obrasci na dogovori trgovsko pravo (1).pdf

Д-р Кирил Чавдар Д-р Димко Миленков

ОБРАСЦИ НА ДОГОВОРИ ОД КОМЕРЦИЈАЛНОТО И СТОПАНСКОТО РАБОТЕЊЕ И ОД ИМОТНОТО ПРАВО

^ОоЈ

Агенција "АКАДЕМИК' Скопје, 1994 година

Агенција за интелектуапни услуги "АКАДЕМИК" Д.0.0 - СКОПЈЕ Ул. "11 -Октомври" бр. 2/В-14 -Скопје Тел. (091) 237-465 жиро сметка 40100-601-249673 Уредник:

Димко МИЛЕНКОВ Рецензијв:

Теофил ТОМАНОВИЌ Јазичнв

редвкци/в:

Зора МИЛЕНКОВА Коректура:

Кимо ЧАВДАР

Комлјутерско

нвбирање

Благоја НАЈДОВСКИ Техничко

нв

матери]алот:

уредуввње

и компјутерска обработка: МитеАЦЕВСКИ Тирж: 1000 примероци Печати: Печатница "Нова Македонија" - Скопје CIP - Каталогизација во публикаци)а Народна и униаврзитетска библиотека "Климвнт Охри-дски", Скопјв 347.4 (497.17) (094.8) СТО седумдесети седум 177 обрасци на договори од комерцијалното и стопанското работање и од имотното право (подготвиле) Кирил Чавдар, Димко Милѕнков, - Скопје: АУвнциЈа Акадвмик, 1994, - 413 стр.; 24 см. Тираж 1000, - Библиографија: стр. 410-412. ISBN 9989-9730-0-8 1. Гл. ств. насл. 2. ЧАВДАР, Кирил 3. МИЛЕНКОВ, Димко а) Граганско право Македонија - Договори - Обрасци

Сите права посебно правото на умножување и печатење ги садржува издавачот. Според мислењето на Уинистерството за култура 6р. 22-4763/2 од 15.09.1994 година се плака повластена даночна стапка.

ПРЕДГОВОР Bo областа на комерцијалното, стопанското и правно работење ка) нас, во употртеба се повеке прирачници во кои се обработени обрасци или примери на одделни видови на договори, кои претставувале и претставуваат дрвгоценв помош во изготвувањето на конкретни договори ао правниот промет. Мегутоа, стои фактотдека сите тие прво,-се на српски или хрватскик Јазик што ги прави маанливи со оглед на потребата од преведување или поради тоа што се применуваат несоодветни термини од јазичеи аспект, а оддруга страна, најголем број од нив се издадени одамна, во време кога немавме толку развиено комерцијвлно работење и не така обемно вклучување во мегународно правниот промет, и толкаво вли/ание на поразвиените правни системи врз нашиот, така што во практиката се јавуваат договори кои што не се ни спомнати во тие прирачници, ниту пак се регулирани со нашите лрописи. Поттикнати од ваквата состојба, авторите се нафатијада го изработат овој Прирачник, користејќи се со достигнувањата во изготвувањето на вакви прирачници од други автори, но и од своето искуство во правната работа и регулатива. Авторите лоаѓаат од тоа дека корисноста од еден ваков потфат е очигледна и дека ОВОЈ труд ќе наиде на прием квЈ сите оние што секојдневно реботат на составување на договори и ќе им лослужи како прирачно ломагало, за олеснување на конципирањето на договорите за да во нив биде олфатено се она што е потребно за конкретниот договор со употреба на соодветни формулации, кои ке бидат јасен израз на волјата на договарачите и ќе кореспондира со прописите што ја регулираат таа материја. Иормално е да се очекува дека еден ваков лрв Прирачник може да имв недостатоци, било во поглед на обемот, било во изборот на примерите или во некои други свери, така што одредените критики и укажувања ќе бидат со задоволство лримени, за да, во евентуално наредно издание нашата правна публицистика навистина ја збогатиме со трудови кои рамноправно ќе се иосат, односио ќе бидат на исто рамниште, со оние, во поразвиените правни средини.

3

Поголемиот 6poj на обрасци, односно примери во овој Прирачник се изготвени од авторот д-р Кирил Чавдар, додека договорите за: лизинг, факторинг, KNOW-HOW, франшизинг, за постојано обавување на шпедитерски услуги, менаџерскиот договор и оние од работните односи се обрвботени од д-р Димко Миленков. Во оваа прилика им изразуваме благодарност на сите колеги кои со своите сугестии односно посочување на конкретни договори, овозможи/а да се збогати содржината на Прирачникот. Авторите,

BOB EД Bo секојдневното работење поединците и правните лица стапуваат во разновидни правни односи кои најчесто се создаваат со согласностна волјите, па т а к а настануваат и облигационо-правните договори. Во размената на стоки и услуги т.е. во комерцијапното работење ги среќаваме најчесто оние договори од стопанството кои можеме да ги наречеме договори од комерцијалното работење, но се бројни и оние договори од стопанството кои означуваат вложување на труд или произведување на стоки, патака се јавуваати договори кои пошироко можеме да ги означиме како договори од стопанското работење. Сите тие, во поширока смисла на зборот се имотно-правни договори, но лостојат и договори од имотното право во потеснатасмисла назборот, во кои се опфатени сите останати договори, освен договортите во стопанството. Вештината на изготвувањето на договорите кај нас не претставува посебна правна дисциплина Kojace изучува на Правниот факултет, меѓутоа з а правните практичари неминовно се наложува потребата за нивно едуцирање при составување на конкретните договори, за договорот да ја • изрази јасно вољата на договарачите, со формулации кои кореспондираат со правните прописи од соодветната област и со составни делови кои укажуваат на предметот на договорот, времето кога е склучен, неопходните елементи кои ги содржат правата и обврските на договорните странки, својството на потписниците: лично странките, нивни полномошници или застапници со нивните овластувања или докази за тоа, така што, во случај на спор, за секого да биде јасно што претставува тој договор и какви полнова>1е за две години изнесува вкупно УСД (денарска противвредност), а месечната рата УСД (денарска противвредност). Месечната рата корисникот на кредитот ја плаќа заедно со ануитѕтот и лретставува составен дел на амортизациониот план. Полисите се винкулираат во корист на осигуреникот на кредитот, (кредиторот), за тотални штети и кражба според условите на каско осигуруванаето, исклучувајќи пл следните држави: t 44

Член 16 тоа:

Корисникот на кредитот има вкупно обврски спрема кредиторот, и - учество од 30% Вкупна вредност на давачки и одобрениот кредит: - одобрен кредит - камата на одобрен кредит - премија за каско осигурување со данок - премиЈа на осигурување на кредит со данок ч СЕ ВКУПНО:

УСД УСД УСД УСД УСД УСД

Месечната рата ќе знесува УСД во протаввредност во денари сметано no продажниот курс на денарот спрема НБМ на денот на упл атата. Месечните рати {одобрениот кредит, каматата на одобрениот кредит, премијата за осигурување на одобрениот кредит со данок и премијата за каско осигурување со данок), корисникот на кредитот ги уплаќа на жиро сметката на "КОМПАС-ХЕРЦ" ДОО - Скопје. Кредиторот премијата за осигурување на каско и кредитот ја пресметува и уплаќа на АД за осигурување и реосигурување . Отплатата на кредитот почнува да тече 30 деиа од денот ка уплата на авансот и трае до конечната исплата на кредитот. Корисникот на кредитот имаобврска редовните месечни рати (во кои се вклучени наведените издатоци за осигурување) да rvi уплатува на наведената сметка, на денот на втасаноста на обврската спрема амортизациониот план, во денарска противвредностсметано по продажниот курс на НБМ на денот на уплатата. Член 7 Корисникот на кредитот се обврзува при плаќањето на ратите определени со oboj договор да се придржува според термините и роковите за плаќање определени со член 6 од ОВОЈ договор. За ненавремено односно задоцнето плаќање на рати, за секој ден задоцнување, корисникот на кредитот се обврзува да му плати на кредиторот редовна и законска затезна камата, а затезната законска камата на денарската противвредност првиот ден no втасувањето на ратата. Член 8 Засе што не е регулирано СО OBOJ договор, се применуваат позитаѕнитѕ законски прописи. 45

Член 16 Доколку настанат спорови истите ќе се регулираат пред надлежниот суд во Скопје, Член10 Овој договор е сочинет во четири истоветни примероци од кои по два лримероци за секоја странка. КОРИСНИК НА КРЕДИТОТ,

КРЕДИТОР,

ЗАБЕЛЕШКА: За договорот за продажба со отплата на цеиата во рати, види член 540-541 од 3 0 0 , а за лродажба со задржување на правото на сопственост, види: член 542-551 од 3 0 0 .

23. ИЗВЕСТУВАЊЕ ЗА РАСКИНУВАЊЕ НА ДОГОВОР ПОРАДИ НЕИСПОЛНУВАЊЕ И ЗА НАД0МЕС7УВАЊЕ НА ШТЕТА CO КУПУВАЊЕ ЗАРАДИ ПОКРИТИЕ до

ПРЕДМЕТ:

Известување за раскинуван^е на договор за продажба на јаболка бр. од 199_година и за надоместување на штета со купување заради покритме.

Co договор за продажба бр. од година презедовте обврска најдоцна до 15 ноември о.г. да ни испорачате тони јаболка, од географското подрачје Преспа, по спецификација, Koja ja утврдивме слогодбено на 30 септември о.г. Меѓутоа, до и с т е к о т на договорениот рок не ни испорачавте ни едно кило од договореното 46

количество, па заради тоа на 16 ноември о.г. со телекс (телеграма, препорачано и сл.) ви оставивме дополнителен рок од дена за исполнување на обврската, за кој рок сметаме дека е примерен, со оглед на карактерот на обврската, количеството и сезоната во која обично се нудат јаболката, и ве известивме дека договорот го сметаме за раскинат ако до последниот ден од ТОЈ рок не го испорачате целото количество јаболка. Допполнително оставениот рок истекна на 199_ година, и со истекот на тој ден договорот за продажба е раскинат. Заради тоа, со ова писмо ве известуваме дека ќе бараме надомест на целокупната штета, во ко]а, меѓу другото, спаѓа закупнината што ]а плативме за закуп на магацин - ладилник за сместување на јаболките, закупнината што ни ја должите за користење на амбапажата^од гајби од кф., што ви ја испорачавме за сместување на јаболката при бербата, превозните трошоци, и други трошоци кои дополнително ќе ги утѕрдиме и пресметаме. Воедно ве известуваме дека на име надомест на штета ќе ja бараме целокупната разлика во цената што ќе настане со тоа што ќе го купиме заради псжритие истото количество јаболка по утврденатаспецификацикЈа, на подрачјето на Преспа, наЈДоцна во рок од наредните дена. Доколку со истекот на последниот ден од претходниот став. не успееме да го купиме договореното со вас количество јаболка, на име надомест на штета ќе ја бараме разликата во цената определена со договорот и тековната цена на договортените сорти јаболка на подрачјето на Преспа. Во

, на

199_ година. ЗА КУПУВАЧОТ,

ЗАБЕЛЕШКА: За раскинување на договор поради неисполнување. види член 124132 од 3 0 0 . За продажба, односно купување поради покритие, види член 523-526 од ЗОО.

47

Г / Г И З В Е С Т У В А Њ Е \ £ У П О Р А Д И

'

ПРЕДМЕТ:

З А

П Р О Д А Ж Б А

З А Д О Ц Н У В А Њ Е

Н А

Н А

С Т О К И Т Е

Д О В Е Р И Т Е Л О Т

дс

Известување за лродажба на стоките кои т купивте со договор бр. од 199__ година, а не ги лрезедовте во определениот рок и за барањето за надомест на штетата.

Co договор за продажба бр. од 199_година, купивте од нас стоки, по спецификациЈа од 199_ година, кои требаше да ги преземете наЈдоцна до 199_ година, со тоа што претходно требаше да ни доставите амбалажа заради пакување на стоките. Меѓутоа, лорај повеќекратните наши интервенции (телекси од 199__ година и од 199_ година), и после истекот на дена од денот за преземање настоките, не извршивте нивно преземање ниту лак доставивте амбалажа. Поради тоа, имајќи предвид дека се работи за стоки за чие чување, односно одржување се потребни трошоци кои се несразмерни со нивната вредност, односно кои, ако во наредните 15 дена не отпочнат да се продаваат во малолродажба, ќе почнат да се расилуваат, ве известуваме дека презедовме лостапка за нивна јавна продажба. За таа цел денес, во сите дневни весиици во Република Македонија дадовме оглас, според кој, на 199_ година, т.е. после истекот од дена од денес, ќе се одржи јавна продажба во складот каде што стоките се складирани, во фад на ул. бр. Воедно ве известуваме дека од постигнатата цена на јавната продажба, по покривање натрошоците за јавната лродажба, ќе ja наплатмме продажната цена и штетата што ја трпиме од вашето задоцнување како доверител {складирање, чување, односно одржување на стоките и сл.), a за разликата до цената што требаше да ja добиеме од вас за целото продадено количество, ќе бараме надомест на штетата. За горното ве известуваме како би можеле да преземеме постапка за евентуално дополнително преземање на стоките, односно за изнаоѓање на купувачи кои би лонудиле највисока цена за да се спрѕчи настанување на поголема штета. По извршената Јавна продажба ќе ве известиме за постигнатата цена и за распределбата на наплатениот износ во смисла на поналред изнесеното. ЗА ПРОДАВАЧОТ, 48

ЗАБЕЛЕШКА:

За задоцнување на доверителот, види член 325-326 од ЗОО. За продажба на стоките поради тоа што доверителот паднал во задоцнување, види член 333-335 од ЗОО.

25. БАРАЊЕ РАСКИНУВАЊЕ, ОДНОСНО ИЗМЕНА НА ДОГОВОР ЗА ПРЕВОЗ ПОРАДИ ПРОМЕНЕТИ ОКОЛНОСТИ ч ДО

ПРЕДМЕТ:

Барање за раскинување, односно измена на договор за превоз поради променети околности

Co договор за долгорочна соработка во превозот бр. од 199)__ година, презедовме обврска со нашите превозни средства (камиони, шлепери, и др.) да вршиме превоз на вашите производи до западните земји во Европа, при што е договорено да ни плаќате на име надомест за превезен тон/км. износ од ДЕМ, во противвредност во денари, сметано според средниот курс на Народната банка на Република Македонија, на денот на плаќањето. При тоа беше определено дека превозот ќе се врши по автопатот преку CP Југославија и натаму, по најкусата релација. Меѓутоа, поради познатите околности предизвикани со блокадата на CP Југославија од страна на меѓународната заедница, превозот повеќе не може да се врши преку CP Југославија, туку по заобиколен пат: Бугарија, Романија, Унгарија и натаму, во кои земји, и патните, а и другите прилики, не се на ниво на оние што беа no автопатот низ CP Југославија. Овие, новонастанати околности, кои во време на склучувањето на договорот со вас, не бевме во можност да ги земеме предвид, ниту можеме да ги избегнеме или отстраниме, ни пл отежнуваат исполнувањата на обарските, во таа мера што е очигледно дека договорот повеќе не одговара на нашите очекувањаи според општото мислење би било несправедливо дасе одржи таков како што е, поради и з д а т о ^ т е кои не можеме да ги покриеме со договорената цена. Поради тоа, пред да се обратиме до судот со т у ж б а згЈоади раскинувам>е на договорот, со овој акт ве известуваме за таа своја намера 4 Обрасци на договори

49

и ви предлагаме на заеднички состанок на наши овластени претставници, кој 6и се одржал во рок од дена од денес, спогодбено да го решиме проблемот со евентуална справедлива измена на соодветните услови од договорот: цената за превезен тон/км. или пак договорот да се раскине. Очекуваме дека спорот ќе го решиме со почитување на заемните интереси. ЗА ПРЕВОЗНИКОТ, ЗАБЕЛЕШКА: За раскинување, односно измена на договор поради променети околности, види член 133-136 од 3 0 0 .

26. БАРАЊЕ ЗА РАСКИНУВАЊЕ, ОДНОСНО ИЗМЕНА НА ДОГОВОР ЗА ИСПОРАКА НА ЗЕШОДЕЛСКИ ПРОИЗВОДИ ПОРАДИ НЕВОЗМОЖНОСТ ЗА ИСПОЛНУВАЊЕ ДО

;

ПРЕДМЕТ: Барање за раскинување, односно лзмена на договор за испорака на земјоделски лроизводи поради невозможност за исполнување Co догоѕор за соработка во производство на земјоделски лроиѕводи (да се опишат кои), бр. од 199_ година, презедов обврска во оваа реколтна година да ви испорачам околу кгр. одтие производи од сопствено нпроизводство. Мегутоа, поради познатата окјолност - градот кој падна на 199_ година, беше скоро десеткуван приносот на тие проиѕводи на моите земјоделски површини, па не сум во можност да ви го испорачам ни приближно договореното количество проиѕводи. Co оглед на горното, го поднесувам ова барање и ви нудам обврската да јасведеме наона количество производи што ќе го соберам како лринос, а од лродажиата цена да можам да ви ги платам должните износи за испорачаното од ваша страна семе и заштитни средства. Во спротивно. доколку договорот го раскинеме лоради тоа што делумно ислолнување не 50

одговара на вашите потреби, моето долгување спрема вас ќе го исполнам откако на друг купувач ќе го продадам собраното количество на проиѕводи. Очекувам дека овој проблем ќе го решиме во обостран интерес. ПРОИЗВОДИТЕЛ - ПРОДАВАЧ,

ЗАБЕЛЕШКА: За раскинување, односно изменанадоговор поради неаозможност за исполнување, види член 137-138 од 3 0 0 .

27. ДОГОВОР ЗА ПРОДАВЕН НАЛОГ Склучен на 1. 2.

199_ година, меѓу: , (во натамошниоттекст: налогодавец) и , (во натамошниоттекст: налогопримач).

1 „ Co овој договор за продавен напог, се обврзува налогопримачот предметот... (машина, апарат, намештај, телевизор, инструмент и сл. - да се опише), што му го предал налогодавецот во име и за сметка на налогодавецот да го продаде за денари, во рок од дена (или: најдоцна до година) или во тој рок да му го врати на налогодавецот. Продавниот налог не може да се отповика. 2. Наиме надоместзаизвршенатауслуга, налогодавецот се обврзува да му плати на налогопримачот износ од денари: и тоа на денот кога налогопримачот ќе му го предаде износот на продажната цена. Обѕрската за плаќање на овој надомест, налогодавецот ја има и кога се смета дека предметот го купил налогопримачот. ЗАБЕЛЕШКА: Оваа одредба може да отпадне. 3. Трошоците за извршување на OBOJ налог rvf поднесува налогодавецот. ЗАБЕЛЕШКА: Може да се наведе кои и во кој износ. 4. Ако напогопримачот ие го лродаде предметот и не му ја предаде определената цена на налогодавецот до определеникот рок, шт}/ го врати во TO] рок, се смета дека тој го купил предметот. Доверителите на налогопримачот не можат да го запленат предмѕтот, додека тој не ќе му ja исплати цената на налогодавецот. 4*

51

5. Предметот предаден на налогопримачот му останува на налогодавецоти ТОЈ го поднесува ризикотза неговото случајно пропаѓање или оштетување, но тој не може да располага со него додека не ќе му биде вратен. 6. Рокот, договорен за продажба на лредметот, може дасе продолжи по обострана согласност на договарачите. 7. Овој договор е составен во иотоветни примероци, од кои по за секој договарач. Bo НАЛОГОДАВЕЦ,

ѕ

на

199__ година. НАЛОГОРПИМАЧ,

ЗАБЕЛЕШКА: За договорот за продавен налог, види член 554-556 од ЗОО.

52

ГЛАВА ВТОРА ДОГОВОРИ ЗА

ТРГОВСКИ

УСЛУГИ И ДЕЛО

28. ДОГОВОР ЗА ТРГОВСКО ЗАСТАПУВАЊЕ Склучен на

4

^

199 година, меѓу:

1.

: (во натамошниот текст: налогодавач), претставуван од на работно место каЈ налогодавачот, и 2. , (во натамошниот текст: застапник), претставуван од на работно место ка| застѕпникот.

Член 1 Co ОВОЈ договор за трговско застапување застапникот се обЕрзува да се грижи трети лица да склучуааат договори со налогодавачот и во таа смисла лосредува меѓу нив и налогодавачот, а за стоките, содржани во посебен список, доставен од налогодавачот, и да склучува договори со трети лица од име и за сметка на налогодавачот, а налогодазачот се обврзува за секој склучен договор да му исплати определен надомест (провизија). Застапникот може само по посебно овластување од налогодавачот да наплати и некое негово побарување. Член 2 Застапникот ќе го врши застапувањѕто на следното подрачје: Застапникот не може без согласност од налогодавачот да лреземе обврски даработи на исто подрачје и заист вид работи за друг налогодавач. Член 3 Застапникот, на определеното подрачје, може да ги нуди и продаза производите и услугите на налогодавачот, според ценовникот на налогодавачот. Ценовникот важи до неговото отповикување или гамека со друг ценовник, што налогодавачот може да го стори најмалку дена пред престанокот на неговбото важење. 55

Член 16 За секој склучен договор, доносно за секое наплатено побарување, налогодавачот се обврзува да му исплати на застапникот провизија, во процент од вредноста на склучениот договор, односно наплатеното побарување, и тоа зависно од видот на производот, односно услугата што е предмет на договорот. Висината на лровизијата е означена во списокот, приложен кон ОВОЈ договор, и КОЈ Е заверен од договарачите. Застапникот има лраво на провизија и за договорите што ги склучил налогодавачот непосредно со клиенти што ги нашол застапникот. Член 5 Кога договорт е склучеи со посредување на засталникот, тогаш содоговарачот на налогодавачот може полноважно д а му прави на застапникот изЈави што се однесуваат на недостатоците на предметот на договорот, како и други изјави во врска со тој договор, заради зачувување или вршење на правата од договорот. З а с т а п н и к о т е о в л а с т е н з а р а д и з а ч у в у в а њ е на п р а в а т а на налогодавачот да му дава потребни изјави на неговиот содоговарач. Член 6 Застапникот е должен: 1) да се фижи за интересите на налогодавачот и во сите работи што ги презема да постапува со внимание на добар стопанственик, придржуеајќи се кон упатствата што ги дал налогодавачот; 2) собраните известувања и податоци за пазарната ситуација иа подрачјето кое го обработува, без одлагање д а му ги доставува на напогодавачот, а лосебно нивото на тековните цени и интензитетот на понудата и побарувачката од значење за секоја одделна работа; 3) да учествува, според упатставата на налогодавачот, при склучување на договорите и тоа до нивното целосно завршување; 4) да ги презема сите потребни мерки ѕа чување, и да ги чува сите деловни, производни и техничко-техннолошки тајни на налогодавачот за кои дознал во врска со договорената работа, и тоа како з а време на траењето на овој договор така и ло неговото престанување; 5) на заинтересираните лица да им доставува понуди, евентуално и профактури, посебно во однос на цените, условите и динамиката на испораката; 6) да склучува дбговори во име и за сметка на налогодавачот, во случаите кога з а т о а посебно е овластен; 7) да наплати побарување на налогодавачот, во случаи кога за тоа посебно е овластен; 8) да собира и да ги следи податоците за бонитетот на евентуалните содоговарачи иа напогодавачот, и за тоа благоврфемено да го известува налогодавачот. 56

9) да го следи извршувањето на договорите, да презема мерки за отстранување на пречките за тоа, да интервенира за уредни наплати на побарувањатананапогодавачот. изарезултатите напреземените постапки да го известува напогодавачот; 10) да бара преземање потребни мерки за обезбедување, заради заштитга на интересите на налогодавачот; 11) по престануван>ето на ОВОЈ договор да му ги врата на напогодавачот сите предмети што му ги предап тој на употреба за време на траењето на договорот. Член 7 ч Налогодавачоте должен: 1) да му го стави на располагање на застапникот рекламниот материјал и определената документација {лроспекти. шеми, скици, нацрти, технички лодатоци и описи, напатствија за користење, модели, мустри, примероци и сл.). лотребни за вршење на неговата работа; 2) да го извести без одлагање застапникот дали го прифатил или не склучувањето на договорот подготвен од страна на застапникот; 3) без одлагање да го извести засталникот за потребата обемот на работите склучени со негово посредување да се сведе на помала мера отколку што застапнјикот основано можел да очекува, за да ја намали ТОЈ навреме својата претприемливост во соодветна мера, во спротивно ќе му одговара за претрпената штета; 4) да му ја исплати на засталникот договрената провизија; 5) на предлог на засталникт, да праќа свои стручњаци, на CBOja сметка, заради давање помош и прикажување на работата или употребата на производите; 6) во случај на директно склучување на договор од негова страна на подрачјето што го обработува застапникот, да го извести засталникот за тоа со праќање на соодветната документација, заради следење на работите на извршувањето и на таквиот договор; 7) во случај на запирање на производството или продажбата на некој производ, да го извести застапникот најдоцна месеци однапред; 8) благовремего да го известува засталникот за определени пречки или дејства на виша сила во текот на извршуваше на договорите склучени со клиенти од подрачјето што го обработува застапникот; 9) да му ш плати на засталникот посебните трошоци што овој ги направил во корист на налогодавачот или по негов напог. Член 8 Правото на провизија застапникот го стекнува кога ќе биде изаршен договорот, но тоа право му припаѓаи когадоговорот ќе остане неизвршен, ако до тоа дошло од причина што е на страната на налогодавачот. За 57

делумно извршената наплата, на застапникот му припаѓа соодветен дел од провизиЈата. Член 9 Пресметка

на провизијата се врши по и с т е к о т на с е к о ј , Својата пресметка (credit note) налогодавачот му ја доставува на застапникот првиот ден по истекот на , a застапникот ; по извршената проверка, му го доставува своето наоѓање (debet note). Веднаш no тоа, а најдоцна во рок од дена, налогодавачот е должен пресметаната провизија да му ја исплати на застапникот. Член10 Застапникот нема право на надомест на трошоците што произлегуваат од редовното вршење на посредничките работи. Застапникот на своја сметка учествува и на саеми и други стопански изложби на подрачЈето што го обработува според OBOJ договор и ангажира потребни лица за уредување на изложбениот простор и прикажување на производите на налогодавачот, освен доколку за одредени лрилики не е лоинаку договорено. Член 11 Ангажирање на подзастапници застапникот може да го изврши само со согласност на налогодавачот, во обем и со права опфатени со согласноста. Член12 Заради обезбедување наплата на своите втасани побарувања настанати во врска со овој договор, застапникот има право на залог над сумите што ги наплатил за налогодавачот no негово овластуваље, како и над сите предмети на напогодавачот што во врска со договоротги примил од напогодавачот или од некој друг, додека се наоѓаат кај иего, или кај некој друг што ги држи за него, или додека во рацете има исправа со помош на која може да располага со нив. Член13 Овој договор се склучува на неопределено време. АЛТЕРНАТИВА: Овој договор се склучува со рок на траење од години, а ако се лродолжи и no истекот на тоа време премолчено, се смета понатаму како договор склучен на неопределено време. 58

Член 16 Сѕкоја страна може да го раскине ОВОЈ договор кон крајот на календарското тримесеч}е. Отказот мора да и биде соопштен на другата страна најмалку еден месец пред истекот на календарското тримесечје, а ако договорот траел три години, отказот мора да и биде соопштен два месеци пред истекот на календарското тримесечје. Член 15 Во случај на насталување на виша сила, или од други сериозни причини, секоја страна може, наведувајќи ги тие причини, да го раскине договорот без отказен рок. Ако изјавата за раскинување е дадена без сериозни причини, тоа ќе се смета како отказ со редовен отказен рок. Ако застапникот поради неоснован отказ од страна на налогодавачот ја прекине својата дејнст, има право на надомест на штета поради загубената провизија. Ако застапникот неосновано го откаже договорот, налогодавачот има право на надомест на штета што ја претрпел со тоа. Неоснованиот отказ и дава право на другата страна да го раскине договорот без отказен рок. АЛТЕРНАТИВА НА ЧЛЕНОВИТЕ 14 и 15: Член14 Овој договор ко) е склучен на определено време прстанува со самиот истек на определеното време. Член 15 Овој договор може да биде раскинат и пред истекот на договореното време во следните случам: 1) ако другата страна грубо ги крши односите на соработка од овој договор (на пример, неплаќање или лостојано задоцнување со плаќање иа лровизијата на застапникот, несоодветно залагање на застапникот во вршењето на неговите обврски, нефижлив однос на застапникот кон чување на деловните тајни или интереси на налогодавачот, вршење на услуги на конкуренцијата на налогодавачот и сл.); 2) ако еднатаод страните стане ллатежно неспособна подолго од дена; 3) во случај на трајно дејство на виша сила, која го оневозможува трајно вршење на договорените обвфрски на една од страните. 59

Член 16 Измени и дополнујвања на овој договор можат да се вршат само no писмен пат. Член 17 ОВОЈ договор ќе почне да се применува од 199_ година. За времето од потпишувањето на договорот до неговото применување. договарачите се должни да преземат се што е потребно за извршување на своите обврски, односно да и овозможат на другата страна услови за отпочнување со работата на извршување на обврските од договорот; a особено да ... (да се опише што треба да стори секоЈа страна).

Член 18 Во случај на спор, страните ја договараат надлежноста на судот во Член 19 Овој договбор е составен во

истоветни примероци, од кои по

за секоја договорна страна. Во

, на

199_ година.

ЗАСТАПНИК,

НАЛОГОДАВАЧ,

ЗАБЕЛЕШКА: За договорот за трговско застапување, види член 790-812 од ЗОО.

29. ДОГОВОР ЗА КОМИСИОНЕР Склучен на 1. Комитентот 2. Комисионерот

199_година, меѓу: од

од

г

ул. ул.

бр. бр.

;

и

1. Co овој договор комисионерот се обврзува за надомест (провизија) преку своите продавници во на ул. бр. и 60

на ул.

бр. , да врши продажба на производите на комитентот, од свое име а за сметка на комитентот. 2. Динамиката на испораката на стоката ја определува комисионерот, однапред на секои недели. 3. Комисионерот е должен да ги продава производите според цената што ја определил комитентот, лридржувајќи се и кон останатите примени упатства со внимание на добар стопанственик, постапувајќи во нивните фаници и во се да внимава за интересите на коминтентот и да се раководи со нив, со можност да отстапи од упатствата само ако слоред процената можел основано да смета дека тоа го бараат интересите на коминтентот. 4. Комисионерот ќе му полага сметка за продадените стоки на комитентот на секои недели, и ќе му ја исплати наплатената цена за тој период. Доколку извесна стока е продадена на почек, комисионерот ќе му ги пренесе на комитентот побарувањатаи другите права што ги стекнал спрема третаот кому му ја лродал стоката. 5. Комисионерот има право на провизија од % од цената на продадената стока, која се пресметува на секои недели, и која комисионерот ќе ja одбие при исплатата на наплатената цена од продадените стоки на комитентот. 6. Комисионерот има право на залог на предметите на комитентот што се предмет на договорот за комисон. 7. Во останатото, за обврските на комитентот и комисионерот ќе се применуваат одредбите од законот, со кои се регулира договорот за комисион и договорот за налог КОМИТЕНТ,

КОМИСИОНЕР,

ЗАБЕЛЕШКА: За договорот за комисион, види: член 771-789 од 3 0 0 .

30. ДОГОВОР ЗА КОМИСИОНА НАБАВКА DELKREDERE Склучен на 1. 2.

199_година, меѓу: j (во натамошниоттекст: комитент}, и , (во натамошниот текст: комисионер).

1, Co овој договор за комисион. се обврзува комисионеротза надомест (провизија) да ги кули од свое име и за сметка на комисионерот следните стоки:... (да се набројат ло вид, количина), а во временскиот период до 199_ година. 61

2. Комисионерот е должен овој налог да го изврши со внимание на добар стопанственик (или: добар домаќин), со тоа што стоките што ќе ги купи треба да бидат од просечен квалитет, највисок според средната цена на тие стоки, што на дѕнот на купувањето е постигната на пазарот на големо во 3. Ако комисионерот к у п и стоки под лонеловолни у с л о в и од договорените, должен е да му ја надомести на комитентот разликата, како и причинетата штета, а комитентот може и да одбие да ја прифати склучената работа, но само под услов ако за тоа веднаш го извести комисионерот. Доколку комисионерот покаже готовност веднаш да ja исплати разликата и да ja надомести причинетата штета, комитентот не може да одбие да ја прифати склучената работа. 4. Комисионерот е должен: а) стоките што ги набавил ѕакомитентот, да ги чувасо внимание на добар стопанственик; б) да го извести комитентот за сите промени на стоките поради кои тие би можеле да загубат од својата вредност, а ако нема време за чекање на неговите упатства или ако тој оддолжува со давањето иа упатства, во случај на опасност од позначително оштетување на стоките, да ги продаде на најпогоден начин; в) да му соопшти на комитентот од кое лице ги купил стоките; г) да положи сметка за извршената работа без непотребно одлагање и да ги пренесе врз комитентот побарувањата и другите права што ги стекнал спрема трети лица со кои ја извршил работата од свое име, а за сметка на комитентот; д) набавените стоки без одлагање да ги испрато на адреса што ќе му ја соопшти комитентот, откако ќе биде известен за купување на стоките. 5. Комисионерот одговара за уредно исполнувањѕ на обврските на секое лице од кое ги купил стоките и посебно гарантира дека тоа своите обврски ќе ги исполни (delkredere), така што ТОЈ солидарно одговара со секое од нив. Заради тоа, комисионерот има право и на посебен надомест (delkredere провизиЈа) во износ од % (процента) оддоговоренатаредовна провизија. 6. Комисионерот има право на надомест редовна провизија) кога ќе биде извршена работата што ја извршил, и тоа во висина како што следува:... (да се означи висината, било во процент од вредноста на набавките, било во апсолутен износ, или различно за секој вид стоки итн.). Надоместот ќе се исплатува на следниот начин... (да се опише како). Во ОВОЈ надомест е {или: не е) опфатен и надоместот за употребата на складовите и транспортните средства на комисионерот. 7. Комитентот може да се откаже од овој договор во секое време, но дотогаш извршените набавки остануваат во сила. 8. Комитентот е д о л ж е н д а му ги надомести на комисионерот трошоците што биле потребни за извршување на налогот, со камата од денот кога се направени. 62

9. Комитентот ќе му исплати на име аванс за извршување на доверената работа на комисионерот, износ од денари, во рок од дена, од потпишувањето на овој договор, кој аванс ќе се обновува после известувањето на комисионерот дека парите се потрошени за веќе извршениѕте набавки на стоки. 10. Комисионеротима право на залог над предметите што се кај него, за побарувањата спрема комитентот од овој договор. 11. Комитеитот може да бара исполнување на побарувањата од работата што комисионерот Ја склучил со трет за негова сметка, откако комисионерот ќе му ги отстали. 12. Ако комисионерот падне под стечај, комитентот има право да барта излачување од стечајната маса на предметите што комисионерот ги набавил за негова сметка. 13. Во случаЈ на спор по овој договор, надлежен е судот во 14. Овој договор е составен во за секој договарач. Во

г

на

истоветни примероци, од кои по

199_ година.

КОМИТЕНТ,

КОМИСИОНЕР,

ЗАБЕЛЕШКА: За договорот за комисион. види член 771-789 од 3 0 0 .

31. ДОГОВОР ЗА КОМИСИОН ЗА УВОЗ НА ОПРЕМА И РЕЗЕРВНИ ДЕЛОВИ Склучен на 1. 1.

1199_година, меѓеу: (во натамошникот текст: увоЗник) и (во натамошникот текст: корисник). Член 1

Co овој договор корисникот му го доверува на увозникот правото на увоз на опрема и резервни делови, надзор на монтажа и сервисирање и други материјали за потребите на производните капацитета на корисникот. 63

Член 16 Врз основа на овластувањата од овој договор увозникот се стекнува со право во свое име, а за сметка на корисникот да ги извршува работите околу увозот од член 1 на овој договор како и извршување на посебникте облици на надворешниот трговски промет. Договорните странки се согласни условите за испорака, количините, цените, роковите и сите други битни елементи, посебно да ги договорат за секоја одделна увозна работа. Член 3 Увозникот се обврзува: - врз основа на напатствијата, податоци, елаборати и спецификации добиени од корисникот да прибави понуди, посредува и заклучува договори за навремено и квалитетно извршување на работите кои произлегуваат од договорите со ино партнерите, а спаѓаат во рамките на неговата дејност; - да му обезбеди на корисникот непосредно учество во сите преговори и подготовки на сите договорни документи со странските фирми со внимание на добар стопанственик, штитејќи ги притоа интересите на кјорисникот; - да ја води целокупната девизна документација која произлегува од реализацијата на договорот; - да ги изврши сите работи во врска со шпедицијата, траиспортот и осигурувањето на стоката {избор на најловолен транспорт) према диспозицијата добиена од корисникот; - да ја води кореспонденциЈата со инопартнерот и, по потреба, копии од истата (со превод) да му доставува на корисникот; - во односите со ино партнерите да не презема обврски за сметка на корисникот без негова согласност; - истиот ден по добивањето на определено сознание за стоката или нејзиното пристигнување да го извести корисникот; - перманентно да врши истражување на пазарот; - да пл врши, покрај наведените р а б о т и сите други работи кои спрема постоечките прописи и вообичаената практика паѓаат во обврски на увозникот и се во врска со предметот на овој договор; - во случај на спор со трето лице, доколку корисникот поинаку не определи, да го води спорот во свое име, а з а сметка на корисникот, со тоа што корисникот ќе ги авансиратрошоците за водењето на спорот. Член 4 Корисникот се обврзува: - благовремено да му ги стави на располагање на увозникот сите податоци, слецификации и технички документи потребни за извршување на овој договор како и да го запознае со начинот и условите на финансирањето на увозот; 64

- во најкус можен рок да ги анализира примените понуди на испорачателите и да ја достави до увозникот својата одлука во писмена форма за тоа која понуда и под какви услови ја прифаќа или во ист рок да ги достави своите забелешки на увозникот; - да обезбеди денарски средства за плаќање на девизната цена; - да ги поднесува трошоците кои произлегуваат од реализацијата на увозот; - даизврши преглед на стоките во случаи на евентуални недостатоци да ги констатира со записник и истиот да го достави во рок од 8 дена од лриемот на стоката на увозникот како би можел тој навремено да презема дејствија за реапизација на рекламацијата; - на увозникот да му ja исплати договорената провизија. Член 5 Трошоците за реализација на увозот, царинските давачки, банкарските трошоци, шпедитерските трошоци, складирањето, трошоците з а осигурување на стоката во транспорт, лежарината, ако е по вина на корисникот, и другите трошоци при увозот. паѓаат на корисникот. Член 6 За извршените работи околу увозот и услугите, корисникот ќе му плати на увозникот на име надомест за извршување на секоја целокупно договорена работа, провизија во износ од % (проценти). Најмал износ на провизијата за извршениот увоз на резервни делови ќе се пресметува во висина од денарска противвредност на ДЕМ на денот на фактурирањето, со примена на среден курс по важечката курсна листа. За извршувањето на секој посебен вид на надворешниот трговски промет, корисникот и увозникот ќе договорат со анекс кон овој договор, посебен надомест. Увозничка провизија ќе се пресметува на износот на цената на стоката односно услугата во инофактурата, по курсот кој ќе важи на денот на царинењето на стоките, односно плаќањето спрема странство. По извршувањето на увозната работа, увозникот во рок од 15 дена ќе достави фактура со конечна калкулација и цени за увезената стока. Калкулацијата ќе ги опфати сите издатоци кои ги има увозникот во име и за сметка на корисникот, a со фактурата и капкулацијата ќе ш приложи следните документи: - фактура на шпедитерот (копија), - фактура на ино испорачателот (оцаринета), - образец за исплата на акредитивот, дознаката, - товарен лист - дупликат, - цертификат за квалитетот и потеклото на стоката. 5 Обрасци на договори

65

Bo случај на приговор, корисникот ќе ја стопира исплатата на провизијата за спорниот дел, до расчистување на спорните околности, a без да има увозникот право на камата или било какви обештетувања. Доколку при реализацијата на предметот увозникот ангажира солствени средства, a no лретходна согланостод корисникот, има право на камата и тоа: - за 15 дена од денот на ангажирањето no важечката банкарска камата, за краткорочни кредити, кои ги дава банка во , а после то) рок се пресметува затезна камата. Член 7 Увозникот има право на залог над предметите што се предмет на овој договор, додека тие се наоѓаат кај него или кај некој кој ги држи за него, како и на побарувањата urro ги стекнал за корисникот, и од нивната вредност може да ги наплати своите побарувања спрема корисникот од оваа увозна работа. Член 8 Овој договор влегува во сила со неговото обострано потпишување, a ќе се лрименува до 199_ година. Член 9 За се што не е предвидено со овој договор важат позитивнитв з ^ о н с к и прописи. Член10 Сите спорни прашања кои ќе произлезат од овој договор првенствено ќе се решаваат спогодбено во духот на добрите меѓусебни односи, во спротивно надлежен ќе биде судот во Член 11 ОВОЈ договор е составен во t секој договарач.

Во УВОЗНИК,

, на

истоветни примероци од кои по

за

199_ годикна. КОРИСНИК,

ЗАБЕЛЕШКА: За овој договор за комисион, види член 771-789 од ЗОО. Види и: Закон за надворешно-трговско работење ("Службен весник наРМ'\бр. 31/93 и 78/93). 66

32. ДОГОВОР ЗА КОМИСИОНА ПРОДАЖБА НА ПЕЧАТЕНИ РАБОТИ Склучен на 1. 2.

199__година, меѓу: t {во натамошниот текст: издавач) и , (во натамошниоттекст: комисионер}.

1. Комисионерот се обврзува во свое име и за сметка на издавачот да продава книги, весници, списанија и други печатени работи {во натамошниот текст: материјали), кои га издава издавачот. Продажбата комисионерот ќе ја врши преку своите продавници, киосци, колпортери и сл., и тоа во следните места:... (дасе набројат). 2. Издавачот се обврзува секојдневната испорака на печатените работи да ја врши директно на адресите на продавниците, кои се означени во Анексот 1 од овој договор, а копие од испратницата да доставува и до комерцијалното одделение на комисионерот. 3. Испораката на печатените работи ќе се врши според малопродажната цена, во која е засметан данокот на промет, кој, од наплатената к у п о п р о д а ж н а цена, го п л а ќ а комисионерот, а при фактурирањето на испорачаните материкали, износот на тој данок ќе се одбие од фактурираната цена. 4. Издавачот му одобрува на комисионерот рабат зависно од видот на печатените работи, врз основа на малопродажната цена, и тоа како следува: - за весници %, за списанија %, за викенд-романи %, итн, кој ќе се одобри при фактурирањето од страна на издавачот. 5. Договоарачите се согласни ремитендата{висината на непродадените примероци) да биде во проценти од бројот на примените примероци според Анексот EI засекој вид материјали, а ќе се утврдува месечно по пресметка. Секое пречекорување поголемо од тој процент ќе се утврдува заеднички, а ќе се толерира само во случаи на доцнење со испораката од страна на издавачот, примени материјали без порачка, како и други оправдани причини кои спогодбено ќе пл утврдат договарачите. 6. Комисионерот се обврзува доставените материЈали да rvi пушти во продажба, веднаш: а најдоцна половина час no приемот, и при продажбата да постапува со внимание на добар стопанственик, настојувајќи да продаде што поголем број на примероци. 7. Комисионерот се обврзува наплатените износи од извршената продажба, да му ги исплати на издавачот наследниот начин и во следните рокови:... да се опише на кој начин ќе биде известуван издавачот за бројот на продадените примероци од сите примени изданија, кога тоа ќе се фактурира и во кој рок фактурата ќе биде платена од страна на комисионерот). 67

8. Како гаранција за обезбедување на плаќањето за преземените материјали, комисионеротќе му даде наиздавачот:... (меница, бариран чек, акцептен налог и сл. - зависно од договарањето односно конкретните околности - да се наведе). 9. Комисионерот се обврзува да води уредна евиденција за бројот на примените и за бројот на непродадените примероци (ремитендата), како и ремитендата уредно да ја приготви за повлекување или отлис, спакувана по цени и изданија, и да ја врати на издавачот најдоцна до во месецот. за претходниот месец. Доколку бројот на вратените примероци не одговара на пресметката, разликата комисионерот е должен да ja плати. 10. Издавачот има право да го контролира начинот на продажбата и да му дава сугестии во врска со тоа на комисионерот. 11. Овој договор влегува во сила со денот на потпишувањето, а првата испорака на своите изданија издавачот ќе ја изврши на 199__година. 12. Овој договор се склучува на неолределено време, а секјојастрана може да го откаже писмено со отказен рок од дена. 13. Во случаЈ на спор надлежен е судот во , 14. Овој договор е составен во примероци, од кои по за секој договарач. Bo

5

на

199_ година.

КОМИСИОНЕР,

ИЗДАВАЧ,

ЗАБВЕЛЕШКА: За договор за комисион, види член 771-789 од ЗОО.

33. ДОГОВОР ЗА КОНСИГНАЦИЈА ^Склучен на

199_година, меѓу:

1.

како сопственик настоката, (во натамошниоттекст: комитент) застапуван од на работно место кај комитентот, и 2. (во натамошниоттекст: заотапник-консигнатор), претставуван од , на работно место кај застапникот-консигнаторот. 1. Co овој договор за консигнација комитѕнтотсе обврзува д а му праќа на застапникот-консигнаторот определени стоки, содржани во списокот приложен кон овој договор, со тоа што овој е должен д а ги чува во својот 68

скпад (консигнационен склад), и да ги продава во свое име, а за сметка на комитентот, а комитентот се обврзува за тоа да му плаќа определен надомест (провизија). 2. Затворените простории (складот) во кои ќе се чуваат стоките на комитентот, треба да овозможат стручно и прописно складирање на стоките, а застапникот-консигнаторот е должен стоките да ги чуѕа и одржува со внимание на добар стопанственик. 3. Застапникот-консигнаторот одговара за штетате на стоките, освен ако докаже дека штетата е причинета поради околности што не можеле да се избегнат или отстранат, или е причинета по вина на комитентот, поради недостатоците или природните својства на стоките, како и поради неисправната амбалажа. 4. Застапникот-консигнаторот е должен, на сметка на комитентот, стоките да ги осигура кај осигурителното друштво. , на полната вредност, и тоа протав: кражба, оштетувања, кршенѕе, пожар, поплава и дејство на виша сила. 5. Продажбата на стоките од консигнациониот склад застапникотконсигнаторот ќе ја врши по цените содржани во ценовникот што му го доставува комитентот, која не смее да биде повисока од цената на истите стоки што комитентот ги продава преку својата трговска мрежа или преку други лица. Измените во ценовникот комитентот е должен да му ги соопшти на застапникот-консигнаторот најдоцна ден пред почетокот на примената нановите цени. 6. QroKHTe во консигнациониот склад се сопственост на комитентот, се до нивното прѕдавање на купувачот. 7. Обемот, вредноста и слецификацијата на стоките што комитентот треба да ги испорача во консигнациониот склад, заеднички ги утврдуваат договарачите. За таа цел, застапникот-консигнаторот е должен, на секои дена, a no барање на комитентот и почесто, да доставува извештаи за состојбата во складоти стоките во него, како и да му овозможи наовластено лице на комитентот да врши проверки во складоти во деловните евиденции кои се водат во врска со состо}бите и залихите на стоките. 8. Комитентот се обврзува секоја испорачана стока, за која тоа е пропишано, да ја снабди со гарантен лист, и да ги извршува на своја сметка обврските од тој гарантен лист во однос на купувачите на стоките. 9. За лродадените и наплатените стоки од консигнациониот склад, на застапникот-консигнаторот му припаѓа провизија од % од наплатениот износ од купувачите. Пресметката на провизијата се врши (месечно. неделно и сл.) врз основа на евиденциите што ги води застапникотконсигнаторот. 10. Деловните книги за евиденции urro треба да ги води застапникотконсигнаторот з а складираните стоки, спогодбено ќе ги утврдат договарачите, сообразно со нивниот карактер и вид. 69

За продадените стоки, застапникот-консигнаторот е должен да му доставува на комитентот месечен преглед за изминатиот месец, со сите податоци гѕотребни за тековно следење на состојбите на залихите и по вредност. 11. Врз основа на добиените извештаи за продадените с т о к и комитентот му доставува фактура, која застапникот-консигнаторот е должен да )а исплати во рок од дена. Износот на фактурата комитентот ќе го намали за провизијата што му припаѓа на застапникот-консигнаторот, а доколку тоа не го стори, намалувањето за провизијата ќе го стори застапникот-консигнаторот. 12. Овој договор странките го склучуваат со рок на траење до 19 година. Доколку договорот не биде откажан на еден месец пред истекот на неговата важност, се продолжува уште за една година, и така со ред за секоја наредна година. 13. Секоја страна е овластена договорот да го раскине и пред истекот на рокот на неговото важење, ако другата страна грубо ги крши своите обврски, а и по оставениот рок од дена не престане со таквите дејствија, односно не т отстрани пропустмте. Исто така, договорот ќв биде раскинат пред време ако било која од страните падне под стечај или стане неспособназа гшаќањѕ подолго време. Во случаЈ на предвремено раскинување на овој договор, договарачите остануваат во обврска еден спрема друг и спрематретите лица, до конечио исполнување на обврските преземени додека договорот бил во сила. 14. Во случај на спор, надлежен ќе биде судот што е општо месно надлежен за тужениот. 15. Овој договор е склучен во истоветни примероци, од кои no за секоја договорна страна. Во

, на

199_година.

ЗА ЗАСТАПНИКОТ-КОНСИГНАТОРОТ,

ЗА КОМИТЕНТОТ,

6АБЕЛЕШКА: Во врска со договорот за консигнација, кој не е посебно регулиран со позитивни прописи, види: - член 771-789 од 3 0 0 (за договорот ѕа комисион); - член 730-748 од 3 0 0 |за договор за складирање); - Закон за надворешно-трговско работење ("Службен весник на РМ", бр. 31/93 и 78/93).

70

34. ДОГОВОР ЗА ПОСРЕДУВАЊЕ Склучен на 1. 2.

199_година, меѓу: t (во натамошниоттекст: налогодавец) и , (во натамошниот текст: посредник).

1. Co овој договор за посредување се обврзува посредникот, да настојува да најде и да доведе во врска со налогодавецот лице кое со него би преговарало за склучување на договор за... (да се опише, на пр.: за продажба, купуѕаље, дело, кредитирање и сл.), а налогодавецот се обврзува да му исплата определен надомест ако тој договор биде склучен. 2. Условите, под кои овој договор ќе биде склучен, а кои ги нуди напогодавецот се следните... (да се опише стоката што е предмет на договорот, цената, рокот на испораката, одредби за амбалажа, договорна казна, висина на каматна стапка, и сл., за се она што го карактеризира тој договор). 3. Посредникот е должен: а) со внимание на добар стопанственик да бара прилика за склучување на договорот, и да му укаже за тоа на налогодааецот; б) да посредува во преговорите и да настојува да дојде до склучување на договорот (ова може да изостане); в) да го извести налогодавецот за сите околности од значење за намислената работа кои му се познати или морале да му бидат познати; г) so посебна книга (посреднички дневник) да ги ѕабележи суштествените податоци за договорот што е склучен со негово посредување и да издаде извод од таа книга потпишан од негова страна (посреднички, мешетарски лист). 4. Налогодавецот е должен: а) во рок од дена од склучувањето на договорот за кој посредувал посредникот, да му исплати на посредникот на име надомест, износ од денари; (ЗАБЕЛЕШКА: Посредничката провизија може да се определи на различен начин: во проценти од ведноста на склучениот договор, во апсолутен износ или на друг начин) 6} да му исплати надомест на трошоците, кои посредникот ги имал заради извршување на посебните барања на налогодавецот во врска со извршување на овој договор, па дури и кога договорот за чие склучување се обврзал посредникот да посредува, не е склучен. (ЗАБЕЛЕШКА: Оваа одредба може да изостане) 5. Посредувањето за склучување на договорот од точка 1 на овој договор, посредникот треба да го изврши во рок од дена од склучувањето на овој договор, кој рок може да се продолжи само со посебен писмен налог на налогодавецот.

71

6. Посредникот не е овластен, без посебно полномошно, да прими за напогодавецот исполнување на обврската од договорот склучен со негово посредување. 7. Налогодавецот може да се откаже од ово) договор (да го отповика налогот за посредување) секогаш кога сака, но тоа о т к а ж у в а њ е (отповикување) да не е противно на совесноста. 8. Налогодавецот не е д о л ж е н да пристапи кон преговори за склучуваље надоговор со лицето што го нашол посредникот, ниту дасклучи договор со него под условите што му ги соопштил на посредникот, но ќе одговара за штетата ако постапил спротивно на совесноста. 9. Посредникот одговара за штета што 6и ја претрпела едната или другата страна помеѓу кои посредувал, а која би се случила поради тоа што посредувал за деловно неспособно лице за чија неспособност знаел или можел да знае, или за лице за кое знаел или морап да знае дека не ќе може да ги изврши обврските од тој договор, или воопшто за секоја штета настаната по негова вина. 10. Посредникот одговара за штетата што би настанала з а напогодавецот поради тоа што без дозвола на налогодавецот и з в е с т п некој трет за содржината на договорот, за преговорите или за условите за склучениот договор. 11. Во случај на спор, надлежен е судот во « 12. Овој договор е склучен во истоветни примероци, од кои no за секој договарач. Bo НАЛОГОДАВЕЦ,

ѕ

на

199_ година. ПОСРЕДНИК,

ЗАБЕЛЕШКА: За договорот за посредување, види член 813-826 од Законот за облигациони одноци.

72

35. ИЗВОД ОД ПОСРЕДНИЧКИИОТ ДНЕВНИК • ПОСРЕДНИЧКИ (МЕШЕТАРСКИ) ЛИСТ АГЕНЦИЈА "

ПОСРЕДНИЧКИ (МЕШЕТАРСКИ) ЛИСТ Врз основа на Законот за облигационите односи и прописите за работа на посредничките друштва, во посредничкиот (мешетарскиот) дневник на овааАгенција, на страна под бр. со дата година, е ѕабележано склучувањето на следниот договор, со посредување на оваа Агенција, и тоа: 1. Продавач: 2. Купувач: 3. Предмет на договорот - стоки: 4. Количество: 5. Цена: 6. Иопорака франко: 7. Рокнаиспорака: 8. Начин на испорака: . 9. Пакување: 10. Диспозиција за предавање на стоките: 11. Останати услови: 12. Провизија на посредникот и кој ја плаќа: Посредникот има право на провизија кога договорот е склучен, без оглѕд на тоа дали ќе се изврши. Приговортите и сите спорни прашања страните од договорот ги поставуваат и непосредно ги решаваат меѓу себе. Трошоците на к о и п о с р е д н и ј к о т има право, и кој ги п л а ќ а (продаѕачот. купувачот), сеследните: . Во

> на

199_ година. ЗА ПОСРЕДНИКОТ, (лотпис и печат)

ЗАБЕЛЕШКА: За договорот за посредување, види член 813-826 од ЗОО. Види и: Закон за надворешно-трговско работење {"Службен весник на РМ", бр. 31/93 и 78/93). 73

36. ДОГОВОР ЗА НАЛОГ Склучен на 1. 2.

199_година, меѓу: , {во натамошниот текст: напогодавец) и , {во натамошниот текст: налогопримач).

1 . Co OBOJ договор за налог, по овластување на напогодавецот, се обврзува налогопримачот спрема напогодавецот, за негова сметка да ja продаде куќата на налогодавецот којасе наоѓа во град , на ул. бр. означена како КП бр. КО и запишана во поседовен лист Пл.бр. , за продажна цена од денари: со право на надомест за својот труд во износ од % (проценти) од продажната цена на куќата, под услов куќата да се продаде. 2. Налогопримачот е должен да го изврши OBOJ налог со внимание на добар домаќин (или: добар стопанственик), и во таа цел повремено ќе ја огласува продажбата на куќата преку соодветните средства за јавно информирање, ќе ги информира соседите на куќата за тоа и ќе истакне на видно место на куќата дека таа се продава. При тоа, налогопримачот е должен во се да внимава за интересите на налогодавецот и да сѕ раководи со нив. 3. Налогопримачот е должен да го изврши налоготлично, асо дозвола на налогодавецот, може да го довери на друг. 4. За извршената продажба на куќата налогопримачот е овластен да ја прими купопродажната цена, да ги плати сите трошоци и даноци, но е должен да положи сметка и да му го предаде без оддолжување на налогодавецот сето што го примил. 5. Ако налогопримачот се служел за свои потреби со пари што ги примил за налогодавецот, должен е да плати камата според највисоката дозволена договорна стапка, сметајќи од денот на употребата. 6. На име аванс за предвидените издатоци, налогодавецот, со потпишувањето на овој договор му дава на налогопримачот износ од денари. 7. Налогодавецоте должен да му надомести нанапогопримачот дури и ако неговиот труд без негова вина немал успех, сите потребни трошоци што ги направил за извршување на налогот, со камата. 8. Договореииотнадоместзасвојоттруд, налогопримачот ќе го наплати од продажната цена на куќата. 9. Налогодавецот може да се откаже од договорот. Во ТОЈ случај налогопримачот има право на справедпив надомест за својот труд, но само под услов на постоење на основана веројатност дека пс^дажбата, според определените услови, би успеала д а не било откажувањето од договорот.

74

10. Налогопримачот може да се откаже од напогот, но не во невреме, и е должен, no отказот, да ги продолжи работите што не трпат одлагање, додека налогодавецот не ќе биде во можност да ја преземе грижата за ниа 11. Налогот престанува во случај на лишување од деловна способност, односно со смртта на кој и да е од договарачите, но наследниците на умрениот можат да се согласат налогот да лродолжи. Налогот престанува со стечај, односно со престанок на договарачот кој е правно лице. 12. За извршување на налогот, налогодавецот ќе издаде полномошно, со заверен потпис во суд, кое, во случај на престанок на налогот пред неговото извршување, налогопримачот е должен да му го врати на налогодавецот. 13. Налогодавецот е д о л ж е н д а ги преземе обврските што налогопримачот ги зел врз себе вршејќи т од свое име работите што му се доверени, или на некој друг начин да го ослободи од нив. 14. Во случаЈ на cnop по овој договор, надлежен е судоТ во 15. Овој договор е составен во

истоветни примероци, од кои по

за секој договарач. Bo

f

на

199_ година

НАЛОГОДАВЕЦ,

НАЛОГОПРИМАЧ,

ЗАБЕЛЕШКА: За договорот за налог, види член 749-770 од ЗОО.

37. НАЛОГ ЗА ПРОДАЖБА НА СТОКИ ДО ЗАСТАПНИЧКАТА АГЕНЦИЈА

Co оглед на вашата регистрирана дејност според која се занимавате со вршење на туги работи, се обраќаме до вас со понуда да го извршите нашиот налог, во наше име и за наша сметка да ги продадете следните наши стоки:... (опис на стоките). Условите под кои може да се изврши продажбата се следните: 1) Цена од денари, no... (кгр. литар, метар, ларче и сл.) која важи во рок од дена од денес; 2) Квалитет на стоките:... (да се опише стандардот или содржината); 75

3) Прием на стоката франко... да се опише местото иа продавачот, магацинот, утоварна станица, пошта и сл.); 4) Рок на испорака: дена од склучувањето на договорот; 5) Утврдување на квалитетот и количеството на стоката: - магацин на... (купувачотили продавачот); 6} Плаќање: во рок од дена од приемот ка стоките и фактурата, на жиро сметката на налогодавецот; 7) Може да се договори договорна казна за задоцнување со испораката на стоката, во износ од %о (промили) дневно : но не повеќе од % (проценти) од вредноста на вкупно купената стока. За извршување на налогот ќе ви исплатиме надомест - провизи)а, според вообичаениот процент што го наплатувате за вршење на вакви работи, од вкупно договорената продажна цена иа стоките, и тоа по склучувањето на договорот. Доколку не сте во можност да го извршите овој напог, молиме за тоа да не известите најдоцна до 199_ година. Овој налог важи до неговото отповикување, а најдоцна до 199_ година. Во

на

199_ година. ЗА НАЛОГОДАВЕЦОТ (потпис и печат)

ЗАБЕЛЕШКА: За договорот за налог: види член 749-770 од ЗОО.

38. ДОГОВОР ЗА ПОСТОЈАНО ОБАВУВАЊЕ НА ШПЕДИТЕРСКИ УСЛУГИ Склучен на

199_ година, во

. меѓу:

1.

, (во натамошниот текст: комитент) и

2.

, (во натамошнмиоттекст: шпедитер).

I. ПРЕДМЕТ НА ДОГОВОРОТ Член 1 Предмет на договорот се: шпедитерските услуги кои шпедитерот ги арши ао свое име и за сметка на комитентот no негови посебни налози (диспозиции) кои се состојат во: 76

1) давање податоци за тарифите по видови на превоз и услуги во надворешно-трговскиот промет; 2) утврдување на најсоодветниот превозен пат за стоката и избор на најсоодветен вид на превоз; 3) закуп на превозните капацитети во усвоениот вид на превоз; 4) организација на подготовката на стоката за пра^ање, договорна контрола на преземање на стоката, набавка на амбалажа и пакување со одбележување на пакетите, прибирање и доставување на стоковни и трговски документи и превозни исправи, превозот на стоката до местото на утовар во возилото, ракување со стоката на патот - утовар, претовар, растовар, сложување на стоката во возилото и во складиштето со и без стручен надзор, складирање на стоката во јавно складиште или кај комитентот; 5) осигурување на стоката во превоз или во складиште под најповолни услови и кај најпогодна осигурителна фирма со уплата на премија за извршено предосигурување (потврда за осигурување) и конечното осигурување {полиса) против дејствувањето на ризици наведени во диспозицијата на комитентот; 6) организирање на царинска лостапка над стоката во земјата и во странство (кореспонденции и отповик на стоката) со пллаќање на сите давачки по оригинална документација; 7} позајмување на услуги од страна за извршување на налозите од диспозицијата во врска со стоката на лат или во складиште; 8} прибирање и издавање на сите стоковни и трговски документи за д о к а ж у в а њ е на статусот на стоката, количината и квалитетот и постапување со неа во духот на примените налози по диспозицијата; 9) контрола на лримената на тарифите на подвозните ставки по превозните исправи (меѓународни железнички товарен лист, коносман, товарница, товарен лист во патниот превоз и сл.). Комитентоте должен да издаде посебен налог за обавување на овие услуги и тоа најдоцна во рок од 12 месеци, сметано од денот на завршувањето на превозот; 10) пресметка и наплата и дознака во полза на сметката на комитентот на износот на попустите на применетите превозни ставки, кои превозникот ги одобрува во полза на утоварувачот на масовните товари (рефакции); 11) други неспоменати услуги по посебен налог на комитентот. Сите наведени услуги шпедитерот ќе ги врши по диспозиција или посебен налог од комитентот. независно од видот на стоката, нејзиното потекло и одредиштето на отпремувањето или допремувањето. Н. ОБВРСКИ НА КОМИТЕНТОТ Член 2 За уредно и благовремено извршување на услугите од шпедитерот според член 1 од ОВОЈ договор, комитентот е должен: 77

1. Ha шпедитерот благовремено и со сите неопходни документи и податоци да му издаде диспозициЈа (и) или посебни налози. Во случај на битно задоцнување на налогот на комитентот, шпедитерот е должен до рокот да го изврши налогот под посебни услови: товарот на зголемените трошоци во овој случај ги поднесува комитентот (службен пат со авион, патничко возило, прекувременаработаво врскасо подготовката настоката за испорака и утовар и ракување со стоката со или без нејзина придружба на патот. царински постапки и надвор од седиштето на царинската испостава, доставување на стоковни и трговски д о к у м е н т и што недостасуваат). 2. Уредно да ги обезбедува потребните финансиски средства за покриваље на трошоците за извршување на услугите на шпедитерот no член 1 од овој договор: а) по пат на отварање на акредитив во полза на шпедитерот кај неговата банка (назив на банката) во , б) no пат на дознака на неопходните финансиски средства за извршување на услугите од шпедитерот на негова сметка кај (називот на банката) во t лред почнувањето со извршувањето на налогот no издадената диспозиција no заеднички утрврдената пресметка на износот: в) за позајмените средства од оваа точка и член на договорот шпедитерот има право да пресмета на име камата и финансиски трошоци % (вообичаено во висина на тековните банкарскик камати за краткорочни позајмици, зголемена за висина на тековните банкарски каматм за краткорочни позајмици, зголемена за 1-2%) пресметано за време од датата на исплатата по оригинапниот документ (признаница, потврди, сметка и сл.) до денот на приемот надознаката до комитентот на сметката на шпедитерот, no секоја ставка на издатоци што ќе настануваат. 3. По уредно доставената документација, со нејзин потпис, (шпедитерско бордеро), збирна фактура на настанатите трошоци за извршување на налозите no диспозицијата и приложените оригинални исправи за направените издатоци и фактурите за провизија на шпедитерот no неговата понуда со знак од ___199__ тодина, да ги исплата побарувањата и износите најдоцна во рок од дена (вообичаено 10) по приемот на наведената документација. 4. За задоцнување со исплатата на побарувањата за позајмените средства шпедитерот има право да пресмета камата % годишно.' 5. Документацијата од претходната точка од OBOJ член на договорот, шпедитерот е должен да ја доставува на комитентот секогаш поделена no броевите на кои се однесува диспозицијата. Тоа е неопоходно за да би можело кај комитентот да се следи и утврдува економијата на средствата и работата no секоја поединечна надворешно-трговска работа.

78

111. ОБВРСКИ HA ШПЕДИТЕРОТ Член 3 Bo рамките на соработката на договорните страни по ово) договор, извршувајќи ги задачите по примените диспозиции од комитентот, шпедитерот е должен: 1) Секогаш и во секое време да ги заштитува интересите на комитентот постапуваќи со стоката по начелата на добар стопанственик и раководејќи се во работите по нормите на добрите деловни обичаи и правилата на стручноста. 2) Совесно, навреме и на најцелесообразен начин да rvi извршува сите во диспозициите напожени работи и услуги. 3) Во заштита на интересите на комитентот да ги презема сите неопходни и целесообразни работм. Во случај на штета на стоката што му е доверена, да обезбеди записник од меродавни стручњаци (хавариски комесар, железнички куќен записник и др.) заради обезбедување на регресни правазаобештетување на комитентот. Во таков случај шпедитерот е должен веднаш и на веродостоен начин да го извести комитентот за настанот. 4) На барање на комитентот да му достави уредни и изворни податоци, кои од ова подрачје се неолоходни и за изработка на лредкалкулација за претстојната надворешно-трговска работа {најсоодветен превозен пат на стоката од одредиштето, тарифните ставки за превоз и лропратени услуги и трошоци околу извршувањето на превозот). 5) По приемот на диспозицијата од комитентот и пред почѕтокот на извршувањето на налогот, да изврши стручна анализа на нејзината содржина, шледитерот е должен на\итно на комитентот да му го достави своето стручно мислење за диспозицијата, содржаните решенија и конкретни лредлози заизнаоѓање на подобри решениЈаза подобри налози. Шпедитерот не е овластен сам да rvi менува решенијата во диспозицијата. За промена на налоготод диспози^јата, шпедитерот морада добие писмена согласност од комитентот. 6} Уредно, потполно и на време да го известува комитентот за состојбата и движењето на стоката и напредувањето во извршувањето на шпедитерскиот дел на работа. 7) За стоката од увоз, особено кога има рекламација на состојбата со амбалажата, шпедитеротсо помош на комитентот, е должен навреме да ги преземе сите работи за составување на комисија од надлежни лица за примање на стоката од увоз од последниот возар, и доставување на записникза најдената состојба HacTOKafa кој го потпишуваатсите присутни членови на комисијата. 8) По завршувањето на надворешно-трговската работа во целост, или во со комитентот договорени временски периоди или одреден дел од работата, му ја доставува на комитентот сетараслоложлива документација 79

за извршување на налозите од дислозицијата и оригиналните исправи за направените трошоци во текот на извршување на работите, кои паѓаат на товар на комитентот : заедно со потртебните образложенија и фактури за глаќање на договорената провизија на шпедитерот. Сите овие документи мора да бидат внимателно распоредени по броевите на заклучоците од диспозицијата на комитентот и бројот на позициите на шпедитерот. IV. ОДГОВОРНОСТ НА ШПЕДИТЕРОТ Член 4 1. Во смисла на одредбите на член 3, точка 3 од овој договор, шпедитерот сноси одговорност за сите несакани последици на стоката и работата на органите, кои тој ги изнајмил за услуга од страна. При склучувањето на договорот за услуги од страна на шпедитерот, должен е да ги обезбеди соодветните документи за доказ на регресното право на обештетување на комитентот према сторителот на штетата. Шпедитерот е должен да го контролира извршувањето на нивните задачи на надворешнотрговските работи. 2. Шпедитеротсам ја сноси одговорноста за направените пропусти во работата кои се спротивни на обврските на професи|ата од правилата на струката (секакви задоцнувања, немарност во работата, губење на стоката при превоз или документи, предизвикани невообичаено високи трошоци за извршување на напогот особено во поглед на услугите од страна на шледитерот и сл.). При настанување на дејствија на виша сила е должен за тоа да обезбеди потврда од надлежните органи (записник на железничка несреќа и сл.). 3. Шпедитерот не може да биде одговорен за штета мастаната поради доцнење, која е последица на невршење или неодговорно извршување на обврските и правото на комитентот по издадената диспозиција. V. ТРАЕЊЕ НА ДОГОВОРОТ Член 5

,

Овој договор е склучен со важност од (обично една) календарски години. Ако важноста на овој договор не ја откаже ни една од договорените страни најдоцнадо три месеци пред истекот на неговата важност, траењето на важноста на овој договор автоматски продолжува и з а наредната календарска година.

80

VI. ПРЕДВРЕМЕНО РАСКИНУВАЊЕ НАДОГОВОРОТ Члем 6 Овој договор може да бмде раскина и пред истекот на неговата важност во следните случаи и околности: 1. Ако било која од договорните страни падне под стечај или постане платежно неспособна; 2. Ако некоја од договорнитге отрани грубо ги крши или (и) не ги извршува одредбите на овој договор, по и на писмената опомена од другата договорна страна и понатаму, во наредните 30 дена не престане со такво однесување; 3. Ако поради дејство на случај на виша сила биде оневозможено (и) или на време подолго од три месеци, биде грубо оневозможено вршењето на правата и обврските на договорните странјки од овој договор, а другата странка не се спротивставува на раскинувањето на овој договор. 4. По влегувањето во сила на предвремеиото раскинување на овој договор, договорните странки ги задржуваат сите права кои се стекнати со вршењето на одредбите на овој договор во текот на траењето на неговата важност. VII. ИЗМЕНИ И ДОПОЛНУВАНзА HA ТЕКСТОТ НА ДОГОВОРОТ Член 7 Измените и дополнувањата на текстот на ОВОЈ договор можни се само со претходна согласност на двете договорни странки и лод услов предметните измени да се дозволени со важечките прописи на Република Македонија. VIII. РЕШАВАЊЕ НА СПОРОВИ Член 8 Договорните странки се согласни сите настанати разлики во мислењата да ги решаваат меѓусебно на пријателски начин. Ако тоа не биде возможно, спорот ќе биде решен пред надлежниот суд во , IX. ПОСЕБНИ ОДРЕДБИ Член 9 Текстот наовој договор ги содржи сите постмтатм спогодби и договори меѓу договорните странки no овој деловен однос. Спогодбите и договорите помеѓу договорните страни, кои не се содржани во овој договор, се сметаат 6 Обрасци на договори

81

за непостоечки патие како такви не можатда предизвикаат никакво правно дејство. X. ВИША СИЛА Член 10 За време на траењето на дејството на виша сила се одлага извршувањето на обврските на договорните странки од ОВОЈ договор. Како случаЈнадеЈствување навишасиласе сметаат, војна, побуна, мобилизација, штрајк во претпријатието на договорните странки, пожар, поплава, земјотрес, епидемија, сообраќајна несреќа, мерки на државната власт, како и сите други настани и околноста кои по член 8 од овој договор надлежниот суд ги признае и како такви ќе ги прогласи. XI. ВЛЕГУВАЊН НА ДОГОВОРОТ ВО СИЛА Член11 О В О Ј договор влегува во сила со денот на иеговото потпишување од страна на овластените лица од договорните страни.

XII. БРОЈОТ НА ПРИМЕРОЦИ И ПРИЛОГ НА ДОГОВОРОТ Член12 Овојдоговоресоставен во истоветни примероци, од кои no за секоја договорна страна. СекоЈуредно потпишан примерокодовој договор има значенѕе наоригинал и произведува подеднакво правно дејство. Составен дел на овој договор е прилогот бр. 1, понудата на шпедитерот со ознаката од 199__ година. ШПЕДИТЕР,

КОМИТЕНТ,

ЗАБЕЛЕШКА: За договорот заекспедирање (шпедиција) види член 827-846 од ЗОО, Види и: Закон за надворешно-трговско работење ("Службен весник на РМ", бр. 31/93 и 78/93).

82

39. ДОГОВОР ЗА ЕКСПЕДИРАЊЕ (ШПЕДИЦИЈА) Склучен на 1. 2.

од од

199_година, меѓу: , (во натамошииоттекст: шпедитер), претставуван . на работно место ка) шпедитерот, и , (во натамошниоттекст: комитент), претставуван , на работно место кај комитентот, Член 1

Co овој договор за шпедиција се обврзува шпедитерот, да склучува, заради превоз на определени стоки од свое име а за сметка на комитентот, договори за лревоз и други договори потребни за извршување на превозот, како и да т извршува друште вообичаени ртаботи и дејствија, опфатени со овој договор, а комитентот се обврзува да му исплати надомест, олределен сообразно со одредбите од овој договор. Заради извршување на конкретни отпремања (шпедиции) коммтентот ќе му достави сво) налог (диспозициЈа) на шпеди^ерот, КОЈ се смета за прифатен ако шпедитерот не го одбие во рок од дена од приемот. Член 2 Под поимот "другм вообичаени работи и дејствија" во извршување на налогот (диспозицијата) за шледиција, слаѓа: - организирање насите видови отпремувања (допремувања) по морски, речен, сувоземен и воздушен пат; - организирање на претоварните манипулации; - складирање на стоките во сопствените или закупените складови; - пакуванзе и изработка на амбалажи; - закулување на бродски и авионски лростор; - извршување на царинските формалности; - други со нив ловрзани работи. Член 3 Шпедитерот е должен: 1) по налог на комитентот да го организира превозот на стоки, при што ќе го предупреди комитентот за недостатоците на неговиот налог, особено на оние што го изложуваат на логолеми трошоци и штетм; 2) стоката да )а прими лично од комитентот или од трето лице, а ако стоката не е запакувана или инаку не е подготвена за превоз како што треба, ќе го предупреди комитентот за тие недостатоци, и, кога чекањето да ги отстрани комитентот би било од штета за него, - ќе ги отстрани на сметка на комитентот; 6*

83

3) no барање од комитентот, за посебен надомест, да изврши контрола и ќе ја утврди тежината на стоката во моментот на преземањето на стоката; 4) при експедирање на стока лреку граница, да ги спроведе потребните царински дејствија и да ги исплати царинските давачки за сметка на комитентот, врз основа на документи и податоци што ги добил од него; 5) во секоја лрилика да постали како што тоа го бараат интересите на комитентот и со внимание на добар стопанстѕеник, и спрема возарот, складиштарот и другите лица да ги истакне сите приговори и протести и за тоа да го извести комитентот; 6) без одлагање да го извести комитентот за оштетувањата на лредметите како и засите настани од значење за него и да ги преземе сите потребни мерки заради зачувување на неговите права спрема одговорното лице, а посебно да обезбеди службени записници и други исправи заради поднесување на отштетни побарувања; 7) при прием на с т о к а т а да издаде шпедитерска потврда со означување на податоци за испраќачот и за приемачот на стоката, означујвање на стоката и релацијата ло која што ќе се лревезува стоката; 8) да се придржува кон упатставата за правецот на патот, за средствата и начинот на превозот, како и другите упатства добиени од комитентот; 9) да бара нови упатства, ако не е можно да се лостапи според упатствата содржани во налогот, а ако за тоа нема време или е тоа невозможно, да постапи како што бараат интересите на комитентот; 10) за сите отстапувања од налогот, без одлагање да го извести комитентот; 11) кога комитентот тоа го бара или кога тоа произлегува од природата на стоките, да ја складира стоката, во свое складиште или во складиште на трето лице, а кога е тоа иеопходно за нејзино натамошно отпремување, да организира сортирање и пакување; 12) заради отпремуван>е или допремуван>е на стоката, да склучува договори со трети лица (за превоз, за складиран>е, за осигурување итн.), при што одговара за нивниот избор, но не и за нивната работа, осввн кога таа одговорност ќе ја преземе при извршувањето на некој посебен налог за шпедиција, или кога ќе му го довери извршувањето на налогот на друг шпедитер; 13) да ги пренесе на третите лица упатств^та кои му ги дава комитентот, a се однесуваат на начинот на превозот и работата на превозникот; 14) да ја осигура стоката кога за тоа добил посебен налог или е тоа посебно договорено, и тоа од вообичаените ризици, ако не е поинаку договорено или содржано во налогот; 15) по завршената работа, a no барање на комитентот и во текот на извршувањето на налогот, да му положи сметка на комитентот, и да му ја достави сета расположлива документација за извршување на напозите од диспозицијата и оригиналните исправи за направените трошоци во текот 84

на извршувањето наработите, кои пагаат на товар накомитетот ; заедно со потребните образложенија и фактури за плаќање на договорената провизија за својата работа, Koja документација да биде внимателно распоредена no броевите на заклучоците од диспозицијата на комитентот и бројот на позициите на шпедитерот. Член 4 Co цел унапредувашѕ на меѓусебната соработка, шпедитерот се обврзува на комитентот да му дава стручна помош, посебно да му ш стави на располагање своите деловни врски, a no приемот на диспозицијата да му го предложи најекономичниот транспорт, водејќи сметка за итноста за извршување на работата во условите на склучениот договор на комитентот со неговиот партнер, да му даде податоци затарифите no видови на превоз и услуги и за попустите на применетите превозни ставки, кои превозникот ги одобрува во полза на утоварувачот на масовните товари (рефакции). Член 5 Комитентот е должен: 1} да му го исплати на шпедитерот договореениот надомест, no извршувањето на обврските од овој договор; 2) во случај кога е договорено шпедитерот да ги наплати своите побарувања од примачот на предметите, да ги исплати тие побаруван>а, ако примачот одбие да ги плати; 3) да му т надомести на шпедитерот потребните трошоци направени заради извршујвање на диспозицијата, и тоа веднаш откако трошоците се направени; 4) да му ја авансира на шпедитерот потребната сума за трошоците што ги бара извршувањето на диспозицијата, за која цел, на барање на шпедитерот: - ќе отвори акредитив во полза на шпедитерот во оЗначената банка во барањето, - ќе дозначи финансиски средства на жиро сметката на шпедитерот, во рокот определен во барањето; 5) да му плати на шпедитерот на име камата и финансиски трошоци, износ во висина на процентот што банка во ги дава на краткорочните кредити, за средствата што шпедитерот ги авансирал за покривање на трошоците што ги сторил за сметка на комитентот; 6} на шпедитерот благовремено да му ги достави сите документи и податоци, потребни за извршување на дадената диспозиција; 7) поголемите пратки настоки да му ги најави на шпедитерот, како тој би бил во можност даобезбеди што поголем процент на рефакции, и да му ги стави на располагање сите превозни исправи и друга документација заради остварување на рефакциите; 85

8) од реализираните рефакции да му одобри на шпедитерот % (проценти); 9) кога то а ќе биде потребно, да ги користи техничките средства и услугате на шпедитерот при изложување на своите производи на саемите и стопанските изложби. Член 6 За извршување на услугите од овој договор, комитентот се обврзува да му плати на шпедитерот надомест, чија висина се утврдува со договор, при секоја посебна диспозиција. Висината на надоместот за обработка на саемските пратки е определена со саемската тарифа на шпедитерот. Член 7 Заради обезбедување наплата на своите побарувања настанати во врска со договорот со шпедитерот има право на залог над предметите предадени заради експедирање и во врска со експедирањето се додека т држи или додека има во рацете исправа со помош на која може да располага со нив. Член 8 Овој договор се склучува со важност од месеци. Ако не биде откажан на два месеци пред истекот на тој рок, неговата важностсе продолжува премолчено уште затолку време, и такасо ред во иднина. Член 9 Секој дого.варач може да го откаже овој договор и пред истекот на рокот на кој е склучен : доколку и покрај упатената опомена, другиот договарач продолжува фубо да ги крши своите обврски, односно нѕ ги извршува и по истекот на рокот од дена од приемот на опомената, или пак кога ќе настапат последиците од отворањето на стечајна постапка над другмот договарач. Правата и обврските кои настанале до раскинувањето на договорот, остануваат во важност. Член 10 Овој договор ќе се применува од

199_ година.

Член11 Во случај на спор по овој договор, надлежен ќе биде судот во

86

Член 16 Овој договор де составен во

примероци, од кои по

за секој

договарач. Во

. на

199„ година

ШПЕДИТЕР,

КОМИТЕНТ,

ЗАБЕЛЕШКА: Види: Забелешка кон Договорот за постојано вршење на шпедитерски услуги (примѕр бр. 38).

40. ДОГОВОР ЗА ВИСИНАТА НА ЦЕНИТЕ НА УСЛУГИТЕ И НАЧИНОТ НА ПЛАЌАЊЕ НА ОБВРСКИТЕ КАЈ ШПЕДИЦИЈАТА Склучен на

199_ годикна, меѓу:

1. 1.

. (во натамошниот текст: шпедитер) и ѕ (во натамошниоттекст: комитент).

ПРЕДМЕТ НА ДОГОВОРОТ: Утврдување висината на цените науслугите од страна на шпедитерот и регулирање на условите и начинот на плаќање на фактурите испоставени од страна на шпедитерот, согласно Договорот за шпедиција од 199_ година. Член 1 Договорните страни се согласија цената за извршената услуга од страна на шпедитерот да изнесува и тоа: - За увозно царинење на стока % (проценти) од вредноста на стоката. Во горната цена е опфатена услугата за царинско застапување, организација натранспортот и трошоците зафинансирање (надоместок за издадената готовина, царинска гаранција, банчини манипулативни трошоци) при плаќањето на возарини, царини и царински давачки, премии за осигурување, претоварни трошоци, складишни и сл.; 87

- За извоз на стока %о (промили) од вредноста на стоката. Под цена на услугата за извоз на стока се подразбира награда за царинско застапување и оргаиизација ма транспортот; - За евентуално ангажирање на средства за плаќање на возарини, премии на осигурувања, претоварни трошоци, скпадишнини и сл., кои не се опфатени во цената на услугата во став 2 од член 1, шпедитерот во своите фактури ќе пресметува камата на ангажираните средства и тоа за лрвите 15 дена, сметано од денот на плаќањето, во висина на каматната стапка на пазарот на капиталот, како и %о (промили) на име банчини манипулативни трошоци; - Во случај на евентуална потреба за ангажирање на средства на шпедитерот, комитентот доставува на име гаранција: акцептен налог, бариран чек бланко, или гаранција на деловна банка наплатив во рок од дена од денот на плаќањето; - Шпедитеротсе обврзувасвоите фактури да ги испоставува најдоцна дена по настанувањето на обврската со презентирање на UCD/ICD како доказ за извршената услуга. Член 2 Ќе се смета дека меѓу договорните страни настанала обврската, од денот: - кога е извршено царинењето на стоката; - кога е извршена друга услуга за сметка на комитентот {осигурување, извршен превоз, складирање, претовар и сл.). Член 3 Комитентот се согласува фактурите на шпедитерот да ги плати во рок од дена, кога се врши увозно царинење на стоката, односно дена за извозно царинење и другите обврски према шпедитерот, на еден одследниве начини: 1) Co вирмански напог; 2) Co бариран чек. Секое ллаќање или обезбедување на инструмент за ^лаќање по истекот на валутниот рок ќе се смета како задоцнето плаќање за што шпедитерот се обврзува да пресметува затезна камата и тоа во согласност со важечките законски прописи за висината на затезна каматна стапка, a комитентот е согласен таквата каматна листа да ја плати со вирмански налог во рок од дена од денот на добивање на истата. Член 4 Како посебни трошоци кои не се предвидени во договорот, шпедитерот ќе му т фактурира на комитентот: 88

- премии за осигурување на стоката према полиси; - возарини, бродски, железнички, друмски и др. прематоварни листови; - трошоци за обезбедување (заштита) на стоката: претоварни, складишни и трошоци насубшпедитери. премафактурите наизвршителите; - царински давачки или други трошоци по други царински документи; - патни и превозни трошоцм so колку царинските прегледи или прегледите на инспекциските служби се вршат надвор од подрачјето на матичната царинарница или седишта на инспекторите; - ГПТ и телекстрошоци настанати по изречено барање на комитентот; - за секое царинско - тарифно наименување после второто по наименување; - трошоци за останати посредници и други трошоци по барање на комитентот. Преку фактурирање шпедитерот ќе ги пренесува и следните трошоци во ефектива: - посебен данок на промет % (проценти); - патни и превозни трошоци доколку царинските лрегледи или лрегледите на инспекциските служби се вршат надвор од подрачјето на матичната царинарница или седиштето на инспекторите; - ПТТ и телекс трошоци настанати по изречно барање на комитентот; - во секое царинско - тарифно наименување после второто денари по наименување; - трошоци на останати посредници и други трошоци по барање на комитентот. Преку фактурирање шпедитерот ќе ги пренесува и следните трошоци во ефектива: - царински такси и обрасци; - вредност на транслортните документи; - молби, асистенција и трошоци при претходни прегледи, земање примероци, прегледи од страна на инспекциските служби и др. молби и предлози во ефектива; - пренасочување на стоката; - барање за измена на договор за превоз; - пренос на право; - пријавување на стоката кај царинарница; - останати и неспјоменати работи и трошоци no барање на комитентот ќе се пресметуваат ло моментно важечкиот ценовник за услугите што ги дава шпедитерот или во меѓународен договор. Член 5 Во случаЈ комитентот д а стави ѕабелешка - рекламација на фактурираниот износ, д о л ж е н е во предвидениот рок да ги плати неоспорениот износ, во согласност со одредбите на овој договор, а за оспорениот дел добива одобрение или се задолжува да го плати со примена на истите услови. 89

Член 16 Измени и дополнувања на договорот се вршат со анекс, а во случај на промена на законските прописи кои го регулираат настанувањето на обврските и условите за плаќање. Член 7 За сите спорови кои можат да произлезат од OBOJ договор, надлежен е судот во , Член 8 Договорот е составен во

истоветни примероци од кои no

за

секоЈ договарач. Во

, на

199_година

ШПЕДИТЕР,

КОМИТЕНТ,

ЗАБЕЛЕШКА: Види: Забелешка кон Договорот за постојано вршење на шпедитерски услуги (пример бр. 38).

41. ПОНУДА ЗА ШПЕДИТЕРСКИ УСЛУГИ ДО

ПРЕДМЕТ: Понуда за вршење шпедитерски услуги Ваш знак: бр. _ _ _ _ _ _ од

199_ година

Во врска со вашето барање да ви дадеме понуда со условите под кои вршиме шпедитерски услуги, ви ја ставаме следната ПОНУДА За вршење на шпедитерскнте услуги... (да се опишат), содржани во вашиот акт бр. од 199_ година, цената изнесува денари сметано no ... (да се опишат критериумите според кои се утврдува цената). Притоа: 90

1. Цената е утврдена врз основа на важечките тарифи и курсеви на валутите, така што во случај на нивна измена, ќе се промени и цената; 2. Во понудената цѕна не се вклучени премиите на осигурувањето, царините и другите државни давачкм, царинските и пограничните споредни давачки, денгубите, лежарините, надоместоците заскладирање, давачките за дигалките и претовар или преточување, додатоците на лед, снег или водосостојба, наемнинатазапокривачи, издатоците запоправки, обрасците, ПТТ трошоците, провизијата за дадени готови пари, трошоците околу извидувањето, како и останатите непредвидени издатоци, доколку изречно не се наведе дека се вклучени. 3. Осигурување вршиме врз основа на изречен и писмен налог, во висина на наведениот износ и против наведените ризици. Отштетите ги исплатуваме откако ќе ги наплатиме. 4. He одговараме за штети поради лошо или недоволно пакување. Во сите случаи гарантараме како шпедитери само во обем колку што нам ни гарантираат превозниците што сме ги најмиле. 5. Co лонудата сме врзани најдоцна до 199_ година (или во рок од дена, од датумот што на неа е означен, или нешто сл.), така што во тој рок таа може или писмено да се прифати, или да се склучи договор за шпедиција. Bo

;

на

199_ годииа. ЗА ШПЕДИТЕРОТ,

42. НАЛОГ ЗА ШПЕДИЦИЈА (ДИСПОЗИЦИЈА) ДО ШПЕДИТЕРОТ

Диспозиција (налог) бр. Врз основа на оваа диспозиција, преземете ja со цел на отпремување и царинење следната стока: 1. Заклучок бр. од 199_година 2. Договор бр. од 199_година 3. Вид на стоката — — — — 4. Вид на пакување 5. Количество Бтт. кф. Нето кф. м3 6. Вредност на стоката денари валута 7. Износ на цел. заклучок — Тона кф. м3 91

8.

Домашен купувач

9. 10. 11.

Примач Странски продавач земја на лродавачот — Натоварнастаница тристаниште) -— Услови на испораката ———

12. 13. 14. 15.

Начин на отлремување Возарината до македонска граникца-ја плаќа Возаринатавостранство-јаплаќа, Транспортно осигурување

16.

Преземањенастоката—•

17.

Пресметкаи документи—•

18. 19. 20. 21.

Рок на испораката Услови и рок на важење на акредитивот Посебни услови и забел ешки Прилози:

(адреса, 6poj на телефон, телефакс)

Во

> на

(FOB, CiF, FAS итн.)

(релациЈа, ризици, вапута)

(КОЈ го врши и кадв, и кому му св испраќа)

(кому да му се достават)

199_ година КОМИТЕНТ - НАРАЧАТЕЛ,

43. ДОГОВОР ЗА КОНТРОЛА НА СТОКИ Склучен на

199„ година, меѓу:

1. 2.

, (во натамошниот текст: нарачувач) и , (во натамошниоттекст: вршител на контролата)

V

1. Co ОВОЈ договор по барање на нарачувачот, вршителот на контролата, како специјализирано претпријатие за вршење иа контрола на овој вид стоки, се обврзувастручно и непристрасно да изврши контрола на квапитетот {евентуално и квантитетот, идентитетот и сл.) на следните стоки:... (да се опишат), кои нарачателот ги произвел {кои ги купил од продавачот ) и да издаде сертмфикат за тоа. 92

2. Ha име надомест за извршената контрола, нарачувачот се обврзува да му плати на вршителот на контролата износ од денари, во рок од дена од приемот на фактурата и сертификатот за извршената контрола. 3. Вршителот на контролата е должен: а) контролата да ја изврши според приложената мостра {или: на прескок или: во целост; зависно од потребата на нарачувачот); б) при вршењето на к о н т р о л а т а да лостапува к а к о добар стопанственик според правилата на својата струка и во зависност од лриродата на стоката и нејзината состојба; в) при вршењето на контролата дасостави записник во кој подробно ќе се внесе какви се дејствијасе преземени и до какви наоди дошол при тоа; г) стоките што му се предадени заради извршување на контролата да ги чува и да ги обезбеди од замена; д) мострите што му се предадени да ги чува најмалку шест месеци; ѓ) за сите значајни околности во текот на контролата и чуваљето на стоките навремено да го извести нарачувачот, а особено за нужните и корисните трошоци направени за негова сметка; е) да работи непрнстртасно и да ги заштитува интересите на нарачувачот, а посебно да се грижи за обезбедување на правата на нарачувачот спрема трети лица; ж) по извршената контрола да издаде сертификат, со што се смета дека контролата е извршена. 4. Сертификатот, што го издава вршителот на контролата, треба да содржи: дата и место на издавање, вид на стоките, најавено количество, налогодавач (нарачувач), место и дата на вршење на контролата, држател на стоките во моментот на вршење на контролата, начин на вршење на контролата, наод и мислење за извршената контрола. 5. Нарачувачот на контролата е должен: а) да го плати договорениот надомест и нужните и корисните трошоци што ги направил за негова сметка вршителот на контролата; 6} да му овозможи нормална и непречена контрола на стоките на вршителот на контролата, без оглед каде се наоѓаат тие; в) да му ги предаде на вршителот на контролата потребните исправи кои ќе му овозможат да се легитимира како таков пред третите лица; г) навремено да му ги соопштува на вршителот на контролата потребнитге инструкции, заради успешно извршување на нарачката. 6. Доколку лри контролата се утарди дека стоките имаат недостатоци, вршителот на контролата треба да даде мислење дали стоките можат да се употребат за намераваната намена, или не. 7. Вршителот на контролата може извршувањето на контролата да му јадовери на друг (евентуално да се додаде: само со претходна согласност на нарачувачот; или пак: не може тоа да го стори и сл.). Вршителот на контролата одговара пред нарачувачот за работата иа другиот вршител на контролата. 93

8. Вршителот на контролата има право и на надомест на сите нужии и корисни трошоци што се направени за сметка на нарачувачот. 9. Вршителот на контролата е овластен, од името и за сметка на нарачувачот, да ш изврши и следните правни дејствија... (да се наброат, како на пример: да му стави приговор на продавачот за недостатоците на стоките исл.), за што имаправо на надомество износ од денари. З А Б Е Л Е Ш К А : Оваа одредба може да отладне. 10. Вршителот на контролата презема гаранција за непроменливоста на својствата на контролираните стоки во рок од (месеци, години), за што има право на надомест во износ од ' денари. З А Б Е Л Е Ш К А : Оваа одредба може да отпадне. 11. Вршителот на контролата, ќе ја изврши контролата во периодот од до година, а за случај на задоцнување должен е да му плати на нарачувачот договорна казна од %6 (промили) од договорениот надомест во точка 2, за секој ден ѕадоцнување, но најмногу % (лроценти) од вкупниот износ на тој надомест. 12. Заради обезбедуванзе на надоместоците од овој договор, и на нужните и корисните трошоци. врилчтелот на контролата има право назалог над стоките што му се предадени на контрола. 13. Нарачувачот може да изјави дека no раскикува договорот се додека нарачаната контрола не е извршена, но во тој случа] е должен на вршителот на контролата да му плати сразмерен дел од надоместот и направените нужни и корисни трошоци, како и да му ја надомести штетата. 14. Во случај на спор надлежен е судот во 15. Овој договор е составен во истоветни примероци, од кои за секој договарач по примероци. Во

, на НАРАЧУВАЧ,

ЗАБЕЛЕШКА:

199_година. ВРШИТЕЛ НА КОНТРОЛАТА,

За договорот за контрола на стоки, види: член 847-858 од ЗОО. Види и: Закон за надворешно~трговскохра6отење ("Службен весник на РМ", бр. 31/93 и 78/93).

94

44. ДОГОВОР ЗА КОНТРОЛА НА КВАЛИТЕТ, КВАНТИТЕТ И КЛАСИФИ КАЦИ J A HA СВИЊИ, ГОВЕДА, ЈАГНИЊА И ОВЦИ ОД СИТЕ КАТЕГОРИИ, НА ЛИНИЈА НА КОЛЕЊЕ Склучен на 1. 2.

_199_ година. меѓу: ^ {во натамошниот текст: вршител на контролата) и . {во натамошниоттекст: нарачувач).

1. Co овој договор вршителот на контролата се обврзува стручно и квалитетно, да изврши контрола на квалитет, квантитет и класификација на свињи, говеда, јагниња и овци од сите категории, на линиЈа за колење и контрола на месото под услови и на начин предвидени со следните прописи:... (да се означат прописите според кои се определува квалитетот на оваа стока и месото произведено од неа). Вршителот на контролата е овластен за вршење на ваква контрола со актот... (да се опише врз основа на чиј акт постои овластувањето). 2. Нарачувачот се обврзува: а) да ги обезбеди сите технички услови за нормално вршење на контролата на квапитет, квантитет и класификација на линија на колење, урѕдна евиденција од откупот и обезбѕдување на исправна и баждарена вага за исправна работа на линија на колење; 6} да обезбеди на контролната служба на вршителот на контролата пристап и работа, увид ао документацијата од откуп и прифаќање на стоката во местото на контролата, к а к о и нејзино сигурно и несметано идентмфикување, која е предмет на контрола и класификација по овој договор; в) да обезбеди сам или преку своите добавувачи, обележување шифрирање насекое фло посебно (ушни марки), а сето тоазаради правилно утврдување на идентитетот на сопственикот на стоката; г) врз основа на примените записници за извршената квалитетна, квантитетна контрола и класификација, извештаи и фактури, да изврши исплата на фактурата во рок од дена и тоа на износ од % (проценти) од вредноста на коитролираната стока, одиосно % (проценти) од вредноста на месото за извоз. 3. Вршителот на контролата се обврзува: а) да организира и постави контролна служба за извршување на перманентна и стручна контрола на квалитет, квантитет и класификација на стоката од сите раси и категории, а према Паравилникот за квалитет на свињи за колење и категоризација на свинско месо, категоризација на говедско месо согласно прописите за квалитет на говеда, Јагниња и овци за колење; 95

б) во кланицата, односно во местото на контролата, да формира стручна служба со поголем број на извршители со квалификациона структура, за успешно извршување на задачите, согласнно со предметот на ово] договор; в) да организира единствен систем на документација, со тоа што за секое грло посебно ке издава картици со резултгати од контролата и класификацијата по сите елементи од квалитетот и записниците од секојдневното колење и тоа за секој добавувач лосебно. Записниците и к а р т и ц и т е со р е з у л т а т и од к о н т р о л а т а и класификацијата, ќе се доставуваат на нарачувачот најдоцна 24 часа од моментот на утврдување на квалитетот. Извештаите, картиците и записниците се составен дел на овој договор; г) над своЈата работа - контрола, да ја прифати сулерконтролата од о в л а с т е н а организација, Д о к о л к у во т е к о т на п о с т а п к а т а на суперконтролата, дојде до неслагање во констатацијата, странките за решавање на спорот ќе ангажираат неутрален арбитар, a со цел за давање конечна одлука; д) no едек примерок од записниците од добавувачите и кланиците доставува до надлежните служби и органи во Републиката; ѓ) да обезбеди промптно извршување на контролата во извоз на стока и место. 4. Овој договор се заклучува на неопределено време, со тоа што секој договарач може да го откаже со отказен рок и од причини, утврдени од страна на соодветните асоцијации во Републиката а ако такви акта не се донесени, со отказен рок од месеци. 5. Евентуалните спорови од ОВОЈ договор, договарачите ќе rvi решаваат спогодбено, а доколку спогодба не се постигне, пред надлежниот суд во 6. Овој договор е составен во за секој договарач. Во

> на

истоветни примероци, од кои no 199_ година.

ВРШИТЕЛ НА КОНТРОЛАТА,

ЗАБЕЛЕШКА:

Види забелешка кон претходниот образец.

96

НАРАЧУВАЧ,

45- ДОГОВОР ЗА СКЛАДИРАЊЕ Склучен на 1. 2.

199_година, меѓу: , (во натамошниот текст: складиштар), и ѕ {во натамошниоттекст: депонент).

1. Co овој договор за складирање по нарачка на депонентот, се обврзува складиштарот да ги прими и чува во своето складиште следните стоки... (дасе набројат no вид, количество и други специфичности) и да ги презема потребните мерки заради нивно зачувување во состојба во која се примени, освен нормалното калирање и растур, и по барање на депонентот или на друго овластено лице да ги предаде, а депонентот се обѕрзува на име надомест за чување да му плаќа месечно no денари. Складиштарот е должен да ги чува стоките до 199_ година. Вредноста настоките, примени начување изнесува денари. 2. Складиштарот е должен да ги чува стоките примени на чување како добар стопанственики да ги осигура, и тоа од следните ризици:... (да се набројат). 3. Складиштарот не може да ги измеша примените предмети со предмети од ист вид и квалитет. АЛГЕРНАТИВА: Складиштарот може да ги измеша примените заменливи предмети со предмети од ист вид и квалитет, но само лод услов ако не постои опасност од настанување на штета за депонентот. Ако се измешани предметите, складиштарот може, на барање на овластеното лице без учество на другите овластени лица, од смесата на заменливи предмети да го издвои делот што му припаѓа на депонентот. 4. Складиштарот нема право да ги употребува складираните стоки. 5. Складиштарот одговара за штетата на стоките, освен ако докаже дека штетатае причинета поради околности што не можеле дасе избегнат или отстранат или е причинета no вина иа депонентот, поради недостатоците или природните својства на стоките, како и поради неисправната амбалажа. 6.Ако настоките би се случилетакви неотстранливи промени поради кои постои опасност стоките дасе расипат или пропаднат, складиштарот е должен, ако тоа на негов повик не би можел да го стори депонентот, да ги продаде стоките на најпогоден начин. 7. Надоместот на штета, што складиштарот е должен да го плати поради пропаѓање. намалување или оштетување на стоките. за време од нивниот прием до предавањето, не може да ја надмине вистинската вредност на стоките, освен ако штетата ја причинил намерно или со крајно невнимание. 7 Обрасци на договори

97

8. Покрај надоместот за чување, складиштарот има право на надомест на трошоците што биле потребни за зачувување на стоката, а за своите побарувања во врска со чувањето имазаложно право над складиранатастока. 9. С кл адиштарот е должен да му дозволи на овластеното лице да ги прегледува стоките и да зема мустри од нив. 10. Депонентот може да ги подигне стоките и пред договорениот рок. 11. Ако депонентот не ги подигне стоките по истекот на договорениот рок, складиштарот може за негова сметка да ги продаде стоките на јавна продажба. но е должен претходно да го извести за својата намера и да му остави дополнителен рок од најмалку осум дена да ги подигне стоките. 12. Примачот на стоките е должен, при прегледот во време на преземањето на стоките, веднаш да го предупреди складиштарот за забележаните недостатоци, инаку се смета декастоките се уредно примени. За скриените недостатоци, примачоте должен на сигурвн начин да го извести складиштарот во рок од седум дена сметајќи од денот на преземањето на стсжите, инаку се смета дека стоките се уредно примени. 13. На барање на депонентот. складиштарот, во случаи во кои е овластен на тоа со закон, ќе му издаде складишница за целата стока, или посебна складишница за секој одделен дел од стоката. 14. Во случај на спор по овој договор, надлежен е судот во г 15. ОВОЈ договор е составен во истоветни примероци, од кои по за секој договарач. Bo

5

на

199_ година.

СКЛАДИШТАР,

ДЕПОНЕНТ,

ЗАБЕЛЕШКА:

За договорот за складирање, види член 730-748 од ЗОО.

46. ДОГОВОР ЗА СКЛАДИРАЊЕ НА ПИВСКИ ЈАЧМЕН Склучен на 1. 2.

199_ година, меѓу: 1

v

, {во натамошниот текст: складиштар) и (во натамошниоттекст: сопственик).

1. Складиштарот по овој договор се обвзува да прими на чување складирање од сопственикот пивски јачмен од реколтата / година во количина тони и го смести во сопствените силоси. При тоа складиштарот е (не е) овластен да го помеша јачменот со ист таков од други сопственици или со свој јачмен. 98

Вредноста на јачменот по еден тон изнесува денари. 2. Зауспешно чување на ливскиотјачмен, сопственикоттребаза време на жетвата да се придржува, јачменот да ги има следните основни квалитетни параметри: - влага на јачменот не поголема од 14%, - лримеси во Јачменот не поголеми од 3%, - јачменот да нема живи примероци на штеточиш. 3. Рокот за чување на јачменот изнесува наЈдолго месеци. 4. Утврдувањето на квалитетоти количеството на јачменот го вршат заеднички складиштарот и солственикот преку овластени лица на следниот начин: - количеството - на вагата на складиштарот, - квалитетот на јачменот во текот на приемот ќе се контролмра во лабораторијата на складиштарот. Од секое возило со јачмен ќе се зема средна проба, ќе се вршат лотребните лабораториски испитувања и ќе се издадат лабораториски извештаи во присуство на овластено лице на сопственикот потлишани од двете договорни стрни. Во случај да нема овластено лице на сопственикот, извештаите за квалитетот на Јачменот ќе бидат полноважни. На ист начин ќе се контролира и излегувањето на Јачменот. 5. Складиштарот и сопственикот се договорија доколку при подолго од 12 месечно складиран>е на јачменот се појават штетници, заштитатаод штетниците и трошоците за заштита да ги сносува сопственикот. 6. Дневната испорака односно прием на Јачменот ќе изнесува од до тони. 7. Сопственикот се обврзува, врз основа на лабораториските извештаи од влезот и излезот на јачменот, да изврши одобрување на појаѕено кало кое не може да биде логолемо од 4-5%, кое ќе се јави како резултат на различникот процеит на влага, примеси и прашина кои се резултат на различниот процѕнт на влага, примеси и прашина кои ќе бидат отстранети при апикрацијата во текот на приемот или испораката на пивскиот јачмен. 8. За извршените услуги складиштарот ќе пл фактурира следните надоместоци за чување на јачменот: - влез на јачменот % - складирање на јачменот за 1 месец % - излез на јачменот % Надоместот погоре наведен е фиксен и не се зголемува, a се исплаќа натурално, од складираното количество јачмен. 9. Фактурирањето на влезот на јачменот ќе се врши по испораката односно приемот на целокупното количество јачмен. Фактуриранѕето заскладирање на јачменотќе се врши еднаш месечно и тоа секој 15-ти во месецот, за тековниот месец. 10. Договарачите се слогодија за се чгго не е регулирано со овој договор, да се применуват одредбите од Законот за облигационите односи. 7*

99

Цзмени и дополнувања на овој договор можат да се вршат со анекс кон овој договор, во согласност на двете договорни страни. Во случај на спор, договорните страни ќе настојуваат спорот да го решат спогодбено : адоколку ие се постигне согласност, надлежен ќе биде судот во 11. Договорот е составен во истоветни примероци, од кои по за секој договарач. Bo

:

на

199_година.

СКЛАДИШТАРЈ

СОПСТВЕНИК,

ЗАБЕЛЕШКА: Види: Забелешка кон претходниот образец.

47. ДОГОВОР ЗА ДЕПОЗИТ (ЧУВАЉЕ) Склучен на 1. 2.

199__ година, меѓу: ѕ

депонент) и депозитар).

како давач на депозитот, (во натамошниот текст: , како примач на депозитот, (во натамошниоттекст:

1. Поради отсуство од земЈата, во време од една година, депонентот му го остава на чување на депозитарот своето стадо од овци, кои овој ќе ги чува заедно со своите овци, и ќе му ги врати по враќањето на депонентот во земјата. 2. Депозитарот ги прима овците на чување. и се обврзува да ги чува заедно со своите овци како добар домаќин, ќе ш храни, чува од зарази и да ги презема сите мерки за нивното сочувување. како и за своите овци. 3. Заради распознавање, овците надепонентотпри примопредавањето на година, ќе бидат обележани со следниот з н а к " " 4. Приходитеод овците: млекото и волната, депозитарот ќе ги продава, а парите на соодветен начин ќе ги чува за депонентот, откако претходно ќе ги наплати од нив трошоците за чување и својата нафада. Договарачите го утврдуваат просечниот принос no овцаод литри млеко годишно. и кгр. волна годишно. 100

5. Депозитарот има право да бара да се утврди дека поради вонредни прилики во текот на годината, не успеал да го оствари тој просечен принос. 6. Јагнињата од овците, депонентот ќе ги чува и ке му ги предаде на депозитарот заедно со овците. 7. На име надомест з а чувањето, депонентот се обврзува на депозитарот да му ллати износ од денари за цела година, во еднакви месечни рати. 8. Во случај на нужда, депозитарот може да го довери чувањето на овците на друг човек од доверба, и без согласност на депонентот, но е должен веднаш за тоа да го извести депонентот. 9. Доколку некоја овца угине, од болест или од друга причина, депозитарот е д о л ж е н да состави записник, со наведувањето на околностите под кои тоасе случило, на имињата наочевидците, односно и со преглед од страна на ветеринар за причината на угинувањето. За ова, делозитарот е должен без одлагање да го извести делонентот. 1 0 . Депозитарот не може да го раскине OBOJ договор пред истекот на договорениот рок. 11. Депонентот може да бара овците да му бидат вратени и пред истекот на договорениот рок, но е должен да му ги надомести на депозитароттрошоците што овоЈби rvi имал, да не бил раскинат договорот предвреме {на лример, за време на отказниот рок на овчарот, најмен да ги чува овците). 12. Депозитарот е д о л ж е н овците да ги чува и по истекот на договорениот рок, со право на посебен надомест, доколку депонентот оправдано е спречен да ги преземе, но најдолго уште месеци. 13. Во случај на спор, надлежен е судот во 14. ОВОЈ договор е склученб во истоветни примероци, од кои ло за секој договарач. Bo ДЕПОНЕНТ.

5

на

199__ година. ДЕПОЗИТАР,

ЗАБЕЛЕШКА: За договорот за депозит, види член 712-729 од 3 0 0 .

101

48. ДОГОВОР ЗА НЕВИСТИНСКИ ДЕПСЗИТ Склучен на

199„ година, меѓу:

1. текст: депоиент) и 2. жтекст: депозитар).

, како давач на депозитот, (во натамошниот , како примач на депозитот, (во натамошниот

1. Депонентот како производител на грозје во месноста викана " го склучува ово) договор за депозит - чување на вино од марката " со депозитарот КОЈ како сопственик на винарска визба има неискористени капацитгети, под условите содржани во наредните членови. 2. Депонентот, во деновите , , година, ќе му предаде на ; депозитарот вкупно кгр. фозје од сортата" " просечен квалитет, кои депозитарот е овластен да го помеша со своето фозје, од иста сорта и квалитет, односно со фозјето на други производители од иста сорта и квалитет, од него да произведе вино марка " и добиеното количество вино од литри за депонентот, да го чува во својата винарска визба, во , и на барање на депоонентот, повремено да му наточува одредено количество вино, се до целосното враќање. За квапитетот на наточеното вино, депозитарот одговара под истите узлови како и продавач ка вино. 3. Правото на сопственост врз виното оставено на чувањѕ, преминува врз депозитарот. 4. Депонентот не може да бара да му се наточи вино во количество помало од литри, a е должен целото депонирано количество да го преземе најдоцна до година. 5. Во случај на нужда, депозитарот може да побара депоонентот да Ф преземе целото количество на вино и пред истекот на договореното време на чување. 6. Депозитарот е овластен да го упати депонентот ; депонираното количество вино, од иста марка и квалитет, да ш преземе од друга винарска визба, но при тоа е должен да му ги надомести трошоците, предизвикани со тоа. 7. На име надомест за чување на виното, депонентот, во моментот на предавањето на фозјето, ќе плати на депоозитарот износ од денари (може да се договори, надоместокот да се плаќа при преземањето на секое количество вино, на пример, по % (проценти) од продажната цена на виното во моментот на преземањето). 8. Во случај на спор надлежен е судот во 9. Овој договор е составен во; истоветни примероци, од кои no за секој договарач. 102

Bo

s

на

199_ година.

ДЕПОНЕНТ,

ДЕПОЗИТАР,

ЗАБЕЛЕШКА: За договорот за невистински депознт, види член 722 од 3 0 0 .

49. ДОГОВОР ЗАЧУВАНзЕ о д ТРЕТО ЛИЦЕ НА ПРЕДМЕТ ДАДЕН ВО ДЕПОЗИТ Склучен на

199__година, меѓу:

1. 2.

ѕ

(во натамошниот текст: депозитар) и (во натамошниот текст: чувар).

г

1. Врз основа на договор за депозит, од 199_ година, депозитарот ги примил од лицето како депонент, во депозит следните предмети:... (да се набројат), па тие предмети, по согласностсо депонентот, му ги предава на чуваље на чуварот, почнувајќи од 199__ година, па се до 199_ година. 2. Чуварот се обврзува предметот да го чува со внимание на добар домаќин (добар стопанственик), односно како свој сопствен, и нема право да го употребува. 3. Чуварот има право да бара, како од депозитарот, така и од депонентот да му ги надоместат трошоците оправдано направени заради зачувување на предметите, како и штетата што ја имал во врска со чувањето. 4. Наиме надомест за чување на предметите, депозитаротсе обврзува на чуварот да му плати износ од денари при примањето на предметите назад. 5. Чувароте должен, како на барање на депозитарот, така и на барање на депонентот, предметите да ги врати, за што има право на смален надомест зачувањето, сразмерно на времето на чувањето. 6. Овој договор е составен во истоветни примероци, од кои по за секој договарач. Во

, на

199__ година.

ДЕПОЗИТАР, ЗАБЕПЕШКА: З А OBOJ договор, види член

ЧУВАР,

715

од ЗОО. 103

50. ОПШТИ УСЛОВИ ЗА УЧЕСТВО HA САЕМ, ОДНОСНО СТОПАНСКА ИЗЛОЖБА CO УСЛУГИ НА ЕКОНОМСКА ПРОПАГАНДА I. ПОДНЕСУВАЊЕ НА ПРИЈАВА I . Co доставуваље на уредно пополнета пријава на правно или физичко лице барањето за учесто на приредбата се смета за неотповикливо, a пријавата претставува заклучен полноважен договор меѓу подносителот и организаторот. II. ПРИФАЌАЊЕ НА ПРИЈАВАТА 1. Организаторот го задржува правото поднесената пријава да ја прифати во целина, вкпучувајќи го и изложбениотекспонат, или во одделни делови, за што е должен да го извести подносителот, кој може да ја повлече или измени пријавата согласно барањата на организаторот. 2. Организаторот е должен во рок од 30 дена пред отпочнувањето на манифестациЈата да го извести излагачот за доделениот простор. III. УРЕДУВАЊЕ И ДЕКОРАЦИЈА НА ИЗЛОЖБЕНИОТ ПРОСТОР 1. Штандот технички може да го изведе организаторот, излагачот во сопствена режиЈа, или трето лице за сметка на излагачот. Доколку излагачот штандот го изведува во сопствена режија (сам) должен е да плати такса по ценовникот на организаторот на име користење погонска енергија, феенѕе, вентилација, осветлување, чистензе и надзор завреме наизведбата. Ако изведбата на штандот ја врши трето лице за сметка на излагачот, тоа треба да се пријави кај организаторот за изведба. 2. Уредувањето на просторот може да отпочне 5 дена пред почѕтокот на манифестацијата во редовно работно време од 7 до 15 часот, a последните три дена од 7 до 19 часот. 3. Завреме науредување на изложбениот простор излагачот, односно изведувачот е должен да ги почитува прописите за ПП заштита и заштита при работа. 4. Демонстрација на машини и опрема, дегустација на прехранбени производи, како и продажба на штандот се дозволува само со претходна согласност на организаторот. 5. Излагачоте должен изложените експонати и неговиотинвентар да ги подигне најдоцна 3 дена no завршујвањето на манифестацијата, Во спротивеи случај органиѕза-торот ќе ги смета со свои или закупени магацински простории, за што од излагачот ќе наплати манипулативни трошоци и лежарина, 6. Излагачот е должен изложбениот простор, штандот и инвентарот, со кој се задолжил да ги предаде во иста состојба, во која rvt примил, a настанатата штета е должен да ја надоместм. 104

7. Најмал простор што може да се закупи е м2, 8. Во цената за изработка на штанд влегува: обложување на подот со теписон, обработка на ѕидовите со дуплекс табли, врата на штанд, поставување на подиум, електрична инсталација, испишување на фирма на штанд и инвентар според норматив на организаторот. IV. ОСИГУРУВАЊЕ НА ИЗЛОЖЕНИТЕ ЕКСПОНАТИ 1. Излагачот е должен изложените експонати да ги осигура кај осигурувачот, сам или лреку организаторот, при што излагачот е должен во пријавата да ја внесе вредноста на изложените експонати. Премијата за осигурување организаторот ќе ја наплати од излагачот. Излагачот е должен настанатата штета веднаш да ја пријави. V. УСЛУГИ HA ЕКОНОМСКА ПРОПАГАНДА 1. Услугите на економската пропаганда на приредбата организаторот ќе ги изврши врз основа на налогот на излагачот врз основа на доставен материјал од излагачот no цена содржана во објавениот ценовник. Доколку излагачот не достави такоѕ материјап, организаторот е о в л а с т е н т е к с т о т и останатото, сам да го реши врз основа на расположливите податоци. 2. Организаторот е овластен да изврши јазична и стилска редакција на доставениот текст. 3. Запишувањето во каталогот на приредбата е задолжително, и излагачот го плаќа трошоците затоа, до збора, заедно со заштитниот знак, со тоа што излагачот е должен да достави идејно-сликарско решение, текст, скица, тип на буквите, пример на бојата и сл. 4. Закупувањето на рекламни паноа се врши под следните услови: - паноата се сопственост на организаторот, а сликарската обработка е засметана во цената на закупот, со тоа што изл агачот е должен да достави идејно-сликарско решение, текст, скица, тип на буквите, пример на бојата и сл.; - локацијата на паноата ја опеделува организаторот, доколку не е спогодбено утврдено; ~ паноата ќе бидат поставени најдоцна до свеченото отварање на приредбата, доколку не е поинаку договорено; - доколку излагачот бара измена на веќе изработените паноа, должен е да ги доплати дололнителните работи. 5. Звучното рекламирање преку разгласната станица на приредбата се врши под следните услови: - времето на објавувањето на рекламните емисии во текот на денот ги утврдува редакцијата на разгласната станјица, водејќи сметка и за желбите на излагачите, а според своите програмски можности: 105

- излагачот е должен да го достави рекламниот текст најдоцна часа лред емисиЈата, заради ставање во програмата. 6. Останатите услуги се вршат под следните услови: - користењето на останатите рекламни површини во кругот и пред просториите на приредбата, како и на столбовите, стаклените и другите површини на просториите и сл., заради испишување иа рекламен текст или истакнување на рекламни т е л а и панои, к а к о и другите услуги на економската пропаганда, кои не се опфатени со ценовникот, се врши преку склучување на посебрен договор со организаторот; - со посебен договор ќе се регулира и истакнување на паноа, светлечки реклами, натписи над дозволената висина на штандот, рекламни тела, знамиња, транспаренти и сл., кои се сопственост на излагачот; - бараљата на излагачот зателевизиски и радио емисии организаторот ќе прифати според можностите на условите на сопствената радиотелевизиЈа, со доплаќање на манипулативните трошоци; - баранѕата за посебни изложби, ревии и сл., ќе се прифатат во рамките на можностите на организаторот, со посебно договарање на надомест. VI. ОТСТАГ1УВАЊЕ ОД РЕДОТ НА МАНИФЕСТАЦИЈАТА 1. Во случај излагачот да го откаже изложбеииот простор должен е да плати: - 50% наемнина, ако откаже дена пред почетокот на приредбата; -100% наемнина, ако откаже помалку од дена лред почетокот на приредбата. 2. Рокот на плаќање на сите извршени услугм е дена од демот на доставувањето на фактурата. 3. За неблаговремено плаќање ќе се поресметува камата според законските прописи. 4. Во случај на спор надлежен е судот каде што се организира приредбата. ЗАБЕЛЕШКА: Види: Закон за надворешно-трговско работење, а за договорот за дело - член 600-629 од ЗОО, односно за договорот за закуп - член 567-599 од ЗОО.

106

51. ДОГОВОР ЗА ОГЛАСУВАЊЕ И РЕКЛАМИРАЊЕ ВО ДЕЛОВЕН АДРЕОАР {CO ДОГОВОРНО ПРОШИРУВАЊЕ И ОГРАНИЧУВАЊЕ НА ОДГОВОРНОСТА) Склучен на 1. 2.

година, меѓу: , (во натамошниот текст: издавач) и , (во натамошниот текст: нарачувач).

1. Co овој договор издавачотсе обврзува, по нарачка на нарачувачот, во Деловниот адресар за година, да ги внесе следните податоци за нарачувачот: а) проширени податоци за предметот наработењето на нарачувачот, по цена од денари за секој податок; 6} заштитниот знак на фирмата на нарачувачот, по цена од денари за објавување на едно место, да се објави на места; в) клишираното име на фирмата, ло цена од денари за објавуван>е на едно место, да се објави на места; г) името на фирмата со истакнати букви, по ценаод денари за објавување на едно место, да се објави на места; Д) огласна шлајфна, во големина од х см, по цена од денари за објавување на едно место, да се објави на места; ѓ) графички илустрации на нарачувачот, по цена од денари за објавување на едно место, да се објави на места. е) итн. 2. Покртај објавувањето од точка 1 на ОВОЈ договор, издавачот бесплатно ќе пл отпечати во деловниот адресар за година, податоците за нарачувачот, кои се опфатени во прашалкникот, кој е составен дел на овој договор и е лотлишан од нарачувачот. 3. Co овој договор, нарачувачот се претплатува на примероци од деловниот адресар за година, по цена од денари за еден примерок во претплата. 4. Износот на претплатата, како и износот од денари на име надомест за објавување на податоците од точка 1 на овој договор, нарачувачот се обврзува да ги плати, и тоа првата рата во рок од дена од приемот на фактурата на издавачот, а остатокот во еднакви рати секој месец. 5. Нарачувачоте одговорен за вистинитоста на дадените информации, и е должен, најдоцна во рок од дена од потпишувањето на овој договор, да му ги предаде на издавачот сите потребни материјали за објавување (текстови, исправки натекстови, фотоси, дијапозитиви, меморандум и сл.) заверени и парафирани од нарачувачот. Доколку не ги достави, го овластува 107

издавачот, врз основа на материјалите со кои располага, да ги приготви за печат оние нарачани објави, за кои е тоа можно да се стори. При тоа, нарачувачот не се ослободува од обврската за плаќање на договорените износи. 6. При објавување, издавачот се обврзува да ги почитува желбите на нарачувачот, во согласност со концепцијата на изданието и со техничките можности. 7. Измени и дополнувања во нарачаните објави, нарачувачот може да врши до почетокот на печатењето на адресарот, со соодветни надоместоци, доколку се проширува обемот на објавите. 8. Местото и страницата за нарачаната објава ги определува издавачот. 9. Нарачувачот може да се откаже од овој договор но само со согласност на издавачот, но во ТОЈ случај е должен на име обештетување да му плати % (лроценти) од договорениот износ на издавачот. 10. Издавачот не одговара за грешките во објавата кои не се резултгат на фубо невнимание или намера. 11. Во случај на сnop, надлежен ќе биде судот во 12. Овој договор е склучен во истоветни примероци од кои по за секој договарач. Во

„ на

199_ година.

ИЗДАВАЧ,

НАРАЧУВАЧ,

ЗАБЕЛЕШКА: За договорот за дело, види член 600-629 од 3 0 0 .

52. ДОГОВОР ЗА РЕКЛАМНИ УСЛУГИ CO КАПАР КАКО ПИШМАНЛАК Склучен на 1. 2.

199_година, меѓу: , (во натамошниот текст: давател на услугата) и , {во натамошниот текст: корисник)

1. Даваталот на услугата, к а к о организатор на с п о р т с к о т о натлреварување... (дасе опише), кое ќе ое одржи во ; во сапата до година, се t од обврзува да ги изврши следните рекламни услуги за корисникот: 108

а) во дневниот печат, и во сите видови медиуми фадио, ТВ. и сл.) да го означува корисникот како еден од спонзорите на натпреварувањето; б) во салата , каде што ќе се одржи ова спортско натпреварување, на видно место да ja истакне фирмата на корисникот, со означување дека корисникот е еден од спонзорите на натпреварот; в) во таа сала, на видно место да истакне проспекти и рекламни паноа и пораки на корисникот во кои се рекламираат неговите производи и услуги; г) во сите публикации кои ќе излегуваат во текот на натпреварот, да ги рекламира производите и услугите на корисникот. 2. Корисникот се обврзува: а) во рок од дена од потпишувањето на овој договор, да му ги достави надавателот науслугите проспектите, текстовите на рекламните лораки, како и рекламните паноа со идејно-сликарско решение, скица, тип на буквите, бојата и големината што ќе бидат определени со проектот за аранжирање на салата; б) во рок од дена од склучувањето на договорот да му плати на давателот на услугите износ од денари, на име надомест за извршените услуги. 3. Давателот на услугите може да го откаже овој договор, доколку одржувањето на спортскиот натпревар од точка 1 на оаој договор, се откаже без вина на давателот на услугите, и не е должен на корисникот да му ги надомести сторените трошоци за печатењето на проспектите и изготвување на рекламните паноа и пораки, но во тој случај нема право да го бара надоместот за рекламните услуги од точка 2-6 од овој договор. 4. На име капар, како знак дека договорот е склучен, корисникот ќе угшати во рок од дена од потпишувањето на овој договор на жиро сметката на давателот на услугите износ од денари. Договарачите се согласни секоја страна да може да се откаже од овој договор, најдоцна на дена пред почетокот на натпреварот, и тогаш дадениот капар се смета како пишманлак, така што доколку се откаже корисникот, дадениот капар го губи во корист на давателот на услугите, a ако се откаже давателот на услугите, должен е да му го врати капарот на корисникот во двоен износ. 5. Во случа] на спор, надлежен ќе биде судот во , 6. Овој договор е склучен во истоветни примероци, од кои по за секој договарач. Во КОРИСНИК,

, на

199_ година. ДАВАТЕЛ НА УСЛУГИТЕ,

ЗАБЕЛЕШКА: За договор за дело, види член 600-629 од ЗОО, а за капарот како пишманлак, види член 83 од ЗОО. 109

53. ДОГОВОР ЗА ДЕЛО Склучен на 1. 2.

199_ година, меѓу: , (вонатамошниоттекст: нарачувач) и «(во натамошниоттекст: изведувач). >

1. Co овој договор, по нарачка на иарачувачот, изведувачот се обврзува да ја изврши следната работа... (да се опише видот на работата, нејзиниот обем, како и се друго што ja карактеризира нарачката). 2. Изведувачот се обврзува работата д а ја изврши совесно и квалитетно, според описот и природата на работата, постапувајќи според напатствијата на нарачувачот, а во с о г л а с н о с т со нормативите и стандардите за овој вид работа. 3. Нарачувачот има право да врши надзор над извршувањето на работата, и да дава улатства кога тоа одговара на природата на работата, а изведувачот е должен да му го овозможи тоа. 4. Изведувачот е должен да му обрне внимание на нарачувачот на недостатоците на материјалот што му го предал нарачувачот. Изведувачот одговара за квалитетот на употребениот материјал, што го дал тој. 5. Изведувачот е должен работата да ја заврши до 199_ година. Меѓутоа, тој не одговара за задоцнувањето настанато поради тоа што нарачувачот не му го предал материЈапот на време, или поради тоа што барал измени, или што не му го и с п л а т л договорениот аванс и воопшто за задоцнувањето настанато поради однесувањето на нарачувачот. 6. Изведувачот одговара за лицата кои по негов налог работеле врз договорената работа, како тој сам да ја извршил. 7. Нарачувачот е должен да го прегледа извршеното дело штом тоа според редовниоттек на работата е можно, и за најдените недостатоци да го известм изведувачот без одлагање. Ако подоцнасе открие некоЈ недостаток, кој не можел дасе открие со обичен преглед, нарачувачот сепак може да се повика на него под услов за него да го извести изведувачот што побргу, а најдолго во рок од еден месец од неговото откривање. Co и с т е к о т на две години о д приемот на извршената работа, нарачувачот повеќе не може да се повика на недостатоците. 8. Нарачувачот може своето лраво да го остварува по судски пат најдоцна до истекот на една година од направеиото известување за најдените недостатоци на извршената работа. 9. Нарачувкчот кој уредно го известил изведувачотза недостатоците, може од него да бара да ги отстрани и за тоа да му определи примерен рок. Ако изведувачот тоа не го стори, нарачувачот може, no свој избор, да изврши отстранување на недостатокот за сметка на нарачувачот, или да го намали 110

надоместот, или да го раскине договорот. Во секој случај, нарачувачотима право и на надомест на штетата. 10. За договорената работа, нарачувачот се обѕрзува да му ллати на изведувачот надомест во износ од денари. Исплатата на надоместот ќе се изврши на следниот начин:... (да се опише, доколку е во рати во текот на извршувањето на работите). На име аванс, нарачателотсе обврзува да му исплати на изведувачот износ од % (проценти) од договорениот надомест, во рок од дена од склучувањето на овој договор. 11. Заради наплата на своите побарувања во врска со извршената работа, изведувачот има право на залог над предметите што ги налравил или поправил, како и над другите предмети што му ги предал нарачувачот во врска со неговата работа. 12. Се додека нарачаната работа не е завршена, нарачувачот може да го раскине договорот секогаш кога сака, но во тој случаЈ е должен на изведувачот да му го исплати договорениот надомест, намален за износот на трошоците што овој не ги направил, а кои би бил должен да ги направи да не е раскинат договорот, како и за износот на заработката што ја остварил на друга страна или што намерно пропуштил да ја оствари. 13. Во случај на спор, надлечен е судот во , 14. Овој договор е склучен во истоветни примероци, од кои по за секоЈ договарач. Bo

t

на

199_ година.

НАРАЧУВАЧ,

ИЗВЕДУВАЧ,

ЗАБЕЈПЕШКА: За договорот за дело, види член 600-629 од ЗОО.

54. ДОГОВОР ЗА ИЗГОТВУВАЊЕ НА ЕЛАБОРАТ ЗА ПРОЦЕНКА BO ВРСКА CO ТРАНСФОРМАЦИЈА НА ПРЕТПРИЈАТИЕ Склучен на

^199_година, во

, меѓу:

1.

, претставувано од директорот (во натамошниот текст: нарачател) и 2. , претставувано од директорот . овластен проценител (во натамошниот текст: извршител) 111

Член 16 Предмет на овој договор е мзработка на комплет ел аборат со Извештај за извршена проценка на вредноста на претпријатието согласно Методологијата за проценка на вредноста на претпријатијата со општествен капитал, донесена од страна на Владата на Република Македонија и Упатството за содржината на извештѕајот за проценка на вредноста на претпјријатијата со општествен капитал, донесено од страна на Управниот одбор на Агенцијата за трансформација на Република Македонија. Член 2 Нарачателот се обврзува да ги стави на увид сите барани показатели, извештаи, калкулации, завршни сметки и полугодишни пресметки. програми за развој и други ииформации кои се од релевантна важност за проценка на вредноста на општествениот капитал. Исто така се обврзува да изврши попис на основните и обртните средства со состојба на ден што дополнително ќе се определи од страна на извршителот. Член 3 Извршителот се обврзува изготвувањето на Елаборатот со Извештајот за извршената проценка на вредноста на претпријатието да го изготви предаде на нарачателот во рок од шеесет дена од денот на потпишувањето на овој договор, односно од приемот на последниот документ доставен од страна на нарачателот, а наведени во член 2 од ОВОЈ договор, односно од денот на уплатата на авансот во износ од 50% од вредноста на договорената работа од овој договор. Член 4 Доколку дојде до неприфаќање на Извештар за извршената проценка поради нѕстручно извршени или искривување на податоците искажани во завршните сметки за 1991, 1992 и 1993 година, како и од други причини што се вон волјата на извршителот, извршителот има право на целосен надоместок по овој договор. Член 5 Доколку дојде до неприфаќање на Извештајотза извршената проценка поради грешка во проценката направена по вина на извршителот, извршителот е должен да га корегира настанатите неправилности. Член 6 Надоместокот за извршување на работата предмет на овој договор се утврдува во износ од денари, а неговата исплата ќе се одвива по следната динамика, и тоа: 112

- 50% во рок од 5 дена no потпишувањето на договорот, и - 50% во рок од 5 дена по предавање на Извештарт за извршената проценка на нарачателот. За ненавремено намирување на обврските од став 3 на овој член извршитвлот има право на затезна камата. Член 7 Доколку дојде до cnop по овој договор надлежен ќе биде судот во Член 8 Овој договор е составен во истоветни примероци, од кои по примерока задржува секоја од договорните странки. НАРАЧАТЕЛ,

ИЗВРШИТЕЛ,

ЗАБЕЛЕШКА: Види: Закон за трансформација на претпријатијата со општествен капитап ("Службен весник на РМ"; бр. 38/93).

55. ДОГОВОР ЗА ИНТЕЛЕКТУАЛНО-Г1РАВНИ РАБОТИ BO ВРСКА CO ТРАНСФОРМАЦИЈА НА ПРЕТПРИЈАТИЈАТА Склучен на

199_ година, во

1.

t

лретставувана од директорот _ натамошниот текст: давател на услугите) и 2. претставуванаод директорот натамошниот текст: корисник на услугите).

меѓу: (во (во

Член 1 Давателот и корисникот на услугите се договорија следното: 1. Давателот на услугите сѕ обврзува, во име и за сметка на корисникот науслугите да ја спроведе целокупната правна постапка затрансформација на претпријатието според одредбитге на Законот за трансфрормација на претпјријатијата со опиггествен капитал, no модел за трансформација што ќе го утврди корисникот на услугите. 8 Обрасци на догоеори

113

4) Отстранување на дефекти предизвикани од несоодветни услови на локацијата (ерлектрично иапојување, климатизација итн.) кои не се во согласност со препораките на производителот (сите препаратион); 5) Отстранување на дефекти предизвикани од хаварии или несреќи (пожар, поплава, ветер, гром, земјотрес, лавина); 6) Отстранување на дефекти предизвикани поради интервенција на неовластени лица на делови од опремата и/или системот, или вградување на несоодветни делови кои не се оригинал од производителот; 7) Извршување натехнички промени, со исклучок HaFCO, монтирање и демонтирање на опремата од овој договор или поврзување на опрема од други производители со цел да се користат ресурсите на инсталираниот систем. ОБВРСКИ НА ИЗВРШИТЕЛОТ Член 4 / Извршителот ќе ја одржува, во смисла на член 2, опремата од Анекс1 со искусни и оспособени стручни лица во исправна состојба, спремна за нормално користење, асите недостатоци застои и дефекти ќе ги отстранува за 24 работни часа. Интервенцијата извршителот ќе ја започне: - најдоцна 2 работни часа по добивање на пријавата за дефект за локации на територијата на С к о т е , во случај да се јавил застој во централниот систем; - најдоцна 4 работни часа по добивање на пријавата за дефект за локации на територијата на Скопје, во случај да се јавил застој на периферен дел од опремата; - најдоцна 8 работни часа по добивање на пријавата за дефект во случај да се јавил застој на централниот систем; - наЈДОцна 16 работни часа no добивање на пријавата за дефект во случај да се јавил застој на периферен дел од опремата. Во случаЈ на неисполнување на обврските од став 1 на овој член, извршителот ќе обезбеди интервенција на БУЛЛ-ов специјапист од повисок сервисен центар. На барање на корисникот, извршителот може да преземе некои од обврските наведени во член 3 но како одржување "no повик" и no цени no важечки ценовник во време на давањето на услугата. РАСПОЛОЖИВОСТ НА СЕРВИСОТ Член 5 Работното време на извршителот е од понеделник до петок од 7Ѓ30 до 15,30 часот. 116

Ha барање на корисникот, извршителоот ќе обезбеди додатна расположливост на своите услуги во време од 15,30 до 19,30 часот, од ' 19,30 до 23,30 часот, во сабота, недела и за време на празници, што ќе биде договорено. Корисникиот може да бара интервенција во периодите од став 2 на овој член и во случај да е договорено само стандардно работно време, но под услови на одржување "no повик" Вакво барање мора да биде упатено на извршителот најмапку три дена порано. ЦЕНИ НА ПЛАЌАЊЕ Член 6 Основната цена за одржување на опремата при стандардна расположливост на сервисот, лрема член 5 став 1, за месец година, дефинирана Е во Анекс-1 и Ас-1 од ОВОЈ договор. Во случа) корисникот да бара вонредна расположливост на сервисот, во согласност со члеи 5 став 2, основната цена ќе се зголеми лрема следнава табела: ВРЕМЕ НА РАСПОЛОЖЛИВОСТ 7,30-15,30 15,30-19,30

Д ЕНОВИ

понеделник-петок сабота и нвдела празници

+15% + 15%

+ 15% + 20% +20%

19,30-23,30 + 22% + 25% +25%

Вака зголемената цена ja дава договорената цена Koja ќе биде дефинирана во Анекс-1 и Ас-1 од овој договор. Договорената цена за одржување се менува еднаш месечно со примена од првиот ден во месецот. Променатае во согласностсо индексот на цените на мало - услуги објавени од Заводот за статистика на Република Македонија. Надоместот за одржување ќе се фактурира месечно однапред. Плаќањето се врши вирмански во рок од 8 дена од датумот на фактурата, а после овој рок за неизвршено плаќање се пресметува затезна камата утврдена со закон. ОБВРСКИ НА КОРИСНИКОТ Член 7 Корисникот се обврзува да му овозможи слободен пристап на персоналот на извршителот до опремата Koja се одржува и е согласен дека единствено овој персонал е овластен да врши одржување и било какви измени на истата. 117

За потреби на тестирање и ажурирање на системот, корисникот под з а е д н и ч к и договорени услови ќе му д о з в о л и на и з в р ш и т е л о т комуникацикско поврзување и пристап наопрематаододдалеченалокација. Корисникот се обврзува дека ќе се придржува кон упатствата, обуката и нормите заупотребаи ракувањесо опремата, добиени од производителот и извршителот. Корисникот се обврзува д е к а сите резервни делови, алати и инструменти кои се сопственост на извршителот, a се оставени во просториите на корисникот за потребите на оджување, нема да ги користи ни под кои и да е услови ; ни за било која намена. Корисникот се обврзува да ги сноси трошоците за потрошниот материјап дефиниран во Анекс-3 од овој договор. Корисникот се обврзува дека на персоналот наизвршителот ќе му ги овери работните налози и сл. документација, која се однесува на обврските кои произлегуваат од овој договор. Промените во конфигурацијата и локацијата на опремата која е дефинирана во овој договор, корисникот мора писмено да му ја достави на Извршителот однапред. ПРИЈАВУВАЊЕ НА ДЕФЕКТИ Член 8 Во случај на откажување на системот или компонента од системот, корисникот веднаш го известува извршителот за настанатиот дефект' По приемот на пријаватга за настанатиот дефект, извршителот ќе постапи во согласност со членот4 од овој договор. Корисникот го пријавува дефектот преку телефон, телекс или телефакс на овластеното лице од извршителот и од тогаш започнува да тече рокот за отстранување на дефектот. Корисникот е должен уредно да го отвори и пополни работниот налог во делот ПРИЈАВА НА ДЕФЕКТ. ОГРАНИЧУВАЊЕ ОД ОДГОВОРНОСТ И САНКЦИИ Член 9 Извршителот нема да сноси одговорност за директни и индиректни штети и повреди, кои би можел да ги претрпи персоналот и опремата на корисникот, a со иксклучок ако се тие настанати поради невнимание или немарност на персоналот на извршителот. И з в р ш и т е л о т нема д а сноси о д г о в о р н о с т з а неисправно функционирање на опремата доколку корисникиот не се лридржува на обврсќите од член 7 став 3 и ако го модифицира системскиот софтвер без претходно добиена согласност од испорачателот на опремата. 118

Извршителот ќе сноси санкции во случај на неисполнување на обврските одчлен4 наовој договор.Акосе пречекори гарантираното време на отстранување на дефектот при целосен застој на системот, вкупниот подсистем на дискови или вкупниот подсистем на комуникации, месечниот износ за наплата ќе се намали пропорционално со времето на целосниот застоЈ. Намалувањето се добива кога месечната цена на одржувањсе ќе се подели со бројот на работните часови во тековникот месец и помножи со брорт на часовите на застој. ТРАЕЊЕ И РАСКИНУВАЊЕ НА ДОГОВОРОТ Член 10 ч ОвоЈ договор се склучува на неопределено време. Договороз може да се откаже делумно или во целост од било која од двете договорни страни со прелорачано писмо и отказен рок од 3 месеци. Непридржувањето кон било која суштествена одредба од овој договор на една од страните, и дава за право на другата да го раскине овој договор. Било која одредба од овој договор може да се промени со писмено барање на една од договорните страни, но со обострана согласност. Продавањето на опремата која е предмет на овој договор не значи и автоматско пренесување на обврските на извршителот кон третата страна. ВИША СИЛА Член 11 Виша сила подразбира случки кои се вон контрола на договорените страни, кои не може да се предвидат, а ако може да се предвидат не може да се спречат или отстранат, а кои може да се појават после потпишување на овој договор и да го оневозможат делумно или целосното извршување на договорените обврски. Дејството на виша сила, кое ја спречува една од договорените страни да пл изврши делумно или целосно договорените обврски може да биде прифатено од другата страна само ако е лисмено известена во рок од седум дена за настануван^ето на виша сила. Дејството на виша сила мора да биде докажано со потврда од надлежен орган кога тоа околностите го дозволуваат. Ако дејството на виша сила трае подолго од триесет дена, договорните страни ќе најдат обострано прифатливо решение. ТАЈНОСТ НА ДОГОВОРОТ И ПОДАТОЦИТЕ Член 12 Договорните страни се согласни дека овој договор и прилозите кон истиот се сметаат за поверливи, поради што ниедна од договорнита страни без согласност на другата нема да ги с о о п ш т предаде или на било КОЈ 119

друг начин направи достагѕни натрети лица, освен лица и органи во мера во која е тоа потребно за извршување на овој договор, и тоа во границите во кои тоа го налагаат законот и пролисите на Република Македонша. ОПШТИ ОДРЕДБИ Член 13 Сите можни спорови по ОВОЈ договор договорните страни ќе ги решаваат спогодбено во духот на доброто деловно партнерство. Во случај да не дојде до договор слорот ќе го решава надлежниот суд so Доколку опремата одАнекс-1 наовој договор, претходно е одржувана од друга фирма, извршителот го задржува правото да изврши преглед на опремата и да ja утврди нерината состојба пред потпишувањето на овој договор. За време на важењето на овој договор, извршителот не може да ги пренесува своите права и обврски кои произлегуваат од него, на други правни или физички лица без писмена согласност на корисникот. Овој договор е составен во примероци од кои секој има сила на оригмнал. Секоја од договорните страни има по примероци од овој договор. Овој договор влегува во сила со денот на потпишуванзе на истиот, ако договорникте страни не се договорат за друг датум. Составни делови на овој договор се следниве анекси: - Анекс-1 — Спецификација на опремата "Анекс-2 — План за превентивно одржување - Анекс-3 — Потрошен материјал и прибор Во

, на

199__ година.

ИЗВРШИТЕЛ,

КОРИСНИК,

АНЕКС-2 КОН ДОГОВОРОТ ЗА ОДРЖУВАЊЕ БР.

ОД

199__ ГОДИНА

ПРЕВЕНТИВНО ОДРЖУВАЊЕ Член 1 Превентивното одржување на системот и периферните единици е обврска на извршителот а до одредено ниво и на корисникот. 120

Член

16

ПЛАН ЗА ПРЕВЕНТИВНО ОДРЖУВАЊЕ - обврска на изаршителот ЗА ЦЕНТРАЛНАТА ЕДИНИЦА: МЕСЕЧНО: контрола на напојувањето и оператерскиот панел ШЕСТОМЕСЕЧНО: чистење на плочи, напојување, кучиштето и дискетната единица ЗА ДИСКОВИ: МЕСЕЧНО:

контрола на глави, турбина, наггони, пре-фил тер и апсолутен филтер, a no потреба замена на филтрите ч ШЕСТОМЕСЕЧНО: чистење на кабинетот, контрола и подесување на глави и тестирање

ЗА ПЕЧАТАРИ: МЕСЕЧНО:

контрола на напони, ремени и лежишта од мотори, чистење сензори ШЕСТОМЕСЕЧНО: чистење на кабинетот, вентилаторите, модулот со хамери и тестмрање

ЗА ЕДИНИ1ДА НА ТРАКИ: МЕСЕЧНО: контрола на напони, ремени, вакум и глави ШЕСТОМЕСЕЧНО: чистење на кабинетот, сензорите за вакум и турбини, тестирање ЗАТЕРМИНАЛИ: МЕСЕЧНО:

контрола на тастатура и стабилност на слика.

ПЛАН ЗА ПРЕВЕНТИВНО ОДРЖУВАЊЕ - обврска на корисникот ЗА ЦЕНТРАЛНАТА ЕДИНИЦА: СЕДМИЧНО: контрола на работата на вентилаторите ЗА ДИСК ЕДИНИЦИ: ДНЕВНО:

бришење прашина од надворешните делови

ЗА ПЕЧАТАРИ: ДНЕВНО: ОЕДУИЧИО:

усисување на достапните делови к о т р о л а на рибон и нѕговото вртен>е

ЗА ЕДИНИЦА НАТРАКИ: ДНЕВНО: чистење на просторот за вакум СЕДМИЧНО: чистење на главата со клинер ЗА ТЕРМИНАЛИ: СЕДМИЧНО:

усисување и чистење на тастатур&

121

Редовниот термин за превентивно одржување ќе се одредува договорно меѓу корисникот и извршителот. ИЗВРШИТЕЛ,

КОРИСНИК,

АНЕКС-3 КОН ДОГОВОРОТ ЗА ОДРЖУВАЊЕ Бр.

од

199__ година

ПОТРОШЕН МАТЕРИЈАП И ПРИБОР 1. Филтри 2. Материјал и прибор за чистење 3. Рибони за печатење 4. Сите видови медиум 5. Белтови и добоши за печатење со нив припаѓачките кучишта, и "схиелд" за печатењв 6. Глави за чистење/пишување од магнетните ленти во случај да се истрошени од употреба што заеднички ќе го утврдат обете страни. ИЗВРШИТЕЛ,

КОРИСНИК,

ЗАБЕЛЕШКА: За договорот за дело, види член 600-629 од 3 0 0 .

57. ДОГОВОР ЗА УСЛУГИ ЗА ОДРЖУВАЊЕ НА ЛИФТОВИ Склучен на 1. 2.

199_ година, меѓу: (во натамошниот текст: нарачувач) и , {во натамошникот текст: изведувач).

ѕ

1. Co овој договор изведувачот презема обврска редовно да ги одржува лифтовите кои се наоѓаат во з г р а д а т а на нарачувачот на ул. бр. - во град Под редовно одржување на лифтовите, главно се подразбира: подмачкување на елементите на лифтот, преглед и контрола на сите сигурносни елемента на лифтот и отстранување на застојот на повик на овластеното лице на нарачувачот. 122

2. За услугите содржани во точка 1 од овој договор, нарачувачот се обврзува на изведувачот да му плаќа надомест во изноо од денари месечно, најдоцна до крајот на тековниот месец (или: до -ти во тековниот месец, или: однапред и сл.). Договорената цена ќе се менува периодично. согласно со движењето на цените на мало. 3. Сите работи на редовното одржување на секој лифт одделно и замена на одделни елементи'зе запишуваат во книгата на реѕизии, што се наоѓа во машинската куќичка на лифтот. 4. Изведувачот се обврзува на повик на нарачувачот во зрска со застанувањето ч на лифтот да интервенира во текот на истиот ден или најдоциа наредниот ден. Доколку се работи за ослободуваље на лица, кои се наоѓаат во заглавената кабина на лифтот, изведувачот се обврзува да интервенира без одложување. 5. Цената за заменетите делови на лифтот паѓа на товар на нарачувачот. 6.Доколку при редовниот преглед и контрола на лифтот, изведувачот утврди дека е потебно да се изврши поголема поправка, ревизија или ремонт на лифтот, должен е тоа да го запише во книгата на ревизии, и писмено да го извести нарачувачот за тоа. Заизвршувањето на поправката, ревизијатаи ремонтот догозарачите ќе склучат посебен договор. 7. Ово) договор се склучува на неопределено време, со тоа што секој договарач може да го откаже со отказен рок од ~ месеци. 8. Во случај на спор надлежен е судот во 9. Овој договор е составен во истоветни примероци, од кои по за секој договарач. Bo НАРАЧУВАЧ,

ѕ

на

199_ година. ИЗВЕДУВАЧ,

ЗАБЕЛЕШКА: За договорот за дело, види член 600-629 од 3 0 0 .

123

58. ДОГОВОР ЗА УСЛУГИ ВО ОБЛАСТА НА ЗДРАВСТВОТО Заводот за здравствена заштита на (во натамошниот текст: Завод), претставуван од директорот : од една страна и како корисник на здравствените услуги (во натамошниот текст: корисник), од друга сдтрана, на 199_ година, склучија ДО ГО В О Р за услуги во областа на здравството Член 1 По нарачка на корисникот науслугите, Заводотсе обврзувадаизврши: 1) Преглед на водата за пиење во однос на микробиолошките, физичките, физичко-хемиските и хемиските показатели, зѕмени од и ќе се вршат основни прегледи месечно, a периодични прегледи годишио. 2) Испитување на индустриски отпадни води од . Вкупно за договорениот период ќе се земат мостри. 3) Контрола на загаденоста на воздухот 4} Здравствен надзор над вработените 5) Санитарно-хигменски увид 6) Испитувањѕ нахранатазаенѕргетскавредност 7) Лаборраториски испитувања на намирници за утврдување на здравствената-исправност Член 2 Договорената работаод член 1 точка , ќе се врши Резултатоте од извршените испит^'вања Заводот ќе ги достаѕува на корисникот на услугите и За извршените -здравствени надзори на вработените Заводот ќе издава пропишани и оверени санитарни книшки. Заводот исто така ќе достави Член 3 Корисникот се обврзува да: 1) овозможи непречено извршување на договорените услуги од член 1 на ОВОЈ договор; 2) да доставува • 3) Плати надоместок за извршените здравствени услуги no следните цени: « 124

4) плаќањето или обезбедувањето на инструмент за плаќање да го изврши во рок од дена ло фактурирањето. Член 4 Договорните страни се договорија: 1) фактурирањето да се врши no завршената услуга; 2) важноста на договорот датрае од до година; 3) измената на цената на услугите од член 3 на овој договор да се врши согласно на коефициентот за порастот на цените на мало, за што Заводот писмено ќе го известува корисникот; 4} евентуалните спорови во врска со овој договор да ги решава надлежни&т суд во ; 5) договорот е составен во 6 (шест) истоветни примероци, од кои 2 (два) за корисникот, a 4 (четири) за Заводот. Во

. на

199_ година.

КОРИСНИК,

ЗАВОД ЗА ЗДРАВСТВЕНА ЗАШТИТА

ЗАБЕЛЕШКА: За договорот за дело, види член 600-629 од ЗОО Види и Закон за здравство.

59. ДОГОВОР ЗА НАДВОРЕШНО ФИЗИЧКО-ТЕХНИЧКО ОБЕЗБЕДУВАЊЕ НА ОБЈЕКТИ ВО КОМПЛЕКС НА ЗГРАДИ Склучен на 1. 2.

199_ годикна, меѓу: ({во

натамошниот текст: давател на услугите) и (so натамошниоттекст: корисник на услугите).

1. Co овој договор, давателот на услугите се обврзува да врши ноќно надворешно физичко-техничко обезбедување на објектите на корисникот на услугите и тоа: 1. , 2. , 3. итн. кои се наоѓаат во град во комплексот на зградите и. викан" Надворешно физичко-техничко обезбедување започнува во часот навечер, азавршува во часотдрушот ден наутро, и се врши непрекинато 125

секој ден, како и во неработните денови и државни и верски празници, почнувајќи од 199_ година. 3. Давателот на услугите е должен на работите на ова обезбедување да распореди работници кои се физички и умствено способни и кои преку соодветно образование се оспособени за вршење на оваа работа. Овие работници, давателот на услугите ќе ги снабди со посебна легитимација, кога тие се должни да му Ја положат на корисникот на услугите, КОЈ ќе се легитимира со покажување на копие од овој договор. 4. Надворешното физичко-техничко обезбедување на објектите се врши на тој начин што давателот на услугите се обврзува да обезбеди доволен бро) работници кои во извесни интервали на време ќе ги обиколуваат објектите заради согледување на евентуалните опасности од провални кражби и од настанување на пожари, и во случај на постоење на сомнение за тоа, ќе ги преземат сите мерки за отстранување на опасноста, и ќе ги известат без одлагање и надлежните органи за согледаната опасност. Во таков случај, без одлагање ќе го известат и корисникот на услугите. 5. На име надомест за вршвње на услугите, корисникот се обврзува да му плаќа на давателот на услугите месечно и тоа: за објектот под 1. износод денари, за објектотпод2 износ од денари, за објектот под 3. износ од денари итн. и тоа најдоцна до 20-от ден од тековниот месец, врз основа на фактура доставена од давателот на услугите. 6. Надоместокот од претходната точка ќе се зголемујва по истекот на извесни периоди на време, сообразно со зголемување на цените на мало. Дазателот на услугите е должен зголемувањето на надоместокот да му го соопшти на корисникот најдоцна 15 дена пред неговата примена, во кој случаЈ корисникот може да го откаже овој договор во рок од 5 дена од приемот на соопштението за зголемујвање на надоместокот. Ако не се постигне согласност меѓу договарачите, тогаш овој договор се раскинува со истекот на тековниот месец. 7. Корисникот на услугите може со посебно писмо да нарача кај даваталот на услугите надворешно физичко-технничко обезбедување на сите, или само на некои од договорените објекти во текот на сите 24 часа од деноноќието, во кој случај договореникот надоместок се зголемува за % {проценти). Нарачката за ваквото обезбедување мора да му се соопшти на давателот на услугите најрано на дена пред нејзиното спроведување. 8. За штетата што ќе му настане на корисникот поради неурѕдно извршување на обврските од овој договор, давателот на услугите му одговара на корисникот, освен ако докаже дека неговите работници во дадените околности постапувале онака како што требало. 9. Секој договарач може да го раскине овој договор со отказен рок од месеци, со тоа што договорот се раскинува со истекот на последниот ден од Месецот. 126

10. Bo случај на спор надлежен е судот на чие подрачје се наоѓаат објектите ма кои се однесува обезбедувањето. 11. Овој договор е составен во истоветни примероии, од кои no за секој договарач. Bo

;

на

19Ѕ_ година.

КОРИСНИК НА УСЛУГИТЕ,

ДАВАТЕЛ НА УСЛУГИТЕ,

ЗАБЕЛЕШКА: За догоцборот за дело, види член 600-629 од ЗОО.

60. ДОГОВОР ЗА ВНАТРЕШНО ФИЗИЧКО-ТЕХНИЧКО ОБЕЗБЕДУВАЊЕ НА ОБЈЕКТ Склучен на 1. 2.

199_ година, меѓу: 5

(во натамошниот текст: давател на услугите) и , (so натамошниоттекст: корисник науслугите).

1. Co овој договор давателот на услугите се обврзува да врши внатрешно физичко-техничко обезбедување на објектот иа корисникот на услугите. Внатрѕшното физичко-техничко обезбедување се спроведувазаради превентивна заштиа од провални кражби, пожари, изливање на вода и канализација, поплави од атмосфврски врнѕжи, и други опасности чие настанување може да се спречи со преземање на соодветни физички и технички мерки. 2. Внатрешното физичко-техничко обезбедување започнува во часот во работните денови и завршува во часот наутро наредниот ден : a во неработните денови и во државните и верските празници трае 24 часа во текот на д е н о н о ќ и е т почнувајќи од 199__ година. 3. Давателот на услугите е должен на работите на обезбедувањето да распореди работници кои се физички и умствено способни и кои преку соодветно образоѕание се оспособени за вршење на овие работи. На овие работници давателот на услугите е должен да им обезбеди соодветна службена облека и да ги снабди со посебна легитимација, која тие се должни да му ја покажат на овластениот работник на корисникот на услугите. Обезбедувањето на објектот ноќе ќе се врши со работници, адења со работници. 127

4. Корисникот на услугите е должен, уште пред отпочнувањето со обезбедувањето според овој договор, да изготви лосебно упатство за начинот на вршењето на работите на физмчко-техничкото обезбедување на објектот, од кое ќе му врачи три примероци на давателот на услугите. Примерок од ова упатство во секое време треба да виси на ѕидот на посебната просторија определена за чуварската служба на објектот. 5. Пред отпочнувањето со обезбедувањето според овој договор, овластени претставници на договарачите записнички ќе извршат проверка на објектот што е предмет иа овој договор, и ќе m забележат недостатоците кои оневозможуваат ефикасна заштита од опасностите од точка 1 став 2 од ОВОЈ договор. Кортисникот на услугите е должен неодложно да преземе мерки за отстранување на тие недостатоци. 6. На име надомест за вршење на услугите, корисникот се обврзува да му плаќа на давателот на у с л у т т е месечно по денари, најдоцна до 10-от ден од тековниот месец, врз основа на фактура доставена од давателот на услугите. 7. Надоместокот од претходната точка ќе се зголемува по истекот на извесни периоди на време, сообразно со зголемување на цените на мало. Давателот науслугите е должен зголемувањето на надоместокот да му го соопшти на корисникот најдоцна 15 дена лред неговата примена, во кој случај корисникот може да го откаже овој договор, во рок од 5 дена од приемот на соопштението за зголемување на надоместокот. Ако не се постигне согласност меѓу договарачите, тогаш овој договор се раскинува со истекот на тековниот месец. 8. Корисникот може да нарача кај давателот на услугите и вонредно физичко-техничко обезбедување, за кое п л а ќ а надоместок според ценовникот на давателот на услугите. 9. Корисникот на услугите е должен на работниците на услугите да им стави на располагаље посебна просторија за чуварската службаопремена со се за таа намена, според посебни прописи. 10. Корисникот науслугите е овластен во секов време, преку овластен работник, ненајавено, да врши контрола на вршењето на обезбедувањето од страна на работниците на давателот на услугите. 11. Корисникот на услугите може д а бара, ако за тоа постојат оправдани причини, давателот на услугите да изврши замена на определени работници од службата за обезбедување на објектот, кои овој ќе ги замени во разумен рок, зависно од причината за бараната замена. 12. За штетата што ќе му настане на корисникот поради неуредно извршување на обврските од овој договор, давателот на услугите му одговара на корисникот, освен ако докаже дека неговите работници во дадените околности постапувапе онака како што требапо. 13. Секој договарач може да го раскине овој договор со отказен рок од месеци. со тоа што договорот се раскинува со истекот на последниот ден од месецот. 128

14. Bo случај на спор надлежен е судот на чие подрачје се наоѓа објектот на КОЈ се однесува обезбедувањето. 15. Овој договор с составен во истоветни примероци, од кои no за секој договарач. Во

ѕ

на

199_ година.

КОРИСНИК НА УСЛУГИТЕ:

ДАВАТЕЛ НА УСЛУГИТЕ,

ЗАБЕЛЕШКА: За договорот за дело, види член 600-629 од 3 0 0 . V

61. ДОГОВОР ЗА ДЕЛО - ШИЕЊЕ НА МАНТИЛИ Склучен на 1. 2.

199_година, меѓу: , (во натамошниот текст: нарачувач) и , (во натамошниоттексг. шивачница).

1. Co овој договор, шивачницата се обврзува, no иарачка на нарачувачот, да сошие парчиња работни мантили за работниците на нарачувачот. no модел и нацрт кој договарачите спогодбено го утардија, a no големина и тоа: бр. , парчиња бр. , парчиња итн. 2. Материјалот, и тоа производство на фабриката" no квалитет и дезен... (дасе опише), во име и засметка на нарачувачот, ќе го набави шивачницата, со тоа што фактурата за набавување на материјалот, продавачот ќе ја достави за плаќање на нарачувачот, за која цел нарачувачот ќе и издаде посебен налог за набавување. 3. На име надомест за извршеното шиење, нарачувачот се обврзува да и плати на шивачницата износ од no денари за секо) мантил : или вкупно за целата нарачка износ од денари. Плаќањето на овој износ, нарачувачот ќе го изврши сообразно со изработката на одделни количества од мантилите, со тоа што, за секоја пратка од најмалку мантили, шивачницата ќе достави фактура, која нарачувачот е должен да ја плати во рок од дена од приемот на пратката и фактурата. 4. Шивачницатае должна набавувањето на материјалот да го изврши во рок од дена од потпишувањето на овој договор и со шиење да отпочне во рок од дена, и секоја недела да испорачува по мант^ли, со тоа што цлеокупното количество на мантили да го испорача најдоцна ло 199_година. 9 Обрасци на договори

129

5. Доколку шивачницата не го набави материјалот во договорениот рок, овој договор се раскинува по сила на законот, и нарачувачот има право да бара надомест на штета. 6. Доколку шивачницата, no набавување на материјалот, не јаиспорача првата пратка од мантили ни no истекот на дена, нарачувачот има право да го раскине договорот и без оставање на дополнителен рок, да бара да му се врати целокупниот иабавен материјап и да му се надомести претрпената штета. 7. За секој ден задоцнување со исполнување на целокупниот договор, шивачницата е должна на нарачувачот да му плати на име договорна казна износ од %о Шоромили) но најмногу % (проценти) од вкупно договорената сума. 8. По приемот на секоја пратка на мантили, нарачувачот е должен мантилите да ги прегледа и за најдените недостатоци да ја извести шивачницатга без одпагање. Ако подоцнасе открие некој недостаток (скриеии недостатоци) ко| не можел да се открие со обичен преглед, нарачувачот може да се повика на него под услов да ја извести шивачницата што побргу, а најдоцна во рок од еден месец од неговото откривање. Co истекот на две години од приемот на мантилите, нарачувачот повеќе не може да се повика на недостатоците. 9. Кога нарачувачотјаизвестил шивачницата за недостатоците: таае должна да m отстрани во примерен рок, што му го оставил нарачувачот. Ако шивачницататоа не го стори, нарачувачот може, по свој избор, даизврши отстрануванѕе на недостатокотза сметка на шивачницата, или да го намали надоместот или да го раскине договорот. Во секој случај то) има и право на надомест на штета. 10. Се додека нарачаната работа не е завршена, карачувачот може да го раскине договорот секогаш кога сака, но во тој случај е должен на шивачницата да и го исплати договорениот надомест, намален за износот натрошоците што оваа не ги направила, а кои би била должнада ги направи да не е раскинат договорот, како и за износот на заработката што ја остварила на друга страна или што намерно пропуштила да ја оствари. 11. Во случај на cnop no овој договор надлежен е судот во . 12. Овој договор е составен во ; истоветни примероци, од кои no за секој договарач. Во НАРАЧУВАЧ,

на

^199__година. ШИВАЧНИЦА,

ЗАБЕЛЕШКА: За договорот за дело, види член 600-629 од ЗОО.

130

62. ДОГОВОР ЗА ИЗРАБОТКА НА НАДГРОБЕН СПОМЕНИК Склучен на

199_година, меѓу:

1. 2.

ѕ

(во натамошниоттекст: изведувач) и (во натамошниот текст: нарачувач).

ѕ

1. Co овој договор, изведувачот се обврзува, по нарачка на нарачувачот да го изгради и уреди фоботброј , во алејата , парцела на гробиштата " " во _ _ , и да изработи надфобен споменик, врз основа на проектот и димензиите : кои што ги предложил нарачувачот а ги прифатил изведувачот. Мермерот од кој ќе бидат испорачани елементите е " " по боја , и тоа класа. Деловите што треба да т испорача изведувачот се следните: Единечна мера СПОМЕНИК ТИП должина висина дебелина плоча х х постоље X X

м3

лежиште

м3

X

X

Количина

Единечна цена

Износ за плаќање денари

м3 м3

ВКУПНО". НАДГРОБНА ПЛОЧА X X Облога 2 см дебела Под х х Отвор за слика / Крст вклесан Крст над споменикот Букви машински: - големина - големина Превоз, монтажа и фадење на самото место

м3 м2 м2 парче парче парче број 6poj

В К У П Н О:

131

или со букви износ од денари, кои нарачувачот е должен да ги плати и тоа: половината веднаш no потпишувањето на овој договор, а другата половина, во рок од дена по изведувањето на работите. 2. Изведувачот е должен со работа на самиот гроб да отпочне на 199_ година и работата да ia заврши за дена. 3. З а секој д е н з а д о ц н у в а њ е со з а в р ш у в а њ е т о на работите, изведувачот е должен на нарачувачот да му плати на име договорна казна износ од %о (промили) но најмногу % (проценти) од вкупно договорената сума. 4. Нарачувачот е должен, да го извести изведувачот, ло прегледот иа завршената работа и тоа без одлагање за најдените недостатоци што можеле да се откриЈат со обичен преглед, а за скриените недостатоци што побргу а најдолго во рок од еден месец од нивното откривање. Co и с т е к о т на две години од приемот на извршената работа, нарачувачот повеќе не може да се повика на недостатоците. 5. Изведувачот е д о л ж е н : во примерениот р о к олределен од нарачувачот, да го отстрани ндедостатокот. Ако отстранувањето на недостатокот бара претерани трошоци, изведувачот може да одбие да го изврши, но во тој случај на нарачувачот, по негов избор, му припаѓа право на намалување на надоместот или на раскинување на договорот, а може отстранувањето на недостатокот да го изврши и на сметка на изведувачот. Во секој случај нарачувачот има и право на надомест на штета. 6. Кога извршената работа има т а к о в недостаток к о ј ја прави неупотреблива, или е извршена во спротивност со изречните услови на договорот, нарачувачот може, не барајќи претходно отстранување на недостатокот, да го раскине договорот и да бара надомест на штетата. 7. Кога се работи за незначителен недостаток, нарачувачот не може да го користи правото на раскинуванзе на договорот. 8. Се додека нарачаната работа не е завршена, нарачувачот може да го раскине договорот секогаш кога сака, но во тој случај е должен на изведувачот да му го исплати договорениот надомест, намален за износот на трошоците што овој не ги направил, а кои би бил должен да m направи да не е раскинат договорот, како и за износот на заработката што ја остварил на друга страна или што намерно пропуштал да ја оствари. 9. Во случаЈ на cnop no овој договор, надлежен е судот во . 10. Овој договор е составен во истоветни примероци, од кои по за секој договарач. Bo НАРАЧУВАЧ,

ѕ

на

199_година. ИЗВЕДУВАЧ,

ЗАБЕЛЕШКА: За договорот за дело, види член 600-629 од 3 0 0 . 132

ГЛАВА ТРЕТА ДОГОВОРИ ОД ОБЛАСТА НА КРЕДИТНОТО И ФИНАНСИСКОТО ТРАБОТЕЊЕ И ЗА ОБЕЗБЕДУВАЊЕ НА ПОБАРУВАЊАТА

63. ДОГОВОР ЗА ЗАЕМ CO ГАРАНЦИЈА (СОЛИДАРНА) Склучен на, 1. Заемодавец&т 2. Заемопримачот 3. Гарантот

199__ година, меѓу: од од од

ул.___ ул., ул.

6р. , бр. бр.

_

1. Заемодавачот мудаваназаемопримачотназаем износод денари што претставува протаввредностод ДЕМ, кои заемопримачот се обврзува да ги врати во рок од месеци, во денари, кои so противвредност го даваат горниот износ на ДЕМ: во време кога ќе бидат вратени, по курсот по кој Стопанската банка ќе ги откупува ДЕМ, со % Шроцента) камата пресметана на износот што се враќа во денари. 2. Ако заемот биде аратен пред рокот, камата ќе се пресмета до денот на вракањето на заемот. 3. Во случај на задоцнување, заемопримачот е должен, да плаќа законска затезна камата. 4. Co овој договор гарантот се обврзуваспремазаемодавецот дека ќе ја исполни обврската за враќање на заемот примен од заемопримачот, ако тој по втасаноста на обврската не го врати заемот со каматите. 5. Гарантот, во смисла на точка 4 од овој договор, се обврзува како гарант-платец, т.е. му одговара на заемодавецот како главен должник за целата обврска и заемодавецот може да бара нејзино исполнување било од заемопримачот, било од гарантот или од два|цата истовремено (солидарна гаранција). 6. Доколку гарантот ќе му го исплати на заемодавецот заемот со каматите, има право да бара од заемопримачот да му го надомести сето што го исплатил за негова сметка како и камата во висина од % (проценти) на платениот износ сметано од денот на исплатата. 1. Овој договор е склучен во шест примероци, од кои по два за секој договарач. ЗАЕМОДАВЕЦ,

ГАРАНТ,

ЗАЕМОПРИМАЧ,

ЗАБЕЛЕШКА:

За договорот за заем, види член 557-566 од 3 0 0 , а за договорот за гаранциЈа, види член 997-1019 од ЗОО. 135

64. ДОГОВОР ЗА ЗАЕМ HA СТРАНСКА ВАЛУТА МЕЃУ ПОЕДИНЦИ Склучен на

199_ година, меѓу:

1. 2.

(во натамошниот текст: заемодавец) и , {во натамошниоттекст: заемопримач).

;

1. Заемодавецот му дава на заемопримачот износ од германски марки (ДЕМ, или УСА долари и т швајцарски франци и сл.), кои заемопримачот се обврзува да му ги врати во рок од _ месеци, со камата no стапка во висина на каматната стапка што ja плаќа банка во ; на штедните влогови no видуванѕе на странската валута во која е даден заемот. Каматата заемопримачот е должен да ја плати во истата странска валута во Koja е примен заемот. 2. Ако заемот биде вратен пред рокот, камата ќе се пресмета до денот на враќањето на заемот. 3. Во случај на задоцнување со враќањето на заемот, заемопримачот е должен да плати законска затезна камата, којасе пресметува на странски валути во која е даден заемот (домицилна камата). 4. Co денот на потпишувањето на овој договор, заемопримачот признава дека од страна на заемодавецот му е исплатен износот на заемот од точка 1 на овој договор. 5. Доколку доЈде до присилна наплата во денарска лротиввредност на дадениот заем, договарачите се согласни од заемопримачот да се наплати износ од кој заемодавецот ќе може на слободниот пазар да го купи износот на странска валута што му го должи заемопримачот. 6. Во случај на спор надлежен е судот во . 7. О В О Ј договор е составен во истоветни примероци, од кои no за секој договарач. Во ЗАЕМОДАВЕЦ,

, на

199__ година. , ЗАЕМОПРИМАЧ,

ЗАБЕПЕШКА: За овој договор, види Закон за девизното работење, и член 395 од Законот за облигационите односи.

136

65. ДОГОВОР ЗА ЗАЕМ НА ЗАМЕНЛИВИ ПРЕДМЕТИ Склучен на 1. 2.

199_година, меѓу: „ (во натамошниоттекст: заемодавец) и , (so натамошниот текст заемопримач).

1. Co овој договор за заем, заемодавецот се обврзува да му предаде на заемопримачот количество од (кгр, метри, парчиња, литри и сл. да се одбележи) (пченица, јаболки, пченка, штоф, вреќи, зејтин итн. - да се одбележи) од сортата ; во квалитет (да се опише), а заемопримачот се обврзува да му го врати во рок од (дена, недели, месеци итн.) истото количество предмети од ист вид и квапитет. Врз прушените предмети заемопримачот с т е к н у в а право на сопственост. 2. Заемопримачот се обврзува на заемодавачот, покрај применото количество предмети, да му врати уште и (кгр. метри, парчиња. литри и сл.) од истите предмети од ист вид и квалитет, на име камата. ЗАБЕЛЕШКА: Оваа одредба може да отпадне. Кај договирите во стопанството, камата се должи иако не е договорена. 3. Заемодавецот предавањето на договореното количество предметм ќе го изврши во рок од дена од потпишувањето на ОВОЈ договор, на следниот начин... (да се опише). Правото на заемопримачот да бара предавање на предметите застарува за три месеци од паѓањето ка заемодавецот во задоцнување, a во секој случа] за една година од склучувањето на договорот. 4. Ако се покаже дека материјапните прилики на заемопримачот се такви што е неизвесно дали тоЈ ќе биде во состојба да го врати заемот, заемодавецот може да одбие да ја изврши својата обврска за предавање на ветените предмети ако во време на склучувањето на договорот не го знаел тоа, к а к о и ако влошувањето на материјалните прилики на заемопримачот настанало по склучувањето на договорот. Меѓутоа, ако заемопримачот или некој друг за него даде доволно обезбедување, заемодавачот е должен да ја изврши својата обврска. 5. Заемопримачот, место враќање на позајмените предмети и камата, може по свој избор да врати пари, во противвредност која одговара на вредноста на тие предмети во-времето и во местото urro се определени за враќање. Заемопримачот е должен да врати пари кога не е можно да се врати исто количество предмети од ист вид и со ист квалитет. Доколку заемолримачот во договорениот рок не го врати примениот заем и каматата, заемодавецот може да бара заемопримачот да вра ги или предмета или пари. 137

6. Заемопримачот може да се откаже од договорот пред да му ги предаде заемодавецотдоговорените предмети, но ако поради тоаби настанало каква и да било штета за заемодавецот, должен е да ја надомести. 7. Заемопримачот може да го врати заемот и пред рокот определен за враќање, но должен е однапред да го извести заемодавецот за својата намера и да му ja надомести штетата, 8. За утврдување на квалитетот и материјалните и правните недостатоци на позајмените и вратените предмети, и правата на договарачите во врска со тоа, ќе се применуваат одредбите од Законот за облигационите односи, кои се однесуваат на договорот за продажба. 9. Во случаЈ на спор no OBOJ договор, надлежен е судот во 10. Овој договор е составен во истоветни примероци, од кои по за секој договарач. Во

, на

199_ година.

ЗАЕМОДАВЕЦ,

ЗАЕМОПРИМАЧ:

ЗАБЕЛЕШКА: За договорот за заем, види член 557-566 од 3 0 0 . а за одговорноста за материјалните и правните недостатоци на предметот, види член 478-500 и член 508-515 од ЗОО.

66. ДОГОВОР ЗА ГАРАНЦИЈА Склучен на 1. 2.

199__година, меѓу: , (во натамошниот текст: гарант) и , (во натамошниоттекст: доверител).

1. Co овој договор за гаранција, се обврзува гарантот спрема доверителот дека ќе ја исполни полноважната и втаоаната обврска на должникот која се состои во... (да се опише содржината на обврската на должникот и рокот на втасувањето), ако тоа должникот не го стори. 2. Гарантот (или: не) одговара и за секое зголемување на обврската што би настаналасо задоцнување на должникот или no вина надолжникот. Гарантот одговара и за потребните трошоци што ги направил доверителот за цел да го наплати долгот на должникот, и за онаа договорена каматашто втасува no склучувањето на договоротза гаранција. 3. Доверителот може да бара од гарантот исполнување на обврските дури откако должникот не ќе ја исполни во рокот определен во писмениот повик {сулсидијарна гаранција). 138

АЛТЕРНАТИВА: Гарантот се обврзува како гарант - платец, и му одговара на доверителот како главен должник за целата обврска, така што доверителот може да бара нејзино исполнување било од главниот должник било од гарантот или од двајцата во исто време (солидарна гаранција). З А Б Е Л Е Ш К А : Гарантот за обврска настаната од договор во стопанството одговара како гарант- платец, ако не е договорено нешто друго. 4. Намалувањето наобврската на должникот во стечајната постапка или во постагжата за присилно порамнување, не повлекува за себе и соодветно намалување на обврската на гарантот. Гарантот одговара за целиот износ на обврската за кој гарантирал и во случај кога од наследникот на должникот, би можело да се бара исплата само на оној нејзин дел што и одговара на вредноста на наследениот имот. Ѕ.Ако должникот не јаисполни својатаобврска на време, доверителот е должен за тоа да го извести гарантот, инаку ќе му одговара за- штетата што би ја претрпел поради тоа. 6. Гарантотсе ослободуваод одговорноста ако доверителот, на негов повик по рокот на втасаноста на побарувањето, не бара исполнување од главниот должник во рок од еден месец од денот на тој повик. 7. Ако доверителот го напушти залогот или некое друго право со кое било обезбедено исполнувањето на неговото побарување или го загуби со свое невнимание и така го оневозможи применувањето на тоа право врз гарантот, гарантот се ослободува од својата обврска спрема доверителот за онолку колку што би можел да добие со вршењето на тоа право. 8. Врз гарантот, когаќе го намири побарувањето на доверителот према должникот, преминува тоа побарување со сите споредни права и со гаранциите за неговото исполнување (суброгација). Доверителот е должен при тоа да му ги предаде заложените предмети, односно хартии од вредност, односно да му ги пренесе заложените пробарувања на должникот према трети лица и укнижената хипотека (интабулација). 9. Д о к о л к у гараитот без знаење на д о л ж н и к о т го исплати побарувањето на доверителот, кое подоцна по барање од должникот е поништено или угасено со пребивање, може да бара од доверителот да му го врати исплатеното. 10. Во случај на спор по овој договор, надлежен е судот во , 11. О В О Ј договор Е составен во истоветни примероци, од кои по за секој договарач. Во ГАРАНТ,

- на

199__ година. ДОВЕРИТЕЛ,

ЗАБЕЛЕШКА: За договорот за гаранција, види член 997-1019 од ЗОО. 139

67. ДОГОВОР МЕЃУ ГАРАНТ И ДОЛЖНИК ЗА ПРЕЗЕМАЊЕ НА ГАРАНЦИЈА Склучен на 1. 2.

199_година, меѓу: ^ (во натамошниот текст: гарант) и {во натамошниот текст: должник).

1. Co овој договор, се обврзува гарантот спрема должникот, дека презема гаранција, односно се обврзува спрема д о в е р и т е л о т на должникот, дека ќе |а исполни полноважната и втасана обврска на должникот, која се состои во ... (да се олише содржината на обврската и рокот на нејзината втасаност), ако тоа должникот не го стори. 2. Co договоро за гаранција, гарантот презема супсидијарна гаранција (АЛТЕРНАТИВА: солидарна гаранција). 3. Врз гарантот, кога ќе го намири побарувањето на доверителот спрема должникот, преминува тоа побарување со сите споредни праваи со гаранциите за неговото исполнување (суброгација). 4. Доколку доверителот поднесе барање, гарантот да го исплати должниковиот долг, должникот е должен да му пл соопшти на гарантот сите приговори, вклучувајќи го и приговорот за пребивање, што можат да му се стават на побарувањето на доверителот. 5. Должникот се обврзува, кога гарантот ќе му го исплати на доверителот должниковиот долг, да му го надомести на гарантот сето тоа што тој го исплатмл за негова сметка, каматата од денот на исплатата и трошоците настанатм во спорот со доверителот од моментот кога гарантот го известил должникот за тој спор, како и да му ја надомести штетата ако имало таква. 6. Д о л ж н и к о т се обврзува на гарантот да му даде потребно обезбедување, и пред да биде намирен доверителот, за евентуалните барања на гарантот, во следните случам: ако должникот не ја исполнил својата обврска во рокот на неЈЗИната втасаност, ако доверителот no судски пат побарал наплата од гарантот и ако имотната состојба на должникот значитело се влошила по склучувањето на договорот за гаранција. Доколку должникот доброволно не го даде потребното обезбедување, гарантот тоа ќе го оствари по судски пат. 7. Должникот може да го употреби против гарантот, кога то) без негово знаење извршил исплата на доверителовото побарување, сите правни средства со кои во моментот на таа исплата можел да го одбие доверителовото баран>е. 8. Ако гарантотго исплати доверителовото побарување и затоа не го извести должникот, па и должникот незнаејќи за таа исплата повторно го исгшатил истото побарување, тогаш гарантот не може од должникот да бара надомест, но има право да бара од доверителот да му го врати она што му го исплатил. 140

9. Ако гарантот без должниково знаење го исплатил побарувањето на доверителот, а тоа подоцна по барање на должникот е поништено или угасено со пребивање, тогаш гарантот може само да бара од доверителот да му го врати исплатеното. 10. Co предавањето на ОВОЈ договор на доверителот, и во случај кога не ќе се склучи посебен договор за гаранција помеѓу доверителот и гарантот, се смета дека е скличен и посебен договор за гаранција, д о к о л к у доверителот изјави дека ја прифаќа гаранцијата на гарантот. 11. Во случај на спор по ово) договор, надлежен е судот во . 12. Овој договор е составен во истоветни примероци, од кои rio за секој договарач. Во

, на

199_година.

ГАРАНТ,

ДОЛЖНИК,

ЗАБЕЛЕШКА: За договорот за гаранција, види член 997-1019 од 3 0 0 .

68. ДОГОВОР ЗА ХИПОТЕКА - ИНТАБУЛАЦИЈА Склучен на

199_ година, меѓу:

1. Хипотекарниот доверител 2. Хипотекарниот должник

од од

ул. ул

бр. бр.

и

1. Заради обезбедување на побарувањето на хипотекарниот должник во износ од денари со камата од % (проценти) годишно, кое потекнува од договорот бр. од 199__ година за заем што хипотекарниот доверител му го одобрил на хипотекарниот должник, хипотекарникотдолжникјазаложувасвоЈатанедвижност... (куќа, земјиште и сл. - да се опишат со поблиска адреса и катастарски податоци), и дозволува на таа недвижност да се стави интабулација во корист на хипотекарниот доверител. Правото насопственостнаоваа иедѕижност, хипотекарниот должник го докажува со... (да се опише документот од кој произлегува тоа право на сопственост). 2. Хипотекарниот доверител е овластен на начин определен со закон, да бара намирување на своето побаруван>е од вредноста на заложената недвижност пред доверителите кои на неа немаат хипотека, како и пред доверителите кои хипотека на неа стекнале no него, без оглед на подоцнежната поделба на недвижноста. 141

3. Врз основа на овој договор на кој потписите на договорните страни се заверени од надлежен орган, хипотекарниот доверител и без присуство на хипотекарниот должник, е овластен да побара надлежниот суд да изврши конечно залишување на интабулацијата од прв ред врз заложената недвижност за своето побарување од точка 1 на ОВОЈ договор, и веднаш истата да се удејствува во интабулационите книги, со тоа што решението за интабулацијата судот ќе го достави на договорените страни. 4. Хипотекарниот должник е согласен заложената недвижност да ја осигура кај осигурителен завод до конечна отгшата на заемот и по постојните услови, сите права од полисата на осигурување да ги винкулира во корист на хипотекарниот доверител и полисата да ја предаде на доверителот до дефинитивната исплата на заемот. 5. Хипотекарниотдолжнике согласен без одобрение на доверителот да не презема никакви правни и физички работи од кои би произлегле промени во смисла на намапување на фактичката вредност на заложената недвижност. 6. Хипотекарниот доверител не сноси иикакви такси, ниту некои други трошоци во врска со овој договор, заради што должникот е согласен да ги надомести сите трошоци по овој договор, трошоците заизлез налице место како и трошоците што ќе произлезат по било која правна работа и извршување во врска со договорот и заемот. 7. Овој договор е склучен во примероци од кои по за секјој договарач, а останатите за службена јупотреба. Во

, на

199__ година.

ХИПОТЕКАРЕН ДОЛЖНИК,

ХИПОТЕКАРЕН ДОВЕРИТЕЛ,

ЗАБЕЛЕШКА: За хипотеката, види член 63-69 од З а к о н о т з а основните сопственосноправни односи, како и член 251-а-251-ѓ од Законот зa извршната постапка.

69. ТЕКСТ НА СУДСКО ПОРАМНУВАЊЕ ЗА КОНСТИТУИРАЊЕ ЗАЛОЖНО ПРАВО - ХИПОТЕКА СУДСКО ПОРАМНУВАЊЕ Помеѓу странките склучен е

142

HA ИЗНОСод денари со каматаспоред побарувања, намена, услови и рок на враќање како во цитираниот договор. Доверителот и должникот изјавуваат дека цитираниот договор ќе го исполнуваат во целост согласно неговата содржина и рок на исполнување. Должникот е согласен, а заради обезбедување на паричните побарувања на доверителот кои произлегуваат од цитираниот договор врз н е д в и ж н и о т имот на д о л ж н и к о т - на хипотекарниот д о л ж н и к

да се КОНСТИТУИРА ЗАЛОЖНО ПРАВО - ХИПОТЕКА во корист на доверителот. Д о к о л к у д о л ж н и к о т не ги исллати паричните побарувања на доверителот во договорените рокови по истекот на истите, доверителот има право преку суд заложената недвижност да ја продаде и од добиената вредност да ги подмири своите парични побарувања. Доверителот и д о л ж н и к о т се согласни цитираниот договор да претставува составен дел на оваа спогодба. Ценејќи ја постигнатата спогодба помегу странките како и по извршениот увид во, судот Р ЕШ И СЕ ОПРЕДЕЛУВА УКНИЖУВАЊЕ - УПИС на запожно право no налред предложеното од странките. Формално решение да се изготви и да се достави на странките. Текстот на овој записник е прочитан на присутните, со кој тие во целост се согласуваат и го потпишуваат. Трошоците за склучување на ова порамнување пл сноси должникот. ДОВЕРИТЕЛ, ЗАПИСНИЧАР.,

ДОЛЖНИК, ХИПОТЕКАРЕН ДОЛЖНИК, С У Д И J А,

ЗАБЕЛЕШКА: За засновање на заложно право над недвижни и подвижни предмнети врз основа на судска спогодба на странките, види член 251-а до 251-ѓ од Законот за извршната постапка (допоолнување на ЗИП објавени во "Службен лист на СФРЈ", бр. 27/90). 143

70. ДОГОВОР ЗА ЗАЛОГ Склучен на 1. 2.

199_година, меѓу: , (во натамошниот текст: залогодавец) и , (во натамошниоттекст: залогопримач).

1. Co овој договор за залог се обврзува должникот (или: лицето ) (залогодавец) спремадоверителот{залогопримач), да му предаде... (автомобил, машина, телевизор и сл. кои поблиску да се опишат) врз кој постои право на сопственост на залогодавецот, за да може залогопримачот, пред другите доверители да се наплати од неговата вредност. ако лобарувањето од заемот што му го дал залогопримачот на должникот во износ од денари, не биде платено до година, а залогопримачот се обврзува да го чува примениот предмет и по престанувањето на своето побарување да му го врати иеоштетен на залогодавецот. Запогопримачот стекнува заложно право на предметот кога ТОЈ ќе му биде предаден. 2. Залогопримачот е должен предметот да го чува со внимание на добар домаќин (или: на добар стопанственик) и да го врати штом ќе му биде вратен долгот. 3. Залогопримачот нема право да го употребува предметот или да му го предаде на друг на употреба, или во залог на подзалог, освен ако тоа му го дозволи залогодавецот, во спротивно одговара и заслучајното пропаѓање или оштетуванѕе на предметот што би се случил при тоа. 4. Залогодавецот има право да бара преку суд, заложениот предмет да му се одземе од залогопримачот и да му се предаде на некое трето лице да го држи-за него, ако залогопримачот не го чува заложениот предмет како што треба, ако го употребува без дозвола на залогодавецот или му го дава на друг на употреба, или ако не го употребува во согласност со дадената дозвола, и воопшто ако постапувасо него спротивно на договорот и законот. .5. Ако побарувањето на доверителот не биде намирено во рокот на втасаноста, доверителот може да барта од судот одпука да се продаде предметот на јавна продажба (или: ло тековната цена, кога предметот има берзанска или тековна цена). ЗАБЕЛЕШКА: Ако должникот не намири во рокот на втасаноста побарување настанато од договор во столанството, доверителот не е должен да се обраќа до судот туку може да пристапи кон продажба на заложениот предмет на Јавна лродажба ло истекот на осум дена од предупредувањето направено на должникот како и назалогодавецот, кога тоа не е исто лице, дека т а к а ќе лостали. Доверителот е д о л ж е н истовремено да ги извести обете лица за датумот и местото на продажбата. 144

6. Запожното право престанувасо престанувањето на владението врз заложениот лредмет. Ако заложениот доверител го поврати в л а д е н и е т тоа право повторно настанува. 7. Кога ќе престане побарувањето чие што исполнување било обезбедено со залог, доверителот е должен да му го врати заложениот предмет на запогодавецот. Д о к о л к у измине време на застареноста на побарувањето на заложениот доверител, тој не го губи лравото главниот долг да го наплатм од вредноста на заложениот предмет ако го има владението врз него. 8. Во случај на спор по овој договор, н а д л е ж е н е судот во 9. О В О Ј договбор е составен во за секој договарач. Во

, на

истоветни примероци, од кои по

199_ година.

ЗАЛОГОДАВЕЦ,

ЗАЛОГОПРИМАЧ,

ЗАБЕЛЕШКА: За договор за залог на подвижни п р е д м е т види член 966-996 од 3 0 0 ( како и член 251 a - 251-ѓ од Законот за извршната посталка.

71. ДОГОВОР ЗА ЗАЛОГ НА ПОБАРУВАЊЕ ВО ПАРИ И НА ХАРТИИ ОД ВРЕДНОСТ Склучен на 1. 2.

199__ година, мегу: , (во натамошниот текст: залогодавец) и , (во натамошниоттекст: запопопримач).

1. Co овој договор за залог, должникот (залогодавецот), своето побарување во износ од денари, кое го има спрема лицето , го заложува ка| доверителот (залогопримачот) за да може запогопримачот пред другите доверители на залогодавецот да се наплати од тој износ : ако побарувањето од заемот што му го дал залоголримачот на залогодавецот во износ од денари, не биде платено до 199__ година. Запожното право врз побарувањето назалогодавецот, залогопримачот го стекнува со моментот кога лицето , како должник на залогодавецот, ќе биде известено за склучување на овој договор за залог, а известувањето може да го извршат било залогодавецот било залоголримачот. 10 Обрасци на договори

145

2. Залогодавецот е должен на залоголримачот да му ja предаде исправата за запоженото побарување и тоа... (да се опише исправата). ЗАБЕЛЕШКА: Ако таа исправа е хартија од вредност на доносител, з а л о ж н о т о право се с т е к н у в а к о г а т а а ќ е му биде п р е д а д е н а на запогопримачот. Ако таа исправа е хартија од вредноот по наредба, давањето во залог се врши со индосамент, во кој е назначено дека е предадена во залог. 3. Залогопримачот е должен да ги преземе мерките потребни за зачувување на заложеното побарување, кои произлегуваат од исправата за заложеното побарување, односно кои се состојат во следното... (да се опишат). 4. Ако заложеното лобарување дава лраво на камати залогопримачот е должен да ги наплати. Така постигнатите износи се пребиваат со трошоците на чиј што надомест залогопримачот има право, потоа со каматата што се должи и на крајот со главницата. 5. Кога заложеното побарување ќе втаса за наплата, запоголримачот е должен да го наплати, со тоа што, no барање на залогодавецот, ќе го положи наплатениот износ во суд, но ако побарувањето на залогопримачот втасало, тој може да задржи за себе колку што му се должи, а другото е должен да му го лредаде на залогодавецот. 6. Ако д о л ж н и к о т не му го врати на залоголримачот долгот no втасаноста, залогопримачот може да ги продаде заложените х а р т ш од вредност, односно заложеното побарување. 7. Доколку лицето , како должник на заложеното побарување, на залогопримачот му истакне приговори кои го спречуваат или одложуваат наплатувањето на побарувањето, а кои произлегуваат од правниот однос на т о а лице со з а л о г о д а в е ц о т , запогодавецот е должен. набаран>е назалогопримачот д а с е јави во негова заштита. 8. Во с л у ч а ј на спор no о в о ј договор, н а д л е ж е н е с у д о т во 9. Овој договор е составен во

истоветни лримероци, од кои по

за секоЈ договарач. Во ЗАЛОГОДАВЕЦ,

, на

199_ година. ЗАЛОГОПРИМАЧ,

ЗАБЕЛЕШКА: За договор за залог, види член 966-996 од 3 0 0 , како и член 10471051 од 3 0 0 , за депонирање на хартии од вредност, односно член 10691071 од ЗОО за договор за кредит врз основа на залог на хартми од вредност.

146

72. ДОГОВОР ЗАЗАЛОГ НАПОБАРУВАЊЕ НА ПРЕДМЕТ Склучен на 1. 2.

199_година, меѓу: , (во натамошниот текст: залогодавец) и , (во натамошниоттекст. залогопримач).

1. Co ОВОЈ договор за залог, должникот (залогодавеуот), своето побарување кое се состои во предавање на нов автомобил марка " " тип " кое го има спрема претпријатието лродавачот , го заложува кај даватгелот (залогопримачот), за да може залогопримачот пред другите доверители да се наплати од неговата вредност, ако побарувањето од заемот што му го дал залогопримачот на залогодавецот во износ од денари, не биде платено до 1 9 9 „ година, а залогопримачот се обврзува, автомобилот, кога ќе го лрими, да го чуѕа и no лрестанувањето на своето побарување, да му го врати неоштетен на залогодавецот. Заложното право врз побарувањето назалогодавецот, залогопримачот го с т е к н у в а со моментот к о г а претпријатеито - продавачот , како должник на залогодавецот, ќе биде известено, било од залогодавецот, било од залогопримачот, за склучување на овој договор за залог, а кога заложеното побарување ќе биде исполнето, т.е. кога аѕтомобилот ќе му биде предаден назалогопримачот, заложното право преминува врз автомобилот. 2. Залогодавецот му ја предава на запогопримачот заклучницата договорот бр. од 199_ година, со која од претпријатието продавачот го купил и платил предметниот автомобил, и чие предавање втасува на 199__ година. 3. Залогопримачот е должен, кога ќе биде известен дека во име на залогодавецот може да го прими автомобилотод претпријатието - продавач, должен е тоа да го стори, а автомобилот да го регистрира во име и за сметка на залогодавачот и да го плати должниот данок. Доколку залогодавачот не му ги плати тие трошоци на залогопримачот, побаруванЈЅТо за нив исто така залогопримачот може да го наплати од вредноста на заложеноиот автомобил пред сите други доверители. 4.Доколку претпријатието - продавачот , како должник на заложеното побарување, на залогопримачот му истакне приговори кои го спречуваат или о д л о ж у в а а т исполнувањето на побарувањето, а кои произлегуваат од правниот однос на продавачот со залогодавецот, залогодавецот е должен, на барање од залогопримачот, да се јави во негова заштмта. 5. Залогопримачот, откако ќе го прими автомобилот, нема право да го употребува, да му го предаде на друг наупотреба, или во залог во подзалог, озвен ако тоа му го дозволи залогодавецот, во спротивно одговара и за случајното пропаѓање или оиггетување на автомобилот, што би се случиле при тоа. 147

ЗАБЕЛЕШКА: Понатаму, како точки 7,8,9 и 10 од овој договор, можат да се препишат точките 4, 5, 6 и 7 од образецот на договорот за залог. 11. Вослучајнаспор поовој договор, надлежен е судот во 12. Овој договор е составен во истоветни примероци, од кои по за секој договарач. Во

, на

199_година.

ЗАЛОГОДАВЕЦ,

ЗАЛОГОПРИМАЧ,

ЗАБЕЛЕШКА: За договор за залог, види член 966-996 од 3 0 0 .

73. ДОГОВОР ЗА ИСПЛАТА НА ТУЃ ДОЛГѕ CO ПРНМИНУВАЊЕ НА ПРАВОТО ВРЗ ИСПЛАТУВАЧОТ (СУБРОГАЦИЈА) Оклучен на

199„ година, меѓу:

1. текст: банка-доверител) и 2.

банка во

(во натамошниот

, (во натамошниоттекст; исплатувач).

1. Доверителот, како банка има дадено краткорочен кредит, на својот комитент - должникот од ѕ по договор 6р. 199_ година, и поради задоцнување на д о л ж н и к о т , според пресметковните листи на банката, со денешниот ден долгот на должникот изнесува денари, на кој секојдневно се засмѕтува затезна камата поради задоцнувањето. Како залог - гаранциЈа за наплата на побарувањето, должникот му rvi предап на доверителот следните златни предмети:... (да се наведат). 2. Исплатувачот, која е сестрана должникот, денес го плаќа на банката - доверител горниот износ од денари, со што долгот на должникот ; спрема банката - доверител, по основ на договорот за кредит бр. од 199__ година, во целост е исплатен. 3. Врз основа на исплатата на долгот, исплатувачот и банката доверител се договорија, исполнетото побарување од денари. на банката - доверител спрѕма должникот да премине врз исплатувачот, со сите споредни побарувања, и тоа во моментот на исплатата. Заложените златни предмети на должникот, банката - доверител е должна да пл држи и чува за сметка на исплатувачот, 148

се додека должникот не го плати долгот на исплатувачот, односно додека не се согласи тие предмети да му бидат лредадени на исллатувачот. 4. Банката - доверител му ги предава на исплатувачот исправите, со кои се докажува и се обезбедува побарувањето, и тоа... (да се набројат поименично). 5. Банката - доверител не одговара за постоењето на наплативоста на побарувањето во време на исполнувањето, но доколку се утврди дека побарувањето не постоело од Koja и да е причина, одговара според правилата за стекнуваше без основ. 6. Банката - доверител е должна во рок од дена од денес, со препорачано писмо или на друг сигурен начин да го извести должникот дека неговиот долг е исплатен од страна на исллатувачот, и дека на банката - доверител не должи ништо по основ на договорот за кредит. 7. О В О Ј договор е составен во примероци, од кои по за секој договарач. Bo

ѕ

на

199_ година.

БАН КА-ДО ВЕР ИТЕЛ,

ИСПЛАТУВАЧ,

ЗАБЕЛЕШКА: За исполнување со суброгација, види член 299-304 од ЗОО.

74. ДОГОВОР ЗА УПАТУВАЊЕ (АСИГНАЦИЈА) МЕЃУ УПАТУВАЧ (АСИГНАТ) И УПАТЕНИК (АСИГНАНТ) Склучен на 1. 2.

199__ година, меѓу: ѕ (во натамошниот текст: упатувач) и .. (во натамошниот текст: упатеник).

1. Co овој договор з а упатување {асигнациЈа) упатувачот дава овластување, а упатеникот презема обврска на лицето кое упатувачот ќе го упати (примач наулатување), даму го исллати изнооотод денари, и со исплатата својот долг упатеникот спрема упатувачот во висина на наплатениот износ го намирил (или: му отѕорил кредити сл.). 2. Улатеникот ќе го прифати упатувањето и кога примачот на упатувањето (асигнаторот) ќе го лренесе упатувањето врз друг и пед лрифаќањето од упатеникот, па и кога е извршено пренесување на улатувањето натаму, едноподруго. 149

3. Упатувачот може да го отповика овластувањето што со овој договор му го дал на упатеникот да го исплати предметниот износ на примачот на упатувањето, се додека упатеникот не ке му изгави на примачот на упатувањето дека го прифаќа упатувањето, или додека не ќе го изврши. Тој може да го отповика и кога во самото упатување е наведено дека е неотповикливо, како и кога со отповикувањето би се повредила некоја негова обврска спрема примачот на упатувањето. 4. Отварањето на стечај над имотот иа упатувачотспоред самиот закон повлекува отповикуваље на упатувањето, со исклучок на случајот кога упатеникот веќе го прифатал упатувањето пред отварањето на стечајот, како и кога во моментот на прифаќањето не знаел ниту морал да знае за тој стечај. 5. Смртта на упатувачот, иа примачот на упатувањето или на упатеникот, како и лишувањето од деловна способност на некого од нив, нема влијание врз упатувањето. 6. Врз основа на ОВОЈ договор, упатувачот ќе му издаде на примачот на упатувањето, посебна писмена исправа - упатување (асишација) која гласи на име на примачот. 7. Во случај на спор по овој договор, надлежен е судот во 8. Овој договор е составен во истоветни примероци, од кои по за секој договарач. Во

на

199_ година.

УПАТУВАЧ,

УПАТЕНИК,

ЗАБЕЛЕШКА: За договорот за асигнација, види член 1020-1034 од ЗОО.

75. УГТАТУВАЊЕ (АСИГНАЦИЈА) Упатувач (асигнат) Упатеник (асигнант) Примач наупатување (аситатар) Co ова упатување се овластува упатеникот (асигнактот) за моја сметка, да му исплати на примачот на упатувањето (асигнатарот) износ од денари, а примачот на упатувањето се овластува да ја прими таа исплата во свое име. Co прифаќањето на упатувањето од страна на упатеникот, помегу примачот на упатувањето и упатеникот настанува должнички однос независен од односот помеѓу упатувачот и упатеникот, како и од односот помеѓу упатувачот и примачот на упатувањето. 150

Примачот на упатувањето може (или: не може) да го пренесе упатувањето врз друг и пред прифаќањето од упатеникот. Во

, на

199__ година. УПАТУВАЧ (АСИГНАТ), (своерачен потпис)

ЗАБЕЛЕШКА: За договорот за асигнација, види член 1020-1034 од 3 0 0 .

76. ДОГОВОР ЗА УПАТУВАЊЕ (АСИГНАЦИЈА) МЕЃУ УПАТУВАЧ (АСИГНАТ) И ПРИМАЧ НА УПАТУВАЊЕ (АСИГНАТАР) Склучен на

199_ година, меѓу:

1. 2.

, (во натамошниот текст: упатувач) и , (во натамошниот текст: примач наупатување).

1. Co овој договор за упатување (асигнација), упатувачот му дава овластуваше на примачот на упатувањето, да ја прими исплатата од свое имѕ на износот од денари, што ќе му ја изврши упатеникот (асигнантот) , засметка наупатувачот, и со извршувањето на исплатата, упатувачот својот долг во тој износ спрема примачот на упатувањето, го намирил {или: му дал кредит на примачот и сл.). 2. Примачот на упатувањето е должен да го повика упатеникот да го изврши ппаќањето (асигнацијата). 3. Обврската на упатувачот спрема примачот на упатувањето не престанува со прифаќањето на упатувањето од страна на упатеникот, туку дури со исполнувањето од страна на упатеникот. АЛТЕРНАТИВА: Обврската на улатувачот спрема примачот н а упатувањето престанува со прифаќањето на улатувањето од страна на упатеникот. 4. Ако упатеникот ja одбие согласноста на упатувањето, или го одбие ислолнувањето што му го бара примачот на упатувањето, или ако изјави одналред дека не сака да го изврши, примачот на упатувањето е должен веднаш да го извести упатувачот за тоа, инаку му одговара за штетата. 5. Упатувањето престанува да важи ако над имотот на упатувачот е отворен стечај пред упатеникот да го прифати упатувањето. 6. Смртта на улатувачот, на примачот на упатувањето или на упатеникот, како и лишувањето од деловната способност на некого од нив, нема влијание врз упатувањето. 151

7. Врз основа на овој договор, упатувачот ќе му издаде на примачот на упатуван>ето, посебна писмена исправа - упатување (асигнација), која гласи на име на примачот. Примачот на упатување може да го пренесе упатувањето врз друг и пред прифаќањето од упатеникот, а другиот може да го пренесе понатаму, и така со ред едноподруго. 8. Во случај наспор no овој доповор, надлежен е судот во 9. Овој договор е составен во истоветни примероци, од кои ло за секој договарач. Во

, на

199_ година.

УПАТУВАЧ,

ПРИМАЧ НА УПАТУВАЊЕТО,

ЗАБЕЛЕШКА: За договорот за асигнација, види член 1020-1034 од 3 0 0 .

77. ДОГОВОР ЗА ПРЕЗЕМАЊЕ НА ИСПЛАТА (ИСПОЛНУВАЊЕ) Склучен на

199__година, меѓу:

1. 2.

ѕ ;

(во натамошниот текст: преземач) и (во натамошниот текст: должник).

1. Договарачите се основачи на претпријатие, со обврска секој од нив да уплати на име основачки влог износ од денари. 2. Co оглед на лривремената неможност на должникот да го уллати својот основачки влог, преземачот во име на должникот ќе го уплати овој износ и при уплатата ќе означи дека уплатата ја врши за должникот како основачки влог за основање на претпријатие. 3. Должникот се обврзува уплатениот износ да му го врати на лреземачот ва рок од дена. 4. Овој договор е склучен во еднообразни примеро!^, од кои no за секој договарач. Во ДОЛЖНИК,

, на

199_ година. ПРЕЗЕМАЧ,

ЗАБЕЛЕШКА: За преземањето на исполнувањето, види член 453 од 3 0 0 , а за договорот за заем, види член 557-566 од ЗОО. 152

78. ИЗЈАВА ЗА КОМПЕНЗАЦИЈА ДО ИЗЈАВА

3 А

КОМПЕНЗАЦИЈА

Врз основа на член 9 од Законот за финансиско работење и на основа на одредбите од членовитге 336 до 343 од Законот за облигациони односи, даваме изјава за компензација на побарувањата и обврските во износ од ден ар и НАШИ ПОБАРУВАЊА С-ка

Фактура број Датум

И з нос

ВАШИ ПОБАРУВАЊА С-ка

Фактура број

Вкупно:

Датум

И з нос

Вкупно:

Разликата во износ од во корист нажиро сметката 199_ година

денари ja плаќате-ме со .

ПРЕДЛАГАЧ ЗА КОМПЕНЗАЦИЈАТА, ОВЛАСТЕНО ЛИЦЕ,

НАПОМЕНА: Доколку ја прифатите компензацијата еден заверен примерок да ни вратите назад. СОГЛАСНОСТ ЗА КОМПЕНЗАЦИЈА Наоснова вашатаизјаваза компензација, даваме согласностза неЈзина примена за изведените меѓусебни побарувања и обврски. 199_ година

ОВЛАСТЕНО ЛИЦЕ, 153

работникот, пред да добие писмено известување од работодавецот дека има услови за ставање на административна забрана. Во

, иа

199_ година. ДИРЕКТОР НА ПРЕТЈПРИЈАТИЕТО ДРУШТВОТО :

ЗАБЕЛЕШКА: За административната забрана, види член 125 од Законот за извршната постапка.

81. СОГЛАСНОСТ ОД ДОЛЖНИКОТ ЗА СТАВАЊЕ АДМИНИСТРАТИВНА ЗАБРАНА НА ПЛАТА Јас, долупотпишаникот во работен однос со работодавецот на работно место , а заради обезбедување на наппата на крѕдитот што ми е одобрен од страна на во од 199„ година, ја ; по договор бр. давам следната СОГЛАСНОСТ 1.

На

мојата

плата што ja примам к а ј работодавецот , согласен сум дасе стави административназабрана така што, заради наплата на побарувањето од денари, по договорот за кредит што е погоре споомнат, од секоја исплата на платата да ми се запира месечно ло денари, но најмногу по една третина од платата за односниот месец. 2. Средствата што ќе се запираат од мојата гшата, работодавецот е овластен да ги уплатува на с м е т к а т а на к р е д и т о д а в а ч о т бр. 3. Согласен сум исто така, оваа административна забрана што е ставена врз мојата плата, доколку се вработам кај друг работодавец, сегашниот работодавец да ]а достави на новиот работодавец, заедно со документацијата за кредитот и извештајот за наплатените износи, и за тоа да го извести кредитодавачот. 4. Исто така изјавувам дека сум согласен оваа административна забрана да нема влијание врз спроведувањето на извршувањето врз мојата 156

плата, заради намирување на лобарување no основ на з а к о н с к о издржување, за надомест на штетата настаната по основ на нарушување наздравјето или ло основ на намалување односно загубување на работната способност и за надомест на штета по основ на загубено издржување поради смрт на издржувачот, кое е определено по ставањето на оваа забрана. Во

. на

199_ година' РАБОТНИК,

НАЛОГ ДО СМЕТКОВОДСТВОТО: Сметководството на оваа фирмада постапи според горната согласност на работникот и наплатените износи да т исплаќа на сметката бр. на кредитодавачот што се води кај филијала во град. , 199_ година

ДИРЕКТОР,

82. ОГЛАС ЗА ЗАПИШУВАЊЕ И УПЛАТА НА ОСНОВАЧКИ АКЦИИ Акционерското друштво " " од , рѕгистрирано кај суд во со решение бр. од 19 година, регистерска влошка бр. , со дејност на работењето во областа на ... {да се опише глобално деЈноста), со седиште во на ул. бр. ОГЛАСУВА Јавно запишување и уплата на основачки акции во почетниот фонд на Друштвото. 1. Акционерското друштво " " (во натамошниот текст: Друштвото), издава акции во вкупен износ од демари, како редовни (обични) акции на име, со номинална вредност на една акција од деиари {или денарска противвредност на германски марки - ДЕМ). 157

2. Акции можат да запишат и уплатат домашни и странски правни и физички лица, во рок од месеци од денот на објавувањето на огласот (или: најдоцна до 19 година). 3, Акциите се уплатуваат во денарска противвредност на ДЕМ, по среден курс на Народната банка на Република Македонија на денот на уплатата, на жиро сметката на АД " " бр. кај Заводот за платен промет - филијала 4. Ако А Д " " се откаже од издавање на акции, или запишувањето биде неуспешно, презема о б в р с к а на уплатувачите на акциите да им ги врати уплатените парични средства со камата од денот на уплатувањето до денот на враќањето; пороцентот на каматата се опртеделува на следниот начин... (да се опише како на штедни влогови; по видување или: како на орочени штедни влогови на рок од месеци и сл.). 5. Оо купувањето на акции, купувачите стануваат сопственици на купените акции и се с т е к н у в а а т со својство на основач на АД " ", со сите права и обврски во согласност со законсгате одредби и со општите акти на Друштвото, а посебно имаат право на: - управувањв во работењето и одлучувањето во Собранието на Друштвото, во зависност од висината на вложенитге средства; - одлучување за распределбата на приходите на Друштвото и на учество во распределбата на добивката, сразмерно зо вложените средства, односно со бројот и вредноста на акциите на кои се сопственици; - првенствено купување на акции од идните емисии; - други права и тоа... (да се опишат). 6. Минималниот број на акции кој може да биде запишан - купен, изнесува акции. 7. Поподробни информации можат да се добијат во Друштвото или на телефон Bo

ѕ

на

199_ година. АД"

.

ЗАБЕЛЕШКА: За акционерското друштво, види член 8&-103 и член 138-140~а од Законот за претлријатија, а за хартиите од вредност, види: Закон за хартии од вредност ("Службен весник на РМ" : бр. 5/93) и член 234-261 од ЗОС.

158

83. ДОГОВОР ЗА ФАКТОРИНГ (Договор за отстапување на побарување заради наплата од должникот) Склучен на

199_година, во

ѕ

меѓу:

1.

, застапуеан од , како давател на факторингот (во натамошниот текст: факторот) и 2. . застапуван од ѕ како отстапувач на побарувањето (во натамошникот текст: клиентот) I. ПРЕДМЕТ НА ДОГОВОРОТ Член 1 Предмет на овој договор е пренесување на паричното побарување во износ од денари што клиентот му го пренесува на факторот према својот доверител " " од , по основ на купена стока. Побарувањата на клиентот према доверителот" " се состојат од: 1) денари по ф-ра 6р. од 199_ година 2) денари ло ф-ра бр. од 199__ година итн. И. ОБВРСКИ НА ФАКТОРОТ Член 2 Факторот сѕ обврзува отстапениот износ на побарувањето од член 1 став 1 на овој договор во целост да му го исплати на клиентот, во рок од 30 дена од денот на отстапувањето, намален за % (процентм) на име на провизија. Факторот се обврзува ллаќањето да го изврши со пренос на готови пари на сметка на клиентот {жиро сметка бр. ) при банка во (ил и со о добрување на кредит во висина на отстапениот износ}. Факторот е должен на своја сметка да го осигура преотстапеното побарување, при Заводот за осигурување во Член 3 Факторот презема обврска за отстапеното побарување од член 1 став 1 од ОВОЈ договор, во име на клиентот да ја води и книговодствената евиденција и друга кореспонденција, ао врска со предметот на овој договор, до конечното наплатување на предметниот износ од доверителот. 159

111. ОБВРСКИ HA КЛИЕНТОТ Член

22

Клиентот е должен на факторот да му ]а лредаде целокупната документација, во врска со отстапеното побарување.. која се состои од следното: 1) 2) 3) итн. Клиентот е должен да го извести доверителот за склучувањето на овој договор и за отстапувањето на своето побарување наз факторот " " од дека во иднинатојсвојотдолг треба да го измирува (плати) кај (на) факторот. Кпиентот одговара за полноважноста и наплативоста на отстапеното побарување, но како гаранција односно средство за обезбедување на факторот му предава акцелтни напози за износот на побарувањето и лровизијата (дава хипотека на дава во залог и сл.). IV. ЗАЕДНИЧКИ ОДРЕДБИ Член 5 Договорот е склучен за наплата на предметното побарувања и истиот ќе трае до двнот на конечната наплата на побарувањето, но најдолго за една година од денот на потпишувањето од договорувачите. Секој од договорувачите има право еднострано да го раскине договорот, со благовремено писмено известувањѕ на другиот договорувач, доколку еден од договорувачите не се придржува кон договореното односно не ги исполнува договорните обврски. Во случај на еднострано раскинување на договорот, другиот договорувач има право да бара исполнување на сите стасани обврски, до денот на раскинуван»е на договорот. Доколку до раскинување на договорот дојде по вина на ед^ен од договорувачите другиот договорувач има право на надомест на штета и изгубена добивка, ло Правилата на облигационото право. Во случаи на неисполнувањето на договорот поради виша сила, договорувачите имаат лраво на реституција на даденото. Под виша си ла во смисла на овој договор ќе се сметаат сите настанати околности по склучување на договорот, кои го оневозможиле неговото целосно или делумно исполнување а кои ни со посебно внимание ни еден од договорувачите не можел да ги предвиди, спречи или отстрани. Измени и дополнувања на овој договор можат да се вршат само со заедничка согласност на договорувачите, само по писмен пат (со анекс кон договорот) и со потписи на овластените лица на двата договорувачи. 160

Овој договор е напишан на македонски (англиски) јазик и целокупната кореслонденција з а реализација на истиот ќе се води и обавува на македонски {англиски) јазик, без заверка од суд или други органји. Евентуапните спорови во врска со реализацијата на овој договор договорувачите ќ е ги решаваат меѓусебно - спогодбено. Д о к о л к у договорувачите не постагиат спогодбено решение за настанатиот спор, и с т и о т ќ е го и з н е с а т п р е д а р б и т р а ж а , во , која споорот ќе го решава со примената на правилата на арбитражата и правните правила на македонското право. (Договорувачите можат да договараат и други арбитражи или суд и примена на друго право). Договорувачите се согласни арбитражната одлука да ]а сметаат за правосилна и извршна и истата да ја извршат во рок и на начин определен во одлуката. О В О Ј договор е составен во 4 (четири) истоветни примероци од кои по 2 (два) за секо) договорувач. Овој договор влегува во сила со денот на неговото потпишување од двата договорувачи. КЛИЕНТ,

ФАКТОР,

ЗАБЕЛЕШКА: За договорот за цесиЈа, види член 436-445 од ЗОО.

11 Обрасци на договори

161

ГЛАВА ЧЕТВРТА ДОГОВОРИ ВО ГРАДЕЖНМШТВОТО

\

84. ДОГОВОР ЗА ИЗРАБОТКА ИНВЕСТИЦИОНОТЕХНИЧКА ДОКУМЕНТАЦИЈ A Оклучен на 1. 2.

199__година, меѓу: , (во натамошниот текст: нарачател) и . {во натамошниоттекст: проектант). Член 1

По нарачка на нарачателот, проектантот се обврзува да изработи идеен и главен проектод инвестиционо-техничката документација за... (да се опишѕ објектот) во населбата - локалитетот во_ Член 2 По усвојување на идејните скици, или на идеЈниот проект, проектантот се обврзува да изработи главен проект од инвестиционо-техничката документација за објектот утврден со член 1 на овој договор, и тоа врз основа на усвоениот идеен проект и добиената урбанистичка согласност. Член 3 Идејните проекти од инвестиционо-техничката документација за објектот договорен со член 1 од овој договор ќе содржат: 1. Идејни архитектонски проекти во размер 1:100 (по ж е л б а на проектантот плус и во 1:50} и тоа со основа за сите хоризонтални нивоа (подруми, катови, лоткровје и кровови), фасади заситв четири страни, петта фасада и најмалку два карактеристични пресеци; 2. Концепциско решение на конструкцијата; 3. Технички опис; 4. Идејно решение за приклучување на објектот на сите инсталации; и 5. Пошироко ситуационо решение во погодна размера со вцртан вистински габарит на објектот и со означени стази и пристапи. 165

Член 22 Вредноста за изработка на идејниот и на главниот проект од ^нвестиционо-техничката документација е утврдено врз основа на спецификацијата за вкупното чинење на техничката документација, што е во прилог и Koia се смета за составен дел на овој договор и изнесува: а) Станбени содржини м2 х денари/мг = б) Нестанберни содржини м2 х денари/м2 = - пратечки содржини кон платформите ВКУПНО ДЕНАРИ: (поподробно да се опише, посебно за идејниот и посебно за главниот проект). Доколку, поради променети околности на стопанисување, дојде до потреба за измена на елементите на цената, договарачите дополнително ќе ја изменат врз основа на расчленетата индексна методологија, Koja е приложена кон овој договор. Член 5 За главен проектант - носител на извршување на проектната задача, проектантот го одредува За координација и директна соработка со проектантите при проектирањето, разјаснувањето на проектната задача, прибирањето на потребните податоци и информации и др., нарачателот го одредува: Член 6 Извршителот се обврзува идејните проекти, утврдени со член 3 од овој договор, да ги изготви иајдоцна месеци по потпишувањето на договорот. По доставувањето на идејните проекти и по нивното усвојување од страна на нарачателот, проектантот сѕ обврзува главните проекти да ги изготви најдоцна во рок од месеци. Член 7 Во колку проектантотзадоцнувасо предавањето на идејните проекти, а и со главните проекта во однос со договорените рокови од член 6 на овој договор, а за тоа нема писмена согласнот од нарачателот, должен е да плати пенали во висина од %о (промили) од вкупно договорената вредност - за идејните проекти од овој договор, а за главните проекти од одделниот договор, и тх>а за секој ден на задоцнуванѕе, но најмногу % (процентм) од договорената вредност. 166

Член 22 Договорената вредност со член 4 од овој договор ќе се исплати однапред пред отпочнуѕањето со работа за изработка на идејниот проект. Член 9 Во цената на изработгка на идејните проекти, утврдена со член 4 од овој договор, содржан е одреден авансен износ за изработка на главните . проекти од инвестицоно-техничката документација. Член 10 Вкулната церна за изработка на главните проекти од инвестиционотехничката документација е составена од поединечни цени за изработка на проектите за фазите. Поединечните цени изразени во денари по 1 м2 и во проценти (%) ќе се утврдат во одделниот договор за изработка на главните проекти. Член11 Исплатата на вредноста за изработка на главните проекти ќе се врши на начин како следува: 1. По потпишувањето на одделниот договор за изработка на главните проекти 30% (триесет проценти). 2. По доставувањсето на главните проекти комплетирани со проекти за сите договорни фази 40% (четириесет проценти). 3. Лреостанатите 30% (триесет проценти) јасочинуваат вредноста за изработка на идејните проекти што е договорено со член 4 од овој договор. Член12 За реализација на правото од член 11 точка 2, потребно е обострано оверена лисмена констатацијаза примопредавањето и за комплетираноста на севкупната инвестиционо-техничка документација. Член 13 Доколку се констатира д е к а проектантот не ja комплетирал инвестиционо-техничката документација со проект: или со дел од проектот од било која фаза, нарачателот ќе задржи износ во висина од 10% (десет проценти) од вредноста за изработка и на идејните и на главните проекти, како и договорениот износ за изработка на проектот од неиспорачаната фаза. 167

Член 22 Како инструмент за обезбедување на плаќање за договорената вредност со одделниот договор, се предвидува банкарска гаранција. Член15 Договарачите се согласуваат утврдените елементи и цената во приложената спецификација за изработка на севкупната техничка документација, да бидат задолжително обврска при составувањето на одделниот договор, или анекс на овој договор за изготвување на главните проекти. Член16 Основ за изработка на идејниот проект од инвестиционо-техничката документација ќе бидат архитектонско-урбанистичките услови дадени во локацијата и во проектната задача на нарачателот, прописите и узансите кои важат за овој вид на проектирање и Законот за изработка на инвестиционо-техничката документација. Основ заизработка на главниот проектод инвестиционо-техничката документација ќе бидат, покрај условите од претходниот став, и усвоените идејни проектм и писмените забелешки на нарачателотодусвојувањѕто на тие проекти. Главниот проект ќе содржи, и тоа расчлеието, главни проекти за: архитектурата, статиката, инсталациите за греење, релектричната инсталациЈа, водовод и канапизација, лифтови, елабората за ХТЗ, ППЗ, физикална заштита, шѕми на становите итн. (да се опише - може и во детали). Член17 Идејниот проект комплетиран со сите договорени фази од член 3 на овој договор ќе се испорача во no примероци на секој објект одделно. Главните проекти ќе се испорачаат и тоа: архитектура во примероци, а сите останати фази во примероци. Член 18

1

Проектантот е должен 1) да испрати свои претставници на денот на ревизијата, прегледот, односно усвојувањето на идејниот или главниот проект; 2) да постапи no сите забелешки на нарачателот, без право на надомест и во рок што заеднички ќе се одреди, дури и no оние кои се ставени после договорениот рок за ставање забелешки; 168

3) да соработува со Институтот за земјотресно инженерство и инженерска сеизмологија од Скопје посебно за оптимализација на к о н с т р у к ц и ј а т а при проектирањето з а д о л ж и т е л н о да ги користи параметрите од динамичката анализа; 4) да даде оптимално, економично и функционално архитектонско и конструктивно решение и адекватен третман на инсталациите и вградената опрема, со тоа што предмерот на работите од главниот проект, по описи. и количини, не смее да отсталува за повеќе од 3% {три проценти) од стварните изведени количини; 5) за предложениот к о н с т р у к т и в е н систем да даде посебно образложение и економска анализа заопр.авданоста на неговата примена; 6) при употреба на материјали, оолрема, технички решенија и др., да води сметка за нивните карактеристики, по постојните прописи што се во сила; 7) да изврши внатрешна контрола на правилноста на техничките решенија, точноста на пресметките и лотполноста на изготвената инвестиционо-техничка документација. Член19 Нарачателот е должен: 1) да изготви проектна задача и да даде структура rta становите; 2) да обезбеди податоци, односно елаборат за геомеханичките испитувања и висина на подземните води, потребни за изготвување на главниот проекг; 3) посебно да го финансира изготвувањето на динамичката анализа; 4} да му помогне на проѕктантот во контактирањето со сите учѕсници во станбената изфадба, а заради обезбедување на сите документи за изготвување на инвестиционо-техничката документација; 5) во рок од дена од приемот на инвестиционо-техничката документација да изврши преглед и да му достави на проектантот евентуални забелешки, односно приговори. Член 20 Доколку нарачателот. во рок од дена по лриемот на комггпетниот проект, не поднесе писмени приговори, се смета дека истиот е усвоен. Член 21 Грешките во техничката документација, што ќе се констатираат во тек на фадбата на објектот, остануваат обврска за адекватна интервенција на проектантот се до завршувањето на објектот. 169

Член 22 Користењето на елаборатот, аон од предвидениот со овој договор објект, не може да се врши без согласност на проектантот. Член 23 Co плаќањето на договорената вредност нарачателот не стекнува авторско право на откупениот проект. Член 24 Во случај на спор, надлежен е судот во Член 25 Овој договор е составен во потпишувањето Во

истоветни примероци од кои по

за нарачателот и [ на

за проектантот.

199_ година.

ПРОЕКТАНТ,

НАРАЧАТЕЛ,

ЗАБЕЛЕШКА: Види, забелешка кон Договорот за изведување на градежни и фадежно-занаетчиски работи.

85. ДОГОВОР ЗА ИЗРАБОТКА НА ИНВЕСТИЦИОНОТЕХНИЧКА ДОКУМЕНТАЦИЈА- ГЛАВЕН ПРОЕКТ ЗА ЕЛЕКТРИЧНИ ИНСТАЛАЦИИ \

Склучен ка 1. 2.

199__ година, меѓу: (во натамошниоттекст: нарачател) и , (во натамошниоттекст: проектант).

1. По нарачка на нарачателот, проектантот се обврзува да изработи инвестиционо-техничка документација - Главен проект за електрични инсталации за објектите... (да се опишат). 2. Обемот на работите и содржината на проектот опфаќа: 170

а) снимање на изведените постоечки електро-инсталации за предметните објекти; б) изработка на техничко решение за енергетгски развод; в) изработка на техничко решвние за електрично осветление; г) изработка на техничко решение за електромоторен развод со еднополни шеми; д) изработка на техиичко решение со диспозиција на кабловски регали: ѓ) итн. 3. Вредноста за извршената работа според описот во точка 2 од ОВОЈ договор изнесува денари, кој износ нарачателот ќе го плати по потпишување на договорот, со испоставување на фактура од страна на проектантот, во рок од дена. 4. Проектите ќе бидат изработени за работни дена по потпишување на договорот. 5. Доколку нарачателот во рок од дена по предавање на документацијата не поднесе гѕисмени забелешки, ќе се смета д е к а документацијата е усвоена во целост. 6. Нарачателот ќе олредели стручно лице што ќе врши координација помеѓу нарачателот и проектантот. 7. Нарачателот се обврзува да ги обезбеди сите потребни податоци за несметано извршување на работите. 8. Проектантот е должен: а) техничката документацијадајаизработа во се према проектната задача; 6} техничката документација да ја изготви и предаде на нарачателот во примероци; в) евентуално оправданите забелешки од стручната комисија, да па отстрани без иадоместок, во рок од дена по приемот на истите; г) да ја изврши работата што е предмет на ОВОЈ договор стручно и према важечките прописи. 9. Сите евентуално настанати спорови договорените страни ќе ги решаваат меѓусебно, во спрошвно спорот ќе го реши стварно надлежниот суд во , 10. Овој договор е составен во 6 (шест) истоветни примероци од кои секоја страна добива по 3 (три) примероци. Во НАРАЧАТЕЛ,

, на

година. ПРОЕКТАНТ,

ЗАБЕЛЕШКА: Види забелешка кон Договорот за изведување на градежни и градежно-занаетчиски работи. 171

86. ДОГОВОР ЗА ИЗВЕДУВАЊЕ НА ГРАДЕЖНИ И ГРАДЕЖНО-ЗАНАЕТЧИСКИ РАБОТИ (Р A 3 В И Е Н) Склучен на

199__година, меѓу: , (во натамошниоттекст: инвеститор), на работно место

1.

претставуван од кај инвеститорот, и 2. ,

претставуван

од

(во натамошниот текст: изведувач), на работно место кај изведувачот.

ПРЕДМЕТ НА ДОГОВОРОТ Член 1 Co овој договор, по нарачка на инвеститорот, изведувачот ќе ги изведе фадежните и фадежно-занаетчиските работи, кои се состојат во... (дасе опишатработите глобапно), а кои се содржани во инвестиционо-техничката документација, која е приложена кон овој договор. Член 2 Составен дел на овој договор се: - одобрението за подготвителни работи, односно одобрението за фадење; - пресметката; - целокупната инвестиционо-техничка документација, со сите подробности, измени и доополнувања; - динамичниот и финансов план за работа; - фадежната книга; - фадежниот дневник; - образецот за пресметување на разлика во цени; ч - гаранција односно меница за обезбедување квалитет и обезбедување надоговорот; ~ останати документи што ќе ги определат договорните страни. Член 3 Изведувачот не може без претходна согласност на инвеститорот, да го отстапи на друг соизведувач, изведувањето на работите од овој договор. И во случај на добиенасогласностзатоаод инвеститорот, изведувачот одговара за изведените работм како сам да го сторил тоа. 172

ВРЕДНОСТ HA РАБОТИТЕ Член

22

Договорната вредност на работите no овој договор, а согласно приложената пресметка no позиции на работа и единечни цени, изнесува денари. Приложената пресметка е составен дел на овој договор. Наголемувањето или намалувањето на количините на работите по позиции на работи од приложената пресметка не можат да влијаат на договорените единечни цени, а конечната вредност на извршените работи ќе се утврди врз основа на стварно изведените количини на работи, внесени и оверени во градежна книга. Член 5 Единечните цени no позиции на работи искажани во приложената пресметка кон овој договор, утврдени се ѕрз основа на сите елементи кои важеле при склучување на договорот. Наведените единечни цени од претхнодниот став-наовој член се цени во кои се вкалкулирани сите трошоци заработа, материјал, сите транспорти, даночни обврски, добивка и сите други издатоци и сите помошни работи кои се потребни за формирање на цените на договорените позиции на работи. Член 6 Изведувачот нема право да бара менување на цените за работи што ќе се извршат после договорениот рок за градење, освен во случаи кога не е одговорен за продолжување на рокот. Член 7 Договорните единечни цени по позиции на работи искажани во приложената пресметка кои овој договор не можат да се менуваат до дефинитивно извршуваље на договорените работи. Исклучително од одредбитге од претходниот став на овој член договорените единечни цени може да се изменатсамо во случај на вонредни настани кои нѕ можат да се предвидат во времето на склучувањето на договорот, или поради зголемување, односно намалување на соодветните цени на пазарот и тоа: - настани од виша сила (поплава, земјотрес, мобилна или воена состојба и сл.}; - мерки пропишани од надлежни органи кои непосредно влијаат врз висината на договорените цени за работите што се предмет на овој договор; - исклучително голем скок или пад на цените на пазарот. 173

Утврдените единечни цени можатда се менуваат врз основа на налред изложеното, доколку промената на цената е поголема од 10% (десет проценто) од вкупната вредност на извршените работи. При пресметување на разликата на цените на изведувачот му се признава зголемување на пресметан индекс на зголемуван>е, намален за 10 индексни

поени.

Утврдување на разликата на цѕните ќе се врши по индексна метода, према приложениот образец, кој е составен дел на овој договор. Пресметувањето наразликата во цени ќе се врши no индексна метода према вградените елементи со овој договор, месечно. Член 8 Основи на пресметување наразлики према одредбите од претходниот член ќе бидат елементите: - Индекси на цени на елементи и материјали за вградување во фадежништвото % - Индекси на трошоци на живот во гртадежништвото — — % - Индекси на цени натранспорт. гориво и мазиво % - Нелроменлив дцел % Основен месец за пресметување на разлики во цени ќе биде месец година. ДОПОЛНИТЕЛНИ РАБОТИ, НЕПРЕДВИДЕНИ РАБОТИ И ВИШОЦИ НА РАБОТИ Член 9 Изведувачот е должен да ги изведе и дополнителните работи, непредвидените работи и вишоци на работи кои ќе се јават во текот на градењето. Дополнителни работи се оние работи кои не се нужни за исполнување на договорот, а инвеститорот бара да се изведат. Непредвидени работи се оние работи кои во договорот воопшто не се опфатени, кои мора да се изведат. Вишоци на работм се количините од извршените работи кои ќе гм преминуваат количините на работите no пресметката до % (проценти). Член10' За непредвидените работи и дополнителни работи, договорните странки заеднички ќе договараат единечни цени со примена на следните капкулативни елементи: - важечки норми во градежништвото; - цените на материјалите кои важат во времето на договарањето на единечните цени; 174

- стартните ставки за саатниците на работниците по грули: - врз основанаорганизацијатазаизведување на работите и единечните цени на вклучената механизација; - надворешниот транспорт и тоа за железничкиот по тарифа на железницата, а за патниот по тарифа на домашните организации за автосообраќаЈ, франко објект. За наведените работи ќе се склучуваат соодветни анекс договори помеѓу инвеститорот и изведувачот. Член 11 За дополнителните занаетчиски работи, инвеститорот, ќе му исплатува на изведувачот по фактурна вредност на извршената работа плус % (проценти) на име манилулативни трошоци, д о к о л к у истите бидат изведувани од трети лица. За изведуван>е - отстапување на работите од лретходниот став на трети лица, потребна е претходна согласност на инвеститорот. РОК ЗА ОТПОЧНУВАЊЕ И ИЗВРШУВАЊЕ НА РАБОТИТЕ Член 12 Изведувачот е должен да отпочне со извршување на работите што се предмет на овој договор во рок од дена од денот на потпишувањето на овој договор, односно од денот на воведувањето на изведувачот на работа од страна на инвеститорот. Под воведување наизведувачот во работасе лодразбираисполнување на оние обврски на инвеститорот без чие претходно исполнување залочнувањето на работите фактички не е можно или лравно недозволено. Се смета дека изведувачот е воведен во работата од кога ќе се извршат следните дејствија: 1) лредавање на земјиштето каде што се изведуваат работите; 2) обезбедување на соодветен простор за формирање на градилиште лрема лроектот; 3) обезбедување на простор за пристапните патишта и нужен простор за извршување на р а б о т г е со обележани линии, основни и висински точки односно како што е предзидено со проектот; 4) лредавање на изведувачот на целокупната техничка документација со сите подробности во два примероци; 5) предавање на изведувачот на сите расположливи податоци од геомеханичкото испитување на тлото каде што се изведуваат работите; 6) предавање на изведувачот на одобрение за подготвителни работи односно за градење; 7) потврда за обезбедени средства за финансирање односно средства за плаќање на работите утврдени со договорот 175

8) усогласен динамички и финансов план. За воведување на изведувачот во работа се составува посебен записник и тоа се констатира во градежниот дневник. Член 13 Изведувачот ќе ги изврши работите no овој договор во рок од дена сметано од денот на воведувањето на работата. Рокот за извршување на работите може да се продолжи во следните случаи: - поради вонредни настани од виша сила {настани предвидени со законот); - поради измена на техничката документација која битно би влијаела во продолжувањсе на рокот на градба; - поради недорасчистени или нѕрасчистѕни имотно-правни односи каде што се изведуваат работите; - поради застоЈ во работењето предизвикано со прекини на канализациони, водоводни, електрични и ПТТ линии, само доколку претходно инвеститорот немал податоци или дал неточни податоци - скици за истото; - поради ненавремено плаќање на ситуации за извршени работи; - по договор на договорените страни. Член 14 Доколку изведувачот не го запазува рокот на фадба no негова вина инвеститоротима право да воведе и друш изведувачи на сметка на првиот изведувач. Настанувањето, траењето и престанокот на околноста поради кои договорениот рок се продолжува се запишува во фадеджниот днѕвник. Изведувачоте должен навремено и писмено да го извести надзорниот орган, односно инвеститорот за настанатите околности поради кои може да дојде до продолжување на рокот за изведување на работите, а во спротивно доколку околностите не му се познати на инвеститорот, или не се Јасни и недвосмислено докажани, односно општо поз^ати, ќе се смета дека не постојат услови за продолжување на рокот. ОБВРСКИ НА ИНВЕСТИТОРОТ Член 15 Инвеститороте должен навремено да го воведе изведувачот во работа на фадилиштето предмет на договорот, односно онаму каде што ќе се изведуваат работите и му обезбеди нормални услови за континујирано и непрекинато извршување на работите, а особено: 176

1) да му предаде одобрение за градење; 2) да обезбеди средства за финансирање и ппаќаље на инвестицијата; 3) континурано да го следи степенот на извршувањето на работите и евентуалните забелешки, предлози и мислен>а, навремено да ги саоопштува на изведувачот преку надзорниот орган; 4) да му ја предаде на изведувачот во определениот рок целокупната инвестиционо-техничка документација со сите подробности; 5) навремено да ги прегледува, заверува и исплатува временските ситуации и завршната ситуација; 6) да го извести изведувачот за надзорниот орган; 7) навремено и на свој трошок да ги решава имотно-правните односи и го штити исзведувачот под правни и физички вознемирувања од трети лица таму каде што се изведуваат работите, нужниот простор предвиден со проектот за нормално организирање на работите на градилиштето; 8) преку надзорниот орган да врши прием на извршените работи од поодделни позиции; 9) да дава согласност на изработениот динамичен и финансиски план и истиот усогласен да го лредаде на изведувачот: 10) да обезбеди потребни согласности од надлежниот орган за несметано извршување на работите; 11) да го пријави фадењето на објектот; « 12) no конечно извршените работи да го прими објектот no извршениот технички преглед; 13) да му ја предаде на изведувачот опремата за која презел обврска према проектната документација, важечките стандарди и атести. ОБВРСКИ НА ИЗВЕДУВАЧОТ Член 16 Изведувачот се обврзува: 1) да пл спроведува сите договорни обврски; 2) да га изведува работите стручно, солидно, квапитетно и совесно според важечките технички прописи, нормативите и задолжителните стандарди што важат за фадењето на односниот вид на работи - предмет на овој договор, постапуѕајќи како добар стопанственик; 3) да вфадува материјал што одговара на пропишаните стандарди, односно кој е снабден со доказ за квалитетот издаден од страна на стручна организација регистрирана за дејност на испитување на ТОЈ матертијал, односно материјал предвиден со техничката документација; 4) да се придржува кон инвестицино-техничката документација врз основа на која е издадено одобрението за фадење; 5) навремено да презема мерки за сигурност на инвестициониот објект и работите, на опремата и материјалот, на работниците, минувачите, сообраќајот и соседните објекти и да се придржува на просторот обележен - даден за изведување на работите; 12 Обрасци на договори

177

6) со внатрешна контрола да обезбеди работите да се изведуваат во согласност со одредбите од ОВОЈ член; 7) да го извести надлежниот орган за фадежништво или рударство доколку во текот на фадбата утврди д е к а има појави на минерални суровини, а за археолошките наоди надлежниот завод за заштита на спомениците на културата; 8) д о к о л к у у т в р д и недостатоци во и н в е с т и ц и о н о - т е х н и ч к а т а документација по која го фади инвестициониот објект, за тие недостатоци навреме да го предупреди инвеститорот, а ако инвеститорот не преземе соодветни мерки благовремено да го извести органот науправа што го издал одобрението на фадење; 9) во рок од дена од потпишувањето на договорот да достави изработен динамичен и финансиски план; 10) навремено да ги составува и доставува времените ситуации и завршната ситуација; 11) уредно и ажурно да го води фадежниот дневникк и фадежната книга; 12) да обезбеди заштита на објектот се до техничкиот преглед; 13) да соработувасо надзорниот оргам; 14) во рок од дена да достави гаранција за квапитетно извршување на работите и обврските по договорот на износ од % (проценти) од вредноста на договорените работи, заверена од меродавна банка; 15) да го приЈави фадењето на објектот; 16) да обезбеди простор за надзорниот орган за водење на техничка кореспонденција и сл.; 17) да обезбеди стручни, квалификувани и адекватни л и ц а з а водење на ваков вид работи; 18) по завршување на работите, навреме и веднаш теренот и околината да ги доведе во првобитна состојба. ПЛАЌАЊЕ НА ИЗВРШЕНИТЕ РАБОТИ Член 17 Исплатата на договорените извршени работи ќе се врши прѕку времени ситуации оверени од страна на овластено лице од изведувачот и надзорниот орган. Исплатата на времените ситуации ќе се врши во предвидениот рок од дена од денот н приемот (ден на прием во архивата кај инвеститорот), а за ненавремено плаќање извѕдувачот има право на затезна камата. Инвеститорот има право з а неквапитетно извршени работи да ја намали вредноста на времената ситуација се до отстранување на неквалитетот од страна на изведувачот.

178

Член 18 Договорните странки се согласни инвеститорот да му исплати на изведувачот безкаматен аванс во висина од % (проценти) од вредноста на договорените работи. Авансот ќе се исплати во рок од ) дена од денот на потпишувањето на договорот. Примениот аванс изведувачот ќе залочне да го враќа на инвеститорот од времена ситуација. Вредноста на исплатениот аванс се одбива од вредноста на извршените работи при пресметувањето на разликата на цените на извршените работи. ОСИГУРУВАЊЕ, КАЗНА И ПРЕМИЈА Член 19 Изведувачот е должен пред отпочнување со работа, работите да ги осигура на свој трошок во се према прописите што важат за таков вид на осигурување. Полисите за осигурување мора да бидат винкулирани во корист на инвеститорот. Осигурувањето на работите мора да биде така што инвеститорот и изведувачот се осигуруваат, во случај да настане штета, од отлочнувањето до конечното предавање на работите. Изведувачот е должеи полисите да ги даде на увид на инвеститорот. Член 20 Изведувачот е должеи да ги надомести сите штети на трети лица кои се предизвикани од градењето на објектот, a no вина на изведувачот. Член 21 Ако изведувачот не ги изврши работите во договорениот рок или во одобрениот продолжен рок, должен е да му плати на инвеститорот на име договорена казна од %о (промили) од вкупната вредност на неизвршените работа засекој ден на пречекорување на рокот но не поѕеќе од % (проценти) од вкупно договорената вредност. Ако до продолжување на рокот дошло поради неисполнување или неблаговремено и нецелосно исполнување на обврските од страна на инвеститорот или поради продолжување на рокот во согласност на странките, виша сила и мерки на надлежни органи, нема да се засметува договорна казна.

12*

179

Член 22 Доколку изведувачот во текот на фадбата, во согласност со пнвѕсштороти проѕктантот понуди техничко решение со кое се обезбедува лорационална и побрза изфадба, а која ќе обезбеди парична заштеда во однос на постојното техничко решение, има право од заштедате, изразено во процент од %. СТРУЧНН НАДЗОР Член 23 Стручно-техничкиот надзор над извршување на работите врши во име на инвеститорот надзориа служба, односио надзорен орган. Инвеститорот е должен пред почетокот на работите да го извести изведувачот кое лице или лица ќе бидат надзорен орган. Дадените упатства, одобрувања и инструкции лреку градежниот дневник, односно фадежната книга од страна на надзорниот орган, изведувачот е должен да ги спроведува како непосредни барања иа инвеститорот. Надзорниот орган е должен секојдневно ажурно да јаследи изфадбата и да врши прием на извршените работи преку фадежниоит дневник и фадежната книга. Член 24 Изведувачот е должен да обезбеди стручно раководство за надзор за сето време на изведување на работите, a со цел за добро извршување на обврските од договорот. ГАРАНЦИЈА И ГАРАНТЕН РОК Член 25 Изведувачот е должен во рок од дена по склучување на овој договор да му достави на инвеститорот гаранција од меродавна банка на износ од % (проценти) од вредноста на договорените работи, односно меница на истиот износ авалирана од меродавна банка со која безусловно и неотловикливо гарантира целосно, квалитетно и совесно извршуванѕе на работите и обврските на изведувачот no овој договор до истекот на гарантникот рок. Гаранцијата односно меницата е составен дел на овој договор. Член 26 Гарантниот рок за квалитетот на изведените работи изнесува2 години од денот на примопредавањето на објектот. 180

За опремата што ја вградува изведувачот важи, во поглед на содржината и рокот, гаранцијата од производителот на опремата, со тоа што изведувачот е д о л ж е н сета документација з а гаранциите на производителот на опремата, заедно со упатството за употребата да ги прибави и да ги предаде на инвеститорот. Гарантниот рок за стабилноста на објектот изнесува 10 години од денот на предавањето и примање на работите. Член 27 Изведувачоте должен во гарантниотрок. набарање од инвеститорот, на СВОЈ трошок да ги отстрани снте недостатоци кои се однесуваат на квалитетот на работите. Ако изведувачот не пристапи кон извршување на својата обврска во рокот што го определил инвеститорот, во тојслучај инвеститороте овластен за отстранување на недостатоците да ангажира друго правно или физичко лице, на сметка на изведувачот, при што е должен да постапува како добар и совесен стопанственик. Член 28 Доколку изведувачот не достави во определениот рок валидна гаранција односно меница, се смета дека овој договор е раскинат по вина на изведувачот. Во тој случај инвеститорот има право вредноста на гаранцијата, дадена во прилог на понудата на изведувачот да ја задржи во своја корист и да ја реализира за надомест на име настанати штети од неисполнување на обврските од договорот. Член 29 По извршениот технички преглед и прием на објектот, инвеститорот ја враќа меницата на изведувачот, a ло истекот на гарантниотрок се враќа и гаранцијата. ГРАДЕЖЕН ДНЕВНИК И ГРАДЕЖНА КНИГА Член 30 Изведувачот е должен уредно и ажурно да води градежен дневник и градежна книга во по два примероци.. од почетокот на работите до нивното завршуваље. Изведувачот е должен фтадежникот дневник и фадежната книга да rvi направи достални на инвестмторот, на стручниот надзор и на надлежните инспекциски органи. 181

Градежниот дневник се води секој ден и го потпишуваат изведувачот и надзорниот орган. Во фадвжниот дневник се внесуваат податоци за: - воведување на изведувачот во работа; - временски услови; - водостој, поЈава на подземна вода и сл.; - податоци за капацитетите на работа, материјалот и опремата; - сите измени и дололнувања на техничката документација; - прекини условени поради елементарни непогоди; - прекини предизвикани од трети лица, прекин на струја и др.; - забелешки и наредби на надзорниот орган; - други податоци од значење за околносште и условите за градењето и квапитетот на работите. Градежната книга се составува за извршени работи и во неа се внесуваат податоци за видот и количините на извршѕните работи и отстапувањата по техничката документација, и таа служи како единствен документ за составуванве на времените ситуации и конечната пресметка. ТЕХНИЧКИ ПРЕГЛЕД, ПРИЕМ И КОНЕЧНА ПРЕСМЕТКА Член 31 По извршување на работите изведувачот ќе го извести инвестуѕторот да побараод надлежниоторган науправатаформирање комисија за вршење на технички преглед и прием на работите за целиот објект, или за дел од работите што претставуваат фадежно-техничка целина. За извршениот технички преглед и прием на работите сѕ составува записник КОЈ ги содржи особено следните податоци: - дали работите се извршени квалитетно; - дали објектот може во целост или во делот за кој се врши технички преглед и прием, да се пушти во употреба. Член 32 По извршувањето на техничкиот преглед и прием на работите договорените странки составуваат конечна пресметка. Co конечната пресметка се опфаќаат сите работа изведени врз основа на договорот, вклучувајќи ги и непредвидените и дополнителните работи како и вишоците на работа што изведувачот ги извршил без оглед дали работите се опфатени со времените месечни ситуации. Ако се врши технички лреглед и прием на работите за дел што претставува фадежно-техничка целина се составува прва конечна пресметка, а ако се врши единствен технички преглед и прием засите работи на објектот се составува втора, односно конечна лресметка. 182

Конечната лресметка ja составуваат заеднички лретставници на инвеститорот и изведувачот во присуство на надзорниот орган. Конечната пресметка треба да се состави најдоцна во рок од дена од извршениот технички лреглед и прием на работите. Врз основа на конечната пресметка се составува завршна ситуација KO.ia инвеститорот е должен да ја ллати во рок од дена од денот на составувањето. ЗАСТОЈ НА РАБОТИТЕ И РАСКИН НА ДОГОВОРОТ Член 33 Изведувачот има право да го запре изведувањето на работите ако поради иеисполнување или неблаговремено ислолнување на обврските од инвеститорот е спречен да ги изведува работите или поради тие постапки изведувањето на работите е значително отежнато. Како постапка на инвеститорот во претходниот став на овој член се сметаат неисполнувањето или неуредното исполнување на обврските на инвеститорот во поглед на отстранување на недостатоци по техничката документација, некомплетираност на т е х н и ч к а т а документација, нерасчистени имотно-правни односи на градилиштето, нужниот простор за работење, ненавремено исплатување на времените ситуации и други прашања. Изведувачот може да ги запре работите поради неисполнување на обврските од инвеститорот дури по истекот на примерениот рок што му го оставил на инвеститорот за исополнување на обврските, а што се констатира во градежниоит дневник односно во градежната книга. Изведувачот е должен по застојот да продолжи со извршување на работу|те по лрестанување на пречките поради кои се запрени работите, со тоа што има право на соодветно продолжување на рокот за довршување на работите. Член 34 Изведувачот може поради евентуалните застои во изведување на работмте кои ќе настанат поради неблаговремено воведување во работа или лоради необезбедување нормални услови за работа да бара од инвеститорот отштета поради неангажираност на расположливите капацитети за извршување на работите по договорот. Податоц^те врз кои изведувачот го прави барањето за отштета, мораат да бидат запишани во градежниот дневник во моментот кога не може да го ангажира капацитетот, оверен и потврден од страна на надзорниот орган. Член 35 Договорот за извршување на работите може да се раскине договорно или ло баран>е на една од договорните страни, ако насталиле битни причини за прекин на работите. 183

Договорот не може да се раскине поради неисполнување на мал дел од договорените обврски. Инвеститорот може да no раскине договорот ако изведувачот во текот на работењето нѕ се придржува кон условите на договорот и договорената документациЈа, упатствата од надзорниот орган на инвеститорот и надлежните инспекциски органи, а има лраво и да издаде наредба за прекин на работите кои изведувачот т изведува спротивно на договорените услови и од изведувачот да побара до соодветниот предвиден рок да ги отстрани недостатоците поради кои дошло до прекин на работењето. Изведувачот е должен да постапува по дадените налози, наредби и упатства. Co изведување на работите изведувачот може да продолжи откако ќе ги отстрани недостатоците no кои дошло до прекин на работите a no давање на согласност од органот кој наредил прекин. Трошоците во врска со отстранување на недостатоцитге и се што произлегува од тоа, паѓаат на товар на изведувачот. Член 36 Инвеститорот може да го раскине договорот и во случаите: - ако изведувачот не ги извршува своите обврски no основ на рокот и капацитетот на работите и ако го доведува во прашање извршувањето на договорените обврски; - ако инвеститорот се најде во состојба да не може повеќе да ги извршува своите обврски; - ако настанат вонредни околности кои оневозможуваат извршување на договорот. Поради доцнење на работите инвеститорот може да го раскине договорот само ако до доцнеље е дојдено no вина на изведувачот и ако на изведувачот претходно му е даден дополнителен реален рок за извршување иа работите, а изведувачот не ги заврши во одредениот рок. Член 37 Изведувачот може да го раскине договорот ако инвеститорот редовно не ги извршува своитге обврски по договорот, поради што изведувачот не може да ги извршува своите обврски од договорот. Изведувачот може дабарараскин надоговоротпора/^i неизвршување на обврските од страна на инвеститорот, само ако претходно на инвеститорот му дап реален рок за извршување на нѕговите обврски, a инвеститорот не ги извршил и до тој рок. Исто Така и инвеститорот врз основа на претходните ставови од овој член.може да бара раскинување на договорот. При раскинување на договорот, договорните страни ќе се обидат спогодбено да ги решат меѓусебните права и обврски, настанати со тоа. 184

ПРЕОДНИ И ЗАВРШНИ ОДРЕДБИ Член 38 Врз основа на овој договор ќе се склучуваат парцијални анекс на договори за вредноста на договорените работа што ќе биде сообразена со висината на расположливите парични средства. Член 39 Изведуѕачот е должен да ги преземе сите потребни мерки со кои се спречува оштетувањето и оттуѓувањето на пронајдените фосили и предмети на градилиштето кои се од историска и научна вредност, a со цел за нивна заштита должен е веднаш да го извести надлежниот орган, надлежниот завод и надзорниот орган. Член 40 Споровите кои ќе настанат во врска со изведувањето на работите, договорните страни ги решаваатспогодбено. При решавањето наспоровите можат да користат и услуги на други стручни лица и тела кои договорените страни заеднички ќе ги одредат. Доколку спорот не се реши на тој начин, спорот ќе го решава надлежниот суд на чие подрачје е градилиштето. Член 41 При извршување на обврските по овој договор, договорните страни се должни да се придржуваат на лозитивните законски прописи, на посебните узанси за градење во делот каде што не е определено поинаку со ово) договор, и на целокупната инвестиционо-техничка документација, со тоа агго за лрашањата кои сѕ регулирани во овој договор поинаку од техничката документација, важат одредбите на ОВОЈ договор. Член 42 Овој договор е склучен во секоја договорна страна. ИНВЕСТИТОР,

истоветни примероци, од кои по

за

ИЗВЕДУВАЧ,

185

ЗАБЕЛЕШКА: Доколку се работи за изградба на комплекси на објекти, од кои секој комплекс претставува фтадежно-техничка целина, и може како таков да биде предмет на посебно работење, довршување и предавање, може кон одделните одредби од овој договор, да се предвидат и следните одредби: Член 1-а Секој одвоен комгшекс на објекти од член 1 на овој договор, како посебна фадежно-техничка целина претставува одвоена инвестициона целина, за која, врз основа на овој договор ќе се склучи посѕбен анекс на договор кон овој договор. Одредбите на овој договор во целост ќе се применуваат на секој склучен анекс. Роковите на почетокот и завршетокот на изградбата на секој одвоен комплекс на објекти ќе се утврдат со анекс на договорот кој се однесува на таа инвестициона целина, во кој ќе биде утврдена и деталната динамика и финансискикот план за фадење на тој комллекс објекти. Член 4-а Договорената вредност за секој одвоен комплекс на објекти се утврдува со анекс на договорот кој се однесува на тој комплекс, при што ќе се земат предвид и промените на цените: пресметани според одредбите на овој договор. Член 5-а Одредбите од претходниот член за обврската за предавање на гаранција од меродавна банка, односно меница, како гаранција за целосно, квалитетно и совесно извршување на работите» изведувачот е должен да ја изврши при склучуван>ето на секој анекс на договор за секој одвоен комплекс на објекти. ЗАБЕЛЕШКА: За договорите во фадежништвото види член 630-647 од ЗОО, како и Закон за изфадба на инвестициони објѕкти ("Службен весник на СРМ", бр. 15/90 и "Службен весник на РМ"Ѕ бр. 11/91 и 11/94).

186

87. ФОРМУЛИ HA ЛИЗГАВА СКАЛА ЗА ПРЕСМЕТУВАЊЕ НА ПРОМЕНИТЕ НА ЦЕНИТЕ ШТО СЕ СРЕЌАВААТ ВО П РАКТИКАТА I. a) Р =

Р 100

6) P = Po [

(a + b a 100

{+

M S +с ); Mo So b 100

x

M „ c S —) + ( x )] (расчленета формула) 100 100 100

Употребените знаци претставуваат: Р = конечна, ревидирана цена Ро = договорена цена на фадежниот производ по единица мерка или бруто цена на целиот објект, важечка на денот на склучување на договорот за изведување на работите Мо = цена или индекс на цена на големо според единица на мерка на материјалот за фадба М = пондерирана аритметичка средина или аритметичка средина на нотирани цени или индекси на цени no единица; мерка на материјалот земен за основа (дневно, месечно: седмично) Co - сатницаили индекс насатници на работникот земени за основа {неквалификуван, квалификуван, висококвалификуван, инженер, дипломиран инженер во фадежништвото) С - пондерирана аритметмчка средина или аритметичка средина нотарани износи на сатници или индекси на сатници на работниците со соодветна квалификација и вид на фадба земени за основа (седмично или месечно) a,b,c = индекси на структурно учество на поедини фупи или поединечни ставки на трошоците на фадба во вкупнатга продажна цедна на фадежниот производ при што е: a = уделот на фиксните општи трошоци (режија) b ѕ= удел на материјалот за фадба ко| што физички се вфадува во фадежниот производ во неговата фадежна цена с - уделот на бруто лични дохоци на работниците вработени во непосредниот процес на производство на фадилиштето во продажната цена на фтадежниот производ. Големините: a + b + c = 1 , m содржат сите калкулативни елементи, значи полната цена на чинење, односно продажната цена. Оваа формула преовладува во фадежништвото, и таа всушност претставува формула на Економската комисија на Обединетите нации за Европа, т.н. Женевска формула. 187

(Според книгата - Договори во стоковниот промет - внатрешен и меѓународен, Скоп]е 1990 година од д-р Снежана Плавшиќ) II. Формула за добивање на коефициентот (К) за промена на договорената цена: М Тж К ~a + б — + д, при што: Мо Тжо М и Мо ги означуваат цените на елементите за вградување во фадежништвото; Тж и Тжо - индексите на промеиите на трошоците на животот; Ознаката "о" кон индексите, ги означува индексите на базната дата, а индексите без ознаката "о" се индекси за месецот во коЈ се работи пресметката. Ознаките а, б и д се коефициенти на учествување на елементате во структурата на цените и изнесуваат: a = 0,60 б = 0,30 д = 0,10 - непроменлив дел на цената. Индексите се земаат од службените објавувања на Заводот за статистика. (Според еден конкретен договор за изработка и монтажа на челична конструкција) М Т III. К = 0,55 + 0,45 , при што: Mo To М и Мо се индекси на цените на материјалите за пресметковниот и базниот месец, a Т и To се индекси на зголемувањето на трошоците на животот за пресметковниот и базниот месец. (Според еден конкретен договор за фадежни и монтажни работи) IV. Формули на лизгава скала за пресметување на новата, ревидирана цена: 1. За фадежни и фадежно-занаетчиски работи: М П, Ц, = Цо (0,62 + 0.35 + 0,03), при што: Мо По Ц е новата вредност на работите; Цо е вредност на работите за односниот месец; М - е индексот на промените на цените на фадежниот матѕеријал ѕа фадежните и фадежно-занаетчиските работи; и Р е индексот на промените на трошоците за живот. 188

2. За опремата:

М

Ц1 = Цо (0,01 + 0,70 Ц, Цо М Мо Тж

Mo

Тж

+0,19

Т жо

0,10

Т To

), при што:

е новата ревидирана цена; е договорената цена за односниот месец; е индексот на цените на производителите во машинофадбата;

е индекс на трошоците на животот; Тжо Т -— е индекс на цените на производителите на течните горива и To мазива; М, Тж, Т се индекси во месецот за кој се врши пресметката; Мо, Тжо, To се индекси на базните месеци. 2. За монтажата: Ц ~ Цо (0,03 + 0,97 Ц, Цо Тж Тжо Тж Тжо

Тж Тжо

), при што:

е новата ревидирана цена; е договорената цена за односниот месец; е индекс на трошоците на животот; е индекс на трошоците на животот во месецот за кој се врши пресметка; е индекс на трошоците на животот за базниот месец.

(Според книгата"Приручник:угоаори привредногправа", Беофад 1992 година од Нада Обрадовиќ) V. Формула на лизгава скала за пресметување на новата, ревидирана цена, при исплата на аванс: П1 = {По - аванс) , (60%

ц Mo

+ 40%

Cf Co

) + По; при што:

П, е новата, ревидирана цена; По е базната цена; М^ Мо се индекси на цените на производителите за тековниот и базниот месец; С1. Co се индекси наживотните трошоци затековниот и базниот месец 60% е учество на материјалот во структурата на цената; 40% е учество на животните трошоци во структурата на цената. 189

{Според е д е н к о н к р е т е н договор з а и з р а б о т к а и м о н т а ж а на ч е л и ч н а конструкција). ЗАБЕЛЕШКА: Види з а б е л е ш к а кон Договорот з а изведување на градежни и градежно-занаетчиски работи, к а к о и ч л е н 396 и 397 од ЗОО, з а и н д е к с н а т а клаузула и лизгавата скала.

88. ПОНУДА ЗА СКЛУЧУВАЊЕ НА ДОГОВОР ЗА РЕКОНСТРУКЦИЈА НА УЛИЦА Н а о ф е р т а п н а т а лицитација з а собирање понуди з а р е к о н с т р у к ц и ј а на у л и ц а т а " " во град , претпријатието Ја д а в а с л е д н а т а ПО

НУДА

1. Копање и товарвње на земја со транспорт до х х = м3 х (должина) (широчина) (височина)

км. денари no м3 =

денари

2. Носење песок за изработка на тампонски СЛОЈ - Д ~ , со планирање и валирање х х = м3 х двн ари по м 3 = денари (должина) (широчина) (височина) 3. Поставување на бехатон плочки на подлога од ситен песок х = мг х денари no м2 = (парчиња) (м2)

денари

4. Копањв, товарвње и транспорт на земЈата околу објектот (отстранување на насипаниот материјал) х х - м3 х денари по м3 = денари (должина) (широчина) (височина) 5. Копањв на темели, во тесен ископ Ш категорија, за потпоран ѕид Д = со транспорт х х = м3 х денари по м3 (должина) (широчина) (височина) 6. Бетонирање натвмели за,потлорен ѕид м3 7. Бетонирањв на потлорен ѕид Д = х х = м3 (должина) (широчина) (височина) 190

х

, денари

денари no м 3 =

денари

см, со двострана оплата х двнари no м 3 =

денари

8. Бетонирање на ограден ѕид со двострана оплата х х = м3 х денари по м3 = . (должина) (широчина) (височина) 9. Изработка и монтирање на метална ограда на бетонски парапетен ѕид Д = м; х

денари

.денари no м1 ~

10. Набавување и поставување на парковски ивичници Л = м1

денари по м -

11. Набавување и поставување на коловозни ивичници на бетонска подлогадимензии / м1

_денари п о м 1 = ,

12.Чистење на терѕн, сечење на жива ограда, откопување и засадување на дрва, преместување на метални столпчиња паушално __

^денари пом ! =.

15.Поставува1*>е на решеткасти сливници со бетонска шахта иа 6poj бр.

.денари

16. Ѕидања ѕид од блок тула во продолжен малтѕр Д = см на бетонско цокле М ~ м1 м2.

.денари

.денари

. денари по мг -

14.Изработка иа фекална канализација Ф-200, со ископување и затрупување м1

_денари

денари

.денари

13.Хортикултурно уредување на планираниот простор со носење иа плодна земја м г х

денари

.денари

=

денари

денари по nt

.дѕнари

ВКУПНО:

_денари

С п о р е д о в а а п о н у д а , к о ј а с о д р ж и единечни цени по о д д е л н и позиции, цени з а одделни работм и вкупно цена з а целокупната работа, се обврзуваме д а с к л у ч и м е договор -најдоцна до 199_ година. По и с т е к о т на ТОЈ датум, не се сметаме з а обврзни д а с к л у ч и м е договор според о в а а понуда. Во

, на

199_ година. ЗА ПОНУДУВАЧОТ,

ЗАБЕЛЕШКА: Види з а б е л е ш к а к о н Договорот з а и з в е д у в а њ ѕ на г р а д е ж н и и градежно-занаетчиски работи, к а к о и ч л е н 32-45 о д 3 0 0 , з а понудата. 191

89. ДОГОВОР ЗА ВРШЕЊЕ НА ИНВЕСТИТОРСКИ НАДЗОР Склучен на 1. 2.

199__година, меѓу: , (во натамошниот текст: нарачувач) и , {во натамошниоттекст: извршител).

1. Co овој договор извршителот се обврзува, во име и за сметка на нарачувачот, да врши инвеститорски надзор (како надзорен орган) при изведувањето на работите... (да се опишат), од страна на изведувачот , според договоротза бр. од 199__ година, склучен меѓу нарачувачот и изведувачот. 2. За извршување на надзорот, нарачувачот се обврзува да му ллати на извршителот надомест во износ од % (проценти) од вкупната вредност на договорените работи според договорот на нарачувачот со изведувачот. Исплатата на горниот надомест ќе се врши периодично, со примена на договорениот процент на износот на заверените времени ситуации на изведувачот, и тоа во рок од дена од приемот на заверената времена, односно завршна ситуација. 3. Нарачувачот се обврзува: а) да му го исплатува договорениот надомест на извршителот; б) да му ja достави на извршителот целокупната инаестиционотехничка документација, неопоходна за извршување на работите кои се предмет на овој договор; в) на барање на извршителот да земе учество во решавање на евентуалните несогласувања и проблеми со изведувачот, г) да му достави на изведувачот известување за именување на надзорниот орган. 4. Извршителот се обврзува: а) редовно, совесно и стручно го извршува инвеститорскиот надзор, согласно со правилата на струката и Законот за изградба на инвестиционите објекти; б) редовно да ги следи и контролира предметните работи во поглед на квалитгетот и квантитетот, согласно со проектната документација и динамичкиот план на работите; в) редовно да ги заверува градежниот дневник и градежната книга, книгата за количеството на изведени работи, месечните (времените), пресметковните и завршната ситуација; г) надзорот да го вршио преку свои работници, овластени за ваков вид на работи, за чие име веднаш ќе го извести нарачувачот. 5. Овој договор почнува дасе применува со отпочнување на работите од страна на изведувачот и ќе трае се до нивното завршување. 192

6. Овој договор може да се раскине опогодбено: но и со отказ на еден од договарачите, доколку другиот, и покрај опомената, и после истекот на рокот од дена, неурено ги извршува или не ги извршува обврските од ОВОЈ договор. 7. Спорните прашања договарачите ќе ги решаваат спогодбено, а ако тоа не го постигнат, преку надлежниот суд од местото каде што се врши надзорот. 8. О В О Ј договор е составен во примероци, од кои по за секој договарач. Во

, на

199_ година.

НАРАЧУВАЧ,

ИЗВРШИТЕЛ,

ЗАБЕЛЕШКА: Види забелешка кон Договорот за изведување на градежни и фадежно-занаетчиски работи.

90. ДОГОВОР ЗА ГРАДБА ПО СИСТЕМ НА ИНВЕСТИТОРСКИ ИНЖЕНЕРИНГ (ПРОЕКТИРАЊЕ. НАДЗОР И ГРАДБА) Склучен на 1. 2.

199__ година, меѓу: , {во натамошниоттекст: нарачател) и , (во натамошниоттекст: изведувач). Член 1

Предмет наовоЈ договор е инведститорски инженеринг {проектирање, надзор и фадба) на фабрика... (да се опише каква и каде ќе се фади). Член 2 За реализација на инвеститорскиот инженерииг нужно е да бидат извршени следните работи кои нарачателот му ги отсталува на изведувачот: 1) Претходни и административни работи; 2) Изработка на идеен архитектонски проект; 3) Изработка на главен проект; 4) Надзор; 5) Градба на објеетмте. 13 Обрасци на догоеори

193

Член 11 Претходни и административни работи: 1) Стручен преглед на постоечката ситуација на локацијата за архитектура и инфраструктури; 2) Геодетско снимување на постоечкиот терен со изработка на урбанистичко решение; 3) Добивање на решение за локација; 4) Добивање на урбанистичка согласност; 5) Добивање на сите согласности од комунални и други организации нужни за добивање на одобреит за фадење: 6) Вадење на одобрение за фадење. Член 4 Изработка на идејна архитектонска документација: 1) Изработка на микро урбанистичко решение за локацијата; 2) Изработка на идеен проект кој ќе содржи идејни проекти за: производна хала со магацински простор цца м2. административен објект со канцеларии, портмрница, офада, пристапни патишта, партерно уредување. Член 5 Изработка на главен проект: Главниот проект ќе содржи главни проекти за: архитектура, статика, електрика, машинство, водовод и канализација, патишта, елаборатза ППЗ, елаборат за ХТЗ, елаборат за екологија, предмер пресметки, и... (да се наброи 1л останатото). Член 6 Надзор: 1) Изведувачот ќе врши надзор при фадба на објектот за што ќе ангажира соодветни стручни кадри за сите фази; 2) Надзорот ќе се врши од почнувањето на работите до нивното конечно завршување, фадежно и финансиски; 3) Времето за вршење надзор no овој договор се одредува во траење од месеци сметано од денот на почнувањето на работите. Член 7 Градба на објектите: 1) Изведувачот ќе ја фади фабриката за со своите кооперанти; 2) Условите за фадба ќе бидат дефинирани со анекс кон овој договор откако ќе биде изработен и ревидиран главниот проект. 194

Член 8 Вредноста на работите од член 2 точка 1 заклучно со точка4 од ово] договор изнесува денари, кој износ ќе се плаќа и тоа како следува: - 35% со потпишување на договорот, - 25% со предавање на комплетната техничка документација (идеен и главен проект); - 10% со почеток на градба на објектот; - 25% со изградба на 1 /4 (една четвртина) од покриената површина на халите; - 5% со технички прием на објектите. Член 9 Доколку поради променети околности на столанисување, ДОЈде до потреба за изменување на елементите на цената, договарачите дополнително ќе ја изменат, врз основа на расчленетата индексна методологија, која е приложена кон овој договор. Член10 Рок за изработка на идејниот проект е дена сметано од денот на обостраното потпишување на договорот односно по доставување на програмските барања од нарачателот. Член11 Рок за завршување на главниот проект е дена сметано од денот на усвојувањето на идејниот проект и добивањето на урбанистичката согласност. Член12 Сите такси и допринси кои ќе бидат нужни да се платат при водењето наразните согласности, решенија и ревизии на проекти, ќе бидат на сметка на нарачателот. Член 13 Изведувачот е должен: 1} техничката документација да ја изготви и надзорот да го врши прем a важечките технички норми и прописи; 2) евентуалните оправдани забелешки и барања од стручни комисии да ги отстрани без надомест; 13

195

3) идејниот проект да му го предаде на нарачателот во а главниот во примероци.

пртимероци,

Член14 Сите настанати спорови договорните страни ќе ги решаваат меѓусебно. Во спротивно спорот ќе го реши надлежниот суд во Член 15 Овој договор е составен во страна добива по Во

истоветни примероци од кои секоја

примероци. , на

199_ година.

ИЗВЕДУВАЧ,

НАРАЧАТЕЛ,

ЗАБЕЛЕШКА: Види забелешка кон Договорот за изведување на градежни и градежно-занаетчиски работи.

91. ДОГОВОР ЗАИЗРАБОТКА И МОНТАЖА НА ЧЕЛИЧНА КОНСТРУКЦИЈА (CO ЛИЗГАВА СКАЛА) Склучен на 1. 2.

застапуван од застапуван од

199_година, мегу: , (во натамошниоттекст: нарачувач), на работно место кај нарачувачот и , {во натамошниот текст: изведувач), на работно место кај нарачувачот.

ПРЕДМЕТ НА ДОГОВОРОТ Член 1 Co овој договор, договарачите се согласија изведувачот да изработи, испорача и монтира челична конструкција наобјектот , кој се наоѓа во град во се според техничкото решение 196

бр. од_ 199_година, и спецификацијата, кои договарачите спогодбено ги усвоија и кои се составен дел на овоЈ договор, и според понудата бр. од 199_ година. ВРЕДНОСТ НА РАБОТИТЕ Член 2 Вредноста на работите, според понудата од 199_ година изнесува: 1. Изработка во работилницата: кф. х денари/ кгр. = денари 2. Монтажа на објектот: кф. х денари/кф. = денари ВКУПНО: денари Вистинската вредност ќѕ се утврди врз основа на стварнитге количества изведени на самото место, а кои се забележани во фадежната книга, и, според единечните цени од овој договор. Меродавна за наплата е теоретскататежина на профилите, определена според важечките пропјиси. Во горната цена опфатени се: - обврските на нарачувачот: да изврши транспорт на релацијата: фабрика на изведувачот - градилиште, да изврши хоризонтален и вертикален транспорт на фадилиштето. како и да обезбеди сместување и исхрана на работниците на изведувачот на фадилиштето; - обврските на изведувачот: да ја изработи челичната конструкција, да ја натовари во местото на изработката, да ја монтира на фадилиштето со обезбедување на потребниот споен материјал и да обезбеди превоз на своите работници до - и од фадилиштето. ОБВРСКИ НА ИЗВЕДУВАЧОТ Член 3 Изведувачот се обврзува работите да ги изведе во се според прифатената техничка документација, и не|зините измени заверени од проектантот и надзорниот орган, техничките прописи и упатства, се во согласност со Законот за изфтадба на инвес™циони објекти. АВАНСИРАЊЕ НА РАБОТИТЕ Член 4 Нарачувачот се обврзува најдоцна до 199_ година на жиро сметката на изведувачот да уплати бескаматен аванс во износ од % (проценти) од износот од член 2 на овој договор, односно денари. 197

Заради уредно враќање на овој бескаматен аванс, изведувачот се обврзува во рок од дена да достави гаранција од банка, а прѕд тоа, во рок од дена од потпишувањето на овој договор, акцептен налог на горната сума, кој нарачувачот ќе му го врати при приемот на гаранцијата на банката. Член 5 Враќањето на уплатениот аванс ќе се врши врз основа на времените ситуацииѕ чии износи ќе бидат процентуално смалувани за делот на уплатениот аванс до неговото потполно искористување. ЛИЗГАВА СКАЛА Член 6 За неавансираниот дел на работи, изведувачот има право на зголемување на цената, според лизгава скала, чиј коефициект (К) е пресметан no следната формула: К =a

М Мо

+б

Тж Тжо

+ д, во кои:

М и Мо се индекси на цените за вградување во фадежништвото; Тж и Тжо се индекси на промената на трошоците на животот, со тоа што индексите со ознаката "о" се индекси на базниот датум, а индексите бвз ознаките се индексите за месвцот во кој се врши пресметката; а, б и д се коефициенти на учеството на елементите во структурата на цената од понудата и изнесуваат: a = 0 ; 60 б = 0 : 30 д = 0 : 10 непроменет дел на цената. При пресметкатга ќе се применуваат индексите на Заводот за статистика на Република Македонија. Ревалоризацијата ќе се врши при пресметката за изработка на времените ситуации, а за базен датум ќе се земе датумот од понудата на изведувачот. ПРЕЧЕКОРУВАНѕЕ НА РОКОВИТЕ Член 7 Изведувачот нема право на разлика во цените за работите што ќе ги изврши по истекот на договорениот рок, освен во случај до пролонгирање на рокот да дојде по вина на нарачуѕачот (необезбеден фронт за работа за 198

монтажа, необезбеден доволен број на дигалки со потребната посада, неблаговремен транспорт на готовата конструкција на релација: фабрика фадилиштге, застој во интерниот транспорт на фадилиштето и од местото на складирањето до местото на монтажата и сл.), односно поради неразјаснетост на сите техничко-технолошки подробности од проектот, односно лоради виша сила, како и поради неповолни временски услови за монтажа, необезбеденост со електрична и топлотна енергија, вода и сл. ; кога причината за одложувањето не можела да се предвиди, ниту да се избегне или отстрани. НАЧИН НА ПЛАЌАНзЕ Член 8 Изведените работи ќе се плаќаат врз основа на времени ситуации, кои се изработуваат месечно, а нарачувачот е должен секјоја времена ситуација да ја плати во рок од дена од приемот. Завршната ситуација ќе се изработи и достави во рок од дена од завршувањето на работите. РОКОВИ ЗА ИЗВЕДУВАЊЕ НА РАБОТИТЕ Член 9 Роковите за изведување на работате се: 1. Изработка во работилницата: а) кф. до 199_ година; б) кф. до 199_ година; в) кф. до 199_ година итн. 2. Монтажа на фадилиштето: а) кф. до 199_ година; б) кф. до 199_ година итн. Работите ќе бидат изведени според подробниот динамички план, заверен најдоцна до 199_година, од изведувачоти нарачувачот. ДОГОВОРНИ КАЗНИ Член 10 Ако по вина на изведувачот работите не бидат завршени во договорениот рок, нарачувачот има право да бара договорна казна во износ од %о (примили) за секоја седмицазадоцнување, со тоа што вкупниот износ на договорената казна не може да премине % (проценти) од вкупната вредност на договорената работа. 199

АТЕСТИ Член 11 Изведувачот се обврзува за изработената челична конструкција, да му лредаде на нарачувачот атестен елаборат, кој содржи: - атести на основниот материјал за Ч. 0361 и Ч. 0561; - атест на заварувачот. ПРИМОПРЕДАВАЊЕ Член12 Примопредавањето и конечнатапресметкадоговарачите ќе јаизвршат во рок од дена од стварното завршување на работите, и тоа со записник. Евентуалните забелешки изведувачот е должен да ги отстрани во ТОЈ рок. Ако тоа не биде сторено, нарачувачот има право да го оспори исплатувањето назавршнатаситуација, делумно или во целост, и насметка на изведувачот нвдостатоците да ги отстрани преку друг изведувач. ГАРАНЦИЈА Член 13 За изведените работи изведувачот дава гаранциЈа во траење од 2 (две) години. Гарантниот рок започнува да тече од денот на примопредавањето на објектот. За недостатоците што ќе се отстранат, гарантниот рок започнува да тече од нивното отстранување. ОСТАНАТО Член14 За споровите од овој договор надлежен е судот на чие подрачје се наоѓа градилиштето на кое се изведува монтажата. Член 15 Овој договор е составен во секој договарач. Bo НАРАЧУВАЧ,

;

на

истоветни примероци, од кои по

за

199_ година. ИЗВЕДУВАЧ,

ЗАБЕПЕШКА: Види з а б е л е ш к а кон Договорот за изведување на градежни и градежно-занаетчиски работи. 200

92. ДОГОВОР ЗА ГРАДЕЊЕ НА ПОМАЛ ОБЈЕКТ CER/IEJHA СТАНБЕНА ЗГРАДА Склучен на 1. 2.

199_ година, меѓу: ѕ

(во натамошниот текст: нарачувач) и , (во натамошниоттекст: изведувач).

1. Нарачувачот и изведувачот се допзворија изѕедувачот да му изгради на нарачувачот семејна станбена зфада (или гаража, магацин, деловна просторија, штала и сл.), во ; , на ул. бр. , КПбр. ко и тоа на локација бр. , за што е добиена урбанистичка согласност бр. , од 19 година, и одобрение за фадење бр. од 19 година. 2. Изведувачот зфадата ќе ја изфади со свои работници, алати и механизација според одобрениот и заверениот проект, изготвен од , во согласност со важечките технички прописи, нормативи и задолжителните стандарди кои важат за изфадба на објекти од ваков вид. 3. За извршената работа нарачувачот се обврзува на изведувачот да му плати вкупно денари. На име аконтација нарачувачот му исплаќа на изведувачот % (процентм) од договорената сума, а остатокот, засметувајќи ја платената аконтација, ќе му го исплаќа на секои дена, зависно од процентот на извршената работа, што се констатира во фадежната книга, намален за % (проценти). Конечниот износ нарачувачот е д о л ж е н да му го исплати на изведувачот во рок од дена од извршувањето на техничкиот преглед, односно предаваљето на зфадата. 4. Изведувачот е должен да отпочне со работа на 199__ година, а фадењето да го заврши 199_ година. Рокот за завршување на фадбата може да се продолжи само поради настапување на виша сила или д о к о л к у нарачувачот задоцни со исполнувањето на своите обврски. 5. Нарачувачот е должен да му пл предаде на изведувачот пред почнувањето со фадбата следните документи: а) решението за локација, урбанистичка согласност и одобрението за фадење; б) комгшетната техничка документација, и еден проект посебно за потребите на изведувачот при фадбата; в) докази за обезбедени средстаа за фадење. Документите од точка а) и б) се чуваат на самото фадилиште. 6. Расчистување на теренот за фадба ќе го изврши изведувачот, со тоа што и таа работа е пресметана во договорената цена. 201

7. Материјал за изведување на градбата, и се друго што е потребно за непречено работење, а што не зависи од изведувачот, обезбедува нарачувачот. 8. За неоправдано задоцнување со завршувањето на градбата и предавањето на објектот, изведувачот се обврзува да му плати на нарачувачот %о {промили} дневно, од вкупно договорената сума, ревалоризирана со процентот на инфлацијата на денот на предавањето на објектот, но најмногу % (проценти) од така ревалоризираната сума. Нарачувачот не може да бара договорна казна, ако го лрими објектот, a бвз одлагање не му соопшти на изведувачот дека го задржувасвоето право на договорна казна. 9. Страните можат да се договорат изведувачот да изведе и дополнителни работи : за кое нешто лисмено ќе се договорат со определување на цената и рокот за нивното изведување. 10. Нарачувачот е должен сукцесивно да го снабдува изведувачот со материјали за градење, најдоцна иа два дена пред нивната употреба, за што изведувачот е должен благовремено да го извести нарачувачот. Доколку изведувачот вгради свој материјал, нарачувачот е должен да му го ллати според фактурната вредност, зголемена за трошоците за дотур и набавка. 11. Страните ќе определат: нарачувачот - надзорен орган, a изведувачот - работоводител, што со свој потпис ќе го заверат во градежниот дневник. 12. Изведувачот е должен да води градежна книга и градежен дневник. Во фадежната книга се внесуваат извршените работм no позиции и фази на градењето, а во фадежниот дневник податоците за околностите и условите под кои се изведуваат работите. Надзорниот орган на нарачувачот е должен со свој лотпис да ги заверува внесените податоци во градежната книга и градежниот дневник ; односно да ги запишува и своите забелешки за околностите во врска со градењето, и налозите за извршување на евентуалните работи. 13. При изведувањето иа работите, изведувачот е должен да ги преземе сите мерки за заштита на соседните објекти и минувачите (офадуваље на просторот, знаци заопомени и сл.), и доколку настапи штета поради пропуст или невнимание негови или на неговите работници, должен е таквата штета да ја надомести. 14. Изведувачот му гарантира на нарачувачот за квалитетно изведување на работите. Гарантниот рок за квалитетот на изведените работи изнесува две години, сметано од денот на техничкиот преглед, односно од денот на примопредавањето на изфадениот објект. 15. Изв^дувачот одговара за недостато|^те во изработката на објектот што се однесуваат на неговата солидност, доколку тие недостатоци би се покажапе за време од десет години од предавањето и приемот на работите. 202

16. Изведувачот е должен во гарантниот рок : на повик на нарачувачот да ги отстрани сите недостатоци во примерен рок што му го оставил нарачувачот. Ако изведувачот не ги отстрани недостатоците во примерен рок, нарачувачот може, по СВОЈ избор, да изврши отстранување на недостатокот за сметка на изведувачот и да бара надомест на штета, или да бара надомест на штета. 17. Доколку изведувачот ги напушти работите пред завршувањето на објектот, нарачувачот не е должен да му ја плати цената за дотогаш извршените р а б о т се додека не се утврди какви дополнителни издатоци имал заради ангажиран^е на друг изведувач за довршување на работите. Во таков случај изведувачот е должен на нарачувачот да му |а надомести и штетата што овој ја претрпел. 18. По изградбата на објектот се врши технички преглед од хомисија формирана од надлежниот орган, по барање на нарачувачот или изведувачот. Страните можат да договараат предавањето и лриемот на објектот да се изврши и пред техничкиот преглед, со извршување на преглед од страна насвоите овластени претставници, и натоЈ ден почнуваатда течат роковите за гаранција и за плаќање на конечниот износ. При вршењето натехничкиот преглед од страна на надлежниот орган. не мора да учествува изведувачот, доколку со тоа се согласил лри предавањето на објектот. 19. Доколку при лредавањето и приемот на објектот се утврдат определени недостатоци, нарачувачот е овластен да задржи определен износ од договорената цена, во висина на приближниот износ за отстрануванѕе иа тие недостатоци, се додека не бидат отстранети недостатоците. 20. Во случај на спор, надлежен е судот на чие подрачје се наога објектот за чија фадба е склучен овој договор. 21. Ово| договор е склучен во осум истоветни примероци, од кои по четири за секој договарач. Во НАРАЧУВАЧ..

, иа

199_ година. ИЗВЕДУВАЧ,

ЗАБЕЛЕШКА: Види забелешка кон Договорот за изведување на градежни и фадежно-занаетчиски работи.

203

93. ДОГОВОР ЗА ГРАДЕЊЕ (ЗА ДЕЛО) Склучен на 1. 2.

199„година, меѓу:

Нарачувачот, од (во натамошниоттекст: нарачувач) и Изведувачот од (во натамошниоттекст: изведувач).

ул. ул.

бр. бр.

1. Co овој договор странките договараат изведувачот кој има регистрирано занаетчиски дуќан да му изфади на нарачувачот зфада на ул. бр. _ во , на КП бр. КО , за која нарачувачот има добиено фадежна дозвола бр. од 199_ година, издадена од страна на според проектотза фаден>е изготвенод, , азаверен од странана , 2. Изведувачот се обврзува да отпочне со работа најдоцна до 199__ година а да заврши најдоцна до 199_ година. За секој ден задоцнување со изфадувањето, изведувачот плаќа пенапи по денари дневно. 3. Изведувачот ќе ја изфади зфадата со материјап КОЈ ќе го набавува нарачувачот со свои средства. 4. Спецификација на материјалот потребен за фадба, ќе изготви извѕдувачот врз основа на проектот за фадење со означување на динамиката на набавување на материјалјот сообразена со фазите на фадењето. 5. Надзорот над работите ќе го врши лицето , а изведувачот е должен да го овозможи -надзорот и контролата на количеството и квапитетот на употребениот матертијал. За таа цел изведувачоте должен да води дневник во кој два пати неделно ќе се запишува кои работи се изведени и каков материјал и која количина е вфадена, и тоа да биде заверено со негов потпис и потпис на надзорниот орган. 6. Вкупната цена на работите се определува на денари со тоа што нарачувачот се обврзува да му плаќа на изведувачот седмично по истекот на неделата износ во еднакви рати. 7. Изведувачотр одговара за недостатоците во изфадбата на зфадата што се однесуваат на нејзината солидност за време од десет години од предавањето на зфадата, а за останатите недостатоци во рок од две години од предавањето на зфадата. 8. Приемот на изфадената зфада ќе се изврши со записник, со тоа што изведувачот е должен да ги отстрани сите недостатоци во рок од дена откако на нив му е укажано од страна на нарачувачот. ИЗВЕДУВАЧ. ЗАБЕЛЕШКА:

НАРАЧУВАЧ, '

Види забелешка кон претходниот договор.

204

94. ДОГОВОР ЗА ИЗВЕДУВАЊЕ НА ГРАДЕЖНОЗАНАЕТЧИСКИ И ИНСТАЛАТЕРСКИ РАБОТИ (со определување само на суштествените состојки на договорот) Склучен на 1. 2. \

199_година, мегу:

лретставуван од ; претставуван од

.

, (во натамошниоттекст: нарачувач), на работно место каЈ нарачувачот, и , (во натамошниоттекст: изведувач), ; на работно место кај изведувачот.

1. Договарачите постигнаасогласност, наобјектот кој што отпочна да го фади нарачувачот како фадител, изведувачот да rvi изведе градежно-занаетчиските и инсталатерските работи според одобрената инвестмционо-техничка документација. 2. Вредноста на работите што треба да се изведат, конечно ќе се утврди врз основа на спогодбената пресметка - лонудата на изведувачот од 199__ година, три дена пред отпочнувањето на работите, врз основа на л и з г а в а т а с к а л а што е с о д р ж а н а во договорот што го с к л у ч и л нарачувачот како фадител со инвеститорот на објектот. 3. Изведувачот ќе отпочне со работа на повик на нарачувачот, кога за тоа ќе се создадат услови на фадилиштето, а наЈДоцна на 199__ година. На денот на отпочнувањето со работата, нарачувачот се обзрзува на изведувачот да му уплати на име аконтација износ од % (процентм) од вредноста на работите што дополнително ќе биде договорена. 4. Наиме договорнаказназазадоцнување со изведуван>е на работите, изведуаачот ќе биде должен да му плати на нарачувачот износ од %о (лромили) за секоЈ ден задоцнување : но најмногу % (проценти) од договорениот износ за сите работи. 5. Гарантниот рок за квалитгетот на изведените работи изнесува две години од денот на техничкиот преглед. 6. Договарачите се обврзуваат на дена пред отпочнувањето со работата од страна на изведувачот, со друг договор поподробно да ги уредат некои споредни точки во врска со своите права и обврски од овој договор, а ако не лостигнат согласност за тоа, судотда го стори тоа, водејќи сметка за претходните договори, утврдената л р а к т и к а меѓу договарачите и обичаите, особено што се однесува на: - почетната цена за изведување на работите; - критериумите за утврдување на стварно извршените количини од одделните видови на работи, со висината на цената за секоја од нив; 205

- денот на отпочнувањето и на завршувањето на работите; - причини за продолжување на рокот за завршување на работите; - обврски на нарачувачот за лредавање на одобрената инвестиционотехничка документација и воведување на изведувачот во работа; - вредноста на дополнителните - непредвидени работи; - начинот на лресметката и плаќањето на привремените и завршната ситуација; - можност и основа за зголемување на договорената цена; - определување надзорен орган и водење на градежна книга и градежен дневник; - начин на примопредавање на изведените работа и технички преглед; - надлежен суд за решавање на споровите, 7. Овој договор е составен во истоветни примероци, од кои no за секоја од договарачите. Во

, на

199_ година.

ИЗВЕДУВАЧ,

НАРАЧУВАЧ,

ЗАБЕЛЕШКА: Види забелешка кон Договорот за изведување на градежни и градежно-занаетчиски работи.

95. ДОГОВОР ЗА МОНТИРАЊЕ НА ОПРЕМА CO ИЗВЕДУВАЊЕ ГРАДЕЖНИ РАБОТИ Склучен на 1. 2.

199_ година, меѓу: !

(во натамошниот текст: нарачувач) и , (во натамошниоттекст: изведувач).

1. Нарачувачот нарачува, а изведувачот презема да испорача и монтира опрема, која се состои од , како и да го изведе градежниот дел, кој сѕ состои од следните работи: , Градежниот дел, опремата и материјалите треба да бидат во се според предмерот и пресметката која е составен дел на овој договор. 2. Договоренитге работи изведувачот ќе ги изврши на основа на предмерот - пресметката, важечките технички прописи, упатства и стандарди за договорениот вид работи, во рок од дена од склучувањето на договорот. 206

3. Пресметковната вредност на рабвотите е утврдена на денари, кој износ нарачувачот е д о л ж е н да го плати на следниот начин: а) Аконтацијата во висина од % (проценти) од тој износ, заради подготовки и набавување на опремата, во рок од дена од потпишувањето иа договорот; б) Остатокот, според повремени ситуации, кои изведувачот ќе ги доставува на секои дена од отпочнувањето со работите. Плаќањето нарачувачот ќе го врши во рок од дена од лриемот на повремената ситуација, а за задоцнување плаќа затезна камата. 4. Договорената цена, која се заснова на предмер - пресметката е конвчна и не може да се менува, со оглед на краткиот рок на изведувањето на работитб. 5. Во случај изведувачот договорените рабо™ да не ги заврши во договорениот рок, должен е на име договорна казна да му плати на нарачателот износ од %о (промили) од договорената вредност за секој ден задоцнување, со тоа што вкупниот износ на договорената казна не може да помине % {проценти) од договорената вредност на работите од ОВОЈ договор. Нарачувачот не може да бара договорна казна ако го примил исполнувањето на обврската, а без одлагање не му соопштиил на изведувачот дека го задржува своето право на договорна казна. 6. Договорениот рок може да се продолжи поради околности настанатм по склучувањето на договорот, кои изведувачот не можел да ги спречи, отстрани или избегне, како и кога за тоа ќе се договорат договарачите. 7. Иарачувачот се обврзува: а) да ги плаќа предвидените износи во договорениот рок; б) да обезбеди гаранција за плаќање на износите што стасуваат no отпочнување на работите; в) да обезбеди локација и да го расчисти теренот, според упатствата на изведувачот; г) да определи надзорен орган, за чие име ќе го извести изведувачот при отпочнување на работите. 8. Изведувачот се обврзува: а) да ги отстрани во рок од дена сите недостатоци кои ќе бидат утврдени при техничкикот преглед; б) да ш изаеде и неопходните доополнителни работи, без чие изведување работата не може да се доврши, а според цени што ќе ги договорат договарачите; в) да гарантира за квалитгетот на изведените работи во рок од две години од извршеното примопредавање. 9. За C© што не е договорено, за односите на договарачите важат Посебните узанси во градежништвото и законски пропис со кои се регулираат овој вид работи.

207

10. Нарачувачот не е должен да.отпочне со работите пред плаќање на договорената аконтација и пред обезбедувањето на гаранција за плаќање на договорената цена. 11. Овој договор е составен во истоѕетни примероци, од кои по за секој договарач. Во

, на

199_ година.

НАРАЧУВАЧ,

ИЗВЕДУВАЧ,

ЗАБЕЛЕШКА: Види : забелешка кон Договорот за изведување на градежни и фадежно-занаетчиски работи.

96. ДОГОВОР ЗА ДЕЛО ЗА ВГРАДУВАЊЕ И МОНТАЖА НА ИНСТАЛАЦИИ, УРЕДИ, ПОСТРОЈКИ И ОПРЕМА Склучен на 1. 2.

199_година, меѓу: ;

}

(во натамошниот текст: нарачувач) и , {во натамошниоттекст: изведувач).

1. Страните од овој договор, се согласија изведувачот да вфади и монтира инсталации, уреди, постројки и опремаза , според изготвениот и одобрениот проект, кој нарачувачот му го предава на изведувачот, во зфадата на нарачувачот во на ул. 6р.__ . 2. Инсталациите, уредите, постројките и опремата ги набавува изведувачот за сметка на нарачувачот, и тоа од оној тип и квалитет кои се содржани во одобрениот проект. Вфадувањето и монтирањето изведувачот ќе го изведе согласно со важечките технички прописи, нормативи и задолжителни стандарди кои важат за работи од ваков вид, во рок од дена (месеци) од почнувањето на работите. 3. За извршените работи, нарачувачот ќе му плати на изведувачот износ од денари, во кој не влегува износот од набавените инстапацииг уреди, постројките и опрѕмата кои изведувачот ги набавува за сметка на изведувачот. Плаќањето на цената за извршените работи се врши според повремени ситуации, кои изведувачот му ги доставува на нарачувачот на секои дена, сообразно со степенот на извршените работи. Секоја ситуација ќе се 208

плати во рок од дена од приемот. доколку нарачувачот не стави оправдани забелешки на нејзината содржина. Набавките извршени од изведувачот за сметка на нарачувачот, последниот е должен да ги плати во рокот содржан во фактурата на добавувачот. 4. Нарачувачот преку определено лице ќе врши стручен надзор и ќе му дава напатствија на изведувачот во врска со изведувањето на работите. Ако изведувачот смета дека постапувањето по напатствијата, негативно би се одразило на работите, должен е за тоа да му обрне внимание на нарачувачот. 5. Изведувачот е должен да води градежна книга и градежен дневник. Во градеж^ата книга се внесуваатработм по позиции и фази на работите, a во градежниот дневник податоците за околностите и условите под кои се извршуваат работате. Надзорниот орган на нарачувачот со свој потпис ќе ги заверува внесените податоци во градежната книга и градежниот дневник, ќе ги запишува и своите забелешки за околностите во врска со изведувањето на работите, како и налозите за извршување на евентуалните работи. 6. Изведувачот може за изведување на одделни работи да ангажира и трето лице, но за тоа е должен да го извесш нарачувачот. При тоа, изведувачот одговара и за извршување на тој дел од работите. 7. Ако изведувачот при изведувањето на работите не се придржува кон проектот, договорот и правилата на струката, што би можело да се одрази на изведената работа, нарачувачот ќе го опомене изведувачоти ќе му остави примерен рок за да го усогласи работењето со проектот, договорот и правилата на струката. Ако изведувачот во тој рок не постапи според опомената нарачувачот има право да го раскине договорот и да бара надомест на штетата. 8. Доколку работите не бидат завршени во определениот рок, изведувачот е должен на нарачувачот да му плати договорена казна од %о (промили) дневно на договорената сума, ревалоризирана со процентот на инфлацијата на денот на предавањето на објектот, но најмногу % (процента) од така ревалоризираната сума. Нарачувачот не може да бара договорна казна, ако ги прими извршените работи, абез одлагање не му соолшти на изведувачот дека го задржува своето право на договорна казна. 9. По завршувањето на работите се врши технички преглед од комисија формирана од надлежниот орган, no барање на нарачувачот или извршувачот. Предавањето и примањето наобјектотсе врши по извршениот технички преглед, доколку тоа странките претходно не го сториле залиснички со учество на свои квалификувани лица. 10. Нарачувачот е должен за забележаните недостатоци да го извести изведувачот без одлагање. За скриените недостатоци нарачувачот е должен да го извести изведувачот најдоцна до истекот на 15 дена од нивното забележување. 14 Обрасци на договори

209

По истекот на две години од приемот на работите, нарачувачот не може да се повика на недостатоци. 11. Во врска со недостатоците кои ги открил и му ги соопштил на изведувачот, нарачувачот има право: а) да бара од изведувачот да ги отстрани недостатоците во примерен рок и да бара надомест на штетата; б) ако се утврди таков недостаток поради КОЈ работите не би биле употребливи или извршени спротивно од изречните одредби од договорот, нарачувачот може да ги раскине договорот и да бара надомест на штетата; в) ако нарачувачот му оставил на изведувачот примерен рок за отстранување на недостатоците, а извршувачот не ги отстранил недостатоците во тој рок, нарачувачот може според свој избор сам да ги отстрани недостатоците на сметка на изведувачот, или да го намали надоместот, или да го раскине договорот. Во секој случај нарачувачот има право и на надомест на штетата. Нарачувачот нема право да го раскине договорот поради незнатен недостаток. Ако нарачувачот одбере намапуѕање на надоместот, намалувањето се врши во сразмер помеѓу вредноста на извршената работабез недостаток во време на склучувањето на договорот и вредноста што би ја имал а во тоа време извршената работа со недостаток. 12. Во случај на спор надлежен е судот на чие подрачје се наоѓа објектот на кјој се изведувани работите. 13. Овој договор е склучен во истоветни примероци, од кои по примероци за секоја договорна страна. Во

НАРАЧУВАЧ,

на

199_ година.

ИЗВЕДУВАЧ,

ЗАБЕЛЕШКА: Види забелешка кон Договорот за изведување градежни и градежнозанаетчиски работи.

210

97. ПРЕДДОГОВОР HA ДОГОВОР ЗА РАЗМЕНА НА КУЌА ЗА СТАН ВО ЗГРАДА ШТО ЌЕ СЕ ГРАДИ НА ИСТАТА ЛОКАЦИЈА (CO РАСКИНЛИВ УСЛОВ) Склучен на 1. 2.

199_ година, меѓу: ѕ

(во натамошниоттекст: сопственик на куќата) и . {во натамошниот текст: фадител) Член I

Co овој пре^договор сопственикот на куќата од една страна и градителот од друга страна, преземаат обврска да склучат главен договор за размена, со следната содржина: "Член 1 Сопственикот на куќта е сопственик на недвижен имот - кука која се наоѓа на ул. бр. во со вкупна површина од м2, која е лоцирана на КП бр. при КО и т о а со следните граници: од север .одјуг ѕ одзалади од исток кој имот е опишан во ПЛ. бр. < Член 2 Градителот како инвеститор и изведувач ќе изгради зграда П+ на Локацијата бр. брз основа на одобрение за фадба кое ќе го прибави на свое име, по согласност од сопственикот на куќата врз основа на Решението за локација бр. од 199_ година, и Решението за урбанистичка согласност бр. од 199__ година, издадѕни наиме насопственикотнакуќата, во се спремаодобрениот проект и условите дадени во претходно споменатите решенија. Член 3 Согласно со претходното, договарачите вршат размена, во согласност со одредбите од член 553 во врска со член 458 став 3 од Законот за облигациони односи, како игго следи: а) Сопственикот на куќата му ја предава куќата со дворното место опишани во чпен 1 наовој договор нафадителот во сопственост и владение со денот на заверувањето на потписите на договорните страни пред надлежниот суд, со тоа што сопственикот на куќата го задржува правото да живее во предметната куќа до денот на отпочнување со фадбата на 211

предметната куќа до денот на отпочнување со градба на објектот опишан подробно во член 2 од овој договор. б) Градителот се обврзува со овој договор да му предаде во сопственост и владение според одобрениот проект за градба на проектот на сопственикот на куќата, и тоа: едиособен стан на спрат - стан бр. со површина од м2 и еднособен стан - стан бр. на спрат со површиона од м2, Член 4 Сопственикот накуќатастекнуваправо на сосопственост, сразмерно на вредноста на становите кои ќе ги добие со ОВОЈ договор во однос на вредноста иа целата зграда, на изградениот дел од зградата во секоја фаза на градбата, кој дел се претвара на денот на завршувањето со градбата во право на сопственост на становите од член 3 на овој договор како лосебни делови од зградата. Сопственикот на куќата, заради обезбедување на своите права од овој член до завршување со градбата на зградата, може да ги обезбеди со сопственичка прибвлешка во интабулационите кииги кај Општинскиот суд Член 5 Доколку во рок од години од денот на отпочнувањето на градбата градителот не го изфади објектот од член 2 на овој договор, се обврзува во замена на својата обврска за предавање на становите од член 3 од овој договор да му го даде во сопственост и владение на сопствѕмикот на куќата својт сопствен стан, кој се наоѓа на ул. бр. со површина од м2. Член 6 Овој договор се склучува под раскинлив услов, со тоа што ќе престане да важи сам по себе доколку во рок од години од денот на неговата заверка пред надпежниот суд, фадителот не извади одобрение за фадба на зфадата од член 2 на овој договор на свое име и не отлочне со фадбата. Член 7 Договорните страни т лроценуваат на еднакви вредности меѓусебните давања по овој договор. Член 8 Сите трошоци во врска со овој договор и обезбедувањето на документацијата, како и евентуалните давачки спремадржавата ќе ги сноси фадителот." 212

Член li Страните од овој предцоговор се обврзуваат лостапката за склучување на главниот договор за размена да ја отпочнат веднаш по заверката на потписите на овој договор од страна на надлежниот суд, со тоа што писмено составениот главен договор со сите потребни прилози ќе го предадат на надлежна посталка пред Управата за јавни приходи на , а потоа и пред Општинскиотсуд заради заверка на потписите. Член III Сопственикот на куќата му ја предава куќата со дворното место опишана во член 1 од содржината на главниот договор.на градителот во владение со денс^т на заверувањето на потписите на договорните страни од овој преддоговор пред надлежниот суд, со цел градителот да може да се легитимира дека ќе ја расчисти локацијата заради градба на зградата содржана во член 2 од содржината на главниот договор, и да го добие на користење градежното земјиште со непосредна спогодба во смисла на одредбата од член 3 став 2, алинеја 3 од Уредбата за условите, начинот и постапкатазадоделување на градежно земјиште ГСлужбен весник на РМ", бр. 26/91, 15/92 и 36/94). Член IV За она што не е договорено со овој преддоговор, важат одредбите од член 45 од Законот за облигациони односи. Член V Овој лреддоговор е склучен во истоветни примероци ѕа потребите на договорните страни и надлежните органи. ДОГОВАРАЧИ: СОПСТВЕНИК НА КУЌАТА,

ГРАДИТЕЛ,

ЗАБЕЛЕШКА: За договорот за размена, види член 552, 553 од 3 0 0 , за преддоговорот - член 45 од ЗОО, за условите - член 74-76 од ЗОО, за роковите - член 77-78 од ЗОО, Законот за промет со земЈишта и згради. како и забелешката кон Договорот за изведување на градежни и градежно-занаетчиски работи. \

213

98. ДОГОВОР ЗА ДЕЛО - ПРЕУРЕДУВАЊЕ НА ФАСАДА НА ЗГРАДА Склучен на 1. 2.

199_година, меѓу: , {во натамошниот текст: нарачувач), од , на работно место кај нарачувачот, и , (во натамошниоттекст: изведувач), претставуван од , на работно место кај изведувачот.

претставуван од од

1. Договарачите се согласија изведуаачот да ги изведе фадежните, градежно-занаетчиските, монтажните и с т о л а р с к и т е работи на преуредување на фасадата на зфадата на ул. бр. во , сопственост на нарачувачот, согласно со одобрението за фадење и одобрвната инвестиционо-техничка документација. 2. Вредноста на работите изнесува денари, и е содржана во понудата на изведувачот од 199_ година, во која е содржана и цената за одделни ставки и видови на работа. Заради краткиот рок на изведување на работите и големината на платениот аванс, изведувачот нема право да бара зголемување на цената. 3. Доколку се појави потреба од изведување на дополнителни работи, договарачите допблнително, врз основа на понуда на изведувачот за висината на цената, писмено ќе се спогодат за тоа, така што пред тоа спогодување изведувачот не може да отпочне со изведувањето на дополнителните работи. 4. На име аванс нарачувачот се обврзува да му плати на изведувачот на работите % (проценти) од договорената вредност од точка 2 на овој договор. 5. Изведувачотсе обврзува со свои средства, материјали и ангажирана работна рака од него, договорените работи да ги изведе стручно и квалитетно, според законските прописи, нормативите и стандардите заовој вид работи. 6. Нарачувачот е должен да обезбеди, покрај одобрението за фадење, и одобрение од надлежниот орган за зафаќање на дел од тротоарот од ул. , заради оградуванзе и обезбедување на минувачите од оштетување, како и струја и вода за изведување на работите и простории за сместување на опремата, материјалот и алатате. 7. Изведувачот се обврзува да отпочне со работа во рок од дена, откако нарачувачот ги исполни договорените предуслови, и со работа да заврши во рок од дена. 214

8. За секој ден задоцнување, изведувачот се задолжува да му плати на нарачувачот %о (промили) од вредноста на договорените работи, но најмногу % (проценти) од таа вредност, на име договорна казна. 9. Доколку изведувачот престане со работа во текот на дена едноподруго и за причините за тоа не го извести на несомнен начин нарачувачот, ОВОЈ договор се смета за раскинат и нарачувачот може да ангажира друг изведувач да ги продолжи работите. Во таков случај изведувачот е должен да му ја надомести целата штета на нарачувачот, и без оглед на својата вина, односно и за случај за кој TO] инаку не одговара. 10. Изведувачот гарантира за квалитетот на изведените работи и за материјалјот во рок од , години од примопредавањето за извршените работи. ч Во текот на гарантниот рок изведувачот е должен на писмен повик на нарачувачот да ги отстрани лојавените недостатоци во рок од д е н а од п о в и к о т , а во спротивно, и без посебни и з в е с т у в а њ а , нарачувачот може да го повери отстраиувањето на друго лице и да бара надомест од изведувачот. 11. Примопредавањето на работите ќе се изврши писмено, со по претставници на секоја договорна страна, врз основа на комисиски записник. 12. Врз основа на комисискиот записник, изведувачот ќе состави конечна пресметка за цената на изведените работи, која нарачувачот, доколку нема забелешки, е должен да ia плати во рок од дена од приемот. 13. При изведување на работите изведувачот е должен да обрне посебно внимание на тоа дека се работи за населена зграда, па во наЈмала мера да го нарушува комодитетот на станарите, а на два дена пред работењето на фасадата на одделен стан, односно деловна просторија, е должен да ги извести станарите за тоа. 14. Нарачувачоте должен на дена пред отпочнувањето со работа да го извести изведувачот за надзорниот орган, а изведувачот е должен да води градежна книга и градежен дневник, во се според законските прописи. 15. По завршувашето на работите изведувачот е должен на своја сметка да ги отстрани оградата, шутот и останатиот отпаден материјап, и работите во околината на зградата да ги доведе во првобитна состојба. 16. На име гарантен износ, за гаранциите што ги дава изведувачот и за обврските од точка 15 на овој договор, нарачувачот е овластен да задржи % {проценти} од конечната вредност, и тој износ ќе му го исплати на изведувачот no истекот на дена (месеци) од лримопредавањето на работите. 17. За решавање на слоровите од овој договор надлежен е судот во i како суд во чие подрачје е и зградатга на која се изведуваат работите. 215

18. Оѕој договор е склучен во по

истоветни примероци, од кои

за секоЈа договорна страна. Во

, на

199_ година.

НАРАЧУВАЧ,

ИЗВЕДУВАЧ.

ЗАБЕЛЕШКА: Види забелешка кон Договорот за изведување на градежни и фадезнозанаетчиски работи.

99. ДОГОВОР ЗА СОИНВЕСТИТОРСКА ИЗГРАДБА (со услов) Склучен на 1. 2.

199__година, меѓу:

, (во натамошниот текст: соинвеститор), на работно место кај соинвеститорот, и ѕ (во натамошниот текст: придружен соинвеститор), претставуван од на работно место кај придружениот соинвестатор. претставуван од

Член 1 Соинвестмторот е носител на правото на користење на фадѕжното земјиште во , означено како КП бр. КО , со површина од м г . кое го доби со непосредна спогодба од надлежниот орган - решение бр. од 199_ година, со обврска да ги реши имотните односи со сопствениците на објектите на таа локација, и поседува решение за урбанистачка согласност бр. до 199„ година и одобрение за фадење бр. од година, со тоа штр на дадената локација треба да изфади зфада со следните к а р а к т е р и с т и к и според одобрената инвестиционо-техничка документација. Член 2 Договарачите постигнаа согласност придружениот соинвеститор да се придржи како соинвѕститор во изфадбата, и преку тоа да стекне право на сосопственост на таа зфада, односно право на етажна сопственост на 216

одделните станови, односно деловни простории во зградата, определена со овој договор. Во односите со трети лица, во врска со овој објект, договарачите фигурираат како соинвеститори. Член 3 Придружениот соинвеститор презема обврска да учестува со % (лроценти) од вредноста на сите издатоци за изфадба wa предметната зфада, откуп на објектите кои се наоѓаат на таа локација од сопствениците и расчистување на теренот. Покрај тоа,чна име досегашни трошоци, придружениот соинвеститор се обврзува да му исплати на соинвеститорот износ од денари, во рок од дена од давањето на согласноста на овој договор до страла на органот од член 15 на овој договор. Член 4 Договарачите се согласни да формираат заедничка комисија, која во нивно име, како соинвеститори, ќе се фижи за изнаоѓање на фадител на објектот и за сите други трошоци во врска со изведувањето на фадбата, плаќањето и др. СекоЈ договарач именува, со одлука на СВОЈОТ управен одбор, по три члена на комисијата, а соинвестмторот, и лретседател, од редот на тие три члена. Член 5 За изборт на изведувач на работите, комисијата ќе распише лицитација и ќе го одбере најповолниот понудувач, врз основа на критериуми што гзретходно ќе ги утврди и објави со лицитацијата. Член 6 При изфадбата иа зфадата, придружениот соинвеститор стекнува право на сосолственост на изфадениот дел сообразно со процентот од член 3 на овој договор, а соинвеститорот на останатиот дел. Член 7 Пред отпочнувањето на фадбата, секо) од договарачите е должен да обезбеди средства за фадба на објектот, и да го извести за тоа другиот договарач со депонирање на документи и тоа: . 217

Член 11 Договорот со изведувачот на работите ќе го потпише претседателот на комисијата од член 4 на овој договор, во име на двата договарачи како соинвеститори. Во договорот од претходниот став, за исплата на договорената цена двата соинвеститори ќе се обврзат солидарно. Член 9 Заради исплата на цената, двата договарачи се обврзуваат да отворат посебна жиро сметка со која ќе располага комисиЈата од член 4 на овој договор, на која се обврзуваат, по динамика определена од комисијата, да уплаќаат средства, сразмерно на договорениот процент. Член10 Доколку едниот договарач плати дел од обврските на другиот договарач, последниот е должен ллатениот износ да му го врати во рок од дена со договорена камата во висина на банкарските кредити за овој вид работи, што ги дава банка во , a no истекот на ТОЈ рок да ллаќа затезна камата утврдена со закон. Член11 По изградба-та на зградата, договарачите се согласија распоредот на просториите што поодделно секјој од нив ги добива во сопственост, да се изврши на следниот начин: 1. Соинвеститорот ги добива во сопственост следните простории и тоа: , ѕ ѕ 2. Придружниот соинвеститор ги добива во сопственост следните простории и тоа:, , . ѕ Во односите меѓу договарачите во врска со сопственоста со целата зграда, се применуваат законските прописи за сопственост на дѕлови од згради (етажна сопственост). Член 12 Доколку во текот на градбата, еден од договарачите сака да прекине со натамошното свое учество во градбата, должен е да му понуди на другиот договарач да му го отстапи својот дел за определена цена и под определени услови. Ако другиот одбие да ја прифати понудата, првиот договарач има право да го продаде својот дел на трето лице, но не за помала цена и под поповолни услови од оние содржани во понудата од другиот содоговарач. 218

Ако бидат повредени условите од претходниот став на овој член. другиот договарач ги имаправата што произлегуваатод повреда на правото на првенствено купување според Законот за облигационите односи. Член 13 Во случај на разногласие во работата на комисијата од член 4 на овој договор, без можност да се постигне мнозинство, спорот ќе биде изнесен пред директорите на договарачите. Ако и меѓу нив не се постигне согласност, спорот ќе биде изнесен пред арбитер кого спогодбено го именуваат директорите на страните. Арбитерот не може да одлучува за прашања кои се решени со одделни одредби од овој договор. Доколку едем од договарачите не се согласи со именувањето на арбитер, односно со неговата одлука, може да прекине со натамошното свое учество во градбата, согласно со одредбитге од член 12 од овој договор. Член 14 СекоЈ договарач, врз основа на овој договор и решението за технички преглед, односно за давање одобрение за употреба на зградата, е овластен да го запише своето право на етажна сопственост, во јавните книги во кои се запишува правото на сопственост, и без присуство на другиот договарач. Член 15 Овој договор влегува во сила со денот кога надлежниот орган ќе даде согласност дека и лридружениот соинвеститор е соносител на правото на користење ма фадежното земјиште од член 1 на овој договор. Врз основа на таа согласност, договарачите ќе побараат и во одобрението за фадба да се внесе и името на придружениот соинвеститор, но и без тоа, овој договор се смета за полноважен и односитге мегу договарачите се решаваат според одредбите од овој договор. Доколку надлежниот орган правосилно одбие да даде согласност дека и придружениот соинвеститор е соносител на правото на користензе на фадежното земјиште, се смета дека договорот не ни настанал. Член16 По добивањето на согласноста од претходниот член, потписите на договарачите ќе бидат заверени пред надпежниот орган, но договорот важи и без тоа. Член 17 Во случај на спор во врска со меѓусебните односи од овој догозор, или за надомест на штета, надлежен е судот кој е општо месно надлежен за тужеииот (АЈТГЕРНАТИВА: Судот во ). 219

Член 11 Овој договор е склучен во

истоветни примероци, од кои по

за

секоја договорна страна, а останатите за службена употреба. Во

, на

ЗА СОИНВЕСТИТОРОТ,

199_ година. ЗА ПРИДРУЖЕНИОТ ИНВЕСТИТОР!

100. ДОГОВОР МЕЃУ ЕТАЖНИ СОПСТВЕНИЦИ ЗА НАДГРАДБА НА ЗГРАДА Склучен на зградата на ул.

199__ година, меѓу етажните сопственици во бр. во и инвеститорите на надградбата и тоа: . сопственик на стан бр, , сопственик на деловна просторија бр. : сопственик на стан бр.

1. 2. 3. итн. и инвеститори на надградбата и тоа: 1. 3. итн.

, 2.

5

1. Co овој договор, етажните сопственици во зградата на ул. бр. во и инвеститорите на надградбатга, се согласуваат на зградата, наместо сегашниот рамен кров (кровна конструкција) да се изгради уште еден (два итн.) спрата со кровна конструкција, според одобрениот проект бр. од 199_ година изработен од проектантот , И оотанатата техничка и градежна документација, како и одобрението за фадење, издадено под бр. од 199_ година, од страна на 2. Проектираните станови и кровната конструкција, на своја сметка ќе ги изфадат следните лица: 1. , 2. , 3. итн. (инвеститори на надфадбата) кои се исто така потписници на овој договор, и кои со посебен договор склучен меѓу нив ќе извршат распоред на новоизградените станови меѓу себе, и на износите потребни за изведување на фадежните работи согласно овој договор. Лицата наведеи во претходниот став ќе склучат договор во свое име изасвојасметкасо изведувачот наработите, за фадежните и други работи, за изведување на надфадбата според овој договор. 3. Во договоротза изведување на работите ќе се стави одредба дека со изведување наработите ќе се отпочне најдоцна на 199_ година, и дека работите ќе завршат во рок од месеци и дека изведувачот на 220

работите е должен да се придржува кон динамиката на работите, особено во врска со исклучувањето и приклучуваљето на постојните станови и деловни простории во електричната енергија, вода, канализација, топлификација, телефони и други комуналии, како и во отстранување на остатоците од градежните материјали, шутот и други отпадоци од работењето. 4. Секој етажен сопственик е овластен самостојно да презема мерки заизвршување наобврските од овој договор, и од договорот за изведување на работите, спрема инвеститорите на градбата и спрема изведувачот на работите, за отстранување на интервенциите во заедничките простории, и во сопствениот стан, и за отстранување на последиците од градбата, urro се надвор од одобрениот проект. 5. Во договоротзаизведување на работате ќе се предвиди договорна казна во износ од %о (промили) за секој ден задоцнување но најмногу % (процентиј од вкупната вредност на работите, со изведување на работите и нивно предавање, со тоа што секој етажен сопственик е овластен во име на сите нив, да изјави дека го задржува правото на договорна казна, а неплатената договорна казна ќе се распореди на сите лица што го потпишуваат овој договор, слоред следните критериуми... (да се наведе како). 6. Во договоротза изведување на работите ќе се лредвиди дека секој етажен сопственик е овластен да поведе судска или друга постапкаспрема изведувачот на работите, за повреда на било којаобврска од договорот за изведување на работите, а кои се однесуваат на целата зграда, и тоа без посебно полномошно од кој и да е етажен сопственик. 7. Во договорот за изведување на работите, ќе се стави и одредба дека изведувачот на работите ги лрифаќа во целост обврските од овој договор, од кој примерок ќе му биде доставен. Во таа смисла, и единствена во таа цел, договоротза изведување на работите ќе го одобри со свој потпис секој етажен сопственик, откако ќе биде запознатсо неговите одредби. 8. На име надомест за користење на зградата како основа, и на постојните инсталации и уреди, инвеститорите на надградбата, се обврзуваат солидарно, да му исплатат на секој етажен сопственик износ, и тоа: Ј (да се опише износот, или критериумите според кои тој ќе се определи). Овие износи, инвеститорите на надфадбата се должни да ги платат најдоцна на денот на отпочнувањето на подготвителните работи за изведување на надфадбата. 9. На заедничките делови од зфадата, лостојни и новоизфадени, етажните сопственици и инвеститорите од надфадбата, стекнузаат право на заедничка сопственост, согласно соодветните законски прописи. 10. Овој договор не може да се раскине по кој и да е основ, но доколку во рок од месеци, не се склучи договор за изведување на работите, за да остане во сила, потребно е секој етажен сопственик и инвѕститор нг надфадбата, договорот да го потпише повторно. 221

11. Ово) договор ќе биде потпишан на состанок на етажните сопственици и инвеститорите на надфадбата. Етажниот сопственик КОЈ не е присутен на потпишувањето, својот потпис ќе го стави во присуство на троЈца други потписници. За стан или деловна npocxopnja што се во заедничка сопственост или сосопственост, договорот ќе го потпишат сите сопственици. 12. Ако изведувачот на работите бара лотписите на овој договор да бидат заверени, секој потписник е должен, својот потпис, на примерокот за изведувачот на работите, да го завери кај надлежниот орган. 13. За непостапуванзето no одредбите наовој договор, секој потписник е должен на другите да им ја надомести причинетата штета. 14. Овој договор е составен во потребниот број примероци и тоа за секој потписник по едеи и примероци за инвеститорите на надфадбата. 15. Ово) договор влегува во сила со деиот кога ќе биде потпишан од сите етажни сопственици и инвеститорите на надфадбата. Во

, на

199_ година.

ЕТАЖНИ СОПСТВЕНИЦИ;

ИНВЕСТИТОРИНАДГРАДБАТА:

1.

1.

2. 3.

итн.

2

3.

итн.

ЗАБЕЛЕШКА: Види Закон за сопственост на деловите од зфади, правни правкла за ортаклук, забелешка кон Договорот за изведување на фадежни и фадежнозанаетчиски работи и Закон за надфадување {"Службен весник на HPM"t бр. 34/60 и 4/65).

101. ДОГОВОР ЗА РЕГУЛИРАЊЕ НА ОДНОСИТЕ МЕЃУ ИНВЕСТИТОРИТЕ НА НАДГРАДБА НА ЗГРАДА Скпучен на на зфадата во 1.

199_ година, меѓу инвеститорите на надфадабата на ул. бр. и тоа: , 2. , 3. итн.

1. Co овој договор, инвеститорите на надфадбата на зфадата во , на ул. бр. ѕ меѓу себе ги регулираат односите во врска со поднесувањето на трошоците и стекнувањето на етажната сопственост на становите и деловните простории во надфадбата 222

urro треба да се изведе согласно со договорот од 199_ година меѓу етажните сопственици во зградата, и според одобрениот проект бр. од 199_ година, изработен од п р о е к т а н т о т , и останатата техничка и градежна документација, како и одобрението за фадење, издадено под бр. од 199__година, одстрана на 2. Co изведувањето на надфадбата, инвеститорите на надфадбата стекнуваат право на етажна сопственост на стан, односно деловна просторија, според ознаките, во одобрениот проект, и тоа како следува:... (да се опише кој инвеститор на ко] стан односно деловна просторија станува етажен со пствени к). На заедничките делови од зградата, постојни и новоизградени, инвеститорите стекнуваат право на заедничка сопственост, заедно со останатите етажни сопственици, во согласност со законските прописи со кои се рѕгулира етажната сопственост. 3. Износите, потребни за надфадбата, се распоредуваат меѓу инвеститорите, според следните критериуми:...(да се опише к а к о : на пр.: според квадратурата на добиениот простор, или на некој друг начин). 4. Потписник на договорот со изведувачот на работите ќе биде секоЈ инвеститор, со тоа што секој презема обврска за плаќање спрема изведувачот на работите само за својот дел од цената кој ќе биде определен во договорот со изведувачот на работите. Ниеден инвеститор не одговара за исплата на делот од цената што некој друг инвеститор нема да го плати или ќе задоцни со плаќањето. 5. Во договорот со изведувачот на работите ќе се стават одредби кои се содржани во договорот меѓу етажните сопственици за надфадба на зфадата во година, а кои се однесуваат на: почетокот и завршувањето нафадбата, и за динамиката на изведување на одделни работи; за правата на секој етажен сопственик односно инвеститор самостојно да презема мерки за извршување на обврските од тој договор; за предвидување на договорни казни и определување на нејзиниот износ; з а тоа д е к а изведувачот на работите ги прифаќа сите обврски од тој договор спрема секој етажен сопственик и инвеститор на фадба. 6. Секој инвеститор на фадбата, согласно критериумите од точка 3 на овој договор, е должен да вложи средства во заедничкиот фонд на инвеститорите, од ко| ќе се испл атат договорените надоместоци на етажните сопственици на зфадата, за користење на зфадата како основа, и на постојните инсталации и уреди. Овие износи ќе се уплатат најдоцна на денот на отпочнувањето на подготвителните работм за изведување на фадбата. 7. Овој договор влегува во сила со денот кога ќе го потпишат сите инвеститори на фадбата. 8. За непостапувањето по одредбите на овој договор, секој лотписник е должен на другите да им ја надомести причинетата штета.

9. Овој договор е составен во истоветни примероци, од кои по еден за секој потписник, и примероци за изведувачот на работите. Во

, на

199_година.

ИНВЕСТИТОРИ НА ГРАДБАТА: 1. 2. 3. итн. ЗАБЕЛЕШКА: Види забелешка кон Договорот меѓу етажни сопственици за надградба на зграда.

102. ДОГОВОР МЕЃУ ЕТАЖНИ СОПСТВЕНИЦИ ЗА ИЗГРАДБА HA КРОВНА КОНСТРУКЦИЈА НА ЗГРАДА Склучен на на ул. 1. 2. 3. итн.

199_година, меѓу етажните сопственици во зградата бр. ! во ; и тоа: сопственик на стан бр. сопбтвеник на деловна просторија бр. сопственик на стан бр.

1. Co овој договор, етажните сопственици во зградата на ул. бр. , во г се согласуваат да изградат кровна конструкција на зфадата, наместо сега постојниот рамен кров; според одобреииот проект бр. од 199_ година изработен од проектантот : и останатата техничка и фадежна документација како и одобрението за фадење, издадено под бр. од 199__ година, од страна на Цената на изведување на работате дополнително ќе биде одобрена со потпис на секој етажен сопственик. 2. Етажните сопственици, во врска со изфадбата на кровната конструкција, ги уредуваат односите меѓу себе на следниов начин: а) Сопствениците на поткровните станови претходно сносат % (проценти) од вкупната вредност на работите (со оглѕд на тоа што добиваат и топлотна изолација, а платиле помалку при купувањето на становите).

Овој износ меѓу нив се распоредува според критериумите од наредниот став; б) О с т а н а т и о т износ се распоредува меѓу сите е т а ж н и сопственици. сообразно со цената која ја платиле при купувањето на станот односно деловната просторија од претпријатието кое ги продало невселени становите, односно деловните простории {може да се определи и друг критериум, на пр.: квадратура, итн.); в) Потписник на договорот со изведувачот на работите да биде секој етажен сопственик, со тоа што секој етажен сопственик презема обврска за плаќање, спрема изведувачот на работите само за својот дел од цената на работите, која фиксно ќе биде определена во договорот со изведувачот. Ниеден етажен сопственик не гарантира за исплата на делот од цената што некој друг етажен сопственик нема да го пл ати и ли ќе задоцни со плаќањето; г) Изведувачот на работите, одделно од секој сопственик може да бара гаранции за ллаќањето, и евентуално да поднесува тужби одделно спремасекој етажен сопственик, кој не ќе ги изврши обврските од договорот за изведување на работите: д) Ниеден е т а ж е н сопственик нема право да ги користи поткровните простории за сопстени потреби, а за нивното користење за заѕдничките потреби, етажните сопственици ќе склучат посебен договор. 3. Во договорот за изведување на работите, со оглед на кусиот рок на изведувањето, да се предвиди, покрај останатите права и обврски кои нормапно ги содржи таков договор, дека ценатаза изведување на работите нема да се менува, и дека договорената цена ја опфаќа и вредноста на сите непредвидени работи. 4. Во договоротза изведување на работите ќе се предвиди договорни казни во износ од %о (промили) за секој ден задоцнување но најмногу % (проценти) од вкупната вредност на работите, со изведување на работите и нивно предавање, со тоа што секој етажен сопственик е овластен, во име на сите нив, да изјави дека го задржува правото на договорна казна, а наплатената договорна казна од изведувачот, ќе се распореди насите етажни сопственици, согласно со критериумите од точка 2-а) и б). 5. Во договорот за изведување на работите да се предвиди дека секоЈ етажен сопственик е овластен да поведе судска или друга постапка спрема изведувачот на работмте, за повреда на било која обврска од договорот за изведување на работите, и тоа без посебно полномошно од кој и да е етажен сопственик. Наплатените износи од изведувачот на работите. односно намалените обврски на етажните сопственици за плакање на цената, првенствено ќе се употребат за отстранување ма недостатоците на изведените работи, а евентуално потоа, ќе се распоредат меѓу етажните сопственици согласно со критериумите од точка 2-а) и 6). 6. Овој договор не може да сѕ раскине по кој и да е основ, но доколку во рок од месеци, не се склучи договор за изведување со работите. за 15 Обрасци на договори

225

да остане во сила, потребно е секој етажен сопственик договорот да го потпише повторно. 7. Заради изнаоѓање на изведувач на работите, кој работите ќе ги изведе согласно со одредбите на договор, етажните сопственици определуваат комисија од три члена, составена од следните етажни сопственици: 1. , 2. , 3. итн, Оваа комисија е овластена да определи и надзорен орган, а нафадата на истиот секој етажен сопственик ќе се обврзе да ја ппати според посебниот договор што ќе го потпише, сообразно со критериумите од точка 2-а) и б). 8. Овој договор влегува во сила, откако ќе биде потпишан на состанок на етажните сопственици. Етажникот сопственик кој не е присутен на лотпишувањето, својот потпис ќе го стави во присуство на тројца етажни сопственици. Во случај на заедничка сопственост на одделен стан или деловна просторија, обврските одовој договор т лоднесувазаедничкиот сопственик илго гопотпишал договорот. 9. Ако изведувачот на работите бара потлисите на овој договор да бидат заверени, секој етажен сопственик е должен своЈот потпис, на примерокот за изведувачот на работите, да го завери каЈ надлежниот орган. 10. За нелостапувањето по одредбите од овој договор, секој етажен сопственик е должен на другите да им ја надомести причинетата 1хггета. 1 1 . О В О Ј договор Е составен во потребниот број примероци за секој етажен сопственик по еден, и примероци за употреба на комисијата од точка7. 12. Овој договор влегува во сила со денот кога ќе биде лотпишан од сите етажни сопственици. Во

, на

199_ година.

ЕТАЖНИ СОПСТВЕНИЦИ: 1.

2. 3. итн. ЗАБЕЛЕШКА: Види забелешка кон Договорот меѓу етажник сопственици за надградба на зграда.

226

103.

ДОГОВОР ЗА ПРЕПРАВКА НА ЕДЕН СТАН ВО ДВА СТАНА

Склучен на 1. 2.

199__ година, меѓу: . {so натамошниот текст: договарач) и , (во натамошниот текст: договарач).

1. Договарачите се поранешни сопружници, и како такви во бракот го с т е к н а а во з а е д н и ч к а сопственост -собниот стан на ул. бр. , стан бр. од м2 станбена површина. Согласно нивнатаспогодба, секој е сопственик на една идеална половина на тој стан. 2. Co оглед на тоа urro станот, во состојба во која е, не може физички да се подели, а договарачите немаат средства станот да го продадат и потоа секој да купи стан за себе, договарачите се согласни, сообразно со изготвениот проект и одобрение за преправка (градење), да преземат фадежни работи и од овој стан да направат две фадежни целини (два стана). 3. Преправките што ќе ги извршат договарачиоте се следните:... (да се набројат). 4. По извршените преправки, извршени под нивен надзор, за кои трошоците договарачите ги сносат по половина, договарачите со жрепка, фрлена од непристрасно лице, кои заеднички ќе го определат, а ако не се согласат затоа, тогаш судоттоа да го стори, ќе определат кој стан кому од нив ќе му припадне. 5. Врз основа на делбатаизвршена со жрепка. доповарачите ќе склучат посебен писмен договор, на КОЈ потписите ќе им бидат заверени од надлежен орган, и потоасекој од нив ќе може да си го запише правото на сопственост на станот што го добил, во јавните книги во кои се запишува солственоста. 6. Во случај на лродажба на станот што е добиен на гореолишаниот начин, секој договарач преземаобврска станот првенствено да му го понуди на другиот договарач, писмено соопштувајќи му ја цената и другите услови на лродажбата. Секој договарач, врз основа на ОВОЈ договор, може да го запише ова лраво на првенствено купување на станот што му припаднал на другиуот договарач, и да го остварува тоа лраво согласно со одредбите за правото на лрвенствено кулување од Законот за облигационите односи. 7. По извршените прелравки, секој од договарачите, во рок од дена е должен да го испразни станот што му припаднал на другиот договарач и да му го предаде во владение. 8. Овој договор влегува во сила со денот кога лотписите на договарачите ќе бидат заверени од надлежниот орган. 227

9. Овој договор е склучен во

истоветни примероци, од кои по

за секој догоѕарач. Во

, на 1. 2.

199_ година.

ДОГОВАРАЧИ:

ЗАБЕЛЕШКА: Види. Закон за изградба на инвестициони објекти и член 203-217 од Законот за семејството, за имотните односи на брачните другари, а за договоренно право на првенствено купување, види член 527-537 од 3 0 0 .

104. ДОГОВОР ЗА ПРОДАЖБА НА ТИПСКИ ПРОЕКТ ЗА ИЗГРАДБА НА ВИКЕНД-КУЌА Склучен на 1. 2.

199_ година, меѓу> , {во натамошниот текст: проектант) и , (во натамошниот текст: порачувач).

1. Co овој договор странките се согласија проектантот да му го продаде на порачувачот: според објавената книга "Преглед на проекти за изградба на куќи за становање и куќи за одмор и рекреација", типскиот проект за изфадба на типот на куќата за одмор и рекреација |викенд-куќа) под мазив "Мавровка 2", за цена од денари. 2. Проектантот се обврзува примероци од типскиот проект да испрати преку пошта на адресата на порачувачот, во рок од дена откако порачувачот ќе ја исплати договорената цена на жиро сметка број на проектантот. 3. Проектантот гарантира декатипскиот проект е изработен сообразно со правилата на струката и со проверка,'на уредноста на техничките решенија, и дека содржи се што е потребно заради добивање на одобрение за фадење. 4. Проектантот го задржува авторското право на типскиот проект, и порачувачот нема право да го дава на трети лица за натамошно искористување, а доколку тоа го стори, должен е на проектантот да му ja надомести штетата. 5. Порачувачот може да врши измени и преправки на типскиот проект, само толку колку што е потребно проектот да се приспособи кон локацијата, односно приликите на теренот. 228

6. Bo случај типскиот проект да содржи недостатоци кои спречуваат врз основа на него да се добие одобрение за градба, проектантоте должен недостатоците д а ги отстрани бесплатно, во рок од дена од известувањето за тоа, во спротивно нарачувачот и без оставање на дополнителен рок има право да го раскине договорот, да бара враќање на цената со затезна камата и надомест на штетата. 7. Порачувачот е должен да го извести проектантот за локацијата на која се гради зградата, и да му овозможи да изврши преглед при градењето односно на изградената куќа, заради евентуално натамошно усовршување на типскиот проект за тој тип куќи. 8. Во случај на спор надлежен е судот во на чие подрачје се наога куќата изградена според типскиот проект. 9. Овој договор е склучен во пет примероци, од кои три за порачувачот, а дѕа за проектантот. Во,

f

на

199_ година.

ПОРАЧУВАЧ,

ПРОЕКТГАНТ,

ЗАБЕЛЕШКА: Види забелешка кон Договорот за изведување на градежни и градежно-занаетчиски работи.

105. ДОГОВОР ЗА ЗДРУЖУВАЊЕ НА СРЕДСТВА ЗА ИЗГРАДБА HA СТАН ИЛИ ДЕЛОВНА ПРОСТОРИЈА Склучен на 1. 2.

199_година, меѓу:

, од една страна како здружу вач на средствата (во натамошниоттекст: здружувач) и , од друга страна како организатор на изградбата и здружуван>ето на средствата на заинтересираните здружувачи (во натамошниот текст: организатор).

1. Организаторот ги прифаќа здружените парични средства на заинтересираниот здружувач и се обврзува да му организира здружување на средства и изфадба на во етажна сопственост во зфадата која ќе се и з ф а д и во се према проектот технички број на ул бр. во . 2. Здружувачот се обврзува д а здружи парични средства за обезбедување изфадба на (стан, локал, гаража, подрум) од 229

точка 1 на овој договор во износ од денари кои претставуваат утврден лочетен износ. Утврдениот износ ќе се менува ако евентуално дојде до поскапување на материјалите. работната рака и друго и ќе се пресметува спрема расчленета индексна метода со користење на индекси од Заводот за статистика на Република Македонија, чиј базен индѕкс е месец 199_ година, а разликите ќе се пресметуваат од година за ненаплатениот дел со процентот од денот на здружувањето на средствата. Конечниот елаборат за разлики на износот ќе се достави на здружувачот со конечната лресметка која ќе биде потпишана од двете договорни страни. 3. Доколку изфадбата на подлежи на данок на промет, данокот паѓа на товар на здружувачот, 4. Здружувачот, средствата предвидени во точка 2 од овој договор, ќе ги уплатува фазно на жиро сметката на организаторот, за изврешени работи во изминатиот период, врз основа на фактури - ситуации, за следното: - На име платени трошоци за комунално уредување на градежното земјиште, трошоци за изработка на техничката документација, дел од трошоците за извршени фуби градежни работи (карабина) и дел од инсталатерските работи - износ од денари најдоцна до 199_година што претстаавува % (проценти) од износот утврден во точка 2 од овој договор. Средствата да се пристигнати на жиро сметката на организаторот; - За изврешени фадежни работи, инсталатерски, фадежно-занатски и завршни работи - износ денари најдоцна до 199__ година што претставува % (проценти) од износот. После секоја уплата за секоја фаза при изфадба, здружувачот станува сопственик на извршените работи кои не претставуваат функционална целина. Доколку здружувачот не го здружи износот од I фаза како е предвидено во оваа точка, договорот ќе се смета за раскинат. Доколку здружувачот не ш плати предвидените износи во роковите од овој член, за деновите на доцнење се обврзува да му плати на изведувачотзатезна камата, по кој рок, странките се согласија, договорот да се смета за раскинат на начин и лоследици предвидени во точка 9 од овој договор. За периодот на фадбата за сите фази до секоја наплата, како и за евентуалното задоцнување со ; уплата до 30 дена, организаторот се обврзува да ја финансира изфадбата на зфадата со цел да се сочува рокот за изградба и спречување штетни последици од поголем обем. Трошокот што произлегува од ваквото финансирање не е вкалкулирано во износот. Доколку здружувачот со првата уплата го уплати целиот износ 100%, цената е фиксна. 230

Доколку здружувачот во текот на градбата го уплати преостанатиот износ од вкупно договорената цена истиот останува непроменет - фиксен, со обврска на здружувачот да ја исплати допоолнително само разликата во цена пресметана од базниот месец до денот на уплатата на вкупно договорената цена (износ). 5. Организаторот се обврзува, no изградбата на зградата да му пл предаде извршените работи предвидени во точка 1 од ОВОЈ договор на здружувачот најдоцна до 199_ година. Предвидениот рок може да се продолжи во случаите предвидени со член 42 од Посебните узанси за градење ("Службен лист на СФРЈ'\ бр. 18/ 72"). Во случај на неоправдано задоцнување наорганизаторот, здружувачот има право да бара пенали во висина од 0,5 %о (промили) за секој ден задоцнување, со тоа што вкупниот износ на леналите не може да го помине износот од 5% (проценти) од вкупниот износ. 6. Здружувачот е должен на закажаниот ден за примопредавање, да ги прими и заедничките простории и уреди залиснички, откако претходно ги измирил во целост обврските од овој договор и по регулирање на прашањето заданок на промет. Доколку здружувачот не се јави да го прими во рок од 15 дена од закажаниот ден за лримопредавање, сите ризици во врска со тоа и сите трошоци што се плаќаат во поглед на користење на и заедничките делови и инсталации од зградата, како и надоместот на штета ко|а може да се причини на други локали, деловни лростории или заеднички делови и инсталации на зфадата, како резултат на лрскање на инсталации, пожари или сл. го сноси здружувачот. 7. Организаторот обезбедува гаранција за изведените работи во рок од две години. Гарантниот рок почнува да тече од денот на техничкиот прием на , Во гарантниот рок изведувачот е должен да ги отстрани евентуално појавените недостатоци во a no претходно бварање од страна на здружувачот. 8. Двете договорни страни се согласија надзорот да го врши преку своја надзорна фупа за сметка на организаторот на изфадбата. Договорот за надзор со во името на здружувачот го склучува организаторот. Евентуапните забелешки, здружувачот ќе ги изнесува по писмен или усмен пат преку надзорниот орган или директно до раководителот на објектот. 9. Во случаЈ на раскинување на овој договор по вина на здружувачот, организаторот ќе му ги вратм здружените средства на здружувачот без никаков надомест, во рок од 30 дена откако , предмет на овој договор, ќе биде отстален на трето лице односно откако тоа трето лице ќе го здружи износот за , со тоа 231

што од здружениот износ кој ќе биде пресметан по нови цени, ќе му бидат задржани 0,5%(процѕнти), наиме манипулативнитрошоци наорганизаторот. Здружувачот го губи и правото на сопственост на изведените работи. 10. За се што не е регулирано со овој договор, ќе се применуваат позитивните законски прописи. 11. Во случај на спор меѓу странките, истиот ќе го решава надлежниот суд. 12. Овој договор е составен во истоветни примероци од кои после потписот и заверката по примероци за секоја страиа. ЗДРУЖУВАЧ,

О Р ГА НИЗАТО Р.

ЗАБЕЛЕШКА: Види забелешка кон Договорот за изведуваше на градежни и фадежно-занаетчиски работи.

106. ДОГОВОР ЗА ИЗГРАДБА HA СТАН ВО ЕТАЖНА СОПСТВЕНОСТ ПРЕКУ СТАНБЕНА ЗАДРУГА Склучен на 1. 2.

199_ година, меѓу:

Станбената задруга" " од (во натамошниот текст: задруга) и , член назадругата, |во натамошниот текст: задругар). Член 1

Задругата се обврзува, како организатор на фадбата, во име и за сметка на задругарот, а под условите утврдени со ОВОЈ договор, да му изфади еден стан во , на ул. бр. стан бр. ,со површинаод м2 на спрат, според одобрението и заверениот проект за изградба на повеќестанбената зграда, во кој задругата се јавува како инвестатор. Распоредот на просториите во станот, обработката и опремувањето на станот се утврдени во одобрената техничка документација, врз основа на која е издадено одобрението за фадење. Член 2

од 232

Пресметковната вредност на станот изнесува денари по м2 станбена површина, што пресметано за проектираната површина м2 го дава износот од денари за целиот стан.

Стварно изградената корисна површина ќе се утврди насамото место по изградбата на зфадата, со примената на задолжителниот стандард ЈУС УЦ-2.100 за површината и зафатнина на зградите и условите на пресметувањето {"Службен лист на СФРЈ". бр. 3/66). Вредноста на станот се утврдува според квадратурата на станот, и во неа се опфатени и заедничките простории и подрумот, кој му припаѓа на односниот стан, според проектот. Член 3 Во износот од претходниот член опфатени се и издатоците за прибавување и уредување на фтадежното земјиште, рушење и чистење на теренот, обезбедувањето на комуналиите, изработка на техничката документтација, прибавување на потребните уверенија и одобрението за фадба, избор на изведувачот на работите, стручниот надзор, техничкиот преглед и предавањето на станот на задругарот. Член 4 Задругарот се обврзува износот од пресметковната вредност на станот да го уплати на жиро сметката на задругата бр. во рок од дена од потпишувањето на овој договор. Член 5 Ако во текот на фадбата се зголеми пресметковната вредност на станот поради порастот на цените на фадежниот материјап, платите на работниците, транспортот и сл., сообразно со лизгавата скапа утврдена во договорот за градење што задругата го склучила со изведувачот на работите. што ќе се утврди од страна на за тоа образувана комисија, задругарот се обврзува така зголемениот износ да го уплати на жиро сметката на задругата во рок од дена од приемот на известувањето. Член 6 На здружените средства за изфадба на станот, задругарот нема право на камата. Член 7 Ориентациониот рок за изфадба на зфадата е на фадењето.

пздини од почетокот

Член 8 Задругата не може да ги користи здружените средстваод задругарот за други намени, и за таа цел отвара посебна жиро сметка на здружени 233

средства за изфадба на предметната зфада, од која се вршат исплати само за таа намена. Член 9 Конечната вредност на изфадениот стан ја утврдува комисијата на задругата со учество на претставник на задругарот, врз основа на извештајот на заедничката комисија на задругата како инвеститор и на изведувачот, за вредноста на целата зфада. Ако пресметковната и уплатената вредност на станот е помала од вредноста на станот според конечната пресметка, задругарот е должен разликата да ја уплати нажиро сметката на задругата пред вселувањето, а најдоцна _ дена по приемот на известуван>ето. Член 10 Задругата може да му го откаже ОВОЈ договор на задругарот ако ТОЈ не ги извршува, односно неправилно и неблаговремено ги извршуваобврските од овој договор. Во случај договорот да биде раскинат, задругата може да му го отстапи станот на друг член на задругата. Во тој случај, од средствата што другиот член ќе ги уплати за станот, задругата е д о л ж н а без одлагање д а му исплати на задругарот ревалоризиран износ на неговите средства, сообразно на критериумите за ревалоризација според кои е склучен договорот за изфадба на стаиот со другиот член на задругата. Член 11 Задругарот има право да го отстапи овој договор на друг член на задругата, во кој случај со тој член задругата склучила договор под истите услови под кои е склучен и овој договор. Член 12 Доколку задругарот се откаже од овој договор, или договорот биде раскинат по негова вина, задругата има право да ги наппати вистинските трошоци заради изнаоѓање на друг член на задругата кој ќе стапи во договорот наместо задругарот. Во тој случај задругата е должна да му ги врати уплатените средства на задругарот, сообразно со одредбите од член 10 на овој договор. Член 13 Гарантните рокови за зфадата, станот и вградената опрема се определуваат сообразно со законските прописи и договоротсо изведувачот, 234

и задругароте овластен да ги реализиратие гаранции како договорна страна со изведувачот односно како купувач на вградената опрема. Член14 Co изфадбата и предавањето на зфадата и станот, задругарот се здобива со право на етажна сопственост на станот и заедничките простории во зфадата, сообразно со законските прописи. Врз основа на овој договор и потврдата од задругата дека m платил сите обврски према задругата, задругарот може да го впише своето право на етажна сопственост во соодветните јавни книги во кои се запишува правото на сопственост, и без присуство на задругата. Трошоците на впишувањето ги сноси задругарот. Член 15 Задругата е должна, no приемот на зфадата. без одлагање да му го предаде во владение станот и подрумот на задругарот, под услов тој да ги исплатил должните износи кои произлегуваат од овој договор. Член16 За евентуалните спорови од овој договор, надлежен е судот на чие лодрачје е зфадата со станот кој е предмет на овој договор. Член 17 Овој договор е склучен во секоја договорна страна. Во

, на ЗАДРУГАР,

истоветни примероци, од кои no

за

199_година. ЗА ЗАДРУГАТА,

ЗАБЕЛЕШКА: Види Закон за станбените задруги ("Службвн весник на CPK/I", бр. 46/ 82 и 50/87 и "Службен весник на РМ", бр. 62/93), како и забелешка кон Договорот за изведување на фадежни и фадежно-занаетчиски работа.

235

107. ДОГОВОР ЗА ПРОДАЖБА НА НЕДВИЖНОСТ ВО ГРАДБА Склучен на 1. 2.

199_година, меѓу: , {во натамошниоттекст: продавач) и , (во натамошниот текст: купувач). Член 2

Предмет на овој договор е купопродажба на недвижност во изградба и тоа: со површина од м2, Површината се смета од тула до тула со состојба видено - купено, спрема приложениот технички опис. Член 2 Купопродажната ценаво врема на склучување надоговорот, изнесува по 1 м2 денари или вкупно денари и не е конечна, доколку не е веднаш платено. Цената може да се менува до рокот за примопредавање на објектот, доколку дојде до зголемување на цените на елементите кои учествуваат во структурата на цената. Разликата на цена ќе се пресметува на секјој износ поединечно од склучување на договорот до исплата на овие износи. Член 3 Купопродажната цена се исплатува во целост при склучување на договорот. Исплатата може да се врши и во рати, и тоа: - прва рата од од договорената цена, износ од денари при склучување на договортот; - втора рата од % од договорената цена, износ од денари до ; - трета рата од % од договорената цена, износ од денари до Исплатата на цената ќе се врши на жиро сметката на продавачот. Член 4 Рок за примопредавање на недвижноста е до година, што ќе се изврши со записник за примопредавање и предавање на клучевите на купувачот. Co ставање на потпис на записникот за примопредавање на недвижноста се смета дека недвижноста, спрема условите на договорот и 236

т е х н и ч к и к о т опис : к у п у в а ч о т ја лрима во исправна состојба без доололнителни приговори за состојба на недвижностите и димензиите Рокот за примопредавање, може да се продолжи само поради виша сила и исклучително непредвидливи околности кои непостоеле при склучување на договорот. Член 5 Во случај на неоправдано продолжување на рокот за примопредавање на недвижноста, а доколку купувачот уредно ја исплати купопродажната цена, продавачот на купувачот ќе му исплати камата на вложените средства завреме на доцнењето на примопредавањето, по стапка на иггедни влогови орочени на три месеци. Член 6 Купувачот е должен на повик на продавачот, веднаш да ја прими во владение недвижноста, во спротивно лродавачот нема да биде виновен за евентуално претрпена штета на купувачот како и настанатата штета на трети лица. Сите трошоци што ќе ги има продавачот со неблаговремено примање на недвижноста, ќе rvi сноси купувачот. Член 7 За квалитетот на градбата и градажните материјали (освен уредите за кои важат гаранциските листови на произведувачот), продавачот дава гаранција од две години во кој рок е должен да ги отстранува настанатите недостатоци. Член 8 Сите дополнителни трошоци и давачки (доколку треба да се платат) е должен да ги надомести купувачот лри примопредавање на недвижноста. Во спротивно нѕма да му бидат предадени клучевите или на друг начин предадено владението. Член 9 За се што нб е предвидено со овој договор ќе се применуваат одредбите од Законрт за облигациони односи. Член 10 Во случај на спор по овој договор надлежен е судот во

237

Член 11 Овој договор е сочинет во секоја страна.

истоветни примероци од кои no

ЗА ПРОДАВАЧОТ,

за

ЗА КУПУВАЧОТ,

ЗАБЕЛЕШКА: Види член 455 од ЗОО, како и забелешка кон Договорот за изведување на градежни и фадежно-занаетчиски работи.

108. ИЗВЕСТУВАЊЕ ЗА ПЛАЌАЊЕ НА НЕДОЛГУВАНО, CO ЗАДРЖУВАЊЕ НА ПРАВОТО ДА СЕ БАРА ВРАЌАЊЕ ДО ГРАДЕЖНОТО ПРЕТПЈРИЈАТИЕ

ПРЕДМЕТ: Известување за плаќање на покачувањето на цената за купениот стан, со задржување на правото да барам враќање на тоа што сум го платил. На 199_година, бев повикан во вашата комерцијална служба и ми беше врачен Анекс на договор бр. со дата 199_ година, кој договор за продажба на стан бр. од 199__година, со кој ми беше продаден станот бр. во станбената зграда на ул. бр. м2. ѕ во површина од Притоа, ми беше соопштено дека цената за фадба на продадениот стан се покачува за денари, со барање да го потпишам Анексот на договорот за покачување на цената, а износот на покачената цедна да го платам најдоцна до 199_ година, а во спротивно, договорот за продажба ќе го раскинете и станот ќе го продадете на друго лице. Сметам дека вашето барање за покачување на цената не е основано, но за да ги избегнам несаканите долги парничења во врскасо предаван»ето на станот, иако Анексот на договорот не го потпишувам, во тгекот на 238

денешниот ден, со уплатница преку пошта, на вашата жиро сметка го уплатив бараниот износ од денари, и на истата означив дека го задржувам правото да барам враќање на платениот износ, со затезна камата. Co ова известување, го потврдувам горното, и барам, по завршувањето, станот да ми биде предаден во владение, бидејќи удоволив на вашето барање за плаќање на покачуаањето на цената, независно од то а што во судскиот спор што ќе го поведам, ќе бидете должни да ја докажете основаноста на тоа покачување. Во

. на

199_година. КУПУВАЧ HA СТАНОТ,

ЗАБЕЛЕШКА: За задржување на правото да се бара назад она што е платено, види член 211 од ЗОО.

109. ДОГОВОР ЗА ОРТАКЛУК ЗА ГРАДБА НА КУЌА Склучен на 1.

2. 3.

199__ година. меѓу: од ОД °д

ул.

ул. ул.

бр.

бр. бр.

;

1. Договорните страни се договорија заеднички да изфадат куќа на градежната парцела КП бр. КО , на локација 6р. според фадежната дозвол а бр. од 199__ година, издадена од , на име на сите тројца ортаци. Куќата ќе се фади според лроектот изработен од на три спрата, со по еден четворособен стан на секој спрат и подруми. 2. Зфадата ќе се фади со еднаков удел наортаците во сите трошоци, се до завршувањето на зградата, со внатрешно и надворешно маптерисување. надворешно варосување и ламперија, како и вфадување на прозорците и ролетните. Внатрешното варосување и внатрешната дрвенарија, со уредите во становите ќе ги изврши секој ортак во својот стан. 3. За време на фадбата, сите ортаци се обврзуваат да земат активно учество во набавките и прибавувањето се што е потребно за фадбата да тече без застој. За секој трошок ортаците даваат еднаков износ денари, a 239

секој од нив при набавката е должен да прибави и сметка за наллатениот износ. 4. Како надзорен орган на градбата, ортаците го определуваат лицето 5. Договарањето со претприемачот кој ќе ја изведува градбата ќе ги води органот , а договорот ќе го потпишат сите тројца ортаци. 6. Набавувањето на градежниотматеријап и друг материјап ќе го врши ортакот што за секјоја одделна набавка ќе го оопределат ортаците спогодбено, со тоа што секој од нив е овластен да преземе итни и неодложни работи, но за тоа веднаш да ги извести другите двајца. Секој од ортаците води книга за набавките што ги имал лри тоа. 7. По завршувањето на градбата во смисла на точка 2 со жрепка, со писмено извлекување, ќе се определи кој ортак ќе го добие кој стан во сопственост. Потоа, секој ортак ќе може да го залишѕ правото на етажна сопственост во јавните книги. 8. На заедничките делови од зградата и на дворното место, ортаците стекнуваат право на сопственост, како зфада во етажна сопственост. 9. Пресметката на извршените работи ќе се изврши записнички во рок од една недела од завршувањето на фадбата. 10. О В О Ј договор е склучен во 7 (седум) примероци од кои ло 2 (два) за секој ортак, и еден за службена употртеба. 1. ОРТАК,

2. ОРТАК,

3. ОРТАК,

ЗАБЕЛЕШКА: Договорот за фадба не е регулиран со позитмвни прописи, туку уште се примвнуваат правните правила на имотното право.

240

ГЛАВА ПЕТТА ДОГОВОРИ ЗА ЗАКУП И НАЕМ

110. ДОГОВОР ЗА ЗАКУП НА ДЕЛОВНА ПРОСТОРИЈА Склучен на 1. Закуподавачот

199__ година, меѓу: бр.

од (во натамошниот текст:

ул.

закуподавач) и 2. Закупецот од ул. бр. (во натамошниот текст: закупец).

1. Закуподавачот е сопственик на деловна просторИЈа од м* која се наоѓа во приземјето на зфадата на ул. бр. во , лево од влез, Koja ja стекнал no основ на договор за продажба бр. од 199_ година, од претпријатмето кое се бави со изфадба на зфади за пазар. 2. Co овој договор закуподавачот му ја дава во закуп на закупецот оваа деловна просторија, заради вршење на деловна дејност (АЈТГЕРНАТИВА: деловна дејност по наоѓање на закупецот). 3. Закупнината изнесува месечно no денари. 4. Овој договор се склучува на неопределено време со тоа што отказниот рок изнесува три месеци, и истекува на крарт на месецот. АЛТЕРНАТИВА: Договорот се склучува за време од години со тоа што закупецот е должен и без опомена на денот на истекот на тоа ареме, деловната просторија да му ja предаде на закуподавачот, испразнета од луѓе и предмети. 5. На денот на потпишувањето на овој договор, деловната просториЈа му е предадена во исправна состојба, заедно со следните уреди, намештај и опрема:... (да се опишат). 6 . Co потпишување на ОВОЈ договор, закуподавачот потврдува дека закупнината му е исплатена за една година однапред. 8. Износот на закупнината, no истекот на една година, странките ќе го определат спогодбено, сообразно со порастот на цените на мало, според службеното известување на Заводот за статистика. 8. Сите трошоци во врска со коиристењето на деловната просторија, за вода, ПТТ, комуналии и тековното одржуваље наделовната просторија, ги снрси ѕакупецот. 243

9. По престанокот на закупот, закупецот е д о л ж е н деловната просторија, со уредите, намештајот и опремата, записнички да му ги предаде иа закулодавачот. 10. О в о ј договор е с к л у ч е н во пет примероци од кои три з а закулодавачот и два за закупецот. ЗАКУПОДАВАЧ,

ЗАКУПЕЦ,

ЗАБЕЛЕШКА: За договорот за закуп, види член 567-599 од 3 0 0 .

111. ДОГОВОР ЗА ЗАКУП НА ДЕЛОВНА ПРОСТОРИЈА CO ВРАБОТУВАЊЕ НА СОПСТВЕНИКОТ (со одложен и раскинлив услов) Склучен на 1. 2.

199_ година, меѓу: , (во натамошниот текст: закуподавец) и , {во натамошниот текст: закупец).

1. Закуподавецот е сопственик на деловна просторија од м2( која се наоѓа во зградата на ул. бр. (да се опише поблиску местоположбата на просториЈата во зградата), Koja ја стекнап по основ на... (договор за купопродажба, подарок, решение за наследување и сл. - да се опише, со поблиски ознаки: број, датум и сл.). 2. Co овој договор, закуподавецот му ја дава во закуп на закупецот оваа деловна просториЈа, заради вршење на деловна дејност... (дасе опише каква), под услов закупецот да го вработи закуподавецот (или: неговиот син, или ќерка, или зет, или снаа по име ), на работно место ^(да се опише какво). 3. З а к у п е ц о т ќе го вработи л и ц е т о о д т о ч к а 2 в е д н а ш no потпишувањето на овој договор, со тоа што платата ќе почне да му ја исплатува најдоцна откако ќе почне д а ја врши деловната дејност во закупената просторија, која закупецот ќе му ја предаде во владение на 199_ година. Платата на ова вработено лице ќе изнесува најмалку % (проценти) од просечната плата во стопанството во Република Македонија. 4. Овој договор се склучува на неопределено време, со тоа што ако закупецот му го откаже работниоит однос на лицето од точка 2 на овој 244

договор, без вина натоалице, закупот престанува со истекот на месеци од престанокот на работниот однос на тоа лице. 5. Секој договарач може да го откаже овој договор со отказен рок од месеци, кој отказен рок истекува на крајот на месецот во КОЈ завршува. 6. Закупнината за деловната ггросторија изнесува денари месечно, и ќе се плаќа најдоцна до 8-ми во месецот за тековниот месец. Изиосот на закупнината ќе се менува периодично, сообразно со порастот на цените на мало. 7. (ЗАБЕЛЕШКА: Натаму, како наредни точки, дасе препишатточките 7-24 од Договорот за закуп на деловни простории - со извршување на адаптација). Bo

1

на

199__ година.

ЗАКУПОДАВЕЦ,

ЗАКУПЕЦ,

ЗАБЕЛЕШКА: За Договорот за закуп, види чпен 567-599 од 3 0 0 , а за условите член 74-76 од ЗОО.

112. ДОГОВОР ЗА ЗАКУП НА ДЕЛОВНИ ПРОСТОРИИ (со извршување на адаптација) Склучен на 1-

199_година, мерѓу:

{во натамошниот текст: закуподавец) на работно место кај закуподавецот и 2. (во натамошниот текст: закупец) претставуван од на работно место кај закупецот. лретставуван од

1. Co овој договор за закуп, закуподавецот се обврзува да му ги предаде на закупецот деловните простории... (да се опишат) на ул. бр. во кои закупецот ќе ги употребуваза... (дасе наведе), азакупецотсе обврзувадаму плаќамесечна закупнина во износ од денари, однапред најдоцна до -ми во тековниот месец. 2. Закуподавецот ќе му ги лредаде деловните простории на закупецот на 199_ година, ср записник составен од претставници на договарачите. 245

3. По приемот на закупените простории, закупецоте должен во истите да ги изврши во се преправките и поправките содржани во проектот на закуподавецот од 199_година, најмногу no цени, единечни и вкупни, содржани во понудата на изведувачот __°Д 199_година и тоа како следува... (да се опишат). Поправките и преправките од претходниот став, закупецот ќе ги изврши во свое име и за своја сметка, ангажирајќи изведувач no свој избор, со тоа што ќе му овозможи и на закуподавецот, преку сво} надзорен орган да го проверува квапитетот и содржината на изведените работи. Во случај на потреба за дополнителни работи, кои ќе се појават во текот на вршењето на поправките и преправкитге, закупецот ќе ш изведе и нив no добивање на согласност на закулодавецот, освен доколку не се работи за работи без кои не е можно да се изведат проектираните поправки и преправки. 4. Износот, потрошен за поправките и преправките ќе му се пресмета на закупецот во закупнината, во наредниот период, почнувајќи од довршувањето на работите на поправките и преправките, се додека не се префати целиот износ. За тоа време, закуподавецот не може да бара покачување на закупнината, ниту да го откаже ОВОЈ договор, 5. Доколку овој договор престане no било КОЈ основ пред истекот на времето од претходната точка, износот потрошен за поправките и преправките кој не е префатен со дотогашната закупнина, закуподавецот е должен да му го врати на закупецот со камата како на кредит што го дава за таа намена банка во ѕ с^етано од денот кога закупецот ja платил завршната5 ситуација за извршените поправки и преправки. 6. По истекот на рокот во кој е префатена закупнината, закуподавецот може да бара покачување на закупнината сообразно со лорастот на цените на мапо. 7. По отпочнувањето со користење на закупените простории, закуподавецот е должен да т одржува во исправна состојба за време на траењето на закупот и заради тоа да гм врши лотребните поправки, за што закупецот е должен да го известува закуподавецот. 8. Закупецот ги поднесува трошоците заситни поправки, предизвикани од редовната употреба на просториите, како и трошоците при самата употреба (ГТТТ, струја, феење, вода, однесување на сметот, заедничките трошоци во зградатаи сл.). 9. Данокот на имот и данокот на приходи од имот паѓаат на товар на... {закупецот, односно на закуподавецот - зависно како ќе се согласат договарачите), 10. Ако no отпочнувањето со користењето, потребните поправки на закупените простории ја попречуваат нивната употреба во значителна мера и за подолго време, закупецот има право на намалување на закупнината, сразмерно со офаничувањето на употребата на просториите. 246

11. Закулодавецот му одговара на закупецот за сите недостатоци на просториите кои ja лолречуваат нивната употреба, без оглед дали знаел за нив или ме, а кои не му биле познати на закупецот, како и за недостатоците за кои закуподавецот пропуштил да го извести закупецот. 12. Закупецот е должен да го извести закуподавецот за секоја непредвидена опасност која во текот на закупот би им се заканила на закупените простории, за да може ТОЈ да ги преземѕ потребните мерки. 13. Ако во текот на користењето на просториите се лојави недостаток кој не може да се отстрани, закупецот може да бара намалување на закулнината. 14. Закулецот е должен да ги употребува просториите како добар стопанственик, според нивната намена. То| одговара за штетата што ќе настане со употребата спротивно на нивната намена од негова страна или од страна на лицата на кои тој им дозволил користење на лросториите. 15. Ако и по опомената од закуподавецот, просториите се користат лротивно на нивната намена или закупецот го занемарува нивното одржување, тапостои оласностод значителна штета, закуподавецотможе да го откаже договорот без давање на отказен рок. 16. Закулодавецот може да го откаже договорот за закуп ако закупецот не ја плати закупнината ни во рок од 15 дена о т к а к о закулодавецот го ловикал да ja плати. Но, договорот ќе остане во сила ако закупецот го исплати износот на закулнината што ја должи, пред да му биде соопштен отказот. 17. Закупецот е должен да ги чува закупените простории и по престанокот на закупот да ги врати неоштетени. Тој не одговара за истрошеноста Koja настанала со нивната редовна употреба, како ни за оштетувањата што лотекнуваат од нивната дотраеност. За враќањето на просториите ќе се состави записник со претставници на двата договарачи. 18. Кога ќе престане закупот, закупецот може да т однесе додатоците што ш внел, ако можат да се одвоЈат без оштетување на просториите, но закулодавецот може да ги задржи ако му ja надомести нивната вредност во време на враќањето на просториите. 19. Доколку закуподавецот има намера да ги продаде просториите, тој се обврзува за тоа на сигурен начин да го извести закупецот, како и за условите на продажбата, и да му поиуди тој да rvi купи за истата цена, со право дасе изјасни за тоа во рок од еден месец од ставањето на понудата. Co изјавата за лрифаќање на понудата, закупецот е должен да му ја исплати на закуподавецот понудената цена, или да ја положи кај судот. Ако во понудата е лредвиден рок за исплата на цената, закупецот може да го користи тој рок, само ако даде доволно обезбедување. Ако закуподавецот не постали слоред претходните одредби, закупецот ги има лравата пропишани со одредбите од Законотза облигационите односи за продажба со лраво на првенствено купување. 247

Правото на првенствено купување, и овој договор за закуп, закуподавецот може да ги запише во јавните книги во кои се запишува правото на сопственост, односно во интабулационите книги. ЗАБЕЛЕШКА: Одредбите од оваа точка може да отпаднат. 20. Доколку деловните простории бидат оттуѓени на друг, нивниот прибавувач стапува на местото на закуподавецот и потоа, правата и обврските од закупот настануваат помеѓу него и закупецот. 21. Овој договор се склучува на неопределено време, и може да престане со отказ што секој договарач писмено ќе му го соопшти на другиот, со отказен рок од месеци. Ако отказот се дава поради непочитување на одредбите од овој договор или на законските одредби со кои се регулира договорот за закуп, или поради оштетување односно намалување на употребната вредност на просториите, отказниот рок изнесува дена. Отказниот рок започнува да тече од денот кога на сигурен начин отказот му е соопштен на другиот договарач. 22. Закуп престанува ако закупените простории бидат уништени или толку оштетени што да не можат повеќе да се користат ни со поправки. 23. Во случај на спор надлежен е судот на чие подрачје се наоѓаат просториите. 24. Овој договор е составен во истоветни примероци, од кои no за секој договарач. Во

, на

199__ година.

ЗАКУПОДАВЕЦ,

ЗАКУПЕЦ,

ЗАБЕЛЕШКА: За договорот за закуп : види член 567-599 од ЗОО.

113. ДОГОВОР ЗА ЗАКУП НА ДЕЛОВНИ ПРОСТОРИИ ВОКОМПЛЕКС (при инфлаторни движења) Оклучен на 1. 2.

v

199_ година, меѓу: 5

(во натамошниоттекст: закуподавач) и , (во натамошниот текст: закупец).

Член 1 Co договорот закуподавачот се обврзува да му предаде на закупецот во употреба и на користење деловни простории (со - без) вградена опрема 248

кои се наоѓаат на ул. бр. во : во комплексот на деловни простории, кои се сопственост на закулодавачот. Деловните простории - предмет на овој договор се состојат од: - канцеларија во објект соба бр. со површина од м2; -канцеларија во објект собабр. со површинаод м2. Член 2 Закупецот е должен деловниот простор - предмет на овој договор да го намени и користи како канцелариски простор за вршење на својата регистрирама дејност, при што е должен да се придржува кон утврдениот ред за користење на деловниот простор. Основните средства на закуподавачот што се наоѓаат во деловниот простор - предмет на овој договор, закупецот е должен да ги користи во согласност со записникот за примопредавање на деловниот простор и основните средства. За користењето на основните средства закупецот е должен да плаќа надомест во висина на цената определена од страна на закуподавачот. Закупецот е должен надоместот да го плати по истекот на рокот за кој е склучен договорот, а врз основа на фактура доставена од закуподавачот. Член 3 Co потпишувањето на овој договор закулецот се обврзува за користењето и употребата на деловниот простор за лериодот за ко) е склучен договорот, да му плаќа на закулодавачот месечна закупнина како што следи: - за месец закулнина во висина од деиари по еден метар квадратен закупен деловен простор - или вкупно денари; - за месец закулнина во висина од денари по еден метар квадратен закупен деловен простор - или вкупно денари; - з а месец закупнина во висина од денари поеден метар квадратен закупен деловен простор - или вкупно денари. Закулецот е должен закупнината да ја ллати најдоцна до 8-ми во месецот за тековниот месец на жиро сметка на закуподавачот 6р. која се води кај , а врз основа на доставена фактура за наплата. За секое доцнење со ллаќаљето закупецоте должен да плаќа затезна камата определена со закон. Заради обезбедувањето на плаќањето на обврските од закулецот по овој договор, закупецот се обврзува на денот на лотлишувањето на овој договор да му достави на закуподавачот бланко меница со свој потпис и печат. 249

Истовремено закупецот, доколку на денот на истекот на рокот за КОЈ е склучен договорот останапе неизмирени доспеаните парични обврски произлезени од истиот, како обврски по основ на закупнина, трошоци, затезни камати и др., го овластува закуподавачотг да ја пополни меницата за износот на нѕизмирените обврски и да преземе постапка за наплата на долгот. Член 4 Во закупнината не се вклучени: - трошоците за електрична енѕргија; - трошоците за вода и ѓубретарина; - трошоците за парно зафевање; - други комунални трошоци и - трошоци за користење на паркинг простор и одржување на хигиена во санитариите. Погоре наведените трошоци со исклучок на трошоците за парно загревање и трошоците за користење на паркинг просторот, ќе бидат наплатувани аконтативно однапред за секој месец врз основа на фактура доставена од закуподавачот, а точната пресметка ќе се изврши по истекот на рокот за кој е склучен договорот. Закупецот е должен горните трошоци да ги плати најдоцна до 8-ми во месецот а врз основа на доставена фактура за наплата. Трошоците за користен>е на паркинг просторот закупецот ќе rvi плаќа месечно најдоцна до 8-ми во месецот, врз основа на доставена фактура за наплата и потпишана изјава за користење на паркинг просторот. Трошоците за ларно затоллување закупецот ќе пл плаќа во висина на цената на нафтата добиена од добавувачот зголемена за % {лроценти) а сразмерно на големината на закупениот деловен простор. Зголемувањето од % (проценти) е no основ на одржување на системот за парно затоплување и обезбедување на негово непречено функционирање (трошоци заотстранување на дефекти во системот, замена на дотраени делови и сл.). Засекое доцнење со плаќаљето закупецот е должен да плаќазатезна камата определена со закон. Закуподавачот (не) е обврзан да му обезбеди на закупе^от телефонски приклучок во закупениот деловен простор. Закуподавачот е должен сам да обезбеди одржување на хигиената во деловниот простор. Член 5 Закуподавачот му гарантира на закупецот минимум услови за несметано обавување на канцеларискотб рагботење согласно обезбеденото ХТП решение. 250

Закупецоте должен да т применува сите законски лрописи и интерни акти од областа на ЛП заштитата. Член 6 Закупецот е д о л ж е н веднаш и без одлагаше д а го мзвести закуподавачот за сите статусни промени кои би настанале за време на користењето на деловниот простор. Член 7 Закупецот не смее без посебна согласност од закуподавачот да ги лрелрава или порава деловните простории, да ]а менува намената на деловниот простор или да го издава во подзакуп или дава на користење на трети лица. Закуподавачот и закупецотсо лосебен договор утврдуваат лоправки, лреправки, менување на намената на закупениот делоѕен простор. Во користењето на деловниот простор закупецот е должен да се однесува како добар домаќин и со ништо не смее да го попречува или нарушува работењето на останатите корисници, како и да се придржува кон утврдениот ред за користење на деловниот простор. Закупецот е должен да ја отстрани односно надомести секоја штета во дѕловките лростории односно останатите делови на деловната зграда, настаната по негова вина, или по вина на лицето за кое тој одговара. Член 8 Закуподавачот во секое време може да го откаже договорот и да бара иопразнување и предавање на деловниот простор особено во следните случаи: - ако закулецот и после опомената од закуподавачот ги користи деловнитге простории во слротгмвност со одредбите од овој договор, односно т користи слротивно на иивната намена, или пак ги користи без лотребна фижа; - ако ме се придржува на одредбите од член 3 став 3 од ОВОЈ договор: - ако закулениот деловен простор го издаде во подзакуп на трети лица, или го даде на користен>е на трети лица за кои нема согласност од закулодавачот; - ако деловниот лростор му е потребен на закуподавачот за обавуван»е на сопствената дејност. Закупецот е должен во погоре наведените случаи да го ослободи деловниот простор од луѓе и ствари и му го предаде на закуподавачот во рок од дена по приемот на писменото соопигтуванѕе за откажување на договорот за закуп. 251

Член 11 Закупецот ги презема просториите и вградениот инвентар во видена состојба за што се составува записник од двете страни. По престанокот на договорот за закуп закупецот е должен да му го предаде иа закуподавачот деловниот лростор изпразнет од луѓе и ствари во онаа состојба во која се наоѓап во време на предавањето во негово владение. Записниците за примопредавање на деловниот простор ќе претставуваат составен дел на овој договор. Член10 Страната што го откажува договорот ѕ должна на другата страна да и достави писмена изјава за откажувањето. Член11 Договорот е склучен на определено време сметано од 199__година.

до

Член12 Закуподавачот со овој договор се обврзува најдоцна 10 дена пред истекот на рокот за кој е склучен договорот, да му достави на закулецот писмена понуда за продолжување на договорот со новоопределена висина на закупнината. Ќе се смета дека понудата е прифатена од страиа на закулецот доколку писмено му изјави на закуподавачот дека ја прифаќа лонудата најдоцна до денот на истекот на рокот за кој е склучен договорот. Даколку закупецот ја прифати понудата од закуподавачот за изменетата висина на закупиината, овој договор со исклучот на висината на закупнината ќе се смета за продолжен под истите услови и за истиот временски период. Доколку закупецот не )а лрифати лонудата од закуподавачот во рокот олределен со став 2 на овој член, договорот ќе се смета за раакинат. АЛТЕРНАТИВА HA СТАВ 4: Доколку закупецот не се проиизнесе, се смета дека понудата на закулодавачот ja прифатил. Член 13 Договорнѕ4те страни се согласни настанатите спорови да ги решаваат на спогодбен начин, а во спротивно да ги решава стварно надлежниот суд во . 252

Член 14 Договорот е составен во 4 (четири) истоветни) примероци од кои по 2 (два) за секоја договорна страна. Во

> на

199_ година.

ЗАКУПО ДАВАЧ,

ЗАКУПЕЦ,

ЗАБЕЛЕШКА: За Договорот за закуп, види член 567-599 од 3 0 0 .

114. ДОГОВОР ЗА ЗАКУП НА ПЛАЦ ЗАРАДИ СКЛАДИРАЊЕ НА СТОКИ Склучен на 1. 2.

199_ година, меѓу: , {во натамошниоттекст: закуподавец) и , (во натамошниот текст: закупеЦ).

1. Co ово) договор за закуп на плац, закуподавецот се обврзува да му го предаде на закупецот сопствениот плац, означен како КП бр. КО м2- ѕапишан во поседовен лист ; во површина од Пл. бр. наул. бр. во . кој закупецот ќе no употребуаа заради складирање на... (да се опише какви стоки), заради вршење на продажба на големо и мало, а закупецот се обврзува да му плаќа месечно закупнина од денари. 2. Закупецот се обврзува да му ја плати договоренатга закупнина на закупецот, однапред за години, најдоцна до 199_ година. 3. Закуподавецот е должен предметниот плац да му го предаде на закупецот најдоцна наредниот ден откако му е исплатена закупнината, ослободен од луѓе и предмети... (или со да се означи какви гтрадежи се наогаат на плацот), и тоа врз основа на записник составен од претставници на договарачите. 4. Закупецот е овластен на закулениот плац да ги изведе сите фадежни работи потребни за неговото приведување кон договорената намена, а особено да го офади, да направи пристапни патишта, да монтира објекти кои можат да се демонтираат, итн... (да се опише се што може да се направи), врз основа на проект на кој претходна согласност ќе даде закуподавецот. Врз основа на дадената согласност од закуподавецот, закупецот ќе може да ја прибави потребната документација и одобрението за фадба од надлежниот орган, и да го уреди плацот. 253

5. По истекот на рокот за кој однапред е платена закупнината, договарачите слогодбено ќе ја утврдат висината на закупнината за наредниот период, поаѓајќи од движењето на цените намапо во изминатиот период, земајќи го како базен месец оној во кој е склучен ОВОЈ договор. 6. Овој договор е склучен на неопределено време, и може да престане со отказ што секој договарач писмено ќе му го соопшти на другиот, со отказен рок од месеци. Отказниот рок започнува да тече од денот кога на сигурен начин му е соопштен на другиот договарач. Ни еден договарач не може да му даде отказ на другиот пред истекот на периодот за кој однапред е платена закупнината. 7. Закупецот може да го даде плацот, или дел од него во подзакуп, и без согласност на закуподавецот, но само за намените и со правата кои произлегуваат од овој договор. 8. Доколку закуподавецот има намера д а го продаде плацот, тој се обврзува за тоа на сигурен начин да го извести закупецот, како и за условите на продажбата, и да му понуди тој да го купи за истата цена, со лраво да се изЈасни за тоа во рок од еден месец од ставањето на понудата. Co изјавата за прифаќање на понудата, закупецот е должен да му ја исплати на закуподавецот понудената цена, или да ја положи кај судот. Ако во понудата е предвиден рок за исплата на цената, закупецот може да го користи тој рок, само ако даде доволно обезбедување. Ако закуподавецот не постапи според претходните одредби, закупецот ги има правата пропишани со одредбите од Законот за облигационите односи за лродажбата со право на првенствено купување. Правото на лрвенствено купување, и овој договор зазакуп, закупецот може да го запише во Јавните книги во кои св запишува правото на сопственост. односно во интабулационите книги. ЗАБЕЛЕШКА: Одредбите од оваа точка може да отпаднат. 9. Кога ќе престане закупот, закупецот може да ш однесе додатоците и монтажните објекти што т поставил на плацот, и е должен плацот да го доведе во употреблива состојба за секаква намена за која може да служи, но закуподавецот може да ги задржи, ако му ја надомести нивната вредност во врема на враќањето на плацот. 10. Доколку плацотбиде оттуѓен на друг, неговиот прибавувач стапува на местото на закуподавецот, и потоа лравта и о б в р с к и р од закупот настануваат меѓу него и закулецот. 11. Во случај на спор надлежен е судот на чие подрачје се наоѓа плацот. 12. Овој договор е составен во истоветни примероци, од кои ло за секој договарач. Во

, на

ЗАКУПОДАВЕЦ,

199_ година. ЗАКУПЕЦ,

ЗАБЕЛЕШКА: За Договорот за закуп, види член 567-599 од ЗОО. 254

115. ДОГОВОР ЗА ПОДЗАКУП Склучен на

199_ година, меѓу:

1. 2.

, (во натамошниот текст: лодзакуподавец) и , (во натамошниоттекст: подзакупец).

1. Co овој договор, подзакуподавецот му издава на лодзакупецот еден (или: ) просторија, {или: м3 кои се наоѓаат во продажната сала на подзакуподавецот, обележани во планот на салата со бр. ), во д е л о в н а т а п р о с т о р и ј а на ул. бр. во ѕ која подзакуподавецот ја има земено лод закуп по д о г о в о р од 199_ година с к л у ч е н со закуподавецот Co договорот за закуп лодзакулодавецот е овластен да rvi издава закупените простории во подзакуп. 2. Подзакупецот е должен закупениот простор - предмет на овој договор да го користи за... (да се олише намената на просторот), а во секој случај и да се придржува кон договорот за закуп, од кој му се дава примерок. 3. Средствата на подзакуподавецот, кои се наогаат во закупениот простор, е должен да ги користи согласно нивната намена, и да ги чува нив и деловнитге лростории, од оштетување, постапувајќи при тоасо внимание на добар стопанственик. 4. Подзакупецот се обврзува на лодзакулодавецот, за користење на деловниот лростор и средствата на подзакуподавецот, да му плаќа месечно подзакупнина во износ од денари најдоцна до 8-ми во месецот, за тековниот месец. Подзакулнината периодично ќе се зголемува, сообразно со порастот на трошоците на мало. 5. Подзакупецот е должен на закуподавецот директно да му ја плаќа п о д з а к у п н и н а т а , а к о п о с л е д н и о т несомнено му д о к а ж е д е к а подзакуподавецот му д о л ж и на закуподавецот определени износи настанати од закупот. 6. Подзакупот престаиува во секој случаЈ кога ќе престане закупот. ЗАБЕЛЕШКА: Натаму, можат да се препишат, како наредни точки од овој договор, одредбите од член 3 - 13 од Договорот за закуп на деловни простории во комллекс (Образец 113). Во ПОДЗАКУПОДАВЕЦ,

на

199_ година. ПОДЗАКУПЕЦ,

ЗАБЕЛЕШКА: За Договорот за подзакул, види член 586-590 од ЗОО. 255

116. ДОГОВОР ЗА ЗАКУП НА ЗЕШОДЕЛСКО ЗЕМЈИШТЕ Склучен на 1. 2.

199_година, мегу: , (во натамошниоттекст: закулодавец) и , (во натамошниот текст: закупец).

1. Закуподавецоте сопствеиик на земјоделско земјиште (нива, овошна фадина, ливада, оризиште и сл. - да се означи), означено како КП бр. , КО м2, запишано во ѕ во површина од поседовен лист бр. на име на закулодавецот, по основ на (договор за купопродажба, бр. од 199__ година, решение за наследување и сл. - да се означи). 2. Земрделското земЈИШте од точка 1 на ОВОЈ договор закуподавецот му го издава под з а к у п на закупецот за време од години (или: неопределено време), почнувајќи од 199_година, когаземјиштето ќе му биде предадено во владение на закупецот. 3. Закупнината изнесува денари годишно и ќе сѕ плаќа... (да се опише, како на пр.: месечно, на месеци, годишно, однапред, во денари, мли во натура од производот, по истекот на годината итњ). 4. Закупецот е д о л ж е н закупеното земјиште д а го користи за производство на... (да се опише), и при тоа е должен, да постапува како добар стопанственик, и да се придржува кон сите пропишани мерки за користење и заштита на земјоделско земјиште. 5. Доколку е потребно ОВОЈ договор да се регистрира кај надлежен орган, закупецот е должен тоа да го стори веднаш no лотпишувањето на договорот. 6. Пред склучувањето на овој договор, понудени се лицата кои имаат првенствено право да го земат земјиштето во закуп, па бидејќи тие не проЈавија желба за тоа, се склучи овој договор со закупецот. 7. Кога ќе престане договорот за закуп, закупецот може да ги демонтмра монтажните објекти и уредите што ги поставил на земјиштето, доколку договарачите не се спогодат закуподавецот да ги задржи и да му ја надомести нивната вредност во време на враќањето на земјиштето. 8. О В О Ј договор престанува со истекот на времето на кое ev склучѕн, и закупецот е должен да му го предаде на закуподавецот земјиштето no собирање на реколтата во таа година. АЛТЕРНАТИВА:

СекоЈ договарач може да го откаже овој договор со отказен рок од месеци, a со тоа штт> отказниот рок не може да истекне пред собирањето на реколтата во реколтната година во која е даден отказот. 9. Закуподавецот може да му го откаже на закупецот овој договор, со отказен рок од дена, ако закулецот го користи земјиштето за друга намена, а не за онаа з а која го зел во закуп, или земјиштето го користм на 256

начин со кој му нанесува штета, или не ги применува пропишаните мерки за користење и заштита на земјоделско земјиште, или го запуштува земјиштето не обработувајќи го. 10. Во случај на спор, надлежен е судот на чие подрачје се наоѓа земјиштето. 11. Овој договор е составен во истоветни примероци, од кои по за секој договарач. Bo

;

на

199_ година.

ЗАКУПОДАВЕЦ,

ЗАКУПЕЦ.

ЗАБЕЛЕШКА: За Договорот за закул, види член 567-599 од ЗОО, како и Законот за користење и заштита на земЈоделското земјиште.

117. ДОГОВОР ЗА ЗАКУП НА ТЕХНИЧКИ СРЕДСТВА (МАШИНИ, ИНСТРУМЕНТИ, АЛАТ, ПРИБОР) CO АНГАЖИРАЊЕ НА СТРУЧНИ РАБОТНИЦИ Склучен на 1. 2.

година, меѓу: , (во натамошниоттекст: закуподавец) и t (вои натамошниот текст: закупец).

1. Закуподавецот му го дава под закуп на закупецот следното средство (машина, инструменти, алат, прибор - дасе означи поблиску со назначување на неговите регастарски, фабрички и доуги 6роевит тип и сл.), кое закулецот ќе го користи во своето работење во (да се означи место, фадилиште, лабораторија и сл.), со лочеток на користење на 199_ година. 2. За користењето на ова средство з а к у п е ц о т му п л а ќ а на закуподавецот месечна закупнина во износ од денари. врз основа на фактура, и тоа најдоцна до 15-ти во месецот, за тековниот месец. Висината на закупнината се сообразува периодично со порастот на цените на мало. 3. Заради оспособување на работници на закупецот да работат со изнајменото средство, закуподавецот му става на раслолагање на закупецот свои стручни работници, за период од месеци, кои во почетокот и сами ќе работат со тоа средство, а во исто време и ќе обучуваат потребен број работници на закулецот. 17 Обрасци на договори

257

I

4. Наиме надоместзаангажирање настручните работници, закупецот се обврзува на закуподавецот да му плаќа износ од денари месечно. Стручните работници на закуподавецот својата плата ја лримаат кај закуподавецот. Закупецот е должен на тие работници да им обезбеди пристојно сместување и исхрана, сообразно со приликите натеренот, и да им ги плаќа сите надом естоци кои им припаѓаат заради работа на терен, односно за одвоеност од семејството, согласно со правилниците на закуподавецот. 5. Закупецот е должен, средството: а) нормално да го употребува без преоптоварување; б) стручно да го одржува и да го чува заедно со приклучните уреди, благовремено вршејќи лоправки, за што е должен да побараи интервенција на закуподавецот, в) да го осигура во корист на закуподавецот во случај на оштетување или уништување и полисата за осигурување да ја винкулира на закуподавецот; г) да го стави на увид и стручен преглед на закуподавецот, заради утврдување на начинот на неговата употреба; д) да не го дава во подзакуп без согласност на закулодавецот: ѓ) по истекот на закупниот рок да му го врати на закуподавецот во исправна состојба. 6. Закуподавецот е должен, средството: а) да му го стави на располагање на закупецот исправно и снабдено со писмени упатстѕа за начинот на употребата и за постапување во случај на расипување, хаварија и сл.; б) да го поправи со свои стручни работници, на ловик на закупецот, и тоа без одлагање; в) да го прими назад, кога ќе престане закупниот однос. 7t Закуподавецот е должен, доколку за тоа има можност, да му даде на закупецот во замена друго средство, доколку П О С Т О Ј Н О Т О стане неупотребливо. 8. Трошоците за поправка на средството, доколку се работи за расипување кои се резултат на нормалното абење, ги сноси закупецот. Останатмте лоправки пагаат на товар на закуподавецот, доколку не се последица на нестручно или невнимателно работење на работн^Ј^те на закупецот. 9 . О В О Ј договор се склучува на одредено време од години. Секој договарач може да го откаже и пред истекот на дбговореното време, со отказен рок од месеци, кој рок не може да истекне пред истекот на сезоната во која средството се користи. 10. Во случај на спор, надлежен е судот во , 11. Овој договор е составен во примероци, од кои по за секој договарач.

258

Bo ЗАКУПЕЦ,

, на

199„ година. ЗАКУПОДАВАЧ,

ЗАБЕЛЕШКА: За Договорот за закугк види член 567-599 од ЗОО, а за Договорот за дело - член 600-629 од ЗОО.

118. ОПШТИ УСЛОВИ ЗА ИЗНАЈМУВАЊЕ НА ВОЗИЛА - RENT A CAR 1. ОВЛАСТЕНО УПРАВУВАЊЕ CO ВОЗИЛА - Изнајменото возило може да го возат лица постари од 21 година, кои имаат возачка дозвола најмалку 2 години (2 х 365 дена). Исклучоци Законот за сообраќај не дозволува. Изнајменото возило не смее да се употребува, сообраќа или да се вози: а) за платен превоз на патници и стока; б) по договор склучен на основа на лабкни изјави {на пр.: старост, адреса); в) за било кои натпреварувања, брзинска проба или трки; г) под влијание на алкохол. средства за смирување, наркотици, средства за спиење и други лекови; д) кога возилото не е во возна состојба или е преоптоварено, лрекубројни латници или багаж; ѓ) надвор од сообраќајниците од I, II и 111 ред; е) брзина поголема од дозволената -100 км. за патишта од i ред, 80 км. за патишта од И и ill ред, 120 KM. по автопат. Горните ограничувања се кумулативни и секое од нив важи за секоја употреба на изнајменото возило. "КОМПАС ХЕРЦ" ја одбива одговорноста за било к а к в а загуба или оштетување, кое било предизвикано со непочитување на горните забрани. 2. ЗЕМАЊЕ И ВРАЌАЊЕ НА ИЗНАЈМЕНОТО ВОЗИЛО - Возилото е во секое време неоттуѓива солственост на "КОМПАС ХЕРЦ" и е предадено во добра механичка состојба. Наемникот возилото ќе го врати заедно со сите гуми, алат и опрема назначени на страна 1 од овој договор, во иста состојба како и при преземањето (освен нормалното абење), во местото и датум наведен на страна 1 од овој договор. 3. ПЛАЌАЊЕ НА ФАКТУРАТА - Наемникот во рок од 8 дена по приемот на фактурата ќе ја плати истата, а во случај на готовински наем: веднаш на местото на предаванѕето на возилото. како што е договорено на страна 1 од овој договор. Времето на користење. километража, дололнителните и други трошоци се одналред договорени со овој наемен договор. Износот 17

259

мора да се измири во денари во согласност со ценовникот и времето на склучување на наемниот договор. Во случај возилото д а е вратенно во друга деловница од деловницата за издавањѕто, конечна пресметка на наемниот договор врши деловницата во Koja возилото е вратено. Пресметката треба да биде одобреиа од деловницата Koja го издапа возилото. Ако фактурата не е платена во рок, лресметуваме затезна камата во согласност со законските прописи по Законот за каматни стапки на затезните камати, ако во договорот ие е лоинаку договорено. 4. ПРОДОЛЖУВАЊЕ HA НАЕМОТ - Кога наемникот с а к а д а го продолжи наемот за тоа мора еден ден одналред да ја извести деловницата што го издава. Во случај на неисполнување на ОВОЈ услов, се смета дека наемникот лротивправно no присвоил возилото и "КОМПАС ХЕРЦ" е должен истиот да го лријави во обвинитгелството. Во случаЈ кога наемникот возилото го враќа после датумот наведен завреме насклучувањетонанаемниотдоговор, а в о т е к о т нанаемотдошло до промена на цените се пресметуваат новите цени од денот кој бил предвиден возилото да се врати. По новите цени се пресметуваат и километрите и тоа: броЈот на прејдените километри се дели со бројот на наемните денови. НатоЈ начин добиениот просечен број прејдени километри на ден се множи со бројот на пресметаните денови над договорениот датум за враќање на возилото и така добиените киломвтри се пресметуваат no нова цена. 5. КИЛОМЕТРАЖА - BpojoT на извозените километри за време на наемот на возилото се утврдуваат според фабрички вградениот бројач за километри. Бројачите во возилата се пломбирани, а странката мора лри преземањето на возилото да се увери дека е пломбата на свое место. 6. Во случаЈ при враќање на возилото да се утврди дека пломбата е симната, на странката и се пресметува за секој наемен ден дополнителни 500 KM. no важечкикот ценовник. 7. ГОРИВО - Горивото не е вклучено во цената на наемот. Возилото се издава и мора да биде вратено со полн резерво.ар гориво. 8. ОДРЖУВАЊЕ-Наемникотсеобврзувадека ќе се грижи за возилото и редовно ќе го контролира нивото на маслото во моторот, автоматскиот менувач ако истаот постои во изнајменото возило, вода во ладилникот и акумулаторот како и правилниот притисок во гумите. Маслото {иора да се менува на секои 3.000 км. Трошоците на наемникот ќе му се признаат ако приложи сметка или фактура од дотичното претпријатие. Наемникот е должен да ги плати сите оштетувања од недоволното одржување. 9. ДЕФЕКТИ - Поправки или замена на делови на возилото може д а се вршат само во овластени претпријатија, a со претходно одобрение од деловницата којаго дала возилото во наем. Рефундирањето натрошоците се врши на основа на приложени фактури од претпријатието кое ja извршило поправката извршена вон претпјријатајата кои се овластени з а т а а работа, и доколку заменетите делови не се вратени, трошоците не се признаваат. Ако при враќањето на возилото се утврди дека било кој дел од возилото 260

или опремата е променет или изгубен, на наемникот му се наплатува штета во висина од трикратна пазарна цена на променетиот односно изгубениот дел или опрема, која цена важи на денот на враќање на возилото. 10. ТАХОГРАФ - Врз основа на Законот за основите на сигурноста во патниот сообраќај се казнува возачот кој нема исправен тахограф со парична казна. 11. ДОКУМЕНТИ - Сите возила се опремени со потребните документи за лремин преку државната граница и за нив наемникот одговара во потполност. 12. ОСИГУРУВАЊЕ НА ПАТНИЦИТЕ - Co дневната доплата во висина која се одредува според важечкиот ценовник, возачот и патниците се осигурени од телесни повреди или смрт, а според важечките тарифи на АД за осигурување "МАКЕДОНИЈА" - Скопје. 13. ОСИГУРУВАЊЕ НА ВОЗИЛАТА - Сите возила, сопственост на "КОМПАС ХЕРЦ" се осигурани против одговорност за штета на трети лица. ОЗ ја покрива штетата која ja предизвикале возилата до вредност од 1.000.000,00 ДЕМ изразена во денарска противвредност по официјалниот курс на Народната банка на МакедониЈа на денот на настанување на штетата. Сите возила, сопственост, на "КОМПАС ХЕРЦ" се каско осигурени. Висината наодбитната франшиза е зависна 6д типот на возилото. Во пример на штетен настан за коЈ е виновен наемникот или настанот е последица на кршење на одредбите од овој договор од страна на наемникот, наемникот е должен да ја плати штетата до висината на одбитната франшиза. Наемникот не треба да ја плати одбитната франшиза, ако однапред го плати дневниот додаток за осигурување по важечкиот ценовник на "КОМПАС ХЕРЦ", 14. ПОЖАР ИЛИ КРАЖБА - Наемникот не одговара за загубата или штетата на изнајменото возило озвен во случај ако до пожарот или кражбата дошло по негова вина или поради големо невнимание на наемникот или ако наемникот на било кој начин ги прекршил одредбите наовој договор. 15. НЕСРЕКИ - За секоја несреќа мора веднаш да се извести најблиската полициска станица и деловницата на "КОМПАС ХЕРЦ" која го издала возилото. Потребно е да се пополни лосебен формулар - извештај за несреќата кој е приложен во документот на возилото, со сите лодатоци за несреќата и истиот да се прати во деловницата која го издала возилото. Наемникот се обврзува дека ќе соработува со "КОМПАС ХЕРЦ" во истрагата и постапкатаодносно несреќата. Доколку наемникјотне ги исполни условите од овој член должен е трошоците лредизвикани со несреќата да ги плати сам. 16. ГУБЕЊЕ СОПСТВЕНОСТ - "КОМПАС ХЕРЦ" не одговара за личната сопственост на наемникот, или сопственоста на други лица, која ја оставил во или на изнајменото возило, сервисното возило или деловните простории на "КОМПАС ХЕРЦ". Наемникот со потпис на овој договор цврсто 261

се откажува од секое барање кое би произлегувало од споменатите загуби и со кив поврзани штети. 17. ПРОМЕНИ ВО НАЕМНИОТ ДОГОВОР - Никаква одредба или услов не може да отпадне или да се измени. 18. Сите вработени во "КОМПАС ХЕРЦ" имаат право во секое време да го контролираат возилото. Во случај да при контролата се утврди дека наемникот не ги почитува условите на наемниот договор, работниците на "КОМПАС ХЕРЦ" се овластени да го одземат возилото. 19. В А Ж Н О Ш - Наемникот одговара за сообраќајните прекршоци што ги сторил за време на траење на наемот и после завршениот наем. Пресметката на наемот важи после конечниот преглед на возилото. Во случај на дефект на возилото во странство наемникот е должен да контактира со најблиската деловница на "ХЕРЦ" во врскасо потребната поправка, во спротивно фактурата за поправка се признава во висина на денарската противвредност. Променетиот дел мора да се вратм при поднесување на фактурата, при преминот на државната фаница. Фактурата за извршена поправка мора да се завери на царина. 20. Во случај на спор договорена е надлежност на судот во Скопје. ЗАБЕЛЕШКА: За Договорот за закуп, види член 567-599 од ЗОО.

119. ДОГОВОР ЗА ЗАКУП НА ЦЕВКИ ЗА НАВОДНУВАЊЕ Склучен на 1. 2.

199_ година, меѓу: f

(во натамошниот текст: закуподавач) и . (во натамошниот текст: закупец).

1. Закуподавачот му дава на закупецот, вкупно цевки Ф мм за наводнување на свои површини на 199_ година, 2. Закупецот ги зѕма и враќа изнајмените цевки од кругот на закуподавачот во присуство на службено лице на закуподавачот и за истото потпишува реверс и истите ќе ги користи за период од до 199_година. 3. За користење на изнајмените цѕвки закупецот ќе му платм на закуподавачот однапрѕд по денари дневно no 1 цевка, или цевки no денари по денари, вкупно денари. 262

4. Закупецот се обврзува дека изнајмените цевки ќе ги користи за наводнување и ќе ги чува со внимание на добар стопанственик и истите ќе ги врати на 199__ година. 5. За секое задоцнување повеќе од рокот во точка 4 на овој договор, закупецот ќе плаќа закупнина како во точка 3 од ОВОЈ договор. 6. Секоја загубена или оштетена цевка закупецот ја плаќа на закуподавачот во полн износ по пазарна цена која важи на денот кога требал да ги врати цевките. 7. Договорот е составен во 3 (три) истоветни лримероци од кои 2 (два) остануваат ка) закуподавачот a 1 |еден) кај закупецот. 8. Сите настанати слорови во врска со овој договор странките ќе настојуваат мирољубиво да ги решат, а во спротивно стварно и месно надлежен ќе биде суд во ѕ Во

, на

199_година.

ЗАКУПОДАВАЧ,

ЗАКУПЕЦ,

ЗАБЕЛЕШКА: За Договорот за закуп, види член 567-599 од 3 0 0 .

120. ДОГОВОРЗАЛИЗИНГ Оклучен на 1. 2.

199_ година, во

г

меѓу:

од застапуван-а од директорот (во натамошниоттекст: давател нализингот) и од засталуван-а од директорот (во натамошниоттекст корисник на лизингот).

I. ПРЕДМЕТ НА ДОГОВОРОТ Член 1 Лредмет на овој договор е вложување на основно средство - товарно моторно возило, солственост на давателот на лизингот и пренесување на правото на употреба и користење на корисникот на лизингот, за време на траењето на договорниот однос, со сттекнуванзе на право на откуп, по протекот на договорниот рок, односно ло исплатата на последната рата. 263

Член 2 Давателот на лизингот му дава на корисникот на лизингот товарно моторно возило - камион марка ФАП мерцедес 1213/42, со регистарски број и број на шасијата 5 број на моторот , и со опрема што с т р е д законските прописи за безбредноста во сообраќајот е пропишана за овој вид на возила. II. ТРАЕЊЕ НА ЛИЗИНГОТ Член 3 Давателот на лизингот основното средство од член 2 на овој договор му го дава на корисникот на лизинготза период од 3 години (36 месеци), во КОЈ рок корисникот на лизингот не може да го раскине договорот. Рокот од став 1 на овој член тече од 1994 до 1997 година. Договорните странки можат дополнително да се договорат рокот од став 2 на ОВОЈ член да се скуси, во кој случај потпишуваат анекс на овој договор, со КОЈ посебно ГИ уредуваат меѓусебните права и обврски. III. ЦЕНА НА ЛИЗИНГОТ Член 4 Основицата за пресметување на цената на лизингот е утврдена од страна на комисија за процеика на 1994 година и таа изнесува денари, зголемена за % (проценти) од трошоците на лизингот, така да конечната цена на лизингот изнесува денари. Член 5 Корисникот на лизингот се обврзува на давателот на лизингот да му плаќа месечен надомест. во еднакви износи од денари, а ратите стасуваат за плаќање секој први во месецот, со тоа што првата рата стасува за наплата на 1. 1994, а последната на 1. 1997 година. Во колку корисникот на лизингот задоцни со плаќањето на договорениот надомест должен е да му платЈ)» на давателот на лизингот камата во висина на лорастот на цените на мало во месецот, во КОЈ настанало задоцнувањето. Износот на каматата го зголемува основниот долг на корисникот на лизингот. Во колку корисникотзадоцни со плаќан>ето на договорениот надомест повеќе од 60 дена, давателот на лизингот има право да си го повлече основното средство, без обврска да ги врати уплатените рати. 264

Корисникот на лизингот се согласува на почетокот на секоја година (календарска) да се врши ревалоризација на неотплатениот дел на надоместокот - цената на лизингот, како остаток на долгот, во зависност од коефициентот на порастот на цените на мало. IIL ОБВРСКИ ЗА ТРОШОЦИТЕ Член 6 Корисникот на лизингот се обврзува за време на траењето на договорниот однос - лизингот, товарното возило да го користи и одржува со внимание на добар домаќин, и посебно внимание, редовно и прописно да го сервисира и поправа на своја сметка. IV. СОПСТВЕНОСТ НА ПРЕДМЕТОТ НА ДОГОВОРОТ Член 7 Давателот на лизингот останува сопственик на товарното моторно возило, што е предмет на овој договор, за целото времетраење на договорот, а секоја штета на товарното моторно возило ја сноси корисникот на лизиигот, кој воедно одговара и за секоја штета што со користењето на возилото ќе биде направена на трети лица. По протекот на рокот утврден со овој договор односно 1997 година, и исллатата на последната рата од страна на корисникот на лизингот, корисникот има право на откуп на возилото, што е предмет на овој договор, по ценаод денари, се пресметана ревалоризација за секоја година на траенѕето на лизингот, зо примена на член 5 став 4 од овој договор, и тоа во рок од 15 дена. Член 8 Давателот на лизингот за време на траењето на овој договор го регистрира и осигурува возилото, што е предмет на овој договор: со тоа што трошоците за регистрација и осигурување на возилото паѓаат на товар на корисникот на лизингот. V. ПРАВА И ОБВРСКИ НА КОРИСНИКОТ НА ЛИЗИНГОТ Член 9 Корисникот на лизинготтоварното моторно возило може да го користи во согласност со пазарните услови, при што мора да води сметка за исполнување на обврските прѕземени со договорот за комерцијалноделовната соработка, што е склучен со давателот на лизингот. 265

Корисникот на лизингот може товарното моторно возило да го повери на користење и управување и на други лица, за што е должен давателот на лизингот писмено да го извести, со тоа што обврската према договорот и понатаму ги исполнува самиот - корисник на лизингот. Член 10 Корисникот на лизингот ги презема сите обврски во поглед на плаќањето на даноци и други јавно-лравни давачки за време на траењето на договорот и данокот на промет по протекот на договорот, во согласност со член 7 став 2 од договорот. Член11 Сите обврски према давателот на лизингот, корисникот на лизингот гм исполнува со уплатм во корист на жиро сметка број кај Заводот за платен промет во Член 12 Кортмсникот на лизингот своите обврски према давателот на лизингот, во смисла на плаќањето на надоместокот или доуги парични обврски, може да ги компензира со своите побарувања од давателот на лизингот, што настанале по основа на договорот за комерцијално-деловната соработка. Член13 Корисникот на лизингот товарното моторно возило го презема во видена состојба и со потпис на записник за извршеното примопредавање на возилото. VI. ПРЕОДНИ И ЗАВРШНИ ОДРЕДБИ Член 14 Измени и дополнувања на овој договор се можни само со писмена согласност на двете договорни странки. Давателот на лизингот го задржува правото на измени на одредби од овој договор само во случаи кога ќе дојде до промени во законските и други прописи што ja регулираат оваа материја а кои ќе имаат битно влијание на договорниот однос, што е предмет на овој договор. Член 15 Договорните странки ќе настојуваат сите евентуални спорови што ќе настанат од овој договор да ги решаваат по мирен пат и спогодбено. 266

Bo колку евентуапниот спор не може да се реши по мирен пат и со спогодба, спорот ќе го решава надлежниот суд во Член16 Овој договор е составен и потпишан во 4 (четири) истоаетни примероци од кои по 2 (два) за секоја договорна странка. ДАВАТЕЛ НА ЛИЗИНГОТ,

КОРИСНИК НА ЛИЗИНГОТ,

ЗАБЕЛЕШКА: За Договорот за закуп, види член 567-599 од ЗОО.

121. ДОГОВОР ЗА ЛИЗИНГ Склучен на 1. 2.

199_ година, меѓу: од , застапуван-а од (ао натамошниот текст: давател на лизингот) и од , застапуаан-а од (во натамошниот текст: корисник на лизингот).

I. ПРЕДМЕТ НА ДОГОВОРОТ 1. Предмет на овој договор е давање во лизинг на 50 машини за конфекцикско шиење марка "ОБЕРЛАК" Тип-С, година на производство 1994. 2. Машините се о д б е л е ж а н и со следните сериски броеви: 3. Заедно со машините давателот на лизингот на корисникот на лизингот му ги обезбедува и дава помошните и приклучни уреди и опрема, алати замонтажа, употреба и одржување на машините, технички упатства и потребните резервни делови посебно специфицирани и с е к о ј а слецификација е составен дел на овој договор. II. ЛИЗНИШКИ НАДОМЕСТОК - ЗАКУПНИНА 1. Лизнишкиот надоместок - закупнината за предметите на овој договор од точка 1 и 3 се пл аќа еднаш го дишно и изнесува денари { дем, УСА $). 267

HI. ВРТЕМЕТРАЕЊЕ HA ДОГОВОРОТ ЗА ЛИЗИНГ

1. Овој договор се склучува за период од 5 (пет) години, со тоа што рокот почнува да тече од денот на монтирањето на машините и протекот ка пробниот период на нивна работа од 10 дена - што договорувачите заѕднички го констатиртаат со посебек записник КОЈ е прилог на договорот. а} По истекот на рокот од 5 (пет) години доколку поинаку ке е договорено истиот престанува. б) По истекот на рокот од 5 (пет) години договорувачите можат да с к л у ч а т нов договор за лизинг, no цена која ќе одговара на неамортизираниот дел на предметот на договорот. IV. ОБВРСКИ НА ДОГОВОРУВАЧИТЕ а) Обврски на давателот на лизингот 1. Давателот на лизингот се обврзува на корисникот на лизингот да му ги предаде машините и предметитѕ од точка 3 на ОВОЈ договор, во определекиот рок и во исправна и функционапна состојба, франко седиште на корисникот на лизингот во , спрема паритетот DDU југословенско-македонска граница (Табановце), C!F - пристаниште (Драч, Варна). 2. Примопредавањето на предметот на овој договор се врши комисиски, во место ; со комисија составена од no двајца претставници на договорувачите, кои за извршеното примопредавање составуваат и потпишуваатг записник. 3. Давателот на лизингот се обврзува најдоцна до година да изврши монтажа, инсталирање и пробно тестирање на машините во работните простории на корисникот на лизингот, подготвени и наменети за таа цел, према важечките нормативи и стандарди. Техничкото примопредавање на машините no успешната пробна работа се врши од страни лица на договорувачите за што се составуваи лотпишува записник. 4. Давателот на лизингот се обврзува да организира и спроведе стручна обука на тројца квалификувани работници на корисникот на лизингот кои ќе работат на машините и еден квалификуван работник кој ќе ги одржува и сервисира машините во текот на нивната работа - траењето на договорот за лизинг. 5. Давателот на лизингот се обврзува за време на траењето на ово| договор да врши постојано одржување и сервисирање на машините, према техничко-технолошките нормативи и да ги сноси ситѕ трошоци no тааоснова. 6. Давателот на лизингот е одговорен за квапитетот и можноста за целосно и непречено користење на предметитѕ на овој договор, за времетраењето на договорот за лизинг од техничко-технолошки и правен аспект. 268

7. Давателот на лизингот е должен на корисникот на лизингот, за време на траењето на договорот да му ги обезбеди сите потребни резервни делови за непречено користење на машините, на начин, под услови, во Бреме м по цена и начин на плаќање што ќе бидат уредувани со посебен договор и no диспозиција на корисникот на лизингот. 8. Давателот на лизи.нгот на своја сметка ги осигурува машините и предметите од точка 3 ка ОВОЈ договор до денот на давањѕто на истите на корисникот на лизингот по монтажата и успешната пробна работа и тестирањѕ, ка полната вредност на предгиетот на лизингот. 9. Давателот на лизингот го задржува правото на сопственост на прѕдметот на лизмнгот за цалото времетраење на договорот. 10. Доколку дојде до стечај на корисникот на лизингот давателот на лмзингот има право да бара излачување од стечајната маса на предметот на овој договор и негово повраќање по основа на правото на солственост. б) Обврски на к о р и с н и к о т на лизингот 1. Корисникот на лизингот се обврзува на давателот на лизингот да уу плаќа редовно лизиншки надоместок - закупнина, од точка 11-1 од ОВОЈ договор. Лизиншкиот надоместок се плаќа на почетокот на годината најдоцна до 31 Јануари а првата рата доспеза еден месец по влегувањето ка договорот во сила. 2. Доколку корисникот на лизингот задоцни со плаќањето на лизиншкиот надоместок, no своЈа вина, должен е покрај главниот долг на давателот на лизингот да му плати и затезна камата, по стапка утврдена со заком. 3. Корисникот на лизингот е должен, во текот на траењето на договорот, за согледаните недостатоци или дефекти на машините навреме и ло најбрз пат да го извести давателот на лизингот, при што има право да бара отстранување на недостатокот или дефектот. 4. Ако недостатокот или дефектот иа машините не биде отстранет во разумен рок од страна на давателот на лизингот, корисникот на лизингот има право на надоместок на штета по правилата за одговорност за претрпена штета. 5. Корисникот на лизингот е должен да ги припреми и да му ги стави на располагање деловните простории во кои давателот на лизингот ќе ги инсталира и монтира машините што се предмет на лизинг, најдоцна 10 дена пред денот одреден за почетокот на монтажата. 6. Корисникот на лизингот е должен во текот на користељето на машините да се однесува како добар стопанственик и со внимание на стручно лице. 7. Корисникот на лизингот не може без согласност на давателот на лизингот да ги даде машините во подзакуп. 269

V. ЗАЕДНИЧКИ ОДРЕДБИ 1. Договарачите се одговорни еден на друг за секој случај на доцнење при извршување на договорните обврски, но не и во случаи на виша сила, како непредвидлива или неотклонлива околност. 2. Ако вишата сила трае повеќе од 6 месеци договарачите можат спогодбено или по барање на еден од нив да го раскинат договорот, при што договорот престанува и работите по истиот се враќаат во првобитна положба. 3. Цените на машините се утврдени девизно, а о б в р с к и т е , в к л у ч у в а ј ќ и ги и з а т е з н и т е к а м а т и се п л а ќ а а т во д е н а р с к а противвредност по курсот на Народната банка на Република Македонија, на денот иа плаќаљето. 4. Евентуапните спорови no овој договор договарачите ќе ги решаваат спогодбено - мегу себе. Доколку договарачите не постигнат согласно решение, согласни се спорното прашање да го изнесат и да го решава Арбитражииот суд при Стопанската комора на Македонија, во Скопје, со примената на правилата на Арбитражниот суд. При решавањето иа споровите кои не се регулирани со овој договор договарачите се согласуваат да се применуваат правните лравила на Република Македонија. 5. Овој договор може предвремено да биде раскинат по барање на давателот на лизингот, ако корисникот на лизинготне го плати лизиншкиот надоместок во утврдениот рок или по истекот на 15 дена од денот кога давателот на лизингот го повикал или опоменал корисникот на лизингот на обврската за гшаќанзе. 6. Јазикот и кореспонденцијата по овој договор (ако договарачите се странски партнери) се на англиски јазик. 7. Овој договор влегува во сила со денот на неговото потпишување од договарачите. 8. Измени и дополнувања на овој договор можат да се вршат само no писмен пат. 9. Овој договор е составвн во 6 (шест) истоветни примероци no 3 (три) за секој договарач. КОРИСНИК НА ЛИЗИНГОТ,

ДАВАТЕЛ НА ЛИЗИНГОТ,

ЗАБЕЛЕШКА: За Договорот за закуп, види член 567-599 од ЗОО, а за Договорот за дело - член 600-629 од 3 0 0 .

270

122, ДОГОВОР ЗА НАЕМ HA СТАН Склучен на

199_ година, меѓу:

1. Станодавачот од со стаи на ул. бр. , (во натамошниот текст: станодавач) и 2. Станарите - брачни другари 1) и 2) од со стан на ул. бр. > {во натамошниот текст: станари) 1. Станодавачот им го издава лод наем (под кирија) на станарите својот -собен стан во наул. бр. од м2. 2. Наемнината(киријата) застанот изнесува месечно по денари астанарите со потпишувањето на овој договор однапред му платиле на станодавачот за месеци, или вкупно денари. 3. Месечната наемнина (кирија), освен за однапред платениот износ, ќе се покачува секој месец сообразно со порастотна цените на мало, според службено известување наЗаводот за статистика. 4. Овој договор се склучува на неопределено време {АЈТГЕРНАТИВА: на рок од месеци, односно години), со тоа што станодавачот може да го откаже со отказен рок од три месеци, а станарите со отказен рок од еден месец. 5. Отанодавачот ќе им го предаде станот на користење на станарите на 199_година, заедно со следните уреди намештаЈ и промена:... (да се набројат). 6. Трошоците во врска со користењето на станот, струјата, водата, парното греење, надоместоците на куќниот совет за заедничките трошоци назградата и трошоците на редовното одржување и поправките на штетите што ќе настанат со нивно невнимателно однесување, ги сносат станарите. 7. Во случај на отказ или судски спор, доволно е секое соопштение, тужба или друг лравен акт, да се достави на едниот од станарите, за да произведе правно дејство и за двајцата. Исто важи и за дополнителни спогодби што станодавачот ќе пл склучува со едниот од станарите, така што таквата слогодба го обврзува и другиот станар. 8. Овој договор е склучен во 5 (пет) примероци, од кои 3 (три) за станодавачот a no 1 (еден) за станарите. 1. 2.

СТАНАРИ:

СТАНОДАВАЧ,

ЗАБЕЛЕШКА: За Договорот за закуп, види член 567-599 од 3 0 0 , како и Законот за станбените односи, односно Законот за сопственост на делови од згради. 271

123. ДОГОВОР ЗА НАЕМ HA СТАН ЗА СЛУЖБЕНИ ПОТРЕБИ Склучен на 1. 2.

199__ година, меѓу: , {во иатамошниот текст: станодавец) и ѕ (во натамошниот текст: станар).

1. Станодавецот, како работодавец на станарот, и сопственик на станот кој се наоѓа во на ул. бр. , на кат, со површина од м2, му го издава ѕ стан бр. под наем овој стан на станарот. со почеток на користење она 199_ година. 2. Станот му се издава на станарот без определување на времето на траењето на наемот, се д о д е к а станарот е во работен однос со станодавецот, и тоа со права и обврски кои се содржани во овој договор. 3. Станарот ќе го корисгш овој стан само со членовите насвоето семејно домаќинство ; и нема право одделни простории да издава на потстанари. 4. Станот му се издава на станарот без намештај. АЈТГЕРНАТИВА: Станот му се издава наместен, со следните делови од намештајот:... (да се забележат). Во записникот за примопредавањето на станот ќе се забележи состојбата, односно исправноста или неисправноста на одделии уреди и апарати во станот. 5. Станарината за станот во износ од денари месечно станарот ќе )а плаќа најдоцна до -ми во месецот, затековникот месец, во службата на станодавецот. Покрај станарината, станарот е должен да го плаќа и износот за амортизација на намештајот, кој според посебна пресметка ќе му биде соопштен дополнително од страна на станодавецот. 6. Зголемувањето на станарината и другите износи, ќе се врши периодично, согласно со општите услови на станодавецот, сообразно со порастот на цените на мало. 7. Станарот е должен на управата на зградата во која се наоѓа станот, да и ги плаќа трошоците за користење на заедничките уреди и простории во зфадата и за нивното тековно одржување. 8. Станарот се фижи за тековното одржување на станот, намештајот и уредите во станот, и на своја сметка ги врши малите поправки. 9. Трошоците за останатите поправки кои се предизвикани по вина или со небрежно однесување на станарот и лицата што со него живеат или му дошле во посета, ги сноси станарот. 10. Станодавецот е должен на барање од станарот да rvs изврши потребните поправки за одржување иастанот, уредите и апаратите во него во употреблива состојба, освен мапите поправки, а ако тоа не го стори во 272

рокот што му го дал станарот, последниот е овластен тоа да го стори на сметка на станодавѕцот. Ако висината на трошоците за полравките од претходниот став изнесуваат помапку од станарината за три месеци: станарот ќе ги одбие при плаќањето на станарината, а ако е поголема, станарот има право да бара станодавецот да му ги плати одеднаш. 11. Станарот е овластен да го откаже користењето на станот со отказен рок од 15 дена. 12. Станодавецот може да му го откаже користењето на станот на станаротсо отказен рок од еден месец по писмен пат, во следните случаи> а) ако станарот, и покрај писмената опомена, им нанесува штета на станот, уредите и апаратите во него, со небрежно однесување; б) ако не ја плати станарината или трошоците на управата на зградата за два месеци едноподруго: а тоа не го стори ни во рок од 15 дена откако е лисмено опоменаг, в) ако со начинот на користењето на станот и заедничките простории, и покраЈ оломената, го нарушува куќникот ред и мирот и спокојството на останатите станари во зградата; г) доколку прими потстанар, а и после опомената, не го исели во рок од 15 дена; итн. А) Од причините од точка 6} и в) отказ на натамошното користење на станот може да му даде на станарот и управата на зградата во која се наоѓа станот, а станодавецот на тоа не може да се противи. Д о к о л к у по истекот на отказниот рок станарот не се исели, овластените лица можат да бараат тоа да се стори по судски пат. 13. Станарот е должен да се исели од станот во рок од дена по престанокот на неговиот работен однос со станодавецот. 14. При иселувањето на станарот од станот, станарот е должен записнички да му го предаде на станодавецот станот, во спротивно одговара за штетата причинета со тоа. 15. Овој договор е склучен во истоветни примероци, од кои по за секој договарач. Во СТАНОДАВЕЦ,

, на

199_ година. СТАНАР,

ЗАБЕЛЕШКА: За Договор за закул. види член 567-599 од ЗОО, како и Закон за станбени односи, односно Закон за сопственост на делови од зграда.

18 Обрасци на договори

273

124. ДОГОВОР ЗА ПРИМАЊЕ HA СТАН НА СТУДЕНТИ (УЧЕНИЦИ) Склучен на, 1. 2.

199_година, меѓу: {во натамошникоттекст: станодавач) и ѕ (во натамошниот текст: студент)

1. Станодавачот го прима на стан студентот, и му издава на користење едно легло во наместена соба во станот на ул. бр. стан бр. t во кој живее и станодавачот со своето семејство. Наместената соба студентот ќе ја користи заедно со уште еден студент, кому станодавачот му издава посебно легло во истата соба. 2. Обврски на станодавачот се: - да му издаде на студентот легло со постелнина: душек, чаршави, покривач, перница, навлаки, со тоа што преслеките ќе ги менува на секои недели: - во собата да стави посебна маса за секој студент, по еден стол за секој и еден резервен стол, како и орманчиња, наткасни, шифоњер и сл. : што е потребно за нормално користење на собата; - да му овозможи на студентот користење на WC, купатило за вообичаено капење и дневно миење, и перење на ситни делови од облеката; - да му овозможи на студентот користење на шпорет или решо за приготвување на чај, кафе, греење млеко и сл,; - да му даде кпуч од влезната врата на станот. 3. Обврски на студентот се: - станот да го користи на начин што на другите лица кои живеат во него, да не им попречува нормално да го користат ; - намештајот, инсталациите и уредите во станот да ги користи со нужно внимание за да се спречи нивно оштетување; - во собата да не прима посети, освен на кратко, заради сочекување за излегување или сл.; - да не приготвува храна во собата, освен приготвување на чај, кафе, феење на млеко и сл., во просторија која ќе му биде определена за тоа; - да се служи со купатилото за вообичаено капење и дневно миење, a не и за перење на крупна преслека; - да не користи феалица за зафевање на собата; - да не се опијанува и шумно вѕсели; - да не го дава клучот од станот на друго лице; - да му го плаќа на станодавачот редовно износот на договорената кирија и другите надоместоци за користење на станот. 4. На име кирија за користење на леглото студентот му плаќа на станодавачот износ од денари месечно, и тоаоднапред, најдоцна до 5-ти за тековниот месец. 274

ПокраЈ то а, за користење на струја и вода студентот му плаќа на станодавачот износ кој се определува на следниот начин:... (да се олише). За загревање на собата во зимскиот период студентот му плаќа на станодавачот износ, кој се определува наследниот начин:... {да се опише). Овие надоместоци студентот ги плаќа веднаш откако станодавачот ќе ги плати на комуналните прѕтпријатија. 5. При вселувањето, студентот му дава на име кауција на стаиодавачот износ од денари, која ќе се засмета so износот на киријата и надоместоците што ги плаќа студентот за пооледниот месец на користењето на станот. 6. Овој договор се склучува на месеци, и истекува на крарт на учебната 19 /19 година, т.е. на 30.V1199_ година, кога станодавачот, и без интервенцикја на судот може да го исели студентот. 7. Доколку студентот не ги исполнува обврските од овој договор, а и лосле опомената на станодавачот лродолжи со неуредното истапување или не ja плати киријата или надоместоците до крајот на месецот, станодаѕачот е овластен, и без интервенција иа судот, да го исели од станот, во текот на последниот ден од месецот. 8. На внесените предмети во станот од страна на студентот, станодавачот стекнува заложно право за намирување на обврските на студентот, настанати со користењето на станот. 9. Овој договор е склучен во истоветни лримероци, од кои еден за студентот.. а другите за станодавачот. Во СТАНОДАВАЧ,

, на

199_ година. СТУДЕНТ,

ЗАБЕЛЕШКА: За Договорот за закуп : види член 567-599 од 3 0 0 .

275

ГЛАВА ШЕСТА ДОГОВОРИ КАЈ ПРОНАОЃАШТВОТО И ПРЕНОС НА ЗНАЕЊА И ИСКУСТВА

125. ДОГОВОР ЗА ЛИЦЕНЦА Склучен на 1. 2.

година, меѓу: ѕ (во натамошниот текст: давач на лиценцата) и , (во натамошниоттекст: стекнувач на лиценцата).

1. Co ОВОЈ договор за лиценца, давачот на лиценцата му го отстапува на стекнувачот на лиценцата во целост (или: делумно) правото на искористување на патентираниот пронајдок (да се опише), заштитен со патентот 6р. . за време од години. Искористуваљето на пронајдокот се состои во неговата примена во производството и пуштањето во промет на производите изработени според тој пронајдок. 2. За отстапената лиценца, стекнувачот е должен на давачот на лиценцата да му плати износ од денари, во рок од дена од предавањето на документацијата потребна за искористување на пронајдокот. Покрајтоа, засекој производ произведен според отстапената лиценца, стекнувачот е должен да плаќа % (проценти) од големопродажната цена во првите години, а потоа по % (проценти) од големопродажната цена (овој надомест може да се определи и во фиксен износ, или на друг начин). 3. Договарачите се согласни оваа лиценца да е исклучителна, штхз значи давачот на лиценцата не може во никој вид самиот да го искористува предметот на лиценцата, ниту неговите одделни делови. ниту тоа да му го довери на некој друг во границите на просторното важење на лиценцата. ЗАБЕЛЕШКА: Оваа одредба може да отпадне. 4. Договарачите се согласни оваа лиценца просторно да се ограничи на територијата на Република Македонија. 5. Давачот на лиценцата е должеи: а) најдоцна до 199_ година, да му го предаде предметот на лиценцата на стекнувачот, како и техничката документација потребна за практична примена на предметот на лиценцата; б) на стекнувачот да му ги дава сите упатства и изѕестувања што се потребни за успешно искористување на лиценцата; 279

в) да му ги соолшти и да му ja предаде техничката документација на стекнувачот за дололнителните усовршувања на предметот на лиценцата, заради искористување. ЗАБЕЛЕШКА: Оваа точка може да отпадне. г) да го чува и брани правото отстапено на стекнувачот од сите барања на трети лица; д) да му даде стручна помош при воведување во производство на пронајдокот; која се состои во упатување на стручни лица за време од недели. 6. Давачот на лиценцата гарантира: а) техничка изводливост и техничка улотребливост на предметот на лиценцата; б) дека лравото на искористување на предметот на лиценцата му припаѓа нему, дека врз него нема товари и дека ие е ограничено во корист на некоЈ трет; в) дека правото на искористување не му го отстапил на друг, ни целосно ни делумно. З А Б Е Л Е Ш К А : Оваа т о ч к а ќе отпадне ако не е договорена исклучителна лиценца. 7. Стекнувачот на лиценцата е должен: а) на давачот на лиценцата да му го исплати договорениот надомест; б) да го искористува предметот на лиценцата на договорениот начин, во договорениот обем и во договорените граници; в) производите изработени по лиценцата да гм обележи со ознаката: произведено по лиценца ; г) на давачот на лиценцата да му поднесува извештај за обемот на искористувањето и да изврши пресметка на надоместот за секоја година (односно: за пократкикот договорен рок); д) со сериско производство да отпочне во рок од (недели, месеци) од воведувањето на пронајдокот во лроизводство. 8. Стекнувачот на лиценцата има право на тужба против секој кој ќе го повреди патентираниот лронајдок. 9. Договарачите се согласија со лиценцата за лроизводство да сѕ отстапи и лиценцата за улотреба на жигот за ОВОЈ производ на давачот на лиценцата. Co оглед на тоа, стекнувачот на лиценцата, кој располага со технологија која го обезбедува истиот квалитет на производите, може да пуиЈти во промет стоки со тој жиг : само ако обезбеди Нивниот квалитет да е ист како што е квалитетот на стоките што ги произведува давачот на лиценцата. ЗАБЕЛЕШКА: Оваа точка може да отладне. 10. Стекнувачот може да му даде на друг подлиценца, но само со дозвола на давачот на лиценцата (или: не може да даде подлиценца итн.). Доколку е дотворено подлиценца, давачот на лиценцата може заради наплата насвоите побарувања од стекнувачот на лиценцата настанати од 280

лиценцата, да бара непосредно од стекнувачот на подпиценцата исплата на износите што овој му ги должи на давачот на подлиценцата по основ на подлиценцата. 11. Обврската на стекнувачот на лиценцата да го искористува пронаЈДокот од точка 1 наовој договор престанува, ако пронајдокот технички биде надминат. Техничката надминатост на лронајдокот, спогодбено ја утврдуваат овластени претставници на договарачите врз основа на постојната состојба на техниката и условите на пазарот. 12. Ако договорениот надомест станал очигледно несразмерен во однос на приходот што стекнувачот на лиценцата го има од искористувањето на п р о н а ј д о к о т , з а и н т е р е с и р а н а страна може д а бара измена иа договорениот надомест. 13. Стекнувачот на лиценцата е должен на своја сметка да изврши залишуваље на лиценцата во регистарот што се води во Заводот за заштата на индустриската сопственост. 14. О В О Ј договор престанува со истекот на времето за кое е склучен. Ако по истекот натоа време стекнувачот продолжи да го искористува предметот на лиценцата, а давачот на лиценца не се противставува, се смета дека е склучен нов договор за лиценца со неопределено траење, под истате услови како и ОВОЈ договор. Таквиот договор престанува со отказ. 15. Во случај на смрт на давачот на лиценцата, лиценцата продолжува со неговите наследници. Во случај на смрт на стекнувачот на лиценцата, лиценцата се продолжува со неговите наследници, кои ja продолжуваат неговата дејност. Во случај на стечаЈ или ликвидациЈа на стекнувачот на лиценцата, давачот на лиценцата може да го раскине овој договор. 16. Во случај на спор надлежен е судот во 17. О В О Ј договор Е склучен во истоветни примероци, од кои по за секој договарач. Во ДАВАЧ НА ЛИЦЕНЦАТА,

< на

199„ година. СТЕКНУВАЧ НА ЛИЦЕНЦАТА,

ЗАБРЕЛЕШКА: За Договорот за лиценца, види член 686-711 од 3 0 0 , и Закон за индустриската сопственост.

281

126. ДОГОВОР ЗА KNOW-HOW (ЗНАЕЊЕ И ИСКУСТВО) Склучен во 1. 2.

, на

199__година, меѓу:

од , претставуван-а од (во натамошниот текст: давател на KNOW-HOW), и од , претставуван-аод (во натамошниоттекст: корисник на KNOW-HOW).

I. ПРЕДМЕТ НА ДОГОВОРОТ Член 1 1. Предмет на овој договор е пренесување - отстапување на права на користење (или во сопственост) на техничко-технолошката документација, со која располага давателот на KNOW-HOW-от, за производство на: , од страна на корисникот на КНОЊ-ХОЊ-от. 2. Документацијата од точка 1 на овој член се состои од:

II. ЦЕНА - НАДОМЕСТОК ЗА KNOW-HOW-ot Член 2 1. Цената - надоместокот за пренесениот KNOW-HOW е еднократна фиксна и изнесува денари (ДЕМ( САД $ и сл.)( а истата се плаќа преку отварање на неотповиклив документарен акредитив во банка од (цената може да биде и варијабилна и да сѕ плаќа во динамика за повеќе години) III. ВРЕМЕТРАЕЊЕ НА ДОГОВОРОТ Член 3 1. Овој договор е склучен за време од години. 2. Договорот ќе се смета за продолжен за наредните години, во колку ни еден од договарачите месеци пред истекот на рокот за кој е склучен ОВОЈ договор не даде отказ на договорот ; ПО писмен пат. 3. Секој од договарачите има право на едностран раскин на договорот доколку другиот договарач не ги исполнува битните обврски од договорот 282

или не ги отстрани утврдените недостатоци во дополнително оставениот разумен рок. 4. Во случај на раскинување на договорот секој договарач има право да бара да му се исполнат сите обврски до денот на раскинување на договорот или реституција на даденото. 5. Доколку до раскинување на договорот доаѓа по вина на еден од договарачите, другиот договарач има право на надомест на штета и изгубена добивка no општите правила на облигационото право. IV. ОБВРСКИ НАДАВАТЕЛОТ HA KNOW-HOW-OT Член 4 1 . Давателот на K N O W - H O W - O T Е должен техничко-технолошката документација од член 1 на ОВОЈ договор да му ja предаде во целост на корисникот на K N O W - H O W - O T најдоцна до 199__ година, на запјисник. 2. Давателот на K N O W - H O W - O T е должен на caoja сметка во своите работни простории стручно да обучи и да ги припреми за производство на производите што се прѕдмет на овој договор инженери од струка и KB ртаботници, што ќе ги определи корисникот на KNOWH O W - O T , користејќи ги притоасвоите најстручни инструктори. Обучувањето на работниците ќе трае дена (месеци). 3. Давателот на K N O W - H O W - O T се обврзува со свои стручни лица, на сметка на корисникот на K N O W - H O W - O T , да пружи соодветна стручна помош, во траење од дена(месеци), за почетно и пробно производство на производите што се предмет на овој договор, во се према предадената техничко-технолошка документација. 4 . Давателот на K N O W - H O W - O T се обврзува дека во текот на траењето на договорот на корисникот на K N O W - H O W - O T , ќе му ГИ дава бесплатно сите унапредувања и подобрувања, иновации и технички достигнувања, во врска со предметот на ОВОЈ договор. 5. Давателот на K N O W - H O W - O T му гарантира на корисникот на K N O W H O W - O T дека пренесенататехничко-технолошка документацијаи пруженото стручно знаење и искуство, се целосно погодни за примена и дека при идентични услови на работа корисникот на K N O W - H O W - O T , ќе има исто квалитативно и квантитатавно производство и со исти трошоци како и давателот на K N O W - H O W - O T . 6. Давателот на K N O W - H O W - O T му гарантира на корисникот на K N O W H O W - O T дека отстапената и предадена техничко-технолошка документација е комплетна и одговара на најсовремените техничко-технолошки знаења и искуства со кои тој располага за производство на производите што се предмет на ОВОЈ договор. 7. Гаранцијата од точка 5 и 6 на овој член трае за целиот период на траење на договорот.

283

8. Д о к о л к у во т е к о т на гарантниот период се појават скриени недостатоци во документацијата, корисникот на KNOW-HOW-от е должен, без одлагање да го извести давателот на KNOW-HOW-от, а тој е должен иедостатоците да ги отстрани во најкус можен рок. 9. Штетите. трошоците и изгуменатадобивка што ќе настанат лоради околностите од точка 8 на овој член ги сноси даватгелот на KNOW-HOWот. 10. Гаранциите од давателот на KNOW-HOW-от важат само ако корисникот на KNOW-HOW-от, BO целост се придржува према примеиата техничко-технолошкадокументацијаи другите пренесени знаен>а, искуства и напатствија од давателот на KNOW-HOW-от, што се утврдува со заедничка стручна комисија од двата договарачи a no потреба и ангажирање на други стручни лица или институции. 11. Давателот на KNOW-HOW-от гарантира д е к а предадената техничко-технолошка документација ги содржи мерките и нормативите за заштита при работа на работниците и за заштита наживотната и работната средина и природата. 12. Co денот на влегувањето во сила на овој договор, давателот на KNOW-HOW-от му дава на корисникот на KNOW-HOW-от ексклузивно право на производство на производите што се предмет на договорот, му ги обезбедува сите потребни извозни дозволи и документи за предметот на договорот и му ги дава сите потребни инструкции и стручни совети з а правилно и стручно вскладиштување, пакување, манипулација, транспорт и други технички и комерцијални совети во врска со производите. 13. Co влегувањето во сила на овој договор давателот на KNOW-HOWот на корисникот на KNOW-HOW-от му дава список на зем)ите во кои давателот не може да ги произведува или пласира производите што се предмет на договорот. 14. Давателот на KNOW-HOW-от е одговорен за штета и за сите трошоци и изгубена добивка, според општите правила на облигационото право, во колку се појават трети лица кои на корисникот на KNOW-HOWот, ќе му го оспорат или попречат правото на користење на предметот на договорот.

V. О Б В Р С К И НА К О Р И С Н И К О Т HA

KNOW-HOW-OT

Член 5 1. Корисникот на KNOW-HOW-от Е должен, примената техничкотехнолошка документација и другите знаења и искуства да ги применува со внимание- на добар стручњак и да се однесува во се и во целост како во документацијата односно примените совети и инструкции. 2. Корисникот е должен уредно и навреме да ја плака цената на K N O W H O W - O T , во роковите и на начин утврдени во член 2 од овој договор. 284

3. Корисникот на KNOW-HOW-от се обврзува дека во времетраењето на договорот и години потоа, ќе го чува како деловнатајна пренесениот KNOW-HOW и сите лодобрувања, унапредувања, совети и иновации врзани со истиот. 4 . Корисникот на K N O W - H O W - O T се обврзува да ГИ обезбеди сите увозно-извозни и други административни дозволи и документи потребни за функционирање и реализација на предметниот K N O W - H O W . 5. Корисникот се обврзува дека примената техничко-технолошка документациЈа, што е предметнаовојдоговор немадаја пренесувана други правни и физички лица на територијата на Република Македонија и дека предметниот производ ќе го произведува само so своите производствени простории во . 6. Корисникот на KNOW-HOW-от се обврзува дека е одговорен за изборот на евентуални кооперанти за производство на одредени елементи или делови за производот што е предмет на овој договор и дека за таквите кооперанти ќе го извести давателот на K N O W - H O W - O T . 7 . Корисникот на K N O W - H O W - O T се обврзува дека писмено ќе го извести давателот на K N O W - H O W - O T за денот на влегувањето ао сила на овој договор и за денот на почетокот на производството по истиот. 8. Корисникот на K N O W - H O W - O T е должен навреме и без одлагање да го извести, по писмен пат, давателот на K N O W - H O W - O T , за сите техничкотехнолошки пречки или откриени недостатоци, во лроизводството, во текот на траењето на договорот. 9. Корисникот е должен при одбирањето и упатувањето на стручна обука на свои инжинери и работници кај давателот на K N O W - H O W - O T , да води сметка за нивната стручност и други работни- способности и да ги испрати најдобрите. VI. ЗАЕДНИЧКИ ОДРЕДБИ Член 6 1. Договарачите се должни за времетраењето на овој договор заемно да се известуваат за сите откриени или сознаени унапредувања, подобрувања, иновации и сл. до кои ќе дојдат и кои ќе се јават кај предметот на овој договор. 2. Користењето наовојдоговор може дабиде прекинато ако предметот на овој договор постане општопознат или техничко-технолошки застарен односно надминат. 3. Договарачите се ослободуваат од одговорност и имаат права на реституција на даденото, во случај на настапување на околности кои се предизвикани од причини независни од волјата на договарачите, а кои ни внимателна страна не 6и можела да ги предвиди, спречи или отстрани и кои настанале no склучувањето на договорот, со што се оневозможува 285

негово целосно или делумно исполнување. Наведените причини по ово) договор ќе се сметаат за виша сила. 4. Овој договор влегува во сила со денот на неговото потпишување од двата договарачи и во рок од 30 дена се лријавува до органот на управата надлежен за економски односи со странство, а станува полноважен со денот на уписот во регистарот. 5. Анексите на овој договор претставуваат негови составни делови. 6. Измени и дополннувања на овој договор можат да се вршат само по писмен пат (со анекс надоговорот) со потпис на овластените лица на двата договарачи. 7. Овој договор е напишан на македонски {англиски) ј а з и к и целокупната кореспонденција за реализација на истиот ќе се обавува на македонски (англиски) јазик, без заверка од суд или други органи. 8. Евентуалните спорови во врска со реализацијата на овој договор договарачите ќе ги решаваатспогодбено меѓу себе. Доколку договарачите не лостигнат спогодбено решение за настанатиот спор, истиот го изнесуваат на решавање пред Арбитражниотсуд наСтопанската комора на Македонија, во Скопје, кој спорот ќе го решава со примената на правилата на Арбитражниот суд и правните правила на Македонското право. (Договарачите можат да договорат и друга арбитража или суд и примена на друго право). 9. Договарачите се согласни дека арбитражнатаодлука ќе ја сметаат за правосилна и извршна и истата ќе ја извршат во рокот и на начин означен во одпуката. 10. О В О Ј договор Е напишан во 6 (шест) истоветни примероци на јазик, за секој од договарачите по 31три) примероци.

К О Р И С Н И К НА KNOW-HOW-от,

ДАВАТЕЛ HA

KNOW-HOW-OT,

ЗАБЕЛЕШКА: Види, Закон за индустриската сопственост и Закон за надворешнотрговско работгење.

286

127. ДОГОВОР ЗА ФРАНШИЗИНГ Склучен на

199_годикна во

> меѓу:

1.

од , застапуван-а од (во натамошниот текст: давател на франшизата) и 2. од , застапуван-а од (во натамошниот текст: корисник на франшизата). I. ПРЕДМЕТ И ЦЕЛИ НА ДОГОВОРОТ Член 1 1. Предмет на овој договор е здружување и соработка меѓу давателот и корисникот на франшизата за производство и пласман на подрачјето територијата на на , преку поделба и специјализациЈа на работите. 2. Целите на франшизингот по овој договор се д а се зголеми економичноста и ефикасноста во работењето и преку намалени трошоци на производството и намалена производна цена да се зголеми понудата и прошири пазарот за пласман на предметниот производ. 3. За остварување на целите на ОВОЈ договор договарачите се согласија и договорија: - деловните односи меѓу договарачите да се одвиваат и засноваат на пострјана заемна соработка и меѓусебна помош; - п р о и з в о д с т в о т о , р а з в о ј о т и п л а с м а н о т д а се п л а н и р а а т и програмираат преку методологиЈа што ќе ја усвојува и утврдува заедничкиот орган на управување; - учестѕото во поделбата на добивката и поднесувањето на ризикот да бидат на рамнолравна основа, врз основа на посебната евиденција на производството и пласманот на предметниот производ; - заемната размена на стоки и услуги и нивната количина и цена се утврдуваат за секјоја година однапред, во зависност од потребите и можностите на пазарот, со можноста засоодветни корекции. II. ОБВРСКИ НА ДАВАТГЕЛОТ НА ФРАНШИЗАТА Член 2 1. Давателот на франшизата се обврзува према корисникот на франшизата: а) да му ги пружа сите услуги потребни за реализација на овој договор, во п о г л е д на изготвуван>ето на т е х н и ч к о - т е х н о л о ш к а т а документација и програма за производство; 287

б) да врши постојана стручна контрола и надзор за квалитатмвно и квантитативно производство и апасман на предметниот производ; в) да обезбедува постојани комисиони услуги околу набавка на потребна опрема, суровини и репроматеријали, што на корисникот на франшизата ќе му бидат потребни за реализација на договорот и тоа по набавни цени; г) да обезбеди стручно ослособување во своите лроизводни погони на инженери и KB работници, што ќе ги олредели корисникот на франшизата, користејќи ш притоа своите најстручни инструктори. Обучувањето на работниците и инженерите датрае дена (месеци). 2. Давателот на франшизата се обврзува и гарантира дека техничкотехнолошката документација за производство на предметниот производ ги содржи сите потребни и современи мерки и нормативи за заштита на работниците лри работа и за заштита на работната средина и човековата околина. 3. Давателот на франшизата се обврзува на своја сметка и со свои стручни лица да даде целосна стручна ломош во пробното лроизводство кај корисникот на франшизата, во траење од дена (месеци). 4. Давателот на франшизата е должен уредно испорачаните. и фактурирани лроизводи од корисникот на франшизата да ги ппати во рок од дена. Ш. ОБВРСКИ НА КОРИСНИКОТ НА ФРАНШИЗАТА Член 3 1. Корисникот на франшизата се обврзува: а) потребните финансиски средства во износод денари, работните простории, опремата и стручниот кадар, потребни за заедникчкото работење во рамките иа франшизингот да ги обезбеди наЈдоцна до 199_ година; б) да работи по производната програма на д а в а т е л о т на франшизата, користејќи ја притоа целокупната техничко-технолошка документација, стручни совети, налози и напатствија од давателот на франшизата; в) да делува под фирмата и заштитниот знак во рамките на лредметот на франшизингот; г) да води посебна сметка за стручното, квалитативното и квантитатмвното производство на предметниот производ, кш ПАТУВАЊЕ Туристичката агенција патување ; ги пропишува следните

, како организатор на

ОПШТИ УСЛОбИ ЗА ОРГАНИЗИРАЊЕ НА ПАТУВАЊЕ 1. Агенцијата ќе го организира патуеањето, кое содржи во себе збир на услуги кои се сострјат од превоз, престој и други услуги што се врзани за нив, согласно со овие општи услови заорганизирање на патување, договорот со патникот и законските прописи кои се однесуваат на организирање на патување. 2. Содржината на аранжманот, ло кој се организира патувањето, е опфатена со Програмата на патувањето, па затоа Агенцијата не презема обврски за давање на друш услуги. Оааа содржина Агенцијата се обврзува во целост да ја спроведе, освен во случај на настапување на околности кои не можела да ги слречи, отстрани или избегне, 3. Сместуваљето на одбраното место или хотел е врз основа на полн пансион, полупансион, ноќевање со појадок или изнајмување, како што е наведено во Програмата на патуваљето. 4. Во цената на објавените аранжмани вкалкулирани се и организационите трошоци. 5. Пријавувањето и уплатите се врши во самата Агенција, или кај нејзините субагенти, наведени во Програмата на патувањето. При пријавувањето се плаќа во целост денарскикот дел како што е наведено во таа Програма. 6. Агенцијата го задржува правото дајапромени цената, доколку лосле склучувањето на договорот дојде до промена на цената на бродот, или хотелот или курсот на денарот. 7. Замена на патиикотсо друго лице кое месга него може да ги користи договорените услови, може да се изврши на барање на патникот, под услов ова лице да ги задоволува посебните бараља лредвидени со аранжманот, и патникот да и ги надомести на Агенцијата трошоците предизвикани со промената. 301

8. Откажување на аранжманот може да се изврши само со целосно откажување на патувањето. Во таков случај патникот, ги сносува следните издатоци, како што следува: Ако патникот го откаже патувањето: 1) до три дена пред поаѓањето, сносува 100% од ценатанааранжманот; 2) од4 до 14 дена пред поаѓањето, сносува 80% од цѕната на аранжманот; a 3) од 15 до 21 ден пред поаѓањето - сносува 50% од цената на аранжманот. Ако се откаже патување на 22 дена и ловеќе пред лоаѓањето, патникот ллаќа денари за покривање на трошоците наАгенцијатазатој аранжман. 9. АгенциЈата не презема одговорност доколку патникот изгуби лични исправи, личен багаж и сл. 10. Рекламациите латникот е должен да ги налрави на самото место ло писмен пат, а истите да ги потврди на Агенцијата писмено во рок од 7 дена, во спротивно рекламациите нема да се земат лредвид. 11. Доколку патникот сам го прекине аранжманот, не може да ја рефундира противвредноста на неискористените услуги. 12. Овие Општи услови важат за оргаиизирање латувашеза години од денот на нивното донесување. Bo

ѕ

на

199_ година. ТУРИСТИЧКА АГЕНЦИЈА,

ЗАБЕЛЕШКА: За Договоритге во областа на туризмот и угостителството, види член 859-896 од ЗОО.

132. ОПШТА ПОНУДА ЗА СКЛУЧУВАЊЕ ДОГОВОР ЗА ОРГАНИЗИРАЊЕ ПАТУВАЊЕ (член 33 од ЗОО) Туристичка агенција, Ексклузивно крстарење по Дунав -

L4PHO

Mope - Дњепар

Супер конфорен брод, забава со оркестарт и пеачи од македонската естрадаи со македонска кујна, полни пансиони, цена денари (ДЕМ, САД $) на три рати. Поаѓање од во деновите , , , Информаши на телефон бр. 302

Овој оглас важи како општа понуда и договорот се смета за скпучен со секое лице што при пријавувањето ќе го плати денарскиот дел од цената на аранжманот, со што ќе преземе обврска да ги.исполни и другите услови од Програмата за организирање на патувањето која ќе му биде врачена при пријавувањето, доколку не биде пололнет бројот на патниците за односниот термин на патувањето. ТУРИСТИЧКА АГЕНЦИЈА ЗАБЕЛЕШКА: За договорите во областа на туризмот и угостителството, види член 859-896 од ЗОО.

133. ПОСРЕДНИЧКИ ДОГОВОР ЗА ПАТУВАЊЕ Склучен на 1. 2.

199__ година, меѓу: (во натамошниот текст: посредник) и (во натамошниот текст: патник).

1. Co овој посреднички договор за патување, посредникот се обврзува да склучи, од името и за сметка на патникот, договор за организирање на патување со определен организатор на патувањето, со кој договор организаторот на патувањето ќе му прибави на патникот збир на услуги кои се состојат од превоз, престој и други услуги што се врзани со нив во релација (Да се опише), а патникот се обврзува за тоа да плати надомест. 2. Лосредникот, лри склучувањето на договорот, му издава на патникот потврда за латување, која покрај ознаката и адресата на посредникот, и податокот дека тој истапува во тоа СВОЈСТВО, содржи и: место и датум на издавањето, ознака и адреса на организаторот на патувањето, име на патникот, место и датум на почетокот и крајот на патувањето, датуми на престојот, нужни податоци за превозот, престојот како и за другите услуги што се опфатени со вкулната цена; најмал број на потребните патници; вкупната цена на збирот иауслугите предвидени со договорот; услови под кои патникот може да бара раскинување на договорот, и други податоци кои е корисно да бидат содржани во потврдата. Кога на патникот му е врачена програма за патувањето, потврдата содржи само упатување на таа програма. 3. Посредникоте должен совесно да no врши изборот на организаторот на патувањето и му одговара на патникот за неговиуот избор. 303

4. Известувањата што ќе ги добие за патникот, неговиот багаж и неговите движења, посредникот и организаторот на патувањето можат да ги соолштуваат на трета лица само со одобрение на патникот или по барање од надлежниот орган. 5. Организаторот на латувањето што им го доверил на трети лица извршувањето на услугите за превоз, сместување или други услуга врзани за извршување на патувањето, одговара пред патникот за штетата што настанала поради целосно или делумно неизвршување на овие услуги, согласно на прописите што се однесуваат на нив. 6. Патникот е должен: а) на посредникот да му ја плата лосредничката провизија како и договорената цена за патувањето, како што е утврдено во програмата за патувањето; б) да m достави навреме сите податоци потребни за организирање на латувањето, а посебно за прибавување на лревозни кар"т, резервациЈа за сместување, како и ислрави потребни за преминување преку граница; в) да се фижи тој лично, неговите лични исправи и неговиот багаж да ги исполнуваат условите лредвидени со фаничните, царинските, санитарните, монетарните и други административни прописи. 7. Патникот одговара за штетата причинета со иеизвршување на обврските што произлегуваат од овој договор и од законот. 8. Патникот може да олредели друго лице наместо него да rvi користи договорените услуги, под услов тоа лице да ги задоволува посебните барања предвидени за договореното патување и патникот да ги надомести трошоците причинети со замената. 9. По однос на прашањата за зголемуван>е на цената, правото на патникот да се откаже .од договорот, право на организаторот, односно посредникот да се откаже од договорот, измена на профамата на патувањето и замена на сместувањето, латникот ги прифаќаодредбите од потврдата, односно профамата за патувањето, доколку се во согласност со законот. 10. Овој договор е составен во истоветни примероци, од кои по за секо] договарач. 11. Во случај на спор надлежен е судот во . Во ПАТНИК,

, на

199_ фдина. ПОСРЕДНИК,

ЗАБЕЛЕШКА: За договорите во областа на туризмот и угостителството, види член 859-896 од ЗОО.

304

134. ОПШТИ УСЛОВИ ЗА СКЛУЧУВАЊЕ НА АЛОТМАНСКИ ДОГОВОРИ НА ТУРИСТИЧКАТА и АГЕНЦИЈА " (во натамошниот текст: Агенција) 1. Co општите услови се определуваат правата и должностите на договорните страни при склучувањето и реализацијата на алотманските договори. Општите услови важат когатаков договор ќе склучи Агенцијатга во свое име и на своја сметка или кога склучува во свое име, а на сметка на друга агенција. 2. Ценитге, определени со договорот не смеат да бидат повисоки од цените заисти услуги договорени со други договорни хотелски партнери со кои се склучува договор. 3. Агенцијата се обврзува земениот капацитет од хотелот да го предаде во обем и време назначени во договорот. Затаа цел Агенцијата ќе ги вклучи во својата програма за патувања хотелските капацитети и со сите пропагандни средства ќе ја поттикнува нивната продажба. За рамноправно учество во потфатот ќе ја обѕрзе и другата агенција, кога договорот ќе го склучи на нејзина сметка. Агенцијата пред да го објави, го доставува прослектот до хотелот заради контрола на податоците за хотелот. Истото ќе го направи и при соработката со друга агенција. За непридржување кон ова, одговорноста за хотелските податоци ќе ја сноси Агенцијата. Агенцијата се обврзува на секој гостин, што го праќа тој или друга агенција, да му даде посебен лист {ваучер) што ќе ги содржи сите услуги што треба да му ги понуди хотелот. Таков лист може да издаде Агенцијата или друга агенција. 4. Агенцијата ќе го известува хотелот за продадените капацитети веднаш по продажбата, а најдоцна 7 дена пред пристигањето н г гостите, во главната сезона, и 14 дена пред пристигањето на гостите, вон сезоната. 5. Евентуалното зголемување на обемот на резервации ќе има валидност само кога тоа посебно ќе го потврди хотелот. Во случај на лроширување обемот на резервациите, х о т е л о т се обврзува доополнителните резервации да ги наллатува. по цената од договорот. Ломестување или продолжување на лрестојот на гостинот го врши, со претходна согласност на хотелот, само овластениот претстаѕник на Агенцијата. 6. Кога Агенцијата склучува договор од свое име, а за сметка на друга агенција, ја презема одговорноста за ислолнување на обврските што ги има другата агенција спрема хотелот. 7. Агенцијата гарантира дека лретставникот од другата агенција ќе го лочитува куќниот ред на хотелот, ќе се однесува лојално и чесно и ќе се грижи за интересите на гостите. Претставникот на другата агенција нема да врши никакви активности што не се во согласност со договорот. 20 Обрасци на договори

305

8. Пресметувањето на хотелските услуги се врши веднаш по заминувањето на гостите. Хотелот и доставува фактура на Агенцијата, а Агенцијата е должна да ја исплати во законскиот рок. 9. Услугите што хотелот ќе му ги направи на гостинот, а што не се назначени во лосебната лисмена нарачка (ваучер), хотелот ќе ги наплати непосредно од гостинот според важечкиот ценовник. 10. Хотелот се обврзува: - на гостите одАгенцијата да им ги обезбеди договорените услуги со ист квалитет како и за другите свои госта во согласност со категоријата што ја има и со лочитување на добрите деловни односи што се вообичаени за крајот во кој делува хотелот; - да не ги сместува гостите на Агеицијата надвор од договорените објекти без посебна согласност на Агенцијата; - да се фижи за гостите во поглед на хигиената, мирот и редот, и за примерно поведение на СВОЈОТ персонал; должен е собите да бидат во ред пред да дојдат гостите како и за време на нивниот лрестој; - на гостинот на Агенцијата при служењето на оброците да му дава и избор најмалку две мени и да му обезбеди брза услуга; - на баран>е на гостинот, оброкот што се наоѓа на менито да може да биде заменет со друг ло желба на гостинот и без посебно доплаќање, лри што за ваквите барања пртетставникот наАгенцијата навремено ќе го известува шефот на кујната; - да и овозможи на Агенцијата поставување информативна табла и рекламен материЈал на видно место за да може нормапно да комуницира со гостите на Агенцијата; - опремата да биде солидна и обезбедена со минимум технички прописи за опрема и изфадба на хотелски објекти. 11. Агенцијата св обврзува: - гостите што ги праќа во хотел претходно да ги извести за видот и категоријата на хотелот, да им даде пропаганден материјап и лосебно да им нагласи дека се должни да го почитуваат куќниот ред на хотелот внимателно да ракуваат со хотелската опрема и со апаратите што им се ставени на располагање на хотелот; - во случај кога Агенцијата организира актавност вон хтелот : 24 часа порано да го извести шефот на кујната за подготвување на ланчпакетот; - претходно да лобара согласност од хотелот во случај кога АгенциЈата пренесува права од договорот на трето лицѕ. 12. Агенцијата е носител на објективната одговорност за договорните обврски спрема своите гости. Затоа има рефесно право за враќање на пари за штети и трошоци на гостинот што настанале како последица на неквалитетми хотелски услуги од кој и да е вид. Во случај набарање отштета од страна на гостанот, а што произлегува од неисполнуван»ето на обврските од договорот, Агенцијата за таквиот случај благовремено ќе го извести 306

хотелот и ќе го повика за содејство во разрешувањето на одговорноста, и ако дојде до судски спор во него ќе учестува и хотелот. 13. За прашањата што не се опофатени со општите услови, важат одредбите од Законотзаоблигации за склучување на алотмански договори. 14. Евентуалните спорови од овој договор странките ќе ги решаваат спогодбено. Доколку не може да се постигне споогодба, спорот ќе го решава судот во 15. Договорот почнува да важи откога ќе го потпишат овластените лица за потпио. Догдворот ќе биде составен во истоветни примероци. t

АГЕНЦИЈА

"

ЗАБЕЛЕШКА: За договорите во областа на туризмот и угостителството, види член 859-896 од ЗОО.

135. ДОГОВОР ЗА АНГАЖИРАЊЕ НА УГОСТИТЕЛСКИ КАПАЦИТЕТИ (ДОГОВОР ЗА АЛОТМАН) Склучен на

199__ година, мегу:

1. Туристичката агенција како порачувач на услугите (во натамошниоттекст: Агенција), претставуванаод наработно место кајАгенцијата, и 2. Угостителското претпријатие како давател на услугите (во натамошниот текст: Угостител), претставуван од на работно место кај Угостителот Член 1 Co овој договор за алотман, Угостителот се обврзува во периодот од до 199_ година, да и стави на располагање на Агенцијата легла во хотелскикот комплекс , да им даде угостителски услуги, со полн (или полу) пансион, кој се состои во сместување и давање оброци од три (две) јадења: лојадок, ручек, вечера, на лицата што ќе ги упати Агенцијата и да и плати лровизија, определена со овој договор, а Аген14Ијатга се обврзува да настојува да ш лололни, односно да извести дека тоа не го може, како и да ја плати цената на дадените услуги доколку т користела ангажираните хотелски капацитети. Угостителот не може да договори со друга агенција ангажирање на капацитетите што се веќе ангажирани врз основа на овој договор. 20 *

307

Член 2 Агенцијата е должна да го извести Угостителот за текот на пополнувањето на сместувачките капацитети месеци пред почетокот на извршувањето на ОВОЈ договор, и тоа ќе продолжи со известување секои дена. Член 3 На секЈОЈ корисник - клиент на Агенцијата, таа му издава туристичка испратница (ваучер), со една копија, која содржи: 1) назив на агенцијата; 2) назив на угостителот; 3) ознака на корисникот, 4) вид, обем и време на извршувањето на услугите; 5) број, датум и место на издавањето и 6) потпио на агенцијата. Член 4 АгенциЈата се обврзува да му пл ати на Угостителот по корисник-клиент на Агенцијата, за еден (полу) пансион, износ од: денари за пансион во 1/1 соба, денари за пансион во 1/2 соба, денари за пансион во 1/3 соба, денари за полупансион во 1/1 соба, денари за полупансион во 1/2 соба, денари за полупансион во 1/3 соба. За децата се даваат следните попусти: (да се опишат) Член 5 Угостителот не може да ги менува договорените цени ако за тоа не ја извести Агенцијата најмалку шест месеци однапред, освен во случај на промена на курсот на размената на вапутите што влијаат врз договорената цена. Новите цени можат да се применуваат no истекот на еден месец од доставувањето до Агенцијата. Новите цени нема да се применуваат врз услугите за кои е веќе доставена листа на гостите. Во секој случај измените на цените немаат дејство врз резервацимте што ги потврдил Угостителот. Член 6 Агенцијата е должна, на денот на испраќањето на првата група иа корисници - свои клиенти, на Угостителот да му плати аконтација од % 308

(проценти) од вредноста на услугите за тие корисници: кој останува кај Угостителотзацело време натраењето наовојдоговор, освенакоАгенцијата не го извести Угостителот аконтацијата да се засмета при плаќање по определена фактура, со обврска при испраќање на нова група гости, да плати нова аконтација. Член 7 Угостителот и доставува на АгенциЈата фактури за плаќање на извршеникте услуги во следните рокови:

Кон фактурата, Угостителот ги приложува туристичките ислратници (ваучери) - оригиналите, заверени од корисникот, аја задржувазаверената копија на испратницата. Агенцијата ќе ја намали фактурата за износот на договорената провизи)а. Член 8 Угостителот е должен на Агенцијатга да и исплати провизија на прометот остварен врз основа на овој договор, во висина од % (проценти) од цената на извршените угостителски услуги, со исклучување на таксите, осигурувањето, сервисот и сл. Член 9 Агенцијата е должна доставената фактура да му ја исплати на Угостителот во рок од дена од приемот. Член 10 Агенцијата не може на корисниците - свои клиенти, да им засметува поголеми цени за угостителските услуги од оние ил^о се предвидени со договорот за алотман или со угостителскиот ценовник. Co цените на услугите од овој договор, корисниците на услугите не смеат да бидат информирани ни од Агенцијата, ни од Угостителот. Член 11 Агенцијата ќе му достави на Угостителот попис на распоредот на корисниците по соби {листа на корисниците, рооминг-лист), и тоа: 1) ако е во прашање група ломала од 40 корисници 7 дена пред доаѓањето, a 14 дена лред доаѓањето во сезонски хотели во време на сезоната; 309

2) ако е во прашање група поголема од 40 корисници - 1 4 дена пред доагањето. Угостителот не одговара за тешкотиите што можат да настанат при исполнувањето иа обврската за услугата на сместување ако Агенцијата задоцни со доставување на листата на корисниците. Член12 Агенцијата е должна, доколку не е во можност да ги пололни сите ангажирани сместувачки калацитети, во роковите од претходниот член, со доставувањето на листата иа корисниците - рооминг-лист, да го извести Угостителот за брорт на леглата што нема да ги користи и во известувањето да го определи рокот во кој Угостителот може слободно да располага со ангажираните капацитети. Угостителските калацитети што во листата на корисниците не се означени како пополнетм, се сметаат слободни од денот на приемот натаа листа од страна на Угостителот за периодот на кој се однесува листата. По истекот на тој рок, Агенцијата ловторно стекнува право да ги пополнува ангажираните сместувачки капацитети. Член13 Доколку Агенцијата, во договорениот рок не испратила известување за користење на ангажираните капацитети, без оглед на тоа што не го откажала изречно нивното користење, го губи правото на нивното користење, освен во случај Угостителот со тоа да се согласи. Доколку Агенцијата во договорените рокови не достави известување за користење на ангажираните капацитети, односно за откажување од тоа, должна е на Угостителот да му ja надоместм штетата за неискористените капацитети. Доколку АгенциЈата благовремено го извести Угостителот и му ja достави листата на корисниците, а корисникот - гостинот, не дојде, Агенцијата е должна да му надомести на Угостмтелот две третини од цената на услугите, освен доколку откажувањето е последица на околности што не можеле да се избегнат или отстранат, а кои, ако лостоеле во време на склучувањето на договоротза организирање на патување, би прѕтставувале олравдана причина да не се склучи договор. Агенцијата е должна да го докаже постоењето на околностите на кои се ловикува. Член 14 Угостителот му одобрува бесплатен престој на еден лретставник на Агенцијатга за придружување на група од најмалку 15 гостм, односно уште на еден претставник на Агенцијатга, за фупа од 30 гости. 310

Член15 Услугите што Угостителот им ги дава на корисниците - клиенти на Агенцшата во согласност со овој договор, мора да имаат ист квалитет како и услугите што Угостителот во исти услови им ги дава на своите директни корисници. Член 16 Во случај на сместување на група корисници во друг објект наместо договорениот (член 1) од иста или повисока категорија, Угостителот е должен сите членови на групата да ги смести во ист објект. За сместување во друг објект, должен е однапред да ја извести АгенциЈата. Член17 Угостителот е должен веднаш да го разгледа приговорот на услугите што ги дап корисникот, однооно петставникот на Агенцијата за време на престорт на корисникот. Ако констатира дека приговорот е оправдан, Угостителот, освен исполнување надоговорот, ќе му понуди на корисникот соодветен надомест во пари или услуги. Погодбата со корисникот Угостителот писмено ќе ja утѕрди со потлис на корисникот или на претставникот на Агенци;ата. Член 18 Агенцијата е должна да го достави до Угостителот приговорот на корисникот (судска опомена, тужба и сл.) во рок од еден месец од денот на приемот. Заедно со приговорот, АгенциЈата го доставува сворт предлог за решение (погодба, водење на спор и сл.). Угостителот е должен на доставениот приговор да одговори во рок од 15 дена. Ако не одговори во определениот рок, се смета дека не го прифатил приговорот, односно предлогот. Член 19 Во случај да е договорено, корисниците - клиенти на Агенцијата да бидат сместени во угостителски објект во изфадба, Угостите лот е должен, без одлагање, доколку оцени дека објектот во почетокот на користењето на ангажираните капацитети не ќе биде во согласност со описите од проспектот, односно со известувањата дадени на Агенцијата, да ја извести Агенцијата за тоа. Член 20 Во случаЈ на неоправдано предвремено заминување на корисници, Угостителот наплатува од Агенцијата надомест на штета во висина на полниот износ на договорената цена на услугите. 311

Член 21 Корисниците иа услугите директно ги плаќаат на Угостителот оние услуги кои не се опфатени со одредбитге од член 1 на овој договор (пансионот, полупансионот), и штетите што ќе ги нанесат на Угостителот, со непридржување кон куќниот ред на угостителскито објект или на друг начин. За ова Угостителот е должен да ги извести корисниците на услугите при пристигнуваљето на групата. Член 22 Агенцијата може привремено да се о т к а ж е од користењето на ангажираните сместувачки капацитети, a со тоа да не го раскине договорот за алотман ниту за себе да создаде обврска за надомест на штета на Угостителот, д о к о л к у во рокот од член 2, му прати известување за откажување од користењето. Во случаЈ известувањето за откажувањето да не биде пратено во предвидениот рок, Угостителот има право на надомест на штета. АгенциЈата може да се откаже од договорот во целост без обврска да ја надомести штетата, ако известувањето за откажувањето го испрати во рок од месеци (дена): Член 23 За се што не е договорено, на односите меѓу страните се применуваат пред се одредбите на Општите услови за работење на Угостмтелот, односно на Агвнцмјата, кои страните меѓу себе си т размениле при склучувањето на договорот, како и одредбите од Посебните узанси во угостителството, односно другите законски прописи кои се однесуваат на ваков договор. Член 24 Договорните страни се обврзуваат, додек аовој договор е во важност, да соработуваат меѓу себе со внимание на добар стопанственик, да се ф и ж а т односите да се унапредуваат, се во интерес на корисниците на услугите, и во таа цел редовно и благовремено да се информираат за се што е потребно за извршуѕање на договорот, како и сите спорни прашања д а ги решаваат спогодбено. Член 25 Во случај на спор надлежен е судот кој е општо месно надпежен з а тужениот. АЛТЕРНАТИВА: Во случај на спор надлежен е судот во . 312

Член 26 Овој договор е составен и потпишан во кои по за секоја договорна страна. Во

, на

истоветни примероци, од

199_ година.

ЗА АГЕНЦИЈАТА,

ЗА УГОСТИТЕЛОТ,

ЗАБЕЛЕШКА: Ако меѓу договорните страни е договорено Агенцијата да ги пополни ангажираните капацитети, тогаш договорот треба да ги содржи и следните одредби: "Агенцијата презема обврска да гм пополни ангажираните угостителски капацитети. Ако не ги пополни ангажираните угостителски капацитети, Агенцијата е должна да му плати на Угостителот надомест за неискористено легло по ден. Агенцијата тогаш нема право преку навремено известување да го откаже договорот било делумно или во целост." ЗАБЕЛЕШКА: За договорите во областа на туризмот и угостителството, види член 859-895 од 3 0 0 .

136. ДОГОВОР ЗА ВРЕМЕНСКО КОРИСТЕЊЕ НА ТУРИСТИЧКИ ОБЈЕКТ (time charinge) Склучен на

199_ година, меѓу:

1. Претпријатието како порачувач на услугите (во натамошниоттекст: порачувач), претставуванод на работно место кај порачуаачот, и 2. Угостителското претпријатие , како давател на услугите {во натамошниот текст: угостител), лретставуаан од на работно место кај угостителот. Член 1 Co ОВОЈ договор угостителот му го дава на временско користење на порачувачотсвојотугостителски објект на време од , 313 i

Член 21 Угостителот му гарантира на нарачувачот нормална употребливост на овој објект за целите за кои е тој закупен и се обврзува, заради одржување на објектот да ги преземе следните дејствија: Член 3 Нарачувачот од своја стртана е должен да ги презема мерките за тековно одржување на објектот, а посебно да , да се фижи како добар стопанственик на објектот да не му се нанесува штета, а користењето кое се состои во , да го врши на следниот начин: На име надомест за користењето, порачувачот е д о л ж е н на угостителот да му плаќа износ од денари месечно. Договорениот износ се ревалоризира поагајќи од Член 4 Договорнитге страни се обврзани, за времетраењето на овој договор, да соработуваат меѓу себе со внимание на добар стопанственик, да се фижат одиосите да се унапредуваат и во таа цел редовно и благовремено да се информираат за се што е потребно за извршување на договореп\ како и спорните прашања да ги решаваат спогодбено. Член 5 Во случај на спор надлежен е судот кој е општо месно надлежен за тужениот. АЛТЕРНАТИВА: Вол случај на спор надлежен е судот во . Член 6 Овој договор е составен и потпишан во кои по за секоја договорна страна. Во НАРАЧУВАЧ,

, на

истоветни примероци, од

199__ година. УГОСТИТЕЛ,

ЗАБЕЛЕШКА: За договорите во областа на туризмот и угостителството, види член 859-896 од 3 0 0 , како и Законот за правото за времено користење на туристички објект. 314

137. АГЕНЦИСКИ ДОГОВОР ЗА ХОТЕЛСКИ УСЛУГИ Склучен на

199_ година, меѓу:

1. Туриотичката агенција како порачувач на услугите (во натамошниот текст: порачувач), претставувана од на работно место кај порачувачот, и . 2. Угостителското претпријатие како давател на услугите {во иатамошниот текст: угостител), претставуван од на работно место кај давателот на услугите. Член 1 Co ОВОЈ догоѕор угостителот се обврзува да даде услуги со полн пансион, КОЈ се состои во сместување и давање Јадење од три оброци (појадок, ручек и вечера) во СВОЈОТ хотел за периодот од до 199_ година во траење од дена, на фупата од корисници која како посебни целини ja испрака порачувачот. Член 2 Порачувачот ќе му достави на угостителот попис на распоредот на корисниците no соби (листа на корисниците, zooming-list), најмалку 14, односно 7 дена (член 18) пред доаѓањето на фупата. Угостителот не одговара за тешкотиите што можат да настанат при испопнувањето на обврската за услугата на сместување ако порачувачот задоцни со доставувањето на листата на корисниците. Член 3 За секој корисник - клиент на порачувачот, преку водачот на фупата, порачувачот издава туристичка испратница (ваучер), со една копиЈа, која содржи: 1) назив на порачувачот, 2) назив на угостителот. 3) ознака на корисникот, 4) вид, обем и време на извршувањето на услугите, 5) бро], датум и место на издавањето и потлис на порачувачот. Член 4 Порачувачот се обврзува да му плати на угостителот за секој (полу) пансион износ од: 315

. денари за пансион во 1/1 соба, денари за пансион во 1/2 соба, денари за пансион во 1/3 соба, денари за полупансион во 1/1 соба, денари за полупансион во 1/2 соба, денари за полупансион во 1/3 соба. За децата се даваат следните попусти: (да се опишат) Член 5 Фактурата што угостителот ќе му ја достави на порачувачот, овој е должен да ja ллати во рок од дена. Кон фактурата, угостителот ги приложува туристичките испратници (ваучери) - оригиналите, заверени до корисникот или претставникот на порачувачот (водач и сл.), a ja задржува заверената колија на испратницата. Член 6 Угостителот му одобрува на порачувачот провизиЈа од % (лроцента) од цената на дадените услуги во рамките на овој договор. Порачувачот има право на провизија и за секое продолжување на престојот на корисниците, на наЈДолго за 15 дена. Член 7 Угостителот ќе ја иамали сметката за исносот на провизијата што е должен да му ja ллати на лорачувачот, со исклучување на таксата, осигурувањето, сервисот и сл. Член 8 Угостмтелот му одобрува бесплатен лрестој на еден претставник на порачувачот, за придружување на групаод најмалку 15 лица, односно уште еден претставник на порачувачот за група од 30 лица. Член 9 Co цените на услугите од овој договор корисниците иа услугите не смеат да бидат информирани ни од лорачувачот ни од угостителот. Член 10 Услугите што угостителот им ги дава на корисниците - клиентите на порачувачот во согласност со овој договор, мора да имаат и квалитет како 316

и услугите што угостителот во исти услови им ги дава на своите директни корисници. Член 11 Во случај на сместување на група корисници во друг објект, наместо договорениот (член 1), од иста или повисока категорија, угостителот е должен сите членови на групата да ги смести во ист објект. За сместување во друг објект, должен е однапред да го извести порачувачот. Член12 Угостителот е должен веднаш да го разгледа приговорот на услугите што го дал корисникот, односно претставникјот на порачувачот за време на престорт на корисникот. Ако констатира дека приговорот е оправдан, угостителот, освен исполнување надоговорот, ќе му понуди накорисникотсоодветен надомест во пари или услуги. Погодбата со корисникот угостителот писмено ќе ја утарди со потпис на корисникот или на претставникот на порачувачот. Член13 Порачувачот е должен да го достави до угостителот приговорот на корисникот (судска опомена, тужба и сл.) во рок од еден месец од денот на приемот. Заедно со приговорот, порачувачот го доставува својот предлог за решение {погодба, водење на спор и сл.). Угостителот е должен на доставениот приговор да одговори во рок од 15 дена. Ако не одговори во определениот рок, се смета дека не го прифаќа приговорот, односно предлогот. Член14 Угостителот ќе се воздржи на кој и да е начин да го наговори корисникот - клиентот на порачувачот, да стане негов директен гостин. Член 15 Угоститпот, односно порачувачот, во однос на клиентите - корисници на услугите, ќе се воздржува од какви и да е изјави со кои се доведува во сомнение квалитетот на услугите што ги дава другата договорна страна, или од изјави што се од таква природа да му нанесуваат штета на деловниот углед на една од страните. Член 16 За неточните известувања за локацијата и категоријата на хотелот од член 1 на овој договор, како и за видот и квалитетот на услугугге; лоради 317

кои ќе доЈде до отштетно барање на корисникот на услугите, одговорноста ja лодиесува угостителот. Порачувачот е должен да го почитува известувањето што го добил од угостителот. Член 17 Отказ на договорените услуги се врши писмено, со назначување на датумот. СекоЈ ненапишан отказ, порачувачот го потврдува лисмено. За да важи ТОЈ отказ од денот на усното известување, писмената лотврда на отказот мора да се испрати најдоцна следниот ден. Ако угостителот во меѓувреме, во која и да е писмена форма го лотврди приемот на усниот или телефонскиот отказ, порачувачот е ослободен од обврската својот усмен или телефонски отказ и писмено да го потврди. Член 18 Роковите за отказ за сместување или пансион, за фупа корисници се следните: 1) ако е во прашање фупа помала од 40 корисници - 7 дена, a 14 дена во сезонски хотели во време на сезоната; 2) ако е во прашање фупа поголема од 40 корисници отказниотрок е 14 дена. Член19 Ако договорот (резервацијата) делумно или во целост се откаже no утврдените рокови, или ако корисниците од фулата во целост или делумно не дојдат или задоцнат во доагањето, а резѕрвацијата не е откажана или е откажана со задоцнување: угостителот има лраво на надомест на штета во висина на цената на откажаната односно неизвршенатауслугаза еден дем. Во случај на првстој подолг од три дена, во главмата сезона му припага надомест на штета во висина на цената на откажаната, односно неизвршената услуга за три дена. Ако угостмтелот ги даде резервираните капацитети на користење на други корисници, нема право на надомест на штета на порачувачот. Член 20 Во случај на неоправдано предвремено заминување на корисниците, угостителот наплатува од порачувачот надомест на штета во висина на полниот износ на договорената цена на услугите. Член 21 Корисниците на услугите директно ги плаќаат на угостителот, оние услуги што не се опфатени во услугите од член 1 на овој договор (пансионот) 318

и штетите што ќе му ги нанесат на угостателот, со непридржување кон куќниот ред на угосгштелскиот објект, или на друг начин. За ова, угостителот е должен да ги извести корисниците на услугмте при пристигнувањето на групата. Член 22 За се што не е договорено, на односите меѓу страните на ОВОЈ договор се применуваат пред се одредбите на Општите услови за работење на угостителот : односно на Агенцијата, кои страните меѓу себе ги размениле при склучувањето на договорот, како и одредбите од Посебните узанси во угостителството и од Законот за облигационите односи, односно другите законски прописи кои се однесуваат на ваков договор. Член 23 Во олучај на спор надлежен е судот ко) е стварно месно надлежен за тужениот. АЈТГЕРНАТИВА: Во случај на спор надлежен е судот во Член 24 Овој договор е составен и потпишан во кои

истоветни примероци, од

засекоја договорна страна. Bo

?

ЗА НАРАЧУВАЧОТ,

на

199_ година. ЗА УГОСТИТЕЛОТ,

ЗАБЕЛЕШКА: 1) Овој договор може да послужи и за резервација, односно агенциски договор за хотелски услуги за сместување на поединци (индивидуални корисници), кои не користат услови (повластици) на фупа. 2) Овој договор може да послужи и како образец на договор за хотелски услуги, кога се склучува меѓу угостителско лретпријатие и порачувач - правно лице, кој не е туристичка агенција, туку работодавец, општественаорганизацијазасвоите членови, здружение и сл. (без одредби за ваучер). За овие договори, види член 859-896 од ЗОО, како и Посебните узанси во угостителството.

319

138. ДОГОВОР ЗА УГОСТИТЕЛСКИ УСЛУГИ НАСВАДБА (БАНКНТ И СЛ.) Склучен на 1. 2.

199_година, меѓу: (во натамошниот текст: угостител) и (во натамошниот текст: нарачувач).

1. Угостителот ја дава, а нарачувачот )а прима во закуп просториката во за одржување на свадба (банкет и сл.) на 199_ година од до часот за најмапку лица. Нарачувачот на име закупнина и угостителски услуги ќе му исплата на угостителот по л ице денари. Конечната вредност на аранжманот ќе се утврди после свадбата (банкетот и сл.), а нарачувачот е должен веднаш или во рок од 3 дена да му ја исплати целокупната утврдена вредиост на угостителот. 2. Нарачувачот се обврзува на име обезбедување на договор, на угостителот да му даде капар како пишманлак во висинаод % (проценти) од вкупната вредност на аранжманот на денот на склучувањето на договорот или вкупно денари, кој износ ќе се засмета во цената на аранжманот. 3. За договорената цена угостителот се обврзува на нарачувачот да му го сервира следното мени : а) Предјадење, б) Супа, в) Главно јадење, г) Сапата, д) Колач, ѓ) , е) 4. Угостителот се обврзува на денот предвиден во точка 1 од овој договор на нарачувачот да му обезбеди слободна сала и да му го сервира договорениот мени, како и пијалокот, тортите и сѕ друго што ќе обезбеди нарачувачот заради послужување на поканетите гости. 5. По потреба странките можат да склучат и посебен договор за музика. Ако нарачувачот сам обезбеди музика должен е да обезбеди авторско право за ангажирање на музичари. Во случај данематаква дозвола, наплата ќе се изврши долполнително а според тарифата на Авторската агенција. 6. Нарачувачот, на денот на свадбата ќе определи лице кое ќе дава налози заиздаваље нахранатаи пијачките, односно ќе го определи начинот на заверување на издадените количини. 7. Овој договор може да се раскине само со согласност на странките. Во случај нарачувачот еднострано да го раскине договорот, каларот како пишманлак од точка 2 не му се враќа. 320

8. Bo случај на спор надлежен е судот во , 9. О В О Ј договор е склучен во истоветни примероци од кои по за секој договарач. Во

, на

УГОСТИТЕЛ,

199_ година. НАРАЧУВАЧ,

ЗАБЕЛЕШКА: За договорите во областа на туристичката и угостителската дејност, види член 859-896 од 3 0 0 , како и Посебните узанси во угостмтелството.

139. РЕЗЕРВАЦИЈА НА СУЕСТУВАЊЕ ВО ХОТЕЛИ ПО МЕЃУНАРОДНИОТ ТЕЛЕГРАФСКИ CODE* (Според посебните узанси во угостителството "Службен лист на СФРЈ", бр. 69/83) Кај телеграфските резервации треба да се назначи: 1) бројот на соби - еднокреветни или повеќекреветни; 2) датумот на доаѓање; 3) траењето на престојот (не е задолжително); 4) насловот и адресата на порачувачот. Меѓународниот телеграфски Code, гласи: за резервација: - 1 еднокреветна соба - 1 соба со ффанцуски кревет - 1 двокреветна соба - 1 трикреветна соба - 2 еднокреветни соби - 2 соби ( 2 + 1 = 3 кревети) - 2 двокреветни соби - 3 еднокреветни соби - 3 соби со четири кревети {2 + 1 + 1 = 4 кревети) - 3 соби со пет кревети (2 + 2 + 1 = 5 кревети)

Шивра: ALBA ALDUA ARAB АВЕС BELAB BIRAC BONAD CIROC CARID CALDE

* С п о р ѕ д одредбитге на став 8 т о ч к а 4 о д ГЈосебните узанси во угостителството, овој Code е состаѕен дел на Узанситв. Co актот на Генералната дирекција на Југословенските пошти, твлефафи и телефонји бр. 16654/60 од 22 февруари 1960 година е опредвлено дека со овој Code можат да сѕ користат ситв хотали за прием на телефами во внатрешниоит и меѓународниоит телвфафски сообраќаЈ. 21 Обрасци на договори

321

CADUF DANID DIROH EMBLE ERCAJ FELAF FERAL

двокреветни соби еднокреветни соби двокреветни соби еднокреветни соби двокреветни соби еднокреветни соби двокреветни соби

>себни резервации: BAT посебна бања (кон собата) соба со убав поглед BELVU многу добра соба BEST BON добра соба PLAIN едиоставна соба бокс за една кола BOX GARAG заедничка гаража за една кола соба накај дворот INTER KIND детски кревет ORDiN соба без текушта вода SAL салон SERV соба за послуга наполно таха соба TRANQ доаѓање меѓу 0,00 и 7,00 часот NOTTE доаѓање меѓу 7,00 и 12,00 часот MATIN доаѓање меѓу 19,00 и 24,00 часот APRES задржување една ноќ PASS задржување повеќе денови STOP да се дочека на аеродром AERO да се дочека на последната автобуска станица од аеродромот AEROZ да се дочека на бродското пристаниште (лука) QUAI TRAIN да се дочека на железникчката станица отказ на резервацијата ANUL или CANCEL Време на доаѓање

Претпладне

Попладне

Навечер

Ноќе

-

POWYS POCUN PADYL POGOK POGOK POJAW POKUZ РОВАВ

POZUM POMEL PONOW POPUF PORIC POSEV POVAN POLYP

RAMYI RACEX RADOK RAFYG RAGUB RAHIV RAJOD RABAL

RAZEM RAZIN RAQAF RATYZ RAVUP RAWOW RAXAB RANUV

денеска понеделник вторник среда четврток петок сабота недела

Другите детали што не се предвидени со Code треба нормално да се телеграфираат, и тоа: ПРИМЕР НА РЕЗЕРВАЦИЈА ЗА СМЕСТУ8АЊЕ BO НЕКОЈ ХОТЕЛ За едиа двокреветна, многу добра, тиха соба со убав изглед и посебна бања (кон собата) со бокс за една кола з а 4 мај 1983 година лретпладне за повеќедневен престој. Резервацијата ја предадовме на 30 април 1983 година. Според Code - телеграмата треба да гласи: "POGOK ARAB BEST TRANQ BELVU BAT BOX STOP" ПОРАЧУВАЧ.. При предаваљето на вакви телеграми треба да се обрне внимание на следното: На прво место се става времето, односно датумот на доагањето. Ако резервацијата се врши во рамките на 7 дена доволно е да ре назначи во телеграмата само денот во неделата, а ако резервацијата се врши во рамките на 7 до 30 дена треба да се назначи и денот во месецот, а за поголѕм рок и месецот односно полниот датум. Телеграмите се пишуваатсо големи печатни букви.

323

ГЛАВА ОСМА Д О Г О В О Р И ЗА ПРЕВОЗ

}

140. ДОГОВОР ЗА ПРЕВОЗ НА ПРЕДМЕТИ Склучен на 1. 2.

199_година, меѓу: (so натамошниоттекст: превозник) и (во натамошниот текст: испраќач).

1. Co овој договор превозникот се обврзува да ги превезе од град до град следните предмети: (да се набројат) на испраќачот, со своето возило (да се означи видот на возилото), на 199_ година (или: во лериодот од до 199_ година), и да ги предаде на (да се означи името и адресата на лицето што треба да ги прими предметите}. 2. На име надомест за извршениот лревоз, испраќачот е долажен на превозникот да му плати износ од денари (или: за секој кгр. износ од денари; или засекој кубик, износ од денари; или за секој поминат километар, износ од денари, итн.). 3. Превозникоте должен превозот да го изврши со внимание надобар стопанственик, придржувајќи се кон упатствата на испраќачот и прописите за превоз на предмети во јавниот патен сообраќај. 4. Товарењето на лредметите ќе го изврши испраќачот, со тоа што лревозникот е должен да го постави возилото на местото на товарењето на часа лред времето на тргнувањето. 5. Ислраќачоте должен лрописно да ги спакува и обезбеди предметите за да не дојде до настанување на некаква штета или до загрозување на сигурноста на луѓеато или на добрата. 6. Превозникот е должен да му сврти внимание на испраќачот на недостатоците на пакувањето што можат да се забележат, инаку ќе одговара за оштетувањето на лратката што би се случила поради тие недостатоци. Превозникот ќе го раскине овој договор, ако недостатоците во пакувањето се такви што да може да биде загрозенасигурноста на лицата или добрата, или да биде причинета штета, и има лраво да бара надомест на штетата од испраќачот, претрпена со раскинувањето на договорот поради тоа. 7. Превозникот е должен да го изврши превозот по договорениот пат. 327

8. Ако превозот е прекинат поради некоја причина за која одговара превозникот, тој има право насразмерен дел од надоместот за извршениот превоз, но е должен да му ja надомести на испраќачот штетата што настанала поради прекинување на превозот. 9. Ако лревозот е прекинат од некоја причина за која не одговара НИКОЈ оддоговарачите, превозникотима лраво наразликатапомеѓудоговорениот надомест за превоз и трошоците на превозот од местото каде што превозот е прекинат до местото на определувањето. 10. Превозникот нема право ни на дел од надоместот ако во текот на превозот пратката пропадне лоради виша сила. 11. Превозникот е должен да го извести примачот без одлагање дека пратката е пристигната и да му ja стави на раслолагање како што е договорено. Растоварувањето го врши лримачот. 12. Во случај на неуредности во пратката, примачотима право дабара записнички да се утврди идентичноста на пратката, и ако пратката е оштетена, во што се состои оштетувањето. 13. Превозникот одговара за загубување или оштетување на пратката што се случиле од моментот на преземањето до нејзиното предавање, освен ако се причинетм со дејствие на овластено лице, со својствата на пратката, или со надворешни причини, што не можеле да се предвидат, ниту да се избегнат или отстранат. 14. Во случај на целосно загубување на пратката, превозникот е должен, локрај надоместот на штетата, на испраќачот да му го врати надоместот за превоз (ако истиот е платен). 15. Превозникот одговара за оштетувањата на пратката што не можеле да се забележат во моментот на предавањето, ако примачот го известил за тие оштетувања веднаш по нивното откривање, но не подоцна од осум дена од предавањето. 16. Доколку превозникот му го довери на некој друг превозник превозот целосно или делумно, останува и натаму одговорен за превозот на пратката. 17. Доколку превозникот, без оправдани лричини не стигне во оопределеното време на местото на растоварувањето, трошоците на растоварувањето ќе ги поднесе тој. 18. Заради обезбедување наплата на надоместот за превоз и на нужните трошоци што ги направил во врска со превозот. превозникот има право на залог над предметите што му се предадени заради превоз и во врска со превозот додека ги држи. 19. Испраќачот може да се откаже од превозот пред да почне товарењето на пратката, но е должен да ја надомести штетата што превозникот ја претрпел поради тоа. 20. Кога превозникот со залочнувањето напревозот доцни толку што испраќачот повеќе нема интерес за договорениот прево или кога превозникот не сака или не може да го изврши договорениот превоз, ислраќачот може да се откаже од договорот и да бара да му се врати надоместот за превозот, ако е платен. 328

по

21. Bo случаЈ на спор, надлежен е судот во 2 2 . О В О Ј договор Е составен во истоветни примероци, од кои за секој договарач. Во

, на

199_ година.

ИСПРАЌАЧ,

ПРЕВОЗНИК,

ЗАБЕЛЕШКА: За договорите за превоз, види член 648-685 од ЗОО.

141. ДОГОВОР ЗА ПРЕВОЗ НА УЧЕНИЧКА ЕКСКУРЗИЈА Склучен на

199_ година, меѓу:

1. Училиштето (во натамошниоттекст: нарачувач), претставувано од директорот ,и 2. (во натамошниот текст: превозник), претставуван од , на работно место . 1. Co овој договор превозникот се обврзува со свој автобус да превезе ученици и професори на нарачувачот: кои ќе бидат на ученичка екскурзија во траење од дена, на релација (да се опише подробно), во д о л ж и н а од км. Планот и турата на екскурзијата е составен дел на овој договор. 2. На име надомест за извршениот превоз, нарачувачот е должен на превозникот да му плати износ од денари. Надоместокот ќе се плати на следниот начин: (да се олише времето и износот на плаќањето). 3. Превозникоте должен превозот да го изврши со внимание на добар стопанственик, лридржувајќи се кон упатствата на водачот на екскурзијата, чие име нарачувачот ќе му го соопшти пред тргнувањето, и прописите за превоз во јавниот сообраќај. 4. Превозникот е должеи превозот да го изврши со автобус марка со седишта, со двајца возачи, и под услови на хигиена и удобност што според оддалеченоста на патот се сметаат како неопходни. Поради тоа, автобусот треба да биде опремен со следните реквизити: (да се набројат). 5. Превозникот одговара за сигурноста на патниците од почетокот до завршувањето на превозот. та е должен да ја надомести штетата што би 329

се случила со оштетувањето на здравјето, со повреда или со смрт на патникот, освен ако е причинета со дејствие на патникот или од надворешна причина, што не можела да се предвиди, ниту избегне или отстрани. Износот за осигурување на патниците го поднесува превозникот. 6. За промени во превозот на патувањето, преземени no 6apai-be на водачотнаекскурзијата, превозникотимаправо напосебен надомест, само доколку тоа изнесува повеќе од % (проценти) од договорената километража, со право на надомест од денари/км. Доколку со тоа се пречекори времето натраењето на екскурзијата, превозникот има право на надомест во износ од денари за секои започнати часа пречекорување. 7. Ако превозот е прекинат поради некоја причина за кјоја одговара превозникот, тој има право на сразмерен дел од надоместот за извршениот превоз, но е должен да му ја надомести на нарачувачот штетата што настанала поради прекинување на превозот. 8. Нарачувачот може да се откаже од превозот пред почетокот На екскурзијата, но е должен на превозникот да му плати пишманлак во износ од денари. 9. Кога превозникот со започнувањето на превозот доцни толку што нарачувачот нема интерес за договорениот превоз или кога превозникот не сака или не може да го изврши договорениот превоз, нарачувачот може да се откаже од договорот, да бара да му се врати надоместот за превозот, ако е платен, и да бара надомест на целокупната претрпена штета поради тоа. 10. Во случај на спор, надлежен е судот во 11. Овој договор е составен во истоветни примероци, од кои no за секој договарач. Во НАРАЧУВАЧ,

> на

199__ година. ПРЕВОЗНИК,

ЗАБЕЛЕШКА: За договорите за превоз. види чпен 648-685 од ЗОО.

330

MM Рв Д R J Н

М

ЈРП М П Ш В Д аf^^^L в fcl—»1мето на книгата, но најмногу % (лроценти) од договорената сума; д) пред истекот на две години од предавањето на ракописот за печат, да не ја издава истата книга преку друг издавач, без согласност на издавачот. ѓ) доколку приготви второ издание, првенствено да му го понуди за издавање на издавачот, е) да го врати примениот аванс без камата доколку договорот биде раскинат без вина на договарачите, односно со затезна камата доколку 345

договорот биде раскинат no негова вина, и тоа во рок од дена од раскинуван^ето на договорот. 4. Издавачот е должен: а) на авторот да му го исплати договорениот авторски хонорар; б) книгата да ја издаде во рок од месеци од примањето на ракописот во примероци; в) да изврши лекторирање на книгата; г) раколисот да го даде на рецензија, на рецензенти определени во согласност со авторот д) на авторот бесплатно да му даде примероци од отпечатената книга; ѓ) името на авторот да го означи на отпечатената книга, како што е вообичаено; е) на понудата на авторот за второ изданиѕ од книгата да одговори во рок од дена; ж) да му го врати на авторот ракописот доколку не дојде до издавање на книгата. 5. Доколку авторот не постапи no забелешките на рецензијата, издавачот има право да ангажира друго лице, кое делото ќе го доработи, во смисла на забелешките од рецензијата, но е должен во предговорот кон книгата тоа да го изнесе. Во тој случај, износот исплатен за доработката ќе се одбие од авторскиот хонорар на авторот. 6. Издавачот има право да го раскинѕ овој договор, ако ракописот не му биде предаден ни no истекот на меоеци од договорениот рок ; ниту во наредните дена кои му гм оставил на авторот како дополнителен рок за предавање на ракописот. 7. Авторот има право да го раскине OBOJ договор, ако издавачот не ја издаде книгата ни no истекот на месеци од договорениот рок, ниту во наредните месеци кои му ги оставил на издавачот како дополнителен рок за издавање на книгата. Во тој случаЈ авторот има право да rvt задржи износите што му се исплатени како авторски хонорар, односно дабара да му се исплати целиот авторски хонорар, намален за % троцента). 8. Сите права кои нѕ се пренесени со OBOJ договор, ги задржува авторот. 9. Во случај на спор, надлежен е судот во •• 10. Овој договор е составен во примероци, од кои no за секој договарач. Во ИЗДАВАЧ,

, на

199_ година. АВТОР,

ЗАБЕЛЕШКА: За овие договори - издавачки и за нарачка на авторско дело : види Закон за авторско право и Законот за издавачката дејност. 346

145. ИЗДАВАЧКИ ДОГОВОР ЗА ОБРАБОТКА НА ОПРЕДЕЛЕНИ ПОИМИ ВО... (ЛЕКСИКОН, ЕНЦИКЛОПЕДИЈА И СЛ.) Скслучен на

199_ година, меѓу:

1. 2.

-

(во натамошникот текст: издавач) и (во натамошниот текст: авторт).

1. Co овој договор издавачот го ангажира, а авторот се обврзува за... (лексикон, енциклопедија и сл.) д а ги обработи следните поими: (да се наведат кои), и тоа во должина, односно големина слоред списокот, кој е приложен и е составен дел на овој договор. 2. Авторот се обврзува: а) раколисот на обработените поими да го предаде најдоцна до 199_ година, отчукан на машина во новинарски проред, во два примероци; б) во рок од дена од доставувањето да постапи по евентуалните забелешки на рецензентите, односно на издавачот; в) пред објавувањето на книгата, да изврши преглед и соодветна коректура на шлајфните и да ги одобри за печатење. 3. Издавачот се обврзува: а) да му исплати на авторот авторски хонорар, во висина од (no авторски табак, по обработен поим, вкупно и сл.); б) на авторот да му даде бесплатно примероци од издадената книга; в) да му исплати на авторот бескаматиа аконтација во износ од денари од потлишувањето на овој договор; г) во предговорот на книгата даозначи дека соодветните поими ги обработил авторот. 4. Ааторот ги отстапува сите авторски права врз предадениот ракопис на издавачот, со тоа што издавачот може да врши стручна, стилска и јазична редакција на раколисот, да го приспособи кон потребите за негово вклопување во целината на книгата, односно тоа да го стори авторот на барање на издавачот. 5. Доколку авторот не го предаде ракописот во договорениот рок : a ни no истекот на дена од опомената на издавачот, овој договор се раскинува no сила на законот, и издавачот има право обработувањето на тие поими да го довери на друго лице. 6. Во случај на второ и наредни изданија на книгата, доколку не се склучи посебен договор, авторот има право на авторски хонорар, намален за % (проценти), пресметано според висината нахонорарот во време на издавањето. 347

7. Авторот нема право, додека не се распродаде книгата, а најдолго за време од години од продавањето на ракописот : истите поими д а ги обработи за друг... (лексикон, енциклопедија и сл.). 8. Доколку овој договор се раскине по вина на авторот, тој е должен примената аконтација да ја врати со законска камата, од денот кога ја лримил аконтацијата. 9. О З О Ј договор е составен во истоветни примероци, од кои по за секој договарач. Во

, на

199__ година.

АВТОР.

ИЗДАВАЧ,

ЗАБЕЛЕШКА: Види забелешка на Издавачкиот договор.

146. ДОГОВОР ЗА РЕЦЕНЗИЈА HA АВТОРСКО ДЕЛО Склучен на 1. 2.

199_година, меѓу: (во натамошниот текст: издавач) и {во натамошниоттекст: рецензент).

1. Co овој договор рецензентотсе обврзува, по нарачка наиздавачот, д а и з в р ш и р е ц е н з и ј а ( п р е г л е д и о ц е н к а ) на а в т о р с к о т о д е л о (да се наведе кое) кое го изработил авторот , и тоа во рок од дена од потпишувањето на овој договор. 2. Издавачот се обврзува на име авторски хонорар, ноа рецензентот да му исплати износ од • денари. Плакањето на авторскиот хонорар ќе се изврши на тој начин што на име бескаматен аванс ќе биде исплатен износот од % (проценти) од горната сума во рок од дена од потпишувањето на овој договор, a остатокот ќе биде исплатен во рок од дена од предавањето на напишаната рецензија, нажиро сметката на авторот во банка во бр. 3. Рецензентот е должен: а) рецензијата, отчукана на машина во новинарски проред, да ја предаде на издавачот во примероци; 348

б) стручната оцена за авторското дело да ја изврши така што претходно ќе се залознае со договорот за изработка на авторското дело и олисот на договорената задача кон која авторот морап да се придржува, со тоа што ќе изврши увид во литературата и документацијата со која авторот се послужил користејќи ги притоа и резултатите на сопствените истражувања и истражувањата на авторот; в) посебно да ја оцени оригиналноста и вредноста на авторското дело, односно комерцијалниот ефект на делото и дали тоа одговара на кругот на корисниците на кои им е наменето; г) да му плати на издавачот договорна казна во износ од %о (лромили) за секој ден задоцнување со лредавањето на рецензијата, но најмногу % (проценти) од договорената сума; д) да го врати примениот аванс без камата, доколку договорот биде раскинатбез вина надоговарачите. односно со затезна камата доколку договорот биде раскинат по негова вина, и тоа во рок од дена од раскинувањето на договорот. 4. Издавачот е должен: а) на рецензентот да му го исппати договорениот авторски хонорар; б) да му овозможи на рецензентот увид во ракописот на делото и во останатата документација, заради вршење на рецензијата; в) да го означи името на рецензентот на отпечатената книга, на вообичаеното место; г) на рецензентот бесплатно да му даде примероци од отпѕчатената книга на авторот. 5. Доколку рецензентот дојде до заклучок дека делото содржи недостатоци поради кои треба да се доработи, односно преработи, ќе му предложи на издавачот во која насока тоа треба да се стори. Ако авторот не ги лрифати предлозите на рецензентот, рецензентот, на барање на издавачот, ќе предложи кои лица тоа можат да го сторат. 6. Издавачот може рецеизијата, или дел од неа, да ја објави со авторското дело. 7. Издавачот има право да го раскине оаој договор, ако напишаната рецензија не му биде лредадена ни по истекот на дена од договорениот рок, ниту во наредните дена кои му ги оставил на рецензентот како дополнителен рок за предавањето на рецензијата. 8. Авторските права на рецензијата ги задржува рецензентот. 9. Во случај на спор ло овој договор, надлежен е судот во 10. Овој договор е составен во примероци, од кои no засекој договарач. Во

, на

199_година.

ИЗДАВАЧ,

РЕЦЕНЗЕНТ,

ЗАБЕЛЕШКА: Види забелешка кон Издавачкиот договор. 349

147. ДОГОВОР ЗА ИЗГОТВУВАЊЕ НА РАКОПИС ЗА УЧЕБНИК Склучен на 1. 2. ,

199__ година, мегу: (во натамошниот текст: издавач) и {во натамошниот текст: автор).

1. Авторот се обврзува да изготви ракопис за учебникот... (да сѕ означи учебникот). 2. Изготвуваљето наракописот автороте должен да го врши врз основа на наставната програма, општата концепција за учебници и посебната концепција за соодветниот учебник. 3. Авторот се обврзува на издвачот да му го достави ракописот комплетвн и чисто отчукан на машина на кирилица најдоцна до 199__ година во 4 еднообразни примероци. 4. Доколку авторот по своја вина го пречекори утврдениот рок за предавање на ракописот повеќе од 15 дена, издавачот има право да го раскине договорот. 5. Авторот се обврзува да ги прифати и внесе забелешките и предлозите од Уредувачкиот одбор и рецензентите кои се нѕопходни за подобрување квалитетот на делото. 6. Авторот не смее без согласност на издавачот да врши измени на ракописот откако ќе биде предаден во печат. Ако до такви измени дојде по вина на авторот, издавачот зголемените трошоци настанати заради тие измени ќе ги наплати од авторскиот надоместок. 7. Авторот има право на авторски надоместок од точка 9 и 10 од овој договор, доколку изготвениотракопис предметнаовојдоговор биде одобрен за издавање и употреба од надлежниот орган. 8. Доколку ракописот е одбиен од страна на надлежниот орган, на авторот му следуваат само материјалните трошоци за изготвувањето на ракописот. 9. Висината на авторскиот надоместок за ракописот се утврдува согласно Правилникот за утврдувш^е критериуми заодредување надомѕст за авторски труд. 10. Авторскиот надоместок издавачот ќе го исплати во целост по излегувањето на изданието од печат. 11. Издавачот има трајни права за издавање на книгата. 12. Авторотима право набесппатни примероци одизданието согласно Правилникот. 13. За сите спорови по овој договор н а д л е ж е н е судот во

350

и

14. Овој договор е составен во за издавачот.

примероци, од кои

АВТОР,

за авторот

ИЗДАВАЧ,

ЗАБЕПЕШКА: Види Забелешка кон Издавачкиот договор.

148. ДОГОВОР ЗА ИЛУСТРИРАЊЕ НА КНИГА Склучен на

199_година, меѓу:

1. 2.

(во натамошниот текст: издавач) и (во натамошниот т е к с т илустратор)

1. Илустраторот се обврзува за потребите на издавачот да изработи илустрации-корица, односно дава согласност за преиздавање на делото (да се означи) од авторот како издание во година. 2. Илустраторот е должен при изработката на нови илустрации, односно лри давање согласност за користен=е на илустрациите при преиздавање да се консултира со авторот и со овластениот работник на издавачот, да се грижи нивните бварања да ги задоволи со цел истите да одгоаараат насодржината на делото и да придонесат во поглед на непзвиот квалитет. 3. Илустратороте должен да му ги предаде комплет сите илустрации на издавачот најдоцна до 199_ година, во спротивно издавачот има право да му одбие % (проценти} од вкупниот надоместок, односно да го раскине договорот. 4. Издавачотсе обврзува на илустраторот да му исплати надоместок согласно актот за авторски и др. надоместоци во износ од (со зборови: ) бруто денари. 5. Во к о л к у илустрациите отстапуваат од својот к в а л и т е т и објективност, илустраторот е должен да ги преработи без надоместок од страна на издавачот. 6. Во случај на спор надпежен е судот во 7. Овој договор е составен во примероци од кои за илустраторот и за издавачот. Во

, на

199__ година.

ИЛУСТРАТОР,

ИЗДАВАЧ,

ЗАБЕЛЕШКА: Види забелешка кон Издавачкиот договор. 351

149. ДОГОВОР ЗА ПЕЧАТЕЊЕ НА КНИГА Склучен на 1. 2.

199_ година, меѓу: (во натамошниот текст: издавач) и (во натамошниоттекст: печатникца).

1. Co овој договор печатницата се обврзува, по нарачка на издавачот, дајаотпечати книгата (да се означи која), во рокод месеци од приемот на ракописот. Печатницата ќе го изврши печатењето на книгата, според напогот за печатење, бр. од 199_ година, кој содржи: - тираж - обем - формат - хартија - печатење - арка - обвивка - подврзување - пакување - бои за корици 2. Издавачот се обврзува на име цена за печатење на книгата да исплати на печатницата износ од денари по книга или вкупно денари за целиоттираж (или: по печатарски табак денари итн.}. Плаќањето на цената ќе се изврши на следниот начин: (да се определи како). Во наведената цена не е пресметан данок на промет, а издавачот се обврзува да достави мислеље за ослободување од данок, од надлежниот орган. 3. Примероците што печатницата е должна да ги достави до установите определени со Законотзазадолжителниотпримерок, се печататбесплатно, преку договорениот тираж. 4. Книгите ќе бидат испорачани франко склад на издавачот, пакувани по примероци во секој пакет, на КОЈ ќе биде ставена налепница која содржи, покрај останатото, адреса на издавачот, наслов на книгата и број на примероците во пакетот. 5. Во случај на задоцнување со печатењето на книгата, печатницата е должна на издавачот да му плати договорна казна од %о {промили) за секо] ден задоцнување, но кајмногу % (процектм) од вкупно договорената цена. 6. Печатницатае должна првиототпечатокзакорвктура, на издавачот да го достави најдоцна дена по приемот на ракописот. 7. Издавачот е должен корегираниот отпечаток да го врати на печатницата во рок од дена од приемот. 352

8. Филмовите и клишеата се сопсггвеност на издавачот и печатницата е должна на негово барање да му ги лредаде. 9. Рекламациите на квалитетот на книгата издавачот е должен д а ги стави без одлагање, во рок од 15 дена од приемот на книгата, а за скриените мани и за кусокот на книги во пакетот, се до распродавањето на тиражот. 10. Во случај на cnop по овој договор, надлежен е судот во , 11. Овој договор е склучен во истоветни примероци, од кои по за секој договарач. Во

"

на

199_ година.

ИЗДАВАЧ,

ПЕЧАТНИЦА.

ЗАБЕЛЕШКА: Види Забелешка кон Издавачкиот договор.

150. ДОГОВОРЗАДЕЛО " (за продукција на филм) Оклучен на

199__година, меѓу:

1. Лицето од (во натамошниот тексткако: лродуцент) од една, и 2. Претпријатието-организацијата" " (во натамошниот текст како: нарачател), застапуван од Агенцијата "ПАТЕНТЦЕНТАР-КОНСАЛГИНГ АД - Скопје, од друга страна. Член 1 Обата договарачи се согласни продуцентотдаорганизираи реализира до конечна форма и дело документарен филм во траење од 60 минути, за дејноста, развојот и развојната ретроспектива на нарачателот. Член 2 Под реализа^ја во смисла на член 1 од овој договор, се подразбира особено: - обезбредување на оригинално сценарио; - обезбедување на оригинална музика; - обезбедување на режисер и главен снимател; 23 Обрасци на договори

353

I

- обезбедување на производител на филмог, - реализација на конечна форма на делото. Член 3 Продуцентот во реализација на творбата лредмет на овој договор особено е обврзан: - да го обезбеди нарачателот со сите авторски имотно-лравни овластувања кои произлегуваат од неа; - да го залази морапниот и деловниот углед на нарачателот како од аспект на поединечните авторски остварувања во рамките на целокупниот проект и формалната содржина на творбата, така и од аспекг на нивото на уметничкиот квалитет на истата. Член 4 Рокот за конечна реализација на творбата предмет на овој договор е 180 дена од денот утврден со член 5 од овој договор. Член 5 Нарачателот е согласен и се обврзува на продуцентот да му исплати вкупен износ од денари, во кој износ се вклучени и пресметани целокупните трошоци за реализацијата на творбата предмет на овој договор, како и надоместот за лродуцентот, и тоа најдоцна во рок од дена од денот на потлишуваљето на овој договор, од кој ден почнува да тече рокот за реализација на творбата. Член 6 ОВОЈ договор е составен во истоветни примероци од кои по за договорните страни. Во случај на спор no одредбите на овој договор надлежен за решавање на истиот ќе биде стварно надлежниот суд во , Во НАРАЧАТЕП.

354

, на

199__ година.

t

ПРОДУЦЕНТ,

151. ДОГОВОР ЗА КИНЕМАТОГРАФСКО ДЕЛО ФИЛМСКА РЕЖИЈА Склучен на

199_ година, мегу:

1. Лицето од , (во натамошниот текст: автор), застапуван од Агенцијата "ПАТЕНТЦЕНТАРКОНСАЛГИНГ* АД - Скопје, од една, и 2. (во натамошниоттекст: продуцент), од друга страна. 1. Авторот е согласен да режира документарен филм според сценарио на под наслов" а правата кои лроизлегуваат од тоа делумно (аптернативно: целосно) да го пренесе на продуцентот. 2. Под пренесување на правата во смисла на точка 1 од овој договор се подразбира особено: - право на јавно прикажување во земјата и странство; - право на умножување на копии со право на преснимување на било која видео техника со умножување и ставање во промет; - право нарепродукцијасо право на прикажување со емитирање преку телевизијата или друг начин на медиумски пренос на слики и звук; - право на преработка и адаптација. 3. Продуцентот е согласен за правата од точка 1 односно 2 од овој договор на авторот да му плати надомест во вкупен износ од денари, најдоцна дена од денот на лотпишувањето на овој договор. 4. Сите други права кои не се предмет на овој договор ги задржува авторот, 5. Продуцентот е должен најдоцна месеци пред отпочнувањето наснимањето натворбата предмет на овој договор, да го извести авторот за денот на лочетокот на снимањето. 6. Овој договор е составен во истоветни примероци од кои по за секоја договорна страна. 7. Во случај на слор надлежен за решавање на истиот ќе биде стварно надлежниот суд во Во ЛРОДУЦЕНТ,

, на

199_ година. ПОЛНОМОШНИК HA АВТОРТОТ "ПАТЕНТЦЕНТАР-КОНСАЛТИНГ" АД - СКОПЈЕ, ОВЛАСТЕНО ЛИЦЕ,

ЗАБЕЛЕШКА: Види Забелешка кон Издавачкиот договор. 23

355

152. ДОГОВОР ЗА КИНЕМАТОГРАФСКО ДЕЛО ФИЛМСКО СЦЕНАРИО Склучен на

година, меѓу:

1. Лицето (во натамошниот текст: Автор), : од засталуван од Агенцијата ПАТЕНТЦЕНТАР-КОНСАЛГИНГ А.Д. Скопје, од една, и 2. " " (во натамошниот текст: Продуцент), од друга страна. 1. Авторот е согласен правата кои произлегуваат од неговата творба - филмско сценарио за документарен филм под наслов " " делумно (аптернативно: во целост) да ги преиесе на Продуцентот. 2. Под пренесување на правата во смисла на точка 1 на овој договор се подразбира особено: - право на снимање - синемаскоп, или на начин сличен на кинематографскиот; - право на јавно прикажување во земјата и странство; - право на умножување на копии со право на преснимување на било која видео техника со умножуваље и ставање so промет; - право на репродукција со лраво на прикажување со емитирање преку телевизијата или друг начин на медиумски лренос на слика и звук; - - - право на преработка и адаптација. 3. Продуцентот е согласен за лравата од точка 1 односно 2 од овој до лзвор на авторот да му плати надомест во вкупен износ од денари, најдоцна дена од денот на потпишувањето на овој договор. 4. Сите други права кои не се предмет на овој договор ги задржува авторот. 5. Овој договор е составен во истоветни примероци од кои ло за секоја договорна страна. 6. Во случај наспор надлежен за решавање на истиот ќе биде стварно надлежниот суд во Во

, на

ЗА ПРОДУЦЕНТОТ,

199_година. ПОЛНОМОШНИК HA АВТОРОТ "ПАТЕНТЦЕНТАР-КОНСАЛГИНГ АД - СКОПЈЕ ОВЛАСТЕНО ЛИЦЕ,

ЗАБЕЛЕШКА: Види Забелешка кон Издавачкиот договор. 356

152. ДОГОВОР ЗА КИНЕМАТОГРАФСКО ДЕЛО ФИЛМСКО СЦЕНАРИО Склучен на

199__ година, меѓу:

1. Лицето од (во натамошниот текст: автор), застапуван од Агенцијата "ПАТЕНТЦЕНТАРКОНОАЛТИНГ" АД - Скопје, од една, и 2. (во натамошниот текст продуцент), од друга страна. 1. Авторот е согласен правата кои произлегуваат од неговата творба филмска музика за д о к у м е н т а р е н филм под "наслов " " делумно (алтернативно: во целост) да ги пренесе на продуцентот. 2. Под пренесување на правата во смисла на точка 1 од овој договор се подразбира особено: - право на снимање-синемаскоп, или на начин сличен на кинематографскиот; - право на јавно прикажување во земјата и странство; - право на умножување на копии со право на преснимување на било која видео техника со умножување и ставање во промег, - право нарепродукцијасо право на прикажување соемитирање преку телевизијата или друг начин на медиумски пренос на слика и звук; - право на преработка и адаптација. 3. Продуцентот е согласен за правата од точка 1 односно 2 на овој договор на авторот да му плати надомест во вкупен износ од денари, најдоцна дена од денот на потпишувањето на овој договор. 4. Сите други права кои не се предмет на овој договор ги задржува авторот. 5. Овој договор е составен во истоветни примероци од кои по за секоја договорна страна. 6. Во случај на спор надлежен за решавање на истиот ќе биде стварно надлежниот суд во , Во ПРОДУЦЕНТ,

. на

199_ година. ПОЛНОМОШНИК НААВТОРОТ "ПАТЕНТЦЕНТАР-КОНСАЛГИНГ АД-СКОПЈЕ ОВЛАСТЕНО ЛИЦЕ,

ЗАБЕЛЕШКА: Види Забелешка кон Издавачкиот договор. 357

154. ДОГОВОР ЗА КИНЕМАТОГРАФСКО ДЕЛО - ГЛАВЕН СНИМАТЕЛ Склучен на

199_ година, меѓу:

1. Лицето од (во натамошниот текст: аѕтор), засталуваи одАгенци]ата"ПАТЕНТЦЕНТАР-КОНСАЛТИНГ АД - Скопје, од една, и 2. (во натамошниот текст: продуцент), од друга страна. 1. Авторот е согласен да биде главен снимател за документарен филм според сценарио на под наслов " "a во режија на , а правата кои произлегуваат од тоа делумно {аптернативно: целосно) да му ги пренесе на продуцентот. 2. Под пренесување на правата во смисла на точка 1 од овој договор се подразбира особено: - право на јавно прикажување во земјата и странство; - право на умножување на копии со право на преснимување на било која видео техника со умножување и ставање во гтромет; - право нарепродукцијасо право на прикажување со емитирање преку телевизијата или друг начин на медиумски пренос на слика и звук; - право на преработка и адаптација. 3. Продуцентот е согласен за правата од точка 1 односно 2 на овој договор на авторот да му плати надомест во вкупен износ од денари, најдоцна дена од денот на потпишувањето на овој договор, 4. Сите други права кои не се предмет на овој договор ги задржува авторот. 5. Овој договор е составен во истоветни примероци од кои по за секоја договорна страна. 6. Во случај на спор надпежен за решаван>е на истиот ќе биде стварно надлежниот суд во t Bo ПРОДУЦЕНТ

, на

199__ година. ПОЛНОМОШНМИК HA АВТОРОТ "ПАТЕНТЦЕНТАР-КОНСАЛТИНГ АД - ОКОПЈЕ ОВЛАСТЕНО ЛИЦЕ,

ЗАБЕПЕШКА: Види Забелешка кон Издавачкиот договор.

358

155. ДОГОВОР ЗА JАВНО ИЗВЕДУВАЊЕ И ПРИКАЖУВАЊЕ Склучен на

199_ година, мегу:

1. Лицето од (во натамошниот текст: автор), застапуван одАгенцијата "ПАТЕНТЦЕНТАРКОНСТАЛГИНГ АД - Скопје, од една, и 2. (во натамошниот текст корисник), од друга страна. 1. Авторот е согласен правата кои произлегуваат од неговата творба - драмски текст под наслов " " делумно (алтернативно: целосно) да ги пренесе на корисникот. 2. Под пренесување на правата во смисла на точка 1 на овој договор, се подразбира особено: - право на прво јавно прикажување и изведување (праизведба); - право на TpajHo јавно изведување и прикажување во земјата и странство; - право на јавно изѕедување и прикажување на промотивни манифестации и манифестации со натпреварувачки карактер и сл. 3. Корисникот исто така, има право (алтернативно: нема право) да врши делумна измена и адаптациЈа на творбата предмет на овој договор. 4. Авторот има право (алтернативно: нема право) правото на јавно изведување и прикажување да ги пренесе истовремено и на другм корисници. 5. Корисникот е д о л ж е н првото јавно лрикажување односно изведување на творбата предмет во овој договор да го реализира најдоцна во рок од месеци од денот на лотпишувањето на овој договор. 6. Корисникот е согласен и се обврзува за правата од точка 2 и 3 на овој договор на авторот да му исплати надомест во вкупен износ од денари, и тоа најдоцна дена од денот на скпучуваљето на овој договор (надоместокот може да се регулира и на друг начин). 7. Сите други права кои не се предмет на овој договор ги задржува авторот. 8. Овој договор е составен во истоветни примероци од кои no за секоја договориа страна. 9. Во случај на спор надлежен за решавање на истиот ќе биде стварно надлежниот суд во , Во КОРИСНИК,

, на

199_ година. ПОЛНОМОШНИК НА АВТОРОТ "ПАТЕНТЦЕНТАР-КОНСАЛТИНГ ДД-СКОПЈЕ ОВЛАСТЕНО ЛИЦЕ,

ЗАБЕЛЕШКА: Види Забелешка кон Издавачкиот договор. 359

156. ДОГОВОР ЗА АКТЕРСТВО Склучен на

199_ година, меѓу:

1. Драмскиот театар - Скопје (во натамошниот текст: театар), од една страна, и 2. ето на оваа предметна службеност започнува со првото наредно годишно време определенно под точка 2 од овој договор. 7. Оваа предметна службеност ќе престане според одредбите на законот, како и кога сопственикот на послужното добро ќе побара таа да престане, лоради т о а што с т а н а л а н е п о т р е б н а з а користен&е на привелегираното добро. Bo __

ѕ

на

СОПСТВЕНИК НА ПРИВЕЛЕГИРАНОТО ДОБРО,

199_ година. СОПСТВЕНИК НА ПОСЛУЖНОТО ДОБРО,

ЗАБЕЛЕШКА: З а у с т а н о в у в а њ е на с л у ж б е н о с т , види З а к о н за о с н о в н и т е сопственосно-правни односи.

158. ДОГОВОР ЗА ПОДАРОК НА ПРАВОТО НА ПЛОДОУЖИВАЊЕ (HABITACIO) Склучен на 1. 2.

199_година, мегу: (во натамошниот текст: дародавач) и (во натамошниот текст: даропримач).

1. Дародавачот, no основ на решение за наследување О. 6р. i од 199__ година на Општинскиот суд во , е сопственик на куќа Koja се наоѓа во , на ул. бр. , КО , КП бр. 3 во површина под зграда м2 и дворно место од м2, запишано во поседовниот лист Пл. бр. 2. Дародавачот : на својата ќерка-даропримач, и го подарува правото на плодоуживање (АЛТЕРНАТИВА: правото настановање-хабитацио), како лична службеност : на горната куќа со дворното место и тоа за време од годики, односно до 99__ година. 3. За времето за кое трае договорот, даропримачот е овластена куќата и дворното место да ги користи по свое наоѓање, д а живее во иеа, да ja издава под закуп, и е должна на своја сметка да ја одржува и да ја сочува во состојба во која и е дадена, како и да ги лоднесува сите давачки спрема државата. 364

АЈТГЕРНАТИВА: За времето за кое трае договорот, даропримачот е овластен да живее во куќата заедно со своето семејство, на своја сметка да ја одржува и да ја сочува во состојба во која и е дадена, како и да ги поднесува сите давачки спрема државата. Доколку пред истекот на договорениот рок го реши саоето станбено прашање, и се исели од куќата, овој договор се раскинува, а таа е должна куќата да му ја врати на дародавачот. 4. Даропримачот може, врз основа на овој договор, да ги запише во Јавните книги во кои се запишува правото на сопственст, своето право од овој договор на лична службеност на предметната недвижност. 5. Владението на куќата ќе и биде предадено на даролримачот иа 199„_ година, за што ќе биде составен посебен залисник, а во неможност на дартодавачот да присуствува на примопредавањето, даропримачот е овластена и без негово присуство да влезе во владение на куќата. 6. Вредноста на овој договор договарачите ја проценуваат на денари. 7. Овој договор е составен во истоветни примероци, од кои по за секој договарач, а останатите за службена употреба. Bo

}

на

199_ година.

ДАРОДАВАЧ,

ДАРОПРИМАЧ,

ЗАБЕЛЕШКА: Договорот за подарок и личните службености се регулирани правните правила на имотното лраво, а не со позитивни прописи.

со

159. ДОГОВОР ЗА ПОДАРОК CO ЗАДРЖУВАЊЕ HA ПРАВОТО НА ДОЖИВОТНО УЖИВАЊЕ Склучен на 1. 2.

199__година, меѓу: (во натамошниот текст: дародавач) и (во натамошниоттекст: даропримач).

1. Дародавачот е сопственик, по основ на договор за градба купопродажба со Градежното претпријатие " " од бр. од 199__ година, на стан кој се наоѓа во на ул. бр. стан бр. , со површина од „ мг< 365

5

Bo TO] стан дародавачот живее заедно со даропримачот, КОЈ му е син, и со неговото семе]ство. 2. Co OBOJ договор дародаваот му го подарува на даропримачот станот опишан во претходната точка, со тоа што на денот на заверувањето на потписите на договарачите од страна на надлежниот орган, даропримачот го прима станот во сопственичко владение. 3. Дародавачот го задржува правото на лична службеност доживотно да живее во собата во станот, која е со ориентација исток-jyr, во површина од м2, и да ги користи нуспросториите во станот: WC, купатило, кујна, ходник и сл., со уредите и намештајот во тие простории: кои се на даропримачот. ЗАБЕЛЕШКА: Оваа одредба може да отпаднѕ. 4. Даропримачот може, врз основа наово] договор, и без лрисуство на дародавачот, да го запише правото на сопственост на станот на свое име во јавните книги во кои се запишува сопственоста, но и да го упише во соодветните книги и правото на доживотно уживање на дародавачот. 5. Подарениот стан нема да му се засмета во наследниот дел на даропримачот. ЗАБЕЛЕШКА: Оваа одредба може да изостане. 6. Сите давачки и трошоците за состав и заверуван^е на ово] договор го сноси даропримачот. 7. Вредноста на подарениот стан договарачите ја определуваат на денари. 8. ОВОЈ договор е составен во истоветни примероци, од кои по за секо] договарач, а останатите за службена употреба. Bo ДАРОДАВАЧ,

1

на

199_ година. ДАРОПРИМАЧ,

ЗАБЕЛЕШКА: Договорот за лодарок и личните службености се регулирани со правните правила на имотното право. Види, и член 109-119 од Законот за наследувањето, во врска со договорот за отстапување и распределба на имотот уште за животот.

366

160. ДОГОВОР ЗА ПОДАРОК HA МОТОРНО ВОЗИЛО Склучен на

199_година, меѓу:

1. Дародавачот ул. дародавач) и 2. Даропримачот

бр. 6р.,

од со стан на (во матамошниот текст:

од состаннаул. (во натамошниот текст: даропримач).

1. Дародавачот, кој му е татко на даропримачот, е сопственик на моторното возило марка тип , со број на мотор , број на шасија , зафатнина на моторот смЗ, година на производство , регистерски број , кој го купи со договор з а купопродажба - фактура бр. од 199__ година на трговското претпрНЈатие 2. Ова моторно возило дародавачот му го подарува т.е. предава во сопственост и владение без надоместок на даропримачот со денот на лотпишувањето на овој договор. 3. Дародавачот не може да го отповика овој подарок по ниеден основ. 4. Врз основа на овој договор, даропримачот ќе го регистрира автомобилот на свое име, со тоа што ќе ги сноси сите трошоци за регмстрацијата. 5. Овој договор е склучен во примероци, од кои за дародавачот, за даропримачот и за судот. Во

, на

ДАРОПРИМАЧ,

199_ година. ДАРОДАВАЧ,

ЗАБЕЛЕШКА: Договорот за подарок е регулиран со лравните правила на имотното право.

367

161. ДОГОВОР ЗА ПОСЛУГА Склучен на

199_година, меѓу: (во натамошниоттекст: послугодавач) и _(во натамошниоттекст: послугопримач).

1. 2.

1. Послугодавачот му ги дава на послуга, на послугопримачот своите предмето... (дасе именуваат), со кои послугопримачот ќе се послужи, и no истекот на (дена, месеци, години) ќе му ги врати на поолугодавачот. 2. Послугопримачот се обврзуваа земените предмети на послуга да ги користи според нивната намена како добар стопанственик (добар домаќин), и no стекот на договорениот рок да му ги врати на послугодавачот неоштетени и во исправна состојба, во местото определено од послугодавачот. 3. Доколку во т е к о т на употребата некој предмет пропадне, послугопримачоте должен штетата да ја надомести, без оглед на причината поради која предметот пропаднап. Во случај на пропаѓање на предметот поради случај или виша сила, послугопримачот не е должен штетата да ја надомести, само доколку предметот би пропаднап од истата причина и да бил кај послугодавачот. 4. Послугодавачот има право да бара предметите, или дел од нив да му се вратат и пред договорениот рок, доколку му се појави потреба да ги користи или да ги даде под закуп, како и во случај ако послугопримачот не m чува, не ги одржува редовно или ги користи за друга намена, односно ги дава на друг на користење. 5. Во случај трето лице да претендира на правото на сопственост на дадените предмети, послугопримачот е должен веднаш да го извести послугодавачот за тоа. 6. Овој договор е составен во истоветни примероци, од кои no за секој договарач. Во ПОСЛУГОДАВАЧ,

, на

199_ година. ПОСЛУГОПРИМАЧ,

ЗАБЕЛЕШКА: Договор за послуга е регулиран со правните правила на имотното право.

368

162. ДОГОВОР ЗА РАЗМЕНА НА СТАНОВИ КУПЕНИ ОД БИВШАТА J Н A ВО СКОПЈЕ, ОДНОСНО БЕЛГРАД Склучен на 1. 2.

199_ година, меѓу:

на АРМ од Скопје) и ВЈ од Белгртад).

(во натамошниоттекст: воен старешина (во натамошниоттекст: воен старешинана

1. Воениот старешина наАРМ од Скопје, кој е државјанин на Република Македонија, е сопственик на станот кој се наоѓа во Белград, на ул. бр. стан бр. во површина од мг, кој го купи со договор бр. од 199__ година, заверен пред суд во Белград под бр. од 19 година, од Воената установа за управување со станбениот фонд на бившата ЈНА. Воениот старешина на ВЈ од Београд, кој е државјанин на Сојузна Република Југославија, е сопственик настанот кој се наоѓа во Скојпе наул. бр. стан бр. во површина од м2, кој го купи од Воената установа за управување со станбениот фонд на бившата ЈНА, со договор бр. од 199__ година, заверен пред ОпштинскиотсудСкопје (I, II) воСкопје под бр. од 199__ година. 2. Co овоЈ договор, договарачите вршат размена на гореопишаните станови, така што воениот старешина на АРМ од Скопје го добива во сопственост и владение станот што се наоѓа во Скопје, а воениот старешина на ВЈ од Белград го добива во сопственост и владение станот што се наога во Белград. 3. Воениот старешина наАРМ од Скопје, размената ја врши согласно со член 6-а од Уредбата за начинот и условите за продажба на становите и деловниот фонд на ЈНА што се државна сопственост на Република Македонија ("Службен весник на РМ", бр. 24/92 и 8/94), со тоа што заменетиот стан на територијата на Република МакедониЈа не може да го продаде во рок од 6 години од денот на извршената заверка на договорот за размена на стан. 4. Договарачите меѓу себе вршат предавање и на сета документација, во оригинал (заверен препис), врз основа на којасе стекнале со правото на сопственост на станот што го даваат во замена. 5. Co денот на заверувањето на потписите на договарачите пред Општинскиотсуд Скопе (I, II) во Скопје, договарачите изјавуваат декаси го предаваат меѓусебно владението настановите, така што военмот старешина на АРМ го добива станот во Скопје, а воениот старешина на ВЈ го добива станот во Белград.

24 Обрасци на договори

369

tv 6. Договарачите не вршат меѓу себе никаква доплата со оглед на тоа што ценат дека становите се со еднаква вредност од по денари. 7. Доколку оваа размена подлежи на плаќање даноци, такси и други давачки, воениот старешина на АРМ ги сноси давачките во Република Македонија, а воениот старешина на ВЈ ги сноси давачките во CP Југославија. 8. Врз основа на овој договор, секој договарач може да го запише правото на сопственост на станот што го добива во замена, во јавните книги во кои се запишува тоа право во државата каде што се наоѓа станот, и без присуство на другиот договарач. 9. Секој договарач му гарантира на другиот дека е единствен и исклучив сопственик на станот што го дава во замена, и во случај на евикциЈа - лретензии на трето лице, е должен на негов повик да се јави во заштита. 10. Сопругите на договарачите даваат согласност на одредбитге на овој договор, и во таа цел го потпишуваат и тие овој договор (или приложуваат заверена изјава за прифаќање на одредбите од оаој договор). 11. Во случај на спор, месно надлежен ќе биде судот на чие подрачје е станот кој е повод за водење на спорот, односно во случај на сомнение, судот на чие подрачје живее тужениот. 12. Овој договор е составен во истоветни примероци, од кои по за секој договарач. Bo

;

на

199__ година.

ВОЕН СТАРЕШИНА HA A Р М,

ВОЕН СТАРЕШИНА HA В Ј,

ЗАБЕЛЕШКА: За договорот за размена, види член 552-553 од ЗОО.

163. ДОГОВОР ЗА РАЗМЕНА НА ЗЕШОДЕЛСКО ЗЕМЈИШТЕ (CO ДОПЛАТА) Склучен на 1• 2.

199_година, меѓу: (во натамошниоттексг договарач НН) и (во натамошниоттекст: договарач MM).

1. Договарачот НН е сопственик на земјоделско земјиште - овоштарник, во површинаод м2, во КС заведено во поседовниот лист Пл. бр. J I класа, по основ на... (да се ѕ КП бр. 370

наведе правниот акт: договор за купопродажба, подарок : размена, за доживотна издршка, решение за наследување и сл.), чија цена договарачите ја определуваат на износ од денари. Договарачот MM е сопственик на земјоделско земјиште - нива, во површина од м г , во КО заведена во поседовниот лист Пл. бр. КП бр. , II класа, no основ на... (да се наведе правниот акт, како и кај договарачотНН), чиЈа цена договарачите ja определуваат на износ од денари. 2. Co склучуванЈвто на овој договор, договарачите вршат размена на земјоделските земјиштаопишани во точка 1, така штоп договарачот НН ја зема во сопственост и владение нивата на договарачот MM, а договарачот MM го зема во сопственост и владение овоштарникот на договарачот НН. 3. Договарачот MM се обврзува да му плати на договарачот НН, на име разлика во цената на разменетите недвижности, износ од денари. Горниот износ договарачот MM се обврзува да му го плати на договарачот НН, на денот кога потписите на договарачите на овој договор ќе бидатзаверени од надлежниоторган {или: најдоцна до 199__година, и сл.}. 4. Договарачите си гарантираат еден на друг, дека на земјиштето што секо) од нив го отстапува, имаат исклучиво право на сопственост, дека никој трет нема право на сопственост или заедничка сопственост, односно службеност, или долгорочен закуп, дека земјиштето не е оптоварено со хипотека, и, во случај на потреба (евикциЈа), ќе се јават еден на друг во заштита. 5. Co денот на заверувањето на потписите на договарачите на овој догоѕор од страна на надлежниот орган, секој од догоѕарачите го има земено во владение земјиштето што му е дадено во замена од другиот договарач. 6. Секој договарач е овластен, врз основа на овој договор, да го запише своето право на сопственост, врз примената недвижност, во (авните книги во кои се запишува зопственоста. 7. Данокот на промет на недвижности на примената разлика во цената, го плаќа договарачот НН. 8. Трошоците во врскасо склучувањето на овој договор, договарачите rvt поднесуваат по половина. 9. Овој договор е составен во истоветни примероци, од кои по за секој договарач, а другите за случбена употреба. Во ДОГОВАРАЧ Н.Н.

, на

199_ година. ДОГОВАРАЧ М.М.

ЗАБЕЛЕШКА: За договорот за размена, види член 552-553 од ЗОО. 24 *

371

164. ДОГОВОР ЗА РАЗМЕНА НА ЗЕШОДЕЛСКО ЗЕМЈИШТЕ Склучен на 1. 2.

199_година, меѓу: .

(во натамошниот текст: договарач НН) и (во натамошниоттекст: договарач MM).

1. Договарачот НН е сопственик на земјоделско земјиште - нива во површина од м2, во КС ( заведена во поседовниот лист Пл. бр. , КП бр. , I класа, по основ на... (да се наведе правниот акт: догоѕор за кулопродажба, подарок, решение за наследување и сл.). Договарачот MM е сопственик на земјоделско земјиште - нива, во површина од м2, во КО , заведена во поседовниот лист Пл. бр. , КП бр. , I класа, по основ на... (да се наведе правниот акт, како и кај договарачот НН). Вредноста на секјое земјиште договарачите го ценат на износ од денари. 2. Co склучувањето на овој договор, договарачите вршат размена на земјоделските земјишта опишани во то;ка 1, така што договарачот НН го зема во сопственост и владение земјиштето на договарачот ММГ a договарачот MM го зема во сопственост и владение земјиштето на договарачот НН. 3. Договарачите си гарантираат еден на друг дека на земјиштето што секој од нив го отстапува, имаат исклучиво право на сопственост дека НИКОЈ трет нема право на сопственост или заедничка сопственост, односно службеност. или долгорочен закуп, дека земјиштето не е оптоварено со хипотека, и, во случа) на потреба (евикција), ќе се јават еден на друг во заштита. 4. Размената се врши без давање на надомест, со оглед на приближно еднаквата вредност на земјиштата. 5. Co денот на заверувањето на потписите на договарачите од страна на надлежниот орган; секој од договарачите го има земено во владение земЈиштето што му е дадено во замена од другиот договарач. 6. Секој договарач е овластен, врз основа наовој договор, да го запише своето право на сопственост врз примената недвижност. во јавните к н и т во кои се запишува сопственоста. 7. Доколку органот за јавни приходи утврди дека едната недвижност вреди повеќе од другата, данокот на промет на размената го поднесува оној илр ја дава таа недвижност во замена (односно: оној што ја прима таа недвижност во замена). 8. Трошоците во врска со склучувањето на овој договор, договарачите т поднесуваат по половина. 372

9. Овој договор е составен во истоветни примероци, од кои по за секјој договарач, а останатите за службена употреба. Во

, на

_199_ година.

ДОГОВАРАЧ Н.Н.

ДОГОЕАРАЧ М.М.

ЗАБЕЛЕШКА: За договорот за размена види член 553-553 од 3 0 0 .

165. ДОГОВОР ЗА ОТСТАПУВАЊЕ И РАСПРЕДЕЛБА НА ИМОТОТ УШТЕ ЗА ЖИВОТОТ Склучен на

199_година, меѓу:

1. Отстапителот на имотот од со стан на ул. бр. (во натамошниот текст: отстапител) и 2. од состаннаул. бр. 3. од состаннаул. бр. 4. од состаннаул. бр. (во натамошниот текст: потомци) Согласност на овој договор дава и брачната другарка на отстапителот no име , која и го потпишува овој договор. 1. Co овој договор отстапителот врши отстапување и распределба на дел од својот имот (АЛГЕРНАТИВА: на СВОЈОТ ИМОТ) уште за животот, и им го распределува на своите потомци, од кои вториот и третиот договарач се негови деца, а четвртиот договарач му е внук од порано починатиот син no име . отстапувањето и распределбата на имотот уште за животот, 2 отстапителот го врши на следниот начин: а) На синот му ги отстапува следните недвижности и подвижни предмети:... (да сѕ набројат); б) На ќерката и ги отстапува следните недвижности и подвижни предмети:... (да се набројат); в) На внукот му т отстапува следните недвижности и подвижни предмети:... (да сѕ набројат). 3. Co заверувањето наовој договор од страна на судот, на отстапѕните недвижнос™ и подвижни предмети, потомците наотстапителотстекнуваат право на сопственост и тие им се предавааат во владение, а потомците се 373

овластени врз основа на овој договор да извршат пренос на правото на сопственост од име на отстапителот на свое име и без присуство на отсталителот. 4. Отстапениот имот не влегува во оставината на отстапителот и не се зема предвид при утврдување на вредноста на таа оставина. 5. Отстапитвлот го задржува правото на плодоползување за себе како и за својата брачна другарка и тоа доживотно : на четворособниот стан на ул. бр. во , кој им е отстапен на сите тројца потомци на по една третина. Во случај неговата брачна другарка да го надживее, потомците се должни да и обезбедат гшодоползувањсе на конфорен стан од најмалку 50 м2ѕ во подрачје на градот според нејзината желба. 6. Вредноста на отстапениот имот се проценува на износ од денари. 7. Овој договор е склучен во потребниот број примероци, од кои ло еден за потписниците, а другите за службена употреба. ОТСТАПИТЕЛ,

ПОТОМЦИ: 1.

БРАЧНА ДРУГАРКА НА ОТСТАПИТЕЛОТ,

2.

3.

ЗАБЕЛЕШКА: Види член 109-119 од Законот за наследување.

166. ДОГОВОР ЗА ДОЖИВОТНА ИЗДРШКА Склучен на

199__година, меѓу:

1. Примателот на издршката стан на ул. текст: примател на издршка) и 2. Давателот на издршката стан на ул. давател на издршката).

бр.

бр.

од со , {во натамошниот

;

од со (во натамошниот текст:

1. Примателот на издршката и неговата сопруга се во поодминати години, а поради нарушеното здравје, имаат потреба од чување и негување од друг и затоа, за да си обезбеди подобар помин за себе и својата сопруга во наредните години го склучува овој договор за доживотна издршка. 374

2. Примателот наиздршкатасопственик наследните недвижности:... (да се набројат со поблиски ознаки). Покра) тоа, примателот на издршката е сопственик на следните подвижни предмети: (да се набројат со поблиски ознаки). 3. Co ово) договор странките се договорија давателот на издршката доживотно да ги издржува примателот на издршката и неговата сопруга, да ги чува и негува, да им приготвува јадење, да ги пере и да ја одржува хигиената во станот, како и личнатахигиена на примателот наиздршката и неговата сопруга,. во случај на болест да им обезбеди лекарска помош и лекување, да се грижи навреме да бидат плаќани сите негови финансиски обврски, и во случај на смрт да им приреди пристоен закоп, гробот да го уре^и со подигнување на надгробен споменик и да дава вообичаени задушиини. Обврските на овој договор, давателот на издршката ќе ги извршува спрема сопругата на примателот на издршката^ во случај таа да го надживее примателот на издршката. За возврат на тоа, примателот на издршката му го остава во наследство имотот - недвижностите и подвижните предмети опишани во овој договор, под точка 2 врз кои, со денот на смртта на примателот на издршката, давателот на издршката стекнува право на сопственост. 4. Вредноста на имототод овој договор се проценува на, денари. 5. Заради остварување на целите од овој договор, странките воспоставуваат заедница на животот. АЛТЕРНАТИВА: Оваа точка да отпадне. 6. Давателот на издршката може да бара во јавните книги да се прибележат неговите лрава од овој договор. 1. Овој договор се склучува во 5 примероци, од кои по 2 за секоја договорна страна, а еден останува во судот при неговата заверка, со urro догоаорот влегува во сила. ДАВАТЕЛ НА ИЗДРШКА,

ПРИМАТЕЛ НА ИЗДРШКА,

ЗАБЕЛЕШКА: Види член 120-126 од Законот за наследување.

375

167. ДОГОВОР ЗА ОТСТАПУВАЊЕ НА НАСЛЕДЕН ДЕЛ УШТЕ ПРЕД ДЕЛБАТА Склучен на

199_година, меѓу:

1. 2.

(во натамошниот текст: договарач НН), и (во натамошниот текст: договарач MM)

1. Co решението за наследување О. бр. / од 199__ година, за наследници наоставината на ПОКОЈНИОТ РР, бивш од , која се состои од недвижностите:... (дасе опишатсо нивните ознаки и решението) и подвижните предмети:... (да се опишат според решението), огласени се секој на по една идеална третина, договарачите НН и ММ; и лицето КК. 2. Co овој договор, договарачите НН и MM, се согласија договарачот НН, уште пред делбата на оставииата, својот наследен дел од една третина од оставината, да му го отстапи на договарачот MM, за цена од денари, така што во иднина договарачот MM ќе се смета за наследник на две третиии од оставината на РРЅ која е распределена со решението за наследување од точка 1 на овој договор. 3. При делбата на оставината, договарачот НН, нема да има својство на сонаследник, така што делбата ќе се изврши меѓу сонаследниците MM и КК, врз основа на решението за наследувањѕ и овој договор. 4. Co оглед на тоа што на договарачите им се познати сите околности кои се однесуваат на оставината и нејзината вредност, тие се одрекуваат од правото на раскинување на овој договор по кој и да е основ: па и од правото на побивање на овој договор поради прекумерно оштетување, 5. Согласно со овој договор, за наследник на оставината на покојниот РР, уште од неговата смрт, и за делот за КОЈ за наследник Е огласен договарачот НН, се смета договарачот MM, со сите права и обврски на наследкик според Законот за наследување. 6. Износотод денари, како надоместзаотстапениотдел, му е исплатен иа договарачот НН, наденот кога овој договор му е предаден на надлежниот орган, заради заверување на потписите на договарачите. 7. Данокјот на лромет на недвижности и права, и трошоците за склучување на овој договор ги поднесува договарачот НН. 8. Запишуваљето на своите права од овој договор, во јавните книги, договарачот MM може да го изврши и без присуство на договарачот НН. 9. Овој договор е составен во истоветни примероци, од кои по за секој договарач, а останатите за службена ујпотреба. Во

, на

ДОГОВАРАЧ Н.Н.

199_ година. ДОГОВАРАЧ М.М.

ЗАБЕПЕШКА: За овој договор, види член 148 од Законот за наследување. 376

168. ТЕСТАМЕНТ ПРЕД СВЕДОЦИ, ОДНОСНО СВОЕРАЧЕН ТЕСТАМЕНТ, CO ЛЕГАТ Јас, долупотпишаниот како човек во поодминати години, додека сум при чиста совест и здрав разум сакам да направам распределба на својот имот за случај на смрт, пазаради тоа на 199__ година, го составувам овој тестамент. Во својот живот сум се женел два пати, и од првата сега покојна жена по име имам две деца и тоа: 1) и 2) , а од сегашната жена имав едно дете по име , сега покојно, од коѕ имам внук no име d o желба после мојата смрт да нема расправија за мојот имот, определувам да биде наследен на следниот начин: 1. На својата ж е н а и го оставам следното:... (да се опишат недвижностите и подвижните предмети); 2. На своето дете од првиот брак, му го оставам следното:... (да се опише што се остава); 3. Иа своето дете од првиот брак, му го оставам следното:... (да се опише што се остава); 4. На мојот внук од сега покојното ми дете, му го оставам следното:... (да се опише што се остава). На двете свои деца од првиот брак, на кои им го оставам во наследство и станот наул. бр. во , им напожувам на мојот внук по име ко} е син на мојата покојна сестра , да му плаќаат месечно определеи износ во висииа од киријата што може да се добие од издавањето на тој стан под наем се додека тој студира, а најдоцна додека не заврши 26-годишна аозраст. Ова е моја последна волја и сакам да се изврши така како што е определено во овој тестамент. ЗАБЕЛЕШКА: Ако тестаментот е напишан своерачно на крарт да се додаде и следното: "Овој тестамент го напишав и потпишав своерачно", Во тој случај не е потребно потписот на завештателот да го заверат двајца сведоци. ЗАВЕШТАТЕЛ, Ние, двајца сведоци, со својот потпис потврдуваме дека лицето _ ја потпиша горната исправа во наше присуство, изјавувајки притоа дека тоа е негов тестамент. СВЕДО^И:

1

{потпис, адреса,

број на л.к.)

(потпис, адреса,

број на л.к.)

ЗАБЕЛЕШКА: Види член 62-105 од Законот за наследување. 377

169. ДОГОВОР ЗА ДЕЛБА НА ЗАЕДНИЧКИОТ ИМОТ 199_година, меѓу брачните другари:

Оклучен на 1. 2.

од од

со стан на ул. со стан на ул.

6р. _бр.

и

1. Во бракот договарачите го стекнаа заедничкиот имот што е предмет на овој договор, и ко) го делат меѓу себе на следниот начин: а) Набрачниотдругар му припагаатследните недвижности и подвижни предметм:... (да се набројат). б) На брачниата другарка и припаѓаат следните недвижности и подвижни предмети:... (да се набројат). 2. Co потпишувањето на OBOJ договор, од страна на брачните другари, за недвижностите и подвижните предмети што се опфатени со ОВОЈ договор, настанува режим на посебен имот.. така што секој од брачните другари, на недвижностите и предметите што ги добил, стекнува одвоено право на сопственост, и може да располага со нив и без согласност на другиот брачен другар. 3. Правото на сопственост секој брачен другар може да си го запише во јавните книги врз основа на овој договор. 4. Брачните другари не можат да го лобиваат OBOJ договор поради прекумерно оштетуваље ! поради заблуда или поради материјални недостатоци. 5. Брачните другари еден на друг си гарантираат д е к а врз недвижностите и предметите што секој од нив ги добил не постои право на трет што го исклучува, намапува или ограничува правото на брачниот другар, и се должни еден на друг да се јават во заштита во случај трет да истакне такво право. 6. Вредноста на имотот содржан во овој договор се проценува на денари. 7. Овој договор е скпучен во 5 (пет) примероци од кои по 2 (два) за секој од брачните другари, и 1 (еден) за судот. БРАЧЕН ДРУГАР,

БРАЧНА ДРУГАРКА,

ЗАБЕЛЕШКА: Ви/Ц1 чпен 211-215 од Законот за семејството.

378

170. ДОГОВОР ЗА ЗАЕМНИТЕ ОДНОСИ НА СОПСТВЕНИЦИТЕ НА ПОСЕБНИ ДЕЛОВИ ОД ЗГРАДА (ЕТАЖНИ СОПСТВЕНИЦИ) Склучен на на ул. 1.

2. 3. 4.

199_ година, меѓу етажните сопственици на зфадата брво _________ и тоа: сопственик на стан бр. сопственик на стак бр. и сопственици на стан бр. и заеднички сопственици на делоѕна просторија бр. итн.

1. Co овој договор етажните солственици во зфадата во бр. . гм уредуваат на ул. заемните односи што произалегуваат од етажната сопственост во зградата, лосебно во поглед на користењето, управувањето и одржувањето на заедничките простории и заедничките делови од зградата. Етажните сопственици; во смисла на ОВОЈ договор се сопствениците, сооопствениците, односно заедничките сопственици на становите, деловните простории и гаражите во зградата, било тоа да се физички или правни лица {so натамошниот текст: етажен сопственик). 2. Секој етажен солственик има право и обврска, заедно со другите етажни сопственици: - да одлучува ло прашањата од заеднички интерес за зградата; - да одлучува за распоредување на користењето на заедничките простории и уреди во зградата; и - непосредно, да презема мерки за отстранување и спречување на ложар, за одржување на чистотата во заедничките простории и во дворот што и припаѓа на зградата, за спречување на провали и кражби и воопшто за безбедност на зградата и становањето во неа. 3. Секој етажен сопственик е должен: - да лостапува грижливо во користењето на сопствениот етажен дел ; и со своето однесување да не им пречи на останатите во користењето на нивните делови; - дасе фижи за чување и одржување на заедничките делови, уредите и инсталациите во зфадата, и да придонесува тие да се користат во согласност со намената, дасе чуваат од оштетувања и да се одржуваат во исправна состојба; - заедничките составни делови назфадата, што и служат на зфадата како целина или само на некои посебни делови од зградата, како и земјиштето на кое Е подигната зфадата, да ги користи на начмг. КОЈ ИМ овозможува на другите нормално користење и употреба; 379

- на своја сметка да ги изврши сите поправки и да ги отстрани оштетувањата на заедничките уреди, инсталации и другите делови од зфадата предизвикани no негова вина или вина на лицата што живеат со него, или кои no негова покана или со иегова согласност му дошлѕ во посета. 4. Трошоците за инвестиционо одржување на зфадата како целина, етажните сопственици ги сносат сразмерно со вредноста на нивните посебни делови според вкупната вредност на целата зфада, кога ќе настане потреба од инвестиционо вложување. 5. Етажниот солственик учествува во трошоците за тековно одржуван>е на заедничките делови на зфадата, и во трошоците што се нужни за користење на заедничките делови од зфадата (осветлување на скапитеи визбите, потрошенаелектричнаенергијазалифтот, хидрофорот и сл., трошоците за вода во заедничките перапни, одржување на чистотата, дератизација, варосуван»е и сл.), сразмерно според брорт на лицаата што го користат станот, но најмалку како станот да го користат две лица. Учеството на сопствениците на деловните простории во трошоците од претходниот став ќе се определи сообразно со положбата на деловмата просторија во зфадата и фреквенцијата на муштериите (клиентите, пациентите и сл.). Според критериумите од став 1 и 2 на оваа точка, етажните сопственици учествуваат и во сносувањето на износите за плаќање на лицата кои трајно вршат работи на одржуваље на уредите, инсталациите и просториите во зфадата (настојник на зфадата, хаусмајстор, чистачки и сл.). 6. Во трошоците за инвестиционото одржување, во трошоците за тековно одржување и во трошоците за користење на заедничките делови од зфадата што служат само на некои посебни делови од зфадата (посебна влезна врата, скали, оџаци, уреди за офев и друпл уреди, бунари, префадни ѕидови меѓу два стана или простории, холови, остави и сл.), учествуваат само етажните сопственици на чии посебни делови им служат тие уреди и простории. согласно со критериумите од претходките точки од овој договор. 7. Секој етажен сопственик е должен на свој трошок да ги изврши поправкитв на својот посебен дел ако е тоа неопходно за да се отстрани штетата на посебниот дел на другсопственик или за деловитге од зфадата што и служат на зфадата како целина или само на посебниот дел на друг сопственик. 8. Куќниот ред на зфадата и начинот условите и редот на користењето назаедничките простории и уреди во зфадата, ќе го пропише куќниотсовет на зфадатаз во рок од недели од потпишувањето на овој договор. Приговорите против одделни одредби од тие акти ќе ш решава собирот на етажните сопственици, на првиот состанок по лоднесувањето на приговорот. 9. Органи наетажните сопственици, кои одлучуваат, односно се фижат за спроведувањето на ово| договор, се: собирот на етажнитв сопственици, куќниот совет и претседателот на куќниот совет.

380

10. Собирот на етажните солственици: - донесува одлуки за конкретно вложување за инвестиционо одржување назфадата, за висината на средствата потребни затаа цел, за износот што секој етажен сопственик треба да го плати согласно критериумите од овој договор, и за посталките што за таа цел треба да се преземат; - врши контрола над изведувашето на работате за одржување на. зфадата; - одлучува за склучување на договори за работите во врска со одржувањето на зфадата; - одлучува за ангажирање ка настојник на зфадата, односно хаусмајстор; - врши и други работи кои се поврзани со сопственичко одлучување. Собирот на етажните сопственици одлучува со гласовите на повеќе од половината сопственици на посебните делови од зградата. Одлуката е полноважна и кога не е донесена на состанок, доколку ја потпишат сопствениците на повеќето од половина станови и деловни простории во зфадата. 11. Куќниот совет, кого го бира собирот на етажните сопственици, и КОЈ Е составен од члена: - се фижи за спроведување на одлуките на собирот на етажнитге солственици; - лрезема потребни мерки за тековно одржување и за кормално користење на зградата, и во таа цел донесува одлуки за трошоците и за износот што секој етажен сопственик треба да го плати согласно критериумите од овој договор, како и за ангажирање на чистачка, односно мајстори за одделни поправки и сл.; - врши и други работи што ќе му ги довери собирот на етажките сопственици. 12. Претседателот на куќниот совет: - пл претставува етажните сопственици во односите со другм лица и државните органи, не преземајќи ги врз себе сопственичките овластувања на другите; - и без посебно овластуѕање, лрезема лосебни постапки пред о р г а н и т е на у л р а в а т а , с у д о в и т е и д р у г и т е о р г а н и , з а р а д и надоместување на штети причинети на зфадата, како и против оние етажни сопственици, кои не учествуваат во сносување на трошоците предвидени со овој договор; - врши и други работи што ќе му ги довери собирот на ©тажните сопственици, односно куќниот совет. 13. Овој договор влегува во сила кога ќе биде лотпишан од етажните солственици на повеќето од половина станови и деловни простории во зфадата.

381

14. Овој договор е составен во потребниот број примероци, за секој етажен сопственик. Bo

на

199_ година.

ЕТАЖНИ СОПСТВЕНИЦИ; 1

•

2..

, 3.

, 4.

ЗАБЕЛЕШКА: Види Закон за сопственост на деловите од згради.

382

итн.

ГЛАВА ДВАНАЕСЕТТА МЕНАЏЕРСКИ И ДОГОВОРИ ЗА РАБОТА

171. ДбГОВОР ЗА РАБОТА И УТВРДУВАЊЕ НА ПЛАТА НА ДИРЕКТОРОТ (МЕНАЏЕРСКИ ДОГОВОР) Ѕрз основа на член 6 и 14 од Законот за работни односи, член од Општиот колективен договор на стопанството во Република Македонија, член од Гранскиот колективен договор, член од Колективниот договор на АД (ДОО) " " од (во натамошниот текст: Друштвото) член од Статутот на Друштвото, Управниот одбор на Друштвото претставувано од претседателот , и директорот на Друштвото (во натамошниоттекст: директорот), на 199_година, го склучијаследниов ДОГОВОР за работа и утврдување на плата на директорот (менаџерски договор) Член 1 Co овој договор се утврдуваат правата, обврските, одговорностите и платата на директорот на Друштвото. Член 2 Платата на директорот се утврдува во висина на двократен (трикратен, четворократен) износ на просечната плата-на работниците во Друштвото за месецот во кој се врши исплатата на п л а т Член 3 По исклучок, договорената цена на трудот од член 2 на овој договор се утврдува во помал износ во случаите предвидени во член од Општиот колективен договор на стопанството во Република Македонија, член од Гранскиот колективен договор и член од Колективниот договор на Друштвото. 25 Обрасци на договори

385

Член 15 Покрај основната плата од член 2 на овој договор, директорот има право и на сите надоместоци на плата и надоместок на трошоци, во согласност со законските и други прописи, колективните договори и општите акти на Друштвото. Член 5 На директорот му припаѓа и заработка на име плата по основ на остварена добивка (лрофит) на Друштвото во висина од % (проценти) од добивката наменета за поделба на плати во Друштвото. Член 6 Платата на директорот се исплатува месечно во вид на аконтација и по периодичната и годишната пресметка, како конечно пресметување и исплата на плати, Платата на директорот е деловна тајна на Друштвото. Член 7 Co прифаќањето на обврската за обавување на функцијата директор на Друштвото, директорот прифаќаобврска во согласност со законските и други прописи, колективните договори, Статутот и актите на Друштвото, како и одлуките на органите на управување на Друштвото, да го организира и води процесот на работа, така да обезбедува постојана ажурност и позитивни резултати во работењето на Друштвото. Член 8 Обврските од член 7 на овој договор директорот ги остварува со непосредно и самостојно донесување на одлуки, со застапување и обезбедување на законитост во работењето на Друштвото и преку раководните работници, кои тој ги именува или разрешува, во зависностод потребите на процесот на работата или покажаните способностм и резултати во работењето, како и преку другите работници во Друштвото и нивно полно работно ангажирање на квалитетно, ќвантитетно и благовремено извршување на сите работи и работни задачи наработните местана кои се распоредени, во согласност со законот, колективните договори и актите на Друштвото. Член 9 Овој договор може да биде раскинат и пред истекот на времето за кое е склучен ако се утврди дека Друштвоио нв остварува позитивни резултати во работењето 3 месеци едноподруго аУправниот одбор утврди 386

дека тоа не е резултат на објективни и оправдани причини и околмости или ако Управниот одбор и Собранието на Друштвото не ја прифатат годишната пресметка на Друштвото. Овој договор може да биде раскинат пред истекот на времето за кое е склучен и во други случаи утврдени со Статутот на Друштвото, за разрешување на директорот. Во случаи од став 1 и 2 на овој член, директорот има права и обврски во согласност со законот, колективните договори и актите на Друштвото. Член 10 Управниот одбор на Друштвото е должен на директорот да му ги обезбеди сите потребни услови за нормално остварување на неговите права, обврски и одговорности, утврдени со Статутот на Друштвото. Член11 Директорот е должен да ја чува деловнатга тајна ка Друштвото и не смее да обавува работи во вид на дополнително занимање или во други друштва, банки или трети лица, ниту пак да биде основач на фирма или дуќан ; не смее да склучува работи во рамките на дејноста на Друштвото, засопственаилитуѓасметка, нитудаучествувакако акционер илипартнер, или пак да биде член на управен одбор во друго друштво, без согласност на Управниот одбор на Друштвото. Член 12 Овој договор е склучен на 4 години и истиот може да биде продолжен ако три месеци пред истекот на истиот една од договорните страни не најави писмено негово раскинување. Член 13 Овој договор може да лрестане, врз основа на слогодба на договорните страни, и пред истекот на времето на кое е склучен. Директорот може да го отхаже овој договор и без наведување на причините, со отказен рок од месеци. Овој договор може да престане и на доугначин во согласност со ѕакон, колективните договори и Статутот на Друштвото. Член 14 Во текот на првата година на важењето на овој договор ни една од договорните странки нема право да бара негови измени и дополнувања. 25*

387

Член 15 Овој договор се смета за склучен со потпишувањето од двете договорни странки со тоа што директорот ќе стапи на должност на 199_ година. Член 16 Евентуалните спорни одноои од примената на О В О Ј договор, договорните странки ќе ги решаваат спогодбено, а во случај кога не може да се постигне спогодба, надлежен ќе биде судот во Член17 Овој договор е склучен во

истоветни примероци, од кои

за

директорот а останатите за потребите на Друштвото. Во

. на

199_година.

ПРЕТСЕДАТЕЛ НА УПРАВНИОТ ОДБОР,

ДИРЕКТОР НА А.Д. (ДОО) "

"

172. П Р О К У Р Д Директорот на претпријатието - друштвото , залишано во регистарот на претпријатијата - д р у ш т в а т а к а ј суд во , регистарска влошка бр. , мујадаваоваапрокура-овластувањезасклучување надоговори и за вршење на правни работи и дејствија во врска со работек>ето на претпријатието - д р у ш т в о т на лицето - прокуристот од , со стан наул. бр. Прокуристот не е овластен да склучува договори што се однесуваат на оттуѓуваље на недвижностм. ДИРЕКТОР НА ПРЕТПРИЈАТИЕТО-ДРУШТВОТО, ЗАБЕЛЕШКА: За прокурата, види член 173-175 од Законот за претпријатија ("Службен лист наСФРЈ 4 , бр. 77/88, 40/89( 46/90 и 61/90). 388

Прокурата престанува: 1) Кога во согласност со управниот орган на претпјријатието - д р у ш т в о т о , д и р е к т о р о т ќе ја о т п о в и к а , а п о т о а отповикувањето ќе биде запишано во судскиот регистар; 2) Кога на прокуристот ќе му биде одземена или ограничена деловната способност; 3) Кога ќе настанат прааните лоследици на отварањето на стечај над претпријатието - друштвото; 4) Кога на д р у п н а ч и н ќе престане д а постои претлриЈатието друштвото; 5) Кога прокуристот ќе ја откаже. Прзстанокот на прокурата се запишува во судскиот регистар најдоцна три дена од денот на престанувањето на овластувањата. Доколку претпријатието - друштвото има орган науправување (управен одбор) прокурата се издава врз основа на одлука на тој орган. Корисно е, прокуристот, при презентирање на прокурата на лица, со кои влегува во преговори, да им презентира и заверен препис од листот на регистарската влошка, во кој се содржани регистрираните деЈНости на претпријатието - друштвото.

173. ДЕЛОВНО ПОЛНОМОШНО НА ИМАТЕЛ НА ДУЌАН Имателот на дуќанот

(име и презиме) , на ул.

, кој во дуќанот, кој се

наоѓа во ги обавува с л е д н и т е дејности: ( д а се опишат с п о р е д регистрацијата на дуќанот, или според одобрението за работа на дуќанот) му го издава ова деловно полномошно на лицето од (име и презимѕ) , со стан на ул. бр. со лична карта Per. бр. , издадена од МВР - Подрачна единица во . со овластување, во рамките на работите кои се вообичаени во вршењето на деловната дејност на дуќанот, да склучува договори во име и за сметка на имателот на дуќанот. При склучувањето на договорите, деловниот полномошник ќе се придржува кон следните ограничувања: (да се набројат, на пример, на определен вид работи, наопределени работи, на определени вредности или количества или сл.). Деловниот полномошник не може д а оттуѓи или да ги оптовари недвижностите на имателот на дуќанот, д а преземе менични обврски или обврски на rapaHL^ija во негово име, да земе заем или да води спор. 389

Ова полномошно престанувасо отказ на полномошното од страна на полномошникот, односно со негово отгѕовикување од страна на имателот на дуќанот. Доколку полномошникот склучи договор или презема правно дејствие и после отповикувањето; азатоа другиот содоговорник не знаел, имателот на дуќанот има право да бара од деловниот лолномошник надомест на штета што ја претрлел поради тоа. Ова полномошно не престанува со смртга на имателот на дуќанот, како ни кога тој ќе биде лишен од деловиа способност. При преземањето на правните работи за имателот на дуќанот, деловниот полномошник ќе му го покаже на другиот содоговарач во оригинал, или заверен препис, решението со кое се одобрува работата на дуќанот на имателот на дуќанот бр. од 199_ го дина, издадено ОД . Во

, на

199_ година.

ВЛАСТОДАВЕЦ - ИМАТЕЛ НА ДУЌАН, ЗАБЕЛЕШКА: За ова полномошно, види член 96 од ЗОО.

174. ГЕНЕРАЛНО ПОЛНОМОШНО Ј ас долу потпишаниот од со стан на ул. бр. , го овластувам мојот (син, брат, внук, пријател, лознајник и сл.) по име од со стан на ул. бр. , роден на 19, година, да може, во мое име и за моја сметка: - да стопанисува со сите мои недвижности, да ги обработува лично или преку трети лица, да ги дава под закуп и наем, да ја собира и троши закупнината и киријата, и да презема се што е потребно за управување и домаќински користење на сиот мој имот; - да ги оттуѓува или оптоварува сите мои недвижностм, движните предмети и да располага со моите имотни права, и да ја наллатува цената; - да купува недвижности и движни предмети; - да располага со моите штедни книшки и сметки во банките; - да дава наследнички изјави за примање и откажу вање од наследство и легат во мое име, или да прима или одбива подароци во мое име; - да ме застапува кај сите судови и другите државни органи; I

390

- да поднесува тужби, да ги повлекува и да склучува лорамнување, како и да признава тужбени барања лротив мене; - да се откажува од тужбените барања, да поднесува жапби и други редовни и вонредни правни лекови и да ги повлекува; - да прима парични уплатници и плаќање на долгови на мое име; - да ангажира адвокат во мое име во сите судски и други лостапки, пред органи и организации што вршат )авни овластувања. Во

;

, на

199_ годииа. ВЛАСТО ДАВ ЕЦ.

ЗАБЕЛЕШКА: За полномошното, види член 89-96 од 3 0 0 .

175. ДОГОВОР ЗА РАБОТА Врз основа на член 14 и 16 од Законот за работни односи ("Службен весникмаРМ", бр. 80/93) работодавецот од ул. бр. матиченбро) општина и работникот од ул. бр. л .к. бр. матичен број општина на 199__ година го склучуваат следниот: ДОГОВОР ЗА РАБОТА Член 1 Co овој договор се уредуваат правата, обврските и одговорностите од работниот однос меѓу работодаваецот и работникот. Работиикот заснова работен однос на неопределено време на 199__година, или: Работникот заснова работен однос на определено време заради зголемен обем на работа, за сезонски работи, за замена на отсутниот работник почнувајќи од 199_ до 199_ година, или: Работникот заснова работен однос како приправник во траење од месеци. Член 2 Работниот однос работникот го заснова за работа на работкс место за кое, работните задачи се определени и опишаии 391

во актот за систематизација на работните места на работодавецот и е утврден степен на стручна подготовка со работно искуство од години. Работникот работните задачи ќе ги извршува во РЕ во . Член 3 Работодавецот му ги доверува иа работиикот, а работникот го прифаќа извршувањето на работите на работното место од член 2 на овој договор. Члеи 4 Работникот ги прифаќа обврските што произлегуваат од Законот за работни односи, законските и други прописи, колективниот договор, Статутот и актите на работодавецот а особено: - работите да ги обавува совесно, благовремено и квалитетно a средствата за работа да ги користи економски целесообразно и одговорно и да остварува позитивни резултати во работата; - да се придржува кон пропишаното работно време и пропишаните мерки за заштита при работа; - да ги лочитува општите и поединечните акти, наредби, напатствија и одлуки на работодавецот, непосредниот раководител и органите на управување; - правилно и совесно да се однесува слрема странките и останатите работници, со своето однесување да го чува угледот на работодавецот, да ја чува деловната и професионална тајна. Член 5 Работодавецот ги лрифаќа обврските што произлегуваат од Законот за работни односи ; законски и други прописи, колективниот договор и Статутот и актите, а особено: . - работникот да го распореди на работно место за кое е избран; - да му ги обезбеди потребните услови за работа за извршување на преземените работни задачи; - да му обезбеди пропишано работно врѕме. одмори и отсуства од работа, пролишани средства зазаштита при работа и други услови и права од работен однос, во согласност со законот и колективен договор; - да му обезбеди редовна месечна исплата на месечна плата во износ од бодови и исплата на други додатоци, надоместоци, и лримања во согласност со закон, колективен договор и своите акти; - да му обезбеди учество во раслределбата на добивка - дивиденда во зависност од остварените рѕзултати во работењето. 392

Член 6 Bo случај на потреба работникот е согласен да биде распореден на секое работно место кое одговара на неговиотстепен на стручна подготовка. Член 7 Овој договор може да се раскине со спогодба на странките и пред истекот на времето за кое е склучен со едностран отказ од работникот или работодавецот во согласност со законот, колективен договор и актите на работодавецот, или престанува да важи по истекот на времето за кое е склучен. Член 8 Договорот е склучен во 5 (лет) истоветни примероци од кои 1 (еден) за работникот а останатите за работодаваецот. Член 9 Овој договор се заверува во С л у ж б а т а за посредување при вработуѕањето во . Во

, на

199__ година.

РАБОТНИК,

РАБОТОДАВЕЦ,

176. ДОГОВОР ЗА РАБОТА НА ДОМАШНА (КУЌНА) ПОМОШНИЧКА Склучен на 1.

199_година, во

;

, мегу:

состаннаул. бр. (во натамошниот текст: работодавец) и 2. со стан на ул. бр. бр. на л.к. издадена од и матичен број од (во натамошниот текст: работникот-чката). во

1. Co овој договор се уредуваат правата, обврските и одговорностите од работниот однос меѓу работодавецот и работникот-чката. 393

2. Работникот-чката заснова работен однос на 199_ година на неопределено време - на определено време во траење од месеци почнувајќи од 199_ година до заклучно 199_ година. 3. Работниот однос работникот-чката го заснова за работа кај работодавецот за:(чување на дете-деца, чистење и одржување на станот семејната куќа, перење, пеглање, готвење и сл.}. 4. Работните задачи работникот-чката ќе ги извршува во станот семејната куќа на работодавецот со средства за работа и потребни материјали и продукти на работодаваецот. 5. Работното време на работникот-чката ќе изнесува40 часа неделно, почнувајќи од до часот, секој ден освен сабота и недела (или само недела). 6. Работникот-чката има право на годишен одмор во траење од работни дена. 7. За време на работата работникот-чката има лраво на исхрана во семејството на работодавецот доручек, ручек и вечера, за сметка на работодавецот и спрема јеловникот на семејството ка работодавецот. 8. Работникот-чката има лраво на бесплатно сместување, во посебна соба на работодавецот. АЛТЕРНАТИВА: Сместувањето, исхраиата и превозот за одење и враќање од работа можат да бидат договорени и на друг начин. 9. Работникот-чката има право на месечна гшата во износ од денари, во нето износ. 10. Работникот-чката е должен-а работите да ги извршува совесно, фижливо, квапитетно и навреме и да ги чува деловните и семејните тајни на работодавецот, како и совесно и пристојно да се однесува према имотот и членовите на семејството на работодавецот. 11к. Работодавецот е должен на работникот-чката да мучл пл обезбреди сите потребни услови за вршење на работите за кои е заснован работниот одиос. (овде се подразбира, стан, исхрана, сместување, превоз на работа и од работа, во зависност од тоа како и што е договорено). 12. Работодавецот е должен на работникот-чката да му-и ја исплатува договорената месечна нето плата до 10-ти во месецот за изминатиот месец, со плаќанзе на сите придонеси за пензиско и инвалидско и здравствено осигурување. 13. Работодавецот е должен на работникот-чката да му-и ги обезбеди сите права од работен однос во врска со работното време: одморите и отсуствата. 14. Овој договор може да се раскине со спогодба на странките и пред истекот на времето за кое е склучен, со едностран отказ од работникотчката или работодавецот или престанува да важи no истекот на времето за кое е склучен. 15. Овој договор е склучен во 5 (лет) истоветни примероци од кои 1 (еден) за работникот-чката а останатите за потребите на работодавецот. 394

16. ОВОЈ договор се заверува во Службата за посредување при вработувањето во 17. Во случај на спор по овој договор одлучува и решава надлежниот суд во Во

?

на

199__ година.

РАБОТНИКОТ-ЧКАТА,

РАБОТОДАВЕЦОТ,

177. ДОГОВОР ЗА ВОДЕЊН НА ДЕЛОВНИ КНИГИ И ДЕЛОВНИ ЕВИДЕНЦИИ (за вршење на книговодствени и други услуги) Склучен на

199__година, меѓу:

1. Претпријатието - друштвото - поединецот (во натамошниот текст: корисник на услугите) и 2. Претпријатието - друштвото - овластениот сметководител (во натамошниот текст: сметководител), носител на сертификат бр. од 19 година на овластен сметководител. 1. Co овој договор, по барање на к о р и с н и к о т на услугите, сметководителот се обврзува да ги води деловните книги и деловните евиденции на корисникот на услугите, и при тоа особено да врши: - контирање на изворната документација; - изработка иа периодични пресметки; - изработка на годишна пресметка; - водење на материјално книговодство; - опертатива - салдо конти; - изработка иа калкулации; - евиденција, пресметка и плаќање на данокот на промет; - пресметка на ппатите: - други работи за што договарачите посебно ќе се договорат. 2. Предмет на книжење во деловните книги може да биде само веродостоен документ, што се утврдува по пат на контрола, а корисникот на услуште со посебен акт ќе го определи одговорното лице кое ќе одговара за законитоста и исправноста на книговодствениот докумѕнт. 3. Сметководителот е д о л ж е н да ги чува како деловна тајна податоците кои ги сознал во врска со извршувањето на ово] договор. 395

4. Корисникот на услугите се обврзува на сметководителот да му ја доставува целокупната сметководствена документација веднаш, а најдоцна дена од денот на издавањето односно приемот на докумемтот. 5. Книговодителот е одговорен за исправноста на евиденциите и за реапноста на податоците, книжени според доставените документи, и е должен навреме да ги составува и презентира пропишаните извештаи и пресметки пред институциите за коитрола и ревизија според одредбите од Законот за сметководство, односно од Заводот за платен пртомет. Сметководителот е должен на корисникот на услугиѕте да му обрне внимание на обврските од кои произлегуваат дејствија што треба да ги презема корисникот во врска со водење на деловните книги и евиденции (пописи и сл.). 6. Корисникот на услугите се обврзува на книговодителот да му ппаќа месечно надомест за вршење на договорените успут во измос од денари, во рок од деиа од приемот на фактурата која се доставува во тековниот месец. 7. Договарачите се согласни овој надомест да се менува во зависност од порастот на цените на мапо( односио сообразно со промена на обемот на работељето на корисникот на услугите. 8. Трошоците за потрошениот материјал (вирмани, обрасци, регистратори и pp.) паѓаат на товар на корисникот на услуште и не влегуваат во надоместот од точка 6 на овој договор. 9. Овој договор се склучува иа неопределено време и секој договарач може да го откаже писмено, со отказен рок од месеци, со тоа што отказниот рок истекува на крајот на месецот.. 10. При престанокот на договорот сметководителот е д о л ж е н записнички да му ја лредаде на корисникот науслугите сета документација и деловните книги и евиденции, уредно средени и прокнижени со последната состојба. 11. Во случај на спор надлежен е судот во . 12. О В О Ј договор е составен во примероци, од кои по за секој договарач. Во

, на

^199_ година.

КОРИСНИК НА УСЛУГИТЕ,

СМЕТКОВОДИТЕЛ,

ЗАБЕЛНШКА: Водењето на деловните евиденции од страна на о в л а с т е н сметководител е пропишано со одредбите од член 12 на Законот за сметковоство.

396

ДОДАТОК ИНКОТЕРМС МЕЃУНАРОДНИ ПРАВИЛА ЗАТОЛКУВАЊЕ НА ТРГОВСКИ ТЕРШНИ (скратен приказ) Co цел дасе избегнат или зна;ително намалат неизвесностите поради различните толкуѕања на поодделни трговски термиии во меѓународната трговиЈа со стоки : Меѓународната трговска комора (МТК) во текот на 1936 година за прв пат објави збир на Меѓународни правила за толкување на трговски термини, кои се познати под називот INKOTERMS -1936. На нив за прв пат се извршени измени и дополнувања во 1953 година, потоа во 1967,1976, 1980 и, најпосле, во 1990 година, со цел овие правила да се усогласат со соверемената пракса во меѓународната трговија. Трговците кои сакаат да ги користат овие правила треба да наведат дека нивните договори ќе бидат регулирани по правилата INKOTERMS 1990. Тие Правила (скратени) за објаснување на кратенките, се следните:

EXW

ФРАНКО ФАБРИКА (...назначено место) "Франко фабрика" значи дека продавачот ги исполнува своите обврски за испорака кога стоката ќе ја стави на располагање на купувачот во своите погони (работилници, фабрики, складишта итн.). Посебно не е одговорен за утоварување на стоката на возило кое го обезбедува купувачот, ниту за царинењето на стоката заради извоз. доколку не е поинаку договорено. Купувачот го сноси целиот трошок и ризик во врска со доставувањето на стоката до определното место. Према тоа, оваа одредба претставува минимум обврска на продавачот. Одредбата треба да се користи кога купувачот директно или индиректно не може да ги изврши извозните формалности. Во такви случаи треба да се користи одредбата "FCA". FCA ФРАНКО ПРЕВОЗНИК (...назначено место) "Франко превозник" значи дека продавачот ]а исполнува својата обврска кога ќе ја предаде стоката, оцаринета поради извозот, на превозник одреден од страна на купувачот на назначено место или точка. Доколку купувачот не го одредил точното место, продавачот може да бира во 397

рамките на предвиденото место со договорот или зоната каде што превозникот треба да ја преземе стоката. Кога, споредтрговските узанси е потребна помош на продавачот при склучувањето на договорот со превозникот (како кај транспортот со железница или по воздушен пат), продавачот може да настапи на ризик и трошок на купувачот. Оваа одредба може да се користи за сите видови превоз, вклучувајќи го и мултимодалниот. "Превозник" значи секое лице кое во договорот за превоз обавува превоз или обезбедува обавување на превоз no сувоземни патишта друмови. со железница, no воздушен пат, no речен пат или комбинирано од овие видови лревоз. Ако купувачот му наложи на продавачот да му испорача на лице, на пример на шпедитерот.. кој што не е "превозник", продавачот совесно ]а извршил својата обврска за испорака на стоката кога истата е во надлежност на тоа лице. Транспортентерминал" значи железничкитерминал, товарна станица, контејнерски терминал или стовариште, повеќенаменски товарни терминапи или некое друго слично примерно место. "Контејнерот" ја вклучува сета опрема што се користи за унифицирање на товарот, на пример, сите видови контејнери и/или платформи, било да се прифатени no ISO или не, приколки, заменливи сандаци, го-го оопрема, иглои и опрема uuro се користи во сите видови транспорт. FAS ФРАНКО ДО СТРАНИЧНИОТ ДЕЛ НА БРОДОТ (со назнака за отпремното пристаниште...) "Франко до страничниот дел на бродот" (FAS) значи дека лродавачот ја исполнува својата обврска на испораката кога стоката ќе ја постави до страничниот дел на бродот на кејот или на соодветното место во назначеното отпремно пристаниште. Тоа значи дека купувачот ги сноси сите трошоци и целиот ризик од губење односно оштетување на стоката од тој момент. ОдредбатаРАЅ бараод купувачотдаги обави извозните формалносгш. He треба да се користи кога купувачот не може да ги обави овие формалности, било директно или индиректао. Оваа одредба може да се користи само за поморски или речен лревоз. FOB ФРАНКО БРОД (назначено пристаниште на отпремувачот...) "Франко брод" значи дека продавачот ја исполнува својата обврска кога стоката ќе ја ислорача преку оградата на бродот во назначеното пристаниште на отпремуваљето. Тоа значи дека купувачот мора да ги сноси сите трошоци и целиот ризик од губење односно оштетување на стоката од таа точка. Одредбата FOB бара од продавачот д а ги обави извозните формалности. Оваа одредба може да се користи само за поморскиот и 398

речниот превоз. Кога оградата на бродот не служи за некоЈа практична цел, како и во случај ROLL-ON/ROLL OFF или контејнерски превоз, попогодна е одредбата FCA. С FR ЦЕНА CO ВОЗАРИНА (договорено пристаниште за определувањѕ...) "Цена со возарина" значи дека продавачот е должен да ги сноси трошоците и возарината потребни да ја достави стоката до назначеното пристаниште за определување, но ризикот од губење: односно оштетување на стоката, како и секое зголемување на трошоците лоради случки до кои дошло лосле часот кога стоката е испорачана на бродот, преминува од продавачот на купувачот кога стоката ќе ја помине офадата на бродот во пристаништето на отпремувањето. Според одредбата CFR продавачот е должен да изврши царинење на стоката заради извозот. Оваа одредба може да се користи само за поморски и речен превоз. Кога офадата на бродот нема практмчна цел, како во случајот ROLL-ON/ROLL/OFF или кај кјонтејнерскиот превоз, подобро е да се користи одредбата СРТ. CIF ЦЕНА CO ОСИГУРУВАЊЕТО И ВОЗАРИНАТА (договорено пристаништето за определување...) "Цена со осигурувањето и возарината" значи дека продавачот има исти обврски како кај CER, но со додаток дека е должен да обезбеди за купувачот поморско осигурување против ризикот од загубување или оштетување на стоката за време на превозот. Продавачот го договара осигуруван>ето и ja плаќа лремијата за осигурување. Купувачот треба да има предвид дека според одредбата CIF продавачот е должен да обезбеди осигурување по минимални услови. Одредбата CIF бараод продавачот да ја царини стоката поради извоз. Оваа одредба може да сѕ користи само за поморски и речен превоз. Кога оградата на бродот нема никаква практична цел, како во случајот ROLL-ON/ROLL-OFF или ка| контејнерскиот превоз, подобро е дасе користи одредбатга CIP. С РТ ВОЗАРИНАТА ПЛАТЕНА ДО (...назначеното место на определување) "Возарината платена до" значи дека продавачот ги плаќа трошоците на превозотдо назначеното место наопредѕлување. Ризикотзаизгубената или оштетената стока, како и надоместокот на трошоците лоради случаите кои настанале откако стоката ќе биде испорачана на превозникот, преоѓаат од продавачот на купувачот кога стоката е предадена на располагање на превозникот. "Превозникот" значи било кое лице кое во договорот за превоз презема на себе да изврши или да обезбеди извршување на лревозот со железница, патен превоз, по море, по воздушен пат, ло река или комбинација на овие видови на превоз. 399

Ако за превозот до договореното одредиште се користат други превозници, ризикот лреоѓа кога стоката е испорачана на лрвиот превозник. Одредбата СРТ бара продавачот да ja оцарини стоката заради извоз. Оваа одредба може да се користи за сите видови превоз вклучувајќи го и мултимоделниот лревоз. С*Р ВОЗАРИНА И ОСИГУРУВАЊЕ ПЛАТЕНО ДО (...наведеното место на определување) "Возарината и осигурувањето платено до" значи дека продавачот ги има истите обврски како и кај одредбите СРТ но со додаток дека лродавачот го обезбедува осигурувањето на товарот од ризикот на купувачот за изгубена или оштетенастока за време напревозот. Продавачот го договара осигурувањето и ja ллаќа премијата за осигурување. Купувачот треба да има во вид дека по одредбите на CIP продавачот е должен да обезбеди осигурување само за минимално покритие. Одредбата CIP бара продавачот да ја оцариии стоката заради извоз. Оваа одредба може да се користи за сите видови лревоз, вклучувајќи го и мултамодалниот лревоз. DA F ИСПОРАЧАНО НА ГРАНИЦА (...назначено место) "Ислорачано на фаница" значи дека продавачот ja исполнил својата обврска на испорака кога стоката ја ставил на располагање, оцаринета заради извоз, на назначеното место на фаницата, но лред царинската фаница на соседната земја. Одредбата "фаница" може да се користи за секоја фаница вклучувајќи ја и фаницата на земјата на извозот. Поради тоа од битно значење е, фаницата за која се работи точно да се одреди со тоа што секогаш во одредбата ќе се назначи и местото. Оваа одредба првенствено е наменета за случаите каде стоката се превезува со железница или во друмскиот сообраќај, но може да се користи без оглед на видот на превозот. D FQ ИСПОРАЧАНО ФРАНКО КРАЈБРЕЖЈЕ (...договорено определено пристаниигге) "Испорачано франко крајбрежје (оцаринето)" значи дека продавачот ја исполнува својата обврска на испорака кога стоката, оцаринета за увоз ја ставил на располагање на купувачот на крајбрежјето (гатот) во договореното определено пристаниште, Продавачот ги сноси сиот ризик и трошоци вклучувајќи ги царинските, даночните и другите давачки врзани за испорака на стоката на тоа место. Овааодредба не требада се користи ако продвачотне може директно или индиректно, да добие увозна дозвола. 400

Доколку договорните страни сакаат купувачот да ја оцарини стоката заради увоз и да ллати царина, тогаш наместо "оцаринето" треба да се корисит зборот "Неоцаринето", Доколку договорните странки сакаат да од обврските продавачот rvi исклучи некои трошоци на плаќање при увозот {како што е данокот на додатна вредност VAT, ова треба јасно да се назначи, додавајќи во таа намена зборовите "Испорачано франко крајбрежје, VAT не.наплатен (...договорено олределено пристаниште)" Оваа одредба може да се користи само за поморски и речен превоз. D DU ИСПОРАЧАНО, НЕОЦАРИНЕТСМ...назначено место наопределување) "Испорачано, неоцаринето" значи дека лродавачотја исполнил својата обврска за испорака кога стоката е ставена на располагање на назначеното место во земјата на увоз. Продавачот е должен да ги сноси сите трошоци и целиот ризик врзан за достава на стоката до тоа место (исклучувајќи ги царинските, даночните и другите званични давачки кои се плаќаатпри увоз к а к о и трошоците и р и з и к о т о к о л у обавувањето на царинските формалности). Купувачоте должен да ги плати сите додатни трошоци и да го сноси целиот ризик коЈ настанал заради тоа што пропуштил на време да ја царини стоката заради увоз. Д о к о л к у договорните страни сакаат продавачот да ги обави царинските формалности и да ги сноси трошоците на ризик кои настануваат од тоа, ова треба јасно да се назначи со додавање на соодветни зборови. Доколку договорните страни сакаат во обврските на продавачот да вклучат нѕкои од трошоците на ппаќање при увозот на стоката (како што е данокот за додатна вредност (VAT), ова треба јасно да се назначи со додавање на зборовите како што е "ислорачано, неоцаринето, платен BAT, (...назначено место на определување)'\ Оваа одредба може да се користи без оглед на видот на превозот. DES ИСПОРАЧАНО Ф Р А Н К О БРОД (...договорено определено пристаниште) "Испорачано франко брод" значи дека лродавачот ја испол нил својата обврска наиспорачување на стоката, неоцаринета заради извоз ; ставен на купувачот на располагање на брод, во договореното определено пристаниште. Оваа одрвдба може да се користи само за поморски и речен превоз. DDP ИСПОРАЧАНО И ОЦАРИНЕТО („.назначено место на определување) "Испорачано оцаринето" значи дека продавачот ја исполнил својата обврска околу испораката кога стоката е ставена на располагање на назначеното место во земјата на увозот. Продвачот е должен да ги сноси 26 Обрасци на догоѕори

401

ризиците и трошоците, вклучувајќи ги и царинските, даночните и другите давачки врзани за испорака на стоката, оцаринети заради увозот до тоа место. Додека одредбата EXW претставува минимална обврска на продавачот. DDP претставува максимална обврска. Оваа обврска не треба да се користи ако продавачот, директно или индиректно, не може да набави увозна дозвола. Ако договорните страни сакааткупувачотда јаоцарини стокатазаради увоз и да плати царина, тогаш треба наместо "оцаринето" да се користи зборот "неоцаринето" Ако договорните страни сакаат од обврските на продавачот да се исклучат некои од трошоците, што се плаќаат при увозот на стоката {како што е данокот на додатна вредностЛ/АТ), ова треба )асно да се назначи д о д а в а ј ќ и ги зборовите "испорачано, оцаринето VAT ненаплатен {...назначено место на определување)", ЗАБЕЛЕШКА: Овој приказ е изготвен врз основа на подробниот приказ на овие Правила, изготвен од Лилјана Цековска, аобјавен во броевите 13, 14 и 1516 од 1993 година - додаток, на стручното слисание на Здружението на правницитге од стопанството на Македонија "ПРАВНИК" - Скопје,

402

СПИСОК HA ПРОПИСН, КОРИСТЕНИ ПРИ СОСТАВУВАЊЕ НА ПРИРАЧНИКОТ 1. Уставен з а к о н за спроведување на Уставот на Република Македонија {"Службен весник на РМ'\ бр. 52/91) 2. Закон за облигационите односи {скратено: 3 0 0 ) ("Службен лист на СФРЈ'\ бр. 29/78, 39/85 и 57/89) 3. Закон заосновнитге сопственосно-правни одноои (скратено: ЗОСПО) ("Службен лист на СФРЈ", бр. 6/80 и 36/90) 4. Општи узанси за промет со стоки ("Службен лист на СФРЈ" ѕ бр. 15/54) 5. Посебни узанси во прометот на мало ("Службен лист на СФРЈ"., бр. 12/78) 6. Закон за трговија ("Службен лист на СФРЈ"; бр. 46/90) 7. Закон за лромет со стоки ("Службен весник на СРМ'\ бр. 10/90 и 30/90) 8. Закон за промет со земјишта и згради ("Службен весник на СРМ", бр. 36/75, 10/79. 7/86 и 51/88 и "Службен весник на РМ", 6р. 38/91) 9. Закон за изградба на инвестициони објекти ("Службен весник на СРМ'\ бр. 15/90 и "Службен весник на РМ", бр. 11/91 и 11/94) 10. Закон за хартии од вредност ("Службен весиик на РМ", бр. 5/93) 11. Закон за висината на стапката на затезната камата ("Службен весник на РМ", бр. 65/92 и 70/93) 12. Закон за финансиското работење ("Службен весник на РМ'\ бр. 42/93) 13. Закон за сметководство {"Службен весник на РМ", бр. 42/93) 14. Закон за извршната постапка ("Службен лист на СФРЈ", бр. 20/78, 6/82, 74/87, 57/89, 20/90 и 27/90) 15. Закон за надворешно-трговско работење ГС лужбен весник на РМ", бр. 31/93 и 78/93) 16. Закон за царините ("Службен весник на РМ", бр. 20/93) 17. Закон за девизното работење ("Службен весник на РМ", бр. 30/93) 18. Закон за градежното земјиште ("Службен весник на СРМ", бр. 10/79, 38/80, 18/89 и "Службен весник на РМП, бр. 21/91) 26

403

19. Уредба за условите, начинот и лостапката за доделување на градежно земјиште ("Службен весник на РМ", бр. 26/91, 15/92 и 36/94) 20. Уредбазаусловите и начинот на давање на градежно земјиште на времено користење ("Службен весник на РМ'\ бр. 26/91 и 7/94) 21. Закон за премер, катастар и запишување на правата на недвижностите ГСлужбен весник на СРМ"5 бр. 27/86 и "Службен весник на РМ'\ бр. 17/91) 22. Закон за надградувањето ("Службен весник на НРМ", бр. 34/60 и "Службен весник на СРМ"; бр. 4/65) 23. Закон за станбените задруги ("Службен веесник на СРМ", бр. 46/ 82 и "Службен весник на РМ'\ бр. 62/93) 24. Закон за концесија ("Службен весник на РМ", 6р. 42/93) 25. Посебни узанси за градењето ("Службен лист наСФРЈ", бр. 18/77) 26. Закон за станбените односи ("Службен весник на СРМ'\ бр. 48/88, 21/89 и "Службен весник на РМ"Ѕ бр. 62/93) 27. Закон за продажба на становите во општествена сопственост (пречистентекст) ("Службен весникнаРМ", 6р. 8/93, автентично толкување бр. 49/93) 28. Закон за претприЈатијата ("Службен лист на СФРЈ", 6р. 77/88, 40/89, 64/89, 61/90 и "Службен весник на РМ", бр. 15/93) 29. Закон за индустриската сопственост ("Службен весник на РМ", бр. 42/93) 30. Закон за авторското право ("Службен лист на СФРЈ"; бр. 19/78, 24/86, 21/90) 31. Закон за филмската дејност ("Службен весник на СРМ", бр. 15/86 и 51/88) 32. Закон за издавачката деЈност ("Службен весник на СРКЛ", бр. 24/ 78 и 51/88) 33. Закон за задолжителниот примерок ("Службен весник на РМ", бр. 11/94) 34. Посебни узанси во прометот со книги {"Службен лист на СФРЈ", бр. 19/84) 35. Закон за заштита и користење на земјоделското земјиште ("Службен весник на СРМ", бр. 7/86, 51/88, 51/90 и "Службен весник на РМ", бр. 30/91, 36/91 и 83/92) 36. Закон за тутун ("Службен весник на СРМ", бр. 11/89, 20/90 и "Службен весник на РМ'\ бр. 17/91 и 83/92) 37. Закон заберзи на земјоделско-прехранбени производи ("Службен весник на РМ", 6р. 32/92 и 83/92) 38. Закон за превоз во патниот сообраќај ("Службен ведсник наСРМ", бр. 35/85, 42/88,10/90, 36/90 и "Службен весник на РМ", бр. 31/91) 39. Закон за договорите за превоз во патниот сообраќај {"Службен лист на СФРЈ", бр. 2/74 и 83/87) 40. Закон за договорите за превоз во железничкиот сообраќај ("Службен лист наСФРЈ"ѕ бр. 2/74,18/76, 83/87 и 17/90) 404

41. Закон за превоз на опасни материи {"Службен лист на СФРЈ". бр. 27/90 и 45/90) 42. Закон за облигационите и основните материјално-правни односи во воздушниот сообраќај ("Службен лист на СФРЈ", бр. 22/77 и 12/85) 43. Закон за езерската пловидба ("Службен весник на СРМ", бр. 42/89) 44. Закон за осигурување на имоти и лица ("Службен вбсник на РМ", бр. 49/93) 45. Закон за угостителската и туристичката дејност ("Службен весник на СРМ", бр. 24/83, 21/84, 29/86, 36/88, 29/89, 46/89 и 23/90) 46. Посебни узанси во угостителството ("Службен весник на GPM". бр. 69/83 и 18/84) 47. Закон за правото на времено користење на туристички објект ("Службен лист на СФРЈ", бр. 24/86) 48. Закон за наследувањето ("Службен весник на СРМ", бр. 35/73 и 22/78) 49. Закон за семејството ("Службен весник на РМ", 6р. 80/92) 50. Закон за адвокатурата ("Службен весник на РМ"; бр. 80/92) 51. Тарифа за наградата и надоместокот на трошоците за работата на адвокатите ("Службен весник на РМ", бр. 23/93 и од 1994 година) 52. Закон за заверување на потписи, ракописи и лреписи ("Службен весник на СРМ", бр. 31/72) 53. Закон за сопственост на делови од згради ("Службен весник на СРМ", бр. 20/74, 31/74, 14/75) 54. Закон з а набавувањето, поседувањето и носењето оружје ГСлужбен весник на СРМ", бр. 22/81, 15/83, 51/88 и "Службен весник иа РМ\ бр. 26/93) 55. Правилникза постојаниотизбран суд (Арбитража) при Стопанската комора на Македоникја ("Службен весник на РМ", бр. 24/93) 56. Закон за работните односи {"Службен весник на РМ", бр. 80/93)

405

COДРЖ ИHA ГЛАВА ПРВА Договори за продажба 1. Договор за продажба (Образец) . . ., , 2. Преддогоѕор со капар = . ^ 3. Договор за продажба на индустриским стоки меѓу производител и трговец 4. Договор за раскинување на договор = . 5. Писмено потврдување на телефонски прифатена понуда ,, . 6. Договор за продажба со кауција за амбалажа . . . . . . 7. Договор за продажба на недвижност {куша) 8. Договор за продажба на стан со право на првенствено купување . . ., .... 9. Договор за продажба на деловни простории во етажна сопственост. 10. Преддоговор за склучување на договор за продажба на стан чија продажба е забранета за одредено време . . 11. Договор за продажба на земјоделско земјиште 12. Договор за продажба на општествен стан 13. Договор за продажба на монтажен деловен објект 14. Договор за продажба на моторно возило ....... 15. Договор за ортачко купување на возила . . . . ; . . . . . : , ; . 16. Договор за продажба на оружје меѓу граѓани . . . . . . . . . . 17. Договор за купување на предмета на проба