Kabel Dan Pengalir_najib

KABEL DAN PENGALIR

APA ITU KABEL? Media penting dalam pemasangan elektrik Ω Berfungsi sebagai penghubung atau laluan bekalan elektrik dari satu punca ke punca yang lain Ω Terbahagi kepada 3 bahagian : pengalir, penebat dan perlindungan mekanikal Ω

PENGALIR Ω

Ω

Ω

Berfungsi membawa arus elektrik Pengalir yang baik adalah daripada jenis logam yang mempunyai rintangan yang rendah kerana mudah membawa arus Jenis kuprum dan aluminium kerap digunakan

JENIS-JENIS PENGALIR YANG BIASA DIGUNAKAN Bahan

Sifat

Kegunaan

Emas

•Harganya

mahal •Tahan hakisan •Pengalir yang baik

•Litar

Tembaga

•Boleh

ditemui dalam2 bentuk : lembut dan keras •Rintangan yang rendah •Liat dan mudah dilentur, mudah dipateri

•Kabel

Aluminium

•Ringan

•Talian

•Harga

murah

bersepadu (IC) •Penyentuh suis

pendawaian dan palang bas belitan motor •Pengalir belitan auto pengubah atas •Kabel bawah tanah

sambungan…………… Bahan

Sifat

Kegunaan

Tungsen

•Mudah

menghasilkan kepanasan •Tahap lebur yang tinggi

•Filamen

Nikel

•Bersifat

•Elemen

Karbon

•Lebih

keras dan

liat •Tidak mudah haus atau lebur keras dan geserannya lebih kecil

lampu atau tiub elektronik

pemanas seperti seterika, pemanas air, pemateri dan sebagainya •Berus-berus

pada mesin dan motor

FAKTOR-FAKTOR YANG MEMPENGARUHI RINTANGAN PENGALIR Ω

Ω Ω Ω

Luas keratan rentas pengalir Panjang sesuatu pengalir Jenis bahan yang digunakan oleh pengalir Suhu pada pengalir

LEMBAR Ω

Ω

Ω Ω

Bilangan pengalir yang terdapat pada sesuatu kabel Kabel mudah lentur terdapat banyak lembar pengalir Kabel yang kecil terdapat satu lembar pengalir Contoh : kabel 3/0.53 mm 3 adalah bilangan lembar pengalir 0.53 mm adalah saiz diameter setiap lembar pengalir

SAIZ KABEL Ω

Ω Ω

Pemilihan saiz kabel berpandukan kepada label (cth: 1.5mm2, 2.5mm2, 4mm2, 6mm2, 10mm2) Label ini menunjukkan luas keratan rentas pengalir bagi kabel tersebut Saiz kabel adalah luas kesemua keratan rentas setiap pengalir yang disatukan (tidak termasuk keluasan rentas penebat)

CONTOH-CONTOH SAIZ KABEL Saiz

Bil. lembar/ saiz diameter

Penggunaan

1.25 mm2

(7/0.53 mm) Litar lampu

1.5 mm2

(3/0.737 mm)

2.5 mm2

4 mm2

Kadaran voltan

Saiz diameter keseluruhan

300/500 volt

2.5 mm

300/500 volt

3.0 mm

(7/0.67 mm) Litar kuasa

400/750 volt

3.7 mm

(7/0.85 mm) Litar kuasa

400/750 volt

4.2 mm

Litar lampu / Pemanas

pemanas air 5kW- 20A pemanas air 7kW- 30A

PENEBAT Ω

Ω Ω

Bahan yang tidak boleh mengalirkan arus Untuk mengelakkan terkena renjatan dan berlaku litar pintas apabila tersentuh Jenis-jenis penebat : - getah - polivinil klorid (pvk) - kertas terisitepu - tetaban mineral - urea formaldehyde

JENIS-JENIS PENEBAT 1)

Getah asli Ciri fizikal : daya tebatan yang baik, kalis air, mudah dilentur dan dibentuk, mudah cair jika terkena cahaya matahari Kegunaan : penyalut pengalir, sesendal, kasut keselamatan

sambungan………. 2)

Polivinil klorida (pvk) Ciri fizikal : bahan tiruan campuran antara plastik dan getah, tahan tindakan kimia dan sinaran matahari, tidak mudah terbakar dan kalis air Kegunaan : penebat kabel di tempat yang suhunya 0-70°C

sambungan…….. 3)

Urea formaldehyde Ciri fizikal : mempunyai rintangan yang tinggi, tahan lama Kegunaan : digunakan sebagai bahan alat tambah pemasangan elektrik seperti suis, soket alur keluar palam dan sebagainya

sambungan……… 4)

Kertas ciri fizikal : kalis air kegunaan : penebat pengalir bawah tanah

Contoh-contoh kabel

Kabel Terpiuh

Kabel Terpiuh Bersalut Logam

Kabel Sepaksi

Kabel Gentian Optik



CARA MENENTUKAN UKURAN SESUATU SAIZ KABEL: 

BILANGAN LEMBAR DAN GARIS PUSAT SETIAP LEMBAR CTH: 7/1.04mm

7 MENUNJUKKAN 7 LEMBAR 1.04 GARIS PUSAT SETIAP LEMBAR 

DENGAN MENYATAKAN SECARA LUAS KERATAN RENTAS KESELURUHAN PENGALIR KABEL CTH: 6mm2

FAKTOR UTAMA PEMILIHAN KABEL 

PEMILIHAN KABEL ADALAH SEPERTI BERIKUT:      



JENIS KABEL DIGUNAKAN KEMAMPUAN MEMBAWA ARUS KAEDAH PEMASANGAN FAKTOR KUMPULAN (PEMBETULAN) SUHU AMBIEN PENEBAT TERMA SUSUTAN VOLTAN

2H P

415 V 9m

 Suhu ambient 35oC, dua kumpulan. Hitung saiz kabel yang sesuai. P 3 V I cos Anggap cos 0.85 IN IN IN IZ

P 3

V I cos 2 746

3 415 2.44 Amp IN Ca

Cg

0.85

JADUAL 4B1 Kaedah rujukan sesuatu pemasangan (lihat jadual 4A)

Terkandung (kaedah 3 atau 4) atau dikumpulkan dan dikip terus pada permukaan bukan logam (kaedah 1)

Faktor pembetulan (Cg) Bilangan litar atau kabel pelbagai teras 2

3

4

0.80

0.70

0.65

JADUAL 4C2 Suhu penebatan

Suhu ambient (Ca)

25

30

35

40

45

50

55

60

65

Getah (kabel anjal saja 60oC

1.04

1.0

0.96

0.91

0.87

0.79

0.65

-

-

PVC kegunaan am 70oC

1.03

1.0

0.97

0.94

0.91

0.87

0.84

0.69

0.48

IZ

IN Ca

Cg

2.44 0.97 0.8

3.14 Amp

KAPASITI MEMBAWA ARUS Kawasan rentas lintang kondukto r

Kaedah Rujukan 4 (tertutup dalam conduit pada dinding yang bertebatkan terma)

Kaedah Rujukan 3 (terkandung dalam conduit di dinding atau dalam penyaluran)

Kaedah Rujukan 4 (diklip terus)

2 kabel a.u atau a.t fasa tunggal

3 atau 4 kabel, a.u fasa tiga

2 kabel a.u atau a.t fasa tunggal

3 atau 4 kabel, a.u fasa tiga

2 kabel a.u atau a.t fasa tunggal

3 atau 4 kabel, a.u fasa tiga

1

2

3

4

5

6

7

Mm2

A

A

A

A

A

A

1

11

10.5

13.5

12

15.5

14

1.5

14.5

13.5

17.5

15.5

20

18

2.5

19.5

18

24

21

27

25

Dengan rujukan jadual 4D1A, kabel 1mm2 boleh digunakan. Bagaimanapun, jadual 4D1B perlu dirujuk untuk menentukan susut voltan.

3 atau 4 kabel – tiga fasa a.u Kawasan rentas lintang konduktor

Kaedah rujukan 3 dan 4(terkandung dalam conduit,dll dalam atau pada dinding)

Kaedah rujukan 1,11 dan 12 (dalam trefoil)

1

6

7

8

9

Mm2

mV

mV

mV

mV

1

38

38

38

38

Kaedah Rujukan 1 dan 11 (rata dan bersentuh)

Kaedah rujukan 12 (dijarakrata*)

Vd Vd Vd

mV

IN 1000 38 2.44 1000 0.83volt

L 9

Oleh itu, kabel 1 mm2 boleh digunakan kerana susut voltan kurang daripada 4% (9.6 volt dari 240)

KAEDAH PENGIRAAN KABEL 

TERDAPAT DUA CARA MEMBUAT PEMILIHAN KABEL : 

MENGGUNAKAN JADUAL PERATURAN IEE (LEBIH TEPAT DAN SELALU DIGUNAKAN) 



PENGIRAAN

MEMBUAT PENGIRAAN MENGGUNAKAN HUKUM OHM. (BIASANYA DIGUNAKAN UNTUK MEMBUAT SESUATU ANGGARAN SAIZ KABEL)

SUSUTAN VOLTAN 



APABILA VOLTAN DIBERIKAN KEPADA SESUATU BEBAN, SUSUT VOLTAN AKAN BERLAKU. PERKARA YANG SAMA JUGA BERLAKU DALAM KABEL KERANA KABEL MEMPUNYAI RINTANGAN. SUSUT VOLTAN YANG DIBENARKAN DALAM ‘PERATURAN IEE’ HENDAKLAH TIDAK MELEBIHI 4% DARI VOLTAN BEKALAN.

sambungan VOLTAN BEKALAN 240V SUSUT VOLTAN MAKSIMUM DIBENARKAN 240 X 4% = 9.6V 

VOLTAN BEKALAN 415V SUSUT VOLTAN MAKSIMUM DIBENARKAN 415 X 4% = 16.6V  CONTOH PENGIRAAN 

CONTOH PENGIRAAN: 

Sebuah rumah kampung dibekalkan dengan 1 fasa 240V dipasang dengan beban seperti berikut: 

 

Lampu 40W, 60W, 120W, 100W dan 20W mengikut urutan jarak antara lampu 12m dari lampu pertama, 10m kedua, 10m lampu ketiga dan 10m lampu keempat. 1 alat pemasak 2kw 2 soket alur keluar 13A



Cadangkan jenis pendawaian, jenis dan hitung saiz kabel yang sesuai BEKALAN

12m

10m

10m

10m

10m

a)

i.

Arus lampu A

=

ii.

Arus lampu B

=

iii.

Arus lampu C

=

iv.

Arus lampu D

=

v.

Arus lampu E

=

Jumlah arus (IN)

=

40 240 60 240 120 240 100 240 20 240

1.4 Amp

=

0.16 Amp

=

0.25 Amp

=

0.5 Amp

=

0.41 Amp

=

0.08 Amp



Rujuk jadual 4D1A, kaedah rujukan 4 (diklip terus), 2 kabel a.u atau a.t fasa tunggal seperti yang terdapat di muka surat 7, kabel 1mm2 boleh membawa arus sehingga 15.5 Amp. Maka kabel tersebut boleh digunakan.

JADUAL 4D1B SUSUT VOLTAN (per ampere per meter) 2 Kabel – fasa tunggal a.u

Kawasan rentas lintang konduktor

2 kabel a.t

Kaedah rujukan 3 dan 4 item ( dalam conduit dll. Dalam atau pada dinding)

Kaedah Rujukan 1 & 11 (klip terus atau diatas dulang bersentuhan)

Kaedah Rujukan 12 (dijarakkan)

1

2

3

4

5

Mm2

Mv

mV

mV

mV

1

44

44

44

44

1.5

29

29

29

29

2.5

18

18

18

18

Susut voltan = Vd i. Arus lampu A = ii.

Arus lampu B =

iii. Arus lampu C = iv. Arus lampu D = v. Arus lampu E = Jumlah arus (IN)

44 x 0.16 x 12 1000 44 x 0.25 x 22 1000 44 x 0.5 x 32 1000 44 x 0.41 x 42 1000 44 x 0.08 x 52 1000 =

=

0.08volt

=

0.24volt

=

0.7 volt

=

0.75 volt

=

0.18 volt

1.95 volt

Oleh itu kabel 1mm2 boleh digunakan bagi pemasangan ini kerana susut voltannya kurang daripada 9.6 volt ( 4% daripada 240)



Alat pemasak 2kW pada jarak 52 meter dari bekalanBekalanUnit Kawalan Pemasak Unit Kawalan Pemasak

Bekalan

52 meter



IN =



*Iz =



2000 = 240 IN =

8.3 Amp 8.3 Amp

Merujuk jadual 4D1A (muka surat 4) kabel yang sesuai untuk pemasangan ini ialah 1mm2. Oleh kerana jarak diantara bekalan dan alat pemasak perlu diambil kira, maka jadual 4D1B perlu dirujuk.

SUSUT VOLTAN (per ampere per meter) 2 Kabel – fasa tunggal a.u

Kawasan rentas lintang konduktor

Kaedah Kaedah Kaedah rujukan 3 dan 4 rujukan 1 & Rujukan 12 item ( 11 (klip (dijarakka 2 kabel dalam terus atau n) a.t conduit dll. diatas Dalam atau dulang pada bersentuh dinding) an)

1

2

3

4

5

Mm2

mV

mV

mV

mV

1

44

44

44

44

1.5

29

29

29

29

2.5

18

18

18

18

4

11

11

11

11

Susut voltan = Vd Vd

mV

IN L 1000

44 8.3 52 18.9volt 1000

Susut voltan yang dibenarkan= 4% = 4 x 240 100

=

9.6 volt (maksima)

 Oleh kerana susut voltan melebihi 9.6 volt, maka kabel bersaiz 1 mm2 tidak sesuai digunakan. Vd Vd

mV I N L 1000 18 8.3 52 7.7volt 1000

 Kabel bersaiz 2.5 mm2 sesuai digunakan kerana voltan susutnya kurang daripada 4% (9.6 volt dari 240V)



2 soket alur keluar 13 Amp pada jarak 52 meter dari bekalan Bekalan

52 meter





Litar jejari menggunakan saiz kabel 2.5 mm2 dengan peranti pelindung arus 20 amp IN = 13 x 2 = 26 amp



Jadual 4D1A seperti yang dtunjukkan, didapati saiz kabel yang sesuai untuk pemasangan ini ialah 2.5mm2. Oleh kerana jarak pemasangan juga mempengaruhi saiz kabel, maka jadual 4D1B perlu dirujuk.

Vd Vd



mV I N L 1000 4.4 26 52 1000

5.95volt

Berdasarkan jadual 4D1A, kabel 10mm2 sesuai digunakan untuk pemasangan ini.

PERINGATAN! 



KADARAN SUSUT VOLTAN PADA KABEL HENDAKLAH DIAMBIL KIRA KERANA APABILA VOLTAN JATUH, ARUS AKAN MENINGKAT DAN KUASA (WATT) JUGA AKAN MENINGKAT KUASA MENINGKAT AKAN MENYEBABKAN KABEL MENJADI PANAS DAN KEADAAN INI AKAN MENYEBABKAN KEROSAKAN PADA PENEBAT KABEL DAN MENDATANGKAN BAHAYA PADA PEPASANGAN.

PERKARA YANG BOLEH MENYEBABKAN SUSUT VOLTAN 



LUAS KERATAN RENTAS PENGALIR SAIZ KABEL YANG KECIL AKAN MENYEBABKAN SUSUT VOLTAN YANG BANYAK BERBANDING KABEL BERSAIZ BESAR. JENIS BAHAN PENGALIR BAHAN PENGALIR KUPRUM MEMBERIKAN SUSUT VOLTAN LEBIH RENDAH DARI ALUMINIUM (FAKTOR KERINTANGAN)

sambungan 

PANJANG PENGALIR APABILA PENGALIR DIPANJANGKAN SUSUT VOLTAN MENINGKATKAN DISEBABKAN PENAMBAHAN RINTANGAN. DALAM BUKU PERATURAN IEE (LAMPIRAN 4) MENUNJUKKAN SUSUT VOLTAN SETIAP JENIS KABEL BAGI SETIAP METER PANJANG KABEL ITU.

sambungan 



ARUS YANG DIBEKALKAN / ARUS BIASA. ARUS YANG BESAR AKAN MENYEBABKAN SUSUT VOLTAN YANG BESAR CONTOH: KABEL YANG MEMPUNYAI RINTANGAN 10Ω DIBEKALKAN ARUS 5 AMP, SUSUT VOLTANNYA 50V. TETAPI JIKA ARUS DITAMBAHKAN KEPADA 10 AMP SUSUT VOLTANNYA MENJADI 100V

PERLINDUNGAN MEKANIKAL 

IA BERTUJUAN UNTUK MELINDUNGI KABEL DARI TERCACAT AKIBAT BAHAYA MEKANIK YANG WUJUD SEPERTI HENTAKAN, TERLANGGAR, TERHIMPIT ATAU SEBARANG PERKARA YANG BOLEH MENYEBABKAN MELUKAKAN ATAU MEMECAHKAN KABEL

sambungan 



TIDAK MEMBERI KESAN SAMPINGAN KE ATAS PENEBAT KABEL DENGAN MENGELUARKAN KARAT ATAU KESAN TINDAK BALAS KIMIA. SALUTAN KABEL JUGA TERMASUK DALAM KATEGORI PERLINDUNGAN MEKANIK.



1. 2.

PERLINDUNGAN MEKANIKAL TERBAHAGI KEPADA DUA BAHAGIAN: JENIS TIDAK BERPERISAI JENIS BERPERISAI

JENIS TIDAK BERPERISAI 



TIDAK MEMPUNYAI LOGAM YANG MENJADI PERISAI UNTUK MELINDUNGINYA.

PERLINDUNGAN MEKANIKNYA HANYA BERGANTUNG PADA SALUTAN KABEL YANG BERUPA BALUTAN JUT MAJMUK ATAU BALUTAN BENANG PITA HESSIAN DI LUAR SALUTAN KABEL.

sambungan 

SALUTAN KABEL YANG SELALU DIGUNAKAN IALAH:   

PLUMBUM ALUMINIUM KUPRUM

PERLINDUNGAN MEKANIK JENIS TIDAK BERPERISAI JUT / PITA HESSIAN

SEKATAN

PENGALIR

PENEBAT

JENIS BERPERISAI 



KABEL YANG MEMPUNYAI DAWAIDAWAI ATAU PITA LOGAM BAGI MELINDUNGI KABEL DARIPADA TERCATAT OLEH BAHAYA MEKANIK. PERISAI INI DIBUAT SELAPIS ATAU DUA LAPIS PADA SESUATU KABEL MENGIKUT KEPERLUAN KETAHANAN MEKANIK YANG DIKEHENDAKI.

sambungan 





LOGAM YANG LAZIM DIGUNAKAN IALAH BESI GALVANI DAN KELULI. DIBUAT DALAM BENTUK DAWAI GALVANI ATAU PITA KELULI. MEMBALUTI SALUTAN JUT MAJMUK ATAU PITA HESSIAN SESUATU KABEL.

PERLINDUNGAN JENIS MEKANIK PERISAI DAWAI

JUT/PITA HESSIAN

PENEBAT PENGALIR

SALUTAN JUT/PITA HESSIAN

PERISAI DAWAI JUT/PITA HESSIAN