SI 46.pdf

· ΔΡΧ. 800 ΤΕΥΧΟΣ

46

·

ΙΟΥΝΙΟΣ

2000

Μ Η Ν Ι Α Ι Ο Π Ε Ρ Ι ΟΔ Ι Κ Ο ΓΙΑ ΤΗΝ Ε Λ Λ Η Ν Ι Κ Η Κ Α Ι Π Α Γ Κ Ο Σ Μ Ι Α Σ Τ Ρ Α Τ Ι ΩΤ Ι Κ Η Ι ΣΤ ΟΡΙ Α

Η ΓΕΩΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΤΟΥ ΑΞΟΝΑ ΚΑΙ ΤΩΝ ΣΥΜΜΑΧΩΝ ΣΤΗΝ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ ΚΑΙ ΤΗ ΜΕΣΗ ΑΝΑΤΟΛΗ ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΟΥ Β’ΠΠ ΥΠΟΧΩΡΗΣΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΜΠΟΥΛ - Η ΑΓΓΛΙΚΗ ΠΑΝΩΛΕΘΡΙΑ ΣΤΟΝ ΠΡΩΤΟ ΑΦΓΑΝΙΚΟ ΠΟΛΕΜΟ (1842)

ΤΑ ΜΕΓΑΛΑ ΚΑΙ ΤΑ ΜΙΚΡΑ «ΜΑΤ» ΤΗΣ ΠΟΛΕΜΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΑΙΧΜΑΛΩΤΟΙ ΒΑΣΙΛΕΙΣ ΣΤΟ ΠΕΔΙΟ ΤΗΣ ΜΑΧΗΣ

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Α

Ρ

Θ

Ρ

Τ Ε Υ Χ Ο Σ 46 ΙΟ Υ Ν ΙΟ Σ

2000

Α

6 Η ΚΑΘΟΔΟΣ ΤΩΝ ΜΥΡΙΩΝ 15 Η ΑΛΩΣΗ ΤΗΣ ΧΑΛΚΙΔΑΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΜΩΑΜΕΘ Β’ 24 ΥΠΟΧΩΡΗΣΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΜΠΟΥΛ Η ΑΓΓΛΙΚΗ ΠΑΝΩΛΕΘΡΙΑ ΣΤΟΝ ΠΡΩΤΟ ΑΦΓΑΝΙΚΟ ΠΟΛΕΜΟ (1842)

36 ΤΑ ΜΕΓΑΛΑ ΚΑΙ ΤΑ ΜΙΚΡΑ «ΜΑΤ» ΤΗΣ ΠΟΛΕΜΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΑΙΧΜΑΛΩΤΟΙ ΒΑΣΙΛΕΙΣ ΣΤΟ ΠΕΔΙΟ ΤΗΣ ΜΑΧΗΣ

46 Η ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΗ ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑ ΚΡΙΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΗΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

56 Η ΓΕΩΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΤΟΥ ΑΞΟΝΑ ΚΑΙ ΤΩΝ ΣΥΜΜΑΧΩΝ ΣΤΗΝ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ ΚΑΙ ΤΗ ΜΕΣΗ ΑΝΑΤΟΛΗ ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΟΥ Β’ΠΠ 63 ΣΕΝΤΑΝ 1940 Η ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥ ΔΡΕΠΑΝΟΕΙΔΟΥΣ ΕΛΙΓΜΟΥ

ΜΟΝΙΜΕΣ η Φ Υ Λ Λ Ο Ε λληνες έκδρ ομ οι οπ λ ίτες αντιμ ετω π ίζουν Π έρ σ ες α κ ρ ο β ο λ ισ τές (πιν. το υ Γιώργου Μ οσ χάκη για τη “Σ τρ α τιω τικ ή Ισ το ρ ία ").

ΣΤΗΛΕΣ

4 ΕΙΔ Η ΣΕΙΣ 71 INTERNET 72 ΠΟΛΕΜΙΣΤΕΣ 74 ΓΝΩΡΙΖΑΤΕ 75 ΒΙΒΛΙΑ 78 ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΑ ΣΦΑΛΜΑΤΑ 79 ΦΥΣΙΟΓΝΩΜΙΕΣ 8 2 Q U IZ ΓΝΩΣΕΩΝ

•ΣΤΡ Α ΤΙΩ ΤΙΚ Η ΙΣΤΟ ΡΙΑ "

Μ η νιαίο π ερ ιο δ ικ ό - Κ υ κ λ ο φ ο ρ εί σ τις α ρ χ έ ς κ ά θ ε μ ή ν α · Ε Κ Δ Ο Τ Η Σ -Δ ΙΕ Υ 0 Υ Ν Τ Η Σ : ΣΤ Α Υ Ρ Ο Σ Π Α Ν Ε Λ Η Σ I Α Ρ Χ ΙΣ Υ Ν Τ Α Κ Τ Η Σ: ΒΑΣ ΙΛ Η Σ Κ Α Μ Π Α Ν Η Σ · Σ Υ Ν Ε Ρ Γ Α Τ Ε Σ -Σ Υ Μ Β 0 Υ Λ 0 Ι: Μ ΙΧΑΗ Λ 0 ΙΚ 0 Ν 0 Μ Α Κ 0 Σ ,

Α ν τισ τρ ά τη γ ο ς ε.α . / ΕΛΕ ΥΘ ΕΡΙΟ Σ ΠΑΠ ΑΓΙΑΝ Ν ΑΚΗ Σ, Υ π ο σ τρ ά τη γ ο ς ε.α . / Κ Ω Ν ΣΤΑΝ ΤΙΝ Ο Σ ΚΑΝ ΑΚΑΡΗΣ, Υ π ο σ τρ ά τη γ ο ς ε.α ., τ. Κ α θ η γ η τή ς Σ τρ α τιω τικ ή ς Ισ τορ ία ς Σ .Σ .Ε ./ ΔΗ Μ Η ΤΡ Η Σ ΓΕ ΔΕΩ Ν , Υ π ο σ τρ ά τη γ ο ς ε.α., τ . Κ α θ η γ η τή ς Σ τρ α τιω τικ ή ς Ισ το ρ ία ς Σ,Σ.Ε. / ΙΩ Α Ν Ν Η Σ ΣΤΟΥΡΑΣ, Υ π ο σ τρ ά τη γ ο ς ε.α . / ΔΗ Μ Η ΤΡ ΙΟ Σ ΚΑΝΤΕΡΕΣ, Υ π ο σ τρ ά τη γ ο ς ε.α ./ ΧΑΡΑΛΑΜ ΠΟ Σ ΝΙΚΟ Λ ΑΟ Υ Τ α ξία ρ χ ο ς ε . α , τ. κ α θ η γ η τή ς Σ τρ α τιω τικ ή ς Ισ τορ ία ς ΣΣ Ε / ΓΕ Ω Ρ ΓΙΟ Σ Ν ΙΚ 0 Λ 0 Υ Δ Η Σ Σ υ ντα γ μ α τά ρ χ η ς (ΤΧ| ε.α . / Γ ΙΑ Ν Ν Η Σ ΡΟ ΥΣΚ ΑΣ, Α ρ χ ιπ λ ο ία ρ χο ς (Δ) ΠΝ ε .α . / ΗΛΙΑΣ Π Α Π Α θ Α Ν Α Σ Η Σ / Α Ν Α Ρ ΓΥ Ρ Ο Σ Φ ΑΓΚΡ ΙΔ ΑΣ / ΑΛ Ε ΞΗ Σ Σ Α Β Β ΙΔ Η Σ / Ν ΙΚ Ο Σ ΣΤ ΕΦ Α Ν Ο Υ / ΚΑΤΕΡΙΝ Α ΒΑΡΕΛΑ / ΠΑΝ ΤΕ Λ Η Σ ΚΑΡΥΚΑΣ / Χ Ρ Η ΣΤΟ Σ Π Α Ν Α ΓΙΩ Τ Ο Π Ο Υ Λ Ο Σ / ΗΛΙΑΣ Α Ν Α ΓΝ Ω Σ Τ Α Κ Η Σ / Κ Ο ΣΜ ΑΣ Π Α Π ΑΒΛΑ ΣΟ Π Ο ΥΛ Ο Σ / Δ Η Μ Η Τ Ρ Η Σ ΧΡΙΣΤΟ ΔΟ ΥΛΟ Υ I Δ Η Μ Η Τ Ρ ΙΟ Σ ΣΤΑΥΡΟ Π Ο Υ ΛΟ Σ / ΖΑΦ ΕΙΡΗΣ Ρ Ω Σ ΣΙΔ Η Σ / ΝΙΚΟ Σ Ν ΙΚΟ Λ Ο ΥΔ Η Σ / Ν ΙΚ Ο Σ ΓΙΑ Ν Ν Ο Π Ο Υ Λ Ο Σ I Ν ΙΚ Ο Σ Δ ΙΑ Β Α Τ Η Σ / ΓΙΑ Ν Ν Η Σ Β ΑΡ ΣΑΜ Η Σ / Δ Η Μ Η Τ Ρ ΙΟ Σ Μ Α Ρ Κ Α Ν ΤΩ Ν Α ΤΟ Σ / ΙΑΚΩ ΒΟ Σ ΧΟ Ν Δ Ρ Ο Μ Α ΤΙΔ Η Σ / ΣΤΕΛΙΟ Σ Δ Ε Μ Η Ρ Α Σ / ΓΑ ΒΡΙΗ Λ-Μ ΙΧΑΗ Λ Δ Η Μ Η ΤΡ ΙΑ Δ Η Σ / ΣΠ ΥΡΟ Σ Κ ΑΠ ΑΡΗ Σ / ΓΙΑ Ν Ν Η Σ 0Ε Ο Δ Ω Ρ Α Τ Ο Σ / ΓΕ Ω Ρ ΓΙΟ Σ ΖΟ Υ Ρ ΙΔ Η Σ / Π ΕΡ ΙΚΛ Η Σ ΖΟ Ρ ΖΟ Β ΙΛ Η Σ / ΛΥΚ Ο ΥΡ ΓΟ Σ ΑΡΕ ΤΑΙΟ Σ /

ΝΙΚΟ Σ ΚΑΚΑΒΕΛΑΚΗΣ / Κ Ω Ν ΣΤΑΝ ΤΙΝ Ο Σ ΠΑΡ ΑΘ ΥΡΑ Σ / ΣΩ Τ Η Ρ ΙΟ Σ Π ΑΠ ΑΒΑΣΙΛ ΕΙΟ Υ / Κ Ω Ν ΣΤΑΝ ΤΙΝ Ο Σ ΒΟ ΥΡΒΟ ΥΛΑΚ ΗΣ / Κ Ω Ν ΣΤΑΝ ΤΙΝ Ο Σ ΠΑΠ ΑΔΗ Μ Η ΤΡ ΙΟ Υ / ΑΓΓΕ Λ Ο Σ ΔΑ Λ Α ΣΣ Η Ν Ο Σ · ΕΠ ΙΜ Ε Λ Ε ΙΑ Κ ΕΙΜ Ε Ν Ω Ν : ΧΑΡΑΛΑΜ ΠΟ Σ

Δ Η Μ 0 Π 0 Υ Λ 0 Σ · Δ Η Μ Ο Σ ΙΕ Σ ΣΧ ΕΣΕΙΣ· Δ ΙΑ Φ Η Μ ΙΣ Ε ΙΣ : ΓΙΑ Ν Ν Η Σ Θ ΕΟ Δ Ω ΡΑΤΟ Σ t ΓΡ Α Μ Μ Α ΤΕΙΑ : ΚΙΚΗ Μ ΙΧΑΛΟΠΟ ΥΛΟ Υ · ΛΙΝΑ ΚΑΤΣΑΡΟ Υ · ΓΡΑΦΕΙΑ: ΘΕΜ ΙΣΤΟ ΚΛ ΕΟ Υ Σ 49, 10683 Α Θ Η Ν Α / ΤΑ Χ Υ Δ Ρ Ο Μ ΙΚ Η ΔΙΕΥΘ Υ Ν ΣΗ : ΠΕΡΙΟ ΔΙΚΟ ΣΤΡΑΤΙΩ ΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ, Τ .θ . 3 9 5 1 ,1 0 2 1 0 Α Θ Η Ν Α · ΤΗΛΕΦ Ω Ν Α: 38.21.985 · e-m ail: peris c o p @ o te n e t.g r · FAX: 38.21.985 · Σ Υ Ν Δ Ρ Ο Μ Ε Σ ΕΣ Ω ΤΕΡΙΚ Ο Υ (Ε ΤΗ ΣΙΑ 12 ΤΕΥΧΗ): 9.600 ΔΡΧ. / ΒΙΒΛΙΟ Θ Η Κ ΕΣ-ΤΡΑΠ ΕΖΕΣ-Ο ΡΓΑ Ν ΙΣΜ Ο Ι ΚΛΠ. 15.000 ΔΡΧ. · Σ Υ Ν Δ Ρ Ο Μ Ε Σ ΕΞΩ ΤΕΡΙΚΟ Υ: ΕΥΡΩ ΠΗ 16.800 ΔΡΧ. / ΚΥΠ ΡΟ Σ 12.000 ΔΡΧ. / ΥΠ Ο ΛΟ ΙΠ Ε Σ ΧΩΡΕΣ 20.500 ΔΡΧ. · ΕΠ ΙΤΑ Γ ΕΣ (ΤΑ Χ Υ Δ Ρ Ο Μ ΙΚ Ε Σ ): Π ΕΡΙΟ ΔΙΚΟ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ, Τ.Θ. 3 9 5 1 .1 0 2 1 0 Α Θ Η Ν Α · ΙΔ ΙΟ Κ ΤΗ ΤΗ Σ -Υ Π Ε Υ Θ Υ Ν Ο Σ ΣΥ Μ Φ Ω Ν Α Μ Ε ΤΟ Ν Ο Μ Ο : ΣΤΑΥΡΟ Σ ΠΑΝ ΕΛΗΣ, Θ εμ ισ το κ λ έο υ ς 49, Α θήνα · Ο ΙΚ Ο Ν Ο Μ ΙΚ Ο Σ ΥΠ Ε ΥΘ Υ Ν Ο Σ: ΣΤΑΥΡΟ Σ ΠΑΝ ΕΛΗΣ · FILM S: GRAFFITI · ΕΚΤΥΠΩΣΗ: Δ. ΕΥΣΤΡΑΤΟΓΛΟΥ-Ι. ΞΥΝΟ Σ Ο Ε · ΒΙΒΛΙΟ Δ ΕΣΙΑ : ΚΛ. ΚΟΥΚΙΑΣ & ΥΙΟΙ ΟΕ

Ε Ι Δ Η Σ Ε Ι Σ Στιγμ ιό τυπ ο από τη δίκη του Γοηγόρη Στακτόπ ουλου. Δίπλα του εικ ο νίζετα ι η μ η τέρ α του, επίσης κατηγορούμενη στη δίκη.

ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΟΡΘΩΣΗ ΜΙΑΣ ΔΙΚΑΣΤΙΚΗΣ ΠΛΑΝΗΣ Π ενηνταένα χρόνια μετά τη λήξη μιας πολύκροτης δίκης που συντάραξε τη σπαρασσόμενη Ελ­ λάδα του 1949, οι συνέπειες της ε­ ξακολουθούν να ταλανίζουν την ελληνική Δικαιοσύνη επιτρέπο­ ντας να αιωρείται ακόμη ένα «αί­ νιγμα» που στην πραγματικότητα έχει ήδη δρει την απάντησή του. Πρόκειται για την περίφημη «υπό­ θ εση Πολκ» και τον ακούσιο πρω­ ταγωνιστή της, δημοσιογράφο Γρηγόρη Στακτόπουλο. 0 Τζωρτζ Πολκ, Αμερικανός δημοσιογράφος και απεσταλμένος του αμερικανι­ κού δικτύου C B S στην Ελλάδα κα­ τά την περίοδο του εμφυλίου πο­ λέμου (1946-49), βρέθηκε δολοφο­ νημένος στις 16 Μ αϊου 1948 στην παραλία της Θ εσσαλονίκης (ο θ ά ­ νατός του, όπως προσδιορίστηκε ιατροδικαστικά, είχε σημειω θεί μία εβδομάδα νωρίτερα), ενώ προσπα­ θ ο ύσ ε να έλ θ ει σε επαφή με τον

Δημοκρατικό Στρατό προκειμένου να πάρει σ υνέντευξη από τον τότε αρχηγό του, Μάρκο Βαφειάδη. Ως αυτουργοί τη ς δολοφονίας θ εω ρή­ θηκα ν δύο δεδηλω μένοι αριστε­ ροί, οι Α δάμ Μ ου ζενίδ ης και Ευάγ­ γελος Βασβανάς, ενώ ο Στακτόπουλος (δημοσιογράφος της εφη­ μερίδας «Μακεδονία») θ εω ρ ή θ η­ κε συνεργός τους, ως γνώστης της αγγλικής (ήταν απόφοιτος του Α ­ μερικανικού Κολλεγίου Θ εσσαλο­ νίκης) και ενδιάμεσος κατά τις ε ­ παφές το υ ς με τον Πολκ. Στην πραγματικότητα και σι τρ εις ύπο­ πτοι ήταν άσχετοι με τον φόνο και οι δύο πρώτοι ουδέποτε προσήχθησα ν σε δίκη. Ο Μ ουζενίδης εί­ χε σκοτω θεί πριν από την υ ποτιθέ­ μενη συνάντησή του με τον Πολκ, ενώ ο Βασβανάς την ίδια περίοδο βρισκόταν στην Ανατολική Ευρώ ­ πη. Ο Στακτόπουλος ομολόγησε την «ενοχή» του μετά από βασανι­ στήρια, ενώ κατά την ακροαματική διαδικασία (12-21 Απριλίου 1949) δεν λήφθηκαν υπόψη σημαντικά στοιχεία, όπως, μεταξύ άλλων, το

ότι δεν ήταν κομμουνιστής, ενώ η παρουσία του ως διερμηνέα δεν ή­ ταν απαραίτητη, αφού ο Μ ο υ ζενί­ δης γνώριζε άριστα την αγγλική. Παρά ταύτα καταδικάστηκε σε ισό­ βια κάθειρξη. Μ ετά από δώδεκα χρόνια κράτησης αποφυλακίστηκε υπό όρους το 1960, εγκαταστάθη­ κε στην Αθήνα και δεν έπαψε να α­ γωνίζεται μέχρι τον θάνατό του προκειμένου να αποδείξει επίσημα την αθω ότητά του. Ο Στακτόπου­ λος πέθανε το 1998, η δίκη του ό­ μως ουδέποτε επαναλήφθηκε σε δ εύτερ ο βαθμό, αφού σχετικό αί­ τημά του απορρίφθηκε κατά τη δ ε­ καετία του 1970. Η χήρα του Θ εο ­ δώρα έχει επιδοθεί σε συγκέντρω­ ση στοιχείων που θ α δικαιολογού­ σαν αναψηλάφηση της δίκης. Ο ­ πως αναφέρει η ίδια σε συ νέντευ ­ ξή της στην εφημερίδα «Τα Νέα», «Το δικαστήριο του 1949 εγκλωβί­ στηκε στο κλίμα της αυταρχικής περιόδου και στερήθηκε τη γνώση πλήθους αποδεικτικών στοιχείων και γεγονότων που καθιστούσαν την αθω ότητα του Στακτόπουλου καταφανέστατη... Δυστυχώς η τό ­ τε πολιτική ηγεσία της χώρας και οι διωκτικές αρχές δεν ενδιαφέρο-

θήνα, 1991), οι πραγματικοί δολ:φόνοι του Πολκ πρέπει να αναζ1·τη θ ού ν μεταξύ των ακροδεξιά, μαυραγοριτών της Θ εσσαλονίκτ: για τη σχέση της δράσης των one .ων με τη διανομή αμερικανικΓ; βοήθεια ς πραγματοποιούσε r .: παράλληλη έρευνα σ Πολκ τις ήμ ε­ ρες του θανάτου του.

ΣΤΟ ΦΩΣ ΤΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΤΟΥ ΑΔΟΛΦΟΥ ΑΪΧΜΑΝ Τριανταοκτώ χρόνια μετά τ τ . καταδίκη σε θάνατο από ισραηλινο δικαστήριο και τη συνακόλουθη ε­ κτέλεση ενός από το υ ς διασημότερους Ναζί εγκληματίες πολέμου του Αδόλφου Αϊχμαν (1962), έρχο­ νται στο φως τα ημερολόγια που κρατούσε κατά τη διάρκεια της κράτησης και της δίκης του στο Ισραήλ. Ο Αϊχμαν είχε γ εννη θ εί το 1906 στο Ζόλινγκεν της Ρηνανίας. Το 1932 έγινε μέλος του Εθνικοσοσιαλιστικού κόμματος και στη συ­ νέχεια εντάχθηκε στα SS. Το 1938 και το 1939 είχε ενεργό ρόλο στην εκδίωξη των Εβραίων της Αυ­ στρίας και τη ς Τσεχοσλοβακίας, ενώ από το 1942 και εξής, δηλαδή μετά την ενεργοποίηση της από­ φασης για την «τελική λύση» του εβραϊκού ζητήματος, υπήρξε ένας από το υ ς κυριότερους υπεύθυνους της εξόντω σης μεγά­ λου αριθμού Εβραί­ ων των κατεχόμενων ευρωπαϊκών χωρών. Μ ετά τη λήξη του Β 1 Παγκοσμίου Π ολέ­ μου κατόρθωσε να δ ρα πετεύσει στην Αργεντινή, όπου ξε-

ΘΕΛΕΤΕ ΝΑ ΓΙΝΕΤΕ ΣΥΝΕΡΓΑΤΗΣ ΤΩΝ ΠΕΡΙΟΔΙΚΩΝ ΜΑΣ; Τα περιοδικά “ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ” ΚΑΙ “Α ΕΡ Ο Π Ο Ρ ΙΚ Η ΙΣΤΟ ΡΙΑ” ζητούν συνεργάτες-συντάκτες με καλές γνώσεις και αρχείο σε θέματα που αφορούν την αρχαιότητα, το Βυζάντιο, τον Μεσαίωνα, τους Α ’ και Β ’ ΠΠ, τη νεώτερη ιστορία, αεροπορικές και ναυτικές επιχειρήσεις και ιδιαιτέρως θέματα ελληνικού ενδιαφέροντος. Η επιλογή θα γίνει με βασικά κριτήρια την κατάρτιση, την ευχέρεια σύνταξης και την καλή γνώση μιας ξένης γλώσσας (κατά προτίμηση της αγγλικής). Για περισσότερες πληροφορίες οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να απευθύνονται στη γραμματεία του περιοδικού, τηλ. 38.21.985, 08.00-15.00 καθημερινώς, εκτός Σαββάτου και Κυριακής.

ΣΤΡΑΤΙΩ ΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡ ΙΑ

Στιγμιό τυπ ο από τη δίκη του Αδόλφου Αϊχμαν (με πολιτικά, στο γυάλινο κουβούκλιο). νταν να εξιχνιάσουν το έγκλημα, αλλά επιθυμούσαν να δώσουν ένα τέλος στο επεισόδιο που θ α μπο­ ρούσε να έχει δυσάρεστες και α­ π ρόβλεπτες συνέπειες για την κυ­ βέρνηση. Ετσι βρέθηκαν εξιλα­ στήρια θύματα... (Ο Στακτόπου­ λος) με όρκισε να συνεχίσω τον α­ γώνα του που ήταν και δικός μου αγώνας». Για την Ιστορία, όπως α­ π έδειξε ο Αμερικανός ιστορικός Εντμο υ ντ Κήλυ στο βιβλίο του «Φό­ νος στο Θερμαϊκό» (εκδ. Γνώση, Α ­

κίνησε μια νέα ζωή με πλαστή ταυ­ τότητα. Οι ισραηλινές μυστικές υ­ πηρεσίες κατόρθωσαν να τον ε ­ ντοπίσουν, να τον απαγάγουν με μυθιστορηματικό τρόπο και να τον μεταφ έρουν στο Ισραήλ, όπου δι­ κάστηκε και καταδικάστηκε σε θ ά ­ νατο. Τα ημερολόγια που τηρούσε (1961) φ θάνουν τις 1.300 χειρόγρα­ φ ες σελίδες, περιγράφουν τον τρόπο λειτουργίας των στρατοπέ­ δων συγκέντρωσης και αποκαλύ­ πτουν τη βαθιά πεποίθησή του

Ε Ι Δ Η Σ Ε Ι Σ (την οποία προέβαλε και ως κύρια γραμμή τη ς υπεράσπισής του) ότι «ο ίδιος ήταν απλώς ένας δ η μ ό ­ σιος υπάλληλος που εκτελούσε διαταγές». Η θ έση του Αϊχμαν ε ρ ­ μηνεύεται ως απόρροια της α ίσθη­ σης πειθαρχίας και τήρησης του νόμου την οποία είχε ενστερνισθεί ως τυπικός Γερμανός δημόσιος υ­ πάλληλος. Από την άλλη πλευρά είναι 6έ6αιο ότι είχε πλήρη επί­ γνωση της εγκληματικής φύσης των πράξεών του, αφού σε μία καταχώρησή του αναγνωρίζει ότι «το Ολοκαύτωμα ήταν το μεγαλύτερο

και πιο βίαιο έγκλημα στην Ιστορία τη ς ανθρωπότητας». Παρά ταύτα σι ισραηλινές αρχές αρνούντσ συ­ στηματικά να επιτρέψ ουν τη δ ημο­ σίευση των σχετικών στοιχείων (στα οποία είχε πρόσβαση μόνο μια μικρή ομάδα επιλεγμένων ιστορι­ κών), θεωρώντας ότι η γενικότερη στάση του Αϊχμαν κατά τη δίκη του θ α τροφ οδοτούσε με επιχειρήμα­ τα το υ ς αρνητές του Ολοκαυτώμα­ τος. Το γεγονός που τελικά οδήγη­ σε στην αλλαγή α υτής τη ς αντίλη­ ψης ήταν η δίκη για συκοφαντική δυσφήμιση εναντίον της Αμερικα­

νίδας ιστορικού Ντέμπορα Λίπσταντ, την οποία κίνησε στο Λονδίνο ο Β ρετα νός ιστορικός Ντέηβιντ Ιρβινγκ όταν η Λίπσταντ τον κατη­ γόρησε ότι αρνείται τη ν πραγματι­ κότητα του Ολοκαυτώματος, Ο Ιρβινγκ επιμένει ότι δεν υπάρχουν ακλόνητες αποδείξεις για τη μαζι­ κή εξόντωση των Εβραίων κατά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Προκειμένου να υποστηρίξει με στοιχεία την α ντίθ ετη άποψη η υπεράσπιση τη ς Λίπσταντ ζήτησε τη συνδρομή των ισραηλινών αρχών, οι οποίες τελικά αποφάσισαν να ξεπερά-

σουν τους παλαιότερους φόβους τους. Σύμφωνα με δήλωση του γε­ νικού εισαγγελέα του Ισραήλ η χώ­ ρα του μπορεί να δίσταζε να δημο ­ σιεύσει τα κείμενα του Αϊχμαν, αλ­ λά ήταν ταυτόχρονα υποχρεωμένη να υποστηρίξει την προσπάθεια να αποδειχθεί ότι ήταν ψ εύτης κάποι­ ος που δ εν δεχόταν το γεγονός του Ολοκαυτώματος. Στις 11 Απρι­ λίου η δίκη έληξε με καταδίκη του Ιρβινγκ.

ΕΛΛΗΝΑΣ ΙΣΤΟΡΙΚΟΣ ΕΡΕΥΝΗΤΗΣ ΔΙΔΑΣΚΕΙ ΣΤΗ ΝΟΤΙΑ ΑΦΡΙΚΗ Η μακρινή μας Νότια Αφρική δεν εί­ ναι μόνο η χώρα όπου, ως πριν από λίγα χρόνια, δυνάστευε τις συνειδήσεις και τον τρόπο ζωής το εγκληματικό «απάρντχάιντ». Δ εν είναι μόνο η χώρα με τις μεγάλες κοινωνικο-οικονομικές ανισότη­ τες, η χώρα των απέραντων εκτάσεων, των άγριων ζώων και των «σαφάρι». Εί­ ναι, για τους Ελληνες, μια χώρα που, με­ τά το άνοιγμα προς τον κόσμο που ακο­ λούθησε την άρση των διεθνών κυρώσε­ ων και του αποκλεισμού της επί δεκαε­ τίες, παρουσιάζει μια σημαντική προο­ πτική συνεργασίας, μιας συνεργασίας που μπορεί να πάρει σάρκα και οστά, α­ φού στη χώρα αυτή του νότιου ημισφαι­ ρίου (στο νοτιότατο άκρο της απέραντης αφρικανικής ηπείρου) ζει εδώ και δεκαε­ τίες μια αξιόλογη ελληνική κοινότητα που, μαζί με την επίσης σημαντική κυ­ πριακή κοινότητα, αποτελούν εγγυήσεις για την επιβίωση του Ελληνισμού εκεί ενός Ελληνισμού που έχει ανάγκη από κάθε είδους βοήθεια και ενίσχυση εκ μέ­ ρους της μητροπολιτικής Ελλάδας. Ο τομέας των επιστημονικών επα­ φών και ανταλλαγών είναι ένας που δίνει το στίγμα για μια τέτοια προοπτική. Μ έ ­ σα στην τελευταία τετραετία, από το 1997, ξεκίνησε μια ελπιδοφόρα συνεργα­ σία με πρωτοβουλία του Τμήματος Ελλη­ νικών και Λατινικών Σπουδών του Πανε­ πιστημίου Ραντ Αφρικάανς του Γισχάννεσμπουργκ, με την πρόσκληση που απηύθυνε ο επί σειρά ετών πρόεδρος του τμήματος αυτού, επιφανής μεσαιωνολόγος - ιστορικός Μπέντζαμιν Χέντριξ, γνωστός για τις ποικίλες συγγραφικές του συμβολές στη βυζαντινολογία, στην ιστορία της Λατινοκρατίας στην Ελλάδα και στις ελληνο-αφρικανικές σχέσεις κα­ τά την ύστερη αρχαιότητα και τον μεσαίωνα. Αποδέκτης της πρόσκλησης ήταν ο γνωστός Ελληνας βυζαντινολόγος - ι­ στορικός του Εθνικού Ιδρύματος Ερευ­ νών, Αλέξης Γ. Κ. Σαββίδης, με πλούσια συγγραφική δραστηριότητα στην Ελλά­ δα και το εξωτερικό, καθώς και με σημα­ ντική εκδοτική εμπειρία ως επιμελητής

έκδοσης και συντονιστής αφενός του περιοδικού «Βυζαντινός Δόμος» (Αθήνα, 1987 και εξής) και αφετέρου του συλλο­ γικού «Εγκυκλοπαιδικού Προσωπογρα­ φικού Λεξικού Βυζαντινής Ιστορίας και Πολιτισμού» που εκδίδεται σε συνεργα­ σία από τις εκδόσεις «Μέτρον» και «Ιωλκός» στην Αθήνα από το 1996 (πρόσφα­ τα ξεκίνησε και νέα επιστημονική σειρά μονογραφιών από τις εκδόσεις «Μέτρον», με τίτλο «Ιστορικές Συμβολές» και με επιμελητή επίσης τον Α. Σαββίδη). Ετσι κατά το δίμηνο Αύγουστος-Σεπτέμβριος του 1997 (που για τους Νοτιοαφρικανούς συμπίπτει με την προτελευ­ ταία περίοδο του ακαδημαϊκού έτους το οποίο διαρκεί από τον Μάρτιο ως τον Νοέμβριο) ο Α. Σαββίδης ξεκίνησε σειρά σεμιναρίων για τους μεταπτυχιακούς, αλλά και μαθημάτων για τους προπτυ­ χιακούς φοιτητές του Πανεπιστημίου Ραντ Αφρικάανς, με κεντρικό θεματικό πυρήνα τη βυζαντινή ιστορία. Την ίδια περίοδο η διδασκαλία του επεκτάθηκε και στο Κέντρο Ισλαμικών Σπουδών του ίδιου Πανεπιστημίου, αφού ο Α. Σαββί­ δης είναι γνωστός μελετητής των βυζαντινο-ισλαμικών σχέσεων (ιδιαίτερα των βυζαντινο-τουρκικών), με διάφορες συμ­ βολές του, μεταξύ άλλων, στη διεθνώς έγκριτη και αναγνωρισμένη «Εγκυκλο­ παίδεια του Ισλάμ», Μ ε τον τρόπο αυτό τέθηκαν και οι βάσεις για συνέχιση της συνεργασίας αυτής, με ανανέωση της πρόσκλησης και για το 1999. Οπως και δύο χρόνια νωρίτερα, ο Α. Σαββίδης ορ­ γάνωσε και πάλι σειρά μαθημάτων και σεμιναρίων, δίδοντας παράλληλα πολ­ λές διαλέξεις και ομιλίες, όχι μόνο σε άλ­ λα Πανεπιστήμια (π.χ. Πανεπιστήμιο Πρετόριας) και σε επιστημονικές εκδηλώ­ σεις (όπως το Α ’ και το Β ’ Δ ιεθ νές Συνέ­ δριο Πατριστικών και Βυζαντινών Σπου­ δών), αλλά και σε εκλαϊκευτικές εκδηλώ­ σεις (όπως λ.χ. της ελληνικής Αρχιεπισκοπής Ιωαννουπόλεως και Πρετόριας), συμμετέχοντας επίσης ως εξω­ τερικός εξεταστής σε μεταπτυχιακές ερ­ γασίες βυζαντινολογικής θεματολογίας

στα νοτιοαφρικανικά πανεπιστήμια. Η ομολογουμένως πολύ καρποφόρα αυτή συνεργασία, που προβλήθηκε από τον νοτιοαφρικανικό ελληνικό Τύπο και το ραδιόφωνο του Γιοχάννεσμπουργκ, αλλά και από τον ελληνικό Τύπο, είχε ως αποτέλεσμα την ανανέωση της πρόσκλη­ σης αυτής για το 2001 - σε μονιμότερη πλέον βάση για κάθε διετία. Η εποικοδο­ μητική συνεργασία των Μπ. Χέντριξ και Α. Σαββίδη μάλιστα, έχει πρόσφατα μετουσιωθεί και στο συγγραφικό επίπεδο, με τη δημιουργική συνεργασία του πρώ­ του στο προαναφερθέν προσωπογραφι­ κό λεξικό (ιδιαίτερα με άρθρα - λήμματα βυζαντινο-αφρικανικού ενδιαφέροντος), αλλά και με τις συνεργασίες του δεύτε­ ρου στα γνωστά νοτιοαφρικανικά επι­ στημονικά περιοδικά «Εκκλησιαστικός Φάρος» (συνέκδοση Πατριαρχείου Αλε­ ξανδρείας και Πανεπιστημίου Ραντ Αφρι­ κάανς, στο Γιοχάννεσμπουργκ) και «Acta Patristica et Byzantina» (έκδοση Πανεπιστημίου Πρετόριας). Η πλούσια διδακτική εμπειρία του Μπ. Χέντριξ στη Νότια Αφρική, εξάλλου, σε συνδυασμό με τις εκεί εμπειρίες του Α. Σαββίδη (που έχει επίσης διδάξει για πέντε χρό­ νια στους προπτυχιακούς και μεταπτυ­ χιακούς φοιτητές του Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Αθηνών), πρόσφατα κα­ τέληξαν δημιουργικά στην ετοιμασία ει­ δικού βοηθητικού εγχειριδίου (στα αγ­ γλικά) εισαγωγής στη μελέτη της Βυζα­ ντινής Ιστορίας, που πρόκειται να εκδοθεί σύντομα. Εκφράζεται η ευχή ότι οι ελληνικές Αρχές θα ενισχύσουν ποικιλότροπα την προσπάθεια αυτή, έτσι ώστε η τελευταία να επεκταθεί σε άλλα πρόσωπα και σε άλλους τομείς και επιστημονικούς κλά­ δους. Ο χώρος της επιστήμης και της έ­ ρευνας μπορεί πάντα να φέρει κοντότε­ ρα ακόμα και τους πιο απομακρυσμέ­ νους λαούς και πολιτισμούς. Δημοσθένης Κούκουνας Διευθυντής εκδόσεων «Μέτρον» (who’s w h o -επίτομο βιογραφικό λεξικό)

ΣΤΡΑΤΙΩ ΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡ ΙΑ

Π Α Ν ΤΕΛΗ Σ ΚΑΡΥΚΑΣ

ΜΙΑ Μ ΙΚΡΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΣΤΡΑΤΙΑ Ε ΓΚ ΛΩ ΒΙΣΜ ΕΝ Η ΣΤΗΝ ΑΣΙΑ ΕΚΤΕΛΕΣΕ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ ΜΙΑ ΕΠΙΚΗ ΠΟΡΕΙΑ ΑΠΟ ΤΗ ΒΑΒΥΛΩΝΑ Ω Σ ΤΟΝ ΕΥΞΕΙΝΟ ΠΟΝΤΟ. 01 ΕΛΛΗΝΕΣ ΠΟ ΛΕΜ ΗΣΑΝ ΗΡΩΙΚΑ ΥΠΕΡΑΣΠΙΖΟΜΕΝΟΙ ΤΗ ΖΩΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΤΙΜΗ ΤΟΥΣ ΚΑΙ ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΗΣΑΝ ΤΟ 'ΘΑΥΜΑ " ΤΟ ΟΠΟΙΟ ΕΜ Ε ΙΝ Ε ΓΝΩΣΤΟ Ω Σ Η "ΚΑΘΟΔΟΣ ΤΩΝ Μ ΥΡΙΩ Ν

L

ΣΤΡΑΤΙΩ ΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ

■ % l ’i f Λ ™

8ö

ε τ ά τ η μ ά χη σ τα Κ ο ύ ν α ξα (401 π.Χ.) κα ι τ ο ν θ ά ν α το , 1 σ το π εδ ίο τ η ς μ ά χ η ς , το υ α­ δ ε λ φ ο ύ τ ο υ Π έρ σ η βα σ ιλιά κα ι δ ιε κ δ ικ η ­ τ ή το υ θ ρ ό ν ο υ , Κ ύ ρ ο υ , 13.000 Ε λ λ η ν ε ς μ α χ η τ έ ς β ρ έ θ η κ α ν α π ο κ λ ε ισ μ έν ο ι σ τη ν κ α ρ δ ιά τ η ς Π ερ σ ικ ή ς Α υ τ ο κ ρ α το ρ ία ς . Οι ά ν δ ρ ε ς α υ το ί ή τα ν μ ισ θ ο φ ό ρ ο ι σ τη ν υ ­ π η ρ εσ ία το υ ν ε κ ρ ο ύ Κ ύ ρ ο υ . Σ τη μ ά χη ε ί­ χα ν σ υ ν τρ ίψ ε ι τ ο υ ς α ν τιπ ά λ ο υ ς , έ π ε ιτ α ό μ ω ς ε ίχ α ν να α ν τιμ ε τω π ίσ ο υ ν τ η ν ο ρ γ ή το υ Μ ε γ ά λ ο υ Β ασ ιλιά. Ο ι π ε ρ σ ικ έ ς δ υ ­ ν ά μ ε ις το υ Κ ύ ρ ο υ είχ α ν σ υ ν τ α χ θ ε ί μ ε τα β α σ ιλικά σ τ ρ α τ ε ύ μ α τ α το υ Α ρ τ α ξ έ ρ ξ η κα ι ο ι Ε λ λ η ν ε ς είχ α ν α π ο μ ε ίν ε ι μ ό ν ο ι σ ε χώ ρα ε χ θ ρ ικ ή . Ο ι Π έ ρ σ ε ς π ρ ο σ π ο ιή θ η κα ν α ρ χ ικ ά ό τι θ α τ ο υ ς β ο η θ ο ύ σ α ν να ε ­ π ισ τρ έ φ ο υ ν σ τη ν π α τρ ίδ α τ ο υ ς . Κ α τά τη δ ιά ρ κ ε ια τ η ς π ο ρ ε ία ς ό μ ω ς δ ο λ ο φ ό ν η ­ σαν τ ις κ ε φ α λ έ ς το υ σ τρ α το ύ τω ν Ε λ λ ή ­ νων. Χ ω ρ ίς η γεσ ία , τρ ό φ ιμ α κα ι λοιπ ά ε ­ φ ό δ ια και π ε ρ ικ υ κ λ ω μ έ ν ο ι απ ό ε χ θ ρ ο ύ ς ο ι Ε λ λ η ν ε ς δ ε ν έχα σ α ν τ ο θ ά ρ ρ ο ς τ ο υ ς . Ε ξ έ λ ε ξ α ν ν έ ο υ ς α ρ χ η γ ο ύ ς κα ι α ­ π οφ ά σ ισ α ν να δ ια σ χ ίσ ο υ ν τ η ν ε χ θ ρ ικ ή χώ ρα κα ι να φ θ ά σ ο υ ν σ τη ν π α τρ ίδ α . Ο ι Ε λ λ η ν ε ς είχ α ν σ τρ α το π ε δ ε ύ σ ε ι σ τις ό χ θ ε ς τ ο υ π ο τα μ ο ύ Ζ α π ά τα σ τη ν α σ σ υρ ια κή π εδ ιά δ α . Δ ίπ λα τ ο υ ς ε ίχ ε σ τρ α το π ε δ ε ύ σ ε ι ο σ τρ α τό ς τ ο υ Π έρ σ η σ α τρ ά π η Τ ισ σ α φ έρ ν η . Σ ε α υ τό ν ε ίχ ε α­ ν α θ έ σ ε ι ο Μ ε γ ά λ ο ς Β α σ ιλιά ς να ο δ η γ ή ­ σ ει τ ο υ ς Ε λ λ η ν ε ς πίσω σ τη ν Ε λλά δα . Σ τη ν π ρ α γ μ α τ ικ ό τ η τα ο ύ τ ε ο βα σ ιλιά ς Α ρ τ α ξ έ ρ ξ η ς , ο ύ τ ε ο Τ ισ σ α φ έρ ν η ς είχ α ν τ έ τ ο ι ο σ κοπ ό. Ο Α ρ τ α ξ έ ρ ξ η ς ή θ ε λ ε να ε κ δ ικ η θ ε ί τ ο υ ς Ε λ λ η ν ε ς π ου είχ α ν τ ο λ ­ μ ή σ ει να β α δ ίσ ο υ ν ε ν α ν τ ίο ν το υ . Η τιμ ω ­ ρ ία τ ο υ ς μ ά λ ισ τα θ α έ π ρ επ ε να είν α ι π α­ ρ α δ ε ιγ μ α τικ ή ώ σ τε να λ ε ιτ ο υ ρ γ ή σ ε ι α ­ π ο τρ ε π τικ ά κα ι γ ια ά λ λ ο υ ς ε π ίδ ο ξ ο υ ς ε ι­ σ β ο λ ε ίς . Ο Τ ισ σ α φ έρ ν η ς α φ ο ύ κ α τό ρ θ ω σ ε μ ε δ ό λ ο να ο δ η γ ή σ ε ι σ το σ τρ α τό π ε δ ό το υ τ ο ν δ ιο ικ η τή τω ν Ε λλή νω ν, Κ λ έα ρ χ ο , τ ο υ ς σ υ σ τρ α τή γ ο υ ς τ ο υ και ά λ λ ο υ ς 20 α ξιω μ α τικ ο ύ ς , τ ο υ ς σ υ ν έ λ α β ε κα ι ά λ ­ λ ο υ ς μ ε ν τ ο υ ς σ κ ό τω σ ε α μ έσ ω ς, σ ε ά λ ­ λ ο υ ς δ ε ε π έ β α λ ε πιο α ρ γό κα ι βα σ α νι­ σ τικ ό θ ά ν α το . Μ α ζί μ ε τ ο υ ς α ξιω μ α τι­ κ ο ύ ς β ρ ή κ α ν τ ο ν θ ά ν α τ ο και 200 π ε ρ ί­ π ου σ τρ α τιώ τε ς π ου ε ίχ α ν μ ε τ α β ε ί σ το π ερ σ ικ ό σ τρ α τό π ε δ ο γ ια π ρ ο μ ή θ ε ια τρ ο φ ίμ ω ν. Μ ε τ ά τ η ν α ν ίε ρ η σ φ α γ ή ο Τ ισ σ α φ έρ ­ ν η ς έ σ τ ε ιλ ε α ν θ ρ ώ π ο υ ς το υ σ το ε λ λ η ν ι­ κό σ τρ α τό π ε δ ο α π α ιτώ ν τα ς τ η ν π α ρ ά ­ δ οσ η τω ν ε λ λ η ν ικ ώ ν όπλων. Ο ι Ε λ λ η ν ε ς σ το μ ε τ α ξ ύ είχ α ν π λ η ρ ο φ ο ρ η θ ε ί τ α σ υ μ ­ β ά ν τα απ ό έ ν α ν σ τρ α τιώ τη ο ο π ο ίο ς, α ν και ή τα ν π ολύ β α ρ ιά τρ α υ μ α τισ μ έ ν ο ς , κ α τό ρ θ ω σ ε να ξ ε φ ύ γ ε ι απ ό τ ο υ ς Π έ ρ ­ σ ες . Ε τσ ι π ε ρ ίμ ε ν α ν τ ο υ ς α π ε σ τα λ μ έ ­ ν ο υ ς το υ Τ ισ σ α φ έρ ν η έν ο π λ ο ι κα ι έ τ ο ι ­ μ ο ι γ ια μ ά χη . Ο ι Π έ ρ σ ε ς α ντιπ ρ όσ ω π ο ι π α ρ ο υ σ ιά σ τη κ α ν σ το υ ς π α ρ α τε τα γ μ έ ν ο υ ς Ε λ λ η ν ε ς κα ι τ ο υ ς δ ή λ ω σ α ν ό τι μ ό ­ νο ο Κ λ έα ρ χ ο ς ε ίχ ε θ α ν α τ ω θ ε ί και ό τ ι ο

ΣΤΡΑΤΙΩ ΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡ ΙΑ

Α ναπ αράσταση π ελ τα σ τή .

Α ρ γ υ ρ ό νόμισμα το οποίο π ιθανώ ς α κ ο ν ίζ ε ι το ν Τισσαφέρνη (Λονδίνο, Β ρ ετα ν ικ ό Μ ο υ σ είο ).

β α σ ιλ ιά ς α π α ιτο ύ σ ε τ η ν π α ρ ά δ ο σ η τω ν όπ λω ν το υ ς . Τ ό τε π ρ ο χώ ρ η σ ε μ π ρ ο σ τά ο Ξ ε ν ο φ ώ ν τα ς ο Α θ η ν α ίο ς κα ι τ ο υ ς ρ ώ τη ­ σ ε γ ια τ η ν τ ύ χ η τω ν ά λ λ ω ν α ξιω μ α τικώ ν. Ο ι Π έ ρ σ ε ς α ν τί να α π α ν τή σ ο υ ν απ οχώ ­ ρησαν. Ο ι ε ξ ε λ ί ξ ε ι ς α υ τ έ ς ε ίχ α ν π ρ ο κ α λ έσ ει, ό χ ι ά δ ικ α , έ ν α κ λ ίμ α α ν η σ υ χ ία ς και φ ό β ο υ σ το ε λ λ η ν ικ ό σ τρ α τό π ε δ ο . Π ερ ικ υ κ λ ω μ έ ν ο ι απ ό ε χ θ ρ ο ύ ς 2.000 χ λ μ . μ α ­ κρ ιά απ ό τ ις π ρ ο γ ο ν ικ έ ς ε σ τ ίε ς , οι Ε λ λ η ­ ν ε ς δ ε ν β ρ ίσ κ ο ν τα ν υπό τ ις κ α λ ύ τ ε ρ ε ς σ υ ν θ ή κ ε ς . Σ τις κ ρ ίσ ιμ ε ς σ τ ιγ μ έ ς έ λ α μ ψ ε η π ρ ο σ ω π ικ ό τη τα τ ο υ Ξ εν ο φ ώ ν τα , ο ο π ο ίο ς ψ ύ χ ρ α ιμ ο ς σ υ γ κ έ ν τρ ω σ ε τ ο υ ς εν α π ο μ ε ίν α ν τε ς α ξιω μ α τικ ο ύ ς κα ι π ρότ ε ιν ε να ε κ λ έ ξ ο υ ν μ ε τ α ξ ύ τ ο υ ς ν έ ο υ ς η ­ γ έ τ ε ς κα ι ό λ ο ι μα ζί να σ υ ν εχ ίσ ο υ ν τ η ν π ο ρ εία π ρ ο ς τη σ ω τηρ ία . Α ρ κ ο ύ σ ε απλά να ε μ π ισ τ ε υ θ ο ύ ν τ ο υ ς ε α υ τ ο ύ ς τ ο υ ς , τ η ν α ν δ ρ ε ία κα ι τ α ό π λα τ ο υ ς . Ο ι π ρ ο τά ­ σ εις το υ Ξ ε ν ο φ ώ ν τα - ο ο π ο ίο ς α κ ο λ ο υ ­ θ ο ύ σ ε τ ο ν σ τρ α τό ω ς π α ρ α τη ρ η τή ς και ό χ ι ω ς σ τρ α τιώ τη ς - έ γ ιν α ν δ ε κ τ έ ς μ ε ε ν θ ο υ σ ια σ μ ό από τ ο υ ς α ξιω μ α τικ ο ύ ς κα ι τ έ θ η κ α ν τ ο ίδ ιο β ρ ά δ υ σ ε ε φ α ρ μ ο ­

γή. Ο τα ν ξη μ έ ρ ω σ ε οι α ρ χ η γ ο ί κ ά λ εσ α ν σ ε σ υ ν ά θ ρ ο ισ η τ ο ν σ τρ α τό και α ν α κ ο ί­ νω σ αν σ το υ ς ά ν δ ρ ε ς τ ις α π ο φ ά σ εις τ ο υ ς κα ι τα ο ν ό μ α τα τω ν ν έω ν σ τρ α τη ­ γώ ν: το υ Τιμασίω να από τη Δ ά ρ δ α ν ο τ η ς Μ ικ ρ ά ς Α σ ίας, το υ Ξ α ν θ ικ λ ή τ ο υ Α χα ιού, το υ Κ λ εά ν ο ρ α το υ Α ρ κ ά δ α , το υ Φ ιλήσιου το υ Α χ α ιο ύ και το υ Ξ ε ν ο φ ώ ν τα τ ο υ Α ­ θ η ν α ίο υ . Σ τη σ υ ν έχ ε ια π ή ρ ε τ ο ν λ ό γ ο ο σ τρ α τη γ ό ς Χ ειρ ίσ ο φ ο ς ο .Σ π α ρ τιά τη ς , ο ο π ο ίο ς ε ξ έ θ ε σ ε τ η ν κ α τά σ τα σ η σ το υ ς ά ν δ ρ ε ς κα ι τ ο υ ς ζ ή τη σ ε να μη χ ά ν ο υ ν το θ ά ρ ρ ο ς τ ο υ ς . Ε ίχαν δ ύ ο ε π ιλ ο γ έ ς , τ ο υ ς είπ ε: να ν ικ ή σ ο υ ν κα ι να σ ω θ ο ύ ν ή να π ε θ ά ν ο υ ν έ ν δ ο ξ α σ τη μ ά χη , δ ιό τ ι α ν έ ­ π ε φ τ α ν ζω ν τα ν ο ί σ τα χ έρ ια τω ν ε χ θ ρ ώ ν θ α τ ο υ ς π ε ρ ίμ ε ν ε φ ρ ικ τ ό τ έ λ ο ς . Κ α τό ­ π ιν μ ίλ η σ α ν ο σ τρ α τη γ ό ς Κ λ εά ν ο ρ α ς , ο ο π ο ίο ς μ ίλ η σ ε μ ε τρ ό π ο π α ρ ό μ ο ιο μ ε τ ο ν Χ ειρ ίσ ο φ ο , και ο Ξ ε ν ο φ ώ ν τα ς , ο ο ­ π ο ίο ς α ν έ λ υ σ ε μ ε λ ε π τ ο μ έ ρ ε ιε ς τις δ υ σ κ ο λ ίε ς και τα θ ε τ ικ ά σ το ιχ ε ία π ου υ ­ π ή ρ χα ν σ τη ν κ α τά σ τα σ ή το υ ς . Οι σ τρ α τη γ ο ί σ το τ έ λ ο ς ζ ή τη σ α ν από τ ο υ ς σ τρ α τιώ τε ς να ψ η φ ίσ ο υ ν υ ­ π έρ ή κ α τά τω ν λ ό γ ω ν π ου άκουσ αν. Οι ά ν δ ρ ε ς υ π ερ ψ ή φ ισ α ν τ ις π ρ ο τά σ εις τω ν σ τρ α τη γ ώ ν κα ι μ ε α ν α π τερ ω μ έν ο η θ ικ ό ε τ ο ιμ ά σ τ η κ α ν γ ια τη σ υνέχισ η τ η ς π ο ρ εία ς . Π ριν ξ ε κ ιν ή σ ο υ ν κ α τ έ ­ σ τρ ε ψ α ν όσ ο απ ό τ ο υ λ ικ ό δ ε ν τ ο υ ς ή ­ τ α ν α π α ρ α ίτη το και θ α τ ο υ ς κ α θ υ σ τ ε ­ ρ ο ύ σ ε κ α τά τ η ν π ο ρ εία . Ο τα ν ο λ ο κ λ η ­ ρ ώ θ η κ α ν οι π ρ ο ε το ιμ α σ ίε ς ο σ τρ α τό ς ά ρ χισ ε τ η ν κίν η σ η έ χ ο ν τ α ς λ ά β ε ι σ χ η μ α ­ τισ μ ό τ ε τρ α γ ώ ν ο υ , μ ε τ ο υ ς ο π λ ίτε ς από έ ξω κα ι τ ο υ ς ε λ α φ ρ ά ο π λ ισ μ έν ο υ ς και τ ις α π ο σ κ ε υ έ ς σ το ε σ ω τε ρ ικ ό . Λ ίγο μ ε τ ά τ η ν ε κ κ ίν η σ η ο ι Ε λ λ η ν ε ς δ έ χ θ η κ α ν τ η ν π ρ ώ τη ε π ίθ ε σ η απ ό 200 Π έ ρ σ ε ς ιπ π είς κα ι 400 ψ ιλ ο ύ ς π ου είχ α ν ω ς ε π ικ ε φ α λ ή ς τ ο ν π ρ ώ ην έ μ π ισ το το υ Κ ύ ρ ο υ σ α τρ ά π η Μ ιθ ρ α δ ά τη . Ο ι Π έρ σ ε ς ψ ιλο ί π λη σ ία σ α ν τ ο ε λ λ η ν ικ ό τε τρ ά γ ω ν ο κα ι ά ρ χισ α ν να β ά λ λ ο υ ν ε ν α ν τ ίο ν τω ν α ν δ ρ ώ ν π λ η γ ώ ν ο ν τα ς α ρ κ ε τ ο ύ ς . Ο ι ψ ι­ λ ο ί τω ν Ε λ λή ν ω ν δ ε ν μ π ο ρ ο ύ σ α ν να β ο η θ ή σ ο υ ν τ ο υ ς δ ε ιν ο π α θ ο ύ ν τ ε ς ο π λί­ τ ε ς λό γω τ η ς π α ρ ο υ σ ία ς το υ ε χ θ ρ ικ ο ύ ιπ π ικού κα ι π ε ρ ιο ρ ίσ τη κ α ν να β ά λ λ ο υ ν κ α τά τω ν Π ερ σ ώ ν κ α λ υ π τό μ ε ν ο ι πίσω απ ό τ ο υ ς ο π λ ίτε ς , χ ω ρ ίς α π ο τέ λ εσ μ α . Τ ό τε μ ε δ ια τα γ ή τ ο υ Ξ ε ν ο φ ώ ν τα οι οπ λί­ τ ε ς ε π ιτ έ θ η κ α ν σ το υ ς ε χ θ ρ ο ύ ς . Η ε ν έ ρ ­ γ ε ια α υ τή α ν α κ ο ύ φ ισ ε π ρο σ ω ρ ινά το υ ς Ε λ λ η ν ε ς , δ ε ν ε ίχ ε ό μ ω ς ο υ σ ια σ τικ ό α π ο­ τ έ λ ε σ μ α ε π ε ιδ ή ο ι Π έρ σ ε ς , ε λ α φ ρ ά ο ­ π λισ μ έν ο ι, δ ιέ φ υ γ α ν ε ύ κ ο λ α υπ ό τ η ν κ ά ­ λ υ ψ η τω ν β λ η μ ά τω ν το υ ιπ π ικού το υ ς . Ο τα ν ο ι ο π λ ίτε ς ε π έ σ τ ρ ε φ α ν σ τις θ έ ­ σ εις τ ο υ ς οι Π έ ρ σ ε ς ψ ιλο ί ε π α ν έρ χ ο ­ ν τ α ν δ ρ ιμ ύ τ ε ρ ο ι. Υπό τ ις σ υ ν θ ή κ ε ς α υ ­ τ έ ς ο ι Ε λ λ η ν ε ς κ α τό ρ θ ω σ α ν να δ ια νύ σ ο υ ν μ ό λ ις 5 χ λ μ , ε κ ε ίν η τ η ν η μ έ ρ α . Ε υ­ τυ χ ώ ς λ ίγ ο π ρ ιν π έσ ει τ ο σ κ ο τά δ ι κ α τ ό ρ ­ θ ω σ α ν να φ θ ά σ ο υ ν σ ε χω ριά τ η ς π ε ρ ιο ­ χ ή ς , ό π ο υ κα ι σ τρ α το π έ δ ε υ σ α ν μ ε α σ φ ά λ εια .

Τη ν ύ κ τα η κ α τά σ τα σ η σ το ε λ λ η ν ικ ό σ τρ α τό π ε δ ο ή τα ν ά σ χ η μ η . Οι σ τρ α τη ­ γοί. ιδ ια ίτε ρ α π ρ ο β λ η μ α τισ μ έ ν ο ι απ ό τα γ εγ ο ν ό τα τη ς η μ έρ α ς, π ροσπαθούσαν να β ρ ο υ ν τ ο ν π ρ ο σ φ ο ρ ό τ ε ρ ο τρ ό π ο α­ ν τιμ ε τώ π ισ η ς τω ν ε χ θ ρ ικ ώ ν ε λ α φ ρ ώ ν τμ η μ ά τω ν . Σ τ η ν κρ ίσ ιμ η σ τιγ μ ή ε π ε ν έ β η κα ι π άλι ο Ξ ε ν ο φ ώ ν τα ς , π ου ε ισ η γ ή θ η κ ε τη σ υ γ κ ρ ό τη σ η τ μ ή μ α τ ο ς ιππ ικού και τ μ ή μ α τ ο ς σ φ ε ν δ ο ν η τώ ν απ ό Ρ ό δ ιο υ ς π ου υ π η ρ ε το ύ σ α ν σ το σ τρ ά τε υ μ α . Οι π ρ ο τά σ εις το υ έ γ ιν α ν α μ έσ ω ς δ ε κ τ έ ς . Ε τσ ι τ η ν ε π ο μ έ ν η 200 Ρ όδ ιοι σ φ ε ν δ ο ν ή τ ε ς και 50 ιπ π είς ή τα ν έ τ ο ιμ ο ι να π ρ ο ­ σ φ έ ρ ο υ ν τ ις υ π η ρ ε σ ίε ς το υ ς . Υ σ τερ α απ ό ανάπ α υσ η μ ια ς η μ έ ρ α ς ο σ τρ α τό ς κ ιν ή θ η κ ε και πάλι. Α φ ο ύ δ ιέ ­ σχισ ε μια χ α ρ ά δ ρ α , π ου ε υ τυ χ ώ ς οι Π έρ σ ες δ ε ν ε ίχ α ν φ ρ ο ν τίσ ε ι να κ α τα λ ά β ο υ ν , α ν α π τ ύ χ θ η κ ε σ ε σ χ η μ α τισ μ ό τ ε τ ρ α γ ώ ­ νου και σ υ ν έχ ισ ε τ η ν κίν η σ η . Ε κ ε ίν η τ η ν ώ ρα ε μ φ α ν ίσ τ η κ ε ο Μ ιθ ρ α δ ά τη ς μ ε 1.000 ιπ π είς κα ι 4.000 ε λ α φ ρ ά ο π λ ισ μ έ ­ ν ο υ ς π εζο ύ ς . Ε χ ο ν τα ς υπ όψ η το υ τη ζη ­ μιά π ου ε ίχ ε π ρ ο κ α λ έ σ ε ι σ το υ ς Ε λ λ η ν ε ς δ ια θ έ τ ο ν τ α ς ε λ ά χ ισ το υ ς ά ν δ ρ ε ς ο Π έρ σ ης σ α τρ ά π η ς έ κ ρ ιν ε , ό χι α δ ικ α ιο λ ό γ η ­ τα , ό τι ο ι 5.000 ά ν δ ρ ε ς τ ο υ ή τ α ν α ρ κ ε τ ο ί για να τ ο υ ς ε ξ ο υ δ ε τ ε ρ ώ σ ε ι. Α υ τή τ η φ ο ­ ρά ό μ ω ς ο ι Ε λ λ η ν ε ς ή τ α ν έ τ ο ιμ ο ι. Ο τα ν οι Π έ ρ σ ε ς έ φ θ α σ α ν σ ε α π ό σ τα σ η β ο λ ή ς α κ ο ν τίο υ κα ι τ α β λ ή μ α τά τ ο υ ς κ τυ π ο ύ σ αν τ ις α σ π ίδ ες τω ν Ε λ λή νω ν, η σ ά λπ ιγ­ γα έ δ ω σ ε τ ο σ ήμ α τ η ς ε φ ό δ ο υ . Α μ έσ ω ς ό ρ μ η σ α ν μ ε ια χ ές κ α τά τω ν Π ερ σ ώ ν οι π ε λ τα σ τέ ς , οι ψ ιλο ί κα ι οι λ ιγ ο σ το ί ιπ­ π είς υ π ο σ τη ρ ιζ ό μ ε ν ο ι από τ ο υ ς ο π λ ίτες . Οι Π έ ρ σ ε ς α ιφ ν ιδ ια σ μ έ ν ο ι δ ε ν ά ν τ ε ξ α ν σ τη ν α ν α π ά ν τε χ η έ φ ο δ ο τω ν Ε λλή νω ν και ο π ισ θ ο χώ ρ η σ α ν δ ια μ έσ ο υ τ η ς χ α ρ ά ­ δ ρ α ς. Ε κ ε ί λ ό γ ω το υ ε δ ά φ ο υ ς π ο λ λ ο ί π α γ ιδ ε ύ τη κ α ν κα ι σ κ ο τώ θ η κ α ν κα ι κ ά ­ π οιοι σ υ ν ε λ ή φ θ η σ α ν α ιχ μ ά λ ω το ι, ενώ οι υ π ό λο ιπ ο ι τρ ά π η κ α ν μα ζί μ ε τ ο ν α ρ χ η γ ό το υ ς σε ά τα κ τη φ υγή.

Ο σ χη μ α τισ μ ό ς το υ εύ κ α μ π το υ τετρ α γ ώ ν ο υ . Α /Β : Ο ι ε ιδ ικ ο ί λόχοι οπ λιτώ ν τη ς εμ π ρ ο σ θ ο φ υ λ α κ ή ς κα ι τη ς ο π ισ θ ο φ υ λα κ ή ς, Γ/Δ /Ε : Υπόλοιποι ο π λ ίτες , Ζ : Ψ ιλο ί, Η : Α π ο σ κευ ές , υπ οζύγια.

Α π α λ λ α γ μ έ ν ο ι απ ό τ ο ν Μ ιθ ρ α δ ά τη και τ ο υ ς ά ν δ ρ ε ς τ ο υ οι Ε λ λ η ν ε ς β ά δ ι­ σαν α ν ε ν ό χ λ η τ ο ι ω ς τη Λ άρισ α, κ ο ν τά σ το ν π ο τα μ ό Τίγρη. Η π ό λη ε ίχ ε ε γ κ α τ α λ ε ιφ θ ε ί απ ό τ ο υ ς κ α τ ο ίκ ο υ ς τ η ς λ ό ­ γω τω ν π ο λ εμ ικ ώ ν ε π ιχ ειρ ή σ εω ν π ου δ ιε ξ ά γ ο ν τ α ν σ τη ν π ερ ιο χ ή . Υ σ τερ α από σ ύ ν το μ η α νάπ α υσ η ο ι Ε λ λ η ν ε ς βά δ ισ α ν π ε ρ ισ σ ό τερ α από 30 χ λ μ . φ θ ά ν ο ν τα ς σ τη ν π όλη Μ έσ π ιλα . Α πό ε κ ε ί σ υ νέχ ισ α ν τ η ν π ρ ο ς Β ο ρ ρ ά κ ίν η σ ή το υ ς . Κ ά π ο τε αν τ ιλ ή φ θ η κ α ν μ εγ ά λ η π ερ σ ική δ ύ ν α μ η να π λη σ ιά ζει από τα ν ό τια . Ο ε π ικ ε φ α ­ λ ή ς τω ν Π ερ σ ώ ν, σ α τρ ά π η ς Τισ σ α φ έρ ν η ς . α ν έ π τ υ ξ ε μ έ ρ ο ς τω ν δ υ ν ά μ ε ώ ν το υ α π έν α ν τι σ τη ν ε λ λ η ν ικ ή ο π ισ θ ο φ υ λ α ­ κή, ενώ μ ε ά λ λ α τ μ ή μ α τ α π ρ ο σ π ά θ η σ ε να υ π ε ρ κ ε ρ ά σ ε ι τ η ν α ν τίπ α λ η π α ρ ά ­ τ α ξ η . Σ τα δ ια κ ά οι Π έ ρ σ ε ς ψ ιλο ί π λη ­ σίασαν και π ρ ο σ π ά θ η σ α ν να π λ ή ξο υ ν τ ο υ ς Ε λ λ η ν ε ς μ ε β έ λ η και π έ τ ρ ε ς απ ό τ ις σ φ ε ν δ ό ν ε ς . Τ ό τε ε π ε ν έ β η σαν ο ι Ρ όδ ιοι σ φ ε ν δ ο ν ή τ ε ς και ο ι ψι­ λ ο ί τ ο ξ ό τ ε ς , π ου μ ε τ ις ε ύ σ τ ο χ ε ς β ο ­ λ έ ς τ ο υ ς α ν ά γ κα σ α ν τ ο υ ς ε χ θ ρ ο ύ ς σ ε υ π ο χώ ρ ησ η. Α λ λ ω σ τε , σ ύμ φ ω να μ ε τη μ α ρ τυ ρ ία τ ο υ Ξ εν ο φ ώ ν τα , ή ­ τα ν τό σ ο ι οι Π έ ρ σ ε ς ώ σ τε α κ ό μ α και α ν οι σ φ ε ν δ ο ν ή τ ε ς κα ι οι τ ο ξ ό τ ε ς ή ­ θ ε λ α ν να α σ το χ ή σ ο υ ν δ ε ν θ α τ ο κ α τ ό ρ ­ θ ω ναν. Α ξ ίζ ε ι να σ η μ ε ιω θ ε ί ό τι ο ι Ρ όδιοι σ φ ε ν δ ο ν ή τ ε ς χ ά ρ η σ τα μ ο λ ύ β δ ιν α β λ ή ­ μ α τα π ου χ ρ η σ ιμ ο π ο ιο ύ σ α ν ε π ιτύ γ χ α ­ ν α ν μ ε γ α λ ύ τ ε ρ ο β ε λ η ν ε κ έ ς σ ε σ χέσ η μ ε τ ο υ ς Π έ ρ σ ε ς π ου έ β α λ λ α ν μ ικ ρ έ ς π έ ­ τρ ες. Η α π ο τυ χ ία τω ν ψ ιλώ ν να π ρ ο κ α λ έσ ο υ ν α π ώ λ ε ιε ς και α τα ξ ία σ το υ ς Ε λ λ η ­ ν ε ς α π ο γ ο ή τε υ σ ε τ ο ν Τ ισ σ α φ έρ ν η , π ου α ν τί να ε π ιχ ε ιρ ή σ ε ι έ φ ο δ ο ο π ισ θ ο χ ώ ρ η ­ σε, δ ια τ η ρ ώ ν τα ς ό μ ω ς ο π τικ ή επ α φ ή μ ε τ ο υ ς α ν τιπ ά λ ο υ ς . Υ σ τερ α απ ό τη ν έ α ε π ιτυ χ ία οι Ε λ λ η ­ ν ε ς μ ε α ν α π τε ρ ω μ έ ν ο η θ ικ ό β ά δ ισ α ν π ρ ο σ ε κ τικ ά και δ ια ν υ κ τ έ ρ ε υ σ α ν σ ε χω ­ ρ ιά τ η ς π ερ ιο χ ή ς . Τ η ν ε π ο μ έ ν η η μ έ ρ α αν ε φ ο δ ιά σ τ η κ α ν σ ε τρ ό φ ιμ α , α λλά κα ι σε π ο λ ε μ ικ ό υ λ ικ ό - χ ο ρ δ έ ς γ ια τ α τό ξα , μ ό λ υ β δ ο κ.ά. Π ρ ιν σ υ ν ε χ ισ τε ί η π ο ρ εία οι σ τρ α τη ­ γ ο ί τω ν Ε λ λή ν ω ν α π οφ ά σ ισ α ν να μ ε τ α ­ τ ρ έ ψ ο υ ν τ ο ν σ χ η μ α τισ μ ό τε τρ α γ ώ ν ο υ σ το ν ο π ο ίο β ά δ ιζα ν, ώ σ τε να γ ίν ε ι πιο ε υ έ λ ικ τ ο ς κα ι να ε π ιτρ έ π ε ι τη διά β α σ η σ τε ν ώ ν π ερ α σ μ ά τω ν μ ε τ ά ξ η . Μ ια τ έ ­ το ια τ α κ τ ικ ή κ ρ ίθ η κ ε α π α ρ α ίτη τη ε π ε ι­ δή ο ε χ θ ρ ό ς κα ρ α δοκού σ ε. Ο ν έο ς σχη­ μ α τισ μ ό ς δ ε ν δ ιέ φ ε ρ ε σ η μ α ν τικ ά από τ ο ν π ρ ο η γ ο ύ μ ε ν ο , ή τα ν ό μ ω ς σ α φ ώ ς πιο ε ύ κ α μ π το ς . Σ τ ο ν ν έ ο σ χ η μ α τισ μ ό η ε ­ μ π ρ ο σ θ ο φ υ λ α κ ή και η ο π ισ θ ο φ υ λ α κ ή χ ω ρ ίσ τη κ α ν σ ε τρ ία μ έ ρ η . Το μ εσ α ίο μ έ ­ ρ ο ς α π ο τ ε λ ε ίτ ο α π ό τ ρ ε ις λ ό χ ο υ ς ο π λ ι­ τώ ν μ ε σ ύ ν ο λο 300 ά ν δ ρ ε ς . Σ ε π ερ ίπ τω ­ ση δ ιά β α σ η ς γ έ φ υ ρ α ς -σ τε ν ω π ο ύ ot έ ξ ι λ ό χ ο ι ο π ισ θ ο χ ω ρ ο ύ σ α ν ε ν τ ό ς το υ τ ε ­ τρ α γ ώ ν ο υ , α φ ή ν ο ν τα ς χώ ρ ο σ τα π λ ε υ ρ ι­ κά τ μ ή μ α τ α να σ υ μ π τυ χ θ ο ύ ν . Μ ε τ ο ν

Μ

i

i

ν*

-Λ

b

Π ρ ο το μ ή το υ = ενο φ ώ ντα .

τρ ο π ο α υ το τ ο τε τρ ά γ ω ν ο μ ε τα τ ρ ε π ο τα ν σ ε ε λ ά χ ισ το χ ρ ό ν ο σ ε π α ρ α λ λ η λ ό ­ γραμμο. Α φ ο ύ δ ό θ η κ α ν ο ι α π α ρ α ίτη τε ς δ ια ­ τ α γ έ ς και έ γ ιν α ν οι α ν α γ κ α ίε ς δ ιε υ θ ε τ ή ­ σ εις τ ο μ ικ ρ ό ε λ λ η ν ικ ό σ τ ρ ά τ ε υ μ α ά ρ χισ ε ε κ ν έ ο υ τ η ν π ο ρ εία , μ ε τ η σ υ ν ο δ ε ία τω ν α ν δ ρ ώ ν το υ Τ ισ σ α φ έρ ν η , Υ σ τερ α απ ό τ έ σ σ ε ρ ις η μ έ ρ ε ς ο σ τρ α ­ τ ό ς β ρ έ θ η κ ε μ π ρ ο σ τά σ ε μ ια σ ειρ ά γ η ­ λόφ ω ν. Ο ι σ τρ α τιώ τε ς δ ιέσ χισ α ν ε ύ κ ο λ α τ ο ν π ρ ώ το . Ο τα ν ά ρ χισ α ν να α ν ε β α ίν ο υ ν το ν δ εύ τερ ο δ έχ θ η κα ν βροχή βλη μά ­ τω ν απ ό τ ο υ ς Π έ ρ σ ε ς ψ ιλ ο ύ ς π ου ε ίχ α ν λ ά β ε ι θ έ σ ε ις ε κ ε ί. Ε ν α ν τίο ν τω ν Π ερ σ ώ ν ε π ιτ έ θ η κ α ν οι Ε λ λ η ν ε ς ψ ιλοί. Ν ικ ή θ η κ α ν ό μ ω ς ε π ε ιδ ή οι α ν τίπ α λ ο ι τ ο ύ ς έ ­ π λ η ττα ν από ψ ηλά και υ π ο χώ ρ ησ α ν πί­ σω απ ό τ ο υ ς ο π λ ίτε ς . Β λ έ π ο ν τα ς τ ο ν κ ίν δ υ ν ο ο σ τρ α τό ς να π α γ ιδ ε υ τ ε ί α ν ά μ ε ­ σα σ το υ ς δ ύ ο λ ό φ ο υ ς , μ ε τ α ξ ύ τω ν ε λ α ­ φ ρ ά ο π λ ισ μ έν ω ν ε χ θ ρ ώ ν κα ι α υ τώ ν π ου έ π ο ν τα ν , ο ι σ τρ α τη γ ο ί δ ιέ τ α ξ α ν τ ο υ ς ο ­ π λ ίτε ς να κ α τα λ ά β ο υ ν τ ο ν δ ε ύ τ ε ρ ο λ ό ­ φ ο . Ο ι τ ε λ ε υ τ α ίο ι π αρά τ ο ν β α ρ ύ ο π λ ι­ σ μό τ ο υ ς Kat τα ε χ θ ρ ικ ά β λ ή μ α τα , κ α τ έ ­ λ α β α ν τ η ν κ ο ρ υ φ ή τ ο υ λ ό φ ο υ δ ια σ κ ο ρ ­ π ίζο ν τα ς τ ο υ ς α ν τιπ ά λ ο υ ς . Δ ε ν μ π ο ρ ο ύ ­ σαν ό μ ω ς να τ ο υ ς κα τα δ ιώ ξο υ ν . Η θ έ σ η τω ν Ε λ λή ν ω ν ή τ α ν δ ε ιν ή και οι α π ώ λ ε ιε ς σ ο β α ρ έ ς . Αν σ υ ν έχ ιζα ν τ η μ ά χη μ ε τ ο ν ί­ δ ιο τρ ό π ο ή τα ν β έ β α ιο ό τ ι θ α έχαναν. Τό­ τ ε οι σ τρ α τη γ ο ί α π οφ ά σ ισ α ν να σ τείλ ο υ ν τ ο υ ς π ε λ τ α σ τ έ ς να κ α τα λ ά β ο υ ν

β mm

ΣΤΡΑΤΙΩ ΤΙΚΗ ΙΣ ΤΟΡ ΙΑ

Ελληνας ο π λίτη ς του 4ου αιώνα π.Χ. (πίνακας το υ Ν ίκου Π άνου για τη "ΣΙ").

τ η ν π λα γιά το υ β ο υ ν ο ύ π ου β ρ ισ κ ό τα ν σ το δ ε ξ ιό τ η ς λ ο φ ο σ ε ιρ ά ς τ η ν ο π ο ία έ ­ π ρ επ ε να διασ χίσουν. Σ τη σ υ ν έχ ε ια ο σ τρ α τό ς ε π α ν έ λ α β ε τ η ν κίν η σ ή το υ σε δ ύ ο τμ ή μ α τα . Ο ι Π έ ρ σ ε ς π ου κ α τείχ α ν τ ις κ ο ρ υ φ έ ς τω ν λ ό φ ω ν π λ ή τ τ ο ν τ α ν π λ έ ο ν από τ ο υ ς π ε λ τ α σ τ έ ς οι ο π ο ίο ι β ρ ίσ κ ο ν τα ν σ ε υ ψ η λ ό τε ρ ο σ η μ είο και π α ρ ά λ λ η λ α κ ιν δ ύ ν ε υ α ν να π α γ ιδ ε υ το ύ ν α ν ά μ εσ α σ τα δ ύ ο ε λ λ η ν ικ ά τ μ ή μ α τ α και να ε ξο ν τω θ ο ύ ν . Για να α π ο τρ α π εί τ έ τ ο ιο ε ν δ ε χ ό μ ε ν ο ο ι Π έ ρ σ ε ς π ρ ο τίμ η σ α ν ν α α­ π οσ υρ θο ύν. Οι Ε λ λ η ν ε ς σ υ ν έχ ισ α ν τ η ν π ο ρ εία τ ο υ ς κα ι λ ίγ ο π ριν ν υ κ τώ σ ε ι σ τρ α το π έδ ευ σ α ν σ ε χω ριά τ η ς π ερ ιο χ ή ς . Ε κεί, ό ­ πως α ν α φ έ ρ ε ι ο Ξ ε ν ο φ ώ ν τα ς , σ τά θ μ ε υ σαν γ ια τ ρ ε ις η μ έ ρ ε ς ε π ε ιδ ή υ π ή ρ χ ε α ­ φ θ ο ν ία τρ ο φ ίμ ω ν , α λ λ ά και δ ιό τι ε ίχ α ν π ο λ λ ο ύ ς τ ρ α υ μ α τ ίε ς π ου χ ρ ε ι­ ά ζ ο ν τα ν φ ρ ο ν τίδ α .

χώ ς γ ια τ ο υ ς Ε λ λ η ν ε ς φ ά ν η κ ε μ π ρ ο σ τά τ ο υ ς έ ν α χω ριό, σ το ο π ο ίο και ο χ υ ρ ώ θ η ­ καν. Ο ι α ν τίπ α λ ο ι ε π ιτ έ θ η κ α ν σ το χω ριό, α π ο κ ρ ο ύ σ τη κ α ν ό μ ω ς ε ύ κ ο λ α και α π ο ­ σ ύ ρ θ η κ α ν σ ε α π όσ τα σ η 10 χ λ μ . γ ια να δ ια ν υ κ τε ρ ε ύ σ ο υ ν . Ο ι Π έ ρ σ ε ς τ ις ν ύ κ τ ε ς α π ο σ ύ ρ ο ν τα ν π ά ντα σ ε μ εγ ά λ η α π ό σ τα ­ ση απ ό τ ο υ ς Ε λ λ η ν ες , φ ο β ο ύ μ ε ν ο ι ν υ ­ κ τ ε ρ ιν ή τ ο υ ς επ ίθ εσ η . Μ ό λ ις ο ι ε χ θ ρ ο ί α π ο σ ύ ρ θ η κ α ν η μ ικ ρ ή ε λ λ η ν ικ ή δ ύ ν α μ η ε π α ν έ λ α β ε τ η ν κίν η σ ή τ η ς μ έσ α σ τη ν ύ ­ κτα , κ α τ ο ρ θ ώ ν ο ν τα ς έ τσ ι να δ ιπ λα σ ιά ­ σ ει τ η ν α π όσ τα σ η π ου τη χ ώ ρ ιζε από τ ο υ ς Π έρ σ ε ς . Μ ε τ ο ν απ λό και έ ξυ π ν ο α υ τό ε λ ιγ μ ό ο ι Ε λ λ η ν ε ς ξ έ φ υ γ α ν από τ η ν ε χ θ ρ ικ ή κ α τα δ ίω ξη γ ια δ ύ ο η μ έ ρ ε ς . Τ η ν τ ρ ίτ η η μ έ ρ α ό μ ω ς οι Π έ ρ σ ε ς α ν τιλ ή φ θ η κ α ν τ ο τέ χ ν α σ μ α κα ι κ ιν ο ύ μ ε ν ο ι μ έ ­ σα σ τη ν ύ κ τα π ρ ό λ α β α ν τ ο υ ς Ε λ λ η ν ες Μ ά λ ισ τα π λησ ίασ αν π ρ ώ το ι έ ν α ύψ ω μα απ ό όπ ου π ερ ν ο ύ σ ε ο δ ρ ό μ ο ς , α π ειλώ ­ ν τ α ς να τ ο υ ς α π οκόψ ου ν. Το ύψ ω μα α υ τό ή τα ν ζ ω τικ ή ς σ η μ α ­ σ ίας και δ ε ν έ π ρ επ ε να π έσ ει σ τα χ έρ ια το υ ε χ θ ρ ο ύ . Γ Γ α υ τό ο Ξ ε ν ο φ ώ ν τα ς επ ι­ κ ε φ α λ ή ς 300 ε π ιλ έ κ τω ν ο π λ ιτώ ν και μ ε ­ ρ ικ ώ ν π ε λ τα σ τώ ν ό ρ μ η σ ε π ρ ο ς τ η ν κ ο ­ ρ υ φ ή . Ε φ ιπ π ος π ρ ο έ τρ ε π ε τ ο υ ς ά ν δ ρ ε ς το υ να βια σ το ύν. Το τα χ ύ β ά δ ισ μ α σ το α-

Ε

Υ

Ε

I

ίΣολμυΕηοοός

Θ Ρ

Ιτ τ τ ~ <

"

Ο

™ η,νδγώ"α/

Ν

τ

Ο

'v a r ^ v

*®ίο ": "

Σ

ίίοόςϊΐ

-SvU

ν I α &

Γ ρ ω 6 ςί Ρ..Ν ^ · ,

.^

y

#

/

Γ u y v 16c

,

KoXc/öoal v? Γ \ \ Ικ ό ν ιο ν ·

Μ ελίτπ· ·- ,

4 i6 Ü h « i * V M ■ A » -*? · ,

*

Τύανα·

r " 6pavMV

·*ν»y

v f . / v ^ KJ ^ v

)o)tfrttnfcJ c'Ä f/iw 0

. Λ - ^ u ä “*

Π ί λ ι Λ Συν# * 1 Γ I·Τ « Ρ ·* ε « ο ν , \ S ι

'

Λ ,

iy

^ ^ ' 7 v i c 4 o i ,ov κ ° π π α ν

^ -_ 'S

ί Ρ: υ γ, ( . ’^g^cTpou ΛδΙ^Ν X

k t w o ic ”

> * Γ ^ „ ί

> ζ_

α.

/

ftC

/

* ■ . . ’>

a,

'* *

— * '/ C

ΐ· « * χ \ ψ * * « ^ .2ϊ

,> Ä .

- I

(V

Κ αοδουχο»

^ * * " · - '\ .

V