Revista LIbertas në Gjuhën Shqipe # 3

ÇMIMI (KOSOVË)

1 euro

REVISTË

KULTURORE - INFORMATIVE Shtator 2008 - Viti I - Numri 3. Kontakt: // [email protected] [email protected] www.revistalibertas.net

ÇMIMI (PËRENDIM)

2 euro

  Fjala Jonë 

Stina e vaposur vaposur edhe këtë verë u kujdesë kujdesë për për supriza senzacionale, të grupeve të ndryshme në shoqërinë tonë që e rriti dëshiren për relaks dhe rekreacion, ndërsa të një pjesë nëvojën për të mbijetuar. Si njëri ashtu edhe tjetri grup bëjnë pjesë në sistemin periodik të patriotizmit tonë sezonal. sezonal. Derisa këta të fundit nuk nuk mund të ndahen në nën grupe , të parët e kanë pivilegjin të pjesëtohen edhe disa herë; nga grupe grupe në nën nën grupe, nën grupet grupet prap në nën nën grupe e këto prap në të tjera gjerësa të bëhen qesharake dhe të padurueshme. Grupet më neverike të patrioteve sezonal i përbëjnë shtresa e politikaneve, intelektualeve të politizuar dhe e këshilltareve të tenderizuar , të cilet më eskortat e tyre të përbërë më këshilltar e këshilltare më sekretar e sekretaresha më jarana e jaranesha duke mos harruar as familjen e tyre të dashur të cilat për shkaqe ,, sigurie “i dislokojnë në vënde të veqanta jashtë kuartit zyrtar. Këta për të mbushur akumulatoret e energjisë fiziko-mendore ,, për të miren e popullit” vërshojnë plazheve dhe qëndrave rekreative të vëndeve regjionale sipas bindjëve patriotike dhe nostalgjisë për të kaluaren. Nostalgjiket e social internacionalizmit ja mësyjen hoteleve dhe casinove të Bullgarisë dhe Greqisë, Ata të vëllazërim – bashkimit, brigjeve të sllavizuara të Ilirikut, ka edhe të tjerë që i gdhinë dita kthinave të bordellove private të serbosllavisë. Kurse ata tek të cilet nuk vdes kurrë bindja e

Vlor Vloraa në Ve Verë rë përtrirjes së përandorisë së baba douletit ja mësyjnë mrekullive haremjane të orientit. Patriotet tanë liberalist nuk kanë vend të percaktuar, ata mund ti gjesh në Itali, Spanje, Monako,Dubaj etj, aty ku paraja ka vlerë letre, aty ku oligarket dhe sheiket lahen l ahen më shampanjë. Po patriotet e vertetë, ata më të sertë? Ky grup ja mësynë ku tjeter pos dheut të shqipeve, aty ku ne ndiheshim krenar kur e thërrisnim shteti amë të cilin po ky grup i patriotve tanë na obligon ta quajmë shtet dhe komb fqinjë. Të shpresojmë se i gjith sistemi periodik i patrioteve tanë të fitoj ngjyrën e dëshiruar, të duken sa më ekzotik e tu ngjajnë në maksimum minoritarve tanë.  Augsburg, shtator 2008

Shkruan: Fran Tanushi

Pavarsia e Kosovës pos popullit të saje gëzojë edhe miqet e këtij projekti madhor i cili u ndertua në bazën e sakrifikicave dhe viktimizimeve shekullore. Ashtu sikurse i gezojë atë pjesën e botës demokratike – përparimtare të globit, një pjesë e deshëproj, ndersa atë botën e mbetur, atë skeptiken e vuri para një prove të paqartësive për interesat personale në perfitime diplomatike por edhe teritoriale për strategjitë dominuese regjionale, pse jo edhe globale. Më njohjen e Kosovës si shtet nga shtetet kryesore të botës, vendet e dëshperuara dhe kundershtare të botës demokratike moren turne diplomatike gjerë edhe në krijim të blloqeve anti Kosove, të cilat falë edhe neglizhences, apo edhe paaftësisë së politikës tonë foshnjore arriten që të stopojnë atë vruall të pranimit fillestar. Diplomacisë tonë të përgjumur, pos këshillave të miqeve që të jetë më aktive, arriten edhe oferta nga të tjerët si nga jo miqet tanë, por edhe nga pseudo miqet,. me kushtëzime bajate dhe injorante. Por shtrohet pyetja; Kush vënë kushtezime njohjes së shtetit të Kosovës?

Kushtëzime vëjnë ato shtete që janë të stërmbushura më probleme të natyres ekonomike dhe politike, ato shtete ku dominojnë analfabetarizmi, dhuna, terrori dhe primitivizmi, ato shtete ku akoma nuk e kanë të percaktuar emërin dhe kartën e teritorit të vet, ato pseudoshtete të ndara në minivilajete, por edhe të tilla që ishin krijuar në toka të huaja, nacionin e të cilave lirisht mund ti vendosin në ndonjë hotel të perandorisë së se keqës. Prandaj diplomacia jonë që të mos bie në margjinat e vazalitetit, injorances dhe amatorizmit politik duhet të dalë nga gëzhoja heremetikë e vetëknaqësisë dhe të veprojë politikisht në mënyrë autonome, por në bashkpunim të ngushtë më miqët e vertetë të Kosovës dhe më përbuzje ndaj atyre që dëshirojnë ta orientojnë kahëjeve të horizontit, andej nga erdhen barbaret, në të kundertën do të mbetet bashkelaboruese e aparaturave të tilla .Kosova ka emër dhe identitet, ka drejtimin dhe vendqëndrimin, ajo në aspektin kulturor dhe gjeopolitikë është oksidente, i takon vetvetes dhe së ardhemes, nuk ka asgjë të perbashket më ata që vëjnë kushtëzime, pos të së

kaluares së hidhur. Në historinë e saj të re, për ti kujtuar vëndet dhe regjimet e tilla do të shkruhet;këndej kaluan barbaret . Sa i përket orientimit politikë shqiptaret kaherë e kanë percaktuar fatin e vet. Rilindasit tanë shekuj më parë na kanë lënë porosi; ndërsa Naim Frasheri është edhe më konkret kur citon: Dielli lind në përendim. Kurse kallauzet tanë që janë edhe urdherdhënsit e diplomateve tanë voglush, mund të heqin secilën fotografi pas skamlisë së vetë dhe të vëjnë të tjera; mund të heqin edhe flamuj e të vëjnë simbole , mund ti urdherojnë edhe diplomatet që në realitet janë sherbëtor të tyre, që të pranojnë kushtezimet dhe përqmimet e pseudomiqeve (në mos financuesve të fushatave të tyre elektorale) por një gjë nuk do të kenë sukses . të na tjetersojnë sdo të munden; shqiptaret kudo qofshin janë ata që janë; ju edhe mund të nënshkruani kontrata dhe marraveshtje kompenzuese, ndoshta edhe provokuese mes civilizimeve, por do të bëheni gazi dhe turpi i botës. Din Mehmeti thotë : “Fatin tim nuk e nënshkruaj”. Po ju?

2

Pieter Feith

PAVARËSIA E KOSOVËS ËSHTË E PAKTHYESHME Përfaqësuesi Civil Ndërkombëtar i Kosovës thotë se deri në fund të vjeshtës Zyra Civile Ndërkombëtare dhe EULEX-i pritet të arrijnë kapacitet të plotë. Piter Feith, tha në një takim në Fakultetin e Studimeve Ndërkombëtare të Universitetit Johns Hopkins se sfida më e madhe për Kosovën është krijimi i një shoqërie shumë etnike. Përfaqësuesi Civil Ndërkombëtar i Kosovës e bënë të qartë se Bashkimi Evropian dhe Shtetet e Bashkuara janë të përkushtuara për sukses në Kosovë, megjithatë nuk e fsheh se ka konfuzion mes pranive të ndryshme ndërkombëtare. "Ne duhet të vazhdojmë të   përmirësojmë bashkërendimin e përpjekjeve tona, që të mund

të

kemi

një

bashkëpunim më të efektshëm brenda

organizatave

tona

ndërkombëtare dhe mes tyre".

Ai tha se dislokimi i shpejtë i EULEX-it në gjithë territorin për të siguruar një hapësirë të vetme ligjore, do

të jetë kritik gjatë muajve të ardhshëm.

më të rëndësishme për ta

pasi i hap rrugën analogjive të panevojshme me situata të tjera ndërkombëtare. Por ai thekson se në çfarëdo përfundimi të arijë gjykata, rezultati nuk do të ketë vlerë praktike.

realizuar

"Çfarëdo që të ndodhë me

"Sfida më e madhe është integrimi i komunitetit serb të Kosovës në gjithë drejtimet e   jetës në Kosovë. Instrumentet  këtë

janë

decentralizimi

-

alternativë

strukturat 

për

një

referimin

e

Kosovës

çështjes

në

së

Gjykatën

 paralele – dhe shteti ligjor".

  Ndërkombëtare, pavarësia e

Zoti Feith thekson se në këtë kontekst është e rëndësishme që të gjithë faktorët të angazhohen për shtrirjen e aktivitetit të EULEX-it në veri. Zoti Feith e pranon se vendosja e autoritetit të organizatave ndërkombëtare ka nevojë për bashkëpunimin e Beogradit, por problemi qëndron tek vetë sjellja e Beogradit, përfshirë kërkesën që të shqyrtohet ligjshmëria e Kosovës në Gjykatën Ndërkombëtare të Drejtësisë. Përfaqësuesi ndërkombëtar i Kosovës mendon se një kërkesë e tillë është në dëm të aspiratave të Serbisë për anëtarësim në Bashkimin Evropian, në dëm të përparimit të Kosovës dhe e dëmshme në shkallë globale

saj është e pakthyeshme. Të gjitha vendet që mbështesin organizatën time, të gjitha vendet

që

kanë

njohur 

Kosovën, janë të një mendimi, se cilido qoftë përfundimi i shqyrtimit nga ana e Gjykatës nuk do të ketë ndikim tek akti i njohjes së saj".

Por për situatën afatshkurtër ai paralajmëron se megjithëse ajo ka qenë e qetë që pas shpalljes së pavarësisë në shkurt, ekziston ende mundësia e paqendrueshërisë dhe dhunës, prandaj nuk duhet hequr vëmendja nga ngjarjet atje për të mirën e së ardhmes së Kosovës, stabilitetit të rajonit dhe integrimit të tij në Bashkimin Evropian. 3

LIRIA NË KORNIZ K ORNIZË Ë

Teki DËRVISHI. DËRVISHI. Në një rast gazmendi

mund „të paraqitemi“ edhe

sofiskuara,

më ra pranë tavolinës së

vetë për të pirë kafe me miqtë

moderuara sipas nevojës së

dasmës një djal i ri, nuk kishte

tanë

kohës. Koha nuk e ndryshon

më shum se 25 vjet, dhe më

Ndërrojn kohërat, ndryshon

karakterin

e

pushtetit,

shikonte

admirim

karakteri nacional i policisë,

hierarkinë

e

enklavës,

krijon

destinacioni mbetet i njëjtë në

oktopodin, klanit, grupit të

çdo vend, në çdo kohë! E po

interesit idealist. E vranë

ku shihet dallimi sot?

Xhemail Mustafën. Në kohën

me

kurtuaziteti atmosfera

që e

dehur

e

gazmendi. Pas dy tri replikave

policë

shqiptarë.

modele

të

rutinore më tha se punonte

Dallimin e gjen në

e lirisë. Po egëziston atëherë

(komisar civil), a në MPB, a

faktin se sot nuk egziston më

„delikti politik“ në vend sa ta

në Policinë e Kosovës, s'ia

„delikti

Shkruaj,

vrasin, do ta dënonin me burg,

vura veshin bash mirë. Që ke

anatemo Zotin... liri e fjalës i

ose do ta paraqitnin para

probleme, më tha, paraqitu!

thonë, s'ka në delikt verbal,

popullit, dhe ai tashmë do të

politik!

ishte i gjallë, i lire dhe i

„nga

C'është e vërteta, deliktet

përbuzur nga ata që e vranë.

rrathët e popullit“ paraqitnin

vazhdojnë të egzistojnë, por

Po ku ta di unë cka është me

raste

 jo më – politik.

mirë? A më mirë është të

komisaret e policisë (së huaj)

Delikti politik është qëndrim

ishte hero i vdekur, apo i

me kombësi shqiptare. Kështu

konceptual, protestë pa armë,

gjallë dhe i përbuzur?

në Kosovë, po në Shqipëri? A

shpërfaqje ideore, por që nuk

„Delikti politik“ shhet si një

ka qënë

e huaj policia e

e rrezikon më „shoqërinë“ e

fenomen

Enverit, apo shqiptarët nuk

klasës politike, dalin në dritë

totalitare, shtetit policor. Do

persekutuan shqiptarë? Dikur

likuidimet politike, fizike ose

të na duhet shum kohë të na

të paraqitnin në policin (e

morale, varet nga rëndesia e

mësohet trupi me bindje se

huaj, shqipfolëse) tash ne

deliktit, janë modalitete të

Jo moti, egzistone një kohë,

kur

individë

„delikti

politik“

në

politik“.

i

shoqërive

4

policia nuk shërben popullit,

të ri të saj. Nuk ka më as

nga eprorët. „A nuk tha

si thoshin komunistët, po i

censurë,

delikt

Krishti: Zot fali, se nuk dinë

shërben një klase politike,

verbal, po çka i nëntokësor,

cka po bëjnë“! dhe nuk dinë,

pushtetit (si përfaqësi e ligjit)

pra kontradiktat „ideore“ kur

se janë të rinj dhe të pastërt,

dhe klerit (si „përfaqësi e

më askush sakënd nuk e

sinqerisht i shërbejnë lirisë

Zotit) pushteti është i yni, ne

degjon dhe të gjithë flasin në

dhe atëdheut. Ndaj, kot e ke ti

 jemi në dorë të Zotit! Përseri,

kor?

fobien, ajo nuk t'uka krijuar

komunistet do të thoshnin, por

(shoqërore)

vetëm

për një ditë, sot për sot, e ke

policia vjen nga „radhët“ e

etike, jo më politike. Etika

të vjetër ti sëmundjen e frikës!

popullit! Nejse!

cka kultivohet në një vend

Fobia krijohet nga përvoja. Të

pa

mentaliteti pa mini-kulturë!

flesh me drita ndezur. Ta

ndonjë arsye konkrete, njeriu

Ideorja në provincën e thellë

shohësh vetën në ënderr si te

sëmuret nga fobiet. Çka pata

të shpirtit si „koncepcion

fusin në kazanin e madh dhe

unë që për dy-tri sekonda

estetik“.

të

aty të bëjn të zihesh pa t'u

replikë me djaloshin komisar,

paraqesin në polici, avangarda

djegur lëkura aspak. Vetëm

ndjeva një frikë, deri sa me ra

e pashpallur, si kipcat e tyre të

djersin, përfundësisht djersin

ndërmend se ai ishte i ri dhe

paraluftës, por duke marrë

dhe ke te ftohte. Të kap për

shprehet

rolin e policisë, të paraqesin

fyti

sinqert ndaj meje. Ç'ti thosha

në

ndërmend pushteti, policia e

për vete, se jam gjallë, ai e

popull. Ani se nuk të vrasin

uniformuar,

shihte. A t'i tregoj për ata që i

fizikisht, le ta shohë populli

tiranase,

vrau policia serbe, apo për ata

kush je, mjafton, se tashmë

mistrec

që na e sollën lirinë, dhe tash

  jemi të pavarur dhe të lirë.

kriminel dhe injorant dhe të

 janë eprorë të komisarit të ri!?

Kush tha, Andre Freno... „i

nevojiten së paku dy sekonda

Bëntë

lirë si i vdekur“!

ta marrësh veten në dorë, e të

Por

ndodh

që,

dashamirësi

muzikë

të

shurdhuese

tallava!

pasi

s'ka

Mbase

kontradiktat

mbesin

Këta

ministri,

nuk

ministria

në

Pse u frikova dy-tri

fobia

kujtohët

porsa

të

ajo ndonjë

dhe

se

i

nuk

bie civile

ministër pashpirt,

ke

pse

Duhet libër të më kuptonte, le

sekonda nga komisari i ri që

frikohesh, jo, kjo polici është

që bën kohë zhurma pa

më shikonte me admirim dhe

shqiptare, ky minister është

esencë!

më ofroi ndihmë (në rast

shqiptar dhe tash ti je i lirë, i

që

nevoje)? I rekujtojnë të rinj,

lirë... „i lirë si i vdekuri“!

rekrutojnë djem e vajza të reja

se ata nuk të njohin dhe nuk

në mbrojtje të lirisë, kualitetit

dinë cka bëjnë, marrin urdhra

Ka

nëntë

vjet

5

134 MILIONË ARTIKUJ , MBLEDHUR PËR 2 SHEKUJ, JANË NË BIBLIOTEKËN E KONGRESIT. NË 1990-N, BIBLIOTEKA IBLIOTEK A NISI SHPËRNDARJEN E VERSIONEVE DIGJITAL DIGJITAL TË SAJ

Biblioteka e Kongresit

të

projekti i saj i parë i madh u

kompjuterëve të fuqishëm të

quajt ‘American Memory’, ku

bibliotekat më të mëdha dhe

teknologjisë

lartë,

dokumentet rreth historisë së

më të rëndësishme të botës,

nevojiten vetëm rreth 15

Amerikës, fotografi të, hartat

është përgatitur për epokën

minuta për të krijuar një arkiv

dhe shumë artikuj të tjerë

digjitale që në vitet ’60. Kjo

digjital të barabartë me 134

ishin të digjitalizuara. Kjo

ndodhi që nga koha kur ky

milionë artikujt analogë apo fi

ishte përpjekja jonë e parë dhe

institucion, i fi nancuar nga

zikë që ndodhen në fondin e

ishte një projekt i vërtetë

qeveria

filloi

Bibliotekës së Kongresit, për

demonstrimi, për të treguar se

përdorimin e teknologjive të

grumbullimin e të cilave janë

si bota digjitale mund t’u vijë

reja

dashur mbi dy shekuj.

në ndihmë studiuesve, madje

në

Uashington,

një

federale,

nga

kompjuterike

për

teknologjive

të

reja, së

konvertimin e katalogut të saj

edhe

të

dhe të mesme.

gjerë

në

formatin

elektronik, në mënyrë që ai të

BIBLIOTEKA E KONGRESIT,

mund të shfrytëzohet nga një

NJË KUJTESË E KOMBIT

rrjaet i gjerë përdoruesish. Në vitet 1990 biblioteka fi lloi

AMERIKAN

Zoti

shkollave

tetëvjeçare

Murphy

thotë

se

programi i digjitalizuar i Bibliotekës

deri

tani

ka

Por nevojiten burime

prodhuar rreth 14 milionë

versioneve

dhe fonde të mëtejshme për

dokumente dhe imazhe të

digjitale të thesareve të saj

konvertimin e fondit ekzistues

digjitalizuara dhe i ka bërë ato

nëpër shkolla dhe biblioteka

të Bibliotekës në formatin

të vlefshme për mbarë botën

në mbarë Shtetet e Bashkuara.

digjital dhe për ruajtjen e

nëpërmjet

Tani ka me dhjetëra miliona

përmbajtjes së saj digjitale në

Murphy thotë se ka kufi zime

artikuj të digjitalizuar, gazeta,

web. Chris Murphy është

ligjore për këtë përpjekje,

libra, imazhe dhe materiale të

drejtori Divizionit të Lindjes

veçanërisht

tjera, që mund të shfrytëzohen

së Afërme në Bibliotekën e

kur

në faqen kompjuterike të

Kongresit: “Biblioteka i filloi

digjitalizimin

bibliotekës nga njerëzit në

përpjekjet

muzikës, videos dhe fi lmave.

mbarë botën. Sot, në kushtet e

rreth 15 vite më parë dhe

shpërndarjen

e

e

digjitalizimit

internetit.

është

fjala e

Zoti

për librave,

6

“Zakonisht

i

edhe për njerëzit që jetojnë në

bibliotekë virtuale, ku vendet

digjitalizojmë librat nëse ato

Kinë, në Indi, në botën arabe,

e ndryshme të botës do të jenë

nuk janë për përdorim publik,

në Rusi; të gjithë banorët e

në gjendje t’i digjitalizojnë

që do të thotë, të jenë pa

këtyre

pengesa për sa i përket të

shfrytëzojnë

drejtës së autorit.

 janë në faqen kompjuterike të

krijuar

bibliotekës”.

kompjuterike. Në bibliotekën

digjitalizuar muzikë dhe fi

Zonja Deeb thotë se ndërsa

digjitale njerëzit do të mund

lma dhe ngaqë ato janë nën të

misioni i Bibliotekës për të

të zhvillojnë kërkime në 7

drejtën e autorit, ne duhet të

siguruar

ruajtur

gjuhë të ndryshme të botës të

marrim leje nga autori për

shkëmbimin e njohurive nuk

Kombeve të Bashkuara, plus

digjitalizimin e tyre”.

ka

epokën

portugalisht. Me fjalë të tjera,

Pavarësisht nga këto kufi

digjitale, mjetet për dhënien e

fondi i Bibliotekës do të mund

zime,

informacionit po ndryshojnë

të shfrytëzohet në ato gjuhë,

Bibliotekës së Kongresit po e

me shpejtësi.

në mënyrë që njerëzit nga

transformon koleksionin e vet

Deeb shpjegon se një projekt

vende të ndryshme të botës të

impresionues në një magazinë

bashkëpunimi, me përfshirjen

mund të zhvillojnë kërkime

për ruajtjen e informacionit

e

për

elektronik global.

Shkencore dhe Kulturore të

digjitalizuara. Biblioteka e

ka

Kombeve të Bashkuara, apo

Digjitalizuar e Botës është

ndihmuar në zgjerimin e

UNESCO, po ndihmon në

ende në fazën e provës, por

mundësisë së shfrytëzimit të

digjitalizimin dhe publikimin

ajo është në plan të bëhet e

saj është Mary Jane Deeb,

në internet jo vetëm të

shfrytëzueshme për publikun

drejtoresha e Divizionit të

koleksioneve të Bibliotekës së

si një faqe kompjuterike me të

Afrikës

Kongresit,

gjitha

Ne

Një

ne

nuk

gjithashtu

kemi

digjitalizimi

nga

njerëzit

dhe

që

Lindjes

i

së

vendeve

mund

t’i

koleksionet e tyre dhe t’i

materialet

që

publikojnë ato në web, për të

dhe

ndryshuar

Organizatës

por

në

Edukative,

edhe

të

kështu

këto

bibliotekën

materiale

instrumentet

të

e

Mesme të Bibliotekës.

bibliotekave të tjera në vende

nevojshme të kërkimit, deri në

NJË BIBLIOTEKË PËR TË

të

fillim të 2009-s.

GJITHË

Biblioteka e Kongresit ka fi

“Biblioteka

është

zgjeruar

ndryshme

të

botës.

lluar një bashkëpunim me

  jashtëzakonisht shumë, duke

UNESCO-n, një projekt të

përfshirë jo vetëm njerëzit që

madh global, të njohur si

shkojnë atje fizikisht për të

Biblioteka Digjitale e Botës.

shfrytëzuar fondin e saj, por

Ajo

është

në

fakt,

një 7

NË 135 VJETORIN E LINDJES DHE 75 VJETORIN E VRASJES

PRANOJ MA

MIRË ME VDEKË NËPËR MALET E KOSOVËS, SE SA KOLLTUKUN E TURPIT NË NJË MINISTRI NË STAMBOLL Mue n’idenë teme patriotike nuk ka mujtë as nuk do të mujë me më shtrue ari i të tanë botës, por as mënia e të tanë armiqve! Ka me më shtrue vetëm vdekja

Hasan Prishtina

serbomadhe dhe bashkimin e

me Ismail Qemalin ishte

qenë një nga personalitetet

saj

ndër

dhe figurat më të shquara të

shqiptar.Studimet e larta i

organizimin e Kryengritjes

Lëvizjes sonë Kombëtare.

kreu

së

Ideolog

shkencat

i

ka

shquar,

dhe

me në

shtetin

Stamboll

për

politiko-juridike.

nismëtarët

për

Përgjithshme

të

Armatosur në Shqipëri ku u

udhëheqës i palodhur i

shqua

kryengritjes

së

kryesor. Në vitin 1913 u

përgjithshme

për

ngarkua me detyrën e

pavarësinë

e

tokave

si

udhëheqësi

ministrit në qeverinë

shqiptare,i cili tërë dijen ,

kombëtare të Vlorës. Me

forcën dhe pasurinë e dha

themelimin e komitetit

për

"Mbrojtja Kombëtare e

çështjën

kombëtare

shqiptare.

Kosovës"

u

zgjodh

Lindi më 1873 në

anëtar i tij, ndërsa në

Vushtrri në një familje

dhjetor të vitit 1919

patriote, të ardhur nga

komiteti e ngarkoi si

Polaci i Drenices. u Ishte patriot

e

demokrat

revolucionar i shquar që luftoi për lirinë e pavarësinë e

atdheut,

për

demokratizimin e jetës së vendit, Kosovës

për nga

çlirimin

e

Në vitet 1908-1912 u zgjodh tri

herë

deputet

në

parlamentin osman, të cilin e përdori mbrojtjen

si

tribunë e

të

për

drejtave

kombëtare të shqiptarëve.Në fillim të vitit 1912 së bashku

kryetar të delegacionit të tij në Konferencën e Paqes në Paris ku do të kërkonte bashkimin e Kosovës e të viseve të tjera shqiptare në Jugosllavi

me

shtetin

Shqiptar.Mori pjesë aktive

zgjedha 8

në

përgatitjen

dhe

1924

në

krye

të

një

drejtave kombëtare të të

në

emër

të

gjithë popujve ballkanikë gjë

"Mbrojtja

që do të arrihej sipas tij me

organizimin e Kongresit të

delegacioni

Lushnjës

komitetit

1920 dhe në prill të vitit

Kombëtare e Kosovës" shkoi

krijimin

1921 u zgjodh deputet i

në Lidhjen e Kombeve në

kombëtare në bazë të parimit

Dibrës

parlamentin

Gjenevë ku protestoi kundër

të

shqiptar. Në dhjetor të vitit

barbarizmave mbi popullsinë

përjashtuar çdo formë të

1921

shqiptare

qarqeve

hegjemonisë së njërit ndaj

qeveritë më demokratike të

shoviniste serbe në Kosovë.

tjetrit. Katër herë armiqtë

vendit. Hasan Prishtina ishte

Pas dështimit të revolucionit

organizuan

një

në kryesoi

nga

një

ndër

të

e

shteteve

vetëvendosjes,

duke

kundër

tij

drejtuesit

e

të 1924-ës u largua jashtë

atentate me armë. Dy herë e

kryesorë

të

atdheut. Gjatë tërë kohës në

burgosën pushtuesit serbë e

lëvizjes antizogiste të shkurt-

mërgim (1925-1933) qëndroi

bullgarë. Gjashtë herë e

marsit 1922. Gjatë viteve

në krahun më të përparuar të

dënuan

1922 dhe 1923 u shqua si

Lëvizjes

Kombëtare

xhonturqit, feudali e vegla e

kundërshtar i vendosur i

Shqiptare. E vazhdoi luftën

Serbisë Esat Toptani, qarqet

reaksionit

kundërregjimeve diktatoriale

shoviniste serbomadhe dhe

për

dhe monarkofashiste,kundër

tri herë qeveria e Ahmet

mbrojtjen e "Zonës neutrale"

tiranisë zogiste në Shqipëri

Zogut. Më 14 gusht 1933 u

të Junikut nga forcat serbe

dhe

shoviniste

vra në Selanik me atentat

dhe ato zogiste, si udhëheqës

serbomadhe në Kosovë. Nën

nga agjentët e Ahmet Zogut

i lëvizjes nacionalçlirimtare

drejtimin e tij, u themelua

në bashkëpunim me qeverinë

dhe i çetave kryengritëse në

"Komiteti

  jugosllave. Hasan Prishtina

Kosovë

sundimit

Kosovës" i cili veproi jashtë

ka lënë një varg artikujsh si

serb. Hasan Prishtina mori

vendit krahas Komitetit të

edhe kujtimet e tij për

pjesë aktive në përgatitjen e

Çlirimit

Hasan

kryengritjen antiosmane të

Revolucionit Demokratiko-

Prishtina luftën çlirimtare në

1912 që kanë vlerë për

borgjez të qershorit të vitit

Kosovë u përpoq ta lidhë e ta

historinë e lëvizjes sonë

1924, luftoi për vënien në

bashkërendojë

me

kombëtare e demokratike.

  jetë të programit të qeverisë

luftën e popujve të shtypur

Në vitin 1977 eshtrat e tij u

demokratike të dalë nga ky

ballkanikë.. Hasan Prishtina

sollën

revolucion. Në shtator të vitit

kërkonte respektimin e të

Shqipëri.

organizatorët

Shquhet

të si

brendshëm. luftëtar

kundër

zgjedhës

i

Çlirimit

Nacional.

edhe

të

me

nga

vdekje

Selaniku

në

9

LUSH CULAJ

1878 -1948 Populli shqiptar përjetoi një histori të trazuar, e cila ka kaluar nëpër kapercej të ndryshëm kohor. Atë e kanë përshkruar momente të hidhura të jetës dhe veprimtarisë. Shprehja e ndjenjave dhe frymimit të lirshëm ka munguar në të dy anët e kufirit. Vendin e personazheve të historisë shqiptare e kishin zënë personazhet e historisë   joshqiptare. Ato qasje, si të tilla ndrydhnin vullnetet e kalluara për liri dhe të drejtën njerëzore. Një ndër personazhet historike që nuk e kanë zënë vendin e merituar në historinë tonë kombëtare është Zef Gjidoda. I lindur me 1878 në fshatin Plankçor të Gjakovës, në kohën e Lidhjes Shqiptare të Prizrenit, Zefi qe në moshën fëminore e skaliti shtatin nëpër fusha të fshatrave të Gjakovës. Kënga baritore i dhuroi ëmbëlsinë shpirtërore, forcën, etjen dhe dëshirën për liri. Edukata e shëndoshë kombëtare që e mori nga babai Marku dhe axhallarët ndikoi tek ai që të

bëhet pjesë e kryengritjeve të shumta shqiptare, frymëzues dhe udhëheqës i tyre së bashku me shokë që e kishin ideal lirinë dhe pavarësinë. Lufta e tij fillimisht nis me turkun kur ishte në moshë fare të re, por tek ai ishte skalitur tani me urrjetja ndaj armikut.

Përkrah Isa Boletinit, Bajram Currit dhe Sadik Ramës Sipas të dhënave të gazetës “Vardar” të Shkupit të datës 18 janar 1909 dhe 11 mars 1909 Zef Gjidoda së bashku me Çelin e Lukës gjendën në ballë të njësitit me rreth 400 luftëtarve të besimit katolik qe atdhetari Atë Engjëll Palaj i kishin përgatitur dhe dorëzuar në komandën supreme të Isa Boletinit. Në Kuvendin tek Verrat e Llukës u mblodh paria e Kosovës dhe Kuvendi e zgjodhi kryetar të forcave të armatosura Isa Boletinin. Ai e dha kushtrimin e Kosova u ngrit në këmbë me armë në dorë të çlirojë atdheun. Ne këtë kuvend ishte edhe Zef 

Gjidoda me trimat e tij. Këtë e dëshmon edhe revista “Leka” botuar në Shkodër ku ndër të tjera thekson: “Fandsit e nahijës së Gjakovës, të Pejës e Prizrenit nuk iu ndanë Bajram Beg Currit. Zef  Gjidoda, Pjetër Çeli e Zefi i Vogël nuk largohën kurrë,   janë gjitherë të gatshëm për shkado dhe bajnë kudo trimërira të mëdha.” E njëjta revistë në artikullin “Vllaznimi i elementave” thekson se: “Fandsit e Kosovës nën prije të Zef  Gjidodës, Pjetër Çelit e të Zefit të Vogël trima me za luftuan përherë e luftojën përkrah Bajram Currit.” Këta kryengritës u dhanë konzujve të Fuqive të Mëdha në Shkup një memorandum. ”Gjatë periudhës së sundimit tëAustrohungarisë 1915-1918 Zef Gjidoda u shpërngul nga fshati Plankçor i Gjakovës dhe u vendos në fshatin Videjë në afërsi të Klinës. Arsyet për shpërngulje ishin kryesisht ekonomike. Pas humbjes së luftës nga AustroHungaria filloi rezistenca e 10

shqiptarëve kundër vendosjes së pushtetit serb. Pushteti serb filloi ndjekjet kundër prijësve shqiptarë, të njohur edhe më parë si luftarë të dalluar të Lëvizjes Kombëtare Shqiptare. Në mesin e tyre padyshim që edhe Zef Gjidoda, i cili u detyrua që së bashku me familje ta braktis fshatin Vedejë. Gjatë kryengritjes së vitit 1919 Zef Gjidoda ishte zëvendës i Sadik Ramës dhe ishte udhëheqës i çetës së Lugut të Drinit e për këtë kënga popullore thotë: “Bash si llava tue shkue pas tij  Lugu i Drinit treqind shtëpi  Zef Gjidoda tu u pri.” 

Pas shuarjes së kësaj kryengritje Zefi vepron vazhdimisht me shokët kurse familjen i kishte të vendosur në Laç të Shqipërisë së bashku me një pjesë të familjes Gjidoda. I bindur se çmimi më i lartë ai i lirisë, Zefi do të jetë përkrah shokëve në Zonën neutrale të Junikut dhe do të qëndrojë me armë në dorë gjer në shuarjën e lëvizjes çlirimtare. Zefi fjalën e drejtë e kishte metodë mbi metodat. Kishte qëndrim konsekuent e të barabartë për të gjithë, për të mëdhenj e të vegjël, të pasur e të varfër, për treva e konfeksione. Këtë e dëshmojnë më së mirënjerëzit

që e njohën në të dy anët e kufirit.

Rikthimi në Kosovë Me dhimbje në zemër dhe mall Kosove Zefi do të qëndroi i vendosur në Laç gjer në vitin 1941. Kthimi ishte i pamundur, sepse patriotizmi i tij dhe familjes së tij nuk kishte si të mos ngjallte urrjetjen ndër sllavë. Gjatë qëndrimit në Shqipëri vazhdimisht fliste rreth mundësisë së çlirimit të Kosovës, kurse në një rast një Laçjan i thotë: “Ti Zef kokën në Shqipëri e trupin në Serbi”, ndërsa Zefi i përgjigjet: “Me trup zemër e kokë jam në Kosovë, e as në Serbi e as në Shqipëri njëherë”. E ardhja e vërtetoi qëndrimin e Zefit, ngase vërtet, u kthye në Kosovë në vitin 1941, në periudhën e sundimit italian. E ardhmja e hapi një epokë tjetër të ndritshme të këtij luftëtari të shquar në favor të çlirimit të atdheut. Ai u kthye prapë në Kosovën e tij të dashur dhe u vendos me familje në fshatin Vedejë. Si zakonisht tashmë Zefin do të gjejmë me pushkë në dorë përkrah Ndue Perlleshit, prof. Ymer Berishës, Ukë Sadikut, të cilët i kishin rrokur armët në dorë kundër pushtuesit serbo-malazez. Në takimin e madh të ilegalës shqiptare që filloi punën më 24 gusht të vitit 1945 në

fshatin Dobërdol të Klinës në mesin e krerëve të lëvizjes ndodhej edhe Zef Gjidoda.

Nga ky takim ku u vendos që Ukë Sadiku ta udhëheqte sektorin ushtarak, kurse profesor Ymer Berisha atë politik i cili ishte iniciator ideor dhe krijues i organizatës “Besa kombëtare” Organizata politike-patriotike “Besa Kombëtare” kishte një strukturë organizative që iu kishte përshtatur kushteve dhe rrethanave në të cilat vepronte. Ishte bërë prezentimi i udhëheqësve politikë e ushtarak në 15 rrethe, gjersa Zef Gjidoda dhe Ndue Perlleshi ishin caktuar për rrethin e Pejës. Më 22 tetor 1945 profesor Ymer Berisha në emër të organizatës “Besa Kombëtare” i dërgon gjeneralit anglez Hadsonit një letër ku e informon mbi situatën e rëndë në Kosovë dhe masakrimet e bëra nga ana e serbëve. Si anëtar i këshillit të kësaj organizate kjo letër do të nënshkruhet ndër të tjerë edhe nga Zef  Gjidoda. 11

Nderohej nga të gjithë veteran i lëvizjes Në mbarë lëvizjen çlirimtare Zefi gëzonte autoritet të   jashtëzakonshëm. E nderonin të gjithë si veteranin e lëvizjes i cili me dekada kishte qëndruar me armë në dorë në kërkim të lirisë dhe bashkimit kombëtar. Dallohej për tolerancë në bashkëbisedime, por për çështjen kombëtare ishte shumë këmbëngulës dhe nuk bënte asnjë lëshim.Nderohej dhe ndihmohej posaçërisht nga trimi i Lugut të Drinit Ndue Perlleshi. Tani më tek udhëheqësi luftarak që kishte qëndruar në ballë të shumë betejave përkrah krerëve më të shquar të kombit kishte filluar të rëndonte pleqëria. E kishte shumë të vështirë në moshë të thyer t’u përballonte kushteve të vështira tëluftës. Përkundër dëshirës që të qëndronte përkrah shokëve në ballë të luftës mundësitë e tij shëndetësore ishin të kufizuara. I këshilluar nga shokët e tij e sidomos nga Ndue Perlleshi, Zefi vendosi të largohet nga Kosova për në Shqipëri. Vdiq në fund të tetorit të vitit 1948. Reputacioni i tij në masë ishte shumë i madh. Këtë e ka dëshmuar masiviteti i njerëzve gjatë ndarjes së

fundit nga ai, edhe pse për pushtetin ishte i padëshirueshëm. Vepra e tij do të jetësohet vetëm me ngadhnjimin e demokracisë. Raspodi popullor në të dy anët e kufirit do t’i këndojë këngë për veprat madhore.Presidenti i Republikës së Shqipërisë, Z. Sali Berisha, në janar të vitit 1993, do ta dekorojë Zef  Gjidodën me urdhër për veprimtari patriotike të klasit të parë (I) si:

“Udhëheqës,  propagandues e luftëtar për  mbrojtjen e trojeve nga  pushtuesit, ripushtuesit, duke qenë shembull në luftën për  pavarësi e çlirim”.

Andaj nëse nisemi nga thënja e Pitagorës se: “nga 120 vjet njeriu është fëmijë, nga 20-40 i ri, nga 40-60njeri i vërtetë, dhe nga 60-80 plak” atëherë lirisht mund të konkludojmë se Zef Gjidoda tërë jetën e tij nga fëmijëria gjer në pleqëri e kaloi në mbrojtje të idealeve kombëtare dhe të Kosovës me armë në dorë, pa pasur kohë për të shijuar fëmijërinë, rininë, pjekurinë e pleqërinë.

 P.S.

Duke kujtuar bëmat dhe sakrificat e këtij luftëtari, që dekadave u dha emër dhe zemër, dhe Kosovës forcë qëndrese. Duke kujtuar përvjetorin e dyfisht të tij, të 130 te lindjes dhe të 60 e pavdekësisë. Ne të revistës Libertas vendosëm ta perkujtojmë përmes shkrimit të Dr Culajt më shpresë që të zgjojmë ndërgjegjen e fjetur të institucioneve të Kosovës e posaqerisht të komunes së Klines dhe Gjakovës, që me emërimin e ndonjë rruge, shkolle apo institucioni më emërin e këtij kolosi të lufterave për liri, ta vazhdojnë, rrugën e vlersimit që e bënë institucionet dhe qeveria Shqiptare 15 vite më parë. Në kohën kur kemi buste edhe të meritorve minor . Një lapidar për Zef  Gjidodën do të ishte nder dhe krenari për secilin qytet.

12

Shkruan:

Valentin TANUSHI

Paslufta në Kosovë sjelli shumë gjera interesante, investime të pa kontrolluara nga askush që më tepër orientoheshin për shperlarje parash se sa për biznes të mirfillt.Vitet e para ishin në hov pompat e benzines, pastaj restaruantet me leje e pa leje dhe para tri viteve për çudi Kosova lulezoj me 30 universitete, ku nuk mbeti kush pa u regjistrua. Se regjistrimi ishte i pakontrolluar ka shkruar shumë edhe shtypi i kohës, dhe tash pas perfundimit të studimeve, gjeneratat e para kanë diploma më bollek dhe  janë të gatshem për punë. Nuk janë vetem këto universitete që prodhojnë të diplomuar si të ishte fabrika e qipsave, një gjë të tillë e bënë edhe Universiteti i Prishtines ku prodhohen mjaft ekonomista, jurista, gazetar, politikan etj etj, por çudia më e madhe është se shumica nga këta të diplomuar sot më së miri po e gjëjn veten si kamarier, apo shites në ndonje qënder tregtare ,dhe nuk është

çudi pse shumë lehtë vëndin e punës së tyre e nxën një i ri që ka përfunduar ndonje trajnim profesional. Këto trajnime që në vëndet e zhvilluara janë mjaft të përhapura e që në zhargonin popullorë njifen si shkolla të zanatit ,dhe shumë më shumë preferohen ato se sa universitetet, sepse përmes tyre je gjithmonë më afer tregut të punës dhe kualifikohesh për punë më konkrete. Për të thjeshtësuar edhe më shumë këtë mund të përmëndim raste më bollek këtu në Kosovë. Para ca kohësh deri sa bisedoja më një ish kolegë më tregojë se ishte certifikuar nga një shoqatë kontabilistesh, po pa dashur të ofendoj askënd do të thoja “qka i duhet një ekonomisti të diplomuar në drejtimin e Bankave, një kurs kontabiliteti? Sikur të kishte

diplomuar para 20 apo 30 vitesh do ta arsyetoja, kjo ndodhë mënjëher pas diplomimit, apo ndonjë letrari të vazhdojë kurse për drejtshkrim, po ndoshta fajin e kanë edhe planprogramet të cilat edhe pse po i ndërrojën ç`do ditë prap se prap nuk levizin nga teoritë e kota, por sdo fajsuar vetëm ato, fajin kryesorë e kemi ne vetë. Një menagjer i një ndermarrje privatë pasi kishte hapur konkursin për menagjer shitje kishte seleksionuar 27 ekonomista të diplomuar në menaxhment, dhe për çudi

13

asnjëri nga ta se kishte pasur fatin të dinin formulen e llogaritjes se %, dhe ajo më e keqe akoma se vetem njeri ja kishte qelluar se çfardo numri qe shumëzohet më Zero e ka atë vlerë. Një zyrë për patundshmeri kishte nevojë për punëtor administrativ , në shpallje kishte kërkuar jurist të diplomuar, por për fatin e keq asnjë nga aplikuesit se kishte arritur që në mënyren më të thjeshtë të përpilonte një kontratë apo një autorizim , “arsyeja” kishte pasuar mënjëher, “profesorat nuk na kanë mësuar për këtë. Pronari i ishte drejtuar një qëndre profesionale dhe për çudi kishte gjetur mjaft persona që i plotesonin të gjitha kushtet pos diplomës. Diku në literature qysh më heret kisha lexuar për dy tipe të njerzve. Të diplomuarit që fshihen prapa diplomës, ( ku diplomen e përdorin si mburojë) dhe ata që kryejn punën dhe diplomen e kanë në punë konkrete. Si duket shumë nga kjo valë e të diplomuarve janë në tipin e parë të njerzve, por koha po ju tregon se do e kenë të vështirë sigurimin e vëndit të punës nëse pas diplomës nuk „fshehet“ dija e tyre.

Nuk është qudi nëse ka edhe nga ata që fakultetin e regjistrojë edhe për të dalur nga monotonia e rrethit ku   jetojnë, apo edhe për të siguruar fatin e jetës, qoftë duke u „shitur“ si studentë, si arsyetim për të siguruar një vajzë apo djalë me vizë. Dikush mundë të thotë se kjo ka qënë strategji e qeverisë që të regjistrohen sa më shumë të rinjë dhë nga ta mund të dal ndonjë i hajrit apo edhe një formë që mos te ikin rinia nga Kosova, por për fatin e keq kjo po tregon më shumë trend negativ se sa pozitiv. Më të drejtë Këshilli Britanik për Akreditim shumë „universitetve“ ju rekomandoj që të kalojën në Shkolla Profesionale, dhe sigurisht se kjo do të ishte forma më e mirë që një i ri të mos i „humbë“ 3 apo 4 vite sepse nuk mund të jenë studime nëse një provim pergaditet nga një skriptë 10 fletëshe, dhe kjo pastaj mund të jetë arsyeja pse shumë të diplomuar nga fakulteti i arteve, juridik, ekonomikë apo edhe ai filologjik mund të jenë kamarjera, shitës apo edhe sigurim „të suksesëshem“ por  jo kurrë artistë, menagjer, apo gazetarë profesional.

Derisa mos të profilizohemi secili në një lami të kërkuar nga tregu, dhe secili profilizim të jetë kompetent për atë punë, punët dhe problemet e papunësisë do të jenë mjaft evidente. Kosova ka nevojë për specialist të mirëfillt në të gjitha fushat, por jo në tituj „të blerë“specialistesh, magjistrash, doktoresh e prite zotë edhe akademikësh. Për ta përmbyllur ketë shkrim do ta merrja shëmbullin nga qeveria Gjermane ku me ligjin për të huajit që deshirojnë të bashkohën më familjen e kanë vënë kusht testimin në gjuhën gjermane. Askush nuk pyet nëse ke një, diplomë apo një certifikatë, a keni mësuar në ketë apo atë shkollë, e vetmja gjë që ju interesonë është njohuria. Le të shpresojmë që qeveria të merr hapa konkret në orjentimin e rinisë, të hartojë politika adekuate por edhe rinia të jetë më serioze në zgjedhjen e problemit të punësimit, diploma pa njohuri është leter e pa vlerë, le ti   japim vlerën që e meriton më punën tonë konkrete.

14

ARISTOKRAC IA FEUDALE - SHQIPTARE NË MESJETË Familja Muzaka sundoi perreth dy periudha kohore: E para zgjati në vitet 1286-1343, ndersa e dyta ne vitet 13741417. Pushtetin e saj politik dhe administrativ ajo e shtriu kryesisht në Muzaki(Myzeqe) dhe në Toskëri, më qender Beratin. Mbi origjinen e emërit Muzak ekzistojne disa mendime. Dy autore franceze Pukevili dhe Dezerti4 mendojne se, ky emër vjen nga qyteti MUSEION i cili ndodhej ne jug te lumit Devoll. Ai përmendet në shekullin e VI në kohën e sundimit të perandorit Bizantin Justinian. Albanologu kroat Milan Shuflai thotë se, origjina e familjes Muzaka është nga rrethinat e Vlorës. Fillimisht zoterimet e tyre në shekullin e XIII shtriheshin në Myzeqe, ndersa më vonë u shtrinë në Selenicë, Tomorricë, Korçë, Sovjan, Skrapar, Opar, Kostur, etj. Me këtë derë, sipas tij u shkrinë edhe Matreget e Karavastase. Gjon Muzaka njeri nga pinjollet e kësaj familje, në librin e tij “Breve memorja de li descendenti de nostra casa Musachi”, botuar ne Romë në vitin 1510 thotë se: “Atdheu i parë i Muzakajve ishte malesia e Oparit, ku te parët e

kësaj familje zoteronin fshatrat Voskop, Lavdar, Marjan, Peshtan, Mazrek. Këtu në kishën e Shën Merisë së Oparit prehen eshtrat e Muzakeve të parë”. Në dokumentat historike Muzakajt permenden qysh në vitin 1081 ku njeri prej tyre, bënte pjesë në rrethin e ushtarakeve të perandorit bizantin Aleksi I Komnen. Pas vitit 1274 Muzaket përmenden vazhdimisht në burimet historike. Dy figurat më të shquara të shtepise Muzaka gjatë shekujve XIII - XIV qenë Gjoni dhe Andrea. Gjon Muzaka në vitet 1279-1280 do të luaje rolin e drejtuesit të feudaleve shqiptare në lufte kunder anzhuineve te Napolit. Gjatë luftimeve diku pran Durresit, Gjon Muzaka kapet rob dhe burgoset në kështjellen e Brindizit Andrea Muzaka I (1279-1319) është figura më e shquar, dal prej pinjolleve të kësaj familje. Në kohën e tij, Muzakajt i zgjeruan shumë kufijte e tyre si në: Tomorrië, Berat, Kelcyrë, Skrapar, dhe fushën bregdetare, që prej tyre filloi të quhej qysh atëherë, Muzakie(Myzeqe). Me Andrean e II ata e shtrine pushtetin edhe në fushen e Korçës deri në Kostur. Në

(III)

këtë qytet Andrea dhe bijet e tij, ngriten në vitin 1370 kishën e Shën Athanasit, në të cilen gjëndet sot ky mbishkrim: “Te ndertuar nga themelet dhe të pikturuar nga zoterit shumë fisnik Stoje dhe Theodhor Muzaka”. Andrea Muzaka I, mori nga Karli I Anzhu titullin: “Marshall i Mbreterisë së Arberisë”, dmth mëkëmbës i Mbretit të Napolit në Shqiperi. Ndersa Perandori bizantin Androniku II Paleolog i akordoi atij titullin e lartë të despotit(princit). Me këtë pozitë politike dhe duke e ndjerë veten të fuqishem Princi Andrea Muzaka ju vu punës për t’u shkeputur nga fuqit e huaja dhe për të krijuar Principatën e tij. Kryengritja e vitit 1335 qe organizoi në Toskëri deshtoi dhe ai vet u strehua në Durres tek Anzhuinet. Nderkohe qe në vitet 1346-1355 vendoset në Shqiperi pushteti serb. Por diku rreth vitit 1350 Despoti Andrea ja merr me luftë Beratin Jovan Komnenit, i cili therret për ndihmë në vitin 1355 kunatin e tij Perandorin Serb Stefan Dushanin. Trupat serbe do të nisin marshimin drejt Beratit. Fushata e tyre deshtoi sepse gjatë kalimit të Devollit, Stefan Dushani vdes dhe 15

bashk më te, merr rrokullimen edhe perandoria e tij: Një vit më vonë pasardhesi I Stefanit, Uroshi organizoi fushaten e dytë serbe, për të marr nën kontroll Beratin. Nga një shenim historik për këtë fushatë thuhet se: “Serbet erdhen nga Tomorrica, duke sulmuar Beratin më egersi, sa qe i varnin njerezit në të dyja anët e rrugës jashtë kalasë”. Nderkohë serbet pasi dogjen lagjet e jashtme të qytetit dhe nuk moren dot kalanë, u larguan pa arritur qellimin, duke lënë pas vetem “tokë të djegur”. Koha i krijoi mundesi Andrea Muzakes që të zgjeronte principaten e tij. Në vitin 1365 ai mori edhe Vlorën, duke u bërë zoterues i territoreve të trapezit DurresOher-Kostur-Himarë. Këto vende ai i mori duke luftuar me serbet, të cilet i kishte armiqt e tij tradicionale. Në vitin 1365 Andrea theu Jovan Asen Komnenin, ndersa, në aleancë me Balshajt mundi mbretin Serb Vukashinin. Pak kohë më vonë Despoti Andrea goditi edhe të birin e tij,Mark Krajleviçin. Pas kësaj fitore të bujshme, perandori bizantin Joani..V.Paleolog, i rinjohu princit shqiptar titullin e despotit dhe i dergoi si dhuratë stemën perandorake

bizantine, të përbërë nga shqiponja me dy krerë dhe më një yll gjashtë cepesh në krye. Despoti Andrea Muzaka e forcoi sundimin e tij edhe nëpërmjet lidhjeve martesore dhe miqesore me familjet feudale të fuqishme si: Zenebishet, Arianitet, Balshaj,

Kalaja e Beratit

dhe me të tjera familje fisnike me pozitë më të vogel. Me zgjuarsi ai veproi kur, martoi te bijën, Komnenen(Komiten) me Balshen e dytë, njeriun që bashkoi nën pushtetin e tij territoret shqiptare nga Tivari në veri e deri në vijën Himarë-Kostur në jug. Nga kjo martesë Balsha II mori si prike dy pika strategjike si: Vloren dhe Kaninen. Pas vdekjes se Despotit Andrea, zoterimet e Muzakajve u ndan midis tre djemve të tij: Stoja mori Kosturin më rrethinën, Theodhori mori Beratin dhe Myzeqenë, ndersa Gjini mori pjesën tjetër të shtetit. Në

qershor të vitit 1389 Theodhor Muzaka më trupat e tij, të rekrutuara në Berat dhe Myzeqe mori pjesë në Betejën Fushë Kosovës, ku mbeti i vrar prej turqeve. Kjo ishte humbja e dytë tragjike për të, sepse kater vjet më parë në Saver(Lushnje) ai kishte përjetuar humbjen dhe vdekjen e kunatit të tij, Balshës II. Pas kësaj ngjarjeje territoret e Muzakajve nisen të binin njera pas tjetres nën sundimin osman. Me rifillimin e sulmeve osmane zotërimi i Muzakajve u prek rëndë. Më 1417, njëherësh më Vlorën, ra edhe Berati. Teodor Koron Muzaka dhe Gjin Muzaka morën pjesë në Lidhjen e Lezhës, më 1444. Gjin Muzaka ka qënë bashkëpunëtor i ngushtë i Skënderbeut. Teodor Muzaka u kthye nga ajo kohë në vasal të sulltanit dhe pasardhësit e tij me përkrahjen e osmanëve apo të Venedikut, mbajtën një minimum të principatës së dikurshme derisa pas rënies së Shkodrës, më 1478, i fundi i Muzakajve të krishterë, Gjon Muzaka, autori i njohur i Gjenealogjisë së shtëpisë Muzaka (1510), e la vendin dhe u vendos në Mbretërinë e Napolit. 16

PËRPJEKJET PËR NJË SHTET TË BASHKUAR SHQIPTAR Rreth

origjinës

së

spastroi vendin nga zhupanët

me Sllavët dhe për t'u afruar

familjes Balsha si njëra ndër

serbë, i shtroi nën vehte krerët

me Perëndimin, Balshajt, nga

familjet më të njohura të kësaj

e tjerë të Shqipërisë së Veriut

orthodokës që ishin, u kthyen

pjese të ilirikut,

janë bërë

dhe të krahinavet të sotshme

katolikë.Për këtë qëllim, ata

shumë studime dhe vlersime

të Malit të Zi dhe formoi

prenë çdo lidhje me oborrin e

  jo vetem shqiptare por edhe

kështu

të

carit të ri serb, Stefan Uroshit,

të studiuesve regjional dhe

fuqishme

qendër

i cili i konsideronte Balshajt

evropian

kanë

Shkodrën, Strazimiri, Gjergji

“rebelë” dhe i trajtonte si

munguar vlersimet, por as

I dhe Balsha II, e vunë këtë

kundërshtarë të papajtueshëm

intrigat, shpifjet dhe trillimet

familje në ballë të politikës

të tij. Me zotërimin e Ulqinit,

gjerë

dhe

proceseve

të Tivarit e të vetë Shkodrës

tyre

shtetformuese shqiptare, duke

dhe të skelës së Shirgjit, si

kombtare.Por kjo familje në

shfrytëzuar edhe momentin e

dhe me shtënien në dorë

zë e aristokracisë shqiptare

përshtatshëm

përfundimisht të Budvës më

më bëmat dhe perpjekjet për

vdekjen

bashkimin e dheut të shqipeve

Dushanit. Me shthurjen e

gjendje

të

këtyre pseudo studiuseve ju

Perandorisë së tij, vëllezërit

lëvizjet

tregtare

  jep pergjigjen më të sakt të

Balshaj iu vunë punës për ta

Adriatik. Në duart e tyre

origjinës

së vetë shqiptare.

kthyer Gentën (Zetën), ashtu

ndodheshin rrugët tregtare që

Familja Balshaj ishte me

si Dioklenë e dikurshme, në

zgjateshin prej bregdetit drejt

origjinë

një shtet të pavarur nga

viseve të brendshme. Më e

,ku

në

nuk

pervetsim

perkatsisë

së

nga

qyteza

të

e

një

principatë me

të

e

që

pasoi

car

Stefan

Balëz,(Balessium) në afërsi të

mbretëria

qytetit të Shkodrës. Edhe kjo

Principata vazhdoi

familje ka qenë e shpronësuar

të

dhe e keq trajtuar gjatë

Gjergjin

sundimit sllav. Gjithsesi, pas

arritur

mesit të shek. XIV, Pas

Bosnje, nga anë e

vdekjes së Stefan Dushanit,

veriut

dhe,

nga

Balsha I plaku, i ndihmuar

lindja,

deri

në

prej tre të bijevet, Strazimiri,

Maqedoni. Për të

Gjergji I dhe Balsha II, e

këputur çdo lidhje

1367,

Balshajt

ishin

në

kontrollonin nëpër

serbe.

zgjerohej I deri

me duke në

17

rëndësishmja prej tyre ishte

Kosturi mbeti edhe për disa

madhe të trojeve shqiptare.Në

rruga që fillonte në pikën

vjet të tjerë nën qeverisjen e

vitin 1385, pas njëdepërtimi të

doganore

ku

vëllezërve Muzaka, djem të

ushtrisë osmane në krye me

bashkoheshin rrugët që vinin

despot Andresë dhe kunetër të

Hajredin Pashën, territori i

nga portet e Shëngjinit, të

Balshës II. Tashmë jo vetëm

Kosovës, në pjesën më të

Ulqinit e të Tivarit, dhe

Muzakajt, por edhe familje të

madhe, ra në dorë të princërve

vazhdonte nëpër luginën e

tjera fisnike të trevave të

sllavë, vasalë të sulltanit. Për

Drinit

Shqipërisë së Poshtme kishin

rrjedhojë, princi shqiptar u

Rrafshin e Dukagjinit, nga ku

hyrë

e

afrua me Republikën fqinje të

degëzohej në qendërbanimet

Balshajve. Këta arritën, po në

Raguzës, që i rikonfirmoi

kryesore të Kosovës. Balshajt

fillim të viteve 70, të shtrijnë

qytetarinë raguzane, dhe me

shtrin sundimin e tyre deri në

sundimin e tyre deri në

princ

Vlorë.

Zotërimi i

rrjedhën e lumit Mat, dhe në

Vajza e këtij të fundit u bë

Balshajve në Vlorë u bë nyja

Kosovë, prej Prizreni dhe Peje

gruaja e Gjergjit. Në betejën e

e një aleance të sundimtarëve

deri

pranë Novobërdës. Në

Fushë-Dardanisë, më 1389,

shqiptarë të viseve të Vlorës,

këtë mënyrë, përveç zotërimit

Gjergji II Balsha mori pjesë

të Beratit, të Përmetit, të Ohrit

të tyre të parë të Gentës,

krahas

e të Korçës në luftë me

vëllezërit

kishin

shqiptarë e ballkanas. Një

princërit

bashkuar

nën

ushtëri turke, nën kumandën e

trashëgimtarë të Perandorisë

sundimin e tyre, viset e

Hajredin Pashës, hyri në

së dikurshme të Dushanit, në

Lezhës,

Kosovës,

Shqipëri më 1385, pushtoi

radhë të parë me mbretin

Dibrës,

Kosturit.

Kosturin,

Vukashin, sundimtar i viseve

Autoriteti i tyre shtrihej në

ndesh me fuqitë e Balshës II

të Kosovës e të Maqedonisë

Vlorë dhe, nëpërmjet lidhjeve

në fushën e Savrës, afër

deri poshtë në Kostur. Pas

të vasalitetit apo aleancave

Lushnjës. Shqiptarët u thyen

vrasjes së këtij të fundit,

familjare,

në

mbarë

dhe Balsha II u vra. Gjergj II

koalicioni i krerëve shqiptarë,

Shqipërinë

e

Poshtme.

Balsha, që erdhi pas tij, nuk

të drejtuar nga Balsha II dhe

Ndikimi i tyre shtrihej te

ishte në lartësinë e duhur dhe

nga Andre Muzaka, i mori

Zenebishtët e Gjirokastrës apo

principata e Balshajve filloi të

Mark Krajleviçit, të birit të

te Shpatajt e Çamërisë e të

dobësohej dhe të

Vukashinit, qytetin e Kosturit

Artës.

Sundimtari i fundit i kësaj

(1372). Një përpjekje e Mark

vëllezërit Balsha për herë të

Krajleviçit, më 1375, për ta

parë kishin bashkuar në një

rimarrë

zotërim të vetëm pjesën më të

të

për

e

Dejës,

të

arritur

fundit

qytetin

në

sllavë,

dështoi.

nën

sovranitetin

Balsha atë

kohë,

Matit, Ohrit

Në

e

këtë

mënyrë,

Llazarin

e

krerëve

Beratin,

Rashës.

të

tjerë

dhe

u

çthurej.

dinastie ishte Balsha III.  Nga: Lekë Topia

18

NJERIU DHE ARTISTI

PRIMADONA E KOSOVËS Nexhmije Pagarusha, legjenda e gjallë e këngës shqiptare, u lind më 7 maj të vitit 1933 në Pagarushë. Babai i Nexhmijes Veseli, mësues, siç thotë Nexhmija, është më meritori që nuk e la këtë yll të shuhet, po na e dhuroi të gjithëve deri në shkallë krenarie. Dikush e quajti Bilbili i Kosovës, dikush Mbretëresha e Këngës Shqipe, dikush tjetër Primadona e Melosit Popullor, Ema Sumak Shqiptare, Madam Baterflaj, Fyti i Kristaltë, e të tjera, e të tjera. Të gjitha këto epitete janë bërë sinonim për emrin e Nexhmije Pagarushës dhe mbase të gjithë kanë të drejtë sepse të gjithë gjejnë diçka të veçantë në zërin e saj magjik. Nuk pretendojmë t’i themi të gjitha në një intervistë, me hapësirë të kufizuar, kur bëhet fjalë për një kolos siç është Nexhmija. Rëndësia dhe vlera e veprës ë Nexhmijes është çmuar e vlerësuar nga kompetentët dhe njohësit e artit he kjo siç e dimë është bërë në superlativ. Nexhmija dhe kënga ishin një, këtu mbase e ka shpjegimin fakti se ajo as që ka mbajtur ndonjë evidencë për koncertet as për këngët e kënduara. Opusi i këngëve të Nexhmijes ishte shumë i gjerë dhe ajo ka shkëlqyer në të gjitha zhanret. Shumë artdashës edhe sot e kujtojnë një koncert të Nexhmijes me ariet operistike të Bethovenit, të Puçinit, Verdit …të përkthyera shqip. Është për të ardhur keq që ky koncert nuk është regjistruar. Majat më të larta Nexhmija i arriti me “Bareshën”, kështu mendojmë ne, ndërsa ajo mendon ndryshe. Nexhmija me sukses e provoi veten edhe si aktore filmi e teatri. ”Dasma e përgjakur”; “Tre vetë

Nexhmija para m ikrofonit ikrofonit

kapërcejnë malin”; ”E kafshoja terrin”; ”Lepuri me pesë këmbë”; ”Fluturimi i Micakut”; ”Daullet e të çmendurve”, ”Rexha i nënës në grazhd të kalit” etj., etj., janë disa nga projektet ku interpretoi rolet kryesore. Në jetën artistike Nexhmija mori shumë çmime të cilat ajo nuk mund t’i veçojë. Ne po e veçojmë çmimin – titullin “Këngëtare e Shekullit “ e këtë e meriton padyshim. Nexhmije Pagarusha vulosi me emrin e saj shekullin e XX-të.

Nga: Flora Durmishi 19

 Nga: Nikë

Bunjaj Tregim

Një nënë kishte një djalë të vetëm, 19 vjeçar. Nuk kishte

E ëma, si ç`do nënë, i doli përpara që ta priste. Nuk pati

femijë të tjer. I shoqi i kishte vdekur aksidentalisht në

kurajo që të shikonte në sy, vec i tha:Kam diçka të

mërgim, 18 vjet të shkuara. Nëna e shkretë e kishte rritur të

rëndësishme për të biseduar me ty.Po biro, erdha.Ulu këtu,

  birin me shumë mundime, meqë edhe ana ekonomike

në minder! – i tha ia, edhe si me të lutur, edhe si në formë urdhëri!Ajo u ul e tronditur nga një gjëndje krejt e vecantë e

ndodhej ngushtë. Dritani u rrit në një ambient rrethues tepër të keq. Ai filloi të mos përfillte as nënën e vet, që ajo e donte si sytë e ballit, si djalë të vetëm që e kishte rritur me thonjtë e duarve. Djali i saj s'po pyste më për të. Tërë ditën, nga mengjesi deri në orët e vona të mbrëmjes, ai rrinte duke pirë nëpër lokale me një shoqëri tepër të keqe, bastarde, me të rinj që u përkisnin nacionaliteteve të tjera.Vinte në shtepi i dehur, shante me fjalë më të fëlliqura deri edhe nënën e vet! Kurse e shkreta nëna përpiqej ta qortonte, t'ia thoshte ndonje fjal që ta prekte thellë në shpirt e të largohej nga ajo rrugë por... Një ditë, Dritani, teksa sillej sa nga nje lokal në tjetrin, një njeri aq as emrin nuk ia dinte, e kishte ftuar në tavolinën e tij.Ç'far punë bën ti, Dritan? – e kishte pytur i panjohuri. Unë nuk bëj asnjë punë. Jam djalë i vetëm dhe më mban nëna.Dëshiron të të gjej punë që ti të marresh aq para sa as në ëndërr nuk i ke parë?! parë?! – ia bëri

tjetri propozimin e

 birit në fytyrë. Sytë që i leviznin dhe ajo ngjyrë e verdhë që i kishte rënë flisnin për një: dicka që ai i kishte ndoshur dhe për këtë zëmra e nënës rrahu fort. Mbase i biri që ish edhe në moshë për nuse...Fol, Dritan, mos kij turp nga nëna, mos ndoshta ke rënë në dashuri me ndonjë vajzë, - tha ajo më shumë me gëzim se sa frikë, e bindur se po t'ë lidhej i biri me ndonje moshatare të tij, me siguri që do të largohej edhe nga rruga, nga klubet e nga pija.Dritani, pa i kthyer asnje përgjigje, hoq thikën nga këllefi dhe ia ngul nënës së tij në zemër. Ajo, që me goditjen e parë, mbeti pa ndjenja, e mbytur në një plleg gjaku, me një lot që zbriste nga faqja e fishkuar dhe me një pytje që kishte mbetur mbetu r pa u bërë, „Përse e   bëre këtë, o bir?“. Vrasësi i nënës tashmë duhej ta qonte krimin deri në fund, pa shpirt dhe pa asnje ndjenjë njerzore, ia çau krahrorin më dysh, atë krahrorë që me vite qe mbeshtetur, dhe ashtu, me duart e përgjakura ia hoqi edhe

  beftë.Dritani, pak nga avujt e alkoolit që kish pirë, pak nga

zemrën, e futi në kuti dhe me një prymë u nis drejt padronit

dritëshkurtësia, pa një ë pa dy iu përgjigj:Unë dëshiroj, por

që e priste me trimat e tij që qoshën e rrugës. Errësira e

nuk di nëse mundëm ta bëj... – dhe sakaq në imagjinatën e tij

trebte, i dukej se dikush e ndiqte, ndofta edhe mallkimi i nënës, ndofka... prandaj nga hapa të nxituar, ia dha me vrap.

nisen të enden kartmonedhat si pulëbardha. E bën, e bën, - nxitoi t'i thoshtë i panjohuri, që ndërkohë kishte bërë edhe një porosi të dytë një kamarieri të veshur fin.  – Edhe pse ti nuk më njeh, unë t'ë kam studiuar prej kohësh

Por diku këmba i has në një gur dhe... rrëzohet... E zemra e nënës, që nga kutia që mbante në duar, i thotë: „Ruaju se u vrave, o bir!“.Dritani u ngrit i trenbur, dëgjonte të qeshurat e

dhe kam krijuar bindjen se je djal i shkathët dhe i zoti.

trimave të padronit, që sigurisht e kishin parë, fshiu gjakun

Dritani,

dhe ia dorëzoi kryemafiozit zëmrën e nënës së tij.

nën

trysninë

e

uiskit

dhe

të

propozimit

marramendës, mezi mundi të shqiptojë gati i dorëzuar:

Ai e pa në dritën e makinës, pastaj duart e përgjakura e

Po ju, zotëri, kush jeni që interesoheni kaq shumë për mua?

fytyrën e zbehtë si meiti të Dritanit dhe iu drejtua të tjerëve:

Doli nga lokali. Se si hodhi syte nga qoshja e rrugicës. Vërtetë

- Jepjani dorën, është shoku jujaj!Kështu, pas atij akti të

atje ndodhej një veturë dhe tre halabakë, sigurisht serbe, që pinin cigare të qetë. Vetja i dukej midis dy zjarresh, dhe ashtu, si sonambul, ai eci drejt shtëpisë.

shëmtuar e të padëgjuar, Dritani u bë antëtar i një zbulimi të huaj, grup i cili kishte plane tepër të rrezikshme për Shqipërin, për Kosovën.

20

 KË NDI POETIK   Fran TANUSHI 

RRAPI I TEMALIT Martin Camajt Pluhuri mbi kreshta themel nuk ka Erërat kohore e hudhin në rrepinë Lisat i rrah era majave kur prekin Ti kandil i pashuar Ushtar i kohës së pritur trasant për brezin tim  München 1992

 Dritero Agolli

Gothe

PERNDJEKURI I DASHURISË

POHIM

Une jam i burgosuri yt Rroj me prangat qe ti me ke vëne Po çudi as qelia s'me mbyt Dhe s'me mbyt as dritarja e zezë Kur ti prangat m'i hodhe në mish Une i putha duart e tua Eshte rast i pashembullt ta dish Qe xhelatin ta puth a ta dua I perndjekuri yt erotik I perndjekur te mbetet gjithmon Erotim i mire a i lig Hidhmi duart në fyt, torturomë Ky burgim sa do zgjase s'e di I perjetshem do kisha deshirë Veç ti eja me shih në qeli Të perndjekurit tënd i vjen mirë.

C´është e vështirë që të fshihet? Zjarri Mes ditës një rremb tymi e tradhton E natës flaka, ç´përbindësh llahtari Larg zor të fshihet malli që mundon Dhe pse rri heshtas dhe i qetë Nga sytë e dallom qartë e lehtë Më të vështirë s´ka se poezia Atë s´e fsheh sënduku, as qelia Sa del nga buzët e poetit, Vrapon me vrap tek zemra e rrëmetit Dhe sa u hodh polt pursh në letër Ky dhé e do mbi çdo gjë tjetër! Kushdo me gaz zë e lexon Dhe në mundon a në gëzon 21

SHËNDETSI

Kolla e vazhdueshme mund

anemia nga hekuri, për

kolle (për shembull, pas të

të lidhet me mungesën e

shkak të shtatzënisë dhe

qeshurave të forta).

hekurit në gjak. Të paktën

ciklit

menstrual.Ndërkohë

Veçse të gjitha shfaqnin

kjo është hipoteza e një

anemia e shkaktuar nga

anemi të shkaktuar nga

studimi

mungesa e hekurit mund të

mungesa e hekurit dhe për

Universitetit i Torinos. Në

ndikojë

këtë kanë nisur të marrin

studim është parë se trajtimi

sistemin imunitar mbrojtës.

suplemente të këtij metali.

i mungesës së hekurit ka

Disa studiues, të drejtuar

Kur pas dy muajsh trajtimi

zhdukur dhe kollën që

nga Caterina Buça, kanë

ka arritur të normalizojë

shfaqnin prej kohësh grupi i

dashur të verifikojnë nëse

depozitat

grave që trajtoheshin për

zgjidhja e problemit të

organizëm,

anemi.

anemisë ka efekt në gratë

inflamacionit të gojës dhe

Rezultatet janë prezantuar

që

kolla

fytit, ndjeshmëria e lartë

në "Chest 2007", kongresi i

kronike:

përkundër

dhe kolla, ishin përmirësuar

përvitshëm të "Ammerican

shenjave klinike, të gjitha

ndjeshëm, madje në disa

College

Chest

gratë kishin një funksion

raste u zhdukën plotësisht.

Physicians" të kryer në

normal të mushkërive, dhe

Nga momenti që hekuri

Çikago. Mungesa e hekurit

asnjë shenjë të sëmundjes të

ndikon në rregullimin e

mund të shpjegojë pse disa

frymëmarrjes apo të astmës,

prodhimit

persona të shëndetshëm që

as

imunitare që kontrollojnë

nuk pinë duhan vazhdojnë

esofagial që mund të shfaqë

inflamacionin,

të

kollën. Ato shfaqnin vetëm

autorëve të studimit një

vazhdueshme. Në veçanti

ënjtje

mungesë e hekurit mund të

gratë

mukozës së faringut apo të

ndikojë

predispozuara të vuajnë nga

gojës,

një

ndjeshmërisë së rrugëve të

kolla

hiperndjeshëmri të kordave

frymëmarrjes, për pasojë

pashpjegueshme. Te seksi

vokale,

shfaqjen e kollës.

femër është më e shpeshtë

shpërthenin

të

kryer

of

kenë

kollë

janë

më

kronike

nga

të të e

negativisht

vuanin

të

nga

refluksit

dhe

në

gastro-

skuqje dhe

të

afta lehtë

që

të

të

e

hekurit

në

shenjat

e

të

në

proteinave sipas

rritjen

e

"atak" 22

FAFARONI PËRGJIGJET Lirinë nuk ju solla unë, atë e gjeta në mesin tuaj. Gjergj Kastrioti Po ta kishem ne, nuk do pritnim të na

çliroje ti.

Dashuria ndaj Atdheut është më e madheja, ajo i tejkalon tejkalon të gjitha .   Marin Barleti Spiunet dhe kurvanët

thonë ndryshe.

Dielli lind andej nga përëndon.  Naim Frasheri Shqiptarve duke perciellë diellin, ju janë bërë sytë rrotë mulliri

Ne Shqiprinë Shqiprinë e bëmë ashtu si ditem ditem dhe mundem, mundem, kurse At Preng Doçi do ta bënte më mirë.  Ismail Qemali Për atë duan

ta heqin emrin

Vlonjatet nga Univerziteti.

Udha që shpie në nder në liri e shpetim, nuk është e shtruar me lule, por më ferra. Faik Konica Sala po na e bëne autostradë, të tjerat na fal, Shqiptar jemi.

Rrnoft Shqipnia edhe pa Franqeskan.   At Anton Harapi Me spiun

e bashibuzuk.

Për grua dhe tokën e lë kokën.   Dritoro Agolli Për dashnore të dyja.

Zoti nuk u fali shqiptarve as bar. Gjelosh Gjokaj Bar ju fali, por atë e hëngren

kuqloshet tanë.

Na vrasin vrasin të na bëjnë të pavdekshem. pavdekshem.  Ali Podrimja Nëse shpetojmë

pavdeksia

është e garantuar.

23

KURIOZITETE Gruaja mbylli në banjo për 3 vjet  burrin e saj. Kjo ka ndodhur në Turqi, ku një grua, duke qënë e nervozuar nga mania e të shoqit për  t'u larë 5 herë në ditë, e mbylli të shoqin e saj në banjo. Gjatë te 3 vjeteve gruaja kishte frekuentuar  burra të tjerë.

GAZMORE impressum

LIBERTAS Revistë Kulturore-Informative Del në çdo tre muaj Boton Redakton kolegjiumi Editor & Përgjegjës

Fran Tanushi Kontakt [email protected]

www.revistalibertas.net Fax + 49 / 821 2193 748 Tel + 49 / 17 624 413 073 +38/64 93 38 806

Tre budallët

  Në qytetin tim ku intelegjëncia nuk ka munguar asnjëherë ishin edhe tre budallë. Nuk është thënë kot, trego me kënd rri të kuptoj kush je. Pra secili e gjënë shokun e vetë. Ata si budallë që ishin, zakonisht rrinin tërë kohën së bashku, dhe secili nga ta kishte shprehinë e vet.  I pari thoshte:   Na na na .   I dyti ,   , për qef për qef   , kurse i treti,  na

 ka marrë malli se moti nuk jem kanë.  Duke shetitur nëpër qytet shofin një dyqan të thyer dhe ndalen, e shiqojnë nga kurreshtja. Andej pari kalon një  polic dhe i pyet, se kush e ka thyer  dyqanin ? I pari thotë na na na, polici i  pyet përse? I dyti thotë për qef për qef. Polici i kërcnon se tani do tu dërgoj në burg, kurse i treti si prej gjylës së topit    pergjigjet: na ka marrë malli moti nuk   jemi kanë.Dhe kanë.Dhe të tre perfunduan aty ku nuk duhet.

  Përgaditi: fafaroni

24