POLITIK EKONOMIKE

1.Cili eshte dallimi mes doktrines liberale dhe asaj kenjeziane? Dallimi ne mes te ketyre doktrinave eshte se ajo liberale mbeshtetet ne nje sistem ekonomik ku shteti nuk nderhyn dhe se konkurrenca eshte plotesisht e lire, kurse ajo kenjiane apo (intervencioniste) parasheh se nderhyrja e shtetit ne ekonomi eshte e domosdoshme dhe se vetem me doren e shtetit mund te arijme suksese ne lufte kunder krizes dhe recesionit.

2.Cilat jane problemet qe sot me se shumti e mundojne shoqerine bashkohore? Problemet me te medha qe e mundojne shoqerine bashkekohore jane: Inflacioni, papunesia, shpenzimet per armatim, deficiti buxhetor, varferia dhe pabarazia, ndotja e rrethitambientit, rregullativa shteterore e biznesit.

3.Cilat janë komponentet e ekonomise se aplikueshme? Bartesit qellimet instrumentet rrethi - ambienti

4.Si ndahet begatia e prodhuar? Fonde kryesore fonde xhiruese

5.Komponentet e ekonomise se aplikueshme janë? 6.Çka janë doganat? Doganat paraqesin nje lloj tatimi qe i paguhet shtetit , me te cilin ngarkohet malli me prejardhje tevendit apo te jashtem i cili kalon kufirin shteteror, pa marre parasysh se a behet fjale per mall te importuar, transportuar apo tranzit.

8.Definicioni i qellimeve ne ekonomine e aplikueshme? Me qellimet ne ekonomine e aplikueshme nenkuptojme nje gjendje te ardhshme e cila deshirohet te arrihet, e cila ndryshon nga e tanishmja, dhe e cila nuk realizohet (sendertohet) vetvetiu nga proceset endryshme qe ngjajne, por arrihen me akcion te dobishem dhe te perbashket te te gjith subjekteve vendimmarrese.

9.Cilat janë organet shteterore si bartese te ekonomisë se aplikueshme. Kuvendi Organi me i larte ligjvenes qeveria organi ekzekutiv i kuvendit dhe Ministrite dhe organet tjera administrative ne kuader te Qeverise.

10. Karakteristikat e doktrines liberale janë:

Mosnderhyrja e shtetit ne ekonomi Shteti sa me larg duart nga ekonomia veprimi i konkurrences se lire ne ekonomi, ekonomija liberale ne ekonomine e lire, dora e papare e padukshme

.

11. Cilat janë masat per stabilizimin e tregut? a)Masat administrative, b)Masat ekonomike c)Masat me karakter te afatshkurter d)Masat me karakter afatgjate

12. Nga cilet faktor varet struktura e tregut? a) Vellimi dhe Struktura e prodhimit te ekonomise b) Lartesia e te ardhurave kombetare dhe shperndarja e tyre c) Pajisja teknike e tregut d) Faktori subjektive) komunikacioni

13. Koncepti i shtetit dhe mireqenjes-sociale? Shteti i mireqenies sociale, mund te percaktohet shteti qe kujdeset te siguroj nje jetese te pershtatshme normale per shtetasit, me synimin e arritjes te mireqenjes se pergjithshme te tyre.

14. Cili eshte qellimi i doganave mbrojtese? Qellimi i Doganave mbrojtese apo ekonomike eshte mbrojtja dhe nxitimi i zhvillimit te ekonomise kombetare.

15. Cilat janë format per te shprehur vleren e fondeve prodhuese? Vlera Furnizuese, Vlera e Tanishme (reale) Vlera e re dhe Vlera e Tregut.

16. Cilat janë vetite e konvertimit te kapitalizmit dhe socializmit bashkohorë? a) nenvizohen “ngjashmerite e ngritura te dyja sistemeve respektivisht vijat e perbashketa. b) kapitalizmi po fiton gjithnje e me shume veti te socializmit, ndersa socializmi po fiton gjithnje e me shume veti te kapitalizmit bashkekohor.

17. Kuptimi-definicioni i shoqerive aksionare?

Shoqerite aksionare paraqesin formen organizative te ndermarjeve te medha qe formohen me bashkimin e shume kapitaleve ne nje te perbashket qe quhet kapitali aksionar

18.Cilat janë qellimet e ekonomisë se aplikushme? Shtimi- rritja ekonomike e prodhimit te te mirave material, riprodhimi i popullsise i percjellur me nivel te larte te punesimit afarizem efikas ekonomik nivel stabil te qmimeve, liria ekonomike, ndarja e drejte e te ardhurave – fitimit, siguria ekonomiko-sociale, bilancin racional te tregetise nderkombetare dhe te pagesave, ekologjia – rrethi i shendoshe i punes banimit dhe pergjithesisht rrethit jetesor.

19.Gjat seleksionimit te instrumenteve duhet pasur parasysh dy ane? Politiko-Sociale Teknike

20. Marre globalisht egzistojne 2 koncepte kryesore te privatizimit. 1) Modeli i privatizimit te shpejte nepermjet konceptit te “Shok Terapise” i njohur me emrin modeli“Big-Bang” 2) Model ii privatizimit gradual, i njohur me emrin modeli “step by step”

21. Cilat janë masat qe harmonizojn raportin mes ofertes dhe kerkeses.? Masat Administrative

22. Nepermes kujt pasqyron realitetin qdo vend? 23. Cilat janë karakteristikat e perbashkta te shtetit dhe mireqenjes? a) Kryerjen e funksionit social per sigurimin e jeteses se pershtatshme te shteteve dhe minimizmin e te keqiave apo vuajtjeve. b) Sistemi i mjeteve financiare te aprovuara c) Sherbimet sociale ne te gjitha nivelet e struktures sociale.

24. Qka ka thene ekonomisti amerikan PX.M.Bjuken per kushtetuten?

Kushtetuta eshte ligj themelor jo i shtetit si sistem i marredhenieve te pushtetit, por, i shoqerise civile i bazuar ne principet e pajtimit te vullnetshem te marredhenieve reciproke ne mes njerezve.

25. Modelin amerikan te sistemit te ekonomisë e karakterizonë.?

Aktivitetet Ndermarrese (menagjuese) te permbajtur, nuk e shtron qeshtjen e barazise sociale bazohet ne produktivitet te larte, dhe orientohet ne arritjen e suksesit personal.

26. Cilat janë detyrat e fondit monetar nderkombetar? a) Stabilizimii i valutes nacionale b) Heqja e kufizimeve devizore ne pagesa nderkombetare c) Krijimi imarredhenieve ne mes te valutave te disa shteteve.

27. Cilat dimenzione duhet pasur parasysh gjat seleksionimit te qellimeve? a) Materialo – Prodhuese b) Ekonomiko – Sociale c) Politiko – Sociale

28. Paraqitja e doktrinave ekonomike qe pasqyrojnë rolin e shtetit dhe nderhyrjen shtetit ne ekonomi ne kuptimin modern eshte e lidhur me: Doktrina intervencioniste Doktrinen Kenjziane.

29. Ndarja e ekonomise kombetare sipas parimit funksional? a) Sektori i prodhimtarise b) Te hyrat dhe te dalat e Popullsise c) Te hyrat dhe te dalat e lemenjeve Joprodhuese d) Konsumi personal dhe i perbashket e) Sektori i Investimeve f) Sektori i marredhenieve me boten.

30. Cilat janë komponentet e konsumit final.? a) Konsumi personal b) Konsumi shteterore c) Investimet

31. Ne kuader te sistemit devizor dhe te funksionimit te ti,dispozitat ligjore jan ato te me te cilat rregullohen qeshtjet.?32.Qysh ndahen doganat sipas menyres se veprimit.? a) Doganat diferenciale b) Doganat preferenciale

33. Qysh klasifikohen bartesit e ekonomise se aplikueshme? a) Organet shteterore, organet politiko-juridike, organizatat politike b) Organiatat nderkombetare c) Trupat operative - ndermarrjet

34. Smithi konstaton se individin dhe kapitalistin per tu muarr me aktivitet e biznes e nxisin 6 motive? a)Egoimi, b)Afiniteti, c)Deshira per liri, d)Ndjenja per korrektesi, e)Shprehja e punes dhe f)Afiniteti per tregti.

35. Modeli Gjerman i sistemeve ekonomiko-sociale.? a)Konsiderohet model i ekonomise sociale te tregut, b)Shteti aktivisht ndikon ne qmimet, doganat, dhe normat teknike te produkteve, c)Modeli funksionon me sintagmen: mireqenie per te gjithe, mireqenie nepermjet gares konkuruese ne treg.

36. Cilat janë karakteristikat e qellimeve ekonomiko-prodhuese? a)Jepen per tere territorin e vendit, por mund te ipen edhe per regjione te caktuara b)I perkasin forcave prodhuese te shoqerise c)Jane te kuantifukueshme – mateshme

37. Çka kuptojme me begati te prodhuara? Me begati te prodhuar kuptojme te gjitha te mirat materiale qe jane rezulltat i punes se njeriut.

38. Si ndahen fondet kryesore? a)Fondet kryesore ne Lemenjte Ekonomik b)Te mirat publike c)Lemenje jo- ekonomik

39. Liberalizmi si doktrine ekonomike ku ka lindur, kur dhe kush eshte perfaqesues.? Liberalizmi lindi ne shekullin XVIII(18) me perfaqesues te tij Adam Smith dhe David Ricardo.

40. Kuptimi i instrumenteve Intranacionale? Keto instrumente i regullojne marredheniet ekonomike ne tere territorin e shtetit, por mund tiregullojne edhe Brenda regjionit te tij, sektorit apo deges me qellim qe te lehtesohet qarkullimi-levija emallrave, kapitalit, njerezve, ideve, etj.

41. Q’fare organizate eshte APEC-u? APEC – u eshte Organizate Aziatiko - Pacifike per bashkepunim ekonomik, 18 shtete anetare, mes te cilave edhe (SHBA, Kina dhe Japonia).

42. Si i ndau instrumentet kreditoro-monetare profesori Kirchen? a)Huate dhe kredite shteterore, b)Operacionet ne tregun e hapur, c)Instrumentet kreative bankare, d)Instrumentet qe ndikojne ne huate dhe kredite e Institucioneve tjera

43. Per q’fare bejne marreveshje organizatat qe hyjnë ne kartele? a)Kartela per kufizimin e qmimeve b)Kartela ne kufizimin e prodhimit c)Kartela per ndarjen e tregjeve d)Kartela per shfryteimin e patenteve dhe licencave.

44. Prej sa lloje aksionaresh perbehet shoqeria komaditore? a)te brendshem, b)te jashtem

45. Çka kuptojme me modelin e ekonomise se tregut? Ekonomia e tregut sipas karakterit eshte Liberal, e ne pikepamje teknike mbeshtetet ne teorine ekuilibrit te pergjithshem, ne modelin e ekonomise se tregut, ligjet ekonomike (oferta dhe kerkesa) veprojne ne menyre te lire.

46. Ne sa nivele ndahet sistemi bankar? a)Niveli i pare, Bankat Qendrore apo Bankat Emetuese, b)Niveli i dyte, te gjitha llojet e Bankave dhe institucioneve tjera Financiare.

47. Ç’fare funksionesh kryen banka qendrore e nje shteti? a)E drejta per te emetuar (shtypur) para ne trajta valute zyrtare shteterore ne monedha dhe kartmonedha, qe sherbejne si mjet zyrtar i pageses. b)Siguron likuiditen e sistemit bankar si ate kombetar ashtu edhe ate nderkombetar, c)Mbikeqyr punen e bankave komerciale, d)Ben Licencimin e bankave Komerciale, e)Ruajtjen dhe dispoizitimin e metaleve fisnike, dhe paraqet rolin e arkes shteterore.

48. Cili eshte roli i bankave te nivelit te dyte dhe si themelohen? Roli i bankave te nivelit te dyte eshte qe te ndihmojne popullaten me ruajtjen e parave dhe me dhenien e kredive per popullaten e atij shteti ku veprojne dhe se ato formohen me lejen(licencimin) e bankes qendrore. Per te themeluar keto lloje te bankave, themeluesi(apo themeluesit) duhet te sigurojne nje shume te kapitalit themeltar, lartesine e se ciles e cakton banka qendrore.

49. Detyrat e fondit Monetar nderkombetar.?

50. Cilat janë lajmet e mira premtuese dhe te keqija shqetesuese? a) Lajmet e mira (Premtuese) b) Shtimi i produktivitetit te punes, c) Shtimi it e ardhurave reale (pagave) per banore, d) Shtimi i punesimit e) Shtimi i exportit te produkteve industrial f) Permisimi i pozites se ekonomise kombetare ne tregetine boterore.

Lajme te keqija (Shqetesuese) a) b) c) d) e)

Renia e te ardhurave-pageses, Shtimi i ngarkeses kreditore ne raport me te ardhurat, Shtimi i punes jashte orarit, Shtimi-rritja e papunesise ne vend te punesimit te plote, Renia e standardit te popullsise etj.

51. Çka jan odat ekonomike dhe sa lloje te tyre egzistojnë? Odat Ekonomike jane institucione te karakterit publiko-juridik, harmonizojne interesat e veqanta te anetareve te saj me interesat e shoqerise Dallojme Dy tipe Odash: a) Odat Ekonomike Evropiane – Kontinentale, b) Odat Ekonomike Anglo – Saksone

52. Si ndahet rrethi i ekonomise se aplikueshme? a) Hapsiren – rrethin fiks b) Rrethin ekonomiko shoqeror

53. Si behet zgjedhja, seleksionimi dhe perdorimi i instrumenteve? Zgjedhjen e instrumenteve gjegjesisht seleksionimin e tyre e bejne subjektet e politikes, seleksionimi behet nga dy ane: anen politiko – sociale dhe anen teknike, perdorimi behet sipas dijenis se: a) q’fare eshte intensiteti i instrumenteve, b) kur duhet te perdoren-aplikohen instrumentet, c) si te kuptohet komplimentariteti i tyre.

54. Ndarja e ekonomise kombetare sipas parimit teknologjik. a) Industria e xehtaria, b) Bujqesia dhe peshkimi, c) Pylltaria, d) Ekonomia e Ujrave e) Ndertimtaria, f) Komunikacioni dhe lidhjet, g) Tregtia, h) Hoteleria dhe turizmi, i) Zejtaria.

55. Cilat janë perparsit e modelit te privatizimi“step by step“.? Se pari, ne rend te pare ve efikasitetin ekonomik dhe aftesimin e ekonomise kombetare, se dyti, niset nga fakti se nderrimet e institucioneve te tregut dhe futja e sistemit te ri te vlerave nuk mund te behet brenda nates, se treti, nuk e mohon ekzistimin e prones publike apo shteterore te ndermarjet e medha dhe ato me rendesi vitale.

56. Per te pasur sukses procesi i privatizimit duhet te ngerthej ne vete? 57.Çka paraqet kursi devizorë dhë si ndahet? Kurset devizore mund te jene: a) Fikse dhe Individuale, b) Te llojllojshme dhe Fikse, c) Unike dhe rreshqitese.

58. Cilet janë treguesit te cilet merren me percaktimin e nivelit jetsorë? a)Treguesit e pergjithshem, b)Treguesit diferencial, c)Treguesit e punes, d)Treguesit politiko-shoqeror.

59. Çka janë bursat dhe si ndahen? Bursat jane tregje te perhershme ne te cilat veprojne regulla dhe uzansa te veqanta, Bursat ndahen ne: a) Valuto-Devizore b) Bursat efektive c) Bursat e mallrave-produkteve d) Bursat e sherbimeve

60. Cilat janë ndermarrjet e vogla sipas unionit europian? Ato ndermarje te cilat kane te punesuar deri 50 punetor te perhershem apo te perkohshem, qarkullimi vjetor ne te cilat nuk kalon 7 milion euro, apo bilanci vjetor i gjendjes se tyre nuk kalon vleren prej 5 milion euro.

61. Cilat janë format e ndermarrjeve ne rethanat bashkohore?a) a) ndermarrjet e pavarura individuale, b) shoqeria me pergjegjesi te kufizuara, c) shoqeria me pergjegjesi te pakufizuara, d) shoqerite e aksionareve, e) shoqerite komanditore. 62. Cili eshet roli i organizates nderkombtare te punës?

Roli i organizates eshte qe me marreveshje nderkombetare te siguroj kushte me te mira te punes dhe per jetese me te mire te punetoreve. 63. Cili ka qene qellimi i organizatës per zhvillim ekonomik dhe bashkepunim?

Qellimi i kesaj organizate ka qene qe te perpjeket per nje integrim ekonomik ndermjet 24 shteteve anetare te saj. 64. Ndarja e ekonomise kombetare sipas parimit instutucional? Ndahet ne: a) b) c) d) e)

Ndermarrje Ekonomi shtepiake, Institucionet e administrates se pergjithshme, Ekonomi fshatare, Objektet e tjera.

65.Q’fare organizate eshte OPEC-u.? Organizata e vendeve Arabe prodhuese te naftes e themeluar me 1969 (Iraku, Arabia Saudite, Xhamairia Arabe e Libise dhe Kuvajti).