-Kralj-Stefan-Dragutin-1899.pdf

May 3, 2017 | Author: Горан Легеновић | Category: N/A

Share Embed Donate

Report this link

Short Description

Download -Kralj-Stefan-Dragutin-1899.pdf...

Description

W"

OOi 0)1

1276 I

Kfes

Kostie, Kosta N, Kralj Stefan Dragutin

Purchased for the LIBRARY of the

UNIVERSITY OF TORONTO from the

KATHLEEN IMADILL BEQUEST

iPAJt

mm mmn

HCTOPHCKA PACnPABA

MoTO; ...„Sam dlvitiarum

et formae gloria fluxa atque frag His est; virtus clara aeternaque liabetur^....

Salust. Coni. Cat. c.

I.

nAnncA.in K.

H.

KOCTM"R n O. AP. CTAHOJEBHTi

(Fan BarpaêE ca 400 AHEapa, upsox BZAOBAaECEOK BarpaAOV, onniTZEe

6eorpaACBe)

©ôc -»

«?'>§)

IIlTAMnAPIIJA ^. ^HMHTPHJEBH'RA, HbAH-BeFOBA

J".!.

BP.

],

^

HCTOPHCKA PACnPABA

J^yi(Zy ^paryxHHy. nixo je, nnaK, no neinxo h30ji,a,

xo ce HMa npiinacaxH, norjiaenxo, orpaHflqeHOCxH BpeMeria ojpeiêHor aa paji; nocxaBJLCHe xcMe. FjiaBHH je HBBop 6ho cane AE. ânajia: ûeomu npajbeea u apxujenucKOua cpiiCKux. cxajio,

Kao H

ocxa.xa

cy

cpeAfteBeKOBHa acHXHJa,

Jlâ,-

nanernpui^H, HcnpenJiexaHH ijnxaxHMa h3 n,pKBeHHX ;i;ejia, qyAecHMa, MOJiHXBaMa. Y IJâpocxaBHHKy ce HH.xoBe

HajiasH

6Horpanje HSAaniHH

Majio

noâxaKa.

â

KOHKpexHora je

h

HCxopncKHX

AE. ânajo Ma h

ana-XH-

cxHqKH no6ejieJKHO cbc caBpCxMene HCxopncKC ;i;oraâje, ne 6h ce ;i;aHac H3BecHHM hcxo-

pHCKHM

;i,oraâJHMa cxBapajie KOHJCKxype.

TpoHoniaii; je HenoysAan, no KaxKaji. -â-

nyn hobhjhx HHxepnojiaii,HJa. C xora TpoHOumu Jlemouuc ynoxpeCjten c no-

6yjro3aH,

je

xpe6H0M pe3epB0M. Hsrjie/ca ji,a je jepoMonax JocH* TpoHomai], 6ho snaxHEJe HnxeJinreH-

VI i5HJe, Ka;i. je oh gnxao M. Op6HHHJa, c koJHM OH Ha CBOJ Ha^HH noJieMHHie. CpUCKU JlemOUUCU CBOJHM JiaKOHHIKHM HCKa3HMa He npyjKajy KaKBHX HCxopncKHX jiexajba. Ohh cy ennie xpoHorpa^cKC Bpe^hocth; a.iH th h>hxobh xpOHorpa*CKH noHHcy yseK noysAann. Mei)y M.ia^HM ;i;au,H jieTonHCHMa HMa xaKEHX, kojh cy ca cbhm HcnoysjiaHH h Kon^ysHH. TaKBH cy jictoHHCH BepKoeuiiee Jlemouuc (Starine XIII) h PoAOCJiOBie cep6cKiH n;apen (F.i. XXI), pe.iaxHBHO M.xaî. jiexonnc, jep chomh&c Boh*HHHJa, H ;i;p. 0;i; He Maae cy Kopncxn 6hjih h jiaxHHCKH cnoMeHHii,H H3 MjiexaqKC h ^ydponaqKe ApxHBe, noBejbe, aamiCH, deaeniKe. Kohcy.ixoBaH je h "B. IlaxHMep, je^tan o;ii Sojbhx CaBpeMCHHX H3B0pa. Kao Bpcxa nsBopa nocJiysKHJie cy h napo;i,He yMOXBopHHC. Y nosHaxoj Hapo;i,HOJ necMH Mn.xaH-Ber n ^paryxHH-Ber BepoBaxHO jisi nocxoJH HCKa napoAna peMHHHCii,eHu,HJa Ha CBaJ^y HSMC^y Kpajta ^paryxHHa h Kpa.i>a MHjyxHHa. HapoAHH je necHHK HCxaKao Kao :

—

corpus

litis

meHCKH Kanpac. O^JiasaK Bera

^paryxHHa

c 6jiaroM hb ;i,Bopa HCKyjta y Momjta je Hapo;tHa ycnoMcna Ha chjiasaK c npecxo.ia Kpajta ^paryxHna h na OAJiaaaK ca Kpa^^CBCKHM jtocxojancxBOM y CpcMCKy KpajbCBHHy. y KajieH;i;apy Cp6o6paHy 3a 1895. r. (cxp. 108 109) Hajiaan CBex,

—

—

vu ffpaeyman ce HapoAua npnqa: Cpucnu npajb y

jioey})

HCupnHOCTH caMora noc.ia, ynoCpncKor Tpe6jbeHe cy totobo cbc ncTopHJe Pa;iH

Hapoîa.

cpncKOJ 6eJleTpHCTH^H nocxoje ;iBe HhCTBapH Kpajby ;i,paryTHHy. AxanacHJe poMaHTHnne h KOJiHii, KOJH je micao CBaraxa: h JIHêjKOMa;te, nosopHrane h npHnoBCTKe

y

arpoHOMCKe CKe MaxeMaTunKe y^6eHHKe h ;i,paryxHHi, noyKC, Hanncaoje y ^lecexepuy: nosopie y 5 Kpa.xi> cp6cKin. iâjiocxHO ;i,paMa je neaHaxHe jiliiicxBa, HoBH CaAt 1844. .iHxepapHe bpcahocxh. B.xacxojbyCHBH ^llpaJieryxHH noMofcy Maâpa neae ce npeKO ^yitecHOM meBa HacpncECHKpajbeBCKHnpecxo. MotH jejiHor B0.irae6HHKa cpncKH Kpajb ^paryxHH ;i,0]ia3H ;io noKajaaa h Kao bcthkh rpo6y' noKaJHHK, HCupneH, yMHpe na oqeBy

Kaxapnna y ^paqy. KpaJbHua KpajL

ypom

je ojiana JtyCa

H KpajBHua Jejiena

cy

nernHH

pOJlHXeJbH.

Cy6oxHh, HMHXHpajyhn cpncKH npnHapojiHu cxHX, HanHcaoje: ;â6pa^x., 1844. By;^0M'L nOBBCXB H3T> CXapHHC CpCMCKC. y OBOJ necHH^KOJ iipHnoBCHH onHcyje ce poManxnqKa Jby6aB h aceHHAâ KpajBCBHta Dr.

J.

Bjia^HCJiaBa,

ynyKOM Kpajta yporaa

I.

Je-

ypoiua h roJH.iHUa, ;i.exe Jby6aBH Kpaj,a B.xaAHHupa, Kneaa c.iaBe, KbepH npHMopcKor 1)

BH;â CTp.

vm y;i:aje

ce 3a jeîHor oji HeMannfea h c EbHMe Bjia^HCJiasy, kojom ce menu Kpa-

HMa Ktep jbCBHK

BjajiiHCJiaB.

IlecHaqKa H3MHnjjBaH>a.

Obej nam paji; no OAeHH F. BoacHAapa A. HpoKHfea, npoêcopa HcTopHJe Ha BcjihKoj HEkojih h no npenopyn;H AKa/ieMCKora CaBexa BeJiHKe IIlKOJie, Kao noHaj6ojbH oji neKOJiHKO noAHCTHx BejiHKoniKOJiCKHX pajiiOBa ji;o6ho je npBy BH;tOB;i,aHCKy narpajiy, Kojy CBaKe roAHHC ;taje cjiaBna OnmTHHa rpa;ia Beorpa;i,a. IlHcniH CMaxpajy sa BeoMa npnjaxHy jtyacHOCT â h na obom Mccxy napase CBOjy jiyCoKy aaxBa.xHOcx po;i;oJby6HBOJ h AapeaoBHBOJ Onrnxann rpa;i;a Beorpa;i,a, T-ny npo*ecopy B. A. IIpoKHky n AKaîeMCKOM

CaBexy B. IIlKOje. H.

H.

Mocmui u

^'T^S^

0. Ap. Cmanojeeu-h

A.

APArFTHH KAO nPECTOHACJIEflHHK Uo 1276J I

POJZTEJLH KPAJBA ffPAr7TZHA.

—

Êja je czH UparyTZHOB OTaii? asieHy aerosy. ^Hja je KSH JlparyTZHOsa Maiz? SMeny aenoM? IIo6oxhoct 2 zyMaHZiapHOCT iHparyiHEOBax poazieaa.

—

—

—

y

Hamoj je ;iaHamEbOJ Hcxopncfioj .thxepaxypH o;iaBHO yiBptjeHo: /I,a je Ypoiii I Be.iHKH 6110 CHH IIpBOBeiiqaHora Kpajta h ;i;a je. nopcMCTiiB Bell noiteMetieHn npnpojnn pe;i; Hac.ieâ y a,HHacTHJu HeMannha, Hacu.iHO ;i,oniao na'cpncKn Kpa.i.eBCKii npecio. A.ih, cpncKn HCTopucKii cnoMeHHun y xoMe, asl je Ypoui I Be.xiiKK ciiH IIpBOBeHqaHora Kpaa>a, Re c.xajKy

ce.

ApxnjenHCKon âHu.xo 11 ysiiMa, ;i;a je Ypoin xpehn cne IIpBOBeHqaHora Kpajia^). To Hcxo noxBp^yjy 11 cxapnJH cpncKn .xexonncH ('„po;ioc.xoBn"), na aixa Bnnie h PyBapqeB Pojtoc.xOB, Kojn n y opxorpa«i>njn n y pe.xaciHjana noKasyje neKe anaKe opiirnHa.xHOcxH h ycaM.TieHOCxn.-) ij

2)

JaH. jKob. CTp. 4, 7.; IIb. IlaBJ. VKm 164. Hla*. PaJ,. Ctoj. CnoM. in CTp. 94, 105—108.

—

mat. Let. 51, G9. 1

.lexonHCii, ocoohto M.ia^, ne ca cxapHJHM jieronncHMa. Ohh KpajLa 3^ponia nasHBajy yHipwM IIpBOBeHqanor KpajLa iijih cuHoeipeM CHHOBa IIp-

HcKH, naK,

c.iaacy

ce

,,anmbCfH",

BOBCHiiaHor Kpaj>a („aH(^(ii'\

=

â je CBa noMCiifca obhx .lemTO ohh ysHMajy jia je IIpTonHca y HMao cnna Cmecfyana. kojh KpaJt BOBeHqaHH 6h 6ho oxau ypoiuy BejiHKOMe. /I,a, naK, xh jiexoniiCH ca cbhm rpeme, nope;i, noysjanHx cxapHJHX .uexonHca h ânujia, ÔKas je h xo, luxo ce ypoiu cAm nasHBa cunoji IIpBOBeHI/l3rjie;i;a,

xoMe,

qaHor Kpajba.'j

Kpajb je ypoHi HasBan y cnoMCHHuaMa Hajpas.xHqHXHJHM H:*eHHMa: BeMiniLu KpajbBM, UpeiLM YpomeM, Xpauaeiui IxpcLteM; Cme(f)aHOM, EejiuM ypouiejt. JJpaeocAaeoM, Cmpammui Kpa.-beM^ y jcaho] npH.xHi^H h 1)

:hy(,.

XI. CTp. 146.

—

CTp. 60.

—

—

HI cxp

Ula*. 98, 100, 138, 150. r.iacH. 53 CTp. 36, 55. Star, XIII cxp. 177, /l,aH. Peû. 1 crp.

Cxoj. CnoM.

Pamat. Let.

—

FîacH.

—

—

Kao npoTOTHH tux Henoy3;iaHHx cnoMOHHKa, nocjyavHO Ch Bpxo()pe3HHUKii .leTODHC (Mjia^Hj: Cb ace CTe*aHB, I't.

npiBOB'bHMaHHi KpajiL, Cb cuoeK) coynpoyacHuueio, .ibuixepiK) ii,apa Ajieîa pojîi .j;. chhh, bml ace HMena coyTL cia: Pa-

CTe*aHb, npe;i;HCJiaBb.. CTe*aHb, cuat npbBOB'tHiaHOMoy KpajiB), po j;ii cMHa n napeie hmc €Moy Ltjia Oypoiiib.... Cb fiucTLnpbBU Oypoiub,xpa-

;toc.iaBb, B.ia;i;acJiaBb,

nasii KpaJib Lin cxp ana 36.

"

J>. Ctoj.

2) JI,aH. ylvHB. crp. 4, 7. Jb. Ctoj. Ciiom. Ill CTp, 8.

CnoM.

— —

Cb. PopH, CTp. 18, 19, 23, 24.

IIb. /I,mi.

Ill CTp.

IlaB.!

100.

—

TjiacH.

/Kht. cxp. 161.

AspaM. Onac.

;iplbh.

— y

Ahavi-UM Kpa^MM. IlaxnMep

ra, naK,

HasHBa

^paryxnHOBa

îija Je Kfen 6n.ia Je.ieHa,

MaxH, y TOM nnTaay u cnoMeHHij;H h jictopiiiui uncy jcAHOraacHn. /lâHii.io Be.in, ;[,a je Je.ieHa

6ii.ia

doraxa. c.iaBHa

ii

i];apcivora po;i;a

HapoAHOCxri (fI>paHuycKHH,a). âHH.xy cc iipir;ipy/Kyje Bpamjonnli. naywRajytu Kpa.Taimy Je.ieny Khepjy ti>paHaqKor Kpajta. TpOHOiuau,, Pajnii ii ]^M;i;aKOBHK y3HMajy, ;i;a

a

je

paHaqFê

OHa

6n.ia

kLii

Ba.xjyuHa

II,

noc.ie;iE>er

.xaxHHCKor uapa y Uâpiirpa.xy.

Heim, nan, .xcxoniiCH, oco6iiTOM.ial)ii, masHBajy je Khepjy MaijLapcKor Kpaa>a. Vs. KoBaqennK h JoBaHOBuk Bene y CBOjoj HCxopnJH â je Jejiena oH.ia ,,oj ^paHuycKe B.iaAa.xaqKe Kyhe". V. CxojaH HoBaKOBHfe ycBaja /I,aHn.xoB HCKa.s, Kpa."bHua Jejiena dn.xa: „0Tb wMutwd jia je g^pkCK^, OTt poAeroBOJ jiymii: Oh je 6.xar, xiix, noooyKan CJiaOJlM.

H,

mxa

BHiue, acKex, npaBii dnroxa.

.xnrMJ03H0 Bacaiixaite, CH.io

H

xo pc-

ceCii ho-

noxuynu necHMHxnqKH xapaKxep y

XpnmhaHCKe nixo

Koje je na

tie

ce xo

;i,oii,HHJe

BH;],exH,

fteroBOM oj^-iyKawa, KopannMa Ka;i,a je

;i;yxy

Pe.inrnje, i.xaBHHJe Moxop, Kao

ii

y hckhm

pa;iy HiCrOBy

/I^paryxiiH ;i,opacxao,

Kpavb

My

jeypouiAao xHxyny MMifJu Kpa.h; noqeora yBo;i.nxH y jipjKaBHC noc.xoBe; y CBeqannM npH.iHKaMa jaeao My Mecxo h yBaJKeae ;i.ocxojho je^Hor KpaieBCRor npecxoHacae;i.HnKa. â je OBO CBC Aoucxa dH.io, HajiasMMO noxBpjie y noxHHcy yroBopa Mnpa, kojh je 25. JyHHJa 1271. ro;i. yrapCKO-xpBaxcKii Kpa.ij Cxe«i>aH V saKjjy^no ca qeniKiiM KpajLCM OxoKapeM xoM ce miCMCHOM yroBopy Miipa y II.

y

noxEHcy cfiOMHfte nopeji HMena Kpa.'ba Ypoma n HMe /I,paryxHH0B0 ca axpH6yxoM junior rer Sc:rviae^) 1) Casi noxnuc Tor yroBopa iiupa luycxpyje Me})yHapo,^He nojsioBe oHjaiujiux Apua.toBiiKa, Koja cy ce Bpjio 6piihj."lhbo nOTDHCnBa.lil: Dei fjracin Hun;/aric, Daliuuriae, (Jroaciaf, Haiii.ae, Serviae, Gahciae, Lodomeriae, Comaniae, Bulrjurlueiiue

reges

uTî;

ht,i.

y TOM

.

ce nornucy, nope;; MHoror Kojeiera, enosmiLe h: ..-Lroninn rc'jtm Serviae et Slephanum filius eitis, junioreni

genenim moatrnm Xheiner Mon. Hung.

regent Serviae,

Bhah

h cp.

I

cxp.

303.

—

J.

B.

•

.

Jom y

jenHOJ CBeqaHOJ npH.iHij,^, na hcnpe xora, Ha.ia3UM0 ^pary-

KOJiHKO rojuHHa

THHa y3 paMC iteroBa

YrapcKH

Kpa.ij

cnpnjaTej>eH>e ca

oiia.

Be.ia

IV

OxoKapeM

â fee 6hth sa.iora

Ha;i;ao ce,

11

Ho/KyHCKor Mnpa. C xora oh ncnpocH 3a CBor M.ia])er cnna Be.ij, xpBaxcKor oana. KynHrryH;3,y BpaHAeHSypniKy, HeiiaKHH>y OxoKapa 11. CBexKOBHHa BenqaHja ca xypmipOM, neyiy ce xo.xnKO npunpeMaaa 06a ^Bopa h y nanpe;i; paar.xamaBajio, 6n.xa je 12G4 r. 5 Okx. no HOBOM Ha .xenoM Mecxy, na yxoKy hHiaBe y /^ynaB, xpn >iu.T.e HHme o;i; Beqa. Mei)y cjaJHO oêBeniiM BnxesoBHMa n .xe-

HHM

;i.aMaMa js Kpa.x>a Be.xy H yponi H aeroBH chhobh ^parycy XHH n MnxyxjiH.') Ty cy ypomeBH chhobh HMa.xH npH.xHKC ;i.a ce yno3Hajy ca 3ana;taauKHM BiixemKHM saoasaMa, kojhx je 6h.xo n y name cpe;i;H>eBeKOBHe B.xacxejie.^) Ty cy ce. M0>K;i:a, 3ana;i,He jaMC qy,T,n.ie KO/Kyxy n npocxoM Hapo^HOM o;i;e.xy 3'^ponia I-or; chmnaxHca.xe mhphOxM h caH.a.xnn,n ^paryxHHy, a o;i;ynieBj,aBajie ce ;xpcKnM n hohochxhm Mn.xyxHHOM. II

noHOciixiiM

6h.xh

TKaleic: Mon. hist. li je HajnpHpoAHHJe MecTO nporoBopHiH mxoro;!; iiMeny KpaJta ^paryxifHa. /IâHHJO ^paryxuHa pejOBHO Hasiiea KpaJBCM Cme(f)aHOM, a na KpinxeEby, Be.xn apxajenHCKon âHH.xo, jo6ho je H>ie JJpazymuH. HeKH ra .xexoniicn nasHBajy h CmecfJaHOji h ff'pazymuHO.M. a neKH h.xh caMO J^paeymiiHOM HJiH

caMO Cme(f)aHOM.^) Hy, nope;i; obhx noanaxnx

nasiiBa. nocxoJH joni jeaaH Ha3HB HHxepecaHxaH a.iH ca CBHM ycaM.'ben. CeênnqKii .lexonnc, na HMe,

HasHBa ^paryxnna JXpyzamunoM h xo ;i,Ba nyxa je;i;HO sa ApyrnM. .,Cl iKC Cxe'i'aHB ct mipa "BjeHoio po;i;H B. CHHa: J^QoyvATvwKA (sicl) h Mn.xoyTHHa, iiJKe HapeqcHuxB: ^{ioyrATwxaO) Cxe4>aHa Kpa.xa ii Îii.xoyxnna Oypoina Kpa.xa.^) SaHHxepecoBanii o obom qyjHOBaxoM na3HBy, MR CMO OBy ny6.xHKaij,iijy r-Ha Jby6oMHpa CxojaHOBiilia cpaBHn.iii canY6.XHKauHJ0M IIIaâpnKa. Y IIIaapHKOBOJ Koja ny6jiHKai;HJH, ce y neqeMy h y opxooj ny6.iHKai],nje r-na rpa*nJH pas.xaKyje JbyuOMHpa CxojaHOBulia, ncMa xe nenpaBH.IHOCXH. Mh He xMOHceMO KOHCxaxoBaxH o;i; Kyâ ;i,o.xa3ii osa ;i;H4>epeHii,iija y HasHBHMa.

IlaBja

Jociia

—

IIb IlaB.T. HvUT. 165— 1G6 HCuB. CTp. 11-12 H.T..T. Jby6. Cxoj. Cnoji. HI. cxp. 94. 100, 103, 105, 125, 1S9. 150. Ilia*. Paniat. Let. crp. 52. l)Ji;aH.

H

T.;i.

')

—

—

JL. Ct.

CnoM.

m

CTp. 130,

— lUa*.

Pam. Let.

cxp. 69.

10

Moryhe

jc,

Torpa^CKC je,

ii.iH

j^sl

je lIIaâpHK jbco HeKC op-

KOpeKu,Tije, Koje ce

iteMy

CBH;i,e.ie,

naK, norpeaiKa y caMOM .lexonocy.

Cy;i,cliiino noy3;iaHiL\i cnoMeiniaiivia,

Moace

â

jôduo

ce ca CBHM yaeTii:

je

JJpasymim

Ha Kpiumeiby, Kao uimo it AE. JJ,aHujio II Kaoice, u jia My je mo iiAie oujio eume Hapo/^Ho, a â My je uMe Cmeifiau oujio eume ,^36aHiiHHo'-^ Oh ce caM> mano fCme(paH) nom060 ujie

.

uucyje.^)

jbj6. CxojaH. CnoM. Ill cxp.

13. CnoM. Kp. Ak. IV. PeqH. UI cxp. 170, 287, I cxp. 303. IlaxHMep la uasHBa Stscpavcg. Bon. Lib. III. cap. XXX. p' 273. Ilaaa HiiKo.ia y cbojhm nncMnira ra Hasusa caMo Cxe*aHOM. Thein. Monuin Hung. 1 cxp. 375 § DCV; cxp. 377 —378 § DCX. nejai. Hist. Serv. cxp. 205, 207, 208. - Arkiv. Kuk. knj. U cxp. 10 r. 1291. BpanKOBfiii ra Ha3HBa BeAuKUM Cteff/aHOM(!): Ûragntin ergo fii'tiit, Begis Jlrapavi, [actus est Bex, magnus Stephanus dictus. Equitani «ii sub ai'ce urbeque Jelechem etc". Arkiv. lU. cxp. 12. FjiacH. 1)

cxp. 10.

—

—

JI,aH.

—

—

LIU

cxp. 57.

m SEHEJIBA KPAJLA JPAr7THHA

—

'Êja je Kin 6Hj:a KaiaKoje ce roflHHe ffparyiHH oxeHHO? HKeny KpajBHue KaiapHHe. pasa, UparyTHHOBa xena? MoTBBH npHjaxesiCTsa e cposciEa Epaa.a 7poina I. ca aaijapcKEM Kpaji.eM Bsjiom IV-em. oapea6aKa B o6aBe3aMa Ma9apcKor Kpajia no ,,6paHKoje 6e seaae npaHOH yroBopy". najie Cp6EJE no tom „6pa':H0M yroBopy" E fla JIB cy npanaae sa BJtiase Kpaâ 7ponia I?

—

—

—

—

Ko.iuKO je HaMa nosHaio neMa cnoMehrkA, KOJM 6n nocBCAOîi.Tu, KOJe je ro/inne 6iijia ^paryTMHOBa 5KeHH;i,6a. flâmi.w, qnJH cy xpoHOJioniKH nojauii ca cbiim He;i;oBOJjHH, TOMC HiiuiTa He caonmiaBa. Oh, na dmc, Be.iH jia cy ra po;i.HTej>H O/KennaH, Ka;i,a je nyHO.ieiHHM nocTao.'j

y

ocKy;i,Qij;w

cnoMeHHKa,

Kojii 6ii

HspnqHO

osHa^H.in rojHHy ii.m naK caMO HaroBecrn.iH

BpcMC ^l,paryTHHOBe SKeRaji6e, ne Moace ce npeaiiSHO o;i;pe;],HTn rojima ^paryiMHOBe aceHn;i,6e. IIpH cbcm tom, mojkc ce naaK o;i,pe;i.HTn ropEba h jtoita rpaHHua BpcMena ^paryxBHOBe /Keniijoe. Y Beii noMenyxoM micMCHOM yroBopy, KOJnjero;i.iiHel271.3aK.T,yiiHO MaijapcKH Kpa.T> Cxeân V ca KpajLCM OxoKa1)

/I,aH.

/KuB. cxp. 13.

IIaB.T.

iKux. crp. 167

— 168.

12

pcM

II-HM,

Kao

M.ia})H

y noTOHcy noMnite ce ^paryxHH Kpa.T> ii CTea>aHOB sem. Hpexno-

cxaBjjajyKH, nan.

ypouia n

je

jia

cpo;i;cTBO

Be.ie aacHOBano

noc.ie

iisMet^y

paxa

h3-

OxoKapa r. 1260, y kom mh paxy Ypoina bh^hmo Kao caBesHiiKa Be.xnHa, Ha ocHOBy xe, ;];aK.xe, npexnocxaBKC MOiKe ce

Mel)j Be.ie h

ysexH, â je

1260

noc.xe

oiKCHHO ro;i.

Her;i;e

/l^paryxHHOBa

iKeHn;i.6a

y

6HJia

JaKJie: ^paryxim ce BpeMcny iiSMC^y 1260 1271

rojtnne.

—

yanMa â ce /I^paryxHH o>Keain oh ne caonmxaBa na ocHOBy

IlejaqeBiiK

HHO 1269. r.; qera oh xy ro;i;HHy

^paryxHHOBC

yxBpl)yje

Kao

ro;iuHy

aKeHH^Se.^)

^HJa ]g k^h 6n.xa Kaxapnna /I^paryxHHOBa cnoMCHnnn n Hcxopnqapu hckii hc ciascy ce HOxnyHO y ncKasHMa. SnaxHO je, naK, xo nixo ce y CBHMa na.iasn xapaKxepncxHtina jejtHor.iacHOCx, jisl je Kaxapnna 6H.xa k^h jKena,

MaijapcKor Kpa.i>a. âHu.xo bcxh, jisl cy po;i,Hxe.T>H JI^paryxHHy yse.xn „Khep oa n,apcKor n.xcMeHa a MaiâpcKC Hapojinocxn". ,,A»»uJTtpb OTb HMhUm MJphCKeHa

KopaKa, rjiCAao je ;i.a y aKu,HJii aHrajKyje Kap.xa, OBor B.xa;i;aoi]ia bhcokhx njiaHOBa. /I,a

y xoMC CBOMC pajiy, y pajiy Ha jyjKHOj H HCTO^HOJ rpaHun,n CBOJe Ap'/KaBe, ypoui Morao paiiynaxii Ha noy3;iaH ycnex, pa3yMe ce, j.a ce oh Mopao xpyâxH, ;i;a MaijLapcKa He 6y;i,e y HenpnjaxejbCKOM pacno.xojKeay 6b.

npcMa

y

ibCMy.

MaijapcKOJ je xa;i;a B.xa;i,ao Bejia IV, OHaj eHeprnqHn MaijapcKH B.xaAajiaii;, a.xn necpehHH oxan;, kojh cbojom cy^CnHOM jaKO

16 onoMHEbe Ha Hauier Kpajia Ypoma. 3a H>eroBe B.ia;i,e jtecHaa ce ona cxpaxoBHTa moh-

rojCKa

Haje3;i.a

no4;

Baxy-XaHOM (1241

—

1242), ^HJii cy xa.iacH aan.ijycHy.xH Ma.io n CpncKe 3eM.T>e. Taj.a cy MoHro.xH, KOJuMa je MaijapcKa noc.xe 6nxKe 6H.xa ca

cbhm OTBopena,

Ko;ii

Aonp.xii

peKe Illaja qaK y /l,a.x-

MaxiiHCKO lIpiiMopje, r;i;e cy oes ycnexa onca^HBa.TH Kjihc, Cn.xex h Tpornp n no Mopy BHJa.xH caMortr Kpa."La Be.xy IV-or. Kaâ cy, naK, MoHro.iii oxhlu.ih ns MaijapcKe, soor CMpxH Be.xiiKor xana OKxaja h 36or c.ie;icxBCHe ^nsmKe j^sHypeHOCxn, Be.xa je Morao 6^330 ;ia CBOJy scM.Xjy nojurne ii3 3rapuuixa n nycxoiiiH, ;i,a je noxnyno onopaeii h npomnpii. Oh M.xeqaHHMa saysMC 3a;iap h hckc npHMOpCKC rpa;iOBe. caBCsy ca qeinKHM Kpa.tCM y jej,Hoj o;i;cyAHOJ Cuiixu no6e;i;H pu;i;pHxa CMyx.i>HBora, noc.xe;i,H.er Ba6eH6eproBi];a. Oj pH;ipHX0BHX 3eMa.T>a, no norojoH ca OxoKapeM 11. o;i; r. 1254., oh jo6h nixajepcKy oj Oxonapa, kojh ce 6uo oace-

Y

HHO

je;];imoM Hac.xe;iHnH,0M

M

XyM

aycxpncKHx

se-

cy My noxquacHH. PaAOC.xaB AH;i,pejeBnh, ^Kynan yXyMy, Ha3nBao ce K.xexBeHHKOM AiaiâpcKor Kpa.T>a. 3a BpcMC Be.ie IV MaiâpcKa je, ;i;aK.ie, 6H.ia jaKa H Ypoui je MO])ao paqynaxH na ay. nixo je 3HaxHnje, ypoiu je oiio hc caMO y jtoopHM n npHJaxe.T>CKHM o;i;HOCHMa ca iviaiâpCKiiM Kpa.i.eM Bcjiom IV-hm, Hero je, mxa BHuie 6ho h y cxBapHOM caBCsy. Y 6ojy ko;i; Maj>a.

BocHa n

oh.xu

17

KpoaceH6pyHa fKroissenbrim) r. 1260., y KOJeM je Bena IV xaKO Hecpefean oho, naKOJOM je He;ia]iOM IIlTajepcKy Hsry^no, y tom 6ojy Mn Ha.iasHMO y MaiâpcKoj bojcuhii je;i,HO OAe.i>eae cpucKe boJckc, Koje je ypom noc.iao Be.iJi IV-om. To je, ;i;aKje, AOKaa, âje ypomSHoycTBapHOM caeeay ca Be.iOxM IV-hm. HcKii cpncKH .lenoniicii, oco6hto cxapHJH, H3H0ce ;xa je Ypoiu MHore nenoBOJbHe cxBapn npexpneo o;i, Maiâpa.') Bes cyMite je Be.ia IV, y CBOJoj arpeciiBHOj no.iHTHi],H, pacnpoCTHpao CBOJe ocBajaîKe n.ianoBe h Ha CpncKy ^pHcaBy. OTy;i,a je, Ba.i>;i,a, HnpoHsanuo 6njio ycxaHOB^Tbeifce Ma^BaHCKe BaHOBHHe, Koja je Kao HCKa Maiâ])CKa HapKrpa'i>HJa Sn.xa npeMa CpncKOJ /I,pjKaBH.-) TpoHomau;, nan, BejiH, cxynno y cpo;i,cxBO ca Maiâpjia, je Vpom CKUM Kpa.teM, mxo Hnje oieo paxoBaxii npoTHBy Maiâpa, jep ch.xhh Oexy.^) Hy, He caMO /la je ypom caMHM oko.ihocxHMa 6iio npHMOpan ja noxpa/KH npujaxeicxBO H cpoACXBo y MaiâpCKor Kpajba, Hero, mxa BHine, cxBapn noKasyjy â je c.xHqHHM OKOJHOCxHMa H caM Kpa.t Be.xa 6110 Harnan ;i.a 6y;i,e y ôopHM h caBe;3HHqKHM o;i.BOCHMa ca cpncKHM Kpa^tCM ypomcM. 36or mxajepCKor HHxaaa, KOJe je noc.xe 1259. to a- nociajio aKyxHHM, Bejra IV npHnpcMao ce na

—

Ij

53 CTp.

.TjJ'f).

5.

C'TOJaHOBIlh,

ClIOMeHHK

111

CTp.

9i).

—

TjiacH.

Ula*. Painat. Let. CTp. 52.

2)

Sayoxis, Hist, des Hongrois. cxp.

3j

FjacH.

V

284

CTp. 49,

2

18 pax npoxHB OxoKapa 11. yBHâjytn jeOxoKap jaqn, Bejia je Mopao noxpamnxH

o;i;cy;i;HH ;i,a

Y

mxo jaqe h

noy33;aHHJe caBesHHKe. TOM xpaaceay, pasyMe ce, â je Bejia Mopao

ce6H

BOAHTH paqyna ii o Ypomy, Kao o jejtHOM jaKOM norpammHOM Bjiajiapy, koJh 6a ce H>eroBHM eBeHxya.xHHM neycnexoM a OxoKapcBOM noCeÔM Morao KopHCinxH. CaMHM OKo.xHocxHMa, jtaKJie, 6hjih cy h Kpajj J^pom H Kpa.i, Be.xa npHMopanH jia,

y ;i;o6pHM ojtHOCHMa. A.xh to h>hxobo npnjaxejbCTBO HHJe HiiKaKO 6hjo n.xaxoHCKe npnpoAe; oho je 6hjio CKonqaHO cxBapHHM caBOSOM H, Kao mxo CMO BHJte.XH, yponi BOJCKOM noMaace Bejiy y ohom 6ojy Ko^nKpoacenCpyHa. Th cy BbHxoBH o;i;hoch nocxajin ocoohxo neacHHMa, Kajia je ^paryxan yaeo 3a aceny ynyKy Kpajba Be.xe. Upejia ceeMy oeoMe, oiijio ffa je ypoui uoMuukbajyfiu na Kanee oceajauKe ampuje eAe/jao /â 6yMe y ^ôopiut oûqcuMa ca jtaiiapcKUM KpajbeM, ouao jâ ce dojao Mai,iapa, nao uimo xofie Tp)OHomaip, oujio ji,a ce Ypoia mpy/j;uo canyea uumeepumem CpucKe ffpoicaee ffa aepeciwue uojiumune MaiâpcKOZ npajha, Off 6yjty

—

ceanaKO, mucjiumo ffa cy muHoee oicenuffde MaijapcHOM

jiumuHKe upupoffe. Ma.io je cnoMeHHKa,

BHM noro3;6aMa H3Mei)y Yporaa

I.

H

ohh,

Momueu

ffpazy-

wpuHiiesojt uo-

kojh snajy o kek-

h hckhm noro^-

Mai;iapcKor KpajBa

mxo3Hajy

o

19

npymajy caMO naroBeniTaje, na ocHoey KOJHX je leiuKo peKOHCTpyncaxH y jtexajLHisia xaj ^,6paHHu yaoeop'^ (â laKO HaaoBCMO CKyn THX norojiaSa!). .lexonncH, roxoBO cbh, o xomg HHmxa He snajy. Oa KpaliHX Jiexonnca, kojh npyjKajy jiaKOHwqHe Mci'iase, kojh, BehnnoM, iiMajy Bpe;i,HOCXH sa xpOHorpaHJy cpncKC HCxopHJe, He Mory ce hh HiuqcKHBaxH KaKBn ;i,exajLH. Jcahho, naK, mxo ânajio, TpoHOmau, H BpaHKOBH^ snajy o noroA6aMa h mh feeMO Hajnpe hsjioskhxh h pacMOxpHXH, a 3a XHM OD,eHHxn HiHxoBe HCKase, ApxHJenncKon ânnjo, kojh 6h y OBOJ cxBapH CBOJHM npeDiH3HHM HCKasuMa 6ho oji; BejiHKe KopHCXH, y CBOJHM HCKasHMa He noKasyje noxnyny ;I,ocJIe;^HOCx. Ha HMe: Ha 6aMa,

jejiHOM Mecxy seJiH oh, jia je npajb ;i.ao CBeqano o6efeaH>e ne caMO cnny

Ypom

cbomc ^paryxHHy, nero h npnjaxejLy naijapcKOMe Kpajby, ;i.a fee cnna CBora ^paryxHna y^nHHXH CaMOCmaAHUM („CaM0ApâBHHM") Kp)a.fhSAi

ipejie

ceoaa. ;â

je

Cpucne JJpofcaee join sa ofcueoma

Ha jtpyroM, naK, Mecxy bc.ih ânnjio, ypom o6efeao ^paryxnuy, â te My

npecxo hjih naK jeân ;i,eo ;i,p5KaBe CBOJe, y kojcm 6h oh caMocxajiHO Bja;i.ao. Oho, mxo je y obhm, CBaKaKO HenoxnyHHM; âHHjiOBHM HCKasHMa HaJ3HaxHHJe H xapaKxepHCXHqno, jecxe xo, mxo ânnjio, Aocxa

ycxynnxH

hjih

jacHO, H3H0CH,

caM u

/fa je

/][a

my

je oeo odeKafbe /âo

uoeojfoy com cmeopuo,

Ypom aô

20

806a cuua ffpaeymima.^) TpoHomau,, naK, hshoch,

;i,a

je

MaiâpcKH

npncTanaK cano noA noroA6oM, ia noaie CBpniene iKeHH;i,6e KpaJL Yponi yciynH npecTO cbomg cnny ^paryinny a H>eroBy sexy; h ;i,a ypoui nocjie Tora Hiije ocxao Bepan cbomg oOefeaity.-^) HcTO xaKO H BpaHKOBHb BejiH, ;i,a jc ypom CHHy CBOMe, â te My jom sa ;i;ao o6etLaH>e acHBOTa ycxynHTH npecxo.^) CaMO, naK, naxaae o YpomeBy oSebaity Kao â HKJe noxnyHO pemeno y Hamoj moKpajB

;i,ao

CBOJ

HCxopHorpa4»HJH. Heim cy Hauin iicxopnqapH KOHCxaxoBa.iH HcnoysAaHOCi âHH.10BIIX, TpOHOmqeBHX H BpaHKOBHheBHX HCKaaa, a neKu cy, naK, xe itnxoBe HCKase noxnyno npHMM.xii. Hy, KaKO xpeda npuMnxn HCKase âHH.iOBe, TpoHomucBe h BpanKOBHheBe; ;i,a .xh xpe6a npiicxynnxti je;iHHM hjih mh fecMO iiMaxH ^tpyrHM HcxopHqapHMa, npii.iHKe â ce join jeji,HOM BpaxuMO na nciy cxBap, cnen,uja.xHO na ypouieBo o6eliaa»e. Cajia je. naK, naivia noxpeOno, ;i,a pacMoxpnMO ooaBesaMa, Koje je, no xom H npoMHC.iHMO „6paqH0M yroBopy", niviao no;iiHOCHxn Mai;iapCKH Kpajb.

;!i;epHOJ

—

1)

âH. JKhb. CTp. 13

— 170. —

OB,T;e JI,aHHJio

— 15. — Kao

Kpajba pasyMe CieBana V.

V

*)

FjiacH.

3)

TjiacH. 53 CTp. 56,

CTp. 50.

;;a

Hb. no;i;

IlaBJi.

JKht. cTp. 167

HMeHOM MavapcKora

21 SflaTHO je, niTO TpoHomaii: hshoch

;i,a cy „6panH0M yroBopy" HMa.iH epame Cp6nJH HeKC aeMjte h ;i;a cy hx Oji;jl'd MaxBpaxHJiH, jom npe ^paryxnAOBe 6yHe. Mh teMO, xaKOê, HMaxn npHJiHKe, ;i;a ce join je;i,HOM BpaxHMO Ha OBaj TponomqeB HCKa3, a.xa je OBAC 3a Hac OA BaacHocxH, mxo Tponoraaix

MaiT[apH njDGMa

Bepyje y neKe o6aBe3e MaijapcKor Kpajta. MH, nopej CKenxHitHSMa Ka;i;a hMaMO npea co6om HCKa3e jepoMonaxa JocHa TpoHomua, HnaK, ncKaKO cmo ckjohu ;i,a Bepyjewo, y neKo.xnKO, ncKasHMa aeroBHM. Mh BcpyjeMO y o6aBe3e MaiâpcKor Kpajta, Ha Koje je oh 6no npHMopan caMHM oko.xhocxHMa. â 6h IIIxajepcKO Ilnxaae perano y Kopncx CBOJy; ;],a Oh y 6op6aMa cbojhm npoXHB OxoKapa 11. Morao c noysAaaeM r;ie;i.axH Ha ycnex, Be.x^ je caMHM xhmc 6ho Harnan ;i,a noxpaiKH npHJaxejLCXBO h caB63hhhixbo y Ypoma Be.xnKor. Mh bh;i:hmo YpofflCBy BOJCKy y 6op6u ko;i; KpoaceH6pyHa, a r.r. KoBaqcBHii h JoBanoBBt ysninajy ^.a je Ypom y BHuie npnjiHKa Maij[apcKOM Kpajby yKa3HBao Bojny noMoii/) Mh no3Hajevo Yponia Kao jiapoBHxa h Bemxa ApâBHHKa. Kao mxo CMO BH;i,eJiH, OH je y cBaKOM cbom pajiy, kojh je Ha ce6H hocho xhh ;i;Hn-X0MaxcKe BemxHne, HHiao Ha xo, Aa 3a ce6e ocnrypa raxo Behe KopHCXH. Oh ce yMeo KopHCxnxn HêajiHcxH^KHM HJiaHOBHMa Kap.ia AnacyjcKor oh

H

;

1) Bh;;h KoBaq. u Job. 1895/96 VOA. cxp. 92.

IIct.

h3A- 1891 cxp.

100 h »8;i.

22 je Morao onaKo

qane :iiHKO

ii

Bemxo

jia,

nstirpa

/I,y6poB-

Morao c oho6yrapcKe yny-

itiixoBe caBesHHKc; oh ce

ycnexa

MciuaTH j

Tparaite CTBapn.

Ha

ocHOBy CBera

Ka^ HMaMO na

xora,

KpajBa Ypoma H EberoBy Tano peanny no.iirniKy, Haivia ca CBHM npMpojiHO M3rjie;i,a, aKO npexnocxaBiiMO, ypum y xaj caBCS h npHJaxejtcxBO HHJe ;i,a HHKaKO xxeo ytn, a jta 3a cede ne o6e36eAH HCKC jiHxcpece. IIpHCxaHKy MaijapcKor KpajLa

yMy ApJKaBHHqKy âpoBHTOCT

ji,a,

npiiHuesa

KaiapHHa

noiê

3a

ypomeBa

CHHa ^paryxHHa, ypomje Moac;i;a o^roBopHO, â Kpajb MaiâpcKH ycxynn CpSujn hckc cpnCKC 3eM.T>enoAMaijapcKO]vi KpynoM. Mii, /xaKje, MHC.xHMO, ;i,a ce ca cbhm mo^kc nj»exnocxaBHTH, ;i,a je y ojipe^Se xor „6paqHor yroBopa" ym.xaH o6aBe3a MaijapCKor Kpaj>a, jia CpSajn npHna;i,Hy HCKe cpncKC 3eiM.i>e no^MaiâpcKOM. Koje cy, naK, xe seivute, Koje 6h no tom „6paqHOMyroBopy'' HMajie npanacxH CpncKOJ /I,pHvaBH, HaMa H3r.ieAa ;i,a te xo naJBepoBaxHHJe oHXH MaqBa, h xo y CMnc.xy a;i,MHHHCxpaxiiBHe noACJie.

TpoHomau ysHMa â cy

xe 3eMJbe

6HJie:

CpcMOM, Sbophhk ii ,,npe;i.e.iH H>eroBH", H MHCJiH â cy xe seMJte OAMax npHna.xe CpncKOJ /I,p5KaBH.') r. Ilanx. CpeiiKOBflh y3HMa, ;ia cy xe 3eMJLe 6H.xe: MaiiBaH CpeM h, â cy xe 3eMJbe Y ponieBHM pa;i0M npucajejiHEbeHe CpncKOJ ^p^KasH: Beorpa;!, ca

1)

râcu. V. cxp. 50.

23

„noMaacyKH yrapcKOM Kpajby Fponi 1), OJKeHH CBor CTapHJer cima ^paryTHHa KaxajieHOM (KaxapiiHOM) kepKO.vi Hacie^HnKa y-

rapCKora npecxoaa, aouhhjc, Kpajta CxeBana V, H 2), noBpaxii Cp6njn CpeM h Maney, oee ;i,Be HajcxapHJe cpncKe noKpaJHHe ii ocao6o;i,H HX, noc.xe 308 rojiHHa poooeaBba xy^nny, Kao MHpas y3 CHaxy Kaxajeny/'') Hy, HMa ;i;0Ka3a, no KOJBMa ypoin hhKaKO HHJe HMao no;i; co6om xe ^.jiupasHe'-' seMJte. Mh, r. 1267, y onoj nosHaxoj CBaJ)H H3Mei)y Kpajba Bejie jt iteroBa cima CxeBana V, bhj[hmo Ypoiua r;i,e y caBeay c ByrapHMa Hana;i;a na saBaêHC Maijape, He 6h jih KaKO sayaeo MaqBy.^) Ako ce ysMe jta je /I,paryxHHOBa aKeHH^â dn.xa npe 1267. ro;i.., h ;i,a je ypoiii no yroBopy npHMHO no MHpasy o;i,pei)eHe seMJte, na mxo H>eroBo paxoBasbe npoxHB MaiâpcKe 36or MaqeeV Hy, nope;i, OBor A0Ka3a nocpe^Hor h npexxoAHO ocHOBanor na H3BecHoj npexnocxaBii,H, nocxoje jaqn h peanHHiH ;i;0Ka3H. Kpaj, Be.xa IV r. 1254 SanoBBHy MauBy noBCpH CBOMe 3exy PacxncjiaBy (liatislav)^ KOJH ce Ha3HBao: ..dominus de Machou'-'- IIo CMpxn BOJBOAe PacxncxaBa, Ma^Ba ocxajie H>eroBoj yA0BHn;H ArneuiH h HjChoj ;i.en,e. Ar.

—

—

T. CpetKOBaty je ') B. CpetK. HcT. n cxp. 151 152. npHuiao H M. C. yCaBKHL, HcropuK ceKyH/iapne BpejHocxH. II OH ysuMa ;;a cy le aeM.i.e (jH.ie: MaîBa, Cpesi a ;(eo CiaBOHHJe H ;ta je xe 3eM.i.e Ypoui oAMax iipHcaje;;HHHo Cp-

6b JH.

—

Hex. cxp 113. Bh,^h Hex. KoB. u Job. cxp. 93 100 H3;^. 91 voA2)

H3.H.

1895/96 h exp.

24

Hema

ce npen nyx cnoivmite Kao BOjBOXKHita „6ocaHCKO-MaqBaHCKa" r. 1264 {.,Agna vidua, ducissa Galitiae, ac de Bosuaet Mazo domina''^) Xlocie ArnernHHe CMpxH MaîBOM je B.ia;i.ao BbCH CHH Be.ia ii oh ce npBn nyx cnoMHH>e r. 1271 y ohom nosHaxoM yroBopy Kao Bela dux de Macho2i et de Bdsna. Bet 1275 r. Ha.iasHMO y Ma^BH Kao Sana MaiâpcKor najiaxHHa Po.iaH3;a, a ao 24 Maja hckof JoBana. a noc.xe OBor JoBana neKor EmAHJa MaqBaHCKO-6ocaHCKor oana (,,Aegidio bano de Macho eif c/e 5or/m"). Fojuhc 1278 npajB B.iaAHC.iaB IV noBcpnynpaBy Bocne h Ma^BC Her;iamH>eM ceBepHHCKOM oany yrpHny {., Barms dominus de Macho et de Bozna'"''). A 1280. rojHHe Kpajt B.ia;i,uc.iaB nanMeHOBa 3a Ma^BaHCKO-CocancKy B0JBOXKHH>y Maxep CBOJy KpajBHii,y Je.incaBexy. Koja je BJia;i;ajia

MauBOM 1280—1282 r/j CBa OBa HaHMeHOBaaa HHcy 6Hje npasne, HOMHHa.xee xHxy.xe. Obo cy 6H.ia npaBa 3BaHnqna nocxaB^Laaa hjih npeMemxaaa nojeynpaBHHKa. Ohh, kojh cy HMajin xe cy cxBapmi ynpaBHHii,H: ynpaBHHi^H KOJH cy ynpaBJjajiH MaqBOM hjih BocHOM HJIH H je^HOM H JipyXOM. Ha ocHOBy obhx cxBapHHx jtOKaaa MOJKe ce ca CBHM noysAano aaKJtyiHXH: ypom uuje ;i,HHHx

xHxyjie, 6h.xii

cjeffUHuo ceojoj ffpoicaeu

1)

Hung.

273, 276, 303.

seji^he".

CTp. 84 — 88. — Theiner, Monum. — Hejaq. Hist Serv.CTp.22l— 222.

BHAwKIaic Povj.Bosne I cxp.

me ..Mupasne

IV JPAryTHHOBA B7HA o6eiaBy h BeroBHitnaKepaiiay HasEaHesy nacjieaJparyTHHOBO npeflJiaraae KOMnpoMEca. HZKa. Motebe JparyTBHOBe 6yBe npeMa cnoKeBHUHiia. Jy6aEito7poiiieB7

—

—

—

—

TBBB IparyiEHOBe 6yHe. HHTepBeEUEJa KaijapCKor spajLa. IIocJieflEne Syne e 7po-

—

mesa EenonyinTaEia.

âHH.io, TpoHoman, h BpaHKOBnk Hsncce ja je ypom oSehao, â fee join sa mnBoxa CBora ycxynETH npecxo CBOMe cnny ^paryTHHy.') HcKase EbHXOBe neKH cy naniH hctopHn,H noxnyHO ycBOJH.iH a neKH naK caMO y HeKO.xHKO. TaKo r. IT. C. CpefeKOBiife Bepyje Aa je 6H.X0 HeKaKBO o6efeaH>e; a.xH je oh oji;cy;i,H0 npoxHBaH ;ia je Yponi jtao oêfeaae CBora ycxynaxn npe;i.a ke jom sa JKHBOxa cxo CHHy CBOMe ^paryxHHy. ..Hainn ncxopnqapH", Be.xH r. CpefeKOBHh, ,,no6pKajiH cy OBaj yrOBop (Cpagnn) ca neKaKBHM ycxynaH.eM ..cjmcKe'' Kpa.teBHHe 3a a^HBOxa oqima raxo HHJe Mor.xo 6nxn npe^MexoM yroBopa, MaH> â cy yrpn sapaxH.xa c ypomcM, no6e;i;H-XH ra h 3apo6H.iH, na xeu c anivie yroBop npaBHJH, qera niije 6n.xo. na hh yroBopa 1)

FjacH.

JlaH. jKub. CTp.

V

cxp

50.

—

13

—

15.

H

IlaBJi.

PjiacH. 53 cTp. 56.

}Kht.

]

67— 170.

—

26

ycTynaay „CpncKe

â

KpajteBHHe'' cnHy HHJe

ypom

âo o6efeaif,e jia. te joui 3a avRBoxa CBora ycxynHTH npecxo ^paryxHHy noxnyno cy ycBOJu.TH MaJKOB, Kpcxnk, Td. rionoBub, MHnojeBiiti,MHjaKOBHfe, H MaH;ipoBHfe.-) 6h.io.^)

je,

naK,

Henoy:3;iaHOCx âHiuoBa, TpOHomqeBa, h BpaHKOBHtieBa HCKaaa KOHCxaxoBaaii cy r.r. KoBaqeBiiii ii JoBaHOBnk. Ohu ca hckom pesepBOM npuMajy anxoBe ncKaae. „noMHH>e ce",Bene ohh, „ji.a je oh (ypom) ooetao ^paryxHHy, jia lie My jom 3a SKiiBOxa CBora ycxyHHXH npecxo, na jxa lo nnje xxeo ypa;i,HXH H jia je ^paryxHH 3a xo o;i.xyqHO ycxaxii Ha ona".'^) H B. Ea.iajii xaKoi)e Koncxaxyje hcnoysâHOCx, aan je on nnaK roxoB ;ia Bepyje HCKaKBO ooehaae. He 3Ha ce ;i,a je dn.xo bc.xh oh. „;i,a jih ce Ypoui odBC3ao KpajLy CxeBany y dpaqnoM yroBopy h.xh je yqHHHO h3 ;i.pyre KaKBc no6yje, mxo je o6peKao 3,a te joni 3a CBOjera iKBBOxa npe;i;axH Bja;iy cbomc cxapiijeMy cnny; a.xH ce

noy3ji,aHO,

^HHn

.;i;a

je sancxa xaKO Cii.xo"/)

&!\ n 156. V. CpetiKOBBty npa1) CpekK. IIcT. n cxp. ja3H H yOaBKHk IICT. CTp, 113.

—

— —

T>. KpcTHk. IIct. cxp. 49. 29. 2) HcT. MaJK. cxp lion. Hex. U,. Tope cxp. 44. Mu-iojeBak, Oj,.iOimn II cxp. 118. MH.iaK. Ilex. U,. Tope exp. 14. MaH;ip. ILij^cip. HCT. cxp. 92.

—

3)

—

Bhjh KoBaq. h JoBap

U9796 4)

cxp.

Ilex. h3;^.

93.

Hex Cpn. Hap.

cxp. 43.

1891 cxp. 101. h

nsji.

27 BasKHOCTH

Oil

mxo IlejaqeBHh ne ana

je,

3a KaKBO y^joiueBO o6efeaBbe. Oh mothbg ^paryxiiHOBe 6yHe, 3a nyjio, y ca cbhm ;ipyroM HcqeM na-iasH. Oh ysHMa â je /i^paryTHH

HMao

yjie.ia

y

B.iacxH („regni consors")

jom

1271. r. Ka;i,a, naK, 36or Hacpx.TjHBe noxoxjBHBOCXH, T. 1290 OH B.iajiHCJiaB IV Ky-

o;i;

Kynana, Ypom I, Kopny MaijapcKOJ, Hanajie ocbojh je, na ce6e h ocBOJene

Manau yCnjen

o;i.

cxetiH ce CxViyxH>aMa

Ha Bocny, 3eMJLe cxaBH no;i saraxHxy Cb. Ilexpa (nane). ^paryxHH, BHjietH ;i,a je caMHM xhm aKxoM CBora oii,a HCK.Tbyqen h3 BocHe, Ha Kojy oh npexcHAOBanie, pa3;i,pa3KeH no3Ba y nOMok KyMaHAe, JIHXBaHê n Yrpe, h 6e36o5KHHqKO opyjKJe noAHJKe Ha CBora oii,a h, jiHrnena KpajbeBCKe B.xacxH, nporna ra y XyM.^) BpaHKOBHfe 3Ha, Aa je Yponi o6ebao CHHy ^paryxHHy, â he My ycxynnxn npecxo jonr 3a iKHBoxa. Oh y3nMa â je Ypom xaKBO o6efeaH>e âo jom na CBa;x6eH0M Becejty.') Urosiuni, DraguIICT. CTp. 222. Stephanum a cat^de Ladislai Bosnain regno suo adiunxisse adhuc 1291 in coluraen in solio sedisse, censores et ann fidei Bosnae invexisse, sequc cura ditionibus iu clientplam Ecclesiae Ronianae contulisse, ut ex Nicolai IV. P. litteris docuimus. Esse, igitur iu summum potuit, ut post ocoui atum a patie Bosnain, cum hac etiam provincia se excludi videret 1)

nejai.

tini patr'-m, I

Cumanorum, Lithuaarma patri intu-

et irritatus, accitis, adiunctisque, sibi

norum, lit

et

Hungarorum

auxiliis,

solioque deturbatum in 2)

Kukulj. Arkiv.

60. Dragutin accepit dislavi,

et

Chulmiam

in

—

TjiacH.

filiam regis

laetitiis

vita

expulerit....

IT— 12.

Ill CTp.

coniugem

cum essent Regno in

promisit, se

saerilega

nuptialibus,

cessurum

filio.

LIII cxp.

Ungariae, Vlapater

fiJio

28

Maepo Op6HHH, ^H*peH, He 3Hajy, ypoin;

a.iH

h no

JEyKapHJe jia,

snajy,

jta

meuy

je hito o6eiiao Kpaj>

o6opHO

je /J^paryxHH

c npecTOJia CBora oiia. Kpajta ypoma.^) M. Op6nHH Ha.iasH yapOK noOyne y ^paryxn-

Ho

HjCMy

caM

BJiajta

HOBOJ Be.lHKqj B.iaCTOJtyCHBOCTH. aM6iiii;H03HH

^paryTHH, SKe.iehn

,T.a

ycxa Ha ocxape.ia ODia H aCaiiH ra c npecTO.ia.") H HCKH Mo;i,epHH naniH HcxopHqapn, xaKoê Ha.xase yspoK Syne y Be.xHKOJ B.xacxoji>y6HBOCXH H cenapaxHCXHqKOJ Teacan Kpajta ^paryxHHa.

HaMa

cy ânHJOBH, TpoHomqeBH h BpaHKOBnheBH ncKaan o o6eha,mj KaKBOM o6eiiaH,y KpajLa ypoma cyMH>HBH. CCM AE. /],aHH.xa, TpoHonma h BpaHKOBnlia HH je;i;aH Jiexonnc, hh cxapiiJH hh M.xaj^n, HHmxa He roBopn. Y OHaKBO oSebaae, KaKBO cy OBa xpoJHi],a Hsne.ia n KaKBO cy npHMH.xH HCKH DCXOpHqapH, MH HHKaKO HC MOJKeMO JlSi BepyjcMO. AE. ânnjio II, qnje cy 6Horpace qnHH,

jia

*HJe H3AamHH naHerHpHij,H Hcnpen.xexanH npnMcpHMa HB acHBOxa 6o5kjhx yro;i,HHKa, M05K;ta je caMHM cxBapaBbCM n.iii npeyBe.iHqaBaH>eM

oSetafta Kpajba

ypoma

xxeo

â

noKyma

onpaBâxH onaj noanaxH, y neqcMy Hepacy;i,HH M. OpCiiHH, Jl regno de gli Slavi, Ju Pesaro 1601. - P. Gi. Luccari Copioso ristreto de gli Annalidi Rausa Veii'^tia 1605 cxp. 37. Car. Dora, du Cange du Fresne 1)

CTp.253.

—

novum

ets. Posonii i746 cxp. 56. Slavi cxp. 253. Et Dragutin vt'dendo ch' il suo padre era hormai vecchio, esseudo esso per natura troppo arabitioso di regnare, lea6 Tariui contra il padre, e lo scaccio dal Regno.

JUyricura -) Jl

vetus

et

Regno de

gli

29

RopaK Kpajba /I,paryTHHa. IIosHaTo je, ca Ko.iHKHM HenoBCpeaeM Ba.T>a npHMaxn oho, mTO npimajy BpaHKOBiili h TpOHomau. iLnxoBH cy Jiexoniicu, oco6hto TpoHoraqeB, ncnpeKH,T.aHH Ha BHffle Mecxa cySjeKTHBiiHMHHTepno.iaii.HJaMa u ii3Mniu.'bOTHHaMa. IIcTO xaKO ca pesepBOM xpeoa npnMaxn n oho mxo Kaacy Op6uHH, elyKapHJe, /I,H«>peH. Mm He yBii]:)aMO HHKaKBHx yspoKa, kojh 6h noKpeny-xn Kpa."Ba ypoma jia oSeKa, jia, he CBOMe ciiny ^paryxHHy jom 3a iKHBOxa ycxynnxH upecmo^ npecxo: kojh je h caM 0xeo; Ha KOJeM je noKasao xo.xiiko jte.xaxHOCxn H BemxHHe ynpaBJâfta u na kom ce oh, OHaj B.xacxoj>y6uBH ypom, xaKO 6e36e;i.HO 0cefeao AO nocjiejRer BpcMena BjajiaBba. Morjio 6h ce jom MHC.xHxn, ;ia je y obomc oho H p:aKaB nciixH^KH moxhb: â ce Kpa.Xj ypom yrjieâ na CBor ;i.e/i,y Cxeojana HcMaay, na ;i.a ce sa aîiBOxa o^peKHe npecxo.xa h hoByqe y ManacinpcKy xnmHHy. A.xh, BepoKpajj 5 pom I hhjc 6ho xaiio pejinrHJ03aH Kao H>eroB ;i.e;i;a, oxaii h chh; ccm

BaxHO,

Jta

mxo je OH;i,a Cnjia ^paryxHHOBa dyna h ycnjiCHir oxnopn Kpajâ ypoma? MMajyku na yMy no3Haxy ypomcBy jipâBHHtiKy cnocooHOCx h meroBy yxn.xnxapny HO.XHXHKy, MH CMO paHHJC HpeXHOCXaBH.XH: â je ypom, cxynajytn y caBesnnmxBO h xora, 3a

cpo;i,cxBO c

KaKBHM;

MaijapcKHM KpajbCM, xpaacno npex-

Cp6njy Kopncx

xo,iHO 3a

;i,a

y xepnxopujaMa KOMCJejaKO

je MaijapCKH Kpa.T>,

30 noTpe6oBajio ypomcBO npHJaTejtCTBO h caBesHHniTBO, jiSiO o6efeaH>e, ;i,a fee ^paryTHHy ;iiaTH

Kao MHpas ys npnHii,e3y KaxapHHy hckc cy to seMJBe, mh cmo Hanpe;i;

3eMJbe, a Koje

cnOMenyjiH.

Kao niTO cmo rope pcK.iH, mh ne yBHâMO onpaBîaHHx pas.iora, jta KpaJL yponi o6efea, ;i,a fee cbomc cany ^paryTimy joni 3a jKHBOxa ycxynHTH npecxo. HMajyfeH xo Ha yMy, a na ocHOBy Moryfennx o;i;peAa6a .,'5pa^Hor yroBopa", oco6hxo na ocHOBy o6efeaH>a MaiâpcKor Kpajta, mh npexnocxaBJbaMO: â je Ypom^ ano je dujio, ojjucma, Kamo odeflante, MOJicâ, ooeHao ji,a ê ceoe cuna uocmaeumu 3a ynpaenuKa mux .^Mupasmix-' dejia.'ba u ffa Ke My upusnamu caMOcmajiHOcm yupaee uo/f 'hbeeoeuM cusepeHcmeoji.

THHa CBe on,a 663

IIIxo

mh ^pary-

ji;o 6yHe bh;i;hmo na ;i,Bopy Hjeroea HKaKBe B.xacxn, xo je, MosKâ, 6Hja

KpHBHita AO MaijiapcKor Kpajta

Be.ie

IV h

aeroBHx noc.xeAHHF.a CxeBana V h Bjia^HcjiaBa in, jep xe „MHpa3He" seMJBe HHcy HHKaKO npnna.xe Cp6HJH, 3a acHBOxa Kpa.T>a Ypoma I. CnoMenyxH MaijapcKH KpajteBH h3 HCKHX CBOJHx îpjKaBHHx pa3Jiora He ycxynajy „yroBopoM" osHaqene 3eMJ>e, h npewa TOMe, caMHM xHM, YponieBa o6aBe3a h o6efeaae ciejicxBeHo oxnaâjy. HsjioJKHBHiH xaKO CBOJe MHinjBeae o

YpomcBy o6efeaH>y, BpeMO je ji,a npeêMO na pacMaxpaae MoxHBa, kojh cy noKpenyjiH ^paryxHHa jta noAHrne pyKy na CBora on,a.

31

HeKH HCTopnqapH

Ha.ia3e

yspoK 6yHe y

B.iacTOJLySHBOCTH H cenapaxHCTHqKoj xesKitH KpajBa /l^paryTHHa. ^paryxHH je, no aHMa, TpaacHO jejian ;i;eo 3eM.T>e y Koie Cn oh caMOCTa.iHO ynpaB.i)ao, a Kajia Ypom Hnje hhKaKO XTCO ;i;a jia CBOMe cany jeân êo seMJLe ^paryTHH ce Haj>yTHO, no;i;Hrao 6yHy h ca CyHTOBHHUHMa H BOJCKOM, KOJy jO JIO61IO US xasoHHe, saBOJmTHO na CBor oij,a ii oCopno ra c npecTOJia. A.ih, nana H3rjie;ia ;i,a te obo

6hth c.ia6 pasjior, jia, je;iHor jioSpor cnna noKpene na oiia. 3a mTO ji,a ce ^paryxBH noAHrne na CBor ocxape.ior oii,a caMO aa xo, raxo My OH nefee ii,a ;iia 3eMj>e, y Kojoj 6h OH caMocxajiHO BJiajtao, Ka;i; fee 3a KpaxKO BpeMe Hac.iejiHxn qnxaBy Cjj^HJy? HaMa ce qHHH, ;i;a cy xaKBH pa3Ji03H, cjia6n ji,a onpaBno ypoma âxajian, ^paryxnnoB KOpaK H MH MHC.XHMO, JIB, Cy y3pOI],H KOMn.iHKOBaBHJH H â MOXHBe ^paryxHHOBC nodyne BajLa ^ly^.-be xpaacnxn. Ho IlaxeMepoBy nsBeniky, yjwm je naMepaeao /fa ymmu^ /fa uocjie rbeeoee CMpmu Hacjie/fu up^cmo ne cmapuju Theeoe cuh ffpaaymim^ ueeo Mjiaû MiimjmuH. Obo ITaxnMcpoBO H3BenikenoxnyHOJe ycBOJno MaJKOB.*) y HeMaanba Kao jta HacjiejtHO npaeo y naqejiy jiajy OHaj,

Majopaxa nH;i;HBHjyajHe CTKitecnje nnje 6hjio h3j noTnynoj npeunsHOCxn. IIlTa BHme, Kao Jia ce T CTapo-cpncKOM npaBHOM hchboty join y

Be;i,eHO

1)

naxHM.

cxp. 29.

(5oH.

h3,t;.

cxp.

254

— 256. —

MaJKOB.

Hcxop.

32

Xin BCKV BOjn 6op6a nsMetjV naqejia Majoi)aTa HHjnBn;];yajHe cyKii;ecnje n naê.ia cenHopaTa. 0SHauaBaae Hacje^tHnKa Kao ;i;a nnje 6hjio yTEpJêno y nanpej, na ocHOBy neKor saKona hjih yoSniajcHor npaBa. Il3rjie;i,a jta je caMO HasnaîaBaibe nanoTnyno saBHcn.io o;]; nnjuBn^tyajiHor pacnojoa:eH>a n ^BntjaBHOCxn, Hoiaita osnaqyje cedn sa HacjejiHHKa M.iajêr ajin Bpcnnjer cnna CxeBana; KpajB ypom I ysypnnpa npecTO cpncKH h na aeMV ce, Kao Ha ochobv neKor naqejia ceHnopaxa, xaKO cje;i:HnKa

6e36e;i,HO occfea. jia oh o;i,HCTa mhcmh, jta he H.erOBH chhobh 6hth iiOTmHO jierHxnMHH Hac.xejHHii,H; jtOHHnje koMO Bujexn ;i;a Kpaj> J],paryxnH, npn chaacKy cbomg ca npecxo.xa BpxoBHor KpajBeBCXBa, xpaacH, Ha ocHOBy naîejia cennopaxa, ;i;a cpncKH npecxo nocjie MujiyxnHOBe CMpxH Hacjie;i;H aeroB CHH B.xa;iHCjaB: oh Cpann npana CBora cnna: nocje MmxyxHHOBe CMpxn Bja;].ncjaB je Hajo36n.T,HnJH npexenjenax na cpncKU KpajbCBCKn npecxo. Tpe6ajro je ji,a npo^y neKOjnKe ji;en,eHnje XIV neKa, na ;i;a y cxapoM-cpncKOM npaBHOM aenBOxy noxnyny nodeîy ojtnece naqejo Majopaxa nH;i,nBn;i;yajiHe cyKHecHJe na;; naqejiOM cenHopaxa.') Kao niTO cmo BH;i;eaH, IlaxuMcp hshoch,

ypom

HaMcpaBao ociaBHTH npecxo BpcunjeM ciiHy MiiayxHHy. ypoin je, HCMa cjMae, yeiiâo ;ia je M«jiyTHH cnocoChujh II 3ro;iHiiJM sa B.ia;iy Hero .xh cajia

je

M.iatêM a

—

MoiK;ia je 3 pom hMoacja 6h hckh BCpOBa.iH y onpaBjiaHocT YpomeBe nawepe; a.xH, cBaKaKo, Ypom je rpemiio ii ne noMHmjbajyhn na â,Ta.iHe nocjiejiHDie: Jl,a cxBopn y scMjbH cxpaHKy EbajiHiia /I,paryTHH.

Mao pas.xora

1)

ayTorpa*iicHMa

JI,par.

h3

T. MajyiuKOBaKa.

CjiOBeHCKor

33 fee 6hth oacjaho npoTHBHa iteroBHM HaMepaMa; â HsasoBe Hesa^TOBOJbCTBO h npoTecT CBora CHHa; â cxBopn aHapxnjy; â h3a30BemTeTHeHHTepBeHUHJeMaijapcKorKpa.i>a. Cbh 3Hai;H noKaayjy, ;i,a je 0H3;a y CpnCKOJ ^pjKaBH nocTOJajia je;i,Ha jaKa cxpaHKa, Kojaje 6HJia npoTHBHa ypomeBHM HaMepaMa. Toj cxpancH Kao sa ce npnjipyatHO je;i;aH ;ieo CBemxeHCTBa, kojh je 6ho o^cyjiHO npoxHBaH ypomcBy Meniaay y upKBeHe cxBapn. Iloc.xe CMpiH apxHJenHCKona CaBe 11 (f 1272) 6h nocxaBjbCH aa cpncKor apxHJenHCKona âHH.xo I. OBaj je ânnjio Bpjio KpaxKO BpeMe 6ho cpncKHM apxHJenncKoiiOM, jep, aomaB y cyK06 36or neKor mpKBeHor niixaita, 6h 36aqeH oji, Kpa.'ba ypoma. Ilocjie âHH.xa I Ha cj)ncKH apxHJenHCKoncKH npecxo neKaHOHH^HHM nyxcM ôê JaHH^HJe, ypomcBa

Koja

Kpeaxypa.^)

n

/l,aHH.io 3a âHHna I ne npnqa KaKO ra je cay CBCxoBHe BJiacTeJie y itpKBene cxBapn. A Ka;i,a ce Hivia Ha yMy h to, uito ânnjio I jtoJiasH na apXHJenHCKoncKH npecio no YpomeBy 35aqeH>y, Moace ce npeTnocxaBHTH, ;i;a je apxHJenncKon âHH.xo I 6ho Be.iHKH noSopHHK onpaBâHOcxH ^paryxHHOBHX npasa h npexensHJa. â je ojiHCxa 6h.io Ji>y;i:H y CpncKOJ ^p3KaBH, KOJH cy 6paHHJiH npaBa ^paryxHHOBa, npyacajy naM ;i,0Ka3e âHH.xo h TpoHoman. TaKO âmiJio neJiH â je ^paryxHH, nomxo Ypom HHJe noKasHBao HiiKaKBO BOJBe 3a ivinpHHM cnopa3yMOM, oxHHiao xacxy CBOMe Ma,,h t^kok-kh mmcah iâpcKOM KpajLy npHllIhAl»lUH Kb OVMb K^MOV, KbCT^Kh Cb H-KKOpblHMH CKOHXb »€MOV K-KQbHblHXb H HJ\,( Kb TbCTOV CKOI€MOV KpÂK) OVrpbCKOMOV-.".^) FOXOBO XO HCXO BeJIH H TpOHOfflaU,.") ;i,OBaH>e

:

â noSyne,

je,

^paryxEHOBC 3anocxaB.ibao ^pary-

naK, r.xaBHH moxhb

mxo

je

Ypom

THHa H npexnocxaBJtao My MnjiyxEHa;

Ypom y onmxe

mxo

piâBO 6ho

pacnoJiOHcen npeMa ^paryxHny; â je Ypom o;i.HCxa naMepaBao jia, ceSn 3a HacJie;i,HHKa HasnaqH MHJiyxHHa, HaMa cJiymH Kao AOKas âHHJiOB

je

HCKa3 H TpoHomqeBO npHâae. TpoHoman; npHua ;i,a je Ypom 6mo nonpeKO rjie;i.ao ^pa-

—

16—17. 50—51.

1)

JtaH. 3Khb. cxp.

^)

B. FjiacH. V. cTp.

Hb. HaBJ. 5Kht. 170.

—

35 âHii.iOBa ncKasa, kojh je y oCTa.iOM npoBH^ne xeHjenmije, ;i.a ce HSBecxn

ryxHHa;

ii3

â je Ypom o;i;ircTa HaMepaBao ;i;a nasnaqH ce6H 3a Hac-xe;i,HiTKa MnnyxHRa, Kao mxo h IlaxHMep npnqa. Kaja ce CBpuin.xa CBaji6a, no âHH.xy, /I,paryxHH je ocxao ca cbojom atenoM na ominy ;i,BOpy. MnpHO oh jKUB^-banne oh hhKaKBHx yMuiujjaja neMaine; on je h ineny 6ho Hspojiio H join je;i,HaR0 na 6yHy ne mhcxh. ,,H C6M0V", Bejn .Tânnjo, ,,ovko cepbuiHChmov ;

KOrOAIOKHKhlH lOHOlUd Ch ROC(, JKHKtdlUf Cb APOV?KH €Mb CEOHMb Kb ;i,KOP'K pO^HTfAb CKOHXb Kb 3HPajykH ;i;a oh nefee npecxo Hac.xe,THXH; iberoBa 6h ce chHOBCKa ocehaBba noSynn.xa n oh 6h ycxao npoxHBy xe oqeBH;i.He HenpaB;i,e. Job an najie

^)

—

JI,aH.

HCuB. 14

— 15. —

IIb.

IlaBj. >Kiit.

ctj).

169.

3*/

36 Pajnfe H o;iBiiuie je onixap

npcMa ^paryxiiHy,

Ka^ ra jaKO ocy^yje h BberOB anax hchoBeiHHM HasHBa.^) A.iii nocMaxpajyliH ^paryTHHa najupe Kao caaa a 3a xhm Kao on,a, CBaKH fee BajLAa ocyjinxn Haqim pery.iHcaH>a nnxaaa o Hac.xeji;HHinxBy; a.xH ce y naqeay oxnop ^paryxHHOB Mopa OAoSpnxH. A Kaâ ce, naK, HMa h xo na yMy, ;];a je /I,paryxHH KaKO âHH.xo npnqa, noKyinaBao Jia cnopny cxBap MHpHHM HamiHOM CBpmH, MO.xefen CBora oii,a Ha KO.ieHHMa; Ka;ia ce HMa na yMy, 3,a je ypom BeqHxo 6ho HeyMO.T>HBHM h neyMiiOH;i,a ce Mopa npHaeaxn: â ^paXHHM, ryxHHy HHmxa Apyro HHJe ocxaja.xo, nero jia CH.iOM npHMopa CBora on,a na npHSHaae H>erOBHX npecxoHac.xejiHHqKHX npana. H Ka;ia je ^paryxHH HSBpuiHo oho mxo je HaMcpaBao, Kaji.a ce na cpncKOM npecxojiy yxBpjHO, oh HnaK He npecxaje Chxh ;i;o6pHM chhom.

—

Ho TpoHOumy y caMOM

jiomj

ypomcBy

pasjopa. IIo Tponomny Ypora je noneo „He HaBnjtexH"' cuna CBora. Hcxo xaKO „He HaBnt)anie" KaxapHHa cBCKpny CBOJy, „Ho KHKI1J8 kp^k8", Bejn TpOHoman;, „CTt(I)dHb YpOUJb H( KOCXOT-K CTKOpHTH mKO^C COKtUJTdc-t, H chh8 CK0fM8 yfl,py cbomc Kpaj>y ypomy, jia, apena sanjiemeu h o6etaa,y ycxynH npecxo cnny cbomc /l^paryxHHy. Ypom nefee

;i;a

o;i;

H>eroBiix mo.i6h

uyje MaiâpcKor

Kpaiba,

nero

mxa

tohhxh CBora cnna ^paryxHHa. Ta;i,a ^paryxHH, ne MorytiH ce o;i;ynpeTH o^CBy roaeay, c hcko.xhko ojia-

EHHie,

o;i;cy;iHHJe noîe

1)

BajH

'-j

na,"iia

cjiasa Hero

/l.aH.

aCiiB.

15—17 n

jaKo y omh, iuto

Ha CxeBana

Bpesie JI,paryTHHOBe Cyne

IlaBj. yKnT.

169—171.

Miuaii ne na B.ia;(HKcmo jounaje Buj,eTn ;ia

JI,aHn.io

Kpa.i,a.

Ma

uaja mhoto noc.ie CMpxH CTeBana V.

40 HHX

o;ie y Bjahm MaiâpcKOwe TpoHOuma HMaMO joni je;i.aH ;i;e-

njiCMHha

Kpajby.^)

y

ce o;i,HOCH Ha 6yHy ^paryTHHoey. ^paryxHHa Mp^Kame oiaii;, xaKO HCTO 11 KaxapHHy Mpacanie CBeKpBa HiCHa Kpa.T>Hi];a JeJiena. Kaâ je /I,paryTHH pacKHHyo ca CBOJHM onieM, h OTHinao y SeopHHK a ojiaxjie y By;i;HM, KaxapnHa ocxa;i;e 3a hcko Bpoie Ha ABopy CBora CBeKpa. A Kajia nare ypoin He npecxajame oropqeHHM 6hxh na Taj>,

Kao

Kojii

lUTO

CBora CHHa ^paryxHna, a KpajtHija JeJiena Ha cnaxy CBOJy KaxapHHy, KaxapHna, Heiviorytn hoahochxh ebhxob rneB h Hepacno.xomeme, o;i.e 3a cbojhm mjsrqm.-) Ha OCHOBV TpoHoniqcBa HCKa3a Morjia 6h ce cxBopMXH je^Ha KOHJeKxypa. HeMa cyMae. y CpncKOJ je ^piKaBH 6hjio neKor Kpaja. KOJH je 6ho ^paryxHHOB napxnsaH, H, Ka;i.a da ce TpoHOum,y Mor.io BCpOBaxH, xaj 6n Kpaj 6ho y ceBepo3anaiiHOM ,i,e.xy CpncKC ^pjKaBe. Y xaj 6h ce Kpaj ^paryXHH HcnpeA CBor oi],a noByr:ao, h xy ce npanpeMao na oxnop hjth na nanaji;. ypom 6h nomao npoxHB 6yHX0BH0r CBor cnna, no6ejiHO 6h ra H Hcxepao h3 CpncKC ^pmaBC. ^paryxHH nooeên ii iicxepaH oa^slsh Mai;apcKOMe Kpa.i.y ;i,a y H>era homoIih noxpaace npoxHB CBor oua. Ho âHH.xy JparyxHHa je Jieno npHMHO MaijapcKii Kpajb: Ka3,a

V

1)

TjiacH.

-)

Jbid. CTp.

cTp, 50.

50—51

My

/l,paryxnH

Hcnpnqa

41 CBOJy HeBOJby, „TacT'' My qeiTika

11

ji,onycTH

My

jta

iiOKasa

noxpaacn

^HBa

y-

ko.ihko

H

^paryxHH npHMH Be.iHRy TOA xohe BOJCKC. BOJCKy OA .,TacTa" CBora.') Toj bojcuh, Koja je 6HJia cacxaBJLCHa n3 Maijcapa h KyMana, npHjtpyjKeHa je h BojcKa „.TeâHCKor Kpa.T>a" Kao niTO ysHMajy BpaHKOBnh h IlejaqeBHfe.-) HcTO TaKO H TpoHomau; ysRMa ;i,a je ^paryxHHa upHMHO MaijapcKH Kpajt ca cbhm npejiycpexjbHBO („HecmHo''). Ho Tpononmy ^paryxHH je hcko BpeMe 6ho Haji,Bopy MaijapCKora Kpajta h yacB o;i; MaijapcKor Kpa.ija

80.000 (!) BOJHHKa, not)e c xom orpoMHOM BOJCKOM Ha CBor oii,a."^) HaMa ce qHHH ;i.a je OBaj 6poj MaijiapcKHX

Bojaima, Koje je

;i.ao

^paryxHHy MaijapcKH KpaJB cmpanmo npeyBejHxiaH. Ako ce HMa Ha yMy cpejaeBeKOBHa Bojena opraHH.saaHJa, xemKota noKpexaBba BOJCKe, xaKXMKa y BOJenuM onepan,HJaMa, CBe one MaxepHJa.xne h ;i;pynixBeHe npenpeKe npn Mo6H.iH3au0JH BOJCKe, OH;i,a ce Mopa npHsnaxH ;iia

BOJCKa OA 80.000 ij

Bh,';h Jtan.

pery.xapHHX

jKhb. CTp. 16—17;

IIb.

IlaBJi.

BOJHHKa JKht. 170.

Bh;;h FaacH. 53 CTp. 56. Jndignatus igitur Uradutin, abit ad socenim suum Vladislavum Regem Ungaiiae uarratisque omnibu?, pervicit, ut Vladislavum magnum exercitum genero sno daret, et a fratie suo Pieye Ledianensi, accepit quoque exercitum, et pergens ad patrem suum... nejaq. Hist. Serv. cTp. 218. IlejaqeBHti muc.ih ;ta je Bpan P. Ct. HoBaKOBHteB rex Lediaiienii, rex LitImanor um KOBHt norjiaBHTO Ha ocHOBy HeKHx *H.iojioraKHx apryjieHaia (no MaKJiomaLy) ;toKa3ao je â Hapo^HH neeniiK .leiâHHMa IlojbaKe Ha3HBa. Bh;i;iih JleFjon tpad u Uo-bauu y cpa. nap. nojeauju (h3 .leTonuca 3IaT. Cpn.) cxp 8. H. Caj; 1879. 3) TaacH. V. cxp. 17. 2)

—

—

—

42

—

TIo r-Hy êcnajia y Heo6HqHe nojaBe. Hepa.iy JoBany MHinKOBiihy, u;ap ^yman y

CBOJHM Hajo;icy;tHHJHM paTOBHMa HHJe Morao HCKynHTHBeliyBOJCKy oa 80 85000 Jby3,H. Y KocoBCKOM Bojy, K0,JHJe6H0 jiocxa nony.iapan 6opuno ce CBera 30.000 cpncKnx BOJHUKa.^) Ka;i,a je ohom nosHaTOM MOHro.iCKOM Hajea;iOM iiocTa-ia Be.iHKa nornoao no MaijrapcKy na OHjia je Kpajb Be.ia IV Morao y 6ojy peuH Ulajy asl nsBeê npoxiiB Monrojia CBOJe H caBesHH^Ke bojckg tck 60.000 BOJHHKa.^)

—

Tora,

nopeji;

je

Kpa.ij

6ain

Bjia;i;HC.iaB

y

TOM BpeMeny y /TpymTsy c neMa^KHM napeai PyAO.iOM Xa636yproBHteM paxoBao npoxHBy OxoKapa 11^) II OH, h3 Hajnpocxojax cxpaxerncKHX o63Hpa, Hnje HHKaKO oieo jaKO

Ha

ocHOBy CBera xora ca CBHM ce c.xo6o;i;fto moskb BepoBaxn, â MaijapcKH KpajL HMJe HHKaKO Morao ;i,axH Kpajty ^paryxHHy xaKO orpOMHy BOJCKy. Ako 6h 6h.io jionyuixeHO cxBapaxii npexnocxaBKC, OH;i.a MH MHC.xHMO, jia, je ^paryxnH aooho o;i; MaijEapcK-or Kpa.i>a xaKO oko 5.000 BOJHHKa. BojcKy.

itenaxH

HeKa 6h

ifceroBHX npHCxanHii,a, kojh 6h

6h.xo

ce HCKynH.iH,

Ka;i,a

je oh c

y Cp6HJy, 5.000, OH;i,a je ^paryxHH HMao 10 1)

XXI

Job. Mhuik. KocoecKa

CB.

IV

TOA-

XI

CTp.

ce jto

MaijapHMa ymao

Mome mhcihxh,

EuTKa PaTHHK 3a 1889

r.

kh..

381-382

2)

Smic. Povj. Hrv. cxp. 345, 363—364.

3)

Ed. Sayous: Hist. Gener. des Hongrois

279—281.

jia,

15.000 BOJHHKa.

t.

I.

CTpana

43

Ho

^paryxnn

/I,aHn.iOBy npnnoBejiaifcy,

je,

nomaB c bojckom na CBor oiia u yiuaB y CpncKy ^pacaBV. noKymaBao ja ce nsMnpn ca CBOJifM ouGM. Oh My je npexiarao onaj HCTii Mo;i,yc KOMnpoMnca, Kojn cmo Bek qy.in. Oh ra, na hmc, onex mo.iho. ;i;a My ;i,a .,j;oCTOJHH ;i;eo CBor nMaa.a"/) BpanKOBnt, nan, H IlejaTieBHh Be.ie ;ia je ^paryxHH MO.xno CBora oiia, ;i,a My ycxynn upecxo, a oh lie

acMy

;i;onycxnTH, ;i,a c.xooojho onpa Kpaj. y KOMe he Beh noc.iejiae ro;i,HHe sKHBOxa CBora Ha MHpy npoBecxn.-) Ajh je Ypoin Beqnxo neyMO.'LHB. Oh ce jom Be^Ma pasiHeBH na CBor CHna. A ^paryxHH, BHjiehH ;ia My ce oiaii; nehe ckjohhxh na HbcroBe Mo.xoe h na nonynixaaa, pemn ce na ojcyjny 6HXKy, BH3,eliH ..;i,a My je;i,HHO ocxaje CMpx hjih atHBOX",Kao mxo bc.xh apxHJenncKon âHE.xo. Ho Jl,aHH.iy ooj ce 6iio H3Met)y ^jjaryxHna h ypoma y scmjiH

Bhjh ân. /Kub. cxp. 17 n IIb. IlaBJ. JKnT. cipaHa H npHUJbAI^ Kb pOAHT«AK) CK016M0V KpiiAK) Ovpomov ndKM moah »€ro rAarOA»€: roCnOA,H MOH H OTbMf, AJ^K^b. '-IH AOCTOHMOVK) HtCTb HM-KHHra TKOI€rO HfÔV CKOKiMOV'. Cf KO 1)

170—171.

KOAHKJ KptiUaU nptinpOKOAHXb raKO HHUITh CTpdHb CTKOV»€ Kb AOMOV TKOI€Mb, MJKJ npHl€TH UHAOCTHKbHiltirO TH A^POKdHHm. 2j

dixit:

loctim

229

BH;tH TjacH. 53 cxp. 56. „Pater, concedere

— ...procidensque genua ego — Ilejaq. Hist. Serv. cxp. in

promissum Regnum

commodtim in quo degas ... Age tandem promissum dudam

bique locum dilige

in

quo quiete

et

pro

et

coiicedo

regnmu concede

dignitate degas....

li-

44

Y

3BaHoj rai];KO.

y

6ojy

^paryxHH h

oÔJle

npecTo/)

3a;i,o6H

OBOM npHnoeeAaEby TpoHOuian; ce npn-

jinqHO pasjiHKyje oa ânHJia. IIo TpOHoniu,y

Kpajb je gen, ajiH

Ypom

npnqeKao ^paryTHHa y Ma-

no6eAy. ypom no6et)eH noByqe ce ;i.y6jbe y CBojy seMJty. ^paryTHH ne roaaine CBora oii;a, nero ra „CMHpeHo" MOJtauie, jiia yqHHH oho, nixo je o6ekao, jep acMy (Ypoiny) ;i;pyro niTO He ocTaje, nouiTO ra h caM MaijrapcKH Kpajb Hefee ocxaBHTH. Ajih ypomnoqe y „PaniKoj" ;i.pyry BOJCKy CKynjBaxH. ^paryxHH, occxhb hobc njianoBe CBora oii,a, nanajta na cBor oi],a h HSHenajtHHM nanajtOM noHOBa ra no6e]^yje.

^paryTHH

ypomeBH

naK

Ka;i;a

ypoui

o;i,Hece

nponaâ,

bojhhii,h

BHîeine

;i;a

Hanymxajy ra h npciase

;i,paryxHHy. Ka;i,a 6h ce OBaj TpoHomqcB BCKas morao npHMHXH, OHjta 6h ce Morjio npexnocxaBHXH, Aa 6h OBaKa /I,paryxHH0Ba Mapinpyxa 6Hjia:

Oa

inanLi,a (ex. SacjioH^

y IlexaHqufea

Sabociis aut Saslonj nraao je npcKO Hcxoq-

HHX noBHJapan,a jbCBO,

HHKa

Mons) y Bao;i;axjie, BcpoBaxn o, npcKO PyîiXBaxao ce HCapcKor Ilyxa: ys Il6ap I],epa {Sacer

jiojiHHy PainKC. (Ofiaj nyx ji;o flCKJie onncyje fI>eJiHKC nexanqnii y CBOjoj pacnpaBH:

y

JKub.

1)

BH;ta

2)

FjiacH. V. cxp.

171

—

JtaH.

51.

cxp.

18.;

IIb.

IlaB.i.

âx.

crp.

45

Be

itinerihus

Turciam

in

hjih

Quibiis

iii-

neribus Turci sint aggrediendi?) Ka;i;a

6n ce Mor:io BepoBaxH Tpononmy npeinocxaBHTH, jtaje xa-

OH;ta 6h ce Mor.io

Kae

6ho

xLlH

âHHJO HSpH^HO

onepaxHBHH npaBaix.

/I,paryxHHOB

„3eMj)H SBanoj

BC-XH

Faif^Ko'-'-

JI,a

je 60J

h AE, âniLxy

OHO y Ba.i)a

npe BepoBaxH nero jir Joch^j Tpononmy. Ha ocHOBy xaKBa ncKasa /IâHn.xoBa MOHce ce MHCJiHXH, ;i;a je ^paryxan nraao na cBor oua Kpo3 BocHy. n xo BetnHOM ys pcKy Bocny: 0;i; BocancKor Bpo;i;a npcKO êpBCHxa HôSoja yMar.xaj. /Kenqe, BpanjiyK, Bhcoko, KpemcBO, oJHHij,y h npcKO HeBecnaa na Tai^KO no.T>e. Ha Fai^KO Hoê, r;i;e ra joiCKao c BojcKOM oxau, aeroB, ^paryiHH je Morao jiohn h n3 Ma^Be nosnaxnM xproBaiiKHM nyxcM npcKO 3BopHHKa, Bopqa, O.xoBa, CyxecKe, KpemeBa, oJHHi;e. HcKasH naK ânnjioBif h TpoHomqeBH Mor.XH 6h ce OBaKO neKaKO coojhxh: Ka;i; 6n CMO yse.xH, jta je hcxhhhx TpoHonmeB iiCKas,

^paryxHH

o^CBa XHeBa noBy^pjKaBe; ja ra je oxau; OAax.xe ch.xom ncxepao; ;i.a je Ypom AOêKao ^paryxHna Her;i;e y MaqBn, OHAa 6h ce mood npexnocxaBHXH, ja ce Yji.a

ce

Kao y ccR. aan.

iicnpeji

jieo

CpncKe

—

HeTaHqaK ysHMa

;ia je;iaH nyr y TypcKy H;;e o;t Ulaniâ (VagbemJ npeKO Monies Larsi y „Crnsceva'^ (KpyfflCBauj OjaT.ie y3 PacnHy, npeKO Jacxpemia, Xlpeno-ma y jtoauHy .XaCia n ,Ta."be y lipniUTHHy u ,i.a..-be co3HaTUM nyxeM ApH0.ija Xap*a (h3 15 BCKa). Bh.^h Rad. Jngosl. Akad. kaj. XLII cxp. 180 - 182 h Rad. knj. XLIX crp. 137—141, ^)

y

Ba.T>eBO

—

46 Ha

Ha.iasHO

poffl

cCBepnoj

upacaBe, Ka;ia je Ha

h>

rpaHHii:H

CBOJe

nmao ^paryxHH ca

MaijapHMa. â-iê 6hcmo Mor.in npexnocxabhth: â je ^paryTHH, noniTO je naji; on,eM CBOJHM H Apyry no6e^y o;iHeo, ymao y YpomeBy npecTOHHu,y; ;i;a cc Yponi, Bch ;i,Ba

noByKao y 3ana;i,He, 6e3 cyMH>e, aeMy noxnyno o;i,aHe Kpajene; Jâ ^paryxHH H jiajte HHJe npecxajao tokhxh CBora ona m c H>HM no xpekn nyx noxyKao na ji,a ce

nyxa

no5eiêH,

Fai^KOM IIojLy/) Ajih, CBe cy xo npexnocxaBKe, jvie^y koJHMa je naJBepoBaxHHJa ona npexnocxaBKa â je ^paryxHH nmao c MaijapHwa na CBor ona Kpo3 Bocny. Ona npexnocxaBKa y xojiHKO BefeMa Ao6HJa BepoBaxHocxn, nixo je 0Hji.a Boena 6HJia noA Ma];japHMa,-) kojh cy xaKO cnaJKHO noxnoMara.xH ^paryxHHOBe acnnpa-

—

AHJe.

y

OBOM c.iyqajy mh fecMO noxnyno aaneiviapHXH TponomêBO npnnoBeAafte n npnMH^CMO ânnjiOB ncKas, ji.a ce 6oJ H3Mei)y Ypoma n JI,paryxHHa 6uo y Xepi;eroBHHH na rau,KOM IloJby. Kao nixo cmo BH^tejin, Kpajb Ypom HHJe xxeo Aa. npHMH HHKaKaB KOMnpoMHC; hhjc xxeo ;i,a ce noMnpn ca chhom cbojhm; hhjc xxeo jta CBOJHM nonymxaaeM paqyna na no1)

y

;^yHC0J[a

OBOM 6h ce cjiyiajy Maprnpyia JtparyxHHOBa npo03 ;;ojHHe PaiuKe y CjeHHi),y, HpHJeno.-be, 11.1.66.16,

—

—

MaJHaîe, oqy a TaiiKo. 2j Klaic. Povj. Bosne cip. 86

— 89.

47

nymxaHja /^paryxHHOBa. ^paryiHH. naK. bh;ieiiH;i,a My OTaii nehe HHKaKO npuMaxii MO.ide, npnMHxn aeroee Miipne npej.xore, ,T;a Helie c noBehoM BOJCKOM. y Kojoj je ocooaxo ;i;ocxa 6h.xo h3 xa36HHe, Hana;i,a na CBora oua. CyKoG ce jiecHO na TauKOM no-T^y. Y obomg OAcy;tHOM 6ojy /I,paryxiiH noCeaH CBora oii,a H sajiooH cpncKH Kpa.tCBCKn npecxo. II maKO JXpaaymuH^ uooejîie ceoea oiâ, cmeopii H06 ^pjicaoHii uopeân, none ce na Kpa.heecKii upecmo. Tioju je mciKO uojicmuo H XpH„HdpfH8 KA4rOMbCTHKhlH U32Aep,aO U a CTOAIOKHKhlH H CdMOAPl»?KaKbHhlH KbCfH

CMtH

H

noMOpbciitH

H

noAOV'»UKbcqtH

CpbKb3(Mah

CTJ(|)ilHb KpjAb".^)

—

Kaqnk, ciaBefen aenoTv, Mmiocptê n noJejene. Kasyje v CTHXOBnMa: ,Tâ je Je.ieHa HaroBopnja cBora Mvaia Kpa.ta ypoma. jia npecTO ycxynn MjaiîeM cnny Mn.ivTnHV: ;];aje ypoin oSefeao MnayTDHv, ja fee ra na ;];p;KaBHOM caiDopy „T)ypêBy /I.aHKy" npej rocnojOM cpnCKOM pOKpynnTH": je Majo nocje Tora ;i;0Tpqajo „MOMqe o;i; Mocxapa" ca HcajiocHnM .inE;eM n npeiLiameHO. ;i;a caomnxn Kpa.ty ypomy, ;i;a na a Hje c BeanKOM bojckom H.eroB chh ^paryTnn. ;i,a ^paryxHH HaMepasa noryonxn n cxapiia ypoma h MnayxHHa Mja;ta: ;i,a je ypom. qyBmn xaKBe nenoBO.T>He xjacoBe, Ha.xo/Kno Mnjyxnny ja 6era y jeypom oj rje;ia" ncnycxno ;i;yray y MaijapcKy: Ha Kpnay CBOJe „Mnje'* Jenene. npoKjnaajyhn qac Kaja je ^paryxuna MaJKa po;];ii.ia n Kaja xa OH ojxajno. Bnjn JySpoB. e;i,E[i;. Kaqnh. Razgovora o;i; x. 1861. cxp. 50 51. 1.

doacHOCT

Kpa.T>nii,e

m

m

—

—

1)

Bh,ih êh. jKub. cxp. 18 u

CTpaea 171.

—

IIb.

naB.TOBut,

JiCiiTHJa

B.

flPArFTHH KIO BPXOBHH CPnCKH KPAJL

nPBE rOJlHHE BPXOBHOr KPAJLEBAEA Kaja

JparyTHH ciynao na npecTO BpxoBHor KpajieBCTBa? CTase CpncKe ,IlpsaBe JeAHa xpoEOJiomKa 3a6:iysa. npz IparyTHHOBy ciynaay nanpecTO. KaKO je JparyTZH npzu&eH Kao cpncKZ BpxoBEz KpajE? Kojz je 6zo cpncKEu apzzjenzcKonou saAparyTZHOBa BpzoBHor KpajieBaaa? JparyTZEOB pas za yEyiapEoj eojiztzi;z. Jeaas xapaKiepzcTZ^BZ oEHC r. n. CpeiKOBzia. Cmpt Kpaa.a 7poiiia z AE. Jazzlzja. je

—

—

—

—

—

—

CTBap,

—

Kojoj

6h ce Mor.io Ayro

TOBaTH, jecxe nnTaae,

Kajta

je

;i;HCKy-

/I^paryrHH

CTynno Ha npecxo BpxoBHor cpncKor KpajteecTBa. H obo jincKyTOBaae y to.ihko ke 6hth eKCxeHSHBHuje, mxo je, y onniTe, Ma.io nojtaxaKa, Ma.xo Becxii, Ha ocHOBy kojhx 6h ce

Mooa

yxBp;i;nxH rojinna

^paryxHHOBa

ao-

Ha npecxo, ne.xoKynHO Bpene BpxoBHor Kpa.teBaHja. H AE. âHHJio, kojh 6h y OBOJ npH.iHu,n CBOJHM xpOHO.xoniKHM no;ian,HMa 6ho OA Heoii,eibHBe Bpe;i,HocxH, oh xpoHorpaa'HJy BCRHxc ;,3aHe.Hapyje'% Kao mxo bcjih ApxnjiacKa

^

49

MaH^pHT

Pajuli.^) JejtHHH

âHH.iOBH nojauH, nocjiy^KiLiH Kao

KOJH y OBo] xpoHorpa4)CKH e.ieMeHTH y o;i;pei)HBaH>y ro;i,HHe ^paryxDHOBa CTynaaa na npecxo, jecy OBa ABa Mecxa: i.... Cb OVKO PdÔCAilKb KPÂb Kpy o6paxHXH. Ha hmc, hckh naniH HCxopnâpH BepoBaxHO, na ocHOBy AE. ânH.ia h J. TpoHonma^) namy, ;i,aje^paryxHH oxamao cbomc macmy MaiâpcKOM Kpajty, ;ia noxpa^cn nomacioiie

KoBaucBaK MUCJU ;ia ilcTy je JHCTHHy panHJe o;n KapaHO-TBpTKOBHt. Cpii. CnoM. CTp. 39 § 31. .iHCTiiHa jc ynyteaa Ha ji.yCpoBauKor KH03a EwKOJiy MaBpiiacaHHHa, kojh je Cho khcsom 2}('cis

je TO, 6e3

et libertate

mercatorinn. Y.

nMcapeBa uorpeiuKa. MHiuoiunha nyfijiuKOBao a

cyjiiLe,

—

—

1281

roj{. 1)

raacH.

BHAHHlIaB.!. JKht. cxp.

;i,aH.

V

:iKaB. cxp.

CTp,

49

— 51.

17,

—

IIb.

'200 IlaBJi.

SKut. crp. 170.

—

57 oi],a. Hs HCTopnje ManosnaTO je, na je Kpajb CTeBaH V. TacT Kpaj>a ^paryxHHa, B.iajtao KpaxKO BpeMe, o;i 1270 1272; nocie H>era B.Tia;i;ao je chh aeroB necpeiina Bja;i.HC.iaB 1290') ITpeMa obomc cacBPiMJe IV, 1272 jacHO, na je Kva^h J^pasymim Moeao omuKu caMO ceojie mypany Bjia/fiicjiaey IV Ky-

moKh npoTHBy CBora ijcapcKor Hapo;i,a

—

—

MUHV^y.

—

CpncKa

je /I,pH{;aBa noA

Ypo-

Kpajteivi

meM

1 Be.iHKHM 6Hja ynyxpa KOHCo:iHAOBaHa; cnojja je ona iiMnoHOBajia. Kpajb je ypom MOraO CKpa^HBaBbeM IISBeCHHX XprOBHHCKHX

samxHXH cpncKy xproBHHy npexepaHor KopncxoJLydJba ;i;y6poBaqKHX

noB.iacxHu,a â o;i;

TprOBaii;a. xo;i;aK"

Oh

na

je noBiiCHO

2.000

„ji,y6poBanKH aopery.xncao je

nepnepa;

xaqHoje n.xataH>e i;apHHe; Hape;iHO

;ia

jiyopo-

saqKH xproBn,H ne CMejy npo3;aBaxH CBOJy po6y Ban xproBa, a ;i;a npe CBera haj na xpr y BpcKOBy, kojh ce Ha.ia3H0 jto ânamifce nipHoropcKe rpaniinie, hcxo^ho oa Tape nojia qaca oa MoJKOBi];a.") 3a YpoineBa BpeMeHa noqeo ce KOBaxn npBH cpncKH cpedpHH HOBail,.^) *)

277,

Ed. Sayoiis, Hist. Gen. des

Hons^rois,

286—287. 2)

XXXTaac.

3)

Jbidem.

Cpn. Kpa.t. AKaîeMHje.

t.

I.

cxpaHa

58

3a

Kpaâ Ypoiua

B.iaae

/I,p;KaBa

I

CpncKa

je

HMnoHOBa.ia OKormnM jip^KaeaMa bc-

poBaTHO ca yHyTapae ^psKaBHe cpei)eHOCTH. Yponi HMJe 6ho B.iajta.iaij; npcTepanor ocBajaqKor Ajxa; oh ce ne MOiKe noxBa.inxH KdKBHM TepuTopiijaÊHM npomnpeiBeM CpncKe JI,p5KaBe, M HaMa H3r.ie;i.a, jia je Bpno onpaB-

â Kpajb ypoiii I HMJe ao6ho SBYUHit Ha.iJiMaK Bsjiuku 36or cpehHO n3BpmeHnx ocBajaqKHx npeîyseha, Hero 36or

jl&RO MHiuJbeiLe:

6.iarocTaH.a, ,KOJe

yflyiapEber

CpncKa ^pjEasa 3a aeroBe

je

yjKHea.ia

B.iaAaBHHe.^)

CMO BHii,e.iH, noc:ie;i.HjHX rojiHHa YpomeBa KpajteBaaa y CpncKOJ ^pacaBH 6enie 3aB.ia;i,a.ia neKa pasApajKenocT H pacxpojcTBO iiorjiaBHTO H3a3BaH0 no3HaTHM aHTaroHH3MOM H3Me^y ypoma ii ^paryTHria. H3 xor eKcxpeMHor anxaroHUSMa pa3BH.xa ce ^paryxHHOBa 6yHa, Kao onpaBâna nocjeji.Hi][a YpomeBa Henonymxaita. H ^paryxnH, mijii ce ;i,0Jia3aK na npecxo xapaKxepHHie Kao H3pa3 uoCejie je;i.He cxpaHKe y CpncKOJ ^p'/KaBH, y npBHM ro^nHaMa CBora Kao

Ajih,

iiiTO

eKBH.xH6Hpa Rsue^j ji,Be cxpaHKC, aKO 6h JKe.xeo â pagyna na onmxy npHBpjKeHOcx. llopeji; Kpajta ypoma H nopeji; ;i;pyrHX 3HaxHHJHX .xh^hocxh ^paryXHHy je, npena âHHJOBy npHqaay, 6ho npo-

Kpa.i>eBaH>a

xHBHiiK ;ÔITIao 1)

13.

—

II

HMao je

AE.

;i,a

JaHHiiHJe. Ka;ia je

^paryxHH

Ha npecxo AE. JaHHhnje, Kao

113

T. *JiopHHCKH, lOjKHue CjiaBflHP H BH3aHTiH B. B. KajaJH, IIct. Cpn. Hapcâ cxp. 43.

neive

n CTp.

59

ypomeM,

co.iH;iapHOCTii ca

qemiM ypomc-M.

IIoooacHii

Oji.iasH

sa 36a-

AE. ânioo mo-

THBHine JaHiilinjeBO ocxynaBbe thmc, nixo ce AE. JaHflJiiije cexno j>y6aBH ypomeBC u 0Cehaaa ;ia ce nehe HHKaKo pasîBajaxn ca ypomexi.^) A.in ce 11 113 xaKBa /lâHn.iOBa npiinoBej,att.a jta nsBCCxn: /I|a je AE. Jamibnje noxnyno oji.o6paBao ypomeBj no.xnxHKy 6uo .xHqnnM npiijaxeojeM; ji,a nnje ji.a My je 03.o6paBao /l,paryxuHOB pa;i: h ;ia je 6110 npoTHBHHK HOBO-cxBopcHOr cxaaa. flcMa cyMae ya JaHntflja, kojh je, no /l,aHn.xoBy npHqaay Kao CBemxcHHK yjKBBao jooap r.xac h ayxopiixex, 6ho je 11 jeâH ;i.eo CBemxencxBa Kao HenoMHpj>HBa onO3Hij,0Ja /^paryinny. KaKO AE. âHH.xo 11 npaiia, KpajbHi];a Je.xena hbjc ocyîiBa.xa nocxynaK CBora cima: Ona je y xom ji,orai)ajy yBHâ.xa npcx IIpoBHl)eHja H xeniH CBora cnna /l,paryxnHa, Ka;i;a je OBaj Ha KO.xemiMa mo.xh ;i;a My onpocxH.

^paryxBH

;i.a;i,e Maxepn CBOJoj „je;i,aH ;i.eo scMjte CBOJe ;i;pataBe na y;KHBaH>e u npeon-

Baite".-)

y npBHX

—

npnqaBby npBux

;i,orat;aja,

y BpcMeny

/I,paryxnHOBa BpxoBHor KpaTpoHomau, ce jaKO pa3.xHKyje o;i; AE. âHH.ia. IIo acMy: JeJienaje ..no6er.xa" npcKO Bnxopa y Bap cbomc MyiKy h nnje ona HHKaKO xxe.xa â bh;i,ii CBora CHna. /lâjbe ro;i,HHa

jtCBaifca

cip.

289.

1)

JtaH. aCiiB. cxp.

2)

Bhah: âa. ^hb.

173—175.

—

cxp.

19

— 21,

58 h IlaBj.

HxHTHJa

60 TpoHoraan; npnqa: â je ii AE. JamitHJe npcKO Bpâ ;i;o6erao Yporay; jia ^paryxHH flHJe xieo ji,a..'be tohmth ypoma, nero My je ocxaBHO i;e.iy ,,CKeH3;epHJy" na yacBBaae; casBao ;i,pavaBHH jta je /I^paryTHH y CKopo ca6op H ;i:a je na TOMe ca6opy nocxaBHO 3a apxHJenncKona ânnjia I, o;i; Kora je y ^•Kh^h noMaaan 3a cpncKOr Kpa.i>a; jia je ypoiu ca CBOJOM a^cHOM H AE. JaHniiHJeM acHBeo y Bapy h ,T;a je oji bbhx xpoje ^paryTHH „ropKo" npoK.ieT h oxiyien oji iipKoe.^) npCMa âHH.iOBiiM caonrnxeaHMa y TpoHonma je HOBHna: â je /I,paryxHHa noMa3ao 3a cpncKor Kpajta AE. J^smujio I; â je ^paryxHH anaxeMHcaH; jia je ^paryxHH ;i;ao ony CBOMe ,,CKeH;];epHJy" na yjKHBaite. ApxHMaH;i;pHX r. HHbHfi>op ^yqn^ noxnyno je npHMHO OBO ropae upBO TponoraqeBO caonmxeae, jia je ^paryxHH o;i; /],aHH.xa I noMaaan 3a cpncKor Kpaj>a.") Ako ce HMa na

yMy

OHaj

HHfea, ;ta

xpa;tHu,HOHaaHH ce npn

noMamy y /Kh^h

oSaqaj

y HeMa-

cxynaay na npecxo Mnpooji

CpncKor ApxHJenncKona,

Moace ce ca cbhm ycBOJnxH TpononmeBO Ka3HBaBbe.

—

CxBap, Kojoj

Bajbaao Bcfee najKae o6paxHXH, jecxe nnxasbe, ko je sa JXpazymuHoea epxoGHoe Kpojbeecmea ouo CpucnuM ApxujemicKOuo.M? obom nnxaay y xo.xhko npe Bajta pasMHCJiHXH, mxo AE. ânnjio II ne 1)

2)

6h

TjacH. V. CTp. 51—52. JiJ'^^sk. Hct. Cpn. Ilj)KBe cip. 127—131.

Huh.

61

Aomao na npHâ jia je nsa AE. JaHnkBja AaHn.io AE. cpncKH apxiijeniiCKoncKH npecxo I

Hero

AE. JcBCxaTHJe

I.

;i,aHH.io

li

H

ns-

Kaê, ;ia ]e noc.ie AE. Caee AanH.io i, mao Ha apxHJenncKoncKH npecio neKiiXHe36or je KoiH ie Ma.io B.iaAao h jia ApxHMaH;ipHT, nosHaxHX yspoKa CMeHêu?) ^''''"•"''' naK, Hh1ih«i.op Ay^h^ J^^^'^ ^^ J^ apxHJenncKonoM caMO naa I 6ho cpncKHM apxHJeniiCKonOBao AE. JaHiitiija h aa je KpaBpeMe ;i,paryTHHOBa BpxoBHor

pUho

3a CBe

jLCBaaa.')

jio-

—

neke aa caonnixH oh naMepno samxo je AE. AaHH.xo I cMeaeH; noc.ie JaHntiija npefeyxKVJe, â name, ko je apxHJenHCKona. io ite;i.oniao sk cpncKor sa cooom nnroBO npefcvxKHBaiLe noB.xaqn I oieaeH? Ko Taaa: 3amxo je AE. ;i,aHH.xo apxnjenncKonoM sa Aparyje 6ho cpncKHM KaKO ;i,a ce xHHOBa BpxoBHor KpajBCBama? npoxyMaqH xo A^hh-iobo tyxaae? I CMeaeH ca AE.

AE

;i,aHH.io

3a mxo

n,

aaK.ie,

Mmmo

je

keko Hsr.xejia Al^. apxHJenHCKOncKe h.xh My o^hJlaHHio n H.XH Heke jia Kaace A.m aRO ce nocxa HHcy no3HaxH y.3poHH. AparyxHHOM Bepyje Tpononmy, sa je ca Aannrio npecxo Aomao Ha apxHJenHCKoncKH ,\mn:ioca Bcay I na aKO ce xo AOBeê y ce onaKBa ie;iHa 6h OHjia BHM npnâacM, caMOM npnKOHJCKxypa Morjia cxBopsxH: Ho cxo.^Hê,

—

iTi^JKBB. 2)

HcT. Cpn.

HaB.!. iKuT. CTp. 275 H 308; Hb. lJ.pKBe crp. 127—131.

c.

168.

62

qaay ânH.iOBy AE.

âniijio I

je

npocxo

cjiemeH. â je ânH.io I caM, CBOJeBOJbHO âo ocxaBKy, HCMa cyMite, ânujo 11 ynoxpeCno 6h OBaj KaxeropHqKH nspas h npoia XOMC ca CBUM yMCcna nsmeâ npexnocxaBKa ;ta je /],aHH.io I CMeBbeH sGor HCKor i;pKBeHor nnxama h Hecyr.xacime ca ypomcM U) Ha aKO ce jom iiMa na yMy TpoHOinqeBO

KasHBaite,

0H;3,a

Morno jom

m^Q

6ii ce y npexnocxaBKaMa oxmKh h npexnocxaBHxii â

CMeaen c xora, mxo je, ^paryxHna h opamjo ocHOBanocx aeroBHx npexensHJa. ypomy ce

je

AE. âHHJO

Moac;i,a,

I

no;i;pajKaBao

ânajio I nnje xxeo o;tyCBorMHnijLeBbaHpe3y.xxaxje xe necxaxH o;i, cyrnacime 6hjo ânnjOBO oieifcHBaifce. Moace ce MHCJiHXH, jia, AE. âHn.xo I HHJe h nocjie CMeanBaftanpecxaoCHXH /fparyxHHOBHM napXHsaHOM, jep Kaâ je /I,paryxHH o;i,6paHHO CBOJa npaBa h ;[i:omao Ha cpncKii KpajtCBCKii npecxo, OH ra ce cexno Kao CBora cxapora npHJaxejLa h oânor napxHsana u iiOBpaxHO ra Ha apxnjenHCKoncKH npecxo. A.iH, 3a mxo /l,aHn.xo nnrnxa ne npnnoBe;ta o obom jipyroM apxnjenHCKonoBaEby âniLia I? ApxuManapHxa r. HntH'i'Opa ^yqnfea HMa je^na KanoHCKa apryMCHxauHJa, Koja AO HCK-xe xyMaqn obo /I,aHHjiOBO ancoJiyxHO feyxaHê. llo r. ^yqafey âHH.xo I h3a6paH je sa cpncKor apxHJenHCKona HCKa-

xo HHJe

CBn;i,e,xo;

H

Y

^)

CpekK.

IIcT.

II

cxp. 165.

—

;i;aH.

^Khb.

c.

275,

287.

63

HOHCKHM nyxeM, jep je join y iKHBOiy 6ho apxHJenHCKon JaHHhuje I/) Be3 cyMae y o^HMa Beber ;ie.Ta cpncKor CBeraxeHCTBa obo ;ipyro apxHJenncKonoBaH>e ânnjia

I-or h3-

je noxnyHO HCKaHOHCKO, ii AE. /I,an, npHnaAajyliH tom ;tejy CBeniTeHCTBa H3 TUX pa3.iora npekyxao je obo ;i.pyro apXHJenHCKonoBaae /l,aHH.ia I-or. A.ih, obomc pe30H0BaBby r-na ^yqHba Morao 6h ce yqnHHTH jeitan SHiMennT npnroBop: 3a dito âr.ie;i;a.io

HH.io

AE. JannliHJy. Ka;i;a je AE. Jannbiije I onaKO hctq ypomcBa Kpeaxypa Kao nrro je n /IânH.io I 6ho y jiipyroM cbom HHjio II rOBoprr o

apxiijeniiCKonoBaifcy

MHiujbeay

^paryxnHOBa Kpeaxypa?

Hiila. ^yqiifea n xVE. JaHCKaHOHCKU apxEJenHCKOHOBao. jep je y acHBOxy 6ho join AE. ânioo I. HnaK 3a xo AE. âHu.xo II roBopir h xBa.xH AE. JaHnknja I. IIpeMa xoMe, mh

TIo

r.

HHtiHJe I OHO 6h

MHCJiHMO ;i;a je AE. ânH.xo II npefcyxao jtpyro apxHJenHCKonoBaBbe âHii.xa I sepoBaxHO BHme ii3 napxnsaHCKiix nero .xh ii3

KaHOHCKHx

Ako

ce

pa3.xora.

—

HMa Ha jyij âHH.xoBa

npHiiaita

H ropae npexnocxaBKe, 0H4,a 6h ce Mor.xo KOHCxaxoBaxB, ;i,a je OBaKO 6h.io cxaae ii pacnojiomeiLe y CpncKOJ ^pacaBH npn ^paryiHHOBy cxynas^y na npecxo cpncKa: yjjoia u JciHufiuje 1 hucij xmejiu ;â ce uoMupe ca ffpazymimoM u â My oupocme. 1)

IIcT.

Cpn. UpKBe CTp. 129.

64 Jejiena ce uoMupujia ca

cuhom /(paeymuHOM^

Koju joj je /âo ua yjicuearhe Bpybane.^) IIMajyfiu ua y.uy ;foipHuja êjioeawa ceeuimeHcmea u 6Jiacme,/ie^ Moo/ce ce Mucjiumu â je eefiima ejiacmejie it caeui^meHcmea dujia pâeo pacuoAOJfceua upeMa ffpaeymuHy.

—

TIomTO CMO pacMoxpHJiH cxaae CpncKe pacno.iojKcifce, Koje je onâ sjia/I,p5KaBH npii ^paryxHHOBy ;i:a.io j CpncKOJ cxynaay na npecxo, norpeSHO je â npei^CMO Ha npBe ro;i,HHe ^paryxHHOBa BpxoBHora

^pmase H

Kpa."beBaaa.

y onmxe Majo je cnoMeHHKa, kojh 6h HaM mxoro;i; ;i,exajbHJije mooh npuqaxa o npBHM roAHHaMa ^paryximoBa BpxoBHor KpajBCBCXBa. Oco6nxo y AE. ânajia HajiasHMO Aocxa noâxaKa o npBHM rojiHHaMa ^paryXHHOBe B.xaê. Hckh naK jiexonncH, oco6hxo npocxpaHHJH, iicxiiîy: ^paryxnHOBy jasy pejiHrnosHOCx, Koja je Aoniipa.xa

ji;o

acKexiisMa;

BbcroBO cxapaibe o ;i,o6py CpncKC ^pasaBe; H>eroBy jtyCaB npewa Ka.xyl)epHMa, aeroBy npaB;i,o.T>y6HBocx; EberoBO noDixoBaBbe cxapoIf Gpnry o OM.xajiHHH: „CTt0aHb 7¥.i Ovpomccb

CXH

CbiHb no CboteMb np-KK-MAMiTb KpaAI€EbCTKO, H UAHi HJ AlOKOEb CO^KHH) H npjgOCAdE;Ht6Mb pacnÂ4l€ C£ H A0CT0XKy

....,,

Huofce ipe/îiAu

epcme KajiawHuipu. Ohu cy uapo/j u ujbauKaAu y MupuoMe epejieny nao

syAyjiKapu^ upoâeujiu

nyuujiu

um

waeHuifê

ujiaiha u m.

ji,.

jjyoicHU'ûMa^

Samo uooookhu

/IpaeymnH Hacmaue /fa ucKopenu „rpbAbH ypomnornHyo y (5ojy ca CHHOM JtparyxHHeM. Gi. P. Luccnri, Cjpioso ristvetto de gli Annali rti Rausa cxp. 37. Du Fresne Car. d. du Gauge IIoaHaxo je, ;i;a HeicH Jliyricum vetus et novum cxp. 57. 1270 ro;i;.; ajia jieTOQHCH yaa&iajy, ;i;a je Kpa.t Ypoui ywpo je xaj HCKaa ca cbkm noCajeH. F. IIb. IlaBJioBHti, HceJieLH, Ba.'bî.a, ;;a osaj ncKaa ;i;o6HJe HuaK neKe npasieHe, npexaocxaB-ta .Jia je r. 1270 ysipo He Ypoiii Hero BjiajiacjiaB. ôpe;^ Tora r. IlaBJOBHh mhcjih .jâ je Ypom ywpo Her,ne hoi^xkom 1279 roA. Bh^h TJiacH. XLVIU cxp. 230— 231 ,234— 235,240.

—

—

—

5*

68

Y

CKopo nocjie CMpxH Kpa.T>a yponia ynpe h apxnjenncKOn JanatiHJe I. ^paryTHH y ;i;oroBopy ca cbojom MaxepoM noc.ie HCKor BpeMCHa npenece JanHtHJeee Motn y xManacTHp ConotaHe.-) ncHCKor ManacTHpa.')

1)

JI,aH.

3Khb. cxp.

9;

Hb.

ITaBJi.

Hvht. 171.

— Ilejai, Hist. Seiv. Jtan. >KnB. CTp. 289 — 291. — 171—172. — r.TacH. V CTp. 53. —

—

r.iacH. 2)

XXI

cTp. '238.

IIb.

Tji.

V.

219. IlaBJi. JKht.

c.

5S

c.

CTp.

VI nOOJIEfllBE

rOJHHE BPXOBHOr KPAJLEBAH>A

—

CnoAamEiH ApxasEZ pas Kpa;ia JlparyTZEa. Oabocz caByPai ca BHsaHTHJou, rapcKOM. OpncKz HeycnezznoMotzbz czjiacEa Kpasa cjieAziie Tora Beycnesa. SparyTZEa c specTOJia spzoBEor cpncKor KpajdesCTBa. Koje je roflZEe Kpaa JparyxHE camao c EpecTOJia cpncEor spzoBEor Kpa-

—

—

—

—

aeBCTsa.

—

Jejieiy.

BapoAEa npzâ

o

—

JeflEa

Kpajty Aparyizzy.

cnojtaniHOJ noJiHTH^KOJ pa^ftH Kpajta

^paryxHHa AE. npnqa.

/ânu.io

Ho aeMy cy

Bp.io

oko.ihh

MHpne OAHOce npeMa CpncKOJ CHare Kpa.i>a HMajiH

3.ie

/I,paryTiiHa.

MHC.iH,

Heo;i,peêHO

BJia;i;aou,H rajn.iH

H

nocTiit)eHii

/I,paKaBH 36or

ohh, kojh cy ojiycTame o;i;

H

BBine HuniTa! Y onmTe CBOJHX n.iaHOBa.^) AE. âHHJio n npnqa Biime 4>aMMaHJapHe CTBapH cpncKHX B.ia;i,a.iaii,a, nixo naBOjin na MHcao, ;ta oh nnje 6ho nocBeKeH y ^psKaBHe CTBapw CpncKC ^pmaBe. TpOHomaii;, naK, npnqa hckg cxBapH o paxoBaaHMa Kpaj>a ^paryxnna; aJiH cy xa TpoHomqeBa npnnoBejtaifca nenoyajiaHa h *aij

âH. jKhb. CTp. 22

—

22.;

Hb.

IlaBJi.

JKht. CTp. 173.

70 6yji03Ha.

Ho TpOHonmy

Kpajt je

^paryxHH

paxoBao npoTHB Byrapa ii CocancKHx oaHOBa Oa 6ocaHCKHX 6aH0Ba oh sayse seM^te cbc Bocne pene; a oa Byrapa: „ctpjhh U\a;!;o K(Ji,0\iCK\/\ AO ^'O'OHCKiA PopU, Ô rp«Ha KpajBa MH.xyxHHa. Cbg ;io nojaee "Bop^ Tepxepa, nar.xejia, jia, KpaJLy ^paryxHHy HHJe HHKaKO 6H.X0 /"to paxoBaH.a. Oh je, Kao mxo CxMO BH;i;ejiH, HMao h OABHine noc.ia oko yMHpaBaaa BJiacxeJie h K0HC0.TiH;i;0BaHba jipacaBHor cxaaa. H Ka;ia je oh, KaKO xaKO, koh-

HHM

co.xHjtOBao

ynyxparaae cxaae CBOJe jtpmaBe, jioopo opraHHSOBaHOw

MH ra BHjtHMO rê y

caneay o;i,HCxa paxyje; aaw te to Baae no aera 6nxH Bp:io «i>axa.iHO.

paxo-

HsHenajiHOM npoMenoM Ha cpncKOM nper. 1276 3a hgko BpeMe 6hjh cy npeKHHyxo nperoBopH u3Me^y Kap.xa AnmyjcKor H Kpajta yponra I o no;ie.iH BnsaHXHCKora II,apcTBa. Ka;i; je ^paryxHH jioinao na cpnCKH KpaJBCBCKH npccTO, 3ay3HMaH,eM Kpa.TjHue Jejiene, MaxepeKpa.T>a^paryxHHa, xiice nperoBopH ycKopoHacxaBHoie. H,Kaj,a ce AO.iacKOM T»opâ Tepxepa y ByrapcKOJ cxiimaraeHeMnpH HCMyTH>e, XHM cenperoBopHManpH;i.pyjKHH6yrapcKHi;apTDOpl)e Tepxep. YnperoBopHMa ce ;i.oêji,o cnopasywa, uace o6pa'HOBajaKcaBe3, y KOMedexyrHanojLCKO-CHUH.iHJaHCKHKpajb KapJio AHHcyjcKH, cpncKH KpaJB ^paryxHH, CyrapCKH i;ap Tiopê Tepxep m xeca.iacKH ceBacxoCTO.iy

73

KpaTop Job. Ah^cji. Ca8e3HHu,H CTyname y paxHHqKy aKu,njy noqexKOM 1281 roji;., ajiH ce HH jeâH He Moraiiie noxBajiniH oco6hthm ycnecHMa. BojcKa Kpajta Kap.ia ycne â ce HCKpiiia Ha BajiKaHCKO IIo-iyocTpBO h â aonpe ;i,o Bepaxa. Ajih HanyjBite OB;i.e BaaaH-

Mopaôme spaXHXH naxpar y HxaîHJy. IlaxHMep 3Ha sa xaj pax, a.iH naM ne caonmxaBa SHaxHHJe h onraHprnije bccxh o paxoBaH>y Tpna npoxHB Cp6a. Oh caMO cnoMHH>e: Aa je oa Cp6HMa npoxHB BHsanTHJc 6ho Jlacnap i^(9mftW^t^fa(Koxavt^sa): ;i,aje npoxHs Cp6a (TptpaXXwv) 6ho ojiacjiao CBor MJiaêr cnna itapeBHha KoHcxanxflna (Xlopcpupcyevr^xov KwvxHHniH xaKo pasâme, â ce

aTavtivov).^)

Ho CBCMy cy;];eliH, Kpajt je /I,paryxHH y OBOMe paxy npoxHB BHsanxHJe ynao y MaKCAOHHJy, cxeêkH xpa;i,Hii,HOHajiHOJ xeJK&H cpncKHx BJiajiajiau;a, ;i;a ce cpncKa BJiacx npeHece H y MaKeÔHHJy, y 3;o.xHHy Bapâpa. Ho paxHOM n.xaHy BepoBaxHO â cy Cp6H H Hanyjbn;n o^peAH-iH mccxo yApysKeaa

—

y

3;oJiHHH Bapjiapa,

MajiH

;i,a

ErnaxHCKHM

Cojiyn, Hanyjbu,H 6h h-

nyxeM;],ot)y no^ CoJiyn,

6h aaxeK.iH Cpoe, kojh 6h o;i,03ro, hh3 AOin.xH na ErejcKO Mope. BH3aHxuHu,H cy Hajnpe o6paxH.xH norjiaBHxy namay HaTjifi

BapAap

nyjBii,HMa,

BepOBaxHO c xora, mxo hm je oxyâ

npexH.ia Bcha onacHocx a MOJEâ h na cxpa1)

gis.

G. Pacliymeris:

Bonae 1835

vol.

I

De Michaele

et

Andronico Palaeolo-

CTp. 474; vol. II cxp. 22.

74

y

noqeiKy KpajB ^paryTHH noKasapaxHHqKHycnex, jep BH3aHTHHn,n 6exy A.ih, bojckom Kpajta Kap.ia. 3a6aB.T>eHH Ka;i;a BiisaHTHHUH CBpniHine c Hanyjbii;QMa, na HX npiiMopaine, â ce 6e3 paxHHqKHX Tpo*cja Bpaxe naxpar y HTa.iHJy, jia xaivio y CKopo ji;oiieKajy CmxH.xnjaHCKO BeqepiLe, OHH OHita no peiy OKpenyiue ce cpncKOMe, Kpa.x>y ^paryxHHy. KpajbeBHk KoHCMaumuH Mja^n chh MhxaHJia Vni. Ilajieo-Tora, ocBoJHOua I],apHrpaji;a n ocuHBana jiiUHacxaje flaneojioo;i; JIaxHHa roBHâ, cysoH cpncKy BOJCKy y MaKejxoHaJH, npe6aun je npeito ;i,p5KaBHe rpanime, na OH;i;a ca|a OH ynaja y CpncKy /],pjKaBy. Kpajt ^paryxHH Hnje ce Morao o;i;ynpexH HaBajiH BB3aHXHHaii,a, nero ce noêo ji,y6jbG nOBJia^HXfl y CBOJy ^psKasy iicnpeii; BH3aHTHCKe BojcKC. Tajta BH3aHXHHn,H, KaKO bcih AE. âHHJO, ;i,onpeme ao JlHmtaHa. IIo xA.E. âHHJiy 0H;i,a y CpncKoj ^p:svaBH 36or cxa.iHHX BH3aHxncKHx npo;i,HpaH>a 6ejame saBJiaji,a.ia oniiixa sadyna h, mia Bnuie, BC.xHKa onacHOcx no ApJKaBHy caMOCxajinocx CpncKe TcrHCKHX o63Hpa.

^pjKaBC.

—

ycpeA xaKBora cxa&a Kpajb ^paryxHH a6;iHii,Hpa y Kopiicx CBOr M.xaêra 6paxa MnayxMHa. â .xh je Kpajt /l,paryxHH Ma no Kojy iiieny naqHHHO Mnp ca BnsaHXHHUHMa, H.xn Ma KaKO pery.xncao o^HOce ca cbojhm nenpHJaxe.LHMa, ca BH3aHXHHnHMa, mh ne BHawo noyBâno, jep naM AE. ânnjio h FpK

75 caoninxaBajy. BepoBaxHO ;i,a je to ocTynaae 6h.io wsneHa;i;HO, npunyîHO, 3a Bpeine caMorapaxa, kojh

T>opê

HHinTa

na:5tiiMep

ne

ce npoii,y5KHO Kp03 ne.iy rojnny (1281 J.

Mh

BHAHMO Kpajba MnjiyTHHa y paiy ca BnaanTHHiuiMa join npBe roAHHe H>eroBa KpajtesnaK asl ojxhoch H3Mel)y Cp6a BpcMe a6AHiiiipaa>a Kpa.Tja ^paryTHHa HHcy 6h.im noBOJiHoperyjiHcaHH. â je Kpajb ^paryxHH saKJByquo KanaB Mnp ca BH3aHTiiHii,HMa, BepoBaTHO jia, 6n Kpajt MHJiyTHH, y upeoj toahhh CBOje B.Ta;i;e caMHM ynyTpamanM CTaacM CpncKe ^pacaBC 6ho npHMopaH ;i,a Taj Mnp, 6ap 3a Koje BpcMC,

BaBba,^) M TO je

HBii3aHTHHaii,a h 3a

noiuTyje.

AE.

âniiJio h J.

Bajy HaM hckc

TpoHomau; caonmTa-

jiêTajte o ciiJiacKy

Kpajta

/I,pa-

BpxoBHor cpncKor KpaJbCBCTBa. CeM H>HX H HpOCTpaHHJH .leTOnHCH ao6po 3Hajy, â je KpajL /I,paryTHH jom 3a CBor acHBOTa ycTynHO npecTO CBOMe 6paTy MHJiyTHHy.Tn JleTonHCH, totobo CTepeoTanHO BeJie „Cb mi CTtOdHb, nOXELÂCHblH 0Tb ;\,1iAil

ryTHHa c npecTOJia

:

CKOHX, npH JKHKOTt CSOCMb npH3HEy ^paryxHHy n n.iaqytn

TajTii,

mxa

fee

ohh

ra nn-

pa;i,HTH 6e3 Hjera,aKO okojihh

B.iaaaouH qyjy sa Bberosy necpefey, na 3aBojinxe Ha CpncKy ^pjKaBy n Jbnx ce6H noxmiHC. cyce;i,Hn B.ia;i;aoii,u ôaname na Kao HenpHJaxejiH nanajioiue na CpncKy /I^p5KaBy. TOM BpcMeny CpncKa je

H

———

y

^pHcaca CTeiuaeHa 11 CMaaena. BnaanTHHUH 6exy Aonpaif jio JTunjtaHa, na, niia Biinie, xxeAOruc â ixe.iy CpncKy ^pjKaBy 6njia

11 Jta oa cpncKor Kpajba ^paryxiiHa naqHue „CBor noc.iyniHor c.iyry".

noKope,

„IA3A«UJT0V HtKOTOpOK) PJKOTOK) Cb KAdCTIAH CKOHMH nOJi,b, rQdXOMh ICAfMfML Udji,^ OVKO Cb KOHra H CbKpOVUJH HOrOV CKOK). MH03'tI Tat

lAAhK-U H C-KTOKJHHK) KfAHKOV

BhlKklUOV

B:b

OTbHbCTKHH »€rO npHHiTHH TdKOK-KK- ra3Bbl TOcnoAHna HXb, nAHBa.iH My CBOJy 6oja3aH. A.ih, aKO ce HMa Ha yMy ânnjioBa onraxa xeiKH>a 3a H36e-

raBaacM

h.xh y.xenmaBaaeM CBera OHora, nixo 6h HayjtHJio nanernpuKy cpncKiix B.xa;i;a.xau,a H apxHJenHCKona, oHjia ce mojkc npexnocxaBHXH, jia, cpncKa Bjacxe.xa, aKo ^paryxuna HHJe CHJiOM npHMopaja ;i,a CHê ca npecxo.xa, OHa ra je pa3.xoHCHXHM h yMecHHM caBexHMa CK.TOHH.Xa ABb J OBaKBHM KpHXHqHHM XpCHyDiHMa no CpncKy Jl,p}KaBy ycxynn npecxo CBOM Mjia^CM, jynaqHHJeM h nonyjiapnnjeM 6paxy. CyêfeH, nas, no ohom âsH.xoBy H3pa3y „ MH03'KH ?K6 MAbK-K H CtTOK^HHK) K(AHKOV KblKbUJOV", 0C06hT0 HO peiH „MAbK'K"^), M03Ke ce MHCJiHXH, jta jc 6HJia h caina no6yHa. /[a. ce OBO /l^paryxHHOBO ocxynaite o;i; npecxo.xa mxo JiaKme n MHpHHJe H3BpniH; ;i.a ^paryxHH caM npncxane na ocxyname, MHoro je npnnoMorjia join n je;iHa cxnap ncHxojioniKe npHpo;i;e. ycpe;i; one paxnnqKe He;i;alie ^paryxHH je 6ho cjiomho Hory'). Hbe-

PjeiH.

1)

Bhjih ;âH.

2J

BpaHKOBHK ysuMa

11 ;ta

CTp.

81.:

„MAbK.

IV

cxp.

XLVmrjiacHHKa.

345

cxp.

— 358;

Kaara V

116— 120.

^ynafe.

MaxKOBHK, T. jiophhckh H JosaH AparauieBHt ycBOJmiH cy obo HosaKOBaLeBO mhiuJbeifce. Rad. XLIX cxp. 137 138. Apar. IIoji. Hjinp. cxp. 113 *jiopHHCKH, K). CjiaBane H BaaaHTiH II cxp. 13. 114. Toxmrna,.

kh..

—

—

cxp. 11. Dr.

—

II.

—

96 MaijapcKH nojaM. â xe rpaHHii;e HHcy noqneajie na Hapo;iHOM cxBaxaBby h nasHBy; jia. CpncKH Hapo;t y Cpe;i,H>eM BeKy h y XVI. HHJe Jioji Ma^BOM paayMeBao npeêo Hsa Kojiy6ape h jy^KHO oa IJ,epa ii Bjiaraafea: mh feeMO HaBCCTH jom neKC, BefenHOM noBe jiioKase.

y

—

xpHCOByjBo KHCsa JIasapa ManacTHpy

PaBaHHun h y xpncoByjtH

jiecnoxa "Bypâ,

KOJOM noTBp^yje 6aniTHHy ^lejiHHKy Paînqy, mTOJCHMao uo;i, /tecnoxoM CxeânoM h mxo je ;io6ho oa Maij[apcKor Kpajta jKHrMyH;i;a, noMHH>y ce cena: BAaceuuiâ, BomH>aiû, Tpcmeuuipa, JJodpa Fjiaea, JBymuiuHuif,a^ Jlyna^ Ilpxoeo,

Sees/j^

nycxo cejiiimxe

ItOHamuif,e.

Cejio BjiaceHHi;a 6e3 cyMEbe je cejio Bjiaca-

y Saceny ByKOCeao BomftanH hjfh BeAUKu BomihaK hjih Majiu Boiwhbafc y docaBO-xaMHaBCKOM cpesy, hjih te naK 6hth Huif,a

6.iH3y cejia

ê6pi5a

jtpama, na BjiacaHHiiH.

cejio

BoiwhhaHoeuK 6jiH3y Jbnra y K0Jiy6ap-

CKOM cpesy. TpcxeHHi],a xo je Aanaraifce cejio Tpcmeuuifa Cjinay TaMnaBC, Ha nyxy hb Yda y OspenoBaii. ô6pa TjiaBa 6a\xQ â je ce.io ffoopu^ y noii,epcKOM cpesy d.msy IIIani];a (H y Ja;ipy ce Ha.xase cejia Foprbu u Jôhbu ffoopuK, ajiH te npe 6hxh osaj /I,o6pHtL y Iloitepjy). JbyxHmHHua fee 6e3 cyMH>e 6hth cejio JBymune y nocaBO-xaMHaBCKOM cpesy. Cejio JlyKa dnKe, Aa je hjih ce.io f^ynaeaip y BajbCBCKOM cpe3y, na nyxy h3 BajBCBa y y6 hjih naK cejio Jlynaeuiâ 6jiH3y cejia ^pena.

97 ITpxoeo H 3ee3;j h jtanac nocTOJe. To cy o6aH5KH>a ce.ia 6.iH3y Case h ce.ia ,3,6-

jUBa,

6pi;a,

J nocaBO-TaMHaecKOM cpesy.

ceJio

KoHamui{,a na jiecHOJ

/I,aHaniH>e

oGa.in Ko.iyCape

HOCH HMecxapor nycxor ce.iHiuTa KoHaxHua.') SuaHaJHO

cea oea cejia ue upejiase

je, ^ra

BajbeecKoa Onpyea, ne yjiase y Jau HPMpejiase I],ep u na Hcmok peny Ko-

epaHuif,ij ff,ap^

jiyoapy

â

o/f

cacmaea ca JhueoM.

nteHoa

ce cxapa

Maqea nnje

npoxesajia y Cpe/XEbeM BeKy, hh ;i.oaHHJe, CBe ;io Mopaee, Morao dn ce HasecxH joni je;i;aH, ne Maae BajKaH jiOKaa.

y cxapHJHX, cpeAH>eBeKOBHHX Kojn cy nyxoBa.xH

y CBCxy

nyxonHcaii,a

3eM.i>y

h.xh

y

npcKO

Ba.xKaHCKor IIo.iyocxpBa cxapHM BoJHHqKHM IlyxeM (Via MilitarisJ

II,apHrpaj

HCMa KaKBa cnoMena

o

noKpaJHHn

Ma^BH.

H)HMa ce, OC06HXO cxapuJHM KpcxaiuKUM nyxonncuHMa, oj Beorpaj;a na cbc ;i;o

Hnma npocxHpe

npocxo uyciaurha (desertum) Kojy HCKH nyxonHCHH Ha3HBajy h EyaapcKOM lUyMOM (Silva Bulgariae^ Balgerwaldt), Hh BHxes Beprnpan/fOH /(e Jia Bponujep, kojh je ')

CnoM.

Bh;;h Mar. Ill

cxp. 3.

—

JleT.

—

sa 1847

JtaH.

PeqH.

r.

cb.

kh>.

I

IV.

—

JB.

CxojaH.

cxp. 42, 125; kh>.

II

CxaT. Kp. CpO. cxp. 4, 8, 12,174,182,194, 200, 202, 204, 222. "BeH. Kap. Kp. CpC Ccxo KoHaXHita Hajiasii ce na jiecHoj o'5a.iH EojiyOape, nomxo ce OHa cacxaja ca JtaroM. Mo/KC ce BepoBaxH ,ia je h obo cejo 6hjo Ka,iro;t Ha JieBoj ofiajii Ko-iyCape. noMemxaH.e ce-ia h noBJae ya ;t0JHHe aa spcMe Typana nehe 6hxh pexKa nojasa y HCHBoxy cpacKHx ce.ia. crp. 22, 477.

—

—

98

npBH OA CTapHJHX nyTonHcaii;a araao Uâpnrpa;tCKHM ^pyMOM He phmckhm nyTCM hh3 MopaBy y BpaHnqcBO (Brandiz^ Brundusium) H JâJbe y3 ^ynaB y Beorpajt [Bellagrava^ Alba Graeca, Griechisch Weissenburg Bellgradmn), nero npeKO inyMa;i;HJe, ;i;aKJie, HH OH He cnoMHae KaKBy noKpaJHny Maisy. â ce H npeêo nsa Ko.iyCape 3Bao MaqsoM y XV BeKy, dea cyMH>e, to 6h cnoMeHyo 6apeM BpoKHJep. Ako 6hcmo 0ejiimca IlemaHHuKa HasBa.iH nyTonnciêM, OH;ta y H>eroBOJ pacnpaBH Be itineribus in Turciam hjih Quibis itineribus Turci sint aqgrediendi Ha.ia3HM0 npBH enoMen o Maqsn y cxapHJHX nyTOHHcana. neiaHqafey ce Ma^Ba (Maza) npocTHpe npeKO Case ko;i Illanaa (Sabacus^ Saslon). IleTaHqHfc ysHMa jia ce npcKO Cp6HJe MoavC npojipexH y TypcKy xpHMa nyTOBHMa: jiBa My nojiaae o;i; Beorjjaîa, ajeîan

nianiâ.^) â je CpncKH Hapoj y XVI BCKy HasHBao MannoM h npe;i.eo npcKO Ko.iy6ape jio MopaBC, rieTanqnt 6h hcto laKO cnoMeHyo Maqey ko;i, Beorpa;i;a, Kao mTO jy je cnoMenyo ko;i; Ulanuia. o;i

IIIto ce

THqe

npocxpancTBa

;i;aHainH>e

Ma^BC, no;i MaqBOM jtanac napoji; pasyMC paBan npeêo oa ôêpja ao Cane, onaj qeTBopoyrao y ccBepo-aana^HOM ;i,e.iy KpajbeBHHe Cp6HJe. Ako 6h ce xie.ia pas.iHKOBaTH Ma^Ba y yaccM h MaqBa y mnpeM h.xh cxa1)

Rad XLII

CTp.

5G— 184;

Rad.

XhlX

cxp. 137

— 138.

99

poM CMHCJiy:

OHâ 5u

ce

Manea

ij

ijofceM

cMumy 6ujia oho umo âuac napo^ pamjMe uo^ ManeoM, uAunano 5u ce mo peKJio.Manea par excehnce, upaea Mauea, Manea xa-'iôyf^v; uca uoM cmapoM 3£aH60ji, ua omoey nenos Hajupupomiije 6u oujio pasMza, mopucKoe ysemu upeueo %i3Mef)ij Caee u Tlpuue. Komj6ape u Jhma, Bjiamufia u Uêpa. Kpajb ;i,paryTHH 6h npcMa Taxy.iH CBOJe Tamxe B.iaAao ii Bochom. Ajih KpajB ^paryTHH HHJe HHKaKO Morao BjaâTH êJOM Bo6aHa chom. y HCTOM BpeMBHy Ha.iasHMO Kao CmenaHa KpajcBa Topae Bocne h ;1,oh>hx Kompojiamifia, kojh ce npBH nyx cnoMHae 6ho noji nenor. 1272. Oh je y noqeiKy Kpa.T.a. a MaiâpcKor CHsepeHCTBOM cpejtHHM r.no;i,CH3epeHCTBOM 1282 sa THM o;i 1280— MaqBancKOKpa.T>HHe JejincaBCTe, BOJBOTKHfte Je.incaBeTa 6ocaHCKe. Kajia. nan, Kpajbima scM.-be sexy cbomc r. 1282 ycxynii neive CBOJe Kpa.T>y ;i,paryxnHy.

CxenaH

je

Aomao

no;i

BpxoBHO aanoBejiHHfflXBO Kpajba Cxeâna JI,paryxHHa. „0h 6ejame npcMa Kpa.T>y ^paryxHHy y iicxoM o;iHomajy, nao nixo cy 6h.xh XpBaXCKH 6aH0BH npCMa XpBaXCKHM BOJBOoco6nxo neacan ;i;aMa. Taj OAHomaj nocxajie 3a HccHy Jeyaeo KoxpoMan je Cxenaa Kajia

.xHcanexy, Kfcep Kpa.-ba Cxe*ana;i,paryxHHa".i) B.xajiao ucjiom ;i,a Kpajb ;i,paryxHH HHJe CJiyme naM Kao AOKaan: ^ânH.xoBH

BocHOM 1)

Klaic, Povj. Bosne cxp. 90.

100 HCKH HCKasH H HHCMO nanc HnKone IV o;i 19. Mapxa 1291 r. Y tom nncMy nope;t ocTajiora nana bc.ih: ,...,^quod cum in partibus iuae dctioni suhjectis sint quam plurhni hnereiica pravitate

AE.

^)

infecti'-'-

âniiJio

n

naK Be.in: „Cb ko KAaroHbCTHKbm np-sAPi»?K« l«MAio oTbMbCTKHra CKOiero, MHorbi crpjHbl 3«MAI€ OVfpbCKbl.4% npHieXb H TilKO?KA« 0Tb KOCbHbCKbll€ 3fMAI€"-) Ilo OBOM CG BH^H A^

je Kpaj>

BJiaâo

^paryTHH caMO

Bochc H no MnnuLeiby apxHMaHApHTa H.i. je;i;HHM jie.iOM

Pynapiâ najnpHpo^HHJe je yscTH,

^paryxHH B.ia/i,ao hctoêhm peKe BocHe ao ^pime.s)

HeKH JleTonHCF

nsnoce,

jta

je Kpajt Bocne, o;i;

;ia

;i,ejiOM

je Kpajt

^pa-

ryTHH B.iajiao h YcopOM („ ..CteM xoKy Bochg cbc ji,o Cane aajejiHO ca rpa;ÔBHMa JI|o(5ojeM, JI,o6opOM h CpeCpHHKOM. Dr. K. JapeqeK, Haudelsstrasse cxp. 30. Klaic, Atlas xapxa IV.

—

101 KpajL fliiaryTHH HHJe jiyro ocxao CH3epCHOM OHor Apyror ;iejia Bocne: j Fopftoj BocHH H y ôa.HM KpajeBRMa. 3a one pa3rJiamcHe ApJKaBHC jiesopraHHsai^HJe y MaijapCKOJ no;i; pasBpaxEHM n noxox.TjHBDM KpajteM B-iaAHCJiaBOM IV KyMaHn,eM jaKO ce HcxHqe Mot xpBaxcKor h ,T,a.xMaxHHCKor Sana IlaBja iny6Hba H BberoBe dpate. Oh oxe cnsepenCTBO Kpajty ^paryxHHy uslji CxenaHOM KoTpoMaHHbeM II jom 1299. oh ce nasHBa rocnoâpCM Bocne. EberoB chh r. 1314. oxe KpajBy /l^paryxHHy Ycopy h Co.xh h cnoJH obc ^liBe^paryxHHOBeseMjLe ca ocxajiOM Bochom.^) IIo r. n. CpehKOBHty ^paryxiiH je 6ho CHsepen ^.BujiuHcnoj ^potcaeu''^ kojOxM je ynpaB.Tiao IIlHiuMaH Cxpai],BMHpoBHK h BacajiH cy My 6DJIH KyMaHH /IpjiaH u KyjêjiuH})

no Dr. K. JnpeqKy sa BpeMe one xaxapcKC Ha)e3;i;e Ha ByrapcKy npn Kpajy XIII BCKa y BH;i,HHy caMOCxa.xHO 3aBJia;i,aKyMaHCKor nopeKJia khcs IIIimutaH CmpaiiUMupoeuL Kao caMOcxajiHH rocnoâp nanajte oh y ocBajaîKoj naMepn r. 1291 Ha seMjLC KpajLa MHJiyxHHa h Aonpe ao XBOCHa. A.ih —

—

90 91. 1) Klaic, Povj. Bosue CTp. Hex. KoBai. h JoBaH. CTp. 113 H3A. 1891 Q CTp. 95-96 h3,t,. 1895 96. TpoHomau ysHMa, ;ta je c ycnexosi paTOBao JljparyTHH ca CocaHCKUM OaHOM, H oji jtera sayaeo ;teo Pajie: ,, HMt:-

—

ep^Hbl Cb BOCJHCKHMb EJHOMb H E^CiVjiA WOK1;4,HT(Ab KbICTb H COTiaTb COTb HSPO HCKVK)

;Kf

HJCTb 2)

PÎMH." IICTop.

n

—

TjiacH.

CTp. 175.

Y

CTp. 5(3—57.

102

caMHM thm necpehpaxoM OH 6h ;i,OBeAeH y noxqBaeHH nojiOiKaj npeMaKpajby Mn-TiyTHHy. UpcMa obomo ^paryxHH hhjc 6ho IIlHniMaHy CHsepcH.^) KpajL MnjiyTHH no6e;i;H h flHM

lIcTO xaKO KpajL /I,paryTiiH Hiije 6mo CH3epen HH /l,pMaHy h KyACinny. AE. âHHJio

n. KOMC y OBOJ sa

pOBaxH, Be.in

—

,,OTb

UJH C(

npH.'iiimi

^pnaHa

Ba.i>a ii

noTnyno

KyAejinna:

bc-

—

MHOrUHX BptMCHEMb TOV OVTKphAHKh-

CdUOKAaCThHd COVlUTa

H HHKOl€rO?K« Hd-

CHAHI21 COifUJTil C«"..^)

IIpeMa ;i;ocaAainifceM pasjiaraEby Mom.e ce noy^âHO yxBp;i,HXH: ffpazymuH je ua upeoM Mecmy yupaejbao ManeoM u mo ohom Man60M, naKO cy je Ma\iapii uo/^pasyMceajiu Kao ajiMUHiicmpamueHy jeûHui\,y; iâ je je/fuy yupaejbao ucwohhum /êjiOM Eocue o/f pene EocHe ji,o JXpune; j\a je so, Heno epeMe uMao cusepeucmeo ua/f FopihOM Eochom u JJôwum KpajeeiiMa.

y JKejbH, ja cc rpaHimaMa ^paryTnnoBe CpeMCKe KpajêBHHe ;ia noxpe6Ha npeuHSHocx, MH kcMO noKyniaxH, ;i,a npcMa OHOMe, niTO ce 3Ha, oApe^HMO mxo xaqHiije rpaHHii,e CpcMCKe KpajLeBHHC. y Kjiajaii

CBOM HCxopncKOM axjiacy BjeKOCJias Kao JlpazymuHoey CpejiCKy Kpa.ê-

euuy oSe.xejKHo je: Mauey (cBe Mopane), Epauuneeo h Kyneeo^ 1)

CTp,

BonieB,

99—100 a

;i,aH.

IIcT.

H3,!i.

cxp.

115-116

1895 96.

aCHB. CTp. 114—115.

—

BeJiHKe

jio

neo

— Hex. KoBaq. Hb.

IlaBJi.

CpeM, m JoBaH.

aCai, 182.

103 Ycopy H CoAu. JyjKHe rpaHHuê /I,paryTHHOBe KpajbeBHHC oSeJieaceHe cy Heiuxo Hiime o;i, Pecaee h o;i, iteHor ymba roxoBO y nojiyKpyry ;i.o ncno;t yiuha JajtpoBa, 3ana;i,Ha naK

rpaHHua npe.Taan My pcKy Bocny. Ajih OBaKBe rpaHHue, norjiaBiixo jy^ne He 6h Cu.xe HH npupOAHe. IIo MUEUiCEby apxHMaHjipiixa M.xapHOHa PyBapnâ leuiKO ;i,a je 3ana;i,Ha rpaHuaa ^paryxHHOBe CpcMCKe KpajbeBHHe npe.xa3H.ia peKy Bocny. Mh mhc.xHxMO ;i;a 6h Bajta.xo OBO MHinJLeite apxHiViaH;ipHxa ILxap. PyBapH;a uoxnyno ycBOJHxn, a c xora, mxo 6h y OBOxM c.xyqajy pcKa Bocne Ca.xa h npnpo;iHa rpaHHH,a.

Ho

r.r.

^paryxHH

—

KoBa'ieBnfey h JoBanoEnhy Kpa:b je,

cnmaB

cpncKor Kpa.x.eBcxBa,

c npecxo.ia 3a;i.pjKao

Py;i;HHKa 3a CBOje yjKHBaae.^) ;i;a

6h ca cbhm npHpo^HO

BHxu,

jta

BpxoBHor oko

3eMJbe

HaMa

6h.io

Hsrjxejta

npexnocxa-

ce xaj npBOOHXHH JI,paryx0HOB

;i;o-

MCH npoxe3ao cse ao 3ana;i;He Mopane. OBy Hamy npexnocxaBKy noxKpenno 611 jeân ;iOKa3, HCXHHa nocpe;i,aH, a.ia He 6e3 HKaKBe BpeAHOCXH. HecpehaH y ohom cbom paxy npoxHB ^piviana n Kyje.xHna, Kao mxo tcMO xo BH,iexH, Kpajb^paryxHH npeiê 3. MopaBy H qcKarae 6paxa na AecHOJ oOa.xii 3ana;i,He MopaBe. lIpeMa xomc ca cbhm 6n om.xo bcpoBdXHO npexHOCxasHXH, ;i,a cy /I,pMaH h Ky1)

Hex. KoB.

II

JoBHH. cip. 96

ii3,T.

I89r)i96

r.

104 tohejih CBor HenpHJaTCJba Kpajba

;i;ejiHH

ryxHRa CBe

jio

Mopaee,

Kpajba MnjiyxHHa.

H

jio

^pa-

^paHHê Apma.Be

MOJKe

ce

BepoBaxH:

^paryxHH je pa^H Behe cnrypHocTH o;i; cboJHX roHHjiai].a ymao y scMJby 6paTa CBora, cy /I^pMan h KyAe.iHH roHH.in KpajBa 3. MopaBe, HMajyfeH xo.xnKO He Hanajiajy na acMJbe yBHl)aBHOCXH ji3i MHoro CH.xHHJer oa ce6e Kpaâ MH.iyxHHa. HMaMO join ABa nocpe^na ;iOKa3a, ;i,aje ^pmaBa Kpa.â ^paryxHHa jionnpajia ô 3anajiHe Mopase, a MoacAa h jyacnHJe ao pasBoâ MopaBHue h yBu,a. IIo neKeM .lexonnCHMa: M.iaj^n chh Kpajta ^paryxHHa ypouiHit 6ho je caxpaiteH y upKBH cb. ApxnJiHJa (Ti,aH. ApH.i>e); KpajB je ^paryxHH casHjtao Manacxnp Paqy/) Mome ce MHC.iHxn, ;i.a je CpeMCKH KpajB ^paryxHH caxpaHHo CBora omhJteHor CHHa h rpa^HO MaHacxnpe na npocxopy a

;i,a

^paryxHHa ao ,

CBOJe ^pacaBC.

—

Ha

ocHOBy obhx npexnocxaBaKa mh ysHJJa je jyjtcna epauuiâ JJpaeijmuHOoe CpeMcne Kpa^heeune iiiujia noajiaeumo 3auaj^HOM MopaeoM. Kaâ ^pMan h Kyjie.iHH 6Hrae caBJia;i;aHH H npoxepanM, ^paryxHH npncajeAHHH CBOjoj ^tpacaBH BpaHimeeo h Kyieeo. BjcKOCiaB K.iaJHk na cbom hcxophckom axjiacy cpncKO-xpBaxcKHX seMajba Kao Epa-

MaMO

1)

TaacH Pamat.

:

Jb. CtoJ.

V

CTp.

CTp. 52

Cqom. in

57—58.

— 53.

CTp. 95, 98,

— TjiacH.

XXI

—

138—189. 146 66—67. lUa*.

cTp

—

105 Brundusium^ Boronch Huneeo (Bronsch Brandiz) o6ejie3KHO je npeêo oa MopaBC ;i;o Mjiase, a Kao Kyueeo npe;i,eo o^ Mjiase ;i,o ,

,

IleKa.^)

—

r.r. KoBaqcBHii h JoBaHOBHh Ha hctopHCKHM KapTHu;aMa ys npBO HSAaae CBOJe HCTopnje Kao BpanHqeBO o6e.ie3KHJiH cy npe-

êo H npcKO MjiaBe, cbc ao Mnpoqa h êjin JoBana, na h ;ô TaMOKa.^) r. MnjinfecBHt ysHMa, â je cxapo BpaHHqeBO 3ay3HMajio iêo jtaHamftH IToacapeBaqKH OKpyr h npeêo ys BeJiHKy MopaBy ;i,o

Cxa-iaiia.^j

MnjiojeBHty

ce cxapo

xesajio CBO ao BH;i,a

H

y

BpaHsqeBO

npo-

ByrapcKOJ.(!)^)

y XVI

BOKy jKyne BpaHnqeBO h KyqcBO 6HJie cy na rjiacy. SnaMeHaxH nyxHHK XVI BCKa AnxyH Bpanqafe cnoMHH>e hx (Branicievo, Cuciaevo) Ha nyxy h3 CMCêpcBa y Jaro;i.HHy, caivio mxo hx oh norpeniHO cxaB.TLa Ha .iCBy o6ajiy MopaBC npejvia ^yHaBy.^)

Kao

3ana;i,Hy rpaHHii,y

BpannqcBa XIII

XV

BCKa Bajta y3exH BejiHKy MopaBy, AO jep ce y je^HOJ xpucoByjLH KHCsa JIa3apa 1)

Atlas Kapia

-)

HcT.

4.

1891 Kapxe lU

H3;;.

ii

—

IV ya

cip. 80 h

136.

H K. HeHaôBah y3HMa Khck. Cp6nja CTp. 1015. nox BpaHHieBOM ^nootcajyeeaHKy u HyapucKy Haxvjy". JKhBOX K. Taopija cxp. LTX— LXl, 780, 805. 3)

:

*)

riyxonac

5)

Rad LXXl

I

cxp. cxp.

12,

23.

13,

16.

:

106

ManacTHpy PaBaHHitH cnoMHiteyBpaHHiieBy h hurd r^'t Hcxnt /Khkhm^ PopHrara ( KA4T0 H3b MopaKj H oynaji,d ov MopdKV—) ^) Cejio ^HBHixa na.iasH ce y IIoHcapeBaqKOM Cpesy, HSMe^y nojKapeBn;aHBe.iHKeMopaBe.^) cejio

HcToqny rpaHHuy BpannqeBa najba pasMaKHyxH H npeKO M.iaBC cbc jio lleKa^), jep ce y jcjiHoj xpucoByjbH jtecnoxa Xopiâ y BpaHHqeBy cnoMHay cejia: TonojiooHUK, UelaHaHuipa, KypjaHe, Kjiajôyyd}) Ce.io TouojiOBHHK H ;i;aHac nocTOJH y PaMCKOM Cpeay. Ce:io XlemqaHima 6e3 cyMae je jtananiEbe na nyxy h3 nojKapeBi],a y cejio UeHaHuiâ rpaAHoiTe. Kypjaqe je Kypjana y Be.xuKO PaMCKOM Cpeay. K.iajtopy6 onhe jia je ;taHamBbe cbjo Kjiaôjjyeo y M.iaBCKOM Cpesy, Ha nyxy h3 llexpoBua y KyqcBO.^)

Jy^na rpanHiza BpannqeBa, BcpoBaxHO, Hmna je rpedenoM, Kpos Kojii ce npo6HJa M.iaBa y BpaHnîeBCKOJ Kjincypii

ManacxHp BHX0BHnii,a

Befe je

y

(yK;i;pe.xo).

Kyqajy.*')

Ha

ocHOBy iiieaoKynHor ;i.ocaji;after pasjraraaa mh feeMO npexnocxaBHXH 1)

Mon. Serb. cxp. 198.

2)

"Bent^p.

Kapxa

Kpa.Tj.

Cpfiaje.

y

cpncKiiM ciioMeHHUHiia IleK ce jas-ta a Kao hmb npe,T;ejia. Y hctoj xpucoBy.iH KHeaa .laaapa iiaHacTapy PaBaHHuu (Mon. Serb. CTp. 199) cnoMHH.y ce ce.ia y IleKy: 3)

A8CHHI€, KdMiCKU, K8M4Hbl. .ty6HH,e a KaMHJeBO Hajase ce 6jH3y IleqaHime a KyjiaHu 6.ja3j BejHKora Fpa;i,HiuTa. 4) 5)

Kapxa *>)

Mon. Serb. crp. 196—199 6p. CLXXXVI. Cxax. Kpa.-b. CpCaje cxp. 218, 224, 226, 228. CpCaje. CxapuHap 3a 188S

Kpa.i..

r.

cxp. 73 - 84.

— "BeHep.

107 FpaHutpa je JJpaeymuHoee CpeMcne Kpajheeune uwjia ojs, JXynaea IIopeHKOM Pckom, 60iJ(ojie^0M JJ^pne Pene u Bejiune Mopaee, ua ce JoeauoeaHKOM PenoM xeamajia CmaAafia u mujia 3aua/fH0M MopaeoM^ Awofc/â cee ô hbenoza useopa u o/famAe paseoêM yeipa u Mopaee; yeipeji Il^pHUM \i EejiuM PsaeoAi; u xeamajia ce /fa.be upejiasujia ua Upany pene Bocue u umjia hu3 iby cee iô 'hbenoaa yuiKa y Caey; CaeoM ji,o BpuKC a offamjie aomoeo npaeoM upycoji xeamajia ce Hyuaea ucuo^ ByKoeapa, nao uimo u Kjiajufi ooejieoicaea: o^ ByKoeapa, je zpauuiâ umjia JXynaeoM cee jj,o yiaHa IIopeHKe Pckc}) CpeMCKOJ KpajLeBHHii npecTOHHi],a je Kpajby ^paryxHHy 6FjJia j /lâopt^y h y BeoepaMy. âHac, Kao ;i;a 6h xeniKO 6hjio ojipe^HTH TaqHO, rjte je 6no xaj JJ[a6pip^ npecTOHHii,a Kpajba ^paryxHHa, a nor.iaBHxo c xora, mxo AE. âniijio napHKOM KajKe, jia, ce â6pan; Ha.iaaii y Cpejiy a ne y Maueu („Ji,h.E.phi\h

y

Kb 3fMAH ptKOM-EiH Cp-KUlt")^)

HeKii

Hamn cxapnjn HCxopnqapH ysHMajy

Aa ce âSpaii; Kpajba

^paryxana o^HCxa na-

y CpcMy, h ohh je;i,Haqe jtananiBbe CHpoMamno ceon.e JJôdpuwê ca cxapsM /l,ajiasiio

6pii,0M.

TaKo, Ha npHMep, IlejaqeBHli ysiiMa

—

—

ij Dcr TdGh. KapT. Kp. Cp6. Bh;IH Klaic. Atlas. Eur. Orient... vom K. K. milit. geogr. Jnst. in Wien 1887 y Tcorp. 3aB. B. IIlKOJie.

2) JIÊH.

JKhb. CTp. 43

— 44;

IIb. IlaBJi.

jKht. crp. 325.

108 je

jta

^paryTHHOB â6pai^

6puHi{u. IlejaqeBHh join

cy Mccxa

Kpaji>eBi],H,

y

both

HexpoBiiH,

—

ffo-

â

;io;taje,

ô6pHHii,iT,

CoBJiyK y „AOMeBy Cb. ^HMHTpHJa", y oko-

cpPMCKe MnxpoBHue h ;i;a ce y CohBH;!i.e xparoBH cxapHx pasBajiHHa.^)

jioHH

ayKy J.

Aa

PaJBh MHcnii

fee

cxapn

â6pai;

.6hxh H.iH ;i.aBaraH>e cpeMCKO ceoii,e Ho6puHtf,u HJiH naK ASi ce cxapn â6pan, nanasHO y Kap.xoBan.a h CjiaBKaMCBa, JIO.XHHH H3Met)y

nosnajy

ce H „;i;aHac"

Tjie

manx

xparoBH êrâ-

pa3Ba.xHBa.^)

H

BnjiaKOBHb h âBHAOBnfe h MaBApoBasHBajy xy ^paryxHBOBy npecxoBHUiy ffoopai^. BBAaKOBHfe xaKoi)e ysnivia Aa je cxapn âCpaii, cpCMCKO ceoD,e ô6pHBn,M, MaB;i,poH MejaKOBHfe caMO bcjic ;i,a je y CpCMy a âBH;i.OBHfe BCJiH ;i.a je ^paryxnB cxaaoBao II y Mccxy Mameju, Sjnsy Kap.xoBaiâ, rê ce BBê HCKc pasBajiHBe.^) Bufe

H

BpaBKOBnfe

ysHivia jia ce

â6pan

na-

y CpcMy. Ob âSpau nasHBa ManacxHpoM.^) y je^BOM BameM KaKO H3rjie;i.a jôcxa M.xaAOM jiexonHcy, jep noMnae BobM. ^HBHJa, âCpan; je nasBaB ôcpHMb; jiasHO

1)

Ilejaq. Hist. Serv. cxp.

213—219.

2)

Pajnfc. HcT. KH.. IT cxp.

514—515.

3)

BH;i,aK.

HcT.

MaHAp. Hjiycxp. I cxp. 4)

192.

—

hcx.

Aikiv. Kukulj.

—

cxp. 117; JI,aBH,i. Hex. crp. 78 79; Cpn. Hap. cxp. 96; M(>;âK. Hcxop.

kh>.

I

cb.

HI

cxp.

12.

109

Op6HHHJe Ha3HBa â6pai]; Debar i ; JlyKapHJe Dabarz h sea ;ia je y H>eMy 6ho ManacTHp.^) HapojiHO npe;iaft>e y CpeMy caqyBa.ioje BepoBaBbe, â ce ^paryxHHOBa npecioHima HajiasH.ia y KpajteBunMa y CpeMy. 2) CpefeKOBHt MHC.iH, ;i;a ce â6paiii Ha.lasHO y CpeMy Ha ^ynaBy (rê ?). Mn.iojeBHfc, Ha yniby ByKO^paava y CaBy. T. r. KoBaqennh h JoBanoBnti ysHMajy â je ^T,par.

ryxHHOBa npecxoHHua 6H.ia y /I,e6pniv na CaBH.^j CBaKaKO, obo MHui.T>eH>e r.r. KoBaqeBHfea u JoBanoBaha Sate HaJBepoBaxHnje. Jom je Amh Byje qyo ;i;a ce npnqa, â, je ê6pu Ha CaBH 6ho npecxoHHn,a Kpajta /I,pa-

— —

ryxHHa,*)

IIo r-Hy MH.xHfeeBiitiy y jtaHara&eM ceny 4 caxaxa nnaa CaBy Hcno;ii ê6pD,y, 3

Illanua,

cy ce

ceJia Ma.xor /I,y6oKora,

ko;i;

;i,o

CKopa

pasBajinne cxapora rpajta, 3a KOJH Hapo;i npnqa, ;ia je 6ho bc.ihkh h kojh je CaBa, o6a.iy poHctn, ca cbhm no^poHHJia.^) 1)

Bfltâ.xe

TjacH.

gli Slavi

XXI

cTp. 253.

Orbini, Jl cxp. 240. — M. — Luccari, Copioso ristretto de

regno de Annali

gli

di R.iusa cip. 37.

KH>.

2)

Kaj. Cp6o6p. 3a 1895

')

CpetiK. IICT. KH>. CTp. 175, 921. CTp. 116. KoBaq. h JoBan. ITct.

n

CTpana 96.

—

—

r.

CTp.

n

108.

—

—

Miuoj. Ojjom. h3,^. 1895 — 96

itin. t. IT cxp. 261— 263-, Xurquie, t. II dessous de Schabat2i, il existe sur la Save dea ruines et un village appele Dehrz, qu' on dit avoir ^te une residence du kral Dragoutin. •*)

Rec.

CTp. 369.

1)

d'

An

MBJiHk. KHeac. Cp6. cxp. 425.

no BjK je 3a6ejieacH0 ;i;a ce na 200 KopaKa ycpe^ cejia Majior ^y6oKora noMocxa o;ii maB HH3a CaRy BH;i;e ocxacH BC.iHKor maHiâ a r. MH.iHteBHh caonmiaBa, â ce Taj raajom

Hai;

â

n03Haje.

Jom

je

ByK

poHn,

aade.ieacHO:

y scmjlh kocth; Ha HeKo.iHKO cy MHore jtyACKC jin roAHHa npe 1852. loji. npH rpajêay nyxa npcKO Tora uiaHii;a naniJiH pasjiH^He cxapHjjCKC HOBi],e, p6HHe 0]i aeMJtaHHX cyAOBa h Apyre HeKe cxBapii; ^.a napoji; npunoBejia â je xo Her;ia 6ho bcxhrh rpqKH rpa^.^) na TDeHepa.iinxaSHOJ KapxH KpajLeBHHe ce,

r;i;e

ce o6ajia

BH;i.e

H

Cp6HJe H BbCHOJ ceKD,HJH Bo o6ejie3KeHe cy pa3Ba.iHHe /lêdpij 6jin3y HcxoHMCHa ce:ia, H3Me^y Majior ^yCoKora h HoBor CeJia, nsJapyre naji; CaBC, c ;i;ecHe cxpane ^y60Ke Ha BHCHHH 129'".-)

Ha jia.

cynpox ânHJiOBy Hspn^HOM ncKasy

ce âSpau, Ha.ia3H0 y Cpeny, Bajta nnaK

xpaacHXH ^paryxHHOB â6j)aii y MaqBH a He y CpcMy. OjicyAHO BajBa nanycTHXH cpeMCKO ceoue ôSpHHue. HaJBepoBaxHHJe je â ce cxapH âdpau Ha.xasno 6.iH3y ji,aHaraH>er ce.xa êSpita Ha CaBH, a y xojihko npe, mxo ce xaMO BHAC jacHH ocxaHH HeKaâifcer Befeer rpa;iCKor Hace.T>a h mxo ce y napoAy caqy^) ByK. PeqH. cxp. 114. JleOpn; m. ccao y UlaSaHKoj UocaeuHu od Caee nod Muaoi Jly6oKota moao ynyrpa y acMjby. y Jlan. PeqH., aa iy;io, ncMa HHKaKBa cnoMena o JtaOpuy. Bh;ih PeuH. kh.. I cji. a. u jôji,. y UI kh>.

—

2)

'Ben.

Kapxa Kp. Cp6. h ceK^. B2

IIIa(5a^.

:

Ill

DMC ê6pii; h 3a pasBa.iHHe. Ako Ba.ta cy^HTH no caMOM HasHsy OH,/i;a je cinqnocx HMCHa âCpan, h ê6pu; Kyji; h KaMO Beta Hero mxo je cinqHOCx iiMena iâ6pan; h ôBajio

6pHHii,H.

CcM Tora

je «i>H.iojiomKH pasyMJBHBO,

KaKO ce ;i,aHaraEbii iiMencKn o6jihk JJedpif pasBHO H3 cxapMJe *opMe yi,bBpbMb. IIIxo, naK, AE. âHHJio HspH^HO BCJiH AaceâCpaaHanaSHoyCpeMy, H xo 6u ceneKaKOMOrjio npoxyMaqnxH. y XIII jto XIVBCKa Maqsa je iiMajancxy cy;i6HHy i],e.xHHy

caCpeMOMH oCpaaoBa.ia cifcUMe jejiny H y nonHXH^KOM h y reorpaa>CKOM,

exHorpa*CKOM, na h y cxpaxerncKOM^) CMHCJiy. Ka;ia ce Dopeji OBora ysMe na yM joui h xo, mxo ce ^paryxHH nasHBa par excellence CpeMCKuji Kpa.heM^ jep oh hhjc BJia;i;ao hcKJbyqHBO CpCxMOM, OHjia ce ca cbhm noys;iaHO Moace npexnocxaBHxn: Jâ AE. JXanuAO Huje eojûo mano eeAune pasjiune y uasuey u3Me^y Manee u CpejHa. Cpejt je ou/fa 6uo uoHaJ3HamHujaicoKpajuHa Ate^y seM.âjia Kpa.ta ffpaeywima u oh je ceoMe ejiaifaoi^y noHocuo Hasiie ca.ue KpajbeecKe mumyjie. IIpeMa moMe, JJanujio je uo/^ CpejiOM uoMpasyMeeao u Maney u Cpejt.') Hnaqe ce HHKaKO He M03Ke npoxyxMaqnxH, sa mxo ânnjio y3HMa ;ia je â6pan, y Cpeiwy, jep no cbcjioiaHCXBy r-na npo*ecopa D-ra JoBana

n

1)

Aparam.

H Ham

Iljmp.

lloji.

crp.

124

— 125.

Hapo,iHH uecHHK yaiiMa Kao je;iHy ueJiHHy CpeM H npe;i;eo c OBe CTpaue CaBe. IIosHaTH cy cthxobh cpncKe Hapo;iHe necjie JteoHa JaKuiiilia -)

112 I],BHJHha TaKBa je npnCpeacHa KOHHrypaaHJa

y OKO.iHHH ceJia âCpua, Mome npexnocTaBMTH, ;ia

HHKaKO He

;i;a

ce

ce

âCpaii;

najia-

3H0 y CpeMy, na jj,a. ra je Casa BpeMenoM omenHJia o;i; CpeMa h ;ia je laKO npHpoAHHM ;i,oi];HHJflM y3poi],HMa npeneceH na ;i.ecHy cxpaHy CaBe.

—

â

^paryTHHOB â6pau, OAHCxa

je

6ho

y MaqBH a HHKaKO y CpcMy, HMaMO HajaqH jiOKas y je;i.HOM cnoMeHHKy H3 npBe no.iOBHHC

XV BCKa. y

je^HOJ CBOJOJ XpHCOByjbH H3 BpcMena o;i 1. CeoT. 1428 31 ABrycxa 1429 r., kojom noTBp^yje daniTWHy ne.iHHKy PajiHqy, rnxo je HMao no;i; êcnoxoM CxeânoM h uixo je o;i; MaijapcKor Kpajsa /KnrMyHj[a, jêcnox 'Bypê BpaHKOBak nHine: H ov M^HKe: TpbPb 4r^^P^MI^- H CSAO KOie npHA4re

„H

Cp6iijy

;i;o

yacaua

TaKO Heurro yaasia a necHHK

rpa;i;a."

JL.

H.era ce aajiaSH ctux: „H dajejn tu U,ejioK. Ji;ejia ce. II CTp. 20. B. 1892 Ajih Hapo^HK necHHK pasjHKyje

—

11. HenajOBak Y Maiay oko peKe Caee^, asjs,.

JL. Jokc.

Maisy

o;n

„BaJi>eBCKe

HaxHJe". IIodHaTH cy Hapo;;HH cthxobh: „IIa ce cnycTH Ba.teBCKoj Haxajn, o,-;e npaBo npeKO Ma'ise pasHe". 1)

CnoMBHUK

III

H ceKU. B2 UlaOaii;.

CTp. 9.

—

T.BH.

KapTa

Kpa.T>.

CpCaje

113

—

â6pan, je j XIII XV b. 6ho oji snaxHHJHX cpncKHx xproBa, a KaKo ce y cnoMeHHii,HMa nocjie OBora BpcMCHa HHKaKO ne jaBJba, Cnfee ;i,a je nponaraky cpncKe êcnoTOBHHe y XV. B. xpr y âdpny HsrySao CBaKH 3Hanaj h â ce rpa/tcKO Hacejte BpeMCHOM pacxypHJO. Ha no^trpa^CKHM pasBa.iHHaMa ;i,on,HHJe ce pasBHJio h o;i;p»cajio 3;aHaraae ce.io ê6pij,. Koje je, KaKO Harjieâ, y nponiJiOM BeKy 6hjio ca cbhm HesnaxHO, jep ce y aycxpncKUM ;i,hcxphkxhiim cbhckoBHMa cnoMHay o6jEjKEbSL cejia IIpxoBO (Bervo) H SBesji {Svosta) a ê6pn, ce hc cnoMHae^).

1)

CnoMeHHE

XVm.

c'xp.

106.

vni. JPSABHZ H BEPCKZ PAJ KPAJLA JPAr7THHA

—

HeuaEzi Kao sjiasajiau z Kao ôbck. AcKeTEsau 7ByTpaiEH.E JlparyiBEa a yxBiâj cseniTeECTBa. Oseoce ca Ay6poBa?KOK ApsâsEE pas Kpajta SparyTEsa. PjiaBBB TproBaHKB ffpyuoBB E MjieTaHKOM PeEy6jiEK0M. B ECHTpB y CpeMCKOj KpajtesBEB. Hobbb Kpajta SparyTEsa. OflsocB ca PycajOM e JepycajiBitOM. npEJaTejiCTBOBaae ca AE. SasEJiOM II. OflEOCE ca Pbmckom KypsjoM e nporaaaae jepeTEKa. SEflase saaysdEHa e o6flapEBatte uaEacTEpa.

SparyTZH Kpajia

—

—

—

—

—

—

—

—

noCiMaxpajyiiH u,eJiOKynHH pa;i. KpajBa^paryTHHa (Kao B.iaAaoita h Kao ÔBeKa) ;i,o.ia3H ce ji,o jBepeaa, jisl je Kpa.it ^paryxHH, CBaKaKO, jejiHa CHMnaxnqHa nojaBa y CpncKOJ HcTopHJH. Kao Bjajiajiai;, oh 6h ce Morao HasBaxH naxpnoTOM (aKO OB;i,e naxpnoxHsaM He 6h 6ho anaxpoHHsaM). Oh ce Huje naâxEbaBao Kao BpxoBHii cpncKH KpajB *aHxacxHqKHM MHC.iiiMa cnajaH>y jtsa cacBHM cynpoxna ApJKaBHa e.ieMenxa: CpncKC h BHsanxHCKC ^pjKaBC. nixa BHuie, Ka;i.a je H>eroB Cpax KpajB Mii.xyxHH 6ho h cyBHme OKynnpaH obhm BHCOKHM n.xaHOBHMa H Kaâ ce y CpncKoj ^pacaBH noqe.xa jaKO ocetaxn xa BHsanxncRa cxpyja: Kpajb ce ^paryxHH cxasjba na ue.xo

115

CpncKe npoTiiB xe „BH3aHTHCF,e IlapTHJe" h jaBJta ce Kao jaKa peaKu.HJa njiaHOBHMa ceora Spaxa. To fee 6hth jejian o;i, oaBHHX yspoKa

no6yHe Kpajba ^parjTHHa 1312. ro;i. Kao BpXOBHH CpnCKII Kpajb, OH CO Tpy;i,HO, JISL uonpaBH BeoMa p})aBO yHyxpamme cxaae CpncKe JI^pjKaBe. Oh je caM co6om jiaBao npHMepe ÔBeKOJbydJba, no6oacHOCxH, npaB^te, nomxoBaaa cxapocxH. Kaji; je yHyxparaae îpacaBHO cxaae KOHco.iHAOBao, mh cmo ra BHjteJiH y je;iH0M ji,o6po opraHHSOBanoM ajin HecpexHOM caBesy ocBajaqKHx xeH;i,eHn,HJa.

^pacaBHa pa;iH>a KpaJta /^paryxuna nefee 6hxh jiSL je „6e3 acHBOxa h cBeacHHe." Ha npoxHB. ô.xasaK na npecxo CypHHM jioraâJHMa nponpaten eneprnqKH ynyxpamttH jip3KaBHH pajj; Kpajba ^paryxona aeroBO nyxoyinHpaBaae BJiacxejie pax Bafte no scmjeh ca BH3aHxiijoM h ^pManoM h KyêjiHHOM; rpnma caBCCXH; a6;i.MixHpaH,e 6yHa npoxHB CBe xo noKaKpajba MnjiyxHHa h x. :

;

;

;

;

;i;.,

syje, jia je, HnaK,

y

BJiajtH

—

Kpa.'ba

^paryxHHa

HCKor acHBOxa, eneprHJe; â je BJiaaa BpxoBHor cpncKor Kpajta ^paryxana je;i,Ha OA 6ypHHX nepHOâ CpncKe Hcxopnje. CpnCKH 6h nejpHHK y B.xa;tH BpxOBHor cpncKor Kpajta ^paryxnna namao aSHJta jeân sna6hjio

xaH ^tpaMCKH ejieMenax.')

1)

y

cpncKoj j^paMCKOJ KB>HateBHOCTH nosHaxa je ,'ipaMa

AraHacMJa HuKOJiMka ^parVTHHh KQÂb SvaJiocTHO no3opie y 5 ;i,'fcfiCTBa. H Cajî. 1S41. 0J(

CpKCKH.

116 B.iaâ BpxoBHor cpncKor Kpajta ^paryTHHa pa3.iHKyje ce oji B.ia;i,e cpcMCKor Kpajta ;HparyTHHa. ôk je ona dmia Sypna, oea je MHpHa. CpeMCK,y je KpajLeBHHy no;i; KpajteM ^paryxHHOM Kpenno 6.iaro;i;eTHu MHp. CpncKH je cejtaK rjie;i,ao CBOJy itHBy; a rpaâHHH CTBapao TproBHHCKe h sanaxcKe raneKyjiai],HJe. Ha CBaKOJ je cxpaHii B.iaAao ^yÔKH Mnp. Kao niTO cmo BHjte.m, Kpajt je ^paryxHH ;iiOinao na cpncKn KpajteBCKH npecxo nacHJiHHqKHM nyxeM; a.xH 6h ce xaj BberoB KopaK

HnaK

jiao

;i;o

neKJie onpaB;i;axH.

x\

Ka;ia je

H yxBp^HO ce na cpncKOM KpajbCBCKOM npecxojiy, oh naje 6ho xHpaHHH, kojh 6h caMO CH.iOM HarHan nanycxHO oxexn BjajtajiaqKH npecxo. Kaâ je y CpncKOJ ^pacaen y CJieji; BnaaHXHCKor npo,T,HpaH>a Hacxa.ia 3a6yHa

jtoraao

H HesaAOBOJBCXBO, KpajB je ^paryxHH Moac^na H H3 naxpHOxcKHx pas.xora a6;i.Hi],Hpao y KopHCx CBor BpcHHJer H nonyjiapHHJer 6paTa MH.iyxHHa. Kaâ fee y CKopo h no;i; KpajbCM MHJiyxHHOM sanpexHXH CpncKOJ ^pacaBH bcjiDKa onacHocx oa BHaaHXHHana, Kpajb fee ^paryxHH, y xom KpnxHqHOM BpevieHy no HOBora Kpajba

MnjiyxEna,

;i,axH

.xen

;i;0Ka3

CBOJe y3BHmeH0CXH: Oh fee oxnfeg y noMofe CBOMC 6paTy, oârHafee Hcnpnjaxejba h yqnnnfee c H,HMe 3HaxHe saBojcBaqKC ycnexe.

y

HHAHBH;tya.iHOM pa;ty n xapaKxepy KpajLa ^paryxHHa oco6hxo ce Hcxnqe jcAna i;pxa: BdHKa no6oacHocx. Ja^HHOM CBOJe pejinrHJ03H0cxH OH cc /ôcxa Hcxnqe rslji, ocxajieM

117 HeMaHHfeHMa, y kojhx je Kao neKa Tpa;i,Hii,HJa 6HJia Ha saBprnexKy BJiaê noKajiyêpHXH ce H TcaKHTH nocBCêHby. Cbojom nomxeHOM ;iyraoM oh je BepoBaxno 6ho KOHxpacx Cpaxy KpajBy MejiyxHHy, o komg cy BRsaHXHCKH HCxopHwapH caqyBajiH mKaH;i,aji03He npnqe. BeJiHKa pejiHrHJ03Hocx Kpajta ^paryxHna Moace ce pasyMexH. OH;i;amH>e je ^pynixBO

H

6hjio

xaKBO:

HOfflliy,

—

H,

3a;iaxHyxo BejiHKOM pejiHrnjos-

npeâHO necHMHSMy h

npeina xomc, KpajL

pe3HrHaii,HJH,

^paryxHH cbojom cyMaHBy hjih

HHjiHBHjtyajiHonihy ne noKa3yje

HSABOJeny HHitHBHjiyy.

Ho AE. âHHjiy Kpajty ^paryxHHy, Kajta Aomao y CBOJy HOBy npecxoHHuy â6pani, Kao Aa jc npBa dpnra 6HJia â Aa Maxa h H3pa3a necHMHCxnqKOM pacnojioaceay CBOJe Ayme h Kpajaew ecKexHSMy, ne 6h .ih KaKO npeABoroM noKajao xemaK rpex, mxo jeycxao Ha CBor oi],a. Hajnpe oh oa ce6e âjicKO o^SaiiiH snaKe

je

Ha mccxo cjajnor epeMHxcKO, nciiieo6yqe oh KpajBCBCKor OACJia, nano h HCKpnjLCHO. Onaca ce xpmqaHHM nojaccM no nary xejiy h jaKO cxeace nojac. OSyqe Komyjty OA omxpe KOCxpexH. He AaBaiue CHy ce6H na o^h. CnaKe Hofen cysaMa KBaniame nocxejby CBOJy. Y seMJbH HCKona rpo6, KOJH te ra yBCK onoMnaaxn Ha CMpx H HHDixaBHJio OBora CBCxa. Kaâ 6h ce oa Ayrnx necnaBa&a, hoKhhx MOJiHxaBa h 6AeH>a JaKO H3HypH0, OH 6h ce ca âBHAOBHM HcajiBJiaAajiaqKor AOCxojaHCXBa.

118

MHMa H

JeBaH]ê.i>eM

y pymn jiemehH

o;i.Mapao

J TOM rpo6y, kojh je ao hckjic 6ho Hcnyaen TpH>eM H oraxpHM KaMemeM. Y TaKBOJ xopxype OH TpasKame ojaênoj AyniH CBOJoj MHpa H Hacjiaê! ycTajyhn 113 rpo6a, oh OTsaparae h npo^Hxaeanie JeBantêJbe. h3 âBBAOBHx

IIca.iaMa ncBarae noje;inHe ncaji-

h aeroBy HeyMnxnyxoBao no CBOJoj ApJKaBH, Hocx. Kajia je Ha npeHoiiHinxHAia oh je Hape^nBao, jia, My ce cjEHqaH rpo6 ncKona h o6.iojkh xpH>eM H oinxpHM KaMeaeM, n xy 6h ce oaMapao/) cjiaBebH

Me,

TaKaB

Oh

6erae

rocno;i;a

je Kpajt ^paryxnn 6ao acKex! dnroxa! ILeroB acKCXHsaM cno-

MHH>y H HeKH JieXOHHCH.^) Oa BaaKHOcxH je, mxo AE. ânHJO h3HOCH, â je KpajL ^paryxnn 6 no OKpyacen MHorHM KajiyêpHMa. H xh Kajiyjêpn cbojhm jeAHOCxpaHHM iiorjiejtHMa na OBaj „HHnixaBHH H npo.ia3Hn" CBex, cbojhm caBexHMa o;i;pacaBajiH cy, HCMa cyMH>e, y KpavT>a ^paryxHna onaKBO pejiHrHJ03H0 pacno.ioaceae, ony ckjioHocx Ka Mc.xaHxojiHJH, OHy cxpacx Ka acKeXH3My. KajyêpH cy My npBH noKasajin, jia ce OH je^HHO HCKpeHHM KajaacM, hocxom h MOJiHXBOM MOê rpcxOBa oqHcxHXH. Ohh cy My qaK h ennxHMHJy o;i,pe^HBajiH !^) Yrjie1)

2)

6.— 3)

âH. 'MaB. CTp. 32 — 34. CrojaH. CnoM. III. lUa*. Paruat. Let. CTp. Jb.

AaH. jKaB. CTp. 41

— 42.

IIb IlaBa.

52.—

^ht.

—

CTp.

180—182.

FjiacH. LIII. Starine XIII. crp.

cTp. 95.

CTp. 168,

119 ;âjytH ce na Cb. CaBy, Kpajb je

^paryxHH

6ho Aomao Ha Miicao ;i,a eag na xaijHJiyK y CBCxy ScMJLy. Ho KasHBaity AE. âHH.ia BJiacxe.ia Kpajba ^paryxHHa, ,,CHAbHH Eb otlHbCTKHH lero'*, Bajjâ h3 jipacaBRHX paa.iora, Hs.xoaceHa jta 3eMJ>a ne 6y;i,e 6e3 B.ia/iaoiia KaKBRM eBeHxya.iHOCXHMa, ojt.xyqno ce ycnpoXHBH xoj HaMcpn KpajBCBOj H saxxeBauie jta

CBaKor nyxOBaaa y CBCxy „KbTOAH", Kpajby Bejbame B.iacxe.xa, „KirOJK« TbI, MOrbl KP4HHTH HJCb H KbCOV 3a /I,paryxHHa no M.xexaqKOJ xepHxopnJH (ceM ^yopoBHHKa).-) Obg M.xexaqKe saSpane yqnHii.ie cy, ia Kpa.T> ^paryxHH y KOBaay cbojhx noBana noqne ycBajaxH MOêa BnaaHXHCKiix HOBan,a.

Kpajb je /I^paryxiiH KOBao caMO cpeopne H oaKapHe HOBri,e. Kao h ocxa.iH cpncKH BaaAaoii.H KpajB ^paryxne niije KOBao 3.iaxHHX HOBaua; jep no MHra.teifcy r-na Ih. KoBaqeBHâ, cpncKa HyMH3MaxnKa ne Moace ;ta noKasKe opHrHHa-XHHX 3.iaxHHx erseMn.xapa. TTTto ce no kojh s.xaxan cpncKH HOBan, najiasH y 36HpKaMa hckhx aMaxepa hjih no HCKDM My3eJHMa. xo cy HOBHJii «i>aacunKaxH H3a3BaHH K0pHCX0JLy6.1>eM. Kpa.T> je ^paryxHH n Kao cpeMCKH Kpajb KOBao HOBHe. To HaBo;iH na MHcao, ;ia je Kpa.T> ^paryxHH, CHJiasefen c npecxo.xa Bp1) HOBUiiMa Kpa.ia JtparyxBHa bh;ih: S. Ljubica, Opis jugoslovenskih novaca, Zagreb l»7o cxp. 58—75, a Ur. J. IIIa*apnKa Onnc cpncKnx HOBaua y r.iacH. HI cxp. 212—214. jouiao jo 2) AuajHSOM Dr. "B. Iliuapa CHsia .TiyCah je yaepeita, ,i;a cy hobuh Kpa.ta ;i,paryTUHa no kojhhhhh cpeBpe;^HocxH o;i M-iexaHfipa, sjiaxa h Canpa nnaK Ohjh Befee KHx HOBaua.

—

128 xoBHor cpncKor KpajteBCXBa, sajtpacao h npaBO KOBaita HOBai;a noji; cbojhm HMenoM. TaKO ce MOJKe npoxyManHTH, raxo cy hobd,h Kpajta ^paryTHHa MHoro6poJHHJH oa noBauia Kpaj>a MHJiyxHHa. KpaJb je ^paryxHH Kao cpCMCKH Kpajb KOBao CBOJ HOBan; BepOBaxno na Pyji;HHKy, KOJH je 6hO HaJ3HaXHHJH pyjtHHK y CpcMCKOJ KpajbeBHHH, H Ha ynjeM ce xpry y XV B. o^HCTa naaasHjia KOBHHiia HOBan,a. Ha jiHi],y cpe6pHHX noBaita Kpajta ^paryxHHa HaaasH ce Hcyc Xpncxoc Ha npecxo-iy

My

ca JeBaHl)ej>ex\i y

Ha

je opeoji.

pyii,H.

/I,paryxHH h.ih ca Cb. Cxe4>aH0M.

*aH

ro.iorjiaB,

Oko

r.iaBC

na.iHqjy h.ih je caM Kpajb

jicbom

pyKOM

;i;p3KH

Cb. CxeJeBanJêjte

a jtecHOM KpajLy ^paryxHny npejiaje sacxaBy HjiH Kpcx je^HOCxaBaH HJiH ABOcxpyK. Kpajt npHMa jtecHOM pyKOM Kpcx hjih sacxaBy a y .iCBOJ HCKaKaB CBHxaK. Ha jipJKH

HCKHM je

HOBii,HMa KpajB

^paryxHH

caftf.

On

na npecxojiy 6e3 nacjiona, roJorjiaB je HJIH ca KpynoM oxBopenoM hjth aaxBopenoM; npcKO KpHJia My je Maq y HoacHnn.aMa; y jiecHOJ pyn;H ;i,p5KH CKnuxap ca KpHHOBHMa Ha Bpxy, a y .xcBoj seMJbHHy Kyrjiy ca je;i;HOCXaBHHM H.iIH ;i;BOCXpyKHM KpCXOM. Ha CBHMa je HOBi^HMa KpajB /l^paryxHH npecxaBJbCH Kao jtocxejaHCXBCHa h MymKa nojaBa: ca rycxHM 6pK0BHMa H nynoM 6pa;iOM, y 6oraxoM o;i.ejiy ce;i;H

HJIH 1)

y Ha

o;i;e3K;i;H.') cjihi;h

y Pajafe.

IIct. kh..

II

crp.

504

Kpa.i> je

JtparyTUH 6e3 Cpaê u 5pK0Ba, c OTBopenoM hhcrom KpyaoM, c no:njKoii KocoM, y npocTOM o;;eay.

129

Ha

:iviuj

cpeSpnax HOBaqa nopejt

Hcyca Xpacxa nanaaa

cjihrc

ce jiaxHHCKH h.ih

cjio-

BCHCKH HaxnHC He. Xp., KpHHOBif, 3Be3;i;Hi];e, pasea nHCMeaa h ;i,p. Ha najinqjy naaaae ce HaxnHCH: C. Crfcpaub, CrtO^Hb, S. Stefan^ Stefan rex, Monet a regis Stefani h ;i,p.

Cpe6pHHX HOBaii,a Kpa.T>a ^paryxana HMa y HCKHM MyseJHMa h y HeKHx awaxepa. HajxesKHX H HajBHme nx HMa y Beorpa;i;cKOM H 3arpe6aqK0M Myaejy, y BOJBo;i,e MoHxenyoBo y Beqy. TeacHna H>HX0Ba no onncy npo*. C. JbyCnfea spjio HCMHpHO Bapapa h3Mei)y 1,105

— 2,75

0]l Kpajta

rpaMa. /I,paryxHHa HMaMO h 6aKpe-

HHX

HOBai],a. CflMa JbyGnk je noanaBao 6 erseMn.xapa CaKpemix noBaiâ Kpa.T>a ^paryxHHa. Ho H3r.xe;iy 6aKpeHH cy hobi];h Kpajta

cpe6pHHMa. Ha .xauy je HcycXpncxoc; HaHa.xHqjy h.xh je caM Kpajb hjih ca CB. Cxe«>aHOM; KpaJb ro.ior.iaB npHMa o;ii Cb. Cxeâna 3acxaBy, h.xh ce;i,H na npecxojiy 6e3 nacjiona, ca MaqeM npcKO KpHJia. Teacnna OBHX 6aKpeHHX HOBama Bapnpa 1,12 2,92 rpaMa. Kpajb je flparyxHH, oco6hto Kao cpCMCKH KpaJL, 6hO y nO.XHXnqKHM H xprOBHHCKHM o;iHOCHMa ca Mjexa^KOM PenyCjiHKOM. Th cy o;tHOCH 6hjih Bp.io hhxhmhh, jep Kpajb ^paryxHH »ceHH CBora cxapHJer cnna Bjia-

/l,paryxHHa

c:!ihi3hh

—

—

yr.ieAHor MJiexauKor BCpOBaxno ;;onpHHOCHJio

îHC.xaBa feepKOM je^tnor

naxpimHJa. To je â MjexaqKH xproBUH yacHBajy 3HaxHe npn9

130 BHJiernje no

noceCpeMCKOJ KpajbeBHHH; tyjy TproBC h pyjtHHKe, TaKMHiekn ce c fy6poBqaHHMa; jia, h3 6oraTHX cpe6pHHx pyîHHKa Kpajta ^paryxHHa oahocc y KOBHHUie CBora rpaji,a r.iaMCKO cpe6po y mHOKaMa, njioqaMa h.ih y spHHMa. MjieqHkH cy y CpeMCKy KpajteBHHy ;i,ojia3HJiH hjih ca âjiMaTHHCKOr UpHMOpja Kp03 BoCHy HJIH KpOS XpBaTCKy H CjiaBOHHJy, no xpary CTapora pHMCKora nyxa, kojhm ce h3 AKBHJieje ;i.o.ia3HJ10 y CnpMHJyM. â je OAHCia 6hjo o^tHOca H3Me^y CpCMCKe KpajbCBHRe h MjiexaqKe PenyC.iHKe nocxoje HcxopncKH cnoMCHH. M.iexaqKo Bete Ha CBOJoj ce;i.HHn,H oji 4. Jy.iHJa 1286. roî;. OA-iy^H, Jia KHe3 ;iy6poBaqKH Mome 3a6paHHXH KaKO ^yCpoBqaHHMa xaKO h M.ieqaHHMa jia Bjij y 3eMJbe ,^paiamix Kpajbeea u Thuxoee Mamepe.'"' Ha ceAHHii,H oji 20. CenxeM6pa 1301 r. MjiexaqKO Bete peryjHme njiaxy ji,a,

noc.iaHHDiHMa, kojh 6h nniJiH ^^paiimuji t^pa-

a Ha ccahhi^h oa 9. HoBeM6pa Hcxe roAHHe nape^yje, ;i.a cy nocJiaHHHiH, kojh Ch HffljiH ^^paiuKUM Kpa.'heeuMa'''' jiysKHH ji.a ce y flySpoBHHKy cnopasyMejy c ji,y6poea^KHM KHe30M jiajBCM nyxoBaay. HMaMO jora je^tan jien ;i,0Ka3, ;âjeKpaJB ^paryxHH 6ho y OAHOCHMa ca Mjiexa^KOM PenySjiHKOM. To je OHaj y M.iexaqKOM ApxHsy nonnc jyroc.iOBeHCKHx Bja;i.ajiau,a, c KOJHMa je Mjicxa^Ka Penyd.TiHKa HMa.ia o;i.HOca. jbeeuMa''^]

^

131

y

TOM ce noHHcy, kojh je h3 XIV BeKa, cnoMHifce Mel)y 0CTa.iHM jyrocjaBencKiiM B.ia;i.aoij,HMa

h Kpajb

Î,paryTHH:

— — — —

,,Urossius rex Serviae, Meliniae.

Chelmiae,

Diocleae, Albaniae, Chelmiae et marittimae regionis; Stephanus rex Raxiae et supra;

Ladis/aus filius ems'^ ^) 0;iH0CH H3Me^y CpeMCKe KpajbeBHHe h OKOJiHHX jtpmaBa Sh.ih cy MJipHH, npHJaTe.ijCKH. KpajB je ^paryxHH OH;i,a na BajKanCKOM IIo.iyocTpBy H y JeBponn ymiiBao A06ap rjiac u noniTOBaH.e. HaK je h y PyCHJH CpeMCKa Kpa.T>eBHHa 6H.ia ii,eifceHa. Kpajb je ^paryxHH acHBeo y npHJaxejECTBy ca pycKHM KHesoM BacH.iHJeM, na je c.iao KHesy H pycKHM i],pKBaMa hokjohc a cnpoMamHHMa h y6orHMa MHJiocTHfte."-)

cy noKaMO cy c.iajH 60obomc hh Kpaj> ^pary-

PejiHrH03HH HeMaHHfefl oco6hto

CBexy

niTOBajiH

raxe MH.xocxHHje.

SeiviJLy,

Y

nixa Bnuie oh 6eine HaMHC.xHO ;i;a ojie y CBCxy SeM.ty yoeâjyfcn ce na cb. CaBy; ajin My no iipHqaity AE. âHH.xa, BJiacxeJia ne ;i,a;ie.^) KpajL Î,paryxHH c.iaine n,pKBaMa h Ka.iyi)epnMa y CbcToj 3eMJBH 6oraxe noKJiOHe a cupoMamnHMa XHH HHJe

iiaocxajao.

Monum.

1)

Spect.

Dr. J. Schafarik, Acta

XI

cxp. 2)

Arch.

143—144,

Veu.

I

192, crp. 2, 3, 4.

196.

—

JKiiB.

—

cxp. 39; 42.

—

—

TaacH.

320—322.

Ji;aH.

184— 18.^. 3)

vol. I cxp.

^ llaB-iOB.

JKaxuja

expana

Jb.

9*

132

y

JepycajiHMy HMaâme Kpajs npFJaxejta „AovxoKbHjdro CKOtero OTbua" Kaayêpa FajiaKmuoHa, Kora qecTO nHxame sa caBex n komc qecxo ,,Ha pacno.ioaceft.e cxaBjLame, cbc csoje HMaae."') H AE. âHH.xo II je yjKHBao bhcoko npHJaxe.T>cxBO cpeMCKor Kpaj>a ^paryxHHa. To je BbHXOBO npHJaxe.i.cxBO nocxa.xo Be.xHKHM BepoeaxHO nocxe âHH.iOBC mhchjc 1312. rOA. Kpa.i, ce ^paryxnn ;i,onHCHBao ca AE. JI,aHH.xoM II H CBOJe cy npnjaxejbCKC paaroBOpe H Bcae o;i,pjKanH npeKO Ka.xyêpa Amanaciija. KojiHKa je npujaxejiCKa Jby6aB 6Hjra HSMe^y Kpajba ^paryxnna h AE. ânajia MHJiocTHH>e.

^paryxHH

Be.iHKor

—

mxo ce Kpajt ^parycaMpxH ceha CBora npHJaxeJta h 6oraxe wy bokjiohc majbc npeKO OHor Kajiyêpa AxaHacHJa.2) II

bh;i,ii

ce h3 xora,

XHH H na

Kpa.T> je ^paryxHH, Kao cpcMCKH KpajL cxcKao HCKiix sac.iyra 3a opxo;i.OKCHy peJHXHJy, mxo je y nporaaamy h o6pafcaH>y jepexHKa naxapena y npaBOBepcxBO noKaaao Be.xHKy pcBHOcx. Kpa.T) je /I,paryxHH Bjaji,ao ;i;o 1314. r. hcxo^hom ho-xobehom Bochc H 6e3 cyMae, naxapcHCKa je jepec da.xa joKajiH30BaHa y obom îCJiy CpcMCKC Kpajbc1) 2j

cxp. 39, 42, 184—185. Jb. cxp. 47, 51; Jb. cxp. 184.

Jb.

133

AE. âHn.10 h J. TpoHoniau; 3a OBaj ^paryxima Ao6po anajy.^) Kpajta paA CyAefen no hckhm hctophckhm jioraâJHMa H no SaKOHHKy Lâpa ^yraaHa, mo/KG ce MHC.iHTH, jta cy HeManahH 6n.iH Bpjio peBHOCHH y nporaaaifcy jepexHKa. IIo3HaTa BHHe.

HoiaftHHa HeMioocpAHOCx y nporaaaay 6orOMH.ia. Y BaKOHHKy I],apa ^ymana yHHiHTaBaifcy jepecH nocTOJn 7 naparpaa. CBaKH je jepexHK npHMOpan ;i,a ce ,,noKpcxH" (r, Aa npeê y lIpaBoc.xaBjje). Ako ce, naK, jepexHK Hcfee noKpcxHXH, a oacenno ce npaeoBcpKHftOM, 03;y3HMa My ce H jKena h êua

je

a OH ce Hcxepyje iia KyKe. 3a6paH>yje ce jecxH H DHXH c jepcxHROM. IIpouaraxopH jepecH cxpaniHO cy KajKaaBanH: CcKae hm ce pyKC H je3HK.'^) HcMa cyMae, Aa ce Huje onaj 6HroxHH

HcMaHHt

Kpa.Tj /I^paryxHH, noA HeoAO.tiiBHM yxHuajeM BepcKC Hexo.xepaHi^HJe h je^HOCxpa-

HHX pe.xHrBJosHnx noJMOBa, y H3Ha.iajKeH>y H KaJKEbaBaay jepexuKa noKaaao peBHOCHHM H HeMHJIOCpAHHM. Kpajb ^paryxuH Kao jia HHJe Morao hhmxa caM yqnHHXH y yHHrnxaBafty jepecii. Oh ce o6pafca nann Hhko.xh IV, komc deme MHoro cxa.xo ao xora; /xa jyroc.xoBeHCKe B.iaAaoHC 3aA06HJe 3a CBOJe npose.xaxcKe njianoBe. r. 1291. Kpajb ^paryxHH npcKO 6apcKor AE.

—

r.iacH. V cxp. 56. Ayni- 3aK. ej. Or. HoBaKOBiiKa oj 1870 ro^. cxpaHa lUa*. Painat. Okaz. 23—24, 44; § 81—83, § 137 140. 1)

AaH. JKhb. cxp. 41.

2;

cxp.

29-31;

—

§

6—9

H 2f.

—

134

MapHHa

(ITexpa IJ,apa) HSBemxaBa nany, â, iberoBy jie.iy Bocne HMa jepexHKa; oh mojih J sacTynHHKa Cb. IleTpa na seiviJtH, â My nonijBe Bemxe h cnpeMHe Jby;ie, kojh he CBOJHM rOBOpHHmXBOM H KBbH5KeBHHqKHM 3Ha-

H>eM ojiiBpaxHXH o;i; jepecn 3a6jiy;i,ejie Jbjjie. liana je Bpjio pajto npHMHO OBy M0.i6y Kpajba cbom nnciny ,,Charissimo in ^paryxHHa. Christo filio Stephano Serviae regi illustri^

Y

oji.

23.

Mapxa 1291

r.

nana HnKOJialVHa-

BcraxaBa cpeMCKor KpajLa ^paryxHna, ;ia je Beh Hape^tHO CxapeninnH CpncKHX paaCBania (Ministro ordinis fratrum minorum provinciae SclavoniaeJ^jia, My noniJBe ^sa cnpeMHa qoneKa. Ys xo nana Kpajta „ mojih h onoMnae", jisi xe Jtyjte, Koje fee My nocaaxn

Cxapemnna CpncKHx ^paaesania,

Jieno

npHMH, npenopyqn n noMaace y mnxOBy pa;i;y npn ynHmxaBaay jepecn. Y cbom nncMy

CxapemHHH

CpncKHX

nncao ncxora jlSL H36epe ABa

;!i.aHa,

;i;o6pa

paH>eBai;a,

KOJe je

nana naaasKe obomc HHKBHSHxopa h npo-

naraxopa: pery.iHme Mexo;i pajia xa ;i;Ba jieraxa h o^pe^yje HaqcH nHKBHsnuHJe.^) Ajih, Kao Aa je OBaj pa;i; SacxynnnKa h Hynapa KjtyqcBa Cb. Ilexpa h Be.xHKor npaBOBepn,a cpeMCKor Kpajta ^paryxana y onmxe Ma.io h npnEpeMeno HMao ycnexa. Tck M Theiner, Mon. Hung. I cip. 378— 378; § DCXhDCXI. Hynah. rojtama. nejaqeBiih, Hist. Serv. cxp. 720—208. Khj. n cxp. 243. Dr. Fr. Racki, Bogomili i Patareni

—

Zagreb 1870

—

cxp. 88

—

135 inxo je npoin.io 7 Tomna. h Beh je BoHH4>an0Je VIII 29. Anpujia 1298 npHMopan, la najioacH CTapemnHH

nana 6ho

r.

Cpn^paxpa

CKox paH>eBaii,a ;i.a noniJLe absl HHKBH3HTopa jcpecH y Cp6HJy, PamKy, â.TMannjy, XpsaxcKy, Bocny, Hcxpy, CjiaBOHHJy.^)

.xeraxa, onor AE. a napoqaxo npeKO Kpajtnne Je.xCHe, HacxojaBaxy, ne 6h .xn KaKO oOpaxH.xH y KaxojiHtiKy Bepy cpncKC KpajbCBe ^paryxHHa h MH.xyxnna. Kao â je OBaj pa;i; HMao ;i;0HeK.xe ycnexa. liana HhKO.xa IV 1 6 Mapxa 1291. jaBJLa Kpajty ^paryxHHy, ;i;a npHMa y samxnxy Cb. Ilexpa h CBOJy Kpaj>a h aeroBy jpacaBy, rpajtOBC, ce.ia, scMJLy, HMaae (...„hmm cum civitati-

Ilane npeKo

cboj'hx

Mapnna h3 Bapa

castris^ terris, villis et bonis aliis,

hus^ in

impresentiarum

iuste

et

quae

rationahiliter

possides, sub beati Petrn et nosta protectione suscipiinus^^'^-)

Ajih jeflHHO H3 OBor npHMaH>a y npoTCKDiHJy He M03:e ce nsBecxH, ;ta je Kpa.x> ^paryxHH „36HJba npHrp.xno KaxojinqKy Bepy", Kao mxo 6e3 pe3epBe y3HMa KaxojiHK K.iaJHt.

CxyjteHHqKH Poaocjob, Kao Ha cynpox CBewy xoMe,

sejiH

3a

Kpa.T>a

^paryxnna,

;ia

—

je,

Ile1 Xheiner, Mon. Hung I cxp. 381, § DOXIV. jaêBHk, Hist. Serv. cxp. 2.32. '^) Theiner, Mon. Hung. I §. DLXX:f exp. 35 9—360. §DCVcxp. 375:§DCX cxp. 377 -378; § DCLUI cxp. 410—411. Kuk. Ark. nejaq. Hist. Serv. cxp. 2u7— 208, 234—235

—

—

n

cxp.

10.

136

yoeAajyta ce na CBor

oii;a, BaxpeHO JbyCno npaBociaBJLe/) y „3ajiy5K6HHaMa" Kpajt ce ^paryTHH Tpy^HO, ;ia hc HsocTane nsa ocxajiHX HeMaHHfea. IIo AE. ânnjiy h cxapHJHM .leionncHwa OH je noiiHrao Manacmup Ce. Ttopâ y Pacii.^) TpoHoman, h Co^hckh JlexonHC caonraxaBajy, â je Kpajb ^paryxHH hoahrao Manacxap Pany.^) Hsr.xeAa, ji,a fee OBa pe.xauHJa 6hxh ;iocxa noy3;i,aHa. jep je r. MhjinfeeBHfe caonmxHO sannc Ha je;i,HOM jenaHiêjBy H3 ManacxHpa Paqe o;i r. 1796, no KOMe je Paqy no^Hrao JJ^paeymuH HejiaHuK, a y Ka.xy^cpcxBy HasBan Teonmucm Monax}) CeqennqKn h Co$hckh JlexonHC 6e.xeê, ;i.a je KpajB ^paryxHH o6hobho Bpaxa na MaHacmupy Ce. T>opâ y Pacy h no;i.Hrao iipKBy „H4 npoTf" Henoanaxo je r;iie je 6Hjia OBa

—

XIII CTp. 168. Klaic, Povj. Bosne cxp. Ljubic 3Ha, j;a je Kpa.tHua Jejiena CBora CHsa JlparyTHHa sacnaTaJia y KarojiMiKoj Bepa a ;ia ra je ;s.ou.HHJe 0Mp3Hyjia h HHJe ce xTCJia c H>H>ie HHKaKO nosiapHTa, uiTo je OH „oxjiaj,Hyo npeiia KaTOJraqKoj Bepn" (HsMHm.taaa!) Novci, CTp. 59. Ho HapojiHoj npaqa Kpa.t je JUparyTHH Henpase^lHo tohho HHOBepae cBoje ô;âH^lKe, 3a mxo ra je 6paT Kpa.T> Ma-iyTHH qecTO yKopasao, aJiH ce oh HHJe hhKaKo xTBo nonpaBHTH. Kaji. CpCoCpan 3a 1895. r. cxp. 108. 1)

88

Starine

— 80. —

S.

—

—

JB.

—

JiacH. 3)

cxp.

—

Hb. IlaBJi. JKht. CTp. 199. q) ân. iKHB. CTp. 52. pTojaH. CuoM. in CTp. 95. lUa*. Pamat cip. 52 53. JB.

57.

Lin

CTp. 9.

CTOjaH.

—

TjiacH.

—

CuoM.

XXI

—

Star.

in

CTp.

Xni

CTp. 168.

138—139. 66—67CTp.

—

— —

—

TjacH.

V

4) MHJHtieBHt, KneHC. Cpdiija CTp. 589. Y Hapo;iHHM ce necMawa ysHMa, Aa je Paiy no^Hrao CTe*aH HeMaiba. ByK. njecMe H, CTp. 108—109.

137 iipKBa „Hj npoTe"

CKH

—

Kojy xaKo 30Be Co*hCeqeHHqKH: „Hd flpont."^) Kpajb je /I^paryTHH nojtnrao h iipKBy j a

Jlexonnc,

ApHJby.-)

Ilocae

—

H3MHpeaa Kpajt MH.iyxHH y

;i.o-

roBopy ca cbojhm dpaiOM cpeMCKHM KpaoieM ^paryTHHOM, MaxepoM MOHaxHBbOM Je.xenoM H AE. CaBOM in. (t 1316) oxnoqe 3H;i;axH BHaMennxH Manacxnp EayhCHy. Ka;i; je MaeaCTHp 6ho carpaên, npajt ra MHjyxHH 60raxo o6;i,apH CeemocmeâucKOjt Xpucoey.WM. OBOJ noBejLH H KpajL ^paryxHH ca CBOJe cxpane noxBpi^yje, „;i.a je Kpajb (MH.xyxHH) CBe mxo je âo, h.xh Kynno hjih ncnpocHO

y

HJIH SaMeHBO."'^)

^paryTHH sanoqeo rpa;i,nxH a fteroBH chhobh B.xa;i;HCJiaB h yporaun; ;i,OBpmH.xH ManacxHp UaTipamrby na nsBopy Cnpeê, Bnrae 3BopHHKa; a.xH ApxHM. Ha. PyBapau mhcjih, Aa, neaia noyaâHnx jiOKaaa, jta je Manacxap Ilanpaxay no;i,Hrao Kpaj> ^paryxHH h.xh TpOHoman: ysHMa,

je Kpa.i,

;i,a

H,erOBH CHHOBH.^) 1) JL.

FjiaCH.

CxojaH.

CnoM

Lin

2)

3;

CnoMCH.

—

cTp. 57. TjiacH. cxp.

X

IV

HI. JtaH.

130—131,

cxp.

PeiH.

kh..

n

138—139.

—

cxp. 466.

332—333. cxp.

10.

—

Tjiac

XXXH

cxp.

5,

12.

Ha xpHCOBv.iH ce Kpa.T> /tparyxHH noxnacao. BAJrOKt:pH L p4Bb XpHCTOV CT«a je o;iaBHo y pymeBHHaMa. ByK name y PeqHHKy, cxp. 487: ,Z7aaparw.a, 3a,T;aHe OA HaaiaciHpa (y 255.

—

BocHH

BBiiie

SBopHaKat."

138 Joni TpoHoiiiau, 3Ha, jiâ. ]e Kpajb ^pano;i;Hrao h iManacTHp Jloenuipy na peii;H JIobhhi;h, ^pHftaqHHOJ npHTOUH^) h „HeKy" iipKBy Ha npeKpacHOM mcctv 6.iH3y hckc

ryxHH

HeBecnacKOJ

peKe y

naxaJH."-) ITo jejiHOJ

napoAHOJ npaqii Kpajt je ^paryxiin no;i;Hrao H MaHacTHp Eemeuoeo}) M. C. MnjiojeBHh ysHMa â je Kpajt ^paryrnH no;i.Hrao H ManacTHp y ffeoiceey .^) TpoHoraau, 3Ha ;ia je Kpaji>Hi];a KaiapHHa nojiHoa ManacTHp TpoHOiay a chhobh HjChh ManacTHp Tajmy.^) Hope;!; rpalêaa ManacTHpa Kpajb je /l^paryTHH o6;i,apHBao MHore n,pKBe h ManacTHpe H H>HxoBe KJiHpoBe. Oh c.ianie noK.iOHa qaK H ManacTHpHMa y CBexoj Scmjeh, y PycoJH.'^) Je^HOM CBOJOM xpncoByjBOM ^paryTHH Kao BpxoBHH cpncKH Kpajb npHJiaHce ManacTHpy CBexe Boropo;i;Hi],e na Cbctoj Fopn cejia: BhITOVHb, McAbHHlJi, MbCKOKO, "^kBOpCKO H

AoKBiuijov, ocJio6a]âjyhH xa ce.xa „CBHJy bc-

jiHKHX 1)

2) 3) ^) 5)

H MajiHX

pa6oxa."

ByK, PeqHHK CTp. 332. raacHHK V CTp. 57—58. Kaj. CpCoOpaH r. 1895 0;;jioMii,H

TjiacH.

n

V

CTp.

CTp

57

Jom

je

KpajL

cip. 108.

118.

— 58. —

T.

;^H^HOHaJIHHx HHTHMHHx H cp^âqHHx

MHJinkeBHk BBsa H3Me})y

„h8 Tpa-

CpacTBa

ManacTHpa TpoHoine u CpacTsa MaeacTHpa Paie" h3boah saK-'by'iaK. j(a. TpoHoman; âsia upaBO, uito OBe abc aaâc60He je;iHOM CpaiHOM napy" (KaKas aaK.iyiaK!). KHeac. HapojHH necHHK npnnHcyje XpoCp6. CTp. 527, 562.

—

Homy 6)

JyroBafeHMa. ;i;aH.

SKhb

CTp. 39, 42.

—

IlaBJ. jKvit. CTp-

184—185.

139

^paryxHH npH.io3KHO obom ManacTHpy behoy „Khaovujh", xpr KHbiHbtjb, npHspencKy n,pKBy Cb. ^HMHxpBJa ca BHHorpajiHMa, HjHBaMa H MJHHOBHMa. Ha Kpajy xpacoByîje Kpa.Tj ^paryxHH saKJinae CBOJe Hac.xe;iHHKe rpa;t

jisi

OBC aeroBe

npHjiore ne o;i,y3My oa me-

nacxapa.')

1)

J>.

CTOJaH.

CnoMeHHK lU

crp.

11

— 12.

XI OAHOCn CA KFAJLEM MEJITTZHOM Fai ca EnsaHTzjou

—

r. 1283 n SpuaEOM z KyseJizEOM r. 1286. Sasafla asuely Kpajia MBJiyiaHa a Kpaaa JIparyiBHa; uoTZBZ Te saBaê; z3iizpeE>e; roszBa sasane z zsuzpeaa. Kpajtziâ JeJieza; E>eHz nouezz, oseocz, sacjiyre z zorezsz 3a PzMCKy HpKBy; cup! Kpaazije Jejieze. npzjaTejtcTBOBaBa cpscKzs KpajiLescKzz souosa.

—

—

CxynHB Ha cpncKH npecTO, Kpajt

ce

Mh-

jiyxHH noqe

cnpeMaxn na pax npoxHB BhsaHXHJe. 0;i; paxHHx njiaHOBa Kpajta MnjiyxHHa HHJe cnpeqHJio hh CmpuAujaucKO BeuepThe 20 Mapxa 1282 r., raxo npcKo Ilexpa AparOHCKor npnnpeMH Kpajty Kapjiy AhacyjcKOM, caBesHHKy Kpajta MnjiyxHHa, JiyKaBH Mnxajjio Ilajieojior. IIpBe ro;i;HHe CBor KpajLCBaBba Kpajt MajiyxBH y caBCsy ca CBOJHM xacxoM JoBaHOM AfljêjiOM, ennpcKHM H xecajiHCKHM ccBacxoKpaxopoM, HanaAC na BnsaHXHJy, h aayse Fopan h ôh>h Ilojor (TexoBo), CKonjte, Sjicxobo, IlHJaHaix, KnqeBO, ilope^je H â6pcK0. IIpoxHB Kpajta Mnjiy-

THHa Kpeny ce caM i],ap MHxajjio c bojckom pasne Hapo;i.HOCxH (no AE. ânnjiy 6hjio je H paHaKa h TypaKa); ajin oSojicjih ijap

141

Mbxehjio yjvipe y nyxy. ILeroB Hacjie;iiHHK He Morame HcnjiaxHXH sacjiyaceHy njiaxy najaMHHaHMa, na jta 6h hx ce ocjio6o;iho, ynyxn HX y Cp6HJy, r;i;e te njtaqKaBbeM saAoSnxH ;?iiOcxoJHy narpajiy. Obj najaMnnqKy BojcKy noBe;i,e npoxHB Cp6a Muxajjio Fjiaea, Kora AE. âHH.io nasHBa MpbHorAJKL-HM. y npojiehe 1283 r. rpi],H Hana;i.ouie na Kpajta MHJiyxHHa, OAyseme My CBa saBOJesaaa h3 nponiJie ro;i,HHe h ;i;onpine ;i;o JTHnjbana h npHspena. Taâ KpajB ^paryxHH ca cbojoM BOJCKOM H3 â6pii;a HdapcKHM r^pyMOxM noxHxa y noMok cbomc 6paxy Kpajty MaayxnHy. Me^y xhm rpqKH HajaMHHi],H TaxapH 6Hrae caxpBCHH na Bcjiom ^pHMy. Ca BHCOKe o6a.ie Ha;i,offlJior ^pnMa Taxapn noacyjiHO nocwraxpaxy bcjihkh 36er Cp6a na cynpoxHOJ o6ajiH, na acejbHH njba^Ke noêrae Ha CBOJHM JI,06pHM KOHjHMa 6pO;i,HXH Ba.XOBHxy pcKy. A.iH pe^nn xajiacH noKpHme MHore 3aje;iiH0 c KoaHMa, a ocxa.ie kojh ycnenie H3;ipexH Ha êcny o6a.xy noy6HJa cpncKa BOJCKa BepoBaxno 3araxHXHHii,a OHor BCJHKor 36era. norH6HJa je 6HJia BejiHKa, jep je Me^y y6HJeHHMa 6ho h caM Mnxaj-no r.iaBa. r.iaBy aeroBy OKHfeeny 6HcepoM a HaxaKHyxy Ha KOojBe cpncKH paxBHHH no;i;neconie na hokîoh cpncKHM KpajteBHMa. Ta;i.a yjeAHaena cpncKa BOJCKa no;i: KpajteBHMa flparyxHHOM h MnjiyxBHOM noBparn H3ry6Jbene KpajeBe; npo;i.pe ;iy6oKO y MaKCAOHBJy; H3aê qaK na JerejcKO Mope, onjie-

142

HHBmH CXpyMCKH, CepCKH H XpHCTOnOJBCKH Kpaj. IIpoBeBniH BoacHk y mcctj Hacy;ty/) cpncKH ce KpajteBH ca bcjihkhm njienoM spa;i;pacaBy, rê hx napoA paÔCHO ^xoêKa. Kpajt J(paryTHH odâpeH oa CBor Spaxa Kpajta MnjiyTHHa Bpaxn ce 1284. TOji. y CBOJy npecTOHHii,y.^) A.ih h KpajL ^paryTHH y CKopo be 6hth npHMopan jia, noxpajKH noMoba o;i; CBor 6paxa MnjiyxHHa. y BpcMCHy xaxapcKe npoBaîe y MaijapcKy H ByrapcKy 1285. r. BpannqeBOM saBJiajiame KyMann 6 pat a ffpMan h KyffeMiH. Ohh 6exy noxnyHO caMOcxajinn h CBOJy BJiacx o^pacaBaxy bcjihkom najaMHHqKOM BojCKOM OA Taxapa h KyMana. npecxoHHn,a am 6eine y iK;ipeJiy.^)

THme y CBOJy

Ho npHqaay AE.

ânnjia

nsrjieîa, ;ta

^paryxHH najnpe oh nanao na ^p-

je Kpajb

Mana h KyêJinHa,^) BepoBaxHO â ce ocjio6ojiR CBOJHx HeMHpHHx cyce;i,a hjih naK y ocBajaqKOJ

naMepn,

nonex

CKOpo

3a;i;o6H-

BCHOM paxHOM cjiaBOM y rpqKOM paxy. Ajih je Kpajt ^paryxHH Bpjio pâBO npomao y OBOM paxHOM n0xo;i,y. Ho AE. J^slerjij Kpajt ^paryxHH HHJe HHinxa MOrao npoxHB ^pMana h Ky;i,e.iHHa, h 6ho je npHMopan â ce BpaxH y CBOjy îpmaBy. BepoBaxHO â 1)

JI,o

ca;â je

MOBaaa cpncKe

Heno3HaTO,

r;i,e

BojcKe.

3KnB. cTp. 111

2)

JtaH.

3)

Jbid.

*)

Jbiden) CTp. 115.

— 113.

je

(5h.io

obo mccto 3h-

143

^paryxHH hhjc hh ;i,onpo ao KyManCKe npecTOHHue, Kao mio ce to oSh^ho y-

KpajB

3HMa („36or

6pji;oBHTOCTH

H

hocth"), jep

AE. ânH.io

o

HcnpHcxynaqxoMe HHmTa hc Kaace.^) /I,pMaH h Kyjte.iHH oxpadpeHH obhm HeycnexoM Kpa.ta ^paryxHHa, a Moat;i,a h no6e;i;oM,

c Be.xHKOM jtoopo n.iafeenoM najaM-

Taxapa H KyMaHa yoji, najiny y CpcMCKy KpajLCBHHy. Ohh nopa3Hine Kpa.T>a ^paryxHHa. jep AE. âHH.xo

HH^KOM BOJCKOM

pasroBexHO KajKe, /ta cy ohh on.xenn.iH MHore KpajeBe CpeMCKO Kpa.XjeBHHe, h â je Kpajb ^paryxHH 6no npHMopan ja HsCerne y apacaBy Kpa.iia Mnnyxflna.^) Tajna Kpajt MnjEyxHH noxHxa y noMofc CBOxVie Cpaxy Kpaj>y ^paryxHHy, kojh ce naaasHO y Paciinu. KpajL je MH-xyxHH nmao c bojckom hb êaceBa HaJKpafeHM nyxcM: HoapcKHM ^pyMOM II.iaHe, ;io.xhhom jio 3HaMeHHxor xproBnmxa JoraaHHce, hh3 Tpe6oxHHCKy PeKy.^) KaKO 6ejieacH AE. JIâHH.xo, y Mecxy Man'Koe'ny y PacHHCKOj /Kyna, cacxa.xn cy ce cpnCKH KpajjCBH.^) H janac y PacfiHn nocxoJH ce.xo MaHKoean Ha cnoMenyxoM nyxy, c jiCBC cxpaHc

TpeSoxHHCKe Pene

h.ih Ilene-

H HC Kb3M0^( HMk HHnJKOCTH ChTKOpHTH HAH OTbrHaTH HXb 0Tb np'KA'KAb TJKOKblHXb, H n^lKbl Kb3KpjTH Ct 1)

K0I6

JtaH. aCHB. cxp. 115..

JKf

Kb API^^^'ÔV CCOK). 2)

JI,aH.

iKHB. cxp. 115.

3)

Bh,iii 'Bt'H.

Kapxy

4j

Jlaa. HvuB.

11.?

Kpa.-b.

— IIG.

CpCaje

—

144 yje;!;HHjeHH cpncKH KpajteBH ycnerae cajta He caMO jisi naarHajy ^pMana h Ky/i;eJiHHa h3 CpeMCKe KpajT>eBHHe, Hero â

.i^yme/)

HM H

Diejiy jipsKany saysMy h ;i,a hx nporHajy npeKO ^ynaBa. Cajta je xeK, r. 1286, BpaHHêBO npHcaje;i,HH>eHO CpeMCKOJ Kpa-

JbeBHHH.^)

y

jtaHamRoj cpncKoj ncTopHOrpa^HJH HHJe paniqHnifeeHO naxaifce, 36or qera ce 3aBa;i.HDie cpncKH KpajbeBH MH.iyTHH h ^paryjHH. r. Ct. HoBaKOBH^ je Bek nanoMeHyo, jta ce He Moace xaqno SHaxn 36or qera je CiusL xa saBaâ.^) Ha ocnoBy 6eJieniKe AE. âHHJia ji,a> je KpajL ^paryxHH yciao xpajKefen cpncKH KpajbeBCKn npecxo sa ce H Ha ocHOBy cnOMeHa HacxaBJbaqa h 6horpaâ AE. ânnjia, ;i,a je KpajL /I,paryxHH

1) y npaBo ;âHac nocxoje ;i,Ba MaHKoeu,a: je;iaH je cnojieHyTH, a jipym 6jiH3y Mopase na nyxy KpymeBaD.

aJiH je ânajioB M

Mon. Spect.

I

CTp. 12—13, 26, cxp. 407, 414.

66, 67, Kit.

69—70.

XXIX

cxp.

—

36.

CnoMeHHK

12—13.

153

y ApyroM ce Hainncy noMHae, ;ia je MaHacTHp nojinrao caM Kpa."b Mh^jthh/) Ajh je H. PyBapan; H3Beo, jia je Taj ManacTHp nocxao joni y VI BCKy, 3a npeMC JycTHna H JycTHHHJafia n ji;a ra je Moav;i.a Kpa.i>Hi];a Jejiena ca cbojhm CHHOBHMa o6HOBH.ia h yKpacHja.-) /KhbcIih Ha CBOM ;i:Bopy y BpaacHMa ca je;i.HOM CBOJOM kepKOxM Koja ce aouhejc ca MaxepoM noKa.iy]êpH.ia^): KpajBHi;a je Je.iena noMarajia cnpoxHEby h HCMamTHHy; o6;i;apHBa.ia npKBC h ManacTHpe;^) caBexoBajia CBOje CHHOBe") H pajiHjra, mxa BHme na anxoBy npH6.iHaceH>y Kaxo.xHqKoj ri,pKBu. Oxy;ia je, Bajb;i;a, noxeK.xo oho ;i,yraqKO npose.iHxcKO HHCMO nane K.iHMCHxnja 3. AnpH.ia o;i; 1308 r. neoiy ce HS.xaiKy cnenB^nqna BcpoBaita Kaxo.xHqKC Il^pKBe (Bomanae Eccle-

V

y

siae)

H oSpaa.xoHcyje jiorMax fiUoque.^)

Ha nancK^x nncaMa Kpaj,Hi;H Je.ienH BH^H ce, ji,a je KpajtHiia Jeaena 6H.xa bcJHKH KBTO.xHqKH aPHxaxop. Ona je paAH.xa, ;ia

noKaxo.xHqn CBOJe chhobc. liana

IV 10 aBrycxa 1288 Jiora,

KpajBHitH JejieHH h: ....^^Jdeoque

situdinam tuam rogamus ^)

(5poj

HnKona

nnme, nope^ ocxa-

r.

Theiner,

Vet.

Monum.

et

Cel-

hortamur attente

Slav. Merid.

t.

n

cxp. 218,

218. 2) 3)

*)

5) 6)

rjaCHHK

XLIX

CTp.

39—41.

FjiacHHK V CTp 5:^, 58. Mon. Serb. cxp. 70. JI,aH. iKaB. cxp. 70 73. Xheiner, Vet. Mou. Slav. Merid.

6poj 181.

—

t.

I

cxp.

127—130,

154 remissionem tihi peccaminum iniugentes, quatenus predictos Reges natos iuos, ut devote redeant ad predicte fidei nniiatem et humiliter sicscipiant nostra et predictorum fratrum salutaria monita e5^"'j h. t. KpajBHiia je Jejiena ca 6apcKHM AE. MapHHOM pajiHJia jta noKaTO.iH^H h 6yrapCKor iiiapa T>op^ TepTepa. To ce bh;ih h3 imcMa nane Hhrojic IV o;ii 23. êii,eM6pa

in

—

]i..

1291

rojtHHC.-)

liana HnKOJa IV r. 1291. c.iao je KpaCBor .leraia, kojh fee jT>hi],h Je-iCHH je^Hor je HcnoBe;iHTH n paspemHTH oji; rpexoBa.^) r. 1303. 19 H0BeM6pa nana BenejtHKT XI npHMa KpajLuny Je.ieny ca HjCkhm seMJbaivia npecTO.ia h CneTor noji; samTHxy nancKor Ilexpa.^)

Kpa.l.Hâ je Jenena yMpna Kao MonaXHH>a Jeaena 8. $e6pyapa 1314 r. na cbom îBopy y BpaanHMa. Hs je xe.io npenexo y HjCh

na

jtecHoj

Bpm^Ka KpajBE^HHO

MaHacxnp cxpanH rpa;i;aqKe PeKe

FpaMcm-i h.xh

Bp-

Bennne.^)

KpaJB ^paryxHH nnje Morao jiohn na norpe6 CBOJe Maxepe 36or MJ^nne â6pii,a 1)

Theiner, Mon. Hung.

t.

2)

Theiner, Mon. Hung.

1 cip.

3)

Theiner, Mon. Hung.

I.

Theiner, Mon. Hung. 415 6p. 6(j1. cxp. 414 4)

—

I

I

359—360, 6p

crp.

580.

373, 6p. 604.

CTp. 375, 6p. 606.

cip.

407—408,

— —

6p. 648;

cf.

Hb. Hebj. »ht. cxp. 5) ân. JKhb. cxp. 75. 91. 94. MBJiaheBafe, KHcac. CpCuja cxp. 655—657. 188, 195, 234, 238. nejaieBHt, Hist. Serv. cxp. 214 215.

—

—

155 OA BpaaKa h Fpaua, 36or BCJiHKe 3HMe h CBOJe 6o-iemjLHBOCTn. Oh je nocaao j TpaIlocae HCKor Bpe;iaiii CBOJe npeACxaBHFiKe. MCHa, Kaji; ce OTonjH.io, Kpajb ^parjTHH Hê y rpa;i.aii„ na rpo6y onjiaKa CBOJy npeMHfly.iy Maxep; o6;iapH ManacTHp h ae-

roB

K.iiip.^)

H3

Je.ieHHHa Fparâ Kpajb ^paryxHH o;i;e y IlayHe Ha KocoBy CBOMe Cpaxy KpajBy MnjiyxHHy. Ha jiBopy csora 6paxa Kpa.T> je ^paryxHHJienonpHMaH, nponeo .,MHoro;i,aHa", ho6;iapeH

o;i;

MH.iyxHea,

Kpajba

Bpaxn ce

y

â6pa^.^)

Ho OA-xacKy KpajT>a flparyxHHa hs Ilayna, Kpajiima CHMonajia, no ;i,onycxy CBora Myaca Kpajta MH.xyTHHa, ca MHornM B.xacxe.xHHKaMa nuê cbomc jtenepy Kpa.T>y ^pa-

y

ryxHHy. Beorpajiy Kpaj>Hay CHMOHHjty npHqeKarne Kpaj> /I,paryxHH h Kpa.^>Hâ KaxapHHa. CBeqaHOcx ce yBeka xhmc, mxo je KpajL ^paryxHH nosBao CBy CBOJy BJiacxcxy H mxo je MaijapcKH KpajB nocxao nocJiannKe c noK.iOHHMa 3a Kpa.i>Hi];y CHMOHH;ty.^) H3 /I,a6pn;a Kpaji>Hi];a CHMOHH;i,a h Kaxapnna ca „MHoroM B.xacxejiOM h Bjiacxe.xHHKaMa" O/tome y Fpajtai; na noK-xoHjCae rpo6y CBCKpBe CBOJe, KpajBHDie Jcxene. „rpo6 opoCHme xonjiHM cy3aMa" h noKpHme ra 3Jia1)

AaLB. jKhb. cxp. 90,

2)

JtaH. JKhb.

3)

JI,aH.

CTp.

94—95.

95.

JKhb. cxp. 95

— 97.

156

TOTKaHHM HjiaTHOM; HryMaHa h Kajiyêpe 06;i,apnine 6oraTHM noK.iOHHMa. H3 rpan,a Kpaji>Hij,e ojiome y IlayHe Kpajty MnnyrHHy. Ca Kpa.T>eBCKor ABopa y IlayHHMa KpajBima ce

KaxapHHa

BpaTJi

y

/âSpan;

nocjie

„He

Ma.io itana."^)

KpajBHiia je Je.iena yMp.ia

y e6pyapy 1314. r. Kpajj je JparyxHH Hmao y Fpa/tan; H IlayHe BepoBaxHO y .lexo ncxe ro;i;Hee. Ka;i; ce HMa na yMy xemKofea h cnopocx cpe;i,ii>eBeKOBHHx

nyxoBaaa,

Kpa.i>eBCKHM j^BopHMa,

OH;i,a

rocxoBaBba na ce Moase npex-

nocxaBHXM, â je nyxoBaae Kpa.i>Hii,e ChMOHHjie H Kpa.i>nHe KaxapHHC 6h.io 1315. r. CHMOHH;i.a H;ie 113 IlayHa Ha KocoBy y BeorpaA H â6pai;; hs /l,a6pHa H;iy KpajbHiie CHMOHn;i,a H Kaxapnna y Tpajian. h IlayHe; H3 Ilayna Bpafca ce y /I,a6paH: ^yra nyxoBaH>a H rocxoBaHja.

1)

JliaH.

JKhb

cxp.

98—99.

X KPAJL BJIAJHCJIAB Cmpt Kpaaa JparyTHna. JocTOjaHCTBO,

II

HEMAHHH

—

IIopoflHiia Kpajia IparyTHHa. npeieHsaje, HpajteEase a cwpT Kpa2>a BjiaAzcjiaBa.

—

pafl,

M.ia^H cpncKH .lexouncn ne snajy sa roAHHy CMpxH Kpajba ^paryxHHa, a norpemHO ysHMajy, jia. je KpaJb MnjiyTHH yivipo 1316.^) CTapHJM .leionHCiT oe.ieace ro;i,HHy CMpxH Kpajba /I,paryTHHa ...„h baîtkehovk) hocth34}€Tb KOHkHHHOV, H3M'KHHBk 3£MAbHHMb l\aQCTKOMb HtG£CHO£ Kb, AtTO SCDKJ" (6825 T. -) AE. âHHJio He caonuixaBa ro/xuny CMpxH Kpajta ^paryxHHa; ana ce y 6Horpa$HJH Kpajta ^paryxHHa Hajiasn ;i,aH CMpxn KpaJBa ^paryxHHa, u OBaj ^êxajt KopiicHO noc.iyiKyje y OApe^wBaHby ro^time CiMpxH Kpa.i>a ^paryxnaa. Kpajb je ^paryxHH, CejieacH AE. âHHJio, yMpo y nexaK y 3 q. no no;i,He. Kap.xoBaqKa peii,eH3HJa II,apocxaBHHKa 3a6e:

J

^)

Jb. CTOjaH,

—

CTp. 177, cxp. 147. 2)

cxp. cxp.

Jb. 9.

XI

cxp.

cxp. 125.

147;

XXI

—

Stariae

cxp.

244;

CxojaH, CnoM. Ill cxp. 95, 97, 99. IHa*. Pamat cxp. 52—53.

—

16 8.

CnoMeH. Ill

rjiacH.

—

XIII

LXIII

— RiacH. LIII Starine

XIII

—

158 jieacHjia je ân CMpin Kpajta ^paryTHHa 22 Mapax, a MJiaâ peii,eH3HJa: 12 Mapax.^) Kaâ ce ro;i;HHa CMpxH Kpajta ^paryxHHa no KapjioBaqKoj pei];eH3HJH IâpocxaBHHKa CBe;i,e na ;i,aHainH>y eHyMepacHJy, HSJiasa ;ta Kpajb ^paryxHH nnje ynpo 1316, KaKO ce ;i;aHac ysHMa. IIpoxHB one rojtHHC 6ho 6h h CnnefeaHHH Miixa MajtHJyc, ncxopHK m3 XIV

yMpo ^paryxHH HHJe yMpo 1317. r. nero 12 Mapxa 1316. r. A jlOKasH cy OBH. 22 Mapax ne na;i.a y nexaK 1317. r., a 12 na;i,a y nexaK 1316. r.^j Ha PoManoBy TannKy na.xaaH ce Ce.xeniKa (oa B.,

KOJH 6ejie3KH

1317 r.)

Ila

;i,a

imaK

je KpajL Jl^paryxHH

KpaJb

1353. r.), Koja noxBpi^yje M.xaJ^y peii,eH3HJy IâpccxaBHHKa.^) Kpaî) je JJ^pasymuH^ ânjie^

man 12 Mapma 1316.

yjtpo y Ile-

eJ")

KpajB ce ^paryxnn noKaKa.iy|epcxBy je ;iio6HO hmc Tey

Ilpe CMpxH Jiyêpn n

JKhb. cxp. 52

— 53. —

Hb. Dasji. 3Cht. CTp. 199.

1)

JIâH.

2)

S. Ljubic,

3)

Hb. HaBJi. aCHT. cxp. 199, 224—226.

4)

Starine

V

Novci cxp. 82. cxp. 5.

— Mon. Serb. cxp. 70 — 71, 6p. 69.

CpetiKOBufe (Hex. II cxp. 175, 251), KosaqeBHli h JoBaHOBHk (Hex. cxp. 103), PyBapaii (^yn. Toji,. II cxp. 244), Kpcxat (Hex. cxp. 56), yCaBKnti (Hex. cxp. 116) npasHjiHO ySHMajy ;ta je Kpa.i JtparyxHH yjipo 1316 r. EejaqeBah (Hist, cxp. 223), MaJKOB (Hex. cxp. 30), KajiaJH (Hex. cxp. 49), JLySak (Novci cxp. 59), MaJiaKOBah (Hex. cxp. 14), MeâKOBut (Hex. I. exp. 193), MaH;^poBHL (Hex. cxp. 98), BajaKOBHt (Hex. I exp. 119), Ji;aBH;i;oBHti (Hex. exp. 86) norpeuiHo ysHMajy ;;a jeKpa.ij JI,paryxHH yjipo 1317. r. Kaxanqali (Fj. V cxp. 173): 1305 r, Kaajak (Povj. B. cxp. 92 a Atlas exp. ">)

;

10;:

r.

1314

159 OKuiucm. Obhm ra Ka.iy]êpcKHM hmchom Ha3HBajy H HCKH jieTonHCH; a TaKO hcto h jOrfOKTHCTe, Ji^QaroyTHm kcijeAHa CTHXHpa :

XK4AHH"...^)

Ha CMpxHOM qacy Kpajt je J]^paryTHH xeniHO H noyqaeao ceqjy JKeny KaiapHHy, CHHa BjiajtHCJiaBa h CBOJy BJiacTejiy: nannca nncMO CBOMC Spaxy Kpajby MajryTuny npcKO Harpaêna Kajiyêpa AxaHacHJa nocjia AE. âHHJiy II AapoBe h noc.xe,ifte onpouixajne peqa na Hajimji;, noc.xe xo.ihko ro;i;HHa npeji:pacy;ta h MCKymeaa, pa;i;a h xpy;i.a, MO.iefeii ce Bory, ojie oh „Ha nyx c Kora ce nehe HHKaji BpaxHXH". Ka^ cy ra xxejin OKynaxH, ;

;

Hcno;ii

Kajiyl)epcKor ojtejia

cxpex ca xpnmaHUM B0ji;0M ycnejiH

o;i,bojmxh

My

Hajôoie

nojacoM, o;i.

xe.xa.

ko-

cy xeK

Kojii

H

x.

ji;.")

^paryxHna npenexo je h3 âOpixa y iteroB Manacxnp Cb. "Bopâ y Pacy.^) OâBiie je AOi],HHJe npenexo y MaHacxHp Cxy;i;eHHi];y, jep ce y ManacxHpy naTeJio KpajLa

1) '2)

198

M. C. MajiojeBHfe, IlyTonHC Ji;aH.

JKhb.

CTp.

— 199. — TpoHomau;

Ha leay y mcco ynHjene 3) JtaH.

50

II cxp. 232.

— 51. —

3Ha,

;i;a

Hb. IlaBji. aCax. cxp. cy Kpajiy /tparyxHHy HauiJiii

rB03;i,eHe jiaHi],e.

JKhb. cxp. 52.

— TpoHomait

JtparyxHH yMpo y Beorpa;i;y a caxpaiteH

F-iacH.

V

cxp. 57.

ysHMa, â je

Kna.T>

y M4H^CTHp „ Ck.

P Kap.io Aa;i.e C.iaBOHHJy IlaBjy IIIy6Hhy. To:j,. 1309. noMHH>e ce hckh JoBan Kao Can iêjie C.iaBOHHJe (Dominus Johannes banus totius Sclavoniae)')

6ho oaceaeH KoHcmauijîijoM, ynyKOM A.iCepTa MopoaiiHHJa, yjaKa MaijapcKor Kpajta AnjtpHJe III (1290 1301). Hitfa cnoMena, jta Kpajb Bjia^tncJiaB nnje HMao MyniKe /i.eii,e.^) Baa;i.HCJiaB

je

—

B.7a;^HC.âBJbeB M.iaijH 6paT

ypoumip 6ho

je oaceaeH feepKOM epjtejbCKor BOJBo;i;e Anopa.^) Ho AE. âHH.iy mooo 6h ce mhc.ihth, ;i;a

AE. ânnjo npn je ypomHn; paao ywpo. CMpxH Kpajba JI,paryTHHa cnoMnae caMO B.ia;i;HC.iaBa.^)

caBexa

HHCH 1)

2)

cxp.

—

asl

Beh

6n.xa

Baj^jia,

6e.xe3Ke,

je yponiHn;

yjiiaîa.

Jlexo-

caxpaaen

y

Knkulj. Arkiv knj. YII Zagreb 1863. cxp 20—21, §XIV.

Kuk. Arkiv

220—222. 3)

58.

ce,

yponian, je Beh yMpo, a Jcjih-

—

knj.

VII

r.iacH.

XI

CpeKKOBwh, Hex. II cxp. Ljubic, Novci cxp. 81.

—

*)

CpehKoBHt., Hex

S)

JtaH. JKuB. cxp. 50.

—

20—21. Kad XVIII 324—325. 178—179. TaacH. V cxp.

cxp. cxp.

II cxp

—

Ilejai. Hist. Serv. cxp. 225.

184.

11

162

npKBH

CB.

no.inja

ApxFuiHJa, TAG je 6H.ia MHTpOApn:Le) h ji,a ce nocBexiio/)

(ji,aH.

B.iaAncjiaBJBCBa cecTpa Je.iiicaBCTa 6Hjia je

yjiaxa

Cmeuana I

6aHa

CocancKor

sa

KompoManufia. JejiHcaBCTa je 2)o;i;fl.ia CmeBjiaiûcAaea. CienaH II, Hnocaea h II KoTpoMaHiik HMao je jo;iHHifny Jejiuca-

uaua

eemy, cynpyry .IbyjteBnxa Be.iiiKor. HHOC.iaB HJiii HuHocjiae HMao je cnHaâ6iiJKy h KfeepH

H Kamapimy

JJaHuiîj

a

Bjia;i,HC.iaB:

6aHa

BynuKa h Kpajba Tepmna.") Kpaj> je ^paryTHH y nocJiejiEbHM ro;i,Hnana jicjiho ;i.pacaBHy BJiacx ca cbojhm chhom

To

Bjiaji,HCJiaBOM.

KHiHra.

^yje:

ce

bh;i;h

h3 ;iy6poBaqKHX ro^. nape-

^y6poBaqKO Bete 1312.

consules in pai^tibus regis possunt cognofiliieius iioii AE. ânnjiy, KpajB je ^pa-

....(nostri)

Stephani

et

scere....^)

Ho

Ha caMpxH napeAHO â CpeMCKOM KpajteBHHOM, ynpaB.iia Bjia^HCJiaB y ôroBopy ca CBOJOM MaJKOM KpajbHUOM KaxapHHOM H BjiacxejiOM.*) Ajih te BjiajtHCJiaB Mano BJiajiaxH. Y AE. ânnjia Hwa jeân êxajL, Ha ocHOBy Kora 6h ce Morjia cxbo-

ryxHH

1)

JB

Pamat. Let.

Ctojeh. CTp.

CnoM. Ill

62—53.

Star. XIII cxp. 168.

—

TjiacH.

CTp.

V

Jlyqati, Pa;t.

— —

95, 98, 146. LIII cxp cxp. 58 ;

IV cxp

169.

ma*. 9.

—

Mei)y

*pecKaMa IletKe naxpHJapmaje HajiasH ce h cjHKa Cb. YpoiQHi];a. Oh UMa n,pBeHKacx orpxaq, sejieny ;toJiaMy, 6e3 Kpyne, Maa;i je 6e3 6pa,ê n CpKosa. MHJojeBHL, Ilyx II cxp. 208. n. CpetK., 2) Jb. CxojaH, CnoM. Ill cxp luO, 138—139. Klaic, Povj. Bosne cxp, 90. KoBaq. HcT. II CTp. 184. H JoBaH. Hex. cxp. 96. 3) Mon. Spect. kh.. XXIX cxp. 106.

—

^)

JtaH

JtKhb. cxp.

—

—

50.

—

163 je^Ha npcTnocxaBKa. Ha HMe, AE. âHHJio 6e.ieacii, â jc KpajB ;i,paryTHH na caMpxii Hanncao je^HO hhcmo CBOMe Cpaxy Kpajty MH.iyiHHy.') AE. â^HJio ne caonmiaBa cajipmnny nncMa BepoBaxHO, mxo HHJe 6ho nocBckeH y cxBapn BJiaAa-xaqKe jlHCKpeuHJe; a.xn ce Mome naraiâxfl, â je Kpajt ^paryxHH, majbyhH Opaxy nocJiCAae onpomxajne peîH, y niiCMy ra 3aKJiHH>ao, â ojipmn CBOJy CBeqano sajiany peq; ;ia npuMii piiTii

y samxHxy MHwXyxHH

BHAH ce

KaKO je, naK, Kpajb nnxaae o nacjieAHiiKy,

iteroB aom.

CMaxpao 113

npBHX jiora^ja.

MaJ^Hjycy (hb XIV b.) qHM je yMpo, Kpajb je Majiyxun na ra y saxBcpy ;ip5Kao Bjia;i;HCJiaBa yxsaxHO Jô CBOJe CMpiH.'-) OBy 6eJiemKy MaAHJycoBy noxep^yje h BypKap^, caBpeMCHHK KpajLa Ha BjiaAHCJiaBa h Cxeâna êqancKor.^) CpeMCKy KpajbeBHHy caâ nope^ Kpajta MnjiyxHHa no.xaraxy npaBO h Maiâpn. M3neKor rjieâ, ;i;a je jioniJio Me^y anMa ao Ma'iBy, 3ay3e MajiyxHH cnopa3yMa, jep KpajB BpaHHqeBO h BeorpaA, a MaâpH CpeM h

Ho Mhxh

KpajB ^paryxHH

CjiaBonnjy/)

Kpajta MnjiyxHHa 1321 r. y Cp6HJH 6yKHe rpalâncKu pax. Ta;ta BjiaCp6HJe jlHCJiaB no6erHe y ceBepne KpajeBe

Ho CMpxH

1) 2) 3) 4j

36.

—

Jbidem, cxp. 51. Ljubic, Novci cxp. 82. qya. Tojl. Kib. XIV cxp. 24. KoBai. H JoBaH. Hex cxp. 104. KaJiaJH, Hex.

—

MajicoB, Hex. cxp.

cxp. 49.

11*

164 H Ty

Y

3aB.ia;iia.

CBe AO 1324.

thm

Oh

r.

je

KpajcBFMa

BJia;i;ao

je qaK h Hosau KOBao.

y

Beorpa;i;cKOM Mysejy nocTOJH jejian aeroB cpe6pH HOBan;. Ha jiHn;y je HOBna He. XpnCTOC Ha npecTO.iy, na Ha.inqjy Kpajt B.iajtHCJiaB Ha npecTO.iy 6e3 Hac.iona. Kpajb je y cjaJHOM ojte.iy 6e3 Hacjiona, ca saxBopenoM noBHCOKOM KpyHOM, HyHe 6pa;i;e h BejiHKHX 6pK0Ba. y jiecHoj pyii,H ji,pm.R Kpcx a Jieny Hac.iOHHO Ha jieBO KOJieno.^) y /lyCpoBaqKHM ce KftnraMa noMHae Kpajb B.ia^nc.iaB noc.Te;i,H>H nyx 28. êAeM6pa 1323. r. Y aeroBHM je pyKaMa 6ho PyjtHHK, KOJH cy ^yCpoBqaHH Henpecxano nocefeHBa.iiJ.-) ^y6poBqaHH cy HMajiH ojtHOca ca Kpa.i>eM BjiaAHC.xaBOM. Hocxojh je^tna hcnpaBa Kpajta Bjia3,HC.iaBa oji 25 Okx. 1323 My ^y6poBqaHHH r. KOJOM Kpajb xBp;i;H jia. KjiHMe HHHixa He jtyryje.^) M. Op6HHHJe sna

y BejiHKOM npHca ^y6poBHHKOM h ;i;a cy ra ^y6poBqaHH noMara.iH y H>eroBOJ 6op6H „c

;i;a

je Kpajt Bjia;i,HCJiaB 6ho

jaxe.i>cxBy

6pafeoM".^)

Bek

Hjtyte rojiHHe saBpniHJia

ce

Bja;i;a

Kpajba B.xa;i,HCJiaBa. Op6HHHJe, JlyKapHJe, HejaqeBflk h T. CpeiiKOBeti ysHMajy ;i;a je Kpajb Bjiaji.HC.xaB caBJiaji.ao h rposno vMopao (pasaneo) CBor no.xy6paxa o^ cxpHn;a Koh-

2)

Ljubic, Novci t. Mod. Spect. vol.

3)

IlyitHfe,

^)

Jl

1)

CnoM.

Regno

CTp.

VI

6p. 7, CTp. 82. CTp. 103. II cip. 3 4. CnOMeHOK

X

254

— —

XI

cxp. 99.

165 cxaHTHHa.^) Ajih, H3r.ie;ia

jep BypKapji;, nyxHHK

je obo nexaqHO,

;i;a

XIV

b.,

6ejie5KH.

jia

Cxeân caBJiaAao KoHcxaHXHna a ne Bjia;iHCJiaB.^) HaJ3a;i AOê ao 6op6e h nsMC^y BjiajiiBCJiaBa n Cxeâna 1324. r. Y 6ojy je KpajL Bjia^HCJiaB nocxpajtao h Mopao yxeliH y MaijapcKy, rjteje h yMpo. IlejaqeBHfe ysHivia, â je Kpaji. Bjiaji;HC.iaB yMpo y xaMHHii,H Cxeâna ênancKor.^) Majje

KOB H KajiaJH ysHMajy, AHCJiaB nao

y caMOM

â

je

Kpajt

Bjia-

Kpcxnt ysHMa,

6ojy.*)

ce Kpajb BjiajiiHCJiaB noCeên Mopao 3a;i,oBOJbHXH jejtHHM ;],ejiOM CpncKe /l^psKaBe h ;i,a je y CKopo nocjie xora na MHpy yMpo.') Ajih je CBe xo HeHCXHHHxo, jep cpncKH JiexonacH jia

„KA€Mb H4 Ox/Tpt H T4M0 KOHbL|b TKHTia npHieMAieTb"*^) CpncKe jrexonnce no-

6eJie5Ke:

xBp^yje H BypKapji;. H oh CeJieacn ji,a, je Kpajb Bjiaji^HCJiaB „npaBH HacjieAHHK" npornax H3 aeMjte.*)

HaoeAa, jta je KpajL BjiajtncjiaB HMao nopoâ, jep y je;iHOM cbom nncMy BejiH: ....ne mei filioH....^)

—

1) Orbini, Jl Regrno CTp. 254. Luccari, Copioso ristreto CpefeK. IIct. II cxp. CTp. 37. nejaî. Hist. cxp. 253—254. 2) qyn. ro;i;. Kit. XIV cxp. 25. 3) Hist. Serv. cxp. 254. 4) MaJK. Ilex cxp. 38. KaJi. Ilex. exp. 51. 6) Hex. exp. 56. Cp. Tji. V cxp. 62—63 6) CnoM. III. cxp. 97—99, 130—131 TjiacH. cxp. LIII 9. nia*. Pamat, Let. cxp. 52-53, 69—70. Star. XIII c. 58.

—

—

—

— —

—

7) 8)

qyn. ToA. mh. XIV exp HyuHh, CnoM. II cxp. 4.

25, 27.

—

DR 338 1276 K68

Kosti6, Kosta N. Krali Stefan Dragutin

PLEASE

CARDS OR

DO NOT REMOVE

SLIPS

UNIVERSITY

FROM

THIS

OF TORONTO

POCKET

LIBRARY

-Kralj-Stefan-Dragutin-1899.pdf

Short Description

Description

Comments

We need your help!