeHKgK >K" h F e G h G e H h [E g [E h G g F h H g H e I e I h J K h H e [I h G e I e J ÞIK@
K gI K gJ eI eG eH" >K g [H g I e H ÙK I[H e [H e J e I e I e I e H e H I e I e I e H e H e I e G e I e F e J e [I e [E e J e F e [K E I@
eHhFeIK" >h Ge I h [Eg [Eh Ge J h I e K h H e [K e J K e [K I I g D e G e K I K h G ÞF g HÞ e H g D h I e J g E e I nJ ÞK h [K e J h I e [I h G ÞH@
g[K hG gI h[E K hG K hI K hK gEÞ >g F"h Je Ie I nJ@
hJeIeIgH hKeI eJ gE hI gH e[K > E g E h J K h H e I h Je I @
e[I hH eH hJ gE eJ eG I gH hI eF eK gI E gG eJ >.KHQNLQ,@
Primeri iz prakse 1)Bareev,E - van der Sterren,P %LHO L]W >%DUHHY(@ K D e H D e G g F h G e G h I e F h G e G E D[E D[E g G e H J" h H e F h F K" >gF J"@ e G g F E e F >eE eG@ e G I e G g G h G e E
917
e F g J h H g H e E J h G >hFg[Fe[FeF @ g Gh IK""
XABCDEFGHY 8-+n+-k-+( 7pp+-+-pp' 6-+-+p+-+& 5+-+-p-+-% 4-PK+-+-+$ 3P-+L+-+-# 2-+-+-PPP" 1+-+-+-+-! xabcdefghy >eF hH hJ eG h[K eH J K[J K[J eG hG g[H h[E eH eG hG eH eF e[H h[I e[H @ h H e F e F g H e G e Gh Ge H >eHeH gJhF@ e G e G h [I g [E h K g Dh [Jg E
2) Magomedov,M - Ye,J .XDOD/XP SXU >6RNRORY,@
e G h H e H h J g H e H J >J@ I e G e G g F h IJ" >gGhHeHKK@ I g D h H e HÞ H I[H e [H e I I g E J g F h Ig G h Ge I > eJ hH K gJ h[J eGgIeH@ h H K h G g J K J[K J[K g G h I K h G g J e I e J e J e I h F g H >eI hH eH eJ gH hH gG eJ gF e[K gH eJ gF K gH eI gF hI eI eH gE hJeIKeJ eG@ h Hg I" h [Ie [Ie I
4) Burnett,R - Kaidanov,G 86$ >.DLGDQRY*@ e J h I e J e I K" >gH Ã hG@ h G g E I J[I J[I K h I e K K g F e H g E >gH H I[H I[H gE H g[HhJ@ e G g Fe Gg E
918
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7p-+-+-+-' 6-+-+-kp+& 5+-N-+-+p% 4lP-+-+-+$ 3+-+-+-+P# 2-+-+-PP+" 1+-+-+-K-! xabcdefghy g Fl I e H e I e G Ï D h G g H h H e G J >J"eG@ K[JK[JJe H >hG 55 J[I hI eG h[H e[H E eG :ROII3@ g K E > eIgHeHgK@ J[I e [I e F h F D E[D
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² Zavr{nice lDNLKILJXUDORYDFVDSH^DFLPDSURWLYVNDNDaDVDSH^DFLPD«
NL4/i d) (K+L+(n-1)xP):(K+N+nxP) Pe{ak vi{e i slobodnjak je velika prednost. Protivni~ka strana mora anga`ovati lovca ili kralja da vr{e kontrolu nad tim pe{akom. Zbog te optere}enosti ne mogu na zadovoljavaju{i na~in da se bore na ostalim frontovima. Ukoliko postoji skladna subkoordinacija izme|u lovca i kralja tada posti`u remi. I. Dobitak skaka~a. Novik,M - Aleksandrov,I ,
Skaka~ sa vi{e od tri pe{aka protiv lovca sa pe{akom manje. Ima slobodnjaka. II. Remi. Men,B - Yermolinsky,A .LQJV,VODQG >e J I J[I H[I K I e I J[K e [I g I e J K e Jg Jh Ee F @
gG hF >h G e K Ñ@ gI Ï KK eI hE K hG KeJgGe[K >h [H e I h F g F h H e Hh G e [Gh [Fe [Hh G G h [E G h D Kf @
eI eJ eH h[H gF hG >h I e [G H e [F H G H GHf Gf @
e[GHe[F >g [H" h [H e H h G G h [E G h D e G h E e FE @
HG >g G" h [E e [E h F e F e I e G H g [H h [H F h F F e H F h E e Fh De Ee G @
eI eF hI gG hG eE >e F h [E g [E G h F H G Hf Gf f J @ H >e H F@
g[Hh[EGhFeF
919
IJ[IH[IKJ[KeKI e[KgI hEgG
Primeri iz prakse 1) Illescas Cordoba,M - Ljubojevic,L /LQDUHV P >,OOHVFDV&RUGRED0@
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+pk-' 6-+p+-np+& 5+-+-p-+p% 4-+-+P+-P$ 3+-+-+P+-# 2-+L+-+PK" 1+-+-+-+-! xabcdefghy e Je I" >FxIhJgGF@ IÎH[I
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² Zavr{nice lDNLKILJXUDORYDFVDSH^DFLPDSURWLYVNDNDaDVDSH^DFLPD«
>hJ gG hH F g[J K[J e[J gDF I[H @ e [I e H g D F g E h G Hv h E e H F e G e H g F e I g H e H g F F e [F e [H h g J e G h F e H h G J h H e I I g H e I g F h F e J h H g H h J g F e H g E h H g F h G g E h I e I e I g Hh He Ih Ge I
2) Hansen,L - Barbero,G , $DOERUJ
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+pkp' 6-+-+-+p+& 5+P+-p-+-% 4-+-+P+P+$ 3+-+K+PN-# 2-+-+-l-P" 1+-+-+-+-! xabcdefghy e Fe I >eK eG I hK gD K@ e G ÞK >hK"gEKeH@ e Je [Hg J>gDeG@ Ke [Kh Hg F >gKeIgFe[I@>+DQVHQ/@ e Ie Ke [Ie JH
3) Rogers,I - Zahariev,Z , &UHWH
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7pp+-+-l-' 6-+-+k+-p& 5+-+-+-+-% 4-+-+N+-+$ 3+-+-+-+-# 2PPK+-PP+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
eFD@ h G K >eH hF@ h Ie Hh Je I >KhHeGeG@ h [Ke H >eHJe[IJ@>5RJHUV,@
4) Khalifman,A - Polugaevsky, 5HJJLR(P LOLD >.KDOLIP DQ$@
XABCDEFGHY 8l+-+-+-+( 7+-+-+pkp' 6-+-+p+-+& 5+-p-P-P-% 4-+-+P+-+$ 3+-N-P-+-# 2-K-+-+-P" 1+-+-+-+-! xabcdefghy e E e J e F e [J e [F e J e Ge I >eK" eH e[K e[I K e[HKeG@ e He [He [I
5) Smyslov,V - Chiburdanidze,M , $UXED >6P \VORY9@
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-l-+-' 6-+k+p+-+& 5+-+pPp+N% 4-+pP-P-+$ 3+-P-+-+P# 2-+-K-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy h Ig I >g[IH[IeGeFeHeE@ K e F K e G h J e H K e I K e J h I g H h H e [K h F g G h [H g D h Fe J >gGhDeJhE@ h E g F e F e I e E e H e De Ge Ee F h G
h Fe Gh [Eg GIg E Ee G > eFhFDhD
920
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² Zavr{nice lDNLKILJXUDORYDFVDSH^DFLPDSURWLYVNDNDaDVDSH^DFLPD«
NL4/j e) (K+L+(n-2)xP):(K+N+nxP) Skaka~ sa dva ili vi{e pe{aka ve}inom dobijaju, ali ima i remija. I. Skaka~ dobija. Gavrilov,A - Ivanov,S5XVVLD FK
Skaka~ sa vi{e od tri pe{aka protiv lovca sa dva ili vi{e pe{aka manje. H >e [J" I e I I g K E e H E g E" e E g G e F e [J e GÏe H@
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+-+& 5p-+k+-p-% 4P+-+-+P+$ 3+P+-PK+-# 2-l-+N+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
E >e E e [J I e I I g K e F e H E e [I E g H Eg D h F e [J I e I I g K E e H Ee [IEg I @
gE >e [J" I g F I e I E g F h F H e [J h [H h H e [J h [F H h G@
eE gGeF >h G H e F e [J e G e IÞ e H e H h H g K E e [I Eg J @ e[J >H"e Ge [Je H@
hJeFhIeG
hGHeGH
>e Eh GÏe H@ eHgI >e Hh JÏe G@
eGeF >g G h G g I h I g G h G e F H e E g F h F g G e F H e F h F e G g F H g G e H e F g F E D[E e [E@
eH eE hG eF eI gG hF gE H e[E H e[D HgFh[De[DeI II. Remi. Jansa,V - Levitt,J'HXWVFKODQG
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+-+& 5+-+-pPk-% 4KP-+-+P+$ 3+-+-l-+-# 2-+-+N+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
>g E" I g [G e [G H I Hf If t g I" h F e [I H e H h [He I Et@
h[H e[I hG eI eF eH hIeHhGgDhEgH E gI hF eH E gJ Lovac dobija. Biv{i svetski prvak Botvinik je dobio ovu zavr{nicu i ako je imao dva pe{aka manje. Bronstein,D - Botvinnik,M , Moscow, 1951
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+p+-+p+-' 6-+l+-N-+& 5p-+-PP+-% 4P+Pk-+-+$ 3+-+-+-+-# 2-KP+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy h J g [D H I[H I g H e E H F e H h K e I I g [I h [IHh GHe Fe J
921
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² Zavr{nice lDNLKILJXUDORYDFVDSH^DFLPDSURWLYVNDNDaDVDSH^DFLPD«
Primeri iz prakse
e Fe He EG >hF e[D E gJeHeF @ e [DGg KE
1) Steinitz,W - Zukertort,J :FK86$ 6W/RXLV
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7pN+-+-+-' 6-+-+-+-+& 5+-+-l-k-% 4-+-p-+Pp$ 3+P+P+-+K# 2P+P+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
eE
eH
3) Yusupov,A - Popovic,P %HRJUDG >eH hG eH h[I eH J G hJ Ï hI eH D gH G h[G D gF e[K@ Dg H h G > Dg[EDGDfGfHeI fGeH@ e I > G hI eH h[G gF J G hI eH h[Ge[GJ@ h [HGh G
2) Bareev,E - Ubilava,E 0RVNYD *0$ >8ELODYD(@
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+p+-+-+-' 6p+-+-+-+& 5+-+p+-+-% 4-+-+-+k+$ 3LP+K+n+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy e HÞ h H g IÞ u e I e G e H e F E e E e G
922
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7p-+-+-kp' 6-+-+-+p+& 5+-+P+-P-% 4-lpN-+-+$ 3+-+-+-+P# 2P+-+K+P+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy D >eIhF@ h F e I h H F e G e H h F D D g F e [F e G e Gg He Gg [Je F
4) Beliavsky,A - Salov,V 9LOQLXV P
XABCDEFGHY 8-+-+-+k+( 7+p+-+-+p' 6p+-+N+-+& 5+-+l+-P-% 4-+-+-+-+$ 3+-+-+-P-# 2PP-+PK-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy h F e I e H g [D h [E g G h F g F h G e H e G g E H e G h I g H H e F He Ge He F >gJ h[J K[J H e[H eH@ e H e F h G D h I g J h [K
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² Zavr{nice lDNLKILJXUDORYDFVDSH^DFLPDSURWLYVNDNDaDVDSH^DFLPD«
923
[AHOVSKE ZAVR[NICE – Zavr{nice lakih figura, lovac sa pe{acima protiv skaka~a sa pe{acima..
21.6 Lovac sa pe{acima protiv skaka~a i pe{aka -jednak broj pe{aka ED5
Nomenklatura ED5
D(saG)
: E(saG)
ED5 D+1G:E+1G ED5/a
D+2G:E+2G
ED5/b
ED5/d
923
ED5/c
ED5/e
[AHOVSKE ZAVR[NICE – Zavr{nice lakih figura, lovac sa pe{acima protiv skaka~a sa pe{acima..
924
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² Zavr{nice lakih figura, lovac sa pe{acima protiv skaka~a sa pe{acima..
21.6.1 Lovac sa jednim pe{akom protiv skaka~a sa jednim pe{akom NL5/a (K+L+P):(K+N+P) Po materijalu obe strane su izjedna~ene i partije se ve}inom zavr{avaju nere{eno. Ipak, ima pozicija gde odlu~uje neki od pozicionih faktora. I. strana sa lovcem dobija partiju: Reshevsky,S - Ivkov,B
EgHhGeJ" >e J h H E g F h H g D h [I e I I E I E I Ef e J f HIf f [H @ h HIEIe HÜ
3DOP DGH0DOORUFD
III. Remi. Anand,V - Shirov,A , /LQDUHV
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+-+& 5+-+-+-+-% 4pP-+-+-+$ 3+nK-+-+-# 2k+L+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy gI eD E hF E eD eEhEe[DhGgHeE eEeDgGeE eFeD eE eE eE eF eF eE eE eF eF eF gH eE gI hE eF hD eE hE gF hG eF eD eGeDeFeEgKÜ II. Strana sa skaka~em dobija partiju: Nijboer,F - de Boer,G , :LMNDDQ=HH,,
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+-+& 5+-+-+p+-% 4-P-K-k-+$ 3+-+-N-+-# 2l+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+p+N' 6-+-+-+-+& 5+-+-+-+-% 4-P-+-+k+$ 3+-+K+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-l-! xabcdefghy h I e I h H e J h G I h [Ie [IEe HEg [EÜ
Primeri iz prakse 1) Arnason,J - Kasparov,G, 'RUWP XQG
XABCDEFGHY 8-+-l-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+-+& 5p-+N+-+-% 4-+-+-+-+$ 3+-+k+-+-# 2-+-+-P-+" 1+-+-+K+-! xabcdefghy e H D e G D e F e F h H e E I g F e E D e Dg Dh Gg GÜ
924
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² Zavr{nice lakih figura, lovac sa pe{acima protiv skaka~a sa pe{acima..
2) Seirawan,Y - Olafsson,H ,
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-p-+-n-K& 5+-+-+-+-% 4P+-+-k-+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+L+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
5H\NMDYLNVXP P LW
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+k+p+& 5+-+-+-P-% 4-+-+-+n+$ 3+K+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1L-+-+-+-! xabcdefghy
5) Bellon Lopez,J - Mestrovic,Z %LHORS
g E e I g F h I e F h H e G h [J e H h H e I h G e J h H g K e J e I h J g Fh Kg Kh Ie Ie IÜ
3) Zueger,B - Kouatly,B *HQHYH
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+p' 6-+-+-+-+& 5+K+-+-+-% 4-+-+-+-+$ 3+N+-+-+-# 2P+-+-+lk" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+-+& 5+-lk+-+-% 4-+-+-+-+$ 3+-P-p-+-# 2K+-+-+-+" 1N-+-+-+-! xabcdefghy e F h F H h H e [F h J g H e D g G e D e F e D e G e Ee H e Fg DÜ
6)Velimirovic,D- Spassov,L+DUUDFKRY
e F K e G K e H e J > e J"h GKe Hg H K"" h H e K e I J h He Ke I @ h GKh Ie Ih HKÜ *XUHYLFK'.RJDQ% 86$FK h G g E h F g H e H e J e Ge Ih H e He Fg Jh F g F e E e G h [D e F E g Gh Fg [EÜ
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+-+& 5+-+-+-+K% 4P+-N-+p+$ 3+-+-+-+k# 2-+-l-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy J h H e J D e K D g H e JÜ
925
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² Zavr{nice lakih figura, lovac sa pe{acima protiv skaka~a sa pe{acima..
21.6.2 Lovac sa dva pe{aka protiv skaka~a sa dva pe{aka NL5/b a)(K+L+PP):(K+N+PP)
Nema slobodnih pe{aka.
Ishod partija isklju~ivo zavisi od pozicione postave figura i pe{aka na tabli. Sva tri rezultata su podjednako zastupljena. U susretu izme|u : Larsen,B - Gligoric, Linares, 1981, do{lo je do pozicije:
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7p-n-+-L-' 6-p-+-+-+& 5+-+-+-+-% 4-+-+K+-k$ 3P-P-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-n-+-+-' 6-+-+-pk+& 5+p+-+-+-% 4-P-+K+-+$ 3+-+-+P+-# 2-+-L-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
e F eH g [E e G F e F g DD>eEeE@ g E e E e E h F g [D h G g Eh HF(Mini})
2) Ljubojevic,L - Spassky,B
52.f4Ñef7 Preuranjeno bi bilo sa
h D" zbog I e I e G h F e F h H e [E h G e D h [I E h G E e H E h F g I e G e E I g JÑ i crni gubi zbog
iznudice. 53.ed4eH" Ovde Gligori} pravi gre{ku i u daljem toku je izgubio partiju. eFeGgFÑeHeFhH e[E eG eD hG E I eDhHEeFgD Remi je mogao posti}i ba{ potezom 53...ha6! koji je prethodno bio preuranjen. Partija bi se odvijala na ovaj jedini na~in: 54.f5 e G e J e F h [E 54...ee7 55. ed5 ed7 56.gc3 hc7+ 57.ec5 he8 58.exb5 hd6+ 59.ea6 hxf5 60.b5 hd6 61.b6 ec8! 62. gxf6 hb7= /DUVHQ .
Primeri iz prakse
1) Mecking,H - Uhlmann,W 0DQLOD L]W F h H g H h F e G e J g EDg H >gF" hD eF hE @ e I g Fh Dg Ge I
926
7KHVVDORQLNL RO >/MXERMHYLF/M@
XABCDEFGHY 8-+-+-l-+( 7+-p-+-+-' 6-+-+-+-+& 5+-+-+-+-% 4-+N+-+-k$ 3p-P-+-+-# 2P+K+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy e Ee Jh [Dg F >eI hE F hD F eF@ h E g E D e I e E F e Fe Hh De G >gDhE@ e E g G h F e F e [F g I h E e E h G g H e E g J F g K F g J h H g I h F g J h G e F D g K D e E e F g I h E g K D e D e E gG e D g E F > Fg[D h[D F""gE @
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² Zavr{nice lakih figura, lovac sa pe{acima protiv skaka~a sa pe{acima..
3) Zueger,B - Kouatly,B , *HQHYH
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+-+& 5+-Np+l+p% 4-k-P-+-P$ 3+-+-+-+-# 2-+-K-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+p' 6K+-+-+-+& 5+p+-+-+-% 4-+-+-+k+$ 3+N+-+-+-# 2P+-+-+lP" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
6) Ljubojevic,L - Karpov,A, /LQDUHV
e K >gIhGeKhIe[KhKx@ e [E e [K e F K e G K e He J > eJ" hG K eH gH K"" hH eK eI ÞJ hH eK eI @ h G K h I e I h H K >.RXDWO\%@
4) Andersson,U - Browne,W :LMNDDQ=HH
XABCDEFGHY 8-+N+-+-+( 7+-+-+-+-' 6p+-+-+-+& 5+-pK+k+-% 4P+P+-+-+$ 3+-+-+-+-# 2-l-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-L-+-+-+& 5p-p-+k+-% 4P+P+-+-+$ 3+n+-+-+K# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy g G e H e J e G e I e [F e H e F g I e F g H F e HFg Ih Fe He EÜ
7) Beliavsky,A - Suba,M, 7XQLV L]W
h G e I h H e H h [F D e Fg Fh EÜ
5) Timman,J - Nunn,J %UX[HOOHV e H IHe Fh D >e Ie [G@ g Hh Ee Fh Gg Ih H g Hh Ig Jh Jg Gh Kg H h Ig IÜ
927
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6L+-p-+kp& 5n-+P+-+-% 4-+-+-K-+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+-P" 1+-+-+-+-! xabcdefghy g G e I e J h E e K e J e Jh Ge Ie Ie JÜ
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² Zavr{nice lakih figura, lovac sa pe{acima protiv skaka~a sa pe{acima..
NL5/c b)(K+L+PP):(K+N+PP)
Ima slobodnih pe{aka.
Lovac sa dva pe{aka protiv skaka~a sa dva pe{aka u kojoj jedna strana ima slobodnog pe{aka je vrlo razu|ena sa mogu]im nastavcima. Evo kako komentari{e svetski prvak svoju zavr{nicu : Hjartarson,J Kasparov,G, 7KHVVDORQLNL RO
h H e K h J g G h H g H h G e K > gJ hI @ h I g J h H J e H g H e Ig Ee H >eH Jf h[J e[J eG eI eF eH eE eG DÞ eD" eF D eF D[E D[E gG eF"D[ED[EeD E @
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-p-' 6p+-l-+-+& 5+-+-+-+k% 4-+-+-+-+$ 3+-+-+N+-# 2PP-+-+-+" 1+K+-+-+-! xabcdefghy
Primeri iz prakse
1) Piket,J - van der Wiel,J , 1HGHUODQG
e FJ >eJhGgHhF @ e G >h[J e[J eG eI eF eH DeGeGgJEgIDeF eF eHgH eG@ J e H" >eH @ J >J[I e[I @ h He J h Je K" > D eH hH" eK eI gH E gF E" gF hI gE hH J eH gF eG eI gH eH gJ hH eK eI gG hJ gF E gG eJ eJ eI eI hK eH eH gF gJ hI gI hH hJ eG eI eF e[J eE E D D[E hH e[D hG E h[F E e[D E gD E gG eI eE hI hH eF eH D eG D hF gE hD eE hF gI eF hGDhEeEhG @ e ID >gH E E gG hH gH hG gJ hI J[I e[I eJ eH eI eG eH eF eG E gG D gH eE eG gF hI D" gG eK DgGhHJeHeKeI @ Eg Hh H >hH" gF eH hG gG gG hG eJ eI eI@ g F >gFhGgGhI @ h J g G h H e K h J g H
928
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+l+-+-N-' 6-+-+-k-p& 5+-+-+-+P% 4-+-+pP-+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-K-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy h H e H e H g F h F e I h D g D >eJ hF e[K h[H eJ hG K I K eJ hH e[I hJ I gG Ig[I h[I @ h Fg Fe Ge [I>3LNHW-@
2) Planinc,A - Velimirovic,D, -XJ FK
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7pp+-+nk-' 6-+-+-+-+& 5+-+-+-+-% 4-+-+-L-+$ 3+-+-+-K-# 2-+-+-PP+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy e I D e H D e G e Fh Hg [HÜ
e I
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² Zavr{nice lakih figura, lovac sa pe{acima protiv skaka~a sa pe{acima..
3) Solozhenkin,E - Rublevsky,S ,3DULV
5) Korchnoi,V - de la Villa,J/HRQ
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+P+& 5+-+k+-+-% 4-p-+-+-N$ 3+lp-+-+P# 2-+-+K+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7p-+k+-+-' 6-p-+-+L+& 5+-+-+-P-% 4-+-+-n-+$ 3+-+-+-+-# 2P+-K-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
h I >JeHhIgFÜ hIeHhJeIÜ hJ gF eG eH eF eGÜ eG gF eF eH J gJ hJeGÜ@ g F e G e F e F g H h J >hH eG hG E eF g[K JgHhIEÜ hJgG eEeGÜ@ e F K > JEeEEeFeEhHgIÜ@ Ee EEe Fe EÜ
4) Timman,J - Anand,V , 7LOEXUJ
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+L+-' 6-+-+-p-K& 5+-k-+-+-% 4-+-+-+-P$ 3p-+-+-P-# 2-+-+-+-+" 1+-n-+-+-! xabcdefghy e E K h E e J D K Df K I e J I" >fHv@ Kf f [Ke [KI[Jg GÜ
929
g I e H e F h H J e I g [H e [H e F e I e E e [J D >eD eI e[D E eD E eDeHe[EeG@ e I e D e H e [D e G >&RP HQWDU *0=HQ¿Q)UDQFR@
6) Todorcevic,M - Sokolov,I -XJRVODYLMD >6RNRORY,@
XABCDEFGHY 8-l-+-+-+( 7+-+-+p+-' 6P+-+k+-+& 5+-+-+-+-% 4-+K+-+p+$ 3+-N-+-+-# 2-+P+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy g D >J"" hHJD @ h H > hE J h[D J hE Jf D fI eF fI hG eE fG eH Df f[G eEfE@ e He EI >I F I F I hJ eI hK eJ hJ eK hI eK@
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² Zavr{nice lakih figura, lovac sa pe{acima protiv skaka~a sa pe{acima..
21.6.3 Lovac sa nx pe{aka protiv skaka~a sa nx pe{aka NL5/d a)(K+L+nxP):(K+N+nxP) , (n>2) Ovde odlu~uje za ishod partije ostali pozicioni faktori: udaljeni pe{ak, slabost u pe{a~koj formaciji i polo`aj kraljeva i lakih figura. Lovac se uspe{no bori protiv skaka~a u otvorenim pozicijama, gde ima slobodu manevrisanja i gde pe{aci nisu blokirani. Aktivan kralj sa uzajamnim delovanjem lovca je pravi na~in igre. [tole - Kedzin, Hag 1928
Nema slobodnih pe{aka.
Plan , koji je crni primenio, mogao bi se formulisati u nekoliko etapa: Kralj prilazi, {to vi{e mogu}e bli`e, protivni~kim pe{acima.; U protivni~kom taboru stvaraju se slabosti radi prodora; Zadatak lovca je da uko~i protivni~ke figure; Kralj prodire u protivni~ki tabor.
XABCDEFGHY 8-+-+-+k+( 7p-+l+ppp' 6-+-+-+-+& 5+-+-+-+-% 4-+-N-+-+$ 3+P+-+-+P# 2-+-+-PP+" 1+-+-+-K-! Xabcdefghy
Pozicija u kojoj skaka~ ima vi{e uspeha: Pigusov,E - Epishin,V , %LHO L]W
Ovde je prednost na strani crnog. Ona se sastoji u tome {to crni , na potezu, mo`e da aktivira svoje figure, beli mora da ~eka. 1...ef8 2. ef1 ee7 3. ee2 ed6 4.ed3 ed5 Crni kralj je zauzeo aktivniju poziciju. 5.h4 gc8 Lovac zauzima bolji polo`aj. Kada se prebaci na a6 tada }e vi{e ste{njavati belog. 6.hf3 ga6+ 7ec3 Za belog ne ide potez e H zbog e F h J e E h [I e [E i crni je dobio opasnog slobodnjaka. 7...h6 8.hd4 g6 9.hc2 ee4 Crni kralj se sprema za prodor u protivni~ki tabor. 10.he3 f5 11.ed2 f4 12. hg4 h5 13. hf6+ ef5 14. hd7 gc8 15. hf8 g5 16.g3 gxh4 17.gxh4 eg4 18. hg6 gf5 19. he7 ge6 20.b4 exh4 21. ed3 eg4 22. ee4 h4 23. hc6 gf5+ 24. ed5 ef3 25.b5 h3 26. hxa7 h2 27.b6 h1f 28.hc6 fb1 29.ec5 ge4 beli predaje.
930
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7p-p-kp+-' 6-+-+-+p+& 5+P+L+-+p% 4P+-n-+-P$ 3+-+-+-P-# 2-+-+-PK+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy I >I hI eI hG eI hI gE hG gD hI gE eH @ h He Ie Gg D >gE $ F"E[Fe[F eH $ eF eH eE gG g[H I[H eH e[D eI D e[J eE J D e[D eH D eI eE e[I hG e[JDI $ eG" % eF eH eE gG hF J h[D J[K J[K I e[E g[KeFg[IeG @ e Fe He E JÑ > eH e[D eH e[E eI hG eH F e[G F eH D@ e [DJ[K >Je[EIhGeHFIJ[Ix@ J[K g F e E g H e F Ih Je HII" >gI F E[F e[F gD eE gF gH D eG D gF eD eG hI eH h[K e[I hJ
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² Zavr{nice lakih figura, lovac sa pe{acima protiv skaka~a sa pe{acima..
eJ K D gG eF gD eE gG D g[D e[D eG eE eG hI eH h[K e[IhIeIeFeHÏIeI @ F E[F e [F g G D g D e F g G e F g D e F g G e E e G D e G D >D eF eF Ï eG_ I K@ >(SLVKLQ9@
Primeri iz prakse 1) Serper,G - Lobron,E , Dortmund, 1993
XABCDEFGHY 8-+-n-+-+( 7+p+-+-+-' 6-p-pk+p+& 5+-p-+-+p% 4PPP+KP-P$ 3+-+-+-P-# 2-+-L-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy h Fx E[F" E[F g F h H g H h I g I h K g H h J g Fh I" >hI" g[I e[I eG eH eH eH D eI eH eI eI eH eH G" F[G eG I J[I e[I e[G J@ e I >eH""hG@ h J e H h K g H h J g Fh H >hI"g[I ÞI"@ g H G F[G h [G e G e G e F e F e G h H e H e G g I"h IJ" >gH"eH ÞG eIx@ K[J K J g J e H"" >J[K"" e[I F eH F eI FK[JeHJeIe[IF@ KÞ >K[J""F@ h [K g [F h I e I e G g E e F g J e G g E e F g G e E D e F g F e G g E e G g F e H e J e H g Ee Ge I>6HUSHU*@
931
2) Pinter,J - Karpov,A ,
France, 1993
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-n-p-' 6-+-+ppk+& 5+p+-+-+p% 4-P-+-P-P$ 3+-+-LPP-# 2-+-+-+K+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy e I e I h F g F e J e H e I e H H I[H h [H g G h F e H e H e G J e H h G e I h I g F h H e H I e G e G e H >IhFeHeGeG @ h G >Ie[IhGeJh[Fe[JÃ@ e Gh F >J K[J h[F e[F I eG I[J eH K eH I eI eI K eJeJ""JKeJeIJ I @ g G h H e G e G g F h G g I h H g F J K[J h [J e Hh Hg HI >eFJI[JI[JK[JeH @ J[I h G e I h I e J e F e Ke Gg Ie He J >3LQWHU-@
3)Kramnik,V - Timman,J , Linares, 1993
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-N-+k+p' 6-+-p-p-+& 5+-+P+P+-% 4-+-+-+-P$ 3+-+-+K+-# 2-+-l-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² Zavr{nice lakih figura, lovac sa pe{acima protiv skaka~a sa pe{acima..
e H g I h H g F K e H e G g K e F g H e E e G e D >eD Ã eF eD gI hI K hJ gH hK eF hI gI hK gH hJ gJ eD { gI h[IeG .UDPQLN9@ e F h I g K h H g H h I g K h [K g J e E e GÞ K g [K h [I g I e F e H h H e I e G e J e H e K e I g K e J g H { h G g G h Hg Hh [G>7LP P DQ-@
4) Salov,V - Khalifman,A :LMNDDQ=HH P >6DORY9@
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-k-+-+-' 6-+-+-+-p& 5+pN-K-pl% 4-P-+-+-+$ 3P-+-+-+-# 2-+-+-+P+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
g Ie KJh Ge Gh FÜ
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6p+p+-k-+& 5+p+p+-+-% 4-P-+pKP+$ 3+-n-+-+P# 2P+-+-+-+" 1+-+L+-+-! xabcdefghy 6) Kortchnoi,V - Ribli,Z , 5HJJLR(P LOLD
h H e EÞ >eG" hG@ e Ig H >gGhG gH"@ e J g I J e F e [K e G h [Jg H >eFhHgKhG@ e Je F >gJ eI eF eH eE eGe[DeF@ h He F >gJ hF hF eF eJ gF J eE eI e[D hG gH J gJ gG eI eE eH@ e I e E h F e [D h D g G >gI J gE J g[D J gE eH@ e I e E J e F e H e F J
5) Capelan,G - Gligoric,S, :HVW%HUOLQ J e J g J G e H G e G h [D e [H h [E K e J g I e K e H D g G e J g H e K K D g J e K g I D K e K g H D
932
XABCDEFGHY 8-+-+-+k+( 7+-+-+pp-' 6-+-+p+-p& 5+-+-+-+-% 4-+-+n+-+$ 3+-+L+-+P# 2-P-+-+P+" 1+-+-+K+-! xabcdefghy h Ix e H e I e H e H e G e G g F h G E I g H h E g K" HÜ e G h G e Fh Ig Hh [J e Eh HÜ
7)Uhlmann - Fischer, RO/HLS]LJI
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7p-+-+k+p' 6-+-+l+-+& 5+-P-pp+-% 4P+-+-+-+$ 3+-N-+-+-# 2-+-+-KPP" 1+-+-+-+-! xabcdefghy e H
e J
e G
e K
e F
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² Zavr{nice lakih figura, lovac sa pe{acima protiv skaka~a sa pe{acima..
e J H J I[J h [H D e I g E e H g [D e G K h I e [F h [J K h H e G h Ie He Hg Eh JÜ
8) Judovic - Averbah0RVNYD
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7p-+-+-k-' 6-+-+pp-p& 5+p+-+-p-% 4-+lPP+-+$ 3+-+-+P+P# 2P+-+-+PK" 1+-N-+-+-! xabcdefghy
10) Fischer - Ivkov &DSDEODQFDP HP
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+k+p' 6p+-+-+-+& 5+-L-+P+-% 4p+-+p+-+$ 3+-Pp+-+P# 2PP-+-P-+" 1+-+-+-nK! xabcdefghy g H h I e J G g [G h [G e J e I e I K e H h I e [H h J e I h [K e J h J e Ke [Ie [Kh HÜ
D e J E e I D e H g [D e G >h[DEhFDÜ@ g E e F E e F I e E g F H[I H[I I g H J J[I J[Ig JKg IÜ
9) NN.
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+p+-+-+-' 6p+-k-+-+& 5P-+-Np+p% 4-P-K-P-+$ 3+-+-+-PP# 2-+l+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy h Fe Fe He E >gGhGgEh[IeEhGe[E h[EgGIi dobija.@ h H e [E h [F e [D e [I e D e H e E e G E I D I
i beli pe{ak ranije }e pre}i u damu.
933
11) Yudovich ,M - Zaitsev,A 8]KJRURG
XABCDEFGHY 8-+l+-+-+( 7+-+-+p+-' 6-+-+p+-k& 5+p+pP-+-% 4p+pP-PPN$ 3P-P-+-K-# 2-P-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy h J e J h H g G e K I g H I e J h J h I e K e K g G h K h J e K e K e J h K Jg FJI[Je [JÜ
e K e K g H g G
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² Zavr{nice lakih figura, lovac sa pe{acima protiv skaka~a sa pe{acima..
NL5/e b)(K+L+nxP):(K+N+nxP) , (n>2) Zavr{nica lovca sa vi{e pe{aka protiv skaka~a sa istim brojem pe{aka u kojoj jedna ili obe strane imaju slobodnog pe{aka su veoma dinami~ne. Prevagu nosi , u principu, strana sa slobodnim pe{akom. Ipak ima dosta izuzetaka. Na primer, pozicija u kojoj je skaka~ nadmo}niji od lovca ~ija strana ima slobodnjaka.
GHf Gf @
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-p-k-+& 5+-pPp-+P% 4-pP+P+K+$ 3+P+-+-+-# 2-+L+n+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-kl+-+-' 6p+p+-pp+& 5+-Pp+-+-% 4-+-N-PP+$ 3+P+-+-K-# 2P+-+-+-+" 1+-+-+-+-! Xabcdefghy
e[GHe[F >g [H" h [H e H h G G h [E G h D e G h E e FE @
HG
Crni ima branjenog slobodnjaka. Trajno blokiraju}i tog pe{aka, skaka~ istovremeno aktivno u~estvuje u igri. Lovac je manje aktivan, po{to je vezan za odbranu pe{aka. To se mo`e re}i i za crnog kralja. 1.g5 fxg5 Ako crni odgovori Ih Ig Hh H e G e I e H e H e H e G e H h Ge Hh ED h Gg GDg H E D[E h [E i pe{ak "a" slobodnjak
odlu~uje 2.fxg5 gc8
3.ef4
a5
4.ee5
Ima slobodnih pe{aka.
>g G" h [E e [E h F e F e I e G H g [H h [H F h F F e H F h E e Fh De Ee G @
eI eF hI gG hG eE >e F h [E g [E G h F HGHf Gf f J @ H >e H F@
g[Hh[EGhFeF
Primeri iz prakse 1) Ljubojevic,L - Spassky,B
gg4
7KHVVDORQLNL RO >/MXERMHYLF/M@
>g Ie Ig Ge H@
5.ef6 gh5 6. ee7 gg4 7.a3! gd1 8.he6+ eb7 9. ed6 gxb3 10. hd8+ ec8 11.hxc6 a4 12.he7+ beli dobija. Pozicija u kojoj lov~eva strana ima slobodnjaka. Realizacija nije jednostavna. Novik,M - Aleksandrov,I 6DQNWB3HWHUEXUJ >1RYLN0 @ gG hF >h G e K Ñ@
gI ÏKKeI hEKhG KeJgGe[K >h [H e I h F g F h H e Hh G e [Gh [Fe [Hh G G h [E G h D Kf @
eI eJ eH h[H gF hG >h I e [G H e [F H G H
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-p-+-+-' 6p+p+-l-+& 5+-+k+-+-% 4-+-+-+-+$ 3+-+N+-+-# 2P+P+-+KP" 1+-+-+-+-! xabcdefghy e I e G e H e F e G D
934
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² Zavr{nice lakih figura, lovac sa pe{acima protiv skaka~a sa pe{acima..
>gJhF@ e F g J e E g I K e G h F e F h E D h F D h H g J h J g K >eG@ h H e G h G g H e F e H e Gg Eh Eg H >eI F gF gH eF eJ eE e[K h[D eJ hF hGeJKt@ h F g I h H F h J F >eI hI eJ hH e[K $ hF"eJu gE"eGÏF % eHeJeGt@ h I e G h G g H h I e H >eF eF eH hHt@ e H g I K g K h G e G h E g I F e H h G e G e I >eG Ï eF hIG@ g Kh Eg J>gI@e Hg I e Ge H >gH" K eH eF eI hG eJ h[F e[K eE eJ h[D eI hE gG eF eH eF eG hG Ï eG FFF@ e F e I h G e J h [F e [K e Ee Jh [Dg F >eI hE F hD F eF@ h E g E D e I e E F e Fe Hh De G >gDhEÏeE@ e E g G h F e F e [F g I h E e E h G g H e E g J F g K F g J h H g I h F g J h G e F D g K D e E e F g I h E g K D e D e E gG e D g E F > Fg[D h[D F""gE @
2) Men,B - Yermolinsky,A .LQJV,VODQG >D eG D hH E D[E D[E hI h[G E eF g[G gI K J Ï K @ h Hg [H" >DhFÏhEx@ G[He H >55D eG D F e[G D D E" D eF G e[G E*XOLHY6 0DJHUUDPRY(@ e G e H F D F e G e [G
4)Plachetka,J - Tseitlin,M , 5LP DYVND6RERWD Fg E >EhF@ I g [G e I e I e H g E e G e H e F J e E g H h F g [I h G g J e [E J[K J[K I F I[H >g[H h[H I[H eF H eE HFHfFf @ h F H F e G h [H g Ie Fe [Fh FÜ
h Ge GF"
935
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² Zavr{nice lakih figura, lovac sa pe{acima protiv skaka~a sa pe{acima..
XABCDEFGHY 8-+-+-+k+( 7+-+-+p+-' 6-+-p-+p+& 5LPp-p-+p% 4n+-+P+-+$ 3+-+-+P+-# 2-+-+-+PP" 1+-+-+-K-! xabcdefghy
Ee F >eF D F[E eG h[E" eFhGgKKeFhH gGK @ E[FE[F >eEeIgKF $ e[D""eHE eEeG K gG K gI K gJ eG eE eG % e[F @ D g G K e E K F K g H h F e E h G g J e G e [De Fe Eh IDh H >hJDhI Kf"g[Kh[K DhJF DhGeFhF @ g K h I D h G e F h F Dh D
5) Averbah - Panov0RVNYD
7) Sax,G - Gurevich,M
XABCDEFGHY 8-+-+-lk+( 7+-+-+-+p' 6-+-p-+-+& 5+-pPp-+P% 4-+P+N+P+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-K-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
0DQLOD L]W >*XUHYLFK0@
J e J e I e I e J g H e I g I h IKJ[Kg [Kh Hg IKg [K >gH KeJeHgIKfe[K eI@ h [G e H h H g H G e G e [H
6) Damljanovic,B - Cvetkovic,S -XJRVODYLMD >&YHWNRYLF%@
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7pp+-k-+-' 6-+-+-+-+& 5+-+-+L+p% 4-+PK-+-+$ 3nP+-+-+-# 2P+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7p-+-+-+-' 6-+-kn+-+& 5+Pp-p-+-% 4P+-+L+-+$ 3+K+-+P+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy e F h F D h H g D h F g Eh Hg Hh GÞ >hF"DhHED[EeE@ D >E D[E D[E hF ÞE g[F e[F E e[E e[F H I[HeF @ e FÞ e [F h H e G h G e F h H e G h G e [H h [E NLD Ih Gg G >Ih[I g[IeE @ e G g H e F e G h H e H h G e G h H I h I e H h J e I h I nG e J h H e J e G g F e H g Eh Ie Jh Ke J
8) Balashov,Y - Vaganian,R 8665 FK >9DJDQLDQ5@ g [F" >e H $ e I g [F e [I g G" h I
936
g I
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² Zavr{nice lakih figura, lovac sa pe{acima protiv skaka~a sa pe{acima..
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+kp-' 6p+-L-+-p& 5P-pP+P+-% 4-+P+p+n+$ 3+-P-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-K-+-! xabcdefghy %
K g [F K g G K h K F h [I g Hu F @ h H g G h [F e I J I[J e [J g E e I g F K e Je Ie IK >K gK gG K gF H eI hH h[D eH G hF GDgFDGfh[Gg[GD hFeGHeGD@
9) Polgar,Z - Stohl,I
g DEg FEg Dh E >hH G eI gE J hF gF hE eI eI eI hF gFeIeJhGeI @ Ge Ig EÞh Fg Fe I >Ef g[E h[E eI hF eJ hH e[J hF eI eH H h[G eI Ï eH G eG eIhHeIh[G @ e K e H e J Ef g [E h [E e [Jh Fe Ih H >hG eIÞ eH hE hEeH @ e H" >eH hG eH hF G e[G eG @ h Ge Ih F >eGGhFeI @ e H h G e I h F e H >G h[G eH eG eG hH@ h EÑ GÞFG >eH eG G hF eG hG eFhH@ h [Ge Gh E>F"eG @ e F >eF F e[E F@ e G e E e F e F e F e F e G e F h DÞ e Eh Fe Fh H Ge F
10) Kamsky,G - Anand,V
%UQR >6WRKO,@
/LQDUHV >$QDQG9@
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-k-' 6-p-+-+-+& 5+-pP+-p-% 4-+-nP+-+$ 3+-+P+-+L# 2-+-+-+K+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy H >eI E eH eI eG G E eG eHG hF eF eG eE eH eF hH e[F E gH h[G E eH" eF eG gJ eH gGÃ gJeHÏeIJ@ Eg FÞ >G" eI E" H E H eI gG gFEgEeH@ E >F G[F E[F E F E gD eIFeH @
937
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6p+P+-+-+& 5P-+np-+-% 4-+-+k+pL$ 3+P+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-K-+-+-! xabcdefghy e Ig GH >J F h[F g[F J H eG gE eH eF H gJ eI gHJf@ g E >F h[F g[F H eG eI gEJeFeH@ H F h [F g [F J e G J g Ke I
[AHOVSKE ZAVR[NICE – Zavr{nice lakih figura, lovac sa pe{acima protiv . lovca sa pe{acima..
21.7 Lovac sa pe{acima protiv raznobojnog lovca sa pe{acima ED6
Nomenklatura ED6
D: J
ED6 D(saG):D(bezG)
D+1G:D(èG)
D+2G:D(èG)
) oo
ED6/a
ED6/b
o-o
o/o
ED6/c
ED6/d
D(saG):D(saG)
>
> ED6/h
ç1G
ED6/i
D+2G:D+1G
D+3G:D+2G
ED6/e
ED6/f
938
ED6/g
[AHOVSKE ZAVR[NICE - Zavr{nice lak. figura, raznobojni lovci sa pe{aciama..
21.7.1 Lovac i pe{aci protiv raznobojnog lovca NL6/a a) (K+L+P):(K+L),q U studiji od Bergera, 1922 tra`i se od slabije strane da igra precizno za postizanje remija a sve zbog lo{eg polo`aja lovca.
Zavr{nica lovca i jednog pe{aka protiv protivni~kog raznobojnog lovca je uvek remi, sem kad u potezu pe{ak izlazi na promotivni red i postaje dama a da to polje ne kontroli{e lovac.
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+k+-+& 5P-+-+-+-% 4-+-+-+l+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-K-L" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-lp+& 5+-+-+-+L% 4-+-+-+-+$ 3+-+-k-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-K-+-! xabcdefghy
DgIeI >e H g K e I g I D g F @
2...g5 Uzimanjem sa pe{akom J[K ne vredi , jer na e I beli kralj sti`e u ugao kome ´OR^´ORvac ne mo`e ni{ta. 3.ef1 ef4 4.eg2 Na slede}oj poziciji beli je u nevolji. Ima lo{ polo`aj kralja i lovca pa zbog iznudice gubi partiju. Calvo,J - Hamann, 1974
gG >e G"Dg He H@
DgFDfgG
Primeri iz prakse 1) Smith,M - Brown,M, 6&2 FK7
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+l+-+-+& 5+-P-+k+-% 4-+K+-+-L$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! Xabcdefghy
XABCDEFGHY 8l+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+-+& 5+-+-+-+-% 4-+-+-+-K$ 3+-+-+-+p# 2-+-+-+k+" 1+-+-+-L-! xabcdefghy
e H g I e G e E g G e E g F e E g G g J g F g Hg Gg Gg Fg Hg GÜ
eJgEeKgI
939
[AHOVSKE ZAVR[NICE - Zavr{nice lak. figura, raznobojni lovci sa pe{aciama..
NL6/b b) (K+L+PP):(K+L),qLovac i dva povezana pe{aka protiv lovca. Materijalna prednost od dva pe{aka je u mnogim zavr{nicama dovoljna prednost za postizanje pobede, ali u zavr{nicama raznoboljnih lovaca nije tako. Odlu~uju pozicioni faktori: polo`aj kraljeva, pe{aka i lovaca. Ako je kralj slabije strane dobro postavljen, tj. nalazi se ispred pe{aka, a sopstveni lovac poma`e da se pe{aci ne mogu pokretati, tada je remi. Tipi~na remipozicija je:
Beli je predao, jer nakon dolaska crnog kralja na polje e2 ne mo`e spre~iti promociju jednog pe{aka u damu. Slede}e dve pozicije su sli~ne. Na drugom dijagramu je cela pozicija pomerena u levo za jednu kolonu i ishod partije je druga~iji: umesto remija sada beli dobija. Henneberger, 1916 I- pozicija
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+k+-' 6-+-+-+-+& 5+-+-+PP-% 4-+-+-K-+$ 3+-l-+-+-# 2-+-+L+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+l+k+-' 6-+-+-+-+& 5+-L-PP+-% 4-+-+-K-+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! Xabcdefghy
e J >gK eH eJ"eH gJ gE eJ gF eK gJ gK eI @ g Ee Ke J >gJ"gFeIeJ gF"eKgJeKgFgF@ g E g F g H g E g J g G e Jg E >gF gKgH @ g Kg G remi.
Crni lovac napada jednog pe{aka a spre~ava kretanje drugog. Beli nema nikakvog na~ina da ne{to u~ini. U slede}oj poziciji beli kralj lo{e stoji. Dok je popravljao svoj polo`aj, crni je napredovao sa pe{acima i dospeo u dobijenu poziciju. Vorotnikov,V - Smejkal,J
Henneberger, 1916
II- pozicija
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-k-+-' 6-+-+-+-+& 5+-+-PP+-% 4-+-+K+-+$ 3+l+-+-+-# 2-+-L-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+kp-+-+& 5+-p-+-+K% 4-+l+-+-+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-L-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy G e J G e I e G g K g E g I F e H F e G g D e Fe Fg JG g Ke GÜ
940
g J >gE" eI eG gF H eI @ e G >eI eG gD eF gE gE
[AHOVSKE ZAVR[NICE - Zavr{nice lak. figura, raznobojni lovci sa pe{aciama..
HeHI eGgDHeHI@ e I g D g K g I e J e H e K e G >eI H@ e Jg Ge I
Klju~no polje je bilo h6 za manevar belog kralja i zbog toga dobija.
Primeri iz prakse 1) Polugaevsky,L - Krogius,N8665
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-k-' 6-+-l-+-+& 5+-+-+-PK% 4-+-+-+-+$ 3+-+L+P+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+L+-+-' 6-+-+-+-+& 5+-+-k-+-% 4-+-+pp-l$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+K+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy 4) Ivanchuk,V - Lautier,J/LQDUHV
g F e J g G I g F I g G Ü 2) Somlai,L - Sherzer,A=DODHJHUV]HJ
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+-+& 5+-+-+-+-% 4KP-+-+-+$ 3P-+-+L+k# 2-l-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
XABCDEFGHY 8-+-k-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+K+-+& 5+-+-L-+-% 4-+-+-PP+$ 3+-+-+-+-# 2-+l+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy e Hg Gg GJg FIÜ
5) Zagema,W - Nunn,J /HHXZDUGHQ
e J g K e I e E"" >EeHEeGeE@ g F D e H e F e G e Eg G >eF"eD@ D e F e D g H E g I Eg [ED[Ee [EÜ
3) Nenashev,A - Oll,L 0RVNYD RSHQ e K g G e J I g F g H g E e G g D e H g E I g De GÜ
941
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+l+-+-+-' 6-+-+-+-+& 5+-+-+k+-% 4-+-p-+-+$ 3+-+-p-+-# 2-+-+-+-+" 1+-L-+-K-! xabcdefghy e I e H g D G g E e G e Hg Ig De FÜ
[AHOVSKE ZAVR[NICE - Zavr{nice lak. figura, raznobojni lovci sa pe{aciama..
6) Anand,V - Karpov,A
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+-+& 5+-k-+P+-% 4-+-L-+P+$ 3+-+-K-+-# 2-+-+-+-+" 1+l+-+-+-! xabcdefghy
0RQDFR$P EHUEOLQG
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+pk& 5+-+-+L+p% 4-+-+-K-l$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
9) Kamsky,G - Kudriashov,A , 856
g J e H J[I e [I g E e HKe IKe Ig KÜ
7) De Firmian,N - Hodgson,J,%HUP XGD
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+L+-k-+& 5K-+-+p+-% 4-+-l-+p+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy Ie EI >JgI@ e Fe H >eH eG Ü
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-L-+-' 6-+k+-+-+& 5+-p-+l+-% 4-p-+-+-+$ 3+-+-+-+-# 2-+K+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy e E e E g I e F g H e G g I g H g H e F g G e E g Ie Fg Ke Eg HÜ
10) Portisch,L - Hermann,M %DG:RHULVKRIHQRS
eI
e[G
JÜ@
8) Abramovic,B - Stamenkovic,Z -8* FK7&HWLQMH e G e I e H J g F J e I e J g E I g F g F e J e IÜ
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-k-+-+-+& 5+-+-+L+-% 4PPK+-+-+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-l-+-! xabcdefghy g G D e F g H g H e Eg Ge Dg HEg IÜ
942
[AHOVSKE ZAVR[NICE - Zavr{nice lak. figura, raznobojni lovci sa pe{aciama..
NL6/c c) (K+L+PP):(K+L),qLovac i dva rastavljena pe{aka protiv lovca. Berger ² 1899
U slede}oj studiji beli ne mo`e posti}i vi{e od remija. ^. Salvioli, 1887
XABCDEFGHY 8-+-+k+-+( 7+-+-+-+-' 6-+PK-+-L& 5+-P-+-+-% 4-+-+-+l+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-k-l-+-' 6-+P+-+-+& 5+-+KPL+-% 4-+-+-+-+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
Fe G @
gKFgc8!
eHgEgHeGeIgD HgE Crni uvek mo`e dati lovca za dva pe{aka. Kompozitor studije je sad malo modifikovao prethodni primer i ishod partije je druk~iji.
>g J e F g K e E g F e D g J e E g K Ff %HUJHU )LQH@
eF eI eE eH eD eG eEgK
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-k-l-+-' 6-+P+-+-+& 5+-+K+P+L% 4-+-+-+-+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! Xabcdefghy
[eron, 1954
Ovde crni kralj ne mo`e uspe{no sa iza|e na kraj sa belim pe{acima. gI eG eH gE I gD IgEeIgFeJgEeJ Beli dobija, jer za jedog pe{aka dobija lovca a drugi postaje dama. Naredni dijagram je interesantan zbog suprotnosti ocene o ishodu. Berger je smatrao da je pozicija dobijena za belog. Ipak je I. Rabinovi~ 1937 god. dokazao da je to remi. Radi se o potezu 3.. gc8, kojeg kompozitor problema nije uo~io. gJgIF >e Fg He Eg Ie Eg H
943
XABCDEFGHY 8-+k+-+-+( 7+-+-+-+-' 6l+-+-+-+& 5+-+-+-+-% 4-+-+K+p+$ 3p-+-+-+-# 2-+-+-L-+" 1+-+-+-+-! Xabcdefghy eI >Odmah g G JXEL e F e I g F e H D e G e F e F e G g IJe GJL@
gH Crni jedino ovako mo`e da brani pe{aka! gGeGeHgGeGremi.
[AHOVSKE ZAVR[NICE - Zavr{nice lak. figura, raznobojni lovci sa pe{aciama..
Primeri iz prakse
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+L+-+-+-' 6-+-+-+-+& 5+-+-+-k-% 4P+-+-+-+$ 3+-l-+KP-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
1) Forintos,G - Taimanov,M, 6NRSMH
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+k+p' 6-+pL-+-+& 5+-+-+-+-% 4-+l+-+-+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+K! xabcdefghy
4) Aleksandrov,A - Gleizerov,E, 9RVNU
e H g I e G e J F e I K g H g G e H F g K e H g H e I e I g H e H g G g J e J g G K g H g I g F g J g H g H g F g E g GKe Ig FÜ
2) Timman,J - Sunye_Neto,J:LMN=HH
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-P-' 6-+kL-+-+& 5+-Pl+K+-% 4-+-+-+-+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy g J e H g D e G e Fe E g Ig DÜ
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6P+k+-+-+& 5+-+-+K+-% 4-+L+-+-+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+P+-l" 1+-+-+-+-! xabcdefghy H g J e I g G H e F e H g F e G g E g E e E e H g F g G g G e G g F e GÜ
5) Vyzmanavin,A - Vakhidov,T /X]HUQ:FK7 5868=%
g J
3) Ivkov,B - Darga,K %OHG g F e I e H e H e G e G g I e F J g G e H e F g He Fe Ie GJÜ
XABCDEFGHY 8-+-+-+k+( 7+-+l+-+-' 6-+-+-+-+& 5+-+-+-+-% 4-+-+-+-+$ 3+-+-+-P-# 2P+-L-K-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy e I
944
e H
e H
e G
e G
[AHOVSKE ZAVR[NICE - Zavr{nice lak. figura, raznobojni lovci sa pe{aciama..
>eG eH Jg[J@ Ü
eF
eI
eE
6) Radlovacki,J - Jevtic,M -8* &XSI3XOD
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+-+& 5+-+-lk+-% 4-+-+-+-+$ 3p-+-+-+p# 2L+-+K+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-k-' 6-+-+-pl+& 5+-+-+-+-% 4p+-+-L-K$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy 9) Ilincic,Z - Todorcevic,M , -8* FK
e I g K g E e H g D e G g Je Fe Ig Ge IÜ
7) Nikolic,S - Ziatdinov,R &DFDN
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+k' 6-+-+-l-+& 5+-+-+P+-% 4-P-+-+-+$ 3K-+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+L+-+-+-! xabcdefghy
XABCDEFGHY 8-+k+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+K+Ll& 5+-+-P-+-% 4-+P+-+-+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy g I e I g F e H e F H e Ge IÜ
10) Olafsson,H - Schoen,W5H\NMDYLN
E e J e E e I e F e H e F g H E e G e G g I e H e H I g H E g I Ie Ig DÜ
8) Groszpeter,A - Bukal,V $WRP &XS*0UG3DNV g F e I e J e H e I e G g E I e H e F e G e E e F D g H D e G I e Hg He Gg Je GIÜ
945
XABCDEFGHY 8-+-l-+-+( 7+-+-+-+K' 6-+-k-+-+& 5+-+-+P+-% 4P+-+-+-+$ 3+-+L+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy g I D e H D g G e J g D I e I e I g G e H g D g FÜ
[AHOVSKE ZAVR[NICE - Zavr{nice lak. figura, raznobojni lovci sa pe{aciama..
NL6/d d) (K+L+nxP):(K+L),qLovac i vi{e od dva pe{aka protiv lovca. Ukoliko ja~a strana ima tri ili vi{e pe{aka ve}inom dobija partiju. Samo u izuzetnim slu~ajevima partije se zavr{avaju remijem: · ako slabija strana uspe da blokira pe{ake; · ako ja~a strana ima nepovoljan pe{a~ki sastav ili raspored na tabli · ako slabija strana uspe da iznudi pat ili LVNRULVWLPRWLY´NULYRXJOLORYDFµ Ba{ na slede}em primeru se vidi blokada pe{aka od slabije strane. Crni ima tri povezana pe{aka. Da bi uspeo crni kralj treba na neki na~in da podr`i svoje pe{ake u napredovanju. Ideja je da prodre u tabor belih, ali to ne uspeva. [eron
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7L-p-+k+p' 6-+-p-+-+& 5+-+-+-+-% 4-+l+-+-+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+K! xabcdefghy Primeri iz prakse
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-l-+-+-' 6-+-+-+-+& 5+Lp-+-+-% 4-+-p-k-+$ 3+-+-p-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+K+-+-! xabcdefghy
1) Savon,V - Ozsvath,A'HEUHFHQ
eH eH gF gJ gE eG eG gH gD eF eF eE gF eD eE i crni kralj je uspeo da zatvori put. U narednim primerima iz prakse pokazani slu~ajevi da ja~a strana ima i ~etiri pe{aka, ali ipak je samo remi. U slede}oj pariji Tajmanov, kao crni, gubi odmah jednog pe{aka. Nesre}a belog je ´Kµ SH^DN aLMH L]OD]QR SROMH MH ERMH pe{akovog lovca, pa ne mo`e koristi motiv ´NULYRXJORJORYFDµ Forintos,G - Taimanov,M6NRSMH gE F g[G eH gI eG eJ F eI K gH gG eH F gK eH gH eI eIgHeHgGgJeJ gG K gH gI gF gJ gH gH gF gE gG K eIgFÜ
946
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+-+& 5+-+-+PP-% 4-+k+L+-+$ 3+-+-l-+P# 2-+-+-+K+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy K e G e I g G g F e H e J g E K g H K g I Kg JIÜ
2) Csom,I - Kindermann,S'RUWP XQG
8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+k+& 5+-p-l-p-% 4-+-+-+Lp$ 3+-+-K-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
[AHOVSKE ZAVR[NICE - Zavr{nice lak. figura, raznobojni lovci sa pe{aciama..
e G e I e F g G e G g I g K J g [J e J g H e I e F e J e G K e H K g Gg Gg Kg EÜ
3) Roeder,M - Hector,J *HQHYHRS
XABCDEFGHY 8-+-k-+-+( 7+-+P+-+-' 6-+-+-+-+& 5+L+P+-+-% 4-+Pl-+-+$ 3+-+-+-+-# 2K+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
XABCDEFGHY 8-+l+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+-+& 5+-+k+-L-% 4P+-+-+-+$ 3+-P-+P+-# 2-+-+-K-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy 6) Hammes,M - Otterstaetter,S, 5/3)FK-8:ROIVWHLQ
g F e E e F e D e G e D g H g D g F e E g G F g I g G g J e F g K Gg Ie Gg JFg [Ge [G Ü 4) Pfeffer,M - Chandler,P+RIKHLP
XABCDEFGHY 8-l-+-+-+( 7+P+-+-+-' 6-+LPk+-+& 5+-P-+-+-% 4-P-+-+-+$ 3+-+-+-K-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+-+& 5+-+kP-P-% 4-+-+l+P+$ 3L-+-P-K-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy e [H g E g Dg HÜ
e H
e I
g J
7) Hug,M - Portenier,J6:=FK7
g D e I g E e H g D e G g E e F g D e E e I g Gg Ee Fe IÜ
5) Womacka,M - Maiwald,J0XQLFK e F g G g G D e H e [D e G e E I e H g E e G e F I g H e H I e I g K e H e J g I g I g E g G g J e G e I e G e F e H e F g J g H g E e H g I e G g J
e Fg IÜ
e E g H e G g J g D g I e G e H
947
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-p-+-+-' 6-+-+-+-+& 5+-+-+l+-% 4-+-+-+-+$ 3pkp-+-+-# 2p+-+-+-+" 1L-K-+-+-! e G e F e F g E e G g H e F e G e G g G e F g H e G F e F e F e G e E e Fg Fg [Fe [FÜ
[AHOVSKE ZAVR[NICE - Zavr{nice lak. figura, raznobojni lovci sa pe{aciama..
21.7.2 Lovac i pe{aci protiv raznobojnog lovca i pe{aka NL6/e a) (K+L+PP):(K+L+P),q
Lovac i dva pe{aka protiv lovca i pe{aka.
Materijalna prednost od jednog pe{aka je osetno preimu}stvo ali to nije dovoljno za pobedu. Treba da ja~a strana ima i prednost u nekom pozicionom faktoru da bi se stiglo do pobede. Ako su pe{aci rastavljeni tada protivni~ki kralj i lovac moraju da podele obaveze: kralj preuzima jednog a lovac drugog pe{aka. ^uvanje svog pe{aka preuzima obi~no lovac. U ovakoj podeli posla lovac je preoptere}en i te slabosti najvi{e se koriste. Na primer: Kupreichik,V - Palatnik,S/YRY
izmenu pe{aka. Chandler,M - Brunner,L /X]HUQ
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+l+-+-+& 5+-L-+-+-% 4-Pk+-p-+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-K-P" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
XABCDEFGHY 8-+-+L+-+( 7+-+-+-+-' 6-k-p-+-+& 5+-+-+P+-% 4P+-+-+-l$ 3+-+-+K+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
gG I eH eG gJ eH eI Prva nepreciznost. Beli je morao kralja na d4 da bi pomogao QDSUHGRYDQMH´EµSH^DND >eG
eI
eF
gH
K@
eGK"" Naizgled dobar potez, ustvari je velika gre{ka i nastaje remi. Trebalo je igrati:
eH eD eG gH eH gI I eE eG eD gG eE gEeDeF Iznudica. Crni mo`e da bira: da igra sa lovcem a time gubi svog pe{aka ili da kralj napusti svoj posao za {ta je bio zadu`en ² blokiranje belog pe{aka. Lovac je obavio svoje, ali zbog toga nije mogao dalje igrati , pa je morao kralj. e Ee EÜ
U postizanju remija slabija strana poku{ava na razne na~ine: · ako postoji krivougli pe{ak tada kralj ide ka tom uglu, lovac preuzima drugog pe{aka a svog pe{aka i ne brane; · u mogu}nosti izmene pe{aka, tada preostalog pe{aka lovac preuzima na sebe; · u iznu|ivanju pata. Na slede}em primeru beli igra neprecizno i ispu{ta pobedu. Crni je iskoristio lo{u igru belog tako {to je izvr{io
e H e F K g HIÜ
g H
K
Crni je isforsirao izmenu pe{aka i posti`e cilj. Dedrle,F, %ULWLVK&KHVV0DJD]LQH
XABCDEFGHY 8-+-k-+-+( 7+-+-+-+-' 6-p-P-+-+& 5+L+-+-+-% 4-+-+-+-l$ 3+-+-+K+-# 2-+-+-+-P" 1+-+-+-+-! xabcdefghy eI >e J"g H e H"g H @ g I
948
g J
[AHOVSKE ZAVR[NICE - Zavr{nice lak. figura, raznobojni lovci sa pe{aciama..
>g He H@
eH gH eH gJ eH gK eIgH >g HG[He [He J e F e J g I K g H G e G e I@
eJgEGeH >g H K g I K e H e I e I Kg Gg Fe Ie J@
K gG eI gF eJ eI eK gG K gK K gG gFeHeJ
Primeri iz prakse 1) Suetin,A - Tal,M%XGYD
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+P+l+-p& 5+-+-+-+k% 4-+-+-+-+$ 3+-K-+-+-# 2-+PL-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
e H e J e I e K g F K e IKg Hg Ig Gg Ke I g Je I
3) Palac,M - Hulak,K&52 FK
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-k-+K+-p& 5p-+-+-+-% 4L+-+-lP+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy e F e I g J e H e E g G D g [D e [D e I e E e J e F e K e G e J e H e K e I e K g G e J e J e I > e K g E e J g F e K e I e K g D e K g G e Kg Ee Kg Ge K@ e K e H g J e I g K e I e J e I e I e H e J e Ig Je He [JÜ
e G e J e H e I e G g I F K g H g F g K g I F g J g J e I e F g F e Ee He De Ge Eg DÜ
2) Nikolic,P - Kasparov,G 6NHOOHIWHD
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+-p& 5+L+-+k+-% 4-p-+-+-+$ 3+-l-P-+-# 2-+K+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
4) Kudrin,S - Chandler,M , +DVWLQJV
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+k+-+-' 6-+-+-KP+& 5+-P-+-+-% 4p+-+-+-+$ 3L-+-+-+-# 2-+l+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy e H g E g E g F g D g E e J g F e K e K g F g E g E e K g I g G J e G g E e J e F g D e G g E e I e G e H g E g D e Ge Fe Fe Ee GÜ
Ke Ge J >KeHEgGeHeI @
949
g F g E g D g J e F g J
[AHOVSKE ZAVR[NICE - Zavr{nice lak. figura, raznobojni lovci sa pe{aciama..
5) Calvo,J - Hamann, 0LQRUFD
8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+L+k+-+& 5+-+p+-l-% 4-+-+p+-+$ 3+-+-+-P-# 2-+-+K+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7Pl+-+-+-' 6-+-+-+-+& 5+-+-+-+-% 4-+-+-+-K$ 3+-+-+k+p# 2-+-+-+pL" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
8) Averbah-Veresov,0RVNYD
Jf g [Je Je Jg D >e[J"e[K@ e Kg IDf >gGK@ g [D e J g E e K g I g G K
6) Tukmakov,V - Stohl,I , $P VWHUGDP ,, >7XNP DNRY9@
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-Pk+-' 6-+-+-+p+& 5+-+-+-+P% 4-L-+-+-K$ 3+-+-+-+-# 2-+-+l+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
8-+-+l+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+-+& 5+-+-k-+p% 4-P-+L+-P$ 3+-+-K-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy g I e I g H e H g G e G >gG gJ eG g[K eF gH e[E K gI gG gH K gJ eG@ e Ie Gg He Fg [Kg [KE
1) Fajbisovi~-Blehcin,6665
K >K gE eJ gH gF eJ eI eK gG eJ eH gD eG eK eF eJ eG eI gF eJ Hf g[H e[H J eK gG gG J eH eK eIJeJJgH K[J" eH eJ gG eK gF eJ JgJ gG @
7)Pigusov,E - Atalik,S , %HLMLQJ g D e G g E e F g D >gF" eF gE eE eG eE gFgKJgJgDGgFH gEeFeH @ e Gg E >+HFKW@ Ü
950
8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+l+k+-+& 5+-+-+pL-% 4-+-+-+-+$ 3+-+-+-+-# 2-P-+-K-P" 1+-+-+-+-! xabcdefghy K e H e H g H g I e I g J e J E e K e I g G g H e J e H g H e G I e F e IEe HEe Ge G
[AHOVSKE ZAVR[NICE - Zavr{nice lak. figura, raznobojni lovci sa pe{aciama..
NL6/f b) (K+L+PPP):(K+L+PP),q
Lovac i tri pe{aka protiv
lovca i dva pe{aka. Polgar,S - Gulko,B6DQ)UDQFLVFR
Materijalna prednost od jednog pe{aka i preimu}stvo u nekom pozicionom obele`ju je dovoljno za pobedu. Ako su pe{aci rastavljeni tada protivni~ki kralj i lovac ne mogu da stignu u blokiranju tih pe{aka. Lovac dr`i dva protivni~ka pe{aka, koji su ~esto na dva krila. To je obi~no motiv igre za pobedu, zbog preoptere}enosti figure. Servat,R - Tempone,M , $5* FK
XABCDEFGHY 8-+-+L+k+( 7p-+-+-p-' 6-+-+-+-p& 5+-+-+-+-% 4-+-+-lP+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-P-+" 1+-+-+-K-! xabcdefghy
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-p-+p+Lp& 5+-+-k-+-% 4-+-+-+-P$ 3l-+-+KP-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
e I g D e H e I e G e H e F e G D g H e G I e H g G g J g H e I e H e J g G J g H K J[K Ü
Primeri iz prakse
1) Fischer - Sandrin0LOZDXNHH
gE eG gD H gE E gJ gH gI E gJ gI gF >eH" E eG H gI E gD eFeH JeIJK[J K[J gJÜ K eF eH gI eI g[K e[J gJ H gGeIÜ@
eF gE E eJ eE gH eF eI gK eJ E e[K >eK Ef g[E e[E e[K H K J K[J K J K J KHÜ J H J K[J K[J H J Hf J fK eJ eFÜ@
Efg[E >g[Ee[EeJeFeIeGÜ@ Ü
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-k-+-+-' 6-+P+-+-+& 5p-lL+p+-% 4-+-+-+-P$ 3+-+-+-+-# 2P+-+K+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy g G D g I K g J e G e E e Fg Hg Ie Fe GÜ
U lova~koj zavr{nici raznobojnih lovaca pe{ak vi{e je mala prednost i ako se ne iskoristi nastaje remi. U slede}oj partiji Guljko ima protiv Polgarove pe{aka vi{e i jo{ je slobodnjak. Beli se ume{no brani: za tog slobodnjaka je spreman dati lovca ali zato crni kralj }e oti}i daleko od svojih pe{aka. I odustaje od tog plana. Posle izmene po jednog pe{aka beli koristi motiv krivouglog lovca i remi je sklopljen.
2) Kosten,A - Adorjan,A, (VEMHUJ Fg Gg E >EDÜ@ JEJ >D[E F[E g[E eH I H @ e H g [E F[E D[E g F >eIIgIEÜ@ e G e I I g E e H g G e G g F e F g H E e [Ie G >eGeIJ@Ü
951
[AHOVSKE ZAVR[NICE - Zavr{nice lak. figura, raznobojni lovci sa pe{aciama..
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-k-+-' 6-+-+-+-+& 5p-+-+pp-% 4-lL+-+-+$ 3+P+K+-+-# 2-+P+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
e H e I g J g I g I e J e [He [KGÜ 5) Vaulin,A - Varavin,V %XGDSHVW
XABCDEFGHY 8l+-+-+-+( 7P-+-+-+k' 6-+-+-+p+& 5+-+-+-+-% 4-+-+-+P+$ 3+-+-+-+-# 2-+p+-P-K" 1+-L-+-+-! xabcdefghy
3)Botvinnik,M - Smyslov,V, 0RVFRZ
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+-L& 5+-+l+-+P% 4p+-+p+p+$ 3+-+-K-+-# 2-P-+-+-+" 1+-+-+k+-! xabcdefghy J g I J g K g I e [H g [K e G Jf g [J e [J e F g Je Fg Ie Fg DEÜ
4) Uhlmann,W - Jansson5DDFK
e J e J e I e I g G g Ee He Jg HI >Df"g[D e[JgI @ e I g F > eKgG $ IJ[IJIeKgH % J gH eK eH gG I Dfg[De[JgH eJ eK eI eI gFgF H & eK gH gF gG J I I J[I J eHJeGJeFDf@ e J g D e I g E g G I J[I e [I g I J e H g De Ie He He IÜ
6)Romanishin,O-Beliavsky,A, 5(P LOLD
8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+Lp& 5+-p-+-+-% 4-+-+Pp-l$ 3+-k-+P+-# 2-+-+K+-+" 1+-+-+-+-!
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-p-+-k-+& 5+-+Pp-+-% 4Pl-+L+-P$ 3+-+-+K+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy g H K g G g J g E e H g G e G g I e F e H g H e G g I g K e G e H
952
H >gI gG gJ eG eG gDÜ@ F g I g G e G g F H g G H >gJ eE F KÜ@ g [H e F g D e G e E e G K e G K g H e F e Hg E e Ge GÜ
[AHOVSKE ZAVR[NICE - Zavr{nice lak. figura, raznobojni lovci sa pe{aciama..
7) Hracek,Z - Malaniuk,V
9) Sax,G - Torre,E
.HFVNHP HW
0DQLOD RO
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+k' 6-+l+-+-+& 5+-P-L-+-% 4p+-p-+P+$ 3P-+-+-K-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy G g F e J e I e H e H J g H e G e F e G e E g H e E g G g K g I g H F e Eg HÜ
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-P-+k+-+& 5+-+l+-+P% 4p+p+-+-+$ 3+-+-L-+-# 2-P-+-K-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy e I g J e F g J
8) Botvinik - Gligori}, 7HO$YLY RO
g H >eG K gH eJ eF eI gK eH F E[F D F D gG Df g[D e[E gG@ g I e I K e J e H F E[FDe [HDEÜ
10) Sion,M - Leko,P
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+-p& 5p-+-k-+P% 4-+-+-+P+$ 3+-+-pK+-# 2-+-l-+-+" 1+-+L+-+-! xabcdefghy
/HRQ
g D >gF gFÑ gD eG J K[J K eG KgE@ e G >gFgFeGJK[JKgEK Botvinik@ JK[JKJ >eG"gE gF"gFJeHJK@ e [J >eH eH@ g Fg ED >eFgGD"eIDgE@ e IDKe F(Dvoreckij)
953
XABCDEFGHY 8-+-+-+k+( 7+-+-+-+p' 6-p-+-+p+& 5+-+-+-+-% 4-+L+-P-+$ 3+-+-+P+-# 2-+-+-K-l" 1+-+-+-+-! xabcdefghy e J e H e I e H K g D K g I g J g K g K g I g J g K E I J I g [I e I E e J E g I E g G g G g Fg HÜ
[AHOVSKE ZAVR[NICE - Zavr{nice lak. figura, raznobojni lovci sa pe{aciama..
NL6/g c) (K+L+nxP):(K+L+(n-1)xP),q
Lovac i vi{e od tri pe{aka protiv lovca sa pe{akom manje.
Ova pozicija, kod jednobojnih lovaca, je dobijena a ovde je to samo remi.
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+k+-+-' 6-+-P-+p+& 5+p+-Kl+p% 4pL-+-+-P$ 3P-+-+-P-# 2-P-+-+-+" 1+-+-+-+-! Xabcdefghy
XABCDEFGHY 8-+l+-+k+( 7+-+-+pp-' 6p+-+-+-p& 5+-+-+-+-% 4-+-+-+-+$ 3+-+-+-+-# 2PP-+-PPP" 1+-+-L-K-! xabcdefghy
U ovoj poziciji crni nema problema da postigne remi. Treba da igra samo sa lovcem, koji lako izlazi na kraj u odbrani svojih pe{aka na oba krila. U slede}oj poziciji crni ima nepovoljniji polo`aj nego na prethodnom dijagramu.
Da je stvarno remi ² mo`emo se odmah uveriti. 1.ef1 ef8 2. ee2 ee7 3. ed3 ge6 4.b3 ed6 5.gb4+ec6 6.ec3 g6 7.a4 eb6 8. gf8 h5 9.b4 gd5 10.g3 ge6 Belom ne polazi za rukom da stvori slobodnjaka, pa sad razmi{lja mo`da }e ne{to uraditi ako krene prema drugom krilu. 11.ed4 gb3 ! Crni zako~uje bele pe{ake, za svaki slu~aj. 12.a5+ eb5 13.ee5 ge6 14.ef6 ec6 I ako je crni kralj na drugom krilu table, lovac sam izlazi na kraj sa belim kraljem u ~uvanju svojih pe{aka. 15. eg5 eb5 16.h4 ec6 17.f3 gd5 ! Crni se ne da prevariti, jer je pretilo 18.g4 sa VWYDUDQMHRSDVQRJSH^DNDQD´KµOLQLML 18.ef4 eb5 19.g4 ec6 20.gxh5 gxh5 i beli nema {ta vi{e preduzeti. Iz prethodnog primera , kao i na dosada{njim lekcijama iz domena raznobojni lovci, vidimo osnovne karakteristike: Napredovanje slobodnog pe{aka lovac ne mo`e podr`ati, jer polja koja tu~e protivni~ki lovac njemu su nedostupna. Lovac ne mo`e da napadne protivni~ke pe{ake koji se nalaze na poljima suprotne boje. Sad, po{to smo upoznali osnovne karakteristike, mo`emo dati tri tipi~ne remipozicije.
XABCDEFGHY 8-+-+k+-+( 7+-K-+-+-' 6-+-P-+p+& 5+p+-+lLp% 4pP-+-+-P$ 3P-+-+-P-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! Xabcdefghy Ni ovde beli ne mo`e posti}i ni{ta. Crni mora biti na oprezu, recimo ako beli odigra kralja: 1.eb6 gd3?? 2.ec6 i beli dobija! Treba igrati sa lovcem na : « g G i remi. I tre}i primer pokazuje da beli ne mo`e da iskoristi znatnu materijalnu prednost. 1.ec5 ee6! 2. eb6 ed7! 3.b5 ec8! Jedini potez! Crni bi do`iveo katastrofu ako bi igrao sa lovcem, napu{taju}i polje a8: g J ili drugo polje po volji- zbog: Df g [D e D g I e E beli je prodro u protivni~ki tabor i kralj mo`e da podr`i napredovanje svog pe{aka. g JEe Fe D i beli dobija.
954
[AHOVSKE ZAVR[NICE - Zavr{nice lak. figura, raznobojni lovci sa pe{aciama..
4...exh4 5. ed3 exg5 7.ef3 gd5+ beli predaje.
XABCDEFGHY 8l+-+-+-+( 7P-+-+-+-' 6-+-+-+p+& 5+-+-+k+p% 4-P-K-L-+$ 3+-+-+-P-# 2-+-+-+-P" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
6. ee4
h4
Primeri iz prakse. 1) Ristic,N - Vukic,M-8* FK1RYL6DG
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-k-+p' 6-+l+-+p+& 5+-+-+-+-% 4-+-+p+-P$ 3P-P-L-P-# 2-+-+-P-+" 1+-+-+K+-! xabcdefghy
U prva dva primera remi je nastao koriste}i pasivnu taktiku, ali kod tre}eg primera crni je morao igrati aktivnije. Sad je vreme i za pravo pitanje: u kojim slu{ajevima se posti`e pobeda sa raznobojcima? Odgovor je: ako imamo pe{aka vi{e ili slobodnog pe{aka, onda treba i}i na stvaranje jo{ jednog slobodnjaka i time su stvorene pretpostavke za pobedu. Slede}a prtija je pravi {kolski primer da proverimo prethodnu tvrdnju. Kotov- Botvinik
g E e H e H e G e G g K e F g I K g E g D e H g F D g [D e [H g F e I e G I g G g I g H g J g G e H e F e H g F e Ig GJe G >K[J"I[JeGeJeFKJ[K J[K@ e Jg He I >J[KJ[KIgJ@ K[J I g G I J[I e J >KJ @ e H g K e G g I e [F K g E e K g J e J J g [JIÜ
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+l+p+& 5+-Lp+-+p% 4-+-+-P-P$ 3+pK-Pk+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! Xabcdefghy
2) Euwe,M - Keres,P1/'P
Crni na potezu. Ako pogledamo ovla{ SR]LFLMXUHNORELVHGDMHUHPL$OL« 1...g5!! sjajno! 2.fxg5 Gubi K[J K g G g I J g [J I g [Ie [Ee J i beli mora da da lovca za "h" pe{aka 2...d4+! da bi sa~uvao pe{aka na b3. Crni lovac na dijagonali a2-g8 je zna~jan jer {titi pe{aka na b3 i onemogu}ava belog "g" pe{aka da ne bi postao dama. 3.exd4 eg3 4.ga3 >g He [KJe J@
955
XABCDEFGHY 8-+-+-+k+( 7ppp-+p+-' 6-+-+-+-p& 5+-p-+-+-% 4-+l+P+p+$ 3+-+-P-L-# 2PP-+-+-P" 1+-K-+-+-! xabcdefghy E
g G
g [F
KÜ
e G
[AHOVSKE ZAVR[NICE - Zavr{nice lak. figura, raznobojni lovci sa pe{aciama..
> gE K g[D" J K[J KÜ@ g E e F KÜ D g [H e FEDE[De [Fg Fe E g [E e [D e J e D e J H J K[JK Je J >eJ e[D e[J eE eI eFeJeGKg[Ke[KÜ@Ü
3) Speelman,J - Sveshnikov,E %LHO L]W >6SHHOP DQ-@
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7p-+-+pk-' 6-+L+-+p+& 5PP+-+-+p% 4-+-l-+-P$ 3+-+-+-P-# 2-+-+-PK+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
gG eI gF eH gG J gF eG gH eF eH E gF e[F eE eG g[E e[E eG eE DeF gFgGeFeFgH @ J e J g F e I g I J >E g[J D E[D E[D eI D gIeHeHÏeGF @ g H e H g F g E e I e G g H I e H e F e G E g Ge Ee GD >gF" eG eF" D E[D E[D eG D gH eF eH eG gI gJ D E[DE[DgGDgH @ E[D E[D e G D g H g F g Dg I >J gF I J[I J[I g[I D gFDgEgIeH F"eE F eE gD eF eF eGeEgDgFeF @ g H J F g [F g [J e E g I e E e H e F g H e F g I >gIeEeG @
5) Botvinnik,M - Smyslov,V
e I I" J e H E D[E DEg [Eg D" >eH eI IeH gD eG gI eF eG eG eF eH g[J eI g[I e[J gG e[K gH @ e I g J g F e H e H e I e G e I e G I g H J g G e J K[J I[J I K J[KJ[KI
4) Apicella,M - Gagarin,V %XFXUHVWL >.LVHOHY6 *DJDULQ9@
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+p+-+-pk' 6p+-+-pp+& 5+-+l+-+-% 4-P-+-+-L$ 3+-P-+-+-# 2-+-+-+PP" 1+-+-+-K-! xabcdefghy Jg IJ >eJ J gH K I J[I e[I eJ eI gG J gI J K[J e[J g[J F eI J
956
0RVFRZ:FK
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-L-+-+p' 6-+p+k+p+& 5+-+-p-+-% 4p+-+l+-+$ 3+-+-+-+-# 2-P-K-+PP" 1+-+-+-+-! xabcdefghy J e G e F g J K g I g E F g F g H g E g E g F H g I g G g H F g I e H e G e I g G e J e H g E g H F g [F e [J g I e J g H e I g J e H g K g F g J g E g K g G g J e I g K e J g J e J g G e J g H e I g E K g I J K J g [K J g I J g K g I e [H g [K e G Jf g [J e [J e F g J e F g I e Fg DEÜ
[AHOVSKE ZAVR[NICE - Zavr{nice lak. figura, raznobojni lovci sa pe{aciama..
6) Beliavsky,A - Timman,J
e Jg G >gH eK eI K gI K J[K J@ e Kg FKg G e J
5H\NMDYLN >7LP P DQ-@
XABCDEFGHY 8-+-+-+-l( 7p-+-+-+-' 6-p-pL+-+& 5+-+-+-k-% 4-+-+-+-+$ 3+-P-+-+P# 2PPK+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
8) Dolmatov,S - Oll,L 8665 FK >'ROP DWRY6 'YRULHW]N\0@
e G e I g J e H e F g I >D @ e E G g K e G e Dg J >GFGEG gFt@ e [D e F g J g F E g G Kg [FKg Gg [GE E
7) Ftacnik,L - Xu Jun 7KHVVDORQLNL RO >)WDFQLN/@
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+k+-+-p-' 6-+-l-+-p& 5+-+-+L+-% 4-+-p-+-+$ 3+-+P+-P-# 2-+-+-PKP" 1+-+-+-+-! xabcdefghy e Ie F>gEeHgHIgI @ e H e G >gF eG Ï eH@ e [Ge HKg E >eIeHJ @ e He Ig F >I J I[J K[J K g[J @ g F >J @ G g G I g E > J @Jg G >gH J K gD eJ eH K gG I eK I J[I gJeJ @ JK[J">eIeIgHKgG @ I[J e H" >eJ Þ@ e I g F G g E g H g F
957
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7p-+k+-+p' 6-p-+p+-+& 5+l+pP-+-% 4-+-P-+-+$ 3P-+-+P+-# 2-+-L-KPP" 1+-+-+-+-! xabcdefghy g KÏKK >K" K eH eH eI eI eJ gI J gH e[K g[I eJÏKeKJJ@ e H K e I K g D J g G g JÏg GFEE >eH { eJ gH gG eI gE D gG gG I gH eKgGeJ $ gH D gG I g[D eKgG H[IJ[IgFH eI gJ e[I H gD e[K e[JK JH[IHeJ J K[Je[J % D I gH gF I[H e[H eK gEgGgGgHgF E gD gG gG gH eK gG gG J H[I J K[J K I[He[HJeI eIeJ ÏJKJK % J" K[J K J e[J gF gF eI eJ eI gI eH E D[E D E D gF e[K eG eJ eF eI eE gG E gF e[D eH gG gH eI eJ eHgI eH %D E" D[E gG D g[De[KEeJEgFH eI D H g[D" e[K H g[H eI eJ eH gG g[H E D gE e[K eI eJ eH gG E gF eG gD eF eI E g[E e[EeHeF %E gG eG E D[E gE eFeK
[AHOVSKE ZAVR[NICE - Zavr{nice lak. figura, raznobojni lovci sa pe{aciama..
% eJ %D gHJeJ K[JKJ HeJg[J eKK[JK %E gF gF gI eI gF gG eI Ï J KJ K eH gI eG gJ J K" K[J eJ eF K E D[E gG H g[H E J eFJeE@ g Ge Je JK" >eI I gF eK gG eJ gH I gG eK gF I[H e[H JeIeJ@ I g F e K D e J e I e K g G I H[I J K[J e [J I e [I g F e J g G e Kg I g FÑ g J > gHH@ e J g H H e [H e J g G e J e I K e I K g [K e [Ke He Je Gg D
9) Spassky,B - Yusupov,A ,/LQDUHV
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-p-+kp-' 6p+-p-+-p& 5+p+-+-+-% 4-P-+-+-P$ 3+-+-Ll+-# 2-PP+-P-+" 1+-+-+-K-! xabcdefghy
10) Shirov,A - Andersson,U , %LHO
XABCDEFGHY 8-+-+-+k+( 7p-+-+p+p' 6-+-+p+p+& 5pPp-+-+-% 4-+P+LP-+$ 3l-+-P-P-# 2-+-+-+-P" 1+-+-+K+-! xabcdefghy e H g F g F I e I e I H I[H e [H e I g G g E g F g G e I K g G J K g F I[J" >gF@ e [J e H e I K g H e I H e I K J >gF H@ K[J e [J g [K e [K >gF gH gG gG eI eJ gF gF eJ gG eI eK gG eK gF eK gG eJ eH eJ gF eJ gG H@ e I e J e H e I e G e H e [F e G e E e F H g JDg IHg HF
11) Suetin,A - Matanovic,A7LWRYR8]LFH
g G >eI eH gGv eH" eI gG J K[J e[J gD Fx @ Jg H" >eI $ eHeHeI gJJK % gH F eH eH eG J"v Iu@ e H >K" e I @ g [K >e I e G e H e F@ e G >g H e I"@ e I > g Je FFe Eg GF g Fe [E@ e FFe Ee He [E >F"gI @ e Ge Ee H" >gIeF eDgHDgG 6SDVVN\% gHgJgIgIGF}@ g G e G g F F g G F e He FIe G{>e G g J e G g H e F e J e E e I e D g J D E[De [Dg Ge D g E @
gJ gG gH gF gJ gE gK >g H" D E[D g D g K F[EF g G @
E
DE[DE >g Dg H @
F[EgDE >g H" g E gF e G g D g H F e [I F e H e H g G e G g H e F F e [I e G e I e H F F g E F g [F e [F e He Fe Ie Fe He F@
g[E gH gD gE eG" gH >e [I"Fe IF@ eF e[I >g E" e E@
F eI F eH eG gG gF gE F g[F e[F eIeG eHeFD Remi.
Primeri iz prakse 1) Kotronias,V - Shirov,A &KDONLGLNL >6KLURY$@ e F e F e G E g K e G g Hg Ke Hg Je Ie F
959
g E D g D e G g E J" K[J I[J g H e [F e H" >g[J eG E" D[E e[E" gI H eH gI H gJ gH gH gJ gF gH gE gG H" eI gG eI gFgFÑgE gHE D[ED H eH gG gF eH eH gF eH eI gG H Ñ gH eH eI E D[E D gIDgHÑgEeHeI@ e E g [J e [D g I E g [H e D e G D e F E e E E g I E g F g I e D g H e E g G g I e E g H e F g D D e D Ef >Efg[EeE@
2) Wahls,M - Ftacnik,L0XHQFKHQ
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+p' 6p+k+l+pL& 5+-P-+-+-% 4-P-K-+-+$ 3P-+-+-P-# 2-+-+-+-P" 1+-+-+-+-! xabcdefghy e H >K D eH gI eI D[E D[E eE eJ e[E F eE FeFgIK @
[AHOVSKE ZAVR[NICE - Zavr{nice lak. figura, raznobojni lovci sa pe{aciama..
g Ie IDe J >E[De[FeJeE @ D[ED[Ee E e [K> gGK @ e [Eg H >F eE F eF Ff g[F e[J gK eK eG J eH JgI @ J e K J F >eJ gG @ e EFe Fg I >eJ gFgI eG K eKeH eJ eG J[K J eH gKeI @ e G e K e H K J[K J e [I J[I K Ff Kf e Jf Je If J >fG eI fG eJ fJ eI@>)WDFQLN/@
3) Gagarin,V - Dragomirescu,C 7XUQXB6HYHULQ >*DJDULQ9 .LVHOHY6@
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+l+-+-+-' 6-P-+-+k+& 5+-+-Lp+p% 4p+-+-P-K$ 3P-+-+-+P# 2-P-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy g G >eJ eI eI eH eH eG eG eF gG gD eF gHÞ eE E D[E e[E eE gG eD eE eE gF eF gG eGgIÞKgHeHgJ gE gFÞ gD" gD gE eJ eI eI eH eH eG eG eF" eF Ñ K eG eG eH eH gE Ï eI gHI K gD gDÞ gE" eJ gD eJeIeIeHeHeGgEeF eGgI @ g D >gH gJ gG eJ gD@ g J g E e J e I e I e H e He G >gG eG eG gI eF eF eE gE eD eE eE gF eF gH eG gJ gI gJ eF gI eE Ï eDD gH eF gJ eF eF eE e[E e[D g[K eE ÛÛ
960
gH gE eF eH eH gJ gH gI Ï eI e[I K" gK g[K eJ e[E I eF I gH I g[I e[I eF eH eE gF K eG K gH K g[K e[E gG@ e G g F g G e G e F e G e F g I e E g F e D e F e D>eDgGED[ED@
4) Georgiev,K - Hracek,Z $OWHQVWHLJ >'DXWRY@
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+-+& 5+-+p+kLp% 4KP-P-P-P$ 3+-+l+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy e HE >gI e[I E eI E gD eDgE @ e [Ge D >E gD I eH I eH eD gE eE eI eE eH eF gD I e[I eG eJ eF G Eg[Ee[EeIeFeJ @ g Ie E >E +HFKW gF I eH I eH eE gE eF gD I e[I eGeJeFeIE gGeJ gH G g[E e[E eJ eFG @ g G Ig [Ie F >eF gG E gD E g[E e[E eF eF G eG G eH G g[G e[G eI eH eJeH @ e F E g F E g [E e [E G e F G e G e F e H G g [G e [G e G >eI +HFKW eG eJ eH e[KeI @ e F e H e F e I e G e Je He [Ke I
5) Ribli,Z - Boensch,U0XQFKHQ Hg HKKHe Hg Ge G e I e H J g G e H g F
[AHOVSKE ZAVR[NICE - Zavr{nice lak. figura, raznobojni lovci sa pe{aciama..
>gH eI gK J K[J eJeGIgHKJ[KI@
XABCDEFGHY 8-+-+k+-+( 7+-+-+-pp' 6-p-+L+-+& 5+-+-+-+-% 4P+-+-P-P$ 3+-l-P-P-# 2-+-+-+K+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy e I g G J K[J e [J g F e I g H e H g G K J[K I>5LEOL=@
6) Lein,A - Benjamin,J
IeHgGeI @
XABCDEFGHY 8-+-+-lk+( 7+-+L+-+-' 6-+-+-+-p& 5+P+-+-p-% 4-+-+-+-+$ 3+-+-+-PP# 2-+-+-P-+" 1+-+-+-K-! xabcdefghy g G K g F I e G g K g G g J g I E e F E e [E e G e F e H g F I e G I g E g H g D g F g E e Ig F(Buki})
8)Chandler,M-Andersson,U/HQLQJUDG
3KLODGHOSKLD >%HQMDP LQ-RHO@
XABCDEFGHY 8-+-+-+k+( 7+p+-+-l-' 6p+-+p+Lp& 5+-+-p-+-% 4-+p+-+-P$ 3+-P-P-+-# 2-+-+-K-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-p-' 6-+-+-+kp& 5+lP-+-+-% 4-P-L-+-+$ 3+-+-+-+P# 2-+-+-+P+" 1+-+-+-K-! xabcdefghy
Dg HHg Ee Ig [FD e Jg He Je JK >g[HK eKD@ e I g EDg Fg K
7) Csom,I - Vaganian,R %XHQRV$LUHV RO g Fe Je IIJ[IJ[Ie H g F e H e I g J e H g E g G >gE eG eI gH gDÑ gF gG gI eF gH eG eG gG E gH E eF eH K eG K eG @ e G g F e F g I g F K >I eG eI eG eJ eG
961
J >e IKsa idejom eIJ@ e I g H > e I"Jsa idejom K@ e H > eJ eI K J[K e[K eI eJ gF eI eHgFeGsa idejom eFE@ e I e G K e F g G e G >gGeIsa idejom K@ g [K >g[K J[K J K[J K@ &HEDOR
[AHOVSKE ZAVR[NICE - Zavr{nice lak. figura, raznobojni lovci sa pe{aciama..
NL6/i d) (K+L+nxP):(K+L+nxP),q
Lovac i pe{aci protiv lovca i istog broja pe{aka.
Kada obe strane imaju po lovca i pe{aka, u potpunoj materijalnoj ravnote`i, rezultat je , tako|e, izvestan i jedino je remi . U praksi se mogu nai}i na slu~ajeve da je jedna od strana izgubila partiju ² pravi rariteti, dodu{e, kod malo poznatih igra~a. U jednoj partiji , odigranoj u Parizu 1993 god, crnog je sna{lo zlo da od tri figure na tabli dve su igrale na strani protivnika ² pa ~ak i kralj! Pogledajte i to ~udo: Gaspariants,G - Ledger,A, Paris-ch (4), 1993
XABCDEFGHY 8-+L+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-k-K& 5+-+-p-+-% 4-l-+-+P+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+k+-' 6-+-+-+-K& 5+-+-p-P-% 4-l-+L+-+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
Ako obe strane imaju dva ili vi{e pe{aka ocena je slede}a: u potpunoj materijalnoj ravnote`i i dobrom pozicionom rasporedu figura ,ve}inom, partije se zavr{avaju sa remijem. Ukoliko postoje slobodnjaci na obe strane , igra se zasniva na njihovom napredovanju. @rtvuju se lovci, pa tada nastaje trka ka preostalom pe{aku u poku{aju eliminacije protivni~kog i napredovanju svog pe{aka. Upravo slede}a partija ilustruje takav na~in borbe. Georgiev,K - Hracek,Z , $OWHQVWHLJ
57.g6+ ee8 58.gc6+!! Beli je dobro uo~io da se crni kralj mora udaljiti ili da stane na dijagonalu svog lovca, ~ime neutrali{e protivni~kog lovca. Peh crnog je i polo`aj svog pe{aka, koji je omeo svog lovca u odbranbenim zadacima. Zaista, redak slu~aj da kralj i pe{ak ometaju svoju figuru u obavljanju zadatka. Crni je verovatno ra~unao na ovaj nastavak: Jg I 1-0 Interesantno je re}i za prethodnu poziciju da je ta tema bila predmet studije Weeninka jo{ davne 1919 godine (dijagram na slede}em stubcu). Razlika je samo u polo`aju belog lovca: umesto ispred crnog pe{aka stoji na polju c8.
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-K-+-+-+& 5+P+p+lLp% 4-+-k-+-P$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy e F >eF gG E gD E g[E e[EeFeFGeGGeHG g[G e[G eI eH eJ eH @ e F E g F E g [E e [E G e F G e G e F e H G g [G e [G e G >eI +HFKW eG eJ eH e[KeI @
JeHJeHgG >J""g I @
eH >e [GJ@
J
962
[AHOVSKE ZAVR[NICE - Zavr{nice lak. figura, raznobojni lovci sa pe{aciama..
e F e H e F e I e Je He [Ke IÜ
e G
Izuzetno, ako je pozicioni raspored lo{ za jednu stranu poraz je neminovan. Ako je pozicija osetljiva tada se tra`i precizna igra ka remiju. U slede}oj partiji crni je protiv Smislova igrao sa malom neprecizno{}u i iskusni {ahista je to iskoristio. Smyslov,V - Dvoirys,S, %LHO L]W
eF eG eE gG gG eH gEeHgFeH @ E D g [D e [D E e E Ee Fe Ie G
U partiji Timan-Geljfand desilo se sli~no kao u prethodnoj partiji. Beli je morao dati lovca za pe{aka, ali je sa dva desna slobodnjaka zapretio crnom. On je morao igrati precizno da spase remi i pored lovca vi{ka. Timman,J - Gelfand,B7LOEXUJ
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-k-+-+& 5+-p-+-P-% 4P+-+-+K+$ 3+-+Lp-+-# 2-+-l-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+p+p+-+& 5+-Ll+-+-% 4k+-+-+-P$ 3+-p-+-+-# 2-+-+-PP+" 1+-+-+-K-! xabcdefghy
J >eIFg[FeFgEeE @ e H" >eH @ e K >eKeIDg[DeK@Ü
K F g H e E I H e I e E J g I e J Ff g [F e [F e K F J F J g H e J F e Ig D
Jedini potez ka remiju. Lo{e je odmah c2. >FJt@ K >JgEKgJ @ Ü
U slede}oj partiji Ljubojevi} koristi odmaklog pe{aka, za kojeg je crni morao dati lovca. Radulov,I - Ljubojevic,L,QGRQHVLD
Primeri iz prakse
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+L+-+& 5+-+-+-p-% 4p+-+Kl-p$ 3+P+-+-+P# 2-k-+-+P+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
1)Khenkin,I - Sokolov,I$QWZHUS
D
Uzimanje pe{aka bila bi gre{ka. >D[E" eG eD gI gH eG eE gJ eF gI E
963
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+p' 6-+-+-L-+& 5+-+-+-+-% 4lp-+P+-+$ 3+k+-K-+-# 2-+-+-+-P" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
[AHOVSKE ZAVR[NICE - Zavr{nice lak. figura, raznobojni lovci sa pe{aciama..
e F e I E K K e J g H Ü 2) Matulovic,M - Jahr,U 5HJJLR(P LOLD
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7p-+k+-+-' 6-+-+-+-+& 5+-+-+l+-% 4-+-K-+-+$ 3Lp+-+-+-# 2-+-+-+PP" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6p+-+-+-k& 5+pP-K-+-% 4P+-+-+-+$ 3+-+-+-+-# 2-+l+-+-+" 1+-+-+-L-! xabcdefghy 5) Nikolic,P - van Wely,L :LMNDDQ=HH
e H g G J g H K g I K g H K E g [E e H e I e I e J g G e K e H J e I J g D g F g H Jg I Ke Je JDÜ
3) Ljubojevic,L - Quinteros,M 0DOWD RO
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+p+l+& 5+-L-P-+-% 4-Pk+-+-+$ 3+-p-+-+-# 2K+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
XABCDEFGHY 8-+-+-+L+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+-+& 5+-p-+-+-% 4-p-+-+P+$ 3+-+-lk+-# 2P+-+-+-K" 1+-+-+-+-! xabcdefghy g I e I g J g J g I e H e J e G e I g K g J e G g Ie GÜ
6) Yakovich,Y - Naumkin,I 0RVNYD >1DXP NLQ,@
g H g H e D g G g I g F g H e G e D e F g J g E g KÜ
4) Liberzon,V - Vaganian,R +DLID RO Fe JDg Ig Fg KFe I e G e H g E g J g F g K g H E e F g J e E e G e [DÜ
964
XABCDEFGHY 8-+-+-k-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+p+p+& 5+-+lK-+-% 4-p-L-PPP$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
[AHOVSKE ZAVR[NICE - Zavr{nice lak. figura, raznobojni lovci sa pe{aciama..
e I >gF eI g[E gI @ g IÞ J g H e [H >gF eJ g[E gI gF eK eIgJ @ Ee Ie J
7) Timman,J - Gelfand,B 7LOEXUJ >7LP P DQ-@
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+p+p+-+& 5+-Ll+-+-% 4k+-+-+-P$ 3+-p-+-+-# 2-+-+-PP+" 1+-+-+-K-! xabcdefghy
10) Georgiev,K - Ermenkov,E, %XOJFK
K F g H e E I H e I e E J g I e J Ff g [F e [F e K F J F J g H e J F e Ig D >FJt@ K>JgEKgJ @
8)Karaklajic,N - Gligoric,S0DQLOD
X
ABCDEFGHY 8-+l+-+-+( 7+-P-+-+-' 6-+-+-+-+& 5+-+-+-+p% 4p+-+p+-P$ 3k-+-+-L-# 2-+-+-KP+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
XABCDEFGHY 8-+K+-+-+( 7+-+-+p+-' 6P+-p-+-+& 5+-+L+-+p% 4-+-kP+P+$ 3+-+-l-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy e H J[K e I e E e J g [I e [I D g [D e [D e H e EGH[Ge [GKÜ
11 ) Ehlvest,J - Nikolic,P=DJUHE L]W
e H e E e [H e E e I e D e J g J Ff g [F e [K g E Ü
9) Reschevsky - FischerP DWFK e G g E D g F E e Fg DF[EF[Ee GÜ
XABCDEFGHY 8-L-+-+-+( 7+p+-+-+-' 6-+p+-+k+& 5+-+-+l+p% 4-+P+K+-+$ 3+P+-+-+-# 2P+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
E
965
XABCDEFGHY 8-+-k-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+pK-+-+& 5+-P-+-p-% 4P+-l-p-+$ 3+-+-+-+P# 2-+-+L+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy D e F D e E e [F e D e G I g [I e [D F e E Fg H e [He [Fe IÜ
[AHOVSKE ZAVR[NICE - Zavr{nice lak. figura, raznobojni lovci sa pe{aciama..
12) Georgiev,K - Suba,M
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-p-+-+-' 6p+-pk+pL& 5+p+-+-+-% 4-P-+-+-P$ 3+-+-+l+-# 2-PP+-P-+" 1+-+-+-K-! xabcdefghy
:DUVDZ]W%
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+p+p+& 5+-+-+-+-% 4p+k+-+P+$ 3L-P-+l+-# 2-+PK-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy J g H g E e G e H g J e G g I e H e H g D e I g H H g G g D g H g F e IHe Hg Ge He Ie I H e H g F e H e I g D H g E g G g D g H F g [F F g H g F g F g De Hg Fe Gg Dg EÜ
13) Adorjan,A - Karpov,A, 6NRSMH
XABCDEFGHY 8-+-+-+k+( 7+-+-+-+-' 6-+-p-+pp& 5+P+Pp-+-% 4-+-+-+-+$ 3+-l-+-+-# 2-+-+-+PP" 1+-+-+L+K! xabcdefghy E g G E g D g G e I J e I e J g E e I e J g E e I g G e J g F g D g H e I e H g E e G J KJ[KÜ
14) Spassky,B - Yusupov,A/LQDUHV e G >gH eI"@ e I > gJ eF F eE gG F gFe[EÜ@ e F F e E e H e [E
966
>F"gI @ e Ge Ee H" >gI eF eD gH D gG 6SDVVN\% gH gJgI gI G F@ g G e G g F F g G F e He FÜIe GÜ
15) Agdestein,S - Karpov,A *MRYLN P
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-p-+-Lkp& 5+-+-+-p-% 4-Pp+-+P+$ 3+-+-Kl+P# 2P+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy g J >e[Ie[I g[JK[J"e[I DeH D @ g Gg [Ke IE D > eJgID @ E[De J" >EKJ[Ke[KEgFeHJ eG @ g I" >g[J e[J K eI eIÜ@ EFEFg Eg De IÜ
[AHOVSKE ZAVR[NICE - Zavr{nice lak. figura, raznobojni lovci sa pe{aciama..
967
[AHOVSKE ZAVR[NICE – Zavr{nice lakih figura, lovac sa pe{acima protiv . lovca sa pe{acima..
21. 8 Lovac sa pe{acima protiv istobojnog lovca sa pe{acima Nomenklatura
ED7
_______________________________________________________________ ED7 D: D ¯ ________________________________________________________________________________
ED7 D(saG):D(bezG)
D+2G:D(èG)
D+1G:D(è G)
) d/e
ED6/a1
c/f
ED6/a 2
b/g
ED6/a3
a/h
ED6/a4
oo
o-o
ED7/b
o/o
ED7/c
ED7/d
D(saG):D(saG)
ç>
>è
ç 1G
D+2G:D+1G ED7/e
ED7/h
D+3G:D+2G ED7/f
ED7/k
D+1G:D+1G ED7/g ED7/j
ED7/l 967
ED7/i D+2G:D+2G
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² Zavr{nice lakih figura, lovac sa pe{acima protiv . lovca sa pe{acima..
21.8.1 Lovac i pe{ak protiv istobojnog lovca NL 7/a1
a) (K+L+P):(K+L), r
6UHGL^QMLSH^DN ´GµLOL´Hµ
Ukoliko kralj slabije strane uspe stati ispred pe{aka, na jedno od polja kuda on treba pro}i, ali tako da ga lovac ne mo`e oterati ² remi je siguran. Prava borba nastaje kada to nije u mogu}nosti , tada mora koristiti i neka druga sredstva odbrane
XABCDEFGHY 8-+-+-k-+( 7+-+l+-+-' 6-+-P-K-+& 5+-+-+-+-% 4-+-+-+-+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+L+-+" 1+-+-+-+-! Xabcdefghy Beli je na potezu i igra: 1.gh5 Namera da se ne pusti crni kralj na d8. 1... gh3 2.ee5 Beli kralj je krenuo na levu stranu sa namerom da potisne lovca. Ako crni primeni taktiku is~ekivanja , tada }e sa lovcem manevrisati. «gd7 3. ed5 ga4 4. ec5 gd7 5.eb6 ga4 6.ec7 gb5 Beli je uspeo sti}i na `eljeno polje c7 i dobila se slede}a pozicija:
XABCDEFGHY 8-+-+-k-+( 7+-K-+-+-' 6-+-P-+-+& 5+l+-+-+L% 4-+-+-+-+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! Xabcdefghy
Slede}a namera belog je da manevrom Lh5f3-c6 elimini{e crnog lovca. Ako crni bude dr`ao lovca na dijagonali c8-h3, odlu~i}e manevar Lh5-f3-b7-c8 i beli isto tako potiskuje crnog lovca. Iz prethodne analize vidi se da pasivna odbrana ne donosi rezultat. Tako|e se uo~ava da je klju~no polje bilo c6, kada je beli doveo tu svog lovca. Zna~i, da je kojim slu~ajem crni kralj bio na polju c5, beli ne bi mogao ostvariti svoj pobedni~ki pohod. Iz toga se nazire da crni mora druk~ije odigrati odbranu. Na primer: 1.gh5 gh3 2. ee5 eg7 3. ed5 ef6 4.ec6 ee5 5.ec7 ed4 6.gd1 ec5 Crni je postigao cilj. Beli }e probati da igra i dalje na dobitak, ali ne}e ostvariti ni{ta. Na primer: 7. gh5 gf1 8. gg4 gb5 9. gd7 gf1 10.gc6 gh3=
Primeri iz prakse 1) Schmitt,C - Lutz,K :LHVEDGHQRS GGHH
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+-k& 5+-K-+-+-% 4-+-+-+-+$ 3+-+-p-+-# 2-+l+-+-+" 1+-+-+L+-! xabcdefghy e J e G e I g H g K g F g H g E g I g F g G g I g I g F g I e I g E e I g F g Ig I g Kg JÜ
g D g I g G g H
2) Horvath,P - Szuk,B , +81 FK7 G e I g H g H g J g Jg Fg Ge Gg Jg K
968
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² Zavr{nice lakih figura, lovac sa pe{acima protiv . lovca sa pe{acima..
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+K+& 5+-+k+-+-% 4-+-p-+-+$ 3+-+-+-l-# 2-+-+-+-+" 1+-L-+-+-! xabcdefghy
e E e H e F g G g J g DGe HGe Gg GÜ
5) Kachiani Gersinska,K - Pinter,J 5HFNOLQJKDXVHU6FKDFKWDJH5HFNOLQJKDXVHQ >6WRKO@
g G g G g J g E g I e H g J e I g F g H g J g I g Ge HÜ
3) Jussupow,A - Kotronias,V, 6ROLQJHQ
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+KP-+-+& 5+-+-+k+-% 4-+-+-+-+$ 3+-+-+-L-# 2-l-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
XABCDEFGHY 8-+-+L+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-K-k& 5+-+-+-+-% 4-+-+l+-+$ 3+-+-P-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy g J g [J> gG gH eK" gI eKÞ H gI gF eH eJ gHgD gFgF @ Ü
6) Geisler,R - Niesel,M ,
g K g F G g D e G e J e He I e Ge J e Hg EÜ
4) Matulovic,M - Antic,D, 6DEDF
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-p-+-+& 5+-+l+-+-% 4k+-+-+-+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+LK-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+K+k+-' 6-+-L-+-+& 5+-+P+-+-% 4-+-+-+-+$ 3+-+-+-l-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy g H g F g J g Gg Hg HÜ
969
e F
e H
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² Zavr{nice lakih figura, lovac sa pe{acima protiv . lovca sa pe{acima..
NL 7/a2
b) (K+L+P):(K+L), r
6UHGL^QMLSH^DN ´FµLOL´Iµ
,JUDQMH]DYU^QLFHVDSH^DNRPQD´Fµ LOL´IµNRORQLLPDVYRMHVSHFLILaQRVWL6DGDMH prostor do ivice ostaje za jednu kolonu i slabija strana ima jo{ uvek prostora za manevar. Ja~a strana mora da napravi takav plan igre da suzi mogu}nost manevra i da time dobije neophodni tempo za pobedu. Evo, kako bi to izgledalo po studiji Horovica iz 1880 god.
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+k' 6-+-+-Pl+& 5+-+L+-K-% 4-+-+-+-+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+-+& 5+-+-+-+-% 4-+k+-K-+$ 3+-+-+-+-# 2-+p+-+-+" 1+-L-l-+-! xabcdefghy 2) Piket,J - Shirov,A , $UXEDP
Beli je na potezu. Ako odmah krene sa kraljem na e7, ne}e posti}i ni{ta: crni }e do}i na vreme na polje e5. Zato beli mora posti}i odlu~uju}i tempo. Odigrao je: 1.gg8+ eh8 2.ge6 >e [J""e [J @
2...ge8 > ili g G e I g E e H g H e G e K e H e J g G g I g I@
3.ef5 eh7 4.gd5 eh6 > na g G e H e J sledi I e J e Glovac po volji...g Je H@ 5. ee6 eg5 6. ee7 gh5 7. gf7 gd1 8. ge8 gb3 9.gd7 ef4 10.ge6 itd.
Primeri iz prakse 1) Matanovic,A - Benko,P 3RUWRUR] e H e F e H g K e I e G g K g J g J g H g F g G e Hg Hg De Fe Hg JÜ
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-l-+-+& 5+-+-+-+-% 4-+k+-+K+$ 3+-+-+-+-# 2-Lp+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy g E g F g De FÜ
e I
g G
3)Pikula,D - Kostic,B,-8*FK77LYDW
XABCDEFGHY 8-+-+k+-+( 7+-+-L-+-' 6-+P+K+-+& 5+-+-+-+-% 4-+-+-+-+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-l-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy g J
970
e G
g I
g F
g K
g E
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² Zavr{nice lakih figura, lovac sa pe{acima protiv . lovca sa pe{acima..
e G g G e H g D e G g E g J g F e F e I e E e H e D e I e E g J g G g I g Fg Gg Eg DÜ
4) Ivanchuk,V - Gelfand,B, 1RYJRURG
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-k-+-+-' 6-+-+-+K+& 5+-+-+L+-% 4-+-+lP-+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy g J g F g K e I g I g I g J g K g I g H g G e J g F g I g J g J e I g K g F g Eg IÜ
XABCDEFGHY 8-+-+L+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-P-+& 5+-+-K-k-% 4-+-+-+-+$ 3+-+-+-+-# 2l+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy 7) Brodsky,M - Bagaturov,G,(UHYDQRS
e G g J g I g J
5) Sokolsky,A - Lipnitzky,I8665
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+-+& 5L-+-+-+-% 4-+plk+-+$ 3+-+-+-+K# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+-+& 5+lP-+-+-% 4-+-+LK-k$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy g D g I g F g H e K e H e J e G g I g G g J Fe IFg Fg FÜ
8) Peterson,E-Mueller,R, :XHUWWHP EHUJ
e J e G e I g F g G g E g I e F e H e E g H g D g I g E g J e F g G g F g Je Ee Gg E
6) Taimanov,M - Geller,E, .LVORYRGVN g G g I g I g K e H e I g F g H g K g K g J g J g I g G e H e H g E g J g Fg Kg Dg Jg Gg H
971
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+-+& 5+-+k+-+-% 4K+-+-+-+$ 3l-+-+p+-# 2-+-+-L-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy g F g H e F g J g D g K e G e E e H e F g I g Hg J g Fg IÜ
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² Zavr{nice lakih figura, lovac sa pe{acima protiv . lovca sa pe{acima..
NL 7/a3
c) (K+L+P):(K+L), r
6UHGL^QMLSH^DN ´EµLOL´Jµ
U igranju zavr{nica sa sredi{njim SH^DNRP ´Eµ LOL ´Jµ FHOD VWUDWHJLMD MDaH strane se sastoji u ograni~avanju pokretljivosti protivni~kog lovca ba{ zbog blizine ivice table. Na slede}em primeru date su sve varijacije ka putu dobitka, koje treba poznavati. Zvjaginsev,V - Chernin,A Vidmar mem12th Portoroz (4),.1997
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+L+-+-+-' 6K+-+-+-+& 5+-+-+-k-% 4-P-+-+-+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+l+-+-! xabcdefghy 45ea5! Bila bi gruba gre{ka E"" zbog g H
45..ef6?? Crni je ovim potezom definitivno gubi, mada je dug put do realizacije. Trebalo je igrati : g H g D g I E e I E e H g F e G g I g E ili g H UHPLV
46.b5 ge2 47.b6+- ee7 48gc6 ed6 Ne poma`e ni igranje kralja na e G +HFKW g Eg Ie De Fe Dg J g D e G g E g K g F g F g E Nevolja crnog je kontrola
leve dijagonale a6-c8. Za sada dr`i dva polja: b7 i c8, dok beli samo polje a6. Ve} u slede|em potezu belog sa La6 sad kontroli{e celu malu dijagonalu i ostvaruje pobedu. 49gb5gf3 50ea6ec5 [ta drugo? Pri~ekni potez ne spasava: g H e D g I g D g E g I g I g F g J
g H
Opet borba za kontrolu male dijagonale a6-c8! g [JE
51gf1 Nema~ki {ahista dao je analizu dalje igre. >g I
972
$ e E e D e D g D g J g Eg Ig Hg Dg IÑ
Oduzima crnom polje gde bi mogao igrati sa lovcem. Stvorena je iznudica: crni mora sa lovcem napustiti dijagonalu a6-c8 i borba je izgubljena. Igranjem kralja crni bi gubio lovca. Postoji i ovaj put realizacije g G g F g HÑ e E g D % g He Dg I ilie Eg De Dg Eg I g Ig Fg Jg Dg G g K g H g F g I g E g J g H g F g I
Kao u prethodnim varijantama , uspostavlja se kontrola na maloj dijagonali koju crni mora da napusti. 1-0 Ovakve zavr{nice treba znati. ^ak ni poznati {ahisti nisu dovoljno poznavali, a za tablom ne mo`e se nadoknaditi ta manjkavost. Za to imamo lep primer, u partiji izme|u Kapablanke i Janovskog, odigranoj u Njujorku 1916 god. Janovski, kao crni, je ocenio poziciju na slede}em dijagramu kao izgubljenu i predao partiju. Ipak, pri pravilnoj i preciznoj igri ovde se ne mo`e dobiti. Pa pogledajmo:
XABCDEFGHY 8-+-l-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+-+& 5+-+K+k+-% 4-P-+-+-+$ 3+-L-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! Xabcdefghy Crni na potezu. Remi. 1...ef4! 2.gd4 >1D g H dolazi e H E e G e F e F sa o~iglednim remijem@ 2...ef3! 3.b5 ee2! I tre}i uskli~nik! Sad se tek vidi u ~emu je ideja crne odbrane: kralj mora zaobi}i preko zale|a, kako , u daljoj igri, ne bi dozvolio "pokrivanje".
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² Zavr{nice lakih figura, lovac sa pe{acima protiv . lovca sa pe{acima..
4. ec6 ed3 5.gb6 gg5 6. eb7 najja~i i najopasniji nastavak 6...e c4 7.ea6 eb3! Na izgled besmislen potez! 8.gf2 gd8 9.ge1 ea4! Kralj je stigao u pravi ~as. Remi. Obratite pa`nju na dijagonalu a5-d8, gde crni kontroli{e tri polja, od ukuono ~etiri. Da bi beli pobedio, on bi morao imati prevlast na toj dijagonali. On to ne mo`e ostvariti. Velemajstor J. Averbah je izveo analizu prethodne pozicije i do{ao do zaklju~ka da kad bi beli lovac ne bi bio na c3, ve} na d2, beli bi ipak dobio! Neverovatno! 1...eg4 2.b5 ef3 3.ec6 ee4 Nesre} crnog {to ne mo`e da dobije tempo, kao u prethodnoj partiji e H 4.eb7!! Jedini potez koji vodi ka pobedi! 4... ed3 5.ge1! ec4 6. ea6 eb3 7.ga5 gg5 8.b6 i dobija. U slede}oj studiji od *ULJRU·HYD,1931, beli ima pe{aka. Strategija igre belog se sastoji u tome da ne dozvoljava protivni~kom kralju da krene prema pe{aku.
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+-+& 5+P+-+-+-% 4-+-+-+-l$ 3+-+-+-+k# 2-+-+-+-L" 1+-+-+-+K! xabcdefghy eG
eG
1) Popovic,P - Timman,J , %HRJUDG
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-k-+K' 6-+-+-+-+& 5+-+-+-+-% 4-+-L-lP+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy e I g J g J g K e I g J e I g K e I g I g I g Kg JÜ
2) Beliavsky,A - Nikolic,P %DUFHORQD
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+p+& 5+-+L+l+-% 4-+-+-+-k$ 3+pK-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy g [Ee J e Ge Ig IÜ
3) Georgiev,K - Vaganian,R ,
1.b6 g f2 2.b7 g a7 3.g g1 g b8 4.g f2! g h2 >na eJ sledi eJ eI gJ gD eI eH eH eFi dobija.@
Primeri iz prakse
eG
5. ge1! gb8 6.eg1 eg4 7. eg2 ef5 8. gg3 ga7 9. ef3 ee6 10. ee4 ed7 11.ed5 ed8 12.ec6+-
973
e F e I g E g F g G g G g G g H g H g H g D g F e G e H e F e F g E g F g G g F g I g I g D g G g G g G g E g E g E g H g Dg FÜ
g K g H g G g H e G g F g D g G g F g F
e G g F g G g D g E g E g J g F g F g E
g F g G g H g D e F g G g F g D g D g G
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² Zavr{nice lakih figura, lovac sa pe{acima protiv . lovca sa pe{acima..
XABCDEFGHY 8-+-+-l-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+k+& 5+-+-+-+-% 4-+-+-+-+$ 3+P+K+-+-# 2-+-L-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
e J e F e I e G g G g D E g H g H e F g H g F g I e G E e G g I e F e F e E e E e D e D E g D g F g E g E g H g IÜ
g E g E e H e E g D g D
6) Topalov,V - Polgar,J &LXGDGGH/LQDUHV;,9/LQDUHV
XABCDEFGHY 8-+-+l+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+L+p+& 5+-+-+-+-% 4-+-+-k-+$ 3+-K-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
Partija je igrana na blic-turniru! 4) Mednis,E - Gheorghiu,F*UD]
XABCDEFGHY 8-+-L-+-+( 7+-+-+-l-' 6-+-+-+p+& 5+K+-k-+-% 4-+-+-+-+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
e H g F g F g H g H g I J g H e I e G g I g IJe H >gK"JeHgGÜ eHeJgK@ Ü
7)Taimanov - Fischer %XHQRV$LUHV
e F g I g D e H g G g H g J e I g K g I g I J e GJ e HÜ
5) Postler,R - Jandke,M,
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+-+& 5+-+-+-+-% 4L+K+l+-k$ 3+-+-+-+-# 2-P-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+-+& 5+-+-+-+-% 4-LK+-+k+$ 3+P+-+-l-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy g F g G e G g H g G g E e F g D g F g G E e I E e H g G g F e F e G e Fe Fg Eg Ig Dg F
974
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² Zavr{nice lakih figura, lovac sa pe{acima protiv . lovca sa pe{acima..
NL 7/a4
d) (K+L+P):(K+L), r
Ivi~ni SH^DN ´DµLOL´Kµ
Strana, koja ima pe{aka, nastoji da uz punu koordinaciju kralja i lovca izgura pe{aka na promotivni red i pretvori ga u damu. Suprotna strana ima na umu slede}i plan: ¨ Ako se kralj nalazi u blizini kolone u kojoj se nalazi pe{ak , da stane na jedno od polja kuda }e nai}i pe{ak ² ako mo`e, gde ga protivni~ki lovac ne mo`e oterati. Tada je plan ostvaren: remi je postignut. ¨ Ukoliko se ne mo`e ostvariti prethodna namera, tada poku{ati iskoristiti motiv krivouglog lovca, ako je potrebno i uz `rtvu svog lovca za dobijanja tempa. Naravno, ovaj motiv nije uvek na raspolaganju ² kada protivnik ima pravouglog lovca. ¨ Ako se po prethodne dve ta~ke ne mo`e realizovati odbrana, tada preostaje zadnja {ansa da se poku{a napraviti takva pozicija da kralj i lovac, uz puno sadejstvo, ne dozvoljavaju protivni~koj strani da prevedu pe{aka preko odre|enog polja. Imaju}i u vidu taj plan, crni je u slede}oj partiji poku{ao i nije uspeo zbog nepreciznosti u igranju sa lovcem. Beliavsky,A - Kotronias,V , Beograd, 1993
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6k+-+-+-+& 5+-+-+L+-% 4-+-+-+-+$ 3+-+-+-K-# 2-+-+-+-P" 1+-+l+-+-! Xabcdefghy
Ni neuzimanje lovca ne daje bolje izglede: g [G
K e G K g F e I e H g I g [I e [I e I e G e Ie He Je Ie Ke J @
48...gc2?? Kakva gre{ka! Trebalo je igrati: >g D K g H e I e E e J e F g I e G e I g J e H g K @ i remi .
49.ef4 eb6 50. eg5+- ec7 51.h4 ed8 52. ef6 ee8 53. eg7 >e Jg Je [Je Ig H@
Na slede}em primeru beli demonstrira pravilan na~in odbrane: Voitsekhovsky,S Zagrebelny,S .VWRYR
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+-+& 5+-k-+-KL% 4-+-+-+lP$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! Xabcdefghy g H e I g G g J e Jg HKg [KÜ
Primeri iz prakse 1) Ernst,T - Stohl,I , 0DQLOD
48.gg4! Jedini potez! Neophodno je bilo to odigrati, jer pe{ak treba da pre|e tu~eno polje h5. Ne poma`e odmah igranje sa pe{akom na h4 zbog tempa. Na K sledi e E g J e F Crni ostavlja lovca imaju} i u vidu motiv krivouglog lovca.
975
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-l-+& 5+-+-+k+-% 4pL-+-+-+$ 3+-+-+-+K# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
g J
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² Zavr{nice lakih figura, lovac sa pe{acima protiv . lovca sa pe{acima..
e J e H e I >eG eH eF gHgFDÜ@Ü
e G"" gI
2) Wessman,R - Vescovi,G .DWULQHKROP
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+-+& 5+-KL+-+-% 4p+-+-k-+$ 3+-+-+-+-# 2l+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
5) Mohr,G-Ivanovic,B ,-8* FK&HWLQMH
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-l-+-+-' 6-+-+-+-+& 5+-+-+-+-% 4P+K+-+-L$ 3+-+-+-+k# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
g E >g[G eEgEeD @ e EÜ
3) Donner,J - Bisguier,A, %OHG
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+-+& 5+l+-+-K-% 4-+-k-+L+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+-P" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
g I e J g F e I e E e H g EÜ
6)Kotronias,V - Ricardi,P 1DMGRUI%XHQRV$LUHV
K g H g I e H g J g E Kg FKg Jg IÜ
4) Chuprov,A - Balashov,Y ,.XUJDQ e F g G g J e I >eGeJeHeJ@ e Je He JÜ
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+l' 6-+-+-+-P& 5+-+-+-+-% 4-k-+-+-+$ 3+-+-K-+-# 2-+-+L+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
e G
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7l-+-+-+-' 6-+-+-+-+& 5+-+k+-+-% 4-+-+-+-+$ 3+-+-+-+p# 2-K-+-+-L" 1+-+-+-+-! xabcdefghy e H e F e I e G >eJ gH gI eH g[Je[JeIKÜ@Ü
976
e J gJ
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² Zavr{nice lakih figura, lovac sa pe{acima protiv . lovca sa pe{acima..
21.8.2 Lovac i dva pe{aka protiv istobojnog lovca NL 7/b
a) (K+L+PP):(K+L), r
Sastavljeni pe{aci.
Ja~a strana sa dva pe{aka nema problema u realizaciji ka dobitku. Ipak, ima tu i izuzetaka kada se ne mo`e dobiti. Takva je jedna studija od R. Fajna iz 1941 god.
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+-+& 5+-+-+-l-% 4-Pk+-+-+$ 3+-P-+-+-# 2-+K+-+-+" 1+-+-L-+-! Xabcdefghy
g H g I g I g J J g [J g F g E g J g I g D g I g H g I g G g H g H e J g I e I g [K g H g J g I g G g J g Fg Ig I (Porti{)@
gI gG gH eJ g[G eI gJ
Primeri iz prakse
1) Somlai,L - Sherzer,A , =DODHJHUV]HJ
Crni kralj je na dobrom mestu i blokira bele pe{ake. Beli mo`e da poku{a proboj , recimo , sa leve strane, ali ne}e uspeti: 1.eb2 gf4 2.ea3 gg5 3.ea4 gd8 ne sme se pustiti kralj na a5 ) 4.b5 gb6 = U slede}oj partiji slabija strana, beli, NRULVWLPRWLYSDWDLOL´NULYRXJOLµORYDFGDEL remizirao, {to i uspeva: G. Brown - Distler, /RQGRQ
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+-+& 5+-+-+-+p% 4-+-L-+pl$ 3+-+-+-+k# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+K! xabcdefghy
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+-+& 5+-+-+-+-% 4KP-+-+-+$ 3P-+-+L+k# 2-l-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy e Jg Ke Ie E"" >EeHEeGeE@ g F D e H e F e G e E g G >eF" eD@ D e F e D g H E g I Eg [ED[Ee [E>6RP ODL/@
2)Tukmakov,V-Timoschenko,G, 8665
1.gf2! gg3 >g Jg Hg Kg I @
2.ge3 ge1 >e K e J g H g G J g He Jg [J K g F g K g I g H
977
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-k-' 6-+-+l+P+& 5+-+-+-+-% 4-+-+LK-+$ 3+-+-+P+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² Zavr{nice lakih figura, lovac sa pe{acima protiv . lovca sa pe{acima..
e Ie J e JI e KIg E Ie Ke IÜ
3) Kudrin,S - Dlugy,M, 86$ FK
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+-+& 5+L+kpp+-% 4-+-+l+-+$ 3+-+-K-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
6) Nenashev,A - Oll,L0RVNYD RSHQ
g D I e H e G g F g G g JH e GHe HIÜ
4) Goud - Euwe,M$P VWHUGDP
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-k-+l+& 5+-+-+-+-% 4-+-+p+-+$ 3+-+pK-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+L+-! xabcdefghy
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+L+-+-' 6-+-+-+-+& 5+-+-k-+-% 4-+-+pp-l$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+K+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy e K g G e J I g F g H g E e G g D e H g E I g De G
7) Ibrahim,E - Garcia,A1RYL6DGROZ
e F g K e F g J e F g GGg Dg Ig Gg Ge H >gDgF gGgG@ g F e Hg G
5) Todorovic,J - Kunovac,D-8* FK7 e J g G g K e G e J e H g F g G e J e I e K g H g D K g E J g E J e J K e K e H g I e I g J g I g I g J e Kg JÜ
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+p' 6-lk+-+p+& 5+-+-+-+-% 4-+-+-L-+$ 3+-+-+K+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
e I g D g K g I g G g I g F K g H K g H g H g E g K
978
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-l-' 6-+-+K+-p& 5+-+-+-p-% 4-L-+-+k+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy e I g H e J K g H g I g FKe IKg JKÜ
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² Zavr{nice lakih figura, lovac sa pe{acima protiv . lovca sa pe{acima..
NL 7/c
b) (K+L+PP):(K+L), r
Rastavljeni ili udvojeni pe{aci.
U realizaciji sa dva pe{aka vi{e treba voditi ra~una o eventualnoj `rtvi lovca za jednog pe{aka, kada ostaje lovac i pe{ak gde MH WHRUHWVNL UHPL ´NULYRXJOLµ ORYDF 7R ilustruje slede}a partija: Fischer,R - Keres,P, Zuerich, 1959
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-k-' 6-+-+-+-+& 5+-+-+-K-% 4-+-+-+L+$ 3+-+l+P+P# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
g[G >g [D e H g E G g D g E e G g G g F g I g I g J e H @
gE >g [G
> I"g [I@
gd3
>e I
70.h5
e E
g E
e D @
eE>6WRKO@
68.f4 ge4 69.h4 69...
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+l+-' 6-+-p-+-+& 5p-+-+K+-% 4L+-+-+-k$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
ge4
g K
71.h6+
e J
eh8
Primeri iz prakse
g J@
72. gf5 gd5 73. gg6 ge6 74.ef6 gc4 75.eg5 ge6 76.gh5 ! eh7 77.gg4! gc4 >g [Je [Je [K e I@
78.f5 gf7 79.gh5 gc4 80.gg6+ eg8 81.f6 >I $ e K e I g J e H g D e G g J e H g G g K g I g I e [I e K g Je [Kg H % g E e I e K e H g F e G g E e H g F g I g G g H g F g Gg J g Hg K I@
U slede}oj partiji beli je uspeo remizirati zahvaljiju}i dobroj saradnji kralja i lovca. Wessman,R - Vescovi,G , .DWULQHKROP eI gD eH G eG eJ >G e H G e G g E e H Ïg EG e F +HFKW e J g E @
eFeIgF >e G" e I g F g [Gg [Ge F @
e H
D >e H+HFKWg [Gg [G e E @
979
1) Psakhis,L - Polgar,J$UXED
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-k-+-+& 5P-+-+LK-% 4-+-+-+-+$ 3+-+-+-P-# 2-+-+l+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy e F g F e F g J g I e Ie Fe Hg D >eEgH@ g Hg Fe Ie FJ >3VDNKLV@
2) Larsen,B - Stein,L%HRJUDG g D e J g G e I g D e H g F e I g D e H g F g H g D g G g G g E g J g FÜ
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² Zavr{nice lakih figura, lovac sa pe{acima protiv . lovca sa pe{acima..
XABCDEFGHY 8k+-l-+-+( 7+-+P+-+-' 6P+-+-+-+& 5+-L-+-+-% 4-+-+-+-+$ 3+-+-+-K-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
g K >J gG eI eI H eJ eH eI H eG eH eH eH gF J gJ gE J gF J gH J gI gH gH gJ gG gK eIgJeJgH @ e I e G g F H e J g H g E He IJe Hg Fe He H
5) Beni - Tajmanov$XVWULMDÜ6665
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+-+& 5+-+kp-+-% 4-+-l-+p+$ 3+-+K+-L-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
3) Drasko,M - Ilic,Z , -8*FK7&HWLQMH
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+L+-+-' 6-+-+-+-p& 5+-+-+-+-% 4pK-+-kl+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy g H g G e D e J e E g E e F g G e E e I e D g F e E g E e D e H g K g I g G g H e E e I e D e J e D g G e E D e [D g J g DK e Ee I e Fe HÜ
4) Holmov- Bronstein6665 FK
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+l+-+& 5+-+-k-+-% 4-+-+-+-+$ 3+-+-KLP-# 2-+-+P+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
H e H g H g H g I g F e H g G e I g E J e I H >eJeJH" gGgJ $ gF H eI g[H gE gK eI gG eH g[J gG % gH" gK gG H gE eI gG eH gD gH eG eI J eG eI gJ gHgIeJeF@ g [H>g Fe H e HJ@ g [H e Je Je Kg J
4) Emms,J - Miles,A
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-k-' 6-+-+-+-l& 5+-+-+-+-% 4-+-+p+-+$ 3L-p-+-+-# 2-+-+K+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy e G e J g E g J e F e I g Fe Ig Ge Ig FHÜ
980
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² Zavr{nice lakih figura, lovac sa pe{acima protiv . lovca sa pe{acima..
21.8.3 Lovac i vi{e od dva pe{aka protiv istobojnog lovca NL 7/d
(K+L+PP):(K+L), r
Lovac sa tri i vi{e pe{aka su u velikoj prednosti i dobijaju. U prakti~nim partijama nema nere{enih rezultata. Ima ih samo u studijama. Na primer: Duras, 1923
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-L-+-' 6p+-+-+-+& 5p-+-l-+-% 4-+-+-+-+$ 3+-+-+-+-# 2Kp-k-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
g H g J g G I g F e G g G e F g D e G g E e F g D e G g E I Ï K e Je H
2) Miles,A - Ward,C /RQGRQ
gD >e E" e F g D e E g [E N L E g G g I D g J D g I D e D D g J D g E D g I g [D g H g I g Jg Fg Ig E@ eF >e F g [E @
eEeEeDgFg[Ee[E
Primeri iz prakse 1) Kudrin,S - de Firmian,N 3KLODGHOSKLD
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+p+-' 6-+-+k+-+& 5+-+-l-+-% 4-+-+-+-p$ 3+-L-+K+p# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! abcdefghy
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+k' 6l+-+-+-P& 5P-+-+-+-% 4-+-+-+-P$ 3+-+-+-+-# 2-+-+LK-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy g Ee He [Ke G
3)Petursson,M - Bellon Lopez,J +DVWLQJV
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+k+-+-+-' 6-+-+-l-+& 5PK+-+P+-% 4-L-+-+-+$ 3+-+-+-+-# 2P+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy D e D g F e D e F e E e Ge De H
981
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² Zavr{nice lakih figura, lovac sa pe{acima protiv . lovca sa pe{acima..
21.8.4 Lovac sa pe{acima protiv istobojnog lovca sa pe{akom manje NL 7/e
a) (K+L+PP):(K+L+P), r
Ovakve zavr{nice su veoma te{ke. U principu traju dugo i postizanje pobede li~i QD RQX QDURGQX ´FH_HQMH YRGH L] VXYH GUHQRYLQHµ8YHULWHVHLVDPL Short,N - van der Wiel,J 5RWWHUGDP
XABCDEFGHY 8-+-l-+-+( 7+-+k+-+p' 6-+-+-+-L& 5+p+-+-+-% 4-+-+K+-+$ 3+P+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
>gIKgJ @ e G"
potez.
Ja~i
je
kralj
na
eF K eG K gI eI eH .I e[E gG eF eH gIeG gJ @ E e Ge Jg Ge IÜe G >gK gJ gI K g[E K eFeJ@ e J e G e I g K g G e G >eF gI gI K gH gG@ g I g I K g H g J e F >eF gH gG eJ eG eJ@ g He Fe J >eJ eGKeH @ g G > eG K gI eJ eG K eHgFgHK@ e K e G g K g D g H e He JÜ
Biv{i svetski prvaci Euwe Max - Alekhine Alexander imali su ovu zavr{nicu u partiji odigranoj u NED Wch-m (03) , (za titulu prvaka sveta) , 1937:
53.ed5 ge7 54.ee5? Van der Wiel je ovaj potez ozna~io kao gre{ku. Razne analize pokazuju da je ovaj potez [orta ipak bio najja~i. Ni potez Lf4 ne daje ba{ dobre izglede, jer ima puno da se igra. Slabiji
Dva pe{aka protiv jednog.
c6.
>eF eH gG eI eF gG eJ eE e[K e[E eJ eF gG gHÜ eG gH gI eHKÜ@ e Ge Ge H"
Opet znak pitanja? Ipak je najja~i potez belog. Slede}i potez crnog je trebao biti kralj na c6. e H"e G >eH gI gJ K gK gE eG gH eG gH eI eF E @ e I >gI eF g[K E gG e[E @ e F"
Znak pitanja je postavio Wiel. Kriti~an potez, aTimman predla`e b4? Mo`da je bolji Ld2!
>E 7LPPDQ- g[E eJ" gG K gH eF eJ gF eI K e[E gH
982
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+-p& 5+-+-k-+-% 4-+-+-+-+$ 3+-+-PL+K# 2-+-+-+P+" 1+-+-+l+-! xabcdefghy eK eI eK eJ H gG H gJ eJ eI gG eH eIgKJeI >e G g H g J g I e H g Fg K @
gH gJ gI eH eJ eH eI >e Ke [He [Kg H @
eHgJgEgFeI Posle silnih napora da dobije partiju Aljehin se morao pomiriti sa remijem. Analize su pokazale da je pozicija objektivno remipozicija.
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² Zavr{nice lakih figura, lovac sa pe{acima protiv . lovca sa pe{acima..
Primeri iz prakse
>gGgHgFgI@ g Fg Hg Gg Gg Jg D
1) Taimanov - Fischer,
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+p' 6-+-k-l-+& 5+-+-+-+-% 4-+-LK+-+$ 3+P+-+-+-# 2-+-+-+-P" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
%XHQRV$LUHV
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+-+& 5+pl-+-+-% 4-+-+-Lk+$ 3+P+K+-P-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy e I g F g I g G g H e G e J e F E e E e I e F e H g F e I e G e J g G g F e F g H g [E g [J g F g G e G g H g G g E e F g D g F g G E e I E e H g G g F e F e G e Fe Fg Eg Ig Dg FÜ
2) Gligoric,S - Udovcic,M 5RYLQM=DJUHE
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-k-L-+& 5l-+-+Pp-% 4-+K+-+P+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
4) Bilek,I - Ornstein,A$OEHQD
XABCDEFGHY 8-+-+-k-+( 7+L+-+-+-' 6-+-+-+-p& 5+-+-+-+l% 4-+P+-+-+$ 3+-+-+-P-# 2-+-+-+-K" 1+-+-+-+-! xabcdefghy e H F e H e J e H e I g G e H g J g I g G g H g J g F g I g H g F e I g D F e G e J g H e I g I e J K e K e F g [K g [F J e G J g H g Jg Gg Ig Ig JÜ
g G e G g F e H g G e G g F g G e G g H g [H e [H e H e G e G e F e F e Ee Ge Ee Ge FÜ
3) Hecht - Medina, 2ORW g K e I Kg E Kg I
g H g F g I g G E e F e J g H e I g G e J K e Je Eg [Kg [Eg JÜ
e G g I g H >KeJ@
983
5) Psakhis,L - Polgar,J $UXED e Ie H >D gF gF gE D g[D g[DJ @ g FDe H >eHgGeGD@ g F g E e I g F e J e I e K g H e K J g G e H g De Ig Fg Fe Kg H
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² Zavr{nice lakih figura, lovac sa pe{acima protiv . lovca sa pe{acima..
ABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6L+-+-+-+& 5+-+-+kp-% 4P+-+-+-+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-K-P" 1+-+-+-+l! xabcdefghy
XABCDEFGHY 8-+-+l+-+( 7+-+-+p+-' 6-+-+p+-+& 5+-+-k-P-% 4-K-+-+L+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
e K e H e J e G g I J K[J e F g F e F g J g I e Ie Fe Hg D >eEgH@ g Hg Fe Ie FJÜ
8) Kortchnoi,V - Unzicker,W, 6$IULFD
6) Popovic,P - Timman,J , %HRJUDG
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-Lp' 6k+-+-+-+& 5+-l-+-+-% 4-+-+-PP+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+K+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+k+-+& 5+-+-l-+-% 4-LP+K+-+$ 3p-+-+-+-# 2P+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy g E e G e H g F g F e F e H e E e G g G e F F g H F g E e E g G g [D Ü 9) Chandler,P - Caizapanta,O ,+RIKHLP
e Ee G >IeFIgGgKgFIgI @ e F e H e G g G g E e I e H e J g G e K g [I e [K e I g J g J g K e I g J e I g K e I g I g I g Kg JÜ 7) Topalov,V - Polgar,J/LQDUHV e F >eF" eI J I[J g[H eH gFgI@ g F g K g H g J e I J I[J >I gK g[J g[JeHeFIeG @ g [H e H g F g F g H g H g I J g H e I e G g I g IJe H >gK"JeHgG eHeJgK @>3VDNKLV@
984
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+-+& 5p-+l+-p-% 4-+-+-k-+$ 3+P+K+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+L+-+-! xabcdefghy e G g I g F g H g J g G g I J g F J g I e I e Fe Ig Kg J
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² Zavr{nice lakih figura, lovac sa pe{acima protiv . lovca sa pe{acima..
NL 7/f
b) (K+L+PPP):(K+L+PP), r
Lova~ka zavr{nica sa tri protiv dva pe{aka zavr{ava se u ve}ini slu~ajeva pobedom ja~e strane ili , zbog pozicionih povoljnosti, remijem. Realizacija sa pe{akom vi{e je strpljiv posao. Slabija strana tra`i uvek neki motiv da bi izvukla remi, recimo motiv krivouglog lovca itd. Smirin,I - Alterman,B , ,VUDHO
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-l-' 6p+-+-+kp& 5+-+-+-+-% 4-P-+-+-+$ 3+-+K+-+P# 2-+-L-+P+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
Primeri iz prakse 1) Taimanov - Fischer, %XHQRV$LUHV
1...h5 2.ge3 gc3 3. gc5 ge1 4. gd6! h4 5.ed5 ef5 6. ec6 ee4 7. eb6 ee3 8.exa6 gxb4 >eH EgIE@
9. gxb4 ef2 10.g4 hxg3 11.h4 ee3 12.h5 ed4! Odigrav{i ovaj potez sa kraljem , crni je ra~unao na slede}u varijantu : ÏKJe Ee H
13.gd6+!! Pravo iznena|enje je napravio beli. Ovim potezom lovca beli re{ava dva problema: prvo, spre~ava promociju crnog pe{aka i drugo, ne dozvoljava da crni kralj ugrozi belog pe{aka. >g GJg Kbeli dobija@Ü U slede}oj partiji nastao je remi, nakon izvrsnih poteza belog u slabijoj poziciji. Fischer,R - Matanovic,A%OHG 49...gc5 50.ed3 g5 >g [Ie H@
g4
52.gg3
h5
53.a5
ga7
55.ee4
ec8
>e Ig H@
53... ed7
54.ed5
XABCDEFGHY 8-+-+kl-+( 7+-+-+-+p' 6-+-+-+p+& 5+-+-L-+-% 4P+-+-+-+$ 3+-+-+p+-# 2-+-K-P-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy >e Jg [Je [Kg [I e [J@ Ü
>J" gI sa idejom da slede}i potez bude K Zaslu`uje pa`nju i nastavak: eFeIeGKJeJ@
ee4
>e HD@
56.ef5! gb8 57.eg5
1.ee4!
51.
Tri pe{aka protiv dva.
985
XABCDEFGHY 8-+k+-L-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+-+& 5+p+-l-+-% 4-+-p-+P+$ 3+P+-+-+-# 2-+-+-+P+" 1+-+-+-K-! xabcdefghy g J e I G g E e G g H g I g F g J J e H J e H g H g I g K e I J g G e I g F e I e J g J e [J g I e K e H e J e [G e I g F g I g G g H e G e J e F E e E e I e F e H g F e I e G e J g G g F e F g H g [E g [J g F g G e G g H g G g E e F g D g F g G E e I E e H g G g F e F e G e Fe Fg Eg Ig Dg FÜ
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² Zavr{nice lakih figura, lovac sa pe{acima protiv . lovca sa pe{acima..
2) Bronstein,D - Zaitsev,A8665
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+L+kp-' 6-+-+-+-+& 5+-+l+-+p% 4-+-+-+-P$ 3+-+-P-P-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+K+-! xabcdefghy
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7l-L-+pp-' 6-+-+-+k+& 5+-+-+-+-% 4-+-+P+P+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+-P" 1+-+-+K+-! xabcdefghy
5) Anand,V - Salov,V, %LHO L]W
e J K I e J e J K e I K g F e I e H g G g D g D g F g F g I g G e I g H J g I g F e H g I e G J[K J[K e H e H g J e Gg IKe IKg JÜ
3)Romanishin,O - Alburt,L8665 FK
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+l+-+-' 6-+-+k+-+& 5+L+-+-+-% 4K+Pp-+p+$ 3+-+-+-P-# 2-+-+-P-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy g F e E g E F e G g G G e F e [F g [J g H g K G e [G e G e H g F g IÜ
4) Dizdarevic,E - Short,N, %RVQD6ROLQJHQ e He I >gH@ g H J e G e I e G g H He I >eJ eH gI H[I J[I eIe[JeJ@ e H"" >eFeHg[J gD%FH@ Jg [KJ[K J[Kg IÜ
986
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-k-+-+& 5+-+l+p+p% 4-p-+-+-P$ 3+P+K+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+L+-+-! xabcdefghy e Gg I >Ig[Kg[EgI @ g F e H g G e I g F I g Ge Ig I >eF"eHe[EIÜ@ g J >g[EeFgG eH e[EgI eF g[G eJ e[E e[K eFeJ eG @ g Hg H g Gg IÜ
6) Larsen,B - Stein,L %HOJUDGH856 :RUOG>@ E e G g E g I g F g E D g D D g E e I g I e H g F E / D[E D e F G e E e G g I >E eF /@ e F J e [E J e F e D e G g H G g F e H J e I g G >eE gG /@ e [J g D e J g G e I g D e H g F e I g D e H g F g H g D g G g G g E g J g FÜ
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² Zavr{nice lakih figura, lovac sa pe{acima protiv . lovca sa pe{acima..
9) Kachiani Gersinska,K - Pinter,J
XABCDEFGHY 8-+-+k+-+( 7+-L-+-+-' 6p+-+-+p+& 5+-+P+-+-% 4-+-+-+-l$ 3+P+-+K+-# 2P+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
5HFNOLQJKDXVHQ
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+p+-' 6-+-+-+-+& 5+-+-k-+p% 4-+-+-+-P$ 3+-+lPLP-# 2-+-+-+-+" 1+-+-K-+-! xabcdefghy
7) Kortschnoj,V - Petrosian,T &XUDFDRFW
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-l-+-+& 5+p+k+p+p% 4-+-+-+-+$ 3+K+-+P+P# 2-L-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy g F I g E E g I g H g J e Ge [Ee H e Fe [IÜ
8) Short,N - Kasparov,G/RQGRQP
g J e G I e F g I e G g J e H e G J K[J g [J e H e I e I e I >Hg[He[HI g[IeJ@ e J g I g K e H g I g Jg Ee Ig Fg K >KgEKe[Ke[IgG@ g E g H g G e I e K e I e J e J g H e I g G e I g J e H g H e H g F g I g H g K g J g J g H g H g J g G g H K g J g F g I g J g J e H g I g H gH K e [K e [I g J g [J > gGgH eK" gIeK H gI gF eH eJ gH gD gFgF@ 10) Tringov,G - Sokolov,V%HRJUDG
XABCDEFGHY 8-L-+-+-+( 7+-+-+ppk' 6-+-+-+-p& 5+-+-+-+-% 4-+-+-+-+$ 3+-+-+-+P# 2-l-+-+P+" 1+-+-+-+K! xabcdefghy
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+-+& 5+-lpPp+p% 4-+-+-P-+$ 3+-L-+-k-# 2K+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy K g H e J H K g I g H g Je Je Ee JÜ
987
I J I[J K[J e J e J e I e I g H g D e J g I g F g JÜ
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² Zavr{nice lakih figura, lovac sa pe{acima protiv . lovca sa pe{acima..
NL 7/g
c) (K+L+nxP):(K+L+(n-1)xP), r
Jedna strana ima pe{aka vi{e. Pri istobojnim lovcima pe{ak vi{e donosi pobedu u ve}ini slu~ajeva. Postoje principi kako se to realizuje a ste~ena su praksom: ¨ Prvo se ide da se pobolj{a polo`aj kralja i lovca, u ve}ini slu~ajeva je centralizovanje figura; ¨ Pe{aci se postavljaju na najpovoljnija polja u cilju stvaranja slobodnjaka; ¨ Stvara se slobodni pe{ak, koji uz pomo} svog kralja i lovca ide napred; ¨ Ako protivnik blokira hod pe{aka pomo}u lovca, tada se preduzimaju koraci da kralj uz pomo} svog lovca teraju ili potiskuju protivni~kog lovca; ¨ Ako je pe{ak blokiran od protivni~kog kralja , tada sa svojim kraljem napadati protivni~ke pe{ake na drugoj strani table i tamo ste}i odlu~uju}u prednost. [kolski primer , kojeg svi u|benici {aha koriste, je studija od R. Fajna iz 1941 god.
XABCDEFGHY 8-+-+-+k+( 7+-l-+ppp' 6p+-+-+-+& 5+-+-+-+-% 4-+-+-+-+$ 3+-+-+-+P# 2PP-+-PP+" 1+-+-L-K-! Xabcdefghy Beli na potezu i igra: 1.ef1 ef8 2.ee2 ee8 3.ed3! Beli kralj se `uri na polje c4, odakle mo`e pomo}i u formiranju slobodnog pe{aka. 3... ed7 4. ec4 ec6 5.gc3 g6 6.b4 gb6 7.f3 gc7 8.a4 gb6 9. gd4 gc7 10.b5+ axb5+ 11.axb5+ eb7 Ako bi crni poku{ao da spre~i napredovanje belog kralja, poraz je neminovan:
988
Vi{e od tri pe{aka protiv pe{aka sa jednim manje.
>e G g F e G E g J e G g I g G g J g H@
12.ed5 Beli je sproveo sve po planu: ima slobodnog pe{aka i sprema se da napadne pe{ake na kraljevom krilu. Crni lovac }e ometati belog kralja da ne izvr{i prodor. gE Posle g I g H g H e G beli upada u crni tabor 13. gf2 gc7 14.g3 h5 15.h4 gb8 16.b6! 17.f4, 18.gd4 i 19. ge5. Ne poma`e ni : e F e F g H I g E E e G g E e H g Fi dobija
U zavr{nicama sa vi{e i jednakim brojem pe{aka odlu~uje razna poziciona obele`ja. Na primer: jedna strana ima pe{ake na poljima iste boje kao protivni~ki lovac. To je veliki nedostatak, jer njih mo`e napadati lovac i stalno se mora paziti na te pe{ake. Druga mana je ta {to su polja oko pe{aka slobodna, tj. ne brani ih lovac pa protivni~ki kralj mo`e nesmetano da im pri|e. Na slede}em primeru mo`e se videti te slabosti kod belog. On ima jo{ i slabiju pe{a~ku postavu na desnoj strani. Te slabosti su dovoljne da ih crni iskoristi. Smislov - Keres, 0RVNYD
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7p-+-+-pk' 6-p-+-plp& 5+-p-+-+-% 4-+P+-+-+$ 3+P+-PLPP# 2P+-+-+-K" 1+-+-+-+-! xabcdefghy 1...gb1 2.a3 a5! fiksira slabe pe{ake 3.gd1 eg6 4.eg2 ef5 5.ef3 ee5 6.a4 g5 7.ee2 gf5! 8.g4 iznu|eno. NaKdolazig Jsa lakim dobitkom@ 8...gb1 9.ef3 f5 10.gxf5
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² Zavr{nice lakih figura, lovac sa pe{acima protiv . lovca sa pe{acima..
Ni{ta nije bolje ni e H g H e I I H[Ie [I Beli je u iznudici i primoran je da pusti crnog kralja u svoj tabor 10...exf5 11.ef2 ge4 12.eg3 eg6 Potrebno je i "h" pe{ak da krene napred. 13. ef2 h5 14. eg3 h4+ 15. ef2 gf5 16. eg2 e I 17. eh2 ee6 beli predaje. Posle 18. eg2 ee5 19. eh2 gb1 20. eg2 ee4 21. ef2 ed3 22. ef3 ed2 23.ge2 gf5 24.e4 gxe4+ 25. exe4 exe2 26.ef5 ef3 27.exg5 eg3LWG Na prethodnom primeru mo`e se uo~iti plan realizacije kada se pe{aci nalaze na poljima lov~eve boje. Ima nekoliko koraka: ¨ Fiksiranje slabih protivni~kih pe{aka; ¨ Vezivanje protivnikovih snaga za odbranu tih pe{aka; ¨ Aktiviranje sopstvenog kralja ² osvajanje prilaza u protivni~ki tabor; ¨ I na kraju puteem iznudice prodreti sa kraljem ili osvojiti materijal. Na kraju lekcije mo`e se definisati neka pravila: ¨ Pe{ak vi{e sa pe{a~kim masama na oba krila su skoro redovno dobijena; ¨ Ako su pe{aci na jednom krilu u odnosu 2:1, 3:2, 4:3 onda je to remi, utoliko lak{e ako ima manje materijala. Najte`e je remizirati zavr{nicu sa 4:3 pe{aka, dok je to u konjskoj zavr{nici lako dobijeno. Potrebno je jo{ pojasniti {ta su to pozicione prednosti u lova~kim zavr{nicama, ili pozicina obele`lja. Oni se posmatraju sa aspekta: · Bolji polo`aj kralja (ili aktivniji kralj); · Aktivniji lovac ( pe{aci protivnika su na polju lov~eve boje); · Struktura pe{aka: izolovani, udvojeni, vezani slobodnjak, uznapredovani pe{aci; · I polo`aj pe{aka u odnosu na protivni~ke, kao i raspored po kolonama.
Primeri iz prakse
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+p' 6-+-+-+-+& 5P-pk+p+-% 4-+-l-P-+$ 3+K+-+-+-# 2-+-L-+PP" 1+-+-+-+-! xabcdefghy g DKg E@ e Fe E g F" > eGe[DeH@ g H > g[F e[F e[D J@ J" >Je[DeGKeHgJKgI e[I g[J eJ eE I eF 55gHÏeG(KOYHVW-@ I[Jg H >I" gI I g[K eG gI IgKÃ@ e [D I e E e G K I K I g K g G F e [F e F g I >If g[I g[I K J" K gFJgJ @
2) Gulko,B - Vaganian,R 5HJJLR(P LOLD >*XONR%@
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7p-L-+k+-' 6-+-+-+-+& 5+-lP+-+-% 4-+-+p+p+$ 3+-+-P-+-# 2-+-+-+PP" 1+-+-+-K-! xabcdefghy e Ie He H >eJ"gG K J[K J[K gG gD gF gIgGJgF ÙK@ g G g [G e [G e G e [G Ï PF e Fe Fe Ee EKJ[K
1) Ehlvest,J - Yermolinsky,A 5DNYHUH >FeEgF eEgG
J[Ke Fe De F
989
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² Zavr{nice lakih figura, lovac sa pe{acima protiv . lovca sa pe{acima..
>eGeE@ K >eD eG @ e G e D e H e D e I e [D e J e E e [K e F e J e Ge I
3) Anand,V - Speelman,J
J e H g F I[J K[J e G g J e H g [K e I E e [J g I e I g F g [F E[F e H > eH eI eI F J F J Ff J@
5) Nadanian,A - Arakelov
/LQDUHV >6SHHOP DQ-@
XABCDEFGHY 8-+-+-+k+( 7+-+-+pp-' 6-+-+p+-p& 5+-+-l-+-% 4-+-+P+-+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-LPP" 1+-+-+-K-! xabcdefghy
$UP HQLD >1DGDQLDQ$@
J e K e J e J g H e I K g F g I g H K g K e I e H g H e G g I e F g Hg Ig E >g[I"" J[I H eG H[I eH JK[JKe[I@ e G g G g J g I J g J e G g I H g J" >gF@ J[KJ[K IH[IHe JH g H H g J g I e I g F g I e G e H e G e G g I g J g J g I Hf g [H e [H e G e I e H e I I e J Ig He H
4) Epishin,V - Kharlov,A 0RVNYD RSHQ >(SLVKLQ9@
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7pp+-+Pk-' 6-p-+-+pp& 5+-+-+-+-% 4lP-+-PP+$ 3P-+-+-+P# 2L+-+K+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
XABCDEFGHY 8-+-+-k-+( 7+-+-+p+-' 6-pLp-p-p& 5+-+P+-+P% 4-K-+-Pl+$ 3+P+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy e Eg [Ke [Eg I >gG E K eF K gG eH E gI gF K E K E Kf Ef@ e FKe [GI >K gG gJ E K g[K g[K EeHEgFeFgDG@ e FKG
6) Tosic,M - Petronic,J -8* FK1RYL6DG >5LEOL@
XABCDEFGHY 8-+-k-+-+( 7+-+-+pp-' 6pp-P-+-p& 5+-+-+-+-% 4-Pl+-KLP$ 3+-+-+-P-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy e H g E g H D E[D E[D g E D e G D e F g H g FJg E >eF +HFKW gG gG gI eF eE gH g[H I[H e[D eG
990
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² Zavr{nice lakih figura, lovac sa pe{acima protiv . lovca sa pe{acima..
eE e[G eF eH eG eI eH eJ eI H eG g[Ie[GJgHJK@ g G g D e F g E e E g H e E g D J K[J K[J g HIg G >gD +HFKW I J[I J[I gGeF@ e F g [I e [G g F e H g G g H g F D e E e G g G e H g K e I J e J e De Kg H >eE eK eD g[J gI gI g[D J eE eJ eF eI eG J gG gJ gF gI g[Ie[IeHJ@ e [J g D e I g G g G g H g I g I J e [D e H e Ee I5LEOL
7) Shirov,A - Romero Holmes,A /HRQ >6KLURY@
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+L+-+-pp' 6-+-+-+-+& 5+Pp-k-+-% 4-+-+-+-+$ 3+l+-+-P-# 2-+-+PK-P" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
e[H eH eI I g D"
(Mihalj~i{in)@
XABCDEFGHY 8-+-+l+-+( 7+-+-+-+-' 6-+kPp+p+& 5+p+-Pp+p% 4-+p+-P-P$ 3+-P-+-+-# 2-+L+-+-+" 1K-+-+-+-! xabcdefghy > eE gG gE eH" gH gF gG e[F e[I eG J K[J e[J gG K gI eJ eI E K E K gJ eJ gK E K g[K e[K EgF E@ e H g E e G E g [E e E g H e F e H e F e [I e G g G g G g F e F g H e G g G g E J K[J e [J e [F e I e G K g F K g Ie Jg DI
9) Agdestein,S - Karpov,A *MRYLN P >$JGHVWHLQ6@
E e G g H K e H >eH 6WRKO@ g H e G g F H g H e F g I g D Ï Hg G g J Hg Hg G >gG 6WRKO gK gF E He[G E@
8) Alekhine Alexander - Duras Oldrich Hamburg (08) ,1910 e G >eF"eEEgGgFgI @ e E E" F[E e G e D" F" >eH E g[E eE gG e[F e[I eG J K[J e[J $ eH K gG eI gF eIeI KgIK % eF K gG K gI K gJ eI eE e[H eF gD G g[G e[G I eH eG
991
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-p-+-+kp& 5+-+-+-p-% 4-PpL-+P+$ 3+-+-K-+l# 2P+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy e IE D > eJgID @ E[De J" >EKJ[Ke[KEgFeHJ eG @ g I" >g[J e[J K eI eI@ EFEFg Eg De I
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² Zavr{nice lakih figura, lovac sa pe{acima protiv . lovca sa pe{acima..
NL 7/h
d) (K+L+nxP):(K+L+(n-2)xP), r
Dva pe{aka prednosti kod istobojnih lovaca zna~i skoro siguran dobitak. Brodsky,M - Fridman,D , Riga op, 1995
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+k+-+-' 6P+-+-+-+& 5P-+-+-+p% 4-+-+-+-+$ 3+-+KL-+P# 2-+-+-+-+" 1+-+-l-+-! xabcdefghy
Vi{e od tri pe{aka protiv pe{aka sa dva manje.
gGÞ >g [H" I[H e [H K K" g F"KJ[Ke [Ke Ie K@
gD >K J[K e[K eI eK J gH Jg[J gFgIg[I @ gH I J[I NL H eI gI
K gH K gJ gE gH eIeI gIgGKeJ
Primeri iz prakse 1)Velicka,P - Freisler,P,&=(FK=OLQ
eF gG gK gI gH eF" >g G g K e F e E e E g I g I e D g F e D g E g J e Fg Ie G@
K" >g [D e E g H e F g I K g J g F g I g E g I g J g J g H e G g E e H g G e I g [K g [K e E g [E e [E e E e Fe De Ge [D @
eGgI >g [De F g Jg G@
eFgG gFgDgG
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+p+-+-+-' 6-+-+-+-+& 5+-+-k-pP% 4-+l+-+-+$ 3+p+-K-+-# 2-+-+-+-+" 1+L+-+-+-! xabcdefghy K e I K e J e G >gI E gE J eI gH eJEeIgG@ g H >gH eF gG gHgFg[Ee[K@>)LQNHO$@
2)Nunn,J - Ribli,Z , Lucerne WTC (2), 1985
XABCDEFGHY 8-+-+-+k+( 7+l+-+p+-' 6p+-+-p-p& 5+p+p+-+P% 4-+-+-+P+$ 3PP+K+L+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
Remi²pozicija:^ekro-G.Todorovi},7X]OD¶
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-l-+-+-+& 5+-+-+-+-% 4-+-+k+p+$ 3+-+-L-P-# 2-+-+-PKP" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
I J[I e J e G e I e Fe [Ie Ee Ig JG
992
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² Zavr{nice lakih figura, lovac sa pe{acima protiv . lovca sa pe{acima..
21.8.5 Lovac sa pe{acima protiv istobojnog lovca sa istim brojempe{aka NL 7/i
a) (K+L+P):(K+L+P), rObe strane imaju po pe{aka.
U potpunoj materijalnoj ravnote`i partije se naj~e{}e zavr{avaju remijem. Izuzetno, zbog posebnih pozicionih obele`ja, jedna strana dobija. Na primer:
XABCDEFGHY 8-+-k-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+Kp-+& 5+-+-+P+-% 4-L-l-+-+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! Xabcdefghy
gJ gF eJ gG gK gF gJ II. Crni na potezu ² remizira. eH gH gF g[I N L D gG gK eI >g F @ I gK gIeJgFeK
Primeri iz prakse 1) Nikolic,P - Vukic,M-XJRVODYLMD FK
Beli je na potezu. On mo`e da osvoji pe{aka. Pogre{i}e ako bude i{ao na osvajanje odmah: g He Hg [Ig Hg Kg GL remi. Beli mora igrati druk~ije, ako `elii dobiti: 1.ef7! ed7 2.ge7 gc3 3. gxf6 ge1 4.gg5 gc3 5.eg6!+Sada crni ne mo`e spre~iti manevar g h6-g7 i kasnije f5-f6-f7. Kada beli kralj stigne na g8 a crni kralj na g6, dijagonala f8-h6 bi}e kratka za zadr`avanje pe{aka. Na redu je pozicija ~iji ishod zavisi od toga ko je na potezu. Averbah, 1954
XABCDEFGHY 8-+-k-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+Kp-+& 5+-+-+P+-% 4-L-l-+-+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-L-+-+& 5+-+Klk+p% 4-+-+-+-P$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy g I g F g J g G e I g H e I g G g F e F g H e GÜ 2) Sav~enko - Krivonosov, 6665
XABCDEFGHY 8-+-L-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+k+-+-+& 5+-+-+-+-% 4p+-+-+-+$ 3+-P-+-+-# 2-+-+K+-l" 1+-+-+-+-! xabcdefghy Dg Ig H" >eGeG @ g [He Ge G >gJ" eF Sav~enko - Krivonosov@ D">e[H @g JDf F
I. Beli na potezu ² dobija. eIeGgHgFg[IgH 993
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² Zavr{nice lakih figura, lovac sa pe{acima protiv . lovca sa pe{acima..
3) Larsen,B - Quinteros,M/DV3DOP DV
e J e F g [I g J g F e I e G g I g I g J g I g J g H g G e J g I g I g J g J e I g Fg Jg Eg IÜ
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6k+-+-+Pl& 5+-+-+p+-% 4-+-+-+-+$ 3+-+K+-+-# 2-+-+-+-L" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
6) Karpov,A - Ljubojevic,L , 0RQDFR
e F e E e G e E g I g J g Hg Ke He Fe IÜ
4) Miladinovic,I - Hanko,P, 3XODRS
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-l-+-+-' 6-+k+-+-+& 5+-+-+K+-% 4p+P+-+-+$ 3+-L-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy e F e H e [F e He Eg DDÜ
g E
g K g K g F g K
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7l-+-+-+-' 6P+-L-+-k& 5+-+-+-+-% 4-+-+-+p+$ 3+-+-+-+-# 2-+K+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy e G e J g J e I g K g E g J g F g D g J e H g D g I g E e G e F e I g E e H e F e F e F e E e E g I g K e E g H g D e [D e EÜ
g I g J e I e G e D e F
7) Karpov,A - Timman,J, %UX[HOOHV
g G
5) Ivanchuk,V - Gelfand,B 1RYJRURG
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+k+-+-+K' 6-+-+L+-+& 5+-+-+p+-% 4-+-+lP-+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7p-+K+-+-' 6-l-+-+k+& 5+-+-P-+-% 4-+-+-+-+$ 3+-+-+-L-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy e I H g GÞ g G D >eI gEÑ eI D gD gHgEgKgF gJ D gEÑ eH eI gD gKgH gHgEgG@ g F >gHg[He[HD @ g Jg [De H 7LP P DQ
994
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² Zavr{nice lakih figura, lovac sa pe{acima protiv . lovca sa pe{acima..
NL 7/j
b) (K+L+PP):(K+L+PP), rObe strane imaju po dva pe{aka.
Pri materijalnoj jednakosti odlu~uju pozicioni faktori. Recimo, slobodni pe{ak je vrlo bitan i odre|uje poziciju u korist te strane. U slede}oj partiji beli ima VORERGQMDND ´Fµ SH^DND SUHPD NRPH FUQL ima osobitu pa`nju anga`uju}i lovca i kralja. Bragin,A - Gavrilov,A , Russia, 1993
XABCDEFGHY 8-+-+k+-+( 7+KL-+-+p' 6-+P+-P-+& 5+-+-+-+-% 4-+-+-lp+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy 4...gd2 Crni ne sme izvr{iti izmenu lovaca: >g [F e [F J e G J F Jf Ff e I f H i beli dobija.
5.ea6! gb4 Beli se bori za dijagonalu a5-d8 i ona je odlu~uju}a: >g Fg G@ 6.gg3 ed8 7.eb7 ga5 8.ge1! Crni je i iznudici i mora igrati lovca na c7. 8.. gc7 9.gh4 Zavr{ni udarac. Cela zavr{nica se odvijala RNRVORERGQMDNDQD´FµNRORQL
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-L-+p+-+& 5pK+-+-+-% 4-+P+-+-+$ 3+-+k+-+-# 2Pl-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy Ff eE fE % eE eE gD e[D gEg[Ee[EeE @ e Fe D" >g[D eE gE gG g[G D H D H eF eF eG H e[H eF D gE eH gE D e[E D H D H Dg[DF@ e F >eE" gG g[G F e[D FfeE@ g [D >eE eE gG g[G F e[D Ff eE f[H D fH eE eEfFeEf[G fG eE f[G eE fG eE fG eE eE Df eE@ e F e D g F e D H e E g D g G H g I e E g H g G g G g D g J g G g Hg DDe [DFg [F
2)Uhlmann,W- Matulovic,M%XGDSHVW
Primeri iz prakse 1) Metz,H - Farago,S %XGDSHVW)6-XQ*0 D >H F H F gH F g[F g[F D e[D eF eD eF gEeF eD@ FD >gH e[D eF F gG eD eG eE F" g[F g[F eF gI eE H F@ Fg Hg F >eDeF $ gFeE eEg[De[D gF eE gD eF eE eG gGg[GFe[D
995
XABCDEFGHY 8-+-+l+-+( 7+-+-k-+-' 6-+-+-p-+& 5+-KL+-+p% 4-P-+-+-P$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² Zavr{nice lakih figura, lovac sa pe{acima protiv . lovca sa pe{acima..
I g F e I g E g [E e [E e H e F I E I E I E If Ef e H f H e I f [K e J f J e K K f I Ü
3) Huebner,R - Portisch,L 3DOP DGH0DOORUFD
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-p-+k+-' 6-+-+-+-+& 5+-+P+-l-% 4-p-+-+-+$ 3+K+-+-+-# 2-P-+-+-+" 1+-+-+-L-! xabcdefghy
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+P+kp-+& 5+-+-l-+-% 4-+-+-+pP$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-LK+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy 6) Gligoric,S - Damjanovic,M 3DOP DGH0DOORUFD
g K g G e [E e H e E e G e D e F E g J E g H G F[G g [G g G g E e E g De Dg Fg HÜ
4) Anand,V - Speelman,J, /LQDUHV
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-L-' 6-+-+-+-p& 5+-+-pPlP% 4-+-+-+-+$ 3+-+k+K+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+L+l+-+-' 6-+-+-k-+& 5+-Pp+-+p% 4-+-+PK-+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy H e H F g [F g [F G g EÜ
7) Hjartarson,J-Kasparov,G,%DUFHORQD
H e J H g H H g J g I e I g F g I e G e H e G e G g I g J g J g I Hf g [H e [H e G e I e H e I Ie JIg He H Ü
5)Popovic,P - Gligoric,S -8* FK16DG g J g E g I I K g J e Ig Ge Hg EFe GK >K +HFKW gG eG gI eFgKeGgIKgJ gH@ Ü
996
XABCDEFGHY 8-+-+-+l+( 7p-+-+-+-' 6-+-+-+-+& 5+-k-p-+-% 4-+-+P+-+$ 3P-+-+K+-# 2-+-+L+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy e H g F g G g E g H g D g G g F g H g E g G g I g EDg DÜ
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² Zavr{nice lakih figura, lovac sa pe{acima protiv . lovca sa pe{acima..
NL 7/k
c) (K+L+nxP):(K+L+nxP), rObe strane imaju vi{e od dva pe{aka. Nema slobodnog pe{aka.
Pri potpunoj materijalnoj ravnote`i , odlu~uju}u ulogu u kona~nom ishodu partije igraju pozicioni faktori, pa su sva tri rezultata mogu}a. Ovakve zavr{nice se odlikuju u `aru i borbenosti, pri kojem svaka strana tro{i poslednje rezerve snage da bi se domogli celog poena. U slede}oj partiji beli ima pe{aka vi{e na levoj, a crni na desnoj strani, ali nema slobodnih pe{aka. Odlu~uju}a prednost ima beli zbog aktivnijeg polo`aja kralja. Ricardi,P - Fiorito,F , ARG-ch Buenos Aires, 1998
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7p-+-+-+-' 6-+-+-kp+& 5P-K-+-+p% 4-+-+l+-+$ 3+P+-+-P-# 2-+-+L+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
e H e [D e I e E e [J e [E e I D J D J D J D Jf e E@
49.gxh4+ exh4 50.b4 g5 >e Kg Ie K@
51.b5 >g I e J E e I E D[E D e H g J e G g [G e F D@
51...g4? >e K e J g Ge I@
J
D
e J
52.gf1! g3+ 53.eg1 eg4 54.a6 1-0
Primeri iz prakse 1) Lobron,E - Gurevich,M , 0XHQFKHQ
45...eg5 46.ed4! >E K J[K e [K E J e G J e F J g I J g [Jg [Je Eg I@
46...gg2 47.ee3 h4 48.ef2 gd5 >K" A) Eg Ge Je Ie Kg J g Je Hg [K $ g H $D g I" J e J e G e Ig G e F" E e E E D[E D[E e F g J g Hg H $E g F"e G $ g [Ke [Ke GEe F ED[ED[Ee [Ee Je F e J e G e [J e H J B) g I" g [I e [I e I J e H e J e G e [K Je Fe [Ke Ee Je [D e I e E e He [E e I D e [J D e I D J J e J e F e I e E
997
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7p-+l+-+-' 6-+-k-+-+& 5+-+p+-p-% 4-P-+-+P+$ 3+-K-PL+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy e Hx e G g E e G > eFgDeG@ Gg E >gG eH gF G gE gG gFg[Jg[GeIx@ g H JH g I g J g E g H g Fg Fg D >eGgEeGeGÜ@ g G g H e GÜ g I >eG gE eG g[H e[H eHÜ@ e F g H e [E H[G D e Fg Fe Eg Gg G >gG D eF D gI gE eEeFÜ@ (Gurevich,M ) Ü
2) Smyslov,V - Kasparov,G, 9LOQLXVFI g J g F g I g G e J g H g J g I e I e I D g F e He HKÜ
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² Zavr{nice lakih figura, lovac sa pe{acima protiv . lovca sa pe{acima..
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7p-+-+pk-' 6-p-+-p-p& 5+-+-p-+-% 4-P-+P+-+$ 3Pl+-+-+P# 2-+-+LPPK" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
K[J K[J D I I e G g G e H g D e G D g I g G g H I g J g F e G g G e F e I e E I[J I[J e J g H g H g I g J g J g G g K g I e F e I g I e I g K e H g I e I g K g J g I e J e E g G g K EF[Eg [Ee Fe IÜ
5) Ivanchuk,V - Anand,V 5HJJLR(P LOLD
XABCDEFGHY 8-+-+-k-+( 7+l+-+-p-' 6p+-+pp-p& 5+p+-+-+-% 4-+-+-+-+$ 3P-P-+P+-# 2-P-+-+PP" 1+-+L+-K-! xabcdefghy
3) Gligoric,S - Ilievski,B, 6NRSMH2KULG
XABCDEFGHY 8l+-+-+-+( 7+-+-+pp-' 6-+-+p+-p& 5+pk-P-+P% 4-+p+PP-+$ 3+-P-K-+-# 2-+-+L+P+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy J E F[E e [E I H[I H[I I J I[J e G g F g [F g G I J[I H[I g H I g [I g [I e E g G J e He Fg JJg KÜ
JJu >eI"II@ e H >H"J@ e ID" >IIHeH@ I" >eHeGIJ[Ie[I@ J[I J[I e G E D[E F[E" H e H g F g K g G g I g F K e H g E e G g GIg Fg G Ü
4) Spassky,B - Hort,V5H\NMDYLN P
6) Yagupov,I - Dreev,A 5RVWRYQD'RQX RSHQ
XABCDEFGHY 8-+-+l+-+( 7p-+-+p+p' 6-+pp-kp+& 5+-+p+-+-% 4-+-P-+-+$ 3+PPL+-+-# 2P+-+KPPP" 1+-+-+-+-! xabcdefghy E g G g D e H K K e H J
998
XABCDEFGHY 8-+-l-+-+( 7+-+-+p+-' 6-+-k-+-+& 5p-+-+-+p% 4P+-L-+p+$ 3+-+K+-P-# 2-P-+-P-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² Zavr{nice lakih figura, lovac sa pe{acima protiv . lovca sa pe{acima..
e H e H g F g F E I e G I E[D g [D e H I g H g G g G g E g H e G D g D D e F e I e G e Je He [Ke I >eG"e[JeHeI@ e Ke IÜ
7) Freisler,P - Blatny,P&=(FK=OLQ
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+-+& 5p-p-+pk-% 4P+P+-+-+$ 3+-+K+-P-# 2l+-+-+-+" 1+-+L+-+-! xabcdefghy
g H >E eE F[E e[E eE @ e EJ >gFg[F e[FeF@ J g F g [F e [F >E[F eD eE eE eD eD IeE@ e F E F[E e [E e E e F e F e G e G I K Ke He F >eFeGeGeH eFeH@ e H >eHeFeH@(Piket,J ) Ü
9) Kasparov,G - Kramnik,V /LQDUHV
g FI >eJeFe[J A) gGeIeEeHgI $ I e[DIeEeG gKIgJeH" eG eFIfg[Ie[I eGeHeHeGeGeF e[FeE eE B) g[IeIgGeH@ J[Ie [Ie Fe Hg Je H g Ie G g Fe Fg Jg E g F >g[Ee[EeEeDeD@ ( Blatny,P) Ü
8)Piket,J - Shirov,A +RRJRYHQV:LMNDDQ=HH
XABCDEFGHY 8k+-+-+-+( 7+-+-l-pp' 6-+p+-p-+& 5+-+-p-+-% 4-PK+P+-+$ 3+-+-+-+-# 2-+-L-PPP" 1+-+-+-+-! xabcdefghy 999
XABCDEFGHY 8-+-+k+-+( 7p-+-+p+-' 6-p-+-p-p& 5+-+-+L+-% 4-+l+-+-+$ 3P-+-+P+-# 2-P-+-+PP" 1+-+-K-+-! xabcdefghy e G e H e H g G e G e G g Hg H >g[He[HeHJt@ g Gg Fg Fe H >gH g[HI[HJu@ e H > eG gHeGgF@ g E g G g F e G g G e F >gEeG@ g HEg G >eGeGI@ IIg Ie Gg KIg Gg F J g G g F e H D e G De He Gu (K ramnik,V )Ü
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² Zavr{nice lakih figura, lovac sa pe{acima protiv . lovca sa pe{acima..
NL 7/l
d) (K+L+nxP):(K+L+nxP), rObe strane imaju vi{e od dva pe{aka. Ima slobodnog pe{aka.
Obe strane imaju vi{e pe{aka i jednak broj, sa ili bez slobodnog pe{aka. Slobodan pe{ak je preimu}stvo ali ne i dovoljno za pobedu. Odlu~uju ostali pozicioni faktori. Kozul,Z - Chernin,A Vidmar mem12th Portoroz (1),.1997
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+p' 6-+-+k+-+& 5p-+-+-P-% 4Lp-+PK-+$ 3+P+-+-+-# 2-+l+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
51.ec4 gxe4 52.ge8 Beli ima plan da ide kraljem prema "a" pe{aku. U ovom slu~aju to bi bila katastrofa, jer zatvara dijagonalu svom lovcu: >eEeGe[DeF@
52...gc2 Crni je imao {ansu da re{i dvoboj u svoju korist: gG eE eG e[D eF J gG g[E gI gJ K[J g[J g[E gI gK gF gI gG gG gH gH eD gF gI E eD E gJ gE gEgGÑeD gJgF gF@
53. eb5 ed4 54. gf7 ec3 55. exa5 gd1 Crni propu{ta, po ko zna koji put, sjajnu priliku da re{i partiju u svoju korist: g [E J g Ig H
K[J
g [J
g G
56.gg8 gc2
Primeri iz prakse
48...gGÂ ee3 > H"g F@
49...ee5 50.ed3 Beli kralj se `uri ka crnom "a' pe{aku. 50...gf3 Crni je trebao energi~nije igrati, kao sa kraljem na f4. Dodu{e, daleko vi{e truda treba ulo`iti u izra~unavanju svih mogu}ih nastavaka. Verovatno da je umor igra~a odigrao presudnu ulogu. >eI $ J K[J eG J H J H J H gK gF gH gJ eF eH eE eG gJ e[H e[D eG e[E gI eF gG gI eH E eI" eH g[H gJ eI J gI Jf eF fI eF fI eF fF eE D fI" eE fJ eEt % eF e[J eE K e[D K H K gF K e[E eI eF e[H E eI E gI & eG e[J H K eFKHeI K H gK Hf g[H g[H K gF D e[E D[E e[E eG K H gK Hf g[H g[H K gF D E[D E D E D Ef DKfg[Kf[K@
1) Chekhov,V - Timoshchenko,G )UXQ]H
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+L+l+p+-' 6-+-k-+-p& 5+-p-+-+-% 4-+-+-+-P$ 3P-K-+-+-# 2-+-+-P-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy g Dg DIe Ge G g Ee He Fe GIg G g Hg De F" >gI"gHgG DD@ g Hg F">e F@e G DF"" >g[D g[DeH @ e Ee GDFDg G Dg FIK >gD gD gE eE gD eG eF F g[F e[F
1000
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² Zavr{nice lakih figura, lovac sa pe{acima protiv . lovca sa pe{acima..
eG eG eH eG e[I eH eJ gF eG gE eH eF e[I e[F eH gI I gJeHe G@ g Gg D >gH"eE eE" eG eF F g[F e[F eG eG eH eH e[I eI gG eF gH eF eH g[Ke[I gH GF@ e E e G g E e G g F e G g E e G e E e H e F e [I e G e I e [F e H g F g G g J g D e F e I e G I g I (Chekhov,V) Ü
2) Sokolov,I - Shirov,A
eFgD eGeFeFeG eGeHHfg[He[H gHEgJEH@ Ke F >eF gH E gG eF eE eG eF eH eE gI gF eH eE e[H e[E eIÜ@ Ü 4) Georgiev,K - Ribli,Z 1RYL6DG RO
+RRJRYHQV:LMNDDQ=HH
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+p' 6-+-+-+p+& 5p-+LP-+-% 4-k-+-+-+$ 3+-+-+-+P# 2-+l+-KP+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy e Fg J >gD +HFKW D H eG eHgEÜ@ Ke HDH >eG +HFKW gE g[E D[E eF eG e[E e[H eF eI eGeJeHe[JeIJÜ@ e G e G g E e F g [H g K g I e E e H K K >eI +HFKW K eJ K[J g[J g[Je[Je[DeJeEeJ eF eJ eG e[J eH K eIKeJKÜ@ Ü
3) Bacrot,E - Morovic Fernandez,I &DSDEODQFDP HP WK(OLWH+DYDQD e Ie Fg He Ge He F e Ge Eg Fg F e Fg H > eD+HFKWeFgIeGE HgJ EHEgHeD HEfg[Ee[EHgE
XABCDEFGHY 8-+-k-+-+( 7+L+-+-p-' 6-+-+l+-p& 5+p+-+-+-% 4-+-+-+-+$ 3+-+-P-P-# 2-+-+-+-P" 1+-+-+-K-! xabcdefghy
XABCDEFGHY 8-+-L-+-+( 7+-+-+pp-' 6-+-+-+-p& 5+-+k+-+-% 4P+-+-+PP$ 3+-K-+-+-# 2-+-+-l-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy e H > eF .G gH eG gI g[K g[JgJeFu eGeG D" eG gE g[E D[E eFÜ K" eGÜ eG eH gJ eIgHeH @ e F >D"gHeFg[Dg[DeI @ g Hg H%Ee H" >K J[K I gI I g[J I gGt IJ[Ie[IK gE g[E e[E J D J J K[J e[J gE gJ D K DgEgGgD gFgE eGKeFKgJgD @ g E g [E e [E K J[K e G e Fe Fe Ge Ee HÜ
1001
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² Zavr{nice lakih figura, lovac sa pe{acima protiv . lovca sa pe{acima..
5)Gelfand,B- Christiansen,L ,0XQFKHQ
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7p-+-+l+-' 6-p-+-+-+& 5+Pk-+-p-% 4P+-pP+-+$ 3+-+-+-+-# 2-+-K-P-+" 1+-+L+-+-! xabcdefghy
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+p+-' 6-L-+-+-p& 5+-+P+k+-% 4p+-+-+-+$ 3P-+-+-l-# 2-+-+-+P+" 1+-+-K-+-! xabcdefghy e G g G e F g [D g F K g J g F e F D e E e I g I e H g H I >I@ g I g G g FIg J >g[Dg[De[DIeEI@ e I .JI.I JÜ
7) Sveshnikov,E - Dolmatov,S (UHYDQ ]W
XABCDEFGHY 8-+-+-k-+( 7+-+-+-p-' 6-p-+-+-+& 5+l+LP-p-% 4-K-+-+-+$ 3P-+-+-+-# 2-+-+-+-P" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
gFeFgGGHgKeHgI IJÜ gGeGgEeF gD eG gF gF gI gG eHgJ GHeF gEgJ eH G gG eG e[G e[H eHeGv@ JÜ I[J g [J e F > gE gI gG gG D E[D eGgIeGD@ g Hg Gg Ie E >D g[H gH gG eG E[D gGgDgID@ g [H g I e I D e H D[ED[Ee FGÜ
9) Fominyh,A -Abramovic,B1R\DEUVN
g G g E e H g D g J g F e H e E e [H e [E g G K J K[J g [J D J D g H g E Ü 8) Vaganian,R-Yermolinsky,A ,/X]HUQ e F g H g K e G e G e H g Gg II >gF" gK gE gI gG gGÜ@ g Hg F"" >eG eG eG eF eG gF gF gH" gE gG g[G e[G eE eG e[D eG e[E e[G eF eHeGeIeHÜ eEgGgIeH
XABCDEFGHY 8-+l+-+-+( 7p-+-k-+-' 6-p-+-+-p& 5+-pPP-p-% 4-+P+-+-+$ 3PP+L+-+-# 2-+-+-+-K" 1+-+-+-+-! xabcdefghy g Hg Ie Je G >gFGeGH@ g G >gJ" gF G g[E H g[F HeHgKgI@ D >DGeGgJg[J e[JeH E F[E D[E D F E[F E[F@ Gg JHK g Ig HD
1002
[AHOVSKE ZAVR[NICE ² Zavr{nice lakih figura, lovac sa pe{acima protiv . lovca sa pe{acima..
1003
[AHOVSKE ZAVR[NICE - Par lakih figura protiv kralja, lovca, skaka~a i pe{aka
21.9 Par lakih figura protiv kralja, lovca, skaka~a i pe{aka Nomenklatura ED 8
ED 8
EE/ED/
:B EE/ED/ :G EE/ED/ :E/D
ED8 EE EE:B EE:G
EE:E
EE:D
ED8/a
ED8/d
ED8/e
ED:B
ED:E
ED:D
ED
ED:G
ED8/b
ED8/f
ED8/g
DD: E
DD: D
DD DD:B DD:G
ED8/c
100 3
ED8/h
ED8/i
[AHOVSKE ZAVR[NICE - Par lakih figura protiv kralja, lovca, skaka~a i pe{aka
21.9.1 Dva skaka~a protiv kralja i pe{aka NL 8/a a) (K+NN):(K+P)
Dva skaka~a protiv kralja i pe{aka.
Sa dva skaka~a protiv kralja je memogu}e dobiti, sem ako slabija strana ne ide na samomat. Na slede}em primeru, gde je data najoptimalnija pozicija za ja~u stranu, vidi se da je remi bez obzira koje na potezu. Educative example
XABCDEFGHY 8-+-+-+k+( 7+-+-+-+-' 6-+-NN+K+& 5+-+-+-+-% 4-+-+-+-+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
Linija na dijagramu pokazuje gde pe{ak mo`e da stoji a ispod njega skaka~ da beli dobija bez obzira koje na potezu. I.
Pa4, Na3
A)
h F D h H D h J e K h Ie Kh HDf h HJ B) e Ke Ie J >eKeHeKeI@ e H e K e I e K e I e K h F dalje kao pod A)
II.
Pb5, Nb4
A)
h G e K h I e K h H E h J B) e Kh GEh Ie Kh KE h J
III.
I. Beli na potezu. 1.hc4 eh8 2. he5 eg8 3. hd7 eh8 4.hg5 eg8 5.hf6+ Kriti~an momenat u poziciji. Logi~an potez je: 5...ef8= i remi, a u slu~aju neopreznosti sledi mat: 5..eh8?? 6.hf7# II. Crni na potezu. 1...e h8 2.h f7+ e g8 3.h h6+ e h8 4.h f5= Me|utum, sa dva skaka~a je mo`e se izvesti mat ako slabija strana ima pe{aka. Troickij
XABCDEFGHY 8-+-+-+-k( 7+-+-+K+-' 6-+-+-+-+& 5+-+-+N+-% 4p+-+-+-+$ 3N-+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
Pc4, Nc3
A) h G e K h I e K h H F h J B) e K h G F h I e K e J F h KFf h I
IV. A) B)
V. A) B)
Pd4, Nd3 h I G h J e K h I e K h HGh HJ e Kh He Kh Ie Kh J e Kh HGh J
Pe3, Ne2 h I H h J e K h I e K h HHf h HJ e K e I e K e H e J e He Ke Ie Ke Ie K
Dalje kao pod V-A) VI. A)
B)
Pf3, Nf2 e J e J h J e I e I e J h H e K e J e J e J e K e I e K h J e K h I I h IIf h J e K h H e K h I I h KIf h J
VII. Pg4, Ng3 A) h H e K h J e K h K J h J B) e K h K J h I e K h K Je IJf h I
1004
[AHOVSKE ZAVR[NICE - Par lakih figura protiv kralja, lovca, skaka~a i pe{aka
VIII. A)
B)
Ph3, Nh2 e J e J h J e I e I e J h H e K e J e J e J e K e I e K h J e K h I K h IKf h J e K h I e K h J K h HKf h J
Ukoliko druga strana ima dva pe{aka ima {anse da izvu~e remi u nekim pozicijama ako su na potezu. Na primer: Troickij, 1986
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-p-+& 5+-+-+Kp-% 4-+-N-+-+$ 3+-+k+N+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy I.
crni na potezu ² remizira.
e H e J I e [J e I e I e J h Fe K
II.
beli na potezu ² dobija.
e JIe [Je He Ke Ie K
Primeri iz prakse 1)
Ljubojevic,L - Georgiev,K 7KHVVDORQLNL RO
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-n-' 6-+-+-+K+& 5k-+-+n+-% 4-+-+-+-+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-P-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy I e E e I e F e H e F e I e G e I e G e I e H e J e H e K" > eJ@ e I
1005
e K h H e K e I e J e H e K e I e K e I e K e J e J h H e K e K I h G Ih IÜ
2) Rogers,I - Gurevich,M ,
%LHO L]W
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-K-n-+& 5+-+n+-k-% 4-+-P-+-+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy e H e J e H e I e G e I e F e H e F h H e G h G e H e I e I h H e H e I e G h G e H e J e G e I e Ge Ie G >e Gh F@ e H e F e H e F h F >hH" G eG eE eF $ eDeF eDhHFeDhE eD eD hG eD eF hG eD hF eD hF eD eF G hG G hE eDhGGfhE % eDhG % eD eE eE eF eF eDhEeDhEFeEeG eDeFeDhDeDhE eD hF G hF G hG GfhE eDhEeDhE eD eF G hF G hF eD hG Gf hE hE eE hG eD eE eE eE eD hE eE hD eD hF G eE hD eD hF G hF hF GhD GfhF % eD hEeD eDeFeDhEFeEeG eD eF eD hE G hF G hG Gf hE eF eD hEF eD eE eEeEeDhDeEhDE eD eD eE eD eD hD eE eE eD hH eE GhF GhF hF GhD eDhF GhF@ e Fh FH >eHeF eEeG eGeI
[AHOVSKE ZAVR[NICE - Par lakih figura protiv kralja, lovca, skaka~a i pe{aka
eF eH eF eH eI eEeI eFeHeFeH $ eFhFHeEeGeD eF eF eE hF eF hE eE hG eD eE eE eG eE hF eE eG eF eD eE eE eD hF eEeFeFhEeEhG eD eE eE eE eD hF G hE G hF hI eD eF eD eF eD hG eDeE % eE eG eD hG eE eG eE eG eE eE eF eD eF eD eE eD eE eDeE eDeE eDeD eE eE eD hF eE hD eD hH G hHF hF eD eF eD hFGh G Gh E@ e F e G e E e F e D e F e D e F e D h G e D h F e D e G e E h E e F e H e Fh Ge Fh E >hFeFeH@ G e H e E" e G e E h F e E e G e E h G e E e G e Eh F e Eh H > hH eD eF G hF G hG GfhE hH G hF eD eF G hG GfhE@ *XUHYLFK Ü
3)Marin,M - Panchenko,A %DGDORQD
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+-N& 5+-+-Kp+-% 4-+-+-N-+$ 3+-+-+k+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
e E e D h F e E h H e D h F e E e F e F h H e E h GI >eDhFIeF@ h FIe Ee Dh G >hGIhEIfhF@ 0DULQ Ü
4) Koglin,A - Heinatz,G 3WXM]W:
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-k-+-' 6-+-+-+K+& 5+-+pN-+-% 4-+-N-+-+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy e G e I e F h HI e G h E e F h IG e F e I e G e I e F e H e F e G e E e Fe E e Ee F e FÜ
5) Bisguier,A - Matanovic , %OHG
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+-n& 5+-+n+-+P% 4-+-k-+-+$ 3+K+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
e H h I e I h J e H h JHe G >e I e G e J e H e K h G e I"" VDP RPDW e J e I e I h F e J e J e I e K e I e J e H e I e G h He Gh HG@ e G e F h F e G h E e F e F e E h G e D e E e E
1006
e D e H e E e G e E h E e E h F e D e F e D e F e D h G e D e E e E e E e D h F e E h H e D h F e E e F e D e F e D h D e D h E e D h I e D h G Kh EKh F e Dh GÜ
[AHOVSKE ZAVR[NICE - Par lakih figura protiv kralja, lovca, skaka~a i pe{aka
NL 8/a b) (K+NN+P):(K+nxP)
Dva skaka~a sa pe{akom protiv kralja i vi{e pe{aka.
Dva skaka~a sa pe{akom protiv vi{e pe{aka imaju vi{e izgleda da dobiju partiju. Ako druga strana ima dovoljno pe{aka ishod je remi, kao na primer: Piket,J - Van der Sterren,P,$QWZHUSHQ
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+k+-+-' 6P+n+-+-+& 5+-K-+-+-% 4-p-+nP-+$ 3+-+-P-+-# 2-P-+-+-P" 1+-+-+-+-! abcdefghy e G h F e F h G D h [D e [Eh [E >h[H 1RYLNRY K hI K hK I hF I eH eF e[I EeHeFeGEhHeE eG E hF eD hG eD eF eDhEeDhFÜ@ K e H K h F e E h G K e I H e [I K h I He [H 7VHVDUVN\ Ü
Primeri iz prakse 1) Tal,M - Botvinnik,M0RVFRZ
XABCDEFGHY 8-+-+-N-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+-+& 5+-p-+-+-% 4-+-k-+-+$ 3+-+-+-P-# 2-p-NK+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
F h H e G h I e G h E Ü
2) Koc - Lutikov,A8665
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-k-+-' 6-n-+-+-+& 5+-+-+-+-% 4-p-P-PP+$ 3+P+-+-+-# 2n+P+-+-+" 1+-+-+-K-! xabcdefghy e I h G e I h DF J e H J e I I h H e H h [I e Gh HGh F[GÜ
3) Nikolic,P - Gelfand,B ,
6DUDMHYR
XABCDEFGHY 8-+-N-+-+( 7+-+-+-+-' 6p+-+-+pp& 5+p+k+-+-% 4-P-+-+-+$ 3N-+-+-+-# 2P+-+-+K+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy e G h F e F e J K e Ke Eh [E >h FE[F DFh G@ D[E D J e [K E[D E D h Ee EEÜ
4) Lempert,I - Zaitsev,I 0RVFRZ e [G e G D h F e F h [E e [Ee FÜ
1007
[AHOVSKE ZAVR[NICE - Par lakih figura protiv kralja, lovca, skaka~a i pe{aka
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+n' 6p+-+k+-+& 5+-+-+-+-% 4-P-p-+-+$ 3P-+K+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-n-+-! xabcdefghy
e J e H e J e G e K h I e J e H I e I K e H K e H I h D e K e I e Jh He Ih G
7) Taimanov,M - Milic,B %HOJUDGHhH eH hI I hHJ eH h[K I hH eH hJ eI hJI eH hG eH hGI eI eK eH hG eH hGI eI hJ eH eJ eH hJI eH hG eH hGI eH hG eH hGI eH hJ eH hK I eJ eH hI eH hI eH hG(1/2:1/2 Tajmanov-Mili})@ e H h [I e I h IG e H h H e I h I (+-Porti{,Sarkozy) e H h [K e G h HI e H e J e I e I e H e H e G e G e H e F e H e E e I e F e H e F e I e G e J e H e J e I e I h H e H e H e G e G e F e F e E h HJ e F h H e G e G e H h HI e H e F e I e F e H e F e H e G e I e G e J e H e J e H e K e I e J e J e I e I e H e H e I h H e H h G e G e G e H h J e I h JI e J e H e I h K e H h E e I h G e H e He Ge Ge Hh GIe G h He Hh HJe Gh Ie H e H K h IJ e G e G e F e Fe Gh H
[AHOVSKE ZAVR[NICE - Par lakih figura protiv kralja, lovca, skaka~a i pe{aka
21.9.2 Skaka~ i lovac protiv kralja i pe{aka NL 8/b a) (K+NL):(K+P)
Skaka~ i lovac protiv kralja i pe{aka.
7HPD MH REUD_HQD X ´2VQRYDPD ^DKDµ Slede primeri velemajstora {aha. 1)Ljubojevic - Polgar,J 0RQWH&DUOR
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-K-+-' 6-+-+-+n+& 5+-+-+k+-% 4-+-+l+-+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
3)McShane,L - Wilhelmi,C Hans&Lenze Lippstadt (9),1998
e G e I e F e H e F g G e G h I e H g H e G e G e F e F e G g F e H e G e I e H e J g G e I h G e J e H e K e I e K h H e K h J e K e I e K e I e K g H e K g J e K h H e Kh Ie Kg IÜ 2)
Birens,E - Johansen,O&DSSHOOH
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+-l& 5+-+-n-+-% 4-+-+k+-+$ 3+-+-+-+K# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy e J e J e K e J e I e J
g J g K g H g F h K h I
e I h H e H g I e G e H e F g H e E e G e D e F e D g F e D h F e D g E e E e G e F h D e G h E e F e F e E e E e F g H e E h G e D g G e E h E e Dh Fe Eh DÜ
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+LK-+& 5+-+-+N+-% 4-+-+-+-+$ 3+-+k+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy e H e F e G e G g G e F g E e E e F e F e F e G e G e F g F e G g G e G h J e G h H e G e F e H g F e G h G e F h I e G h He H e Ge Ig G
Ako druga strana ima jednog ili vi{e pe{aka tada rezultat zavisi od mnogih ~inilaca. Ja~a strana ima dve lake figure protiv pe{aka. Sa eliminacijom pe{aka zavr{nica prelazi u osnovni tip: kralj, lovac i skaka~ protiv kralja. Na ovu temu su mnogobrojne studije od Retija, Cherona, 7URLFNLMD« -HGQD RG UHWNLK SDUWLMD L] prakse je slede}a, u kojoj crni, kao slabija strana, uspeva spasiti remi u iznu|enom uzimanju pe{aka.
e J e I e I h J e K g J e J h H e K e J e K e J e K h G e J h I e H e I e I e H e I e I e J g G
1009
Sveshnikov,E - Piskov,Y, %OHG Jh He Ih IJ >Jg[J h[JeJ eJ @ Ü
[AHOVSKE ZAVR[NICE - Par lakih figura protiv kralja, lovca, skaka~a i pe{aka
Pe{ak nije odmakao i ne gubi se vreme za njegovo eliminisanje:
XABCDEFGHY 8-+-N-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+-+& 5+K+-+-+-% 4-+-+-+p+$ 3+-+-k-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+L! xabcdefghy
e H e H e G e G h F e F h H e F e G e E h F e F e F e E h G e E e F e D h F e E h E e D e F e D e F e D e F e D g H e Dh GÜ
Na olimpijadi u Novom Sadu, 1990 god se desio slu~aj da je beli uradio kako treba, tj. odmah je odstranio protivni~kog pe{aka sa table i krenuo u matiranje. Na njegovu nesre}u zaboravio kako se matira! Pham Ngoc Tanh - Baumann,C
Eliminacija pe{aka treba obaviti na vreme. Opreznost nije na odmet, jer je crni kralj po`urio ka svom odmaklom pe{aku. Na YUHPH MH SRVWDYOMHQ ´NDYH]µ RNR SH^DND L crni kralj ne mo`e mu pri}i i predao partiju. Drazic,S - Moingt,J&OLFK\
XABCDEFGHY 8-+-+K+-+( 7+-+-+-+-' 6-+L+-k-+& 5+-+-+-+-% 4-+-+-+-+$ 3+-+-+-+-# 2-p-+-+-+" 1+N+-+-+-! xabcdefghy
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-L-+-+& 5+-+-+k+-% 4N+-+-+-+$ 3+-+p+-+-# 2-+-K-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy e H h F e G g I g H e E e [G e D e F e F e D h H e D e F h G e D e F e D g G e F e D h E e D h F g H e E g F e F h D h F e F g D e G h G e G e I g H e J e H e I e K g I e K h H g H e K e I e K h G h HÜ
e Hg De Gg FÜ Varga,Z - Loginov,V , %XGDSHVW
XABCDEFGHY 8-+-+-k-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+-+& 5+-+-+l+-% 4-+-+nP-+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+K+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
e F e D e D e D e D e G e H e K e K e K
Primeri iz prakse 1) Donev,I (2375) - Goehring,K %/6 D e H D g H e I g J e J h H e K e I e K h J e K h I e K g H e K h H e J e J e I g J e H h F e H g K e H h [D e G h F e F h H e G h [J I e [I e F eH e F g J e F h I e F h H e F e G e E h G e D g K e E g I e D e F e D h E e D g E e D g G e Dg E e Dg Ge D
1010
[AHOVSKE ZAVR[NICE - Par lakih figura protiv kralja, lovca, skaka~a i pe{aka
4) Smejkal,J - Hertneck,G0XQLFK
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-Pn+& 5+-+-k-P-% 4P+-+-+K+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-l-+-+-! xabcdefghy
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+k' 6-+-+-+-p& 5+-+-+pp-% 4-+-+-+-+$ 3+N+-+KP-# 2-+p+-+-+" 1+-+-+-L-! xabcdefghy
2) Lutikov,A - Podgaets,M8665
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+p+k+-+-' 6-+-p-+-+& 5+-+-+-N-% 4p+-+-L-+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+K+-+-! xabcdefghy
g He Jh GK h [F KJ[K J[Kg Ie Kh H
5)Hendriks,W-Hoogendoorn,J,1('FK
h H e F h [G E e F E e Ge Fh He Eg H
3)Yanvarjov,I - Luecke,N0RVFRZRS
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+p+-+-+p' 6-N-+-+p+& 5+-+-+k+-% 4-+-+-p-+$ 3+-+-+L+K# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy g [E J g I K h F e J g H e I e J e I e K e J g I
1011
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-N-' 6-kp+-+-+& 5+p+-+-+L% 4p+-+-K-+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy e H F e G D e F F g I e F h I e F g J e E h H e D g I e E h G e D e F e D h E e D g K e D h D e D g G e D g F e E e E e F h F e E g E e F h [E e G e F e F h [D e G h [F e H e G e I e G e H g I e I e H e H e H e I h H e J e H e I e I e J g H e K h J e K h H e K g I e K h I e J g H e I g K e H e H e I e I e H h H e G g H e F h F e G g G e H h H e G e H e F g F e E e G e D e F e D h F e D e G e E h E e D e F e D h F e D g E e D h Ge Dh F
[AHOVSKE ZAVR[NICE - Par lakih figura protiv kralja, lovca, skaka~a i pe{aka
21.9.3
Par lovaca protiv kralja i pe{aka
NL 8/c a) (K+LL):(K)
Par lovaca protiv kralja.
7HPDMHREUD_HQDX´2VQRYDPD^DKDµ Na raspolaganju su partije manje poznatih igra~a iz prakse. 1) Erwes,T - Matzdorf,M+HVVHQOLJD
e D g E e D g F e D g F e D g G e D g F e D g E Ü
3) Polivoda,N - Decka,E :FK-:86]HJHG
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+l+-' 6-+-+-+-+& 5+-+-+-k-% 4-+-+-+-+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+K+" 1+-+-l-+-! xabcdefghy e I g J e H g F e I g G e H g I e I g G e J e J e I g G e J g H e K e I e Je Je Kg GÜ
2) Ivanovic,J - Fongers,J :FK-:8*XDUDSXDYD
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+L+-+-+-' 6-+-+-+-+& 5+-+-+KL-% 4-+-+-+-+$ 3+-+k+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy e G g H e F g F g G e F e H e E e G g G e F g E e E g F e F e D g E e E g D g Je E e EÜ
e G e E e D e D
4) David,R - Eichner,S
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7l-+-+-+-' 6-+-k-+-+& 5+-+-+-+-% 4-+-+l+-+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+K+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
*(5FK-7/HLS]LJ
e G g G e G e F e G e F e G e E e H e F e H e G e I e H e H g G e G g F e F g G e E e G e E e F e E e E e D g F e D e F e Dg F e Dg D e Eg G
1012
XABCDEFGHY 8-LL+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+k+& 5+-+-+-+-% 4-+-+-+-+$ 3+-+-+-+K# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy e J g H e J g H e K g I e J g H e K g I e K e J e J g H e K g I e K e J e J g K e K g E e J e Je Kg Je Jg FÜ
[AHOVSKE ZAVR[NICE - Par lakih figura protiv kralja, lovca, skaka~a i pe{aka
NL 8/c b) (K+LL):(K+nxP)
Par lovaca , sa i bez pe{aka, protiv vi{e pe{aka.
Dva lovca protiv pe{aka uvek dobijaju , sem u nekim pozicijama kad je pe{ak pred promocijom uz podr{ku svog kralja. Ipak, i u takvim situacijama kad je pe{ak pred promocijom, ne uspeva se uvek izvu}i pe{aka na osnovni red. Cheron, 1926
XABCDEFGHY 8-+-+L+-K( 7+-+-+-L-' 6-+-+-+-+& 5+-+-+-+-% 4-+-+-+-+$ 3+-+-+-+-# 2-+p+-+-+" 1+-+k+-+-! xabcdefghy gK >g D" e F@ eF eJ eE gJ eF eI >g K" e E g J g Ie Dg Ke E @
e E
eG gK eF eH eE gJ eF eG eG gK eF eFeEgJeFeF Ako je pe{ak zaostao, tada slabija strana nema {anse da uz pomo} svog kralja napreduje pe{aka do promotivnog reda, jer oba lovca kontroli{u sva polja oko pe{aka pa je kralju onemogu}eno da pomogne. David,R - Eichner,S*(5FK-7/HLS]LJ
XABCDEFGHY 8-L-+-+k+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+L+& 5+-+-+-+-% 4-+-+-+-p$ 3+-+-+K+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy e J
g I
e I
e J
K
1013
g F e J e [K e J g H g H e K g I e J g H g I e K e J e J g H g I e K e J e J g K g E e J e J e K g J g FÜ
e J e K e K e K e J
Svakako je strana sa lovcima ja~a strana i rezultati su ve}inom povoljni za nju. Ipak , ima izuzetaka. U partiji Ko`ul-Popovi} je beli vodio napad i `rtvovao svoje figure, posle ~ega je nastala pozicija u kojoj lovac ne mo`e da kontroli{e izlazno polje pe{aka od jednog drugog protivni~kog pe{aka: Kozul,Z - Popovic,P-XJRVODYLMD
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-llk-+-' 6Pp-+-+pp& 5+P+-+-+-% 4-+-+-+-+$ 3+-+-+-+P# 2-+-+-PP+" 1+-+-+-+K! xabcdefghy D g [E Df g H f D e G f G e F f H e G f [K E KÜI drugi primer: Solonari,I - Uhl,H, %UDWLVODYD
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6P+p+-+-+& 5+-+-+k+-% 4-PP+-l-+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+K+-+" 1+-+-+-+l! xabcdefghy e H e H F e H D g I e I g H e J g I e K g G Df e G f G g G E e [F E[Fe [FÜ
[AHOVSKE ZAVR[NICE - Par lakih figura protiv kralja, lovca, skaka~a i pe{aka
21.9.4 Dva skaka~a protiv skaka~a i pe{aka NL 8/d a) (K+NN):(K+N)
Dva skaka~a protiv kralja i skaka~a.
Dva skaka~a protiv skaka~a mogu da dobiju partiju u pojedinim pozicijama. Studija od Bergera , 1890. to slikovito pokazuje: Na dijagramu su ozna~ena polja za crnog skaka~a gde beli dobija. 1.hf7! Ako uzme skaka~a h [H"" tada je remi, jer dva skaka~a ne mogu dobiti. 1...h d6 2.h h6+ eh8 3.h g5+-
NL 8/d b) (K+NN):(K+N+P)
XABCDEFGHY 8{+-+n+k+( 7+{+-+-+-' 6{+-NN+K+& 5+{+-+-+-% 4{+-+-+-+$ 3+{+-+-+-# 2{+{+-+-+" 1}{+{+{+{! xabcdefghy Dva skaka~a protiv skaka~a i n x pe{aka.
Dva skaka~a protiv skaka~a i vi{e pe{aka bore se za remi. Ne uspevaju uvek u tome. U prvom primeru snage su izjedna~ene po tablici vrednosti a par skaka~a gubi zbog pozicione postave. Drugi primer je uspe{an za par skaka~a: uspeli su remizirati! I. Par skaka~a gube. Balashov,Y - Kupreichik,V , 8665
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+-+& 5n-+-+-+-% 4-+P+-+-P$ 3+nKN+k+-# 2-+-+-+-P" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
II. Remi. Blau - Lombard%HQ
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+p' 6-+-+nk-+& 5+-+-+-+-% 4-+-+-+-+$ 3+-+-+-Kp# 2p+N+-+-+" 1+-+-N-+-! xabcdefghy hI>h Jh Ge Ih GE @ hI
K hG hH eI K hH eE hI hG eJ e[D e[K F eJ F hG eDeIeEeHhI
>h D" e H h HF h G h E e [K e G e J e F e I e F e J h F e J h E e G h F h H e F e [K e E h [F h E e H %ODX/RP EDUG@
eI hG hH e[K hF >e Ih E @
eK eH eK hG eK eG e[KeF eJeE > h Eh Ee Fh F @
eI hE hD eD eH eD hGE (Minev, Mili})
1014
[AHOVSKE ZAVR[NICE - Par lakih figura protiv kralja, lovca, skaka~a i pe{aka
NL 8/d c) (K+NN+nxP):(K+N+nxP) Obe strane imaju vi{e pe{aka . Ishodi partija su zavisni od vi{e ~inilaca: prednost u vi{ku materijala, slobodni pe{ak, pozicioni raspored i dr. Prednost vi{ka materijala je vu~e najve}u te`inu. Na primer: Weinstein,V - Gruenfeld,Y , ,VUDHO FK
XABCDEFGHY 8-+-+-k-+( 7n-N-pp+-' 6-+-p-+p+& 5+-+-+-+p% 4-+-+-+-P$ 3+P+-+KP-# 2-+-+-+-+" 1+-+N+-+-! xabcdefghy
Dva skaka~a sa pe{acima protiv skaka~a i vi{e pe{aka.
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-n-+-' 6-p-+k+-p& 5pNp-+p+-% 4-+-+-P-+$ 3P-+-p-P-# 2-+-+-+-P" 1+-N-+-K-! xabcdefghy 2) Geller,E - Spassky,B0RVNYD
H h F e H h E h F h H G h F H e H I e G h E e F h D e G h E h Gh Fe FJ" >eI hF G eF H hI G EGhFGeHhH@ K[J e I h I e J h K K J[K e K h G h H >e[K h[I eJ e[K J hH e[K h[G hG JhHE@ h IH >e[Kh[He[KE@ Ee [Kh I >E"e[K EIEhFJIÃ@ e J E e [I E H E h F JGe Ge J J >J eI hJ Jf HÃ H hKeIJfHffJ@ Ü
Primeri iz prakse 1)Dorfman,I-Dvorietzky,M8665 FK h F h F e I h G D F h H h I K e G h G h G e J e F J I[J K[J E D[E e [E h [H D h F F h [F e F I e [F I e [F I D If D f D e E f G Ü
1015
XABCDEFGHY 8-+-n-k-+( 7pp+-+pp-' 6-+-+-+-+& 5+-+-+-Pp% 4-+-+N+-+$ 3+-+-+N+-# 2PP-+-K-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy e H e H e H e I e G h F e F e H h F h G I J[I J[I h [I K h J h E h He Fh [KÜ 3)Timman,J- Matanovic,A, -XJRVODYLMD
XABCDEFGHY 8-+-n-+-+( 7+-k-+-+p' 6p+p+P+p+& 5+p+-+-P-% 4P+p+-+-+$ 3+-N-NK+-# 2-PP+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
[AHOVSKE ZAVR[NICE - Par lakih figura protiv kralja, lovca, skaka~a i pe{aka
h [H h H F E[F E[D h F F e J e F h I h F h [K h G h I h [F h [J e G h Dh Hh Ie Hh GÜ
4) Spassky,B - Karpov,A/HQLQJUDG
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-p-' 6-+-+N+-p& 5+-+-+n+n% 4Pk-+-P-+$ 3+-+-+K+-# 2-+-+-+P+" 1+-+-+-+-! abcdefghy
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7p-P-k-+-' 6-+-n-+-p& 5+-+P+-+-% 4P+-K-+Nn$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+-P" 1+-+-+-+-! xabcdefghy 7) Raicevic,V - Hort,V,
J h K e I h [I h [I e [D h Hh JÜ Anand,V - Kasparov,G3DULV
XABCDEFGHY 8-+-+-+k+( 7+p+-+p+p' 6p+-+-+-+& 5+-+-+-+-% 4P+-n-+n+$ 3+-N-+-+-# 2-PP+-+PP" 1+-+-+K+-! xabcdefghy
6WLS
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+p+-+-+-' 6-+n+K+-+& 5+-k-+-P-% 4-+-+-+-+$ 3p-+-+n+-# 2-+-+-+-+" 1+-N-+-+-! xabcdefghy J h K h E e E J h H h G h J e I h K e I e F h FDe Je FÜ 0DUVKDOO)/DVNHU(3KLODGHOSKLD
h H h [F h F E D h E Kh He Hh FEh [DÜ
6) Pfleger,H - Larsen,B , 0DQLOD h H h KI e F K D e I h F h F D K KÑ h J >hIGhGhI eHhIeI h[K eJ hJ e[K eF h[I e[I eF eH eE hH e[De[G eE@ h G h H e F hH e G h [F e [F h [G e E e J h I e I h [Ke Jh Je [J >e[K hI h[I e[D hG hGeE eE@ K
1016
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-N-+k' 6p+-+-+-+& 5+-+p+-+-% 4P+-+n+-+$ 3+Pn-P-+P# 2-+-+-+P+" 1+-+-+-K-! xabcdefghy E h G e I e J e I e I h F h F E D E h [E h [D h F[D K h F J h G Je Ih Fh H e IÜ
[AHOVSKE ZAVR[NICE - Par lakih figura protiv kralja, lovca, skaka~a i pe{aka
21.9.5 Dva skaka~a sa pe{acima protiv lovca i pe{aka NL 8/e
Dva skaka~a sa ili bez pe{aka protiv
(K+NN+nxP):(K+N+nxP)
Ova zavr{nica obiluje sa interesantnim ishodima partija. Nekoliko primera: I. Dva skaka~a dobijaju protiv lovca i dva pe{aka. Eisenstadt, 1931
XABCDEFGHY 8k+-+-+-+( 7lp+-+-+-' 6-p-+-+-+& 5+-+-+-+-% 4-+-+-+-+$ 3+-N-+-+-# 2-+-+-+K+" 1+-N-+-+-! xabcdefghy
lovca sa pe{acima. hIgHeG >e Ig Ke H @
gEeH ,,, Lovac gubi protiv dva skaka~a i pe{aka. Gavrikov,V - Campora,D$P VWHUGDP
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+-+& 5L-+-+p+-% 4-+-+-+-+$ 3+-+-+knK# 2-+-+-+n+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
hE gE hG gD hI gE hGgD >g H
h [E
e E
h G@
eI eE eH eD eI eE eH eD eG eE eG eD eFgEh[E II. Lovac remizira protiv dva skaka~a i pe{aka. Kasparian, 1970
XABCDEFGHY 8-+-+-n-n( 7+-+-+-+-' 6-L-+-+-+& 5+-+-+-+-% 4-+-+p+-+$ 3+K+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-k-+-+-! xabcdefghy eF >e F"h He Fh Ie Gh HJ@
g F h I e K h I e J h H g E h G g F h J g E h JH g F e H g G I g H I g Kh Jg Jh H
IV.
Lovac sa dva pe{aka dobija protiv dva skaka~a i pe{aka. Matous, 1985
XABCDEFGHY 8-k-+n+-+( 7+p+-+-+-' 6-P-+nP-+& 5+-+-+-+K% 4-+-+-+-+$ 3+-L-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
eH
I >g H" e F I e G @ hG
>g F"h Fe Ge G g F"h Jg Ge I g E"h Jg Gh JHg Hh I@
>h J e J e F h I e [J h G e J e F e I e G g E g [J e G e I e G
eG eG H eHhGgG
gD
1017
[AHOVSKE ZAVR[NICE - Par lakih figura protiv kralja, lovca, skaka~a i pe{aka
g K e G g F h I g D h K e Ie G e J h F E[F e [F g E e G e JEe IEg D@
g Ge Ig Fh Fe HG e Hh Ie Ge H Ie G
gH eD g[G hG Ih NLI hH hG >h J h I @ hFhH
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-pl+& 5+-+p+-+p% 4-+-+-+-P$ 3+-+-K-+-# 2Nk-N-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
>h I"h H h E"h G @
hG hF hH hD hEh[EhFeE
hF
>e Dg F@
hGeDgF
Primeri iz prakse 1) Ruban,V - Moskalenko,V %DODVVDJ\DUP DW >5XEDQ9@
XABCDEFGHY 8-+nL-n-+( 7p-+-+-+-' 6Pp-+-+-k& 5+P+pPpp-% 4-+-P-+P+$ 3+-+-+-K-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
3) Keres,P - Ivkov,B%HRJUDG
h E g I e G e F h I e G e H. >h[GeH.@ g Jh Ge Fh I >hFjG.@ g I e G e G e G e F h He Eh Fg J >eFeG.@ e G e F h [G g [G e [G e G h Ge Hh Ie Ie H >eHeJe[IeIhK.@
4) Matulovic,M - Kovacevic,V 5RYLQM=DJUHE
J[Ie K g I >gI hK gG hI J" eI hJ g[J J e[J e[J I @
2) Sax,G - Mikhalevski,V%HQDVTXH
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+k+p' 6-+-pn+p+& 5+p+-+-+-% 4-P-+-+-n$ 3+LP-+P+-# 2-+-+-P-P" 1+-+-+K+-! xabcdefghy
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-k-+-' 6-pPn-+-+& 5+-+-+-+-% 4n+-K-+-+$ 3+-+-p-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+L+-! xabcdefghy e [H e G e G e F g J h F e F h FH e E e [F g I e G g J e G e E e F g K E g H h G e F h I g J h G e E E g G e F e E e G g D h F e E e F g G h G
1018
[AHOVSKE ZAVR[NICE - Par lakih figura protiv kralja, lovca, skaka~a i pe{aka
e F h E g [E e Ge Ge Hh G
h [E
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+-+& 5+-+-k-p-% 4-+-+-p-+$ 3+-+-+-+p# 2-+-+NKlN" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
5) Rivas Pastor,M - Kindermann,S 3ORYGLY
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+p' 6-+-+-+p+& 5+-knn-+-% 4-+-+-+P+$ 3+-+-PP+-# 2-+-+-K-+" 1+-+-+L+-! xabcdefghy J g H K I h F e I h G e I e E g D e F g E h I g F h GH e I h G g H e G g D e H g E h F g G h G e J h G I h I g E h GH e Ih I
6) Gavrikov,V - Inkiov,V
h J >hI"" g[I e[I K@ g E >I[J e[J @ h J e H h I g H h IK >hG" gI hK J h[J g[J hIeIhKgK hIgHhKgF hIgJ@ e I h K e J h J g F" h H e I h HJ g G h K e J h J e K h I e K h I (Mili})
8)Portisch,L - Smyslov,V
3DOP DGH0DOORUFD*0$
0RQWH&DUOR
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-k-' 6-+-+-+-+& 5+-+-+lN-% 4-+-+-+-p$ 3+-N-PK+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy e I g F e J g G e [K e J g G h I g F e I h H g J h H g H h G h E g E e H g F h J h H e K h G g D h HI He Je Gg FH
Hecht - Suttles%HRJUDG
g F g G g F g E e J
1019
XABCDEFGHY 8-+-+k+-+( 7pl+-+-p-' 6-p-+-+Np& 5+-+-+-+-% 4-NPp-+-+$ 3P-+-+-P-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-K-! xabcdefghy e G e I e G h G h JH D e H E F Fe Gh I
g H e G
[AHOVSKE ZAVR[NICE - Par lakih figura protiv kralja, lovca, skaka~a i pe{aka
21.9.6 Skaka~ i lovac sa pe{acima protiv skaka~a i pe{aka NL 8/f
a) (K+N+L+):(K+N)
Skaka~ i lovac protiv skaka~a.
Skaka~ i lovac protiv skaka~a uglavnom dobijaju, a u nekim pozicijama nastaje i remi. Veoma su retke ove zavr{nice bez pe{aka u praksi. Dobitak se ostvaruje putem potiskivanja skaka~a ka suprotnoj ivici table , tj. {to dalje od svog kralja i u pogodnom momentu osvojiti ga. Ukoliko se skaka~ `eli pribli`iti svom kralju tada je mogu}e ostvariti matne pretnje. Ukoliko nije mogu}e hvatanje skaka~a tada je remi-pozicija, {to pokazuje drugi primer. Strana sa skaka~em mora igrati veoma precizno da bi ostvarili povoljan rezultat. I. Dobitak skaka~a i lovca. Educative example.
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7k-+-+-+-' 6-+K+nN-+& 5+-+-+-+-% 4-+-+-+-+$ 3+-+L+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
>h D h G e D g H e E h G e F h E e E g I h D h G h E e F h D e D g H h D e E e F e D h F g H e D h F g H@
gHeE
>h J e F h I h G h G g H h E h H h G g F e D e E e E h I g D h H e F g Gh I h F h Je Fh Ih G@
eF hI hG hJ eG eE gGhKgEhJ e E
e H
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7k-n-+-+-' 6-+K+-N-+& 5+-+-+-+-% 4-+-+-+-+$ 3+-+-+-+-# 2-+-L-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy hH
gFhG
>e F g G g E@
II. Remi. Educative example.
h J
gG hK eH hJ gE hK gH hJ hF hI eI hG gI eF eH hI eI hK gK
1020
>e Dg E e D h G e E h G e G h E e F h D e F h J e F h I g F h J e F h H g I h I g I e E g J e D e G h K g K e G h I e H h H e H h J g Ie Eh H@
eGhI >h J g F e D h H h I e H h J e I h I e I h K g Ih Ie I@
eH hJ eH eF hK hK >e G g K e H h I e G h G e F h H h K h F h I g I h K e I h I e I h K e J h I e J h J h G@
gIhIeGhK >e G e F e E e E @ eHhJgGeG >h K @
[AHOVSKE ZAVR[NICE - Par lakih figura protiv kralja, lovca, skaka~a i pe{aka
NL 8/f
b) (K+N+L+nxP):(K+N+nxP)
Skaka~ i lovac sa pe{acima protiv skaka~a sa pe{acima.
Dve lake figure ( skaka~ i lovac) sa pe{acima u odnosu na laku figuru-skaka~a i vi{e pe{aka ve}inom imaju uspeh. Pozicioni elementi najvi{e dolaze do izra`aja, pa su rezultati neizvesni. I. Skaka~ i lovac dobijaju.
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+nN-+kp& 5+-+-+-l-% 4-+-+-+P+$ 3+-+-+-K-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy eI hH eH hI eG eI hHeJgHhK >h Ge Gh Ee Fh De E@
eHeKhIeK >e J h J e J e G e J e H e Jh H@
hJ II. Remi. Gelfand,B - Yusupov,A/LQDUHV
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-Nl+-+-' 6-+-+-+k+& 5+p+-K-+-% 4-+-+-+-n$ 3P-+-+-+-# 2-P-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
Primeri iz prakse 1)Velimirovic,D - Damljanovic,B -8* FK1RYL6DG
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-p-' 6-+P+n+-+& 5+-+kp-p-% 4-+-+NpP+$ 3+pP-+P+P# 2-+-LK+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy E F e [F h F h G e G h [F h E h G g F h [I g [E e G h F h J h D H e H h [K g [J I h F e H e I e I h H e [J g G e I h J e J h H J g I" >gH" J eI" hI h[I g[I J eI eI gK eJ gJ eK eH eJ gI eK e[H Jf g[J e[J e[I@ e I h G e H h F e I h Eh [Ie [IJe IÜ
2) Anand,V - Spassky,B, &DQQHV
e G g I h [E g F E h I e F e I h F h H E h F De HEh [E Dh Gh [G Ü
1021
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+l+-' 6-+-+-+p+& 5P-+-+-+p% 4-+-+-k-+$ 3+PNn+-+-# 2-+-+-+P+" 1+-+-+-K-! xabcdefghy Dg Hh G e Hh HÜ
[AHOVSKE ZAVR[NICE - Par lakih figura protiv kralja, lovca, skaka~a i pe{aka
3)Karpov,A - Andersson,U
5) Bareev,E - Lautier,J, %LHO
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+k+-+p+& 5P-+-+-p-% 4-+K+p+Pn$ 3+-N-P-+P# 2-+-+-P-+" 1+-+-+-l-! xabcdefghy
7KHVVDORQLNL RO
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-kNp-' 6-np+-p-+& 5p-+-+-+p% 4P+-+PP-+$ 3+-+-+-PL# 2-P-+-+-P" 1+-+-+-K-! xabcdefghy h [D" >e[IE@ h K h [E H D h J e H g H h G g J I[H >hE H hG gI eG Hh[Hh[H@ h [H h E h F K g K K[J K[J e H g H e I J e H e I h G e I h E J F I e H e H e I e G e H e FÜ
h [Hh ID >eG hH eH hI hG gK I eE hI gJ I[J e[D KeEKhK @ g K D e E e G e [D e H e E e I g F e [J g G h G e F h I g H e I e G H e G e H g F H e H e Ig [IHg Ge JÜ
6) Sax,G - Kortchnoi,V :LMNDDQ=HH P
XABCDEFGHY 8-N-+-+-+( 7p-+-nppk' 6-+-+-+-p& 5+PPl+-+-% 4P+-+-+-+$ 3+-+-+-+P# 2-+-+-PP+" 1+-+-+-K-! xabcdefghy
4) Ribli,Z - Kortchnoi,V, %DUFHORQD
XABCDEFGHY 8-+-+-l-+( 7+-+-+kp-' 6-+-n-+-p& 5+-+-+-+-% 4-+-N-pP+$ 3+-+-P-+P# 2-+-+-P-+" 1+-+-+-K-! xabcdefghy H[Ih Hh E" >IhFeJgGIhGKgF hEgHKeIÜ@ g G I h F e J e IÜ h G g I h F h G e I e J e H h I e I g F h G K J[Ke [IKg IÜ
1022
De J" >hFE D"gF hGDEhH eJ J" hG gE hH D[E D[EeJhF1D hGgE $ hH D[E D[E F[E hGÜ hHhFhFx % hE gG @ Dh Fh Ge I Eh HE[D h F h E h [D h [G e H h H K e K J e J e G e IIJÜ
[AHOVSKE ZAVR[NICE - Par lakih figura protiv kralja, lovca, skaka~a i pe{aka
7) Kramnik,V - Lautier,J
XABCDEFGHY 8-+k+-+-+( 7+-+-+-+-' 6NpLp-p-+& 5+-+-+-p-% 4-+-+-+n+$ 3+-+-+-+-# 2-+-K-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
/LQDUHV
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+p' 6-+-kp+pP& 5nLpp+p+-% 4-+-+-+-+$ 3+-+-+-+-# 2-PNK-+P+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
9) Matulovic,M - Tringov,G 9UQMDFND%DQMD
h H h E h I e H h J h G h [K h I J h [K J[I J[I e H H g F e G g E h J e I H e I h H g D F h J h G e H I e G H h I H g E h H h H h G h I h H h H I e H e F e I e G h [I h [I e [H h H e Gh Gg [Ge [GEÜ
8) Bareev,E - Timman,J :LMNDDQ=HHP
XABCDEFGHY 8-n-+-+-+( 7+-+l+-+p' 6p+-k-p-+& 5+p+-p-+N% 4-P-+P+P+$ 3P-+-+PK-# 2-+-+-+-P" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
e F h [E e [F h G e G h I h Je Ie Hh Ge IÜ
11) Kurajica,B - Chekhov,V ,%DQMDOXND
h [I K h J D E[D h F D g F h [K g [D J h H Kg F Kg HJe GIH[I e [Ih Fh Ie HKÜ
XABCDEFGHY 8-+-+-k-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+-+& 5+-+-+-P-% 4-+-n-N-P$ 3+P+-+-+-# 2-Kl+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
Karpov,A - Miles,A%XJRMQR
h EIh Gh Hg Ee Ge H h J e G h I h [I J[I g G e H g [Ie Ie He Jg GGÜ
1023
XABCDEFGHY 8-+-+-+k+( 7+p+-+pp-' 6-+-p-+-+& 5pL+p+-P-% 4P+P+P+p+$ 3+P+-+-+-# 2-+-+nK-N" 1+-+-+-+-! xabcdefghy J e J J[K H[G h G F G[F G e I g F e H e [Kh Ie Jh [Je IIÜ
[AHOVSKE ZAVR[NICE - Par lakih figura protiv kralja, lovca, skaka~a i pe{aka
21.9.7 Skaka~ i lovac sa pe{acima protiv lovca i pe{aka NL 8/g
a) (K+N+L):(K+L)
Skaka~ i lovac protiv lovca.
Skaka~ i lovac protiv lovca, a obe strane bez pe{aka, dobijaju. Troickij, 1914 eJgG >g H g J e J h Gg Ih I@
h H
XABCDEFGHY 8-+-+-k-+( 7+-N-+-+-' 6-+-+-+-l& 5+-+-+K+-% 4-+-+-+-+$ 3+-+-+-+-# 2-L-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
g J
gD eJ hG eK gE eJ hIeKhH
NL 8/g
b) (K+N+L+nxP):(K+L+nxP)
Skaka~ i lovac sa pe{acima protiv lovca sa pe{acima.
Bez obzira na figuru vi{e rezultat je neizvestan, {to zavisi od broja pe{aka jedne i druge strane, njihov raspored na tabli i drugih pozicionih faktora. U susretu izme|u Miles,A - Panno,O , Luzern (7), 1985, igra~i su sklopili remi posle 155 poteza. Beli je od 105 poteza imao skaka~a, lovca i pe{aka protiv lovca i pe{aka i punih 50 poteza je poku{avao dobiti i nije uspeo. Kasnije, analize su pokazale put ka dobitku.
XABCDEFGHY 8-k-K-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+-+& 5L-N-+-+-% 4p+-+-+l+$ 3P-+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy g G g F e D e G g J e F g I e E g G g I g F e F g G e F g F g H e D h Gg Gh Ee Dh [D
U drugoj jednoj partiji , beli sa lovcem i
1024
pe{akom je dobio partiju. U analizi, beli, [~erbakov, prona{ao da je pozicija bila remi, najvi{e zbog ~injenice da mu je krivougli lovac. Analiza pokazuje jo{ i svu slo`enost ove zavr{nice. Sherbakov,R - Tunik,G , 6665
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-L-p-+kl& 5P-+-+-+-% 4-+-K-+-+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+n+-+" 1+-+-+-+-! Xabcdefghy e Gh IÞ >hF" eF hD gG gJ gI@ e G >eFhGeEhE eF G eE eE G g[G hG hH D hF g[F gH eE gD eE G gEg[Ee[EG @ h H >g J" e H h K e G h I
[AHOVSKE ZAVR[NICE - Par lakih figura protiv kralja, lovca, skaka~a i pe{aka
e Fh Ge E hJeHG e[G $ hH eF gI hI" eF hH eE hG gF eE eF hF hG Dh[Ee[EgK % % gI gI D gE eFhIeEhGe[EhE gF gE" eF hI eE DgE @ e FG e [Gg I > hF" eF gI hD gF [~erbakov - Tunik) D gE eE hE hG gD e[E eI eEeHeF@ D g E g H e I e F e H g F >eEe[He[EhG gIhFeEhG gEhIeEhG @ h FÞ >hG"g[Ge[GeE@ e E e G e [E NLE h E g J e F g I e G e E h G e E h F e F h D g J h F >hF" gE eG eF hH eE hF gI eG gJ eG gKeGgH@ e Eh Hg I >eE hF gF hD gD hF gEeG @ h Fg J >gFeF gEeF @ e F ([~erbakov)
Primeri iz prakse
J I J I h I g F e H g I e G e G e H g F h H e Hh Ie Gh G >hH eF hI gE hG I eH gG eI g[D g[D e[G gG eG g[J D@ g Hh [E" >hIgIhKt@ Ie Ig Ge J >g[G e[G H .I .G@ If Ü
. 2) Bareev,E - Pekarek,A 'RUWP XQG
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+nk-+-' 6-+-+-+-p& 5+-+-l-+-% 4-p-+Kp-+$ 3+P+-+-+P# 2-+P+-+P+" 1+-+-L-+-! xabcdefghy g [E e H g H g F E h I e G h G F h H J g H Eg Fg Ih G g GIe GI e Hg J Ü 3)
Seirawan,Y - Sokolov,I, 1RYL6DG RO
1) Gligoric,S - Marjanovic,S
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7p-+-+Nlk' 6-p-+p+-p& 5+-+-+-p-% 4-+-P-P-+$ 3+-+-L-+-# 2P+-+-K-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
-XJRVODYLMD
XABCDEFGHY 8-+n+-+k+( 7+-+-+-pp' 6-+-+-+-+& 5p-+pPP+-% 4Pl-L-+P+$ 3+P+-P-+-# 2-+-+-K-P" 1+-+-+-+-! xabcdefghy H h H e H G[H e [Ht e I g E e H K e I e G K" e H K[J K[J e H H e I
1025
J[I >eJ"@ g [I g [G e Ie J"" >KhJeJ h[HgJ @ h [Kt H g G e I e H e H h ID
[AHOVSKE ZAVR[NICE - Par lakih figura protiv kralja, lovca, skaka~a i pe{aka
>gJgFgKgE1GF%F@ g H e I h G e H h F E h D e G g E e F >eH hF 1E eG eG@ e G e E h F e F g G e E g H g F g G e E h H 1IG .F D h I e D e F E g E H >D hG 1H gG g[G H[G hF@ h G 1EF g J h [H g I g F g J h G D h E >g[EgI%G @ Eh Fe DDÜ
4) Huebner,R - Kasparov,G'RUWP XQG
XABCDEFGHY 8-+-+-k-+( 7p-+-+L+p' 6-+N+-+p+& 5P-p-+-+-% 4-p-+-PP+$ 3+-+-+-P-# 2-+-+-+-K" 1+-+l+-+-! xabcdefghy
ABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+k+-+-' 6p+-p-+-+& 5l-+Pp-L-% 4P+-+P+n+$ 3+P+-+-+-# 2-+-+K+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
6) Tiviakov,S - Khalifman,A%HRJUDG
5) Zapata,A - Hernandez,R0HULGD h K g[G
X
e [K g F g H g G g [G H[G e Je E >eEEt DeIeEeHeFeGt@Ü
g F >gGD@ Eh [DEg D >g G""FÜ@ g H >FhE g[JhEgHgEgI g[IJ[IhF gD hF D gG F gE hG eH D D F D F gF gE Df Ef Ff f[D hE hG eH fH e[G g[E Ff gH eH fH eG g[E Ff h[D fD eJ fH@ e Jg G >eH eI gF gG eH G gD eH eG I gEeGIJ[IJ[IeF IeE hE@ e I e H e H Ef g [E g [E h Ee G De FIÜ
e I >gG
eJeFeJeEeIeFeHt@
e J e F e[G e[K D
1026
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-kpp-' 6-+Lp-+-p& 5+-+P+-+-% 4-p-+p+P+$ 3+-+l+-KP# 2-+-+-P-+" 1+-N-+-+-! xabcdefghy g F g D g [G e I e I >eH"@ h E" >gFJeHeH gE"u hH" E hF eHu@ J e H g [E g [E e H I >g[IG@ I >H[Ig[It@ J[I H[I g F E g E K e [I E e H e I e G e H g G e I g H e H g F e I g G e H e F e I e G e H e H e I e H e H e G e I g F e H e F e I e [E J K[JK[Je FÜ
[AHOVSKE ZAVR[NICE - Par lakih figura protiv kralja, lovca, skaka~a i pe{aka
7) Kasparov,G - Short,N /RQGRQ P Kh Ge Ie Ie Hg Eg G
XABCDEFGHY 8-+-+-+k+( 7+-+-+pp-' 6-+p+l+-p& 5+pP-p-+-% 4-+-+P+-+$ 3+-P-+-P-# 2-+L+-+-+" 1+-+-+NK-! xabcdefghy
eI eK eJ gD E eF I eG I eH eF e[IeEgEK @ e Ge F" >K eH eF" eH E" gE gE eF"IeGeIÜ @ e FÜe E >e[E eG eF eH eG eI K I eG eE eH eF@ e G e [D I g I I g K e G e Ee He [EI g [Ie [IÜ
9) Fischer - Cardoso1HZgJ"hIg[Ie[IJeHJ@ h Ie IFE[F >gH"F[Eg[EE@ g [F g H g H g J g G J g D g G h H e H g E e H h G I h E I g D I[H g [F g [F h [F e H e H J e [HK J[KÜ
8) Kamsky,G - van der Sterren,P, :LMN
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-k-' 6pl-+-+-p& 5+p+-+p+-% 4-+-+-L-+$ 3+-+-+NKP# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
XABCDEFGHY 8-+l+-+-+( 7+-+-+-p-' 6p+-+kn-p& 5+p+-+-+-% 4-+-LP+-P$ 3+P+-+P+-# 2P+P+-KP+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy J K[J K[J g [I e [I F g H e H e H J D I J[I J[I e G I g J e G g K F E[F E[F e F D D e H g J e I g [F e H e F H e G e G e H Ie Ie FÜ 10) Bisguier,A - Alburt,L86$
g H >hK E gG D h[I eI eIgF" E K" @ e I e I e H g J g F e H g E e G >eI@ K g F D g G D >E"eF eG"hK@ h G" >gE eG hK I hJ gF hH eH hF gE hGg[Ge[G @ g [G e [G D g E > gF@ Dg FEg D" >gE eG eI eH eJ
1027
XABCDEFGHY 8-n-+k+-+( 7+l+-+pp-' 6p+p+-+-+& 5+-+-+-+p% 4-P-+-+L+$ 3P-+-P-+-# 2-+-+-KPP" 1+-+-+-+-! xabcdefghy g I e G e H e F e G g F e G e G H I g H g E D D E[DF e He FDg D g F Ü
[AHOVSKE ZAVR[NICE - Par lakih figura protiv kralja, lovca, skaka~a i pe{aka
21.9.8 Par lovaca sa pe{acima protiv skaka~a i pe{aka NL 8/h
a) (K+L+L):(K+N)
Par lovaca protiv skaka~a.
Lova~ki par protiv samog skaka~a redovno dobija. To je veoma te{ka zavr{nica. Potrebno je naterati drugu stranu u iznudicu gde gubi skaka~a. Na primer: Educative example
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+-+& 5+L+-+-+-% 4-+-+-+-+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+n+-+" 1+KLk+-+-! xabcdefghy
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6K+-+k+-+& 5+-+-+-+-% 4-l-+-+-+$ 3+N+-+-+-# 2-+-+-+l+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy gIeE >e E e G e E e G h D g F e E g H h E g F h D g H e D e F h E e E@
eG hD gF eE gH
gDÞ >gE" hF @ eH gE eG eD hF gG eGgDhGeEeGeEhH gI eG gJ eG gF hG gE hH eE eF gK eG gEhGeFhFeGhH eH hF eI hE gD eG eH hD eG hE gH eF gF eE gH eF gI hGeFhEgJeEeE hG gIeFeEeGgF hI gJ eH gE eI gK eJ eF hJ gF eK gJ eJ gG eI eG eJ gEhHeHhI gF eIgHeJ gFhHgE hF gH hH gF hJ gD hI gGeJgKhGgE hIeHhKgGeKeI eJ gF hI gJ hJ gI eK gE hI gE hK gH hIeIhKeIhJeJ hH gF hJ eI eK g[J U me~u za prvaka sveta izme|u Botvinnik M - Tal Mihail ,match Ch World , Moscow (Russia) , 1961 nastala je zavr{nica: lova~ki par protiv pe{aka:
1028
>g H e E g D h E e F h Ge Eh Hg I@
hE gH hD eF eF gI Jedna studija na ovu temu: Berger, 1909
XABCDEFGHY 8-+-+-L-+( 7n-+-+-+-' 6-k-+-+-+& 5+-+-K-+-% 4L+-+-+-+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy eG hE gF eD gF hF eF hH gH hF gI hD gJ eE gH hE gG eD eEhGgIhEeFhD eF eD gG hF gI hD eFeEgFhFgE
[AHOVSKE ZAVR[NICE - Par lakih figura protiv kralja, lovca, skaka~a i pe{aka
NL 8/h
b) (K+L+L+nxP):(K+N+nxP)
Ja~a strana ima lova~ki par prema skaka~u. Broj pe{aka je , i na jednoj i drugoj strani, vi{e od jedan. Lova~ki par ve}inom dobija zbog svoje pokretljivosti. Uhlmann,W - Gavrikov,V7DOOLQQ
XABCDEFGHY 8-L-+-+-+( 7+p+-kp+-' 6-+p+-+-+& 5+-n-+-+p% 4-+p+-+-+$ 3+-+-P-PL# 2-+-+-P-P" 1+-+-+K+-! xabcdefghy
Par lovaca sa pe{acima protiv skaka~asa pe{acima.
h H e H e [F e H h G g F h E g G h D g H e E g Ih Fg [FÜ
Primeri iz prakse 1) Kortchnoi,V - Timman,J, %UX[HOOHV
E g I E e H h D >F H E H F gG eH eG@ e G >H@ F e F h F >F H E H F gG eH eG hF g[F hH gD@ J K[J g [J h H I h I g Ie I g Jh K > e[Ig[I@ g Hh [JK[Je He EÜ
U puno slu~ajeva realizacija te~e po {emi: neutralisanje skaka~a ili izmena lovca za njega. Ponekad ta izmena i ne daje rezultat: Alexandria,N - Veroci_Petronic,Z %HRJUDG
XABCDEFGHY 8-+-L-+-+( 7+p+-+-+-' 6p+-+-+-+& 5P-p-+-n-% 4-+Pk-+L+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-K-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
XABCDEFGHY 8-+-+-k-+( 7p-+-+p+-' 6-+P+-+-l& 5+-+NPl+P% 4-+-+-+p+$ 3+-+-+-+-# 2-P-+-PP+" 1K-+-+-+-! xabcdefghy e HÜ h I e G I J[I J[I g H h J g I K g [H K e F I g J h K e [F I g E e E e G h J g G h Ke He Fe IÜ
2) Gurevich,M - Topalov,V*URQLQJHQ
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7p-+-+-+-' 6-p-k-+-l& 5+P+-+-+-% 4-+-P-+Pp$ 3+-K-N-+-# 2-+-+l+P+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy h I e H h [K e I >g[E hI eI h[K eJ hIe[JhH @ G" >eE eJ gI G g[J G hI e[J G eJ hH e[J G K G K Gf Kf fG @
1029
[AHOVSKE ZAVR[NICE - Par lakih figura protiv kralja, lovca, skaka~a i pe{aka
g [EÜ h I e J h G g D e G e [J e H E h I E G g F h H g G e G e J h JDh Hg He Hg FÜ
3) Dolmatov,S - Meyer,E, 3KLODGHOSKLD
XABCDEFGHY 8-+-Lk+-+( 7p-+-+-+p' 6-+-+-+-+& 5+-+-+p+-% 4-+-+pP-+$ 3+L+-+-P-# 2nP-+-K-P" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+p+-+k+-' 6p+-pp+pL& 5P-+n+-+-% 4-P-+K+LP$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy 6) Gutman,L - Kupreichik,V, +DVWLQJV
h F g F e [G e H e G e G h G g [G H[G e [G e F e G e G K K E D K > K eF eH eE e[I e[E eJDIDIDIDIf@ Ü 4) Gligoric,S - Reyes,J0DQLOD
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7p-+-+-k-' 6l+-+-+-+& 5+-+-+P+-% 4-l-PpN-+$ 3+-+-P-+P# 2P+-+-K-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
XABCDEFGHY 8-+kn-+-+( 7ppp-+p+p' 6-+-+p+p+& 5+-+-+-+-% 4-PL+-+-+$ 3L-+-+-+-# 2P+K+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy e G g E I e Ge G g GE g J J g K H g J h H DHe FIDHÜ
7) Larsen,B - Schandorff,L'(1 FK
g F D e I h K e J h Jg Ih He [Ih FÜ
5) Dvoirys,S - Tiviakov,S3RGROVN h [E g G h F g F G >eHeIeIeJ@ e I H g [H h [D g F h F g F h G g E h H e J h I g [Eh Gg G >g[G"eHgGhIg[Ie[I@ h I e J h H e K >eKhIg[DhHgG@Ü
1030
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+N+-k-+-' 6-+-+-+-+& 5+-p-p-+-% 4-+P+P+-+$ 3+-+K+-P-# 2l+-+-+-+" 1+-l-+-+-! xabcdefghy h [F g E e H g D h G g [G e [G e G J g F e F g J e Ee Fe Fg HÜ
[AHOVSKE ZAVR[NICE - Par lakih figura protiv kralja, lovca, skaka~a i pe{aka
21.9.9 Par lovaca sa pe{acima protiv lovca i pe{aka NL 8/i
a) (K+L+L):(K+L)
Par lovaca protiv lovca.
Par lovaca protiv lovca dobija ili je remi. Slede oba primera: I. Dobitak. Berger, 1890
XABCDEFGHY 8-+-+lL-k( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+-+& 5+-+-+-K-% 4-+-+L+-+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
XABCDEFGHY 8-+-+-k-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+-+-+& 5L-+-+l+-% 4-+-K-+-+$ 3+L+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy eHgK >g F e I e H g I g H g Ge Ie Hg I@
eKeJgDeI >g Ig Ke Kg E@
e G
eI eH gD eI gE eJ gEeKgFgG
gJ
NL 8/i
II. Remi. Amelung
b) (K+L+L+nxP):(K+N+nxP)
Materijalna prednost od jednog lovca je dovoljna za pobedu pod uslovom da sa~uva bar jednog pe{aka za promociju. Prednost mo`e biti smanjena ako druga strana ima vi{e pe{aka. Danielian,O - Hebden,M, &DSSHOOH
XABCDEFGHY 8-+-+-+-l( 7+-+-+-+-' 6L+-k-P-+& 5+-+l+-P-% 4-P-K-+-+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy 1031
Par lovaca sa pe{acima protiv lovca i pe{aka.
g F" >gK" E eH gF eI gI g[I J[Ie[IgGeHeF.EDE gI" eH E" gH gG eIgHgGE gJ gG gF gF gE gE eHgIeIgG gHeH gJ eI gI g[I J[I e[I gGgF gFgI eHE $ g[I" J[I e[I eF eH gH eE" eG gH eH%I % gE gH gF E g[I gD J[I e[I eF eH eFeG @ g Fg H >gE E gJ E gE gE gG" eH gJ gF gE gH gF gG gD eH gF gE gD eI gF gF@ e H g J e I g F g H >E@ g J g I g G g H g E e I e G J e H g G e I e J g H g F EÜ
[AHOVSKE ZAVR[NICE - Par lakih figura protiv kralja, lovca, skaka~a i pe{aka
Botvinik, kao crni je slabiji za lovca ali ima tri pe{aka vi{e. Po tabeli vrednosti ² jednaki su , pa je i rezultat bio isto tako. Smyslov,V - Botvinnik,M 0RVFRZ:FK
XABCDEFGHY 8-+-+k+-+( 7pp+-+-p-' 6-l-+-+p+& 5+P+p+p+-% 4P+-P-+p+$ 3+-+L+-+-# 2-L-+-+-P" 1+-+-+-K-! xabcdefghy
eDgHeEDeFgIÏeE@
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6p+-+-+-+& 5L-+l+-P-% 4-+-+-+-+$ 3+P+-K-lk# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy g G e E D e E e F Ï DD e Eg Ig JKg FE
3) Timman,J - Salov,V5RWWHUGDP
g F e G D g G g E E D g I g F e H e J J g H J g G g H g G g G g HÜ
Primeri iz prakse 1) Kasparov,G - Spassky,B7LOEXUJ
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-P-+-' 6-+-+-+k+& 5+-+-+-P-% 4-+L+lp-+$ 3+-K-+-+-# 2-+-+-l-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-k-+-+-' 6-p-+p+-+& 5p-+l+p+K% 4-+-L-P-+$ 3P-+-+-+-# 2-+-+L+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy e F D g E g E g [E H e J H[I e [I g [D e F e H g H g G g G e E D e D e G e FÜ
e G g F g F g H
4) Lutikov,A - Lerner,K8665
g F e E g E g E g G g G g H g F I g G e [J g EIÜ
2) Andonov,B - Tunik,G6RFKL J >E gH@ g [E e G g G g E e J g F g F e F g H g G e I Je Hg Ie Ge E >eE gE gE eH gI eG gH eF gI gI Ñ gH gG
1032
e G g I G g [G e H g K J I g [I g F e I g J e J e G D g E g J e H e J e H e J g D F g E g H g H g E g K F g [F g F e H D g D g G g J g D e G g E e F D e G e I g K e J e H g F g J g G g E g F g [I e K g E g [I g [I e K g G J g [D Jg Fe Jg Je Ig GÜ
[AHOVSKE ZAVR[NICE - Par lakih figura protiv kralja, lovca, skaka~a i pe{aka
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-k-+p+-' 6-+-+-p-+& 5+-lP+-+-% 4-+-+-PP+$ 3+LPl+-+-# 2P+-+-+-+" 1+-K-+-+-! xabcdefghy
g I e F e G g F e F g I e F e G e G e H g H e I g G e J g H e K g G e J g Hg HEe Ig Gg EÜ
7) Tatai,S - Zuckerman,B :LMNDDQ=HH,,
XABCDEFGHY 8-+-+-l-+( 7+-+-+-pp' 6-+-+k+-+& 5+-+-P-+-% 4-+PLl+-+$ 3+P+-+-+P# 2-K-+-+P+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
5) Ivanchuk,V - Portisch,L 0DQLOD L]W
XABCDEFGHY 8-+-+-+k+( 7+-+-+-pp' 6-L-+-+-+& 5p-p-+p+-% 4-+l+-+-+$ 3+-+-+L+-# 2-+-+-+PP" 1+-+-+-K-! xabcdefghy
J g E g F g F g H g G e D e [H E g G e E e H E g F J g I K g H J e G e D e [F e D e G g J J e De H e De Ig Fe JÜ
8) Tal,M - Vaiser,A6RFKL
Dg [FJe Ie Ie He J e G g E e H K J g G g G J e I e I g F e J g D e I g F e J g E Ñ K g DK[JK[Jg Hg [D
6) Tiviakov,S - Gulko,B*URQLQJHQ
XABCDEFGHY 8-kl+-+-+( 7+-+-+p+-' 6p+Pp-p-+& 5+p+P+P+-% 4-P-+-+P+$ 3+-+-l-+-# 2-PK+L+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7p-+-+-k-' 6-p-L-+-+& 5+-p-+-P-% 4-+l+L+-+$ 3P-+p+-+-# 2-P-+-PK+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy G g H e I g F g H J e I e J Gf g [G g [G e I g F e J e H I e H D F g E D g D E D E g F E g G F g [F g H g K Ü
1033
[AHOVSKE ZAVR[NICE - Par lakih figura protiv kralja, lovca, skaka~a i pe{aka
1034
[AHOVSKE ZAVR[NICE - Par lakih figura protiv para lakih figura…
21.10 Par lakih figura protiv para lakih figura Nomenklatura ED9
ED9
ED
ED9 EE EE:EE
ED9/a
ED ED:EE
ED:ED
ED9/b
ED9/c
DD DD:EE
ED9/d
ED9/g
1034
DD:ED
DD:DD
ED9/e
ED9/f
[AHOVSKE ZAVR [NICE - 3DUODNLKILJXUDSURWLYSDUDODNLKILJXUD«
21.10.1 Dva skaka~a protiv dva skaka~a NL 9/a a) (K+NN):(K+P)
Dva skaka~a protiv kralja i pe{aka.
Dva skaka~a protiv dva skaka~a, obe strane bez pe{aka, u praksi nema takvih partija. Ima ih u studijama, na primer: Prokop, 1929
XABCDEFGHY 8-knK-+-+( 7n-+-+-+-' 6-+-N-+-+& 5+-N-+-+-% 4-+-+-+-+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
h He [Jh GÏh E @
h[HEeGE" >F h G e [H Ff h Ge H h Ie GJf F Ï E e H e J"" e [H Ï h I J e I h He Jh Jh F@
eFhEÏhDhG >h G" h G e H h I e G J Ef e [F h H h [Hf F $ e E" h F e E e E f E f E e F f E e Gh H % e G f F e H f H e GÃ e I" h F h I h H h [Hf [I @
hF Ï hE hD eE F > h FÏFh IH @
e[E hF hH hD eF >e Fh F @
hGeDeFhF >h [Gh E h Eh [Eh Hh E@
h[FhHhGE Obe strane imaju par skaka~a i vi{e pe{aka. Zavr{nica je vrlo kompleksna i puno se igra. Na primer: Hjartarson,J - Zapata,A 7KHVVDORQLNL RO >=DSDWD$@
XABCDEFGHY 8-+-+-k-+( 7+-+-+-+-' 6-+-+n+P+& 5+pp-pN+-% 4-+n+P+-N$ 3+-+K+-+-# 2-+-+-+P+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy J hD hG E hI F eG >h [F"h F e Fh G@
F eG hF eF hF hIh[HJhD >h F J e J h [H h [H
1035
Primeri iz prakse 1) Spassky,B - Karpov,A, /HQLQJUDG
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+nkpp-' 6-+-+p+-p& 5+p+n+-+P% 4-+-+-P-+$ 3+P+-+KN-# 2P+-+-+P+" 1+-N-+-+-! xabcdefghy I h G e G D E[D E[D h I h H e F h I e E h G h F h H h [K h G h G h [H h H h [I h [I J h K e I h [I h [I e [D h H h J Ü 2) Petrosian,T - Ivkov,B%XJRMQR h FH h [H h [H J h J h J h K e D h J h K h K h Ih J Eh IÜ
[AHOVSKE ZAVR [NICE - 3DUODNLKILJXUDSURWLYSDUDODNLKILJXUD«
XABCDEFGHY 8-+n+-+-+( 7+-k-+-+-' 6KpNp-+n+& 5p-+Pp-+-% 4P+-+PpP+$ 3+-+-+-+-# 2-P-+-NP+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-pk' 6-+-P-+-p& 5+-n-nN+-% 4-+-+p+-N$ 3+-+-+-KP# 2-+-+-+P+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
3) Romanishin,O - Schmittdiel,E
h IJ >h [G h [G .H H[G" e Ge Fe F @ h IKe H >h IH"KJh I@ h Fe Gh GJ >h IHKe GK[J@ K[J K[J h H h I e I e G" > hH hGI eG eJ hF hF eF eI eG Beljavskij, 0LKDO·aL^LQ@ h HF h G >eG"@ h E e F h D e G h E e G h I e G h J h E e H h F h G e H h F h G h [G e [G h I h G h He Hh FÜ
3RODQLFD=GURM
XABCDEFGHY 8-+-+-+k+( 7+-Nn+-p-' 6-pN+p+-p& 5+-+-P-+-% 4n+-+-+-+$ 3+-+-+-P-# 2-+-+-P-P" 1+-+-+-K-! xabcdefghy
5) Balashov,Y - Kupreichik,V8665
h [H h DF h HG >h[F hF@ K I e I K" J e J h I e I h IH h E h J h F E h I h G h E J K[J e [J h F K E K[J e [J h GH h [H h [H e I h G h G e I h F h E e H h F e I h E e H h F e I e Jh G >h H e J h F e I e H h G@ h GEHe I >e HIh FI@ h E e H I h I h F h K e J h J e I E h [E e I h G h K e H h I e G h J e Gh KH >Hh Ie Gh He H@Ü /MXERMHYLF/%HOLDYVN\$ 5HJJLR(P LOLD h H J e I e J e H e I Je Hh KJe [Gxh Ih FG
1036
XABCDEFGHY 8-n-+-+-+( 7+-+-+-+p' 6p+-+-+-k& 5+-p-+-+-% 4PpN+-+-+$ 3+P+P+-N-# 2-+n+-+PP" 1+-+-+-K-! xabcdefghy h H h G D h G h E F G[F h E h F h EF h G e J e I e I e H e H e G K h [D h [D h D[E h G[E e F K h G e H h I e H h H e I h G e J h J K h JH e J h I e I J[K e H K e [I K
[AHOVSKE ZAVR [NICE - 3DUODNLKILJXUDSURWLYSDUDODNLKILJXUD«
h G h H e I K h H e E h I h G e J e [D e [K F e J F h G e D e I e E e H h IÜ
6) Karpov,A - Kortschnoj,V 0HUDQR:FK
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+n+-kp' 6-+p+-p-+& 5+p+-P-+-% 4nP-+-+-P$ 3+-PNN-+-# 2-+-K-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy H h GE h I e I e G h F h J e H h K e G e G h H h I e F h K F E[F h F e H h [F h [I h [H K h I e H e E h J K h I h H h H h F e H h D e G E F[E h [E h [K h F h I h G K h H e G h J e G e F h IJh H h Ih Jh IÜ
7) Blatny,P - Vaganian,R +DLID
XABCDEFGHY 8-+-+-n-+( 7+-+-+-+-' 6-n-+-+-k& 5+p+pPpN-% 4-PpP-N-P$ 3+-P-+-+-# 2-+-K-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
8) Yermolinsky,A - Kamsky,G 86$ FK
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7pp+-+p+p' 6-+pknnp+& 5+P+-p-+-% 4P+P+P+-+$ 3+N+-+PP-# 2-+-+N+KP" 1+-+-+-+-! xabcdefghy h HFh Gh Gh GFh E[Fh [F h E e F e I e E e H e D I e EÜ I[H e F h G e [F E[F E[F D h G D F e Gh [HÜ
9) Geller,E - Matulovic,M 6NRSMH.UXVHYR2KULG
XABCDEFGHY 8-+-+-n-k( 7+-+-+-+p' 6-+-+-N-+& 5+-pN+-P-% 4p+PnpP-+$ 3P-+-+-K-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy h [H h F h [F h [D h H K J[K e K h [D h [F h [F e [K h F h J I h H I e J h G h F e I h G h FH e K h F e J e I e K h H h E h Fe Je JÜ
H h F h [G h J h I e J h Fh [KGh JGÜ
1037
[AHOVSKE ZAVR [NICE - 3DUODNLKILJXUDSURWLYSDUDODNLKILJXUD«
21.10.2 Skaka~ i lovac protiv dva skaka~a NL 9/b (K+N+L+nxP):(K+NN+nxP) U borbi parova lakih figura odlu~uje eventualna pe{a~ka prednost ili u jednakom broju pe{aka samo neki od pozicionih faktora. Sokolov,I - Georgadze,G'HEUHFHQ
XABCDEFGHY 8-n-+-+k+( 7p-+-+pp-' 6-+-+n+-p& 5+-p-N-+-% 4-+-+-+-+$ 3P-+-P-+-# 2-+-L-PPP" 1+-+-+-K-! xabcdefghy
Sk aka~
i lovac protiv dva skaka~a.
h [DJt@
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7n-+-+p+-' 6-+p+-kp+& 5p-+-N-+p% 4N+-+P+-l$ 3+P+-+P+-# 2P+K+-+P+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy hE
eI eI eH eH eG I hFhF >h Fe He Gh D@
H hH hH eG eF hG" >h G" h I e F h H e F e Gh F e Gt Du@
hIh[I >e HIe [Hh G@
gI eF g[E hG g[Ge[G FIJ JJ > J[I J[I K e F H I[H I[H K D K D K D e E e G e [D H e E K K D e F e F H I[H I[HDDe Ee G@
D D D K H I[H I[H e[H e[F eH eE eI e[D eJ eEe[KDK DÜ Naredna partija se zavr{ila remijem. Ona je interesantna zbog analize mogu}ih nastavaka koje su igra~i propustili a naro~ito beli. Podgaets,M - Azmayparashvili,Z+DLID hF eJ hF gH hH D .G 1D gE eE I DgHH >H[I e [I e F J e G g I
1038
>I h G h E h I e I Dh Fh G@ e FIe G >e G" h F h G e H" h H h G"" h F F h F@
gI hF"
D
hF
h[D
F
>h F e I h G D h H e G h [J D F h HG h H e [H e J h F g G h H e K h F h [J e G h J[I@
eI hF > h F" J h G J h G e H h Ht@
gGhE" >h H J h FG e [H h I e G h I[J F e Ft@
h[E
D[E gE hFgGE >e H"@
g[H E hD eH
>E" F[E E e G Ef g [E h [E J h G e G e G E h I E e F e H h [K e I h I e [J h H e [I h [J @
eG Ef g[E h[E eF hD eE hE eF hDeE >e E h [F e [F e G J e Ge GEJ @Ü
[AHOVSKE ZAVR [NICE - 3DUODNLKILJXUDSURWLYSDUDODNLKILJXUD«
Primeri iz prakse
hJeD@ h D h H h DEÜ h F e E e H e D h G e E" > hDgHeEÜ@ h H" >h[E h[E eG eD eF hFx@ h Dh I >eGhFEeFh[FÜ@ h [Fe Gh EÜ
1) Sveshnikov,E - Popovic,P 3DOP DGH0DOORUFD *0$
XABCDEFGHY 8-+l+-+-+( 7p-k-+-+-' 6-p-+p+-+& 5+P+pP-+-% 4n+-N-+-+$ 3+-P-+P+-# 2-+-+-+K+" 1+N+-+-+-! xabcdefghy
3) Huebner,R - Spassky,B 9HQH]LD P
I" >eJ.IJI@ e G e I D e J D[E h [E g D h D e H e J g [E h [Eh Fh G >hG hH h[H G[H PF eK eI F eJ eJ eK eJ" eJ eK eI eJ eHeIeH $ eJ" eK eI eK HÜ eJ eHeIÜ % eKeJeJ @Ü
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+k+-' 6p+-+n+p+& 5PpNp+l+-% 4-P-P-+-P$ 3+-+-+-N-# 2-+-K-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
e Ie IJ" >I hE J hH F hI G hF F 1G F F hI F hDGhGt@ h H h [H e [H h H G >gF eH K I eH 2) Beliavsky,A - Georgiev,K eH hI F hG eG 5HJJLR(P LOLD eIK FG Ft@ J I[J h [J e I h [K e [I h Ig F > eH hJ hH eG h[F gF hH gI F G eI eG K eF hHt hHt@ h Hg IFg E" >gJ h[F eH hH eG h[G e[F hF F K gK eHeF@ Dg D>gF"@ EF >gF K eH eJ h[F e[K hH G hG gE eH eJ eG K eG K gJ hI@ h [F g F K F[E D[E e H >eJ hH G hG gE eH e[K hE D eJ g H" h[D eI eG eH eF eG >K hD eG hE hJ eG E eF hF eE hE eF @ hF gF eG eJ h[G gI h Fg I" >gF"K@ FeIhF@ h DEh J h He H >eG eE eF eD K eE >eG h[G gH F
XABCDEFGHY 8n+k+-+-+( 7+-+-+p+-' 6-n-p-Pp+& 5+-pPp-Pp% 4-+-+P+-+$ 3+-P-+-+-# 2-+-+N+-P" 1+-L-K-+-! xabcdefghy
1039
[AHOVSKE ZAVR [NICE - 3DUODNLKILJXUDSURWLYSDUDODNLKILJXUD«
eG eH gD K gE K gJ eF h[G e[F hH eG eH hF eI hE@ e H g I h F g J h E e G >D hF gI h[D eG E gJ F@ h [De Fh F >hFgHhGE@ Ü
4) Timman,J - Karpov,A/LQDUHV
XABCDEFGHY 8n+-+k+-+( 7+-+n+-p-' 6-+-+-p-+& 5+p+-p-+p% 4-N-+P+-+$ 3P-P-+P+-# 2-+-LK+PP" 1+-+-+-+-! xabcdefghy g H>hG"@ h GEe G" >g[E h[E hG hF hF eG h[E eF D hE hDt@ h Fg F" >gF" hF H h[D" hG hF eF EE @ h DEh Gh [GH[Gh EF >eH hD I eG I[H I[H eHeG eIe[G @ E[F e F e G e E e G e E h [G e [F e F D h E e E h G e F h E e E h G g G h H IK g H h G g Gh Hg Hh G g GÜ
5) Khalifman,A-Chandler,M5H\NMDYLN
XABCDEFGHY 8-+-+-k-+( 7+-+n+-pp' 6-p-+-p-+& 5pP+Nn-+-% 4P+-+-L-+$ 3+-+-+-P-# 2-+-+-PKP" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
g H h F g G e I e I e H h I e G e Hh Fg [F e [F h G e G K h G e G h I e Hh Ge Gh Ie HÜ
6) Hansen,L - Romanishin,O7DDVWUXS
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7pl+-+ppk' 6-p-+-n-p& 5+-+-+P+-% 4-+-+-P-N$ 3P-N-+-+-# 2-P-+-+-P" 1+-+-+-K-! xabcdefghy h K">gF@ h Eh [I >D hG gG eI h[I eH J" I[J h[J hKI@ h [D K h E e K h G g G e I > hI""hK eJhJÜ@ e J > hG eH h[E eG eJ e[Ge[Kh[IeK hJe[K hH @ h I e I e H h J e I h I e Hh JÜ
7) Kasparov G - Hjartarson J, $NWLYH7Y
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+n+p+-' 6-+-+-k-p& 5+-pP+-pn% 4-+P+-+-+$ 3+-+-+N+P# 2-+-+LPK+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy g I e I h G h H h E e I e H e H I h D K e G K[J K[J I h F e G h G e H h F h Ge Hh FÜ
1040
h G h I e F e G
[AHOVSKE ZAVR [NICE - 3DUODNLKILJXUDSURWLYSDUDODNLKILJXUD«
21.10.3 Skaka~ i lovac protiv skaka~a i lovca NL 9/c (K+N+L+nxP):(K+N+L+nxP)
Sk aka~
Ove zavr{nice su materijalno izjedna~ene, ali se ima igrati dosta do kraja, kada za ishod odlu~uju pozicioni faktori koji su nastali ili u toku igre nastanu. Sva tri rezultata su mogu}a. Iz istorije {aha: Steinitz,W - Zukertort,J
XABCDEFGHY 8-+n+-l-+( 7+-+-+pkp' 6-+-p-+p+& 5Np+-p-+-% 4-P-+P+-+$ 3P-+-LP+-# 2-+-+-+PP" 1+-+-+-K-! xabcdefghy
:FKÜ86$ 6W/RXLV
XABCDEFGHY 8-+-+-n-+( 7pp+-+-+p' 6-+p+-pk+& 5+-lp+-+-% 4-+-+-+N+$ 3+P+-P-+-# 2PLPP-+P+" 1+-+-+-K-! xabcdefghy h[I gE G hH eI 1J '+RRSHU KJK"KJ hKgG >eJeI%I@ eJFgIhJg[Je[J eK g hI G hH eI H[GF[GhFeJh[EeI hDgIhFeHh[DeG hF e[F D e[G hEeH >eH hG eH h[I eH JGhJ1I eH D gH G h[G DgFe[K@ Dg H h G > Dg[EDGDfGfHeI fGeH@ e I > G hI eH h[G gF J G hI eH h[Ge[GJ@ h [HGh GÜ
Primeri iz prakse
1) Darga - Hecht, %HUOLQHU D E[D E G H[G D E D h E h [E" >hG @ g [E g D g DIg Fe IIH[Ie I e He II"
1041
i lovac protiv skaka~a i lovca.
>eG eH I eG JÃ eF J hG eH hE eH gG gE G I G Df g[D I Gf If e[EfEeFf[Dt@ g H g G e [I e G h D e H g [G e [G h F e H e H e G K e H K e G K e H Ke Ge IIe HJe IÜ
2) Botvinnik,M - Smyslov,V :FK0RVFRZ
XABCDEFGHY 8-+-+-k-+( 7+-+-+-+p' 6-n-+-pp+& 5+-+-+-+-% 4p+-pN+-P$ 3P-+-+P+-# 2lP-+-+P+" 1+-+-+LK-! xabcdefghy h [I e H h [K g E g D h G e I h H g H e H h J e G h H g [H I[H e [H J e I KJ[KJ[Ke J e IÜ
3) Larsen,B - Matanovic,A/H+DYUH h H g E g F h H h G h G e I g D h H h E g E h F g Fh Eg Eh FÜ
[AHOVSKE ZAVR [NICE - 3DUODNLKILJXUDSURWLYSDUDODNLKILJXUD«
XABCDEFGHY 8-+-+-+k+( 7+p+l+p+-' 6-+-+-npp& 5+-+p+-+-% 4-+-N-PP+$ 3+-pPP-+P# 2-+-+-+-+" 1+-+L+-K-! xabcdefghy
e G g F g [F h [F e G I"" >K @ e F e G h H e F h F h G It H[I > eG" I[H E hH e[H eH"H eEeHhFD@ e G h F" e H h G e I e G >eFhHh[He[HeFeI@ h [E >hG J e[I h[H eJ eHu@ e He [Jh [Hh F" >hD I J[I h[I hF eI h[Dt@ IJ[I >hG" eH h[I h[I J[I IÜ@ h [Ih G >e[KIKhHÃ@ e I h [I h H e I h J e H K E h I E" >K"hJKhIKu@ h [K h H e H D >eG eG eF eF D hI eEhGe[Dh[E @ h Ie Gh Gh JÜ
4) Gligoric,S-Damjanovic,M,0DOORUFD
XABCDEFGHY 8-+l+-+-+( 7+pn-k-+p' 6-+p+-+-+& 5+-Pp+p+-% 4L+-P-+-P$ 3+-N-PPK-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
6) Nikolic,P - Gligoric,S-XJRVODYLMD
K h H h H h I h [I e [I e I g F g H g G g F g I g G g K g H K g I g [I g [K g F g H g [E g G H G[H I[H K G F[G H e HFg [Fg [FGg E Ü 5) Kortchnoi,V - Hort,V$P VWHUGDP
XABCDEFGHY 8-+-nl+-+( 7pp+-kppp' 6-+-+p+-+& 5+-+-+-+-% 4-+-+-P-+$ 3+-N-+-P-# 2PP-+P+LP" 1+-K-+-+-! xabcdefghy
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+p+-+p+k' 6pN-+n+p+& 5+-+-P-+-% 4PP-+-+P+$ 3+-+-P-+-# 2-+L+lK-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy g [J g H h G E D[E D[E >DgIg[E gGgG h[E DgHÜ@ g H h D g G h F g [E h [EÜ
7) Short,N - Hjartarson,J, 7LOEXUJ h H >g[E hF gG gF gI gFgI gH @ e Kh Ig Ig [Eh Fe F >gFgFhHI @ h Hh H >gG gF g[H I[H e[F H[I eGIeGI[JI[J @ g F h G > h[J I hH g[H I[H hJ K @
1042
[AHOVSKE ZAVR [NICE - 3DUODNLKILJXUDSURWLYSDUDODNLKILJXUD«
Ig G
XABCDEFGHY 8-+N+-+k+( 7+-+-+p+-' 6n+-+-+-l& 5+p+-+-+-% 4-+-+-+pP$ 3+-KL+pP-# 2-+-+-P-+" 1+-+-+-+-! Xabcdefghy >eG" I e[H J[I g[I g[I h[I I[J h[J Jx@ Ig [HI[JI[JIh [Ig [I g [Jg [JKÜ
8) Polugaevsky,L - Ftacnik,L+DQLQJH
XABCDEFGHY 8-+-+-+k+( 7pp+-ppl-' 6-+-+-+-+& 5+-+-Pnp-% 4-+-+-P-+$ 3+-+N+-+-# 2P+-L-+PK" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
h H >gE g[E h[E hD hF D E[DÜ eF hF hG EÜ hE g[E g[E eF J D gDhFÜ@ e F >hFgEeFhI J@ h IED[ED[Ee G >eF gH gJ hJ g[JÜ g[J h[J hG eG eE hK eH eFÜ hF eH E hJ E eG h[H eFeFe[EeG IJÜ@ g F e H g H e G > hG eF eG gG J eG h[EhFeHe[HÜ@ EJ >gJ gF eF eH gI gI hF eI EÜ hD eGeGgIhFhJhGÜ gGh[IEgGgDJhG gFEÜ @ h D e H h E g H h F e G >g[F e[F J I[J hG eFÜ@ e E h K h G g F >J gF eH I[J h[J E@ g F >h IÜ@ e H E J I[J h [J e D e G g D g H >eG hF hI EÜ hH eGg[Fe[FeDÜ @ g Fg Fg Dg Hh Fe G >g[F g[F hI eD hH gEÜ@ h HÜ
9) Kamsky,G - Karpov,A , 7LOEXUJ
J[Ig [IE >HhFEhG@ J >HI[HgEDgFgG GHÜ@ h G e J e I e I e H e Hh Fe H >H I[H eH eI hH g[H g[H h[H e[H E eG eIÜ@ e G g HHDg Ig Gh G e G >D E[D g[D hF gF DÜ gE g[E h[E hE hG hF h[F E[F eG eF eF eE D"J DeFÜ@ h Ee FD >hF" h[F hE eF gH h[D h[D EÜ g[F eE gG gI eF eD eF e[DEÜ@
1043
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-nl+pk-' 6-+-+-+p+& 5+p+-+-+-% 4-P-NL+-p$ 3+-P-+-+P# 2-+K+-+P+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy e I >I" gF g[F h[F eI eGt@ e Gh Hh [H >gFhIeHg[Fh[Fh[J@ e [HFE[Fe [FIÜ
[AHOVSKE ZAVR [NICE - 3DUODNLKILJXUDSURWLYSDUDODNLKILJXUD«
21.10.4 Par lovaca protiv dva skaka~a NL 9/d (K+L+L+nxP):(K+N+N+nxP) Lova~ki par protiv dva skaka~a je duga manevarska borba, u kojoj imaju malo preimu}stvo u pokretljivosti i dobijanju veoma va`nog tempa. Tako|e, i ostala poziciona svojstva pozicija igraju va`nu ulogu u krajnjem ishodu partije. I. Bez pe{aka. Kuznecov, 1972
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-l-+-+l+& 5+-+-+-+-% 4-+-+-+-+$ 3+-+-N-kN# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+K! xabcdefghy h I >hJ"gHhKIgHhGg[J@ g H >gK hIJ gH eJ gF eI @ h IJ >hHJ" gI hK g[K hH gH hJgDhHgE@ e K >gI eJ hI" eI hIK gE eKgFeKgF gHeK @ e J g [J e I g F e H e J h I e I N L K h G g E e H g G h I g I h G g F e G e H h E g D e F g H h D e G h E g J h D e F h E e E h G e D h F g K h Ge D
II. Sa pe{acima. Karpov,A - Andersson,U6NHOOHIWHD e H e I e G g G h G g F >eH"hEgFhFeGhDE@ h E >hE" g[G e[G g[E J e[G gIt eH hF gFhD1E@ e H K e G e F J J g [G h [G e F I K e E g [Eh He Gh G g Ge E
1044
Par lovaca protiv dva skaka~a.
XABCDEFGHY 8-+-+-k-+( 7+-+-+pp-' 6-n-+p+-p& 5+-+n+-+-% 4-p-P-+-+$ 3+P+L+P+-# 2-+-+-+PP" 1+-+-L-K-! xabcdefghy Jh I >K[J I[J hI J hG K@ g J h G J[K J[K g G h I e Hh Ge Ih H .J1JIK g Jh F >hG eJ eE eK e[E e[K eF eJ e[G K@ g I I e H e E e G e [E e H e F g H h H g [I h F g H h H K h G g K h H g Jh J >hGeH@ g Ih Ie HÜ
Primeri iz prakse 1) Capablanca,J - Alekhine,A %XHQRV$LUHV:FK
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+l+p+-' 6-+-+-+-k& 5+-+p+p+P% 4-lpN-P-+$ 3+-+-P-N-# 2-P-+K+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy e J K e K h I e K e J g E h G e J e J I
[AHOVSKE ZAVR [NICE - 3DUODNLKILJXUDSURWLYSDUDODNLKILJXUD«
e J e I h I g F e I g E h Jg G h Ig EKe Jh H g F h J g H K e K e H g H e G g G h G g F e F g D e Gg E e Hg GÜ
2) Botvinnik,M - Bronstein,D 0RVFRZ:&K
XABCDEFGHY 8-+-+-+k+( 7+p+-+-+p' 6np-+ppp+& 5n-+p+-+-% 4P+-P-+P+$ 3+P+-PPL-# 2-+-+-+-P" 1+-K-+L+-! xabcdefghy
>eJ hH gE eF gF eE gE D E[D e[D gG EgE ED @ e [F e J e G e I e H e J ED >e[K" eI D I H[I H G[H GHG@ DE[DE[De J e He JÜ
4) Stohl,I - Lipka,J6ORYHQVNR
h [E e F h D e F e I H I J[I J[I g G e J g G h F g E e I g J I[H I[H K g I K H[G H[G K h DE g J e I g I h D g I h EF g G h F g H e J g G e I g H e J g I h H g JÜ
3) Psakhis,L - Kasparov,G /D0DQJD P
XABCDEFGHY 8-+-l-+-k( 7+-+-+-+p' 6p+-p-+l+& 5+p+Pp-+-% 4-+-+P+-p$ 3P-N-+-+P# 2KP-N-+P+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+n+-' 6-p-n-+k+& 5p-pPpp+-% 4P+P+-+-L$ 3+P+L+PK-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy I H g H h F e K h FG g H %FH e K g F h F e K h IG >hFGgK%H@ g He Jg K" >gGeK gKH hEgHhEG gG gI hH eJ eJ hH g[H I[H G g[H I[H H gF I[H eJ eJ eI eI gH eJhHGhIeJ@ e K g I" > gGeJgHeKgK %G@ H g J e J e J h H e Ih I >hG" e[H h[E gG HgKhI @ g [I e [I e [H h G g H e J e I e K e J e J e K e K g Kh Fg G >gHhGgGeJ @Ü
5) Topalov,V - Kaminski,M
g D e E e J e F e I e Gug K >eJ" hI eI"" hH@ h I" >EgEDu@ g [IJ[Ig [F
1045
3RODQLFD=GURM h H g H J g J h GI e E h K >h[K g[H eD hK[J eE K e[F K gH hI e[G K e[H K e[H eD eG eE hJ eD hI e[D KJ[K JDJgIJg[J H@ e F h KJ g [H h [H e G h Ie He He Ih [Ke J
[AHOVSKE ZAVR [NICE - 3DUODNLKILJXUDSURWLYSDUDODNLKILJXUD«
XABCDEFGHY 8-+-+-l-+( 7pk+-+-+-' 6-+-pP+-+& 5+-pP+lp-% 4-+Pp-+-+$ 3+-+N+KPp# 2P+-N-+-P" 1+-+-+-+-! xabcdefghy h I e J h K e I h J g I h Ig HKÜ
6) Kortchnoi,V - Ivkov,B5RYLQM=DJU
XABCDEFGHY 8-+-n-+k+( 7pL+-+-+-' 6-+-+-+pp& 5+-+-+-+-% 4-+-+-n-P$ 3+-L-+-+-# 2PP-+-P-+" 1+-+-+-+K! xabcdefghy
g Fh HIg G >gE G eI eI eH eHgD hFu@ G e I h F I h IG e H >eI eJ eH eI g[G h[G e[G eH gE J" eG hHF"Et@ e J g H" > eGu@ h H g G h Hg Ge IJ >gEhIg[Dh[GF[GhGt@ h G">Ju@ g [He [HI" >eGhFeF @ e I e G e J e [G h H >hI eH h[K eI eI g[I hJeIhIgG @ g JKe H >eH" K eI K[J K[J hGgGIu@ h F > K"J[Kv@ e H K J[K h G >I" K J[K gI K gH eKe[Iv@ e I h [I g F e [K g G h G g H J g [I J e H e K g H h I e G e [K g [J h [JFÜ
8) Sokolov,A - Yusupov,A7LOEXUJ
g H e I e K h GH g G e I g H e H g E h G e J h K e Jh Ie KÜ
7) Lputian,S - Portisch,L0DQLOD L]W
XABCDEFGHY 8-+-+-+k+( 7p-+-+ppp' 6l+-+-l-+& 5+-pP+-+-% 4-+-+-+-+$ 3+P+-+-P-# 2P+-N-P-P" 1+-+-N-K-! xabcdefghy
XABCDEFGHY 8-+-+-+k+( 7+-+-+n+p' 6-+-+n+-+& 5+p+L+-p-% 4-L-+-+P+$ 3+-+-+P+-# 2-+-+-+PK" 1+-+-+-+-! xabcdefghy h F" >hIgFhG EIH @ g Du e J e J e I g F e H e I h G g J K e H h I >hH"@ e H e H e G e H Jt h D e G E g J" >gEt@ h E Ge FEI >eF hG e[E hIH gG eG gDeH I @ h Ge E >eFhG e[EhI @ J[I J[I h E e [E h G J K[J I[J h I g I e I g Kh KÜ
1046
[AHOVSKE ZAVR [NICE - 3DUODNLKILJXUDSURWLYSDUDODNLKILJXUD«
21.10.5 Par lovaca protiv skaka~a i lovca NL 9/e (K+L+L+nxP):(K+N+L+nxP) U ovim pozicijama lova~ki par ima minimalnu prednost. Najva`niju ulogu igra pozicioni sastav i ume}e manevrisanja sa lovcima. Prednost od jednog pe{aka je samo preduslov za pobedu. Realizacije te~e usporeno, zbog pokretljivosti lakih figura na obe strane. Karpov,A - Sokolov,A/LQDUHV P
XABCDEFGHY 8-+l+-+k+( 7p-+-+-pp' 6-p-+-p-+& 5+-+p+-+-% 4-+-LnP-+$ 3+P+-P-+-# 2P+-+-P-P" 1+-+-+LK-! xabcdefghy
1) Botvinnik,M - Tal,M, 0RVFRZ:FK
Crni propu{ta {ansu za jednaku igru. e G
% K eF eE hF g[F E[F eF K eG eG eF eF & eEhF g[FE[FKK eF eF H K eG eG @ e Eh Fg Ih G >h[D e[DeIgG@ g De G > eIgG@ g He Gg GÜ
Primeri iz prakse
g H g I e I e I e H e H I h G e G e G D g K g D e F g F g F g G g I g [I >slabije je gE" g[G e[Gu g[Ge[Ge[G @ h [IHG[H" >hK @ I[H h G
Par lovaca protiv skaka~a i lovca.
h E"
Za nijansu je ja~e kralja na d7, ili po Karpovu f5? >I"@ E D e F D[Eg [Ee Fg I J g Hh De Eh Ee F Dolazi u obzir i g[I hF H hG h D e F h E e G e G g [Ie H"
Druga {ansa za jednakom igrom odlazi u nepovrat: h Fe Gh [Dg GE H eH K K eH E eI hF e[JhH g J h F e F h [H""
Posle ove grube gre{ke crni je izgubljen. Propustio je i tre}u priliku da spase remi. >h[DgGeG $ H eH eE hF g[F e[E hG E[F e[F J
1047
XABCDEFGHY 8-+-+-+k+( 7+-+N+-+-' 6p+-+-+-+& 5+p+-+-l-% 4-P-L-+-p$ 3P-+-+-+P# 2-+-+-+l+" 1+-+-+-K-! xabcdefghy g [K h F g F e I e K D E[D h [D g I e I K g J K g [K g [K e H g G h F g E e G e J h H e I h F g I e F g H h E e H h G g G e E g J h E g [E e [D g I e E e G h D g F e E g H h E g H h D e F e Fg IÜ
2) Kupreichik,V - Anand,V%HRJUDG h G g G >gGx@ K[J g F h Ig H >g[E" gIgHJ@ E g [Jx E h H g G h F G h G" G e I e J g F h E g H g J e H g F GÜ e IG He H >hG eG gI eG gE" hG @ @ g E IGe Hg FÜ
[AHOVSKE ZAVR [NICE - 3DUODNLKILJXUDSURWLYSDUDODNLKILJXUD«
XABCDEFGHY 8-+-+-+k+( 7+-+-+-l-' 6-p-pp+p+& 5+-+-+-+P% 4-P-+l+-L$ 3+-+-+-+P# 2-+-+-P-K" 1+N+-+-+-! xabcdefghy
ABCDEFGHY 8-+-+-+k+( 7+Pp-+p+-' 6-n-l-+p+& 5L-+-+-+p% 4-+-+-+-+$ 3+-+-+LP-# 2-+-+-PKP" 1+-+-+-+-! xabcdefghy
3) Timman,J - Portisch,L,
e J F >g[J gG eGgJeFgD@ g [F e G g H e F g I h G g I e E e [I g F g H e D g G 7XNP DNRY Ü 5) Gulko,B - Vaganian,R5HJJLR(P LOLD
$QWZHUSHQ P
XABCDEFGHY 8l+-+-+-+( 7+-+Llpk-' 6-+p+-+pp& 5+pN-p-+-% 4-P-+P+-+$ 3P-+-+-PP# 2-+-+-P-+" 1+-+-+-K-! xabcdefghy e I h G g G I I >H[IJ[I.IHG@ IJ >J[Ig[Iu@ K e H g H g E e I e G e I e H e H e G e H e H e I e I e J e J g G g H e I e I e H g G h F g E e G g [F E[F e H g H e G e He He GÜ
4) Tukmakov,V - Taimanov,M 3DOP DGH0DOORUFD *0$ h G g Gu e I I e H e I h E e H F g F h G e G K g G K[J K[J J" I[Jg [Jg E" >gH gG eHt@ e H" >F g[F h[F e[F gE @ e Ht g F e I g E g E %D g F g G %I h E g F e G >hG gIFgF@ g Ke Hg Ee He Ig G >hG eJ hH gG %I@
1048
XABCDEFGHY 8-+-+-+k+( 7p-p-+-l-' 6-+-p-+-+& 5+-pP+-+p% 4-P-+pLn+$ 3P-+-P-+-# 2-+-+L+PP" 1+-+-+-K-! xabcdefghy g E >F[E" D[E hI gJ eI h[GgFFE g[I e[I g[K@ E[Fg [Dg [J >g[G h[H g[F g[F eK eI GeHg[KeGgJg[G g[Ge[Gg[Hh[J @ K[J g [G e I g [F g [F e Ie He H >eJ" gGÜ K J[K J[K gG gD gF gI gG J gF K@ g G g [G e [G e G e [G F e F e F e E e E K J[K J[Ke Fe De F >eGeE@ K >eD eG @ e G e D e H e D e I e [D e J e E e [K e F e J e Ge IÜ
[AHOVSKE ZAVR [NICE - 3DUODNLKILJXUDSURWLYSDUDODNLKILJXUD«
21.10.6 Par lovaca protiv para lovaca NL 9/f (K+L+L+nxP):(K+L+L+nxP) Obe strane imaju lova~ki par i sa istim brojem pe{aka materijalno su jednaki. Ishod partije odlu~uju samo pozicioni faktori ili preimu}stvo od jednog pe{aka. Zavr{nice traju dugo. Anand,V - Salov,V%LHO L]W
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-k-pp' 6-+-lpp-+& 5+-+-+-+-% 4-pL+-+-+$ 3+P+-+-PP# 2P+-+-P-+" 1+l+-L-K-! xabcdefghy
X
Par lovaca protiv para lovaca.
ABCDEFGHY 8-+-+-+k+( 7+-+-+pp-' 6p+-+-+-p& 5+-+-p-+-% 4-l-Pl+-+$ 3+-+-P-P-# 2-L-+-K-P" 1+-+L+-+-! xabcdefghy
g G g F H D e H J e H e I e H e J e H e J e H K e H g E e H D e H g F e H g E e H D e Gg Fg [DÜ
g [D e I g E e H g H I g F J g F g J g E K J g G g G g F e I g K K" >Hx gGx@ J[KJ[K I I g Jg Hg G g I g H g H e H g F e G e J g J e I e F g H e G e J g H g G g G g G e G g F e H e I g F H I[H g [H g I e H g G g I g J g F g F g H g I g I g J g H >gE gH@ g G > eG Ix@ g F e G g G g [G e [G N L I e Gg I >Ig[Kg[EgI @ g F e H g G e I g F I g Ge Ig I >eF"eHe[EIÜ@ g J >g[E eF gG eH e[E gI eF g[G eJ e[E e[K eF eJ eG @ g Hg H g Gg IÜ
Primeri iz prakse
2) Spassky,B - Petrosian,T, :FK0RVFRZ
XABCDEFGHY 8-+-+-+k+( 7+p+lpplp' 6p+-p-+p+& 5+-+P+-+-% 4-+-+P+-+$ 3+P+-LP+-# 2P+-+L+PP" 1+-K-+-+-! xabcdefghy e I e F H D H[G H[G e H g G g H J e H e G e H g E g H I g J J g G K K g H K[J K[J g E e H g F e I g E g G g F I J[I g [I g [I J[I e G e H g H e G e F e F g G E g H Eg Gg Gg HÜ
1)Bogoljubow,E - Alekhine,A, 0XQLFK
3) Kasparov,G - Piket,J'RUWP XQG
G[He Ig Ee He HDg G K g D J g E g I
g I" >gG"g[HgGu
1049
[AHOVSKE ZAVR [NICE - 3DUODNLKILJXUDSURWLYSDUDODNLKILJXUD«
XABCDEFGHY 8-+-+-+k+( 7+-p-l-+p' 6-+p+l+p+& 5+-P-p-+-% 4-P-+L+-+$ 3+-+-+-+P# 2-+K+-+P+" 1L-+-+-+-! xabcdefghy
XABCDEFGHY 8-+-+-+-k( 7+p+-+-l-' 6p+-+p+p+& 5+-Ll+pPp% 4-+-PpP-P$ 3+P+-P-+-# 2P+-+-+-+" 1+-+-+LK-! xabcdefghy
gI g[I J[I g[H gG eG eI eH eH eI gK g[FgHgDgG @ g [F g I e E e I E e H e Fg H >gHgG@Ü
4) Short,N - Topalov,V1RYJRURG3&$
XABCDEFGHY 8-+-k-+-+( 7+-+-+ppp' 6-+p+pll+& 5p-P-+-+-% 4-+P+-+-+$ 3P-P-LL+P# 2-+-+-PP+" 1+-+-+-K-! xabcdefghy g [F g [F g E H I e F e I g E D g G g [G H[G e H e F g H g E K I e GKKGg EÜ
5) Karpov,A - Timman,J ),'(:FK $P VWHUGDP e J e I e I e H g I e G g H >g[F G[F H eF eH D D Et@ g [H >eFgGeEeH @ e [H e F D D E E e G g E e G g F e F g E e G g D e H g E g F E[D E[D g F >eFgGeFgF@
1050
e GÜ
6) Cebalo,M - Jukic,B&52FK
XABCDEFGHY 8-+-+-+k+( 7+-+lpplp' 6p+-+-+p+& 5+-+p+-+-% 4-+-p-L-+$ 3+P+-P-+P# 2P+-+LPP+" 1+-+-+-K-! xabcdefghy g [DHg JG[H" >HH[Gg[GgEgH $ E gF D E gDÃ gGGDgEÃ IÃ % D gF gF G D g[E D G D G Df eJ @ I[H I g E G H[G H[G e I e I g G g H g F g [F E[F e H e H g I e G g F g Ie IDJg FIDÜ
7) Ljubojevic,L-Hartoch,R$P VWHUGDP g [E g E e I e I J K[J K[J g G g I g I g F g [F E[F e I e H g I g F g E e G e H g G e I g H e H g E e I I e H g [D g G g F g H D e [I D g F e G e H e F g [J e E g F D g [D e [D G g [G e G Fe Fe DÜ
[AHOVSKE ZAVR [NICE - 3DUODNLKILJXUDSURWLYSDUDODNLKILJXUD«
XABCDEFGHY 8-+-+-+k+( 7+p+-ll+-' 6-+-p-+-+& 5+-+-+Ppp% 4pL-+L+-+$ 3P-+-+-+P# 2-P-+-+P+" 1+-+-+-K-! xabcdefghy
XABCDEFGHY 8l+-+-+-+( 7+-+-+pkp' 6-l-+-+p+& 5+p+p+-+-% 4-P-+-+-+$ 3+-+-+-+P# 2P+LL-PP+" 1+-+-+K+-! xabcdefghy
8) Georgadze,T - Tal,M8665
g I g G e G J g J g E g H g I g F e H e H g H g [He [He Ge G g IJ[K g [K I g I g D g G g F g F g D E e F e [G g E e F g F g H e [E e G e E IÜ
XABCDEFGHY 8-+l+-lk+( 7p-+-+p+p' 6-p-+-+p+& 5+-+-P-+-% 4-+-+pP-+$ 3+-L-+-PP# 2PP-+-+L+" 1+-+-+-K-! xabcdefghy
10) Romanishin,O - Alburt,L 8665 FK
g G g H D e I e I g G e H e H g I g E J K J[K J[K g H g F g [K g [K g H g I g E g J g F e H g [H g K g E g E g F e G g F g H g E e F g H g F e I g D g I g [D H g H H[I e F g J g I e J D g K g G I e G I e H g J g E g K g E e J e I g J e J If g [I g [I e [I e Ig Fg GDg Gg Ee H Ü
9) Geller,E - Ivkov,B, 6NRSMH D E[D g [D G g E g H g F g F I g E e H K E I K g E g I g I e G g D e F g E e G e I g K e H e H g H e G g I e H g H g Ge I g Ig Gg Gg E
1051
XABCDEFGHY 8-+-+-+k+( 7+-ll+p+-' 6-+-+-+pp& 5+-+-p-+-% 4pL-+P+-+$ 3+-P-+-P-# 2L+-+-P-P" 1+-+-+-K-! xabcdefghy e Ie Jg GIe He IFJ H[I e [I e G K g H J g E g G g H e H e F K e E K[J K[J g J e F e I e F g F e F g J e E e H e F g G g E g F g D e I g F g D e E e H e D g F g E g G g [G H[G e [D g F e E g E F e G g G G e F e [F g [J g H g K G e [Ge Ge Hg Fg IÜ
[AHOVSKE ZAVR [NICE - 3DUODNLKILJXUDSURWLYSDUDODNLKILJXUD«
21.10.7 Razli~iti slu~ajevi sa lakim figurama NL 9/g (K+NL+L+nxP):(K+NL+L+nxP) Razli~iti slu~ajevi sa lakim figurama podrazumeva da jedna strana ima tri lake figure protiv jedne lake figure, sa ili bez pe{aka. I. Tri skaka~a protiv jednog skaka~a. Educative example
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+K' 6-+-+-+-+& 5+-+-+-+-% 4-+-+-+nN$ 3+-n-+-+-# 2-+-+-+-k" 1+-+-+-n-! xabcdefghy e J e J h I e I h G e H e J h H h H h FG e J e H h J h H h I e H h J e H h H h G e J h I e K h I e K h J e K h IH h J h K e K e I h H e I h G e H h H h I e J e H e K e I h G h I e K h I h I h J e Kh Je Kh J e
II. Dva skaka~a i lovac protiv lovca. P. Sobolebskij, 1951
XABCDEFGHY 8-+-+-+kN( 7+-+-+-+N' 6-+-+-L-+& 5+-+-+-+-% 4-+-+-+-+$ 3+-+-+-+-# 2-+-+-+Kl" 1+-+-+-+-! Xabcdefghy
g I h J g K h J g J h H >gG gI hH eI hK eH @ e K >eI hH@ h I e K g K g I h J e K h Je K h [Ie [Kh I
III. Dva lovca i skaka~ protiv lovca Herbstmann, 1927
XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-l-+-+-' 6-+-+-+-+& 5+-+-N-+-% 4-+-+-+-+$ 3+-+-K-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+Lk-L-! Xabcdefghy g Jg E >g[H"gIeIgK@ e I g [J h I e I g K e I e J >eH"eJh[JeK @
Gligoric,S - Larsen,B , Bugojno, 1980
XABCDEFGHY 8-+l+-+-+( 7+-Pk+-+-' 6p+-+-+-+& 5PnPLn-+p% 4-+-+P+-P$ 3+-+-+-K-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy e I h G e H h [F g I h [H g [Kh Ig Jh [F
1052
View more...
Comments
