Leciono 8

 ESPERANTO - PASPORTO AL LA TUTA MONDO - LECIONO OK 

1

INTRODUCTION INTRODUCTION TO EPISODE EPISODE EIG HT

TEACHER

Hello, again! Here's the eighth lesson! You're doing well, aren't you? Well, in this lesson you will learn how to compare various things. You will use the words "pli ol" (more (more than) than), "malpli ol" (less (less than) than ) and "plej, malplej" (most (most -- least). least).  Now imagine that you have three books; one small, one large, and one huge. You can say that this book is larger than the small one. But, on the other hand, it is smaller than th e huge one. This is the largest of the t hree, hree, and this is the smallest. Listen carefully and take note of "pli" of "pli" (more (more)) and "plej" (most (most)) ... “malpli" “malpli" (less (less)) and "malplej" (least). And soon you will be able to compare everything. And now it's time to go back to our story. Helena found Ruselo and the sheep at the airport. Is ever  ever ything ything now all right? Watch, listen, and enjoy!

 ESPERANTO - PASPORTO AL LA TUTA MONDO - LECIONO OK 

2

ENKONDUKO AL EPIZODO OK 

INSTRU INSTRUISTO ISTO

Saluton, Saluton, denove denove!! Jen Jen la oka leciono leciono!! Vi bone bone progre progresas sas,,  u ne?  Nu, en tiu  i leciono vi lernos kiel kompari diversajn aferojn. Vi uzos la vortojn “pli ol...”, “malpli ol...” kaj “plej - malplej”.  Nun imagu ke vi havas havas tri librojn; unu malgrandan, unu grandan, kaj unu grandegan. Vi  povas diri, ke tiu i libro estas pli granda ol la m algranda. Sed krome i estas malpli granda ol la grandega. Tiu  i estas la plej granda el la tri, kaj tiu  i estas la malplej granda. Zorge a ßskultu kaj notu pli kaj plej ... malpli kaj malplej. Kaj balda baldaß vi povos kompari ion. Kaj nun estas tempo reveni al nia historio. Helena trovis Ruselon kaj la ×afon  e la flughaveno.  u  io nun estas en ordo? Rigardu, a ßskultu, kaj uu!

  SCENO 1 (HEJMO) DOKTO DOKTORO RO Do ... jen jen mia mia plano plano ... mia solvo solvo.. Kion Kion vi opin opinias ias,, s-ro s-ro filo filozo zofo fo??

GEORGO

He? Kio ... ? Mi ne scias. Filozofo bezonas tempon por  ion funde pripensi ... ion funde konsideri. konsideri. Mi vidas avantaojn ... mi vidas malavanta ojn.

FILI FILISA SA

Geor Georgo go ... ... sil silen entu tu!! Mi opin opinia iass via vian n plan planon on bona bona,, dok dokto toro ro ... ... bo bonega nega!! Sed Sed ... ... ebl eblee s-i s-ino no Bund Bundo o ne akceptos vian solvon. Eble × i malkonsentos.

DOKT ORO

Aßskultu! io dependas de vi ...  io dependas de la familio Bonvolo.

A?

  SCENO 2 (STRATO) HELENA Vi estas nia gasto.

RUSE USELO

Ne. Ne. Mi rifuz rifuzaas. Mi ne ne iros. iros. En via he hejmo jmo oni oni abom abomen enaas min. min.

HELENA

N eniu abomen as vin.

RUSELO

O ni abomen as m ian × afon. Oni taksas mian × afon stulta, absurda...

HELENA

N eniu taksas vian × afon stulta ... absurda. Kredu min ... nen iu!

RUSELO

Via Via fra frato to Karlo arlo taks taksas as min min stu stult ltaa ... ... min min kaj kaj la ×afon.

HELENA

Karlo ne taksas vin stulta . ..

RUSELO

Karlo akuzis min. Li diris: "Vi × telis la monon de la familio Bonvolo." Kaj iu kredis lin.

HELENA

M i ne k re red is is l in in . P an an jo jo n e kr ed edi s l in in .

RUSELO

La stul ta ta de det ek ek t iv ivo kr ed edi s li n. n.

HELENA

Ho .. . l a detektivo! Li Li vo vol as as ar aresti  iun. Detektivoj estas tiaj ... arestemaj! Sed Karlo eraris, li malpravis ... tion li nun komprenas. Kaj li volas pardonpeti.

RUSELO

Karlo ja ja pa pardonpetos. Tu Tutcerte!  ar via frato Karlo ...

HELENA

Kio p ri ri Ka Kar lo lo? K io io p ri ri mi mi a fr at at o Kar lo lo?

RUSELO

Ho, n en en io, He Helen a! a! Nen io io!

HELE HELENA NA

Ho, Ho, Rus Ruseelo! lo! Ne Ne est estu u abs absur urda da!! Venu Venu kun kun mi ... ... hejm hejmen en!! Mi Mi insi insista stas! s!

 ESPERANTO - PASPORTO AL LA TUTA MONDO - LECIONO OK 

RUSE RUSELO LO

3

Do, Do, bone! bone! Mi ne plu rifuz rifuzos. os. Eble Eble mi ja ja estas estas absurd absurda. a. Sed Sed Karlo Karlo ... kiam kiam mi vidos idos vin vin ... ... atentu!

  SCENO 3 (HEJMO) FLORA Kafejo, do doktoro? Kial? Mi ne ne kompren as as.

DOKTO DOKTORO RO

Kafe Kafejjo perf perfeekte kte solv solvos os via viajn jn pro probl blem emoj ojn n ... ... anka ankaß la problemojn de la familio Bonvolo.

FLORA

Kafejo tu tute ne ne interesas mi min. Tr Tr in inka ¯oj, mana ¯oj ... baf!

DOKT ORO

Sinjorino . ..

FLORA

Ka fejo est as as t ed eda, se ni ni nt nt er er es esa af afer o. o.

DOKT OR ORO

Ne, n e ... tu tute n e! e!

FLORA

Pli Pli int inter eres esaa ol ol kaf kafej ejo o es estas tas ven vende dejjo ... ... pli pli int inter eres esaj aj ol trin trinka ka ¯oj, mana ¯oj estas varoj ... varoj el la tuta mondo. Bildoj, kol  enoj, lampoj, vazoj ... ve! La rompita vazo!

DOKT OR ORO

Sinjorino ..... ne neniu a etas viajn bildojn kaj kol enojn ...

FLORA

Ve!

DOKT ORO

Neniu a etas viajn lampojn kaj vazojn. Neniu beda ßrinde interesias pri viaj varoj.

FLORA

Ti al al ma mankas mono ..... ma malmankas fakt ur ur oj oj. Ti Tial mi mi aßdas en mia kapo: tin-tin, tin-tin. Tial mi svenas ... mi falas ...

DOKT OR ORO

Regu vin, mi mi i ns nsi st stas! Vi retenos vian vendejon ... via vendejo ne estos fermita! Simple ... en la vendejo estos seoj kaj tabloj.

FLORA

Ta bloj?

DOKT ORO

Seoj kaj tabloj por la kafejo-klientoj. Aßskultu ... la vendejo restos. restos. Simple, en  i, ni malfermos kafejon.

FLORA

Ho! Mi ekkomprenas! La vendejo restos - i ne estos fermita ...

DOKT ORO

Ne, n e.

FLORA

 i estos ... vendejo-kafejo.

DOKT ORO

Aß kafejo-vendejo. Egale! Kaj tiam venos klientoj. Ope ili venos ... kvinope ili venos, dekope, centope ... kiu scias? Kaj, dum ili trinkas ... dum ili man  as ... ili vidos viajn belajn varojn ...

FLORA

Kompr eneble!

DOKT ORO

Kaj a  etas ilin! Viajn bildojn kaj la kolenojn ... ion ili a etas!

FLORA

Sed Sed ... ... estas tas tube ubero en la la afe afero! ro! Grand randaa tub tubero ero! Kata Katast stro rofe fe!!

DOKTOR KTORO O

Regu Regu vi vin, sin sinjjorino orino!! Mi ne vid vidaas tub tuberon. eron.

FLORA

Mi esta estass ven vendi dist sto o ... ... mi ne esta estass kui kuiri rist sto! o! Mi ne pova povass prep prepar arii trin trinka ka ¯ojn ... kuiri man a ¯ojn!

 ESPERANTO - PASPORTO AL LA TUTA MONDO - LECIONO OK 

4

DOKTO DOKTORO RO

Vi prep preparo aross neni nenion on.. Fili Filisa sa Bonv Bonvol olo o kon konse sent ntis is ion prepari.

FLORA

Kia sa a kuracisto ... sendube la plej sa a kuracisto en la mondo. Ho ... mi svenas ... mi falas ... mi mortas ... pro  ojo!

  SCENO 4 (PARKO)  u vi amas m in, Helena? RUSELO

HELENA

Kom pr pr en en eb eble m i a m maa s vin , Ru se sel o. o.

RUSELO

Sed .. .  u vi vere amas min, Helena?

HELENA

Kom pr pr en en eb eble mi mi ve ver e am aass vi vi n, n, Ru Rusel o. o.

RUSELO

Sed u vi amas min pli ol vi amas viajn gepatrojn gepatrojn . .. vian patri non kaj vian patron?

HELE HELENA NA

Ho, Ho, Rus Rusel elo o ... ... kia kia demand demando! o! Mi amas amas vin vin . . . ne pli ol mi amas amas miajn miajn gepat gepatroj rojn n ... ... sed sed alimaniere.

RUSE RUSELO LO

Ho, Ho, Hele Helena na!! Kiel Kiel bele bele vi resp respon onda dass miaj miajn n dema demand ndojn ojn!! Kaj Kaj kiel kiel mi mi amas amas ... amegas amegas vin! vin! Ve Ve - Kio estas? Ve! Jen via frato ... Karlo ...

HELENA

Ho, Ka Ka rl rl o! o! Bo Bon eg ege! He Hej, K ar ar lo lo!

RUSE RUSEL LO

Hele Helena na!! Ne Ne ... ... mi peta petass vin vin!! Sil Silen entu tu!! Ho Ho . . . ter terur ure! e! Rapi Rapide de ka× u vin ... tien ... malantaß la arbuston ... ka × u vin!

HELENA

Mi ne ne ko komprenas! Ki Kio okazas al vi vi?

RUSELO

Poste, poste, He Helena ... Ka×u vin!

KARLO

C ent n aßdek naß ... ducent ... Jen la ejo! Perfekte! Kaj ie tie ... devas esti paka ¯o por mi. Ie tie ... Jen! Jen mia paka ¯o!

RUSELO

Haha! Kaptita!  e la fre× a faro . . . vi estas kaptita, Karlo!

KARLO

Be . .. e la fre× a nenio! Redonu! Redonu al mi la paka ¯on! Redonu tuj!

HELENA

Kio . .... ? Ka rl o .. . Ru sel o!

KARLO

Vi, Helena! Vi i tie! Be . . ! Kion Kion vi faris kun la ×afisto ... malanta ß la arbusto? Diru tuj ... kion?

 ARDENO)   SCENO 5 (  FILISA Ho, Georgo . .. !

GEORGO

A! He! Kio ... ?

FILISA

 u vi ne estas kontenta?

GEORGO

Kontenta? Kial?

FILISA ISA

Do ..... pro pro la Es Esperan ranto-kafejo fejo!! Ki Kia bo bona id ideo de de nia nia sa a doktoro!

GEORGO

Kia ma lsa a ideo de nia senpensa doktoro!

 ESPERANTO - PASPORTO AL LA TUTA MONDO - LECIONO OK  FILISA

 u vi frenezas, Georgo? Mi kuiros ... mi preparos mana ¯ojn . . . mi laboros! Kaj tio signifos: Ni havos sufi  e da mono por iri al Universala Kongreso!

GEOR GEORGO GO

Vi labo laboro ross ... ... bon bone! Sed Sed kio kio pri pri mi? mi? Kion Kion mi fa faros? ros?

FILI FILISA SA

Ne forge rgesu, Geor eorgo. go. Restas stas la inf info ormej mejo ... la inf informej rmejo Bonvo nvolo.

GEOR GEORGO GO

La info informejo rmejo ne do donas nas al ni mono monon. n. Mi vola volass helpi helpi en la kafe kafejo jo..

FILISA

Do ... sendube vi povos helpi.

GEORGO

Kiel, Fi Filisa? Kiel?

FILI FILISA SA

Vi esta estass fi filozo lozofo fo,, Geo Georg rgo. o. Vi deva devass elp elpen ensi si la solv solvo on ... ... ne mi. mi.

GEORGO

Mmm. Jes ... ! Venas al mi en la kapon ... ideo! Kial Kial mi ne pensis pli frue pri i?

FILISA

Pr i kio, Ge Geor go? Pr i kio?

GEORGO

Hoho! Su Sur pr pr iz iz o! o! Gr Gr an an de deg a su rp rp ri ri zo zo!

5

  SCENO 6 (PARKO) KARLO Stultulo, azeno!  u vi taksas min droga emulo? Do ... malfermu in! Malfermu la paka ¯on! Vidu, kio enestas!

RUSELO

Sed ... mi kredis . . .

KARL KARLO O

Mi esta estass atl atlet eto! o! Bona ona atl atlet eto o nen nenia iam m ... ... mi mi rip ripet etas as,, neni neniam am ... ... uzas uzas drog drogaaojn. Atleto, kiu uzas droga ojn, estas idioto. La plej granda idioto en la mondo. Krom vi.

HELENA

Karl o ... mi mi pe pet as as, re regu vi vi n! n! Tr Trankvi li liu!

RUSELO

Ti o esta s .. . t io io est as as . .... li li br bro!

KARLO

Ho ... kia saulo! Jes, ja ... libro!  u vi neniam vidis libron?

RUSELO

Ho! Dekoble ve!

KARLO

Jen viaj drogaoj, sinjoro × afisto.  u nun kontenta?

 ARDENO)   SCENO 7 (  G E O R GO Bone!  io pretas. Jen ligno, segilo, najloj kaj marteloj. Sed ve! Kiun martelon uzi ... ? Jen la  plej granda martelo. i estas pli granda ol tiu ... kaj multe pli granda ol tiu. Sed i estas anka ß la plej peza. Ve! Doloras al mi la mano! Jen la malplej granda martelo.  i estas malpli granda ol tiu tiu ... ... kaj ege malpli granda ol tiu. Kaj i estas anka ß la malplej peza. Tiu estas pli granda kaj peza ol tiu ... sed malpli granda kaj malpli peza ol tiu. Hmm ... de filozofia vidpunkto mi preferas tiun  i ... sed de praktika vidpunkto ... mi preferas tiun. Sed anka ß la malplej granda martelo havas avanta avanta ojn . . .

  SCENO 8 (PARKO) HELE HELENA NA Espera Esperanta nta Anto Antolo logio gio.. Poem Poemoj oj.. Eble Eble la ple plejj grav gravaa poem poemaro aro en Esp Espera eranto nto.Tam .Tamen en mi mi ne komprenas, Karlo. Kial vi ser as Esperanto-librojn sub arbusto en la parko?

KARLO

Be!

HELENA

Kial vi ne a etas librojn  e libro-vendejo? Kiel ordinarulo?

 ESPERANTO - PASPORTO AL LA TUTA MONDO - LECIONO OK 

6

KARLO

Be! T io est as m ia afer o.

HELEN HELENA A

Ne! Tio ne estas estas via afero afero.. Tio Tio estas estas mia ... nia familia familia afero. afero. Diru Diru ... ... mi volas volas scii! scii!

KARL KARLO O

Be ... libro librojj es estas tas multe multeko kosstaj. taj. Se Sed al mi .. . al al la la tut tutaa fa familio milio ... ... manka mankass mono mono.

HELENA

Jes. Sed . . .

KARL KARLO O

Mi bez bezo onas nas lib librojn. rojn. Lib Libroj roj grava gravass . . . grav graveg egas as al mi. mi. Mi dev devas le legi ... ... sen sen lib libroj roj mi ne ne pova povass ekzisti.

HEL HELENA

Prave ave ... vi estas tas legema. ma. Kiam iam vi ne kuras ras .. ne  ¯onglas ... vi legas.

KARLO

havas monon por por a  eti novajn librojn, mi devas a eti malnovajn . . . brokantajn.  ar mi ne havas Kaj la sekretario de la Esperanto-klubo ...

HELEN LENA

La sekre ekreta tari rio o de de la Espe Espera rant nto o-klu -klub bo ... ... ?

KARL KARLO O

Jes, es, ja ... li vend endas al mi broka rokanta ntajn jn Espe Espera ranto nto-l -lib ibro rojn jn.. Jen Jen ... ... je jen la tuta tuta afero. fero.

HELENA

Sed ... kial nia sekretar io io ka× as librojn en la parko? Kial li ne venas al nia hejmo?

KARL KARLO O

Be ... pro niaj niaj ge gepatro patrojj! Ili Ili bezo ezonas nas la la mono monon n po por vizi vizitti Univ Univeersalan rsalan Kongr Kongres eso on . . . kaj kaj mi × ×    mal  paras ... mal  para as nian monon. ar mi devas a eti librojn!

RUSELO

Vidu! Vi devas a  eti librojn! Vi estas ja drogaemulo! Libroj estas viaj droga  oj!

 ARDENO)   SCENO 9 ( 

G E O R GO

Tiu ... la la pl ej ej granda ... es estas an ka kaß la plej peza. La plej peza el iuj miaj marteloj. Sed i anka ß estas ... sendube ... la plej forta.

FILI FILISA SA

Geor Georgo go!! Kio Kion n vi vi faras faras ... prov provas as fari? fari? Per Per lign ligno, o, segi segilo, lo, najl najloj oj ... kaj kaj tri mar martel telo oj?

GEORGO

Aß a! Ve! La piedo! piedo! Mi vundis al mi la piedon! La piedfingroj . . . vunditaj!  io doloregas!

FILISA

Do, vi konstruas ion . . .

GEORGO

Mi konstr ua uas ... sur pr prizon !

FILI FILISA SA

Jen Jen bel belaa sur surpr priz izo! o! Vund Vundita ita pied piedo o kaj kaj vun vundi dita tajj fin fingr groj oj!! Ve ... ... filo filozo zoffoj! oj! Venu Venu ... ! Eb Eble la la doktoro estas ankora ß  e ni. La doktoro kuracos vian vunditan piedon. Öi kuracos vian  piedon. Venu !

  SCENO 10 (PARKO) HELE HELENA NA Nu ... reg regu vin! vin! Karlo arlo,, Rus Rusel elo o ... mi ins insistas istas:: regu regu vin! vin!

KARLO

Drogaemulo li nomis min!

RUSELO

Ötelisto li nomis min!

KARLO

Li estas stultulo . . .

RUSELO

Li estas idioto . . .

KARLO

La stul tul o p a rol as kun ×afo . . .

 ESPERANTO - PASPORTO AL LA TUTA MONDO - LECIONO OK 

7

RUSELO

La i di oto  ¯onglas . . .

KARLO

Beee! Beee!

RUSELO

Unu, du ... mi  ¯onglas ... tri, kvar . . .

HELE HELENA NA

Silent ilentu! u! Silentu ilentu ... ! Ve Ve ... ... mia miajj orel oreloj oj!! Vi Vi ... ... Karlo Karlo kaj kaj Rus Ruseelo ... ... vi vi amba mbaß estas stultuloj idiotoj!

KARLO / RUSELO HELENA

Mi ne ... / Ne mi ... !

Silen tu .. . ! Je iuj kongres-libroj . . . kio okazas al vi? Vi amba ß eraras ... plene eraras! Aß skultu ... nek Ruselo estas × telisto ... nek Karlo drogaemulo.

KARLO / RUSELO RUSELO

Li nomis nomis min ... / Karlo akuzis min . . .

HELENA

Eg al e! Vi am baß malpr avis ... Tion vi vi devas akcepti ... tuj! Do Karlo Karl o ... donu la manon al Ruselo . . .

KARLO

Ki o . .. ?

HELENA

Ka j Ruse lo lo . .... do don u l a m aan n on on a l Ka rl rl o. o.

RUSELO

Sed . . .

HELEN LENA

Donu! nu! Mi insi insisstas tas! Ka Kaj par pardo don npet petu ... ... amb ambaß ! Manon! Kaj kion vi diras?

RUSELO / KARLO HELENA

Mi pardonpeta pardonpetass ... / Pardonon . . .

Perfekte! Kaj nun . .. .. hejmen! Do Do . ....  u vi estas surdaj? Hejmen! Ek! Hejmen! Viroj!

  SCENO 11 (HEJMO) DOKTOR TORO Jen, sinjo injoro ro fil filozofo zofo.. Fe Feli e ... nenio rompita. Sed atentu ... martelo estas ilo dan era!

GEORGO GEORGO

Jes Jes ... ... dank dankon on,, dokt doktor oro. o. Kom Kompre prene nebl blee mi ate atento ntos. s. Tamen Tamen ... ... nur nur akc akcide ident nteto eto.. Kaj Kaj ne maltrankvili u ... mi estas spertulo pri marteloj, mart eloj, segiloj, kaj tiel plu.

DOKTORO

 u vere? Samkiel vi estas spertulo pri a ß toj?

GEORGO GEORGO

Danko Dankon, n, dok dokto toro ro.. Ne plu plu dolo dolora rass la piedo piedo . . . la piedf piedfin ingro groj. j. Mi sen sentas tas min min pli bone bone ... ... mul multe te  pli bone. Kaj do ... ek al la laboro!

DOKTO DOKTORO RO

Jes Jes, ja .. ... kaj kaj ek ek al al la mia mia!! Ate Atend ndas as min min mal malssanul anuloj oj . . .

KEN

Momenton, doktoro! Mi petas vin ... ne forrapidu!

DOKT ORO

Kio estas . .. ?

KEN KEN

Mi volas las vin inte interv rvjjui, sinjo injorrino ino. Po Por Espera perant nto o-rad -radio io ... Radio adio Polland lando o, Radio dio Aßstrio . . .

DOKTOR TORO

Mi ne hav havas multe ulte da te tempo mpo.

KEN KEN

Ne grav gravas! as! Mi bezo bezona nass nur nur du-t du-tri ri mi minuto nutojn jn.. Mi vola volass paro paroli li pri pri via viajj pla planoj noj ... viaj viaj pla planoj noj pri la Esperanto-kafejo.

DOKTOR DOKTORO O

Mi ne havas havas plano planojn. jn. Mi nur metis metis ideo ideon n en la orelo orelojn jn de sinjorino injorino Bundo Bundo kaj de la familio Bonvolo. Tiuj devos devos ion decidi decidi ... ne mi.

 ESPERANTO - PASPORTO AL LA TUTA MONDO - LECIONO OK 

8

KEN

D o di r u . . . en la m ik rofonon .

DOKTO DOKTORO RO

Do ... bone! bone! Se vere vere tion tion vi vi vol volas. as. Sed Sed nur nur du-tri du-tri minuto minutojn. jn.

KEN KEN

Perf Perfek ekte te!! Unu Unu el la ple plej int inteeresa resajj, la la ple plejj pro prome messopl oplenaj enaj ide ideoj en la Espe Espera rant nto o-mo -mondo ndo . . . Katastrofe! Katastrofe! A nkoraß foje interrompita! Kial mi neniam finas intervjuon? intervjuon? Kial ... ?

 ARDENO)   SCENO 12 (  FILISA Georgo! esu, mi insistas!  esu!

GEORGO

M om om een n to ton , k ar ar a Fi li lis a! a! M om om een n to ton !

FILISA

Kia bruo ... brua o! Pensu pri la najbaroj! Ili taksos vin freneza!

GEORGO GEORGO

Najbar Najbaro oj ... ba! La La najbaroj najbaroj estas estas frenezaj renezaj... ... ili ili kompre komprenas nas nenion nenion.. Nenio Nenion n pri arto . . .

FILISA

Art o ... ?  u vi nomas tion arto?

GEORGO

Jes. Ne. Tio estas . . .

FILISA

Kio  i estas?

GEORGO

i estas ... mia surprizo!

FILISA

i estas stulta ¯o.

GE O R GO

Ne, ne . .. i estas kruro ... aß almenaß estos . . . i estos se o-kruro.

FILISA

Seo-kruro ... !

GEORGO

decidis konstrui seojn ...  i estos seo-kruro.  ar por helpi ... kaj por  ×  pari monon ... mi decidis se ojn kaj tablojn por la kafejo.

FILI FILISA SA

Ho, Ho, Ge Georgo orgo ... kara kara filo filozzofo ofo mia mia ... help helpema ema,, labo labore rema ma ... sed tute ne prakti praktika ka filoz ilozofo ofo . . .

HELENA

Pa jo! Panjo! Venu! Rapide! Rigardu!

FILISA

Kio ... ? Kio estas tiu bruo? Venu, Ge Georgo!

HELENA

Venu , r apid e!

  SCENO 13 (HEJMO) KARLO ® ongli ... mi montros al vi kiel  ¯ongli!

DOKT ORO

Mi ne volas  ¯ongli! Kaj mi jam diris al vi, ke mi ne povas.

KARLO

Neeblas labo abori la la tu tutan tag tagon. Vi Vi de devas far farii ion ion al alian. ian. Kaj ¯ongli . . .

DOKTO DOKTORO RO

Sinjo Sinjoro ro:: kiam kiam mi mi ne lab laboras oras, mi lega legas. s. Tiel Tiel mi amu amuza zass min. min.  is!

KEN

Ate nd u . .. la in ter vjuo!

KARLO

Legas ... ? Libroj ... ? Pla as al ×i . . Hej, momenton! Kara doktoro ... atendu!

FILISA

Ho ... ... Ru Ruselo! lo! Finfi infin ne ... ... vi re revenis! is! Vi Vi he hejme jmeniris iris!! Ka Kaj an ankaß via × afo ... ho, kia ojo! Jen la  plej feli a tago de mia tuta vivo! Ni kredis vin malsana ... morta ... ho, Ruselo!

 ESPERANTO - PASPORTO AL LA TUTA MONDO - LECIONO OK 

9

HELEN LENA

Sed Sed ... ... kio kio esta stas tio tio? Ho ... ... kia kia bela arta rta ¯o!

GEORGO

A! He! Kio ... ?

HELENA

Abst rakta ar arta ¯o! Nekredeble! Pa jo . .. u vi faris in?

GEORGO

Jes . .. sed . . .

HELENA

Mia pa jo ... ne nur fama filozofo sed sed ankaß artisto! Mi ne ne sciis ... neniam neniam imagis! Ho ... du artistoj en unu familio! Hura!

DETEKTIVO

Oho!  e la fre×a faro! Bruo ... brua o!

G E O R GO

Mi aß das nenion.

DETEKT DETEKTIVO IVO

Unue Unue ... ... marte martelado! lado! Tio veki vekiss la najb najbaro arojn! jn!

GEORGO

La najbaroj es estas azenoj . . .

DETEKTIVO

Azenoj ... la azenoj azenoj ... la najbaroj najbaroj telefonis telefonis al al la polico polico ... ili grumblis, grumblegis! grumblegis! Kaj nun nun ... e pli da bruo!

HEL HELENA ENA

Sinjo njoro detek tektiv tivo ... ... la la ple plejj bela no nova ¯o! Kunoju, kunridu, kunkantu kun ni! Mia patro . . mi  ¯us eltrovis ... estas artisto . . . kaj, e pli grave, nia gasto ... nia Ruselo revenis!

DETEKTIVO

Kiu .. ... la ×afisto? Ha ... jen la aulo .. . la ×telisto ... la senpasportulo! senpasportulo! Finfine mi kaptos kaptos ... arestos lin!

FILISA

A r esti li lin! Ne Neniam! Stul tulo. . . fo fo r ! FINO DE LECIONO OK 

 ESPERANTO - PASPORTO AL LA TUTA MONDO - LECIONO OK 

10

CONCLUSION CONCLUSION OF EPISODE EIGHT

TEACH TEACHER

Again, Again, cata catastr strop ophe! he! What What will will happe happen.. n.... how will will the the prob problems lems get get solve solved? d? Well Well ... let's let's wait wait until the following lesson to find out! Did you hear how “ pli”  pli” (more) and “malpli" “malpli" (less) were used in the dialogue? Listen again to Georgo, when he chooses among various hammers:

GEORGO GEORGO

“But “But oh, oh, me! me! Whic Which h hammer hammer to use? use? The There's the the large largest st hamme hammer. r. It It is larger larger than than that that one one ... and much larger th an that one. But it is also the heaviest. Ouch!” Ouch!”

TEAC TEACH HER

Don Don't forge orgett th the litt little le word ord "o "ol." l." (than). than). Listen, as Ruselo and Helena use it.

RUSE RUSELO LO

“But “But do you you lov lovee me me mor moree than than yo you lov lovee yo your parent parentss ... ... your your mother mother and and you yourr fat father her?” ?”

HELENA HELENA

“Oh “Oh Ruse Ruselo lo... ... what what a que questi stion on!! I love love you ... not more more than than I lov lovee my my paren parents. ts... .. but but differently.”

TEACHER TEACHER

And now now about about "more "more / less" less" ... notice notice that after after those those two words words occ occasio asionally nally appears appears "da." "da." You earlier met "da", for example in the phrases "botelo da suko" (a bottle of j uice) uice), "glaso da akvo." (a glass of water ). "Da" always relates to quantity. Please note that "da" is a  preposition,  preposition , and after prepositions there is never an accusative -n unless it involves a change of location. Watch for the affixes "ge" and "op." The prefix "ge" is used when it concerns ladies and gentlemen, gentlemen, men and women, boys and girls. For example: "gesinjoroj" = sinjoroj + sinjorinoj; "geamikoj" = amikoj + amikinoj, and so on. The suffix "-op" expresses groupings, bunches. That way the doctor explains to Flora that many clients will come to the cafe:

DOCTO DOCTOR R

“And “And then then custom customers ers will will come come.. They' They'll ll com comee in bunch bunches es ...b ...by y fiv fives, es, by tens, tens, by hundreds...who knows?”

TEAC TEACH HER

"Kvinop nope" me means in in gr groups of fi five (five at a time) time); "dekope" means in groups of ten, etc. Well, notice the difference between the suffixes "-op" and "-obl". As we saw, -op deals with grouping, but -obl deals with mathematics! When Ruselo said:

RUSE RUSELO LO

“Wo “W oe! tenf tenfo old, ld, hundr hundred edfo fold ld,, thou thousa sand ndfo fold ld woe! woe!””

TEACH TEACHER ER

He is think thinking ing about about multip multiplica lication tion - tenfol tenfold, d, hundre hundredf dfol old, d, etc etc.. Logic -- if you apply logic to Esperanto grammar, that will help you a lot in understanding it,  because Esperanto grammar is very logical. Does logic reign in the Bonvolo family? Well, that's another question!! Perhaps you'll find the answer in the following lesson. So...until then! Goodbye!

 ESPERANTO - PASPORTO AL LA TUTA MONDO - LECIONO OK 

11

KONKLUDO AL EPIZODO OK 

INSTRU INSTRUISTO ISTO

Denov Denove, e, katastrof katastrofe! e! Kio Kio okazo okazoss ... kiel kiel solvi solvi os la problemoj? Nu ... ni atendu  is la venonta leciono por ekscii!

 u vi aßdis, kiel oni uzis ``pli'' kaj ``malpli'' en la dialogo? A ßskultu denove Georgon, kiam li elektas inter diversaj marteloj: GEOR GEORGO GO

Sed Sed ve! ve! Kiu Kiun n mar marte telo lon n uzi uzi?? Jen Jen la pl plej gran granda da mart martel elo. o. i estas pli granda ol tiu. Kaj multe  pli granda ol tiu. Sed  i estas anka ß la plej peza - ho, ve!

INSTRU INSTRUISTO ISTO

Ne forg forgeesu la vortet vorteto on ``ol.'' ``ol.'' Aß skultu, kiel Ruselo kaj Helena uzas in.

RUSELO

Sed .. .  u vi amas min pli ol vi amas viajn gepatrojn gepatrojn .. . vian patrin on ka j vian patron?

HELE HELENA NA

Ho, Ho, Rus Rusel elo o ... ... kia kia dema demando ndo!! Mi amas amas vin vin ... ... ne ne pli pli ol ol mi amas amas miajn miajn gepat gepatroj rojn n ... ... sed sed alimaniere.

INSTRU INSTRUISTO ISTO

Kaj nun pri pri “pli / malpli” malpli” ... rimarku, rimarku, ke post post tiuj du vortoj vortoj foj fojee staras staras “da.” “da.” Vi anta antaß e renkontis renkonti s ``da'', ekzemple en en la frazoj “botelo “botelo da suko,” suko,” “glaso da akvo.” “Da” “Da” iam rilatas al kvanto. Bonvolu noti ke “da” estas prepozicio, prepozicio , kaj post prepozicioj neniam staras akuzativo -- krom se temas pri × an  o de loko. Atentu la afiksojn “ge” kaj “op”. La afikso ``ge'' uzi as, kiam temas pri sinjoroj kaj sinjorinoj, viroj kaj virinoj, knaboj kaj knabinoj. Ekzemple: gesinjoroj estas sinjoroj plus sinjorinoj; geamikoj estas amikoj  plus amikinoj, kaj tiel plu. La sufikso "op" op" esprimas grupecon, kunecon. Tiel la doktoro klarigas al Flora, ke venos multaj klientoj al × ia kafejo:

DOKTOR DOKTORO O

Kaj tiam tiam venos venos klien klientoj toj.. Ope Ope ili ili venos venos ... kvinop kvinopee ili ili venos venos,, dekop dekope, e, cent centope ope ... kiu scias? scias?

INSTRUISTO INSTRUISTO

Kvinope signifas en grupoj de de kvin; kvin; dekope dekope signifas signifas en en grupoj de de dek, dek, kaj tiel tiel plu. Nu, atentu atentu la diferencon inter la sufiksoj -op kaj -obl. Kiel ni vidis, -op temas pri grupo, sed -obl temas  pri matematiko! Kiam Ruselo diris,

RUSELO

Ve! De Dekoble, ce cen to toble, mi mi lo loble ve!

INSTRU INSTRUISTO ISTO

Li pensas pensas pri multiplikado multiplikado – dekoble, dekoble, centob centoble le,, kaj tiel plu. Logi Logiko ko ... se vi aplikas aplikas logikon al Esperanto-gramatiko, tio multe helpas al vi kompreni  in, ar Esperanta gramatiko estas tre logika.  u regas logiko en la familio Bonvolo? Nu, tio estas alia demando. Eble respondon vi trovos en la sekva leciono. Do ... is tiam!  is!