KRIMINALISTICKA_TEHNIKA_KNJIGA-libre.pdf

Ljubomir Čimburović Aleksandar B. Ivanović Aleksandar R. Ivanović

KRIMINALISTIČKA TEHNIKA

Beograd, 2011.

KRIMINALISTIČKA TEHNIKA

Autori Prof. dr Ljubomir Čimburović Doc. dr Aleksandar B. Ivanović Msc Aleksandar R. Ivanović Izdavač Univerzitet u Novom Pazaru Za izdavača Prof. dr Mevlud Dudić, rektor Recenzenti Prof. dr Duško Modly, redovni profesor Fakulteta za Kriminalistiku, Kriminologiju i Sigurnosne studije u Sarajevu Prof. dr Dragan Jovašević, redovni profesor Pravnog fakulteta u Nišu Prof. dr Muamer Nicević, vanredni profesor Pravnog fakulteta Univerziteta u Novom Pazaru

Naslovna strana Irhad Salihagić Dženan Hajrović

Štampa MEGRAF, Beograd

Tiraž 500 ISBN 978-86-84389-23-9 Odlukom Senata Univerziteta u Novom Pazaru, broj 1053/10/VII-2 od 10.06.2010. godine, odlučeno je da se ovaj udžbenik koristi kao osnovna literatura za nastavni predmet Kriminalistička tehnika na Pravnom fakultetu Univerziteta u Novom Pazaru.

2

Dr Ljubomir Čimburović, Dr Aleksandar B. Ivanović, Msc Aleksandar R. Ivanović

___________________________________________________________ Posvećujemo, Našem učitelju, predivnom čoveku i pedagogu, emeritusu, prof. dr Vladimiru Krivokapiću od koga smo učili kriminalistiku i život. Autori

3

Dr Ljubomir Čimburović, Dr Aleksandar B. Ivanović, Msc Aleksandar R. Ivanović

SADRŽAJ Prvi deo UVOD U KRIMINALISTIČKU TEHNIKU Pojam i predmet kriminalističke tehnike .................................................................. 19 Istorijski razvoj kriminalističke tehnike ................................................................... 21 Podela kriminalističke tehnike ................................................................................. 24 Metode kriminalističke tehnike ................................................................................ 25 Drugi deo KRIMINALISTIČKO-TEHNIČKA REGISTRACIJA Pojam kriminalističko-tehničke registracije ............................................................. 28 Kriminalistička registracija kroz istoriju .................................................................. 30 Metode kriminalističke registracije .......................................................................... 32 I Lični opis............................................................................................................. 32 II Sinjaletička fotografija ....................................................................................... 33 Papilaroskopija ......................................................................................................... 33 I Istorijski razvoj.................................................................................................... 33 II Pojam i podela ................................................................................................... 36 Osnovne karakteristike papilarnih linija................................................................... 37 I Nepromenjivost ................................................................................................... 37 II Individualnost .................................................................................................... 37 III Grupisanje......................................................................................................... 38 IV Prenosivost ....................................................................................................... 38 Daktiloskopija .......................................................................................................... 38 I Postupak daktiloskopiranja lica i leševa .............................................................. 40 Opšta daktiloskopija ................................................................................................. 44 I Daktiloskopski fiš............................................................................................... 45 II Kontrolnik .......................................................................................................... 48 III Obrazac azbučnog indeksa ............................................................................... 49 Daktiloskopska klasifikacija otisaka papilarnih linija .............................................. 51 I Vučetićev sistem daktiloskopske identifikacije................................................... 53 1. Osnovna klasifikacija ...................................................................................... 53 2. Dopunska klasifikacija .................................................................................... 54 II Daktiloskopska formula ..................................................................................... 55 III Ulaganje dekadaktiloskopskih fiševa ............................................................... 57 Istražna daktiloskopija – monodaktiloskopija .......................................................... 58 I Obrazac istražne daktiloskopije........................................................................... 60 1. Opšta monodaktiloskopska klasifikacija ......................................................... 62 2. Podklasifikacija u monodaktiloskopiji ............................................................ 62 II Monodaktiloskopska formula ............................................................................ 67

5

KRIMINALISTIČKA TEHNIKA

III Ulaganje monodaktiloskopskih fiševa .............................................................. 68 Hejroskopija ............................................................................................................. 69 I Hejroskopska klasifikacija .................................................................................. 70 1. Hejroskopska formula ..................................................................................... 73 Pedoskopija .............................................................................................................. 74 Poroskopija............................................................................................................... 75 Boroskopija .............................................................................................................. 76 Identifikacone karakteristike u papilaroskopiji ........................................................ 77 Automatska obrada crteža papilarnih linija .............................................................. 78 Treći deo KRIMINALISTIČKA IDENTIFIKACIJA Pojam i obeležja kriminalističke identifikacije ........................................................ 84 Praktična primena kriminalističke identifikacije ...................................................... 87 I Identifikacija lica ................................................................................................. 87 1. Identifikacija lica na osnovu crteža papilarnih linija ...................................... 88 1.1. Veštačenje crteža papilarnih linija ............................................................ 90 2. Identifikacija (prepoznavanje) lica na osnovu ličnog opisa ............................ 94 3. Identifikacija lica na osnovu fotografija ......................................................... 96 4. Identifikacija pomoću zuba - forenzička odontologija.................................... 97 5. Identifikacije pomoću oka............................................................................... 98 6. Identifikacija lica na osnovu glasa .................................................................100 7. Identifikacija lica na osnovu uzdužnih brazdi na noktima ............................106 8. Identifikacija lica pomoću foto robota ...........................................................107 9. DNK identifikacija .........................................................................................109 9.1. Korišćenje DNK analize u sudskoj medicini ...........................................111 9.2. Proces genetske identifikacije ..................................................................113 10. Identifikacija nepoznatih lica i leševa ..........................................................114 10.1. Odeća i izgled kao identifikaciona obeležja ...........................................116 10.2. Modeliranje lica kao način identifikacije ...............................................117 10.3. Kompjuterska rekonstrukcija lica...........................................................119 11. Identifikacija na osnovu mirisa ....................................................................121 12. Identifikacija na osnovu tragova usana ........................................................122 13. Identifikacija lica na osnovu ušne školjke ...................................................123 13.1. Uzimanje nespornih otisaka ušne školjke ..............................................125 13.2. Ekspertize tragova ušne školjke .............................................................125 14. Identifikacija stvari ......................................................................................126 Četvrti deo TRASOLOGIJA (traseologija) Pojam trasologije (traseologije) i traga ...................................................................128 Pronalaženje tragova ..............................................................................................131

6

Dr Ljubomir Čimburović, Dr Aleksandar B. Ivanović, Msc Aleksandar R. Ivanović

Klasifikacija tragova ...............................................................................................132 I Klasifikacija tragova prema veličini...................................................................132 II Klasifikacija tragova prema poreklu .................................................................135 1.Tragovi ljudskog porekla ................................................................................136 1.1. Tragovi papilarnih linija ...........................................................................136 1.1.1. Nastanak i vrste tragova papilarnih linija ...........................................137 1.1.2. Trajnost tragova papilarnih linija .......................................................139 1.1.3. Obezbeđenje i pakovanje predmeta sa tragovima papilarnih linija ....140 1.1.4. Kriminalističko-tehnička obrada vidljivih tragova papilarnih linija ...141 1.1.5. Kriminalističko-tehnička obrada latentnih tragova papilarnih linija ..144 a) Fizičke metode izazivanja latentnih tragova papilarnih linija...............146 b) Hemijske metode izazivanja latentnih tragova papilarnih linija ............152 c) Fizičko-hemijske metode izazivanja tragova papilarnih linija...............155 1.1.6. Fiksiranje izazvanih latentnih tragova papilarnih linija ......................159 1.1.7. Fotografska obrada fiksiranih tragova papilarnih linija ......................160 1.1.8. Postupak eliminacije i provera osumnjičenih lica ..............................164 1.1.9. Dokazni značaj tragova papilarnih linija ............................................164 1.2. Tragovi ruku .............................................................................................166 1.3. Tragovi stopala .........................................................................................167 1.3.1. Postupak sa tragovima stopala ............................................................170 1.3.2. Trajnost podignutih tragova stopala ...................................................173 1.4. Tragovi zuba.............................................................................................173 1.5. Tragovi dlaka i kose .................................................................................176 1.6. Tragovi krvi ..............................................................................................178 1.7. Tragovi usana ...........................................................................................183 1.8. Tragovi noktiju .........................................................................................184 1.9. Tragovi mirisa ..........................................................................................185 1.10. Tragovi ljudskih izlučevina ....................................................................186 1.11. Tragovi ostalih delova čovečjeg tela ......................................................189 2. Tragovi životinjskog porekla .........................................................................189 3. Tragovi biljnog porekla..................................................................................190 4. Tragove kod požara i eksplozija ....................................................................190 4.1. Tragovi kod požara ..................................................................................191 4.2. Tragovi kod eksplozije .............................................................................193 5. Tragovi oruđa .................................................................................................195 5.1. Pronalaženje i prikipljanje tragova nastalih od alata ................................197 5.2. Ispitivanje i upoređivanje tragova oruđa i alata .......................................198 6. Tragovi dejstva sile na staklo i tragovi stakla ................................................199 6.1. Tragovi dejstva sile na staklo ...................................................................200 6.2. Tragovi stakla ...........................................................................................203 6.3. Obezbeđenje i pakovanje tragova stakla ..................................................204 7. Tragovi vatrenog oružja .................................................................................204

7

KRIMINALISTIČKA TEHNIKA

7.1. Projektili kao tragovi i tragovi od projektila ............................................207 7.2. Tragovi čaura ispaljenog metka ...............................................................209 8. Tragovi vozila ................................................................................................210 9. Tragovi vešanja ..............................................................................................215 10. Tragovi iz oblasti zaštite životne sredine .....................................................218 11. Tragovi raznih supstanci ..............................................................................220 11.1. Materijali i tragovi koji se traže i pregledaju .........................................220 11.2. Način prikupljanja i pakovanja ..............................................................223 12. Tragovi droga ...............................................................................................224 12.1. Kriminalističko tehnička obrada tragova droga .....................................226 12.2. Metode identifikacije droga ...................................................................227 13. Restitucija uništenih oznaka na metalnim površinama ................................228 13.1. Metode za označavanje metalnih predmeta............................................228 13.2. Metode nastanka latentnih tragova kod utisnutih oznaka.......................229 13.3. Metode uništavanja oznaka na metalnim predmetima ..........................230 13.4. Metode za restituciju uništenih oznaka na metalnim predmetima .........230 13.5. Restitucija uništenih oznaka hemijskim nagrizanjem ............................231 Peti deo KRIMINALISTIČKA FOTOGRAFIJA Pojam i istorijski razvoj fotografije .........................................................................232 Fotografska kamera .................................................................................................234 I Оsnovi foto hemijskog procesa .........................................................................237 Pojam, značaj i oblici kriminalističke fotografije....................................................240 I Operativna fotografija ........................................................................................240 1. Uviđajna fotografija .......................................................................................241 1.1. Fotografisanje šireg izgleda lica mesta ....................................................242 1.1.1. Panoramska fotografija .......................................................................243 1.2. Fotografisanje užeg izgleda lica mesta.....................................................245 2. Razmerna fotografija .....................................................................................246 3. Stereofotogrametrija ......................................................................................248 4. Tajna fotografija ............................................................................................249 4.1. Fotografisanje skrivenom kamerom .........................................................249 4.2. Fotografisanje minijatunom kamerom .....................................................250 4.3. Fotografisanje sa daljine...........................................................................251 4.4. Fotografisanje u noćnim uslovima ...........................................................252 5. Projekciona fotogragrafija .............................................................................253 II Istražna fotografija ............................................................................................255 1. Mikro fotografija............................................................................................256 2. Makro fotografija ...........................................................................................257 3. Fotografisanje pod različitim uslovima osvetljavanja....................................257 4. Fotografisanje nevidljivim zracima ...............................................................260

8

Dr Ljubomir Čimburović, Dr Aleksandar B. Ivanović, Msc Aleksandar R. Ivanović

4.1. Fotografisanje ultraljubičastim zracima ...................................................261 4.2. Fotografisanje infracrvenim zracima........................................................262 4.3. Fotografisanje rentgenskim zracima ........................................................265 Šesti deo POMOĆNA OPERATIVNA TEHNIKA Magnetofon u operativnoj delatnosti .......................................................................268 Detektori..................................................................................................................270 Obezbeđenje zgrada i prostorija pomoću detektora ................................................272 I Osnovni modeli sistema .....................................................................................273 II Video nadzor .....................................................................................................273 Kriminalističko-tehničke klopke .............................................................................274 I Podela kriminalističko-tehničkih klopki ............................................................274 Tajna pisma .............................................................................................................276 Primena poligrafa u kriminalističkoj tehnici ...........................................................279 Elektronska narukvica .............................................................................................282 Sedmi deo KRIMINALISTIČKO-TEHNIČKA OBRADA MESTA DOGAĐAJA Uviđaj ......................................................................................................................284 I Faze uviđaja .......................................................................................................287 II Otkrivanje, fiksiranje i korišćenje tragova tokom uviđaja ................................289 III Način obezbeđenja tragova krivičnog dela prilikom uviđaja ..........................290 IV Radnje uviđajne ekipe .....................................................................................291 V Oprema za vršenje uviđaja................................................................................292 VI Posebne metode prilikom vršenja uviđaja .......................................................294 VII Najčešći propusti kod vršenja uviđaja............................................................295 Rekonstrukcija događaja .........................................................................................299 I 3D rekonstrukcija (simulacija) ...........................................................................300 Osmi deo ISTRAŽNA TEHNIKA Savremeni labaratorijski postupci i oprema ............................................................304 I Lupa ...................................................................................................................305 II Mikroskop .........................................................................................................307 Upotreba nevidljivih zraka u kriminalističkoj tehnici .............................................311 I Ultraljubičasti zraci (UV zraci) ..........................................................................312 II Infracrveni zraci (IC) zraci................................................................................312 III Rentgenski zraci (X zraci) ..............................................................................313 Ultraviolentne lampe i njihova primena u kriminalističkoj tehnici .........................314 Fizičko hemijske metode .........................................................................................315 I Spektrohemijske metode ....................................................................................316

9

KRIMINALISTIČKA TEHNIKA

1. Emisiona spektralna analiza ...........................................................................319 2. Laserska mikrospektralna analiza ..................................................................321 3. Atomska apsorpciona spektrofotometrija ......................................................323 4. Infracrvena spektrofotometrija .......................................................................324 5. Neutronska aktivaciona analiza .....................................................................325 6. Masena spektrometrija ...................................................................................326 7. Rentgenska fluorescentna analiza ..................................................................327 8. Rentgenska difrakciona analiza .....................................................................329 9. Elektroforeza..................................................................................................330 II Hromatografske metode ....................................................................................331 1. Gasna hromatografija .....................................................................................332 2. Tečna hromatografija .....................................................................................333 3. Tankoslojna hromatografija ...........................................................................334 Deveti deo KRIMINALISTIČKO-TEHNIČKA VEŠTAČENJA Pojam i uloga kriminalističko-tehničkih veštačenja ................................................336 I Pojam veštaka.....................................................................................................336 II Pojam veštačenja...............................................................................................336 III Predmet veštačenja ..........................................................................................337 Vrste kriminalističko tehničkih veštačenja.............................................................339 Pakovanje i dostavljanje predmeta i tragova sa lica mesta na veštačenje ...............340 Veštačenje tragova dejstva sile na staklo ................................................................343 Veštačenje tragova vatrenog oružja ........................................................................349 I Veštačenje tragovi ispaljenja na čauri ................................................................349 II Određivanje pozicije (mesta) lica koje je pucalo iz vatrenog oružja ................351 III Veštačenje tragova ispaljenja na projektilu .....................................................353 IV Metoda „parafinske rukavice“ .........................................................................354 V Metoda atomske apsorpcione spektrofotometrije (AAS)..................................357 VI Metoda neutronske aktivacione analize (NAA) ..............................................357 VII Metoda skenirajuće elektronske mikroskopije ...............................................358 VIII Veštačenje daljine ispaljenja projektila ........................................................359 IX Veštačenje daljine pucanja kod vatrenog oružja sa glatkim cevima ...............360 X Elektronska zbirka tragova vatrenog oružja .....................................................360 XI Utvrđivanje starosti ispaljenja .........................................................................361 Veštačenje saobraćajnih nezgoda ............................................................................362 Veštačenje oruđa .....................................................................................................364 I Veštačenje tragova sečiva ..................................................................................365 II Veštačenje tragova testere.................................................................................365 III Veštačenje tragova burgije ..............................................................................366 IV Veštačenje tragova oruđa za bodenje ..............................................................366 V Veštačenje tragova oruđa za struganje..............................................................366

10

Dr Ljubomir Čimburović, Dr Aleksandar B. Ivanović, Msc Aleksandar R. Ivanović

VI Veštačenje tragova oruđa za odvaljivanje .......................................................367 VII Veštačenje tragova oruđa za kopanje .............................................................367 VIII Veštačenje tragova oruđa za udaranje ..........................................................367 Veštačenje mehaničkih brava ..................................................................................367 I Veštačenje nedozvoljenog otvaranja brave ........................................................368 II Veštačenje klasičnih brava za kase ...................................................................369 III Veštačenje brava na katancima .......................................................................369 Veštačenje tragova biološkog porekla .....................................................................369 I Veštačenje ljudske krvi ......................................................................................370 II Veštačenje ljudskih izlučevina ..........................................................................373 III Veštačenje ljudske dlake i kose .......................................................................377 IV Veštačenja tragova mokraće i izmeta ljudskog porekla ..................................379 V Veštačnje povraćenog želudačnog sadržaja ......................................................379 VI Veštačenje životinjske krvi .............................................................................380 VII Veštačenje životinjskog tkiva ........................................................................380 VIII Veštačnje životinjske dlake ..........................................................................381 IX Veštačenje tragova biljnog porekla .................................................................381 Veštačenje požara i eksplozija ................................................................................382 I Veštačenje požara..............................................................................................382 1. Mesto nastanka požara ..................................................................................384 2. Uzroci nastanka požara ................................................................................387 3. Prikupljanje i čuvanje tragova požara ............................................................390 4. Ispitivanje tragova požara u laboratoriji ........................................................391 5. Ispitivanje tragova požara u čvrstom stanju ...................................................392 II Veštačenje eksplozija ........................................................................................392 Veštačenje iz oblasti životne sredine.......................................................................394 Veštačenje dokumenata ...........................................................................................396 I Vrste kriminalističko-tehničkog veštačenja dokumenata ...................................396 II Veštačenje pisama i rukopisa ............................................................................397 1. Veštačenje pismenog izražavanja ..................................................................397 2. Topografska obeležja .....................................................................................398 3. Obeležja pismenosti .......................................................................................398 4. Intelektualna obeležja ....................................................................................399 III Veštačenje rukopisa (grafologija) ....................................................................399 1. Identifikaciona obeležja rukopisa ..................................................................401 2. Materijal za veštačenje...................................................................................402 3. Postupak veštačenja .......................................................................................404 IV Veštačenje potpisa ...........................................................................................404 1. Metodi falsifikovanja .....................................................................................405 2. Faze utvrđivanja autentičnosti potpisa ...........................................................405 3. Predmet tehničkog veštačenja dokumenta .....................................................406 4. Identifikacija materijala dokumenata .............................................................407

11

KRIMINALISTIČKA TEHNIKA

V. Identifikacija pisaćih mašina i daktilografa .....................................................409 1. Identifikacija pisaće mašine ...........................................................................410 2. Identifikacija daktilografa ..............................................................................411 VI Veštačemke starosti dokumenta ......................................................................413 1. Utvrđivanje apsolutne starosti dokumenta .....................................................413 2. Utvrđivanje relativne starosti dokumenta ......................................................414 3.Veštačenje slabo vidljivih ili uništenih tekstova .............................................415 4. Veštačenje potpuno uništenih dokumenata ....................................................416 5. Veštačenje delimično uništenih dokumenata .................................................417 6. Veštačenje zaštićenih dokumenata.................................................................420 VII Veštačenje kompjuterskih tekstova ................................................................421 VIII Veštačenje falsifikovanog novca ..................................................................422 IX Veštačenje taksenih maraka ............................................................................423 X Veštačenje neovlašćenog otvaranja poštanskih pošiljki ...................................424 XI Veštačenje pečata, štambilja i žigova ..............................................................425 ISPITNA PITANJA ................................................................................................428 BIBLIOGRAFIJA ...................................................................................................433

12

Dr Ljubomir Čimburović, Dr Aleksandar B. Ivanović, Msc Aleksandar R. Ivanović

Predgovor Udžbenik Kriminalistička tehnika napisan je kao rezultat potrebe da se studentima Pravnog fakulteta, smer pravo unutrašnjih poslova, pruži aktuelna literatura za proučavanje ovog nastavnog predmeta, u skladu sa nastavnim programom koji je za ovu naučnu disciplinu utvrđen. Sadržaj оbuhvata deo kriminalistike u okviru matičnih nastavnih disciplina, a mаterija je izložena u skladu s potrebama prakse u kojoj se pojedinosti sažimaju u jedinstvenu celinu. U smislu ostvarivanja postavljenih ciljeva, autori udžbenika nastojali su da obrade, sistematizuju i na što jednostavniji način izlože sadržaj nastavnog predmeta. U struktuiranju materije korišćen je pristup koji se tradicionalno primenjuje u naučnoj sistematizaciji kriminalističko - tehničke materije. Svojim sadržajem udžbenik Kriminalistička tehnika predstavlja specijalističko stručni nastavni predmet koji ima za cilj da studente uvede u celokupnu problematiku ove kriminalističke discipline u okviru koga se izučavaju poslovi vršenja kriminalističko tehničkog uviđaja, nalaženja, fiksiranja, tumačenja i operativnog korišćenja tragova i predmeta za rasvetljavanje krivičnih dela i drugih događaja i otkrivanja identifikacije izvršilaca krivičnih dela, zatim vršenja poslova kriminalističko tehničke registracije i identifikacije lica i leševa, do upoznavanja sa metodama istražne tehnike i vrstama veštačenja, uz nastojanje da se povežu i usklade norme Zakonika o krivičnom postupku s kriminalističkim postupanjem u toku krivičnog postupka. Verujemo da će neophodne i korisne informacije iz oblasti kriminalističke tehnike u ovoj knjizi naći svi koji se s naučnog i praktičnog aspekta bave ovom problematikom. U izradi udžbenika, autori su pored navedene literature i zakonskih propisa koristili i svoje dugogodišnje iskustvo u radu kao i saznanja do kojih su došli obavljanjem svoje delatnosti. Autori se zahvaljuju uvaženim recenzentima prof. dr Dušku Modly, prof. dr Draganu Jovaševiću i prof. dr Muameru Niceviću na afirmativnim ocenama i konstruktivnim sugestijama u smislu doprinosa kvaliteta ovog udžbenika. Svakako, za autore će biti veoma značajna ocena svih onih koji se praktično, naučno istraživački ili na bilo koji drugi način bave kriminalističkom materijom. Novi Pazar Mart 2011.

Autori

13

KRIMINALISTIČKA TEHNIKA

Izvodi iz recenzija Recenzirani rad „Kriminalistička tehnika“ autora prof. dr sc. Ljubomira Čimburovića, doc. dr sc. Aleksandra B. Ivanovića i mr sc. Aleksandra R. Ivanovića predstavlja nastojanja autora da na jedmom mjestu ukažu na problematiku vezanu uz područje kriminalističke tehnike. Autori su uspjeli na jednom mjestu na jasan, naučno-stručan, pregledan i doziran način obraditi područje obuhvaćeno sadržajem knjige. Autori su u knjizi pravilno koristili naučni i stručni vokabular vezan uz obrađenu problematiku. Riječ je o jeziku na kriminalističko tehničkom području, ali i širekriminalističkom. Tekst je primarno pisan analitičkim jezikom, a manje holofrastičkim. Jezik i stil autora su jasni, jednostavni, prirodni, odmjereni, racionalni, koherentni i stručni. Često je rječ o ekspertnom jeziku koji je korišten kada je to bilo potrebno. Jezični sistem koji autori koriste u velikom djelu je najuže povezan s kriminalističko tehničkim područjem kriminalističke nauke, pa je za razumjevanje sadržaja nekih poglavlja potrebno dozirano poznavanje i razumjevanje kriminalističko-tehničkog vokabulara operativne i istražne kriminalističke tehnike. Autori su uspješno izbjegli zamke frazeologije u smislu, da su izbjegli izražavanje nekog pojma s grupom rječi ili rečenica koji su s tim pojmom povezani samo po smislu. Rječ je o leksici sui generis, fondu rječi koje se koriste na području kriminalističke nauke, osobito kriminaliastičke tehnike. Ocjena i kategorizacija rukopisa : Sadržaj knjige usredotočen je na aktuelno stanje u području kriminalističke tehnike. Historijski aspekti ugrađeni su u sadržaj knjige radi boljeg razumjevanja vladajućeg stanja i geneze nekih instituta u kriminalističkoj tehnici. Izlaganje je jasno i razumljivo, pri čemu su autori uspjeli precizno obuhvatiti najvažnije elemente korištenih pojmova i termina. Pojmovi su primarno objašnjavani definicijama. Tamo gdje primjena definicije nije bila prikladna, autori su pristupili deskriptivnom načinu obrade. Posebnu kvalitetu radu daju korištena obrazloženja, koja u sebi sadrže brojne druge koneksne pojmove. Takav način pisanja prisiljava čitaoce da pročitaju veći dio teksta. Knjiga je usmjerene namjene, što su autori u predgovoru i naglasili. U djelu su koristili nekonvencionalne izraze i relevantne tehnologizme. Rječ je o vokabularu potrebnom za snalaženje u području kriminalističke tehnike.

14

Dr Ljubomir Čimburović, Dr Aleksandar B. Ivanović, Msc Aleksandar R. Ivanović

Širina obrade pojedinih pitanja iz pojedinih poglavlja, je u razmjeru s njihovom teoretskom i praktičnom relevantnošću i višeznačnošću njihovog sadržaja. Autori su pazili da ne ugroze naučni minimum i naučnu ravnotežu. Sadržaji knjige mogu se direktno koristiti u edukacijske svrhe, obzirom na opširnost objašnjenja pojedinih pitanja. Autori su polazili od teze da burno i dinamično vreme danas, na području kriminalističke tehnike gasi tradicionalne pojmove, ukida dosadašnje misaone sheme i traži izričito naučan pristup i instrumentarij u borbi protiv savremenog kriminaliteta. Oni su prilikom definiranja i elaboracije nekih pitanja, osobito problematičnih, pokazali smionost i originalnost u pristupu. Načinom prezentacije nekih sadržaja, osobito problematičnih, potstiču naučnu i stručnu znatiželju i diskusiju, kao među teoretičarima tako i praktičarima, koji u svom radu primjenjuju postulate kriminalističke tehnike, što ide u prilog novih naučnih spoznaja. Smatram da je recenzirana knjiga vrjedan doprinos kriminalističkoj tehnici, obzirom na način pristupa i obradu sadržaja, korištenu terminologiju i produbljeno traganje u strukturi pojedinih pitanja vezanih uz sadržaje knjige. Sadržaj knjige temelji se na teoretskoj razradi obrađene problematike, analizi literaturnih izvora i vlastitom iskustvu. Ovom knjigom autori daju originalan doprinos i značajan potstrek istraživanju kriminalističko tehničkog područja, što je značajan preduvjet za projektiranje efikasnosti na sigurnosnom području. Autori su polazili od multikauzalnog shvaćanja sigurnosne problematike, sve kroz prizmu dinamičke koncepcije djelovanja raznih faktora na sigurnost, odnosno nesigurnost. Smatram da je recenzirani rad vredan doprinos kriminalističkoj nauci, osobito području kriminalističke tehnike, kako zbog načina pristupa i obrade sadržaja, korištenu terminologiju i produbljeno traganje u strukturi pojedinih pitanja vezanih uz sadržaj rada. Rad ima sve karakteristike savremenog udžbenika koji se koriste na visokoškolskim učilištima. Rad kategoriziram kao vrhunski udžbenik iz obrađenog područja, koji će zadovoljiti veliki broj potencijalnih korisnika! Sadržaj rada trebaju poznavati osim studenata visokoškolskih učilišta, posebno pravnih nauka i službenici praktičari organa represije, primarno policije, koji u svakodnevnom radu po prirodi svojih poslova moraju primjenjivati postulate kriminalističke tehnike. Sadržaj rada omogućiti će i savremeno stručno komuniciranje, bez komunikacijskih šumova radnika organa represije, a može poslužiti i kao svojevrsni vodić u radu praktičarima. U vezi s rečenim preporučujem recenzirani rad za publiciranje, osobito zato što suvremeni kriminalitet traži novu fleksibilnu arhitektoniku unutrašnje sigurnosti i uobličavanje posebne logistike u koju po našem mišljenju spada i ovaj rad.

15

KRIMINALISTIČKA TEHNIKA

Adekvatna primjena sadržaja rada nudi nove horizonte u borbi protiv savremenog kriminaliteta. Iskrene čestitke autorima! Recenzent: Zagreb, Januar 2011. Prof. dr. sc. Duško Modly redovni prof. Fakulteta za Kriminalistiku, Kriminologiju i Sigurnosne studije u Sarajevu

16

Dr Ljubomir Čimburović, Dr Aleksandar B. Ivanović, Msc Aleksandar R. Ivanović

Udžbenik „Kriminalistička tehnika“ autora prof. dr Ljubomira Čimburovića, doc. dr Aleksandra B. Ivanovića i msc Aleksandra R. Ivanovića može se svrstati u jedan dragoceni poduhvat u domaćoj kriminalističkoj literaturi, koji svojim obimom, i na sveobuhvatan način, obrađuje materiju iz oblasti kriminalističke tehnike. Nesporan je značaj publikovanja ovog udžbenika, s obzirom na činjenicu da njegov sadržaj predstavlja materiju koja vešto i sažeto obrađuje pojmove ove naučne i praktične kriminalističke discipline, i omogućava otkrivanje izvršilaca kriminalnih delatnosti. Udžbenik „Kriminalistička tehnika“ po izboru materije, načinu njene prezentacije i sveobuhvatnosti, predstavlja značajan teorijski i praktični izvor savremenih saznanja iz ove oblasti. Sadržaj udžbenika prvenstveno je namenjen studentima pravnih fakulteta, ali i svim praktičarima i teoretičarima iz oblasti kriminalističkih nauka. Obrađene teme predstavljaju originalne sadržaje, kako po pristupu, tako i po obrađenoj problematici. Autori su koristili naučni i stilski rečnik prilagođen problematici kriminalističko tehničkog područja. Obrađena materija, pored svoje aktuelnosti, izložena je na veoma pristupačan, sistematski i metodološki zasnovan način i obogaćena iskustvenom praksom autora. Rad predstavlja savremeni udžbenik za upotrebu na visokoškolskim ustanovama i svim institucijama koje se bave otkrivanjem izvršilaca krivičnih dela i sprečavanjem kriminaliteta. Mišljenje recenzenta Udžbenik „Kriminalistička tehnika“ autora prof. dr Ljubomira Čimburovića, doc. dr Aleksandra B. Ivanovića i msc Aleksandra R. Ivanovića po svom obimu, i sadržaju, kao i načinom na koji je korišćena literatura, ispunio je sve uslove da bude javno publikovan, kako bi postao dostupan stručnoj, naučnoj i široj javnosti oupšte. Shodno navedenom, svesrdno predlažem cenjenom izdavaču da udžbenik „Kriminalistička tehnika“ publikuje s obzirom da predstavlja dragocenu materiju iz oblasti kriminalističke nauke. Beograd, Januar 2010.

Recenzent

prof. dr Dragan Jovašević redovni prof. Pravnog fakulteta u Nišu

17

KRIMINALISTIČKA TEHNIKA

Udžbenik “Kriminalistička tehnika”, autora prof. dr Ljubomira Čimburovića, doc. dr Aleksandra B. Ivanovića, i msc Aleksandra R. Ivanovića predstavlja štivo koje svojom formom i sadržinom na najbolji način omogućava studentima Pravnog fakulteta da steknu neophodno potrebna znanja iz oblasti kriminalističke tehnike. Adekvatna edukacija budućih pravnika mora biti zasnovana na stručnosti i potpunom poznavanju propisa, procesnih ovlašćenja i obaveza kao i pravila kriminalističkog postupanja. Sudeći po koncepciji udžbenika, njegovom obimu i načinu obrade pojedinih tematskih oblasti, autori su itekako svesni ove čnijenice. Stoga se, njegova naročita vrednost i ogleda u adekvatnom i metodološki skladnom povezivanju normi Zakonika o krivičnom postupku sa kriminalističkim postupanjem u toku otkrivanja krivičnih dela i obezbeđenja materijalnih i ličnih dokaza, a da se ni u čemu ne naruši neophodna srazmera u prezentiranju celokupne građe udžbenika. Bogatstvo sadržaja udžbenika, način izlaganja, praćenje trendova u oblasti kriminalističke tehnike, ukazuje na teorijska ali i praktična iskustva autora, koja su u ovoj knjizi spojena u jednu celinu. Trudeći se da zadovolje osnovne postulate autori navode zavidnu odgovarajuću literaturu, i uz brojne aktuelne komentare, značenje pojedinih podataka iz oblasti kriminalističke tehnike i srodnih disciplina uz široku lepezu u koncepciji savremene kriminalistike koja uključuje i uspostavljanje odnosa sa alternativnim disciplinama. Širokim spektrom reči, i kriminalističkom terminologijom, autori omogućavaju da sadržaj udžbenika bude veoma razumljiv i pristupačan. Ponuđeni rukopis za predmetni udžbenik predstavlja kvalitetan tekst, pre svega zbog veoma sadržajnog, razumljivog, i prilično originalano obrađenog sadržaja. Mišljenje recenzenta Sa zadovoljstvom konstatujem da udžbenik „Kriminalistička tehnika“ autora prof. dr Ljubomira Čimburovića, doc. dr Aleksandra B. Ivanovića i msc Aleksandra R. Ivanovića po svom obimu i sadržaju, ispunjava sve zahteve za javno publikovanje i dostupnost stručnoj i javnosti uopšte. Novi Pazar, Januar 2010.

Recenzent

prof. dr Muamer Nicević vanredni prof. Pravnog fakulteta UNINP

18

Dr Ljubomir Čimburović, Dr Aleksandar B. Ivanović, Msc Aleksandar R. Ivanović

BIBLIOGRAFIJA Aleksić, Ž..: Kriminalistika, Savremena administracija, Beograd, 1982. Aleksić, Ž..: Požari i eksplozije, Privredna štampa, Beograd, 1982. Aleksić, Ž..: Odabrana dela, broj 4, Beograd, 1996. Aleksić, Ž..: Naučno otkrivanje zločina, Beograd, 1972. Aleksić, Ž., Milovanović, Z.: Leksikon kriminalistike, Dosije, Beograd, 1995. Aranđelović, M.: Kriminalistička fotografija, Beograd, 1999. Baden, H.P.: Physical properties of Nail, journal of inestigative dermatojogy, broj 2, 1970. Basarić, M.: Vejzagić, N.: Kriminalistika II, Kriminalistička tehnika, Sarajevo, 1998. Benderać, R., Vejnović Ž., Andrić, V., Davidović, M.: Metode otkrivanja ilegalne trgovine radioaktivnim materijama, Zbornik radova, Pravo i forenzika u kriminalistici, Kriminalističko-policijska akademija, Beograd, 2009. Biasotti, A.: Statistička studija individualnih karakteristika ispaljenih zrna, San Jose, California, 1959. Belkin, R.S.: Kriminalistika, Moskva, 1988. Bošković, M.: Dokazna vrednost parafinske rukavice. Bezbednost SUP Makedonije, 6/86, 1986. Bošković, M.: Kriminološki leksikon, Matica srpska, Novi Sad, 1999. Brodag, I.: Kriminalistik, Stuttgard, 1995. Bruning, G.: Der irrfuhrende Paraffin test. Archiv fur kriminologie; vol 118., 1958, Busarčević, M.: Dokazna vrednost kriminalističkih veštačenja od strane organa unutrašnjih poslova, Beograd, Bezbednost, broj 6/94. Busarčević, M.: O veštacima u prekrivičnom i krivičnom postupku; Bezbednost; MUP, Srbije, 1991. Busarčević, M., i dr.: Osnovi kriminalističkih veštačenja, MUP Srbije, Beograd, 2001. Vakarelski, I.: Kriminalistiaka, Sofija, 1972. Vasilevski, V.: Istorijski razvoj na papilogija, Bezbednost, Skopje, 1996. Vidić, V.: O mikro tragovima u kriminalističkoj obradi, Beograd, 1971. Vilhelmz, J.: Uvod u praktičnu kriminalistiku, Sarajevo, 1956. Vodinelić, V.: Kriminalistika, Prosveta, Beograd, 1970. Vodinelić, V.: Kriminalistika, Otkrivanje i dokazivanje, Prvi tom, Univerzitet „Kiril i Metodij“, Skoplje, 1985. Vodinelić, V.: Kriminalistika, Otkrivanje i dokazivanje, Drigi tom, Univerzitet „Kiril i Metodij“, Skoplje, 1985.

433

KRIMINALISTIČKA TEHNIKA

Vodinelić, V.: Kriminalistička obrada falsifikata novca i isprava, Beograd, 1972. Vodinelić, V.: Nova vrsta veštačenja-situaciona ekspertiza, Priručnik, broj 5, 1986. Vodinelić, V.: Nova saznanja o nužnosti i mogućnostima identifikacije nepoznatih osoba na osnovu uha, Bezbednost, broj 3, 1993. Vodinelić, V.: Saobraćajna kriminalistika – metodika obrade saobraćajnih nesreća na putevima, vodi i vazduhu, Savremena administracija, Beograd, 1986. Vodinelić, V.: O pogrešnom prepoznavanju ličnosti, Narodna milicija, broj 1, 1953. Vodinelić, V.: Kriminalističko taktička strana daktiloskopije lica mesta i problematika stvaranja daktiloskopskog dokaza, 13 maj, broj 4, Beograd, 1966. Vodinelić, V.: Kriminalistička taktika - opšti deo, Beograd, 1954. Vodinelić, V., Aleksić, Ž.: Kriminalistika, Informator, Zagreb, 1990. Vučinić, M., Pešić, V.: Manipulacije animalnim i biljnim genomima i genima u poljoprivredi, Univerzitet u Beogradu, Beograd, 1997. Golja, J.: Evropsko združenje forenzičnih laboratorijev ENFSI, Dnevi varstvoslovja, VPVS Ljubljana, 2002. Golja, J.: Smer razvoja kriminalističke tehnike u Sloveniji, Pogledi, broj 3, Policijska akademija, Beograd, 2003. Gorkić, S.: Medicinska kriminalistika, Beograd, 1981. Grupa autora,: Balistic course SCG, martch, OESC, Beograd, 2005. Grupa autora.: Primenjena kriminalistička tehnika, Beograd, 1991. Gutman, I.: Simonović, B.: Primene hemije u kriminalistici III, Parafinska rukavica, Hemijski pregled 3/03. Beograd, 2003. Dobričanin, S.: Sudska medicina, Kruševac, 2004. Dolinšek, F.: Uporaba vrstične elektronske mikroskopije pri forenzinih preiskavah,Revija za kriminalistiko in kriminalogijo, Ljubljana, 41/2000/4, 2000. Dujmović, Z.: Otkrivanje i utvrđivanje provalnih krađa s posebnim osvrtom na nasilno otvaranje brava, 13 maj, broj 2, 1982. Durmišević, I., Basarić, M.: Istraživanje požara i eksplozija, Beograd, 1972. Đurković, R., Višekruna, A.: Mikrotragovi, pojam, obrada i neka istraživanja u vezi s tim u našoj kriminalnoj praksi, Zbornik radova policijske akademije, broj 1, Beograd, 1995. Žerjev, C.: Kriminalistika, Zagreb, 1986. Zotov B.V.: Identifikacija v kriminalistike, Moskva, 1973. Ivanović, A.: Dokazna vrijednost vještačenja parafinske rukavice kod samoubistava iz vatrenog oružja, Dnevi varstvoslovja, VŠVP Ljubljana, 2001.

434

Dr Ljubomir Čimburović, Dr Aleksandar B. Ivanović, Msc Aleksandar R. Ivanović

Ivanović, A.: Kriminalističko hemijsko vještačenje tragova vatrenog oružja. MUP Crne Gore, Podgorica, 2002. Ivanović, A., Koković, Lj.: Kriminalistička tehnika - Priručnik, Policijska Akademija, Danilovgrad, Crna Gora, 2006. Jeremić, R.: Eksplozije i eksplozivi, Vojnoizdavački zavod, Beograd, 2007. Jovanović, I.: Obezbeđivanje i pakovanje uzorka i rekonstrukcija teksta kod izgorelih dokumenata, Bezbednost, broj 6, 1982. Jovanović, i dr.: Kriminalistička balistika, Beograd, 1987. Jovović, I.: Kako se osigurava i obrađuje mesto kriminalnog događaja, Beograd, 1973. Jovanović, K.: Kriminalistička tehnika, VŠUP, Zemun, 1997. Jckues, M.: Ispitivanje električnih žaruljica kod prometnih nesreća, Revue intenationale de police criminelle, Paris, No, 284, 1975. Keller, C., Huelsmann, U.:Der genetische Fingerabdruck, Stuttgart, Hinweise fuer die polizeiliche Praxis, 2001. Klages, L.: O rukopisu, Naprijed, Zagreb, 1968. Kobovac, I.: Uvod v kriminalistiko, Ljubljana, 1991. Kobovac, I.: Kriminalistika, Zagreb, 1960. Koldin V.J.: Identifikacija pri proizvodstve kriminalističeskih ekspertiz, Moskva, 1957. Kolar – Gregorić, T.: Kriminalistička identifikacija osoba. Krimarak 9, Zagreb, MUP RH, 2002. Korać, H.: Droge kao uzrok pojave kriminaliteta, Forum univerzitetskih nastavnika, Novi pazar, 2008. Krapac, D.: Neposredni i posredni dokazi u krivičnom postupku, Zagreb, 1982. Krivokapić, V.: Kriminalistička taktika, Narodno delo, Beograd, 2008. Krivokapić, V.: Uvod u kriminalistiku, Nade desing, Narodno delo, Beograd. 2008. Krivokapić, V.: Kriminalističko postupanje policije u obezbjeđivanju dokaza, Perjanik, Policijska Akademija Danilovgrad, Crna Gora, broj 13, 2007. Krivokapić, V., Čimburović, Lj.: Penološka kriminalistika, Univerzitet u Novom Pazaru, Beograd, 2009. Krstić, J.: Grafologija, Beograd, 1999. Krstić, O.: Primenjena kriminalistika, Beograd, 1997. Krcovski, M.: Organizacija i problemi veštačenja u krivičnom postupku, JRRKP, broj 3-4, Beograd, 1980. Kusurović, M.: Osnovi daktiloskopije i monodaktiloskopije, Beograd, 1970. Kušavić, V.: Zloupotreba droga, Grafički zavod Hrvatske, Zagreb, 1987. Lazarević, V.: Daktiloskopija, Beograd, 1907.

435

KRIMINALISTIČKA TEHNIKA

Lipovac, K.: Uviđaj saobraćajnih nezgoda, elementi saobraćajne trasologije, Beograd, 1998. Lee, H.: Materijalni tragovi, Ministarstvo unutrašnjih poslova Republike Hrvatske, 1998. Levi, A. A.: Osmotr mesta proišestvia, Moskva, 1979. Lukić, M., Pejaković, S.: Sudska medicina, Pravno-finansijski vodič, Beograd, 175. Ljatifi, V.: Značaj veštačenja za otkrivanje i sprečavanje kriminaliteta, JRKK, br. 3-4/80. Ljuština, A, i dr.: Uloga forenzike u ostvarivanju zaštite životne sredine, Zbornik radova, Pravo i forenzika u kriminalistici, Kriminalističko-policijska akademija, Beograd, 2009. Marković. T.: Savremena tehnika istraživanja krivičnih dela, Zagreb, 1961. Marković. T.: Kriminalistička ekspertiza, JRKK , broj 4, 1971. Maksimović, R., Bošković, M., Todorić, U.: Metode fizike, hemije i fizičke hemije u kriminalistici, Beograd, Policijska Akademija, Beograd, 1997. Maksimović, R.: Kriminalistika tehnika, Beograd, Policijska akademija, 2000. Maksimović, R.: Neutronska aktivaciona analiza u kriminalističkoj tehnici, Bezbednost, broj 3, Beograd, 1979. Margot, P. Lennard, C.: Fingerprint detection techniques. Lusanne: Institut de Police Scientifique et de Criminologie, 1994. Milovanović, Z.: Vrednost uzdužnih brazdi na noktima za utvrđivanje identiteta lica, 13 maj, broj 4, 1982. Milovanović, Z.: Kriminalistička ekspertiza glasa, Bezbednost i društvene samozaštita, broj 9, 1990. Milovanović, Z.: Kriminalistički značaj dermatoglifičkih karakteristika usana, Bezbednost i društvena samozaštita, broj 7- 8, 1989. Milovanović, Z.: Kriminalistička ekspertiza glasa, Bezbednost i društvena samozaštita, broj 9, 1990. Milovanović, Z.: Kriminalistički i procesni aspekti identifikacije lica u krivičnom postupku, Doktorska disertacija, Beograd, 1987. Milovanović, Z.: Identifikacija aparata za fotokopiranje, 13 maj, broj 6, 1982. Milošević, B.: Neka opšta pitanja kriminalističke identifikacije, Zbornik radova pravnog fakulteta, broj 4, Priština, 1976. Mitrović, V.: Kriminalistička identifikacija, Beograd, 1988. Mitrović, V.: Kriminalistička tehnika, Beograd, 1986. Mitrović, V., Stupar, Lj.: Kriminalistička tehnika, Viša škola unutrašnjih poslova, Zemun, 2002. Modly, D.: Neki aspekti identifikacije osoba neposrednim izbornim prepoznavanjem u postupku kriminalističke obrade, 13 maj, broj 5, 1985.

436

Dr Ljubomir Čimburović, Dr Aleksandar B. Ivanović, Msc Aleksandar R. Ivanović

Modly, D.: Osiguranje mjesta događaja, Zagreb, 1993.đ Modly, D.: Objašnjenje trileme ubojstvo, samoubojstvo, nesretni slučaj (monografija), Ministarstvo unutarnjih poslova Republike Hrvatske, Zagreb, 1994. Modly, D.: Priručni kriminalistički leksikon, Sarajevo, 1998. Modly, D.: Metodika provođenja uviđaja i najčešće pogreške kod provođenja uviđaja, Univerzitet u Sarajevu, Sarajevo, 1999. Modly, D.: Osiguranje lica mjesta krivičnog događaja, Fakultet kriminalističkih nauka, Sarajevo, 2001. Modly, D.: Kriminalistika kao znanstvena discilina, Kriminalističke teme, Godište II, Broj 3-4., Fakultet kriminalističkih nauka, Sarajevo, 2002). Modly, D.: Utvrđivanje prsutnosti droga u organizmu vozača, Priručnik, br. 4/90. Modly, D., Korajlić, N.: Kriminalistički rječnik, Tešanj, 2002. Modly, D., i dr.: Rječnik krimnalistike, Strukovna udruga kriminalista, Zagreb, 2008. Mršić, G., Žugaj, S.: Primena elektronskog mikroskopa (ESEM) kod veštačenja tragova pucanja (GSR) na šakama, I Kongres Hrvatskog društva sudskih veštaka, Zagreb, Zbornik radova, Opatija, 2008. Nuić. V.: Kriteriji za identifikaciju mehaničkih tragova alata i vatrenog oružja. Policija i Sigurnost, No 1. MUP Hrvatske, 2009. Obradović D., Veštačenje DNK u krivičnom postupku, Bilten sudske prakse Vrhovnog suda Srbije, Beograd, 2000, 2, 99-150; Obradović D., Biološko veštačenje - značaj, primena i perspektiva u sudskim postupcima kod nas, Bilten sudske prakse Vrhovnog suda Srbije, Beograd, 2004, 3, 138-156; Otović, D.: Kriminalističko - tehničko veštačenje opojnih droga, Bezbednost, broj 3,1998. Pavišić, B. i dr.: Kriminalistika - knjiga prva, Golden marketing-tehnička knjiga, Zagreb, 2006. Platt, R.:Crime scene, Dorling Kindersley, 2003. Peters, K.: Kriminalistik und strafrechtspflege, Arhiv fur Kriminologie, broj 2, 1984. Pfefferli, P.: Daktyloskopie, Kriminalistik, broj 3, 1997. Petrović, A.: Kriminalistička metodika, Beograd, 1978. Poznanović, Lj.: Hejroskopija, VŠUP, Beograd. 1997. Ponjavić Z., Pravnoetički problemi primene DNK otiska u postupku utvrđivanja porekla deteta, Pravni život, 2004, 9, 895-916; Potapov, S. M.: Vvedenie v kriminalistiku, M, 1946. Primorac, D. i dr.: Analiza DNK u sudskoj medicini, Hrvatski ljetopis za kazneno pravo i praksu, Zagreb, 2009.

437

KRIMINALISTIČKA TEHNIKA

Putnik, D.: Prava osumnjičenih koji se ispituju poligrafom, Bezbednost, broj 4, 1973. Radmilović, Ž.: Biometrijska identifikacija, Zagreb, 2008. Radovanović, M., Pešić, O.: Biomatrijska metoda identifikacije osoba prepoznavanjem irisa (dužice), Zbornik radova, Pravo i forenzika u kriminalistici, Kriminalističko-policijska akademija, Beograd, 2009. Raibman, N.S.: Da identificacao, Rio de Ženeiro, 1906. Rakočević, V.: Osvrt na aktuelni koncept organizacije kriminalističkih vještačenja u Crnoj Gori i Srbiji, Expertus Forensic broj 1. 2003. Roso, Z.: Poligraf u kriminalistici, Zagreb, 1987. Sabol, Ž.: Identitet rukopisa, Zagreb, 1986. Simonović, B.: Kriminalistika, Pravni fakultet, Kragijevac, 2004. Simonović, Lj.: Veštačenje dokumenata, Mala stručna biblioteka, Beograd, 1956. Simonović, Lj.: Osnovi kriminalističke tehnike, Beograd, 1961. Smolić, T.: Daktiloskopija i druge metode za identifikaciju osoba, Zagreb, 1993. Segaj M.J.: Kriminalističeskaja identifikacija, Sb, „Kriminalistika i sudebnaja ekspertiza“, Kijev, 1957. Serill, M.S.: Forensic Scieces, Overburdenet, Underutilized, Police Magazine, 1979. Stojanović, J.: Dijagnoza tragova dejstva ručnog vatrenog oružja, Doktorska disertacija, Zavod za sudsku medicinu, Niš, 1999. Stojadinivić, R.: Tragovi upotrebe vatrenog oružja, Priručnik, broj 6, 1985. Tasić, M., i dr.: Sudska medicina, Novi Sad, 2007. Tregubov, S., Andonović, A.: Kriminalna tehnika, Beograd, 1935. Thomas, F, Baert, H.: „The Longitudinal Striation of the Human Nails as a Means of Identification“ journal of Forensic Medicine, broj 3, 1967. Uglješić, R.: Osnovi kriminalističke hemije, Beograd, 1970. Tomić, K.: Forenzički sadržaj materijalnih i personalnih dokaza, Specijalistički rad, Banja Luka, 2009. Franjić, B.: Problematika vještačenja automobilskih žaruljica. Securitas, MUP FBiH, 2002. Harison, G. R.: Praktična spektroskopija, Naučna knjiga, Beograd, 1962. Bauer, H.: Veštačenje pismenih isprava, Beograd, 1940. Hasanbašić, S., i dr.: Daktiloskopija, Historijski razvoj daktiloskopije i identifikacija lica na osnovu papilarnih linija prstiju, Perjanik, broj 22/23, Danilovgrad, 2010. Castellanos, I.: Plasencia, R.: The paraffin gauntled, a new technique for the Dermo-nitrate test, Journal Crim. Law and Crim, 1941.

438

Dr Ljubomir Čimburović, Dr Aleksandar B. Ivanović, Msc Aleksandar R. Ivanović

Cunliffe, F., Piazza, P.B.: Criminalistics and scietific investigation. PrenticeHall Inc. Englewood Cliffs, New Jersey, 1980. Čimburović, Lj., Ivanović, R. A.: Primena fizičko hemijskih metoda u kriminalističkoj tehnici, Međunarodna naučno stručna konferencija, „Pravni izazovi XXI veka“ Subotica, 2010. Čukić, D.: Medicinska dokumentacija kod povređivanja mehaničkim oruđem – kliničko forenzički značaj, Medicinski fakultet, Podgorica, 2004. Šalamov, M. P.: Kriminalistika, Moskva, 1963. Šovljanski, R., Šovljanski, M.: O tragovima i narkoticima u kriminalističkoj obradi,Beograd, 1971. Škulić, M.: Uviđaj i kriminalističke verzije, Beograd, 1996.

439

CIP - К т ло ј у пу л к ј од л отек је, ео 343.98(075.8) ЧИ У О ИЋ, Љу о , 9 Kri i alistička teh ika / Ljubo ir Či burović, Aleksa dar B. Iva ović, Aleksa dar R. Iva ović. - Novi Pazar : Univerzitet, 2011 (Beograd : Megraf). - 439 str. : ilustr. ; 24 cm Tiraž . - Napomene i bibliografske reference uz tekst. - Bibliografija: str. 433-439. ISBN 978-86-84389-23-9 . И о ћ, лек д 2. И о ћ, лек д a) К л т чк те COBISS.SR-ID 182765580

. [ уто ] . [ уто ] к

д