pag-aalsa

MGA PAG-AALSA NG PILIPINO LABAN SA MGA ESPANYOL Taon

Pinuno

Pook na Pinangyarihan

Dahilan ng Pag-aaklas

Bunga/Resulta ng Pagaaklas

1574

Lakandula

Tondo, Navotas

1596

Magalat

Cagayan

Hindi pagtupad ni Gob. Hen. Guido de Lavesarez sa mga pangakong binitiwan ni Legazpi kay Lakandula. Pagmamalabis sa pangongolekta ng tribute.

1621

Irrayas (Gabriel Dayag, Felix Cutabay)

Lambak ng Cagayan

Bigo. Napahinuhod si Lakandula nina Juan de Salcedo at Padre Geronimo Martin. Bigo. Pinatay si Magalat ng isang Pilipinong inupahan ng mga Espanyol. Nagtapos ng payapa dahil sa pagsesermon ni Padre Pedro de San Tomas

1621-1622

Tamblot

Bohol

1621

Bankaw (kasama: kanyang mga anak, Pagali Miguel Lanab, Aldaban

Leyte

Pagnanais ng kalayaan sa pananampalataya/pagbalik sa katutubong relihiyon.

Cagayan

Pagnanais ng kalayaan; pagpaparusa sa isang babae ng ilang Espanyol na opisyal Pagkagalit sa pang-aapi ng mga Espanyol.

1625 1627 1639 1643

(Pedro) Ladia

Malolos, Bulacan; Timog Luzon

1649-50

Sumuroy, Juan Ponce, Pedro Caamug

Silangang Visayas, Hilagang Mindanao, Zamboanga

1660-1601

Francisco Maniago

Bacolor, Pampanga

Pagmamalabis at pang-aapi ng mga pinunong Espanyol sa sapilitang paggawa at tribute. Pagnanais na iwanan/itakwil ang katolisismo at bumalik sa katutubong relihiyon.

Pagtutol sa kauutusan ni Gob. Diego Fajardo sa pagpapadala ng mga manggagawang Bisaya sa Cavite upang gumawa ng barko. Hindi pagbabayad ng mga pinunong Espanyol sa biniling palay; paulit-ulit na pag-uutos na magbigay ng personal na paglilingkod

Bigo. Nasugpo ng mga Espanyol at mga Kristyanong Cebuano (sa pamumuno ni Don Juan de Alcarazo) Bigo. Nasugpo ng mga Espanyol at mga Kristyanong Cebuano (sa pamumuno ni Alcalde Mayor Alcarazo) Bigo. Pinatawad ang mga pinuno. Pinatay nang muling mag-alsa. Napanatili ni Padre Cristobal Enriquez ang katapatan ng mga tao sa Espanya. Inaresto si Ladia, dinala sa Maynila at binitay. Bigo. Hinuli at pinugutan ng ulo ang mga pinuno.

Pagkakaloob ng pangkalahatang amnestiya sa mga rebelde. Pagbibigay ng kabayaran sa paglilingkod.

Pahina | 1

1663

Tapar

Oton, Panay

Pagnanais na magtatag ng sariling uri ng Kristyanismo

1745-1746

Matienza

Bulacan, Morong (Rizal), Cavite, Laguna, Batangas

1807

Pedro Mateo

Ilocos

1840-1841

Apolinario dela Cruz (Hermano Pule)

Quezon

Agraryo. Pang-aagaw ng mga lupaing ari ng mga magsasaka ng mga ordeng relihiyoso. Monopolyo ng pamahalaan sa paggawa ng basi. Tinanggihan si Pule ng mga Kastila na maging isang pari dahil isa siyang indio. Nagtatag si Pule ng isang kapatirang panrelihiyon, ang Confradia de San Jose, na hindi pinayagan ng pamahalaan at iniutos na buwagin.

Bigo. Napatay sa labanan ang pinuno at ang mga kasama nito. Bigo.

Bigo. Natalo ng puwersang Espanyol ang mga rebelde. Bigo. Sa pangunguna ni Lt. Co. Joaquin Huet, nahuli si Pule, binitay at pinagpirapiraso ang katawan. Pinarada ito mula Tayabas hanggang Lucban (lugar ng kanyang kapanganakan).

Kapansin-pansin na pulos bigo ang mga naitalang pag-aalsa. Nangangahulugan ito na:    

Hindi pa lubos na handa ang mga Pilipino; Watak-watak kung sila’y kumilos; Karamihan ay walang armas o sandata na kayang tumapat sa mga baril at kanyon ng mga Kastila; Higit sa lahat, mas matapat ang maraming Pilipino sa Kastila kaysa sa kapwa nila Pilipino.

Bibliyograpi:  Agoncillo, Teodoro A. et al, Kasaysayan ng Pilipinas, Quezon City, C & E Publishing, Inc., 2012  Halili, Maria Cristine N, Philippine History, Manila, Rex Book Store, Inc., 2004  Project EASE (Effective and Alternative Secondary Education), Araling Panlipunan I, Modyul 8, “Pagsibol ng Kamalayang Pilipino”, Bureau of Secondary Education, Department of Education, Pasig City, 20

Pahina | 2