ICS 91.100.10
TÜRK STANDARDI TASARISI
TS 25
TÜRK STANDARDI
TS EN 1090-1+A1 Nisan 2012 TS EN 1090-1: 2010 ve TS EN 1090-1/AC: 2011 yerine
ICS 91.080.10
Çelik ve alüminyum yapı uygulamaları - Bölüm 1: Taşıyıcı elemanların uygunluk değerlendirme gerekleri Execution of steel structures and aluminium structures - Part 1: Requirements for conformity assessment of structural components Exécution des structures en acier et des structures en aluminium - Partie 1: Exigences pour l'évaluation de la conformité des éléments structuraux
Ausführung von Stahltragwerken und Aluminiumtragwerken - Teil 1: Konformitätsnachweisverfahren für tragende Bauteile
TÜRK STANDARDLARI ENSTİTÜSÜ Necatibey Caddesi No.112 Bakanlıklar/ANKARA
ICS 91.080.10
TÜRK STANDARDI
TS EN 1090-1: 2009+A1: 2012-04 EN 1090-1: 2009+A1: 2011
Milli Önsöz − Bu standard; kaynağı EN EN 1090-1: 2009+A1: 2011 2011 standardı olan TS EN EN 1090-1: 2009+A1: 2012 Türk
standardının İnşaat İhtisas Kurulu’na bağlı TK13 Yapı Güvenliği Teknik Komitesi marifetiyle hazırlanan Türkçe tercümesidir.
EN 1090-1: 2010” ve “TS EN EN 1090-1/AC: 2011”in yerini alır. − Bu standard yayınlandığında, “TS EN − CEN resmi dillerinde yayınlanan diğer standard metinleri ile aynı haklara sahiptir. − Bu standardda kullanılan bazı kelimeler ve/veya ifadeler patent haklarına konu olabilir. Böyle bir patent
hakkının belirlenmesi durumunda TSE sorumlu tutulamaz.
− Bu standardda atıf yapılan standardların standardların milli karşılıkları aşağıda verilmiştir.
EN, ISO IEC vb. No
Adı (İngilizce)
TS No
Adı (Türkçe)
EN 1090-2+A1 Execution of steel structures and aluminium structures – Part 2: Technical requirements for steel structures
TS EN 1090-2 +A1
Çelik ve alüminyum yapı uygulamaları – Bölüm 2: Çelik yapılar için teknik gerekler
EN 1090-3
TS EN 1090-3
Çelik ve alüminyum yapı
Execution of steel structures and aluminium structures – Part 2: Technical requirements for aluminium structures
uygulamaları – Bölüm 2: Alüminyum yapılar için teknik gerekler
EN 1990 (all parts)
Eurocode: Basis of structural design
TS EN 1990 (tüm bölümler)
Eurocode: Yapı tasarım esasları
EN 1991 (all parts)
Eurocode 1: Actions on structures
TS EN 1991 Eurocode 1: Yapılar üzerinde (tüm bölümler)* etkiler
EN 1993 (all parts)
Eurocode 3: Design of steel structures TS EN 1993 Eurocode 3: Çelik yapıların (tüm bölümler)* tasarımı
EN 1994
Eurocode 4: Design of composite steel TS EN 1994
(all parts)
and concrete structures
(tüm bölümler)* karma yapıların tasarımı
EN 1998 (all parts)
Eurocode 8: Design of structures for earthquake resistance
TS EN 1998 Eurocode 8: Depreme dayanıklı (tüm bölümler)* yapıların tasarımı
EN 1999 (all parts)
Eurocode 9: Design of aluminium structures
TS EN 1999 Eurocode 9: Alüminyum (tüm bölümler)* yapıların tasarımı
EN 10045-1
Metallic materials – Charpy impact test TS EN 10045-1 Metalik malzemeler – Charpy – Part 1: Test method vurma deneyi – Bölüm 1: Deney metodu (v- ve u- çentikleri)
EN 10164
TS EN 10164* Steel products with improved deformation properties perpendicular to
Mamul yüzeyine dik deformasyon özellikleri
the surface of the product – Technical delivery conditions
iyileştirilmiş mamuller – Teknik teslimçelik şartları
Eurocode 4: Çelik ve beton
ICS 91.080.10 EN, ISO IEC vb. No
TÜRK STANDARDI Adı (İngilizce)
TS EN 1090-1: 2009+A1: 2012-04 EN 1090-1: 2009+A1: 2011 TS No
Adı (Türkçe)
EN 13501-1 +A1
Fire classification of construction products and building elements – Part 1: Classification using data from reaction to fire tests
TS EN 13501-1 Yapı mamulleri ve yapı +A1 elemanları yangın sınıflandırması – Bölüm 1: Yangın karşısındaki davranış deneylerinden elde edilen veriler kullanılarak sınıflandırma
EN 13501-2 +A1
Fire classification of construction products and building elements – Part 2: Classification using data from fire resistance tests, excluding ventilation services
TS EN 13501-2 Yapı mamulleri ve yapı +A1 elemanları yangın sınıflandırması – Bölüm 2: Yangına dayanım deneylerinden elde edilen veriler kullanılarak sınıflandırma (havalandırma tesisatları hariç)
EN ISO 9001
Quality management systems – Requirements (ISO 9001:2000)
TS EN ISO 9001 Kalite yönetim sistemleri – Şartlar (ISO 9001:200)
EN ISO 14731 Welding coordination – Tasks and responsibilities (ISO 14731:2006)
TS EN ISO 14731
Kaynak koordinasyonu – Görevler ve sorumluluklar (ISO 14731:2006) Bina toleransları – Binaların ve binada kullanılan elemanların ölçüm metotları – Bölüm 1: Metotlar ve cihazlar
ISO 7976-1
Tolerances for building – Methods of TS ISO 7976-1 measurement of buildings and building products – Part 1: Methods and instruments
ISO 7976-2
Tolerances for building – Methods of TS ISO 7976-2 measurement of buildings and building products – Part 2: Position of measuring points
Bina toleransları – Binaların ve binada kullanılan elemanların ölçüm metotları – Bölüm 2: Ölçme noktaları yerlerinin belirlenmesi
ISO 17123-1
Optics and optical instruments – Field procedures for testing geodetic and surveying instruments – Part 1: Theory
-
TS EN 1090-1: 2009+A1: 2012 standardı, EN 1090-1: 2009+A1: 2011 standardı ile birebir aynı olup, Avrupa Standardizasyon Komitesi'nin (Avenue Marnix 17, B-1000 Brussels) izniyle basılmıştır. Avrupa Standaaittir. Standardlarının rdlarının herhang i birCEN/CENELEC’den şekilde ve herhangiyazılı bir yolla kullanım kullanım hakları Avrupa Avrupa Standardizasyon Standardizasyon Komitesi (CEN/CENELEC) ve üye ülkelerine TSEherhangi kanalıyla izintüm alınmaksızın çoğaltılamaz.
AVRUPA STANDARDI STANDARDI EUROPEAN STANDARD NORME EUROPÉENNE EUROPÄISCHE NORM TS EN 1090-1: 2009+A1: 2012-04 EN 1090-1: 2009+A1: 2011 ICS 91.080.10
Çelik ve alüminyum yapı uygulamaları - Bölüm 1: Taşıyıcı elemanların uygunluk değerlendirme gerekleri Execution of steel structures and aluminium structures - Part 1: Requirements for conformity assessment of structural components Exécution des structures en acier et des structures en aluminium - Partie 1: Exigences pour l'évaluation de la conformité des éléments structuraux
Ausführung von Stahltragwerken und Aluminiumtragwerken - Teil 1: Konformitätsnachweisverfahren für tragende Bauteile
Bu Avrupa standardı CEN tarafından 15 Haziran 2008 tarihinde onaylanmıştır ve CEN tarafından 17 Kasım 2010 tarihinde ortaya çıkarılan Düzeltme 1’i ve CEN tarafından 3 Ekim 2011 tarihinde onaylanan Tadil 1’i içerir. CEN üyeleri, bu Avrupa Standardına hiçbir değişiklik yapmaksızın ulusal standard statüsü veren koşulları öngören CEN/CENELEC İç Yönetmelikleri’ne uymak zorundadırlar. Bu tür ulusal standardlarla ilgili güncel listeler ve bibliyografik atıflar, CEN Yönetim Merkezi’ne veya herhangi bir CEN üyesine başvurarak elde edilebilir. Bu Avrupa Standardı, üç resmi dilde (İngilizce, Fransızca, Almanca) yayınlanmıştır. Bir CEN üyesinin sorumluluğunda kendi diline çeviri yoluyla elde edilen ve CEN-CENELEC Yönetim Merkezi’ne bildirilen başka bir dildeki bir sürüm, bu standardın resmi sürümleri ile aynı statüdedir. CEN üyeleri sırasıyla, Almanya, Avusturya, Belçika, Birleşik Krallık, Bulgaristan, Çek Cumhuriyeti, Danimarka, Estonya, Finlandiya, Fransa, Hırvatistan, Hollanda, İrlanda, İspanya, İsveç, İsviçre, İtalya, İzlanda, Kıbrıs, Letonya, Litvanya, Lüksemburg, Macaristan, Malta, Norveç, Nor veç, Polonya, Portekiz, Romanya, Slovakya, Slovenya ve Yunanistan’ın milli standard kuruluşlarıdır.
AVRUPA STANDARDİZASYON STANDARDİZASYON KOMİTESİ EUROPEAN COMMITTEE FOR STANDARDIZATION COMITÉ EUROPÉEN DE NORMALISATION EUROPÄISCHES KOMITEE FÜR NORMUNG Yönetim Merkezi: Avenue Marnix 17, 17, B-1000 Brussels
ICS 91.080.10
TS EN 1090-1: 2009+A1: 2012-04 EN 1090-1: 2009+A1: 2011
İçindekiler Sayfa Önsöz ................................................................................................................................................................................ 4 Giriş ................................................................................................................................................................................... 5 1 Kapsam ................................................................................................................................. ............................................................... ................................................................................................... ................................. 6 2 Atıf yapılan standardlar ....................................................................................................................................... 6 3 Terimler, tarifler ve kısaltmalar .......................................................................................................................... 7 3.1 Terimler ve tarifleri ........................................... ....................................................................................................... ..................................................................................... ......................... 7 3.2 Kısaltmalar ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. 8 4 Gerekler ................................................................................................................................................................. 9 4.1 Bileşen mamulleri .... ................................................................ ......................................................................................................................... .................................................................. ..... 9 4.1.1 Genel ........................................................................................................ ....................................................................................................................................................... ............................................... 9 4.1.2 Çelik elemanların bileşen mamulleri ....................................................................................... ................................................................................................... ............ 9 4.1.3 Alüminyum elemanların bileşen mamulleri ............................................................................. ........................................................................................ ........... 9 4.2 Boyut ve şekil toleransları .................................................... ................................................................................................................ ................................................................ .... 9 4.3 Kaynaklanabilirlik .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. 9 4.4 Kırılma tokluğu t okluğu ........................................................................................ ...................................................................................................................................... .............................................. 9 4.5 Yapısal özellikler.................................................................................................................................. özellikler.................................................................................................................................. 10 4.5.1 Genel .................................................................................................................. ..................................................................................................................................................... ................................... 10 4.5.2 Yük taşıma kapasitesi ........................................................... ....................................................................................................................... .............................................................. .. 10 4.5.3 Yorulma dayanımı................................................................................................................................ dayanımı................................................................................................................................ 10 4.5.4 Yangına direnç ........................................................... ........................................................................................................................ .......................................................................... ............. 10 4.5.5 Kullanılabilirlik sınır durumunda şek şekil il değiştirme ...... ................................................................... ..................................................................... ........ 11 4.6 Yangın karşısındaki davranış ......................................................... ............................................................................................................. .................................................... 11 4.7 Tehlikeli maddeler ................................................................ ............................................................................................................................. ............................................................... .. 11 4.8 Darbe direnci .................................................... ................................................................................................................. .................................................................................... ....................... 11 4.9 Dayanıklılık ............................................................................................................................. ........................................................................................................................................... .............. 11 5 Değerlendirme Değerlendi rme yöntemleri yönt emleri ................................................................................................................................ ............................................................... ................................................................. 11 5.1 Genel .................................................................................................................. ..................................................................................................................................................... ................................... 11 5.2 Bileşen mamulleri .............. .......................................................................... .................................................................................................................. ...................................................... 11 5.3 Boyut ve şekil toleransları .................................................... ................................................................................................................ .............................................................. .. 12 5.4 Kaynaklanabilirlik ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ 12 5.5 Kırılma tokluğu t okluğu ........................................................................................ .................................................................................................................................... ............................................ 12 5.6 Yapısal özellikler.................................................................................................................................. özellikler.................................................................................................................................. 12 5.6.1 Genel .................................................................................................................. ..................................................................................................................................................... ................................... 12 5.6.2 Yapısal tasarım .................................................................... ................................................................................................................................. ................................................................ ... 12 5.6.3 İmalat özellikleri ................. ............................................................................. .................................................................................................................. ...................................................... 13 5.7 direnç ........................................................... ........................................................................................................................ .......................................................................... ............. 13 5.8 Yangına Yangın karşısındaki davranış ......................................................... ............................................................................................................. .................................................... 5.9 Tehlikeli maddeler ................................................................ ............................................................................................................................. ............................................................... .. 13 5.10 Darbe direnci .................................................... ................................................................................................................. .................................................................................... ....................... 13 5.11 Dayanıklılık ............................................................................................................................. ........................................................................................................................................... .............. 14 6 Uygunluk değerlend d eğerlendirmesi irmesi ............................................................................................................................... .............................................................. ................................................................. 14 6.1 Genel .................................................................................................................. ..................................................................................................................................................... ................................... 14 6.2 Başlangıç tip deneyi ............................................................. .......................................................................................................................... ............................................................... .. 14 6.2.1 Genel .................................................................................................................. ..................................................................................................................................................... ................................... 14 6.2.2 Özellikler ............................................................................................................. ............................................................................................................................................... .................................. 15 6.2.3 Geçmiş veri kullanımı .................................................................................................. ......................................................................................................................... ....................... 15 6.2.4 Uygunluk değerlendirmesinde yapısal hesaplamaların kullanımı ................................................. 15 6.2.5 Başlangıç tip hesaplaması ........................................................................................... ................................................................................................................. ...................... 15 6.2.6 Numune alma, değerlendirme değerlendi rme ve uygunluk kriterleri .................................................... ...................................................................... .................. 15 6.2.7 Performans özelliklerinin beyan edi edilmesi lmesi ........................................................... ......................................................................................... .............................. 15 6.2.8 Değerlendirme sonuçlarının kayıt altına alınması ......................................................... ............................................................................ ................... 15 6.2.9 6.3 6.3.1 6.3.2
2
Düzelticiimalat faaliyetler ................................ ............................................................................................. .............................................................................................. ................................. 15 Fabrika kontrolü ...... .................................................................. ................................................................................................................. ..................................................... 16 Genel .................................................................................................................. ..................................................................................................................................................... ................................... 16 Personel .......................................................... ....................................................................................................................... ..................................................................................... ........................ 17
ICS 91.080.10
TS EN 1090-1: 2009+A1: 2012-04 EN 1090-1: 2009+A1: 2011
6.3.3 Cihazlar ............................................................................................................... ................................................................................................................................................. .................................. 17 6.3.4 Yapısal tasarım süreci ........................................................................................................................ ........................................................................................................................ 17 6.3.5 İmalatta kullanılan ku llanılan b bileşen ileşen mamulleri ....................................................... ................................................................................................ ......................................... 17 6.3.6 Eleman şartnamesi .. ............................................................... .......................................................................................................................... ............................................................... .. 17 6.3.7 Mamul değerlendirmesi ............................................................................ ...................................................................................................................... .......................................... 18 6.3.8 Uygun olmayan mamuller ..................................................... ................................................................................................................. .............................................................. .. 18 7 Sınıflandırma ve belirleme ................................................................................................................................ 19 8 İşaretleme İşaretlem e ........................................................... ............................................................................................................................. ................................................................................................. ............................... 19 Ek A (Bilgi için) Eleman şartnamesi şartnam esi hazırlanması hazırlanma sı için kılavuz bilgiler ............................................................... 20 A.1 Genel .................................................................................................................. ..................................................................................................................................................... ................................... 20 A.2 Müşterinin oluşturduğu eleman şartnamesi (PPCS) ....................................................................... 20 A.3 İmalatçının oluşturduğu oluşturdu ğu eleman ş şartnamesi artnamesi (MPCS) .................................................... ...................................................................... .................. 20 Ek B (Zorunlu hükümler) Fabrika imalat kontrolünün değerlendirilmesi ........................................................... 22 B.1 Genel .................................................................................................................. ..................................................................................................................................................... ................................... 22 B.2 Başlangıç tetkiki ................................................................... ................................................................................................................................ ............................................................... .. 22 B.3 Sürekli tetkik ........................................................................ ..................................................................................................................................... ................................................................ ... 23 B.4 Tetkik sıklığı ................................. ............................................................................................. ........................................................................................................ ............................................ 23 B.4.1 Genel .................................................................................................................. ..................................................................................................................................................... ................................... 23 B.4.2 Tetkik aralıkları ........................................................................................ .................................................................................................................................... ............................................ 23 B.4.3 İmalatçı beyanı ......... ..................................................................... ......................................................................................................................... ................................................................ ... 24 B.4.4 Uygunsuzluk durumundaki faaliyet .......................................................... ................................................................................................... ......................................... 24 B.5 Raporlama ............................................................................................................................................ ............................................................................................................................................ 24 Ek ZA (Bilgi için) Bu Avrupa Standardının AB Yapı Malzemeleri Direktifi (CPD) hükümleri ile ilişkili maddeleri .................................................................. .................................................................................................................................... ........................................................................................................................ ...................................................... 25 ZA.1 Kapsam ve ilgili özellikler ..................................................... ................................................................................................................. .............................................................. .. 25 ZA.2 Taşıyıcı çelik ve alüminyum elemanlar için uygunluk teyit prosedürleri ...................................... 27 ZA.2.1 Uygunluk teyit sistemi ........................................................ .................................................................................................................... .............................................................. .. 27 ZA.2.2 Görev bölümü ....................................................................................................................... .................................................................................................................................... ............. 27 ZA.2.3 Uygunluk beyanı .......................................................................... ............................................................................................................................... ..................................................... 27 ZA.3 CE işareti ve etiketi....................................................................................................... etiketi.............................................................................................................................. ....................... 28 ZA.3.1 Genel .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. 28 ZA.3.2 Malzeme özellikleri ve v e geometrik veri ile m mamul amul özelliklerinin beyanı ........................................ 29 ZA.3.3 Elemanın dayanım değerinin/değerlerinin beyanı ...................................................... ......................................................................... ................... 32 ZA.3.4 Verilen bir eleman şartnamesi ile uyumluluk beyanı .................................................................... 34 ZA.3.5 Müşteri talebinden elemanın elema nın dayanım değerin değerinin/değerlerinin in/değerlerinin beyanı ........................................ 36 Kaynaklar ................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................ ..................................................... 38
3
ICS 91.080.10
TS EN 1090-1: 2009+A1: 2012-04 EN 1090-1: 2009+A1: 2011
Önsöz Bu standard (EN 1090-1: 2009+A1: 2011), sekretaryası SN tarafından yapılan CEN/TC 135 “Execution of steel and aluminium structures - Çelik ve alüminyum yapı uygulamaları” Teknik Komitesi tarafından hazırlanmıştır. Bu Avrupa Standardına en geç Mayıs 2012 tarihine kadar aynı metni yayınlayarak ya da onay duyurusu yayınlayarak ulusal standart statüsü verilmeli ve çelişen ulusal standardlar en geç Mayıs 2012 tarihine kadar yürürlükten kaldırılmalıdır. Bu standard CEN tarafından 17.11.2010 tarihinde yayımlanan Düzeltme 1’i1 ve CEN tarafından 03.10.2011 tarihinde onaylanan Tadil 1’i içerir. Bu standard, EN 1090-1: 2009’un yerini alır. Tadil ile tanımlanan veya değiştirilen metnin başlangıç ve bitişi, metin içerisinde gösterilmektedir.
ve
sekmeleri ile
Bu standardın bazı unsurları patent haklarına konu olabilir. Böyle bir patent hakkının belirlenmesi durumunda CEN [ve/veya CENELEC] sorumlu tutulamaz. Bu standard Avrupa Komisyonu ve Avrupa Serbest Ticaret Birliği tarafından CEN’e verilen bir talimat altında hazırlanmıştır ve AB direktifi temel gereklerini destekler. AB Direktifi ile ilişkisi için, bu standardın bütünleşik bir parçası olan ve bilgi için verilen Ek ZA’ya bakılmalıdır. CEN/CENELEC İç Yönetmeliklerine bu Avrupa Standardının ulusal standart olarak uygulamaya alınmasından sorumlu ulusal standart göre, kuruluşlarının ülkeleri sırasıyla; Almanya, Avusturya, Belçika, Birleşik Krallık, Bulgaristan, Çek Cumhuriyeti, Danimarka, Estonya, Finlandiya, Fransa, Hollanda, Hırvatistan, İrlanda, İspanya, İsveç, İsviçre, İtalya, İzlanda, Kıbrıs, Letonya, Litvanya, Lüksemburg, Macaristan, Malta, Norveç, Polonya, Portekiz, Romanya, Slovakya, Slovenya ve Yunanistan’dır.
1 Bu
4
düzeltme EN 1990-1: 2009/FprA1: 2011’deki değişiklikler ile yürürlükten kaldırılmıştır.
ICS 91.080.10
TS EN 1090-1: 2009+A1: 2012-04 EN 1090-1: 2009+A1: 2011
Giriş Bu uyumlaştırılmış Avrupa Standardı, çelik veya alüminyumdan oluşan taşıyıcı elemanlar ve yapıların tasarımı ve imalatı ile ilgili Avrupa standardları grubunun bir bölümüdür. Bu uyumlaştırılmış Avrupa Standardı, elemanların imalatçıları tarafından beyan edilen performans özelliklerine uygunluğu ifade eden, elemanların uygunluk değerlendirmesi için hükümler ile ilgilidir. Elemanlar, belirli kullanım ve fonksiyonların yerine getirilmesi için yapısal özelliklere sahiptir. Yapısal özellikler, elemanların tasarım ve imalatından etkilenir. Bu uyumlaştırılmış Avrupa Standardı, yapısal tasarım ve imalat kurallarını içermez. Bu kurallar tasarım gerekleri için Eurocodeun ilgili bölümlerinde ve uygulama gerekleri için EN 1090-2’de (çelik) ve EN 1090-3’te (alüminyum) belirtilir. Bu uyumlaştırılmış Avrupa Standardının taşıyıcı çelik veya alüminyum elemanların uygunluğunun değerlendirilmesi ve beyan edilmesinde kullanılması için, grup içerisindeki tüm ilgili tasarım ve uygulama standardlarının mevcut olması gerekir. Bu uyumlaştırılmış Avrupa Standardı, Avrupa Komisyonu tarafından yayımlanan Talimat M 120 – Yapısal metalik mamuller ve yan mamuller (2/4) talimatını sağlamak için hazırlanmıştır.
5
ICS 91.080.10
1
TS EN 1090-1: 2009+A1: 2012-04 EN 1090-1: 2009+A1: 2011
Kapsam
Bu Avrupa Standardı, taşıyıcı çelik ve alüminyum elemanların yanı sıra piyasada yapı mamulleri olarak bulunan eleman gruplarının, performans özelliklerinin uygunluk değerlendirme gereklerini kapsar. Uygunluk değerlendirmesi, imalat özelliklerini ve uygun olması durumda yapısal tasarım özelliklerini kapsar. Bu Avrupa Standardı, ayrıca kompozit (karma) çelik ve beton yapılarda kullanılan çelik elemanların uygunluk değerlendirmesini de kapsar. Elemanlar doğrudan yapım işlerinde veya gruplar halinde taşıyıcı elemanlar olarak kullanılabilir. Bu Avrupa Standardı, eleman gruplarını içeren grup veya grup olmayan taşıyıcı elemanlara uygulanır. Elemanlar, sıcak haddelenmiş, soğuk çekilmiş veya diğer teknoloji ile imal edilen bileşen mamullerinden yapılabilir. Bileşenler çelik ve alüminyum malzemeden oluşan çeşitli şekillerde kesitlerde/profillerde; yassı mamuller (plaklar, levhalar, şeritler), çubuklar, döküm ve dövmelerden imal edilebilir, korozyona karşı korumasız veya kaplama ve alüminyumun eloksallanması gibi diğer yüzeysel işlemler ile korumalı olabilir. Bu Avrupa Standardı, EN 1993-1-3 ve EN 1999-1-4’te tarif edilen taşıyıcı soğuk çekilmiş elemanları ve kaplamaları kapsar. Bu Avrupa Standardı, demiryolu sistemlerinde kullanılan havaray, raylar veya traversler için elemanların uygunluk değerlendirmesini kapsamaz. Not - Belirli çelik ve alüminyum elemanlar için, performans performans ve diğer gerekler için özel şartnameler geliştirilmiştir. Özel şartnameler bir EN veya EN’nin bir maddesi şeklinde yayımlanabilir. Buna örnek
olarak EN 13084-7’degerekleri tek duvarlı çelik bacalar ve çelik astarlar verilmektedir. Bu özel şartnameler, bu Avrupa Standardının ile uyumlu olmaması durumunda öncelik kazanır.
2
Atıf yapılan standard ve/veya dokümanlar
Bu standardda, aşağıdaki dokümanlara tamamen veya kısmen zorunlu atıf yapılmıştır ve bu atıflar bu dokümanın uygulanması için kaçınılmazdır. Tarih belirtilen atıflarda, belirtilmiş olan baskı geçerlidir. Tarih belirtilmemiş atıflarda, atıf yapılan dokümanın en son baskısı (tadiller dâhil) kullanılır. EN 1090-2, Execution of steel structures and aluminium structures – Part 2: Technical requirements for steel structures (Çelik ve alüminyum yapı uygulamaları – Bölüm 2: Çelik yapılar için teknik gerekler) EN 1090-3, Execution of steel structures and aluminium structures – Part 2: Technical requirements for aluminium structures (Çelik ve alüminyum yapı uygulamaları – Bölüm 2: Alüminyum yapılar için teknik gerekler) EN 1990: 2002, Eurocode: Basis of structural design (Eurocode: Yapı tasarım esasları) EN 1991 (tüm bölümler ), Eurocode 1: Actions on structures (Eurocode 1: Yapılar üzerinde etkiler) EN 1993 (tüm bölümler), Eurocode 3: Design of steel structures (Eurocode 3: Çelik yapıların tasarımı) EN 1994 (tüm bölümler), Eurocode 4: Design of composite steel and concrete structures (Eurocode 4: Çelik ve beton karma yapıların tasarımı) EN 1998 (tüm bölümler), Eurocode 8: Design of structures for earthquake resistance (Eurocode 8: Depreme dayanıklı yapıların tasarımı) EN 1999 (tüm bölümler), Eurocode 9: Design of aluminium structures (Eurocode 9: Alüminyum yapıların tasarımı) EN 10045-1, Metallic materials – Charpy impact test – Part 1: Test method (Metalik malzemeler – Charpy vurma deneyi – Bölüm 1: Deney metodu (v- ve u- çentikleri)) Steel products with improved deformation properties perpendicular to the surface of the product EN 10164,delivery Technical conditions (Mamul yüzeyine dik deformasyon deformas yon özellikleri iyileştirilmiş çelik mamuller – Teknik– teslim şartları)
6
ICS 91.080.10
TS EN 1090-1: 2009+A1: 2012-04 EN 1090-1: 2009+A1: 2011
EN 13501-1, Fire classification of construction products and building elements – Part 1: Classification using data from reaction to fire tests (Yapı mamulleri ve yapı elemanları yangın sınıflandırması – Bölüm 1: Yangın karşısındaki davranış deneylerinden elde edilen veriler kullanılarak sınıflandırma) EN 13501-2, Fire classification of construction products and building elements – Part 2: Classification using data from fire resistance tests, excluding ventilation services (Yapı mamulleri ve yapı elemanları yangın sınıflandırması – Bölüm 2: Yangına dayanım deneylerinden elde edilen veriler kullanılarak sınıflandırma (havalandırma tesisatları hariç)) Quality management systems – Requirements (ISO 9001:2000) (Kalite yönetim sistemleri – EN ISO(ISO 9001, Şartlar 9001:200))
EN ISO 14731, Welding coordination – Tasks and responsibilities (ISO 14731:2006) (Kaynak koordinasyonu – Görevler ve sorumluluklar (ISO 14731:2006)) ISO 7976-1, Tolerances for building – Methods of measurement of buildings and building products – Part 1: Methods and instruments (Bina toleransları – Binaların ve binada kullanılan elemanların ölçüm metotları – Bölüm 1: Metotlar ve cihazlar) ISO 7976-2, Tolerances for building – Methods of measurement of buildings and building products – Part 2: Position of measuring points (Bina toleransları – Binaların ve binada kullanılan elemanların ölçüm metotları – Bölüm 2: Ölçme noktaları yerlerinin belirlenmesi) ISO 17123-1, Optics and optical instruments – Field procedures for testing geodetic geod etic and surveying instruments – Part 1: Theory
3
Terimler, tarifler tarifl er ve kısaltmalar kısaltma lar
3.1 Terimler ve tarifleri Bu standardın amaçları bakımından aşağıda verilen terimler ve tarifleri uygulanır.
3.1.1 Eleman şartnamesi Taşıyıcı elemanın imalatı için tüm gerekli bilgi ve teknik gerekleri içeren belge veya belgeler.
3.1.2 Bileşen mamulleri Yapısal hesaplamalara giren özellikler veya girmemesi durumunda mekanik direnç, işlerin ve iş bölümlerinin stabilitesi ve/veya bunların dayanıklılık ve kullanılabilirlik hususlarını içeren yangına direnç ile ilişkilendiren özellikler ile imalatta kullanılan malzemeler veya mamuller.
3.1.3 Tasarım belgesi Elemanın amaçlanan kullanımını da dikkate alarak yapısal tasarımını yerine getirmek için gerekli tüm bilgiyi içeren belgeler.
3.1.4 Avrupa teknik şartnameleri Yapı mamulleri için Avrupa Standardları ve Avrupa Teknik Onayları.
3.1.5 Değerlendirme yöntemi Elemanın performans özelliklerinin, beyan edilen değerler ve malzeme m alzeme özellikleri, geometri ve yapısal özellikler gibi özelliklerin uygunluk değerlendirmesinde kullanılan gerekli tüm değerler ile uyumluluğunun kontrolünü ifade eder. Not 1 – kullanılır. Değerlendirme için ffiziksel iziksel deney uygulamalarının u ygulamalarının esas alındığı durumda, deney de ney yöntemi terimi
7
ICS 91.080.10
TS EN 1090-1: 2009+A1: 2012-04 EN 1090-1: 2009+A1: 2011
Not 2 – Yük taşıma kapasitesinin ve/veya yorulma dayanımının değerlendirilmesi için yapısal hesaplamaların kullanıldığı durumda, başlangıç tip hesaplaması (ITC) terimi kullanılır.
3.1.6 Yük taşıma kapasitesi kapasitesi Eleman tarafından taşınabilen, sırasıyla tekil tip ve yükleme doğrultusu veya çeşitli doğrultulardaki yük dizisi olarak ve EN 1990 ve EN 1993, EN 1994 veya EN 1999’un ilgili bölümlerine uygun şekilde tanımlı direnç seviyesi olarak adlandırılan yükler için değer veya değerler dizisi. Eleman grupları için yük taşıma kapasitesi, grubun yapı ile ilgili olarak tasarlanan amacı için taşıyabileceği yük ve yük kombinasyonları olarak adlandırılır. Not – Bu Avrupa Standardında yük yük taşıma kapasitesi terimi, yorulma potansiyelinin dikkate dikkate alınmadığı tekrarlı yüklerin etkisi gibi, ağırlıklı olarak statik yüklerin olduğu koşulları ifade eder. Yorulmanın Yorulm anın dikkate alınmasının gerektiği durumlar için, çelik elemanlar için kriterler EN 1993’te ve alüminyum elemanlar için kriterler EN 1999’da verilmiştir.
3.1.7 İmalat işleri Elemanı imal etmek için gerekli olan, imalat, kaynak işleri, mekanik bağlantılar, montaj, beyan edilen performans özelliklerinin deney ve belgelendirilmesini kapsayabilecek iş faaliyetleri.
3.1.8 Yapısal özellikler Maruz kaldığı etkilerin tesiri altında, elemanın uygun şekilde fonksiyonunu yerine getirme kabiliyetine bağlı özellikleri. Not – Bu Avrupa Standardında performans özellikleri olan yük yük taşıma kapasitesi, yorulma dayanımı ve yangına direnç, yapısal özellikler olmasının yanı sıra elemanın yapısal davranışını etkileyen imalat özellikleri olarak da tarif edilir. İmalat özellikleri, örneğin uygulama sınıfları, kaynak kalitesi, geometrik kesinlik (toleranslar) veya yüzey özellikleri, yani yapısal davranış üzerinde etkisi olan tüm özelliklerdir.
3.1.9 Taşıyıcı elemanlar İşlere doğrudan veya bir yapım işine dahil edilen dayanıklılık ve kullanılabilirlik hususlarını içeren mekanik direnç ve stabilite ve/veya yangına direnç sağlamak için tasarlanan işlerin yük taşıyıcı kısımları olarak kullanılan elemanlar.
3.1.10 Yapısal eleman grubu Sahada montajlanan ve kurulan taşıyıcı elemanlar dizisi. Not – Taşıyıcı eleman sistemlerinin birleştirilmesi ile “yapı” meydana gelir.
3.1.11 Kaynaklanabilirlik Yeterli kaynak prosedürünün oluşturulabildiği çelik veya alüminyum malzemenin kalitesi. Not – EN ISO 15607’ye bakılmalıdır.
3.2 Kısaltmalar Bu Avrupa Standardında kullanılan kısaltmalar aşağıda verilmektedir: FPC
Fabrika imalat kontrolü
ITC
Başlangıç tip hesaplama
ITT
Başlangıç tip deneyi
MPCS NDP
İmalatçıdan temin edilen eleman şartnamesi Milli parametre, Eurocodelarda kullanılan ve ulusal bir hükmün geçerliliğini ifade eden bir terim
NPD
Performans belirlenmedi, gerçek özelliğin test edilmediği durumda kullanılan bir terim
8
ICS 91.080.10
TS EN 1090-1: 2009+A1: 2012-04 EN 1090-1: 2009+A1: 2011
Not - Bu durum örneğin elemanın kullanılacağı yerde, gerçek özelliğin düzenlenemediği bir durum olabilir.
PPCS
Müşteriden temin edilen eleman şartnamesi
R, E, I M
EN 13501-2’ye uygun olarak aşağıda verilen her bir özellik için yangına yangına direnç deneyi ile ilgili performans özellikleri
R
Elemanın verilen bir dizi etkiler altında dakika cinsinden yangına direnci
E
Bütünlük (her bir ayrı elemanın bütünlüğünün sağlanması)
I
Yalıtım (her bir ayrı elemanın yangına maruz kalmayan tarafında sıcaklık artışının limit değerlerin altında tutulması yeteneği)
M
Mekanik etki (deney yoluyla dinamik darbeye karşı koyma direnci – yangın anında en büyük sıcaklığa erişildikten sonra)
4
Gerekler
4.1 Bileşen mamulleri 4.1.1 Genel Çelik ve alüminyumun taşıyıcı elemanları, sırasıyla Madde 4.1.2’de ve Madde 4.1.3’te verilen bileşen mamullerinden oluşmalıdır.
4.1.2 Çelik elemanların bileşen mamulleri Çelik elemanların bileşen mamulleri, EN 1090-2’nin ilgili maddelerinde atıf yapılan Avrupa standardlarına uygun olmalıdır. Not - EN 1090-2’de 1090-2’de atıf yapılan yapılan standardlar, çeliğin dayanım özellikleri, kaynaklanabilirliği kaynaklanabilirliği ve kırılma tokluğu hakkında bilgi verir.
4.1.3 Alüminyum elemanların bileşen mamulleri Alüminyum elemanların elemanların bileşen mamulleri, EN 1090-3’ün ilgili maddelerinde atıf yapılan yapılan Avrupa standardlarına uygun olmalıdır. Not - EN 1090-3’te atıf yapılan yapılan standardlar, alüminyum alaşımların dayanım özellikleri hakkında bilgi verir.
4.2 Boyut ve şekil toleransları EN 1090-2 ve EN 1090-3’te belirtilen temel toleranslar için geometrik toleranslar tüm elemanlara uygulanmalıdır. Uygulanan herhangi bir özel tolerans, eleman şartnamesinde belirtilmelidir. Not – EN 1090-2 ve EN 1090-3’e göre fonksiyonel toleranslar için gerekler gerekler tüm elemanlara uygulanır.
4.3 Kaynaklanabilirlik Çelik ve alüminyum taşıyıcı elemanların kaynaklanabilir olarak beyan edilmesi durumunda, bu elemanlar EN 1090-2 veya EN 1999-1-1’den uygun olanına göre kaynaklanabilir bileşen mamullerinden yapılmalıdır. Çelik mamulün performansı ile ilgili durumlarda, kalınlık boyunca özellikleri beyan edilmelidir.
4.4 Kırılma tokluğu Çelik elemanlar gerekli kırılma tokluğu özelliklerini karşılayan bileşen mamullerinden imal edilmelidir. Eleman şartnamesinde belirtilen bileşen mamulleri kullanılmalıdır. Not 1 - Çeliğin kırılma tokluğu özellikleri, referans sıcaklık ve malzeme kalınlığı kullanılan Charpy darbe deneyine bağlı olarak verilir.
Alüminyum elemanlar için kırılma tokluğu test edilmez veya belirtilmez. Not 2 - Alüminyum alaşımlar için malzeme özellikleri azalan sıcaklıklarda iyileşir.
9
ICS 91.080.10
TS EN 1090-1: 2009+A1: 2012-04 EN 1090-1: 2009+A1: 2011
4.5 Yapısal özellikler 4.5.1 Genel Bu Avrupa Standardı kapsamındaki bir elemanın yapısal özellikleri, elemanın yük taşıma kapasitesi, kullanılabilirlik sınır durumunda şekil değiştirmesi, yorulma dayanımı ve yangına direnç anlamındadır. silinen metin
Gerekli yapısal özelliklere aşağıda verilen yollarla erişilebilir: — Eleman için olması gerektiği durumda uygun bir yapısal tasarım ve ve — EN 1090-2 veya EN 1090-3’e uygun olarak olarak oluşturulan eleman şartnamesine göre elemanın imalatı. imalatı.
4.5.2 Yük taşıma kapasitesi Yük taşıma kapasitesinin beyanı, bir özellik değeri veya tasarım değeri olarak ifade edilen bileşen enkesitinin direnci ile edilebilir. Alternatif olarak yük taşıma kapasitesi, bir özellik değeri veya tasarım değeri olarak ifade edilen uygulanan tasarım hükümlerine göre bileşenin taşıyabileceği yükler cinsinden ifade edilebilir.
4.5.3 Yorulma dayanımı Taşıyıcı bir elemanın yorulma dayanımının beyanı, yorulma dayanımının değerlendirildiği yorulma etkileri ile ilgili olmalıdır. Bu standarddaki yorulma dayanımı, elemanın yapısal özelliklerini değerlendirmek için tekrarlı yük gerekleri etkisini dikkate alındığı yükleme koşullarını ifade eder. Not 1 – Tasarım belgesindeki gerilme aralıkları, döngülerin sayısı, vb. cinsinden verilmesi ver ilmesi gereken özel gereklerin ve ilgili Eurocodetaki hükümlere göre formüle edilen gereklerin olduğu belirli eleman uygulamalarında, yorulma dayanımı gereklerine ihtiyaç duyulur. Not 2 – Yorulma dayanımları, enkesit direncine veya belirli bir yapısal detayın deta yın direncine ilişkilendirilir ve genelde S-N diyagramları referansına göre ifade edilir. Yorulma dayanımının belirlenmesi için kavramsal stratejide, ilgili Eurocode içinde verilen yaklaşımlar esas alınmalıdır. Strateji bilgisi, tasarım belgesinde verilmelidir.
4.5.4 Yangına direnç Taşıyıcı bir elemanın yangına direncinin beyanı, EN 13501-2’ye göre sınıflandırmadaki performans özelliği R, performans özelliği E, performans özelliği I ve performans özelliği M’nin değerlendirilmesi için kullanılan standard sıcaklık-zaman ilişkisi yoluyla sunulan yangına maruz kalma ile edilebilir. Uygun olduğu durumda tasarım performans özelliklerinin kombinasyonuna, performansın sınıflandırılmasını oluşturmada fonksiyonel gereklerin sağlanması sırasındaki düşük sınıfa en yakın geçen toplam dakika ilave edilmelidir. Özelliklerin herhangi birine karşı sınıflandırma süreleri, şu sürelerden biri kullanılarak dakika cinsinden beyan edilmelidir: 15, 20, 30, 45, 60, 90, 120, 180, 240 veya 360. Alternatif olarak bir yangına maruz kalma sırasında eleman üzerindeki belirli bir etkiler dizisi altında yangına direncin beyanı, EN 1991-1-2 Ek A’ya göre parametrik sıcaklık-zaman eğrileri gibi standard sıcaklık-zaman ilişkisi yerine diğer belirli yangına maruz kalma ile edilebilir. Bir elemanın yangına direnç gerekleri, her bir üye ü ye ülkenin sorumluluğu altındadır ve genelde içinde bulunacağı yapının/binanın tipine ve taşıyıcı sistem içindeki fonksiyonuna bağlıdır. Bu durum tasarım belgesinde görülmelidir. Not – Bir elemanın elemanın gerekleri, birden fazla performans özelliklerin gereklerini içerebilir.
10
ICS 91.080.10
TS EN 1090-1: 2009+A1: 2012-04 EN 1090-1: 2009+A1: 2011
4.5.5 Kullanılabilirlik sınır durumunda şekil değiştirme Etkilerin uygun kombinasyonu kullanılarak belirlenen kullanılabilirlik sınır durumundaki şekil değiştirmeler, tasarım kabullerinde ve/veya Avrupa Standardlarında (örneğin, EN 1990, EN 1993, EN 1994 ve/veya EN 1999’ın Milli Ekinde NPD Milli Parametreleri) belirtilen düşey ve yatay şekil değiştirmeler için gerekli sınırlar içerisinde olmalıdır.
4.6 Yangın karşısındaki davranış Yangın karşısındaki davranışın beyanı, EN 13501-1’de verilen sınıflara ve deney gereklerine uygun olmalıdır.
4.7 Tehlikeli maddeler Bu standarddaki tehlikeli maddeler, radyoaktivitenin yayılımına veya kadmiyumun açığa çıkmasına göre malzeme özelliklerini ifade eder. Radyoaktivitenin yayılımının ve kadmiyum açığa çıkmasının oluşmaması veya amaçlanan bölge içerisinde kabul edilebilir limitler içerisinde olması durumunda, sadece bileşen mamulleri kullanılmalıdır. Kaplamalarda kullanılan malzemeler, o malzeme için ilgili Avrupa Standardında belirtilen en büyük izin verilen veya üye ülke bölgesindeki ulusal hükümlerde izin verilen seviyelerin dışında, herhangi bir tehlikeli madde açığa çıkarmamalı veya yaymamalıdır.
4.8 Darbe direnci Darbe direnci çeliğin kırılma tokluğu ile aynı özellikleri ifade eden bir malzeme özelliğidir. İlave gerekler yoktur.
4.9 Dayanıklılık Eleman şartnamesi herhangi bir korozyon koruması gereklerini belirtmelidir. Karbon çelik için EN 1090-2’ye, paslanmaz çelik için EN 1993-1-4’e ve alüminyum için EN 1999-1’e bakılmalıdır. Not 1 – Elemanların dayanıklılığı, onların kullanımına, maruz kaldığı etkiye ve uygulanan herhangi bir korumaya bağlıdır. Not 2 – Uygun şekilde tasarlanan ve imal edilen çelik veya alüminyum yapı elemanlarının performans özellikleri, korozyonun oluşmasına izin verilen yer haricinde bozulmaya maruz kalmaz. Korozyon, koruma sistemlerinin kullanımı ile engellenebilir. Elemanın kullanım ömrü, elemanın uygun bakımı ile sağlanır. Not 3 – EN EN 10025-5’e göre hava koşullarına dirençli çeliklerden ve veya ya EN 10088’e göre paslanmaz çeliklerden yapılan elemanlar için kullanım ömrü tahmin edilebilir. EN 1993-1-4 paslanmaz çeliğin dayanıklılığı ile ilgili kılavuz bilgi verir. Not 4 – EN 1999-1-1 alüminyum alaşımların dayanıklılığı ile ilgili kkılavuz ılavuz bilgi verir. Norm Normal al hava koşulları altında alüminyum elemanlar için, korozyon koruması normalde gerekli değildir. Not 5 – EN 1090-2 ve EN 1090-3 korozyon koruma sisteminin uygulaması için kılavuz bilgi ve maruz kalınan koşullara bağlı olarak sonradan herhangi bir koruma sistemi uygulaması öncesi bir ön işlem olarak, sırasıyla çeliğin ve alüminyumun yüzey hazırlığı için gerekleri verir.
5
Değerlendirme yöntemleri
5.1 Genel ‘Değerlendirme yöntemi’ terimi, gerekler ile uyumluluğu göstermek için kullanılan tüm yöntem çeşitleri için kullanılır, örneğin fiziksel deney, geometrik ölçümler ve fiziksel deney yoluyla desteklenen veya desteklenmeyen yapısal hesaplamalar.
5.2 Bileşen mamulleri Bileşen mamulleri, kullanılan mamullerin muayene belgelerinin eleman şartnamesinin gerekleri ile uyumlu olduğunun kontrolü yoluyla değerlendirilmelidir. Bileşen mamullerinin değerlendirilmesi, ayrıca kontrolünü Madde 5.3’e olan yöntemlerin ve cihazların kullanılması ile mamullerin geometrisinin doğru olduğunun deuygun içermelidir.
11
ICS 91.080.10
TS EN 1090-1: 2009+A1: 2012-04 EN 1090-1: 2009+A1: 2011
5.3 Boyut ve şekil toleransları Geometrik toleranslar ISO 7976-1 ve ISO 7976-2’deki listeden seçilen yöntemler ve cihazlar kullanılarak ve EN 1090-2 ve EN 1090-3’de verilen hükümlere uygun olarak ölçülmelidir. Ölçümlerin kesinliği ISO 17123-1’e uygun olarak değerlendirilmelidir.
5.4 Kaynaklanabilirlik Kaynaklanabilirlik için, bileşen malzemeleri ve elemanlar ile ilişkili özelliklerin bir Avrupa Teknik Şartnamesi ve muayene belgelerine atıf yapılması durumunda, bu özellikler için emniyet katsayısı kullanılabilir. Not 1 – EN 1090-2, çelik malzemelerin kaynaklanabilirliği üzerine bilgi b ilgi verir. Not 2 – EN 1999-1-1 ve EN 1011-4, alüm alüminyum inyum malzemelerin kaynaklanabilirliği üzerine bilgi verir.
Çelik mamuller için kalınlık boyunca özelliklerinin belirtilmesi durumunda, bu özellikler EN 10164’te verilen kalite sınıflarına göre değerlendirilmelidir.
5.5 Kırılma tokluğu Bileşen mamullerinin kırılma tokluğu için, bileşen mamulleri olarak kullanılan k ullanılan malzemeler ve elemanlar ile ilişkili darbe dayanımı özelliklerinin bir Avrupa Teknik Şartnamesi ve muayene belgelerine atıf yapılması durumunda, bu özellikler için emniyet katsayısı kullanılabilir. Bileşen mamulleri için verinin mevcut olmaması durumunda, kırılma tokluğu EN 10045-1’e uygun olarak gerçekleştirilen Charpy darbe deneyleri kullanılarak değerlendirilebilir. Çelik elemanların deney sonuçlarının değerlendirilmesi için hükümler EN 1993-1-10’da verilmektedir. Alüminyum bileşen mamulleri için kırılma tokluğu deneyi gerekmez.
5.6 Yapısal özellikler 5.6.1 Genel Yapısal özelliklerin değerlendirilmesinde aşağıda verilen hususlar esas alınmalıdır: a) Yapısal tasarım ve b) Elemanın imalat özellikleri.
5.6.2 Yapısal tasarım Uygun bir yapısal tasarım aşağıda verilenler ile gösterilebilir: a) Yapısal hesaplamalar veya b) Eleman için yapısal yapısal hesaplamalar yoluyla desteklenen yapısal deney. 5.6.2.1 Yapısal hesaplamalar Yapısal hesaplamalar, elemanın yapısal tasarım özelliklerinin ve tasarım belgesinde verilen gereklerin karşılandığını belirlemek için kullanılabilir.
Yapısal tasarım hesaplamaları ilgili Eurocodelara uygun olmalıdır. Genel olarak bu durum aşağıda verilen standardların kullanımını gerektirir: a) EN 1990, Eurocode: Yapı tasarım esasları; esasları; b) EN 1991, Eurocode 1: Yapılar üzerinde etkiler (ilgili tüm bölümler); c) EN 1993, Eurocode 3: Çelik yapıların tasarımı (ilgili tüm bölümler); d) EN 1994, Eurocode Eurocode 4: Çelik ve beton karma yapıların tasarımı (karma yyapılarda apılarda çelik kısımlar için ilgili tüm bölümler); e) EN 1998, Eurocode 8: Depreme dayanıklı dayanıklı yapıların tasarımı (ilgili tüm bölümler); f) EN 1999, Eurocode 9: Alüminyum Alüminyum yapıların yapıların tasarımı (ilgili tüm bölümler). Bir elemanın yapısal özelliklerini belirlemek için, elemanın kullanılması gereken yerdeki ülke için Eurocodeların Milli Eklerinde verilen hükümler uygulanır. 12
ICS 91.080.10
TS EN 1090-1: 2009+A1: 2012-04 EN 1090-1: 2009+A1: 2011
5.6.2.2 Yapısal deney Yapısal deneyde Avrupa Standardları esas alınmalı ve yapısal deney yapısal hesaplamalar ile desteklenmelidir. Not 1 – Yapısal deney için halen genel bir Avrupa Standardı mevcut değildir. Not 2 – Yöntem 3b’ye göre uygunluk değerlendirilmesi yapılan elemanlar için, bk. Ek A, yapısal deney için ilgili ulusal hükümler olabilir. Not 3 – Soğuk çekilmiş elemanlar ve kaplamalar için deney prosedürleri EN 1993-1-3: 2006 Ek A’da ve EN 1999-1-4’te verilmektedir. Not 4 – Yapısal deney sonuçlarının değerlendirilmesi için hük hükümler, ümler, EN 1990: 2002 Ek D’de verilmektedir.
5.6.3 İmalat özellikleri İmalat özellikleri eleman şartnamesindeki gereklere bağlı olarak değerlendirilmelidir. Elemanların imalatı, çelik yapılar için EN 1090-2 veya alüminyum yapılar için EN 1090-3’teki hükümlerle uyumlu olan belirli bir uygulama sınıfı ve tolerans gereklerine göre yapılan muayene gereklerine uygun olarak incelenmeli ve değerlendirilmelidir.
5.7 Yangına direnç Eleman şartnamesi, hesaplama veya deney ile uygulanan değerlendirme yöntemleri hakkında kullanılacak gerekli tüm bilgileri belirtmelidir. Performans özelliği5.6.2’de R: Bir bileşenin yangına direnci, deney sonuçları veyöntemi EN 13501-2 sınıflandırma göre veya Madde listelenen Eurocodelardan bir hesaplama ve EN 13501-2’de standardına atıf yapılan standard sıcaklık-zaman ilişkisine göre, bir yangına maruz kalma durumu kullanılarak değerlendirilebilir. Performans özelliği I: Bir elemanın ayırıcı bir eleman olarak bütünlüğü, deney sonuçları ve EN 13501-2 sınıflandırma standardına göre veya EN 1994-1-2’ye göre bir hesaplama yöntemi ve EN 13501-2’de atıf yapılan standard sıcaklık-zaman ilişkisine göre, bir yangına maruz kalma durumu kullanılarak değerlendirilebilir. Alternatif olarak, yangına direncin veya bütünlüğün değerlendirilmesinde standard sıcaklık-zaman ilişkisi yerine bir başka belirli yangına maruz kalma durumuna göre hesaplamanın esas alındığı durumda, EN 135012’ye göre direnç sınıfı için işaretlemeler olan R veya I şeklinde gösterilmemelidir. Performans özelliği E ve performans özelliği M: Bu performans özellikleri sadece EN 13501-2 sınıflandırma standardına uygun olarak yapılan deney esas alınarak değerlendirilebilir.
5.8 ve Yangın karşısındaki davranış Çelik alüminyum bileşen mamulleri, yangın karşısındaki davranışa göre Avrupa sınıflandırmasının sınıflandırm asının A1 sınıfı içerisinde bulunur ve ilave bir belgeye gerek yoktur. Ayrıca galvanizli çelikler ve eloksallı alüminyum elemanlar da A1 sınıfıdır. Elemanların kaplanması durumunda, elemanın kullanım ve fonksiyonuna göre gerekleri ile uyumlu olan bir yangın sınıflandırmasına sahip olduğu gösterilmelidir. Sınıflandırma EN 13501-1’e uygun olarak yapılmalıdır. Not – Dayanıklılık veya başka amaçlar için çelik veya alüminyuma uygulanan kaplamaların yangın karşısındaki davranışı A1 sınıfından farklı olabilir. Organik kaplanmış çelik levhaların yangın karşısındaki davranışı hakkında bilgi EN 14782 ve EN 14783’te verilmektedir.
5.9 Tehlikeli maddeler Bileşen mamullerinin çelik için EN 1090-2’de veya alüminyum için EN 1090-3’te atıf yapılan Avrupa Standardları ile uyumlu olması durumunda, Madde 4.7’deki gerek sağlanır. Koruyucu kaplamaların olası bir tehlikeli madde yayılımının, ham kaplama malzemesinin kontrolü ile dolaylı olarak değerlendirilememesi durumu için kullanılmadığı durumlarda, ilave bir deneye gerek yoktur.
5.10 Darbe direnci Çelik mamullerin darbe direnci, mamulün kırılma tokluğunun hesaplanması ile değerlendirilir. 13
ICS 91.080.10
TS EN 1090-1: 2009+A1: 2012-04 EN 1090-1: 2009+A1: 2011
5.11 Dayanıklılık Dayanıklılık deneyi için doğrudan bir yöntem mevcut değildir. Dayanıklılık, elemanın maruz kalma durumu ve eleman şartnamesinde verilen yüzey koruması için gereklerin kontrolü ile dolaylı olarak değerlendirilir.
6
Uygunluk değerlendirmesi
6.1 Genel Bir elemanın veya eleman grubunun, bu Avrupa Standardının gerekleri ile ve belirtilen değerler ile (sınıflar dahil) uygunluğu aşağıdaki şekilde gösterilmelidir: a) Başlangıç tip deneyi deneyi (bk. Madde 6.2) ve ve b) İmalatçı tarafından önceden tanımlanmış bir plana uygun olarak imalattan alınan numune mamullerin muayene ve deneyini de içeren, imalatçı tarafından yapılan fabrika imalat kontrolü (bk. Madde 6.3). Seçilen özelliğin/özelliklerin tüm elemanlar için bir sınıfta ortak olması durumunda, deneyin amaçları doğrultusunda elemanlar veya eleman grupları sınıf gruplarına ayrılabilir. Kaynaklı çelik elemanlarının bir sınıfı, ana malzeme ve kullanılan kaynak işlemine göre karakterize edilebilir. Düşük dayanımlı ve daha kolay kaynaklanabilir malzemeler aynı sınıf içerisinde bulunabilir. Kaynaklı alüminyum elemanların bir sınıfı, diğer tüm alaşımları kapsayan 7xxx alaşımlarının, 5xxx alaşımları ve 3xxx alaşımlarını kapsayan 6xxx alaşımların, 5xxx alaşımların ve 3xxx alaşımların tek bir grup olarak değerlendirildiği malzeme grubu ve uygulanan kaynaklama işlemine göre karakterize edilebilir. Aynı uygulama sınıfında yer alan kaynaksız elemanlar bir grup olarak değerlendirilebilir.
6.2 Başlangıç tip deneyi 6.2.1 Genel Başlangıç tip deneyi, mamul tipini temsil eden mamullerin m amullerin numunelerinin performansını belirleyen deney serisi ve diğer prosedürlerin tamamıdır. Amaç, imalatçının bu Avrupa Standardına göre yapı elemanlarını ve elem eleman an gruplarını sağlamaya haiz olduğunu göstermek ve değerlendirmektir. Değerlendirme imalatçı tarafından uygulanan iki olası görev ile ilgilidir: a) İmalatçının elemanın tasarımı ile belirlenen yapısal özellikleri beyan etmesi gerektiği durumda, yapısal tasarım kapasitelerinin değerlendirilmesi için yapılan başlangıç tip hesaplaması (ITC); b) İmalat kapasitelerini kapasitelerini değerlendirmek için yyapılan apılan başlangıç tip deneyi (ITT). Başlangıç tip deneyi aşağıda verilen durumlarda uygulanmalıdır: 1) Yeni bir olmaması elemanın durumunda); imalatı başlangıcında veya veya yeni bileşen mamullerin kullanımında (elemanın ay aynı nı sınıftan 2) Değerlendirmeye tabi bir özelliği etkilemesi durumunda, yeni veya değiştirilmiş bir imalat yönteminin başlangıcında; 3) İmalatın daha yüksek bir bir uygulama uygulama sınıfına göre değiştirilmesi değiştirilmesi durumunda. Bu standarda uygun olarak başlangıç tip değerlendirilmesinin yapıldığı elemanların veya eleman gruplarının tip deneyinde, tip değerlendirilme süresi aşağıda verilen durumlarda kısaltılabilir: — Önceden değerlendirilmiş elemanlar elemanlar veya eleman grupları ile karşılaştırılan performans özelliklerinin etkilenmediğinin kanıtlanması durumunda veya — Deney sonuçlarının kurallara uygun olarak sınıflara ayrılması veya doğrudan kapsamlı uygulanması durumunda. Diğer mamul standardları (örneğin bir Avrupa Teknik Şartnamesine uygunluğu beyan edilmiş bileşen mamulleri kullanılarak ile sürecinde uygunluk esas alınarak, özellikleri imalatçıvetarafından belirlenmiş olanbeyan elemanların kullanılması imalat) ve imalat kullanılan bileşen mamullerinin elemanların özelliklerinin edilen özelliklerini sağlaması durumunda, bu özelliklerin yeniden değerlendirilmesi gerekmez. Uygun uyumlaştırılmış 14
ICS 91.080.10
TS EN 1090-1: 2009+A1: 2012-04 EN 1090-1: 2009+A1: 2011
Avrupa şartnameleri ile CE işareti alan bileşen mamulleri m amulleri ve elemanların, CE işar işareti eti ile bildirilen perform performansa ansa sahip olduğu kabul edilebilir.
6.2.2 Özellikler İmalatçının bir beyan ile ortaya koyduğu tüm özellikler, aşağıda verilen istisnai koşullar dışında başlangıç tip deneyi kullanılarak belirlenmelidir: a) Bir elemanın bileşen bileşen mamullerinin kontrolü ile dolaylı olarak değerlendirilebilen yangın karşısındaki davranışı; b) Elemanın bileşen mamullerinin içeriğinin kontrolü ile dolaylı olarak değerlendirilebilen tehlikeli maddelerin açığa çıkması; c) Elemanların korozyon koruması iiçin çin tarif edilen bir gerek ile korozyonunu engellemek veya etkisini etkisini sınırlandırmak amacıyla, doğru şartname ile sağlanan tüm özelliklerin dayanıklılığı.
6.2.3 Geçmiş veri kullanımı Bu Avrupa Standardının hükümlerine uygun olarak daha önceden yapılan değerlendirmeler (aynı eleman tipi, aynı özellik/özellikler, aynı deney yöntemi, aynı numune alma prosedürü, aynı uygunluk onay sistemi, vb.) dikkate alınabilir.
6.2.4 Uygunluk değerlendirmesinde yapısal hesaplamaların kullanımı Beyan edilecek özellik veya tasarım değerlerinin belirlenmesinde yapısal hesaplamaların kullanılması durumunda, bu özelliklerin (ITC) uygunluk değerlendirmesinde imalatçının insan kaynakları (doğrudan çalışan veya bir alt yüklenici ile), imal edilecek elemanların yapısal hesaplamalarının gerçekleştirilmesi için kullanılan cihaz ve prosedürler esas alınmalıdır. Yapısal tasarım süreci için prosedürler belgelendirilmeli ve tasarım kabullerinin kullanımı, tasarım yöntemleri, herhangi bir bilgisayar programı kullanımını içeren tasarım hesaplamaları ve uygun olmayan durumda düzeltici faaliyetler için yürütülen prosedürün gösterimi ile hesaplamaların sonuçlarını kapsamalıdır. İmalatçının müşteri tarafından sağlanan hesaplamalar ve eleman şartnamelerine uygun olarak eleman imal etmesi durumlarında, uygunluk değerlendirmesinde elemanların ve eleman gruplarının, eleman elem an şartnamesi ile uyumlu olduğunu kontrol etmelidir.
6.2.5 Başlangıç tip hesaplaması Bir eleman için gerçekleştirilen bir başlangıç tip hesaplaması, sonraki aynı performans özellikleri ile imal edilecek elemanların belgelendirilmesi için kullanılabilir. Elemanın tasarım belgesindeki bir değişimden etkilenen bir veya daha fazla yapısal performans özelliklerinde bir değişimin olması durumunda, yeni veya revize hesaplama gerçekleştirilmelidir.
6.2.6 Numune alma, değerlendirme ve uygunluk kriterleri Bir elemanı ve elemanlar sınıfını temsil eden değerlendirilecek numunelerin sayısı Çizelge 1’e uygun olmalıdır. olm alıdır.
6.2.7 Performans özelliklerinin beyan edilmesi Çizelge 1’de verilen tüm performans özellikleri, elemanın imalatçısı tarafından beyan edilmelidir. NPD beyanının beyan yöntemi ile uyumlu olması veya elemanın kullanılması gerektiği yerde performans özellikleri için gereklerin olmaması durumlarında, NPD beyan edilebilir.
6.2.8 Değerlendirme sonuçlarının kayıt altına alınması Tüm başlangıç tip değerlendirmelerinden elde edilen sonuçlar, imalatçı tarafından kayıt altına alınmalı ve en az beş yıl süreyle saklanmalıdır. Not – Ulusal hükümler, başlangıç tip değerlendirmelerden elde edilen sonuçların saklanması için daha zorlayıcı gereklere sahip olabilir.
6.2.9 Düzeltici faaliyetler Bu Avrupa Standardının gereklerini sağlamak için düzeltici faaliyetlerin gerekli olduğu durumda, düzeltici faaliyetler çelik elemanlar için EN 1090-2’de ve alüminyum elemanlar için EN 1090-3’te verildiği şekilde gerçekleştirilmelidir.
15
ICS 91.080.10
TS EN 1090-1: 2009+A1: 2012-04 EN 1090-1: 2009+A1: 2011
Çizelge 1 – Başlangıç tip deneyi ve başlangıç tip hesaplaması için numune alma, değerlendirme ve uygunluk kriterleri Gerek Maddesi
Özellik
Değerlendirme yöntemi
Numune sayısı
Uygunluk kriteri
Boyut ve şekil toleransları
Madde 4.2
EN 1090-2 veya EN 1090-3’e uygun olan muayene ve deney
1
Madde 5.3
Kaynaklanabilirlik
Madde 4.3
Bileşen mamullerine göre belirli gerekler ile uyumluluk için muayene belgelerinin kontrolü
1
Madde 5.4
Kırılma tokluğu / kırılma dayanımı (sadece çelik elemanlar) Yük taşıma kapasitesi
Madde 4.4
Bileşen mamullerine göre belirli gerekler ile uyumluluk için muayene belgelerinin kontrolü
1
Madde 5.5
Madde 4.5, Madde 4.5.2
EN 1993, EN 1994, EN 1999’un ilgili bölümüne veya ilgili Avrupa Teknik Şartnamesine dayalı yapısal deneye göre hesaplamab
1a
Madde 5.6
1a
Madde 5.6
Yorulma dayanımı
Kullanılabilirlik sınır durumunda şekil değiştirmeb
Yangına direnç
Madde 4.5, Madde 4.5.3
Madde 4.5.5
Madde 4.5, Madde 4.5.4
Eleman şartnamesine ve EN 1090-2 veya EN 1090-3’e göre imalatc EN 1993, EN 1994, EN 1999’un ilgili bölümüne göre hesaplamab Eleman şartnamesine ve EN 1090-2 veya EN 1090-3’e göre imalatc EN 1990, EN 1993, EN 1994, EN 1999’un ilgili bölümüne veya ilgili Avrupa Teknik Şartnamesine dayalı yapısal deneye göre hesaplama b Eleman şartnamesine ve EN 1090-2 veya EN 1090-3’e göre imalatc Performans özelliği R için EN 1993, EN 1994, EN 1999’a uygun olarak hesaplama veya performans özelliği R, performans özelliği E, performans özelliği I ve/veya performans özelliği M için EN 13501-2’ye uygun olarak deney ve sınıflandırmab Eleman şartnamesine ve EN 1090-2 veya EN 1090-3’e göre imalatc EN 13501-1’e uygun olarak kaplanmış elemanların kontrolü
1a
Madde 5.6
1a
Madde 5.7
1
Madde 5.8
Yangın karşısındaki davranış
Madde 4.6
Tehlikeli maddeler
Madde 4.7
Bileşen mamullerinin Avrupa Standardlarına uygunluğunun kontrolü
1
Madde 5.9
Darbe direnci
Madde 4.8
Kırılma tokluğunu içeren değerlendirme
1
Madde 5.10
Dayanıklılık
Madde 4.9
Eleman şartnamesi, EN 1090-2 veya EN 10903’e uygun olarak yüzey hazırlama uygulaması
1
Madde 5.11
a Uygunluk
değerlendirmesi için tek bir hesaplama yeterlidir. Özelliğin deneyler ile belirlenmesi durumunda, deney numuneleri sayısı, deney sonuçlarının değerlendirilmesi ile ilgili olduğundan, EN 1990, EN 1993, EN 1994 ve EN 1999’a uygun olmalıdır.
b İmalatçının c Başlangıç
yapısal tasarımdan belirlenen özelliklerinin beyan be yan edilmesi gereken durumda.
tip deneyine konu olan uygulama sınıfına uygun olarak.
6.3 Fabrika imalat kontrolü 6.3.1 Genel
İmalatçı pazar içerisindeki mamullerinin beyan edilen performans özellikleri ile uyumlu olmasını sağlayan bir fabrika imalat kontrol (FPC) sistemi oluşturmalı, belgelendirmeli ve sürdürmelidir. 16
ICS 91.080.10
TS EN 1090-1: 2009+A1: 2012-04 EN 1090-1: 2009+A1: 2011
FPC sistemi, elemanların bileşen mamullerini, cihazları, imalat sürecini ve imal edilmiş elemanı kontrol etmek amacıyla yazılı prosedürlerden, düzenli tetkiklerden, deneylerden ve/veya değerlendirmelerden ve sonuçların kullanımından oluşmalıdır. EN ISO 9001’in gereklerini karşılayan ve bu Avrupa Standardının gereklerine göre özel olarak yapılmış bir FPC sisteminin yukarıdaki gerekleri sağladığı kabul edilmelidir. Not – Bir kalite sisteminin bu Avrupa Standardının FPC gereklerini sağlaması için, EN ISO 9001’e uygun olması zorunlu değildir.
İmalatçının FPC sisteminde belirtilen tetkik, deney ve değerlendirme sonuçları kayıt altına alınmalıdır. Kontrol değerlerinin veya kriterlerinin karşılanmadığı durumda, yapılması gereken faaliyet kayıt altına alınmalı ve imalatçının FPC prosedürlerinde belirtilen sürede saklı tutulmalıdır. FPC’nin değerlendirilmesi Ek B’deki gibi olmalıdır.
6.3.2 Personel Mamul uygunluğunu etkileyen işleri yöneten, uygulayan veya doğrulayan sorumluluk, yetki ve personel arasındaki ilişki tarif edilmelidir. Bu durum, uygun olmayan mamulün oluşmasını engelleyen ve uygunsuzluk durumundaki faaliyetleri başlatma ve herhangi uygunluk problemini tarif etme ve kayıt altına alma ihtiyacı olan personele uygulanır. FPC sistemi, aktivitelerde yer alan ve elemanların uygunluğunu etkileyen personelin yeterli niteliklere sahip olduğunu ve eleman çeşitleri ve imalatçı tarafından uygulanan uygulama sınıfları için eğitimler aldığını gösteren talimatları tanımlamalıdır.
6.3.3 Cihazlar Elemanların uygunluğunu etkileyen tartım, ölçüm ve deney cihazlarının kalibrasyonu yapılmalı ve yazılı prosedürlere, sıklıklara ve kriterlere göre düzenli olarak muayene edilmelidir. İmalat sürecinde kullanılan cihazların, kullanım, yıpranma ve kusurun imalat sürecinde belirgin tutarsızlıklara sebep olmadığını göstermek için, düzenli olarak muayene edilmeli ve cihazların bakımı yapılmalıdır. Muayeneler ve bakım, imalatçının yazılı prosedürlerine uygun olarak yürütülmeli ve kayıt altına alınmalıdır. Kayıtlar imalatçının FPC prosedürlerinde tarif edilen sürelerde saklı tutulmalıdır.
6.3.4 Yapısal tasarım süreci Yapısal tasarımın imalatçı tarafından yapıldığı durumlarda, FPC sistemi tasarım belgesi ile uyumluluk göstermeli, hesaplamaların ve tasarımdan sorumlu bireylerin kontrolü için prosedürleri tanımlamalıdır. Kayıtlar, tasarımBelgelerin sorumluluklarının şekildeFPC yürütüldüğünü göstermek için yeterli seviyede detaylı veimalatçının doğru olmalıdır. bir kaydı,uygun imalatçının prosedüründe tarif edilen bir sürede saklı tutulmalıdır.
6.3.5 İmalatta kullanılan bileşen mamulleri İmalatçı bileşen mamullerinin şartnameye uyduğunu kontrol etmek ve kayıt altına almak için ve elemanın imalatında doğru olarak kullanıldığını izlemek için, yazılı bir muayene prosedürü oluşturmalıdır. EN 1090-2 ve EN 1090-3’te verilen bileşen mamullerinin izlenebilirliği için gerekler ile uyumlu olunmalıdır. İmalatta kullanılan bileşen mamulleri için şartname, imalatçının FPC prosedürlerine göre saklı tutulmalıdır. Not – EN 1090-2 ve EN 1090-3’teki izlenebilirlik için için gerekler uygulama uygulama sınıflarına bağlıdır.
6.3.6 Eleman şartnamesi Elemanların imalatı, elemanın imal edilebilmesi ve uygunluğu için değerlendirilebilmesini sağlamak için, eleman için gerekli tüm bilgileri yeterince detaylı olarak veren bir bileşen şartnamesi kullanılarak kontrol edilmelidir. Uygulama sınıfı, eleman şartnamesinde verilmelidir (bk. EN 1090-2 ve EN 1090-3).
17
ICS 91.080.10
TS EN 1090-1: 2009+A1: 2012-04 EN 1090-1: 2009+A1: 2011
İmalatçı, imal edilen elemanların şartnameye uyduğunu kontrol etmek ve kayıt altına almak için yazılı bir muayene ve deney planı uygulamalıdır. Eleman şartnamesi tasarım bilgisinden hazırlanmalıdır. İmalatçının tasarım bilgisinden eleman şartnamesini hazırlaması durumunda, Madde 6.3.4 uygulanır. Ek A eleman şartnamesinin hazırlanması hakkında kılavuz bilgi verir. Not – Birçok durumda eleman şartnamesinin hazırlanması iiçin çin sorumluluk, imalatçı ve müşteri arasında
(veya kendileri adına hareket eden arasında) paylaşılmalıdır. İmalatçının elemanın şartnamesi ile uyumlu olduğuna dairtasarımcılar beyanı, elamanın şartnamesinde doğru olarak yerbirverildiği ve imalatçının yüklenmediği tasarım hususlarını içermez.
6.3.7 Mamul değerlendirmesi İmalatçı beyan edilen tüm özellik değerlerinin ve sınıflarının sürdürülebilirliğini sağlamak için prosedürler oluşturmalıdır. Özelliklerin imalat kontrolünün ortalamaları ve değerlendirilecek bir eleman veya sınıf için numune alma yöntemleri, Çizelge 2’e uygun olmalıdır. Eleman şartnamesinin eleman özellikleri için tanımlı bir muayene ve deney planı içermesi durumunda, şartnamedeki gerekler Çizelge 2’de verilen gereklere ilave olarak dikkate alınmalıdır.
6.3.8 Uygun olmayan mamuller İmalatçı, uygun olmayan mamullere nasıl bir işlem uygulandığının belirtildiği yazılı prosedürlere sahip olmalıdır. Bu tür olaylar oluştuğu şekilde kayıt altına alınmalı ve kayıtlar imalatçının yazılı prosedürlerinde tarif edilen süre boyunca saklanmalıdır. Prosedürler EN 1090-2 veya EN 1090-3’ün uygun olanı ile uyumlu olmalıdır. Çizelge 2 – Fabrika imalat kontrolünün bir bölümü olan mamul deneyinin sıklığı Özellik
18
Gerek Maddesi
Değerlendirme yöntemi
Numune alma
Uygunluk kriteri
Boyut ve şekil toleransları
Madde 4.2
EN 1090-2 veya EN 1090-3’e uygun olan muayene ve deney
Her bir elamandana
Madde 5.3
Kaynaklanabilirlik
Madde 4.3
Bileşen mamullerine göre belirli gerekler ile uyumluluk için muayene belgelerinin kontrolü
İmalatta kullanılan tüm bileşen mamullerinin belge kontrolü
Madde 5.4
Kırılma tokluğu / kırılma dayanımı (sadece çelik elemanlar) +
Madde 4.4
Bileşen mamullerine göre belirli gerekler ile uyumluluk için muayene belgelerinin kontrolü
İmalatta kullanılan tüm bileşen mamullerinin belge kontrolü
Madde 5.5
Darbe direncib İmalatta kullanılan bileşen mamullerinin akma, emniyet ve çekme dayanımı
Madde 4.8 Madde 4.5
Bileşen mamullerine göre belirli gerekler ile uyumluluk için muayene belgelerinin kontrolü
İmalatta kullanılan tüm bileşen mamullerinin belge kontrolü
Madde 5.10 Madde 5.2
ICS 91.080.10
TS EN 1090-1: 2009+A1: 2012-04 EN 1090-1: 2009+A1: 2011
Çizelge 2 – devam Gerek Maddesi
Özellik
Numune alma
Madde 4.1
Tasarımın ilgili Eurocodea göre yürütüldüğünün kontrol edilmesi
İmal edilen elemanlar için hesaplamaların ilgili ve doğrulanmış olduğunun kontrol edilmesi
Madde 5.6.2
Madde 4.5.1
İmalatın eleman şartnamesine ve EN 1090-2 veya EN 1090-3’e uygun olarak yapıldığının kontrol edilmesi
Madde 5.6.3
Madde 4.9
İmalatın EN 1090-2 veya EN 10903’e uygun olarak yapıldığının kontrol edilmesi
EN 1090-2 veya EN 1090-3 ve eleman şartnamesindeki muayene gereklerine uygun olarak kontrol etme EN 1090-2 veya EN 1090-3’deki muayene gereklerine uygun olarak kontrol etme
Yapısal tasarım ile belirlenen yapısal özellikler (yük taşıma kapasitesi, kullanılabilirlik sınır durumunda şekil değiştirme, yorulma dayanımı, yangına direnç) İmalat ile kontrol edilen yapısal özellikler
Uygunluk kriteri
Değerlendirme yöntemi
Dayanıklılık
Madde 5.11
a Bileşenlerin
benzer koşullar altında imal edilmesi veya elemanların kullanımı için geometrinin kritik olmadığı durumda, gerek azaltılabilir.
b Bk.
7
Madde 4.8 ve Madde 5.10.
Sınıflandırma ve belirleme
Eleman, çelik elemanlar için EN 1090-2’de ve alüminyum elemanlar için EN 1090-3’te verilen uygulama sınıflarına uygun olarak sınıflandırılmalıdır. Not – Uygulama sınıfları (EXC) çelik çelik için EN 1090-2’de ve alüminyum için EN 1999-1-1’de tarif edilir. EN 1090-2 ve EN 1090-3 temel toleranslar ve fonksiyonel toleranslar olarak adlandırılan iki tolerans tipini tarif eder ve kabul edilebilir geometrik sapmalar için sayısal değerler verir.
8
İşaretleme
Eleman, eleman şartnamesine göre elemanı açık olarak tanımlayan bir işaret ile teslim edilmelidir. Kabartma baskı sadece müşteri ile anlaşılan konumlarda kullanılabilir. İşaretleme üzerine gerekler ve sınırlamalar için EN 1090-2 ve EN 1090-3’e bakılmalıdır.
19
ICS 91.080.10
TS EN 1090-1: 2009+A1: 2012-04 EN 1090-1: 2009+A1: 2011
Ek A (Bilgi için) Eleman şartnamesi hazırlanması için kılavuz bilgiler A.1 Genel Bu Ek, eleman şartnamesinin hazırlama görevine kimin sahip olduğu ve şartnamenin hangi şekli alabileceği yönünden, eleman şartnamesimüşterinin hazırlanması için kılavuz bilgiler verir. Aşağıda iki temelBir yaklaşım tarif edilmiştir: Bunlar, eleman şartnamesini oluşturması veya imalatçının oluşturmasıdır. çok durumda müşteri ve imalatçının her ikisi de şartnamenin oluşmasında katkı yapar. Böyle durumlarda işin ayırımı, talebin incelenmesi veya sipariş aşamasında belirtilmesi gereken sözleşmeye dayalı bir konudur.
A.2 Müşterinin oluşturduğu eleman şartnamesi (PPCS) Müşterinin oluşturduğu bir eleman şartnamesinde, müşteri elemanın imal edilmesi için gerekli teknik bilgiyi sağlar. Bu bilginin, elemanın tüm kısımları için kullanılacak tüm bileşen mamullerinin şartnamesini içermesi gerekir. Şartnamenin ayrıca işin uygulanması için ihtiyaç duyulan tüm geometrik bilgiyi ve ilgili gerekleri içermesi gerekir. Uygulama için herhangi özel gerekler şartnamede verilmelidir. Bu durumda imalatçının görevi, PPCS ile uygun olan bir elemanı oluşturmak, çelik elemanlar için EN 10902’ye ve alüminyum elemanlar için EN 1090-3’e uygun olarak imalatı gerçekleştirmek ve bununla ilgili belgeleri teslim etmektir. Not 1 – Bu durumdaki yapısal tasarımın müşteri tarafından gerçekleştirildiği ve elemanın elem anın kullanılması gereken
ülkedeki hükümlere uygun olarak yürütüldüğü önceden varsayılmıştır. Not 2 – Bu yaklaşım, Kılavuz Rapor L’deki Yöntem 3a’ya göre müşterinin performans özelliklerini beyanı ile uyumludur (bk. Madde ZA.3).
A.3 İmalatçının oluşturduğu eleman şartnamesi (MPCS) İmalatçının oluşturduğu bir eleman şartnamesinde, imalatçı elemanı ve tüm kısımlarını imal etmek için gerekli teknik bilgiyi oluşturur. Bu durumda bir uygunluk beyanı içeriği için iki seçenek mevcuttur: Seçenek 1 İmalatçı elemanın geometri ve malzeme özelliklerini ve bir yapısal tasarımın gerçekleştirilmesini sağlamada diğer gerekli tüm bilgileri beyan eder. Not 1 – Bu durum, Kılavuz Rapor L’deki Yöntem 1’e göre performans özelliklerinin beyanı ile uyumludur (bk. Madde ZA.3).
Seçenek 2 İmalatçı elemanın geometri ve malzeme özelliklerini ve elemanın tasarımından ortaya çıkan yapısal özellikleri beyan eder. Not 2 – Bu durum, tasarımın Eurocodea göre yapılması durumunda Yöntem 2’ye ve tasarımın tasarım ın müşteri tarafından belirtilen diğer tasarım hükümlerine göre yapılması durumunda Yöntem 3b’ye göre performans özelliklerinin beyanı ile uyumludur (bk. Kılavuz Rapor L ve Madde ZA.3). Seçenek 2’de elemanın tasarım belgesinde verilen belirli gereklere göre tasarlanması ve imal edilmesi imalatçının görevidir. İmalatçının, yapısal özellikleri ve elemanın kullanılmasında ihtiyaç durulan herhangi diğer gerekli tüm bilgiyi belirlemesi için, gerekli olan parametre bilgilerinin tamamının müşteri tarafından sağlanması gerekir. Taraflar arasında anlaşmazlık olmaması durumunda, imalatçının teslim etme işinin bir kısmı olan tasarım belgesinin hazırlanması için bu bilgiye ihtiyaç duyulur. Yapısal özellikler veya tasarım değerleri hakkında bir kısım bilgi beyan edilmelidir. Bir PPCS’nin yanı sıra bir MPCS için, imalatçı elemanın/elemanların imalatının çelik elemanlar için EN 10902’ye ve alüminyum elemanlar için EN 1090-3’e uygun olduğunu beyan eder. Çizelge A.1 imalatçının görevleri ve uygunluğun beyanında çeşitli yöntemler için teslimatı hakkında özet bilgi verir. 20
ICS 91.080.10
TS EN 1090-1: 2009+A1: 2012-04 EN 1090-1: 2009+A1: 2011
Çizelge A.1 – Beyan yöntemine göre CE işaretlemesine bağlı olarak yapısal elemanların özelliklerinin imalatçı tarafından beyanı Faaliyet
İmalatçının görevleri ve teslimatı Yöntem 1
Elemanın yapısal tasarım hesaplamaları
Mevcut değil
Yöntem 2
Yöntem 3b
Evet
Evet
Eurocodeların ilgili bölümlerine atıf yapılan bir imalat standardının kullanımı için bir gerek esas alınır
İmalatın esası
MPCS
MPCS
Eleman özelliklerinin beyanı
Yapısal değerlendirme ve hesaplamaların gerçekleştirilmesi için geometrik malzeme bilgileri ve diğer tüm bilgiler
Eurocodeların ilgili bölümlerine atıf yapılan, bu Avrupa Standardına uygun olan, dayanımların özellik değerleri veya tasarım değerleri olarak verildiği teslim edilen elemanlar
Müşteri talebini karşılamada müşterinin veya imalatçının tasarım belgesini kullanmak için bir gerek esas alınır MPCS MPCS’ye ve izlenebilir müşteri talebine uygun olan olarak teslim edilen eleman
Yöntem 3a
Mevcut değil
PPCS PPCS’ye uygun olarak teslim edilen eleman
21
ICS 91.080.10
TS EN 1090-1: 2009+A1: 2012-04 EN 1090-1: 2009+A1: 2011
Ek B (Zorunlu hükümler) Fabrika imalat kontrolünün değerlendirilmesi B.1 Genel Bu Ek, bu Avrupa Standardının gereklerine uygun olarak çelik ve/veya alüminyum elemanların imalatı için FPC’nin uygun olduğu göstermek amacıyla, FPC sistemin değerlendirilmesi için yerine getirilecek görevleri verir. Görevler imalatçının a) sadece imalat yapmasına veya b) tasarım ve imalat yapmasına bağlı olarak değişir. Her iki seçenekte de görevler, iki değerlendirme faaliyeti ile ilişkilidir: — Fabrika ve fabrika imalat kontrol sisteminin başlangıç tetkiki; — FPC sisteminin sisteminin sürekli olarak tetkiki ve değerlendirilmesi. değerlendirilmesi.
B.2 Başlangıç tetkiki FPC sistemi, bu Avrupa Standardına göre işin gerçekleştirilmesi için, sistemlerin bu Avrupa Standardının gereklerini karşılayan elemanların teslim edilmeye uygun olduğunu göstermelidir. Başlangıç değerlendirmeleri için görevler, görevler detaylarının Çizelge B.1’de verilen sistemlerin kontrolü ile ilişkilidir. Çizelge B.1 – Başlangıç tetkiki için görevler Yapısal tasarım ile ilgili görevler a
Uygulama ile ilgili görevler
Genel: Bu Avrupa Standardının kapsadığı çelik ve/veya alüminyum elemanların yapısal tasarımını gerçekleştirmek için uygun tasarım kaynaklarının (demirbaşlar, personel ve cihazlar) değerlendirilmesi.
Genel: EN 1090-2 ve EN 1090-3’teki gereklere göre çelik ve/veya alüminyum elemanların imalatına uygun olarak uygulama kaynaklarının (demirbaşlar, personel ve cihazlar) denetim ve değerlendirmesi Bu durum özellikle aşağıdakileri ihtiva eder:
Bu durum özellikle aşağıdakileri ihtiva eder: — Uygunluk kontrolü ve herhangi uygunsuzlukta — El ile hesaplamalar ve/veya bilgisayar işletilen prosedürler için iç kontrol sisteminin tetkiki donanımı ve programları için prosedürler gibi ve değerlendirilmesi. iş ile ilgili cihaz ve kaynakların mevcut ve yeterliliği için gereklerin fonksiyonel olduğunun numuneler ile — İş tariflerinin ve personel yeterliliği değerlendirilmesi. değerlendirilmesi. — İş tariflerinin ve personel yeterliliği için Kaynak için, fabrika ve kaynak atölyesinin cihaz ve gereklerin değerlendirilmesi. personel bakımından FPC için gerekleri karşıladığı — Uygunluğun elde edilmesini sağlayan kontrol kontrol edilir. prosedürlerini içeren yapısal tasarım Kaynak sertifikası aşağıda verilen bilgiyi içermelidir: prosedürlerinin değerlendirilmesi. — Kapsam ve uygulanabilir standardlar, Görevin amacı, FPC sisteminin yapısal tasarım için yeterli ve işlevsel olduğunu kontrol etmektir. — Uygulama sınıfı/sınıfları, — Kaynak işlemi/işlemleri, — Ana malzeme/malzemeler, — Sorumlu kaynak koordinatörü (bk. EN ISO 14731), — Mevcut olması durumunda açıklamalar. Görevin amacı, FPC sisteminin yük taşıyan çelik ve/veya alüminyum elemanların imalatı için bu Avrupa Standardının gereklerini karşılayabildiğini kontrol etmektir. a Sadece yapısal tasarımdan etkilenen özellikler beyan edilmelidir.
22
ICS 91.080.10
TS EN 1090-1: 2009+A1: 2012-04 EN 1090-1: 2009+A1: 2011
B.3 Sürekli tetkik FPC’nin sürekli tetkiki için görevler Çizelge B.2’de verilmektedir. verilm ektedir. Çizelge B.2 – Sürekli tetkik için görevler Yapısal tasarım ile ilgili görevler a
Uygulama ile ilgili görevler
— Yapısal tasarımın yapılmasında ilgili — Geometrideki gerekleri, doğru bileşen mamullerinin kullanımını ve iş için kalite seviyelerini gözlemlemek elemanlar için gereken kaynakların mevcut için sistemin EN 1090-2 veya EN 1090-3’teki ve işlevsel olduğunun numuneler ile kontrol gerekleri karşıladığının numune alma ile kontrol edilmesi. edilmesi. — El ile hesaplamalar ve/veya bilgisayar donanımı ve programları için prosedürler gibi — Uygunluk kontrolü ve herhangi uygunsuzlukta işletilen prosedürler için iç kontrol sisteminin tetkiki iş ile ilgili cihaz ve kaynakların işlevsel ve değerlendirilmesi. olduğunun numuneler ile değerlendirilmesi. — Uygunluğun elde edilmesini sağlayan kontrol Yük taşıyan çelik ve/veya alüminyum elemanların prosedürlerini içeren yapısal tasarım imalatı için FPC sisteminin onaylanması. prosedürlerinin değerlendirilmesi. Yapısal tasarım için FPC sisteminin onaylanması. a Sadece yapısal tasarımdan etkilenen özellikler beyan edilmelidir.
B.4 Tetkik sıklığı B.4.1 Genel İlk tetkik, başlangıç değerlendirilmesinden bir yıl sonra yapılmalıdır. Önemli düzeltici faaliyetlerin gerek olmaması durumunda, tetkik sıklığı aşağıdaki durumlardan birinin ortaya çıkmaması durumunda azaltılabilir: a) Yeni ve değişmiş ana tesisler; b) Sorumlu kaynak koordinatörün değişmesi; c) Yeni kaynak süreçleri, ana metal tipi ve ilgili kaynak prosedürü prosedürü nitelendirme kayıtları (WPQR); d) Yeni ana cihazlar.
B.4.2 Tetkik aralıkları Tetkikler arası ve başlangıç tetkiki sonrası süreler, Madde B.4.1’deki a) ile d) arası durumların oluşmaması durumunda, Çizelge B.3’teki gibi olmalıdır: Çizelge B.3 – Rutin tetkik aralıkları Uygulama sınıfı
ITT sonrası imalatçının FPC’sinin tetkik aralıkları (yıl)
EXC1 ve EXC2
1–2–3–3
EXC3 ve EXC4
1–1–2–3–3
23
ICS 91.080.10
TS EN 1090-1: 2009+A1: 2012-04 EN 1090-1: 2009+A1: 2011
B.4.3 İmalatçı beyanı Tetkikler arası sürenin 2 veya 3 yıl olması durumunda, imalatçı her yıl yukarıda verilen durumların gerçekleşmediğine dair bir beyan vermelidir.
B.4.4 Uygunsuzluk durumundaki faaliyet Büyük bir uygunsuzluk durumunda ve uygunsuzluğun düzeltilmesi sonrasında, değerlendirme sıklığı Çizelge B.3’te verilen hükümlerin tekrar uygulandığı başlangıç tetkiki sonrasındaki durumu eski durumuna döndürmelidir. Not – EN ISO 19011 denetlenen kalite yönetim sistemleri için kılavuz bilgi verir.
B.5 Raporlama Her bir tetkik sonrası güvenilir bir taslak rapor hazırlanmalı ve FPC’de sorumlu olarak addedilen kişiye gönderilmelidir. İmalatçı raporda yorum yapabilmelidir. Taslak rapordan bir takip faaliyeti olarak yapılan veya planlanan tüm düzeltici faaliyetler gözetilmeli ve bir sonraki tetkikte gözden geçirilmelidir. İmalatçı yorumunun alınmasından sonra, nihai değerlendirme ve rapor hazırlanmalıdır.
24
ICS 91.080.10
TS EN 1090-1: 2009+A1: 2012-04 EN 1090-1: 2009+A1: 2011
Ek ZA (Bilgi için) Bu Avrupa Avrupa Standardının AB Yapı Yapı Malzemeleri Direktifi (CPD) hükümleri ile ilişkili maddeleri ZA.1 Kapsam ve ilgili özellikler Bu Avrupa Standardı, Avrupa Komisyonu ve Avrupa Serbest Ticaret Birliği’nin M 120 “Yapısal Metalik ve Yan Mamuller” talimatına göre CEN tarafından hazırlanmıştır. Bu Avrupa Standardının bu Ekte gösterilen maddeleri, AB Yapı Malzemeleri Direktifi (89/106/EEC) çerçevesinde verilen talimatın gereklerini sağlar. Bu maddelere uygunluk, bu standard kapsamında olan yapı elemanlarının uygunluğunun, burada belirtilen tasarlanan kullanımlar için uygun olduğu varsayımını doğrular; CE işareti ile birlikte verilen bilgilere başvurulmalıdır. silinen metin
Uyarı: Tasarlanan kullanımlara uygunluğu etkilemeyen diğer şa şartnameler rtnameler ve A Avrupa vrupa Birliğinin diğer direktifleri, bu Avrupa Standardı kapsamına giren yapı elemanlarına uygulanabilir. Not 1 –
Bu standard kapsamındaki tehlikeli maddelerle ilgili özel madde hükümlerine ek olarak, standard olan mamullere uygulanabilecek diğer ve şartlar da olabilir (örneğin; uyarlanmışkapsamında Avrupa yasaları ve ulusal kanunlar, yönetmelikler kararnameler). AB Yapı Malzemeleri Direktifi hükümlerini yerine getirmek için, uygulandığı yerde ve zamanda bu şartların da sağlanması gerekli olabilir.
Not 2 –
Tehlikeli maddelerle ilgili Avrupa hükümleri ve ulusal hükümlere ilişkin bilgilendirici veri tabanı, Komisyonun CIRCA internet sitesinin “tehlikeli maddeler” sayfasından elde edilebilir (Bu sayfaya “
[email protected]” e-postasına sahip sorumlu birim ile ulaşılabilir).
Bu Ek, çelik ve alüminyum yapılar ile sıcak haddelenmiş, soğuk işlenmiş veya diğer teknolojiler ile imal edilmiş çeşitli şekillerdeki kesitler/profiller, yassı mamuller (plaklar, levha, şerit), çubuklar, dövme ve dökümden imal edilen çelik ve alüminyum malzemelere sahip kompozit çelik ve beton yapılarda kullanımlar için tasarlanan yapısal metalik yapı elemanlarının CE işaretleme kurallarını oluşturur. Bu Ekin kapsamı, bu Avrupa Standardının Madde 1’inde verilen kapsam ile aynıdır. Çizelge ZA.1, bina veözellikleri inşaat mühendisliği çelik ve alüminyum elemanların ve eleman gruplarının performans için gerekleri çalışmalarında gösterir.
25
ICS 91.080.10
TS EN 1090-1: 2009+A1: 2012-04 EN 1090-1: 2009+A1: 2011
Çizelge ZA.1 – Performans özellikleri ile ilgili olan maddeler Gerek Maddesi
ERa
Performans özelliği
1
Boyut ve şekil toleransları
Madde 4.2, Madde 5.3
1
Kaynaklanabilirlik
Madde 4.3, Madde 5.4
1
Kırılma tokluğu
Madde 4.4, Madde 5.5
Darbe direnci
Madde 4.8, Madde 5.10
Yük taşıma kapasitesib
Madde 4.5.1, Madde 4.5.2, Madde 5.6.2
1
1 Kullanılabilirlik sınır durumunda şekil
Düzeyler veya sınıflar
Madde 4.5.5
Notlar
EN 1090-2 veya EN 1090-3’teki temel toleransların sınırlarına göre beyan edilen toleranslar Bu özellik, bileşen mamullerine ve onların EN standardlarına göre atıf yapılarak beyan edilir. Çelik elemanlar için kırılma tokluğu değeri, EN 1993-1-10’a göre Charpy çentik testindeki darbe enerjisi yoluyla elde edilebilir. Alüminyum eleman için bu özelliğin beyanı gerekli değildir. Bu özellik Madde ZA.3.3’te verilen yönteme göre beyan edilebilir. Uygulama sınıfları EN 1090-2 veya EN 1090-3’e uygun olarak belirtilmelidir. Bu özellik Madde ZA.3.3’te verilen yö yönt ntem eme e gör göre e bey beyan an ed edilileb ebililir ir..
b
1
değiştirme Yorulma dayanımıb
2
Yangına dirençb
2
Yangın karşısındaki davranış
Madde 4.6, Madde 5.8
3
Kadmiyum ve açığa bileşenlerinin çıkması
Madde Madde 4.7, 5.9
Bu özellik,EN kullanılan bileşen atıf mamullerinin standardlarına yapılarak beyan edilir.
3
Radyoaktivite yayılımı
Madde 4.7, Madde 5.9
Bu özellik, kullanılan bileşen mamullerinin EN standardlarına atıf yapılarak beyan edilir.
Dayanıklılık
Madde 4.9, Madde 5.11
Eleman şartnamesindeki gereklere göre beyan edilen özellik.
Madde 4.5.1, Madde 4.5.3, Madde 5.6.2 Madde 4.5.1, Madde 4.5.4, Madde 5.7
a ER
= Temel gerekler, bk. CPD.
b Bu
performans özellikleri yapısal özellikler olarak tarif edilir.
Bu özellik Madde ZA.3.3’te verilen yönteme göre beyan edilebilir. Uygulama sınıfları EN 1090-2 veya EN 1090-3’e uygun olarak belirtilmelidir. Bu özellik Madde ZA.3.3’te verilen yönteme göre beyan edilebilir. (R, E, I ve/veya M ve gerekli gerek li sınıflandırma). Kaplamasız elemanlar için A1 sınıfı. Kaplamalı elemanlar için EN 13501-1’e göre sınıflandırma. Bu durumda eloksallı ve galvanizleme kaplama olarak düşünülmez.
Belirli bir özellikle ilgiliuygulanmaz. gerek, elemanın tasarlanan kullanımı bu içinüye o özellikle ilgili hiçbir yasalisteyen şartın imalatçıların, bulunm adığı bulunmadığı üye ülkelerde (MSs) Bu durumda, mamullerini ülkelerde pazarlamak elemanlarının bu özellikle ilgili performansını belirleme veya beyan etme yükümlülüğü yoktur. Bu elemanda, 26
ICS 91.080.10
TS EN 1090-1: 2009+A1: 2012-04 EN 1090-1: 2009+A1: 2011
CE işareti (bk. Madde ZA.3) ile birlikte “performans belirlenmedi” (NPD) tercihi bilgi olarak verilebilir. Bununla birlikte özellikle ilgili sınır değerlerin olması durumunda, NPD tercihi kullanılamayabilir. Çizelge ZA.1’de çelik elemanlar için kaynaklanabilirlik ve kırılma tokluğu gibi sınır değerlerini esas alan bileşen mamulleri özelliklerinin kullanılması ile beyan edilen performans özellikleri dışında, performans perform ans özelliklerine ait sınır değerleri yoktur.
ZA.2 Taşıyıcı çelik ve alüm alüminyum inyum elemanlar için uygunluk uygunluk teyit prosedürleri ZA.2.1 Uygunluk teyit sistemi
Çizelge ZA.1’de belirtilen Talimat M 120 II) “Yapısal Metalik Mamuller ve Yan Mamulleri”, Avrupa Komisyonu’nun 1998/214/EC sayılı kararı ve 2001/596/EC sayılı tadili ile belirlenmiş olan ve “Taşıyıcı Metalik Yapı Elemanları” talimatı Ek 3’teki gibi verilen uygunluk teyit sistemi, tasarlanan kullanımlar için Çizelge ZA.2’de gösterilmiştir. Çizelge ZA.2 – Taşıyıcı çelik ve alüminyum elemanların uygunluk teyit sistemi Mamuller
Tasarlanan kullanım
Taşıyıcı çelik ve alüminyum elemanlar
Tüm yapım işlerinde taşıyıcı olarak kullanım
Seviyeler veya sınıflar
Uygunluk teyit sistemi 2+
Sistem 2+: AB Direktifi (CPD), Ek III.2.(ii) bendine bakılmalıdır. İlk ihtimal, fabrika imalat kontrolünün ko ntrolünün onaylı bir kuruluş tarafından fabrikanın ve fabrika imalat kontrolünün başlangıç tetkikinin yanı sıra fabrika imalat kontrolünün sürekli tetkiki, değerlendirilmesi ve onaylanması esas alınarak belgelendirilmesi dahil.
ZA.2.2 Görev bölümü Çizelge ZA.3’te taşıyıcı çelik ve alüminyum elemanların uygunluk değerlendirilmesinde görev bölümü verilmektedir. Çizelge ZA.3 - Taşıyıcı çelik ve alüminyum elemanların uygunluk değerlendirmesi için görev bölümü Görevler
Görevin kapsamı
Başlangıç tip deneyi İmalatçının sorumluluğundaki görevler
Belgelendirme kuruluşu görevleri
Fabrika imalat kontrolü (FPC) Fabrikada numune alma, deney ve muayene Fabrikanın ve fabrika imalat kontrolünün FPC’nin onaylı bir başlangıç tetkiki kuruluş tarafından Fabrika imalat belgelendirilmesi kontrolünün yıllık sürekli tetkiki, değerlendirilmesi ve onayı
Çizelge ZA.1’deki performans özellikleri ile ilgili parametreler Çizelge ZA.1’deki performans özellikleri ile ilgili parametreler
Uygulanacak uygunlu değerlendirmesi maddeleri
Madde 6.2 Madde 6.3
Çizelge ZA.1’deki ilgili özellikler
Çizelge 2
Çizelge ZA.1’deki performans özellikleri ile ilgili parametreler
Madde 6.3 ve Ek B
Çizelge ZA.1’deki performans özellikleri ile ilgili parametreler
Madde 6.3 ve Ek B
ZA.2.3 Uygunluk beyanı Bu ekte verilen şartlara uygunluk sağlandığında ve belgelendirme kuruluşu aşağıda belirtilen belgeyi hazırladığında, Avrupa Ekonomik Alanında (EEA) yer alan a lan imalatçı veya acentası, CE işaretini iliştirme yetkisini veren uygunluk beyanını hazırlamalı ve saklamalıdır. Bu belgede aşağıda verilenler bulunmalıdır: — adresi İmalatçının veya Avrupa Ekonomik Alanı (EEA) (EEA) sınırları içerisinde bulunan bulunan yetkili temsilcisinin adı ve ile imalatın yapıldığı yer,
27
ICS 91.080.10
TS EN 1090-1: 2009+A1: 2012-04 EN 1090-1: 2009+A1: 2011
Not – İmalatçının CE işaretlemesi işaretlemesi için sorumluluk alması durumunda, imalatçı aynı zamanda mamulü EEA EEA sınırları içine yerleştirmek için de sorumlu olabilir.
— Mamulün tarifi (tip, tanıtım, kullanım,…) ve CE işaretlemesi ile ilgili bilginin bir kopyası, Madde ZA.3’e bakılmalıdır, Not – Beyan için gerekli olan bilginin bir kısmının CE işaretleme bilgisi içerisinde verilmiş olması duru durumunda, munda, beyanda tekrar verilmesi gerekli değildir.
— Mamulün tabi olacağı hükümler (örneğin, bu Avrupa Standardının Ek ZA bölümü), — Mamulün kullanımında uygulanabilen özel şartlar (örneğin, belirli şartlar altındaki kullanımla ilgili hükümler), — Fabrika imalat kontrol belgesinin numarası, — İmalatçı adına belgeyi imzalamaya yetkili şahsın adı ve görevi. Yukarıda belirtilen beyan ve belge, onaylı kuruluş tarafından hazırlanan ve yukarıdaki bilgilere ilave olarak aşağıda verilenleri içermesi gereken bir fabrika imalat kontrol belgesi ile birlikte verilmelidir: — Belgelendirme kuruluşunun adı ve adresi, — Fabrika imalat kontrol belgesinin numarası, — Belgenin, varsa geçerlilik geçerlilik şartları şartları ve süresi, — Belgeyi imzalamaya yetkili yetkili şahsın adı ve görevi. Yukarıda belirtilen beyan ve belge, mamulün kullanılacağı üye ülke tarafından kabul görmüş resmi dilde/dillerde yazılmış olmalıdır.
ZA.3 CE işareti ve etiketi ZA.3.1 Genel CE işaretinin iliştirilmesinden, imalatçı veya Avrupa Ekonomik Alanı sınırları içerisinde bulunan yetkili temsilcisi sorumludur. İliştirilecek CE işaret sembolü, 93/68/EC sayılı AB Direktifine uygun olmalı ve eleman üzerinde veya mamulle birlikte verilen etiket, ambalaj üzerinde veya ticari dokümanlar üzerinde bulunmalıdır. CE sembolü ile birlikte aşağıdaki bilgiler de bulunmalıdır: — FPC için belgelendirme kuruluşunun tanıtım numarası, numarası, — İmalatçının adı veya tanıtıcı işareti ve kayıtlı adresi, — İşaretin iliştirildiği yılın son iki rakamı, — EC fabrika imalat imalat kontrol belgesinin numarası, — Bu Avrupa Standardına yapılan atıf, — Elemanların tarifi: Kapsamlı adı, malzeme, boyutlar ve tasarlanan kullanım, — İlgili Madde ZA.3.2, Madde ZA.3.3 veya Madde ZA.4.4’te listelenen vve e Çizelge ZA.1’den alınan ilgili ana özellikler hakkında bilgiler, — İlgili özellikler için "performans belirlenmedi" ibaresi, — EN 1090-2 veya EN 1090-3’e atıf yapılan elemanın uygulama sınıfı, — Eleman şartnamesine yapılan atıf. Yukarıda, tehlikeli maddelerle ilgili olarak verilen gerekli herhangi özel bilgiye ilave olarak, mamulle birlikte, gerekli olduğu zaman ve yerde ve uygun şekilde, tehlikeli maddelerle ilgili olarak uyulduğu iddia edilen diğer kanunlar listesi, bu hükümler tarafından gerekli görülen herhangi diğer bilgi ile birlikte verilmelidir.
28
ICS 91.080.10
TS EN 1090-1: 2009+A1: 2012-04 EN 1090-1: 2009+A1: 2011
ZA.3.2 Malzeme öze özellikleri llikleri ve geometrik ve veri ri ile mamul özelliklerin özelliklerinin in beyanı Elemanın yapısal özelliklerinin belirlenmesi için, elemanın kullanım yerindeki tasarım yönetmeliklerine göre gereken tüm veriler beyan edilmelidir. Çizelge ZA.1’e ve Madde ZA.3.1’in listesinde tırnak işareti içindeki bilgiye göre, aşağıda verilen özellikler beyan edilmelidir: — Geometrik veri veri (boyut ve şekil toleransları), — Kaynaklanabilirlik – gerektiği durumda, gerekmediği durumda NPD beyan edilebilir, — Yapısal çelik mamullerin kırılma tokluğu, — Yangın karşısındaki davranış – malzemelerin A1 Sınıfı olarak sınıflandırıldığı veya organik içeriğinin %1’den büyük olduğu bir kaplama olması durumunda, organik içerik ile ilgili sınıf beyan edilmeli, — Kadmiyum ve bileşenlerinin açığa çıkması – “NPD” beyan edilmeli, — Radyoaktivite yayılımı yayılımı – “NPD” beyan edilmeli”, — Dayanıklılık – eleman şartnamesine göre beyan edilmeli, — Uygulama sınıfı (EXC), — Eleman şartnamesine yapılan atıf. Elemanı tanıtıcı belirgin bir işaret kullanılmalı, eleman şartnamesinin ve imalat bilgisinin (örneklerde “M” işaret için üst simge olarak kullanılır) arkasına yerleştirilmelidir. Şekil ZA.1 ve Şekil ZA.2 elemanın kullanım yerinde tasarım yönetmeliklerine göre, mekanik direnç, yangın karşısındaki davranış ve yangına direnç ile ilgili özelliklerin yanı sıra elemanın dayanıklılık ve kullanılabilirlik özelliklerini değerlendirilmesi için ihtiyaç duyulan bilginin belirlenmesi için gerekli parametrelerin olduğu yerde CE işareti için bir model verir. Not – Eleman özelliklerinin beyanı için kullanılan kullanılan bu yöntem, Kılavuz Kılavuz Raporu L’deki L’deki Yöntem 1 ile uyumludur.
29
ICS 91.080.10
TS EN 1090-1: 2009+A1: 2012-04 EN 1090-1: 2009+A1: 2011
93/68/EEC sayılı AB Direktifinde verilen "CE" sembolünden oluşan CE uygunluk işareti.
Belgelendirme kuruluşunun tanıtım numarası
01234 ….. Şirketi, 06100, Ankara/Türkiye
İmalatçının adı veya tanıtıcı işareti ve kayıtlı adresi
11
İşaretin iliştirildiği yılın son iki rakamı
01234-CPD-00234
Belgenin numarası
EN 1090-1:2009+A1:2011
Kaynaklı çelik kiriş – M 346 Geometrik veri toleransları: EN 1090-2. Kaynaklanabilirlik: EN 10025-2’ye göre çelik S 235 J0. Kırılma tokluğu:
0oC’de
Avrupa Standardının numarası Mamulün tarifi ve Mevzuat gereklerine tabi özellikler
27 J.
Yangın karşısındaki davranış: Malzeme sınıfı: Sınıf A1. Kadmiyumun açığa çıkması: NPD. Radyoaktivite yayılımı: NPD. Dayanıklılık: EN 1090-2’ye göre yüzey hazırlama, hazırlama derecesi P3. EN ISO 12944-5 S.1.09’a göre yüzey boyaması. Yapısal özellikler: Tasarım: NPD. İmalat: Eleman şartnamesi CS-034/2006 ve EN 1090-2 uygulama sınıfı EXC2’ye göre.
Şekil ZA.1. Malzeme özellikleri ve geometrik veriler ile mamul özelliklerine ait bilginin örnek CE işaretlemesi
30
ICS 91.080.10
TS EN 1090-1: 2009+A1: 2012-04 EN 1090-1: 2009+A1: 2011
93/68/EEC sayılı AB Direktifinde verilen "CE" sembolünden oluşan CE uygunluk işareti.
Belgelendirme kuruluşunun tanıtım numarası
01234 ….. Şirketi, 06100, Ankara/Türkiye
İmalatçının adı veya tanıtıcı işareti ve kayıtlı adresi
11
İşaretin iliştirildiği yılın son iki rakamı
01234-CPD-00234
Belgenin numarası
EN 1090-1:2009+A1:2011
Kaynaklı alüminyum kiriş – M 196 Geometrik veri toleransları: EN 1090-3. Kaynaklanabilirlik: EN 1011-4 ve EN 1999-1-1’e göre EN AW-6082 T6 ve EN AW-5083 O.
Avrupa Standardının numarası Mamulün tarifi ve Mevzuat gereklerine tabi özellikler
Kırılma tokluğu: Alüminyum mamuller için gerekli değil. Yangın karşısındaki davranış: Malzeme sınıfı: Sınıf A1. Kadmiyumun açığa çıkması: NPD. Radyoaktivite yayılımı: NPD. Dayanıklılık: EN 1090-2’ye göre yüzey hazırlama, hazırlama derecesi P3. EN ISO 12944-5 S.1.09’a göre yüzey boyaması. Yapısal özellikler: Tasarım: NPD. İmalat: Eleman şartnamesi CS-A42/2006 ve EN 1090-3 uygulama sınıfı EXC3’e göre.
Şekil ZA.2. Malzeme özellikleri ve geometrik veriler ile mamul özelliklerine ait bilginin örnek CE işaretlemesi
31
ICS 91.080.10
TS EN 1090-1: 2009+A1: 2012-04 EN 1090-1: 2009+A1: 2011
ZA.3.3 Elemanın dayanım değerinin/değerler değerinin/değerlerinin inin beyanı Bu yönteme göre beyan, tasarım belgesi/tasarım hesaplamaları içinde verilen bir veya daha fazla belirli yük durumları dikkate alınarak, yapıların tasarımı için Avrupa Standardları – Eurocodelara göre belirlenen elemanın mekanik direncini kapsamalıdır. Çizelge ZA.1 ve Madde ZA.3.1’deki bilgi listesi atıf yapılarak, aşağıda verilen özellikler beyan içinde yer almalıdır: — Geometrik veri veri (boyut ve şekil toleransları), — Kaynaklanabilirlik – gerektiği durumda, gerekmediği durumda NPD beyan edilebilir, — Yapısal çelik mamullerin kırılma tokluğu, — Yangın karşısındaki davranış – malzemelerin A1 Sınıfı olarak sınıflandırıldığı veya o organik rganik içeriğinin %1’den büyük olduğu bir kaplama olması durumunda, organik içerik ile ilgili sınıf beyan edilmeli, — Kadmiyum ve bileşenlerinin açığa çıkması – “NPD” beyan edilmeli, — Radyoaktivite yayılımı yayılımı – “NPD” beyan edilmeli”, — Dayanıklılık – eleman şartnamesine göre beyan edilmeli, — Uygulama sınıfı (EXC), — Eleman şartnamesine yapılan atıf. Yapısal özellikler: — Yük taşıma kapasitesi, — Kullanılabilirlik sınır durumunda şekil değiştirme, — Yorulma dayanımı, — Yangına direnç, — Tasarım: Tasarım hesaplamalarına ve ilgili Eurocodelarda Mill Millii Parametrelerin (NDP) kullanımına yapılan atıf. — İmalat: Eleman şartnamesine ve uygulanan uygulama sınıfı (EXC) da dahil hil EN 1090’ın ilgili ilgili bölümüne yapılan atıf. Yapısal özelliklerin değerleri, özellik değerleri veya tasarım değerleri olabilir. Not 1 – Yapısal Yapısal özelliklerde özellik ve tasarım terimleri için ilgili Eurocodelarda verilen tanımlara uygun olarak, tümüyle özellik değerleri veya tümüyle tasarım değerleri esas alınmalıdır. Tasarım yönteminde ilgili Eurocodeda NPD’ler için önerilen değerlerin veya tasarlanan pazar yeri ile ilgili Milli Ek’teki NPD’lerin kullanıldığı Eurocodelar esas alınabilir. Değerlendirme kaydının başlığı içerisinde, uygun olan hangi esasların ve Milli Eklerin kullanıldığı belirtilmelidir. Yapısal özelliklerin hesaplamalar ile değerlendirilmesi durumunda, hesaplamalarda tutarlı bir tasarım standardları esas alınmalıdır. Not 2 – Eleman özelliklerinin Eurocodelar kullanılması ile beyan yöntemi, Kılavuz Raporu L’de Yöntem 2 ile uyumludur. Eurocodelardan başka tasarım hükümlerinin kullanımı için, Yöntem 3b uygulanır. Not 3 – Bir elemanın özellikleri Yöntem 2 kullanıldığında iki yolla beyan edilebilir. Birinci yol Şekil ZA.2’de görülmektedir ve Eurocodelara göre tasarlanan ve yerleşme konumu bilinen elemanlarda uygulanır, Seçenek 2a olarak gösterilir. İkinci seçenek ise Eurocodelara göre tasarlanan ve yerleşme konumu bilinmeyen elemanlarda uygulanır, Seçenek 2b olarak gösterilir (ilgili örnek gösterilmemiştir).
Elemanı tanıtıcı belirgin bir işaret kullanılmalı, eleman şartnamesinin ve imalat bilgisinin (örneklerde “M” işaret için üst simge olarak kullanılır) arkasına yerleştirilmelidir. Şekil ZA.3 mekanik direnç ve yangına direnç ile ilgili parametrelerin Eurocodeların kullanımı ile belirlendiği durumlarda, CE işareti için bir model verir. Bu örnek Yöntem 2 Seçenek 2a’ya ait bir örnektir.
32
ICS 91.080.10
TS EN 1090-1: 2009+A1: 2012-04 EN 1090-1: 2009+A1: 2011
93/68/EEC sayılı AB Direktifinde verilen "CE" sembolünden oluşan CE uygunluk işareti.
Belgelendirme kuruluşunun tanıtım numarası
01234 ….. Şirketi, 06100, Ankara/Türkiye
İmalatçının adı veya tanıtıcı işareti ve kayıtlı adresi
11
İşaretin iliştirildiği yılın son iki rakamı
01234-CPD-00234
Belgenin numarası
EN 1090-1:2009+A1:2011
Berlin’de yeni kütüphanede kullanılan çelik çatı kafesler – M 201 Geometrik veri toleransları: EN 1090-2. Kaynaklanabilirlik: EN 10025-2’ye göre S 235 J0.
Avrupa Standardının numarası Mamulün tarifi ve Mevzuat gereklerine tabi özellikler
Kırılma tokluğu: 0oC’de 27 Joule. Yangın karşısındaki davranış: davranış: Malzeme sınıfı: Sınıf A1. Kadmiyumun açığa çıkması: NPD. Radyoaktivite yayılımı: NPD. Dayanıklılık: EN 1090-2’ye göre yüzey hazırlama, hazırlama derecesi P3. EN ISO 12944-5 ’a göre yüzey boyalı, detaylar için eleman şartnamesine bakılmalıdır. Yapısal özellikler: Yük taşıma kapasitesi: EN 1993-1’e göre tasarım, birlikte verilen tasarım belgesi ve tasarım hesaplamalarına bakılmalıdır. Almanya için NPD uygulanır. Kaynak: DC 102/3 Kullanılabilirlik sınır durumunda şekil değiştirme: NPD. Yorulma dayanımı: NPD. Yangına direnç: Hesaplanan değer: R30, DC 102/3’e bakılmalıdır. İmalat: Eleman şartnamesi CS-0016/2006 ve EN 1090-3 uygulama sınıfı EXC3’e göre.
Şekil ZA.3. Elemanın dayanım değerlerine ait bilginin örnek CE işaretlemesi
33
ICS 91.080.10
TS EN 1090-1: 2009+A1: 2012-04 EN 1090-1: 2009+A1: 2011
ZA.3.4 Verilen bir e eleman leman şartnamesi ile uy uyumluluk umluluk bey beyanı anı Bu yönteme göre beyan, elemanın imalatçıdan başkası tarafından tasarlandığı durumları kapsamaktadır. Elemanın imalatı için gerekler eleman tasarımdan gelen bilgiyi esas alan eleman şartnamesi ile tanımlanır. Eleman şartnamesi müşteri tarafından veya imalatçı ile işbirliği içindeki müşteri tarafından hazırlanır. Çizelge ZA.1 ve Madde ZA.3.1’deki bilgi listesi atıf yapılarak, aşağıda verilen özellikler beyan içinde yer almalıdır: — Geometrik veri veri (boyut ve şekil toleransları), — Kaynaklanabilirlik – gerektiği durumda, gerekmediği durumda NPD beyan edilebilir, — Yapısal çelik mamullerin kırılma tokluğu, — Yangın karşısındaki davranış – malzemelerin A1 Sınıfı olarak sınıflandırıldığı veya organik içeriğinin %1’den büyük olduğu bir kaplama olması durumunda, organik içerik ile ilgili sınıf beyan edilmeli, — Kadmiyum ve bileşenlerinin açığa çıkması – “NPD” beyan edilmeli, — Radyoaktivite yayılımı yayılımı – “NPD” beyan edilmeli”, — Dayanıklılık – eleman şartnamesine göre beyan edilmeli, — Uygulama sınıfı (EXC), — Eleman şartnamesine yapılan atıf. Yapısal özellikler: *
Başkalarının (müşteri) tasarımına yapılan atıf,
*
İmalat: şartnamesine şartnamesine ve uygulanan uygulama sınıfı (E (EXC) XC) dahil EN 1090’ın ilgili bölümüne yapılan Eleman atıf.
Elemanı tanıtıcı belirgin bir işaret kullanılmalı, eleman şartnamesinin ve imalat bilgisinin (örneklerde “M” işaret için üst simge olarak kullanılır) arkasına yerleştirilmelidir. Şekil ZA.4 mekanik direnç ve yangına direnç ile ilgili parametrelerin imalatçıdan başkaları tarafından belirlendiği ve mekanik direnç, yangın karşısındaki davranış ve yangına direnç ile ilgili özelliklerin elemanın kullanım yerindeki işlerin gereklerine uygun olarak belirlendiği durumlarda, CE işareti için bir model verir. Not – Eleman özelliklerinin beyanı için bu yöntem, Kılavuz Kılavuz Raporu L’de Yöntem Yöntem 3a ile uyumludur. uyumludur.
34
ICS 91.080.10
TS EN 1090-1: 2009+A1: 2012-04 EN 1090-1: 2009+A1: 2011
93/68/EEC sayılı AB Direktifinde verilen "CE" sembolünden oluşan CE uygunluk işareti.
Belgelendirme kuruluşunun tanıtım numarası
01234 ….. Şirketi, 06100, Ankara/Türkiye
İmalatçının adı veya tanıtıcı işareti ve kayıtlı adresi
11
İşaretin iliştirildiği yılın son iki rakamı
01234-CPD-00234
Belgenin numarası
EN 1090-1:2009+A1:2011
Lüksemburg şehrinde “Yeni Ulusal Tiyatro”da kullanılan alüminyum paneller – M 106 Geometrik veri toleransları: EN 1090-3. Kaynaklanabilirlik: EN 1011-4 ve EN 1999-1-1’e göre EN AW-6082 T6 ve EN AW-5083 O.
Avrupa Standardının numarası Mamulün tarifi ve Mevzuat gereklerine tabi özellikler
Kırılma tokluğu: Alüminyum elemanlar için gerekli değil. Yük taşıma kapasitesi: NPD. Yorulma dayanımı: NPD. Yangına direnç: NPD. Yangın karşısındaki davranış: Malzeme sınıfı: Sınıf A1. Kadmiyumun açığa çıkması: NPD. Radyoaktivite yayılımı: NPD. Dayanıklılık: Kaplamasız, NPD. Yapısal özellikler: Tasarım: Müşteri tarafından sağlanır, dok. Ref. no 123. İmalat: Eleman şartnamesi CS-M202 ve EN 1090-3 uygulama sınıfı EXC2’ye göre.
Şekil ZA.4. Verilen bir eleman şartnamesine göre imal edilen elemana ait bilginin örnek CE işaretlemesi
35
ICS 91.080.10
TS EN 1090-1: 2009+A1: 2012-04 EN 1090-1: 2009+A1: 2011
ZA.3.5 Müşteri talebinden elemanın dayanım değerinin/değerlerinin beyanı Bu yönteme göre beyan, müşteri talebine göre belirlenen ve tasarım belgesine atıf yapan elemanın mekanik direncini kapsamalıdır. Çizelge ZA.1 ve Madde ZA.3.1’deki bilgi listesi atıf yapılarak, aşağıda verilen özellikler beyan içinde yer almalıdır: — Geometrik veri veri (boyut ve şekil toleransları), — Kaynaklanabilirlik – gerektiği durumda, gerekmediği durumda NPD beyan edilebilir, — Yapısal çelik mamullerin kırılma tokluğu, — Yangın karşısındaki davranış – malzemelerin A1 Sınıfı olarak sınıflandırıldığı veya veya organik içeriğinin %1’den büyük olduğu bir kaplama olması durumunda, organik içerik ile ilgili sınıf beyan edilmeli, — Kadmiyum ve bileşenlerinin açığa çıkması – “NPD” beyan beyan edilmeli, — Radyoaktivite yayılımı yayılımı – “NPD” beyan edilmeli”, — Dayanıklılık – müşteri talebine göre beyan edilmeli ve eleman şartnamesinde belirtilmeli, Yapısal özellikler: — Tasarım belgesi, standardları ve diğer tüm tasarım şartnameleri, — Yük taşıma kapasitesi, —
Kullanılabilirlik sınır durumunda şekil değiştirme,
— Yorulma dayanımı, — Yangına direnç, — Tasarım hesaplarına yapılan atıf, — İmalat: Eleman şartnamesine ve uygulanan uygulama sınıfı (EXC) da dahil hil EN 1090’ın ilgili ilgili bölümüne yapılan atıf. Yapısal özelliklerin değerleri, özellik değerleri veya tasarım değerleri olabilir. Not 1 – Yapısal özelliklerde özellik ve tasarım terimleri için ilgili tasarım hükümlerinde verilen tanımlara uygun olarak, tümüyle özellik değerleri veya tümüyle tasarım değerleri esas alınmalıdır. Yapısal özelliklerin hesaplamalar ile değerlendirilmesi durumunda, hesaplamalarda tutarlı tasarım standardları esas alınmalıdır. Not 2 – Eleman özelliklerinin bu yöntemin kullanılması ile beyan yöntemi, Kılavuz Raporu L’de Yöntem 3 ile uyumludur.
Elemanı tanıtıcı belirgin bir işaret kullanılmalı, eleman şartnamesinin ve imalat bilgisinin (örneklerde “M” işaret için üst simge olarak kullanılır) arkasına yerleştirilmelidir. Şekil ZA.5 mekanik direnç ve yangına direnç ile ilgili parametrelerin ulusal hükümlerin kullanılması ile belirlendiği durumlarda, CE işareti için bir model verir.
36
ICS 91.080.10
TS EN 1090-1: 2009+A1: 2012-04 EN 1090-1: 2009+A1: 2011
93/68/EEC sayılı AB Direktifinde verilen "CE" sembolünden oluşan CE uygunluk işareti.
Belgelendirme kuruluşunun tanıtım numarası
01234 ….. Şirketi, 06100, Ankara/Türkiye
İmalatçının adı veya tanıtıcı işareti ve kayıtlı adresi
11
İşaretin iliştirildiği yılın son iki rakamı
01234-CPD-00234
Belgenin numarası
EN 1090-1:2009+A1:2011
Bergen Köprüsü için 4 adet kaynaklı çelik kiriş ki riş – M 314 Geometrik veri toleransları: EN 1090-2. Kaynaklanabilirlik: EN 10025-2’ye göre S 235 J0. Kırılma tokluğu:
0oC’de
Avrupa Standardının numarası Mamulün tarifi ve Mevzuat gereklerine tabi özellikler
27 Joule.
Yangın karşısındaki davranış: davranış: Malzeme sınıfı: Sınıf A1. Kadmiyumun açığa çıkması: NPD. Radyoaktivite yayılımı: NPD. Dayanıklılık: EN 1090-2’ye göre yüzey hazırlama, hazırlama derecesi P3. EN ISO 12944-5 ’a göre yüzey boyalı, detaylar için eleman şartnamesine bakılmalıdır. Yapısal özellikler: Yük taşıma NStasarım, 3472’yebirlikte ve Demiryolu İdaresi şartname RWkapasitesi: 302’ye göre verilen tasarım belgesi ve tasarım hesaplamalarına bakılmalıdır, DC 501/06. Kullanılabilirlik sınır durumunda şekil değiştirme: Birlikte verilen tasarım belgesi ve tasarım hesaplamalarına bakılmalıdır, DC 501/06. Yorulma dayanımı: RW 302. Yangına direnç: NPD. İmalat: Eleman şartnamesi CS-506/2006 ve EN 1090-3 uygulama sınıfı EXC3’e göre.
Şekil ZA.5. Müşteri talebini esas alan, imalatçının beyan ettiği elemanın dayanım değerlerine ait bilginin örnek CE işaretlemesi
37
ICS 91.080.10
TS EN 1090-1: 2009+A1: 2012-04 EN 1090-1: 2009+A1: 2011
Kaynaklar [1]
Guidance paper F: Durability and the Construction Products Directive
[2]
Guidance paper L: Application and use of Eurocodes
[3] EN 1011-4, Welding — Recommendations for welding of metallic materials — Part 4: Arc welding of aluminium and aluminium alloys [4]
EN 10025-5, Hot rolled products of structural steels — Part 5: Technical delivery conditions for structural steels with improved atmospheric corrosion resistance
[5]
EN ISO 15607, Specification and qualification of welding procedures for metallic materials — General rules (ISO 15607:2003)
[6]
EN 14782, Self-supporting metal sheet for roofing, external cladding and internal lining — Product specification and requirements
[7]
EN 14783, Fully supported metal sheet and strip for roofing, external cladding and internal lining — Product specification and requirements
[8]
EN ISO 15609 (all parts), Specification and qualification of welding procedures for metallic materials — Welding procedure specification
[9]
EN 10088 (all parts), Stainless steels
[10] EN ISO 12944-1, Paints and varnishes — Corrosion protection of steel structures by protective paint systems — Part 1: General introduction (ISO 12944-1:1998) [11] EN ISO 19011, Guidelines for quality and/or environmental management systems auditing [12] EN 1011-4, Welding — Recommendations for welding of metallic materials — Part 4: Arc welding of aluminium and aluminium alloys
38
