Vigdis Hjorth - Miras
March 12, 2023 | Author: Anonymous | Category: N/A
Short Description
Download Vigdis Hjorth - Miras...
Description
Miras Vigdis Hjorth
Çeviren: Dilek Başak
Vgds Hjorth yılında dünyaya geldi Oslo'da büyüdü, Felsefe, edebiyat ve siyaset bilimi öğrenimi gördü. Çocuklar ve yetişkinler için yazdığı kitaplarıyla otuza yakın dile çevrilen Hjorth, çağdaş Norveç edebiyatının en özgün ve önemli isimlerinden biridir. Özkurmaca unsurları taşıyan ve ritmik, akıcı anlatımıyla aile ilişkileri çerçevesinde ravmaya odaklanan Mi özellikle Norveç'te büyük yankı ydırmıştır. Hjorth izleri metinlerinde hissedilebilecek Tove Ditlevsen, Rol Jcos ve dolf Nilsen ii isimlerden etkilendiğini belirtir Mi, aynı zamanda red ve Jn ibi düşü nülerin izlerini de taşımakadır
Norveçte aldığı çeşitli ödüller bir yna, İgilizce çevirisiyle yııda Ae rikan Ulusal Kitap Ödülüne de aday gösterilen Mi, Hjort Ti il roanıdır.
Dlk şk yılına İstabua oğu. Darüşşaka Lisesi, BÜ İngiliz Dili ve Eebiyatı ve Oslo Üniversitesi Tiyatro Bilimi Bölümü'nen mezunur Mimar Sinan Üniversitesi Tiatro Ana Sanat Dalı'na öğretim görevlisi olarak; A Yaınları, Yapı Krei Yaınları ve Tavanarası ayıncılık'ta eitör ve telif hakları sorumlusu olarak çalışmıştır Başak, Norveççe ve İngilizceen çeviriler amakta, Osloa öğretmenlik görevine evam etmekteir
Arv og mie © Cappelen Damm AS, 2016 B kitabın Türkçe yayın hakları Siren Yayınları'na aittir. Kaynak gösterilerek yapılacak kısa alıntılar aittir. haricinde, yayıncının izni olmaksızın hiçbir surette ve hiçbir ortamda paylaşılamaz
© Siren Yyınları, 20
Sirn yınları yınla rı Roman Srtika No: 22 ISBN: 80-0-88 Birinci Baskı: Bask ı: Mart 202 Altıncı Baskı: Ba skı: Mart 2022 Yayın Yöntmni: Sanm Sirr yın Koordinatörü: Erol Aydın Çvirn: Dilk Başak Kapak Tasarım: Nazlm Dumlu İç Tasarım: �-� Bask: Ayhan Mat M atba baas asıı Mahmutbey Mah Mahmutbey Mah 2622. Sok No: 6/31 Bağcılar-İstanbul Setifka No4871
N
B metin NORLAnı çirm destek
OL fnlarıdan yararlanlarak yayımlamtr -·
Asmal Mscit Mah. nsiz Sokak No /2 ByoğluİSTANBU Byoğlu İSTANBULL t 22 2 f 22 2 0 2 wwwsrnyayinlaricom nfo@sirnyayinlaricom sirninssiblogspotcom
Vigdis Hjorth •
MiRAS
Tü: B
� YAINlR YAINlR
r y y ruy uu lly y.
SVOJ S VOJ IEK
y c l, l y ç yy y ç , r ııı r r. yl y p rı lycıı yru, yru, u y lyı l uy uu, h yrıılrı r lr Ö
ı llı y çr ç. l r ç r lr rpr lrı ırıyru. Ö c hlrd, hyy krlr r ı ıl pylıl pylılcı cı uu y r v vy y uuu lrı, l Hvlr ullry l. ı c c ı rlr rı yı f uu uuu u..
7
v uhf r ç hr lu r cur hı rr l ç yr r ç u h ırl hırl ıı rlrıy lıı lıı v vrr ı r r r r r rı. ı. Kı lrıyı ı hvl v çııı çı ı ırı rı pırıl pırıl prlıyru r l l ru u yprı çlr l yrlr yprlr ıpırıı v h hrr lr lr. . K y ry hv ypıı v rr c l r lcı u hr rc yı rc c pl pl rl rlt t hr yrc ç ç luy. D D r çııı A Ar r lrc rııı r r.. R R y yu u yrı t l rlyl ll rııı rııı . . Tl fıılıyl cvp ver. r d. Gr lrl ltlr çlıştığı r od oşyrş slr lyord. Dohjeme Hsy d sor. Arı ses h y dylyordm lt yolmşt. A d d lttı teh tehle le eçt. eçt. Aşırı o d dh sor d ece şırı dod lç lış ltı sdec yor yor ço. e l thr rşm değld m eçmşte hdseler öcesde c şeyler yşmış oldd yp tığı e şşımışt şşı mıştı.ı. Astrd em em tehlie tehlie tlttığıı ol ço srsıcı oldğ r e e dh tekrrldı tekrrldı.. Aem s bhı dö çğd rp o şırı dod lç ldığıı söy lemş: Bir sr hp çtm. Astrd ve ocsı o gece ir pd 8
yeni dönmüşlermiş, araba kuanabecek halde değilermiş, değilermiş, strid babamı aramış, babam da annem annemii mutkta yerde yatarken bulup doktor komşuya haber vermiş. Geen komşu ambu ans gerekip gerekmediği gerekmediğinden nden emin olamamış, ancak tedbiri elden bırakmamak için yine de ambuans çağırış A Ae e şimd yattığ Diakonhjemmet Hastanesi'ne götürmüşer, tehkey at atmış ama çok, çok yorgunmuş. Neden, dye sordum, Astrid pek net konuşmadı, bir şyer geveled, sonunda aienin Hvaler'dek pek özde kuübern erkek kardeşim Brd'a haber verimeden kız kardeşerim Atr ve sa'ya devedidğni, durum ortaya çıkığında da Brd'u kuübelere bçlen değeri çok düşük düşük buduğunu anadım diini bırakmadı bze, ortalıı brbrine katı, ded Astr, anemn seksenne, babamın seksen beşine baması şere br kutlama yapıacağını Brd'a yazmış ve ona aesye aesye brlkte kut lamaya katııp katıayacağını sormuş, Brd da onu görmek istemediğini, Hvaer'deki kulübeern üstüe yattığını, kisnin yılardır ekonomik ayrımcıığa maruz kadığını, kız kardeşimin kendis dışında kimsenn hakkını gözetmedğini ekemş Seçen özcüker Astrid'i dehşete düşürüş, o da eajı anneme laç aarak öterş, hastanek annem omuş,deyani dehşete bu, br üşmüş bakıma ve Brd'u aşırı oza suçuuş. Gelgelelim Astrid onu arayıp aşırı dozan öz edince Brd, annemin durumdan kendisinin sorumlu oduğunu söyemş Kalpsz davranıyor, dedi. Slahların en kötüsünü, çocukarı kullanıyor. Brd'un çocukları strid ve sa'yı Facebook'ta arkadaşlıktan atmışlar ve annemle babama kuübe meseende hayal kırıkığına uğradıkarını yazmışar Annem, Brd'u çocuklarıya arası bozuacak diye çok korkuyormuş. Ona, anneme geçmiş osun diekerim etmesn söyedim, başka ne yapabili yapabilirdim rdim ki? Bunu dydu dyduğuna ğuna memnu memnunn oacak,
dedi strid.
ayatımızın seçimleri akışında etkileyecek önemli biryarolda üstlenecek, değştirecek belirleyecek yonumuzu insanlarla yollarımızın tesadüf eeseri seri kesiştiğini düşünmek ne garip. Belki de tesadüf değildir Karşımızdaki insanın, bilinçli ya da bilinç siz, gitmek istediğimiz yöne bizi itekeyeceğini seziyor olabilir miyiz? Belki davete icap etme sebebmiz budur. Karşımızdaki nsanın yürümek istediğimiz yoldan bizi döndüreceğini, karşı mıza engeller çıkaracağını hissedince onu sırf yeniden görme duymuyor olabilir miyiz? Tek bir kişinn, geçmişte onaisteği da nıştık diye kriz anlarında davranışlarımızı yönlendirebileceğini ve bunca önem taşıyabileceğini düşünmek garip.
10
Khvemi içmedim, huzursuz olmuştum, giindim, rzgrı zmde hissetmek ve birz k dıtmk dıtmk için dışrı çıktım Baş çıkmdıımı dşndm Çouklrımın içinde ileyi en ta nın S0reni rdım Aşırı doz o d şşırdı tbii ki, anak bu hikei dha öne de dumuştu, dumuştu, nnem he herr serinde atltırdı, her serinde tam zmanınd s sola hber slrdı Laf kul belerin el deiştirmesine ve biçilen deere geline iddileşti ve Brdun tepkisini nlaışla krşıldıını söledi O, benim gibi onlarl ilişkisini kesmemişti, onlrl temastaydı, nnemle ba bm Astrid ve s kdr akın deildi gerçi am bu, bu, ekonomik olrk ezlandırılmsını gerektireek bir suç olmazdı lraı radım ve o çileden çıktı İntihrın şksı oktu, oktu, bu ptıı doru eildi eildi Ailenin kulbelerini dört çouktn kisine gizliden vermek, hele de düşük bir bedel zerinden vermek hiç doru deildi Annemle bbamın tabii k böyle bir hakkı vardı, aa son ıl lrd miras konusunda çouarın eşt davranmak istedikle rini sıkça dile getirmişlerdi Gelgelelim şimdi Brd ve benim
kulbeler için alaım tazminat bedelinin epe dşk olduu ort çıkmıştı Brd buna tepki göstermişti nlaşıln, stelik kimse on devrin gerçekleştiinden bahsetmemişti Bana d hber verilmemişti, m ben ıllardır aileden uzaktım Yirmi ksur ıldır böyledi bu, sdee ortan kız kardeşim Astrd ile ılda birkaç kez telenda konuşmuşu konuşmuşumdur mdur Uzun zama zamandır ndır gö rşmediim kçk kız krdeşim sa birkç y öneki doum gnmde mesaj atın şşırmıştım Öneki doum gnlerimi 11
de kladığını, aa yanlış naraya mesaj aığını söyleii Sonrasında dank tt ana kadar ikiye karı birdiler, sid e sa da kaş anak şn çne ben de karıırsam degeler değişirdi enn aa enmdiğ söylemişim; kı kade lerim mhe mhen aynıen tavırmdiğimi çindeimi oldğm myorlardı, kat emin olaıyrardı strid beni annem e babamla baı ırmaya yelendğinde yelend ğinde söyl söylüyord üyordm m bn bn ana dyg dygsal sal bask baskıı yapıyord, yapıy ord, böye hssedyordm, yoğ yoğmn mn onları nasıl üdüğünden, yaşlı dklarından, yakında öleceerinden sö edi yor, bir baamda ya da yılbaşında gelip gelemeyeceğimi soryord Ona bun söyletenin annem oldğndan emindim Yaşlılk ve ölü laarı beni ymşatadı, sadee sinirlenip üüldüm Gerekçelerimi ddiye almıyr yd? Onlara etraf lıa açıamada bunuş bunuşt t ne ve babamla birlik birlikte te olmanın beni hasta ettğini, hiçbir şey olmamış ib onlarla karşı laşmamın kendime ihanet anamına geldiğin, bunn mümkün lmadığını anatmıştı Denemştm! Yuuşaadı ama snrenp üüldüm, kışkıtıdığımı hisettim, anda değil ama snrasında, ecelen epsta yaarken ne nel l babaı asa örmek itemedğ rteveien' asla adıım atayaağımı, strs ben ratan ahrum edebleeklrn yadım na
Onarla bağımı kardıktan nra anne ben delarca aramıştı, ep telenundan öncesyd, arayanın k ldğ ldğnu nu öre miyrd Kah ağlaış kah aarlamıştı, canı yanıyrd aa başka şansım yokt, hayatta kalmak, bataak bğulmamak için nardan uak durmalıydım Onu neden örek isteediğimi rd, sank bilyrmş gbi, oayaak srlar srd: En sevdiğim evladı neden benden neet edyr? Delarca ndan net etmedğmi söyledm, ta t a k ndan neet edene kadar, anattım da anlattı, br ke daha anlatmak rnda kaldım her şeyi şeyi ir snraki konşmada sank hiç denememişm, hiç reddedilmemişim gibi bir ke daha mı reddedileektim? 12
öm smmin soni il ll b tn tln gömli nn p ço m nıı m ıp bni sçl lvıı bnims msnıım ç çiln çı ım i iic ıttı sonic sinli önn göbilmnin v hn b nlmsı tln gömlinin oğğ onç huslutn h ii olğn nm olmlı. striin r sı oklm pmsı h iii elgelelim son yılla annem arda bniml iltişim may blmıtı. Hastlndığın zdığı oluodu ve çoğu ylı gibi omii? raa sırda hastlanıyou: Hastım biraz konbilir ece zıyordu ban kesin içmi oluyoru bn öl ertesi sabah beni arayabile arayabileceğini ceğini yazrak yanıtlı yorm on. Annemle hastalık teavi gibi elden konu bileceğimi nc ikayete başlarsa ii drma öerse telenu kaptacağımı Astride bildirdim. Bu ona iletildi mi bilmiyorum ama annem aradığında sadece hastalığındn ve tedaviden söz
etti belki telenu kapattığımda o da benim görüşmenin iyi geçtiğini düşnmüştür. En azından hüsranıgibi kederiyle bana gelmek yerine anaığım kaarıyla Astride Astride gidiyordu Anne min hüsranı ve kederiyle başa çıkmak Astrid için zor olmalıydı onunla barışmaya yanaşmam için çaba göstermesine şaşmamak lazımdı belki d. Onlarla görüşmemem annem edilmeye ve babamıhazırlıklıydım. hüsran ve kedere boğduğundan mirastan mahrum Beklenenin tersine bei mirastan men tmeseer bunu sırf kötü görünmemek için yaparlardı çünkü iy görünmek önemliydi oar için. Fakat bütün bunlar için daha zaman vardı ikisi de gayet sağlıklıydı. İte bu nedn ç yıl önce Noelde annemle babamdan bir mektup gelince şaşırmıştım. Atık yetişkin olan çocuklarım 3
ben annem ve babamla görüşmeyi kesiken sonra her aman yapıkları gibi yapmalarını Noel akşamından bir gün önce iyaree gimişi, bunu ben isiyordum çünküonları annemle ba bam orunlarını orunları nı görebildiklerinde benim üerimdeki üerimdeki baskı aaaa lıyordu. Çocuklar da kuenleriyle yeenlerini yeenlerini görüp eve ha harçlık rçlık ve hediyelerle geri dönmenin iy olduunu düş düşünüyorlardı ünüyorlardı.. Üç yıl önce bir de mekup geirmişlerdi. Mekupa annemle babamın vasiyelerini yeniden düenledikleri ve çocukların dördünün de mirasan eşi pay alacaı yaılıydı.Hvaler Asriddeki ve sanın, peripi yasadaki yaı üerinden yaı saın alacakları Hvalerdeki kulübel kulübeler hariç olmak kaydıyla. Çocuarına birakım mallar devredecek leri için mulu old oldukları ukları belirilmiş belirilmişi.i. Benimki Benimkiler ler çekinerek çekinerek gü-
lümsedi, onlar da miras mirasan an men durumuna haırlanmışı. Tuhaf bir mekupu. Benim yüümden ççekiklerini ekiklerini iddia e ikleri derler düşünüldüünde oldukça cömert bir davranışa bulunmuşlardı aslında. Karşılıında ne bekediklerini merak e im. Noelde aldıım vasiye mekubundan birkaç ay sonra annem aradı. Çocukar ve orunumla San Sebasiandaki paar yerindeydim, Paskalya amanıydı, orada kiraladıımı bir dairede al yapıyorduk. Arayanın annem oluunu anlamaım anlamaım,, numarasını Heyecanlıyken sesi irer, sesi aniriyordu:kaydememişim. Brd kıyamei kopardı, dedi. Nehep demek isediini lamadım. Brd kıyamei kopardı, diye ekrar ei, aynı deyimi Asrid de kullanmışı, vasiye yüünden, kulübeler Asrid ve saya ka lacaı için. Asrid ve sa her aman çok iyiler, çok ilgililer, dedi annem. Yıllardan beri biimle kulübelere geldiler, çok keyif liyi, kulübele kulübelerin rin onlara kalması gaye doal. Brd kulübelerde kulübele rde hiç kalmadı, sen hiç kalmadın, Hvalerde bir kulüben olsun is er miydin ki? 4
Annemkayaarın ve babama her dakika karşıaşmayacağımı Hvaer'de tepesinde denize nazır bir kuübembisem oma sını isterdim doğrusu Hayır dedim Herhade bunu duymak istiyormuş anında sakineşti Brd ie görüşmediğimden neden bahsettiğini anamamıştım Hvaer'de bir kuübem osun istmiyordum vasiyetin cömert oduğunu düşünüyordum başka bir bekentim de yoktu
Astrid daha sonra kuübeere igii epeyce bir patırtı koptuğunu anatacaktı Brd Brteveien'e ziyareterinden birinde kuübeerin Astrid ve sa'ya miras kadığını öğrenince ayağa ramış ve zaten bir çocuğunuzu kaybettiniz beni kastediyormuş şimdi bi birini rini da daha ha kaybediyo kaybediyorsunu rsunuzz diyer diyerek ek çekip git gitmiş miş Astrid'in Brd'un maku davranmadığını düşündüğünü göre biiyordum Yıardır kuübeere gittiği yoktu zaten kendi ku übesi vardı ve Hvaer'deki kuübeerde misar kadıkarı dönemde de karısı annem ve babama pek geçinememişti Bu kadar katı oması şaşırttı beni ama bir şey demedim Bu ku übe kavgasına buaşmadığıma sevindim sevindim Şimdi işer iyice çığırından çıkmıştı ama Kuübeer Astrid ve sa'ya devredimişti Brd küpere binmişti annem de auç avuç iaç ttuğu için hastaneye kadırımıştı
5
Kara Tank'ı ik de bir çocuk arabasını iterek edebiyat kü tesinin kapısından girdiğinde gördüm. Çocuk arabasında ünü bir ressamın ressamın oğu oturuyordu ve ara, derser dersere,e, karısından karısından ayrımak üzere oan adamın çocuğuya geiyordu. Ben, okumam gereken her şeyi okuyan, göreverini yerine getiren ama bö üme nadiren uğra uğrayan yan bir öğrenciydim, ikinci ikin ci çocuğuma hamiha mi eydim, eyd im, aie hayatı yaşıyordum, o yüzden Kar Kara' a' edebi edebiyat yat kütesinde sadece birkaç kez görmüştüm, gerçi bebek arabaı öğrenci oarak dikatimi çekmişti. Benime ik kez, bunda bundann birkaç yı sonra, bir edebiyat eeştirisi topantısının ardından Ha usmanns Caddesi'nde Caddesi'ndeki ki kadırımda dururken konuştu. Popüer bir yazarın yerden yerden yere vuruduğu bir edebiyat dergisinin yayın yayın kuruundaydı ve çıpak bacakarıya, eerini koarını saayaak eeştiriyi savunurken edebi yargı iyeceği yerde edebi yaan deyince gümeye başamış, sonra da duramamıştı, topantıdan koşarak çıktı, geri gemedi Ben çıktığımda Hausmanns Caddesi'ndekih kadırımda yanaştı, ayardandüğmesini ekim omasına rağmen çorapsız yanıma doaşıyoru, atomun açtı, ipek buzuma dokundu ve çok güze, dedi. Uzakaştım, tuhaığının benim üzerime buaşmasını istemedim.
Akşam Fredrikstad'a gidecek olmama her koruma zamankinden daha uzun yürüdüm Halen oldukçarağmen yeşil olan al tındaki ormana girdim, ama orada alışkın olduğum huzuru huzuru bu lamadım Son haalardaki fırtınalarda kılan ağaçlar yürüyüş yolunu kapatmıştı, kocaman koyu renkli kökleri ortada, yerde öylece yatıyorlardı Kızlarımı aradım ama bulamadım, sevgi limi aradım, bulamadım, duyduklarımı biileine anlatmaya can atıyordum, kat neden, ortada dramatik bir durum yoktu, olay atlatılmıştı Astrid'le birkaç gün önceki son konuşmam aklıma geldi Son atı aydır hiç görüşmediğimiz kadar sık görüşmüştük onunla İnsan hakları eğitimi üzerine bir makale derlemesi hazırlıyordu ve dergi editörü olduğum için safa düzeni ve bölümle hakkında almak istiyordu Okudum,veyorumumu kitaptagörüşümü biçim ve sunum üzerine konuştuk birkaç günyaptım, önceki son görüşmemizde son düzeltmelerden, yayınevlerinden bahsettik Sokaktaydım, yürüyordum, telenu bir elimden öbürüne geçiriyordum hatırladığım kadarıyla, çünkü hava eldiven siz konuşulmayacak kadar soğuktu Kitap mevzusu bittiğinde her zaman yatığım gibi çoluk çocuğun nasıl olduğunu sordum Şu Brd ve kulübeler meselesi var, edi, asiyetten söz ettiğini sandım Frederikstad'a gittim ve ancak eski şehrin karanlık, ıssız sokaklarında araba sürdüğümde sakinlediğimi hissettim Kalaca-
ğım pansiyona yakın bir yerde park yeri buldum, daha önce de kalmıştım burada Güneş batmak üzereydi, bakırımsı kızıl bir 7
e amış eh enaında hende boyunca öpee yüüdüm e oeç edebyatında çağdaş tyato metnenn seyeğ haıda tatışmayı düşünmeye çaıştım ama amı topa ayamadım. Tea Tae Ta e e Ebbay Ebbayıı aadım ceap emede as'ı aadım o da ceap emed emed Boyu aadım onun İsade oduğunu sonadan atıadım atıadım Annem aşıı doz e uübee haında ızaıma segme e Boya onuşmam neden bu ada gee dye sodum end endme Çocuu aa daşımı aadım aaba uanıyodu o yüzden ısa esmem ge eyd. Aşıı doz meseesn duymuştu ama mas agası gsn çet bu tüden şeye onun da başına gemşt Kme ne steese emeye ese aaı a anca bu oe me tubunda sunuduğu gb g b pe pe de ö ömet met b daanış değ ded Mas meseeee o da a yomuştu öye ded aesne at uübe ee adeşne amıştı ane babasıın gözdesne o da hayatı boyunca endsnden esgeen sıcaı e şatn teas çn uübenn asıda oa bıaıması geetğn dü şünmüştü. Tostı odada bıaıp neh gee ben şehn meezne gö tüece teneye bndm. tüece bnd m. Tened Tenedee Tae e Ebbayı tea aadım ama yne ceap emede Klaa aadım e ona he şey yo unda gttğ g ttğne ne gö göe e neden bu ada sn sn em em bozu bozudu du neden be b eye ye a bu onuyu onuşmam o nuşmam gee geeyo yo acaba acaba dye sodum. Mesee ço dende Begjo t Begjo t ed Klaa. Acayp dende
Teneden ndm yoada yüü yağmu yağmaya başadı ısandım edeendm Oayı enğ nası denee td ğm nası edeendğm nas battığım onusunda Klaanın dedenn doğu oduğunu ett ettm m 18
Tatışma iyi gitti, na deildim Daha sona bi kade otuup katılımcılaı şahsen tanımamama, onlaa anlatıken bile anlatmamam gerektiini düşünmeme amen kulübelee biçilen dee ve aşıı doz hakkında konuştum Konuşuken utanıyodum, dinleyenlein suatlaını gödüümde gödüümde utanıyodum, eve dönerken utanıyodum, kulübelee biçilen deei ve aşıı dozu çocukça,yakıla ancakanlattıım çocuklukta, gençlikte olacak yana içinaptal utanıyodum, bütünşekilde geceyi çocukça, utanç ve pişmanlık pişman lık iiçinde çinde geçidim ve büyüme büyümediim, diim, olgun ya da dengeli bi biçimde konuşa konuşamadıım madıım,, yeniden çocuk olmakta olmaktann utandıutandıım için uyuyamadım
9
ara, Hausmanns Caddesinde pltomun dğmesini açıp ipek bluzuma dokunduk dokunduktan tan bir gn sonr beni ramış ramıştı. tı. Kocm ve çocuklarla yaşadığım evin girişinde duruyordum, kimin aradığını anlamadım. dını tekraradı, ancak o zamn dank etti, korktum, beni hazırlıksız yakalmıştı. Editör olduğu edebi yat dergisi için bir kitap eleştirisi yazmk isteyip istemediğimi sordu, istemiyordum, istemiyordum, cesaretim yoktu buna, buna, gerçi söylemeye de cesaret edemedim. Ertesi gn, bu konuda görşmek için evine gelip gelemeyeceğimi sordu, gitmek istemiyordum, söylemeye cesaret edemedim. Ertesi gn sabahleyin oraya gittiğimde bir kitap rafını monte etmeye etmeye çaışıyordu ama beceremiyordu, ku anım kıazuna bakmıyordu, cin içiyordu. Ben içemezdim, dahatakarken, araba kuanacaktım, rafı önemi monteolmadığını, etme üstendim. rafı ktap eeştirisnn dergininBen ka
patıacağını, yayınevine para kazandırmadığını söyedi ve kiramı nasıl ödeyeceğim ben, dedi. Bimiyordum, başımı saadım, onun parasa so sorunarına runarına buaşmak istemiyordum. Evi bir adama şık oduğunu söyedi kabim sıkıştı. Ev oan adamdan hamieydi ve ertes gün kürtaj kürtaj olacaktı, eğer krtaj omazsa adam onu bir daha görmeyecekti. Ona yardım edemezdim, eve gitmek istedim, canım cn çekti, ra monte ettim ve çıkıp git tm, onu tekrar görmek istemyordum.
20
rederikstddki eski şeirde pzr günü. Arnvutkldırımı yollrd srı, kırmızı, çürümüş yprklr ve soğuk, yğmurlu bir v. Keder içinde yürüdüm sokkrda. Kuübelere biçi len değerden ve şırı dozdn ybncılr bsetmemeliydim Bu konud konuşm gereği duyuyordum nck nsıl konuşacğımı bilemiyordum. Sonr önceki gece kde bulunnlrdn biriyle rstlştım, iyi olup olmdığımı sordu, snki i olmazmışım gibi. Yüz metre erdeki srı hşap evine dvet etti beni, khve ve elmlı kek ikrm etti ve gözyşlrıml birlikte çocuk-
luğumdn hikyeler ortlığ dökülüverdi. Anlttıklrımı nl yış krşılyıp skince konuştu, kendi geçmişinden bsetti. Benim de bu nokty gelmem mümkün olbilir miydi? Kapıda durmuş gitmeye hzırnırken, onun ne kadar süredir görüşmediğimi sordu. Kimine? Ağbeyinle. Htırlymıyorum, yirmi yıdn beri, beki de daha za. Onu r, dedi ve güümsedim, meseleyi nlmmıştı, yine de srıdık, birbirimize bir rmğn vermişçesine, tm dış kpıdn çıkrken arkmdan bğırdı: Ben Brd'un trafındm! trafındm! Arabay eve dönerken karışık hiser içineydim. Önceki gün kade yaptığım itirrdan utanç duyuyor, böye koayca te tiklenmiş omktan ötürü kendime kızıyordum, kek ve kh veye dvet edidiğim için, bna kulak verip yo gösteren böye bir insn, böye bir günde rstldığım içinse minnettardım. 2
nneme babamın, strid ve sa'nın başkaarına akı danışıp danışmadığını sordum kendime; miras pay ediirken görmezden geinen bir kişinin mirasın piyasa değerinin atında bir bedee gizice e değiştirmesine itiraz edeceğini kestirebimek için insan doğasına dair öze bir içgörü gerekmiyordu gerçi Başkaarına akı danışmış osaardı birieri onarı uyarmaz mıydı? Uyarımayı istememişer miydi acaba? Ne pahasına oursa osun bu işi sonuna kadar götürmek miydi niyeteri?
Tae yi aradığımda Lier e, eve dönmüştüm, hava kararmıştı, kö pekle doaşırken kar yağmaya başamıştı, başamıştı , Tae teenu açtı. nnemin içtiği iaçardan bahsettim, mirasın devinden, biçien değerden. zım beni tanıyordu, dibe vurduğumu aadı, bun arı ciddiye ciddiye amamam gerektiği gerektiğini, ni, bu işere buaş buaşmamamı, mamamı, tüm bunarın kendi oyununu çevirmekçık için trajik bir kurban roüne yatan annemin başının atından çıktığını tığını ve maksadının onarı onarı eeştirecek kişieri susturmaktan başka bir şey omadığını söy edi. Bir daha bu insanara insanara görüşmeyeceğim, dedi, bu bu gösterinin bir parçası omayacağım ben Söyediğini duydum, mantığımın sesiye Her zamankinden daha uzun yürüdüm, yorumak, uyabimek, bütün gece uyuyabimek için, uzun uzun yürüdüm ve eve geince şöminenin karşısında oturdum. strid aradı, annemin iyi oduğunu söyedi, onun için endişeendiğimi düşünmüş omaı H Diakonhjemmet'te yatıyordu, ertesi gün eve çıkacaktı ve eviik yıönümeri panandığı gibi geecek haa kut anacaktı, Sren ve Ebba'nın da geecekerini umuyordu. ksi yönde bir bi r şey şey söyemedier, söyemedier, dedim. nnem çok sevinir o hade, dedi, Brd'un çocuklarının gemeyeceklerinden korkuyordu 22
Çocukları kulanıyor, dye tekrarladı, en çrkn de bu, çocukları kullanması! nnem, Brd'un çocukarıyla lşksnn keslmesnden slmesnd en çok korkuyo korkuyor.r. Onlarla hhep ep y anlaşmıştır, Brd yüzünden araları mı bozulsun şmd? Gayet dkat br bçmde, belk de kulübelern sana ve sa'ya devr çocukları erçekten üzmüştür, dedm. Anattığı
hkyeye sorusuz suasz nanmadığımı lk kez açık edyordum böyece. Sonra, mesele mesele sadece bçlen her zaman çn yenSustu. br değer bçleblr, ded. Belk dedeğerse bu ş braz saçma odu, dye ekled. Bçlen değerler düşük belk, ded. Belk de en başta k yat almamız ereyordu, ama o kadarını düşünemedk. Br şşe kırmızı şarap açtım. İçp btrdğmde saknemştm, tekrar çıktım. Hl kar yağıyordu, yüzümdeGök er yen r,köpekle ağır kardışarı taneler, brazdan sırılsıklam olacaktım. yüzü kocamandı, yıldızlar nanılmaz bçmde üçlü parlıyor lardı, çkdend belk. Eve er döndüm, kararımı vermştm. vermştm. Brd'un telen numarasını nternette buamadım, ben de Astrd' aradım. Numarası bende yok, ded. Ama daha dün onunla sen? saeçkonuştu, ded.son a'yı yıp banakonuşmamış döner msn, msn,mıydın dye sordum, oldu, ded, sonra ra daaranumarayı buluverd. Adımı, Berljot'u duyunca sustu. Sonra, son zamanlarda sık sık aklına düştüğümü söyled ve yne sustu. trd'le konuştuklarımızı anattım, o da durumu nasıl ördüğünü anlattı. Üzündü sanırım. Br zamanlar ona yolladığım dstopk br br alenn romandan bahsett, bzmkne benzedğn düşündüğüm çöküşü, bzmkne benzeyen br çocukuk. Aynen öyleyd, ded. 23
arada çıkıp arabaya eve döerke kalbim küt küt atıyordu Evi bir adama şık oduğumu aadığı içi mi baa evi bir adama şık oduğuu söyemişti? söyemişti? Çok mu bei ouyordu acaba? Bie var mıydı? Dürüst, düzgü bir kocam ve üç çocuğumuz vardı, yie de be başkasıa başkasıa,, evi oa adama şıktım ve oda, evi adamda başka hiçbir şey düşüemiyordum Korkuç, rezi bir şeydi bu, e yapacaktım, imksızdı, imksızdım Sürei bir işim, sabitdüzgü geirimbir omamasıa karşıık üç başkasıa çocuğum, hai vakti yeride, kocam vardı ama bir şıktım Korkuç, utaç verici, bağışaamaz bir durumdu, e demeye böyle bir şeye kakışmıştım, ede böyeydim be, buu ası yapardım? yapardım? Bir haa sora ara aradı, ou aradığıı biseydim teeu açmazdım Yie ziyarete geiprafı geemeyeceğimi mote etme beceremediği bir kitap daha amıştısordu, İstemiyordum, gittim, rafı mote ettim ve oa evi adamı aattım Haide aamıştım, dedi Böye şeyeri rk ettiğii söyedi, yaağımı okşadı ve ağamaya başadım, e yapacaktım? Bir aydılama ı yakaştığıda, hayvaar depremde öce gee sarsıtıları ası hissederse, be de buu olacağıı hissediyordum, hayatımı alamaya başadığımda rkıa varmıştım bu durumu Bei kökte sarsacak, bir güzel sikeeye cek acı gerçek züde korkuya kapılıyor, titriyordum, beki de buu bir a öce oması içi uğraşıyordum, kaçış yoksa bari bitsi, gitsi diye
24
ralık a, sis tamamen yere indi Dün yağan kar eridi, otalık sulu kar oldu, çimenleri, yolları kara br çamur kapladı, dışarısı soğuk, kalorir bozulduğundan içerisi de soğuk. Tiyatro eleştirilerini gözden geçirmeli, Sahnede dergisinin geecek sayısı çin baş yazıyı yazmaıyı aa yapadım. Çay hazırayp termosa doldurdum, üzerime yün giysilerimi ve las tik çizmelerimi geçirdim, kapüşonu parkamı giydim. Şartlara uygun giyinmek mühimdir. Günün bu saati�de kisenin gemediğ ormana gittim, deilmiş bir kütüğün üzerine oturdum ve dolaşması için köpeği saldım. Gek görmüşüğüm varı ormanda baharda, yazın kuşlar, sincaplar ve kurbağaar a, aa bugün sadece biz vardık burada. Tros ortaığı kokuyr, kuyruğunu sallıyor, aların ve kayaarın üstüen zııyoru, rastan ve de çocukukan bihaberdi o. Tiyatroarın aeer çin aheeğ key oyuar, Noel ıldızın ıldızınaa lculuk lcu luk ve Fındıkkı ran üzerne yaza yaza gerekyru, e r aa. ar, çk yapmacık oacaktı bu, boğazıma br yumru turdu. nraşara hava açtı, kararı,akae eve öük, şöei yaktık. Bir şşe kır ızı ç adığı tarı buu ve a yazaa başaışı k Br, aar ek ç açıcı laa a k-
uşaızı y ouğuu azı. Br gü öğe eeğe çıa ser yi yi ııyru,, eşekkür ııyru eşekkürer er ve evet, güze güze ur, ye cev ceva a veri. 25
Tam msaı yoamıştım k strd aradı v Brd konuşup konuşmadığımı sordu. Haaya onuna buuşacağımı söydm. Bunun onu ndşndrdğn hssttm. Bgsayarı kapatıp yatmaya hazırandım, o sırada ara araıp Rof Sand Sandbrg'n brg'n öldüğünü öldüğ ünü söyd. Rof Sandbrg. nnmn büük yasak aşkı. nnmn r yaşta başadığı öğrtmn yüksk okuunda prosördü. O da vyd, ama ona sırısıkam şık olan annm şky grmşt. nnmn Rof Sandbrg' hummaı aşkı, babam Hvar'dk br komodnn örtüsü atında yn yazımaya başanmış br aşk mk tubunu kadar, stmş sürmüşt sürmüştü. Bk d baba babamın mınbuduğu mkt mktubu ubugün bumasını stbrkaç mşt. t.yıOan btn bt nü. öğrnrs babamın ondan boşanmak stycğn, o zaman da Rof Sand brg vnbcğn düşünmüştü bk d. ncak babam umduğu tpky vrmmş, hr zaman yaptığı gb ö nöbt gçrrk tra kırıp dökmüştü. Rof Sandbrg Sandbrg d annmn umduğu tpky göstrmmş, annm ona babamın mktubu buduğunu anattığında, boşanma boşanmadan dmşt. nnm, çk vbr açarını aıpkkndn odaya ydr, ktmş, babam kapıyı kırıp ambuans çağırmış v annm Frdr Frdrksks tad'dak tad' dak hastany götürümüştü, götürümüştü, mds yıkandı. nnm yanız yaşama dnmşt ama yapamamıştı. Babam, yanız yaşama dnsn dy ona br dar kraamıştı, ancak
annm, br buçuk haa sonra, tıpış tıpış Brtvn', babamın yanına döndü. Ggm Rof Sandbrg' görüşmy ksmd, muhtmn onu svmktn d d asa vazgçmd. Bana şksn dn bahstm ütnda buunmuştu. Astrd sa bu ütuan payarını aamamıştı, çünkü annmn Rof Sandbrg h gö rüştüğünü öğrnck ourarsa çok gücnp bunu babaarına an atırar v onun tarafını tutarardı. Bana gnc, babamın adına 2
güenmeyeeğimi, ona bir şey söylemeyeeğimi biliyordu. strid ve a ile benim aramdaki rk buydu, babamla kurduğumu ilişki. Sonra ben ailemle bağlarımı kopardım ve Rolf Sandberg akkında bir daa bir şey duymadım, ama annein eninde sonunda bir araya geleeeri umudunu taşıdığından eminim. Şimdi Rolf Sandberg ölmüştü, onun ölmek üere olduğunu du yan annem de ayalleri yıkılına aşırı doda ilaç almıştı mu temelen. Saat ge yarısını geçmiş olmasına ağmen stridi arap Rolf Sandbergin öldüğünü, aşırı do meselesinin mutemele mutemelenn Brdun mesajıyla değil de Rolf Sandbergin ölümüyle ilgili olduğunu söyledim. Huursulanmıştı, issettim. Rolf Sandbergin öldüğünü, annemin aşırı doda ilaç almasının mutemelen onun mesajıyla değil ama bununla ilgili olduğunu Brda yadım.
27
lara da be de boşam stemee, b stemee ama bmle otel odalada tma stee, om br türlü beere beere medm evl erelere erelere şt ve o mtsd lra l yaşord, b deavatajlar vrd, be oam ve ola rımla yaşıordm, b deavatajları vardı. Brler çoc olma erne anne olmaı stedmden stedmden erede evlenp çoc atımı r edordm, şmdse oama ve ocarıma haet etmştm, tan dordm lara msee hanet etmemşt ama vda aab ded, aasnı br araa getreblme n geeler Rea Barda garsol a ord. Kocam aacı oldda örenc kreds almadan ünverstee gdeblyor gdeblyordm, dm, hem hem aldata adın hem hem de do-
landırıcdm be. Her fırs landırıcdm fırsatt attaa araa gdp on Reada aradaşlarıla ordm, b nsalar soloj bamda deges, alolk, e, ls, s sapsı, erşan, dışlamş t lerd. Saalm etene etenede de os, thaf, maal tpler, tıpı bem gb başa perşa ve s sası sanlarla talma Klaran apısına daaorlardı, nedend b? Kend laetme oşma n orlacı br dürtü vardı mde, derdm neyd? araya düşmüş thaf tplerle or yor, orada algdp eteshaattan sabah güü l oışlarıyla brlte gn, paspal nsanlarla anıyordm, ardından alelacele eve dönüp çoclarma, oama sarılıor, b tem, rah evd evdee sosza de yaşama styordm, ter etmeecektm bra, söz veryordm kendme, yne de o geçmeden tekrar tekrar laraa dönüp çöküşe geordm.
28
şı do olyındn dör gn sonr, Rol Sndbrgin ölm ilnının gd ııı gn nnm v bbm rtvind or bir dom gn tlmsı ypılr ypılr l, l, S0rn v bbnın lmy ılclrınıi?dync drvin ync sinirlndi Ndn ggl lgidip nı lrını mvdiyolrdı rjiminin syn onlrın nlısını onylm, ibir şy olmmış gibi dnm, drst olmmk ndn? Dny b ydn bıyor işt,
n insnlr irlrini söylmiyor, drst dvrnmıyor, imsnin y msın diy ypmcı tvırlr tınıyorlr, S0rn v bb b ö iyro gösrisin ılm iin ndn rvin gidiyorlr? dgirmdn sl rtvin gimk niyind dildi v bnO,ibirvit onlr bildirci. öyl ypmmsını söyldim Mirs kvgsı yndn yp ıını dşnrlr, Hvlrdki klb istdiini istdiini snırlrdı. Klm gn rsudm. likdn likdn uk uk oldm bilsm d dyglrım kililiydi, S0rn vyin bbdos oc insnlrdı,dişmdi bşlrınınKpılr rsin bbilirlrdi, oculr rvini r iyrt ttilrind old gibi ndiş liydim. Vkit yklştı, snki bir şylr plycmışs plycmışsın ın s bıp drdm ömn önn S0n il bbnın pıdn girişlri gldi, bir ldır görmdiim, şimdilrd ny bndiklrini bilmdiğim nnml bbmı kcklrn gördm onlrı kocsını vkcklmlrı onlrın ocuklrını, s ilsıkmkocsını v srid onlrınilocuklrını y d llrini lrı gldi gömn önün, S0rn il Ebbn Ebbnın ın lrini gördm, 29
içim acıdı ya da kendi acımı oonara nara yansıttım. Neer konuşuduğunu haya ettim, suya sabuna dokunmayan birkaç af, tebri er. Mirasa, aşırı doza, Rof Sandbergin öüm ianına ya da odadaki e dair tek söz söyenmeyecekti, orada omayanara, Brd ie bana ve Brdun çocuklarına dair. Vakit yavaş geçti, neyi beklediğimi bimeden sabırsızca bekledim. Ne duyma istediğimi biliyordum, her şeyin i gittiğini,
tehlikesiz evzuardan konuştukarı konuştukarını, nı, iş ve oku onusunda bilgi tazeediklerini an, yine de bir dram kokusu aıyordum. Noeden bir gece önce çocuklar Brteveieni ziyaret edip hedi yeerini adıkarı zaman da böye hissetmiş, onar geri dönene kadar diken üstünde beklemiştim. Korkum yersizdi, maddi deği manevi oan mirastı bu bana aiemden. aat atıda başadı, saat sekiz odu, aramadıar, aramak istemiyordum çünkü h orada oabilirlerdi. Sekiz buçukta en aradı, annemin çabucak sarhoş oduğunu, babamın kotuğunda düşünceere daıp gittiğini ve her zamankinden daha sessiz oduğunu, ama tüm bunara rağmen her şeyin younda oduğunu söyedi. Brd ve çocukarı gelmemiş ama strid ve sa çocuklar çocuklarıyla ıyla birlikte oradaymış tabii ki ki ve trid bir konuşma yaparak anneme babama yakınıklarının, onara birikte keyii vak vakitit geçirmenin, sık sık sık,, haada kez yazarın görüşmenin, üstüne üstük Hvaerde geçiri en uzunbirkaç v e harika ve sa ie onu mut mutu u ettiğini söyemiş. Sren, sa ve tride biz den daha za miras aması beki de hiç ttuhaf uhaf değ deği, i, dedi biraz da utanarak, çünkü daha sık bir araya geiyorar geiyorar ve anne babaarı babaarını nı çok seviyorar. İki çocukarı daha oduğunu biesem gayet uyumlu bir aie olduklarına hani neredeyse inanırdım, dedi.
30
Bo Schjeen ile bir pazar günü, Nrveç Tiyatrosundaki bir ki tap tanıtı tanıtım m etkinliğinde etkinliğinde tanıştım Tüm salonlarda salonlarda sonbaharda çıkmış kitaplar okunuyordu ve ayede ülkenin kültür dergilerinin stantları yer almaktaydı, aralarında laranın Rennadan edebiyatla ilgilenen bir arkadaşının onun dairesinde sabahlara kadar oturup hazırladığı yeni kurulmuş Anlaşılmaz ayınlar dergisi de vardı lara bir ie üç arası stantta olacaktı, ben de uğramaya söz vermiştim Vardığımda larayı üzerinde Anlaşıl maz ayınlar yazan, tiyatronun büyük çiçek saksılarından birine dikilmiş plaj şemsiyesinin altında otururken gördüm Ke yisiz görünüyordu, eleştirdikleri yayınların yazarları sevimsiz yorumlar yapmıştı, hatta bir polisiye yazarı ona bıçak çekmişti Metin yazmak onları basmaktan daha eğenceliymiş, dedi, bir biraya ihtiyacı ihtiyacı vardı Tiyatronun kasine gitti, adamın biri bana doğru gelirken şemsiyenin altındaki yerimi aldım ben de, adam dergilerden birini aldı, merdivenlere oturup okudu, ksek sesle içini çekti Klaranın bir an önce geri dönmesini istedim Adam ayağa kalktı yanıma geldi ve Anlaşılmaz ayınlar adı geçen ve düpedüz düpedü z anla anlaşılmaz şılmaz bir yayın olduğu beirtilen şiir deremesini kendisinin çevirdiğini söyledi Dergiyle bir alakam olmadığını söyledim ona Bu ucık tecik, dört göz adam göz lük camlarının üstünden bana baktı ve Anlaşılmaz ayınlar editörlerinin Rusyanın 192lerdeki siyas oşularından haayınlar beri olmadığını sordu Bilmediğimi, ile biroup ilgim omadığını söyledim O zamannlaşılmaz eden bu apta der ginin standında oturduğumu sordu Editörler 192 yııda St Petersburgun edebi çevrelerinde yaygın olan devrimci kirlerden haberdar mı, diye soruyordu, bimediğimi söyedim, bana 31
kalırsa habrdar dğillrdi Solk bnizli s adam Ivan Jgov adıdaki makal yazarını ditörlrin tanıp tanımadığını sord Bilmiyordm Bilmiyordm v Klara'nın bir an önc gri glmsini umuyordm B çolk çock işi Anlaşılma aylar ditör lrinin kıyıs kıyısından ından kö köşsind şsindn n Rs tarihi tarihini ni ya da Rus şairl şairlrini rini kuyup okmadıklarını Ha Haa ann lm lmaları aları şiir drlmsinin gldiği glnktn habrlri olp olmadıklarını sord Bilmiyordum bana kalırsa habrlri yokt Klara'nın bir an önc gri glmsini muyordum Adam bütün ciddiytiyl ön doğr ğildi v An Anlaşılm laşılma a aylar aylar mbsil lştirmnin özllikl an laşılm laş ılmaz az blduğu blduğu satırların siyastçi VG VG Krlnk'nn k münist partinin part inin dördüncü parti kongrsind yaptığı knuşmanın açımaması lmasından dla n önmli satırlar lduğun söyldibir Bşiir ukdrmsi tk ssiüzrin gidrk adam nun ç virdiği illaksn da yazılacaksa sözü gçn knulara aşina mak grktiğini bunun kur yazar bir nin vazisi lduğunu söylüyrdu okur yazar biri şri ciddiy almazsa kimn iddiy almasını bklybilirdik ki Anlaşılma ayınlarda Haan lmaları üzrin yazan gnç v kndini bğnmiş duğu bbl bu kadın bu türdn knularla ilnmiş hayatını aydı drlmdn dğiştirbilirdi çk şy Yüzümü çıkarabiirdi çıkarabiirdi incld kadar ayatını ki budğştir drm birdi ddi v lafı çm turdu ys ki adamın tanıdığı br ri gdi da drgiy yrin bırakıp gözdn kaybldu ara' aradım rada daha zla kalmak itmyrdum Adam anidn gri gd v bndn z krn br istd rkk kardş lmş kad kahv içmk tyrmuş v paraı ykuş aa karş mrakanmaın dy na bunu öylmk tymuş Adama yüz krn vdim da hap numaram aak ıra tt b haa na habıa yüz n krn yatırııştı n krn zyl
Grandda buluşacatı. Benim önerimdi. Nadiren dışarı çıı yordum, ama birden öyle deyivermiştim. Grand, diye yazdım Brda, yerimizi o artacatı. Yolda aniden alıma annemin esiden adın aradaşlarıyla Grandda buluştuğu geldi. Şehre gezmeye inmişen bir de sandç" yerlerdi, Granda yaptıları bu gezilerden birine ben de atılmıştım annemle olan bu anı mı etilemişt seçimim acaba? Çoculuğumun geri gelmediğini umdum, çoculuğuma geri dönmediğimi, ttremeye o yzden başlamadığımı umdum. Kapıyı açtım, loanta girişinde uyru vardı Noel öncesi, şı şı şıırdam bir sürü yaşlı insan Grandı seçmemeliydim. Beli anneme ve aradaşlarına rastlayacatım, orada duran adın anneme benzemiyor mu aramı döndüm gitme istiyordum, sonra hatırladığım adarıyla ardeşime benzeyen birini gördüm biryaşı. sırt veBeni birtaıdı, a Brd bana oydu, yrmi l daha yirmidedim, l l daha ya yaşlı şlıdöndü, birbirimize sarıdı, ardeşerin yaptığı gibi, aralarında bildiğimiz adarıya br sorun olmadığı zaman. Yanıızdan onu tanıyan br adın et selamlaştılar, birbrlerne sarıldılar, ben üçü ız ardeşi oa ra tanıştırdı ona ben üçü ız ardeşm dedi. onra sus tu. ıradayen onu açamazdı, yiri üç dır herhang br şe paylaşmış değd. En son bü bü ızının onrmas yonunda görüşmüştü. O zaman en son grüşemiz on yı öön n
cesindeydi gelren yaptığım hesapara e ve her i seer de resm durumlardı dışarıda Grand'dan rı rı olayan br br loan tada rüşüştü. sede bu yana ü aşaı beş arı zel br onuşa geeşt araızda. z de alezde op uştu brite e anaşara erş br arar ded end
kendimize, tek başımıza geri çekmiştik ke kendimizi ndimizi Brd ie igii habereri strid'den aıyordm, da iki kez kez onna konşyor dk, ancak anadığım kadarıya söyenecek pek bir şey yokt, çockarının ok i gidiyord. rtık Nordstrand'daki viada deği de Fagerborg'da bir dairede otrduğun bimiyordum strid bn söyememişt, bn Grand'da öğrendim, Brd ma samızı ararken ben aşağıdaki vestiyere ceketerimizi astım Br zamanar, bir arabanın aarka rka kotğnda kardeşer kardeşerimize imize birikte sıkış tıkış otrdğmz için ceketini tesim edecek kadar çok güveniyord bana Ceketerimizi vestiyere astım ve on kade masada otrrken bdm, babamın gençiğini andırıyord Babammışimdierde çoksordğmda yaşı, dedi Brd Kahvegediğini ısmaradık, ara-, baya gedin diye tramvaya söyedi, söyedi artık Nordstrand'da deği de Fagerborg'da otrdğn anattı, görüştüğümü bidiği strid'in bndan söz etmemiş omasına sinirendi anadığım kadarıya. Önce o gidip kendine yiyecek bir şeyer adı, bana yabancı geen bir yürüyüşe açık büfeye birkaç de gitti gedi, sonra einde bir sandviçe geri döndü Ben büye gittim,işte. eimde bir sandviçe geri döndüm Beraberce, Grand'daydık Grand' daydık Kübeere gii anaşmazık benim bdiğimden de zn süredr devam ediyormuş meğer. nem ve baa, kübe ern strid ve sa'ya kaacağına yıar önce karar vermişti.
Brd bn kızından öğrenmişti. Brd'n kızı annee babamı Bteveen'de ziyaete gittiğinde st z ve a vaer'deki kübeeri devraaakarını söeş neena uradığnı şaşııştı, vaer'd vaer'dee bebek aakkabıaıa aakkabıaıa aşıı , gerç ha ya kırıkıını e esni dışa aaaak kaar gen gen ve utanga b ton ne erd ki B üzen na söyeşer acaa, raz eemeyeek kada gen v terbe truna bu yüzen i söyeişerd, sonradan aı madı dyebiek n d'n kızı eve ge gep p söyenener babasına anatınca r
souğu Brteveien'de Brteveien'de amış, anneme babam ddaa uübeerin uübeerin Astrid ve sa'ya miras aacağını söyemişer. Ağızarından çıan arı duyuyorar mıymış acaba? Gençiğini, annem ve babama iişisioğuarına, kötüeşenetekadar aiesiyeaienin biriteenher yazıçocuğuna, Hvaer'de an geçiren oğuarına, büyü neme babamın ardından kardeşer kardeşer arasındai ii iişinin şinin yeniden güçeneceğini haya eden birine söyenece af mıymış bu? On ardan bu onuyu yeniden düşünmeerini düşünmeerini istemiş, onar da ka rararının esin oduğunu söyemişer. Biraç haa sonra ku übeern Astrid ve sa'ya miras aacağını, eğer uübeer istemeyece ourarsa bunarın en yüsek yatı veren işiye sa tıacağını beirten vasyetin bir örneği postadan çımıştı. Kuü beer Brd ve bana miras kamayacaktı. Bizi orada istemiyorar, dedi. Biz de bunu anadığımız için gitmyordu oraya. Brd bir yı sonra anneme babama bir mekup yazmışı metubu bana gösterdi tüm begeeri yanında getrmişti gaye samimi yazımış savunuyordu. mektupta dörtÇünkü ardeşin de kuübeeri ması gerektiğini heresin Hvaer'epayaşgüçü
bağarı vardı çünkü bakımını ve masraarı payaşırdık çünkü daha za sayıda kişi kuübeerden ydaanabiirdi, arazi bü yüktü çünkü geecekte yeni kuübeer yapıabiirdi. Karararının kesin oduğu cevabını verşerd Brd aynı görüşeri Astrid ve sa'ya da bdrmşti onarsa anneme mirasaBrd dair konuya kendierinin yazmışardı babamın cevap oarak. giikarar son verdiğini epostasında Hvaer'in en güze anıarının zemini oduğunu yazmıştı. Neden kardeş başına yarım kuübe düşmesin k? u kadar zor omasa gerek diye yazıyordu. Arkadaşarından pk çoğuna kardeşeriye brkte kuübeer mras kamıştı ve geneike de işer iyi gimşt. Sizlerden bu konuyu bir kez daha düşünmenizi rica ediyorum Sizler bir gün bu dünyadan göçüp gittiğinizde ku lübelerden birinin yarısına sahip olmak benim için çocuklar 5
için çok önemli Son olarak da, annemle babamın, Hvalerde
kendi oğulları ve onun çocuklarını görmektense damatlarını
görmeyi tercih etmelerine anlam veremediğini yazmıştı Cevap alamadı. Yapacak bir şeyi yoktu Sonuna kadar hak larıydı ları ydı ncak ne yaptıklarını anl anlıyorl ıyorlar ar m mıydı? ıydı? Yakıp yktıarını, yaralar açtıklarını? strid ve sa, annemle babamın, onların da onayıyla bu işi böyle yürütmelerinin sonuçlarının nereye varacağını anlıyorlar mıydı, Brd ile kardeşlik ilişkilerinin ilişkilerinin bundan etkilenmeyeceğine mi inanıyorlardı? Ne Brd'ın ne onun çocuklarının ne benim ne istemiyorlardı de benim çocukarımın Hvalerdeki kulübelere ortak olmasını Brd güzellikle sormuş, tartışmıştı çünkü olayın bir kumpas olduğunu bilmiyordu bilmiyordu nnem ve babam, tatillerini oğulları ve onun ailesiyle geçirmek yerine damatlarıyla geçirmek istiyorlardı Bizi Hvaler'de gör mek istemiyorlardı Brd'u ve çocuklarını, beni ve çocuklarımı
bayramlarda, doğum günleri günlerinde nde yanları yanlarında nda stiyorlardı stiyo rlardı,, ancak Hvaler'de Hvaler'de diplerinde olmamızı istemiyorlardı strid ve sa kocaları ve çocuklarıyla Hvaler ve diğer yerlerde dizlerinin di binde olabilirdi, çünkü strid ve sa geçmişe takılıp kalmamışkalmamış lardı nnemle babam strid ile sa'yla kulübelerin bu ikisine kalmasını planlamışlar, planlarını da hayata geçirmşlerdi Bu konuda hemkirlerdi Brd kararın değişebileceğin sandığından boşu boşuna sormuştu. sormuştu. Briler neler döndüğünü biliyordu, diğerlerinn haber yoktu. Boktan bir şti, aa annemle babam, strd ve sa, bu ş en üzel şeklde hallolmuş gibi davranmış lardı strid' durumu bana hç alataış lası tuhaf değl miyd? Geliyorum diyen br laketti bu, ancak onlar bunu anlamamıştı ya da anlamıştı da umurlarında değldi, fıına atlatma umuyorlardı Brd Hvaler'dek kulübeyi alaaıştı, buna dayanables gerekiyd, dayanmıştı da, aa bir şeyler kırılmıştı 6
Brd, ağustos anda, yazdan sonra bir merhaba demek için annemle babamı Brteveien'de ve gibi annem ona babamın yaşlandığını, artık çimziyaret biçme, etmişti ot yolma iş leri yapamadığını yapamadığını,, bu yüzden eski eski kulübe kulübe Astrid' Astrid'e,e, yeni kulü be de sa'ya devrettikleri devrettiklerini ni söylemişti. söylemişti. Kulübe sahibi olama yacağı gerçeğini sineye çekmiş olan Brd devir işlemini ne gibi bir bedel üzerinden yaptıklarını sormuştu ona. Anem bedeli söylediğinde Brd kalkıp gitmişti. Bardağı taşıran son damla bu istiyor olmuştu, bu Bize asadaka lardı Br Brd d vegülünç benimdenecek mümkünbedel. olduğunc olduğunca az paravermek almamızı isti buyd yduu ve Astrid ililee sa için iç in hava hoştu hoş tu.. Bu iş yorlar yo rlardı dı Maksat Maksat bu
kendi başlarına gelmiş olsaydı ne hissederlerdi acaba? İkisinin de iki çocuğu vardı, vakti gelince kendi çocuklarına da mı aynısını yapacaklardı? Onlara miras kalan kulübeleri sadece tek çocuğa mı bırakacaklardı? Hayır. Buna hiç şüphe yoktu. Çünkü mahrum kalan içinanlamına korkunçgeliyordu. bir şeydi, anneyle babanın en az o kişiyi önemsediği Brd Brteveien'den çıkıp giderken annem arkasından ona herhangi bir şey miras kaldığı için sevinmesi gerektiğini haykırmıştı. Bize herhangi bir şey miras kaldığı için senmeliydik. Bahsini birkaç l önce Noel'de Noel'de duyduğum duyduğumuz, uz, Brd Brd'un 'un okumak çin ken disine yollanmasını isediğ vasiyetname dilndiğ anda değiş tirilebilird, görünüşe bakılırsa zaten değştrlmşti de, h mevcutsa tabii, belk de geçerli bir vasiyetame yoktu, o zaman eski kulübe Astrid'e, yeni yeni kulübe sa'ya heiye olarak verilmşti ve birlikte birlikte söylendğnde kkulağa ulağa pek hoş gelen Brd le Bergljot içn hçbir şey alamama tehlikes söz konusuydu. Annemle babamın böyle açıkça haksızlık yapmasıı, Astrd ve a'nın da görünüşe göre bu bu haksızlığı sineye çekmesnn 7
ve ilişkinin bozulmaması, Brdun ken dinikardeşler eline üç arasındaki beş kuruş tutuşturulup dışlanmış gibi hissetme mesi için annemle babama hiçbir şey söylememesinin ağabe yimi sarstığını görüyordum, görüyordum, onun hiç umurlar umurlarında ında olmadığını açık açık otaya koyuyorlardı çünkü, ona düzgün davranmak gibi bir dertleri yoktu Brd bugüne değin bazı darbeler almıştı zaten ve şimdi son darbe vurulmuştu, kopma noktasına geldi
ğini anlıyordum Ben de arada darbeler almıştım ve son darbe on beş yıl önce gelmişti, o zaman da onlarla görüşmeyi kesmeye karar vermiştim
8
3 Mart 999da, Bogstadveien üzerindeki Narvesen büde odu.Öncesindeki yıarda aieme işkimi asgari düzeyde tutmaya çaışmıştım, çünkü çocukar küçüktü, anneanne ve dedeye, teyzeer ve amcaara, yeğener ve kuzenere görüşme konusunda onarın iyiiği için, annemin başımın etini yememesi, bana baskı kurmaması, vicdan azabı çektirmemesi için böyesi şarttı, gerçi beni seyormuş gibi yapan nsanara nnazik azik avran mak omuyordu. Romadan onara suya sabuna dokunmayankoay bir kart atacak odum ve annemden norma bir aie gibi Noei birikte kutayacağımıza sevindiğini yazdığı bir mektup gedi cevaben. Ben de kendime kendime hkim oamadım, sinirerim sinirerim boşadı, hakarete uğramış, yok samış gibi hissettim, çünkü bu norma oamazdı, norma eği, oan bteni anatmıştım, tekrar tekrar, ama duyan yoktu, duymak isteyen isteyen yoktu. Norma bir aie gibi Noe kutamak mı? Bu düşünce beni beni hasta etti, aradım aradım,, teenaa cevap vermeder, teen vermeder, ben de Noe için senmediğimi, on arı göreceğim göreceğim için sevin sevinmediğ mediğmi, mi, saece bu krn bie içimin endişe ve tksintiye omasına yettiğini beirten ci bir mesaj bıraktım Ama ertesi ün ün öemden öemden,, sadırganığımdan sadırganığımdan ve kon kont-trosüz, çocukça, zaca keskin duyuarımdan oayı utandım, Asti aram ve onan Brteveiene idp şu öe mesajı simesini stem, ancak mesajı çoktan emşer, dokunak br tavıra ye söye, o zaan anneme anneme b mın üzüüğünü, sarsığıı anaım, Ast'n beni, yaşı annesiye babasnı üzen ve sarsan kötü b oarak örüğüü aaım enm kötü bri ibi hssettim, ama ben e üzün üzünüm, üm, Astrin ben e ne hae ouğumu görmesni isterm, ama örme şte 9
ı gün larayla Naesen büde buluştuğumuda ağ laya ağlaya a ğlaya ona içimi döktüm o da artık onlar onlardan dan kopmam gerektiğini söyledi: Onlarla görüşme kesmelisin Olur mu diye ağladım ağladım Evet dedi bir sürü insan böyle yapı yor Onları bir daha görmeme k kriri acımı anında di dindirdi ndirdi İlişkiden kurtulmak ağlayıp sılanmalardan suçlamalardan tehditlerden kurtulmak özürler bulmaktan durmaksıın kendini savunmaktan ve dinlenmediğin halde kendini anlatmaktan kurtulmak kopmak mümkündü Evet dedi Bir şey söylemem bir şey yamam gerekmiyordu sadece karar vermem laımdı zaten karar verilmşt aileden kopuyordum Bogstadveiendeki Naesen büde karar verdim ve oldu bitti nnem birkaç girişimde bulundu Astrid birkaç girişimde bu lundu ancak ben sess sessi i kald kaldım ım Sonra pes ettil ettiler er yıll yıllar ar geçti geçti sonra trid trid bir şeyler olduğunda arada sırada yokladı nnem ameliyat olacağı zaman: nnem ameliyat olacak bilmeni istedm Sank bir şeyi değiştrecekmiş gbi Sanki arayacakmışım gibi astalık yüzünden ölüm ünden başka bir tavır serg leyecekmişim gibi Yapacak mıydım? Açıkçası hayır çünkü mesajı unutmuştum Eresi gün tesadün yenden gördüğümde unutmuş olmama sevindim ve neden sevindiğm üzere düşündüm Bir yanım byle br mesajın beni aak buak edeeğnden edeeğnden m krkuyordu acaba? Ama olmadı işe buna endm yıkma kırk yılı aşkın süredr çimde güçlü br bmde aşaa hayal kırıklığı dolu ehdikr suçlayıcı seerni kıma e yk etme eylemmde başarıı muştum zücü br durum duğunu an nemn ameiyatının yi eçtiğ umduğumu a emiş olsun dedğm azdım rdn buu yeer bumadığıı alıyordum ama e yapardm yapardm k? ele edp e de decekm? cekm? as
aee dp aem kuaklaaa mıım? edm haaee derke aığı daa rerke haa em e mdek her her şe a e uu ede hemek n br kez daha haal 0
ettim, içimdeki her şey isyan etti Mümkün değildi çlıktan ve ağlamaktan perişan yüzünü görecek halim yoktu Elini elimde tutarak onu sevdiğimi söyleyip yatağının kenarında kenarında oturamazdım, çünkü onu sevmiyordum Bir zamanlar seviştim, bir zamanlar yakın ve bağımlıydım birgeçmişte zamanlarkaldı benim içininanılmaz bir tek o vardı, annem, ama bu ona, duygu ve yeniden dirilemez çünkü o zamandan bu yana olanlar öncesini de kapsayan bir güce sahip nnee sevgi, özlem duyu yordum ve bu sevgi ve özlem özlem eksikiğinin ailede açıklamam, sa vunmam gereken bir şey, bana ait bir arıza olarak görül görüldüğünü düğünü biliyordum trid bilmem gereken şeyler hakkında bu türden mesajlar yolladığında kendimi savundum strid bu meseleaçıklamalarda sanki bir iradebulunup meselesiymiş, sanki ben çıkıp gelmek, onlara iyi davranmak, onlarla sohbet etmek gibi kararlar alabilirmişim gibi bana yaklaştığında mesajlarına çok öeli cevaplar verdiğim oluyordu oluyordu Ertesi gün utanç içinde özür dilediğimde strid öeli epostalarıı okumadan sildiğini yazıyordu strid öeli epostalarımı okuadan sildiğini yazı yordu ve haklıydı, anlaşılır bir şeydi bu, Astrid'in yazışmalarda meselenin özünü hiçe yaptığı, saası,ancak bu konuda ya da belirttiğim gerekçele gerekçelerr hakkı hakkında nda asla yoruda bulunaması, bu dev öenin nereden kaynaklandığı konusunda hiç ka yormaması benim hayal kırıklığına uğramamı, reddedilmiş hissetmemi engellemiyordu Bilmen gerektiğini düşündüm Bilecek, ya telen edecek ya da hastaneye gidecekti Telen ete
dim, hastaneye de gitmedim ve onlarındµgusuz, yakıştırdıkları biri olduğumu bir kez daha kanıtladı: bencil,gib kıcı Bana tekrar tekrar kara koyun rolü biçler ve ben bekleneni yapamadığım için üzüldüm! Bacaklarım beni taşımak istei yordu Bilinmeyen numaradan telen geldiğinde korkudan ye rimde zıplıyordum çünkü annem arıyordu Numarasını kaydet tim ki onun aradığ aradığını ını görüp açmayam astalandığ astalandığında ında beni 1
aramaya kakışabrd çünkü hasta bek de ömek üere oan brn reddedecek kadar kötü oamadım oamadım herhade, değ mi? yrıca bacaarım b acaarım ben taşıyab taşıyabseyd seyd de hastaneye gtmey becerebseydm yata yatağın ğın başı başında, nda, hasta yatağının ınınbrbaşında başı nda söyenmes uygunvekaçmayacak öe söer yatağ dışında şeyer söyeyebseydm söyeye bseydm eğer, onar onarın ın taeper taepernn nn mantıkı, benm tavrımın mantıksı ve kötücü oduğunu traf ettğm, pşmanık duyduğum sanıabrd ve bu mümkün değd gdp de nkar mı edecektm kendm? Pek kamdak sesern susturabsem, bu osun sesern üermde hçbr gücü kamasa hastaneye gdp bra yaan söye yeme mydm? nneme hastane muhabbet yapıp kurtumuş ourdum Eğer annem umursamıyorsam ne önem vardı k, umursamadığım br karşısında dürüst omak neden önem yd? ieme istedğ istedğn n veremyordum, veremyordum, bırak annen pşman oo-duğunu düşünsün, bırak aen pşman oduğunu düşünsün, bu durumda kendn kendn brbırak kereğne kereğne nkar et kurtu kurtu madem umursamıyosun, nadı Hayatımda brvesürü başka yaan vardı br yaan daha osa ne çıkardı k? Neden hastaneye gdegdemyorum, bir k tatı af edp oradan ayrıırım ve bu kemden
d yakayı sıyırmış ourum Yan br kem yaşıyordum, öye m? Hayır! Çünkü bu br seçenek değd çünkü bunu kadıramadım İşte bu kadar ayıım em koum bu kadar bağıydı Pek hastaneye gdp dürüst oabr mydm mümkün müydü bu? Oraya gt ve söyedk söyedkermn ermn sonuna kadar arkasında arkasındam, m, hçbr şeyden pişman değm ve veda etmek çn buraya ge dm, de Hayır! İmknsı! Neden? Nedenn buamıyordum! Fi ooar, aım aım oduğunu vakt neredesini? Bogstadveen'dek Narvesen büde adığım onarı br daha görmeme bana baskı yapmaarına yapmaar ına in in vermeme kararına bener br çse karara 42
yenden kopmaya çaışıyordum, ancak sonunda, 1999 yıında Bogstadveendek Naesen büde aeden koptuğumda hssettğm ç rahatığını ve rahığı hissedemiyordum. Kopuamayan şeyerden sadece br moa mı almıştım, erte yor muydum sadece? Çünkü br de, annem ömeden önce ben görmek stemese be strd arayıp vetı haber verecekt, onarı ennde sonunda cenazede görecektm. Bundan kaçamazdım, değ m? Uzun süredr ortaarda omadığımdan bana soğuk davranacak, ben ayıpayan tavırar sergeyecekerd. Yıardır görmedğm, şmderde benzedğn şu yaoada bu şekde kötüemş kötüem ş oanneye babam da yasar yasar bmedğm, çersnde orada caktı ve ben onu tese edemeyecektm, törene katııyor katııyor oacak tım, ama yanızca br kara çaı oarak. Bunu kendm seçmştm, her ne kadar başka seçme şansım omasa da ve şmd seçmmn keyn çıkarıyordum. Bu onar çn de tatsız br durum ourdu herhade, değ m? Neden bu kadar ısrar edyorardı, neden bu
kadar çok stiyorardı? Durum onar çn de tatsız omasına rağmen benm çn bn beterd, bunu görmek myd derter, bu yüzden mi? Ben tek başıma ve ke keyfsz yfsz görme, bana duydukarı bastırımış sadırganığı de getrme ffırsatını ırsatını ee geçrecekerd, çünkü anneme babamı üzmüştüm ve bununa onarın başa çıkması gerekmşt, bu yüzden m? Ya da kardeşermn bana bunca öesnn, neetnn neden, bnçi ya da bnçsz benm yaptığımı yapmak stemeeryd, uzakaşmak, kaçmak ebeveyn rejmnden kaçtığım çn çeryorardı bana, çünkü aynısını yapmarı zordu artık. BD'ye göç etmeydim, dye düşüdüm, br yelkenye dünyayı doaşmaıydım, bu oay oduğunda br okyanusun or tasında buunm buunmaıydım, aıydım, her şey oup bttkten sonra, k man arasında br eposta yoanırdı ve okyanus,oturturdu. küçücük hayatarımızı, küçücük öümermz br perspekt 43
Ya gelişim ve aydınlanma fırsatndan kaçıyorsam peki? Ya çok önemli bir şeylere çok yaklaşmışsam diye sordm kendime, belki de olay şimdi bundan ibaretti, belki de görevim byd Bnu keşdemezsem önemli olanı öğrenemeyecektim, geride sadece başlangıçlar ve yüzeyseiker kalacaktı ma kolay değildi, zoru olmşt benim için, başlı başına bir mücadele. Beki de geçmemişti, belki de yolun son ddönemeciydi önemeciydi bu ve şimdi şimdi pes etmemem gerekiyordu. stridden gelen yanızcabilmeniistedim mesajını yeniden okuduktan sonra gece uyku ttmadı. Barışmak, aetmek? İn san itiraf edimemiş bir şeyi aedemez ki! İtiraf yetisine sahip
oldkarını mı sanmıştım acaba? Bastırmak, reddetmek için bu kadar çaba harcadıkarı br konuda doğruyu mu söyleyecek erd? aralarını düzeltmek çin mietin gözünde kı nanmaBenimle rskn aacakarını mı düşünmüştüm gerçekten? Hayır, buna değmeyeceğim tekrar tekrar göstermşerdi Pek ya sa dece bana itiraf edecek osaar? nneme babama yalnızca bana itiraf edebilecekern yazsam, kmseye söyemeyeceğime söz verem? O zaman da mazdı, adım ib eminm, çünkü onlara re böye bir şey ykt bn hç knşmamışardı Kendle rneanaşmaya ayıarınıarmış, karmak adına, açayızayıığı kuarmak adına adına sessiz bir büyük kızarının ve duyguuzu ğunun kurbanarı dukarına dair dendirimemiş bir anaş maya varmışardı uzun üre önce, bu hkye böye anatıldığı sürece de merhamet ve şeat örüyrardı, bunuz yaşayam yaşayamaz az ardı, bununa besenyorardı ve herkesten gzli, sadece bana itiraa buunsaar bie onara sunuanarı kabu etmeleri zor aşacaktı, başkaarının sürekcınacak aynı oyunu acınan insanar maarıönünde zoraşacaktı birisioynamaarı, varsa o da onlardı Onara da yazık dye düşündüğüm ouyordu ara sıra, 44
çünkü işleri içinden çıkılmaz ale geirmişlerdi, çünkü asa ve yaşlıydılar,r, yakında ölecee yaşlıydıla öleceerdi, rdi, benimse salıım erindeydi, aman nazar demesin, yoln yarısındaydım Sen de ölecesin, diyerek am kendimi Kendimi cesarelendirmek için, b yarın bile olabilir, dedim Neden öönemsiyorlar nemsiyorlar , diye aykırdım göklere, benimle derleri ne, diye aykırdım karanlıa s lında mrlarında deildi, yıllardır mrsamamı mrsamamışlardı şlardı İki gün sonra Astridden bir mesaj ggeldi, eldi, annemin testleri te-
miz çıkmışı. Yeniden iyi olacaktı, ata iileşmişti bile. Babam da öyle Çok iyi, dedim ve selam söyledim. Kendi ayatıma de vam ettim. Bir ay sonra Astrid telen tti. Yakında lli yaşına basacaktı, kalabalık bir partibirdüznliyordu, karşıaşmaktan ola cağıma inandığı sürü kişi davtliydi. Tarihi mmnun söyldi, u yordu bana, bana, sevindiğini söyledi, duraksadı v annm babamın da gleceğini belirtti. Onlar da büyük partiye katılmak istiyor lar, dedi, son" kelimesini sarf etmd etmdii ama etmiş kadar oldu. Bir şylerin değiştiğin inandığı bliydi; annm ameli yat olduğunda hastany gitmmeme rağmen ona gçmiş oldemiştutumumu v bugün yarın ölbicğini muhakkak anlamıştım, osun zdn dğiştirmiş olmalıydım. Ona göre olay çok sot, diy düşündüm. Bnim içins çok somut Annemle ba bamın bulunduğu bir odaya girip ellerini mi sıkacağım? Kucak laşacak mıyım onlara? Ne diyecğim? Onlar yıllardır belli ara larla görüşüyorlar, geçinip gitmey alışışlar alışışlar,, bense sürüden ayrılanım, kara koyunun ta kndisiyim 'aber dyip sırıtarak ortaya mı ben çıkacaktım yani?yapı ünya bambaşka görmüyormuşuz gibi, beni yapan olayı, taşlarımı göz ardı etmiyo etmiyorarmış rarmış gibi Yaptığım şeyin nedenini, bunun beni ne kadar drinden yaraladığını Astrid hiç mi anlamıyordu? Benimle sanki bu bir 45
tü kaps, sabt b kr, gerçekle cdden yüz yüze geldğmde b kenara bırakableceğm çocukça br syan azusuymuş gb konuşuyodu. Kendm topalayablmşm, akıllı olup tavı değştmeye kara veeblrmşm gb. Yıllardı adımımı at madığım, annemle babamın se düzenl olaak zyaet ettğ br
eve grme ve onlarla karşılaşma düşüncesnn bünyemde nasıl br korku yarattığını anlamıyodu. strd ve başkalaı çn on la gdeek yaşlanan, zaarsız ve za zaff nsanladı emnm, ama benm çn cendees cendeesnden nden kurtulmak kurtulmak çn yıll yıllarca arca te teap ap görmek zounda kaldığım güçlü kşlkled, bu muydu mesele? std, kamburu çıkmış, b ayağı çukuda bu yaşlı yaatıkladan kok mamı anlamıyodu, oysa ben bekemedğm b anda onlaa astlayablm dye havaalanına ble gttğmde korkudan ttyordum. Neden koktuğumu soadım kendme havaalanına gden tende. İnsanın edeken yaptığı gb onlaı gözümün önünebleyle getmeyemücadele çalışıdım. Dyelm k havaalanına gdm, onla da checkn kuyuğunda duruyola, ne olacak şmd? Koku tüm bedenm ele geçyo! Tamam ama ne? Yanlaından eç gdecek mm? Hayı. Çok aptalca olu, çocukça. Ell yaşında b kadın, checkn kuyuğunda bekleyen anne babasına mehaba mehaba dyemyo, buna cesaet edemyo. Duupbana onlaa neeye gttklen soadımben hehalde, ve neeye ttğ soacakladı, de cevapcevap e,verecek zorak gülümseyp yoculukla dledm. Boş laa şte, belk de ne edeyse noal b ale" b davanmak şle kolaylaştııdı, ama hayı! Çünkü sona tuvalete gdp kendm çe çe kltlemem ve t t tteyeek klozetn üzene otuup uçağımı kaçırma kaçırma pahasına onlaın ortadan kaybolmasını beklemem geekd. Hç ydası yoktu. Bu olayın ben ne zaman olusa olsun çne çek mesn aşmayı başaramamıştım, çne çeklmek stemyodum, çne gmek stemyodum, ama yne çndeydm şte! Yetşkn olmayı, sakn, del toplu olmayı ne çok stedm, el elll yaş doğum doğum günü patsne gtmemeye kaar vemey, b mazeet bulmayı, 4
her şeyi unutmayı unutmayı ne çok isterdim. isterdim. Aa yapama yapamadım. dım. Çünkü an-
nemle babam davet edilmemiş olsalar kız kardeşimin elli yaş doğum günü partisine giderdim, çalştığı insanlarla tanşmak için, eminim çok keyii, ilginç, ilginç, belki de bana ydası dokunaak insanlardı bunlar. Bu bir yenilgiydi. Öylesine le uğramş, öy esinee ürkek bir hadeydi esin hadeydim m ki bana ydas ydas dokunabileek şey lerden uzak durmak zorunda kalıyordum. kalıyordum. Aptal çoukluğuda çaklı kalmştm. Dünyadaki işlevimin adn şöyle koyabilirdik Çoukluğunda çakılı kaldı. Elli yaşma gelmiştim ama hl ço uklarda görülen anne baba otoritesi kaya endişe taşyordum. Kız kardeşlerimde artık bu endişe yok muydu? Belki Ast rid beni çoukluğumda kurtulduğuma, travmalarm, anne baba otoritesi endişesini atlattığıma inandığ için çağırmıştr? Belki de hastanede bulunamamamn eski bir alışkanlık olduğunu, ama artık eski alşkanlkları kırmanın zamanı geldiğini düşünüyordu. Yani bu davet, benim aşama kaydettiğime ina na Astrid'in bir kompliman olarak görülebilirdi Astrid yüzümde bir gülüükle, annemle babamn varlığndan hiç etkilenmemiş oarak oraya gelebileek hade olduğua ve onlarn bei nasıl değerlendirdiklerini umursamadğma inaşt. Bunu düşüneeğimi söyledim. Başka hiçbir şey düşünmüyordum. Kimsenin bulunmadğ ormanda uzun yürüyüşlere çıkp bana kimsenin ulaşamayaağ başka bir ktada bulunduğumu hayal ettim. Kimse sana ulaşamaz, dedi kendi kendime, ulaş labilir olmazsan eğer. en kimsi, diye sordum, kim olmak isti yordun, kendini hangi ölçütle ölçeeksin ölçeeksin]] En büyüğüyle mi? Bir zamanlar avuumun içi gibi bildiğim sokaklardan geçerek Astrid'in ellini yaş partisine gittiğimi gözümün önüne ge tirdim, bir umartesi akşamı, açık bir sonbahar havas. Elma lar dallarında olgunaşmış, çitlerden sarkan enküzü enküzümlerinin mlerinin
7
dalla ağırlaşmış, yabanala vızıdıyor, kesilmiş çim kokusu duyorum. Sakince kapıy kapıy çaıp kz kardeşimin evine giriyorum. Oraya varabiecek varabiecek miyim hiç? Hayr. Özgür olmayı isterdim, isterdim, özgür değiim. Kuveti olmayı isterdim, güçsüzüm. Kabim güm bür gümbür çarpıyordu ve onu nası sakinleştireceğ sakinleştireceğimi imi bilemi yordum. Yosun kaplı yere çöktüm, yüzümü dizerime gömdüm ve ağladım. Bu üç yı önceydi. Youm uzundu. Brd'un kadarını kat ettiğini, onun nimkinde nimkinden n neyolun kadarnerk rkı ı oduğunu düşündü düşündüm. m. yolunun beO tuhaf Grand'da, iki yabancı gibi sessizce oturduğumuzda bunu soramazdım. Bunun yerine ona yıar önc, çocukarn iyiği için aieme az da osa örüştüğüüz sıraarda, Ta onun arkadaşarı, Kara ve ben vaer'deki eski kuübedek oanar anlattım. üzik çaıyor, dans ediorduk, anne kada iriverdi e on ara ecstasy mi verdin yoksa, diye sordu. Brd güdü, ben de güdüm ama o zaman gümemiştim. nem kzara ecstasy verdiğimi mi sanıyordu? Sinirden nutkum tutulmuştu, ama Kara durumu anadı, anadı, anneme bir sandaye ve bir bardak kırmızı şara uzattı. Kara, anni de ğencee ka tımak istediğini anamıştı. nem yeni kuübed oturuyordu, eğendiğimizi duymuş, katımak için emişti. Kara anneme anneme ir
sandaye ve bir bardak kırmızı şarap verdi, annem de karanıkta yeni kulübeye dönmeden dönmeden önce birkaç dakika oturdu. Zavalı annem. Yeni kuübede babama birikte esir kamıştı. Eski kuübeden neşeli seser ükselince bizime birikte omak için gemiş 48
ama bunu anlamamıştı ve bu hoş hoş duyguyu bir suçlamaya çeviri vermişti: Onlara ecstasy mi verdin yoksa? Ben de anlamamıştım, çünkü savunmaya geçmiştim. Brd'a Astrid'in ellinci yaş doğum gününe gidip gitmediğni sordum Gitmemişti. Davet edilmişti ama yurtdışındaydı. Ben davet edildiğimi, ancak anneme babam da geleceği için gitmediğimi söyledim Onlardan korkuyordum, dedim, annemle babamın düşüncesinin bile bende kaygı yarattığını söyledim. Kaygı değil, dedi Brd, güçlü bir sıkıntı Hem kaygı hem de güçlü bir sıkıntı, dedim dedim ve ikimiz de güldük Tale'nin artık Brteveien'deklerle görüşmek istemediğin, bu tiyatro gösterisine dahil olmak istemediğini anlattım. anlattım. Ailes e bir çi yakın arkadaşıyla birlikte birlikte bir ser serinde inde yazın haa sonu çin Hvaler'deki eski kulübeye gittiklerini söyledim. Erkekler tekneyle çıkmış, annemle babam da bir bir merhaba merhaba demek için ku lübeye gelip onların nerede olduklarını sormuşlar Tekneyle Tekneyle de de nize açıldılar, demş Tale, annem çılgına dönm dönmüş, üş, çünkü yağmur yağıyormuş, dalga çıkmışmış, geceymiş, hava sisli ve soğukmuş, ya enze düerlere, ürlermş, belk de çoktan ölmüşlermiş Tale ne yapacağını bilememş, korkmuş, annemin endieleri,
panik hali ona da bulaşmış Babam da başka sebeplerden sinir lenmş, tekne evin sahibine, teknenin sahibine hiçbir şey söy lemeden almılarmı, u nasıl küstahlıkmış. Tale, kulübelern sinrl sahiplerinin önünde sesin çıkaadan durmuş, sank onların insafına kalmışçaına Endiesin esiri olmuş, ortalığa yalan derin korkusunun daresndeki annem de ona skeleye nmesini buyurmu Bu korku çocukluğu sırasında bana da bulaşmıştı, alkol, Ro Rock ck müz müzkk gi gibi bi şeylere ka karşı rşı duyduğu endişe beni de onun onun kadar endişeli biri ha halne lne getrmişti Tale iskelenin iskelenin 49
ucunda anneme dumu, denize bakmı. Burada o kadar çok dudum ki, demi annem. Burada ne güner geceer geçirdim, duaa ettim demi demi Buada nice ha hayat yat kurtardım! kurtardım! damat ik pozaını takit ettim vetakit Brdettim, güdü.Brd AnmAnnemin byeydidamatik it. Babamın azaramaarını güdü. Babam byydi ite. Ama Tae'nin oradan bi gün nce dnmesinin, Hvaer'de ve Bteveien'de kamakta zoranmasının nedeni bu değidi. Erkeker tekne gezisinden dndükerinde arkadaı benim neden annem veanattığında babama grümediğimi grüme diğimibisormu, Tae de duum duumu u akadaına onun nası tepki gstediğini gmü. Ertesi sabah annem geip ona kızına iyi bakıp bakmadığını somu bir de. Anem geceeyin ktü bir üya gmü, rüyasında Tae kızına iyi bakmıyormu: Kızına iyi bakmadığını gördüm rüyamda, çok ktüydü, Emma'ya iyi bakıyorsun, deği mi? Anem, rüyasında Tae'nin kızına iyi bakmadığını gü yo vebir hiçüya gzünü kırpmadan bu kaygısını ediyor, bye üzeine ka yoacak ce cesaeti saetiTae'ye yok, haboca de yok. Kı zına i bakmayan kimmi acaba, neden annem kızına bakama-
yan birini rüyasında gmü ki? Bu souyu kendine ynetecek cesareti ve hai osaydı, o zaman, tam da o zaman cehennemin kapıarı açımı oudu. Annem ve babama iperi kopardığım, onarı grmek iste bana mediğim bunuiçin hatıratan vicdan azaparı Bo SSchjerven chjerven içerisinde odu.kıvrandığım bir sırada Yakında Yakı nda eceker, eceker, ddiye iye ağıyodum. Sen de eceksin, dedi. Bunu unutmutum.
50
Granddan çıkıp Karl Johans girişinden metro istasonuna yürürken gelişime kıasla daha haf hissettim kendimi. Onu tanıan biriyle oturup annemle dalga geçmek alei bilen biriyle oturup haklarında konuşarak gülmek ii gelmişti. tridle konuştuğumda asla dalga geçemezdim. konuş tuğumda ağırannemle bir yük olurdu sırtımda çok yalnızOnunla hissederdim. araı arayıp annemle babamdan konuşup güldüğümüzü söy ledim. ara sordu Seçme hakkın olsadı Hvalerde bir kuü be v e annenle babanı mı seçerdin oksa hiçbir şe mi? Hiçbir şeyi seçerdim.
O akşam Brd bir mesaj yoladı bana şöyle diyordu Her şerde bir iyilik iyilik vardır sevgiler ağaben ağaben.. Bu işin iyi tarafı birbirimize yeniden kavuşmak olmuştu.
5
ralık ayıda, Noelde Noelde öce Larsı ormadaki yazlık evideydim, ev yarı yarıya domuş ehri kısıdaydı ve her yer olağaüsü sessizdi. İce kulak kabarılırsa ucık bir şırılı duluyordu. Oralık karalık, soğuk ve sakidi, ağaçlar kapkara daarıı havaya kadırmış, olarda çekilip koparılmış yazı yasıı uuyor, karı, karla kaplı olmaı özlemii çekiyorlardı.
Şehirde ve isaarda uzakayke orada iyi çalışıyordum, Tros da serbesçe koşuşuruyordu. O gece havada aralık karanlığı ve kar vardı, sabahen çimen er yemyeşdi, güneş sank ayarda araık değimiş gibi parı yordu ralık, ayaz, aiden basıra karanlık, akşam kırmızı şarap, gece huzursuz rüyaar, sabah yere inmiş ss, sonra aiden oraığın aydınlanması, bir bahar güeşi, her şey çok aakasızdı. İşime odaklaamıyordum, huzursuzdum, üzerinden geçmeiş iyaro eeşirer yığımışı. Popüer romanarı iya iyaro ro eser erne dönüşürmenn ehkeernden söz eden bir şeym, yazacakım, ama konuya nası greceğimi saaerce kesiremedm, kesiremed sonra sada sa dann br eposa eposa aaan an BBrd rdda dann bir ep epos osaa ge ged d sa ku kuüü eere yenden değer çeceğn yazmışı. Br ek çok dü şükü rasa avans kabu eden hediyenn deern sapamak mras ırakana kamışı, ancak anneme aam birkaç emakçıdan aaaarı ya ve verg daresn çğ değere maku r ede çn zemn hazıramak nyendeyder nyendeyder Bz u ş kend aramızda anaşıp haedebiecek oursak aneme babamın an aş gsereceğni düşüüyordu 5
Kr vermek nnemle bbm deeri klmıştı, nnemle bbmın yeni biçilecek göznck önünenlşbilirsek lcklrın innıyordu. İm edilen şuydu: Brd itirzını sürdürürse n nemle bbm yeniden biçilen biçilen deeri göz önüne lmycklrdı. lmycklrdı. Bir st sonr Brdun bbm gönderdii epostnın kopyası geldi, dibe vurmuştu, dibe vurm iyi bilirdim. Brd bbama
çocuklrın yıllrdır mrs konusund eşt dvrnmktan dem vurduunu vurdu unu htırlatıyordu. Peki Hvle Hvlerdek rdek kulübelern dört evlttn ikisine mirs vns olrk ve gerçek deerleri biçl meden verlmes dil myd? Üstelk der ksine, kendsne ve Bergljot (dımı yzmıştı) herhng bir mrs klmsındn yıl lr önce. Ben hiç sorun çıkrmdım, sizi hç üzmedm, diye yazmıştı, sorun çıkarn, üzüntülere sebep veren beni kstedyor olma lıydı. Ben ve çocukmı ne kadr sevdğnz sz söyleyn O d bun, söylediklernz ortd, yptıkrınız d, diyerek cevp verecekti. Huzurum kaçmış hlde ormnda oturdum. Brteveende to lnmış, Brdu koprançekştdk kşi roünü üstlenenBrdu kasınıbaşdabelası, kışkıtıcı br onlardan dye yaalayarak lern gözümün önüne getrdm Bunun alenn kend hkyene hkyene oya gb şlendğn blyordum, b zamana zamana ben de katkda bu lunmuştum lunmu ştum ileden kou aramı aramıza za mesa koyduumd koyduumdaa k kez olayları rklı gözle göreblmştm, anak o zaman ble bu çok yavaş gerçekleşmşt, mnk adımlaa eeştm Anne ve baban bab öylemler çoukların ge geçe kkkdeye kavamını öyle b bçmle bç mleanın kın bundan yakay yakayı ı kurt kurtarma armak k çek nee needey e mnsızdı Şmd yakayı kurtmış mıydım peki? oksa olduğum yede tkılıp kalmış, düşmanın adını mı değştmştm? 53
Bsayarı kapattım, yndm, köpekle birkte nehre gittim e onu sadım Kaçmadı, adının anamı ibi sadıktı Sudki taş arı saydım, kbahar e sonbaharda hçbri örünmezdi, neh-
r erye doğru aktığını özümde canandırdım, edği yere, kayağıa doğru, ehr kenarında br saat yürüdüm e haa kararıca patkada yanız başıma erye döndüm, sınırı eçmede debeceğm kadar uzağa tmştim İçeri rdm, bsayarıı açtım sayar açtım,, Brd Brddan dan ye ye br eposta emşt, emşt, o da şm şmdi di nehrn kaynağına erliyordu sa, yoadığı mesajda, kuübeler çn benm e Brdun payının karşıanacağını bdren br as yetname oduğunu e yenden yatand yatandırma ırma yapıacağını temn edyordu Brkaç boş satırdan sonra, çok ağır aar sarf etmediğnde onuna iletşme eçmenin daha koay oabeceğni ber tyordu Senden mesaj amaktan korkuyorum neredeyse Brd, ası değnn kuübeer dört kardeşn de eşt şekde payaşması oduğunu unutmaması erektğn yazdı Çocukarımıza birkte doğa br buuşma aanı yaratmış oacaktık o durumda kedmize Böye br çözüme Astrd e onun karşı çıkmasının çok üzücü oduğunu yazdı Ondan eposta amaya korkuyorsa, bunun nedennn, onun e Astrdn bze karşı nası darandıklarını okumaktan hoşanmaması omaıydı, öye d yordu Çocuklarıya ona Haer'dek kuübeerden brnn yarıyarısını ermey neden reddettklern asa anamayacaktı
54
Lars ormandak v gd Ymk yaptık, şarap çtk, ona Brd'un msajarından söz ttm Yattık, sviştk, a'nın Brd'a, Brd'un a'ya yazdıklarını anattım İçn çkt, u mak çn sırtını döndü v Hvar'dk kuübr gnmd ğm sandığını söyd, Hvar'd kuüb an stmyorum, dy bağırdım, ama Brd'un tpksn d anıyorum! Brd'un ndn tpk göstrdğn, ndn bıkmış oduğunu anamıyor musun? Bana şaşkın şaşkın baktı v çn çkt: Evt, bıkmış Sağıkı br omak ny bnzyordu acaba? Sağıı br omak, sakatanmamış br omak nası br şydr bmyordum, knd dnmrmdn başka br şy yoktu md Kötü rüya görüp d gcyn uyandığımda Lars'a so kuur, sağ koumu onun sırtına atar, onun rüyaarını kapmaya çaışırdım, onunkrn huzuru oduğundan mndm Onun zararsız rüyaarı kama aksın dy zhnm bütünüy Lars'a açmaya çabaar, uyyan bdnndn rüyaarını mmy çaışırdım ama omazdı, br kapı yoktu, knd çmd kt kamış tım bn Erts gün, öğn on ky braz gç, romanardan uyarama t yatro mtnr hazıramanın thkr üzrn yazmak çn tam oturmuşkn, Lars da kahvs v g g/tsy vrandadaykn, Brd'dan Brd'dan k oan bbr r posta gd gd Gc hç uy uyumad umadığını, ığını, ama şmd mtn btrdğn nandığını yazmıştı Onu şkn drp yoamak harka, dy yazıyordu, bu, bzm küçük a dra
mımızın son prds 55
Babama Bir oğlum olsaydı ona nasıl davranırdım anlatmak is yorum Oğ lumla iyi iyi bi birr ili ilişk şkii kurmayı o n a yakın olmayı isterd sterdim im hem etkinliklere de yetişkinliğinde birlikte yapmak tan Hem keybüyürken alacağımız yönlendirmek isterdim onu Oğlumun ilgilendiği etkinlikleri takip edip ben de onlarla ilgilenirdim Bu etkinliklerle kendim ilgilenmiyor olsam bile onu izler dim çünkü çün kü bbun unlar lar oğ oğ lumu ilgilendiren ilgilendiren şeyle şeylerr olurdu Oğlumu n uğraştı Oğlumun u ğraştığı ğı ve v e becerebilm becerebilmek ek için için çok ça çalışt lıştığ ığı ı bil diğim etkinliklerde başarılı olduğunu görmekten gerçekten mutluluk tatmin ve gurur duyardım ğitim ve iş söz konusu olduğunda da aynı duyguları hissedip aynı şeyleri dile ge rirdim etişkin biri olduğunda ve iyi bir eğitimin ya sıra iş tec rübesi kazandığında onun benden daha yetkin olduğu iş ida resii ala res alanı nında nda sunab sunabilec ileceği eği ön önerilere erilere kulak ver verirdi irdim m Bir baba ve insan olarak en güzel anlarım oğlumla bir eyleri birlikte birlikte yaşadığım yaşadığım anlar olurdu İkim de biliyoruz ki sen tek oğluna böyle davranmadın üzlerce hokey ve eltopu maçına çıkmışımdır Bu maçlardan birine geldin
İkimzin de eğlenebileceği türden şeyler öğreedin bana Arkadaşlarımdan çoğunun babaları seni tanıdığımdan daha ççok ok tanıyo tanıyorum rum Trond ve He Helge lgenin nin ann annee ve babalarıyla seninle gittiğimden daha sık kayağa gittim Üç farklı diplomam var iş hayatımda oldukça başarı lıyım Buna rağmen benimle gurur duyduğuna benim için 56
se viniğin seviniğ inee ai airr nnee ek bir laf laf ein ne e bbun unuu gös g öser eren en bir şşey ey yaın Pekk çok s Pe sor or alın alına a başarılı olum ancak a ncak s e n nnee ilgilen in ne e çaba göserdin nsan hayaı başa saramıyor alığı kararlarla yaşa mak zoruna zoruna B ab abaa oola larak rak senen çok ç ok a fazla azla bbii r şey şey bekleme beklemeim im an cakk miras meselesi ca meselesine ne ör örtt çoc çocuğu uğuna na da adalel adalelii avranma avranm a bekliyoru bekli yorum m k kim im de biliy biliyoru oruzz ki şu ana kaar kaar böy böyle le olmaı hem he m de hiç
Camlı verandaya çıktım Lars kocaman anoraını giymiş, ça yıra,, orma yıra ormana, na, nehre dönük dönük kotuun kotuunda da oturuyordu, gaze gazete te okumuyordu, sigara içmiyordu, öyece çayırı, ormanı, nehr seyrediyordu, buraya sahip oduu çn gurur duyduğ duyduğunu unu düşündüm, düşündüm, insan bir şeye sahip omanın mutuuunu ssedebir, tua bir gurur, poitik oarak doru omasa a y v oyurucu br his, resmi hani enya'daki ya a Grnand'daki rin, omamasınaMasai'erin ramen, kenernn saydıkarıyeriearazi ere baktıkarınd baktıkarındaa ssettikeri ssettikeri gb Br zaman zamanar, ar, çok eskde eskden, n, sonbaharın sonu ya da mart başı gib kuübeerin kapatımış duu ve tek br insana rastanmaığı zamanara, gençken a
da çocukar küçükken Hvaer'de yanız kaıımızda, avucumun içi gib bidiğim takımaaara, denze ve kaaıkara bak tııma kenim çoknaiyikapıırım hisser, urur diyebe ceğimiz brk tür a ayet yet uy uygusu gusuna vare varaediyebeceğimiz oamama oamamak k bük bü kayıptı, aeen kopmamın bee, ama şka şansım yoktu, a eden kop kopaka aka kazanığı i uz uzuru uru vaer' vaer' kıas gtr mez arsın uzua okunu v na r ş oku aaaağıı srum Bana baktı, rasa aasıı uuru uru, kar ağaa aşaı Bak, azran 57
ayının ortalarında elma ve vşne ağaçlarından dökülen tomurcuklar msal koca koca kar taneler havada dönüp duruyor, yere konmak stemyorardı İkmz de birer kar tanes seçtk ve yere konup eryene kadar onu takp ettik Noel gelyor, gelyor, ded Saate baktım, ralık Trost kar tanelern yakalamaya ça lışıyordu, çocukluk gerçekdışı br olaydı olay dı Hokey Hoke y maçl maçları arı,, p yano ders derser er gerçekdışıydı Hatırlamamak çn kend kendm m zorluzorlu yordum çüncü sını sınıa, a, üstümd üstümdee çok gururlandığım gururlandığım portak portakal al reng yen elbsemle elbsemle oku okula la gderken eğer o olmasaydı mutlu ola blrdm, dye düşündüğümü hatırlıyorum Babam belk de Brd'un epostasını okuyordu o anda, yol lanalı yed dakka olmuştu Onu gözümde canladırmaya çalış tım, ancak görüşmeyel çok olmuştu, blgsayar başında başında otururken de hç görmemştm onu, ne tür br blgsayarı olduğunu, çalışma odasında mı, oturma odasında mı yoksa mutkta mı, nerede durduğunu blmyordum Oğundan, te oğlundan, lk çocuğundan böye br mektup almak c br şey omalıydı Za vallılı yaş val yaşlılı bab baba, a, muhtemeen kır saçlı saç lı,, gözlükler urnunun urnunun üze-
rnde, kamburu çıkmış, gözlerni kısmış halde ekranın karşısında gele kutusunun üzerne tıklıyor. Brd'dan babaya Brden babama karşı büyük br acıma duygusuna kapıdım Geçmşnde kuruamayan, geçmştek hataarıı sırtanmak zorunda kaan yaşı br adam, yaptığımdan doayı, bu zavallı yaşlı adama şkm kestğmden kestğmden doayı çmde br uçluluk duyguu uyanıverd. Sora kede, acıdıım kn aam madııı, uun r baba haya, arketp, arketp, du duuu, uu, m m br baba baba duğuu haıratı Gerçek a, u ıdığım kada rıya Br'u euud e yre reek larak amaya eece haıraı e. amı a e öyed yed a, önce da duyduum son ey uydu Gey, de ayaya a , arşd ar şdeeda r pska pska öreceksn. öreceks n. 58
Haziran ayının güneşi bir cumaesi sabahıydı, yaza merhaba patisinden sona parti lokalinde, pencee kenarında düzen eme komitesinden bir adama birlikte oturuyordum, otaığı toparlamış, bir bira açmıştık Adam bana kız kardeşim sa'ya Trondheim'da aynı okua gittiğini söyedi Bimiyordum, komikti, sa'yla Trondheim'da geçirdikleri öğrencilik günerinden komik hikyeer anatı yordu Çakır keyiim, eğleniyordum, birkaç yıdır konuşmadığım sa'yı aradım ve şöye dedim: Kminle bira içtiğimi ahmn et bakaım Teenu adama verdm, adam onuna konuştu, yi geçti, eğlenceiydi Sonra bir ldır konuşmadığım Brd'u aradım, ona ddaa benzer benzer şeyer söyedim, güdü, iyi geçt, beki içimde bi şeyer Brd ve a'yı özlemişti çünkü onarı sarhoşk sarhoşken, en, sa vunma mekanizmaarım çalı çalışmaz şmazken ken aramıştım Astr Astrid'i id'i ara-
dım, benzer şeyer söyeim, mesal omasına rağmen iyi gitti, ben en i tanıyan oydu, ruh haimn anında değişebidiğini bi iyo iyordu rdu,, içt içtiğim iğimi i de kesini kesi nieedark etmiş düşünmeden omaıydı, haz hazır ır eim değmişken anneme babamı aradım, hareket etmiş omaıydım, beki diğererini aradığımda oduğu gbi bu konuşmanın da iyi geçeceğini sanmıştım Teena annem ce vap verdi, sa ie Trond Trondheim'de heim'de birikte okumuş adam hakkında komik bir şey söyeyecektim ki annemin fısıdadığıı fısıdadığıı duydum, babama seeiyor omaıydı Bergjot aıyor Teenu hoparöre hopar öre oduğunu amış oma omaı ı diye düşündüm onu taraf tarafında ında göstermek için, o sonradan, duyması babama diye benime fısıdaşmak istemediğinde, beki de babam odan bunu yapmasını stemşi nem, sa ie Trondhe'de birikte okumu okumuşş adam hakkında br şey öyememe fıra vermeden doğruda meseeye grdi, sadırga br bçimde oa ve babama karşı ası bu kadar kötü davranabidiğimi, hep benim iğm çn ça baamış baa mış omaarına, bana her şek şekde de yardımcı yardımcı oma omaarın arınaa rağmen nası bu kadar nankör oabidiğimi sordu, bu kadar kötü daanmam ç e yapmış oabiirerdi? Taamen hazırıksız 59
yakalanmıştım, sonradan, bu kadar hazırlıksız yakalanmamın akıl almaz bir şey olduğunu düşündüm, ne sanmıştım ki, sa ile Trondheimde birlikte okumuş adamla kei kei sohbet edeceklerini mi? Ne kadar saım, yere çakıldım. Babam öldüğünde artık bu soruları sormayacaksın ama çok geç olaca, dedim ve annem telenu hoparlöre aldığından babam gelip ahizeyi kaptı: Git de aynaya ba, karşında bir psikopat göreceksin. Babam öldüğünde annemin bana geleceğine geleceğine inanıyordum, ama
bunun için geç kalınmış olacaktı. Laf ağızdan çıkmıştı. Artık çok geçti. Böyle biri omuştum işte, böyle biri olmayı seçmiştim, merhametsiz. Git de aynaya bak, karşında bir psikopat göreceksin! Babam böyle biri omuştu, böyle olma seçmişti ya da, gerçek bir seçim değildi bu, merhametsiz olması gerekiyordu. Brdun istediğ babamın bir şeyler hissetmesydi, ama ben ba bamın bir şeyler hissedecek yetiye sahip olmadığına inanıyordum, Brdun mektubu onun umduğu gibi karşılanmayacatı. Babam için Brdun mektubu nankörlüğünün deiliydi, bu lafı hem benim için hem de Brd için kullanmıştı. Annem, Astrid ve sa da eğer okumuşlarsa Brdun mektubu karşısında başlarını salayacaklardı. ltmışına dayanmış, yetişkin bir adam saçma sapan şeylerden dolayı yaşlı babasına eziyet ediyor. Astrid ve sadan başkasına gösterilmeyecekti mesaj. Ailedeki durumu açıklamak gerekirse eğer, altmışına merdiven da yamış Brdun, yaşlı babasını çocukluğunda onun eltopu maç arına yeterince gitmemekle gitmemekle suçlayacak tıynette ve olgunluktan nasibini almamış biri olduğu söyenecekti. ektup geri tepecekti, Brd da bunu biliyordu, anlaşılmasını bekemyordu muhtemelen, ama bunları çok geç olmadan, kendi iyiliği için oabildiğince açık bir dlle belirtmeye ihtiyacı ardı. 60
Mektubu Larsa okudum Dikkatle dinledi Oo, dedi ben okuma bitirip sustuğumda Lars bir babaydı, Larsın bir oğlu vardı Oo, dedi bir kez daha ve düşüncelere dadı Kar yağı yordu Babamızın bizi görmesini isteriz, dedi Bütün mesele bu Kar yağıyordu ve köpek kar taneerini yakalayabime yakalayabimekk için
karda koşuyordu Bir oğlan çocu çocuğu ğu için en önemli şeydir bu, ba bası tarafından tarafından görümek Babaya mektup, dedi Bir müddet sessizce oturduk Sonra kendi babasın babasının ın da oldukça igisiz olduğunu söyedi O kuşaktan pek çok baba biraz igisizdi, o zamanar şimdi oduğu gibi değildi, babaar hokey ve e topu maçarına gitmezerdi gitmezerdi Baban birazcık ilgisiz miydi? a yır, dedim Çünkü sıradan ilgisiz babalar bie, oğuları oğuları yelken ya da kayak yarışarında gaip vakit diğer babaarın önünde onara övünürerdi, amageldikleri babam Brda bir aferin diye biecek, Brd hakkında oumu tek bir af edebiecek hade değidi Babam korkuyordu Öesiye korkan biri korkudan titremeye bie cesaret edemez, babam da titremeye, tek bir zaık beirtisi göstermeye cesaret edemiyordu, Brda itit etme de zaık belirtisi olarak görüyordu Babamın düzeni korku sa yesinde yürüyordu uk birkorkuyordu zayıık gösterecek bozuacaktı, babamEn bundan Babam,oursa ancakdüzen Brd karşısında e pençe divan durdukça, itaatkr odukça onu kabu edebiirdi, kat Brd böye biri omak temiyordu Para onun başarı öçütü o omasına masına rağmen rağmen Brd'un zengin omasından hiç hoşanmamıştı babam, çünkü Brd zengin olunca babam onun üzerindeki maddi gücünü kaybetmişt Zengin omadığıma memnunum, dedi Lars Yıar eminim ki babamı biraz yumuşatmıştır, öye bir in tiba edinm edinmiştim, iştim, dedim Ama Brd konu konusunda sunda köşeye köşeye sıkışmış ve yerinde kımıdamaya pek niyeti yok ya da beceremiyor 61
Brd daha en kötüsünü söylemiş değil, dedim. Şimdilik sadece
semptomları sıralıyor. En kötüsü, içine girip onu rmüle etmenin zor olması, çünkü bunun için Brdun tekrar küçük olması, çocuk olması gerekiyor. ralık, kar yağıyor. Çalışmaktan vazgeçtim, karda sessiz bir yürüyüşe yürüy üşe çıktık, çıktık, dün dünya ya sessiz sessiz ve beya beyazdı. zdı. Lars akşam karanlı karanlı-ğında, lapa lapa kar yağarken gitti, ben yine yalnız kaldım. ranlık bastırdı, kar yağ yağdı. dı. Camlı verand verandada ada oturdum ve sigara iç mediğim halde bir sigara yaktım. Orada kalrir yoktu, kendimi bir güzel güzel sa sarıp rıp sarmal sarmaladım adım,, sigara ve ve şara şarapp içtim, içtim, yağan karı seyseyrettim. Yazmam, makaleleri düzeltmem düzeltmem gerekiyordu, ben karan lıktaa sigara vvee içki iiçti lıkt çtim, m, giderek kselen kselen karı karı sey seyrett rettim. im.
Gece yarısını biraz geçe içeri girdim ve annemin aramış oldu ğnu gördüm. Son durumlardan dolayı aradığında açmayayım diye telenunu kaydetmiştim. Mesaj bırakmştı. ramamı is tiyrdu. Brd ve kulübeler meselesiyle ilgii. Sesi titriyordu, ıpkı beni etkilemek istediğinde olduğu gibi, ukn yatağı mın kenarına oturup ne kadar acı çektiğini, nun dediğini yap madığımda göğsünün nasıl sıkıştığın anlaığında duğu gibi. Büün ıstıraplarını bana kusup çekip gittiğinde, ben kalp çarpınıları içinde yatarken o, rahatlamış olarak arkasından kapı kapatırdı. Rolf Sandberg'le ilişkisinden dolayı üzüntüyle her te lena sarıldığında, kendimi öldüreeğim diy her aradığında saalerce onu eselli eder, onu çok sevdiğiizi, na ihiyacımız olduğunu söyler, bunu yapmaması için na yalvarırdım, o da üzüntüden titreyen sesiyle beni sömürüp posamı çıkarırdı. asiyetle ilgili Noel mektubunu almamın hemen ertesinde, üç yıl önce aradığında söylediklerimin aynısnı şimdi de söyeyeceğimi, duymak istediğini, yani valer'deki kulübeleri
6
istemediğimi vasiyetin çok cömert olduğunu (hl Noel mek tubundaki gibiyse) söyleyeceğimi sandığı için aram aramıştı ıştı vasiyet aı kaldıysa tabii Belki vasiyet değiştirilmiştir zaten durum da değişmişti annem beni üç yıl önce San Sebastiandayken aradığına olduğundan rklıydı Yattım kötü uyudum Brdunonunla mektubunu düşündüm Ertesi gün onasöylememi yazdım buister meselede aynı görüşü paylaştığımı aileye mi diye sordum Cevap vermesi vakit aldı Ya sessiz kalmam ya da bana da haksızlık yapıldığını düşündüğümü dile getirmem gerektiği kanısındaydı Ne demek istediğini anlıyordum Neye işaret ettiğini Ona arka çıkmayı teklif etmiştim ama kendi adıma ortaya çıkıp kendi ülerimi istemiyordum Ama kuleler veide mirasetme için kavga etmek istemiyordum ki ben! Böye eylerin eylerin umur umurumda umda olma olmadığı dığını nı söylemi söylemiştim ştim hep Şimdi ya çıkıp bir şeyler talep eemezim bu itibarımı sarsardı! Babam e ona sadık annem tarafından yüzüstü bırakılma duygusuu içilen değerlerin çok komik olduğu düşüncesini onunla aylaıyordum sa ve Astridin tavırlarının doğru olmadığı knusuda onunla hemkirdim Onu sahnede kötü adam larak yalnız mı bırakacaktım peki mümkün olduğuna görünm usul usul yaklaşıp gölesine mi sığınacaktım? ara aadım Uzun zaaır atı koparmaığımı üç yıl öne el vasiyti ha veiklerie anneml abamı a iseiklerii aynn bu yai aı çkrmam uğunu söyei Ben ss siz seasız turu öm ranıkları sanırk lar a ları iseii asiyti ır aiir ya ynisini yazailir
lri Asri saya yazmak isiimi Bra yzı
6
Anlaşılmaz An laşılmaz ayı ayınlar nlar ilk sayısından sonra kapandı ve Klara eko-
nomik gerekilikten geceleri geç vakitlere kadar Rennada çalışmak zorunda kaldı Dairesini nachspiell* yeri olarak belleyen Renna çalışanları, müşteriler ve ona paspas muamelesi yapan evli adam araı canından canından bezdirmişti. Evli adam nihayet ilişkiyi sonlandırdı ve Klara dibe vurdu. Klara giderek daha çok
lıyordu dibe vurdu Farklı bir hava solumaya ihtiyacım var diye sayık-
* Dıı l ln n n n bnn n n g gp p . ((n n)) 6
Ben başmakaleyl başmakaleylee boğuşurken boğuşurken Brd Brdaa sözünü verdiğim eposta eposta da benimle boğuşuyordu boğuşuyordu Gece geç vakit makale yolladığımda yeni bir dosya açtım, kuetimi toplamak için bi birr bardak şarap aldım, birdenbire bekleyeme bekleyemezz olmuştum, ya bu işe acayip kayı takmıştım ya da ıstıra ıstırapp çekmekten korkuyordum, her an bayılacakmışım gibi yazdım ve geç olmasına rağmen Brda yolladım zun bulup bulmayacağını merak ediyordum Kime: Astrid ve sa Konu: Hvalerdek Kulübeler Üç yıl önce, aldığımda, mirasın herkese eşit böüştürüleceğni Noel mektubunu daha önce herhang br mrasyazan bekentm olmadığından olumlu bir şaşkınlık duymuştum, dye yazdım
Annem arayıp Brd un kulübeler yüzünen büyük patırtı ko pardığını söyledğne vasiyetnamenn cöe ouğunu bu neenle belirttiğim yazdı a şm pşanım, ye yazı, Brdun annemle babamdan bütün torunların ydalanablme ydalanablme çinaha kuübelern çocuk araına eşi bölşülmesn, başka ve adil br dört çözüü kkate aalarını teğn yen örenm ve Bru o zaman aramaığım ç pşmanım Bu öneri herhang bir gerekçe sunuadan redd reddel el__d, una tepksn e kulüelern gze ve kok yatara evrolmasına tepksin e yrne buuyoru Ben yaptııı yaptııınn terne o, ala aley aley arasına mea koymamıştır, o zaman nçn nçn küçük kız kareşle rnen rklı br uaele görsün k 65
Kulübeler bu kadar düşük yatlara ve gizlice devredildiğine göre bunun nedeni, miras paylaşımının son aşamasında Brd ve elimeBaşka mümkün olduğunca az para geçmesini makbenim olmalıydı. bir deyişle ailenin bir koluna daasağlazla, diğer ikisine daa az para verilmesi. Bunun aksızlık ve ianet olarak anlaşılmasına şaşmamak gerekti. stüne üstlük, aşı dozun turasını Brd'a çıkarmak istemelerinin çok ayıp olduğunu belirttim, kendinizi Diakonjemmet'te annelerine bakan iyilik timsali kızlar yerine koyarken Brd'u kötü adam olarak mı göstermek istiyorsunuz, diye yazdım. Aslında bu durumdan tamamen onların sorumlu olduklarını, isteselerdi annemle ba bamı şimdi yaptıklarından vazgeçirmek için onlar üzerindeki etkilerini kullanaileceklerini ekledim öeyle. akineştim, bir bardak daa şarap aldım. Astrid ile son konuşmalarımızdan birinde, Brd'un onunla sa'yı ne kadar kıskanıyor labileceği üzerine birtakım düşüncelerini dile ge tirdiğini belirterek yazmaya devam ettim. Hayır, sizi kı kıskanmıskanmı-
yorduk, diye yazdım, ama sizden çok rklı bir biçimde yetiştik, annemle babamla yaşadıklarımız sizden rklıydı. Her ikiniz de aklara ve yasa önünde eşitliğe, bir meselenin er iki anını da görmeye ağırlık veren eğitimler aldınız, şimdi ben ve Brd'un bu durum karşısında nasıl issettiğimizi anamak için erangi ir çaba göstermemeniz insanı derinden üzüor. onra da şunu ekledim İçinden birinin kalkıp da nedir senin meselen diye aslaa sormaması asl sormam ası içimi ço çokk acıttı ve acı acıttıyor. öylemem gerekt gerektii
ğini issetmiştm on olarak, biz çocukluğumuzda ve yetişkin aşamımızda izere daa azını aldık, maddi ve mane mane la rak, dedim, şimdi kasıtlı bir kayırma güdülmesi, böyles bir ayrımcılığın kaul emesi biz ve ailelermiz içn mütiş bir ayal kırıklığı. elamlar, Bergljot. Brd emen uzunbelirtti. ulmamıştı, erektiği gibiydi, irkaçceva azımverdi, atasını Yarın olması düzeltirm, diye 66
yazdm, şimdi yollamak istemiyorum, gecenin bir yars, yoksa Astrid, benim kzgndiye geceyazdm yas mesajlarma yaptğsildiğini gibi bunu da göz ard edecek, Onlar okumadan iddia ediyordu Onun durumunun da zor olduğunu anlyordum, herkesin çöp kutusuna dönme tehlikesi vard, belli ki annem onu çöp kutusuna döndürmüştü, çünkü benimle ilişkisi olan bir tek oydu, benimle görüştüğü ikna için bazen kesildiğinden, bazen de beni barşmaya etmesi ona için ceza zorlandğndan emindm, Astridin imknsz bir cambazlğa soyunduğunu anlyordum, benimle görüşen görüşen tek kardeşime öe kusmam hakszlkt hakszlkt Bunu
anlyordum, anladığm ona söyledim, sabahlar özür üstüne özürler diledim, o da özür dilememe sevindiğini ve gece gelen mesajlar sildiğini söyled Belki de beni rahatlatmak için böyle söylemişti? Geceleri gelen mesajlar o kadar korkunçtu k benim bunlar yazmaktan pişman olduğumu anlyor ve iyiliğim için okumamş gibi davranyordu Geceleri yolladığm o öeli mesajlardan dolay pişmandm, sabah uyandğmda pişmanlık hissediyordum, gee neler yazdğm düşününce korkunç panikli yordum, ancak Astrid'in bunlar okuyup ya da okumadan göz ard etmesine de bozuluyordum, çünkü bu öeli gee mesaj ları en gerçek olan olanlardı lardı ve bana doğruyu söylem söylemenn enn yasak olduğu, doğruyu söylersem cezalandırlacağ cezalandırlacağım ım öğretildğ için on lar yazdğm yazdğmaa pişman oluyordum
67
ara ıçına temeyi yemişti, lara dibe vurmuştu, laranın beş uruşu yotu, laranı laranınn rı bir ava solumaya itiyacı vardı
Öğrenci redisi almadan tiyatro bilimi bölümünde mas terıma ter ıma başladı başladım, m, ali vati yerinde, iyi ve dürüst biriyle evliydim ama evli olan ve benimle ilişisi olmasına, başa adınlarla ilişisi olmasına rağmen ep evli alacağını anladığım bir üni versite prosö prosörüne rüne umutsuzca şıtım, sevdiğim adamın baş alarıyla da olduğuna dair iyeler duyordu duyordum m sani adam ocammış gibi canım yanıyor albime bıçalar saplanıyordu, zira aş alp çevresinde çalışan bir cerrahtır Bu evli aamın ianetini aldıramazdım, diğeriyle aram böyleyen iyi ve dürüst adamla da evli alamazdım, annemin, çocularını düşünme zorundasın laarına ula asmayıp boşanmam gerei yordu, çünü çünü hiç durmadan ötei adamı düşünüp onun yanında yatma isteren, aşımız ve ve evli adamın arısına ianeti yüzünden bunca acı çeeren bu iyi adamın yanında yatmaya devam edemezdim Nasıl yapabilmiştim derdim neydi benim, bu sa dı, iyi adamın yerine hiç durmadan ihanet eden birine nasıl şı olabilmiştim, iyi iyi alpli ve bağışlayıcı koc kocamı amı azarlap eleş tiriren derdim neydi, onu mahvettiğimi hissediyordum çok naydım onun hakında kötü şeyler düşünüyor geceleri bü yü kızımın odasına girdiğini gözümün önüne getiriyordum oysa televizyon önünde uyuyaalmış buluyordum onu derdim neydi de böyle düşüncelere Boşanmam gereiyordukapılıyordu? başka seçeneği yoktu Bir türlü bırakamadığım evli adamı aybetmiştim benden daha iyisine laık olduğundan bırakmak zorunda olduğum iyi adamı da 8
kaybedecektim. Kendimi kaybetmeye hazırladım, araya git tim, yatakta yatmı titriyordu, babasının intihar etmi olduğunu öğrenmiti. Babasının boğularak ölmediğini, boğularak intihar ettiğini aniden aniden anlamıtı. Bir sözcüğün değimesi ne bü-
yük rk yaratıyor. lara aiesiyle buutuğu gün, gün, kapının kapının arkasında üstünü giyerken babasının kız kardelerinin keke Nils Ole kendini öldürmemi olsaydı dediklerini duymu. Bulanık ve ka karıtırıcı olan her ey aydınlanıvermi o anda, sanki etini bıçaklar deiyormu, sanki keskin bir cam parçası gözüne kaçmı, sanki kasından aağıya buzlu su dökümüş gibi canı yanmı. Boğuarak intihar etmi meğ meğer er Suya o niyete girmiş, açığa ilerlemi ve boğumu, rıhtımdan suya üşmemiş, sarhoş eğimi. kmış, suya ayık girmi, o niyete, ölmek için. ara henüz yedi yaında olmasına rağmen onu geride bırakıp kendini öldürmü, geride bırakıp kendini ne düşünü yordu, suyalara girmiti, bir daha larayı aslaboğarken göremeyecekti, göremeyecekti , çok çaresiz hissediyord hissediyorduu muhtemeen muhtemeen ama Klara varken ve ara mutluyken, mutluy ken, lara onu çok sevyorken ve daha yedi yaşınayken babası nasıl o kadar çaresiz olabiliri? İntihar ettiğini herkes biiyoru, bir tek ara bimiyordu. sla dile getirimeyen ve ona, yani kızına anatmak istemeik leri, bir aile sırrıydı Bunu korkunç bilmek birbiraçıdan sanı utandıkları rahatlatıyordu çünk bir bu. yerlerde hata inolduğunu hep hissetmiti, ama bu hatanın kendinde oduğuna inanmıtı. Öyle değildi ama. dam kendini öldürmütü. Burada daha zla kalamayacağım, edi Farı bir hava so lumak istiyordu.
69
ral Pazaresi gününden öncei gece uyuyamadm Saa ii oldu üç oldu yazdğm meni erar erar oudum eresi gün yollanmas gereiyordu eresi gün savaş meydanna sürüleceim 14
1 4 ral Pazartesi Saat on birde uyandğımda her yer sain ve
aydnl kapının önündei çimenlerin ağaçlarn arabaların üsündei ar kalın sain ve beyazd tüm kenar köşe aybolmuş dışarda her şey yuvarlanmış ve yumuşacıktı Titreyen elerimle kahveyi ateşe koydum bilgisayarn başına geçtim ama yazyı bir ez daha okuyaca halim yotu hız ıca üzerinden geçtim ve bitsin gitsin diye yazım hataarya bir likte yolladım yolladım Yazı yolland Okunabilir sürülmüştüm Kendimi arabada otobanda Savaş şehirdemeydanına oduğumdan özellikle de evimde olduğumdan daha ulaşılamaz hissettğim ıssız ve beyaz ormanda kalmalıydım pencerelerde ışık varsa arabam girişte park edilmişse köpeğim tasmasıyla kaldırımda bekliyorsa evden sesler geliyorsa kışın ar yağdığnda kardaki ayak izlerinden emin ell metre ötesinden geçen otobüsteki yolcular aldırmdaki cevap yayalarvermeyebilirdim ve komşularım evde oduğumu anlıyorlard Telena internete greyebilirdim yorganın altında yatabilirdim uzaklardaymışım gbi davrana bilirdim ancak birileri semtime uğrayacak olup da kardaki ayak zerimi görürse orada içerde olduğumu anlardı Belk bri
gelir zili çalar kapıya vururdu belki bir evin arkasına geçp 70
veranda kapısına vurur ve öeyle, öeyle, buyurgan bir biçimde adımı haykırırdı: Bergot! Keşke Lars'ın ormandaki evinde, uzakarda kalsaydım, asabi adımlarımgereken yerde zarif kavisevdeydi, çizen karı zeltmem oyunbir metni evebozmasaydı, gitmeliydim.ama düYazı gitti, okunabilir, belki şimdi okunmuştur. Yazdığımın arkasındayım, mesele o değildi. Neydi peki? Evi temizledim, eşyaları topladım ve telenum çalacak diye en dişelendim. Huzursuz ve endişeli, arabaya bindim, ne için, ne için, yakında olacaklar için. On dakika sonra tam otobana çık mış, saatte yüz kilometreyle arabayı kullanıyordum ki yanaki koltukta duran iPhone'un mesaj sinyalini duydum, kesin kesin bir sa vaş harekatıydı. Araba kullanırken eposta açmaya cesar cesaret et edemedim, ama Astrid'in ne yazdığını görmek için bekleyemezdim, bir çıkış, bir yan yol aradım ama yoktu, ne yazmıştı, ne cevap vermişti, sonra bir kilometre ötede tatoil benzin istasyonu olduğunu belirten tabelayı gördüm, z yirmiye kadar gazladım, otobanan çıkıp durdum, ellerim titriyoru, şieyi unuttum, allahın cezası şie neydi, Astrid ne yazmıştı? Durum hakkında hakkında bir eposta yyolladı olladığımı ğımı görüş. görüş. Bir durum dde e ğerlendirmesi e o yapmıştı. Yolladığım mesajı okumadan önce bana hemen bunu yollayaca yollayacaktı. ktı. Kendi dum değerlen değerlendirmesidirmesi-
nin aha çok meseleyle ilgili bilinenleri& bir açıklaması oldu ğunu düşünüğünü yazıyordu. Bunu daha önce yollamadığı için özür iliyoru, çünkü seyahatteydi. Bunu Brd'a da yollaya caktı, öğleen sonra, şimdi bir toplantıya gidiyordu. Epostamı en kısa süree okuyacaktı, toplantı bittikten sonra. 71
ry ry n r. tr ört tt uyun tt, n n r tt c Böö t vryr, . Bn ty tt tt nyrn, ,, t r ıryruu tp vryr. Bnn rtuu y y n y uyr, n cy lyr. Atr n r tyr, r. Trtnn n yzr trn önn tyr, nn yzrn trn . Ay v glm v vd uu l c ry rl pl gr rt. trn tn , onu okun l tyr tyru, u, nun nr ytı . l yln öyt, u utln tln yn öylt v n n yn öyl öyly yr. r. Mr r, y yzt, rz n özr lyrdu, ly rdu, y ytt tty. y. D öönc nc r y lrtnn mi otr yzyr. Birrz kulk vrzn ön ön dun dünüyord, o yüzn nd düünclrn tr tyru. tyru. Oyy luç O luç ttz tt z lt, lt, y y yzt yzt , ççok ok kıztı, zül zül-tü. En t runn ü ytlnra olun n-
tı, nc nc ynlı nlmlr v vn vnzlk zlk kötü ltl r linc lin c orty orty çmlr, d dyg ygu u tlamları dö dökülm, külm, m ml l çrndn çr ndn t. Br öz u n çk çkı ı ntn dön miz gryd: Klüblr ln bdl. Anc ly lltm çn önrlr blunn önc Brun nnl a n thalrın nk ityordu. Annl bbn dltz vrndklrn v irı t bölütürk tmlrin tlnı blrtyru. T trn, onlrn n tndn nlikl nd. Son yllrd onlarl py vkit gçrt v nnml bbm bunu k 72
öyr Vytn u il ur rtt. Çcurn r rr n utu urn z trr. N r n u uuzun ncn vrz, nnttr z rtni nyru. O yzn nn ötriiz u ö, u rn rn rt. K , y yzıyru, r t yr, nn t yl ylr. r. Y yunc n tr y yt, t, n z ynzr, y yzyru. Kn znız, nrın ytr yunc rnn rn ln rvt yyznn rvt znn v v tzn nn z urn ur n -tuunu örnin ör nin zc luunu luunu ny nyru ru Pr öz nuuyn ttil lt tt, nc ulr öz nuu luun u zru. A vln, u trn llr h önc lllmti v uyulnn öz ru ir zr ytı lirlni rınn ulr ynrn ylrınn r lr tzn y Br v n yz ru tzn li rc, ulr n v y r ry rr vrlr
y nn ı tz ul n rt ir nn ytu. Srun S run ru zr ytn ytn tt t ty y E En n ytn n r r r trnn trnn vr vr n n rn, rn , tn l ytn uunu ötryru. Snrn nn yt rnr nynn yn uu ört, n nn yt nn nr nyt n yn nr, z yln tr y ıt. Brun tt i i n zn ynn nn nyru, nn n yt nr n rrn ny rz ryru M M c u ur r un znnn n n n ,, n y yr r u uu u rr rry y v n nnl nl u znn nunu. Bu nt u ön, y yzt. v n yr nn rt Hvr Hvr 73
vt rlr, r un yyru. v nun ullr vrlyl zn öyl v c, nnl önz yzlr Hvlr llclr. Annl n u tn y uyz rtni nyru. Bzlrin pyı pr lr tzn lrn, v n ullrn r l n rprz n ntz r rr, ytlrzn l yönn r nucuyu c.. S c Snlr nlr önc önc, , rlr ul ul y y vr vrln ln, , ulln v it rrn rrn r rln ln nuun r nl nl yplt. Yl n l önc Br ly l, nl n lrr z r rlr lr lr ulln ulln v rlrl rlrl ll rur ulululr lulul r t tlnt lnt.. Snr Brljt Brljt zn zn nnl nnl n uln uln ln v culrnn culrnn n nrn rn ul l ul ulln lnn n r rn n ul ul y y ly ly rt, öyl yzyru. O zn v rr v u t
trtlr rly tlniti, n yllr lyl rlit rli t l t yni ul ul l nl ,, t n y n nn n v l rl rlt r rki ki ilr ilrn rululuunu tln tlnt. t. E ulnn t rrn rlyn, rt prt lr lln lutu. E Tl v nun il r yz r ul lyrlr, iy yzyru u ru l, rtyru. V S0rnn yl ry ttn, rn un nn yzt. yzt. Brun cu culr lr zyrt t ty tyc c llr llr un vn vnrlr. rlr. Annl n ullr vt n lr rt nlr y yzt, nc nlrn rrn nlyru n ullr iy, lr ypll, turlr önly. Ann nn, n yn lt. Br Brtvn n n rnc zl luy luyru. ru. Ayc v v nun l nulrnn nulrnn ntltrl ntltrl,, trt v lr uluncr uluncr tlr tlr nln nln y r y n ör. ullrn tlycn, ytt lur rc r ly v lclrn l 74
nn n yy. Bunr nn uyur, y yz yru . Bu y yru. y n u uy yur urz z u vr vrz z nn n uyurn y ötrz ryru. M nyt nytn n nrn uu yr v unr r tn nr t tt. t. B y r y r t yu r, ry nuur, nuu r, nc unun tz r ytu ytu.. Ş y rn n nn yn ytrn öz önn uunuru rt ytrn rtn n nyru. nyru. Yn rrn r uy nn y -
yt tr n vryru. Mutn ört yn yt r r zr ytn yr. Böy v n c c r r u rn nt nty y urr urr . Src t t uun un y y, , r z ört r r n nn yn ytnrr z cz öyr nr unu u rr, öy r. Böy uru. Srunun öznn n rc ön uunu nyru. yrc u nn v z rr n zr r uru uu r curz n öyy. Onun cur ynry n ry uznrn r vryrr, öy yzt, nr öry trn öyyrr, nr uunn r zn y uunu nyrr. rrn y rur z yzzn zrr tn cur yz ct. n n Mr v Sry rrnn zun zunn n nr nrn n y yru ru.. Jn v , z rzk runun nr r n, ynr v uznr uznry y rrn u n n y y zu rtn curn nr. Hr yz yz ttn , u runu n z zn n n y yy y.. D önc ön c rtt rtt v n r Frrt r r örcr. Sr, tr. 75
n, n Hv v tvn t n nnnn öz t, n n uu, u u .. Yn nn n, Hv u nu un nz n zn n n n tun,
u n. n. vt,, vt nnc n nc n n . .
7
Hr y tr zr u r r özc t u u r.
77
tn t n t n nn tn jj . Bu j uu, y nn nn nn n t n n n y.. T y T n n n t tyy ,, u u n nytn ytnyy, öy yzyu. nu ö t tyu yu,, n nu nun n y ty ty u u, , n n n nyt yt t y cct t tn nuny t j nunu yct. Ev , Ln n vn yz. Tnu, y tt, u t t yt ytt v n v ö t tz y zn ö, v uuu n, ncy, y uyy y yn t t .. yyy n n,, zz ötn y y u tt tt ..
78
Kr, n, n n nu u ry rn ör Brnc n yru Ann n nn cn y y r yuu n n,, znr z nr cn y r nr r uunuyru Bunu u örc, r ry y yu nr yyc n vnyru vnyru B, ry uun önn r n nr, rn n rr rrrn rn v c cr r r n n r y y ru ru Kr r r , , z z y n vr Y vry
79
İyc rn rn trn n ny y z zn n tr tr rn urn crn r önn nn r vunucur zr rn uyuuu nn n z nt vtn yrnn tnn . Şöny yt n n t v Atrn tuunu r z uu. Tnn yz rc Hvr n yzyru nc T Hvr yz yunc n t v u yz yunc n n yc urt n Atrn uyun r zn u zr utu unn yu v r t n tu turuy ruyru ru n n yz önc öncn n nm nmt. t. A Atr tr Ty rrc vrnn ttrt Hvr vt rmt Atr r v nn r r y urunrn ur ur Ort r örtn tvr vr; Atr n runun r r r mn mn z r vr vry y yru.
T r ruucu tvr vr; yuu y z n y nmz trmmz mnnt ötrmz tyru. ty ru. H Hr r yz yz tt ttn n u runu rtn r n mzn n ycz uuyru y yzyru ztn tn t. A n n n tlr vzuuyu H Hn n u r r t t yyr f nn n t ytr. Kn t t yt u u .. O r y yt t r nn yru yru z yn Br v n tr t yn y n tr trf f yr yru u u yn t cn trf r z n tz uvryru. Dy r z nz yy yc r nr
t ytz nycz v zn nn n yt u y u ty cz öyyru. Knz Kn z ttrt rt z önryru, rn tnt, z, yn y y r tnn ytn ry u, n z, nyt v j r vr rn, uyu uy u t rn rn y yn n nc nc zz cucurz . İ t t v iyic zvnn t, uyurn tn , u uyunun in ö tyru, yzn ur, yz tyru, r t yr, rtn y, ö yr yz, cy zn, n rc ntti v 4 Art, ty y t c yrn t ti,i, nd ii iimn mn ir y rtn öyyru. Hrn t ylcn yzn, nin t ytn, rn t ytn vryn yzn, nr
rz r Bunc oit yr ru rucuu cuu n n, , nr mn. r y nn c? B nm nm n. n. Bu tciz r r İ n nn n r r rin urm murr öy öy yzyrun n? Hr Hr t yr, yr, öy ? ? T n nr r v vyn yn r r r yzy v tt: Bn , n ynyn, yn yn utu, n nn, n, irznnnn n n n intt, z zr r o r V VSu yyn Br v n So, Nur Nur ynz yru. O rr vn nci tn yr uyru. B o rotu, Br t yny v r yn n{ ytu, öt yr uyru. Ayrntr i tr n?
Bu ty tr, rr yn Br v y önr, t cv , uyrr, r uyurn
cu ur n rn vr ru u r r z z n n uyur uyurn n vrz nry t t-nz r urr u u yzn uyuy rn uyuyncy r t t v yzr yzr trr trr uu uy uyu u r uyuy. Ert n ön nr uyn t ötryru ru z v ynt. Byr t n y n yru t urutu t . . N n trn ynt t nrn ynt ytu n znn n n n cv vr vrct ct önc n yzt. Nn rtr trn nn n yy uyu uyu nrın vrynunu nt unun n uunu yru nc y cuutn -
y nyn n ı ı r y yrr uyu uyur rt t n n rr ytn uu yrc utuzuu z rr n n n n rrn tyc tyc n ny y y unr trtmn tuu tuu n r r r vr. B Atrn tvyn up j un tr Atr A tr n n öy ytr. Atr r özr yru nc u z özr özr ytu. Y Ytu tu n n n rn nry. Hyr Atrn nn v yunu yırn tyru nrn tn tut n özrtrt v Atr nn nn n n trn trn tut tutr r n zr uru z vcn z r ztn ytrnc vcn z yru nc nc Atr nttr rn rn rr r r n nty tyru ru v yzn cy cy vrn n nn n r nnr t ycn yz n nrnyru. Ht uyu Atrn t. Trz uunu ty nc n r tr rn u rv unöy r r tr y r unr nn tt tt tt tt nu trz uu n nn n yru. 2
Onun n özyc runrn uunuunu rtn r trc nur n n yn, tr rn rn n nz z r r uunuunu uunu unu n n y u u t t t örö ryru
3
rnn r r v uy tyc vr. Antn Vnv un r uu. r, Antn Vnv Rnn tnt. Antn Vnv uzu r, nc uzu t t,, Ant Antn n Vn Vnvn vn v z, z, n ntn tn Vnv Nn n y r uu n u uzu uuny. r un nnn öy. Nn n y r öyy, y ru Antn. Stn Mrn, r, Jn Er V, , n n n. r, Antn Ant n Vn Vnv v t ö öy y r r u u.. n z rr yz n ry tnt Antn Vnv. Bnn ntr ttn nync vuru r r v luy ty uyn ry n rnn r n ry t tt tt . lr lr,, r r v v u n n tt. tt. O y, rt n yrt. Hvr, cn vn r v tn, lr, nlyr, tlr t t ,, vn yrn r r ly c cn n vn n t. Ac yru. İy v rt ytt, ytt, öncn öncn tutuu, tutuu, v rörr y ö yt tt, t, r r rn y yt tnn nn trn tr n yru, nc ru ln yt, nz r nty ru n y tt lyru. Bunu yy, r v nlylr t, ru uun r uu n y t uru, r, tt n y n n y r rr yt. ytt, n t, yt tyru, P nn Çcurn vrn 4
y . t, cu öy, z cu, y . y. B, yz, , y y . y uu, uu u uyz. c y uu, y c , uu u uyz. Bu uu zuy, , uyr, cu , cu , n .. B y yyu y , y y n ö ö uyru v y yu. Y n ntr z, , t z, z, n , u n u u ,, cnn r yr rz y nyru. nyru. Bunu n n öyl öyly y c ct t ,, r yc yc öyy öyy, , yu r önc ön c tn uuy uuyu u.. Bny t, t, r r y ct y v ntr rc nn lr E yc r r uu, r, r tt nyu, y. İ uc uyuu , t y ; ; t y y y zun l r r y c, u , uyuuz yu. n l, l, t r tn yn y r, cn r v r, öt, zn r, r y , vur, z y z r u. D y
5
rr y, y nr znr, uu r, u rn, uy öz r uru, unun yrn r n uu r yy, yn nr nz rr urur urur n y, y, r yur y vr, r uunn vy r zn rr, r, r, uzr, nr u u unn rr , ny zrn zrun yru v r n uyru. c y nc,, nc zu zun, n, n n rr n y y uu, rr n rc zn uru urn nr t, cur c ytrn r yrr, nr rr yn, uruuu n, r rz yrrnc uyuy zn rr rr y y urr urr y y n n .. Ç rr y, v Ç v , r rn n n n y yr ru u zr zrn n r z yz, zr yr rr, r r r yun yun y yz, z, nr yy, nr nr örn y , nn önrc uyuunu r y . Pr r r y ön nr, cur ynrn r yr rn rz r cy r. Bnn nrn uunu yru, nc z r y u, j , r yru, y uryr, nuyr, y yn r y yyru. Bu r r, nr , yv yv n , r yn uuu. Ü n nr, y ynn n r r, cur u
yn yn y yn u, run r r rz r . Cu vv nr n . . rz nc nc z vur vur uun c rzn önc n y ör n unun n v n n jn . T r yunu yzyru. N yzyru Byrn
n uy , ry t, özcrn rn nt, y, ny , rnr utu, unn önc r y, rn rty nn nn önc. Rutn Rutnrn rn r r r y r, rutnr yt t, nr u u, vruuu rr n r c r r ry t. Snrn n cy tyz, tt, u r un rn tyz, unun t z, t nuuc r y . Nr n y n, cy r r n rr r u, Gunnr E Eö ö, , Gnvr H, Syv Pt, y tr, Tnry yvr, cv vr, nn Tnry t ct, ytr yr tn. Yr tyc vr, yr tyc vr Drnrn D rnrn yru yru.. Gcr ntr n tr yv yvrr tur yz. n ny, ytrl y j n r r y uu, t Fruu yru, Fru uutu, Jun uutu, yt r tny tnyru ru nr n n tyru n nn n n r, r , l öy öry öryrru.. n u n r nn n n c r, r, unun r nt n t r ry y. .
Mturn y öz t, n r unuttu n curn u ötr, n ntrnn zrn , z n urrnn rn, yn t yrnn n, z zn v t ntrnnrn rr ryru v r y, yyc vr y, y r, cur ytr y y ,, z rz cr cr unr. Snr, zrn yn, r r r n ön nr, t S0rn S0rn t t ntrnnn 7
ötrcn r r v tuuu n öy, nn öz ttn n. Drn n, cy tt v yr övr, nu, n n uyuyru, tuu zn tr uuu v nun, ncrn trn ry nutuunu nl. Bn ör n r v n uuu v utn ttrrn n c r y yz yzr r r y r r örn öy. Ant. Ant . Cy lt. Br r cy tt ytr n n Rt önr, nun ttr rnrn nzn yt trcn, lr rr lcn v r r t t rn öy öy, , n ry n uyryru nc ztn r y vutu, yc r y ytu rt. İ n nr, r vt trnn rnn nz tvn u örn, r uu rc ört n. Yn r uru y t. Uutuzc utuz l u-
ruu y, nc ru r tt tt.. H ört n vn uzn, n nn y ör, ny nn yru. N yznn n nnn r t uyyr, nyn, nn, rn, t uyuun r r rt öryru, r rtr tr yyn, n, n, n, öz v vr rn, n, n ztrn, nu r y rr n r y ytu, özcr tyru, yr u, yz yzn n özcr un unu u v v y yr rr r v n ,, n n yn öy uy uy y yru ru.. Dvn uzn uz n zn n c u u u Bz ört rz, n vn n rrn.
Bun u öyl n Bunu n, , rn r t t l l n v n n utn vrc zlt tn y ynr ur l. Kn y nlty l un özcr t ylnclyl n l vri. vri. Dru l, l, t t try ry c r n n lyn u r r önc n nlt. lt. Nl lutu y yll t ti öyl öyl r y? Hyin r ln öyl yln ln y c?
H ör örtt z. Rn Rnvu vu l ln n önc önc ry tt tt nlr öylyc nr, rn t, lc r nlr nltc ny ln önc nlr öyl öyli i nr v lnlr r lyc n utn v v c r rn n vrn vrnr r nc unl unlr r l l n n yyz.
89
Ken Ke n y ynz nz r r,, eerc ee rc nn nn er, eer r r n. n . Şeer Şeerc c n nn n tezen önce önc e y nr neer unu e tryru eerc nn ttz ttz t tr ryru, yru, n n eer r r ey. Br n eerc nnyen uu cu er r, nr yt y
t, t , y nr, nr, uu cu er r, en een zr ve cu eerc nn rte rte uuu uuu ör n utn utn .. Byten nr nr ynz r, ncuru zen Brteveene rz r ern Br erne ynz uru örver ry n ltt B ryry, Jun ly Üzerne e r l ln l r n nn n Brtevee Brteveene ne -r tn ört, run r örnty, utu Ann, tuf r e, ör rynn en , rutn eecete en n uunu nt B Jun, ryr ryr eny enyr, r, n n nrn ntr eeeyecen yru
90
.. t t uru, uru , tt ötryr n n n -
yr. Gn utuu ntr tt, t y. Ev r
t t ntr ty yn yn, , , n r z z r r r, E J Jn nynzrn yz y nt tt v ty r y tr yry t yn ttr. Mrz tynunun ynn y v v t t,, y uu, r t ntr c yr yn ytu, tnun ntr tt, Br cv cv İ yzt, ynt ntyr, tn öyyru frtt, Hy yln tyru, n tyr nc kyy nlt tyru ty ru n rnt, rn t, nt nt bn t y yru ru Tln t bkt, Br kye n Atren ün n j cvl, n r kyn önrt E Jn kn r yn rt, ztn ny t vr t vryr yr Br,, nn n z t vrn Br vrn g g rr nyt nyt-r y vytn vytn yzzr, çün r y yn l n öztr, y öz rt Bn Bn lyl lylr r tt; tt; n n uzt uzt uu, nn övn y yt y cryn n n yr.. Brt r Brt r rrn rn vr vr v ç çt t n n yrr öz nuuy, nrn z öz tt, nn r knr nt ln, lcektek r y rn zy t ncn öylt nc unn çc r yr uru ln nn 91
n, r r n öynn r yn uu ry . Br, rn rn n u un. n. Br urn rnn rr Arn ö-
nn u uun, n ur yrr nun unn r r yru. Ann n ur yn u v nz nzyn yn rn rn,, u y r yr yz v yn nr rn, n nr vrn ö n n y yn n n n rn rn yz yy uunu yzyru. İ ry n r örv vr? Brju v nu zrr r Arn uy n yn y n n n vr vry y u u ör örv v ? İ yn v nun zr. Sn r , cur n nc, c, nr rr y yn n v r nr r n r n nn n uunun nrn n n-n r y yu, u, n rrrn nr vrrr vrrr.. Sc r nr, n Ar cv yz, n u yn rz yn uruyru. Brun nuyu yn nn yzyru, Br nn yn nn yz v n n v r nur rr r ry utulr. Atr n, n cy n, r zn cy uunu yz, n c c , u r y, y r nn rn yn uu n. Yz yz ör yru, z yz ör öry y v vv v nn n n r in r. Bn B n r. Bu y r y, nc yru, nn r r zrr u un n r . Ç Çn n unn r y c c yu, r y , n yzn rn n r n n n,, n n n n n r n n n n n v n n zrun zrun n r zn zn n n, n , 9
un tnyru v r rn zn, rn r yru. tr rn yn tyru nc nun y y r ör y n y y y yru ru.. y, n nyru, nyt yy, rz v rt rt tz tyru nc özyc runr run r vr vr,, r y r ry yru. ru.
93
B Scjrvn nc r, Frnu Hvnn ccn ytrrn u. B Scjrvn v n Svyy yru, yn uruu uruu yz yzr r örtrn Nr Nrv v n n nn tct, Byu Nrv Yzrr Br, n yönt uruun uu Nrv Sr Yynr Fruu yt Kn tnn önc rnn n yt, mtn y y uu ruun yönt uruun n önr önr utu Sv Sv y y vt vt t t yön yönt t uruun ör, mnn vt ytu, n t t, uz tyru. B Sc Scj jrvn rvn N T Ty ytrunun trunun y yn n rzn zrn z rnn n ç çn n y y y y r r rn n yt yt tn mt mt..rç Tnmtm Tnmtm, , nuu cu cu rn rnr v vy ytn tn yyrum, yüzm rn rz - r,, nn r nnm m m m my myn n um, um , y yt t,, nz mtm Pnz snnn vnn mtm, uzruz v r r tm tm,, B Sc Scj jrv rvn n r rt t ccn yt, trmn trmnn n tr tru u v hr y usuvr,, B n usuvr
Mutuzutn rmrçym, yyrum, rym nz t, m m y yn n r m tt, c v t mn rmn r r tmtm Yttn yr, yr, rm fry yrm tyyr, rt ry ynm my tryrum, nnmz r y u, mr y mvzsun 9
nzyru. B Scjrvn r Frnu ccn y ry r, nun r Svyy n u n, r yz. Buur yz, uurn zrn ö vyz, yz yz r , , nry v r y İ n, yz r t zi , nn rz rn rnn n vr vr i i ir rn iin yz r ry öt ötr r.. O yz, yt yz, yz, v cr yz, yz , Sv Sv r rrn rn yzr yzr rr rr, rn nr c, zn n nr c? Sy r , Sv rr yz uu örz, nz rr urn irz irnn yrry yz u n nrn rn n öz özr rzz yt, B rn n n tt, B ir uu, yz r Ö n önc önc vitt vitt uynz uyn z yz y, l y lnun yz örtr zrn yz rt t v yz pr uruyru İ nn ru n n irn uunlr. İ nn n rc utuz, uzuruz, rnn r r v yn r utuu n y yr, n rc uuz uunn unu yun yyr, c ir n n l, tlr y Svky uu i n yunc.
95
16 Ar Ar Çr Çr,, . . Kr r r,, v yyn n rn v y y--
uruyu, urlu v r, v nn n turu, E Jn n ztt, r ynn tr tr cv yz rtn ny nyru ru.. Hr y rn n n uztt, n uzttn nt v u uztt n r z, tn uyurn uutu, uztt nl r n rr. E Jn n r nr rt, tr örcz, n rn, nc n ön vr nuy kn hr tvr tnnn, yn yru ulunmmnn, nuy nenn y zrltrn v oly ynn rt öl in u uruun yce öz ttn yz. Me,
nile nn m rnd r eim ymn item l, ye yzd. Onun nnem ve bml he bnnn rl r l, ennen r bir çoculuu utu. Anc Anc ntt nttr r y yu u dvrnm dvrnmzd zd,, u kon konud ud r tr lnn ttz, mknz ldn dşne l. Srunun u, y yz. Benl r li itiyr, bunun öncl e n yn tnn ly lyd d.. Klbeler ts dindiinde tekra konrz, dye bitir d, nc yurd belrttim oll. Mtl Noeller, yi e nler! Kendmi yt nt e ett dşnerek n r Nl ere uuyrdum. her z mnk bi yuk Yzdklarm vrndm ary dneottu, de nlemem 9
ç yı ry y yı y ır r rııı y ry yr, ı ryı r r, v vr r r uu r r j ylı v v.. r r rı. r u rı rv rvr rv r , , v v y yıy ıyr r..
97
B? Kr Kn c y r, cv vr. B r rn cnn n öy yr. Knn ör yn n yt n uru? Kn y uru, y urn özr nr Ö zr r r , n t t,, , , n n ynzc ynzc n n -
nyru, nn n n u ur rrn n run yr y cn .
98
Hn Ar r. S v yru, Dnj n rn rnnn nn r. B n zn y y y y n , nc nc rrvnrn vnr n n uvr n n r y, y y y. Ann yy v n, n, rn, rtn nn n u uu, v rvn nn, örn ör cnz, nr n vr ytrn uu. Gr u, r y , c öl y r. Tr r r, rvnr , n r yn yr j ypy r, z zn n z uy, r z r jj uy uyu urrn r n ycn nn r uyuy p yru v yr yr nr n ty .. Aun r, ttr r, nn ry cr, ny n ry ry ,, n r ön un unn n önc Br Brv vn n vv Uv Hnn ör. B unu nn yun yyru. Duru c örnüyru. Ayn zn n r yn r vr n örc yru. yr u. Ar, v nn nnn n rl rl Uv urn öy. Drr ynn r örp örn yr y rr r,, r t n nr r MR c v zn örncr, u n n r y ypyrr. 99
ry r. rtyrr, , n v Bru n n u yn unyrr, tr t v tr t rn n r rt t yy nur y y tnun nn n n yr yr z z y n n, , c cn n n cn cn rr. rt, znn nn yr u yr y Çcur r vr, ny nncz yru Tntr t ryru, Ntnttrtt Lr rt Pr P r Gynt yrc yrc v vt t r r turu ur ryru Tntlr ttn trn r t, t , uru cy cy r, n nn n ön n yr nyr ly. Duru n, y yz, öt y cv vr, c, n yr n uru H y r v öz nuutu, uru cy. r rnn, yyn uruu tntnn Str tr tynun t uurn Brn örnc rlnn tn , c y Mrtt Ptr Hn üzrn br nu yp yyc ruyrlr, n r, r un cv vrycm, bn tn yttn v uruunun c luunu öy. Mtr , t n n n, , l zry zry .. Sn nr yt z yr lmt, ur v, Brl ulu, Br yzrm, çculuuun zn cnnm, Hvlr nlr, bly nzynun blnn tuvlt, rt ulnlyn kuyu, k v yn uük olr en kklklrn ötermk çn mlçyla
100
tn öz cnn, Bun yzn u n nun un uuunu y tt. Ntntttt n v z y , n uu c . A zy, n, y y ,, y y , , nnn y yu. u. P yntn n v, tyty tn önc Bun n y yz L, y ztn y yz, n , zn y t nn tn uuyu. B , z z uu, tn nytny, v v yt ytn n v öc öcn n L y y z zd.
101
ry öry öry n n t tt t. . Uu Uu r zt tyt tytr r trn r yru zn, n n Dt n Ttr ynnn v y trr Ha Ha yaletler yunu n yz yz tt, u . Oyun, ru y An ytt n r Byn Avn r n rc cz. At r tr cümr r Nrv ztn c v yz, , l trfnn unc y ynr yzy A n uzty, ny, Antn Vnvn üvm u E r il yru, yt r uu in, r r n r icmiz rn r un iin minnttrm, r y r n yn y rnl iz t zrun r, u ynmz uru. Antn Vnv mi iyr nltyr, z utuzluumuz ntt ntturyru uryru.. Antn, v Hr Svrrupun İ vt ir r tnn tn t nn n t tt, t, St Stü ün n n n cn cn r ry r, re inirn Hrl Svrru dr r m n v önrri r, r Antn n tyn v n rn n nt-
n ttr tyn r n tv. Sryn n rr girmz nn özün r ürü ri n r. "Ayy, üzl! Ayy u üz! iy iy ntn ttrn r v n rn my yumu. Antn nr n r u, n r, tm r H r Svrru, ütünd c törtü t örtü vv tnn üü nr y ynm, ynm, ncy tlm iti itiyr, yr, nc Antn in ttr uunn nty yni ytn 10
tn ttrnn ncy Hr Svrru y nytn , unun yrn n r vt tututuru v Hr Svrru n vt, törtnn tn nn y vuz n, n rt n nu, r t n r nt rt ryn ytrn uur Bn yr n H H Kn n n yn yn yyz z G z Pz r n, Mrn A Pzr Ar rv vc cn n 1973 ynn Ri n ör zr Lu Lun n Mrn S Snt nt Mzn t n trn n Uzun nn zrn ytr r nn rrnt, rnt , rr ty, r tn tnc, c, r zncr, , , nn n uvr t t rn rrnn vu yynnty Mnn önn urn yrc u nnr Mrn Arvcn zrn unr, n nr trn yr, n nt t t t nc yynzc nzc r r urc, n nnr nnr nn nnn n u ny ryryct, yrcnn nr ycn ör tyru Syrc n n v nn, onun n Snr r rz yt, nr r r, nc yn nr nrn n y yt, t, r r y yn nt, t, nr n r n
unu, nr r r cur vn vny y r, uzunu yrt rr, rrrn rttr, rrrnn rvzn örr, t y r, r rr u uzu rtnn krtp ı, onu ı, rntr rnt r Onun vv k kii u nnl n üçü vrı nlrı kıkıordu Biris tbanc en vr ucunu kn yaı, fıt t et d Prrns ttttnd, st çlna Abrovc arkeett, sonund, yrcy dru r attı, znler korku ve tiksnt içrsin grldiler: "They could not stand person ecause of hat t hd dne t e* • "Bana yaptıkla yaptıklarında rından n dolayı dolayı bana tahammüller tahammüller yokt yoktu: u:·· ((ç çn n))
10
Pr yz r t yt, Pr y y, Pr y uyu, Pr t ö y r y y yyt t, , Pr cr ry, ry, Pr r tyr, r, cr, t zr yr, Pr t , , r tyr, r r tyr, rr t, t, Pr r y u, r y y yrc yr, ru, z ty z , z rt tj r r ör ör ,, r r t EK y, t r
rc u y B ytt ytt z zrr r yty ytyr r t r, t r öy t, öy öy tr rr, r y r r ör ty tyr r r t yr B ö tr rr, tr rr B yyr, yyr, u tr r, y ö t yc r r S , Pr S S r ör r z z c r r r, t r, S Pr Nrn, r r özcry tr r Çr r, Pr tr r, y yr, z , yt t r tur ö nn y cr yr S Pr tr r, tt, Pr t yrt rc r gr l rc lr r ör, ör , y r yt yt 1 0
n yt, zv, zv , nn r önryc, ztyc ztyc tc yr yt, yt, u nun n yycn, unu n rcn yru yr u nuty nuty,, zn znn n tr try y t, t, uzun rr r n yr n y unutu, tr örnt v u n n n r unu unutu, tr örnt, nc trn, unutun y n unutunr, unutunr, tnr rnn yr yr r, zn n c? c? Zr r y yt t , y yr r n, r rur ur n n yt B y y cuun cuunn n ru ru, , n n t n n yt öt trtyrr, h e
couldd not stand them because coul bec ause oof f what he had done to the them m *
Pr z tn nt, Pr zy n zn t n nt, Pr P r nrr nrrn n , n t, nc nrrn y n nr tyc, nr y ct, crnn trn, nnn n yn nr n n, n u ten yrcn nnyru, cn cn nn nny yru, ru, n n n nnr nr yt yt rnn n tr nur urcn cy yru, rnn r nn y yun un c cn n nyru, nyru, nc nc P Pr r n r y y tyru Ç Pr, Sv v u özrtrc r n n Ç , Sv Bzn ur Bzn zt n r, nrz
• Olaa yaptılaı yaptılaıda da dolayı dolayı olaa taham tahammülü mülü yoktu. (ç. (ç .)) 5
Kn ry zyrttn ön t utu v n uc r rt uu. Bn ct tut-
, tyru. vr, cty. T nr, tn Cv yunc v nr yr v n uc rtr, zr ,, cv vr vr c cty. t y. y y c c f y y,, y y yzt, r f y cv yz t yz, n n r y tyn, r yr trc nz vrt n. Anc u, nz yn, yn ona n r n n u uu u tny tny,, vy vr c ttryr ttryru, u, öt ynn rn t t ztn, zt n, uz uu r nn n n v vr r . Sv tn ör ry, r nn nun, zz rn rn n r r ry ry. . Bu t r örv, ynr n z örr, cy, vn ynnn try, r r cn turun n yrn r ry zrnyru ny ru.. St t t,, rzn r ryr yru, u, cn n turn r r r r ön. Onun u v r y y y n v t tu u Pnt ry ntt, r r v y, n vn v nnn rtnyn ny crt yn, r y yyn v , nn öz tt. Anc nt r rn n uunu öy öy ,, n n vn v vrrn yz
masasının ardındaki sandalyede kıpırdamadan oturan kişi. O zamanlar, amma da kibirli adam, diye düşünmüştüm, ancak ar tık evli adama karşı hissettiklerim hissettiklerim tarihe karışmış olduundan
belki de ona hak veriyorumdur. Oydu, deildi ya da ikisi ayı kişi olmuştu, rk etmez, çou zaman savaşta tek başımaymışım gibi hissediyordum. şini verimli şekilde yapabilmesi için analistin içimde bir yeri olmasına izin vermiyordum ya da izin verecek halde deildim, bir desında onu bir şeylerden dolayı suçladıımda, bu odada bana yardım etmek için, bana yardım etmek adına birlikte olduumuzu söylediindeki gibi bazı nadir anlarda çok yaaşsak da olay güzel olmasına ramen aramız daki geçişim duruyordu. Tiyatrodan eve döndüümüzde içtik, ben içtim. strid hasta neden eve gönderildiklerini yazdı, ertesi gün geri gideceklerdi, strid ve sa annemde kalacaktı. Yaptıkları için teşekkür ettim. çtim ve hiç durmadan konuştum, huzur lan kalmamıştı, Lars yattıktan sonra da oturdum, bardaa azına kadar kırmızı şarap doldurdum, boşalttım. larayı aradım, ciddi bir şey olsaydı onları eve göndermezlerdi diyerek beni teselli etti. Odada dönüp durdum, sakinleşmek, uyuyabilmek için şarabı bırak tım ama ama daha da huzursuzlandım, midem bulandı, kustum, kustum, bü tün geceyi tuvalette geçirdim. Sabahlen stridi aradım. Has taneye gidiyorlardı. Günlerden perşembeydi, randevum yoktu, ajandamda şişelerin depozitosunu almam, kaburga pişirmem, yataklarırı yapmam gerektii yazıyordu, Tale ailesiyle birlikte yatakla Stokolm'den gelecekti, ama ben Larsın evindeyd evindeydim im hl, onda kaldım, etraa dolanıp durdum. triaat on ikide aradı. Doktorlarla görüşme yapmışlardı, nn, trid, dok tor olan UnnibirTeyze ve doktor olan ola n Sidsel Teyze. Benisa, çaırmamışlardı, buna sevindim, zaten gitmek istemiyordum, ama her şey netleşti. Şimdi mesele ciddiydi, mesele ciddiye binince beni orada istemiyorlardı, varlıım birlik ve beraberlik duygusunu 7
zyct, n nr rn r öy r r vt tzr, n, öt n rn r n rzr, rzr , n , tr n cv vrct Hr y nt Böyy t. trn z urur öy vrn, z urur rtt, örztn y öyy t. Ş uu , cy nnc tr, v nn, n v Br yn nyr, zr yn r r uzt uzty y,, v v ""nr nr r . Htn trr n unu cz n n n öyr. Bu zrr ör. Mutn n tutuyru, nc yrn r, t yu, n c, nyc. M unu cznn t ty. Dtrr ryne örrn rr rr vv n n ry r y n n nn n n u u uunu unu,, n y ynr nr y öy ycrn uyun r rtr. Dr n Unn Tyzy S Tyz, v nn Uv trr trr yn r ryy , nr nrn n örn ör r t tr trt yru Sunu cznn t n yn rt rr r. Bunu öy öy n r r . Br trz ytu, ytu, r trz u u n r ztn, r vr n rtı. İ r t t rn r rct. ct. Çcurı ry uruu r, yn n r t rn rcn. ry r, n yn rr yz. r nr tr r v öy B ö.
H ört v uz v c, utt vr vr utu, yr y u r Dr r ttuyu ör ry, Dr yru, y yyu u, , y y , c cr rz z yz yz Dr Dr vrc ttuy cu utu yu r örr u, u , ö ö r rjj t r r trr y y ct ct Gr Grjj t z t y y , yt y y z t cr, z v z rt, r tt r r öyc l, l, v rtz, y ö t, ttuu t z tt, t cr tr yz utu, ry t rt Br rty vr, r z yr tvry r tr ur r uu öryru öryru O r y uru ör, u yr r u yr u uur trr, t t t , u uuru r, Pry yr , r y u B y , y y ru B uru uru, ,
B y y , B uru t, , r t tt Grjj Gr ry vuruu vuruu r r B y y r cu c u , v t tr t r vr u u 9
nnl Atr Unn Tyz Sl Tyz llnyru Ylnz ln y Brtvn ryl l n r zn urulr Bu tlnr n tr tr tt nn nn l ö öyyl l Brtv Brtvny ny rr r urly Ury nyru Brn rtl tt Bn t n vt tt n rn c n ulnt ulnt v v ulrn uzun rc r nt önn önnn n ln lnzc zc rn yn yn n n l n n Yllr yu yu tn ytc ln l r ununl n lr Uzun r nt ön yyn n ynn rct y t nu yl rln urtct y n yl rln urtct Bn n t vrcn r tr uluncn uluncn özr ly lyc cn n n nnyru nyru B Bn t zyrtn r uutl c ly yl rn uryct l rlt luu Onc zn u un vlnt nnl n yl rn r r l v l ln n l lt t
yn ul ul l l n n ul ul ly r r ln lny y lt v yl rn urt zlt t l lrn lt nr y rt uut ty rt rt ön rn yrl r özr lu lu Ory t ty tyn n zyrt t tz Slv l l tr l v öyl y ur t tr v nn n tn yy n yrlr zyl rtn r rzuu lyn t ll v zvll r zyt tl ulrlr n öyl u z cuunun 0
n n ytr vrn rr, unu nn ryc y rtn Sn r nt t, n r uyur , rn uyur . Bn uycr, ttz c ct, t, uzun r y ytc tc ur nn nn ,, tr v y u zru nuun yrc n örct, örc t, rt rtt t n öö nc ncr, r, tn tn-nn nrn, tr tr r r n uyr uyrzn, zn, ncn cn, t yunu uun vurcr, t, ö tt. H tt, n rtuuu n, r ru rtn t, trn r ttz lr, rt z. B ö. Şytr, ur, nr, yn yny y , rn r t örcn r ytu rt, ö. Bn r y yz rt. İ n , n yr n r y yyru, n rr nyru rtt, nc öy yr, n ruu n N yc yn rn r n vrnntr. nn ry r zrur
n ö.
ru r yrr, n yz nz ru nzn n r tn tn n nn nn n zzt nz uyu nn ttrn trr yz, u ut r ny uznz, ynzc n yuy ur u y yzt, n tyru, n n .. nnn n nz z nn nnrnnrn, unun nn t rtn ttn yn n nc. H r ttn z tr ör n nr, r n rnr un rtn tyc u -
n n. Br c önc rtu, rt rn r rt utu, zr r n , ntt nr ytt. Dvn uzn, uzn , t t, , y y zry zry n n t rnvu rn vu tn tn n r. Yr t tn tn nr n nc cv vr, , nn unu vr ty, y yuru, nr r v nz nttnn nunu urn j örncrnn rzi r ttrn ör uzu özn unu, ucuy D öy örnyrr. rnn r n nun , ntn r tt tt t tn n rt rtn n yzy ö ötr tr.. Pntn unu n öynn ni, tr y, ttz n r y tr . Ş n yc yct? Br n i y tc nr , t n t. Bcr uyutu, yr övr, örncrn nrrn n n özrn öz ucuy r r yru. yru. P Pz zun un n y yru, ru, , z z c r r y t, r n, nr 2
tt n ylr r r r ut ny önc ör r. Hv ct önc t r. Btvnn y ru yr n yr Hyrt c r n. ln nr v ct z r vy vy önc önc unu r r tt tt ön nzz vr yn r yl t n yr Br vtrnn önnn t c n nzyn rn ör u n z n u örnyru . Duru vv r l n yru t t yt zn r
n ör. Kn u l ör n y Sn l rn n n örnyrun. Bu ny y ny yy ylrn lrn l Hlr tt n ryl nlt v t v y r ör l n c vrn yn rnlrn n rtn üünüyoru n nlz n vr. vr. Snrn n nnc nc luunu nl zn ytrnc c t cnn ön ytrnc uzun l üünyru vl nyt nt v n ct n n rt utlu l tyru tyru
3
Bn t luu n, n tn luu r
ört t t yunc Atrn ln jrn n cv cv vr O nl, Br öryru Prt llr nuuyru, Atr At r v nn ön r yr lnt urul ll llr lyru Atr, v v nnl Brtvn luunu, r vncrn yzyru Gcr nnm ylnz m lyr y ru, ylnz lyru, önl lr nn lyrlr, Unn v S Tyz , nn rvnlrn tn ruyru Ytr n tr tt, Atrn r, özll nn l öyln t Atr tn ln yll, n ucyrlr N zn trn ury llrn lr n y yzyru Bl Bl öyln yzl r y y n n-nr n r öy öyyrl yrlr, r, Atr, v nn, r y t, t, ö n n r r ry y l lzz m mn n Yn n r t t rn rn nny nn yru, ru, n l l - llr vötr rzr rn ty, vnlrn nl tym uru A n rlrn tlrnn n , r znnn , uyrlyr, tnr, vnr nnrl l trlr, l u, nc l r rt, l r zyrt, r rn nlr jl jlyn yn r yr yr l tyrr Br r nn Brtvn t lmly, uz rr, ulr, llrn lrl r, cc v ty, r r y r u r lr Atr yn Nl n nlr ytrn yz, y r rt zny rr vrr, r r r 11
uyc, ynzc nnn v r z rrn n nn n Brtvn vn -
y r N u u .. cr v cury r r v r,, c r c, , nn nn Tyz v T Tyz yz c. T jr y c cvr yz, nr uc uc nc Brv Brvn n v n n n n n n, " n nz z Br y yz, z, yn , , nr nyru, nyru, özn önn yr, r ur v nn r n n uu u u uu öy öy ..
5
B? r r r yyr rr r n? n? n r y? n n n y yr, rrnn uu r n .
m 7 lı eeme gn öld. Noel'den son, 2 8 lıt topğ veileceti. Ölden ii gn sonra, 9 lı Cmesi, öğleden önce stid n i onailir miyi diye ydı.ı. Eylım yd Eylımıı topl toplmı mı,, L Lsın sın evinde evindenn çıma çıma ereyd ereydim im ve on di on yold ylnıen eni msını söyledim. O nd i tlm issettim. Lrsın medivenlerinden inmi, mın stndei emitim. rı temileyecetim, ve sin i lı sıydı, Smestdsaydınlı avşğındi yeil ııt geçeen tid dı ve evesle, umula, nasılsın diye sod. Dst olm geeise tlmış hissedi yom, dedim ve on yl ııığına uğrtım. Sessieşt. Kmın ıı olmsını, dmdğın i alde olmamı e yod eli el i de, çn m i i aıamadn ölmtü, intçı lı edip lamdığı ve raı bodğm bodğ içingeç piman omamın beiyor, mdn ö dileme içinm aı dığımdan dığımda vicdn ı çemem geetiğini sanıyordu. Şimdi pişman om yeine tldığım göe eli de hiyem iyice gerçe i nmıtı, iyem gerçeti, yo saymıştı o nu. Asrd'in dm ord, imnsı, onn araf seçmesini sla istemediysem de drmn imnsılığını görmsini istemişim. Ellinci
y ggememi ememiistememesini, bana ası as ı yapmamasını,tlmasına ana ya da endine imnsı durum tersine çereb lirmiim gibi davranmamsını istemiş. nnemin ceneden önce eni görme istediğini söyledi. nnem eni on e yıldı gömyod gömyod ve nnem için b durmn durmn cene töeninde ço o olcğındn oyod stid. Yni 7
nn ynı n ı tr vry, n y nr n r n n r rıyı ıyı u u r r n nn n yı ızn n Br yzy ıryct. tr nnn cnz ırn nı rnn ruyru. tr, v nnm cnz törnnn zn n yrrı yr rı.. Br uu tr nc tt. Yn n ön nnn nnn n uuy, n n n runu Br n r nn rn. St uur y n rr. Bunu trc t, z z uru uru,, r u uu u yy. yy . Y Yrn, rn, zr ön nr nr, , , u tt tt.. Srn ryı ty tn ru. tyru, n , ö n y yru nc rt n n yr ör nn, tr v y y uucı n yz. Brn u tntının nın n uunu rn j önnn ö nnn ın ın tu turuy ruyru ru.. B r ruuyrur, Srn, n ö n trt yuunn, n n, r n trf trn trnn n r ruy uyrur. rur. n Br uu tt, Br tntının n-
nn rutu, c nrı nucz, r y rt t, y cv yzıtı n, nn r ıınn u u yn nu ör ör n cnz cnzn n önc önc ör tyru. v v tr, tr, nn nnn n cn cnz z törn n n ynını tyrr, törnn önc z uuz cnz nınn ruyrrı. Br rnr örnn v v nnn nnn nırınn uunu yz. Bu nu ıyı, nnn v trn nıınn v örnnn uu rty ct, nn r yıyru, ırını vrnıyru , n yıyru, un n n nyru. Ytr rı rıy nc r n
yuuyc y n Mrtn öz n t,, c r y rtn nuuur c Atr öy öy rt rtt t Burnu c c uu uu y yr, r, Br Br. . Annn rrn t ytu. Annn özyr v n uyur ty nz n dt n zc uyur. Ert n n yıny , jj y yrn yrn A Atr tr r t y y rr tururn, r Brtvn n rrrn tnlrn ötrrn yru, tnr r yru utn uzrn yınrn ıı r, nnız rur, znz jr yyru r r.. Ur nn nn u tnt tnty y v v c r ntr n r y yz. Hn ynty n yn r uunu rtt r y n tyru, ntr , r
nct. Ö nc uu uu nr nr cnz cnz,, y nr nr??
9
Vtc t Hzc vt tt, vtc t r ty nz yr r yr u zr ny ny N öncy öncy,, nr t, t, r yr r v v nn ynyru ynyru r r t n yn r y yrr önr önr, , rnn r önr ö nr vr, tnyn y, trty trty , nun r nun r yr uu, uu, r tt v r Buu Buu n ntz u cu uyu, ur ttn ct ctr, r, N y tr, ytu, nr ut
yc yct? t? T u u rn rnn n rtn uzuruzc v rrnn n , r ur zc nurn yc r yr , yn yr t Atr r t r y yn n r yr t t, , urnn u uunu, r yr uz rtn öyy, nr n r y vy? rn rnn n rtn ynn n Mnnc r z cuu nyr ny r n ru ru yryru, yryru, n rn rnn n n n-yr yr nn yr yru, u, znn zr zrn n ,, r r tut n rnı rnı t, n yry yry n nn n ynn ytr, öy , r n r öz cnnr zr , , zn znrr nn n n r nny,, zn ny znr, r, v z zll r r n yn , nn v n yn, unlr r , untz yryru, untz yryyru Dr nn önn ut , rnn zrn cn r nr vr, rzn cr, lnn ttzr n n c yrr nutu, rnn n uuunu yru, n uuunu rt, unn öz t tyru, urun rt, 2
iy y , y, , , , ucu ucun n zzc , ry , c , rz r, -
v v , y , vyr. B v öz , c öncn c r z z z . Br , c , . , vr c . .. 0 v y y , c r r c n , v v .. u, u, r , v n n ur n ynn ör. 0 0 v v r r , öz öz recet? rz r v , v yru, r v v , , ö y y er, öü r uu vc zy vr, en ny, r riini üünüye eer r v c y ru, erke v ci, z t v v . . Ç , nn, özüz yy l l , u n yr yr rn rn tr tr n. A Ayc yc örnyrr rn v n r eyr Kvz 121
t, t , n tn rrr rrrnn nn n r n n nn n nttr, ur, nn nun. Ç c r rt, öy r, r önc u r c r y yt. r z yrn n unuz u , y r. Br
n, r tr znn znn nr z yrn n utu, r r yr yrrn rn öt, rr , rt rt n ny, yrr. n rnn y n nync tr yönnrt, unun y ryru, un ty vr, r nn nc yr tt tt.. Ttr t z nyru, r y n uyn, n y n nc rvnrn y, t y y y uru vv t, t, n nn tnn t r n nc v n tn uvr rt, ttrn nn tu uun uunu u nn nn v v rrvn nn uutu, nr n, yu yuu r ytrn ytrn vv ynu ynu r ry y r ru u tu r vvzy zytt. tt. Snr y, y, y y r z z n t t-tr utu utu Üzr c nu vr, , rz r, nn n ttr n tn özz y , z z yn, ur uru u S0rn v n at, z ynmamt, S0rn v n yn ny, r n r yn iz izzac zac turu v v S0rn n nr yn yr yr Ann titr r, u n unar, c ö , , nç ttr rvnl ara r, a yana u n r yat yatrmşla az un unu ba bar, r, n ii rmşla aam buazan ok genç teatçıaın bi şeyen habiz nin zann rtan umaarı umaarı nlr in u zr a, aa r riy iyr, r, nn, nr t r, ny gün ray t t v n n r 1
ön untn önc Btvn . Tt n n n t t tyy c, c , y u v un n önc n n t. Aun , nn, , At v y tny t, tt Btvn n y. Hy, . Bz nz tync n t yyz, y yt. G c u unu nn tit yı. Uzun önc n Btvnn tn t n, Btvnn Btvnn y yn n z zy y iti itiini ini öyt, öy t, nn nn, , öy utu, Bt Btvnn vnn yın z, n, n, yn t t y y ı ııtı ıtı.. B tuu tuun n t, t, At, vt vt,, y öyn At, nn, n t tuu uun n t. T T , , y ö, At, tu tu. Evt, t tt, y öyyct, nn fn cnz tön n ni ti u n u. Cnz tön n t ? Hy, cnz tön n n t ytu. Ann tön n tür bi üz tin n tt, y n br miy yn, tuun tu zn ıç ry n, uu uu,, tn z r, r, i nn nn v n t t,, nn tn zr y n bmin Brjt, . B y i, n ycii biiyru. İyi c nz tön nı umurn öy At, Hv un n c, üz ct, b ı öy öyy y.. Y Yı ı kn y, üünü ü ünü n y,, tu n n k kn nrum r n n ycnny, ycnny y u ntü n n tt rty y n. İ n y y öü öüünü ünü cnz i y, nn, nc yr bir rm , y y t, v bn btı, n
tönn Btvn y tiyrrı, Btvin yr 1
u, Brtvn ururn yr r n, Brtvn Brt vn v vyr yru, u, r r n n t. ny n y r r r u n n ru nn, nn , l, ö nn nt. tr y, . Vrn ön rty öyrn, . Bn ynn r tr vr. B r ru lr? Brr Brrrn rn t tr r n ynn ynn n ry r t trr uun uun r rrr vrlr v r r rn rn r, n ynn u n tr utu, Unn Unn v S Ty y, r y, trr r t t rur rur ru rur. r. Hr tr tt yplt n yn yir jn t v lnc l t yrntlr r r n lyru lyru,, rt rtrn rn r r u y uyu, tuh , yr rt t, nnr rt lyrn u tnn rr, trr trr nlt yn. Atr cnn r nln r yy , r ln n tt nny S0rn utt r l nlny n ut rtn nln önc S0rn r l. S0rn r l , nlny nlny n ut utt, t, n r l nny nn utt r lp nny y utt. Nrv Drlr Fruunun yönt yönt uruu n n yy yyn nvl vlry ryl l r ru u r prl turuun öy yr, r prtl yr hr r n y nn trn trr çt yn tc r Ar lny u, nnlr yiyc v c pyltklrn yuuuyru Slunu ltyynn ll krr vrln vrl nrt v t n h rit n n
rlr trl in nruz ct ii rnin rnin l lçç luunu v li knan knan lun lun ltin l kln r nn hl nun hyt tur tur yy ln rnn. hriky i Atr, Atr hry i nn n n nn 24
, son nesini nasıl vediğini, boynnkadar yanında kalmış kalmış, daki nabı atışının nıl nıl ddğn, babamın, bi gün önesinde insanı koktan, denetimsi, korknç kasılmalarla deği şen yüünde öldüğüne ne kadar rl bi ide oldğn görmüştü. stridin kı bir gün öne babamın yanına girmeye cesaret edememişti çükü kanlar içinde, darbe almış aliyle bir yabanıya beniyord yabanıya beniyord nnem arikaydı, dedi strid, er şeye rağmen çok sakin, he şeye rağmen çok makldü, kendine göre bile, dedi strid annee ve saya gülümseyerek, annem gü lümeyerek minnet içeisinde kzarna baktı, itiraf etmeliyi ki, dediler ve birbirlerine bakıp güdüler, bol miktarda yk apı ve tüke tüke ik. Unni Teyze harikayd, dedidoktorlara trid, o da kırmız akin veşarap makldü Teyze harikayd, bütün ,idsel karmaşık tıbbi sorla yöneltmişti, doktorların Unni ve Sidse Teyzeden bayağı etki endiğini endiğini düşünüyorlardı, babamn beyninde heimer hasığna hasığna rastanmadığnı bilmeliydim b arada, a harikaydı, dedi annem, küüp a düşmeseydim tüm b arikal arikalıklarn ıklarn ir parças olabilirdim, şimdi pişman olmam için bnları anlve tüm oldğ b arikalarn bir e benim gibiS0ren bir annei için neleri parças olabilirdianltıyorlard, vtıyorlard, kaçırdğın dinlemeliyi şimdi. Cenaze işeri rmas a pazartesi görüşecekerdi, hemen er tesi lı geçmişti. Noeli ktlayacağız
dedi gün, zaman çok er, Brteveiende bük bi ktlama olak, karar vermişlerdi, onlarnki bir k o layla arslacak aileerden ba bam tlamann tlamann yalmasn iterdi.değildi, Büyük bir ölmüş böyle ola bile ktlama oacak, herke herke gelecekti, Unni yze, Sidsel Teyze, çocklar, tornlar. Noel Noelden önceki gece he zamanki gibi ktlanacakt, benim çockar da her zamanki gibi Brteveiene ge ecekerdi,, deği mi? 0ren ecekerdi 0ren tedirgin bi tarla başnı aad, o geliyord, Eba geiyord. Tale de çockara geli herhade, eği i, iye od anem, en küçüğü, miik Aa kaç kaç yaşnda 25
, Ne n n r eye ter, ye r. nn nereye e yny. S0ren e en e Tenn eye Neen r ece önce Brteveene teyecen yr Te yzn Hvere er nen nr, nne n cn n rn rt tytr öternn tern n r r teene rr vert vert,, te nn öterye tnn te e öye tet n cr öterye d r rece en zere zyr. nc Te yetn rt, en rrrın end veryr nnee nrı rt öre teen eten r et yzy dnt nc n vzerd n yz nnee nn r vn tn, Hvere eer ten nclrdı y. Snr ö. Te tvr tet n ereee tet n nnr rnı eryrd yeter rt deyrd n e end ntn ertyod ertyod dnynn rın trzr trzr zın öyene tyrrd n nnr bln enn eteten hyr deenn nrn c ttz-
ılrn çn n deveye hende ttyldı ttyldı dny yzden t o t nn rı ol nyetnde ed d öt ee tvın tn ze n zn yn yd c c nd ne ygn ? Sthden een e d nl nd dye r eyer eveed ece yrn dr erer nym. O zn Nelden önce ece rd lcr ded nne ve S0rene dön E Nel n ne ter c dye rd S0ren tedrn d, rz dı. Bn d dnene ere ere yyo o ded d en ene ejj n böyle eyere h hrc. rc. Böye eyer enerj tketez ded öye eyer enerj verr. 16
Evt, ru , nn, öy yr n ttz,, ö z öy y yr yr n n vr vrr, r, E E N n n n t tr, r, n nc c , ? E E n z, S0 S0rn rn O zn z n n nc c,, nn nn n r. r.
27
B Brtvn tur vyru Su Snn Brtv Br tvn n tn tnn n vvnt, nn öy n nn n r rn, Su Snn Brtvn tnn n n, Su Sn r z özn öy öy t t Bun Bun rr. r un u n n y y- tr
28
Evli Ev li adam adam bo boşan şandı dı vvee benim old. old . Onn Onnla la bi bilikte likte oldğm ıl-
lada Bo ve Kaa ı pek gömedim. Kendimi ona hazetleine adamıştım o ıllada Bo ve Kaa'ı daha sık gömüş osadım onnla hazetleile b kada zn süe bilikte olmazdım ve belki de ilişkimiz he ikimize de zaa vemeden kopadı die düşünüom şimdi gei dönüp de baktığımda. Onnla hazetleile bilikte oldğm ıllada aa'la telenda konşo se seaha ahatte tteke ken n ona kat atıodm posö hazetlei t içinde ve dışında ünivesitele ve üksek okllada des vedi ğinde ben çocklala bilikte değilsem onn peşine takılıo moden Alma Alman n tiatos hakkında hakkındaki ki tezimi azı azıod odm. m. Kaa Kopenhag'daki Eiel Ka'de şii okmalaı düzenlio ve Anton Vindskev hakkında bi kitap azıod. Posö hazetle ile ilişkim son bldğnda biçok güze ve bikaç da ıkıc ldan sona on kabettiğimde Kopenhag'a Kaa'ı anına gittim. Gitmeden önce senelerce se nelerce gödüğü sikaalistimi zia et ettim çünkü kıık kalbimle baş edemez haldedim. O kada çok lafını dduğ po posöden söden savaşla işi oaa o aa aske akadaşımdan aıldığımı anlat anlattığımda tığımda şöle dedi Aağını ee vdn ani sonnda öle mi? Bn Bn i iileşme ileşme belitisi olaak gö gödüğünü düğünü anladım anladım dak istediim bd çektiim acının bi hastalık olmadığı. olmadığı . Çekiim acı bir hstalık değildi ama beni ip bitiod. Kopenhag'a aa ve Anton Vindskev'e gittim enim giiere ne söeneceini neyin dası oacaını biliod onlar. Çemberin dışın dışınd d om insanı bece beceri riki ki kıa. aplr aplr insana 29
becei kazandıı Paasızlık becei kazandıı vegi memlaıla başını dede sokmak becei kazandıı ezilmek ezilmek becei ka-
zandıı. Şansınız ave gidip işle bi şekilde o oln lnaa giese tepeden tınağa selet içindeken içindeken hangi tüden beceile edin edin diğiizi ntma ntmamalısınız malısınız
30
Ceketleimizi giip aaza çıktık, hava kaamıştı a da bi fıtına aklaşıod. Pizzacının önünde dmş bile vedalaşıken hava iiden iie kapandı. Ne kada çok lamba akasanız akın,, ma kın masaa, saa, cam kenalaına ne kada çok m koasanı koasanızz kokon, alışveiş mekezleile dükkanlaın kapıaında, Noel patisi veilen villalaın giişleinde ne kada meşale akasanız akın ne de binalaın içine sızan, aıa tüden bi kaanlık, bastıan, işgal eden bi kaanlık vadı. kaıdan, göküzünden gelen bi kaanlık değildi b, aşağıdan, çüümüş halde kaanlıkta tek tek başın başınaa atanlaın ddğ soğk topaktan gel geliiod, bz kesmiş, kesmiş , titeen ağaçlaı donmş dallaından güül güül akan bi kaanlık, bıçaklaa bıçaklaa do b bi i kaanlık kaanlık,, beden bedenii ve h aalaan bi kaanlık, adında ggöünü öünü aala eine kanın, akkanın ve düşüncelein akışını engelleen boğm boğm aa izi ve düğümle bı bıak akan an bi b i kaanlık, tekli teklio, o, d do o ve çözülemez, sıkı bi ködüğüe dönüod. Eve gitmek istiodm, S0en eve gitmek istiod, sa eve gitmek isti istiod, od, göüşme bitmişti, vedalaşmak için pizzacının önünde dodk ama annem ve Astid oalanıod. Sizinle blşmak ii old, dedi annem. O aan, n, tabii ki, b bnn nn öneml önemlii oldğn bi biliod liodk, k, gibi bi şe sö söled ledim. im. Umaım güz güzel el bi töen ol, dedi annem . Kesinlikle öle olacak, dedim. Eve gitmek istiodm, oadan zaklaşmam lazımdı. S0en'in de git git e�stediğini k ettim, kaanlık bastımıştı, sa oadan gitmek tiod. Ol değil mi? die sod ve gözümün içine baktı. Evet, dedim. Gözümün
içine bakıp bi daha sod. Ol değil mi? sa cenaze töenini mahvedeceğime, bi şelei ifşa edeceğime, konşacağıma mı inanıod? Evet, dedim, oadan zaklaşmak istiodm, eve 3
gitmek istio istiodm dm sabımın so sonn nnaa gelmiştim vvee kaanlık b beenime laşmak üzeedi. Bdn anından arılmaacaım dedim. İ olacak dedim. Kaanlık omgama laşmış akıo aılıod ıl ıod kendimden etein eteince ce vemiştim. Bibiimize saıldık hekes aabasına öneldi. Geçti bitti dedim. Şimdi annemi gö gödüm düm deişmem deişmemiş iş geçi geçi sen on benden daha sık gö göüosn üosn dedim Sene. Sen e. Noelden Noel den önceki ge gece ce Ta Tale le oaa gi gitmek tmek istemezse Em Emma ma ve Anna Bteveiene götüebileceini söledi.
32
O kadar zn zaman özlemini çektiğim ve sona zn zaman birlike yaşadığım adamla ilişkimiz son blnca Kopenhag'a Klara'ya gittim. Çektiğim acı bir hastalık değildi ama beni yiyip bitiriyord. Klara beni Kopenhag'ın parklarında gezdirdi ve elleriyle eller iyle besledi. besledi . Üzüntümün sebebi olan adamı arama istediğimde telenm sakladı sakladı in insanların sanların kendilerini öldüme için kllandıkları hapları bıçakarı ve diğer şeyleri saklad ei ıl partisi par tisi için davetiyel davetiyeler er yazdı vvee onları ben benim im ad adıma ıma ot otz z al alt t işiye yolladı. Otz altı davetli benim emdeki yılbaşı patisie üç çeşit yemeğe ve saat on ikide havai şek atmaya evet dedi. Otz altı kişiye masa ve sandalye blmam aışveriş yapmam işleri ayarlamam lazımdı yeni yıl partisini planlamak e düzenlemek bçk Kara ayımı ve aldı üç orada gü süren patisiin ardından 3birOcak'ta hl olan yılbaşı Renna'da geen misarlerle birlikte yandığımda eve bomba düşmüş gibiydi. ara ve ben evi toplamak temizlemek için üç gün ğaştık ve
6 Ocak günü derli topl temiz bir eve yandık. Soğk ve bltz 6 Ocak abahına yandım bir bçk ay ve altı gündü acı-
mın aklıma gelmediğini rk ettim şimdi geri gelmişti ama ol dkça zayıı. ar araa yeni yı yı parisin parisinii ilaç yeti yetiee vermişt vermiştii ban bana. a. O gün o soğk blt bltsz sz açı açık k ocak gün günü ü de deli li topl ve ve emiz mğımda ormş çay içerke ra ton Vindskev hakkınak hakkı nak k kitabın itabın reddedidi reddedidiği ği me meaaj ını adı. y ylar önce meni yayneine yoladığından ber ir şey dymamıştı teena da el gimiyord çünkü eizlğin ne anlama geldiğini biliyoru. ma ma b oğ oğk k z ocak günü tertemiz tertemiz mğımd mğımdaa ourmş ay içerken oonlar nlarıı aradı ve ton Vindkev hakkındaki hakkındaki 33
kitabın Noveç pazaı için ilginç olmadıı mesajını aldı Başını elleinin aasına aldı aldı : Şimdi ne a apaca pacaım? ım? Yaınenden büük bi avans almaı mod bütçesini ona göe apmıştı bankadaki dm bi laketti ne apa caktı? Bii bitip bii başlıod Bi poblem çözüü çözülmez diei otaa çıkıod ne kada daanısa daansın bi tülü güvende olamıod ne kada eni ıl patisi düzenlese dü zenlesin taksitle vegi boçlaı on beklio he köşeden bi tehlike çıkıod böle gidese akında mtsz bi aşka da düşedi a da bi aaba altında kalıdı ahat okt b iş nasıl son blacakt blac aktıı so sonnda nnda gaanti ölüm vad vadıı Evet evet evet dedi Tüm canlılaın ilk vazisi daanmak tı
34
Annem güzel kadındı. Kz kadeşlei aasında en güzeli an nemdi. Diğeleinin başka eteneklei vadı annemse güzeldi. Hekes böle söledi annem güzeldi. Objektif manadaki gü zelliği dikka dikkate te almamanın zo olduğunu biliodu. Ann nnem em kim liğini güzellikle tanımlamış tanımlamış vaını o oğunu ğunu buna atımıştı atımıştı A nemin vücudu düzgündü düzgündü.. Düzgün babamın la lafı fıdı. dı. Güzelliği ve ve düzgün vcutlu olması annemin elindeki en önemli kataı. Ancak kabedeceği en gaanti olan katla da bunladı o z
den ukulaı kaçadı. Genç ve güzel kadınla bunu bili bede nile guu duduğu için kendisinin çıplak a da aı çıplak toğafını çekeken çekeken hekesin malumu olan bu geçek canın canınıı a ka onu ip bitii. Bunu Bunun n geçici oolduğu lduğu onu gö göünü ünü azula nı kılanın ok olaca olacağı ğı geçeğinden habedadı kadın kadın a o za za man ne olacaktı? Güzel kadınlaın kagısı budu özellikle de güzellik güze llikten ten başka kozu olma olmaanla anlaın. ın. Kendileini i hissetmez le. Annem kendini ii hissetmezdi. Annem güzeldi ancak e eğitimi ne tecübesi ne de paası vadı annem babamın mül küdü babam bu güzel mülküle guu duaken annem ka gıla içeisinde paıldadı. Annem saf ve tecübesiz olduğun dan masumdu. Pek çok ekek tecübsiz saf içten kolaca secde edebilecek çocukukta haan özveili hevesli bağımlı ionile işi olmaan gizlisi saklısı bulunmaan kadınlaa ba ılı. Annem tecübesizdi çocuksuµ cuksu olma tecih etmişti. Annem etişkin olma tecih etdi geçeklele başa çıkamazdı. Annem Anne m o za zamanl manla a tam da e eke kek klein iste istediği diği tüden bi kadındı kadınd ı talakuş devind devinde e talakuşunun alas alasıı büüme ve özgü ol olma ma şans şansını ını ele geçidiği ola olasa sa N oa' oa'nınkinden nınkinden daha zodu. Annem bi seçim aptı mı? He şe akışına bıakmak 35
en iisini ummak tepki tepki göstememek bunla bi seçim midi? Çocuk gibi olmak ve ve çok z zla la bi şe anlamamak. Ha olmaı deneme kendini suun üstünde tutmak hiçbi şe olmamış gibi davanmak olduğu ede en iisini apmak. Çekip gide cek gücü olmadığını biliodu denemişti. Noanın gücü vadı Na gitmişti ama Na geçek değildi bi ekeğin kuduğu bi kidi. kidi . Annem geçekt geçektii kıılgan düzgün vücutl vücutlu u bi kadı kadı südüğü kada ve sümeecekti güzelliği azalıodu daha genç olanla piasaa çıkacaktı daha çekici kadınla. Kendi doğu-
duklaı bile olabili olabilidi. di.
3
Tale ail Tale ailesil esilee bil bilikt iktee Stokho Stokholm' lm' den geldi geldi Tale Tale sa saki ki ben üzüz günmüşüm ağlamak üzeemişim gibi bana saıldı ancak bnn doğ olmadığını ahatladığımı ama Noel'de öceki gece ve cenaze teni gibi önümüzdeki önümüzdeki olalaın beni eendiş ndişele eledidididiğini hemen anladı anladı Ebba gece gelip ban banaa saıldı saıldı ağla ağlaalı alıdım dım babamdan tüm haatım haatım bounca beklediği beklediğim m öz özü ü şi şidi di ala alaaaacağımı anladığım için mi üzgün oldğm mea e a böle bi beklentim hiç olmamıştı Ona ahatladığımı söledim maım sözcükleimi set ve soğk blmos aem gibi sen se n de beni set ve soğ soğk k blm blmosnd osnd dedim n nem em küçüklüğümden bei benim set ve soğk oldğm söledi çünkü çünk ük küçük üçüklüğüm lüğümden den bei on onnla nla zıtlaşı zıtlaşıdım dım He zaman He z aman aptığımızı aptığımızı aptı aptık k Aldı Aldık k da aldık pake paketledi tledik k de paketledik ve Noel'den nceki gece geldi çattı Tale Bteveien'e gitmek istemiod Sen Emma ile Anna'ı Bteveien'e götümei tüme i tekl teklif if et etti ti ama Tae iste istemedi medi Emma ve A Ann nna'ı a'ı götümesine izin izi n vem vemesini esini istedim çünkü son hallolmş olacak olacaktı tı ama bun slemedim Bteveien'in onlaa blaşmasını istemio die düşün düşündüm düm Son üstümüze kaldı dedi Ebba Neden gelmediğinizi sodklaınd dk laındaa ne di dieceğiz? eceğiz? Yalan m mıı sle sleceğiz? Bence de dedi Sen Son üze ime atıosn Gitmemekle işin kolaına kaç kaçıosn ıosn işi apacak olan bizle için iç in d d-mu olaştııosun Yaan slemeniz geekmio dedi Tale Neden gitmediğiii onlaa ben sleim sleim 37
Çocuklarım Brteveien üzünden kavga ediorlardı Aile-
den geçme bir hu bu ded dedim im Ebba ve S0ren gittiler Brteveien'e en son gittiklerinde olduğ gibi hzrm kaçmadı O zaman annem seksenine basmıştı o mıştı ol l Sandbeg' Sandbeg'in in ölü ölüm m ilanı gazet gazetede ede çık çıkmış mıştı tı Şimdi Tale benimle birliktedi küçük Emma akında beş aşına girecek Anna ve köpeğim benimle biliktedi Çada bebek aabasını sürebileceğimiz bi ede gezintie çıktık Ka ağdı her e ine bembea bembeazz old Köpek düşen ka karr taneleini tanel einin n peşin peşinden den koşt karanlık bastıdı daha önceki keskin kaanlık gibi can akmıod akmı od Kaa Kaanlık nlık m mşak şak bi kmaş gibi g ibi bastm bastmş ş et etra raıımızı saan omanı silmişti He şe sein koc bi gölgee dönüşmüştü ve güzeldi ha S0en ve Ebba gei döndüklerinde şöminei aktk kırmızı şaap açtık açtık Emma ve na u umşt mşt i gitti gitti dedil dedile e babamın ölümü dışında Annem babamın ve ailenin eski esimleini çkarmış hep birl birlikt iktee es eski ki resimlere resiml ere bakt baktık ıklaında laında bi bi ağlaıp ağlaıp bi gülmüşler gülmüşl er çünkü herkes çok genç göünüor göünüormş mş ve kıa kıatl tler er çok tuha tuhamı mış ş Ortam bir bak bakıma ıma haemi haemişş gibid gibidii dedi S0re S 0ren n babam en cciddi iddi hali halile le se sessizce ssizce ko koltu ltukta kta otmadığı otmadığından ndan dol dola a Babam ölünce belki annem rahatlamıştır die düşündüm ahatlama palaşıorduk belki Belki babam benden başkaları için de bir sorund sorund belk belkii Astrid Astrid vvee sa da babam babamın ın ölümünden dola dol a bir şekilde rahat rahatlamış lamış olabilir olabilirled ledii çün çünkü kü o koltuğunda oturup otur up h hiç iç ses çıkarmı çıkarmıordu ordu ıl ılladı ladı bhrandadı etraına sıkıntı aıordu Çünkü onlar özellikle de annem Brd'un derdinin benim be nim derdimin babamla olduğnu sanıor sanıorlardı lardı şimdi o öldüğüne gö göre re kartların kartların eniden dağılabileceğine ina inanıor nıorlardı lardı belki bunu alnızca annem değil herkes umuordu Ortam
38
güzeldi dedi S0en eşelidi babamın ve ailenin esimleine bakaken baka ken ağlamış olmalaına ağmen çokça gülmüşledi. gülmüşledi . S0en ve Ebba tam gidecekken annem onlaı giişe kada ğlamış ve Tale'le tonnn çocklaı çocklaını nı Emma ve Anna'ı somş. Pek çok kez Tale'i aaaa çaışt demiş ama la şamadım Tale de aamadı hiç ses çı çıkmadı kmadı Kesin telenda bi şe vadı demiş Ebba nmaa İ sveç nmaası oldğ için aboneliği İ sveç sveç'te 'te oldğ içindi. Tek Teka a dene demiş S0e S0en. n. Annem saf aağ aağına ına atmı atmışş ve Btev Bteveie eien'i n'in n giişinde gi işinde dp sank s ankii he şe süt limanmış gibi davanaak ol kesmişle.
39
B ası çocklğmn geçtiği sokak de Bası dedi di la laa a T Tove ove Dtevsen Dtevsenii alıntılaaak vaolşmn kökü bada. Bi gün koknç bi şekilde kabolmşken beni eime mıhladı. Yağmlu bi havada zihnme melankoli tohmlaı attı. albim setleşn de beni ee çaptı sona dkkatlice aağa kaldıdı ve gözaşlaımı silivedi.
40
Noel akşamından önce he zaman aptığım gibi Kaen ve Klaa ile blştm Beni sabısızlıkl sabısızlıklaa b bek ekli lioladı oladı Raha Rahatladığımı tladığımı an lattım çünkü o taaan gelecek bi tatsızlık okt atık Ne de mek istediğimi anladıklaını söledile Cenaze töeni canımı sıkıo dedim ne demek istediğimi anladıla Ailenin hn dan koktğ koktğm m söled söledim im ne demek ist istediğimi ediğimi anladıla Bn Bn dan nasıl ak aka aıı krtaabileceğimi krtaabileceğimi tatı tatıştk ştk Ev Evee geldiğimde he e kabga kok kokod od S0 S0en en ve damat mtk mtkta ta kocaman te ten n ceelein ceele in başına geçmişled geçmişledii ağaç süslenmişti tonla ağacn altını hedielele doldmşt müziği biaz kısmalaını biaz sessizlik istediğimi söledim başlamadan önce sölemek iste diğim şele vadı Btev Bteveien eien'' dek dekii aile ailee e kaşı nasıl bi tavı alacaaı benim için k etmiod onlaı iste çok iste az göebililedi a da asla gömeebililedi çocklaımı he ko şlda şl da seodm ve hekesin hekesi n kendi aç açısınd ısından an klı bi bi tavı ol
masını kabl edeceğimizi modm Bndan bi daha bah setmeeceğiz dedim Sona b kon konşmadık ve Noel ktladık ktl adık be ben n de kendimi büümüş gibi hissettim
4
aa'nın babası okt. Çocğ a da kadeşi de okt onn Anton Vindskev'i vadı ona ve akadaşlaına Kopenhag'daki Eiel Ei el Ka'd Ka'dee şii şii ok okm maa etkinliklei düzenlio iişle şlein in ii gittiğini düşünü düşü nüod. od. On Ko Kopen penhag'd hag'daa zi ziaet aet eett ttim im to ton nV Vindindskev ve Danimakalı meslektaşlaıla bilikte şii okma etkinlikleine katıldım. aa ve benimle bilikte bilet alıp gelmiş iki kişi daha vadı. B geleceklei ıka bi şe dedi fısıldaaak geleneklei ıkan demek istiod. Ne şanslız değil mi die fısıldadı ısıldadı.. Anton şii şii okken okken aa diseği diseğile le beni dütü dütüp p kocaman gülümsü gülümsüod. od.
42
Noel ' de Noel' den n sonak sonakii gü gün n çockl çockla a babalaına ak akşam şam emeğine gidecekledi, ben de Las'a emeğe gittim. On iki aşındaki oğl To oadadı. oadadı. Babamın eni öldüğünü d dmşt, mşt, kapıdan içei gidiğimde gidiğ imde onnla göz göze geldim. Üzgün ve ve teeddüt ed ede e gibidi, divanın köşesine ice soklmş, beni ii tanıo olmasına ağmen bana bakmaa, aklaşmaa çekiniod Başına olabilece olab ilecek k en kö kötü tü şe gelmiş, ani ba b abasını eni ka kabe betm tmiş iş bi
ini nasıl kaşılaacak, en bebat şe eni aşamış bi insana nasıl selam veecekti? anlış apmaması geekid Ancak onn mdğ gibi gözükmüdm as babamla aamın nasıl oldğn oldğn na anla anlatmamıştı tmamıştı T T,, eiş eişa a göümedi göü mediğim, ğim, he zamanki gibi oldğm için ahatlad, çünkü kendisi olması, e mek iebilmesi daha kolalaşmıştı, ancak sık sık tabaktan başını kaldıp kaldıp bana bak bakıod, ıod, ne tü bi insandım ben aslında?
43
Astid ölüm ilanının pazatesi günü çıkacağını azdı İlan pazatesi çıktı Bd ilanın alın oldğn azdı Yalındı Sevgili
lafındanşladı başka sıt Bdistemiolad ve benleladı b ınoktada blşm blşmşladı beni kllanımamıştı vvee Bd Bd' ' kızdımak istemio ccenaze enaze töeninin i geçmesini sagın bi töen olmasını istioadı Astid çiçeklei düşünmem geekediğini azdı Çiçeklei düşünmemiştim Oaa külü bi çelenkle mi geleceğimden geleceğimden ko ko k olad ladı? ı? Bend Benden en b kada mı çekinioladı?
Cenaze töeninden bi gece önce üamda cenazee gideceğimi gödüm Aabaı kllanan Astid'in anında önde otodm aka koltkta sa vad vadıı Şöle dedi dedi:: Bibiimize saılmaı ntmamalız Rahatlamış hissediomşz gibi göünmemeli Camım açıktı dışaıda babam dod ona bakaken şöle dedim: dedim : Ama ben ahatladım Yüzü öeden öeden kededen bşt bşt Çoabımın kaçık oldğ kazağımın beaz oldğ aıma geldi çoaplaımı değiştimelidim üstüme siah bi şe mi gimelidim bnlaı apacak vaktm va mıdı? Evet eğe Skas Sokağı'ndan dosdoğ kilisee gidesem vaktim old Aabadan indim zaklaştım babam gittiğimi gödü ve kaçtığımı sanıp şöle şöle dedi dedi:: Böle bi kız çocğ m m e etiştidim tiştidim be ben? n? Ona döndü dö ndüm m ve za zo ssaaknleşee knleşeek k şö şöle le dedim dedim:: Evet! Evet! Sona za zo sakin kalmaa za zo kendimden emin ol maa çalışıp olma devam ettim bi andan da akamdan geecek die kokodm Akamdan geio m acaba die 144
düşünü ken düşünük en sa saki kin n üümee üümee kendi kendimi mi zoladı zoladım m peş peşimde imden n geli o m die gömek için bi an akamı döndüm geliod. ma oada bi süü insan vadı oada o ada o kada insan vak vaken en bana bi
şe apmaa kalkışamazd hehalde? Peşimden geliod gideek akla aklaşıo şıod d be beni ni akal akalad ad tam aka akamda mdad d öne eğildi eden metal bir çbk aldı bana vrmak için on kaldıdı ve şöle düşündüm: Onlar b insanla on drdrmak zondalar! Şöle dedim: İ sabet ettiise ettiise b v vş ş beni öldüü öldüü..
45
Balkanlarda savaş çıktığında Bo Schjerven ile artık ii ahap olmştk Bo Ygoslava'a şıktı Ygoslava dağıldığında arış içeri iç erisin sinde de aşa aşaanlar anlar ir iririni irini öldürmee aşladığında kal kali i kırıldı B nasıl olabilirdi? Her saah köşedeki Narvesen üe koşp bütün Norveç gazetelerini aldı ancak Balkan savaşını aktarma biçimleri ona sökmüord İ şin içinde içinde bir iişş var vardı dı Bn keştmee çalıştı saahtan akşama kada üniversitenin kütüphanesinde otd ve abancı gazetelei okd manca Fransızca İ ngilizce sça gideek kefi kaçıo daha da üzü lüod altını çizdiği ve kena kenarrlarına kendi ken di omlarını omlarını azdığı abancı gazetelede çıkan makalelein kopalaıda boğla caktı Balkan savaşını berbat bir şekilde aktardıklaını azdığı makaleleri Norveç gazetelerine ollo ve hepsi gei gliord Bnlaın bi kısmını ben düzelttim dilini mşattım ve Bo'n Bo 'nn n bir makalesini makalesini bir Norveç Norveç basın organı n nasıl asıl oldsa anladı Birtakım i insanlar azdıklaının önemli oldğn azdılar o zaman Bo bnn her şee değdiğini söledi aslında hiçir şei değiştirmemiş olsa da da Bo gazetede azdı die bir şe değişmemişti ama lozon dediğini söledi onnla anı kirde olamaanları ikna etmek için değil onnla anı kirde olanla olanl a alnız olmadı olmadıklarını klarını bilsinler di die e azmıştı Bo olaa tersinden akıod Bo olaı başka önden görü od od Bo tek doğr bd demior şn sorord sorord:: Başka ne doğr olailir?
4
Geç kalmamalıdık S0en ve Ebba'a geç kalmamalaı için alvadım Tale Stokholm'e dönüşünü cenazee katılmak için e telemişti geç kalmamalıdık Vakitlice aabaa bindik ancak eken de gitmek istemiodm kilisenin medivenleide d p gelenlei kaşılamak onlala sohbet etmek istemiod Geç kalmamalı tam vakt vaktind indee ooad adaa olmalı olmalıdım dım kok kokodm odm Yaklaştığımızda vaktin çok eken oldğn k etti li eken gitmek istemiodm En akın benzincie gidip kahve aldık Aabada otp kahve içtik Vakit gelincee kada ben zinciden aılmadık oaa mümkün oldğnca geç ama va tinde tin de gittik gittik end endişelidim işelidim Pak ei eine ne ssaptık aptık kimlei göeceğ göeceğim im acaba die kokodm Bd'la kaısını gödüm Onla da mümkün oldğnca geç ama vaktinde gelmek istemişledi Aa badan indik selamlaştık Las geldi oldkça hzszd Kaen geldi aa koşaak geldi eski eşim ve Ebba geldi babam ve metal çbkl üamı anlatmak istiodm üamı üe seslee anlattım kapıdan gidik ancak içei daha sona gimek is sesl tiodm Başkalaı da içei gidi çoğ kişi içei gidi dışada medivenledee dp konşan ka medivenled kalmamıştı lmamıştı S0en aadı oln kabettiğini söle ka söledi di S0 S0e en' n' e ol taif ettim Klaa içei gi mem geektiğini geektiğini sö söle ledi di Bd Bd kaı kaısı sı v çocklaı içei gidile
eski kocam kocam içei gidi ben Tale n nin in koln sımsıı tt ttodm odm Kaa içei gimem geektiğini söledi söledi cak S0en ba baaa na sıl geleceğini geleceğ ini bilemiod S0en'e nası geleceğini anlatmam anl atmam geekiod aa'a üamı anlatmak istiodm aa telen elimden kaptı S0en'e ol taif edeceğini söledi ısala içei gimemi sölüod beni içei çektile Tale Las ve Ebba beni içei çektile sağa sola hiç bakmadan otmaa 147
zorlandığım ilk sıraa kadar koridordan mümkün olduğunca hızlı geçtim Sağ taraaki ilk sırada Brd karısı ve çocukarı sol taraakinde annem Astrid a ve Astrid ile sa'nın kocakocalarıla çocukarı çocukarı oturuordu oturuordu arkalarındaki sıra da doludu doludu oonndan son s onrak rakii sıra da doludu sol taraak taraakii pek ço çok k sıra do dolmuş lmuştu tu ancak Brd'la karısı ve çocuklarının anında kimse oturmuord onların arka arkasınd sındaki aki sırada da kimse oktu o sır sıranın anın arkasındaki sırada tek başına bir adam oturmaktadı ama şimdi ben gelmiştim biz gelmiştik Brd'la karısının ve çocuklarının anına oturdum benim çocuklarım da benim anıma oturdular Lars Brd'un çocuklarıla benim arama sıkışmak zorunda kaldı sağda boş duran ilk sıra doldurduk ama arkamızdaki sıra boş kalmıştı insanlar bizim anımızda oturmak bizim tarafımızı tutmak istemiorlardı ancak son gelenlere babamı uzaktan uzakt an tanıdıkları için en ark arkada ada otu oturma rma tercih eden ede n kız arkadaşlarıma kilise görevlisi sağ taraaki ikinci sırada oturma larını söledi oranın boş kaldığını ve bunun hoş durmadığını rk etmişti z arkadaşlarım geldi geldi Brd ile benim arka arkamda mdaki ki sıraa oturdular oturdular Üzerinde kocaman anorağıla S0ren vaktinde etişti e tişti oradak oradakii en kocaman adam odu Lars dirseğile dirseğile dürtt dürttü ü ben benii : Bi Birrileri senin dikkat dikkatini ini ççekm ekmee ee ça-
ışıor dedi d edi Baş Başı ıla la sol taraa ilk sırada otran annemi işa işaret ret ediordu Noel'de Noel'de ona hedie ettiğim şalı bonna geçirmiş gözünü armadan bana bakordu bakordu Oraa Ora a ggidip idip on onaa merhaba demeli herkesin görmesi için sarılmalıdım gittim olabildiğince hzlıca ona sarıldım sa ve strid'e sarıldım sonra durdum bu kada kadarı rı eterlid eterlidii tüm t üm sra a ve Astrid'in Astrid'in koca kocaları larıla la ççoocuklarını kucakaaca kucakaacak k halim oktu sağ taraaki ilk il k sı sıraa raa geri döndüm geri geriee artk ölmeden daanabi daanabilmek lmek kiliseden çıkabilmek araba arabaa a kad kadar ar gidebilmek or oradan adan çekip gitmek bu işlerin son bulması ve Lars'ın ormandaki ene gidebilmek kalmıştı bütün bunlar bir ssaat aatte ten n zla sürmezdi sürmezdi Cenaze bülteninin bir 48
yüzünde babamın Hvaerdeki teknede otuz yıl önce çekimiş ütü çıpak bir toğrafı toğrafı vardı bi birr eiye dümeni tutuyordu tu tuyordu onu ütü çıpak görmek hoşuma gitmedi za çıplaktı kağıdın arkaında kaı nda da an annemi nemin n yazdığı ve ona okuup yatma yatmaıı ne n e çok ev diğini anlattığı bir şiir vardı. Şimdi ütü çiçekele lü bir tabutta yatıyordu o çiçek işini haetmişlerdi unağın etafında dört çocuğundan geen kalp şekinde çelenkler vadı ipek k dee üzerine bizim ve çocukarımızın iimleri yazılmıştı Baba elinde met meta a boruya gözümün önüne gedi. gedi . Töreni yönetecek kişi içeri girdi ve hoş gedinz dedi bl tenin arka zünde yer aan annemin babama yazdığı şi okudu. nem bu şiiri bi ocak ayının ilk günleinde zdı ğını öyledi bir abah babamdan önce uyanmış yataktan kl kıp pencerenin pencer enin kenarına ke narına oturmuş oturmuş babama okulup yatma vvee ocak ayında bahara duyduğu özemi die getiren bu şiii z mıştı. Töreni yöneten kişi bu mevzuya ocak ayında baha öz lemine tekrar tekra değindi. Töreni yöneten kişi babamdan onraki hayatın annem için an anamından amından he şeyin yeniden baş
layabieceğinden çokça öz etti büyük ihtimale annem böle buyurmuştu ocakta baharın geeceğini umuyordu kesinlikle y Yüce Rab İsa iahiini öyledik eimin titrediğini belli et memek için var gücüme çaıştım şimdi müjdei velen ba bamdan onraki yeni hayat ocakta bahar an gibi şelen bi parçaı oacağıma inanıyorar mı acaba hikye hiç yokuş gibi her şeye yeniden başlanabieceğine d yadaki tüm avaşlaın ortaya koyduğu üzere tarihin reddediemeyeceğini bilmemize rağmen tarihin hükümüz aabieceğine linebileceğine haı atına üpürüebieceğine i a ıyorl mıydı merak ettim tarihin geecek üzerindeki yıkıcıığını zatmak niyetindeyeniz herkein tarih anayşı maaya yatırılmalı ve kabu görmeidir. a bir konuşma yaptı ve babamın annemi evdiğini öyedi.. Bence o konud öyedi konudaa hakıydı babam annemi eyordu annemin onu evdiğinden emin omayınca öelenecek derecede 49
anne mden eteince düşkü annemden düşkünlük nlük gömediğini düşündüğün düşündüğünde de öfkelenecek deecede annem cinsel a da başka önleden on eddettiğinde öelenecek deecede annemin on eddettiğini hissettiği anda annemden ve tüm kadınladan tüm dişileden neet edecek onlaa öelenecek deecede seviod annemi babam annemle olan ilişkisinde o kada hass babam hassastı astı ki ki eddedildieddedild iğini hiss hissettiğinde ettiğinde öe nöbeti ve saldıga saldıganlıkla nlıkla tepki vvei eiod od babam anne annemi mi o kada çok ve o kada çılgınca seviod seviod ki ona sahip olmaı on önetmei ve kontol etme istiod bn büük ölçüde başamıştı da ancak annemin içten içe nele ne le his settiğini bilemiod bilemiod b onn o nn için koknç bi şedi annemin içten içe hissettieini üzde üz kontol edememek Bndan çok çekti ve b üzden annemden neet etti ona hiç anaşmamış on elinin tesile itmiş kendi annesinden neet ettiği
gibi bndan pek çok kee söz etmişti çockken ben de on so ğk bldm Babamı tahlilim bd Fed'dan esinlenmiştim bna babama inanıokendini bn iliğimde kemiğimde hissediodmama Annem üzde üz vemezse babamın annesinden kalan soğklğn cezasını çekedi o üzden elinden geleni g eleni apadı başka çae çaesi si o okt kt ama babam asla kendini güvende hissetmiod geie bi paçacık annemin kendine tttğ üzde aım bi pa kalıp kalmadığından emin olamıod bn bn taşıa taşıamıod mıod babam içten içe annemden ve tü tüm m kadınladan neet ediod ediod çünk çünkü ü kadınla onn eksik eksiksiz siz denetiminden kaçıoladı çünkü babamın onlaa na halde ihtiacı vadı vadı Zavallı babam Anne nnem m hiç şüphesiz babamın en büük aşkıdı dedi sa ancak babam için annemin haatının en büük aşkı olmasının çetin bi deneim d eneim oldğn da ek ekled ledii hekesin bildiği Rolf Sandbeg ihanetinden söz ediod Sona sıa bize babamın döt çocğna geldi Babamla annem aasındaki gen kaışımının otaa çok klı çocklaın çıkmasına neden oldğn söledi Bd 1 50
ve benme benme kıya kıyasanmak sanmak ste stemedğ medğ çn bzden ayrı ayı ay ı söz ett. Brd çeşt spor daarında çok başarıı omuştu nans ve hukuk aanında da başarııydı. Brd'un babama htaben yazdığı epostayı okumuş omaıydı babamın esredğ öv sunu yordu ona ocak ayında bahaı bekyora bekyoradı dı ya he he e e ndan. onra Berjot vardı numara o tyatroya a enrd. ahaedek çocukarı yöneterek kend t un arını sahneemşt. Bejot yaratıcıydı ç br h var vardı tyatro eeştrmen dder er edtör edt öryd yd.. çou nu nu c A A rddıençğnde tıpkı Brdveb sporda başarıı
şmd nsan hakarıya çaışıyordu kends en her zamnk b çeken o yzden en akıı oa mıştı şaka yapıyordu kıkırdadık bakanıkt yasa zerne çaışıyo çaışıyordu rdu vvee er pan panda da kamakan ta dşnmekt hoşaıyoru. babamın yaşanıp hastaandıında baba yanonra nnesne karşı y davnd davndığını ığını anattı. anattı . r r unutmuştum babamın yaşı annes astaadığınd baktığını onun kadığı yaşıar evne haad haadaa brk ğn ona şeat ötedn unutmuştum. s bb den br babaannem hher er n zyaret edebsn d de e ı ı ğını ğı nı an anattı. attı. BBunu unu hatır hatırayam ayamıyord ıyordum um ben katıa katıa bk e bu Astd sa h onara ra yarken yarke kat s bk b b aa e benm hemenveevden ayrımamdan ayrıona mamdan onran omuştu zamandan dört br çete omuşardı. een baba tandığında annesne babaanneme bakığını ve yaıa vnde onu haada brkaç kez zyaret ettğn unutmuştu b Bendek baba resmne uymadığı çn m n n hma ee soğuk annes znden tm dşerden neet ettn daa en dşnmemş mydm? Yoksa babam hma ettkene ğ de atık korkmadığı zararsız hasta yaşı br kadın m m k yapıyordu Babam oma şeat österme ırsatını yakamıştı y omayı ve şeat östrmey çok styordu ve korkuğu çn hma 5
ettikle ettik lein inden den bü büüü üüp p bie etişkin olup olup sona so na da belki belki bi a aaa tehlikeli olanladansa aşl ve hasta annee şeat göstemek daha koladı hep böle değil değil midi zaten? z aten? sa tabuta döndü ve ve babama kalın kalın bi sesl seslee ved vedaa ett ettii başını b aşını öne
eğmiş öbü taa bakan bakan As Astid tid e bak baktım tım annem sakin saki n göünü göün ü odu sa'nın kızı aağa kalkıp babamın tabutuna kımızı bi gl kodu o ana kada taafsız kalan töen öneticisi biden His tian kavamlaını kullanmaa başladı: Topaktan geldik topağa gidiouz eniden topaktan diileceğiz Babamın tabutuna üç ü ç kez kü küekl eklee topak attı ve bi düğmee basması üzein üzeinee bi dnk sesi se sile le b bil ilikt iktee zemin açıldı Bi ilahi daha söledik söledi k se simin titediğini tit ediğini belli etmeme etmemek k için ük üksek sek sesle sölüo sölüodum dum biazdan bitecekt biazdan bitecektii ancak il ilahi ahi bittiğinde töeni öneten kişi çe lenk ve çiçek demetleinin üzeindeki isimlei tek tek okumaa başladı Bi kalpten diğeine geçip isimleimizi diğe çelenk ve çiçek demetleinin üzeindeki isimlei okudu bunlaın kim olduğunu bilmiodum babamın sevenleinin onu özleeceklein ve asını tutacakaın ne n e kada çok olduğuna dikkat çe çekmek kmek istiodu İ simlei okumaı bitidiğinde kilise çanlaı çalmaa başlad akamızdaki açld önden sa tamamı Astid ve onlaın ailelei üdü kapıla sona sağdaki ilk sıanın onlaı takip etti adından bizim ani bizim sıanın sıası geldi Bd ve ailesi akalaından ben ve Las ve benimkile kaçacak e oktu otadaki koidodan ileleken Tale'i kolundan sıkı sıkı tuttum muhtemelen hekes gözleini dikmiş bakıodu kimsenin bakışına kaşlık vemedim gözleim önümdki sta Bd'un stna mıhlanmış halde kapının dışından geln pala palak k aalık şğına doğu ileledim Töeni öneten kişi medivenlede le de duuodu elimizi skaca skacakt kt eli elini ni sıkıp he ne kada öle öle düşünmüosam da güzel bi öen olduğunu söledim medivenlde duan sa'a konuşman güzldi dedim annme 152
güzel bi töen old dedim Bteeien'e gelecek misin sos
sol sa ha solsa ha dememek dememe k ıs ısadan adan ıtma ıtmak k öe öeli li tepk tepkile ile gösteip insanlaı şaşıtmamak e şimdi kiliseden çıkmaa başlaan annem sa e Astid'i selamlap kcaklaanladan kaçmak için medienleden inmee deam ettim Tale'i sıkı sıkı kolndan ttodm aabaa do gittik needese koşa adım üüodk aabaa geldik olc koltna geçtim bi gece önce çok şaap içtiimden beni Tale götüecekti heme gidelim dedi anc ancak ak tele telenmn nmn laa' da kaldıı ak aklı lıaa geldi Tale'den bi koş gidip kimse gelmeden önce aa'dan telenm getimesini istedim ama nese k kii Klaa elinde tele telenm nm aabanın anına geldi gitmemin en dos oldn söledi Kaen geldi ona saıldım e geldii için teşekkü ettim şimdi gitmelidim gitt gittik. ik.
53
Paskala belki on bi aşındaım he paskala kialadığımız minicik bi aladaki minicik klübede tıkış tıkış otmş ado dinliodk düşünce okma üzeine bi pogam. Düşünceleimizi okmaı denedik. Bd iskambil destesinden bi kat çekti kata baktı kat katıı d düşünd üşündü ü ailen ailenin in gei kalanı da hangi katı aklından geçidiğini tamin edecekti. Kimse doğ tahmin edemedi. Astid bi kat kat çekt çektii katı düşündü ama hiçbimiz katı kata çekip baktı düşündüğünü tahmin edemedik. Babam bihangi kat çekti katın düşüncesini bize olladı ve o düşünce bana laştı: Kpa ası. Doğd. Babam katı çevidi kpa asıdı çok sevindim! Babamdan Baba mdan ban a k kpa pa ası ası..
54
Cenazei topaa vediimiz günün gecesinde, asn omandakii evinde alnız dak alnız başım başımaa ot otken ken aa aadı. Aca Acai ip p bi bi seanstı, dedi. Ş kalp şeklinde çelenkle kimin blşd ah? Soklaak atmak üzeine şii okmak, bütün çelenklee çiçek demetleinin üzeindeki isimlei okmak okmak lan, bnla bnla neeen çıkmıştı? Bi de sanın konşması vadı; vadı; beni damadan hoşlanan, koşllaının ejisini apan bii olaak tanımlaken ken dini geide, ge ide, sess sessiz iz ka kalma lmaı ı seven düşünceli bi analist olaak ta nıtmıştı. Senin nelele aştıından pek habeda deil, ei aa. Gecelein üamda ailemizin bi denee kalkıştıını gödü Üç a bonca anı evde aşaacakladı. Evin tamamı aile i eleile dolmşt, kız kadeşleim, eenle, kzenle, ha lala, tezele, amcala, dala ve eşlei hep bi aızda güü şüp konşoladı, bense isteksiz ve he şein dışında kaş bi haldedim, zaptedemediim bi bavl çekiştie çekiştie odama çıkaıodm. Dielei bi elee gitmei plano ladı, hekes neşeli, kıpı kıpıdı, ben haiç, hekes keiii,
ben haiç, dielei işlei adımlaşaak yapıola apıoladı, dı, ben haiç, ha iç, balm taşımama kimse a adım dım etmedi etmedi.. Bddan a isteei te eim m dedim ama on blamadım blamadım.. Uandıımda,, ai Uandıımda aile le içe içeisin isinde de kendimi ep b bö öle le hiss hissettiimi ettiimi düşündüm, özellikle de okl olmadıında, tatil zaman, aile gecelei Hvalede toplanmış otken. Bd dışaılaa, hep dışaıa dış aıa kaçmıştı kaçmış tı oo,, he h e za zaman man zaktadı, a tekne kllanıod kllanıod a da sevgilileinden biiledi, bense ailemle bilikte evde 155
kalıordum çünkü annem hastalık derecesinde kagılanıordu benim için. Onun endşeleri bana da geçti. Ö ğleden sonraları tek başıma deniz kenarındaki kaalıkarın orada dolaşır, Hvaler coğraasının her köşesini diğerlerine kıasla ezbere blirdim ama geceleri ailemle birlikte oturmak zorunda ka kaldığımda ldığımda karnım ağrıa ağrıa, boğazım düğümlenmiş, göğsüm sıkışmış vaziette annemi ve kız kardeşerimi incelerdim, onların kendilerini benm gibi hssetmeeri mümkün değildi. Babamı incelemezdim, celemezdi m, zorunda k kamadığımız amadığımız sürece birbirimizin birbirimizin züne züne bakmazdık bakmazdı k bz bz,, ancak babam her zaman bir kenardadı ve o da kesinlike benm gib hiss hissedordu, edordu, ba başa şa çıkamadığı kü küe e tek başına.
5
Fed üyalaın basıılmış azlaın dışam oldğn söyle, b azla kame edilmiş, çapıklaşmışı Jng tam esini söyle; bi üyayı anlayamıyosa b, çapıklaşmış h üyayı doğ bi biçimde gömesini engellediği içindi Jng, içgüdüleinin on yönlendidiği biçim aicinde gömek isemez dünyayı, çünkü bu dumda lanı ona düşman olacaktı Fed, Jngn yılanının kabl edemeyeceği pek çok şey sö lediğinden Jung reud ile yollaını ayımışı. ung lanın a i eiği yoldan ilerlemek isemişir, çünkü ona böylesi i gel mişi.
57
Babam akı akışık şıklı lı bi bi adamdı. nem güzel, babam b abam da bi bi o ka da akışıklıdı. nemle babam güzel bi çiti. Okuldaki Noel emekleine ve katılmak zounda olduklaı diğe etkinliklee geldiklein geldik leinde de güzelled güzelledii . Bu tü etki etkinlik nlikle leden den ve diğeleinde diğeleinden n mümkün olduğunca eken aılı, aılı, diğ diğe e velil velilele ele mümkün oldu ğunca az konuşuladı, annem ann em konuşmaa ni nietlenidi etlenidi ama ba bam soğuk ve keifsiz olu, eve gitmek istedi. Babam akışık
lıdı, James lıdı, James Bond B ond a benzediği benzediğini ni düşünüdüm, Rog Roge e M ooe un onadığ ona dığ James Bond' Bond'aa epe benzedi, onun ggibi ibi doğal bi cazi cazi bee sahip değildi sadece.
58
Çekidek ailemi mi üç l önce kabettim. Kendi seçimimdi Noel'de çocklam babalandaken evde alnz başma kal ailenin içinde kendimi kabedeceğime alnzlğ tecih ede-
dim ailemi kabetmiştim. Beni ailem gömecek annem a da babam cenazede konşma app alanlala beni övecekle bizi övecekle die ölmekten kokadm. laa' aadm ölü sem cenazemi Kaen ile bilikte düzenlemeleini söledim. Söz vedi. Kaen'i aadm ölüsem cenazemi Klaa ile bilikte dü zenlemeleini söledim. Annemle babama konşma aptma acakla acak lad. d. Söz vedi.
59
Bo savaşı basitleştimeden anlamaa çalışıord siahbeaz iikötü iikö tü k kbancellat bancellat aımla aımlaına ına girmeden medanın medanın in insan san laın laı n ben benim im sık sık aptığımı aptığımı apmadan apmadan Her a a en az azında ından n bi birr gün pastan pastanede ede blşp dünadaki son son ladan konşo konşodk dk ve Bo ban banaa bnlaın gei planında olan laı kendi gödüğü şeklile öğetmee çalışıo bnlaa başka şekilde de bakılabi bakılabileceğinin leceğinin altını altını çiziod çiziod He a en azından bi gün pastanede otp Bo' bekle dim Bo her zamank za mankii gibi biaz kamb kamb üü üüee eek k a abancı bancı ga zeteleden kestiği savaşla ilgili makalelerle dol eski sıt çan tasılaa çıka tasıl çıkagelirdi gelirdi onlaı kaıştırı karanlı karanlıkta kta kalmış kalmış h hssl sslaı aı keskin göüşleile adınlatıdı başkalaının hiçbi ee ot tamadığı bağlantılaı ka etkililein hiçbir şablon olşt madığını ilei südüğü olaladaki şablon göüdü güçlü lein çıkarına hizmet eden diğelei içinse hiç de ii olmaan tesadüei saptadı. Bo ünivesitenin kütüphanesinden çan tasında Goebbels'in günlüklei ntklaıla gelidi ve şimdi lede ntk atanlala onn ntkları aasındaki benzeliklei sillei komak için insanların nelei apmadığını bana gös teirdi. Bo Goebbels'in hitabet biçimini aaştımıştı ve günü müzün Noveçli siasetçilerinin girdiklei savaşları sanmak için Goebbels'in iki düna savaşı arası kllandığı hitabet biçi mini kllandıklaını kllandıklaını iddia edi ediord ord.. Nor Norveçl veçlii siasetçilerin kit lelerin hiç düşünm düşünmeden eden ttk ttkları ları Goebbe Goebbels ls'in 'in ik ikii düna savaşı aası kllandığı hitabet biçimini kllandıktan kllandıktan son sonra ra ssavaşa avaşa ka ka tılmalaı Bo' delie döndürüord. Bo çantasında deliller elinde sözcüklei vvee kalbinin derinlerinden derin lerinden kopan dg dgları larıla la çıkageirdi. 0
Lars karl ormandaki eve geldi ve yeni lı kutladık. Eğlenmeye çabaladk ancak ben yalnızca bir tek şeyden öz edebiliyordum. Başka şeylerden de konuşmaya çalıştım ama ohbet hep aynı şeyle son buldu. Babam, cenaze, çocukluğum, b ydası yoktu tabii, elden bir şey gelmiyordu, hepsini gerde bırakmaktan başka. Bunu biliyordum ancak insan bunu nasıl becer bunu nasıl ardnda bırakr? Yorgun olduğumu biliyodum aa şn ucunu bir türlü bırakamıyordum, annem kendi gibi olmayı bı rakamıyordu, trid kendi gibi olmayı bırakamyordu ve ben de kendim gibi olmay, mahvolmuş olmay, mahveden olmay bı rakamama rakama ma konusunda onlara benziyordum. Yılın lk günü Brd bana iyi seneler diledi ve denetçi toplan tısına çağılıp çağılmadığımı ordu. Çağılmamıştım. Vaiyet nameyle4 brlikte daveti almalıydın, diyeLars yazdı. Denetçi top lantıı Ocak günü aatdebeşte olacaktı. ertei gün gitt, ormanda yalnız kaldı Uzun yüüyüşlere çıktı Sahnede deg çin yazı tesl ta hni erteledim, editölee ve yayıncıya bbamın yen vet ett ğin, o yüzden şe he zamank b odaklanamadığıı zah ettm htyaın layışlavaa kaşıadıla ve başlı ne kada vakte kuan dedle, babaındedle ölüü en a ış alıydı eh kenaında uzun üşe yatı dşüdü eeye oaadıktan na annee a dedğ yazan
ea ea atı lede ta kad ulunduğuuz een 161
teşekkür etti Astrid ve anın anın mesaı amada ona ardımcı oldklarını anladım tam kadro onn lafı deldi Kend aralarında on bölüşmüş olmalıdılar gün aşırı anına gidiorlardı herhalde or olma herhalde olmalıdı lıdı Babama gae gaett a akışı kışırr bir kapanış ooldldn adı Öle old die cevap ver verdim dim Denetçiden De netçiden toplantının haberni aldım aldım 4 Ocak saa saa be beş ş Arada sırada annem a da babam öldüünde vea ikisi de bir çak kaasında lan anı anda ölürse nasıl tepki verecemi haall eederdim haa derdim Para vvee mal mülk konsnda bir toplantıa katılmanın tılmanı n kı ka kardeşlerimle rdeşlerimle bir ara araaa gelmemin annemle baba baba-mın şelern paylaşmamın ihnsel ve iksel olarak imknsı oldn düşünürdüm Yaşarlarken onları görmek isemiorsam öldük öldüklerind lerindee paralarını a da mülkerini almak için ortaa çıkmak hiç hoş olmadı olmadı B türden bir topla toplantıa ntıa k katı atılm lmamaa amaa herhangi bir şe palaşma hssna ortak olmamaa karar verdim ve kararımdan dolaı rahatladıımı hissettim Ama sonra bnn çocklarıma karşı haksılık olacaını düşündüm Babalarını arap annemle babam ölürlerse mesela bindikleri çak düşerse düşers e mira mirasla sla ilgili bir toplantıda çockları çocklarımıı mıın n çıka çıkarrlarını lar ını temsil etmek ister mi d die ie sord sordm m oolr lr dedi Artık çocklar bümüştü kendilerini temsil edebilirlerdi endişelenecek bir şe kalmamıştı ama sonra Brdla görüşmüş miras mesele sinde onn tarafını ttmştm denetçile apılacak toplantıa katılmaktan kaçabilir midim? Anı amanda miras toplantısı düşüncesinin içime babam ölmeden önce old gibi bir kork salmadıını rk et-
tim çünkü şimdi her ne kadar öldüünü göümde canlandır maa çalışsam da korktmn babam oldn anlamıştım O şimdi ölmüştü ve babamdan korktm kadar annemden Astridde Ast ridden n ve sa sadan dan kor korkm km ordm ordm sesin sesinii kseltt kselttiinde iinde babamın sesinden ödümü koparmak istediindek bakışından korktm kadar onlardan korkmordm 4 Ocak saat beş 2
dene oplnıı oplnıı Ord nıl drnc drncım ım?? Ne Nen n p peş eşndeyndeydm? Neyn peşnden dye ordu lr dle dedim İ yn ded Ben ded Ben dinl dinleyeceer eyeceer ded dedm m Sn ı ırlr rlrıı ynlrın lmlmyc Sen dee deeemedil emediler er e ene ne u u ermedler ermedler llr boyu uurmy lışılr yı zndn ele çin san bir de iml eer oullrı Brd zmn ödeyeceklei yerde şmd en bir e pr onuund m ndırclr mutuzluunuz üzernden r m ycr dedi 4 Oc günü st beşe dene oplnındn önce ırrla benmle bulşmak ied ndırımm unmı gereen rd e yke bi şeyler lep lep emeen unmm unmm göz mmycı Topn zen bu pzre dedm Topn Pzr şm şm ge gern rn o zmn en dene dene opln oplnıına ıına hzırlrız ded rrcydı
3
Br znr, uzun r önc, Bnun ry n uzun u zun r nn rnn rn rn rn klrn klrn yryru, ynn n nry, v rn, uyuuzuuuzn uuz n nu nuutu utu Ay Ayz z y, yr ry ryn, n, yn tn yrryl y, yrz nt v t, vrz t ctr, tn tn rn nr n r rn rn yr v özz öz z uy uyu u ryn cr nr ytzn tt B r r uyu lc lyor, b tn ruyrd, n trdn uyu c cn, n znr n uyu rn n t ulnc ny zl n rcyru, n r yru B cuuunn r uyuuzu yru, n culuudn r uyuuzlk kyor, ytc vt ryru, yt tyru uyu bn ryru, uyuy tl otn, n rtn ruyru Kn, yt uyuyd, uyuy t
y crt öy r y cnlnr: Yu, İnc Dny Sv rn r yrr n r trn vnun r Yur rlkt k t ytyru, r r rl rn r cnl c nr vrn, ynz , trn brl, rt, ntrc tnrtr rrn rlryl dby, dör br yn n nnrn l nr uyuyor, ln, ynun dbnd, onlrl, trnl yn rtd n ly lyo ru, ynnd y nnd yt ytblck blck n cnl, n ck nnlr ş t ytyoru,, n trn bn koc ytyoru koc n, n, t br vcuuz b bz z Kndn rbnlrl rbnlrl özdşt özdştryor ryorn, n, y yr r B A r urbn otnyl br ldrnr, dyr kuru br lyl O yzdn rt götrrkn ok cör l t t 164
ön n y n At rı Et n nt tntnn önc l ti i y v Bnc, nnn unun Rl Snrg il ir l y Ann rutu, R Snrg il Ayc tlt nn, ın İncisirız yll Rln Snnöylit cn tönn du ru Brun nn ti g l yllr boa nn nn vv n n r n n lt lt Osi Osinin nin ki n y nn öti u nnn nnn ins insn n hklı vn ty ty v n st rc hkk hkkıdı ıdı
Bu nn u u y yy y Sr Sryl yl nni gör görp p ond ondaa ly l y c n uun un vm tmlri n l
165
İl cuu l l, yr ynyn, ll tt zt zt tn nnl rt, nlr zl r vrct, nn n Brtvn vt tt Ory tt n lr r yz v zl rr vyl rl Bn ly, , l nun n un t-
ylr vr, R ylr Rl l Snr trtnn trtnn nr yn r cu cu Brt ylr llrz llrz,, rlryl rlryl z zy y rz, v u turu, l özr lyct Hl tt lz t, öylc öylc ll ll, , n nun unl l r rlt lt czny tt, ll tt l, Prtr, nr v, Brtvn rtön uulrz , r r rn n uu uut v vn z z lu luur ur lyz t, tt , u r t yunc uulr unly Br t nr uut z örl, ly rtn Dtr ln Unn Tyz z urt, nn zn l luunu,, z önc unu rul unu rulyn yn ttlr l lz z öy öyl l Unn Tyz n t, n Tyz n cu cuu u nn v öyl : : Çuul ynn l nn tr tt, uu uul l ynt ynt Bu r r r rzz lly Ç Ç ylu ylu ult ult T lr nt
Lr bn ltmışlı ıllrd gernete otrn mtz büük-
nneini nlttı Büknne Borghild ıllr bo bhtn kşm kendini kendin i helk etmişti etmişti bknne B Borghild orghild ıllr bo e mek pmış çmşı çmşırr ık ıkmış mış ev evii ilip üpürm üpürmüştü üştü ve bir kşm vki büüknne Borghild mtk mınd otrmş gzeteini okn kocın şöle derken ord oln Lr konşm dmşt Yok rtık dnmıorm Ben gidiom. Neee gidecekin ki Boghild dedi kocı ve gidip divn zndı
1 6 7
r c c p pıı ıı rr c c ı ı ur uruy uyru. ru. , Br Brj .. Br Br p p r r ı ıyyr. . Çcuuuu ı T D ıı ypr yu r llr l lrı ı u ur r rı rı u uyı yı r r . . Yrı ur u u c c rr c c r ır ır . Syy Sy y y ı ı.. Yıı Y ııı ı ıı ? B Byl yl r uru uru?? yır yır Ş y yy yc c yl ylyc yc ? ? Br yr yyc ı c? Bu r r l y yı ı n lr. lr. B B rrr r r r ry y lc lc r r r rnn uurnd? Görl ord olsa anıklık p p crn crn yru yru ururc ururclr lr ırıp ırıp ırckar ssini dyycaklr sn kapının önü yclr s dn krk cın n d blyru ın böyl olmaabili oada dnçi olacak b sn br fı ısat sat eğe bi şe ssöleec öleecekse eksen n onla onla sölk isğ isğn n h aan sölemek isteiğin ama hkes b aradyn söyl asla becemediğin şei aıkkn aklın krışmadan öln den söleecekse b şimdi apmalısın değil mi? Hepimiz bi aadake asla bi şe sölememiştim tid' de başkasıl başkasılaa b mesele tat tatışmamışt ışmamıştım ım taışıke 1 68
l rt, yn ny En nyet öy t öyyc, öc, zr v n c n r, u y Yz i, r, n r y y ün nn Atr v y y yrc tnınn tnın n ereke olar nrn r, y, zr v nzr, k yrımvr v yn rn ötrt, Br n zr ve nzr, yn, c, c , yrv yrvr r zn t eyi, nn öy z? Suu, z yrver ve z c z z y y uu nn nne e n tvr tvrr r yyznn znn y? y ? Dö Dörrt cutn vecn vecn,, ü ncy ncyn n r n nn n u ur, r rnn nn yu n z nr? B u, cnz törn enn nın yt nu özün tt n rnn bir cv cv r r D D ? r y 4 Oc r Oc Pz Pzrt rt ünü r rt rt ckti ckti yn yrn Bu n y c, y üünü Br ün öne Kry rtyn öy eyru, yn üüne pzr nü Yrn Zrr öryct öryct n n ztn unn ötüsü maz mazıı z rn z Oc yn n bra inn yru Er nn, Atr v ct ecek bar, ö y r v c nnyrr bunun nn c n r n rc tz vranıklrn tt nry, nü, yet kptktn nr n yr ü y ync rnn iri b bn n ii bir y yi i ör örn n t Bn r rt t üzt üzt-c zz y ytu, tu, üün Vz ir e yr yr ür ür v
nu trr ytrrn ytrrn,, vz nc z yyre re üer, üer , trr ytrrn, z urz öy öy örür örür,, vz vz üncü z y r, yrnn n tuz uz utur v rt nu 9
yitirdiini, tamir edilemeyeceini anlarsın. Böyleydi işte. Mahvolmşt. Aile A ile tir tirilmişti. ilmişti. yi de o zaman neden mrsyordm ki? Neden oraya gidip, tatsızlık çıkarıp tatsızlık yaşayacaktım? Bir kerecik olsn sakince ve kontrollü bir biçimde bn söyleyebilmek için, bir kez lsn kendime ait, derli topl sözcüklerle söylemek için, kendi iç hzrm, şerem, özsay özsaygı gım m adına, adın a, ire irençli nçlik kten ten,, d dediedikodlar kod lardan, dan, m mana analı lı ka sallamalardan, aranızdak aranızdakii bakışmalarbakışmalardan yakamı krt krtarm armak ak için, bn yapmazsa yapmazsam, m, b bir ir kerec kerecik ik olsn yapmazsam ya pmazsam bnn şimdi yap yapılması ılması gere gereki kiyor yor miras va vaadi adiyle yle kendimi satmışım gibi hissedeceim için. Bergljota söyleyin, eline bir b ir şeyler geçecek, marz kaldıını ydrd şey şeyle lerr hakkında çenesini kapasın, ona para vaat edin ki başka telden çalsın. B zden bana mirastan pay veriyorlar, b yüzden çocklarına eşit davrandıkları telkininde blnyorlar, Brdla benim ben im azımı kapa kapatma tmak k için. Ses Sessizliimizi sizliimizi satın almak, parayla bizi kendi tara taraarı arına na çekm çekmek ek içi için. n.
70
Lrue Mee M eeny ny göre, nne y d bbnın y yı ı n ek ekzz y rer. nck Rlnd Brhe Yas Günüğü k k bınd bınd b bn nun un d dru ru ldıını, znın yı heedn, yın bz lduunu yzr. Brhe,yrdıc yn duygusal yön dıınd, znı z nın n hçbr eyn geçene ldıını yzr. e r zn y ı uuyrdu? er uuyrdu? Y Y ben ge genel nel ruh hl luu? Sdece dygu dygul l yyön ön hae haeş ş yaı yaın? n? e ep p hznlyd znlyd vvee d de hznly? Sadece kink kinken en,, yl nızken, kend kpırı çlııken bu hzn dah az cı veryr bn. Bu yzden ya akinim, çlıyru, çlı yru, bu yzden yalnı lnızım. zım. b zden kend kpııp Rlnd Barthe bir dna dygunun linp gdecein n-
ck yaın k klcğını lcğını sö sölemi lemi.. Du öyle cevp vverd erd:: yır yır,, duygulr ger gelir, bekle ve gör. Duygul Duygul ger gelir gelir..
7
4 Ocak aai g öcki gc uyuyaa. a
çaışa oa oaaa ya yaı ı ta taa akta ktaki ki öc öc ka iç iç öp uuyou. Saat i ou uykuya a, aat ött uya, aa çalşa oaaki öck ka içi yiiçi uyuyaa, aa uuuçok öi öp g uuaıa yogu kakaak ikaç aat ola a laıı, ualıyı, laaı çaşa oaaki ö ckl kaı içi öp uuklaıa i tl uyuyaıyou, yatakta kalktı, uyuyaik uuuya i şiş şaaı ii, aa uyuyaaı, uyuu, aat o i uyaı, uuu kaa çok vakti kalaştı, kıa i yaı yaayı plalıyou. H ahoştu, kat kakıp ka
i ya yaa gkiyou. aayla uuştuua yaı taslaı kulaı kulaı aa ou ki taımda şk şkillii, illii, öck çii oki aha akulü, bi taak ya, kamı toplamak, açlaıma kaı hitk içi köpi gii, çocklaı aaı, ahoş oluuu alaıa, tçi toplatısıa hiçi şkilde şkilde sahoş olaa ei, hay, hayı, im, öz viou, i, tçi toplatıa ahoş gitk lakt ol, uu iliyou, i, u y oaşaa çıktı i, aylak içi, kaı toplaak içi, açlaıa kaı hitk içi, ua oa ac kahv, i. Ev talaı i ia aha çalıştı, öyi olalaı cici ka v ö şkil kal alı, aptıı ou olu oluua ua yazıkça aha a i ouyou, hk i aaayk öylyck öyci içi gik giiyou. iti çocuka aa, yay olaa okuu, Tal, hayi akal i, Ea, öy 72
yrn t, . rn nn, nt tntn öy yr nu nt , u, rn n y c, r rtn c, , n y vunu, rr vrt. Btr Kry r v n yy uu, vr n tr t . Bu B u r vv n n y yy y uu y y t öy. öy. Bunr r ry lk yyrn rn t y yrun n trn kn ytn, ycnn, vrn ş oln Lr r. Br r r yyyc ycn, n, ,, n r rr r vr t. Gr ny n Krn r, tü in , nrn E uluct, r Hnt ntn
r ry, rry nuy tyc ct li y tutuyr ct. E y tutuyru, önc tüs, nr r r n trn n n, , n n y y n n tut tutn n cy ru yl v cn öy rtuumu rn örüünü yru Festen nn lş s n r ncuu tn r pulu tr yür yürtr tr,, cy ttn lrn n nl l u kr s n lr, lr, n nn unu yy yyru ru ? ? Tr Trn nn n inim v Brl ölti ky r Br n ımn ttrn ttr n öy öy , , rr y ö öl l şi ok ger ger y n ry n, yy Br ver v nt tlntn ul sorum. O yy urn n tuvt tt. Tuvttyn it şimi uyr y üünü. Yy n ut Bru şrty ln gr, ttn önce un nn it unu um grktini öylyr n n u uk k isordum, u n iin ok el u n rk tru, r l unu, n n öyn öyn lnle ygeirm r l öyy, Bru örnc, önc yy un 73
izin vrmm griini, griini, nnl on on şşrmy şşrmycm cm nl nl dm çnk or ir mlmiz vrd vv Brd, nyl olr ol n, or mlmizl ilgili niy niyim im iyi il ol şşr şşrmzd mzdm m Ö nc yzıyı omn izin vrmliydim, omm imiyor minim i nim lm glmyn lm ndnlri vrdr, lii d yzıy o l omnn mnn yg ygn n olmyc nn nnddr ddr Bn vlyn o yzy od, r çm, llrim iriyord, yzdılrm yzdı lrm onlr om omm m yld yldii Y klp gidr gidrlr lr, , d dim Biz lr lrz, z, ddi N zmn omlm omlm,, diy ordm ordm Top
lnnn gidişnn hminin gr nl olcn nl D nçi şirlrl şlycr Dnçi gnl olr ml ml hnd onşcır Sonr d viyi dıcr v vi yin zrindn gçilcir, ond rşlc ir şy ç mz mhmln Viy hlldildin onr dnçi l lr mlin gçcir, ond rnzd ir nlşmzl oldn nyorm diycir ir ihiml O zmn d nnm llrin ndn rid v y ldıın nlcr, l lrdr ço iyililrini grdlri, yllrdr Hvlrd nnm v ml irli ldlr ldlr için içi n llri lm lmlr lrnı nın n dol ol ol dn iddi dcir O zmn oyilirin, ddi Brd İ i y y hv hv içim, iç im, dmmy dmmy çlş çlşm, m, ş ş çyr çyr vrd, dnçinin ron ron yrd, ml yz onn dr o m diyonçlrı oyp iirmn başamm, ir şy, dşn mm, odşndm, nçlrı dş dşnmm nmm, , pil pilri ri düşn düşnmm dc onn d dr r om çün hyi önm şıyor, hy m m mli Ory O ry gi gii i,, onl onlr r çon glmi glmişlrdi, şlrdi, nnm, rid v s, nnmin znd y n dn idi vrd, vrd, on Nol No ld d hdi hdiy y i iim im şl oynndydı, n n n j ol n diy ypıını düşündüm, bn diln şrd , ir yrış, diy dşndüm, yrış l mycım Ev, hpimiz rdyz iş, ddi dnçi v ir şylr içm iyip imdiimizi ord, zrind mdn lr, hv v 1 74
çy termoslrnn drd te tepsiye psiye şyl şyl iş işret ret ediy ediyord ord. . Ben bir mden sy ldm, hrsdm, bşk mden s isteyen r m, diye sordm, nnem mden sy istiyord, mden syn çtm, şişeyi ş işeyi e brd brd önüne ko koyd ydm m.. Kendime de bir
şişe mden sy çtm, bir brdk ldım e e Br Brd d ynındki yerime döndüm, mde syn brd doldrp içtim. Denetçi bşld, denetçi dierlerine, krdeşlerime şirketleri sırld, krdeşlerim bnlrdn hberdrmş gibi drndılr. Denetçi şirketlerin şirketlerin mhsebesi mhs ebesini ni Power Powerpoint point snmyl ktrd ktrd,, krdeşlerim bnlrı nlyormş gibi drndlr. Birileriin şirketlerin yönetim krlnd olms gerekiyor, dedi deetçi. Bbm dört çoc d yönetim krllrnd olmsı is tiyord, büyük bir ihtimlle brşm mdnn bir göstergesiydi, ondn sonr, hyttyken brşmktn md kes mişti, brşck hli yokt, yşrke brşbilecek kda güçlü deildi, kim olbilirdi ki, m öldükten sonr brşm m yord, ock nd bhr, dört çoc kendi dını tş şirketlerin yönetim krlnd yer lck e yeniden dost olck r. Son iki yn öncesinde k krdeşlerimden beimle ilişkisi oln sdece Astriddi e o, yönetim krlnd olbileceini söyledi, onn yönetim krlnd blnmy tlip olmsın kesinlikle önceden krr ermiş olmlydlr. Brd d yöe timde olbileceini söyledi. s s,, ş şk kyl yl krş krşk k öe öetim tim krlnd olmmn benim için ilginç olbileceini belirtti birck gülüştük, yönetim krlnd olmy isemediimi herkes bili yord, beni o kdrck tnyorlrd, her şeye rmen. Belki de, onlr üerinde ne yl oldn nlmsınlr diye snki not lmk için getirmişim gibi boş tr trr r yk ykrd rd olmk üere önümde ktl drn iki det rküerinden mişlerdi.ldklr nem h riç dierlerinin önünde de kd msnn ktlr rd, msnn ortsn bir deste boş kt e klemler konmş, konmş , oys oys benim be nim,, önümde drn ktlr ktlr ynmd getirdiim ok belliydi. Ö nümde drn klr görüp korkmşlr 75
mıydı? Dt owrpot uumud brtım rmr şrt tt, Brd burı büyü mbr omdııı yd, y d grümüyorrdı Br t ütüd tmz br uum oldu, m yorumd buumdı, Brd br zrrız oru ord, dt ımrd buudu. İ şt by, dd dt v Powrpot progrmıı pttı, or my brz d v Hvr'd Hvr'd uübr hıd br şm şmzı zı z z ouu lşı, dd. m trtışmy hzırır b ümd, mı ütüd dur ıtrı oumy bşm üzr vrdm, br c bt dy, bm dyımz octı, br c buu btrmydm, btmydm, btrmydm, btmlydm btmly dm,, ı ıtr trıı düz düzttm ttm v d dc c o or r b br r oou u my m y bşdım bşdım B v z ocurım, m v ız rdşlrm Brtv Brt v v Hvr' Hvr'd d ylrdır dr vv uyumu y şyıp gttr d tılrı hp ddk. Kız rdşlm d v ttı tt ı v. odu oduıı ıı duydk duydk Br Br h ce Btve'd tl mle bbmı ske v e bşc dom gül tı olum S0' yld gb, ocuı dh oduuu bmk, kyi v uyumu br l odurı ıbrd Tm burd m zümü t. Bulrı dlmy rdddyordu, gtm td td y yd d,, bur o y ylı lış, ş, dd m, m, b tüd şylr dlm tmyodu, gdyodu şmd, lr olcıı mıştı trd y lktı v şt m uckdı, şt tm o d, topltıı tm o otıd, yızc o zm z m d d m ü ült lttm tm : Bu dr mı d dl? l? S d, dy ptdı m m trd' şt rıışıy tmm rm yr oturdu. md buu
yr v ırı d, dd trd v bşıı dı, r ocıı 7
anlamş . Deva anlamş Devam m em, braz arl arlmşm mşm ab ab, , am amaa a an n al maya uraşara, büün ayam byunca ve buüne aar be nm çn öylemenn ç öneml luunu em şey br ler şar frlap açmaan önce nuna aar öyleyeblmey başarableym ye muemelen zla uum. r, a ve annem uyumlu br ale lularnın üşünülmen yr lar anca ş aa var, bu rem bzan başa er çcuar. Bunlar al eller, ş eller, yaraılışlar m böyle acaba? Ya annemle babamın babamın ör çcuunan en büler lan bu nn n n,, er üçü üçü çcuu çcuun n yap b ıça B Breveen reveen ve Hvalere bulunmamalarının br neen var mı? p, e annem, uan uan. Barşmanın ve uzlaşmanın anca çaşma çne üm a raarın en yelern raya ymalarnan nra müm ün lablecen z areşm areşm rn rn y blme laz lazm, m, ne e la nan aar alanına çalışıyr, Balanlaak çaşmayla ll çalışı, yelern e yaşlan yaşlanabln abln blme er erer, er, ye ele e lem. m. m maa r aa ün ban banaa almışına merven aya aya mış lan Brun çculuunu alaamamış lmaını anlama ınıavramayı öyle, çcuuunun, nun çne yaşaı ın beceemeyere.geçmşnn Onun ken çculuu, ap luu lu u yene çcu çculu lu.. yp, e annem, bu ne açmalı, br ürü yalan! e an nem. Şm Şm bunu bu nun n ye yer r ve ıra el, e e r, r, Un Unn n Te Teyz yzee b raa ra a lmalıy. lmalıy. Hayaım byunca babaman rum, ye evam Geç en Geçen ene ene ar aral al ayı ayına na baba babam m ööle leee a ar r nan ne em. a aa arr
ruumu anlamamşım. Beenme zel br aalama e em m ölüüne ölüüne.. Beş yaşman ye ye yaşma e en n üre ürel l lara babamn cnel aczne uram ve , bana eer bun lar anlaaca luram ape recen ya a annemn ölece n öy öyle le.. 77
Yln ölüon die bıdı nnem H içbi şe ö ölemed lemedim im iiçime çime ttım ttım e eiz iz kld kldm m nc nck k tm onl gidee gideek k zolştı ke kendime ndime z z ve veme meee bşl bşldım kizden bşımı kldım dım kldımzz olmştm o lmştm ki b btdk tdk üüzee çıkm bşldı Ydım iticım oldn nldm ve dım ldım ldım biçok m meneden eneden on on mı devlet tfındn kşılnn piknliz tedini lm lm gn oldm k vei veild ldii Yimi üç ll önce nne nneme me ollı ollın n ne bott oldn nlttıımd bn innmı eddetti ız kdeşleim de öle ilenin onn tedit eden itenmeen çock oldm ben Fkı otmld kendimi çkç ide ettiimde b bi on tedit olk göüld on göüldü ü bnlım geçii geçiiken ken bi deınd deınd t tide ide nnemle bbmı bbmın n beni z olk olk gömek eine bi pikiti kliniine tıılmmı teci edecekleini iediom dediimde cevbı şöle şöle old old Evet Evet ölei en kol old Şimdi bnn ei ve ıı deil dedi tid üçüncü kez ve bşını lldı denetçi denetçi bd bd ! Denetçi mnın öbü cnd lce mış gibi otod Yln ölüon dedi nnem O kd kol olmdı die okm devm ettim Bbm öldü Bbm beni eizlie mk mkm m etmişti ve ete eteince ince eiz kldım m b ile eizliin çocklımı d kpmını
kbl edemiom D önce de ölediim gibi ikemi ilemee nltm lem nltmı ı pek ço çok k kez denedim m dn olmd şimdi bn pmk zondım zondım Bd ve ben benim im ik ikem em kbl gö göeecek ve knımc lnızc ekonomik deil m lkl d oln b p plşımın lşımın b bi i pçı olck B üzden bd bdm m ıttn bşımı kldııp bktım Şimdi bnn bn n ei v e ıı deil dedi t ti id d dödüncü kez bşın llk Ne zmn ıı pek pekii dedi Bd 178
Yaanc,, iy Yaanc iy a annm. annm . B aban uçap ur n n,, baban için ir yr uçanma, m n nanan bir yr uçanma na bir yi anyorun v bir ap ua u a aar ana ayorun, n gibi, i arni uanmaan i bunu, ava ava aban için unun nal na l bi duu duum m ouunu anyorun, onun için na bir urum sanorun, nn babana ymin, nn poi gimin doruu öyyor oayn poi girin ama gimin polise gitm in, babana y ymin min.. Babama ymmi oman ço iy anoru dedi Br. Bi a n açn bnimona aar babaman kokuod v içbir yBr bimiyoru anamamm çünü he yi r r ana anaamyorum, amyorum, n mar marm m ayar e erkese rkese ve rmiyorum, ni iyiiim için, onarn iyiii için olanla avrama babama ymy am v yirmi üç l önc am anamya armaan omuum.
En Kar D ri'ni aramm o aar ve anne v babama yşm oruna myım iy ormuşt s nmmi ouar ii oyaar ana avsiyelee b
unm aar unma arn n öyi öyir r anc anca a ann annm m v babama yleş yleşecek ecek ouram nimi aimi aybtmy arama geetiğini birtir. Ann v babaya yn kiirin yde doksan aiini aybiyoru. Ama bn aimi çotan abeişti öy öy iiyor iiyorum um o yn ay aybc bir yi o o annmi aram ve ve onun onuna a tim tim o bab babama ama onuşş onuşş olal anar atramyorum ac ok rna günle geçidi imii atryorum çaan gnr,yan içinde geçen e n görmri onra babam bnim Bteveien'de buuma imiti Brvin' gitim gitmeye cesaet eim Brvin' gin aman gçnr una Bnu yapmaym may m gri am atmamay atmamaym m imi yeince yeince cesur omam gryor Brvin' gim v babama bulma carti 79
ötry. Üzr yt tryru v r y ru tt r tryru tryru n uuuu tryru. B y y t n nn n önn urn ur n r BMW vr vr nn V Vv v BMWnn ynn yn n uruyru uruyru önnn nn n önn önn ur urn n y r n tnn v y y nn uunuu n ötr n. Etyc n rtn n n r yt nn rn t v nn önn urn tu tur rt tt ruy c c r u u tur turu u tn yytt tn yn yn utu n nfn t unu yru. A ry ry t t y y crt tt tt ry r y n znn z nn u rr rz rz n n yyz z r r n n t t n n r . . Sn r nt uu n
r zn trtr y özc nnn öy tuf r tuz tt yrr o znr tntrn nu öy tz v öcü znn u yn özcüü n uy n nrd n urn tr. Br y y v p üzr rtz v z v ct n rn tururn n yn unu nt tn p r gy nc n n z z yz yz y y y yt t r r tn önc nt n ö r rtt u n ücnn r tr tny v znr r Kr ytu znr ry nry tnyru yru örüşt örüştüt ütn n nr tt n vd yz t trr rtt . Knunn çn htrr n ynyn ünüüü tn nr n ytn nrn ruu ruyu ynn ruunu tryru n r n r ttn nr r
k ö y urğn ben n ö şt öe n y k k k ep geeiğini gee iğini so soy ky ik şkii oo oy. C C e e k k u k k ge e nn u i öyyb r e i n ö ö. . Ö k kne nen n d ko ko o o k öeken ve z e kke uu ko e k t k k eişti
bi o ok k o oku ku.. So rn rk rk e k i k ett o tu ki neer oup bittiii beiou serne sadece e n p p iek iek y y km km ie ie e i nu kr ötm korkuştu. Ve e k n kckke eveene kkn kk n r rru ru b b o ouk ukke ken n ne ne ke keşk şk ise di n. Nen pie it iy nm b k şn giği öiti şimi d dee tek tekrr o yru. Kkn bn bb n ir e pt i sen n e. V h h dedin ! nen sodun d d ru n n zz kde kdeşşie sormdn? böe o dedi ve i r ço nş d . r u u e bö böy y rr şe şe i ii i etsi ii
İlgn olm n, dd nnm. Şrd lrd ouru yor, onr d ıını orty dmy lyor. Rzl, y r, günr Hrl H rlyo yorr mu muun un,, dy dy ordu n nn nm m dn dn udurm udurmu u ı gzlrl n . Ö ncdn rlmdın ylüyordun. Hrlyorum, ddm.
nnm y lı, nnm gm yord, nnm rd: Su Sond y r ry lr grdn günl r oculuun olmyd l urlr glmzdn ugün. y rc o dr o lg grdün , grdüün lg zündn z r dlrn n nrlrd. E,, ddm E ddm.. P P n z onuu olduumd ndn u dr yglıyd yglıydn? n? zrd, onu dy nnmn yırr Sn c moldnd ord olnygl r,dldm, dn r, nml lgl olnüü yglrn, n gnn g glc oldumd nnmn nr rz üzrn nr rz grdn lrlrd. Çünü o zmnlr nn olm, üyü zının n nlr gldn bl d u mlyl nıl b çlcn lmm oly dld, ünü nn r ımdn mn cnn ndyd, nnmn dö çocu rdı nc tm y rı yotu, n ylrd? Küçün n n n n n r y ym ymd d dl m m,, dy dy sord rlrd rl l onm onmy y gdcn ylmt ylmt,, o zmn zmnlr lr y ym m yrylrd, o zmnlr nnm bmdn yıl Rolf Sndbrg l lnm myord, bnm hym ory ıc olur bmdn bonmsı nnmn hnl dl t olr grülürdü. grülürdü. Vold'dan gldmd br ın ın,, dd. dd . lsn r gdct gdctm, m, dd. H Hng ng kond, n ür br nd ndy yl l nn rl görümy gdr, br do y d ryl onum rn rn?? m m n nnm nm ü n ndlrn dlrn rl rl yl ylmdı, n Brd S Soınd bml ylnz ır 182
gittii Vo gittii Vodadan dadan gediinde gediinde işte işte o zaman thaaşmıştı thaaşm ıştım m o geri gediinde. Benim zaman aşmına ramış bir meseeye igii poise gitmemem gibi o da rahibe gitmemişti Bnn yerine an-
nem beni piyano ve bae derserine gönderdi b şekide yaraarımın iyieşeceini mt ediyord herhade kz kadeşerim b dersere asla yoanmadıar Daha o zamanlaa bi e har ye başayan sözcüün ş harye teaz edildiği zaanlarda bie başından böye şeyer geçen bir çocn haatta zolk lara karşılaşabiecei karşılaşabiecei önüne geenle yatıp yatıp ka kalka lkabileği bileği i insl nsl lie ka takabiecei içkiye başayabilecei yşt lanabiecei biiniyord annem bnardan korkyod nçlik çaıma girdiimde oabiecekerden içmeye başlaaağ dan ya da oanara yatabieceimden ve on beş yaşıda ha mie mi e ka kamamd mamdan an y yşt ştrc rcya ya b aşlamamdan kor kork kyod yod an an nem beni be ni piyan piyanoo ve ba bae e deserine gönderdi kız k ız kardeş kardeşle leie ie asa bnarı yapmadı annem rahibe gitmedi ama bana Tove Ditevsenin Bir Çocuğa Kötülük pıldı* kitabını verdi Kitab okmadım kötü bir sezgiye bir doaba tıktım. Annem bi at maca gibi beni gözüyor işareter arıyor geceeri eve döndü ümde ben benii koyor üze üzerim rim sigara koky kokyors orsaa fe feak aketi etin n kapda op omadıını anamaya çaışı çaışıyord. yord. Denetçinin topantı odasının kapısna dor yönelen an nem bana baırdı: Bn çekemeyeceim Astrid ayaa kalkp on takip etti ve acı çekmiş oan bir tek sen deisin dedi o da acı çekmiş onn yerinde omak iki rı hikyenin ortasında kamak araya sıkışmış omak da koay imiş. Ve sen diye baırdı annem Brda. Sen Fransadaydn eve gemedin Brteveiene geip anneni !yt etmedin bie yaşlı anneni görmedin bana bir sarımadın! nem ziyaret beki yord annem kcakanmayı bekiyord annem noral bir ai ede oabiecek her şeyi bekiyord oşmasına katkda bn d aienin böye omadıını norma omadıını anorma * Kt Ktpp cnsel tcz çocuk gözünden nltı nltı ( ç. ç.n.) n.)
3
mahvomuş oduun göemyo, ne ndemyodu. Ve en babana o oun un b eoa göndedn, dye dyee e Bda eenmeye devam e e Baban bu e mea me ajj a ceva ceva ve veme mey y dş dşn n-yodu yo du an anda da ama va va omad, n n baban öldü. nem deneye vaye deş deşemeyecen odu Vaye Va ye a a edebi mm? Eende aşla dömş. nnem ve babam bi, ben an ama nyendeyd, o yden de n önc öncee Noe de de,, va vay ye e yad ada, ada, ulübee ha heen maan eş ay aacana da habe gemş, n n em eecem, aay anca a hikyele endme aayacam, aa öye omad, hb şey endme aamadm, vaye va ye amacna uaşamad, uaşam ad, va vaye ye şe yaamad. nnem nn em,, vaye gee ab my, dye odu deneye, ama be ben aamş dene bunu yaamayacan öyed öyed O amandan bu yana annemn an nemn ne ada a a davandn davandn dşnm. Vaye oadayd, oadayd, geeyd ve amacnn man dö ocu aanda eş aylaş aylaşma ma oduu yalyd, bunu bunun n yene geme geeyodu, oya maa Bd'a benm em ma, a oamama, uya, y ve e omam aama,, ama b öye omamş, ş aama şe e lanada lanada g gb b ge ge-şemş, şem ş, vay vayee, ee, aaya yama eden eden yaamamşad, şmd de eden b şey gemy gemyodu, odu, ş şen gemş gemş Ben by haya na uan, dye bad annem, kadan aen. Baba m ama gednde Babam gedn de dşndm n nee ouyo byo muun, ded Bd ve ceva vemeni beemeden devam e Dou yaşndaydm, ba ma n Hadangevddaya gmş, eve dönme edm ve ge döndm. Babam aamdan
oşu, b oa budu ve ben eve eve dövd. Babaa g en g g an bu. 4
ş ş r şş . r r r r . . . r r. t t Be Beii ço ço ço y y r ur ur S S rr rr r r urors urors e ei i ş ror r kou r o ş g ç ğa kakşr. S mz mz z r r f f r r s s ei sa ce ouu g r r ri uş çockke ve i ro gruu s ro gbake öt or or r irri hatao o zr bşlş oa B ço i bi söd c ei ei bii biiesi esiii isti oru. rn eirin şr şpkla geçiiş zr şi ş i p p uru uruor orr r e s b opat Hvr uübri örüüz lşacağ ü açk y o ou . içbirize übe paaşa iste iou ei sona d üçü bite çp gittie B ve be
dçie d çie bş bş k k Br üt sessizce ouru sor so r eetç b süpiz ol n söei hiç uldk bi şe Siz aa oasa nz Beglot' zkrn hepsii okas asa ükü o z ei B 185
H alıydı alıydı.. Deneçi orada olma olmasayd saydı,ı, ben ben yazdı yazdılarım larımın ın hepsini ouyamadan çeip gidecelerdi.
Biin haldeydim. Bacalarım Bir sre biraım daha deneçinin odasında our ourdu du,, deneçiiriyordu. bize aile haında sorular ru lar sord so rd ama ben cevap ver veremed emedim, im, nesim esilmişi esilmişi.. B rd rd onş, ailemiz haında hisseilerimizi, çocuen ailemiz haında hissetilerimizi anlaı Deneçi dinledi, anlayışlıydı anca parasını annem ödyordu sonça, sesen yaşında dul alm a lman anın ın olay olmadığı olmadığını nı söyledi vvee b doğruyd, doğruyd, deneçi halıydı, sesen yaşında dul alma olay bir şey olamazdı, orada yarım saa adar otrd otrd, , ssonra onra giti. Bu yarım saati deneçinin anneme tura edip emediğini öğrenme ilginç ilginç olabilirdi. Orad an çıı Oradan çıı.. Br Brd' d'n n ara araba basın sınaa yrd. B Brd rd gideceğ gideceğim im yer yeree beni bıraabileceğini söyledi, Ebba ile bir Hin loanasında bluşacaı. Yrrm, dedim, yzmde rzgrı hisseme isiyordm.
16
l, Ann Vnv n n k iten Dn D n yy yynv nv ulu ulu.. l l y y nz nzy, y, n n n o kd kdr r üü ly ynn, Ann. l anmş ly, yr üülü üülü nin nine e eniden uluy, . l n n Kni Hon Kn Rn ul. Ev önüş ylun, n oun üün üü n u ul üz ln l n ö ö ere ere çö çök kü ü v lunn, uzln vn akdı, r n y . A ln tu v lrıa err n znn üz l l ç ç u u vv nu z z uyn t tnde nde t lu, n y , nnl rfını r ll n l yl kıorrd
Y n, nu uun üzn u ardm n, y y ll u u v l y ykerini kerini nrl. Bn B n n, l ln n u uulc ulc y en üş üşc, u n çy, cl uun k olz, y , n uln, övll v mı un cnl çn l çl. Gcnn y Nn nnl ki nln y y Cnn yn lrı ç ynyc Sü lnn tnı utn ,, üün uvv uvv l u u..
187
Kendimde deildim, acılar iinde br rbt bi areet edyrdm,, albim ızlı atıyrd, abralarım taırdıyr, arıy dm arıyrd, rd, tm bnlara ramen Hint lantaını lantaını bdm Yt Ytnd ndm, m, azım rmşt, amıştım ama mdem blanıyrd, bir şey ime rine taammlm taamml m yt önce iinde ldm şey şeyin in,, deneti tplantıının zie ziell bi birr yy ld ld belliydi, yine de bedenimin bn teyen amdan baımız bir tepi ötermeine şaşırmıştım, ben itemişt itemiştim im bn bn Ye Yetişemedim, tişemedim, ecitim, deneti ttpantıı pantıı andıımdan zn rmşt rmşt , acilen biri-
leriyle leriy le,, Ebba Ebba'yl 'ylaa nşmam lazımdı Hint lantaını bld bldm m,, Ebba önnde laıyla maada tryrd, bir bira ımarladım, ab ab el elme meii ere ereiyrd iyrd, , eldi, itim Ç naydı, naydı, dedim a ale le aradı Ç Ç nayd naydı,ı, ırt ırtlaıma ötler nem itmeye alıştıında daa iinci parara bile elmemiştim, dedim Brd, dr lmaa bnları neden anlatın diye rdnda, annem, endimi ilin göterme iin yaptıımı öyledi ırlayara, ereten ırlayara nşt, ama şimdi Ebba'ylayım, dedim, eni nra aarım ynıını Ebba'ya Ebba'y a anlattım Çbi nayd na ydııdaa ,d dedim edim Bir Birayı it im,eyecem yeme yem e öyledi ledim m ama emedim, bir r bira aldım, aldım , ayı itim, im imeyecem dedim Kendine diat etmeliin, dedi Ebba, beli de andıımdan daha zn ve daılmış bi haldem, endim zn ve daılmış hiediyr hiediyr lmama lmama ramen ne my myrd rdm m i i alında bir şey beliyr deildim, nları, tepileri dşnmeme bilinli lara emiştim Lar aradı ve bir ez daha, ötüd, annem ben daha iinci paragra bile gelmemişen gitmee alıştı, ama nra ararım, Ebba'yla birlitem, de dim Zavallı Ebba orada, naıl yardım edebileceini bilemedii 188
darmadağn haldeki annesiyle annesiyle otryord, annesinin nasl nas l başa çkacağn bilemediği hikyesinin esiri olmşt, hikye kaçnl ma olarak onn da hikyesiydi artk. nnesi telenda konuşp birasn içerken o diyet kolasn dmlad. Sren aradı. Çok kötüydü, dedim. Yadığını Yadığını okuyabidn m, dye dye sordu. Evet ama oksam m acaba diye Brd'a sordm, o da okumam ge rektiğini düşündü, dedim. Önce Brd'a sormuş oman iyi, dedi. ma ben şmdi Ebba'yla birlikteyim, dedim. Ebba her şeyi en başndan anatmam de enbirayla başndan anataya lıştım, garsona işaretistedi, ederekben üçüncü birlikte hesabı çais-
tedim, böylece Ebba'ya üç biradan zlasını zlasını içmeyeceğm içmeyeceğmii de belirtm beli rtmşş odum. Sonra Brd Brd'dan 'dan bir mesaj gedi. gedi. Güze atat tığımız kavga için teşeürer, selamlar, ağaben, yazıyordu. Bn Ebba'ya gösterdm, temkini bir şekilde başnı saad, za val, gencecik, masum Ebba. Ben teşekkür ederim, selamar selamar kız aledeki kardeşin.herkesi Sonra ntyoruz, oradan aıdık, kouma irdi.vererek Şimd b dediEbba annesine destek annesinin geçmişinin bir parçası olarak. Evet dedim. Gece ra hat edip edemeyeceğmi sord, onuna kalabileceğmi söyedi. İyi kalpl Ebba, strd ve sa ibi annesi için endişelenp ona gö klak oluyordu. Br şey omaz, dşarı çıkmayacağım ve doğ rudan eve gideceğim, dedim, sadece kırmzı şarap içeceğim sonra da yatarım. Dosdoğru eve ittim, hçbr yere takmadan, önce trene, sona otobüse bndm. Karen arad ve nasıl gittini ordu. ordu. Bir kez daha çok kötü oduğunu söyedm. Çok kötü oduğunu anata anataya ya d yamıyordum, biraz osun iyi geiyor ba baa. a. Karen, Bdun s ruarnın çok yerinde oduğunu düşüüdu. Bunu as ne zaman eecek? Doğru değse neden anatsın bunar? Evet, doğu değse neden söyeyesin k, ded Karen. e y yan ış şeyler anatan br değsn. Har, öye br ded. unu yıar yı ar boy boyunc uncaa konuşmuş oaıydıar, oaıydıar, arkadaş arkadaş hkyeme 189
innıp in innyc nyck klnı lnı onun onund d n ny y ki gni gnili li oduu onucun ışldı. Bu iyi bi şydi iky kınd n dşndkni lınd ttışış t tışış olı tu tu yı yız zdı dı illtin ill tin ocuk ocukuu uu kkı kkınd nd nlttıın inn in nzın zın ki.
Tndn indiid otob bkn ityonun kind otuup bi bdk şp iti. yı dı. Çok kötyd ddi . Böyl olc ddi. olcını ını tin t ttiini tiini öyld öyldi.i. Çok i ik kin in ddi. d di. Ann d Tl onun kız kdşlın cty ip diii oduu zn lnın od olın ok nundu olnı göznn önnd cnlndıbili iin bi biiki b iikii i dı.
1 90
Aamın iini Nyhavn'aki kanala oulmaa k u dıının etei gn oun aamı ıakmak itememi aa. Soun u aptal aı çeken aamı ıakmak ibe btı�ın se etmek için haince i itek uymamı. Tove Di e v n n d d kunulmaı yaak yk gzel vazoyu kalımaı ityn çk kız hakkınaki şiiine oluu gibi. Kocama ğır v i mcevhe kaa l yaak vazoyu kalımaı is küç k ız, çnk unu yapmak yaaktı çnk kçk ız ces s e n
z
gibi çılgın ik şey yapmak niyetinei onulıını kalıı ve n gelen i ikaç aç ani aniye ye geçe vazo vazonun nun aı aılıını eellei llei u evet vazo aıı vazo kocaman ve kız kçüü vyu kırmak köt ve haika olacaktı ve iiinin ona şöle slğni uya uy a:: H azı eve tek aşı aşınay nayke ken n çok tehli tehlikeli keli i şy y p. VVzo eline elin en n ıa ıaktı ktııı ana an a nya neşeiz neşe iz köt köt bi yr o uvrr, uvrr, yee i aha ala onaılamayacak inlece kıı rç ytr iyilik meleklei akalaını önp ala. Ama ya ya nya zaten köt i yee neşeiz i r s , h anlamak için vazou vazou kımaı m mıı geei? Gnn iine ıakacaım ıakacaım gitin gitin ei e i la laa. a.
9
Yolr Yol r yr ö ö r ö l l zy zy ttt, or tr tr ,, l l r r o y, y y t o r o, yo r, tr ttr, lr rz t oy o t. r z z? ? tr tr o yr oy ytrn ö rlyor. S or t y r t t y or r r ol her y r oy oy Ç o z zlyor, tr tt lr yor, e re her ey o öre ytre mzey ol rlr or öyle r: Bejot t ytro ytro h h o otor tor tez yzyor yzyo r Ber Berllj ot B Brl rl .. ölrde re herle yBöyl ty ty rr e r rad lmake sty styor, or, d d.r . B raz d r ett çükü arb hty htym m rd çocklar ç y ocat aaba b özr ok düü. Y d tedm çünü ry h tyc , ab o haz ee tacizle sçl e ba eece b değld aanın on onn n t ta a e e öz özrü rü old ğna nandm Brkç ay son a' a'nın nın kıkın kıkınc c aş aş güüe an an nemle baam gelmeeceğ çn gtti e gecen geç b akt hekes sahoken Astd baa babaın ona e kadeşleme
benm onn hakknda anlattıklaıa inanıp nanmadıklaını sodğn anlattı. Begljot on taciz ettğii sölüo nanı o msnz? Kendsnn e kaeşleimin baba böle so nc ncaa ne ceap eik eiklen len sö söle lee ei i aa ben ha eklei 19
kanısındam. Bi paza emeğinden sona Bteveien'in giişinde dumuşla vvee aam üzü üzünde nde çok cidd ciddii i ide idele le on onlaa laa enim otalıkta dedikodusunu aptığım iğenç şelee inanıp inanmadıklaı inan madıklaını nı som somuş. uş. H aı demişledi çünkü evet d diemeziemezledi ve ha deken taaaını seçmiş seçmiş eni eddetmiledi eddetmiledi Baam u eddi kadeşleimden zola söküp almıtı ai aaa i itiaf, i özü lan değil, i kandımacadı Oma nın deinlikleindeki pati meknından kendimi dışa atm misalein otak dönüşü için aalanmış otoüsü elme ten vazgeçtim, vazgeçtim, aam enim söled söledikle ikleime ime inanıp ina inamad mad laını soduğunda haı cevaı veenlele anı otoüste olma istemiodum. Bana aaa veen aamdan neet ettim aa aı m emnunietle memnunietl e ka kaul ul ettiğim için kendim kendimden den neet nee t ett etti i m unun i itiaf, i özü olduğuna inanacak kada aptaldm osa aam akamdan iş çeviip kadeşleimi eni eddetme lei,i, ana iane emelei için zolamıştı, aaaı kaul ett le ettiğim iğim için kendimden nee etim, çünkü aamın aaala itiaa uunduğunu, özü dilediğini sanmışım, osa u i aldatma cadı. Saaa kaşı pusu avada omanda olumu kaettim eve geldiğimde gün ağamıştı, kendimi pan kaetmiş, top tan hareketsiz kalmış kalmışım, ım, ptan alamışım, eezip zip geçmişledi geçmişle di ei, aa ıakmışa, ırzıma geçmişledi, ıstıap içeisinde aemi aadım ve stid'in sölediğini anlatım, aamın e nim arkamda kadeşleime u imksız souu soduğu iddiaı gek dru u, dedim. e u kada ahlakçı
aam gkiii söyi. akçııı aaını mahveiğii, iaaı sadee rer aa olduğunu söledi. İ nsanr sade ir aya, rgj. Bk i şee inanıorsam ışım, iaı a dukarıı, güdüleile arke iri aaay kçıı, aı iimişim en, aamı ıkadıı ucık arı, eni öpp koklamasını ş ee akı ir i öremiden hallicemişi. aı a ı i rr öyd öydi i enze i a eeiş işi: i: 93
Sen as Sen asıl ıl ben benim im Am Amei eika ka gemis gemisind indee yaşadıklaımı bi bil bilse sen. n. Annemle nem le b babam abam ye yeni ni evliy evliyken ken Ameika'ya gi gitm tmek ek iç için in Ameika ge ge-misinde çalışmışladı Telenu kapattım. Neden onu aamıştım ki? Annemi aamak aamakla la elime ne geçeceğ geçeceğini ini sanmıştım sanmıştım?? Ülkeden kaçmak için San Sebastian'a giden bi uçağa bindim zaklaşmak için ama uzaklaşamadım uzaktayken bile içim içimi yiyodu yiyodu hiç yapmad yapmadığı ığım m bi şe yapıp San Sebas Sebastian'dan tian'dan annemi aadım öeliydim Telen ettim bağııp çağıdım hayatımda ilk kez bu kada bebat bi şekilde soumsuz davandığı ona anlattıklaımı ciddiye almadığı ve beni kendi kızını dinleyeceği yede Ameia gemisinde olanlaı anlatmaya başladığı için çok sinilendiğimi söyledim tam bana cevap veecekken şimdi çeneni kapatacaksın şimd beni dinleyeceksin ulan diye bağıdım kendimi Festen lminde başolü oynayan adam gibi hissediyoum ailesinin dinlememek için omanda bi ağaca ağ aca bağladığ bağladığıı adam gibi hiss hissediy ediyom om di diye ye bağıdım daha önce hiç yapmadığım kada kada iç kimseye bağımad bağımadığım ığım kada bağıdım senin o insanın içini bayan saçma sapan konuşmalaını dinlemeken delidim diye bağıdım avaz avaz bağımam
geçti içimi boşalttım ve telenu kapattım Sona telenu yeniden açtım ve San Sebastian rıtımında üken Klaa'yı aadım beni şaşıtıp çileden çıkaran anneme patladığımı anlattım olay ittiği anda kendimi San Sebastian'daki bi ıhtımda bi bank zeinde ze inde bomboş bomboş za zayı yı bitk bitkin in titeye titeyen n bi çocu çocuk k gib gibii otuurken bulmuştum. Atık dayanamıyoum nes alamıyoum ne yapacağım bu detten öleceğim nes alamıyoum. Hayı dedi aa Kesinlikle hayı sen güçlüsün anlaman geeken bunun bi çay patisi patisi değil bi savaş olduğ olduğu u ölm ka kalım lım savaşı burada baış göüşmelei yok onuunu kutamak ve iyi anılmak için bi ölüm kalım mücadelesi va dedi Annemin beni anlayacağına inanmaktan vazgeçmeliydim. Annemin beni kabul edeceğine edece ğine in inanmakt anmaktan an vazg vazgeçmeliydi eçmeliydim m Annemle babam 1 94
benimle anlaşmak yeine öldüümü göme tecih edeledi, kendi onulaını kutamak için beni kuban etmişledi Bu bi savaş, demişti vvee gibi savaşçı olmalydm olmalyd Kendimi kban kban gib gibi gömek yein yeineelaa savaşçı göm gömeliy eliydim, dim,m kuna k unaz z ve tedbili uzi laşma laş ma de deil, il, sava savaşı şı düşünmeli düşünmeliydim ydim laa laa'yla 'yla k kke ke bi denbie meseleyi anladım gibi geldi, bana ban a bi şe şele le ld ld a aış ış göüşmeleinee katılmadıımı ama bi sa göüşmelein s avaşın içinde oldğm anladım,, uzlaşma toplantsında deil de bi savaşın anladım savaşın içid içidee ld umu anladım, baış göüşmeleini yüüten kişi olak eie bi aske olmam geektiini anladım Yavaş yavaş içide bi aske çıkıve çıkıveiyo iyodu, du, San Sebastian Sebastian'da 'da hıçka hıçk hıçkıa ıa çöktğ ve sona ayaa kalktıım bankta böyle hissettim Başıı dik tuttum ve histeik, üzgün, yalvaan kuban bedenimi bi sava çınınkine dönüştüdüm Bacaklaı Bacaklaım m yee yee atık daha sala ba sıyodu, bacaklaım beni daha güvenli taşıyodu, gös sıkı laşmıştı, içimde pelteleşmiş incimiş yumuşak ne vaa hesi
yok olmuştu San Sebastian ın ıh ıhtımında tımında yyüüdüm, üüdüm, hızlı ve he de kitlenmiş kitlenmiş bi şekilde, neeye neeye gidecei gideceimi mi biliy biliyodu odu b bta ta olan kolumu sanki geisingei vuacakmışım, kendimi sava cakmışım o bi silahış, be bi silahmışım gibi sallıd Savaş mı istiosunuz alın size savaş! Telen çalıp da aça dıımda, telenu tamamen kapattııda hazım die d düm Silahlaımı palatıyoum, dedim kendi kendie kaa lıkta fısıldadım, savaşçı olmak, he zaman dizleii stde acı içinde içi nde ya da sah sahoş oş gei geldii için mehametle mehametle ka kaılaa ılaa gaiban bi çocuk olmaktan çok daha iyiyiş Savaşçı oluş tum kızlaının hamuunun neden yapıldını göecekledi g cümü tadacakladı, senden kokmuyoum baba sede kok muyo mu youm um ann anne, e, savaşa hazıım hazıım!!
95
5 Ocak sabahı. Kaanlık ıslak psl. Yoganın altında atıo
m kalkmak istemiom savaştan çıkmışçasına bitkinim. Las dün gece eve döneken on aadıımda kendimi daak emiş gibi insanın hissediom dediimde savaşa bileek gidiimi ve savaşta sopa ediini söledi. B dod savaşın die üzüdü b. İ nandıın ş a da b dava için savaşa gi ince savaş istei savaş heecanı hissediodn ilkin bitkinlik
ve güçsüzlük de sonadan üzeine çöküod Savaştan çıkmış tım böle hissediodm şmş aa bee içeisinde öle sie ogn ogn ata atakta kta ak akalan alanaa kada kımızı kım ızı şaap şa ap içmiştim iç miştim kaanlık ve kala kaışık aml 5 Ocak sabahına aılaşmış ve titeen titeen bi bed bedenl enlee anmıştım. Ya Yata takt ktan an dış dışaı aı çıkadı çıkadıım ım bnm sa saesinde esinde evn sok oldn anladım anladım kalkacak ha lim okt atacak atacak halim okt okt se sessizlie ssizlie tahammül edecek ha lim okt sese tahammül edecek halim okt Klaa ile konş malıdım malı dım.. Sin Sinileim ileim b kada bozkken bozkken kim kimsei sei aamaam aamaam kims ki msee de beni aamasın di diee ge gece ce kap kapatt attıı ıım m telenm açtım pin kodn gidim anlış gidiimi azdı bi kez daha kod azdım bi kez daha anlış kod mesajı geldi bi şe anlama dım do azdıımdan emindim kod gidim ve anlış ol d mesajını aldım ve tlenm kilitlendi bi saatten önce açılmaacaktı aa ile konşmalıdım! S0en'in bana eni bi abonelik çıkattıını hatıladım eni bi sim kat almıştı sıçmıştım hatılamam gken en önemli anda ntmştum şimdi ne apacaktım? Telen kilitlidi çalışmıod tam da en ihticım old old günde aptıımın cezasını cezas ını çekiodm çekiodm ezi t çkeek ödüülecini bilen bi havn havn ii gözlei gözl ei kok dan l taşı gibi açılmış annemi denetçi büosunda bi aşaı bi 96
kaı koştdğm için ceaandııodm annem. Bigiaarn başına otdm, aat çoktan on ikiZava omşt, hiçbir şe o onda nda ggitm itmio iod d,, S0ren'e bir epota gönded göndedim im ve telen ne apacağm ordm, Ekj0p'e git, onla ardmcı o, dedi. Gindim, giierin atnda aklandım ost ağmda dışa çkmak itemiod, on oa çıkadım, çok kötüdüm, anki apaordm, bi bçk gündü bi şe ememiştim, Kiwi'e gidip bi şee amaıdm. Yağ badaktan
boşancana ağıod, Tot neet ediod bdan, s biikintieinin içinden on çekeek götüüod, ço eha metidim, aabaa anmdan geçtiğinde oda biiiş s a üeimie çatıoad, ağmğn da da lod. Üeimiden lar damo damod, d, Tot'ın kğda kğda a damlod, Kiwi'i geçtim, inanara kaşılaa ha im okt, eak eçecek haim okt, aç değidim. Biz üüen ağm kaa çevidi, çamaa bata çka ieedik, b soğk çamn içinden köpeği peşim a çekiodm, o aat ta miciinin önündeki direğe bağadm, koşaak içei giip ami için aati baktım ve Ekj0p'e doğ oa devam etti, oada da Trot' dşardaki dieğe bağadm, köpeke içei gimem aakt. Trot o oğk çamn otanda dışada dmak ve titremek ondad, ava Tot, haa kııklığı içindeki göeie bana bakıod. ümkün odğnca hla halledeceğim dedim, içei koştm ama a nmaa alıp beklemem gerekiod, gereki od, bek bekeec eecek ek hade olma olmaam am__ da. Bekl Bekledi edi, , daanmaa çaştm, çaştm, çok beked bekedim, im, kime beni düşüneek hıa hae ket etmiod, çok n aman onra a bana geldi ve adam bekemem geektiğini, bir aatten önce dmcı oamaacakarn öedi, teen bir aatten önce açamamş. Yeni teen aacağm, eğe hemen çaşacağnn gaantisini veireni, dedim, verdi, eni teenn günü gemişti. Annda çaşacağnn garantiini verdi verdiği ği eni teen getidi, en h şekide harad, hdan anod, paa ödedim, dışaı çkp köpeğimi 197
baıı o ba oduu duu direkt direkten en çözdüm Kara' aradım ve telen anı anınd ndaa çaıştı. Kar Karaa ce cevap vap vverdi erdi onuna teen teenda dayk yken en yam yamur ur at atınd ında a çamuru çam urun n içi içinde nde yü yürüm rümeye eye deva devam m ett ettim im drumumu anatmam
gerekmiyordu sesimden anı gerekmiyordu anıyord yordu u heme hemen. n. Bn nede n eden n yap yaptım tım ki be ben n di diye ye sordum. sordum . Ne elde el de etme etmeyi yi düşünüyordum? Bana Ban a hak verme vermeyecek yecekerin erinii bimem gerekirdi sadece kötü köt ü davr davranma anmak k mı ist istiyor iyordum dum sad sadece ece vaz vazoyu oyu düşürmek mi istiyordum? H ayır dedi Kara Kara.. Niyetin kötüük yapma yapmak k olsaydı çok daha nasını yapardın. Yazdıkarın gayet ıımlıydı. Duymayı hak ettikerini söyledin onara. Kuübeeri keepir yatına kapatmış omaarını cezasız mı bırakacaktın? Yıar bonca sana hep kötü davrandıar. davrandıar . Astrid Astri d vvee sa annene babanın nimet nimeterinden erinden yılarca bir güze ydaandıar. Yıar boyunca sen ve Brd'dan çok daha zlasını adıar hem duygusa hem de maddi oarak ne yani sen siz hiç tepki göstemeden paçayı krtaracaklar mıydı? mıydı ? Yıl Yılar ar bounca hep beşe karşı iki k kişiy işiydin diniz. iz. Yıar bobo yncaa beş ki ync kişi şiye ye karşı karşı tek baş başına ına durdun durdun sanmıştın Brd'un nasıl hissettiinden hi ssettiinden haberin yok yoktu. tu. Şimdi üç kiş kişiye iye karşı iki kişisiniz b da yeni bir şey şey onar buna hazırlıklı deil ama yyine ine de çounuktalar çounuk talar ve birbirlerin birbirlerinee destek oluyorla. Utanma. Bu salıkı bir şeydi şeydi . Evet E vet Lar Larss 'ın dedii gibi bir savaştan çıktın yara bere içindesin ancak birkaç gün içinde daha iyi hissedeceksin dahaa iiyyi om dah oması ası için genel genellik likle le önce önc e can canıı yan yanar ar ins insanın anın.. Lars'a gittim. Böyle olacaı b işin daha da kötüeşebiecei konusunda beni yardıını söyledi. çmemeliydik. Ertesi gün yani an atısında bgün an beşinde oduu gibi eim ayaım titrer hade oamazdım topantıarım vardı. Brd geceeyin bir me mesa sajj at attı tı:: Durum nası? Gayet net bir soryd sorydu. u. A Anne nnem m ve kız kız kardeşerimin sorumuuu üsterinde üsterinden n atma konusunda harika odukarını tatsızıın sebebinin ben odum rkı davranıyor osam ortada tatsızık an omayacaı duygusunu 98
bana ilettikleini bn hissettiğimi söledim Öle işte die azdım Vasieti incelemesi için bi akata danıştığını azdı Avkat vasiette gaet net bi biçimde ve iki kez hekese eşit pa düşülmesinin istendiğinin azdığını klübelein atlaını eniden belilemedikleri takdide mahkeee gidesek kazanabileceğimizi belitmişti Peki b dm Astid ve sa'a nasıl açacaktık? Ona güvendiğimi nasıl g göüosa öle apmasını azdım Yogn Yogn oldğm oldğm anlamış olmaı olmaı emiim e miim o da ognd ve onlaın da bn en az bizim kada o bl dğn sanıod Sanırım onlar da bunu en az bzm adar yorucu buluyorlar Astid ve sa bnn oc oldğn m düşünüoladı öe ve hiddetten başka bi şe hissediola mıdı? Kedee benzeen bi şele de hissediola mıdı ba bamla alakası olmaan bi kedee? İ çki içmedik mam epe zaman aldı Las'ın sıtına dönük kaanlıkta atıodm ve babamla temasa geçmee çalışıodm He needesen bi eledesen atık üzeine bi çizgi çekeim seni aediom dedim Bavo sana Bergjot ama ben b epliği Festen'den hatıladım dediğini haal ett ettim im
99
Küçük çocklaımın hatıına, aileleile göüşebilinle, anneannele dedeleini, amcalala halalaı, dayılala tezelei, onlaın eşleini, eğenlele kzenlei göebilinle die ailemle ilişkimi agai düzede tttğm dönemde annemle şehide blşdm. Annem blşmak itedi, onnla şehide göüşüdük. Bake Hanen fıınında otken, blşmamız kıa üeceğinden annem haldı haldı konş, ciklet çiğnedi, hzz old, andal andalede ede k kıpıdanıp ıpıdanıp dd. Sözü edilmeen şeden, odadaki lden dolaı kagılanıdı. Başkalaına, eşine, dotna benimle blştğn anlatabilmek için blşod benimle, ancak benimle blşacağı için canı ıkılıod, endişeini şe ini hi hiediod ediodm m.. Odadak Odadakii lle ilgili, ilgili, medada medadaki ki cinel çlar gibi güncel konlala ilgili ağzından bi şey kaçıacak die ödü patladı, ona biden eizlik old, ahatız edicidi. Sanıım Sanı ım b zden havada havadan n dan dan a da ka kadeşleimden deşleimden ve onlaın aileleinden olmak üzee en een püen konlada konşmaaa b nşm başladı, aşladı, başk başkalaı alaıla la konştğnda bn bnlar ların ın klağ klağaa nomal gelmi için mecbietten apıod. Bake Hanena aamızdaki meelenin meele nin otadan ka kalkt lktıı ıı md mdla la ge gelmi lmi olmaı ki ben ben h hiç iç ı ıtmzdı tmzdı ine de de,, haal kııklı kııklığına ğına aa aacak caktı tı çünkü öyle bir e okt. Vedalaşmadan önce, belki yaım aat
öncin , nnm ban öncin, ban nkit olaak bin kon ve veird ird . ür eder ve keizc araı alıdım, ihtiacım vadı, a ddim vercği ki oamı daha da geecekti. Son hk o lna gidr, ikmiz d görşme bittiği için rahalamı olk. B aker ane anen n daki daki b blş blşmaladan maladan bnde annm öl dedi:: Bir r inan babanı kom dedi komik ik bl blor. or. 200
unu ndn söylişi? Onunla hl birlik lasını saunak için i? abala hl birlik lasını nu rk yi bcrsini uanç rici i buluydu aslında? i yanda yan da uyd uydura ura ldu lduğu ğu ihaıy ihaıyla la ciddiy ciddiy alın alınmaan maan k k salan ayr lan ayrıca ıca la lafı fı dil dilyn yn b bni ni sl dy dyd d ama diğr yanda Rlf Sandbrg acrasından snra babamın meha gösrip nu r ri in n gri gri ka kabul bul ik ikn n sna sn a an annem nemii döv düğünü ailnin ş dsun anladığı anlaaalarının mümkün ladığı grçği vardı. İ çip içip kaga diyrlardı bi gün annin klu kırılışı rdinlrdn düşüşü. i gün gözü rarışı rar ışı kap kapıya ıya çarpış çarpışıı . ir gün bi birr diş dişini ini ka kaybi ybi bzda kayıp düşüğünü söyldi. ir sürü insan babanı kik blo ddi ann. akr Hansndaki buluşalardan birind ann: aban çk zki biri ddi. N diybilirdi diybilirdi ki b baaba kik baba çk zki zaman öki sly slyi unualı gisin öyl i? nnl bn bni i dğru dür dürüs üs shb shb iz iknsızdı. iknsızdı . akr Hansndan Hansndan üzgün haiş ha iş la larak rak ayılı ayılık. k.
20
Bşi gcsi içmdiğimizdn altısı sabahı daha iidi gökzü mavidi. Ö ğl mğindn öncki toplantıla ii gitti blki d içki iç kii i bıakmalıdım blki d msl bd bd . Öğln Tal aadı. Bi gc önc bi kız akadaşıla dışaı çıkmışladı kız aka daşının da ailsil ilişkisi sonld onn aa'sı. O v kız akadaşı ail toplantılaını öntm gövini kndilin va zi dinmiş olanlaa kızıoladı b insanlaın ail toplantı laını öntm göni kndilin vazi dinmiş olmalaının ndni tişkin olmalaı gücü ind ttmaaıdı güçl indn vazgçmi çockaını sbst bıakmaı dddio ladı başkalaı bnn zündn n kada acı çks çksin onla güçlin güçl in apışmışladı bıakm bıakmıo ıoladı ladı.. İ san itiaz t m kaa m kaa vd vdi i ikisi d v vlin lin dönüp bi post postaa az azdı dı
la. Tal msajını Astid v As a ollamış anı azıı kağıda aktaıp posta adsi olmaan annmin adsin göndmişti. Okabilidim ancak hiçbi şi dğiştimzdim çoktan ol lanmıştı atık. Bi dakika sona msaj kanımda blidi.
Inga Ing a Astrid ve As yyaa Annemin cesur itiraarına gösterien tepkierin ardından şimdi an annem nemin in kıı ve v e IInga ngaya ya Bj Bjrna rnarın rın toru orunları nları oarak bu bu olayıı nası yaşad olay yaşadığım ığımıı anatmanın orunuu orunuuğu ğunu nu daha önce eri olduğundan olduğu ndan dahaf daha faa aa hissetmek hissetmektteyim. Bir insan öme ö mekksii siinn ne kadar param par ampa parç rçaa oa oabiiyorsa biiyorsa an an nemin o kadar paramparça oduğunu gördüm; o kadar mah vomuştu vom uştu ki pek a insan insa n tekrar aya ayağa ğa kakmayı becerebiir becerebiirdi. di. 202
Annemin kendi hikyesiyle yaşamak için verdiği mücadeleyi gördüm Annemin bi çocuklarına aktarmamak için acısını için e attığı içine attığı görd gördüm üm Annemin Annem in gerçek gerçeklik likten ten kaçarak kaçarak an anılar ılar dan kaçarak alkole edebiyata sığındığını gördm Annemin ayıkken uyuyamadığını geceden yataktan konro elden bı rakmaktan korktuğunu gördüm Annemin çalıştığını çalıştı ğ ını çal çalıştı ıştığı ğını nı görd gördüm üm Annemin Ann emin sürek süreklili anlamaya uğraştığı uğraştığını nı gördüm gördüm Annemi Ann eminn ö öüü r die diediği diğini ni senin değil benim suç su çm m de ded dğğ ni tıpkı benim birilerinin onun ortadan utancını kaldırdığını ortadan kaldırmasını beediği gibi utancımı gördüm Annen mücadele verdiğini didindiğini umut ettiğini ve vazge gördüm Anneannemle dedemi gördüm ve kendimi ikiyül e ti tim m Onların hiçbir şe şeyy olmamı olmamışş gibi davrandıklarını davrandıklarını rd rd
ve be benn de aynısını aptım aptım Bu Bundan ndan utanç duyuyorum duyuyorum Ama hayatınıı üerine kurduğunu bu yaşam yaaarı nın ne kadar derinlere indiğinin ve silerin bu yalanarı e reye kadar sürdürmeye niyetli olduğunuun farkında değ dim Her yönden bu kadar gerçek oan annemin haaında bu kadar büyük önem taşıyan belirleyici olan hike do layısıyla bana da ait olan hikyeyi toptan reddettiğinze şa hidim Bunu ciddiye almadığınıa şahidim Bunun naı a bileceğini akım almıyor kııyorum Sadece anne n değil ama Onun benimnasıl yaşadıklarımı benim hikyemi deyanız reddetiğini için: mücadele verdiğini n�kadar çük yaralı krlgan ve tek tek başına olduğunu görd gö rdüm üm Annemin bugün böyle bir insan olması Skau Sağında aldığı iyi terbiye yüünden değil aeo terbiee rağmen iyi ve güçlü Onu isti istisma smarr eden bir babay ve bnun b nun olmasına izin iz in veren bir an anneye neye rağme rağmen n Redd Reddeder ederek ek sade sadece ce sorumluluk sorum luluk tan kaçtığı kaçtığı göstermiş oluyorsun Inga Inga Ve sadec sadecee evladını evladın ı de ğ ilil torunları ve torunlarının torunların ın çocuklarını çocuklarını da aybedi aybediyorsun yorsun Ne üücü 203
l l . un unu u öre ço öt, örle . . Sn Sn l n sölee ln söleeen en br nnn önne ön ne ons ço c verc, bu dr öreblesse ço . Ylş olnn etrn s s,, bunn çblenn or ols ço öt öt. . bmn dedi b b Çocu Çocuen en neler şm eş eşe e blebls bleblsen en.. Telen çp teşer ett, duuln nl ve bunu bir insn oluu çn el, n ve n oluu çn n söle söle,, stel bee beece ce tehlee tc br şe otu çn Stohol'e şoru, rteveen'e lee h-
tc otu, on rr vereeler, onlrn oruoru, polti vrnn söledi, heres Brteveien'deler b pp vrnşlr vrnşlrnn nn beelin ödeor ö deor ols ols nnn hl ne oluru, e. n nnet du nen t ete ste ben, ben ne ee nnet iç içneim neim..
204
Küçük Küç ük çoc çoclaımı laımın n hatıına aileleini göebilsinle de onlala
ilişmi asgaide tttğm dönemde annem be aad ve olf Sandbegin emei olacağını söledi onnla itibat ç es memişti.. o memişti olf lf Sandbeg Sandbeg emekl emeklii olacak olacaktı tı osini toplaas toplaa s ee ee od ve annemle olan bütün azışmalaı oadad Bla eve götüemezdi annem onlaı Bteveiende de istemiod la ben alabili miim die sood mektplaın bi tat sa nına oldkça ilginç gelebileceği kanısındadı. Beli bana la veiledi belk belk bi gün bi on bile çıkad çıkadıı bnladan bnladan a aa a laını bodmmda saklaabili midim acaba? Hikemi anlamadan önce olsadı evet diebilidim çü a neme evet demee onn isteeini eine get getim imee ee alş lşd d çünkü annem sını tanımazdı ben de ona bağımlıdm çn ondan başka kimsem okt. Geçeğin ortaa çıkmasında önce olsadı olsa dı evet dedim annem de Rol Rolff Sandbegle aasındak ateşli azışmalaı evime getiridi mhtemelen bikaç şiisel mektb bana göstei ok ve ben de canm sıılmış halde dinled ama dinledim ne d d annemle o kada iiçli çli dışlı dışlıdım dım ki bnla onn m oka oka benim meslelerim mi at demezdim. Bnm aıma düşen çocklk da bd işte en başlada hiç soglamadım annemin meseleleine kendi böle aptırıodm çünkü geçek manada man ada ba okt. Annemin tazı nom olmşt ve başka b ş bilmiom nomallik nedir bilmiodm. Tm bi elilki elilki b b ani bana n noallik oallik die snlan şe bhan ka kanaı naı delilikti delilikti ama henüz bilmiodm.
205
Astd Tae'e odkça hızı cevap vemişti Anı nakaat, ded Tae. Tae'nn üzümesnin noma odğn söeeek baş-
lamıştı, hekes üzüüod, o ve sa da üzüüod ama özeke anneei ve Begjot üzüüod, an ben. Düşünüp ddğn,, imi ı dğn ıldı ldı düşünüp ddğn azdı, bn bnn n Be Beg gljo ljott için, içi n, ani benm içn üzücü odğn anıod, tavı almam almamıştı ıştı amavakti bntigeldğni bn apmış osadı zaıf bi daanağı olacaktı. tı. azıı Uzaşmanın vak düşünü düşünüod od Son oa oaak ak olacak Tale'nin annemee ola nem olaıp ıp olamadığını so somşt mşt.. Tale az azıı ıı postala oladığını söle sölence nce etesi gün mek mekt tb b onn posta kt ktsnda sndan n amasına bi itiazı op olmadığını sod. Annemin bnaı daha fzla kadıamaacağından kokod Ne istesen istesenz z apın, bi b i inthaın somğ somğn n almak istemio istemiom, m, dedi Tae Ama günün ileleen saateinde, 6 Ocak'ta kend Klaa'sı ile göüştükten göüştü kten son sona a Tale ev evee gel geldi di vvee öe do do,, astgele azı azılmı lmış, ş, üzende düzetme apılmamış bi epostaı Astid'e oladı Netinin kendsni üzüntü çeken bi kurban olaak göstemek omadığını, b meseede kendsnn kban olünde olmadığını ancak Astid'in de öle omadığını azdı Sen de kban değilsin, Astd! Astd! Yazııonaın oaaın şahd sıtıla azdığını bet, göünüşe bakıısa böe b şee ihtiacı oldğn, Astd'in hekesin çok çile çektğinden bahsetmesinin çok kışkıtıcı odğn azdı çünkü Inga'nın çektiği çile kendi üzündendi, ç boş b mehame me hamett gösteece gösteeceğine ğine As Astid tid on onn n üzeindek nüsn kanıp Inga' I nga'nın nın ak akını ını başı başına na toplamasını sağ sağaa aabil bild d za Inga Inga'nın 'nın bi ee gidecek g idecek hali ok okt t,, bi kızını daha gözden çıka çıkaama amazdı, zdı, Inga In ga da Ast Astd d olmadan aa aakt ktaa kaamazdı kaamazdı.. Ama ş şn n ası şş k k se sen n taanı beledin, die azdı, ablanı ha haca caa aa ak k annen seçtn seç tn ve bn kab edememen akıl almaz b şe B son kızgın epostaa cevap aamadı Tıpkı benm Astd'e oadığım kızgın mesa mes ajaa ja a cevap alamadı alamadığım ğım gb gb Kzgınık
20
bir şe değildi. Astrid'in kızgınlıa işi olmazdı Astrid medeni onurlu onurl u da davvranı ranırdı rdı kr krizin izin tırmanmasına ki öe b bunu unu apar apardıdıkatkıda bulunmazdı Astrid barışçıl ve uzlaşmac davanarak barış ve uzlaşmaa katkıda bulunudu belk de öele hareket eden insanları küçük görüordu bunla edle kont rol edemior saldırganlık gibi medenietsiz b dgla hareket edorladı edorladı.. Ast Astid id belki de biz sakinleş sakinleştiğimi tiğimizde zde bze dönüş apacaktı. Uzlaşman ın va Uzlaşmanın vakt ktii geldi demişti As Astid. tid. Bu laf kula kulağa ğa uzlaştırıcı ve ba basi sitt ggeliord eliordu u sank büt e e sele kendini toplamak i nietini ortaa komaktan ibaetmiş gibi. Düşünür Arne Johan Vetlesen araştırma komisonlaının sa vaştan vaşt an so sonrak nrakii u uzlaştırma zlaştırma süreçlerinin za zaıf ıf noktas noktasıı kurbanla dan beklenenin saldıganlardan beenenle anı olmasıd e burada bir haksızlık söz konusudur der. B laf üzerine çok düşündüm aile içindeki uzlaştıma sü reci benden annem babam ve kadeşleimden bekleede zlasını beklemektedi. Arıca savaşlardan sona ka araştırma komisonları kimin kurban kimin cellat oldğ o nusu nu sund ndaa büük büük ölçüde emki emki olurdu olurdu.. Bu konuda bile bi le anaş an aş lamaacaksa lamaacak sa nasıl uzlaşma uzlaşm a sağlanır k? Arıca eğer Astrid ciddise eğer gerçekten uzlaşaa n eti varsa Hvaler'deki kulübeleri kardeşerin hepsnn paaş ması bir başlangıç başlan gıç olmaz mıd mıdı? ı?
207
Fak ein mi demişi Bo Woody Allenın Kocalar ve Karıları lmini sey seyei eiimizde imizde Al Allen lenın ın pek çok ana kadın kaak kaake einin inin bilassa Mia Faown oynadıı kadınlaın en önemli özellii ekese baiz bi özen baiz bi dakl daklık ık göseme gösemeleii leii Wo ody Alenın Alenın kad kadınla ınlaı ı ep iiyi yi şeyle osn is isey eyen en sounlaı çö zen asla sesleini ykselmeyen başkalaı sesleini ykselip sinilendiinde sinilen diinde de bna ysalca ka kalanan lanan kadınladı bu kadınlaın kendileini deil başkalaını başkalaını dşnd aşikadı onlaa kaşı çıkmak onladan klı dşnmek zod çnk ymşak başlı e iyidile iyidile ayıca ayıca b kadınla çonlkla isedikleini isedikleini aıla. Bu kadınla genellikle amaçlaına laşıla şaşııcı bi şekie yeine geli iseklei gelmeye de deam ede. O, bu kadınlaın özenli daanma kisesi alında eimli olduu ada kadınca a a oan bi ikida i ili li gelişidiine inanıyou.
20
nini hklı çıkmk için Bonun thlillini kllnıını rk iyo muun iy orum kni knim
209
Bd annem an neme, e, tid'e vvee sa sa'a 'a avkatının avkatının ee ee klübele klübelee e e niden dee biçilmezse vasietin geekleinin eine gelmemiş olacaı kanısını taşıdıını bildidi Onla da bi avkata baş dla. Onlaın avkatı Bd'n avkatının deelendime sine katılmıod ve Bd'la ben mahkemee gidecek olsak kazanamaacaımızı sölüod, bitakım kannlaa işaet et mişti Bi şe anlamadım, anlaacak halim de okt, ama av katın azdıı mektbn son paagafı dikkatimi çekti. Mahke mee gitmemize engel okt ancak b ann annem em iç için in büük bi ük olacaktı, bölelikle "şiketlein miasçılaı aasnda miası bıa kanın istei doltsnda bi iş bilii klması engellene cekti.. Ee ailedeki sonlala başa çıkılamazsa böle cekti böle bi iş bi
lii klamazdı klamazdı . Bd'n klübelein döt kişie palaştıılması isteinin anında eddedilmesinden de, benim ailemle olan sonmn içüzünd iç üzünden en de av avk kat ataa bahsetmemişle bahsetme mişle gibi göünüo göünüod d..
20
Kaen aadı. Atid ona yazmış ve göüşebl z de o muştu benimle ilgili olmalı olmalıydı ydı çü çünk nkü ü onlaın b b ot ot . Tale'nin epostaından söz ettim ve kendimi peee atacağımdan tenin önüne atlayacağımdan endişe e elen dedim. Ya da alında pence penceeden eden aattlamamı e e e önüne atmamı umuyoken endişeliymiş gibi daa e şeli olduğunu belgelemek itiyo. Belki de Btevee e
ke kendimi penceeden at atmamı mamı tenin önüne at ata a yo. İfşa edebilecekleim yazabilecekleim yüz e kokuyola. Sadece öldüğümde ahat edebilecee e aat özlüyola. özlüyo la. Çok doğal çok inan inanca ca bi şey bu.
2
Kaen Astid'e göüştü. Bana Astid'in benim için geçekten endişelimiş gibi göündüünü anattı. Beki de kendince seviod od ben beni? i? Beki de an anneme neme baş başa kadıklanda bi a da
bikaç de geçekten çabaamış dedieinin geçek olmadıından üzde üz emin misin demişti dikk dikkat atice. ice. Annem de 4 Ocak günü denetçi odasında od od gibi hid h id dete ve sadıgan bi biçimde tepki göstemişti mhtemeen öele anıt vemişti: Ne diosn sen? Ne demee çalışıosn? Baban haında nası böe düşünüsün? B Astid için zo olmalı olmalıdı. dı. nem için zo olm olmaı aıdı. dı. Sonça onn için öe aıdı ki annem biden savnmaa geçiod çi od süek süeki i panik haind haindee aş aşod od 4 Ocak günü denetçi topantısında top antısında göstedii göstedii tepki bi ana son i imi mi üç ü ç d daa ban banaa asa işin asını asın ı somamış somamış hiç şö şöee dememişti: Başı Başında ndan n ge geçtiçtiine inandın nese anat. Bnn eine vahşice bi panik ve içgüdüse bi endişe endiş ee e tepki tepki gösteiod gösteiod.. İ nkada mıdı? Ha ı ha h aat atını ını bi aa aan n üzeine üzein e kmamış kmamıştı tı çün çünkü kü b bna na inan inanmımıod. Kası o kada çaışod hikem kab edii de ona inanıısa inanı ısa ke kend ndii haatı haatının nın aacaı adi so son n.. Ko Kokt kt u u bd bd . Zavalı annem aza aınamaan ola üzünden dibe vacaımdan kokt kokt a bo bo . Dibe vmadım göünüşe b baakı kııs ısaa ii i idim dim zaman zamana a ondaki bu ko kok k azad azadıı ancak ei eini ni az azaa aınamaanın bastııd eden fıaıp otaa çkacaı ve geç mişin kına vaacaım koks adı. Sona aşamında aza anamaan şeein konşulmasnn onn için i oabiecei bi noktaa gedi Rof Sandbeg'e kaşı duu duu azunn 22
druundaydı Rf Sandbrgl birlik yaşayabilmk için ba bamdan ay ayrı rım may ayıı ii iiyrdu. yrdu. B Bana ana şunu r rdu du o zaman : üç üçük ük kn babanın an anaa bir şyl şylr r yapmadıından min mi miin? in?
N dmk idiini anamamışım Anne eva ettii örmn kulunun kaninind oturuyrduk e eği öz rinin bnd hangi nktalara dokunduun ço aırlıyorum Har ddim. Snra Rf Sandbrg v annm ann m araında bir şe şee e oaad oaad an nm babama döndü başka n yapabilirdi k ve ağa aaa yanı ya nın n öz özü ü dilm dilmynin ynin baırıldıı y yrdn rdn fırla fırlap p ota otaa a çç kacaından kac aından bn bnim im gçmişin rk rkına ına var varabi abilec lec e e e eden den krkmaya krk maya ba başl şlad adıı çün çünkü kü uçuyla birlikt birliktydi ydi v ş ş de o o rarak biinçlnmmi aayacak thumu içime atş ola an krkuyrdu: üçün babanın ana bir şee apad ından min miin? Annm krkuyrdu hp krktu. Biri die ötekinden ökii dil ök dil bri brik kind indn. n. Snra bn vndim çcukarm ldu ann baba ko azadı hliknin gçiini andıar nra büyük kızı bş a şına gdi v bn babaının gcri n daına grdinden kuşku kuş kuanm anmaya aya başlad başladım ım vi bir adama şık ldm boş boşadı adı aanıday aanı daydım dım bir N N ymind rapi rapiye ye başlamay başlamayıı düşündüümü öydim v zaman üm a n özellik annemn krkuu şy babamın azından n r iye döküldü: Trapiy lan gimy gimyck ckin in ! Nr ddiini çk i aıryrum özri bnd hangi naya na bir bam umuşu? 23
Romantik bi kaçamak üzeine tek pedelik pe delik bi bi on azdk azdktan tan sona thaf ağı nöbetle nöbetleii geçimee başladım, b nöbetleden önce nele azdığıma baktım ve ş cümlei okdm: Bana bi dokt do kto o gibi dok doknd, nd, ba bana na bi baba gibi dok doknd. nd. B üzeime bi çığ gibi gibi düştü, lce ğad ğadım, ım, ba baldım. ldım. Hepsi gei geldi, he şe e eli li e eine ine otd otd, , kok koknçt, nçt, daanıla daanılacak cak gibi değild değildi,i, öleöle ceğimi sandım ama ölmedim, bi şekilde bna daandım, zia bastıılmış,, kok bastıılmış koknç, nç, daan daanılamaz ılamaz olanın tam da onnla onnl a baş etmee haz oldğmzda s üzüne çıkmasın sağlaan bi biçimde kglanmışız. O zaman Astid'i aadım, bagınlık geçidikten bikaç dakika sona, aı bagın, dağılmış bi halde, annemi aadım, saslmş ve dağılmış bi halde, annem bana geldi, sancıla içeisinde ee ığıldım ve bana şn dedi: B tü şelei hafe almamak geektiğini şimdi anlıom. Babaml ba mlaa konşt, ikisi Hvale' Hvale'ee git gittile, tile, ki kizz çı çıkmışt kmıştıı , içtile ve babam anneme an neme şö şöle le dedi: dedi : Yaptığ Yaptığımı ımı sö sölesem lesem ne olacak? Etesi gün beni aaıp babamın nele dediğini anlattığında annem ona ne cevap vediğini söledi: O zaman seninle evli kalamam. Annem beni aadı ve ilkeleine ne kada sadık bi kadın oldğn, böl bölee şele şele apan bi adamla evli olamaacağını göstemek için bana ban a bnlaı anlat anlatt, t, osa bnla bnlaı ı aptığını aptığını bildiği bi adamla ıllaca evli k kalmıştı. almıştı. Baba sahoşt, Hva vale le''de ağlıo ve şöle diod: aptığımı söyersem ne oacak? B a bam sahoşt ve cidd ci ddi,i, ha haati ati bi kon konşma şma a apma pmaa a açıktı, anan nem onnla evli kalamaacağ cevabını vedi. Annem ciddi, düüst, haati bi konşma olasılığının önünü kesti. Annem, babamın apabileceği itiafınitiafıla onn için ne başa anlama geleceğini dehşetle gömüştü, babamın nasıl çıkabilidi? O zaman seninle evli kalamam, dedi ve babam çenesini kapad. Kaa veilmişti, veilmişti, otak aşamlaını südüecek südüecekledi, ledi, kiz kapanmıştı, ikisi de bn akalanda bakmaa çalıştla, belki de
b mevz bi daha asla konşmamışlad, ne diebililedi 214
ki Bilikte ve sessizce sanki bi şe olmam ibi davanmaa olaı ötbas etmee kaa vemişledi beli e b benimle ilişkileine mal olmaacaını umdula a a be ilişkileini babamn haz oldu o düüst konşma a c a olsaa ödeeceklei bedelleden daha az deeli b d l r m
söyersem ne olacak? Annemin o an önünde ş y ada
afllatıcdı ki buna giişemedi Babam itiaf e o l s a d ı a a nem nasıl davanacakt allaacaktı Babama konuşp ei göüşmee mi çaıacaktı Otuup bilikte cidd v irist b konu kon u konuş konuşalım alım di diee bu üçlünü üçlünün n hep hepsini sini mi b b ry i e cekti Evli kalmaa devam edebilile midi O e devam edebili midim Ve dielei onlaa da Asr A
Bd'la açık ve düüstçe konşlabili midi yışı ill mi i midi di polise hab habe e vei veilmesi lmesi geek geekio io md md Diğr'rine d e habe veilecek veilecek mi midi di Sids Sidsel el v e Unni Tezee v l·rin, medanlaa çıkıp bangı bangı hakılacak ı ' fllı ve imknsz bn gömüştüm da edilmesi g e k n c · r k ı asla benimle olan ilişkilei önemsiz önem siz kalı kalıod od i ııwn klı davanıdı ki Ben mi imi üç l önce katla katıla alaken on ara ı ğ ı m Asrd beni ciddie almış üzülmüştü meselee dahil l d u , m babamdan daha zun süe meselenin içinde anııl babam aallatıcı ve imknsız olandan anıda ca v l e r dukça duk ça hızlı bi şekilde aşamlaına kaldı kaldıkla kla e e m e t tile özellikle annem alnına ile a etiketi etiket il l e : O zam zaman an sseni eninle nle evl evlii apıştıılmş kala kalam ma a
Astid bi müddet için m meselei eselei cidd ciddi i ald ald ncak aa maı onnla bi şele palaşmaı kestim ç n k haad öt gün psikanalize giiodum aza alnamaa ş e l atabi leceim bi meca çıkmıştı çıkmıştı Astid ile ili ilişi şii i e e a aii ıl lada oalıkta oktum Bteveien aile ilişieie z eden 25
Astrid için de meselenin vahameti azalmıştı Yılda biraç ez genellile genel lile yazdığı bir maa maaley leyle le ilgili arıy arıyord ord beni pe sı d deeğildi ama endini arablc gibi hissetmesine yarayaca adar sıtı yine de arablcl zor geliyord ona ii arada bir derede almış gibi hissettiriyord öyle diyord. Bndan annemle babamın benimle ilişisini esmesi için on zorladıları anlaşılmıyor myd? Ya da manalı bir biçimde rahatsız edici sorlar sorara mı zorlyorlardı on: Bergljot'n anlattılarının dor oldğn düşünmüyorsn herhalde? Yıllar geçtiçe ve dramlar azaldıça bnlar seyreleşti sonra Brteveien'de birbirleriyle daha ço aynaştılar Hvaler'dei güneşli zn günlerde bayramlarda birbirlerini daha gördüler ba baam am yaşland yaşlandıtan ıtan sonra ha haad adaa bi biraç raçsı görüştüler görüştü ler veannemle il olara aam öldüten sonra 4 Oca'tan sonra Astrid beli de b yrmi üç l boynca taındığ taındığıı tavırlarla tavırlarla her biri gay gayet et mte mte-ber görünse g örünse de annemin tar tarafı afını nı ttar hale gelmişti. Yıll Yıllar ar b boy oy babamdan ve annemden aldığı armağanlar üzünden onlara görmezden görmezde n gelemeyeceği bir minnettarl dy dymşt mşt çü çünü nü armağanlar bir parça parç a lüt lütfs fsaa bir p parça arça da la lanettir nettir endi tecrüelerimden iliyorm. Yaptıları on adım adım ağabey ablası ve onların çoca çocarı rı yerine ölen baasının beli de yaında ölece oan aeii aeii tara taranı nı tt ttmaya maya itmişti itmişti . Ya hayaı tatmi etmeye oay görmeye adadığn ri öldü-
ğünde ai oşlua düşerse? Ya ei aul emelerii iedin işier öldüeride olardan au a u grm iin yaptı yaptı irli uı uı iinçi ya da iiiz e çimer çime r aaa aaarıı rıı den ua uaırdı ırdını nı eşder eşder
2
Syblle Bedrd br yerlerde şöyle yazıştı: nsan gençen endn br bütüne bütüne nsanlıın te teel el lelerne balı hissetez hissetez nsan geçen br sürü şey deer çünü hayat b genel prova gb algılaır perde gerçete açıldıında deştleblece b prova gb a gün ger perdenn her da açı old a sınaa da eeder sın der San Saneene eenen n onn endsd endsdr r
27
Oln pa Oln pat tak ak ver vermesi mesinin nin ü üzerin zerinden den geçen ge çen i irm rmii ü üçç bonc boncaa anneml ann emlee abamn aknda akndan n bnn enide en iden n pat patlak lak vere verebieceibieceinin geçmediin geçmediinee inanmakta inanm akta zorlk çekiorm çekiorm.. Astrid vvee As'a biinçi bir şekide daha sk ilişkier krdar onara büük ar maanar büük borçar verdiler her türü cömertlii gösterdier oan o an eniden patak verme ihtimal ihtimalii kar karşsnda şsnda aie dygsn birlikteii pekiştirmek ve güvencee almak için eni adeter ritüeer ara adeter arattlar ttlar Paranoakça mı düşünüorm?
218
Noveç lmi Oğullar, etişkin bi adam taafından tacize ğaan küçük oğlan çocklaı akkındadı Adam çocklala zme avznda kaşılaşı kaşılaş ı ve onla onlal a aka akadaş daş ol Bnla aatlaında şeatli ülei olmaan edilmiş çockladı B adamekek şeatli bi ekek üü imal ol Yiecek bi şelei oksa adamın evinde kaınlaı dol Üstlei baş-
laı ıslaksa üşümüşlese adam onlaa k isile bl ısıtı Uac U acak ak elei oks oksaa adamda kala kalabilile bilile il ilm m b ooğlanla ğlanlaın ın büüdükleinde intikam almalaını kon alı Yaşlı ve endişeli bi adama dönüşmüş tacizcii elleine eçidikleinde geeksiz bi saldıanlık östeio ibidile çikin öünüle Oğlan la ii aı tiksinti veici bi p seseidi; aşlı ve titek bi adama saldıan öeli kasız çock etişkin ekeklei se etmek insana ıstıap vei Acı çekeek ii bii olnamaz Acı çekeek enellikle kötü bii oln Kimin en çok acı çektiğini tatışmak çockçadı Baskı öen ö en çock enellikle akatlanı akatlanı ds dsal al aşamı za zaa a öü baskı öen enellikle apanın düşün apısıla öntem leini benimse baskıbaskı ömenin en düşünce vaimcesonc bd b baskı öeni mavede ve onn kendini ktama olanaklaını azaltı Acıı işe aa kılmak büük ğaş ektii özellikle de acı çeken kişi için için
219
Annem ve Rolf Sandbeg meselesinin en fnal olduu dö nemde nem de annem ve babam biz çocu çocuka kaı ı kendi aaa aaana na çekme
dedindeyken bana şöylele dedi: diyo ki ikiniz bilike sokaababam çkn çknzda zda ekek ekekle annenin ann Annen enin eafnda dö dö dö nyorlarmış. Anem ve Rolf Sandbeg meselesinin en fıınal olduu dö nemd ne mde e aann nnem em ve babam biz çocuklaı kend kendii taaaına çekme dedindeyken annem on sekizinci yaş gnmde çekilmiş bi toraf göseip bana şöyle dedi: Baban gzel olmadını söyl yo bi d de e bu oaa ga gae e gzel çkmışs çkmışsn n Bikaç yl önce televizonda çadaş iyaro zeine yapılan bi sohbee ka kaılmıştı ılmıştım m pogamdan sona annem aadı: Ne kada uzunsun uzun sun saçan da çok k koyu oyu yazk kç kçk kke ken n pek gzeldin gzeldin.. Gzellik söz konusuyken onun kada hassas olduumu sa nyordu belki de. Kz kadeşleimle konuşmuş muy Kz muydu du bö böle le?? B Bun unu u yyapamazdı apamazdı o zaman onu bu kada sevmez onunla bu kada sk kı olmaz ladı Babam beni annenim akibi haline sokmuşu sokmuşu annem de bunu anlamş o m sıkıcı geçekleden kaçmaya alışknd başa çkmas geeken o kada zla yaası vad ki kendini be nim yerime koyamazdı. Kendini idelemeyen bii zaen nasıl olu da be ni anlayabilidi? beni anlayabi lidi?
220
Havuda Karenle yüüyordu ve anlatmayı bitirmediğim de netçi toplantıı haı nda ohbet ediyordu. du. Kar Karen en olangereli ba baş şaa türlü gelişmei haında için annenin çoediyor da gayret götermesi değildi dedi ve ben bunu duyduğuma ço evindim Ağlamaya başlayabilirdi. Şöyle diyebilirdi: Kam ço arışıktı onsuz ayata alamadım. Şöyle diyebilirdi: Ço gençtim korkmş tum. Ölmeden ıa üre önce Tov Tovee Ditleven Ditlevenin in öy öylediği lediğiii sö sö leyebilirdi: Hayatım aptallaştrıld. Yeni tamir olmuş aatimi o gün hauda unuttum belki de bile bile re yeni bir aat almanın vati gelmişti yeni bir amalamanı
22
9 Ocak Cmatesi öğlen Majosta'da tenden indim ve Ede
biat Evi'nde Bo ile blşmak için Bogstadveien bounca ü üdüm İ sail ve Filistin'e aptığı seahatle ilgili makalesini taışacaktık Aklıma onlala ani Astid As a da annemle kaşılaşabileceğim geldi Onl Onladan adan biil biilee a da ikisile ikisile üçül üçülee biden kaşılaşabilidim içimi bi kok sadı Biile a da üçüle üçü le bid biden en kaşılaşısam ne apacak apacaktım? tım? Tan Tanım ım n' n'ol ol on on lala kaşılaşmaaım! Ne apaım o zaman? Onlaı gözümün önüne getidim 4 Ocak'taki denetçi toplantısında göündük lei gibi kok içinde üç kadın kısacık saçlaına kıla düş müş üç kadın ikisinin gözlei fıldı fıldı Onladan biine a da üçüne biden ast astladığımı ladığımı bi düşünün düşünün bidenbie he ede onlaı gömee başladım cmatesi öğleden önce Bogstadve ien ins insanlala anlala dol döt bi anım kıs kısacık acık saçla saçlaına ına kıla kıla düş müş kadınlala çevili kiisi kol kola üüo kesin Astid annemle seksen aşındaki o zavallı dlla böle kol kola üü od Bogstadv Bogstadveien eien'de 'de alı alışveişe şveişe a da hava almaa çı çıkmışla kmışla dı Bake Hansen pastanesine gidioladı dışaı çıkmışla dı dışada gezinmee cmatesi öğlen vakti Bogstadveien'de üümee cesaet etmişlese kokdan evleinin akınlaında dolaşmıolasa eğe Benimle kaşılaşabileceklei eleden zak dolasa şimdi benim bedenimde hissettiğim endi şei da göme bedenleinde beni belki tipimidolaşıken ve zümüonla ansızın endişesihissedioladı onlaın dehşete kapılmasın kap ılmasınıı sağlaacak bi tip ve bi üz endişeli satlaını gö ebiliom denetçi odasındaki annemin endişeli satını ezi
etle öldüüleceğini bilen kasteki bi havandı adeta içimde büük bi acı hi hissettim ssettim mehame mehametten tten ötüü zav zavall allıı annem 222
Zo olan bi çatşmada taa ttmak değil ded B z olan he iki taa da ttmak Zo olan he iki tarafın d kurbn l l maı ve kban kban olünü ütlenmei ütlenmei bna ihtiaç du duyması, yması, bunu onna kada kllanıp vazgeçmemei Çatşada aaf da temil edenlein Goebble'in popaganda dll konştuğu bi dmda ka kalma lmak k zo old dedi B Bo o Bo' Bo'nn nn yüz yüzü ü nde stk a da kşk izlei aamışlad kşklanacak ol u r a lgnlaşyo laş yola lad d Zo bi bi dm d ded edii ve bi bi igaa aak k ynidn s gaa içmee içmee b başla aşlamş mşt t B iş neee va bile bile ddi, iiye gideceğini pek anmom tamamen çözümsü b g ö züküo İlişki lişkileini leini k keme emelei lei iiyi yi ol old d ama kopa kopamada mada sz s z lik b ba ada da işte en büü büük k talihizlik ded dedim im iliş ilişki ki ksmk, bi tülü kopamamak bi kopamamak kaçp kaçp gidememek kal kalma maaa ve enlp en lp tlmaya mahkm olmak Sen bn dened denedin in ama ne de özgü değilin değilin ddi B
223
Rüamda kendimi çocukluumun geçtii erlerde gördüm, an neme birlikte Eiketunetde ürüorduk, ona ne kadr sknt çektiimi, ne kadar zorlandıımı nlatmak istiordum, ama beni dinlemedi, dinlemek istemedi, nlamak istemedi, sadece kendisile ilgii şelerden söz edip durdu ve şöle düşündüm: tk evden tşınmak orundayım! e eme men n sonra da şö şöle le dü şündüm:: Ama apamam, şündüm apamam, daa beş aşnda aşndam m
224
Ocak ayının son haasını tiyatro ştn günük gaztrdk yri konuu bir smind gç tkinğ düznlynrdndim gitmzsm oazdı. Ggn. nsanarın öüm ianını görmiş omasını ianı bn şkndmsin babaın yn ödüğündn habi oaas baa başın sağ osun dmrini uuyor tanıadığım iinsanaa nsanaa baba hakkında vt v cnaz hakkında konuşmak ist yordu. Ara vrdiğimizd mşgumüşü gibi görünmk çin bigisayarımı çıkarıp yazı yazdı knd başıma yürüyüşr çıktım v cumartsi gcsi yapıacak kapanış ymğin katıadım. Pazar öğdn sonra smin bittğind bittğind ars'ın orandaki vin gitti. Oraya gidcğim sviniyordu hr şydn uzak-
laşacağıa bni sıkboğaz dn işrin omamasına sviniyordum Sahnede nihayt matbaaya gitmişti v Rof acobsn'ın şiirrini oyunaştırıması üzrin bir haa sonra yapacağım konuşmaya hazırlanmaktan başka işi yoktu. ars'ın vind kaorirri yakacağıma sıcağın v yayıacağına hr şydn uzak ormanın drinliklrind olacağıma sviniyordum. Oradaykn üzrim hp bir huzur çökrdi oradaykn huzurlu oacağımı umuyordum. Ev vardım kaorirri açtım ısınma huzuru bkldim huzur v drin bir uku istiyordum. Rüaa kndimi Frogn Park'ta gördüm mrdivnlrdn tpy çıarkn iki küçük ço cuk v bir sürü çantaya dbeniyordum orada annm Ast rid v a duruyor Kadınlar Günü yürüyüşün katımaız çin bkiyorlardı. Bn tpy vardığımda Astrid saatAma bir buçukta buç ukta başıyo başıyor r dd ddi i v saat bir buçuk omakrüyüş üzry üzrydi. di. 225
lensleimi takmam lazm en küçüğün de bezini değiştimeli m bi bçğa e etişemem tişemem dedim Bib Bibileine ileine ba bakt ktla la bensiz be nsiz gitmek istedikleini anladm Biz önden gideiz oada göüşü üz atk dedile dedi le ve ve aa aaba baaa bindile bindile Ağ bi dg Ağ dgl laa andm andm Tal Talee aad üzeimdeki ağlğ his sedince ona gödüğüm üa anlattm Onla gömek isteme şini kendine maz göstemek için çpnosn ama seni gömek göme k isteme istemeen en onla dedi Tale Tale
22
Bo, Kdüs'te dvaı, nöet noktalaını, aı silahlala donatılmış inziatlaı gömüştü, dva, iice ükseldii noktada nöetçi klü klüelei, elei, aske askele le,, me meganl ganla, a, gözetl gözetleme eme kamealaı vvee dikenli tellele etafı çevili minicik klostoik bi alanın ta-
mamını gölgeliod. gölgeliod . Seksenli Seksen li ıllada çekilmiş i J ames Bond lminden çıkma çikin i Sovet sanma mevzisini andıı od,, dedi. Din od Dinda da olan çocklaı otalıkta koştp ono insanı üpeten b ede ktsal i gün ktlanıomş. eh e, anında dd dvaa elini kop akasında bi müleci kampı oldn sölemiş, oada kim kalıo, die somş Bo, çok aptalmış, taii ki Filistinlile, demiş ehbe, altmış edide eleinden edilenle. Dvaın akasında, Bo'dan aım mete ötede, dünanın geisile itibatlaı kesilmiş, needese eli ıl dı oada aşıoladı. Çok tatsız olmalıdı. Tel Aviv'de dm daha da tatsız olmalıdı çünkü Tel Aviv hehangi i Apa şehine enziod, epeni ve moden pııl pııl gökdelen le, kocaman k ocaman i opea in inası, ası, ü üü ük k bi moden sanat müzesi vad vadı, ı, Telölgesi A A vsi,tanıdık, medeni med eni ve, geniş aşaıı iT ken kentti tti şık alışveiş ölge , lüks lokantalaı lokantalaı, sahil s ahiltatmış ol olla la Tel el A Aviv'de viv'de kendini güvende ve evinde hissediod Bo. B geniş sahil olnda güzel güz el gençle atılı kıatle içeiide k kahveleini ahveleini a da ialaını dmlaıp Akdeniz'e dalıp gidiola ve bltsz, açık havalada Gazze'i göeilioladı, ta}sızdı b.
22
Bd nası oduğumu soan bi mesaj oadı İiim iim,, Las'ın Las' ın omandaki evindem, üçünden de ses seda çıkmadı, bu da ii, die cevap vedim Doğum gününde annemden bi mesaj adığını azdı, saat on ikie on kaa, gün sona emek üzeeken Kuttaım Bi Ku Bi anne asa unutmaz unutmaz Annem beki de Bd' B d'un un ondan ses çıkma çıkmaaca acağı ğı kokusu kokusua a doaştığını umod Doğum günü bounca cep teenuna bakıp duduğunu ve annesinden bi ses çıkmasını, onu tebik etmesini bekediğini umuodu Beki de öe omuştu, bun bunu u biebiecek kada i tanımıoum onu Ama annem onun böe omasını, doğum gününün kutanmasını bekeip dumasını istiodu, kutama mesajını ne kada özeme bekediğini, annesini ne kada sev sevdiğ diğini ini anasın die işi bu kada uzat uzatmışt mıştıı neden gece on ikie on kaaa, doğum günü needese geçene kada tebik gememişti ve gediğinde de şöe a azı zıod odu u Bi anne asa unutm unutmaz az Buna uzun süe ka omuş omaı esee, Bd'un da buna uzun süe ka omasını sağamaktı Anne ne unutmazdı? Doğum gününü mü oksa Bd'un mias kavgasındaki isanını mı? Hep bi bi soku sokuştu ştuma ma söz konu konusud sudu u Eski güneden de hatııoum, anneme konuştuktan sona ıstıap çekedim Teen çaadı, açadım, o oudu, şundan bundan konuşuduk ve konuşma bitince teen eimde ıstıap içinde öece kaıveidim Bi desında, anneme konuştuktan sona teen eimde ıstıap çekeken kendime şöe dedim Bunun böe omaması azım deği mi? mi ? Tesinin oması geekmio mu? 228
Hep m böle olmuştu? Har boşanmamdan sonra daha be ter br hal almıştı h hem em boşanma boşan ma hem de pro prosörümü sörümü elde etme başarmamdan sonra o başaramamıştı bunu
229
Sarabosna' Sarabos na'da da silahlar silahlar patlamadan ön önce ce v vrpa' pa'da da bi birr i iims imser er-lik hakimdi dedi B Bo o milli kü kütüphaneden tüphaneden geliord geliord Günümüz savaşlarn anlamak anlama k için İkinc kincii Düna Dün a Sa Sava vaş'n ş'n anlamas anlamas ger gereekiord ve on anlamas için de birincisini ve ondan öncekini anlamald Sarabos Sarabosna' na'da da silahlar patlamadan önce siaset ve sanat üzerine olan konşmalarn en önemlileri lslararasd sölediine göre Sarabosna'da silahlar patlamadan önce rkl ülkelerden gelenler Gertrde Stein'n Paris'teki salonnda b lşr çan en ateşli sornlar lslararas psikanaliz derneinin kongrelerinde tartşlr vrpa'nn ileri geleleri lsların snrlarn aşan ortak çalşmalardan heecanla bahsederlerdi Büük vrpa savaş çkmaacak dedi vrpa'nn ileri gelen leri sonra Sarabosna'da silahlar patladı ve savaş çkt demirollar gibi medeni me deni enilikle enilikler r trenl trenlerle erle eni bi birlikl rliklerin erin taşnm taşnma a sla ordlarn cephee sevkini kolalaştırdı silah sananin taramal tükleri geliştirmesi ateş gücünü hiç olmad kadar atırd ve ve iki taraan da milonl milonlarca arca genç adam kat katled ledildi ildi dehşetin botlar kalarna dank ettiinde insanlar şok geçirdiler Sigmnd Fred hariç Sigmnd Fred Fred vvrpallarn nelere kadir oldn görenlerin şaşknln palaşmord Dlan dehşeti anl anlord ord zira o da lslar orta ortaklaşm klaşm nokt noktalarna alarna verdikleri deerin de erin büük oldn ve aralarn aralarndaki daki rkllklara rkllklara
View more...
Comments
