Nota Ringkas Pengurusan

PENGUR USAN KMK PENGGAL 3 RNA2014

1|PENGURUSAN|RNA2014

NOTA RINGKAS PENGURUSAN PRINSIP ASAS PENGURUSAN Objektif: (a) menjel!kn mk!"# #n k$n!e% !! %en&"'"!n (b) men&"'ikn %'in!i% !! %en&"'"!n $'&ni!!i •

•

•

Pen&" en&"'" '"! !n n *n& *n& efek efekti tiff me'" me'"% %k kn k"n+i "n+i kej* ej* n n !e!e !e!eb" b"  $'&ni!!i #lm men+%i mtlmt t" $bjektifn*, -l" l" %% %%"n "n %'$f %'$fe! e!*e *en n *n& *n& #i+e #i+eb" b"'i 'i te' te'm!" m!"k k %en" %en"li li! ! #n #n men& men&"' "'"! "!k kn $'& $'&ni ni! !!i !i *& be' be'"b" "b"n& n& #en& #en&n n ke!"! e!"!! !te te' 'n n.. %en&"'"!n mt %entin& #i%elj'i, /en& /en&n n #n #n* * %en& %en&et et " "n n tent tentn n& & %en& %en&"' "'"! "!n n.. #i #i' '%k %kn n !e!e$' !e!e$'n& n& it" kn kn menj# menj#ii lebi lebi k'et k'etif. if. k'iti! k'iti! #n #inmi #inmi! ! #lm #lm memb"t !e!"t" tin#kn,

DEFINISI PENGURUSAN •

•

•

•

Men"'"t "'* ji Ali. $'&ni!!i me'"%kn "nit !$!il *n& te'#i'i #'i%# mn"!i *n& be'ke'j!m #n !lin& be'&nt"n& nt' !t" !t" !m !m lin lin "nt"k "nt"k men+ men+%i %i mtlm mtlmt t in#ii in#ii#". #". k"m%" k"m%"ln ln #n $'&ni!!i (Prinsip (Prinsip dan Amalan Pengurusan. Pengurusan. KL: /P. 2004) Pen&"'"!n !"t" %'$!e! *n& melibtkn ke'j!m mn"!i #lm !e!eb" $'&ni!!i b&i men+%i mtlmt t" $bjektif $'&ni!!i,  f' M"mm# ( Asas  Asas Pengurusan. Pengurusan. S Alm: Pene'bit j' kti. 1555) 1555) 6%en&"'"!n 6%en&"'"!n il !t" %'$!e! %'$!e! men&&ik men&&ikn n in%"t $'&ni!!i $'&ni!!i (te' (te'm!"k m!"k !"mbe' !"mbe' ek$n$ ek$n$mi mi #n !"mbe' !"mbe' kkit kkitn&n n&n)) #en&n #en&n +' +' %e'n+n&n %e'n+n&n.. %en&$'&ni! %en&$'&ni!!in. !in. %en&'n %en&'n #n %en&7ln %en&7ln "nt"k t"j"n men&el"'kn $"t%"t (!e&l b'n&n) *n& #i%e'l"kn $le %eln&&n !"%* $bjektif $'&ni!!i te'+%i8, e'#!' #e9ni!i it". kt k"n+i *n& %e'l" #iket"i il %'$!e! "nt"k men+%i mtlmt t" $bjektif !e!eb" $'&ni!!i, P'$!e! !eb&i !t" !t" +' +' *n& *n& !i! !i!tem temti tik k #lm #lm melk! melk!nk nkn n !e!"t !e!"t" " ke'j e'j t" t" !ek"m%"l !ek"m%"ln n t"&!n, t"&!n, /i !m%in& !m%in& it". ke'j!m ke'j!m kel$m%$ kel$m%$k k mn"!i mn"!i #lm $'&ni!!i it" !e+' efektif #n e9!ien mt #i%e'l"kn b&i men+%i mtlmt t" $bjektif $'&ni!!i,

Pengenalan kepada Pengurusan Fungsi Pengurusan Maksud dan Kepentingan Pengurusan

2|PENGURUSAN|RNA2014

•

•

•

Pen&"'"!n me'"j"k %# f"n&!i. %'$!e!. #n ktiiti merancang meng!rganisasi memimpin dan menga"al "! !em" li $'&ni!!i #n men&&"nkn !"mbe' $'&ni!!i "nt"k men+%i $bjektif $'&ni!!i *n& tel #itet%kn #en&n +ek% #n be'ke!n, Aktiiti me'n+n&. men&$'&ni!!i. memim%in. #n men&7l #ilk"kn $le %en&"'"!, Pen&"'"! mem%"n*i t"&! "nt"k men*el'!. men&&embelin&. #n men&7l ke'j $'n& b7nn* "nt"k men+%i mtlmt $'&ni!!i, Pen&"'"!n %entin& "nt"k membnt" $'&ni!!i men+%i mtlmt *n& #itet%kn mell"i %e'n+n&n. %en&&in. #n %en*el'!n !"mbe' #lm $'&ni!!i !e+' be'ke!n #n +ek%,

 Empat #ungsi pengurusan$ Fungsi Pengurusan

De%nisi

Pe'n+n&n

St" %'$!e! *n& melibtkn %en&"'"! menent"kn mtlmt *n& in&in #i+%i #n menent"kn tin#kn *n& %lin& !e!"i "nt"k #imbil #i !em" %e'in&kt $'&ni!!i "nt"k men+%i mtlmt $'&ni!!i,

Pen&$'&ni! !in

St" %'$!e! *n& melibtkn %en&"'"! men*"!"n #n men&&ikn !"mbe'!"mbe' $'&ni!!i "nt"k melk!nkn t"&! *n& tel #itet%kn &' mtlmt $'&ni!!i te'+%i,

Ke%im%inn

St" %'$!e! *n& melibtkn %en&"'"! +"b mem%en&'"i &el&t %eke'j &' me'ek #%t melk!nkn t"&! *n& #ibe'ikn #en&n +ek% #n be'ke!n "nt"k men+%i mtlmt $'&ni!!i,

Pen&7ln

St" %'$!e! *n& melibtkn %en&"'"! memnt" %'e!t!i ke'j !em! #n men&mbil tin#kn "nt"k mem!tikn !il ki' ke'j te'+%i !e%e'ti *n& #ijn&kkn,

3|PENGURUSAN|RNA2014

Sepulu& Peranan Pengurus Kte&$'i

Pe'nn

Aktiiti

Pen&7!

Men+'i #n men#%t mkl"mt. men&imb! ke't! ke'j #n l%$'n. !e't men&eklkn

e'mkl"m Pen*m%i Men*m%ikn mkl"mt ke%# $'n& lin. t membe'i mem$ #n memb"t n iln  "'"+k%

Me7kilijbtn;b&in #lm membe'ikn

Lmbn&;

Melk"kn "%+' !imb$lik #n !$!i< !e't

Ant' Pemim%in %e'$'n&n

Men&'

#n

mem$ti!i.

melti.

#n

Pen&"b"n Men&eklkn "b"n&n #n be'inte'k!i #en&n $'n& lin !m # #i #lm t" #i ("' U!7n Pen*ele! Pemb"tn i ke%"t"!n Pen&& i Pe'"n#in&

Perancangan

Mem"lkn %'$jek b'". men&e!n %el"n& %el"n& %e'ni&n. men&enl %!ti bi#n& Men&mbil tin#kn %embet"ln !em! k'i!i!. men*ele!ikn k$n=ik!e!m %eke'j. !e't Mem"t"!kn !i% men#%t !"mbe'. j#"l t"&!. bjet. menent"kn % *n& lebi Me7kilijbtn !em! ke!t"n !eke'j.

be'"n#in& %embekl.

#en&n #n

4|PENGURUSAN|RNA2014

 'enis Perancangan A

Maksud Perancangan •

Pe'n+n&n me'"j"k %# %'$!e! menentukan matlamat #n

memutuskan   tindakan *n& %lin& !e!"i *n& %e'l" #imbil "nt"k men+%i mtlmt te'!eb"t, •

Se+' k"!"!. %e'n+n&n #l melibtkn ktiiti ktiiti *n& be'ik"t:

!t"

%'$!e!

f$'ml

*n&

()Menet%kn mi!i #n mtlmt $'&ni!!i *n& men*el"'" b&i  jn&k m! %njn& #n %en#ek (b)Membent"k mtlmt +7n&n. jbtn. #n in#ii#" be'#!'kn mtlmt $'&ni!!i (+) Memili !t'te&i #n tktik "nt"k men+%i mtlmt (#)Men&&ikn !"mbe' (mn"!i. ke7n&n. %e'ltn. #n kem"#n) "nt"k men+%i mtlmt. !t'te&i. #n tktik $'&ni!!i, •

Se+' 'in&k!. %bil %en&"'"! me'n+n& !e!"t". #i %e'l" t" % *n& in&in #i+%i #n b&imn "nt"k men+%in* #en&n +ek% #n be'ke!n %# m! te'tent",

( Kepentingan Perancangan

) Men*ediakan &ala tu+u

5|PENGURUSAN|RNA2014

()Pe'n+n&n *n& #i!e#ikn kn menj#i %n#"n ke%# %en&"'"! tentn& t"&!t"&! *n& %e'l" #ilk"kn #lm $'&ni!!i #n mtlmt *n& #ikej' $le %en&"'"!, (b) Pe'n+n&n membe'ikn l t"j" *n& jel! ke%# %en&"'"! "nt"k be'tin#k #n b&imn "nt"k be'tin#k, (+) >ni te'm!"kl %enent"n bil. b&imn. #n !i% *n& melk"kn !e!"t" t"&!,

, Se-agai panduan untuk mem-uat keputusan ()Pe'n+n&n memb$lekn memb"t ke%"t"!n,

%en&"'"!

men&"'n&kn

'i!ik$

!il%

(b)Pe'n+n&n memb$lekn %en&"'"! memb"t ke%"t"!n *n& te%t #n men&"nt"n&kn !e't ti# %e'tin#in tin#kn *n& be'lk", (+)Selin it". %e'n+n&n j"& %en*im%n&n tin#kn be'lk",

#%t

men&elkkn

!eb'n&

. Mengukur prestasi !rganisasi () Mtlmt *n& tel #itet%kn b$le #ij#ikn !eb&i k*" %en&"k"' "nt"k menili %'e!t!i $'&ni!!i #'i !em! ke !em!, (b)Mtlmt *n& #itet%kn #%t #i"k"' !e+' k"ntittif #n k"littif  "nt"k #ij#ikn !tn#'# #lm melk"kn %e'bn#in&n #en&n %'e!t!i !eben',

/ Mem-!le&kan ka"alan dilakukan ()Mell"i %e'n+n&n. %en&"'"! #%t melit %e'be?n nt' % *n& #i'n+n& #en&n % *n& #i+%i, (b)Ln&kln&k %embet"ln #%t #n %en*ele7en&n *n& be'lk",

#imbil

te'#%

ke!il%n

0 Men*elaras dan memperuntukkan sum-er () /en&n #n* %e'n+n&n. ke%e'l"n !"mbe'!"mbe' "nt"k melk!nkn t"&!t"&! #%t #i'n+n& #n #i&ikn ke%#  jbtnjbtn, (b)ik !"mbe' ti#k men+"k"%i #'i !e&i k"liti #n k"ntiti. tin#kn "nt"k mem%e'$len* #%t #i!ele!ikn. !"%* &in !"mbe' #%t #ilk"kn !e+' !em%"'n,

1

'enis Perancangan

6|PENGURUSAN|RNA2014

)$ Pe'n+n&n #%t #ib"t men&ik"t jn&k m!. ke&"nn. #n %e'in&kt %e'n+n&n, 2, eni! %e'n+n&n men&ik"t +angka masa2 ()Rn+n&n jn&k %njn& t" rancangan strategik bi!n* meli%"ti tem%$ lim in&& !e%"l" t"n, Rn+n&n ini bi!n* #ibn&"nkn #n #itent"kn $le %en&"'"!n t!n,

3-4 Rancangan taktikal #ibent"k $le %en&"'"! %e'ten&n, Rn+n&n ini bi!n* menjn&k" tem%$ nt' !t" in&& lim t"n, Rn+n&n tktikl bi!n* menjel!kn b&imn 'n+n&n !t'te&ik #%t #ilk!nkn #i t% jbtn, 3 eni! %e'n+n&n men&ik"t kegunaan2

3a4Rn+n&n *n& #i&"nkn "nt"k be'"ln&"ln& kli #lm $'&ni!!i #ikenli !eb&i rancangan tersedia$ Rn+n&n te'!e#i me'"%kn &'i! %n#"n *n& #ibn&"nkn "nt"k menn&ni !it"!i *n& !e'in& be'lk" #lm $'&ni!!i !e%e'ti m!l #i!i%lin %eke'j, Rn+n&n !e%e'ti inibe'bent"k #!'. tt+'. #n %e't"'n, (b) Rancangan kegunaan tunggal il 'n+n&n *n& #i&"nkn !ekli !j"nt"k memen"i ke%e'l"n te'tent" t" "nt"k men+%i mtlmt k"!"!#lm !t" tem%$ 7kt" *n& tel #itet%kn, @$nt$ 'n+n&n ini il belnj7n,

/ 'enis Perancangan Mengikut Peringkat2 3a4 Rancangan strategik  >, >>, >>>,

Rn+n&n !t'te&ik il 'n+n&n men*el"'" *n& menet%kn l t"j" *n& %entin& b&i $'&ni!!i, Rn+n&n !t'te&ik ini #itet%kn $le %en&"'"!n %e'in&kt t!n, Rn+n&n !t'te&ik me'"%kn 'n+n&n jn&k %njn& $'&ni!!itentn& +' "nt"k men+%i keln&!"n&n $'&ni!!i,

3-4 Rancangan taktikal >, >>,

>>>,

Rn+n&n tktikl il +' t" ln&k *n& #i&"nkn "nt"k men+%i !t'te&i *n& #itet%kn, Rn+n&n tktikl bi!n* #ibent"k $le %en&"'"!n %e'in&kt %e'ten&n b&i mente'jemkn 'n+n&n !t'te&ik *n& #ibn&"nkn $le %en&"'"!n %e'in&kt t!n, Rn+n&n tktikl %e'l" men#$k$n& $le 'n+n&n !t'te&ik &' 'n+n&n !t'te&i *n& #ibn&"nkn te'lk!n,

7|PENGURUSAN|RNA2014

>,

Rn+n&n tktikl l?imn* me'"%kn 'n+n&n jn&k !e#e'n,

3c4 Rancangan !perasi >,

>>,

>>>,

Rn+n&n $%e'!i il %e'n*tn !e+' k"!"! b&i !il te'tent" *n& %e'l" #i+%i $le %eke'j b7n #lm jn&k m! %en#ek, Rn+n&n $%e'!i #ibent"k $le %en&"'"!n %e'in&kt b7n b&i mente'jemkn 'n+n&n !t'te&ik #n 'n+n&n tktikl #ibn&"nkn $le %en&"'"!n %e'in&kt t!n #n %e'ten&n B"&! #n tn&&"n&j7b k"!"! %eke'j b7n men#$k$n& 'n+nb&n !t'te&ik #n 'n+n&n tktikl *n& tel #ibn&"nkn,

0 Pr!ses Perancangan 1, 2, 3, 4, C,

Menent"kn mtlmt #n $bjektif  Men&nli!i! %e'!ekit'n Membent"k lte'ntif tin#kn Menili lte'ntif  Memili lte'ntif tin#kn

Peng!rganisasian Maksud Peng!rganisasian Pen&$'&ni!!in be'mk!"# %'$!e! men*usun #n mengagi&kan !"mbe' mn"!i #n !"mbe' lin "nt"k melk!nkn t"&! &' mtlmt $'&ni!!i *n& tel #itet%kn te'+%i !e+' +ek% #n be'ke!n,

KEPENTINGAN PENGORGANISASIAN Mengagi&kan sum-er secara cekap 3a4Mell"i %en&$'&ni!!in. %en&"'"! #%t men&&ikn !"mbe' !e#i # ke%# b&inb&in #lm $'&ni!!i men&ik"t ke"tmn #emimen+%i $bjektif $'&ni!!i, (b)@$nt$n*. jik !e!eb" !*'ikt %e'ni&n me'"%kn !*'ikt %em!'nb'n&n knkknk. mk jbtn %em!'n kn

8|PENGURUSAN|RNA2014

men#%t !"mbe'mn"!i #n !"mbe' lin !e%e'ti ke7n&n *n& lebi bn*kbe'bn#in& jbtn ke7n&n,

!"mbe'

Menentukan -idang tugas +a-atan dan setiap peker+a a$ Pen&$'&ni!!in %entin& !"%* %en&"'"! #%t menent"kn bi#n& t"&! *n& !e!"i "nt"k !eti% jbtn #n !eti% %eke'j #lm !e!eb" jbtn, b. /lm +$nt$ t#i. %en&"'"! %e'l" men&et"i bi#n& t"&! #n tn&&"n&j7b!eti% %eke'j #lm mem!'kn b'n& knk knk te'!eb"t, Pen&"'"! %e'l" menet%kn jeni! ke'j *n& !eben'n* *n& %e'l" #ilk"kn $le jbtn %em!'n. jbtn ke7n&n. jbtn %ent#bi'n. #n jbtn *n&lin, +, l ini be't"j"n "nt"k men&elkkn be'lk"n* !eb'n& %e'tin#in ke'j #n b&i mem!tikn !eti% %eke'j #i !eti%  jbtn men&et"i #en&n jel! ke'j *n& %e'l" me'ek lk"kn, #, /en&n +' ini. $bjektif #n mtlmt $'&ni!!i kn #%t #i+%i !e+' te't"'. +ek%. #n be'ke!n, Men*elaras antara +a-atan a. Pen&$'&ni!!in j"& memb$lekn %en&"'"! memb"t %en*el'!n nt' jbtn #lm !e!eb" $'&ni!!i, b, Pen&"'"! %e'l" mem!tikn b7 tin#kn jbtn %em!'n. ke7n&n. #n %ent#bi'n ti#k be'tin#i #n ti#k men*im%n& #'i mtlmt *n& #i!!'kn, +, l ini be'mkn !eb'n& tin#kn #n ke%"t"!n *n& #ib"t #n #ilk!nkn $le !eti% jbtn '"!l !lin& melen&k%i #emi men+%i mtlmt $'&ni!!i,

Mem-entuk rantaian ara&an ()/lm !e!eb" jbtn. %eke'j %e'l" men&et"i 'ntin 'n. iit" ke%# !i% me'ek %e'l" memb"t l%$'n,

Carta Organisasi  )$ @'t $'&ni!!i il !t" &mb' 'j lini *n& men"nj"kkn !t'"kt"'  jbtn; "nit;b&in "tm #lm $'&ni!!i !e%e'ti jbtn %emb"tn. %em!'n. ke7n&n. %en&"'"!n !"mbe' mn"!i. #n inent$'i, 2, @'t $'&ni!!i j"& meme'ilkn b&imn ker+a5ker+a *ang sepadan dan sesuai dikel!mp!kkan ke lm !t" "nit;jbtn;b&in, @$nt$n*. #i jbtn %en&"'"!n !"mbe' mn"!i. ktiitiktiitin* #l !e%e'ti me'ek'"t.memb*' &ji. men#i!i%linkn !tf. #n membe'ikn ltin ke'j, 3, btn;"nit;b&in *n& be'!in&n #i&mb'kn #en&n k$tk k$tk !e&i em%t *n& be'!in&n #lm +'t $'&ni!!i, 4, @'t $'&ni!!i j"& men"nj"kkn b&imn !eti% k$tk ini

9|PENGURUSAN|RNA2014

#i"b"n&kn nt' !t" !m lin mell"i &'i!n te'"!, G'i!n te'"! ini men&&mb'kn rantaian ara&an dari -a"a& ke atas #n saluran rasmi k!munikasi nt'jbtn #lm $'&ni!!i, C, Mkl"mt *n& #%t #i&mb'kn #lm +'t $'&ni!!i: () Pemb&in ke'j (b)eni! t"&! (+) Pe'in&kt %en&"'"!n (#)Ali'n k$m"nik!i #n 'ntin 'n (e)Pen&el$m%$kn ke'j

Proses Pengorganisasian

()P'$!e! %en&"m%"ln #mn %en&el$m%$kn !"mbe' mn"!i *n& !e!"i #n ktiiti *n& !e%#n #n l$&ik #lm "nit ke'j "nt"k men+%i $bjektif $'&ni!!i (b)Men&7l #n be'k$m"nik!i !e+' be'ke!n #en&n !tf b7n, (+) Pen*el'!n nt' ktiiti #lm !t"!t" "nit t" jbtn #%t #ilk"kn #en&n be'ke!n, Penent"n Objektif () Pen&"'"! %e'l" menent"kn $bjektif b&i !eti% jbtn t" "nit, (b)Objektif #itent"kn be'#!'kn kemm%"n #n keb$len %eke'j #lm !eti% jbtn t" "nit be'kenn "nt"k men+%in*, (+)Objektif jbtn j"& %entin& ke'n $bjektif #ij#ikn %n#"n "nt"kmen&enl %!ti jeni! ktiiti *n& kn #ilk!nkn $le  jbtn t" "nitbe'kenn, Men&enl %!ti ktiiti

10 | P E N G U R U S A N | R N A 2 0 1 4

A%bil $bjektif jbtn tel #itent"kn. mk ln&k *n& !ete'"!n* il men&enl %!ti ktiitiktiiti *n& kn men#$k$n& f"n&!i #n mtlmt !e't l t"j" jbtn, l ini %entin& b&i mem!tikn ktiiti ktiiti *n& #itent"kn !el'! #en&n f"n&!i jbtn #n ti#k be'tin#i #en&n jbtn *n& lin, @$nt$n*. ktiitiktiiti b&i %emi&n %e'b$t il menem% %e'b$t #'i%#%embekl. membe'iknki#mtn!itke%#%eln&&n. mene'im b*'n #'i%# %eln&&n. mene'im tem%n #'i%# %eln&&n. men&nt' %e'b$t ke%# %embeli. mem!n& %e'b$t. #n me'ek$# j"ln #n belin, Pen&el!ni ktiiti Kem"#in. !em" ktiiti *n& tel #ikenl %!ti kn #ikel!kn #n #i!"!"n men&ik"t kemi'n. ke+ek%n. #n k'ite'ik'ite'i te'tent", @$nt$n*. ke'j membe'ikn ki#mt n!it ke%# %eln&&n. mene'im b*'n #'i%# %eln&&n. mene'im tem%n #'i%# %eln&&n b$le #ikel!kn #i b7 !t" kte&$'i, Pen&el$m%$kn ktiiti Setel ktiitiktiiti *n& #ikenl %!ti #ikel!kn men&ik"t f"n&!i #n!iftn*. ktiitiktiiti te'!eb"t %e'l" #ikel$m%$kkn men&ik"t "nit "nit te'tent", Seti% "nit be'tn&&"n&j7b te'#% ktiitiktiiti *n& #ikel!kn #lm kte&$'i te'!eb"t, Mk !"t" jbtn t" "nit kn te'bent"k be'#!'kn ktiiti *n& #ikel$m%$kkn, Nm j btn t" "nit kn #ibe'ikn be'#!'kn jeni! ke'j *n& #i%e'tn&&"n&j 7bkn, @$nt$n*. btn Ki#mt Peln&&n kn mel*n %eln&&n #en&n membe'ikn ki#mt n!it ke%# %eln&&n. mene'im tem%n. #n mene'im b*'n #'i%# %eln&&n mnkl btn Pen&nt'n kn be'tn&&"n&j7b "nt"k ke'j %en&nt'n #n %em!n&n, Pen&&in t"&!. "t$'iti. #n tn&&"n&j7b Sele%! "nit"nit te'tent" #ibent"k. ln&k *n& !ete'"!n* il menent"kn biln&n %eke'j *n& #i%e'l"kn #i !eti% "nit. %ik *n& kn melk"kn t"&!. bi#n& t"&! #n tn&&"n&j7b %eke'j. !e't 'ntin 'n, Pik %en&"'"!n t!n kn memb"t %en&&in t"&!t"&! ke%# ket" ket" jbtn #n memkl"m ke%# me'ek tentn& $bjektif *n& %e'l" #i+%i, Pen&"'"! #i !eti% jbtn %"l kn men&&ikn t"&! ke%# in#ii#" in#ii#" *n& !e!"i !"%* t"&! #ilk!nkn #en&n bik, B"&! t"&! *n& #ibe'ikn '"!l be'%#nn #en&n kemi'n *n& #imiliki $le !e!e$'n& %eke'j, @$nt$n*. %eke'j *n& mem%"n*i kemi'n

11 | P E N G U R U S A N | R N A 2 0 1 4

#lm bi#n& %e'k"nn #ibe'i t"&! "nt"k memb"t +ttn lej' be'#!'kn #$k"men "'"! ni&, Se!e$'n& %eke'j j"& kn #ibe'ikn "t$'iti. iit" k t" keben'n "nt"kmen&mbil !e!"t" ke%"t"!n #n tin#kn,

Manual Organisasi Mn"l $'&ni!!i me'"j"k ke%# #$k"men *n& be'kitn #!' #n tt+'*n& meli%"ti !em" !%ek %en&"'"!n, Mn"l $'&ni!!i te'm!"k fil mej. mn"l %'$!e#"' ke'j. #n %'$!e#"' k"liti, Fail me+a il #$k"men '"j"kn b&i %e'in&kt in#ii#" t" !e!"t" j7tn *n& men&n#"n&i +'t $'&ni!!i t" jbtn *n& men"nj"kkn ke#"#"kn !e!"t" j7tn #lm $'&ni!!i t" jbtn be'kenn. $bjektifjbtn be'kenn. #n %'$!e#"' ke'j *n& be'kitn #en&n j7tn te'!eb"t, Manual pr!sedur ker+a %"l me'"%kn #$k"men '"j"kn "tm b&i melk"kn !e!"t" t"&! #lm $'&ni!!i t" jbtn te'tent", > meli%"ti f"n&!i #n $bjektif '!mi $'&ni!!i t" jbtn. %'$!e#"' %'$!e#"' *n& '"! #iik"ti $le %eke'j!e't !en'i %e&7i #n %eke'j *n& be'tn&&"n&j7b "nt"k melk!nkn !eti% ktiiti,

K!nsep Peng!rganisasian Aut!riti 1 6ak untuk mem-uat keputusan #n men&mbil tin#kn "nt"k menjlnkn !e!"t" t"&! t" tn&&"n&j7b, 2 k memb"t ke%"t"!n ini #itent"kn mell"i !t'"kt"' $'&ni!!i *n& f$'ml, Se!e$'n& %en&"'"! mem%"n*i "t$'iti #i!ebbkn $le ke#"#"knn* #lm !t'"kt"' $'&ni!!i (iit" j7tn *n& #i!n#n&n*), 3 -l" b&imn%"n. k "nt"k memb"t ke%"t"!n #n men&mbil tin#kn te'tkl"k ke%# '"n& lin&k"% *n& te'#, 4 @$nt$n*. %en&"'"! !"mbe' mn"!i mem%"n*i k "nt"k memb"t ke%"t"!n#n be'tin#k tentn& "'"!n *n& be'kitn #en&n !"mbe' mn"!i. tet%i b"kn "'"!n %em!'n t" ke7n&n,

12 | P E N G U R U S A N | R N A 2 0 1 4

Tanggung+a"a1 Bn&&"n&j7b il ke"a+ipan dan amana& *n& #ibe'ikn ke%# !e!e$'n& %eke'j #i!ebbkn $le ke#"#"kn. f"n&!i. t" ke'jn*, Ole it". tn&&"n&j7b b$le #i'"j"k !eb&i !t" be'k! ke7ji%n *n& #ikitkn #en&n !t"!t" %eke'jn t" f"n&!i, 2 Bn&&"n&j7b 7"j"# %bil !e!e$'n& %eke'j mene'im !t"!t" t"&! t" %eke'jn #'i%# ket"n* t" %en&"'"!n*, A%bil %en&"'"! men&'kn !e!e$'n& %eke'j "nt"k menjlnkn !e!"t" t"&!. mk %eke'j te'!eb"t be'tn&&"n&j7b "nt"k menjlnkn t"&! te'!eb"t,

Akaunta-iliti ) Ak"ntbiliti il sikap -ertanggung+a"a- !e!e$'n& ke%# %ik *n& te'libt tentn& !eb'n& tin#kn *n& #imbil #lm %'$!e! %elk!nn t"&!n* #n !e#i "nt"k membe'ikn j7%n te'#% tin#knn* ke%# %ik *n& be'k untuk men#%tkn %enjel!n te'!eb"t, 2 6al ini be'mkn k"ntbiliti be'kitn #en&n jn&kn b7 !e!e$'n& in#ii#" te'tent" b$le #i%e'!lkn t" #ibe'ikn %en&'&n t! !il ke'j *n& #i+%i, . Se!e$'n& %eke'j *n& mem%"n*i k"ntbiliti kn be'tn&&"n&j7b %en" ke t! % *n& #i!ilknn*, /  ik !"t" t"&! ti#k be'!il. mk in#ii#" ti#k kn meletkkn ke!ln %# b" $'n& lin, Pemusatan dan Pemencaran Aut!riti 1, Pem"!tn "t$'iti me'"j"k ke%# t"m%"n "t$'iti #i %e'in&kt t!n 2, Pemen+'n "t$'iti me'"j"k ke%# %'$!e! memb"t ke%"t"!n #i&ikn ke%# !em" %e'in&kt $'&ni!!i

KEPIMPINAN Ke%im%inn Ke%im%inn me'"%kn !t" %'$!e! #en&n %en&"in! t" %emim%in +"b mem%en&'"i &el&t %eke'j &' me'ek melk!nkn t"&! #n nn&&"n&j7b *n& #ibe'i "nt"k men+%i $bjektif #n mtlmt $'&ni!!i I *n& tel #itet%kn, /e9ni!i ke%im%inn e'mk!"# kej*n !e!e$'n& %emim%in be'&nt"n& %$# kej*n %eke'j, A%bil %eke'j be'j* men&!ilkn %'e!t!i ke'j *n& bik. mk l ini be'mkn %emim%in te'!eb"t be'j* memim%in #en&n bik #n be'ke!n, Ke%entin&n Ke%im%inn

13 | P E N G U R U S A N | R N A 2 0 1 4

1, Ke%im%inn *n& bik %entin& ke%# $'&ni!!i ke'n %emim%in mem"lkn tin#kn #en&n men&k$m"nik!ikn #!' #n 'n+n&n ke%# !tf b7 n tentn& % *n& %e'l" #ilk!nkn #emi membnt" $'&ni!!i men+%i mtlmt *n& #itet%kn, 2, Ke%im%inn *n& bik #%t mem$ti!ikn %eke'j #en&n men&&"nkn in!entif ke7n&n #n b"kn ke7n&n b&i mem!tikn %eke'j %'$#"ktif, 3, Ke%im%inn *n& bik #%t membe'ikn t"nj"k j' #n bimbin&n ke%# %eke'j &' me'ek #%t melk!nkn ke'j me'ek #en&n be'ke!n #n +ek%, 4, Ke%im%inn *n& bik #%t membent"k ke*kinn *n& tin&&i #lm #i'i %eke'j menin&ktkn !emn&t %eke'j. #n membent"k %e'!ekit'n ke'j *n& bik #n %'$#"ktif, C, Mell"i ke%im%inn *n& bik. %en*el'!n !em" ktiiti #i !eti%  jbtn #nnit #%t #ilk"kn #en&n bik #n be'ke!n,

1

'enis Kuasa Pemimpin

) K"! me'"%kn !t" jeni! desakan pengaru& dan aut!riti$ , K"! !e!e$'n& %emim%in te'#i'i #'i%#: ()K"! ! (b)K"! &nj'n (+) K"! #e!kn (#)K"! '"j"kn (e)K"! ke%k'n . Kuasa sa& me'"j"k ke%# k"! *n& # %# !e!e$'n& %emim%in #i!ebbkn$le j7tn *n& ! *n& #i!n#n&n* #lm $'&ni!!i, @$nt$n*. Ket"Pe&7i Ek!ek"tif mem%"n*i k"! ! te'#% !em" kkitn&n #lm$'&ni!!i ke'n #i mem%"n*i k"! ! *n& te'tin&&i #lm $'&ni!!i, / Kuasa gan+aran be'mk!"# k"! %emim%in "nt"k membe'ikn &nj 'n ke%#%eke'j t" men'ik blik &nj'n *n& #ibe'ikn ke%# %eke'j, @$nt$n*.%emim%in mem%en&'"i tin#kn #n &el&t %eke'j #en&n membe'iknb$n"!, 0 Kuasa desakan kuasa ugutan t" be'mk!"# %emim%in men&&"nkn "&"tn "nt"k memk! %eke'j melk!nkn 'n *n& #ibe'ikn, @$nt$n*. %emim%in men&"&"t "nt"k men&mbil tin#kn ttte'tib jik %eke'j en&k'ke%# 'n, 7 Kuasa ru+ukan be'mk!"# %emim%in menj#i tem%t '"j"kn "nt"k mem%en&'"i %eke'j melk"kn !e!"t" %e'k' #n men#en&' m!l%eke'j !e't membe'ikn #$'$n&n ke%# %eke'j, 8 Kuasa kepakaran #i&"nkn %bil %emim%in mem%"n*i ke%k'n. ilm". #n kemi'n *n& ti#k #imiliki $le !tf lin, @$nt$n*. k"ntn knn b$lemen&&"nkn kemi'n #n ke%k'n !e't %en&lmn *n& # %#n* "nt"k mem%en&'"i tin#k tn#"k %e'jlnn !e!eb" $'&ni!!i,  'enis Kepimpinan

14 | P E N G U R U S A N | R N A 2 0 1 4

A

Kepimpinan Transactional 

) Ke%im%inn transactional meneknkn %en&$'&ni!!in.#n %'e!t!i ke'j %!"kn, 2 Ke%im%inn transactional men&n#ikn b7:

%e'nn

%en*elin.

()Peke'j melk"kn ke'j *n& te'bik %bil 'ntin 'n jel! #n %!ti, (b)Peke'j #im$ti!i $le &nj'n #n "k"mn, (+) B"j"n "tm %eke'j il memt"i 'n ket", (#)Peke'j b7n%e'l" #i!eli #en&n kett b&i mem!tikn me'ek men+%i % *n& #i'%kn, 3 /en&n kt lin. %emim%in *n& men&&"nkn jeni! ke%im%inn ini pada &ukuman dan gan+aran -agi bn*k -ergantung memastikan peker+an*amelaksanakan tugas mereka9 %eke'j kn mene'im &nj'n jik me'ekbe'j*. tet%i kn mene'im "k"mn jik me'ek &&l, 4 eni! ke%im%inn ini !e!"i #n be'ke!n #lm !it"!i %bil m!l ti#k te'll" '"mit #n b$le #i!ele!ikn #en&n m"# ke'n #n* %'$!e#"' #n%e't"'n *n& jel!,

(

Kepimpinan Transformational

) Pemim%in *n& men&mlkn jeni! ke%im%inn ini me'"%kn %emim%in *n& men*m%ikn i!i *n& jel! tentn& mtlmt k"m%"ln. men"nj"kkn ke&i'n "nt"k beke'j. !e't mem%"n*i keb$len "nt"k menj#ikn %eke'j be'!emn&t #n be'ten& "nt"k beke'j, 2 /en&n kt lin. %emim%in transformational b"kn !j mem-erikan tumpuan kepada pr!ses ker+a tet%i j"& menekankan ke+a*aan setiap peker+a$ . Ke%im%inn tranformational mem%"n*i em%t k$m%$nen %entin&: () Stimulasi intelek  >, >>,

Pemim%in t'n!f$'mti$nl b"kn !j men+b' +' ke'j !e#i #. me'ek j"& men&&lkkn k'etiiti %eke'j, eni! %emim%in ini men&&lkkn %eke'j "nt"k mene'$k ke# #n +' b'" "nt"k melk"kn ke'j !e't men+'i %el"n& b'" "nt"k belj' #n mem%e'biki #i'i,

(b) Tim-ang rasa peri-adi (i)

Pemim%in !e%e'ti ini membe'ikn !$k$n&n #n &lkn ke%# !eti% %eke'j,

15 | P E N G U R U S A N | R N A 2 0 1 4

(ii)

&i mem"%"k "b"n&n ke'j *n& bik. %emim%in men&&"nkn %en#ektn %int" te'b"k &' %eke'j b$le be'k$n&!i i#e %# bilbil m!, /en&n +' ini. %emim%in #%t men&et"i !"mbn&n *n& #ibe'ikn $le !eti% %eke'j,

(iii)

(+) M!ti:asi -erinspirasi (i)

Pemim%in mem%"n*i i!i *n& jel! *n& b$le #i!m%ikn #n #i!"'kn ke%# %eke'j, (ii) Pemim%in !e%e'ti ini j"& #%t membnt" %eke'j !"%* mem%"n*i ke&i'n #n m$ti!i "nt"k men+%i i!i #n mtlmt *n& #itet%kn,

(#) Pengaru& idealisme (i) (ii)

1

Pemim%in transformational be'tin#k !eb&i m$#el +$nt$ b&i %eke'j, Ole !ebb %eke'j %e'+* #n men&$'mti %emim%in. mk me'ek men+$nt$i #n men#lmi i#eli!me %emim%in me'ek,

Kepimpinan Karismatik  )$ Pemim%in *n& k'i!mtik il %emim%in *n& men*e#ikn %e'!ekit'n *n& be'ten& #n %en&"k"n *n& %$!itif ke%# %eke'j, sum-er inspirasi 2, Pemim%in *n& be'k'i!m me'"%kn peker+a #n men&&lkkn me'ek men"nj"kkn %'e!t!i te'bik, 3, /en&n kt lin. kej*n %eke'j bn*k be'&nt"n& %# %emim%in ke'n %emim%in me'"%kn &m *n& men&ikt li k"m%"ln, 4, eni! ke%im%inn !e%e'ti ini !e!"i b&i men*ele!ikn !t"!t" %'$jek be'jn&k %en#ek %bil bkt #n ten& li %!"kn #l elemen *n& %entin&,

D

b, +, #, e,

Kepimpinan (er"a"asan (Visionary) , Pemim%in *n& be'77!n il %emim%in *n& mem%"n*i i!i #n b*n&n m! #%n tentn& $'&ni!!i *n& bkl #ike+%i, Pemim%in !e%e'ti ini mem%"n*i #* k'etiiti. #i!i%lin. kem"n. #n +it+it!e't ke&i'n *n& tin&&i tentn& bent"k m! #%n *n& #iin&inkn, Pemim%in !e%e'ti ini be'tin#k !eb&i $b$' ke%# !em" %eke'j &' me'ekj"& mem%"n*i %e'!n #n ke&i'n *n& !m, Pemim%in membe'ikn in!%i'!i #n '%n ke%# !em" tentn& %e'"bn *n& %e'l" #ilk!nkn %# m! #%n &' keln&!"n&n $'&ni!!i #%t te'"! #ikeklkn, &i men+%i i!i *n& #iim%ikn. %emim%in !e%e'ti ini

16 | P E N G U R U S A N | R N A 2 0 1 4

mem%"n*i ke-i+aksanaan *ang tinggi tentang apa *ang -akal -erlaku *ang tela& -erlaku dan sedang -erlaku$ #$ /en&n men&&"nkn kebijk!nn #n %en&et"n *n& #. %emim%in be'77!n #i%e'+*i #%t memb7 $'&ni!!i ke ' l t"j" *n& lebi +eme'ln&,

Ga*a Kepimpinan A G* Kepimpinan Aut!kratik 

) Pemim%in *n& "t$k'tik me'"%kn %emim%in *n& memb"t ke%"t"!n #n be'tin#k t! ke%"t"!n *n& #ib"t !e+' be'!e$'n&n mnkl %eke'j b7n ti#k te'libt !e+' ln&!"n& #lm %'$!e! memb"t ke%"t"!n ke'n %n#n&n me'ek ti#k #imbil ki', 2 Pemim%in +"m memkl"mkn %eke'j tentn& ke%"t"!n *n& tel #ib"t #n %eke'j n* %e'l" melk!nkn ke%"t"!n *n& tel #imbil,

) 1iri5ciri ga*a kepimpinan aut!kratik2 ()Ket" ti#k men#%tkn %n#n&n #'i%# %eke'j, (b)Ket" memb"t !em" ke%"t"!n, (+) Ket" men&' %eke'j melk"kn t"&! tn% %e'bin+n&n, (#)Ket" menent"kn !em" ke# #n %'$!e! ke'j, (e) Peke'j j'n& #i%e'+*i "nt"k memb"t ke%"t"!n t" melk!nkn t"&! *n& %entin&, (f) /in#ikn b7 %eke'j ti#k mem%"n*i kemi'n #n ke%k'n !e't k"'n& %en&et"n "nt"k melk!nkn t"&!, 4 G* ke%im%inn "t$k'tik !e!"i %bil $'&ni!!i men&lmi k'i!i! ke'n #lm !it"!i !e%e'ti ini. $'&ni!!i meme'l"kn %emim%in *n& #%t membe'ikn l t"j" *n& jel! ke%# %eke'j, C O'&ni!!i ketente'n j"& mem%"n*i &* ke%im%inn "t$k'tik ke'n n&&$t tente' %e'l" mene'im 'n #'i%# ket" tn% bntn, 4 Kelemn &* ke%im%inn "t$k'tik: ()Peke'j m"n&kin ti#k be'%"! ti kn l*nn *n& #ibe'ikn $le ket" *n& ti#k men&en#kn %n#n&n me'ek, (b)Peke'j m"n&kin k"'n& k'etif #lm men*ele!ikn m!l #n ini b$le menjej!kn %'e!t!i ke'j %eke'j,

(

Ga*a Kepimpinan Dem!kratik 

) G* ke%im%inn #em$k'tik pengli-atan$

j"& #ikenli

!eb&i ga*a

kepimpinan

) Pemim%in *n& mem%"n*i &* ke%im%inn #em$k'tik melibtkn

17 | P E N G U R U S A N | R N A 2 0 1 4

!tf b7n #lm %'$!e! memb"t ke%"t"!n,

. 1iri5ciri ga*a kepimpinan #em$k'tik: ()Peke'j #i&lkkn be'k$n&!i i#e #n %en#%t "nt"k memb"t ke%"t"!n be'!m 7l"%"n ket" mem%"n*i k"! ki' "nt"k memb"t ke%"t"!n, (b)Ket" be'bin+n& #en&n %eke'j "nt"k men&t!i !e!"t" m!l *n&#i#%i, (+) Peke'j kn be'! lebi te'libt #lm %'$!e! memb"t ke%"t"!n, (#)/in#ikn b7 %eke'j mem%"n*i kemi'n #n ke%k'n !e't %en&et"n "n"tk melk"kn !e!"t" t"&!, (e)Ket" #n %eke'j be'!m!m menent"kn !em" ke# #n %'$!e!ke'j, 4 Ole !ebb %eke'j #i&lkkn "nt"k be'k$n&!i %en#%t #n %n#n&n.mk %eke'j kn lebi k$mite# #en&n t"&! *n& #ibe'ikn, l ini #%t menin&ktkn k'etiiti #n %'$#"ktiiti %eke'j, C Akn tet%i. &* ke%im%inn #em$k'tik ti#k !e!"i #i&"nkn jik %eke'j *n& ti#k mem%"n*i kemi'n "nt"k membe'ikn %n#n&n #n i#e *n& be'n!,

1

Ga*a Kepimpinan Laissez-Faire

1 G* ke%im%inn laissez-faire  j"& #ikenli !eb&i ga*a kepimpinan -e-as$

, G* ke%im%inn laissez-faire be'lk" %bil ket" ti#k +m%"' tn&n #lm "'"!n %eke'j #n memben'kn !tf b7n "nt"k memb"t ke%"t"!n !en#i'i, . 1iri5ciri ga*a kepimpinan laissez-faire'. () Ket" ti#k membe'i bimbin&n *n& bn*k ke%# %eke'j, (b)Ket" membe'ikn memb"t ke%"t"!n,

kebeb!n

%en"

ke%#

%eke'j

"nt"k

(+) Ket" men*e#ikn %e'ltn #n !"mbe' *n& #i%e'l"kn $le %eke'j "nt"k melk!nkn t"&! me'ek, (#)Peke'j #i'% men*ele!ikn m!l ke'j #en&n !en#i'i tn% bnt"n #n bimbin&n,

18 | P E N G U R U S A N | R N A 2 0 1 4

(e) /in#ikn b7 %eke'j lebi memmi ke'j #n t"&! #i'i me'ek, 4 G* ke%im%inn laissez-faire !e!"i #n be'ke!n jik %eke'j mem%"n*i kemi'n. m$ti!i. #n keb$len *n& tin&&i "nt"k beke'j !en#i'i, C -l"%"n ketua tidak campur tangan #lm "'"!n %eke'j #n membi'kn me'ek memb"t ke%"t"!n me'ek. nm"n %eke'j m!i b$le be'j"m% #en&n ket" "nt"k men#%tkn bimbin&n #n n!it %bil me'ek be'! %e'l", D Kelemn &* ke%im%inn li!!e?fi'e il &* ke%im%inn ini b$le men*ebbkn %elk!nn #n %en+%in !t"!t" t"&! te'tn&&" jik %eke'j ti#k mi' #en&n % *n& #ilk"knn*,

D

Ga*a Kepimpinan K!ntingensi

) G* ke%im%inn k$nti&en!i me'"j"k ke%# &* ke%im%inn *n& #i!e!"ikn men&ik"t ke#n t" !it"!i #en&n melit ke%# elemenelemen %e'!ekit'n, 2 Men&ik"t te$'i k$ntin&en!i. !em" &* ke%im%inn #l !e!"i #n be'ke!n 7l" b&imn%"n kebe'ke!nn &* ke%im%inn *n& #i&"nkn be'&nt"n& %# ke#n te'tent", 3 Kej*n t" ke&&ln !e!eb" $'&ni!!i be'&nt"n& %# &* ke%im%inn *n& #imlkn. k"liti %en&ik"t. #n ke#n %e'!ekit'n, 4 @$nt$n*. %en&"'"! men&&"nkn &* ke%im%inn "t$k'tik %bil $'&ni!!i men&lmi k'i!i! *n& %e'l" #i%e'bet"lkn #en&n !e&e' #n %# m! *n& lin men&&"nkn &* ke%im%inn #em$k'tik %bil k$mitmen *n& be'te'"!n #'i%# %eke'j #i%e'l"kn #n %bil %eke'j mm%" membe'ikn +#n&n *n& bem! "nt"k menmb bik $%e'!i %e'ni&n,

Pemimpin dan Pengurus A

Peranan Pemimpin

) Mempengaru&i pengikut Pemim%in mem%en&'"i %eke'j%eke'j !"%* melk"kn ktiiti ktiiti #en&n !emn&t be'#!'kn keb$len #n ke%e'ib#in ke%im%inn *n& #imiliki $le %en&"'"!,

, Mem-eri m!ti:asi

19 | P E N G U R U S A N | R N A 2 0 1 4

Pemim%in be'%e'nn "nt"k membe'ikn 'n&!n&n ke%# %eke'jn* "nt"k melk"kn ktiiti !"%* $bjektif %eke'j #n mtlmt $'&ni!!i #%t #i+%i be'!m!m,

. Mem-ina pasukan Pemim%in be'%e'nn "nt"k membin %!"kn ke'j #lm $'&ni!!i #n men&&e'kkn ktiiti %eke'j be'#!'kn !emn&t ke'j be'%!"kn !e%e'ti me7"j"#kn k$n!e% ke'j!m #lm men+%i kej*n,

/ Mempun*ai "a"asan Pemim%in be'%e'nn "nt"k membent"k #n mente'jemkn !e!"t" 77!n !e+' jel! #n #i!m%ikn ke%# %eke'j #en&n be'ke!n,

Persamaan antara Pemimpin dengan Pengurus • • •

•

Me'ek mem%"n*i mtlmt *n& %e'l" #i+%i, Me'ek men&&e'kkn #n men&&"nkn !"mbe', Me'ek me'"%kn %en&nt' t" %en&"b"n& nt' %eke'j #en&n %ik %en&"'"!n, Me'ek be'&nt"n& %# %eke'j b7n #n +"b "nt"k mem$ti!ikn me'ek,

Penga"alan  'enis Ka"alan A

Maksud Penga"alan

) Pen&7ln be'mk!"# %'$!e! pemantauan prestasi #n %en&mbiln tin#kn b&i mem!tikn !il te'+%i !e%e'ti *n& #ijn&kkn, 2 Pen&7ln me'"%kn !t" %'$!e! *n& #ilk"kn !e+' be'te'"!n ke ' %enmbbikn be'te'"!n !em" ktiiti #n ke&itn #lm $'&ni!!i mell"i mkl"mt *n& #i!l"'kn $le !eti% "nit t"  jbtn #lm !e!eb" $'&ni!!i, 3 Pik %en&"'"!n kn membn#in&kn !il *n& #i%e'$le #en&n !tn#'# *n& tel #itet%kn !em! %e'n+n&n kem"#in memkl"mkn !il %e'bn#in&n ke%# %ik *n& be'tn&&"n&j7b !"%* tin#kn %embet"ln #%t #imbil, 

Kepentingan Penga"alan

1 Pen&7ln mem-antu !rganisasi mencapai matlamat *n& tel #itet%kn, Pen&7ln j"& mem!tikn !em" $%e'!i $'&ni!!i be'jln #n #ilk!nkn #en&n +ek% #n !em" !"mbe' #i&"nkn #en&n !ebik m"n&kin, 2 Pen&7ln mem!tikn !em" %'$jek t" ktiiti *n& #i'n+n& be'jln!e%e'ti *n& #iin&inkn, Pen&7ln membnt" %en&"'"!

20 | P E N G U R U S A N | R N A 2 0 1 4

mengenal pasti akti:iti *ang -ermasala& dan mengam-il tindakan pem-etulan$ /en&n kt lin. %en&7ln membnt" $'&ni!!i men&in#'i ke!il%n ll", 3 Pen&7ln membnt" %en&"'"! men*el'! !em" ktiiti "nit t"  jbtn supa*a akti:iti *ang dirancang dapat -er+alan dengan lancar$  #i. %en&7ln me'"%kn !t" bent"k !emkn te'#% %'e!t!i ke'j #n !il ke'j !e't me'"%kn !t" %'$!e! "nt"k %enmbbikn be'te'"!n #lm $'&ni!!i,

mengelakkan 4 Pen&7ln membnt" !e!eb" $'&ni!!i se-arang pen*ele"engan *n& b$le #ijn&k ke'n ktiitiktiiti *n& #ijlnkn kn #i%nt" #n #i7!i %# %elb&i %e'in&kt, @  'enis Ka"alan 1 Be'#%t #" jeni! k7ln. iit": ()K7ln #lmn (b)K7ln l"'n

, Ka"alan dalaman il !i!tem #lmn *n& #i&"nkn $le $'&ni!!i "nt"k mem!tikn b7 $'&ni!!i be'jln %# ln#!n *n& bet"l, 3 Si!tem k7ln #lmn te'm!"kl: ()A"#it #lmn (b)/!' $'&ni!!i (+) P'$!e#"' ke'j

/ Audit dalaman () A"#it #lmn #ilk"kn "nt"k men*emk !em"l %e'jlnn $'&ni!!i #lm tem%$ te'tent" "nt"k men&enl %!ti !m # f"n&!i %e'n+n&n. (b)@$nt$n*. !*'ikt !7!t #i Ml*!i te'tkl"k %# Un#n& "n#n& Peke'jn 15CC #lm ment#bi' #n men&"'"! !"mbe' mn"!i, (+) Men"'"t Un#n&"n#n& Peke'jn 15CC. !*'ikt %e'l" memt"i !i% *n& b$le #iben'kn beke'j. tem%$ 7kt" beke'j. ke# "nt"k menmtkn #n membe'entikn %eke'j #n !e"m%mn*, (#)ik !*'ikt #i#%ti &&l "nt"k memt"i mnmn %e't"'n #n "n#n&"n#n& *n& #itet%kn. mjikn b$le #ikenkn "k"mn !e%e'ti %enj' t" memb*' #en#, (e)S*'ikt *n& ti#k memt"i %e't"'n #n "n#n&"n#n& b"kn !j kn men#%t "k"mn. ml nm bik !*'ikt kn t"'"t

21 | P E N G U R U S A N | R N A 2 0 1 4

te'jej!,

Pr!ses Ka"alan A

Menetapkan Standard

) Seb'n& 'n+n&n *n& en#k #ilk!nkn %e'l" mem%"n*i !tn#'# te'tent", 2 Stn#'# *n& bik %e'l"l jel!. !%e!i9k. #%t #i"k"'. #%t #i+%i. 'eli!tik. #n 'elen, 3 Stn#'# *n& bik %entin& &' #%t membe'ikn &mb'n *n& jel! tentn& !il ke'j t" %'e!t!i *n& %e'l" #i+%i #lm tem%$ m! *n& #itet%kn, 4 Stn#'# *n& bik j"& mem"#kn %enilin #n k$m"nik!i nt' %en&"'"! #en&n %eke'j, 1 i!n* !tn#'# !em! kn #itet%kn be'#!'kn !tn#'# te'#"l", C Unt"k menet%kn !tn#'# be'#!'kn %'e!t!i *n& ll". #" ke# b$le #i&"nkn. iit" !tn#'# %e'bn#in&n t" !tn#'# kej"'"te'n, D Stn#'# %e'bn#in&n melibtkn %enet%n !tn#'# !em! be'#!'kn %'e!t!i %ik lin !e%e'ti jbtn lin. "nit lin. t" $'&ni!!i lin,  Stn#'# kej"'"te'n il !tn#'# *n& #itet%kn !e+' !inti9k mell"i ke# !e%e'ti kjin m! #n &e'k, F Stn#'# kej"'"te'n bi!n* #i&"nkn "nt"k menili !il ke'j *n& b$le #inli!i! #en&n te%t, @$nt$n*. %en&nt'n mknn !e&e' ke '"m #%t #i"k"' #en&n te%t #n !e&i m! b&i !eti% ll"n *n& #iik"ti,

(

Mengukur Pencapaian

) Setel !tn#'# #itet%kn. ln&k *n& be'ik"tn* meme'l"kn %en&"'"! men&"k"' #n menili !il ke'j t" %'e!t!i !eben', 2 @' men&"k"' %'e!t!i !eben' be'&nt"n& %# !tn#'# *n& tel #itet%kn, 3 Stn#'# *n& be'bent"k k"ntittif lebi m"# #i"k"' be'bn#in& #en&n !tn#'# *n& be'bent"k k"littif, 4 @$nt$n*. !e!e$'n& %en&"'"! lebi m"# "nt"k men&et"i !m # %eke'jn* #%t men+%i j"ln !ebn*k RM10 000 !emin&&" be'bn#in& #en&n !il ke'j *n& meme'l"kn %eke'j menj& ke!$%nn !em! be'inte'k!i #en&n %eln&&n, l ini ke'n mk!"# menj& ke!$%nn !"k' "nt"k #i"k"' #i!ebbkn

22 | P E N G U R U S A N | R N A 2 0 1 4

!eti% $'n& mem%"n*i mk!"# *n& be'linn, C -l" b&imn%"n. !tn#'# *n& be'bent"k k"littif m!i %e'l" #i"k"' #n %en&"'"! %e'l" men+'i lt %en&"k"' *n& !e!"i, D Selin +' men&"k"'. %en&"'"! j"& %e'l" menent"kn keke'%n %en&"k"'n. !m # %'e!t!i ke'j #i"k"' !eti% min&&". !eti% b"ln. !eti% ti& b"ln t" enm b"ln #n ini be'&nt"n& %# %entin&n* mtlmt $'&ni!!i,  Keke'%n %en&"k"'n j"& be'&nt"n& %# k$! tin#kn %embet"ln jik %'e!t!i ti#k men+%i !tn#'#, Semkin ml !e!"t" tin#kn %embet"ln *n& %e'l" #ilk!nkn. !emkin ke'% %en&"k"'n %e'l" #ilk"kn,

1

Mem-andingkan Pencapaian dengan Standard

1 Ln&k !ete'"!n* il membn#in&kn !il ke'j !eben' #en&n !tn#'# *n& tel #itet%kn, 2 Ln&k ini me'"%kn ln&k %lin& %entin& ke'n ln&k ini men&"k"' kebe'ke!nn k7ln *n& #imbil, 3 Pe'bn#in&n b$le #ilk"kn #en&n %elb&i +' !e%e'ti: () Pen&"'"! b$le be'&nt"n& %# l%$'n *n& #ite'im #'i%# !tf  b7n *n& be'tn&&"n&j7b men*e#ikn l%$'n be'kenn, (b)Pen&"'"! j"& b$le memb"t %eme'tin ken#i'i "nt"k menili !m # te'#%t !eb'n& %e'"bn #lm t% %'e!t!i %eke'j, 4 Ln&k ini j"& %entin& b&i menent"kn !m # te'#%t !eb'n& %en*ele7en&n t" %e'be?n nt' !il ke'j !eben' #en&n !tn#'# *n& #itet%kn, C A%bil !eb'n& %en*ele7en&n #imbil,

D

be'lk". tin#kn %embet"ln %e'l"

Mem-uat ;angka& Pem-etulan

1 Sebel"m mem"t"!kn tin#kn %embet"ln. %en&"'"! %e'l" men&et"i bent"k %en*ele7en&n *n& be'lk" #n !ej" mn tin#kn %embet"ln %e'l" #imbil, 2 Pe'be?n *n& ke+il m"n&kin ti#k meme'l"kn tin#kn %embet"ln, 3 Nm"n !ebel"m tin#kn %embet"ln #imbil. %en&"'"! %e'l" men&et"i %"n+ %en*ele7en&n te'!eb"t,

23 | P E N G U R U S A N | R N A 2 0 1 4

4 l ini be't"j"n "nt"k memb?i' #n be'ke!n,

mem!tikn tin#kn *n&

#imbil ti#k

C @$nt$n*. %eke'j ti#k #%t men+%i !!'n j"ln *n& #itet%kn m"n&kin b"kn ke'n %eke'j te'!eb"t ml!. tet%i m"n&kin ke'n !tn#'# t" !!'n *n& #itet%kn te'll" tin&&i #n ti#k 'eli!tik,  #i. %en&"'"! %e'l" melit #n men*emk !em"l !!'n be'kenn, D Seki'n* !il ke'j *n& #i+%i mene%ti !!'n;!tn#'# *n& #itet%kn. %en&"'"! b$le memiki'kn !m # "nt"k men&eklkn !tn#'# *n& !e#i # t" menin&ktkn !tn#'# %# m! #%n,  Rin&k!n*. ln&k ini me'"%kn ln&k %entin& ke'n ln&k ini membe'ikn mkl"m bl! ke%# %en&"'"! tentn& % *n& %e'l" #ilk"kn !ete'"!n* &' mtlmt $'&ni!!i te'+%i,

Kaeda& Ka"alan 1 K7ln %e'l" #ilk"kn !e+' be'te'"!n ke'n !eb'n& tin#kn %embet"ln *n& #imbil !e&e' b$le menjimtkn k$! $'&ni!!i, 2 Be'#%t ti& ke# k7ln. iit": () K7ln 7ln H Mem!tikn in%"t memen"i !tn#'# *n& #itet%kn, @$nt$ in%"t : ten& ke'j. me!in. bn ment. !"mbe' ke7n&n (b)K7ln !em! H Mem!tikn n* ktiitiktiiti *n& bet"l #ilk"kn !e%e'ti *n& tel #itet%kn . @$nt$: M!#n &e'k. %'$!e#"'. tt+' (+) K7ln !ele%! H Mem!tikn $"t%"t memt"i !tn#'# #itet%kn,

*n& tel

@$nt$: P'$#"k. !e'i!. ke"nt"n&n. %'$#"ktiiti

Alat5alat Ka"alan A Analisis Titik Pulang M!dal Se+' "m"mn*. f"n&!i nli!i! titik %"ln& m$#l !eb&i lt k7ln il: ()Men&enl %!ti "nit minim"m *n& '"! #i!ilkn "nt"k men#%t %"ln& m$#l, (b)Men&7l k$! %en&el"'n &' ti#k te'lebi belnj, (+) Menent"kn '& b&i b'n& *n& #ikel"'kn,

24 | P E N G U R U S A N | R N A 2 0 1 4

(#)Me'n+n& %en&el"'n "nt"k men#%t "nt"n& *n& #i!!'kn,

(a+et



"n&!i bjet !eb&i lt k7ln: ()Me'n+n& %en#%tn #n %e'belnjn %e'ni&n, (b)Men&7l li'n ke"tmn,

m!"k

#n

kel"'

!"mbe'

ke7n&n

men&ik"t

(+) Mem!tikn !"mbe' ke7n&n *n& #i%e'$le #%t menm%"n& %e'belnjn *n& #ilk"kn, (#) Mem!tikn !"mbe' ke7n&n #i&"nkn !e+' be'ke!n #n ti#k memb?i',

1

1arta Gantt "n&!i +'t Gntt !eb&i lt k7ln: () Memnt" kemj"n !e!"t" %'$jek #'i m"l in&& tmt. iit" mem!tikn !eti% ktiiti #i!i%kn men&ik"t tem%$ *n& tel #i'n+n&,

(b)Men&7l m! %en&&"nn !"mbe', (+) Mem!tikn !eti% ktiiti #lm !e!"t" %'$jek #ilk"kn men&ik"t "'"tn !"%* ti#k menjej!kn %e'jlnn ktiiti *n& lin, 1,Pe'n+n&n

PERAN1ANGAN •

•

•

•

G'* /e!!le': Pe'n+n&n !eb&i ke#ke# *n& te'%e'in+i *n& #it"' te'lebi #"l" !ebel"m memb"t !e!"t", An#'e7 , Sik"l: Pe'n+n&n men&n#"n&i ktiitiktiiti 9?ikl #n mentl *n& #ib"t !ebel"m be'lk"n* !e!"t", '$l# K$$nt?: Pe'n+n&n !eb&i %enent"n tentn& !e!"t" *n& en#k #ib"t. b&imn melk!nknn* #n !i% *n& kn menj#i %elk!n, /lm k$ntek! %en&"'"!n *n& be'kitn $%e'!i #lm !e!eb" $'&ni!!i *n& be'te'!kn ke!"!!te'n. +$nt$n* !ebel"m men&nj"'kn %e'tn#in&n #eklm!i !jk. %e'n+n&n %e'l" #ilk"kn te'lebi #"l", >ni melibtkn %enet%n $bjektif #n ln&kln&k "nt"k men+%i $bjektif %e'tn#in&n #eklm!i !jk #inj"'kn,

25 | P E N G U R U S A N | R N A 2 0 1 4

KEPENTINGAN PERAN1ANGAN • • •

•

/%t menent"kn l t"j" !e!eb" $'&ni!!i Me'"%kn fkt$' %en*t" #lm memb"t ke%"t"!n Men$l$n& %' %en&"'"! "nt"k men&enl %!ti %el"n& %# m! #e%n Seb&i %enn# '! "nt"k men&"k"' %'e!t!i

PERINGKAT DA;AM PERAN1ANGAN 1, 2, 3, 4,

Menet%kn mtlmt t" $bjektif  Me'n&k !t'te&i b&i men+%i mtlmt t" $bjektif  Men&!ilkn be'b&i lte'ntif "nt"k %e'lk!nn Menili kebe'ke!nn !eti% lte'ntif #lm men+%i mtlmt t" $bjektif  C, Memili !t" lte'ntif *n& #in&&% %lin& efektif  D, Memb"t %enilin #n kjin !em"l (jik %e'l")

2,Pe'$'&ni!!in

PENGORGANISASIAN • •

Pen&$'&ni!!in #'i kt k' $'&ni!!i, Mk!"# %en&$'&ni!!in il %en*"!"nn !"mbe'!"mbe' !e!eb" $'&ni!!i #lm bent"k ke!t"n #en&n +' *n& be'ke!n &' mtlmt t" $bjektif #n !!'n $'&ni!!i #%t #i+%i,

PROSES DA;AM PENGORGANISASIAN •

•

•

•

Menent"kn ktiitiktiiti *n& %e'l" #ilk!nkn "nt"k men+%i mtlmt t" $bjektif *n& tel #itet%kn, Men&"m%"lkn ktiitiktiiti *n& tel #i!en'ikn men&ik"t ke!e!"in kel$m%$k t" k"m%"ln ke'j, Men&&ikn ktiitiktiiti be'kitn ke%# ten& ke'j be'#!'kn keb$len m!in&m!in&, Men&#kn %en*el'!n ke'jke'j "nt"k %en&en#lin *n& be'ke!n

/lm k$ntek! %en&"'"!n *n& be'kitn $%e'!i #lm !e!eb" $'&ni!!i *n& be'te'!kn ke!"!!te'n. +$nt$n* !t'"kt"' $'&ni!!i #lm men&nj"'kn %e'tn#in&n be'bl! %nt"n, 3,Ben& Ke'j;!tIn&

26 | P E N G U R U S A N | R N A 2 0 1 4

TENAGA KER'A 3STAFFING) •

•

•

•

•

•

• •

•

Um"mn* ktiitiktiiti #lm !e!eb" $'&ni!!i #ijlnkn $le ten& ke'j *n& be'keb$len #n be'ke"%*n #lm men+%i mtlmt t" $bjektif $'&ni!!i be'kenn, /lm l ini !ebel"m !e!e$'n& it" #ilntik #lm !e!eb" $'&ni!!i. %en&kjin men&eni %en&imbn&n #i nt' ktiiti *n& %e'l" #ilk"kn #en&n ke%e'l"n ten& ke'j, Mkl"mt men&enin* %e'l" #inli!i! !e+' teliti !ebel"m %en&!iln !%e!i9k!i ke'j *n& #i%e'l"kn #lm !e!eb" $'&ni!!i, $'mt *n& "m"m #i&"nkn "nt"k men"li! !%e!i9k!i ke'j !e%e'ti *n& be'ik"t: Nm j7tn: Nm j7tn *n& #i%ili me!til 'in&k!. m"# #n mene'n&kn t"&! j7tn te'!eb"t, Rin&k!n ke'j: i#n& t"&! #ite'n&kn #en&n 'in&k!. jel! #n te%t, Sen'i t"&!: Sen'i t"&! #i!"!"n men&ik"t ke"tmn, /lm %emilin ten& ke'j. !e!eb" $'&ni!!i %e'l"l memili !e!e$'n& *n& men"nj"kkn mint #n be'ket'm%iln (competent ) #lm bi#n& t"&!n*, P'$!e! %en&mbiln ten& ke'j b'" *n& be'!e!"in #en&n mtlmt t" $bjektif $'&ni!!i #l !t" %'$!e! *n& %entin& ke'n kej*n $'&ni!!i %# m! kn #tn&. be'&nt"n& ke%# ke"%*n ten& ke'jn*,

/$Kepimpinan Um"mn* ke%im%inn #i#e9ni!ikn !eb&i !eni t" %'$!e! !e!e$'n& #lm mem%en&'"i ke&itn mn"!i ke ' %en+%in mtlmt t" $bjektif $'&ni!!i,

TIGA GA!mil Am# (Dean S!te'. Okt$be'. 1550): 6Pen&"'"!n Ke!"!!te'n8 il me'ek *n& be't"&! #i !e!eb" in!tit"!i "nt"k men&embn&kn !!te'. te'm!"k in!tit"!i %ene'bitn !!te'. j"& #l ejen, Ke'j "tmn* il men&"'"!. b"kn men+i%t, Kl" in&in menj#i %en+i%t !e%en" m!. mk ik"til jejk bebe'% !!te'7n *n& menj#ikn men"li! !eb&i %eke'jn "tm. b"kn %en&"'"! *n& memik"l tn&&"n&j7b "nt"k men&embn& #n memj"kn ke!"!!te'n mell"i !e!"t" $'&ni!!i t" b#n *n& te'tent", B"&! %en&"'"! #n t"&! %en"li! #l t"&! *n& be'linn, B"&! %en"li! il men"li!. #n t"&! %en&"'"! (!m # !!te' m"%"n b"kn) #l men&"'"!. memiki' #n me'n+n& "nt"k membin #n men&embn&kn. #n #lm ke!"!!te'n: men&embn&kn ke!"!!te'n. %en"li! #n k'*,8 Dalam konteks ini dapat dirumuskan bahaa pen!urusan kesusasteraan boleh dibaha!ikan kepada dua aspek" iaitu#

Pengurusan *ang -erkaitan !perasi dalam sese-ua& !rganisasi *ang -erteraskan kesusasteraan @$nt$n* GAPENA btn Ke!"!!te'n Mel*" %en&"'"!n #'m t" %en&nj"'n %e'tn#in&n #eklm!i !jk,

Pengurusan *ang terdapat dalam sese-ua& teks sastera @$nt$n* #lm !audagar "esar dari #uala $umpur , Pen&"'"!n men*mb"t ketibn /JMM S"ltn ke km%"n& P"li #lm n$el !audagar "esar dari #uala $umpur k'* Ke'i! M!,