Orientalizm Notatki 2

ORIENTALIZM 27.02.2014 Dr Jakubczak problematyka Azji Południowej, dr Zemanek – kontekst cywilizacji chińskiej, dr Guzik – orientalizm Japonia Oddzielne kolokwia – suma ocen – zaliczenie całego kursu . U dr Jakubczaka 4-5 pytań jeden charakter wyboru reszta otwarty. Nieobecności – dwie. Aktywność: dwa plusy – podniesienie oceny. 1) Czym będziemy się zajmować? A-Wizerunki jakie kultura atlantycka (europejska) na temat Orientu – umownie nazywany Dalekim Wschodem: Indie-Japonia. Tym, jak tworzyły

się

wizerunki

owego

Orientu.

Jak

myśmy

sobie

stereotypizowali Azję Wschodnią, kulturę. B-Jak Azjaci tworzyli swoją świadomość pod kątem tego jak my ich obserwowaliśmy. Kształtowanie ich tożsamości przez nasz pogląd. 2) Zagadnienie Orientalizmu -Wprowadzenie do dyskursu naukowego przez bliskowschodniego badacza Edwarda Saida – książka „Orientalizm” – kontrowersje, krytyki

idei

zawartych

w

książce,

zmagał

się

z

problemem

stereotypizacji Orientu przez Europę. Dyskusja. Ale udało mu się nadać problemowi ważną rangę. Po dyskusjach w świecie, w zasadzie nie ma już powrotu do pewnych sposobów myślenia i mówienia, które funkcjonowały wcześniej (dotyczy to Europy a nie Polski).

To jest duże osiągnięcie cywilizacyjne – sposób w jaki

pokazał budowanie obrazu tego INNEGO. Czynniki: korzyści ekonomiczne – kolonializm.

Jak

potrzeby

kolonistów wpływały na to, jaki to budowaliśmy wizerunek, który miał

legitymizować

nasze

działania.

Demokracja

wyrasta

z

tożsamości, wyrastanie z przemian cywilizacyjnych, kulturowych. Said na to zwrócił uwagę – tworzyliśmy sobie ten wizerunek z intencją – my wam zrobimy dobrze, a chodziło o zyski ekonomiczne. Analizy Saida – zbyt wąskie, dostrzegł problem i rozwiązał go w

sposób skrajny. Książka ważna z perspektywy teoretycznej, stawia zagadnienie (bardziej bliskowschodnie zagadnienia). Okres czasu od XVIII w. 3) Historyczny zarys kształtowania się europejskiej -od czasów starożytnej

Grecji

prosty

świadomości

wizerunek

Orientu

–

barbarzyńcy [kultura-my i barbarzyńcy-obcy], kulturowy egotyzm. Np.

Arystoteles

wyrzucał

Macedońskiemu,

że

sobie

buduje

wielokulturowe imperium. Herodot ojciec historii też przyjmował wyższość swojej kultury. -Tezjasz miał czelność dominującej teorii się przeciwstawiać -Prosta prymitywna nieznajomość, znamy się z konfrontacji, więc wroga się marginalizuje (magiczne myślenie), usprawiedliwienie swych roszczeń. -Aleksander Macedoński integralności

w

zdał

państwie

sobie

jeżeli

nie

sprawę,

że

zmieni

nie

utrzyma

swojego

sposobu

myślenia, z greckim NIE DA RADY. Aleksander otworzył Greków na Orient – kultura eklektyczna, nazywana hellenistyczną, otwarta na asymilację wątków obcych. Przeformułował ideę swego imperium, nie greckie ale wielokulturowe. -Idee po Aleksandrze Wielkim rozwijające się – Piron z Elidy - twórca sceptycyzmu, - typ idei, wizerunek Indii przyniesiony przez : termin gymnosofista – nagi myśliciel, indyjski mędrzec -podobieństwo światopoglądów,

kwestia

politeizmu,

różne

wyznaczniki światopoglądu – ci ludzie wcale nie byli od siebie tak odlegli -sposób

myślenia

o

filozofii

–

zetknięcie

z

gymnosofistami,

Aleksander organizował meetingi filozoficzne, wymiana poglądów różnych myślicieli – na ile byli w stanie się porozumieć – grekasanskryt,

to

już

inna

kwestia.

Wielopoziomowe

tłumaczenia.

Sanskryt-perski-grecki. Przekład filozofii rzecz arcytrudna. Tym, co wpłynęło na ich świadomość może być to co widzieli – akt samospalenia – jeden gymnosofista. Szok bo płonący asceta panował nad bólem. Grecy nie byli w stanie zrozumieć jak bardzo można panować nad sobą, aby móc doświadczyć takiego bólu.

Zapoczątkowało

ono

wizję

Indii

jako

coś

nadzwyczajnego.

Nadzwyczajnego regionu mądrości. Region nadzwyczajnych rzeczy. -Czandragupta – coś tam na dworze, chyba wizyta i zapiski z niej. Zawarte w nich nadzwyczajne rzeczy - ŚRE DNIO WIE CZE. - Indie przestały być terra incognita – wszystko co zawdzięczamy tylko sobie -

mamy

NO JUŻ NIE, otóż pojawia się

ambiwalencja – Greckie rozumienie cielesności się zmienia. -Pojawienie się pozytywnego kosmopolityzmu, życie Greka

–

myślenie o człowieku – ten sam los czeka Greka, Persa itd. – UNIWERSALIZACJA życia. Proces ten, to wytwór pewnej asymilacji. -Rzym – kultura mentalnie coraz bardziej eklektyczna, państwo rzymskie odziedziczy pewien model, można być Celtem, Galem, Grekiem ale ma się pewne prawa. Eklektyzm wybija się na pierwszy plan; konglomerat różnych tradycji. Otwartość na wielość religijną – uznanie boskości samego cesarza. -Idea Indii jako krynicy mądrości - początek I w n.e. – grecka tradycja filozoficzna odziedziczona przez Rzymian, pewna postać wybitny

mędrzec,

wybitność

otoczona

legendą,

mitem

tym

Appoloniusz pochodzący z Tiany jest – jakaś Turcja, wschodnie rubieże państwa rzymskiego. Miał on przebywać w Indiach i z nich wywodzić swoją mądrość. -Wraz z upadkiem Imperium Rzymskiego, kontakt handlowy i kulturowy się zerwał – myśmy weszli w średniowiecze bez kontaktu – znowu perspektywa kultura-barbarzyńcy. Średniowiecze wywiera większy wpływ na naszą kulturę. -Odkrycie szlaku morskiego do Azji: konsekwencje nawiązania kulturowych związków, „My sobie odbudujemy ten wizerunek!” – świadectwa opisów. „My się tym zajmiemy!”

Jakie czynniki miały

wpływ na kształtowanie wizerunku? Tekst na następne zajęcia

EUROPA, INDIE I „EUROPEIZACJA

ŚWIATA” 1) Hegel: wyższość europejskiego dorobku nad indyjskim, czy takie przekonanie nadal istnieje? Powiązanie idei filozofii z dziejową tożsamością i wizją Europy.  Misja badań orientalistycznych:

A) Badania same w sobie produktem kultury europejskiej i elementem samo utwierdzenia europejskiej tożsamości? B) W jaki sposób spotkanie z Indiami, nagromadzone wiadomości działały na samowiedzę i poczucie tożsamości Europejczyków? 2) Czerpanie z relacji misjonarzy Romantyczne pojmowanie Indii – niemieccy filozofowie –ojczyzna filozofii i kultury europejskiej - krytyka Hegla : sprawa miniona Schopenhauer