Seminarski Rad Obrada Drveta TO

УНИВЕРЗИТЕТ У КРАГУЈЕВЦУ

UNIVERSITY OF KRAGUJEVAC

ТЕХНИЧКИ ФАКУЛТЕТ-ЧАЧАК

TECHNICAL FACULTY - ČAČAK

Smer: Industrijski menadžment Predmet: Tehnološki procesi

Seminarski rad

OBRADA DRVETA

Profesor: Dr Snežana Radonjić

Studenti:

Seminarski rad procesi

Tehnološki

Sadržaj Uvod.................................................................................................................................................4 1.1 Osobine drveta.......................................................................................................................4 1.2. Upotreba drveta u građevinarstvu i drugim privrednim granama.........................................4 2. Proizvodnja rezanog drveta..........................................................................................................5 2.1. Vrste rezanog drveta.............................................................................................................5 2.2. Tehnika struganja..................................................................................................................5 3. Izrada furnira................................................................................................................................6 3.1. Izrada furnira struganjem......................................................................................................7 3.2. Izrada furnira rezanjem.........................................................................................................7 3.3. Izrada furnira ljuštenjem.......................................................................................................8 4. Proizvodnja šperovanog drveta....................................................................................................9 4.1. Šperploče...............................................................................................................................9 4.2. Panel-ploče..........................................................................................................................10 4.3. Iverica.................................................................................................................................10 5. Alatne mašine za obradu drveta.................................................................................................11 Listovi testera jarmača...............................................................................................................11 Mašine za razdvajanje................................................................................................................11 5.1. Jarmače...............................................................................................................................12 5.2. Trakaste testere...................................................................................................................13 5.2.1. Stone trakaste testere....................................................................................................13 5.2.2. Rastružne trakaste testere.............................................................................................13 5.2.3. Trakaste testere trupčare..............................................................................................13 5.3. Kružne testere.....................................................................................................................14 5.4. Lančane testere....................................................................................................................14 5.5. Rendisaljke..........................................................................................................................14 5.5.1.Ravnalice.......................................................................................................................15 5.5.2. Debljače.......................................................................................................................15 5.6. Glodalice.................................................................................................................................15 5.7. Bušilice...............................................................................................................................18 5.7.1. Bušilice za uzdužne rupe.............................................................................................18 5.8. Brusilice..............................................................................................................................19 5.8.1. Trakaste brusilice.........................................................................................................19 5.8.2. Valjkaste brusilice........................................................................................................20 5.8.3. Pločaste brusilice.........................................................................................................20 5.9. Strugovi...............................................................................................................................20 5.9.1. Strugovi za uzdužnu i ravnu obradu............................................................................21 5.9.2. Automatski strugovi.....................................................................................................21 5.10. Mašine za razdvajanje.......................................................................................................21 5.11. Ljuštilice za furnir.............................................................................................................22 5.12. Mašine za obradu deformacijom.......................................................................................22 5.13. Kombinovane i specijalne mašine....................................................................................23 6. Zaključak....................................................................................................................................24 7. Literatura....................................................................................................................................25 2

Seminarski rad procesi

Tehnološki

3

Seminarski rad procesi

Tehnološki

Uvod 1.1 Osobine drveta

Drvo je zahvalan materijal pre svega zato što se može višestruko koristiti, a rušenje građevina od drveta se svodi na njihovo rastavljanje. Nosivost drveta je velika, a savremena tehnologija omogućava pravljenje nekada nezamislivih drvenih nosača od tzv. „lepljenog lameliranog drveta“, kod koga se tanke daske međusobno spajaju pomoću posebnih lepila pod presom. Drvo je otporno na razne uticaje i, naizgled paradoksalno, drveni delovi konstrukcije otporniji su na vatru od čeličnih ekvivalenata.

1.2. Upotreba drveta u građevinarstvu i drugim privrednim granama

Drvo se može koristiti delimično ili potpuno obrađeno. Delimično obrađeno je pogodno samo za privremene građevine, jer se razne štetočine mogu naseliti u drvene delove građevine ukoliko sa njih nije odstranjena kora. Obrađeno drvo u obliku greda, talpi, dasaka, stubova ili oblica koristi se za izradu trajnih konstrukcija. U građevinarstvu se drvo može koristiti za sve delove zgrade: za zidove (kod brvnara), za stubove, grede itd. U građevinskim konstrukcijama drvo se deli na dve klase: tvrdo i meko drvo. U prvu klasu spadaju lišćari: hrast, bukva, cer, granica itd, a u drugu uglavnom četinari: jela, smrča, ariš, bor, ali i topola. Meko drvo je manje nosivosti, ali je i lakše za obradu i prevoz od tvrdog drveta, te se zbog toga češće koristi. Osim u građevinarstvu, u kome se koristi i kao konstruktivni, ali i kao završni materijal (lamperija, parket, brodski pod itd.), drvo se koristi i u industriji nameštaja i u drugim raznim industrijama: industriji papira, hrane, posuđa, tekstila itd.

4

Seminarski rad procesi

Tehnološki

2. Proizvodnja rezanog drveta Proizvodnja rezanog drveta predstavlja jednu od najstarijih i najvažnijih grana drvne industrije. Rezanje predstavlja osnovnu operaciju u proizvodnji rezanog drveta a sastoji se u rastavljanju oblog drveta na više delova prizmatičnog oblika pomoću alata – testere. Testera se može pokretati ručno ili mehanički, u pilanama se upotrebljavaju testere koje se pokreću mehanički.

2.1. Vrste rezanog drveta Sistem klasifikacije rezane građe veoma je složen iz više razloga: rezana građa proizvodi se iz velikog broja vrsta, dimenzija i kvaliteta pilanskih trupaca; rezana građa upotrebljava se na različite načine i u različite svrhe; tehnički propisi o preuzimanju rezane građe razvijali su se empirijski, a običaj i navike na tom području predstavljaju smetnju da se pojednostavi sistem klasifikacije rezane građe. Rezana građa četinara i lišćara razvrstava se po kvalitetu na osnovu standarda ili specifikacija, koje su sastavni deo kupoprodajnih ugovora rezane građe. Rezna građa se može podeliti na rezanu građu za neposrednu upotrebu i rezana građa za dalju preradu.

2.2. Tehnika struganja Razlikujemo sledeće postupke rezanja trupaca: • • •

uzdužno rezanje prizmiranje četvrtinsko rezanje

5

Seminarski rad procesi

Tehnološki

Rezanje uzdužno(Slika 1a) je način rezanja kojim se prirodni oblik trupaca rastavlja paralelnim uzdužnim rezovima u daske jednake ili različite debljine. Ovo rezanje može biti simetrično i asimetrično, a broj dasaka paran ili neparan; kada je broj neparan, centralna daska je s uklopljenim srcem, a kada je parna, dve srednje daske su s prerezanim srcem. Prizmiranje (Slika1b)je način rezanja kojim se prirodna forma trupca reže na prizmu pri čemu se dobija daska jednake šiirine. Kod prizmiranja trupac se reže na daske u dva maha. Kod drugog rezanja obrće se prizma na bok, za 90°, i razrezuje na daske. Visina prizme odnosno širina daske uslovljena je prečnikom i kvalitetom trupca i trgovačkim propisima po maksimalnoj širini rezane građe. Četvrtinsko rezanje (Slika 1c)kod njega trupci se najpre razrežu a zatim se učetvrte. Svaka takva četvrtina se dalje prerađuje. Rezanje se vrši testerom jarmačom ili trakastom testerom. Rezanje postaje sve uže, dok na kraju ne ostane jedna četvrtina. a)

b)

c)

Slika 1 – Tehnika struganja. a)struganje uzdužno, b)tehnika prizmiranja, c)rezanje na četrvt

3. Izrada furnira Furniri su tanki listovi drveta dobijeni struganjem, rezanjem ili ljuštenjem. Debljina listova furnira iznosi od 0.2 do 10.0 mm, najčešće su debljine od 0.5 do 3.5 mm.

6

Seminarski rad procesi

Tehnološki

Prema tehnološkom procesu prizvodnje furnir se deli na strugani, rezani i ljušteni. Prema načinu obrade furniri se dele na okrajčene i neokrajčene. Prema načinu pripreme furniri se dele na plemenite i slepe. Strugani i rezani furniri se upotrebljavaju za oplemenjavanja lica nameštaja, za oblaganje dvorana, za intarzijske radove i sl. To su plemeniti furniri kojim se iskorišćavaju estetska svojstva drveta: boja, tekstura i sjaj. debljina ovih furnira iznosi od 0.5. do 1.0 mm, a izuzetno 2.0 mm. Slepi furniri, ili unutrašnji ili donji furniri, zovu se furniri koji služe kao podloga plemenitom furniru. pri upotrebi slepog furnira ne iskorišćavaju se estetska svojstva drveta. Debljina slepog furnira je uvek veća od debljine plemenitog furnira. Za slepi furnir upotrebljava se lošiji furnir relativno homogene strukture, i to od topolovine, lipovine, bukovine, javorovine i drugih vrsta.

3.1. Izrada furnira struganjem Furniri se mogu izrađivati struganjem na furnirskom jarmu ili segmentnoj kružnoj testeri. Testera je debela oko 0.9 mm, zubi su joj trouglasti, razvrnuti naizmenično na obe strane, na svaku od 0.25 do 0.30 mm, a mogu rezati u oba smera. Prečnik testere je 2050 mm, broj okretanja 488 o/min a brzina rezanja 52 m/s. Pre struganja drvo ne treba omekšavati, pa mu se ne menja boja. Ipak je izrada furnira struganjem napuštena jer se preko polovine skupog drveta pretvara u strugotinu.

3.2. Izrada furnira rezanjem Trupci za furnire se razrezuju trakastom testerom ili na horizontalnoj jarmači. Dobijeni komadi zagreju se, okorevaju, očiste četkama i iz njih se uklone strana tela, npr. komadi kamena ili metala, a zatim se prerađuju na mašini s furnirskim nožem. Mašina za proizvodnju furnira rezanjem može biti horizontalna i vertikalna. Rezni furniri mogu se sušiti prirodno kada su povoljni uslovi, leti, a preko cele godine se mogu sušiti u sušarama za furnire.

7

Seminarski rad procesi

Tehnološki

3.3. Izrada furnira ljuštenjem Sirovine za proizvodnju ljuštenog furnira su trupci za ljuštenje od drveta bukve, javora, lipe, breze, topole, jasike, vrbe i nekih vrsta četinara. Ljušteni furnir proizvodi se na ljuštilicama, konstruisanim na principu teških strugarskih mašina. Ljušteni furnir služi pretežno za proizvodnju šperovanog drveta. Ljuštilica je teška tako da se ne trese za vreme ljuštenja. Zagrejan, očišćen, pregledan i prekraćen trupac namesti se pomoću dizalice ili automatski u ljuštilicu, obradi se na oblik valjka a zatim ljušti. Za vreme ljuštenja trupac se okreće oko svoje uzdužne ose, a k središtu mu se približava nož. Nož se odbija od vetikalne ravni koja dodiruje trupac za slobodni ugao α=0...5° (Slika 2) koji se na modernim ljuštilicama smanjuje jer bi se brzo trošio i delovao poput kočnice, pa bi se za ljuštenje tropilo previše energije. Nož je naoštren pod uglom β=15...23°. Slobodni ugao i ugao pod kojim je narezan nož zajedno čine ugao rezanja γ=α+β različit za različite vrste drveta. Pritisna letva namešta se iznad oštrice noža u vertikalnom smeru. Furniri se suše da im se sadržaj vlage svede na 6...8% kako bi se mogao lepiti. Furniri se suše u tunelskim sušionicama koje imaju 2 do 6 spratova, a suše se pri temperaturi od 130°C a neke vrste drveta i 170°C. Čvorovi se mogu odstraniti iz furnira ručno ili mašinom i na njihovo mesto da se zalepi komadić drvenog furnira od iste vrste drveta, jednake debljine, podjednake boje i teksture. Raimannov automat za krpljenje furnira može u minutu iseći i zakrpiti od 20 do 30 čvorova.

Slika 2 – Postavljanje noža i pritisne letve za ljuštenje trupaca različitih prečnika

8

Seminarski rad procesi

Tehnološki

4. Proizvodnja šperovanog drveta Šperovano drvo se dobija lepljenjem furnirskih listova ili rezanog drveta i furnirskih listova. Deli se na: - Furnirske ploče (Šperploče) - Stolarske ploče (Panel-ploče)

4.1. Šperploče Šperploča je sastavljena od neparnog broja unakrsno slepljenih furnirskih listova. dele se na obične, brodske i avionske. Obične šperploče se izrađuju od ljuštenih furnirskih listova. Listovi se lepe tako što se listovi iznad i ispod centralnog lista moraju lepiti istim redosledom s obzirom na vrstu drveta, smer vlakana, fizička svojstva, debljinu i sadržaj vlage. Obične šperploče debljine 3,4,5 i 6 mm izrađuju se od tri furnirska lista, ploče debljine 7 mm od tri ili pet furnirskih listova, ploče debljine 8,10 i 12 mm izrađuju se kao i obične, ali lepilo treba da je otporno prema vodi, pa se upotrebljavaju na brodovima. Brodske šperploče mogu se izrađivati i deblje od običnih. Avionske šperploče izrađuju se od vrlo tankih furnirskih listova, a lepe se lepilima na bazi veštačkih smola, a upotrebljavaju se za gradnju aviona i jedrilica. Prednosti šperploča u odnosu na puno masivno drvo jesu: postojanost oblika,jednolika čvrstoća, veća savitljivost, ekonomičnost i mogućnost proizvodnje velikih površina, otpornost prema pucanju pri ukucavanju eksera i bušenju. Šperploče se kod nas najčešće izrađuju od bukovine. Furniri se mogu premazivati lepilom i u mašini za sastavljanje furnira (spajačice). Kroz spajačicu za uzdužno sastavljanje furniri se transportuju u smeru vlakanaca brzinom od 3 do 38 m/min, a kroz spajačicu za poprečno sastavljanje poprečno na taj smer brzinom od 1 do 5 m/min. Lepak veže za vreme transportovanja kroz mašinu. U proizvodnji šper – ploča lepak se nanosi na obe strane srednje ploče pomoću mašine koja ima 2 ili 4 vljka. Valjci imaju površinu od gume ili metala, a izbrazdani su na različite načine.

9

Seminarski rad procesi

Tehnološki

4.2. Panel-ploče Panel ploča sastoji se od srednjeg sloja sastavljenog od letvica ili ljuštenog funira i obložnih furnira kojima je smer vlakana poprečan u odnosu na smer valakana letvica. Letvice i obložni furniri spojeni su lepkom. Panel – ploče debele su od 13 do 45 mm. Za ploče debele od 13 do 20 mm iznosi tolerancija ± 0.5 mm, a za ploče od 22 do 45 mm ± 0.8 mm. Tolerancija za dužinu i širinu iznosi ± 5 mm. Razvrstavaju se prema kvalitetu obložnih furnira na klase I/II i II/II. Srednji sloj od ljuštenog furnira kvalitetniji je od letvica, ali je skuplji, jer su furniri skuplji od rezanog drveta. Obe strane srednjeg sloja panel – ploče se namažu lepkom, oblože rezanim ili ljuštenim furnirima mekih lišćara, parene bukovine debelim od 2 do 4 mm i presuju u hidrauličkoj presi, gde lepak otvrdnjava usled delovanja toplote pod pritiskom. Nakon resovanja ploče treba da odleže najmanje 2 nedelje; za to vreme završi sve vezanje lepka i vlaga se u pločama jednolično rasporedi. Ploče se krajče kružnim testerama na definitivne dužine i širine i na pravougaoni oblik, a zatim bruse kao šperploče. Pri isporuci iz fabrike ploče treba da imaju oko 10% vlage.

4.3. Iverica Iverica je ploča od strugotine drveta ili drugih ligno – celuloznih materijala slepljenih organskim bezivom pod delovanjem toplote, pritiska, vlage i katalizatora. Ploče iverice se razvrstavaju prema zapreminskoj težini na lake, srednje teške i teške. Lake ili izolacione iverice imaju zapremisku težinu od 0.25 do 0.40 g/cm 3. Upotrebljavaju se za izolaciju zvuka i toplote. Najviše se proizvode srednje teške iverice koje mogu biti jednoslojne ili višeslojne. Upotrebljavaju se za nameštaj, vrata, unutrašnja uređenja, pregradne zidove, unutrašnjost brodova i gradnju kuća. Za 1 m 3 iverice potrebno je od 2.2 do 2.5 prostornih metara drva. Za proizvodnju iverja razvile su se dve vrste mašina, jedne ga izrađuju rezanjem noževima, a druge mlevenjem. Noževi mašina za izradu iverja rezanjem, koji određuju dužinu iverja, razmaknuti su od 20 do 40 mm.

10

Seminarski rad procesi

Tehnološki

5. Alatne mašine za obradu drveta Mali otpori rezanja i male količine toplote koje se razvijaju na oštricama alata omogućavaju velike brzine rezanja (do 90 m/s), velike brzine pomaka (do 80 m/min) i velike brojeve obrtaja (do 28.000 o/min) koji su karakteristični za te mašine. Razvrstavanje mašina za obradu drveta vrši se prema području primene, prema vrsti obrade, prema ugrađenom alatu i prema drugim kriterijumima. U sledećoj tabeli usvojeno je razvrstavanje prema primenjenom alatu.

Razvrstavanje mašina za obradu drveta Tabela1 Vrsta drveta

Obrada skidanjem strugotine

Obrada bez skidanja strugotine

Kombinovana obrada

Grupe mašina Jarmače Trakaste testere Kružne testere Lančane testere

Listovi testera jarmača Beskonačne trakaste testere Kružne testere Lančane testere

Rendisaljke Glodalice

Vratila s noževima Glodala, glave s noževima

Lančane glodalice Bušilice Brusilice Strugovi

Lančana glodala Burgije Brusne folije Strugarski noževo

Mašine za razdvajanje Mašine za obradu deformacijom

Sečiva za odrezivanje, prorezivanje i cepanje Modeli, matrice, patrice, žigovi

Prostorno kombinovane mašine Tehnološki kombinovane mašine

Grupa nezavisnih alata

11

Primenjeni alati

Tehnološki kombinovani alati

Seminarski rad procesi

Tehnološki

5.1. Jarmače Jarmače su namenje uzdužnom rezanju trupaca. Alat – listovi testere učvršćeni u jaram – svojim naizmeničnim kretanjem izvode rezanje, a pomak se ostvaruje prinudnim kretanjem drveta u ravni testere približno upravno na pravac kretanja. Naizmenično kretanje testera ostvaruje se mehanizmom krivaje. Vertikalne pune jarmače su najrasprostranjenije primarne strugarske mašine i služe u prvom redu za masovnu proizvodnju rezane građe čtinara. Imaju čvrst zatvoren okvir jarma (Slika 4) u koji se učvršćuje i do 24 lista testera.

Slika 4 – Šematski prikaz ravnih vrsta jarmova, 1 vertikalni puni jaram, 2 vertikalni bočni jaram, 3 horizontalni jaram, 4 horizontalni jaram za furnire Bočne jarmače služe uglavnom za prizmiranje trupaca kao pomoćne mašine pred punim jarmačama. Ređe se upotrebljavaju kao samostalne mašine. Kapacitet im je do 1 m3/h. Horizontalne jarmače za furnire. list testere postavljen u vertikalnoj ravni izvodi horizontalno glavno kretanje brzinom od oko 7m/s. Pomoćno kretanje se izvodi pomoću kolica odozdo naviše brzinom do 1.5 m/min. Snage se kreću oko 5 kW.

12

Seminarski rad procesi

Tehnološki

5.2. Trakaste testere Trakaste testere se upotrebljavaju za uzdužno i poprečno odrezivanje. Alat – nazubljena beskonačna traka – vršeći ravnomerni obvojni hod v preko oboda točkova reže svojim slobodno razapetim delom. Pomak se ostvaruje kretanjem materijala normalno na ravan točkova.

5.2.1. Stone trakaste testere

Stone trakaste testere spadaju u najosnovnije stolarske mašine. Služe za uzdužno i poprečno rezanje za izradu ravnih i zakrivljenih površina i za ostale vrste rezanja u završnoj preradi drveta. Isključivo su vertikalne konstrukcije. Pomoćno kretanje je ručno. Za izvesne poslove primenjuje se i dodatni aparat za pomak, montiran an stolu. 5.2.2. Rastružne trakaste testere

Rastružne trakaste testere najčešće se primenjuju u strugarama i sandučarama za uzdužno rezanje dasaka i greda raznih veličina. One prave uzdužni rez izneđu dve prethodno ravne obrađene površine. U principu rade kao i sone trakaste testere. Pomoćno kretanje ostvaruju motornom silom preko dva para pomičnih valjaka. Biranje debljine reza je ručno ili električno.

5.2.3. Trakaste testere trupčare

Trakaste testere trupčare primenjuju se za uzdužno rezanje trupaca i krupnije građe. Imaju sličnu ulogu kao jarmače. Rade na principu rastružnih trakastih testera od kojih se u osnovi razlikuju po kolicima za trupce. U poređenju sa jarmačama trakaste testere trupčare se odlikuju manjim rezom, tačnijim i kvalitetnijim rezom, mogućnošću rada sa nesortiranom oblovinom, rezanjem većih prečnika trupaca i mogućnošću biranja debljine daske prema osobinama drveta pre svakog reza, ali zapstaju u učinku, zah tevaju kvalifikovanu radnu snagu i osetljive su na strana tela i smolu u drvetu.

13

Seminarski rad procesi

Tehnološki

5.3. Kružne testere Kružne testere se upotrebljavaju za poprečno i uzdužno odrezivanje drveta. alat – po obodu nazubljena tanka kružna ploča (list testere) – okrećući se oko svoje ose izvodi glavno kretanje rezanja, v, a pomak s′ vrši se u ravi ploče, po pravilu nasuprot smeru kretanja zuba (Slika 5). Kružne testere se razvrstavaju prema sledećim namenama: za poprečno, za uzdužno, za poprečno i uzdužno rezanje.

sl. 5 – Osnovni agregat kružne testere 1 specijalni elektromotor za kružne testere, 2 list kružne testere, 3 vratilo, 4 stezne ploče, D prečnik lista kružne testere, A visina motora, B najveća dubina reza

5.4. Lančane testere

Lančane testere su namenjenepoprečnom odrezivanju teških komada. Alat u obliku beskonačnog lanca čiji su članci sa spoljne strane izvedeni kao zubi testere vrši rezanje obvojnim kretanjem oko dva ili više lančanika, a pomak se vrši u ravni kretanja lanca upravno na pravac rezanja. Lančane testere omogućavaju prerezivanje neograničeno dugačkih komada debljine od 300 do 2000 mm. Zato se izrađuju kao pokretne mašine za seču šume i prerezivanje trupaca.

5.5. Rendisaljke

14

Seminarski rad procesi

Tehnološki

Rendisaljke su namenjene finoj obradi ravnih površinakoje su prethodno obrađene uglavnom testerama. Alat – vratilo s uzdužno postavljenim noževima – okrećući se oko svoje ose izvodi glavno kretanje rezanja, a pomak se vrši nasuprot smeru kruženja sečiva. Staza oštrica noževa prema drvetu pri rendisanju sa konstantnom brzinom pomaka produžena je cikloidno, zato se dobija talasasti profil obrađene površine. Rendisaljke se izvode kao ravnalice, kao debljače i kao kombinovane ravnalice-debljače.

5.5.1.Ravnalice Ravnalice se namenjene ravnanju uskih površina dasaka pri izradi sastavaka. Pomoćno kretanje je ručno, ređe dodatnim aparatom za pomak, koji se postavlja iznad vratila sa noževima. Uobičajene radne širine iznose od 400 do 1000 mm, brzine rezanja su od 25 do 30 m/s, a snaga od 2 do 4,5 kw. Za kvalitetan i siguran rad potrebno je da raspon između usnica bude mali, što se postiže pogodnom kinematikom visinskog podešavanja stolova.

5.5.2. Debljače Debljače su namenjene finoj obradi paralelnih površina na određenu debljinu. Za tačan rada neophodna je velika stabilnost postolja, što se najbolje postiže okvirnom konstrukcijom. Uobičajene su radne mašine od 400 do 1300 mm. Kombinovane ravnalice-debljače se u osnovi sastoje od jedne debljačeiznad čijeg su radnog stola postavljena druga dva stola, koji u sklopu sa istim vratilom za noževe sačinjavaju ravnalicu. Širina rendisanja iznosi oko 600 mm.

5.6. Glodalice Glodalice su namenjene izradi raznovrsnih profilisanih ravnih i zakrivljenih površina. Profilisane ili ravne oštrice alata za glodanje, okrećući se oko ose vretena, izvodde glavno kretanje rezanja, pomak se vrši nasuprot smera kretanja zuba. Kinematika procesa glodanja slična je kinematici rendisanja, ali se alati razlikuju: noževi za rendisanje su duži, s ravnim

15

Seminarski rad procesi

Tehnološki

oštricama; alati za glodanje (Slika 6) imaju kraće obično profilisane oštrice, a učvršćuju se, kao posebni element na prepušteni deo vratila mašine.

Slika 6 – Primeri alata za glodanje. 1 profilno glodanje, 2 profilni noževi, 3 univerzalna glava za noževe Glodala se izrađuju od nelegiranih i legiranih alatnih čelika ili sa oštricama od tvrdih metala. Uglovi zuba su α