Latest Exercises in Journalism

Arrange the following facts and develop straight news using the following details.  President Benigno Aquino III has deployed a medical team to Zamboanga.  The said deployment was announced yesterday  The President ordered a team of doctors and other medical personnel from the V.Luna Medical center.  The objective was to augment the staff at the Zamboanga field hospital that is being used by the Western Mindanao Command of the AFP.  The deployment was made to aid civilians affected by the hostilities in Basilan.  The President said these words - these medical professionals are on the mission of compassion. They will treat people whose life you have worsened by your belligerence when the peace we have pursued would have allowed them to join the rest of the nation in productive pursuits.  After the announced deployment of the medical team, the President issued a stern warning to „terrorists‟ in Mindanao against harming any member of the team. Arrange the following facts and develop a news story. • “This committee will be composed of independent and highly respected educator and experts,” Luistro said. • Secretary Armin Luistro of the Department of Education revealed to the public that he has ordered the creation of an oversight committee. • The committee will further ensure transparency in the government‟s textbook procurement program. • “Even our critics are welcome to join the committee so that their concerns can be addressed at the proper venue.” • Luistro made the announcement recently during the meeting held at Club Filipino • According to Luistro, the move is part of the ongoing reforms that the department has been instituting to improve the process of evaluation, procurement and delivery of textbooks for the public school system. • Club Filipino is located at Greenhills, San Juan. • As part of these reforms, DepEd‟s Textbook procurement program is participated in by forty members of the Consortium of Civil Society Organizations (CCSO) to ensure transparency and accountability. Arrange the following facts and develop a news story.  Filipinos are among the world‟s most enthusiastic users of social networking sites such as Facebook and Twitter.  Aquino says he wants this huge online community to become a new force in stamping graft.  President benign Aquino is a well-known Internet-savvy.  The President is opening the doors of government through cyber space to help fight entrenched corruption.  “We can not underestimate the potency or the power of the digital media,” said Presidential spokesman Herminio Coloma,  Coloma will head the project launching of Aquino‟s website (www.president.gov.ph.) to social networking platforms.  Coloma call on Filipino citizens to go to Aquino‟s various web pages and report any one involved in corruption.  Aquino won presidential elections in May by a landslide after promising to stamp out corruption that for decades has infected Philippine society.  Aquino may not necessarily be able to personally read or answer all the complaints filtered from Twitter or Facebook.  Coloma assured that a special communications team will carefully comb through all the complainants. Arrange the following facts and develop a news story.       

President Benigno Aquino said that a divorce bill is not expected to pass under his administration, since he personally opposes it. “Yung divorce is a no-no but yung legal separation that will be very, very stringent, really ascertain that there really are irreconcilable differences,” the President said. But he refused to give his opinion on Kris-James Yap issue lest it influence the court. The President said he already looked into the divorce bill in relation to the separation of his younger sister kris and Husband basketball player James Yap. Aquino insisted that couples in union “that were wrong no matter what interventions are done,” should be allowed to separate also for the good of the children and both parties. “Kailangang dumaan sa butas ng karayom siguro bago maipasa but at the end of the day they should be allowed to re-marry,” the President ended. “Definitely I can not support something like they do in Las Vegas that you get married in the morning, you can get divorce in the afternoon,” he added.

Develop news (at least six paragraphs) base on the given facts below.  A head on collision of a sport utility vehicle and a passenger jeepney at Mc. Arthur Highway in Bulacan  Three were injured and are now in Malolos General Hospital.  Two were declared dead on arrival at the same hospital.  The accident occurred yesterday morning.  The suv losts its control.  According to the police report submitted to the beautiful and clean office of the Bulacan Police Office, the driver of the suv who died because of broken neck and spine was Jake Tulfo, he is forty four years old and a resident of San Jose Del Monte City while the jeepney driver who also died was Felimon Kalaw, age forty eight of Malolos City.  The injured are mostly passengers of Kalaw. They are Resty Galimba, 28, Precy Ocampo, 20, and Froilan Castro, 18.  Some witnesses are saying that the suv was moving in a zigzag motion and when the jeepney approached from the left blind corner, the accident happened.  SPO2 Maylon Manaloto said that Tulfo committed accident maybe because he is drunk and was from a stag party of his younger friends.  Families of the jeepney driver were so sorry of Kalaw‟s untimely death. They revealed that he is a great provider and a father of four children.  One of kalaw‟s son said that they are so lonely and saddened. He is asking the family of Tulfo to please help them with their financial burden.  Tulfo is said to be a millionaire because of his business as cement manufacturer inhis city. I.

Bumuo ng balita batay sa mga sumusunod na detalye. Lagyan ito ng headline.         

Nagkaroon ng aksidente sa barangay San Roque, Baliwag, Bulacan. Tatlong kababaihan ang namatay matapos na masunog sa loob ng kanilang sasakyan Kahapon ng madaling araw nangyari ang malagim na aksidente Ang mga namatay ay sina Raquel Mino, 28 taong-gulang at dalaga, Jennifer Santos, 35, may asawa, at Jubailyn Chua, 20, dalaga. Silang tatlo ay pawang nakatira sa Barangay Bagong Nayon sa bayan ng Baliwag. Namatay ang tatlo matapos na sumabog ang gulong ng kanilang sinasakyan sa kahabaan ng Candaba Road at bumangga ito sa isang kapilya kung saan naipit ang tatlong biktima. Ayon sa pagsisiyasat ni PO2 Dante Castillo, ang tatlo ay lulan ng kotseng Mazda 3 na may plakang (ZNH 424) nang mawalan ng kontrol dahil sa pagsabog ng gulong. Nagliyab ang kanilang sasakyan hanggang sa matusta ang mga biktima. Agad na sumaklolo ang mga tauhan ng pamatay sunog ngunit hindi na nailigtas ang tatlong kababaihan.

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Ayusin ang mga detalye at bumuo ng balita tungkol dito.  Tumanggi namang magkomento si P-Noy sa kinakaharap na problema ng kanyang kapatid na si Kris Aquino matapos maghain ito ng nullity of marriage case sa korte.  Tutol si Pangulong Benigno Aquino sa legalisasyon ng diborsyo sa bansa.  Ang kaso naman nina kris at james ay kinontra ng Office of the Solicitor General.  Pabor naman ang Pangulo sa umiiral na legal separation.  “I can not support something like what they are doing in Las Vegas where you get married in the morning and you will get a divorce in the afternoon,” paliwanag ng Pangulo.  Magugunita na isinusulong ngayon sa Kamara nina Gabriela partylist representatives Emi de Jesus at Luzviminda Ilagan ang divorce bill.  Ang Simbahang Katoliko ay tutol sa batas nina de Jesus at Ilagan.  Ayaw naming magkomento ng Pangulo sa kaso ng kanyang kapatid dahil siya ang nagtalaga sa OSG.  Sang-ayon pa rin sa Pangulo, dapat ay pag-aralan mabuti ang legal separation law.  Dapat din dawn a payagang makapagpakasal muli ang naghiwalay na mag-asawa na hindi na talaga puwedeng magkasundo.

Ayusin ang mga detalye at bumuo ng balita tungkol dito.       

Bukod sa multa, nakasaad din sa senate Bill 850 ni Estrada na mabilanggo ng mula anim na taon hanggang walong taon ang mga taong mapaparusahan sa ilalim ng kanyang “Anti -Dial –A- Porn Act.” Kasong criminal ang pakikipag phone sex at ang mahuhuli ay pagmumultahin. Nais gawing kasong criminal ni Senator Jinggoy Estrada ang pakikipag-phone sex. Magmumulta ang mahuhuli ng hindi bababa sa P10,000 pero hindi namn lalampas sa P20,000. Naniniwala ang senador na ang mga dial-a-porn services ay nagiging daan din upang ma-corrupt ang moralidad ng mga mamamayan. Ang mga kabataan ay maaaring makatawag anumang oras upang makipag-phone sex. Naglipana umano ang mga dial-a-porn service providers kung saan maaaring makipag-phone sex ang mga tumatawag.

Panuto: Ayusin ang mga detalye upang makabuo ng makabuluhang balita  Dalawa ang patay sa sunog na naganap sa dalawampung kabahayan saMarikina.  Naiwang kandila ang sinasabing dahilan ng sunog sa Marikina.  Apat ang sugatan sa sunog na naganap naman sa Caloocan.  Sa Caloocan, sinasabing faulty electrical wiring ang dahilan.  Kapwa umabot sa ikatlong alarma ang mga nangyaring sunog.  Karamihan sa mga nasunugan sa Marikina ay pansamantalang tumuloy sa Marikina Covered Court,malapit sa munisipyo nito.  Ayon kay FO2 Efren Dela Fuente ng Marikina Fire Brigade, natagpuan ang dalawang bangkay ng lalake sa loob ng kwarto ng bahay na pag-aari ni Lucio Koh na nasa Alegria St., Marikina.Lumalabas sa kanilang imbestigasyon na naiwang kandila ang dahilan ng sunog na nagmula sa isang barung-barong na nakatira malapit sa bahay ni Koh.  Ang mga namatay ay sina Roger Pare, 36, at Restituto Medina, 23, mga katiwala sa nasabing bahay.Natagpuan ang kanilang sunog na bangkay sa ikalawang palapag ng bahay kung saan nakaimbak ang maraming gamit na madaling masunog gaya ng mga tela at makakapal na papel.  Sa Caloocan naman ay sugatan sina Alvin Sison,18, Gerald Cruz, 30, Kimberly Samson, 24 at ang siyam na taong gulang na si Judith Yutuc.  Ayon sa isang testigo na ayaw magpabanggit, nakita niyang nagliyab ang ilaw sa labas ng bahay na pinagmulan ng sunog. Tinangka nilang apulahin ito habang wala pa ang mga bumbero pero sadyang mabilis kumalat ang apoy dahil sa malakas na hangin.  Ayon naman sa mga bumbero ng Caloocan, nahirapan silang pumasok dahil sa makitid na daan na ginawa pang parking area ng mga sasakyan, pero nagpapasalamat pa rin sila dahil isang bahay lang ang nasunog.  Halos magkasabay na naganap ang sunog kahapon ng madaling araw.  Kasalukuyang ginagamot ang mga sugatan sa MCU Hospital.

Iwasto ang mga sumusunod na Ulo ng Balita 1. Presidente Aquino tinutulan ang legal na hiwalayan ng mga mag-asawa __________________________________________________________ 2. Ang sabi ni Brother Armin A. Luistro ng Department of Education kailangang taasan ang sweldo ng mga guro __________________________________________________________ 3. Dahil sa shootout sa banko, anim na mga holdaper ang napatay __________________________________________________________ 4. Limang estudyante at dalawang guro ang lumahok sa pagsasanay sa pamamahayag __________________________________________________________ 5. Nagkaisa laban sa dengue ang Department of Education at ang mga magulang __________________________________________________________ 6. Pampasaherong malaking sasakyan ng mga estudyante binangga ng kotse dahil dito walo ang sugatan at isa ang namatay __________________________________________________________ 7. Ipinahayag ng Pinuno ng Department of Education na malunggay ang ipapalit sa noodles para sa feeding program nito __________________________________________________________ 8. Labing-apat na masisipag na guro pupuntang Baguio upang dumalo sa seminar sa Physical Education __________________________________________________________ 9. Malaking bahay sa Angeles nasunog dahil sa pagputok ng Liquefied Petroleum Gasoline dahil dito lima ang nasugatan at dalawa ang namatay __________________________________________________________ 10.Handa kaming tumulong para sa ating paaralan ang sabi ng Pangulo ng Pilipinas na si Noynoy Aquino. __________________________________________________________

Correct the following Headlines.

1. Seven student-writers attended a workshop in journalism last Saturday ____________________________________________________________ 2. Senators wanted a new home for their session __________________________________________________________ 3. The Department of Education is against smoking of cigarettes in schools ____________________________________________________________ 4. Teachers and parents were united in fighting dengue fever ____________________________________________________________ 5. President Benigno C.Aquino III said “Stop bonuses of executives of Government Owned and Controlled Corporations”. ____________________________________________________________ 6. Senator Miriam Defensor Santiago warned congressmen, saying “study your lessons” ____________________________________________________________ 7. Six teachers and one principal will go to United States of America for a scholarship grants ____________________________________________________________ 8. Two million dollars found by a taxi driver in Manila and returned it to owner ____________________________________________________________ 9. The Department of Education and the Department of Social Welfare and Development launched free breakfast for better school performance ____________________________________________________________ 10.The Secretary of Education congratulated schools who got better results in National Achievement Test ____________________________________________________________

Lagyan ng Ulo ng Balita ang bawat pamatnubay • New York – Isang asong Maltese na pinangalanang Trouble ang pinamanahan ng amo nitong bilyunaryang si Leona Hemsley ng $12 milyong trust fund. _______________________________________________________________________ • Pinayagan na ng Manila Regional Trial Court Presiding judge Silvino Pampilo si dating Unang Ginang Imelda Marcos na maka-biyahe palabas ng bansa simula katapusan ng Agosto hanggang Setyembre 14. _______________________________________________________________________ • Isang lalaking estudyante ang nasawi habang sugatan naman ang kaibigan nito matapos na sumalpok ang kanilang motorsiklo sa isang pampasaherong jeep kahapon ng umaga sa Payatas, Quezon City. _______________________________________________________________________ • Wanted ngayon sa batas ang dating alkalde ng Marogong sa Lanao Del Sur matapos na matukoy ng pulisya na mastermind sa pagdukot sa kanilang municipal treasurer noong Agosto 15 sa Marawi City. _______________________________________________________________________ • Pinaniniwalaang mga kawatan ang responsable sa pagpapatay sa isang punongguro ng elementarya na makaraang pagsasaksakin sa loob ng kanyang bahay sa bayan ng San Fabian, Pangasinan. _______________________________________________________________________ • Maagang kinarit ni kamatayan ang isang 13-anyos na hayskul student habang apat pa ang nasugatan makaraang mahagip ng sasakyan ang traysikel ng mga biktima sa Maharlika Highway, Talavera, Nueva Ecija. ___________________________________________________________________

Rewrite the following headlines. • Moro National Liberation Front attacked outpost in Zamboanga ____________________________________________________ • Two News reporters survived an attack in Quezon ____________________________________________________ • Pilot avoided the house and he goes down with the plane ____________________________________________________ • Energy Regulatory Commission promise it will prevent massive power interruptions ____________________________________________________ • Former seaman committed suicide by hanging ____________________________________________________ • Caltex, Petron and Pilipinas Shell raised oil prices ____________________________________________________ • Benigno Aquino III praises Department of Health for Dengue campaign ____________________________________________________ • Army, navy and commandos rescued fifty fishermen ____________________________________________________ • Due to error in electrical wiring, a fire burns two hundred houses ____________________________________________________ • According to the President, he will cancel his trips to Asia ____________________________________________________ • Principal and parents are united in Dengue prevention ____________________________________________________ • Students attended seminar in journalism while school paper advisers observed writeshop ____________________________________________________

I.

Correct the following using copy reading symbols. Write an appropriate headline. ______________________________________________________

Education Secretary Br. Armin A. Lapuz has instructed all schoolofficials to take necessary measures to prevent possible the occurrence of Influenza A(H1N1) which becomes prevalent at the onset of the beautiful rainy season. The department of Education (DepEd), through DepEd Memorandum No. three hundred fifteen series of 2010, has lined up precautionary measures to prepare the schools in the event of break-out. “We call on the parents, students, teachers, and school officials to be mindful of their health, take extra precaution, and to be watchful for any symptoms pointing to A (H1N1),” said Luistro. Luistro has instructed all school officials to maintain sanitation in school premises and directed school health officials to COnduct information disemination campaign so that industrious students and the community will know what A(H1N1) viru is, and what the community can do to prevent it. The indignation rally was aimed at how the PHILipppines handled the buS siege in manila on August twenty three. “The safety of the students, officials and personnel should always be on top of our concerns. While the government was able to contain A (H1N1) last year, it nevertheless resulted to many class days missed by students. “This year, we should not let it stop our school operations, instead, we should be ready to do our part in controlling the spread of the virus,” stressed Luistro.

I.

Iwasto ang balita gamit ang mga simbolo sa pagsisipi. Lagyan ito ng Headline.

______________________________________________________ Masayang ipinahayag ng pamunuan ng (DepEd) Department of Education ang suporta nito sa Pangulong Noynoy Aquinos para sa karagdagang 2 taon sa pag-aaral bilangbahagi reporma ng upang mapaunlad ang antas ng KAala man sa bansa. Ayon sa Kalihim ng DepEd na si Bro.Arman Luistro, suportado nito ang mga repormang pang edukasyon ng Pangulo kung saan isa sa mga ito ay ang pagpapalawig na pag-aaral mula 10patungo sa labindalawang taon. Hindi ako kailanman tututol sa mga balak ng ating Pangulo at makaka-asa siya na ang buong DepEd ay makikiisa sa kanyang mga programa upang mapaunlad ang eduaksyon sa bansa,” pahayag ng Kalihim. Siniguro rin ni Luistro na hindi magiging madali ang gagawin nilang reporma ngunit siniguro rin niyang ito ay makakaya kung pagtutulungan at pagtutuunan ng panahon upang mapag-aralan. NapakaGANDa ng layuning ito ng DipEd lalo na kung pag-aaralannn munang mabuti. SiguRO ay gaganda ang ATIng edukasyon pag ganyan ang GINAWA NILA.! Ipinabatid din ng gwapong pinuno ng DepEd na ang repormang gagawin ay maaaring abutin ng 9 na taon at itutuloy na lamang ng administrasyong papalit kay Pangulong Aquino. “Maraming bagay ang dapat isaalang-alang sa repormang gagawin at sadyang taon ang bibilangin bago tuluyan itong maisakatuparan. Pag-aaralan ito ng mga eksperto sa edukasyon at susumahin ang laman upang maiugnay sa mga pangangailangan ng batang mag-aaral at pagkatapos ay aming irerekomenda sa ating Pangulo,”pagtatapos ni Luistro. Ipinaliwang din ng

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

I.

Correct the following using copy reading symbols. Write an appropriate headline.

____________________________________________________________________________ The phili ppines and the united States of Emergency yesterday signed an letter of agriment (LOA) to improve the countrys capabilities to prosecute andconvict traffickers human. The US government will give $500,000 woW!that‟s Great men! To the Philppines for the 3year-joint project. Justice secretary Leila de Jesus and Us Ambassador Harry Thomas, Jr.signed the loA on lawenforcement. thomas noted that the Us and the Philippines share a strong and mutual commitment to pROtect and promoterespect for rights human and to combat the gross injustice caused by human trafficking. The LOA entitled “Stengthening Capacity to Prosecuteand Convict Human Traffickers in the Philippines,” willll expand and strengthenthe justice Philippine system in the enforcement sectors to investigate, prosecute and convict bad persons enegaged in human trafficking through technical assistance, training mentoring and. ACCording to Luistro, the Department of EDUcation will promote the world teachers day as a BEautifulSIGn of repsct to our king and industrious teachers. The US will assign a federal express delivery van to deliver PX gOODS for our Christmas party in Jannuary.

I.

Correct the following using copy reading symbols. Write an appropriate headline with 25 units or less.

____________________________________________________________________________ Congress will take shortervacation breaks so that legislators will be ables to pass more lAWs of importance national. The Seante approved the Resolution No.2 introduced by the handsome senator Se. Juan Miguel Zuviri fixing the legislative calendar of the first regular session of the fifteenth congress which cold for longer Days working. Senate Majority Leader Vicente Soto III said the House of representatives earlier adopted a similar revolution. “there are many thing to take up on the dance floor. All vacation were shortened except for the holyweekk break, giving us more time do to our mandate. Short ening the break will give us the chance to do legislation more,” said Sotto. Senator Franklin drilo also agreed with the resolution saying that shorter vacationmeans more time to scrutinice the twenty eleven budget.This will perhaps allow us to make sure that every centavo will go to deservingprojects, and not to the pockets of dishonest officials. Good to hear THAt our senators are doing THEIr jobs. Its ab out time to make use of their po sit tions in the government.

I.

Iwasto ang balita gamit ang mga simbolo sa pagsisipi. Lagyan ito ng Headline. ______________________________________________________

Hang gang nga yon ay hindi pa rin malinaws posisyon ang ng bagong Kalihim ng Kagawaran ng Edukasyon sa usaping pagsasama sa kurikulum ng elementarya at sekondarya ng sexeducation. Ayon kay Armin Lapus ng (DepEd), Department of Education kailangan munang dalhin sa isang diyalogo na lalahukan ng ibat-ibang sektor ng lipunan na sumasang-ayon at tumutuligsa sa sex education. Ani Luistro, “sex education is used by different groups with different definition of terms, the best way is bringing these groups together in a dialogue.” Paliwanag ni Luistro, magi ging

Bukas ang kanyang pananaw sa anumang mapagkakasunduan sa pag-uusap ng ibat-ibang sector kahit ang simbahang Katoliko pa ang 1 tumutuligsa sa sex education. “Just give me time to bring these gro ups together and hOpefully i could be a bridge to this issue,” sabi ni Luistro. Sa kasalukuyan ay may walompung paaralan ang nasa pilot test sa sex education at ito aniya ay magiging basehan sa gagawing pakikipagdiyalogo sa bawat sektor.

I.

Iwasto ang balita gamit ang mga simbolo sa pagsisipi. Lagyan ito ng Headline. ______________________________________________________

Idin ipensa ng matapang na grupong Confederation for Unity, Recognition and Advancement of Govern ment Employees (COURAGE) ang kanilang mga sarili sa paggamit nila ng networking social kasabay ng panawagan ng isang kongresista na naglalayong ipagbawal ang paggamit ng „Twitter‟ at „Facebook‟ sa mga opisina ng gobyerno.Hala lagot ang MGa gumagamit nito pag nagkataon!! Iginiit ng mambabatas mula sa makirina na si Romero Quimbo na ang mga nasabing social networking sites ay dapat iwasan ng mga kawani ng gobyerno dahil nakababawas diumano ito sa produktibidadng mga Empleyado sa burkrasya. “Dapat mabatid ni Cong. Quimbo na hindi ang Twitter o Facebook ang nakababawas sa kasipagan at pagiging episyente sa serbisyo ng mga kawani sa gobyerno dahil kahit anong sipag ng mga empleyado ng gobyerno, nawawalang saysay ito dahil sa maling patakarang ipinatutupad ng estado,”paliwanag ni Ferdie Gaite. “Kung ang ikinababahala ni Quimbo ay ang pagtaas ng konsumo ng kuryente, mas mababa ang halaga nito kumpara sa bilyun-bilyong pisong nakukurakot ng mga tiwaling opisyal,” pagtatanggol pa ng gwapong President eng COURAGE. Nanungkulan si Quijano sa DepEd bilang career employee sa loob ng forty three taon at humawak sa mga posisyong nakatutok sa primary at special education. Nakapagtapos naman. Nagsilbing consultant naman si Rivero sa ibat-ibang lokal at multinational corporations tulad ng Change Consultants Inc. at HBC, Inc. “Sa halip na pagdiskitahan niya ang paggamit ng Internet ng mga taga-gobyerno, dapat ang inihahain niyang mga batas ay iyong para sa pagpapabuti sa kanilang suweldo,”pagtataPOS ni Gaite.

Ayusin ang mga sumusunod na detalye at bumuo ng Balitang Isports. Lagyan ito ng ulo ng balita. • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •

Sino: Mabalacat North laban sa Mabalacat South Ano: Championship Match sa Inter-Agency Volleyball Tournament Sinong nanalo: Mabalacat South Iskor: 25-20, 25-23, 19-25, 27-25 Kailan: noong Sabado Saan: Dela Cruz Gym sa San Francisco, Mabalacat, Pampanga. Sa kauna-unahang pagkakataon ay nagkampeon ang Mabalacat South laban sa matagal ng nagkakampeong Mabalacat North. Halos mapuno ng manonood ang gym. Panandaliang naantala ang laro ng mawalan ng kuryente na nagsindi pagkalipas ng 10 minuto. Ang unang dalawang sets ay kinopo at minanduhan ng Mabalacat South sa pangunguna ng spiker nito na si Alvin Pabustan katulong ang tossers na sina Roger Pare at Resty Galimba. Hindi kaagad nakakuha ng magandang laro ang Mabalacat North bunga ng pagkawala ng kanilang star player na si Carlos Medina na hindi kaagad nakarating sa laro. Ang coach ng Mabalacat South ay si Alfredo De Jesus samantalang si Honorato Janapon ang sa kabilang koponan. Ang nagwaging koponan ay tumanggap ng P30,000.00 na premyo buhat kay Mayor Marino Morales at karagdagang P20,000.00 mula sponsor ng laro, ang Dulce’s Delicacies. Tumanggap naman ng P20,000.00 ang pangalawa. “Hindi namin inasahan na makukuha namin ang korona laban sa mas malalaki at mas matitinding manlalaro ng North. Salamat at nagbunga an gaming sipag, tiyaga at determinasyong manalo,” pahayag ng coach ng nanalong koponan. “Tanggap namin ang aming pagkatalo at hindi ko sinisisi ang sinuman sa aking mga palyer. Ganyan talaga ang laro, may nananalo at may natatalo,” wika naman ng kabilang coach. Ang iba pang player ng South ay sina Norway Mallari, Allan Ilagan, Ronnie Binuya, Roger Cara, Ricky Santos, Greg Manarang at Jing Maristela. Sa North ay sina Jack Yabut, Lindon Sigua, Ismael Nanon, Elmer Tanglao, Jayson Dabu at Martin Valenciano. Ang pinakamagandang bahagi ng laro ay ang ika-apat na set kung saan umabot ng tatlong deuce ang set bago tuluyang naiuwi ng South ang kampeonato. *****Dagdagan pa ang mga detalye at ipagpalagay na aktwal mong napanood ang laro. Ibase ang gagawin sa mga iskors*****

Develop sports news using watched the game yesterday. • • • • • • • • • • • • • • • • •

the

given

facts.

Assume

that

you

have

actually

Who: Masantol District versus Guagua District What: Inter-Agency Volleyball Tournament Where: Guagua Gym in Betis, Guagua, Pampanga Who won: Masantol District Score: 25-20, 21-25, 28-26, 20-25, 25-19 Masantol District won the championship for the first time. Guagua District is the defending champion for three years now. It was a dramatic finals match as Masantol won over a great team composed of bigger players. “We did not expect this to come. Who will think na makukuha namin ang korona laban sa mga beteranong manlalaro ng Guagua,”expressed happily by Coach Louie Ocampo of Masantol. It was a pulsating match from the start of the first set down to the last as both teams dictated the tempo of the ball game. In the final set of the best-of-five match, Masantol‟s spiker Sandy Dizon got five straight points from the set plays given to him by alternate tossers Mark Layug and Francis Yutuc. Big blockers from Guagua failed to stop Dizon and were down with a 0-5 score. “It was a great match. Nabigla ang mga players ko sa ipinakitang tatag sa depensa ng mga tagaMasantol. Parang wala silang kapaguran. Congrats sa ipinakita nilang winning attitude,” quoted Coach Adolfo Serrano. The other players for Masantol are Wilson Nucup, Mandy Cortez, Alvin Pare, Carlos Rivera, Gio Ingor, Lance Abasolo and Howel Castro. For Guagua Spikers are John Policarpio and Billy Gantan, tossers Andy Garcia and Bernie Relles, other players are Jerry Catungal. Emil Lising, Soc Ligo, Jun and Jay Cuenca and Jimmy Makabali. The champion got P30,000.00 and a trophy while the runner-up got P10,000.00 and a trophy. ******Add other details set by set*****

Bumuo ng advance sports news batay sa mga sumusunod na detalye.(Limang talata o higit pa)            

Wala na sa larawan si Floyd Mayweather Jr. Manny Pacquiao kilala sa katawagang Pambansang Kamao o Pacman Si Pacquiao ay may hawak na pitong titulo sa ibat-ibang dibisyon Huling nakasagupa ni Pacquiao ay si Josh Clottey ng Ghanna, South Africa Muling lalaban si Pacman kay Antonio Margarito Gaganapin ito sa Cowboy Stadium sa Dallas, Texas. Ito ay sa Nobyembre 14 para sa bakanteng World Boxing Council (WBC) junior middle weight championship. Binansagang Mexican assassin si Pacquaio dahil sa dami ng Mehikanong napatumba nito. Lamang sa taas si Margarito na 5‟11” samantalang 5‟6” lamang si Pacquaio. Ayon kina Bob Arum at Freddie Roach, huwag nang asahan si Maywether na sumagupa kay Pacman dahil maaaring natatakot ito sa Pambansang kamao. Ang sabi ni Pacquiao- Lalabanan ko ang kanyang taas ng bilis at lakas. Gagawin ko ang aking makakaya para matalo siya at muling patunayan ang galing ng mga Pinoy sa boksing. Sabi naman ni Margarito- It will be a great fight because I am a fighter and Manny need not to come to me because I will charge to beat him.

*Mainam na dagdagan ng detalyeng akma sa balita*

Develop advance sports news (at least eight pargraphs) using the following details.      

Manny Pacquiao is known as Pacman. He is 5‟6” in height and weighing 147 to 150 pounds. His last fight was against Joshua Clottey of Ghanna, South Africa who he beats in a unanimous decision. He will meet Antonio Margarito, a Mexican, on November 14. It will be for the vacant World Boxing Council (WBC) junior middleweight championship. Margarito is 5‟11” and was disqualified in his last fight against Shane Mosley. According to Bob Arum, it will be an even greater fight because Margarito is a charger who loves to fight and fight for victory.  Pacquiao who is now an elected congressman of Saranggani will vie for the eight titles in the same number of different divisions.  “I will do my best to win in this match so that our countrymen will forget the August 23 tragedy that shamed our nation,” said Pacquiao.  “This is an exciting match because I am a fighter not a runner. I will give my best to knock Manny out,” said Margarito.  The boxing match will be held in Cowboys‟ Stadium in Dallas, Texas.  Margarito‟s last fight was against Shane Mosley, where the latter won because of the former‟s illegal bandage found in his hand. *Supply other facts that will make the news interesting*

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Bumuo ng editorial batay sa sumusunod na balita. Repormang edukasyon iginiit ng EfD Iginiit ng grupong Education for Development (EfD) na dapat magpatupad ng kaukulang pagbabago sa sistema ng edukasyon ang kasalukuyang pamahalaan upang tuluyang maampat ang problemang kinakaharap ng sector na ito. Sa isangpahayag ng EfD, dapat na higit na bigyang-pansin ng Pamahalaang Benigno C. Aquino III ang sector ng edukasyon sa bansa na malaon na umanong pinabayaan ng nakaraang administrasyon. Anang EfD, dapat baligatrin ng kasalukuyang administrasyon ang patakaran ng dating pangulo at ngayon ay kongresista ng Ikalawang Distrito ng Pampanga, Gloria Macapagal-Arroyo, na pagbibigay ng napakaliit na pondo sa edukasyon samantalang patuloy na pinalalaki ang pondong laan sa military at pagbabayad ng utang panlabas. Paliwanag ng EfD, nasa average na 15.1% ng pambansang badyet ang nailaan ni dating Pangulong Arroyo sa edukasyon, sa loob ng siyam na taong panunungkulan nito bilang pinakamataas na opisyal ng bansa kumpara kina dating Pangulong Fidel Ramos na naglaan ng 15.5% at dating Pangulong Joseph Estrada na nakapaglaan ng 18.7% ng kabuuang badyet ng bansa, para sa edukasyon. Ayon pa sa EfD,bagaman mayroong hindi maitatatuwang kakapusan sa mga silid-aralan, upuan, guro at batayang aklat para sa mga mag-aaral sa elementary at hayskul sa bansa, naglaan lamang si dating Pang.Arroyo ng P235.2 bilyon ngayong 2010.

Bumuo ng editorial batay sa sumusunod na balita. Bilang suporta sa Presidente Aquino DepEd pabor sa dagdag 2 taon Ipinahayag ng pamunuan ng Department of Education (DepEd) ang suporta nito sa Pangulong Noynoy Aquino para sa karagdagang dalawang taon sa pag-aaral bilang bahagi ng reporma upang mapaunlad ang antas ng kaalaman sa bansa. Ayon sa Kalihim ng DepEd na si Bro.Armin Luistro, suportado nito ang mga repormang pang edukasyon ng Pangulo kung saan isa sa mga ito ay ang pagpapalawig na pag-aaral mula 10 patungo sa 12 taon. “Hindi ako kailanman tututol sa mga balak ng ating Pangulo at makaka-asa siya na ang buong DepEd ay makiki-isa sa kanyang mga programa upang mapaunlad ang eduaksyon sa bansa,” pahayag ng Kalihim. Siniguro rin ni Luistro na hindi magiging madali ang gagawin nilang reporma ngunit siniguro rin niyang ito ay makakaya kung pagtutulungan at pagtutuunan ng panahon upang mapag-aralan. Ipinabatid din ng pinuno ng DepEd na ang repormang gagawin ay maaaring abutin ng siyam na taon at itutuloy na lamang ng administrasyong papalit kay Pangulong Aquino. “Maraming bagay ang dapat isaalang-alang sa repormang gagawin at sadyang taon ang bibilangin bago tuluyan itong maisakatuparan. Pag-aaralan ito ng mga eksperto sa edukasyon at susumahin ang laman upang maiugnay sa mga pangangailangan ng batang mag-aaral at pagkatapos ay aming irerekomenda sa ating Pangulo,”pagtatapos ni Luistro. Ipinaliwang din ng Kalihim na kapag ang nasabing reporma ay naaprubahan na ay hindi na ito maaaring ipawalang bisa pa upang maging daan sa pag-unald ng edukasyon sa bansa.

Bumuo ng editorial batay sa sumusunod na balita. Taasan ang sweldo ng guro – Br.Luistro Isinusulong ng bagong kalihim ng Department of Education (DepEd) Bro. Armin Luistro ang pagpapatupad ng mataas na sahod para sa guro upang maging daan sa mataas na kalidad ng pagtuturo sa bansa. Ipinahayag ni Sec.Luistro na isa sa mga pangunahing layunin niya sa kanyang panunungkulan bilang kalihim ay ang pagpapatupad ng matagal ng nauudlot na Salary Standardization Law (SSL) na magbibigay ng kaukulang pagtaas sa sweldo ng guro. “To deliver quality education, we should always prioritize the professional advancement and personal welfare of our hardworking teachers," pahayag ni Bro.Luistro Ayon sa isang grupo ng mga guro sa bansa, habang iniipit ng Department of Budget and Management (DBM)ang pagbibigay ng dagdag sa sahod ng guro ay umanib ang Kalihim ng DepEd sa nasasakupan nito upang ipahayag sa Pangulong benign Aquino III ang agarang pagpapalabas ng badyet para dito na dapat ay nabuo na noon pang January 1, 2010. "Naayon sa batas ang pagtaas ng sweldo ng mga guro. Makikiisa ako sa pagkatok sa DBM para ipatupad na ito para sa kapakanan n gating mga maestro at maestro sa bansa,” dagdag pa ng Kalihim. Ipinaliwanag ni Luistro na kapag naipatupad na ang SSL ay tatanggap ang guro ng P20,000 mula sa dating P16,000 habang ang mga Master Teachers ay tatanggap ng P33,000 mula sa P26,000 na buwanang sahod. Siniguro rin ng Kalihim na ang DepEd ay patuloy na magbibigay ng mga naaayong programa at mga pabuya sa mga guro na nagsusulong para sa ikagaganda ng edukasyon sa kapuluan. -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Bumuo ng editorial batay sa sumusunod na balita. Diyalogo sa SexEd, napapanahon – Luistro Hanggang ngayon ay hindi parin malinaw ang posisyon ng bagong Kalihim ng Kagawaran ng Edukasyon sa usaping pagsasama sa curriculum ng elementarya at sekondarya ng sex education. Ayon kay Armin Luistro ng Department of Education (DepEd), kailangan munang dalhin sa isang diyalogo na lalahukan ng ibat-ibang sector ng lipunan na sumasang-ayon at tumutuligsa sa sex education. Ani Luistro, “sex education is used by different groups with different definition of terms, the best way is bringing these groups together in a dialogue.” Paliwanag ni Luistro, magiging bukas ang kanyang pananaw sa anumang mapagkakasunduan sa pag-uusap ng ibat-ibang sector kahit ang Simbahang Katoliko pa ang unang tumutuligsa sa sex education. “Just give me time to bring these groups together and hopefully I could be a bridge to this issue,” sabi ni Luistro. Sa kasalukuyan ay may 80 paaralan ang nasa pilot test sa sex education at ito aniya ay magiging basehan sa gagawing pakikipagdiyalogo sa bawat sektor.

Develop an editorial base on the news. DepEd readies draft for K+12 program Preparation for the formal and official draft proposal from the Department of Education (DepEd) on the K+12 education program are ongoing despite the opposition from students, parents, teachers and even DepEd employees. The draft was released on October 5, in conjuction with the celebration of World Teachers‟ Day. Teachers‟ groups such as the Teachers Dignity Coalition (TDC) continued to reiterate its opposition to the program saying that the depEd should “seriously consider the country‟s basic education and give priority to its real problem.” TDC national chairman Benjo Basas said that while teachers are in full support for DepEd‟s leadership in pursuing reforms in the education sector, “ we believe that this 12-year basic education cycleshould not be prioritized. Instead, the basic education necessities in education should be given more focus.” The DepEd National Employees‟ Union (DepEd-NEU), also asked education Secretary Armin Luistro to consider the comments of other stakeholders on the proposed K+12 education program.

Develop an editorial base on the news. DepEd supports Aquino on 2 more years in education Mabalacat North OKs reform for education The Department of Education (DepEd) chief expresses its full support to President Noynoy Aquino‟s 12-year education cycle to make it at par with the world‟s standard. DepEd Secreatry Armin Luistro reiterates that he is behind P-Noy to upgrade the country‟s basic education. “I am not having second thoughts and the President has my full support in this education reform agenda,”said Luistro. He furthered that changing the education cycle from 10 to 12 years is no easy task but is attainable. However, the process will take time and may go beyond the term of the current or even the next administration. “I believe the process will take some time and may go beyond the term of the Aquino administration owing to the changes to be made in the curriculum. We will review it, evaluate the contents, integrate what needs to be integrated and see how it is going to work. Then we will give our recommendation to the President,” Luistro explained. The Secretary said that once the decision is made to change, it will be irreversible. Implementation of the new curriculum will be for the first grade while the second grade continues with the old curriculum until they complete the new cycle. After nine years from first implementation, all those under the previous 10 year cycle have graduated and the new one is in effect. In relation to this, Mabalacat North District and the entire schools under it agree to President Aquino when he said,”If we fix basic education, we fix the long term problems of the country. And if we fix the country‟s problems, we can build a truly strong society we can proudly call the Philippines.” “We know that this is a big challenge for all of us in the DepEd, but we join the present administration in its goal of bringing hope and contributing for the common good of our real boss – the Filipino people in general and the youth in particular,” said Dr.Mary Magday. The schools district supervisor also expressed her support to address backlog in education resources as part of the government‟s serious reform efforts.

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Develop an editorial base on the news. Upgrade teachers salary – Br.Luistro Education Secretary Br. Armin Luistro, FSC is pushing for the prompt release of the adjusted salary of teachers as part of the department‟s thrust to upgrade the quality of education in public schools. The education chief said he will present to President Aquino a set of urgent concerns foremost among which is the salary adjustment of teachers. “To deliver quality education, we should always prioritize the professional advancement and personal welfare of our hardworking teachers," said Luistro. An association of public school teachers nationwide has pressed DepEd for the prompt implementation of the salary adjustment of teachers under the Salary Standardization Law III (SSL3) approved by President Arroyo in June last year. While the teachers said that the Department of Budget and Management (DBM) will be delayed in releasing the increases in salary, Luistro said DepEd will support teachers in their call for its immediate release. The teachers expected the adjustment to have taken effect on January 1, 2010 since budget planning is in calendar years. "These salary increases are already embodied in the law. We'll be happy to make representations with DBM on behalf of our teachers," he said. Luistro explained that when the adjustments are fully implemented teachers will be enjoying a starting salary of more than P20,000 from P16,000 while master teachers will have a salary of P33,000 from P26,000. He further assured teachers that DepEd will continue to push for incentives to be given to teachers who displayed outstanding performance. Develop an editorial base on the news. DepEd bans malling, gaming Days of cutting classes are over. The Department of Education (DepEd) released recently an order banning students in uniform going to malls, playing video games and surfing the net during class hours. Under DepEd Order No.86, series of 2010,students and even teachers are being instructed not to go to computer shops and malls during class hours and in uniform. The Order was given to the filed after the result of the recent studies conducted by the Food and Nutrition Research Institute (FNRI), that more students are suffering from helath problems because of the neglect in taking their meals on time which is the effect of surfing the Net, computer gaming and strolling in malls. Develop an editorial base on the news. „No smoking in school‟ – DepEd Cigarette smoking is not only dangerous to health, it is also a waste of allowance for students. The Department of Education (DepEd) released recently DepEd Order No. 73, which gives instruction to all schools nationwide to post a “No Smoking” sign in their premises. In connection with this, Calumpang Elementary School followed the order by printing on conscpicuous places inside the school the no smoking sign. It also conducted a film showing activity regarding the bad effects of cigarette smoking to one‟s health. Smoking became an issue in DepEd after the Department of Health (DoH) reported that there is an alarming increase in the cases of smoking in schools, and that the smokers are getting younger and younger.

Bumuo ng kartun batay sa editorial. Dagdag Taon: Suliranin o Solusyon Sa kasalukuyan, nakaamba pa rin sa Department of Education (DepED) ang mungkahi na dagdagan ng isa o dalawang taon ang pag-aaral sa ating bansa. Ang nasabing panukala ay bunga ng kinalabasang resulta na ang mag-aaral na Pilipino ay nahuhuli sa mga katunggali nito mula sa ibang bansa sa Asya kung saan bawat bansa ay patuloy na nirerebisa ang kanilang kurikulum bilang pagtugon sa mabilis na mga pagbabagong dulot ng Internet Age. Tunay na napakaraming dapat matutunan, mga kaalamang dapat pagaralan. Maaaring tugunan ng bagong pinuno ng bansa na si Pangulong Benigno Aquino III ang mungkahing nabanggit na dagdagan ng dalawang taon ang pag-aaral sa bansa bago kumuha ng kursong pang kolehiyo. Magiging matagumpay siguro ito kung susuportahan ng kinakailangang mga kagamitan at ang mga layunin ay dapat ring malinaw na maipaalam sa madla.Kung ang dagdag dalawang taon ay gagamitin lamang bilang solusyon sa mga mag-aaral na mababagal matuto, bilang remedial period, sa aming palagay ay magiging sayang lamang ito at mawawalan lamang ng kabuluhan. Bumuo ng kartun batay sa editorial. Reporma Hindi Porma Kamakailan lamang ay iniulat ng grupong Education for Development (EfD) na napakaliit ng badyet ng pamahalaan para sa sector ng edukasyon. Idinetalye nito na sa nakaraang administrasyong Arroyo ay 15.1% lamang ng kabuuang pambansang badyet ang nailaan sa edukasyon kumpara sa 15.5% ni Pangulong Fidel Ramos at 18.7% ni dating Pangulong Joseph Estrada. Bunga nito, dapat na bigyang pansin ng kasalukuyang administrasyon ni Pangulong Benigno C. Aquino III ang sector ng edukasyon sa bansa na malaon na umanong pinabayaan ng nakaraang administrasyon. Dapat baligtarin ng kasalukuyang pamahalaan ang patakaran ng sinundan nitong pangulo upang matugunan ang suliranin ng edukasyon particular ang kakapusan sa mga silid-aralan, upuan, guro at batayang aklat para sa mga mag-aaral sa elementary at hayskul sa bansa. Batid natin na ang hinaharap ng isang bansa ay laging nakasalalay sa kalidad ng edukasyon. Ito ang nagsisilbing galudgod ng pamahalaan upang masiguro na ang tamang daan tungo sa tagumpay ang tatahakin ng bawat mamamayan. Kailangan maging seryoso ang mga bagong pinuno ng bansa sa paggawa ng mga makabuluhang programa at reporma upang muling maibalik ang mataas na kalidad ng pagtuturo sa bansa. Sawa na ang taumbayan sa porma lamang. Pagod na ang mga tao sa salita at pangako. Hindi na nila masisikmura kailanman ang mga bulok na sistemang matagal ng umiiral sa bawat sektor ng pamahalaan.Panahon na ng pagbabago. Bumuo ng kartun batay sa editorial. Bumabalik na basura…Isang uri ng karma Kung hindi kikilos ang bawat isa upang umpisahan ang pagbabago sa sarili ay ibayong problemang kakaharapin pagdating ng panahon na naipon na ang kalt at dumi sa mga estero, kanala at daluyang tubig. Dahil sa kawalang disiplina ng marami sa ating mga kababayan, nagpapatuloy ang walang patumanggang pagtatapon ng basura sa mga drainage canal. Ang plastic at Styrofoam ang nangunguna sa iba‟t ibang uri ng basurang nakabara sa mga imburnal. Ang mga ito rin ang karaniwang makikita sa mga kailugan kaya ang problema sa basura ay kakambal na ng kaunlaran. Lalu pang dumami ang nalikhang basura dahil sa nakaraang eleksyon tulad ng mga tarpaulin at plastic streamers na kapag naipon nang naipon sa waterways ay ibabalik ng tubig-baha ang mga basurang ito sa mga lansangan, sa mga eskinita at maging sa loob ng mga kabahayang lubog sa tubig-baha. Sana naman ay nagging aral sa ating mga kababayan lalo na sa mga opisyal ng pamahalaan ang nangyaring trahedya noong 2009 nang palubugin ni Ondoy ang kamaynilaan. Bumuo ng kartun batay sa editorial. Kulturang Pinoy…Isasalba ni „P-NOY‟ Napakahalaga ng kultura ng isang bansa dahil ditto nasasalamin kung anong uri ng bansa mayroon tayo. Kapag sinabi nating kultura, kasali rito ang ibat ibang sangay ng sining mula sa literatura, musika, sayaw at marami pang iba. Ngunit sa bansa natin ay tila hindi ito gaanong nabibigyan ng prayoridad ng pamahalaan kayat umaaasa ang ilang mga alagad ng sining sa mga bagong halal na pinuno ng bansa na bigyan nila ng importansya an gating kultura particular na ang sining. Ayon kay National Artist for Literature na si Virgilio S. Almario, kilala rin bilang “Rio Alma” na mahalaga di umanong kilalanin ng pamahalaan an gating kultura dahil ito ang pundasyon ng pulitikal at ekonomikong polisiya ng gobyerno. Isa sa nakapaloob sa kanilang nais na mangyari ay ang pagkakaroon ng hiwalay na Department of Culture na magtataguyod n gating wikang pambansa atsa mga bagay na may

kinalaman sa ating kultura. Hinikayat pa ni Almario ang bagong upong Pangulong Benigno C. Aquino III na lumikha ng mga polisiyang nakabase sa kulturang Pilipino dahil dito umano nakasentro ang lahat ng bagay. Ang ganitong paniniwala ay hindi sariling opinion lamang ni Almario bagkus ay ipinatutupad din ito sa Tsina, Hapon at Korea kayat kung papansinin ang mga bansang ito ay hindi nagkakamali sa kanilang mga polisiya dahil ang mga ito ay nakaangkla sa kultura.

Bumuo ng kartun batay sa editorial. Panahon na…Taasan na. Halos isang dekada na ang nakalipas ng huling maranasan ng guro ang kakarampot na pagtaas sa kanyang buwanang sweldo, na kung ikukumpara sa mga pulis at sundalo ay higit na mas mababa at hindi akma sa propesyon bilang tagapagbigay ng kaalaman sa mga kabataan. Bahagyang nagkaroon ng pag-asa ang mga guro nang iminungkahi ang „Salary Standardization Law‟, ang batas na magtatakda sa pamahalaan upang bigyan ng panimulang sahod na P20,000 ang guro mula sa P16,000 na buwanang kita nito. Hindi maitatatwa na ang mga guro ang pinaka sandigan ng bayan para sa kaunlaran.Guro ang humuhubog sa kabataan upang magsikap at magtrabaho, guro ang nagtuturo sa mga bata na pahalagahan ang kapayapaan at pagkakaisa sa bansa, at guro rin ang nagtuturo na dapat pangalagaan at ingatan ang ating mga likas yaman. Propesyong guro lamang ang inaatasang magsilbi kapag halalan o eleksyon, guro rin ang gumaganap ng trabaho para sa estadistika ng populasyon at guro rin ang sandigan ng pamahalaan sa pagpapalaganap ng mga programa at impormasyon. Ngayon na ang takdang panahon para itaas ang sweldo ng guro. Hindi na dapat patagalin pa ang inaamag nang panukala dahil kahit gaano man sukatin at timbangin, kahit paano man tingnan…..ang pagtaas sa sweldo ng guro ay karapat dapat at matuwid. Bumuo ng kartun batay sa editorial. Kalingain at pangalagaan ang Mother Earth Napakahalaga ng ating mundong ginagalawan kaya kapag ito ay tuluyang napabayaan at hindi kinalinga ay tayo mismong mga taong naninirahan sa daigdig ang unang maapektuhan sa paglapastangan at kapabayaan sa mundong ibabaw. Nilikha ng Diyos ang lahat ng bagay sa lupa, tubig at sa mga alapaap.Lahat ng mga gawang likha ng Diyos ay para sa tao kaya kapag nasira ang mundo, kasabay na masisira ang tao. At walng ibang makapagliligtas sa mundo kung hindi ang tao ring sumisira rito. Hanggat maaari pang iligtas ang mundo sa kamay ng mapanirang tao, dapat nang kumilos ngayon na. Nang matuklasan ng tao ang kahalagahan ng likas na yaman ng lupa, ginamit ng tao ang mga ito ng walang patumangga. Minina ng minina ang mga mineral sa lupa na ang resulta ay ang kaunlaran na nagdudulot naman ng pagdumi ng lupa, tubig at ng hangin. Ang mga produktong industriyal na nakasisira ng kapaligiran tulad ng mga lumang baterya ng sasakyan, flashlight at cellphone. Mga sirang medical instrument gaya ng thermometer na gamit ang mercury, pesticide at iba pa ay mabuti subalit ang lundo nito ay ang pagkawasak ng ekolohiya.