No.1 Banding Beza

2.0

MEMBANDING

DAN

MEMBEZA

JENIS

DAN

CIRI

GENTIAN

FABRIK

BERDASARKAN KLASIFIKASI FABRIK DENGAN MENGGUNAKAN PETA KONSEP 2.1 KLASIFIKASI FABRIK

Klasifikasi Fabrik

2.1.2 Gentian Buatan

2.1.1 Gentian Asli

2.1.1.1Gentian Tumbuhan

2.1.1.2 Gentian Haiwan

Kapas

Sutera

Linen

Benang Sayat

2

2.1.2.1 Selulosa Terjana Semula

2.1.2.2 Sintetik

Campuran Kapas Dan Selulosa

Campuran Arang Batu Atau Petroleum Dengan Bahan Kimia

Viskos

Poliester 

 Asetat

Poliamida

Triasetat

 Akrilik

2.1.1 GENTIAN ASLI 2.1.1.1 GENTIAN TUMBUHAN 

KAPAS Gentian tumbuhan kapas berasal daripada buah kapas yang pada mulanya

berwarna merah dan menjadi kuning. Apabila telah kering, buah kapas tersebut akan merekah. Struktur kapas adalah pipih seperti riben dan berpintal.

Ketahanan terhadap suhu

Kekonduksian haba

•

•

•

•

Ketahanan terhadap kimia

Ketahanan terhadap mikroorganisma

•

•

•

Keselesaan

•

•

Kekenyalan

•

•

•

Penyerapan lembapan

•

•

Keteguhan

•

suhu yang panas tahan terhadap cahaya matahari

pengalir haba yang baik

tahan terhadap asid dan alkali apabila bertindak balas dengan asid sulfurik dan hidroklorik, fabrik kapas akan mudah rosak

mudah bertahi lalat

selesa dipakai kandungan lembapan 7% daya penyerapan 21% mudah renyuk mengecut semasa cucian pertama mudah menyerap lembapan bersifat hidrofilik tiada cas eletrostatik

teguh semasa kering atau basah

3



LINEN Gentian linen terhasil daripada batang fleks. Gentian ini juga asalnya daripada

tumbuhan yang paling kukuh dan halus.

Struktur gentian linen adalah bulat dan

berbuku antara ruas seperti buluh.

Ketahanan terhadap suhu •

•

tahan terhadap suhu yang tinggi tahan terhadap cahaya matahari

Kekonduksian haba •

merupakan pengalir haba yang baik

Ketahanan terhadap bahan kimia •

tahan terhadap asid lemah dan alkali

Penyerapan lembapan •

•

•

mempunyai daya penyerapan yang baik daya penyerapan sehingga 20% cepat kering kerana berongga

Kekenyalan •

•

tidak kenyal mudah renyuk

Keteguhan •

•

merupakan gentian tumbuhan yang paling teguh sel-selnya terdiri daripada sel berbentuk poligon

4

2.1.1.2 GENTIAN HAIWAN 

SUTERA Gentian sutera terhasil daripada lelehan air liur ulat sutera. Struktur gentian

sutera adalah seperti rod kaca dan ianya bersifat licin. Contoh fabrik sutera ialah kain jacquard , satin dan crepe de chine .

Ketahanan terhadap suhu •

•

Keselesaan

sensitif pada suhu tinggi tidak tahan cahaya matahari

ringan dan lembut sangat selesa kepada pemakai

•

•

Ketahanan terhadap bahan kimia

Kekonduksian haba cepat kering pengalir haba yang baik

• •

mudah rosak oleh asid dan alkali

•

Penyerapan lembapan •

Ketahanan terhadap mikroorganisma

daya penyerap lembapan yang baik iaitu lebih kurang 20%

•

Keteguhan •

•

mudah diserang gegat

Kekenyalan

teguh semasa kering lemah 20% apabila basah

•

•

5

mudah renyuk tidak kenyal



BENANG SAYAT Benang sayat terhasil daripada bulu haiwan contohnya kambing biri-biri. Kualiti gentian yang dihasilkan bergantung kepada iklim , baka kambing dan kaedah penternakan kambing tersebut.

Antara baka kambing yang sering

digunakan bulunya untuk penghasilan benang sayat ialah baka Angora dan baka Mohair. Contoh fabrik yang terhasil daripada benang sayat ialah tweed, twill  dan  jersi.

•

Ketahanan terhadap suhu

•

•

Keselesaan

•

Kekonduksian haba

Ketahanan terhadap bahan kimia

•

•

•

•

Penyerapan lembapan

Ketahanan terhadap mikroorganisma

•

•

•

Kekenyalan

•

•

Keteguhan

•

tidak tahan cahaya matahari keras dan kering jika terdedah terlalu lama

bersifat lembut dan menimbulkan keselesaan kepada pemakai

merupakan penebat haba yang baik tidak mudah terbakar  semasa menseterika, haba yang sedikit diperlukan mudah rosak dengan asid dan alkali

menyerap sehingga 30% air  merupakan penyerap air yang baik

mudah diserang gegat

tidak mudah renyuk apabila renyuk banyak, gunakan seterika stim atau alas dengan kain lembap kurang kukuh dalam keadaan basah, fabrik akan menjadi lembut dan memeri jika tidak dikawal

6

2.1.2 GENTIAN BUATAN 2.1.2.1 SELULOSA TERJANA SEMULA 

VISKOS Viskos adalah diperbuat daripada pulpa kayu yang telah dihancurkan dan ditekan menjadi kepingan nipis, kemudiaannya dicelup ke dalam soda kaustik dan karbon disulfida. Larutan viskos itu dilalukan ke dalam spinneret, terus ke dalam asid sulfurik hingga menjadi benang panjang. Kemudian, fabrik viskos dibasuh, dilentur dan dipintal untuk dijadikan benang sebelum dikait atau ditenun. Antara jenis fabrik viskos ialah sarille, evlan  dan fibro. Ketahanan terhadap suhu

•

•

Kekonduksian haba

•

Tindakan asid

Tindakan alkali

Kekenyalan

Penyerapan lembapan

•

•

•

•

•

Keteguhan

menjadi lemah apabila terdedah terlalu lama kepada cahaya matahari.

pengalir haba yang sederhana kerana gentian ini masih dapat mengalirkan haba daripada tubuh

 Asid pekat - merosakkan gentian viskos dengan cepat. Asid lemah meninggalkan kesan jika tidak dicuci dengan segera.

tahan dengan tindakan berbanding dengan asid

alkali

tidak kenyal, mudah hilang bentuk dan cepat renyuk terutamanya dalam cuaca yang panas dan lembap

penyerap lembapan yang paling baik boleh menyerap sehingga 40% air.

sedehana kukuhnya. Kekukuhannya akan merosot sehingga 40% apabila basah.

7



ASETAT Fabrik asetat terhasil daripada gentian kapas pendek yang pada mulanya dilarutkan dalam asid asetik anhidrida.

Larutan ini kemudiannya dipanaskan

hingga menjadi kepingan dan dilarutkan lagi dalam aseton yang akan sejat apabila dilalukan dalam spinneret hingga menjadi filament halus dalam udara panas. Antara contoh fabric asetat ialah lansil, dicel  dan lancola.

Ketahanan terhadap suhu •

tahan kepada cahaya matahari namun perlu disidai di tempat yang teduh bagi mengelakkan warna berubah.

Kekonduksian haba •

merupakan pengalir haba yang tidak baik kerana fabrik terasa panas apabila dipakai semasa cuaca panas.

Ketahanan terhadap tindakan asid

•

 Asid pekat dapat merosakkan gentian dan asid lemah mengubah warna fabrik

Ketahanan terhadap tindakan alkali

•

sensitif dengan tindakan alkali terutamanya pada suhu yang panas.

Kekenyalan •

sederhana

Penyerap lembapan •

menyerap sehingga 12% lembapan

Keteguhan

•

adalah lemah dan akan menjadi lebih lemah apabila basah.

8

2.1.2.2 SINTETIK 

POLIESTER Fabrik poliester terdiri daripada terylene, crimplene, dacron  dan trevira. Fabrik  jenis ini diperbuat daripada 2 jenis bahan kimia iaitu etilena glikol dan asid tereftalik yang terhasil daripada petroleum.

Gentiannya dibuat dalam bentuk

benang halus atau kasar dan boleh dikait atau ditenun.

Ketahanan terhadap suhu

Kekonduksian haba

Ketahanan terhadap bahan kimia

Penyerapan lembapan

Kekenyalan

Keteguhan

•

tahan dengan dedahan cahaya matahari

•

merupakan penebat haba yang baik

•

•

•

•

asid dan alkali tidak memberi kesan terhadap warna alkali

gentian hidrofobik yang hanya dapat menyerap sedikit lembapan sahaja.

kenyal dan tidak mudah renyuk

gentian yang masih kukuh walaupun basah.

9



POLIAMIDA Poliamida atau nilon adalah terhasil dari bahan asas iaitu arang batu, udara dan air. Tiga jenis poliamida dikenali sebagai nilon 11, 66 dan 6. Negara  Amerika, Eropah Barat dan Jepun adalah antara pengeluar terbesar poliamida.

Ketahanan terhadap suhu •

•

Tindakan terhadap asid

sensitif pada suhu tinggi tidak tahan cahaya matahari

lemah terhadap asid

•

Kekenyalan •

Tindakan terhadap alkali

gentian yang liat dan sesuai sebagai baju kali peluru

tahan terhadap alkali

•

Keteguhan

Penyerapan lembapan •

•

merupakan gentian yang kukuh

penyerap lembapan yang baik dan dapat menyerap sehingga 7%

Kekonduksian haba •

10

penebat haba yang menjadi panas apabila dipakai



AKRILIK

Bahan asas untuk membuat akrilik ialah petroleum, ammonia dan air. Pengeluar  utama ialah Eropah, Jepun dan Amerika.

Paling tahan  jika didedahkan kepada cahaya matahari

Kekukuhan gentian atrilik berkurangan sehingga 20% apabila basah. Kekenyalan gentian adalah sederhana.

AKRILIK  Alkali dapat mereputkan gentian akrilik  jika terdedah terlalu lama.

Tahan terhadap tindakan asid.

Hidrofobik yang hanya menyerap air  sehingga 4% air sahaja.

Penebat haba .

11

2.2 PERBEZAAN ANTARA GENTIAN ASLI DAN GENTIAN BUATAN Jenis gentian

Gentian Asli

Gentian Buatan

1. Tumbuhan

Klasifikasi

1. Selulosa terjana semula



Kapas



Viskos



Linen



Asetat



Triasetat

2. Haiwan 

Sutera

2. Sintetik



Benang sayat



1. Sumber tumbuhan 



Mudah





Poliamida



Akrilik

Kukuh

tetapi

lemah

Menyerap

sedikit

lembapan dan mengalami

menyerap

elektrostatik

lembapan

Ciri-ciri gentian

Poliester 

apabila basah

Kukuh dan bertambah kukuh apabila basah





Selesa dipakai



Tidak selesa dipakai



Pengalir haba yang baik



Penebat haba yang baik



Tidak kenyal dan mudah



Kenyal dan tidak mudah renyuk

renyuk 

Tahan pada suhu tinggi,



Suhu sederhana

asid lemah, alkali dan



Tahan

Mudah

didapati

dan



Tahan

Tahan

pada

asid

dan

lemah pada alkali

murah 

cahaya

matahari

sinaran matahari. 

pada

lasak

apabila



didobi

Tahan daripada serangan serangga



Mudah dicampur dengan fabrik lain.

12



2. Sumber haiwan 

Kukuh

tetapi

lemah

apabila basah 

Mudah

menyerap

lembapan 

Selesa dipakai



Tidak mudah renyuk



Rosak oleh suhu tinggi dan alkali



Mudah celup warna

13

Harga yang sederhana