Origami - Papierowe ZOO.pdf

Tytuł oryginału niemieckiego Faszinierende. Origami Tierwelt. Zdjęcie na okładce CIP Deutsche Bibliothek Strona tytułowa, materiały zdjęciowe (s. 8/9) i zdjęcia origami: Michael Zorn, Wiesbaden; stylizacja: Marion GroB, Wiesbaden. Zdjęcia zwierząt: dr Rudolf Kónig, Zoologisches Museum der Universitat Kieł (Muzeum Zoologiczne Uniwersytetu w Kilonii) (s. 129); Ingeborg Polaschek, Linsengericht-AltenhaBIau (s. 20, 24); Reinhard-Tierfoto, Heiligkreuzsteinach-Eiterbach (s. 18-19, 26, 31, 36, 40-41, 44, 49, 50-51, 55, 58, 62-63, 67, 72-73, 77, 83, 85, 95, 107, 148-149, 153, 158; Silvestris Fotoservice, Kastl (Pólking: s. 89; Wolfgang Willner: s. 133); Tierbildarchiv Toni Angermayer, Holzkirchen (s. 84,100; Hans Pfletschinger: s. 139,141; Hans Reinhard: s. 99,128; Rudolf Schmidt: s. 94; Tierpark Hellabrunn (ogród zoologiczny Hellabrunn): s. 118; Gunter Ziesler: s. 27,108, 113, 119,126, 138) Rysunki: Hector Rojas F. Opracowanie rysunków: Raaf & Gratzfeld Design, Moguncja. Z niemieckiego przełożyła Dorota Kucharska Redakcja Donata Zielińska Korekta Hanna Kulczycka-Rymuza

Scan By Bug for Torrenty.org •

© 1982 by FALKEN-Verlag GmbH Niedernhausen/Ts. Germany © Copyright for the Polish edition by MARBA CROWN LTD © for the Polish translation by Dorota Kucharska 1996

Spis treści Przedmowa

6

Jeleń

72

Technika składania papieru

7

Żółw

84

Materiał - farby - dekoracja

8

Flamingi

94

Formy podstawowe

10

Flaming

Basset

18

Mały flaming

104

Słonie

26

Kondor

108

Słoniątko

28

Tukan

118

Słoń

36

Tarantula

128

Lew

40

Rohatyniec nosoróg

138

Żyrafa

50

Kraby kieszeńce

148

Kangur

62

u

96

Przedmowa Dzieciństwo spędziłem w La Paz, stolicy Boliwii, należącej do tzw. krajów trzeciego świata. Rodziców nie było stać na prawdziwe zabawki i dzieci wcześnie uczyły się wykorzystywać fantazję i zręczność palców, robiąc figurki z papieru, tektury, kartonu i puszek po konserwach. Wzorców szukalilśmy nie tylko na wystawach wielkich sklepów, ale przede wszystkim w otaczającej nas przyrodzie, którą kochaliśmy i szanowaliśmy. Właśnie wtedy powstały moje pierwsze papierowe zwierzątka. Origami O origami, starej japońskiej sztuce składania papieru, usłyszałem znacznie później, dopiero po przybyciu do Europy. Tradycje origami sięgają IX wieku. Sztuka ta wywodzi się prawdopodobnie od amulecików z papieru, dołączanych do drobnych podarunków. Przez stulecia ze zwyczaju tego wykształciła się szczególna forma sztuki, mająca różnorodne zastosowania i stwarzająca możliwość różnorakich konfiguracji, która przejęta została również przez inne kręgi kulturowe. Także i dziś większość form i figur z papieru nawiązuje do świata zwierząt i roślin. Odtworzyć fragment natury

6

Książka została tak pomyślana, by podczas wykonywania figur zwierząt na podstawie bardzo szczegółowych rysunków można było mieć przed oczami żywe zwierzę w jego naturalnym otoczeniu. Umożliwiają to barwne zdjęcia i tekst komentarza. Naśladowanie natury poprzez tworzenie świata z papieru jest nie tylko ciekawą i aktywną formą spędzania wolnego czasu, lecz także pozwala przyjąć twórczą postawę wobec przyrody, świata zwierząt i ich środowiska. Tworzenie papierowych postaci, podobnie jak muzyka, której oddaję się z równym upodobaniem, jest dla mnie sposobem odbierania zagrożonej przyrody i odzwierciedlenia okruchów życia. Miłość do natury wpojono mi w najwcześniejszym dzieciństwie. Niezwykle bolesna jest dla mnie świadomość dzisiejszych zagrożeń świata przyrody. Dlatego życzyłbym sobie, by książka ta stanowiła nie tylko zachętę do naśladowania i dalszego twórczego rozwoju, lecz także skłoniła do zadumy, uczuliła na piękno i zagrożenie natury, przyczyniając się do świadomego stosunku do środowiska naturalnego i jego aktywnej ochrony.

Technika składania papieru •

Przy składaniu papieru najważniejsza jest pieczołowitość i staranność. Brzegi i rogi muszą się dokładnie pokrywać.

•

Po wykonaniu kolejnej czynności figurze należy przywrócić pokazane położenie wyjściowe.

•

Im dokładniej wykonana praca, tym większy sukces.

•

•

Krawędzie zagięcia powinny być ostre. Pomocne mogą być niezbyt krótkie paznokcie.

W przypadku trudności należy porównać dwie ostatnio wykonane czynności z instrukcją w książce, a następnie ,,czytać" dwa kolejne rysunki aż do chwili pełnego ich zrozumienia.

•

Sposób wykonania figur został kolejno przedstawiony na obrazkach opatrzonych tekstem.

•

•

Przed przystąpieniem do pracy należy dokładnie zapoznać się z rysunkami, „czytając" je jak książkę.

W origamł istnieją tak zwane formy podstawowe, w oparciu o które można otrzymać postaci różnych zwierząt. Formą taką jest na przykład latawiec (rysunek 20, strona 12).

•

Każdy rysunek ukazuje efekt poprzedniej czynności oraz podaje wskazówki dotyczące następnego kroku.

•

Dzięki niewielkim zmianom można uzyskać różne pozycje ciała wielu zwierząt, np. żyraf i flamingów.

Materiał - farby ze stron ułatwia składanie. Oto inne pomoce: nożyczki, być może także nóż do papieru, linia i kątownik krawiecki, kostka introligatorska, pinceta, klej do papieru, przydatny przy wykonywaniu bardziej skomplikowanych figur zwierząt, szczypce ze zwężonymi końcami pomocne przy ściskaniu grubszych warstw papieru. Do pomalowania zwierząt wykonanych z jednobarwnego papieru nadają się farby wodne, akwarelowe i do tapet, które nanosi się pędzelkami różnej grubości. Postaci można pokolorować również kredkami i pisakami. Kolory dobiera się w oparciu o zdjęcia prawdziwych zwierząt. Pomocne może się również okazać obserwowanie zwierząt na wolności bądź w zoo.

Formy podstawowe

1.

Kwadratowy arkusz papieru układamy barwną stroną do spodu i zaginamy go tak, by górna połowa znalazła się na dolnej.

2.

Ponownie rozkładamy papier.

4. Ponownie rozkładamy papier.

10

3.

Prawa strona powinna pokrywać lewą.

5. Odwracamy papier.

Formy podstawowe

6. Arkusz układamy teraz barwną stroną do góry. Zaginamy papier tak, by prawy górny róg znalazt się na lewym dolnym rogu.

7. Rozkładamy papier zagięty po przekątnej.

8. Zaginamy arkusz wzdłuż drugiej przekątnej.

9. Ponownie rozkładamy papier.

10. Odwracamy arkusz.

11. Układamy arkusz białą stroną do góry. Zaginamy arkusz wzdłuż przekątnej.

Symbole

11

Formy podstawowe

21

>

12

Formy podstawowe

22. Ponownie odginamy róg. 21. Rozkładamy latawiec i otrzymujemy gwiazdę. Biała strona arkusza skierowana jest do góry. Lewy dolny róg zaginamy do punktu środkowego.

24. Ponownie odginamy.

25. 23. Wycinamy figurę zgodnie z rysunkiem. Następnie na obciętym rogu zaginamy dwa małe trójkąty.

Odcinamy trójkąty. Otrzymujemy łigurę wykorzystywaną przy składaniu wielu innych zwierząt, np. flaminga.

13

Formy podstawowe

27. Wycinamy figurę zgodnie z rysunkiem. Przy tym obcinamy lewy dolny róg.

26. By otrzymać tę figurę, musimy powtórzyć czynności od 1 do 21, z tym, że wykonując zadanie, opisane w punkcie 13, brzegi boczne zaginamy nie do linii środkowej, lecz tylko do potowy. Dzięki temu ramiona wyciętej gwiazdy są szersze.

28. Z powstałej figury wykonać możemy np. tukana.

20, Wszystkie cztery rogi składamy do punktu środkowego i zaginamy.

14

Formy podstawowe

30. Ponownie odginamy rogi.

32. Lewy górny i dolny róg obcinamy zgodnie z rysunkiem.

31. Tak wygląda powstała figura.

33. Figurę tę możemy wykorzystać wykonując postaci różnych ptaków, np. kondora.

15

Formy podstawowe

34. Prostokątny arkusz papieru o długości boków w stosunku 1:2 zaginamy wzdtuż linii środkowej.

35. Wyprostowujemy wszystkie zagięcia.

36. Prawy dolny róg zaginamy do góry wzdłuż przekątnej.

37. Ponownie rozkładamy.

38. Prawy górny róg zaginamy do dołu.

16

Formy podstawowe

39. Odginamy róg.

40. Prawy bok zaginamy do linii środkowej.

41. Ponownie rozkładamy papier.

42. Prostokąt wzdłuż linii środkowej zaginamy do dołu.

43. Ponownie odginamy.

44. Figurę tę wykorzystamy robiąc żółwia.

17

Pies towarzyszy człowiekowi w jego walce o byt od ponad 10000 lat, pomagając mu w łowach, będąc jego druhem, a wreszcie zwierzęciem domowym. Przodkiem psa jest jest sprytny i niebezpieczny wilk, któremu zawdzięcza dobry słuch i niezwykle czuły węch. W ciągu tysiącleci ukształtowały się określone rasy- obecnie istnieje ich ponad 400. Dzieli się je na cztery grupy, biorąc pod uwagę ich użyteczność: owczarki, wyżły i psy obronne; psy myśliwskie; psy do towarzystwa i charty. Psy są obecnie ulubionymi zwierzętami domowymi. Nie bez racji mówi się, że właściciel i zwierzę są często do siebie podobni. Rzeczywiście, człowiek i pies mogą się doskonale zrozumieć, gdyż ich świat uczuć jest zbliżony. Pod względem intensywności uczuć psy znacznie nad nami górują. Dotyczy to tak smutku i radości, jak strachu, nadziei i zazdrości. Kochamy nasze czworonogi przede wszystkim za ich wierność i zależność od nas, czujność i instynkt obrony.

Basset

20

Pies

Basset

Pies

Ogromne uszy chronią słonia przed słońcem i służą mu jako wachlarze. Wydłużony nos, czyli trąba, pozwala wyczuwać zapachy, dotykać, sięgać po coś, wkładać jedzenie do pyska, wydawać donośne dźwięki, rozpryskiwać wodę jak z fontanny, polewać sobie dla ochłody grzbiet lub, sapiąc, przepędzać nie lubiane osoby. Cenne ciosy (kły, tzw. kość słoniowa), rosną przez całe życie słonia. Używa ich jako narzędzi, łomu, a czasami - broni. Ważący tony korpus tego z natury przyjaźnie usposobionego zwierzęcia spoczywa na klocowatych nogach. Krótkie szerokie stopy mają od spodu elastyczne poduszki, dzięki którym zwierzę - mimo swej wielkości i ciężaru - może się lekko poruszać. Słonie należą do największych zwierząt lądowych. Współcześnie występują dwa gatunki: afrykańskie i - znacznie od nich mniejsze - indyjskie, inaczej nazywane azjatyckimi. Słonie afrykańskie osiągają wysokość do czterech metrów i wagę do dwunastu ton. Zamieszkują stepy i sawanny na południe od Sahary. Słonie indyjskie żyją w zachowanych do dziś wilgotnych lasach południowej Azji i Indonezji. Są jeszcze bardziej zagrożone zagładą niż słonie afrykańskie.

Słonie

Słoniątko

Słonie

Słonie

Słoń

Słonie

Niezwykłego wyrazu nadaje pyskowi samców gęsta grzywa, której samice są pozbawione. Lwy, najbardziej towarzyskie ze wszystkich kotów, zamieszkiwały niegdyś południową Europę, Azję - aż po północne i środkowe Indie - oraz całą Afrykę. Dziś można je spotkać tylko na afrykańskich obrzeżach pustyń, w sawannach i w buszu. Niewielka ich liczba żyje w parku narodowym w północno-zachodnich Indiach. W starożytności lew, „król zwierząt", był dla wielu narodów symbolem władzy ludzkiej lub boskiej, przyjmując na przykład postać egipskiego sfinksa. W krajach europejskich wizerunek Iwa jako symbolu władzy umieszczany był często w herbach. Lew to uosobienie siły, chociaż prowadzi raczej spokojny i leniwy tryb życia. Jako przywódca stada może pozwolić sobie na chwile wytchnienia, a w żywność zaopatrują go jego towarzyszki. Zdobywszy łup, ustępują pierwszeństwa swemu panu, któremu przypada „lwia część" zdobyczy. Gdy lew jest już syty, łupem dzielą się samice, a na końcu młode. Lwy żywią się przede wszystkim mięsem, ich ofiarami są głównie antylopy i zebry. Zwierzęta należące do stada, zwykle blisko ze sobą spokrewnione, wspólnie czyhają na ofiarę i skradają się do niej. Krótkie odległości pokonują bardzo szybko, osiągając prędkość do 60 kilometrów na godzinę. Jednak zwierzę, które po przebiegnięciu 50 czy 100 metrów nie zostało jeszcze dopadnięte przez Iwy, ma duże szanse ucieczki. Wielkim i ciężkim lwicom szybko zaczyna brakować tchu.

Lew

Lew

Lew

Lew

Lew

Patrząc z góry - w przypadku żyrafy z wysokości prawie sześciu metrów - łatwo z daleka dostrzec wrogów i w porę ostrzec przyjaciół. Lwy na przykład stanowią zagrożenie tylko dla młodych żyraf. Matki bohatersko bronią swych małych. Atakują z wielką determinacją, a uderzenia ich długich nóg i kopyt mogą okazać się śmiertelne. Jedynie w ciemności żyrafy są prawie zupełnie bezbronne wobec drapieżników. Dlatego prawie nie sypiają nocami, a całymi godzinami drzemią w dzień. Żyją w suchym buszu Afryki, na południe od Sahary. Dawniej zwierzęta te można było spotkać i na wielu innych obszarach, jednak wytrzebiono je dla efektownych skór z wyraźnymi, wielokątnymi plamami na jaśniejszym tle. Poszczególne rasy różnią się przede wszystkim ubarwieniem i liczbą wyrostków kostnych na głowie.

Żyrafa

Żyrafa

Żyrafa

Żyrafa

Żyrafa

Żyrafa

Żyrafa

Kangur jednym skokiem pokonuje odległość do 13 m., osiągając przy tym trzymetrową wysokość. Potomek umieszczony w torbie wcale mu w tym nie przeszkadza. Ojczyzną kangurów, osobliwych torbaczy z nazbyt krótkimi przednimi i bardzo silnymi tylnymi kończynami oraz potężnym ogonem, jest Australia. Do najbardziej znanych należą czerwone i szare kangury olbrzymie, osiągające wzrost człowieka i wagę do 100 kilogramów. Czerwony kangur olbrzymi najlepiej czuje się na stepie, żywi się trawą i spotkać go można w całej Australii. Rudo zabarwione futro mają tylko samce, samice są szaroniebieskawe. Szary kangur olbrzymi zamieszkuje przede wszystkim rzadkie lasy na wschodzie kontynentu. Kangury żyją w stadach liczących około dwunastu zwierząt. Istnieje ponad 50 gatunków tych torbaczy. Najmniejsze to kanguroszczury, kangury drzewne i kangury skalne. Farmerzy australijscy obawiają się zwłaszcza czerwonych kangurów olbrzymich, które zjadają trawę przeznaczoną dla owiec, odgrywających znaczącą rolę w gospodarce Australii. Zwiększając powierzchnie łąk, człowiek przyczynił się do wzrostu liczby kangurów, które stały się niebezpiecznymi konkurentami owiec.

Kangur

Kangur

Kangur

Kangur

Kangur

Rodzina jeleniowatych obejmuje bardzo wiele gatunków. Wszystkie samce, oprócz piżmowca i jelonka błotnego, mają poroże, a jego kształt jest bardzo zróżnicowany. Pierwsze poroże młodego kozła jest bardzo małe. Zrzucane jest wiosną i odrasta w ciągu 100 dni. Każdego roku - aż do osiągnięcia przez zwierzę pełnej dojrzałości - staje się coraz potężniejsze. Największe rozmiary osiąga u zwierząt dziewięcio-dwunastoletnich. W okresie jesiennej rui jelenie, zdobne w nowe piękne poroże, ubiegają się o względy samic. W lasach rozbrzmiewają wówczas porykiwania jeleni. Konkurujące ze sobą samce walczą zażarcie, posługując się porożem jako bronią, rzadko jednak poważnie się ranią. Po trwającej 33 tygodnie ciąży, w maju lub czerwcu, przychodzą na świat młode. Wówczas samce i samice z młodymi tworzą stada. Daniele zamieszkują lasy mieszane, rezerwaty przyrody i tereny z niezbyt wysokimi wzniesieniami. Posiadają typowe łopatkowate poroże. Żyjący w środkowej Europie jeleń szlachetny, zamieszkujący Amerykę Północną wapiti i inne gatunki z półkuli północnej mają poroże konarowate i dłuższą sierść na szyi.

Jeleń

Jeleń

Jeleń

Jeleń

Jeleń

Jeleń

Jeleń

Przypuszcza się, że żółwie już przed milionami lat pełzały między potężnymi łapami jaszczurów epoki jurajskiej. Były wtedy większe, lecz poza tym wyglądały tak jak dziś. Nie zmieniły się od wieków. Tułów żółwi ochrania gruby pancerz z płyt kostnych i tarcz rogowych. W razie niebezpieczeństwa żółw może pod nim schronić także łeb, szyję, łapy i ogon. Wiele rodzin żółwi wymarło dawno temu, innym grozi to obecnie. Współcześnie żyje tylko dwanaście rodzin żółwi, obejmujących 200 gatunków. Żółwie zamieszkują wszystkie tropikalne i umiarkowane strefy, wody słodkie i słone, błota i lasy, a także stepy i pustynie. Żółwie wodne i morskie żywią się martwymi zwierzętami, natomiast ich lądowi krewniacy są roślinożerni. Wszystkie samice żółwi, również wodnych i morskich, składają jaja na lądzie, gdzie ogrzewają je promienie słońca.

Żółw

Żółw

Żółw

Żółw

Żółw

Długonogie i pełne gracji flamingi przypominają w pewnym sensie żyrafy. Szyja i nogi są niezwykłe, znacznie dłuższe niż u wszystkich innych ptaków. Flamingi najchętniej zamieszkują okolice płycizn morskich i lagun, gdyż tam mogą najłatwiej znaleźć pożywienie - rośliny i zwierzęta wodne. Stojąc gromadnie w słonej wodzie, pożywiają się zwykle przez 15 godzin dziennie. W tym czasie przepuszczają przez niezwykle uformowany dziób około 350 litrów wody, odcedzając tysiące drobnych krabów. To właśnie im flamingi zawdzięczają piękne różowe zabarwienie piór. Puszyste pisklęta, jeszcze śnieżnobiałe, podobne są do małych gąsiąt. Po trzech dniach młode flamingi opuszczają gniazda, w których rodzice na zmianę wysiadują zawsze tylko jedno jajko. Młode potrafią się szybko poruszać i przyłączają się do licznego stada, w którym rodzice, chcąc je nakarmić, rozpoznają je w zadziwiający sposób. Kolonie składające się z 800 000 (!) flamingów żyją nad jeziorem Nakuru w Kenii. Choć ptaki te są zagrożone wymarciem, to spotyka się je nie tylko w Afryce, lecz również na południu Europy - we Włoszech i Francji (Camargue), Indiach Zachodnich, na Karaibach i w Ameryce Południowej.

Flamingi

Duży flaming

Flamingi

Duży flaming

Flamingi

Flamingi

Mały flaming

Flamingi

Kondor jest ptakiem drapieżnym i należy do rodziny ścierwników. Żyje w Andach - od Wenezueli i Kolumbii aż po Cieśninę Magellana. Charakterystyczne cechy wszystkich ptaków drapieżnych to silny, hakowaty dziób, mocne nogi z długimi ostrymi szponami oraz potężne skrzydła, których rozpiętość może przekraczać trzy metry. Kondor olbrzymi i mniejszy kondor kalifornijski należą do największych latających ptaków naszych czasów. Żywią się głównie padliną i tylko z rzadka atakują potomstwo niektórych ssaków. Na podstawie znalezionych skamienielin wiadomo, że ścierwniki są bardzo starą rodziną-żyły już przed 40-50 milionami lat. Zamieszkiwały wówczas prawdopodobnie również Stary Kontynent. Kondorom kalifornijskim w jeszcze większym stopniu grozi wyginięcie niż kondorom olbrzymim. Te pełne majestatu ptaki są, niestety, kuszącym trofeum myśliwskim, ponadto często padają ofiarą trucizn, stosowanych przez farmerów. Ponieważ naturalnym środowiskiem południowoamerykańskiego kondora są słabo zaludnione górskie tereny, ma on nieco większe szanse na przeżycie.

Kondor

Kondor

Kondor

Kondor

Kondor

Tukany łatwo rozpoznać po ogromnym dziobie; u przedstawicieli niektórych - spośród około 40 gatunków - jest wielkością zbliżony do tułowia. Nie udało się jednoznacznie wyjaśnić, po co tym ptakom tak wielkie „narzędzie", żywią się bowiem przede wszystkim tropikalnymi owocami. Nie gardzą też owadami lub ptakami, których przeżucie nie wymaga wielkiego wysiłku. Bardzo rzadko bywa też wykorzystywany jako broń. Tukany zamieszkują tropikalne lasy Ameryki Południowej, przede wszystkim w dorzeczu Amazonki. Należą do rzędu dzięciołowatych, osiągają wielkość od 20 do 60 centymetrów, a część ich upierzenia jest niezwykle barwna. Ojczyzną mniejszych - niebieskich, zielonych i wielobarwnych tukanów o lśniących piórach - są górskie lasy od południowego Meksyku po Argentynę. Żyją na różnych wysokościach w niewielkich stadach, żywiąc się owocami typowymi dla danej pory roku. Sypiają w dziuplach, zwijając się na kształt pierzastych tropikalnych kwiatów. Mocny dziób kierują w stronę grzbietu i przykrywają go całkowicie ogonem, wyglądając wśród liści drzewa jak kwiaty. '

Tukan

Tukan

Tukan

Tukan

Tukan

Tarantule należą do wielkiej gromady pająków, obejmującej ponad 30 000 gatunków. Wśród samych tylko pogońców wyróżnia się 1500 gatunków. Pogońce nie tkają pajęczyn, lecz zasadzają się na swe ofiary. Najgorszą opinię ma tarantula włoska, która osiąga wielkość do trzech centymetrów i zamieszkuje rejony Morza Śródziemnego. W dzień ukrywa się w podziemnych korytarzach o głębokości sięgającej trzydziestu centymetrów, a nocami poluje na owady. Jej ukąszenie jest dla człowieka bardzo bolesne, lecz - wbrew rozpowszechnionemu mniemaniu - nie jest niebezpieczne. Pogońce mają silnie rozwinięty instynkt opiekuńczy. Samiczka cały czas nosi zniesione przez siebie jajeczka w kokonie z gęsto splecionej nici pajęczej. Wydostawszy się z niego, młode przywierają do grzbietu matki, która dźwiga je tak, dopóki nie podrosną. Charakterystycznymi cechami pająków są przewężenie ciała, oddzielające głowotułów od odwłoka, oraz obecność kądziołków przędnych. Dwie pary odnóży przednich mają charakter chwytny, dwie tylne pary to odnóża kroczne. Z wydzieliny wytwarzanej przez gruczoły pająk tka nić, po której, jak po linie, spuszcza się z drzew i krzewów, tworzy z niej także oprzędy i siatki.

Tarantula • Wszystkie pająki są drapieżnikami. Swe ofiary oplątują pajęczyną, budują pajęcze sieci lub przygotowują zasadzki, które niekiedy przykrywają warstwą gliny. • Szary tułów pająka krzyżaka, długości dwóch centymetrów, ma charakterystyczny ornament na grzbiecie: trójkątny lub w kształcie krzyża - oraz silnie owłosione odnóża, co sprawia, że wydaje się nam bardziej niebezpieczny, niż jest w rzeczywistości.

Pająk

Tarantula

Pająk

Tarantula

Pająk

Chrząszcze to najliczniejszy rząd owadów obejmujący około 350 000 gatunków. Występują na całej Ziemi. Posiadają typowe dla siebie narządy gębowe i dwa czułki, tak zwane anteny, którymi odbierają bodźce węchowe i dotykowe. Niektóre chrząszcze są ślepe, inne zaś doskonale odróżniają kolory. Większość chrząszczy to owady roślinożerne, często szkodniki, jak np. stonka ziemniaczana, chrząszcz majowy, rozwiertek nieparek i ryjkowce. Inne zasadzają się na owady i różne drobne żyjątka i są przez to użyteczne. Umiejętność latania dana jest im w różnym stopniu, w zależności od trybu życia. Również odnóża, służące do chodzenia, skakania, grzebania lub pływania, mają różny kształt. Rohatyniec nosoróg należy do największych chrząszczy. Czerwonobrunatny, a nawet czarny gatunek żukowatych z typowym długim rogiem na głowie osiąga w zwrotnikowych i podzwrotnikowych rejonach Ameryki i Eurazji długość 15 cm. Rohatyniec nosoróg zamieszkujący Europę nie przekracza długości czterech centymetrów. ...

• t

Chrząszcz

Rohatyniec nosoróg

Chrząszcz

Rohatyniec nosoróg

Chrząszcz

Kraby oddychają skrzelami, są więc przystosowane do życia w wodzie. Łatwo je rozpoznać, ponieważ mają zawsze więcej, niż cztery pary odnóży. Niektóre służą do poruszania się, inne odbierają bodźce dotykowe i umożliwiają zwierzęciu orientację, a jeszcze inne, odnóża szczękowe, pomocne są przy odżywianiu. Kraby, rosnąc, wielokrotnie zrzucają pancerz, który zostaje zastąpiony nowym. Często bywają przy tym zranione lub nawet tracą kilka członków, które wkrótce odrastają. Znamy 40000 bardzo zróżnicowanych gatunków, żyjących we wszystkich morzach, a także wodach słodkich. Zamieszkują je od ponad 600 milionów lat. Kraby rozmnażają się z jajeczek, które u wszystkich prawie gatunków rozwijają się na piersi samic. Większość krabów nie przekracza rozmiarów owadów. Rak rzeczny i homar należą do dziesięcionogów z grupy największych krabów. Krab kieszeniec, którego waga często przekracza pięć kilogramów, jest najcięższym krabem żyjącym u europejskich wybrzeży.

Kraby

Krab kieszeniec

Kraby

Krab kieszeniec

Kraby

Krab kieszeniec

Kraby

Krab kieszeniec

Origami dla miłośników przyrody Trudno uwierzyć, że z papieru można wykonać postaci zwierząt, które wyglądają jak żywe. A jednak to możliwe. Wyczerpujące opisy i dokładne rysunki pozwalają poznać wspaniałą sztukę origami. Kto ją opanuje, może wykonać figury własnego pomysłu. W książce tej przedstawiono piętnaście zwierząt, m.in. wielkiego słonia i małego rohatyńca nosoroga, rodzimego jelenia i egzotycznego tukana, dostojną żyrafę i groźną tarantulę. Duże barwne zdjęcia ukazują przedstawicieli zagrożonych gatunków w ich naturalnym środowisku. Kto chce, by papierowe zwierzęta wyglądały jak żywe, musi wiele o nich wiedzieć, a nawet w pewnym stopniu utożsamiać się z nimi. Tylko wówczas uda mu się naśladować dzieło natury. Hector Rojas F. pochodzi z Boliwii. W okresie dzieciństwa sam robił sobie zabawki z najprostszych materiałów. Pa­ pierowy świat zwierząt jest, tak jak muzy­ ka, której oddaje się z podobnym zaan­ gażowaniem, wyrazem jego umiłowania przyrody.