Tür.ve Dün.mas. Ve Masonlar

TÜRKİYE ve DÜNYADA

MASONLUK VE

MASONLAR İLHAMİ SOYSAL

DER YAYINLARI İSTANBUL: 1978

DER YAYINLARI S ahaflar Çar. No. 1 B eyazıt/İstanbul P.K. 109

Birmcl Basım . Mayıs 1978

Dizildiği ve basıldığı y e r ; GÜL Matbaası t e l ; 234716 İ S T A N B U L

— 197&

MASONLUK NEDEN BİLİNMEZ

Diyelim ki bir kokteylde yo do herhangi kalabalıkça bir toplantıda yeni yeni ve tanımadığımız kişilerle tanıştırılıyor ve tokalaşıyorsunuz. Tokakıştıklarınıza dikkat edin, 0,1a kİ biri elinizi kuvvetle sıkarken, başparmağınızın üstünde karşınızdakinin başparmağı tam ilk büklüm yerine gelecek biçimde eşit aralıklarla üç hafif darbe vurmuştur. Bilin ki bu bir belirtidir, bir oranmad»r. Neyin belirtisi, neyin aranması mı? Söyleyelim: Elinizi sıkanın bir mason olduğunun ve sizin de mason olup olmadığınızın aranması ve belirtisi... Buna M asonlar «Lems» derler... Aranma ve belirtiler bu kadarla biter mi? Kuşkusuz ki hayır. Diyetim ki, bu ilk tanışma tokalaşmasında, bir rastlantı olarak ya da bilerek siz de, karşınızdakinin elini benzer biçimde, başparmağınızla, karşınızdakinin başparmağının birinci eklem yerinden üç kez bastırarak sıktınız ve bı-

raktımz. 8u bir paroladır, daha sonra ötelerde bir yerde duracak olan bu kiştoln arada b ir yinelediği ve sizde de görmek istediği ama pek fazla da dikkat çekmeyen bir başka duruşuna dikkat ediniz. Ellerini göbeğinin üstünde ama kamına değmeyecek biçimde birbirine paralel, kendi aralarında da bir iki santim aralıklı bir biçimde tutacak ve bırakacaktır.' Bu. şöylece bir yapılıp geçilen, yadrıgatıcı da olmayan bir harekettir. Önemli olan, göbek hizasında sol elin aitta, sağ elin üstte durmasıdır. Bu arada aşina birine de selâm vermek mi gerekti? Bu kez, bu duruş hemen değişecek, sol el aşağı doğru yumuşakça bırakılırken, sağ el, avuç içi yere bakar durumda dört parmak bitişik, başparmak gönye oluşturacak biçimde gırtlağa doğru âdeta bir bıçak gibi dayanır duruma getirilecek ve sonra hafif gülümseyerek yatay olarak sağ omuza kadar çekildikten sonra aşağı salıverilecektir. Tokalaşmadan sonraki ilk duruş biçimi, kişinin masonluk sorum luluğunun sürekli hatırlanması, selâmlayış biçimi ise, masonluğa ihanet edildiği takdirde boğazının Kesilmesine bile razıyım anlamlarınadır. Tokalaşmadan sonraki duruşa duruşla, selâma eş biçimde selâmla yanıt alınmışsa ve yakın plânda başkalarının kolayca duyamayacağı, duyarBa da anlayamayacağı türde bir konuşma olasılığı doğarsa, bu kez yeniden tokalaşı/rken karşınızdaki size, gözlerinizin içine bakarak, «— Sizi selâmlarım» diyecektir. Siz de bir masonsanız, yanıtınız, «— Gizlerim» ya da «saklarım» olmalıdır. Daha sonra aranızda üç aşağı beş yukarı bir fısıldaşma biçiminde şu konuşmalar geçecektir: kü bu korargâh çalışmalarının masonluk demek almadığını anlattı. Oturumların ikinci gününün öğleden sonrasındaysa. Başkanlık Divanı'na Büyük Üstad Kaymakamı Şekür Okten geçti ve İzmirli bozı delegelerin Necdet Egeran’ı haysiyet divanına verilmesi önergesi görüşülmeye başlandı. Ancak, Egeran’dan başka kimseye söz verilmeden oylamaya geçildi ve 32’ye karşı 44 ayla verilmemesi karan alındı. Bu sonuç, iplerin kopmasına yetti. Genel Kururdan localara geçen anlaşmazlık, sonun* da isUfalara yol açtı. İstifa eden biraderler bağımsız localar kurdular, sonra bunlar birleşerek Türkiye Büyük Mason Mahfilini oluşturdular ve böylece, tek bir, Büyük Loca'da birleşmek yolundaki yıllarca sürmüş çabalar iflâs etti. Bir yanda Necdet Egeran görüşünün egemen olduğu Türkiye Hür ve Kabul Edilmiş Masonları Büyük Locası, karşısında da 4 Haziran 1966’da Türkiye Büyük Mason Mahfili kurulmuş oldu. Büyük Üstadlığına Orhan Hartcarlioğlu'nun seçildiği ve İstanbul’la İzmir vadilerinde birleşen biraderlerin kurduğu locolardan (5’i İstanbul, 2'sı İzmir’de) oluşan bu mahfil de tıpkı Büyük Loca gibi kendisini düzenli, karşısındakini düzensiz sayan bir mahfildir. Türkiye Hür ve Kabul Edilmiş Masonları Büyük Locası’nm süregelen icraatını 35 madde İçinde derlenen bir suçlama levhasıyla düzensiz saymakta, onları «düzenli uydu» diye vasıflandırmaktadır. DERNEKLER YASASINA GÖRE Türkiye'deki Masonluğu, Dernekler Yasosı’na göre gözden geçirirsek karşımıza şu odlarla çıkan birtakım kurutuşlar görürüz: — 359 —

Türk Yükseltme Cemiyet* Türkiye K ültür ve Fikir Derneği Türkiye Mason Derneği Türkiye Büyük Mason M ahfili. Belki daha başkaları da vardır ama, sanırız en önem lileri bunlardır. Türk Yükseltme Cemiyeti. Türkiye Hür ve Kabul Edilmiş Masonları Büyük Locası'nın resmî adıdır. Yani Masonluğun, İngiltere Birleşik Büyük Locası’nda düzenli sayılan ilk üç derecesini kapsayan mavi masonluğun resmî adı. Türkiye K ültür ve Fikir Derneği ise, m asonlar arası bölünmeden sonra, 33. dereceye kadar olup da b ir Yüksek Şûra oluşturan ve eski Yüksek Şura’dan ayrılan masonların kuruluşunun resmî adıdır. Düzenli İskoç riti sayılmaktadır. Türkiye Mason Derneği ise, 1909'dan bu yana sürüp gelen Yüksek Şûra’mn Cemiyetler Yasası’ndaki resmî adıdır ve 1948 yılında kurulduğu için en eski resmî mason derneğidir. Ve ilk 1. dereceden 33'e kadar çalıştığı için kırmızı localardan oluşm aktadır. Türkiye Büyük M ason Mahfili fse, yukarda anlattığım ız bölünmeden sonra Türkiye Hür ve Kabul Edilmiş Masonları Büyük Locası'ndan kopanların oluşturdukları bir tü r bağımsız Büyük Loca’nm resmî adıdır.

— 360 —

MASONLUKTA GÖREV DEVRİ NUTUKLAR]

İS 'A T T Ö R E N L E R İ

Masonlukta her şey bir törendir. O kadar Jci, nasıl yürünüp, nasıl el sıkışılacağına, nasıl oturulup kalkılacağına ikadar her şey b ir belirli ıkurala bağlanmıştır. Hant işi biraz abartm ak gerekirse, masonlukta nefes alıp vermenin bile belirli kuralları vardır, bunun dışına çıkılamaz dem ek gerekir. Bu böyle olduğu için d ir iki, Mason Localarında görev alanlarla, görevlerini yeni seçilm işlere aktaranlar ara sındaki -işiem de başlı başına bir senaryosu olan törenle yerine getirilir. Masonlar buna (is'at merasimi) derler. Her yıl yöntemine göre gizli oyla seçilen loca başkanlar! ve öteki görevliler, localardaki özel oturum larda görevlerini eski görevlilerden törenle devralırlar ve makamlarına otururlar. Bu törenlerde töreni yöneten, görevi devredecek olan ve seçilip devralacak olan üstatlar birer konuşma yaparlar ve masonluk ilkelerini anlatırlar. Törenden sonraysa, törene katılanların tümü, yani bütün kardeşler (biraderler) Agap denen (eski Yunancada muhabbet demektir) kardeşlik sofrasında birlikte yemek yerler. Törenlerde yapılan konuşmalar konusunda bir fik ir verm ek üzere, eski Büyük Üstatlardan Necdet Egeran’ın — 361 —

değişik zamanlarda yaptığı ve kendi kaleme aldığı, Gerçek Yüzüyle Masonluk adlı kitabında yayınladığı 'konuşmalarından b ir d İzi örnek vereceğiz: IS'ADI'

YAPAN

ÜSTADIN

KONUŞMASI:

«Saygıdeğer Üstadım, Bu sayın locanın saygıdeğer üstadı seçilmiş olm anızdan dolayı sizi yürekten kütlarım. Görevinizi tanım layan eşarp, kordon ve bljuiarınızı takıp birinci çekici sunarak SİZİ makamınıza Is'at etmek benim için büyük haz kaynağı olacaktır. Ancak is ’attan önce bir loca başkanının görevlerini belirleyen şu hususları te kra r d ik ka tin ize sunuyorum : İyi ve doğru bir insan olacak ve y ü c e a h l â k kurallarına riayet edeceksiniz. Sâdık bir vatandaş olacak ve memleketimiz kanunlarına s e v e r e k İ t a a t edeceksiniz. H!ç b!r komplo, İsyan veya a n a r ş i k hareket© katılmayacaksınız. Gayretle çalışacak, vakarkı yaşayacak ve herkese karşı o n u r l a h a r e f c e t edeceksiniz. Masonluğun eski ve yeni yüksek görevlilerine s o y g ı gösterecek ve ana tüzüğe aykırı düşmeyen ikaz ve irşatlarını locanız kardeşlerine aktaracaksınız. Kavga ve gürültüden uzak kalacak ve fevrîlikle a ş ı r ı l ı k l a r d a n kaçınacaksınız. Davranışlarınızda t e d b i r l i , kardeşlerinize karşı nâzik ve locanıza bağlı olacaksınız. İçtenlikte bağlı kardeşlerinize saygı gösterecek. M asonluğa karşh o y r 1 1 r k I a r ı önleyeceksiniz. İçinde bulunduğunuz toplumun genel iyiliğine çalışacak, çevrenize davranışlarınızla t o p l u m s a l f a z < I o 11 e r 1 aşılayacak ve nrıasonlk ahlâkı yacoksınız. — 362 —

Büyük Üstada ve Büyük Loca görevlilerine s a y g ı l ı olacak ve Masonluğun ruhuna ve esaslarına ters düşmeyen emirlerine uçacaksınız. Hiç bir kimss veya heyetin masonluk esaslarında y e n i I -i 'k namı altında d e ğ i ş i k İ p 4c yapmasına müsaade etmeyeceksiniz.. Davet edileceğiniz Büyük Loca konvanlanna ve komisyonlarına m u t l a k a katılacak ve masonluğa karşı oian ödevlerinizi d ikka t ve itina ile yerine getireceksiniz. Büyük Loca'dan be ra t almadan loca kurulmasına göz yummayacak ve d ü z e n s i z localarla bu localara mensup düzensiz m asonlarla işbirliğine engel olacaksınız. Kişiliği ve karakteri hakkunda usulü dairesinde tahkikat yaptırmadan ve k a n a a t v e r i c i olumlu sonuçlar almadan hiç b ir kim senin düzenli masonluğa kabul edilmesine müsaode etmeyeceksiniz. Düzenli bir löcada masonluğa inistye edildiği ve devamında intizamlı bulunduğu vesikaiariyle tesbit olunmadan ve usulüne göre s ı n a v d a n geçirilmeden bir kimseyi locaya kabul etmeyeceksiniz. Bu saydıklarım aslında masonluğun esaslarındandır. Ve sizin bu esaslara Saygıdeğer Üstadlık görevini almadan da tam riayet ettiğinizi biliyorum. Onun için kalb ferahlığıyla &iz1 bu şerefli makama is’at ediyorum. Size üç aydınlık kaynağı olan Kutsal Kitabı, Gönyeyi ve Pergeli emanet ediyorum. Kutsal Kitap kişisel y ü c e a h l â k ı öğretir; Gönye hareketlerimizi tanzim eder ve t o p l u m s a l f a z i l e t l e r l e ahenkleştirir; Pergöl İhtiraslarımıza h â k i m olmamızı sağlar. Bu üç aydınlık düşünüşlerinizde, sözlerinizde ve davranışlarınızda size rehber olsun. — 363 —

Saygıdeğer Üstadım, Görevinizin anemini ve yükümlülüklerinizin büyüklüğünü takdir ettiğinizden eminim. Locanızın şerefi, şöhreti ve değeri sizin kaablliyetinize ve maharetinize bağlıdır. 6u sayın locanın saygıdeğer üstodı sıfatiyle bütün çalışmalarda ve törenlerde hazır bulunmanız ve masonluk esaslarıyle ilkelerini, landmarklart ve eski töreleri kardeşlere öğretmeniz ve onlara m a s o n a y d ı n l ı ğ ı n ı vermeniz gerekmektedir. Bununla da yetinmeyerek toplum içinde ahlâk ve fazilet örnekleri vererek toplumu ışığınızla, aydınlatacaksınız. Toplum sizin 'kişiliğinizde masonluğun gerçek değerlerini görmelidir. Kemâlinizi öylesine ortaya koyunuz kl, h a y a t ı n ı z d a çevremiz size içten saygı duysun, ö l ü m ü n ü z d e de yürekten yas tutsun. GÖREVİ D E V R E D E N ÖN C EK İ S A Y GI DEĞE R Ü S T A D IN KONUŞMA'SI Soy«ı Kardeşlerim, Yüksek teveccüh ve iltifatınız eseri olarak bana tevd i etmiş bulunduğunuz locamızın birinci çekicini, geçen bir yıl içinde kaabilıyetimin ve vasıflarımın müsaadesi oranında ve fakat âzamî gayret göstermek suretiyle ku llanmaya çalıştım. Bu b ir yıl içinde sayın locamıza özgü devamlı ve düzenli olağanüstü mesai yapıldı. Çalışmalarımız esnasında birinoi çekicin verdiği yetkileri kullanırken istemeyerek ve bilmeyerek bâzı kusurlar işlemiş isem atfımı dilerim. Şükranla kaydetmek isterim ki, kusurlarımı büyük bir m a s o n l u k h o ş g ö r ü r Tükle ve tam bir mason olgunluğu ile kırgınlık yaratmadan önlemeği bildiniz. Ve bana inkâr kabul etmez büyük b ir müzaheret gösterdiniz. Hepinize ayrı ayrı yürekten teşekkürlerimizi ve sevgilerimi sunarım. — 364 —

Bu kadar olgur» i)tr topluluğun bir yıl süre ile mesaisini idare etmek sorumluluğunu bana yüklediğiniz andan bugüne kadar, sorumluluğumu müdrik olarak birinci çe■kJoin kutsallığını k o r u d u ğ u m -d a *ı tamamen e m - i 11 ve m ü s t e r i h olabilirsiniz. Bu hususta, benden önce bu çekici maharetle kullanmış bulunan üstad iarımız m devamlı irşatlarına mazhar oldum'. Kendilerini örnek atom . Teşvik edici Utitat dolu güzel söztermi kendime rehber edindim. Bunları huzurunuzda ifade e tmekten mutluluk duymaktayım. Saygıdeğer Üstadım, Şimdiye 'kadar bu hassasiyet ve itina ile kullandığım bu çekici, şahsiyetine ve -kaabiliyetine büyük güvenimiz oion siz üstadıma tevdi ederken pek büyük bir haz duymaktayım, Her ne kadar localarda görevli olmak veya olmamak, masonlukta e ş i t h a k ve e ş i t muam e l e ilkesini değiştirmez ise de, özellikle kutsal olan saygıdeğer üstadlığtn görevinde büyük sorumluluklar bulunmaktadır. Buna gore yetkilerinin de geniş olduğunu unutmamak gerekir. Onun içindir ki. yüklenilen sorumlulukla1 mütenasip ş e r e f bahis konusudur. Sizin büyük sorumluluk hlsleriniz oltındo bu sayın locanın çalışmalarında büyük i I e r i e m e I e r kaydedileceğimden eminimi. Size şerefle dolu başarılar dilerim. ESKİ

BİJYÜK

ÜSTADIN

KONUŞMASI:

Saygıdeğer Üstadım, Bu Muhterem Loog’nm birinci çekicini kardeşlerimizin size tevdi etmiş olmalarını memnunlukla karşıladım. Sizi ve sizin şahsınızda bütün yeni görevlileri kutlar, hepinize başarılar dilerim. Is'otlafda eski üstadlarm masonluğun bilinen hedeflerini, ve ilkelerim)' ve Saygıdeğer Üstadın yükümlülüklerini kardeşlere hatırlatmalan güzel âdetlerimlzdendlr. Bi— 365 —

ünen şeyleri tekrarlarkı hafızaya işlemek bir masonluk yöntemidir, Şu haide müsaade ederseniz bu eski âdete uyarak birkaç söz de ben söyleyeceğim. Masonluk müessesesinin asıl maksadı kendi ahlâk ve erdem 'kurallarını gerek sözle ve gereksek davranışlarla örnek olmak suretiyle insanlara aşılamaktır. Bu suretle insanları d ü r ü s t ve n a m u s t u , ve dostluklarında s a m i m î v e v e f a l ı yapmaya çalışır. İnsanların birbirine şefkat, yardım, sevgi ve anlayışla bağlayıp birleştirmeye gayret eder. Biliyoruz ki insan tabiatını asilleştiren ve güzelleştiren bütün bu sosyal faziletler kısanlar arasında h u z u r ve m u t I u I u k sağlar. Şu halde bizlerin ana görevimiz ve hiç şüphesiz büyük zevkimiz, çevremize huzur saçmak, ışık tutmaktır. Bu kudreti sembollerimizden alıyoruz. İzninizle Saygıdeğer Üstadın yükümlülüklerini de şöylece hatırlatıyorum : 1 — Locamızı şeref ve şöhretinin üye adediyle değil üyelerinin yiisek vasıflariyle sağlandığını hatırdan çıkarmamak ve bu itibarla locaya yeni üyeler kabu! ederken üzerlerinde titizlikle durmak. 2 — Masonluk ilkelerine ve ritüellerin esaslarına aykırı davranışlara ve eylemlere müsaade etmemek. 3 — Masonluğun eski törelerini ve geleneklerini öğretmek ve bunları korumak. 4 — Kâinatın Ulu Mimarına olan inancımızı ve çalışmalarımızda ona yükselme gayretlerimizi kardeşlere tanımlamak. 5 — Üç aydınlık kaynağı olan kutsal kitaplar, gönye ve pergelim telkin ettikleri ahlâk ve faziletleri açıklamak. 6 — Müessesemizi ve mesleğimizi saf ve temiz tutmak, kardeşlerin bilim ve mâna ışıklariyle dengeli akılcı ve tekâmülcü yolda ilerlemelerini sağlamak. — 366 —

7 — Loca kardeşlerini kendi aile efradı olarak tanımak ve ona göre hareket etmek. 8 — Iztıraba ve yoksulluğa uğrayan kardeşleri huzura kavuşturmak, kardeş dul ve yetimlerini locanın himayesine almak. 9 —- Kardeşlerin şefkat, dostluk ve sevgi bağlariyle birlik teşkil etmelerini sağlamak, vatanımıza ve insanlık ülküsüne daima sadık kalmalarını telkin etmek. Sevgili Müessesemize, memleketimize ve insanlığa ilerlemelerinde sözlerimiz ve hareketlerimizle örnek olarak hizmet edebilmemiz için Kâinatın Ulu Mimarı'ndan bizlere bilgelik ve büyük anlayış vermesini niyaz ederim. YENİ GÖREVİ ALAN ÜSTADIN KONUŞMASI : Sayın Üstadiarım, Sevgili Kardeşlerim, Mason localarında nasıl ki, tartışma adabı ve usulleri, müsamaha ve dayanışma ile ortak çalışma kuralları tekrarlanıp bunlar bilinç altına mal ediliyorsa; nasıl ki, eşit hak ve eşit muamele İnsanî prensipleri uygulanıyorsa; nasıl ki, hurafeler, bâtıl inanışlar ve taassuplar bir yana bırakılarak bilime sarılıp hakikatler öyle aranıp bu^ iunuyorsa; yine bu localarda terakki ve dinamizmin itici kuvvetinin kaynağı olan d e ğ i ş m e i l k e s i de her yıl uygulanıyor. Ve insanlık yüksek mefkûresine öylece ulaşmaya çalışılıyor. İşte bu anda muhteşem merasimle böyle asîl bir değişmeyi, görevde nöbet değiştirmeyi kutluyoruz. Bu nöbeti bu yıl için bana vermiş oluyorsunuz. Mefkuremize doğru yükselmede yeni hamleleri sîzlerin yardımiyle yapacağız. Sizlerin masonluğa ve ilkelerine bağlılığınız derecesinde başarıl* olacağımız şüphesizdir. — 367 —

Masonluğun bizden en önce beklediği, Kardeşlerimize 'karşı sonsuz muhabbet ve itimad beslemek ve bunu fiilen göstermektir. Kardeşlik his ve itim adına açık, a n l a y ı ş ve s e v g i dolu 'bir 'kalbledir ki, masonluk vasfını tam' mân asiyle kazanmak mümkünn olur. Masonluk bizden, gayretli, vefalı, menfaatsiz hizmet yapan ş e f ık a t I i bir 'insan olmamızı öekler. Mason olarak hepimizin daima o l u m l u düşünmemiz gerekir. Bizler .başkalarının da olumlu düşünüşlü olmalarım isteriz ve bu hususta etrafımıza yardım ederiz, yol gösteririz. Daima hatırlayalım' ki, s e v g i ve i y i l i k olumlu: düşüncelerin tem elini teşkil eder. Sevgili Kardeşlerim. Dostluk için vakit ayırınız. Eski dostlarınızı' hatırlayınız ve yeni dostlar bulmaya çalışınız. Herkesin iyi tarafım görünüz ve şahsınızda en yüksek vasıfları kazanmaya gayret ediniz. İnsanlarla meşgul olunuz ve onlara daima v e f a l ı b i r d o s t olarak davranınız. Sizin şefkatiniz birçok kalbe iy ilik akıtacak ve verdiğiniz cesarette birçoklan huzur bulacaktır. Her gün bir kardeşle el ele vererek masonluk ana hedefine doğru ilerleyiniz. Gayet ta biî iki, hayatta kendi yolunuzu tâkibediniz. Fakat 'kalabalık bir caddede yürüdüğünüz glbJ hareket ediniz: Ne kimsenin ayağına basınız ve ne de kimseyi kaldırımdan aşağı itiniz. Heyecanınız ve yaratıcılığınız etrafınızda' h u z u r t u b i r t o p l u l u k .k u r m u ş olacaktır. ıBütün Üstadfarımızın bizlere bü görevimizde yardımcı olmasını diler, hepinizi gönül dolusu sevgilerim le k u caklarım. — 368 —

MASON OL A C A K L A R A

U Y A R I Mason olmok isteyen, mason olmak için mason bir aracı ile Loca ya başvuran birine her şeyden önce bir yazı verilir. Basılı olan ya da çoğaltılmış otan bu bildiriyi okuyup, masonluk hakkında aşağı yukarı bilgi sahibi olan kişi, bundan sonra da mason olmakta direnirse, adayın üstünde ayrıca durulur ve başkc praştırmalar, soruşturmalar, törenler yaprfır o ayrı.,. Ama birisi mason olmak istiyorum; dedi mİ, önüne sürülen şudur; MASON OLMAK İÇİN MÜRACAAT EDENLERE VERİLEN CEVAP Masonluğa kabul edilmek istediğinizi öğrenmiş buhjlunuyoruz. Hür düşünen ve hür hareket eden bir kimse gayesini bilmediği bir teşekküle katılmak istemeyeceği gibi yükleneceği külfetleri de bilmeden herhangi bir taahhütte bulunamaz. Binaenaleyh, bu hususlarda bilgr sahibi olduktan sonra kararınızı kesinleştirmek ve topluluğumuza yabancs bulunmanız dolayısıyla da bilmediğiniz bazı hususlar» öğrenmek istiyeceğinizi düşündük. Bu düşünceler, alacağmız karara elbette müessir olacaktır. Bu sebeple, birbirimiz? bir defa daha yoklama fırsatı vermek sizi hayâl kırıklığından, bizi de ilerde « B e n i y e t e r d e r e c e d e a y d t n I a t m o d ıi n ı z » törizinden korumak maksadıyla topluluğumuzun gayelerini ve karşılıklı otctrok birbirimizden neler beklemeğe hakkımız olduğunu açıklamayt faydalı ve uygun bulduk. — 369 —

F. 24

1 — Masonluğun gayelerini' kısaca ve öz olarak şöyle sıralayabiliriz : a) İyi ahlâk ve tekâm ül yoluyla insanlar arasında ahenkli bir yaşayış sağlamaya çalışan Masonluk, insanların bâtıl peşin hükümlerden ve. egoistlikten kurtulm alarını, iyiliğin teşvikini, saf ve temiz insanlık münasebetlerinin ve insanlarda bulunan kuvvet ve kabiliyetlerin gelişmesini sağlamak ister. b) Bu gayeye ulaşmak isteyen insanları, mensup bulunduğu ırk, içtimai mevki ve dinî inanç ne olursa o lsun, birleştirmeye çalışır, c) Masonluk, kendi muhitinde sadece karakter, d ü şünce ve iç sağlamlığını esas tutar. d) Masonluk, üyeleri arasında dostlukta - sadakati telkine ve dış âlemde de insanları birbirinden ayıran a n laşmazlıkları ortadan kaldırmaya uğraşır. Zorlanmadan ihtiyaç hissedilen bir birlik ve karşılıklı yardım yoluyla umuma faydalı olmaya çalışır. e) Mason topluluğu, karşılıklı saygı ve sevgiyi a rttırarak üyelerini birbirine daha çok yaklaştırmak, her tü rlü kırgınlık sebeplerini yok etmek, farzımuhal böyle bir halin mevcudiyeti hissedilirse, yekdiğerine seve seve el uzatmayı sağlamak maksadıyla diğer üyelerin aracılığını temin etm ek yolunu arar. 2 — Masonluğun maksadı herşeyden önce kendi kendini yetiştirm ektir. Bu keyfiyet, sizin için kesin bir ihtiyaç değilse; içtim ai hayatın insanlar arasında meydana getirdiği mevki, servet, kabiliyet ve dini inançlardan m ütevellit ayrılıkları topluluğumuz içinde unutmak, anlayış ve düşünüşlerinize uygun gelmiyorsa; Mason topluluğuna katılmakla bir kazanç elde edemeyeceğiniz gibi kendinizi aramızda hiç b ir zaman rahat ta hissetmiyeceksiniz. _

370 —

3 — Masonluk; devlet, din ve aile ile olan münasebetlere müdahale suretiyle içtimai hayattaki farkları ortadan kaldırmaya çalışmaz. Bundan dolayı her Masco, dış âlemde diğer Masonlarla olan İçtimaî münasebetlere saygı gösterir ve Masonluğunu menfaatler sağlamak yoluyla kullanmayı' asaletine yakıştırmaz. Bunun için. Mason olmakla herhangi bir maddî menfaat ©ide etmeyi kafiyen beklememenizi tavsiye ederiz* Aksi tafcdtrde muhakkak ve derhal hayal kırıklığına uğrarsınız. 4 — Aramıza katılma isteğiniz ciddî ve iyi niyetten doğma değil de yalnız merak saikasıyla ve gösteriş için ise, en iyi hareketiniz bundan vazgeçmek olacaktır. Çünkü, ne merak ve ne de gösteriş arzusu bizde tatmin edilmez. Eğer, sırları öğrenme düşüncesine kapılıyor iseniz, bu hususta da aldanıyorsunuz demektir. Çünkü, Masonluğun gizli tutulan bir sırrı yoktur. Ve eğer, sadece b ir sosyete ihtiyacı 1le geliyorsanız, bu bakımdan da pek memnun olmayacaksınız. Çünkü, sizi hareketlerinizde serbest bırakan başka topluluklarda bu İhtiyacınızı daha kolaylıkla tatmin edebilirsiniz. Şu hususu da iyice düşününüz ki, topluluğumuza katıldıktan sonra ç+kmak pek kolay değildir. Buna « b e k I e d i ğ i n i z i b u l a m a m a k » ğibt bir sebep ve bahane göstermeye kalkışırsanız, o zaman, « d e f a l a r l a i h t a r ve t e k r a r e t t i ğ i m i z e s a s l ı bir t e t k i k ve t e e m m ü l d e b u l u n m a d ı n ı z

ve

bundan

dolayı

lâyık

olmadığınız

halde Masonluğa g i r m e ğ e ka I k ı ş t un ı z » gibi oldukça ağır bir cevapla karşılaşabilirsiniz.

5 — Hayatta birbirini hemen hemen hiç tanımayan insanların değişik vesileler ile yekdiğerinin muhalifi o ldukları ve hatta düşmanca karşı karşıya geldikleri pek madir değildir. Sizin de aramızda bu çeşit münasebetleriniz olan herhangi birine rastlamaınız mümkün olabilir. Bu durum karşısında müşterek gayeye ulaşmak için böyle biri ile aynı hedef ve gayeye yönelmeğe kendinizde kuvvet buluyor musunuz? Aynı yolun yolcusu olarak ona şefkat ve yumuşaklıkla muamele etmeye, sevgi ile el uzatmaya hazır mısınız? Bir tehlike ile karşı karşıya gelenleri bütün kuvvetinizle korumak, yanıianları sevgi ile ikaz etmek, düşenleri rahmü şefkat ve sabırla kaldırmak, hiç bir zaman üstünlük duygusu ile onların cesaretlerini kırmamak için kendinizde iyi niyet ve cesaret buluyor musunuz? Bunlara m üs bet cevap verebildiğiniz takdirde talebinizde tsrar ediniz. 6 — Topluluğumuza girmek isteğinde bulunanlardan gerek tesislerimiz ve gerekse şekil ve âdetlerimiz hakkında kesin bir ketumiyet (ağız sıkılığı) va'dini İsrarla isteriz. Böyle bir va'di sadakatle ve bozmadan tutup tutamıyasağınızı ve hususta sizin şeref ve haysiyetinize güvenip güvenemeyeceğimizi de bir kerre iyice düşünmenizi ve bize bildirmenizi rica ederiz. 7 — Masonluğun, eskidenberi ve bugün bile, din aleyhtarı bir müessese ve hatta kendisinin hususi bir din olduğu tarzında pek çok söylentiler vardır. Topluluğumuzun, ne maksatla böyle kötü bir zan altında bulundurulduğunu burada tafsilen izaha lüzum görmüyoruz, Bunun sebebini daha ziyade Masonluğun maksat, gaye ve bünyesi hakkında yeter derecede bilgiye sahip olmamakta buluyoruz. Bunun, için,-bu- yanlış düşünce ve söylentile— 372 —

rin düzeltilmesi ve sizi tenvir yolunda Masonluğun esas itibariyle din müesseseierinin İşlerine asla ■karışmadığını bütün açıklığıyla bildirmeyi doğru buluyoruz. Masonluk bilâkis üyelerinden, insan varlığının mûtad ahlâkî gayesine aykırı olmamak şartıyla, kabul etmiş bulundukları ve edecekleri herhangi bir din ve inanca tam bir bağlılhkla^baölonmalarını açıkça istemektedir. Masonluk aynı zamanda bu din ve inançlar arasında h i c b i r f a r k g ö z e t m e z ve mukayese dahi yapmaz.

8

— Teşekkül ve taazzuvu, ancak demokrasi ile idare edilen memleketlerde mümkün olan ve bu gibi memleketlerde millî karakterle yaşayan, fikir ve İman hürriyetini ve ahlâk prensiplerini bir -sembol olarak kabul eden ■Masonluğun mahiyet ve mevzuu löyıkıyla açıklanmamış olmasından dolayı gizli bir cemiyet gibi tasavvur ve her gizlilikte mevcudiyeti düşünülebilen şeylerin topluluğumuz için de tahayyül edilmekte olduğunu, nadir dahi olsa duymaktayız. İlmî, ahlâkî ve felsefî çalışmalarıyla bir kültür müessesi, hodblnliik, haris menfaat düşünce ve duygularına karşı mücadelesi ile sosyal bir teşekkül olan ve tamamen ulvî gayeler özerine, bina edilmiş bulunan masonluğun, gizil olduğunu ve dolayısıyla da millî olmadığını iddia etmek, onu gereği kadar tetkik etmemiş olmaktan doğma çok hakşız ve o kadar da İnsafsız bir harekettir. Şunu da kati bir ifade ile hemen kaydedelim ki. Masonluk cihanşumuldür, fakat beynelmilel değildir. Bunun neticesi olarak her memleketteki Masonluk kendi milli bünyesine uygun bîr teşekküldür ve başka hiç bir yabancı teşekkülün tesiri altında değildir. Memleketin hürriyet ve menfaatlerini her düşüncenin üstünde tutmak, mili! teamüle, ananelere ve inkılâplara — 373 —

sımsıkı bağlı ve saygılı bulunmak her mason için en esaslı ve mukaddes vazifesidir. 9 — Üyelerimize tahmil olunan m ü ke lle fiye t: a) Topluluğumuza devamlı bağlılık ve sadakat, gayelerimize çaışarak hizmet, mücbir sebepler, yani şahsınızla ilgili herhangi bfr iş konusunda seyahat, bulunduğunuz yerden başka b ir yere gitme, hastalık, rahatsızlık veya iş ve vazifenizden kat'iyen ayrılmama gibi olağanüstü haller dışında toplantılarımıza muntazaman devam ve iştirak; ayrıca nizamlarımıza da m utlak itaat. b) İşlerimizin tam bir ahenk ve intizamla görülmesi ve yürütülm esi, tesislerim izin devamlı bakımı için lüzumlu masraflara 'katılmayı/ giriş için ........... ve her ay aidat olarak ........... lirayı ödemeyi ioap ettirir. Yukarda yazılı bu m ükellefiyetleri yerine getirm ek d u rum ve isteğinde bulunup bulunmadığınızı da çok iyi ve etraflıca düşününüz ve bildiriniz. 10 — Topluluğumuza 'kabul, eski ve belirli âdet ve usullerimize göre bir merasimle yapılır ve bu herkese aynı şekilde ta tb ik olunur. Fakat bu merasim hiç bir kimseyi hiç bir bakımdan küçük düşüreoek veya kıracak şek il ve mahiyette değildir. Sizden burada açıklanan hususlar üzerinde esaslı bir şekilde ve istediğiniz kadar uzun ve etraflıca düşünmenizi bilhassa rica etmekteyiz. Bundan sonra topluluğumuza katılmaya karar verirseniz, yukarda yazılı konular hakkındaki düşünce ve duygularınızı gayet açık bir ifade ile maddeler halinde yazınız. Bu yazınıza ayrıca, kısa bir hal tercüm enizi de ekleyiniz ki, biz de sizin hem dış durumunuz, hem de dünya görüşünüzle ahlâkî bakımdan hayat anlayışınız hakkında b ir fik ir sahibi olabilelim. — 374 —

Bunlardan başka Masonluğa kabulünüz İpin evvelce bir müracaatta bulundu iseniz, bu müracaatınızı ne zaman ve nereye yaptığınızı da lütfen bildiriniz. Masonluk topluluğuna 'kabul edilip edilmeyeceğinizi ve bunun ne zaman olacağım da Kitfen araşttrıp sormayınız. Çünkü size açıklayamayacağımız bazı sebepler ve şartlar bu hususu geciktirebilir veya tamamen imkânsız kılabilîr. Kabulünüz mümkün okluğu takdirde, siz de bundan zamanında haberdar edilirsiniz.

Saygılarımızla.»

— 375 —

ÜNKU TÜRK MASONLARI Biz bu araştırmada olabildiğimize© yansız olmaya. Masonluk denen şeyin ne olduğunu elimizden geldiğince anlatmaya ve göstermeye çalıştık. Genellikle Mason kaynaklarına, onların ana belgelerine dayandık ve Masunluğa karşıt olanların belirli konularda neler dediklerini de yansıtmaya çaba gösterdik. Kimseyi yermeyi ve övmeyi amaçlamadık. Masonluk denen bir gerçek var, bunu ortaya koymaya çalıştık. Aşağı yukarı onbeş yıllık bir araştırmanın sonucu olarak ortaya çıkmış bu yapıtta, salt sürüm sağlamak için, gelmiş geçmiş binlerce Türkiyeli Mason'un adını sonu gelmez listeler halinde yayınlamayı ve illâ da bunları «teşhir» etmeyi de aklımızdan geçirmedik. Ama adları, kamuya mal olmuş, masonlukları şöyle ya da böyle duyulmuş ünlü kişiler var. Bunların da hiç değilse bir bölümünü topluca sıralamadan geçmek, sanırız ki çalışmamızda bir eksik yan bırakacaktı. Bilmem nerede memur, falan baroda avukat, filan yerde tüccar, fişmekan hastahanede doktor, adı dar bir çerçeve dışına çıkmamış kişiler yerine, ünlülerden bir bölümü, örnek olsun diye burada sıralıyoruz. Günümüz Türkiyesindfe «faal masonlarsın sayısı saptayabildiğimiz kadarıyla 3000 kişiyi geçmemektedir. Kırk küsur milyonluk bir ülkede üç bin kişi, belki devede kulak bile sayılmayabilir. Ama bir noktayı bilmekte yarar v a r: — 376 —

Dünyanın hemen her ülkesinde olduğu gibi günümüz Türkiyesinde de Masonlar, — dünlerde olduğu gibi— , inanılmaz ölçüde etkili olmasını, köşe başlarını tutmasını biliyorlar. Ülke 'kaderinin çizilmesinde başkaca hic bir baskı grubunun sağlayamadığı ve sağlayamayacağı etkinlikleri masonlar sağlayacak durumdadırlar. Masonluğun özellikle son çeyrek yüzyılda ortaya çıkan ve bir tür yan kuruluşları sayılabilecek Lions Klüpler, Rotary Klüpler de, — bunların üye sayısı biraz daha çok— , bu etkinlikte önemli katkılarda bulunuyorlar. Masonlar ve yan 'kuruluşlarında yer alanlar, Türkiye'nin kamu kesimi kadar, özel sektör kesiminde de kilit noktaları tutmakta umulmaz bir uyanıklık göstermektedirler. tic a re t ve Sanayi Odaları'nda, Borsalar’da, özel ve resmî bankalarda, sigorta şirketlerinde, vakıflarda, holdinglerde, tekelci sermayenin Türkiye’deki uzantısı şirketlerde, çokuluslu şirketlerin temsilciliklerinde, Devlet Plânlama Örgütü’nden Dışişleri Bakanlığı'na kadar pek çok yere el atmış Masonlar, Üniversiteler, Yüksek Okullar, sağlık kuruluşları, KİT'ler, Kızılay, Çocuk Esirgeme ■Kurumu gibi yerlerde de önemli rol oynamaktadırlar. Basın, radyo, televizyon, reklam şirketleri gibi kamuoyu oluşmasındaki etkili alanlarda da Mason denetimi ve e tkinliği yaygındır. ideolojik bir saptama yapmak gerekirse, başlangıcında bir ara Masonluğun totaloterizme karşı özgürlükçü ve liberal bir görüşü temsil etmesine karşın, giderek sosyalizm ve işçi sınıfı karşısında kapitalizmin savunuculuğunu üstlenmiş bir örgüt olduğunu söylemek gerekir. Sözlük anlamıyla Mason, duvarcı demektir. Yani bir anlamda işçi... Ne var ki, Oırak, Kalfa, Usta gibi işçi sınıfını belirleyen ve emekçi tabakaların deyimlerini bol bol kullanan

— 377 —

Masonluk, işçi sınıfının ve emekçilerin değil, tam tersiı ne bunları sömüren burjuva ve kapitalistlerin bir dayanışma örgütü olarak ortaya çıkmıştır. İşcl sınıfından bir bireyin, ilerde kapitalizme atlamayı amaçlamayan ya da kapitalizmin sömürü çarkına yararı olmayacak bir emekçinin Mason olması, olabilmesi söz konusu değildir. Tüm dünyada olduğu gibi, ülkemizde de, emeğinden başka değerlendirilecek şeyi olmayan birinin, masonluğa alınması söz konuğu değildir, Bu kısa açıklamadan sonra, başlangıcından günümüze, ülkemizde mason olmuş bazı ünlüleri, hiç değilse odlarıyla sıralayıp ansımakta yarar olacağını sanısmday ız : DEVLETİN EN ÜST KATINDA Türkiye'deki Masonluk tarihini incelerken görmüştük ki, Türkiyeli ilk Moson sayılan Yirmisekiz Mehmet Çelefaizâde Sait Çelebi, Seforet Kethüdalığından Sefir-i Kebirlığe (Büyük Elçilik), daha sonra Paşalık ve Vezirliğe, sonunda da OsmanlI İmparatorluğu’nun Sadrazamlığına kodar yükselmiştir. Osmantı İmparatorluğu'nun ilk Moson Sadrazamı (Başkaban) işte bu YİRMİSEKİZ MEHMET CELEBİZAOE SAİT ÇELEBİ’dir. Hemen söylemek gerekir ki, daha -sonraki yıllarda da Osmanlı imparatorluğunda Başbakanlık (Sedaret) koltuğuno oturacak olan pek çok devlet adamı da, bozılarına garip gelecek biçimde hep Masonlar arasından seçilmiştir. Hatta bir Moson düşmanı olan Abdülhamit döneminde bile. Osmanlı Padişohlarında BEŞİNCİ MURAD'ın da, da— 378 —

ha şehzadeliği ve veliahtlığı döneminde Mason olduğunu, gene aaha önceki bölümlerde görmüştük. Sultan Murad’ın kardeşleri, ŞEHZADE NliREDDİN, Şehzade KEMALETT1N ve Murad'ın oğlu Şehzade SELAHATTİN ile Prens SABAHATTİN Beyler de, Mason olmuş ünlü Osmanoğul karındandırlar. Abdülhamid'in damadı, Plevme kahramanı, Müşir GAZİ OSMAN PAŞA, (1832 - 1900), Hürriyet Şairi NAMIK KEMAL, (1840 - 1888), Valilerden, Şair ZİYA PAŞA, (1825 - 1880), ŞİNASİ, (Tanzimatın ünlü düşünür ve yazarı), (1826 1871), Türkiye'deki ilk matbaanın kurucusu İBRAHİM MÜFETERRİKA, (1674 - 1745), Mühendishanel Berri Hümayun kurucusu HUMBARACI AHMET PAŞA, (1675 - 1742), Kızılay’ın kurucularından Tıbbiye-i Şahane Nazırı MARKO PAŞA (Marko Apustol) (? - 1887), Gene Kızılay kurucularından Kırımlı Doktor AZİZ BEY, (1840 - 1873), Abdüihamid zulmüne 'karşı, Başveren inkılâpçı ALİ SÜAVİ, (1838 - 1878), ilk Türk Gazetecisi AGAH EFENDİ, (1832 - 1885), Osmanlı Sadrazamlarından, Gülhano Hattı Hümayununu hazırlayıp okuyarak Tanzimat’ı ilân etmiş BÜYÜK MUSTAFA REŞİT PAŞA, (1800 - 1858), Osmanlı Hariciye Nâzın ve Sadrazamlarından ÂLİ PAŞA, (Mehmet Emin — 1815 - 1871), Osmanlı Hariciye Nazırlarından ve Sadrazamlarından KEÇECİZÂDE FUAT PAŞA, (1815 - 1869), Birinci Meşrutiyettin yaratıcısı Sadrazam MİTHAT PAŞA, (1822 - 1884), Osmanlı imparatorluğu’nda, Vezir-i Azam ya da Sad—

379

—

rozam sanı yerine Başvekil sanını taşıyanların İkincisi,

Molyer çevirmeni, AHMET VEFIK PAŞA, (1823 ■ 1891), Sadrazam MÜTERCİM MEHMED RÜŞTÜ PAŞA, (Şirvanlz&be 1828 - 1874), Sadrazam İBRAHİM HAKKI PAŞA, (1863 - 1918), Sadrazam KIBRISLI MEHMET EMİN ALİ PAŞA (1813 - 1871), Sadrazam TUNUSLU HAYREDDİN PAŞA, (1821 1900), Sadrazam Prens SAİT HALİM PAŞA (1863 - 1921), Sadrazam TALÂT PAŞA, (1874 - 1921), Sadrazam MÜŞİR AHMET İZZET PAŞA, (18&4 - 1937). OsmanlIlar döneminde, devletin en üst katlarında yer tutmuş Masonlara birkaç örnektir. Bunların yanı sıra, Gülhane Hatta Hümayunu ve Tanzimat ilânı ile Birinci Meşrutlyet'in Türkiye'ye gelmesini sağlayan Osmanlı Devlet Ricalinin pek çoğu gibi. 1908 Meşrutiyeti’nln ilânım sağlayan ittihat ve Terakki Cemiyeti ve sonra fırkasının önde gelenlerinin pek çoğu da gene Mason localarına kayıtlı kişilerdir. İttihat ve TerakkJ’nin lideri. Dahiliye Nazın ve sonra Sadrazam olan Talât Paşa’dan bgşka, Birinci Dünya Savaşı’nm ünlü Bahriye Nazın CEMAL PAŞA (1872 • 1922), Şeyhülislâm MUSA KAZIM EFENDİ. Hürriyet Kahramanı RESNELİ NİYAZİ BEY, Berlin Sefiri SADULLAH PAŞA, Müşir FUAT PAŞA (Dell Fuat), İttihat ve Terakki Fırkası Genel Sekreteri mebus MİTHAT ŞÜKRÜ BLEDA, Merkezi Umumi Azası Mebus Dr. NÂZIM BEY, Muş Mebusu Binbaşı NAKÎ BEY, Mebus MANYASİZÂDE REFİK, Selânik Mebusu EMANUEL KARASU, İttihat Terakki Merkezi Umumisinden ZİYA GÖKALP, — 380 —

Gümülcins Mebusu HÜCA FEHMİ EFENDİ, BabIâli Baskınında vurulan MUSTAFA NECİP, Ankara Mebusu KASIM NURİ BEY, Mebus MEHMET ARİF, Ayan'dan MEHMET GALİP, İttihat ve Terakki’nin Maliye Nâzın olup sonradan Atatürk'e suikast savıyla asılacak olan MEHMET CAVİT, Sonradan Hürriyet ve itilâf Fırkası liderleri arasına geçip, ittihat ve Terakki üyesi politikacı masonları1 zor durumda bırakaoak. mebus, Yüzelliiiklerden Şair Dr. RIZA TEVFİK, (Filozof Rıza Tevfik}, Birinci Dünya Savaşı süresince İzmir Valiliği yapacak, İttihat ve Terakki'nin önde gelenlerinden mebus RAHMİ BEY, Jandarma Umum Kumandanı GALİP PAŞA, Fırka Kumandanlarından FAİK SÜLEYMAN PAŞA, SAVA PAŞA, Şehit Mirliva FAİK PAŞA, Selimiye Fırkası Kumandanı Mısırlı Prens AZİZ HAŞAN PAŞA, Doktor HAKKI ŞİNASİ PAŞA, Serez Mutasarrıfı REŞİT PAŞA, Sonradan Maliye Nazırı olacak REŞİT ERER, Kolağası ve yazar KAZIM NAMİ DURU, Hikâyeci ÖMER SEYFETTİN, Tanin Başyazarı, mebus, gazeteci HÜSEYİN CAHİT YALCIN, Dr. Miralaya MEHMET ALİ BABA, İttihat ve Terakki ileri gelenlerinden olup Atatürk’e suikast iddiasıyla csılacok İSMAİL CANBOLAT, H^klm FrtAT HULUSİ DEMİRELLİ, Mebus NESİM MAZELYAH, Mevlevi Şeyhi ATAULLAH EFENDİ, — 381 —

Osmanlı imparatorluğu döneminin yüksek derecelere çıkmış masonlarıdırlar, CUMHURİYET SONRASI MASONLARI Birinci Dünya Savaşı yenilgisi ve ardından Kurtuluş Savaşı ve sonra Cumhuriyetin kurulmasından günümüze kadar gelen süreç içinde de masonların toplumumuzria hep etkin yerlerde görev aldıklarını görmek olasıdır. Örneğin, Kurtuluş Savaşı kadrosu İçinde, Atatürk'ün yanında yer alan, Kurtuluş Savaşı .kahramanları içinde hiç de azımsanamayacak sayıda Mason Birader vardır, Atatürk'ün en yakın arkadalşarından, Hamidiye Kah-, ramanı, Birinci Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin ilk Başvekillerinden RAUF ORBAY, Gene T ürk iye Cumhuriyetinin rtk başbokankmndan ALİ FLTHİ OKYAR, Bir söylentiye göre General KÂZIM KARABEKİR, Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı yapacak, KımuJuç Savaşı Kahramankınndcn General KÂZIM ÖZALP, CHP'nin tek parti döneminin en ünlü ve güçlü politikacılarından, Atatürk'ün Dahiliye Vekili (İçişleri Bakanı) olarak ün yapmış. CHP Genel Sekreteri ŞÜKRÜ KAYA, Kurtuluş, Savaşı yıllarında Dahiliye Vekilliği, Cephe Komutanlığı yapan General REFET BELE, Atatürk'ün Dişileri Bakanı olarak ünlü, Menderes'in Dışişleri Bakanı Fatin Rüştü Zorlu'nun kayınbabası Dr, TEVFİK RÜŞTÜ ARAS, Gene Cumhuriyetin ilk İçişleri Bakamlarından MEHMET CEMİL UYBADIN, — 382 —

Türkiye Cumhuriyeti'nin W ashinglon'daki ıil>k Büyükelçilerinden MUHTAR TAHSİN, A ta iü rk'ün en yakın arkadaşlarından milletvekili CEVAT A B 3A 3 GÜRER, İsmet İnönü'nün Cumhurbaşkanlığı döneminin ünlü Ankara V alisi NEVZAT TANDOĞAN, TBMM Saşkanlarmdan ABDÜLHALİK RENDA, Çanakkale Mebusu BİGALI ATIF BEY, CHP’nin önde gelen m illetvekillerinden EDİP SERVET, M illetvekili SÜLEYMAN ASAF, Yargıtay Üyelerinden SERVET YESARİ, Polis Mektebi Müdürü ZEKİ, İstanbul'un ünlü varsıllarından Süreyya Paşa Sanatoryumu'nu'n kurucusu, Kadıköyü’ndeki Süreyya Sineması ve daha pek çok emlâkin sahibi Dr. FUAT SÜREYYA PAŞA, Polis M üfettişi MÜNİP NİHAT KURAN, Bankacı MUHİTTİN OSMAN OMAY, Devlet Şûrası Reisi (Danıştay) REŞAT MİMAROĞLU, Tahran Sefareti Müsteşarı, Türkiye'nin yıllarca Washington ve Birleşmiş M illetler’de Büyükelçi olarak tem silciliğ-ni yanan S e ttir İlksel’in babası SAFA FEYZİ İLKSEL, Miralay HALİL İBRAHİM, Amiral MEHMET ALİ PAŞA, A tatürk'ün doktoru Operatör MİM KEMAL ÖKE, Muhabere Miralayı HAŞAN HİLMİ, İstanbul Valisi ve sonradan Menderes'in Sağlık Bata n ı MUHİTTİN ÜSTÜNDAĞ, Divanı Muhasebet Reisi (Sayıştay) TEVFİK HAMDİ, Dr. İSMAİL HURSİT, Dr. BESİM ETHEM, Bay to r profesör İHSAN ABİDİN, Dr. Kîmvaaer ARİF ETHEM (Ulagay), Dr. FEHMİ İSMAfL, — 383 —

Dr. FİKRET TAKIYEDDİN, Cumhuriyet Hükümetlerinin bakan ve başbakanlarından HAŞAN SAKA, Üniversite Umumî Kâtibi FERİT ZÜHRÜ ÖRÜCÜ, Profesör Kimyager MUSTAFA HAKKI NALÇACI, Dr. ESAT CİMCOZ, Profesör Dr, BESİM ÖMER PAŞA, General ALİ REMZİ YİĞİTĞÜDEN, Başbakanlardan Dr. REFİK SAYDAM. Hoca MAHMUT ESAT EFENDİ, Dr. ABDULLAH CEVDET, Oyun ve tarih yazarı İBNÜRREFİK AHMET NURİ, Büyükelçilerden ve politikacı TEVFİK KÂM İL KOPERLER, NECMEDDİN SAHİR SILAN, CELAL ESAT ARSEVEN, Edebiyatçı HIFZI TEVFİK GÖNENSAY, Ressam ALİ RIZA, Edebiyatçı ALİ KAMİ AKYÜZ, Edebiyatçı AGAH SIRRI LEVENT, Gazeteci AHMET EMİN YALMAN, Kurtuluş Savaşı sırasjnda TBMM İkinci Başkanlığı. Dışişleri ve Sağlık Bakanlığı yapan Dr. ADNAN ADIVAR, Gazeteci ve eski milletvekillerinden NUREDDİN ARTAM, Türk Dil Kurumu eski Genel Sekreterlerinden, öğ re tmen, yazar ve m illetvekili1 İBRAHİM NECMİ DİLMEN, İstanbul eski Vali ve Belediye B alkanlarından, İmar ve İskân Bakanlarından Ordinaryüs Profesör Dr. FAHREDDİN KERİM GÖKAY, İzmir Gazetecilerden AHMET HAMDİ ÇANÇAR, General İHSAN LÂTİF PAŞA, Gaziantepli Dr. SAİP ÖZER, — 384 —

SBF Profesörlerinden İBRAHİM YASA, A vukat HULUSİ KÖYMEN, Şair ve edebiyatçı, Seiânik'teM Genç Kalemler dergisi yöneticisi, eski m illetvekili ALİ CANİP YÖNTEM, Coğrafya Profesörü FAİK SABRİ DURAN, Profesör MUSTAFA ZÜHDÜ İNHAN, Sanat Tarihçisi, Güzel Sanatlar eski Genel Müdürlerimden CEVAT MEMDUH ALTÂR, Profesör ve eski m illetvekili HÂZiM ATIF KUYUCAK, Bankacı NURİ PERE, Çevirmen İBRAHİM HOYİ, Vali FAZLI GÜLEÇ, KEMAL SALİH SEL, Prof. General SÜREYYA TAHSİN AYGÜN, General ZEKİ BELGİN, Yüksek Mühendis FİKRET ÇELTİKÇİ, Yüksek Mühendis MESUD GÜN, Yüksek Mühendis RIZA BERKE, Yazar HAYRULLAH ÖRS, Tarihçi, Yüksek Öğretim eski Genel Müdürlerinden FAİK REŞİT UNAT, Cumhuriyetin kuruluşundan 1950'lere kadarkr dönemde, üstelik de Masonluğun en üst derecelerine yükselmiş, buralarda görev yapmış ünlü masonlardır.

HER DÖNEM VE HER İKTİDARDA MASONLAR Türkiye Cumhurlyeti'nde 1950 iktidar değişimine kadar, devîet yönetiminde masonlar Başbakanlık koltuğuna kadar b ir değil, birçok kez yükselmişler, Bakanlar Kurulu sıralarmda. M illet M eclisi’nde dalma bulun muşla r— 385 —

F. 25

dır ama. Cumhurbaşkanlığı koltuğuna ilk kez 14 Mayıs 1950 genel seçimlerinden sonra bir masonu oturtmayı başarm alardır. Bu Mason, daha Osmanlı im paratorluğu döneminde, İttih at ve Terakki Fırkası İzmir Kâtibi Mesulü olarak Mason andı içmiş MAHMUD CELÂL BAYAK’dır. Celâl Bayar, Osmanlı İm paratorluğumun tek Mason Padişahı Suiian BEŞİNCİ MURAD'dan sonra, Türk Devletinin başına mason olarak gelen ilk Cumhurbaşkanıdır. Celâl Bayar'ın masonluğu, ilk kez 1951 yılında, İstanbul'da o sıralar gündelik olarak yayınlanan Nacip Fazıl Ktsaküreık’in Büyük Doğu gazetesinde açıklanmıştır. Bu yayın üzerine, gazetenin sahibi Necip Fazı] Kısakürek, îSıeıonla SaşKent Ankara'ya çağrıimış, orada kimlerle görüştüyse görüşmüş ve İstanbul.a döndüğünde, «Bu mübarek Cuma gününde bir karanlık tünele giriyoruz, inşaallah ilerde gene bir mübarek Cuma gününde siz okuyucularımıza yeniden kavuşacağız...» diye başlayan bir başyazıyla yayın hayatına son verm iştir. Celâl Bayar'ın bir mason olarak. Birinci Türkiye Büyük M iilet Meclisi üyeliği, İktisat Vekilliği, iş Bankası Genel Müdürlüğü, Başbakanlığı ansınırsa, Cumhurbaşkanlığına tırmanışı da çok fazla yadsınmamalıdır. İlginç bir rastlantıdır, 1950 Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde, Dem okrat Parti içinde Celâl Bayar’ın Cumhurbaşkanlığı seçimlerindeki tek rakibi, Yargıtay eski Başkanlarından HALİL ÖZYÖRÜK de bir masondur... 1950 ik tid a r değişikliğinden sonra, Adnan Menderes'in kurduğu ilk hükümette de, daha önceki hemen her hükümette olduğu gibi, Mason bakanlar yer almayı b ilmişlerdir. Bunların o dönemde en yüksek derecelileri ve bu ünü yüzünden de Meclis’te masonluk konusunda tartışmalara neden olanı İzmir M illetvekili, Ekonomi ve Ti— 386 —

ccsret Bakanı, 33. dereceli Mason ZÜHTÜ HİLMİ VELİBEŞE'dir. Birinci Adnan Menderes hükümetinde, Velıbeşe'den başka; A dalet Bakanı HALİL ÖZYÖRÜK, Savunma Bakanı REHK ŞEVKET İNCE, içişleri Bakanı RUKNETTIN NASUHİOĞLU, Maliye Bakanı HALİL AYAN, Sağıık Bakara NıHAT REŞAT BELGER, Tekel Bakanı HADİ HÜSMEN, Tarım Bakanı NİHAT IGRiBOZ, Çalışma Bakanı HULUSİ KÖYMEN, işletm eler Bakanı MUHLİS ETE, hep biraderandandırlar... Adnan Menderes'in daha sonraki hükümetlerde bakanlığını yapanlardan, SAM ET AGAOĞLU, CELÂL YARDIMCI, enver g ü r e l i, SITKI YIRCALI, HAYRETTİN ERKMEN, FATİN RÜŞTÜ ZORLU, KEMAL ZEYTİNOĞLU, BEHÇET UZ, NEDİM ÖKMEN, ZEYYAT MANDALİNCİ, MÜMTAZ TARHAN, MEDENİ BERK, HALUK ŞAMAN, İZZET AKÇAL, SEBATİ ATAMAN, SERVER SOMUNCUOĞLU, Mason biraderlerdendirler. — 387 —

Menderes hükümetlerinin demirbaş Başbakan!» Müsteşarı AHMET SALİH KORUR, Gene o dönemin MİT Müsteşarı ZÎYA SELIŞ1K, İstanbul Valisi LÜTFİ KIRDAR, Ankara Belediye Başkanı KEMAL AYGÜN de masondurlar. 27 MAYIS VE MASONLAR 27 Mayıs 1960 İhtilâli olmuş ve 30 Mayıs'ta birinci Gürsel Hükümeti kurulmuştur. Bu hükümet bir ihtilâl hükümetidir, ama kadrolarına bakıyorsunuz, masonlar gene köşe başlarım tutmayı bilmişlerdir. Gürsel Hükümetinin Dışişleri Bakanı SELİM SARPER, Devlet Bakanı NASIR ZEYTİNOĞLU, Devlet Bakanı HAYRİ MUMCUOĞLU, Adalet Bakanı ABDÜLLAH PULAT GÖZÜBÜYÜK. Maliye Bakanı KEMAL KURDAŞ, Ticaret Bakanı CİHAT İREN, Sanayi Bakanı ŞAHAP KOCATOPÇU, masondurlar. 5

Ocak 1961'de İkinci Gürsel Hükümeti kurulacak, orda da eskilere eklenmiş yeni birtakım mason bakanlar yer alaoaktır: KEMAL TÜRKOĞLU, FETHİ AŞKIN, RAGIP ÜNER, gibi. Sonra 1961 seçimleri yapılacak. Başta1 CHP hiç bir siyasî parti tek başına iktidar olamayacak, CHP ile AP. — 388 —

Turluya Cumhuriyeti tarihinde ilk ıkez ismet İnönü başkan lığında bir ortaklık hükümeti kuracaklar ve bu hükümete Adalet Partisi’nln verdiği Başbakan Yardımcısı, Zonguldak Senatörü AKİF İYİDOGAN'ın 33. dereceye yükselmiş bir mason üstadı olduğu görülecektir. AP Çorum Milletvekili, bu partinin kurucularından Devlet Bakam General NECMİ OKTEN de gene bir masondur. AP"H Ticaret Bokonı, İzmir Milletvekili İHSAN GÜRSAN, İmar ve iskân Bakanı MUHİTTİN GÜVEN, CHP -bakanları arasında yer alan Selim Sarper, Maliye Bakan: ŞEFİK İNAN, Dışişleri Bakanı FERİDUN CEMAL ERKİN, Eğitim Bakanı HİLMİ İNCESULU, do öyle... Sonra ikinci, Üçüncü İnönü Koalisyon Hükümetleri kurulacaktır. Bu kez CHP'lilenn yanında AP’lllerin yerini YTP’liler, CKMP’liler ve bağımsızlor almıştır. Ama bunların bakanları arasında da masonlar vardır: Ticoret Bokonı MUHLİS ETE, Basın - Yayııi ve Turizm Bakanı1 eski MİT Balkanlarından CELAL TEVFİK KARASAPAN, Ulaştırma Bakanı FERİT ALPİSKENDER, Devlet Bakanı VEFİK PİRİNÇGİOÖLU, Sağlık Bakanı Dr. KEMAL DEMİR, gibi... İnönü'nün koalisyon hükümetlerini, Dördüncü Koalisyon olan Ürgüplü hükümeti izleyecektir. Bu kez; Başbakan SUAT HAYRİ ÜRGÜPLÜ masondur. Başbakan Yardımcısı SÜLEYMAN DEMİREL masondur. Maliye Bakanı İHSAN GÜRSAN, Ticaret Bakanı TURAN KAPANLI, — 389 —

Çalışma Bakanı İHSAN SABRİ ÇAĞLAYANGİL, Tekel Bakanı AHMET TOPALOĞLU, Bayındırlık Bakanı ORHAN ALP, masondurlar. Daha sonra 1965 seçim leri yapılacak, AP Büyük Kongresi'nde Masonken, Mason değilim diyerek politikaya dik büyük adımını atmış Süleyman Demirel Başbakan olacaktır. Elbette ki Mason Başbakanın hükümetlerinde de «Biraderster eksik olmayacaktır: Enerji Bakanlığı'nda İBRAHİM DERİNER, Köy İşleri Bakanlığı'nda SELÂHATTİN KILIÇ, Sağlık Bokanlığı’nda VEDAT ALİ ÖZKAN . Tarım Bakanlığı'nda MESUT EREZ, Turizm Bakanlığı’nda NİHAT KÜRŞAT, Ticaret Bokanlığı'nda AHMET TÜRKEL, Ticaret Bakanlığı'nda AHMET DALLI, Gençlik ve Spor Bokanlığı'nda İSMET SEZGİN, gibi biraderler yer alacaktır. 12 M art danbestrıi izleyen Nih-at Erim, Ferit Melen, Naim Tolû hükümetlerinde de durum daha öncekilerden pek farklı değildir. Günümüzdeki Bülent Ecevit'in üçüncü hükümetinde de ayni durum söz konusudur ve söylendiğine göre bu hükümette de bakanlardan 8 tanesi masondur. Günümüz senatör ve m illetvekilleri içinde de m ason olanların sayısı, geçmişte olduğu gibi oldukça kab a rttır. Örneğin Menderes dönemi DP m illetvekillerinin ünlülerinden, bakan olamamışlarsa bile, parti İçinde köşe başlarını tutmuşlardan. Gazeteci BURHAN BELGE, A lpullu Ş eker Fabrikası Müdürü DÜNDAR TEKAND, B ir ara bakanlık da yapan NURİ ÖZSAN, HÜSNÜ YAMAN,

— 390 —

MAZHAR ŞENLİ, R/IEK.Kİ SAİT ESEN, Bunun gibi gene bir gazeteci olan SELİM RAGIP EMEÇ, MUHLİS ERDENER, Bursa eski m illetvekillerinden MÜFİT ERKUYUMCU, İzmir milletvekillerinden RAUF ONURSAL, SELİM YATAĞAN. VACİT ASENA, Emekli General ve Ulaştırma eski bakanlarından YÜMİN ÜRESİN, Tahkikat Komisyonu üyelerinden ZEKİ ERATAMAN, Menderes DP'sinin General Sekreteri, Kastamonu milletvekili BASRİ AKTAŞ, Yeni Asır Gazetesi Başyazarı BEHZAT BİLGİN, Bütçe Komisyonu başkanı CELÂL İMRE bunlardandı. CHP m illetvekillerinden, Kurmay Albaylıktan emekli, orduda, «Rammel Asım» diye tanınan ASIM EREN, İnönü'nün ünlü valilerinden CEMAL BARDAKÇI, Gene İnönü'nün ü-nlü Emniyet Genel Müdürü AHMET DEMİR, De m irel'in İstanbul Polis Müdürü MUZAFFER ÇAĞLAR, İstanbul'un ünlü polis şeflerinden VEDAT SOKULLU, CHP'niın eski Ankara Belediye Başkanı, Yüksek M im ar VEDAT DALOKAY, CHP’nirı eski ünlü politikacılarından ve bakanlarından CEVDET KERİM İNCE DAYI, A P ’nin İzm ir eski Belediye Başkanı OSMAN KİBAR, General Prof. Dr. KÂMİL SOKULLU, Sinema dünyasının ünlü patronlarından CEMİL İPEKÇİ, Fabrikatör SADIK BİGAT, Sağlık Bakanlığı eski müsteşarlarından Dr. EKREM TOK, — 391 —

Prof. MUSTAFA HULKİ EREM, A vukat GALİP MENTEŞE, A vukat AVNİ TÜREL, A vukat FEYZİ MAGAT, Gazeteci ÇETİN ALTAN, Gazeteci SİNAN KORLE, Gazeteci İZZET SEDES, İzmir ve İstanbul eski valilerinden. Kontenjan Senatörü NAMIK KEMAL ŞENTÜRK, Kızılay Genel Başkanı, AP eski m illetvekili, emekli Tümgeneral, Prof. Dr. RECAİ ERGÜDER, AP eski İstanbul m illetvekillerinden Prof. Dr. ALİ ESAT BİROL, 27 Mayıs’ın İstanbul valisi, Genelkurmay eski ikinci başkanı emekli Orgeneral REFİK TULGA, Emekli Korgeneral, 27 Mayıs'ın İstanbul Belediye Başkanı, Harita Genel Müdürü, Orta Doğu Teknik Üniversitesi eski rektörü ŞEFİK ERENSÜ, Devletler Hukuk Profesörü Dr. YILMAZ ALTUĞ, İstanbul Şehir Tiyatrosu oyuncularından MUHİP ARCIMAN, Şehir Tiyatrosu eski oyuncularından REFİK KEMAL ARDUMAN, Tıp Fakültesi Prof. Dr. FAHRİ AREL, Ankara Hastanesi eski Başhekimi Göz Doktoru ABİDİN ARA, Ulaştırma Bakanlığı danışmanlarından M akina Yüksek Mühendisi ASRİ AY, Gazeteci AYDIN BAKANOĞLU, Güreş Federasyonu eski başkanlarından SEYFİ CENAP BERKSOY, İstanbul Barosu eski başkanlarından A vukat MUVAFFAK BENDERLİ, Yüksek Mühendis, Prof, Dr. ALİ FUAD BERKMAN, — 392 —

Gazeteci ARGUN BERKER, Prof. Dr. NECİP BERKSAN, Fen Fakültesi Profesörlerinden LÜTFİ BİRAN, Emekli Deniz Albayı TEVFİK BÖKE, Prof. Dr. EMİN BURAD, Bestekâr MESUT CEMİL TEL, Bestekâr, müzisyen CEVDET ÇAĞLA, Emekli Albay REFET ÇAĞLAR, Garanti Bankası ortaklarımdan, işadamı İZZET ÇİMTAV, İstanbul Barosu eski başkan la rından Av. FERRUH DERELİ, Film yapımcısı, rejisör TURGUT DEMİRAG, Asabiye Mütehassısı Dr. RAHMİ DUMAN, İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde Pıof. Dr. HALİT KEMAL ELBİR, Avukat İ. KEMAL ELBİR, Edebiyat Fakültesi Felsefe Profesörü VEHBİ ERALP, Emekli Jandarma Albayı RAŞİT HÜSNÜ ERGÜN, Şair JOZEF HABİB GEREZ, İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi'nden Prof. Dr. ŞEMSİ GÖK, Eski genel müdürlerden Yüksek Mühendis ORHAN GÖNCÜOĞLU, Tıp Fakültesi Ordinaryüs Prof. Dr. lanndan, eski İstanbul Üniversitesi Rektörü KÂZIM İSMAİL GÜRKAN, Başbakanlık Yüksek Denetleme Kurulu'ndan emekli1 MİTHAT GÜRATA, Gazeteci NAİL GÜRELİ, Eski polis müdürlerinden, yazar ve romancı, Maşrık-ı Azamlarından AvukatCÇRHAN H A N Ç E R Ü Ö @ Û )r) Yüksek Mühendis, Prof. B rT MUSTÎtFR İNAN, Eski gazetecilerden FASİH İNAL, — 393 —

Dr. SELÂMİ IŞİNDAĞ, İstanbul Hukuk Profesörlerinden ZAHİT İMRE, Haceitepe üniversitesi Rektörü, Prof. Dr. DOĞAN KARAN, Hacettepe Üniversitesi eski Rektörlerinden Prof. Dr. İHSAN DOĞRAMACI. ^ Kurucu M eclis Anayasa Komisyonu Başkanı, Tarih Profesörü ENVER ZİYA KARAL, Hacettepe Hastahanesi şeflerinden Dr. HÜSNÜ KİŞNİŞÇİ, ................ NATO Nezdinde Türkiye Büyükelçisi (COŞKUN KIR-!

şahsı kanısını bırakm akla beraber bütün insanların b irlik te benimseyeccekleri b ir dine uymayı ta likin etm enin yani, adı ve anlamını belirten inanış şekli ne olursa olsun iylHğin ve âlicenablığın veya şeref ve haysiyetin insanı olm ok inancını benimsemek daha uygun düşecektir. Bu suretle masonluk, birbirinden daim a uzokta kalacak k iş ile r orasında hakiki dostluğu sağlayacak b ir vasıta ve bir beraberlik merkezi haline gelmiş olur. 2 — Hükümetle ve Büyük ve Küçük Hükümet Görevlileri İle İlişkiler: B ir mason hüküm et idaresi karşısında uysal b ir ta badır. Kendisi her nerede bulunursa bulunsun ve nerede çalışırsa, çalışsın, m illetin sulh ve sükûnuna karşı olacak komplolara ve gizli anlaşm alara asla karışm ayacaktır. Ve küçük memurlara karşı da görevlerini ihmal etm eyecektir. Zira masonluk daima muharebelerden ve kan akı* tılmasından ve kargaşalıklardan zahmet çekmiş olduğu içirt eski krailar ve prensler sanat erbabını, İşlemlerindeki sakin karakterleri ve m ertlikleri ile kendilerine hasım olanların bozgunculuklarına cevap vermeleri ve sulh zamanında kardeşlik şerefinin gösterdiği gelişm eleri d ik kate alarak daima teşçi ve teşvik temayülünü gösterm işlerdir. Bunun için eğer b ir birader hükümete 'karşı b ir davranışta bulunursa o bahtsız bir İnsan olarak ne kadar acm dın a b ir durum gösterirse göstersin onu bu davranışı içinde desteklememek ge re kir... Ve eğer o başka bir a ğ ır suçtan dolayı töhm et altında bulunmuyorsa, *o rd e ş— 408 —

Ii«k beraberliğinin gerekli kıldığı m ertliğin icabı ve vazifesi onun hükümete 'karşı olduğunu İnkâr etmek, ve hükümete de herhangi bir p o litik em niyetsizlik sebebi o la cak ve böyle bir gölge düşürecek bir anlam vermemek gerekmekte ise de o locadan atıiam az ve kendisiyle locası arasındaki ilişkiler bozulmadan devam eder.

3 — Localar (Mahfiller) B ir loca masonların toplandıkları ve çalıştıkları yerdir : Bu ta rif gereğince, tou topluluk veya İntizamlı örg ü tlenmiş masonlar birliği Loca (Mahfil) adını alır. Ve her birader bir locaya bağlı olmaya ve onun İc Tüzüğüne ve Genel Nizamlarına uymaya mecburdur. Bir locaya (Özel)dir. (Particulier) veya (G enel)dir (General) Loca, ve ona devam etmek ve Gene! Locanın ve büyük locanın iliştirilen nizamlarım uygulamakla daya iyi anlaşılır. Eski çağlarda hiç bir üstadı veya refik locaya gelememeziik edemezdi. Hele bulunması gerekli olduğu kendisine haber verilm iş ise ancak üstadı muhteremin ve nazırların huzuruna çı-karak kendisini pek açık bir zor un lüğün engellediğini açıklamadığı halde ciddî bir şekilde muaheze edilmekten kurtulamazdı. Bir locanın üyesi olarak kabul edilenlere, iyilik yolcusu, m ert ve özgür olarak doğmuş olgun yaşta, ketum olmaları ve köle, kadın, zayıf ahlâklı veya ahlâksız olm ayıp iyi şöhrete sahip bulunmaları zorunludur. 4 — Üstadlar, Nazırlar, Kalfalar ve Ç ıra k la r:

Masonlukta her türlü görevlenme yalnız şahsî liyakat ve belirli değerlere dayanır. Böylece patronların işi en iyi şekilde görülmüş olur. Ve kardeşler de mahcup duruma düşmemiş o lu rla r ve Kralî sanat da küçümsenmemiş olur: Bunun sonucu olarak da hiç bir Üstad veya Nazır eskilik — 409 —

durumlarına göre değil, sanat bilgisine göre se çilir... Böyle şeyleri yazı ile ta rif etmek mümkün değildir ve her Birader kendi yerini atmalı ve aldığı yerin gereklerini bu kardeşlik -beraberliğine has olan özel, bir usul ile öğrenmelidir: Her halde, namzetler bilm elidirler ki hiç bir Üstad, hangi işte kullanacağını yeteri kadar kestirmeden bir çırak almamalı ve alacağı çırağın mükemmel bir genç olmasına ve sanatı öğrenmesini engelleyecek ve Üstadın patronuna hizmetini aksatacak ve kardeşlik vasfını aldıiktan bir müddet sonra Kalfa olabilecek ve hatta ülkenin gelenekleri gereğince tesbit edilen belirli yıllar devresini hizmetle geçirdikten sonra ve namuslu bir aileden gelmiş olması da dikkate alınarak, edinilmesi gerekli bütün vasıfları da alarak nazır olm ak şerefine erişmesini ve sonra da Loca Üstadı, Büyük Nazır ve nihayet yine kendi liyakatlerini geliştirerek bütün Locaların Büyük Üstadı olabilmesini önleyecek bir vücut sakatlığı veya fizik eksikliğinin bulunmamasına d ikk a t etme zorundadır. Hiç b ir birader kalfalık derecesine geçirilm iş olmadan Nazırlık görevi alamaz... Nazırlık işlemini yapmadan da Ustad olamaz. Bir Locanın Üstadlığını yapmadan Büyük Nazırlık ve Büyük Üstadhk yapamaz ve en az seçiminden evvel 'kalfaIfk sanatını almış olması, asil aileden veya en iyi asilzadelerden bulunması veya belirli b ir bilgin veya mimar veya başka bir sanatın ehli olması, namuslu bir aileden gelmesi ve Localarca büyük ve özel bir ehliyet sahibi olduğu kanısının benimsenmiş olması lâzımdır. Ve Büyük Üstad, görevini daha iyi ve daha kolaylıkla ve daha şerefli olarak başarabilm ek için kendi ■büyük üstad 'mümessilini seçmek yetkisine de sahiptir. Bu mümessil de ya bir özel Locanın Üstadı veya eski b ir Loca Üstadı olmalıdır. Bu mümessil onun esas yardımcısıdır ve büyük Üstadın bulunmadığı yerde, onun tara— 410 —

tından yazılı bir talim at bulunmadığı ta ktird e onun yetkilerini kullanmak imtiyazına sahiptir. Eski Locanın bu üstün sevk ve idarecileri ve maiyyetlerime, makamlarında, bütün kardeşler tarafından eski mükellefiyet ve nizamlar gereğince itaat, saygı ve büyüklere 'mahsus derin hürmet, sevgi ve alkış gösterilmesi zorunludur. V — Çalışma Süresince Mesleğin İd a re s i: Bütün M asonlar bayram günlerinde şerefli olarak yaşayabilmek için, çalışmaya elverişli günlerde dürüstlükle çalışacaklardır. Ülkenin kanunlarını veya benimsenmiş gelenekleri dikkatle korunulacaktır. Refiklerin en tecrübelisi Üstad olarak veya Patronun Mesai Nazırı olarak görevlendirilecektir ve idaresi a ltın da çalışanlar tarafından (ÜSTAD) diye anılacaktır. Sanat erbabı yersiz sözlerden kaçınmalı ve birbirine karşı hoşa gitmeyen isimler kullanmayarak [Birader) ve (Refik) diye hitap etmeli ve gersk Loca içinde ve gerekse dışında daima nazik davranmalıdır. Üstad da kendi yetkili durumunu idrak ederek Patronun işlerini en uygun şekilde idare etm eli ve malzemeyi tamamen kendi malı imiş gibi koruyarak kuliammalı ve hiç bir kardeşe veya çırağa lâyık olduğu seviyenin üstünde ücret ödememelidir. Gerek Üstad ve gerekse Masonlar ücretlerini hakkaniyetle almış olacakları için Patrona karşı sadakatle bağlı olacacklar ve işlerini ister götürü alsınlar, ister gündelikle çalışsınlar, dürüstlükle tam am layacaklar ve gündelikle almaları âdet olan bir işi götürü imiş gibi sürdürmeyeceklerdir. Bir ikardeşin gelişme göstermesi halinde hiç 'kimse onun yerini alm ak arzusunu duymayacak, onun yerini almayacak veya işini tam amlayacak güçte

— 411 —

ise onu işinden oyirmayocoktır. Zira başka birisi b ir işe başlayan kadar proje ve planları bilmedikçe ve o izi Patrona en üstün faydayı sağlayarak tamamlayamaz. Sir refik, Üstadın idaresinde Nazırlık görevi aldığı zaman hem Üstada hem de diğer refiklere karşı çok sadık vs bağlı olacak işe dikkatle nezaret edecek ve üstadın bulunmadığı zamaın da Patronun faydasını gözetecek ve bütün kardeşler de kendisine itaat edeceklerdir. Her işçi Mason, ücretini itirazsız ve şikayetsiz olarak memnuniyet göstererek alacak, iş tam amlandıkça Üstadı bıraıkıp gitmeyecektir. Genç b ir biradere çalışma sırasında muhakeme noksanlığı yüzünden âletleri bozmaması ve kaıdeşiik sevgisini sürdürmesini sağlam ak - için öğretim yapılır. İşte kullanılan bütün âletler Büyük Locac taraflından onaylanır... Masonluğa özge çalışmalarda hiç bir m anevra yapılmaz ve Fraın Masonlar dürüst (Frank) olm ayanlarla beraber çok aoele b ir zaruret bulunm adıkça çalışmazlar ve ne manevracıları ve ne de kabul edilmeyen Masonlara bir kardeşe veya bir refika yaptıkları öğ re timi gösterm ezler... Vi — Aşağıda belirtilen hususlarda tavrı h a re k e t: 1 — M esai Yapılırken Locanın İçinde:

M ünferit kom iteler kuramazsınız veya Üstadın müsaadesi olmadan özel konuşmalar yapamıyacağınız gibi saygısızca ve uygunsuzca da konuşamazsınız. Üstadın ve Nazırların ve Üstada hitap ederek konuşan bir Biraderin sözünü kesemezsiniz. Loca ciddi ve saygı değer ko nularla meşgul olurken siz tutum unuzu gülünç veya laubali halde bulunduromazsınız. Ve her ne sebeple olursa olsun nezaket dışı ifadelerle konuşamazsınız. Lâkin Üstada ve

— 412 —

Nazırlara ve refiklere kendilerine karşı borçlu olduğumuz ilgiyi ve derin saygıyı göstereceksiniz. Eğer b ir şikâyet yapılmış ise suçlu . sayılan kardeş Loca tarafından yapılacak yargılamaya ve alınacak karara riayet edecektir. Zira Büyük Locanın yargısına baş vurmak dışında biitün ihtilâfların yetkili ve gerçek, yargıcı locadır. Ve bu arada Patronun işi geri kalmaması şartiyle; bütün anlaşmazlıkların orada tartışılması zorunludur. İşin geri kalma ihtimali olursa, özel bir yargılama usulü ile tesis edilebilir. Fakat masonluğu ilgilendiren herhangi bir. ihtilâf için, loca tarafından m utlak b ir zaruret görülmediği takdirde asla dış yargıya baş vuramazsınız... 2— Loca Toplantısı

Nihayetlenip Kardeşler Dağıl-

madan Evvel.

Birbirinize imkânlarınız hududu içinde ikramda bulunarak masum eğlencelerden faydalanabilirsiniz. Ama her türlü aşırılıktan sakınmak şartiyle... Bir kardeşi kendi isteğinde fazla yeyip içmeye zorlamamalı ve işleri dolayısıyle gitm ek isteyen 'kardeşe engel olunmamalı ve ona ne tarizde bulunmalı ne de tarizkâr sözler söylememeii... Rahatça ve özgür olarak yapılan bir konuşmayı öniememeli. Zira böyle bir tutum' b izim ahengimizi tahrip eder ve kutsal amaçlarımızı zedeler. Netice, hiç bir dargınlık veya özel münakaşa ve b ilhassa din, m illiye t veya hükümetin politikası hakkında tartışm alar yapılamaz. Biz masonlar yalnız bütün 'insanların benimseyecekleri yukarıda ta rifi yapılan dini benimseriz, Ve her milletten her İnançda, her sülâleden vs her dildeniz. Ve her türlü politikaya karşıyız. Zira locanın iyilik ve seiâmeti bundadır. Bilhassa Büyük Britanya'da reformun benimsendiği veya bu ülkedeki milletlerin Roma K ilisesiyle ihtilâfa dü— 413 —

şerek ayrıldığından beri her zaman çok sıkı olarak gözetilm iş ve korunmuştur. 3— Kardeşlerin Aralarında Yabancı Birisi Bulunmadan Kumlu Bir Loca Dışında Buluştukları Haller-

de. Birbirinizi size öğretilecek şekilde kibarca karşılıklı (Kardeşim) diyerek selâmlayacaksınız. Görülüp işitilmeyeceğine emniyet getirdiğinizde anladığınız uygun zamanlarda öğretim lerinizi birbirinize karşılıklı olarak serebestçe ve birbirinize tesir ve tahakküm etmeden veya Kardeşin Mason olmayana bile tatbikine zorunlu olduğu saygıyı ihmal etmeden anlatırsanız ve kötü davranışlardan sakınınız zira bütün masonlar kardeş olarak aynı seviyede bulunmakla beraber masonluk bir insandan mason olmadan evvelki saygı değer durum unu kaldırmaz aksine olarak eğer o herkese lâyık olduğu şerefi vermekle mükellef olan kardeşlik beraberliği içinde liyakâtini göstermişse saygı değerini arttırm ış bile olur. 4— Mason Olmayan Bir Yabancı Yanında T u tu m :

Sözlerinizde ve tutumunuzda ihtiyatlı olacaksınız. Öyle ki, en derin görüşlü bir yabancı bile duyurulması uygun olmayacak hususları keşif etmesin hattâ tahmin dahi etmesin. Bazen de sözlerin gidişini değiştirerek kutsal kardeşlik toplumunun şerefine ihtiyatlı konuşma kullanacaksınız. 5— Evinizde ve Komşularınız İçinde T u tu m : İyi bir aileden gelmiş kâmil bir insana yakışır şekilde davranacaksınız. Bilhassa ailenize, arkadaş ve dostlarınıza Loca ve saire ile ilgili konulan bildirmeyeceksiniz. Fakat burada açıklanmaması gerekli oian hususlar için kâmil bir insan duygusu ile kendi şerefiniz ve eski kar-

— 414 —

deşlik topluluğu ‘ile istişare edeceksiniz. Ayrıca sağlığımızı da kontrol altında bulundurarak Locanın toplantı saatleri geçince eviniz muhitinde uzun zaman uzakta kalmayacak ve geç zamanlara kadar topluluğu sürdürmeyeceksiniz. Ve oburluktan ve sarhoşluktan kendinizi sakınarak gerek ailenizin ihmal veya rencide edilmesine ve kendinizin çalışmasına engel olacak bir halin doğmasına sebep olmayacaksınız. 6— Yabancı Bir Kardeşe Karşı T u tu m :

Basiretin size göstereceği tarzda bilgisiz bir yalancı hevesli karşısında kendinizi aldatmaya bırakmayacak şekilde onu ihtiyatla inceleyiniz. Bir düzenbazla karşılaşmış iseniz onu istihfafla ve istihza ile redetmelisiniz ve ona en küçük bir açıklama bile yapmamaya dikkat etmelisiniz. Fakat eğer onun samimi ve hakiki bir Birader olduğunu keşfederseniz ona gerekli saygıyı göstermelisiniz ve eğer toir ihtiyaç içinde ise gücünüz yeterince ona yardım etmeli veya nasıl yardım görebileceğini göstermelisiniz. Onu ■birkaç gün işe alıp, çalıştırabilirsiniz veya bir yerde çalışmasına tavassut edebilirsiniz. Fakat imkânlarınız üstü­ ne çıkmaya asla mecbur değilsiniz. Yalnız, iyilik yolunda olan mert ve vefalı bir fa k ir bir Biraderi aynı şartları gösteren diğer şahıslara tercih ediniz. Hülâsa, bütün bu mükellefiyetlere veya başka türlü usûllerle size bildirilecek oian kardeş sevgisin! geliştirecek nizamlar, temel b ilgiler ve öğrenilere riayet edeceksiniz onlar, bu eski kardeşlik 'beraberliğinin şerefidirler, bunun için kardeşlerle münaakşa ve çatışm alardan sıkanaeak ve başkalarına da haysiyetli herhangi bir kardeş aleyhinde ve iftirada bulunmalarına veya çekiştirme yapmalarına müsaade etmeyecek ve fakat onu iyi şöhretini koruyarak ve hakkında sizin şeref ve selâm eti— 415 —

nizin eriştiği had içinde kalmak ve o hududu aşmamaya dikkat ederek gereken iyi sözleri söyleyeceksiniz. Eğer herhangi bir Birader size haksızlık ederse ya kendi locanıza, ya onun locasına ve onlardan geçmek suretiyie Büyük Locanın ara toplantılarına ve oradan da senelik Umumî Heyet toplantısına müracaat edebilirsiniz. Bu müracaat her ülkede bizim eski cedlerimizin tatbik ettikleri geleneklere göre yapılır. Ve olay başka bir hal çaresi kalmadığı anlaşılmadan ve Üstad ve refiklerin dürüst ve dostane görüşmesi sabır ve sükûnetle dinlenip si» zin yargı alanında yabancılara baş vurmanızı önlemek istedikleri veyo bütün yargı konusunu hemen sona erdirecek masonluk işleriyle daha gelişotlj ve başarılı çabalara eriştirmenizi tavsiye etmeleri halinde baş vurulabilir. Fakat ihtilâfa düşen kardeşler ve kalfalar hakkında üstad ve kardeşler görüş ve düşünüşlerini bildirmek zorundadırlar ve bir görüş ve düşünüşe ihtilâf halindeki kardeşler şükranla uymak zorundadırlar. Vs eğer bu uysallık tatbik edilebilecek gibi değil is© o zaman şikâyeti yapmaya ve yargılamaya gitmeye yetkileri olur. Bu takdirde de asla infial ve iğbirar gösterilmez (adet dışına çıkılmaz) ve kardeştik sevgisine gölge düşürecek hiç bir hareket yapılmaz ve söz ds söylenemez. Bu tutum çalışmaların ele alınması ve devam etmesini önleyememelidir. Ve herkes de masonluğun iyilik sağlayan etkisini bu suretle müşahede etmelidir. Bu usul dünyanın başlangıcından itibaren böyle süre gelmiştir ve sonuna kadar da böyle devam edecektir. Böylece işlem yapılmalıdır. AMİN

— 416 —

TÜRKİYE MASON DERNEĞİ NİZAMNAMESİ

Hürriyet — Müsavaat — Uhuvvet TÜRKİYE MASON DERNEĞİ ÇALIŞMA REHBERİ Birinci Derece Çalışma Usulü Refik derecesine (kalfa) (ikinci derece) e trft edebilmek için her müptedi (çırak) b ir imtihana tabidir. Bu İmtihan birinci dereceye ait talimattan, umumi vo hususi nizamnameden yapılır. Sorulan suallere >* i ^ \Ş JS £rj>'C

ıM > rJ Jb V ‘

i

... ıJ tM . -, ‘u C *> ı*jt/ L f

i ;. ^

x / jS M d \ ij SKJo

u

Vj

. Û/l

^

lX >

*. - V ^ r t;lİ i U ’y c J M 'j ■ & * '.'

'k > - ^ ^ - '- £C*fS. ■- V -'1 6 -jfi) ,-. i) •, ^ ı

: / ' 1‘

V i A

4 • i /

Libertö, Egalitö, FraternHft,

t 1 ’’’ J '•',J (İH A M )

jJ İJ j1

S K U ftÛ T A K lA T

...................... ..^ *>r“ -........................... ———^ U / ( > ..^ y>*^-.......................................... 4*-^« j jJ j l » i j j *«l Mi» ü*ıfl ■5"»*. r» -"■■• l •■■5.' ■■*■ •■Jt- V 1-" .jHJ1 j^ .l ,lLjl jLjl J iij ■./".•---çfi ■j-^j' jj'j >*•.»&,»■■1**-j| i j^ y 1 V < / W i J t - f l u f i t * 4 ^ 2 V > ı» ^ f * * * , ,

i\

ş .\

c.-.

İSTANMJI* 28/9 M İ

TüHûjr* Yikak Şurama İB İ'l »D

y

Ok

M A Hf İl

Aziz Üs.*.

Görülen lüzum üzerine^ Bü.”. Mahfil foplaıtfıstntn olıbinde; yani 7 / 10 1951 Pazar günü saat 12,15 de, Yüksek Şu.'. Je müştereken bir cebe akdetfilerek Lokal meselesinin mukazere edileceğini arz eder, lutfan hazır butunmanızl

K.'. sevgi ve

saygJanmia raoa edeni*. Stl&hiy B n b ıı ı» t t B0.\ ra .\

T î r ı k Ziyal

İstanbul, 28 Mart 1958 KÜLTÜR MÜH.*. M AH.\

M esai tam

saat 18,30 da başlar

A ziz Kardeşim, 4 N isan 1958 C u m a günü,

saat 18,30 da toplanı-

lacdktır. Mesaimize iştirakinizi K.\ sevgi ve saygılarımla rica ederim. Mua.\ Sel.-. Kât*.

Ferit Sayman 1 nci Derece M esai ; A ) Hayrullah Örs B.'. tarafından : tt Istanbulda

kimsesiz

çoçuklar

için

yetiştirme

yurdları., mevzulu Konuşma. B) Bu davada

bizim

ne

yâpabîlfceğiiDİz

hakkında

biraderlerin fikirleri. 2 nci Derece M esai

t

Bazı BB.\ in teıf'i Bijusu o la n K a rd e şlerin ,

b u n la rı

b e r a b e r le r in d e

g e tir m e le r i b ilh a s sa rica olunur.

Meşru mazereti olmadıkça llıh .1. c devam mecburidir, mazeretin bildirilmesi ve dul kesesinin unutulmaması, beyaz eldivenlerin ihmal edilmemesi rica olunur.

T ü rk

Y O ksaH m * İm

in

C r n ıiy a H

lo c n iı

İstanbul 16 Ekim 1959

A z iz K ard eşim , 23

lU m

a k ta d e c a ğ u n iz

1959 to p la n tıy a

C um a

günü,

iş tira k in iz i,

saat k a rd e ş

2 0 .3 0 sevgi

.da ve

s a y g ıla rım la ric a e d e rim

Kâtip O r Ali Kıta T«zel

1 — O rgeneral Eşref Manas adındaki haricinin talepnam esinin m üzakeresi 2 — Mason# b ir münazara

NOT : H u m M İ otan U l *. torin haber vermeleri, H M M a t lito sferini macsMMahn rica dhm r.

TUrk Yükseltme Cemiyeti Etenler Locası

İstanbul,

22 Ocak 1960

A z iz K a rd e şim . 29

O etili 1960 C u m a gü nü , saat 20,80 da aktedeceğünia

to p la n tıy a

iş tira k in iz i,

kardeş

sevgi

ve

s a y g ıla rım la

rica

ederim . K â tip Sı*. A lt K ız a T e n i

Gündem : O rg e n e ra l m e ra sim i..

E ş re f M a n a s

is im lin in

C e m iy e tim iz*

Kabul

.

N ot : L o c a la r u m ıu n l niza m n a m e sin in 68 in c i m addesi m u c i­ bince,

tsta nbnl

Belediyesi

H a y ra n

H asta ba nesi o p e ra tö rü

V e te rin e r Selah&ddln ö z e r ' nam

h a ricin in , A d n i

A lk a n ,

Cem al

K ıp ç a k ,

Rahm i

Seven

B B . ‘. iz ta ra fın d a n L o c a m ıza te klif edilm iş b u lu n d u ğ u k a r ­ d e şlerim izin bilgile rine a rz o lunur. M a ze re ti olan B B ,\ l e r i n

haber ve rm e le r], H&senat

im g e le rin i u n u tm a m a la rı 'rtca

o Vu t v u t .

T ü rk

fa u rn a ıi, 24 E yim ıs s o

y ü k s e ltm e C e m iy e ti

ft « a le r b t n

M it. Kardeşim,

30

Rylüf )9G0 Cuma gfind,' saat 1» da aktedecegtmlr.

toplantıya JştintkimzJ. kardeş sevgi ve j»ygtl#m nla rtea ederim. K A t lp D r . A li B ız a

Te rci

G â rie m : 1 —

Ç e t in

A lt a n

ve

Ahm et

M u z a f f e r Y e ş im

İs im li

h a ric ile rin t a h k ik v a r a k a la r ın ın o k u n m a e ı v e k a ­ b u lü h a lin d e s k rü te o le rin ln ic ra s ı.

~ \ C e m il S e n a j R . -. t a ra f ın d a n A h la k m e v z u lu k o n ­ fe ra n s .

N o r r : M a z e r e t i o la n B B . \ îe riu h a b e r v e r m e le r ^ H a s e n a t h is s e le rin i u n u t m a m a la r ı r ic a o I u d u t .

BİRLİK TEK.'. M A H .\ ÂLİSİ

A ziz ü s t.'. Birlik Tek.'. A l. '. Mah.\ 4 Ocak 1961 Çarşamba günö saat 1830 da Tcpebaşıadaki Lok ald t toplanacaktır. Mesaimize iştirakinizi K.\ sevgi ve saygılarımızla rica ederiz, Md.\ Sel.'. fCa.’. Mo,\

Şeref

Barı

I — İşe bjt^&ma.

II — Bir Evvelki tenim alın okunması, III — Gelen levhaların oIcanman. IV — K â k i p intihabı* V — A ş*£ıd t isimleri yazOı BB.‘ , terin tabicik vanVaTanaın vc tez

hülâ&?larıoia okunmfeflı v» kaböll«ri halinde akrotenleriniD yapıtma^ı ;

VI

S. dereceden 4» dereceye

4. dtrecedr-n 9. dereceye

Dr, Suphi Artonkal

Dr. İbrahim Ethem Donıij«z

Cern%I Kıpçak B/, in kaater&ust *,

Tabiatte yaradılış

MADDE

Ûç defa muktedir: Nuri Pere Vapl ve Kredi BunVoSı Um. Md.

TVİ- ' 44 48 40

M a z e re tle ri d oitıyısiylç m tta iy z iştira k ecfemegen (?«/,', m a zeretlerin i b i l d i r m e l e r i v e m o û r t i f h İ 99t l e r i n i g $ n < ic r m e le r i r ic a û iu n u r .

Türk

Yükseltme Ü LK E

M u h .‘.

Aziz

Cemiyeti

Kardeşim,

Looamz 18,30

İstanbul, 24 M a rt 1962

Lo b .'.

3,Niaan.l962

da

Salı

günü,

toplanacağından

i ş tirâ k in i si ,

mesaimize

K a r d e ş ç e

saygılarııoıala

rica

saat

sevgi

ve

ederiz. Kât.-. U rgay

G ündem

ı

V

>

M asat

T Ö N D

D ip e r

BLANŞ

M acit ERBUDAK

B .-.. tarafından

Hemşirelerimize

şeref hitabesi.

(Celseyi müteakiben LOKALDE) Halil Bediî YÖNETKEN B.\ tarafından M

O

Z

A

R

T

Müzikli konuşma.

D İK K A T :

Bu merasime Hemşiremiz Hanımefendinin de huZurUn ile jvfcl vermelerini İG.\ sevgi vc saygılarımızla rica ederiz.

K O T

BB in koyu renk elbise ve olunur,

" Beyaz eldivenle» i ile tecilleri rica

4 TÖNÜ BLANŞ ■ mesaisinden sonri

LOKALDE Hemşirelerimizle

müşterek bir yemek verilecektir. Yemek ücreti 1 kı^a icm Tl_ 1 2_SO 902 Cumartesi günü öğle vaktine b d ıc H a k iı D İL G İM fN B.~. « lu ^ e tfin ıv tltıi t k ı olunur. İş Tel = 44 55 24

Ev Tel. ;

36 17 77

Toplantıyı getemiyecek JCK_\ imizio mazeretlerini bildirmeleri ve ni ımulmarajlan rica olunur.

tD ilt kesesi*

u

M

r

-\

ş.

İstanbul. 30 Nisan 19Ö4 YOKSEK DEFNE IEK.-. M A H .\

Mub. ~. Ü s . ' . 4 M ayıs

1064

P a z a r t e s i günü, s a a t 1 8 . 3 0

da a k t e d e c e ğ i m i z t o p l a n t ı y a i ş t i r a k i n i z i , s e v g i Te s a y g ı l a r l a r i c a e d e r i z . M u /. Sel.-. Kât.1 FAİZ POHOY

9 . D.~. Çalışına 1 - Olurumun açılması.

2

Bir evvelki celse tersioıalmın okunması.

3 - Gelen levhaların okunması

4 - İ V K A F; Ahnted Karadeniz. Ziya Akçor, Hidai Rona. Fahür -Ozîoy. Mtiîn Sandalcı, Burhan Haker, Nü'i Satgmlt, MuItip Kulatgu ve Fîkıi Allan Os v lann 9. Deıecey iykaflan.

İVKAF Teri ı p ' /M E S T İ*

MTIZİÖİ • etm iş, olan CEMİL

Üi .

^l^ Pıaar ApL No. 2-SlŞU

M . ; 48 55 65

Yazışma ve Danışma Faiz POROY M esuliyet C add «i No. 16«Z5 - BEYOCUI Mazereti alın Üs.- tann M «-r f«lrn r»

* * *j> ı glyn«'

TtL ■ 44 5 6 1 8 -4 7 1 0 74

■!irmeleri ve Hayır İşleri

KMeşinin unatul-

.. U-"* M.*. y_.

İstanbul. 11 Mart 1964 YO K K K

D E FN E TE K .-. M A H .-.

U u b .‘ . Us.*. 28 M a r t

1984 P a z a r t e s i günü, a a a t 1 8 . 0 0

de a k d e d e c e ğ i m i z t o p l a n t ı y a i g t l r â k i n i z i , s e v g i ve s a y g ı l a r l a r i c a e d e r i z .

Mu.'. Sel.-. XAt.\ FAİZ POKOY 4. D.'. Çalryma ı 1 - Oturumun açılması.

1

Bir evvelki celse tersimalıaıo okunması.

3 - Gelen levHalamı okuMiusı.

4 - PANEL CELSESİ IV -K UH

t c

SCDCN.

Pek Mûn_-. Sdâmı I$INPAĞ Üs:

modcratöılâgÖDde

Iştiuk eden Panel üyeleri Sim A U C U Cemal KIPÇAK. İsmail Hösrev TÖKİN, Reşad ATABEK., GAan HANÇERUOGLU, Mehmet Fuat AXEV I. Rahmi DUMAN, Bedii Non ŞEHSUVAKOC-LU. Necip ALSAN. Galip DOLUN. Muıo KOLEY. Safa ERKUN.

Pek Mut/.

Sim Enver BATUR

"

“

H*lâ»lcârgat> Caddesi 3012 Fıoar A p t No. 2 - $ $ L i

Tel. : 48 55 85

Yazışma ve Danışma Faiz POROY MejnıUytt Cfiddtaı No. 164/5 - BEYOĞLU Mjzereiı oUn Ût,*. Iin n M aıe^tltrini bildirmeleri ve rnamflii ön«rol« Hc a olunur.

T d . - +4 5 0 1 8 -4 7 1 0 74

Hayır İşleri KcsesEom anutul-

Türk Y ü k seltm e C a m i ^ Hakikat Kola

İstanbul, 11 Mayis 1964

Aziz Kardeşim, 18 Mayıs 1964 Pazartesi günü, saat 19da yapılacak toplantımıza katılmanızı, Kardeşçe sevgi ve saygılarımla rica ederim. Kâtip

N Karomesinia

GÜNDEM Lnet D i n c i Maaaı

1. —Hazine Enjini Seçimi. 2. — Baylar Aleko Paps.ıSop*tfiv« «o Roüiiios Yavanidis hakkıodaki leküRerio müzakeresi. 3. — Nîkoh Karamesinis Kardeşimiz tarafından * insanlık tari* binde yeni-devre, mevzulu konnşnKL

Oabdı Hoblaram: H ariltn Zahıriıdiı Galata M y lU Balıklı Han No. 37 T«L 49 «888 Kâtip • Kikoltoa K ın n a s iû ) B*k»k, Rotert Köle] T İ M Okula _____________ T»l : 83 5 1 60

_____

C«İMİ«r« koya « ib İM , t a j ı ı a i d i m t» b ijn ila g t l i ı O N İ r ie ı oliD iır. G«l«ınİyeeak K ıritfU r in it iı mamretlvriıi hiMirnal«ri n dul uaotms«r«lart m ıta A t f.

T ü rk Y ü k s e ltin * C e n û Y «fi h»w i»t« Kolu

'Io ıa n n a M , 11 Maîou 1864

< K lm n ’ A&Ape,

IIapaxaX£Î(JÖa Yeviv^o ^

yiv

Sjkoç napevoeftîjiE f i ; tfıv oırvtSçîav fjnûjv nçooîjTi

13 Mavov 1964 v.al âıgav

l&rjv. Mimi n|iî);

* 0 r^ım ıa tE v ç Jf. Kaf " / ı r oin)Ç H M E P H 2 IA A IA T A 3 IS

'tSpyaalat 1 oV &*Ûf*Qv 1. — ’ E mAoyt j 0 t] oaııgo CfTjAaxoç, 2- — "AvÛYVfflaıç )CQOTd0E(Dç Eiıj5oxÛt t « v »c. x. 'Alinnu lla s a Sonovlou xni P