nota sains tahun 4.doc

(d) penyingkiran bahan kumuh badan. Bidang Pembelajaran 1: Keperluan Asasdari Hidupan

UNIT 1 KEPERLUAN ASAS MANUSIA 1.1 KEPERLUAN ASAS MANUSIA 1. 2.

3.

Manusia memerlukan keperluan asas untuk hidup. Keperluan asas manusia ialah: (a) makanan. (b) air. (c) udara. (d) tempat perlindungan. Manusia akan mati jika tidak mendapat keperluan asasnya.

1.2 MANUSIA MEMERLUKAN

(e) pencernaan makanan. (f) penyahtinjaan. Manusia Memerlukan Udara 1. Manusia bernafas dengan menyedut udara. 2. Dengan udara yang disedut, manusia dapat menjalankan proses-proses hidup. 3. Tanpa udara, manusia akan mati. 4. Semasa bernafas, dada kita kelihatan bergerak ke atas dan ke bawah.

MAKANAN, AIR, UDARA, DAN TEMPAT PERLINDUNGAN Manusia Memerlukan Makanan 1. Manusia memerlukan makanan untuk: (a) tumbesaran. (b) mendapat tenaga bagi menjalani aktiviti harian. (c) mendapat haba bagi memanaskan badan. 2. Manusia memerlukan gizi seimbang untuk hidup sihat. 3. Manusia mendapat makanan daripada tumbuhan dan haiwan.

Manusia memerlukan udara untuk hidup Manusia Memerlukan Tempat Perlindungan 1. Manusia juga perlukan tempat perlindungan untuk hidup. 2. Tempat perlindungan diperlukan untuk melindungi diri daripada bahaya, sinaran matahari, dan hujan. 3. Terdapat pelbagai jenis tempat perlindungan untuk manusia seperti pondok, rumah teres, rumah pangsa, dan banglo.

Gizi seimbang Manusia Memerlukan Air 1. Air amat penting kepada manusia. 2. Manusia memerlukan air untuk membantu dalam: (a) mengawal suhu badan. (b) pengedaran darah ke seluruh badan. (c) pengangkutan makanan tercerna dan oksigen ke seluruh badan.

Pondok

Rumah pangsa

Rumah teres

Banglo

(e) pencernaan makanan. (f) penyahtinjaan.

Pelbagai jenis tempat perlindungan manusia

Bidang Pembelajaran 1: Keperluan Asas Hidupan

UNIT 2 KEPERLUAN ASAS HAIWAN

2.1 KEPERLUAN ASAS HAIWAN 1. 2.

Haiwan memerlukan keperluan asas untuk hidup. Keperluan asas haiwan ialah: (a) makanan. (b) air. (c) udara. (d) tempat perlindungan.

2.2 HAIWAN MEMERLUKAN MAKANAN, AIR, UDARA, DAN TEMPAT PERLINDUNGAN Haiwan Memerlukan Makanan 1. Haiwan memerlukan makanan untuk: (a) membantu tumbesarannya. (b) mendapat tenaga bagi menjalankan aktiviti-aktiviti harian. (c) hidup sihat. 2. Haiwan mendapat makanannya daripada tumbuhan dan haiwan lain.

Seekor rusa perlu minum untuk membantunya membesar dengan sihat Haiwan Memerlukan Udara 1. Haiwan bernafas dengan menggunakan udara. 2. Dengan udara sedutan, haiwan dapat menjalankan proses-proses hidup. 3. Haiwan akuatik menggunakan udara terlarut dalam air.

Ikan bernafas menggunakan udara terlarut dalam air

2.3 Jenis-jenis Tempat Perlindungan Haiwan 1. Harimau mendapat makanannya daripada haiwan lain Haiwan Memerlukan Air 1. Air amat penting untuk hidupan. 2. Haiwan memerlukan air untuk membantu dalam: (a) mengawal suhu badan. (b) pengedaran darah ke seluruh badan. (c) pengangkutan makanan tercerna dan oksigen ke seluruh badan. (d) penyingkiran bahan kumuh dari badan.

2.

3.

Haiwan perlukan tempat perlindungan untuk melindunginya daripada bahaya, sinaran matahari, dan hujan. Haiwan yang berbeza mempunyai jenis tempat perlindungan yang berbeza seperti: (a) sarang. (b) gua. (c) lubang bawah tanah. Sesetengah haiwan membuat tempat perlindungannya daripada kayu, daun, dan lumpur.

Haiwan seperti burung dan ayam membuat Sarang

Kelawar hidup di dalam gua

(Plant B) tidak disiram dengan air

tumbuhan mati

Tikus hidup di dalam lubang bawah tanah Bidang Pembelajaran 1: Keperluan Asas Hidupan

UNIT 3 KEPERLUAN ASAS TUMBUHAN 3.1 KEPERLUAN ASAS TUMBUHAN Keperluan asas tumbuhan ialah: (a) air. (b) udara. (c) cahaya matahari. Tumbuhan Memerlukan Air 1. Air amat penting kepada tumbuhan. 2. Tumbuhan memerlukan air untuk: (a) menjalankan fotosintesis. (b) mengawal suhunya. (c) menjalankan proses-proses kimia. 3. Jika tumbuhan tidak mendapat air, tumbuhan akan mati. selepas dua minggu

Tumbuhan Memerlukan Udara 1. Tumbuhan memerlukan udara untuk: (a) membakar makanan untuk menghasilkan tenaga. (b) menghasilkan makanan melalui fotosintesis. 2. Apabila tumbuhan bernafas, tumbuhan menyerap oksigen dari udara. 3. Apabila tumbuhan berfotosintesis, tumbuhan menyerap karbon dioksida dari udara. 4. Tumbuhan akan mati jika tidak mendapat udara. selepas dua minggu selepas dua minggu

selepas dua minggu

(Plant A) mendapat udara (Plant A) disiram air

tumbuhan masih hidup

tumbuhan masih hidup selepas dua minggu

selepas dua minggu selepas dua minggu selepas dua minggu

(Plant B) tidak mendapat udara

tumbuhan mati

Tumbuhan Memerlukan Cahaya Matahari

1. 2. 3. 4. 5. 6.

Tumbuhan hijau dapat membuat makanannya sendiri. Tumbuhan hijau membuat makanannya sendiri melalui fotosintesis. Selain air dan udara, tumbuhan perlukan cahaya matahari untuk berfotosintesis. Tumbuhan menghasilkan makanan yang dikenal sebagai glukosa melalui fotosintesis. Glukosa disimpan sebagai kanji di dalam daun. Jika tumbuhan tidak mendapat cahaya, tumbuhan akan kekuningan dan seterusnya akan mati.

(a) Apabila kita menyedut udara, udara dibawa masuk melalui hidung atau mulut ke peparu. (b) Apabila kita menghembus udara, udara dikeluarkan dari peparu melalui hidung. selepas selepas duadua minggu minggu

(Plant A) terdedah kepada cahaya

MELAYARI INTERNET http://www.inhs.uiuc.edu/chf/pub/tree_kit/stu dent/lesson6.html

tumbuhan masih hidup

selepas dua minggu

(Plant B) disimpan

tumbuhan mati

di tempat 2: gelap Bidang Pembelajaran Hidupan Menjalankan Proses Hidup

UNIT 4 PROSES HIDUP MANUSIA 4.1 MEKANISME PERNAFASAN MANUSIA 1. 2. 3.

Manusia bernafas. Apabila manusia bernafas, manusia: (a) menggunakan oksigen. (b) membebaskan karbon dioksida. Manusia memerlukan udara untuk bernafas.

Bagaimana Manusia Bernafas 1. Organ pernafasan manusia ialah peparu.

hidung lubang hidung

kerongkong

mulut

3.

Aliran udara yang disedut masuk dan dihembus keluar melalui laluan seperti yang berikut. (Hidung → (kerongkong) → (peparu) Atau mulut) Perbezaan antara Sedutan dengan Hembusan Udara Sedutan udara Hembusan udara Mempunyai lebih Mempunyai kurang oksigen oksigen Mempunyai kurang Mempunyai lebih karbon dioksida karbon dioksida

4.2 PERKUMUHAN DAN PENYAHTINJAAN PADA MANUSIA (UPSR ‘03/OBJ)

peparu

2.

Proses pernafasan terdiri daripada sedutan udara dan hembusan udara.

Perkumuhan 1. Manusia berkumuh. 2. Manusia berkumuh untuk menyingkirkan bahan buangan yang dihasilkan daripada pelbagai aktiviti badan. 3. Bahan buangan itu adalah bahan bertoksin. 4. Bahan buangan bole meracuni badan jika tidak disingkirkan.

5.

Oleh yang demikian, manusia perlu menyingkirkan bahan buangan untuk hidup sihat.

Penyahtinjaan 1. Manusia perlu penyahtinjaan secara teratur (sekurang-kurangnya dua kali seminggu). 2. Manusia menyahtinja untuk menyingkirkan bahan makanan tidak tercerna daripada badan. 3. Sisa makanan tidak tercerna dalam badan boleh mengakibatkan penyakit-penyakit. 4. Oleh itu manusia perlu menyingkirkan bahan makanan tidak tercerna untuk kekal sihat. Hasil-hasil Perkumuhan 1. Semasa mengumuh, manusia menghasilkan: (a)air kencing. (b) peluh. (c)air. 2. Air kencing, peluh, dan udara hembusan mengandungi bahan-bahan yang tidak diperlukan lagi oleh badan. 3. Bahan-bahan ini adalah air yang berlebihan, garam mineral dan urea. 4. Air juga dikumuhkan melalui pernafasan, pemeluhan, dan air kencing.

4.4 PEMBIAKAN MANUSIA 1. Manusia tidak dapat hidup selama-lamanya. 2. 5. Oleh itu manusia perlu membiaknafas, untuk manusia menghaSemasa menghembuskan mengeluarkan udara yang mengandungi air. 6. Air tersebut adalah dalam bentuk wap air. Hasil-hasil Penyahtinjaan 1. Semasa menyahtinja, manusia menghasilkan tinja. 2. Tinja ialah sisa makanan yang tidak dicernakan oleh badan. 3. Manusia menyingkirkan tinja melalui dubur.

4.3 MANUSIA BERGERAK BALAS TERHADAP RANGSANGAN 1. Manusia mempunyai lima organ deria. 2. Organ deria dapat mengesan rangsangan. 3. Tindak balas terhadap rangsangan dapat membantu manusia melindungi dirinya daripada bahaya.

O Organ deriaRangsangan yang dapat dikesanMataCahaya C Contoh: C Manusia akan menutup mata serta-merta apabila suatu lampu suluh bernyala dihalakan depan mata. TelingaBunyi Contoh: Manusia akan menutup telinga dengan tangan serta-merta apabila terdengar bunyi yang amat kuat. C

C

HidungBahan kimia yang mempunyai bau Contoh: Manusia dapat mengesan bau makanan dari dapur. C C

LidahBahan kimia yang mempunyai rasa manis, masam, masin, dan pahit Contoh: Manusia dapat membezakan rasa makanan yang dimakan. C

KulitSentuhan, panas, sejuk, sakit, dan tekanan Contoh: Apabila tersentuh cerek air panas, manusia akan manarik tangannya dari cerek tersebut serta-merta.

silkan anak dari generasi ke generasi. 3. Pembiakan memastikan penyambungan manusia di dunia ini. 4. Manusia membiak melalui kelahiran anak.

spesies

1. Asap rokok mengandungi banyak bahanbahan beracun. 2. Semasa manusia merokok, bahan-bahan beracun termendap dalam peparu. 3. Bahan-bahan ini akan merosakkan peparu dan mendatangkan kesan negatif kepada peparu dalam pengambilan masuk oksigen.

Generasi pertama

atuk

nenek

Generasi kedua

emak saudara

bapa saudara

bapa

emak

saya

adik

Generasi ketiga

kakak

abang

Cabang keluarga bagi tiga generasi Bidang Pembelajaran 2: Hidupan Menjalankan Proses Hidup

UNIT 5 TABIAT YANG BOLEH MENGGANGGU PROSES HIDUP 5.1 TABIAT YANG MEMUDARATKAN PROSES HIDUP MANUSIA 1. Tabiat tertentu mempunyai kesan buruk ke atas badan manusia. 2. Contoh tabiat-tabiat buruk adalah: (a)merokok. (b) penggunaan alkohol. (c)mengambil dadah. 3. Semua tabiat tersebut mempunyai kesan buruk kepada proses hidup manusia. 5.2 KESAN MEROKOK KE ATAS PEPARU

Peparu seorang bukan perokok

Peparu seorang perokok (Bahan dalam asap rokok menyebabkan peparu menjadi hitam)

4. Merokok manusia.

adalah

buruk terhadap

kesihatan

5. Merokok boleh menyebabkan penyakit dan masalah kesihatan seperti: (a)kanser peparu. (b) penyakit jantung. (c)batuk teruk. (d) kesukaran bernafas. 5.3 DADAH DAN ALKOHOL BOLEH MELAMBATKAN GERAK BALAS SESEORANG TERHADAP RANGSANGAN 1. Mengambil dadah dan alkohol boleh membawa keburukan kepada badan manusia. 2. Dadah dan alkohol melambatkan tindak balas seseorang terhadap rangsangan. 3. Orang yang mengambil dadah dan alkohol tidak dapat berjalan lurus. 4. Seorang pemandu mabuk atau pemandu yang khayal dadah boleh mengakibatkan kemalangan.

2. Hasil pembuangan yang disingkirkan daripada badan dikenal sebagai hasil perkumuhan. UPSR ’04 OBJ 3. Hasil perkumuhan haiwan adalah karbon dioksida, wap air, dan air kencing. 2. Aktiviti-aktiviti dalam kempen termasuk: (a)Menjemput pegawai kesihatan untuk memberi ceramah tentang kesan merokok, penagihan dadah, dan penggunaan alkohol. (b)Mengadakan pertandingan poster anti merokok, penagihan dadah, dan penggunaan alkohol.

Pemandu yang mabuk boleh mengakibatkan kemalangan 5. Penagih dadah yang mengambil jumlah dadah berlebihan biasanya akan memendekkan hidupnya. 6. Penggunaan jumlah alkohol yang berlebihan dalam jangka masa panjang akan merosakkan hati dan otak. 5.4 KEMPEN TIDAK MENGGALAKKAN MEROKOK, PENGAMBILAN DADAH DAN ALKOHOL 1. Kita boleh membantu dalam membanteras merokok, penagihan dadah dan penggunaan alkohol dengan menlancarkan kempen tidak menggalakkan tabiat-tabiat ini.

Contoh-contoh poster kempen anti merokok, penagihan dadah, dan penggunaan alkohol. (c)Mengadakan pertandingan ceramah atau penulisan esei tentang mengapa kita harus mengelakkan merokok, penagihan dadah, dan penggunaan alkohol. (d)Menontong video tentang bagaimana merokok, penagihan dadah, dan penggunaan alkohol boleh menjejaskan kesihatan kita. (e)Mengadakan pameran untuk menunjukkan bahawa merokok, penagihan dadah, dan penggunaan alkohol memudaratkan kesihatan.

Bidang Pembelajaran 2: Hidupan Menjalankan Proses Hidup

UNIT 6 PROSES HIDUP HAIWAN 6.1 PERKUMUHAN DAN PENYAHTINJAAN DALAM HAIWAN 1. Perkumuhan ialah proses hidup untuk menyingkirkan hasil pembuangan daripada badan kita melalui organ perkumuhan.

4. Penyahtinjaan ialah proses hidup di mana makanan tidak tercerna, tinja disingkirkan daripada badan melalui dubur. 5. Haiwan mengumuh dan menyahtinja. Haiwan mengumuh untuk menyingkirkan hasil perkumuhan dan menyahtinja untuk

menyingkirkan makanan tidak tercerna daripada badannya. 6. Haiwan berlainan akan mengumuhkan hasil perkumuhan dalam cara berlainan. Contohnya, ikan menyingkirkan hasil perkumuhan seperti karbon dioksida melalui insang. Monyet mengumuhkan hasil perkumuhan seperti karbon dioksida melalui peparu. 7. Perkumuhan dan penyahtinjaan adalah proses hidup penting untuk mengekalkan kesihatan badan. 8. Hasil perkumuhan dalah sebatian beracun. Sebatian ini boleh memudaratkan sel-sel badan jika ia tidak disingkirkan daripada badan. Tinja perlu disingkirkan untuk mengekalkan kesihatan badan.

1. Haiwan membiak untuk memastikan kemandirian spesiesnya. 2. Haiwan berlainan membiak dengan cara yang berbeza. 3. Sesetengah haiwan melahirkan anak sementara haiwan lain bertelur.

Anak ayam menetas dari telur. 6.2 STRUKTUR PERNAFASAN HAIWAN (UPSR’02/OBJ)

1. Haiwan bernafas untuk hidup. 2. Haiwan bernafas menggunakan struktur pernafasannya. 3. Gambar-gambar yang berikut menunjukkan struktur pernafasan haiwan tertentu.

burung

ikan

Zirafah melahirkan anak. belalang

katak

labah-labah

monyet

Struktur pernafasan haiwan. 4. Struktur pernafasan untuk haiwan berlainan jenis adalah berbeza. 6.3 PEMBIAKAN DALAM HAIWAN

4. Jadual yang berikut menunjukkan sesetengah haiwan dikelaskan kepada dua kumpulan mengikut cara pembiakannya. Melahirkan anak Monyet Ikan paus Lembu Badak sumbu Kelawar Harimau Singa Kangaru Gajah Kucing

Bertelur Katak Penyu Ikan Cicak Ular Belalang Semut Labah-labah Itik Burung

6.4 KITAR HIDUP HAIWAN YANG BERBEZA 1. Haiwan boleh mempunyai kitar hidup yang berlainan. 2. Gambar-gambar yang berikut menunjukkan beberapa contoh kitar hidup haiwan.

Kitar hidup katak. tikus belanda selepas dilahirkan

anak tikus belanda dewasa

pupa

dewasa

Kitar hidup tikus belanda. 3.

larva

telur

Kitar hidup rama-rama.

4.

5.

telur dewasa berudu

Dalam setiap peringkat kitar hidup haiwan yang berlainan, terdapat perubahan saiz dan rupa bentuk badan. Contohnya, pada setiap peringkat kitar hidup tikus belanda, saiz badan tikus belanda bertambah dari peringkat anak hingga ke peringkat dewasa. Perubahan rupa bentuk berlaku dalam kitar hidup rama-rama. Setiap peringkat kitar hidup, daripada telur hingga ke peringkat dewasa, perubahan bentuk berlaku dalam pertumbuhannya.

Bidang Pembelajaran 2: Hidupan Menjalankan Proses Hidup

UNIT 7 PROSES HIDUP TUMBUHAN 7.1 GERAK BALAS TUMBUHAN TERHADAP RANGSANGAN 1

2 3

Awal eksperimen.

Tumbuhan bergerak balas terhadap rangsangan seperti air, graviti, cahaya matahari, dan sentuhan. Gerak balas tumbuhan terhadap rangsangan hanya melibatkan sesetengah bahagian tumbuhan sahaja iaitu pucuk, akar, atau daun.

tanah lembap

Gerak Balas Tumbuhan terhadap Air 1 Akar tumbuhan akan bertumbuh ke arah sumber air. 2 Hal ini boleh ditunjukkan melalui eksperimen yang berikut.

Akhir eksperimen. Di akhir eksperimen, akar anak pokok tumbuh ke arah sumber air. Gerak balas Tumbuhan terhadap Graviti

diseram setiap hari

anak pokok

(UPSR’04 /OBJ)

1 2

Pucuk tumbuhan akan bertumbuh ke arah graviti. Hal ini boleh ditunjukkan melalui eksperimen di bawah.

pasu

selepas seminggu

pucuk anak benih

akar

1 2

A B Gerak balas tumbuhan terhadap graviti. (a) Rajah A menunjukkan susunan radas di awal eksperimen. (b) Selepas satu minggu, akar biji benih tumbuh ke bawah iaitu ke arah graviti seperti yang ditunjukkan pada Rajah B. Gerak balas Tumbuhan terhadap Cahaya Matahari 1 Pucuk tumbuhan akan bertumbuh ke arah cahaya matahari. 2 Hal ini boleh ditunjukkan melalui eksperimen di bawah. lubang

Tumbuhan membiak untuk memastikan kemandirian spesiesnya. Tumbuhan membiak dalam pelbagai cara seperti: (a) melalui biji benih.

durian

jagung

(b) melalui spora.

spora

paku pakis

cendawan

(c) melalui sulur/anak pokok.

kotak kotak

P Q Gerak balas tumbuhan terhadap cahaya matahari. (a) Rajah P menunjukkan susunan radas di awal eksperimen. (b) Selepas beberapa hari, pucuk tumbuh dan membengkok ke arah cahaya matahari yang menyinar melalui lubang seperti yang ditunjukkan pada Rajah Q. Gerak balas Tumbuhan terhadap Sentuhan Sesetengah tumbuhan bergerak balas terhadap sentuhan. Contohnya, daun-daun pokok semalu menguncup apabila disentuh.

pokok pisang

nanas

(d) melalui keratan batang.

pokok ubi kayu

tebu

(e) melalui daun.

semalu daun tertutup jika disentuh

Gerak balas pokok semalu terhadap sentuhan. 7.2 PEMBIAKAN DALAM TUMBUHAN

Bryophyllum Begonia (f) melalui batang bawah tanah.

ubi kentang

halia

Bidang Pembelajaran 3: Haiwan dan Tumbuhan Melindungi Diri

UNIT 8 HAIWAN MELINDUNGI DIRI 8.1 CIRI-CIRI KHAS DAN PERLAKUAN HAIWAN BAGI MELINDUNGI DIRI DARIPADA BAHAYA 1 Haiwan perlu melindungi dirinya daripada dimakan atau diserang oleh musuh. 2 Haiwan mempunyai ciri-ciri khas untuk melindungi dirinya daripada musuh. Ciri-ciri khas Mempunyai sengat berbisa Mempunyai racun berbisa Mempunyai kuku cengkam yang tajam Mempunyai duri-duri tajam Mempunyai cangkerang keras Mempunyai kaki yang panjang dan berotot Badan diliputi dengan sisik-sisik yang keras 3

Contoh haiwan Kala jengking, labahlabah Ular Harimau, singa, helang Landak Kura-kura, siput, kerang Kuda, kancil, kuda belang Tenggiling, buaya

Beruang kutub

Sesetengah haiwan mempunyai perlakuan khas untuk melindungi dirinya daripada musuh. Perlakuan khas Menyamar diri Hidup berkelompok Menggulungkan diri Berpura-pura mati Memancutkan dakwat hitam Menanggalkan ekor Mengeluarkan bau busuk

Ulat gonggok menggolongkan badannya.

8.2 CIRI-CIRI KHAS DAN PERLAKUAN HAIWAN BAGI MELINDUNGI DIRI DARIPADA CUACA YANG TERLALU PANAS DAN SEJUK (UPSR’02/ STR) 1 Haiwan juga perlu melindungi dirinya daripada cuaca yang melampau. 2 Haiwan mempunyai ciri-ciri khas untuk melindungi dirinya daripada cuaca yang melampau. 3 Haiwan yang hidup di kawasan yang sangat sejuk mempunyai ciri-ciri yang berikut. (a) mempunyai bulu tebal Contohnya: beruang kutub, musang artik (b) mempunyai lapisan lemak yang tebal di bawah kulit Contohnya: paus, penguin, anjing laut, beruang kutub

Contoh haiwan Sesumpah, kuda belang, kupu-kupu Gajah, monyet Ulat gonggok, tenggiling Kumbang Sotong Cicak Skunk, pepijat, lipas

4 5 6

Unta hidup di kawasan gurun. Cuaca di gurun adalah sangat panas dan kering. Bagi menyesuaikan dirinya dengan persekitaran, unta mempunyai cirri-ciri yang berikut: (a) mempunyai bonggol di atas badannya untuk menyimpan makanan dan air. (b) mempunyai bulu untuk melindungi badannya daripada haba matahari di waktu siang. (c) mempunyai kebolehan untuk minum banyak air (d) mempunyai bulu mata yang panjang untuk menghalang pasir daripada memasuki mata semasa rebut pasir.

cicak menanggalkan ekornya.

Unta

7

Sesetengah haiwan mempunyai perlakuan khas untuk melindungi dirinya daripada cuaca yang melampau. Perlakuan khas Perlakuan khas aiwan untuk haiwan untuk melindungi dirinya melindungi dirinya daripada cuaca daripada cuaca panas sejuk (a) berkubang (a) bermigrasi dalam lumpur daripada kawasan Contoh: badak, sejuk ke kawasan kerbau panas Contoh: burung layang-layang, bangau (b) bersembunyi di (b) berhibernasi tempat teduh atau sepanjang musim di dalam tanah sejuk Contoh: tikus, biawak Contoh: beruang, tupai, tikus

8.3 CIRI-CIRI KHAS DAN PERLAKUAN HAIWAN UNTUK MEMBOLEHKANNYA BERMANDIRI 1 Haiwan perlu melindungi dirinya daripada bahaya dan cuaca yang melampau. 2 Oleh itu, setiap haiwan mempunyai ciri-ciri dan perlakuan khas. 3 Tanpa ciri-ciri dan perlakuan khas, haiwan mungkin akan mati apabila: (a) haiwan diserang oleh musuh. (b) terdedah kepada unsur-unsur cuaca yang melampau. 4 Ciri-ciri dan perlakuan khas haiwan membolehkan haiwan terus bermandiri di alam ini. MELAYARI INTERNET http://www.sciencemadesimple.com/animasl. html

Bidang Pembelajaran 3: Haiwan dan Tumbuhan Melindungi Diri

UNIT 9 TUMBUHAN MELINDUNGI DIRI 9.1 CIRI-CIRI KHAS TUMBUHAN UNTUK MELINDUNGI DIRINYA DARIPADA MUSUH 1 Tumbuhan tidak dapat bergerak dari satu tempat ke satu tempat untuk melindungi dirinya daripada musuh. 2 Oleh sebab itu, tumbuhan mempunyai ciri ciri khas untuk melindungi dirinya daripada musuh. Ciri-ciri khas tumbuhan Mempunyai batang, daun atau buah berduri Mempunyai kulit tebal dan keras Mempunyai buah, batang atau daun yang berbulu halus yang boleh menyebabkan kegatalan Menghasilkan susu getah Menghasilkan bahan beracun

Contoh tumbuhan Pokok ros, durian, kaktus, nanas Angsana, pokok getah Buluh, buah labu, pokok lalang

Pokok getah, pokok betik, pokok cempedak Sesetengah jenis keladi

duri

pokok ros

bulu halus

pokok labu

9.2 CIRI-CIRI KHAS TUMBUHAN UNTUK MELINDUNGI DIRINYA DARIPADA KEHILANGAN AIR YANG BERLEBIHAN 1 Semasa cuaca panas, tumbuhan cenderung kehilangan banyak air ke persekitaran. 2 Tumbuhan kehilangan air melalui daun. 3 Oleh itu, daun sesetengah tumbuhan disesuaikan dengan ciri-ciri khas untuk mengurangkan kehilangan air yang berlebihan. 4 Contohnya: (a) pokok rhu mempunyai daun berbentuk jarum. (b) pokok tembikai dan pokok labu mempunyai daun yang berbulu (c) pokok keladi dan pokok pandan mempunyai daun yang berlilin yang kalis air.

(d) pokok pisang dan pokok jagung menggulungkan daun pada cuaca panas. (e) pokok getah meluruhkan daun pada musim kering.

(a) Mempunyai akar sokongan

akar sokomgan

daun berlilin

pokok beringin (b) Mempunyai akar banir

pokok getah

pokok keladi akar banir

5.

Pokok kaktus hidup di gurun yang sangat panas dan kering. 6. Untuk mengelakkan kehilangan air yang berlebihan, kaktus mempunyai ciri-ciri khas seperti yang berikut: (a) daun kecil berbentuk duri untuk mengurangkan kehilangan air. (b) batang yang boleh menyimpan air (c) akar yang panjang untuk menyerap air ke dalam tanah

pokok semarak api (c) Mempunyai batang yang mudah melentur

pokok buluh akar

(d) Mempunyai daun yang berbentuk jarum

Kaktus mempunyai akar yang panjang untuk menyerap air ke dalam tanah 9.3 CIRI-CIRI KHAS TUMBUHAN UNTUK MELINDUNGI DIRI DARIPADA ANGIN KENCANG 1. 2.

Apabila tumbuhan ditiup angin kencang, tumbuhan cenderung tumbang. Untuk mengelakkan hal ini daripada berlaku, tumbuhan mempunyai ciri-ciri khas untuk melindungi diri daripada angin kencang.

daun

pokok ru

MELAYARI INTERNET http://www.units.muohio.edu/dragonfly/trees .htmlx

Bidang Pembelajaran 4: Pengukuran

UNIT 10 MENGUKUR PANJANG 10.1CARA –CARA BERLAINAN UNTUK MENGUKUR PANJANG

Panjang kotak pensel itu adalah sama dengan 2 batang penyedut.

1. Panjang adalah jarak di antara dua titik atau 2.

3. 4.

dua tempat. Terdapat banyak cara untuk mengukur panjang. Pada zaman dahulu, orang menggunakan anggota –anggota badan untuk mengukur panjang. Gambar –gambar berikut menunjukkan beberapa cara untuk mengukur panjang dengan menggunakan anggota-anggota badan kita.

Tinggi meja itu adalah sama dengan 4 batang pensel, lebar meja itu adalah sama dengan 5 batang pensel. 10.2ALAT PENGUKUR DAN UNIT PIAWAI

depa

1. Alat pengukur seperti pembaris dan pita

langkah

ukur adalah alat piawai yang digunakan untuk mengukur panjang. Ibu jari kaki

hasta

Cara-cara untuk mengukur panjang dengan menggunakan anggota-anggota badan

5. Pengukuran panjang dengan menggunakan

6.

anggota badan adalah tidak tepat kerana orang berbeza mempunyai saiz badan yang berbeza. Kita boleh juga menggunakan objek-objek lain seperti penyedut minuman, benang, mancis dan klip kertas untuk mengukur panjang.

pita ukur

pembaris

2. Unit piawai bagi panjang yang diukur oleh 3.

pembaris ialah sentimeter ( cm) dan milimeter (mm). Unit piawai bagi panjang ditunjukkan seperti berikut:

10 milimeter = 1 sentimeter 100 sentimeter = 1 meter 1 000 meter = 1 kilometer 4. Panjang bagi satu garis lengkung boleh

Panjang buku itu adalah sama dengan 6 keping klip kertas. kotak pensel

5.

diukur dengan menggunakan benang dan pembaris. Jadual berikut menunjukkan alat pengukur yang sesuai digunakan untuk mengukur panjang bagi objek yang berbeza.

Panjang yang diukur

Alat pengukur

Unit piawai

Panjang bagi sebatang pensel Panjang bagi sebuah meja guru Lebar dan panjang bagi sebuah bilik darjah Tinggi bagi seorang murid

Pembaris

Milimeter dan sentimeter

Pembaris meter, Pembaris setengah meter Pembaris meter, pita ukur

Meter

Pembaris meter, pita ukur

Meter

benang

Meter garis lengkung

10.3TEKNIK PENGUKURAN PANJANG YANG BETUL 1. (a) Gambar di bawah ini menunjukkan teknik pengukuran panjang yang betul bagi suatu objek. kedudukan mata yang betul

kedudukan mata yang salah

2.

(b) Mata patut diletakkan secara tegak di atas tanda yang dibaca. Untuk mengukur panjang garis lengkung, letakkan benang disepanjang garisan itu. Kemudian luruskan benang tadi dan ukur panjangnya menggunakan pembaris.

kedudukan mata yang salah

Teknik pengukuran panjang yang betul bagi suatu garis lengkung 4.

Panjang bagi objek-objek lain seperti sebiji bola atau sebuah kereta mainan boleh diukur secara tepat dengan menggunakan sebatang pembaris dan dua blok kayu. blok kayu

kereta mainan blok kayu

pensel

pembaris

Teknik pengukuran panjang yang betul bagi sebatang pensel.

Teknik pengukuran panjang yang betul bagi sebuah kereta mainan.

Bidang Pembelajaran 4: Pengukuran

UNIT 11 MENGUKUR LUAS 11.1 KONSEP BAGI LUAS 1. Luas bagi sesuatu permukaan adalah saiz bagi permukaan itu. 2. (a) Gambar-gambar yang berikut menunjukkan dua bentuk yang berbeza, iaitu suatu segi empat sama dan suatu segi empat tepat. 2 cm

3 cm

2 cm

2 cm

segi empat sama

segi empat tepat

(b) Berdasarkan gambar-gambar tersebut, segi empat tepat mempunyai luas yang lebih besar daripada segi empat sama. (c) Ini dapat dibuktikan dengan menggunakan kad-kad yang setiapnya dapat mengukur 1 cm x 1 cm ( 1 cm 2) (d) Isikan segi empat sama dan segi empat tepat itu dengan kad-kad 1 cm2 ini dan kira jumlah bilangan kad yang digunakan. (e) Segi empat sama itu akan menggunakan empat keping kad 1 cm2 ini manakala segi empat tepat itu akan menggunakan enam keping.

(f) Perhatikan bahawa jumlah bilangan kad yang digunakan untuk mengisi suatu bentuk adalah sama dengan hasil darab panjang dengan lebar bagi bentuk itu. (g) Oleh itu, untuk mengukur lebar bagi suatu bentuk yang seragam, formula yang berikut boleh digunakan:

Bilangan kad 1 cm2 yang digunakan = 20 keping = 20 cm2 11.2TEKNIK PENGUKURAN LUAS YANG BETUL 1.

Luas = panjang x lebar 3.

Luas sesuatu permukaan diukur oleh alat berunit piawai. Luas= panjang x lebar = 1 cm x 1 cm = 1 cm2

4. 5.

Pada asasnya, untuk mengukur saiz bagi segi empat sama atau segi empat tepat, gunakan formula yang berikut:

Luas = panjang x lebar 2.

Luas bagi suatu permukaan yang kecil diukur dalam milimeter persegi ( mm2 ) atau sentimeter persegi ( cm2). Luas bagi suatu permukaan yang besar diukur dalam meter persegi ( m 2 ) atau kilometer persegi ( km2). Contoh 1 Gambar yang berikut menunjukkan suatu segi empat tepat yang mempunyai panjang 5 cm dan lebar 4 cm. Hitungkan luas bagi segi empat tepat itu. 5 cm

Contoh-contoh yang berikut menunjukkan kiraan luas. Contoh 1 Hitungkan luas bagi bentuk di bawah ini. 3 cm 3 cm 3 cm

A B

2 cm

Penyelesaian Luas bagi segi empat sama A = 3 cm x 3 cm = 9 cm2 Luas bagi segi empat tepat B = 3 cm x 2 cm = 6 cm2

4 cm

Penyelesaian Luas = panjang x lebar = 5 cm x 4 cm = 20 cm2

Luas bagi bentuk itu = Luas bagi segi empat sama A + Luas bagi segi empat tepat B = 9 cm2 + 6 cm2 = 15 cm2

Contoh 2 Kemudian isikan segi empat tepat di atas dengan kad-kad yang setiapnya mengukur 1 cm2. Berapakah keping kad yang digunakan ? Penyelesaian

Contoh 2 Hitungkan luas bagi kawasan berlorek di bawah ini. Penyelesaian 1 cm

1 cm 1 cm

1 cm

Luas = 25 segi empat sama = 25 x 1 cm2+ = 25 cm2 Bidang Pembelajaran 4: Pengukuran

UNIT 12 MENGUKUR ISI PADU 12.1 Menyukat Isi Padu Pepejal 1. 2. 3.

Isi padu ialah saiz sesuatu ruang. Objek yang lebih besar mempunyai isi padu yang lebih besar. (a) Rajah di bawah menunjukkan dua objek yang berlainan, sebuah kubus dan kuboid. 1 cm

Penyelesaian : Isi padu = panjang  lebar  tinggi = 4 cm  3 cm  2 cm = 24 cm3 12.2 Menyukat Isi Padu Cecair 1.

1 cm 1 cm 4 cm 4 cm

Isi padu cecair boleh disukat menggunakan alat berunit piawai seperti bikar dan silinder penyukat.

8 cm

4 cm 4 cm 2 cm kubus

4.

kuboid

(b) Isi padu kubus dan kuboid yang diberi diukur menggunakan kubus yang berukuran 1 cm1 cm  1 cm sebagai unit ukuran isi padu piawai. (c) Bilangan kubus yang berukuran 1 cm 1 cm  1 cm yang mempunyai isi padu yang sama dengan kubus yang diberi dikira. Bilangan ini memberikan isi padu bagi kubus itu. Isi padu kuboid juga boleh dikira menggunakan cara yang sama. Isi padu pepejal yang berbentuk seragam boleh disukat menggunakan rumus :

2. 3.

Silinder penyukat Silinder penyukat biasanya digunakan untuk menyukat isi padu sesuatu cecair. Silinder penyukat boleh menyukat isi padu cecair dalam unit sentimeter padu (cm3) 1 sentimeter padu = 1 mililiter 1 cm3 = 1 ml

4.

Rajah di bawah menunjukkan teknik yang betul semasa mengambil bacaan pada silinder penyukat.

Isi padu = panjang  lebar  tinggi 5.

Unit piawai bagi isi padu ialah: • milimeter padu (mm3) • sentimeter padu (cm3) • meter padu (m3) Contoh Kira isi padu objek berikut

(X)

()

3 cm

4 cm

2 cm

(x)

5.

(a) Silinder penyukat diletakkan di atas permukaan yang rata (b) Bacaan diambil pada aras bahagian bawah meniskus (c) Mata sama aras dengan bahagian bawah meniskus

Cara mengambil bacaan yang betul semasa membaca isi padu cecair Semasa menyukat isi padu cecair menggunakan silinder penyukat, pastikan:

Bidang Pembelajaran 4: Pengukuran

UNIT 13 MENGUKUR JISIM 6. 13.1 Alat Pengukur dan Unit Piawai 1. 2.

Semua objek mempunyai jisim. Jisim boleh diukur menggunakan alat-alat berikut: (a) neraca tuas

Sebagai contoh, jisim sebiji tembikai diukur dalam kilogram (kg), jisim sebuah buku latihan diukur dalam gram (g) dan jisim sebatang jarum diukur dalam milligram (mg). 13.2 Teknik Mengukur Jisim yang betul Berikut menunjukkan teknik yang betul semasa mengukur jisim menggunakan neraca mampatan. (a) Sebelum mengukur jisim sesuatu objek, pastikan penunjuk neraca berada pada kedudukan kosong.

penunjuk

(b) neraca mampatan

Penunjuk neraca ialah pada kedudukan kosong. (b) Letakkan objek secara perlahan ke atas piring neraca. Jangan tolak neraca menggunakan objek atau jatuhkan objek secara tiba-tiba ke atas piring neraca. 3. 4.

Unit piawai bagi jisim dalam sistem metrik adalah milligram (mg), gram (g) dan kilogram (kg). Hubungan antara kesemua unit adalah seperti berikut: 1 kilogram (kg) = 1000 gram (g) 1 gram (g) = 1000 miligram (mg)

5.

Jisim yang besar diukur menggunakan neraca yang mempunyai skala yang besar dan isi padu yang kecil diukur menggunakan neraca yang mempunyai skala yang kecil.

Durian diletakkan perlahan-lahan ke atas piring neraca (c) Semasa mengambil bacaan pada neraca, pastikan kedudukan mata adalah berserenjang dengan kedudukan skala.

kedudukan mata yang betul

Bacaan awal = 0 kg

Contoh

Bacaan akhir = 5 kg Jadi, jisim bagi empat buah buku = 5 kg

Bidang Pembelajaran 4: Pengukuran

UNIT 14 MENGUKUR MASA 1. 14.1 Cara yang Berbeza untuk Mengukur Masa 2. 1. 2. 3.

Masa ialah tempoh antara dua ketika. Masa boleh diukur berasaskan proses yang berulang secara seragam. Proses yang ditunjukkan berulang secara seragam, jadi proses ini boleh digunakan untuk mengukur masa.

3.

Pada zaman dahulu, manusia menggunakan proses yang berulang secara seragam untuk mengukur masa. Berdasarkan prinsip ini, mereka telah mereka cipta alat untuk mengukur masa. Alat-alat di bawah digunakan oleh manusia pada zaman dahulu untuk mengukur masa.

jam matahari jam pasir ayunan bandul

jam air

titisan air

Jam yang digunakan pada zaman dahulu untuk mengukur masa

denyutan nadi

Proses yang berulang secara seragam 14.2 Alat Pengukur dan Unit Piawai

jam lilin

4. 5.

Pada masa sekarang, jam yang berunit piawai dicipta untuk mengukur masa. Unit piawai bagi masa ialah : (a) saat

6. 7.

(b) minit (c) jam Semua unit piawai ini membolehkan kita mengukur masa dengan tepat. Hubungan antara semua unit masa adalah seperti berikut: 60 saat = 1 minit 60 minit = 1 jam 24 jam = 1 hari

8.

Jam yang digunakan pada zaman sekarang 9. Jam randek digunakan untuk mengukur masa yang pendek dengan tepat. (a) Ja, randek menyukat masa dalam saat dan minit (b) Jam randek selalu digunakan di dalam makmal dan pertandingan sukan.

Jam yang ditunjukkan di bawah digunakan pada zaman sekarang untuk mengukur masa.

jam dinding

jam randek

Bidang Pembelajaran 4: Pengukuran

UNIT 15 KEPENTINGAN MENGGUNAKAN UNIT PIAWAI jam tangan

jam digital

15.1 Keperluan Menggunakan Unit Piawai 1.

2. 3. 4. 5.

Pada zaman dahulu, manusia tidak menggunakan unit piawai untuk mengukur kuantiti fizikal seperti panjang, jisim, isi padu dan masa. Mereka menggunakan anggota badan mereka untuk mengukur kuantiti fizikal. Sebagai contohnya mereka menggunakan jengkal dan depa untuk mengukur panjang. Kaedah-kaedah ini menghasilkan ukuran yang berbeza bagi setiap individu. Tanpa unit piawai, ahli sains tidak dapat berkongsi ilmu pengetahuan mereka atau berbincang mengenai penemuan mereka.

6. 7.

Oleh sebab itu, penggunaan unit piawai adalah penting dalam kehidupan harian. Jadual berikut menunjukkan kuantiti fizikal dan unit piawainya.

Kuantiti Fizik Panjang Luas Isi padu Jisim Masa

Unit Piawai Meter (m) Meter persegi (m2) Meter padu (m3) Kilogram (kg) Saat (s)

Bidang Pembelajaran 5: Sifat-sifat Bahan

UNIT 16 SIFAT-SIFAT BAHAN objek berdasarkan bahan buantannya. 16.1 Pengelasan Objek Berdasarkan Bahan Buatannya 1. 2. 3.

Sekeliling kita terdapat pelbagai jenis objek. Objek-objek ini diperbuat daripada pelbagai bahan. Jadual berikut menunjukkan pengelasan

Bahan Kayu Bahan Kaca Getah

Contoh objek Guli, botol, cermin, pinggan, mentol, pasu, cermin kereta, mangkuk Pemadam, tayar, tilam, gelang getah, belon, sarung tangan, bola, selipar

16.2 SIFAT-SIFAT BAHAN 1. Bahan yang berlainan mempunyai sifat-sifat yang berbeza. 2. Sifat-sifat beberapa bahan ditunjukkan di bawah. Sifat Mengkonduksikan tenaga elektrik Mengkonduksikan haba Terapung di atas air Menyerap air Boleh diregangkan Membenarkan cahaya melaluinya

Bahan Logam Logam, kaca Kayu, plastik Kain, kertas Getah Plastik, kaca

Konduktor dan Penebat 1. Konduktor adalah bahan yang membenarkan tenaga elektrik dan haba untuk melaluinya dengan mudah. 2. Penebat adalah bahan yang tidak membenarkan tenaga elektrik untuk melaluinya. Penebat juga tidak membenarkan haba melaluinya dengan cepat.

Contoh objek Pensil, katil, meja, kerusi, rumah, almari, kertas, bot, buku Plastik Botol, sudu, garpu, pinggan, cawan, pen, pembaris, penyedut minuman, baldi, bakul, alat mainan Logam Kunci, paku, pisau, gunting, senduk, periuk, sudu, barang kemas, dawai kokot 3. Kebiasaannya konduktor adalah logam seperti besi, emas, perak, aluminium, dan kuprum. 4. Penebat adalah bukan logam seperti getah, kayu, plastik dan kaca. 5. Jadual berikut memberikan contoh-contoh konduktor dan penebat. Konduktor Kunci, syiling, jarum, paku, klip kertas, paku tekan, cincin emas, pembaris keluli, dawai, sudu keluli

Penebat Kertas, kain, pembaris plastik, penyedut minuman, rod kaca, benang, gelang getah, pemadam, beg plastik

Objek Lut Sinar, Lut Cahaya dan Legap (UPSR’04/O BJ) 1. Sesetengah bahan membenarkan cahaya untuk melaluinya, tetapi sesetengahnya tidak. 2. Berdasarkan kepada sifat ini, bahan-bahan boleh dikelaskan kepada tiga kumpulan, iaitu: bahan lut sinar. bahan lut cahaya bahan legap

Bahan lut sinar

Bahan lut cahaya

Bahan legap

Bahan yang membenarkan seluruh cahaya malaluinya

Bahan yang membenarkan hanya sebahagian cahaya melaluinya

Objek boleh dilihat dengan jelas melalui bahan lut sinar

Objek boleh dilihat dengan samar-samar melalui bahan lut cahaya Contoh: Cermin tingkap, kertas surih,

Bahan yang tidak membenarkan sebarang cahaya untuk melaluinya Objek tidak boleh dilihat melalui bahan legap

Contoh: Bikar, silinder penyukat,

Contoh: Tuala, buku, tin aluminium,

kepingan lut sinar

kertas tisu

sapu tangan

16.3MENGAPLIKASIKAN PENGETAHUAN TENTANG SIFAT BAHAN DALAM KEHIDUPAN SEHARIAN 1. Pengetahuan tentang sifat bahan boleh memanfaatkan kita dalam pelbagai cara. 2. 3.

Dinding kaca, lapisan vakum, dan penutup plastik dalam kelalang termos mengekalkan kepanasan air. 4. Gambar di bawah menunjukkan Cara untuk mengekalkan kesejukan benda.

Dalam kehidupan seharian, kita menggunakan penebat haba untuk mengekalkan kepanasan atau kesejukan benda. Gambar dibawah menunjukkan cara untuk mengekalkan kepanasan benda.

minuman sejuk ais kotak polistirena

bekas polisterina

Kotak polisterina menghalang ais daripada melebur dengan mudah. Ini boleh digunakan untuk mengkalkan kesejukan minuman dan ikan.

susu panas makanan

habuk kayu ais

Bekas polisterina mengekalkan kepanasan makanan dan susu.

Melapisi ais dengan habuk kayu mengekalkan kesejukan ais, jadi ais tidak melebur dengan mudah.

tuala

Membalut botol susu dengan tuala mengekalkan kepanasan susu. penyumbat plastik dinding kaca

air panas

vakum

Objek Kuali

Bahan Logam

plastik

Plastik logam

Tuala

Kapas

16.4KEGUNAAN BAHAN BERDA-SARKAN SIFAT MEREKA 1. Bahan yang berbeza mempunyai sifat yang berbeza. 2. Apabila memilih bahan untuk membuat sesuatu objek, kita sepatutnya mempertimbangkan sifat-sifat bahan. 3. Contoh: Sifat • Keras dan kuat • Tidak menyambar api • Mengkonduksikan haba, jadi makanan boleh dimasak dengan lebih cepat • Ringan • Menebat haba, jadi pemegang tidak panas dengan mudah • Lembut • Menyerap air

Jendela

Kaca kaca

• • • •

Keras Tidak menyerap air Membenarkan cahaya melaluinya Tidak tergores dengan mudah Bidang Pembelajaran 5: Sifat-sifat Bahan

UNIT 17 KEPENTINGAN DALAM MENGGUNA , MENGURANG, DAN MENGITAR SEMULA BAHAN 17.1BAHAN SEMULA JADI DAN BAHAN UPSR ’03 OBJ BUATAN MANUSIA

17.2KEPERLUAN UNTUK MEMULIHARA BAHAN

1. Terdapat berjuta-juta bahan yang berguna kepada manusia. 2. Manusia menggunakan beberapa bahan untuk mencipta objek baru. 3. Semua objek dan benda yang digunakan oleh manusia adalah diperbuat daripada bahan semula jadi dan bahan buatan manusia. 4. Sesetengah objek berasal daripada kedua-duanya: bahan semula jadi dan buatan manusia. 5. Bahan semula jadi berasal daripada tanah, batuan, tumbuhan, haiwan dan logam. 6. Bahan semula jadi tidak dibuat oleh manusia.

1. Semua objek diperbuat daripada bahan semula jadi atau bahan buatan manusia 2. Penggunaan bahan-bahan ini secara berterusan akan menyebabkan kuantiti bahan-bahan ini berkurangan. 3. Oleh sebab itu, kita perlu memulihara bahan-bahan ini kerana bahan semula jadi dan bahan buatan manusia adalah terhad dan mungkin kehabisan jika tiada usaha untuk memuliharakannya. 4. Berikut adalah beberapa cara untuk memelihara bahan. i. Guna semula ii. Kitar semula iii. Mengurangkan 5. Guna semula bermaksud mengguna semua objek sekali lagi. 6. Kitar semula bermaksid memproses semua objek buangan kepada objek baru. 7. Mengurangkan bermaksud menghadkan penggunaan objek yang diperbuat daripada bahan semula jadi dan bahan buatan manusia. 8. Contoh objek yang boleh diguna semula ditunjukkan dalam jadual di bawah.

Objek Kerusi Tilam Syiling Beg tangan Pasu bunga Skaf Baju sejuk 7.

Bahan semula jadi Kayu Getah Logam Kulit Tanah liat Sutera Bulu

Bahan buatan manusia adalah bahan semula jadi yang diproses menjadi bahan baru. Objek Pembaris Botol Pinggan Cawan Jala Stoking

Bahan buatan manusia Plastik plastik plastik/kaca plastik/kaca Nilon Kain sintetik

Objek Botol dan tin plastik

Kegunaan baru • Bekas air • Pasu • Bekas pen

Tayar buruk

• Barang perhiasan • Tempat pembiakan ikan

9. Jadual di bawah menunjukkan beberapa objek yang kita boleh kitar semula. Objek lama Objek baru

1. Pengaratan hanya akan berlaku apabila suatu objek itu terdedah kepada air dan udara. 2. Pengaratan tidak akan berlaku apabila salah satu antara tersebut tidak hadir.

air

udara

10. Berikut adalah beberapa faedah air minyak daripada kitar semula, guna semula dan didih minyak kalsium klorida pengurangan. paku kontang i. Boleh menyelamatkan hutan D A C B ii. Boleh menyelamatkan sumber bahan kita iii. Boleh menjimatkan Susunan radas di dalam eksperimen untuk sumber tenaga kita mengkaji faktor –faktor5: pengaratan. iv. Boleh mengurangkan Bidang Pembelajaran Sifat-sifat Bahan pencemaran UNIT 18 BAHAN-BAHAN BERKARAT

18.1OBJEK BERKARAT DAN OBJEK TIDAK BERKARAT 1. Sesetengah objek berkarat selepas dibiarkan beberapa lama tetapi sesetengah objek pula tidak berkarat. 2. Karat terbentuk kerana tindak balas sesetengah logam dengan air dengan kehadiran udara. 3. Objek-objek yang diperbuat daripada besi boleh berkarat. 4. Objek- objek yang diperbuat daripada kayu, kulit, kaca, plastik dan tanah tidak boleh berkarat. 5. Jadual di bawah menunjukkan beberapa contoh objek –objek yang boleh berkarat dan objek –objek yang tidak boleh berkarat. Objek yang boleh berkarat Pintu pagar Pisau cukur Paku Cangkul tin Nat dan palang 6.

Objek yang tidak boleh berkarat Sudu plastik Pinggan kaca Pasu seramik Kerusi kayu Cincin emas Kertas surat khabar

Karat ialah bahan perang – kemerahan yang terbentuk pada permukaan sesuatu objek.

18.2 FAKTOR-FAKTOR YANG MENYEBABKAN PENGARATAN

Keputusan eksperimen Tabung Keputusan uji A Berkarat B Tidak berkarat C Tidak berkarat D Tidak berkarat E Berkarat

E

kehadiran Air Udara √ √ × √ ×

√

×

×

√

√

18.3 BEBERAPA CARA MENCEGAH PENGARATAN DAN FAEDAHNYA Beberapa Cara Mencegah Pengaratan 1. Pengaratan sesuatu objek dapat dicegah. Hal ini dapat dilakukan dengan mencegah air dan udara dari bersentuhan dengan objek. 2. Antara cara –cara untuk mencegah pengaratan: (a) mengecat (b) menyalut objek dengan logam lain yang tidak berkarat (c) menyapu objek dengan gris, minyak dan tar (d) menyalut objek dengan bahan yang tidak berkarat seperti plastik dan kertas (e) menggalvani dengan zink

3. 4. Mengecat pagar besi Faedah Mencegah Pengaratan 1. Pengaratan menyebabkan objek mudah rosak. 2. Objek yang berkarat rapuh dan mudah patah.

Oleh itu, banyak wang diperlukan untuk membaiki objek yang berkarat. Mencegah pengaratan banyak kelebihannya kerana: (a) membuatkan objek logam lebih cantik (b) ia mencegah objek logam dari kelihatan haus dan reput. (c) boleh mengelak dari kemungkinan mendapat penyakit tetanus. Bidang Pembelajaran 6: Sistem Suria

UNIT 19 SISTEM SURIA 19.1 JUZUK-JUZUK SISTEM SURIA 1. Matahari adalah suatu bintang. Matahari terletak di tengah-tengah di dalam sistem solat. 2. Planet-planet adalah objek yang mengelilingi Matahari pada jarak yang berbeza. 3. Terdapat sembilan planet di dalam sistem solar. 4. Planet-planet disusun mengikut jaraknya dari Matahari iaitu Utarid, Zuhrah, Bumi, Marikh, Musytari, Zuhal, Uranus, Neptun, dan Pluto. 5. Rajah di bawah menunjukkan sembilan planet yang mengelilingi sistem solar. Pluto

asteroid

Zuhrah Marikh

Zuhal

Matahari

Neptun Utarid Bumi

Musytari

Uranus

Sembilan planet yang mengelilingi Matahari di dalam Sistem Suriar. 6. 7. 8. 9.

Tarikan daripada daya graviti Matahari mengekalkan semua planet di dalam orbit masing-masing. Semua planet bergerak di dalam orbit bujur. Lebih jauh suatu planet dari Matahari, maka lebih besar orbit planet tersebut. Selain dari planet-planet, sistem solar juga terdiri daripada objek yang lain seperti

satelit semula jadi, asteroid, meteor dan komet. Satelit Semula jadi 1. Bulan adalah satelit semula jadi kerana ia adalah objek semula jadi yang mengelilingi planet- planet. 2. Planet-planet mempunyai bilangan satelit semula jadi yang berbeza yang mengelilinginya. Planet Bilangan satelit semula jadi Utarid 0 Zuhrah 0 Bumi 1 Marikh 2 Musytari 16 Zuhal 23 Uranus 15 Neptun 8 Pluto 1 Asteroid 1. Asteroid adalah batu –batu kecil atau objek berlogam yang banyak bertaburan di dalam sistem solar. 2. Asteroid banyak dijumpai di dalam lingkaran yang terletak di antara orbit Marikh dan Musytari. Asteroid

Musytari

Matahari

Marikh

3. Lingkaran asteroid Meteor 1. Meteoroid adalah batu yang kecil atau objek berlogam yang terapung di angkasa lepas. 2. Meteor adalah coreng cahaya yang dihasilkan apabila meteoroid memasuki lapisan atmosfera Bumi.

4. 5. 6.

Jarak antara Matahari dan Bumi adalah lebih kurang 150 juta kilometer, sementara jarak antara Bulan dan Bumi ialah lebih kurang 384 000 kilometer. Diameter Matahari ialah 110 kali ganda lebih besar dari Bumi dan 400 kali ganda lebih besar dari diameter Bulan. Bumi lebih kurang 50 kali ganda lebih besar dari Bulan. Diameter Bulan ialah ¼ daripada diameter Bumi. Saiz Bulan, Bumi dan Matahari adalah dalam nisbah yang berikut: Bulan 1

7.

: :

Bumi 4

: Matahari : 400

Rajah di bawah menunjukkan perbandingan antara saiz Bumi, Bulan, dan Matahari. bola jaring

Meteor 3. Meteoroid adalah objek semula jadi dari angkasa lepas yang menghentam permukaan planet Bumi atau planet –planet yang lain. 4. Meteoroid yang menghentam permukaan Bumi akan membentuk kawah . Contoh kawah ialah yang terdapat di Arizona, Amerika Syarikat. Komet 1. Komet adalah ketulan-ketulan kecil ais dan debu yang terdapat pada orbit yang mengelilingi Matahari. 2. Komet mempunyai kepala dan ekor yang panjang. 3. Sesetengah komet bersinar dengan cahaya yang istimewa apabila mereka menghampiri Matahari dan ais terbakar sebagai gas yang membentuk ekor sehingga mencapai 300 juta km panjang. 19.2 HUBUNG KAIT ANTARA SAIZ DENGAN JARAK BUMI, BULAN, DAN MATAHARI 1. Matahari adalah lebih besar dari Bumi dan Bulan. 2. Matahari kelihatan lebih kecil di langit kerana ia terletak sangat jauh dari Bumi manakala Bulan kelihatan lebih besar berbanding Matahari kerana Bulan terletak lebih hampir dengan Bumi.

biji saga

guli kaca

Bulan Bumi Matahari Perbandingan antara saiz Bumi, Bulan, dan Matahari 19.3 MENGHARGAI KEDUDUKAN BUMI YANG IDEAL DI DALAM SISTEM SURIA 1.

2. 3. 4. 5. 6.

Jarak antara Bumi dari Matahari adalah adalah sangat sesuai untuknya menerima tenaga haba yang cukup untuk menyokong kehidupan. Planet yang lain samada menerima terlalu banyak haba atau terlalu sedikit haba. Permukaan Bumi mengandungi bekalan air yang cukup untuk benda hidup meneruskan kehidupannya. Bumi juga mengandungi gas di dalam komposisi yang sesuai untuk menyokong kehidupan. Setakat ini, hanya Bumi sartu-satunya planet di dalam sistem solar yang mengandungi benda hidup. Hal ini adalah kerana Bumi satu-satunya planet yang terdapat air, udara dan haba yang sesuai untuk benda hidup meneruskan kehidupan.

Bidang Pembelajaran 7: Teknologi

UNIT 20 KEPENTINGAN TEKNOLOGI DALAM KEHIDUPAN SEHARIAN 20.1HAD KEUPAYAAN MANUSIA

DAN PERALATAN UNTUK

MENGATASINYA(UPSR’00/OBJ) Manusia berupaya untuk melakukan pelbagai aktiviti dengan menggunakan otak, anggota badan dan organ deria. 2. Walau bagaimanapun, terdapat had keupayaan pada manusia untuk melakukan kerja. 3. Had keupayaan pada manusia antaranya termasuklah: (a) tidak mampu mengingati semua senarai nombor-nombor telefon tanpa menulisnya. (b) tidak mampu untuk melompat mencecah syiling dan menyentuhnya (c) tidak mampu untuk membaca tulisan yang sama dari jarak yang berbeza. 4. Manusia menggunakan kepandaian mereka untuk mengatasi had keupayaan. 5. Jadual berikut menunjukkan beberapa contoh peralatan yang digunakan untuk mengatasi had keupayaan manusia. 1.

Peralatan

Basikal

Had keupayaan yang diatasi oleh peralatan tersebut untuk didengari pada jarak yang jauh

Membolehkan seseorang bergerak pada jarak yang jauh

Kereta

Kapal terbang

Had keupayaan yang diatasi oleh peralatan tersebut Membolehkan seseorang melihat objek dengan lebih jelas

Teleskop

Membolehkan seseorang melihat objek yang berada sangat jauh

Mikroskop

Membolehkan seseorang memerhatikan sesuatu objek secara teliti

Kalkulator/ mesin kira-kira

Membolehkan seseorang melakukan pengiraan dengan lebih cepat dan lebih tepat

Mikrofon dan pembesar suara

Membolehkan seseorang bercakap dengan kuat

Peralatan Kanta pembesar

Bidang pembelajaran 7: Teknologi

UNIT 21 PERKEMBANGAN TEKNOLOGI 21.1 PERKEMBANGAN TEKNOLOGI 1. 2.

Teknologi berkembang dengan peredaran masa. Manusia mencipta banyak peralatan untuk membantu mereka melakukan kerja seharian.

3.

Perkembangan teknologi mengubah kehidupan manusia dalam bidang komunikasi, pengangkutan, pertanian dan pembinaan.

Perkembangan Teknologi dalam Komunikasi

Memukul gendang

Menggunakan burung merpati sebagai utusan

Penciptaan telefon oleh Alexander Graham Bell

Penciptaan telefon selular

Perkembangan Teknologi dalam Pengangkutan Darat

Penggunaan penggelek

Penciptaan roda dan gandar

Penciptaan kereta

Udara

Belon udara panas

“Flyer”

Kapal terbang moden

Rakit

Kapal layar

Kapal moden

Air

Perkembangan Teknologi dalam Pertanian

Menggunakan cangkul untuk Membuat lubang

Menggunakan haiwan untuk membajak

Menggunakan jentera pembajak moden

Perkembangan Teknologi dalam Pembinaan Bangunan

Gua Jambatan

Jambatan ringkas

Pondok

Rumah papan

Jambatan kayu

21.2 PENYELESAIAN MASALAH YANG DIHADAPI MANUSIA DALAM KEHIDUPAN SEHARIAN

Banglo (rumah batu)

Jambatan konkrit

21.3 KEBAIKAN DAN KEBURUKAN TEKNOLOGI KEPADA MANUSIA 1.

1. 2. 3.

Manusia menghadapi banyak masalah dalam kehidupan seharian. Walau bagaimanapun, masalah-masalah tersebut boleh diatasi dengan menggunakan teknologi. Bincangkan masalah-masalah yang dihadapi dalam kehidupan seharian, terutamanya di sekolah. Cuba selesaikan masalah tersebut dengan melakukan aktiviti yang berikut.

AKTIVITI 1. Kenal pasti masalah yang dihadapi oleh murid-murid dalam kehidupan seharian, seperti kehilangan pensil atau pen setiap masa ataupun ketidakmampuan untuk mengawal habuk yang berterbangan semasa membersihkan papan hitam. 2. Lakukan sesi sumbang saran bagi menyelesaikan masalah yang telah dikenal pasti. 3. Reka dan bina alat untuk menyelesaikan masalah yang telah dikenal pasti. 4. Gunakan bahan-bahan yang dikitar semula untuk membuat alat tersebut. 5. Persembahkan ciptaan di dalam kelas.

Teknologi mempunyai kebaikan dan keburukan. 2. Manusia perlu menggunakan teknologi secara bijaksana supaya ia memberikan kebaikan. 3. Perkembangan teknologi boleh memudaratkan manusia jika teknologi tidak digunakan secara bijaksana. Kebaikan Teknologi 1. Perkembangan teknologi membantu manusia dengan memudahkan sesuatu kerja dilakukan. 2. Teknologi telah mengubah kehidupan manusia. 3. Perkembangan teknologi dalam kesihatan dan perubatan telah meningkatkan taraf kesihatan manusia. 4. Perkembangan teknologi menjadikan komunikasi antara dua individu yang berada jauh lebih mudah dan lebih cepat. 5. Lebih banyak kerja yang tidak dapat dilakukan oleh manusia sebelum ini dapat dilakukan dengan lebih mudah disebabkan penciptaan lebih banyak mesin. 6. Perkembangan teknologi dalam bidang angkasa lepas membantu manusia mengkaji dan memahami angkasa lepas. Keburukan Teknologi 1. Perkembangan teknologi bermaksud lebih banyak peralatan dan mesih dicipta dan digunakan dalam pelbagai bidang. Oleh

2.

3. 4. 5.

sebab itu, peralatan moden dan mesin menggantikan manusia di tempat kerja. Hal ini menyebabkan lebih ramai kehilangan kerja. Jika teknologi ketenteraan tidak dikawal, lebih banyak senjata yang berbahaya dan bom nuklear akan dicipta dan lebih ramai manusia akan terbunuh di medan peperangan. Perkembangan teknologi juga boleh menyebabkan peningkatan masalah sosial terutamanya di bandar-bandar besar. Dengan perkembangan teknologi, lebih banyak kilang akan dibina. Aras pencemaran akan meningkat. Perkembangan teknologi juga boleh menyebabkan manusia menjadi lebih malas kerana lebih banyak kerja dilakukan oleh mesin atau robot.