The Chaos Poem by G Nolst Trenite

The Chaos by G. Nolst Trenite' a.k.a. "Charivarius" 1870 - 1946 http://www.spellingsociety.org/journals/j17/caos.php

This version is essentially the author‟s own final text, as also

Ta wersja stanowi w zasadzie ostateczny tekst napisany

published by New River Project in 1993. A few minor

przez autora, opublikowany w 1993 przez New River

corrections have however been made, and occasional words

Project. Wprowadzono do niej jednak kilka drobnych

from earlier editions have been preferred. Following earlier

poprawek, a także w paru przypadkach wybrano wyrazy ze

practice, words with clashing spellings or pronunciations

wcześniejszych wersji. Zgodnie z tradycją wyrazy,

are here printed in italics.

w przypadku których wymowa jest niezgodna z wymową, zaznaczono czcionką pochyłą.

The phonemic transcription contains British (Received

Transkrypcja fonemiczna (fonologiczna) zawiera wymowę

Pronunciation) pronunciation. Variants of pronunciation of

brytyjską (Received Pronunciation). Warianty wymowy

some words are given in footnotes.

niektórych wyrazów podano w przypisach.

Tekst. Text

Wymowa. Pronunciation

Tłumaczenie dosłowne (rybka). Uwagi Literal translation. Notes

1.

Dearest creature in creation,

ˈdɪərəst ˈkriːtʃə ɪn kriːˈeɪʃn

Najdroższe stworzenie w[śród] stworzeń

2.

Studying English pronunciation.

ˈstʌdɪŋ ˈɪŋɡlɪʃ prəˌnʌnsɪˈeɪʃn

[To] studiowanie angielskiej wymowy

3.

I will teach you in my verse

aɪ (wɪ)l* tiːtʃ jʊ ɪn maɪ vɜːs

Ja cię nauczę w swoim wierszu

4.

Sounds like corpse, corps, horse and worse.

saʊndz laɪk kɔːrps kɔː hɔːs (ə)n wɜːs

Głosek jak [tych w] „trupie/zwłokach”, „korpusie”, „koniu” i „gorszym”.

5.

I will keep you, Suzy, busy,

aɪ (wɪ)l kiːp jʊ ˈsuːzɪ ˈbɪzɪ

[Już] ja cię, Zuzio, zajmę

6.

Make your head with heat grow dizzy;

meɪk jə hed wɪð† hiːt grəʊ ˈdɪzɪ

Tak się przeze mnie zgrzejesz, że aż dostaniesz zawrotów głowy

7.

Tear in eye, your dress you‟ll tear.

tɪər‿ɪn‡ aɪ jə dres jʊl teə

[Ze] łzą w oku, swą sukienkę sama podrzesz

8.

Queer, fair seer, hear my prayer.

kwɪə feə sɪə hɪə maɪ preə

Przedziwna, [acz] prawa wróżko, usłysz moje modły

9.

Pray, console your loving poet,

preɪ kənˈsəʊl jə ˈlʌvɪŋ ˈpəʊɪt

Proszę, pociesz twego kochającego poetę

10.

Make my coat look new, dear, sew it!

meɪk maɪ kəʊt lʊk njuː dɪə səʊ ɪt

Spraw, by mój płaszcz był jak nowy, moja droga, zeszyj go!

11.

Just compare heart, hear and heard,

dʒʌst kəmˈpeə hɑːt hɪər‿ən hɜːd

12.

Dies and diet, lord and word.

daɪs (ə)n ˈdaɪət lɔːd (ə)n wɜːd

I przyrównaj „serce”, „słuchać” i „słuchany”,

„Matryce” i „diety”, „pana” i „słowo”.

Uwaga: głoski w nawiasie mogą nie być wymawiane. Kreska pod literą oznacza, że spółgłoska jest ośrodkiem sylaby. Note: sounds in brackets may be unpronounced, i.e. mute. The so called under-stroke denotes that the consonant is syllabic. † Lub, or /wɪθ/. ‡ Łuczek wskazuje na łączenie międzywyrazowe i wymawianie litery „r” pierwszego z łączonych wyrazów. The undertie indicates linking between two adjacent words, the former having its “r” not mute but pronounced. *

1

Tekst. Text

Wymowa. Pronunciation

Tłumaczenie dosłowne (rybka). Uwagi Literal translation. Notes

13.

Sword and sward, retain and Britain.

sɔːd (ə)n swɔːd rɪˈteɪn ən ˈbrɪtɪn

„Miecz” i „murawę”, „zachować” i „Brytanię”.

14.

(Mind the latter, how it‟s written.)

maɪnd ðə ˈlætə haʊ its ˈrɪtn

Zważ na drugie – jak się pisze.

15.

Made has not the sound of bade,

meɪd (hə)znt ðə saʊnd əv bæd

„Zrobiony” ma inny dźwięk niż „złożony”.

16.

Say–said, pay–paid, laid but plaid.

seɪ sed peɪ peɪd leɪd bət plæd

„Powiedzieć”, „powiedział”; „płacić”, „płacił”; „kładł”, lecz „tartan”.

17.

Now I surely will not plague you

naʊ aɪ ˈʃɔːlɪ wəl nət pleɪɡ juː

Tym na pewno cię nie zadręczę

18.

With such words as vague and ague.

wɪð sʌtʃ wɜːdz əz veɪɡ ənd ˈeɪɡjuː

Wyrazami jak „mętny” i „febra”.

19.

But be careful how you speak:

bʌt bɪ ˈkeəfl haʊ jʊ spiːk

Lecz uważaj, gdy mówisz

20.

Say: gush, bush, steak, streak, break, bleak.

seɪ ɡʌʃ bʊʃ steɪk striːk breɪk bliːk

Na przykład: „wytrysk”, „krzak”, „stek”, „smuga”, „przerwa”, „smętny”.

21.

Previous, precious, fuchsia, via,

ˈpriːvɪəs ˈpreʃəs ˈfjuːʃə ˈvaɪə

„Poprzedni”, „najdroższy”, „fuksja”, „przez”,

22.

Recipe, pipe, studding-sail, choir.

ˈresəpɪ paɪp stʌdɪŋ seɪl ˈkwaɪə

23.

Woven, oven, how and low,

ˈwəʊvn ˈʌvn haʊ ən ləʊ

„Przepis”, „fajka”, „lizel” [„dodatkowy żagiel rozpinany po bokach żagli rejowych podczas wiatru wiejącego od strony rufy‟], „chór”. „Utkany”, „piec”, „jak” i „nisko”.

24.

Script, receipt, shoe, poem, toe.

skrɪpt rɪˈsiːt ʃuː ˈpəʊɪm təʊ

„Pismo”, „paragon”, „but”, „wiersz”, „palec u nogi”.

25.

Say, expecting fraud and trickery:

seɪ ɪkˈspektɪŋ frɔːd (ə n ˈtrɪkərɪ

Albo: „spodziewając się kłamstwa” i „oszustwa”

26.

Daughter, laughter and Terpsichore,

ˈdɔːtə ˈlɑːftər‿ən tɜːˈpsɪkəri

„Córki”, „śmiechu” i „Terpsychory”,

27.

Branch, ranch, measles, topsails, aisles,

brɑːntʃ rɑːntʃ ˈmiːzlz ˈtɒpseɪlz aɪlz

„Gałęzi”, „rancza”, „odry”, „topsela” [rodzaj masztu], „alejki”.

28.

Missiles, similes, reviles.

ˈmɪsaɪlz ˈsɪmɪlɪz rɪˈvaɪlz

„Pocisku”, „podobieństwa” i „napiętnuje”.

29.

Wholly, holly, signal, signing.

ˈhəʊlɪ ˈhɒlɪ ˈsɪɡnl ˈsaɪnɪŋ

„Całkowicie”, „ostrokrzew”, „sygnał”, „podpisywanie”.

30.

Same, examining, but mining,

seɪm ɪɡˈzæmɪnɪŋ bət ˈmaɪnɪŋ

„Ten sam”, „kontrolowanie”, ale „wydobywanie”.

31.

Scholar, vicar, and cigar,

ˈskɒlə ˈvɪkər‿ən sɪˈɡɑː

„Uczony”, „pastor” i „cygaro”.

32.

Solar, mica, war and far.

ˈsəʊlə ˈmaɪkə wɔːr‿ən fɑː

„Słoneczny”, „mika”, „wojna” i „daleko”.

33.

frɒm dɪˈzaɪə dɪˈzaɪərəbl ˈædmərəbl frəm ədˈmaɪə lʌmbə ˈplʌmə bɪə bət braɪə

Od „pożądania”, „pożądany”; „zachwycający” od „zachwytu”.

34.

From “desire”: desirable–admirable from “admire.” Lumber, plumber, bier, but brier.

35.

Topsham*, brougham, renown, but known.

'tɔpʃʌm ˈbruːəm rɪˈnaʊn bət nəʊn

Topsham [podmiejska dzielnica Exeter w płd.zach. Anglii], kryty powóz 1-konny, renoma, lecz znany.

36.

Knowledge, done, lone, gone, none, tone,

ˈnɒlɪdʒ dʌn ləʊn gɒn nʌn təʊn

„Wiedza”, „zrobiony”, „samotny”, „odszedł”, „żaden”, „ton”,

37.

One, anemone, Balmoral,

wʌn əˈnemənɪ bəlˈmɒrəl

„Jeden”, „zawilec”, „Balmoral” [nazwa wielu miast, także zamku królowej bryt. w Szkocji].

38.

Kitchen, lichen, laundry, laurel;

ˈkɪtʃɪn ˈlaɪkən ˈlɔːndrɪ ˈlɒrəl*

„Kuchnia”, „porosty”, „pralnia/pranie”, „drzewo laurowe”.

39.

Gertrude, German, wind, and mind.

ˈgɜːtruːd ˈdʒɜːmən wɪnd† ən maɪnd

„Gertruda”, „niemiecki”, „wiatr” i „umysł”.

* †

„Tarcica”, „hydraulik”, „katafalk”, lecz „dzika róża”.

Też, also /ˈlɔːrəl/. Albo, or: /waɪnd/ „zakręt; nawijać, nakręcać‟.

2

Tekst. Text

Wymowa. Pronunciation

Tłumaczenie dosłowne (rybka). Uwagi Literal translation. Notes

40.

Beau, kind, kindred, queue, mankind,

bəʊ kaɪnd ˈkɪndrɪd kjuː ˌmænˈkaɪnd

„Dandys”, „rodzaj”, „krewni”, „kolejka” i „ludzkość”.

41.

Tortoise, turquoise, chamois-leather,

ˈtɔːtəs ˈtɜːkwɔɪz ˈʃæmwɑː ˈleðə

„Żółw (lądowy ”, „turkus”, „ircha (kozia skóra ”.

42.

Reading, reading, heathen, heather.

rædɪŋ riːdɪŋ ˈhiːðn ˈheðə

„Reading” [miasto na zach. od Londynu], „czytanie”, „poganin”, „wrzos”.

43.

This phonetic labyrinth

ðɪs fəˈnetɪk ˈlæbərɪnθ

Ten fonetyczny labirynt.

44.

Gives moss, gross, brook, brooch, ninth, plinth.

gɪvz mɒs grɒs brʊk brəʊtʃ naɪnθ plɪnθ

Daje [nam] „mech”, „gros”, „strumyk”, „broszkę”, „dziewiąty”, „cokół”.

45.

Have you ever yet endeavoured

hæv jə ˈevə jet ɪnˈdevəd

Czyś ty kiedyś dokładała starań

46.

To pronounce revered and severed,

tʊ prəˈnaʊns rɪˈvɪəd (ə)n ˈsevəd

By wymówić: „szanowany” i „zerwany”,

47.

Demon, lemon, ghoul, foul, soul,

ˈdiːmən ˈlemən ɡuːl faʊl səʊl

„Demon”, cytryna”, „upiór”, „faul”, „dusza”,

48.

Peter, petrol and patrol?

ˈpiːtə ˈpetrəl ən pəˈtrəʊl

„Piotr”, „benzyna” i „patrol”?

49.

Billet does not end like ballet;

ˈbɪlɪt dʌznt end laɪk ˈbæleɪ

„Kwatera” nie kończy się jak „balet”;

50.

Bouquet, wallet, mallet, chalet.

bʊˈkeɪ wɒlɪt ˈmælɪt ˈʃæleɪ

„Bukiet”, „portfel”, „młotek” i „domek (letniskowy)”.

51.

Blood and flood are not like food,

blʌd (ə n flʌd ɑːnt laɪk fuːd

„Krew” i „powódź” to nie „strawa”,

52.

Nor is mould like should and would.

nɔːr‿ɪz məʊld laɪk ʃʊd (ə n wʊd

Tak jak „foremka” to nie „winien” i „będzie”.

53.

Banquet is not nearly parquet,

ˈbæŋkwɪt ɪznt ˈnɪəlɪ ˈpɑːkəɪ

„Bankiet” to wcale nie „parkiet”,

54.

Which exactly rhymes with khaki.

wɪtʃ ɪɡˈzæktlɪ raɪmz wɪð ˈkɑːkɪ

Który rymuje się dokładnie z „khaki”.

55.

Discount, viscount, load and broad,

ˈdɪskaʊnt ˈvaɪkaʊnt ləʊd (ə n brɔːd

„Rabat”, „wicehrabia”, „ładunek” i „szeroki”,

56.

Toward, to forward, to reward,

t(əˈw)ɔːd tə ˈfɔːwəd tə rɪˈwɔːd

„W stronę”, „wysłać” i „nagrodzić”,

57.

Ricocheted and crocheting, croquet?

ˈrɪkəʃeɪd (ə)n ˈkrəʊʃeɪɪŋ ˈkrəʊkeɪ

„Rykoszetem odbity”, „szydełkowanie” i „krokiety”?

58.

Right! Your pronunciation‟s OK.

raɪt ||* jɔː prəˌnʌnsɪˈeɪʃnz ˌəʊˈkeɪ

Dobrze! Twoja wymowa jest w porządku.

59.

Rounded, wounded, grieve and sieve,

ˈraʊndɪd ˈwuːndɪd ɡriːv (ə n sɪv

„Zaokrąglony”, „zraniony”, „rozpaczać” i „przesiewać”,

60.

Friend and fiend, alive and live.

frend ən fiːnd əˈlaɪv (ə)n lɪv

„Przyjaciel” i „demon”, „żywy” i „na żywo”.

61.

Is your R correct in higher?

ɪz jər‿ɑː kəˈrekt ɪn haɪə

Czy poprawne jest twoje „r” w „wyżej”?

62.

Keats asserts it rhymes with Thalia.

kiːts əˈsɜːts ɪt raɪmz wɪð ˈθælɪə

Keats uważa, że to rym do „Talia”.

63.

Hugh, but hug, and hood, but hoot,

hjuː bət hʌɡ ən hʊd bət huːt

„Hugh”, lecz „uścisk”, i „kaptur”, lecz „hukanie”,

64.

Buoyant, minute, but minute.

ˈbɔɪənt ˈmɪnɪt bət maɪˈnjuːt

„Pływający po powierzchni”, „minuta”, ale „znikomy”.

65.

Say abscission with precision,

seɪ æbˈsɪʒn wɪð prɪˈsɪʒn

Powiedz „zrzucanie” [listowia, skóry] dokładnie.

66.

Now: position and transition;

naʊ pəˈzɪʃn ən trænˈsɪʃn*

A teraz: „położenie” i „przejście”. * Też: /trænˈzɪʃn/.

67.

Would it tally with my rhyme

wʊd ɪt ˈtælɪ wɪð maɪ raɪm

Czy będzie się zgadzać z moim rymem

*

Podwójna kreska oddziela zdania i pokazuje możliwą pauzę. The double bar marks the boundary between sentences and possible pause.

3

Tekst. Text

Wymowa. Pronunciation

Tłumaczenie dosłowne (rybka). Uwagi Literal translation. Notes

68.

If I mentioned paradigm?

ɪf aɪ ˈmenʃnd ˈpærədaɪm

Jeśli wspomnę [słówko] „paradygmat”

69.

Twopence, threepence, tease are easy,

ˈtʌpəns ˈθrepəns tiːz ər‿ˈiːzɪ

„Dwupensówka”, „trzypensówka”, „naśmiewać się” – są łatwe

70.

But cease, crease, grease and greasy?

bʌt siːs kriːs ɡriːs (ə)n ˈɡriːsɪ

A „przestać”, „pognieść”, „smar” i „tłusty”?

71.

Cornice, nice, valise, revise,

ˈkɔːnɪs naɪs vəˈliːz rɪˈvaɪz

„Gzyms”, „miły”, „sakwojaż”, „rewizja”,

72.

Rabies, but lullabies.

ˈreɪbiːz bət ˈlʌləbaɪz

„Wścieklizna”, ale „kołysanki”.

73.

Of such puzzling words as nauseous,

ɒv sʌtʃ ˈpʌzlɪŋ wɜːdz əz ˈnɔːʃəs*

Spośród tak zastanawiających słów jak „przyprawiający o mdłości”

74.

Rhyming well with cautious, tortious,

ˈraɪmɪŋ wel wɪð ˈkɔːʃəs ˈtɔːʃəs

Rymujących się dobrze z „ostrożny”, „cywilny” [dokł. dot. przestępstwa cywilnego]

75.

You'll envelop lists, I hope,

jʊl ɪnˈveləp lɪsts aɪ həʊp

Okryjesz zestawienia, mam nadzieję

76.

In a linen envelope.

ɪn ə ˈlɪnɪn ˈenvələʊp

W lnianej kopercie.

77.

wʊd jə laɪk sʌm mɔː || juːl hæv ɪt

Masz ochotę na więcej? Proszę bardzo!

78.

Would you like some more? You‟ll have it! Affidavit, David, davit.

ˌæfɪˈdeɪvɪt ˈdeɪvɪd ˈdævɪt

„Pisemne oświadczenie [złożone pod przysięgą]”, „Dawid”, „żurawik”.

79.

To abjure, to perjure. Sheik

tuː əbˈdʒʊə tə ˈpɜːdʒə || ʃeɪk

„Zrzekać się”, „krzywoprzysiąc”. „Szejk”

80.

Does not sound like Czech but ache.

dʌznt saʊnd laɪk tʃek bət eɪk

Nie brzmi [wcale] jak „czeski”, ale jak „boleć”

81.

Liberty, library, heave and heaven,

ˈlɪbətɪ ˈlaɪbrərɪ hiːv (ə n ˈhevn

„Wolność”, „biblioteka”, „dźwignięcie” i „niebiosa”,

82.

Rachel, loch, moustache, eleven,

ˈreɪtʃəl lɒk† məˈstɑːʃ ɪˈlevn

„Rachela”, „jezioro [szkockie]”, „wąsy”, „jedenaście”.

83.

We say hallowed, but allowed,

wiː seɪ ˈhæləʊd bət əˈlaʊd

Mówimy „święcony”, ale „dozwolony”,

84.

People, leopard, towed but vowed.

ˈpiːpl ˈlepəd təʊd‡ bət vaʊd

„Ludzie”, „lampart”, „holowany” ale „ślubowany”.

85.

Mark the difference, moreover,

mɑːk ðə ˈdɪfrəns mɔːˈrəʊvə

Zważ na różnicę, ponadto,

86.

Between mover, plover, Dover,

bɪˈtwiːn ˈmuːvə ˈplʌvə ˈdəʊvə

87.

Leeches, breeches, wise, precise,

ˈliːtʃəz ˈbrɪtʃəz waɪz prɪˈsaɪs

Między „wnioskodawcą”, „siewką” a „Dover” [miasto portowe ze słynnymi klifami, płd.-wsch. Anglia], „Pijawkami”, „bryczesami”, „mądrym”, „dokładnym”,

88.

Chalice, but police, and lice.

ˈtʃælɪs bət pəˈliːs (ə n laɪs

„Kielichem”, a „policją” i „wszami”.

89.

Camel, constable, unstable,

ˈkæml ˈkʌnstəbl ʌnˈsteɪbl

„Wielbłąd”, „posterunkowy”, „chwiejny”,

90.

Principle, disciple, label,

ˈprɪnsəpl dɪˈsaɪpl ˈleɪbl

„Zasada”, „zwolennik”, „etykietka”,

91.

Petal, penal, and canal,

petl ˈpiːnl ən kəˈnæl

„Płatek”, „karny”, ale „kanał”

92.

Wait, surprise, plait, promise, pal.

weɪt səˈpraɪz plæt ˈprɒmɪs pæl

„Czekanie”, „niespodzianka”, „warkocz”, „obietnica”, „kumpel”.

93.

Suit, suite, ruin. Circuit, conduit

s(j uːt swiːt ˈruːɪn ˈsɜːkɪt ˈkɒndɪt

„Garnitur”, „apartament/ wyposażenie”, „ruina”. „Bieżnia”, „peszel” [rurka na kable]

* † ‡

Też, also /ˈnɔːsɪəs/. Lub, or /lɒx/. Homofon toad „ropucha‟. A homophone of toad.

4

Tekst. Text

Wymowa. Pronunciation

Tłumaczenie dosłowne (rybka). Uwagi Literal translation. Notes

94.

Rime with “shirk it” and “beyond it”,

raɪm wɪð ʃɜːk ɪt (ə n bɪˈjɒnd ɪt

Rymują się z „wymigiwać się” i „poza czymś”

95.

But it is not hard to tell,

bʌt ɪt ɪznt hɑːd tə tel

Lecz nie trudno jest powiedzieć

96.

Why it‟s pall, mall, but Pall Mall.

waɪ ɪts pɔːl mɔːl bət ˌpæl ˈmæl

Czemu [mówi się] „całun”, „pasaż handlowy”, ale „Pall Mall” [ulica w Londynie].

97.

Muscle, muscular, gaol, iron,

ˈmʌsl ˈmʌskjʊlə dʒeɪl aɪən

„Mięsień”, „muskularny”, „więzienie”, „żelazo”

98.

Timber, climber, bullion, lion,

ˈtɪmbə ˈklaɪmə ˈbʊlɪən ˈlaɪən

„Tarcica”, „alpinista”, „kruszec w sztabach”, „lew”

99.

Worm and storm, chaise, chaos, chair,

wɜːm ən stɔːm ʃeɪs ˈkeɪɒs tʃeə

„Robak” i „burza”, „dwukółka” [wóz konny na 2 kołach], „chaos”, krzesło”

100.

Senator, spectator, mayor,

ˈsenətə spekˈteɪtə ˈmeə

„Senator”, „widz”, „burmistrz”

101.

Ivy, privy, famous; clamour

ˈaɪvɪ ˈprɪvɪ ˈfeɪməs ˈklæmə

„Bluszcz”, „wygódka”, „sławny”, „zgiełk”

102.

Has the A of drachm and hammer.

hæz ðə eɪ əv dræm ən ˈhæmə

Ma [takie samo] „a” jak „drachma” i „młotek”

103.

Pussy, hussy, and possess,

ˈpʊsɪ ˈhʌsɪ ən pəˈzes

„Kotek”, „latawica” i „posiadać”

104.

Desert, but desert, address.

ˈdezət bət dɪˈzɜːt əˈdres

„Pustynia”, ale „to, co zasłużone”, „adres”

105.

Golf, wolf, countenance, lieutenants.

ɡɒlf wʊlf ˈkaʊtənəns lefˈtenənts

„Golf”, „wilk”, „oblicze”, „porucznicy”

106.

Hoist in lieu of flags left pennants.

hɔɪst ɪn ljuː ə(v) flæɡz left ˈpenənts

„Dźwig” zamiast „flag” zostawił „proporce”

107.

Courier, courtier, tomb, bomb, comb,

ˈkʊrɪə ˈkɔːtɪə tuːm bɒm kəʊm

„Kurier”, „dworzanin”, „grobowiec”, „bomba”, „grzebień”

108.

Cow, but Cowper, some and home.

kaʊ bət kaʊpə sʌm ən həʊm

„Krowa”, ale „Cowper” [nazwisko, m.in. jednego z malarzy bryt.], „trochę” i „dom”

109.

“Solder, soldier! Blood is thicker”,

ˈsəʊldə səʊldʒə || blʌd (ɪ)z θɪkə

„Lut”, „żołnierz”! „Krew jest gęstsza”

110.

Quoth he, “than liqueur or liquor”,

kwəʊθ (h)ɪ ðən liˈkjʊər‿ə ˈlɪkə

Rzekł on, „niż likwor [napój alkoholowy] lub likier [mocny napój alkoholowy‟”

111.

Making, it is sad but true,

meɪkɪŋ ɪts sæd bət truː

Robiąc, to smutne, lecz prawdziwe,

112.

In bravado, much ado.

ɪn brəˈvɑːdəʊ mʌtʃ əˈdəʊ

Brawurowo wiele [zbędnych] ceregieli

113.

Stranger does not rhyme with anger.

ˈstreɪndʒə dəznt raɪm wɪð ˈæŋɡə

„Obcy” nie rymuje się ze „złością”

114.

Neither does devour with clangour.

naɪðə* dəz dɪˈvaʊə wɪð ˈklæŋɡə

Ani [też] „pochłaniać” ze „szczękiem” * Lub /niːðə/.

115.

Pilot, pivot, gaunt, but aunt,

ˈpaɪlət ˈpɪvət ɡɔːnt bət ɑːnt

„Pilot”, „sworzeń”, „mizerny”, ale „ciotka”

116.

Font, front, wont, want, grand, and grant.

fɒnt frʌnt wəʊnt wɔːnt ɡrænd ən ɡrɑːnt

„Czcionka”, „przód”, „zwyczaj”, „wymaganie”, „wielki”, ale „subwencja”

117.

Arsenic, specific, scenic,

ˈɑːsnɪk spəˈsɪfɪk ˈsiːnɪk

„Arszenik/arsen”, „specyfik/szczegółowy”, „malowniczy”

118.

Relic, rhetoric, hygienic.

ˈrelɪk ˈretərɪk haɪˈdʒiːnɪk

„Relikt”, „retoryka”, „higieniczny”

119.

Gooseberry, goose, and close, but close,

ˈɡʊzbərɪ ɡuːs (ə)n kləʊz bət kləʊs

„Agrest”, „gęś”, „zamknąć”, lecz „bliski”,

120.

Paradise, rise, rose, and dose.

ˈpærədaɪs raɪz rəʊz (ə n dəʊs

„Raj”, „wzrost”, „róża”, i „doza”

5

Tekst. Text

Wymowa. Pronunciation

Tłumaczenie dosłowne (rybka). Uwagi Literal translation. Notes

121.

Say inveigh, neigh, but inveigle,

seɪ ɪnˈveɪ neɪ bət ɪnˈviːɡl*

Mów „złorzeczyć”, „rżenie”, lecz „podstępnie nakłonić”.

122.

Make the latter rhyme with eagle.

meɪk ðə ˈlætə raɪm wɪð ˈiːɡl

Tak, by ostatni [wyraz] rymował się z „orzeł”

123.

Mind! Meandering but mean,

maɪnd mɪˈændərɪŋ bət miːn

Uważaj! „Meandrowanie”, ale „skąpy”

124.

Valentine and magazine.

ˈvæləntaɪn ən ˌmæɡəˈziːn

„Walentynka” i „czasopismo”

125.

And I bet you, dear, a penny,

ænd aɪ bet jʊ dɪər‿ə ˈpenɪ

I założę się z tobą, droga, o pensa

126.

You say mani-(fold) like many,

juː seɪ ˈmænɪfəʊld laɪk ˈmenɪ

[Że] mówisz „rura rozgałęźna” tak samo, jak „wiele”

127.

Which is wrong. Say rapier, pier,

wɪtʃ (ɪ)z rɒŋ || seɪ ˈreɪpɪə pɪə

A to błąd. Mów „rapier”, „molo”

128.

Tier (one who ties), but tier.

ˈtaɪə || wʌn huː taɪz || bət tɪə

„Wiązacz” (ktoś, kto wiąże , ale „warstwa”

129.

Arch, archangel; pray, does erring

ɑːtʃ ˈɑːkeɪndʒl preɪ dəz ˈɜːrɪŋ

„Łuk”, „archanioł”, proszę, czy „mylenie”

130.

Rhyme with herring or with stirring?

raɪm wɪð ˈherɪŋ ə wɪð ˈstɜːrɪŋ

Rymuje się ze „śledziem” czy z „mieszaniem”

131.

Prison, bison, treasure trove,

ˈprɪzn ˈbaɪsn ˈtreʒə trəʊv

„Więzienie”, „bizon”, „skarb narodowy”

132.

Treason, hover, cover, cove,

ˈtriːzn ˈhɒvə ˈkʌvə kəʊv

„Zdrada”, „unosić się w powietrzu”, „przykrywać”, „zatoczka”

133.

Perseverance, severance. Ribald

ˌpɜːsɪˈvɪərəns ˈsevərəns ˈrɪbld

„Wytrwałość”, „zerwanie/rozwiązanie”. „Sprośny”

134.

raɪmz || bʌt ˈpaɪbɔːld dʌznt || wɪð ˈnɪbld ˈfeɪtn ˈpiːən næt ɡɔːt† nɔː

Rymuje się (ale nie „tarant” [koń łaciaty] ze „skubnięty”

135.

Rhymes (but piebald doesn‟t) with nibbled. Phaeton, paean, gnat, ghat, gnaw,

136.

Lien, psychic, shone, bone, pshaw.

ˈlɪən ˈsaɪkɪk ʃɒn bəʊn pʃɔː

„Prawo zatrzymania”, „medium”, „zaświecony”, „kość”, „phi!” [wykrzyknik]

137.

Don‟t be down, my own, but rough it,

dəʊnt bɪ daʊn maɪ əʊn bət rʌf ɪt

Nie smuć się, moja droga [dosł. „własna‟], lecz koczuj

138.

And distinguish buffet, buffet;

ænd dɪˈstɪŋɡwɪʃ ˈbʊfeɪ ˈbʌfɪt

I rozróżniaj „bufet/przyjęcie na stojąco”, „walić” [o falach, wietrze]

139.

Brood, stood, roof, rook, school, wool, boon,

bruːd stʊd ruːf rʊk skuːl wʊl buːn

„Potomstwo”, „postawiony”, „dach”, „gawron”, „szkoła”, „wełna”, „dobrodziejstwo”

140.

Worcester, Boleyn, to impugn.

ˈwʊstə ˈbʊlɪn‡ tʊ ɪmˈpjuːn

“Worcester” [miasto w środk.-zach. Anglii], „Boleyn” [Anna, 2. żona Henryka VIII], „zakwestionować”

141.

Say in sounds correct and sterling

seɪ ɪn saʊndz kəˈrekt ən ˈstɜːlɪŋ

Wymów z głoskami poprawnymi i niezawodnymi

142.

Hearse, hear, hearken, year and yearling.

hɜːs hɪə ˈhɑːkən jɪər§‿ən ˈjɪəlɪŋ**

Karawan, słyszeć, słuchać [arch.], rok i „roczniak” [zwierzę].

143.

Evil, devil, mezzotint,

ˈiːvl ˈdevl ˈmetsəʊtɪnt

„Zło, “diabeł, mezzotitna [tradycyjna technika graficzna]

144.

Mind the z! (A gentle hint.)

maɪnd ðə zed || æ ˈdʒentl hɪnt

Uważaj na [literę] „z” (Drobna podpowiedź

145.

Now you need not pay attention

naʊ jʊ niːdnt peɪ əˈtenʃn

Teraz nie musisz uważać

„Faeton” [lekki powóz 4-kołowy bez drzwiczek z podnoszoną budą], „pean”, „komar”, „ghat” [w Azji płd. schody prowadzące do rzeki, zwykle świętej] „obryźć”

Wg słownika /ɪnˈveɪɡl/. Dictionary says: /ɪnˈveɪɡl/. Też, also /ɡɒt/. Też, also /bəˈlɪn bʊˈlɪn/. § Też, also /jɜː/. ** Też, also /ˈjɜːlɪŋ/. * † ‡

6

Tekst. Text

Wymowa. Pronunciation

Tłumaczenie dosłowne (rybka). Uwagi Literal translation. Notes

146.

To such sounds as I don‟t mention,

tuː sʌtʃ saʊndz əz aɪ dəʊnt ˈmenʃn

Na te głoski, których wcale nie wypowiadam

147.

Sounds like pores, pause, pours and paws,

saʊndz laɪk pɔːz pɔːz pɔːz ən pɔːz

Głoski jak [w] „pory” [np. w skórze], „pauza”, „sypie” i „łapy”

148.

Rhyming with the pronoun yours;

raɪmɪŋ wɪð ə ˈprəʊnaʊn jɔːz

Rymujące się z zaimkiem „twój”

149.

Nor are proper names included,

nɔːr‿ə ˈprɒpə neɪmz ɪnˈkluːdɪd

Nie są również nazwy własne uwzględnione,

150.

Though I often heard, as you did,

ðəʊ aɪ ˈɒf(tə)n hɜːd əz jʊ dɪd

Choć często słyszę, tak jak i ty,

151.

Funny rhymes to unicorn,

fʌnɪ raɪmz tə ˈjuːnɪkɔːn

Śmieszne rymy do jednorożca

152.

Yes, you know them, Vaughan and Strachan.

jes jʊ nəʊ ðəm vɔːn ən strɔːn

Tak, znasz je: „Vaughan” [miasto na płn. od Toronto] i „Strachan” [wioska we wsch. Szkocji]

153.

No, my maiden, coy and comely,

nəʊ maɪ meɪdn kɔɪ ən ˈkʌmlɪ

Nie, moje dziewczę, wstydliwe i nadobne

154.

I don‟t want to speak of Cholmondeley.

aɪ dəʊnt wɒnt tə spiːk əv tʃʌmlɪ

Nie chcę rozmawiać o „Cholmondeley” [wioska i zamek w płn. Anglii]

155.

No. Yet Froude compared with proud

nəʊ jet fruːd kəmˈpeəd wɪð praʊd

Nie. Lecz „Froude” [nazwisko, m.in. Hurrel F., pastor anglik., XIX w.; William F., inżynier bryt., XIX w.] w porównaniu do „dumny”

156.

Is no better than McLeod.

ɪz nəʊ ˈbetə ðən məˈklaʊd

Nie jest lepsze od „McLeod” [zanglicyzowana wersja gaelickiedo nazwiska „MacLe id”]

157.

But mind trivial and vial,

bʌt maɪnd ˈtrɪvɪəl ən ˈvaɪəl

Lecz pamiętaj o „błahy” i „fiolka”

158.

Tripod, menial, denial,

ˈtraɪpɒd ˈmiːnɪəl dɪˈnaɪəl

„Trójnóg”, „sługus”, „zaprzeczenie”

159.

Troll and trolley, realm and ream,

trəʊl ən ˈtrɒlɪ relm ən riːm

„Troll” i „wózek”, „królestwo” i „ryza”

160.

Schedule, mischief, schism, and scheme.

ˈʃedjuːl ˈmɪstʃɪf ˈsɪzəm ən skiːm

„Harmonogram”, „szelmostwo”, „schizma” i „projekt”

161.

Argil, gill, Argyll, gill. Surely

ˈɑːdʒɪl ɡɪl ɑːˈɡaɪl dʒɪl ˈʃɔːlɪ

„Glina”, „skrzele”, „Argyll” [region w zach. Szkocji], „ćwierć pinty” [0,142 l]. Z pewnością

162.

May be made to rhyme with Raleigh,

meɪ bɪ meɪd tə raɪm wɪð ˈrɔːlɪ*

163.

But you‟re not supposed to say

bʌt jɔː nət səˈpəʊzd tə seɪ

Można zrymować z „Raleigh” [nazwisko, m.in. Sir Waltera R., XVII w., arystokraty, pisarza, szpiega i podróżnika]. Ale nie powinno się mówić,

164.

Piquet rhymes with sobriquet.

pɪˈket raɪmz wɪð ˈsəʊbrɪkeɪ

Że „pikieta” rymuje się z „przydomkiem”

165.

Had this invalid invalid

hæd ðɪs ˈɪnvəlɪd† ɪnˈvælɪd

Czy miał ten inwalida nieprawomocne

166.

Worthless documents? How pallid,

ˈwɜːθlɪs ˈdɒkjʊments || haʊ ˈpælɪd

Bezwartościowe dokumenty? Ale nudy

167.

How uncouth he, couchant, looked,

haʊ ʌnˈkuːθ (h)ɪ ˈkaʊtʃənt lʊkt

Jak prostacko, leżąc [dokł. „zwierzę w pozycji leżącej umieszczane na herbach‟], wyglądał

168.

When for Portsmouth I had booked!

wen fə ˈpɔːtsməθ aɪ (hə)d bʊkt

Gdy do Portsmouth [miasto portowe w płd. Anglii] rezerwowałem [miejsce]

169.

Zeus, Thebes, Thales, Aphrodite,

zjuːs θiːbz ˈθeɪliːz ˌæfrəˈdaɪtɪ

„Zeus”, „Teby”, „Tales”, „Afrodyta”

170.

Paramour, enamoured, flighty,

ˈpærəmʊə ɪˈnæməd ˈflaɪtɪ

„Luby”, „rozkochany”, „płochy”

171.

Episodes, antipodes,

ˈepɪsəʊdz ænˈtɪpədiːz

„Epizody”, „antypody”

172.

Acquiesce, and obsequies.

ˌækwɪˈes (ə)nd ˈɒbsɪkwɪz

„Ustąpić” i „uroczystości pogrzebowe”

* †

Też, also /ˈrælɪ/, rzadziej, rarely /ˈrɑːlɪ/. Też, also /ˈɪnvəliːd/.

7

Tekst. Text

Wymowa. Pronunciation

Tłumaczenie dosłowne (rybka). Uwagi Literal translation. Notes

173.

Please don‟t monkey with the geyser,

pliːz dəʊnt ˈmʌŋkɪ wɪð (ð ə ˈɡiːzə

Nie baw się, proszę, gejzerem

174.

Don‟t peel „taters with my razor,

dəʊnt piːl ˈteɪtəz wɪð maɪ ˈreɪzə

Nie obieraj kartofli moją brzytwą

175.

Rather say in accents pure:

ˈrɑːðə seɪ ɪn ˈæksənts pjʊə

Lepiej powiedz z czystym akcentem:

176.

Nature, stature and mature.

ˈneɪtʃə ˈstætʃər‿ən məˈtjʊə

„Natura”, „postura” i „dorosły”

177.

Pious, impious, limb, climb, glumly,

ˈpaɪəs ˈɪmpɪəs lɪm klaɪm ˈɡlʌmlɪ

„Pobożny”, „bezbożny”, „kończyna”, „wspinaczka”, „ponuro”

178.

Worsted, worsted, crumbly, dumbly,

ˈwɜːstɪd ˈwʊstɪd ˈkrʌmblɪ ˈdʌmlɪ

„Pokonywać”, „wełna czesankowa”, „kruszący się”, „w osłupieniu”

179.

Conquer, conquest, vase, phase, fan,

ˈkɒŋkə ˈkɒŋkwest vɑːz* feɪz fæn

„Podbić”, „podbój”, „wazon”, „faza”, „wiatrak”

180.

Wan, sedan and artisan.

wɒn sɪˈdæn ənd ˌɑːtɪˈzæn

„Blady”, „lektyka” i „rzemieślnik”

181.

The TH will surely trouble you

ðiː tiː eɪtʃ (wɪ)ll ˈʃɔːlɪ ˈtrʌbl juː

„Th” na pewno sprawi ci kłopot

182.

More than R, CH or W.

mɔː ðən ɑː siː eɪtʃ ə ˈdʌbljuː

Większy niż „r”, „ch” lub „w”

183.

Say then these phonetic gems:

seɪ ðən ðiːz fəˈnetɪk dʒemz

Więc wymów te fonetyczne klejnoty:

184.

Thomas, thyme, Theresa, Thames.

ˈtɒməs taɪm təˈriːzə† temz

„Tomasz”, „tymianek”, „Teresa”, „Tamiza”

186.

Thompson, Chatham, Waltham, Streatham,

ˈtɒmpsən ˈtʃætəm ˈwɔːlθæm ˈstrætəm

187.

There are more but I forget ‘em -

ðeər‿ə mɔː bət aɪ fəˈɡet əm

„Thompson” [popularne nazwisko], „Chatham” [miasto w płd.-wsch. Anglii], „Waltham” [miasto, m.in. w Kanadzie], „Streatham” [płd. dzielnica Londynu] Jest ich więcej, lecz już nie pamiętam

188.

Wait! I‟ve got it: Anthony,

weɪt || aɪv ɡɒt ɪt || ˈæntənɪ

189.

Lighten your anxiety.

laɪtən jɔːr‿æŋˈzaɪətɪ

190.

The archaic word albeit

ðiː ɑːˈkeɪɪk wɜːd ˌɔːlˈbiːɪt

Archaizm: „aczkolwiek”

191.

Does not rhyme with eight–you see it;

dʌznt raɪm wɪð eɪt jʊ siː ɪt

Nie rymuje się z „osiem” – sama widzisz

192.

With and forthwith, one has voice,

wɪð (ə)n fɔːθˈwɪθ wʌn hæz vɔɪs

„Z” i „niezwłocznie”, jedno ma [spółgłoskę] dźwięczną

193.

One has not, you make your choice.

wʌn hæz nɒt || jʊ meɪk jə tʃɔɪs

Drugie nie ma, wybierz sama

194.

Shoes, goes, does. Now first say: finger.

ʃuːz ɡəʊz dəʊz‡ || naw fɜːst seɪ fɪŋɡə

„Buty”, „idzie”, „łanie/królice/zajęczyce”. A teraz powiedz: „palec”.

195.

Then say: singer, ginger, linger,

ðen seɪ ˈsɪŋɡə ˈdʒɪndʒə ˈlɪŋɡə

Potem: „śpiewak”, „imbir”, „zwlekać”

196.

Real, zeal, mauve, gauze and gauge,

rɪəl ziːl məʊv ɡɔːz (ə)n ɡeɪdʒ

„Rzeczywisty”, „gorliwy”, „fioletoworóżowy”, „gaza” i „grubość” [przekrój/średnica]

197.

Marriage, foliage, mirage, and age.

ˈmærɪdʒ ˈfəʊlɪdʒ mɪˈrɑːʒ§ (ə)nd eɪdʒ

„Małżeństwo”, „listowie”, „fatamorgana” i „wiek”.

198.

Hero, heron, query, very,

ˈhɪərəʊ ˈherən ˈkwɪərɪ ˈverɪ

„Bohater”, „czapla”, „zapytanie”, „bardzo”

199.

Parry, tarry, fury, bury,

ˈpærɪ ˈtɑːrɪ** ˈfjʊərɪ ˈberɪ

„Riposta”, „smolisty”, „furia”, „pochować”

185.

Czekaj! Mam: „Antoni”

Rozproszy twój niepokój

*

Amer. /veɪs veɪz/. Też, also /təˈreɪzə/. Liczba mnoga od „doe”. The plural of “doe”. § Też, also /ˈmɪrɑːʒ/. ** Lub, or /tærɪ/ „ociągać się; zatrzymać na dłużej‟. † ‡

8

Tekst. Text

Wymowa. Pronunciation

Tłumaczenie dosłowne (rybka). Uwagi Literal translation. Notes

200.

Dost, lost, post and doth, cloth, loth.

dʌst lɒst pəʊst ən dʌθ klɒθ ləʊθ

„Czy ty” [arch. „do you”], „zgubiony”, „poczta” i „robi” [arch. „does”], „materiał”, „nie mieć ochoty”

201.

Job, Job, blossom, bosom, oath.

dʒɒb dʒəʊb ˈblɒsəm ˈbʊzəm əʊθ

„Praca”, „Hiob/Job”, „kwiat”, „łono”, „przysięga”

202.

Faugh, oppugnant, keen oppugners,

fɔː əˈpʌɡnənt kiːn əˈpuːnəz

„Fuj”, „waleczny”, „skory”, „nonkonformiści”

203.

Bowing, bowing, banjo-tuners

ˈbaʊɪŋ ˈbəʊɪŋ ˈbændʒəʊ ˈtjuːnəz

„Ukłonienie się”, „smyczkowanie”, „stroiciele bandżo”

204.

Holm you know, but noes, canoes,

həʊm jʊ nəʊ bət nəʊz kəˈnuːz

„Wiecznie zielony”, to wiesz, ale „głosy przeciwne”, „kajaki”

205.

Puisne, truism, use, to use?

ˈpjuːnɪ ˈtruːɪzəm juːs tə juːz

„Niższy rangą”, „truizm”, „użycie”, „używać”

206.

Though the difference seems little,

ðəʊ ðə ˈdɪfrəns siːmz lɪtl

Choć różnica wydaje się mała

207.

We say actual, but victual.

wiː seɪ ˈæktʃʊəl bət ˈvɪtl

Mówi się „faktyczny”, ale „wiktuały”

208.

Seat, sweat; chaste, caste; Leigh, eight, height;

siːt swet tʃeɪst kaːst laɪ eɪt haɪt

„Miejsce [siedzące]”, „pot”, „cnotliwy”, „kasta”, „Leigh” [wioska w Anglii], „osiem”, „wysokość”

209.

Put, nut, granite, and unite.

pʊt nʌt ˈgrænɪt (ə)n juːˈnaɪt

„Kłaść”, „orzech”, „granit” i „jednoczyć”

210.

Reefer does not rime with deafer.

rɪˈfɜː dʌznt raɪm wɪð ˈdefə

„Kurtka marynarska” nie rymuje się z „głuchszy”

211.

Feoffer does, and zephyr, heifer.

ˈfefə dʌz || æn ˈzefə ˈhefə

212.

Dull, bull, Geoffrey, George, ate, late,

dʌl bʊl ˈdʒefrɪ dʒɔːdʒ eɪt leɪt

„Sprzedający” [„one who grants a feoffment = transfer of property‟] się rymuje, i „zefir”, „jałówka” „Nudny”, „byk”, Goeffrey”, „Jerzy”, „zjadł”, „późno”

213.

Hint, pint, senate but sedate.

hɪnt paɪnt ˈsenɪt bət sɪˈdeɪt

„Aluzja/wskazówka”, „pół litra” [dokł. 0,57 l], „senat” ale „podawać środek uspokajający”

214.

Gaelic, Arabic, pacific,

ˈɡeɪlɪk ˈærəbɪk pəˈsɪfɪk

„Gaelicki”, „arabski”, „pacyficzny”

215.

Science, conscience, scientific;

ˈsaɪəns ˈkɒnʃəns ˌsaɪənˈtɪfɪk

„Nauka”, „sumienie”, „naukowy”

216.

Tour, but our, dour, succour, four,

tʊə* bət aʊə dʊə ˈsʌkə fɔː

„Wycieczka”, lecz „srogi”, „ratunek”, „cztery”

217.

Gas, alas, and Arkansas.

ɡæs əˈlæs (ə)nd ˈɑːkənsɔː

„Gaz”, „niestety” i „Arkansas”

218.

Say manoeuvre, yacht and vomit,

seɪ məˈnuːvə jɒt (ə)n ˈvɒmɪt

Powiedz: „manewr”, „jacht” i „wymiociny”

219.

Next omit, which differs from it

nekst əˈmɪt wɪtʃ ˈdɪfəz frəm ɪt

Dalej: „pomijać”, które się od niego różni

220.

Bona fide, alibi

ˌbəʊnəˈfaɪdiː ˈælɪbaɪ

„Wiarygodność”, „alibi”

221.

Gyrate, dowry and awry.

ˌdʒaɪˈreɪt ˈdaʊərɪ ənd əˈraɪ

„Wirować”, „posag/wiano” i „przekrzywiony”

222.

Sea, idea, guinea, area,

siː aɪˈdɪə ˈɡɪnɪ ˈeərɪə

„Morze”, „pomysł”, „gwinea”, „obszar”

223.

Psalm, Maria, but malaria.

sɑːm məˈriːə bət məˈleərɪə

„Psalm”, „Maria”, „malaria”

224.

Youth, south, southern, cleanse and clean.

juːθ saʊθ ˈsʌðən ˈklenz ən kliːn

„Młodzieniec/młodość”, „południe”, „południowy”, „oczyścić” i „czysty”

225.

Doctrine, turpentine, marine.

ˈdɒktrɪn ˈtɜːpəntaɪn məˈriːn

„Doktryna”, „terpentyna”, „żołnierz piechoty morskiej”

226.

Compare alien with Italian,

kəmˈpeə ˈeɪlɪən wɪð ɪˈtæljən

Porównaj „cudzoziemiec” z „włoski”

*

Lub, or /tɔː/.

9

Tekst. Text

Wymowa. Pronunciation

Tłumaczenie dosłowne (rybka). Uwagi Literal translation. Notes

227.

Dandelion with battalion,

ˈdændɪlaɪən wɪð bəˈtælɪən

„Dmuchawiec/mlecz” z „batalion”

228.

Rally with ally; yea, ye,

ˈrælɪ wɪð ˈælaɪ jeɪ jiː

„Wiec/rajd” z „sojusznikiem”; „zaiste”, „wy” [arch.]

229.

Eye, I, ay, aye, whey, key, quay!

aɪ aɪ eɪ* aɪ weɪ kiː kiː

„Oko”, „ja”, „och” [„Used before me to express distress or regret‟], „tak” [dial.], „serwatka”, „klucz”, „nabrzeże/keja”.

230.

Say aver, but ever, fever,

seɪ əˈvɜː bət ˈevə ˈfiːvə

Mów: „zapewnić”, ale „kiedykolwiek”, „gorączka”

231.

Neither, leisure, skein, receiver.

ˈnaɪðə† ˈleʒə skeɪn rɪˈsiːvə

232.

Never guess–it is not safe,

ˈnevə ɡes ɪts nət seɪf

„Żaden [z 2]”, „czas wolny”, „motek/klucz [ptaków]”, „słuchawka/odbiornik/odbiorca/adresat” Nigdy nie zgaduj, to niebezpieczne

233.

We say calves, valves, half, but Ralf

wiː seɪ kɑːvz vælvz hɑːf bət reɪf‡

Mówimy: „cielęta/łydki/ocieli się”, „zawory/wentyle”, „połowa”, ale „Ralf”.

234.

Starry, granary, canary,

ˈstɑːrɪ ˈɡrænərɪ kəˈneərɪ

„Gwiaździsty”, „spichlerz”, „kanarek/kanaryjski”

235.

Crevice, but device, and eyrie.

ˈkrevɪs bət dɪˈvaɪs (ə)nd ˈeərɪ§

„Szczelina”, ale „urządzenie” i „orle gniazdo”.

236.

Face, but preface, not grimace,

feɪs bət ˈprefɪs nət ɡrɪˈmeɪs

„Twarz”, lecz „przedmowa”, nie „grymas”

237.

Phlegm, phlegmatic, ass, glass, bass.

flem fleɡˈmætɪk æs glɑːs beɪs

„Flegma”, „flegmatyczny”, „osioł/dupa”, „szkło”, „bas/kontrabas”.

238.

Bass, large, target, gin, give, verging,

bæs lɑːdʒ ˈtɑːɡɪt dʒɪn gɪv ˈvɜːdʒɪŋ

„Okoń”, „”wielki”, „cel”, „dżin”, „dać”, „graniczący”

239.

Ought, out, joust and scour, but scourging,

ɔːt aʊt dʒaʊst ən skaʊə bət ˈskɜːdʒɪŋ

240.

Ear, but earn; and ere and tear

ɪə bət ɜːn ən eər‿ən teə

„Powinien”, „na zewnątrz”, „zetrzeć się konno [w turnieju rycerskim]” i „erozja/szorować”, ale „biczowanie” „Ucho”, ale „zarobić” i „przed” [arch.] i „podrzeć”

241.

Do not rhyme with here but heir.

dəʊnt raɪm wɪð hɪə bət eə

Nie rymuje się z „tu”, lecz ze „spadkobierca”

242.

Mind the O of off and often

maɪnd ðɪ əʊ əv ɒf (ə)nd ˈɒfn**

Uważaj na „o” w „od” i „często”

243.

Which may be pronounced as orphan,

wɪtʃ meɪ bɪ prəˈnaʊnst əz ˈɔːfn

Które może być wymawiane jak [w] „sierota”

244.

With the sound of saw and sauce;

wɪð ə saʊnd əv sɔː ən sɔːs

Z głoską [taką jak w] „piła” i „sos”

245.

Also soft, lost, cloth and cross.

ˈɔːlsəʊ sɒft lɒst klɒθ (ə)n krɒs

Także [w] „miękki”, „zaginiony”, „tkanina” i „krzyż”.

246.

Pudding, puddle, putting. Putting?

ˈpʊdɪŋ ˈpʌdl ˈpʊtɪŋ ˈpʌtɪŋ

247.

Yes: at golf it rhymes with shutting.

jes || æt ɡɒlf ɪt raɪmz wɪð ˈʃʌtɪŋ

„Deser/pudding”, „kałuża”, „układanie”. „Odbijanie piłki po ziemi” [w golfie, bezokol. to putt] Tak, w golfie rymuje się ze „strzelanie”

248.

Respite, spite, consent, resent.

ˈrespaɪt†† spaɪt, kənˈsent rɪˈzent

„Wytchnienie”, „złośliwość”, „aprobata”, „żywić urazę”.

249.

Liable, but Parliament.

ˈlaɪəbl bət ˈpɑːləmənt

„Odpowiedzialny”, ale „parlament”.

250.

Seven is right, but so is even,

ˈsevn ɪz rait bət səʊz ˈiːvn

„Siedem” jest w porządku, tak jak „nawet/równy”

251.

Hyphen, roughen, nephew, Stephen,

ˈhaɪfn ˈrʌfn ˈnevjuː‡‡ stiːvn

„Łącznik”, „stawać się/czynić szorstkim”, „bratanek/siostrzeniec”, „Stefan”

252.

Monkey, donkey, clerk and jerk,

ˈmʌŋkɪ ˈdɒŋkɪ klɜːk ən dʒɜːk

„Małpa”, „osioł”, „urzędnik” i „palant”

Albo, or /aɪ/ „wariant aye‟. Też, also /ˈniːðə/. Też, also /rælf/. § Też, also /ˈaɪərɪ/. ** Też, also /ˈɒftən/. †† Też, also /ˈrespɪt/. ‡‡ Też, also /ˈnefjuː/. * † ‡

10

Tekst. Text

Wymowa. Pronunciation

Tłumaczenie dosłowne (rybka). Uwagi Literal translation. Notes

253.

Ask, grasp, wasp, demesne, cork, work.

ɑːsk ɡrɑːsp wɒsp dɪˈmeɪn* kɔːk wɜːk

„Zapytać”, „chwycić”, „osa”, „teren okalający [termin prawniczy]”, „korek/spławik”, „praca”.

254.

A of valour, vapid, vapour,

əɪ ə ˈvælə ˈvæpɪd ˈveɪpə

„A” w „waleczność”, „banalność”, „opar”

255.

S of news (compare newspaper),

es əv njuːz kəmˈpeə ˈnjuːspeɪpə

„S” w „wieści”, porównaj [z] „gazeta codzienna”

256.

G of gibbet, gibbon, gist,

dʒiː əv ˈdʒɪbɪt ˈɡɪbən dʒɪst

„G” w „szubienicy”, „gibonie”, „sednie sprawy”

257.

I of antichrist and grist,

aɪ əv ˈæntɪkraɪst ən ɡrɪst

„I” w „antychryście” i „mlewie”

258.

Differ like diverse and divers,

ˈdɪfə laɪk daɪˈvɜːs (ə)n ˈdaɪvəz

„Różnić się” jak „różnorodny” i „skoczkowie/nurkowie”

259.

Rivers, strivers, shivers, fivers.

ˈrɪvəz ˈstraɪvəz ˈʃɪvəz ˈfaɪvəz

„Rzeki”, „zmagający się”, „dreszcze/ciarki”, „banknoty 5-funtowe”

260.

Once, but nonce, toll, doll, but roll,

wʌns bət nɒns təʊl dɒl bət rəʊl

„Raz”, lecz „tym razem”, „myto”, „lalka”, lecz „bułka”

261.

Polish, Polish, poll and poll.

ˈpɒlɪʃ ˈpəʊlɪʃ pəʊl ən pəʊl

„Polerować”, „polski”, „głosowanie” i „czubek głowy”

262.

Pronunciation–think of Psyche!

prəˌnʌnsɪˈeɪʃn θɪŋk əv saɪkɪ

Wymowa – pomyśl o Psyche!

263.

Is a paling stout and spiky.

ɪz ə peɪlɪŋ staʊt (ə)n spaɪkɪ

To mur mocny i najeżony kolcami

264.

Won‟t it make you lose your wits,

wəʊnt ɪt meɪk jʊ luːz jə wɪts

Czy nie tracisz rozumu

265.

Writing groats and saying „grits‟?

raɪtɪŋ ɡrəʊts ən seɪɪŋ ɡrɪts

Pisząc „kasza owsiana”, a mówiąc „płatki owsiane”?

266.

It‟s a dark abyss or tunnel,

ɪts ə dɑːk əˈbɪs ə ˈtʌnl

To [jak] ciemna otchłań albo tunel

267.

Strewn with stones like rowlock gunwale,

struːn wɪð stəʊnz laɪk ˈrɒlək ˈɡʌnl

Pełen nawrzucanych kamieni jak „[na] dulkę górna część nadburcia”,

268.

Islington, and Isle of Wight,

ˈɪzlɪŋtən ənd aɪl əv waɪt

„Islington” [dzielnica Londynu] i „Wyspa Wight”,

269.

Housewife, verdict and indict.

ˈhaʊswaɪf ˈvɜːdɪkt ənd ɪnˈdaɪt

„Gospodyni domowa”, „wyrok” i „oskarżyć”

270.

Don‟t you think so, reader, rather,

dəʊnt jʊ θɪŋk səʊ ˈriːdə ˈrɑːðə

Nie zgodzisz się, czytelniczko, raczej

271.

Saying lather, bather, father?

seɪɪŋ ˈlɑːðə† ˈbeɪðə ˈfɑːðə

Mówiąc „piana”, „kąpiący się”, „ojciec”?

272.

Finally, which rhymes with enough

ˈfaɪnəlɪ wɪtʃ raɪmz wɪð ɪˈnʌf

[I] wreszcie rymy do „dość”

273.

Though, through, bough, cough, hough, sough, tough

ðəʊ θtruː baʊ kɒf hɒk sʌf‡ tʌf

„Choć”, „przez”, „konar”, „kaszel”, „golonka”, „poszum”, „oprych/twardy”, „trudny”.

274.

Hiccough has the sound of sup…

ˈhɪkʌp (h)əz ðə saʊnd əv sʌp

„Czkawka” ma głoskę [taką jak] „łyk”

275.

My advice is: give it up!

maɪ ədˈvaɪs əz ɡɪv ɪt ʌp

Moja rada: daj sobie z tym spokój!

* † ‡

Też, also /dɪˈmiːn/. Też, also /ˈlæðə/. Też, also /saʊ/

11