R. T. Wallis - Νεοπλατωνισμός

ΠΪ. Ψοἰἰἱε

ΝΕΟΠΛΑΪΩΝ |ΣΜθΣ

ΜΕἌΦΡΑΣΗ

Γιάννης Σταματἐλλος

ε κ Δ

ο

±

ες/Ιῖυ̃

9: ιῖκ

Ι.;± Σ;

Ι

\ἐχ4›.

00:

ι

ΔΡΟΜΟΙ

'ΙἩΣ ΓΝΩΣΗΣ

Ι ἑὲ Ζ

“ / ι±< Μνη̨ἕ ̃ Ὁ §ω×Ὁ=>εἔιἐι ιτιὲἶ`ι·ιτἐ\·ι

!.ι¬ιε>„¦

­ιι̃νἶι

›

ὶ

.

επεωἔι

έι

γ

Ε;#ιειΐἔ“ἔλ=τ

­και

ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ ΚΑΙ ΙΑΜΒΛΙΧΟΣ

Η ῃβἶ­.ιι 32 ὸίἔ ἔ.ἶι̃λλγῖθιἑ”(μ"ἶἔ›ίξ, έ ωἐατιιε, ιι: η̨̃μ

­ἕε Φ

Υ!

ἔὔα̨ιιειιιιγε­ίχίι

μμε ιιῃ, γι

,Αγ

'ρ

ί

”°

ἶιζἔτι̃ὲ Ι­ιιἔιιιε Με ιλί°Μιιλι.›ι>;ι=·ι.ι;ζ εγῳἶύἕ η̨̃ύ |`ιλιιιιιἢνιι­ιιενεΜιι=ι... μνδ;­λἕιιὲ | ξ­δὲ δχδ : λὅθω ἑιιιἶιζωἑι γεγονος οτι τα Χαλδαικα Λογια ι αζαν εναν ευκρινη ρομο σω τηριας μεσω του θεουργικου τελετουργικου. Ο ορος θεουργια, με την ετυμολογική σημασία του «θεῖκού έργου››,Ι8 φαίνεται ότι επι­ νοήθηκε, ίσως από τον Ιουλιανό τον νεότερο, κατ” εσκεμμένη αντιπαράθεση προς τη θεωρια, τη φιλοσοφική ενατένιση την οποία υπερασπίστηκε ο Πλωτίνος και της οποίας την ανεπαρκεια τόνιζαν επίσης οι θεουργοί. Οι μέθοδοι της θεουργίας ήταν ου­ λ

σιαστικά αυτές της τελετουργικής μαγείας: σκοπός της η ενσαρ­ κωση μιας θεϊκής δύναμης είτε σε ένα υλικό αντικείμενο, όπω ένα όιγαλμα, είτε σε έναν ανθρωπο και αποτέλεσμά της μια κα­ τόισταση προφητικής έκστασης. Η δικαιολόγησή της, όπως ξεκόι­ θαρα αναπτύσσεται στο μικρό δοκίμιο του Πρόκλου !λεριΊερατι­ κής Τέχνης (ΏΜΑΟ νΙ. 148­51), ὅασίζεται στη μαγική «Αρχή της Αντιστοιχίας» την ιδέα, πρώτον, ότι κάθε μέρος του σύμπαντος καθρεφτίζει όλα τα υπόλοιπα μέρη και, δεύτερον, ακόμη πιο ση­ μαντικό, ότι το σύνολο του υλικού κόσμου είναι ο καθρέφτης τωνἔ αόρατων θεϊκών δυνάμεων· γι' αυτόν το λόγο, δυνόιμει του δι­ ί κτύου των δυνάμεων οι οποίες συνδέουν την εικόνα με το αρχέι̃” τυπο, ο χειρισμός των κατόιλληλων υλικών αντικειμένων φέρνει τους θεουργούς σε επαφή με τις οντότητες που απεικονίζουν. αρχή ὅασίζεται στην πραγματικότητα στο νεοπλατωνικό δόγμα; συστηματοποιημένο όπως θα δούμε από τον Ιόιμὅλιχο, ότι «τα πόιντα ενυπἀρχουν στα πόιντα, αλλόι το καθένα ανόιλογα με τη φύση του» (πρὅλ. σελ. ΖΟΙ)· δικαιολογούσε, για παραδειγμα, τη δημιουργία (η οποία είχε ξεκινήσει πολύ πριν από το Νεοπλατω­ νισμό) μακροσκελών καταλόγων από πέτρες, φυτόι, ζώα κ.λπ. τα οποία εξέφραζαν τη δύναμη του Ήλιου, της Σελήνης και αλλων ουρόινιων θεών. Και ήταν κοινή πεποίθηση όλων των Νεοπλατω­ νικών ότι η συμπόιθεια που ενώνει όλα τα μέρη του αισθητού κό­ | / | / | | σμου καθιστα ικανο| το μαγο να αντλει δυναμη απο τις ουρανιες ι | ί | | σφαιρες. Εκεινο που η πλωτινικη σχολη| αρνιόταν ηταν οτι η επι­ δραση της θεουργικής πρακτικής εκτεινόταν μέχρι το Νοητό ί σμο ή μέχρι το Εν (πρὅλ. σελ. ΙΖΖ­4).

­

ζ.

ὲ

δ

Ξ

κ

λ

π

ρ

Β

ύ

4

ι̃8. Ίσως επίσης «δημιουργία θεών» (ηρβλ. ΟΗ Ασκληπιός 23­4) ή «δημιουργία θεών από αν­ θρώπους» (πρβλ. Φελλός ΡΘ Ολοι". 72ιΕ3). Σχετικό με τον όρο ιιρβλ. ι.ε·ννγ απ., σελ. 46ι­6.

Ι77

ε

0

..κκ

40

9·

.γε

.

.§

Ϊ­ ΣΝ. κ

ΝΕΟΠΛΑΤΩΝΙΣΜΟΣ

μἐω

Η αυξανόμενη σημασία που αποδόδηκε στη δεουργία από τον ύστερο Νεοπλατωνισμό αντιστοιχεί στο μεγαλύτερο ὅόιρος που δόδηκε στην τελετουργία από τις ύστερες, ταντρικές μορ­ φές της ινδικης δρησκείας° και στις δύο περιπτώσεις, η περι­ φρόνηση με την οποία όιλλοτε μιλούσαν οι μελετητές για τις τε­ λευταίες εξελίξεις έχει σημερα αντικατασταδεί από μεγαλύτερο σεὅασμό και ενδιαφέρον. Αυτό σε μεγαλο ὅαδμό συμὅαίνει επει­ δη στις ημέρες μας έχει γίνει αντιληπτό πως, οτιδηποτε και αν σκεπτόμαστε για τους πιο ακραίους ισχυρισμούς εκείνων που την ασκούν, η τελετουργία, καδώς και τα σύμὅολα που χρησι­ μοποιεί, είναι όντως σημαντικόι σε ψυχολογικό επίπεδο απαντώ­ ντας με τη χρηση τους σε ανόιγκες ὅαδιόι ριςωμένες στην αν­ δρώπινη ψυχη. Η ηττα των ύστερων Νεοπλατωνικών στην ανα­ μέτρηση τους με το Χριστιανισμό μπορεί στην πραγματικότητα να μην οφείλεται τόσο σε συνδηκολόγηση εκ μέρους τους με τη «δεισιδαιμονία» όσο με το γεγονός ότι οι περισσότερες από τις τελετουργίες που προσπόδησαν να υποστηρίξουν δεν είχαν πα­ ρόι μόνο ένα αρχαιολογικό ενδιαφέρον. Η συμμαχία με μια από τις νέες σωτηριακές λατρείες, όπως αυτην της Ίσιδος η του Μί­ δρα, ίσως να είχε επιφέρει στερεότυπα αποτελέσματα. Μπο­ ρούμε να δεχτούμε τουλόιχιστον ότι ο Πορφύριος είχε δίκιο να δεωρεί αυτές τις μεδόδους αμεσότερα χρησιμες απ, ό,τι τη φι­ λοσοφία στο μέσο όινδρωπο. Ίσως είμαστε λιγότερο διατεδειμέ­ νοι να δεχτούμε τον ισχυρισμό του Ιόιμὅλιχου ότι αυτές είχαν με­ αξία ακόμη και για το φιλόσοφο· πρέπει επιπλέον να παρα­ φξγμδυμόμγαστγεςγπως,οι Καδολικοίςπαροτρύνονταν κυρίως να κολουδούν τ笛@είαςΛειτουργί,α, ,όχι_να,μελετούν δεολογία. Με ἱφῶη̨̃αυτηνυίτηνίαφορμη, μπορούμε να δυμηδούμε τοίεπίιχεἔίρἶἶμα του ανόιγκη μιας μορ­ ἐ_ἐἶἶ__ Ιόιμὅλιχου ότι ο όινδρωπος, ως σύνδετο ον, έχει φης λατρείας που δα περιλαμὅόινει τόσο το σώμα όσο και την ψυχη (Μυστ. ν. 15­17), ιδέα η οποία απηχείται στο ὅυςαντινό τε­ λετουργισμό (πρὅλ. σελ. 255­6). Η μεγαλη διαφορόι μεταξύ της νεοπλατωνικης δεουργίας και του χριστιανικού τελετουργισμού ηταν, όπως έχουμε δει, ότι η πρώτη δεωρούσε πως η ίδια χρησι­ και μοποιούσε δυνόιμεις ενυπόιρχουσες στη φυσικη κοσμικη τόιξη

γαλύτερη τετ ἐς,

δεσ­

*ολα

.

ἔ

Ι78

ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ ΚΑΙ ΙΑΜΒΛΙΧΟΣ

ί

δεν εξαρτιόταν από κάποια υπερφυσική δεία μεσολάὅηση πάνωί και έξω από την τάξη αυτή. Πρέπει πράγματι να δεχτούμε ότι{ πολλοί Νεοπλατωνικοί, όπως και άλλοι αποκρυφιστές, χάδηκαν επιδιώκοντας ασυνήδιστες ψυχικές καταστάσεις· ωστόσο τελικός σκοπός της δεουργίας δεωρούνταν, τόσο από τα Χαλδαικά Λόγια όσο και από την Αδηνοίἰκή Σχολή, η μυστική ένωση. Ο Πρόκλος δεν αναφέρει ότι την είχε πετύχει, όμως ο Δαμάσκιος στο Βίος Ισιδώρου υπονοεί ότι άλλοι, περιλαμὅανομένου του ίδιου του Ισί­ δωρου, ίσως είχαν καλύτερη τύχη (πρὅλ. Β. Ισ. 38). Η μυστική ένωση δεν είναι ωστόσο κεντρική στο Περι”Μυστηρίων του Ιάμ­ ὅλιχου,Ι® ίσως επειδή το έργο ὅασίζεται περισσότερο σε αιγυπτια­ κές παρά σε χαλδαίκές ιδέες. Και εφόσον η δεωρητική της δικαι­ ολόγηση, στο ὅαδμό που μπορούμε να την ανασυγκροτήοου̃με, ὅασίςεται σε ιδέες ιδιόμορφες για την Αδηνοίίκή Σχολή, δα τη συ­ ζητήσουμε στο επόμενο κεφάλαιο (πρὅλ. σελ. 243­6). Η στάση του Πορφύριου απέναντι στη δεουργία ήταν, ωστό­ σο, αποφασιστικά επιφυλακτικότερη. Κατά την άποψή του, η οποία αναπτύσσεται στην πραγματεία του Περί Επανόδου της Ψυχής, η δεουργία αποτελούσε απλώς ένα ευκολότερο πρώτο ὅή­ μα για εκείνους που δεν ήταν ικανοί να ακολουθήσουν κατευδεί­ αν τη φιλοσοφία· δεν είχε καμία χρησιμότητα για το φιλόσοφο ούτε μπορούσε από μόνη της να οδηγήσει την ψυχή πίσω στο Νοητό κόσμο (πρὅλ. Αυγουστίνος ΕἸ) Χ. 9 και 27­8). Το μόνοΚ που μπορούσε να κάνει ήταν να καδαρίσει το «πνευματικό περί­ ὅλημα» της ψυχής, το λεπτοφυές «αστρικό» σώμα το οποίο αυ­ ) τή αποκτούσε στη διάρκεια της καδόδου της από τους ουρανούς. γ Αυτό σημαίνει, δυνάμει της αλληλοσυχέτισης σώματος και κατώ­ τερης ψυχής, ότι η τελευταία μπορούσε να εξαγνιστεί επαρκώς

ὡατειαῦοσει αιαννατότειιταιετίαι.ιειιέτειιτινιιιιη̃ι του Ωινααὡτιου να αι είε (]Ιιε1εὶε, εχὀἔὲτε ετ ρΙιἱΙοεορΙιε· (Αειι·1ιαε, 1972)· ]. Πὶ11οιι, ‹‹1ειηι1›1ὶε1ιυε οί €1ιε1εὶε (ε. 240­325 Α.13.)››, στο ΑΝΒἌ/ (1987) 36.2, 862­909, με ὅιὅλιογραφία· 1). ]. Ο'Μεειτα, Ργίίιειἔοτειε Κενἰεὶτεεί (Οξφόρδη, 1989)· Η. ]. Β1ιιτιιειιί1ιει1 και Ε. Ο. (]1ειτ1‹ (επιμ.), Τίιε· Πἱνἰπε Ιειπιωἱείιαε (Μπρίστολ, 1993). 292

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Για τη διαμάχη μεταξύ Νεοπλατωνισμού και Χριστιανισμού ὅλ. Π. ννα1Ζε­τ, δα]επ οπ ]ε>ννε απα δπτἰεϋαπε (Οξφόρδη, 1949), Οεἱἔεπ: δοπττα δεἰειιπι, που μεταφράστηκε από τον Η. Ο1ιαὀ.ννἰο1‹ (Κέιμπριτζ, 1953), Ε. Β. Ποααε, Ραἔαπ απα Επτὶετἰαπ Ιπ απ Αἔε οί

Απχἰειγ, κεφ. 4· Α.

Μοπτ1811απ0 (επιμ.), Τπε Ε`οπΠἰςτ Βετινεεπ Ραἔαπὶεπι απα δπτἱεϋαππγ ίπ τπε· Ροατιπ δεπαιτγ (Οξφόρδη, 1963)· 1. Ρέρὶπ, ΤπέοΙο8ἰε οοεπιἰαιιε· οι τ}ιέοΙοἔΙε οπτὀϋεππε (Πα­ ρίσι, 1964)· ΝεορΙαι°οπἱεπι απα Οπτὶετἰαπ Τποαἕπι, που εκδόθηκε από τον Π. ]. Ο®Μεατα (ΝοτἙοΠ‹, να., 1982). Για τα Χαλδαικά Λόγια ὅλ. Οι·α‹:Ιοε ξ”}ιαΙααέσυεε, που εκδόθηκε από τον Ε. άοε Ρἱαοεε (Παρίσι, 1971). Αυτό είναι ένα κείμενο και η γαλλική μετάφραση των αποσπασμάτων όπως και το υπόμνημα του Ψελλού, μαζί με άλλα σχετικά κείμενα από τον Ψελλό και τον Πρό­ κλο. Υπάρχει μια αγγλικη μετάφραση από τον Β. Μαῇετοὶκ, Τπε Ε”πα1αεαπ Οταάεε: Τεχτ, ΤταπεΙαι°ἱοπ απα δοπιπιοπτατγ (Ιπεἰάεπ, 1989). Βλ. επίσης Η. Ι.εννγ, βἸιαΙαεαπ Οταάεε από Τπειιτἔν (Κάι­ ρο, 1956), που επανεκδόὕηκε από τον Μ. Ταταὶειι (Παρίσι, 1978).

Εκδόσεις και Μεταφράσεις

Πορφύριος: Ε. Ἄἴαττεπ, Ροτρπγτγ Πιο Ρποεπἰοἰαπ. Ιεαἔοἔε· (Τορό­ ντο, 1975)· Ἄἴ. Ρὀτεοὶιετ, Ροτρπγτὶοε. ΠΡΟΣ ΜΑΡΚΕΛΛΑΝ, ελλη­ νικό κείμενο με γερμανική μετάφραση. Υπάρχει μια αγγλική μετά­ φραση αυτού του έργου από τον Κ. Ο. ννἰεκετ (Ατλάντα, 1987). Υπάρχει μια έκδοση του ΠερίΑποχής Εμψύχων με ελληνικό κείμενο και αγγλική μετάφραση σε 3 τόμους από τους ]. Βοαΐίατιὶἔαε και Μ. ΡαὶὶΠοπ (Παρίσι, 1979)· μια συλλογή κειμένων από τον Α. Ναυ.‹:1‹, Ροτρπγτἰἱ ρ}ι1Ιοεορπἰ Πατοπἰοἱ Οριιεοιιλα εεὐεςτα (ΗὶΙαεε1ιεὶπι, 1963)· Ξεπτοποεε (Αφορμαί προς τα Νοητά), που εκ­ δόθηκε από τον Ε. Ιααπι1›οτΖ (Λειιμία, 1975)· ελληνικό κείμενο με ιτα­ λική μετάφραση των Ομηρικών Ζητημάτων από τον Α. Κ. θοααπο (Νάπολη, 1970)· το Πυῦαγόρου Βιρς που εκδόθηκε σε γαλλική με­ τάφραση από τον Ε. αεε Ρ1α‹:εε (Παρίσι, 1982)° Α. 8πι1τ1ι, Ροτρπγτπ ΡΙιἰΙοεορΙιὶ Ρταςιπεπια (Στουτγκάρδη/Λειψία, 1993). Το έργο Προ­ τρεπτικός του Πορφύριου μεταφράστηκε από τον Τ. Ν. ]ο1ιπεοπ ως ΤΙιε Εχποιταιἰοπ ιο Ρ}ιἱ!οεορ}ιγ (θταπά Καρὶαε, ΜΙ, 1988). Ιάμὅλιχος: το Περί των Αιγυπτιων Μυστηριων που εκδόθηκε από τον 8. Βοπαπ (Ηαετὶπεε, 1989), εκδόθηκε και μεταφράστηκε στα

293

Ν ΕΟΠΛΑΤΩΝ ΙΣΜΟΣ

Γαλλικά από τον Ε. άεε Ρ1ειςεε (Παρίσι, 1966)· το Περί του Πυθα­ γορείου Βίου εκδόδηκε από τον 1... Πευρηετ (διορδωτική έκδοση από τον Π. Κ1εὶπ, 1975) (Λειφία, 1957) και μεταφράστηκε ως Οπ Ηιε Ργτὴεὅοτεεπ Εἰίε· με σημειώσεις από τον Ο. (:1ειτ1‹ (Λίὅερπουλ, 1989)· το Προτρεπτικός επίΦιλοσοφιον εκδόδηκε και μεταφράστη­ κε στα Γαλλικά από τον Ε. αεε Ρ1ει‹:εε (Παρίσι, 1989). Το Ιπ Ηοίοπίε Πἰεὐοἔοε δοωωεπτετὶοτυοτ Ρτεἔπιεπίε εκδόδηκε με μετάφραση και σχολαστικό υπόμνημα από τον ]. 1)ὶ11οτι (Ιπεὶάεη, 1973). Σαλούστιος: Αγγλική μετάφραση με εισαγωγή και σχολαστικό υπόμνημα από τον Α. Π. Νο‹:1‹ (Κέιμπριτς, 1926, επανεκδόδηκε το 1966) και γαλλική μετάφραση, (}. Ιὶοάιείοττ (Παρίσι, 1960).

5.

Η Αδηναῖκή και Αλεξανδρινή Σχολή Γενικά

Τίτο ΡΙιὶΙοεορΙιν οί Ρτοείαε (Νέα Υόρκη, 1949)· νν. Βεὶει·ννει1ιεε, ΡτοΙ‹1οε: Οτιιπ‹ὶ2ίὶ8ε εεὶτιετ Μετερίιγεἰκ (Φραν­ κφούρτη, 1965)· Ρ. Βεετὶά, Ρτοείιιε οί Ιε· ςτέριιεειιΙε αε Ιει ρετιεἐε ἔτεςσιιε· (Παρίσι, 1969). Αυτό το έργο περιέχει μια εκτενή έκδεση των υπομνημάτων του Πρόκλου (34­2Ο7)° 8. 8ειπι1πιτε1‹γ, Τίτο δοτιοερτ οί Τἱπιε· ίπ βετο Νεορίοίοτιἰεπι (Ιερουσαλήμ, 1971) και Τίτο

Π ]. Ιὶοεόη,

δοπεερί οί Ρίειεε ἰτι Εοίε Νεορίειίοπὶεοτ (Ιερουσαλήμ, 1982). 8. Ε. ((}οτε1ι, ΚΙΝΗΣΙΣ ΑΚΙΝΗΤΟΣ: Α Ξίιιεἱγ οί Ξρἰτίίαεί Μοίἱοπ ίπ ίίιε \ΡΙ·ιὶΙοεορ}ιγ οί Ρτοείιιε (1.ε±ἰ‹:1ετι, 1973)· Επίτείἱεπε Ηετὀί ΧΧΙ. Πε ]οητὺΠοαε ὲ Ρτοείιιε (νειπαοευντεε­ίἔετιενε., 1975)· 1. Ηααοί, Εε· ρτοὸίὲπιε απ πέορίειίοπἱεπιε είεαοπὀτίτι, Ηἰὀτοοίὲε οί 5ἰπιρΙἱεὶιιε (Παρίσι, 1978)· Ο. 8τεε1, Τίιε Πιειηἔἰηἔ 5ε·Ιί. Α ΰίιιαγ οί Ηιε ὅουί ίπ Εετετ Νεορίετοπίεπι: ΙεπιΖ›ΙὶεΙιαε, Πετηεεεἰαε, σπα Ρτἰεςὶεπιιε (Βρυξέλες, 1978)· ]. Τι·οιιὶΙ1ει·‹1, Ζ.ει υιγείεἔοἔἰε είε Ρτοςίοε (Παρί­ σι, 1982)· Βου! ειπα τίιε Ξίτιιοίατε οί ΒΘΙΠ8 ίπ Εειτε· ΝεορΙειτοηὶεπι, που εκδόδηκε από τους Η. ]. Β1απιε1ιτ1ιει1 και Α. Ο. Ι.1ογά (Λίὅερ­ πουλ, 1982)· ΡτοεΙιιε. Εεςίευτ εἰ ὶπίετρτὲίε εἱεε επεἰετιε, που εκ­ δόδηκε από τους ]. Ρέρὶιτ και Η.­1). θείίτεγ (Παρίσι, 1987)· Ν. Α]οιι1εὶ, Εε Νέορκὶίοτιἰεπιε ΑΙε·χεπα̃τὶ1τ. Ηἰότοςίὲε α' Αίεκευιὀτὶε· (1„ε1‹1ετι, 1986)° Ο. 1ὶε·ει1ε, Ι1ιίτοεἰαΖίοιιε· επ Ρτοείο (Μπάρι, 1989).

“Ν

294

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Εκδόσεις και Μεταφράσεις

Η έκδοση από τον Ε. Β. Ποααε του έργου Στοω̨γειι̃υσις Θεολογική του Πρόκλου (Ζη έκδοση, Οξφόρδη, 1963) με μετάφραση και υπόμνημα είναι ένα απολυτως απαραίτητο ὅοήδημα στη μελέτη του υστερου Νεοπλατωνισμοὐ. Υπάρχει μια γαλλική μετάφραση με σημειώσεις από τον ]. Ττοιιἰ11ειτα (Παρίσι, 1965). Η Πλατωνική Θεολογια εκδόδη­ κε σε γαλλική μετάφραση, με εισαγωγή και σημειώσεις σε 5 τόμους από τους Η.­15. εειιτθν και π. ο. ιινθειθιιπκ ιπαρισι, 1968­87). Το υπόμνημα στο Αλκιόι̃άδης εκδόδηκε σε μετάφραση του Ε. (Ι. ννεετετὶπκ (Άμστερνταμ, 1954). Υπάρχει μια αγγλική μετάφραση αυ­ του του έργου από τον ΙΝ. Ο”Νε11, Ρτοάιιε. ΑΙεὶρἰεα̃εε Ι (Τ1τε Ηειἕαε, 1965). Το υπόμνημα στο Τι̃ιιαιος υπάρχει σε γαλλική μετάφραση από τον Α.­]. Ρεεταςιὲτε (5 τόμοι, Παρίσι, 1966­8). Έχει επίσης μεταφρα­ στεί το υπόμνημα στην Πολιτεια σε 3 τόμους (Παρίσι, 1970). Το υπό­ μνημα στο Παρμενιδης, που εκδόδηκε από τον Υ. ίζοαεὶιι (Παρίσι, 1864, επανεκδόδηκε Ηὶ1ι:Ιεε1ιε±1πι, 1961), έχει μια αγγλική μετάφραση από τους Ο Κ. Ιὶονναπ και ]. 1)111οιι, Ρι·σεΙαε° Οσπιπιεπτετν οτι ΡΙει°ο,ε Ρετπιετιὶαεε (Ρτὶποετοπ, 1989) και μια γαλλική μετάφραση από τον Α. Ε. (Πτειὶεπετ σε 3 τόμους (Παρίσι, 1900). Το τελευταίο μέρος του έὅδο­ μου ὅιὅλίου, που σώζεται μόνο στη λατινική μετάφραση του Γουλιέλ­ μου της Μοετοεκε, έχει εκδοδεί σε αγγλική μετάφραση με σημειώσεις από τους Κ. Κἰἰοεπεκγ, (Ζ. 1.αΙοοννε1‹γ και Ε. Αιτεοοιτὼε· (Λονδίνο, 1953). Το ελληνικό κείμενο των έργων Πεςεπι Παὺἱιετἰοτιεε ριτσα Ρτονὶεἰετιτὶειπι, Πε Ρτονἱαετιτἱε ετ Γατα και Πε ΜαΙοτα1π Ξαρεὶστειιτὶε, άλλοτε σωζόμενα μόνο στα Λατινικά, έχει σε μεγάλο ὅαδμό αποκατασταδεί και εκδοδεί από τον Η. Βοεεε (Βερολίνο, 1960). Υπάρχει ένα κείμενο σε γαλλική μετάφραση από τον 1). Ιεειαι: σε 3 τόμους (Παρίσι, 1977­82). Το έργο Εις Ευκλειδου Στοαειι̃ι μετα­ φράστηκε από τον ίἑ. Μοττοιλι (Ρττιιοειοιι, 1970). Το Περί Αρχών του Δαμάσκιου εκδόδηκε από τον Ι... Ο. Ιιιἴεειετὶπκ με γαλλική μετάφραση από τον ]. Οοπιοεε σε 3 τόμους (Παρίσι, 1986­1991). Υπάρχει μια ακόμη γαλλική μετάφραση με ει­ σαγωγή και σημειώσεις σε έναν τόμο από τον Μ.­Ο. (}ει1ρ‹­ἐτὶιιε (Πα­ ρίσι, 1987). Το Εις τον Φιληὅον εκδόδηκε από τον Ε. (Ξ. ννεετετὶπκ (Άμστερνταμ, 1959, επανεκδόδηκε το 1983). Για τη σκέψη του Δα­ μάσκιου ὅλ. την εισαγωγή στην έκδοση του Περί Αρχών από τον Νεετετὶπκ και τον (ζοτπρὲε και την εισαγωγή από τον (}ει1ρ6ι·1ιτε. 295

Ν ΕΟΠΛΑΤΩΝΙΣΜΟΣ

Το έργο του Ολυμπιόδωρου Εις τον Πλάτωνος πρώτον Αλκια̃ά­ δην εκδόδηκε από τον 1.. Ο. 1Λἴεε'τοτἰιτ1‹ (Αμστερνταμ 1956, επανεκ­

δόδηκε το 1983)· το έργο του Σχόλια εις τον Πλάτωνος Γοργισν εκ­ δόδηκε από τον 1... Ο. ννεετετὶπκ (Αμστερνταμ, 197Ο), και το υπό­ μνημά του στο Φαιδων του Πλάτωνα, το οποίο περιέχεται στο Εις τον Πλάτωνος Φαιδωνα, τόμος 1, Ολυμπιόδωρος, εκδόδηκε από τον 1... Ο. 1Λἴεετετἰτι1‹ (Άμστερνταμ, 1976). Τα έργα των Ελλήνων Υπομνηματιστών του Αριστοτέλη περιέ­ χονται στη σειρά της Ακαδημίας του Βερολίνου η οποία εκδόθηκε από διάφορους μελετητές. Το υπόμνημα του Φιλόπονου στο έργο Φυσική Ακρόασις του Αρι­ στοτέλη, Βιὅλία 5­8, μεταφράστηκε από τον Ρ. 1.ετιὶ1ιι:1‹ (1.οτι‹:1οτι ειπα Ιυ̃ιεεει, Ν.Υ., 1994). Αυτός ο τόμος περιέχει επίσης μια μετά­ φραση από τον ]. Ο. Πτπιεοτι του υπομνηματος του Σιμπλίκιου στην πραγματεία του Αριστοτέλη σχετικά με το Κενό στο έργο Φυσική Ακρόασις. Το έργο του Φιλόπονου ΠερίΑιδιότητος του Κόσμου με­ ταφράστηκε από τον Ο. νἩ1‹11›ετ8 (Ιφηαοτι ειπα ΙτΙ·ιε­ιςε., Ν .Υ., 1987). Το υπόμνημόι του σχετικά με το Περι” Ψυχής του Αριστοτέλη, ὅιὅλίο 3, 4­8 μεταφράστηκε από τη λατινικη έκδοση από τον Ν. Ο1·ιετ1τοιτ (1,.οτι‹1ο1τ ειπα 1ι1τειοει, Ν.Υ., 1991). Μια πολύτιμη συλλογη δοκιμίων εκδόδηκε από τον Β. θοτερη̨̃ὶ, Ρ!τἰΙοροπιιε ειπα Πιο Ιἔεη̨̃εςτἱσπ οἰ Ατὶετοτεα̃ιεπ δςιεπεε· (Ι.οτιαοτι ειπα Ιι1τεοε, Ν .Υ., 1987). Το υπόμνημα του Σιμπλίκιου στο έκτο ὅιὅλίο της Φυσικής Ακρο­ άσεως του Αριστοτέλη μεταφράστηκε από τον Β. Κοτιεταπ (1..οτιαοτι αιτὀ. 1τ1τε.εει, Ν.Υ., 1989) και το υπόμνημα του στο έὅδομο ὅιὅλίο από τον Ο. Ηεἔετι (11οιιαοιτ ετια Ιτἰτεεα, Ν.Υ., 1994). Βλ. επίσης $ἰπτρΠεὶιιε. ὅε νἰε, εοπ οεαντε, σε ειιτνἰε, που εκδόδηκε από τον 1. Ηειάοι (Βερολίνο, 1987).

6. Επιρροές (1) Για γενικές ανασκοπἡσεις σχετικά με την ύστερη επιρροή του Νεο­ πλατωνισμού ὅλ. Β. Κ1ὶ1›ετιε1‹γ, ΤΙιε Οοπιιτιιιιιν οί Πιο ΡΙειιοιιὶ‹: Ττεαὶτἱστι Πιιτὶιιἔ Ηιε· ΜἰααΙε Αἔεε (Ζη έκδοση, Λονδίνο, 1951)· ΡΙοτἰπο ε ΙΙ Νεορκποπἰεπτο ιη Οτἰειιιε ε· πι Οςοἰαεπτε, Ατϋ αε· Οοιτνεςτιο Ιιιιεττιε.2ἰοτιε1ε, Ρώμη, 5­9 Οκτωὅρίου 1970 (Ρώμη: 1974)· ]. 1Λἴ1ιὶτια1‹ετ, ὅτααἰεε ἰπ ΡΙει°οιιἰεπι ειπα Ρεττἰετἱε Τ}ισι.ι8}ιτ (Λονδίνο, 1975)° Α. Η. Ατπιεττοτιἔ, ΡΙοι°ὶιιὶειπ ειπα Πιτἱειἰεπ Ξτιιαιεε (Λονδίνο, 1979)· Η. ].

296

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

και Κ. Α. Ματ1‹υ.ε (επιμ.), Νε·ορΙαΙοπἰ5πι από Ε”ειτΙγ ΤΙιοιι8}ιἰ (Λονδίνο, 1981)· Η.­Ι). Β1ιιιτιε (επιμ.), ΡΙειοιτἱεπιιιε από Πιτἰετεπἰυπι (Ματιετετ, 1983)· ]. Ιἰὶετ, ΡΙειὶοιιἱεπι ειτό ιτε Πιτἰεὲἱοπ Ηετἰταἔε (Λονδίνο, 1985)· Κ. Κτοτιτετ, «Βοτιιιπι εετ όὶἰἰιιεἰνιιπι ειιι. Εὶτι Βοἰττειἔ Ζιιιτι νετ1ιὲΙιτιὶε νοτι Νειιρ1ειτοιιἰει1ιιιε υιιό Ε1ιτὶειετιτιιπι›› στο ΑΝΠΡΥ (1987), 36. 2, 994­1032· Ο. Βοεε και (Ξ. 5ε·ε1 (επιμ), ΡτοεΙιιε ετ εοπ ὶτμ"Ιιιε·ιιεε> (Ζυρίχη, 1987)· ]. 1)ι11οιι, ΤΙιε· ΟοΙόεπ Πιοιιι: Ξτιιόιεε ὶτι ότε Ι)ενεΙορπιειιτ οί ΡΙειτοιτἰεπι από Πιτὶετὶαπἰτχ (Λονδίνο, 1991)· Ε. Ρ. Βοε και Ρ. Α. Μεη̨̃οτ (ε:ιτιμ.), Οτι Ρτοάιιε από Με Ιπὔυειιεε ἰιι Β1υ.πιετιτ1τε.1

(.”Ιιι·ἰει°Ιατι

ΜεόἰενεΙ ΡΙιἱΙο5ορΙιγ (Ιοοἰόετι,

1992)· Τ. Ρἰιτειιτ και

ν. Τννοπιεγ (επιμ.),

Πιο ΕεΙατἰο:ι5ΙιἱΡ Βοιτνοεῃ ΝεορΙειοτιιεπι από Πιτὶετἰαῃἱιγ (Δουὅλίνο, 1992)· 8. (}οι·ε1τ και Ο Κειιιτιετιἔἰοεοτ (επιμ.), ΡΙε­ιὲοτιὶεπι ίπ Ι.ειτε> Απτὶσυιτγ (Νοττο Πειιιιε, 1992). (11) Τα έργα του Διονυσίου του Αρεοπαγίτου ΠερίΘειι̃υν Ονομά­ των και Μυστική Θεολογία έχουν μεταφραστεί με εισαγωγή (Μὶ1ννειιι1‹εε±, 1980). Υπάρχει μια γερμανική μετόιφραση με σημειώ­ σεις από τον ΠΙ. ΤτΙτε‹:1ι (Μόναχο, 1956). Βλ. επίσης τα σχετικό κε­ φάλαια στο Πιο δεπιὸτἱόἔει Ηὶετοτγ οι" Ι.οι°ε>ι· (}ι·ε~ε~Ι‹ από Ε”ειτΙγ ΜεόἰΘναΙ Ρ}τἰΙοεορΙιγ και στο έργο του 8. Ε. (}ετε1τ Ρτοπι ΙειοιοΙιεΙιμε το Ετἰαἔοιιο. Ατι Ιιτνεετἰἔειτιοιι οί Πιο Ρτεήὶειοτγ ειιτό Ηιε· Ε”νοΙιιιἹο1ι οι" Πιο Ρεοιιόο­Πἱοιιγεἰειιι Τταόἱιἱοπ (Εεὶόεπ, 1978) Για τη ὅυζαντινή σκέφη και ιστορία ὅλ. ]. Πα1ι1έ1οιι, ΡΙει2οιιἱεπιε· οι ΤΙιόοΙο8Ιε· (Παρίσι, 1963)· Β. Ταιακὶε, Ι.ει ΡΙιὶΙοεορΙιἰο Βγ2α:ιΗιιε (Παρίσι, 1949)· 8. Βιιτιεὶτιιατι, Τ}ιε Ι.ειτε·ι· Βγ2ειτιτἰιιε> Ιἔειιαἱεεατιεε (Κέιμπριτζ, 1970)· Π. Βτονντιὶτιἔ, ΤΙτε~ Βγπιτιϋτιε· Επιρἰτε· (Λονδίνο, 1980)· ]. ]. Νοτνν1‹:1ι, Βγ2ειτιτἱι.ιπι. ΤΙιΘ Ε”ειτΙγ δετιτατἱεε (Νέα Υόρ­ κη, 1989) και ΒγΖαιττΙιιηι. Τήε Αροἔεε (Λονδίνο, 1991)· Η. Ηυ.τι8οι·, Πιο ΙτοεΙιερταεΙιΙΙε}τε· ρτοἰειπο Εἱτοτετυτ όει· Βγ2αιιτἱιιε:·, Ζ τόμοι (Μόναχο, 1978), κ. 1, με εκτενή ὅιὅλιογραφία (54­62). (111) Για το Νεοπλατωνισμό και τη σχέση του με την ισλαμική και την ιουδαι̃κή φιλοσοφία ὅλ. Ο. νεη̨̃όα, Ιτιττοόυετιοπ ὲι Ισ ρετιεἐε χιιἰνε· όυ πιονετι ἑἔε (Παρίσι, 1947)· Η. Α. 1ΝοΙΙεοτι, Τ}ιε· ΡΙιΙΙοεορΙιγ οτ” Ητε· Κεόειπι (Κέιμπριτζ, Μασσ., 1976)· Μ. Ωε.1τεοτι, «Α Ιὶε­Θκαπιἰτιατἰοτι οι" α1­Ρατε.1:›1,ε Νεορ1α'εοτιὶετιι››, ]οιιττιειΙ οι" Ηιε· Ηἰειοτγ οι" Ρ}ιἰΙοεορ}ιγ 15 (1977), 13­32· Β. ι̃Λἴα12ει· (επιμ.), ΑΙίε­ιτεὼἰ οτι Ηιε· Ροτἰεετ Ξτειιε (Οξφόρδη, 1985)· Α. ]. ναπόεἠοἔτ και 1). Ρειτ2ο1ό (επιμ.), Τήε Νοορλατοιτἰε Ττειόἰτὶοιι, ]εινἱε}ι, Πιτἰετὶοπ, ειιιό 297

ΝΕΟΠΛΑΤΩΝΙΣΜΟΣ

ΙεΙαπιἰε Τπεπτεε (Κολωνία, 1991)·

Ρ.

Μοτεννεόἔε (επιμ.),

Νεορἰατοπἰειπ από ΙεΙαπιἰο ΤΙιοπἔπτ (Α11›απγ, 1992)· 12. Οοοόπιαπ (επιμ.), Νοορ1ατοπὶεπι από ]ε>ινἱ5}ι Τποπἔπτ (Α11›α.πγ, 1992) και Ανὶεεππα (Λονδίνο, 1992)· Η. Πανὶόεοπ, ΑΙίαταΙσ1,Ανὶ‹:ε·ππα, από Αναττοοε οπ Ιπ£ε·Ποετ: Τπεπ· Ε`ο5πιοΙοἔἰοαΙ Τπεοτὶαε οί ότε Αοϋνα Ιπι°οΙΙεοτ, από Τπεοτὶοε οί Ηππταπ Ιπτε·Πε·‹:τ (Οξφόρδη, 1992). (ιν) Για τις νεοπλατωνικές επιρροές στον Αυγουστίνο ὅλ. Ν. Τ1τεἰ1ε·τ, Ροτρπγτἱοε από Αιιἔαετιπ (Ηα11‹­2, 1933), επανεκδόδηκε στο Ροτεοπαπἔεπ Ζιιτπ Νεπρ1ατοπἰειππε (Βερολίνο, 1966)· Ρ. Ηεπτγ, Ρἰοιὶπ οι Ιίοοοἱόεπτ (1..ου.ναὶπ, 1934)· Ρ. Ωοιιτοε11Θ, Εεε Εαττταε ἔτεοσιιεε επ οοεἱόεπι όε· Ματοοὺο α δαεεἱοόοτε (2η έκδοση, Παρίσι, 1948)· ]. Οαὶιιοπ, Ζ.ε> Τατπρε οι Ι ' αἰατπὶτέ ε}ιε2 Ρ]οϋπ ετ Απἔιιεἰἰπ (3η έκδοση, Παρίσι, 1959)· Ρ. Χ. Ματτὶπ και ]. Α. 1ὶὶι:1ιπιοπό (εκ.), Γτοπι Αμἔιιετἱπε· το Ετἰιιἔεπα (Ουάσινγκτον, ΠΕ., 1991)· ]. Πὶετ, Αιιἔιισιἱπει: Αποἰεπτ Τποιιἔπτ ΒαρτὶΖεό (Κέιμπριτζ, 1994). Για το Νεοπλατωνισμό και τη Μεσαιωνική σκέψη ὅλ. Ε. θ11εοπ, Ηἱετοτγ οι" δπτἰετἱαπ Ρ}ιἰΙοεορ}ιγ ἰπ Ηιε· ΜἰόόΙα Αἔεε (Λονδίνο, 1955)· Τ. θτειὅοτγ, Ηατοπὶειπο Μεόἰε·ναΙε> (Ρώμη, 1958)· Ε. νοπ 1νέιπ1‹α, Ρἰατο δπτἰετὶαππε (Εὶπεἰτ­:όε1π, 1964)· Κ. Κτεπιετ, Βια ΝοιιρΙαιοπὶε‹:Ιιε> $ε>ἱπερΙιὶΙοεορ}ιὶε ιιπό ὶπτε Ρὶ/ι̃τκαπἔ αιιἰ Τποιπαε νοπ Ασπἱπ (Ρεὶόαπ, 1966)° Ν. Βεὶατννα1τε·ε (επιμ.), ΡΙαι°οπὶε1πυ5 ίπ ςόειτ ΡΙιΠοεορΙιὶε> όοε ΜἰττεΙαΙτοτ5 (Πατπιειαότ, 1969)· Ρ. Ραιιοοπ, Αερεοτε πὀορΙαι°οπΙοΙε~πε όε Ια όοειτἰπα όε εαἰπι Τποπιαε ό ' Ααπἰπ Ω(Παρίσι, 1975)· Γτοπι Αόιεπε το ζπατττοε. Λἴαοῳαἰοπἱεπτ από ΜαόἰαναΙ Τποπἔπἰ, εκδόδηκε από τον Η. ]. ννεειτα (Ιπεὶόεπ, 1992). (ν) Για την αναγεννησιακἡ φιλοσοφία ὅλ. γενικά Τπα δαιπρτὶόἔε Ηὶετοητ οΐ Εεπαὶεεαπεα ΡΙιἰΙοεορ}ιγ, που εκδόδηκε από τους (Ζ. Β. θοπτπὶιι, Ο. δκὶππατ και Ε. Κεεε.1ατ (Κέιμπριτζ, 1988). Αγγλικές μεταφράσεις των νεοπλατωνικών κειμένων της Αναγέν­ νησης περιλαμὅάνονται στο έργο του Νικόλαου Κουζάνο, Πε· Πόρτα Ιἔποταπτἱα, μεταφρασμένο από τον Ο. Ηετοπ (Λονδίνο, 1954)· Ριοο όα11α Μἰι·απόο1α, Οπ Ηιε· Πιεπἱτγ οί Μαπ, Οπ Βαἰπἔ από Πππγ, και Ηερίαρπιε (Εἰρτατγ οἱ Ιπρετα1 Αττε, Ινδιανάπολη/Ν έα Υόρκη, 1965). Υπάρχει μια ολοκληρωμένη έκδοση των έργων του με γαλλι­ κἠ μετάφραση και σημειώσεις, που εκδόδηκε από τους Ο. Βοιι1ποἰε και Ο. Τοἔποπ (Παρίσι, 1993). Οὶοτόαπο Βτιιπο, δαιιεα, Ρτἰπεἱρἰο από Ππἰἰγ, μεταφράστηκε από τον ]. Εὶπόεαγ (Λονδίνο, 1964), 298

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Ηετοἰε

Ρ”1·ε>π2ἰε·ε, μεταφράστηκε από τον Ρ. Ε. Μοιτιιο, ]τ. (ΩΙπαΡεΙ ΗΠΙ, Ν. Ω., 1966). Το έργο του Μετεἰἰἰο Ρἰεἰτιο Τ}ιεοΙοἔἱει ΡΙεἰοπἰεε μεταφράστηκε στα Γαλλικά από τον Ρ.. Μετεεἰ σε 3 τόμους (Παρί­ σι, 1964). Έχει επίσης μεταφραστεί το υπόμνημόι σχετικόι με το Συ­ μπόσιο του Πλάτωνα (Παρίσι, 1956). Βλ. επίσης Ρ. Ο. Κι·ὶετεΙΙετ, ΤΙιε Ρ}ιἰΙοεορ}ιγ οι” .Μετεόὶο Ρἰεἱτιο (Νέα Υόρκη, 1943)· Ιἔετιεἱεεειπεε ΤΙιου8Ιιτ (Νέα Υόρκη, 1961), Εὶἔῆτ ΡΙιΙΙοεορΙιετε οί ότε Ιι°ειΠειιι Ιἔεπειἰεεειηεε (Λονδίνο, 1965), Πετιειἰεεεπεε· Οοπεερτε από Οϋιετ Εεεεγε (Νέα Υόρκη, 1972)· Ν. Ω. Κορία, Νεορἰετοπἰετπ οἱ” Ηιε Ιτειϋειι Ιἕετιεἱεεειτιεε (Λονδίνο, 1935)· Ε. Ἄἴἰιιό, Ρεἔειη Μνεὲετἰεε ἱπ Ητε Ηεπεἰεεεπεε (Ζη έκδοση, Λονδίνο, Ι967)· Π. Ρ. ι̃ΛἴεΠ‹ε·ι·, 5'ρὶτἰἰαειΙ από Πεπιοπἱε Μεἔὶε ἰτοιπ Ρὶεἱπο το ξ”επιρειτιεΙΙει (Λονδίνο, Ι958)· Ρ. Α. Υειτεε, Οἰοτόεπο Βτυηο από Ηιε Ηεπιιειἰε Ττειόἰίἰοιι (Λονδίνο, Ι964)° Ν. Βεὶετννω̃τεε, Μειτεόὶο Γὶεἰποε Τηεοτἱε όεε Εεἡόπεπ ἰπι

Κοπἰεκτ όεε ΡΙειτοιιἰεπιυε (Χαϊδελὅέργη, Ι98Ο)° Μ. ΑΙΙειι, Τ}ιε ΡΙειἰο:ιΙεπι οί ΜειτεἰΙἱο Ρἰεἰπο (Μπέρκλεϊ, Ι984)° ΜετεἰΙἱο Ρὶεἰτιο ε· ΙΙ τὶτοπιο όὶ ΡΙειι°οπε, 2 τόμοι, εκδόδηκε από τον Ο. ίἔατἰαἔτιὶτιὶ (Φλωρεντία, 1986)· Ρἱεἰπο ειπό Βεηειἱεεειιισε Νεορὼιτοπἰεηι, εκδό­ δηκε από τον Κ. ΕἰεετὼἰοΙιΙετ και Ο. Ζ. Ραεἰὶεεε (Οτόιὅα, 1986)· Η.­ Π. θειἰἱτεγ, Πεεὺετεὴεε ειιτ Ζε ττειόἱἰἱοιι ρΙευ̃ο:ιἱεἰε·1ιπε ευ πιογετι ἑἕε ει Ξ: Ιει τεπεἰεεεπεε (Παρίσι, Ι987). (νι) Για τις μετα­αναγεννησιακές επιρροές ὅλ. Ρ. ]. Ροννὶεκε, ΤΙιε Πεωὸτὶόἔε ΡΙειι°ο:ιἰ5ἐε (Λονδίνο, 1926, επανεκδόδηκε Ἄἴεετροττ, ΕΤ., Ι97Ο)° Α. Εονεη̨̃ογ, Τ}ιε (ἔτεειἰ Πιεὶπ οί Βεἱτιἔ (Χόιρὅαρντ, 1936)· ]. Α. Ν οιοροιιΙοε, ΤΙιε· Ρλειοπὶεπι οι" 5Ιιε·Πεν (Ι)υ.τΙιεπι, 1949)· Ο Α. Ραττἰόεε (εκ), Τ}ιε δεπιὺτἱόἔε ΡΙει°οπὶ5£ε (Λονδίνο, 1969)· Β. Μ. Μοεεέ­Βαετὶαε, Βετἔεοπ ει ΡΙΟΗΠ (Παρίσι, 1959)· Ε. ΜὶΙε·ε, ]ο}ιτι ξ`σΙει° από Ηιε ΡΙε12οιιἱε Ττειόὶτὶοιι (ἰε. $αΙΙε, ΠΙ., Ι96Ι)° ]. Β. (Πεειεοιι, ]ο}πι δοΙε>ι° (Βε·τΙ‹εΙε·γ, 1989)· Κ. Κεἰτιε, ΒΙεΙ‹ε ειπό Ττειόἰτἱοτι, Ζ τό­ μοι (Λονδίνο, 1969)· Κ. Βεὶιιε και Ο. Μ. Ηειτρει· (εκ.), ΤΙιουιει5 Τετόοτ, Ηιε ΡΙειιοιιΙετ: 5εΙεειεό Ι4/τἰτα̃πἔε (Λονδίνο/Ν έα Υόρκη, 1969)· Ρ. Α. Υειτεε, Ε”ΙὶΖεὺε·τ}ιε:ι Νε>ορΙειτοτιΙεπι Ιἰεεοπεὶόετεό. Ξρειιεετ από Ρτεπεεεοο Οἱοτἔὶ (Λονδίνο, 1977)· Α. Ρ. Βεὺόννὶιι, ΡΙειι°οτιΙ5πι ειτιό Ηιε ΕιιἔΠεΙι Ιπιεἔἰπειίἰοτι (Κέιμπριτζ, 1994)· Ε. Βἰεπιειιπ, ΡΙειἰο Βε:ρτἰΖεό: Τοινετόε επι Ιπιετρτετειἰοπ οί Ξρενιεετίε Μὶπιετἰε Πετἰοπε (Τορόντο, 1988)° ν. ΟοΙόε‹:Ιιιτιὶότ, ΡΙειοπἰεπιε εἰ ρεπεέε εοτιιεπιροτεἱιιε (Παρισι, 1990).

299

Ευρετήριο κύριων ονομάτων και όρων Αὅερρόης 258­61

ΙΟ2, 105, 109, 116­8, 129­30, 132, 136­7,

Αὅικἑννο. 258­61, 264

141, 143, 161, 163­4, 166, 171, 175, 192,

Αγάπη 244­5

207,

Αισθητός Κόσμος 26, 28, 34, 43, 46,

238­9, 246, 251, 252, 256­261, 263­4,

48, 54­6, 70,

81,

89,

93­4, 104,

91,

112,

114­5, 121, 123, 138, 140, 143, 145, 149, 181, 197, 199,

205, 212, 229, 236, 245

Αιωνιότητα 43, 86, 98,

115,

139, 170,

204, 210, 212, 224, 258­9, 263

Ακινἀτης 84, 96, 263­5 Αλδίνος 44, 46 (σημ. 5), 107 (οημ.

223­231, 233,

267, 269, 270, 274

Αρχἠ της Αντιστοιχίας

177, 201­2, 210,

213, 215, 219, 220­1

Αρχἠ της Πληρότητας

114­5, 120, 201,

212

Αρχή του Ρεαλισμού 201­2, 50, 64­6, 69,

Ασκληπιός 55,159, 226,

215

231

Αυγουστίνος 20, 23, 43, 158­9,

28), 274

Αλέξανδρος Αφροδισιεύς 62­3,

81,

238­9, 258­9

Αμἐδεκτον

211, 214, 219, 221,

161­2, 165,

169, 171­3, 176, 179­80, 181 (σημ. 21),

186, 208, 2ΰ1·2, 264

201, 205­6, 213, 221, 235,

Αυὕυπόστοτα

115, 172,

207­210

240­2

Αμμώνιος Σακκἀς 74­6,

183, 223, 229

Αόριστη Δυἀδσ. 9Ο,117, 237.

Απαοεια 57­8, 86,

Βοῆΰιος

163, 236, 239, 249, 256, 262­4

Βυζάντιο

91, 128, 15ο, 135, 155,

166 (οημ. 10), 178, 225, 251,

253­5

184­5, 196

Απειρο 27, 49, 211, 214,

Απορροἠ

63, 101­3, 148, 159, 162,

237­8, 266, 269

Γνωστικισμός 20, 28­9, 35­7, 39, 43, 59, 70, 77, 86­7, 128, 136, 139­40, 142, 144,

81, 108­10, 112, 114­5, 120,

208,

158, 169­70, 277

214, 250, 258, 264

Αποφατικἠ Θεολογία

35, 104, 154, 188­

Ἀραὅες 225, 256­9, 264 Αριστοτέλης, Αριοτοτελισμός

Δαὅἰδ 74,

217, 224 (σημ.

Δαίμονες 35,

9, 253­5, 261, 265

2), 225

124, 180, 200, 212, 242

Δαμἀσκιος 20, 30, 32, 38,

55 (σημ. 9),

19­ 20,

160, 175­6, 179, 191, 193­4, 214 (σημ.

22­5, 40, 42, 44, 46, 48­9, 51­66, 72,

44), 216, 223­5, 227­9, 234, 237 (οημ.

75, 81, 83­5, 88, 90­2, 94­7, 99­100,

13, 14),

300

250, 276

ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΚΥΡΙΟΝ ΟΝΟΜΑΤΟΝ ΚΑΙ ΟΡΩΝ

Διονύσιος Αρεοπαγίτης

162, 251, 253­4,

Θεός 22, 34­5, 48, 52, 56­9, 62­5, 67­70, 79, 84, 86, 99, 102, 105, 107 (σημ. 28),

263­5

122, 124, 133, 144, 153, 167, 170,

Ειμαρμἐνη 56, 86,

είναι

112, 143,

1ο2, 1ο4, 112­8, 155, 126, 2ο5, 211,

εμμωία

192­5, 2ο6, 214, 248, 26ο, 222

21­2, 24, 45, 48, 5ο, 64, 62, 25, 84,

86, 88­9, 92, 95,

(σημ.

256, 258, 245, 249, 254­5, 258­6ο, 265­

6, 269­2ο

215­5, 259, 242, 269

εν

171

13), 172­3, 189, 192, 198, 212, 216, 230­1,

233

1ο1, 1ο5­11, 1154, 116­

2, 119­2ο, 125, 14ο, 146, 148­54, 156,

Θωυργω

25, 4ο, 42, 124, 152, 160 ωημ.

21, 165­6, 168, 124, 122­82, 195

ωημ.

221, 192, 199, 2ο2, 285, 21ο, 22ο, 222,

255, 245­6, 248, 254­5

176­7, 187­93, 214, 218, 229, 231­2, 235

Ιἀμὅλιχος 19, 23, 30, 38­9, 46­7,

237­8, 240­3, 246­8, 250, 269, 277

Ενατενιση 24­5, 56, 69­70, 80, 82, 86, 96­9,

66­9, 71­2, 87,

51­2, 55,

101, 118, 124, 152, 155,

101, 105, 110, 116­7, 123, 127, 131,

157, 159­61,163, 166­8, 174, 177­82, 185­

136­9, 142, 144­6, 149­52, 156, 177, 179,

7, 191,193­202, 204­7, 209­12, 214, 216­

182, 191, 194­6, 209, 239, 268

21,

Ενότητσ. 21­2, 24, 50, 89­91, 93, 96, 98,

225, 227­8, 230­1, 234­5, 239, 242­

4, 249­50, 259, 274, 276­7

100­3, 105, 107, 110­1, 116, 121­2, 149­51,

Ιδέες 23, 43, 46, 48­9, 55­6, 58, 64­5, 69,

154, 158, 175, 194, 232, 235­7, 239­40,

76, 86, 90, 92, 98­102, 108, 116­7, 121,

243, 255, 269­71

133, 137, 145, 155, 159, 190, 195­6,

Επιστροφή

116­8, 138, 140, 145­6, 176,

Εριγἑνης

Ερμείας

51

ωημ.

(σημ. 6), 34, 61, 220, 224,

Ισλαμικἠ Φιλοσοφία, Ισλαμικός Νεο­ πλατωνισμός

226­2, 251

Ερμητικό. 25, 59­60, 84,

61, 25, 169 (σημ. 12),

224, 222, 229, 226

162, 254­5, 263 31

204­5, 207, 237, 242, 266

Ιεροκλἠς

179, 191, 214­5, 230, 237, 246, 268

202,

176, 177 (σημ.

19, 253,

Ιωάννης Φιλόπονος 56,

260 171,

224­6, 228,

251, 257, 266

181, 26ο­1, 262

°15ρω±ω, 52­5, 48, 65, 115, 146­8, 151, 25ο,

Κακό 40, 52, 66, 70,

244­5, 268

Ετερύτητσ. 149, 188

Ευνἀπιος 30­2, 34, 38, 74, 76, 160,

166

(σημ. 9), 167

ωημ. 91,

Κικἑρωνας 58­9,

61, 71, 171 (σημ. 13),

199, 262

Ευσἐὅιος 65­6, 68­70, 75, 87, 166

87, 92, 117, 131, 135,

139, 153, 159, 233, 248

169

ωημ.

111,

158, 160,

12ο,18ο,

181

Κλήμης Αλεξανδρεύς 35, 60,

71

(σημ.

141, 254

ίϋημ. 21)

Λόγος 55, 56,

Ηλίας 55, 220, 224 (σημ. 2), 225, Ηρἀκλειτος 45

231

118­21, 125, 155­4, 152, 155,

195, 197, 201­2, 213

301

ΝΕΟΠΛΑΤΩΝΙΣΜΟΣ

Μαγεία 28, 123­4, 174, 176­7, 244, 269 Μοκοοιοο Μογοηο 17ο, 171 ωομ. 131,

2ο2, 204­5, 2ο8­9, 211­2, 215, 217, 219­ 20, 222­3, 225­30, 233, 236­7, 245,

173­4

Μακρόὅιος 71­2, 161, 165 (σημ. 8), 261 Μαρίνος 30­1, 38, 165 (σημ. 8), 223, 234 Μεσοπλατωνισμός 19­20, 48, 50, 53, 63­5, 67, 71, 75, 92, 94, 99, 107 (σημ.

28), 170,

175, 192,

208, 252, 261

Μετεχόμενον 205­7,

Μετἐχον 205, Μνήμη Μονὴ

164, 166­7, 169, 171, 174­5, 183, 190, 196,

250­2, 256­7, 261, 263, 266­7, 269, 273

Πλούταρχος Αὔηναίος 20,

51, 61, 63,

66, 70­1, 74, 222, 224, 228­9, 231­2

Πλωτίνος 19­22, 24­7, 29­34, 36­40, 43­ 59, 61­94, 96­114, 116­20, 122­4, 126­8,

213, 235, 241

130­159, 161­70, 174, 176, 181­93, 195­6,

198­200, 202­3, 205­9,

213

211, 214, 217,

227, 229, 237­8, 240, 243, 245, 248­9,

130, 137­9, 271

257, 261­2, 264­5, 267, 269­72, 274­7

176, 214­5, 237, 268

Νοοεοιοοεμἐοοο 1οο(οημ.3),1ο5,

172,

Πολλαπλότητα

55, 90, 100, 102­7, 110,

115, 115­7, 121,

149, 151, 154, 175, 194,

206, 235, 240

182­3, 186, 196

Πορφύριος

Νικόλαος Κουςόινο 265­7, 270 Νόμος των Μέσων Όρων 201, 210, 212­

19, 22­3,

30­3, 38, 43­4, 51­2,

55, 62­4, 67, 69, 71­88, 124, 143, 157­

68, 170, 173­4, 176, 178, 180­7,

3, 216

191, 193,

Νους, Νοητός Κόσμος, Νοητό., Νοερό.

197, 199­200, 209, 217­9, 225, 230­1,

39­40, 43, 48­51, 54, 56­8, 60,

240, 244, 248, 257, 261­3, 272, 274,

21, 24,

62, 64, 67­70, 75­6, 80­1, 86, 88­9, 92, 94­103, 105, 107, 109­10, 112, 120­3, 125­7,

131,

114, 116­8,

137­40, 143, 145­51,

276

Πρόκλος 20­1, 30­3, 38­9, 43­5, 47­8, 50­ 1,

53, 56­7, 65­9,

71,

74­6, 80, 88, 98,

154­6, 159, 164­5, 170, 175­7, 179­80,

107, 152, 159­60, 163­4, 166­7, 169, 171,

182­5, 187­8, 191­6, 198­207, 209, 212,

176­7,179,186,194­6,198, 200­3, 207­17,

214­6, 218, 221, 230­2, 235­8, 240­3,

219, 221, 223­5, 227­34, 236­41, 243­6,

255, 259, 261, 264, 266, 270­1

248­50, 255, 257, 264­5, 268, 274, 276

Πρόοδος Ολυμπιόδωρος 23 (σημ. 3), 33,

81, 2οο, 224 (οημ. 21, 226­8, 251, 24ο

(σημ. 24), 276

°οοιο 27, 9ο,

θυσια 23,

116­8, 191, 214­5, 230, 237, 268

165 (σημ.

1112­4, 1οο, 118, 211, 214, 257

214

Σολοοοοος

57, 161,

171

(οημ.

151, 196,

213, 221 (σημ. 50), 250

Σεςωο εμοοιοοοοο 57­9, ο1 Σιμπλίκιος 20, 55­6, 67­8, 161,

171, 196,

204, 217, 223­4, 226­7, 231, 249 (σημ.

Πλάτων, Πλατωνικἠ Ακαδημία, Πλα­

τωνισμός 19­24, 26, 32, 35, 37, 39, 42­

28)

Στωικοἱ

21,

34, 42, 44, 53, 56­64, 66, 71­

57, 59­62, 64­7, 69, 71­2, 75, 77, 80­1,

2, 90, 93­4, 96, 100, 109, 112, 119­23,

85, 90, 96­8,100,104, 109, 113,117, 122,

130, 137, 140­1, 143, 147, 149, 175, 183,

128­30, 132, 134, 137, 145­8, 152, 155­6,

199, 217, 238, 259

302

ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΚΥΡΙΟΝ ΟΝΟΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΟΡΩΝ

Συμπἀῖὶεισ., Κοσμική 35, 56, 122­3, 181, 197, 199,

177,

259

Ψυχή, Ψυχή του Κόσμου, Καθολική Ψυχή

Συριανός 20, 38 (σημ. 10), 46 (σημ. 5),

21, 23, 27,

52, 54,

34­6, 43­4, 47­8, 50,

56­8@2,

64­71, 80, 83, 86­9,

56, 98, 159, 194 ωημ. 26), 2ο8

93­1ο1, 111­2, 115­6, 118­9, 121­3, 125­4ο,

(σημ. 38), 222, 224, 226­9, 231­2, 235

142­6, 149­52, 154­6, 159­σο, 165­6, 17ο­

51,

(σημ. 9), 237 (σημ. 13), 238, 247

Σχολή της Αθήνας

19, 23,

30, 33,

2, 176, 178­8ο, 182­7, 193­2ο2, 2‹›4­9, 51, 55,

212, 218, 221, 230, 232, 236, 241­3,

72, 165, 174, 179, 193­4, 203, 206, 215­

246, 248­50, 257, 262­3, 265, 267,

6, 221, 222­51, 253, 263

270­2, 278

Σχολή της Αλεξάνδρειας

19,

30, 32, 34­

6, 55, 171, 194, 222­31, 256, 262­3, 274

Ωριγἐνης 35, 63­4, 28), 168,

Τριάδα 50,

173,

75, 102, 107 (σημ.

229

175­6, 191, 193, 205, 211, 213­

5, 221, 237, 239, 244, 262­3, 268

Υλη 43, 45, 48­9, 54, 56, 62, 64, 67, 70­ 2, 90­3, 99, 104­6, 114, 116­8, 121, 141, 147, 153, 192, 218,

131,

232, 237, 247­9,

261, 269­71

Υπερὅατικότητσ.

176, 191­3, 206, 212,

238, 246, 260, 277

Υποστἀσεις

21,

25­6, 35, 43, 64, 67, 69,

75, 86­8, 89­157, 158­9, 176, 182­93,

194, 201­17, 230­51, 262

Φίλων ο Αλεξοινδρεύς 25, 35, 60, 64, 119, 171

ωημ. 13)

Φύση 58­9, 65, 95, Φως 41, 109,

111,

110, 118, 154

148­9, 175, 184, 255

Φώτιος 67, 75, 229

Χαλδαι̃α̃ά Λόγια 22­3, 40 (σημ.

12), 44,

169,174­7, 179,189,196 (σημ. 28), 21ο­ 1,

214, 233, 243­4, 276

Χριστιανισμός

23, 29, 75, 107, 114, 141,

158, 168­70, 172, 178, 208, 224, 244,

246, 258, 262­3, 268

303

.Τ

Το ΰιΰλίο του Ιἱ.Τ. νναΙΙἰε

Ν ΕΟΠΛΑΤΩΝ ΙΣΜΟΣ εκδόθηκε στη Θεσσαλονίκη τον Απρίλιο του 2002 για λογαριασμό των εκδόσεων

ΑὉΗΥΤΡ © Κ.Τ. ῖΝαΙΙὶε, Νοέμθριος Ι995

Σ.

© Για την Ελληνική Γλώσσα ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΑΡΧΕΤΥΠΟ/ΜΕΤΑΕΚΔΟΤΙΚΗ Ε.Π.Ε

ΔΡΟΜΟΙ

'ΤΗΣ ΓΝΩΣΗΣ

ΣΕΙΡΑ ΔΡΟΜΟΙ ΤΗΣ ΓΝΩΣΗΣ

ΦΙΛΜΟΓΡΑΦΗΣΗ ΧΤ. Οταρἱιἱσε

ΕΚΤΥΠΩΣΗ ­ ΜΟΝΤΑΖ Μ. Διαμαντίδης Πρότυπος Βιομηχανία Γραφικών Τεχνών ΑΕ.

ΒΙΒΛΙΟΔΕΣΙΑ Βιὅλισδετικἡ

Ιἶ Δεληδημητρίου

4

ι 5

ι̃