Planiranje Saobraćaja

 

EVROPSKI UNIVERZITET KALLOS TUZLA TEHNIČKI FAKULTET  DRUMSKI SAOBRAĆAJ 

SEMINARSKI RAD

PLANIRANJE SAOBRAĆAJA 

Student:

Profesor:

Amel Halilčević

Miodrag Tojagić  Tuzla, maj, 2019

 

SADRŽAJ  1.ANALIZA POSTOJEĆEG STANJA ............................................ ................................................................... ...................................... ............... 3 1.1Saobraćajno-geografski položaj ..................... ............................................ .............................................. ......................................... .................. 3 1.2 Kriterij zonskog sistema ........................................ .............................................................. ............................................ .................................. ............ 4 ........................................... ............................................. ............................................ .............................. ........ 6 1.3Analiza namjene površina .................... 1.4Klimatske karektiristike ............................................. ................................................................... ............................................ .............................. ........ 7

2.ANKETE U DOMAĆINSTVU ........................................... ................................................................. ............................................ ........................... ..... 8 3.ANKETNI OBRASCI .............................................................. .................................................................................... ........................................... ..................... 12 3.1Anketa putnika na spoljnom kordonu ............................................. .................................................................... ............................ ..... 12 3.2Anketa putnika na terminalu ................................................... .......................................................................... .................................... ............. 12 3.3Anketa putnika na raskrsnici ..................................... ........................................................... ............................................. ............................ ..... 13 4.MODELI KRETANJA ......................................... ............................................................... ............................................. ........................................ ................. 15 4.1Model nastanja kretanja ....................... ............................................. ............................................ ............................................ ................................ .......... 15 4.2Model raspodjele kretanja .................................. ........................................................ ............................................ .................................... .............. 15

4.3Model raspodjele po veličini kretanja  ............................................. .................................................................... ............................ ..... 16 4.4Modeli opterećenja mreže .................... ........................................... ............................................. ............................................ ............................ ...... 16 5.ZAKLJUČAK ............................................. .................................................................... ............................................. ............................................. ............................ ..... 17 17  

LITERATURA ........................................... ................................................................. ............................................ ............................................. ................................ ......... 18

 

1. ANALIZA POSTOJEĆEG STANJA  1.1 Saobraćajno-geografski položaj 

Tuzla je grad u Bosni i Hercegovini sa površinom 303 km². Tuzla se nalazi u sjeveroistočnom dijelu Bosne i Hercegovine . Nadmorska visina je 231 n/mn. Tuzla je sa svjerozapada okružena planinskim vijencem Majevica, sa jugozapada planinama Ozren, Konjuh i Javornik. Susjedne opštine Tuzli su sa sjeverne i sjeveroistočne strane Srebrenik, sa jugoistočne Kalesija, sa južne strane Živinice i sa zapadne strane Lukavac.   Po službenom popisu stanovništva iz 2013.godine grad Tuzla je im ao 110.979 stanovnika.1 

Slika 1- položaj grada Tuzla 

Tuzla je prema sjeveru povezana prometnicom prema Županji (Hrvatska), gdje se  priključuje na auto-put Zagreb - Beograd, te dalje prema većini evropskih putnih pravaca;  prema Jadranu putem Sarajevo  –  Mostar  Mostar –  Jadranska magistrala, kao i željeznicom prema luci Ploče (Doboj-Zenica-Sarajevo-Mostar); prema istoku i zapadu postoje solidne cestovne komunikacije. Preko luka u Splitu i Dubrovniku (Hrvatska) postoji dobra  povezanost trajektima s italijanskom jadranskom obalom. Preko rijeke Save, odnosno

luke u Distriktu Brčko (oko 60 km od Tuzle), postoji veza riječnim (teretnim) saobraćajem s cijelom Evropom. Kroz Tuzlu prolaze dvije magistralne ceste.

1

 https://hr.wikipedia.org/wiki/Tuzla

 

1.2 Kriterij zonskog sistema

Zonski sistem  podrazumjeva

da se određeno područje podijeli na manje prostorne cijeline, odnosno saobraćajne saobraćajne zone da bi se proučio odnos između pro prostornog stornog razmještaja aktivnosti i saobraćaja. saobraćaja.  Podjela grada na zone se vrši uz poštovanje sljedećih kriterijuma  -  Poštuje se homogenost zone u odnosu na sadržaj zone  -  Poštuju se prirodne i vještačke granice ( magistrale, željezničke pruge, vodotok )  -  Svaka zona je okružena mrežom saobraćajn saobraćajnica ica  -  Poštuju se zonske podjele iz postojećih planova  -  Oformljeni zonski sistem mora imatu u vidu i buduću namjenu površina. 

Slika 2- Karta sa prijedlogom zonskog sistema

 Naselje Slatina nalazi se u centralnom dijelu urbanog područja grada i predstavlja  jedno od najstarijih najs tarijih i najnaseljenijih kolektivnih naselja u gradu. Centralni Central ni i zapadni dio

ovog naselja realiziran je fazno na osnovu urbanističke dokumentacije a istočni dio, iako  je u više navrata navrata tretiran planskom dokumentacijom, dokumentacijom, nije nije urbaniziran. 

 

 Na osnovu Odluke Općinskog vijeća Tuzla u toku 1996 do 1998 godine u Zavodu za urbanizam Tuzla, izrađen je Regulacioni plan nerealiziranog dijela stambenog naselja Slatina za koji procedura usvajanja nije okončana.  Do podataka o broju stanovnika u naselju Slatina nije moguće doći, te tako nije moguće prikazati broj stanovnika po zonama. Treba naglasiti da su sve zone poslovnog i stambenog karaktera, dok se u nekim zonama nalaze i fakulteti. Radi velikog broja stanovnika koji su nastanjeni u ovim zonama, podaci o zapošljenju takođe nisu dostupni.

 

Zona 1 je mješovitog karektera, stambeno poslovna. Zona 1 posjedeju određeni dio radnih mjesta koja čine tržni centri, supermarketi, apoteke.    Zona 2  je takođe mješovitog karetera, gdje osim stambenog i poslovnog dijela zastupljeno i više obrazovnih ustanova, kao što su fakulteti i srednje škole. Od  poslovnih jedinica takođe imamo supermarkete, tržni centar, kafiće, lokalne  prodavnice. Saobraćaj kroz zonu 2 je veoma gust, jer kroz nju prolaze dvije





glavne magistralne ceste.

 



Zona 3 ova zona ima najamnji broj stanovnika, jer ovoj zoni su uglavnom

smještene srednje škole i jedna osnovna. Zastupljeni su restorani, objekti brze knjižare.  središte ovog naselja, u ovoj zoni je zastupljen najveći broj knjižare.    prehrane, Zona 4 predstavlja



stanovnika, koji borave u velikom broju zgrada koje su spojene. U ovoj zoni se nalazi i Dom zdravlja, apoteke, supermarketi.

 

Zona 5 je stambeno- poslovna zona, zastupljene su lokalne prodavnice

 

Zona 6 je takođe kao zona 5 uz nešto veći broj stanovnika. 





smanjen broj stanovništva, smirena zona,

 

1.3 Analiza namjene površina 

Tabela 1: Namjena površina  

 Namjenu površina tretiranog obuhvata podrazumijeva prije svega površine pod objektima koje su u narednoj tebeli raščlanjene na površine pod glavnim i površine pod  pomoćnim objektima. Površina pod glavnim objektima iznosi 10.474m² što je 13,5% ukupne površine obuhvata. Površine koje se koriste za kolski saobraćaj analizirane su kao kolske saobraćajnice i parkinzi i kao neuređene saobraćajne površine. Ova namjena zastupljena je sa 11.061m² što je 14,3% ukupne površine   obuhvata. Najveći prostor unutar tretiranog obuhvata je neuređena površina sa 24.053m² ili 31,1% ukupne površine.  Namjena površina unutar tretiranog obuhvata podrazumijeva i pješačke površine, okućnice i javne ili uređene zelene površine. Odnos pojedinih namjena površina i njihova nji hova struktura prikazani su tabeli.

 

1.4 Klimatske karektiristike

Klima je jedan od bitnih prirodnih faktora koja može znatno uticati na uslove izgradnje objekata na nekom području, jer klima direktno utiče na mehaničko i hemijsko raspadanje stijena, čime se znatno mjenjaju fizičko -mehanička svojstva stijena, a uticajem klime takođe se povećava stepen razvoja egzogenih geoloških procesa, što dalje može uticati na stabilnost padavina. Klima ne predmetnom području pripada umjereno kontinentalnom tipu.

Prosječna godišnja temperatura iznosi 10,1 °C. Najhladniji mjesec je januar sa srednjom mjesečnom temperaturom od -0,6 °C, a najtopliji je mjesec juli sa srednjom mjesečnom temperaturom od 19,4 °C pa je kolebanje temperature 20 °C (š to je odlika u mjerenokontinentalne klime). U periodu od oktobra do aprila prosječno ima 91 dan sa mrazom

Godišnje u prosjeku padne oko 908,6 l/m2 . Najviše padavina ima u rano proljeće i u ranu jesen (što se 1996.godine potvrdilo). Prosječno ima 159 dana sa padavinama, od čega 135 dana sa kišom.   Prosječno 39 dana sa snijegom, od čegapokrivačem se sa snježnim većim od 10 godišnje cm javljaima 27 dana godišnje, a sa sniježnim većimpokrivačem od 30 cm  javlja se u prosjeku prosjeku 5 dana ggodišnje. odišnje.  Godišnje ima 1797,3 sati sa suncem. Najsunčaniji mjesec je juli sa 250,4 sati, a najmanje sunca ima decembar sa 53,5 sati.

 Na području grada Tuzle srednja brzina vjetra je 0,8-1,6 m/s. Maksimalni udar vjetra koji je registrovan na stanici Tuzla je 20 m/s, a prilikom projektovanja objekata mora se

računati da maksimalni udar vjetra bude od 30 do 35 m/s. Najčešći pravac djelovanja vjetra je iz NNE pravca (29 %), a zatim z atim iz WSW pravca (17%).

 

2. ANKETE U DOMAĆINSTVU 

Anketa je naziv za skup postupaka pomoću kojih se pobuđuju prikupljaju i analiziraju izjave ljudi kako bi se saznali podaci o njihovom ponašanju ili o njihovim stavovima, mišljenjima, interesima i slično, radi statistike, ispitivanja kao temelj za potrebe ili nekog drugog istraživanjima. Dakle, riječ je o postavljanju određenih pitanja izabranoj skupini ljudi radi dobijanja seuzorak. kasnije  statistički obraditi i detaljno analizirati. Ovi ljudi određenih se nazivajupodataka, ispitanici koji i oniće čine Jedan od načina prikupljanja podataka o kretanjima je i anekta o domaćinstvu. Anketa domaćinstva predstavlja direktni kontakt sa članovima anketirane porodice koju vrši anketar preko pripremljenog anketnog upitnika. Anketa može biti pismena i usmena. Ank etom etom se obrađuju svi članovi porodice stariji od 6 godina.

2.1  Upitnik za domaćinstvo 

Domaćinstvo 

Broj članova  Broj članova Broj zaposlenih starijih od 6.

Broj prevoznih prevoznih sredstava

godina

1

4

4

2

3

2

2

2

1

1

3

4

4

2

2

4

4

2

2

2

5

3

3

2

2

6

2

2

0

0

7

3

3

1

1

8

4

4

2

3

9

3

3

1

1

10

3

2

1

2

Tabela 2: broj članova i prevoznih sredstava 

 

4 3.5

Broj članova

3 2.5

Broj članova starijih od 6. godina

2 1.5

broj zaposlenih

1

Broj prevozni prev oznih h sredstava

0.5 0 1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

 

Grafikon 1: prikaz broja članova domaćinstva i broja prevoznih sredstava  

domaćinstava 

Putnički

Teretna vozila

Motocikl

Bicikl

automobil

1

2

-

1

-

2

1

-

-

-

3

2

-

-

-

4

1

-

-

1

5

2

-

-

-

6

-

-

-

-

7

1

-

-

-

8

2

-

1

-

9

-

-

-

1

10

1

-

-

1

Broj

Tabela 3: broj prevoznih sredstava prema vrsti

 

Svrha

Povratak kući  Poso

Škola/fakultet  Trgovina Posjeta Razonoda

Učesće 

Broj kretanja

37,5% 17,5% 12,5% 10% 7,5% 15%

15 7 5 4 3 6

Tabela 4: raspodjela kretanja prema svrhama

Povratak kući Posao

Škola/fakultet Trgovina Posjeta Razonoda

Grafikon 2: raspodjela kretanja po svrhama

 

Način 

Učešće 

Broj kretanja

Automobil (vozač) 

32.5%

13

Automobil (suvozač) 

20%

8

Javni gradski prevoz

12,5%

5

Motocikl

7.5%

3

Bicikl

5%

2

Pješice 

22.5%

9

Ostalo

0

0

Ukupno

100

40

Tabela 5: raspodjela kretanja prema načinu kretanja  

14 12

10 8 6 4 2 0 Automobil

Automobil

(vozač)

(suvozač)

Javni gradski prevoz

Motocikl

Bicikl

 

Pješice

Ostalo

Grafikon 3 : Rapodjela kretanja prema načinu kretanja 

Ovim anketiranjem u slučajno odabranih 10 domaćinstava su prikupljeni podaci o  broju članova u domaćinstvima, o njihovij starosnoj dobi, o broju zaposlenih, takođe o njihovim kretanjima u toku dana, broju prevoznih sredstava. Saznali smo svrhu njihovog

kretanja i načinu kretanja. Ovo je samo približna slika, za realniju sliku potrebno je izvršiti veći broj anketiranja, anketiranja, i obići dosta već većii broj domaćinstava. domaćinstava. Sa obzirom na gustinu naseljenosti i zbog naseljenosti svake zone u naselju Slatina za takvo nešto je  potrebno mnogo mnogo više vremena i mnogo veći broj ljudi koji vrš vršii anketiranje. 

 

3. ANKETNI OBRASCI 3.1 Anketa putnika na spoljnom kordonu

Anketa spoljnih putnika je jos jedna aktivnost koja se vrši u okviru saobraćajnog istraživanja na osvnovu kojeg dolazimo do podataka koji su nam bitni za izradu ovog rada. Ova anketa se sastoji iz dva dva dijela. -   prvi dio ankete nam govori o trenutnom putovanju putnika, odnosno u trenutku dok putuje -  drugi dio ankete nam govori o načinu kretanja i svrsi dolazka na određeno mjesto 

Anketa je rađena 3.5.2019. god ine u Tuzli. Redni broj

1.

Trenutno odredište 

Krajnje

Način

odredište 

kretanja

Tržni centar

Kuća 

Pješice 

Povratak kući 

Svrha

Omega 2.

Restoran Sedra

Dom zdravlja

Pješice 

Odlazak na  posao

3.

Bingo City Centar

Kuća 

Automobil

Povratak kući 

4.

Trafika

Park

Bicikl

Razonoda

Tabela 6: odredište, način i svrha kretanja   3.2 Anketa putnika na terminalu

Anketa spoljnih  putnika

vrši se na terminalima (željezničke i autobuske stanice ).

Zbog loše razvijenosti željezničkog saobraćaja u gradu Tuzla, anketiranje sam radio na autobuskoj stanici u Tuzli . Anketa je rađena 3.5. 2019. godine u terminu od 11:00 do 12:00 časova.  Redni broj 1.

Dan

Datum

Sat

Krajnje

odredište  Petak, 03.05.2019

Broj anketiranih  putnika 7

12:00

Sarajevo

2.

11:30

Zenica

3

3.

12:00

Kladanj

2

4.

11:00

Zagreb

2

Ukupno

14 Tabela 7: broj putnika po autobuskoj liniji

 

3.3 Anketa putnika na raskrsnici

Brojanje ili snimanje saobraćaja čini osnovu za planiranje saobraćaja, a njime se dobiva uvid u trenutno stanje saobraćaja, te podaci koji upućuju na potrebne rekonstrukcije, izgradnju novih saobraćajnih pravaca ili ostale mjere poboljšanja  postojećeg i budućeg budućeg saobrać saobraćaja. aja. U okviru tog istraživanja ob obavljeno avljeno je brojanja voz vozila ila na raskrsnici u blizini zgrade Soda so u Tuzli. Tip ra skrsnice je četverokraka sa presjekom ulica Mehmeda Hevaija Uskufija u dva smjera, te ulice Univerzitetska i Slatina.

Raskrsnica je sa svim stranama okružena trotoarima, regulisanje saobraćaja se odvija svjetlonosnom signalizacijom. Protok pješaka na rasrsnici vrši se po pješačkim prelazima za sve smjerove, regulisanje tokova pješačkog saobraćaja je obezbijeđen svjetlosnom signalizacijom. Brojanje vozila na raskrsnici je mjereno u dva vremenska perioda u toku dana, prvo mjerenje je bilo u 09:00, a dru go mjerenje je vršeno u 21:00. 21:00. U toku brojanja zab zabilježene ilježene

su sve vrste vozila koja su prošla kroz raskrsnicu i njihovo kretanje po smjerovima. Rezultati mjerenja su predstavljeni tabelom i grafikonima. Brojanje je j e vršeno 24.4.2019. 

Slika 3 prikaz raskrsnice tokom vršnog časa časa 

 

 

Slika 4 prikaz raskrsnice tokom vanvršnog časa  

Brojanje vozila je rađeno na raskrsnici u ulici Mehmeda Hevaija Uskufija kroz koju  prolaze dva smjera magistralne ceste sa najvećim brojem vozila. Ostala  dva smjera čine ulice Univerzitetska i Slatina. U blizini ove raskrsnice nalaze se i neke škole pa je gustina saobraćaja velika. Zbog kišovitog vremena na cesti je bilo slabo motociklista i  biciklista. Većinu su predstavljala putnička vozila i autobusi.  Ono što je zanimljivo najmanje vozila je dolazilo iz pravca naselja Slatina u odnosu na ostale smjerove.Sada ćemo u tabeli ispod predstaviti kretanja vozila po smjerovima i broj vozila.  Prilaz

1 1 1 2 2 2 3 3 3 4 4 4

Smjer 1-2 1-3 1-4 2-1 2-3 2-4 3-1 3-2 3-4 4-1 4-2 4-3

MOT 4 2 2 3 3 2 3 1 0 1 2 1

PAJ 260 260 568 130 203 182 142 657 327 327 114 145 80 104 104

LTV 22 83 17 10 11 7 63 25 6 16 7 13

TTV 12 42 3 2 9 32 13 2 6 7 12

BUS 0 28 0 0 0 0 16 0 0 0 0 0

UKUPNO 298 723 152 218 225 151 773 366 122 168 96 130

Tabela 8: sktruktura saobraćajnih tokova po smjerovima kretanja tokom vršnog časa  

 

4. MODELI KRETANJA -  Model prognoze nastajanja kretanja -  Model prostorne raspodjele kretanja -  Model raspodjele po načinu kretanja  -  Model opterećenja mreže 

4.1 Model nastanja kretanja

Ovaj model podrazumjeva izračunavanje produkcija i atrakcija svih saobraćajnih zona. Pojam nastajanja kretanja odnosi se na utvrđivanje obima kretanja koja su započeta ili završena na određenom prostoru (saobraćajnoj zoni) u zavisnosti od namjene. Za saobraćajne zone su vrlo značajne dvije karakteristike saobraćajna zona za analizu nastajanja kretanja, atraktivnosti (dolazak na poso), i produktivnost (odlazak na poso). Svrha izračunavanja putovanja nije u tome da se utvrde sve

karekteristike, koje određuju putovaja u fizičkom smislu, kao što su dužina trajanje i smjer, nego da se identifikuju i kvalifikuju krajevi putovanja koji pripadaju određenoj  prostornoj jedinici.

Pokazalo se da preko 80% svih putovanja počinje ili završava u zoni stanovanja, što znači da se u večini slučajeva odluke o putovanju donose na nivou domaćinstva. Zbog toga se najveći broj podataka o putovanjima prikuplja anketom u domaćinstvima , dok  je određeni dio informacija moguće dobiti samo na nivou zone. Analitičke metode modeliranja zakonitosti nastajanja kretanja mogu su razvrstati u tri kategorije: -  utvrđivanje broja kretanja u zavisnosti od razvoja posmatranog područja, područja,  -  utvrđivanje zavisnosti broja kretanja i socio-ekonomskih karakteristika i karakter istika istika namjene površina preko regresione analize,  -  klasifikacija kretanja preko socio-ekonomskih karakteristika jedinice posmatranja domaćinstva. 

4.2 Model raspodjele kretanja

Pod prostornom raspodjelom kretanja podrazumjeva se utvrđivanje inzeziteta kretanja između zona u prostoru: izvorne i ciljne zone. Sa obzirom da su saobraćajne zone, odnosno njihov položaj definisane u prostoru- prostorna raspodjela kretanja može se predstaviti matricom (ij) i kojoj elementi (tij) matrice predstavljaju intenzitet  putovanja između zone (i) i zone (j). U analizi postojećeg stanja, prostorna raspodjela kretanja se utvđuje anketiranjem učesnika u saobraćaju (izvor -cilj -cilj I-C anketa), koje se u zavosnosti od cilja istraživanja sprovode na rauličite načine (anketiranjem u domaćinstvima na spoljnom kordonum u radnim organizacijama i slično  

 

Tij= F *tij Tij - budući broj putovanja između zone (i) i zone (j),   tij - postojeći broj putovanja između zone (i) i zone (j),   F –  faktor   faktor porasta

To znači da je za korištenje ovog metoda,  pored faktora porasta, neophodno raspolagati i postojećom matricom međuzonske raspodjele putovanja. U zavisnosti od metode, faktor porasta može da bude jednostavan ili se dobija kombinacijom nekoliko faktora koji proizlaze iz buduće namjene površina i prognoze kretanja. On takođe može da bude jedinstven za čitavo područje, ili posebno izračunat za svaku zonu. 

4.3 Model raspodjele po veličini kretanja 

Pod pojmom raspododjle, podrazumjeva se dioba ukupnog broja kretanja na

različite načine i sredstva prevoza. Izbor pojedinih načina odnosno vidova kretanja na određenom području nije ni statičan ni slučajan proces, već na njega utiče više različitih faktora. Ovi faktori se mogu grupisati u tri skupa i to:  -  Karakteristike kretanja (dužina, trajanje, svha kretanja) -  Karakteristike putnika -  Karakteristike transportnog sistema

Od posebnog značaja za modeliranje vidovne raspodjele je analiza i prognoza odnosa između broja putovanja javnim prevozom i putovanja putničkim automobilom. Osnovne tehnike modeliranja vidonovne raspodjele koje se najčešće primjenjuju su: regresiona analiza, diverzione krive i diskrimirantna analiza.

4.4 Modeli opterećenja mreže  

Jedan od najvažnijih zadataka transparentnog planiranja je da se definiše buduća forma i karakteristike osnovne transportne mreže i odrede obimi saobraćaja na svakoj njenoj dionici. Metode opterećivanja mreža mogu se podijeliti u dvoje osnovne grupe: metoda u kojima ne figuriše kapacitet saobraćajnice i metode u kojima se uzima u obzir kapacitet saobraćajnice. Svaka  mreža se može opisati skupom čvorova međusobno spojenih vezama. Pri tome čvorovi predstavljaju raskrsnice i osnovne generatore saobraćaja, a veze predstavljaju ulične dionice.  

 

5. 

ZAKLJUČAK  

Tuzla je grad u Bosni i Hercegovini sa površinom 303 km². Tuzla se nalazi u sjeveroistočnom dijelu Bosne i Hercegovine. Nadmorska visina je 231 n/mn. Tuzla je sa svjerozapada okružena planinskim vijencem Majevica, sa jugozapada planinama Ozren, Konjuh i Javornik. Susjedne opštine Tuzli su sa sjeverne i sjeveroistočne strane Srebrenik, sa službenom jugoistočnepopisu Kalesija, sa južne strane Živinice igrad sa zapadne Lukavac. Po stanovništva iz 2013.godine Tuzla je strane imao 110.979 stanovnika

Brojanje vozila se vršilo u Tuzli sa ciljem da se dođe do podataka kako  bi mogli izvršiti analizu saobraćajnog protoka, strukture vozila kao i neravnomjernost saobraćaja na raskrsnici.Kako bi podaci bili precizniji bilo bi poželjno analizirati duži vremenski period kako bi se došlo do mjerodavnih podataka. podataka. 

 

LITERATURA Knjige: -  Planiranje saobraćaja, Nenad Jovanovic, Beograd 1990  Internet adrese: -  https://hr.wikipedia.org/wiki/Tuzla  -  https://www.academia.edu/32456774/Planiranje-saobracaja_2.pdf