Memoria de La Guerra Civil e Identidades Femeninas Antifranquistas - Aguado

 

 Eg`os Xivui mi kovonosetoa` ka`tigpareo`i Iurapis/Egïroquis

8 | 8255  8255  Gigaroes mi ne Luirre Kovon ispeõane4 tre`sgosoû`, rieprapoekoû` y usa, Iurape-Egïroke Neto`e Ne pirge`i`koe mi nes gigaroes min ka`jnokta4 u` kagpragosa ka`tre in anvoma

Gigaroe mi ne Luirre Kovon i omi`tomemis jigi`o`es 5 e`tojre`quostes  E @E   E LYEMA @E  E  LYEMA

]ixti o`tïlren 

E gama mi o`tramukkoû` 5

8

Ne fostaroe y ne gigaroe mojçkongi`ti puimi` siperersi a misvo`kunersi en eharmer in istumoa mi ne Luirre Kovon, mi ne moktemure y mi ne riprisoû` jre`quoste, pertokunergi`ti par na qui rispikte e nes gudiris kaga suditas fostûrokas y e su rinekoû` ka` in ho`agoa riprisoû`risosti`koe. [u istumoa is u` prakisa ehoirta, miserrannema i` trehedas qui sa` ye rijiri`tis.8 Ispikoengi`ti, i` equinnas espiktas qui, o`karpare`ma ne pirspiktove mi lï`ira, pasohonote` u`e ixpnokekoû` gås kagpnide mi ne fostaroe mi ne Luirre Kovon, mi ne riprisoû` y mi ne risosti`koe en jre`quosga.  Ne rijnixoû` sahri nes rinekoa`is i`tri omi`tomemis mi lï`ira, fostaroe y gigaroe, is u` tige pi`moi`ti i` in ka`du`ta mi mihetis qui si fe` miserrannema sahri gigaroe fostûroke y gigaroe kaniktove. Istå pi`moi`ti in miserranna mi u`e gigaroe so` ixknusoa`is pere u`e

/

 

;

=

9

fostaroe krçtoke, mismi u`e pirspiktove te`ta fostûroke kaga pançtoke, puis ne gigaroe is soigpri u`e ka`strukkoû` pançtoke, ka` u`e ixosti`koe soghûnoke;. Istå pi`moi`ti teghoï` ka`duler ne gigaroe o`movomuen y kaniktove -ne pnurenomem mi gigaroes- ka` ne ixoli`koe mi u` sehir krçtoka, e pertor mi gigaroes suhentir`es a suharmo`emes, jri`ti e u`e ô`oke «gigaroe fostûroke³ qui puimi ka`virtorsi o`strugi`ta mi pamir.= I`tri istes gigaroes si i`kui`tre` nes gigaroes jigi`o`es mi ne luirre y mi ne pasluirre, y su ju`koû` kaga o`strugi`tas mi ka`strukkoû` mi omi`tomemis jigi`o`es i` ne risosti`koe e`tojre`quoste.9 Ne rika`strukkoû` min pratela`osga mi nes gudiris ripuhnoke`es mure`ti ne Luirre Kovon y ne pasluirre fe oma emquoroi`ma rinive`koe fostaroalråjoke.:, pertoi`ma o`okoengi`ti mi jui`tis hoalråjokes iskrotes y arenis, gigaroes, moeroas. Istas getiroenis ka`stotuyi` u`e jui`ti fostûroke provoniloeme -du`ta e gukfes atres- pere in e`ånosos mi nes ixpiroi`koes mi nes gudiris i` ne luirre. Eu`qui i` akesoa`is praparkoa`i` u`e vosoû` ispikuner rispikta e nas moskursas pançtokas min gagi`ta, guistre` ne `ikisomem mi e`enozer nes ixpiroi`koes jigi`o`es soni`koemes `a sûna mure`ti in rïlogi` jre`quoste, so`a teghoï` i` ne tre`sokoû` migakråtoke, i o`knusa par perti mi ne fostaroalrejçe ispikoenozeme.< I`tri nes mijo`okoa`is min tïrgo`a «gigaroe³ fey mas pertokunergi`ti ôtonis pere e`enozer ne gigaroe jigi`o`e mi ne luirre y su pepin i` ne jargekoû` mi nes omi`tomemis mi lï`ira. Rar u` nema, ne qui i`toi`mi qui ne gigaroe si ka`stotuyi e trevïs mi ne prayikkoû` y  in rikuirma mi ne ixpiroi`koe o`movomuen, y qui is -kaga si fe mokfa e gi`uma- siniktove y li`iremare mi inigi`tas omi`toteroas i` in prisi`ti. Rar atra nema, ne qui feki rijiri`koe en prakisa mi eprapoekoû` y rika`akogoi`ta kaniktova mi mosto`tes gigaroes, y, e ne viz, mi tama na qui me si`toma pôhnoka e istes ixpiroi`koes i` u` pirçama fostûroka. _ qui `a puimi i`ti`mirsi kaga ne suge mi gigaroes o`movomuenis.6 Ne mojiri`koe i`tri istas mas sol`ojokemas is ivomi`ti4 in progira enumi en rikuirma siniktova y riarmi`ema mi na vovoma, y in silu`ma si rijoiri e u`e kriekoû` sakoen qui o`knuyi gike`osgas mi riarmi`ekoû` y eprapoekoû`. Rertoi`ma mi istas prisupuistas, nes gigaroes, nes eutahoalrejçes a nes fostaroes mi vome fe` ehoirta `uives pasohonomemis mi ekkisa e `uivas suditas fostûrokas, y e prahnigåtokes fostûrokes paka venaremes tremokoa`engi`ti, a paka prisi`tis i` nes jui`tis fostûrokes gås knåsokes4 e na kuenotetova, e ne ixpiroi`koe fuge`e, na mijo`oma kaga «na ixkipkoa`en `argen³. Rar atra nema, en istumoa mi «`uivas suditas³ a mi pirspiktoves fostûrokes vo`kunemes e ne fostaroe kunturen a e ne fostaroe mi nes gudiris y min lï`ira.

Nes penehres mi ne gigaroe4 suhditovomem y gigaroe jigi`o`e :

<

I` nes gitamanalçes i` nes qui na kuenotetova y ne ixpiroi`koe si ka`voirti` i` idis, si feki pertokunergi`ti `ikiseroe ne utonozekoû` mi jui`tis u arenis-sii`fenes qui in sudita ne penehre³. Mismi ne fostaroe gitamanûloka, min lï`ira ka`kritegi`ti, ne rikupirekoû` ?  kaga u` ispekoa «`aghri-iskrotes mi nas suditas³ pne`tiema kaga «tage enla guy mojiri`ti en o`movomuenosga provoniloema,mine pertor mi nes pirspiktoves ehoirtes par ne `uive fostaroe sakoen a ne fostaroe kunturen. Ista is esç sahri tama pere in e`ånosos mi nes jarges i` qui u` mitirgo`ema ka`tixta fostûroka y moskursova fe sol`ojokema y gamunema ixpiroi`koes jigi`o`es pere ka`jarger u`e omi`tomem kagô`, kaga «gudiris³. Esç, o`tirise e`enozer nes ixpiroi`koes y nes fostaroes mi vome mi gudiris kuye omi`tomem si fe ka`struoma, kaga risuntema mi isti prakisa mi sol`ojokekoû`, i` y mismi kuntures pançtokes mi ozquoirme, y gås ispikçjokegi`ti, mismi nes kuntures pançtokes e`tojre`quostes. Ka` u`e mahni o`vosohonomem par su sotuekoû` suharmo`eme kunturengi`ti y par su ka`mokoû` mi gonote`tis «siku`meroes³.  _ i` ka`sikui`koe, ka` u`e fostaroe iskesegi`ti prisi`ti i` nas «lre`mis rinetas³ min jre`quosga. jre`quosga.   Rar tama inna, nas tistoga`oas gigaroençstokas sa` jui`tis `ikiseroes pere istumoer ne jargekoû` mi nes omi`tomemis mi lï`ira i` gudiris qui vovoira` ne luirre, ne risosti`koe e`tojre`quoste y ne riprisoû`. Uui miserrannera` pråktokes i` nes qui si i`trineze kunture pançtoke, rijiri`tis omianûlokas y treyiktaroes mi vome mi gudiris «rades³, mi gudiris ripuhnoke`es qui vovoira` ne luirre y qui juira` riprisenoemes, i`kerkinemes a ixonoemes par ne moktemure. 52  [us tistoga`oas guistre` `a sûna eka`tikogoi`tas qui puimi` sir ye ka`akomas, so`a progarmoengi`ti ne pirkipkoû` y ne ixpiroi`koe mi nas gosgas, in sol`ojokema min rikuirma y teghoï` min anvoma. [us pi`segoi`tas, sus si`togoi`tas y su kepekomem mi ekkoû` sakoen.55 Guistre` ne o`tirrinekoû` i`tri nas gagi`tas fostûrokas ‛ne luirre, ne /

 

6

?

52

pastluirre, ne riprisoû`-, y nes jarges i` qui fe` soma vovomas mismi su omi`tomem. Jri`ti e gaminas hoalråjokas hesemas i` `akoa`is kaga kafiri`koe a no`ienomem, si guistre` ‛ejartu`emegi`ti- nni`as mi soni`koas, mi ka`tremokkoa`is, mi ekiptekoa`is, risosti`koes, ri`u`koes a rihinmçes e nas mojiri`tis ka`mokoa`egoi`tas y ka`tixtas. In ka`kipta fostaroe mi vome ka`nnive ne vanu`tem par perti mi ne pirsa`e istumoeme ‛y par quoi` ne istumoe- mi mater mi sol`ojokema ne ixpiroi`koe o`movomuen. Mi ka`tixtuenozerne mi jarge ôton pere in ka`akogoi`ta krçtoka fostûroka. 58 _ par ista, ne utonozekoû` min i`jaqui kuenotetova, sie i` jarge mi gigaroes, hoalrejçes a fostaroes mi vome, fe mi sagitirsi e nes gosges prikeukoa`is y kuomemas gitamanûlokas qui in rista mi jui`tis. I` nas tistoga`oas gigaroençstokas mi gudiris pirti`ikoi`tis e nes kuntures pançtokes e`tojre`quostes si i`kui`tre` pasohonomemis firgi`ïutokes vo`kunemes e ne gokrafostaroe. Rere ne gokrafostaroe, hoalrejçes, gigaroes y  tistoga`oas praparkoa`e` ne kepekomem mi rika`akir i` keme vome o`movomuen u` venar o`tirpritetova prapoa. Mismi ne rijnixoû` sahri kuntures pançtokes i omi`tomemis mi lï`ira, na gås rinive`ti pere su e`ånosos `a is te`ta ne ixpiroi`koe mi na o`movomuen qui si i`kui`tre fehotuengi`ti i` nas i`jaquis hoalråjokas, puis nes hoalrejçes puimi` ka`kimir migesoeme ogparte`koe e nes korku`ste`koes pertokuneris rijarze`ma ne omie mi qui ne ekkoû` is ixprisoû` mi u`e vanu`tem eutû`age, gås qui ijikta mi u` prakisa fostûroka qui ka`struyi e nas suditas.5; Na gås rinive`ti i` nes fostaroes mi vome mi gudiris is in kirkegoi`ta e nes jarges kunturenis i` qui fe soma ka`struome su omi`tomem, ka`jargeme par in ka`tixta fostûroka. In ekirkegoi`ta e nas ni`luedis y ixpiroi`koes jigi`o`es mi ne luirre y mi ne risosti`koe e`tojre`quoste. Ne epraxogekoû` e pertor mi ne utonozekoû` mi nes gigaroes jigi`o`es, `a kaga inigi`tas moskursovas pertokuneris, so`a kaga tirrotaroas i` nas qui si armi`e ne ixpiroi`koe fostûroke, i`ti`moï`mane kaga nas sol`ojokemas qui nas suditas me` e ne rienomem i` ju`koû` mi nes ketilarçes moskursoves mi qui mospa`i`. I` isti kesa, mismi nes sol`ojokekoa`is kunturenis ka`struomes i` in jre`quosga.  E pertor mi istas pne`tiegoi`tas gitamanûlokas, ka` ne ertokunekoû` i`tri fostaroe y rikuirma siniktova, i`tri riprisi`tekoû` y  eutariprisi`tekoû`, y teghoï`, i`tri soni`koa y anvoma, qui ka`stotuyi` ne atre kere min rikuirma, figas e`enozema tistoga`oas mi gudiris ka` u` ektovosga pançtoka morikta i` Zeni`koe mure`ti ne luirre y ne pasluirre. I`tri atres, Enide`mre [anir,5=  gonote`ti kagu`oste ixonoeme3 Xigimoas Ga`tira,59  luirronnire mi ne Elrupekoû` Luirronnire mi Nive`ti3 Roner [anir, mi ne Elrupekoû` mi Gudiris  E`tojeskostes3 a Luonnirgo`e Gimre`a, progire progire gudir ka`kiden min Eyu`tegoi`ta mi Zeni`koe Zeni`koe y gonote`ti mi Ozquoirme Xipuhnoke`e.5:

Rråktokes y riprisi`tekoa`is jigi`o`es i` ne luirre kovon 55

58

Ne kunture pançtokeymii`istes gudirismika`jarge mi nas fikfas, y teghoï` si prayikte i` sus i`kaga sus pråktokes  vome, i` sus venaris, sus jarges i`ti`mirsu naspirkipkoû` vç`kunas pançtokas, jegonoeris jegonoeris a sakoenis i` qui fe` somaka`muktes, ka`struomes gudirismi i` ju`koû` mi nes pasohonomemis fostûrokes min gagi`ta. 5