Malzeme Teori ve Pratik Erdoğan Kayıran

Yrcl. Q()~. Dr. tvle.hmet Kaplan HOCQ'mfza muhcibbetlerimle . 13. +I. 1999

~

MALZEME

Teori

ve Pratik

ERDOGAN KAYlRAN Metalurji Muhendisi

© Bu kitabm butLln yaY111 haldan, Yazanna aittir. Yazarm yazlh izni olmadan, klsmen veya tamamen, herhangi bir :;;ekilde baslhp, c;;ogaltIlamaz.

Baskl: Nuro) Malbar>Cllik va Ambalaj San. A.$. Tel: (O.312) 267 19 '15 Falls: {0.312} 26719 50

Kitap isteme Adresi : Erdogan Kaylran Tel. (0) - (326) 6188028

ONSOZ Malzeme, Oniversitelerimizin Metalurji ve Malzeme, Makina, Elektrik, in:;;aat, Kimya ba:;;ta olmak uzere, bire;;ok Bi:iILlmlerinde okutulan temel derslerdendir. Meslek Yuksek Okullan Telmik Programlar Bi:ilumlerinin Di:ikum, Makina imalat, Makina Baklm, Makina - Resim - Konstriiksiyon, Tanm Makinalan, Otomotiv ba:;;ta olmak uzere bire;;ok Programlannda okutulan meslek derslerindendir. Malzeme Teknolojisinin Bilim ve Muhendislik olarak sllllrlanllln c;;ok geni:;;lemesi ve ba:;;ta Matematik, Fizik, Kimya gibi temel bilimleri daima kullanmaSI, bu teknoloji ile yeni kar:;;lla:;;an ve talll:;;an i:igrencileri biraz zorlamaktadlr. Malzeme, e:;;yanm menfaatlerini anlatan bir fendir. E:;;ya, yeryuzLlnde insan'm istifadesine sunulmu:;; her :;;eydir. ButUn Teknik elemanJar, bulabilecekleri malzeme ile c;;ok yakmdan ilgilenirler. Yapllacak bir Ki:ipru, bir Hesap Makinasl, bir Uzay AracI, bir NLlkleer EJektrik Santrah, bir Otomobil, bir Trakti:ir olsun; Teknik Eleman, kullanmaYI dLl:;;LlndLlgu malzemenin i:izellik ve karakteristikleri hususunda, derin bir bilgiye (+ TecrLlbe) sahip olmak mecburiyetindedir. Yalruz ~elik tur ve c;;e:;;itleri, 2000 kadardlr. Bir Otomobil imalinde belli bir parc;;a ic;;in Malzeme Sec;;imi, hangi esasa gi:ire yapllacaktlr? Bir Teknik Elemallln, mevcut binJerce malzemenin i:izelliklerini tamamen bilmesi ve geli:;;meleri tamamlyla izlemesi imkanSlZ oldugundan, bLitun malzeme i:izelliklerini olu:;;turan ve etkileyen prensipleri iyi anJamasl gerekir. KIsa zaman dilimlerinde yeni malzeme ve i:;;lemlerin, uygulama alanma konulmasl sebebiyle, kullallllan malzeme c;;e:;;itlerini tek tek incelemek yerine, malzeme i:izelliklerini olu:;;turan fakti:ir, sebep ve bagmtIlann, genel olarak incelenmesi, i:igretim metodu olarak tercih edilmektedir. Bundan dolayl, Malzeme Bilimi, Malzeme YapIsml ve Kullanma :;;artlannda Malzeme i:izelliklerinin nasll etkilendigini inceler. 20. YUzyl1 DLlnya sava:;;lan sonraSl, Uzay Arac;;lan yaplmma kadar ihtiyac;;lar neticesinde, Malzemede c;;ok suratli bir geli:;;me hlzma girilmi:;;tiro Bu geli:;;meler, Egitim sahasmda da takib edilebilmelidir. Bizdeki Egitimde ise, i:igrencilerin bLlyiik bir klsmmm, yabancI dillerde yazllml:;; kaynaklan takib edemedikJeri aC;;lktIr. Bundan dolayl, Malzeme alanmda yazllacak Turkc;;e eserlerin, istifade saglayacagl muhakkaktIr. Kitapda, TahribatII Muayene konusu, oldukc;;a bol i:irneklerle anlatllmaya c;;ah:;;llml:;;tlr. Teorik bilgiler ve Pratik Testier, mumkun mertebe kayna:;;tmlmaya gayret edilmi:;;tir. Son Konu olarak, hakiki imtihan :;;artlannda, :;;imdiye kadar yapllml:;; olan testier konulmu:;;tur. Testier, okuyucunun kendisini denetlemesi ic;;in, i:ince cevapSlZ ve c;;i:izumsuz olarak verilmi:;;; daha sonra ayn bir yerde Cevaplan ve bir klsmmm ~i:i­ zumleri verilmi:;;tir. Meydana gelmi:;; hatalar ve yanh:;;hklar, memnuniyetle duzeltilecektir. Kitabm, Ogrencilere ve EndLlstride c;;ah:;;an Teknik Elemanlara faydah olmas1111 temenni eder, c;;ah:;;malarmda ba:;;anlannm devamh olmasml dilerim.

iskenderun/HATAY

4475777

Erdogan Kaylran iskenderun, EylUl 1999

iciNDEKiLER KONU: 1 1rAHRiIlA1rLI MUAYENELER (A) MUHENDi~LiF. MALZEMELERiNiN MEKANiK OZELLiKLERi .. 1 Mukavemet 2 _ $ekil Degif?tirme 2 2 _ Elastik $ekil Degif?tirme 4 _ Elastik Modl:lli1n, Slcaklrga Baglrlrgl _ Poisson Oram (v) 4 _ Hacim ModiUu (Slkrf?trrma ModiU(1) (K) 6 6 _ I(ayma ModUli1 (G) 10 _ Plastik $ekil Degif?tirme Si1neklik 10 _ Gerilim - $ekil Degif?tirme (0' - E) Bagll1tI!an 10 _ Akma Noktasl Belirli Olmayan Sunek Malzemede, Akma Slmn'nll1 Bulunmasl 12 _ Numunelerin ilk ve Son Olc;;iileri 13 _ Sunek Ala§lmlann Gekme Safhalan 13 _ Demir Alaf?lmlannda 0' - E Egrileri 14 Tolduk 15 _ Plastik Deformasyonda Bagmtllar 15 _ Hakiki Gerilim - Hakiki Birim Uzama Egrileri 16 _ Mukavemet Bilimleri 17 Plastiklik 19 _ Gekrne Testi Numuneleli 20 _ Gekme Test Numunesi i1zerindeki Oranlar 20 _ Rezilyans 27 _ Test Parc;;alannm 01