rezas de Yawo

March 26, 2017 | Author: Renato Afonso | Category: N/A
Share Embed Donate


Short Description

Download rezas de Yawo...

Description

Yaô Gbàdúrá iaô

Reza de Yaô

Emi omo Òrìsà, ki mon e temi

Eu sou filho de Orixá, que eu seja Reconhe

Emi omo Òrìsà, ki mon e temi

Eu sou filho de Orixá, que eu seja Reconhe

Iaô ki ó E GbE, ki mon e temi

Convosco morar Yaô que vim, que eu Se vós

Iaô ki ó E GbE, ki mon e temi

Convosco morar Yaô que vim, que eu se vós

Iaô ki gbe e ó, ki gbe e ó, ki gbe e ó

Convosco morar Yaô que vim, convos convosco, Morar

Ki gbe e ó, ki gbe e ó, Orisa wa t'ilé

Que vim morar convosco, que vim morar Nossa Casa

Ngbà Ilé 'gbe awa, Orisa wa t'ilé

A casa aceita nós morarmos, Orixá da Nos

Ngbà Ilé 'gbe awa

Nós aceitamos morar

Ilé Omo ní ire ó 'um Ngbe

O filho está feliz em morar em nossa casa

Ó Ngbe um Ilé, ire ó

Ele mora em nossa casa, ele está feliz

Ilé Omo ní ire ó 'um Ngbe

O filho está feliz em morar em nossa casa

Ó Ngbe um Ilé, ire ó

Ele mora em nossa casa, ele está feliz

Séré ebile wa ó um 'Ndé

Tornou feliz a nossa família à sua chegada

Omo l'ayo ire ó 'wa Ndé

O filho contente e feliz em chegar até nós

L'ire ó ayo

Ele está feliz e contente

Omo ní ará Ilé wa ó

O filho é membro da nossa casa (parente)

Oun de ara Ilé wa ó

Ele chegou e é membro da Nossa Casa

Omo ní ará Ilé wa ó

O filho é parente da nossa família (casa)

Oun de ara Ilé wa ó

Ele chegou e é parente da Nossa Casa

Orixás Gbàdúrà Òrìsà

Reza dos Orix

É Òrìsà Wa Ni Ejo

E Suprir venha Orixá-nos

Ó dide mi so e NBO Ki O '

Eu peço me erga, Saudando-vos e

Sori um lé, atrás bò Jae-lae

Sobre a nossa casa, com licença, C

É um Òrìsà ní Ejo

E Orixá que nós sejamos supridos

Ó dide mi so yin bo Onòn

Erga-me eu peço, cultuando-vos n

Ó sé uma tradição, uma tradição ó uma sé

Faça-nos felizes, faça-nos felizes

Babá um pecado e Ilé

Pai da Nossa Casa, Serviremos vo

É um Òrìsà ki Oní ó l'oro

Orixá para quem fazemos hoje cul

E wá sé um lore babá um pecado e Ilé

Venha nos fazer felizes, Pai da Serviremos

Comidas O'nje Gbàdúrà

Reza das comidas 'MBA ló ojúmón um jeun

Juntos vamos comer a comida d

'MBA ló ojúmón um jeun

Juntos vamos comer a comida d

A ojúmón jeun mba ló

Vamos comer uma comida da ma

'MBA ló um jeun o'nje Oson

Juntos vamos comer uma comida da tarde

'MBA ló um jeun o'nje Oson

Juntos vamos comer uma comida da tarde

A o'nje jeun ló mba Oson '

Vamos comer a comida da tarde juntos

'MBA ló um jeun o'nje alé

Juntos vamos comer uma comida da noite

'MBA ló um jeun o'nje alé

Juntos vamos comer uma comida da noite

Ló mba A alé jeun o'nje '

Vamos comer a comida da noite juntos

Babalaxé Gbàdúrà ti Bàbáláàse

Reza do Babalaxé

Bàbáláàse ní yè wa

O Babalaxé deu-nos a vida

Soju Mòn omon Bàbáláàse um pecado e

Lance os olhos do conhecimento sobre os f Serviremos vos

Fí adósùu mi ní yè wa

Ele tornou-os adôxu E com o oxu deu-nos a

Soju Mòn omon Bàbáláàse um pecado e

Lance os olhos do conhecimento sobre Babalaxé Serviremos

Fí ìkóòdíde mi ní yè wa

Pôs em nós ikodidé o e deu-nos a vida

Soju Mòn omon Bàbáláàse um pecado e

Lance os olhos do conhecimento sobre Babalaxé Serviremos



Este gbàdúrà Pode ser mudado para Ìyáláàse substituindo onde estiver Bàbáláàse

Ogum

Gbàdúrà Ògún

Reza de Ogum

Oní ija Oní ija

Senhor da luta, senhor da guerra

Oní ija Oní ija

Senhor da luta, senhor da guerra

Atrás e atrás e meje

Com licença, com licença aos sete

Meje ó rin jé e jojo

Andam os sete e é extremo

A l'eru. Oní ija

O medo que nós sentimos. O senhor da lut

Oní ire, Oní ó ija

Senhor de Irê, senhor da luta

Ó gogoro ará oun

O corpo dele é esguio

Wá gbélé gbe aláàkòro

Venha morar e Proteger a Nossa Casa Senh

Um pecado yin, um pecado imonlè yin

Vos Serviremos Nós, nós vos Serviremos i

E pa Lóònòn sí, lóònòn sí e pa

Para vós que matamos no caminho, para v caminho

Oní ki àwúre, oni ki Awa pa

O senhor que nos abençoa, Senhor para qu

Ògún OníÌré, Lóònòn sí e pa

Ogum Senhor de Irê, para quem sacrificam

Olóònòn ki àwúre

Senhor dos caminhos que nos abençoa

Ògún Òrìsà ki ija àwúre E ki ló iré gbe ó E E E Daju Awa Daju e olóònòn ó Daju e olóònòn Awa E Daju olóònòn ó E Daju olóònòn Awa

Orixá Ogum luta que e nos abençoa Sois aquele que mora em Irê Vigie-nos e guarde-nos Vigie-nos, dono dos Caminhos Vigie-nos, dono dos nossos caminhos Vigie-nos, dono dos Caminhos Vigie-nos, dono dos nossos caminhos

Oxossi

Gbàdúrà Òsóòsì

Reza de Oxóssi

Ode to wa sile, nire sile

O caçador é suficiente para a nossa cas feliz

Sí sí omon omon ira Ilé

Para os filhos da casa Serem felizes

Ode to wa um sile nire

O caçador é suficiente para ser feliz No

Ossain Gbàdúrà Òsónyìn

Reza de Ossain

E jìn e jìn Ewé jìn e ó

Vós destes, vós destes as folhas, vós des

E jìn e jìn Ewé jìn e ó

Vós destes, vós destes as folhas, vós des

E Meré jìn-mere Òsónyìn wa Oogun

Vós destes a nós a magia habilmente Oss

E Meré jìn-mere Òsónyìn wa lé ó

Vós destes a nós a magia habilmente Oss

Máá Lo Ba inon níigbó ti ibo um bo

Nunca iremos com o fogo às matas onde

Máá Lo Ba inon níigbó ti ibo um bo

Nunca iremos com o fogo às matas onde

Wa dé omi máá dé inon

Nós chegaremos com água, jamais com f

Máá Lo Ba inon níigbó ti ibo um bo

Jamais iremos com o fogo às matas onde

Obaluayê Gbàdúrà Obàluwàiyé Bí um sápadá, bi um sápadá

Reza de Obaluay

Se nós corrermos de volta, se corrermos

Dàgòlóònòn é, ó ó Oní yè

Dê-nos licença nos caminhos, Senhos d

Eda nji E '

Acordais Vos que as Criaturas

Mo dara àgòlóònòn é

Sê-de bom para mim e dê-me licença no

Oxumarê Gbàdúrà Osumare

Reza de Oxumarê

Daju E Ojo odo

Certamente vossa chuva é

Daju E Ojo odo s'àwa

Certamente vossa chuva é o rio para nós

Osumare e se wa de ojo

Oxumarê é quem trás a nós a chuva

Gbe awa ló sìngbà opé wa

Nós recebemos um e retribuímos com noss

E Ojo kun wa

É o bastante a chuva para nós

Daju E Ojo odo

Certamente vossa chuva é o rio

Iansã Gbàdúrà Oya

Reza de Iansã

Tawa l'ewa aláadé WA de Oya e Laari ó O ki wa Dé e Laari o Sun Le oun dé Orun Eèpàà hey yéyé Geere Sun Le oun dé Orun

Nossa Bela Senhora dona da Coroa Iansã chegou até nós, ela Possui muito valo Nós a saudamos quando chega até nós, ela Ela põe fogo na terra quando chega do céu Saudamos a mãe que queima reluzente Ela põe fogo na terra quando chega do céu

Pè Enyin um BO e Oya Pè Enyin um bo Oya Oya K'àrá ganhou lo Pè Enyin um bo Oya e Ìyálóòde

Chamamo vos-para cultuar-vos Iansã Chamamo-vos para cultuar-vos Iansã Iansã que leva os raios embora Chamamo-vos para cultuar-vos Iansã,

sociedade

Ewa Gbàdúrà Yewá

Reza de Ewa

NboYewà Pelé ', uma Yewá o nire Òrìsà yin Yewá um 'NBO Yewá um ó nire

Cultuamos delicadamente Ewa, estamos Orixá, estamos cultuando-vos Ewa Ewa, estamos felizes

Oxum Gbàdúrà Òsun

Reza de Oxum

Iyá ó ó yéyé Òsun um 'NBO RI O Kí yéyé assim, yéyé ki so mi L'Orun Mojú l'Onòn Ó AYABÁ ki odo gbe l'omi Toju Olùtojú

Mãe, ó mamãe Oxum, nós a admiramos e cultua Cumprimentamo-vos, mamãe, fale, cumprimen mamãe Do céu olhe-me nos caminhos Ó Rainha que mora no Rio, que toma conta Guardiã das águas

Yemanjá Gbàdúrà Yemonja

Reza de Yemanjá

Yemonja inú gbe l'Odon de sìngbà

Yemanjá no rio vive, chega e retribui

Gba ní a tecnologia wi gbe (GBA ní odo yin)

Receba-nos e proteja-nos em vosso rio

Yemonja inú gbe l'Odon de sìngbà

Yemanjá no rio vive, chega e retribui

Gba ni (Agbe wi) yin odo

Receba-nos e proteja-nos em vosso rio

Tó bo sinu odo yin Òrìsà Ògìnyón

Cultuamo-vos em vosso rio suficie inhames novos

Gba ní odo yin

Receba-nos em vosso rio

Tó bo sinu odo yin Òrìsà Ògìnyón

Cultuamo-vos em vosso rio suficie inhames novos

Gba ní odo yin

Receba-nos em vosso rio

Nanã Gbàdúrà Naná

Reza de Nanã

A nana ira, uma ira Naná um awo

Faça-nos felizes, Nana, felizes que nós cult

Naná um awo pelé um ní-Pelé 'MBA ló sí

Nanã, nós cultuamos um cuidadosamen juntos

Awa Ni l'omo awo

Nós somos filhos do culto

Pelé-MBA pelé ani 'si lo

Cuidadosamente estamos indo embora junt

Awa Ni l'omo awo

Nós somos filhos do culto

Oxalá Gbàdúrà ti Òòsààlà

Reza de Oxalá

Baba e pawo (atéwó)

Pai, Batemos palmas para vós

Fun mi kore pò

Dê-me colheita abundante

Baba e pawo (atéwó)

Pai, Batemos palmas para vós

Fun mi kore pò

Dê-me colheita abundante

Saré mi ki maa e pecado

Faça-me Feliz, o filho que vos sauda,

E pawo (atéwó), e divertimento mi

E aplaude, dê-me

Ase kore, pe àse e o o

O axé de colher, peço-vos este axé, ô

Saré sin mi k'omon e pawo

Faça-me feliz que sou o filho que vos

Saré sin mi k'omon e atewó

Faça-me feliz que sou o filho que vos

Aprendendo Yorubá Alfabeto Yorubá A B D E E F G GB (a) (bi) (di) (ê) (é) (fi) (gi) (gbi) HIJKLMNO (rri) (i) (dji) (Qui) (li) (mi) (ni) (ô) OPRSsTUW (ó) (pi) (ri) (ci) (xi) (ti) (u) (u) Y (i) obs: – c, q, v, x, z – Não existem. Vogais nasais: – AN EN EN IN ON ON UN (ôn) (ên) (én) (in) (ôn) (ón) (un) Vogais não Nasais: – A E E I O O U (a) (ê) (é) (i) (o) (ó) (u) Pronomes Pessoais Emi……..Eu Emi sun…………Eu durmo Iwo……..Você Iwo ra…………..Você compra Oun…….Ele/Ela Oun Jeun……….Ele/Ela come comida Awa……Nós Awa sere……….Nós brincamos Enyin….Vocês Enyin mo……….Vocês sabem Awon….Eles/Elas Awon se………..Eles/Elas fazem Pronomes Pessoais Na Forma Contraída (usados no tempo passado) Mo…………..Eu Mo lo oja…………Eu fui a feira

O …………..Você O lo oja…………..Você foi a feira O …………..Ele/Ela O lo oja…………..Ele/Ela foi a feira A …………..Nós A lo oja……………Nós fomos a feira E……………Vocês E lo oja……………Vocês foram a feira Won……… Eles/Elas Won lo oja……….Eles/Elas foram a feira (Não podem ser usados no tempo futuro ou negativo) Pronomes Possessivos Temi……………meu(s)……………minha(s) Tire…………….teu(s)…………….tua(s) Tire…………….seu(s)……………sua(s) Tiwa…………..nosso(s)…………nossa(s) Tiyin………….vosso(s)………….vossa(s) Tiwon………..dele/dela………..dele(s)/dela(s) Pronomes Demonstrativos Yii……………….este(s)…………esta(s)………..isto Naa…………….esse(s)…………essa(s)………..isso Yen……………..aquele………..aquela………..aquilo Temi ni aso yii…………………esta roupa é minha Tire ni owo naa………………..esse dinheiro é seu Tire ni ago yen………………..aquele relógio é teu Tiwa ni asiko naa…………….esse momento é nosso Tiyin ni igba yii……………….este tempo é vosso Tiwon ni aja yii……………….este cachorro é dele Formas Interrogativas Se / nje ……………….não se usa interrogação. Beni……………………..sim Beko……………………..não Ko………………………..não…..só é usado no verbo ser

Ko………………………..não…..usado nos demais verbos Se iwo ni akeko……………………você é aluno ? Nje iwo ni akeko………………….você é aluno ? Beni, emi ni akeko………………..sim, eu sou aluno Beko, emi ko ni akeko……………não, eu não sou aluno Se enyin mo Rio……………………vocês conhecem o Rio ? Nje enyin mo Rio………………….vocês conhecem o Rio ? Beni, awa mo RIO…………………sim, nós conhecemos o Rio Beko, awa ko mo Rio…………….não, nós não conhecemos o Rio Tempo dos Verbos N (antes do verbo)……………..coloca-o no presente continuo Ti (antes do verbo)…………….coloca-o no passado Maa (antes do verbo)………….coloca-o no futuro (forma mais usada) Yoo (antes do verbo)…………..coloca-o no futuro Emi nlo………………….estou indo Emi ti lo…………………já fui Emi maa lo…………….vou ir Emi yoo lo………………irei Emi ti sun …………………Eu já dormi Iwo ti ra …………………..Você já comprou Oun ti jeun………………..Ele já comeu comida Awa ti sere ……………….Nós já brincamos Enyin ti mo ………………Vocês já souberam Awon ti se ……………….Eles já fizeram Emi maa gba …………….Eu vou receber Iwo maa woran …………Você vai assistir Oun maa jeun …………..Ele vai comer comida

Awa maa borisa…………Nós vamos venerar Orisa Enyin maa sanwo……….Vocês vão pagar Awon maa já …………….Eles vão brigar Pronome Interrogativo Tani ………………………Quem é ? Kini ………………………O que é ? Nibo ni …………………Onde é ? Tani iwo ?…………………….Quem é você ? Tani oun ?………………… Quem é ele ? Tani olorisa ?……………….Quem é cultuador de Orisa ? Tani omo-orisa ?…………Filho de Orisa ? Emi ni fagifagi………………………Eu sou carpinteiro Oun ni oba………………………….Ele é rei Awa ni olorisa…………………….Nós somos cultuadores de Orisa Awon ni omo-orisa……………..Eles são filhos de Orisa Kini iwo ni ? …………………..O que você tem ? Kini oun ni ? …………………O que ele tem ? Kini enyin ni ? ………………O que vocês tem ? Kini awon ? ………………..O que eles tem ? Kini oluko ni ? ……………O que o professor tem ? Kini awon se ? …………..O que o professor tem ? Kini awon se ? …………..O que eles fazem ? Emi ni owo ……………..Eu tenho dinheiro Oun ni ile ………………Ele tem casa Awa ni adie …………..Nós temos galos/galinhas Awon ni sokoto………Eles tem calças Oluko ni omo ……….O professor tem filhos Awon sere……………Eles brincam

Nibo ni Baba wa ? ……………………Onde esta o pai ? Baba wa ni ile ………………………..O pai esta em casa * ni – funciona como preposição só é usado no verbo estar. Ni bo ni iwo nlo ? …………………… Onde você esta indo ? Emi nlo ile-eko ……………………….Eu estou indo a escola Emi nlo si ile-eko ……………………Eu estou indo para a escola Emi nlo oja ………………………….Eu estou indo a feira Emi nlo si oja………………………Eu estou indo para a feira Nibo ni iwo nlo ?…………………..Onde você esta indo ? Emi nlo si ile-orisa……………….Eu estou indo para a casa do Orisa. Nibo ni oun nlo ? ………………..Para onde ele esta indo ? Oun nlo lokun ……………………Ele esta indo a praia. Nibo ni awa wa ? ………………Onde nós estamos ? Awa wa ni Rio ………………….Nós estamos no Rio. Nibo ni enyin wa ? ……………Onde vocês estão ? Awa wa ni afin…………………Nós estamos no palácio Nibo ni awon wa ?……………Onde eles estão ? Awon wa ni igboro…………..Eles estão no centro da cidade. Awon Nomba (os números) Cardinais Totais Ordinais 1 – okan kan ekini 2 – eji meji ekeji 3 – eta meta eketa 4 – erin merin ekerin 5 – arun marun ekarun 6 – efa mefa ekefa 7 – eje meje ekeje

8 – ejo mejo ekejo 9 – esan mesan ekesan 10 – ewa mewa ekewa 11 – okanla mokanla ekekanla 12 – ejila mejila ekejila 13 – etala metala eketala 14 – erinla merinla ekerinla 15 – edogun medogun ekedogun 20 – ogun ogun ogun 25 – edogbon edogbon edogbon 30 – ogbon ogbon ogbon 40 – ogoji ogoji ogoji 50 – adota adota adota 60 – ogota ogota ogota 70 – adorin adorin adorin 80 – ogorin ogorin ogorin 90 – adorun adorun adorun 100 – ogorun ogorun ogorun Do nº 11 ao 14 é = do 1 ao 4 + la no final. Para os totais, acrescentamos a letra M ao início dos cardinais, com exceção ao número 1 e, número 20 e a adiante, tal como 21,22,23,…..; pôr exemplo: Fazer ebo com dois obis e três galos. A rubo pelu obi meji ati akuko meta. Veja que, obi meji e não obi eji, akuko meta e não akuko eta. Para termos os números ordinais, 1º, 2º, 3º, e assim pôr diante, acrescentamos Ek ou IK ao início dos cardinais, com exceção do número 1, 11 20, 30,….. Regra para se escrever os números cardinais entre as

dezenas, mas após o número quinze, (16, 17, 18….21, 22,..31,32…). Nome do número cardinal(até 5) + le + l + o nome da dezena mais próxima, ou o nome do número cardinal(até 5) + din + L + o nome da dezena mais próxima, pôr exemplo: 21 = okan + le + l + ogun OKANLELOGUN (PASSOU UM DE VINTE) 26 = erin + din + l + ogbon ERINDINLOGBON (FALTOU QUATRO PARA trinta) Aplicação da Regra: 15 – edogun 16 – erindinlogun 17 – etadinlogun 18 – ejidinlogun 19 – okandinlogun 20 – ogun 21 – okanlelogun 22 – ejilelogun 23 – etalelogun 24 – erinlelogun 25 – edogbon ou arunlelogun ou arundinlogbon 26 – erindinlogbon 27 – etadinlogbon 28 – ejidinlogbon 29 – okandinlogbon 30 – ogbon 31 – okanlelogbon

32 – ejilelogbon 33 – etalelogbon 34 – erinlelogbon 35 – arunlelogbon ou arundinlogoji 36 – erindinlogoji 37 – etadinlogoji 38 – ejidinlogoji 39 – okandinlogoji 40 – ogoji Dias da Semana: Ojo Aiku…………Domingo Ojo Aje………….Segunda Ojo Isegun……….Terça Ojo Ojoru………..Quarta Ojo Ojobo………..Quinta Ojo Eti………….Sexta Ojo Abameta………Sabado Ojo……………..Dia Ose……………..Semana Osu……………..Mês Odun……………Ano Igba……………Momento, tempo, época Meses do Ano: Sere……..Janeiro Erele…….Fevereiro Erena……Março Igbe…….Abril Ebeli……Maio Okudu……Junho

Agemo………Julho Ogun……….Agosto Ewewe………Setembro Owara………Outubro Belu……….Novembro Ope………..Dezembro Estações do Ano: Igba Riru Ewe………Primavera Igba Erun………………..Verão Igba Ogbo ou Akoko Ikore…..Outono Igba Otutu……………….Inverno Ojo wo ni Qual é o dia? Que dia é? Osu wo ni Qual é o mês? Que mês é? Odun wo ni Qual é o ano? Que ano é? Igba wo ni Qual é a época? Que época é? Em que momento? Quando? Ojo wo ni wo lo si oja? Que dia você foi à feira? Emi lo si oja ni ojo aje.

Eu fui à feira na segunda-feira. Osu wo ni iwo ra ago? Que mês você comprou o relógio? Emi ra ago ni osu ope. Eu comprei o relógio no mês de Dezembro. Igba wo ni iwo ko ede Yoruba? Quando você aprendeu o idioma Yoruba? Emi ko ede Yoruba ni odun 1990. Eu aprendi o idioma Yoruba no ano de 1990. Igba wo ni? Em qual época? Igba riru ewe ni. Foi na época da primavera. -HorasAgo……….Hora, Relógio Abo………Metade da hora Wakati……….60 minutos Iseju……………Minuto Koja…………….passar Ku………………faltar Ago melo ni………..Qual é a hora? 12:00 = Ago mejila osan/ale 12 horas da tarde/noite 12:01 = Ago mejila koja iseju kan osan/ale

12 horas e um minuto da tarde/noite 12:20 = Ago mejila koja ogun iseju osan/ale. 12 horas e 20 minutos da tarde/noite. 12:29 = Ago mejila koja iseju okandinlogbon. osan/ale. 12 horas e 29 minutos da tarde/noite. 12:30 = Ago mejila Abo osan/ale. 12 horas e meia da tarde/noite. 12:31 = Ago kan ku iseju okandinlogbon osan/ale. faltam 29 minutos para 1 hora da tarde/noite. 12:59 = Ago kan ku iseju kan osan/ale. Falta 1 minuto para 1 hora da tarde/noite. 01:00 = Ago kan osan/ale. 1 hora da tarde/noite. Ogbon iseju = 30 minutos * somente no 20 minutos inverte a posição de iseju e ogun. O alfabeto Yorubá e seus fonemas O Yorubá é uma língua milenar originária da África Ocidental, de regiões que hoje compreendem a Nigéria e Benin, citada a muitos séculos antes da chegada de europeus a Ilé-Ifé, capital de seu reino. O Yorubá, bem como o Haússa, é uma das principais linguagens usadas na Nigéria por vinte e cinco milhões de habitantes e por outros milhões de descendentes

africanos em países em que sua cultura foi conservada, como a forma Nagô no Brasil e em Cuba. O alfabeto Yorubá é composto de sete vogais e dezoito consoantes e a variada acentuação vem a definir em cada palavra sua correta pronúncia, sendo o seu sentido modificado quando da acentuação ou não da palavra. O alfabeto Yorubá é constituído das seguintes letras: A B D E F G GB H J K L M N O O P R S S T U W Y A acentuação é utilizada da seguinte forma: o A é pronunciado com som aberto (agudo); o E é pronunciado com som aberto (agudo); o E é pronunciado com som fechado (grave); o O é pronunciado com som aberto (agudo); o O é pronunciado com som fechado (grave); o U é pronunciado com som aberto (agudo). o acento agudo é pronunciado em tom alto; o acento grave é pronunciado em tom baixo; a ausência de acentuação é pronunciada em tom médio; o til significa a repetição da vogal (ã = aa, õ = oo); o sublinhado sob uma vogal indica que seu som é aberto; o sublinhado sob a consoante S indica seu o som como X. FONEMAS Vogais Consoantes A E E I O O U B bá bê bé bi bô bó bú D dá dê dé di dô dó dú F fá fê fé fi fô fó fú G gá guê gué gui gô gó gú

GB güá güê güé güi güô güó güú H rrá rrê rré rri rrô rró rrú J djá djê djé dji djô djó djú K cá quê qué qui cô có cú L lá lê lé li lô ló lú M má mê mé mi mô mó mú N ná nê né ni nô nó nú P puá puê pué pui puô puó puú R rá rê ré ri rô ró rú S ssá ssê ssé ssi ssô ssó ssú S xá xê xé xi xô xó xú T tá tê té ti tô tó tú W uá uê ué uí uô uó uú Y iá iê ié ií iô ió

View more...

Comments

Copyright ©2017 KUPDF Inc.
SUPPORT KUPDF