Hakekat Ilmu Fisika

 NAMA

: FIBRYA FIBRYANTI ARIN ARIN PRIANDINI

 NIM

: 4201414012 TUGAS INDIVIDUAL FISIKA SEKOLAH 1

3.1 3.1

Mene Menera rapk pkan an haki hakika katt ilmu ilmu Fiik Fiika! a! met" met"#e #e ilmi ilmiah ah!! #an kee keelam lamat atan an ker$a ker$a #i #i la%"rat"rium erta peran &iika #alam kehi#upan.

4.1 4.1

Mem Mem%uat %uat pr"e pr"e#u #urr ker$ ker$aa ilmia ilmiah h #an #an keel keelam amat atan an ker$ ker$aa mia mialn ln' 'a pa#a pa#a  pen(ukuran kal"r. kal"r. A. Pengertia Pengertian n dan Hakekat Hakekat Ilmu Ilmu Fiika Fiika Fii Fiika ka a#al a#alah ah )a%a )a%an( n( Ilmu Ilmu Pen( Pen(et etah ahua uan n Alam lam * IPA IPA+ 'an( an(

mempela$ari alam 'an( ti#ak hi#up #alam lin(kun(an hi#up ruan( #an ,aktu #an emua interaki 'an( men'ertain'a. Fiika $u(a #ie%ut ilmu  palin( men#aar karena etiap ilmu alam lainn'a * %i"l"(i! kimia! (e"l"(i #an lainn' lainn'aa mempel mempela$ar a$arii $eni $eni item item materi materi tertent tertentu u 'an( 'an( mematuh mematuhii hukum &iika+ . Bela$ar Bela$ar &iika &iika 'an( 'an( #ikem% #ikem%an( an(kan kan a#alah a#alah kemamp kemampuan uan %erpik %erpikir  ir  anali analiti ti!! in#u in#ukt kti& i& #an #an #e#u #e#ukt kti& i& #alam #alam men' men'ele eleai aika kan n maa maalah lah 'an( 'an(  %erkaitan #en(an periti,a alam ekitar! %aik e)ara kualitati& maupun kuantitati& #en(an men((unakan matematika! erta #apat men(em%an(kan  pen(etahuan! keterampilan #an ikap per)a'a #iri. !. Hake Hakeka katt Ilmu Ilmu Fii Fiika ka -akekat Ilmu Fiika a#alah e%uah kumpulan pen(etahuan #an

 $alan %erpikir untuk men(a#akan pen'eli#ikan. pen'eli#ikan. -akekat ilmu Fiika : 1. Fiik Fiikaa e% e%a( a(ai ai Pr"# Pr"#uk  uk  Dalam Dalam ran(k ran(kaa pemenu pemenuhan han ke%utu ke%utuhan han manui manuia! a! ter$a#i ter$a#i interak interaki i antara manuia #en(an #en(an alam lin(kun(a lin(kun(ann'a. nn'a. Interaki itu mem%erikan mem%erikan  pem%ela$aran kepa#a manuia ehin(a menemukan pen(alaman 'an( emaki emakin n menam% menam%ah ah pen(et pen(etahu ahuan an #an kemamp kemampuan uann'a n'a erta erta %eru%a %eru%ah h  perilakun'a. Dalam ,a)an ilmiah! hail/hail penemuan #ari %er%a(ai ke(iata ke(iatan n pen'eli# pen'eli#ika ikan n 'an( 'an( kreati& kreati& #ari #ari pa#a pa#a ilmu,a ilmu,an n #inen #inentar tariir iir!! #ikump #ikumpulk ulkan an #an #iuu #iuun n e)ara e)ara itema itematik tik men$a# men$a#ii e%uah e%uah kumpul kumpulan an  pen(etahuan 'an( kemu#ian #ie%ut e%a(ai pr"#uk atau a %"#' "& 

kn",le#(e. Pen(el"mp"kkan hail/hail penemuan itu menurut %i#an( ka$ian 'an( e$eni men(hailkan ilmu pen(etahuan 'an( kemu#ian #ie%ut e%a(ai &iika! kimia #an %i"l"(i. ntuk &iika! kumpulan  pen(etahuan itu #apat %erupa &akta! k"nep! prinip! hukum! rumu! te"ri #an m"#el. 2. Fiika e%a(ai Pr"e IPA e%a(ai pr"e atau $u(a #ie%ut e%a(ai a ,a' "&  ineti(atin( mem%erikan (am%aran men(enai %a(aimana para ilmu,an  %eker$a

melakukan penemuan/penemuan! $a#i IPA e%a(ai

pr"e

mem%erikan (am%aran men(enai pen#ekatan 'an( #i(unakan untuk  men'uun pen(etahuan. Dari uraian #i ata kiran'a #apat #iimpulkan  %ah,a pemahaman &iika e%a(ai pr"e an(at %erkaitan #en(an kata/kata kun)i &en"mena! #u(aan! pen(amatan! pen(ukuran! pen'eli#ikan! #an  pu%likai. Pem%ela$aran 'an( merupakan tu(a (uru termauk ke #alam  %a(ian mempu%likaikan itu. Den(an #emikian pem%ela$aran &iika e%a(ai pr"e hen#akn'a %erhail men(em%an(kan keterampilan pr"e ain pa#a #iri i,a. 3. Fiika e%a(ai ikap Dari pen$elaan men(enai hakikat &iika e%a(ai pr"#uk #an hakekat &iika e%a(ai pr"e #i ata! tampak terlihat %ah,a pen'uunan  pen(etahuan &iika #ia,ali #en(an ke(iatan/ke(iatan kreati& eperti  pen(amatan!

pen(ukuran

#an

pen'eli#ikan

atau

per)"%aan!

'an(

keemuan'a itu memerlukan pr"e mental #an ikap 'an( %eraal #an  pemikiran. a#i #en(an pemikirann'a "ran( %ertin#ak #an %erikap! ehin((a akhirn'a #apat melakukan ke(iatan/ke(iatan ilmiah itu. Pemikiran/pemikiran para ilmu,an 'an( %er(erak #alam %i#an( &iika itu men((am%arkan! raa in(in tahu #an raa penaaran mereka 'an( %ear! #iirin(i #en(an raa per)a'a! ikap "%$ekti&! $u$ur #an ter%uka erta mau men#en(arkan pen#apat "ran( lain. ikap/ikap itulah 'an( kemu#ian memaknai hakikat &iika e%a(ai ikap atau a ,a' "& thinkin(. ". #et$de Ilmia%

-ail pemikiran ilmu,an 'an( #iper"leh melalui pen(amatan #an  penelitian #aar %e%erapa ekperimen 'an( akan #ilakukan hin((a akhirn'a lahir e%uah hukum Fiika. Pr"e tere%ut #inamakan met"#e ilmiah. Pen(etahuan #apat #ie%ut ilmiah haru memenuhi 'arat e%a(ai %erikut : 1. 5%'ekti& ! euai #en(an "%'ek %ukan perepi peneliti atau "ran( lain. 2. Met"#ik ! pen(etahuan 'an( #iper"leh melalui )ara )ara tertentu e)ara teratur #an terk"ntr"l. 3. itematik! 'an( teruaun #alam item 'an( alin( %erkaitan #en(an  pen(etahuan

lain

ehin((a

#apat

men$elakan

euatu

e)ara

men'eluruh. 4. Berlaku mum ! pen(etahuan tere%ut %erlaku untuk emua manuaia #an #apat #i%uktikan #en(an lan(kah lan(kah 'an( a ma. D. Langka% #et$de Ilmia%

6an(kah atau met"#e 'an( palin( tepat #i(unakan #i #alam  pen(amatan 'aitu met"#e ilmiah. Met"#e ilmiah a#alah uatu peran(kat untuk  meme)ahkan maalah! men(etahui pen'e%a% ehin((a memiliki keimpulan 'an( #apat mauk akal #an #apat #iper)a'a. ntuk itu! met"#e ilmiah #an  %erikap ilmiah #i(unakan ee"ran( #alam melakukan pen(amatan. A#apun lan(kah/lan(kah met"#e ilmiah! e%a(ai %erikut: •

Menemukan maalah #an merumukan maalah.

•

Men(umpulkan keteran(an untuk meme)ahkan maalah.

•

Men'uun #u(aan atau hip"tea untuk memper"leh $a,a%an ementara.

•

Men(u$i #u(aan #en(an men(a#akan per)"%aan atau ek perimen.

•

Menarik keimpulan.

•

Men(u$i keimpulan #en(an men(ulan( per)"%aan.

Sika& Ilmia%

ikap ilmiah 'an( haru #imiliki "leh e"ran( pen(amat antara lain! e%a(ai %erikut:

Melakukan ke%enaran! ikap ini men#"r"n( ee"ran( %erlaku $u$ur #an

•

"%'ekti&. Ti#ak %er%uruk an(ka ti#ak %erpikir e)ara praan(ka ti#ak %aik #an ti#ak 

•

mauk akal. Beri&at t"leran terha#ap "ran( lain! pen(etahuan ti#ak mutlak empurna!

•

maka

men(har(ai

pen#apat

"ran(

lain

#apat

#i(unakan

untuk 

memper%aiki! melen(kapi! men'empurnakan pen(etahuan #an ti#ak  memaka "ran( lain. let! ti#ak putu aa #an elalu %eruaha untuk men)ari ke%enaran

•

,alaupun erin( ti#ak memper"leh apa/apa. Teliti #an hati/hati! teliti #alam melakukan euatu #an hati/hati #alam

•

men(am%il keimpulan #an men(eluarkan pen#apat. In(in tahu! raa in(in tahu merupakan titik a,al #ari pen(etahuan #en(an

•

#i#"r"n( untuk in(in tahu le%ih %an'ak #alam melakukan euatu. 5ptimi!

•

elalu

"ptimi

karena

ter%iaa

#en(an

per)"%aan

atau

ekperimen. Dalam ekperimen ter#apat &akt"r/&akt"r 'an( mempen(aruhi  per)"%aan. Fakt"r/&akt"r tere%ut #inamakan aria%el. Ter#apat empat ma)am aria%el! 'aitu : • • • •

7aria%el %e%a a#alah &akt"r 'an( en(a$a #i%uat %er%e#a atau #iu%ah. 7aria%el terikat a#alah aria%el 'an( #iper"leh "leh aria%el lain. 7aria%el k"ntr"l a#alah 'an( haru #iken#alikan. 7aria%el pen((an((u a#alah &akt"r 'an( #apat mempen(aruhi hail  per)"%aan! tetapi ti#ak #apat #iperkirakan e%elumn'a.

Dari pen(amatan 'an( #ilakukan! #iper"leh hail 'an( #ie%ut #ata. Ter#apat #ua *2+ ma)am #ata! 'aitu: •

Data kualitati& 'aitu #ata 'an( #ia$ikan ti#ak #alam %entuk an(ka.

•

Data kuantitati& 'aitu #ata 'an( #ia$ikan #alam %entuk an(ka.

-ail #an keimpulan #ari per)"%aan atau pen(amatan #ilap"rkan #alam uatu  $urnal 'an( #ie%ut $urnal ilmiah. urnal ilmiah a#alah ma$alah 'an( memuat artikel atau tulian 'an( %erii lap"ran hail penelitian E. Keelamatan Ker'a Di La($rat$rium

6a%"rat"rium e%a(ai tempat untuk melakukan ekperimen #alam ker$a ilmiah termauk alah atu tempat 'an( memiliki reik" tin((i menim%ulkan ke)elakaan.

Per)"%aan

#an

pen(amatan

#apat

%er$alan

lan)ar

apa%ila

memperhatikan keelamatan ker$a ) %aik keelamatan in#ii#u maupun %ahan #an alat alat 'an( #i(unakan.

1. *eni+'eni !a%a,a dalam La($rat$rium a. 8e%akaran ! aki%at pen((unaan %ahan %ahan kimia 'an( mu#ah ter%akar   %. 6e#akan ! aki%at reaki ekpl"i& #ari %ahan %ahan reakti& *"ki#at"r+ ). 8era)unan %ahan kimia 'an( %er%aha'a #. Iritai ! pera#an(an pa#a kulit atau aluran perna&aan #an $u(a mata e. 6uka pa#a kulit atau mata aki%at pe)ahan ka)a ! l"(am !ka'u #an lain lain. &. en(atan 6itrik.

-. Ua%a Penega%an Keelakaan di La($rat$rium

aha atau tin#akan pen)e(ahan ke)elakaan #ila%"rat"rium 'an( palin(  %aik a#alah %erikap #an %ertin#ak hati hati ! %eker$a #en(an %aik #an teliti! ti#ak  )er"%"h erta mentaati e(ala peraturan #an tata terti% 'an( %erlaku. aha pen)e(ahann'a e%a(ai %erikut : a. Pen'e#iaan %er%a(ai alat atau %ahan #itempat 'an( mu#ah #i)apai 1. 9m%er %erii pair untuk men)e(ah ke%akaran ke)il 2. Alat pema#am ke%akaran 3. 8"tak PPP8   %. Ti#ak men(un)i pintu ,aktu la%"rat"rium e#an( #ipakai ). Pen'impanan %ahan %ahan 'an( mu#ah ter%akar #an %er%aha'a #itempat 'an( khuu. #. Pen(a#aan latihan latihan )ara menan((ulan(i ke%akaran e. Pen((unaan tean(an litrik 'an( ren#ah

/. Aturan di La($rat$rium a. Aturan aturan umum di la($rat$rium 0 1. i,a ti#ak #iper%"lehkan mauk tanpa eiin (uru

2. Memakai $a praktikum ,aktu men(a#akan ke(iatan #ila%"rat"rium 3. Ba)a emua petun$uk untuk melakukan ekperimen 4. Dilaran( makan atau minum aat a#a ke(iatan praktikum ;. Dilaran( men'alakan api u)i tan(an etelah melakukan ke(iatan ?. etelah eleai %erihkan me$a ker$a #an ruan(an la%"rat"rium @. >ek kem%ali emua peralatan #an patikan emua #alam kea#aan aman. (. Aturan aturan keelamatan ter%ada& litrik  1. Patikan tan(an #an me$a ker$a #alam kea#aan kerin( 2. Patikan kea#aan litrik telah terputu #ari um%er litrik aat melakukan  pen(u%ahan ran(kaian litrik 3. an(an men((unakan teker 'an( %ertumpuk tumpuk #it"pk"ntak karena #apat men'e%a%kan kele%ihan %e%an 'an( #apat menim%ulkan pana #an memi)u ke%akaran . *eni Keelakaan ,ang #ungkin Ter'adi dan Penanganann,a 8e)elakaan 'an( mun(kin ter$a#i #i la%"rat"rium Fiika a#alah ke%akaran #an a#an'a ke$utan litrik #an penan((ulan(ann'a : a. Penega%an dan &enanggulangan ke'utan litrik  1. Men'e#iakan pemutu aru 'an( #ekat #en(an $an(kauan 2. Men(etahui letak ka%el 'an( terhu%un( #en(an um%er te(an(an utama aat %er&un(i 3. Men(etahui keeuian te(an(an 'an( akan #i(unakan #en(an kemampuan alat 'an( akan #i(unakan 4. Men'e#iakan aklar pen'am%un( #an pemutu ke t"p k"ntak main( main(. ;. Mematikan emua ka%el terhu%un( empurna e%a(ai pen#in(in ruan(an 'an( menerapkan hukum term"#inamika. (. !idang Tekn$l$gi Ban'ak peralatan tekn"l"(i )an((ih 'an( menerapkan k"nep #aar hukum &iika mial tekn"l"(i #i(ital menerapkan k"nep (el"m%an( elektr"ma(netik !pen((unaan lampuT6!m"nit"r k"mputer! la'ar 6>D #ll. ). !idang Tran&$rtai Penerapan tranp"rtai tra#ii"nil hin((a m"#ern men((unakan k"nep &iika !'aitu #elman atau (er"%ak 'an( men((unakan (a'a #"r"n(. Peralatan tranp"rtai #arat men((unakan k"nep ke)epatan !tranp"tai laut #an u#ara menerapkan hukum hukum &iika tentan( &lui#a.

#.

!idang Telem$nikai Penemuan peralatan telemunikai men((unakan hukum &iika

tentan( (el"m%an(. e. !idang Pertanian item pen(airan men((unakan p"mpa menerpakan hukum &iika!pen((unaan tekn"l"(i Ra#iai #alam pertanian )"nt"hn'a untuk  men(atai eran(an hama pen((an((u tanaman pertanian 'an( #apat menurunkan kuantita maupun kualita. &. !idang Ked$kteran Ditemukann'a peralatan ke#"kteran eperti 9n#"k"pi!>T )an!  /ra' ! ra#i" terapi!#an elektr"mi"(ram. (. !idang energi Penemuan ener(i litrik! penemuan pem%an(kit litrik tena(a ur'a *P6T+ 'an( men(u%ah ener(i )aha'a men$a#i litrik! penemuan ener(i ra#i"akti& e%a(ai alah atu um%er ener(i alternati&.

Pr$edur ker'a Pengukuran Kal$r

1. uun alat/alat untuk men#i#ihkan air 'aitu kaki ti(a! #i%a(ian %a,ah #i%erikan pem%akar pritu 2. Tim%an(lah maa air! kemu#ian maukkan ke #alam (ela. >atat maa #an uhu a,al air #alam (ela *T"+ 3. Tempatkan (ela kimia %erii air #iata kaki ti(a! kemu#ian n'alakan pritu 4. Panakan

#an ukur peru%ahan uhu peru%ahan uhun'a #en(an

term"meter  ;. -i#upkan t"p,at)h kemu#ian )atat uhu air untuk etiap 30 hail pen(amatan #alam ta%el lem%ar 2. Rin)ikan

Keelamatan ker'a

1. 2. 3. 4. ;.

-ati/hati aat men'alakan pem%akar pritu ika terkena api atau air pana! e(era iram #en(an air  unakan lap %erih untuk mem%erihkan Teliti terha#ap k"n#ii term"meter a(ar t#k kele%ihan uhu auhkan #ari at kimia '( t#k #iperlukan aat per)"%aan

ker$a