otoczenie organizacji

2010-03-15

1

OTOCZENIE ORGANIZACJI dr hab. Szymon Cyfert, prof. nadzw. UEP

ISTOTA OTOCZENIA DEFINICJA 2





Otoczenie - byt leżący poza granicami organizacji, organizacji, wpływający na wyni wyniki ki dzia działa łańń org organiz anizac acjiji,, nakł nakład adaj ając ącyy na nią  nią  ograniczenia i wymuszający dostosowanie się do niego jako cenę przetrwania. Granic Granicee organi organizac zacjiji - wyznac wyznaczni znikk sfery sfery oddzia oddziaływ ływani ania a organi organizac zacji, ji, określający stopień kontroli organizacji nad otoczeniem.

1

2010-03-15

ISTOTA OTOCZENIA WYMIARY 3



Dynamika (zmienność) 



Dynamika odnosi się do intensywnosci zmian i manifestuje się stopniem niestabilności, czyli turbulencji podstawowych elementów otoczenia. Ze względu na kryterium dynamiki można wyróżnić stałe, zmienne, burzliwe.

Zróżnicowanie (złożoność) 

Opisuje wielopostaciowość otoczenia – im więcej różnorodnych czynników tym otoczenie jest bardziej zróżnicowane.

ISTOTA OTOCZENIA WYMIARY 4



Niepewność 



Niepewność wynika z dynamiki i różnorodności. Z punktu odniesienia kryterium niepewności można wyróżnić otoczenie zdeterminowane i ryzykowne.

Szczodrość (obfitość)

2

2010-03-15

ISTOTA OTOCZENIA IDENTYFIKACJA OTOCZENIA 5

Obserwacja otoczenia

Rozpoznanie cech otoczenia

Segregowanie cech otoczenia

OTOCZENIE PRZESIĘBIORSTWA TYPOLOGIA Otoczenie dalsze Otoczenie bliższe

3

2010-03-15

OTOCZENIE DALSZE CHARAKTERYSTYKA 7







Makrootoczenie (otoczenie dalsze) - zespół warunków funkcjonowania przedsiębiorstwa wynikający z tego, że działa ono w określonym kraju i regionie, w określonej strefie klimatycznej, w danym układzie politycznym. Cechą makrootoczenia jest to, że silnie określa możliwości działania i rozwoju przedsiębiorstwa, przedsiębiorstwo nie jest jednak w stanie zmienić tych warunków. Przedsiębiorstwo odczytuje bodźce nadawane przez otoczenie jako szanse lub zagrożenia, bez możliwości aktywnego reagowanie. Otoczenie dalsze:

OTOCZENIE DALSZE ZMIENNE 8



Otoczenie Polityczno-prawne 



Otoczenie Ekonomiczne 



podstawowe regulacje działalności gospodarczej i ogólne stosunki pomiędzy gospodarką i państwem ogólna kondycja systemu gospodarczego w którym działa organizacja

Otoczenie Społeczno-Kulturowe 

zwyczaje, nawyki, wartości i demograficzne cechy społeczeństwa, wśród których funkcjonują organizacje

4

2010-03-15

OTOCZENIE BLIŻSZE CHARAKTERYSTYKA 9



Otoczenie bliższe (konkurencyjne) jest dla przedsiębiorstwa łatwiejsze do zidentyfikowania i obserwacji.

OTOCZENIE BLIŻSZE MODEL 5 SIŁ PORTERA 10

Nowe wejścia

Dostawcy

Odbiorcy

Substytuty

5

2010-03-15

OTOCZENIE BLIŻSZE NOWE WEJŚCIA 11



Groźba pojawienia się nowych wejść (producentów):  

Stopień atrakcyjności sektora Wysokość barier wejścia

OTOCZENIE BLIŻSZE SUBSTYTUTY 12



Groźba pojawienia się substytutów:

6

2010-03-15

OTOCZENIE BLIŻSZE DOSTAWCY I NABYWCY 13



Siła przetargowa nabywców i dostawców    

Stopień koncentracji sektora nabywców/dostawców Udział przedsiębiorstwa/dostawców w tworzeniu kosztów całkowitych Stopień standaryzacji Groźba integracji wstecz/wprzód

OTOCZENIE BLIŻSZE KONKURENCJA W BRANŻY 14



Rywalizacja pomiędzy firmami z sektora:   

Stopień nasycenia rynku Bariery wyjścia Struktura i liczebność uczestników rynku

7

2010-03-15

15

TEORIE STOSUNKÓW ORGANIZACJI I OTOCZENIA i m a j c a z i n a g r o y z d ię m o p e j c a l e R

Rodzaje organizacji Zróżnicowane Podobne a j c n e r u k n o K

Teoria zależności od zasobów

Teoria ekologii populacji

ja c a r e p o o K

TEORIA ZALEŻNOŚCI OD ZASOBÓW 16



Otoczenie narzuca organizacji ograniczenia ale można się nauczyć manewrowania po niestabilnej dominacji otoczenia; 





analiza stosunków między organizacjami może doprowadzić do zrozumienia stosunków władzy i zależności.

Wrażliwość organizacji na otoczenie zależy od jej zapotrzebowania na zasoby, nad którymi kontrolę sprawuje otoczenie. Znaczenie zasobów dla organizacji jest uwarunkowane niedoborem i doniosłością.

8

2010-03-15

TEORIA EKOLOGII POPULACJI 17





Populacja jest grupą organizacji współdzielących podobne wzorce biznesowe i konkurujących o te same zasoby. Kluczowe pytanie w teorii ekologii związane jest z zagadnieniem zróżnicowania form i pojawiania się nowych organizacji. Otoczenie organizacji jest zdolne do wyboru spośród konkurujących przedsiębiorstw tych, które w największym stopniu zaspokajają swoje potrzeby.

TEORIA SYTUACYJNA UWARUNKOWAŃ 18



Organizacje są zróżnicowane w zależności od tego czy funkcjonują w stabilnym czy w dynamicznym otoczeniu – efektywny sposób działania organizacji jest warunkowany zmiennością i złożonością otoczenia: 

otoczenie stabilne forsuje mechanistyczne podejście (ścisły podział zadań, jasno określana hierarchia)

9

2010-03-15

TEORIA INSTYTUCJONALNA 19





Istotny wpływ na zachowania organizacji wywiera także otoczenie społeczne, definiowane poprzez pryzmat norm wartości i standardów współdzielonych przez społeczeństwo. Istnieją trzy grupy nacisków na instytucje:  naciski instytucjonalne oparte na przymusie, związane z dostosowywaniem organizacji poprzez regulacje polityczne i prawne, naciski instytucjonalne, stanowiące oczekiwania o  normatywne charakterze kulturowym.

LITERATURA 20



Cyfert Sz., Krzakiewicz K., Nauka o organizacji, TNOiK, Poznań 2009, rozdział 2

10