Kimyasal Tehlikeler Ve Güvenlik

 

Kimyasal Tehlikeler ve Güvenlik Tehlikeli Kimyasallarla Çalışma –   İş Güvenliği neden önemlidir? – Karşılaştığımız tehlikeler ı

– La Labo borrat atu uva varr / İş Kazalar – Et Etik iket et Bi Bilg lgil iler erii

 

Kimyasal Tehlikeler ve Güvenlik İş Güvenliği neden önemlidir? Kimyasal kazalarla ilgili veriler

                   ı

  s   y   a    S   y   a    l    O    /    b   y   a    k    ü   n    ü   g                    ı

                   ı

  s   y   a    S   y   a    l    O                    ı

                   ı

      ş           İ

   i    l    i  t   a   s  t    k   e   A  s    l    b   A   s   A

Kaza

  Ölüm

İş günü günü ka kayb ybı

  r   C

   l    N    b    l  a  r   r  o   t   C    P   r    P  e    h  a   u      i   b    l   r    i    h

  r   r    k    l  a   u    l  a   z   z   ç    o   t    t   o   a  u  .   .    K   g    g    r   r    O   n  o

   P

     İ

   a   r     k     i    l  a     i     l    k    S    t     ı   A

 

  e Z

Kimyasal Tehlikeler ve Güvenlik İş Güvenliği neden önemlidir? • Türkiye´nin kimy kimyasal asal kaz kaza a rriski iski hari haritas tası çıkartıldığında Kocaeli ve İstanbul ilk sırayı paylaşmaktadır. • Kimy Kimyevi evi m madd adde e üre üreten ten ffabri abrikala kalarr yoğunlukta 50 bin nüfusun yaşadığı Dilovası`n `nda da bu bulu lunm nmak akta tad dır. • Dilovası`nda yangın ve kimyasal tehlikesi olan 200`e yakın sanayi kuruluşu bulunmaktadır. • 20 2000 00 ve 20 2005 05 yılları arasında Türkiye'de meydana gelen iş kazaları genel olarak değerlendirildiğinde, her yıl yaklaşık bin kişinin öldüğü ve iki bin kişinin yaralandığı görülmektedir.

 

Kimyasal Tehlikeler ve Güvenlik İş Güvenliği ÖNEMLİDİR  Çünkü; • Kuralları belirlemek bir dakikanızı alır • Kuralları uygulamaya koymak bir ayınızı alır • Ku Kura rall llar ara a uy uyma mak k bir ömür güvende çalışmanızı sağlar Ancak; • Ku Kural ralla lara ra uy uyma mama mak k hay hayat atınızı bir saniyede mahveder

Bana bir şey olmaz deme, İş Sağlığı ve Güvenliği Kurallarını BİL ve UYGULA

 

Kimyasal Tehlikeler ve Güvenlik Kimyasallarla Çalışırken Karşılaştığımız Tehlikeler • • • • •

Alevlenir m ma addeler Patlayıcı maddeler Aşındırıcı ve tahriş edici maddeler Toksik maddeler Basınçlı gazlar ve Karsinojenikler

 

Kimyasal Tehlikeler ve Güvenlik Alevlenir Maddeler Katı, sıvı veya gaz formda olabilirler

Önemli özellikleri: – pa parl rlam ama a no nokt ktas ası – kendiliğinden tutuşma noktası – pa patl tlam ama a lim limit itle leri ri – buhar yoğunluğu – ele elektro ktrostat statik ik e enerj nerjii bi birikt riktirm irme e özellikleri

 

Kimyasal Tehlikeler ve Güvenlik Alevlenir Sıvılar

Madde

Parlama noktas 

Etil eter

< - 20 C

n-Hegzan

< - 20 C

Benzin

< - 20 C

Etil asetat

Parlama noktası < 0 °C

°

Kaynama noktası < 35 °C

°

°

Çok kolay alevlenir

°

-4 C °

Toluen

6 C

Etanol

12 C

Ksilen

30 C

Fuel oil

55 C

 °

Parlama noktası < 21 °C Kolay alevlenir

 °

°

Parlama noktası 21-55 °C Alevlenir

 

Kimyasal Tehlikeler ve Güvenlik Alevlenir Katılar • Al Alka kali li me meta tall ller er – Li, Na Na,, K K,, C Ca, a, Sr, Ba • Magn Magnezyu ezyum m ve A Alümi lüminyum nyum met metalle alleri ri – öze özelli llikle kle toz for formd mda a is ise e • Me Meta tall Hi Hidr drit itle lerr •Orga •Or gano nome meta talik lik bi bile leşikler •Fosfor ve Sülfür

 

Kimyasal Tehlikeler ve Güvenlik Alevlenir Maddeler 

Güvenli bir çalışma için;

– Teh Tehlik likeli eli m mad addel deleri eri çal çalışma ortamınızda minimum miktarda bulundurun • Yangına dayanıklı güvenlik dolaplarında depolayın – Büyük kapasitel kapasitelii dol dolapla aplarr havalan havaland dırma sistemine sahip olmalıdır • Aynı zamanda topraklama bağlantısı yapılmış, ısısigortalı ve özel kilitleme sistemine sahip olmalıdır –   İyi havalandırılmış ortamlarda, tüm kurallara uygun çalışın – Solv Solventle entleriniz rinizii lavaboya lavaboya deşarj etmeyin! Bertaraf kurallarına uyun.

 

Kimyasal Tehlikeler ve Güvenlik Yangına Dayanıklı Güvenlik Dolapları Alevlenir madde depolanma dolapları • Çe Çeli lik kp pan ane el dış gövde • Çif iftt cciidar arllı konstrüksiyon • Du Duva varl rlar ar a ara rassı izolasyon • Dök Döküle ülen n kim kimyas yasall allar ar içi için n toplama tepsisi • Öze Özell ki kilit litle leme me sis sistem temii

 

Kimyasal Tehlikeler ve Güvenlik Patlayıcı Maddeler 

Oluşma nedenleri;

• Hav Havadak adakii alev alevlen lenir ir buh buharla arlarrın patlayıcı ı ı

ı

kar ş mlar • Aşırı oksitleyici ajanlarla karışmış alevlenir maddeler • Sü Sürt rtün ünme me,, şok ve sıcaklığa maruz kalmış Organik Peroksitler • Çalıştığınız kimyasalı tanıyın! – Bazı kimyasallar depolama sırasında kararsız forma dönüşebilir

 

Kimyasal Tehlikeler ve Güvenlik Patlayıcı Maddeler 

Peroksitler

• Patlayıcı peroksitleri oluşturan, havadaki oksijen ile reaksiyona giren maddeler : – Die Dietil til ete eter, r, a aset setald aldeh ehit it,, te tetr trahi ahidro drofur furan, an, sikloheg sikl ohegzan, zan, dio dioksan ksan,, di-iso di-isoprop propilil ete eter, r, 1,2-imetoksietan,isopropilbenzen – Alk Alkolle oller: r: (2-p (2-prop ropanol anol,, 2-bü 2-bütano tanol), l), Potasyum, Organometalikler – Allil ve v viinil monomerler • Tespit: – Kri rist sta all lle eşmis katılar –   Şişe dibindeki viskoz sıvılar – Tes t

 

Kimyasal Tehlikeler ve Güvenlik Patlayıcı Maddeler 

Peroksitler

• Önleme: – Eğer mün münkün künse se büt bütill illenm enmiiş hid hidrok roksito sitolue luen n (BH (BHT) T) ilave edin – Hava sızdırmaz, amber renkli şişelerde ve karanlıkta depolayın – Bir ke kere re açılmışsa hemen kullan veya bertaraf et • Kullanım: – Kul Kullan lanma madan dan önc önce e test test e ett – Isıtm tma, a, evap evapor oras asyo yon n veya veya di dist stil ilas asyo yon n işlemleri sırasında dikkatli ol – Kes Kesinl inlikl ikle ee,meta metal lalama spat spatül KULLANM ANMA Sür Sürtünm tünme, ççalk alkala maül/ KULL öğüt ütme me ve vA e gü güçl çlü ü et etki kiye ye maruz bırakmaktan sakın – Se Seri rin n ye yerd rde e muha muhafa faza za et - ke kesi sinli nlikl kle e soğutma veya

dondurma!  

Kimyasal Tehlikeler ve Güvenlik Patlayıcı Maddeler 

Perklo rik asi asitt ve Perklo Perklorat ratlar lar Perklorik • Düşük sıcaklıkta – Oksi Oksitley tleyici ici o olmay lmayan an k kuvve uvvetli tli asit • 160°C’ C’ni nin n üs üstü tünd ndek ekii sıcaklıklarda – Aşırı aktif oksitleyici ajan – Ku Kuru rutu tucu cu aj ajan an – Ku Kuvv vvet etli li as asit it • Risk – Ko Kola layc yca a tu tutu tuşabilir materyallerden uzak tutun – Ku Kuru ru Pe Perk rklo lora ratl tlar ar tepk tepkim imey eye e girmeye aşırı meyillidirler

 

Kimyasal Tehlikeler ve Güvenlik Patlayıcı Maddeler 

Per Perklo klorik rik asi asitt ve Perklo Perklorat ratlar lar •Kullanım: ı

– Bin Bina: a: be beton tonarm arme, e, slak zemin – ahşap malzeme kullan ılmamalı – Isıtma buhar buhar ve veya ya ele elektri ktrik, k, ale alevli vli cih cihazla azlarr veya yağ banyoları KAPALI olmalıdır ı

ı

ı

ı

kauçuk ta: paÇ kullan lmamal – Te Sil ilizgahl iko kon n ya Tezg ahlar arğv ve eveya h hava avalan land dırm rma: Çel elik ik ve veya ya Poli Po lipr prop opil ilen en,, ahşap DEĞİL, HClO4 kullanım sonrası malzemeler mutlaka bol su ile durulanmalı

 

Kimyasal Tehlikeler ve Güvenlik Patlayıcı Maddeler 

– – – – – – – – –

Diğer patlayıcı kimyasallar Pikr kriik A Assit As Aset etil ilen en Tu Tuzl zlar arı Ful ulm min inik ik Asi sitt Tuz uzla larrı (Fulminatlar) Azidler Nit Nitrik rik Asi Asitt E Este sterle rleri ri Nitroso ve Nitro Bileşikler Or Organ ganik ik Pe Perok roksit sitle lerr Per erka karb rbo oks ksil ilik ik As Asit itle lerr Gümüş ve Altın Tuzları

 

Kimyasal Tehlikeler ve Güvenlik Aşındırıcı ve Tahriş Edici Maddeler Sakınılacak Durumlar • • • •

Ciltle doğrudan temas Gözl zler erlle d do oğrudan temas Buharların solunması Yutma

• Ba Batm tma a / ke kesm sme e

AŞINDIRICI MADDELER 

 

Kimyasal Tehlikeler ve Güvenlik Aşındırıcı ve Tahriş Edici Maddeler Cilde Doğrudan Temas • De Derha rhall mü müda dahal hale e ed edild ildiiğinde genellikle minör zararlar oluşur – Mar Maruz uz ka kalan lan b bölge ölgeyi yi d derha erhall bol su ile yıkayınız • Te Tedb dbir ir tedav tedavide iden n iyi iyidi dir! r! – Uyg Uygun un eld eldiv iven en kull kullan an – Ki Kimy myas asal alla larrı tepsi veya taşıma kapları içerisinde depola • Uygun kişisel koruyucu donanımı kullan

 

Kimyasal Tehlikeler ve Güvenlik Aşındırıcı ve Tahriş Edici Maddeler Laboratuvar Çalışanları için KKD Kişisel koruyucu donanımlar her zaman herkes taraf ından kullanılmalıdır 

Güvenlik gözlükleri Koruyucu maske Laboratuvar önlüğü (önü kapalı) Uzun pantolon/etek Kapalı deliksiz ayakkabı Uygun eldiven 

Uzun

saçlar arkada toplanmalı

 

Kimyasal Tehlikeler ve Güvenlik Aşındırıcı ve Tahriş Edici Maddeler Neden kapalı ayakkabı giyinmeliyim ki?    İşte

neden…

Dökülen asit yanığı

 

Kimyasal Tehlikeler ve Güvenlik Aşındırıcı ve Tahriş Edici Maddeler Neden kapalı eldiven giyinmeliyim ki?    İşte

neden…

Sodyum hidroksit yanığı

 

Kimyasal Tehlikeler ve Güvenlik Aşındırıcı ve Tahriş Edici Maddeler Neden kapalı uzun paçalı pantolon giyinmeliyim ki?    İşte

neden…

Nitrik asit sıçraması sonucu yanık

 

Kimyasal Tehlikeler ve Güvenlik Aşındırıcı ve Tahriş Edici Maddeler o r i k A s i t; t ; Çal ışırken özel önlemler gerekli   H i d r o f llo

• Florür iyonları insan dokusundaki kalsiyumla reaksiyona girer; • Cil ilt: t: Yanıklara neden olur; – olay olaydan dan he hemen men sonra sonra gö görünür rünür y yaraya araya ya da ac acıya neden olmaz. – HF cil cilde de nüfuz nüfuz eder eder ve dokular dokulara a zarar zarar verir verir.. • Gözler: Aşırı aşındırıcı • Yutma: A Accıya neden olur • Soluma: İritasyona neden olur – so solu lunu num m yetm yetmez ezli liği [IDLH (Yaşam ve Sağlık için için A Akut kut Tehlike Tehlike Düzeyi Düzeyi)) = 20 ppm]

 

Kimyasal Tehlikeler ve Güvenlik Aşındırıcı ve Tahriş Edici Maddeler Küçük bir HF asit yanığı ve sonuçları

Zarar görmüş eldiven

2 saat sonra

1 gün sonra

3 gün sonra

12 gün sonra

3 ay sonra

 

Kimyasal Tehlikeler ve Güvenlik Aşındırıcı ve Tahriş Edici Maddeler Gözlerle Doğrudan Temas • Gözl Gözlerim erimiz iz en h hassa assass ve en d de eğerli organlarımızdandır. • Her zam zaman an uy uygun gun koru koruyucu yucu bir d donan onanım kullanın. ı

• Kon Kontak taktt le lens ns tak takma may yn •   İlk yardım: – 15- 20 d da aki kik ka b boy oyun uncca S SO OĞUK, TEMİZ SU ile YIKA. – Ovuşturma. – Zehi Zehirlen rlenme me b belir elirtile tileri ri ol olup up ol olmad madığını kontrol et. – Göz Gözle leri ri muay muayen ene e et ettir tir..

 

Kimyasal Tehlikeler ve Güvenlik Aşındırıcı ve Tahriş Edici Maddeler Buharların solunması • Etk Etkisi isi,, ma madd dden enin in v vücu ücutt sıvılarındaki çözünürlüğüne bağlıdır. • Yü Yüks ksek ek ççöz özün ünür ürlü lüğe sahip gazlar burun, boğaz tahrişine neden olur. (ör. Amonyak, Hidroklorik Asit dumanları) • Az ççöz özünü ünürr ga gazl zlar, ar, akc akciiğerlere-burna derinliklerine nüfuz edebilir, boğaz tahrişi ı şareti hissedilmeyebilir, hiçbir uyar isit görülmez! – [ör. N NO2, O2, SO SO2, 2, Hid Hidrofl roflorik orik A Asit dum dumanla anlarrı, Karsinojenik gazlar (boğulma)]

 

Kimyasal Tehlikeler ve Güvenlik Aşındırıcı ve Tahriş Edici Maddeler Buharların solunması Önleme ve İlk Yardım •   İyi havalandırılmış ortamlarda çalışın. ı

ı ı

•kullan Gaz ıçn.k ş varsa çeker ocak • Ma Maru ruzi ziye yett k kay ayna nağından uzaklaşın ve temiz hava alın.

 

Kimyasal Tehlikeler ve Güvenlik Aşındırıcı ve Tahriş Edici Maddeler Çeker Ocaklar 

Kimyasal malzeme deposu DEĞİDİR !

 

Kimyasal Tehlikeler ve Güvenlik Aşındırıcı ve Tahriş Edici Maddeler Yutma • Nadir oluşan kazalardır. • Lab Labor oratu atuva varr ma malze lzeme mele leri ri içerisine gıda maddesi veya su koymayın. • Büy Büyük ük te tehli hlike ke:: Kes Kesinl inlikl ikle e ağız ile kimyasal çekmeyin. • He Herr za zama man np puar uar ıve veya diğer pipetleme cihazlar nı ya kullan ın.

 

Kimyasal Tehlikeler ve Güvenlik Aşındırıcı ve Tahriş Edici Maddeler Batma / Kesme •   İğne batması • Kırık cam kesiği • Kesk Keskin in y yüze üzeyler yler vey veya a ci cisim simler ler • Açık yaralar

 

Kimyasal Tehlikeler ve Güvenlik Toksik Maddeler Tüm kimyasalları son derecede zehirli maddelermiş gibi kabul et ve ona göre davran!



• Bi Bili linç nçlli ol – Kullandığın kimyasalın tehlikeleri hakkında bilgi sahibi ol  Kloroform depolama sırasında fosgen gazı oluşturur – Eti tike keti ti ok oku u – Güve Güvenlik nlik Bilg Bilgii Fo Formun rmunu u (M (MSDS SDS)) DİKKATLİCE oku – “R” ve “S” ifadelerini – anlamlarını öğren

 

Kimyasal Tehlikeler ve Güvenlik Toksik Maddeler Cıva – – – – – –

Yüksek yoğunluk, yüksek yüzey gerilimi → küçük damlacıklar Yü Yüks ksek ek bu buha harr b bas asıncı   → havada yüksek konsantrasyon Gid Gider erek ek ar artan tan ttoks oksik ik e etk tkii Si Sinir nir sis siste temi mi tah tahrib ribat atı Çe Çeke kerr o oca cak ka alt ltında çalış Cıva termometrelerini kullanma

• Dökülme? – Kap Kapile ilerr v vaku akum m ssist istem emii – Çink nko o tto ozu – Ch Chem emiz izor orb b Hg dö dökü küle len n ki kimy myas asal al top topla lam ma ki kiti ti

 

Kimyasal Tehlikeler ve Güvenlik Toksik Maddeler Etid yum m Br Brom omür ür Etidyu • Mu Muto toje jen, n, k kar arsi sino noje jen n ve te tera rato toje jen n • Gözl Gözlerde erde,, cilt ciltte te ve mu mukoza kozada da ir iritas itasyon yon • To Tozz v vey eya aa aer eros osol olle leri ri va varl rlığında çeker ocak kullan • Ni Nitri trill eld eldive iven nk kull ullan an (L (Late ateks ks el eldiv diven en = d dü üşük koruma) • Yüksek konsantra konsantrasyon syon ((stok stok çöz çözelti elti v veya eya to toz) z) vey veya a uzun süreli çalışma pe pery ryod odun unda da = ÇİFT KAT ELDİVEN zorunludur • KU KULL LLAN ANIL ILMI MIŞ BOYA ÇÖZELTİSİNİ KESİNLİKLE LAVABOYA DÖKMEYİN !!!! • Et Etid idyu yum m Br Brom omür ür Ab Abso sorb rban anı kullanın

 

Kimyasal Tehlikeler ve Güvenlik Toksik Maddeler Akri rila lami mitt ve Bi Bis s Ak Akri rila lami mitt Ak • • • • • •

To Toks ksik ik,, kars karsin inoj ojen enik ik ve m mut utoj ojen enik ik Solunması veya cilt ile teması zararlıdır Gözl Gözlerde erde ve ciltt ciltte e irit iritasyo asyon n Has Hassas sasiye iyete te ne nede den n olab olabili ilirr Uzun süre sürelili m maruz aruziyet iyette te ccidd iddii sağlık hasarı Üre Üreme meyi yi bo bozuc zucu u rrisk isk

 

Kimyasal Tehlikeler ve Güvenlik Toksik Maddeler Akri rila lami mitt ve Bi Bis s Ak Akri rila lami mitt Ak • LA LAVA VABO BOYA YA DÖ DÖKM KMEY EYİN !!!! • Jell Jelleri, eri, b boya oya çöz çözelti eltileri lerini ni ve tam tamponl ponlanm anmı boyaları TOKS K ş İ ATIK olarak bertaraf et •   İZ MİKTARDA boya içeren jelleri, filtrelenmiş boya çözeltilerini ve filtrelenmiş tamponları (UV lamba ile kontrol et) kalıntı tampon veya boya çözeltisi miktarına göre tehlikeli olmayan atık olarak bertaraf et • Her za zaman man ssorum orumlulu luluk k bili bilinciy nciyle le har hareke ekett

 

Kimyasal Tehlikeler ve Güvenlik İş Güvenliği ÖNEMLİDİR  Tüm kimyasallara potansiyel tehlikeymiş gibi davranın!



KESİNLİKLE;



Koklama, Cildine temas ettirme , Yeme veya içme, Ellerini ağzına sokma (tırnak yeme), Çalışma ortamında yiyecek maddesi bulundurma, Ağız ile pipetleme yapma

    

 

Kimyasal Tehlikeler ve Güvenlik Laboratuvar / İş Kazaları 

Bazı laboratuvar kazaları örnekleri…

Tüplerle yapılan bazı deneyler bile tehlikeli olabilir. Bir kimyacı sikl siklohek ohekzano zanon n peroksit peroksit elde etmek etmek üz üzere ere bir cam tüpte 0.5 ml siklohek siklohekzano zanon n ve %30’luk %30’luk hidrojen hidrojen peroksidi peroksidi karıştırıp ısıtıyor. Şiddetli tepkime sonucu tüp parçalanıyor ve kimyacı yüzünden ve ellerinden yaralanıyor. Koruyucu gözlüğünün camı parçalanıyor. Gözlük sayesinde gözleri zarar görmüyor.

Maddelerin özellikleri iyi bilinmelidir. Bir bayan kimyacı, çözeltiden elde edilip desikatörde kurutulmuş olan gümüş ı

peroklorat boşaltmak spatülle parçalama yapmak isterken oluşan patlamayla ağıriçin yaralan ıyor. Dört hafta sonra kurtarılamayıp ölüyor.

 

Kimyasal Tehlikeler ve Güvenlik Laboratuvar / İş Kazaları 

Bazı laboratuvar kazaları örnekleri…

Atık maddelere de dikkat edilmelidir. Bir kimya öğrencisi siyanür içeren atık maddeyi kurallara aykırı olarak laboratuvardaki lavaboya döküyor. Başka bir öğrenci de biraz sonra lavaboya hidroklorik asit döküyor. Oluşan siyanür asidi buharı bu öğrencinin ölümüne neden oluyor. Her yerde tutuşturucu bir kaynağın bulunabileceği unutulmamalıdır. Bir araştırma laboratuvarında kolay tutuşabilen bazı preparatlar ev tipi bir buzdolabında saklanıyor. Kabın birisinden sızma oluyor ve sızan buhar buzdolabındaki ı ı ı ı ş m meydana getiriyor. Buzdolabı havayla patlay c bir kar termostatının otomatik açılması esnasında meydana gelen patlama ve yangın büyük zarara yol açıyor.

 

Kimyasal Tehlikeler ve Güvenlik Laboratuvar / İş Kazaları 

Laboratuvarda Kimyasal Patlama…

 

Kimyasal Tehlikeler ve Güvenlik Laboratuvar / İş Kazaları 

Laboratuvarda Kimyasal Patlama SEBEBİ…

 

Kimyasal Tehlikeler ve Güvenlik Laboratuvar / İş Kazaları 

DOĞRU Depolama…

 

Kimyasal Tehlikeler ve Güvenlik Laboratuvar / İş Kazaları 

Kimyasal Depoda Patlama…

 

Kimyasal Tehlikeler ve Güvenlik Laboratuvar / İş Kazaları 

DOĞRU Depolama…

 

Kimyasal Tehlikeler ve Güvenlik Etiket Bilgileri

 

Kimyasal Tehlikeler ve Güvenlik Etiket Bilgileri