Issue 32

ΤΕΥΧΟΣ 33 Β' ΙΟΥΛΙΟΥ 2013 ΤΙΜΗ 2,5€

33 33

Η ΑΛΗΘΕΙΑ ΟΠΩΣ ΕΙΝΑΙ / Η ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΑ ΟΠΩΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΙΝΑΙ

Καζίνο

Ο «Beni the Greek» έστειλε την Ελλάδα στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για το χατίρι «φίλων του»

Από τον Κώστα Βαξεβάνη

κοινοτικεσ επιδοτησεισ

Η ιδιωτική επένδυση έρμαιο στα χέρια κυκλώματος

ΛατΙΝΙΚΗ Αμερική

Σάμπα και μολότοφ στον αμερικανικό Νότο

ο αρχιερέας τησ τραπεζικησ διαπλοκησ

Στον εισαγγελέα ο άνθρωπος που έβλεπε τα σκάνδαλα να περνούν

Η Madeline

Miller ξαναγραφει

τΗν ιλιαδα ως το δυνατοτερο

τραγουδι

αγαπΗς που εχει ακουςτει ποτε.

Βραβείο

λογοτεχνίας Orange prize 2012

«Με έναν πεζό λόγο τόσο ξεκάθαρο και λιτό όσο και η κινητήρια ποίηση του Ομήρου, η Μίλερ αιχμαλωτίζει και αποδίδει την ένταση και την αφοσίωση της εφηβικής φιλίας… ενισχύοντας μια φήμη που κυκλοφορεί εδώ και τρεις χιλιάδες χρόνια» The Washington Post

www.dioptra.gr Βρείτε μας!

Εκδότης

Κώστας Βαξεβάνης Αρχισυντάκτρια

Βιβή Μπλούτσου Αρθρογράφοι Θανάσης Καρτερός Γιάννης Βαρουφάκης Art Direction gramma

περιεχόμενα

Ατελιέ Τζένη Αναστασοπούλου Διόρθωση Ανδρονίκη Μαστοράκη

25 ΙουΛίου 2013

TΕΥΧΟΣ 33

Αρχεία Φωτογραφιών Eurokinissi AE Εκτύπωση Χαϊδεμένος ΑΕΒΕ

*

Εταιρία Το Κουτί της Πανδώρας ΕΕ Διεύθυνση Αναχωρητών 8Α Άνοιξη 14569, Αττική Τηλέφωνο 210 621 7990 Φαξ 210 621 7992 E-mail [email protected] Διανομή Πρακτορείο ΕΥΡΩΠΗ ΑΕ Υπεύθυνος κυκλοφορίας Παναγιώτης Πασπαλιάρης Συνδρομές

210 621 7990

14-28

Ο αρχιερέας της τραπεζικής διαπλοκής

Το επόμενο Hot Doc στα περίπτερα και στο internet στις 8 Αυγούστου... και έπειτα ραντεβού τον Σεπτέμβρη!

30

Καζίνο Ο «Beni the Greek» έστειλε την Ελλάδα στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο

34

Κοινοτικές Επιδοτήσεις Η ιδιωτική επένδυση έρμαιο στα χέρια κυκλώματος

38

ΥΠΕΚΑ Έθαψαν απόφαση και ενεργοποίησαν ρήτρα 68 εκατ. ευρώ

42

Ηλεία Μέσα Μαζικής Εξουσίας και εργολαβιών

49

Λατινική Αμερική Σάμπα και μολότοφ

53 58

Ευρώπη Déjà vu στην Ιβηρική Ιοί Υπολογιστών Όταν ο υπολογιστής αρρωσταίνει

210 621 7990

Βρείτε το ηλεκτρονικό Hot Doc στο www.hotdoc.gr

editorial

Α

ν πιστέψουμε το γκάλοπ που δημοσίευσε πρόσφατα η εφημερίδα Το Βήμα, το 60% των Ελλήνων είναι υπέρ των απολύσεων στο δημόσιο. Το πρώτο θέμα που τίθεται είναι το ίδιο που τίθεται για κάθε δημοσκόπηση. Με ποιον τρόπο, δηλαδή, διατυπώνεται ένα ερώτημα ώστε να προκύψουν επιθυμητά αποτελέσματα. Γιατί να γίνει κάτι τέτοιο, είναι το επόμενο ερώτημα. Η απάντηση έχει δοθεί στην ολιγόχρονη ιστορία των δημοσκοπήσεων: Αν εμφανιστεί μια θέση ως άποψη της κοινωνίας, μπορεί στ’ αλήθεια να γίνει άποψη της κοινωνίας. Το φημολογούμενο ως αποτέλεσμα μπορεί να γίνει αποτέλεσμα. Η φήμη, για παράδειγμα, πως χιλιάδες άνθρωποι συρρέουν στο Σύνταγμα για να δουν κάτι πρωτοφανές που συμβαίνει είναι πιθανόν να οδηγήσει χιλιάδες στο Σύνταγμα να αναζητήσουν το πρωτοφανές που δεν υπάρχει και που δεν συμβαίνει. Στην εποχή της μιντιακής δημοκρατίας, η πληροφορία και κατ’ επέκταση το γκάλοπ μπορεί να μην είναι καταγραφή, αλλά επιθυμία. Όσο για το επιχείρημα πως οι εταιρίες δημοσκοπήσεων ελέγχονται για την ακρίβειά τους, αποδείχτηκε τραγικά αδύναμο όσες φορές χρειάστηκε να συγκριθεί άμεσα η πραγματικότητα με τη δημοσκόπηση, όπως σε εκλογές. Δεν αμφισβητώ τα επιστημονικά εργαλεία και τις απεικονίσεις μιας δημοσκόπησης, αλλά αμφισβητώ τις προθέσεις κάποιων από αυτούς που τις κάνουν. Η δημοσκόπηση που εμφανίζει την ελληνική κοινωνία να ανακουφίζεται με τις απολύσεις στο δημόσιο δημιουργεί στη συνέχεια ένα κλίμα, το οποίο πολιτικά κάποια στιγμή θα εκφραστεί με ένα ενδεχομένως

6 • HOTDOC. • 25 Ιουλίου 2013

Του Κώστα Βαξεβάνη

Ορθολογικός κανιβαλισμός προεκλογικό δίλημμα. Για παράδειγμα: «Θέλετε να προχωρήσουμε σε μεταρρυθμίσεις στο δημόσιο για να τελειώνουμε με τους τεμπέληδες; Αν ναι, δώστε μου την εντολή να το κάνω μετά τις εκλογές». Δηλαδή ο λαγός των δημοσκοπήσεων τρέχει μέσα στο δάσος των απόψεων στην ελληνική κοινωνία, δείχνοντας πού πρέπει να πέσουν οι πυροβολισμοί. Ανεξάρτητα από τα ποσοστά (αληθινά ή όχι) που καταγράφει η δημοσκόπηση, υπάρχει μια πραγματικότητα. Τμήμα της κοινής γνώμης πιστεύει πως απαιτείται να απολυθούν δημόσιοι υπάλληλοι. Θεωρούνται συλλήβδην οι φορείς του παρασιτισμού και της τεμπελιάς. Παιδιά του πελατειακού κράτους και της κομματικής φαιδρότητας. Καταρχάς, αν η φαιδρότητα, το ρουσφέτι και η αναξιοκρατία ήταν στο στόχαστρο των κυβερνώντων, θα είχαν αυτοπυροβοληθεί. Οι ίδιοι τα δημιούργησαν, τα συντήρησαν και τα χρησιμοποίησαν. Αυτό πρακτικά σημαίνει πως οι ανέντιμοι και αναξιόπιστοι δεν μπορούν να γίνουν αυτόματα το αντίθετο. Η αναδιάρθρωση, ο εκσυγχρονισμός, το νοικοκύρεμα, ή όπως αλλιώς θέλετε να το πείτε, του ελληνικού δημοσίου είναι μια αναγκαιότητα την οποία δεν μπορούν να καλύψουν οι κυβερνώντες. Όχι μόνο γιατί, όπως αποκαλύπτεται κάθε μέρα, ζουν και λειτουργούν με το ρουσφέτι, αλλά γιατί δεν θέλουν καμία καλή λειτουργία του δημοσίου. Θέλουν το δημόσιο να υπολειτουργεί για να ευνοούνται τα συμφέροντα που τους εκλέγουν. Ιδιωτικά νοσοκομεία, σχολεία, τηλεφωνία, ενέργεια, ό,τι και αν είναι αυτό που αναπτύσσεται στον αντίποδα του κοινωνικού κράτους. Αυτό που εμφανίζεται ως ορθολογισμός

είναι ένας ορθολογιστικός κανιβαλισμός. Η βάση της λογικής του είναι πως, αφού την κρίση την πληρώνει ο ιδιωτικός τομέας με απολύσεις, πρέπει να την πληρώσει με απολύσεις και ο δημόσιος. Αυτή η δικαιοσύνη της αγριότητας, η ισοτιμία της εξαθλίωσης, πρέπει να φυτρώσει στην κοινωνία για να κάνουν ό,τι θέλουν να κάνουν. Αυτοί που κάποτε φύλαγαν κατουρημένες ποδιές για μια θέση στο δημόσιο ανακάλυψαν την ανάγκη της δολοφονικής ισοτιμίας, που σκοτώνει ανθρώπους. Με βάση την επέκταση της λογικής του ορθολογικού κανιβαλισμού, αν σε μια τράπεζα γίνει ληστεία με θύματα, πρέπει να γίνει ληστεία με θύματα και σε άλλες τράπεζες, για να επέλθει μια κάποιου είδους ισότητα. Αρνούνται να απαντήσουν πού περισσεύουν οι δημόσιοι υπάλληλοι, σε ποιες υπηρεσίες και γιατί, ώστε να γίνουν οι απολύσεις. Απλώς θέλουν να τρέξει από παντού αίμα. Αυτός ο κανιβαλισμός απευθύνεται στο ένστικτο και χρησιμοποιεί ως δικαιοσύνη τη συλλογική τιμωρία. Χρησιμοποιεί την πίκρα του αδικημένου όχι για να τον στρέψει στην ανατροπή της αδικίας, αλλά στο να απαιτήσει την αδικία απέναντι και στους άλλους. Στην εξίσωση της εξαθλίωσης. Και όταν θα ψοφήσει και η κατσίκα του γείτονα, η Ελλάδα θα είναι ένα νεκροταφείο, με την ισότητα που έχουν συνήθως τα νεκροταφεία. Έτσι διαμορφώνονται τα «χρήσιμα» διλήμματα: «Προτιμάς να απολυθεί ο φύλακας του σχολείου ή ο καθηγητής; Ο νοσοκόμος ή ο γιατρός; Εσύ ή ο διπλανός σου;» Βέβαια εκεί ο καθένας μπορεί να απαντήσει και εκτός διλημμάτων. «Θέλω να απολυθεί ο απατεώνας που με κυβερνά!»

HOTDOC. • 25 ΙΟΥΛΙΟΥ 2013 • 7

Θεόδωρος Πάγκαλος

Μιλώντας στον ρ/σ Βήμα FM για την ΕΡΤ, 09/07/13

Εγώ, που είμαι και αριστερής προέλευσης, αφού έβλεπα ένα ντοκιμαντέρ για τον Β’ Παγκόσμιο πόλεμο και τους αντιφασιστικούς αγώνες των λαών, μετά έβλεπα μια συζήτηση μαρξιστών, ούτε ξέρω για ποιο θέμα, και στο τέλος μου κοπανούσε κι ένα σοβιετικό φιλμ. Ούτε ο 902 δεν τα κάνει αυτά. Α, έχετε χάσει το άλλο: «Η εφεύρεση της ανοησίας ως στοιχείο σπουδαιότητας»

Αυτά που μας ενώνουν είναι πολύ περισσότερα από αυτά που μας χωρίζουν.

Κωστής Χατζηδάκης

Yπουργός Ανάπτυξης, σε συνέντευξη που παραχώρησε στη γερμανική εφημερίδα Handelsblatt, 18/07/2013

Tα προηγούμενα χρόνια δεν έρχονταν στην Ελλάδα υψηλόβαθμοι αξιωματούχοι. Είχαμε την αίσθηση ότι έπρεπε να τιμωρηθούμε. Μετά την επίσκεψη της καγκελαρίου το περασμένο έτος, η τωρινή επίσκεψη του κ. Σόιμπλε σηματοδοτεί μία ενίσχυση της ελληνογερμανικής συνεργασίας. Τα παράπονα ενός υπουργού απ' την κομαντατούρ

Βόλφγκανγκ Σόιμπλε

Υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας, μιλώντας σε εκδήλωση του Ελληνογερμανικού Επιμελητηρίου, κάνοντας έκκληση να μην συνεχιστεί η συζήτηση για νέο κούρεμα του ελληνικού χρέους, 18/07/2013

Δεν είναι προς όφελός σας. Είναι αυτό που λένε, ωφελείστε μας κι αφήστε μας

Πάρις Κουκουλόπουλος

Κοινοβουλευτικός εκπροσώπος ΠΑΣΟΚ, για την καταψήφιση του άρθρου 81 του πολυνομοσχεδίου, στο twitter, 18/07/13

H κρατικοποίηση της δημοτικής αστυνομίας είναι μεταρρύθμιση... τουρκομπαρόκ. Ενώ εσείς την θέλετε τουρκοπασόκ

Τι είπες τώρα!

Γιάννης Στουρνάρας

Υπουργός Οικονομικών, καλωσορίζοντας τον υπουργό Οικονομικών της Γερμανίας Β. Σόιμπλε, 18/07/2013

Ειδικά όταν σκύβετε, δεν σας χωρίζει τίποτα

Άνθιμος

Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης, σε εκπομπή του ρ/σ Παλμός 96,5, 18/07/2013

Υπάρχουν θέματα στα οποία συμφωνώ με τον ΣΥΡΙΖΑ. Ότι η θάλασσα είναι μπλε, ας πούμε;

Ντομινίκ Στρος-Καν

Πρώην επικεφαλής του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, σε συνέντευξή του στο CNN, 12/07/2013

Δεν πιστεύω ότι έχω ιδιαίτερο πρόβλημα με τις γυναίκες. Με όλες δεν το πιστεύω κι εγώ

Κυριάκος Μητσοτάκης

Υπουργός Διοικητικής Μεταρρύθμισης, για τους κοπανατζήδες δημόσιους υπαλλήλους, 18/07/2013

Η προκλητική αίσθηση χαλαρότητας που χαρακτήριζε μια μικρή μειοψηφία δημοσίων υπαλλήλων φροντίζουμε να σταματήσει, ξεκινώντας από το σπίτι μας. Εσείς στο σπίτι σας, που είσαστε πολλοί του δημοσίου, ξεκινήστε απ' τα βαφτιστήρια

Λάκης Γαβαλάς

Επιχειρηματίας, σχολιάζει φωτογραφία της ελληνικής σημαίας, στο twitter, μετά την πολλοστή φορά σύλληψής του, 17/07/2013

Αν και ξεσκισμένη, κυματίζει αγέρωχη. Το ίδιο και εγώ. Προσπαθώ να φανταστώ το κοντάρι σας

Κυριάκος Μητσοτάκης

Νίκος Χουντής

Ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, σε συνέντευξή του στη διαδικτυακή τηλεόραση του ΑΠΕ ΜΠΕ, 18/07/2013

Το ευρώ είναι σαν τη Μπαρτσελόνα: Κάτι παραπάνω από μια ομάδα, κάτι παραπάνω από ένα νόμισμα, καθώς συμπυκνώνει διάφορες πολιτικές. Η διαφορά είναι ότι η Μπαρτσελόνα βάζει και κανένα γκολ. Εμείς με το ευρώ, κανένα

Υπουργός Διοικητικής Μεταρρύθμισης, στο δίκτυο Bloomberg, 12/07/2013

Υπάρχουν αρκετοί αντιδημοφιλείς πολιτικοί (στην Ελλάδα σήμερα). Αν κοιτάξετε (ποιοι είναι αυτοί οι πολιτικοί), θα δείτε ότι ο κόσμος ξέρει. Είναι αυτοί που οδήγησαν σε αυτό το υπερδιογκωμένο κράτος. Είναι πιο αντιδημοφιλείς από εμένα. Ευτυχώς εσείς και η οικογένειά σας διαπρέψατε στον ιδιωτικό τομέα

Upόψεις Του Γιάννη Βαρουφάκη

Όλοι γνωρίζουν για το σκάνδαλο της αμαρτωλής γερμανικής τράπεζας Deutsche Bank, με τα τοξικά παράγωγα τα οποία έκρυβε επιμελώς για χρόνια μετά το ζοφερό 2008, θαμμένα στο βάθος των (διπλών) λογιστικών της βιβλίων, ωσότου οι αμερικανικές ρυθμιστικές αρχές αποκάλυψαν την αλήθεια (αν περιμέναμε από τις ευρωπαϊκές, θα περιμέναμε ακόμα...). Γνωρίζαμε ακόμα ότι, ακόμη και αφού κάηκε στον χυλό των δομημένων παραγώγων, η Deutsche Bank συνέχισε όχι μόνο να μην φυσά το γιαούρτι, αλλά και να καταπίνει τον καυτό χυλό νέων παραγώγων που έχτιζε από την αρχή. Ας είναι καλά ο κ. Σόιμπλε και η κα Μέρκελ, που δεν έχασαν ευκαιρία να αποδείξουν πως ό,τι και να κάνει η τράπεζα αυτή, εκείνοι θα την καλύπτουν με χρήματα των γερμανών πολιτών.

Το κρυφό σκάνδαλο της Deutsche Bank και η ελληνική του

πτυχή 10 • HOTDOC. • 25 Ιουλίου 2013

Α

υτό που δεν γνωρίζαμε είναι ότι η Deutsche Bank έχει ανακαλύψει μια νέα μέθοδο για να κρύβεται ακόμα και από τις γερμανικές ρυθμιστικές αρχές, κρατώντας στο σκότος 400 δις ευρώ δανείων, τα οποία έχει χορηγήσει αλλά τα οποία δεν αναφέρει στα λογιστικά της βιβλία. Μάλιστα, φίλες και φίλοι. Περί τα 400 δις δανείων που έχει χορηγήσει η Deutsche Bank, και μάλιστα επισφαλών (όπως εξηγώ πιο κάτω), δεν παρουσιάζονται πουθενά. Σε οποιαδήποτε άλλη περίπτωση που εταιρία κρύβει το παθητικό της με τέτοιο τρόπο ο εισαγγελέας θα εξέδιδε ένταλμα σύλληψης του διευθύνοντα συμβούλου. Στην περίπτωση της Deutsche Bank, βαθιά σιγή. Γιατί θέλει να αποκρύψει αυτά τα δάνεια η Deutsche Bank; Ο λόγος είναι απλός. Για κάθε δις δανείων που δεν αναφέρει στα βιβλία της, η καλή τράπεζα εμφανίζεται στις αγορές και στις ρυθμιστικές αρχές ως υγιέστερη απ’ ό,τι είναι. Έτσι, οι ρυθμιστικές αρχές δεν της επιβάλλουν να αυξήσει τα διαθέσιμα κεφάλαιά της, ενώ οι επενδυτές δανείζουν την

Deutsche Bank με μεγαλύτερη ευκολία. Κρατώντας περί τα 400 δις δανείων κρυφά, η Deutsche Bank παρανομεί, καθώς παραπλανά επενδυτές και ρυθμιστικές αρχές ταυτόχρονα. Για να το πω απλά, αν είχε δηλώσει τα δάνεια αυτά, σύμφωνα με τον νόμο που διέπει τις τράπεζες παγκοσμίως (τη λεγόμενη Συνθήκη της Βασιλείας), η Deutsche Bank θα έπρεπε σήμερα να βρει 13 δις νέων κεφαλαίων για να μην θεωρηθεί πτωχευμένη. Επόμενο ερώτημα: Πώς κατάφερε να κρύψει ένα ποσό δανείων υπερδιπλάσιο του ελληνικού ΑΕΠ; Με τον εξής πανούργο τρόπο: Σε μια κανονική δανειοδοσία, μια τράπεζα δανείζει χρήμα που διαθέτει ήδη και λαμβάνει εχέγγυα από τον δανειζόμενο (π.χ. υποθήκη ενός ακινήτου, μετοχές, ομόλογα), τα οποία επιστρέφει μετά την αποπληρωμή του δανείου. Η Deutsche Bank έκανε κάτι διαφορετικό: Με το που έλαβε τα εχέγγυα, τα περιουσιακά στοιχεία του δανειζόμενου, τα... πούλησε. Πουλώντας τα, έβαλε μπροστά μια λογιστική διαδικασία που ακυρώνει τα δάνεια που έδωσε, από τη μία, χρησιμοποιώντας τα εχέγγυα που πούλησε,

Aν η Deutsche Bank είχε δηλώσει τα δάνεια αυτά, θα έπρεπε σήμερα να βρει 13 δις νέων κεφαλαίων για να μην θεωρηθεί πτωχευμένη. Πώς κατάφερε να κρύψει ένα ποσό δανείων υπερδιπλάσιο του ελληνικού ΑΕΠ;

από την άλλη. Θα μου πείτε: Κι όταν έρθει η ώρα της αποπληρωμής και πρέπει η τράπεζα να επιστρέψει τα εχέγγυα, τι σκόπευε να κάνει η Deutsche Bank; Το σχέδιο της τράπεζας ήταν να χρησιμοποιήσει τα χρήματα που θα λάμβανε

από την αποπληρωμή της τράπεζας, ώστε να αγοράσει πίσω τα εχέγγυα των δανειζόμενων. Αυτό όμως εμπεριέχει ένα τεράστιο ρίσκο. Αν τα εχέγγυα αυτά χάσουν αξία, ή διατηρήσουν την αξία τους, τότε το σχέδιο πετυχαίνει. Αν όμως αυξηθεί η αξία τους; Τότε η τράπεζα αποκτά μια νέα μαύρη τρύπα. Περιληπτικά, με στόχο την εξαπάτηση αρχών, επενδυτών και καταθετών, η Deutsche Bank πήρε το ρίσκο να δημιουργήσει νέες μεγάλες μαύρες τρύπες στο εσωτερικό της. Με την πλήρη κάλυψη της γερμανικής κυβέρνησης, η οποία, βεβαίως, τα μαθαίνει όλα αυτά κατόπιν εορτής. Καταλήγω με κατάλογο των τραπεζών που έλαβαν τέτοιου είδους δάνεια από την Deutsche Bank, άνευ περαιτέρω σχολιασμού: 1. Η τώρα πια πτωχευμένη ιταλική τράπεζα Banca Monte dei Paschi di Siena SpA. 2. Η επίσης πτωχευμένη ιταλική τράπεζα, με έδρα τη Βερόνα, Banco Popolare SC (BP). 3. Η βραζιλιάνικη Banco do Brasil SA. 4. Η κατόπιν πτωχευμένη βελγοολλανδική Dexia SA (DEXB), που δανείστηκε μεγάλα ποσά δύο εβδομάδες πριν φαλιρίσει. 5. Η Al Khaliji του Κατάρ. 6. Το δικό μας Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο (ΤΤ), που δανείστηκε εν έτει 2009 τουλάχιστον 100 εκατομμύρια από την Deutsche Bank με τον πιο πάνω τρόπο. 7. Η δική μας Εθνική Τράπεζα, που δανείστηκε ποσό, το οποίο ο αναπληρωτής διευθύνων σύμβουλος Πέτρος Χριστοδούλου αρνήθηκε να πει ποιο είναι, όταν ρωτήθηκε από δημοσιογράφο του Bloomberg, επικαλούμενος... «εταιρικό απόρρητο». Και το κλου: Οι εισαγγελείς της Σιέννα, που ερευνούν τα δάνεια που έλαβε η Banca Monte dei Paschi di Siena από την Deutsche Bank, έχουν δώσει ένα κωδικό όνομα στην επιχείρηση της Deutsche Bank να συγκαλύψει δάνεια που ξεπερνούν ακόμα και τα 400 δις ευρώ. Ξέρετε ποιος είναι αυτός ο κωδικός; Να το πάρει το ποτάμι: Project Santorini. Πολύ θα ήθελα να ξέρω γιατί.  HOTDOC. • 25 ΙΟΥΛΙΟΥ 2013 • 11

Άδωνι Γεωργιάδη

Σε είδα!

Σε είδα να γίνεσαι δεκτός μετά βαΐων και κλάδων στο Αττικό νοσοκομείο. Κατηγόρησες τους εργαζόμενους ότι εκσφενδόνισαν καφέδες. Ωστόσο δεν σκέφτηκες ότι υπάρχουν και χειρότερα... είναι η εποχή των καρπουζιών και των πεπονιών.

Πάρι Κουκουλόπουλε Σε είδα να απολαμβάνεις το ποτό σου ανέμελος σε μπαρ της οδού Ομήρου λίγες ώρες πριν προτάξεις τα στήθη –και το μουστάκι σου– στις απολύσεις των δημοτικών αστυνομικών...  

Ανδρέα Λοβέρδο Σε είδα στο καραβάκι για καλοκαιρινό θέρετρο της Εύβοιας. Διατήρησες ολύμπια ψυχραιμία όταν σύσσωμο το καράβι σου έψελνε τα εξ αμάξης, φωνάζοντας «μια χαρά τα καταφέρατε τζιμάνια, μπράβο σας»!

ΆΝγκελα Μέρκελ Σε είδα να επικαλείσαι «διαφορετική ερμηνεία» του νόμου αναφορικά με τις πολεμικές αποζημιώσεις. Σκέψου να την επικαλεστεί και η Ελλάδα για τα δανεικά που δίνει τώρα η Γερμανία...

Μανώλη Κεφαλογιάννη Γιώργο Μουρούτη Μετά το φιάσκο με το «γαμημένο κεφάλι», σε βλέπω με το ένα πόδι στον ΟΑΕΔ και με το άλλο δειλά δειλά στην –όπως την έχεις αποκαλέσει– μονταζιέρα του ΣΥΡΙΖΑ.

Σε είδα να διασχίζεις σχεδόν αλαφιασμένος τη Βαλαωρίτου με κατεύθυνση προς την πλατεία Συντάγματος. Μην τρέχεις από τώρα, ο αγώνας για την κάθαρση της ΝΔ από τα κεντροδεξιά σταγονίδια είναι μαραθώνιος, θα κουραστείς...

Χρήστο Παππά Σε είδα να αποκαλείς την αποκατάσταση της δημοκρατίας το ‘74 «πραξικόπημα του Καραμανλή». Εμπρός με βήμα γοργό τώρα και για την ιστορική αποκατάσταση των παρεξηγημένων εθνοσωτήρων της κυβέρνησης Τσολάκογλου.

Ιορδάνη Τζαμτζή Σε είδα να προκαλείς τη Ραχήλ Μακρή να σου «κλάσει τα αρχίδια». Πλάκα δεν θα είχε να έλεγες το ίδιο και στη μέση της πλατείας Συντάγματος εν μέσω διαδήλωσης;

ΚΥΚ ΛΟΦΟΡΕΙ ΑΠΟ ΤΙΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ gutenberg

Πρόλογος - Μετάϕραση - Σχόλια

Βαγγέλης Δουβαλέρης Φιλολογικὴ ἐπιμέλεια

῟Ηρκος Ρ. ᾽Αποστολίδης

ΣΕ ΤουΤο Το κΕιΜΕνο, ποὺ προοριζόταν γιὰ «συμπλήρωμα» τῆς Γέννησης τῆς τραγωδίας, ὁ 25χρονος καθηγητὴς Φρειδερίκος νίτσε ἀϕηγεῖται τὴν ἱστορία τῶν «πρώτων ῾Ελλήνων ϕιλοσόϕων», ἀπ’ τὸ Θαλῆ ὣς τὸ Σωκράτη, θέτοντας, παράλληλα, καίρια ἐρωτήματα ποὺ θὰ τὸν ἀπα-

σχολήσουν στὰ μετέπειτα ἔργα του. Στὴν ἔκδοση αὐτὴ περιλαμβάνεται καὶ μιὰ ἐκλογὴ ἀπ’ τὶς ἀδημοσίευτες στὰ ῾Ελληνικὰ διαλέξεις του γιὰ τοὺς Προπλατωνικοὺς ϕιλοσόϕους, μὲ σχετικὲς σημειώσεις ποὺ κρατοῦσε κατὰ τὴν ἐνασχόλησή του μὲ τὴν ἀρχαιοελληνικὴ ϕιλοσοϕία.

Ε κ δ οΣ Ε ι Σ - Β ι Β Λ ι οΠ Ω Λ Ε ι ο

Gutenberg - Τυπωθήτω διδότου 37, 106 80 ᾽Αθήνα Ξ Τηλ.: 210 36 42 003 - Fax:

210 36 42 030

www.dardanosnet.gr Ξ [email protected] Ξ e-shop: www.dardanosnet.gr

Τράπεζα της Ελλάδος

14 • HOTDOC. • 25 Ιουλίου 2013

Ο Αρχιερέας

της τραπεζικής

Τ

α τρία χρόνια της κρίσης, αποκαλύφθηκαν πολλά για τον ρόλο των τραπεζών. Από την πολιτική τους να δίνουν δάνεια ακόμη και «για την πιτυρίδα» ως το σκανδαλώδες να καλύπτουν τις μαύρες τρύπες που δημιούργησαν με κανονικές κλοπές από τα χρήματα των Ελλήνων, οι τράπεζες αποτελούν στην πραγματικότητα τον στυλοβάτη της διαφθοράς. Και στυλοβάτης τους είναι η Τράπεζα της Ελλάδος. Αν η Τράπεζα της Ελλάδος έπαιζε στο ελάχιστο τον ρόλο του ελεγκτή του πιστωτικού συστήματος, πολλοί από τους τραπεζίτες θα ήταν φυλακή. Το βασικό πρόβλημα είναι η ίδια η λειτουργίας της τράπεζας. Ενώ δίνεται η εντύπωση ενός θεσμικού οργάνου, μιας δημόσιας τράπεζας, στην πραγματικότητα η ΤτΕ είναι μια ιδιωτική τράπεζα τους μετόχους της οποίας αγνοούμε. Ένας ιδιώτης χειρίζεται τον χρυσό, τα ταμεία, τα αποθεματικά του ελληνικού κράτους. Οι ελληνικές κυβερνήσεις, με βάση το καταστατικό της τράπεζας, δεν έχουν κανένα δικαίωμα ελέγχου της. Ωστόσο όλη η λειτουργία της ΤτΕ παρουσιάζεται ως κάτι νομοτελειακά εθνικό και συμφέρον. Όσα αποφασίζονται για τις τράπεζες, επίσης. Όταν εμφανίστηκε η παγκόσμια οικονομική κρίση, ο Γ. Προβόπουλος, ως διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδας, διαβεβαίωσε πως οι ελληνικές τράπεζες είναι ασφαλείς. Στη συνέχεια, όταν το ελληνικό τραπεζικό σύστημα άρχισε να τρέμει, διαβεβαίωνε πως οι τράπεζες κλονίζονται επειδή αυτό είναι η συνέπεια της δημοσιονομικής κρίσης του ίδιου του κράτους. Οι τράπεζες άρχισαν

διαπλοκής Το να αποδώσεις στον διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος τον χαρακτηρισμό του αρχιερέα της τραπεζικής διαπλοκής σχεδόν μοιάζει με θεσμικό ρόλο. Αφού οι τράπεζες λειτουργούν ως μηχανισμοί διαπλοκής, είναι λογικό και ο διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας, ο Γιώργος Προβόπουλος, να είναι ένας τροχονόμος της. Τα πράγματα όμως είναι ακόμη χειρότερα. Ο Γιώργος Προβόπουλος εγγυάται πως οι τράπεζες μπορούν να λειτουργούν όπως θέλουν στην Ελλάδα, να κλέβουν, να μοιράζουν θαλασσοδάνεια, να δημιουργούν ομηρίες, να διακινούν μαύρο χρήμα και ταυτόχρονα να εμφανίζονται ως ο στυλοβάτης της οικονομίας. Του Κώστα Βαξεβάνη να ανακεφαλαιοποιούνται με δικά μας χρήματα, τα οποία κάλυπταν σε μεγάλο βαθμό τρύπες που είχαν δημιουργήσει οι ίδιοι οι τραπεζίτες. Δηλαδή καταχρήσεις, δάνεια στον εαυτό τους μέσω offshore εταιριών, θαλασσοδάνεια σε ΜΜΕ και πολιτικά πρόσωπα, αγοραπωλησίες και δανειοδοτήσεις μέσω των οποίων έπαιρναν μίζες. Όλο αυτό το σύστημα της κλεπτοκρατίας και της τραπεζικής διαφθοράς έμεινε στο απυρόβλητο με ευθύνη του διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδας. Η κρίση εμφανίστηκε η αιτία των πάντων και ταυτόχρονα χρησιμοποιήθηκε για να ενισχυθεί η κλεπτοκρατία. Ο Γιώργος Προβόπουλος, αντί για τον ρόλο του θεσμικού ελεγκτή, ανέλαβε τον ρόλο της συγκάλυψης. Όλα τα προβλήματα των τραπεζών εμφανίστηκαν αντικειμενικά και «κρισιακά». Μπήκε έντεχνα το δίλημμα «ή θα ενισχυθούν οι τράπεζες ή θα καταρρεύσουν». Όπως θα διαβάσετε στην έρευνα που ακολουθεί, ο Γιώργος Προβόπουλος ήταν το πρόσωπο εκείνο που κάθε φορά, χρησιμοποιώντας τον θεσμικό του ρόλο,

μετέτρεπε την ευθύνη των τραπεζιτών σε «αστοχία» ή αβλεψία που έγινε στα πλαίσια της τραπεζικής λειτουργίας. Αν δεν υπήρχε ο Προβόπουλος, δεν θα υπήρχε το σκάνδαλο Proton Bank. Οι ελεγκτικές αρχές της ΤτΕ ήταν αντίθετες στο να δοθεί η τράπεζα στον Λαυρεντιάδη, αλλά ο Προβόπουλος προχώρησε. Αν δεν υπήρχε ο Προβόπουλος, δεν θα κατέρρεε η Κύπρος. Και πάλι οι ελεγκτικοί μηχανισμοί της ΤτΕ, από το 2009, είχαν εντοπίσει την επικίνδυνη λειτουργία του Βγενόπουλου, ο οποίος δανειοδοτούσε από την τράπεζά του επιχειρήσεις οι οποίες έκαναν αύξηση μετοχικού κεφαλαίου του ομίλου του, αυξάνοντας τους πιστωτικούς κινδύνους. Η διοίκηση Προβόπουλου όχι μόνο τα επέτρεψε όλα αυτά, αλλά στη συνέχεια ξέπλυνε με κατάθεσή του στον εισαγγελέα τους δράστες. Το Βατοπέδι δεν θα υπήρχε ως σκάνδαλο σε αυτή την έκταση, αν η ΤτΕ έκανε έλεγχο στις δανειοδοτήσεις της μονής, της οποίας ο Προβόπουλος υπήρξε παράγοντας.   HOTDOC. • 25 ΙΟΥΛΙΟΥ 2013 • 15

Τράπεζα της Ελλάδος

Όταν ο νόμος ακουμπήσει τα σκάνδαλα, ο Προβόπουλος είναι αυτός που αναλαμβάνει να διαβεβαιώσει τις αρχές πως τα πράγματα δεν έγιναν παράνομα, αλλά τηρήθηκαν όλες οι αρχές λειτουργίας των τραπεζών

16 • HOTDOC. • 25 Ιουλίου 2013

Ο Προβόπουλος δεν προχώρησε σε κανένα έλεγχο του ομίλου της Τράπεζας Πειραιώς, του οποίου υπήρξε στέλεχος, παρότι υπήρξαν διεθνή δημοσιεύματα και εμπεριστατωμένες έρευνες για σκάνδαλα. Πρόσφατα αποκαλύφθηκε στην κυπριακή Βουλή πως η Τράπεζα Πειραιώς αγόρασε τη Λαϊκή Τράπεζα Κύπρου με τίμημα όσο οι δανειοδοτήσεις της οικογένειας Σάλλα από αυτήν. Η τράπεζα της Κύπρου βεβαίωσε την κυπριακή Βουλή πως αυτή η μεταβίβαση ήταν ευθύνη του Γ. Προβόπουλου. Το σκανδαλώδες σε όλες αυτές τις υποθέσεις είναι πως, όταν ο νόμος ακουμπήσει τα σκάνδαλα, ο Προβόπουλος είναι αυτός που αναλαμβάνει να διαβεβαιώσει τις αρχές πως τα πράγματα δεν έγιναν παράνομα, αλλά τηρήθηκαν όλες οι αρχές λειτουργίας των τραπεζών. Η ελληνική Εισαγγελία, χωρίς καμία τεχνική υποστήριξη πραγματογνωμόνων και ειδικής γνώσης (είναι τυχαία άραγε η έλλειψή τους;), αναγκάζεται να αποδεχτεί τις διαβεβαιώσεις Προβόπουλου. Ο άνθρωπος δηλαδή που πρέπει να ελεγχθεί για το αν ασκεί τον θεσμικό του ρόλο εμφανίζεται ως ουδέτερος μάρτυρας. Για πρώτη φορά ο Προβόπουλος μπαίνει στο στόχαστρο της Εισαγγελίας για την υπόθεση του σκανδάλου της Proton. Είναι πιθανόν να του αποδοθούν κατηγορίες. Είναι βέβαιο πως θα γίνει

προσπάθεια να εμφανιστούν οι εκτιμήσεις της Εισαγγελίας ως άγνοια ή κακή ερμηνεία όσων προβλέπουν οι αρχές λειτουργίας του τραπεζικού συστήματος. Στις νομικές στοιχειοθετήσεις αρκεί να δημιουργηθεί απλώς η αμφιβολία για να λειτουργήσει υπέρ του κατηγορουμένου. Ο Γιώργος Προβόπουλος αντιλαμβάνεται τον εαυτό του ως αρχιερέα μιας σέχτας, μιας οικονομικής ελίτ που μόνο αυτή ξέρει τι πρέπει να γίνει. Αυτή είναι η πολιτική πλευρά του θέματος. Με πρόσφατες δηλώσεις του, ο Προβόπουλος, σαν να είναι αυτός που ορίζει την οικονομική πολιτική της χώρας, απαίτησε να γίνει πιο ανταγωνιστικός ο τουρισμός. Με άλλες δηλώσεις του προεξόφλησε το τέλος του ασφαλιστικού συστήματος και προέτρεψε τους Έλληνες να στραφούν ούτε λίγο ούτε πολύ στην ιδιωτική ασφάλιση. Και το έκανε αυτός που εξολόθρευσε τα ασφαλιστικά ταμεία. Πήρε δηλαδή 16 δις από τα ταμεία και χωρίς να τα ρωτήσει τα μετέτρεψε σε ομόλογα του ελληνικού δημοσίου, για τα οποία γνώριζε ότι θα κουρευτούν και θα χάσουν 13 δισ. Το θέμα του διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος είναι πολιτικό. Αλλά είναι και θέμα ποινικό. Κατ' επέκταση, είναι ένα θέμα στο οποίο η ελληνική Δικαιοσύνη πρέπει να αποδείξει όχι τη συνήθη τυφλότητα, αλλά το θάρρος της. 

Στον εισαγγελέα

ο τραπεζίτης

ΠΟΥ ΕΒΛΕΠΕ

τα σκάνδαλα

Ο

ελεγκτικός μηχανισμός του πιστωτικού συστήματος των τραπεζών για πρώτη φορά μπαίνει, όπως πρέπει άλλωστε, κάτω από εισαγγελική έρευνα. Αν ο Λαυρεντιάδης πραγματικά έκλεψε, τότε η Τράπεζα της Ελλάδος είτε δεν έκανε τη δουλειά της είτε οργάνωσε και συγκάλυψε τη ληστεία. Το ίδιο ισχύει και σε πολλές ακόμη περιπτώσεις, όπως στην λειτουργία της τράπεζας του Ανδρέα Βγενόπουλου, αλλά και στην Τράπεζα Πειραιώς, της οποίας βασικό στέλεχος υπήρξε ο ίδιος ο Γιώργος Προβόπουλος. Είναι πιθανό, το επόμενο διάστημα, εναντίον των στελεχών της Τράπεζας της Ελλάδος να ασκηθούν διώξεις για άμεση συνέργεια σε απιστία σε βαθμό κακουργήματος και σε νομιμοποίηση εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες. Με τη δίωξη αυτή η Δικαιοσύνη εκ των πραγμάτων θα βρεθεί απέναντι όχι μόνο σε ισχυρούς κατηγορούμενους που θα χρησιμοποιήσουν νομικισμούς και θα δημιουργήσουν νομικές συγχύσεις, αλλά και στην ίδια την πολιτικοοικονομική ελίτ που απειλείται, αφού μέσω της Τράπεζας της Ελλάδος νομιμοποιεί όσα παράνομα έχουν γίνει με τις τράπεζες. Στις 29 Δεκεμβρίου 2012 ο Λαυρέντης Λαυρεντιάδης υπέβαλε αίτημα στην Τράπεζα της Ελλάδος να εγκρίνει την αγορά 19.629.247 μετοχών της Proton

να περνούν

Στις 7 Μαΐου 2013 ο εισαγγελέας Γεώργιος Καλούδης διαβίβασε στο γραφείο του οικονομικού εισαγγελέα Γρηγόρη Πεπόνη ένα εισαγγελικό πόρισμα με αριθμό πρωτοκόλου 4307 ΚΔΕ. Το πόρισμα εξέταζε τις ευθύνες της Τράπεζας της Ελλάδος και των στελεχών της κατά τη μεταβίβαση των μετοχών της Proton Bank από τον όμιλο Πειραιώς στον επιχειρηματία Λαυρέντη Λαυρεντιάδη. Ήταν η πρώτη κίνηση της Δικαιοσύνης που ακουμπούσε το σκάνδαλο Λαυρεντιάδη όχι με τον συνήθη τρόπο. Με την εμφάνιση δηλαδή του Λαυρέντη Λαυρεντιάδη ως τον τραπεζίτη που κατάφερε να κλέψει μια τράπεζα. Το πόρισμα του εισαγγελέα Καλούδη ακουμπά την περιοχή που γεννήθηκαν τα τραπεζικά σκάνδαλα: Την ίδια την Τράπεζα της Ελλάδος. Του Κώστα Βαξεβάνη

Bank, οι οποίες ανήκαν στην Τράπεζα Πειραιώς. Αντίστοιχη αίτηση πώλησης έκανε στην ΤτΕ και ο Μιχάλης Σάλλας ως πρόεδρος της Τράπεζας Πειραιώς. Αν ο Λαυρεντιάδης αποκτούσε τις μετοχές αυτές, που αντιστοιχούσαν στο 31,31% των μετοχών της τράπεζας, θα γινόταν ο κύριος μέτοχος, αφού είχε στη διάθεσή του 20 εκατομμύρια ακόμη μετοχές, δηλαδή 31,91 %. Η πώληση των μετοχών έγινε από την Πειραιώς. Για κάθε μετοχή ο Λαυρεντιάδης έδωσε 3,6 ευρώ στην Πειραιώς, δηλαδή πλήρωσε 70,7 εκατομμύρια ευρώ. Η πώληση είχε δημιουργήσει μεγάλα σχόλια στην τραπεζική αγορά, αφού ο Λαυρεντιάδης

εμφανιζόταν να δίνει για το ένα τρίτο της τράπεζας σχεδόν όσο στοίχιζε στο σύνολό της. Η Πειραιώς είχε αγοράσει, ένα μόλις χρόνο πριν (Νοέμβριος 2008), τις μετοχές έναντι μόλις 1,2 ευρώ τη μία. Το ερώτημα που τίθεται είναι γιατί ο επιχειρηματίας Λαυρεντιάδης να αγοράσει, το 2009, όταν είχε ξεκινήσει η κρίση και οι τράπεζες ήταν το πιο επισφαλές προϊόν, μετοχές της Proton τρεις φορές πάνω από την πραγματική τιμή. Την απάντηση προφανώς δίνει το πώς αξιοποιήθηκε αυτή η τράπεζα. Χορήγησε δάνεια χωρίς εγγυήσεις σε επιχειρήσεις του Λαυρεντιάδη και εξαγόρασε μετοχές από συγκροτήματα Τύπου,   HOTDOC. • 25 ΙΟΥΛΙΟΥ 2013 • 17

Τράπεζα της Ελλάδος

Ο βουλευτής του ΠΑΣΟΚ Μιχάλης Καρχιμάκης με καταγγελίες του ζήτησε από τον οικονομικό εισαγγελέα να ερευνήσει τον ρόλο της ΤτΕ στο σκάνδαλο. Τον Μάιο του 2013 το πόρισμα παραδόθηκε στον οικονομικό εισαγγελέα. Το πόρισμα του εισαγγελέα Γιώργου Καλούδη είναι αποκαλυπτικό. Όπως φαίνεται, η Διεύθυνση Εποπτείας Πιστωτικού Συστήματος της ΤτΕ με ενημερωτικό της σημείωμα είχε ενημερώσει τη διοίκηση πως η αγορά της Proton από τον Λαυρέντη Λαυρεντιάδη σκοντάφτει σε διάφορα ευρήματα, που θέτουν σοβαρά θέματα για την έγκριση της αγοραπωλησίας μετοχών. Παρ' όλα αυτά η διοίκηση της τράπεζας ενέκρινε την αγοραπωλησία.

εξαγοράζοντας ταυτόχρονα και τη σιωπή τους για όσα συνέβαιναν. Το να αποδοθούν ευθύνες στον Λαυρεντιάδη για τον τρόπο που χρησιμοποιήθηκε η Proton είναι προφανώς εύκολο. Το θέμα είναι να βρεθούν οι τρόποι που χρησιμοποιήθηκαν οι υποτιθέμενοι ελεγκτικοί μηχανισμοί της ελληνικής Κεντρικής Τράπεζας και για ποιο λόγο.

Εισαγγελικό πόρισμα ενάντια στον αγγελικό κόσμο της ΤτΕ

Το 2011 έσκασε σαν βόμβα το σκάνδαλο Λαυρεντιάδη. Με εξαίρεση κάποια δημοσιεύματα, τα οποία μιλούσαν για τον ρόλο της διοίκησης της ΤτΕ στο σκάνδαλο, η πλειοψηφία των Μέσων Ενημέρωσης αντιμετώπισε το σκάνδαλο ως έναν σχεδιασμό εξαπάτησης από την πλευρά Λαυρεντιάδη. Ο βουλευτής του ΠΑΣΟΚ, Μιχάλης Καρχιμάκης, με καταγγελίες του ζήτησε από τον οικονομικό εισαγγελέα να ερευνήσει τον ρόλο της ΤτΕ στο σκάνδαλο. Τον Μάιο του 2013 το πόρισμα παραδόθηκε στον οικονομικό εισαγγελέα. Το πόρισμα του εισαγγελέα Γιώργου Καλούδη είναι αποκαλυπτικό. Όπως φαίνεται, η Διεύθυνση Εποπτείας Πιστωτικού Συστήματος της ΤτΕ με ενημερωτικό της σημείωμα είχε ενημερώσει τη διοίκηση πως η αγορά της Proton από τον Λαυρέντη Λαυρεντιάδη σκοντάφτει σε διάφορα ευρήματα, που

18 • HOTDOC. • 25 Ιουλίου 2013

θέτουν σοβαρά θέματα για την έγκριση της αγοραπωλησίας μετοχών. Παρ' όλα αυτά, η διοίκηση της τράπεζας ενέκρινε την αγοραπωλησία. Η εισαγγελική έρευνα, η οποία περιλαμβάνει την εξέταση ντοκουμέντων και μαρτύρων, καταλήγει σε συμπεράσματα που αποδίδουν ποινικές ευθύνες στην ΤτΕ. Συγκεκριμένα, το πόρισμα συμπεραίνει πως οι μετοχές από τον Λαυρεντιάδη αγοράζονται με καπέλο (Premium). «Η συναλλαγή, η αξία της οποίας ανήλθε στα 70,7 εκατομμύρια ευρώ, πραγματοποιήθηκε στις

Η εισαγγελική έρευνα, η οποία περιλαμβάνει την εξέταση ντοκουμέντων και μαρτύρων, καταλήγει σε συμπεράσματα που αποδίδουν ποινικές ευθύνες στην ΤτΕ

30.12.2009. Η μεταβίβαση έγινε στην τιμή των 3,6 ευρώ ανά μετοχή, ενώ η χρηματιστηριακή τιμή της μετοχής ήταν 1,96, ήτοι premium της τάξης των 32 εκατομμυρίων. Πέρα από τις 19.629.247 μετοχές που κατείχε η Τράπεζα Πειραιώς, ο κ. Λαυρεντιάδης προχώρησε και σε αγορά επιπλέον μετοχών, καθώς σύμφωνα με στοιχεία της 31.12.2009 και της 26.2.2010 ο Λαυρεντιάδης κατείχε 20 εκατομμύρια μετοχές, που αντιστοιχούν στο 31,91 του μετοχικού κεφαλαίου». Με την επιστολή ΙΔ47/30.12.2009 διευκρινήστηκε από τη Διεύθυνση Εποπτείας Πιστωτικού Συστήματος ότι η ΤτΕ διατηρεί το δικαίωμα να μην εγκρίνει την απόκτηση της ειδικής συμμετοχής (δεδομένου ότι αναμενόταν η αξιολόγηση των στοιχείων για την καταλληλότητα του μετόχου). Η έρευνα καταλληλότητας του μετόχου απέδειξε πως τα χρήματα του Λαυρεντιάδη προέρχονταν από δανεισμό και μεταφέρονταν από εταιρία σε εταιρία χωρίς λόγο, με σκοπό να καλυφθούν τα ίχνη. Ο Λαυρεντιάδης είχε κριθεί πως δεν μπορεί να παρέχει μελλοντική κεφαλαιακή στήριξη. Σημείωνε η αξιολόγηση: «α) η αγορά της τράπεζας κατά τη συνήθη επιχειρηματική τακτική του κ. Λαυρεντιάδη έγινε με δανειακά κεφάλαια, β) λόγω της διάρθρωσης του ομίλου εταιρειών του,

δεν είναι εφικτή η αξιολόγηση της δυνα­ τότητας του κ. Λαυρεντιάδη, ως κυρίου μετόχου, να προσφέρει μελλοντική κεφαλαιακή στήριξη στην τράπεζα και γ) ο κ. Λαυρεντιάδης τηρεί από 23.3.2010 προθεσμιακό λογαριασσμό καταθέσεων στην Proton Bank, με υπόλοιπο 150 εκατομμύρια ευρώ. Οι επενδυτικές κινή­ σεις υψηλού κινδύνου που αναλαμβάνει (αγορά προβληματικών επιχειρήσεων), το μεγάλο ύψος οφειλών του ομίλου (31.12.2009 είναι 2,2 δις) και η δυσκολία επίτευξης των επιχειρηματικών σχεδίων λόγω της κρίσης, οδηγούν σε αυξημένο κίνδυνο φήμης για την τράπεζα». Στο πόρισμά του ο εισαγγελέας Καλούδης συμπεραίνει το εξής εκπληκτικό: Παρά τις προαναφερόμενες διαπιστώσεις των ελεγκτών της ΤτΕ, στη συνεδρίαση 295/30.3.2010 της Επιτροπής Τραπεζικών και Πιστωτικών Θεμάτων της ΤτΕ εγκρί­ θηκε από τον διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος Γ. Προβόπουλο και το διοι­ κητικό συμβούλιο η απόκτηση ειδικής συμμετοχής ποσοστού 31,31% στο μετο­ χικό κεφάλαιο της ΠΡΟΤΟΝ ΤΡΑΠΕΖΑΣ ΑΕ από τον Λαυρέντη Λαυρεντιάδη. Παρών είναι ο ίδιος ο Γιώργος Προβό­ πουλος, ο οποίος εγκρίνει την πώληση μετοχών που είχε η Πειραιώς, η τράπεζα στην οποία ήταν μέτοχος, σε άλλη τρά­ πεζα για πρωτοφανές τίμημα.

Σύμφωνα με το πόρισμα των ελεγκτών της ΤτΕ για την PROTON BANK, οι δανειοδοτούμενες εταιρίες δεν έχουν νομιμοποιητικά έγγραφα και οικονομικά στοιχεία, ενώ η τράπεζα εγκρίνει χρηματοδότηση άνω του 100% του κόστους της επένδυσης.

O Γιώργος Προβό­ πουλος εγκρίνει την πώληση μετοχών που είχε η Πειραιώς, η τράπεζα στην οποία ήταν μέτοχος, σε άλλη τράπεζα για πρωτοφανές τίμημα

Ο έλεγχος για την καταλληλότητα του Λαυρεντιάδη ως μετόχου αναδεικνύει και άλλα προβλήματα. Ενώ ο επιχει­ ρηματίας δηλώνει πως δεν έχει σχέση με ΜΜΕ, προκειμένου να προχωρήσει στην αγορά των μετοχών, η Διεύθυνση Ελέγχου εντοπίζει πως έχει σχέση, μέσω της εταιρίας ΝΕΠ, με περίπου 20 Μέσα Ενημέρωσης (κανάλια, εφημερίδες, ραδιόφωνα και περιοδικά). Ω ς τ μ ή μ α τ η ς ρ ε υ σ τ ότ ητ α ς τ ο υ Λαυρεντιάδη εμφανίζεται ένα δάνειο 15 εκατομμυρίων, το οποίο παίρνει από την Αττική Τράπεζα. Η δανειοδότησή του   HOTDOC. • 25 ΙΟΥΛΙΟΥ 2013 • 19

Τράπεζα της Ελλάδος

Το απόσπασμα από την επίσημη απάντηση της Τράπεζας Κύπρου προς τη βουλευτή του ΑΚΕΛ και μέλος της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Θεσμών στη Λευκωσία, Ειρήνη Χαραλαμπίδου, η οποία επιβεβαιώνει ότι ο κ. Σάλλας οφείλει 112 εκατ. ευρώ προς την Λαϊκή Τράπεζα, τα οποία χρησιμοποιήθηκαν για την αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου της Τράπεζας Πειραιώς.

Ο Λαυρεντιάδης πήρε μια τράπεζα με υψηλό τίμημα για να κάνει τη δουλειά του, με την άδεια του Προβόπουλου, και στη συνέχεια βοήθησε την τράπεζα που τον βοήθησε, δίνοντας παράτυπα δάνεια για να την εμφανίζει εύρωστη γίνεται με διαφωνία στην έγκριση του δανείου. Το δάνειο δίνεται με ευθύνη του διευθύνοντος συμβούλου της Αττικής Τράπεζας, Τρύφωνα Κολλίντζα, ο οποίος στη συνέχεια παραιτείται και αναλαμβάνει διευθύνων σύμβουλος της Proton. Η δέσμευση του Λαυρεντιάδη να κάνει αύξηση μετοχικού κεφαλαίου στην τράπεζα, ύψους 150 εκατομμυρίων, δεν γίνεται ποτέ. Αναγκάζεται να γίνει με λεφτά του ελληνικού κράτους λίγο πριν από την εκκαθάριση της τράπεζας.

Γιατί του έδωσαν την τράπεζα;

Είναι ξεκάθαρο και από το εισαγγελικό πόρισμα πως ο Λαυρεντιάδης επεδίωξε

20 • HOTDOC. • 25 Ιουλίου 2013

απλώς να πάρει μια τράπεζα για να εξυπηρετήσει τα επιχειρηματικά του συμφέροντα με τον τρόπο που ο ίδιος επέλεξε. Το ερώτημα είναι γιατί η διοίκηση της ΤτΕ του έδωσε την τράπεζα; Τα πραγματικά γεγονότα, λοιπόν, είναι πως ο διοικητής της ΤτΕ ενέκρινε να δοθεί στον Λαυρεντιάδη η Proton Bank παρότι δεν υπάρχει καμία εγγύηση για τη λειτουργία της (αυτό αποδείχτηκε άλλωστε και πρακτικά αργότερα). Η αγορά έγινε από μια άλλη τράπεζα, την Πειραιώς, της οποίας ο Προβόπουλος υπήρξε μέτοχος και στέλεχος. Το τίμημα της αγοράς είναι κατά πολύ μεγαλύτερο από το πραγματικό. Κάποιος δηλαδή θα μπορούσε να εκλάβει τη διαδικασία ως τη λογική πως «κάποιοι έδωσαν στον Λαυρεντιάδη μια τράπεζα παρότι δεν έπρεπε, για να κάνει αυτά που έκανε χωρίς έλεγχο, και αυτός πλήρωσε κάτι παραπάνω». Αν ισχύει ή όχι αυτή η υπόθεση, θα διερευνηθεί από τη Δικαιοσύνη. Υπάρχει όμως ένα ακόμη στοιχείο, που θέτει πιο επιτακτικά το ερώτημα μιας πιθανής «πώλησης κομπίνας», και το οποίο αποκάλυψε πριν από ένα χρόνο το Hot Doc. Το 2010 η Τράπεζα Πειραιώς φαίνεται να πραγματοποιεί αύξηση της ρευστότητάς της μέσω τριών offshore εταιριών. Πρόκειται για τις εταιρίες AUSUM 2010, AURIFEX και TRAPEZIUM. Οι τρεις εταιρίες συμφερόντων των αδελφών Ρήγα

παίρνουν από την Proton Bank δάνειο 82 εκατ. ευρώ για να τα τοποθετήσουν στην Πειραιώς, η οποία έτσι εμφανίζεται εύρωστη, αν και την περίοδο εκείνη η ευρωστία της είναι υπό αμφισβήτηση. Σε πόρισμα της ΤτΕ για το σκάνδαλο της Proton, το δάνειο αυτό χαρακτηρίζεται ότι παραβιάζει την πιστωτική πολιτική. Οι δανειοδοτούμενες εταιρίες δεν έχουν ούτε καν νομιμοποιητικά έγγραφα και οικονομικά στοιχεία, ενώ η τράπεζα εγκρίνει χρηματοδότηση άνω του 100% του κόστους της επένδυσης. Δηλαδή Ο Λαυρεντιάδης πήρε μια τράπεζα με υψηλό τίμημα για να κάνει τη δουλειά του, με την άδεια του Προβόπουλου, και στη συνέχεια βοήθησε την τράπεζα που τον βοήθησε, δίνοντας παράτυπα δάνεια για να την εμφανίζει εύρωστη. Πάλι με την ανοχή της ΤτΕ και του Προβόπουλου. Στο μεσοδιάστημα που συμβαίνουν όλα αυτά, κανένας έλεγχος δεν γίνεται από την υποτιθέμενη ελέγκτρια ΤτΕ, και ο Προβόπουλος διαβεβαιώνει πολλάκις πως όλα είναι καλά με τις ελληνικές τράπεζες, οι οποίες λίγο αργότερα θα εμφανιστούν ως θύματα της κρίσης και μόνο.

Υπόθεση-καρμπόν «Βγενόπουλος»

Η διοίκηση της ΤτΕ έχει την πλήρη ευθύνη για τη σκανδαλώδη λειτουργία της Λαϊκής-Marfin, συμφερόντων του

Από τον έλεγχο του ομίλου προέκυψε πως η τράπεζα είχε χορηγήσει δάνεια για αγορά μετοχών 1,3 δισ., που αντιπροσώπευαν το 130% της κεφαλαιακής της βάσης. Το πόρισμα των εποπτών των δύο Κεντρικών Τραπεζών Ελλάδας και Κύπρου διαβιβάστηκε στους δύο διοικητές, αλλά εξαφανίστηκε μαζί με τους κινδύνους που περιέγραφε.

Ανδρέα Βγενόπουλου. Το 2009 οι υπηρεσίες της Τράπεζας της Ελλάδος, από κοινού με τις υπηρεσίες της Κεντρικής Τράπεζας στην Κύπρο, συνέταξαν ένα πόρισμα ελέγχου για τον όμιλο Marfin Egnatia Bank. Στο πόρισμα αυτό (έχει δημοσιευτεί στο τεύχος 25 του Hot Doc) φαίνεται πως η κυπριακή τράπεζα λειτούργησε ως συλλέκτης χρήματος, από τον οποίο δίνονταν δάνεια σε έλληνες επιχειρηματίες, οι οποίοι στην πλειονότητά τους έκαναν αύξηση μετοχικού κεφαλαίου στις επιχειρήσεις συμφερόντων του Βγενόπουλου. Δηλαδή δάνεια της τράπεζας συμφερόντων Βγενόπουλου πήγαιναν για να γίνει αύξηση μετοχικού κεφαλαίου σε επιχειρήσεις πάλι συμφερόντων Βγενόπουλου.

Η διοίκηση της ΤτΕ έχει την πλήρη ευθύνη για τη σκανδαλώδη λειτουργία της Λαϊκής-Marfin, συμφερόντων του Ανδρέα Βγενόπουλου

Το πόρισμα εκτιμά ότι 1,3 δις, που αντιπροσώπευαν το 130% της κεφαλαιακής βάσης της τράπεζας, δόθηκαν σε δάνεια. Ως εγγύηση των δανείων αυτών τις περισσότερες φορές μπήκαν οι ίδιες οι μετοχές των εταιριών που αγοράστηκαν. «Οι χορηγήσεις αυτές», σημειώνει το πόρισμα, «είχαν δοθεί αρχικά έναντι σημαντικού καλύματος μετοχών, αλλά λόγω της γενικότερης πτώσης των τιμών των μετοχών έχει δημιουργηθεί σημαντικό άνοιγμα εξασφαλίσεων, το οποίο οι πελάτες δεν έχουν κληθεί να καλύψουν όπως προνοούσε η έγκριση. Από δείγμα πελατών που εξετάστηκαν παρατηρήθηκε ότι σε αρκετές περιπτώσεις οι πιστούχοι είναι εταιρείες, για τις οποίες   HOTDOC. • 25 ΙΟΥΛΙΟΥ 2013 • 21

Τράπεζα της Ελλάδος

δεν υπάρχουν στοιχεία για την οικονομική τους κατάσταση». Κάτω από τη μύτη της ΤτΕ ο Βγενόπουλος βάζει την τράπεζά του να χρηματοδοτεί ένα κύκλο επιχειρηματιών φίλων του, που επενδύουν στη συνέχεια στις επιχειρήσεις του, εμφανίζοντας εικόνα ευρωστίας. Ανάμεσα στους δανειοδοτούμενους είναι και μονές, όπως του Βατοπεδίου. Ο έλεγχος για το σκάνδαλο του Βατοπεδίου έφερε στο φως και την υπόθεση των τραπεζικών συμπεριφορών του Ανδρέα Βγενόπουλου, οι οποίες, όπως σημείωναν τα πορίσματα που εκδόθηκαν, έθεσαν σε κίνδυνο την πιστωτική σταθερότητα σε Ελλάδα και Κύπρο. Το πόρισμα της ΤτΕ για τον Βγενόπουλο και τους κινδύνους που εμπεριείχε η πιστωτική λειτουργία της τράπεζας κρατήθηκε κρυφό από τη διοίκηση της ΤτΕ. Το σημαντικότερο είναι άλλο. Λίγο πριν καταρρεύσει η Κύπρος, ο ίδιος ο διοικητής της ΤτΕ Γιώργος Προβόπουλος κατέθεσε ως μάρτυρας για την έρευνα σχετικά με τον Βγενόπουλο στον αντιεισαγγελέα εφετών Γιάννη Μωραϊτάκη. Στην κατάθεσή του ο Προβόπουλος όχι μόνο αποκρύπτει την ύπαρξη πορίσματος για την τράπεζα από το 2009, αλλά φροντίζει να ξεπλύνει τον Βγενόπουλο, λέγοντας πως η τράπεζα λειτουργούσε καλά και δεν διέτρεχε κανένα κίνδυνο. Αποδίδει μάλιστα όσα αναφέρουν η επιτροπή της Βουλής για το Βατοπέδι και δημοσιεύματα σε προθέσεις αυτών που θέλουν να πλήξουν την εύρυθμη λειτουργία του τραπεζικού συστήματος. Σχεδόν προδότες οι καταγγέλοντες. Ο εισαγγελέας, ο οποίος έπρεπε να καλέσει τον Προβόπουλο ως υπεύθυνο για πλημμελή έλεγχο της τράπεζας και όχι ως μάρτυρα, με την κατάθεσή του αρχειοθετεί την υπόθεση. Μόλις η δικογραφία μπαίνει στο αρχείο, καταρρέει ολόκληρη η Κύπρος και το τραπεζικό της σύστημα, ως επιβεβαίωση όσων περιέγραφαν τα πορίσματα που ανέφεραν την επικινδυνότητα λειτουργίας της Marfin-Λαϊκή.

Εκεί που χρώσταγε, πήρε και τη Λαϊκή

Μετά την έναρξη της κυπριακής κρίσης, τα ελληνικά υποκαταστήματα των

22 • HOTDOC. • 25 Ιουλίου 2013

Λίγο πριν καταρρεύσει η Κύπρος, ο ίδιος ο διοικητής της ΤτΕ Γ. Προβόπουλος κατέθεσε ως μάρτυρας για την έρευνα. Στην κατάθεσή του όχι μόνο αποκρύπτει την ύπαρξη πορίσματος για την τράπεζα από το 2009, αλλά φροντίζει να ξεπλύνει τον Βγενόπουλο κυπριακών τραπεζών δόθηκαν με συνοπτικές διαδικασίες στον όμιλο Πειραιώς. Η Πειραιώς, παλιά τράπεζα του Προβόπουλου, μέσα σε 3 χρόνια μετατράπηκε από μια υπό κατάρρευση τράπεζα σε υπερτράπεζα. Η απόφαση να δοθούν στην Πειραιώς οι τράπεζες πάρθηκε από τον Προβόπουλο. Η έρευνα της επιτροπής της κυπριακής Βουλής που ερευνά την κρίση κατέληξε σε ένα συμπέρασμα

που αποκαλύπτει σκάνδαλο. Όπως είχε αποκαλύψει το Hot Doc, ο Μιχάλης Σάλλας, πρόεδρος της Πειραιώς, και η οικογένειά του πήραν μέσω των εταιριών KAEO Enterprises, Shent Enterprises και Benidver Investments, που τους ανήκουν, δάνειο 150 εκατομμυρίων από τη Marfin-Λαϊκή. Η δανειοδότηση αυτή επιβεβαιώθηκε από την έρευνα της κυπριακής Βουλής, μετά από ερώτηση της βουλευτή Ειρήνης Χαραλαμπίδου στον διοικητή της Τράπεζας Κύπρου. Το σκανδαλώδες είναι πως η Πειραιώς του Σάλλα εμφανίζεται να παίρνει τα υποκαταστήματα της Λαϊκής στην Ελλάδα σε τιμή μικρότερη από όσα χρωστάει ο ίδιος στην τράπεζα. Όπως σημειώνει στην έγγραφη κατάθεσή του ο κύπριος κεντρικός τραπεζίτης, αυτή είναι μια απόφαση του Γ. Προβόπουλου, και οι συνθήκες ή το νόμιμο αυτής της διαδικασίας πρέπει να ελεγχθούν από την Τράπεζα της Ελλάδος. Κανένας έλεγχος δεν έγινε φυσικά, και ο Προβόπουλος από ελεγχόμενος συνεχίζει να παραμένει ελεγκτής και απόλυτος άρχων του τραπεζικού συστήματος, το οποίο ανακεφαλαιοποιείται από το δημόσιο χρήμα. Οι έλληνες πολίτες δηλαδή

Ο Βενιζέλος χορήγησε με νόμο αναδρομικά στον Υπουργό Οικονομικών πλήρη εξουσία για τη διάσωση των τραπεζών με κρατική στήριξη, υποχρεώνοντας το δημόσιο να πληρώσει περί των 800 εκατ. ευρώ για την PROTON.

γεμίζουν τις μαύρες τρύπες που δημιούργησαν οι χειρισμοί, η αβλεψία ή ο δόλος (θα το δει, εύχομαι, η Δικαιοσύνη) του Προβόπουλου και της διοίκησης της ΤτΕ.

Τα νομικά κόλπα

Το εισαγγελικό πόρισμα, που ακουμπάει για πρώτη φορά τις ευθύνες Προβόπουλου, είναι αναμφίβολα μια θαρραλέα απόφαση της Δικαιοσύνης. Είναι κοινό μυστικό πως πληρώνουμε τα θαλασσοδάνεια που έδωσαν οι τράπεζες, τις χρηματοδοτήσεις σε ημέτερους που δεν ξεπληρώθηκαν, τα χρέη των κομμάτων που δεν αποπληρώθηκαν, τα κόλπα των τραπεζιτών που επέστρεφαν χρήμα από τις τράπεζες στον εαυτό τους. Ευθύνη για όλα αυτά, όπως και για τις διαβεβαιώσεις πως τίποτα από αυτά δεν συνέβαινε, είχε η Τράπεζα της Ελλάδος. Το να οδηγηθούν οι υπεύθυνοι στη Δικαιοσύνη, έχει δυσκολίες. Καταρχάς, έχει δημιουργηθεί έντεχνα η εντύπωση πως η λειτουργία της ΤτΕ είναι μια εθνική φροντίδα πέρα από κριτική και δόλο. Αυτό όχι μόνο είναι ψέμα, αλλά δεν γνωρίζουμε καν αν η Τράπεζα της Ελλάδος, που διαχειρίζεται το δημόσιο χρήμα, έχει τούρκους μετόχους ή

Εκτός από τον Προβόπουλο και την ΤτΕ, υπήρξε και ένας δεύτερος συνεργός, ο Ευάγγελος Βενιζέλος, ο οποίος όχι μόνο απέκρυψε την αλήθεια για την PROTON, αλλά υποχρέωσε τον ελληνικό λαό να πληρώσει 800 εκατ. ευρώ για την τράπεζα την ίδια την Goldman Sachs. Αν εξυπηρετεί ελληνικά συμφέροντα ή μιας οικονομικής ελίτ. Στην ίδια τη Δικαιοσύνη υπάρχουν αναστολές στο να ανοίξουν θέματα τραπεζών, γιατί έχει καλλιεργηθεί η εντύπωση πως αυτό μπορεί να οδηγήσει σε αστάθεια της οικονομίας. Σπάνια εισαγγελείς διατάζουν έρευνες από δημοσιεύματα για τράπεζες. Ούτε

όταν τα σκάνδαλα, για παράδειγμα, της Πειραιώς, απασχόλησαν το Reuters και τη New York Times. Είναι τραγικό να απασχολείται η Δικαιοσύνη με πορτοφολάδες αλλά όχι με ληστές τραπεζών και του ίδιου του ελληνικού λαού. Πολλά από τα στοιχεία που αφορούν τραπεζίτες είναι διάσπαρτα σε πολλές δικογραφίες και αντιμετωπίζονται αποσπασματικά. Είναι δύσκολο να εντοπιστούν και να συσχετιστούν. Για παράδειγμα, η έρευνα για την υπόθεση Τσοχατζόπουλου έχει αναδείξει στοιχεία για την Τράπεζα Πειραιώς, τα οποία είναι άγνωστο πού βρίσκονται και πώς αξιοποιούνται. Ακόμη και στις περιπτώσεις που όλα τα στοιχεία βρίσκονται μπροστά σε κάποιον εισαγγελέα, υπάρχει μια συντονισμένη νομική προσπάθεια να δημιουργηθεί σύγχυση. Οι εισαγγελείς είναι απογυμνωμένοι από ειδικούς συνεργάτες πραγματογνώμονες, στο όνομα της κρίσης. Έτσι, ένας εισαγγελέας πρέπει να λάβει υπόψη όσα λέει ένας μάρτυρας και μόνο. Με αυτό τον τρόπο από το τραπεζικό σύστημα και κυρίως την Τράπεζα της Ελλάδος εμφανίζονται μάρτυρες που υποστηρίζουν πως όσα λένε οι καταγγέλοντες είναι ανακριβή και μη στοιχειοθετημένα. Εξάλλου όλα σχεδόν τα πορίσματα που βγαίνουν από την ΤτΕ αφήνουν νομικά παράθυρα, από τα οποία μπορεί να ξεφύγει ο δράστης. Άλλωστε, αν ψάξει κανείς, θα βρει πολλούς από τους ελεγκτές της ΤτΕ να υπηρετούν, αφού φύγουν από την ΤτΕ, σε τράπεζες που είχαν ελέγξει στο παρελθόν. Η Δικαιοσύνη υποστηρίζει πως η κατηγορία πρέπει να έχει πάντα νομική και αποδεικτική στοιχειοθέτηση. Το ερώτημα είναι πώς όλο αυτό που συμβαίνει αντιστρατεύεται την κοινή λογική, αφήνοντας αθώους αυτούς που με την απλή λογική φταίνε και συνεχίζουν να φταίνε. Το σκάνδαλο σχετίζεται άμεσα με τον Προβόπουλο και την ΤτΕ. Ωστόσο υπήρξε και ένας δεύτερος συνεργός, ο Ευάγγελος Βενιζέλος, ο οποίος όχι μόνο απέκρυψε την αλήθεια για την PROTON, αλλά υποχρέωσε τον ελληνικό λαό να πληρώσει 800 εκατ. ευρώ για την τράπεζα.  HOTDOC. • 25 ΙΟΥΛΙΟΥ 2013 • 23

Τράπεζα της Ελλάδος

Μετρ της επιλεκτικής εποπτείας

Η κολυμβήθρα του Σιλωάμ, σύμφωνα με τη θρησκευτική παράδοση, ήταν μια δεξαμενή στην Ιερουσαλήμ, όπου συγκεντρώνονταν καθημερινά όσοι υπέφεραν από σωματικές ή ψυχικές ασθένειες. Μία φορά τον χρόνο ένας άγγελος κατέβαινε στη δεξαμενή, τάραζε τα νερά και τότε, εκ θαύματος, κάποιος από τους αρρώστους θεραπευόταν. Το κατά πόσο ο επικεφαλής της ΤτΕ Γιώργος Προβόπουλος είναι θρήσκος είναι κάτι που μόνο ίδιος γνωρίζει. Θρήσκος ή όχι, όμως, έχει φροντίσει καθόλη τη διάρκεια της θητείας του να ξεπλένει ως άλλη κολυμβήθρα του Σιλωάμ, τραπεζίτες και πολιτικό σύστημα. Του Βαγγέλη Τριάντη

τραπεζικού τομέα. Δίπλα σε ισχυρούς τραπεζίτες, όπως για παράδειγμα ο Γιάννης Κωστόπουλος της Alpha Bank, όπου και εργάστηκε επί μια δεκαετία. Το μεγάλο άλμα για τον κ. Προβόπουλο έγινε το 2004, όταν ανέλαβε το τιμόνι της Εμπορικής. Ήταν ο άνθρωπος που χειρίστηκε την πώληση της Εμπορικής στη γαλλική Credit Agricole, κατ΄ εντολή της τότε κυβέρνησης. Ο νόμος με τον οποίο θεσπίστηκε η ποινική ασυλία του Γ. Προβόπουλου και των υπολοίπων στελεχών της Τράπεζας της Ελλάδος.

Ο

Γιώργος Προβόπουλος διορίστηκε στην ΤτΕ το 2008, από την τότε κυβέρνηση Καραμανλή, διαδεχόμενος τον

Νίκο Γκαργκάνα. Η επιλογή δεν ήταν

τυχαία. Η διεθνής οικονομική κρίση

επρόκειτο να χτυπήσει και τη χώρα

μας και πολλοί εγχώριοι μεγαλοτραπε-

ζίτες είχαν αρχίσει να χάνουν τον ύπνο

τους. Ο τραπεζικός χάρτης αναμενόταν

να αλλάξει ριζικά τα επόμενα χρόνια, μέσω συγχωνεύσεων και εξαγορών. Στο

τιμόνι του εποπτικού τους οργάνου ήταν

24 • HOTDOC. • 25 Ιουλίου 2013

απαραίτητο να τοποθετηθεί ένας άνθρωπος της εμπιστοσύνης τους. Ή καλύτερα, κάποιος που θα διασφάλιζε με τον καλύτερο τρόπο τα συμφέροντα τους. Ο γκριζομάλλης καθηγητής Οικονομικών του Πανεπιστημίου Αθηνών δεν χρειάστηκε να το σκεφτεί και πολύ. Άλλωστε, γι' αυτόν η ΤτΕ αποτελούσε γνώριμο λημέρι, καθώς είχε διατελέσει υποδιοικητής την περίοδο 1990-93. Κατά τη διάρκεια της επαγγελματικής του σταδιοδρομίας εργάστηκε σε υψηλόβαθμες θέσεις του ιδιωτικού

Ο Σάλλας και η αποζημίωση των 3,4 εκατ. ευρώ Το 2006 ο κ. Προβόπουλος τοποθετήθηκε ως αντιπρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Τράπεζας Πειραιώς του Μιχάλη Σάλλα. Μια συνεργασία που έμελλε να παίξει καταλυτικό ρόλο τα επόμενα χρόνια στην πορεία της τράπεζας και τις δραστηριότητες του κ. Σάλλα γενικότερα. Οι σχέσεις τους ήταν κάτι παραπάνω από καλές. Ο κ. Προβόπουλος εκτός από αντιπρόεδρος υπήρξε και μέτοχος της Τράπεζας Πειραιώς, όπως προκύπτει από τα επίσημα οικονομικά στοιχεία για τη μετοχική σύνθεση της τράπεζας το 2007. Το ίδιο και η σύζυγός του. Κατά την αποχώρησή του από την Πειραιώς, ο σημερινός διοικητής της ΤτΕ

Το δημοσίευμα του Reuters, το οποίο αποκάλυπτε ότι ο Γ. Προβόπουλος έλαβε αποζημίωση 3,4 εκατ. ευρώ όταν έφυγε από την Τράπεζα Πειραιώς.

φέρεται να έλαβε μια παχυλότατη αποζημίωση ύψους 3,4 εκατ. ευρώ, όπως είχε αποκαλύψει το ειδησεογραφικό πρακτορείο Reuters. Αρκετοί χαρακτήρισαν την αποζημίωση αυτή ως επιβράβευση για την ανέλιξή του σε μέλος του συμβουλίου της ΕΚΤ και στη θέση του διοικητή της ΤτΕ. Κάποιοι άλλοι ως ένα δωράκι του κ. Σάλλα προς τον πειραιώτη καθηγητή Οικονομικών, με αντάλλαγμα μελλοντικές εξυπηρετήσεις. Η θητεία του στην ΤτΕ διαθέτει πολλές σκιές. Ανύπαρκτοι έλεγχοι σε τραπεζίτες, παρά τις όποιες καταγγελίες, αποφάσεις που ευνόησαν τους διεθνείς κερδοσκόπους, ζημίες δισεκατομμυρίων σε ασφαλιστικά ταμεία, χάδια πρόστιμα σε υποθέσεις τραπεζιτών που πήραν τον δρόμο για τη Δικαιοσύνη. Ο κ. Προβόπουλος δείχνει όχι μόνο να ξέχασε παντελώς τον θεσμικό ρόλο του ως διοικητής της ΤτΕ, αλλά και την υπεράσπιση του δημόσιου συμφέροντος, για το οποίο αμείβεται παχυλά από τον ελληνικό λαό. Με τη συμπεριφορά του νομιμοποίησε πολιτικές αποφάσεις επιζήμιες για τα συμφέροντα των ελλήνων πολιτών και ενέργειες τραπεζιτών που θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν εγκληματικές.

Το πολιτικό σύστημα βρήκε στο πρόσωπό του έναν τέλειο σύμμαχο. Ο ίδιος ο νομοθέτης προέβλεψε για τον κ. Προβόπουλο το ακαταδίωκτο, μόνο και μόνο για να μπορεί με τις όποιες ενέργειες και τις αποφάσεις του να εξυπηρετεί τα συμφέροντά του, δίχως να κινδυνεύει από ποινικές διώξεις. Ο νόμος 4021/2011 προβλέπει ρητά ότι «ο Διοικητής και οι Υποδιοικητές, τα μέλη των συλλογικών οργάνων και το εν γένει προσωπικό της Τράπεζας της Ελλάδος δεν ευθύνονται αστικά έναντι τρίτων για πράξεις ή παραλείψεις κατά την άσκηση των καθηκόντων τους εντός των κατά τον παρόντα νόμο αρμοδιοτήτων τους, καθώς επίσης κατά των λοιπών αρμοδιοτήτων τις οποίες ασκεί η Τράπεζα της Ελλάδος». Την ίδια ώρα που ο απλός πολίτης κινδυνεύει να μπει φυλακή για οφειλές μερικών χιλιάδων ευρώ.

Το Τ+10 και οι κερδοσκόποι

Ένα από τα σκάνδαλα που διαπράχθηκαν επί των ημερών του κ. Προβόπουλου στην ΤτΕ ήταν και αυτό του Τ+10. Επρόκειτο για ένα από τα μεγαλύτερα σκάνδαλα κερδοσκοπίας που συνέβησαν ποτέ στην Ελλάδα, το οποίο στη γλώσσα

Η μετοχική σύνθεση της Τράπεζας Πειραιώς το 2007, όπου φαίνεται ότι ο Γ. Προβόπουλος και η σύζυγός του ήταν μέτοχοι της Τράπεζας Πειραιώς.

των οικονομολόγων αποκαλείται «υποτιμητική κερδοσκοπία». Η διεθνής πρακτική δίνει τη δυνατότητα σε κάποιον να προβεί σε αγοραπωλησίες ομολόγων παρότι δεν τα κατέχει, με την προϋπόθεση ότι θα τα πουλήσει και θα εμφανίσει τίτλους μέσα σε χρονικό διάστημα τριών ημερών. Σε περίπτωση που αυτό δεν συμβεί, βρίσκεται αντιμέτωπος με κυρώσεις. Και αυτό διότι κάποιος κερδοσκόπος μπορεί να σορτάρει. Πιο απλά, να πουλήσει ομόλογα, οι τιμές τους να πέσουν εξαιτίας της πώλησης, και στη συνέχεια να αγοράσει φθηνά ομόλογα, τα οποία και θα παρουσιάσει στον αγοραστή μέσα σε τρεις μέρες. Με τον τρόπο αυτό εξασφαλίζει κέρδος, με τη μόνη διαφορά ότι εκτοξεύονται τα spread. Όσο περισσότερο χρόνο διαθέτει κάποιος για να σορτάρει, τόσο πιο εύκολα μπορεί να κερδοσκοπήσει. Και αυτό ακριβώς έκανε η ΤτΕ. Τον Οκτώβριο του 2009 η ΤτΕ επιμήκυνε τον χρόνο παράδοσης των ομολόγων από τρεις μέρες σε δέκα. Ένα θείο δώρο για κάθε λογής   HOTDOC. • 25 ΙΟΥΛΙΟΥ 2013 • 25

Τράπεζα της Ελλάδος

κερδοσκόπους, πέρα από κάθε χρηματιστηριακή πρακτική, που δεν ήταν όμως και το μοναδικό. Αποφάσισε επίσης να μην επιβάλλονται κυρώσεις σε όποιον κερδοσκόπο δεν παρέδιδε τα ομόλογα εντός 10 ημερών. Οι κερδοσκόποι σίγουρα θα άνοιγαν σαμπάνιες. Το παράξενο όλων είναι ότι η τροποποίηση του κανονισμού δεν έγινε από τον κ. Προβόπουλο, αλλά από έναν απλό υπάλληλο της τράπεζας, αν και επρόκειτο για μείζονος σημασίας θέμα. Από την πλευρά της η νομική υπηρεσία της ΤτΕ διατύπωσε ενστάσεις. Σε τέσσερις χρηματοδοτήσεις εντόπισε τον κίνδυνο «κερδοσκοπίας και χειραγώγησης» που δημιουργούσε η απόφαση αυτή. Ωστόσο ο κ. Προβόπουλος ουδέποτε ενδιαφέρθηκε για την γνωμοδότηση. Η απόφαση υλοποιήθηκε κανονικά, προς μεγάλη ευχαρίστηση των κερδοσκόπων.

Ζημία 13 δισ. ευρω στα ασφαλιστικά ταμεία

Η ζημία δισεκατομμυρίων ευρώ που υπέστησαν τα ασφαλιστικά ταμεία λόγω του κουρέματος των ομολόγων είναι μία ακόμη υπόθεση που φέρει τη σφραγίδα του κ. Προβόπουλου. Η υπόθεση αφορά τις τοποθετήσεις των διαθέσιμων κεφαλαίων των ασφαλιστικών ταμείων και των λοιπών ΝΠΔΔ σε ομόλογα του ελληνικού δημοσίου. Τα παραπάνω συνιστούν το Κοινό Κεφάλαιο, το οποίο διαχειρίζεται η ΤτΕ στα πλαίσια του νόμου 2469/1997. Παρά το γεγονός ότι επρόκειτο να υπάρξει κούρεμα στα ελληνικά ομόλογα εξαιτίας της συμμετοχής στο PSI, η ΤτΕ εξακολούθησε να προβαίνει σε τοποθετήσεις ομολόγων. Μια επένδυση απολύτως επισφαλής την περίοδο εκείνη, που είχε ως αποτέλεσμα να υποστούν τα ασφαλιστικά ταμεία ζημία ύψους 13 δισ. ευρώ. Και σαν να μην έφτανε αυτό, τα ασφαλιστικά ταμεία υποχρεώνονταν από την ελληνική νομοθεσία να τοποθετούν τα διαθέσιμα τους στην ΤτΕ. Κανείς δεν φρόντισε για την αλλαγή της νομοθεσίας, ούτως ώστε να περιοριστεί η ζημία. Επρόκειτο για ένα σκάνδαλο κολοσσιαίου μεγέθους. Οι ευθύνες του διοικητή της ΤτΕ ήταν τεράστιες. Αντί να προστατέψει

26 • HOTDOC. • 25 Ιουλίου 2013

Μηνυτήρια αναφορά που κατέθεσαν έξι επιστημονικοί φορείς κατά της Τράπεζας της Ελλάδος για τις τοποθετήσεις των διαθεσίμων των ταμείων τους σε ομόλογα του Ελληνικού Δημοσίου, παρά το γεγονός ότι το κούρεμα πλησίαζε.

τα περιουσιακά στοιχεία των ελλήνων πολιτών, όπως άλλωστε όφειλε, έπραξε ακριβώς το αντίθετο, παρά το γεγονός ότι μέσω των ετήσιων οικονομικών της εκθέσεων αποτύπωνε με ακρίβεια την εκάστοτε κατάσταση των δημοσιονομικών της χώρας. Κάτι που σημαίνει ότι το επερχόμενο κούρεμα ήταν σε γνώση του διοικητή της. Εντύπωση επίσης προκαλεί το γεγονός ότι η ΤτΕ λειτούργησε δίχως να δίνει αναφορά σε κανέναν. Λες και επρόκειτο για δικά της περιουσιακά στοιχεία και όχι των ελλήνων φορολογούμενων. Είναι χαρακτηριστικό ότι, παρά τις

επίμονες εισηγήσεις διοικητών ασφαλιστικών ταμείων αλλά και φορέων που

ζητούσαν ενημερώση για τις κινήσεις, η

ΤτΕ τηρούσε σιγή ιχθύος. Οι αντιδράσεις ήταν σφοδρές και άμεσες.

Επιστημονικοί φορείς κατέθεσαν

μηνυτήριες αναφορές κατά της ΤτΕ.

Βουλευτές της αξιωματικής αντιπο-

λίτευσης ζήτησαν να παραστεί ο κ. Προβόπουλος ενώπιον της Βουλής προκειμένου να δώσει εξηγήσεις. Ο ίδιος

φαίνεται να συνέχισε να κάνει αυτό που ξέρει καλύτερα: Να υπερασπίζεται τα

συμφέροντα των τραπεζιτών.

Η Πειραιώς απέκτησε την ΑΤΕ έναντι εξευτελιστικού τιμήματος, που δεν ξεπερνούσε τα 95 εκατ. ευρώ. Όσο δηλαδή ένα κτίριό της, καθώς η ακίνητη περιουσία της ΑΤΕ ξεπερνούσε το 1 δισ. ευρώ. Το εικονιζόμενο κτίριο της ΑΤΕ στο Καστρί αξίζει περίπου 75 εκατ. ευρώ.

Η πώληση της ΑΤΕ στην Πειραιώς

Ένα από τα μεγαλύτερα σκάνδαλα, για το οποίο ο κ. Προβόπουλος διαθέτει τεράστια ευθύνη, είναι και αυτό της εξαγοράς της Αγροτικής Τράπεζας από την Τράπεζα Πειραιώς του κ. Μιχάλη Σάλλα. Η εξαγορά έγινε τον Ιούλιο του 2012. Η Πειραιώς απέκτησε την ΑΤΕ έναντι εξευτελιστικού τιμήματος, που δεν ξεπερνούσε τα 95 εκατ. ευρώ. Όσο δηλαδή ένα κτίριό της, καθώς η ακίνητη περιουσία της ΑΤΕ ξεπερνούσε το 1 δισ. ευρώ. Το πλέον σκανδαλώδες όμως είναι η μεθόδευση που ακολουθήθηκε προκειμένου ο κ. Σάλλας να αποκτήσει την ΑΤΕ. Κυβέρνηση και ΤτΕ έστησαν μια τεράστια εκστρατεία απαξίωσης της ΑΤΕ, προκειμένου να νομιμοποιηθεί η πώλησή της στα μάτια της ελληνικής κοινωνίας. Ο κ. Προβόπουλος έπαιξε ενεργό ρόλο. Αν και διαθέτει θεσμικό ρόλο, εντούτοις δεν δίστασε να παίξει το παιχνίδι της κυβέρνησης και ουσιαστικά να παραδώσει την ΑΤΕ στον πρώην συνεργάτη του, Μιχάλη Σάλλα.

Όπως είχε αποκαλύψει το Hot Doc, στην έκθεση της BlackRock για το ελληνικό τραπεζικό σύστημα, η ΑΤΕ εμφανιζόταν να πληροί τις προϋποθέσεις μιας υγιούς λειτουργίας. Τα αποτελέσματα όμως αυτά δεν είδαν ποτέ το φως της δημοσιότητας. Η ΑΤΕ εμφανίστηκε ως μια τράπεζα προβληματική, δίχως ποτέ κανείς να δει τα αποδεικτικά στοιχεία. Η έκθεση χαρακτηρίστηκε απόρρητη, παρά το γεγονός ότι η BlackRock είχε πληρωθεί με χρήματα του ελληνικού λαού, οπότε ο τελευταίος δικαιούταν να μάθει την αλήθεια. Την ίδια ώρα ο κ. Προβόπουλος έκανε τα στραβά μάτια σε μια σειρά από καταγγελίες που έφταναν στα χέρια του για την Τράπεζα Πειραιώς και τον κ. Σάλλα. Αντί να προχωρήσει σε εκτεταμένους ελέγχους, όπως άλλωστε είχε υποχρέωση λόγω της θεσμικής του ιδιότητας, δεν έπραξε το παραμικρό.

Η διάσπαση του ΤΤ

Η δ ι ά σ π α σ η τ ο υ Ταχ υ δ ρ ο μ ι κ ο ύ Ταμιευτηρίου ήταν ένα ακόμη από τα κατορθώματα του κ. Προβόπουλου. Ένα χρηματοπιστωτικό ίδρυμα απαξιώθηκε συστηματικά, παρουσιάστηκε

ως μη βιώσιμο, οδηγήθηκε στη διάσπαση και ετοιμάζεται να περάσει στα χέρια των ιδιωτών τραπεζιτών. Και όλα αυτά με τις ευλογίες της κυβέρνησης και κυρίως του διοικητή της ΤτΕ Γιώργου Προβόπουλου, ο οποίος επέβλεπε θεσμικά την όλη διαδικασία. Το σενάριο του ξεπουλήματος περιλάμβανε κάτι από ΑΤΕ με ολίγον Proton Bank. Το ΤΤ διασπάστηκε σε «καλή» και «κακή» τράπεζα. H «καλή» τράπεζα εξακολούθησε να λειτουργεί κάτω από την ομπρέλα του ΤΧΣ, όπως ακριβώς είχε συμβεί και με την Proton Bank του κ. Λαυρεντιάδη. Η «κακή» τράπεζα τέθηκε σε καθεστώς ειδικής εκκαθάρισης. Το Hot Doc είχε αποκαλύψει πώς μεθοδεύτηκε το ξεπούλημα του ΤΤ. Απόρρητη έκθεση της εταιρίας Alvarez & Marsal για λογαριασμό του ΤΑΙΠΕΔ χαρακτήριζε υπό προϋποθέσεις βιώσιμο το ΤΤ, δίχως να χρειάζεται να προχωρήσει σε εκκαθάριση ή διαχωρισμό του ΤΤ σε «καλή» και «κακή» τράπεζα. Η έκθεση όμως, για έναν περίεργο λόγο, ξεχάστηκε σε κάποιο συρτάρι. Ανάλογη διαπίστωση περιείχε και η έκθεση της BlackRock. H έκθεση   HOTDOC. • 25 ΙΟΥΛΙΟΥ 2013 • 27

Τράπεζα της Ελλάδος

Απόρρητη έκθεση της εταιρίας Alvarez & Marsal για λογαριασμό του ΤΑΙΠΕΔ χαρακτήριζε υπό προϋποθέσεις βιώσιμο το ΤΤ, δίχως να χρειάζεται να προχωρήσει σε εκκαθάριση ή διαχωρισμό του ΤΤ σε «καλή» και «κακή» τράπεζα. Η έκθεση όμως, για έναν περίεργο λόγο, ξεχάστηκε σε κάποιο συρτάρι. Ανάλογη διαπίστωση περιείχε και η έκθεση της BlackRock.

Ο επικεφαλής της ΤτΕ ζητούσε να μην καταβάλουν συσσωρευμένες οφειλές 550 εκατ. ευρώ οι τράπεζες, αλλά το δημοσιονομικό κενό να καλυφθεί με επιπρόσθετα φορολογικά μέτρα

περιλάμβανε τέσσερα σενάρια για τη βιωσιμότητα του ΤΤ, σύμφωνα με τα

οποία το ΤΤ ήταν βιώσιμο. Και σίγουρα

σε πολύ καλύτερη μοίρα από άλλα εγχώρια χρηματοπιστωτικά ιδρύματα. Η

28 • HOTDOC. • 25 Ιουλίου 2013

έκθεση, όμως, δεν είδε ποτέ το φως της δημοσιότητας, καθώς είχε χαρακτηριστεί απόρρητη, όπως και στην περίπτωση της ΑΤΕ, μέχρι και τη στιγμή που την δημοσίευσε το Hot Doc. Τα αποτελέσματα της BlackRock επιβεβαίωσαν πανηγυρικά και δύο μελέτες οικονομικών αναλυτών του ΤΤ, σύμφωνα με τις οποίες το Ταμιευτήριο ήταν απολύτως βιώσιμο. Ωστόσο ο κ. Προβόπουλος δεν έλαβε ποτέ υπόψη τις εκθέσεις αυτές. Προτίμησε να κλείσει ένα βιώσιμο χρηματοπιστωτικό ίδρυμα μόνο και μόνο για χάρη των τραπεζιτών.

Οι οφειλές 550 εκατ. ευρώ των τραπεζιτών

Τον περασμένο Σεπτέμβρη τα στελέχη του οικονομικού επιτελείου της κυβέρνησης βρίσκονταν σε ένα από τα καθιερωμένα ραντεβού με την τρόικα. Κατά τη διάρκεια των συνομιλιών, έκπληκτοι άκουσαν τους εκπροσώπους της τρόικα να ζητούν από τον υπουργό Οικονομικών ένα ρουσφέτι: Να μην καταβάλουν οι τράπεζες συσσωρευμένες οφειλές 550 εκατ. ευρώ και το δημοσιονομικό κενό να καλυφθεί με επιπρόσθετα φορολογικά μέτρα. Πιο απλά, τα χρέη των τραπεζών να τα πληρώσουν για ακόμη μία φορά οι έλληνες πολίτες. Οι οφειλές των τραπεζών προς το ελληνικό δημόσιο προέρχονταν από το 2008

και μετά. Ήταν απόρροια του νόμου του Γιώργου Αλογοσκούφη, του 2008, για το πρώτο πακέτο εγγυήσεων 28 δισ. ευρώ προς το τραπεζικό σύστημα. Σύμφωνα με τον νόμο αυτό, οι τραπεζίτες υποχρεούνταν να επιστρέφουν κάθε χρόνο το 10% στο ελληνικό δημόσιο. Κάτι τέτοιο όμως δεν έγινε ποτέ. Οι τραπεζίτες κατέβαλαν φόρο μόνο την πρώτη χρονιά και στη συνέχεια σφύριξαν αδιάφορα. Το ρουσφέτι της τρόικα ωστόσο δεν ήταν τυχαίο. Σύμφωνα με πληροφορίες που είδαν το φως της δημοσιότητας, τα στελέχη της τρόικα είχαν ενημερωθεί για την υπόθεση από τον διοικητή της ΤτΕ Γιώργο Προβόπουλο. Ο επικεφαλής της ΤτΕ ζητούσε να μην καταβάλουν τον φόρο οι τράπεζες, διότι κάτι τέτοιο θα δημιουργούσε πρόβλημα με την ανακεφαλαιοποίησή τους. Επρόκειτο για μια προκλητική ενέργεια του κ. Προβόπουλου. Ένα μήνα πριν, το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους, που είχε κληθεί να γνωμοδοτήσει επί του θέματος, έκρινε ότι οι τόκοι έπρεπε να αποδοθούν κανονικά στο ελληνικό δημόσιο. Τελικά το αίτημα δεν έγινε δεκτό. Ωστόσο η απόφαση του Ν.Σ.K. δεν αναίρεσε το γεγονός ότι ο κ. Προβόπουλος λειτούργησε για ακόμη μία φορά ως ο καλύτερος υπερασπιστής των συμφερόντων των τραπεζιτών. 

Masqué. Doc Του Θανάση Καρτερού

Δημήτρης Κουτσούμπας

Η γυάλα και η μούμια O κατήφορος της χώρας δεν θα σταματήσει με εκλογικές συμπράξεις κομμάτων, αλλά με συνεργασίες που θα προέρχονται από τους εργαζόμενους και θα αλλάξουν τη ζωή των Ελλήνων. Αυτό δήλωσε στην πρόσφατη συνέντευξή του στην Ελευθεροτυπία ο Δημήτρης Κουτσούμπας. Αποκλείοντας έτσι για χιλιοστή φορά κάθε ιδέα συνεργασίας με άλλες δυνάμεις της αριστεράς, κυρίως με τον ΣΥΡΙΖΑ.

Γ

ια τον ΣΥΡΙΖΑ εκφράζει συνεχώς τη βεβαιότητα ότι είναι έτοιμος να γίνει ΠΑΣΟΚ στη θέση του ΠΑΣΟΚ, άποψη που παρεμπιπτόντως προπαγανδίζουν τόσο η Χρυσή Αυγή όσο και τα παπαγαλάκια του Μαξίμου. Δεν υπάρχει καμία είδηση στη δήλωση Κουτσούμπα. Ο διάδοχος της Αλέκας επιβεβαιώνει απλώς ότι συνεχίζει την ίδια πολιτική με την προκάτοχο και μέντορά του. Η πολιτική αυτή είναι ωστόσο μη πολιτική – δεν υπάρχει ούτε ίχνος πολιτικής στην εμμονή της ηγεσίας του ΚΚΕ στη διαφορετικότητα, στη μοναδικότητα και στην ανωτερότητα του συγκεκριμένου κόμματος. Δεν είναι πολιτική η επανάληψη στρατηγικών θέσεων από άμβωνος – έστω από άμβωνος μαρξιστικού-λενινιστικού. Είναι απλώς άρνηση της πολιτικής, άρνηση της συμμετοχής σε μια προσπάθεια να αρχίζουν να αλλάζουν τα πράγματα προς όφελος των εργαζομένων και της χώρας. Ο Δημήτρης Κουτσούμπας παραδέχεται ότι υπάρχει σήμερα στην Ελλάδα ζήτημα δημοκρατίας, επίθεση εναντίον δικαιωμάτων και αμοιβών, τραγωδία εκατομμυρίων ανθρώπων, ανθρωπιστική καταστροφή, μια κατάσταση, εν ολίγοις, πολιορκίας. Λέει όμως όχι στην κοινή προσπάθεια αντιμετώπισής της. Κι αυτό σε μια στιγμή που, όπως είναι φυσικό, διατρέχει όλη την κοινωνία το SOS για πολιτικά μέτρα έκτακτης ανάγκης, έτσι που να αναχαιτιστεί τουλάχιστον η καταστροφή πριν γίνει ανεπίστρεπτη. Και μέτρα έκτακτης ανάγκης σημαίνει πρώτα απ’ όλα και κυρίως να συνεργαστούν, να συμμαχήσουν, να συμπράξουν και ει δυνατόν να κυβερνήσουν τα κόμματα της αριστεράς. Αυτή ακριβώς η πεποίθηση έσπρωξε τους μισούς ψηφοφόρους του ΚΚΕ μακριά του

στις τελευταίες εκλογές. Η γραμμή του απομονωτισμού, μια γραμμή ξένη προς την ιστορία και την παράδοση συμμαχιών του ΚΚΕ, δεν έχει κόστος μόνο για την κοινωνία και τη χώρα, έχει κόστος και για το κόμμα. Το περιχαρακώνει στη στρατηγική του – λαϊκή εξουσία, λαϊκή οικονομία, λαϊκή συμμαχία κι εντέλει σοσιαλισμός. Και του αφαιρεί τα όπλα και τις δυνατότητες της τακτικής που θα βοηθούσε τη χώρα να ξεφύγει από τον σημερινό κλοιό και το ίδιο από τη φθορά. Ο Δημήτρης Κουτσούμπας συνεχίζει συνεπώς μια μη πολιτική γραμμή. Ένα κόμμα που τόλμησε να συνάψει το σύμφωνο Σοφούλη-Σκλάβαινα, να επιδιώξει συνεργασία με την Ένωση Κέντρου, να εγγράψει στην τακτική του την προσπάθεια συμμαχίας με το μικροαστικό ΠΑΣΟΚ, να συνεργαστεί με τη ΝΔ του Μητσοτάκη και κυρίως να δημιουργήσει την ευρύτατη συμμαχία του ΕΑΜ, αρνείται κάθε συνεργασία σε συνθήκες όπως οι σημερινές. Με το επιχείρημα μάλιστα ότι οι πιθανοί σύμμαχοι είναι ασυνεπείς, ταλαντευόμενοι, έτοιμοι να συμβιβαστούν κλπ. Αρνείται δηλαδή τη δυνατότητα του ΚΚΕ να παίξει τον ρόλο του σε ένα συμμαχικό σχήμα, να του προσδώσει τη μεγαλύτερη δυνατή σταθερότητα και πολιτική του αποφασιστικότητα. Πιθανόν να φοβάται ότι θα διαβρωθεί από τους συμμάχους – λες και το ΚΚΕ δεν άντεξε επί δεκαετίες τόσα και τόσα. Ή ότι θα μολυνθεί η ιδεολογική του καθαρότητα. Ο Δημήτρης Κουτσούμπας διαλέγει πάντως έτσι τη γυάλα της επαναστατικής φρασεολογίας, για να αποφύγει τα μικρόβια της επαναστατικής πράξης. Το ερώτημα είναι: Δεν καταλαβαίνει ότι η λογική της γυάλας είναι η μούμια;  HOTDOC. • 25 ΙΟΥΛΙΟΥ 2013 • 29

Καζίνο

Ο «Beni the Greek» έστειλε την Ελλάδα στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Με πρόστιμα εκατομμυρίων ευρώ βρίσκεται αντιμέτωπη η χώρα μας, σε μία από τις δυσκολότερες οικονομικές συγκυρίες των τελευταίων ετών, με τις ευθύνες του αρχηγού του ΠΑΣΟΚ και αντιπρόεδρου της κυβέρνησης Ευάγγελου Βενιζέλου να είναι τεράστιες. Ο κ. Βενιζέλος κατασκεύασε φωτογραφική διάταξη υπέρ συγκεκριμένων επιχειρηματιών προκειμένου να μην καταβάλουν ποσό 215 εκατ. ευρώ, το οποίο είχαν εισπράξει παράνομα ως κρατική ενίσχυση, όπως είχε αποφανθεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Το κόστος των φωτογραφικών διατάξεων του κ. Βενιζέλου θα κληθεί να καταβάλει ο ελληνικός λαός. Του Βαγγέλη Τριάντη

Τ

ο 2009 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έλαβε μια καταγγελία μέσω email. Σύμφωνα με αυτήν, ορισμένα καζίνο στην Ελλάδα παραβίαζαν συστηματικά τη νομοθεσία περί ενιαίας εισόδου. Με νόμο του 1994 η ελληνική κυβέρνηση είχε ορίσει ρητά ότι όλα τα καζίνο της χώρας έπρεπε να διαθέτουν ενιαία τιμή εισόδου, ύψους 15 ευρώ. Από αυτά, το 80% καταβαλλόταν στο ελληνικό δημόσιο, ενώ το υπόλοιπο 20%, συμπεριλαμβανομένου του ΦΠΑ, πήγαινε στα χέρια των ιδιοκτητών του καζίνο. Μάλιστα ο φόρος αποδιδόταν υποχρεωτικά στο ελληνικό δημόσιο σε μηνιαία βάση. Κάποια καζίνο, αντί για είσοδο 15 ευρώ, όπως όφειλαν, είχαν ορίσει τιμή στα 6 ευρώ, με αποτέλεσμα όχι μόνο το ελληνικό δημόσιο να υφίσταται απώλειες εσόδων εκατομμυρίων ευρώ, αλλά να δημιουργείται και ένα είδος αθέμιτου ανταγωνισμού με τα υπόλοιπα καζίνο, τα οποία διατηρούσαν την τιμή εισόδου στα 15 ευρώ. Η καταγγελία αφορούσε τρία καζίνο. Το καζίνο Mont Parnes της Πάρνηθας, το καζίνο Θεσσαλονίκης και το καζίνο της Κέρκυρας. Το πρώτο ανήκει κατά 51% στους επιχειρηματίες Παναγιώτη Λασκαρίδη και Φώτη Μπόμπολα, μέσω της εταιρίας Ελληνικό Καζίνο Πάρνηθας, και κατά 49% στο ελληνικό δημόσιο, μέσω της ΕΤΑΔ ΑΕ, η οποία διαθέτει μία και μόνη μετοχή που ανήκει στο υπουργείο Οικονομικών. Το

καζίνο της Θεσσαλονίκης ανήκει επίσης στον κ. Λασκαρίδη, μέσω της εταιρίας Regency Entertainment, ενώ το καζίνο της Κέρκυρας από το 2011 έχει περάσει στα χέρια του επιχειρηματία Κώστα Πηλαδάκη. Μέχρι τότε η κυριότητά του βρισκόταν στα χέρια της ΕΤΑΔ ΑΕ, ή πιο απλά στα χέρια του ελληνικού δημοσίου. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ξεκίνησε έρευνα για την υπόθεση, προκειμένου να διαπιστώσει εάν ο τρόπος λειτουργίας των τριών καζίνο αποτελούσε ένα είδος κρατικής ενίσχυσης, κάτι που απαγορεύεται ρητά από την ευρωπαϊκή νομοθεσία. Δύο χρόνια μετά και συγκεκριμένα στις 24 Μαΐου 2011, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέδωσε απόφαση για το θέμα, η οποία ήταν κόλαφος για την ελληνική κυβέρνηση. Η ΕΕ διαπίστωνε «διακριτική φορολογική μεταχείριση που απορρέει από τη διαφοροποίηση της τιμής εισιτηρίου εισόδου» και παράνομη κρατική ενίσχυση προς τα καζίνο από το 1999 μέχρι και σήμερα. Για τον λόγο αυτό η Επιτροπή ζητούσε την άμεση ενοποίηση των τιμών των εισιτηρίων των καζίνο, καθώς επίσης και την άμεση ανάκτηση των παράνομων κρατικών ενισχύσεων από τα ωφεληθέντα καζίνο. Το συνολικό ύψος των παράνομων ενισχύσεων άγγιζε τα 215 εκατ. ευρώ. Από αυτά, τα 82.472.664,34 ευρώ αφορούσαν το καζίνο Mont Parnes στην Πάρνηθα, τα 119.972.380,37 το καζίνο της Θεσσαλονίκης και τα 6.585.631,98 το καζίνο της Κέρκυρας. Λογάριαζε όμως χωρίς τον ξενοδόχο, που στην

Η απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η οποία έκρινε παράνομες τις κρατικές ενισχύσεις στα τρία καζίνο και η οποία ζητά την άμεση επιστροφή 215 εκατ. ευρώ.

προκειμένη περίπτωση δεν ήταν άλλος από τον σημερινό αντιπρόεδρο της κυβέρνησης, υπουργό Εξωτερικών και πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ, Ευάγγελο Βενιζέλο.

Ο Βενιζέλος παρακάμπτει την ΕΕ Η απόφαση της ΕΕ δεν εφαρμόστηκε ποτέ. Σε αντίθεση με τις κατά καιρούς υποδείξεις των ξένων δανειστών για περικοπές σε μισθούς και συντάξεις, οι οποίες εφαρμόζονται κατά γράμμα. Η τότε κυβέρνηση προσέφυγε αρχικά, στις 2 Αυγούστου 2011, στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο κατά της συγκεκριμένης απόφασης. Λίγες μέρες μετά, ο αντιπρόεδρος της τότε κυβέρνησης και υπουργός Οικονομικών Ευάγγελος Βενιζέλος θα λύσει τα χέρια των δύο επιχειρηματιών. Με νόμο τον οποίο ο ίδιος πέρασε στη Βουλή παρέκαμψε την ευρωπαϊκή νομοθεσία, που ορίζει την άμεση επιστροφή των παράνομων κρατικών ενισχύσεων.

Συγκεκριμένα, με διάταξη η οποία συμπεριλήφθηκε στο άρθρο 22 του νόμου 4002/2011 περί «Ανάκτησης Παράνομων Κρατικών Ενισχύσεων», ο κ. Βενιζέλος έδωσε παράνομα τη δυνατότητα στους κ.κ. Λασκαρίδη και Μπόμπολα να μην καταβάλουν άμεσα και ολόκληρο το ποσό, όπως ορίζει η ευρωπαϊκή νομοθεσία, αλλά να το αποπληρώσουν σε δόσεις. Κάτι τέτοιο όμως έρχεται σε αντίθεση με τον κανονισμό της ΕΕ για τον χρόνο εφαρμογής των αποφάσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, όπου προβλέπεται η «αμελλητί και εφάπαξ επιστροφή-ανάκτηση των παράνομων κρατικών ενισχύσεων». Πιο απλά, ο κ. Βενιζέλος παρέκαμψε την ευρωπαϊκή νομοθεσία με δικό του νομοθετικό κατασκεύασμα, προκειμένου οι επιχειρηματίες που ωφελήθηκαν από τη φθηνότερη είσοδο να μην αποπληρώσουν τα ποσά απευθείας. Όταν σε αντίστοιχες περιπτώσεις παράνομων κρατικών ενισχύσεων η ελληνική  

Καζίνο

Η χαριστική διάταξη Βενιζέλου υπέρ των επιχειρηματιών Μπόμπολα και Λασκαρίδη.

κυβέρνηση έχει τηρήσει κατά γράμμα τα όσα ορίζει ο κανονισμός της ΕΕ. Τα ευτράπελα όμως της υπόθεσης δεν σταματούν εδώ. Λίγο μετά, τα καζίνο Αθήνας και Θεσσαλονίκης προσέφυγαν στο Διοικητικό Πρωτοδικείο Αθηνών, όπου και απαίτησαν την τμηματική καταβολή των ποσών. Ο κ. Βενιζέλος τούς είχε παρέχει το τέλειο δώρο: Έναν νόμο κομμένο και ραμμένο στα μέτρα τους. Το Διοικητικό Πρωτοδικείο της Αθήνας προχώρησε στη μερική ακύρωση της απόφασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και αποφάσισε την τμηματική επιστροφή στο ελληνικό δημόσιο των παράνομων κρατικών ενισχύσεων. Παρά το γεγονός ότι δεν διέθετε καμία αρμοδιότητα, καθώς το μόνο δικαστήριο το οποίο είναι αρμόδιο για να κρίνει την απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής είναι το Ευρωπαϊκό. Η απόφαση του Πρωτοδικείου γίνεται γνωστή και στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία ζητεί την άμεση παρέμβαση των

32 • HOTDOC. • 25 Ιουλίου 2013

ελληνικών αρχών προκειμένου τα καζίνο να συμμορφωθούν με την ευρωπαϊκή νομοθεσία. Οι πιέσεις είναι έντονες. Το υπουργείο Οικονομικών αναγκάζεται να καταθέσει στο ίδιο δικαστήριο αίτηση ανάκλησης εναντίον της απόφασης του Διοικητικού Πρωτοδικείου.

Κρατική εταιρία στρέφεται κατά του δημοσίου Μια απρόσμενη κίνηση όμως μιας κρατικής εταιρείας θα αλλάξει τα δεδομένα. Η Εταιρεία Ακινήτων του Δημοσίου, ΕΤΑΔ ΑΕ, παρεμβαίνει ξαφνικά υπέρ του καζίνο Πάρνηθας, όπου κατέχει το 49%. Με υπόμνημα στρέφεται κατά του υπουργείου Οικονομικών, το οποίο είναι και μοναδικός μέτοχος της ΕΤΑΔ ΑΕ, προκειμένου να μην ανακληθεί η απόφαση του Πρωτοδικείου. Πιο απλά, μια κρατική εταιρία με μοναδικό μέτοχο το υπουργείο Οικονομικών, η οποία ελέγχεται από το ΥΠΟΙΚ, στράφηκε δικαστικά εναντίον του μετόχου του. Το Διοικητικό Πρωτοδικείο απέρριψε τελικά την αίτηση ανάκλησης του υπουργείου Οικονομικών. Κάτι που σημαίνει ότι παρέμεινε σε ισχύ η απόφαση για μερική αναστολή της απόφασης της

Ευρωπαϊκής Επιτροπής και τμηματική καταβολή των δόσεων. Στο μεταξύ, στους κόλπους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής επικρατούσε έντονος εκνευρισμός. Οι αποφάσεις του Διοικητικού Πρωτοδικείου είναι πρωτοφανείς στα ευρωπαϊκά χρονικά και η Επιτροπή ασκεί πιέσεις προκειμένου να υπάρξει εκ νέου νομοθετική παρέμβαση και να λήξουν τα ευτράπελα.

Έφεραν διάταξη για να την αποσύρουν Μπροστά στις πιέσεις, η νέα κυβέρνηση πλέον του Αντώνη Σαμαρά αποφασίζει να καταθέσει στη Βουλή σχετική διάταξη. Η διάταξη συμπεριλήφθηκε σε νομοσχέδιο του υπουργείου Οικονομικών με τίτλο «Διαδικασίες Ανάκτησης Κρατικών Ενισχύσεων». Συγκεκριμένα, ανέφερε ότι «το άρθρο 22 του ν.4002/2011 (Α΄180) τροποποιείται ως εξής: α) στην περίπτωση β΄της παραγράφου 1 του άρθρου 22 οι λέξεις “καθώς και ο τρόπος καταβολής (εφάπαξ ή δόσεις, ημερομηνία καταβολής)”, αντικαθίστανται με τις λέξεις “καθώς και ο χρόνος καταβολής που δεν μπορεί να υπερβαίνει

την προθεσμία ανάκτησης που τίθεται στην απόφαση της παραγράφου 1”». Δηλαδή, η ελληνική κυβέρνηση συμμορφωνόταν πλήρως με την ευρωπαϊκή νομοθεσία και οι κ.κ. Λασκαρίδης και Μπόμπολας θα έπρεπε να επιστρέψουν τα ποσά που είχαν εισπράξει παράνομα ως κρατικές ενισχύσεις. Ωστόσο η συγκεκριμένη εισήγηση συνάντησε πολλές αντι­δράσεις. Κατά τη διάρκεια της συζήτησης στην ολομέλεια της Βουλής, βου­λ ευτές των υπόλοιπων κομμάτων της συγκυβέρνησης εξέφρασαν την αντίθεσή τους και ζήτησαν την απόσυρση της επίμαχης διάταξης. Μεταξύ αυτών ο Πάρις Κουκουλόπουλος του ΠΑΣΟΚ και η Ασημίνα Ξηροτύρη της ΔΗΜΑΡ. Όπερ και εγένετο. Το επίμαχο άρθρο τελικά αποσύρθηκε. Αυτή τη φορά δεν ήταν μόνο το ΠΑΣΟΚ και ο κ. Βενιζέλος που παρείχαν χείρα βοηθείας στους κ.κ. Λασκαρίδη και Μπόμπολα, αλλά σύσσωμη η τρικομματική κυβέρνηση. Και όλα αυτά προκειμένου να μην εισπραχθούν τα 215 εκατ. ευρώ, τα οποία έπρεπε να έχουν εισπραχθεί από τον Σεπτέμβριο του 2011.

Προαποφασισμένη η απόσυρση Η απόσυρση όμως της διάταξης δεν ήταν τυχαία. Μια επιστολή του υπουργού Οικονομικών Γιάννη Στουρνάρα προς τον επίτροπο Χοακίν Αλμούνια για το θέμα της ανάκτησης των ενισχύσεων αποκάλυψε το στημένο θέατρο που παίχτηκε εντός του ελληνικού Κοινοβουλίου από τα κόμματα της συγκυβέρνησης. Στην επιστολή, η οποία δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Καθημερινή, ο κ. Στουρνάρας ζητούσε από τον κ. Αλμούνια την αναστολή της εφαρμογής της απόφασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής μέχρι την οριστική απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου. Σημαντική λεπτομέρεια; Η επιστολή έφερε ημερομηνία 9 Μαρτίου 2013, δηλαδή 11 μέρες πριν από την απόσυρση της διάταξης στη Βουλή έπειτα από απαίτηση των κομμάτων της συγκυβέρνησης. Η απόσυρση δείχνει να ήταν προειλημμένη και απλώς παίχτηκε ένα ακόμα θέατρο στα μάτια του ελληνικού λαού. Τελικά, πριν από λίγες μέρες η χώρα μας παραπέμφθηκε στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο. Επειδή ακριβώς δεν ανέκτησε τις παράνομες κρατικές ενισχύσεις

Η διάταξη που συμπεριλήφθηκε σε νομοσχέδιο του υπουργείου Οικονομικών επί υπουργίας Γ. Στουρνάρα και αντικαθιστούσε τη χαριστική διάταξη του Βενιζέλου. Ωστόσο, έπειτα από απαιτήσεις βουλευτών των κομμάτων της συγκυβέρνησης, η διάταξη αποσύρθηκε.

από τα τρία καζίνο, όπως επίσης και από την εταιρία Αλουμίνιον της Ελλάδος. Η Ελλάδα όχι μόνο παραπέμπεται στο ευρωδικαστήριο, κάτι που δεν είναι καθόλου τιμητικό απέναντι στους ευρωπαίους εταίρους, αλλά κινδυνεύει με πρόστιμο πολλών εκατομμυρίων. Τα χρέη των κ.κ. Μπόμπολα και Λασκαρίδη θα τα πληρώσει από την τσέπη του ο έλληνας φορολογούμενος. Ο κ. Βενιζέλος, κατά κύριο λόγο, και τα υπόλοιπα κόμματα της συγκυβέρνησης για ακόμη μια φορά θυσίασαν τα συμφέροντα του ελληνικού λαού για χάρη μεγαλοεπιχειρηματιών.  HOTDOC. • 25 ΙΟΥΛΙΟΥ 2013 • 33

Κοινοτικές Επιδοτήσεις

Η ιδιωτική επένδυση έρμαιο στα χέρια κυκλώματος Όσοι εργάστηκαν εκεί μιλούν για μια διεύθυνση του δημοσίου που δημιουργήθηκε και λειτούργησε αποκλειστικά ώστε να προσφέρει πρόσφορο έδαφος για τα ρουσφέτια των υπουργών. Θεωρητικά πρόκειται για τη διεύθυνση που δίνει ώθηση στην πολυσυζητημένη και πολυπόθητη ανάπτυξη. Πρακτικά όμως κάτι τέτοιο δεν ισχύει. Άλλωστε τα χρηματικά ποσά που μοιράζονται μέσα από εκεί είναι τόσο μεγάλα όσο και η διαπλοκή που επικρατεί σε κάθε γωνιά της Διεύθυνσης Ιδιωτικών Επενδύσεων. Όσοι γνωρίζουν τον τρόπο λειτουργίας της Διεύθυνσης Ιδιωτικών Επενδύσεων ξέρουν ότι για να καθαρίσει πρέπει πρώτα να ξηλωθεί. Έτσι, από τη μια πλευρά, για τους περισσότερους επιχειρηματίες, νέους ή μη, η επιχορήγηση αποτελεί ένα μακρινό όνειρο και μια ψυχοφθόρα διαδικασία, ενώ από την άλλη, για ορισμένους ευνοούμενους οι κρατικές και οι ευρωπαϊκές επιχορηγήσεις, οι οποίες θα χρηματοδοτήσουν τα επαγγελματικά τους σχέδια, δεν βρίσκουν κανένα απολύτως εμπόδιο. Αντίθετα όλες οι διαδικασίες κυλούν υπέρ τους σαν ένα καλοκουρδισμένο ρολόι και τα χρήματα των επιχορηγήσεων εκταμιεύονται λες και το κράτος τους τα χρωστούσε. Της Αντιγόνης Μιχοπούλου

Η

Γενική Διεύθυνση Ιδιωτικών Επενδύσεων του τέως ΥΠΕΘΟ και νυν υπουργείου Ανάπτυξης έχει μοιράσει την τελευταία δεκαετία πολλά δισεκατομμύρια ευρώ. Είναι μία από τις βασικότερες διευθύνσεις, που καθορίζει τις ιδιωτικές επενδύσεις αυτής της χώρας. Διαχειρίζεται το σύνολο των εθνικών πόρων των αναπτυξιακών νόμων, αλλά και των ευρωπαϊκών κονδυλίων που προορίζονται για ιδιωτικές επενδύσεις, ενώ παράλληλα έχει την αρμοδιότητα να ελέγχει αν οι προκαταβολές των επιχορηγήσεων που έχουν δοθεί στους επενδυτές έχουν πραγματικά πιάσει τόπο, ώστε να

34 • HOTDOC. • 25 Ιουλίου 2013

δώσει το πράσινο φως για να εκταμιευτεί και η υπόλοιπη δόση της επιχορήγησης. Πρόκειται για μια διεύθυνση η οποία υπό άλλες συνθήκες θα είχε τη δυνατότητα να εξοικονομεί ευρωπαϊκούς αλλά και εθνικούς πόρους, ενώ παράλληλα να δίνει ώθηση στους επαγγελματίες να διατηρούν και να αναπτύσσουν τις επιχειρήσεις τους την ώρα που όλο και περισσότερα λουκέτα κρέμονται στις πόρτες των καταστημάτων. Αυτές οι συνθήκες δεν υπάρχουν και η Διεύθυνση Ιδιωτικών Επενδύσεων έχει γίνει γνωστή στο ευρύ κοινό όχι τόσο για το έργο της, αλλά για τον έλεγχο που ασκεί ο επιθεωρητής Δημόσιας Διοίκησης στη

λειτουργία της, αλλά και για τα πόθεν έσχες των δυο υπαλλήλων της μετά τις μίζες που ζήτησαν από επιχειρηματίες για να προωθήσουν την επένδυσή τους. Σύμφωνα με πληροφορίες του Hot Doc, το τελικό πόρισμα –που θα έχει τεράστιο ενδιαφέρον– θα βγει στο τέλος του φθινοπώρου. Μέχρι στιγμής πάντως, όλα τα στοιχεία της έρευνας δείχνουν ότι τα πόθεν έσχες των δύο υπαλλήλων που ζήτησαν μίζα από τον επιχειρηματία είναι ανακριβή, ενώ παράλληλα οι έρευνες συνεχίζονται και τα στοιχεία που προκύπτουν αποκαλύπτουν ότι η διαπλοκή εκεί μέσα μοιάζει με αναρριχητικό φυτό που καλύπτει κάθε γωνιά.

μίζες προκειμένου να εγκρίνουν τη συνέχιση της χρηματοδότησής των έργων από την Διεύθυνση. Παράλληλα αναμένεται το πόρισμα να περιλαμβάνει και τις περιπτώσεις των επιχορηγήσεων σε επιχειρήσεις που πήραν κοινοτικά χρήματα για την πρόσληψη προσωπικού για μια πενταετία, οι οποίες δεν έχουν ελεγχθεί ποτέ –όχι λόγω έλλειψης προσωπικού της Διεύθυνσης Ιδιωτικών Επενδύσεων– και στην πλειοψηφία τους απέλυσαν τους εργαζόμενους μερικούς μήνες αργότερα ενώ είχαν πάρει τα λεφτά.

Η πορεία της Διεύθυνσης Ιδιωτικών Επενδύσεων

Ένα από τα βασικά στοιχεία που μέχρι στιγμής έχουν ανακαλύψει οι επιθεωρητές είναι ότι ορισμένοι φάκελοι επαγγελματιών εγκρίνονται σε 20 μέρες και άλλοι σε δυο χρόνια, την ώρα που αμφότεροι έχουν όλες τις προϋποθέσεις και τα δικαιολογητικά για να προχωρήσουν με την ίδια ταχύτητα. Στο πόρισμα των επιθεωρητών θα συμπεριλαμβάνονται αποκαλύψεις για τα στελέχη της διεύθυνσης που συμμετείχαν σε 150 έλεγχους καθώς και για αυτά που συμμετείχαν σε 5. Τα στελέχη που διεξήγαγαν τους περισσότερους ελέγχους, σύμφωνα με τους επιθεωρητές, είναι αυτά που ζητούσαν περισσότερες

Ορισμένοι φάκελοι επαγγελματιών εγκρίνονται σε 20 μέρες και άλλοι σε δυο χρόνια, την ώρα που αμφότεροι έχουν όλες τις προϋποθέσεις και τα δικαιολογητικά για να προχωρήσουν με την ίδια ταχύτητα

Συστήθηκε στις αρχές τις δεκαετίας του ’80 και διαχειρίστηκε τρισεκατομμύρια δραχμές και δισεκατομμύρια ευρώ τις εποχές που οι επιχορηγήσεις μοιράζονταν όπως τα φυλλάδια για τις πιτσαρίες. Οι δουλειές κάτω από το τραπέζι εντοπίζονται στις αρχές τις δεκαετίας του ‘90, όταν ο τότε υπουργός της κυβέρνησης Μητσοτάκη Μιλτιάδης Έβερτ φέρεται να είπε ότι «για να γνωμοδοτήσει η συγκεκριμένη διεύθυνση θέλει το 10% της επιχορήγησης». Ωστόσο, έστω και αν αυτό ειπώθηκε από υπουργικά χείλη, έστω και αν άλλαξαν πολλές κυβερνήσεις και υπουργοί αλλά κυρίως άλλαξαν οι συνθήκες, ορισμένοι υπάλληλοι που στη συνέχεια έγιναν στελέχη δεν κουνήθηκαν από τη θέση τους ούτε για μια στιγμή. Να σημειωθεί ότι στο πλαίσιο της σωστής λειτουργία της δημόσιας διοίκησης οι υπάλληλοι πρέπει να μετακινούνται και σε άλλες υπηρεσίες, ώστε να αποκτούν σφαιρική γνώση για τη λειτουργία του φορέα τους, αλλά και για να αντιμετωπίζεται η διαφθορά. Στη συγκεκριμένη περίπτωση οι περισσότεροι έμειναν εκεί 10-15 ακόμα και 20 χρόνια. Άλλωστε τα προνόμια ήταν πολλά. Τόσο ο μισθός τους όσο και η εξουσία που τους πρόσφερε η δυνατότητα να εγκρίνουν ή να παγώνουν επιχορηγήσεις εκατομμυρίων αποτελούσαν πρόκληση για όλους εκείνους που ήθελαν να πάρουν μέρος στο πάρτι της δημόσιας διοίκησης.   HOTDOC. • 25 ΙΟΥΛΙΟΥ 2013 • 35

Κοινοτικές Επιδοτήσεις

Όταν οι επενδύσεις συναντάνε εμπόδια Τα εμπόδια για την εκταμίευση της επιχορήγησης για τους «φίλους», οι οποίοι στη συνέχεια «επιχορηγούσαν» τους υπαλλήλους της διεύθυνσης, ήταν ανύπαρκτα, αλλά για τους άγνωστους και μη συνεργάσιμους υπαρκτά και απροσπέλαστα. Δημοσιογραφική πηγή του Hot Doc αποκαλύπτει ότι υπήρχαν επιχειρηματίες που απευθύνονταν στη Διεύθυνση Ιδιωτικών Επενδύσεων χωρίς να έχουν καν business plan στα χέρια τους και η διεύθυνση του καθοδηγούσε με τον καλύτερο τρόπο. Συγκεκριμένα τους έστελνε σε επιλεγμένη ιδιωτική συμβουλευτική εταιρία, η οποία αναλάμβανε τα πάντα, ενώ παράλληλα είχε την πολυτέλεια να επιλέξει εκείνη ποιοι θα είναι οι ελεγκτές του έργου από την πλευρά της Γενικής Διεύθυνσης Ιδιωτικών Επενδύσεων, οι οποίοι θα όριζαν αν το έργο προχωρά σωστά ώστε να απελευθερώσουν στο σύνολό της την επιχορήγηση. Έτσι, σε περίπτωση που ακολουθούσε ο επιχειρηματίας πιστά τις οδηγίες των στελεχών της διεύθυνσης και απευθυνόταν στη σωστή συμβουλευτική εταιρία, δεν είχε κανένα απολύτως λόγο να ανησυχεί πως κάτι θα πάει στραβά με την επένδυσή του. Αν όμως δεν ακολουθούσε τις οδηγίες, τότε πολλά εμπόδια θα φύτρωναν μπροστά στα επιχειρηματικά του σχέδια, τα οποία κυρίως θα αφορούσαν σε εξαντλητικές καθυστερήσεις των διαδικασιών γνωμοδότησης

36 • HOTDOC. • 25 Ιουλίου 2013

Φάκελοι επενδυτών πεταμένοι στο πάτωμα, που κανείς δεν μπορεί να ελέγξει, και αιτήματα για εισαγωγή στη γνωμοδοτική επιτροπή να έχουν ακυρωθεί, καθώς η επιλογή γινόταν ανάλογα με τις «προτεραιότητες» των ελεγκτών

του αιτήματος και της εκταμίευσης της επιχορήγησης. Με αυτό τον τρόπο οι οδηγίες των στελεχών ήταν μονόδρομος και το χρήμα των επιχορηγήσεων μοιραζόταν «δίκαια» σε όλες τις τσέπες. Άλλωστε, για κάποιον που ήταν να πάρει ένα εκατ. ευρώ, δεν ήταν δύσκολο να δώσει στον υπάλληλο της διεύθυνσης 20.000 ευρώ για φτάσουν το συντομότερο δυνατόν τα χρήματα στα χέρια του και χωρίς επιπλέον έλεγχο.

Οδηγίες και από τις τράπεζες Με τον νόμο 3614/2007 του πρώην υφυπουργού Οικονομικών Χρήστου Φώλια, ο

οποίος παραχώρησε πολλές αρμοδιότητες στον ιδιωτικό τομέα για τη διαχείριση δημόσιου χρήματος, οι τράπεζες είχαν τη δυνατότητα να κρατάνε τους επιχειρηματίες στο χέρι. Συγκεκριμένα, όταν εγκριθεί η επιχορήγηση ενός επιχειρηματικού σχεδίου και μέχρι να εκταμιευτεί, ο επιχειρηματίας μπορεί να εκχωρήσει την επιχορήγηση στην τράπεζα και να δανειοδοτηθεί με ισόποσο χρηματικό ποσό. Μέχρι εδώ καλά. Ωστόσο παρατηρείται ότι οι τράπεζες, ενώ δέχονται να δανειοδοτήσουν τους επιχειρηματίες, δεν τους καταβάλουν το ποσό αλλά πολύ μικρό μέρος αυτού, με τη δικαιολογία ότι το κράτος ενδεχομένως να μην έχει τα λεφτά να πληρώσει την επιχορήγηση που έχει ήδη εγκρίνει. Με αυτό τον τρόπο η τράπεζα ικανοποιεί τα συμφέροντά της, λαμβάνοντας τους τόκους του δανείου, και ο επιχειρηματίας εγκλωβίζεται ακόμα περισσότερο. Όλα αυτά μπορούν να ξεπεραστούν αν ο επιχειρηματίας έχει τα κατάλληλα μέσα ώστε να μην χρειαστεί να βρεθεί στη δυσάρεστη θέση να περιμένει από τους «ανικανοποίητους» και κατ’ επέκταση αργοπορημένους ελεγκτές να δώσουν το πράσινο φως στον πρώτο έλεγχο που πραγματοποιούν ώστε να εκταμιευτεί η επιχορήγηση.

Οι «εργασιομανείς» υπάλληλοι Σε κάποια άλλη περίπτωση ένας ελεγκτής της Γενικής Διεύθυνσης Ιδιωτικών Επενδύσεων, όταν είχε πολλές συμμετοχές σε ελέγχους επενδυτών αλλά και

στις αξιολογήσεις τους, θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ιδιαίτερα εργατικός και δραστήριος. Στη συγκεκριμένη περίπτωση ο υπερβάλλων ζήλος έχει μυρωδιά διαφθοράς. Όπως αναφέρουν πηγές του Hot Doc, υπήρχαν ελεγκτές που είχαν πραγματοποιήσει μόνο πέντε ελέγχους και άλλοι που είχαν κάνει 150 ελέγχους. Αυτός ο υπερβάλλων ζήλος τους έδινε τη δυνατότητα να διαπραγματεύονται με τους επιχειρηματίες την έγκριση της εκταμίευσης της επιχορήγησης ή μέρους αυτής, αλλά και να επιλέγουν παράνομα, χωρίς να ακολουθούν τη σειρά των αιτημάτων, τον πιο συνεργάσιμο ώστε να γνωμοδοτήσουν το αίτημά του. Έτσι δημιουργούσαν μια τεχνητή καθυστέρηση στους υπόλοιπους, ώστε κι εκείνοι με τη σειρά τους να αναγκαστούν να λαδώσουν για να έρθει και η δική τους έγκριση. Οι ίδιες πηγές αναφέρουν ότι η εικόνα που αντιμετώπισαν οι επιθεωρητές Δημόσιας Διοίκησης μετά το αίτημα της πρώην υπουργού Ανάπτυξης Άννας Διαμαντοπούλου για έλεγχο της συγκεκριμένης διεύθυνσης ήταν μιας υπηρεσίας που δημιουργήθηκε για να εκκολάπτει τη διαφθορά. Φάκελοι επενδυτών πεταμένοι στο πάτωμα, που κανείς δεν μπορεί να ελέγξει, και αιτήματα για εισαγωγή στη γνωμοδοτική επιτροπή να έχουν ακυρωθεί, καθώς η επιλογή γινόταν ανάλογα με τις «προτεραιότητες» των ελεγκτών. Αξίζει να σημειωθεί ότι το παράδοξο στη συγκεκριμένη διεύθυνση είναι ότι δεν υπάρχουν

κομματικές διαφορές, καθώς στελέχη που ανήκουν στον χώρο του ΠΑΣΟΚ με στελέχη που ανήκουν στη ΝΔ είναι αχώριστοι φίλοι και εξαιρετικοί συνεργάτες, αφού υπερέχει το κοινό συμφέρον. Έτσι, επί μια δεκαετία τουλάχιστον, που τα επενδυτικά προγράμματα ήταν πολύ υψηλά, τόσο οι υπάλληλοι που είχαν μπει στη διεύθυνση επί ΠΑΣΟΚ όσο κι εκείνοι που είχαν μπει επί ΝΔ είχαν βάλει δάκτυλο στο ίδιο βάζο με το μέλι, με αποτέλεσμα να αλληλοϋποστηρίζονται και να αλληλοκαλύπτονται.

Ενόχλησε ο άνεμος αλλαγής Μετά το σκάνδαλο του χρηματισμού των υπαλλήλων της Διεύθυνσης Ιδιωτικών Επενδύσεων τον περασμένο Μάρτη και την τοποθέτηση της Σοφίας Λεβέντη ως αδιάφθορης από την τότε υπουργό Ανάπτυξης κ. Διαμαντοπούλου, ο πυρήνας των ανθρώπων που συμμετείχαν στο διεφθαρμένο σύστημα παραμένει ακλόνητος στα γραφεία του. Η κ. Λεβέντη παρέμεινε στη θέση της διευθύντριας μόνο οκτώ μήνες και απομακρύνθηκε με απόφαση μετακίνησης που υπέγραψε ο υπουργός Ανάπτυξης Χατζηδάκης. Η κ. Λεβέντη προσπάθησε να καθιερωθεί το σύστημα προτεραιότητας στην έγκριση των αιτήσεων, αλλά βρήκε τεράστια εμπόδια από τους υπαλλήλους. Από την άλλη πλευρά, οι πληροφορίες αναφέρουν ότι ο βασικότερος λόγος της μετακίνησής της ήταν η πίεση που δέχτηκε για να υπογράψει ώστε να δοθεί το πράσινο φως

για δυο συγκεκριμένες επενδύσεις, για τις οποίες δεν συμφώνησε στην άμεση πληρωμής τους και ζήτησε να επανενταχθούν. Να σημειωθεί ότι ανάλογες πιέσεις δέχονταν και άλλα στελέχη που είχαν μετακινηθεί εκεί μετά από εντολή της κ. Διαμαντοπούλου. Στη διεύθυνση πλέον είναι άγνωστο τι ακριβώς συμβαίνει και αν η σειρά προτεραιότητας τηρείται. Όσοι μετατέθηκαν εκεί με πρόθεση κάθαρσης, «καθαρίστηκαν». Πηγές του Hot Doc αναφέρουν ότι, από τους δέκα κορυφαίους σε συμμετοχές ελέγχων, έχουν απομακρυνθεί μόνο οι τρεις. Γεγονός που σημαίνει ότι οι υπόλοιποι επτά συνεχίζουν το έργο τους ανενόχλητοι από την εποχή της αποκάλυψης του σκανδάλου.

Τι απαντά το υπουργείο Ανάπτυξης Μέσω του εκπροσώπου Τύπου του υφυπουργού Ανάπτυξης Νότη Μυταράκη απάντησε το υπουργείο. Συγκεκριμένα, απαντώντας σε ερώτηση για την αιτία της ξαφνικής απομάκρυνσης της διευθύντριας από την εν λόγω διεύθυνση, το υπουργείο απαντά ότι «η κ. Λεβέντη βγήκε σε σύνταξη και γι' αυτό τον λόγο έπρεπε να επιστρέψει στην υπηρεσία από την οποία είχε μετακινηθεί αρχικά ώστε να συνταξιοδοτηθεί». Ωστόσο, όπως αναφέρει η κ. Λεβέντη στο Hot Doc, «δεν ζήτησα ποτέ να φύγω και δεν χρειάζεται να επιστρέψω στην αρχική μου υπηρεσία ώστε να συνταξιοδοτηθώ». Όπως εξηγεί, «για να συνταξιοδοτηθεί κάποιος δεν χρειάζεται να επιστρέψει στην αρχική του υπηρεσία, καθώς υπάρχει ενιαία γενική διοικητική διεύθυνση, κάτι που το γνώριζαν πολύ καλά στη Διεύθυνση Ιδιωτικών Επενδύσεων. Σύμφωνα με πράξη νομοθετικού περιεχομένου, οι γενικοί διευθυντές μπορούν να παραμείνουν στη θέση τους, έστω και αν έχουν ξεπεράσει το όριο των συντάξιμων χρόνων, μέχρι την επιλογή του νέου γενικού διευθυντή». Στην περίπτωση της κ. Λεβέντη μάλλον το υπουργείο δεν γνώριζε τους νόμους, με αποτέλεσμα να την απομακρύνουν κακήν κακώς.  HOTDOC. • 25 ΙΟΥΛΙΟΥ 2013 • 37

ΥΠΕΚΑ

Έθαψαν απόφαση και ενεργοποίησαν ρήτρα 68 εκατ. ευρώ Μια απόφαση παρέμεινε στο συρτάρι και κόστισε εκατομμύρια στο ελληνικό δημόσιο. Οι υπηρεσίες του υπουργείου Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής (ΥΠΕΚΑ) καθυστέρησαν να κοινοποιήσουν υπουργική απόφαση για την τροποποίηση περιβαλλοντικών όρων σε έργο που έχει αναλάβει κοινοπραξία συμφερόντων μεγαλοεπιχειρηματιών, με αποτέλεσμα το ελληνικό δημόσιο να κληθεί να καταβάλλει 68 εκατ. ευρώ προς την εταιρία, ως αποζημίωση για την καθυστέρηση. Ολιγωρία, γραφειοκρατία ή μήπως σκόπιμη καθυστέρηση για χάρη των εργολάβων; Του Βαγγέλη Τριάντη

Η

υπόθεση αφορά την εταιρία Μορέας ΑΕ και την κατασκευή του οδικού άξονα Κόρινθος-Τρίπολη-ΚαλαμάταΣπάρτη. Η εταιρία ιδρύθηκε στις 22/12/2006 με σκοπό την ανάληψη της κατασκευής του οδικού άξονα. Στο μετοχικό της κεφάλαιο συμμετέχουν η εταιρία Άκτωρ Παραχωρήσεις ΑΕ, συμφερόντων του κ. Λ. Μπόμπολα, με ποσοστό 71,67%, η J&P-ABAΞ των επιχειρηματιών Ιωάννου-Παρσκευαΐδη με ποσοστό 15% και η INTRACOM ΑΕ, συμμετοχών του Σωκράτη Κόκκαλη, με ποσοστό 13,33%. Στις 31 Ιανουαρίου 2007 η κοινοπραξία ανέλαβε την κατασκευή του συγκεκριμένου οδικού άξονα. Μεταξύ της εταιρίας και του τότε υπουργού Περιβάλλοντος Χωροταξίας και Δημόσιων Έργων υπογράφηκε σχετική σύμβαση παραχώρησης. Η εταιρία αναλάμβανε την κατασκευή, συντήρηση, χρηματοδότηση και λειτουργία του οδικού άξονα, καθώς επίσης και την εκμετάλλευσή του. Επρόκειτο για ένα κολοσσιαίο έργο, ο συνολικός προϋπολογισμός του οποίου ανερχόταν σε 1 δισ. ευρώ. Από αυτά, το 30% περίπου των χρημάτων προερχόταν από δημόσιους και

38 • HOTDOC. • 25 Ιουλίου 2013

ευρωπαϊκούς πόρους και τα υπόλοιπα από τον παραχωρησιούχο. Σε αντάλλαγμα η εταιρία θα αποπληρωνόταν μέσω των εισπράξεων από τα διόδια, τα οποία και θα εκμεταλλευόταν για 30 χρόνια. Η Σύμβαση Παραχώρησης κυρώθηκε με νόμο από την ελληνική Βουλή. Ωστόσο οι όροι της συγκεκριμένης σύμβασης κάθε άλλο παρά ευνοϊκοί ήταν για τα συμφέροντα του ελληνικού δημοσίου. Και αυτό διότι περιείχαν ρήτρες κομμένες και ραμμένες στα μέτρα των εργολάβων. Το έργο ξεκίνησε στις 3 Μαρτίου 2008. Με πολλές προσδοκίες και εν μέσω πανηγυρισμών από το Γιώργο Σουφλιά, ο οποίος επέμενε ότι μέχρι τα τέλη του 2010 τα έργα θα έχουν ολοκληρωθεί. Λογάριαζε όμως χωρίς τον ξενοδόχο, που στην προκειμένη περίπτωση δεν ήταν άλλος από το ελληνικό δημόσιο.

Θαμμένη απόφαση Το Hot Doc αποκαλύπτει μια απόφαση, η καθυστέρηση κοινοποίησης της οποίας κόστισε στο ελληνικό δημόσιο 68 εκατ. ευρώ. Η απόφαση, που φέρει τις υπογραφές πέντε υπουργών της κυβέρνησης Γ. Παπανδρέου, αφορούσε την έγκριση της τροποποίησης περιβαλλοντικών όρων για ορισμένα τμήματα του έργου. Κατά

τη διάρκεια κατασκευής ενός οδικού άξονα είναι απαραίτητη η τροποποίηση περιβαλλοντικών όρων σε διάφορα σημεία, προκειμένου να ολοκληρωθεί η κατασκευή του. Στην προκειμένη περίπτωση όμως η κοινοποίηση της απόφασης καθυστέρησε αρκετά. Αν και αρχικά υπογράφηκε, σύμφωνα με πληροφορίες του Hot Doc, τον Μάιο του 2010, κρατήθηκε καλά κρυμμένη στα συρτάρια της Ειδικής Υπηρεσίας Περιβάλλοντος του ΥΠΕΚΑ μέχρι και τον Ιανουάριο του 2011. Η πολύμηνη καθυστέρηση είχε ως αποτέλεσμα το ελληνικό δημόσιο να αποζημιώσει την κοινοπραξία Μορέας ΑΕ με εκατομμύρια ευρώ. Και αυτό διότι, με βάση την αρχική σύμβαση, σε περίπτωση που το ελληνικό δημόσιο καθυστερούσε με δική του υπαιτιότητα, τότε θα ενεργοποιούταν ρήτρα, σύμφωνα με την οποία όφειλε να αποζημιώσει τον παραχωρησιούχο για όσο χρονικό διάστημα διαρκούσε η καθυστέρηση. Ενδεικτικό της καθυστέρησης είναι το γεγονός ότι μεταξύ των υπουργών που υπογράφουν την απόφαση είναι και η πρώην υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης Κατερίνα Μπατζελή. Με τη μόνη διαφορά ότι η κα Μπατζελή είχε

εγκαταλείψει την καρέκλα του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης στις 7 Σεπτεμβρίου 2010. Κάτι που επιβεβαιώνει ότι η απόφαση είχε παρθεί πολύ νωρίτερα από τον Ιανουάριο του 2011. Τα ερωτήματα που τίθενται είναι πολλά, όπως επίσης και οι ευθύνες πολιτικών και υπηρεσιακών προσώπων. Καταρχάς για ποιο λόγο η απόφαση παρέμεινε επί μήνες στα συρτάρια του υπουργείου, παρά το γεγονός ότι το ελληνικό δημόσιο ζημιωνόταν για κάθε ημέρα καθυστέρησης; Το μόνο σίγουρο είναι ότι τα αρμόδια πολιτικά πρόσωπα δεν διαφύλαξαν τα συμφέροντα του ελληνικού δημοσίου.

Η πολύμηνη καθυστέρηση είχε ως αποτέλεσμα το ελληνικό δημόσιο να αποζημιώσει την κοινοπραξία ΜΟΡΕΑΣ ΑΕ με εκατ. ευρώ

Άρχισε έρευνα της OLAF H υπόθεση έφτασε και στην Κομισιόν, έπειτα από ερώτηση του βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ Νίκου Χουντή, αλλά και από συγκεκριμένες καταγγελίες Κίνησης Πολιτών της Πελοποννήσου. Οι καταγγελίες κοινοποιήθηκαν πρόσφατα στην Επιτροπή Δημοσιονομικού Ελέγχου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Σύμφωνα με αυτές, στον οδικό άξονα «Κόρινθος-Τρίπολη-Καλαμάτα και κλάδος Λεύκτρο Σπάρτης», υπάρχει «σωρεία οικονομικών παραβάσεων που έχουν

τελεσθεί στο έργο». Πιο απλά, οι αποζημιώσεις που χορηγήθηκαν στην εταιρία δόθηκαν κατά παράβαση των κανόνων του Ευρωπαϊκού Δικαίου. Και αυτό διότι τα χρήματα από την ΕΕ δόθηκαν για την κατασκευή και όχι την αποζημίωση του παραχωρησιούχου. Κάτι που όταν συμβαίνει έχει ως αποτέλεσμα το έργο να μην θεωρείται επιλέξιμο.

Το έγγραφο της Ειδικής Υπηρεσίας Περιβάλλοντος του ΥΠΕΚΑ, με ημερομηνία κοινοποίησης τον Ιανουάριο του 2011, η οποία κρατήθηκε επί μήνες κρυμμένη στα συρτάρια του ΥΠΕΚΑ. Όπως αποδεικνύεται, μεταξύ των υπουργών που υπογράφουν την απόφαση είναι και η πρώην υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης Κατερίνα Μπατζελή. Ωστόσο, η κα Μπατζελή είχε εγκαταλείψει την καρέκλα του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης στις 7 Σεπτεμβρίου 2010. Κάτι που επιβεβαιώνει ότι η απόφαση είχε παρθεί πολύ νωρίτερα από τον Ιανουάριο του 2011.

Για τον λόγο αυτό, όπως αναφέρει στην ερώτησή του ο κ. Χουντής, το Παράρτημα Έρευνας Απάτης της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων ενημέρωσε την OLAF (Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Καταπολέμησης της Απάτης). Η υπηρεσία, σύμφωνα με έγγραφο της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕΠ) που επισυνάπτεται στην καταγγελία της Κίνησης Πολιτών, άρχισε έρευνα αναφορικά με τα αδικήματα της απάτης και της διαφθοράς. Επίσης εξετάζεται κατά πόσο η διακοπή των εργασιών του αυτοκινητόδρομου, που έγινε το 2012, σχετίζεται με την έρευνα της OLAF. Τα αποτελέσματα των ερευνών αναμένονται με μεγάλο ενδιαφέρον, ενώ θα πρέπει να διερευνηθούν τυχόν ευθύνες στελεχών του ΥΠΕΚΑ ή πολιτικών προσώπων.  HOTDOC. • 25 ΙΟΥΛΙΟΥ 2013 • 39

Θεωρίες συνωμοσίας Της Lady Lilith

Καταβόθρα ή Ελ Ντοράντο; Οι διεθνούς φήμης συνωμοσιολόγοι, εκείνοι που κρατούν το λάβαρο ψηλά, τα έχουν πάρει στο κρανίο με την ελληνική κυβέρνηση, αφού έχει βαλθεί να τους φάει τη δουλειά. Η οργή τους είναι δικαιολογημένη. Οι εφευρέτες του πολιτικά ορθού, οι φύλακες της βαθιάς πολιτικής κατάψυξης, έχουν αρχίσει να επεκτείνονται σε πεδία άγνωστα γι' αυτούς και να διαβαίνουν περίεργα μονοπάτια. Και το χειρότερο είναι ότι προσπαθούν να ελέγξουν τη μοναδική απάτητη γη, να βάλουν χέρι ακόμα και στον χώρο των θεωριών συνωμοσίας.

40 • HOTDOC. • 25 Ιουλίου 2013

Έ

τσι, οι ίδιοι άνθρωποι που κατακεραυνώνουν κάθε διαφορετική φωνή χαρακτηρίζοντάς την ως γραφική ιέρεια των συνωμοσιολόγων, εξυφαίνουν μια από τις μεγαλύτερες θεωρίες συνωμοσίας που αφορούν στη χώρα. Η θεωρία έχει την κωδική ονομασία «θα χ@στούμε στο πετρέλαιο» και ήδη έχει ξετινάξει το ταμπλό στο χρηματιστήριο των εγχώριων ιθαγενών, πολιτικών και μη. Οι εμπνευστές του σχεδίου «θα χ@ στού­με στο πετρέλαιο» είναι μια σύγχρονη φυλή πολιτικών, κάτι μεταξύ Μαυρογιαλούρου και μαυροχρυσοθήρα. Με ισχυρό επικοινωνιακό σύστημα και εύκαμπτους αποδέκτες, τα τελευταία δύο χρόνια παρουσιάζουν την Ελλάδα ως τον παράδεισο του μαύρου χρυσού, του φυσικού αερίου και εσχάτως του σχιστολιθικού αερίου. Έτσι, λοιπόν, έχουμε πήξει στα δημοσιεύματα ότι διαθέτουμε ανεκτίμητης αξίας υδρογονάνθρακες και ότι πλησιάζει από στιγμή σε στιγμή η ώρα που θα αρχίσουμε να εισπράττουμε ως άλλοι Τεξανοί. Πηγαίνοντας ένα βήμα παραπέρα και σε μια προσπάθεια το σχέδιο να αποκτήσει ακόμα περισσότερους ακροατές, έφτασαν στο σημείο να υπολογίζουν με ακρίβεια λεπτού του ευρώ τα κέρδη και να μοιράζουν –στο μιλητό βέβαια– λεφτά σε δήμους, περιφέρειες και γενικά σε όσους βρίσκονται κοντά στις ανύπαρκτες, προς το παρόν, γεωτρήσεις. Οι γνήσιοι συνωμοσιολόγοι, που βλέπουν απρόσκλητους και επικίνδυνους επισκέπτες να θέλουν να καπηλευτούν το πεδίο δράσης τους, αποφάσισαν να περάσουν στην αντεπίθεση. Η στρατηγική τους δεν είναι να αμφισβητήσουν την ύπαρξη των υδρογονανθράκων, αλλά να πουν τα πράγματα με το όνομά τους, αφού μια κάκιστης ποιότητας και ποταπής έμπνευσης θεωρία συνωμοσίας είναι ό,τι χειρότερο μπορεί να συμβεί στον «κλάδο», αλλά και στη χώρα. Έχουμε και λέμε λοιπόν… Οι όψιμοι συνωμοσιολόγοι υποστηρίζουν ότι:

Oι πρώτες ενδείξεις από τις έρευνες της PGS νότια της Κρήτης και στο Ιόνιο χαρακτηρίζονται ιδιαίτερα ελπιδοφόρες. Η αξιοποίηση των δύο αυτών πεδίων μπορούν να αποφέρουν στο δημόσιο έσοδα 150 δισεκατομμυρίων ευρώ σε βάθος 30 χρόνων. Οι αυθεντικοί συνωμοσιολόγοι απαντούν: Καμία ποσοτική ή ποιοτική εκτίμηση δεν μπορεί να γίνει εάν δεν προηγηθούν γεωλογική έρευνα, σεισμική έρευνα, ερμηνεία κλπ., γεωτρήσεις, δοκιμές παραγωγής, ανακήρυξη κοιτάσματος, καθώς και τεχνικο-οικονομική ανάλυση των δεδομένων μετά από περισσότερες γεωτρήσεις για εμπορευσιμότητα του κοιτάσματος. Οι όψιμοι συνωμοσιολόγοι μπερδεύουν στο σενάριό τους σκόπιμα τα χρονοδιαγράμματα, αφήνοντας να εννοηθεί ότι θα «χ@στούμε» στο πετρέλαιο και το φυσικό αέριο λίαν συντόμως. Οι αυθεντικοί συνωμοσιολόγοι απαντούν: Οι ερευνητικές γεωτρήσεις θα ξεκινήσουν, εάν όλα πάνε καλά, το 2017-2019. Μετά από 3 χρόνια, κάπου στο 2020 με 2022, θα γίνει η λεγόμενη περιχαράκωση και ο προσδιορισμός των χαρακτηριστικών των κοιτασμάτων και κατόπιν, μετά από 4 με 7 χρόνια, η ανάπτυξη μέσα από παραγωγικές γεωτρήσεις, εγκατάσταση εξεδρών και δικτύων μεταφοράς. Δηλαδή, κάπου το 2026 με 2029 θα αρχίσουμε, εάν όλα πάνε καλά, να βγάζουμε πετρέλαιο και φυσικό αέριο. Οι όψιμοι συνωμοσιολόγοι: Κάνουν γαργάρα την ΑΟΖ και σφυρίζουν αδιάφορα όταν κάποιοι επισημαίνουν το κρίσιμο αυτό θέμα, λέγοντας ότι δεν είναι του παρόντος και άλλα φληναφήματα. Οι αυθεντικοί συνωμοσιολόγοι απαντούν: Σε περιοχές έξω από τα 6 μίλια, καθώς και σε διεθνή ύδατα, δεν μπορεί να γίνει εκμετάλλευση αν δεν εξασφαλισθεί η εθνική κυριαρχία. Χρειάζεται όχι μόνο ανακήρυξη, αλλά και οριοθέτηση της ΑΟΖ! 

HOTDOC. • 25 ΙΟΥΛΙΟΥ 2013 • 41

Ηλεία

Μέσα Μαζικής Εξουσίας και εργολαβιών Χρυσοφόρες μπίζνες στο φόντο της ενημέρωσης κάνουν τα τελευταία χρόνια στην Ηλεία οι ιδιοκτήτες των δύο ημερήσιων τοπικών εφημερίδων, ΠΑΤΡΙΣ και ΠΡΩΤΗ. Εταιρίες που σχετίζονται άμεσα με τους ίδιους, τους συνεργάτες τους και τα συγγενικά τους πρόσωπα, αρμέγουν επί σειρά ετών από τους δήμους της Ηλείας, τους ΟΤΑ, τα νοσοκομεία και γενικά όλες σχεδόν τις δημόσιες υπηρεσίες. Ζεστό χρήμα που λαμβάνουν ακόμα και με απευθείας αναθέσεις, επιβάλλοντας τους δικούς τους κανόνες στην αγορά, αλλά και στην ενημέρωση. Του Μάκη Νοδάρου

Θ

εωρητικά και με βάση τον κώδικα και τους κανόνες δημοσιογραφικής δεοντολογίας, η αποστολή μιας εφημερίδας είναι η κριτική και ο έλεγχος της εκάστοτε εξουσίας. Για μια τοπική εφημερίδα αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να ασκεί καθημερινά έλεγχο στους ΟΤΑ, αυστηρή κριτική στα πεπραγμένα της εκάστοτε δημοτικής αρχής, και να δημοσιοποιεί τις κατά καιρούς παραβατικές συμπεριφορές, τις ποινικές διώξεις, τις αξιόποινες πράξεις και τις καταδίκες που αφορούν δημόσια πρόσωπα. Στην Ηλεία όμως αυτό δεν συμβαίνει. Οι θεωρητικά ελεγχόμενοι φορείς από τις δύο τοπικές ημερήσιες εφημερίδες είναι και οι βασικοί τους χρηματοδότες, μέσα από τις μπίζνες, τις συμφωνίες και τις συναλλαγές που πραγματο­ποιούν μαζί τους τα τελευταία χρόνια οι παράπλευρες εταιρίες των δύο εκδοτικών συγκροτημάτων.

Ανήθικη σχέση Η συνέπεια αυτής της δεοντολογικά ανήθικης σχέσης –όπως χαρακτηρίζεται από πολλούς–, που ακροβατεί

42 • HOTDOC. • 25 Ιουλίου 2013

μεταξύ νομιμότητας και παρανομίας,

Κοινό μυστικό

είναι πολλές σοβαρές ειδήσεις παρα-

Εκατοντάδες επίσημες αποφάσεις, που βρίσκονται σήμερα αναρτη­μένες στη Διαύγεια, αποδεικνύουν με τον πλέον γλαφυρό τρόπο τις δαιδαλώδεις οικονομικές σχέσεις των δημοσίων προσώπων και των αιρετών των ΟΤΑ με τις παράπλευρες εταιρίες των δύο εκδοτικών συγκροτημάτων. Με κάποιες από αυτές συναλλάσσεται ακόμα και ο νυν αντιπεριφερειάρχης Ηλείας Χαράλαμπος Καφύρας, δίνοντάς τους δουλειές με απευθείας αναθέσεις. Η εικόνα που εμφανίζεται σήμερα στην Ηλεία από όλη αυτή τη δραστηριότητα, που αποτελεί κοινό μυστικό ακόμα και για τα πολιτικά πρόσωπα του νομού, έχει δύο όψεις. Από τη μία, ένας αριθμός από παράπλευρες εταιρίες, διαφημιστικές, κατασκευαστικές, πώλησης λογισμικού, ηλεκτρονικών υπολογιστών και δημιουργίας σεμιναρίων, αποτελούν το παράλληλο μέσο είσπραξης σημαντικών χρηματικών ποσών. Από την άλλη, οι δύο εφημερίδες παίζουν τον ρόλο της κάλυψης και κατ' επέκταση της πίεσης στους πελάτες τους.

βατικής συμπεριφοράς δημοσίων προσώπων με θέσεις κλειδιά στους ΟΤΑ, καταδικαστικές σε βάρος τους αποφάσεις δικαστηρίων, ποινικές διώξεις κακουργηματικού χαρακτήρα και δημοσιογραφικές έρευνες για σοβαρά οικονομικά σκάνδαλα που βλέπουν το φως της δημοσιότητας σε αθηναϊκές εφημερίδες ή περιοδικά έρευνας όπως το Hot Doc, να μη γίνονται ποτέ ούτε μονόστηλο στις δύο τοπικές εφημερίδες, ΠΑΤΡΙΣ και ΠΡΩΤΗ, της Ηλείας. Αντίθετα παρουσιάζεται το εκπληκτικό φαινόμενο οι δύο συγκεκριμένες εφημερίδες, στην προσπάθειά τους να σπεκουλάρουν τη δημοσιογραφική έρευνα και τις αποκαλύψεις και να φανούν αρεστές και απόλυτα συνεπείς στους πελάτες των παράπλευρων εταιριών τους, να δημοσιεύουν τις απαντήσεις ακόμα και τις ύβρεις κατά των δημοσιογράφων των δήθεν θιγόμενων προσώπων, για ρεπορτάζ που ποτέ οι ίδιες δεν είχαν δημοσιεύσει.

Δύο αναθέσεις του κ. Καφύρα στη διαφημιστική εταιρία Promaid που σχετίζονται με την εφημερίδα ΠΡΩΤΗ. Παρατηρούμε ότι οι δύο συμβάσεις για την απευθείας ανάθεση έχουν τον ίδιο αριθμό πρωτοκόλλου και έχουν υπογραφεί την ίδια ημέρα.

Οι πελάτες Πελάτες, με βάση τις εκατοντάδες αποφάσεις που είναι αναρτημένες στη Διαύγεια, είναι οι δήμοι της Ηλείας, η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας, η Περιφερειακή Διοίκηση Ηλείας, το υπουργείο Πολιτισμού (Ζ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων Α ρ χ. Ο λ υ μ π ί α ς ) , η Δ ι ε ύ θ υ ν σ η Μεταφορών και Επικοινωνιών ΠύργουΑμαλιάδας, τα νοσοκομεία –κυρίως το νοσοκομείο Πύργου–, ο Σύνδεσμος Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων, η Κτηματική Υπηρεσία Ηλείας, τα Λιμενικά Ταμεία Κυλλήνης και Κατακόλου, οι Μονάδες Εκπαίδευσης, πολλοί φορείς, υπουργεία κλπ.

Σχέσεις συναλλαγής Μερικές ενδεικτικές υποθέσεις σχέσης συναλλαγής εταιριών, εκδοτών, εφημερίδων και ΟΤΑ είναι οι εξής: Οι δύο εφημερίδες, ΠΑΤΡΙΣ και ΠΡΩΤΗ, δεν άσκησαν ποτέ κριτική και δεν ασχολήθηκαν με τον αμαρτωλό δήμο της Ζαχάρως, αγνοώντας προκλητικά τα σχετικά δημοσιεύματα και τις   HOTDOC. • 25 ΙΟΥΛΙΟΥ 2013 • 43

Εκδότες, εταιρίες, μπίζνες Ο χάρτης των προσώπων που σχηματίζουν τα διοικητικά συμβούλια των εταιριών που σχετίζονται με τα δύο εκδοτικά συγκροτήματα της Ηλείας, οι οποίες λαμβάνουν χρήματα συναλλασσόμενες με τους ανωτέρω ή μέρος αυτών, βάσει των ΦΕΚ που έχει στη διάθεσή του το Hot Doc έχει ως εξής:

ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΠΑΤΡΙΣ:

ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΠΡΩΤΗ:

Εκδότης-Διευθυντής: Λεωνίδας Βαρουξής.

Ιδιοκτήτες: Κωνσταντίνος Λάμπρος (πρώην αντινομάρχης Ηλείας), ο γιος του Θεόδωρος Λάμπρος, Πάνος Παναγιωτόπουλος.

HONESTY EΠΕ: Συνεργάζεται με το υπουργείο Εργασίας και τον δήμο Ξάνθης στην εφαρμογή προγραμμάτων για ανέργους μέσω της λειτουργίας ιδιωτικού ΚΕΚ.

ΓΡΑΦΟΤΕΧΝΙΚΉ ΑΕ: Συνεργάζεται με τον δήμο Πύργου, το Επιμελητήριο, το ΚΕΚΥΚΑΜΕΑ ΚΑΠΑ ΛΑΜΔΑ.

ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΒΑΡΟΥΞΗΣ– ΚΩΝΣΤΑΝΤΊΝΟΣ ΛΕΒΕΝΤΗΣ ΟΕ: Συνεργάζεται με το υπουργείο Εργασίας, τις ΠΕ Θεσσαλονίκης, τον δήμο Ξάνθης. Αφορά την εφαρμογή προγραμμάτων για ανέργους.

MULTI PRODUCTION OE: Συνεργάζεται με τους δήμους της Ηλείας, την περιφερειακή διοίκηση Ηλείας, το περιφερειακό ταμείο ανάπτυξης ΠΔΕ, τα Λιμενικά Ταμεία)

ΜΗΧΑΝΟΓΡΑΦΙΚΗ ΕΠΕ –COMPUTERS AND TELECOMMUNICATIONS− ΕΤΑΙΡΙΑ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΕΝΗΣ ΕΥΘΥΝΗΣ: Συνεργάζεται με τους δήμους της Ηλείας, την Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας, τα νοσοκομεία, τις δημόσιες υπηρεσίες, την περιφερειακή ενότητα Ηλείας.

PROMAID ΔΙΕΘΝΗΣ ΠΡΟΩΘΗΤΙΚΗ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ−ΔΙΑΦΗΜΙΣΕΙΣ− ΑΝΑΜΝΗΣΤΙΚΑ−ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΙΑ: Συνεργάζεται με τους δήμους της Ηλείας, την περιφερειακή ενότητα Ηλείας, τα Λιμενικά Ταμεία.

ΟΛΥΜΠΙΑΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΕΠΕ: Αφορά ιδιωτικά ΚΕΚ και συνεργάζεται με το υπουργείο Εργασίας στην εφαρμογή προγραμμάτων για ανέργους

FORUM ΑΝΩΝΥΜΟΣ ΕΤΑΙΡΙΑ: Κατασκευαστική εταιρία που ανέλαβε την παράνομη ανέγερση του δημαρχείου της Ζαχάρως με τα χρήματα της αυστραλιανής κυβέρνησης.

44 • HOTDOC. • 25 Ιουλίου 2013

Η εταιρία MULTI PRODUCTIONS, συμφερόντων του εκδότη της εφημερίδας Πατρίς, Λ. Βαρουξή, αναλαμβάνει έργα για λογαριασμό του Δημοσίου.

δημοσιογραφικές έρευνες, τις καταδίκες και τις αποκαλύψεις. Τον Απρίλη του 2010 η εφημερίδα ΠΑΤΡΙΣ, μέσω της συζύγου του εκδότη της, Σοφίας Βαρουξή, και μέλους του ΔΣ της εταιρίας ΓΡΑΦΟΤΕΧΝΙΚΗ ΑΕ, με άρθρο της στην ΠΑΤΡΙΣ αγιοποιεί τον πολλάκις καταδικασμένο λόγω της παραβατικής του συμπεριφοράς δήμαρχο Ζαχάρως, παραβλέποντας προκλητικά τις παρανομίες του. Τον αποκαλεί «ακτιβιστή, ασυμβίβαστο, αγωνιστή που παλεύει, με τη συνεχή του παρουσία, υπερασπίζεται αυτή τη μικρή του κοινωνία με τη μεγάλη ψυχή που απαιτεί το καλύτερο για τη ζωή των ανθρώπων που τους λέει καλημέρα με την ντόμπρα και δυνατή φωνή του». Η FORUM ΑΕ, εταιρία του ιδιοκτήτη της εφημερίδας ΠΡΩΤΗ, είχε εμπλακεί προ ετών στην παράνομη ανέγερση του δημαρχείου στη Ζαχάρω Ηλείας με τα χρήματα της αυστραλιανής κυβέρνησης προς τους πυρόπληκτους Ηλείους, από τον έκπτωτο σήμερα δήμαρχο Ζαχάρως Πανταζή Χρονόπουλο, καθώς είχε αναλάβει την ανέγερσή του δίχως δημόσιο διαγωνισμό. Εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι με τη FORUM AE, όπως αναφέρεται στο ΦΕΚ 1898/2 Απριλίου 2008 και στο ΦΕΚ 2183/14 Απριλίου 2008, συναλλάσσεται και ο Γρηγόριος Καφύρας, γιος του νυν αντιπεριφερειάρχη Ηλείας Χαράλαμπου Καφύρα. Τον Ιούλιο του 2011 ιδιοκτήτες μικρών ΜΜΕ στην Ηλεία καταγγέλλουν ότι οι περισσότεροι εξ αυτών δεν έλαβαν καθόλου ή έλαβαν μικροποσά από τα 139.600 ευρώ που προορίζονταν για την προβολή του έργου « Ύδρευση δήμων

Αριστερά, η εφημερίδα «Πατρίς». Δεξιά, η εφημερίδα «Πρώτη», η οποία συστεγάζεται με τις υπόλοιπες εταιρίες ιδιοκτησίας των Κ. Λάμπρου, Θ. Λάμπρου και Πάνου Παναγιωτόπουλου, στην διεύθυνση Ρήγα Φεραίου 113.

και κοινοτήτων Ν. Ηλείας από τον Ερύμανθο ποταμό» που κόστισε συνολικά 35 εκατομμύρια ευρώ (75% από το Ταμείο Συνοχής της Ε.Ε. και 25% από εθνικούς πόρους). Με βάση τα στοιχεία που έχει στην διάθεσή του και το Hot Doc η εταιρεία που πήρε τη δουλειά της προβολής του έργου μετά από διαγωνισμό ήταν η Communication Effect S.Α., αλλά η εταιρεία που έδινε τις σχετικές εντολές στα ΜΜΕ της Ηλείας και μοίραζε τα λεφτά κόβοντας τιμολόγια ήταν η MULTI PRODUCTIONS που ανήκει στον Ελευθέριο Βαρουξή, γιου του Λεωνίδα, εκδότη της εφημερίδας ΠΑΤΡΙΣ Πύργου Ηλείας. Μετά τον σχετικό θόρυβο και τις καταγγελίες ο εισαγγελέας Πλημμελειοδικών Ηλείας διέταξε τη διενέργεια επείγουσας προκαταρκτικής εξέτασης. Τον Σεπτέμβρη του 2012 το περιοδικό Hot Doc αποκαλύπτει ότι οι εγκαταστάσεις της Διεθνούς Ολυμπιακής Ακαδημίας (ΔΟΑ) στην Αρχαία Ολυμπία είχαν μετατραπεί τα τελευταία χρόνια σε «μαγαζάκι» για παράνομες τουριστικές μπίζνες, με την διοργάνωση συνεδρίων και τη φιλοξενία με αμοιβή, ατόμων σε χώρους που στερούνται των νομίμων αδειών. Τότε αποκαλύπτεται με βάση την επίσημη ιστοσελίδα της Ελληνικής Ολυμπιακής Επιτροπής http://www.hoc.gr/ ότι στην σύνθεση του διοικητικού συμβουλίου της ΔΟΑ συμμετείχε και ο εκδότης της τοπικής εφημερίδας «Πατρίς» του Πύργου Ηλείας Λεωνίδας Βαρουξής. Σήμερα έχει αντικατασταθεί. Το ρεπορτάζ προκάλεσε την παρέμβαση του εισαγγελέα Πλημμελειοδικών Ηλείας.

Τον Απρίλη του 2010 η εφημερίδα ΠΑΤΡΙΣ, μέσω της συζύγου του εκδότη της, αγιοποιεί τον πολλάκις καταδικασμένο λόγω της παραβατικής του συμπεριφοράς δήμαρχο Ζαχάρως, παραβλέποντας προκλητικά τις παρανομίες του.

Στις 18.11.2011 ο αντιπεριφερειάρχης Ηλείας Χαράλαμπος Καφύρας υπογράφει την Αριθμ.Πρωτ.: 191688/705 Σύμβαση με την εταιρεία PROMAID AE και της αναθέτει με απ ευθείας ανάθεση έργο αξίας 7.872 ευρώ. Την ίδια ημέρα ο κ. Καφύρας με άλλη σύμβαση που υπογράφει με την εταιρεία PROMAID AE που παραδόξως έχει τον ίδιο αριθμό πρωτοκόλλου, αναθέτει με απ ευθείας ανάθεση άλλο έργο αξίας 7.933 ευρώ ! Στις 30.11.2012 ο δήμαρχος Κρέστενας – Ανδρίτσαινας με την ΑΡΙΘΜ. ΠΡΩΤ.: 18813 Σύμβαση αναθέτει στην εταιρεία PROMAID AE έργο αξίας 14.638 ευρώ για την προμήθεια πινακίδων. 

Η εταιρία συμφερόντων των ιδιοκτητών της εφημερίδας «Πρώτη», συνεργάζεται, μεταξύ άλλων, και με το νοσοκομείο Ηλείας.

HOTDOC. • 25 ΙΟΥΛΙΟΥ 2013 • 45

Ο Αλί

| στη θέση του Χαλίφη |

Χ

Του Αλί Μπούρμπα

Αλί αποκαλύψει επιτέλους γιατί ενώ είναι πολύ όμορφο και πολύ έξυπνο έφυγε από τη Πακιστάν και ήρθε στη Ελλάδα. Αλί ζούσε σε μία χωριό κοντά Λαχώρη. Χωριό ήταν πολύ πλούσιο. Όλες κάτοικοι είχαν ψωμί να φάνε. Άντε και καμία φασόλι που και που. Στη κέντρο χωριό είχε μία λόφο και στο κορυφή είχε τη σπίτι της τη μεγάλο παπά που τη λέγανε και χαλίφη το παρατσούκλι. Αλί φανταζόταν σε όλο του τη ζωή πώς είναι ζωή πίσω από τη μεγάλο τοίχο στη σπίτι τη χαλίφη, αλλά γονείς της δεν άφηναν μπει μέσα.

46 • HOTDOC. • 25 Ιουλίου 2013

αλίφη είχε φήμη ότι κάρφωνε τη πάντα, από το γυναίκες στη χαρέμι, μέχρι μικρά παιδάκια. Ένα φορά όμως γονείς τη Αλί ήθελαν λεφτά για να πάρουν δορυφορική πιάτο και βλέπει μπαμπά ποδόσφαιρο και τσόντες. Μαμά έβλεπε Μενεγάκη. Γονείς τη Αλί ήθελαν δάνειο 5.000 ρουπίες και επειδή καμία άλλη στη χωριό δεν είχε λεφτά πήραν από χαλίφη. Σε μία χρόνο δάνειο είχε γίνει 60.000 ρουπίες με τόκοι και πανωτόκοι. Από το Πειραιώς να το είχε πάρει πιστωτική, τέτοια αύξηση δεν είχε γίνει. Τέλος πάντων γονείς Αλί δεν είχαν πληρώσει και χαλίφη ζήτησε ένα κόρη για τη χαρέμι του. Μπαμπάς Αλί είπε εγώ κόρη δε δίνει χωρίς προίκα. Δώσει γυναίκα καλύτερα; Με μία σμπάρο δυο κότσυφες: και δορυφορική και γυναίκα ράους. Φίλο τραπεζίτη τη χαλίφη είδε εικόνα δίνει αφεντικό της μαμά Αλί. Μετά είδε εικόνα κεφάλι δικό του κομμένη. - «Άμα δεν πληρώσει χαλίφη θα σε αφορίσει και όταν πεθάνει δε θα βρεις ουρί στη παράδεισο». Μπαμπά τη Αλί έβαλε τη κλάματα. Μα να πάει παράδεισο και να μην μπορεί γαμήσει; Κοίταξε τριγύρω. 11 παιδιά είχε μόνο ένα δε χώνευε. Καρφώθηκε πάνω της και χαμογέλασε. «Αλί έλα εδώ. Θυμάσαι παιδί μου τότε που έπιασες εσύ μπαμπά με γειτόνισσα και πήγες μαμά και τη είπες;». «Ναι». «Και μπαμπάς όμως θυμάται!». Τώρα εσύ φίλο ακούς τη στόρι και λες «πόπο τι οπισθοδρομικές που είναι εκεί στη Πακιστάν». Κάνε όμως ότι σου πει Αλί με τη σειρά που στη πει: Άνοιξε τη πορτοφόλι σου και δες το πιστωτικές. Άνοιξε το τηλεόραση και άκου στο ειδήσεις τι ζήτησε τρόικα σήμερα από χώρα σου. Δες τη παιδιά σου. Τώρα παπάρα κατάλαβε εσύ ποιο είναι το οπισθοδρομική; Έτσι Αλί πλύθηκε και χτενίστηκε και να φανταστείς εσύ φίλο δεν ήταν καν ραμαζάνι και τη πήγαν στη χαλίφη, μαζί με φίλο από τη σχολείο Μοχάμεντ που έπαιρνε καλύτερες βαθμούς στο τάξη. Χαλίφη εκείνη το ημέρα δεν είχε κέφιες. Φήμες στη χαρέμι είπαν ότι είχε πηδήξει μία κοπάδι με τρελές αγελάδες και τη είχε μαραζώσει τη πουλί για τη καλά. Τυχερή τη Αλί για δύο λόγοι. Πρώτο λόγο όλοι καταλαβαίνετε. Δεύτερο λόγο κάποιο έπρεπε εξυπηρετήσει τη χαρέμι.

Αλί πολύ έξυπνο από μικρό, σκέφτηκε μαραμένο πουλί τη χαλίφη μεγάλο ευκαιρία. Μπήκε λοιπόν στη Ίντερνετ και παράγγειλε μπλε χαπάκι. Έχωσε δυο τρία σε μία σκόρδο και πήγε στη χαλίφη. Μετά 5 λεπτά αυτό άρχισε κυνηγάει Αλί μες στη σαλόνι. Αλί είπε όμως χαλίφη ότι αν θέλει τη μαγική σκόρδο πρέπει πρώτον μην πηδήσει Αλί, αλλά Μοχάμεντ. Αυτό τη πούστη που έκανε τη μάγκα στη σχολείο. Τελικά Αλί με χαλίφη έκαναν ωραίο συμφωνία. Αλί τριγυρνάει μες στη χαρέμι ανεξέλεγκτο αρκεί φέρνει στη Χαλίφη τη μαγική σκόρδο. Τον καιρό περνούσε, Αλί μεγάλωνε και σκεφτόταν πώς γίνει αυτό χαλίφη στο θέση τη χαλίφη. Υπήρχαν τεχνικές εμπόδιες, όπως για παράδειγμα, ότι έπρεπε Χαλίφη μη δώσει το σπίτι και το εξουσία της σε μία από τη 42 γιους που είχε κάνει. Αλί τότε συνέλαβε μία σχέδιο. Αποφάσισε παντρευτεί τη πιο όμορφο κόρη τη χαλίφη και γίνει κι αυτό γιο της. Πήγε κοντά του λοιπόν και του τά ριξε. Είπε στο κόρη το παρθένα, μπορεί λίγο Αλί σου πιάσει το μπουτάκι; Κόρη άρχισε να σκούζει, πατέρας της έμαθε και είπε φέρουν κεφάλι τη Αλί στη πιάτο. Δε διευκρίνισε ποια κεφάλι. Αλί αυτό ποτέ δεν τη κατάλαβε. Φίλο χαλίφη έχει πηδήξει ο,τι κινείται περιφερειακά το Λαχώρη, αλλά μόλις πήγε πηδήξει κάποιο το κόρη της θυμήθηκε νόμο τη Ισλάμ. Αλί τότε πήδηξε από τη τοίχο και άρχισε τρέχει τρέχει μέχρι που έφτασε στο χώρα σου. Το χώρα σου πολύ ωραίο. Εδώ τη Χριστιανικό Ισλάμ έχει υποχωρήσει από παλιά και χώρα έχει ξεκαβλώσει πια είκοσι χρόνια. Τη κακό είναι ότι σαν Αλί καβλωμένο υπάρχουν και άλλο πολλές που έρχονται Ελλάδα. Και Αλί κάνει ένα πρόταση. Αφού το θέλεις εσύ το Πακιστανό δίνεις μία κομμάτι ψωμί και εσύ φας λίγο τσιπούρα παραπάνω, κάνεις μία σχολείο μάθει Αλί και άλλο φίλοι λίγο από ελευθερία, δημοκρατία, ανθρώπινες δικαιώματες. Έτσι και ζήσουμε εμείς καλά και χώρα σου πάρει πάλι μεγάλο αποστολή και γίνει ξανά σχολείο τη Ανατολή, όπως εκείνες τις χρόνες που ήταν μεγάλο και ξακουστό σε όλη τη κόσμο. 

HOTDOC. • 25 ΙΟΥΛΙΟΥ 2013 • 47

Διεθνή Παρασκήνια Της Ρένας Ακριτίδου

Πικρά γλυκά Επανεμφανίστηκαν στα ράφια αμερικανικών σουπερμάρκετ τα σνακ Twinkies, μετά την επαναλειτουργία της εταιρίας Hostess Brands που τα παρήγαγε και είχε κηρύξει πέρσι πτώχευση. Αλλά μαζί τους δεν επέστρεψαν οι θέσεις εργασίας. Μόνο 20-25% από τους 18.500 εργαζόμενους που απασχολούσε θα επιστρέψουν όταν αρχίσει να παράγεται ευρύτερη γκάμα προϊόντων. Αυτό οφείλεται κυρίως στο ότι η εταιρία στράφηκε σε προϊόντα που απαιτούν μεγαλύτερη χρήση μηχανημάτων αντί εργατών και στο κλείσιμο των 600 καταστημάτων της. Όσοι επιστρέψουν θα πληρώνονται λιγότερο και δεν θα μπορούν να συνδικαλίζονται. Πριν από την πτώχευση, σχεδόν το 80% των εργαζομένων ήταν μέλη σωματείου. Τον περασμένο Δεκέμβριο ο διευθυντής της εταιρίας είχε επιβάλλει μείωση μισθών 8%, αλλά ο ίδιος είχε εξαιρεθεί, παρά το ύψος των απολαβών του: 1,5 εκατομμύριο τον χρόνο. Και πριν την αίτηση πτώχευσης είχαν τριπλασιαστεί οι μισθοί των διευθυντικών στελεχών και αυξηθεί κατά 80% οι αποζημιώσεις άλλων στελεχών.

Τον περασμένο Δεκέμβριο ο διευθυντής της εταιρίας είχε επιβάλλει μείωση μισθών 8%, αλλά ο ίδιος είχε εξαιρεθεί, παρά το ύψος των απολαβών του: 1,5 εκατομμύριο τον χρόνο

«Χρωματισμένος» πολιτισμός

Ερντογάν και πιστωτικές

Η ισπανίδα ηθοποιός και τηλεπαρουσιάστρια Λετίσια Σαμπατέρ, οπαδός του κυβερνώντος Λαϊκού Κόμματος, εκτέθηκε στις 25 Ιουνίου, όταν ηλεκτρονικό μήνυμα που απευθυνόταν στον πρόεδρο της επαρχιακής αντιπροσωπίας της Αλμερία, Γκαμπριέλ Αμάτ, μέλους του ΛΚ, στάλθηκε κατά λάθος στον σοσιαλιστή επικεφαλής αντίστοιχης αντιπροσωπείας, τον Χαέν. «Μου έδωσαν το τηλέφωνό σας από το αρχηγείο του ΛΚ στη Μαδρίτη», ανέφερε, πριν κάνει προσφορά για δύο παιδικές παραστάσεις 3.500 ευρώ – κατέβαζε την τιμή στα 2.500. Ερωτηθείσα από την El Pais, η Σαμπατέρ απάντησε πως δεν απολαμβάνει ιδιαίτερης μεταχείρισης και πως πρόσφατα της έγινε φορολογικός έλεγχος, μετά τον οποίο αναγκάστηκε να πληρώσει 35.000 ευρώ.

Η παραίνεση του τούρκου πρωθυπουργού στους πολίτες να μην χρησιμοποιούν πιστωτικές κάρτες, κατηγορώντας τις τράπεζες ότι μαζεύουν πολλά χρήματα από τους φτωχούς, προκάλεσε δυσαρέσκεια αναλυτών και προειδοποιήσεις για τις συνέπειες τέτοιων δηλώσεων σε μια περίοδο που έχει αυξηθεί η έξοδος κεφαλαίων από τη χώρα. Μιλώντας στη διάρκεια δείπνου στην Άγκυρα, ο Ερντογάν ανέφερε, χωρίς να την κατονομάσει, τράπεζα που κερδίζει 600 εκατομμύρια τουρκικές λίρες ετησίως όχι από τόκους, αλλά από συνδρομές και χρεώσεις. Κατά τον οικονομικό συντάκτη της Radikal, Ουγκιούρ Γκιουρσές, «αν ο πρωθυπουργός ανησυχεί πολύ γι' αυτό το ζήτημα, υπάρχουν κρατικές τράπεζες υπό την εξουσία του, τις οποίες μπορεί να καλέσει να χρεώνουν λιγότερο».

Φονικά γεύματα Τα παιδιά παραπονούνταν για πόνους στο στομάχι, αλλά η διευθύντρια του σχολείου τα υποχρέωσε να τελειώσουν το γεύμα τους. Είκοσι δύο από αυτά πέθαναν. Τα πιάτα περιείχαν επικίνδυνο ζιζανιοκτόνο. Οι οργισμένες αντιδράσεις γονέων μετά τον θάνατο των παιδιών στο Μασράχ, στο ινδικό κρατίδιο Μπιχάρ, επιχειρήθηκε από την τοπική κυβέρνηση να παρουσιαστούν ως «πολιτική συνωμοσία» για την αποσταθεροποίησή

48 • HOTDOC. • 25 Ιουλίου 2013

της σε μια εκλογική χρονιά. Κι ενώ το κυβερνών κόμμα ψάχνει δικαιολογίες, η σκληρή πραγματικότητα είναι ότι τα σχολικά γεύματα είναι συχνά χαμηλής ποιότητας ή και ακατάλληλα για βρώση, έγραψε στην Guardian η Κισάρ Ντεσάι. Κατά καιρούς έχει αναφερθεί πως στα μεσημεριανά γεύματα, που σχεδιάστηκαν για να εξασφαλιστεί ότι οι μαθητές θα παίρνουν 300 θερμίδες την ημέρα, έχουν εντοπιστεί φίδια και σκουλήκια.

Το πρόγραμμα στοχεύει στη σίτιση 100 εκατομμυρίων μαθητών, αλλά διαρροές και διαφθορά το καθιστούν όχι μόνο αναποτελεσματικό αλλά και επικίνδυνο. Έρευνες σε επιλεγμένες περιοχές του Μπιχάρ και του Ουτάρ Πραντές έδειξαν ότι μόνο 75% των τροφίμων φτάνει στους μαθητές. Συχνά η καθαριότητα είναι πρόβλημα. Μαγείρισσες που προσλαμβάνονται με μισθό 10 λιρών τον μήνα είναι απλήρωτες για πολλούς μήνες.

Λατινική Αμερική

Σάμπα και μολότοφ Τι ακριβώς συμβαίνει στη Βραζιλία; Γιατί ο διάδοχος του Τσάβες στη Βενεζουέλα κέρδισε στις πρόσφατες εκλογές τον δεξιό αντίπαλό του στο νήμα με διαφορά μόλις 1,6%. Γιατί η δημοτικότητα της Κριστίνα Φερνάντες στην Αργεντινή έχει πέσει στα χαμηλότερα επίπεδα; Γιατί ο «λάτιν σοσιαλισμός» της τελευταίας δεκαετίας αρχίζει να φθίνει;

Του Κώστα Πλιάκου

HOTDOC. • 25 ΙΟΥΛΙΟΥ 2013 • 49

Λατινική Αμερική

Φ

υσικά η απάντηση δεν είναι μονοδιάστατη, αλλά αυτή είναι η πραγματικότητα, την οποία μάλιστα

αρκετοί οικονομολόγοι και πολιτικοί αναλυτές την είχαν προβλέψει.

Αναφέραμε παραπάνω τρεις χώρες που αποτελούν καθρέφτη της Νότιας Αμερικής την τελευταία δεκαετία. Τη Βραζιλία και την Αργεντινή λόγω μεγέθους και τη Βενεζουέλα λόγω συμβολισμού και ιδεολογικής ηγεμονίας σε μια περιοχή που μέχρι πριν μια δεκαετία χαρακτηριζόταν –και ήταν– η πίσω αυλή των ΗΠΑ.

Τ

Τα επιτεύγματα των σοσιαλιστικών κυβερνήσεων στη Νότια Αμερική δεν μπορούν να αμφισβητηθούν ακόμη και από τους σφοδρούς επικριτές τους. Η πολιτική της οικογένειας Κίρχνερ στην Αργεντινή έδωσε στους πολίτες πίσω την αξιοπρέπειά τους μετά τη χρεοκοπία του 2002, οι πολιτικές του Λούλα ντα Σίλβα στη Βραζιλία έβγαλαν από την ακραία φτώχεια 40 εκατομμύρια πολίτες και δημιούργησαν μια δυναμική μεσαία τάξη, και ο Τσάβες στη Βενεζουέλα χρησιμοποίησε το πετρέλαιο για να μειώσει το ποσοστό των πολιτών που ζουν

ο όνειρο μπορεί να μην έγινε εφιάλτης, αλλά οπωσδήποτε ξεθώριασε. Η «ισχυρή Βραζιλία» της τούρμπο ανάπτυξης 7% την εποχή του Λούλα, η οποία απαιτούσε να γίνει μόνιμο μέλος στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ και έκανε κουμάντο στη Νότια Αμερική, έδωσε τη θέση της σε μια χώρα γεμάτη γκρίνια, θυμό και εσωστρέφεια. Οι κινητοποιήσεις των περασμένων εβδομάδων θορύβησαν την κυβέρνηση της Ντίλμα Ρούσεφ, καθώς πολύ γρήγορα η πρόεδρος κατάλαβε ότι δεν είχε να κάνει με άλλη μία «εξέγερση της φαβέλας», αλλά με μια εξέγερση της μεσαίας τάξης, της ίδιας τάξης δηλαδή που είναι δημιούργημα της πολιτικής της προηγούμενης

50 • HOTDOC. • 25 Ιουλίου 2013

σε ακραία φτώχεια από το 40% σε μόλις 5,9%. Ανάλογα είναι τα επιτεύγματα και σε άλλες χώρες τις περιοχής που ακολούθησαν αυτό το οικονομικό μοντέλο, όπως η Βολιβία και ο Ισημερινός. Γιατί λοιπόν οι πολίτες σε αυτές τις χώρες αντιδρούν; Η απάντηση ίσως να βρίσκεται στο βιβλίο του Σάμιουελ Χάντιγκτον «Πολιτική Τάξη σε Κοινωνίες που αλλάζουν», σχολίαζε πριν μερικές ημέρες το B u s i n e s s we e k . Ο Χάν τ ιγ κτ ο ν αμφισβήτησε την άποψη ότι η οικονομική και κοινωνική πρόοδος μπορούν να παράγουν σταθερές

δεκαετίας. Η Βραζιλία αποτελεί ένα ακόμη παράδειγμα για το μέχρι πού φτάνουν τα όρια μια σοσιαλιστικής διακυβέρνησης εντός ενός γενικότερου οικονομικού πλαισίου όπου κυριαρχούν οι νόμοι της ελεύθερης αγοράς. Η Βραζιλία δημιούργησε, την τελευταία δεκαετία, μια νέα μεσαία τάξη και αυτό ήταν το σημαντικότερο επίτευγμα του Λούλα. Η δημιουργία της βασίστηκε σε κοινωνικές δαπάνες, στην αναδιανομή του εισοδήματος και στις υψηλές τιμές των εμπορευμάτων που εξήγαγε η χώρα. Έτσι οι κυβερνήσεις μπορούσαν να κόβουν χρήμα, ο κόσμος πήρε δάνεια και αύξησε την κατανάλωση, με την κυβέρνηση να συνεχίζει την πολιτική των υψηλών κοινωνικών δαπανών. Μια τέτοια πολιτική, που είναι εύκολη όταν η χώρα έχει ανάπτυξη 7,5%,

δημοκρατίες σε πρόσφατα απο-αποικισμένες χώρες. Υποστήριξε ότι, σε κοινωνίες που υφίστανται μεγάλες αλλαγές, οι απαιτήσεις των πολιτών από τις κυβερνήσεις τους αυξάνονται ταχύτερα από τον ικανότητα των κυβερνήσεων να τις ικανοποιήσουν. Διαφορετικά, οι πολιτικοί και οικονομικοί θεσμοί δεν μπορούν να εξελιχθούν με την ταχύτητα που αυξάνουν οι προσδοκίες ενός κοινωνικού συνόλου που αποκτά καλύτερες συνθήκες διαβίωσης, παιδεία και περισσότερη πληροφόρηση. Η θεωρία του Χάντιγκτον είναι φυσικά ελλιπής, αν δεν προσθέσουμε

το γεγονός ότι αυτές οι οικονομίες δεν ζουν στον μικρόκοσμό τους. Σαφώς και υπερέβησαν το νεοφιλελεύθερο μοντέλο ανάπτυξης, βρίσκοντας τοπικές λύσεις για την οικονομική ανάπτυξη, αλλά υπάρχουν σε ένα ευρύτερο περιβάλλον, σε μια παγκοσμιοποιημένη οικονομία κι ένα νομισματικό σύστημα που δεν ελέγχουν. Οπότε, με λίγα λόγια, η νεοκεϊνσιανή πολιτική τελειώνει εκεί που τελειώνουν τα δολάρια, εκεί που τελειώνουν οι υψηλές τιμές του πετρελαίου και των πρώτων υλών, εκεί που τελειώνουν οι εξαγωγές,

και πάει λέγοντας. Ο «λάτιν σοσιαλισμός» λειτουργεί όταν και ο διεθνής καπιταλισμός λειτουργεί. Τι γίνεται όμως όταν ο καπιταλισμός αναδιπλώνεται; Ήρθε μάλλον η ώρα η λατινική Αμερική να νιώσει αυτή την κρίση που νιώθουν εδώ και χρόνια η Ευρώπη και οι ΗΠΑ. Οι οικονομικοί δείκτες έχουν αρχίσει να υποχωρούν, τα ξένα κεφάλαια να φεύγουν και φυσικά ο πληθυσμός, που όπως είδαμε παραπάνω κατέκτησε ένα υψηλότερο επίπεδο διαβίωσης, έχει πλέον καλύτερη παιδεία και πληροφόρηση, αρχίζει να αντιδρά.

Βραζιλία γίνεται ιδιαίτερα δύσκολη όταν η οικονομία επιβραδύνει. Πέρυσι το AEΠ της χώρας αυξήθηκε κατά μόλις 0,9%, αντί 2,7% το 2011 και 7,5% το 2010. Η ανεργία παραμένει σε χαμηλά επίπεδα, 5,8%, ενώ ο πληθωρισμός κυμαίνεται στο 6,5% (στα τρόφιμα είναι σχεδόν διπλάσιος). Οι πολίτες διαμαρτύρονται διαρκώς για την αύξηση των τιμών των καταναλωτικών προϊόντων και το τελευταίο διάστημα κυρίως των εισαγόμενων, τα οποία έχουν γίνει ακόμη ακριβότερα λόγω της υποχώρησης της ισοτιμίας του βραζιλιάνικου νομίσματος. Η οικονομία της Βραζιλίας εξαρτάται από τις εξαγωγές σε ποσοστό μόλις 14%, οπότε καταλαβαίνει κανείς ότι το ασθενές νόμισμα ναι μεν θα πυροδοτήσει τις εξαγωγές, αλλά η αύξηση αυτή δεν αρκεί για να καλύψει τις απώλειες.

Και αυτό αν υπάρξει αύξηση, καθώς η Κίνα, ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της Βραζιλίας, βρίσκεται επίσης σε φάση επιβράδυνσης και αναδίπλωσης. Η ισοτιμία του βραζιλιάνικου νομίσματος υποχώρησε κατά 8,4% το τελευταίο τρίμηνο, σημειώνοντας τη μεγαλύτερη πτώση μεταξύ των αναδυόμενων αγορών, ενώ το εμπορικό έλλειμμα σωρευτικά έφτασε τα 6,15 δις δολάρια στο πρώτο εξάμηνο. Ταυτόχρονα –και αυτό είναι ο εφιάλτης όχι μόνο για τη Βραζιλία, αλλά για όλη τη Νότιο Αμερική– η χώρα αντιμετωπίζει φυγή κεφαλαίων. Ξένα κεφάλαια φεύγουν από τη Βραζιλία, αντίστοιχα τα βραζιλιάνικα φεύγουν από την Αργεντινή, δημιουργώντας ένα σπιράλ νομισματικής κρίσης, που μπορεί να αντιμετωπιστεί μόνο με περιορισμούς και παράλληλη αγορά συναλλάγματος.

Στην Αργεντινή και στη Βενεζουέλα ήδη συμβαίνει με μεγάλη ένταση. Η Κεντρική Τράπεζα της Βραζιλίας αυτόν τον μήνα παρενέβη με 5,7 δις δολάρια για να στηρίξει το νόμισμα της χώρας, αλλά σύντομα εκτιμάται ότι θα χρειαστούν πολλά περισσότερα. Η Βραζιλία την προηγούμενη δεκαετία ήταν προορισμός για κεφάλαια που ζητούσαν υψηλές αποδόσεις, καθώς το επιτόκιο ήταν μεταξύ 8-10%. Σήμερα η κατάσταση είναι διαφορετική και η πρόθεση της Αμερικανικής Ομοσπονδιακής Τράπεζας (FED) να βάλει φρένο στην ποσοτική χαλάρωση, η οποία γέμισε με δισεκατομμύρια δολάρια τις αναδυόμενες αγορές, κάνει τους κερδοσκόπους να αποσύρουν τα χρήματά τους αναζητώντας αλλού καλύτερες αποδόσεις.   HOTDOC. • 25 ΙΟΥΛΙΟΥ 2013 • 51

αργεντινη

Η

Αργεντινή είναι πολύ πιο σοβαρή περίπτωση από τη Βραζιλία. Πριν από μερικούς μήνες ακούστηκε ξανά στους δρόμους του Μπουένος Άιρες ο εκκωφαντικός ήχος από της κατσαρόλες στη μεγαλύτερη διαδήλωση από το 2002. Η δημοτικότητα της προέδρου Κριστίνα Φερνάντες έχει πέσει στο 30%, με την οικονομία της χώρας να έχει παγιδευτεί σε έναν φαύλο κύκλο υψηλού πληθωρισμού, φυγής κεφαλαίων και μείωσης τους εμπορικού πλεονάσματος, το οποίο η κυβέρνηση συγκρατεί με συνεχή περιοριστικά μέτρα. Αν τώρα στα προβλήματα αυτά προσθέσουμε και τη διαφαινόμενη κρίση στη Βραζιλία (του μεγαλύτερου εμπορικού εταίρου της Αργεντινής), συμπεραίνουμε ότι η χώρα ετοιμάζεται για ανώμαλη προσγείωση. H αργεντίνικη οικονομία έχει μπει σε έναν φαύλο κύκλο, ο οποίος σχηματικά θα μπορούσε να περιγραφεί ως εξής: Σταθερή μείωση του εμπορικού

πλεονάσματος (λόγω άλματος των εισαγωγών και διψήφιου πληθωρισμού, που φέρνει πραγματική ανατίμηση του νομίσματος), φυγή κεφαλαίων (λόγω προσδοκιών υποτίμησης), μείωση των συναλλαγματικών αποθεμάτων (συνεπεία απροθυμίας της κυβέρνησης να επιτρέψει ελεύθερη διακύμανση της ισοτιμίας), νέες προσδοκίες υποτίμησης του νομίσματος, νέα φυγή κεφαλαίων και μείωση συναλλαγματικών αποθεμάτων. Ο πληθωρισμός τρέχει στο 23% και το νόμισμα της Βραζιλίας έχει υποτιμηθεί τον τελευταίο χρόνο πάνω από 20%. Οι εξαγωγείς βρίσκονται στα πρόθυρα νευρικής κρίσης, καθώς πρέπει να δουλέψουν με διπλή ισοτιμία. Η επίσημη ισοτιμία του πέσο με το δολάριο είναι περίπου 4,6, αλλά ο περιορισμός στην αγορά δολαρίων φτάνει την ισοτιμία στη μαύρη αγορά στο 6,3. Στις γειτονικές χώρες, που είναι σημαντικές εμπορικές εταίροι της Αργεντινής, το πέσο έχει υποτιμηθεί από τον Μάιο κατά 30%

Βενεζουελα

Τ

ο πετρέλαιο ήταν το εργαλείο για να κάνει κοινωνική πολιτική ο Ούγκο Τσάβες από το 1999 μέχρι τον θάνατό του. Σ' αυτή την περίοδο οι επενδύσεις για το κοινωνικό κράτος σωρευτικά έφτασαν τα 330 δισεκατομμύρια δολάρια, περίπου 20% του ΑΕΠ, ενώ την προηγούμενη δεκαετία μόλις που άγγιξαν το 8%. Σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα, το ποσοστό των πολιτών που ζούσαν στα όρια της φτώχειας μειώθηκε από 70% το 1996 σε 23,9% το 2009, και των πολιτών που ζουν σε ακραία φτώχεια από 40% σε 5,9%. Η ανεργία βρίσκεται στο 7%, ενώ έχει τριπλασιαστεί ο

52 • HOTDOC. • 25 Ιουλίου 2013

αριθμός των πολιτών που έχουν ενταχθεί στο συνταξιοδοτικό σύστημα. Κανείς δεν μπορεί να αρνηθεί ότι το μοντέλο Τσάβες πέτυχε τον στόχο του, αλλά σήμερα τόσο η οικονομία όσο και η υποστήριξη στον διάδοχο του Τσάβες, Νικολάς Μαδούρο, έχουν αρχίσει να υποχωρούν. Η ανάπτυξη έχει καθηλωθεί και ο πληθωρισμός αυξάνεται. Κι αυτά με το πετρέλαιο στα 104 δολάρια. Το ενδεχόμενο μιας πτώσης των τιμών του πετρελαίου είναι ο εφιάλτης του Μαδούρο. Μια δωδεκαετία σοσιαλιστικής διακυβέρνησης και ένα μοντέλο οικονομίας που βασίστηκε στο δολάριο μέσω πετρελαίου έχουν φτάσει στα όρια τους.

κατά μέσο όρο. Η αγορά ακινήτων έχει πληγεί, καθώς παραδοσιακά οι αγοραπωλησίες γίνονται σε δολάρια, ενώ φθίνουν διαρκώς οι επενδύσεις και πρωτίστως οι βραζιλιάνικες. Είναι μακρύς ο κατάλογος των βραζιλιάνικων εταιριών που εγκαταλείπουν την Αργεντινή, μεταξύ αυτών κι η πετρελαϊκή Petrobras, που πούλησε πρόσφατα το 48,5% που κατείχε στην εταιρία ηλεκτρικής ενέργειας EDESUR. Η Φερνάντες προσπαθεί να ισορροπήσει την κατάσταση με συνέχιση των δαπανών, ώστε να πυροδοτήσει την εσωτερική κατανάλωση, (ο λόγος φυσικά είναι και προεκλογικός, καθώς βρισκόμαστε ενόψει εκλογών για το Κογκρέσο.) Το ερώτημα είναι μέχρι πότε θα λειτουργεί αυτή η πρακτική. Το πρώτο τρίμηνο η οικονομία της χώρας αναπτύχθηκε με ρυθμό 3%, ακριβώς για τον λόγο που προαναφέραμε, ενώ το εμπορικό πλεόνασμα μειώθηκε σχεδόν στο μισό (από ένα δις δολάρια στα 510 εκατομμύρια δολάρια).

Η έλλειψη σκληρού νομίσματος δυσκολεύει τις επιχειρήσεις να εισάγουν, και τα προϊόντα λόγω υψηλού πληθωρισμού και υποτίμησης του νομίσματος είναι πανάκριβα, πλην αυτών που είναι στη διατίμηση. (Η υποτίμηση του νομίσματος τα τελευταία 14 χρόνια κατά 90% υποχρεώνει την κυβέρνηση να πριμοδοτεί διαρκώς τα προϊόντα πρώτης ανάγκης.) Ακόμη κι εκεί όμως υπάρχουν ελλείψεις και ο κόσμος δυσκολεύεται να βρει από αλεύρι μέχρι χαρτί τουαλέτας. Πολλά σουπερμάρκετ εμφανίζουν εικόνες πρώην ανατολικής χώρας, με τις τεράστιες ουρές για την αγορά ειδών πρώτης ανάγκης. Χειρότερη είναι η κατάσταση στις εξαγωγές (εκτός πετρελαίου), οι οποίες έπεσαν στο χαμηλότερο επίπεδο από το 2009 (37% μείωση σε σχέση με πέρυσι). Το εμπορικό πλεόνασμα βασίζεται αποκλειστικά στο πετρέλαιο, αλλά η αγορά έχει παραλύσει, με τους εμπόρους να ψάχνουν απεγνωσμένα για δολάρια, αγοράζοντάς τα μέχρι και 5 φορές ακριβότερα στη μαύρη αγορά. 

Ευρωπαϊκός Νότος

Του Πέτρου Γκάτζια Μοιάζει τυχαίο και ξαφνικό. Δύο χώρες του μνημονίου, η Πορτογαλία και η Ισπανία, αντιμετωπίζουν σχεδόν ταυτόχρονα πολιτική κρίση. Οι κεντροδεξιές κυβερνήσεις τους απειλούνται με κατάρρευση εν μέσω ύφεσης και μάλιστα τη στιγμή που όλα έδειχναν ότι τα μέτρα –τουλάχιστον για την τρόικα– αποδίδουν. Η αφετηρία της πολιτικής κρίσης σε κάθε χώρα είναι διαφορετική, όμως το αποτέλεσμα είναι το ίδιο, και σε κάνει να αναρωτιέσαι: Τι συμβαίνει τελικά στον ευρωπαϊκό νότο;

Déjà vu στην Ιβηρική HOTDOC. • 25 ΙΟΥΛΙΟΥ 2013 • 53

Ευρωπαϊκός Νότος

Θ

υμάμαι μια παλιά διαφήμιση ενός εκδοτικού οίκου. Πολλά καλοκουρδισμένα ανθρωπάκια να προχωρούν στη σειρά και ένα απ' αυτά να έχει σταματήσει, να έχει σπάσει το κουρδιστήρι του, και τ' άλλα να του φωνάζουν: «Άθλιε τρομοκράτη!» Αυτή η εικόνα μου ήρθε στο μυαλό όταν είδα πως δύο χώρες του ευρωπαϊκού νότου που επιβάλλουν τη σκληρή λιτότητα, εξαιτίας της τρόικα, χαλούν τη συνταγή επειδή έχουν πολιτική κρίση. Αυτό δεν σημαίνει βέβαια πως γίνονται και επαναστάτες, όπως το ανθρωπάκι της παλιάς διαφήμισης. Σε Ισπανία και Πορτογαλία είναι εκλεγμένες δύο κεντροδεξιές κυβερνήσεις, που έχουν χάσει προ πολλού το λαϊκό έρεισμα και που τώρα καλούνται να πληρώσουν τον λογαριασμό για τις επιλογές τους. Βέβαια, είναι άλλης φύσεως η πολιτική κρίση στην Ισπανία και άλλης στην Πορτογαλία. Μόνο που τυχαίνει να συμβαίνουν λίγο πριν από τις γερμανικές εκλογές και, όπως όλοι μας πλέον γνωρίζουμε, το είδαμε άλλωστε και στη δική μας περίπτωση. Κανένα σύννεφο δεν πρέπει να σκιάσει μέχρι τότε τον ουρανό του Βερολίνου. Οι δύο αυτές χώρες, όμως, έχουν δυστυχώς ένα κοινό: Ό,τι συμβαίνει στη Μαδρίτη επηρεάζει και τη Λισαβόνα και το αντίστροφο. Πρόσφατα το κόστος δανεισμού της Ισπανίας εκτοξεύτηκε μόνο και μόνο γιατί οι αγορές ανησυχούσαν για την πολιτική κρίση στην Πορτογαλία. Πριν από λίγες ημέρες ο γερμανός υπουργός Οικονομικών επέλεξε τη Μαδρίτη για να κάνει δηλώσεις για τη Λισαβόνα. Ο Σόιμπλε βρισκόταν στη χώρα με την ίδια ακριβώς αποστολή που είδαμε αργότερα και στην Αθήνα: Δηλώσεις στήριξης και βοήθεια από τη γερμανική τράπεζα επενδύσεων στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. «Κάτι τέτοιο συμβαίνει συχνά στις δημοκρατίες», είπε ο Σόιμπλε, αναφερόμενος στην κρίση που υπάρχει αυτή τη στιγμή στην πορτογαλική κυβέρνηση. «Δεν περιμένω ότι θα καθυστερήσει το πρόγραμμα των μεταρρυθμίσεων και θα επηρεάσει και πάλι όλη την ευρωζώνη». Τι είχε όμως συμβεί;

54 • HOTDOC. • 25 Ιουλίου 2013

Ό,τι συμβαίνει στη Μαδρίτη επηρεάζει και τη Λισαβόνα και το αντίστροφο

Η αφύπνιση του Καβάκο Σίλβα Ο πρόεδρος της Πορτογαλίας είναι ένας παλιάς κοπής πολιτικός. Ο Καβάκο Σίλβα, σοσιαλδημοκράτης ο οποίος συγκατοικεί με μια κεντροδεξιά κυβέρνηση, τη δεκαετία του ενενήντα είχε συνδέσει το όνομά του ως πρωθυπουργός με το μικρό οικονομικό θαύμα της χώρας. Σήμερα έχει αναλάβει να δώσει λύση στην πολιτική κρίση, αναγκάζοντας τα κόμματα να καταλήξουν σε μια συμφωνία, τουλάχιστον μέχρι το 2014, όταν θεωρητικά η χώρα θα βγει από το μνημόνιο. Άλλωστε η εκτίμηση μέχρι τώρα της Ευρώπης είναι ότι ο πρωθυπουργός Πέδρο Πάσος Κοέλιο τα καταφέρνει καλύτερα από τις αρχικές προβλέψεις, αναλαμβάνοντας να επιβάλλει αρχικά τη λιτότητα και μετά να προχωρήσει στην ανάκαμψη. Βέβαια, η Πορτογαλία μπήκε σε μνημόνιο το 2011, ένα χρόνο μετά την Ελλάδα, και η αφετηρία της ήταν σαφέστατα καλύτερη, καθώς το χρέος της έφτανε το 90% του ΑΕΠ, ενώ το ελληνικό ξεπερνούσε το 130% του ΑΕΠ.

Πριν από περίπου ένα μήνα ο Σίλβα είχε επιλέξει το βήμα του Ευρωκοινοβουλίου του Στρασβούργου για να αρθρώσει τον δικό του λόγο, στέλνοντας στους εταίρους ένα μήνυμα κατά της λιτότητας: «Για υπερβολικά πολύ χρόνο είχαμε εστιάσει στη λιτότητα, διορθώνοντας ανισορροπίες στα δημόσια οικονομικά και βάζοντας σε δεύτερη μοίρα την ανάπτυξη. Καθυστερήσαμε τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις και σε πολλά κράτημέλη οι επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν πρόβλημα χρηματοδότησης. Η μείωση της ζήτησης στο σύνολο της ευρωζώνης οξύνει τα προβλήματα που έχει η Πορτογαλία να επιτύχει τους δημοσιονομικούς στόχους της, ενώ εντείνει την ύφεση και την ανεργία». Η πολιτική κρίση στη χώρα ξεκίνησε αμέσως μετά την παραίτηση του αρχιτέκτονα της λιτότητας από το υπουργείο Οικονομικών. Ο Βίτορ Γκασπάρ αποχώρησε όχι επειδή χρεώθηκε το μνημόνιο, αλλά, όπως τόνισε και ο ίδιος, επειδή δεν είχε πλέον καμία υποστήριξη. Αντικαθίσταται αμέσως από το δεξί του χέρι, τη γενική γραμματέα του υπουργείου Μαρία Λουίς Αλμπουκέρκε. Η κίνηση αυτή, όμως, προκαλεί την αντίδραση του υπουργού Εξωτερικών και εταίρου στην κυβέρνηση συνασπισμού, Πάολο Πόρτας, ο οποίος δηλώνει ότι παραιτείται. Ο Κοέλιο δεν κάνει δεκτή την παραίτησή του και αρχίζουν οι διαβουλεύσεις με τον πρόεδρο της Δημοκρατίας. Ο Σίλβα απορρίπτει την πρόταση της κυβέρνησης για ανασχηματισμό και αναβάθμιση του Πόρτας προκειμένου να διατηρηθεί η κυβέρνηση στην εξουσία, όπως επίσης δεν κάνει δεκτή και την απαίτηση των σοσιαλιστών για πρόωρες

9:13 AM

Page 1

AΛΛA BIBΛIA TOY • H έννοια του κάλλους στον Δαμάσκιο (1977) • Kεφάλαια ηθικής φιλοσοφίας – H αυτονομία του ηθικού λόγου (1980) • Kant’s Conceptions of the Categorical Imperative and the Will (1980) • Eμπειρία και πραγματικότητα (1982) • Kανονικότητα και μοναδικότητα (1983) • H ανθρώπινη ύπαρξη (1985) • H θεμελίωση του ηθικού βίου (1986) • Άνθρωποι, ζώα, μηχανές (1987) • Φιλοσοφία και αμφισβήτηση (1992) • Mάγοι της φιλοσοφίας (1994) • H μελαγχολία της Aναγέννησης (1995) • Hθική φιλοσοφία (1997) • Oι πέντε εποχές της φιλοσοφίας (1997) • Παιδιά του Kάιν (2001) • Aσκήσεις φιλοσοφίας για τη ζωή και την τέχνη (2002) • Nεοπλατωνισμός: Tο Λυκόφως της Aρχαίας Eλληνικής Φιλοσοφίας (2003) • Λεξικό της Φιλοσοφίας (2004) • Σφηνάκια (2005) • Από τον πολιτισμό στην πείνα (2006) • H αιώνια επιστροφή της φιλοσοφίας (2007) • Η φιλοσοφία στη σκηνή (2008) • Εγχειρίδιον παθών (2009) • Ιατρική ηθική (2009) • Εισαγωγή στην φιλοσοφία (2010) • Ο πυγμάχος, το λιοντάρι και η σκόνη (2011) • Μπαίνοντας στο παιχνίδι της φιλοσοφίας (2012) • Θέματα ελληνικού πολιτισμού [επιμέλεια] (1984) • O λόγος [επιμέλεια] (1985) • Φάουστ: H μαγεία της φιλοσοφίας – η φιλοσοφία της μαγείας [επιμέλεια] (1994) • Γαλιλαίος Γαλιλέι: Aιρετικές φωνές [επιμέλεια] (1995) • H εκδίκηση [επιμέλεια] (1999) • Tην ταυτότητά σας, παρακαλώ [επιμέλεια] (1999) • Δεύτερη επιλογή [διηγήματα] (1997) • Tο είδωλο του κόσμου [μυθιστόρημα] (1999)

εκλογές. Το αποτέλεσμα είναι πως τα τρία κόμματα δεν μπορούν ακόμη να τα βρουν, η κρίση σοβεί και είναι αμφίβολο πλέον εάν θα καταφέρει η Λισαβόνα να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της απέναντι στους δανειστές της, και τη συνέχεια μπορούμε να την φανταστούμε.

Είναι πολλά τα λεφτά… Μαριάνο

Πρόσφατα η Guardian σχολίαζε πως μετά την Ελλάδα, την Ολλανδία, την Ιταλία και την Πορτογαλία, μπαίνει και η Ισπανία στο κλαμπ των χωρών με κυβερνητική αστάθεια. Η δημοσιονομική λιτότητα, έγραφε, φαίνεται πως βλάπτει σοβαρά την πολιτική σταθερότητα. Στην περίπτωση της Μαδρίτης, ωστόσο, τα πράγματα είναι λιγάκι διαφορετικά, αλλά επί της ουσίας το αποτέλεσμα είναι το ίδιο. Ο πρώην ταμίας του κυβερνώντος Λαϊκού Κόμματος, Λουίς Μπάρθενας, ο οποίος είναι προφυλακισμένος με την κατηγορία ότι διαχειριζόταν το μαύρο χρήμα από τις μίζες που έδιναν οι επιχειρηματίες στο κόμμα για να παίρνουν έργα, άρχισε να μιλάει. Έπαψε να καλύπτει τους άλλοτε συνεργάτες του και δεν θέλει να χρεωθεί μόνο αυτός το σκάνδαλο. Οι αποκαλύψεις ξεκίνησαν από την El Pais, ακολούθησε η El Mundo και τέλος η κατάθεση του ίδιου του Μπάρθενας. « Έδινα φακέλους με χιλιάδες ευρώ», είπε, «τόσο στον πρωθυπουργό Μαριάνο Ραχόι όσο και στη γενική γραμματέα του κόμματος».

Πέρα από μέσον ανακούφισης, το έργο τέχνης προσφέρεται ως ένα πεδίο επικοινωνίας μεταξύ του δημιουργού του και του θεωρού ή των θεωρών του, χωρίς, μάλιστα, η κάθε πλευρά να διατρέχει τον κίνδυνο να παρεισφρήσουν ανάμεσά τους προσωπικές αντεγκλήσεις, ύποπτες προθέσεις και άλλα παρόμοια, που ρίχνουν την σκιά τους επάνω στον διάλογο έτσι, ώστε αμαυρώνοντάς τον, να τον εκτρέπουν από τον στόχο του, που είναι η ανταλλαγή διανοημάτων και ιδεών. Τόσο ο δημιουργός του έργου τέχνης όσο Οικισοσιαλιστές κι έχομε εδώμπροστά απαιτούν την εμείς, οι αποδέκτες του, μας όχι ο ένας τον άλλο, αλλάτης το δημιούργημα. Ό,τι έχει ναόμως πει ο καλλιπαραίτηση κυβέρνησης, δεν τέχνης το αποτυπώνει στο δημιούργημά του, το οποίο, από έχουν την απαραίτητη στήριξη για μια την στιγμή της αυτονόμησής του, διακόπτει κάθε δεσμό μαζί του. Έτσι, όταν εμείς, οι αποδέκτες του, ερχόμαστε σε πρόταση μομφής. επαφή προς αυτό, να μην χρειαζόμαστε πια να συνομιλούΟ με ίδιος ο Ραχόι ξεκαθαρίζει ότι δεν με τον δημιουργό του καλλιτεχνήματος. Η αναφορά μας εξαντλείται στο ίδιο το τέχνης, το παραιτείται και πως η έργο υπόθεση οποίο μάλιστα, επειδή προσφέρεται για πολλές αναγνώέχει πάρει τον δρόμο της δικαιοσύσεις, μας παρέχει την δυνατότητα άσκησης διαλόγου προς νης. γραμματέας, από την αυτό Η εις τογενική διηνεκές, και, μέσω αυτού μόνο, προς τον αφανή δημιουργό του. Χάρη στο έργο τέχνης συνεχίζομε να συάλλη, αρνείται τα πάντα. Ωστόσο, η νομιλούμε αποθηκεύοντας στον νου μας στοχασμούς και κατάσταση είναι το ιδέες, προκειμένου, μέσακρίσιμη, από την δράσηκαθώς μας αυτή, να ανταποκριθούμε σε ένα κάλεσμα για μιασε ζωήπερίοδο που υπερσκάνδαλο αποκαλύπτεται βαίνει τα στενά όρια της θνητής ύπαρξής μας.

ύφεσης, με την ανεργία να ξεπερνά το 27%, με την κυβέρνηση να προχωρά σε δραματικές περικοπές σε Παιδεία και Υγεία και να είναι ανήμπορη να καλύψει τα κενά στον προϋπολογισμό. «Το επίπεδο ανεκτικότητας 9 7 8 9 6 0 5 4 6 1 3της 62 ισπανικής κοινωνίας απέναντι στην διαφθορά έχει φτάσει στα όριά του. Γι' αυτό νομίζω ότι ο Ραχόι ξεγελιέται αν νομίζει ότι ο χρόνος θα λύσει τα προβλήματά του,» τονίζει ο Άντονι Γκουτιέρεζ Ρούμπι, πολιτικός αναλυτής της El Pais. Οι τελευταίες πολιτικές εξελίξεις σε Ισπανία και Πορτογαλία, λοιπό, υπενθυμίζουν στους Ευρωπαίους ότι η ευρωκρίση είναι ακόμη εδώ. Πολλοί αναλυτές εκτιμούν ότι υπάρχει νευρικότητα στις αγορές, καθώς δεν έχουν εμπιστοσύνη στα μέτρα που έχουν ληφθεί στις δύο χώρες. «Οι ευρωπαίοι ηγέτες αδυνατούν να δαμάσουν την κρίση, επειδή επιδίδονται στη θεραπεία των συμπτωμάτων και όχι των αιτιών», τονίζει ο αυστριακός οικονομολόγος Στέφαν Σουλμάιστερ. «Όταν λοιπόν ένα κράτος επιβάλλει λιτότητα, πετυχαίνει ακριβώς το αντίθετο από αυτό που θέλει». 

ΘΕΟΔΟΣΗΣ Ν. ΠΕΛΕΓΡΙΝΗΣ

Το έργο τέχνης, ο δημιουργός του κι εμείς

3/13/13

Το έργο τέχνης, ο δημιουργός του κι εμείς

ΘΕΟΔΟΣΗΣ Ν. ΠΕΛΕΓΡΙΝΗΣ

EX_ERGO TEXNHS:Layout 3

ISBN 978-960-546-136-2

Εκδόσεις Πεδίο Α.Ε. Συντ. Δαβάκη 10 & Μυλοποτάμου 11526, Αμπελόκηποι • Τηλ.: 210 3390204-5-6 • Fax: 210 3390209

Κεντρική διάθεση-βιβλιοπωλείο: Στοά του Βιβλίου, Πεσμαζόγλου 5 10564, Αθήνα • Τηλ.: 210 3229620 • Fax: 210 3390209

e-mail: [email protected] www.pediobooks.gr HOTDOC. • 25 ΙΟΥΛΙΟΥ 2013 • 55

Ο Θεοδόσ Φιλοσοφία Πανεπιστημ Α’ Κρατικό 2007 για το στην πείνα.

Greek-able Από τον Γιάννη Συμεωνίδη

ΦΩΤΗσ

ΚΑΤΣΙΚΑΡΗΣ

Η μπασκετική εθνική ομάδα της Ρωσίας μετρά λίγο παραπάνω από 20 χρόνια ζωής. Κι όμως, έχει προλάβει να κατακτήσει ένα χάλκινο ολυμπιακό μετάλλιο, δύο ασημένια σε παγκόσμια πρωταθλήματα, ένα χρυσό σε Ευρωμπάσκετ, καθώς κι ένα ασημένιο και δύο χάλκινα στον ίδιο θεσμό. Η ανάληψη, επομένως, της τεχνικής της ηγεσίας από τον Φώτη Κατσικάρη (έστω κι αν αναγκάστηκε για αγωνιστικούς λόγους να παραιτηθεί την προηγούμενη εβδομάδα) λέει πολλά τόσο για το επίπεδο του ελληνικού μπάσκετ όσο και για την αξία του συγκεκριμένου προπονητή. Ο κ. Κατσικάρης, άλλωστε, έχει επιδώσει τα διαπιστευτήριά του στα ευρωπαϊκά γήπεδα εδώ και πολλά χρόνια, κοουτσάροντας με επιτυχία ρωσικές και, κυρίως, ισπανικές ομάδες.

Πώς έγινε η επαφή με τη Ρωσική Ομοσπονδία Καλαθοσφαίρισης; Δέχτηκα κλήση όταν τέλειωσε το συμβόλαιο της Ρωσικής Ομοσπονδίας με τον προκάτοχό μου, τον αμερικανό Ντέιβιντ Μπλατ. Μου έκανε εντύπωση πως γνώριζαν πολλά για εμένα. Με είχαν ψάξει αρκετά. Μου είπαν πως καλύπτω την αγωνιστική φιλοσοφία τους και γνωρίζω πολύ καλά τη νοοτροπία του ρώσου μπασκετμπολίστα χάρη και στη θητεία μου στο ρωσικό πρωτάθλημα.

Τι είδους άνθρωποι είναι οι προπονητές; Είμαστε περίεργη ράτσα. Ο καλός προπονητής πρέπει να είναι έτοιμος να πεθάνει για τις αρχές του. Η δημοκρατία δεν ταιριάζει στο άθλημά μας. Αν ένας προπονητής έχει μια αμυντική φιλοσοφία στον τρόπο παιχνιδιού της ομάδας του, οφείλει να την επιβάλλει στους παίκτες του. Πρέπει να είναι μεταδοτικός, διορατικός και να είναι έτοιμος να διαχειρίζεται κρίσεις.

Πώς βλέπετε το ελληνικό πρωτάθλημα; Η ΑΕΚ θα καταφέρει να βρει τον δρόμο της; Ο Ολυμπιακός και ο Παναθηναϊκός, μολονότι άλλαξαν προπονητές, απέδειξαν ότι θα είναι για πάντα δυνατές ομάδες. Από εκεί και πέρα, το ελληνικό πρωτάθλημα έχει ενδιαφέρον γιατί οι υπόλοιπες ομάδες πάνω κάτω βράζουν στο ίδιο καζάνι. Όσο για την ΑΕΚ, είναι η πρώτη ομάδα που έκανε να αγαπήσουν οι Έλληνες το μπάσκετ, με το Κύπελλο Κυπελλούχων που κατέκτησε το 1968. Για να αντέξει την μπόρα, όμως, μια ομάδα πρέπει να έχει γερές βάσεις. Δυστυχώς αυτό δεν συνέβη με την ΑΕΚ, η οποία από τότε που αποχώρησε ο Γιάννης Φιλίππου, ο οποίος δεν ήταν πρόεδρος-οπαδός, πήρε την κάτω βόλτα. Με πονά να βλέπω την ΑΕΚ στη Β’ Εθνική και στην Α2. Δε μπορώ να ξεχάσω τα 13 χρόνια που έζησα σε αυτήν την ομάδα ως παίκτης και προπονητής της. 

Το να βλέπεις έναν αθλητή σου να βελτιώνεται και να μη χρειάζεται πλέον να καταφεύγεις σε αλχημείες για να κρύβεις τις αδυναμίες του, σου δίνει μεγάλη ηθική ικανοποίηση

Στις 27 Μαΐου 2011 η Μπιλμπάο, η ομάδα μου, έχασε τον πρώτο ημιτελικό των πλέι οφ του ισπανικού πρωταθλήματος από τη Ρεάλ Μαδρίτης με 78-67. Το τελικό αποτέλεσμα, όμως, δεν ήταν ενδεικτικό των πραγματικών δυνατοτήτων των δύο ομάδων. Το ήξερα και το επιβεβαίωσα ύστερα από τη συζήτηση που είχα με τους παίκτες μου με τη λήξη του παιχνιδιού. Τα παιδιά ήταν στενοχωρημένα, αλλά κατάφερα να διαχειριστώ τον θυμό τους και τον πληγωμένο τους εγωισμό. Μπήκαμε στην ίδια συχνότητα και πίστεψαν στον εαυτό τους. Το αποτέλεσμα; Κάναμε τρεις συνεχόμενες νίκες (σπάσαμε μάλιστα το αήττητο της Ρεάλ στην έδρα της, που κρατούσε δύο χρόνια) και φτάσαμε στον τελικό, τον πρώτο στην ιστορία της Μπιλμπάο. Η ήττα σε εκείνον τον πρώτο ημιτελικό ήταν η πιο γλυκιά της καριέρας μου, αλλά και μια απόδειξη πως ό,τι δεν σε σκοτώνει σε κάνει πιο δυνατό.

Ιοί Υπολογιστών

αρρωστ

Όταν ο υπ ο

Εάν κανείς δεν ήταν καχύποπτος και κανείς δεν κατασκεύαζε ιούς υπολογιστών, θα είχαμε κερδίσει όλοι από 5-6 φορές τη λοταρία του Λονδίνου, θα είχαμε δώσει τον λογαριασμό τραπέζης μας στον Εμίρη του Κατάρ για να βάλει τα εμβάσματά του και θα κυκλοφορούσαμε με iPhone 5 που κερδίσαμε επειδή πετύχαμε πέντε κινούμενες πάπιες. Η πραγματικότητα είναι λίγο διαφορετική. Οι ιοί υπάρχουν και στοχεύουν τους μη καχύποπτους χρήστες. Δημιουργήθηκαν από ανθρώπους κατ’ εικόνα και καθ’ όμοίωση των ιών που προσβάλλουν το ανθρώπινο –και όχι μόνο– σώμα. Πρωταρχικός και μοναδικός σκοπός του ιού, να αναπαραχθεί και να εξαπλωθεί και σε άλλους ξενιστές. Του Γιάννη Καρτερού

«Υ

πάρχει μεγάλη ομοιότητα στο πώς κινούνται οι ιοί των υπολογιστών με τις κινήσεις των ιών στους ανθρώπους και τα ζώα», λέει ο δρ. Μιχάλης Πραματευτάκης, μηχανικός ηλ. υπολογιστών ειδικευμένος στην ασφάλεια συστημάτων. «Από τη στιγμή που θα εγκατασταθούν, οι ιοί θα αντιγράφουν αδιάκοπα τον εαυτό τους σε διάφορες τοποθεσίες του υπολογιστή,

58 • HOTDOC. • 25 Ιουλίου 2013

μέχρι μια κίνηση του χρήστη (e-mail, άνοιγμα σελίδας στο διαδίκτυο, αντιγραφή αρχείου σε USB stick) να τους οδηγήσει στο επόμενο σύστημα. Ο ιός είναι ένα κακόβουλο πρόγραμμα, το οποίο εγκαθιστάται στον υπολογιστή χωρίς να το καταλαβαίνεις, ενώ στοχεύει σε κάποιο λειτουργικό σύστημα, όχι σε ανθρώπους. Δεν θα δεις, ας πούμε, τον ίδιο ιό σε Windows και σε Mac».

Ιός της άγνοιας Το βασικότερο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι χρήστες με τους ιούς είναι η ίδια τους η άγνοια σε θέματα υπολογιστών και ασφάλειας. Το Hot Doc επικοινώνησε με τον Στράτο Αθανασίου, υπεύθυνο υποστήριξης μεγάλης εταιρίας λογισμικού προστασίας από ιούς. «Ο ιός είναι κάτι πολύ απλό και πολύ μικρό, ένα εκτελέσιμο αρχείο μόλις μερικών kb. Οι ιοί υπάρχουν από τότε που εμφανίστηκαν λογισμικά γραφικού περιβάλλοντος (με επιφάνεια εργασίας, ποντίκι κλπ), ίσως και λίγο πιο πριν. Το να προστατευτείς από έναν ιό είναι, κακά τα ψέμματα, απλό: αγοράζεις ή κατεβάζεις ένα antivirus πρόγραμμα. Το antivirus ανιχνεύει ύποπτες κινήσεις αρχείων και σ' τις αναφέρει. Εάν έχεις δώσει εσύ την εντολή, όλα καλά. Εάν όχι, το συγκεκριμένο αρχείο καταστρέφεται ή μπαίνει σε καραντίνα. Για να γίνω πιο σαφής, εάν έβλεπες κάποιον στον δρόμο να περπατάει με ένα μαχαίρι, τι θα έκανες; Ή θα απομακρυνόσουν από κοντά του (καραντίνα) ή θα έπαιρνες την αστυνομία (διαγραφή)».

σταίνει

π ολογιστής

Οι δημιουργοί τους Βασικό ερώτημα πολλών, το γιατί υπάρχουν άνθρωποι που προγραμματίζουν ιούς. Ο Θάνος Πουλίτσας, web developer, μίλησε στο Hot Doc για τη δημιουργία αλλά και την καταστροφή τους. «Γιατί να κατασκευάσει κάποιος έναν ιό; Πρώτα απ’ όλα, γιατί μπορεί. Για πολλούς ανθρώπους είναι πρόκληση. Όσο πιο πολλούς υπολογιστές μολύνει, τόσο πιο πετυχημένος θεωρείται και ο ιός και ο δημιουργός του. Τους ανθρώπους που μπορούν να κατασκευάσουν έναν ιό και να τον βάλουν μέσα σ' ένα λειτουργικό σύστημα τους ψάχνουν οι εταιρίες προστασίας. Οι εταιρίες ψάχνουν αυτούς τους ανθρώπους για να προστατευτούν και οι ίδιες. Π.χ., όταν μια εταιρία έχει προσλάβει το τάδε ή το δείνα τσακάλι, το οποίο βρήκε μια τρύπα στον κώδικα των καινούριων Windows και κατασκέυασε έναν ιό που μπαίνει από αυτήν, το κάνει γιατί ξέρει ότι σε μελλοντική βάση θα μπορεί να έχει πολύ καλύτερη πρόληψη και να προστατέψει τους πελάτες της, κλείνοντας τη συγκεκριμένη τρύπα».

Ο ILOVEYOU επί το έργον. Φάκελος του χρήστη κατακλύζεται από αρχεία που δημιουργεί ο ιός.

Η ερώτηση που εγείρεται εδώ είναι το αν θα μπορούσε μια εταιρία να κατασκευάζει ιούς προς όφελός της. Και ο κ. Αθανασίου και ο κ. Πουλίτσας υποστήριξαν πως καμία εταιρία δεν θα έπαιρνε το ρίσκο να κατασκευάσει ιούς προκειμένου να αυξήσει τις πωλήσεις των προϊόντων της. Ο βασικότερος λόγος είναι ότι, εάν αποκαλυφθεί κάτι τέτοιο, ακόμα και οι κολοσσοί του κλάδου θα καταρρεύσουν.

Διαφορετική άποψη φαίνεται να έχει ο κ. Πραματευτάκης: «Δεν θα μου φαινόταν καθόλου περίεργο εάν οι εταιρίες κατασκεύαζαν έναν ιό μόνο και μόνο για να μπορέσουν να πλασάρουν το αντίδοτο πιο γρήγορα από τον ανταγωνισμό. Σε μια αγορά που τα προϊόντα 6μήνου θεωρούνται παλιά, κάθε μέρα μετράει». Συμπτωματικά, κατά τη διάρκεια της έρευνας σχετικά με τον ιό της   HOTDOC. • 25 ΙΟΥΛΙΟΥ 2013 • 59

Ιοί Υπολογιστών

1983 1971

O πρώτος καταγεγραμμένος ιός, ονόματι Creeper, κάνει την εμφάνισή του. Πρόκειται για ένα πειραματικό, αυτοαναπαραγόμενο πρόγραμμα, το οποίο δημιούργησε ο Μπομπ Τόμας της εταιρίας BBN Technologies. Στόχος του, να αντιγράψει τον εαυτό του σε έναν απομακρυσμένο υπολογιστή και να εμφανίσει το μήνυμα «I’m the Creeper, catch me if you can!». Ο ιός αναπαράχθηκε επιτυχώς σε λογισμικό TENEX. Για την καταστροφή του επιστρατεύτηκε ένας νέος ιός, ο Reaper.

Ο όρος ιός επινοείται από τον Φρέντερικ Κόεν για να περιγράψει τα αυτοαναπαραγόμενα προγράμματα. Το 1984 ο Κόεν χρησιμοποιεί τη φράση «ιός υπολογιστή», ενώ παραλληλίζει τη λειτουργία αυτών των προγραμμάτων με μολύνσεις. Πρώτος ορισμός του ιού: Ένα πρόγραμμα που μολύνει άλλα προγράμματα προκειμένου να φιλοξενήσουν ένα αντίγραφό του.

1983 1988

Ο ιός του πινγκ πονγκ. Δημιουργήθηκε σε περιβάλλον MS-DOS και δεν έκανε τίποτα άλλο από το να εκνευρίζει τον χρήστη, εμφανίζοντας μια μπάλα που χοροπηδούσε σε όλη την οθόνη.

Ο πρώτος ιός trojan σχεδιάζεται για τους υπολογιστές της IBM. Ονομάζεται ARF ARF και εμφανίζεται ως ένα πρόγραμμα που ταξινομεί τα περιεχόμενα των δισκετών DOS. Στην πραγματικότητα, σβήνει όλους τους φάκελους της δισκέτας και γράφει «ARF ARF» στην οθόνη του χρήστη.

1992

Ο ιός Michelangelo αναμενόταν να δημιουργήσει μια ψηφιακή Δευτέρα Παρουσία στις 6 Μαρτίου, αφού, σύμφωνα με τα media, θα έσβηνε όλα τα αρχεία των εκατομμυρίων υπολογιστών που είχε μολύνει. Τελικά, ο αριθμός των υπολογιστών που μολύνθηκαν δεν ξεπέρασε τις μερικές χιλιάδες.

2000

Ο διαβόητος ιός (worm) ILOVEYOU μολύνει εκατομμύρια υπολογιστές μέσα σε λίγες μόνο ώρες. Δημιουργήθηκε από έναν φιλιππινέζο φοιτητή πληροφορικής και στόχευε σε χρήστες Windows λογισμικού. Θεωρείται από τους πιο επικίνδυνους και καταστροφικούς ιούς, καθώς πολλαπλασιάζεται μέσα στον υπολογιστή χρησιμοποιώντας διαφορετικούς τύπους αρχείων.

2012 2007

Storm Worm. 1,7 εκατομμύρια υπολογιστές μολύνθηκαν από αυτόν τον ιό, ενώ περίπου 10 εκατομμύρια κινδύνευσαν. Μεταμφιεσμένος ως mail, εξαπλώθηκε ταχύτατα και στόχος του ήταν να προσθέτει τους μολυσμένους υπολογιστές στο Storm Botnet, ένα τεράστιο δίκτυο μολυσμένων υπολογιστών που αντάλασσαν και έστελναν spam mails αδιάκοπα.

60 • HOTDOC. • 25 Ιουλίου 2013

Ο ιός της Αστυνομίας (Ransomware) εξαπλώνεται ραγδαία. Αυτός ο τύπος ιού ιστορικά υπάρχει από τη δεκαετία του ’80, όμως το 2012 ήταν η χρονιά με τη μεγαλύτερη έξαρση. Ο ιός αλλάζει τη σειρά των προγραμμάτων που ανοίγει ο υπολογιστής κατά την εκκίνηση, θέτοντας ως πρώτο τον εαυτό του. Την επόμενη φορά που ο χρήστης θα ανοίξει τον υπολογιστή, εμφανίζεται μια άσπρη οθόνη με το σήμα της Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος (για την Ελλάδα), όπου αναφέρονται υποθετικές παραβάσεις του χρήστη, συνήθως παράνομη κατοχή πορνό, καθώς και μια αίτηση πληρωμής, ώστε η υπηρεσία να ξεκλειδώσει τον υπολογιστή.

Μία από τις παραλλαγές του ιού της Αστυνομίας, ο οποίος ανιχνεύει σε ποια χώρα βρίσκεται και μεταφράζει το μήνυμά του.

Αστυνομίας, ένα ενδιαφέρον στοιχείο ήρθε στο φως: Μόνο μια εταιρία παρέχει προστασία για τον συγκεκριμένο ιό και μάλιστα την παρείχε από τα πρώτα στάδια, πριν την εξάπλωσή του.

Η καχυποψία σώζει Το κακό με τους ιούς είναι ότι κανείς δεν ξέρει ποιον από όλους θα κολλήσει. Όπως, λοιπόν, το ανθρώπινο σώμα έχει το ανοσοποιητικό του σύστημα, έτσι και ο υπολογιστής πρέπει να έχει το πρόγραμμα προστασίας του. Εκτός αυτού, όμως, ο χρήστης θα πρέπει πάντα να είναι καχύποπτος και: – Ποτέ να μη δίνει προσωπικά στοχεία μέσω mail. – Να προσέχει σε τι είδους συνδέσμους πατάει, σε τι σελίδες μπαίνει και τι προγράμματα τρέχει. – Να μην αποθηκεύει κωδικούς σε ιστοσελίδες αμφίβολης ασφάλειας. – Οι κωδικοί να μην είναι γενέθλια ή απλές αλληλουχίες, αλλά να περιλαμβάνουν γράμματα και αριθμούς. Σε μια εποχή που η αληθινή ζωή συνδέεται άρρηκτα με τους υπολογιστές, η υγεία τους μεταφράζεται πολλές φορές και σε υγεία του χρήστη τους. Τραπεζικοί λογαριασμοί, αριθμοί καρτών, PIN, όλα περνάνε μέσα από υπολογιστές και το ίντερνετ. Τα παραπάνω είναι τα βασικότερα βήματα που πρέπει να ακολοθούνται από κάθε χρήστη, ώστε να είναι ασφαλής. 

Tech.doc Από τον Γιάννη Καρτερό

Το όπλο του μέλλοντος είναι εδώ, και μοιάζει πολύ με βιντεοπαιχνίδι Η εταιρία Tracking Point από το Τέξας ξεκίνησε τις πωλήσεις του πιο εξελιγμένου πυροβόλου που είναι διαθέσιμο στους πολίτες. Πρόκειται για τουφέκι, του οποίου η διόπτρα χρησιμοποιεί τεχνολογία υπολογιστών και λέιζερ για πιο εύκολη στόχευση, ενώ είναι εξοπλισμένο με WIFI, ώστε ο χρήστης του να ανεβάζει σε βίντεο τις βολές του σε Facebook και YouTube.

Ιατρικό νυστέρι που ανιχνεύει τον καρκίνο

Ονομάζεται iKnife και είναι το νυστέρι που ανιχνεύει καρκινικό ιστό ενώ κόβει/καίει. Αναλύει επιτόπου τον καπνό από τον καμμένο ιστό και αναγνωρίζει το είδος του όγκου. Έτσι μειώνεται το κόστος των εξετάσεων και ο αριθμός των εγχειρήσεων σε περίπτωση επανεμφάνισης.

Τα αόρατα μαγιό που προστατεύουν από καρχαρίες Ονομάζονται Elude (διαφυγή) και Diverter (εκτροπή) και πρόκειται για τα πρώτα μαγιώ που προστατεύουν από καρχαρίες. Κυκλοφόρησαν στην Αυστραλία, την ήπειρο με τις περισσότερες επιθέσεις καρχαρία σε λουόμενους. Η Elude χρησιμοποιεί τα χρώματα της θάλασσας για να κρύψει τον κολυμβητή από τα μάτια του καρχαρία, ενώ η Diverter τις έντονες ασπρόμαυρες λωρίδες, οι οποίες οδηγούν τον καρχαρία στο συμπέρασμα ότι ο λουόμενος δεν είναι νόστιμος.

Οι χιμπατζήδες θυμούνται! Το πανεπιστήμιο Aarhus της Δανίας προέβη σε μια σημαντική ανακάλυψη. Οι χιμπατζήδες θυμούνται. Όχι μόνο κινήσεις συνήθειας, αλλά και καταστάσεις του παρελθόντος. Μέσα από πειράματα, όπου το πρώτο απείχε 3 χρόνια από την επανάληψή του, αποδείχθηκε ότι, όταν οι χιμπατζήδες βρεθούν σε ίδιες καταστάσεις με τους ίδιους ανθρώπους, θυμούνται αμέσως τις κινήσεις που πρέπει να κάνουν, ποια εργαλεία πρέπει να αναζητήσουν και τι να κάνουν με αυτά.

Οι μικρότερες μπαταρίες του κόσμου Έχουν μέγεθος 0,25 mm (όσο ένας κόκκος άμμου) και ζυγίζουν 100 μικρογραμμάρια η μία. Πρόκειται για τις μικρότερες λειτουργικές μπαταρίες λιθίου που κατασκευάστηκαν ποτέ. Καθεμία είναι φορτισμένη με 1 μιλιβάτ. Οι μπαταρίες σχεδιάστηκαν για να τροφοδοτούν κυρίως βιοϊατρικά εμφυτεύματα, ενώ είναι δυνατή και η χρήση τους σε φωτοβολταϊκά συστήματα, καθώς ο ήλιος τις επαναφορτίζει.

HOTDOC. • 25 ΙΟΥΛΙΟΥ 2013 • 61

@tweets

ακολουθείστε μας στο twitter

@hotdoc_mag

@gorgio1973

Σ’ αυτό το σημείο να σας θυμίσω πως αυτός που αντιδρά μόνο όταν θίγεται δεν λέγεται επαναστάτης. Παρτάκιας λέγεται

@takisand

Μισώ τα θύματα που σέβονται τους δήμιους τους. J-P Sartre

@FREEDYBRUNA

Δεν ξέρω γιατί αλλά ο Σόϊμπλε όλη μέρα κοίταζε με περιέργεια το κεφάλι του Σαμαρά!

@eVaN_GiAn

45’ κολλημένοι στη Μεσογείων, όλοι εδώ ευχόμαστε τα καλύτερα για τη μάνα του Σόιμπλε κ τον πατέρα του. Ευχές πολλές επίσης κ για τον Σαμαρά @Dr_Aluca @Ypatia

Φόλα Σαμαρικιά η γιαγιά. Ματαίως επιχειρήσαμε όλοι να την ενημερώσουμε ότι ο Τσίπρας δεν κυβερνά. Δεν μας πίστευε...

@miltostr

Αν τα κανάλια ασχολούνταν με κάθε ξυλοδαρμό διαδηλωτή από τα ΜΑΤ όσο με τη φάπα στον Άδωνι, δε θα υπήρχε αστυνομική βία στη χώρα μας...

@AdonisGeorgiadi άμα βάλεις λίγο photoshop θα μοιάζεις δαρμένος.... Ρώτα τον Δένδια...θα ξέρει..

@KOPRITHS

Η μαμά είπε: όχι μόνο δε θα ζητήσει αποπληρωμή του κατοχικού δανείου ο Αντώνης, αλλά θα ρωτήσει τον Σόιμπλε μήπως τους οφείλουμε ΕΜΕΙΣ κατοχικούς τόκους! @tasosbiliouris

ο Τρύφων Σαμαράς στην παραλία παίζει φουρκέτες

@Chouliara

Αναχωρεί Σόιμπλε, ανοίγει το κέντρο της Αθήνας. Οι κρατούμενοι μπορούν να μεταβούν ησύχως στον προαύλιο χώρο μέχρι νεωτέρας επίσκεψης κατακτητών

@Eurotroikanos

Βρε καθίκια «βαρέσατε» τον πιο πιστό μας υπήκοο, τον Άδωνι???500.000 απολύσεις θα ζητήσω στο δημόσιο για αντίποινα!

@kanaliotis

Να δείτε που από Ντιτρόιτ θα μας πάρουν τους καλύτερους. Τη πρώτη βδομάδα βλέπω να χάνουμε Βενιζέλο, Σαμαρά, ΓΑΠ, Άδωνι, Βορίδη, Δένδια

@elenailia1968

Ήρθε ο λογαριασμός της ΔΕΗ. Μου χρέωσαν και το ρεύμα του εξπρεσιονισμού.

B

βιβλία από

Σταδίου 41 Κτίριο πολυκαταστημάτων FOKAS απέναντι από τη Στοά του Βιβλίου

1€

Bazaar ΒΙΒΛΙΟΥ 4/7 έως 3/8

Hot Sports Από τον Μάριο Αραβαντινό

Πόλεμος για τα 20 εκατ. της Περιφέρειας

Κυνική παραδοχή: « Όλοι ντοπάρονται» Σωρεία ερωτημάτων ανακύπτει από τις δηλώσεις του Σταύρου Χάντζου, διευθυντή του Εθνικού Κέντρου Ελέγχου Ντόπινγκ και παράλληλα γιατρού της ομάδας μπάσκετ του Παναθηναϊκού, ο οποίος, μιλώντας σε ραδιοφωνικό σταθμό, παραδέχτηκε πως «όλοι οι αθλητές παίρνουν αναβολικά» (άραγε μιλούσε και για τους αθλητές της ομάδας του;). «Τι κάνει νιάου-νιάου στα κεραμίδια; Όλοι οι αθλητές παίρνουν αναβολικές ουσίες. Τα λέμε όλα αυτά από πολύ παλιά. Προσπάθησα παλαιότερα χωρίς φάρμακα να χτίσω έναν Ολυμπιονίκη, τον αδερφό μου. Τον κατέστρεψε όμως το βρόμικο πολιτικό σύστημα και το γεγονός ότι δεν δέχτηκε να πάρει το φάρμακο», είπε ο Σταύρος Χάντζος και αναρωτήθηκε γιατί στους περυσινούς ημιτελικούς του πρωταθλήματος μπάσκετ οι αρμόδιες αρχές επέλεξαν να κάνουν έλεγχο σε αγώνα του Παναθηναϊκού με την Καβάλα και όχι του Ολυμπιακού με τον Πανιώνιο, ο οποίος, κατά την κρίση του, ήταν πιο κρίσιμος. Εκείνο βέβαια που πρέπει να σχολιαστεί είναι ο ίδιος ο νόμος περί ντόπινγκ, ο οποίος βρίθει ασαφειών και ερμηνεύεται από τους υπεύθυνους κατά το δοκούν.

64 • HOTDOC. • 25 Ιουλίου 2013

Για καθεστωτική αντίληψη στη διαχείριση δημόσιου χρήματος έκανε λόγο ο ανεξάρτητος βουλευτής Νίκος Νικολόπουλος, μιλώντας στη ραδιοφωνική «Δίκη». Ο κ. Νικολόπουλος είχε ζητήσει και μέσω ερώτησής του στη Βουλή να εξηγηθούν οι λόγοι για τους οποίους η Περιφέρεια Αττικής αποφάσισε να συγχρηματοδοτήσει το νέο γήπεδο της ΑΕΚ στη Νέα Φιλαδέλφεια. Η επιμονή του βουλευτή προκάλεσε την αντίδραση των οπαδών της Ένωσης, οι οποίοι επισκέφτηκαν το πολιτικό του γραφείο κι έγραψαν υβριστικά συνθήματα στους τοίχους. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο περιφερειάρχης Αττικής Γιάννης Σγουρός έχει αποφασίσει να διαθέσει για λογαριασμό της ΑΕΚ 20 εκατ. ευρώ.

ΕΠΟ εν είδει ομερτά Σε μια πρωτοφανή για την ελευθερία του Τύπου κίνηση προχώρησε την Κυριακή 14 Ιουλίου η ΕΠΟ, απαγορεύοντας στους διαπιστευμένους αθλητικούς συντάκτες να παρακολουθήσουν την έκτακτη Γενική Συνέλευση, με πρόσχημα ότι θα συζητιόταν κάποιο πειθαρχικό θέμα κι ενώ την προηγούμενη ημέρα η ίδια είχε ενημερώσει τους δημοσιογράφους προκειμένου να παραβρεθούν. Σημειωτέον ότι στο πρόσφατο παρελθόν επανειλημμένα έχουν συζητηθεί πειθαρχικά ζητήματα, όλα παρουσία εκπροσώπων του Τύπου. Στο μεταξύ, σοβαρότατο θέμα ηθικής τάξης προκύπτει για τον πρόεδρο της Ομοσπονδίας Γιώργο Σαρρή, αφού, παρότι ουδείς δημοσιογράφος παρακολουθούσε τη ΓΣ, η ιστοσελίδα chiospress. gr, διαχειριστής της οποίας είναι μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της Ένωσης Ποδοσφαιρικών Σωματείων Χίου, από την οποία προέρχεται ο κ. Σαρρής, παρείχε ενημέρωση κατά πανελλήνια αποκλειστικότητα.

Una faccia… ma un’ altra razza Αν έψαχνε κανείς ομοιότητες του ελληνικού ποδοσφαίρου με το ιταλικό, σίγουρα δεν θα τις εντόπιζε στην ποδοσφαιρική ποιότητα των ομάδων, ούτε βεβαίως στα οικονομικά μεγέθη. Θα μπορούσε παρ’ όλα αυτά να βρει κοινά χαρακτηριστικά στο παρασκήνιο και στα σκάνδαλα που κατά καιρούς βλέπουν το φως της δημοσιότητας, αφού οι γείτονες φημίζονται για τα διαχρονικά παιχνίδια τους κάτω από το τραπέζι. Γι’ αυτά τα παιχνίδια, η ιταλική Δικαιοσύνη επέβαλε ποινή αποκλεισμού έως και τέσσερα έτη σε 20 ποδοσφαιριστές, οι οποίοι εμπλέκονται σε σκάνδαλο στημένων αγώνων. Όπως γνωστοποίησε η Ιταλική Ομοσπονδία, οι ποδοσφαιριστές τιμωρήθηκαν για «αθλητική απάτη» στις αναμετρήσεις Μπάρι-Τρεβίζο τον Μάιο του 2008 και Σαλερνιτάνα-Μπάρι τον Μάιο του 2009, αμφότερες στο πλαίσιο της Β΄ κατηγορίας. Την ίδια στιγμή, τα Πειθαρχικά των ενώσεων Β’ και Γ’ Εθνικής στην Ελλάδα αποφαίνονται ότι δεν υπάρχει καμία σκιά σε αναμετρήσεις ομάδων, τις οποίες η ίδια η Ευρωπαϊκή Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία έχει χαρακτηρίσει «ύποπτες και πιθανώς χειραγωγημένες».

Πίσω από τις βόμβες εκείνοι που κυβερνούν το ελληνικό ποδόσφαιρο Φεβρουάριος 2012. Ο φούρνος του μεσσήνιου διαιτητή Πέτρου Κωνσταντινέα, στο κέντρο της Καλαμάτας καταστρέφεται σχεδόν ολοσχερώς από εκρηκτικό μηχανισμό ο οποίος εξερράγη στο εσωτερικό του. Ήταν η τρίτη και σοβαρότερη επίθεση στο κατάστημα του διεθνούς ρέφερι σε διάστημα ενός έτους. Οι ένοχοι δεν εντοπίστηκαν ποτέ. Σήμερα, ο Πέτρος Κωνσταντινέας, μιλώντας σε ραδιοφωνική εκπομπή, έδειξε ως υπεύθυνους για τις επιθέσεις εκείνους «οι οποίοι ακούγονται στις κασέτες των στημένων αγώνων και κυβερνούν το ελληνικό ποδόσφαιρο». «Επιμένω ότι οι ηθικοί αυτουργοί των βομβιστικών επιθέσεων εναντίον του καταστήματος μου είναι αυτοί που ακούγονται στις κασέτες των στημένων αγώνων. Μάλιστα κυβερνούν το ελληνικό ποδόσφαιρο. Η εισαγγελική έρευνα συνεχίζεται, έχω καταθέσει δύο φορές και όσα στοιχεία έρχονται στην κατοχή μου τα δίνω στη Δικαιοσύνη αμέσως», είπε ο πρώην διεθνής διαιτητής.

26 Ιουλίου 1996

Ένας Άτλας στην Ατλάντα

O Πύρρος Δήμας κατακτά το δεύτερο χρυσό ολυμπιακό μετάλλιο της καριέρας του, σπάζοντας παράλληλα δύο παγκόσμια ρεκόρ. Ο έλληνας πρωταθλητής σηκώνει 180 κιλά στο αρασέ, 212,5 κιλά στο ζετέ και με σύνολο 392,5 κιλά συντρίβει το παγκόσμιο ρεκόρ και ανεβαίνει στο πρώτο σκαλί του βάθρου, έχοντας επικρατήσει του δεύτερου με διαφορά δέκα ολόκληρων κιλών. Το όνομα του Πύρρου θα γραφόταν με χρυσά γράμματα στην ιστορία των Ολυμπιακών Αγώνων και τα δύο ρεκόρ του –το ρεκόρ των 392,5 κιλών στο σύνολο και των 180 κιλών στο αρασέ– δεν θα καταρρίπτονταν ποτέ, αφού η κατηγορία των 83 κιλών στην οποία συμμετείχε έπαψε να υφίσταται. Ο Πύρρος Δήμας θα κατακτούσε στην καριέρα του ακόμη δύο ολυμπιακά μετάλλια. Το χρυσό τέσσερα χρόνια μετά στο Σίδνεϊ και το χάλκινο στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας το 2004.

HOTDOC. • 25 ΙΟΥΛΙΟΥ 2013 • 65

Ιστορία

Τ

ο φετινό φθινόπωρο ξεκινάει με το χρονόμετρο της ιστορίας να δείχνει πώς πέρασαν ήδη 200 χρόνια από κάθε σημαντικό γεγονός εκείνης της εποχής. Επέτειοι μαχών, μα κυρίως της δράσης τεσσάρων σημαντικών ανθρώπων που οικοδόμησαν στους καπνούς των πυροβόλων τέσσερις διαφορετικούς και αντίρροπους κόσμους ή κοσμοθεωρίες.

Ναπολέων Βοναπάρτης Η φιλοδοξία του Ναπολέοντα ήταν να κατακτήσει την Ευρώπη. Οι τεράστιοι στρατοί του ταξίδεψαν παντού.

δικτατορία. Στα χρόνια από τη στέψη του Βοναπάρτη ως αυτοκράτορα και μετά εντοπίζονται οι ρίζες του φασισμού, των δικτατοριών τύπου Φράνκο και Μεταξά, και κυρίως το φαινόμενο Χίτλερ. Ο Χίτλερ ήταν ο δεύτερος μετά τον Βοναπάρτη που προσπάθησε με τη βία να ενώσει την Ευρώπη υπό το σκήπτρο του.

Το σύστημα του Μέτερνιχ Ένας από αυτούς που συνεργάστηκαν με τον Ναπολέοντα ήταν ο υπουργός εξωτερικών της Αυστρίας και μετέπειτα καγκελάριος, ο διαβόητος Μέτερνιχ. Η

ήταν η αξιοπρόσεκτη ικανότητα των ευγενών της Ευρώπης να επιβιώνουν ακόμα και στα σαλόνια των εθνικών δημοκρατιών. Δεκάδες έγιναν πρωθυπουργοί κι εκατοντάδες υπουργοί.

Οι τράπεζες των Ρόθτσαϊλντ Ο πόλεμος εναντίον του Ναπολέοντα εν μέρει στηρίχτηκε στους στρατούς. Το άλλο εξίσου σημαντικό κομμάτι ήταν για τους συμμάχους η χρηματοδότησή του. Οι Άγγλοι ανέλαβαν αυτόν τον πόλεμο των κεφαλαίων και τον ανέθεσαν σε μια τραπεζική οικογένεια με γραφεία και διασυνδέσεις στο Λονδίνο,

Τέσσερις κόσμοι διακοσίων ετών Στις 16 Οκτωβρίου 1813 ξεκίνησε στη Λειψία η «μάχη των εθνών», όπως την είπαν. Οι Γάλλοι πολέμησαν εναντίον των ευρωπαίων συμμάχων. Μετά από τρεις μέρες σφαγών και σφυροκοπημάτων του πυροβολικού, ηττήθηκαν. Οι νικητές εγκατέστησαν τον αντίπαλό τους σε ένα μικρό νησάκι, την Έλβα, και τον έχρισαν αυτοκράτορα εντός της ακτογραμμής του νησιού. Ο Βοναπάρτης δραπέτευσε, επανήλθε στη Γαλλία και έφτιαξε μέσα σε 100 ημέρες έναν ακόμα αξιόμαχο στρατό. Η τελική μάχη κρίθηκε στο Βατερλό της Φλάνδρας, στις 18 Ιουνίου 1815. Ο Ναπολέων Βοναπάρτης νικήθηκε κατά κράτος. Από τον Παναγιώτη Πασπαλιάρη

Κατακτώντας πολιτείες και χώρες, επέβαλαν τα μέτρα και τα σταθμά της επαναστατικής Γαλλίας, τους κανόνες που θα κινούνται οι άμαξες κλπ. Σήμερα, για παράδειγμα, οδηγούμε στην ηπειρωτική Ευρώπη από τα δεξιά και εκεί που δεν πήγε ο Ναπολέων συνεχίζουν να οδηγούν από αριστερά, όπως στην αρχαία Ελλάδα. Ακόμα, υπολογίζουμε με μέτρα και κιλά και όχι με γυάρδες, πόδια ή οκάδες. Κυρίως όμως, επέβαλαν απολυταρχικούς κυβερνήτες αρεστούς ή συγγενείς στον ηγέτη τους. Ευτυχώς σήμερα δεν κυβερνάται ο κόσμος με το σύστημα που προέκρινε ο Βοναπάρτης. Μια εθνικιστική δηλαδή πολιτεία, βασισμένη ψευδώς σε ανθρωπιστικές αρχές, στην πραγματικότητα μια κρυμμένη ή φανερή στρατιωτική

66 • HOTDOC. • 25 Ιουλίου 2013

ευγενική του καταγωγή και η αδίστακτη φύση του τού επέτρεψαν την κρίσιμη στιγμή να αλλάξει στρατόπεδο και να βρεθεί στο βάθρο των νικητών. Ο κόσμος του Μέτερνιχ ήταν αυτός της πολιτικής δολοπλοκίας, της διπλωματίας πίσω από κλειστές κουρτίνες, των γάμων μεταξύ ευγενών συγγενών, των λαμπερών πάρτι, των λουκούλειων συμποσίων, των εκατοντάδων ερωτικών σχέσεων. Όλων δηλαδή εκείνων των πραγμάτων που συνιστούσαν την ευρωπαϊκή διπλωματία προς όφελος των αυτοκρατορικών οίκων, της τάξης των ευγενών και του ανώτερου κλήρου. Ο κόσμος αυτός κατέρρευσε το 1848 κι έπειτα, όταν διαλύθηκαν οι αυτοκρατορίες στην Ευρώπη και κυριάρχησαν τα εθνικά κράτη. Αυτό που δεν κατέρρευσε

το Παρίσι, τη Φρανκφούρτη, τη Βιέννη και τη Νάπολη. Οι Ρόθτσαϊλντ αποκόμισαν τεράστια κέρδη από τη μεταφορά για λογαριασμό των Άγγλων τόννων χρυσού από τις ευρωπαϊκές οδούς με ασφάλεια. Ένας από αυτούς, ο Ντέιβιντ Ρόθτσαϊλντ, αρχηγός της οικογένειας στο Λονδίνο, έστειλε απεσταλμένους στη μάχη του Βατερλό. Ο αγγελιοφόρος του έφτασε στο Λονδίνο αμέσως μετά την έκβαση της μάχης κι ενώ όλοι πίστευαν στην αγγλική πρωτεύουσα τις φήμες ότι ο Ναπολέων κέρδισε τη μάχη. Την ημέρα εκείνη το χρηματιστήριο έπεφτε στο ναδίρ και ο Ρόθτσαϊλντ αγόρασε σχεδόν τα πάντα. Η συνέχεια είναι γνωστή. Οι Ρόθτσαϊλντ άρχισαν να δανείζουν κράτη. Απέκτησαν για τον εαυτό τους το δικαίωμα να εκδίδουν χρήμα σε πολλά από αυτά. Έφτιαξαν το ευρωπαϊκό συναλλακτικό σύστημα νομισμάτων. Έφτιαξαν το σύστημα αποτίμησης του χρυσού. Αποκόμισαν τίτλους ευγενείας από την Αυστρία, τη Γαλλία και την Αγγλία, και συμμάχησαν με τον κόσμο του Μέτερνιχ. Χειρίζονται ακόμα και σήμερα τα περισσότερα περιουσιακά στοιχεία των ευγενών της Ευρώπης. Κοντολογίς, είναι οι δημιουργοί του ανεξάρτητου τραπεζικού συστήματος της Ευρώπης, που η αποβιομηχάνιση της ηπείρου το

Ο στρατός της Αυστρίας, αποτελούμενος από πολλές εθνότητες που πολεμούσαν για τον αυτοκράτορά τους, είχε άσχημη φήμη: Venit, Videt, Perdit ( Ήλθε, Είδε, Έχασε) ήταν το μότο του. Η κατάρρευσή του σήμανε και την κατάρρευση του κόσμου που έχτισε ο Μέτερνιχ. Μέχρι τουλάχιστον η συμμαχία με τον τραπεζικό κόσμο να φέρει στο φως και πάλι την ένωση της Ευρώπης στα μέτρα των ευγενών.

έκανε στις ημέρες μας τον πραγματικό ιδιοκτήτη της.

Τα έθνη του Καποδίστρια Στο πεδίο των μαχών από ικανότητα και από τύχη ξεχώρισε ένας άνδρας, ένας Κερκυραίος, που είχε αναλάβει τον τομέα της αντικατασκοπείας των ρωσικών στρατευμάτων και αργότερα τις διαπραγματεύσεις της ειρήνης ως ο ισχυρός υπουργός του πιο ισχυρού μονάρχη της Ευρώπης. Ο Καποδίστριας ήταν κόμης και στην αρχή δεν κίνησε υποψίες ως επαναστάτης. Γρήγορα όμως ο Μέτερνιχ αντιλήφθηκε τον ρόλο του. «Ο αρχηγός των ούλτρα φιλελευθέρων», όπως τον ονόμαζε, «δεν είναι κακός άνθρωπος, αλλά ειλικρινά είναι ένας εντελώς ηλίθιος, ένα τέλειο παράδειγμα ξεροκεφαλιάς και κακής αντίληψης. Ζει σε έναν κόσμο που για εμάς αποτελεί εφιάλτη». Ο κόσμος που ο Καποδίστριας προσπάθησε να επιβάλλει στην Ευρώπη ήταν αυτός που σπαρταρούσε στην ίδια την ψυχή του, που ζούσε πάνω από όλα το δράμα της πατρίδα του. Ήταν ο κόσμος των ανεξάρτητων εθνών. Για την επικράτηση αυτής της Ευρώπης, τρία ήταν τα στάδια που έπρεπε να ακολουθήσουν οι λαοί. Το πρώτο στάδιο ήταν η δημιουργία κράτους όπου υπήρχε ξέχωρο έθνος. Ο Καποδίστριας βοήθησε τους Σέρβους να επαναστατήσουν, τους Ελβετούς να ανεξαρτητοποιηθούν, παρότρυνε

τους Ιταλούς και τους Γερμανούς να ενωθούν σε εθνικό κράτος, τους Λατινοαμερικάνους να απαγκιστρωθούν από την ισπανική κυριαρχία. Το περίεργο μάλιστα είναι ότι, ενώ οι Έλληνες σήμερα ξέρουν λίγο πολύ για την Ελβετία, δεν ξέρουν ότι ο ίδιος άνθρωπος προετοίμασε και εκτέλεσε το σχέδιο απελευθέρωσης της πατρίδας τους. Πιστεύουν ακόμα ότι αυτό το έκαναν τρεις έμποροι της Οδησσού. Το δεύτερο στάδιο ήταν η κοινωνική απελευθέρωση των λαών από τους ευγενείς. Αυτό θα γινόταν με την καταγραφή και τη νομή της γης σε όσο το δυνατό περισσότερους ανθρώπους, με την ίδρυση εκπαιδευτικών ιδρυμάτων που θα προήγαγαν τις τέχνες και τις επιστήμες. Σε 10 μήνες έχτισε στην Αίγινα αχανές ορφανοτροφείο, που μάθαινε στα παιδιά την καλλιέργεια της γης και έβαζε της αρχές της βιοτεχνίας στη χώρα. Στην Τίρυνθα έφτιαξε πρότυπο αγρόκτημα για τους καλλιεργητές. Επίσης, ξεκίνησε το κτηματολόγιο της γης και τον διαμοιρασμό της, που διακόπηκαν αμφότερα από τη δολοφονία του. Αφού οι πολίτες θα είχαν μετατραπεί από δουλοπάροικοι σε ελεύθεροι καλλιεργητές, επαγγελματίες ή επιστήμονες, οι σχέσεις τους θα καταγράφονταν σε ένα χαρτί, το Σύνταγμα, για το οποίο αγωνίστηκε όσο κανείς στην Ευρώπη. Μόνο στην Ελλάδα κατηγορήθηκε ως αντισυνταγματικός, αλλά αυτό δεν είναι το πρώτο δείγμα απόλυτης διαστρέβλωσης της πραγματικότητας στη χώρα μας.

Το τρίτο στάδιο ήταν η ένωση των εθνικών κρατών σε έναν υπερεθνικό οργανισμό, που θα έλυνε ειρηνικά της διαφορές τους και θα προήγαγε στο διηνεκές την ειρήνη και τη συνεργασία. Οι προτάσεις του για την κατάργηση της δουλείας έγιναν, αρκετά χρόνια μετά από τον θάνατό του, δεκτές. Το ίδιο και οι ιδέες του που έβαλαν τις βάσεις για την Κοινωνία των Εθνών, για τον ΟΗΕ και την Ευρωπαϊκή Ένωση. Στα υπομνήματά του για το ζήτημα αυτό βρίσκει κανείς πλήρη και αναλλοίωτη την ιδέα της ένωσης ελεύθερων συνταγματικών κρατών.

Επίλογος Οι κόσμοι αυτοί υπήρξαν οι τεκτονικές πλάκες πάνω στις οποίες κινήθηκε η Ευρώπη. Οι κόσμοι αυτοί είναι που έδωσαν τους «σεισμούς» του 1848, του 1871, του 1914, του 1940, τον σεισμό με την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σήμερα μάλιστα ζούμε ακριβώς τις απαρχές μιας ακόμα μείζονος σεισμικής ακολουθίας, που προκαλούν οι πλάκες αυτές. Είναι μείζον πολιτικό ζήτημα για τον καθένα από εμάς σήμερα να συνταχθούμε με έναν από τους κόσμους αυτούς και να δώσουμε τη μάχη μας ως ελεύθεροι πολίτες.  Το θέμα αναπτύχθηκε από τον γράφοντα στην εκδήλωση που διοργάνωσαν οι Ενεργοί Πολίτες της Αίγινας και ο Δήμος Αίγινας τον Ιούνιο του 2013. HOTDOC. • 25 ΙΟΥΛΙΟΥ 2013 • 67

Χρονολόγιο Του Δημήτρη Μαρούλη

1947

1963

16 ΙΟΥΛΙΟΥ

Στον ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗ εκείνης της ημέρας, κι ενώ η χώρα σπαρασσόταν από τον εμφύλιο πόλεμο, διαβάζουμε: «Το διοικητικό συμβούλιο του Ταμείου Ανεργίας διέθεσε για τον έρανο της Φρειδερίκης 500.000.000 δραχμές. Άλλα 10 δισεκατομμύρια, όπως ανακοίνωσε τελευταία ο υπουργός της Εργασίας δάνεισε στους βιομήχανους για να τα διαθέσουν για τον εμφύλιο πόλεμο». Ο Έρανος της βασίλισσας ή Έρανος της Φρειδερίκης ήταν ο έρανος «Πρόνοια Βορείων Επαρχιών της Ελλάδος», που ιδρύθηκε με Βασιλικό Διάταγμα της 10ης Ιουλίου 1947 και προβλεπόταν να έχει εξάμηνη διάρκεια. Με τη χρηματοδότηση του εράνου δημιουργήθηκαν οι Παιδουπόλεις ή Παιδοπόλεις, που «υπό την Υψηλήν Προστασίαν της Α.Μ. της Βασιλίσσης Φρειδερίκης» στόχευαν στην προφύλαξη των παιδιών που βρίσκονταν κοντά στα σύνορα από «το παιδoμάζωμα των κομμουνιστοσυμμοριτών» ώστε «να μη καταστώσιν ευάλωτα θύματα αντεθνικών δοξασιών» ή «εάν έχουν εμποτισθεί με κομμουνιστικήν διδασκαλίαν, δια καταλλήλων μαθημάτων να ανανήψουν».

14 ΙΟΥΛΙΟΥ

Διαφήμιση στον κυριακάτικο αθλητικό και πολιτικό Τύπο της εποχής επτά αγώνων κατς, που με τη συμμετοχή των Αρίωνα, Καρπόζηλου, Λαμπράκη, Μεγαρίτη θα διεξάγονταν το «βράδυ ώρα 9» στο «Στάδιον Α.Ε.Κ.» στη Νέα Φιλαδέλφεια. Από την έντυπη αυτή γνωστοποίηση μαθαίνουμε επίσης για την άφιξη, στις 8 Αυγούστου εκείνης της χρονιάς, του «εκ γενετής ανδριωμένου ανθρώπου με την ουράν ΤΖΩΡΤΖ ΜΠΟΛΑΣ».

ΙΟΥΛΙΟΣ

1981 16 ΙΟΥΛΙΟΥ

Στο 676o τεύχος του περιοδικού ΕΠΙΚΑΙΡΑ, με αφορμή δύο συναυλίες του Μάικ Όλντφιλντ στη χώρα μας, ο Γιάννης Πετρίδης σημείωνε: «Ο Μάικ Όλντφηλντ, που κάνει συχνά τις διακοπές του στην Ελλάδα δεν έχει αρνηθεί τους επηρεασμούς που η μουσική μας έχει ασκήσει στα έργα του. Επανειλημμένα στο παρελθόν είχε εκφράσει την επιθυμία να εμφανιστεί στην Ελλάδα σ’ ένα χώρο ανάλογο του θεάτρου στο Λυκαβηττό ή ακόμα και στο Ηρώδειο. Τελικά, θα παίξει με το νέο του συγκρότημα για δύο βραδιές (16 και 17 τρ.) για τις φεστιβαλικές εκδηλώσεις των Αθηνών και θα μπορούσαμε να πούμε ότι αυτό είναι το πρώτο άνοιγμα στη μετάκληση ενός καλλιτέχνη του ροκ – αν και, βέβαια, η μουσική του Όλντφηλντ ξεπερνάει ίσως τα όρια του ροκ αφού οι επιρροές της είναι από την κλασσική, την τζαζ και τη φολκλορική μουσική. Θα λέγαμε ότι το να παρακολουθήσει κανείς μια συναυλία του Μ. Όλντφηλντ είναι μια πολύ δυνατή εμπειρία –μοναδική ίσως– για μας εδώ στην Ελλάδα, που για πρώτη φορά θα δούμε έναν καλλιτέχνη του ύψους του».

68 • HOTDOC. • 25 Ιουλίου 2013

Περιοδικό ΤΑΞΙΔΕΥΟΝΤΑΣ. Τεύχος 8. Αναδημοσίευση μέρους του εισαγωγικού σημειώματος του Βαγγέλη Μαρκάκη: «Άνθρωποι που χαίρονται τη θάλασσα τη βρωμίζουν με τα υπολείμματα της εξόρμησής τους, λες και δεν θα ξανάρθουν σ’ αυτό το μέρος. Επιχειρηματίες που αρνούνται πώς η θάλασσα μολύνεται απ’ τα εργοστάσιά τους. Ψαράδες που τινάζουν τα ψάρια με δυναμίτες, καταστρέφοντας ολάκερες γενιές, για να εξασφαλίσουν μια νεκρή αυριανή θάλασσα. Κρατικοί υπεύθυνοι που αδυνατούν να πάρουν δραστικά μέτρα για να προστατέψουν την ίδια τη ζωή μας. Κι έτσι φτάσαμε σε απλησίαστες παραλίες για ένα λαό που τράφηκε και γαλουχήθηκε στη θάλασσα. Η μόλυνση έφθασε στα πιο άγνωστα και απομακρυσμένα ελληνικά νησιά, την Αστυπάλαια, τα Κύθηρα, την Κάσο. Ένα τεράστιο έγκλημα γίνεται σε βάρος της ζωής μας κι αδιαφορούμε σαν απλοί πολίτες, σαν βιομήχανοι, σαν κρατικοί υπεύθυνοι. Το πρόβλημα ξέφυγε απ’ τα στενά πολιτικά του πλαίσια, έγινε βιολογικό! Κι η φύση δεν ξεχωρίζει αφεντάδες και δούλους στις χαρές ή στις λύπες της, στο θάνατο ή στη ζωή. Τρέμετε, φετιχιστές, την εκδίκηση της φύσης!».

1978

18 ΙΟΥΛΙΟΥ

2002

Δημοσίευμα της εφημερίδας ΤΟ ΠΟΝΤΙΚΙ, με αφορμή απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών για προσωρινή διακοπή των εργασιών που σχετίζονταν με την κατασκευή –λόγω Ολυμπιακών Αγώνων– του Δημοσιογραφικού Χωριού: «Στην κρίση της Δικαιοσύνης τέθηκαν: Από το ένα ζύγι η αίτηση κατοίκου Αμαρουσίου, που υποστήριζε ότι με πρόσχημα τους Αγώνες η πόλη του θα πνιγεί στο τσιμέντο χωρίς κανένα όφελος και μάλιστα με συνοπτικές και αδιαφανείς διαδικασίες. Από το άλλο ζύγι, η Γιάννα Δασκαλάκη, που έχει ζητήσει επ’ αυτού τη βοήθεια του πρωθυπουργού Κ. Σημίτη, ο επιχειρηματίας Λάτσης με την “Α.Ε. Lamda Development” και ο δήμος Αμαρουσίου που πρωτοστατεί. Το θέμα δεν θα έπαιρνε τέτοιες διαστάσεις αν ο δήμος περιοριζόταν σε αυτό που ήταν εξ αρχής απολύτως αναγκαίο. Την κατασκευή του Ολυμπιακού Χωριού όπου θα φιλοξενηθούν το 2004 τουλάχιστον 1600 δημοσιογράφοι. Όμως με νομοθετική ρύθμιση της Βάσως (Παπανδρέου), το περιεχόμενο της οποίας επικρίθηκε ακόμα και από “πράσινους” βουλευτές, έγιναν κάποιες...τεχνικές διορθώσεις με αποτέλεσμα: να γίνει πολεοδομική ενοποίηση μιας τεράστιας έκτασης στην οποία χωρίς να υπάρχει καμία δικαιολογημένη ανάγκη θα κατασκευαστεί από την εταιρεία του Λάτση -όπου έχουν ανατεθεί και τα έργα του Δημοσιογραφικού Χωριού- ένα συμπαγές εμπορικό κέντρο 90.000 τ.μ.!».

1989

25 ΙΟΥΛΙΟY

Από ανυπόγραφο ρεπορτάζ, στην 3η σελίδα της εφημερίδας ΤΑ ΝΕΑ, πληροφορούμαστε ότι «ανακοινώνεται σήμερα από την κυβέρνηση η χορήγηση 2 αδειών για την ίδρυση και λειτουργία ιδιωτικών τηλεοπτικών δικτύων. Οι άδειες αυτές θα δοθούν στην Α.Ε. “Τηλέτυπο” στην οποία μετέχουν οι κ. Χρ .Λαμπράκης, Γ. Μπόμπολας, Β. Βαρδινογιάννης, Χ. Τεγόπουλος και Α. Αλαφούζος και στην Α.Ε. “Αντέννα TV” των κ. Μ. Κυριακού, Α. Βουδούρη και Π. Καραγιάννη. Ο εκδότης του “Έθνους” κ. Γ. Μπόμπολας, ένας από τους 5 εκδότες που συμμετέχουν στην επιχείρηση “Τηλέτυπος ή Τηλέτυπο Α.Ε.” δήλωσε στην ΕΤ1 ότι το βασικό χαρακτηριστικό του καινούργιου καναλιού θα είναι η αντικειμενικότητα των ειδήσεων την οποία εγγυάται το πλατύ εύρος των εφημερίδων που αποτελούν την εταιρεία. “Θα προσπαθήσουμε να δώσουμε την υψηλότερη ποιότητα στο σύνολο του προγράμματος, έτσι ώστε, να πετύχουμε υψηλή θεαματικότητα” πρόσθεσε ο κ. Γ. Μπόμπολας ο οποίος σημείωσε ότι μοναδικός πόρος του καναλιού θα είναι τα έσοδα από τη διαφήμιση».

1975 12 ΙΟΥΛΙΟΥ

Εβδομαδιαία πολιτική επιθεώρηση ΠΟΛΙΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ. Αρ. φύλλου 52. Απόσπασμα από ρεπορτάζ για την κοινή πτήση Αμερικανών και Ρώσων στο διάστημα: «Δύο διαστημόπλοια θα εκτοξευθούν από τη σοβιετική βάση Μπαϊκονούρ και από την αμερικανική βάση Κένεντυ και σ’ αυτά θα επιβαίνουν 2 κοσμοναύτες και 3 αστροναύτες. Το Σογιούζ θα εκτοξευθή στις 12.20 –ώρα Γκρήνουϊτς– της 15ης Ιουλίου και ο Απόλλων μετά από 71/2 ώρες. Τα δύο διαστημόπλοια θα συναντηθούν μετά από 2 ημέρες και θα μείνουν συζευγμένα επί 44 ώρες. Στο διάστημα αυτό θα γίνουν κοινά πειράματα. Ρώσοι και Αμερικανοί θα ανταλλάξουν επίσκεψη στα διαστημόπλοιά τους, θα τρώνε μαζί, θα συνομιλούν και όλος ο κόσμος θα παρακολουθή και θα ακούη. Γιατί θα γίνη συγχρονισμός των συστημάτων επικοινωνιών και το θέαμα θα προσφέρεται σε παγκόσμια κλίμακα. Οι Ρώσοι θα μείνουν στο διάστημα επί 6 ημέρες και οι Αμερικανοί επί εννέα».

HOTDOC. • 25 ΙΟΥΛΙΟΥ 2013 • 69

Ένας για 10 Από την Αντιγόνη Μιχοπούλου

Κωστής Μαραβέγιας 1 Είναι ξεκούρδιστη η μπάντα της νεολαίας;

Η νεολαία είναι ένας καθαρός δέκτης, χωρίς να έχει διαφθαρεί από συναλλαγές. Μπορεί να εμπνέεται από την αρμονία και το κούρδισμα της μουσικής, αλλά και από τα φάλτσα της εποχής. Η αρμονία δίνει ελπίδα και δημιουργία, τα φάλτσα της κοινωνικής αδικίας και της αυξανόμενης ανεργίας δίνουν δυστυχώς ενίοτε βία και καταστροφή. Εύχομαι μόνο να μπορεί να βρίσκει το φως της ζωής και να εμπνέεται από αυτό και μόνο. Όπως οι ποιητές σε καιρούς ζοφερούς.

2 Αν ήσουν δημόσιος υπάλληλος που η

ειδικότητά σου ξαφνικά καταργούταν με ένα πολυνομοσχέδιο, τι θα έκανες;

Δεν μπορώ να σας απαντήσω. Μόνο ο παθών μπορεί να εκφέρει συναισθηματική απεικόνιση αυτής της απώλειας. Όλοι οι άλλοι εικασίες εκ του ασφαλούς θα κάνουμε.

3 Φέρεσαι καλά στις νότες και στη μουσική;

Αν φέρομαι καλά σημαίνει πως ψάχνω πάντα την εστέτ πλευρά των πραγμάτων,

τότε μάλλον ναι. Φέρομαι καλά και στη μουσική.

4 Η ζωή χωρίς μουσική;

Ζωή χωρίς μουσική είναι συναισθήματα και αισθήσεις ορφανές. Η μουσική είναι η σκέπη της ψυχής μας.

5 Πες ένα θετικό που βρίσκεις

στην κατάσταση που επικρατεί στην κοινωνία.

Πολλά θετικά. Και το πιο θεμελιώδες: Ότι είμαστε εν ζωή και όχι μόνοι.

6 Έχεις βρει τρόπο να ισορροπείς στην κινούμενη άμμο;

Αυτός είναι ένας διαρκής αγώνας από τη μέρα που γεννιόμαστε. Η ισορροπία είναι μέσα μας. Και δεν υπάρχει ίχνος άμμου ή οποιουδήποτε άλλου τύπου ύλης.

7 Γιατί δεν υπάρχει πια πολιτικό τραγούδι;

Μα η πολιτική είναι απούσα από την οργανωμένη εκδοχή της, από τα κόμματα και τις ηγεσίες τους, περιμένουμε από το τραγούδι να δείξει τον δρόμο; Η τέχνη δεν πρέπει να είναι περιγραφική σε καμία περίπτωση. Η τέχνη πρέπει να μας δείχνει μια εναλλακτική πραγματικότητα, χωρίς βέβαια να βρίσκεται εκτός των εξελίξεων. Αλλιώς κινδυνεύει να γίνεται διδακτική και ψεύτικη.

8 Τι είναι αναγκαίο για αυτό το καλοκαίρι;

Αναγκαίο είναι να μην το βάζουμε κάτω. Ξέρω, φαντάζει κοινότυπο και αφελές, αλλά πάντα υπάρχει ένας τρόπος για να μην αφεθείς στην ολίσθηση του τέλους.

9 Το όνειρό σου;

Να ταξιδεύω όσο περισσότερο μπορώ. Νοερά και πραγματικά.

10 Η αγαπημένη σου μουσική εποχή;

Όλες οι εποχές έχουν τα καλά τους. Ιστορικά, πολλά και διαφορετικά αριστουργήματα έλαμψαν στο πέρασμα των χρόνων. Ευτυχώς ο άνθρωπος δεν εγκαταλείπει αυτή την αρχέγονη ανάγκη έκφρασης μέσω της μουσικής.

70 • HOTDOC. • 25 Ιουλίου 2013

1993

Φοιτητής και μουσικός στην Ιταλία με το ιταλο-αραβοελληνικό συγκρότημα X-Darawish.

2003

Επιστροφή και πρώτος δίσκος στην Ελλάδα με τον τίτλο «Ραδιοπειρατής».

2007

Κυκλοφορεί το πολύ επιτυχημένο άλμπουμ «Ιλεγκάλ» από την Cantini του Π. Καλαντζόπουλου.

2012

Πρώτη συγγραφική απόπειρα με το βιβλίο-δίσκο «Η Λόλα».

2013

8.000 κόσμος κατακλύζει τον κήπο του Μεγάρου Μουσικής σε δύο sold out διαδοχικές εμφανίσεις.

Τριμηνιαία έκδοση για την εκπαίδευση στο ντιζάιν κυκλοφορεί στα βιβλιοπωλεία Παπασωτηρίου, Ιανός και στο Μουσείο Μπενάκη

ΜΙΧ. ΚΑΡΑΟΛΗ 69, 16121 ΚΑΙΣΑΡΙΑΝΗ ΤΗΛ.: 210 7299745

www.grammabooks.gr HOTDOC. • 25 ΙΟΥΛΙΟΥ 2013 • 71

Hot Doculture Από τους Κωνσταντίνο Καϊμάκη, Παναγιώτη Φρούντζο

Ρότζερ Γουότερς – The Wall Η εμβληματική φετινή παγκόσμια τουρνέ του Γουότερς κάνει στάση στην Αθήνα. Για τρίτη φορά ο Ρότζερ Γουότερς επισκέπτεται τη χώρα μας, για να αφηγηθεί με τις ανυπέρβλητες σκηνικές και μουσικές συνθέσεις του, την ιστορία του ροκ σταρ Πινκ, σε ένα χώρο που πέρασε από αρκετές αλλαγές πριν οριστικοποιηθεί η παρουσία του. Στο ανοιχτό Ολυμπιακό Στάδιο, η τελευταία βραδιά του Ιουλίου αναμένεται τουλάχιστον καυτή, κι όσοι έχουν ζήσει από κοντά την κατά Γουότερς εκδοχή του Wall μιλούν για εμπειρία ζωής που δύσκολα ξεπερνιέται. Για πολλούς ο πρώην leader και ιδρυτής των Pink Floyd είναι ο ίδιος ο πρωταγωνιστής του κλασικού έργου που μεταφέρθηκε στο σινεμά το 1982 από τον Άλαν Πάρκερ. ΟΑΚΑ, 31 Ιουλίου

Όλα για την Αγάπη Αν κι έχουν περάσει 3 χρόνια από τον χωρισμό τους, ένας βετεράνος συγγραφέας εξακολουθεί να ελπίζει σε επανασύνδεση με την πρώην σύζυγό του. Η εμμονοληπτική του δράση τον οδηγεί μέχρι και στην κατασκοπεία της πρώην του, πράξη βαθιά ταπεινωτική, η οποία μάλιστα θα έχει και ολέθριες συνέπειες όταν εκείνη το ανακαλύψει... Ότι πρέπει για θερινό σινεμά η εν λόγω κομεντί, που βάζει στο μπλέντερ συστατικά από κλασικές κομεντί και προσφέρει το ιδανικό κοκτέιλ για απενοχοποιημένη απόλαυση. Καλογραμμένοι διάλογοι, χαρακτήρες που προσφέρονται για γουντιαλινικές συζητήσεις, ανατροπές που γκρεμίζουν οποιοδήποτε καθωσπρεπισμό. Μια ταινία για διαλυμένες οικογένειες και παράφορους έρωτες, με την απολαυστική χημεία των Κινίαρ και Κόνελι. Κωμωδία του Τζον Μπουν με τους Γκρεγκ Κινίαρ, Τζένιφερ Κόνελι, Κρίστεν Μπελ. ΑΠΟ ΤΗΝ 1η ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ

Μαντάμα Μπάτερφλαϊ Η δραματική ιστορία του έρωτα και του άτυχου γάμου της ευαίσθητης γκέισας Τσο-ΤσοΣαν με τον αμερικανό αξιωματικό του πολεμικού ναυτικού Πίνκερτον. Οι εντυπώσεις που διηγήθηκε η Τζένι Κόρελ Λονγκ από το ταξίδι της στην Ιαπωνία, στα τέλη του 19ου αιώνα, στον αδελφό της Τζον Λούθερ Λονγκ, του έδωσαν την έμπνευση να συγγράψει κάποιες νουβέλες. Μία από αυτές, η «Μαντάμα Μπάτερφλαϊ», μεταφέρθηκε στο θέατρο το 1900. Όταν ο Τζάκομο Πουτσίνι παρακολούθησε την παράσταση στο Λονδίνο, ζήτησε από τους Ίλικα και Τζακόζα να γράψουν ένα λιμπρέτο βασισμένο στην ιστορία της. Η «Μαντάμα Μπατερφλάι» παρουσιάζεται για τέσσερις παραστάσεις, σε νέα παραγωγή, στο Ηρώδειο, σε σκηνοθεσία του αργεντινού σκηνοθέτη της όπερας Ούγκο ντε Άνα, ο οποίος έχει σχεδιάσει τα σκηνικά και τα κοστούμια. Στο ρόλο της Τσο-Τσο-Σαν εναλλάσσονται οι Μαρία Λουιτζία Μπόρσι και η Τσέλια Κωστέα, ενώ τον Πίνκερτον ερμηνεύουν οι Βάλτερ Φρακάρο και Λουτσάνο Γκάντσι. Τις παραστάσεις διευθύνει ο καλλιτεχνικός διευθυντής της ΕΛΣ Μύρων Μιχαηλίδης.  ΩΔΕΙΟ ΗΡΩΔΟΥ ΑΤΤΙΚΟΥ, 27-31 ΙΟΥΛΙΟΥ

Γούλβεριν Έπειτα από έναν καβγά σε μπαρ, μια όμορφη Γιαπωνέζα θα τραβήξει τον Γούλβεριν στη χώρα του ανατέλλοντος ηλίου,  όπου θα συναντήσει έναν πλούσιο επιχειρηματία. Αυτός θα του προσφέρει την επιλογή να γίνει εκ νέου θνητός… Πρόκειται για την έκτη κατά σειρά ταινία X-Men, ενώ αποτελεί συνέχεια της ταινίας «X-Men, Η Αρχή: Γούλβεριν»,  του  2009, η οποία δεν ικανοποίησε τους φανατικούς των ηρώων της Marvel. Σκηνοθεσία:  Τζέιμς Μάνγκολντ. Πρωταγωνιστούν:  Χιου Τζάκμαν, Χιρογιούκι Σανάντα, Χαλ Γιαμανούτσι. ΑΠΟ ΤΙΣ 25 ΙΟΥΛΙΟΥ

72 • HOTDOC. • 25 Ιουλίου 2013

35ο River Party Από τις 31 Ιουλίου έως τις 4 Αυγούστου,  οι χιλιάδες επισκέπτες του μεγαλύτερου μουσικού και κατασκηνωτικού φεστιβάλ της Ελλάδας θα έχουν τη δυνατότητα να ζήσουν το απόλυτο μουσικό πάρτι στις όχθες του Αλιάκμονα. Το περσινό River Party φιλοξένησε περισσότερους από πενήντα χιλιάδες επισκέπτες απ’ όλη την Ελλάδα και χάρισε σε όλους ανεξάντλητες στιγμές κεφιού. Η επιτυχία του ήταν τέτοια, που το κατέταξε στα 12 σημαντικότερα ευρωπαϊκά φεστιβάλ του «Europe Festival Awards 2012».Πάρτε λοιπόν τις σκηνές σας, την καλή σας διάθεση και ετοιμαστείτε για τις καλύτερες διακοπές του φετινού καλοκαιριού μαζί με πολλούς και σημαντικούς καλλιτέχνες του ελληνικού και διεθνούς ρεπερτορίου. Μεταξύ άλλων καλλιτεχνών, θα εμφανιστούν οι Σωκράτης Μάλαμας, Γιάννης Αγγελάκας, Τζίμης Πανούσης, Πάνος Μουζουράκης, Γιάννης Χαρούλης, Βασίλης Παπακωνσταντίνου και Μίλτος Πασχαλίδης. ΝΕΣΤΟΡΙΟ ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ, 31 ΙΟΥΛΙΟΥ-4 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ

56ο Φεστιβάλ ΦιλίππωνΘάσου

Το φετινό φεστιβάλ είναι αφιερωμένο στην πόλη της Καβάλας –που φέτος γιορτάζει τα 100 χρόνια από την απελευθέρωσή της– και στον Κ.Π. Καβάφη, για τα 150 χρόνια από τη γέννησή του. Στο πλαίσιο του φεστιβάλ θα παρουσιαστούν: η αφιερωμένη στον ποιητικό κόσμο του Κ.Π. Καβάφη ομαδική εικαστική έκθεση «Ο Αόρατος Θίασος» (Οικία Μεχμέτ Αλή, μέχρι τις 10 Αυγούστου), η παράσταση «Κοινός Λόγος» σε σκηνοθεσία Βαγγέλη Θεοδωρόπουλου (Κάστρο Καβάλας 25-26 Ιουλίου, 1ο Δημοτικό Σχολείο Θάσου 27 Ιουλίου), η τραγωδία «Αγαμέμνων» του Αισχύλου σε σκηνοθεσία Νικαίτης Κοντούρη (αρχαίο θέατρο Φιλίππων 27-28 Ιουλίου), η παράσταση «Ο Επιθεωρητής» του Νικολάι Γκόγκολ σε σκηνοθεσία Σπύρου Ευαγγελάτου (Κάστρο Καβάλας 31 Ιουλίου), η «Μήδεια» του Ευριπίδη σε σκηνοθεσία Σπύρου Ευαγγελάτου (αρχαίο θέατρο Φιλίππων 2-3 Αυγούστου), η συναυλία «Το Αστέρι και η Ευχή» της Ευανθίας Ρεμπούτσικα (Κάστρο Καβάλας 5 Αυγούστου) και η «Ελένη» του Ευριπίδη σε σκηνοθεσία Βασίλη Νικολαΐδη (Κάστρο Καβάλας 7 Αυγούστου).   ΚΑΒΑΛΑ, ΦΙΛΙΠΠΟΙ, ΘΑΣΟΣ, ΜΕΧΡΙ ΤΗΝ 1η ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ

Ειρήνη ΑΡΧΑΙΟ ΘΕΑΤΡΟ ΕΠΙΔΑΥΡΟΥ, 26-27 ΙΟΥΛΙΟΥ Το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος παρουσιάζει στο Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου το κλασικό αντιπολεμικό έργο του Αριστοφάνη που ανέβηκε για πρώτη φορά στα μεγάλα Διονύσια το 421 π.Χ. Η σκηνοθεσία είναι του Σωτήρη Χατζάκη, ενώ στους πρωταγωνιστικούς ρόλους συναντάμε τους Βασίλη Χαραλαμπόπουλο και Φάνη Μουρατίδη.

Φαύστα ΘΕΑΤΡΟ ΒΡΑΧΩΝ «ΜΕΛΙΝΑ ΜΕΡΚΟΥΡΗ», 28 ΙΟΥΛΙΟΥ Το Θεσσαλικό Θέατρο, κλείνοντας 30 χρόνια δημιουργικής και καλλιτεχνικής πορείας, παρουσιάζει για την καλοκαιρινή περίοδο 2013 τη θρυλική «Φαύστα» του Μποστ, σε σκηνοθεσία Κώστα Τσιάνου. Με τους Νικολέττα Βλαβιανού, Σταύρο Νικολαΐδη, Πάνο Σταθακόπουλο.

Ταξιδεύοντας στον Μαγικό Αυλό ΒΕΑΚΕΙΟ ΘΕΑΤΡΟ, 28 ΙΟΥΛΙΟΥ Όπερα, διασκευή του γνωστού έργου του Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ «Μαγικός Αυλός». Μουσική διεύθυνση: Ανδρέας Τσελίκας. Σΰμμετέχουν: Αντώνης Κορωναίος, Νίκος Κοτενίδης, Μαριάννα Μανσόλα, Γιάννης Φίλιας κ.ά.  

Από τον Μαγικό Αυλό στον Προμηθέα ΚΗΠΟΘΕΑΤΡΟ ΠΑΠΑΓΟΥ, 29 ΙΟΥΛΙΟΥ Θα παρουσιαστούν άριες και ντουέτα από δημοφιλείς όπερες και οπερέτες. Συμμετέχουν: Βασίλης Ασημακόπουλος, Ελένη Παναγιωτοπούλου, Φωτεινή Αθανασάκη κ.ά. 

HOTDOC. • 25 ΙΟΥΛΙΟΥ 2013 • 73

Βιβλιοπροτάσεις

Η παρασιτική πανίδα που ευδοκιμεί στη χώρα Η ανθρώπινη ματαιοδοξία είναι ίσως η πιο μεγάλη μαγνητική δύναμη στο μυαλό του ανθρώπου. Όσα υπάρχουν δίπλα της η κρίση, η μνήμη και τα συναισθήματα, οι νευρωνικές απεικονίσεις πραγμάτων και ανθρώπων, έλκονται από αυτήν, διαθλώνται, παραμορφώνονται, διαστρεβλώνονται. Του Παναγιώτη Πασπαλιάρη

Τίτλος: Κουβεντιάζοντας με τον Ανδρέα: Ρητά και… απόρρητα Συγγραφέας: Γιάννης Καψής Εκδότης: Λιβάνης ISBN: 978-960-142-588-7 Σελ. 352 | Τιμή: 15,00 €

74 • HOTDOC. • 25 Ιουλίου 2013

Σ

το νέο του βιβλίο ο Γιάννης Καψής είναι απολαυστικός, αποκαλυπτικός, σε κρατάει όπως σε κρατούν οι ωραίες ιστορίες των μεγάλων συγγραφέων. Είναι το ταλέντο της γραφής, το χιούμορ και το γεγονός ότι όσα περιγράφονται είναι αληθινά γεγονότα. Είναι λογοτεχνία και μάλιστα καλή. Δεν είναι όμως ιστορία. Γιατί η ιστορία κάνει ακριβώς αυτό. Αφαιρεί από τις πηγές όλα τα πιθανά μαγνητικά πεδία που διαστρεβλώνουν τα γεγονότα. Και τα κρίνει με τη δικιά της ορθολογιστική οπτική. Για παράδειγμα, διαβάζει κανείς τα γεγονότα που μεσολάβησαν από τότε που έταζαν στον λαό ότι θα διώξουν τις βάσεις μέχρι που αποφάσισαν να τις κρατήσουν. Για τον Καψή δεν ήταν προδοσία, ούτε εξαπάτηση του λαού. Ήταν μια διαδικασία που πέρασε διά πυρός και σιδήρου, από φόβους πραξικοπημάτων ή μίας «σφαίρας», για να καταλήξει σε μια επιφανή νίκη, ανάμεσα σε εσωκομματικά μαχαιρώματα, σε διαπραγματεύσεις με τον εχθρό, σε νεύρα που ακολουθούν τα μεζεδάκια με το ουίσκι. Τελικά οι βάσεις όμως έμειναν, ε; Η διαδικασία της κωλοτούμπας στην ελληνική πολιτική σκηνή είναι πανάρχαια και το βιβλίο αυτό δεν είναι το πρώτο που την ωραιοποιεί, την δικαιολογεί, θα έλεγε κανείς την εξιδανικεύει. Είναι ακριβώς η αντίθεση ανάμεσα στο επίπεδο του λαού, ή τουλάχιστον αυτό που πιστεύουν οι κρατούντες ότι έχει, και στον πολιτικό ρεαλισμό που σε οδηγεί να πάρεις αποφάσεις μέσα στο πλαίσιο του διεθνούς παιχνιδιού. Ενός παιχνιδιού που δεν καθορίζεις εσύ. Ιδιαίτερα με επισκέψεις στον Καντάφι ή με την «κίνηση των έξι».

Έτσι είναι, ο λαός αυτός, άλλοτε εικονολατρικός, άλλοτε ανθενωτικός, άλλοτε αριστερός, άλλοτε αντιμνημονιακός, πάντοτε όμως στη θέση εκείνου που αδικείται, που λοιδορείται, που τον κλέβουν και ενίοτε τον διαφθείρουν. Και πάντοτε προδομένος. Παρακαλείται όμως ο αναγνώστης να διαβάσει προσεκτικά το βιβλίο του Καψή και να σχηματίσει μόνος του γνώμη. Γιατί η πολιτική λειτουργεί με τέτοια μυστικότητα, με τέτοια απώλεια στόχευσης, στο όνομα υποτίθεται του λαού, αλλά πάντοτε ερήμην του; Γιατί οι εκλογές έρχονται πάντα να ξεπλύνουν ένα νοσηρό κλίμα; Γιατί ποτέ κανείς πολιτικός τα τελευταία χρόνια που κυβέρνησε δεν πήρε ανεβασμένο ποσοστό σε δεύτερη τετραετία; Τι πάει άσχημα κατά τη διακυβέρνηση της χώρας; Ποιες συνθήκες ευνοούν την ανάπτυξη μιας παρασιτικής και τοξικής πολιτικής πανίδας που έχει προσκολληθεί πάνω στο αδύναμο πια σώμα αυτής της χώρας; 

Μεταξύ μας...

Συγγραφέας: Λουκία Χουλιάρα Εκδότης: Λευκή Σελίδα ISBN: 978-960-974-527-7 Σελ. 159 | Τιμή: 13,00 €

Επειδή δεν άντεχα να ζήσω φωναχτά

Συλλεκτική έκδοση

Μια εξαιρετική και καλοδουλεμένη μελέτη για τη ζωή και το έργο της αμερικανίδας Έμιλι Ντίκινσον. Παρουσιάζονται ο ‘περίεργος’ χαρακτήρας και η ζωή της ποιήτριας και συγγραφέα, όπως και 60 ποιήματα και 165 επιστολές της. Kατά τη διάρκεια της ζωής της έγραψε περισσότερα από 1.700 ποιήματα, αλλά δημοσίευσε μόνο 10. Ο αναγνώστης δεν μπορεί παρά να γοητευτεί από την απομονωμένη και μυστηριώδη προσωπικότητα της Ντίκινσον, που αναμφισβήτητα αποτελεί θρύλο για την παγκόσμια λογοτεχνία.

Η εξαιρετικής αισθητικής συλλεκτική έκδοση συγκεντρώνει όλα τα διηγήματα και τις νουβέλες του Διονύση Χαριτόπουλου σύμφωνα με την ημερομηνία έκδοσής τους. Η διεισδυτική και ακριβής πένα του συγγραφέα αποδομεί το μεταπολιτευτικό ελληνικό όνειρο της μικροαστικής καλοπέρασης, που οδήγησε μαθηματικά στη σημερινή κρίση. Καθαρή γραφή, ειλικρινής ματιά απέναντι στην ιστορία της σύγχρονης Ελλάδα και συναρπαστικός τρόπος αφήγησης. Ένα δείγμα της δουλειάς του σπουδαίου αυτού συγγραφέα, που αξίζει να διαβάσετε και να έχετε στη βιβλιοθήκη σας.

Συγγραφέας: Emily Dickinson Εκδότης: Gutenberg ISBN: 978-960-011-542-0 Σελ. 578 | Τιμή: 29,00 €

Με λένε Θάλεια και δεν είμαι καλά... Τον Πέτρο τον γνώρισα σε ένα καταγώγι απ’ τα λίγα, ονόματι «Αετοφωλιά». Κατέβηκα από τα Βόρεια Προάστια στο Μεταξουργείο, σε ένα μπαρ με γελοιωδέστατο όνομα, για να γνωρίσω τον Πέτρο απ’ την Καστέλλα... Δεν θα μπορούσα να τον χαρακτηρίσω έρωτα με την πρώτη ματιά. Μάλλον καψούρα, μετά την πρώτη ώρα... Μία που τα φτιάξαμε, δύο που μπλέχτηκαν κολλητοί, αυλικοί και σόγια, και τρία που χωρίσαμε τα τσανάκια μας. Μια σχέση ανέλπιστη, κομβική και -απ’ ό,τι εκ των υστέρων απεδείχθη- τοξική...

Το άδοξο τέλος

Συγγραφέας: Γιάννης Παπαδογιάννης Εκδότης: Παπαδόπουλος ISBN: 978-960-484-376-3 Σελ. 224 | Τιμή: 11,99 €

Η πορεία του ελληνικού τραπεζικού συστήματος, από το ζενίθ του 2007 μέχρι το σημερινό ναδίρ της ‘βελούδινης’ χρεοκοπίας του. Τι οδήγησε στην ανάγκη της ανακεφαλαιοποίησης και ποιες οι ευθύνες του ανθρώπων που βρίσκονται σε θέσεις-κλειδιά. Ο συγγραφέας ασκεί κριτική στο επιθετικό μοντέλο ευφορίας που κυριάρχησε τα προηγούμενα χρόνια, καθώς και στο πώς αντιλαμβάνεται η χώρα μας τον ρόλο των τραπεζών, την επιχειρηματικότητα και την ιδιωτική πρωτοβουλία. Ένα βιβλίο γραμμένο σε γλώσσα απλή, που γίνεται κατανοητό από τον μέσο αναγνώστη.

Συγγραφέας: Διονύσης Χαριτόπουλος Εκδότης: Τόπος ISBN: 978-960-499-076-4 Σελ. 344 | Τιμή: 18,00 €

Κλειδωμένα σώματα Κλειστοί Χρόνοι Συνεχείς Κόσμοι

Συγγραφέας: Νίκος Καλαποθάκος Εκδότης: Αρμός ISBN: 978-960-527-763-5 Σελ. 424 | Τιμή: 22,00€

Τα βασανιστήρια, το Βυζάντιο, η εποχή της εικονομαχίας είναι θέματα που γεμίζουν με αυθεντική τροφή τη σκέψη. Γιατί μας βγαίνει η βία σήμερα όπως μας βγαίνει; Πού είναι οι ρίζες των αντιθέσεων αυτού του λαού; Γραμμένο σε μια δύσκολη φιλοσοφική γραφή, μόνο για μυημένους και απαιτητικούς αναγνώστες, το βιβλίο του Νίκου Καλαποθάκου αποτελεί μια εμβριθή διείσδυση στα άδυτα της χριστιανικότητάς μας και της βίαιης δόμησης του χαρακτήρα μας.

HOTDOC. • 25 ΙΟΥΛΙΟΥ 2013 • 75

ΑΠΟΤΥΠΟΜΑΤΑ Της Ματίνας Παπαχριστούδη

Θέλουν τα ιδιωτικά κανάλια μια κρατική TV; Κι όμως την θέλουν

Η

εύκολη απάντηση θα ήταν πως όχι, οι ιδιώτες δεν θέλουν μια δημόσια ραδιοτηλεόραση. Δεν την θέλουν ισχυρή, ανταγωνιστική ως προς τη δική τους τηλεοπτική πραγματικότητα. Δεν την θέλουν να κερδίζει εμπορικά αθλητικά γεγονότα, όπως το Champions League, ούτε φυσικά να επενδύει σε σήμα υψηλής ευκρίνειας (HDTV), να προχωρεί σε λειτουργία θεματικών ειδικών καναλιών, να αναπτύσσει web TV και ιντερνετικές υπηρεσίες περιεχομένου. Το σωστό όμως είναι πως οι ιδιώτες προφανώς και θέλουν μια κρατική τηλεοπτική υπηρεσία. Την χρειάζονται για να κάνει τη βρόμικη και ακριβή δουλειά που αυτοί δεν θέλουν να κάνουν. Όπως, για παράδειγμα, την κάλυψη των πολιτικών εκδηλώσεων των κομμάτων, το μοίρασμα pool των δηλώσεων πρωθυπουργών, υπουργών και συν αυτώ θεσμικών παραγόντων. Την θέλουν να τους προσφέρει εικόνες και τεχνικά μέσα, την χρειάζονται για να τους παρέχει δωρεάν το service του κομματικού-πολιτικού συστήματος. Γιατί δεν είναι δυνατόν να στείλει το Mega, ο κυρίαρχος της τηλεοπτικής χειραγώγησης στην ενημέρωση των πολιτών, 5μελές συνεργείο για να καλύψει τις συναντήσεις στο μέγαρο Μαξίμου. Σιγά μην πληρώσει βάρδιες τεχνικών ή αποδεχτεί τη μισθοδοσία προσωπικής μακιγιέρ για τον υπουργό Επικρατείας, Πολιτισμού, Άμυνας ή Ανάπτυξης. Αυτά προορίζονται για μια κρατική, μικρή, πλήρως ελεγχόμενη και προσκολλημένη στο Μαξίμου κρατική τηλεόραση. Μια τέτοια τηλεόραση φτιάχνει το πολιτικό σύστημα της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ και για αυτό έπρεπε να αλλάξει και ο τίτλος του φορέα.

76 • HOTDOC. • 25 Ιουλίου 2013

Τα ψέματα Καψή Ποτέ άλλοτε αρμόδιος υπουργός ΜΜΕ, της κυβερνητικής πειρατικής ΔΤ εν προκειμένω, δεν έδωσε τόσες πολλές συνεντεύξεις. Καθημερινά επί 15 μέρες ο Παντελής Καψής, στα φιλικά προς την κυβέρνηση ιδιωτικά κανάλια, χωρίς σχεδόν αντίλογο της προκοπής, εξήγγειλε και έστελνε εκβιαστικά διλήμματα προς τους εργαζόμενους στο ραδιομέγαρο της Αγίας Παρασκευής. Είναι εντυπωσιακό πως χωρίς προσχήματα ξεστόμιζε απροκάλυπτα ψέματα για την κρατική τηλεόραση. Και ακόμη πιο εντυπωσιακό, πως το ΠΑΣΟΚ, εντός κι εκτός Βουλής, δεν αντιδρούσε στον άθλιο μηχανισμό παραγωγής ψευδών στοιχείων.

Αλλαγή σκηνικού Σε θέσεις μάχης μπαίνουν τα τηλεοπτικά κανάλια, εφημερίδες και εκδοτικά συγκροτήματα για τη νέα φάση διανομής της 4ης εξουσίας. Τα σημάδια είναι προφανή. Ο όμιλος Βαρδινογιάννη στήνει εκ βάθρων το νέο Star, με αιχμή το νέο δελτίο ειδήσεων με το δίδυμο Μαρά Ζαχαρέα, Νίκο Χατζηνικολάου και πολλούς ρεπόρτερ που απομακρύνθηκαν από το Mega. Ο Σταμάτης Μαλέλης μετακόμισε στο νέο Φάληρο για να αναλάβει τις ειδήσεις του ΣΚΑΪ. Αίφνης, οι δυο κυρίαρχοι Mega και ΑΝΤ1, που δέχονταν ήδη ισχυρές πιέσεις από τους μικρούς, «αντιμνημονιακούς» περιφερειακούς σταθμούς στην Αττική, αποκτούν δυο υπολογίσιμους αντιπάλους.

Τα σενάρια της κατασκευής Η κυρίαρχη ενημέρωση, έντυπη ή τηλεοπτική, έχει χάσει προ πολλού και τα τελευταία φύλλα συκής της ουδετερότητας και αντικειμενικότητας. Τα media που επέλεξαν την απροκάλυπτη προπαγάνδα, λειτουργούν περίπου ως μοεζίνηδες της κυβερνητικής πολιτικής. Έτσι εξηγείται η μούγκα των δελτίων ειδήσεων για τις επιπτώσεις από τις χιλιάδες απολύσεις σε ΕΡΤ, εκπαίδευση, ΟΤΑ. Χωρίς κανένα πρόσχημα μεταδίδουν επιχειρήματα σε άθλια non paper, πως βρέθηκαν κάποιες δεκάδες δημόσιοι υπάλληλοι που έπαιρναν αναρρωτικές άδειες βάζοντας το δημόσιο μέσα. Για τα εκατοντάδες εκατομμύρια που χάνει το δημόσιο από τους τοκογλύφους της τρόικα, κουβέντα. Δεν τα γράφει το κυβερνητικό διανεμηθέν non paper.

HOTDOC. • 25 ΙΟΥΛΙΟΥ 2013 • 77

Η ζωή των Ωνάσηδων μοιάζει με αρχαία τραγωδία. Μόνο που, σε αντίθεση με τις ελληνικές τραγωδίες, οι Ωνάσηδες πεθαίνουν πάντα επί σκηνής. Στα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων και στα δελτία ειδήσεων. Κατά μια έννοια συνεχίζουν να πεθαίνουν και σήμερα, στο τέλος κάθε ιστορίας που αναπαράγει τη ζωή τους.

ξεφΥΛΛίστε την αΛηΘεία στο μΥΘο Αποκτήστε το πρώτο βιβλίο των εκδόσεων

στην τιμή των 6,5 ευρώ Τηλ. επικοινωνίας 210 621 7990

«Δεν θα μπορούσα να συνεχίσω να ζω στο Ισραήλ χωρίς να γράψω αυτό το βιβλίο. Δεν πιστεύω ότι τα βιβλία μπορούν να αλλάξουν τον κόσμο, αλλά όταν ο κόσμος αρχίσει να αλλάζει, αναζητά διαφορετικά βιβλία». shLOMO sanD

κυκλοφορεί στα βιβλιοπωλεία από τις εκδόσεις

80 • HOTDOC. • 25 Ιουλίου 2013