MOJA DOMOVINA Priroda i Društvo 4

Stefan Prvoven~ani a Stefan Nemaw

Freska el “B i an|eo”

Stefan Du{an

Despot St Lazarevefan i}

Knez Lazar

Sveti Sava

Stefan Nemawi} Prvoven~ani je sredwi sin Stefana Nemawe i prvi srpski Beograd kraq. Krunisan je 1217. godine u manastiru @i~i. Od ove godine Srbija je kraqevina, a Stefan Nemawi} dobija nadimak @i~a Prvoven~ani. Mile{eva Studenica

Kara|or|e

Srbi i Tu rci

Srbiju o svajaju T urci Beograd

Hilandar

k ski ustana 1. i 2. srapraju dr`avu Srbi stv

@i~a

Manasija

Studenica

Srpska despotovina u 15. veku prostirala se od Save i Dunava do Jadranskog mora. Beograd je tada prvi put postao glavni grad Srbije.

U posledwoj deceniji 20. veka po~iwe raspad Jugoslavije na vi{e mawih dr`ava. Me|u ovim novonastalim dr`avama je i na{a dr`ava Srbija.

JA

I VEN

SLO

Posle pada Smedereva, srpski narod `ivi u sastavu turske dr`ave. Ovo je po~etak te{kog perioda u `ivotu Srba.

Budim

Subotica

Usled te{kog `ivota pod Turcima, Srbi su se ~esto selili u susedne dr`ave. Jedna takva velika seoba bila je 1690. godine, pod vo|stvom patrijarha Arsenija ^arnojevi}a.

Beograd

R CA

Od kraja 17. vekav veliki broj Srba `ivi na podru~ju Austrijskog carstva. Centri kulture Srba na ovom podru~ju su Sremski Karlovci, Sent Andreja i manastiri na Fru{koj gori. Srbi koji su ostali u turskoj dr`avi bore se protiv Turaka hajdu~ijom. Hajduci su `iveli u {umama. Napadali su Turke i otimali im plen.

U 19. veku Srbi su zapo~eli ustanke protiv Turaka. Bili su to Prvi i Drugi srpski ustanak. Beogradski pa{aluk se tokom Prvog i Drugog srpskog ustanka osloba|a Turaka. U drugoj polovini 19. veka Srbija postaje samostalna, nezavisna i moderna dr`ava.

HRVATSKA

BOSNA I HERCEGOVINA Beogradski pa{aluk se prostirao od Save i Dunava do Zapadne Morave i od Drine do Timoka. Beograd Smederevo Manasija

VO

ST

Karta pokazuje pravac seobe Srba sa Kosova, Metohije i Makedonije ka severu, preko Dunava i Save, na teritoriju Austrijskog carstva. Danas je to teritorija Vojvodine i Ma|arske.

Smederevo

Manasija Mile{eva @i~a Studenica

KO

Turci su 1459. godine osvojili grad Smederevo. Ovim osvajawem teritorija srpske dr`ave ulazi u sastav turske dr`ave.

raspad Nastanak iavije Jugosl

Smederevo

RS

Posle perioda vladavina Nemawi}a, srpska dr`ava polako slabi pod naletom Turaka. Prvi na udaru Turaka je knez Lazar. Posle bitke na Kosovu, 1389. godine, gde je poginuo knez Lazar, deo Srbije ulazi u sastav turske dr`ave.

Studenica

Beograd

Centar srpske kulture u Austrijskom carstvu

Seobe Srba u susedne zemqe

TU

U 14. veku, 1346. godine, Stefan Du{an krunisan je za cara i od tada je Srbija carstvo. Car Uro{, sin cara Du{ana nije umeo da sa~uva dr`avu koju mu je ostavio otac. Smr}u cara Uro{a 1371. godine prestaje da vlada porodica Nemawi}a.

@i~a

U 14. veku Srbija je teritorijalno najve}a. Prostirala se od Dunava i Save, do Korintskog zaliva i Peloponeza. Za ovo {irewe Srbije zaslu`an je car Du{an. Posle wegove smrti Srbija se teritorijalno smawuje, jer na Balkan dolaze Turci.

Srbi pru`a ju turskoj vla otpor sti

enovi} Milo{ Obr

Sremski Karlovci

Seoba Srba

Srbija postaje carstvo

a Srbije Po~etak uspon

Krajem 12. i po~etkom 13. veka Srbija ili Ra{ka zauzimala je prostor oko reka Ibra, Pive, Tare, Zapadne Morave i neke oblasti u primorju.

\ura| B rankovi

}

Srbija postaje kraqevina

U drugoj polovini 12. veka po~iwe period ja~awa i teritorijalnog {irewa srpske dr`ave za vreme vladavine Stefana Nemawe.

to Kraq Petar sip Broz - Ti Jo } i v e | r o | a Kar

Studenica

SRBIJA Tokom 20. veka u svetu su vo|ena dva velika rata: Prvi i Drugi svetski rat. Srbija je aktivno u~estvovala u ovim ratovima. Posle Prvog svetskog rata na podru~ju Balkana nastaje nova dr`ava: Kraqevina Srba, Hrvata i Slovenaca. Ova dr`ava kasnije dobija ime Jugoslavija.

CRNA GORA

JA

K MA

ED

I ON

Ministar prosvete Republike Srbije odobrio je izdavawe i upotrebu ovog uxbenika u ~etvrtom razredu osnovne {kole re{ewem broj 650-02-00250/2008-06/33 od 20. 6. 2008. godine