Grade 11 & 12 - Book Summary - VIHS (Noor)

‫‪i‬‬

‫‪c‬‬ ‫سُسة االوشماق‬ ‫އާޔަތް‬

‫(‪ )1‬إِرَا ٱلّسَمَآءُ ٱوشَمَتۡ‬ ‫(‪ََ )3‬أَلۡمَتۡ مَا فِيہَا ََتَخَّلَتۡ‬

‫އާޔަތުގެ މާދާއާއި ދޭހަވާ ކަދްތައްތައް‬

‫[އުޑު ފަޅައިގެދްދާ ހިދދެވެ‪].‬‬ ‫* ޤިޔާމަތްވާ ވަގުތު‬ ‫[އަދި އެބިމުގެ ތެރޭގައިވާ ތަކެތި އުކާލާ‪ ،1‬އެބިދް ހުސްވެގެދްދާ ހިދދެވެ‪].‬‬ ‫‪ .1‬މަރުވެފައިވާ އެދްމެހާ މަޚްލޫޤުދް އަލުދް ދިރުއްވުމަފްޓަކާ ހުސްކުރެއްވުދް‬

‫[އޭ اوّسان‬ ‫حضشة އަފް‬ ‫يَـٰٓأَيٍَُا ٱلۡئِوّسَـٰهُ إِوَكَ كَادِحٌ‬ ‫(‪)5‬‬ ‫إِلَىٰ سَّبِكَ كَذۡحً۬ا فَمُّلَـٰمِيًِ‬

‫އާއެވެ! ހަމަކަފަވަރުދް ތިބާއަކީ ތިބާގެ ވެރިރަސްކަލާދގެ‬ ‫ރ‪ 1‬މީހެކެވެ‪.‬‬ ‫ދިއުމަފް ގަދައެޅުމަކުދް ގަދައަޅައި މަސައްކަތްކު ާ‬

‫ފަހެ ތިބާ (އެމަސައްކަތައިގެދް) އެކަލާދގެއާ ބައްދަލުވާދެއެވެ‪].2‬‬ ‫‪ .1‬ދުދިޔޭގައި ގަދައަޅައި ކުރާ ހެޔޮ އަދި ދުބައި ޢަމަލުތަކުގެ ވާހަކަ‬ ‫‪ .2‬އެމީހަކު ކުޅަ ޢަމަލަކައިގެދް ޤިޔާމަތްދުވަހުދް ﷲ ގެ‬

‫حضشة‬

‫އަފްދާދެކަދް‬

‫فَأَمَا مَهۡ أَُتِىَ كِتَـٰبًَُ ۥ‬ ‫(‪)6‬‬ ‫ّبِيَمِي ِىًِۦ‬

‫[ފަހެ އެމީހެއްގެ ފަތް އެމީހެއްގެ ކަދާއަތަފް ލިބުދު މީހާ ދަދްދާފެވެ!]‬ ‫‪1‬‬

‫‪ .1‬މުއުމިދުދް‬ ‫[އަދި އުފަލުދްހުރެކ އޭދާގެ އަހުލުވެރީދްގެ ގާތަފް (ސުވަރުގެއަފް)‬ ‫‪1‬‬

‫(‪ََ )9‬يَىمَّلِبُ إِلَىٰٓ أٌَِّۡلًِۦ مَّسۡشَُسً۬ا‬

‫އެދބުރިދާދެއެވެ‪].‬‬ ‫‪ .1‬މުއުމިދުދް‬

‫ََأَمَا مَهۡ أَُتِىَ كِتَـٰ َبًُ ۥ‬ ‫(‪)11‬‬ ‫ََسَآءَ ظٍَۡشِيِۦ‬

‫[އަދި އެމީހެއްގެ ފަތް އެމީހެއްގެ ފުރަގަހުދް (ވާއަތަފް) ލިބުދު މީހާ‬

‫‪1‬‬

‫ދަދްދާފެވެ!]‬ ‫‪ .1‬ކާފަރުދް‬ ‫[ފަހެ ދިކަދްހުރެ އެމީހަކު ގޮވާދެއެވެ ‪ .‬އޭހުރި ހަލާކެއްގެ ބޮޑުކަމާއެވެ!]‬ ‫‪1‬‬

‫(‪ )11‬فَّسَُۡفَ يَذۡعُُاْ ثُبُُسً۬ا‬ ‫(‪ََ )11‬يَصّۡلَىٰ سَعِيشًا‬ ‫ّبَّلَىٰٓ إِنَ سَّبًَُ ۥ كَانَ ِّبًِۦ‬ ‫(‪)14‬‬ ‫ّبَصِيشً۬ا‬ ‫(‪ )15‬فَّلَآ أُلّۡسِمُ ّبِٲلشَفَكِ‬ ‫(‪ََ )16‬ٱلَيۡلِ ََمَا ََسَكَ‬ ‫(‪ )19‬لَتَشۡكَبُهَ طَبَمًا عَه طَبَكٍ۬‬

‫‪ .1‬އެމީހާއަފް ފެދްދަ އަދި އޭދާއަފް ލިބިދޭ ޢަޛާބެއްގެ ބޮޑުކަމުދް ގޮވާގޮވުދް‬ ‫[އަދި އަދދައަދދާ ހުދްދަ ދަރަކަ‪1‬އަފް އޭދާ ވަދްދާދެއެވެ‪].‬‬ ‫‪ .1‬ދަރަކައިގެ އަލިފާދުގެ ގަދަފަދަކަދް‬ ‫[އެހެދަކުދް ދޫދެވެ! ހަމަކަފަވަރުދް އޭދާގެ ވެރިރަސްކަލާދގެ އޭދާ‬ ‫ވ‪ 1‬ކަމުގައި ވެއެވެ‪].‬‬ ‫ދެކެވޮޑިގެދް ާ‬ ‫‪ .1‬އެކަލާދގެ‬

‫حضشة‬

‫އަފް ދާދޭކަދް ދެދެވޮޑިގަތުދް‬

‫ލ‪ 1‬ގަދްދެއްވަމެވެ‪].‬‬ ‫[ފަހެ ތިމަދްރަސްކަލާދގެ ރަތްވި ާ‬ ‫‪ .1‬އިރުއޮއްސުމުދް ދުދިޔެމައްޗަފް ވެރިވާ ކުލަ‬ ‫ތ‪ 1‬ގަދްދެއްވަމެވެ‪].‬‬ ‫[އަދި ރޭގަދޑާއިކ އެރޭގަދޑުގެ އެއްކުޅަހައި ތަކެ ި‬ ‫‪ .1‬ރޭގަދޑުގެ ދުބައިކަދް‬ ‫[ހަމަކަފަވަރުދް ތިޔަބައިމީހުދް އެއްޙާލަތަކަފްފަހު އަދެއް ޙާލަތަކަފް‬

‫‪1‬‬

‫ބަދަލުވަމުދް ދާދޭކަދް ކަފަވަރެވެ‪].‬‬

‫___________________________________________________________________________‬ ‫ވިލާ އިންޓަރނޭޝަނަލް ހައި ސްކޫލް‬ ‫ލައިޓް އޮފް އިސްލާމް‬

‫‪Villa International High School‬‬ ‫نور‬ ‫‪www.noorofislam.org‬‬

‫‪Light of Islam‬‬

‫‪ii‬‬

‫‪ .1‬މަރުވުމަފްފަހު އަލުދް ދިރުއްވުދް އަދި ޤިޔާމަތުގެ ޙާލު‬ ‫[އެބައިމީހުދް އީމާދްދުވަދީ ފަހެ އެބައިމީހުދްދަފް ކީއްވެގެދް ހެއްޔެވެ‪1‬؟]‬

‫(‪ )11‬فَمَا لٍَُمۡ لَا يُؤۡمِىُُنَ‬

‫‪ .1‬ކަދޑައެޅިގެދްވާ ދަލީލުތަކަފް ދައްކަދީ ކޮދް ޙުއްޖަތެއް ހެއްޔެވެ؟ ‪/‬‬ ‫އީމާދްވުމަފް މަދާކުރަދީ ކާކު ހެއްޔެވެ؟‬

‫ََإِرَا لُشِاَ عَّلَيۡہِمُ ٱلۡمُشۡءَانُ‬ ‫(‪)11‬‬ ‫لَا يَّسۡجُذَُنَ ۩‬

‫لشآن‬

‫[އަދި ތިޔަބައިމީހުދްދަފް‬

‫ކިޔަވައިދެވޭ ހިދދު އެބައިމީހުދް‬

‫ސަޖިދަ‪1‬އެއްދުކުރެއެވެ‪].‬‬ ‫‪ .1‬ކިޔަމަދްތެރިކަމާއިއެކު‬

‫لشآن‬

‫އަފް އީމާދްވެ ޢަމަލެއްދުކުރެއެވެ‪.‬‬

‫[އަދި ކިއެއްތަ! ކާފިރުވީމީހުދް (އެ لشآن) ދޮގުކުރެއެވެ‪].1‬‬

‫(‪ّ )11‬بَلِ ٱلَزِيهَ كَفَشَُاْ يُكَزِّبُُنَ‬

‫‪.1‬‬

‫لشآن‬

‫ގައި އަދްގަވާފައިވާ އަލުދް ދިރުއްވުމާއި އެދޫދް އެފަދަ‬

‫ކަދްކަމަފް އިދްކާރުކުރުދް‬ ‫[އަދި އެބައިމީހުދްގެ ހިތްތަކުގައި ފޮރުވިފައިވާ ކަދްތައްތައް ﷲ‬

‫(‪ََ )12‬ٱلَّلًُ أَعّۡلَمُ ّبِمَا يُُعُُنَ‬

‫ދެދެވޮޑިގަތުދް ބޮޑެވެ‪].‬‬ ‫* އެބައިމީހުދްދާމެދު ލިޔެ ރައްކާކުރެވިފައިވާ ކާފިރުކަމާއިކ ދޮގު ހެދުމާއިކ‬ ‫ދުބައި ޢަމަލު ﷲ ބައްލަވާ ވޮޑިގެދްވާކަދް‬

‫إِلَا ٱلَزِيهَ ءَامَىُُاْ ََعَمِّلُُ ْا‬ ‫(‪ )14‬ٱلصَـّٰلِحَـٰتِ لٍَُمۡ أَجۡشٌ غَيۡشُ‬ ‫مَمۡىُُنِۭ‬

‫[އީމާދްވެކ ޞާލިޙް ޢަމަލްކުރި މީހުދް މެދުވީއެވެ‪ .‬އެބައިމީހުދްދަފް‬ ‫ކެދޑިގެދް ދުދާދޭ ދަރުމަ ހުއްޓެވެ‪].‬‬ ‫‪1‬‬

‫‪ .1‬ދިމުމެއް އަދި އުދިވުމެއްދުވާ ދަރުމަ‬

‫___________________________________________________________________________‬ ‫ވިލާ އިންޓަރނޭޝަނަލް ހައި ސްކޫލް‬ ‫ލައިޓް އޮފް އިސްލާމް‬

‫‪Villa International High School‬‬ ‫نور‬ ‫‪www.noorofislam.org‬‬

‫‪Light of Islam‬‬

‫‪i‬‬

‫‪c‬‬ ‫سىزج انثسوج‬ ‫އާޔަތުގެ މާދާއާއި ދޭހަވާ ކަދްތައްތައް‬

‫އާޔަތް‬

‫(‪ )1‬وَٱنّسًََآءِ ذَاتِ ٱنۡثُسُوجِ‬

‫[تسج‬

‫‪1‬‬

‫ތައްލައްވާފައިވާ އުޑު ގަދްދެއްވަމެވެ‪].‬‬

‫‪ .1‬ޕްލެދެޓު‬ ‫ސ‪ 1‬ގަދްދެއްވަމެވެ‪].‬‬ ‫[އަދި ވަޢުދު ކުރައްވާފައިވާ ދުވަ ް‬

‫(‪ )2‬وَٱنۡيَىۡوِ ٱنًَۡىۡعُىدِ‬

‫‪ .1‬ޤިޔާމަތްދުވަސް‬ ‫ތ‪ 2‬ގަދްދެއްވަމެވެ‪].‬‬ ‫[އަދި ހެކިދޭ ފަރާތާއި‪ ،1‬ހެކިދެވޭ ފަރާ ް‬

‫(‪ )3‬وَشَاهِدٍ۬‪ 1‬وَيَشۡہُىدٍ۬‬

‫‪2‬‬

‫‪ .1‬ހުކުރު ދުވަސް ‪ /‬ހުކުރު ދުވަހު ޖަމާޢަތުގައި ޤާއިމްވެހުދްދަ މީހާ‬ ‫‪ .2‬ޢަރަފާތު ދުވަސް‬ ‫[ވަޅުގަދޑުގެ އެކުވެރީދްދަފް ލަޢުދަތް ލެއްވުދެވެ‪].‬‬ ‫‪1‬‬

‫(‪ )4‬قُتِمَ أَصۡحَـٰةُ ٱنۡأُخۡدُودِ‬

‫‪ .1‬އީމާދްތެރިޔާއަފް އަދިޔާދީ އަދްދާލަދް އުޅުދު މީހުދް‬ ‫ތ‪ 1‬އެބައިމީހުދް ދެކޭދްތިބި‬ ‫[މުއުމިދުދްދަފް އެބައިމީހުދް ކަދްތައްކުރާގޮ ް‬ ‫ޙާލުގައެވެ‪].2‬‬

‫َوهُىۡ عَهًَٰ يَا يَفۡعَهُىٌَ‬ ‫(‪)7‬‬ ‫تِٲنًُۡؤۡيُِِيٍَ شُہُىدٌ۬‬

‫‪ .1‬މުއުމިދުމީހާ ކުރީގައި އީމާދްވީ ފަރާތަފް ރުޖޫޢަ ދުވުމުދް‬ ‫އަލިފާދްގަދޑަފް އެއްލާލާ ޢަޛާބު ދިދުދް‬ ‫‪ .2‬އޭގެތެރެއިދް މުއުމިދުދް އަލިފާދްގަދޑަފް ވައްޓާލުމުގެ ކުރީދް ﷲ‬ ‫އެމީހުދް މިދްޖުކުރައްވާކ މުއުމިދުދް ފިޔަވާ ދެދްތިބި މީހުދް އަލިފާދްގަދޑަފް‬ ‫އެއްލަވާލައްވާ ދެތިކޮފްލުދް‬ ‫[އެކަލާދގެއީ އުޑުތަކާއި ބިމުގެ ވެރިކަދް އެކަލާދގެއަފް މިލްކުވެގެދްވާ‬

‫ٱنَرِي نَهُ ۥ يُهۡكُ ٱنّسًََـٰىَٳتِ‬ ‫(‪ )9‬وَٱنۡأَزۡضِۚ وَٱنَههُ عَهًَٰ كُمِ‬ ‫شًَۡءٍ۬ شَہِيدٌ‬

‫ރަސްކަލާދްގެއެވެ‪ .‬ﷲ އީ ކޮދްމެ ކަމެއްގެ މައްޗަފް ހެކިވެވޮޑިގެދްވާ‬

‫‪1‬‬

‫ރަސްކަލާދްގެއެވެ‪].‬‬ ‫‪ .1‬މުއުމިދުދްގެ އީމާދްކަމުގެ މައްޗަފް ކާފިރުދް ކުރާ އިދްކާރަފް ހެކިވެ‬ ‫ވޮޑިގެދްވުދް‬ ‫[ހަމަކަފަވަރުދް މުއުމިދު ފިރިހެދުދްދާއި މުއުމިދު އަދްހެދުދް ދީދް‬ ‫‪1‬‬

‫إٌَِ ٱنَرِيٍَ فَتَُُىاْ ٱنًُۡؤۡيُِِي َ‬ ‫ٍ‬ ‫وَٱنًُۡؤۡيَُِـٰتِ ثُىَ نَىۡ يَتُىتُىاْ‬ ‫(‪)11‬‬ ‫فَهَهُىۡ عَرَابُ جَهََُىَ وَنَهُىۡ‬ ‫عَرَابُ ٱنۡحَسِيقِ‬

‫އެއްކިބާކުރުމަފް އަދިޔާދީކ އުދދަގޫކޮފްކ ދެދް ތައުބާދުވިމީހުދް‬

‫‪2‬‬

‫(ދަދްދާފެވެ!) ފަހެކ އެބައިމީހުދްދަފް ދަރަކައިގެ ޢަޛާބު ހުއްޓެވެ‪ .‬އަދި‬ ‫އެބައިމީހުދްދަފް އަދދައަދދާ ހުދްދަ އަލިފާދުގެ ޢަޛާބު ހުއްޓެވެ‪].‬‬ ‫‪ .1‬އަލިފާދަފް ވައްޓާލަދް އުޅުދު މީހުދް‬ ‫‪ .2‬ކާފިރުކަމުދް ތައުބާދުވާ މީހުދް‬

‫إٌَِ ٱنَرِيٍَ ءَايَُُىاْ وَعًَِهُىاْ‬ ‫ٱنّصَـٰهِحَـٰتِ نَهُىۡ جََُـٰتٌ۬‬ ‫(‪)11‬‬ ‫تَجۡسِي يٍِ تَحۡتِہَا ٱنۡأََۡہَـٰسُۚ‬ ‫ذَٳنِكَ ٱنۡفَىۡشُ ٱنۡكَثِيسُ‬

‫[ހަމަކަފަވަރުދް އީމާދްވެ ޞާލިޙު ޢަމަލުކުރި މީހުދްދަފްކ އެތާދގެ ދަފުދް‬ ‫ކޯރުތައް ހިދގަހިދގާ ހުދަދް ސުވަރުގެތައް ހުއްޓެވެ‪ .‬ބޮޑުވެގެދްވާ ދަސީބު‬ ‫‪1‬‬

‫‪2‬‬

‫ލިބުމަކީ އެއީއެވެ‪].‬‬ ‫‪ .1‬ސުވަރުގޭގެ ފުރިހަމަކަދް‬

‫___________________________________________________________________________‬ ‫ވިލާ އިންޓަރނޭޝަނަލް ހައި ސްކޫލް‬ ‫ލައިޓް އޮފް އިސްލާމް‬

‫‪Villa International High School‬‬ ‫نور‬ ‫‪www.noorofislam.org‬‬

‫‪Light of Islam‬‬

‫‪ii‬‬

‫‪ .2‬ސުވަރުގޭގެ މަތިވެރި ދިޢުމަތް‬ ‫[ހަމަކަފަވަރުދް ކަލޭގެފާދުގެ ވެރިރަސްކަލާދްގެ ހިއްޕަވާ ހިއްޕެވުމަކީ‬

‫(‪ )12‬إٌَِ تَطۡشَ زَتِكَ نَشَدِيدٌ‬

‫‪1‬‬

‫ދ‪ 2‬ކަފަވަރެވެ‪].‬‬ ‫ގަދަފަދަ ވެގެދްވާ ހިއްޕެވުމެއްކަ ް‬ ‫‪ .1‬ކާފަރުދްގެ ކިބައިދް އެމީހުދް ކުޅަ ޢަމަލުތަކުގެ ބަދަލު‬ ‫‪ .2‬ﷲ ސުބުޙާދަހޫވަތަޢާލާގެ ކުޅަދުދްވަދްތަކަދް އަދި އެކަލާދގެ އިރާދަފުޅު‬ ‫[ހަމަކަފަވަރުދް ފުރަތަމަ އުފައްދަވަދީވެސް އަދި އަލުދް ދިރުއްވާ‬

‫(‪ )13‬إَِهُ ۥ هُىَ يُثۡدِئُ وَيُعِيدُ‬

‫ސ‪ 1‬ހަމަ އެކަލާދގެއެވެ‪].‬‬ ‫އިއާދަކުރައްވާދީވެ ް‬ ‫‪ .1‬އެކަލާދގެ އިރާދަކުރައްވާ ކަމަކަފް ކުޅަދުދްވަދްތަވެ ވޮޑިގެދްވުދް‬ ‫ވ‪ 1‬ދުހަދު އޯގާވަދްތަ‬ ‫[އަދި އެކަލާދގެއީކ ގިދަގިދައިދް ފާފަފުއްސަ ާ‬

‫(‪َ )14‬وهُىَ ٱنۡغَفُىزُ ٱنۡىَدُودُ‬

‫ރަސްކަލާދގެއެވެ‪].‬‬ ‫‪ .1‬މުއުމިދުދްކުރެ ފާފަވެރީދްގެ ފާފަފުއްސެވުދް‬

‫[عسش‬ ‫(‪ )15‬ذُو ٱنۡعَسۡشِ ٱنًَۡجِيدُ‬

‫‪2‬‬

‫ތ‪ 1‬ރަސްކަލާދގެއެވެ‪].‬‬ ‫ވެރި މާތްވަދް ަ‬

‫‪ .1‬ހެއްދެވިފަރާތް ‪ /‬ވެރިފަރާތް‬ ‫‪ .2‬انًجيد‪ :‬މަތިވެރި ސިފަފުޅުތަކުގެ ފުރިހަމަކަދް ލިބިގެދްވުދް‬

‫(‪ )16‬فَعَالٌ۬ نًَِا يُسِيدُ‬

‫ވ‪ 1‬ރަސްކަލާދގެއެވެ‪].‬‬ ‫[އިރާދަކުރައްވާ ކޮދްމެ ކަމެއް ކުރައް ާ‬ ‫‪ .1‬އެއްވެސް ދުކުޅެދުދްތެރިކަމެއް ލިބިގެދްދުވާ‬ ‫ގ‪ 1‬ވާހަކަކ ކަލޭގެފާދާ ހަމައަފް‬ ‫[ފިރްޢައުދާއި ޘަމޫދު ބާގައިގެ ލަޝްކަރު ެ‬ ‫އައިސްފައިވޭތޯއެވެ‪].2‬‬

‫(‪ )17‬هَمۡ أَتَٮٰكَ حَدِيثُ ٱنۡجُُُىدِ‬ ‫(‪ )18‬فِسۡعَىٌَۡ وَثًَُىدَ‬

‫‪ .1‬އެމީހުދްދަފް ތަބާވާމީހުދްގެ ގިދަކަދް‬ ‫‪ .2‬އެމީހުދް ކާފިރުކަމުގައި ހަލާކުވެ ދިޔަކަމަފް އެދްގެވި އެދްގެވުދް‬ ‫* މިބަސްފުޅު އައިސްފައިވަދީ ޤުރުއާދް ދޮގުކޮފް ރަސޫލާ ‪ z‬އަފް ކާފިރުވީ‬ ‫މީހުދްދަފް އިދްޒާރުދީ ސަމާލު ކުރުވުމުގެ ގޮތުދް‪.‬‬

‫(‪ )19‬تَمِ ٱنَرِيٍَ كَفَسُواْ فًِ تَكۡرِيةٍ۬‬

‫[އަދި ކިއެއްތަ! ކާފިރުވީ މީހުދްވަދީ ދޮގުކުރުމެއްގައެވެ‪].1‬‬ ‫‪ .1‬އެމީހުދްދަފް ރަސޫލާ އަދްގަވާ ކަދްތައްތައް ދޮގުކުރުދް‬

‫___________________________________________________________________________‬ ‫ވިލާ އިންޓަރނޭޝަނަލް ހައި ސްކޫލް‬ ‫ލައިޓް އޮފް އިސްލާމް‬

‫‪Villa International High School‬‬ ‫نور‬ ‫‪www.noorofislam.org‬‬

‫‪Light of Islam‬‬

‫‪i‬‬

‫‪c‬‬ ‫سورة الطّارق‬

‫‪‬‬

‫ސޫރަތުގެ ދަދް‪:‬‬

‫‪‬‬

‫ސޫރަތް ބާވާލެއްވުދު ޒަމާދް‪ :‬މައްކީ ދައުރު‬

‫‪‬‬

‫ސޫރަތުގެ މަޢުޟޫ‪:‬‬

‫‪‬‬

‫‪‬‬

‫ކޮދްމެ ދަފްސެއްގެ މައްޗަފްވެސް މާތްﷲ ގެ ރިޢާޔަތާއި ރިޤާބަތު (ރައްކާތެރިކަމާއި ބެލެހެއްޓުދް) ވާކަދް‬

‫‪‬‬

‫އިދްސާދުދް މަޙްޝަރު ކުރައްވާދެކަމުގެ ޔަޤީދްކަދް ދެއްވާ އެކަމުގެ ހެކިތައް ދެއްކުދް‬

‫ސޫރަތުދް ފާހަގަކޮފްލެވޭ ބައެއް ދުކުތާ‪:‬‬ ‫އާޔަތާއި މާދަ‬

‫(‪) ٤‬‬

‫ދޭހަވާ ކަދްތައްތައް‬

‫إِن كُّلُ نَفۡسٍ۬ لَّمَا عَلَيۡہَا حَافِظٌ۬‬

‫*‬

‫ބަލަހައްޓަވާ ފަރާތް‬

‫[އެއްވެސް ދަފްސެއްކ އެދަފްސެއްގެ‬

‫މިއާޔަތުގައި‬

‫މައްޗަފް ރައްކައުތެރިވާދޭ މަލާއިކަތަކު‬

‫(‪) ٧‬‬

‫حافظ‬

‫ޙަވާލުކުރެވިގެދްވާ‬

‫ދެތިއެއް ދުވެއެވެ‪].‬‬

‫(‪) ٦‬‬

‫حافظ‬

‫ގެ މާދަ‪ :‬ރައްކާތެރިކޮފްދެއްވާ ދުވަތަ އަޅުތަކުދްގެ ޢަމަލުތައް‬ ‫ގެ‬

‫މުރާދު‪:‬‬

‫އަޅުތަކުދްގެ‬

‫އަޅުތަކުދް‬

‫ޢަމަލުތައް‬

‫ލިޔެ‬

‫ރައްކާތެރިކުރެއްވުމާ‬ ‫ރައްކާތެރިކުރައްވާ‬

‫މަލާއިކަތްބޭކަލުދް‬

‫خُلِكَ مِن َمآءٍ۬ دَافِ ۬‬ ‫كٍ‬ ‫يَخۡرُجُ مِنۢ بَيۡنِ ٱلّصُلۡبِ‬ ‫وَٱلّتَرَآٮِٕبِ‬

‫*‬

‫اصّلب‬

‫މިއާޔަތުގައި‬

‫ގެ މާދަ‪ :‬މައިބަދަ‬

‫اصّلب‬

‫ގެ މުރާދު‪ :‬ފިރިހެދާގެ މައިބަދައިގެ ކަފިތައް‬

‫* الّتّرآئب ގެ މާދަ‪ :‬މޭމަތީގެ ކަފިތައް‬ ‫މިއާޔަތުގައި الّتّرآئب ގެ މުރާދު‪ :‬އަދްހެދާގެ މޭމަތީގެ ކަފިތައް‬

‫[އޭދާ ހައްދަވާފައިވަދީކ މައިކައްޓާއި‬

‫بين‬

‫ގެ މާދަ‪ :‬ދެމެދު‬

‫މޭމަތީގެ ކަފިތަކާއި ދެމެދުދް ދުކުދްދަ‬

‫*‬

‫ގަދަޔަފް އޮހޮރިގެދްދާ ފެދަކުދްދެވެ‪].‬‬

‫މިއާޔަތުގައި‬

‫بين‬

‫ގެ މުރާދު‪ :‬ދަސްލު އުފެދޭ މާއްދާގެ އުފެދުމުގައި‬

‫ދެޖިދްސުގެ ދައުރު‬

‫(‪٧٧‬‬ ‫)‬

‫فَّمَّهِّلِ ٱلۡكَـٰفِرِينَ أَمّۡهِلّۡهُمۡ رُوَيۡذَۢا‬ ‫[ފަހެ ކާފިރުދްދަފް ކަލޭގެފާދު މުހުލަތެއް‬ ‫ދެއްވާފެވެ‪ .‬ކުޑަ ހިދދުކޮޅަކަފް‬

‫* މިއާޔަތުގެ މުރާދު‪ :‬އެމީހުދް އީމާދްދުވެ ތިބެއްޖެދަމަ ޢަދުލުވެރި‬ ‫ޢަޛާބުގެ އުޤޫބާތާ ކުރިމަތިލާދް ޖެހޭދޭކަމުގެ އިދްޒާރު‬

‫ލަސްކޮފްލައްވާފެވެ!]‬

‫‪‬‬

‫سورة الطّارق‬

‫އިދް ދެގޭ ބައެއް ޙުކުމް‪:‬‬

‫___________________________________________________________________________‬ ‫ވިލާ އިދްޓަރދޭޝަދަލް ހައި ސްކޫލް‬ ‫ލައިޓް އޮފް އިސްލާމް‬

‫‪Villa International High School‬‬ ‫نور‬ ‫‪www.noorofislam.org‬‬

‫‪Light of Islam‬‬

‫‪ii‬‬

‫‪‬‬

‫އަޅުތަކުދްގެ ކަދްތައްތައް ބެލެހެއްޓުމާ ޙަވާލުކުރެވިގެދްވާ މަލާއިކަތުދް ވާކަދް‬

‫‪‬‬

‫މަރުވުމަފްފަހު އަލުދް ދިރުއްވާދޭކަދް‬

‫‪‬‬

‫މަރުވުމަފްފަހު އަލުދް ދިރުއްވާދޭކަދް ޤަބޫލުކުރުމަކީ ވާޖިބެއްކަދް‬

‫لرآن‬

‫އަކީ ޙައްޤު ތެދު ފޮތެއްކަދް‬

‫‪‬‬

‫ކީރިތި‬

‫‪‬‬

‫ތިމާގެ ކޮދްމެ ޙަރަކާތެއްވެސްވަދީ ފުރިހަމަ ބެލެހެއްޓުމުގެ ދަފުގައިކަދް ދަދެ ތިމާގެ ޢަމަލުތައް‬ ‫ސީދާކުރަދް ޖެހޭދެކަދް‬

‫‪‬‬

‫ﷲ ގެ ކުޅަދުދްވަދްތަކަދް‬

‫‪‬‬

‫އިދްސާދާގެ ދިކަމެތިކަދް‬

‫މި ސޫރަތާ ގުޅޭ އިތުރު މަޢުލޫމާތު‬ ‫‪‬‬

‫ސރަތެއް‬ ‫ިސރަތަކީ މައްކީ ޫ‬ ‫މ ޫ‬

‫‪‬‬

‫އާ ަޔތްތަކުގެ ޢަ ަދ ުދ ‪71‬‬

‫ސބަބު ‪ :‬އަބޫތާލިބް ގެފާނަ ްށ އަލި ގަ ަދ ތަރިއެއް ފެނިވަޑައިގަތުމުން ސިހި ވަޑައިގެން އެތަރިއާ ބެހޭ ގޮތުން‬ ‫‪ ‬ބަވައިލެއްވުނު ަ‬ ‫ސބަބުކަމައް ޢިލްމުވެރިން ވި ާދޅުވޭ‬ ‫ސވާލު ކުރެއްވުމުން މިއާ ަޔތްތައް ބާވައިލެއްވުނު ަ‬ ‫ަސލާއާއި ު‬ ‫ކީރިތި ރ ޫ‬ ‫‪:‬‬

‫ފޮރުވިފައިހުރެ‬

‫وَمَا أَدْرَاكَ مَا الطَّا ِرقُ ‪:‬‬

‫ކުއްލި ގޮތަކައް ވި ުދވަރެއްހެން ރޭގަޑ ަ ްށ ފާޅުވާތީ މިތަރިއަ ްށ‬

‫(ތާރިޤް) މިނަ ން ެދވުނެ ވެ‪.‬‬

‫އަދި ރޭގަޑ ަ ްށ ފާޅުކަން ބޮޑ ު ތަރިއަކީ ކޮން އެއްޗެއްކަން ކަލޭގެފާނަ ްށ އަން ގައި ދިނީ ކޮން‬

‫އެއްޗެއްތޯއެވެ‪.‬‬ ‫‪:‬‬

‫އަލިކަން ގަ ަދ ތަރި ‪ /‬ފޮނު ވާލެވޭ ތަރި‬ ‫އެމީހެއްގެ ޢަމަލާއި އެމީހެއްހެ އަޖަލާއި ރިޒުޤު އަދި އާފާތްތަކާ މުސީބަތްތަކުން ﷲ ގެ އަމުރުފުޅައް‬

‫‪:‬‬

‫ިސފައިވޭ‬ ‫ރައްކާތެރި ކުރައްވާ މަލާއިކަތުން ވާހަކަ ބަޔާން ވެގެން މި އާ ަޔތުގައި އައ ް‬ ‫‪:‬‬ ‫‪:‬‬

‫އަމިއްލައަ ްށ ބަލާ ވިސް ނާ ލާ ޭށ އޭނަ އުފެދިގެން އައި ނިކަމެތިކަން‬ ‫ސ ﷲ ހެއް ެދވިއެވެ‪.‬‬ ‫ކުޑ ަ ކުޑ ަ ފެން ފޮ ަދކުން އިން ާ‬

‫"ދެދް ތިމަދްރަސްކަލާދގެ އެ މަދިތިކި‪ ،‬ގަދޑުލޭކޮޅަކަފް ހެއްދެވީމެވެ‪ .‬ދެދް އެ ގަދޑުލޭކޮޅު‪ ،‬މަސްކޮޅަކަފް ހެއްދެވީމެވެ‪.‬‬ ‫ދެދް އެ މަސްކޮޅު‪ ،‬ކަފްޓަފް ހެއްދެވީމެވެ‪ .‬ދެދް އެ ކަފީގައި މަސްލެއްވީމެވެ‪ .‬ދެދް އެހެދްއުފެއްދެވުމަކުދް އެ އިދްސާދާ‬ ‫އުފެއްދެވީމެވެ‪ .‬ފަހެ‪ ،‬އެދްމެފުރިހަމައަފް ތަކެތި ހައްދަވާ الّلَه‪ ،‬މަތިވެރިވެވޮޑިގެދްވެއެވެ‪( " .‬ސޫރަތުލް މުއުމިދޫދް‪)14:‬‬ ‫‪:‬‬

‫ޞު ލްބު ‪ :‬ފިރިހެން މީހާގެ މައި ކަށި‪ /‬ތަރާއިބް ‪ :‬މޭމަތީގެ ކަށި‬

‫___________________________________________________________________________‬ ‫ވިލާ އިދްޓަރދޭޝަދަލް ހައި ސްކޫލް‬ ‫ލައިޓް އޮފް އިސްލާމް‬

‫‪Villa International High School‬‬ ‫نور‬ ‫‪www.noorofislam.org‬‬

‫‪Light of Islam‬‬

‫‪iii‬‬ ‫‪:‬‬

‫ެސ‬ ‫ސނާ މަރުވުމައްފަ އަލުން ދިރުވުމައްވ ް‬ ‫އިން ސާ ނަ ފެން ފޮ ަދކުން ހެއް ުދވުމަ ްށ ކުޅަދުން ވަން ތަ ފަރާތް އެއިން ާ‬

‫ކުޅަދުން ވަން ތައެވެ‪.‬‬ ‫‪ު :‬ދނި ޭޔގައި ސިއްރުވެރި ގޮތެއްގައި ކޮ ްށފައިވާ ކަން ތައް ފާޅުކުރައްވާ އިމްތިޙަން ކުރައްވާ ުދވަހެވެ ‪.‬‬ ‫ެސ ނު ވެއެވެ‪.‬‬ ‫ސރުދޭނޭ މީހަކުވ ް‬ ‫ެސ ބާރެއް އަދި ނަ ް‬ ‫‪ :‬ފަހެ އޭނަ އަ ްށ އެއްވ ް‬ ‫ްސވާ އުޑ ު ގަން ެދއްވަމެވެ‬ ‫‪ :‬ވާރޭ ވެއ ަ‬ ‫ަސފަޅާ ބިން ގައް ެދއްވަމެވެ‬ ‫‪ :‬ގ ް‬ ‫ަސފުޅެވެ‬ ‫‪ :‬ހަމަ ކަ ަށވަރުން އެ ޤުރުއާނަ ކީ ޙައްޤާ ބާތިލް ވަކިކުރާ ތެ ުދބ ް‬ ‫‪ :‬އަދި އެއީ ކުޅޭކުޅޭ އެއްޗެއްކަމުގައި އެ ޤުރުއާން ނު ވެއެވެ ‪.‬‬ ‫ސ ެދއްވި‬ ‫‪ :‬ކަލޭގެފާނު ގެނެ ް‬

‫ީސތަކުން ޤުރުއާނާ މެ ުދ ޚިލާފް އުފައްދަން‬ ‫ﷲ ގެ އަމުރުފުޅު ބާތިލް ކޮ ްށ ޙައްޤު ފޮހެލައި މ ް‬

‫އެބައިމީހުން މަކަރުވެރި ރޭވުން ރާވައެވެ‪.‬‬ ‫ރކަށި ވަޢީ ުދ‬ ‫واكيذ كيذا ‪ :‬މި އާ ަޔތުގަ ﷲ ގެ ރޭއްވެވުމުގެ މާނަ އަކީ އެބައިމީހުން ކުރިކަން ތަކައް ބަ ަދލު ހިއްޕަވާ ޖަޒާ ެދއްވާނެ ކަމުގެ ހަ ު‬ ‫ަސފުޅުގެ ވާހަކައެވެ‪.‬‬ ‫ބ ް‬ ‫‪:‬‬

‫ަސވެ ވަޑައި‬ ‫އެބައިމީހުން ޢަޒާބަ ްށ އިން ތިޒާރު ކުރާނޭ ވަގުތު ެދއްވާ ެށވެ‪ .‬އަދި އެކަމައް ކަލޭގެފާނު އަވ ް‬

‫ނު ގަން ނަ ވާ ެށވެ ‪.‬‬

‫"ކުޑަހިދދުކޮޅަކަފް އެއުރެދްދަފް ތިމަދްރަސްކަލާދގެ (ދުދިޔޭގައި) އުފަލާއި‪ ،‬އަރާމު ދެއްވާހުފީމެވެ‪ .‬ދެދް ގަދަފަދަވެގެދްވާ‬ ‫عذاب އަކަފް އެއުރެދް ހުފަހަޅުއްވާ ހުފީމެވެ‪( ".‬ސޫރަތުލް ލުޤްމާދް‪)24 :‬‬

‫___________________________________________________________________________‬ ‫ވިލާ އިދްޓަރދޭޝަދަލް ހައި ސްކޫލް‬ ‫ލައިޓް އޮފް އިސްލާމް‬

‫‪Villa International High School‬‬ ‫نور‬ ‫‪www.noorofislam.org‬‬

‫‪Light of Islam‬‬

‫‪i‬‬

‫‪c‬‬ ‫سورة األعلى‬

‫‪‬‬

‫ސޫރަތުގެ ދަދް‪:‬‬

‫‪‬‬

‫ސޫރަތް ބާވާލެއްވުދު ޒަމާދް‪ :‬މައްކީ ދައުރު‬

‫‪‬‬

‫ސޫރަތުގެ ޚާއްޞިއްޔަތު‪:‬‬ ‫‪‬‬

‫ކީރިތި ރަސޫލާ ‪ z‬މިސޫރަތަފް ލޯބިކުރެއްވުދް‬

‫‪‬‬

‫ހުކުރު ދަމާދާއި ދެޢީދު ދެދަމާދުގައި ރަސޫލާ ‪ z‬މިސޫރަތް ވިދާޅުވި‬

‫‪‬‬ ‫‪‬‬

‫ސަޖިދައިގައި‬

‫[سُبْحَانَ رَّبِيَ الْأَعْلَى‬

‫وَّبِحَمْدِه] މިފަދައިދް ކިޔަދް ޙަދީޘް ކުރެއްވުދް‬

‫ސޫރަތުގެ މަޢުޟޫ‪ :‬ﷲ އަފް އީމާދްވެ އެކަލާދގެއަފް އަޅުކަދް ކުރުމާއި އެކަމުގެ ހެކިތަކާއިކ ޙުއްޖަތް އަދި‬ ‫މިކަމުގައި އަޅުތަކުދްގެ ޙާލަތުކ އެމީހުދްގެ ޖަޒާގެ ވާހަކަ‬

‫‪‬‬

‫سورة األعلى‬

‫އިދް ދެގޭ ބައެއް ޙުކުމް‪:‬‬

‫‪‬‬

‫ހުކުރު ދަމާދާއި ޢީދު ދަމާދުގައި މިސޫރަތް ކިޔުމަކީ ސުދްދަތެއްކަދް‬

‫‪‬‬

‫ﷲ އަފް ތަސްބީހަ ކިޔުމާއި އަޅުކަދް ކުރުމަކީ ވާޖިބެއްކަދް‬

‫‪‬‬

‫އިސްލާމްދީދަކީ ލުއިފަސޭހަ ދީދެއްކަދް‬

‫‪‬‬

‫ޞާލިޙް ޢަމަލުދުކޮފް ހަމައެކަދި އީމާދްވުމަކުދް ދުފުދޭދެކަދް‬

‫___________________________________________________________________________‬ ‫ވިލާ އިންޓަރނޭޝަނަލް ހައި ސްކޫލް‬ ‫ލައިޓް އޮފް އިސްލާމް‬

‫‪Villa International High School‬‬ ‫نور‬ ‫‪www.noorofislam.org‬‬

‫‪Light of Islam‬‬

‫‪i‬‬

‫‪c‬‬ ‫ސޫރަތުގެ ދަދް‪:‬‬

‫سورة الغاشيت‬

‫‪‬‬

‫ސޫރަތް ބާވާލެއްވުދު ޒަމާދް‪ :‬މައްކީ ދައުރު‬

‫‪‬‬

‫ސޫރަތުގެ ޚާއްޞިއްޔަތު‪ :‬ކީރިތި ރަސޫލާ ދެޢީދު ދެދަމާދުގައްޔާއި ހުކުރު ދަމާދުގައި މިސޫރަތް ވިދާޅުވާކަމަފް‬ ‫ޞަޙީޙު މުސްލިމްގައި ވެއެވެ‪.‬‬

‫‪‬‬

‫ސޫރަތުގެ މަޢުޟޫ‪ :‬އާޚިރަތް ދުވަހުގައި ޙަޤީޤީ ޢަދާލަތު ޤާއިމްކުރެވޭ ހިދދު ހެވާއި ދުބަޔާއި ދެމެދު ކަދްތައްވެ‬ ‫ދިމިގެދްދާދެ ގޮތުގެ އާޚިރު ދަތީޖާ‬

‫‪‬‬

‫الغاشيت‬

‫‪‬‬

‫ސޫރަތުގައި ބަލައި ވިސްދުމަފް އަދްގަވާފައިވާ ކަދްތައްތައް‪:‬‬

‫‪‬‬

‫ގެ މާދަ‪ :‬އެއްޗެއް އެހެދް އެއްޗެއްގެ ތެރެއަފްލާ ފޮރުވާލެވޭ ކޮދްމެ އެއްޗެއް‬

‫‪‬‬

‫ޖަމަލު ހައްދަވާފައިވާ ގޮތް‬

‫‪‬‬

‫އުޑު އުފުއްލަވާފައިވާ ގޮތް‬

‫‪‬‬

‫ބިދް ފަތުރުއްވަވާފައިވާ ގޮތް‬

‫‪‬‬

‫ފަރުބަދަ ކޮޅަފް ދަދްގަވާފައިވާ ގޮތް‬

‫ސޫރަތުދް ފާހަގަކޮފްލެވޭ ބައެއް ދުކުތާ‪:‬‬ ‫‪‬‬

‫ﷲ އަފް އުރެދުދު އަޅުދްދަފް ޤިޔާމަތް ދުވަހު ކަދްތައް ވާދޭގޮތް‬

‫‪‬‬

‫ﷲ އަފް ކިޔަމަދްތެރިވީ އަޅުދްގެ ޙާލަތާއި ލިބޭދޭ ދިޢުމަތްތަކުގެ ވާހަކަ‬

‫‪‬‬

‫ﷲ އަކީ ހުރިހާ ކަމަކަފް ކުޅަދުދްވަދްތަ ރަސްކަލާދްގެކަދް‬

‫‪‬‬

‫ކީރިތި ރަސޫލާ ‪ z‬ގެ ޒިދްމާއަކީ ﷲ ގެ ރިސާލަތު ބަޔާދްކޮފްދިދުދްކަދް ހަދދާދްކޮފްދިދުދް ކަމާއިކ‬ ‫ބާރުގެ ބޭދުދްކުރުދް ދޫދްކަދް‬ ‫އާޔަތް‬

‫(‪) ٢‬‬

‫وُجُوهٌ۬ يَوۡمَٮِٕذٍ خَـٰشِ َعتٌ‬

‫(‪) ٣‬‬

‫عَامَِلتٌ۬ ّنَاصِبَتٌ۬‬

‫މާދައާއި ދޭހަވާ ކަދްތައްތައް‬ ‫[އެދުވަހުދް ދިކަމެތިވެގެދްވާ މޫދުތަކެއް ވެއެވެ‪].‬‬ ‫‪1‬‬

‫‪ .1‬މީސްތަކުދް‬ ‫ލ‪ 1‬މޫދުތަކެކެވެ‪].‬‬ ‫[މަސައްކަތްތެރި ވަރުބަ ި‬ ‫‪ .1‬ދުބައި ޢަމަލުތަކުގެ ސަބަބުދް ވަރުބަލިވެފައިވާ ވާހަކަ‬

‫___________________________________________________________________________‬ ‫ވިލާ އިންޓަރނޭޝަނަލް ހައި ސްކޫލް‬ ‫ލައިޓް އޮފް އިސްލާމް‬

‫‪Villa International High School‬‬ ‫نور‬ ‫‪www.noorofislam.org‬‬

‫‪Light of Islam‬‬

‫‪i‬‬

‫ނ‬ ‫އިއުޖާޒުލް ޤުރުއާ ް‬ ‫އިއުޖާޒުލް ޤުރުއާނު ގެ މާނަ އަ ީކ ކީރިތި ޤުރުއާނާ އި އެއްފަ ަދ ފޮތެއް ގެނަ އުމަ ްށ އެން މެހައި ޚަލްގުތަކުން ނަ ްށ ގޮން ޖަހާލި‬ ‫ސބިތު ކޮ ްށދިނު ެމވެ‪.‬‬ ‫ގޮން ޖަހާލުމަ ްށފަހު އެބައިމީހުން އެކަމަ ްށ ނު ކުޅެދުނު ކަން ާ‬

‫ޤުރުއާން މުޢުޖިޒާތަކަ ްށވީ ސަ ބަބު‬ ‫ސބިތުކޮ ްށ ކަ ަށވަރުކޮ ްށ ެދއްވުމުގެ ގޮތުން މާތްﷲ އެބޭކަލުން ނަ ްށ‬ ‫މުއުޖިޒާތަކީ ނަ ބީބޭކަލުން ގެ ނަ ބީކަމުގެ ަދޢުވާއަކީ ތެ ުދ ަދޢުވާއެއްކަން ާ‬ ‫އާ ަދފޫވައްޓާލާފަނިވި ކަމެކެވެ‪.‬‬ ‫ަޟރަތުން ޤުރުއާން ގެން ނެ ވި‬ ‫ްޞ ަދކީ ޤުރުއާނަ ކީ ޙައްޤު ތެ ުދފޮތެއްކަމާއި ﷲގެ ޙ ް‬ ‫ސބިތުކޮ ްށދިނު މުގެ މަޤ ަ‬ ‫ާ‬ ‫ޤުރުއާނަ ކީ މުޢުޖިޒާތެއް ކަން‬ ‫ސބިތުކޮ ްށދިނު ެމވެ‪.‬‬ ‫ަސލާ صلى اهلل عليه وسلمއަކީ ތެ ުދވެރި ބޭކަލެއްކަން ާ‬ ‫ރ ޫ‬ ‫ެސ އެމީހުން ވަނީ ޤުރުއާން ނަ ްށ ގޮން ޖެހުމަ ްށ‬ ‫ަސމޮށުން ތެރިން ނާ އި މަލާޣާތްތެރިން ނާ އި ހަތީބުން ތިބުމާއެކުވ ް‬ ‫ޢަރަބީން ގެ ތެރޭގައި މޮޅު ބ ް‬ ‫ނު ކުޅެދިފައެވެ‪.‬‬

‫ބަހުގެ ގޮތުން ޤުރުއާނު ގައިވާ ޢިއުޖާޒު‬ ‫ެސ އެމީހުން ގެ ބަހުރުވައިން‬ ‫ެސ އައިސް ފައިވަނީ ޢަރަބިން ވާހަކަ ަދއްކާ އެބައިމީހުން ގެ ބަހުރުވައިން ނެ ވެ‪ .‬އެއްގޮތަކަ ްށވ ް‬ ‫ކީރިތި ޤުރުއާން ވ ް‬ ‫ިސ އެބައިމީހުން ނަ ްށ ގޮން ޖަހާފައެވެ‪.‬‬ ‫ެސ ޤުރުއާން ވަނީ އެބައިމީހުން ވާހަކަ ަދއްކާ ބަހުރުވައިން އައ ް‬ ‫ބޭރުވެފައެއް ނު ވެއެވެ‪ .‬ނަ މަވ ް‬ ‫ުޝމިނަ ކު ޤުރުއާން އަޑުއަހާފައި ބުން ެޔވެ‪ .‬އެޤުރުއާނަ ކީ ކަލޭމެން ތި ަޔ ކި ާޔ ކަހަލަ އެއްޗަކާއި ވައްތަރު އެއްޗެއް‬ ‫ަސލާގެ ދ ް‬ ‫ކީރިތި ރ ޫ‬ ‫ެސ އަޖައިބުހުރި‬ ‫ެސވަނީ ފުރިހަމަކަމާއި މާތްކަމެވެ‪ .‬ޢިބާރާތްތަކުގެ ބަލާޢާތްތެރިކަމަކީ ވ ް‬ ‫ނޫ ނެ ވެ‪ .‬އެކަލޭގެފާނު ވި ާދޅުވާ އެއްޗެއްގައި މުޅިން ވ ް‬ ‫ަސތަކެއްގެ‬ ‫ަސފުޅުތަކުގެ މަތީގައިވަނީ މޭވާ އަޅާފުރިފައެވެ‪ .‬ތިރީގައިވަނީ ފެން ގިނަ ތާޒާ ބިމެކެވެ‪ .‬އެއީ އެނޫ ން ހުރިހާ ބ ް‬ ‫ކަމެކެވެ‪ .‬އެބ ް‬ ‫ަސފުޅުތަކެކެވެ‪.‬‬ ‫މައްޗަ ްށ ގަ ަދވެގެން ދާނެ ބ ް‬

‫އެކުލަވާލެވިފައިވާ ގޮތުގެ ޢިއުޖާޒު‬ ‫ޤުރުއާން ބާވާލެއްވުނީ ވަކިވަކިން ކަން ނޭ ނގޭ މީހަކަށް‪ ،‬އެފޮތުގައިވާ ތަރުތީބަ ްށބަލާފައި އެފޮތަކީ ވަކިވަކިން ބާވާލެއްވުނު ފޮތެއްކަން‬ ‫ަސމަގު ފުރިހަމަ ކަމުން ނެ ވެ‪.‬‬ ‫ނޭ ނގޭނެ އެވެ‪ .‬އެއީ އާ ަޔތްތަކުގެ މެ ުދގައިވާ ގުޅުމާއި އަތުރާލެވިފައިވާ ތަރުތީބުކަމާއި ބ ް‬

‫___________________________________________________________________________‬ ‫ވިލާ އިންޓަރނޭޝަނަލް ހައި ސްކޫލް‬ ‫ލައިޓް އޮފް އިސްލާމް‬

‫‪Villa International High School‬‬ ‫نور‬ ‫‪www.noorofislam.org‬‬

‫‪Light of Islam‬‬

‫‪ii‬‬

‫ޤުރުއާނު ގައިވާ އެކިއެކި ޢިލްމު‪:‬‬ ‫‪‬‬

‫ނޓް‪ :‬އިނގިލީގެ ކުރީ ބަ ަދއިގައިވާ ކުރެހުމުގެ ސިއްރު އިން ސާ ނާ ވަނީ ހޯ ާދފައެވެ‪ .‬އެއްބިހަކުން އުފެދިފައިވާ އެއްމާބަނޑ ު‬ ‫ނގަރޕްރި ް‬ ‫ފި ް‬ ‫ސނާ އަ ްށ ހޯ ުދނީ‬ ‫ަސ ެދމީހުން ގެ ކުރީ ަބ ަދއިގައިވާ ކުރެހުން އެއްގޮތްނު ވާނެ ކަން ވަނީ ހޯދިފައެވެ‪ .‬މިޙަޤީޤަތް އިން ާ‬ ‫ެދމީހުން ކަމުގައިވިޔ ް‬ ‫ެސ މީގެ ‪ 9011‬އަހަރުކުރިން ކީރިތި ޤުރުއާން ވަނީ މިޙަޤީގަތް ހާމަކުރައްވާފައެވެ‪.‬‬ ‫‪ 91‬ވަނަ ޤަރުނު ގެ ތެރޭގައެވެ‪ .‬ނަ މަވ ް‬

‫‪‬‬

‫ިސފައިވެއެވެ‪ .‬އެގޮތުން‬ ‫ނގައ ި އައ ިސް ފައިވާ ޢައިބުގ ެ ވާހަކ ަ‪ :‬ޤުރުއާމުގައި ‪،‬މުސް ތަޤުބަލުގައި ހިނގާނޭ އެތައްކަމެއްގެ ވާހަކަ އައ ް‬ ‫ޤުރުއާ ު‬ ‫ުޝރިކުން އުފާކުރިއެވެ‪ .‬އެއީ‬ ‫ރޯމަނު ން ނާ އި ފާރިސީން ނާ އި ކުރެވުނު ހަނގުރާމައެއްގައި ރޯމަނު ން ވަނީ ަބލިވެފައެވެ‪ .‬މިކަމާ މ ް‬ ‫ަޞޙަބުބޭކަލުން ތިއްބެވީ ވަރަ ްށ ެދރަފުޅުވެފައެވެ‪ .‬އެގޮތުގައި ތިއްބަވަނިކޮ ްށ‬ ‫ރޯމަނު ން ނަ ކީ އަހުލުކިތާބިން ގެ ބަ ަޔކަ ްށ ވާތީއެވެ‪ .‬މިކަމާ އ ް‬ ‫ﷲ ރޯމަނު ން ފާރިސީން ގެ މައްޗަ ްށ ކާމި ާޔބު ޯހދާނެ ކަމުގެ ޚަބަ ުރ ެދ ްއވިއެވެ‪ .‬އަދި އޭގެ ނު ވަ އަހަރު ފަހުން ރޯމަނު ން‬ ‫ފާރިސީން ގެ މައްޗަ ްށ ކާމި ާޔބު ހޯދިއެވެ‪.‬‬

‫___________________________________________________________________________‬ ‫ވިލާ އިންޓަރނޭޝަނަލް ހައި ސްކޫލް‬ ‫ލައިޓް އޮފް އިސްލާމް‬

‫‪Villa International High School‬‬ ‫نور‬ ‫‪www.noorofislam.org‬‬

‫‪Light of Islam‬‬

‫‪i‬‬

‫ވަީޙީ‬ ‫‪‬‬

‫ިޝރާތެއް‪ީ.‬‬ ‫ނ‪ ީ:‬އެހެން މީހަކަށްީނޭ ނގޭީގޮތަށް‪ީ،‬ވަރަށްީސިއްރުން ީއަދިީއެހާމެީއަވަހަށްީކޮއްލެވޭީޢ ާ‬ ‫ވަޙީގެީލުޣަވީީމ ާަީ‬

‫‪‬‬

‫ޔރުކުރައްވާ ީއަޅަކަ ްށ ީއެކަލާނގެީ‬ ‫ސބްހާނަ ހޫ ީވަޠައާލާ ީއެކަލާނގެ ީ އަޅުތަކުން ކުރެ ީއިޚްތި ާ‬ ‫ނ‪ީ :‬ވަޙީއަކީ ީﷲ ީ ު‬ ‫ވަޙީގެ ީއ ިޞް ތިލާޙީމ ާަީ‬ ‫އެން ގެވުމަށްީއިރާ ަދކުރެއްވިީއެއްޗެއް‪ީ،‬އަ ަދޔާީޚިލާފުީސިއްރުވެރިގޮތަކަށްީއަން ގަވާީއެން ގެވުމެވެ‪.‬‬

‫ވަޙީގެީބާވަތްތަީއް‪ީ:‬‬ ‫ނީ‬ ‫‪ .1‬ނަ ބީބޭކަލެއްގެީހިތްފުޅަށްީހޭފުޅުލައްވާީހުން ނަ ވަނިކޮށްީވަޙީކުރެއްވުްީ‬ ‫ީ‬ ‫ނ‬ ‫ެސީމެ ުދވެރިއެއްނެ ތިީއެބޭކަލަކަށްީބަސް ީވަޙީކުރެއްވު ް‬ ‫ަސލުބޭކަލަކާއިީﷲީއާއިީއެއްވ ް‬ ‫‪ .2‬ރ ޫ‬ ‫ަސވަޙީީކުރެއްވުްީ‬ ‫ނ‬ ‫ޫސގެފާނާ ީމުޚާތަބުކުރައްވާީބ ް‬ ‫ށ‪ީ:‬މ ާ‬ ‫ީ‬ ‫ިސލަކަ ް‬ ‫މ ާ‬ ‫ަސވަޙީކުރެއްވުންީީ‬ ‫ަސލާީ(ސ)ީ މިޢުރާޖަށްީއަރައިވަޑައިގަތްރޭީސި ުދރަތުލްީމުން ތަހާކައިރިން ީއެކަލޭގެފާނާ ީބ ް‬ ‫ީ ީީީީކީރިތިރ ޫ‬ ‫ަސވަޙީކުރެއްވުންީީ‬ ‫ްސލާމް)ީމެ ުދވެރިކުރައްވާީބ ް‬ ‫‪ .3‬އަމީނު ލްީވަޙީީ(ޖިބްރީލްީޢަލައިހިއ ަ‬ ‫‪ ‬އެން މެީގިނަ އިން ީވަޙީބާވާލައްވާފައިވަނީީމިގޮތަ ެށީވެ‬ ‫‪ ‬ކީރިތިީޤުރުއާން ީއެއްކޮ ްށބާވާލައްވާފައިވަނީީމިގޮތަ ެށީވެ‬ ‫ެސީކި ަޔއެީވެ‬ ‫‪ ‬މިބާވަތުގެީވަޙީއަށްީފާޅުވެގެން ވާީވަޙީއޭވ ް‬ ‫‪ .4‬ނަ ބީބޭކަލުން ގެީހޮތްޕުޅަށްީހުވަފެން ފުޅުގައިީއިލްޙާމްކުރެއްވުންީ‬ ‫ަޞޙާބުބޭކަލުން ނާ އިއެކުީއިޙްރާމުގައިީމައްކާއަށްީ‬ ‫ަސލާީ(ސ) އަށްީހު ަވފެން ފުޅުގައިީއ ް‬ ‫ިސލު‪ީ:‬މައްކާފަޠަޙަީކުރެއްވުމުގެީކުރިން ީކީރިތިީރ ޫ‬ ‫މ ާ‬ ‫ަޞޙާބުބޭކަލުން ނާ އިއެކުީނިކުމެވަޑައިގަތެވެ‪.‬‬ ‫ވަން ނަ ވާތަން ީފެނިވަޑައިގަތުމުން ީޢުމްރާކުރެއްވުމަ ްށޓަކައިީއ ް‬

‫ވަޙީގެީކައިފިއް ަޔީތުީ‬ ‫‪ .1‬ވަޙީގެީމަލާއިކަތާގެީޙަޤީޤީީސިފަފުޅުގައިީވަޙީއައިގެން ީފައިބާވަޑައިގަތުްީ‬ ‫ނ‬ ‫ަސލާީ(ސ)ީޖިބްރީލުގެފާނު ގެީޙަޤީޤީީސިފަފުޅުގައިީފެނިވަޑައިގަތީީއެން މެީ ެދފަހަރުއެވެ‪ީ.‬އެއީ‪:‬‬ ‫ކީރިތިރ ޫ‬ ‫ނީ‬ ‫‪ ‬ސި ުދރަތުލްީމުން ތަހާކައިރިްީ‬ ‫‪ ‬މައްކާގެީއަޖް ާޔދުންީ‬ ‫ސނެ އްގެީސިފާގައިީމަލާއިކަތާީވަޙީއައިގެން ީފައިބައިވަޑާއިގަތުްީ‬ ‫ނ‬ ‫‪ .2‬އިން ާ‬ ‫ީޞޙާބީއެއްގެީސިފައިގައެވެ‪.‬‬ ‫އެގޮތުން ީއެން މެީގިނަ އިން ީފެނިވަޑައިގަތީީދިޙް ަޔތުލްީކަލްބީއޭީކިޔުނު ަ‬ ‫‪ .3‬ވަޙީއާއިގެން ީމަލާއިކަތާ ީފައިބައިވަޑައިގެން ކަން ީހާޒިރުވެ ީވަޑައިގެން ީތިއްބަވާ ީބޭކަލުން ނަ ްށ ީއެނގިވަޑައިނު ގަން ނަ ވާ ީކަހަލަ ީގޮތަށް ީ‬ ‫ނީ‬ ‫ފައިބައިވަޑައިގެން ީވަޙީީއިއްވެވުްީ‬ ‫ެސ ީނިތްކުރިފުޅުންީ‬ ‫ޫސމުގެ ީފިނި ީގަ ަދ ީ ުދވަހެއްގައިވ ް‬ ‫ަސރުގެ ީބޮޑުކަމުން ީފިނި ީމ ު‬ ‫ަސލާއަ ްށ ީކުރައްވާ ީއ ަ‬ ‫މިގޮތަ ްށ ީވަޙީބާވާލެއްވުން ީރ ޫ‬ ‫ާދފޮދުީއޮހެއެވެ‪.‬‬ ‫___________________________________________________________________________‬ ‫ވިލާ އިންޓަރނޭޝަނަލް ހައި ސްކޫލް‬ ‫ލައިޓް އޮފް އިސްލާމް‬

‫‪Villa International High School‬‬ ‫نور‬ ‫‪www.noorofislam.org‬‬

‫‪Light of Islam‬‬

‫‪ii‬‬

‫ނީ‬ ‫‪ .4‬ޒޫން ީއަޑުކަހަލަީއަޑަކާއެކުީވަޙީީބާވާލެއްވުްީ‬ ‫ަސލާގެީކަން ފަތްޕުޅަށްީއިއްވާލެވޭީގަ ަދފަދަީއަޑަކާއެކުީވަޙީބާވާލެއްވުންީ‪.‬‬ ‫‪ .5‬ރ ޫ‬ ‫ަސލާއަށްީއެން މެީބުރަފުޅުީޙާލަތަކީީމިއެވެ‪.‬‬ ‫ވަޙީބާވާލައްވާީޙާލަތްތަކުގެީތެރެއިން ީރ ޫ‬

‫ދީ‬ ‫ީ‬ ‫ވަޙީއާއިމެދުީއުފައް ާދފައިވާީބައެއްީޝު ބުހާތަކާއިީއޭގެީރައް ު‬ ‫ަސީލާ(ސ)ީވަރަޤަތުީބުނު ީނަ އުފަލްކުރެން ީއުނގެނިީވަޑައިގެން ީ‬ ‫‪ .1‬ވަޙީއާމެ ުދ ީއުފައް ާދފައިވާީކުން ހީތަކުގެީތެރެއިން ީއެއްކަމަކީީކީރިތިީރ ޫ‬ ‫އެއްޗެއްކަމަށްީ ަދއުވާކުރުމެވެ‪.‬‬ ‫ަސލާ ީހިރާފަރުބަ ާދގައި ީހުން ނަ ވަނިކޮ ްށ ީފުރަތަމަ ީފަހަރަ ްށ ީވަޙީބާވާލެއްވުމުން ީއެކަމާ ީބިރުފުޅޫގެންީ‬ ‫ކަމުގެ ީޙަޤީޤ ަީތް‪ ީ :‬ކީރިތި ީރ ޫ‬ ‫ީސވާލުކުރެއްވުމަށްީވަރަޤާއާއިީބައް ަދލުކުރެއެވެ‪ީ.‬‬ ‫ވާޑައިގަތުމުން ީޚަދީޖަތުގެފާނުީގެީއެދިލެއްވުމަށްީމިކަމާއިީބެހޭގޮތުން ު‬ ‫ދހަކ ޮ ްށދޭީހެކިތ ަީއް‪ީ :‬‬ ‫ނޖެހ ޭީވާހަކައެއްކަންީ ޭ‬ ‫ނތާކުީ ު‬ ‫ނމަކީީތާކ ު ް‬ ‫ވަރަޤާކުރެންީއ ުނގެނިވަޑައިގަތ ްީއެއްޗެއްކަމުގައިީބުނާީބު ު‬ ‫ަސލާީއަމިއްލައަށްީކުރެއްވިީޚި ާޔލެއްނޫ ނެ ވެ‪ީ.‬‬ ‫‪ ‬ވަރަޤާއާއިީބައް ަދލުކުރުމުގެީޚި ާޔލަކީީރ ޫ‬ ‫ަސލާއާއިީވަރަޤާީބައް ަދލުވެފައެއްީނު ވެއެވެ‪.‬‬ ‫‪ ‬ވަޙީީބާވާލެއްވުމުގެީކުރިން ީކީރިތިީރ ޫ‬ ‫‪‬‬

‫ަސީއދީނަ ށްީ ަދއުވަތުދީީހެއް ެދވިީމީހެއްީނޫ ނެ ވެ‪.‬‬ ‫ޞރާދީނު ގެީމީހެއްކަމުގައިީވިޔ ް‬ ‫ވަރަޤަތުބުނު ީނަ އުފަލްއަކީީނަ ާ‬

‫ިސލާމްވެފައެވެ‪.‬‬ ‫‪ ‬ތާރީޚީީރިވާ ަޔތްތަކުން ީހެކި ޭދގޮތުގައިީވަރަޤާވަނީީއ ް‬ ‫ާީޝމްކަރައަށްީކުރެއްވިީ ަދތުރުފުޅެއްގައިީބަޙީރާއޭީކިޔުނު ީރާހިބަކާީބައް ަދލުވެީއޭނާ ކުރެން ީއުނގެނިީވަޑައިގަތްީ‬ ‫ަސލ ާ‬ ‫‪ .2‬ވަޙީއަކީީކީރިތިީރ ޫ‬ ‫އެއްޗެއްކަމުގައިީބުނު ންީ‪.‬‬ ‫ީޝމްކަރައަ ްށ ީކުރެއްވި ީ ަދތުރުފުޅެއްގައި‪ީ ،‬ބަހީރާއަ ްށ ީއެކަލޭގެފާނު ގެ ީކިބައިން ީއާ ަދ ާޔ ީޚިލާފުކަމެއްީ‬ ‫ާ‬ ‫ަސލާ‬ ‫ކަމުގެ ީހަޤީޤަތް‪ ީ :‬ރ ޫ‬ ‫ފެނިވަޑައިގެން ‪ީ،‬ވި ާދޅުވިއެވެ‪ ީ.‬އަވަހަ ްށ ީމިކުއްޖާީގޮވައިގެން ީރަ ަށ ްށ ީވަޑައިގަން ނަ ވާށޭ‪ީ،‬އަދިީމިކުއްޖާއާމެ ުދ ީ ަޔހޫދީން ނަ ށް ީބިރުވެތިވާށޭ‪ީ،‬‬ ‫އެބައިމީހުން ނަ ްށ ީމިކުއްޖާގެީކިބައިން ީއަހަން ނަ ްށ ީފެނު ނު ީކަން ތައްީފެނި ްއޖެނަ މަީމިކުއްޖާއާއިީމެ ުދ ީނު ބައިީޢަމަލެއްީހިން ގަފާނެ ކަން ީ‬ ‫ކަ ަށވަރޭީބަޙީރާީބުން ޏެވެ‪.‬‬ ‫ީ‬ ‫ނކަންީއެނގޭީގ ޮީތް‪ީ :‬‬ ‫ނ ް‬ ‫ބަޙީރާގެީކިބައިންީއުގެނިވ ަޑައިގަތްީއެއްޗެއްީ ޫ‬ ‫‪ ‬ބައް ަދލުވުމުގެީވަގުތުީކުޑަކަންީީ‬ ‫ަސލާީ(ސ)އަކީީއުއްމިއްޔަީބޭކަލެއްކަްީ‬ ‫ނ‬ ‫‪ ‬ރ ޫ‬ ‫ށ ވެފައި‪ީ،‬އެފަދަީޅައުމުރެއްގައިީއުނގެނިވަޑައިގަތްީތަކެތިީ‪ީ44‬އަހަރުީވަން ދެން ީ‬ ‫ީ‬ ‫‪ ‬ބައް ަދލުވެީވަޑައިގަތީީތުއްޕުޅުީއިރުގައިީކަމަ ް‬ ‫ީތ‬ ‫ެދމިނު ހުން ނާ ނެ ީ‬ ‫ަޝހޫރު ީޤަ ަދރު ީއުފުއްލިގެން ވާ ީބޭކަލަކުީ‬ ‫‪ެ ‬ދވަނަ ީ ަދތުރުފުޅެއްގައި ީބައް ަދލެއް ީނު ވެއެވެ‪ ީ .‬އެޒަމާނު ގައި ީއެހާ ީމ ް‬ ‫ަދތުރެއްކޮ ްށފިނަ މަީއެކަން ީނު އެނގިީއެއްީނޯ ން ނާ ނެ އެވެ‪.‬‬ ‫___________________________________________________________________________‬ ‫ވިލާ އިންޓަރނޭޝަނަލް ހައި ސްކޫލް‬ ‫ލައިޓް އޮފް އިސްލާމް‬

‫‪Villa International High School‬‬ ‫نور‬ ‫‪www.noorofislam.org‬‬

‫‪Light of Islam‬‬

‫‪iii‬‬

‫ނ ީވަޑައިގަތް ީއެއްޗެއްީ‬ ‫ސތޫރުއޭ ީކިޔުނު ީރާހިބެއްގެ ީއަރިހުން ީއުނގެ ި‬ ‫ޝމްކަރައަ ްށ ީކުރެއްވި ީ ެދވަނަ ީ ަދތުރުފުޅުގައި ީނަ ް‬ ‫ަސލާ ީ ާ‬ ‫‪ .3‬ރ ޫ‬ ‫ކަމުގައިބުނު ންީ‪:‬‬ ‫ޝމްކަރައިގެ ީވި ަޔފާރި ީފަތުރުފުޅެއްގައި ީކީރިތި ީރަސޫ ލާ ީގަހެއްގެ ީހި ަޔލުގައި ީމަޑުކުރެއްވިއެވެ‪ީ .‬އެރަ ުށގައި ީއުޅޭީ‬ ‫ކަމުގެ ީޙަޤީޤަތް‪ާ ީ :‬‬ ‫ަސ ޮދ ަށ ްށީނަ ބީީބޭކަލަކުީނޫ ނީީފައިބައިވަޑައިީނު ގަން ނަ ވައެވެ‪ީ.‬މީނާީ‬ ‫ޞތޫރުއޭީކުޔުނު ީރާހިބަކަށްީމިތަން ީފެނިގެން ީބުން ނެ ވެ‪ީ.‬މިގ ް‬ ‫ނަ ް‬ ‫ީސވާލު ީކުޅައެވެ‪ީ .‬އޭނާ ީއާއެކޭ ީބުނު މުން ީއެކަލޭގެފާނަ ށްީ‬ ‫ެސކަހަލަ ީރަތް ީކަމެއްވޭތޯ ު‬ ‫ަސލާގެ ީލޯފުޅުގައި ީއެއްވ ް‬ ‫ިސރާކުރެން ީރ ޫ‬ ‫މައ ަ‬ ‫ދ ީމިއީ ީނަ ބީބޭކަލެއްކަމަ ާށއި ީއެން ެމ ީފަހުގެ ީނަ ބިއް ާޔކަމަށްީ‬ ‫ރައްކާތެރިވުމަ ާށއި ީއެކަލޭގެފާނާ ީ ުދރަ ްށ ީނު ދިއުމަ ްށ ީވަޞީ ަޔތްކުރިއެވެ‪ ީ .‬އަ ި‬ ‫ސތޫރުީބުން ޏެވެ‪.‬‬ ‫ނަ ް‬ ‫ަސލާީކި ަޔވާީވި ާދޅުނު ވާކަމުގެީހެއްކެކެވެ‪ީ.‬‬ ‫ީޝމްކަރައިގެީރާހިބުން ކުރެން ީރ ޫ‬ ‫ެސ ާ‬ ‫މިއީވ ް‬ ‫ީ‬ ‫‪‬‬

‫ެސީއެއަ ްށވެރެީގިނަ ީ ަދތުރުފުޅުީ‬ ‫ޝމްކަރައަށްީކުރައްވާފައިވާކަމަށްީތާރީޚުން ީޘާބިތުވަނީީ‪ަ ީ2‬ދތުރުފުޅެވެ‪ީ.‬ނަ މަވ ް‬ ‫ަސލާ(ސ)ީ ާ‬ ‫ކީރިތިީރ ޫ‬ ‫ަޝހޫރުީބޭކަލަކުީއެފަދަީ‬ ‫ަސލާފަ ަދ ީމ ް‬ ‫ެސ ީއެކަހަލަީދިގުީ ަދތުރުފުޅެއްީރ ޫ‬ ‫ަޝރިޤުން ީބުނެ އެވެ‪ ީ.‬ނަ މަވ ް‬ ‫ުސތ ް‬ ‫ކުރައްވާފައިވެެެދާނޭ ކަމަ ްށ ީމ ް‬ ‫ަސލެއްނެ ތްީ‬ ‫ެސ ީއ ް‬ ‫ކުޑ ަ ީމުޖުތަމަޢެއްގައި ީކުރެއްވިނަ މަ ީއެވާހަކަ ީތާރީޚުން ީޘާބިތުނު ވެއެއް ީނޯ ން ނާ ނެ އެވެ‪ީ .‬އެހެން ކަމުން ީމިއީވ ް‬ ‫ތާކުން ތާކުނު ޖެހޭީވާހަކައެކެވެ‪ީ.‬‬

‫‪‬‬

‫ިސފައިވާ ީއިހުގެ ީނަ ބީ ީބޭކަލުން ެގ ީވާހަކަތަކަކީ ީއިހުގެ ީފޮތްތަކުން ީނަ ގާފައިވާ ީވާހަކަތަކެއް ީނޫ ނެ ވެ‪ީ .‬އެކަން ީ‬ ‫ކީރިތި ީޤުރުއާނު ގައި ީއައ ް‬ ‫ިސފައިވާީގޮތްީތަފާތުީބޮޑުކަމުން ނެ ވެ‪.‬‬ ‫ިސފައިވާީގޮތާއިީއެފޮތްތަކުގައިީއައ ް‬ ‫އިނގެނީީއެވާހަކތައްީޤު ރުއާނު ގައިީއައ ް‬

‫‪‬‬

‫ިސފައިވެއެވެ‪.‬‬ ‫ުސތަޤްބަލުގައިީހިނގާނެ ީކަން ކަމުގެީވާހަކަީއައ ް‬ ‫ކީރިތިީޤުރުއާނު ގައިީމ ް‬ ‫ިސލު‪ ީ :‬ފާރިސީން ީއަތުން ީރޯމަނު ން ީބަލިވެފައި ީވަނިކޮ ްށ ީއެބައިމީހިން ީފާރިސީން ގެ ީމައްޗަ ްށ ީގަ ަދވެގަން ނާ ނެ ކަން ީއައްރޫމުީ‬ ‫މ ާ‬ ‫ސރަތުގައިީއައިސް ފައިވެއެވެ‪ ީ.‬އޭގެީއަހަރުތަކެއްީފަހުން ީމިީއާީއެއްގޮތަށްީކަން ތައްވެގެން ީދި ަޔއެވެ‪ީ.‬‬ ‫ޫ‬ ‫ީސބިތުވެއެވެ‪ީ.‬‬ ‫ެސީޝަ އްކެއްީނެ ތްގޮތުގައިީމާތްﷲީބާވާލެއްވިީފޮތެއްކަން ާ‬ ‫އެހެން ކަމުން ީކީރިތިީޤުރުއާނަ ކީީއެއްވ ް‬ ‫ީ‬

‫‪‬‬

‫ކީރިތިީޤުރުއާނަ ކީީއިތުރުީއެކަ ލޭގެފާނު ީޤައުމުގެީޒަޢާމަތުީހޯއް ެދވުމަ ްށ ީއެކުލަވާލެއްވިީފޮތެއްކަމުގައިީބުނާ ބުނު މަކީީބާޠިލްީ ަދއުވާއެކެވެ‪ީ.‬‬ ‫އެހެނީ ީއެގޮތަ ްށ ީއެކަލޭގެފާނު ީކަން ތައް ީކުރެއްވީކަމުގައިވާނަ މަ ީއެކަލޭގެފާނު ީ ަދޢުވާ ީކުރެއްވީހީ‪ީ ،‬ކީރިތި ީޤުރުއާނަ ކީ ީއެކަލޭގެފާނުީ‬ ‫ެސީއެކަލޭގެފާނު ީމިގޮތަކަށްީ ަދޢުވާއެއްީނު ކުރައްވައެވެ‪ީ.‬‬ ‫އަމިއްލަފުޅަށްީއެކުލަވާލެއްވިީއެއްޗެއްކަމުގައެވެ‪ީ.‬ނަ މަވ ް‬

‫‪‬‬

‫ަސފުޅުތަކެއްީ‬ ‫ަސލާީއަމިއްލަފުޅަ ްށ ީއެކުލަވާލެއްވިީއެއްޗެއްނަ މަީއިފްކުގެީޙާދިޘާީ ޮދގުކޮ ްށ ީއަމިއްލަފުޅަ ްށ ީއެފަ ަދ ީބ ް‬ ‫ކީރިތިީޤުރުއާނަ ކީީރ ޫ‬ ‫ެސީއެކަލޭގެފާނު ީއިފްކުގެީޙާދިޘާއާީގުޅޭގޮތުން ީމާތްﷲގެީވަޙީީ‬ ‫ސީނޫ ން ީހެއް ެޔވެ‪ީ.‬ނަ މަވ ް‬ ‫ަސފުޅުތައްީ ޮދގުކުރެއްވީ ް‬ ‫އެކުލަވާލައްވައިީއެބ ް‬ ‫ަސފުޅަކަށްީއިން ތިޒާރުކުރެއްވީއެވެ‪.‬‬ ‫ބ ް‬

‫___________________________________________________________________________‬ ‫ވިލާ އިންޓަރނޭޝަނަލް ހައި ސްކޫލް‬ ‫ލައިޓް އޮފް އިސްލާމް‬

‫‪Villa International High School‬‬ ‫نور‬ ‫‪www.noorofislam.org‬‬

‫‪Light of Islam‬‬

‫‪iv‬‬

‫ވަޙީއާމެދުީޝަ އްކުީއުފައްދަންީމަސަ އްކަތްކުރާީމީހުންނަ ްށދޭނެ ީޖަވާބު‪:‬‬ ‫‪‬‬

‫އެއެއްޗަކާ ީބެހޭ ީމަޢުލޫމާތު ީތިމާއަ ްށ ީލިބިފައިނު ވާ ީކޮން މެ ީއެއްޗަކީ ީނުީވާ ީއެއްޗެއްކަމަ ްށ ީމުޅިން ީބުނު މަކީ ީމުޅިން ީރަނގަޅު ީގޮތްީ‬ ‫ނޫ ން ކަން ީމިވަނީީ ަޤބޫލުކުރަން ީޖެހިފައެވެ‪ީ.‬‬

‫‪‬‬

‫ސނާ ‪ީ ،‬ވަޙީއަކީ ީތެދު ީ‬ ‫ކައުނު ގައިވާ ީޙަޤީޤަތްތައް ީހޯ ަދއި ީބަލާ ީއަދި ީއެއިން ީއެކިއެކި ީފައި ާދ ީލިބިގަން ނަ މުން ާދ ީމިއަ ުދގެ ީއިން ާ‬ ‫ޙަޤީޤަތެއްކަން ީޤަބޫލުކުރުން ީމާީއައުލާކަން ީބޮޑެވެ‪.‬‬

‫ޢިލްމީީނަ ޡަރަކުންީވަީޙީ‬ ‫‪‬‬

‫ެސީ‬ ‫ސނު ން ީއަމިއްލައަ ްށ ީއުފައް ަދއިފައިވާީއެއްޗިހިވ ްީ‬ ‫ވަޙީީބާވާލެއްވުމަކީީވުން ީއެކަށީގެން ވާީކަމެއްކަން ީބުއްދީގެީގޮތުން ީމިއަ ުދ ީއިން ާ‬ ‫ެސ ީކަހަލަ ީޙިއްސީީ‬ ‫ނ ީއެއްވ ް‬ ‫ސނު ން ވަ ީ‬ ‫ސނު ން ީހޯ ާދފައިވާ ީހޯދުން ތަކު ެގ ީއަލީގައި ީމިއަ ުދ ީއިން ާ‬ ‫އެބައިމީހުން ނަ ްށ ީހެކި ެދއެވެ‪ ީ .‬އިން ާ‬ ‫ނ ީފޯނާ އި‪ީ ،‬ވާހަކަ ަދއްކަން ީބޭނު ން ކުރާ ީއެކިއެކި ީބާވަތްތަކުގެީ‬ ‫މެ ުދވެރިއެއް ީނެ ތި ީ ުދރާ ީގުޅާލާ ީވަޞީލަތްތަކެއް ީއުފައް ާދފައެވެ‪ީ .‬މިގޮތު ް‬ ‫ްސވެ‪ީ.‬‬ ‫ެސީދަން ނަ ީއެއްޗެއ ެ‬ ‫ެސީމައިކާީރޭޑިއޯފަދަީއެއްޗެއްސަ ކީީމިއަދުީއެން މެީކުޑ ަީކުއްޖާވ ް‬ ‫ެސީވަސީލަތްތަކާއިީކޯޑްލ ް‬ ‫ކޯޑުލ ް‬

‫___________________________________________________________________________‬ ‫ވިލާ އިންޓަރނޭޝަނަލް ހައި ސްކޫލް‬ ‫ލައިޓް އޮފް އިސްލާމް‬

‫‪Villa International High School‬‬ ‫نور‬ ‫‪www.noorofislam.org‬‬

‫‪Light of Islam‬‬

‫‪i‬‬

‫ނ‬ ‫ގުރުއާން މާނަ ކުރުމާއި ތަފްސީރު ކުރު ް‬ ‫ނ‬ ‫ނ ކުރު ް‬ ‫ނ މާ ަ‬ ‫ގުރުޢާ ް‬ ‫‪‬‬

‫ގުރުއާން މާނަ ކުރުން ނު ވަތަ ތަރުޖަމާކުރުން ކުރުން އަރަބި ބަހުގައި އެތަ ްށ މާނަ އެއްގައި ބޭނު ން ކުރެވެއެވެ‪.‬‬

‫‪‬‬

‫ަސ ނޫ ން އެހެން ބަހަކުން މާނަ ކުރުމެވެ‪.‬‬ ‫ަސލު ބ ް‬ ‫އެއްމާނަ އަކީ ތަރުޖަމާ ކުރާ އެއްޗެއް އޮތް އ ް‬

‫‪‬‬

‫ަސ ނޫ ން އެހެން ބަހަކަ ްށ މާނަ ކޮ ްށ ތަ ްފސީރުކުރުމެވެ‪.‬‬ ‫އަނެ އް މާނަ އަކީ ތަރުޖަމާކުރާ ބ ް‬

‫‪‬‬

‫ާސ އެވެ‪.‬‬ ‫ަޝހޫރު ބޭކަލަކީ އަބް ުދﷲބުން އައްބ ް‬ ‫ނމެ މ ް‬ ‫ަސހާބް ބޭކަލުން ގެ ތެރެއިން ތަފްސީރު އިލްމަ ްށ އެން މެ މޮޅު އެ ް‬ ‫އ ް‬ ‫އެހެން ކަމުން އެކަލޭގެފާނަ ްށ "ތަރުޖަމާނު ލް ޤުރުއާން " މި ލަޤަބު ެދވުނެ ވެ‪.‬އެއީ ޤުރުއާން ތަފްސީރު ކުރެއްވުމަ ްށ މޮޅުކަމުން ނެ ވެ‪.‬‬ ‫ުސކަމުން ނެ ވެ‪.‬‬ ‫އެފަން ނު ގައި އެކަލޭގެފާނު ގެ ފުން ނާ ބު އ ް‬

‫‪‬‬

‫ދ ގޮތަކ ަ ެށވ ެ‪-:‬‬ ‫ނ ވަނީ ެ‬ ‫ތަރުޖަމާކުރ ު ް‬ ‫‪ .1‬އަކުރުން އަކުރަ ްށ ލަފުޒުން ލަފުޒަ ްށ ތަރުޖަމާކުރުން ‪ ( .‬އަކުރުން އަކުރަށް‪ ،‬ލަފުޒުން ލަފުޒަ ްށ ތަރުޖަމާ ކުރުމަކީ ކޮން މެ‬ ‫ެސ އެއިން ޭދހަވާ މާނަ ތަރުޖަމާކުރަން އުޅޭ ބަހަ ްށ ބަ ަދލު ޮކ ްށލުމެވެ‪).‬‬ ‫ކަލިމައެއްވ ް‬ ‫ިސނު މަ ްށފަހު އެއިން ޭދހަވާ މާނަ‬ ‫‪ .2‬ތަފްސީރީ ތަރުޖަމާއެއް ކުރުން ‪ ( .‬ތަފްސީރީ ތަރުޖަމާއެއް ކުރުމަކީ މުޅި ޖުމުލައިގައިވާ މާނަ ވ ް‬ ‫ތަރުޖަމާކުރަން އުޅޭ ބަހުން އިބާރާތްކޮ ްށލުމެވެ‪ .‬މިގޮތަ ްށ ތަރުޖަމާ ކުރުމުގަ ިއ ތަރުޖަމާކުރާ އިބާރާތުގައި ހިމެނޭ ހުރިހާ ކަލިމައެއް‬ ‫ތަރުޖަމާ ކުރެވޭތޯ ކޮން މެހެން ބަލާކަ ްށ ނު ޖެހެއެވެ‪.‬‬

‫ނ‬ ‫ނ ތަފްސީރު ކުރ ު ް‬ ‫ޤުރުއާ ް‬ ‫ނފިލުވައިދިނު މެވެ‪.‬‬ ‫ޢަރަބި ބަހުގައި ތަފްސީރުގެ މާނަ އަކީ އެއްޗެއް އިތުރަ ްށ އޮޅު ް‬ ‫‪‬‬

‫ސނު ން ނަ ްށ ކުޅަދާނަ ކަން ލިބިގެން ީވ މިން ވަރަކަ ްށ ކީރިތި ޤުރުއާން ގައިވާ ﷲ ެގ‬ ‫ޢިލްމްވެރިން ގެ ގާތުގައި ތަފްސީރު އިލްމަކީ އިން ާ‬ ‫މުރާ ުދ ދެނެ ގަތުމަ ްށޓަކައި ހޯ ަދއި ބަހުޡްކުރާ ޢިލްމެވެ‪.‬‬

‫‪‬‬

‫ޝރުޢު ކުރެއްވި‬ ‫ީސތަކުން ނަ ްށޓަކައި ﷲ ަ‬ ‫ތަފްސީރު ޢިލްމުގެ ބޭނު ން ‪ :‬ކީ ރިތި ޤުރުއާނު ގެ ހި ާދ ަޔތާއި‪ ،‬އެފޮތުގައިވާ ޢިލްމާއި މ ް‬ ‫ީސތަކުން ގެ ހިތްތަކަ ްށ ވައް ަދއިދިނު ން ‪.‬‬ ‫ކަން ކަމުގެ ޙިކްމަތް މ ް‬

‫ނ‬ ‫ތަފްޞީރު ޢިލްމުގެ ފ ެ ުށ ް‬ ‫ަސވަރުން ފެށިގެން ނެ ވެ‪ .‬އެހެނީ ޤުރުއާން ބާވައިލެއްވުނީ‬ ‫ަސލާ އަ ްށ ޤުރުއާން ބާވައިލެއްވުނު ުދވ ް‬ ‫ތަފްޞީރު ޢިލްމު ފެށިފައިވަނީ ކީރިތި ރ ޫ‬ ‫ަސލާ‬ ‫ރ ޫ‬

‫ޔތެއްގެ މާނަ އާއި މުރާ ުދ އެކަލޭގެފާނަ ްށ ރަނގަޅަ ްށ‬ ‫ގެ މައްޗަ ެށވެ‪ .‬އެހެން ކަމުން ޤުރުއާން ގައިވާ ހުރިހާ އާ ަ‬

‫އެނގިވަޑައިގަން ނަ ވައެވެ‪ .‬އެއީ ޤުރުއާން ބާވައިލެއްވީ އެބޭކަލުން ގެ ބަހުން ކަމުގައިވާތީއެވެ‪.‬‬

‫___________________________________________________________________________‬ ‫ވިލާ އިންޓަރނޭޝަނަލް ހައި ސްކޫލް‬ ‫ލައިޓް އޮފް އިސްލާމް‬

‫‪Villa International High School‬‬ ‫نور‬ ‫‪www.noorofislam.org‬‬

‫‪Light of Islam‬‬

‫‪ii‬‬

‫ަސ ދަން ނަ ކޮން ެމ‬ ‫ނގެ ލަފުޒުތަކާއި ޢިބާރާތްތަކުގެ މާނަ ޢަރަބިބ ް‬ ‫ަސ ޤުރުއާ ު‬ ‫ކީރިތި ޤުރުއާން ބާވައިލެއްވުނީ ޢަރަބި ބަހުން ކަމުގައި ވިޔ ް‬ ‫ސން ނަ ތް ރަނގަޅަ ްށ ނޭ ނގޭ މީހަކަ ްށ ނު ވަތަ ޤުރުއާނު ގައިވާ އެކިއެކި އާ ަޔތްތައް ބާވައިލެއްވި‬ ‫ު‬ ‫ސބަބަކީ‬ ‫ަ‬ ‫މީހަކަ ްށ ނޭ ނގޭނެ އެވެ‪.‬‬ ‫ސބަބުތައް ނޭ ނގޭ މީހަކަ ްށ ޤުރުއާނު ގައިވާ ހުރިހާ ލަފުޒުތަކުގެ މާނަ ނޭ ނގޭނެ ތީއެވެ‪.‬‬ ‫ަ‬ ‫ސވާލުކުރައްވައެވެ‪.‬‬ ‫ަސލާގެ އަރިހުން ު‬ ‫ެސ ޤުރުއާނު ގެ ބައެއް އާ ަޔތް ތަކުގެ މާނަ އެނގިވަޑައިނު ގަތުމުން ރ ޫ‬ ‫ަޞޙާބު ބޭކަލުން ވ ް‬ ‫ހެކ ި‪ :‬އ ް‬ ‫ގެ ހަ ާޔތްޕުޅުގައި ވަކި ޢިލްމެއްގެ ގޮތުގައި ތަފްސީރު ޢިލްމު ތަ ުދވީނު ކުރެވިފައެއްނު ވެއެވެ‪.‬‬

‫ަސލާ‬ ‫ެސ ރ ޫ‬ ‫ނަ މަވ ް‬

‫ެސ އެއްޗެއް ލިއުއްވުން އެކަލޭގެފާނު ވަނީ މަނާ ކުރައްވާފައެވެ‪ .‬އެއ ީ‬ ‫ސބަބަކީ އެކަލޭގެފާނު ގެ ހަ ާޔތްޕުޅުގައި ޤުރުއާން ފި ަޔވައި އެއްވ ް‬ ‫ަ‬ ‫ނތީއެވެ‪ .‬ތަފްސީރު ޢިލްމު އެން މެ ފުރަތަމަ ތަ ުދވީނު ކުރެވިފައި ވަނީ ޙަދީޡް‬ ‫ދ ެ‬ ‫ނ މ ަސް ހުނިވ ެ އޮޅި ާ‬ ‫ނގެ ޙަދީޡްފުޅާއ ި ޤުރުއ ާ ް‬ ‫އެކަލޭގެފާ ު‬ ‫ފޮތްތަކުގެ ބާބެއްގެ ގޮތުގައެވެ‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫ނވީ ގޮތ ް‬ ‫ނ ތަފްސީރުކުރަ ް‬ ‫ޤުރުއާ ް‬

‫‪ -1‬ޤުރުއާނު ން ޤުރުއާން ތަފްސީރު ކުރުން ‪:‬‬ ‫ަޟރަތުން ކަލިމަފުޅުތަކެއް‬ ‫ަސކަލާނގެ ހ ް‬ ‫ސރަތުގެ ަބޔާން ވެގެން ވެއެވެ‪ " .‬ފަހެ އާ ަދމްގެފާނު ‪ ،‬އެކަލޭގެފާނު ގެ ވެރިރ ް‬ ‫ިސލު ‪ :‬ބަޤަރާ ޫ‬ ‫މ ާ‬ ‫ސރަތުގައެވެ‪.‬‬ ‫ލިބިވަޑައިގަތެވެ‪ ".‬މިކަލިމަފުޅުތަކަކީ ކޮބައިކަން ބާޔާން ވެގެން ވަނީ އަޢުރާފު ޫ‬ ‫ަސކަލާނ ެގ‬ ‫ސރަތުގެ ‪ 44‬ވަނަ އާ ަޔތުގެ މާނަ އިގައި ވެއެވެ‪" ،‬އަދި ތިމަން ރ ް‬ ‫ސން ނަ ތުން ކުރުން ‪ :‬އައްނަ ޙްލު ޫ‬ ‫‪ -2‬ޤުރުއާން ގެ ތަފްސީރު ު‬ ‫ކަލޭގެފާނަ ްށ ޤުރުއާން‬

‫ީސތަކުން ނަ ްށ ކަލޭގެފާނު‬ ‫ބާވައިލެއްވީ އެބައިމީހުން ނަ ްށ ބާވައިލެއްވި ތަކެތި މ ް‬

‫ބަޔާން ކޮ ްށ ެދއްވުމަ ްށޓަކައެވެ‪".‬‬

‫ސން ނަ ތުން ކުރުމަ ްށ ަދލީލް ލިބެއެ ެވ‪.‬‬ ‫ަސފުޅުން ޤުރުއާން ގެ ތަފްސީރު ު‬ ‫މިބ ް‬ ‫ޮސފައިވާ މީހުން ނަ ކީ ަޔހޫދީން ނާ އި‬ ‫ސރަތުގައި ބަޔާން ވެގެން ވާ ކޯފާ ލެއްވިގެން ވާ މީހުން ނާ އި މަގުފުރެދިގެން ގ ް‬ ‫ިސލު‪ :‬އަލް ފާތިޙާ ޫ‬ ‫މ ާ‬ ‫ސން ނަ ތުގައެވެ‪.‬‬ ‫ޞރާއިން ކަން ބަޔާން ވެގެން ވަނީ ު‬ ‫ނަ ާ‬ ‫ދ‬ ‫ަސފުޅުތަކުން ކުރުން ‪ :‬އާ ަޔތްތަކުގެ ތަފްސީރު ޤުރުއާނު ގެ އެހެން އާ ަޔތްތަކުން އަ ި‬ ‫ަސޙާބު ބޭކަލުން ެގ ބ ް‬ ‫‪ -3‬ޤުރުއާނު ގެ ތަފްސީރު އ ް‬ ‫ޔތުގެ‬ ‫ޔތުގެ ތަފްސީރު ކުރައްވާފައިވޭތޯ ބަލައި‪ ،‬އެބޭކަލުން އެއާ ަ‬ ‫ަސޙާބު ބޭކަލުން އެއާ ަ‬ ‫ެސ ނު ލިބިއްޖެ ހިނ ެދއްގައި އ ް‬ ‫ސން ނަ ތުން ވ ް‬ ‫ު‬ ‫ަސފުޅުތަކަ ްށ ބަލަން ވާނެ އެވެ‪.‬‬ ‫ަޝހޫރު ބޭކަލުން ގެ ބ ް‬ ‫ތަފްސީރު ކުރައްވާފައި ވާނަ މަ އެ ތަފްސީރުގައި ހިފަން ވާނެ އެވެ‪.‬ޙާއްސަ ކޮ ްށ ޢިލްމުވެރި މ ް‬ ‫ަސޢޫ ުދ ފަ ަދ ބޭކަލުން ހިމެނިވަޑައިގަން ނަ ވައެވެ‪.‬‬ ‫ާސ އާއި ޢަ ްބ ުދﷲ ބުން މ ް‬ ‫މިގޮތުން ހަތަރު ޙަލީފާއިން ނާ އި އަބް ުދﷲ ބުން ޢައްބ ް‬ ‫ަސފުޅުތަކުން ކުރުން‬ ‫‪ -4‬ޤުރުއާން ގެ ތަފްސީރު ތާބިޢީ އިލްމުވެރިން ގެ ބ ް‬ ‫ިސނޭ ގޮތައް ޤުރުއާން‬ ‫ަސ ަދރަކުން ނެ ގުމަކާއި ނު ލައި ތިމާގެ އަމިއްލަ ބުއްދި އަ ްށ ވ ް‬ ‫ަސ ަދރުތަކުގެ ތެރެއިން މ ް‬ ‫ިސވެދި ަޔ މ ް‬ ‫އ ް‬ ‫ަސލާ‬ ‫ތަފްސީރުކުރުމަކީ ހުއް ަދވެގެނަ ވާ ކަމެއް ނޫ ނެ ވެ‪ .‬ރ ޫ‬

‫ަސފުޅެއްގެ މާނަ އިގައި ވެއެވެ‪ ".‬ތިމާގެ‬ ‫ހަދީޡްކުރެއްވި ބ ް‬

‫ނއިމެ ުދ ތިމާއަ ްށ ނޭ ނގޭ އެއްޗެއް ބުނެ ފި މީހާ‪ ،‬އޭނާ ގެ ޖާގަ ނަ ރަކައިން‬ ‫ރަޢު ަޔ ްށ ޤު ރުއާން ތަފްސީރު ކޮ ްށފިމީހާ ނު ވަތަ ޤުރުއާ ާ‬ ‫ހިފާހުށިކަމެވެ‪".‬‬ ‫___________________________________________________________________________‬ ‫ވިލާ އިންޓަރނޭޝަނަލް ހައި ސްކޫލް‬ ‫ލައިޓް އޮފް އިސްލާމް‬

‫‪Villa International High School‬‬ ‫نور‬ ‫‪www.noorofislam.org‬‬

‫‪Light of Islam‬‬

‫‪iii‬‬

‫ނ‬ ‫ނ ް‬ ‫ނ ކުރުމާއި ތަފްސީރު ކުރ ުމުގެ ބ ޭ ު‬ ‫ނ މާ ަ‬ ‫ޤުރުއާ ް‬ ‫ޤުރުއާން މާނަ ކުރުމާއި ތަފްސީރު ކުރުމުގެ ބޭނު މަކީ އެފޮތުގައި ﷲ ޝަ ރުޢު ކުރެއްވި ކަން ތައްތަކާއި ޙުކުމްތަކާއި ޙިކްމަތްތަކާއި ހި ާދ ަޔތާއި‬ ‫ޢިލްމު އެބައިމީހުން ނަ ްށ އޮޅުން ފިލުވައި ދިނު މެވެ‪ .‬މިގޮތުން ބަލާއިރު ޤުރުއާން ތަފްސީރު ކުރުމަކީ ކޮން މެހެން ކުރަން ޖެހޭ ކަމެކެވެ‪ .‬ކީރިތި‬ ‫ޤުރުއާން‬

‫އަރަބިބަހުން‬

‫ަސ އޭގެ ބައެއް ޙުކުމްތަކާއި އާ ަޔތްތަކުގެ މާނަ‬ ‫ބާވައިލެއްވި ކަމުގައި ވިޔ ް‬

‫ަސލާ‬ ‫އެނގިވަޑައިގަން ނަ ވަނީ ރ ޫ‬

‫ެސ‬ ‫ަސޙާބު ބޭކަލުން ނަ ްށވ ް‬ ‫އ ް‬

‫އެބޭކަލުން ނަ ްށ އޮޅުން ފިލުއްވައި ެދއްވުމުން ނެ ވެ‪.‬‬

‫ސބަބުން ޭރގަނޑުގެ އަނދިރި ކަމުގެ ތެރެއިން ފަތިހުގެ އަލިކަން ފާޅުވެ‬ ‫ސރަތުލް ބަޤަރާގެ‪ 187‬މާނަ އީ‪ " :‬ފަޖުރުގެ ަ‬ ‫ިސލަކަ ްށ‪ޫ :‬‬ ‫މ ާ‬ ‫އެނގިއްޖައުމަ ްށ ދާން ދެން ތި ަޔބައިމީހުން ކައިބޮއެ އުޅޭ ެށވެ‪ ".‬މި އާ ަޔ ްތ ބާވައިލެއްވުމުން އަދިއް ުޔ ބުން ޙާތިމް ކަޅު ރޮއްޖަކާއި ހު ުދ‬ ‫އަ ްށ ދެން ނެ ވުމުން‬

‫ަސަަލާ‬ ‫ރޮއްޖެއް ހޯއް ަދވައިގެން ކަޅު ރޮދިން ހު ުދ ޮރދި ވަކިކުރަން އެނގިވަޑައިނު ގެން ރ ޫ‬ ‫ިސ ‪.‬‬ ‫އެތާނގައި އޭގެ މާނަ އަކީ ރޭގަނޑުގެ އަނދިރިކަމުން ފަޖުރުގެ އަލިކަން ކަން ބަޔާން ކުރެއްވި ޙާދ ާ‬ ‫ޝރުތުތައް‬ ‫ގުރުއާން ތަފްސީރު ކުރާ މީހެއްގެ ކިބައިގައި ހުން ނަ ން ޖެހޭ ަ‬ ‫‪1‬‬

‫ހަދީޘް ޢިލްމު ރަގަޅަ ްށ ދަން ނަ މީހެއް ކަމުގައި ވުން‬

‫‪2‬‬

‫ަސ ރަގަޅަ ްށ ދަން ނަ މީހެއް ކަމުގައި ވުން‬ ‫ޢަރަބި ބ ް‬

‫‪3‬‬

‫ގުރުޢާނާ އި ގުޅުން ހުރި އެހެނިހެން ޢިލްމުތައް ރަގަޅަ ްށ ދަން ނަ މީ ެހއް ކަމުގައި ވުން‬

‫‪4‬‬

‫ުސލު ތަ ްށ ރަނގަޅަ ްށ ދަން ނަ މީހެއް ކަމުގައި ވުން‬ ‫ފިޤުހު ޢިލްމުގެ އ ޫ‬

‫‪5‬‬

‫ޤުރުޢާނު ގައި ވާރި ުދ ވެފައިވާ ވާހަކަތަ ްށ ތަފްސީލާއެކު ދަން ނަ މީހަކު ކަމުގައިވުން‬

‫‪6‬‬

‫ތޫނު ފިލި ކަމާއި ކަން ތައްތައް ހަނދާން ހުން ނަ މީހަކު ކަމުގައިވުން‬

‫‪7‬‬

‫ނ‬ ‫އެގިފައިވާ އެއްޗަކަ ްށ ޢަމަލުކުރާ މީހެއް ކަމުގައިވު ް‬

‫‪‬‬

‫ދ‬ ‫ސނަ ުދތަކާ ބެހޭ ޢިލްމު) އަ ި‬ ‫ޙަދީޘް ޢިލްމުގެ ެދ ފަން ނަ ީކ ރިވާ ަޔތުގެ ޢިލްމާއި ( ޙަދީޘް ރިވާކުރެވިފައިވާ އެކިއެކި މަގުތަކާއި އޭގެ ަ‬ ‫ދިރާ ަޔތުގެ ޢިލްމު (ޙަދީޘުން ބުނާ އެއްޗެއް ފަހުމުވުމެވެ‪).‬އެވެ‪.‬‬

‫___________________________________________________________________________‬ ‫ވިލާ އިންޓަރނޭޝަނަލް ހައި ސްކޫލް‬ ‫ލައިޓް އޮފް އިސްލާމް‬

‫‪Villa International High School‬‬ ‫نور‬ ‫‪www.noorofislam.org‬‬

‫‪Light of Islam‬‬

‫‪i‬‬

‫ަޝހޫރު ތަފްސީރު ޢިލްމުވެރިންނާ އި ބައެއް ތަފްސީރު‬ ‫މ ް‬ ‫ަސޢޫ ުދ އާއި‪ ،‬އުބައް ުޔ‬ ‫ދﷲ ބުން ޢައްބާސް އާއި‪ ،‬ޢަބް ުދﷲބުން މ ް‬ ‫ަޝހޫރު ބޭކަލުން ގެ ތެރޭގައި ޢަބް ު‬ ‫ަޞޙާބު ބޭކަލުން ގެ ތަފްސީރު ޢިލްމަ ްށ މ ް‬ ‫އ ް‬ ‫ސބަބު ތަކަކީ‪:‬‬ ‫ބުން ކަޢުބު އާއި މިތިން ބޭކަލުން ނެ ވެ‪ .‬މި ބޭކަލުން ތަފްސީރު ޢިލްމުގައި ކުރިއަރައި ވަޑައިގެން ނެ ވި ަ‬ ‫‪ 1‬އަރަބި ބަހުގައި ފުން ނާ ބު‬

‫ުސކަން‬ ‫އ ް‬

‫‪ 2‬އިޖްތިހާ ުދ ކުރުމުގައި ޖެހިލުމެއް ނެ ތި ކުރިއަ ްށ ވަޑައިގަތުން‬ ‫‪ .3‬ނަ ބިއް ާޔ‬

‫ސބަބުތައް‬ ‫އަރިހުގައި މެ ުދކެޑުމެއްނެ ތި އަބަ ާދއި އަބަ ުދ އުޅުއްވައި ޤުރުއާނު ގެ އާ ަޔތްތައް ބާވައިލައްވާން މެ ުދވެރިވި ަ‬

‫އެނގިވަޑައިގަތުން‬ ‫‪‬‬

‫‪‬‬

‫ާސގެ އަރިހުން ނެ ވެ‪.‬‬ ‫ޤުރުއާން ތަފްސީރުގެ އެން މެ ގިނަ އާ ަޔތް ވާރި ުދވެފައިވަނީ ޢަބް ުދﷲ ބުން ޢައްބ ް‬

‫ަސލާ‬ ‫ާސކީ ރ ޫ‬ ‫އިބްނު އައްބ ަ‬

‫އަރިހުގައި‬

‫ަސލާ‬ ‫ްސރެ ރ ޫ‬ ‫ގެ ބޮޑުބޭބޭފުޅުގެ ަދރިކަލެކެވެ‪ .‬ތުއްޕުޅުއިރުއ ު‬

‫އަބަ ާދއި އަބަ ުދ ެދމިހުން ނެ ވިއެވެ‪ .‬އަދި އެކަލޭގެފާނު ގެ އަރިހުން ަދރިވަރުވެ ވަޑައިގެން ނެ ވިއެވެ‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫ުސ ބޭކަލުން ގެ ތެރެއިން ބޭކަލެކެވެ‪.‬‬ ‫ެސ އެން މެ ފުން ނާ ބު އ ް‬ ‫ާސއަކީ ހުރިހާ ޢިލްމެއްގައިވ ް‬ ‫ަޞހާބުބޭކަލުން ގެ ތެރެއިން އިބްނު އައްބ ް‬ ‫އ ް‬

‫‪‬‬

‫ަސ ކަމައްޓަކައި ތަރުޖަމާނު ލް ޤުރުއާނު ގެ ލަޤަބު ލބިވަޑައިގަތެވެ‪.‬‬ ‫މިފަން ނު ގައި އެކަލޭގެފާނު ގެ ޢިލްމު ތަނަ ވ ް‬

‫‪‬‬

‫ަސވަރު އަޞް ހާބު ބޭކަލުން ގެ އަރިހުގައި އިބްނު‬ ‫އުމަރުގެފާނު ގެ ޚަލީފާކަމު ގެ ުދވ ް‬

‫ެސ އެކަލޭގެފާނު ގެ މަޖިލިސް‬ ‫ާސވ ް‬ ‫އައްބ ް‬

‫ތަކުގައި‬

‫ބައިވެރިކުރެއްވިއެވެ‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫ެސ އެކަލޭގެފާނު ގެ ޚި ާޔލުފުޅާއި ރައު ުޔގައި ހިއްޕަވައި އެއަ ްށ އިޙްތިރާމްކުރެއްވި‪.‬‬ ‫އުމުރުފުޅުން ހަނގުނަ މަވ ް‬

‫‪‬‬

‫ިސލާމުން ގެ ‪ 4‬ވަނަ ޚަލީފާ ޢަލީ ބިން އަބީޠާލިބު ވި ާދޅުވެފައިވެއެވެ‪.‬‬ ‫ާސގެ ތަފްސީރަ ްށ ތަޢުރީފްކުރައްވަމުން އ ް‬ ‫އިބްނު އައްބ ް‬ ‫" އެކަލޭނގެފާނު ތުނިތުނި ފަރު ާދއެއްގެ އަނެ އްފަރާތުގައި ޣައިބަ ްށ ބައްލަވައިގެން ހުން ނަ ވާ ވި ާދ ުޅވާކަހަލައެވެ" މިކަމުން އަބް ުދﷲ ބުން‬ ‫ުސ ބޭފުޅެއްކަން އެގެއެވެ‪.‬‬ ‫ާސ އަކީ ތަފްޞީރު ޢިލްމުގައި ފުން ނާ ބުއ ް‬ ‫ޢައްބ ް‬

‫‪‬‬

‫އަލް އިމާމު އައް ޠަބަރީ އަކީ ތަފްސީރު ޢިލްމުގެ ބައްޕަގެ މަޤާމް ލިބިވަޑައިގެން ފައިވާ ބޭކަލެކެވެ‪.‬‬

‫(ޖާމިއުލް ބަޔާން ފީ ތަފްސީރިލް ޤުރުއާން )‬

‫‪‬‬

‫މި ތަފްސީރުގެ ނަ މަކީ‬

‫‪‬‬

‫އިމާމުއް ޠަބަރީގެ ތަފްސީރުގައި ގެން ގުޅުއްވާފައިވާ މަން ހަޖު‪:‬‬ ‫ަސފުޅުގެ ތަފްސީރު" މިފަ ަދއިން ލިއުއްވުން‬ ‫‪ .1‬އާ ަޔތެއްގެ ތަފްސީރު ލި ުޔއްވަން ފެއްޓެވުމުގެ ކުރިން "ﷲ ތަޢާލާގެ ބ ް‬ ‫ަޞހާބު ބޭކަލުން ނާ އި ތާބިޢީން ގެ ކިބައިން ވާރި ުދވެފައިވާ ރިވާ ަޔތްތައް ގެން ނެ ވުން‬ ‫‪ .2‬އ ް‬ ‫ެސ ގެން ނެ ވުން‬ ‫ަސފުޅުވާނަ މަ އެ ބަސް ފުޅުތައްވ ް‬ ‫ަސފުޅަ ްށވުރެ ގިނަ ބ ް‬ ‫‪ .3‬އެއް އާ ަޔތެއްގެ ތަފްސީރުގައި އެއްބ ް‬ ‫ަސފުޅުތަކުގެ މުރާ ުދ ބަޔާން ކުރައްވައި ތަރުޖީހު ކުރެއްވުން‬ ‫ަސފުޅަކަ ްށ ަދލީލު ކުރާ ރިވާ ަޔތްތައް ގެން ނެ ވުމާއި އެކު އެބ ް‬ ‫‪ .4‬ކޮން މެ ބ ް‬ ‫‪ .5‬އާ ަޔތްތަކުގައި އެކުލެވިގެން ވާ ހުކުމްތައް އިސް ތިން ބާތު ކުރެއްވުން‬

‫___________________________________________________________________________‬ ‫ވިލާ އިންޓަރނޭޝަނަލް ހައި ސްކޫލް‬ ‫ލައިޓް އޮފް އިސްލާމް‬

‫‪Villa International High School‬‬ ‫نور‬ ‫‪www.noorofislam.org‬‬

‫‪Light of Islam‬‬

‫‪ii‬‬

‫‪‬‬

‫މި ފޮތުގެ ނަ މަކީ‬

‫‪‬‬

‫ޤުރުއާނު ގެ އެކިއެކި ޙުކުމްތަކާއި މެ ުދ ބަހުޘްކޮ ްށފައިވޭ‬

‫‪‬‬

‫މި ތަފްސީރުގައި‪:‬‬

‫(ޤުރުއާނު ގެ ޙުކުމްތައް އެކުލެވިގެން ވާ ފޮތް)‬

‫ސބަބުތައް އަދި ޤިރާއަތްތައް ގެން ނަ ވާފައިވޭ‬ ‫‪ .1‬އާ ަޔތްތައް ބާވައިލައްވަން މެ ުދވެރިވި ަ‬ ‫ަސތަކުގެ މާނަ ގެން ނަ ވާ ޖުމްލަތައް ތަހްލީލުކޮ ްށފައިވޭ‬ ‫‪ .2‬ބ ް‬ ‫‪ .3‬އެހެން ތަފްސީރު ޢިލްމުވެރިން ގެން ނަ ވާފައިވާ އެކިއެކި ވާހަކަތައް ޛިކުރުކޮ ްށފައިވޭ‬ ‫ްސލާގައިވާ ފިޤްހީ ޚިލާފްތައް ބަޔާން ކުރައްވާ ކޮން މެ‬ ‫ިސފައިވާ އާ ަޔތްތައް ތަފްސީރުކުރައްވާ އިރު މައ ަ‬ ‫ޝރުޢީ އެކިއެކި ޙުކުމްތައް އައ ް‬ ‫ަ‬ ‫‪.4‬‬ ‫ެސ އެ ރަޢު ުޔގެ ަދލީލާ އެކު ގެން ނަ ވައި އެ ަދލީލުތަކާއިމެ ުދ ތަނަ ވަސް ާދއިރާއެއްގައި ބަހުޘްކުރައްވާ‬ ‫ރަޢު ެޔއްވ ް‬ ‫ސއްހަކަން ބޮޑ ުނަ މަ އަމިއްލަ މަ ްޛހަބުގެ ަދލީލް ޫދކޮ ްށލައްވާ‪.‬‬ ‫‪ .5‬އެހެން މަ ްޛހަބެއްގެ ަދލީލު ަ‬ ‫‪ .6‬މިފޮތުގައި އެކުލެވިގެން ވަނީ ‪ 22‬ޖިލް ެދވެ‪.‬‬

‫‪‬‬

‫ަޝހޫރު ނަ މަކީ އިބްނު ކަޘީރެވެ‪.‬‬ ‫ިޝޤީ އެވެ‪ .‬މ ް‬ ‫ިސމާއިލް ބުން ޢަމްރޫބުން ކަޘީރުލް ދިމ ް‬ ‫ތަފްސީރުގެ މުއައްލިފަކީ ޢ ް‬

‫‪‬‬

‫މިފޮތުގައި އެއްމާނަ އިގައިވާ އާ ަޔތްތައް އެއްތަނެ އްގައި ބަޔާން ކުރައްވައި ޤުރުއާނު ގެ މާނަ ޤުރުއާނު ން ކުރައްވާފައިވެއެވެ‪.‬‬

‫‪‬‬

‫ސލަފުން‬ ‫ެސ މުއުއްމަތުގެ ަ‬ ‫ަސފުޅުތަކާއި‪ ،‬އަދިވ ް‬ ‫އާ ަޔތެ އްގެ ތަފްސީރުގައި ހަދީޘެއް ވާރި ުދވެފައިވާނަ މަ ހަދީޘަކާއި އަޞް ޙާބުބޭކަލުން ގެ ބ ް‬ ‫ަސފުޅުތައްވެސް މިފޮތުގައި ގެން ވާފައިވެއެވެ‪.‬‬ ‫ކުރައްވާފައިވާ ތަފްސީރުތަކާއި‪ ،‬އެއާއި ބެހޭގޮތުން މި ާދޅުވެފައިވާ ބ ް‬

‫‪‬‬

‫މިއީ ‪ 4‬ޖިލް ުދގެ މައްޗަ ްށ އެކުލެވޭ ފޮތެކެވެ‪.‬‬

‫حديث ލި ެޔ ރައްކާކުރުން‬ ‫‪‬‬

‫ޤުރުއާން ބާވައިލައްވަން ފެށި ުދވަހުން ފެށިގެން ޤުރުއާން ރައްކާކުރަން ފެށިފައިވޭ‬ ‫ަސލާ‬ ‫‪ .1‬ރ ޫ‬ ‫ަސލާ‬ ‫‪ .2‬ރ ޫ‬

‫‪‬‬

‫ަސލާ‬ ‫ރ ޫ‬

‫ަސކުރެއްވިއެވެ‪.‬‬ ‫ަޞޙާބު ބޭކަލުން ޤުރުއާން ހިތު ދ ް‬ ‫ގެ އިތުރުން ގިނަ އ ް‬ ‫ގެ ބެއް ެލވުމުގެ ަދށުން ޤުރުއާން ލިޔަން ފެށުން‬

‫ަސލާ‬ ‫ގެ އަމުރުފުޅަ ްށ ރ ޫ‬

‫ސބަބު‪:‬‬ ‫ަސމީކޮ ްށ ހަދީޘް ލި ެޔ ރައްކާ ނު ކުރެއްވި ަ‬ ‫ގެ ޙަ ާޔތްޕުޅުގައި ރ ް‬

‫‪ .1‬ލިޔުން ތެރިން މަ ުދ ޒަމާނެ އްގައި ޤުރުއާން ލި ުޔއްވަމުން ހަދީޘް ލި ުޔމަކީ އު ަދގޫކަމަކަ ްށވުން‬ ‫ަސކުރުމުގެ ބާރު ގަ ަދކަމުން ‪ ،‬ލި ުޔމަކީ އެހާ މުހިން ުމކަމެއްކަމަ ްށ އެމީހުން ނަ ްށ ނު ފެނުން‬ ‫‪ .2‬އޭރު އަރަބިން ހިތު ދ ް‬ ‫ަސހުނިވެ އޮޅިދާނެ ތީ‬ ‫‪ .3‬ޤުރުއާނާ އި ހަދީޘް މ ް‬ ‫‪‬‬

‫ސ ތަރުތީބެއްނެ ތި އެއްމެ ފުރަތަމަ ހަދީޘް ލި ެޔ ޖަމަޢަކުރައްވަން ފެއްޓެވީ އުމަރުބުން‬ ‫ސން ނަ ތް ގެއްލިދާނެ ކަމުގެ ބިރައްޓަކައި އެއްވެ ް‬ ‫ު‬ ‫ޢަބް ުދލް ޢަޒީޒެވެ‪ .‬އެއީ ފުރަތަމަ ޤަރުނު ގެ އެން މެ ފަހު އަހަރުގައެވެ‪.‬‬

‫‪‬‬

‫ބާބުތަކަ ްށ ހަދީޘް ތަރުތީބުކުރެވިގެން‬

‫ލި ެޔ ޖަމްޢުކުރަން‬

‫ފެ ުށނީ ހިޖްރައިން‬

‫‪ 3‬ވަނަ‬

‫ޤަރުނު ގެ މެ ުދތެރޭގައެވެ‪( .‬އިމާމް މާލިކު‬

‫ަޝހޫރުވެފައިވޭ)‬ ‫މ ް‬ ‫‪‬‬

‫ުސލިމް)‬ ‫ަސއްކަތް އެން މެ ކުރީއެރީ ހިޖްރައިން ‪ 3‬ވަނަ ޤަރުނު ގައެވެ‪( .‬އިމާމު ބުޚާރީ‪ ،‬އިމާމް މ ް‬ ‫ހަދީޘް ފޮތްތައް ލިއުއްވުމުގެ މ ަ‬

‫___________________________________________________________________________‬ ‫ވިލާ އިންޓަރނޭޝަނަލް ހައި ސްކޫލް‬ ‫ލައިޓް އޮފް އިސްލާމް‬

‫‪Villa International High School‬‬ ‫نور‬ ‫‪www.noorofislam.org‬‬

‫‪Light of Islam‬‬

‫‪i‬‬

‫ސންނަ ތް‬ ‫ސއްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސަ އްލަމްގެ ު‬ ‫ަސލާ ަ‬ ‫ކީރިތި ރ ޫ‬ ‫ަސފުޅުތަކާއި އެކަލޭގެފާނު ކުރެއްވި ކަން ތައްތަކާއި އަދި އެކަލޭގެފާނު ގެ އަރިހުގައި މީހަކު ކަމެއް‬ ‫ަސލާގެ ބ ް‬ ‫ސން ނަ ތަކީ ރ ޫ‬ ‫ު‬ ‫‪‬‬ ‫ަސފުޅެއް ވި ާދޅުވެފައިނު ވާ ކަން ކަމެވެ‪.‬‬ ‫ކުރުމުން އެކަމާއި ގުޅިގެން ބ ް‬ ‫ަސ ަދރެވެ‪.‬‬ ‫ަޝރީޢުގެ ެދވަނަ މ ް‬ ‫ިސލާމީ ތ ް‬ ‫ސން ނަ ތަކީ އ ް‬ ‫ަސލާގެ ު‬ ‫‪ ‬ރ ޫ‬ ‫ަސފުޅުތަކަ ްށ އަރަބި ބަހުގައި ކި ަޔނީ ގައުލިއް ާޔއެވެ‪.‬‬ ‫ަސލާގެ ބ ް‬ ‫‪ ‬ރ ޫ‬ ‫ަސލާ ކުރެއްވެވި ކަން ތައްތަކަ ްށ އަރަބި ބަހުގައި ކި ަޔނީ ފިޢުލިއް ާޔއެވެ‪.‬‬ ‫‪ ‬ރ ޫ‬ ‫ަސލާ ކަމަކާ ގުޅިގެން އެއްޗެއް ވި ާދޅުވެފައިނު ވާ ކަން ކަމަ ްށ އަރަބި ބަހުގައި ކި ަޔނީ ތަޤްރީރާތެވެ‪.‬‬ ‫‪ ‬ރ ޫ‬ ‫ީސއްގައި ވެއެވެ‪ " .‬ތިމަން ކަލޭފާނު ތި ަޔބައިމީހުން ގެ ތެރެއަ ްށ ެދއެއްޗެއް ޫދކުރައްވައިފީމުއެވެ‪ .‬އޭގައި‬ ‫ަސލާގެ ހަދ ެ‬ ‫‪ ‬ކީރިތި ރ ޫ‬ ‫ތި ަޔބައިމީހުން ހިފަހައްޓައިގެން ތިބިހާ ހިނ ަދކު ތި ަޔބައިމީހުން ހަމަހިލާ މަގުފުރެދިގެން ނު ާދ ހުއްޓެވެ‪ .‬އެއީ މާތްﷲ ގެ‬ ‫ފޮތާއި އަދި ތިމަން ކަލޭގެފާނު ން ގެ ގޮތެވެ‪".‬‬ ‫ޝރަހައެވެ‪.‬‬ ‫ސން ނަ ތަކީ ޤުރްއާން ގެ ަ‬ ‫ަސލާގެ ު‬ ‫‪ ‬ކީރިތި ރ ޫ‬ ‫ިސފައިވާ ‪ 3‬ގޮތް ބަޔާން ޮކ ްށފައިވެއެވެ‪ .‬އެއީ‪:‬‬ ‫ސން ނަ ތް އައ ް‬ ‫ަސލާގެ ު‬ ‫ިސލާގައި ރ ޫ‬ ‫ޝފިޢީގެފާނު އެކަލޭގެފާނު ގެ ފޮތް‪ ،‬އައްރ ާ‬ ‫ާ‬ ‫‪‬‬ ‫ަސލާ އެ ނަ އްޞެ އް އަން ގަވައި ެދއްވުން‬ ‫ްޞއް ބާވާލެއްވުމުން ކީރިތި ރ ޫ‬ ‫‪ ‬މާތްﷲ ނަ އ ެ‬ ‫ްޞއްގެ މުރާ ުދ ބަޔާން ޮކ ްށ ެދއްވުން‬ ‫ްޞއް މުޖުމަލު ޮކ ްށ ބާވައިލެއްވުމުން އެ ނަ އ ެ‬ ‫‪ ‬މާތްﷲ ނަ އ ެ‬ ‫ަސލާ ގޮތެއް ކަނޑައެޅުއްވުން‬ ‫ިސފައިނު ވާ ކަން ކަމުގައި ކީރިތި ރ ޫ‬ ‫ްޞއް އައ ް‬ ‫‪ ‬ޤުރްއާނު ގައި އެ ކަމާމެ ުދ ނަ އ ެ‬ ‫‪‬‬ ‫ަސލާއަ ްށ ކި ަޔމަން ނު ވާ މީހާ ކުރާ ހެ ޮޔ ޢަމަލުތަކުގެ ޘަވާބު ބާޠިލުވެ އުވިގެން ހިނގައިދާނެ ކަމަ ްށ މާތްﷲ‬ ‫‪ ‬ކީރިތި ރ ޫ‬ ‫ަސލާއަ ްށ ކި ަޔމަން ވާ ެށވެ!‬ ‫ވަޙީކުރައްވާފައިވެއެވެ‪" .‬އޭ އީމާން ވި މީހުން ނޭ ވެ! ތި ަޔބައިމީހުން ﷲއަ ްށ ކި ަޔމަން ވާ ެށވެ! އަދި ރ ޫ‬ ‫އަދި ތި ަޔބައިމީހުން ގެ ޢަމަލުތައް ތި ަޔބައިމީހުން ބާޠިލް ނު ކުރާހުށިކަމެވެ‪".‬‬ ‫ަސހާބުބޭކަލުން ނެ ވެ‪.‬‬ ‫ސން ނަ ތައް ތަބައުވުމަ ްށ އެން މެ ބޮޑ ަ ްށ ަދހިވެތިވެގެން އުޅުއްވީ އެކަލޭގެފާނު ގެ އ ް‬ ‫ަސލާގެ ު‬ ‫‪ ‬ކީރިތި ރ ޫ‬ ‫ސން ނަ ތެވެ‪.‬‬ ‫ސރަތުގެ ‪ 461‬ވަނަ އާ ަޔތުގައިވާ "ޙިކްމަތް"‪ ،‬މިބަހުގެ މުރާ ުދކަމުގައި ޢިލްމުވެރިން ވި ާދޅުވަނީ ު‬ ‫‪ ‬އާލައިމްރާން ޫ‬ ‫އަދި "އަލް ކިތާބު" އެއީ ކީރިތި ޤުރްއާނެ ވެ‪.‬‬ ‫ސރަތުގެ ‪14‬ވަނަ އާ ަޔތުގައި‬ ‫ސން ނަ ތައް ތަބައުވެގެން ނޫ ނީ އާޙިރަތުގެ ސަ ވާބު ނު ލިބޭނެ ކަން އަހްޒާބު ޫ‬ ‫ަސލާގެ ު‬ ‫‪ ‬ރ ޫ‬ ‫ަސލާގެ ކިބައިގައި ތި ަޔބައިމީހުން ނަ ްށ ރިވެތި ނަ މޫނާ އެއް ވެއެވެ‪.‬‬ ‫މާތްﷲ އަން ގަވާފައިވެއެވެ‪" .‬ހަމަކަ ަށވަރުން ﷲ ގެ ރ ޫ‬ ‫(އެއީ) ﷲ ގެ ަދރުމައާއި އާޚިރަތުގެ ޘަވާބަ ްށ އެ ޭދ އަދި ގިނަ ގިނަ އިން ﷲ ހަނ ުދމަކުރާ ކަމުގައިވާ މީހަކަ ެށވެ‪".‬‬ ‫‪ ‬ހަދީޘް ބިނާ ވެގެން ވަނި މައިގަނޑ ު ‪ 1‬ބައެއްގެ މައްޗަ ެށވެ‪ .‬އެއީ‪:‬‬ ‫ސނަ ުދ (ހަދީޘް ރިވާކުރައްވާ ބޭފުޅުން ގެ ސިލްސިލާ)‬ ‫ަ‬ ‫‪‬‬ ‫___________________________________________________________________________‬ ‫ވިލާ އިންޓަރނޭޝަނަލް ހައި ސްކޫލް‬ ‫ލައިޓް އޮފް އިސްލާމް‬

‫‪Villa International High School‬‬ ‫نور‬ ‫‪www.noorofislam.org‬‬

‫‪Light of Islam‬‬

‫‪ii‬‬

‫ަސފުޅު)‬ ‫ަސލާ ވި ާދޅުވެފައިވާ ބ ް‬ ‫‪ ‬މަތަނު (ކީރިތި ރ ޫ‬ ‫ިސފައިވާ ބޭފުޅުން ގެ ނަ ން ތަކާއި ކާބަފައިން ގެ ނަ ން ތަކާއި ދިރިއުޅުއްވުމުގައި‬ ‫‪ ‬ހަދީޘް ރިވާކުރައްވާ ބޭފުޅުން ހަދީޘް އައ ް‬ ‫ަސފުޅުކުރެއްވުމުގެ ބާރު ހުރި ނެ ތް މިން ވަރާއި ތެ ުދވެރިކަމާއި‬ ‫ދިމާވެފައިވާ ތަފާތު ހާދިޘާ ތަކާ އި އަޚްލާޤާއި ހިތްޕުޅުން ދ ް‬ ‫އަމާނާ ތްތެރިކަމުގައި އެބައިމީހުން ގެ ަދރަޖައާއި ޢިލްމުވެރިން އެބައިމީހުން ނަ ްށ ެދއްވާފައިވާ މަޤާމް ހޯ ާދބަލާ ޖަމާ ޮކ ްށފައިވެއެވެ‪.‬‬ ‫ަސއޫދީއޭ ކި ޔުނު ބޭކަލަކު ރިވާ ކުރައްވާ ހަދީޘްފުޅުތައް ގަބޫލުފުޅުނު ޮކ ްށ ޫދ ޮކ ްށލެއްވީ‬ ‫‪ ‬މުޢާ ުޛ ބުނު މުޢާ ުޛލް އަން ބަރީ މ ް‬ ‫ަސއޫދީ އޭނާ ގެ ފޮތުން‬ ‫މ ް‬

‫ހަދީޘްފުޅުތައް ފަރިތަކުރައްވާތަން‬

‫ފެނިވަޑައިގެން ނެ ވެ‪ .‬އެކަމުން‬

‫ިސނިވަޑައިގަތީ‬ ‫މުޢާ ަޛ ްށ ވ ް‬

‫ަސފުޅުކުރެއްވުމުގެ ބާރު ެދރަކަމެވެ‪.‬‬ ‫އެބޭފުޅާގެ ހިތް ުޕޅުން ދ ް‬ ‫ާސ ދީނާ ރު މީހަކު ދީފައި މިވެނި މީހަކާ ބެހޭގޮތުން ކަލޭގެފާނު އެއްވެސް‬ ‫‪ ‬މީގެ އިތުރަ ްށ އެއް ުދވަހަކު މުޢާ ަޛ ްށ ‪41‬ހ ް‬ ‫ިސ ލިބިގަތުމަ ްށ އިން ކާރުކުރައްވައި އަހުރެން ހަގީގަތެއް ނު ފޮރުވާނެ‬ ‫ެސ އެފައ ާ‬ ‫ވާހަކަފުޅެއް ނު ެދއްކެވުމަ ްށ ބުނެ އެވެ‪ .‬ނަ މަވ ް‬ ‫ކަމަ ްށ ވި ާދޅުވިއެވެ‪.‬‬

‫___________________________________________________________________________‬ ‫ވިލާ އިންޓަރނޭޝަނަލް ހައި ސްކޫލް‬ ‫ލައިޓް އޮފް އިސްލާމް‬

‫‪Villa International High School‬‬ ‫نور‬ ‫‪www.noorofislam.org‬‬

‫‪Light of Islam‬‬

‫‪i‬‬

‫އަޞް ޙާބުބޭކަލުްް‬ ‫ނ‬ ‫ަސލާއަ ްށ ްއީމާން ވެްހުން ނަ ވައިްއަދިްއެކަލޭގެފާނާ އިްބައް ަދލުްކުރައްވައިް‬ ‫ަސހާބުބޭކަލުން ނަ ކީްމާތްﷲ އަ ާށއިްއެކަލާނގެްރ ޫ‬ ‫‪ o‬އ ް‬ ‫އަވަހާރަވަން ދެން ްއީމާން ކަމުގައިްހުން ނެ ވިްކޮން މެްމީހެކެވެ‪.‬‬ ‫ަސހާބުން ގެް‬ ‫ްޝރީއަތަ ްށ ްތަބައުވުމަ ްށ ްއަމުރުކުރެވިފައިވާ ްބަ ަޔކަ ްށ ްވީހިނ ުދ ްއ ް‬ ‫ަ‬ ‫ަސލާ ްގެން ނެ ވި‬ ‫ެސ ްރ ޫ‬ ‫‪ o‬ޖިން ނީން ނަ ކީވ ް‬ ‫ަސހާބުބޭކަލެކެވެ‪.‬‬ ‫ތަޢާރަފްގައިވާްހާލަތަށްްވަން ނަ ްކޮން މެްޖިން ނިއަކީްއ ް‬ ‫ަސހާބުބޭކަލުން ްދެނެ ގަން ނާ ނެ ގޮްތް‪:‬‬ ‫‪ o‬އ ް‬ ‫‪ ‬ތަވާތުރު ޮކށްްއެނގުންް‬ ‫ަޝހޫރުވެްމަޢުރޫފްވެފައިވުންް‬ ‫ސހާބީއެއްކަމާމެދުްމ ް‬ ‫ަ‬ ‫‪‬‬ ‫ީްސހާބީއެއްކަމަށްްވި ާދޅުވެފައިވުންް‬ ‫ސހާބީއަކުްމިވެނިްބޭކަލަކ ަ‬ ‫ަ‬ ‫‪‬‬ ‫ީްސހާބީއެއްކަމަށްްވި ާދޅުވެފައިވުންް‬ ‫‪ ‬ތާބިއިއްޔަްބޭކަލަކުްމިވެނިްބޭކަލަކ ަ‬ ‫ްސބިތުވެ ްއަދި ްއެމީހަކީ ްއަ ުދލުވެރި ްރަނގަޅު ްމީހެއްކަންް‬ ‫ާ‬ ‫ަސލާގެ ްޒަމާނު ގައި ްއުޅުއްވިކަން‬ ‫‪ ‬ކީރިތި ްރ ޫ‬ ‫ީްސހާބީއެއްކަމަށްްވި ާދޅުވުންް‬ ‫ސބިތުވެފައިވާްމީހަކުްތިމަން ނާ އަކ ަ‬ ‫ާ‬ ‫ަސލާގެ ްޙަދީޘްފުޅުތައް ްއެމީހެއްގެ ްފަރާތުން ްޤަބޫލު ްކުރުމުގެް‬ ‫ަސ ްގަބޫލުކުރުމާއި ްއަދި ްކީރިތި ްރ ޫ‬ ‫‪ o‬އަ ުދލުވެރިކަމަކީ ްހެކިބ ް‬ ‫ޤާބިލްކަން ްލިބިހުރިްމީހަކަށްްވުމެވެ‪.‬‬ ‫ްޝއްކެއްނެ ތެވެ‪ް.‬‬ ‫ެސ ަ‬ ‫ސބަބުން ްއެބޭކަލުން ގެްއަ ުދލުވެރިކަމާމެދުްއެއްވ ް‬ ‫ްޞްމަޤާމުްގެް ަ‬ ‫‪ o‬ދީނު ގައިްމިބޭކަލުން ނަ ށްް ެދވިފައިވާްޚާއ ަ‬ ‫ަސބުނެ ްނު ހަ ާދ ެށވެ‪ް .‬ފަހެ ްއެކަލާނގެް‬ ‫ީސބ ް‬ ‫ްސހާބީން ނަ ްށ ްކުޑައިމ ް‬ ‫ަ‬ ‫ަސލާގެ ްޙަދީޘްފުޅެއްގައި ްވެއެްވެ‪ "ް .‬ތިމަން ކަލޭފާނު ގެ‬ ‫‪ o‬ރ ޫ‬ ‫ްސވާ ްކަލާނގެ ްގަން ެދއްވައި ްޙަދީޘް ްކުރައްވަމެވެ‪ް .‬ތި ަޔބައިމީހުން ކުރެ ްމީހަކު ްއުޙުދުް‬ ‫އަތްޕުޅުގައި ްތިމަން ކަލޭގެފާނު ގެ ްނަ ފ ު‬ ‫ެސ ްއަދިްމުއް ެދއްގެް‬ ‫ަސ ްއެބޭކަލުން ގެް(މާތްކަމުގެ)ްމުއް ެދއްގެްމިން ވަރުވ ް‬ ‫ފަރުބަ ަދއާއިްއެއްވަރުގެްރަން ްހޭ ަދކުޅަްކަމުގައިވިއ ް‬ ‫ެސްޙާޞިލުްނު ކުރެވޭްހުއްޓެވެ‪.‬‬ ‫ބައިކުޅަބައިްމިން ވަރުވ ް‬ ‫ދ‪:‬‬ ‫ް‬ ‫ަސހާބުބޭކަލުން ްދެނެ ގަތުމުގެްފައި ާ‬ ‫‪ o‬އ ް‬ ‫ަސހާބުބޭކަލަކާއި ްހަމައިން‬ ‫‪ ‬ޙުކުމެއް ްއ ް‬

‫ްޞއްޙަ ްހުކުމެއްކަން‬ ‫ަް‬ ‫ިސފައިވާކއިވާ‬ ‫ްއައ ް‬

‫ްޘާބިތުވެއްޖެނަ މަް‬

‫ަސފުޅެއްކަން ްޘާބިތުވުންް‪.‬‬ ‫ަްޞއްޙަްބ ް‬ ‫ަސހާބުބޭކަލެއްގެްހާލަތުްބަލަން ނު ޖެހިްއެއީްތެދުްހުކުމެއްކަން ްނު ވަތ ަ‬ ‫އެއ ް‬ ‫ސހާބީއަކާއި ްބެހޭގޮތުން ްއެކަށީގެން ނު ވާ ްވާހަކަ ެދއްކުމާއި ްހަޑިހު ުތރު ްއެއްޗެހިކި ާޔ ްކޮން މެ ްމީހަކީ ްދީނު ގ ެް‬ ‫‪ަ ‬‬ ‫އަ ުދއްވެއްކަން ްޘާބިތުވުންް‪.‬‬ ‫ީސގެ ްބާވަތްތަކުގެ ްތެރެއިން ްމައުޤޫފް ްޙަދީޘް ްވަކިކުރަން ްއެނގުންް‪(ް .‬މައުޤޫފް ްޙަދީޘަކީ ްދީނު ގެ ްކަމެއްގައިް‬ ‫‪ ‬ހަދ ް‬ ‫ަސފުޅެވެ‪).‬‬ ‫ސހާބީން ްވި ާދޅުވެފައިވާްބ ް‬ ‫ަ‬ ‫___________________________________________________________________________‬ ‫ވިލާ އިންޓަރނޭޝަނަލް ހައި ސްކޫލް‬ ‫ލައިޓް އޮފް އިސްލާމް‬

‫‪Villa International High School‬‬ ‫نور‬ ‫‪www.noorofislam.org‬‬

‫‪Light of Islam‬‬

‫‪ii‬‬

‫ތާބިޢީބޭކަލުްް‬ ‫ނ‬ ‫ެްސހާބީއަކާްބައް ަދލުވެހުރެްއީމާން ކަމުގެްހާލުގައިްމަރުވެގެން ދާްމީހުން ނެ ވެ‪.‬‬ ‫ެ‪ް،‬ސހާބީން ކުރ ަ‬ ‫ަ‬ ‫‪ ‬ތާބިޢީން ނަ ކީްއީމާން ކަން މަތީް ހުރ‬ ‫‪ ‬މިބޭކަލުން ނަ ކީްޚައިރުލްްޤުރޫނު ގެްތެރެއިން ްހިމެނޭ ްބޭކަލުން ނެ ވެ‪.‬‬ ‫ަސލާގެްޙަދީޘްފުޅެއްގައިްވެއެވެ‪"ް.‬ރަނގަޅުްޤަރުނަ ކީްތިމަން ްކަލޭގެފާނު ްއުޅުއްވިްޤަރުނެ ވެ‪ް.‬ދެން ްއެޔާްޖެހުނު ްމީހުން ނެ ވެ‪ް.‬‬ ‫‪ ‬ކީރިތިްރ ޫ‬ ‫ދެން ްއެޔާްޖެހުނު ްމީހުން ނެ ވެ‪".‬‬ ‫ަސވަރެވެ‪.‬‬ ‫ަސވަރެވެ‪ް.‬ދެން ްއަތުބާޢުތާބިޢީން ގެް ުދވ ް‬ ‫ަސވަރެވެ‪ް.‬ދެން ްތާބިޢީން ގެް ުދވ ް‬ ‫ީްސހާބީން ގެް ުދވ ް‬ ‫‪ ‬މިއާ ަޔތުގައިްފުރަތަމަްއެވަނ ަ‬ ‫ަސ ުދގައި ް ޮދގުހަ ާދ ްމީހުން ް‬ ‫‪ ‬ތާބިޢީން ގެ ްތެރެއިން ްގިނަ ްބޭކަލުން ނަ ކީ ްއަ ުދލުވެރިން ނެ ވެ‪ް .‬ނަ މަވެސް ްމިބޭކަލުން ގެ ްތެރޭގައި ްޤ ް‬ ‫ނެ ތްފަ ަދއެވެ‪.‬‬ ‫ްްޝވާހި ުދއާްއިް‬ ‫ެސ ްއެބޭކަލުން ގެްތެރެއިން ްމޮޅުބޭކަލަކު‪ް،‬އެބޭކަލެއްގެްޙަދީޘ ަ‬ ‫ރގޮތެއްގައިްއުޅުނު ްނަ މަވ ް‬ ‫ްސލަްނަ ދި ު‬ ‫‪ ‬ވަހުމާއިްކު ުށގެްމައ ަ‬ ‫މުތާބަޢާތްްތެރޭގައިްނަ ކަލުްކުރެވިދާނެ އެވެ‪.‬‬ ‫ްްސހާބީއެއްގެްކިބައިންްްތަފާތުްމީހުން ްރިވާކުރުްް‬ ‫ނ‬ ‫ޝވާހި ަދކީްއެއ ަ‬ ‫‪ަ ‬‬ ‫ްސހާބީން ގެްފަރާތުން ްރިވާކުރުްް‬ ‫ނ‬ ‫‪ ‬މުތާބަޢާތަކީްއެއްްޙަދީޘެއްްގިނަ ަ‬ ‫‪ ‬ކު ްށ ްގިނަ ވެްއެބޭކަލެއްގެްތަފާތުްގިނަ ްވެއްޖެނަ މަ‪ް،‬އެބޭކަލެއްގެްރިވާއަތްްޙުއްޖަތަކަ ްށ ްނު ބެލެވޭނެ އެވެ‪ް.‬މިކަން ްގިނަ އިން ްފެނިފައިވަނީް‬ ‫ސިޣާރުއްްތާބިއީން ގެްފަރާތުން ނެ ވެ‪.‬‬ ‫ަސވެފައިތިބި ްޢިލްމީ ްގޮތުން ް ަދ ްށ ްފެން ވަރުގެ ްތާބިޢީޡން ނެ ވެ‪ް .‬މިބޭކަލުން ގެ ްއިނދިކޮޅީް‬ ‫‪ ‬ސިޣާރުއް ްތާބިއީން ނަ ކީ ްއުމުރުން ް ުދވ ް‬ ‫ކިބާރުއްތާބިޢީން ނެ ވެ‪.‬‬ ‫ްސބިތުވާނީ ްއެމީހެއްގެ ްއަ ުދލުވެރިކަމަ ްށ ްއެހެން ބޭކަލަކު ްކަނޑައެޅިގެން ްވި ާދޅުވުމުން ނެ ވެ‪ް .‬ނު ވަތަ ްހިފްޠްް‬ ‫ާ‬ ‫‪ ‬ތާބިޢޡީން ގެ ްއަ ުދލުވެރިކަން‬ ‫ަސކުރި ްއެއްޗެއް ްރަނގަޅަ ްށ ް ޭދހަވެ ްއެހެން ްމިހުން ނަ ްށ ްބުނެ ދޭން ްއެނގުންް)ގެ ްގޮތުން ް‬ ‫ަސކުރުންް) ްއާއި ްއިތްގާން ް(ދ ް‬ ‫(ދ ް‬ ‫ަޝހޫރުވުމުން ނެ ވެ‪.‬‬ ‫ީސތަކުން ގެްކައިރީގައިްމ ް‬ ‫މ ް‬ ‫ްސވަރުގެއަ ްށ ްވަޑައިގަތުމާ ްގުޅިގެން ނެ ވެ‪ް .‬އެއީް‬ ‫ު‬ ‫ަސލާ‬ ‫ަސވަރު ްފެށިފައިވަނީ ްކީރިތި ްރ ޫ‬ ‫‪ ‬ތާބިޢީން ްކަމަ ްށ ް ަދއުވާ ްކުރެވިދާނެ ް ުދވ ް‬ ‫ހިޖްރައިން ް‪ް11‬ވަނަ ްއަހަރުގެްކުރީކޮޅެވެ‪.‬‬ ‫ްސހާބީ ްކަމުގައިވާ ްއަބުއްޠުފައިލް ްއާމިރުބުން ްވާޘިލާް‬ ‫ަ‬ ‫ަސވަރު ްނިމިފައިވަނީ ްއެން ެމ ްފަހު‬ ‫‪ ‬ތާބިޢީން ކަމަ ްށ ް ަދއުވާ ްކުރެވިދާނެ ް ުދވ ް‬ ‫އަވަހާރަވުމާްގުޅިގެން ނެ ވެ‪ް.‬އެއީްހިޖްރައިން ް‪ް111‬ވަނަ ްއަހަރެވެ‪.‬‬ ‫ދއުރުްނިމިފައިވަނީްހިޖްރައިން ް‪ް151‬ވަނަ ްއަހަރުގެްނި ަޔލަ ެށވެ‪.‬‬ ‫ް‬ ‫‪ ‬ތާބިޢީން ގެް ަ‬ ‫ުސއް ަޔބެވެ‪.‬‬ ‫ީްސޢީދުްބުނު ލްްމ ަ‬ ‫ަޝހޫރުވެފައިވަނ ަ‬ ‫‪ ‬އެން މެްމާތްްތާބިޢީއެއްކަމަށްްމ ް‬ ‫ޔބެްވ ެ‪.‬‬ ‫ނލ ްްމުސަ އ ް ަ‬ ‫ނމ ެްމާތ ްްތާބިޢީްއަކީްސަ ޢީދުްބު ު‬ ‫ނގ ެްގާތުގައިްއެ ް‬ ‫ނގެްއަހުލުވެރި ް‬ ‫‪ ‬މަދީ ާ‬ ‫ިސލްްޤަރްނީއ ެްވެ‪.‬‬ ‫ނމެްމާތްްތާބިޢީްއަކ ީްއުވައ ު‬ ‫ނގެްގާތުގައ ިްއ ެްް‬ ‫‪ ‬ކޫފާގެްއަހުލުވެރ ި ް‬ ‫ނލްްބ ަޞަ ރީއ ެްވެ‪.‬‬ ‫ނމ ެްމާތްްތާބިޢ ީްއަކީްޙ ަސަ ު‬ ‫ނގ ެްގާތުގައިްއެ ް‬ ‫‪ ‬ބަޞަ ރާގެްއަހުލުވެރި ް‬ ‫ްޞްބިން ތިްސީރީން ްއާއިްޢަމްރަތުްބިން ތިްޢަ ްބ ުދއްރަހްމާނެ ވެ‪ް.‬‬ ‫‪ ‬އެން މެްމާތްްއަން ހެން ްތާބިޢީްއަކީްޙަ ފ ާ‬ ‫___________________________________________________________________________‬ ‫ވިލާ އިންޓަރނޭޝަނަލް ހައި ސްކޫލް‬ ‫ލައިޓް އޮފް އިސްލާމް‬

‫‪Villa International High School‬‬ ‫نور‬ ‫‪www.noorofislam.org‬‬

‫‪Light of Islam‬‬

‫‪iii‬‬

‫އަތުބާޢުއްތާބިޢީްް‬ ‫ނ‬ ‫‪ ‬އަތުބާޢުތާބިޢީން ނަ ކީ ް އީމާން ކަމުގައި ްހުން ނަ ވައި ްތާބިޢިއް ަޔ ްބޭކަލަކާ ްބައް ަދލުވެ ްއެހާލުގައި ްހުން ނަ ވަނި ޮކ ްށ ްއަވަހާރަވެފައިވާް‬ ‫ބޭކަލުން ނެ ވެ‪.‬‬ ‫‪ ‬އަތުބާޢުތާބިޢީން ގެްތެރޭގައިްބޮޑެތިްއިމާމުން ނާ އިްމުޙައްދިޘުން ް(ޙަދީޘްްރިވާކުރައްވާްބޭކަލުންް)ްހިމެނިްވަޑައިގަން ނަ ވައެވެ‪.‬‬ ‫ިްސހާބީްއަވަހާރަވުމާްގުޅިގެން ނެްވެ‪ް.‬އެއިްހިޖްރައިންް‬ ‫ސވަރުްފެށިފައިވަނީްއެން މެްފަހުން ްހުން ނެ ވ ަ‬ ‫‪ ‬އަތުބާޢުތާބިޢީން ގެް ުދވަ ް‬ ‫‪111‬ވަނަ ްއަހަރެވެ‪.‬‬ ‫‪ ‬އަތުބާޢުތާބިޢީން ގެް ަދއުރުްނިމިފައިވަނީްގާތްގަނޑަކަށްްހިޖްރައިން ް‪ް221‬ގައެވެ‪.‬‬ ‫ެސ ްއުޅުނެ ވެ‪ް .‬ނަ މަވެސް ް‬ ‫‪ ‬އަތުބާޢުތާބިޢީން ގެ ްތެރޭގައި ްގަސް ުދގައި ް ޮދގުހަ ާދ ްމީހުން ނާ އި ްގިނަ ގިނަ އިން ްކު ްށކުރާ ްމީހުން ވ ް‬ ‫ެސ ްއުޅުއްވިއެްވެ‪ް.‬އޭގެތެރޭގައިް‬ ‫އެބޭކަލުން ގެްތެރޭގައިްއަ ުދލުވެރިކަމާްއަދިްޠަބްތުގެްގޮތުން ްއަރާތިއްބެވިްމޮޅުބޭކަލުން ތަކެއްްވ ް‬ ‫ުސލިމްްހިމެނިވަޑައިގަން ނަ ވައެވެ‪.‬‬ ‫ްްޝފިޢީގެފާނާ އިްއިމާމުްމާލިކުގެފާނާ އިްއިމާމްްބުޚާރީއާއިްއިމާމްްމ ް‬ ‫އިމާމ ާ‬ ‫ް‬ ‫ް‬ ‫ް‬ ‫ް‬

‫___________________________________________________________________________‬ ‫ވިލާ އިންޓަރނޭޝަނަލް ހައި ސްކޫލް‬ ‫ލައިޓް އޮފް އިސްލާމް‬

‫‪Villa International High School‬‬ ‫نور‬ ‫‪www.noorofislam.org‬‬

‫‪Light of Islam‬‬

‫‪i‬‬

‫ރާވީން ގެ ޝަ ރުޠުތައް‬ ‫ޝރުތުތައް‪:‬‬ ‫‪ ‬ރާވީން ގެ ކިބައިގައި ހުރުން ލާޒިމް ަ‬ ‫‪ ‬އަ ުދލުވެރިކަން‬ ‫ުސލިމަކު ކަމުގައިވުން‬ ‫‪ ‬މ ް‬ ‫‪ ‬ބާލިޣުވުން‬ ‫ސލާމަތުން ހުރުން‬ ‫‪ ‬ބުއްދި ަ‬ ‫ސލާމަތްވެގެން ވުން‬ ‫ސބަބުތަކުން ަ‬ ‫‪ ‬ފާސިޤު އަމަލުތަކާ އެކަމުގެ ަ‬ ‫‪ ‬މުރޫއަތްތެރި (އަބުރު ނު ވަތަ ޢިއްޒަތް ނު ގެއްލުން ) ކަމަ ްށ ބުރޫ އަރާ ފަ ަދ ކަން ތަކުން ރައްކާތެރިވެގެން‬ ‫ވުން‬ ‫‪ ‬ޟަ ބްތު (ހުނަ ރުވެރިކަމާއި ހިފެހެއްޓުން ތެރިކަން )‬ ‫އޭގެ މާނަ އަކީ ޢިލްމުވެރިން ގެ މެ ުދގައި އިތުބާރު ހުރި ޘިގާތުން ނާ (ޙަދީޘް ރިވާކުރެއްވުމުގައި އެން މެ ފުން ނާ ބުއުސް‬ ‫ޯސވެ ބަލިކަށިވެފައި ނު ވުމާއި ބޮޑެތި ކު ްށކުރާ‬ ‫ަސކުރުން ގ ް‬ ‫ރާވީން ) ޚިލާފުނު ވާ މީހެއްކަމުގައި ވުމާއި ހިތުން ދ ް‬ ‫މީހެއްކަމުގައި ނު ވުމާއި ކަން ތައްތަކަ ްށ ގަސް ުދގައި އިހުމާލުވާ ޣާފިލަކު ކަމުގައި ނު ވުމާއި އަދި ވަހުމުްްތަކާއި‬ ‫ޝއްކުތައް ގިނަ މީހަކު ކަމުގައި ނު ވުމެވެ‪.‬‬ ‫ަ‬ ‫‪ ‬ގަރަޙަ އަކީ ރާވީން ގެ އުނި ސިފަ ބަޔާން ޮކ ްށ ހޯ ާދ ބަލާ ޢިލްމެވެ‪.‬‬ ‫‪ ‬ރާވީން ގެ އަ ުދލުވެރިކަން‬

‫އެއްގޮތަކީ‬

‫ސބިތުވާނެ‬ ‫ާ‬

‫ރާވީން‬

‫ނަ ޤު ުދ ޮކ ްށ‬

‫އެމީހުން ގެ އަ ުދލުވެރިކަން‬

‫ފާޑުވެރިކަމުގެ‬

‫ނަ ޒަރަކުން ބައްލަވާ ޢިލްމުވެރިން ގެ ބަ ަޔކު ނު ވަތަ އެބޭކަލުން ގެ ތެރެއިން ބޭކަލަކު އެރާވީއަކީ އަ ުދލުވެރިފަރާތެއްކަން‬ ‫ަޝހޫރުވެ އެކަމުގެ‬ ‫ީސތަކުން ގެ މެ ުދގައި މ ް‬ ‫ލިއުމުން ބަޔާން ކުރުމުން ނެ ވެ‪ެ .‬ދވަނަ ގޮތަކީ އެރާވީއެއްގެ އަ ުދލުވެރިކަން މ ް‬ ‫މައްޗަ ްށ‬

‫ޢިލްމުވެރިން‬

‫ތަޢުރީފާއި‬

‫ޘަނާ‬

‫ކި ުޔއްވާފައިވާނަ މަ‬

‫އެރާވީއަ ްށ‬

‫އަ ާދލަތުގެ‬

‫ސިފަ‬

‫ލިބިގެން ވާ‬

‫ކަމަ ްށ‬

‫ގަބޫލުކުރެވޭނެ އެވެ‪.‬‬ ‫‪ ‬ޠަބްތުގެ ސިފަ ދެނެ ގަތުމަ ްށޓަކައި ރާވީ އެހެން ރާވީން ނާ އެއްބަސް ވެފައިވާ މިން ވަރު ގިނަ ކަމުގައިވާނަ އޭނާ އަކީ‬ ‫ޠަބްތެއް ކަމަ ްށ ބެލިދާނެ އެވެ‪ .‬ނަ މަވެސް‬

‫ފުރިހަމަ ޘިގާތުން ނާ ޚިލާފްވެފައިވާ މިން ވަރު ގިނަ ކަމުގައިވާނަ މަ އޭނާ ގެ‬

‫ކިބައިގައި މިސިފަ ނެ ތް ކަމަ ްށ ހުކުމްކުރެވޭނެ އެވެ‪.‬‬

‫___________________________________________________________________________‬ ‫ވިލާ އިންޓަރނޭޝަނަލް ހައި ސްކޫލް‬ ‫ލައިޓް އޮފް އިސްލާމް‬

‫‪Villa International High School‬‬ ‫نور‬ ‫‪www.noorofislam.org‬‬

‫‪Light of Islam‬‬

‫‪ii‬‬

‫ުސލުތައް‪:‬‬ ‫ރާވީން ގެ ފެން ވަރު ބެލުމުގައި ބަލަން ޖެހޭ މައިގަނޑ ު އ ޫ‬ ‫ސބަބު‬ ‫ސބަބު ަބޔާން ވެފައިވާން ޖެހޭނެ އެވެ‪ަ .‬‬ ‫‪ - 1‬ރާވީއެއްގެ އުނި ސިފަ ބަޔާން ޮކ ްށ ޖަރަޙަ ޮކ ްށފިނަ މަ އެކަމުގެ ަ‬ ‫ބަޔާން ކުރުމަކާނު ލާ ޖަރަޙަކުރި ކަމުގައި ވާނަ މަ އެ ޖަރަޙައަކީ ޤަބޫލުކުރެވޭ ކަމަކަށްނު ވެއެވެ‪.‬‬ ‫‪ - 2‬ރާވީއެއްގެ ތެ ުދވެރިކަމާ އަ ުދލުވެރިކަން‬

‫ބަޔާން‬

‫ސބަބު ބަޔާން‬ ‫ަ‬ ‫ކުރުމުގައި‬

‫ަސ އެކަން‬ ‫ނު ކުރިޔ ް‬

‫ޤަބޫލު‬

‫ކުރެވިގެން ވެއެވެ‪.‬‬ ‫ަސ އަދި ޢަ ުދލުވެރިއެއް‬ ‫‪ - 3‬ރާވީން ނަ ގު ުދކުރާ ޢިލްމުވެރިން ގެ ތެރެއިން އެން މެ ޢިލްމުވެރިއަކު ރާވީއަކު ޖަރަޙަކުރިއ ް‬ ‫ަސ އެކަން ޘާބިތުވާނެ އެވެ‪.‬‬ ‫ކަމުގައި ބަޔާން ކުރިއ ް‬ ‫ސބަބު‬ ‫ަ‬ ‫‪ - 4‬އެކެއްގެ މައްޗަ ްށ ެދގޮތަކަ ްށ ނަ ޤް ުދ ކުރެވިއްޖެނަ މަ މިކަމުގައި އިތުބާރު ހުރި ގޮތަކީ ޖަރަޙައިގެ‬ ‫ބަޔާން ކުރެވިފައިވާނަ މަ ޖަރަޙަ އިސް ކުރުމެވެ‪.‬‬ ‫‪ - 5‬އަ ާދލަތުގެ ސިފަ ލިބިގެން ވާ ރާވީއެއްގެ ކިބައިން އެހެން މީހެއް ރިވާކުރުމަކީ އެމީހާގެ އަ ާދލަތއގެ ސިފަ ލިބޭނެ‬ ‫ކަމެއްނޫ ނެ ވެ‪ .‬އަދި ޢިލްމުވެރިއަކު އެ ޙަދީޘްއަކާ ޙިލާފްވުމަކީ ނު ވަތަ އެޙަދީޘްއަކަ ްށ ޢަމަލްކުރުމަކީ ޙަދީޘް‬ ‫ސއްހަވުން ކަމަކަ ްށ ނު ބެލެވޭނެ އެވެ‪.‬‬ ‫ަ‬ ‫ަސލާގެ މައްޗަ ްށ‬ ‫ެސ ރ ޫ‬ ‫ަސފުޅުތައް ޤަބޫލުކުރެވެއެވެ‪ .‬ނަ މަވ ް‬ ‫ިސޤުގެ ޢަމަލުތަކުން ތައުބާވާމީހާ ރިވާކުރާ ބ ް‬ ‫‪ -6‬ފ ް‬ ‫ޮދގުހެދިމީހެއް ތައުބާވިއަސް އޭނާ ރިވާކުރާ ޚަބަރުތައް ޤަބޫލެއްނު ކުރެވެއެވެ‪.‬‬

‫___________________________________________________________________________‬ ‫ވިލާ އިންޓަރނޭޝަނަލް ހައި ސްކޫލް‬ ‫ލައިޓް އޮފް އިސްލާމް‬

‫‪Villa International High School‬‬ ‫نور‬ ‫‪www.noorofislam.org‬‬

‫‪Light of Islam‬‬

‫‪i‬‬

‫އިމާމް ބުޚާރީ‬ ‫ިސމާޢީ ްލ‬ ‫‪ ‬ނަ ން ފު ުޅ ‪ :‬މު ަޙއްމަ ުދ ބިން އ ް‬ ‫‪ ‬ލަޤަބު ‪ :‬އަ ޫބ ަޢބް ުދﷲ‬ ‫ަޝހޫރު ނަ ން ފު ުޅ ‪ :‬އިމާމް ބު ާޚ ީރ‬ ‫‪ ‬މ ް‬ ‫ޝއްވާލުމަހުގެ ‪ީ 13‬ވ ހުކުރު ުދވަހު ުބޚާރާގައެވެ‪ .‬އެކަލޭގެފާނު‬ ‫‪ ‬އުފަން ވެވަޑައިގަތީ ‪194‬ޙ ވަނަ އަހަރުގެ ަ‬ ‫ިސބަތްވަނީ ުބޚާރާ ައ ެށވެ‪.‬‬ ‫ނ ް‬ ‫ސ ަދޤާތްކުރައްވާ ދީލަތި ބޭކަ ެލކެވެ‪.‬‬ ‫‪ ‬އެކަލޭގެފާނަ ކީ ﷲއަ ްށ ބިރުވެތިވެލައްވާ ގިނަ ގިނަ އިން ަ‬ ‫‪ ‬އެކަލޭގެފާނު ‪ަ 1000‬އ ްށ ވުރެގިނަ ޢިލްމުވެރިން ގެ ައރިހުން ޢި ްލމު ޙާސި ުލކުރެއްވިއެވެ‪.‬‬ ‫ޝމްކަރަ ާއ‬ ‫‪ ‬ޢިލްމު ާޙސިލުކު ެރއްވުމައްޓަ ަކއި އި މާމް ބުޚާރީ ޢިރާޤުގެ ރައްތަކަށާ އި މައްކާ‪ ،‬މަދީނާ އަދި ާ‬ ‫ބަޣް ާދ ްދ ަފ ަދ ރައްތަ ަކއް ަދތުރު ުފޅުކު ެރއްވިއެވެ‪.‬‬ ‫ރފުޅުގަ ިއ "ޚަލުތަން ކު"‬ ‫ރފުޅުން ‪ަ 62‬އހަ ު‬ ‫‪ ‬އިމާމް ބުޚާރީ އަވަހާރަވީ ޙިޖް ަރއިން ‪256‬ވަނަ އަހަރު ޢުމު ު‬ ‫މަނަ ކަ ްށ ިކ ާޔ ަރ ެށއްގއެވެ‪.‬‬ ‫‪ ‬ލި ުޔއްވި ފޮތްތައް ‪ :‬ތާރީޚުލް ކަބީރު‪ ،‬ޞަ ޙީޙުލް ބުޚާރީ‪.‬‬ ‫ރފުޅުން ‪ 16‬އަހަ ުރފުޅުގައި ހިޖު ަރއިން ‪210‬ވަނަ ައހަރު‬ ‫‪ ‬މީގެތެރެއިން ތާރީޚުލް ަކބީރު ިލ ުޔއްވީ ޢުމު ު‬ ‫އަލްމަދީނަ ތުލް މުނަ އްވަރާގައެވެ‪.‬‬

‫___________________________________________________________________________‬ ‫ވިލާ އިންޓަރނޭޝަނަލް ހައި ސްކޫލް‬ ‫ލައިޓް އޮފް އިސްލާމް‬

‫‪Villa International High School‬‬ ‫نور‬ ‫‪www.noorofislam.org‬‬

‫‪Light of Islam‬‬

‫‪ii‬‬

‫ޞަ ޙީޙުލް ބުޚާރީ‬ ‫ސ ީޙޙުލް ބުޚާ ީރ‬ ‫‪ ‬ފޮތުގެ ނަ ން ‪ަ :‬‬ ‫ސޙީޙުލް ބު ާޚ ީރ‬ ‫ަޝހޫރު ނަ ން ‪ަ :‬‬ ‫‪ ‬މ ް‬ ‫‪ ‬ޙަދީޘް ޢިލްމުގައި އެން މެ މަތީ ަދރަޖައެއް ެދ ެވނީ މިފޮތަ ެށވެ‬ ‫ސބަ ުބ‪:‬‬ ‫‪ ‬ފޮތް އެކުލަވާލެއްވި ަ‬ ‫ްޞ ުދގަ ިއ‬ ‫ސން ނަ ތް ެއ ޮފތެއްގައި ޖަމާކުރުމުގެ މަޤ ަ‬ ‫ަސލާ صلى اهلل عليه وسلم ގެ ޠާހިރު ު‬ ‫‪ ‬ކީރިތި ރ ޫ‬ ‫ްޞ ުދގަ ިއ‬ ‫ޞއްޙަ ޙަދީޘްފުޅުތަ ްއ ވަކިފޮ ެތއްގެ ގޮތުގައި އެކުލަވާލުމުގެ މަޤ ަ‬ ‫ަސލާ صلى اهلل عليه وسلم ގެ ަ‬ ‫‪ ‬ރ ޫ‬

‫ުސލުތަ ްއ‬ ‫ފޮތްއެކުލަވާލުމުގައި ގެން ގު ުޅއްވި މަން ހަޖު‪ /‬އ ޫ‬ ‫‪ .1‬ކޮން މެ ޙަދީޘެ ްއ ލު ުޔއްވުމުގެ ކުރިން ެދ ަރކުޢަތް ނަ މާ ެދއް ކު ަރ ްއވައެވެ‪.‬‬ ‫ޞ ްއޙަކަމަ ްށ ަޔޤީން ުކރެވުނު ޙަދީޘެ ްއ މެނު ވީ ނު ިލ ުޔއްވައެވެ‪.‬‬ ‫‪ަ .2‬‬ ‫‪ .3‬ގިން ޙަދީޘްތައް ތަކުރާ ުރކުރައްވާ ަފއި ވެއެވެ‪.‬‬ ‫‪ .4‬ކޮން މެ ތަކުރާ ުރކުރެއްވުމަކީ އެޙަދީޘެއްގެ ބަ ަޔކަ ްށ އާ ުޙކުމެއް ނެ ން ގެވުމަ ްށ ގެން ނަ ވާ ތަކުރާރު ކު ެރއްވުމެކެވެ‪.‬‬ ‫ސބިތުވުމަ ްށ އިމާމު‬ ‫ްސވުމަ ްށ ާ‬ ‫ެސ ބަ ްއ ަދލުވުމާއި އަޑ ު ެއއ ެ‬ ‫‪ .5‬ޙަދީޘް ރިވާކުރައްވާ ކޮން މެ ެދ ޭބކަ ަލކު ެއއްފަހަ ުރ ނަ މަވ ް‬ ‫ޝރުޠުކު ަރއްވައެވެ‪.‬‬ ‫ބުޚާރީ ަ‬ ‫‪ .6‬ޙަދީޘްތަކުގެ ޖުމްލައަކީ ‪7257‬ކެވެ‪ .‬ތަކުރާރުވުމަކާއި ނު ލަ ިއ ‪ 4000‬ޙަދީޘެވެ‪.‬‬

‫ޞ ީޙޙުލް ުބޚާރީގެ ‪ 110‬ޙަދީޘަކަ ްށ ޢިލްމުވެރިން ތަން ޤީ ުދ (ހޯ ާދދެނެ ގަތުން ) ކު ަރއްވާފައެވެ‪.‬‬ ‫ަ‬ ‫‪‬‬ ‫ުސލިމްއާ ެއކު ޢިއްތިފާޤުވެވަޑައިގެން ފަ ިއ ވެއެވެ‪.‬‬ ‫‪ 32 ‬ޙަދީޘެއް އިމާމް މ ް‬ ‫‪ 78 ‬ޙަދީޘް ޚު ުދ އިމާމު ުބޚާރީ ތަޚުރީޖު ކުރައްވާ (ހޯ ާދ ބަ ާލ ަޔޤީން ުކރައްވާ) ފައިވެއެވެ‪.‬‬ ‫ިޟ އިބްނު ޙަޖަރު ލި ުޔއްވިފޮތް ފަތުޙުލް ާބރީގައި‬ ‫ޞއްޙަ ހަދީޘްކަމަ ްށ އަލް ޙާފ ް‬ ‫‪ ‬މިފޮތުގައިވާ ހުރިހާ ޙަދީޘަ ީކ ަ‬ ‫ބަޔާން ކު ަރއްވާފައި ވެއެވެ‪.‬‬ ‫ޝ ަރޙަ ިލ ެޔފައިވެއެވެ‪ .‬އޭގެތެރެ ިއން އެން މެ‬ ‫‪ ‬ބަ ެއއް ޢިލްމުވަރިން ވި ާދޅުވާގޮތުގައި މިފޮތުގައި ‪ަ 82‬‬ ‫ިޟ ިއބްނު ޙަޖަރުގެ ފަތުޙުލް ބާ ީރއެވެ‪.‬‬ ‫ަޝހޫރުވެފައިވަނީ އަލް ޙާފ ް‬ ‫މ ް‬ ‫___________________________________________________________________________‬ ‫ވިލާ އިންޓަރނޭޝަނަލް ހައި ސްކޫލް‬ ‫ލައިޓް އޮފް އިސްލާމް‬

‫‪Villa International High School‬‬ ‫نور‬ ‫‪www.noorofislam.org‬‬

‫‪Light of Islam‬‬

‫‪i‬‬

‫ދ‬ ‫އަލް އިމާމު އަބޫ ާދއޫ ު‬ ‫ަޝއަ ްޘ‬ ‫ސލައިމާނު ބުނު އ ް‬ ‫‪ ‬ނަ ން ފު ުޅ‪ު :‬‬ ‫ބފު ުޅ‪ަ :‬އބޫ ާދ ޫއ ުދ‬ ‫‪ ‬ލަޤަ ު‬ ‫ަޝހޫރުވެފައިވާ ނަ ން ފު ުޅ‪ :‬އަބޫ ާދއޫ ުދ‬ ‫‪ ‬މ ް‬ ‫ަޞރާގައެވެ‪.‬‬ ‫‪ ‬އުފަން ވެވަޑައިގަތީ ހިޖުރައިން ‪202‬ވަނަ އަހަ ުރ ބ ަ‬ ‫ިސތާނު ކި ާޔރަށަ ކަ ެށވެ‪.‬‬ ‫ސޖ ް‬ ‫ނ ަ‬ ‫ިސބަތްވެވަޑައިގަން ނަ ވަ ީ‬ ‫‪ ‬އެކަލޭގެފާނު ނ ް‬ ‫ާސނާ އި ބަޣު ާދ ުދ ހިމެނެ އެ ެވ‬ ‫ިޞރާއި ޚުރ ާ‬ ‫ޝމް ަކރައާ ިއ މ ް‬ ‫‪ ‬ޢިލްމު ާޙޞިލްކު ެރއްވި ޤައުމުތަކުގެ ތެރޭގައި ާ‬ ‫ިޞޙާޤު ބުނު ރާހުވަ ިއހި‬ ‫ުސތާޛުން ގެ ތެރޭގައި އިމާމް ައޙުމަ ުދ ބުނު ޙަ ްމބަލް ާއއި އ ް‬ ‫‪ ‬އެކަލޭގެފާނު ގެ އ ް‬ ‫ހިމެނިވަޑައިގަން ނަ ވައެވެ‪.‬‬ ‫ސއީ ައކީ ެއކަލޭގެފާނު ގެ ަދރިވަރުން ނެ ވެ‪.‬‬ ‫‪ ‬އިމާމު ތިރުމިޒީއާއި އިމާމް ނަ ާ‬ ‫ަޞރާގައެވެ‪ .‬އުމުރު ުފޅަކީ‬ ‫ޝއްވާލުމަހު ެގ ‪ 61‬ވަނަ ުދވަ ުހ ބ ަ‬ ‫‪ ‬އަވަހާރަވެވަޑައިގަތީ ހިޖުރައިން ‪272‬ވަނަ އަހަރުގެ ަ‬ ‫ރފުޅެވެ‪.‬‬ ‫‪ަ 77‬އހަ ު‬

‫ދ‬ ‫ސނަން އަބީ ާދއޫ ު‬ ‫ު‬ ‫‪ ‬މިފޮތުގައިވަނީ ‪ 0000‬ޙަދީޘެވެ‪.‬‬ ‫ނ ‪2‬ލަ ްއކަ ޙަދީޘްތަކުގެ ތެރެއިން ނެ ވެ‪.‬‬ ‫‪ ‬ޙަދީޘްތައް ހޮއްވަވާފައިވަ ީ‬ ‫ޟޢީ ްފ ަދރަޖައިގެ ޙަދީޘް ަތއްވެއެވެ‪ .‬މީގެ އިތުރުން އަމަލިކުރެވިދާނެ ކަމަ ްށ‬ ‫ަސނު ‪ ،‬އަދި ޮ‬ ‫ޞ ީޙޙް‪ ،‬ޙ ަ‬ ‫‪ ‬މިފޮތުގައި ަ‬ ‫ެސ ގެން ނަ ވާ ަފއިވެއެވެ‪.‬‬ ‫ނހެން ަދރަޖައިގެ ޙަދީޘްތައްވ ް‬ ‫ފެން ނަ އެހެ ި‬

‫މަން ހަޖު‬ ‫ޟއީފްކަމަ ްށވާނަ މަ އެކަން ަބޔާން ކުރައްވައެވެ‪.‬‬ ‫‪ ‬ޙަދީޘް މާބޮޑ ަ ްށ ޮ‬ ‫ަސވެވަޑައިގަން ނަ ވާ މީހެއްގެ ޙަދީޘް ނު ގެން ނަ ވައެވެ‪.‬‬ ‫ޟޢީ ުފކަމާމެ ުދ ދަން ނަ ބޭ ަކލުން އެ ްއބ ް‬ ‫‪ ‬އެރާވީއެއްގެ ަ‬ ‫ޟއީ ްފ ހަދީޘް ގެން ނަ ަވއެވެ‪.‬‬ ‫ޞ ީޙޙް ޙަދީޘެ ްއ ނު ިލބިއްޖެނަ މަ ަ‬ ‫‪ ‬ފިޤްހީ ާބބުގައި ެއއާގުޅުން ހުރި ަ‬ ‫___________________________________________________________________________‬ ‫ވިލާ އިންޓަރނޭޝަނަލް ހައި ސްކޫލް‬ ‫ލައިޓް އޮފް އިސްލާމް‬

‫‪Villa International High School‬‬ ‫نور‬ ‫‪www.noorofislam.org‬‬

‫‪Light of Islam‬‬

‫‪i‬‬

‫އަލް އިމާމް އަޙްމަ ުދ ބިން ޙަން ބަލް‬ ‫ނަ ން ‪ :‬އަޙްމަ ުދ ބިން މުޙައްމަ ުދ‬ ‫ަޝހޫރު ނަ ން ‪ :‬އަލް އިމާމް އަޙްމަ ުދ ބިން ޙަން ބަ ްލ‬ ‫މ ް‬ ‫ލަޤަބު‪ :‬އަބޫ ަޢބް ުދﷲ‬ ‫ ުދނި ޭޔގެ ައލިކަން ެދކެވަޑައިގަތީ ހިޖު ަރއިން ‪ަ 461‬ގއި‪.‬‬‫ އަވަހާރަވެފައިވަނީ ހިޖުރައިން ‪114‬ވަނަ އަހަރު ަރ ީބޢުލް ައ ްއވަލް މަހުގެ ‪41‬ވީ ުހކުރު ުދވަހު ބަޣު ާދ ުދގައި‪.‬‬‫ނ‬ ‫ޢިލްމު ހާސިލް ކުރެއްވު ް‬ ‫ަސ ކުރެއްވި‪.‬‬ ‫ ތުއްޕުޅުއި ުރ ޤުރުއާން ހިތުދ ް‬‫ޫސފްގެ‬ ‫ އިލްމު އުނގެނު ަމ ްށޓަ ަކއި އެން މެ ފުރަތަމަ ވަޑައިގެން ނެ ވީ އަ ޫބ ޙަނީފާގެ ަދރިވަރެ ްއކަމުގައިވާ ައބޫ ޔ ް‬‫އަރިހަ ްށ‪.‬‬ ‫ަޞރާ‪ ،‬ކޫފާ‪ ،‬ޙި ާޖޒް އަދި‬ ‫ރފުޅު ކުރެއްވި ަރ ްށތައް‪ :‬ބަޣް ާދދު‪ ،‬ބ ަ‬ ‫ޓކައި ަދތު ު‬ ‫ހަދީޡް ޢިލްމު ާހސިލް ކުރެއްވުމަ ްށ ަ‬ ‫ަޔމަން ‪.‬‬ ‫ސން ނަ‬ ‫ސ ަބބުން ލިބުނު ލަޤަ ްބ‪ :‬އިމާމު ު‬ ‫ޢިލްމުވެރިކަމުގެ ަ‬ ‫ުސތާޛުން ގެ އަރިހުން ޢިލްމު ާހސި ްލ ކުރެއްވި‪ .‬އޭގެތެރޭގައި އަބް ުދ ްލ ރަ ްއޒާޤް ބިން އަ ްލ‬ ‫ ގާތްގަނޑަކަ ްށ ‪ 182‬އ ް‬‫ހިމާމް ފަ ަދ ޢިލްމުވެރިން ހިމެނޭ ‪.‬‬ ‫ޝ ިފޢީ އަދި އަލް އިމާމު ބުޚާ ީރ‬ ‫ ގާތްގަނޑަކަ ްށ ‪ަ 0222‬ދރިވަރުން ތި ްއބެވި‪ .‬އޭގެތެރޭގައި އަ ްލ އިމާމު ާ‬‫ހިމެނިވަޑައިގަން ނަ ވާ‪.‬‬ ‫ފޮތާއި ފޮތުގެ މަން ހަޖް‬ ‫ުސނަ ުދ‬ ‫ނަ ން ‪ :‬އަލްމ ް‬ ‫ުސނަ ުދ އިމާމު އަޙްމަ ުދ‬ ‫ަޝހޫރުނަ ން ‪ :‬މ ް‬ ‫މ ް‬ ‫ ހަދީޡްގެ އެން މެ ބޮޑެތި ފޮތްތަކުގެ ތެރޭގައި ހިމެނޭ ‪.‬‬‫ޞހީހު ހަ ފޮތް) ގައި ހިމެނިފައިނު ވާ އެތައް ޙަދީޡް އެއް ހިމެނިފައިވޭ‪.‬‬ ‫ޞ ީޙޙު ސިއްތަ" ( ަ‬ ‫‪ަ " -‬‬

‫___________________________________________________________________________‬ ‫ވިލާ އިންޓަރނޭޝަނަލް ހައި ސްކޫލް‬ ‫ލައިޓް އޮފް އިސްލާމް‬

‫‪Villa International High School‬‬ ‫نور‬ ‫‪www.noorofislam.org‬‬

‫‪Light of Islam‬‬

‫‪ii‬‬

‫މަން ހަޖް‪:‬‬ ‫ަސ ކު ަރއްވާފައިވާ ‪ 002222‬ހަދީޡްގެ ތެރެއިން )‬ ‫ ‪ 1122‬ހަދީޡް ހިމަނު އްވާފައިވޭ (ހިތުދ ް‬‫ޟއީފު ހަދީޡް ހިމެނޭ ‪.‬‬ ‫ޞ ިޙހް ހަދީޡް އަދި ަ‬ ‫ ަ‬‫ އެތައް ހަދީ ްޡއެއް ތަކުރާތުވެފައިވޭ‪.‬‬‫ަސހާ ުބބޭ ަކލުން ގެ ނަ ން ގެން ނަ ވާ އެ ޭބކަލެއްގެ ކި ަބއިނ ިރވާވެފައިވާ ހުރިހާ ޙަދީ ެޡއް ެއއްތަނެ އްގަ ިއ‬ ‫ އ ް‬‫ބަޔާން ކޮށް ހަދީޡްތައް ތަރުތީ ުބ ކު ަރއްވާފައިވޭ‪.‬‬ ‫ަސޙާ ްބބޭ ަކލުން ގެ ނަ ން ތަރުތީބު ކުރެއްވުމުގައި ަބއްލަވާފަ ިއވަނީ އެ ޭބކަލެއްގެ މާތްކަމަަަ ްށ‪ .‬ނު ވަތަ‬ ‫ އ ް‬‫ރަ ަށ ްށ‪ .‬ނު ވަތަ ޤަބި ާލއަ ްށ‪.‬‬ ‫ަސހާބުން ގެ ނަ ން ފުޅު ގެން ނަ ވާފައިވޭ‪.‬‬ ‫ ‪ 022‬އ ް‬‫ސވަރުގޭގެ އުފާވެރި ޚަބަ ުރ ެދއްވާފައިވާ ‪ 42‬ބޭކަލުން ގެ ނަ ން ފުޅުތަކުން ‪.‬‬ ‫ނ ު‬ ‫‪ -‬ފައްޓަވާފައިވަ ީ‬

‫___________________________________________________________________________‬ ‫ވިލާ އިންޓަރނޭޝަނަލް ހައި ސްކޫލް‬ ‫ލައިޓް އޮފް އިސްލާމް‬

‫‪Villa International High School‬‬ ‫نور‬ ‫‪www.noorofislam.org‬‬

‫‪Light of Islam‬‬

‫‪i‬‬

‫އަލް އިމާމު ާދރުމީ‬ ‫ަޟލުލް ާދރު ީމ‬ ‫ނަ ން ‪ަ :‬ޢބް ުދﷲ ބުން އަލްފ ް‬ ‫ިސބަތްވަނީ ‪........‬‬ ‫ ނ ް‬‫ ުދނި ޭޔގެ ައލިކަން ެދކެވަޑައިގަތީ ހިޖު ަރއިނ ‪ 181‬ވަނަ ައހަރު‪.‬‬‫ އަވަހާރަވީ ހިޖުރައިން ‪522‬ވަނަ އަހަރު ހައްޖު މަ ުހ ‪8‬ވަނަ ުދވަހު‪.‬‬‫ނ‬ ‫ޢިލްމު ހާސިލް ކުރެއްވު ް‬ ‫ިސރު‪ ،‬ބަޣް ާދދު‪ ،‬މަ ްއކާ އަދި‬ ‫ޝމްކަރަ‪ ،‬މ ް‬ ‫ރފުޅު ކުރެއްވި ަރ ްށތައް‪ާ :‬‬ ‫ޓކައި ަދތު ު‬ ‫ހަދީޡް ޢިލްމު ާހސިލް ކުރެއްވުމަ ްށ ަ‬ ‫މަދީނާ‬ ‫ ހަދީޡް އިލްމާއި ތަ ްފސީރު ޢިލްމުގައި އަ ާރހުން ނެ ވި‪.‬‬‫ސމަރުޤަން ުދގެ ާޤޟީ ކަމު ެކ މަޤާމް ެދއްވެވި‪.‬‬ ‫ސ ަބބުން ަ‬ ‫ އިލްމުވެރިކަމުގެ ަ‬‫ުސތާޛުން ވަރަ ްށ ގިނަ ‪ .‬އެގެތެރޭގައި މަރްވާން ބިން ުމޙަ ްއމަ ުދ ހިމެނިވަޑައިގަން ނަ ވާ‪.‬‬ ‫ އ ް‬‫ުސލިމް ހިމެނޭ ‪.‬‬ ‫ ަދރިވަރުން ވަރަ ްށ ގިނަ ‪ .‬އޭގެތެރޭގައި އިމާމް ބުޚާރީ އަދި ިއމާމް މ ް‬‫ފޮތާއި މަން ހަޖް‬ ‫ޞޙީ ްޙ‬ ‫ުސނަ ުދއް ާދރުމީ‪ަ ،‬އއް ަ‬ ‫ސނަ ނު އް ާދރުމީ‪ ،‬މ ް‬ ‫ނަ ން ‪ު :‬‬ ‫މަން ހަޖް‪:‬‬ ‫‪-‬‬

‫ޝ ްޛ ހަދީޡެއް ނު ހިމެނޭ ‪.‬‬ ‫ދ ާ‬ ‫މުން ކަރު އަ ި‬

‫‪-‬‬

‫ދ މަޥުޤޫފް ޙަދީޡް ހިމެނޭ ‪.‬‬ ‫ްސލް އަ ި‬ ‫މުރ ަ‬

‫___________________________________________________________________________‬ ‫ވިލާ އިންޓަރނޭޝަނަލް ހައި ސްކޫލް‬ ‫ލައިޓް އޮފް އިސްލާމް‬

‫‪Villa International High School‬‬ ‫نور‬ ‫‪www.noorofislam.org‬‬

‫‪Light of Islam‬‬

‫‪i‬‬

‫ައލްައިމާމްައިބްނުަމާަޖާަ‬ ‫ަ‬ ‫‪ ‬ފުރިހމަނންަ‪ަ:‬އހްމދްަބިން ަޔޒީ ްދ‬ ‫ަޖ‬ ‫ޝހޫރުވެފއިވާަނންަ‪ި ަ:‬އބްނު ަމާ ާ‬ ‫‪ ‬މ ް‬ ‫ދﷲ‬ ‫ަ‬ ‫‪ ‬ލޤބު‪ަ:‬އބޫަޢބް ު‬ ‫‪ު ‬ދނި ޭޔގެައލިކން ަ ެދކެވޑއިގތީަހިޖުރއިން ަ‪ަ902‬ގއި‪.‬‬ ‫‪ ‬އވހާރވެފއިވނީަހިޖުރއިން ަ‪ަ972‬ގއި‪ަ.‬‬ ‫ަަ‬ ‫ނ‬ ‫ޢިލްމުަހާސިލްަކުރެއްވު ް‬ ‫ޝހޫރުވެފއިވާަރޮނގު‪ަ:‬ޙދީޡްަޢިލްމުވެރިއެއްގެަގޮތުންަ‪.‬‬ ‫‪ ‬މ ް‬ ‫ިސރުައދިަޢިރާޤް‪.‬‬ ‫ޝމްކރ‪ ،‬މ ް‬ ‫ރފުޅުަކުރެއްވިަރށްތއް‪ާ ަ:‬‬ ‫‪ ‬ހދީޡްަޢިލްމުަ ާހސިލްަކުރެއްވުމށްޓކއިަދތު ު‬ ‫‪ ‬ކިޔވާވި ާދޅުވީ‪ަ:‬ޢލީަބިން ަމުޙއްމ ުދލްަޠނާ ިފސި ްއޔު‪ަ،‬އބޫބކުރުަބިން ަޝއިބާ‪.‬‬ ‫ަޙަ‬ ‫ީސ‪ަ،‬އޙްމދުަބިން ަރވާ ް‬ ‫‪ ‬ދރިވރުންަ‪ަ:‬މުޙއްމދުަބިން ަޢ ާ‬ ‫ފޮތާއިަމންހަޖުަ‬ ‫ްަސނނުަަ‬ ‫ނންަ‪ަ:‬އއ ު‬ ‫ސނނު ައިބްނު ަމާޖާަ‬ ‫ޝހޫރުަނންަ‪ު ަ:‬‬ ‫މ ް‬ ‫މންހޖު‪ަ:‬‬ ‫ަ‪-‬‬

‫ެސަ‬ ‫ަ ސ ީހހުަހދީޡް‪ަ،‬ޙސނު ަދރޖއިގެަހދީޡް‪ަ،‬ޟއީފުަހދީޡް‪ަ،‬މުން ކރުަޙދީޡްައދިަމދުން ަނމވ ް‬

‫ީސަހިމެނިފއިވޭ‪ަ.‬‬ ‫ޟޢުަހދ ް‬ ‫މއު ޫ‬ ‫ަ‪-‬‬

‫ދ‪ަ،3234ަ:‬ބއެއްަބޭކލުން ަވި ާދޅުވާަގޮތުގއިަ‪ަ.3000‬‬ ‫ަ‬ ‫ަހދީޡްގެަޖުމްލައދ ު‬

‫ިޞ ާބހުލްަޒޖާޖް‪ަ.‬‬ ‫ނ‪ަ:‬އިމާމުައލްަބރުޠީ‪ަ.‬ޝރހއިގެަނމކީަމ ް‬ ‫ަ‬ ‫މިފޮތުގެަޝރހަ ިލ ުޔއްވާފއިވ ީ‬ ‫ަ‬ ‫ަ‬

‫___________________________________________________________________________‬ ‫ވިލާ އިންޓަރނޭޝަނަލް ހައި ސްކޫލް‬ ‫ލައިޓް އޮފް އިސްލާމް‬

‫‪Villa International High School‬‬ ‫نور‬ ‫‪www.noorofislam.org‬‬

‫‪Light of Islam‬‬

‫‪i‬‬

‫އަލް އިމާމު މާލިކް‬ ‫ަޞ ަބ ީޙ‬ ‫ސ އަ ްލއ ް‬ ‫ނަ ން ‪ :‬މާ ިލކު ބުނު އަނަ ް‬ ‫ބފު ުޅ‪ަ :‬އބޫ ޢަބް ުދﷲ‬ ‫ލަޤަ ު‬ ‫ަޝހޫރު ނަ ން ‪ :‬އިމާމު ާދރުލް ޙުޖް ާރ‬ ‫މ ް‬ ‫ އުފަން ވެ ވަޑައިގަތީ ހިޖު ަރއިނ ‪ 39‬ނު ވަތަ ‪ 39‬ވަނަ ައ ަހރު މަދީނާ ގައި‪.‬‬‫ޞފަރު ަމހު ‪ 91‬ވަނަ ުދވަހު މަދީނާ ގައި‪.‬‬ ‫ އަވަހާރަވީ ހިޖުރައިން ‪ 973‬ވަނަ އަހަރު ަ‬‫ަސދާނު ލެވުނީ ޖަން ނަ ތުލް ަބޤީޢުގައި‪.‬‬ ‫ރފު ަޅކީ ‪ .68‬ފ ް‬ ‫ އަވަހާރަވީ އުމު ު‬‫ނ‬ ‫ޢިލްމު ހާސިލް ކުރެއްވު ް‬ ‫ ފިގްހު ޢިލްމުގައި އަރާހުން ނެ ވި ތާ ިބޢިން އަރިހުން އުނގެނިވަޑައިގަތް‪ .‬އޭގެތެރޭގައި ނާ ފިޢުގެފާން ހިމެނިވަޑައިގަން ނަ ވާ‪.‬‬‫ސ ަބބުން މުޅި ހި ާޖޒް ކަރައިގެ ިޢލްމުވެރި ާޔގެ ލަޤަބް ިލބުނު ‪.‬‬ ‫ އިލްމުވެރިކަމުގެ ަ‬‫ޝބާ ްޙ ހިމެނޭ ‪.‬‬ ‫ި‬ ‫ުސތާޛުން ގެ އަރިހުން އުނގެނު ނު ‪ .‬އޭގެތެރޭގައި މު ަޙއްމަ ުދ ބިން‬ ‫ ‪ 911‬އ ް‬‫ޝ ިފޢީ ފަ ަދ ޭބކަލުން ހިމެނޭ ‪.‬‬ ‫ ަދރިވަރުން ގެ ތެރޭގައި އިމާމް ާ‬‫ފޮތާއި މަން ހަޖް‬ ‫ނަ ން ‪ :‬އަލްމައު ާތ‬ ‫ މިފޮތަ ްށ ‪ 71‬ޢިލްމުވެރީން ގެ ުރހިވަޑައިގަތުން ިލބިވަޑައިގަތް‪.‬‬‫ މިއީ ހަދީޡް ފޮތްތަކުުުގެތެރޭން ާބބުގެ ތަރުތީބުން ލި ެޔވުނު ފޮތް‪.‬‬‫މަން ޙަޖް‪:‬‬ ‫‪-‬‬

‫ސޙިހު ހަދީޡް ތައް‪.‬‬ ‫ުޞލް އަދި މަރްފޫ ުޢ ހަދީޡް ހިމެނޭ ‪ .‬އެއީ ަ‬ ‫މައ ޫ‬

‫‪-‬‬

‫ިސފައިވާ) ފަ ަދ ރިވާއަތް‬ ‫ްސލް ހަދީޡްތަކާއި ބަ ާލޣާތު (އިމާމް މާލިކް އޭ ވި ާދޅުވެގެން ައއ ް‬ ‫މިފޮތުގައިވާ މަރ ޫ‬

‫ސޙީހް އަދި‬ ‫ސ ަބބަ ީކ ަ‬ ‫ިސ ަފއިވާ އެ ަފ ަދ ރިވާއަތް ތަކުގެ ހުކުމް‪ަ .‬‬ ‫ތަކުގެ ހުކުމް ައކީ ެއހެން ހަދީޡް ފޮތްތަކުގައި އައ ް‬ ‫ޟއީ ުފ ހަދީޡް އޭގެތެރޭ ހިމެނޭ ތީ‪.‬‬ ‫ަ‬ ‫‪-‬‬

‫ްސލަ ބަ ާޔން ުކރައްވާފައިވޭ‪.‬‬ ‫ފިޤުހީ ‪ 9111‬މައ ަ‬

‫‪-‬‬

‫މިފޮތުގައިވަނީ ‪ 711‬ހަދީޡް‪( .‬ބަ ެއ ްއބޭކަލުން ވި ާދޅުވަނީ ‪ 811‬ހަދީޡްކަމަ ްށ)‪.‬‬

‫___________________________________________________________________________‬ ‫ވިލާ އިންޓަރނޭޝަނަލް ހައި ސްކޫލް‬ ‫ލައިޓް އޮފް އިސްލާމް‬

‫‪Villa International High School‬‬ ‫نور‬ ‫‪www.noorofislam.org‬‬

‫‪Light of Islam‬‬

‫‪i‬‬

‫އިމާމު‬

‫ުސލިމް‬ ‫މ ް‬

‫ުސލިމު ބުނު ަޙއްޖާޖު‬ ‫‪ ‬ނަ ން ފު ުޅ‪ :‬މ ް‬ ‫ުސއިން‬ ‫ބފު ުޅ‪ަ :‬އބުލް ޙ ަ‬ ‫‪ ‬ލަޤަ ު‬ ‫ުސލި ްމ‬ ‫ަޝހޫރު ނަ ން ފު ުޅ‪ :‬އަލްއިމާމު މ ް‬ ‫‪ ‬މ ް‬ ‫ސޕޫރުގައެ ެވ‬ ‫‪ ‬އެކަލޭގެފާނު އުފަން ވެވަޑައިގަތީ ޙިޖުރައިން ‪206‬ވަނަ ައހަރު ނޭ ާ‬ ‫ސ ޫޕރުގެ ޢަ ަރބި ޤަބީ ާލއެއް ަކމަ ްށވާ قشىر ވަން ހައަ ެށ ެވ‬ ‫ިސބަތްވެ ވަޑައިގަން ނަ ވަނީ ނޭ ާ‬ ‫‪ ‬ނ ަ‬ ‫ަސކުރެއްވުމުގެ ބާރު ގަ ަދ ބޭ ުފޅެކެވެ‪.‬‬ ‫‪ ‬އެކަލޭގެފާނަ ކީ ހިތްޕުޅުން ދ ް‬ ‫ރފު ުޅކުރެއްވިއެވެ‪.‬‬ ‫ިޞރުފަ ަދ ޤައުމުތަ ަކ ްށ ަދތު ު‬ ‫ދ މ ް‬ ‫ޝމްކަރަ އަ ި‬ ‫ޞލްކު ެރއްވުމަ ްށޓަ ަކއި ޢިރާޤާއި‪ ،‬ޙިޖާ ާޒއި‪ާ ،‬‬ ‫‪ ‬ޢިލްމުހާ ި‬ ‫ުސތާޛުން ގެ އަ ަދ ުދ ‪ 200‬އަ ްށވުރެއް ގިނަ އެވެ‪ .‬އޭގެ ތެރޭގައި އިމާމު އަޙްމަ ުދ ބުނު‬ ‫ުސލިމްގެ އ ް‬ ‫‪ ‬އިމާމު މ ް‬ ‫ިޞޙާޤު ބުނު ރާހު ަވއި ހިމެނިވަޑައިގަން ނަ ވައެވެ‪.‬‬ ‫ހަން ަބލު‪ ،‬އ ް‬ ‫ުސލިމް އަވަހާރަވެޑައިގެން ނެ ވީ ‪261‬ވަނަ ައހަރު ރަ ަޖ ުބ މަހުގެ ‪25‬ވީ އާދިއްތަ ުދވަހުގެ ހަވީރު‬ ‫‪ ‬އިމާމު މ ް‬ ‫ސޕޫރު ަގއެވެ‪.‬‬ ‫ނޭ ާ‬ ‫‪ ‬އޭރު އުމުރު ުފޅުން ‪ަ 55‬އހަރެވެ‪.‬‬ ‫ުސލި ްމއެވެ‪.‬‬ ‫ޞ ީޙޙު މ ް‬ ‫‪ ‬އެކަލޭގެފާނު ލި ުޔއްވި ފޮތަކީ ަ‬

‫___________________________________________________________________________‬ ‫ވިލާ އިންޓަރނޭޝަނަލް ހައި ސްކޫލް‬ ‫ލައިޓް އޮފް އިސްލާމް‬

‫‪Villa International High School‬‬ ‫نور‬ ‫‪www.noorofislam.org‬‬

‫‪Light of Islam‬‬

‫‪ii‬‬

‫ުސލިމް‬ ‫ޞޙީޙު މ ް‬ ‫ަ‬ ‫ޞ ްއޙަކަން ބޮޑ ު ޙަދީޘްފޮތަ ީކ މިއެވެ‪.‬‬ ‫ޞ ީޙޙު ުބޚާރީ ައ ްށފަ ުހ އެން މެ ަ‬ ‫ަ‬ ‫‪‬‬ ‫ުސލިމް މިފޮތް އެކުލަވާލީ ‪ 15‬އަ ަހރު ުދވަހުގެ ތެރޭގައެވެ‪.‬‬ ‫‪ ‬އިމާމު މ ް‬ ‫‪ ‬މިފޮތުގައި ތަކުރާރުވެފައިވާ ޙަދީޘްތައް ނު ހިމަނާ ‪ 4000‬ޙަދީޘް ިހމެނެ އެވެ‪.‬‬ ‫ްސވި ‪ 3‬ލައްކަ ޙަދީޘްގެތެރެއިން ނެ ވެ‪.‬‬ ‫ުސލިމް އަޑުއެއ ެ‬ ‫‪ ‬މިޙަދީޘްތައް ހޮއްވަވާފައިވަނީ އިމާމު މ ް‬ ‫ޝރަ ަޙއެވެ‪.‬‬ ‫ޝރަޙަ ިލ ެޔފައިވެއެވެ‪ .‬އޭގެތެރެއިން އިމާމު ނަ ވަ ީވ ލި ުޔއްވި ަ‬ ‫‪ ‬މިފޮތުގެ ވަރަ ްށ ަ‬

‫ޔއްވުމުގައި ގެން ގުޅުއްވި މަން ޙަޖު‪ /‬އުސޫ ލުތައް‬ ‫ފޮއްލި ު‬ ‫ަސފުޅުތަ ްއ މިފޮތުގައި ނު ވެއެވެ‪.‬‬ ‫ަޞޙާ ުބބޭކަލުން ނާ އި ތާ ިބޢީ ޭބކަލުން ގެ ބ ް‬ ‫‪ ‬އ ް‬ ‫ޟޢީ ުފ ޙަދީޘެއް ނު ލި ުޔއްވައެވެ‪.‬‬ ‫ޮ‬ ‫‪‬‬ ‫ަސނު ަދރަޖަ ިއގެ ޙަދީޘެވެ‪.‬‬ ‫ޞޙީޙު ޙަދީޘްތަކާއި ޙ ަ‬ ‫‪ ‬މިފޮތުގައި ހިމަނާ ފައިވަނީ ަ‬ ‫ަސ އެ ެދބޭކަލުން ނަ ކީ‬ ‫ސބިތު ނު ވިކަމުގައި ވިޔ ް‬ ‫‪ ‬ޙަދީޘް ރިވާކުރައްވާ ެދބޭކަލުން ބައް ަދލުވެވަޑައިގަތްކަން ާ‬ ‫ުސލިމް ޙަދީޘް‬ ‫ސބިވާތުވާނަ މަ އެ ޭބކަލުން ގެ ފަރާތުން އިމާމު މ ް‬ ‫އެ ްއޒަމާނެ އްގައި އު ުޅއްވި ޭބކަލުން ކަން ާ‬ ‫ޤަބޫ ުލފު ުޅކުރައްވައެވެ‪.‬‬ ‫ެސ ފު ިރހަމައަ ްށ ަބޔާން ުކރައްވައެވެ‪.‬‬ ‫‪ ‬ކޮން މެ ޙަދީޘެއްވ ް‬ ‫ސނަ ެދ ްއ ެއއްތަނެ އްގައި ބަޔާން ކު ަރއްވައެވެ‪.‬‬ ‫ސނަ ެދއްވާނަ މަ ހު ިރހާ ަ‬ ‫‪ ‬އެއްޙަދީ ެޘއް ގެ އެތައް ަ‬ ‫ިސތިން ބާތު ކު ަރއްވާފައެ ްއ ނު ވެއެވެ‪.‬‬ ‫ްސލަތައް އ ް‬ ‫‪ ‬ފިޤުހީ މައ ަ‬ ‫ޞޙީޙުލް ުބޚާރީގެ ޙަދީޘްތަކާ ިއ އެއް ަދރަޖަ ެއއްގެ ޙަދީޘްތަކެ ްއކަމަ ްށ ިޢލްމުވެރިން ވި ާދޅުވެއެވެ‪.‬‬ ‫‪ ‬މިފޮތުގެ ޙަދީޘްތަކަކީ ަ‬

‫___________________________________________________________________________‬ ‫ވިލާ އިންޓަރނޭޝަނަލް ހައި ސްކޫލް‬ ‫ލައިޓް އޮފް އިސްލާމް‬

‫‪Villa International High School‬‬ ‫نور‬ ‫‪www.noorofislam.org‬‬

‫‪Light of Islam‬‬

‫‪i‬‬

‫ނަސއީ‬ ‫ާ‬ ‫އަލްއިމާމު‬ ‫ޝ ަޢއި ުބ‬ ‫‪ ‬ނަ ން ފު ުޅ‪ :‬އަޙްމަ ުދ ބުނު ު‬ ‫ސ ީއ‬ ‫ަޝހޫރު ނަ ން ފު ުޅ‪ :‬އިމާމު ނަ ާ‬ ‫‪ ‬މ ް‬ ‫ނ ޭޔގެ އަ ިލކަން ެދކެވަޑައިގަތީ ހިޖުރައިން ‪212‬ވަނަ އަހަ ުރއެވެ‪.‬‬ ‫‪ ‬އެކަލޭގެފާނު ުދ ި‬ ‫ސޢުގެ ބޭކަ ެލކެވެ‪.‬‬ ‫ާސނު ގެ ނަ ާ‬ ‫‪ ‬އެކަލޭގެފާނަ ކީ ޚުރ ާ‬ ‫ާސނު ގެ ރަ ްށތަ ާކއި ޢިޖާ ާޒއި‪،‬‬ ‫‪ ‬އެކަލޭގެފާނު ޢިލްމު ާޙޞި ްލކުރެއްވުމަ ްށ ަދތު ުރކުރެއްވި ރަ ްށ ަތކުގެ ތެރޭގައި ޚުރ ާ‬ ‫ޝމްކަރައިގެ ަރ ްށތަ ްށ ހިމެނެ އެވެ‪.‬‬ ‫ިޞރާއި‪ާ ،‬‬ ‫ޢިރާޤާއި‪ ،‬މ ް‬ ‫ިސޙާ ުޤބުނު ާރހުވައިހި ހިމެނި ވަޑައިގަން ނަ ވައެވެ‪.‬‬ ‫ުސތާޛުން ގެ ތެރޭގައި އ ް‬ ‫‪ ‬އެކަލޭގެފާނު ގެ އ ް‬ ‫ަޞތީނު ގެ ރަމްލާއޭ ިކޔުނު ަރ ުށގައި ޢުމުރު ުފޅުން‬ ‫‪ ‬އެކަލޭގެފާނު އަވަހާރަވީ ހިޖު ަރއިން ‪ 303‬ވަނަ އަހަރު ފަލ ް‬ ‫ރ ފުޅުގައެވެ‪' .‬‬ ‫‪88‬ވަނަ އަ ަހ ު‬ ‫ްސނަ ނެ ވެ‪.‬‬ ‫‪ ‬އެކަލޭގެފާނު ލި ުޔއްވި ފޮތުގެ ނަ މަކީ އަލްމުޖްތަބީ މިނަ އ ު‬

‫ނ‬ ‫ްސނަ ު‬ ‫އަލްމުޖްތަބީ މިނަ އ ު‬ ‫ސއީގެ ނަ މުން ނެ ވެ‪.‬‬ ‫ސން ނު އްނަ ާ‬ ‫ަޝހޫރުވެފައިވަނީ ު‬ ‫‪ ‬މ ް‬ ‫ަސނު ަދރަޖައިގެ‬ ‫ޞ ީޙޙު ޙަދީޘްތަ ާކއި ޙ ަ‬ ‫‪ ‬މިފޮތުގައި ހިމަނާ ފައިވަނީ ހަމައެ ަކނި އަޙްކާމުގެ ޙަދީޘްތަކެވެ‪ .‬މި ޮފތުގައި ަ‬ ‫ޟޢީ ްފ ޙަދީޘްތައް ހިމެނެ އެވެ‪.‬‬ ‫ޙަދީޘްތަކާއި މަ ުދ ޮ‬ ‫ަސ ުހރިހާ ޢީލްމުވެރިން ޤަބޫ ުލކުރެއްވުމުން އެ ްއކި ާބވާ ރާވީން ގެ ޙަދީޘްތައް މިފޮތުގައި ނު ހިމެނެ އެވެ‪.‬‬ ‫‪ ‬ރާވީއެއްގެ ބ ް‬ ‫ޞ ޫޔ ީތ ހިމެނިވަޑައި ގަން ނަ ވައެވެ‪.‬‬ ‫ޝރަޙަ ުކރެއްވި ޭބފުޅުން ގެ ތެރޭގައި ޖަލާލުއްދީން ު‬ ‫‪ ‬މިފޮތް ަ‬

‫___________________________________________________________________________‬ ‫ވިލާ އިންޓަރނޭޝަނަލް ހައި ސްކޫލް‬ ‫ލައިޓް އޮފް އިސްލާމް‬

‫‪Villa International High School‬‬ ‫نور‬ ‫‪www.noorofislam.org‬‬

‫‪Light of Islam‬‬

‫‪i‬‬

‫ޒީު‬ ‫އިމާުމުުތިރުމިު‬ ‫ުޅ‪ު:‬މު ަޙއްމަދުުބުނު ުޢ ާު‬ ‫ީސ‬ ‫‪ ‬ނަ ން ފު ު‬ ‫ުޅ‪ަ ު:‬އބޫުޢ ާު‬ ‫ީސ‬ ‫‪ ‬ލަޤަބްފު ު‬ ‫ުޅ‪ު:‬އިމާމުުތިރުމިޒީ‬ ‫ަޝހޫރުުނަ ން ފު ު‬ ‫‪ ‬މ ް‬ ‫ާސނު ގެުތިރުމިޒުގައެވެ‪.‬‬ ‫‪ ‬އުފަން ވެުވަޑައިގަތީުޙިޖު ަރއިން ު‪ު902‬ވަނަ ުު ައހަރުުޚުރ ާ‬ ‫ާސނު ގެުތިރުމިޒްުކި ާޔ ަރ ަށ ަކ ެށވެ‬ ‫ިސބަތްވެުވަޑައިގަން ނަ ވަނީުޚުރ ާ‬ ‫‪ ‬އެކަލޭގެފާނު ުނ ް‬ ‫ާސނާ އިން ުޢިރާޤާއިުމަދީނާ ފަދަުއެތައްުޤައުމަކުން ނެ ވެ‪.‬‬ ‫‪ ‬އެކަލޭގެފާނު ުޢިލްމުު ާޙޞި ްލކުރެއްވީުޚުރ ާ‬ ‫ުސތާޛުން ުވަރަށްުގިނަ އެވެ‪ު.‬އޭގެތެރޭގައިުއަލްުއިމާމުުބުޚާރީުހިމެނިވަޑައިގަން ނަ ވައެވެ‪.‬‬ ‫‪ ‬އެކަލޭގެފާނު ގެުއ ް‬ ‫‪ ‬އެކަލޭގެފާނު ުއަވަހާރަވީުހިޖު ަރއިން ު‪ު972‬ވަނަ ު ައހަރުުރަ ަޖބުުމަހުގެު‪31‬ވީުހޯމަު ުދވަހުގެުރޭުތިރު ިމޒުގައެވެ‪ު.‬‬

‫ނު‬ ‫ްސނަ ުު‬ ‫އަލްޖާމިޢުުނު ވަތަުއައ ު‬ ‫ީުސނަ ނު އްތިރުމިޒީުގެުނަ މުން ނެ ވެ‪.‬‬ ‫ަޝހޫރުވެފައިުވަނ ު‬ ‫‪ ‬މިފޮތްުމ ް‬ ‫‪ ‬މިފޮތުގައިވަނީުގާތްގަޑަކަށްު‪ު1293‬ޙަދީޘެވެ‪.‬‬ ‫ަޝހޫރުވެފައިވަނީުއިން ިޑ ާޔގެު‬ ‫ެސުމ ް‬ ‫ްުޝ ަރޙަކު ެރއްވިއެވެ‪ު.‬ނަ މަވ ް‬ ‫‪ ‬ޢިލްމުވެރިން ގެުތެރެއިން ުވަރަށްުގިނަ ު ަބ ަޔކުުމިފޮތ ަ‬ ‫މުޙައްމަދުުބުނު ު ަޢބް ުދއް ަރހަމާނު ުއަލްުމުބާ ަރކުުޕޫރީުލި ުޔއްވާފައިވާުތުޙުފަތުލްު ައޙްވާޒީއެވެ‪.‬‬

‫ނގުޅުއްވިުމަން ޙަުޖު‬ ‫ޔއްވުމުގައިުގެ ް‬ ‫ފޮތްުލި ު‬ ‫ިުޟޢީފުުޙަދީޘްތައްުހިމަނު އްވާފައިވެއެވެ‪.‬‬ ‫ަސނު ު ަދރަޖައިގެުޙަދީޘްތަ ާކއ ަ‬ ‫ޞ ްއޙަު ޙަދީޘްތަ ާކއިުޙ ަ‬ ‫ަ‬ ‫‪‬‬ ‫ީުސ ަބބުު ަބޔާން ކުރައް ަވއެވެ‪.‬‬ ‫ަުޟޢީފުވ ަ‬ ‫ޟޢީފުުޙަދީޘެއްނަ މ ަ‬ ‫ަ‬ ‫‪‬‬ ‫ަޞ ާޙބުު ޭބކަލުން ނާ އިު ާތބިޢީު ޭބކަލުން ު ެދކެވަޑައިގަން ނަ ވާުގޮތްު ަބޔާން ކުރެއްވުމުގެު‬ ‫ްސލަތަކުގައިުއ ް‬ ‫‪ ‬ތަފާތުުމައ ަ‬ ‫ެސު ަބޔާން ކުރައްވާ ަފއިވެއެވެ‪.‬‬ ‫އިތުރުން ުފި ޤުޙުުޢިލްމުވެރިން ގެުމަޒް ަޙބުތައްވ ް‬ ‫‪ ‬ޙަދީޘްުލި ުޔއްވުމަ ްށ ަފހުުއެުޙަދީޘެއްގެު ަދރަޖަު ަބޔާން ކުރައްވައެވެ‪.‬‬ ‫ުސނަ ދުުލިބިވަޑައިގެން ފަ ިއވާނަ މަުޙަދީޘްުލި ުޔއްވުމަ ްށ ަފހުުއޭގެުއެހެން ު‬ ‫ްސނަ ަދށްުވުރެުގިނަ ަ‬ ‫‪ ‬ޙަދީޘެއްގެުއެއ ަ‬ ‫ީޝރާ ްތކުރައްވައެވެ‪ު.‬‬ ‫ސނަ ދުު ަތކަ ްށުޢ ާ‬ ‫ަ‬ ‫___________________________________________________________________________‬ ‫ވިލާ އިންޓަރނޭޝަނަލް ހައި ސްކޫލް‬ ‫ލައިޓް އޮފް އިސްލާމް‬

‫‪Villa International High School‬‬ ‫نور‬ ‫‪www.noorofislam.org‬‬

‫‪Light of Islam‬‬

‫‪i‬‬

‫ﷲ ގެ ވަލީވެރިދްދާއި އެބޭކަލުދްގެ ކަރާމާތް‬ ‫* ﷲގެ ވަލީވެރިދްދަކީ ﷲ ތަޢާލާގެ އަމުރުފުލުތަކަފް ކިޔަމަދްވެ ދަޙީ ކުރެއަވި ކަދްތަފްތަކުދް ދުރުވެކ ދުދިޔެވީ‬ ‫ބޮޑެތި ޝަހުވަތްތަކުދް ދުރުވެ ފަރުޟުގެ އިތުރުދް ދަފުލު އަޅުކަދް ކުރުމުގައި ދެމިހުރުމުގެ ސަބަބުދް ﷲގެ‬ ‫ރުއްސެވުދް ލިބިފައިވާވާ މީހާއެވެ‪.‬‬ ‫ﷲ ވަލީވެރިދްގެ ސިފަތަފް‬ ‫ކާފިރަކުކަމުގައި ދުވުދް‬‫މުދާފިގަކު ކަމުގައި ދުވުދް‬‫ފަރުޟުއަދާކުރުމުގެ އިތުރުދް ސުދްދަތް ވެސް އަދާކުރުދް‬‫ގުރުއާދުދް ދުވަތަ ސުދްދަތުދް ޘާބިތުވާ އެއްވެސް ކަމަކާއި ޚިލާފުދުވުދް‬‫ވަލީވެރިދްގެ ދަރަޖަ‬ ‫ﷲގެ ވަލީވެރިދްދަފް މަތިވެރި ޘަވާބާއި ދަރުމަ ހުއްޓެވެ‪ .‬އެގޮތުދް‪:‬‬ ‫ދުދިޔެ އާއި އާޚިރަތުގެ ބިރާއި ހިތާމަތަކުދް ރައްކާތެރި ވެގެދްވުދް‬‫ދެދުދިޔޭގެ ހަގީގީ އުފަލާއި ބާއްޖަވެރިކަދް‬‫ﷲގެ ވަލީވެރިދްދަފް ރުއްސަވާކަމުގެ ދިޝާދެއްގެ ގޮތުދް ކަރާމާތް ދެއްވުދް‬‫ވަލީވެރިދްގެ ކަރާމާތް‬ ‫ވަލިވެރިދްގެ ކަރާމާތަކީ ﷲގެ ޞާލިހު އަޅުދްގެ އަތްޕުޅު މައްޗަފް ﷲ ފާޅުކުރައްވާކ އާދަ‬ ‫ފޫވައްޓާލަދިވި ކަދްކަމެވެ‪.‬‬ ‫ވަލީވެރިދްގެ ކަރާމާތާއި މުއުޖިޒާތުގެ ތަފާތު‬ ‫މުއުޖިޒާތަކީ ހަމައެކަދި ރަސޫލުދްދަފް ދެއްވާ އެއްޗެކެވެ‪.‬ދަމަވެސް ކަރަމާތް ދަބީ ރަސޫލު ދޫދް‬‫އެހެދިހެދް ސާލިހު އަޅުދްދަފް ވެސް ދެއްވައެވެ‪.‬‬ ‫މުއުޖިޒާތަކި ރަސޫލު ކަމުގެ ދައުވާގެ ހެއްކެކެވެ‪ .‬ދަމަވެސް ކަރާމާތަކީ އެދެއްވުދު އަޅަކަފް ﷲ‬‫ރުއްސަވާކަމުގެ ހެއްކެވެ‪.‬‬ ‫މުއުޖިޒާތަކި އެފަދަ އެއްޗެއް ގެދައުމަފް އެހެދިހެދް ޚަލްގު ތަކުދްދަފް ގޮދްޖައްސަވާކ އަދި‬‫ޚަލްގުތަކުދް އެކަމަފް ދުކުޅެދިފައިވާ ކަދްކަމެވެ‪ .‬ދަމަވެސް ކަރަމާތަކީ އެފަދަ ކަމެއް ގެދައުމަފް‬ ‫ގޮދްޖައްސަވާފައިވާ ކަމެއް ދޫދެވެ‪ .‬ﷲގެ ސާލިހު ކޮދްމެ އަޅަކަފްމެ އެދަރަޖައަފް ވަސިލު ވުމުގެ‬ ‫ފުރުސަތު ހުޅުވިގެދް ވެއެވެ‪.‬‬

‫___________________________________________________________________________‬ ‫ވިލާ އިދްޓަރދޭޝަދަލް ހައި ސްކޫލް‬ ‫ލައިޓް އޮފް އިސްލާމް‬

‫‪Villa International High School‬‬ ‫نور‬ ‫‪www.noorofislam.org‬‬

‫‪Light of Islam‬‬

‫‪ii‬‬

‫ކަރާމާތުގެ ދަތީޖާ‬ ‫ކަރާމަތަކީ ﷲގެ ސާލިހު އަޅުދްދަފް ދެއްވާ އެއްޗެކެވެ‪.‬‬‫*ތަގުވާވެރި ވުމުގެ ސަބަބުދް ﷲއަފް ކިޔަމަދް ވުމުގައި އެބޭކަލުދް ދެމިތިއްބެވިއެވެ‪.‬‬ ‫*އަދި ފަރުޟު އަދާކުރުމުގެ އިތުރުދް ސުދްދަތް އަދާކުރުމުގެ ޝައުގު އިތުރުވެއެވެ‪.‬‬ ‫*ﷲގެ ރުއްސެވުދް ލިބި އެކަލާދގެ ހަޞުރަތުގައި ދަރަޖަ މަތިވެރި ވެއެވެ‪.‬‬ ‫*ސުވަރުގެ ލިބޭދެކަމުގެ ޔަގީދް ކަދް ލިބުދް‪..‬‬ ‫ގުރުއާދުގައި ބަޔާދް ކުރައްވާފައިވާ ބައެއް ކަރާމާތް‬ ‫ ކަހުފު ބާގައިގެ މީހުދްގެ ކަރާމާތް‪:‬‬‫ﷲ އެބައިމިހުދް‪ 903‬އަހަރު ވަދްދެދް ހޮހޮޅައެއްގައި ﷲގެ ކުޅަދުދްވަދްތަ ކަމުދް ދިދާފައި‬ ‫ތިއްބެވެ‪.‬‬ ‫ސަލާމްލެއްވި މަރިޔަމްގެފާދަފް ދެއްވި ކަރާމާތް‪ :‬އެއްވެސް އިދްސާދެއެގެ އެހީއައި ދުލައި‬‫ފިދިމޫސުމާއި ހޫދުމޫސުމުގެ މޭވާތަފް އެކަމަދާގެ މިހުރާބުދް ލިބެދް ހުރެއެވެ‪.‬‬

‫___________________________________________________________________________‬ ‫ވިލާ އިދްޓަރދޭޝަދަލް ހައި ސްކޫލް‬ ‫ލައިޓް އޮފް އިސްލާމް‬

‫‪Villa International High School‬‬ ‫نور‬ ‫‪www.noorofislam.org‬‬

‫‪Light of Islam‬‬

‫‪i‬‬

‫ނ‬ ‫ޝއިޠާނާ ގެ ހެއްލުން ތެރި ް‬ ‫ަ‬ ‫ޝއިޠާނާ ގެ‬ ‫ަ‬ ‫‪‬‬

‫ެހއްލުން ތެރިން ނަ ކީ‬

‫ހަޑިމުޑ ު ާދރު‬

‫ޢަ މަލުތަ ްއ ޮކ ްށ‬

‫ޗއި‬ ‫ިސ ަތކެއް ާ‬ ‫ނަ ޖ ް‬

‫ގައިގޯޅިވެ‪،‬‬

‫ޝއިޠާނާ‬ ‫ަ‬

‫ްސމަށް އު ޭޅ މީހުން ނެ ވެ‪.‬‬ ‫ހިތްހަމަޖެއ ު‬ ‫ސން ނަ ތާ ިއ‬ ‫ސޙުރުވެރިން ނާ އި‪ ،‬މުނާ ފިޤުން ނާ އި‪ ،‬އަދި ޤު ުރއާނާ އި ު‬ ‫ި‬ ‫‪ ‬މިބައިމީހުން ގެ ތެރޭގައި އީމާން ނު ވާ މީހުން ނާ އި‪،‬‬ ‫ޚީލާފުވާ މީހުން ހިމެނެ އެވެ‪.‬‬ ‫‪ ‬މިބައިމީހުން‬

‫ޝއިޠާނާ‬ ‫ަ‬

‫ްސމަށް ޓަކާ‬ ‫ުރއ ު‬

‫ިސތަކެތި‬ ‫ނަ ޖ ް‬

‫ެކއުމާއި‪،‬‬

‫ބުއިމާއި‪،‬‬

‫ﷲނޫ ން‬

‫އެހެން ފަރާތްތަކަށް‬

‫ސޖި ަދކުރުމާއި‪ ،‬ޤަބު ަރ ްށ އަ ުޅކަން ކުރުން ފަ ަދ ބޮޑ ެތި ފާފަތަ ްއ ކުރެއެވެ‪ .‬އަދި ޤުރުއާން އަޑ ު އެހު ަމ ްށ ނަ ފުރަ ުތ‬ ‫ަ‬ ‫ިޝޅެން ތަ ާކއި ހަޑިހުތުރު ވާ ަހކަ ެދއްކުމާއި އަޑ ު ެއހުމަކީ މި ަބއިމީހުން ގެ އާ ަދ ެއކެވެ‪.‬‬ ‫ކުރެއެވެ‪ .‬އޭގެ ބަ ަދލުގައި ާފޙ ް‬ ‫ަސ ުފޅެއްގެ މާނަ އި ަގއި ވެއެވެ‪" .‬ހަމަކަ ަށވަރުން‬ ‫ސރަތުލް އަޢްރާފްގެ ‪ 77‬ވަނަ އާ ަޔތުގައި ވަ ީޙކުރެއް ިވ ބ ް‬ ‫‪ ‬މާތްﷲ ޫ‬ ‫ޝއިޠާނު ން ލެއްވީމެވެ‪".‬‬ ‫އީމާން ނު ވާ މީހުން ނަ ްށ ވާގިވެރިވާ ބަ ަޔކު ކަމުގައި ތިމަން ﷲ ަ‬ ‫ސރަތުލް އަ ްޢރާފްގެ ‪03‬ވަނަ އާ ަޔތުގެ މާނަ ިއގައިވެއެވެ‪" .‬ހަމަކަ ަށވަރުން އެމީހުން ﷲ ިފ ަޔވަ ިއ‬ ‫ޫ‬ ‫‪ ‬ހަމައެހެން މެ‬ ‫ޝއިޠާނު ން ނަ ކީ ެއހީތެރިން ކަމުގަ ިއ ބެ ިލއެވެ‪ .‬އަދި އެ ަބއި ީމހުން ނަ ކީ ތެ ުދމަގު ލިބިގެން ވާ ބަ ަޔކު ކަމުގައި‬ ‫ަ‬ ‫އެ ަބއިމީހުން ހީކު ިރއެވެ‪".‬‬ ‫‪ ‬އިބްނު‬

‫ަސޢޫ ުދ ަރޟި ަޔﷲ ޢަން ހު ވި ާދޅުވާ ގޮތުގައި މީ ަހކު ޤުރުއާނަ ްށ ޯލބިކުރާނަ މަ އެނާ ައކީ ﷲއަށް‬ ‫މ ް‬

‫ަސލާ ައ ްށ ނަ ފުރަތުކު ާރ‬ ‫ެސ ޤު ުރއާނަ ށް ނަ ފްރަތު ކުރާނަ މަ އެނާ އަކީ ﷲއާ ިއ ެއކަލާނގެ ރ ޫ‬ ‫ލޯބިކުރާމީ ެހކެވެ‪ .‬ނަ މަވ ް‬ ‫މީހެކެވެ‪.‬‬

‫މިބައިމީހުން ގެ ޢަމަލުތަކުގެ ތެރޭގައި‬ ‫‪ .1‬ނަ ީބކަމަ ްށ ަދޢުވާ ުކރުން ‪.‬‬ ‫‪ .7‬އެން މެހާ ބޮޑެތި ފާފަތަ ްއކުރުން ‪.‬‬ ‫ޓކައި ތަފާތު ވާ ަހކަ ެދއްކުން ‪.‬‬ ‫‪ .0‬މީހުން މަގުފުރެއް ުދމަ ްށ ަ‬ ‫ޝއިޠާނާ މެ ުދވެރި ޮކ ްށ ތަފާތު ކަން ތައް ކުރުމާއި ެދ ްއކުން ‪.‬‬ ‫‪ަ .4‬‬ ‫‪ .5‬ﷲގެ ބަ ަދލުގައި އެހެން މަޚުލޫޤުން ގެ ފަރާތުން ވާތްގަ ްށ އެދުން ‪.‬‬ ‫‪ .6‬ލަވައާއި މި ުއޒި ަކ ްށ ޯލބިކުރުން ‪.‬‬ ‫ިސތަ ެކއްޗާއި ަގއިގޯޅިވެ އުޅުން ‪.‬‬ ‫‪ .7‬ނަ ޖ ް‬ ‫___________________________________________________________________________‬ ‫ވިލާ އިންޓަރނޭޝަނަލް ހައި ސްކޫލް‬ ‫ލައިޓް އޮފް އިސްލާމް‬

‫‪Villa International High School‬‬ ‫نور‬ ‫‪www.noorofislam.org‬‬

‫‪Light of Islam‬‬

‫‪ii‬‬

‫ިސލުތަ ްށ‬ ‫ޝއިޠާނާ ގެ ހެއްލުން ތެރީން ގެ ބައެއް މ ާ‬ ‫ަ‬ ‫ްސއް ާޔ ުދ‪.‬‬ ‫‪ .1‬ޢަބް ުދއްﷲ ބުނު އ ަ‬ ‫ަސވަ ުދލް އަނަ ސީ‪.‬‬ ‫‪ .7‬އަލް އ ް‬ ‫ުސއިލަމަތުލް ަކއް ާޒބު‪.‬‬ ‫‪ .0‬މ ަ‬ ‫‪ .4‬މިރުޒާ ޣުލާމް ައޙްމަ ުދ‪.‬‬

‫މިބައިމީހުން ގެ ކިބައިން ރައްކާތެރިވުމަ ްށ ކުރެވިދާނެ ބައެއް ކަން ތައްތައް‬ ‫‪ .1‬ޤުރުއާން ިކ ެޔވުން ‪.‬‬ ‫‪ .7‬ޛިކުރުކުރުން ‪.‬‬ ‫‪ު .0‬ދޢާކުރުން ‪.‬‬ ‫ަޝފު ޮކ ްށ ޒީނަ ތްތެރިކަން ފޮރުވުން ‪.‬‬ ‫‪ .4‬ތިމާގެ ހަށިގަނޑ ު ނިވާކޮށް ކ ް‬ ‫ސފުޠާހިރުވުން ‪.‬‬ ‫‪ާ .5‬‬

‫___________________________________________________________________________‬ ‫ވިލާ އިންޓަރނޭޝަނަލް ހައި ސްކޫލް‬ ‫ލައިޓް އޮފް އިސްލާމް‬

‫‪Villa International High School‬‬ ‫نور‬ ‫‪www.noorofislam.org‬‬

‫‪Light of Islam‬‬

‫‪i‬‬

‫ޤަޟާ ގަދަރު‬ ‫‪‬‬

‫ޤަޟާ އަކީ އެދްމެ ފުރިހަމަ ގޮތުގައި އަދި އެދްމެ ހިކުމަތްތެރި ކަމާއި ހަރުދަދާކަމާއެކު މާތްﷲ އެދްމެހާ ތަކެތި‬ ‫ޚަލްގު ކުރެއްވުމެވެ‪.‬‬

‫‪‬‬

‫ޤަދަރަކީ ﷲ ހެއްދެވި ތަކެތީގެ ޙާލަތުކ އެތަކެތި އުފެއްދެވުމުގެ މާކުރިދް އަޒަލުގައި ދެދެވޮޑިގެދް ވުމެވެ‪.‬‬

‫‪‬‬

‫ޤަޟާ ޤަދަރަކީކ ﷲ ސުބުހާދަހޫވަތަޢާލާ އެދްމެހާ ތަކެތި ހެއްދެވުމާއިކ އެތަކެތި ހެއްދެވުމުގެ މާކުރިދް އެތަކެތީގެ‬ ‫ޙާލަތު އެކަލާދގެ ހަޟުރަތުގައި ވާކަދް އަދްގައިދޭ ޢިލްމެވެ‪.‬‬

‫‪‬‬

‫ތަގުދީރަކީ ކަދޑައެޅިފައިވާ ވަކި މިދްވަރެއް ﷲ އުފެއްދެވި ކޮދްމެ އެއްޗެއްގައި ލެއްވުމެވެ‪.‬އެއީ މިކައުދުގައިވާހައި‬ ‫ކަމެއް އެކަލާދގެ މިދްވަރުފުޅާއި އެއްގޮތަފް ވުމެވެ‪.‬‬

‫މިދްވަރަފް އީމާދް ވުމުގައި އީމާދްވާދްޖެހެ ބައިތަފް‬ ‫‪ .1‬އަލް ޢިލްމު‪ :‬މާތްﷲ ކޮދްމެ ކަމެއް މޮޅަފް ދެދެވޮޑިގެދްވާ ކަދް ގަބޫލު ކުރުދް‬ ‫‪ .2‬އަލް ކިތާބަތު‪ :‬މާތްﷲ އެދްމެހާ ތަކެތީގެ ތަކެތީގެ ތަގުދީރު ލިޔުއްވާފައިވާކަދް ޤަބޫލު‬ ‫ކުރުދް‬ ‫‪ .3‬އަލް މަޝީއަތު ވަލްއިރާދަތު‪ :‬ކޮދްމެ ކަމެއްވެސް ހިގަމުދްދަދި ﷲ ގެ މިދްވަރުފުޅުދްކަދް‬ ‫ގަބޫލުކުރުދް‬ ‫‪ .4‬އަލް ޚަލްޤު‪ :‬އެދްމެހާ ތަކެތި ހައްދަވާފައިވަދީ ﷲ ކަދް ގަބޫލުކުރުދް‬ ‫‪ ‬ޤަޟާ ޤަދަރަފް އީމާދްވުމަކީ އީމާދްކަމުގެ ރުކުދްތަކުގެ ތެރެއިދް ވަރަފް މުހިދްމު ރުކުދެކެވެ‪.‬‬ ‫ޤަޟާ ޤަދަރަފް އިމާދް ދުވާ ކޮދްމެ މީހަކީ ކާފިރެކެވެ‪.‬‬ ‫‪ ‬ކޮދްމެހެދް އީމާދްވުދް ލާޒިމް ހަ ކަމެއްވެއެވެ‪ .‬އެއީ‬ ‫‪ .1‬ﷲ އަފް އީމާދްވުދް‬ ‫‪ .2‬މަލާއިކަތުދްދަފް އީމާދްވުދް‬ ‫‪ .3‬ބާވައިލެއްވި ފޮތްތަކަފް އީމާދްވުދް‬ ‫‪ .4‬ރަސޫލުބޭކަލުދްދަފް އީމާދްވުދް‬ ‫‪ .5‬އާޚިރަތް ދުވަހަފް އީމާދްވުދް‬ ‫‪ .6‬ހެޔޮމިދްވަރާއި ދުބައިމިދްވަރަފް އީމާދްވުދް‬

‫___________________________________________________________________________‬ ‫ވިލާ އިދްޓަރދޭޝަދަލް ހައި ސްކޫލް‬ ‫ލައިޓް އޮފް އިސްލާމް‬

‫‪Villa International High School‬‬ ‫نور‬ ‫‪www.noorofislam.org‬‬

‫‪Light of Islam‬‬

‫‪ii‬‬

‫‪ ‬ހެޔޮމިދްވަރާއި ދުބައި މިދްވަރު ކަދޑައަޅުއްވާފައިވަދީ ﷲ ކަމުގައި އީމާދްވާދްޖެހެއެވެ‪ .‬މާތްﷲ‬ ‫ހެއްދެވިހައި މަޚުލޫޤަކަފް ތަޤުދީރއް ކަދޑައަޅުއްވާފައިވެއެވެ‪.‬‬ ‫ހުރިހާ ކަމެއްގައި ވެސް އިދްސާދާއަފް އިޚްތިޔާރު ލިބިގެދްވެއެވެ‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫ކުރާ ޢަމަލުތަކަފް ޘަވާބާއި ޢަޒާބު ކަދޑައެޅިފައިވުދް‬

‫‪ ‬އިދްސާދާގެ ހުރިހާކަމެއް ލިޔެވިފައިވީ ދަމަވެސްކ އެއްވެސް މީހަކަފް ތަގުދީރު ދޭދގޭތީ އިޚްތިޔާރު‬ ‫ލިބިގެދްވެއެވެ‪.‬‬ ‫‪ ‬ކަދްކަމުގައި އިޚްތިޔާރު ދެއްވާފައިވާކަދް ގުރުއާދާއު ސުދްދަތުދް އެގެއެވެ‪.‬‬ ‫‪ ‬މާތްﷲ‬

‫ހުރިހާ‬

‫ކަމެއް‬

‫ދެދެވޮޑިގެދްވީ‬

‫ދަމަވެސް‬

‫އެއްވެސް‬

‫ކަމެއް‬

‫ކުރުމަފް‬

‫އެކަލާދގެ‬

‫ދުޖައްސަވައެވެ‪.‬‬ ‫‪ ‬ގަޟާ ޤަދަރަފް އީމާދް ވުމުގައި ސަބަބުތަކުގައި ހިފެހެއްޓުދްވެއެވެ‪ .‬މިގޮތުދް ރަސޫލާ ސައްލަﷲ‬ ‫އަލައިހި ވަސައްލަމް ކުރެއްވި ހަގުރާމަތަކުގަ ސަބަބުތަކުގައި ހިފަހަފްޓަވާފައި ވެއެވެ‪ .‬މިގޮތުދް‪:‬‬ ‫‪ .1‬ދުޢާ ކުރެއެް ވުދް‬ ‫‪ .2‬އައްޑަދަ ގެދްދެވުދް‬ ‫‪ .3‬ހަގުރާމައިގެ ހެދުދްކޮޅުތުރުކުރެއްވުދް‬ ‫‪ .4‬ޖާސޫސުދް ފޮދުއްވުދް‬ ‫‪ .5‬ލަޝްކަރުގެ ބައި ގިދަ ކުރެއްވުދް‬ ‫‪ .6‬ކަދޑި ހިއްޕަވައިގެދް ހަގުރާމަ ކުރެއްވުދް‬ ‫‪ .7‬ޚަދްދަގު ކޮދްދެވެދް‬ ‫‪ ‬ކޮދްމެ އިދްސާދަކަފްވެސް ﷲ ދެދެގަތުމުގެ ހިއްސުތަފް ދެއްވާފައިވެއެވެ‪ .‬އަޑުއިވުމާއި ފެދުމާއު‬ ‫ބުއްދިއެވެ‪ .‬އަދި ހެޔޮމަގަފް މަގުދެއްކެވުމަފް ފޮތް ބާވައިލެއްވިއެވެ‪.‬އެއަފްފަހު އުޅެދްވީ ގޮތާއި‬ ‫ދޫޅެދްވީގޮ އެދްގެވުމަފް ރަސޫލުދް ފޮދުއްވެވިއެވެ‪ .‬ﷲ ދެއްވި މިފަދަ ދިޢުމަތް ތަކަކީ އެކަލާދގެ‬ ‫ކަދޑައަޅުއް ވާފައިވާ ހެޔޮމިދްވަރު ދަދެގަދެކ އެހެޔޮމިދްވަރުދް ފައިދާ ލިބިގަތުމަފް މަގުފަހިކޮފްދޭ‬ ‫ދިޢުމަތްތަކެކެވެ‪ .‬އަދި ދުބައި މިދްވަރު ބަޔާދްކޮފްދެއްވާ އެކަމުދް ސަލާމަތްވުމަފް އަދްގަވާފައި‬ ‫ވެއެވެ‪.‬‬ ‫___________________________________________________________________________‬ ‫ވިލާ އިދްޓަރދޭޝަދަލް ހައި ސްކޫލް‬ ‫ލައިޓް އޮފް އިސްލާމް‬

‫‪Villa International High School‬‬ ‫نور‬ ‫‪www.noorofislam.org‬‬

‫‪Light of Islam‬‬

‫‪i‬‬

‫ޝިޔަޢީ މަޒްހަބު‬ ‫އިސްތިލާހުގައި ޝިޔަޢީދްދަކީ‪" :‬އަލް އިމާމަތުލް ކުބުރާ" ދުވަތަ އިސްލާމީ ޚިލާފަތުގެ ހަމައެކަދި ހައްޤުވެރިދްދަކީ އަލީ ބުދް އަބީ‬ ‫ތާލިބް އާއި އެކަލޭގެފާދުގެ އާލުދްކަދް ގަބޫލުކޮފް އެކަމަފް ދަސްރުދީ ވާގިވެރިވާ މީހުދްދެވެ‪.‬‬ ‫ޝިޔަޢީ މަޒުހަބު ފެފުދް ދުވަސްވަރު‪:‬‬ ‫ޝިޔަޢީ މަޒުހަބު ފެފުދު ދުވަސްވަރަކާއި މެދު ޢިލްމުވެރިދްގެ މެދުގައި ތަފާތުކޮފް ދެކެވިފައި ވެއެވެ‪ .‬އޭގެ ތެރޭގައި ‪:‬‬

‫‪ .1‬ޝިޔަޢީ މަޒުހަބު ފެފުދީ ރަސޫލާގެ ޒަމާދުގައެވެ‪.‬‬ ‫މިދަޢުވާގެ މަގްސަދު‪:‬‬ ‫‪‬‬

‫އެމީހުދްގެ މަޒުހަބު ފެފުމުގައިވާ ޔަހޫދީ އަދި މަޖޫސީ އަސްލު ފޮރުވުދް‬

‫‪‬‬

‫މިގޮތުދް އިސްލާމީ ދީދުގައި ރަދގަޅު އުސޫލޫ ތަކަކުދް ފެފުދު މަޒުހަބެއް ކަމަފް ދެއްކުދް‬

‫މި ދައުވާ ކަމުދުދާ ސަބަބުތައް‪:‬‬ ‫‪‬‬

‫ކީރިތި ދަބިއްޔާ ދުދިޔޭގައި ހުދްދެވި އިރު ހުރިހާ މުސްލިމުދް ތަބާވަދީ ޤުރުއާދާއި ސުދްދަތަފެވެ‪ .‬އަދި ސުވަރުގެ‬ ‫ވަޑައިގެދްދެވިއިރު މުސްލި މުދްގެ މެދުގައި އެއްވެސް ކަހަލަ މަޒުހަބެއް ބައިބައި ވުމެއް ދެއްކަމީ ތީރީޚުދް‬ ‫ސާބިތުވާ ހަޤީގަތެކެވެ‪.‬‬

‫‪‬‬

‫މިދައުވާ ސާބިތުކުރުމަފް އެމީހުދް ދައްކާ ހަދީޡް ތަކަކީ ހަދީޡް އިލްމުވެރިދް ބާތިލު ހަދީޡް ތަކެއްކަދް ސާބިތު‬ ‫ކޮފްފައިވާ ހަދީޡް ތަކެކެވެ‪.‬‬

‫‪ .2‬ޝިޔަޢީ މަޒުހަބު ފެފުދީ ރަސޫލާ ޞައްލަﷲ އަލައިހި ވަސައްލަމް ސުވަރުގެ ވަޑައިގަތުމާ ގުޅިގެދް ޚަލީފާއަކު‬ ‫ޚިޔާރުކުރުމާ މެދު ފުރަތަމަ އުފެދުދު ދެބަސްވުމާއި ގުޅިގެދްދެވެ‪.‬‬ ‫މިދަޢުވާގެ މަގްސަދު‪:‬‬ ‫‪‬‬

‫މުސްލިމުދްގެ ތެރޭގައި މަޤުބޫލު މަޒުހަބަކަފް ހެދުމަފްޓކައި އެމީހުދްގެ މަޒުހަބު ފެފުމުގައިވާ ޔަހޫދީ އަދި މަޖޫސީ‬ ‫އަސްލު ފޮރުވުދް އަދި މަގުބުލު އަސްލެއް ދެއްކުދް‬

‫މި ދައުވާ ކަމުދުދާ ސަބަބުތައް‪:‬‬ ‫‪‬‬

‫ފުރަތަމަ ޙަލިފާއަކަފް ދަދް ހުފަހެޅުދު އިރު ބައެއް ބޭކަލުދް ޢަލީގެފާދުގެ ދަދް ހުފަހެޅުއްވިއެވެ‪.‬ދަމަވެސް‬ ‫އެކަލޭގެފާދަފްވުރެ ކަމަފް އެކަފީގެދްވާ ބޭކަލުދް ތިއްބެވި ކަމަފް ގިދަ އަސްހާބު ބޭކަލުދްދަފް ފެދިވަޑައިގަތުމުދްކ‬ ‫ހަލީފާކަމަފް އަބޫބަކުރުގެފާދަފް ބައިއަތު ހިއްޕެވިއެވެ‪.‬‬

‫‪‬‬

‫ވިމާ ޢަލީގެފާދަސް ވެރިކަދް ހޯދާދިދުމަފް މަސައްކަތް ކުރާ ޖަމާޢަތެއް އެދުވަހުދް ފެފިގެދް އުފެދުދު ވަހަކަ އަކީ‬ ‫ސައްޚަ ވާހަކައެއް ދޫދެވެ‪.‬‬

‫___________________________________________________________________________‬ ‫ވިލާ އިދްޓަރދޭޝަދަލް ހައި ސްކޫލް‬ ‫ލައިޓް އޮފް އިސްލާމް‬

‫‪Villa International High School‬‬ ‫نور‬ ‫‪www.noorofislam.org‬‬

‫‪Light of Islam‬‬

‫‪ii‬‬

‫‪ .3‬ތާރީޚީ ގޮތުދް ޘަބިތުވާ އެދްމެ ސައްޚަގޮތަކީ ޝީޢީ މަޒުހަބު އުޘްމާދުގެ ފާދުގެ ވެރިކަމުގެ ފަހު ކޮޅުގައި އުފެދުމެވެ‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫މި ޚިޔަލަކީ މުޅީދް ރަގަޅު ޙިޔާލެއް ދޫދް‪ ،‬ސަބަބަކީ އެޒަމާދުގައި ޢަލީގެ ފާދަފް ތަބާވީ މީހުދް އެކުވެރި ކުރާދެ‬ ‫މުޝްތަރަކު( ގިދަ ޚިޔާލުތަކެއް) ދުވެއެވެ‪.‬‬

‫‪ .4‬ޝީއީ މަޒުހަބު އުފެދުދީ ޞިއްފީދް ހަގުރާމައަފް ފަހުގައެވެ‪ .‬އަލީގެ ފަދާއި މުޢާވިޔަތުގެ ފާދާއި ދެމެދު ހިދގި‬ ‫ތަހްކީމް ހާދިސައަފް ފަހު ޚަވާރިޖުދް އެކަމާ ދެކޮޅު ހެދުމުގެ ތެރޭގައެވެ‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫މިއީ މި މަޒުހަބު އުފެދުދު ކަމަފް ބުދާ އެދްމެ ސައްޚަ ގޮތެވެ‪.‬‬

‫މިމަޒުހަބު އުފެދުދީ އައްސަބުއިއްޔާ ހަރަކަތުގެ އަތްމަތީގައި އަބްދުﷲ ބުދް ސަބާގެ ލިޑަރު ކަމުގެ ދަފުގައެވެ‪ .‬މީދާ މަޝްހޫރު‬ ‫ވެފައިވަ ވަދަމަކީ " އިބްދު ސައުދާއު" ދުވަތަ "ކަޅު އަދްހެދާގެ ދަރި" މި ދަމުދްދެވެ‪.‬މިދާއަކީ ބޭރުފުފުދް އިސްލާމްކަދް‬ ‫ފާޅުކުރުމުގެ ކުރީގައި ޔަހޫދީއެކެވެ‪.‬‬

‫‪ ‬ހަތަރުވަދަ ގޮތް ސައްޚަކަދް ހާމަކޮއްދޭ ހެކިތަފް‬ ‫‪ ‬ޢަލިބުދް އަބި ތާލިބުގެ މުގައްދަސް ކަދް އެދްމެ ފުރަތަމަ ހަމަ ކުރި މީހަކީ އަބްދުﷲ ބުދް ސަބާ ކަމުގައި ވުދް‬ ‫‪ ‬ރަސޫލާކ އަލީ ބުދް އަބީ ތާލިބު އަފް ވަސިއްޔަތް ކުރެއްވި ކަމުގެ ޚިޔާލި ފުރަތަމަ އުފެއްދި މިހަކީ އަބްދުﷲ ބުދް‬ ‫ސަބާ ކަމުގައި ވުދް‪.‬‬ ‫‪ ‬ޚުލަފާއުއް ރާޝިދޫދް އަފް ބަދުބަސް ބުދެކ އެބޭކަލުދްދަކީ ވެރިކަދް ފޭރިގެދްފައިވާ ބައެއް ކަމުގައި ބުދީ ވެސް‬ ‫އަބްދުﷲ ބުދް ސަބާ ކަމުގައި ވުދް‬ ‫‪ ‬މުހައްމަދު ރަސޫލުﷲ އެބުރި ވަޑައިގަދްދަވާދޭ ކަމަފް އެދްމއެ ފުރަތަމަ ބުދި މީހަކީ ވެސް އަބްދުﷲބުދް‬ ‫ސަބާއެވެ‪ .‬މިއީ ޝީޢީ މަޒުހަބުގެ ހުރިހާ ބައެއްގައިވެސް ހިމެދޭ އަގީދާ އެކެވެ‪ .‬އެހެދް ކަމުދް ޝީޢީ މަޒުހަބުގެ‬ ‫އަގީދާތަކަކީ އެމިހުދް އަމިއްލަ އަފް އުފެއްދި އަގީދާ ތަކެއްކަދް އެގެއެވެ‪.‬‬

‫___________________________________________________________________________‬ ‫ވިލާ އިދްޓަރދޭޝަދަލް ހައި ސްކޫލް‬ ‫ލައިޓް އޮފް އިސްލާމް‬

‫‪Villa International High School‬‬ ‫نور‬ ‫‪www.noorofislam.org‬‬

‫‪Light of Islam‬‬

‫‪i‬‬

‫އިސްރާއާއި މިޢުރާޖް‬ ‫اإلسراء‬ ‫ލަފްޒީ މާދަ‪ :‬ރޭގަދޑުގެ ވަގުތެއްގައި ހިދްގުދް‬ ‫އިސްތިލާޙީ މާދަ‪ :‬ﷲ ސުބްޙާދަހޫ ވަތަޢާލާ ކީރިތި ރަސޫލާ صلى اهلل عليه وسلم މަސްޖިދުލް ޙަރާމްއިދް‬ ‫މަސްޖިދުލް އަޤްޞާއަފް ރޭގަދޑެއްގެ ކުޑަ ހިދދުކޮޅެއްގައި ހިދްގެވުމެވެ‪.‬‬ ‫އަލްމިޢުރާޖް‪:‬‬ ‫ލަފްޒީ މާދަ‪ :‬މައްޗަފް އެރުމެވެ‪.‬‬ ‫އިސްތިލާޙީމާދަ‪ :‬ކީރިތިރަސޫލާ صلى اهلل عليه وسلم ދުދިޔޭގެ ބިމުދް އުޑަފް އަރައިގެދްދެވިވާހަކައެވެ‪.‬‬ ‫‪ ‬ކީރިތި ރަސޫލާ صلى اهلل عليه وسلم ފިޔަވައި އެއްވެސް އިދްސާދަކު އުޑަފް ކުރިދްވެސް ފަހުދްވެސް‬ ‫އުޑަފް ދަތުރުކޮފްފައެއް ދުވެއެވެ‪.‬‬ ‫އިސްރާއާއި މިޢުރާޖްގެ ޙަޤީޤަތް‪:‬‬ ‫ކީރިތި ރަސޫލާގެ އިސްރާއާއި މިޢުރާޖްގެ ދަތުރުފުޅަކީ ކީރިތި ޤުރުއާދާއި ރަސޫލާގެ ހަދީޘުދް‬ ‫ސާބިތުވެފައިވާ ތެދުހަޤީގަތެކެވެ‪ .‬މިއީ ޤުރައިޝުދްގެ އުދދަގޫތައް އިދްތިހާއަފް ދުއުމުގެ ސަބަބުދް‬ ‫ރަސޫލާގެ ހިތްޕުޅު ހަމަޖައްސަވައި އެކަލޭގެފާދަފް ސާބިތުކަދް ދެއްވުމަފް ދެއްވި ދަތުރުފުޅެކެވެ‪ .‬މިއީ‬ ‫އެކަލޭގެފާދަފް ދެއްވި މުޢުޖިޒާތްތަކުގެ ތެރޭގައި ހިމެދޭކަމެކެވެ‪.‬‬ ‫މިދަތުރުފުޅު އިސްލާމީ އަޤީދާއާހުރި ގުޅުދް‪:‬‬

‫މިދަތުރުފުޅަކީ ހަފިކޮޅާއި‬

‫ފުރާދަކޮޅާއި‬

‫އެކު‬

‫ދެއްވި‬

‫ދަތުރުފުޅެއްކަމަފް އިދްކާރުކުރާ ކޮދްމެ މީހަކު ދީދުދް ބޭރުވާދެއެވެ‪.‬‬ ‫މިދަރުފުޅުގެ މަޤްޞަދު‪:‬‬ ‫‪ ‬ﷲގެ ކުޅަދުދްވަދްތަކަދް ދައްކަވާ ސާބިތުކުރެއްވުމަފްޓަކައި‬ ‫‪ ‬ރަސޫލާގެ ހިތްޕުޅު ހަމަޖެއްސުމަފްޓަކައި‬ ‫‪ ‬މީސްތަކުދް އިމްތިޙާދުކުރެއްވުމަފް‬ ‫___________________________________________________________________________‬ ‫ވިލާ އިދްޓަރދޭޝަދަލް ހައި ސްކޫލް‬ ‫ލައިޓް އޮފް އިސްލާމް‬

‫‪Villa International High School‬‬ ‫نور‬ ‫‪www.noorofislam.org‬‬

‫‪Light of Islam‬‬

‫‪ii‬‬

‫މިދަތުރުފުޅަކީ ފުރާދަފުޅާއި ހަފިކޮޅުދް ކުރެއްވިދަތުރެއްކަދް އެދގޭގޮތް‪:‬‬ ‫" ޢަބްދު މިލަފްޒު ޢަރަބިބަހުގައި ބޭދުދްކުރެވެދީ ހަފިކޮޅާއި‬

‫‪ .‬ﷲވަޙީކުރައްވާފައިވެއެވެ‪" .‬‬

‫ފުރާދަފުޅާއިއެކު މުޅި އިދްސާދާއެވެ‪ .‬އެހެދްކަމުދް މިއީ ތެދެއްކަދް އެދގެއެވެ‪.‬‬ ‫‪ .‬މިދަތުރުފުޅަކީ‬

‫ހަމައެކަދި‬

‫ފުރާދަފުޅުދް‬

‫ކުރެވުދު‬

‫ދަތުރުފުޅަކަފްވާދަމަ‬

‫މީގައި‬

‫އާދަޔާ‬

‫ޚިލާފުކަމެއްދެތެވެ‪ .‬އެހެދީ ދުދިޔޭގައި އިދްސާދާ ދިދީގަޔާއި ޚިޔާލުގައި އެކިއެކި ތަދްތަދަފް‬ ‫ދަތުރުކޮފް އުޅެއެވެ‪ .‬މިހެދްމިކަދްތައް ވިކަމުގައިވާދަމަ މީގައި ﷲގެ ޚާއްޞަ އިދާޔަތާއި ދެއްވުދް‬ ‫ހާމަވެގެދް ދުވެއެވެ‪.‬‬ ‫‪ .‬މުޝްރިކުދް މިޚަބަރު އަޑުއެހީ ވަރަފް ހައިރާދްކަމާ އެކުގައެވެ‪ .‬އަދި ވަގުތުދް އެޚަބަރު ދޮގު‬ ‫ކުރަމުދް‬

‫ދިޔައެވެ‪.‬‬

‫މިކަމުދް‬

‫ދޭހަވަދީ‬

‫މިދަތުރުފުޅަކީ‬

‫ފުރާދައާއި‬

‫ހަފިކޮޅުދް‬

‫ކުރެއްވި‬

‫ދަތުރުފުޅެއްކަދް އެދގެއެވެ‪.‬‬ ‫‪ .‬މިދަތުރުފުޅަކީ އެކަލޭގެފާދު އަމިއްލަފުޅަފް ކުރެއްވި ދަތުރުފުޅެއް ދޫދެވެ‪ .‬މިއީ ﷲ ސުބްހާދަހޫ‬ ‫ވަތަޢާލާ ކުޅަދުދްވަދްތަކަމުދް ދެއްވި ދަތުރުފުޅެކެވެ‪.‬‬

‫___________________________________________________________________________‬ ‫ވިލާ އިދްޓަރދޭޝަދަލް ހައި ސްކޫލް‬ ‫ލައިޓް އޮފް އިސްލާމް‬

‫‪Villa International High School‬‬ ‫نور‬ ‫‪www.noorofislam.org‬‬

‫‪Light of Islam‬‬

‫‪i‬‬

‫ކީރިތި ރަސޫލާގެ އަސްޙާބުދްދަފް ލޯބިކުރުދް‬ ‫އަޞްޙާބުދް ގެ ލަފްޒީމާދަ‪ :‬އެކުގައި އުޅުދް‬ ‫އިސްތިލާޙީ މާދަ‪ :‬އަޞްޙާބުބޭކަލުދްދަކީކ ﷲއަފާއި އެކަލާދގެ ރަސޫލާ صلى اهلل عليه وسلم އަފް އީމާދްވެ‬ ‫އަދި އެކަލޭގެފާދާއި ބައްދަލުވެފައިވާކ އަވަހާރަވަދްދެދް އީމާދްކަދްމަތީގައި ދެމިތިއްބެވި ބޭކަލުދްދެވެ‪.‬‬ ‫މިޝަރުޠުހަމަވާ ޖިދްދީދްދަކީވެސް އަޞްޙާބުދްދެވެ‪.‬‬ ‫އަޞްޙާބުބޭކަލުދްގެ މާތްކަދް ކީރިތި ޤުރުޢާދާޢި ރަސޫލާގެ ސުދްދަތުދް ވަރަފް ރަދގަޅަފް ހާމަވެގެދްދެއެވެ‪.‬‬ ‫އެބޭކަލުދްދަފް‬

‫ތަޢުރީފުގެބަސް‬

‫ވަޙީކުރައްވާފައި‬

‫ވެއެވެ‪.‬‬

‫މިބޭކަލުދްދަފް މިހާ މަތިވެރި‬

‫ދަރަޖައެއް‬

‫ލިބިފައިވަދީ ދީދަފްޓަކައި އެބޭކަލުދް އުފުއްލާފައިވާ ބުރައާއި ވެވަޑައިގެދްފައިވާ ބޮޑެތި ޤުރުބާދީތަކުގެ‬ ‫ސަބަބުދްދެވެ‪.‬‬ ‫އަދި އެބޭކަލުދްދަފް ހުތުރުބަސް ދުބުދުމަފް އަދްގަވާ ކީރިތި ރަސޫލާ ޙަދީޘް ކުރައްވަދީ‪:‬‬ ‫"ތިމަދްކަލޭގެފާދުގެ އަސްޙާބު ބޭކަލުދްދަފް ހުތުރުބަސް ދުބުދާފެވެ‪ .‬ތިޔަބައިމީހުދްގެ ތެރެއިދް މީހަކު‬ ‫އުޙުދު ފަރުބަދައާ އެއްވަރަފް ރަދް ހޭދަކުރި ދަމަވެސް އެއިދް ބޭކަލަކާ އެއްވަރަފޤ މުއްދެއް ދުވަތަ‬ ‫މުއްދެއްގެ ދެބައިކުޅަބައިގެ މިދްވަރުވެސް (ޘަވާބު) ދުލިބޭހުއްޓެވެ‪.‬‬ ‫މިޙަދީޘުދް ދޭހަވަދީ‪ :‬މުޅި ޢުމުރަފް ހޭދަކުރިޔަސް އެބޭކަލުދްދާ އެއްފަދައެއް ދުކުރެވޭދެކަދް‪.‬‬

‫އަޞްޙާބުބޭކަލުދްދާއި މެދު މުސްލިމުދްގެ ޢަޤީދާ އޮދްދަދްޖެހޭ ގޮތް‪:‬‬ ‫‪ .‬ދަބިއްޔުއްދަފްފަހު އެދްމެ މާތްބަޔަކީ އަޞްޙާބުބޭކަލުދްކަދް ޤަބޫލުކުރުދް‬ ‫‪ .‬ދަބިއްޔުއްދަފްފަހު އެދްމެ ޢަދުލުވެރިބަޔަކީ އަޞްޙާބުދްކަދް ޤަބޫލުކުރުދް‬ ‫‪ .‬އަޞްޙާބުބޭކަލުދްދަފް ލޯބިކުރުމާއި އެބޭކަލުދްދަފް ހެޔޮ ދުޢާކުރުމަކީ ވާޖިބެއްކަމަފް ޤަބޫލުކުރުދް‬ ‫‪ .‬އަޞްޙާބުބޭކަލުދްދަފް ހުތުރު ބަސްބުދެއުޅުމަކީ ޙަރާމްކަމެއްކަދް ޤަބޫލުކުރުދް‬

‫___________________________________________________________________________‬ ‫ވިލާ އިދްޓަރދޭޝަދަލް ހައި ސްކޫލް‬ ‫ލައިޓް އޮފް އިސްލާމް‬

‫‪Villa International High School‬‬ ‫نور‬ ‫‪www.noorofislam.org‬‬

‫‪Light of Islam‬‬

‫‪i‬‬

‫އަލްވަކާލާ‬ ‫‪ ‬ވަކީލުކަމަކީ މީހަކު އޭދާގެ ޙަޔާތުގައި ކުރަދްޖެހޭ ކަދްތައްތަކުގެ ތެރެއިދް އޭދާގެ ބަދަލުގައި އެހެދްމީހަކު ކުރުދް‬ ‫ހުއްދަކަމެއް ކުރުމަފް ވަކީލުކަދް ސައްޙަވާފަދަ ބަހަކުދް އެހެދް މީހަކާ ހަވާލުކުރުމެވެ‪.‬‬ ‫‪ ‬ވަކީލުކަމަކީ ކީރިތި ޤުރުއާދާއި ރަސޫލާގެ ސުދްދަތުދް ޘާބިތުވެފައިވާ މުޢާމަލާތެކެވެ‪.‬‬ ‫‪ ‬ވަކީލުކަމަކީ އިސްލާމްދީދުގައި މުބާޙް ޢަމަލެކެވެ‪ .‬ދަމަވެސް ވަކާލާތުކުރެވޭ ކަމެއްގެ ޝަރުޢީ ޙައިސިއްޔަތުގެ ސަބަބުދް‬ ‫ވަކާލާކުރުމުގެ ޙުކުމް ތަފާތުވެގެދްދާކަމުގައި ޢިލްމުވެރިދް ލިޔުއްވައެވެ‪.‬‬ ‫މިސާލަކަފް‪:‬‬ ‫‪‬‬

‫ސުދްދަތްކަމަކަފް ވަކާލާކުރުމަކީ ސުދްދަތެކެވެ‪.‬‬

‫‪‬‬

‫ޙަރާމްކަމަކަފް ވަކާލާތުކުރުމަކީ ޙަރާމްކަމެކެވެ‪.‬‬

‫‪‬‬

‫މުވައްކިލަފް ދުޙައްޤުދް ލިބިދާދެ ގެއްލުމަކުދް އޭދާ ސަލާމަތްކޮފްދިދުމަފް ވަކާލާތުކުރުމަކީ ވާޖިބެކެވެ‪.‬‬

‫ވަކީލުކަދް ޝަރުޢުކުރެއްވުމުގެ ޙިކުމަތް‪:‬‬ ‫‪ .‬ޙައްޤުތައް ދިފާޢުކުރުމަފް ދުވަތަ ހޯދައިދިދުދް‬ ‫‪ .‬އިދްސާދީ މަޞްލަޙަތު ދިޔާކުރާގޮތުގެ މަތިދް މުޢާމަލާތްތައްކޮފް މަސައްކަތްތައް ހިދްގުދް ފަސޭހަކުރުމަފް‬ ‫‪ .‬މީސްތަކުދްގެ ބޭދުދްތައް ހެޔޮގޮތުގައި ފުއްދައިދިދުމަފް‬ ‫‪ .‬ރަގަޅު ކަދްތައްތަކުގައި އެއްބަޔަކު އަދެއްބަޔަކަފް އެއްބާރުލުމަފް‪.‬‬ ‫‪ .‬އުދދަގޫތައް‬

‫މީސްތަކުދްގެ‬

‫ކިބައިދް‬

‫ދައްތާލުމަފޤ‬

‫ޤުރުއާދުގައި‬

‫އަދްގަވާފައިވާ‬

‫ޢުޞޫލުތަކުގެ‬

‫މަތިދތް‬

‫އެހީތެރިވުމަފް ވަކާލާކުރުދް ޝަރުޢުކުރެއްވިއެވެ‪.‬‬ ‫މާތްﷲ ވަޙީކުރެއްވިއެވެ‪" .‬އަދި ހެޔޮކަދްތައް ކުޅައުމަފާއި ތަޤްވާވެރިވުމުގެ މައްޗަފް ތިޔަބައިމީހުދް އެކަކު އަދެކަކަފް އެހީވެ‬ ‫ވާޤިވެރިވާފެވެ‪( – ".‬އަލްމާއިދާ ސޫރަތުގެ‬

‫ވަދަ އާޔަތް)‬

‫ވަކާލާގެ ރުކުދްތައް‪:‬‬ ‫‪ .‬މުވައްކިލް (ޙަވާލުކުރާފަރާތް)‬ ‫‪ .‬ވަކީލު (ޙަވާލުވާ ފަރާތް)‬ ‫‪ .‬އީޖާބާއި ޤަބޫލު (ޙަވާލުކުރާ މީހާއާއި ޙަވާލުވާމީހާގެ ބަސް)‬ ‫‪ .‬މުވައްކިލް ފީހި ( ޙަވާލުކުރާ ކަދްތައް)‬

‫___________________________________________________________________________‬ ‫ވިލާ އިދްޓަރދޭޝަދަލް ހައި ސްކޫލް‬ ‫ލައިޓް އޮފް އިސްލާމް‬

‫‪Villa International High School‬‬ ‫نور‬ ‫‪www.noorofislam.org‬‬

‫‪Light of Islam‬‬

‫‪ii‬‬

‫މުވައްކިލުގެ ޝަރުޠުތައް‪:‬‬ ‫‪ .‬ބާލިޣުވުދް‬ ‫‪ .‬ބުއްދިސަލާމަތުދް ހުރުދް‬ ‫‪ .‬އަމިއްލަ މުދަލުދް ތަޞައްރަފްކުރުދް (ބޭދުދްކުރުދް) މަދާކުރެވިފައިވާ މީހަކުކަމުގައި ދުވުދް‬

‫ވަކީލުގެ ޝަރުޠުތައް‬ ‫‪ .‬ޙަވާލުކުރެވޭ ކަމަކީ ވަކީލު އަމިއްލައަފް ކުރުދް ޞައްޙަކަމަކަފްވުދް‬ ‫‪ .‬ބާލިޣުވުދް‬ ‫‪ .‬ބުއްދި ސަލާމަތުދް ހުރުދް‬ ‫‪ .‬މުދަލުގެ މުޢާމަލާތެއްދަމަ ވަކީލަކީ ސަފީހެއް ކަމުގައި ދުވުދް‬ ‫‪ .‬ޢަދުލުވެރިއަކު ކަމުގައި ވުމާއި އަމާދާތްތެރިއެއްކަމުގައި ވުދް‬ ‫‪ .‬ލޮލާފްފެދްދަ މީހަކު ކަމުގައިވުދް (ވިޔަފާރިފަދަ ފެދުދް ލާޒިމްކުރާ ޙާލަތްތަކުގައި)‬ ‫‪ .‬އިޙްރާމްބަދެގެދް ހުރި މީހެއްކަމުގައި ދުވުދް (ކައިވެދި ފަދަ ކަމެއްގައި ދަމަ)‬ ‫‪ .‬ވަކީލަކީ ކާކުކަދް އެދގުދް‬

‫އީޖާބާއި ޤަބޫލު‬ ‫‪‬‬

‫ޞައްޙަބަހަކުދް ދުވަތަ ކިދާޔަތަކުދްވިޔަސް ވަކާލަތުކުރުމަފް ރުހިފައިވާކަދް މުވައްކިލުގެ ފަރާތުދް ވަކީލަފް އެދްގުމާއި‬ ‫ވަކީލު އެކަދް ޤަބޫލުކުރިކަދް ބަޔާދްކުރުދް‬

‫‪‬‬

‫ވަކާލަތުގެ ބަސް ދުވަތަ އީޖާބާ ޤަބޫލު ވަކިކަމަކާއި މަތިކޮފްފައިދުވުދް‬

‫މުވައްކިލް ފީހި‬ ‫‪‬‬

‫ހަވާލުކުރާ ކަމަކީ މުވައްކިލު އަމިއްލައަފްކުރުދް ޙައްޤުވެގެދްވާ ކަމަކަފްވުދް‬

‫‪‬‬

‫ޙަވާލުކުރެވޭ ކަމަކީ ކޮބައިކަދް ކޮދްމެވެސް ސިފައެއްގައި އެދގިފައިވުދް‬

‫‪‬‬

‫ވަކީލުކުރެވޭ ކަމަކީ މުވައްކިލުގެ ބަދަލުގައި ވަކީލުކުރުދް ހުއްދަ ކަމެއްކަމުގައިވުދް‬

‫___________________________________________________________________________‬ ‫ވިލާ އިދްޓަރދޭޝަދަލް ހައި ސްކޫލް‬ ‫ލައިޓް އޮފް އިސްލާމް‬

‫‪Villa International High School‬‬ ‫نور‬ ‫‪www.noorofislam.org‬‬

‫‪Light of Islam‬‬

‫‪iii‬‬

‫ވަކީލުކުރުދް ޞައްޙަވެގެދްވާ ކަދްތަކާއި ދުވާ ކަދްތައް‬ ‫‪ .‬އެކަމެއް ކުރުމުގެ ކުޅަދާދަކަދް ލިބިފައިވާ ޙާލުގައްޔާއި ކުޅަދާދަކަދް ލިބިގެދް ދުވާ ޙާލުގައިވެސް ވަކާލާތު‬ ‫ޖާއިޒުވެގެދްވާ ކަދްތައް‬ ‫‪‬‬

‫މުދަލުގެ ޙައްޤުތަކާއި މުދަލުގެ ޙައްޤުގެ ގޮތުގައި ބެލެވޭ ކަދްކަމުގައި ވަކާލާތު ކުރުދް‪.‬‬

‫‪‬‬

‫މިސާލަކަފް ޒަކާތް ބެހުމުގައި ވަކާލާތުކުރުދް‪( .‬ﷲގެ ޙައްޤުގެ މިސާލެއް)‬

‫‪‬‬

‫ގަދެ ވިއްކުމުގައި ވަކާލާތުކުރުދް‪( .‬އިދްސާދުދްގެ ޙައްޤުގެ މިސާލެއް)‬

‫‪ .‬އެކަމެއް ކުރުމުގެ ކުޅަދާދަކަދް ލިބިފައިވާ ޙާލުގައްޔާއި ކުޅަދާދަކަދް ލިބިގެދް ދުވާ ޙާލުގައިވެސް ވަކާލާތު‬ ‫ޖާއިޒުވެގެދްވާ ދުވާކަދްތައް‬ ‫‪‬‬

‫އިދްސާދުދް ﷲ އަފް ކަޔަމަދްތެރިވާ މިދްވަރު އިމްތިޙާދު ކުރުމަފް ކަދޑައަޅުއްވާފައިވާ ޢިބާދާތު ތަކާއި‬ ‫ޙަރާމް ކުރައްވާފައިވާ ކަދްކަމުގައި ވަކާލާތެއް ދުކުރެވޭދެއެވެ‪.‬‬

‫‪ .‬އެކަމެއް ކުރުމުގެ ކުޅަދާދަކަދް ލިބިފައިދުވާ ޙާލުގައި ވަކާލާތުކުރުދް ޖާއިޒުވާ އެދޫދް ޙާލަތުގައި ހުއްދަދުވާ‬ ‫ކަދްތައްތައް‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫މިސާލު‪ :‬ޙައްޖުކ ޢުމްރާ‬

‫‪ .‬އެކަމެއް ކުރުމުގެ ކުޅަދާދަކަދް ހުރި ޙާލުގައި ވަކާލާތު ޖާއިޒުވެގެދް ދުވާކ އެދޫދް ޙާލަތުގައި ވަކާލާތުކުރުދް‬ ‫ޖާއިޒުކަމާމެދު ޢިލްމުވެރިދްގެ މެދުގައި ޚިލާފްވެފައިވާ ކަދްތައް‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫ރޯދަ ހިފުމުގެ ކުޅަދާދަކަދް ދެތްމީހާގެ ފަރާތުދް ރޯދަހިފަދް ވަކީލަކާ ހަވާލުކުރުދް‪.‬‬

‫ވަކާލާފަސްޚްވުދް (ވަކާލާގެ ޢަޤުދު އުވިގެދްދިޔުދް)‬ ‫‪ .‬ޢަޤުދުކުރެވިފައިވާ ދެމީހުދްކުރެ މީހަކު މަރުވުދް ދުވަތަ މޮޔަވުދް‪.‬‬ ‫‪ .‬ވަކީލުކުރެވުދު ކަދްތައް ފުރިހަމަވުދް‪.‬‬ ‫‪ .‬މުވައްކިލު އޭދާގެ ވަކީލުކ ވަކީލުކަމުދް ދުރުކުރުދް‪.‬‬ ‫‪ .‬ވަކީލު އަމިއްލައަފް އިސްތިއުފާ ދިދުދް‪.‬‬ ‫‪ .‬ކުރުމަފް ޙަވާލުކުރެވިފައިވާ ކަދްތައް މުވައްކިލުގެ ބާރުގެ ދަފުދް ދިޔުދް‪.‬‬

‫___________________________________________________________________________‬ ‫ވިލާ އިދްޓަރދޭޝަދަލް ހައި ސްކޫލް‬ ‫ލައިޓް އޮފް އިސްލާމް‬

‫‪Villa International High School‬‬ ‫نور‬ ‫‪www.noorofislam.org‬‬

‫‪Light of Islam‬‬

‫‪i‬‬

‫ވަޤުފުކުރުންްް‬ ‫ްސލާމަތުން ްއޮތުމާ ެއކު ް ެއއިން މަން ފާ ެއ ްއ ް ާޙޞިލްކުރެވޭނެ ް ަކހަލަ ްމު ަދލެ ްއ ްކީރި ިތ ްﷲގެް‬ ‫ަސ ުލ ަ‬ ‫‪ ‬ވަޤުފަކީ ްއޭގެ ްއ ް‬ ‫ަޟރަތަށްްތަޤައް ުރބުވުމުގެްގޮތުން ްވަކިފަރާތަކަށް ްހޭ ަދކުރެވޭގޮތަށްްބަން ުދކުރުމެވެ‪.‬‬ ‫ޙ ް‬ ‫ސނާ ްމަރުވުމަ ްށފަހުްއޭނާ ައށްްޘަވާބު ިލބިދޭް ަތކެތީގެްތެރެއިން ް ެއއްްކަމެވެ‪.‬‬ ‫‪ ‬ވަ ުޤފުކުރުމަކީްއިން ާ‬ ‫ނ‪ް :‬‬ ‫ް‬ ‫ުސލިމްްރިވާކުރައްވާފައިވާްޙަދީޘެއްގެްމާނާ ގައިްވަ ީ‬ ‫އިމާމުްމ ް‬ ‫ސނާ ް ްމަރުވެއް ިޖއް ާޔ ްތިން ކަ ަމކުން ްމެނު ވީ ްއޭނާ ެގ ްޢަމަލުތަ ްއ ްއޭނާ ގެކި ަބއިން ް ްކެނޑިގެން ް‬ ‫" އިން ާ‬ ‫ޓކައިް‬ ‫ްޞ ަދޤާތާއިް ެއއިން ްމަން ފާކުރާނެ ްޢިލްމަ ާކއިްއަދިްއޭނާ ް ައ ްށ ަ‬ ‫ހިނގައި ެދއެވެ‪ ް.‬އެއީްހިނގަހިނގާްހުން ނަ ަ‬ ‫ުްޞ ިލޙުް ަދރި ެއކެވެ‪ް.‬‬ ‫ުދޢާކުރާނެ ްރަނގަޅ ާ‬ ‫ްވ‬ ‫ްޞ ަދޤާތަކީްވަޤުފެ ެ‬ ‫‪ ‬މިޙަދީޘްގައިްހުން ނަ ަ‬ ‫ީްޝރުޢީގޮތުން ްއެކަ ަމށްްތަރު ީހބުް ެދއްވާ ަފއިވާްޖާއިޒުް ަޢމަލެކެވެ‪ް.‬‬ ‫‪ ‬ވަޤުފަކ ަ‬

‫ްވަޤުފުކުރުންްޝަ ރުޢުކުރެއްވުމުގެްޙިކުމަްތްް‬ ‫ަޟ ަރތަ ްށ ްގާތްކަމެއް ްޙާޞިލްވުމަ ްށ ްމަގުފަހި ްވުމާއި ެއކުް‬ ‫ްސ ަބބުން ްﷲ ގެ ްޙ ް‬ ‫‪ .1‬ﷲގެ ްމަގުގައި ްމު ާދ ްހޭ ަދކުރުމުގެ ަ‬ ‫ަސކު ެރއްވުންް‪.‬‬ ‫ގިނަ ގުނަ ްޘަވާބުލިބޭްގޮތްތައްްތަނަ ވ ް‬ ‫ުޞތުްބޮޑުވުންް‬ ‫‪ .2‬ﷲއަ ްށްކި ަޔމަން ތެރިވެް ައޅުވެތިވާމިން ވަރުްޢަމަލީްގޮތެއްގައިްފާ ުޅކުރުމުގެްފުރ ަ‬ ‫ެސްތިމާއަށްްޘަވާބު ިލބި ިލބިްހުން ނާ ނެ ްމަގުްފަހިވުންް‬ ‫‪ .3‬ތިމާްމަރުވުމަ ްށފަހުގައިްވ ް‬ ‫ަޞލަޙަތުްހުރިްކަން ތައްްވަ ުޤފުގެްޒަރީއާއިން ް ުފއްދުންް‬ ‫ުސލިމުން ގެްމ ް‬ ‫ިސލާމީްމުޖުތަމަޢުގައިްމ ް‬ ‫‪ .4‬އ ް‬ ‫ިސކީނު ން ނާ އި‪ަ ް ،‬ޔތީމުން ނާ އި‪ް ،‬ﷲގެ ްމަޤުގައި ްޖިހާ ަދކުރާ ްމީހުން ގެ ްބޭނު ން ތަ ްއ ް ެހ ޮޔގޮތުގައިް‬ ‫‪ .5‬ފަޤީރުން ނާ އި‪ް ،‬މ ް‬ ‫ފުއްދުންްް‬

‫ވަޤުފުގެްރުކުން ތަްއްް‬ ‫‪ .1‬ވަ ުޤފުކުރާމީހާ‬ ‫ްތ‬ ‫‪ .2‬ވަ ުޤފުކުރެވުނު ްއެ ި‬ ‫ްތ‬ ‫‪ .3‬ވަ ުޤފުްކުރެވުނު ްފަރާ ް‬ ‫‪ .4‬ވަ ުޤފުގެްބ ްް‬ ‫ަސ‬ ‫___________________________________________________________________________‬ ‫ވިލާ އިންޓަރނޭޝަނަލް ހައި ސްކޫލް‬ ‫ލައިޓް އޮފް އިސްލާމް‬

‫‪Villa International High School‬‬ ‫نور‬ ‫‪www.noorofislam.org‬‬

‫‪Light of Islam‬‬

‫‪ii‬‬

‫ް‬

‫ވަޤުފުްކުރާްމީހާގެްޝަ ރުޠުތަްއްް‬ ‫‪ .1‬ބާލިޣުވުންް‬ ‫ިްސލާމަތުން ހުރުންް‬ ‫‪ .2‬ބުއްދ ަ‬ ‫‪ .3‬މިނިވަނަ ކަ ްށވުންް‬ ‫ްލއް ަޔތު ް ިލބިގެން ވުން ް( މު ަދލުން ްބޭނު ން ކުރުން ްމަނާ ކުރެވިފައިވާ ްމީހަ ަކ ްށ ްނު ވުންް‪ް.‬‬ ‫‪ .4‬މު ަދލުން ްހޭ ަދކުރުމުގެ ްއަހު ި‬ ‫ަްޞފީ ަކށްްނު ވުންް)‬ ‫ަޞއް ަރފްްނު ކުރެވޭފަދ ަ‬ ‫ިސލަކަށްް‪ ް:‬މުދާްރަނގަޅުގޮތުގައިްތ ަ‬ ‫މ ާ‬ ‫‪ .5‬އަމިއްލަް ިއޙްތި ާޔރުގައިްވަޤު ުފކުރުންް‬

‫މަރުބަލީގައިވާްމީހާކުރާްވަޤުްފު‪ް:‬‬ ‫‪ ‬މަރުބަލީގައިވާްމީހާއަށްްވަޤުފުކުރެވޭނީްއޭނާ ގެްމު ަދލުން ް‪ް1/3‬އެވެ‪.‬‬ ‫ަސލާްކަނޑައަޅުއްވާފައިވަނީްވާރުތަވެރިން ނަ ކީްފުދިގެން ވާްބަކެއްގެްގޮތުގައިް ޫދކޮ ްށދި ުޔމެކެވެ‪.‬‬ ‫‪ ‬މިގޮތަށްްކީރިތިްރ ޫ‬ ‫ަސލާްޙަދީޘުން ްއެނގޭގޮތުގައިްފަޤީރުން ގެްގޮތުގައިްވާރުތަވެރިިިން ޫދކޮ ްށ ްދި ުޔމަ ްށވުރެްފުދިގެން ވާްބައެއްގެްގޮތުގައިް ޫދކޮ ްށދިޔުން ް‬ ‫ރ ޫ‬ ‫މާްހެ ޮޔކަން ްބޮޑެވެ‪.‬‬

‫ކާފިރުންްކުރާްވަޤުްފުް‬ ‫ިސކިތަ ްއ ްނު ވަތަ ްރަނގަ ުޅ ްކަމަ ަކ ްށ ްކުރާ ްވަޤުފުް‬ ‫ޝފި ީޢ ްމަ ްޛ ަހބުގެ ްޢިލްމުވެރިން ްވި ާދޅުވާގޮތުގައި ްކާފިރުން ްމ ް‬ ‫ާ‬ ‫‪‬‬ ‫ޞ ްއޙަވެގެން ވެއެވެ‪ް.‬‬ ‫ަ‬ ‫ނ ަޔތެއްބޭނު މެއްްނު ެވއެވެ‪.‬‬ ‫ްްޞ ްއޙަވުމަށްް ި‬ ‫‪ ‬މިފަދަްވަ ުޤފުތައ ަ‬ ‫‪ ‬ކާފިރުން ްކުރާްމިފަދަްހޭ ަދއިގެްޘަވާބުް ުދނި ޭޔގައިްއެމީހުން ނަ ށް ްލިބެއެވެ‪ްް.‬‬

‫ނށްްކުރާްވަޤުްފުް‬ ‫ކާފިރުން ަ‬ ‫ުސލިމުނެ ގެ ްހިމާ ަޔތުގެ ް ަދ ުށގައި ްތިބޭް‬ ‫ށ( މ ް‬ ‫ް‬ ‫ޝފިޢީމަ ްޛހަބުގެ ްޢިލްމުވެރިން ް ެދކެވަޑައިގަން ނަ ވާ ްގޮތުގައި ްޛިއްމީން ނަ ް‬ ‫ާ‬ ‫‪‬‬ ‫ްޞ ަދޤާތްކުރުން ް ާޖއިޒުވުންް)‬ ‫ުސލިމުންް)ްވަ ުޤފުްކުރުން ްހުއް ަދއެވެ‪ެ (ް.‬ހކި‪ް:‬ޛިއްމީންްނަ ްށ ަ‬ ‫ޣައިރުްމ ް‬ ‫ަސވުމެއްގެ ް ަދ ުށގައި ްތި ޭބ ްމީހުންް)ް‬ ‫ުސލިމުން ނާ އެކު ްއެ ްއބ ް‬ ‫ްއ( މ ް‬ ‫ުސލިމް ްޤައުމެއްގަ ިއ ްއުޅޭ ް ުމޢާހަދުން ނާ ި‬ ‫‪ ‬އަދި ްމ ް‬ ‫ެސްވަ ުޤފުކުރުން ްހުއް ަދއެވެ‪.‬‬ ‫ުސތަޢުމަނު ން ނަ ށްް(އަމާން ކަން ް ިލބިގެން ވާމީހުންް)ްވ ް‬ ‫މ ް‬ ‫___________________________________________________________________________‬ ‫ވިލާ އިންޓަރނޭޝަނަލް ހައި ސްކޫލް‬ ‫ލައިޓް އޮފް އިސްލާމް‬

‫‪Villa International High School‬‬ ‫نور‬ ‫‪www.noorofislam.org‬‬

‫‪Light of Islam‬‬

‫‪iii‬‬

‫ެސްމިފަދަްމީހުން ނަ ށް ްވަ ުޤފުކުރާ ިއރުްއެމީހުން ްﷲް ނޫ ން ްފަރާތަ ަކށްް ައޅުކަން ކުރަން ްހަ ާދފައިވާްތަން ތަނަ ށް ް‬ ‫‪ ‬ނަ މަވ ް‬ ‫ނު ވަތަްﷲ އަ ްށްނު ިކ ަޔމަން ިެރިވުން ްހިމެނޭ ްކަން ކަމަށްްވަ ުޤފު ުކރުމަކީްޖާއިޒުވެގެން ވާްކަ ެމއްްނޫ ނެ ވެ‬ ‫ެސް‬ ‫ްޞ ަދޤާތްކުރުން ްހުއްދަްވެގެން ްނު ވާްއިރުްއެމީހުން ނަ ށް ްވަ ުޤފުްކުރުންްްވ ް‬ ‫‪ ‬ހަމަްއެހެން މެްހަ ުރބީް ާކފިރުން ނަ ްށ ަ‬ ‫ހުއް ަދވެގެނެ އްްނު ވެއެވެ‪.‬‬

‫ވަޤުފުކުރެވޭްއެތީގައިްހުން ނަންްޖެހޭްޝަ ރުޠުތަްއް‪ް:‬‬ ‫‪ .1‬ވަ ުޤފުކުރެވޭްއެއްޗަކީްމު ަދލެ ްއކަމުގައިވުން ް( މުދާްވަ ުޤފުކޮށް ް ެއއިން ްލިބޭްމަން ފާްވަޤުފެއްްނު ކުރެވޭނެް)‬ ‫‪ .2‬ވަ ުޤފުކުރެވޭްއެތިްކަނޑައެޅި ަފއިވުންް‬ ‫‪ .3‬އެމު ަދލަކީްވަ ުޤފުކުރާްމީހާގެްމި ްލކުގައިވާް ެއއްޗަ ަކ ްށވުންް‬ ‫ޗކަ ްށވުންް‬ ‫‪ .4‬އެމު ަދލަކީް ެއއިން ްމަން ފާ ެއއްް ިލބޭފަދަްއެއް ަ‬ ‫‪ .5‬މިކްލުވެރިކަން ްބަ ަދލު ުކރެވޭްފަދަްމު ަދލަ ަކށްްވުންް‬ ‫ޗކަ ްށވުންް‬ ‫ުްސލާމަތުން ްްއޮތުމާ ެއކުް ެއއިން ް ިލބޭް ަފއިދާް ެދމިގެން ދާްއެއް ަ‬ ‫ަޞލ ަ‬ ‫‪ .6‬އޭގެްއ ް‬ ‫ޗކަ ްށވުންްް‬ ‫‪ .7‬އެއިން ްލިބޭްފައި ާދއަކީްޙަލާލުްއެއް ަ‬

‫ވަޤުފުކުރެވޭްފަރާތުގެްޝަ ރުޠުތައްްް‬ ‫ވަ ުޤފުކުރެވޭފަރާތްް ެދބަ ަޔކަ ްށްބެހިގެން ްވެއެވެ‪ް:‬‬ ‫‪ .1‬ކަނޑައެޅިްޢައްޔަންްކުރެވިފައިވާްފަރާތްތަްއް‪:‬‬ ‫ޭްޝރުޠުތައް‪:‬‬ ‫މިފަދަްފަރާތްތަކުގައިްފުރިހަމަްވާން ެޖހ ަ‬ ‫ޗއްްމިލް ުކކުރުމުގެްކުޅަދާނަ ކަން ް ިލބިފައިވުންް‬ ‫‪ o‬ވަ ުޤފުްކުރިއެއް ެ‬ ‫‪ o‬ވަ ުޤފުކުރެވޭްފަރާތަކީްހަ ުރބީް ާކފިރެއްްކަމުގައިްއަދިްމުރުތައް ުދވެ ަފއިވާްމީހަކުްކަމުގައިްނު ވުންް‬

‫___________________________________________________________________________‬ ‫ވިލާ އިންޓަރނޭޝަނަލް ހައި ސްކޫލް‬ ‫ލައިޓް އޮފް އިސްލާމް‬

‫‪Villa International High School‬‬ ‫نور‬ ‫‪www.noorofislam.org‬‬

‫‪Light of Islam‬‬

‫‪iv‬‬

‫‪ .2‬ކަނޑައެޅިްއައްޔަންްކުރެވިފައިްނު ވާްފަރާތްތަްއް‪:‬‬ ‫ވަކިފަރާތެއްް ައއްޔަން ް ުކރެވިފައިނު ވާްވަޤުފަ ީކ ްﷲ ައ ްށ ްނު ކި ަޔމަން ްތެރިވުމުގެްމައްޗަ ްށ ްނު ވަތަްފާ ަފއެ ްއކުމުގެް‬ ‫ްޞއްޙަްވަޤުފެކެވެ‪ް.‬‬ ‫ަްޝ ުރޢީގޮތުން ަ‬ ‫އެހީ ައކަށްްވާފަދަްކަމަ ަކށްްކުރާްވަޤުފަކަ ްށްނު ވާނަ މ ަ‬ ‫މީގެތެރެއިން ްއާން މު ޮކ ްށ ްފަޤީރުން ނަ ްށ ްކުރާ ްވަޤުފަކާއި‪ި ް ،‬ކ ަޔ ާވ ްކުދިން ނަ ްށ ް ުކރާ ްވަޤުފާއި‪ް ،‬މުޖާހިދުން ނަ ްށް‬ ‫ަސފަތާލުތައް ްޢިމާރާތްކުރުމަ ްށ ްކުރާ ްވަޤުފާއި ްކަ ުށކަ ާމކެމީގެ ްކަން ތައްތަ ްއ ްކުރާް‬ ‫ްސކޫލުތަކާ ިއ ްހ ް‬ ‫ކުރާ ްވަޤުފާއި‪ް ،‬‬ ‫ވަ ުޤފުްހިމެނެ އެވެ‪ް.‬‬ ‫ް‬

‫ނށްްކުރާްވަޤުްފު‪ް:‬‬ ‫މުއްސަ ނދިން ަ‬ ‫ްޞ ަދޤާތް ްހުއް ަދވެގެން ވާފަ ަދއިން ްއެމީހުން ނަ ްށ ްވަޤުފުް‬ ‫ަ‬ ‫ްސނދިން ނަ ށް‬ ‫ﷲ އަށް ްއުރެ ުދމަ ަކ ްށ ްނު ވާ ްކަން ކަމުގަ ިއ ްމުއ ަ‬ ‫ެސް ާޖއިޒުްވެގެން ވާްކަ ެމކެވެ‪.‬‬ ‫ކުރުމަކީވ ް‬

‫ވަޤުފުގެްބަސްްް‬ ‫ޞރީ ަޙބަހުން ްވަ ުޤފުކުރުމުން ްވަ ުޤފުް ާލޒިމުްވެގެން ވެއެވެ‪.‬‬ ‫ަ‬ ‫‪‬‬ ‫ނ ަޔތް ްބަލަން ް ެޖހެއެވެ‪ް.‬‬ ‫ްޞ ީރޙަނު ން ް(ކިނާ ަޔތު) ް ގެ ްބަ ަހކުން ްވަ ުޤފުކުރުމުން ‪ް ،‬ވަ ުޤފު ްކުރާމީހާގެ ް ި‬ ‫ެސ ަ‬ ‫‪ ‬ނަ މަވ ް‬ ‫ީްޞ ްއޙައެއްްނު ވާނެ އެވެ‪ް.‬‬ ‫ަޞ ުދގައިް ުކރުމުން ްމެނު ވ ަ‬ ‫މިފަދަްވަ ުޤފު‪ް،‬ވަ ުޤފުކުރުމުގެްޤ ް‬

‫ޝަ ރުތުތަްއް‪ް:‬‬ ‫‪ .1‬ބޭނު ން ްއެގޭްފަދަް ަބހަކަށް ްނު ވަތަްލި ުޔމަ ަކ ްށވުންް‬ ‫‪ .2‬ވަ ުޤފުކުރުމުގައިްވަކިްވަގުތަކަށްް ެއކަން ްކަނޑައެޅައިްތަރުޤީތުް ުކރެވިފައިްނު ވުންް‬ ‫‪ .3‬ވަކިކަމެިެއްްމަތިކޮ ްށ ަފއިްވަ ުޤފުނު ުކރުންް‬ ‫ެސ ްފަރާތަ ަކ ްށ ް ަކޑައެޅި ަފއިްނެ ތުމާިެިިްވަ ުޤފުކުރުމާއެކުްއޭގެްޙުކުމްް‬ ‫ެްޝރުޠުްއެއްވ ް‬ ‫‪ .4‬ވަ ުޤފުގެްބަހުގައިްއިޚްތި ާޔރުގ ަ‬ ‫ލާޒިމްވުންް‪ް.‬‬ ‫ިސކިތެ ްއ ްނު ވަތަް‬ ‫ެސ ްމ ް‬ ‫ޗކުން ްވަ ުޤފު ްކުރިމީހާ ްއަށް ްފައި ާދ ިލބި ަގތުމެއް ްނު ވެއެވެ‪ް .‬ނަ މަވ ް‬ ‫‪ ‬ވަ ުޤފުކޮ ްށފައިވާ ްއެއް ަ‬ ‫ުސތާނެ އްްހެ ުދމަށް ްބިން ްވަ ުޤފުކުރާމީ ާހއާއުްބޯފެން ަވޅެއްް ަވ ުޤފުްކުރާްމީހާ ައށްްއެ ަތކެތިން ް ަފއިދާނެ ގިދާނެ އެވެ‪ް.‬‬ ‫ޤަބުރ ް‬ ‫___________________________________________________________________________‬ ‫ވިލާ އިންޓަރނޭޝަނަލް ހައި ސްކޫލް‬ ‫ލައިޓް އޮފް އިސްލާމް‬

‫‪Villa International High School‬‬ ‫نور‬ ‫‪www.noorofislam.org‬‬

‫‪Light of Islam‬‬

‫‪i‬‬

‫ހުއްދަ ކަތިލުދް‬ ‫‪ ‬ޛަބަހަކުރުދް‪:‬‬ ‫ލުޣަވީ މާދަ‪:‬‬

‫ބުރިކޮފްލުދްކ ދުވަތަ ކަތިލުދް‬

‫އިޞްތިލާޙީ މާދަ‪ :‬ޝަރުޢީގޮތުދް ހުއްދަ އެއްޗެއްކަމުގައި ވިޔަސް ދުވަތަ ހުއްދަ އެއްޗަކަފް ދުވިޔަސް‬ ‫އަދި ޝަރުޢީ ހަމަ ތަކާ އެއްގޮތްވާގޮތުގެ މަތިދް ކަތިލިޔަސް ދުވަތަ ޚިލާފަފްވިޔަސް ބުރިކޮފްލުމެވެ‬ ‫ދުވަތަ ކަތިލުމެވެ‪.‬‬ ‫‪ ‬ތަޛްކިޔާކުރުދް‪( :‬ޛަކާތްވެސް ތަޛްކިޔާއަފް ކިޔައެވެ)‬ ‫ލުޣަވީމާދަ‪ :‬މީރުވަސް އަދި ރީތިކަމާއި ސާފުޠާހިރުކަދް‬ ‫އިޞްތިލާޙީ މާދަ‪ :‬އިސްލާމްދީދުގައި މަސްކެއުދް ޙަލާލު ޖަދަވާރެއް ޝަރުޢީ ހަމަތަކާއި އެއްގޮތްވާ‬ ‫ގޮތުގެ މަތީދް ކަތިލުމެވެ‪.‬‬

‫ކަތިލުމުގެ ބާވަތްތައް‪:‬‬ ‫‪ ‬ކަރުބުރިކޮފްލައިގެދް ކަތިލުދް (ޛަބަހަކުރުދް)‬ ‫‪ ‬ކަރުގެ ތިރިއަފް ތޫދު އެއްޗެއް ހަރާލައިގެދް ކަތިލުދް (ދަހްރުކުރުދް)‬ ‫މިއީ ޖަމަލު ކަތިލުމުގައި ސުދްދަތް ގޮތެވެ‪.‬‬ ‫‪ ‬ކޮދްމެވެސް ގޮތަކުދް ޖަދަވާރެއް ޒަޚަމް ކޮފްލައިގެދް ފުރާދަދުއްވާލުދް ( ޢަޤްރުކުރުދް ދުވަތަ‬ ‫ޝިކާރަކުރުދް)‬

‫ކަތިލުދް ޝަރުޢުކުރެއްވުދް‬ ‫އަލްމާއިދާ ސޫރަތުގެ ތިދްވަދަ އާޔަތުގެ މާދައިދް އެގޭ ގޮތުގައި ކަތިލުމަކީ ﷲ ޝަރުޢުކުރައްވާފައިވާ‬ ‫ކަމެއްކަދް އެދގެއެވެ‪ .‬ދަމަވެސް ޞައްޙަމަގުދް ކަތިލުމަކާއި ދުލާ މަސްކެއުދް ހަލާލު ޖަދަވާރެއްގެ‬ ‫މަސްކެއުދް ﷲ ޙަރާމްކުރެއްވިއެވެ‪.‬‬ ‫ކީރިތި ރަސޫލާގެ ޙަދީޘްފުޅެއްގައިވެއެވެ‪.‬‬ ‫___________________________________________________________________________‬ ‫ވިލާ އިދްޓަރދޭޝަދަލް ހައި ސްކޫލް‬ ‫ލައިޓް އޮފް އިސްލާމް‬

‫‪Villa International High School‬‬ ‫نىر‬ ‫‪www.noorofislam.org‬‬

‫‪Light of Islam‬‬

‫‪ii‬‬

‫"هاأنهر الدم‪ ,‬وذكرت اسن اهلل عليه‪ ,‬فكلىه ليس السن والظفر"‬ ‫މާދައަކީ‪" :‬އެއްޗެއް ކަތިލުމުގައި ލޭއޮހޮރުވާކ ﷲ ގެދަދްފުޅުމަތީގައި ކަތިލައިފިއެއްޗެއް ތިޔަބައިމީހުދް‬ ‫ކާފެވެ‪ .‬ދަތަކުދް ދުވަތަ ވަކިގަދޑަކުދް ކަތިލިކަމުގައި ދުވާދަމައެވެ‪".‬‬

‫‪ ‬ކަދޑުގައި އުޅޭ ތަކެތި ކަތިދުލަމަކާ ދުލާ ކެއުދް ހުއްދައެވެ‪ .‬މިކަމަފް ދަލީލުލިބޭ ކީރިތި ރަސޫލާގެ‬ ‫ޙަދީޘްފުޅެއްގެ މާދައިގައި ވަދީ‪" :‬ކަދޑަކީ އެތާދްގެ ފެދްޠާޙިރު އަދި އެތާދގެ މުޅަތަކެތި ޙަލާލު‬ ‫ކުރެވިފައިވާ ތަދެކެވެ‪".‬‬

‫ކަތިލުދް ޝަރުޢުކުރެއްވުމުގެ ޙިކުމަތް‪:‬‬ ‫‪ .‬މުޅަތަކެތި ކެއުމުދް ދުރުހެލިވުދް‬ ‫‪ .‬ﷲ ދޫދް އެހެދް ފަރާތަކަފް ކަތިލެވޭ ތަކެތި ކެއުމުދް ދުރުހެލިވުދް‬ ‫‪ .‬ދިރޭތަކެއްޗަފް އަދިޔާކޮފްގެދް ކަތިލާތަކެތި ދުކެއުދް‬ ‫‪ .‬ކެއިދް ބުއިމުގައި ﷲ ރުޙިވޮޑިގެދްވާ ގޮތް އިޚްތިޔާރުކުރުދް‬ ‫‪ .‬ލެއަކީ ދަޖިސް އެއްޗެއްކަމުދް އެއިދް ލިބިދާދެ ގެއްލުމަކުދް ސަލާމަތްވުދް‬ ‫‪ .‬ކާތަކެއްޗަކީ ހަފިގަދޑަފް ފައިދާ ހުރި ރަދގަޅު ތަކެތި ކަމުގައި ހެދުދް‬

‫ކަތިލުމުގެ ރުކުދްތައް‬ ‫‪ .‬ކަތިލާމީހާ‬ ‫‪ .‬ކަތިލެވޭ އެތި‬ ‫‪ .‬ކަތިލަދް ބޭދުދްކުރާ ހަތިޔާރު‬

‫___________________________________________________________________________‬ ‫ވިލާ އިދްޓަރދޭޝަދަލް ހައި ސްކޫލް‬ ‫ލައިޓް އޮފް އިސްލާމް‬

‫‪Villa International High School‬‬ ‫نىر‬ ‫‪www.noorofislam.org‬‬

‫‪Light of Islam‬‬

‫‪iii‬‬

‫ކަތިލާ މީހާގެ ޝަރުޠުތައް‪:‬‬ ‫ދަރަޖައަފް ބެހިގެދްވެއެވެ‪.‬‬

‫ކަތިލާމީހުދް‬

‫‪ .‬އެބައެއްގެ ކަތިލުދް ޙަރާމްކަމަފް ދަދްދަބޭކަލުދް އިއްތިފާޤުވެލައްވާ މީހުދް‪:‬‬ ‫‪ ‬މުޝްރިކުދް‬ ‫‪ ‬ކާފިރުދް‬ ‫‪ ‬ބުދަފް އަޅުކަދްކުރާމީހުދް‬ ‫‪ ‬އެޓީސްޓުދް‬ ‫‪ ‬މުރުތައްދުވެފައިވާ މީހުދް‬ ‫‪ ‬ޒިދްދީޤުދް‬ ‫‪ .‬އެބައެއްގެކަތިލުދް ޙަލާލުކަމަފް ދަދްދަބޭކަލުދް އިއްތިފާޤުވެފައިވާ މީހުދް‬ ‫‪ ‬ބާލިޣުވެ ބުއްދިސަލާމަތުދް ހުރި މުސްލިމުދްގެ ތެރެއިދް ފިރިހެދުދް‬ ‫‪ .‬އެބައެއް ކަތިލާތަކެތި ޙަލާލިކަމާމެދު ޢިލްމުވެރިދްގެ ޚިޔާލުތަފާތު ވެފައިވާ މީހުދް‬ ‫‪ ‬އަހުލުކިތާބީދް‪:‬‬ ‫ކީރިތި ޤުރުއާދުގައި ﷲ ވަޙީކުރައްވަދީ‪" :‬އަދި ބާވާލެއްވުދު ފޮތްތަކުގެ އަހުލުވެރިދް ކަތިލާތަކެތި‬ ‫ތިޔަބައިމީހުދްދަފް އަދި ތިޔަބައިމީހުދް ކަތިލާތަކެތި އެބައިމީހުދްދަފް ޙަލާލުވެގެދް ވެއެވެ‪".‬‬ ‫(އެމީހުދް ކަތިލީ ކޮދްފަރާތަކަފް ތޯ ބަލާކަފް ދުޖެހެއެވެ‪).‬‬ ‫އިމާމު ޝާފިޢީއާއި އިމާމް އަހްމަދު ބުދު ޙަދްބަލް ވިދާޅުވަދީ ޔަހޫދީދްދާއި ދަޞާރާއިދް‬ ‫އެބައިމީހުދްގެ ޢީދު ފަދަ މުދާސަބަތު ތަކުގައި ކަތިލާތަކެތި ކެއުދް މަކުރޫހަ ކަމުގައެވެ‪.‬‬ ‫އަދި ﷲ ގެ ދަދްފުޅު ފިޔަވައި އެހެދް ފަރާތެއްގެ ދަދްމަތީގައި ކަތިލާތަކެތި ކެއުދް ޖުމްހޫރު‬ ‫ޢިލްމުވެރިދް ވިދާޅުވަދީ ޙަރާމް ކަމުގައެވެ‪( .‬ދަލީލަކީ އަޢްލާ ސޫރަތުގެ‬

‫ވަދަ އާޔަތް‪:‬‬

‫"ﷲގެ އިސްމުފުޅު މަތީގައި ކަތިދުލެވޭތަކެތި ތިޔަބައިމީހުދް ދުކާފެވެ‪".‬‬ ‫‪ ‬މަޖޫސީދް ކަތިލާތަކެތި ކެއުދް ޙަލާލު ވެގެދް ދުއެވެ‪( .‬ޙަރާމް)‬ ‫‪ ‬ޞާބިޢާއިދް‪( :‬ތަރިތަކަފް އަޅުކަދް ކުރާ މީހުދް) މިފަދަ މީހުދް ކަތިލާ ތަކެތި ޖުމްހޫރު‬ ‫ޢިލްމުވެރިދްގެ އަރިހުގައި ޙަލާލު ވެގެދް ދުވެއެވެ‪.‬‬ ‫‪ ‬އަދްހެދުދްދާއި ކުޑަކުދިދް ކަތިލާ ތަކެތި‪:‬‬ ‫___________________________________________________________________________‬ ‫ވިލާ އިދްޓަރދޭޝަދަލް ހައި ސްކޫލް‬ ‫ލައިޓް އޮފް އިސްލާމް‬

‫‪Villa International High School‬‬ ‫نىر‬ ‫‪www.noorofislam.org‬‬

‫‪Light of Islam‬‬

‫‪iv‬‬

‫މުސްލިމު އަދްހެދުދް ކަތިލާތަކެތި ޖުމްހޫރު ޢިލްމުވެރިދްގެ އަރިހުގައި ޙަލާލު ވެގެދް ވެއެވެ‪.‬‬ ‫ތަދްދޮރު ދުދަދްދަ ކުޑަކުދިދް ކަތިލާ ތަކެތި އިމާމް ޝާފިޢީގެ އަރިހުގައި ހުއްދަވެގެދް ވެއެވެ‪.‬‬ ‫ދަމަވެސް ޖުމްހޫރު ޢިލްމުވެރިދް އެތަކެތި ޞައްކަމަފް ދެކި ދުލައްވައެވެ‪.‬‬ ‫‪ ‬މޮޔައިދްދާޢި މަސްތުވެފައިވާ މީހާ ކަތިލާ ތަކެތި‪:‬‬ ‫މިފަދަ މީހުދް ކަތިލާ ތަކެތި ޝާފިޢީ މަޛްހަބުގައި މަކުރޫހަކަމާއެކު ހުއްދައެވެ‪ .‬ދަމަވެސް ޖުމްހޫރު‬ ‫ޢީލްމުވެރިދްގެ އަރިހުގައި މިފަދަ މީހުދްގެ ކަތިލުދް ހުއްދަވެގެދް ދުވެއެވެ‪.‬‬

‫ކަތިލެވޭ އެތީގައި ހުދްދަދްޖެހޭ ޝަރުޠުތައް‬ ‫‪ .‬ކަތިލުމުގެ ކުރީގައި ފުރާދަހުރުދް‬ ‫‪ .‬ދޭވާހޮޅިޔާ ކާބޯތަކެތިދާ ހޮޅި ބުރިކޮފްލުދް‬ ‫‪ .‬އެއްފަހަރުދް ބުރިކޮފްލުދް ދުވަތަ އަވަހަފް ބުރިކޮފްލުދް (މިކަމުގެ ބޭދުމަކީ ޖަދަވާރަފް ލިބޭ ވޭދް‬ ‫ކުޑަކުރުދް)‬ ‫‪ .‬މަސްކެއުދް ޙަލާލު އެއްޗަކަފްވުދް‬ ‫‪ .‬އައިބުތަކުދް ސަލާމަތްވެފައިވާ އެއްޗަކަފްވުދް‬

‫ކަތިލަދް ބޭދުދްކުރާ ސާމާދުގައި ހުދްދަދްޖެހޭ ޝަރުޠުތައް‬ ‫‪ .‬ކަތިލަދް ބޭދުދްކުރާ އެއްޗަކީ ތޫދު އެއްޗަކަފްވުދް‬ ‫‪ .‬ކަތިލަދް ބޭދުދްކުރާ އެއްޗަކީ ދަތް ދުވަތަ ދިޔަފަތި ކަހަލަ އެއްޗެއްކަމުގައި ދުވުދް‬

‫ކަތިލުމުގައި ސުދްދަތްވެގެދްވާކަދްތައް‬ ‫‪ .‬ކަތިލާހިދު بسن اهلل ‪,‬اهلل أكبر" ކިޔުދް‬ ‫‪ .‬ކަރު ރަދގަޅަފް ބުރިކޮފްލުދް‬ ‫‪ .‬ކަތިލުމުގެ ކުރީގައި ހަތިޔާރު ތޫދުކުރުދް‬ ‫‪ .‬ކަތިލާ ޖަދަވާރުގެ ވާތް ފަރާތަފް ބާއްވައިގެދް ކަތިލުދް (ޖަމަލުކަތިލުމުގައި މިގޮތް ސުދްދަތްވެގެދް‬ ‫ދުވެއެވެ)‬

‫___________________________________________________________________________‬ ‫ވިލާ އިދްޓަރދޭޝަދަލް ހައި ސްކޫލް‬ ‫ލައިޓް އޮފް އިސްލާމް‬

‫‪Villa International High School‬‬ ‫نىر‬ ‫‪www.noorofislam.org‬‬

‫‪Light of Islam‬‬

i





‫وانحر‬

‫لربك‬

‫فصل‬

     

___________________________________________________________________________ ް‫ވިލާ އިންޓަރނޭޝަނަލް ހައި ސްކޫލ‬

Villa International High School Light of Islam

‫نور‬ www.noorofislam.org

ް‫ލައިޓް އޮފް އިސްލާމ‬

ii

 

  

___________________________________________________________________________ ް‫ވިލާ އިންޓަރނޭޝަނަލް ހައި ސްކޫލ‬

Villa International High School Light of Islam

‫نور‬ www.noorofislam.org

ް‫ލައިޓް އޮފް އިސްލާމ‬

‫‪i‬‬

‫ޔމީނު (ހުވާކުރުން )‬ ‫އަލް ަ‬ ‫ިސތި ާލހުގައި ހުވަ ަޔ ީކ ﷲ ެގ ނަ ން ފުޅުތަކުގެ ތެ ެރއިން ނަ ން ުފޅެ ްއ ނު ވަތަ ސިފަ ުފޅުތަކުގެ ތެރެއިން‬ ‫ޝރީޢަތުގެ އ ް‬ ‫ަ‬ ‫‪‬‬ ‫ދ އެކަ ެމއް ކުރާނެ ކަން ނު ވަތަ ެއކަމެއް ނިން މާނެ ކަމުގެ ަޔޤީން ކަން ދިނު މެވެ‪.‬‬ ‫ސިފަ ުފޅެއް ގަން ީ‬ ‫ިސމަފުޅެއް ނު ވަތަ ސިފަ ުފޅެއް ނު ހިމަނާ ކުރާ ހުވާ ހުވަ ަޔކަ ްށ ނު ވާނެ އެވެ‪.‬‬ ‫ިސ ުމފުޅުތަކުގެ ތެރެއިން އ ް‬ ‫‪ ‬ﷲ ގެ އ ް‬ ‫ެސ ނު ވެއެވެ‪.‬‬ ‫ޞ ްއޙަގޮތެއް ކަމުގައިވ ް‬ ‫ޝރުޢީގޮތުން ހު ާވކުރުން ަ‬ ‫އަދި ެއއީ ަ‬ ‫ަސތަ ްއ‪:‬‬ ‫‪ ‬ހުވާ ކުރެވިދާނެ ބަ ެއއް ބ ް‬ ‫‪ ‬ﷲ ގަން ދީ ބުނަ މެވެ‪.‬‬ ‫‪ ‬ﷲގެ ޢި ްއޒަތް ގަން ދީ ބުނަ މެވެ‪.‬‬ ‫‪ ‬ﷲގެ މަތިވެރިކަން ގަން ދީ ބުނަ މެވެ‪.‬‬ ‫ސބަބުން އެމީ ަހކު ހުވާ ުކރެވޭ ފަރާތް (ﷲ) މަތިވެރިކުރެވޭ ކަމެކެވެ‪ .‬އަދި ﷲ ނޫ ން‬ ‫‪ ‬ހުވާކުރުމަކީ ެއކަމުގެ ަ‬ ‫ފަރާތަކަ ްށ‬

‫އެފަ ަދ‬

‫މަތިވެރިކަމެއް‬

‫ޙައްޤުވެގެން‬

‫ނު ވެއެވެ‪.‬‬

‫އެފަ ަދ‬

‫އެހެން ފަރާތަކަ ްށ‬

‫މަތިވެރިކަމެއް‬

‫ދިނު މަ ީކ‬

‫ޝިރު ުކކުރުން ކަމުގައި ވާތީ ﷲ ނޫ ން ފަރާތަ ަކ ްށ ހުވާކުރު ަމކީ ޙަރާމްކަމެކެވެ‪.‬‬ ‫ަސފުޅެއްގެ މާނަ އިގައި ވެއެވެ‪.‬‬ ‫ަސ ާލ صلى اهلل عليه وسلمގެ ޙަދީޘް ބ ް‬ ‫‪ ‬ކީރިތި ރ ޫ‬ ‫ެސ ﷲ ނަ ޙީކު ެރއްވިއެވެ‪.‬‬ ‫"ދަން ނާ ެށވެ! ތި ަޔ ަބއިމީހުން ގެ މައިން ބަ ަފއިން ގެ ނަ ން ގަނެ ހު ާވކުރުން ހަމަ ަކ ަށވަރުން ވ ް‬ ‫އަދި ތި ަޔބައިމީހުން ކުރެ މީ ަހކު ހު ާވކުރާނަ މަ ﷲގެ ނަ ން ގަނެ ުހވާކުރާ ެށވެ‪"!.‬‬ ‫‪ ‬ހުވާބެހިގެން ވަނީ ތިން ަބ ަޔ ަކ ެށވެ‪:‬‬ ‫ަޞ ަދކާނު ލާ ކުރާހުވާ)‬ ‫‪ަ .1‬ޔމީނު ލް ަލޣްވު (ޤ ް‬ ‫ަޞ ުދ ަގއި ކުރާ ހުވާ)‬ ‫‪ަ .2‬ޔމީނު ލް މުން ޢަޤި ާދ (ޤ ް‬ ‫ޫސ ( ޮދގު ހުވާ)‬ ‫‪ަ .3‬ޔމީނު ލް ޣުމ ް‬ ‫‪ަ ‬ޔމީނު ލް ލަޣްވު‬ ‫ަޞ ަދކާނު ާލ‬ ‫ެސ ޤ ް‬ ‫ަޞ ަދކާ ނު ލާ ކުރެވޭ ހުވައެވެ‪ .‬ނު ވަތަ ކު ްށހުވައެވެ‪ .‬އެއްވ ް‬ ‫‪ ‬މިއީ ހުވާކުރުމުގައި ޤ ް‬ ‫ސ ަބބުން މިފަ ަދ ހުވާ ުކރެވެއެވެ‪.‬‬ ‫ބޭ ިއޚްތި ާޔރުގައި ހުވާކުރުން ގިނަ ކުރުމުގެ ަ‬ ‫ަސ ަކއްފާރާ ޭދކަ ްށ ނު ޖެހެއެވެ‪.‬‬ ‫‪ ‬މިފަ ަދ ހުވާކުރާމީހާ ާފފަވެރިއެއްނު ވާނެ އެވެ‪ެ .‬އހެން ކަމުން މިހުވަ ާޔ ޚިލާފުވިޔ ް‬ ‫ިސ ޮދގު ހުވާކުރުމަ ްށ އާ ަދވުމުގެ ިބރު އޮތުމާ ެއކު އެ ަފ ަދ‬ ‫ެސ މިފަ ަދ ހުވާކުރާމީހުން ފަހުން ައއ ް‬ ‫‪ ‬އެހެން ނަ މަވ ް‬ ‫ހުވާތަކުން ުދރު ެހލިވުމަކީ ވަރަ ްށ މުޙިއްމު ކަމެކެވެ‪.‬‬ ‫___________________________________________________________________________‬ ‫ވިލާ އިންޓަރނޭޝަނަލް ހައި ސްކޫލް‬ ‫ލައިޓް އޮފް އިސްލާމް‬

‫‪Villa International High School‬‬ ‫نور‬ ‫‪www.noorofislam.org‬‬

‫‪Light of Islam‬‬

‫‪ii‬‬

‫‪ަ ‬ޔމީނު ލް މުން ޢަޤި ާދ‬ ‫ަޞ ުދ ަގއި ކު ާރ ހުވައެވެ‪ .‬މިފަ ަދ ހުވާކުރާ ީމހުން ހުވަ ާޔ ޚި ާލފުވެއްޖެނަ މަ ކައް ާފރާ ދިނު ން‬ ‫‪ ‬މިއީ ހުވާކުރުމުގަ ިއ ޤ ް‬ ‫ވާޖިބުވާނެ އެވެ‪.‬‬ ‫ަސ ާލ صلى اهلل عليه وسلمގެ ޙަދީޘް ުފޅެއް ެގ މާނަ އިގައިވެއެވެ‪" .‬ކަމަ ަކ ްށހުވާ ޮކ ްށ އެ ައ ްށވުރެ‬ ‫ެސ ރ ޫ‬ ‫‪ ‬ނަ މަވ ް‬ ‫ރަނގަޅުގޮތެއް ެފނިއްޖެނަ މަ ( ެއކުރި ހުވަ ާޔ ޚިލާފުވެ) އެރަނގަޅުގޮތަ ްށ ޢަމަލު ޮކ ްށ އެކު ިރ ހުވާގެ ަކއްފާ ާރ‬ ‫ޭދ ެށވެ‪".‬‬ ‫ޝ ﷲ" ނު ވަތަ އިރާ ަދކު ެރއްވިއް ާޔއޭ ބުނެ ފިނަ މަ އެހުވަ ާޔ ިޚލާފުވުމުން‬ ‫‪ ‬މީގެއިތުރުން ހުވާކު ާރއި ުރ "އިން ާ‬ ‫ކައްފާރާ ޭދކަށް ނު ޖެހޭނެ އެވެ‪.‬‬ ‫‪ަ ‬ޔމީނު ލް ޣުމޫސް‬ ‫ަސ ުދގައި ުކރާ ހުވައެވެ‪.‬‬ ‫‪ ‬މިއީ ޮދގުހެ ުދމުގެ ގ ް‬ ‫‪ ‬މިހުވަ ަޔ ްށ ަޔމީނު ލް ޣުމޫސް އޭ ކި ަޔނީ މިހުވާކުރާމީހާ ފާފައިގެ ތެރެއަ ްށ ގަން ބާލެއްވޭތީއެވެ‪ .‬އެ ަޔ ްށފަހު ނަ ރަކައިގެ‬ ‫ތެރެއަ ްށ ގަން ބާލެއްވޭތީއެވެ‪.‬‬ ‫ަސފު ެޅއްގެ‬ ‫ަސލާصلى اهلل عليه وسلمގެ ބ ް‬ ‫‪ޮ ‬ދގުހުވާކުރުމަކީ ބޮޑެތި ފާ ަފއިގެތެރެއިން ހިމެނޭ ކަމެކެވެ‪ .‬ކީރިތި ރ ޫ‬ ‫މާނަ އިގައި ވެއެވެ‪.‬‬ ‫ޝ ީރކުކުރުމާއި‪ ،‬މަ ިއން ަބފައިން ނަ ށް (ކި ަޔމަން ތެރިވުން ަޙއްޤުވެގެން ވާ ޙާލު) ނު ކި ަޔމަން ތެރިވުމާއި‪،‬‬ ‫"ﷲއަށް ަ‬ ‫ޙައްޤަ ާކއިނު ލާ މީހުން މެރުމާއި‪ ،‬އަދި ޮދގުހު ާވކުރުމަކީ ބޮޑެތި ފާ ަފއިގެ ތެރެއިން ހިމެނޭ ކަން ތަކެވެ‪".‬‬ ‫ސ ަބ ަބކީ މިހުވާ ކުރާމީ ާހ ނަ ަރކައި ެގ‬ ‫‪ ‬މިހުވަ ަޔ ްށ ކައް ާފރާއެ ްއ ނު ާވކަމަ ްށ ބަ ެއއް ޢިލްމުވެރިން ވި ާދ ުޅވެއެވެ‪ަ .‬‬ ‫އަލިފާން ގަނޑުގެ ތެ ެރއަ ްށ ގެބިގެން ާދ ކަމަށް ޓަ ަކއެވެ‪.‬‬ ‫ސ ަބބުން މީހެއްގެ ަޙއްޤެއް ގެ ްއލިފައިވާނަ ަމ‬ ‫ދ މިހުވާގެ ަ‬ ‫‪ ‬އެހެން ކަމުން މިހުވާކުރިމީ ާހ ތައުބާވާން ޖެހެއެވެ‪ .‬އަ ި‬ ‫އެމީހެއްގެ ަޙއްޤު އެމީ ަހކަ ްށ ހޯ ަދދޭން ެޖހޭނެ އެވެ‪.‬‬ ‫ޝރުޠުތައް‬ ‫‪ ‬ހުވާ ޞަ އްޙަވުމުގެ ަ‬ ‫ސލާމަތުން ހުރުން‬ ‫‪ .1‬ބުއްދި ަ‬ ‫‪ .2‬ބާލިޣުވުން‬ ‫ިސލާމަ ުކ ކަމުގައިވުން‬ ‫‪ .3‬އ ް‬ ‫ިސ ުމފުޅެއް ގަން ދީ ހުވާކުރުން )‬ ‫‪ .4‬ރަނގަޅުގޮތުގައި ކުރާ ހުވައަ ަކ ްށވުން (ﷲގެ އ ް‬ ‫‪ .5‬އަމިއްލަ ިއޚްތި ާޔރުގަ ިއކުރާ ހު ަވއެއް ކަމުގައިވުން‬ ‫___________________________________________________________________________‬ ‫ވިލާ އިންޓަރނޭޝަނަލް ހައި ސްކޫލް‬ ‫ލައިޓް އޮފް އިސްލާމް‬

‫‪Villa International High School‬‬ ‫نور‬ ‫‪www.noorofislam.org‬‬

‫‪Light of Islam‬‬

‫‪iii‬‬

‫ަސ)‬ ‫‪ ‬ހުވާގެ ރުކުނަ ީކ ހުވާގައިބޭނު ން ކުރާ ަލފް ެޛވެ‪( .‬ބ ް‬ ‫ނ ެޔ ާއއި ާއޚިރަތުގައި އޭ ެގ‬ ‫ސބަބުން ުދ ި‬ ‫ްޞ ަދކީ ތިމާއަ ްށ ކުރެވި ަފއިވާ ފާފަ ޮފހެލުމެވެ‪ .‬އޭގޭ ަ‬ ‫‪ ‬ކައްފާރާ ދިނު މުގެ މަޤ ަ‬ ‫ޢަ ާޛބު އޭނާ އަ ްށ ނު ލިބޭގޮތްވުމެވެ‪.‬‬ ‫‪ ‬ހުވާގެ ކައްފާ ާރއަ ީކ‪:‬‬ ‫‪ .1‬އަޅަ ުކ މިނިވަން ކުރުން‬ ‫ިސކީނު ން ގެ އުނު އޮރިޔާން ނިވާ ޮކ ްށދިނު ން‬ ‫‪ .2‬ދިހަ މ ް‬ ‫ިސކީނު ން ނަ ްށ ކާން ދިނު ން‬ ‫‪ .3‬ދިހަ މ ް‬ ‫ނއެވެ‪.‬‬ ‫‪ ‬މި ތިން ކަން ތަކުގެ ތެރެއިން ކަމެ ްއ ނު ުކރެވިއްޖެ މީހާ ތިން ުދވަ ުހ ޖެހިޖެހިގެން ރޯ ަދހިފާ ީ‬ ‫ްސލަތަ ްއ‪:‬‬ ‫‪ ‬ހުވަ ާޔ ގުޅުން ހުރި މައ ަ‬ ‫‪ .1‬ކަމެއްނު ކުރުމަ ްށ ހުވާ ޮކ ްށ ަފއި ެއކަމެއް ހަނދާން ނެ ތިގެން ކުރެވުމުން ަކއްފާރާ ޭދ ަކ ްށ ނު ެޖހެއެވެ‪.‬‬ ‫ސ ަބބުން ތި ަޔބައިމީހުން ގެ މައްޗަށް‬ ‫ަސ ެދއްނެ ތިކުރެވޭ ކުށް ތަކުގެ ަ‬ ‫ނ‪" :‬ތި ަޔބައިމީހުން ގ ް‬ ‫ﷲ ވަޙީކުރައްވަ ީ‬ ‫ފާފައެއްނެ ތެވެ‪".‬‬ ‫‪ .2‬މަޖުބޫރުކުރުވައިގެން ކުރާހުވާ އަ ާދކުރުން ާލޒިމުވެގެން ނު ވެއެވެ‪.‬‬ ‫‪ .3‬ހުވާގެ ކައްފާރާ އޭގެ އަގުން އަ ާދކުރުން ގިނަ މީހުން ގެ އަ ިރހުގަ ިއ ހުއް ަދވެގެން ނު ެވއެވެ‪.‬‬ ‫ިސބުން ކައްފާރާ ެދވިދާނެ އެ ެވ‪.‬‬ ‫ަސ ުދ ުކރާ ހ ާ‬ ‫‪ .4‬ހުވަ ާޔ ޚި ާލފުވުމަ ްށ ގ ް‬ ‫ަސ ަލހަތުއޮތް ގޮތް ކަމުގައިވާނަ މަ ހުވަ ާޔ ޚިލާފުވުން‬ ‫‪ .5‬ހުވަ ާޔ ޚިލާފުވުމަކީ މ ް‬

‫ވެއެވެ‪ .‬އަދި‬

‫ޖާ ިއޒުވެގެން‬

‫ކައްފާރާދޭން ޖެހޭނެ އެވެ‪.‬‬ ‫‪ .6‬ވާޖިބުކަމެއް‬

‫އަ ާދކުރުމަށާ އޮ‬

‫ޙަރާމްކަމަކުން‬

‫ުދ ުރހެލިވުމަ ްށ‬

‫ހުވާކޮ ްށ ިފކަމުގައިވާނަ މަ‬

‫ހުވަ ާޔ‬

‫ޚި ާލފުވުމަކީ‬

‫ޙަރާމްކަމެކެވެ‪.‬‬ ‫‪ .7‬ވާޖިބެއް ޫދ ޮކ ްށލުމަ ާށއި ޙަރާމްކަމެއް ކުރުމަ ްށ ހުވާކޮށް ފިނަ މަ ެއހުވަ ާޔ ޚިލާފުވުން ވާޖިބުވާނެ އެވެ‪.‬‬ ‫‪.8‬‬

‫ސން ނަ ތްވުމާއި‪ ،‬މަކުރޫހާވުން އޮން ނަ ނީ ހުވާކުރާ ކަމެއްގެ‬ ‫ހުވަ ާޔ ޚިލާފުވުމާއި ހުވާފުއްދުން ވާޖިބުވުމާއި‪ު ،‬‬ ‫މައްޗަ ްށ ެބލުމަ ްށފަހު ަގއެވެ‪.‬‬

‫___________________________________________________________________________‬ ‫ވިލާ އިންޓަރނޭޝަނަލް ހައި ސްކޫލް‬ ‫ލައިޓް އޮފް އިސްލާމް‬

‫‪Villa International High School‬‬ ‫نور‬ ‫‪www.noorofislam.org‬‬

‫‪Light of Islam‬‬

‫‪i‬‬

‫ން‬ ‫ންް‬ ‫ނަ ުދރުބު ު‬ ‫ްޝ ުރޢީގޮތުން ް ެހ ޮޔކަމަކަށްްވަޢު ުދވުންް‬ ‫ެސ ަ‬ ‫‪ ‬ލުޣަވީްމާނަް‪ް:‬ކަމަކަށްް ަވޢު ުދވުން ްނަ މަވ ް‬ ‫ުޟނޫ ން ް ެހ ޮޔކަމެ ްއކުރުން ްތިމާގެްމައްޗަ ްށްލާޒިމް ޮކށްް ެއކަން ް‬ ‫ޝރުޢީގޮތުން ްތިމާގެްމައްޗަށް ްފަރ ު‬ ‫ިޞތިލާޙީމާނަް‪ަ ް:‬‬ ‫‪ ‬އ ް‬ ‫ޭދހަވާފަދަް ިޢބާރާތަކުން ްބުނު މެވެ‬ ‫ާްޝ ުރޢީްޢަމަލެކެވެ‪ްް.‬‬ ‫ިްސން ނަ ތުން ްޘާބިތުވެ ަފއިވ ަ‬ ‫‪ ‬ނަ ުދރުްބުނު މަކީްޤުރުއާނާ އ ު‬ ‫‪ ‬ނަ ުދރުގެްޙުކުްމް‪:‬‬ ‫‪ ‬ﷲއަ ްށްކުއްތަން ވުމުގެްގޮތުން ްނަ ުދ ުރބުނު މުން ްއެނަ ުދރުްފުއްދުން ްވާޖިބުވާނެ އެވެ‪.‬‬ ‫ރފުއްދުން ްޙަރާމެވެ‪.‬‬ ‫‪ ‬ﷲއަ ްށްއުރެ ުދމަ ަކށްްނު ވަތަްފާ ަފއެއް ުކރުމަށްްނަ ުދ ުރބުނާ ނަ މަްއެނަ ުދ ު‬ ‫ރު‪:‬‬ ‫ޝރުޢުގައިްކަނޑައެޅިގެން ވާްނަ ުދް‬ ‫ަ‬ ‫‪‬‬ ‫ޞލްވުމުން ްނު ވަތަްތިމާ‪ް،‬މުޞީބާތަކުން ް‬ ‫ނޢުމަތެއްް ާޙ ި‬ ‫ޝރުޢުގައިްކަނޑައެޅުގެން ވާްނަ ުދރަކީްތިމާއަށްް ި‬ ‫ަ‬ ‫ެސްހެ ޮޔކަމެއްްކުރުން ްތިމާގެްމައްޗަ ްށްލާޒިމްކޮށް ްބުނާ ްނަ ުދރެވެ‪ް.‬‬ ‫މިން ޖުވެއްޖެނަ މަްކޮން މެވ ް‬ ‫ްޞދުް ާޙޞިލްވެއްޖެނަ މަ‪ް،‬ފުއްދުން ްލާޒިމްވާނެ އެވެ‪ް.‬‬ ‫މިފަދަްނަ ުދރުތައްްއޭގެްމަޤ ަ‬ ‫ް‬ ‫ރު‪:‬‬ ‫ޝރުޢުގައިްކަނޑައެޅިގެންނު ވާްމުތުލަޤުްނަ ުދް‬ ‫ަ‬ ‫‪‬‬ ‫ޓކައިްދެްރަ ުކޢަ ުތގެްނަ މާ ެދއްްކުރުމަށް ްނަ ުދ ުރބުނު މެވެ‪ްް.‬‬ ‫ިްޝރުތެއްނެ ތިްﷲއަ ްށ ަ‬ ‫މުތުލަޤުނަ ުދރަކީްވަކ ަ‬ ‫ެސްލާޒިމްވާނެ އެވެ‪ް.‬‬ ‫މިފަދަްނަ ުދރުް ުފއްދުން ވ ް‬ ‫ް‬ ‫‪ ‬މަރުވެފައިވާމީހުން ނަ ްށްނަ ުދރުްބުނު މާއިްއެނަ ުދރުްފުއް ުދމަކީްޙަ ާރމްކަމެކެވެ‪ް.‬‬ ‫ެސްއާން މުްފަޤީރުން ނަ ށްްލިބޭްފައި ާދއަ ަކށްްނަ ުދ ެރ ްއބުނެ ފިނަ މަްއެނަ ުދރުް ާޙޞިލްވެއްޖެނަ މަް ުފއްދުން ް‬ ‫‪ ‬ނަ މަވ ް‬ ‫ހުއް ަދވެގެން ވެއެވެ‪.‬‬ ‫ުްޞއްޙަވެގެން ްވެއެވެ‪.‬‬ ‫ްސން ތެ ރިވުމުގެްގޮތުން ްނަ ުދރުްބުނެ ފިނަ މަްއެނަ ުދރ ަ‬ ‫ުސކުޅި ައކަ ްށްއިޙ ާ‬ ‫‪ ‬އަދިްމ ް‬ ‫ެްސ ަބބުން ް‬ ‫ުސކުޅިކަމުން ްނު ވަތަްރަނގަޅުވުމުގެްއުން މީ ެދއްނެ ތްްބަ ްއ ެޔއްގ ަ‬ ‫‪ ‬ރޯ ަދއެއްްހިފުމަ ްށްނަ ުދރުބުނެ ްއެނާ ގެްމ ް‬ ‫ދއްޖެނަ މަްދެން ްއޭނާ ޖެ ޭހނީްހުވާގެް ަކއް ާފރާް ޭދ ެށވެ‪ް.‬‬ ‫އެރޮދަްހިފު ަމށްްނު ކުޅެ ި‬ ‫‪ ‬މަރުވިްއިރުް ނަ ުދރުގެްރޯ ަދތަ ެކއްްނު ހިފިްހު ިރކަމުގައިވާނަ މަްއޭނާ ގެްގާތްމީހުން ްއެރޯ ަދތަށްް ިހފުން ްވާޖިބުވެގެން ް‬ ‫ވެއެވެ‪.‬‬ ‫___________________________________________________________________________‬ ‫ވިލާ އިންޓަރނޭޝަނަލް ހައި ސްކޫލް‬ ‫ލައިޓް އޮފް އިސްލާމް‬

‫‪Villa International High School‬‬ ‫نور‬ ‫‪www.noorofislam.org‬‬

‫‪Light of Islam‬‬

‫‪ii‬‬

‫‪ ‬ނަ ުދރުގެްކައްފާރާއަްކީ‪:‬‬ ‫ިސކީނު ން ނަ ްށްކާން ދިނު ންް‬ ‫‪ .1‬ދިހަްމ ް‬ ‫ިސކީނު ން ނަ ްށްއަން ނަ އުނު ްދިނު ންް‬ ‫‪ .2‬ނު ވަތަްދިހަްމ ް‬ ‫‪ .3‬ނު ވަތަްތިން ް ުދވަހުްރޯ ަދހިފުންް‬ ‫‪ ‬ވަކިތަނެ އްގައިްނަ ުދރުްފު ްއދަން ްބުނު ންް‪:‬‬ ‫ްޞތަނެ އް ަގއިްނަ ުދރުގެްރޯ ަދއެއް‪ް،‬ނަ މާ ެދއްްނު ވަތަް ިއއުތިކާފެއްްއިނު މަށް ްނު ވަތަްކުރުމަ ްށްބުނެ ފިނަ މަް‬ ‫ވަކިްޚާއ ަ‬ ‫ްޞމަޤާމެއްްލިބި ަފއިވާނަ މަްއެތަނެ އްގައިްއެނަ ުދރުް‬ ‫ްޞކަމެއްްނު ވަތަްވަކިްޚާއ ަ‬ ‫އެބުނެ ވުނު ްތަނެ އްގެްވަކިްޚާއ ަ‬ ‫ފުއްދަން ވާނެ އެވެ‪ްް.‬‬ ‫ްޞގައިްނަ ުދރު ުފއްދަން ްބުނެ ފިނަ މަް‬ ‫ަސޖި ުދއްްއަޤ ާ‬ ‫ަސޖި ުދއްްނަ ބަވީ‪ް،‬ނު ވަތަްމ ް‬ ‫ަސޖި ުދލްްޙަރާމް‪ް،‬މ ް‬ ‫ިސލަކަށް ް މ ް‬ ‫މ ާ‬ ‫އެތަނެ އްގައިްއެނަ ުދރުްފުއްދަން ޖެހޭނެ އެވެ‪.‬‬

‫___________________________________________________________________________‬ ‫ވިލާ އިންޓަރނޭޝަނަލް ހައި ސްކޫލް‬ ‫ލައިޓް އޮފް އިސްލާމް‬

‫‪Villa International High School‬‬ ‫نور‬ ‫‪www.noorofislam.org‬‬

‫‪Light of Islam‬‬

‫‪i‬‬

‫ޞހިފުްް‬ ‫ނ‬ ‫ިޞ ް‬ ‫ޤ ާ‬ ‫ޞހިފުމަކީްހައްޤަ ާކއިނު ލާްމީ ަހކުމަރައިފިނަ މަްއޭނާ ގެްފުރާނާ ިއގެްބަ ަދލުގައިްމެރިމީހާްމަރާލާމަރުގެްބަ ަދލުހިފުމެވެ‪.‬‬ ‫ިޞ ް‬ ‫‪ ‬ޤ ާ‬ ‫ާްޝރުޢީްޙުކުމެކެވެ‪ްް.‬އަދިްމިކަމަކީްބުއްދީގެް‬ ‫ެްސން ނަ ތުން ްޘާބިތުވެގެން ވ ަ‬ ‫ަސލާގ ު‬ ‫‪ ‬މިކަމަކީްކީރިތިްޤުރުއާނާ އިްރ ޫ‬ ‫ެސްޘާ ިބތުވެގެން ވާްޤާނޫ ނީްޢުޤޫބާތެކެވެ‪.‬‬ ‫ހަމަތަކުން ނާ އިްއުން މަތުގެްދަން ނަ ޭބކަލުން ގެްޢިޖުމާޢުން ވ ް‬ ‫ްޝ ުރޢުކު ެރއްވުމުގެްޙިކުމަތް‪:‬‬ ‫ޞހިފުން ަ‬ ‫ިޞ ް‬ ‫‪ ‬ޤ ާ‬ ‫ސނީްކަރާމާތްްޙައްޤުް ަރއްކާތެރިކުރުންް‬ ‫‪ ‬އިން ާ‬ ‫ސދިނު ންް‬ ‫‪ ‬މުޖުތަމަޢަށްްއަމަން އަމާން ކަން ްގެނެ ް‬ ‫‪ ‬ފުރާނާ އިގެްމިނިވަން ކަން ްހޯ ަދއިދިނު ންް‬ ‫ް‬ ‫ެްޝރުޠުތައް‪:‬‬ ‫ޞގ ަ‬ ‫ިޞ ް‬ ‫‪ ‬ޤ ާ‬ ‫ުސމެއްކަމުގައިވުންް‬ ‫‪ .1‬ޤަތުލުވިމީހާއަކީްޤަތުލުކުރުން ްމަނާ ކުރެވިފައިވާްމައ ޫ‬ ‫ިސލާމަތުން ްހުރިް ާބލިޣުވެފައިވާްމު ަކއްލަ ަފކަ ްށވުންް‬ ‫‪ .2‬ޤާތިލަކީްބުއްދ ަ‬ ‫‪ .3‬ޤާތިލަކީްއޭނާ ްބޭނު ން ކަމެ ްއކުރުމުގެްއިޚް ިތ ާޔރުލިބިގެން ވާްމިނިވަނެ އްކަމުގައިވުންް‬ ‫ަސ ެލއްކަމުގައިނު ވުންް‬ ‫‪ .4‬ޤަތުލުވިމީހާއަކީްއާ ިއލީގޮތުން ްޤާތިލުގެްއ ް‬ ‫‪ .5‬ޤާތިލާއިްމަޤްތޫލުގެް ެދމެ ުދގައިްކުށްްހިނ ިގއިރުް ުކފޫހަމަވުންް‬ ‫ޞްހިފުމަ ްށްއެދުންް‬ ‫ިޞ ް‬ ‫‪ .6‬މަޤްތޫލުގެްއާއިލާގެްއެން މެން ްޤ ާ‬ ‫ްތކަ ްށްނު ފޯރުންް‬ ‫ަސރުް ެއހެން ްފަރާ ަ‬ ‫ޞހިފުމުން ްއޭގެްއ ަ‬ ‫ިޞ ް‬ ‫‪ .7‬ޤ ާ‬ ‫ް‬ ‫ް‬

‫___________________________________________________________________________‬ ‫ވިލާ އިންޓަރނޭޝަނަލް ހައި ސްކޫލް‬ ‫ލައިޓް އޮފް އިސްލާމް‬

‫‪Villa International High School‬‬ ‫نور‬ ‫‪www.noorofislam.org‬‬

‫‪Light of Islam‬‬

‫‪i‬‬

‫އަލްޖިނާ ަޔތުގެ ކު ްށ‬ ‫‪‬‬

‫ޞހިފުން ނު ވަތަ ދި ަޔ ދިނު ން ވާޖިބުވާ ޢަމަލެއް ކުރުމެވެ‪.‬‬ ‫ިޞ ް‬ ‫ސބަބުން ޤ ާ‬ ‫ިސތިލާހުގައި މީގެ މާނަ އަކީ ޢު ުދވާނީ ޢަމަލެއްގެ ަ‬ ‫އ ް‬

‫‪‬‬

‫ެސ ޖިނާ އަތޭ ކި ަޔއެވެ‪.‬‬ ‫މީގެ އިތުރުން ުދނި ޭޔގައި ޢުޤޫބާތެއް‪ ،‬އާޚިރަތުގައި އަ ާޛބެއް ލިބި ޭދފަ ަދ ކަން ތަކަ ްށވ ް‬

‫‪‬‬

‫ސބިތުވެއެވެ‪ .‬އެހެނީ އެއީ‬ ‫ސން ނަ ތުން ނާ އި ދަން ނަ ބޭކަލުން ގެ އިޖުމާޢުން މިކަން ާ‬ ‫ަސލާގެ ު‬ ‫މިއީ ޙަރާމްކަމެއްކަން ކީރިތި ޤުރުއާނާ ރ ޫ‬ ‫ެސ އެނގެއެވެ‪.‬‬ ‫ސރަތުގެ ‪ 33‬ވަނަ އާ ަޔތުން ވ ް‬ ‫ިސރާ ޫ‬ ‫ްސތަކުން އަނި ާޔވުން ކަމުގައިވާތީއެވެ‪ .‬އެގޮތުން ކީރިތި ޤުރުއާނު ގެ އ ް‬ ‫ނަ ފ ު‬

‫ޤަތުލުގެ ބާވަތްތައް‪:‬‬ ‫‪ ‬ޤަތުލު ޢަމް ުދ‬ ‫ސމު‬ ‫ސނަ ކު މީހަކު މެ ުރމަ ްށ ބޭނު ން ކުރެވޭފަ ަދ އެއްޗަކުން މެރުން ޙައްޤުނޫ ން މަޢު ޫ‬ ‫ަޞއްރަފު ފުދިފައިވާ މުކައްލަފު އިން ާ‬ ‫ޤަތުލު ޢަމް ަދކީ ތ ަ‬ ‫ޝރުޠެއް ފުރިހަމަވުމުން ނެ ވެ‪.‬‬ ‫ަސ ުދ ަގއި ޤަތުލުކުރުން ކަމުގައިވާނީ ‪ަ 3‬‬ ‫ަޞ ުދގައި ޤ ް‬ ‫ަސ ުދގައި ޤަތުލުކުރުމެވެ‪ .‬ޤަތުލުޢަމް ުދ ޤ ް‬ ‫ސނަ ކު ޤ ް‬ ‫އިން ާ‬ ‫ސލާމަތުން ހުރިމީހެއްކަމުގައިވުން‬ ‫‪ .1‬ޤަތުލުކުރިމީހާއަކީ މުއްދި ަ‬ ‫ނ‬ ‫‪ .2‬ޤަތުލުކުރުމަ ްށ ބޭނު ން ކުރި ހަތި ާޔރަކީ ޢާން ުމގޮތެއްގައި މީހަކު މެރުމަ ްށ ބޭނު ން ކުރާފަ ަދ އެއްޗަކަ ްށވު ް‬ ‫ަސ ުދގައިކުރުން‬ ‫‪ .3‬ޤަޠުލުކުރުމުގެ ގ ް‬ ‫ިސލަކަ ްށ ކަޑިއަކުން ނު ވަތަ ބަޑިއަކުން ފުރި ހަމަ އިޚްތި ާޔރުގައި މީހަކު މެރުން ނު ވަތަ މަރުވަން ދެން އެއްޗަކުން ތެޅުން ފަ ަދ ކަން ތައް‬ ‫މ ާ‬ ‫ހިމެނެ އެވެ‪.‬‬

‫‪ ‬ޤަޠުލު ޝިބުޙު ޢަމް ުދ‬ ‫ަޞ ުދގައި ޤަޠުލުކުރުމާއި ވައްތަރުގެ ޤަޠުލެވެ‪ .‬ޝިބުހު ޢަމް ަދކީ ޤަތުލުކުރުން‬ ‫މިއީ ޤ ް‬

‫ހައްޤުނޫ ން މީހެއްގެ މައްޗަ ްށ އަނި ާޔވެރިވުމުގެ‬

‫ަޞ ުދގައި އެއެއްޗެއް އާން ުމގޮތެއްގައި މީހަކު މަރާނު ލެވޭފަ ަދ އެއްޗަކުން ޖަހާ މަރާލުމެވެ‪.‬‬ ‫ޤ ް‬ ‫ަސގަނޑަކުން އަދި އެއްތެ ޮޔ ގަނޑަކުން ޖަހާ މަރާލުމެވެ‪.‬‬ ‫ިސލަކަ ްށ އ ާ‬ ‫މ ާ‬ ‫ޝރުޠުތައް‪:‬‬ ‫ޝިބުހުޢަމް ުދގެ ޤަޠުލުގައި ފުރިހަމަވާން ޖެހޭ ަ‬ ‫ނއަ ްށ ގެއްލުން ޭދފަ ަދ އެއްޗަކަ ްށ ނު ވުން ‪..‬‬ ‫‪ .1‬ޤަތުލުކުރި އެއްޗަކީ އާން ުމގޮތެއްގައި ފުރާ ަ‬ ‫ަސ ުދގައި މަރާލުން ‪.‬‬ ‫‪ .2‬ޙައްޤަކާއި ނު ލާ ޢު ުދވާނީގޮތުން އަނި ާޔވުމުގެ ގ ް‬

‫___________________________________________________________________________‬ ‫ވިލާ އިންޓަރނޭޝަނަލް ހައި ސްކޫލް‬ ‫ލައިޓް އޮފް އިސްލާމް‬

‫‪Villa International High School‬‬ ‫نور‬ ‫‪www.noorofislam.org‬‬

‫‪Light of Islam‬‬

‫‪ii‬‬

‫‪ ‬ޤަތުލު ޚަޠާ‬ ‫ަޞ ެދއްނެ ތި ކުރިކަމަކުން މީހަކު މަރުވެގެން ދިއުމަކީ ޤަޠު ުލ‬ ‫ެސ ޤ ް‬ ‫ޤަތުލު ޚަޠާއަކީ ކު ްށޤަތުލެވެ‪ .‬ކު ްށކުރުމުގެ ނު ވަތަ އަނި ާޔވެރިވުމުގެ އެއްވ ް‬ ‫ޚަޠާ ނު ވަތަ ކު ްށޤަތުލޭ ކި ަޔއެވެ‪.‬‬ ‫ުސތަނަ ކުން ވެއްޓުމުގެ ތެރޭގައި އެހެން މީހެއްގައިގާ‬ ‫ިސލަކަ ްށ‪ :‬ޝިކާރައަ ްށ އެއްލިއެއްޗަކުން މީހެއްގައިގާ ޖެހި އެމީހާ މަރުވުން ނު ވަތަ އ ް‬ ‫މ ާ‬ ‫ޖެހި އެމީހާ މަރުވުން ފަ ަދ ކަން ކަމެވެ‪.‬‬

‫ޤަތުލު ޢަމް ުދގެ ޙުކުމް‬ ‫*‬

‫ޤަތުލު ޢަމް ުދގެ ‪2‬‬

‫ޙުކުމެއް ވެއެވެ‪.‬‬

‫‪ )1‬އުޚްރަވީ ޙަ ާޔތުގައި ލިބޭނެ ޢުޤޫބާތް‬

‫ޝރުޢީ އަ ަދ ުބ‬ ‫ޝރުޢީ ކޯޓުން ެދއްވާ ަ‬ ‫‪ު )2‬ދނި ޭޔގެ ަ‬ ‫(ދުން ަޔވީ ނު ވަތަ ޤާނޫ ނީ ޙުކުމް)‬

‫(ދީނީ ޙުކުމް)‬

‫*‬

‫ޞ ހިފުމެވެ‪.‬‬ ‫ިޞ ް‬ ‫ަޞލު އަ ަދބަކީ ޤ ާ‬ ‫ޤަތުލު ޢަމް ަދ ްށ ކަނޑައެޅިފައިވާ އ ް‬

‫*‬

‫ޞ ހިފޭނީ‬ ‫ިޞ ް‬ ‫ޞހިފުމަކީ މަޠްލޫޤުގެ(މަރުވިމީހާގެ) ވާރުތަވެރިން ގެ ޙައްޤަކަ ްށ ވުމާއެކު ޤ ާ‬ ‫ިޞ ް‬ ‫ެސ ޤ ާ‬ ‫އެހެން ނަ މަވ ް‬

‫އެމީހުން އެކަމަ ްށ‬

‫އެ ޭދކަމުގައިވާނަ މައެވެ‪ ( .‬ތަޤްވާވެރިކަމާއި އެން މެ ގާތް ގޮތަކީ ޢަފޫކުރުން ކަން ހަނދާން ބަހައްޓަން ޖެހެއެވެ‪).‬‬

‫*‬

‫ޝރުޢީ ކޯޓުގެ މައްޗަ ްށ ލާޒިމްވެގެން ވާ ކަމެކެވެ‪.‬‬ ‫ިޞޞް ހިފުމަ ްށ އެ ޭދކަމުގައިވާނަ މަ އެކަމަ ްށ އެހީތެރިވުމަކީ ަ‬ ‫އަދި ވާރުތަވެރިން ޤ ާ‬

‫*‬

‫ޞ މަޢާފްކުރުމަކީ މަރުގެ ދި ަޔ ޤަބޫލުކުރުމެވެ‪.‬‬ ‫ިޞ ް‬ ‫ޤ ާ‬

‫*‬

‫ަޞލު އަ ަދބުގެ ެދވަނަ ޢުޤޫބާތަކީ ކައްފާރާ ދިނު މެވެ‪ .‬އެއީ މުއުމިނު އަޅަކު މިނިވަން ކުރުމެވެ‪.‬‬ ‫ޤަތުލު ޢަމް ަދ ްށ ކަނޑައެޅިފައިވާ އ ް‬

‫ަސ ުދވަހު ރޯ ަދ ހިފުމެވެ‪.‬‬ ‫މިކަމަ ްށ ކުޅަދާނަ ވެގެން ނު ވާނަ މަ ިވދިވިދިގެން ެދމ ް‬

‫*‬

‫ނ މަޢާފްކޮށް‪ ،‬މަރުގެ ދި ަޔ ދިނު މަ ްށ ރުހިއްޖެނަ މައެވެ‪( .‬ދި ަޔ‬ ‫ޞ ހިފުން މަ ުޠލޫޤުގެ ވާރުތަވެރި ް‬ ‫ިޞ ް‬ ‫ކައްފާރާ އަ ާދކުރުން ލާޒިމްވަނީ ޤ ާ‬

‫މަޢާފްކުރުމަކީ ވާރުތަވެރިން ގެ ޙައްޤެކެވެ‪).‬‬

‫___________________________________________________________________________‬ ‫ވިލާ އިންޓަރނޭޝަނަލް ހައި ސްކޫލް‬ ‫ލައިޓް އޮފް އިސްލާމް‬

‫‪Villa International High School‬‬ ‫نور‬ ‫‪www.noorofislam.org‬‬

‫‪Light of Islam‬‬

‫‪iii‬‬

‫މިކަމުގައި އަ ަދބު ކަނޑައަޅުއްވާފައިވުމުގެ ޙިކުމަތްތައް ‪:‬‬

‫*‬

‫ސނީ ގުޅުން ތައް ހަމަހަމަ ގޮތުގައި ެދމެހެއްޓުމަ ްށޓަކައެވެ‪.‬‬ ‫އިން ާ‬

‫*‬

‫ެސ މެއެވެ‪.‬‬ ‫ސލާމަތްކުރުމަ ްށޓަކައިވ ް‬ ‫އަދި ެދކޮޅުވެރިކަމާއި ނު ރުހުން ތެރިކަމުން މުޖުތަމަޢު ަ‬

‫ދި ަޔދިނުން ވާޖިބް ވެއްޖެނަ މަ ކަން ތައްކުރަން ޖެހޭނެ ގޮތް ‪:‬‬

‫*‬

‫ަސކުރުމަކާނު ލާ ޤާތިލްގެ ޒާތީ ުމ ަދލުން ‪ ،‬ބުރަދި ަޔ ދިނު މަ ްށ‬ ‫ދި ަޔދިނު ން ވާޖިބް ވެއްޖެނަ މަ ިމ ދި ަޔ އަ ާދކުރަން ޖެހޭނީ ލ ް‬

‫ކަނޑައެޅިފައިވާ ގޮތެއްގެ މަތީން ނެ ވެ‪.‬‬

‫*‬

‫އަދި ޤާތިލަކީ މަޤްޠޫލުގެ މު ަދލުގެ ވާރުތަވެރިއެއް ކަމުގައިވާނަ މަ އޭނާ މަޤްޠޫލުގެ ވާރުތަ މު ަދލުން މަޙުރޫމްވެގެން ދާނެ އެވެ‪.‬‬

‫*‬

‫ެސ ޤާތިލް‬ ‫ެސ އުވި‪ ،‬ވަޞިއް ަޔތުގައިވާ ނިޢުމަތުން ވ ް‬ ‫އަދި މަޤްޠޫލު ގެ ފަރާތުން ވަޞިއް ަޔތެއް ކޮ ްށފައިވާނަ މަ އެ ވަޞިއް ަޔތްވ ް‬

‫މަޙުރޫމްވެގެން ދާނެ އެވެ‪.‬‬

‫ޤަތުލު ޝިބްހު ޢަމް ުދގެ ޙުކުމް‬ ‫*‬

‫‪ )1‬އުޚްރަވީ ޙަ ާޔތުގައި ލިބޭނެ ޢުޤޫބާތް‬

‫ޝރުޢީ އަ ަދބު‬ ‫ޝރުޢީ ކޯޓުން ެދއްވާ ަ‬ ‫‪ު )2‬ދނި ޭޔގެ ަ‬

‫ދނީ ޙުކުމް)‬ ‫( ީ‬

‫*‬

‫ެސ ‪2‬‬ ‫ޤަތުލު ޝިބްހު ޢަމް ުދގެވ ް‬

‫ޙުކުމެއް ވެއެވެ‪.‬‬

‫(ދުން ަޔވީ ނު ވަތަ ޤާނޫ ނީ ޙުކުމް)‬

‫ސބަބުން ެދކަމެއް ލާޒިމްވެގެން ވެއެވެ‪ .‬އެއީ‪:‬‬ ‫ޝިބްހު ޢަމް ުދގެ ަ‬

‫‪ .1‬ޤާތިލް ފާފަވެރިވުން‬ ‫ޞއެއް ނު ހިފޭނެ އެވެ‪).‬‬ ‫ިޞ ް‬ ‫ސބަބުން ޤާތިލުގެ ކިބައިން ޤ ާ‬ ‫‪ .2‬ބުރަދި ަޔ ދިނު ން ވާޖިބުވުން ‪ ( .‬ޝިބްހު ޢަމް ުދގެ ަ‬

‫___________________________________________________________________________‬ ‫ވިލާ އިންޓަރނޭޝަނަލް ހައި ސްކޫލް‬ ‫ލައިޓް އޮފް އިސްލާމް‬

‫‪Villa International High School‬‬ ‫نور‬ ‫‪www.noorofislam.org‬‬

‫‪Light of Islam‬‬

‫‪iv‬‬

‫ޤަތުލު ޚަޠާގެ ޙުކުމް ‪:‬‬ ‫*‬

‫ޝރުޢީގޮތުން ބަލާއިރު މިބާވަތުގެ ކު ަށކީ މަޢާފްކުރެވިގެން ވާ ކު ެށކެވެ‪.‬‬ ‫ަ‬

‫*‬

‫ަޞ ުދކުރުމެއްނެ ތި ވެގެން ދި ަޔ ކު ްށ ޤަތުލަކަ ްށ‬ ‫ސބަބުން ފާފަވެރިއެއް ނު ވެއެވެ‪ ( .‬އެއީ އެކު ަށކީ އެކަމަ ްށ ޤ ް‬ ‫އަދި މިބާވަތުގެ ކު ުށގެ ަ‬

‫ވާތީއެވެ‪).‬‬ ‫ަޞ ަދކާނު ލާ ކުރެވޭ ކު ްށތަކާއި‪ ،‬އަދި މަޖުބޫރުން މިއުން މަތުގެ މީހުން ލައްވާ ގަ ަދކަމުން ކުރުވާ‬ ‫( ހަނދާން ނެ ތިގެން ކުރެވޭކަން ތަކާއި‪ ،‬ޤ ް‬ ‫ކަން ތައް ﷲ ވަނީ މަޢާފްކުރައްވާފައެވެ‪).‬‬

‫*‬

‫ޝރުޢީ ޢުޤޫބާތަކީ މަރުގެދި ަޔ ދިނު މެވެ‪ .‬އެއީ ލުއި ދި ަޔއެވެ‪.‬‬ ‫މިބާވަތުގެ ކު ުށގެ ަ‬

‫*‬

‫ކަނޑައެޅިފައިވާ ދި ަޔ ވާޖިބްވަނީ‪ ،‬ނު ވަތަ އޭގެ އެއްބައި ވާޖިބްވެގެން ވަނީ ކު ްށޤަތުލެއްކުރެވުނު މީހާގެ ޢާއިލާގެ‬

‫ްސނދި މީހެއްކަމުގައިވާނަ މަ ދި ަޔއިގެ އަގު އަ ާދކުރާއިރު‬ ‫ޢާޤިލާއިން ގެ(ވާރުތަވެރިން ގެ) މައްޗަ ެށވެ‪ .‬އަދި ކު ްށޤަތުލު ކުރެވުނު ފަރާތަކީ މުއ ަ‬ ‫ޢާޤިލާއިން ގެތެރޭގައި އޭނާ ވެސް ހިމެނު ން އެ ެދވިގެން ވެއެވެ‪.‬‬

‫*‬

‫ްސނދިން ނަ ްށ މި ދި ަޔ އަ ާދކުރުން‬ ‫އެހެން ކަމުން ތިމާގެ މީހުން ގެ ތެރެއިން ބައްޕައާއި މަން މަ ފަރާތުގެ ޢާޤިލާއިން ގެ ތެރެއިން މުއ ަ‬

‫ނކަކ ަ ްށ އެއްބާރުލުން‬ ‫ނކަމުގައި އެކަކު އަ ެ‬ ‫ނމާއ ި އަދި ރަނގަޅު ކ ަ ް‬ ‫ޔ އަ ާދކުރުމ ަ ްށ ފ ަސޭ ހަކ ޮ ްށދި ު‬ ‫ލާޒިމްވެގެން ވެއެވެ‪ .‬މިކަމުގެ ޙިކުމަތަކީ ދ ި ަ‬ ‫ނމެވެ‪.‬‬ ‫ނމަ ްށ މަގުފަހިކ ޮ ްށދި ު‬ ‫ދި ު‬

‫*‬

‫ކު ްށކުރެވުނު ފަރާތުގެ މައްޗަ ްށއޮތީ ކައްފާރާދިނު މެވެ‪ .‬އެއީ މުއުމިނު އަޅަކު މިނިވަން ކުރުމެވެ‪ .‬މިކަމަ ްށ ކުޅަދާނަ ވެގެން ނު ވާނަ މަ‬

‫ަސ ުދވަހު ރޯ ަދ ހިފުމެވެ‪.‬‬ ‫ވިދިވިދިގެން ެދމ ް‬

‫ޤިޞާ ޞް ހިފުން ވާޖިބުވާ ޝަ ރުޠުތައް ‪:‬‬ ‫ުޞމުން ގެތެރޭގައި ޙަރުބީ‬ ‫ުޞމެއްކަމުގައިވުން ‪( .‬ޤަތުލުކުރުން މަނާ ކުރެވިފައިވާ މަޢ ޫ‬ ‫‪ )1‬ޤަތުލުވި މީހާއަކީ ޤަތުލުކުރުން މަނާ ކުރެވިފައިވާ މަޢ ޫ‬ ‫ިސލާމްދީނު ން ބޭރުވެ މުރުތައް ުދވެފައިވާ މީހުން ނެ އް ނު ހިމެނޭ ނެ އެވެ‪).‬‬ ‫ްޞނު ން ނާ ‪ ،‬އ ް‬ ‫ކާފަރުން ނާ ‪ ،‬ޒިނޭ ކުރާ މުޙ ަ‬ ‫ިސލާމަތުން ހުރި‪ ،‬ބާލިޣުވެފައިވާ މުކައްލަފަކަ ްށވުން ‪.‬‬ ‫‪ )2‬ޤާތިލަކީ ބުއްދ ަ‬ ‫‪ )3‬ޤާތިލަކީ އޭނާ ބޭނު ން ކަމެއް ކުރުމުގެ އިޚްތި ާޔރުލިބިފައިވާ މިނިވަނަ ކަ ްށވުން ‪.‬‬ ‫ަޞލެއްކަމުގައިނު ވުން ‪.‬‬ ‫‪ )4‬ޤަތުލުވިމީހާއަކީ ޢާއިލީގޮތުން ޤާތިލުގެ އ ް‬

‫___________________________________________________________________________‬ ‫ވިލާ އިންޓަރނޭޝަނަލް ހައި ސްކޫލް‬ ‫ލައިޓް އޮފް އިސްލާމް‬

‫‪Villa International High School‬‬ ‫نور‬ ‫‪www.noorofislam.org‬‬

‫‪Light of Islam‬‬

‫‪v‬‬

‫ުސލިމަކު ހަރުބީ ކާފަރަކު މެރުމުން ‪ ،‬ނު ވަތަ މިނިވަނަ ކު‬ ‫‪ )5‬ޤާތިލާއި މަޤްޠޫލުގެ ެދމެ ުދގައި ކު ްށ ހިނގިއިރު ކުފޫ ހަމަވުން ‪( .‬މިޘާ ަލކަ ްށ މ ް‬ ‫ޞހިފުމެއް ނެ ތެވެ‪).‬‬ ‫ިޞ ް‬ ‫އަޅަކުމެރުމުން ‪ ،‬މިފަ ަދ ޙާލަތްތަކުގައި ޤ ާ‬ ‫ޞހިފުމަ ްށ އެދުން ‪.‬‬ ‫ިޞ ް‬ ‫‪ )6‬މަޠްލޫޤުގެ ޢާއިލާގެ އެން މެން ޤ ާ‬ ‫ޞ ހިފުން‬ ‫ިޞ ް‬ ‫ަސރު އެހެން ފަރާތަކަ ްށ ނު ފޯރުން ‪( .‬މިޘާލަކަ ްށ މާބަނޑ ު އަން ހެނެ އްގެ ކިބައިން ޤ ާ‬ ‫ޞހިފުމުން އޭގެ އ ަ‬ ‫ިޞ ް‬ ‫‪ )7‬ޤ ާ‬ ‫ސން ނަ ތުން ވަނީ‬ ‫ަސކުރެވޭނެ ކަން ު‬ ‫ޞ ހިފުން ފ ް‬ ‫ިޞ ް‬ ‫ވާޖިބުވެއްޖެނަ މަ ަދރިފުޅު ވިހާ‪ ،‬ކިރުބުއިމުގެ މުއް ަދތު ހަމަވަން ދެން ޤ ާ‬ ‫ޘާބިތުވެފައެވެ‪).‬‬

‫ނ ގޮތްތައް ‪:‬‬ ‫ޤިޞާ ޞް ޘާބިތުވާ ެ‬ ‫ނ‬ ‫‪ )1‬އިޤްރާރުވު ް‬ ‫‪ )2‬ޢަ ުދލުވެރި ެދހެކިން ހެކިދިނު ން‬

‫ގުނަ ވަން ތަކާއި ޒަޚަމުގެ ޤިޞާ ޞް ގެ ޝަ ރުޠުތައް ‪:‬‬ ‫ިސލާމަތުން ހުރުން ‪.‬‬ ‫‪ )1‬ބާލިޣުވުމާއި ބުއްދ ަ‬ ‫ަޞ ުދގައި ކުރިކަމަކަ ްށވުން ‪.‬‬ ‫‪ )2‬އަނި ާޔވެރިވުމަށް‪ ،‬ޤ ް‬ ‫‪ )3‬އަނި ާޔލިބުނު މީ ހާއާއި އަނި ާޔދިން މީހާއަކީ ދީނާ އި ިމނިވަން ކަމުގައި ހަމަހަމަ ވެގެން ވާ ެދމީހުން ކަމުގައިވުން ‪.‬‬ ‫ޞހިފުމުގައި‬ ‫ިޞ ް‬ ‫ޞހިފުމެއް ނެ ތެވެ‪ .‬އަދި މިބާވަތުގެ ޤ ާ‬ ‫ިޞ ް‬ ‫ސފުކުރުން އުނ ަދގޫ ގުނަ ވަން ތަކާއި ޒަޚަމުގައި ޤ ާ‬ ‫ޞ ހިފުމުގައި އިން ާ‬ ‫ިޞ ް‬ ‫(ޤ ާ‬ ‫ގުނަ ވަނަ ކުން ބުރިކުރަން ކަނޑައެޅިފައިވާ މިން ވަރަކަ ްށ ބުރިކޮ ްށނު ލެވިދާނެ ކަމުގެ ބިރުވެރިކަން ނެ ތުމާ‪ ،‬އަނި ާޔ ެދވުނު ގުނަ ވަނާ އި‬ ‫ޝރުޠުވެގެން ވެއެވެ‪).‬‬ ‫ޞހިފާ ގުނަ ވަން އެއްގޮތްވުން ަ‬ ‫ިޞ ް‬ ‫ޤ ާ‬

‫ނ ސަ ބަބުތައް ‪:‬‬ ‫ޤިޞާ ޞް ގެ ޙުކުމް އުވިގެން ާދ ޭ‬ ‫ޞހިފުން މަޢާފްކުރުން ‪.‬‬ ‫ިޞ ް‬ ‫‪ )1‬މަޤުޠޫލުގެ އަހުލުވެރިން ނު ވަތަ އެމީހުން ގެ ތެރެއިން ބަ ަޔކު ޤ ާ‬ ‫‪ )2‬ޤާތިލު މަރުވުން ‪.‬‬ ‫‪ )3‬އަނި ާޔލިބުނު މީހާ އަނި ާޔދިން މީހާއަ ްށ މަޢާފްކުރުން ‪.‬‬ ‫ިސލާމްދީނު ގައި ހަމަހަމަވެގެން ނު ވުން ‪.‬‬ ‫‪ )4‬ކު ްށވެރި ާޔގެ ލެއާއި އަނި ާޔލިބުނު މީހާގެލޭ އ ް‬

‫___________________________________________________________________________‬ ‫ވިލާ އިންޓަރނޭޝަނަލް ހައި ސްކޫލް‬ ‫ލައިޓް އޮފް އިސްލާމް‬

‫‪Villa International High School‬‬ ‫نور‬ ‫‪www.noorofislam.org‬‬

‫‪Light of Islam‬‬

‫‪i‬‬

‫އަލްދި ާޔތު (މަރާއި ގުނަ ވަން ތަކުގެ ދި ަޔ)‬ ‫ނ‬ ‫ދ ަޔ ދިނު ން ވާޖިބުވަ ީ‬ ‫ޞ ހިފަން ޖެހޭފަ ަދ ކު ްށތަ ަކ ްށ ކަނޑައެޅި ަފއިވާ އަ ަދބެކެވެ‪ .‬އަދި ި‬ ‫ިޞ ް‬ ‫* "އަ ްލދި ާޔތް" އަކީ ޤ ާ‬ ‫ޞ މަޢާ ްފކުރުމުން ނެ ވެ‪.‬‬ ‫ިޞ ް‬ ‫ޤަތުލުވި މީހާގެ އަހުލުވެރިން ޤ ާ‬ ‫ސ ަބބުން ‪ ،‬މެރިމީހާގެ މައްޗަ ްށ ދިނު ން‬ ‫ިޞޠި ާލޙުގައި " ައލްދި ާޔތު" އަކީ މިނިވަނަ ކު މަރާ ުލމުގެ ަ‬ ‫ޝ ުރޢީ އ ް‬ ‫* ަ‬ ‫ވާޖިބުވާ މު ަދލެކެވެ‪.‬‬ ‫ނ ާޔވެރިވެ‬ ‫ަސ ހަށިގަނޑުގެ ގުނަ ވަނަ ކަ ްށ ނު ވަތަ ހަށިގަނޑުގެ ބަ ަޔކަ ްށ އަ ި‬ ‫* އަދި ފުރާނަ އަ ްށ ގެއްލުން ނު ިވކަމުގައިވިޔ ް‬ ‫ސބަބުން އަނި ާޔ ލިބުނު ފަރާތަށް ނު ވަތަ އޭނާ ގެ ވާރުތަވެރިން ނަ ްށ ( ައނި ާޔވެރި ާޔގެ ފަރަތުން‬ ‫‪ ،‬ކުރާ ޒަޚަ ެމއްގެ ަ‬ ‫ދ ަޔ ޭއ ިކ ަޔއެވެ‪.‬‬ ‫ެސ ި‬ ‫ނު ވަތަ އޭނާ ގެ ވާރުތަވެރި ާޔގެ ފަރާތުން ) ދިނު ން ލާޒިމުވާ މު ަދ ަލކަ ްށވ ް‬ ‫ެސ ޖަމަލު‬ ‫ްސފީގެ ެތރެއިން ޖަމަލެވެ‪ .‬ނަ މަވ ް‬ ‫ަޞލު މު ަދ ަލކީ ނަ ޢަމ ޫ‬ ‫* މިގޮތުން ކަނޑައެޅި ަފއިވާ އ ް‬ ‫ދ ަޔ އަ ާދކުރުން ކުށް ވެރި ާޔގެ މައްޗަ ްށ ވާޖިބުވެގެން ވެއެވެ‪.‬‬ ‫ެސ ި‬ ‫ނު ލި ިބއްޖެކަމުގައިވާނަ މަ އޭގެ އަގުން ވ ް‬

‫ދި ަޔއިގެ މިން ވަރު‬ ‫ދ ަޔއިގެ މިން ވަ ުރ‬ ‫ުސލިމް ފިރިހެނެ އްގެ ފުރާނަ އިގެ ި‬ ‫މިނިވަން މ ް‬

‫ުސލިމް އަން ހެނެ އްގެ ފުރާނަ އިގެ ދި ަޔއިގެ މިން ވަ ުރ‬ ‫މިނިވަން މ ް‬

‫‪ 100‬ޖަމަ ުލ‬

‫ޖަމަލުން އަ ާދކުރާނަ މަ‬

‫‪ 50‬ޖަމަލު‬

‫ޖަމަލުން އަ ާދކުރާނަ މަ‬

‫‪ 200‬ގެ ިރ‬

‫ގެރިން އަ ާދކުރާނަ ަމ‬

‫‪ 100‬ގެ ިރ‬

‫ގެރިން އަ ާދކުރާނަ ަމ‬

‫‪ަ 2000‬ބކަ ިރ‬

‫ބަކަރިން އަ ާދކުރާނަ ަމ‬

‫‪ 1000‬ބަކަ ިރ‬

‫ބަކަރިން އަ ާދކުރާނަ ަމ‬

‫‪ 1000‬ދީނާ ުރ‬

‫ރަނު ން ައ ާދކުރާނަ މަ‬

‫‪ 500‬ދީނާ ުރ‬

‫ރަނު ން ައ ާދކުރާނަ މަ‬

‫‪ 12000‬ދިރުހަ ްމ‬

‫ރިހިން އަ ާދކުރާނަ މަ‬

‫‪ 6000‬ދި ުރހަމް‬

‫ރިހިން އަ ާދކުރާނަ މަ‬

‫ނއްގެ މަރުގެ ދި ަޔއިގެ ‪ 1/2‬އެވެ‪.‬‬ ‫* އަ ްނހެ ެނއްގެ މަރުގެ ދި ަޔއަކީ ފިރިހެ ެ‬

‫___________________________________________________________________________‬ ‫ވިލާ އިންޓަރނޭޝަނަލް ހައި ސްކޫލް‬ ‫ލައިޓް އޮފް އިސްލާމް‬

‫‪Villa International High School‬‬ ‫نور‬ ‫‪www.noorofislam.org‬‬

‫‪Light of Islam‬‬

‫‪ii‬‬

‫ދި ަޔއިގެ ބާވަތްތައް‬ ‫ޔ މުޣައްލަޡާ (ބުރަދި ަޔ)‬ ‫* ދި ަ‬ ‫ަޞ ުދގައި ުކރި ޤަތުލަ ާށއި އެފަ ަދ ޤަތު ާލއި ެއއްގޮތް ނު ވަތަ ވައްތަރު ޤަތުލަ ްށ ކަނޑައެޅި ަފއިވާ‬ ‫މިއީ ޤަތުލު ކުރުމުގެ ޤ ް‬ ‫ދި ަޔއެވެ‪.‬‬ ‫މި ދި ަޔ ދިނު މުގައި ‪ 3‬ކަ ަމކުން ބުރަކުރެވި ަފއިވެއެވެ‪ .‬އެ ީއ‪:‬‬ ‫ިސ ވަގުތުން އަ ާދކުރުން ‪.‬‬ ‫‪ - 1‬މަރުގެ ދި ަޔއަށ ކަނޑ ަ ެއޅިފައިވާ ތަކެތި ނު ވަތަ ފައ ާ‬ ‫‪ - 2‬ޤާތިލުގެ މު ަދލުން އަ ާދކުރުން ‪.‬‬ ‫‪ - 3‬ތިން ވައްތަރެއްގެ މު ަދލުން ދި ަޔދިނު ން ވާ ިޖބުވުން ‪ެ .‬އ ީއ‪:‬‬ ‫> ‪ 30‬ޖަމަލު (ތިން އަހަރު ފުރި ހަތަރު އަހަ ަރ ްށ ާދ)‬ ‫ަސ އަރަ ްށ ާދ)‬ ‫> ‪ 30‬ޖަމަލު (ހަތަރު އަހަ ުރ ފުރި ފ ް‬ ‫> ‪ 40‬ޖަމަލު (މާބަނޑ ު)‬

‫* ދި ަޔ މުޣައްލަޡާއަކީ ޤާތިލުގެ މައްޗަ ްށ ވާޖިބުވެ‪ ،‬އަދި ހަމައެކަނި އޭ ާނގެ މު ަދލު ްނ އަ ާދކުރަ ްނޖެހޭ ދި ަޔއެކެވެ‪.‬‬ ‫މި ދި ަޔ ޭދ ްނޖެހޭނީ ޤަތުލު ޢަމް ުދގައި ޤިޞާ ޞް ހިފު ްނ ދި ަޔއަ ްށ ބަ ަދލުކުރުމާއި ގުޅިގެން އޭގެ ބަ ަދލުގައެވެ‪.‬‬

‫ޔ‬ ‫ޔ މުޚައްފަފާ ލުއި ދި ަ‬ ‫* ދި ަ‬ ‫ސބަބުން ކުރެވޭ ކުށް ޤަތުލުގެ ނު ވަތަ‬ ‫ަޞ ެދއްނެ ތި މީހަ ުކ ކު ިރކަމެއްގެ ަ‬ ‫ނ ާޔވެރިވުމުގެ ޤ ަ‬ ‫މިއީ މީހަކު މީ ަހކަ ްށ އަ ި‬ ‫ސ ަބބުން ދިނު ން ާލޒިމުވާ މު ަދލެކެވެ‪.‬‬ ‫ޤަތުލު ޚަޠާގެ ަ‬ ‫މި ދި ަޔ ދިނު މުގައި ‪ 3‬ކަ ަމކުން ުލއިކުރެވި ަފއިވެއެވެ‪ .‬އެ ީއ‪:‬‬ ‫ދ ަޔ ދިނު ން‬ ‫ަސބާއިން ގެ މައްޗަ ްށ ި‬ ‫ަޞލާއި ފަރްޢު ފި ަޔ ވާ ދެން ތިބި ޢ ަ‬ ‫‪ – 1‬ކު ްށކުރެވުނު މީހާގެ ޢާ ިއލާގެ އ ް‬ ‫ވާޖިބުވުން ‪.‬‬ ‫___________________________________________________________________________‬ ‫ވިލާ އިންޓަރނޭޝަނަލް ހައި ސްކޫލް‬ ‫ލައިޓް އޮފް އިސްލާމް‬

‫‪Villa International High School‬‬ ‫نور‬ ‫‪www.noorofislam.org‬‬

‫‪Light of Islam‬‬

‫‪iii‬‬

‫‪ – 2‬ތިން އަހަރު ުދވަހުގެ ތެރޭގައި އަ ާދކުރުން ‪.‬‬ ‫ަސ ވައްތަރެއްގެ ޖަމަލުން އަ ާދ ުކރުން ‪ެ .‬އއީ‪:‬‬ ‫‪ - 3‬ފ ް‬ ‫> ‪ 20‬އަން ހެން ޖަމަލު ( ެއއް ައހަރު ފުރި ެދ ައ ަހރަ ްށ ާދ)‬ ‫ރ ފު ިރ ތިން އަ ަރ ްށ ާދ)‬ ‫> ‪ 20‬އަން ހެން ޖަމަލު ( ެދ ައހަ ު‬ ‫> ‪ 20‬ފިރިހެން ޖަމަލު ( ެދ އަހަ ުރ ފުރި ތިން އަ ަރ ްށ ާދ)‬ ‫ރ ފު ިރ ހަތަރު ައހަރަ ްށ ާދ)‬ ‫> ‪ 20‬ޖަމަލު (ތިން ައހަ ު‬ ‫ަސ ައހަރަ ްށ ާދ)‬ ‫> ‪ 20‬ޖަމަލު (ހަތަރު އަހަރު ފުރި ފ ް‬

‫* މިބާވަތުގެ ދި ަޔ އަ ާދކުރުމުގައި ޢާޤިލާއި ްނ (ޢަސަ ބާއި ްނ) ބައިވެރިކޮ ްށފައިވަނީ ޤަޞް ެދއް ެނތި އޭ ާނގެ އަތު ްނ‬ ‫ވެގެން ދި ަޔ ކު ުށގެ އަ ަދބު އޭ ާނއަ ްށ ލުއިކޮ ްށދީ‪،‬ދި ަޔ ފުރިހަމައަ ްށ އަ ާދކުރުމުގައި އެހީތެރިވެ ދި ުނމުގެ ގޮތު ްނ ާނއި‪ ،‬ޢާއިލާގެ‬ ‫ނ ެނވެ‪.‬‬ ‫އެކަކު އަ ެނކަކަ ްށ އެހީތެރިވުމުގެ ރިތި ސިފަ ެދމެހެއްޓުމުގެ ގޮތު ް‬

‫ނޯ ޓް‪:‬‬

‫ަސވަރު ޖަމަލުގެ އަގު ހުރިގޮތެއް‬ ‫ސ ޖަމަލު ނު ލިބިއްޖެނަ މަ އެ ުދވ ް‬ ‫މަތީގައި ބަޔާން ވެދި ަޔ ެދވައްތަރުގެ ދި ަޔ އަ ާދކުރުމުގައިވެ ް‬

‫ބަލާ‪ ،‬ޖުމްލަ ފައިސާ އިން ދި ަޔ އަ ާދކުރާނީއެވެ‪ .‬އަދި ދި ަޔ މުޣައްލަޡާ މިގޮތައް ފައިސާ އިން އަ ާދކުރާނަ މަ ޖަމަލުގެ އަގުގެ ‪1/3‬‬ ‫އިތުރުކުރުން ލާޒިމުވެގެން ވެއެވެ‪.‬‬

‫ޤަތުލު ޢަމް ާދއި ޝިބްހުޢަމް ުދގެދި ަޔ‪:‬‬ ‫ދ ަޔ މު ަޣއްލަޠާއެވެ‪.‬‬ ‫* ޤަތުލު ޢަމް ުދގެ ދި ަޔއަކީ ި‬ ‫ޝބްހު ޢަމް ުދގެ ދި ަޔ އަ ާދކު ާރއިރު‬ ‫ި‬ ‫ެސ ޤަތުލު‬ ‫ެސ ދި ަޔ މު ަޣއްލަޠާއެވެ‪ .‬ނަ މަވ ް‬ ‫ޝބްހު ޢަމް ުދގެ ދި ަޔއަކީވ ް‬ ‫ި‬ ‫* ޤަތުލު‬ ‫ަސބާއިން ގެ‬ ‫ަޞލާއި ފަރްޢު ފި ަޔވާ ދެން ިތބި ޢ ަ‬ ‫ދި ަޔ އަ ާދކުރުން ވާ ިޖބުވެގެން ވަނީ ކުށް ކުރެވުނު މީހާގެ ޢާއިލާގެ އ ް‬ ‫ެސ އަ ާދކުރެވިދާނެ އެވެ‪.‬‬ ‫މައްޗަ ެށވެ‪ .‬އަދި މި ދި ަޔ ތިން ައހަރު ުދވަހުގެ ތެރޭގައި ބަ ާހލައިގެން ވ ް‬

‫___________________________________________________________________________‬ ‫ވިލާ އިންޓަރނޭޝަނަލް ހައި ސްކޫލް‬ ‫ލައިޓް އޮފް އިސްލާމް‬

‫‪Villa International High School‬‬ ‫نور‬ ‫‪www.noorofislam.org‬‬

‫‪Light of Islam‬‬

‫‪iv‬‬

‫‪ .‬ޤަތުލު ޚަޠާގެ ދި ަޔ‪:‬‬ ‫ދ ަޔއެވެ‪ެ .‬އއީ ުލއި ދި ަޔއެވެ‪.‬‬ ‫* ޤަތުލް ޚަޠާގެ ދި ަޔއަކީ މު ަޚއްފަފާ ި‬

‫‪ .‬ޤަތުލް ޝިބްހުޢަމްދާ‪ ،‬ޤަތުލް ޚަޠާ ގެ ދި ަޔ ބައެއް ޙާލަތްތަކުގައި ބުރަދި ަޔއަ ްށ ބަ ަދލުކުރެވެއެވެ‪.‬‬ ‫އެ ޙާލަތްތަކަކީ‪:‬‬ ‫‪ – 1‬މައްކާގެ ޙަރަމްފުޅުތެރޭގައި މެރުން‬ ‫ްސރުތަކުގެ ތެރެއިން މަ ެހއްގައި މެރުން‬ ‫‪ – 2‬ޙުރުމަތްތެރިވެގެން ވާ މައ ަ‬ ‫‪ – 3‬ގާތްތިމާގެ މަޙުރަމަކުމެރުން ( މި ޙާލަތުގައި ޤާތިލު އޭނާ ެގ ވާރުތަ މު ަދލުން މަޙުރޫމްވާނެ އެވެ‪).‬‬

‫* ދި ަޔ މަޢާފްކުރުމަކީ މަޠްލޫޤުގެ (މަރުވިމީހާގެ) ވާރުތަވެރި ްނގެ ޙައްޤެކެވެ‪.‬‬

‫ނ‬ ‫ކައްފާރާ އަ ާދކުރު ް‬ ‫ެސ ޤާތިލުގެ މައްޗަ ްށ އޮތް ކަމެކެވެ‪ .‬އެ ީއ‪:‬‬ ‫މަރުގެ ދި ަޔ ދިނު މާ ެއކު ަކއްފާރާ އަ ާދކުރުމަކީވ ް‬ ‫> މުއުމިނު އަ ަޅކު މިނިވަން ކުރުމެވެ‪.‬‬ ‫ަސ ުދވަހު ރޯ ަދ ހިފުމެވެ‪.‬‬ ‫> މުއުމިނު އަ ަޅކު މިނިވަން ކުރަން ކުޅަދާނަ ނު ވެއްޖެ މީ ާހ ވިދިވިދިގެން ެދމ ް‬

‫ޔ‬ ‫ގުނަ ވަން ތަކާ‪ ،‬ޒަޚަމުގެ ދި ަ‬ ‫ބަ ެއއް ގުނަ ވަން ތަކުގެ ބަ ަދލުގައި ފު ިރހަމަ ދި ަޔ ދިނު ން ވާޖިބުވެއެވެ‪ .‬އަނެ ްއބަ ިއ ގުނަ ވަން ތަކަށް ދޭނަ ޖެ ެހނީ ދި ަޔއިގެ‬ ‫ބަ ެއކެވެ‪.‬‬ ‫ނ‬ ‫ތިރީގައި މިވަނީ ފުރިހަމަ ދި ަޔ ދިނު ން ވާ ިޖބުވާ ޙާލަތްތަކެވެ‪( .‬ޒަޚަމު ެދވުނު މީ ާހއިީީ އަން ހެނެ އްނަ މަ ދޭން ޖެހޭ ީ‬ ‫އަން ހެނެ އްގެ ފު ިރހަމަ މަރުގެ ދި ަޔއެވެ‪: ).‬‬ ‫___________________________________________________________________________‬ ‫ވިލާ އިންޓަރނޭޝަނަލް ހައި ސްކޫލް‬ ‫ލައިޓް އޮފް އިސްލާމް‬

‫‪Villa International High School‬‬ ‫نور‬ ‫‪www.noorofislam.org‬‬

‫‪Light of Islam‬‬

‫‪v‬‬

‫‪ެ –1‬ދފައި ކަނޑާލުން ( ެއއްފައިނަ މަ ‪ 1/2‬އެވެ‪).‬‬ ‫‪ެ –2‬ދ އަތް ކަނޑާލުން ( ެއއްއަތްނަ މަ ‪ 1/2‬އެވެ‪).‬‬ ‫‪ –3‬ނޭ ފަތް ކަނޑާލުން‬ ‫‪ެ -4‬ދ ކަން ފަތް ކަނޑާލުން ( ެއއްކަން ފަތްނަ މަ ‪ 1/2‬އެވެ‪).‬‬ ‫‪ެ -5‬ދ ލޯ ނަ އްތާލުން (އެއްލޯނަ މަ ‪ 1/2‬އެވެ‪).‬‬ ‫‪ޫ -6‬ދ ބު ިރކޮ ްށލުން‬ ‫‪ެ -7‬ދ ތުން ފަތް ބު ިރކޮ ްށލުން (އެއްތުން ފަތްނަ މަ ‪ 1/2‬އެވެ‪).‬‬ ‫‪ -8‬ލޮލުގެ ފެނު ން ނަ އްތާލުން (އެއްލޮލުގެ ފެނު ން ނަ މަ ‪ 1/2‬އެވެ‪).‬‬ ‫‪ -9‬އަޑުއިވުން ނަ އްތާލުން (އެ ްއކަން ފަތުގެ ައޑުއިވުން ނަ މަ ‪ 1/2‬އެވެ‪).‬‬ ‫ަސމޮށުން ތރިކަން ނަ އްތާލުން‬ ‫‪ -10‬ބ ް‬ ‫‪ -11‬ބުއްދި ނަ އްތާލުން‬ ‫ަސ ުދވުން ނަ އްތާލުން‬ ‫‪ -12‬ވ ް‬ ‫‪ -13‬ޖިން ސީ ގުނަ ވަނެ އް ނަ އްތާލުން‬ ‫‪ -14‬އަން ހެނެ އްގެ އުރަމަތި ނަ އްތާލުން ( ެއއްއުރަމަތިނަ މަ ‪ 1/2‬އެވެ‪).‬‬ ‫ިސތަށިގަނޑ ު ނަ އްތާލުން‬ ‫‪ -15‬ބޮލުގެ އ ް‬ ‫ެސ ިފޔަނަ މަ ‪ 1/2‬އެވެ‪).‬‬ ‫ެސފި ަޔ ނަ އްތާލުން ( ެއއްލޮލުގެ އ ް‬ ‫‪ެ -16‬ދ ލޮލުގެ އ ް‬ ‫‪ެ -17‬ދ ބުމަ ނަ އްތާލުން ( ެއ ްއބުމަނަ މަ ‪ 1/2‬އެވެ‪).‬‬ ‫‪ -18‬ތުނ ުބޅި ނަ އްތާލުން‬ ‫ދ ަޔ‪ -‬ކޮން މެ އިނގި ްއ ަޔ ަކ ްށ ‪ 10‬ޖަމަލެވެ‪).‬‬ ‫‪ެ -19‬ދ އަތުގެ ހުރިހާ އިނގި ްއ ެޔއް ނަ އްތާލުން (ފު ިރހަމަ ި‬ ‫ދ ަޔ‪ -‬ކޮން މެ އިނގިއް ަޔކަށް ‪ 10‬ޖަމަލެވެ‪).‬‬ ‫‪ެ -20‬ދފައިގެ ހުރި ާހ އިނ ިގއް ެޔއް ނަ އްތާލުން (ފުރިހަމަ ި‬ ‫‪ަ 3 -21‬ބ ަދއިގެ އިނގިއް ެޔއްގެ ބަ ަދއަ ަކ ްށ ‪ 10‬ޖަމަލިގެ ‪1/3‬‬ ‫‪ 2 -22‬ބަ ަދއިގެ އިނގިއް ެޔއްގެ ަބ ަދއަ ަކ ްށ ‪ 10‬ޖަމަލުގެ ‪1/2‬‬ ‫‪ަ -23‬ދތްޕިލާ ނަ އްތާލުން‬ ‫‪ -24‬ކިރު ުބއި ަދތް ިފ ަޔވާ ކޮން މެ ަދތަ ަކ ްށ ‪ 5‬ޖަމަލެވެ‪.‬‬

‫* ގު ަނވަ ްނތަކުގެ ދި ަޔ ކަނޑައަޅާފައި ވަނީ ބައެއް ޒަޚަމްތަކުގެ ބަ ަދލުގައި އިންސާ ފުވެރި ކަމާއެކު ޤިޞާ ޞް ހިފުމަކީ‬ ‫އުނ ަދގޫކަމަކަ ްށ ވުމާއިވެސް އެކުގައެވެ‪.‬‬ ‫___________________________________________________________________________‬ ‫ވިލާ އިންޓަރނޭޝަނަލް ހައި ސްކޫލް‬ ‫ލައިޓް އޮފް އިސްލާމް‬

‫‪Villa International High School‬‬ ‫نور‬ ‫‪www.noorofislam.org‬‬

‫‪Light of Islam‬‬

‫‪vi‬‬

‫ޔ‬ ‫ނގެ ބަނޑުގައި އޮތް ކުޑ ަ ަދރިފުޅުގެ މަރުގެ ދި ަ‬ ‫އަން ހެ ާ‬ ‫ަޞބާއިން ގެ‬ ‫ަޞ ާލއި ފަ ްރޢު ިފ ަޔވާ ދެން ިތބި ޢ ަ‬ ‫މި ދި ަޔ ވާޖިބުވަނީ ޤާތިލު ަބއިވެރިވާ ގޮތަ ްށ‪ ،‬އޭނާ ގެ ާޢއިލާގެ އ ް‬ ‫ެސ ކުށް ޤަތުލުގެ ތެރޭގައި ބެލެ ޭވ ކަމަކަ ްށ ވާތީއެވެ‪.‬‬ ‫ސބަ ަބކީ މިއީވ ް‬ ‫މައްޗަ ެށވެ‪ަ .‬‬ ‫ދ ަޔ ައކީ‪:‬‬ ‫މިގޮތުން ކަނޑައެ ިޅފައިވާ ި‬ ‫ުސލިމް އަ ަޅކު މަރުވި ުކ ްއޖާގެ ވާރުތަވެރިން ނަ ްށ ދިނު ން‬ ‫ސލާމަތްވެގެން ވާ މ ް‬ ‫> އަ ިއބުތަކުން ަ‬ ‫> އަޅަކު ދޭން ނު ލި ިބއްޖެނަ މަ ‪ 5‬ޖަމަލެވެ‪ .‬ނު ވަތަ އޭގެ އަ ެގވެ‪.‬‬

‫* މިއީ ކުއްޖާގެ މަ ްނމަ ޤަޞް ުދގައި ކުރި ކަމެއް ކަމުގައި ވިޔަސް އޭ ާނއަ ްށވެސް ކުއްޖާގެ އަހުލުވެރި ްނ ަނ ްށ‬ ‫(ވަލީވެރި ްނ ަނ ްށ) ދި ަޔ ދި ުނ ްނ ވާޖިބު ވާ ެނއެވެ‬

‫ޔ‬ ‫އަހުލުކިތާބީއެއްގެ މަރުގެ ދި ަ‬ ‫އަހު ުލކިތާބީން ގެ މަރުގެ ދި ަޔއާ ބެހޭގޮތުން ތަފާތު ގޮތަށޤ ވާރި ުދވެފައިވެއެވެ‪.‬‬ ‫ުސލިމެއްގެ މަރުގެ ދި ަޔއެވެ‪ .‬މުޢާވި ަޔތުގެފާނު ގެ‬ ‫ޞރާއިން ނާ އި ޛިއްމީ ެއއްގެ މަރުގެދި ަޔ ައކީ މ ް‬ ‫‪ަ .1‬ޔހޫދީން ނާ އި ނަ ާ‬ ‫ވެރިކަމުގައި ދި ަޔއިގެ ½ ބައި ބައިތުލްމާ ަލ ްށ ނަ ގާ ަފއި ާބ ީކބަ ިއ މަޤްތޫލުގެ ވާރުތަވެރިން ނަ ްށ‬ ‫ެދއްވިކަމުގައިވެއެވެ‪ .‬އެ ައ ްށފަހު ޢުމަރު ބުނު ަޢބް ުދލް ަޢޒީޒުގެ ވެރިކަމުގައި ބައިތުލްމާލަށް ނަ ގާ ަބއި‬ ‫އުވާލެއްވިއެވެ‪ .‬އަދި ވާރުތަވެރިން ނަ ށް ޭދ ½ ދި ަޔ ެދ ެމހެއްޓެވި ެއވެ‪ .‬އިމާމް ޒުހުރުވީ ވި ާދޅުވިގޮތުގައި ޢުމަރު‬ ‫ުސލިމުގެ މަރުގެ ދި ަޔއާ އެއްކަން‬ ‫ޛއްމީއެއްގެ މަރުގެ ދި ަޔއަކީ މ ް‬ ‫ބުނު ޢަބް ުދލް ަޢޒީ ަޒ ްށ ި‬ ‫ުޞތު ނު ިލބުނު ކަމުގައެވެ‪.‬‬ ‫ހަނދާން ކޮ ްށ ެދއްވުމަ ްށ ފުރ ަ‬ ‫ުސލިމެއްގެ މަރުގެ ދި ަޔއިގެ ½ ބައެވެ‪.‬‬ ‫ޛއްމީން ނާ އި މުޢާ ަހދުން ގެ މަރުގެ ދި ަޔއަކީ މ ް‬ ‫‪ .2‬އަހު ުލކިތާބީން ނާ އި ި‬ ‫ަސފު ެޅއްގައި ވެއެވެ‪" .‬ހަ ަމކަ ަށވަރުން ކީރިތި‬ ‫ޝޢަ ިއބު އޭނާ ގެ ަބއްޕަގެ އަ ިރހުން ރި ާވކުރެއްވި ބ ް‬ ‫އަމްރޫބުނު ު‬ ‫ުސލި ެމއްގެ މަރުގެ ދި ަޔއިގެ ½ ަބއިކަމުގައި ޙުކު ްމކުރެއްވިއެވެ‪".‬‬ ‫ަސލާ އަހް ުލކިތާބީ ެއއްގެ މަރުގެދި ަޔ ައކީ މ ް‬ ‫ރ ޫ‬ ‫___________________________________________________________________________‬ ‫ވިލާ އިންޓަރނޭޝަނަލް ހައި ސްކޫލް‬ ‫ލައިޓް އޮފް އިސްލާމް‬

‫‪Villa International High School‬‬ ‫نور‬ ‫‪www.noorofislam.org‬‬

‫‪Light of Islam‬‬

‫‪vii‬‬

‫‪.3‬‬

‫ުސލިމެއްގެ މަރުގެ ދި ަޔއިގެ ‪ 1/3‬ބައެވެ‪.‬‬ ‫އަހު ުލކިތާބީން ނާ އި ޛިއްމީން ނާ އި މު ާޢހަދުން ގެ މަރުގެ ދި ަޔއަކީ މ ް‬ ‫ނ‪" :‬ހަ ަމކަ ަށވަރުން އަހު ުލކިތާ ީބއެއްގެ ތެރެއިން މީހަކު ަޤބޫލުކު ާރ ކޮން މެ‬ ‫ަސފު ެޅއްގައިވަ ީ‬ ‫ަސލާ ަޙދީޘް ބ ް‬ ‫ރ ޫ‬ ‫ާސ‬ ‫ަސލާ ާލޒިމްކުރެއް ިވއެވެ‪ ".‬ހަތަރުހ ް‬ ‫ުސލިމެއްގެ މައްޗަ ްށ ‪ 4000‬ދިރުހަމު ައ ާދކުރުން ކީރިތި ރ ޫ‬ ‫މ ް‬ ‫ެސ މިއެވެ‪.‬‬ ‫ޝ ިފޢީގެ މަ ްޛހަ ަބކީވ ް‬ ‫ުސލިމެއްގެ މަރުގެ ދި ަޔއިގެ ‪1/3‬އެވެ‪ .‬އިމާ ްމ ާ‬ ‫ދިރުހަމަކީ ެއއީ މ ް‬

‫ުސލިމެއްގެ ދި ަޔއިގެ ‪ަ 1/15‬ބއިކަމުގައި‬ ‫‪ ‬އަމާން ދީފައިވާ މަޖޫސީން ނާ އި ވަޘަނީން ގެ މަރުގެ ދި ަޔއަކީ މ ް‬ ‫ޢިލްމުވެރިން ވި ާދޅުވެއެވެ‪.‬‬

‫ޔ ކަނޑައެޅުއްވުމުގެ ޙިކުމަތް‬ ‫މަރުގެ ދި ަޔ އަދި ގުނަ ވަން ތަކާއި ޒަޚަމްތަކުގެ ދި ަ‬ ‫ްސތަށް ރައްކާތެރި ުކރުން ‪.‬‬ ‫ްސތަކަށް ައނި ާޔވެރިވުމުން އެނަ ފ ު‬ ‫ީސތަކުން ގެ ނަ ފ ު‬ ‫* މ ް‬ ‫ސލާމަތްކުރުން ‪.‬‬ ‫ސނާ ގެ ހަށިގަނޑާއި ފުރާނަ ައ ްށ ހިތު ުހރި ގޮތެއް ހެ ުދމުން ަ‬ ‫* އިން ާ‬ ‫ަސ ްއކަތްކުރާ ފާސިދުން ގެ ިކ ަބއިން މުޖުތަމަޢު ރަ ްއކާތެރިކުރުން ‪.‬‬ ‫ނޒާމާ ުކޅުލަން މ ަ‬ ‫* އިޖްތިމާޢީ ި‬ ‫ްސ ޙިމާ ަޔތް ކުރުމަށް ޓަ ަކއި‪.‬‬ ‫ސނު ން ގެ ނަ ފ ު‬ ‫* މުޖުތަމަޢު ފިތުނަ ވެރިކަމުން ަރއްކާތެރި ޮކ ްށ އިން ާ‬ ‫ަސ ަދވެރިކަން ނަ އްތާލުން ‪.‬‬ ‫ީސތަކުން ގެ މެދުން ނު ުރހުން ތެރިކަ ާމއި ޙ ަ‬ ‫* މ ް‬

‫* މަތީގައިވާ ޕޮއި ްނޓްތަކުގެ ތެރެއި ްނ އެ ްނމެ އިސް ކަ ްނ ޭދ ްނވާނީ އެ ްނމެ ފުރަތަމަ އޮތް ތި ްނ ޕޮއި ްނޓަ ެށވެ‪.‬‬

‫___________________________________________________________________________‬ ‫ވިލާ އިންޓަރނޭޝަނަލް ހައި ސްކޫލް‬ ‫ލައިޓް އޮފް އިސްލާމް‬

‫‪Villa International High School‬‬ ‫نور‬ ‫‪www.noorofislam.org‬‬

‫‪Light of Islam‬‬

‫‪i‬‬

‫ޒަކާްތް‬ ‫ނ‪ް،‬ގިނަ ވުން ‪ް،‬ބަރަކާތްލެއްވުން ‪ް،‬ޠާހިރުވުންް‪.‬‬ ‫ޒަކާތުގެްލުޣަވީްމާނަް‪ް:‬އިތުރުވު ް‬ ‫ިސކީނު ން ނަ ށްްއަދިް‬ ‫ްސނދިން ގެް ުމ ަދލުން ްނަ ގާްފަޤީރުން ނާ ‪ް،‬މ ް‬ ‫ްޝރުޠުްތަކަކާއިއެކުްމުއ ަ‬ ‫ްޞ ަ‬ ‫ޒަކާތުގެްއިޞް ޠިލާޙީްމާނަ ް‪ް:‬ޚާއ ަ‬ ‫ެސްޒަކާތްްލިބުން ްޙައްޤުވެގެން ވާްފަރާތްތަކަށްް ެދވޭްމު ަދލެކެވެ‪.‬‬ ‫އެނޫ ން ވ ް‬

‫ޒަކާތްްޝަ ރުޢުކުރެއްވުްް‬ ‫ނ‬ ‫ިސލާމްކަމުގެްރުކުން ތަކުގެްތެރެއިން ްރުކުނެ ކެވެ‪.‬‬ ‫*ްޒަކާތަކީްއ ް‬ ‫ާްޝރުޢީްއަޅުކަމެކެވެ‪.‬‬ ‫ްސބިތުވެގެން ވ ަ‬ ‫ެސ ާ‬ ‫ިްސން ނަ ތުން ްއަދިްދަން ނަ ބޭކަލުން ގެްއިޖުމާޢުން ވ ް‬ ‫*ްއަދިް ޒަކާތަކީްޤުރުއާނާ އ ު‬ ‫ުޟކުރެވުނީްރޯ ަދއިގެްކުރިން ނެ ވެ‪.‬‬ ‫*ްޒަކާތްްފަރ ު‬

‫ްﷲްވަޙީކުރައްވާފައިވެއެވެް‪ްް:‬‬ ‫ޔތުގައ ިްމާތް‬ ‫ް"ްސޫ ރަތުގެް‪43‬ވަނަްއ ާ ަ‬ ‫ްްްްް"އަލްްބަޤަރާ‬

‫މާނަ އަކީް‪ް"ް:‬އަދިްތި ަޔބައިމީހުންްނަ މާދުްޤާއިމްކުރާ ެށވެ!ްއަދިްތި ަޔބައިމީހުން ްޒަކާތްް ޭދ ެށްވެ!ްއަދިްރުކޫޢުް‬ ‫ކުރާމީހުންނާ އެކުގައިްތި ަޔބައިމީހުން ްރުކޫޢުކުރާ ެށްވެ!ް"‬

‫ޒަކާތްްދިނު މުގެްޙުކުމާއިްޒަކާތަށްްއިން ކާރުކުރުމުގެްޙުކުްމް‬ ‫ުޟވެފައިވާްކަމެއްކަމަށްްއުން މަތުގެްއިޖުމާޢުން ްޘާބިތުވެގެން ވެއެވެ‪.‬‬ ‫ްސނދީން ގެްމައްޗަށްްފަރ ު‬ ‫*ްޒަކާތަކީްމުއ ަ‬ ‫ިްސން ނަ ތުން ްއަދިް‬ ‫ިސލާމްދީނު ގައިްއޮތްކަމެއްނޫ ންްކަމުގައިް ެދކޭމީހާްމުރުތަ ްއ ުދވާނެ އެވެ‪ް.‬އެއީްޒަކާތަކީްޤުރުއާނާ އ ު‬ ‫*ްޒަކާތްދިނު މަކީްއ ް‬ ‫ެސް‬ ‫ުސލިމަކަ ްށވ ް‬ ‫ެްސބަބުން ްދީނު ގައިްއެނގިފާޅުވެގެން ވާކަމަކަ ްށވާތީއެވެ‪ް.‬އަދިްކޮން މެްމ ް‬ ‫ދަން ނަ ބޭކަލުން ގެްއިޖުމާޢުން ްޘާބިތުވެފައިވުމުގ ަ‬ ‫ެސމެއެވެ‪.‬‬ ‫މިކަމުގެްޙުކުމްްއެނގެން ޖެހޭނެ ކަމެއްކަމުގައިވާތީވ ް‬ ‫ެްސބަބުން ް‬ ‫ެސް ަދހިވެތިކަމުގ ަ‬ ‫ިސލާމްދީނު ގައިްވާޖިބުކުރައްވާފައިވާްއަޅުކަމެއްކަން ްޤަބޫލުކުރުމާއެކުވ ް‬ ‫ްސނދީން ގެްމައްޗަށްްއ ް‬ ‫*ް ޒަކާތަކީްމުއ ަ‬ ‫ަސްފާފަވެރިވެގެން ެދއެވެ‪.‬‬ ‫ިސލާމްދީނު ން ްބޭރުްނު ވިކަމުގައިވިޔ ް‬ ‫ެްސބަބުން ްއ ް‬ ‫ޒަކާތްދިނުް މުން ްމަނާ ވެގެން ފިމީހާްއެކަމުގ ަ‬ ‫___________________________________________________________________________‬ ‫ވިލާ އިންޓަރނޭޝަނަލް ހައި ސްކޫލް‬ ‫ލައިޓް އޮފް އިސްލާމް‬

‫‪Villa International High School‬‬ ‫نور‬ ‫‪www.noorofislam.org‬‬

‫‪Light of Islam‬‬

‫‪ii‬‬

‫ިސލާމީް ަދއުލަތުގެްޙާކިމަށްްލިބިގެން ވެއެވެ‪.‬‬ ‫*ްއަދިްއެފަދަްމީހުން ގެްއަތުން ްގަ ަދކަމުން ްޒަކާތްްއަތުލުމުގެްޙައްޤުްއ ް‬ ‫*ްއަބޫބަކުރުގެފާނު ގެްޒަމާނު ގައިްޒަކާތްްދިނު މަށްްއިން ކާރުކުރިްމީހުން ނާ ްއެކަލޭގެފާނު ްވަނީްހަނގުރާމަކުރައްވާފައެވެ‪.‬‬ ‫*ްޒަކާތްްވާޖިބުވެހުރެްޒަކާތްްއަދާނު ކުރުމީްވަރަށްްވަރަށްްބޮޑ ުްފާފައެކެވެ‪.‬‬ ‫ިޝރާތްކުރައްވާްއެބައިމީހުންް‬ ‫ސބަބުން ްލިބޭނެ ްޢަ ާޛބުްބޮޑެވެ‪ް.‬މިކަމަށްްޢ ާ‬ ‫*ްމު ަދލުގެްޒަކާތާއިްރަން ރިހީގެްޒަކާތްްއަދާނު ކުރުމުގެް ަ‬ ‫ްސރަތުގައިްމާތްﷲްވަނީް‬ ‫ަސތޮޅުްއަޅުއްވާހުށިކަމުގައިްއާލްޢިމްރާން ޫ‬ ‫ަދހިވެތިވިތަކެތީން ްޤި ާޔމަތް ުދވަހުން ްއެބައިމީހުން ގެްކަރުގައިްކ ް‬ ‫ވަޙީކުރައްވާފައިވެއެވެ‪.‬‬

‫ްް‬ ‫ްްޒަކާތްްޝަ ރުޢުކުރެއްވުމުްގެް ޙިކްމަތްތައް‬ ‫ްްޝއުޤުވެރިވާްސިފަތައްްއުފެދިގެން ްދިއުންް‪.‬‬ ‫ދލަތިކަމާއިްއެކަމަށ ަ‬ ‫ޮސް ީ‬ ‫ސބަބުތައްްފިލާގ ް‬ ‫‪ް-1‬ޒަކާތް ޭދމީހާގެްކިބައިން ް ަދހިވެތިކަމާއިްއޭގެް ަ‬ ‫‪ ް-2‬ޒަކާތް ޭދމީހާއާއިްއެހެން މީހުން ގެްމެ ުދގައިްއުޚުއްވަތްތެރިކަން ްބަ ަދހިވެް ުގޅުން ތައްްހަރުދަނާ ވުންް‪.‬‬ ‫‪ް-3‬މުޖްތަމަޢުގެްފަރުދުން ގެްފުއްދުން ތެރިކަން ްއާލާވުންް‪.‬‬ ‫ާްސބަބުތައްްނަ އްތާލުންް‪.‬‬ ‫‪ް-4‬ވަޒީފާްނު ލި ުބމާއިްއެކަމަށްްމަގުފަހިވ ަ‬ ‫ަސ ަދވެރިކަމާއިްނު ރުހުން ތެރިކަން ްފިލައިގެން ދިއުންް‪ް.‬‬ ‫‪ ް-5‬ހިތްޠާހިރުވެްޙ ަ‬ ‫ްްޝކުރުވެރިވުމުގެްރޫޙްްއާލާވެގެން ދިއުންް‪.‬‬ ‫ސބްޙާނަ ހޫވަތަޢާލާއަށ ު‬ ‫‪ް-6‬ﷲް ު‬ ‫ްސނދީން ގެްހިތްތަކުގައިްއޮން ނަ ން ވާްޙަމް ަދރުދީއާއިްލޯބިްހާމަވެގެން ދިއުންް‪.‬‬ ‫‪ް-7‬މުއ ަ‬

‫ޒަކާތްްވާޖިބުވުމުގެްޝަ ރުޠުތަްއް‬ ‫ެސްހެޔޮްޢަމަލަކީް‬ ‫‪ް-1‬މުސް ލިމަކ ުްކަމުގައިވުންް‪ް:‬ޒަކާތްްއަ ާދކުރުމަކަށްްކާފަރެއްގެްކިބައަކުން ްނޭ ެދވޭނެ އެވެ‪ް.‬އެހެނީްއެފަދަްމީހެއްގެްއެއްވ ް‬ ‫ަސްއެހެން ފަރާތެއްގެްޒަކާތުގެް‬ ‫ަޟރަތުގައިްޤަބޫލުވެގެން ވާްޢަމަލަކަށްްނު ވާތީއެވެ‪ް.‬މިއީްމު ަދލުް ަޒކާތާއިްމެދުްކަން އޮތްގޮތްކަމުގައިވިޔ ް‬ ‫ﷲގެްޙ ް‬ ‫ުސލިމުން ގެްފިޠުރުޒަކާތްްނެ ރުމަށްްކާފިރުން ގެްކިބައިން ްއެދުން ހުއްޓެވެ‪.‬‬ ‫ޙައްޤުްއަ ާދކުރުމުގެްގޮތުން ްކާފިރުން ގެްބެލުމުގެ ަދ ުށގައިވާްމ ް‬ ‫ިޞބަކީްޒަކާތްދިނު ން ްވާޖިބުވާްއެން މެްމަދުްމިން ވަރެވެ‪.‬‬ ‫‪ް-2‬މު ަދލުގ ެްނ ިޞާ ބުހަމަވުންް‪ް:‬ނ ާ‬ ‫ަސލާް‬ ‫‪ް-3‬ނ ިޞާ ބުހަމަވެހުރެްއަހަރުފުރުންް‪ ް:‬މު ަދލަށްްއަހަރުްފުރިހަމަވެއްޖައުމަ ްށދާން ދެން ް ުމ ަދލުްޒަކާތްްވާ ިޖބުވެގެން ނު ވާކަމުގައިްކީރިތިްރ ޫ‬ ‫ޞއްލަﷲޢަލައިހިވަސަ އްލަމްްވަނީްޙަދީޘްކުރައްވާފައެވެ‪.‬‬ ‫ަ‬

‫___________________________________________________________________________‬ ‫ވިލާ އިންޓަރނޭޝަނަލް ހައި ސްކޫލް‬ ‫ލައިޓް އޮފް އިސްލާމް‬

‫‪Villa International High School‬‬ ‫نور‬ ‫‪www.noorofislam.org‬‬

‫‪Light of Islam‬‬

‫‪iii‬‬

‫*ްމު ަދލުޒަކާތްްވާޖިބުވުމުގައިްބާލިޣުވުމާއިްބުއްދިސަ ލާމަތު ްނހުރުމަކީްޝަ ރުޠަކަށްް ުނވެއެވެ‪ް.‬މީގެްމާ ަނއަކީްކުޑަކުދިންްއެމީހު ްނގެް‬ ‫މު ަދލުގެްޒަކާތްް ުނދީފިކަމުގައިވާ ަނމަްއެބައިމީހު ްނނީްފާފަވެރިވާފަދަްމުކައްލަފުންްކަމުގައިވުމެއް ޫނ ެންވެ‪ަ ް.‬ނމަވެސް ްއޭގެްމާނަްއަކީްޒަކާތުގެް‬ ‫ޙައްޤުްގުޅިފައިވަނީްއެކުދި ްނގެްމު ަދލާކަމެްވެ‪ ް.‬އެހެ ްނކަމުންްމު ަދލުގައިްޒަކާތްދި ުނމުގެްޝަ ރުޠުްފުރިހަމަވެއްޖެކަމުގައިވާ ަނމަްއެކުދި ްނގެް‬ ‫މު ަދލުންްޒަކާތްްނެ ރުންްއެކުދި ްނގެްވަލީވެރި ްނގެްމައްޗަށްްވާޖިބުވެގެ ްނވެއެވެ‪ް.‬މިކަމުގައިްއިޙުމާލުވެއްޖެކަމުގައިވާ ަނމަްއޭނާް‬ ‫ފާފަވެރިވާ ެނއެވެ‪ް.‬އަދިްވަލީވެރިއަކުް ެނތްްކުއްްޖަ ކުްއޭނާްބޮޑުވިއިރުްމު ަދލުންްޒަކާތްދި ުނމުގެްޝަ ރުޠުްފުރިހަމަވެފައިވާ ަނމަްޒަކާތް ުނދީް‬ ‫ދި ަޔއަހަރުތަކުގެްޒަކާތް ެނރުންްވާޖިބުވެގެ ްނވެއެްވެ‪ް.‬‬ ‫ނކޮށްްލި ެޔވިފައ ިްއެވަނ ީް‬ ‫ނޓެްވެ‪ް.‬އޭގެްފަހުންްބޯލްޑ ްް ު‬ ‫ނމެްބައެއްގެވ ެސް ްމައިގ ަނޑ ުްޕޮއި ް‬ ‫ޯނޓްް‪ް:‬މަތީްގ ައިްބޯލްޑ ްްކުރެވިފައިވ ާްބައިތަކަކީްކޮ ް‬ ‫އެްޕޮއ ި ްނޓްގެްކުރ ުްތަފްޞީލެކ ެްވެ‪.‬‬

‫ޒަކާތްްޞަ އްޙަވުމުގެްޝަ ރުޠުތަްއް‬ ‫ުސލިމަކުްކަމުގައިވުންް‬ ‫‪ް-1‬މ ް‬ ‫‪ް-2‬ނި ަޔތާއިއެކުްޒަކާތްްއަ ާދކުރުންް‬ ‫‪ް-3‬ޙަލާލުްއެއްޗަކުން ްޒަކާތްްއަ ާދކުރުންް‬

‫ޔއިން ގެްމު ަދލުންްޒަކާތްްވާޖިބުވާކަމަށްްހުރިް ަދލީލުތަްއް‬ ‫ނއިްމޮ ަ‬ ‫ކުޑަކުދިން ާ‬ ‫ްސނދީން ގެްމު ަދލުގައިްއެކުލެވިގެން ވާކަމަށްްކީރިތިްޤުރުއާނު ގައިް‬ ‫ުސލިމުންްގެްޙައްޤެއްްމުއ ަ‬ ‫‪ް-1‬މު ަދލުން ްމަޙުރޫމްވެފައިވާްނިކަމެތިްމ ް‬ ‫ބަޔާން ވެގެން ވެއެވެ‪ ް.‬އަދިްޙައްޤުތައްްއޭގެްވެރިން ނަ ށްްއަ ާދކުރުމަށްްއެކަލާނގެވަނީްއަން ގަވާފައެވެ‪.‬‬ ‫ްﷲްވަޙީކުރައްވާފައިވެއެވެް‪ްްްްްްްްްްް:‬‬ ‫ޔތުގައިްމާތް‬ ‫ް"ްސޫ ރަތުގެް‪103‬ވަނަްއ ާ ަ‬ ‫ްްްް"އައ ްްތައުބާ‬

‫މާނަ އަކީް‪ ް"ް:‬އޭގެްސަ ބަބުން ްކަލޭގެފާނެްއެބައިމީހުންްޠާހިރުކުރައްވާނޭްއަދިްއެބައިމީހުންނަ ށްް‬ ‫ްޞ ަދޤާތެއްްއެބައިމީހުން ގެްމު ަދލުން ްކަލޭގެފާނުްހިއްޕަވާ ެށވެ‪"ް.‬‬ ‫އިތުރުކޮ ްށ ެދއްވާނޭ ަ‬ ‫ާސކޮ ްށގެން ްކުޑަކުދިން ނާ އިްމޮ ަޔއިން ގެްމު ަދލުން ްމު ަދލުްޒަކާތްްވާޖިބުވާނެ ކަމަށްްޢިލްމުވެރިން ްލި ުޔއްވައެވެ‪.‬‬ ‫‪ް-2‬ފިޠުރުޒަކާތުގެްމައްޗަށްްޤިޔ ް‬

‫___________________________________________________________________________‬ ‫ވިލާ އިންޓަރނޭޝަނަލް ހައި ސްކޫލް‬ ‫ލައިޓް އޮފް އިސްލާމް‬

‫‪Villa International High School‬‬ ‫نور‬ ‫‪www.noorofislam.org‬‬

‫‪Light of Islam‬‬

‫‪iv‬‬

‫‪ ް-3‬ޒަކާތަކީްފަޤީރުން ގެްޙާޖަތުްފުއް ަދއިދިނު މަ ާށއިްމުދާްޠާހިރުކުރުމުގެގޮތުން ް ެދވޭްއެއްޗަކަ ްށވާއިރުްމިކަމުގައިްމު ަދލުގެްވެރިމީހާއަކީް‬ ‫ުސލިމެއްކަމުގައިވާނަ މަްއޭނާ ގެްއެހެން ްސިފަތަކަށްްބެލުމެއްނެ ތެވެ‪ްް.‬‬ ‫މ ް‬

‫ރު‬ ‫ދލާްއޭގެްމިން ވަް‬ ‫ނޖެހޭްމު ަ‬ ‫ޒަކާތް ޭދ ް‬ ‫ޒަކާތްްބެހިގެން ވަނީް ެދބަ ަޔކަ ެށވެ‪ް.‬އެއީ‪:‬‬ ‫‪ް-1‬މު ަދލުގެްޒަކާތް‪.‬‬ ‫‪ް-2‬ފިޠުރުްޒަކާތް‪ްްްްް.‬މިއެވެ‪.‬‬

‫‪ް-1‬މު ަދލުގެްޒަކާްތް‬ ‫ެސްޒަކާތްްލިބުން ް‬ ‫ިސކީނު ން ނަ ށްްއަދިްއެނޫ ން ވ ް‬ ‫ްސނދިން ގެްމު ަދލުން ްނަ ގާްފަޤީރުން ނާ ‪ް،‬މ ް‬ ‫ްޝރުޠުތަކަކާއިއެކުްމުއ ަ‬ ‫ްޞ ަ‬ ‫މިއީްޚާއ ަ‬ ‫ޙައްޤުވެގެން ވާްފަރާތްތަކަށްް ެދވޭްމު ަދލެކެވެ‪ް.‬‬ ‫މު ަދލުްޒަކާތްްދިނު ން ްވާ ިޖބުވަނީް‪ް5‬ބާވަތެއްގެްމު ަދލުން ނެ ވެ‪ް.‬އެއީ‪ްްްްްްްްްްްްްްްްްްްްްްްްްްްްްްްް:‬‬ ‫ިސ)‬ ‫‪ް.1‬ރަން ރިހިް(ފައ ާް‬ ‫‪ް.2‬ވި ަޔފާރިމުާް‬ ‫ދ‬ ‫ްސްފި‬ ‫‪ް.3‬ނަ އަމ ޫ‬ ‫ްވ‬ ‫‪ް.4‬ގޮވާމާއިްމޭ ާ‬ ‫‪ް.5‬މަޢުދަނާ އިްރިކާޒް‬ ‫‪ް)1‬ރަން ރިހީގެްޒަކާތްް‪:‬‬ ‫ޭްޝރުޠުތަކެއްވެއެވެ‪ް.‬އެއީް‪:‬‬ ‫ރަން ރިހީގެްޒަކާތްްވާޖިބުވުމުގައިްފުރިހަމަވާން ޖެެެހ ަ‬ ‫ިސލާމަކުްކަމުގައިވުންް‪.‬‬ ‫ހ‪ް.‬އ ް‬ ‫ށ‪ް.‬ފުރިހަމައަށްްއެތަކެތިްމިލްކުވެގެން ވުންް‪.‬‬ ‫ިޞބުްހަމަވެހުރެ‪ް،‬އަހަރުފުރުންް‪ްް.‬މިއެވެ‪.‬‬ ‫ނ‪ް.‬ނ ާ‬ ‫ިޞބަކީް‪ް20‬ދިރުހަމެވެ‪ް.‬ނު ވަތަްމިޘްޤާލެވެ‪(ް.‬ދީނާ ރެއްގެްބަރުދަނަ ކީްމިޘްޤާލެކެވެ‪).‬‬ ‫ްް*ްރަނު ގެްނ ާ‬ ‫ްް*ްއެއިން ްޒަކާތުގެްގޮތުގައިްވާޖިބުވަނީްއޭގެް‪ް1/40‬އެވެ‪.‬‬ ‫ްް*ްއެއީް‪ް0.5‬ދިރުހަމެވެ‪.‬‬ ‫ިޞބަކީް‪ް200‬ދިރުހަމެވެ‪.‬‬ ‫ްް*ްއަދިްރިހީގެްނ ާ‬ ‫ެސްޒަކާތުގެްގޮތުގައިްނެ ރެން ޖެހެނީްއޭގެް‪ް1/40‬އެވެ‪ް.‬އެއީް‪ް5‬ދިރުހަމެވެ‪ް.‬‬ ‫ްް*ްއެއިން ވ ް‬ ‫ސބަތުން ްނެ ރުން ްްްްްް‬ ‫ިޞބަ ްށވުރެްއިތުރުވެފައިްހުން ނަ ބައިން ްގިނަ ވެފައިވާްމިން ވަރެއްގެްޒަކާތްްކުރިން ްބުނެ ިވދިޔަްނި ް‬ ‫ްް*ް ނ ާ‬ ‫ްްްްްވާ ިޖބުވެގެން ވެއެވެ‪.‬‬ ‫ިސރާފްްކުރުމުގެް ަދރަޖައަކަށްްދިއުމަކާއިނު ލާްޒީނަ ތް ެތރިވުމަށްްއަން ހެނު ން ްބޭނު ން ކުރާްގަހަނާ އިން ްޒަކާތްްްްްްް‬ ‫ެސްއ ް‬ ‫ްް*ް ނަ މަވ ް‬ ‫ްްްދިނު މެއްްނެ ތެވެ‪.‬‬

‫___________________________________________________________________________‬ ‫ވިލާ އިންޓަރނޭޝަނަލް ހައި ސްކޫލް‬ ‫ލައިޓް އޮފް އިސްލާމް‬

‫‪Villa International High School‬‬ ‫نور‬ ‫‪www.noorofislam.org‬‬

‫‪Light of Islam‬‬

‫‪v‬‬

‫ެސްފިރިހެނު ން ްރިހީގެްއަނގޮޓިއެއްްފި ަޔވާްއިތުރުްގަހަނާ ްބޭނު ން ކުރުމަކީްޙަރާމްްކަމަކަށްްވުމާއެކުްފިރިހެނު ން ްްްް‬ ‫ްް*ް އެހެން ނަ މަވ ް‬ ‫ްްބޭނު ން ކުރާްގަހަނާ ްމިޙުކުމްގެްތެރޭގައިްހިމެނިގެން ނު ވެއެވެ‪.‬‬ ‫‪ް)2‬ވި ަޔފާރިމު ަދލުގެްޒަކާތްް‪:‬‬ ‫ަޞޙާބުބޭކަލުން ނާ އިްއަދިްއެހެން ްޢިލްމުވެރިން ްވި ާދޅުވާގޮތުގައިްވި ަޔފާރިްމު ަދލުން ްޒަކާތްްވާޖި ުބެުވާނެ އެވެ‪.‬‬ ‫ްް*ް އ ް‬ ‫ްޝރުޠުތަކެވެ‪.‬‬ ‫ެސްހިމެނޭ ަ‬ ‫ެްޝރުޠުތަކަކީްރަން ރިހިން ްޒަކާތްްދިނު މުގައިވ ް‬ ‫ްް*ްވި ަޔފާރިްމު ަދލުން ްޒަކާތްްދިނު މުގ ަ‬ ‫ިޞބަ ެށވެ‪.‬‬ ‫ްް*ްވި ަޔފާރިްމުދާްއަގުކުރާނީްރަން ރިހީގެްނ ާ‬ ‫ިޞބުހަމަވެްއަހަރުްފުރިހަމަވެއްޖެްވި ަޔފާރިްމު ަދލަކުން ް‪ް1/40‬ޒަކާތަށްްދިނު ން ްވާޖިބުވެގެން ވެއެވެ‪.‬‬ ‫ްް*ް އެއްޗެއްގެްނ ާ‬ ‫ިޞބުް ހަމަނު ވެްއިތުރަށްްހުން ނަ ބައިން ްޒަކާތްްދިނު ން ްވާ ިޖބެއްނު ވެއެވެ‪.‬‬ ‫ެސްއަގުކުރިއިރުްނ ާ‬ ‫ްް*ްނަ މަވ ް‬ ‫ްސފީގެްޒަކާތްް‪:‬‬ ‫‪ް)3‬ނަ ޢަމ ޫ‬ ‫ޭްޝރުޠުތަކަކީް‪:‬‬ ‫ްްސފީގައިްހަމަވާން ޖެހ ަ‬ ‫ްސފިން ްޒަކާތްްވާޖިބުވުމުގައިްނަ ޢަމ ޫ‬ ‫ް*ްނަ ޢަމ ޫ‬ ‫ސލުް ަދމަހައްޓަން ްނު ވަތަްފަލަކުރަން ްގެން ގުޅޭްއެއްޗަކަ ްށވުންް‪.‬‬ ‫‪ ް.1‬ހުއިހައްޕައިގެން ްނަ ް‬ ‫ަސއްކަތްްކުރުވަން ްގެން ގުޅޭްއެއްޗަކަށްްނު ވުންް‪.‬‬ ‫‪ް.2‬ބުރަްމ ަ‬ ‫‪ް.3‬މިލްކުވެފައިވާތާްއެއްއަހަރުްހަމަވެފައިވުންް‪.‬‬ ‫ިޞބުހަމަވުންް‪ް.‬‬ ‫‪ް.4‬ނ ާ‬ ‫‪ް.5‬ހުއްދަްދަނޑަކުން ްހުއިހައްޕާފައިވުންް‪ްްް.‬މިއެވެ‪ް.‬‬ ‫‪ް)4‬ގޮވާމާއިްމޭވާގެްޒަކާތްް‪:‬‬ ‫ް‪ް.‬އެއީް‪:‬‬ ‫ނވަނީް‪ް6‬ކަމެކެވެ‬ ‫ނމުގައިްޝަ ރުޠުވެގެ ް‬ ‫ގޮވާމުންްޒަކާތްްދ ި ު‬ ‫ިސލާމަކުްކަމުގައިވުންް‪.‬‬ ‫‪ .1‬އ ް‬ ‫‪.2‬މިނިވަނަ ކުްކަމުގައިވުންް‪.‬‬ ‫‪.3‬ފުރިހަމައަށްްމިލްކުވެގެން ވުންް‪.‬‬ ‫ސނު ން ްއާ ަދވެގެން ްދަނޑުގޮވާން ކުރާފަދަްއެއްޗަކަ ްށވުންް‪.‬‬ ‫‪ .4‬އިން ާ‬ ‫‪.5‬ގިނަ ުދވަހަށްްބެހެއްޓޭފަދަްއޮއްޓަރަކަ ްށވުންް‪.‬‬ ‫ިޞބުހަމަވުންް‪ްްް.‬މިއެވެ‪.‬‬ ‫‪.6‬އޮއްޓަރުްހަރުވުމާއިްނ ާ‬ ‫ް‪ް.‬އެއީް‪:‬‬ ‫ނވަނ ީް‪ް4‬ކަމެކެވެ‬ ‫ނމުގައ ިްޝަ ރުޠުވެގެ ް‬ ‫މޭވާއިންްޒަކާތ ްްދި ު‬ ‫ިސލާމަކުްކަމުގައިވުންް‪.‬‬ ‫‪ .1‬އ ް‬ ‫‪.2‬މިނިވަނަ ކުްކަމުގައިވުންް‪.‬‬ ‫‪.3‬ފުރިހަމައަށްްމިލްކުވެގެން ވުންް‪.‬‬ ‫ިޞބުހަމަވުންް‪ްްް.‬މިއެވެ‪.‬‬ ‫‪.4‬އޮއްޓަރުްހަރުވުމާއިްނ ާ‬ ‫ަސއްކަތާއިްފެން ދިން ގޮތެއްގެްމައްޗަ ެށްވެ‪.‬‬ ‫*ގޮވާމާއިްމޭވާއިން ްޒަކާތްްނެ ރުން ްވާޖިބުވަނީް އެތަކެތިްހެއް ުދމަށްްކުރިްމ ަ‬ ‫ިޞބުގެް‪ް1/10‬‬ ‫ިސލު‪:‬ވާރޭްފެންް)ް ފެން ދީގެން ްގޮވާ ާމއިްމޭވާްހެއްދިނަ މަްޒަކާތަށްްނެ ރެން ޖެހޭނީްނ ާ‬ ‫ްމިގޮތުން ްޤު ުދރަތީްވަސީލަތަކުންް(ްމ ާ‬‫އެވެ‪.‬‬ ‫___________________________________________________________________________‬ ‫ވިލާ އިންޓަރނޭޝަނަލް ހައި ސްކޫލް‬ ‫ލައިޓް އޮފް އިސްލާމް‬

‫‪Villa International High School‬‬ ‫نور‬ ‫‪www.noorofislam.org‬‬

‫‪Light of Islam‬‬

‫‪vi‬‬

‫ިޞބުގެް‪ް1/20‬އެވެ‪.‬‬ ‫ިސލު‪:‬މޯޓަރު)ް ފެން ދީގެން ްގޮވާމާއިްމޭވާްހެއްދިނަ މަްޒަކާތަށްްނެ ރެން ޖެހޭނީްނ ާ‬ ‫ްއެނޫ ން ްވަސީލަތަކުންް(މ ާ‬‫ްޝރުޠުްނު ވުމާއެކުްވަޤުތުން ްޒަކާތްްނެ ރުން ްވާޖިބުވެއެވެ‪.‬‬ ‫* ގޮވާމާއިްމޭވާއިން ްޒަކާތްދިނު މުގައިްއަހަރުްހަމަވުން ަ‬ ‫‪ް)5‬މަޢުދަނާ އިްރިކާޒްގެްޒަކާތްް‪:‬‬ ‫ްްޝރުޠެއްްނު ވެއެވެ‪.‬‬ ‫*ްމަޢުދަނާ އިްރިކާޒުން ްޒަކާތްްދިނު މުގައިްއަހަރުްހަމަވުމެއ ަ‬ ‫ިޞބުހަމަވެފައިވާްމަޢުދަނާ އިްރިކާޒްްލިބުމާއެކުްޒަކާތްްނެ ރުން ްވާޖިބުވާނެ އެވެ‪.‬‬ ‫ެސްނ ާ‬ ‫*ް ނަ މަވ ް‬ ‫ިޞބަކީްއޭގެް‪ް1/5‬އެވެ‪.‬‬ ‫*ްމިފަދަްމު ަދލުގެްނ ާ‬ ‫*ްމަޢުދަނު ގެްތެރެއިން ްޒަކާތްްވާޖިބުވަނީްރަނާ އިްރިހީން ނެ ވެ‪.‬‬ ‫ެސްވެގެން ާދހިނދުްއެއިން ްޒަކާތްްނެ ރުން ްވާޖިބުވާނެ އެވެ‪.‬‬ ‫ދ ލަށްްއެހެން ްބާވަތްތައްވ ް‬ ‫ް‬ ‫ެސްވި ަޔފާރީގެްމު ަ‬ ‫*ްނަ މަވ ް‬

‫‪ް-2‬ފިޠުރުްޒަކާްތް‬ ‫ފިޠުރުްޒަކާތަކީްކޮން މެްމުކައްލަފަކުްރޯ ަދެަމަހުްޢާން މުކޮށްްކެއުމަށްްގެން ގުޅުނު ްއެއްޗަކުން ްޢީދުް ުދވަހާއިްޢީ ުދވިލޭރޭްކާނެ ްތަކެތިްހުރެފައިް‬ ‫އިތުރަށްްހުރެއްޖެް ކޮން މެްމީހަކުްއޭނާ ގެްފަރާތުން ނާ އިްއޭނާ ްޚަރަ ުދކުރަން ޖެހޭްފަރާތްތަކުން ްނެ ރެްޒަކާތުގެްޙައްޤުވެރިން ނަ ށްްބަހަން ޖެހޭް‬ ‫މު ަދލެކެވެ‪.‬‬ ‫ފިޠުރުްޒަކާތްްވާޖިބުވުމުގ ެްޝަ ރުޠުތަްއ ް‬ ‫ުސލިމަކުކަމުގައިވުންް‬ ‫‪ް-1‬މ ް‬ ‫‪ް-2‬މިނިވަނަ ކުކަމުގައިވުންް‬ ‫ްސންް‬ ‫‪ް-3‬ރޯ ަދމަހުގެްފަހު ުދވަހަށްްއިރުއޮއ ު‬ ‫‪ ް-4‬ޢީ ުދ ުދވަހާއިްޢީ ުދވިލޭރޭްކާނެ އެއްޗެއްްހުރެފައިްއިތުރަށްްހުރުްް‬ ‫ނ‬ ‫ްޞޢެކެވެ‪ް.‬އެއީްގާތްގަނޑަކަށްް‪ް2.4‬‬ ‫* ފިޠުރުްޒަކާތްްނެ ރުން ްވާޖިބުވެގެން ވަނީްތިމާއާއިްތިމާްޚަރަ ުދކުރަން ޖެހޭްކޮން މެްމީހެއްގެްމަތީން ާ‬ ‫ެސްޢިލްމުވެރިން ްލި ުޔއްވާފައިވެއެވެ‪.‬‬ ‫ކިލޯްނު ވަތަް‪ް2.5‬ކިލޯްކަމަ ްށވ ް‬ ‫ިސއިން ނެ ވެ‪.‬‬ ‫ެްޞޢަކަ ްށވާްފައ ާ‬ ‫*ފިޠުރުްޒަކާތްްނެ ރޭނީްއާ ަދވެގެން ްކެއުމަށްްގެން ގުޅޭްބާވަތަކުން ނެ ވެ‪ް.‬ނު ަވތަްއެބާވަތުގެްތަކެތީގ ާ‬ ‫ް‬ ‫ފިޠުރުްޒަކާތުގެްޙުކުްމ ް‬ ‫ުޟކެވެ‪.‬‬ ‫ެްޝރުޠުްހަމަވެފައިވާްކޮން މެްމީހެއްގެްމައްޗަށްްއޮތްްފަރ ެ‬ ‫* ފިޠުރުްޒަކާތްްނެ ރުމަކީްއެކަމުގ ަ‬ ‫ްސމުން ނެ ވެ‪.‬‬ ‫ްްވާޖިބުްވަގުތުް‪ް:‬ޢީދުްވިލޭރޭްއިރުްއޮއ ު‬ ‫ދްނަ މާ ުދގެްކުރިން ްއަ ާދކުރުންް‪.‬‬ ‫ް‬ ‫ިސްނަ މާ ަދށްްފަހުްޢީ ު‬ ‫ސން ނަ ތްްވަގުތުް‪ް:‬ޢީދުް ުދވަހުގެްފަތ ް‬ ‫ްް ު‬ ‫ަސކުރުންް‪.‬‬ ‫ްްމަކްރޫހަްވަގުތުް‪ް:‬ޢު ުޛރަކާްނު ލާްޢީދުްނަ މާ ަދ ްށވުރެްފ ް‬ ‫ަސތުގައިްފަސް ކުރުންް‪.‬‬ ‫ށްޤ ް‬ ‫ް‬ ‫ްސމާއިހަމައަ ް‬ ‫ްްޙަރާމްްވަގުތުް‪ް:‬ޢީދުް ުދވަހުްއިރުއޮއ ު‬ ‫ެސްފުދިގެން ވެއެވެ‪.‬‬ ‫ަސްފެ ުށމާއެކުްޒަކާތާއިްބެހޭްފަރާތާއިްޙަވާލުކުރުމުން ވ ް‬ ‫*ްއަދިްރޯ ަދމ ް‬ ‫ެސްބެހެނިވެރިން ނެ ވެ‪.‬‬ ‫* ފިޠުރުްޒަކާތުގެްބެހެނިވެރިން ނަ ކީްމު ަދލުްޒަކާތުގެވ ް‬ ‫___________________________________________________________________________‬ ‫ވިލާ އިންޓަރނޭޝަނަލް ހައި ސްކޫލް‬ ‫ލައިޓް އޮފް އިސްލާމް‬

‫‪Villa International High School‬‬ ‫نور‬ ‫‪www.noorofislam.org‬‬

‫‪Light of Islam‬‬

‫‪vii‬‬

‫ެސްފިޠުރުްޒަކާތުން ްޛިން މީން ނަ ށްް ެދވިދާނެ ކަމަށްްބައެއްްޢިލްމުވެރިން ް ެދކެވަޑައިގަން ނަ ވައެވެ‪.‬‬ ‫*ނަ މަވ ް‬ ‫ފިޠުރުޒަކާތ ްްޝަ ރުޢުކުރެއްވުމުގ ެްޙިކްމ ަްތްތ ަްއ ް‬ ‫ްޞ ާދއިްޚިލާފްްކަން ތައްތަކުން ްއޭނާ ްޠާހިރުކުރުންް‪.‬‬ ‫ް ރޯ ަދވެރި ާޔގެްކިބައިން ްވެފައިހުން ނަ ްނޭ ެދވޭްކަން ތަކާއިްރޯ ަދއިގެްމަޤ ަ‬‫‪ ް-‬ފަޤީރުން ނާ އިްޙާޖަތްތެރިން ްޢީދުް ުދވަހުގެްއުފަލުގައިްބައިވެރިކުރުންް‪.‬‬

‫ޒަކާތުގެްބެހެނިވެރިްް‬ ‫ނ‬ ‫ްޞންް)ް‬ ‫ޒަކާތުގެްބެހެނިވެރިން ނަ ކީްޒަކާތުގެްތަކެތިްލިބިގަތުން ްޙައްޤުވެގެން ވާްފަރާތްތަކެވެ‪ް.‬އަދިްއެފަރާތްތަކަކީްކީރިތިްޤުރުއާނު ން ް(ނަ އ ު‬ ‫ސބިތުވާްފަރާތްތަކެވެ‪.‬‬ ‫ާ‬ ‫އެފަރާތްތަކަކީް‪ް:‬‬ ‫ަސއްކަތެއްްނެ ތިފައިްތިބޭްނިކަމެތިން ނާ އިްތިމާގެްމިލްކުގައިް‬ ‫ނ‪ް:‬ފަޤީރުން ނަ ކީްމު ަދލެއްްއަދިްދިރިއުޅުމަ ްށޓަކައިްކުރާނެ ްމ ަ‬ ‫ް‬ ‫‪ް.1‬ފަޤީރު ް‬ ‫ެސްއެއިން ްދިރިއުޅުމުގައިްކޮން މެހެން ްބޭނު ން ވާްކަން ތައްކުރުމުގައިްލިބޭްއެއްޗަކުންްް‬ ‫ަސއްކަތެއްްހުރުމާއެކުވ ް‬ ‫މު ަދލެއްްއަދިްކުރާނެ ްމ ަ‬ ‫ެދކޮޅުނު ޖެހޭްމީހުން ނެ ވެ‪.‬‬ ‫ެސް‬ ‫ިސކީނު ން ނޭ ްކި ަޔނީްދިރި އުޅުމަށްްބޭނު ން ވާްމިން ވަރުގެް ެދބައިކުޅައެއްބައިްނު ވަތަްއެއް ްށވުރެްގިނަ އިން ްލިބުމާއެކުވ ް‬ ‫ނ‪ް:‬މ ް‬ ‫ނ ްް‬ ‫‪ް.2‬މިސް ކ ީ ު‬ ‫ލިބޭްއެއްޗަކުން ްނު ފުދޭްމީހުން ނަ ެށވެ‪.‬‬ ‫ނ‪.‬‬ ‫‪ް.3‬އާްއ ިސް ލާމުްް‬ ‫ިސްނު ވަތަްތަކެތިްދީްމިނިވަން ވުމަށްް‬ ‫ެްސހިބުމީހާއަށްްކަނޑައެޅިފައިވާްވަކިްވަރަކަށްްފައ ާ‬ ‫ނ‪ް:‬މުކާތަބުްއަޅުން ނަ ކީްއޭނާ ގ ާ‬ ‫‪ް.4‬މުކާތަބުއަޅ ުްް‬ ‫ަސވެްމުޢާހަ ާދކޮ ްށފާްތިބޭްއަޅުން ނެ ވެ‪.‬‬ ‫ކަނޑައަޅާފައިވާްއަގުްއަ ާދކުރުމުން ްމިނިވަން ވުމަށްްއެއްބ ް‬ ‫ްސއިްތިމާްބަލަދުްއަރާްމައިން ބަފައިން ނާ އިް‬ ‫ިސްޙައްޤުވަނީްތިމާގެްއަމިއްލަްނަ ފ ާ‬ ‫ނ‪ަ ް:‬ދރަނިވެރިން ގެްތެރެއިން ްޒަކާތުގެްފައ ާ‬ ‫‪ަ ް.5‬ދރަނިވެރިްް‬ ‫ެްސބަބުން ް‬ ‫ށް ކާން ބޯން ްދިނު މާއިްފޭރާން ްހޯ ާދދިނު ން ފަދަްކޮން މެހެން ްކުރަން ޖެހޭްޚަރަ ުދތައްްކުރުމުގައިްނު ކުޅެ ުދމުގ ަ‬ ‫ް‬ ‫އަނބި ަދރިން ނަ ް‬ ‫ެްސބަބުން ް ަދރަނިވެރިވެފައިވާް‬ ‫ްްޞއްޙަމަގުން ްކުރިްޚަރަ ެދއްގ ަ‬ ‫ަދރަނިވެރިވެފައިވާްމީހުން ނާ އި‪ް،‬އަދިްއުފެދިފައިވާްފިތުނަ އެއްްނަ އްތާލުމަށ ަ‬ ‫މީހުން ނަ ެށވެ‪.‬‬ ‫ނ‪.‬‬ ‫‪ް.6‬ޙާލުގައިޖެހިފައިވާް ަދތުރުވެރ ިްް‬ ‫ނ‪ ް:‬މީގެތެރޭގައިްކަނޑިއާއިްބަޑިން ްނު ވަތަްއެފަދަްވަޞީލަތަކުން ްޙައް ުޤގޮތުގައި‪ް،‬ކާފިރުން ނާ އިް‬ ‫‪ް.7‬ﷲގ ެްމަގުގައ ިްޖިހާ ުދކުރާމީހ ުްް‬ ‫ހަނގުރާމަކުރާްމީހުން ނަ ާށއި‪ު ް،‬ދލާއި‪ް،‬ކަނޑިން ްފގެްމަގުގައިްޖިހާ ުދކުރާމީހުން ނަ ށްްހޭ ަދކުރުން ްހިމެނިގެން ވެއެވެ‪.‬‬ ‫*ްޒަކާތުގެްބެހެނިވެރިން ްހަމަވެއްޖެނަ މަްހުރިހާްބައިތަކަކަށްްޒަކާތްދިނު ން ްވާޖިބުވެގެން ވެއެވެ‪.‬‬ ‫ިސްއެހެން ބައިތަކުގެްމެ ުދގައިްބަހާލާނީއެވެ‪.‬‬ ‫ެސްމަ ުދވެއްޖެކަމުގައިވާނަ މަްއެބައިގެްފައ ާ‬ ‫*ް އެއްބައިނަ މަވ ް‬ ‫ިސް‬ ‫ިސއިން ްއެބައިގާްހިމެނިގެން ވާްމީހުން ގެްބޭނު ން ތައްްފުއް ާދފައިްއިތުރުވެއްޖެކަމުގައިވާނަ މަްއެއިތުރުވިފައ ާ‬ ‫*ްއަދިްބަ ަޔކަށްްލިބުނު ްފައ ާ‬ ‫އެހެން ްބައިތަކުގެްމެ ުދގައިްބަހާލާނީއެވެ‪.‬‬ ‫ިސވެދިޔަްއަށްްބައިންްކުރެް‬ ‫ަސްއ ް‬ ‫*ް ޒަކާތުގެްބެހެނިވެރިން ގެްއަށްްބަ ަޔށްްހަމަހަމަވާގޮތުގައިްޒަކާތުގެްގޮތުގައިްލިބޭތަކެތިްބެހިކަމުގައިވިޔ ް‬ ‫ޔ ކަށްްލިބޭްތަކެތިްއެބައިގާްހިމެނިގެން ވާްމީހުން ގެް ެމ ުދގައިްހަ ަމހަމައަށްްބެހުން ްކޮން މެހެން ްލާޒިމެއްްނޫ ނެ ވެ‪.‬‬ ‫ް‬ ‫ކޮން މެްބަ ަ‬ ‫___________________________________________________________________________‬ ‫ވިލާ އިންޓަރނޭޝަނަލް ހައި ސްކޫލް‬ ‫ލައިޓް އޮފް އިސްލާމް‬

‫‪Villa International High School‬‬ ‫نور‬ ‫‪www.noorofislam.org‬‬

‫‪Light of Islam‬‬

‫‪viii‬‬

‫ެސްއެް‬ ‫ެސްއިޖްތިމާޢީްޙާލަތުގެްގޮތުން ްތަފާތުވެގެން ވާްމީހުން ްތިބުމާއެކު‪ް،‬ޒަކާތުގެްތަކެތިްބެހުމުގައިވ ްް‬ ‫*ް އެހެނީްކޮން މެްބައެއްގެތެރޭގައިވ ް‬ ‫ޔތްކުރުން ހުއްޓެވެ‪.‬‬ ‫ް‬ ‫ތަފާތުތަކަށްްރިޢާ ަ‬ ‫ިސްއެހެން ްރަ ަށކަށްްގެން ެދވޭނީްއެރަ ުށގައިްޒަކާތްްޙައްޤުވާްބައެއްްނެ ތުމުން ނެ ވެ‪ް.‬ނު ވަތަްބެހެނިވެރިން ް‬ ‫*ް ރަ ެށއްގެްޒަކާތުގެްފައ ާ‬ ‫ިސްއެހެންް‬ ‫ިސއިން ްއެމީހުން ގެްބޭނު ން ތައްްފުދި ަފއިްއިތުރުވެގެން ވާނަ މައެވެ‪ް.‬އެހެން ނޫ ނީްޒަކާތުގެްފައ ާ‬ ‫ެސްޒަކާތުން ްލިބުނު ްފައ ާ‬ ‫ތިބުމާއެކުވ ް‬ ‫ރަ ަށކަށްްގެން ދިޔުން ްހުއް ަދވެގެނެ އްނު ވެއެވެ‪.‬‬

‫ްޒަކާތުގެްފައިސާ ްޙައްޤުވުމުގެްޝަ ރުޠުތަްއް‬ ‫ް‬ ‫ނ‬ ‫‪ް-1‬އިސް ލާމަކުކަމުގައިވ ު ް‬ ‫ަސއްކަތްްކުރުމަށްް‬ ‫ަސއްކަތްްކުރެވޭފަދަްބަ ަޔކަށްްވާނަ މަްމ ަ‬ ‫ިސކީނު ން ނަ ކީްމ ަ‬ ‫ދންް‪ ް:‬ފަޤީރުން ނާ އިްމ ް‬ ‫ނކުޅެ ު‬ ‫‪ް-2‬މަސަ އްކަތްކުރުމަށްް ު‬ ‫ިސް‬ ‫ަސއްކަތްްނު ކޮށްްޒަކާތުގެްފައ ާ‬ ‫ަސއްކަތްްކުރެވޭފަދަްބާރުްހުރިްމީހުން ްމ ަ‬ ‫ބޭނު ން ވާްމިން ވަރަށްްޙާޞިލްކުރުން ްއެ ެދވިގެން ވެއެވެ‪ ް.‬މ ަ‬ ‫ހޯ ުދމަކީްހުއް ަދވެގެން ވާކަމެއްނޫ ނެ ވެ‪.‬‬ ‫ް‪.‬‬ ‫ނ‬ ‫ނވ ު ް‬ ‫ދވޭފަރާތްް ު‬ ‫‪ ް-3‬ޒަކާތ ްް ޭދމީހާގެްމައްޗަށްްޚަރަ ުދކޮށްްބެލެހެއްޓުންްވާޖިބުވާްފަރާތެއްކަމުގައިްޒަކާތް ެ‬ ‫ނ‪.‬‬ ‫ނވ ުްް‬ ‫ނހައިގެްމީހެއްކަމުގައިް ު‬ ‫ނވަތަްޢަބު ުދލ ްްމުއްޠަލިބްްވަ ް‬ ‫ނހަް ު‬ ‫‪ ް-4‬ހާޝިމްވަ ް‬ ‫ް‬

‫___________________________________________________________________________‬ ‫ވިލާ އިންޓަރނޭޝަނަލް ހައި ސްކޫލް‬ ‫ލައިޓް އޮފް އިސްލާމް‬

‫‪Villa International High School‬‬ ‫نور‬ ‫‪www.noorofislam.org‬‬

‫‪Light of Islam‬‬

‫‪i‬‬

‫ި)‬ ‫ްޝރިކާި(ކުން ފުނި‬ ‫އައ ަ‬ ‫ްޝ ިރކާގެިލަ ުފޒީިމާނަ ައކީިބައިވެރިވުމެވެ‪ިި.‬‬ ‫*ި ައއ ަ‬ ‫ްޝރިކާ"ިއަކީިނު ވަތަިކުން ފުން ޏަކީިއެ ަކއްޗެއް ަގއިި ެދމީހަކުިނު ވަތަިއެ ައ ްށވުރެިގިނަ ި‬ ‫ިޞތި ާލޙުގައިި" ައއ ަ‬ ‫ޝ ުރޢީިއ ް‬ ‫*ި ަ‬ ‫ޝއިޢުވާގޮތެއްގައިިޙައްޤުވެރިކަން ިޘާބިތު ޮކ ްށދޭިޢަޤު ެދކެވެ‪.‬‬ ‫ބަ ަޔކުި ާ‬

‫ެިޝރުޢީިޙައިޞިއް ަޔިތު‬ ‫ކުން ފުނީގ ަ‬ ‫ަސއްލަމްގެި‬ ‫ާިޞ ްއލަﷲޢަ ަލއިހިވ ަ‬ ‫ަސލ ަ‬ ‫ޢާން މުގޮތެއްގައިިކުން ފުނީގެިމުޢާމަލާތަކީިކީރިތިިޤުރުއާނާ އިިކީރިތިިރ ޫ‬ ‫ާ‪ި،‬ޝރުޢީގޮތުން ި ާޖއިޒްވެގެން ވާިމުޢާމަލާ ެތކެވެ‪.‬‬ ‫ަ‬ ‫ިސބިތުވ‬ ‫ސން ނަ ތުން ާ‬ ‫ު‬

‫ިިޝރުޢުކުރެއްވުމުގެިޙިކުމަތްތަިއް‬ ‫ކުން ފުނ ަ‬ ‫ިއ‬ ‫ަސއްކަތްތައްިފުރިހަމަކުރުމަށް ޓަ ަކ ި‬ ‫‪ ި-1‬ތިމާގެިބޭނު ން ތަ ާކއިިމ ަ‬ ‫ިއ‬ ‫ަސއްކަތްިފު ިރހަމަކުރުމަށް ޓަކަ ި‬ ‫‪ި-2‬އެހެން ފަރާތްތަކުގެި ެއހީތެރިކަމާ ެއކުިމ ަ‬ ‫ިއ‬ ‫ަސ ަހކޮ ްށދިނު މަ ްށޓަ ަކ ި‬ ‫‪ި-3‬ޙަލާލުގޮތުގައިިރިޒްޤުިހޯދަން ިފ ޭ‬ ‫ިއ‬ ‫ޓކަ ި‬ ‫ަސކޮ ްށދިނު މައް ަ‬ ‫‪ި-4‬ދިރިއުޅުން ިތަނަ ވ ްި‬ ‫ިއ‬ ‫ަސހަކޮށް ދިނު މަ ްށޓަ ަކ ި‬ ‫ީސތަކުން ގެި ަދތިތަކާއިިއުނ ަދގޫތައްިފިލުވާލާިފ ޭ‬ ‫‪ ި-5‬މ ް‬ ‫ޓ ަކއި‬ ‫ަޞ ަލޙަތުތައްިފުރިހަ ަމކުރުމަ ްށ ަ‬ ‫ސނީިބޭނު ން ތަ ާކއިިމ ް‬ ‫‪ި-6‬އިން ާ‬

‫ިިޝރުޠުތަިއް‬ ‫ކުން ފުނީގެިރުކުން ތަކާއ ަ‬ ‫‪ި-1‬މިިމުޢާމަލާތުގައިިބައިވެރިވާި ެދމީހުން ނަ ކީި( ެދމީހުން ނަ ްށވުރެިގިނަިިމީހުން ނަ މަިއެން މެން ނަ ކީ)ިބާލިޣުވެ ަފއިވާި‬ ‫މީހުން ކަމުގައިވުންި‪ ި:‬ކުން ފުނީގައިި ަބއިވެރިވަި ެދމީހުން ިނު ވަތަިމީހުން ނަ ކީި ަވކީލުކުރުމާއިިވަކީލަ ަކށްިވުމުގެިއަހް ިލއް ަޔތުި‬ ‫ިޝރުޠުވެގެން ވެއެވެ‪.‬‬ ‫ލިބިގެން ވާި ަބ ަޔ ަކ ްށވުން ަ‬

‫___________________________________________________________________________‬ ‫ވިލާ އިންޓަރނޭޝަނަލް ހައި ސްކޫލް‬ ‫ލައިޓް އޮފް އިސްލާމް‬

‫‪Villa International High School‬‬ ‫نور‬ ‫‪www.noorofislam.org‬‬

‫‪Light of Islam‬‬

‫‪ii‬‬

‫‪ެ ި-2‬ދމުދާި(ކުން ފުން ޏެއްގައިިބައިވެރިވެވޭިއެން މެިކުޑަޢަ ަދ ަދކީި ެދއެކެވެ‪ި.‬އެހެން ކަމުން ި ެދމު ަދލޭިބުނެ ފައިިއެވަނީި‬ ‫ެިޝރު ަޠކީިވަކިނު ކުރެވޭފަ ަދގޮތަކަ ްށިއެ ްއކޮ ްށލެވޭފަދަި‬ ‫ކުން ުފނީގައިިބައިވެރިވާި ެދފަރާތުގެިމު ަދލަ ެށވެ‪ ި:ި).‬މީގ ަ‬ ‫އެ ްއބާވަތެއްގެިމުދާިކަމުގައިވުމެވެ‪.‬‬ ‫ަޞއްރުފްކުރުން ި ުހއް ަދ ޭދފަދަިލަ ްފޒަކަށް ިނު ވަތަި ިޢބާރާތަކަ ްށވުމެވެ‪.‬‬ ‫ެިޝރުޠަކީިމު ަދލުން ިތ ަ‬ ‫‪ި-3‬ޞީޣާ‪ ި:‬މީގ ަ‬

‫ޝރިކާގެިބައިތަިއް‬ ‫ަ‬ ‫ްސވާފައިވެއެވެ‪.‬‬ ‫ކުން ުފނީގެިމުޢާމަލާތްިކުރެވޭގޮތްިޢިލްމުވެރިން ި ެދ ަބ ަޔ ަކ ްށިބައ ަ‬ ‫ޝރިކަތުލްިއަމްލާކްިިިއަދިިިިިިިިިިިިި‬ ‫އެއީ‪ަ ި-1ި:‬‬ ‫ދިއެވެ‪.‬‬ ‫ި‬ ‫ޝ ިރކަތުލްިޢަޤް ު‬ ‫ިިިި‪ަ ި-2‬‬ ‫ޝަރިކަތުލް އަމްލާކް ‪:‬‬ ‫ިި މިއީި ެދމީހަކުިނު ވަތަިއެ ައ ްށވުރެިގިނަ ިބަ ަޔކަށްިިއެމީހުން ގެިއިޚްތި ާޔ ަރކާއިިނު ލާިނު ވަތަިއިޚްތި ާޔ ާރއި ެއކުި ެއއްޗެއްި‬

‫މިލްކުވެގެން ވުމެވެ‪ި.‬މިޘާލު‪ި:‬އެކުގައިިއެ ްއޗެއްިވާރުތަވުން ިނު ވަތަިއެއްޗެއްިގަތުން ިނު ވަތަި ިހބަ ެއއްގެިގޮތުގައިިލިބުމެވެ‪.‬‬ ‫ަޞއްރުފްިކުރުން ިހުއް ަދވެގެން ނު ވާި ުދ ުރހިލޭި‬ ‫ެސިއަނެ ކާގެިނަ ޞީބުން ިތ ަ‬ ‫ަިޝރިކާގެިޙުކުމަކީި ކޮން މެިމީހަކީވ ް‬ ‫*ިމިފަދ ަ‬ ‫މީހެއްކަމެވެ‪ި.‬‬ ‫ެސިބޭނު މެ ްއކުރުން ި ާޖއިޒްވެގެނެ އްނު ވެއެވެ‪.‬‬ ‫*ި މިގޮތުން ި ަބއިވެރި ާޔގެި ުހއް ަދ ައކާއިިނު ލާިއަނެ ަކކަ ްށިއެިމު ަދލުން ި ެއއްވ ް‬ ‫*ި މިފަދަިކުން ފުނި ަތއްިނު ވަތަި ަބއިވެރިވުން ތައްިވަނީިވާރުތަިމު ަދލުގައާއިި ިހ ަބއިގައެވެ‪.‬‬ ‫ާިޝރިކާިފިޤްހުިޢިލްމުވެރިން ިކުން ފުނީގެިމުޢާމަލާތުގެިތެރޭގައިިހިމަނު އްވާފަ ެއއްި‬ ‫*ި މިފަދަިބައިވެރިވުން ތައްިހިމެނިފައިވ ަ‬ ‫ނު ވެއެވެ‪.‬‬

‫ީިޝރިކަތުލްިޢަ ްޤ ަދ ެށވެ‪.‬‬ ‫ިޝރިކާިއޭިބުނެ ަފއިވަނ ަި‬ ‫ފިޤްހުިޢިލްމުވެރިން ަ‬ ‫ޝ ިރކަތުލްިޢަޤްދުިބެ ެހނީި‪ި4‬ބަ ަޔ ެށވެ‪ިިިިިިިިިިިިިިިިިިިިިިިި).‬‬ ‫( ަ‬ ‫___________________________________________________________________________‬ ‫ވިލާ އިންޓަރނޭޝަނަލް ހައި ސްކޫލް‬ ‫ލައިޓް އޮފް އިސްލާމް‬

‫‪Villa International High School‬‬ ‫نور‬ ‫‪www.noorofislam.org‬‬

‫‪Light of Islam‬‬

‫‪iii‬‬

‫ޝަރިކަތުލް ޢަޤްދު ‪:‬‬ ‫ިި‪ި ި:‬މއީި ެދމީހަކުިނު ވަތަިއެ ައ ްށވުރެިގިނަ ިބަ ަޔކުިއެ ީމހުން ގެިޢާން މުިމު ަދލުގައިި ަބއިވެރިވުމެވެ‪ި.‬‬ ‫ަޟ‬ ‫ޝރިކަތުލްިމުފާވ ާ‬ ‫ަ‬ ‫ެސިބައިވެރި ެއކެވެ‪ި.‬އަދިިކޮން މެި‬ ‫ެސިއަނެ ކާ ައށްި ިލބިގެން ވާިކޮން މެިމު ަދލެއްގައިވ ް‬ ‫އެ ަބއިމީހުން ކުރ‪ިެ::‬ކޮން މެިމީހަކީވ ް‬ ‫ެސިއަނެ ކާގެިވަ ީކލެކެވެ‪ިިިިިިިިިިިިިިިިިިިިިިިިިިިިިި.‬‬ ‫މީހަކީވ ް‬ ‫*ި މިބާވަތުގެިކުން ުފނީގައިިނޭ ނގޭި ެއއްޗެއްގެިވަކީ ަލކަ ްށވުމާއިިއެިރައްކާތެރި ޮކ ްށިބަލަ ަހއްޓާިކަފީ ަލކަ ްށވުން ި‬ ‫ުިޝފިޢީިމަ ްޛ ަހބުގައިި ިމބާވަތުގެިކުން ފުނީގެި ުމ ާޢމަލާތްިޖާއިޒްވެގެނެ އްިނު ެވއެވެ‪ިި.‬އެހެން ިމަ ްޛ ަހބްި‬ ‫ހިމެނިފައިވުމާއެކ ާ‬ ‫ިިޝރުޠުތަކަކާ ެއކުިޖާ ިއޒްވެގެން ވެއެވެ‪ިިި.‬‬ ‫ތަކުގައިިވަކ ަ‬ ‫ަސއްކަތް ިދަން ނަ ބަ ަޔކު ިމު ަދލެއް ިނު ވަތަި‬ ‫ަސ ްއކަތް ިނު ވަތަ ިތަފާތު ިމ ަ‬ ‫ޝރިކަތުލް ިއަބްދާންި ި‪ ި :‬މިއީ ިއެ ްއބާވަތެއްގެ ިމ ަ‬ ‫ަ‬ ‫ަސއްކަ ެތއްިކުރުމަ ްށ ި ަބއިވެރިވެގެން ިފައި ާދ ިއެމީހުން ގެިމެ ުދގައިިހަމަހަމަަަ ައ ްށ ިނު ވަތަިތަފާތުކޮށް ި ެބހޭި‬ ‫ުސމާލެއްނެ ތިިމ ަ‬ ‫ރައ ް‬ ‫ަސއްކަތްިކުރުމެވެ‪ިިިިިިިިިިިިިިިިިިިިިިިިިިިިިިިިިިިިިިިި.‬‬ ‫ގޮތަށްިމ ަ‬ ‫ިޝރީޢަތް ިނަ ީހކުރާި‬ ‫ިޝ ިފޢީ ިމަ ްޛ ަހބުގައި ިބާޠިލް ިމުޢާމަލާތެކެވެ‪ި .‬އެއީ ިމި ިމުޢާމަލާތުގައި ަ‬ ‫ެސ ާ‬ ‫ިޝ ިރކާ ައކީވ ް‬ ‫* ި މިބާވަތުގެ ަ‬ ‫ގެއްލުން‬

‫ި ަބއެއްފަރާތްތަ ަކ ްށ‬

‫ިލިބިގެން ާދތީއެވެ‪.‬‬

‫ިއަދި‬

‫ުސމާ ެލއް‬ ‫ިރައ ް‬

‫ިނެ ތުމުން ނެ ވެ ‪ިިިިިިިިިި.‬‬

‫ިިިިިިިިިިިިިިިިިިި‬ ‫ަޝހޫރުވެ ަފއިވާިި ެދމީހަކުިނު ވަތަިގިނަ ބަ ަޔކުި‬ ‫ީސތަކުން ގެިމެ ުދގައިިރަނގަޅުިނަ މެއްިލިބިިމ ް‬ ‫ޝރިކަތުލްިވުޖޫހްި‪ ި:‬މިއީިމ ް‬ ‫ަ‬ ‫ވަކި ިމުއް ަދތަކަށް ިގަތުމަ ްށ ިޒިން މާވެފައިވާ ި ެއއްޗެ ްއ ިގަތުމުގައި ިބައިވެރިވުމެވެ‪ި .‬އަދި ި ިލބޭފައި ާދ ިއެމީހުންިގެ ިމެ ުދގައިި‬ ‫ަސވެ ަފއިވަިގޮތަކަ ްށިބެހެވެއެވެ‪ިިިިިިިިިިިިިިިިިިިި.‬‬ ‫ހަމަހަމައަ ްށިނު ވަތަިއެ ްއބ ް‬ ‫ިޝ ިފޢީ ިމަ ްޛ ަހބުގައި ިމި ިމުޢާމަލާތް ިބާޠިލްވެގެން ވެއެވެ‪ިިި.‬‬ ‫ާ‬ ‫* ި މި ިމުޢާމަލާތުގައި ި ެދފަރާތް ިބައިވެރިވާ ިމު ަދލެ ްއ ިނެ ތުމުން‬ ‫ިިިިިިިިިިިިިިިިިިިިިިިިިިިިިިިިިިިިިިިިިިިިިިިިިިިިި‬

‫ި)ި‬ ‫ސ‬ ‫ޝރިކަތު ްލ ިޢިނާ ން ި‪ ި :‬މިއީ ި ެދމީހުން ިނު ވަތަ ި ެއއަ ްށވު ެރ ިގިނަ ިމީހުން ިބައިވެރިވުމުން ި ިލބޭ ަފއި ާދ ި( ެއއްވަރު ިނޫ ނަ ް‬ ‫ަ‬ ‫ަސ ްއކަތާއި ި ިލބޭފައިދާ ި‬ ‫ަސވެކުރާ ިވި ަޔ ާފރިއެވެ‪ި .‬މިގޮތުން ިމ ަ‬ ‫އެ ެދމީހުން ގެ ިނު ވަތަ ި ެއއެން މެން ގެ ިމެ ުދގައި ިބެހުމަށް ި ެއއްބ ް‬ ‫ީިޝރުޠެއްނޫ ނެ ވެ‪ިިިިިިިިިިިިިިިިިިިިިިިިި.‬‬ ‫އެއްވަރުވުމާއިިތަފާތުވުމަކ ަ‬ ‫ެސިޢިލްމުވެ ިރއެއްގެިމެ ުދގައިިޚި ާލފްި ުއފެދިފަ ެއއްިނު ވެއެވެ‪.‬‬ ‫ްިޞ ްއޙަިކަ ާމއިމެދުިއެއްވ ް‬ ‫*ި މިބާވަތުގެިމުޢާމަލާތ ަ‬ ‫___________________________________________________________________________‬ ‫ވިލާ އިންޓަރނޭޝަނަލް ހައި ސްކޫލް‬ ‫ލައިޓް އޮފް އިސްލާމް‬

‫‪Villa International High School‬‬ ‫نور‬ ‫‪www.noorofislam.org‬‬

‫‪Light of Islam‬‬

‫‪iv‬‬

‫ެިޝރުޠުތަިއް‬ ‫ިނާންިޞއްޙަވުމުގ ަ‬ ‫ަ‬ ‫ޝރިކަތުލްިޢ‬ ‫ަ‬ ‫ޞޣާި‪ ި:‬މިއީިކުން ފުނީ ަގއިި ަބއިވެރިވާމީހުން ިިއެ ްއބަ ަޔކުިއަނެ ްއބަ ެއއްގެިމު ަދލުން ިވި ަޔފާ ިރކުރުމުގެި‬ ‫ޝ ިރކާގެި ީ‬ ‫‪ަ ި-1‬‬ ‫ާިޝ ުރ ީޢބަހެކެވެ‪.‬‬ ‫ދފައިވާކަން ިހާމަކުރ ަ‬ ‫ހުއްދަިބައިވެރިން ނަ ށްި ީ‬ ‫‪ ި-2‬ކުން ފުނީގައިި ަބއިވެރިވާިފަރާތްތަކަކީިވަކީ ުލކުރުމުގެިއަހް ިލއް ަޔތުިލިބިގެން ވާިފަރާތްތަކެއްިކަމުގައިވުންި‪.‬‬ ‫‪ި-3‬ކުން ފުނީގައިި ަބއިވެރިކުރާިމު ަދ ަލކީިވަކިނު ކުރެވޭފަ ަދގޮތަކަ ްށިއެއްކުރެވޭފަދަި ެއއްބާވަތެއްގެިމު ަދލަ ަކ ްށވުންި‪.‬‬ ‫‪ި-4‬ކުން ފުނީގެިމުދާި ެއއް ޮކ ްށލުންި‪.‬‬ ‫ްސވުންި‪.‬‬ ‫ިސބަތަކުން ިފަ ިއ ާދއާއިިގެއްލުމުގައިިޙިއ ާ‬ ‫ިސިހިމަނާ ފައިވާިނ ަ‬ ‫‪ ި-5‬ކުން ފުނީ ަގއިިފައ ާ‬

‫ުިޞއްޙަވުމުންިލާޒިމުވާިކަން ތައްތަިއް‬ ‫ޢަޤްދ ަ‬ ‫ިފާރިކުރުމުގެިމިނިވަން ކަން ިކޮން މެިބައިވެރި ައކަ ްށިލިބުންި‪.‬‬ ‫‪ި-1‬ކުން ފުނީގެިމު ަދލުން ިޙައްޤުގޮތުގައިިހޭ ަދކޮށްިވި ަޔ‬ ‫ަސ ްއކަތްކުރުން ި ަބއިވެރިން ގެިމައްޗަށްިވާޖިބުވުންި‪.‬‬ ‫ަސވެފައިވާިގޮތުގެިމަތީން ިމ ަ‬ ‫‪ެ ި-2‬އއްބ ް‬ ‫ެސިބައިވެރި ައކުި ެއއްޗެއްިގަނެ ފިކަމުގައިވާނަ މަި ެއއީިއެން މެން ގެި ެއއްޗެ ްއކަމުގައިވުންި‪.‬‬ ‫ިސއިން ިއެއްވ ް‬ ‫‪ ި-3‬ކުން ފުނީގެި ަފއ ާ‬

‫___________________________________________________________________________‬ ‫ވިލާ އިންޓަރނޭޝަނަލް ހައި ސްކޫލް‬ ‫ލައިޓް އޮފް އިސްލާމް‬

‫‪Villa International High School‬‬ ‫نور‬ ‫‪www.noorofislam.org‬‬

‫‪Light of Islam‬‬

‫‪v‬‬

‫ނތައްތަިއް‬ ‫ކުން ފުނިިފާސިދުިވުމުގެިސަ ބަބުންިލާޒިމުވާިކަ ް‬ ‫ސ ުދވެ ެދއެވެ‪.‬‬ ‫ަިޝރިކާިފާ ި‬ ‫ިޝރުޠެއްިނެ ިތ ްއޖެކަމުގައިވާނަ މ ަ‬ ‫ާިޝރުޠުތަކުގެިތެރެއިން ަ‬ ‫ާިޞ ްއޙަވ ަ‬ ‫ޝ ިރކ ަ‬ ‫*ި ަ‬ ‫ެސކަމެއްި ާލޒިމެއްި‬ ‫ަސއްކަތްި ެފ ުށމުގެިކުރީގައިިމުޢާމަލާތްި ާފސި ުދވެ ްއޖެކަން ިއެނގިއްޖެނަ މަިއެއްވ ް‬ ‫*ި ކުން ފުނީގެމ ަ‬ ‫ނު ވާނެ އެވެ‪.‬‬ ‫ޮސި ަދމަ ަހއްޓަން ިބޭނު ން ކަމުގައިވާނަ މަިކުން ުފނީގެިޢަޤްދުި‬ ‫ަސއްކަތްިކު ިރއަށް ިގެން ގ ް‬ ‫ެސިކުން ުފނީގެިމ ަ‬ ‫*ި ނަ މަވ ް‬ ‫އާކުރުން ިލާޒިމުވާނެ އެވެ‪.‬‬ ‫ާިޝރުޠެއްިމަ ުދކަން ި‬ ‫ެިޞ ްއޙަވުމަށްިބޭނު ން ވ ަ‬ ‫ަސއްކަތްިހިނގައިގަތްފަހުން ިކުން ފުނީގެިޢަޤް ުދގ ަ‬ ‫*ި ކުން ފުނީގެިމ ަ‬ ‫ިސބުން ިހު ްއޓާލުން ިވާޖިބުވެގެން ވެއެވެ‪.‬‬ ‫ަސ ްއކަތްި ެއހ ާ‬ ‫އެނގިއްޖެކަ މުގައިވާނަ މަިކުން ުފނީގެިމ ަ‬ ‫ަިޞ ްއޙަި ޮގތުގެމަތީން ިޢަޤްދުިއާކުރުން ިލާޒިމުވާނެ އެވެ‪ި.‬‬ ‫*ި އަދިިކުން ފުނިި ަދމަ ަހއްޓަން ިބޭނު ން ކަމުގައިވާނަ މ ަ‬ ‫ބއިވެރިން ި ޮކ ްށފައިވާި‬ ‫ި‬ ‫*ި ާފސި ުދވުމުން ިދެން ިކުން ުފނިިކު ިރއަށް ިގެން ދަން ިބޭނު ން ނު ވާނަ މަިއެހާތަނަ ްށި ަ‬ ‫ަސ ްއކަތްތަކެއްިކަމަށްި ަބލާ‪ި،‬ކުން ފުނީގައިި ަބއިވެރިކޮ ްށ ަފއިވާިމު ަދލުގެި‬ ‫ަސއްކަތްތަ ަކކީިތަން ީފޒްިވެފައިވާިމ ަ‬ ‫މ ަ‬ ‫ިޞބަތުން ި ަފއިދާިބަހާ ާލނީއެވެ‪.‬‬ ‫ނ ް‬

‫ކުން ފުނިިއުވާލުްި‬ ‫ނ‬ ‫ތިރީގައިިބަޔާން ވެފައިވަިކަން ތައްތަކުގެިތެރެއިން ިކަމެއްިމެ ުދވެރިވުމުން ިކުނަ ުފނީގެިމުޢާމަލާތްިއުވި ެދއެވެި‪:‬‬ ‫‪ަ ި-1‬ބއިވެރިން ިކުން ފުނީގެިޢަޤްދުިއުވާލުންި‪.‬‬ ‫‪ެ ި-2‬ދ ަބއިވެރިން ގެިތެރެއިން ި ެއކަކުިމަރުވުން ި( ެދމީހުން ނަ ްށވުރެިގިނަ ި ަބއިވެރިން ގެިކުން ފުން ޏެއްގެިބައިވެރި ައކުި‬ ‫މަރުވެއްޖެނަ މަިއުވިގެން ާދނީިހަމަ ެއކަނިިއޭނާ ގެިބައިވެރިވުމެވެ‪ި.‬މުޅިިކުން ފުން ޏެއްިނޫ ނެ ވެ‪).‬‬ ‫ޏއްނަ މަިކުން ފުނީގެިޢަޤްދުި‬ ‫‪ ި-3‬ބައިވެރި ަޔކުިމޮ ަޔވެިނު ވަތަި ުބއަދިިފިލާިދިއުމުން ‪ެ ި،‬ދމީހުން ިބައިވެރިވާިކުން ފުން ެ‬ ‫ެސިމިފަދަި‬ ‫ފާސި ުދވީއްަެވެ‪ި.‬އެ ައ ްށވުރެިގިނަ ިމީހުން ި ަބއިވެރިވާނަ މަިމޮ ަޔވިިމީހާގެިބައިވެރިވުން ިއުވި ެދއެވެ‪ި.‬ނަ މަވ ް‬ ‫ްސިނެ ގުމުގެިއިޚްތި ާޔރުިއޭނާ ގެިވަލީވެރި ާޔއަ ްށި‬ ‫ްސިއާިޢަޤު ަދ ާކއެކުި ެދމެ ެހއްޓުމާއި‪ި ި،‬ޙއ ާ‬ ‫ޙާލަތުގައިިއެފަރާތުގެި ިޙއ ާ‬ ‫ލިބިގެން ވެއެވެ‪.‬‬ ‫___________________________________________________________________________‬ ‫ވިލާ އިންޓަރނޭޝަނަލް ހައި ސްކޫލް‬ ‫ލައިޓް އޮފް އިސްލާމް‬

‫‪Villa International High School‬‬ ‫نور‬ ‫‪www.noorofislam.org‬‬

‫‪Light of Islam‬‬

‫‪i‬‬

‫ރަހުނުު‬ ‫ުު‪ު:‬ޘާބިތުވުން ‪ު،‬އަބަ ަދށްު ެދމިގެން ވުން ‪ު،‬ހިފެހެއްޓިފައިވުން ‪ު،‬މަނާ ކުރެވިގެން ވުން ‪ު،‬‬ ‫ރަހުނު ގެުލަފްޒީުމާނަ‬ ‫ލާޒިމުވުންު‪.‬‬ ‫ުު‪ު:‬ރަހުނަ ކީު ަދރަނިުއަ ާދކުރާނެ ކަމުގެުއިތުބާރެއްގެުގޮތުން ނާ އި‪ު،‬އަދިު‬ ‫ިޞޠިލާޙީުުމާނަ‬ ‫ރަހުނު ގެުއ ް‬ ‫ަދރަނިު ަދރަނިުއަ ާދކުރުމަށްު ަދރަނިުނެ ގިުފަރާތުން ުނު ކުޅެދިއްޖެުޙާލަތެއްގައިު ަދރަނިުލިބިގަތުމަ ްށޓަކައިު‬ ‫ަދރަނިުދިން މީހާގެުއަތުގައިު ަދރަނިުނެ ގިުފަރާތުންުބާއްވާުއަގުހުރިުމު ަދލެކެުވެ‪.‬‬

‫ރެއްވުންު‬ ‫ުޝރުޢުކުު‬ ‫ރަހުނު ަ‬ ‫ްުސވަރުގެުވަޑައިގެން ނެ ވިއިރުުއެކަލޭގެފާނު ގެު‬ ‫ަސއްލަމ ު‬ ‫ާުޞއްލަﷲޢަލައިހިވ ަ‬ ‫ަސލ ަ‬ ‫*ުކީރިތިުރ ޫ‬ ‫ޞޢުގެު‬ ‫ހަނގުރާމައިގެު ަދހަނާ ކޮޅެއްު ަޔހޫދީއެއްގެުއަތުގައިުއެކަލޭގެފާނު ު ަދރަނީގެގޮތުގައިުނެ ން ގެވިު‪ާ ު33‬‬ ‫ގޮދަނު ގެުބަ ަދލުގައިުރަހުނު ުކުރެވިފައިުއޮތުމުން ުމިބާވަތުގެުމުޢާމަލާތްތައްުއަހުލުކިތާބީން ނާ އިުކުރުމަކީު‬ ‫ހުއްދަުކަމެއްކަން ު ޭދހަވެއެވެ‪ު.‬‬

‫ރަހުނު ގެުޙުކުުމް‬ ‫ިސލާމީު‬ ‫ާުޝރުޢީުމުޢާމަލާތެކެވެ‪ު.‬އަދިުއ ް‬ ‫ުސބިތުވެގެން ވ ަ‬ ‫‪ު،‬ސން ނަ ތުން ާ‬ ‫ު‬ ‫*ުރަހުނަ ކީުޤުރުއާނާ‬ ‫ޝރީޢަތުގައިުހުއް ަދކުރައްވާފައިވާުޖާއިޒްކަމެކެވެ‪.‬‬ ‫ަ‬ ‫ީުސން ނަ ތެކެުވެ‪ު.‬އެއީުވާޖިބެއްުނޫުނެުވެ‪.‬‬ ‫*ުރަހުނު ކުރުމަކ ު‬

‫>ުވާޖިބަކަށްު ުނވިކަމުގައިވިޔަސް ުމިކަމުގައިުފަރުވާކުޑަކުރުންުއެ ެދވިގެ ްނ ުނވެއެުވެ‪ު.‬ސަ ބަބަކީުފައިސާ އާއިު‬ ‫ނޖެހި ާދފަދަު‬ ‫މު ަދލުގެުމުޢާމަލާތްތަކަކީު ާދދިުފަސޭ ހައިންު ެދބަސް ވު ްނތަކާއިުކުރިމަތިވެ‪ު،‬ކޯޓާއިހަމައަށްު ާދ ް‬ ‫ނ ާދތީއެުވެ‪.‬‬ ‫ނފަހަރުުވެގެ ް‬ ‫ކަ ްނކަމަށްުގި ަ‬ ‫___________________________________________________________________________‬ ‫ވިލާ އިންޓަރނޭޝަނަލް ހައި ސްކޫލް‬ ‫ލައިޓް އޮފް އިސްލާމް‬

‫‪Villa International High School‬‬ ‫نور‬ ‫‪www.noorofislam.org‬‬

‫‪Light of Islam‬‬

‫‪ii‬‬

‫ރަ ުށގައިުުޤާއިމްވެހުރިުމީހާއާއިު ަދތުރުވެރިން ުރަހުނު ކުރުންު‬ ‫ުޝރުއުކުރެއްވިުއާ ަޔތުގެުބޭރުފު ުށގެުމާނަ އަށްުބަލާއިރުުރަހުނު ުޝަ ރުޢީގޮތުން ު‬ ‫*ު ރަހުނު ުކުރުން ަ‬ ‫ެސު‬ ‫ޖާއިޒްވަނީުު ަދތުރުމަތީގައި‪ަ ު،‬ދރަނީގެުމުޢާމަލާތްުލިޔާނެ މީހަކުުނެ ތްުޙާލަތުގައިުކަމަށްު ޭދހަވިނަ މަވ ް‬ ‫ެސުކުރުން ުޖާއިޒްވެގެން ވާުމުޢާމަލާތެކެުވެ‪ު.‬‬ ‫ަސގައިުތިބޭމީހުން ނަ ްށވ ް‬ ‫ރަހުނަ ކީު ަދތުރުވެރިން ނަު ާށއިުރ ޫ‬ ‫*ުމިގޮތުން ުރަހުނު ުބެހެއްޓުން ުޝަ ރުޢުކުރެއްވިުއާ ަޔތުގައިު ަދތުރެއްގެމަތީގައިުލިޔާނެ ުމީހަކުުނެ ތްު‬ ‫ިސފައިވުމުގެުޙި ުކމަތަކީުޢާން މުގޮތެއްގައިުމުޢާމަލާތްތަކަށްުހެކިވާނެ ު‬ ‫ޙާލަތުގައިުރަހުނު ުކުރުމަށްުއައ ް‬ ‫ފަރާތްތައްުއަދިު ަދރަނީގެުމުޢާމަލާތްުލިޔާނެ ުފަރާތްތައްުހޯ ުދމަށްު ަދތިވެފައިވާނީު ަދތުުުރުމަތީގައިު‬ ‫ކަމުގައިވާތީއެުވެ‪.‬‬

‫ުޝރުޢުކުރެއްވުމުގެުޙިކުމަތްތަުއް‬ ‫ރަހުނު ަ‬ ‫‪ަ ު-1‬ދރަނިުދިން ުމީހާގެުމުދާުލިބިދޭނެ ކަމުގެުއިތުބާރާއިު ަޔޤީން ކަން ުއޭނާ އަށްުދިނު މަ ްށޓަކަުއި‬ ‫ީސތަކުން ގެުބޭނު ން ތައްުފުއް ަދއިދިނު މަ ްށޓަކައިު‬ ‫‪ު-2‬މ ް‬ ‫ަސހަ ޮކ ްށދިނު މަ ްށޓަކައިު‬ ‫ަސއްކަތްތައްުފ ޭ‬ ‫ީސތަކުން ގެުކިބައިން ު ަދތިތައްުފިލުވައި‪ު،‬މ ަ‬ ‫‪ު-3‬މ ް‬ ‫‪ު-4‬މިފަދަުމުޢާމަލާތްތަކުގައިު ަދރަނިުއަ ާދކުރާނެ ކަމުގެުގެރެން ޓީއެއްުއޮތުމަކީު ަދރަނިުދޭުމީހާުއެފަދަު‬ ‫މުޢާމަލާތެއްުކުރުމަށްުމަގުފަހިވެގެން ުދާނެ ކަމެކެުވެ‪.‬‬ ‫ްުޝރުޢުކުރެއްވުމަ ްށޓަކަުއި‬ ‫ިސުހޯދޭނެ ުރަނގަޅުުމަގެއ ަ‬ ‫ިސުނެ ތްުމީހަކަށްުފައ ާ‬ ‫‪ު-5‬ފައ ާ‬ ‫ިސުލިބުމުގެު‬ ‫ޮސ‪ު،‬އެބައިމީހުން ު ަދރަން ޏަށްުދޭުފައ ާ‬ ‫ިސތައްުގެއްލިގެން ނު ގ ް‬ ‫ްސނދީން ގެުފައ ާ‬ ‫‪ު-6‬މުއ ަ‬ ‫އިތުބާރުުބޮޑުކުރުމަ ްށޓަކަުއި‬

‫___________________________________________________________________________‬ ‫ވިލާ އިންޓަރނޭޝަނަލް ހައި ސްކޫލް‬ ‫ލައިޓް އޮފް އިސްލާމް‬

‫‪Villa International High School‬‬ ‫نور‬ ‫‪www.noorofislam.org‬‬

‫‪Light of Islam‬‬

‫‪iii‬‬

‫ރަހުނު ގެުރުކުން ތަުއް‬ ‫ު‪ުު.‬އެއީު‪:‬‬ ‫ރަހުނު ގެުރުކު ްނތައްު‪ު5‬އެވެ‬ ‫‪ު-1‬ރަހުނު ގެުގޮތުގައިުބާއްވާުއަގުހުރިުއެއްޗެުއް‬ ‫ނި‬ ‫‪ު-2‬ދަރު‬ ‫‪ަ ު-3‬ދރަނިުދޭުމީުހާ‬ ‫‪ަ ު-4‬ދރަނިުނަ ގާުމީުހާ‬ ‫‪ު-5‬ޢަޤް ުދގެުބަސްު‬

‫ެުޝރުޠުތަުއް‬ ‫ރަހުނު ުއަތުލާމީހާއާއިު ޭދމީހާގ ަ‬ ‫‪ު-1‬ބާލިޣުވުންު‬ ‫ިސލާމަތުން ުހުރުންު‬ ‫‪ު-2‬ބުއްދ ަ‬ ‫ަޞއްރަފުކުރުން ުމަނާ ކުރެވިފައިނު ވުންު‬ ‫‪ު-3‬މު ަދލުން ުތ ަ‬ ‫‪ު-4‬މަޖުބޫރުކަމެއްނެ ތުން ު‬ ‫‪ަ ު-5‬ދރަނިނެ ގިމީހާގެުމު ަދލުން ުރަހުނު ގެުގޮތުގައިުއެއްޗެއްުބެހެއްޓުންު‬ ‫‪ަ ު-6‬ދރަނި ޭދމީހާގެުމު ަދލުން ު ަދރަނިުދިނު ންު‬

‫ީުޝރުޠުތަުއް‬ ‫ރަހުނު ގެުގޮތުގައިުބަހައްޓާއެތީގައިުހުންނަން ވ ަ‬ ‫‪ު-1‬އަގުހުރިުމު ަދލަކަ ްށވުންު‬ ‫‪ު-2‬ވިއްކާލެވޭފަދަުއެއްޗަކަ ްށވުންު‬ ‫‪ަ ު-3‬ދރަނިުނެ ގިުމީހާގެުމިލްކުގައިވާުއެއްޗަކަ ްށވުންު‬

‫___________________________________________________________________________‬ ‫ވިލާ އިންޓަރނޭޝަނަލް ހައި ސްކޫލް‬ ‫ލައިޓް އޮފް އިސްލާމް‬

‫‪Villa International High School‬‬ ‫نور‬ ‫‪www.noorofislam.org‬‬

‫‪Light of Islam‬‬

‫‪iv‬‬

‫ރަހުނު ގެުމުޢާމަލާތާއިުގުޅޭުބައެއްުޙުކުމްތަުއް‬ ‫‪ު-1‬ރަހުނު ގެުމުޢާމަލާތްުފުރިހަމަވާނީުރަހުނު ގެުގޮތުގައިުބާއްވާުއެއްޗެއްު ަދރަނިދިން ުފަރާތަށްު‬ ‫ލިބުމުން ނެ ވެ‪.‬‬ ‫‪ަ ު-2‬ދރަނިުދިން ުމީހާގެުއަތުގައިުބެހެއްޓުނު ުރަހުނު ުުރައްކާތެރި ޮކށްުބަލަހައްޓާނީުއޭނާ އެވެ‪.‬‬ ‫‪ު-3‬ރަހުނު ުބެލެހެއްޓުމަ ްށޓަކައިުޚަރަ ެދއްުކުރަން ޖެހޭނަ މަުއެކަމުގެުޛިން މާުއުފުލާނީުރަހުނު ގެު‬ ‫ވެރިފަރާތުން ނެ ވެ‪.‬‬ ‫ެުސބަބުން ު‬ ‫‪ަ ު-4‬ދރަނިުދިން މީހާއަކީުރަހުނާ އިުޙަވާލުވެފައިވާުއަމާނާ ތްތެރިއެކެުވެ‪ު.‬މިކަމުގައިުއިހުމާލުވުމުގ ަ‬ ‫ރަހުނު ުގެއްލުން ުނު ވަތަުއެއަށްުގެއްލުމެއްުލިބުން ފަދަުކަމެއްުވެއްޖެނަ މަުއެކަމުގެުޛިން މާުނަ ގާނީު‬ ‫އަމާނާ ތާއިުޙަވާލުވެފައިވާުފަރާތުން ނެުވެ‪.‬‬ ‫‪ަ ު-5‬ދރަނިުއަ ާދކުރުމުގެުކުރިން ުރަހުނު ގެުގޮތުގައިުބެހެއްޓިފައިވާުއެއްޗެއްުނު ގެން ެދވޭނެ އެުވެ‪.‬‬ ‫ިސލާމްދީނު ގައިުގަނެ ވިއްކުން ުުޙަރާމްުއެއްޗެއްުރަހުނު ގެުގޮތުގައިުބެހެއްޓުން ުހުއް ަދވެގެން ނު ވެއެުވެ‪.‬‬ ‫‪ު-6‬އ ް‬ ‫ެސުމިފަދަު‬ ‫‪ ު-7‬ރަހުނު ުބެހެއްޓިފަރާތުން ުރަހުނު ުއެހްން މީހަކަށްުހިބަުކުރުމާއިުވިއްކުން ުނަ ވަތަުމިނޫ ން ވ ް‬ ‫ަޞއްރުފެއްުކުރުން ުޖާއިޒްުވެގެން ވަނީު ަދރަނިުދިން ުފަރާތުގެުހުއް ަދއާއިުއެކުގައެވެ‪.‬‬ ‫ޝރުޢީުތ ަ‬ ‫ަ‬ ‫ދ ރަނިުއަ ާދކުރުމުން ުރަހުނު ުއޭގެުވެރިފަރާތައްުރައް ުދކުރުން ު ަދރަނިުދިން މީހާގެުމައްޗަށްު‬ ‫ު‬ ‫‪ަ ު-8‬‬ ‫ވާޖިބުވެގެން ވެއެުވެ‪.‬‬ ‫‪ަ ު-9‬ދރަނިުއަ ާދކުރުމަށްު ަދރަނިުނެ ގިުފަރާތުން ުނު ކުޅެދިުއަދާނު ކުރެވިއްޖެނަ މަ‪ު،‬ނު ވަތަު ަދރަނިު‬ ‫އަ ާދކުރުމުގެުކުރީގައިު ަދރަނިުނެ ގިުފަރާތްުމަރުވެއްޖެނަ މަުރަހުނު ުވިއްކާލާު ަދރަނިުއަ ާދކުރެވިދާނެ އެުވެ‪ު.‬‬ ‫ިސުރަހުނު ގެުވެރިފަރާތަށްުނު ވަތަުއޭނާ ގެުވާރުތަވެރިން ނަ ށްު‬ ‫ެސު ަދރަނިުއަ ާދ ޮކށްުއިތުރުވާފައ ާ‬ ‫ނަ މަވ ް‬ ‫ޙަވާލުކުރުން ުވާޖިބުވާނެ އެވެ‪.‬‬

‫___________________________________________________________________________‬ ‫ވިލާ އިންޓަރނޭޝަނަލް ހައި ސްކޫލް‬ ‫ލައިޓް އޮފް އިސްލާމް‬

‫‪Villa International High School‬‬ ‫نور‬ ‫‪www.noorofislam.org‬‬

‫‪Light of Islam‬‬

‫‪i‬‬

‫ވާދަޖެހުދް‬ ‫ޝަރުޢީ ތަޢާރަފު‪:‬‬ ‫‪ ‬ދުވުމަފާއި‪ ،‬ހަދގުރާމައިގެ މައިދާދަފްޓަކައި އެކަފީގެދްވާ ޖަދަވާރުތައް ދުއްވުމާއި‪ ،‬ތީރުޖެހުމާއި‪ ،‬އަދި‬ ‫އެހެދިހެދް ހަތިޔާރު ބޭދުދްކުރުމުގައި މީސްތަކުދްގެ މެދުގައި މުބާރާތް ބޭއްވުދް‪.‬‬ ‫‪ ‬ދުވުމާއި ދުއްވުދް‪ ،‬އަދި ހަދގުރާމައިގެ މައިދާދުގައި ބޭދުދްކުރެވޭ ޖަދަވާރާއި ހަތިޔާރު‬ ‫ބޭދުދްކުރުމުގައި މީސްތަކުދްގެ މެދުގައި މުބާރާތް ބޭއްވުދް‪.‬‬ ‫‪ ‬ޝަރުޢީ ގޮތުދް‪ ،‬ވާދަޖެހުމަކީ ހުއްދަކަމެއް‪.‬‬ ‫މަޤުސަދު‪:‬‬ ‫‪ ‬މާތް ﷲގެ މަގުގައި ޖިހާދުކުރުމުގެ ޝަޢުޤުވެރިކަދް މީސްތަކުދްގެ ހިތްތަކުގައި އުފެއްދުދް‪.‬‬ ‫‪ ‬ﷲގެ މަގުގައި ހަފިގަދޑުދް ޖިހާދުކުރުމަފް އެކަފީގެދްވާ މީހުދް އުފެއްދުދް‪.‬‬ ‫ހެކި‪:‬‬ ‫"ކޮދްމެ ބަޔަކަފްވެސް (އަޅުކަދްކުރުމުގައި) ކުރިމަތިލާ ފަރާތެއްވެއެވެ‪ .‬ފަހެ ހެޔޮކަދްތައްކޮފް އުޅުމުގައި‬ ‫ތިޔަބައިމީހުދް އެކަކު އަދެކަކާ ވާދަކޮފް ކުރިއަރައިދާފެވެ! ތިޔަބައިމީހުދް ކޮދްމެ ތަދެއްގައި‬ ‫ތިބިކަމުގައިވިޔަސް (ޤިޔާމަތްދުވަހުދް) ﷲކ ތިޔަބައިމީހުދް އެދްމެދް އެއްތާކަފް ގެދްދަވާދެއެވެ‪.‬‬ ‫ހަމަކަފަވަރުދް ﷲ އީކ ކޮދްމެކަމެއްގެ މައްޗަފް ކުޅަދުދްވަދްތަ ރަސްކަލާދގެއެވެ‪{ ".‬އަލްބަޤަރާ ސޫރަތުގެ‬ ‫‪ 841‬ވަދަ އާޔަތުގެ މާދަ}‬ ‫ޙާލަތާގުޅޭ ޙުކުމް‪:‬‬ ‫‪ ‬ސުދްދަތަކަފްވާ ޙާލަތްތައް ‪ -‬ﷲގެ މަގުގައި ޖިހާދުކުރުމުގެ ޝަޢުޤުވެރިކަދް އުފައްދައިކ ދީދާއިކ‬ ‫ޤައުމާއިކ ތިމާގެ އަމިއްލަ ދަފްސާއިކ އާއިލާ އަދި މުދަލުގެ ދިފާޢުގައި ހަފިގަދޑުދް ޖިހާދުކުރުމަފް‬ ‫އެކަފީގެދްވާ މީހުދް އުފެއްދުމުގެ މަޤުސަދުގައި ވާދަކުރުދް‪.‬‬ ‫‪ ‬ޙަރާމްވާ ޙާލަތްތައް – ތިމާގެ ހަފިގަދޑުގެ ބާރުގަދަކަމާއިކ ހުދަރުވެރިކަމުގެ މައްޗަފް ބޮޑާވެގަދެކ‬ ‫އެހެދްމީހުދް ދިކަމެތިކޮފްލާ ޙައްޤަކާދުލައި ބާރުގެ ބޭދުދްކޮފްކ އަދިޔާދިދުމުގެ މަޤުސަދުގައި‬ ‫ވާދަކުރުދް‬ ‫___________________________________________________________________________‬ ‫ވިލާ އިދްޓަރދޭޝަދަލް ހައި ސްކޫލް‬ ‫ލައިޓް އޮފް އިސްލާމް‬

‫‪Villa International High School‬‬ ‫نور‬ ‫‪www.noorofislam.org‬‬

‫‪Light of Islam‬‬

‫‪ii‬‬

‫ބާވަތްތައް‪:‬‬ ‫މުސާބަޤާ‪–:‬‬ ‫‪ ‬ދެމީހަކު ދުވަތަ އެއަފްވުރެ ގިދަމީހުދްގެ މެދުގައި‪ ،‬ބާރަފްދުވާ ޖަދަވާރެއްގެ މައްޗަފް ސަވާރުވެކ‬ ‫ކަދޑައެޅިފައިވާ ފާހަގައަކާއި ހަމައަފް ދިއުމުގައި ކުރިހޯދާމީހެއް ބެލުމަފް ބާއްވާ ވާދަކުރުދް‪.‬‬ ‫‪ ‬ދުވުމާއި ދުއްވުމުގެ މުބާރާތްތައް‪.‬‬ ‫މުދާޟަލާ‪-:‬‬ ‫‪ ‬ހެވިކަމުގެ ހުދަވެރިކަދް ދެއްކުމުގެ ގޮތުދް‪ ،‬ހަދގުރާމައިގައި ބޭދުދްކުރެވޭ ތަފާތު ވައްތަރުގެ‬ ‫ހަތިޔާރު ބޭދުދްކުރުމުގައި ވާދަކުރުދް‪.‬‬ ‫‪ ‬ހަދގުރާމައިގެ ހެވިކަމުގެ މުބާރާތްތައް‪.‬‬ ‫‪ ‬ވާދަޖެހުދް ހުއްދަވެގެދްވަދީ ދައުލަތުގެ ފަރާތުދް‪ ،‬ދުވަތަ މުބާރާތް އިދްތިޒާމުކުރާ ފަރާތުދް އަގު‬ ‫ކަދޑައަޅައިކ ދެމީހެއްގެ ދުވަތަ ގިދަ ބައެއްގެ މެދުގައި މުބާރާތް ބާއްވާދަމަ‪.‬‬ ‫‪ ‬މުބާރާތުގައި ބައިވެރިވާ ފަރާތް ތަކުދް ފައިސާގެ އިދާމު ކަދޑައަޅާދަމަ ބައިވެރިވާ ހުރިހާ އެދްމެދް‬ ‫ފައިސާ ބެހެއްޓުދް ހުއްދަވެގެދް ދުވޭ‪ .‬މަދުވެގެދް ފައިސާ ދުބަހައްޓާ އެއް ބައިވެރިއަކު‬ ‫ހުދްދަދްޖެހޭ‪.‬‬ ‫‪ ‬ބައިވެރިވާ ހުރިހާ ފަރާތަކުދް ފައިސާ ބެހެއްޓުދް ހުއްދަވެގެދް ދުވަދީ‪ ،‬އެއީ ޖުވާކުޅުމާއި އެއްގޮތް‬ ‫ކަމަކަފް ވާތީ‪.‬‬ ‫‪ ‬ވާދަޖެހުމުގެ މުބާރާތުގައި ބައިވެރިވާ ހުރިހާ ފަރާތަކުދް ފައިސާގެ އިދާމު ބަހައްޓާދަމަ‪ ،‬އިދާމު‬ ‫ދުބަހައްޓާ ތިދްވަދަ މީހަކު މުޙައްލިލެއްގެ ގޮތުގައި ބައިވެރިކުރަދްޖެހޭ‪.‬‬ ‫ބައެއް ޝަރުތުތައް‪:‬‬ ‫‪ .1‬މުސާބަޤާ‪-:‬‬ ‫‪ ‬މުބާރާތް ފެފޭތަދާއި ދިމޭތަދް އެދގިފައި އޮތުދް‪.‬‬ ‫‪ ‬މުބާރާތުގައި ބޭދުދްކުރާ އެއްޗެއް ކަދޑައެޅިފައި އޮތުދް‪.‬‬ ‫‪ ‬ބައިވެރިކުރާ އެއްޗަކީ އެކަމަފް އެކަފީގެދްވާ އެއްޗަކަފްވުދް‪.‬‬ ‫‪ ‬މޮޅުވާފަރާތަކަފް ކަދޑައެޅިފައިވާ އިދާމަކީ ކޮބައިކަދް އެދގިފައިވުދް‪.‬‬ ‫___________________________________________________________________________‬ ‫ވިލާ އިދްޓަރދޭޝަދަލް ހައި ސްކޫލް‬ ‫ލައިޓް އޮފް އިސްލާމް‬

‫‪Villa International High School‬‬ ‫نور‬ ‫‪www.noorofislam.org‬‬

‫‪Light of Islam‬‬

‫‪iii‬‬

‫‪ .2‬މުދާޟަލާ‪-:‬‬ ‫‪ ‬ބައިވެރިވާ ފަރާތަފް‪ ،‬ކުރަދްވީ ކޮދްކަމެއްކަދް ރަދގަޅަފް އެދގުދް‪.‬‬ ‫‪ ‬މުބާރާތުގައި ބައިވެރިކުރާ ހަތިޔާރަކީ އެއްބާވަތެއްގެ ހަތިޔާރަކަފްވުދް‪.‬‬ ‫‪ ‬ވާދަކުރާ ފަރާތްތައް ތިބެދްވީ ތަދާއި‪ ،‬އަމާޒުފަތްގަދޑާއި‪ ،‬ތީރު އުކަދްވީ ދުވަތަ ބަޑި ޖަހަދްވީ‬ ‫ޢަދަދު ކަދޑައެޅި އެދގިގެދްވުދް‪.‬‬ ‫‪ ‬މޮޅުވާފަރާތަކަފް ކަދޑައެޅިފައިވާ އިދާމަކީ ކޮބައިކަދް އެދގިފައިވުދް‪.‬‬

‫‪ .3‬އާދްމު ޝަރުތުތައް‪-:‬‬ ‫‪ ‬އެކަދްކުރުމުގެ ސަބަބުދް ދީދުގެ އެއްވެސް ވާޖިބަކަފް އިހުމާލުދުވުދް‪.‬‬ ‫‪ ‬ޖުވާކުޅުމުގެ ވައްތަރެއް މުބާރާތުގެ ތެރޭގައި ހިމެދިގެދްދުވުދް‪.‬‬ ‫‪ ‬ޝަރުޢީގޮތުދް މަދާކަމެއް މުބާރާތުގެ ތެރޭގައި ހިމެދިގެދްދުވުދް‪.‬‬

‫___________________________________________________________________________‬ ‫ވިލާ އިދްޓަރދޭޝަދަލް ހައި ސްކޫލް‬ ‫ލައިޓް އޮފް އިސްލާމް‬

‫‪Villa International High School‬‬ ‫نور‬ ‫‪www.noorofislam.org‬‬

‫‪Light of Islam‬‬

‫‪i‬‬

‫ބަޣާވާތްކުރުދް‬ ‫ތަޢާރަފު‪:‬‬ ‫‪‬‬

‫ލަފުޒީ މާދައަކީ އަދިޔާވެރިވުދް‪.‬‬

‫‪‬‬

‫މި މާދައަފް ބަލާއިރުކ މީހަކު އުޅުމަފް ކަދޑައެޅިފައިވާ މިދްގަދޑު ފަހަދައަޅައިދާ ކޮދްމެ މީހަކީ ބާޣީއެއް‪.‬‬

‫‪‬‬

‫ޝަރުޢީ އިސްތިލާޙުގައި ބަޣާވާތްކުރުމަކީ މުސްލިމު ވެރިއަކާދެކޮޅަފް ދުކިޔަމަދްތެރިކަމާއެކު ދުކުތުދް‪.‬‬

‫ޙުކުމާއި އޭގެ ހެކި‪:‬‬ ‫‪‬‬

‫އިސްލާމްދީދުގައި ޙަރާމް ކުރައްވާފައިވާ ކަމެއް‪.‬‬

‫‪‬‬

‫"ކައިވަތެއްގެ މިދްވަރު ދަމަވެސް ޖަމާޢަތުދް ބޭރުވެއްޖެ މީހާއީ އިސްލާމްދީދުގެ ގޮފް (ޢަހުދު އުވާލައި) އޭދާގެ‬ ‫ކަރުދް ދަގައި އެއްލައިފިމީހެކެވެ‪{ ".‬ކީރިތި ރަސޫލާގެ ޙަދީޡްފުޅުގެ މާދަ}‬

‫ބާޣީދްދާއި ހަދގުރާމަކުރުދް‪:‬‬ ‫‪‬‬

‫ދައުލަތުގެ ވެރިޔާއަފް ބާޣީދްދާއި ހަދގުރާމަކުރުދް ވާޖިބު ކަމުގައިވިޔަސް‪ ،‬އެމީހުދްދަކީ ފާސިޤުދްކަމުގައި‬ ‫ކަދޑައެއްދޭޅޭދެ‪ .‬ސަބަބަކީ އެމީހުދް ދެއްކި ހުއްޖަތަކީ ޝަރުޢީގޮތުދް ޤަބޫލުކުރެވޭ ކަމަކަފްވުދް‪.‬‬

‫‪‬‬

‫އިސްލާމީ މުޖުތަމަޢު ފިތުދައިދް ސަލާމަތްކުރުމަފް ބާޣީދްދާއި ހަދގުރާމަކުރުދް ހުއްދަކުރައްވާފައިވޭ‪ .‬އެއީ‬ ‫ޝަރުތުތަކަކާއި އެކު‪:‬‬

‫‪ .1‬ހަތިޔާރާއެކު ވެރިއަކާ ދެކޮޅަފް ދުކުތުދް‪.‬‬ ‫‪ .2‬އެބައިމީހުދްދަފް ލިބިފައިވާ ބާރުގެ ސަބަބުދް ސަރުކާރަފް ދުކިޔަމަދްތެރިވުދް‪.‬‬ ‫‪ .3‬ދިރާސާކޮފްކ އިޖުތިހާދުކުރުމުގެ ފުރުސަތު އޮތް ކަމެއްގައި ކޮފްފައިވާ ތައުވީލެއްގެ މައްޗަފް އިޢުތިމާދުކޮފް‬ ‫ބަޣާވާތްކުރުދް‪.‬‬ ‫‪ .4‬ބަޣާވާތްކުރާމީހުދް ތަބާވާ ވެރިއަކު އެމީހުދްގެ ތެރޭގައި ހުރުދް‪.‬‬ ‫ބާޣީދްދާއިކ އެހެދިހެދް މީހުދްދާ ކުރެވޭ ހަދގުރާމައިގެ ތަފާތު‪:‬‬ ‫‪‬‬

‫ހަދގުރާމައިގެ ކުރީގައި ވާހަކަ ދައްކައިގެދް މައްސަލަ ޙައްލުކުރަދް މަސައްކަތްކުރުދް‪.‬‬

‫‪‬‬

‫ބާޣީދްދާއި ކުރެވޭ ހަދގުރާމާގައި ހައްޔަރުކުރެވޭ އަސީރުދް މެރުދް ހުއްދައެއްދޫދް‪.‬‬

‫‪‬‬

‫ބާޣީދްދާއިކުރެވޭ ހަދގުރާމައިގައި ޣަދީމާ މުދާ މިލްކުކުރުދް ހުއްދައެއްދޫދް‪( .‬ހަދގުރާމަދިމި އަމާދްވުމާއެކު‬ ‫މުދާތައް އޭގެ އަހުލުވެރިދްދަފް ރައްދުކުރުދް ލާޒިމުވެގެދްވޭ‪).‬‬

‫‪‬‬

‫ބާޣީދްދާއި ކުރެވޭ ހަދގުރާމައިގައި ހައްޔަރުކުރެވޭ މީހުދް ޤަތުލުކުރުދް ދަހީވެގެދްވޭ‪.‬‬

‫___________________________________________________________________________‬ ‫ވިލާ އިދްޓަރދޭޝަދަލް ހައި ސްކޫލް‬ ‫ލައިޓް އޮފް އިސްލާމް‬

‫‪Villa International High School‬‬ ‫نور‬ ‫‪www.noorofislam.org‬‬

‫‪Light of Islam‬‬

‫‪i‬‬

‫މުރުތައްދުވުދް‬ ‫‪ ‬މުރުތައްދުވުމަކީ ބުއްދި ސަލާމަތުދްހުރި ބާލިޣުވެފައިވާ މުސްލިމަކުކ އެހެދްފަރާތެއްގެ‬ ‫މަޖުބޫރުކުރުމަކާ ދުލައިކ އިސްލާމްދީދް ދޫކޮފް އެހެދް ދީދެއް ޤަބޫލުކުރުދް‪.‬‬ ‫‪ ‬މުރުތައްދުވުމަކީ ކުފުރުގެ ޢަމަލުތަކުގެ ތެރެއިދް އެދްމެ ފާފަވެރިކަދް ބޮޑުކަދްތައް‪.‬‬ ‫" ތިޔަބައިމީހުދްގެ ތެރެއިދް އެމީހެއްގެ ދީދުދްބޭރުވެކ މުރުތައްދުވެ ކާފަރަކުކަމުގައިވާ ޙާލު މަރުވާމީހާ‬ ‫(ދަދްދާފެވެ!) ފަހެ އެބައިމީހުދްދަކީ ދުދިޔެއާއި އާޚިރަތުގައި އެބައިމީހުދްގެ ޢަމަލުތައް ބާޠިލުވެފައިވާ‬ ‫ބައެކެވެ‪ .‬އަދި އެބައިމީހުދްދީ ދަރަކައިގެ އަހުލުވެރީދްދެވެ‪ .‬އެބައިމީހުދް އެތާދގައި ދެމިތިބޭދެއެވެ‪".‬‬ ‫{އަލްބަޤަރާ ސޫރަތުގެ ‪ 712‬ވަދަ އާޔަތުގެ މާދަ}‬ ‫‪ ‬މުރުތައްދުވެވެދީ ދިޔަތުދް‪ ،‬ބަހުދް ދުވަތަ ޢަމަލުދް‪.‬‬ ‫‪ ‬މުރުތައްދުވުމަކީ އިސްލާމްކަމުގެ ދިޢުމަތަފް ކާފަރުވުދް ކަމުގައިވާތީ‪ ،‬އެކަމަކީ ބޮޑުވެގެދްވާ‬ ‫ފާފައެއް‪.‬‬ ‫‪ ‬މުރުތައްދުވުމުގެ ޙުކުމުގެ ތެރޭގައި‪ ،‬ދުދިޔޭގައި ކަދޑައެޅިފައިވާ ޙުކުމާއި‪ ،‬އާޚިރަތުގެ އުޤޫބާތް‬ ‫ހިމެދޭ‪.‬‬ ‫‪ ‬މުރުތައްދުވާ މީހުދްދަފް ދުދިޔޭގައި ކުރިމަތިވާ އެދްމެބޮޑު ޙުކުމަކީ އެމީހާ މަރާލުދް‪ .‬މިކަދް‬ ‫އެދގިގެދްދަދީ‪ ،‬ކީރިތި ރަސޫލާ މައްކާ ފަތަޙަކުރެއްވި ދުވަހު އިބުދު އަޚްޠަލް ފަދަ މުރުތައްދުވީ‬ ‫މީހުދް ޤަތުލުކުރުމަފް އަދްގަވާފައިވުމުދް‪.‬‬ ‫"އެމީހެއްގެ ދީދް (އިސްލާމްދީދް) ބަދަލުކޮފްފިމީހާ ފަހެ ތިޔަބައިމީހުދް އޭދާ ޤަތުލުކުރާފެވެ!" {އިމާމު‬ ‫ބުޚާރީ ރިވާކުރައްވާފައިވާ ކީރިތި ރަސޫލާގެ ޙަދީޘްފުޅު}‬ ‫‪ ‬މުރުތައްދުވާ މީހާ މެރުމަފް ކަދޑައަޅުއްވާފައިވުމުގެ ޙިކުމަތަކީކ އިސްލާމްދީދަފް ވަދެ ޙައްޤުގޮތާއި‬ ‫ޙަޤީޤަތް އެދގި ސާފުވުމަފްފަހުކ ދީދް ދޫކޮފްލުމަކީ ހަމަބުއްދިއަފް ގޮދްޖެހައިކ މުޖުތަމަޢުގައި‬ ‫ފިތުދަފަސާދަ އުފެއްދުދް ކަމުގައިވާތީ‪.‬‬ ‫‪ ‬އިދްސާދުދް އުފައްދާފައިވާ ދިރިއުޅުމުގެ ދިޒާމުތަކުގައިވެސް އެދިޒާމަކަފް ޚިޔާދާތްތެރިވާ މީހުދަފް‬ ‫އޮދްދަ އަދަބަކީ މަރު‪.‬‬ ‫___________________________________________________________________________‬ ‫ވިލާ އިދްޓަރދޭޝަދަލް ހައި ސްކޫލް‬ ‫ލައިޓް އޮފް އިސްލާމް‬

‫‪Villa International High School‬‬ ‫نور‬ ‫‪www.noorofislam.org‬‬

‫‪Light of Islam‬‬

‫‪ii‬‬

‫މުރުތައްދުވާ މީހާ ގައިގައި ހައްދުޖެހުދް‬ ‫‪ ‬މީހެއްގެ ކިބައިދް މުރުތައްދުވުމުގެ ޢަލާމާތެއް ފެދިއްޖެދަމަ‪ ،‬އެކަމެއް ތަޙުޤީޤުކޮފް‪ ،‬އޭދާއަފް‬ ‫ތައުބާވެކ ރަދގަޅު މަގު ޚިޔާރުކުރުމުގެ ފުރުސަތު ދެވޭ‪.‬‬ ‫‪ ‬މުރުތައްދުވިކަދް ސާބިތުވެއްޖެދަމަ ދައުލަތުގެ ފަރާތުދް އޭދާގެ މައްޗަފް ހައްދު ޤާއިމުކުރުދް‬ ‫ލާޒިމުވެގެދްވޭ‪.‬‬ ‫ހައްދު ޖެހޭދީ ވަކި ޝަރުތުތަކެއް ފުރިހަމަވެގެދްއ‬ ‫‪ .1‬ބާލިޣުވުދް‬ ‫‪ .7‬ބުއްދި ސަލާމަތުދް ހުރުދް‬ ‫‪ .3‬އަމިއްލަ އިޚުތިޔާރުގައި މުރުތައްދުވުދް‬ ‫‪ .4‬މުރުތައްދުވީމީހާ ކުފަފް އިޢުތިރާފުވުދްކ ދުވަތަ ޢަދުލުވެރި ދެހެކީދްގެ ހެކިބަހުދް އެކަދް ޘާބިތުވުދް‬ ‫‪ .5‬ދަސޭޙަތް ލައިދިދުދް‬

‫މުރުތައްދުވި މީހާގެ ތައުބާގައި ހިމެދުދް ޝަރުތުވެގެދްވާ ކަދްތައްތައް‬ ‫‪ .1‬ﷲ ފިޔަވައި ޙައްޤުވެގެދް އަޅުކަމެއްވެވޭ އިލާހަކު ދުވާކަމަފާއިކ މުޙައްމަދުގެފާދީ އެކަލާދގެ‬ ‫ފޮދުއްވި ރަސޫލާކަމަފް އިޤްރާރުވެކ ހެކިވުދް‬ ‫‪ .7‬އެޤަބޫލުކުރި ޢަޤީދާއިދް ރުޖޫޢަވިކަދް ސާފުބަހުދް ތަފްސީލުކޮފް ބަޔާދްކުރުދް‬ ‫‪ .3‬އިސްލާޙުވުދް‬ ‫މުރުތައްދުވުމަފް މެދުވެރިވާ ސަބަބުތައް‬ ‫‪ .1‬އިސްލާމްދީދް ރަދގަޅަފް ދޭދގުދް‬ ‫‪ .7‬ވަޟަޢީ ޤާދޫދުތަކަފް އިސްކަދްދިދުދް‬ ‫‪ .3‬ދަދްދަބޭކަލުދް އެބޭކަލުދްގެ ވާޖިބުތައް ފުރިހަމައަފް އަދާދުކުރުދް‬ ‫‪ .4‬ފިކުރީ ހަދގުރާމައިގެ އަވައިގައި ޖެހުދް‬ ‫___________________________________________________________________________‬ ‫ވިލާ އިދްޓަރދޭޝަދަލް ހައި ސްކޫލް‬ ‫ލައިޓް އޮފް އިސްލާމް‬

‫‪Villa International High School‬‬ ‫نور‬ ‫‪www.noorofislam.org‬‬

‫‪Light of Islam‬‬

‫‪i‬‬

‫ސިޙުރުވެރިކަދް‬ ‫ތަޢާރަފު‬ ‫‪ ‬ސިޙުރުވެރިކަމުގެ ތަޢާރަފު ތަފާތު އެކި ގޮތްގޮތަފް ޢިލްމުވެރިދް ގެދްދަވާފައިވޭ؛‬ ‫‪ .1‬ސިޙުރަކީ މަކަރުހަދާ އޮޅުވާއިލުމެކެވެ‪.‬‬ ‫‪ .2‬ސިޙުރަކީ އެކަމެއްގެ ކުޅަދާދަކަދް ދެތްކަމެއް ޙާސިލުކުރުމަފް ޝައިޠާދާގެ އެހީތެރިކަދް ހޯދުމެވެ‪.‬‬ ‫‪ .3‬ސިޙުރަކީ އުދގެދި ދަސްކޮފްކ ބަހާއި ޢަމަލުދް ކުރެވޭ ފާފަތަކަފް އަރައިގަދެކ ޖިދްދި‬ ‫ޝައިޠާދުދްގެ އެހީ ހޯދުމާއެކު ކުރާ އާދައާ ޚިލާފުކަދްތައްތަކެވެ‪.‬‬ ‫ސިޙުރުގެ އަސްލު‬ ‫‪ ‬ސިޙުރަކީ އިހުގެ އުދްމަތްތަކާއި ޙަޟާރާތްތަކުދް ދެދެގަދެފައިވާ ވަރަފް ޤަދީމީ ޢިލްމެއް‪.‬‬ ‫‪ ‬މިކަމުގެ ހެއްކަކީ‪ ،‬ކޮދްމެ ޤައުމަކަފްވެސް މާތްﷲ ފޮދުއްވި ރަސޫލުބޭކަލުދްދަކީ ސިޙުރުވެރިދް‬ ‫ކަމުގައި ބުދެކ އެޤައުމުގެ މީސްތަކުދް އެބޭކަލުދްގެ އިސްތަފިފުޅުގައި ތުޙުމަތު އަޅުވާފައިވުދް‪.‬‬ ‫"އެފަދައިދް އެއީ ޖާދޫގަރެކޭ ދުވަތަ މޮޔައެކޭ އެބައިމީހުދް ދުބުދާ އެއްވެސް ރަސޫލަކު އެބައިމީހުދްގެ‬ ‫ކުރީގެ މީހުދްގެ ގާތަފްވެސް ވަޑައެއް ދުގަދްދަވައެވެ‪{ ".‬މާތްﷲގެ ވަޙީ ބަސްފުޅު}‬ ‫‪ ‬ސިޙުރަކީ އިދްސާދުދް އިމްތިޙާދުކުރެއްވުމަފްޓަކައި މާތްﷲ ބާވާލެއްވި އެއްޗެއްކަމުގައި ސޫރަތުލް‬ ‫ބަޤަރާގެ ‪ 102‬ވަދަ އާޔަތުގައި އައިސްފައިވާ ބަސްފުޅުގައިވޭ‪.‬‬ ‫‪ ‬ސިޙުރުގެ އަސްލާބެހޭގޮތުދް އައިސްފައިވާ އެދްމެ ޞައްޙަގޮތަކީ‪ ،‬ސިޙުރަކީ ބާބިލަފް ފޮދުއްވުދު‬ ‫ދެމަލާއިކަތުދް ކަމުގައިވާ ހާރޫތާއި‪ ،‬މާރޫތާއެކު އުޑުދް ބިމަފްކ ﷲ ބާވާލެއްވި އެއްޗެއްކަމަފް‬ ‫ބުދެވޭގޮތް‪.‬‬ ‫‪ ‬އަހު ލުއްސުދްދަތުގެ ޢިލްމުވެރިދްދާއި ޖުމުހޫރު ޢިލްމުވެރިދްކ ސިޙުރަކީ ޙަޤީޤަތެއްކަމުގައި‬ ‫އިޤްރާރުވެލައްވާފައިވޭ‪.‬‬ ‫ސިޙުރު ފެތުރުމަފް މެދުވެރިވާ ސަބަބުތައް‬ ‫‪ .1‬އިސްލާމްދީދާއި މީސްތަކުދް ދުރުވެކ އަދިޔާވެރިކަމާއި އިޖުތިމާޢީ ފަސާދަ އިތުރުވުދް‬ ‫___________________________________________________________________________‬ ‫ވިލާ އިދްޓަރދޭޝަދަލް ހައި ސްކޫލް‬ ‫ލައިޓް އޮފް އިސްލާމް‬

‫‪Villa International High School‬‬ ‫نور‬ ‫‪www.noorofislam.org‬‬

‫‪Light of Islam‬‬

‫‪ii‬‬

‫‪ .2‬ބަލިބައްޔަފް ފަރުވާ ހޯދުމަފް ސިޙުރު ހެދުދް‬ ‫‪ .3‬ލޯތްބާއި ކައިވެދީގެ މައްސަލަތައް ގިދަވުދް‬ ‫‪ .4‬މާޒީވެ ގޮސްފައިވާ ކަދްތައްތައް ހޯދުމަފާއިކ މުސްތަޤުބަލުގައި ހިދގާދޭ ކަދްކަދް ދެދެގަތުމަފް‬ ‫ވަސްވާސް ލިބުދް‪.‬‬ ‫‪ .5‬ތިމާއީ އެހެދްމީހުދަފްވުރެ މޮޅުމީހެއްކަދް ދެއްކުމަފް ޝައުޤުވެރިވުދް‬ ‫ސިޙުރާއި އާދަޔާޚިލާފު އެހެދް ކަދްތައްތަކާއި ހުރި ތަފާތު‬ ‫މުޢުޖިޒާތް‬

‫ސިޙުރު‬ ‫މީހުދްދަފް ލިބިފައިވާ ކުޅަދާދަކަމެއްގައިކ‬

‫ރަސޫލުބޭކަލުދްދާއި ދަބީބޭކަލުދްގެ ތެދުވެރިކަދް‬

‫ކުފުރުވެގެދް ޝައިޠާދާ މެދުވެރިކޮފް ކުރާ‬

‫ހާމަކޮފްދެއްވުމަފްޓަކައިކ އެބޭކަލުދްގެ ކިބައިދް‬

‫އާދަޔާޚިލާފު ކަދްތައްތައް‬

‫ކީރިތި ﷲ ފާޅުކުރައްވަވާ އާދަޔާޚިލާފު ކަދްތައްތައް‬

‫ކަމުގެ ޢިލްމު ދަދްދަ ކޮދްމެ މީހަކަފްވެސް‬

‫މުޢުޖިޒާތަކަފް ގޮދްޖަހައިކ އެއާއި އެއްފަދަ އެއްޗެއް‬

‫ހެދިދާދެކ އަދި ބާޠިލުވެސް ކުރެވިދާދެ އެއްޗެއް‬

‫ހެދުމުގެ ކުޅަދާދަކަދް އެއްވެސް މަޚުލޫޤަކަފް‬ ‫ލިބިގެދް ދުވޭ‬

‫ސިޙުރަކީ ކޮދްމެމީހަކަފްވެސް އެމީހަކު ބޭދުދްދަމަ‬

‫މުޢުޖިޒާތަކީ ރަސޫލުދްދާއި ދަބިއްޔުދްދަފް ދެއްވާ‬

‫އުދގެދިގެދް ކުރެވިދާދެ ކަމެއް‬

‫ޚާއްސަ އެއްޗެއް ދުވަތަ ކަމެއް‬

‫ސިޙުރުގައި އުދްމަތުގެ މީހުދްދަފް‬

‫މުޢުޖިޒާތަކީ އެއާ އެއްފަދަ އެއްޗެއް ގެދައުމަފް މުޅި‬

‫ގޮދްޖައްސަވާފައެއް ދުވޭ‬

‫އުދްމަތަފް ގޮދްޖައްސަވާފައިވާ އެއްޗެއް‬ ‫މުޢުޖިޒާތުގައިވަދީ ހެވާއި ލާބަ‬

‫ސިޙުރުގައި ވަދީ ގެއްލުމާއި ހަލާކު‬

‫ކަރާމާތް‬

‫ސިޙުރު‬ ‫ސިޙުރަކީ ޝައިޠާދާގެ އެހީގައިކ ފާފަތަކަފް‬

‫ރަސޫލުދްދަފް ފުރިހަމައަފް ތަބާވި ޞާލިޙު އަޅުދްގެ‬

‫އަރައިގަދެ ކުރާ އާދަޔާޚިލާފު ކަދްތައްތައް‬

‫ތެރެއިދް މާތްﷲ އިރާދަކުރެއްވި އަޅެއްގެ ކިބައިދް‬ ‫ފާޅުވާ އާދަޔާޚިލާފު ކަދްތައްތައް‬

‫ސިޙުރަކީ އުދގެދި ދަސްކުރެވޭދެ ޢިލްމެއް‬

‫ކަރާމާތަކީ އުދގެދި ދަސްކުރެވޭދެ ކަމެއް ދޫދް‬

‫ސިޙުރަކީ ކުރާ ކަދްތައްތަކަކާއިކ ކިޔަވާ‬

‫ކަރާމާތަކީ ޞާލިޙު އަޅެއްގެ ފަރާތުދްކ ގިދަފަހަރު‬

‫ކިޔެވެލިތަކެއްގެ ސަބަބުދް ފާޅުވާ ކަދްތައްތަކެއް‬

‫އިއްތިފާޤުދް ފާޅުވާ އާދަ ފޫވައްޓާލަދިވި ކަމެއް‬

‫ޝައިޠާދާގެ މަދަދާއެކު ފާޅުވާ އާދަޔާޚިލާފު‬

‫މާތްﷲގެ މިދްވަރުފުޅުދް ފާޅުވާ އާދަ ފޫވައްޓާލަދިވި‬

‫ކަދްކަދް‬

‫ކަދްކަދް‬

‫___________________________________________________________________________‬ ‫ވިލާ އިދްޓަރދޭޝަދަލް ހައި ސްކޫލް‬ ‫ލައިޓް އޮފް އިސްލާމް‬

‫‪Villa International High School‬‬ ‫نور‬ ‫‪www.noorofislam.org‬‬

‫‪Light of Islam‬‬

‫‪iii‬‬

‫ސިޙުރާއި ސިޙުރު ހަދާމީހާގެ ޙުކުމް‬ ‫‪ ‬ޖުމްހޫރު ޢިލްމުވެރިދްގެ އަރިހުގައި ސިޙުރު ހެދުދް ޙަރާމް‪ .‬އަދި ސިޙުރު ވެރިޔާ ކާފިރު ވާދެ‪.‬‬ ‫‪ ‬އެބޭކަލުދްގެ ދަލީލަކީ އަލްބަޤަރާ ސޫރަތުގެ ‪ 102‬ވަދަ އާޔަތް‬ ‫‪ ‬އަދެއްދަލީލަކީ ބޮޑެތި ހަތް ފާފަ ބަޔާދްކުރައްވާ ކީރިތި ރަސޫލާ ކުރެއްވި ޙަދީޘްފުޅު‪.‬‬ ‫އެޙަދީޘްފުޅުގައި ބޮޑެތި ހަތްފާފައިގެ ތެރޭގައި ސިޙުރު ހެދުދް ހިމެދިފައިވޭ‪.‬‬ ‫‪ ‬ޖުމުހޫރު ޢިލްމުވެރިދްގެ އަރިހުގައި ސިޙުރުވެރިދްގެ ޢުޤޫބާތަކީ ޤަތުލުކުރުދް‪ .‬މިހެދް ވިދާޅުވަދީ‬ ‫ޙަދަފީ‪ ،‬މާލިކީ‪ ،‬އަދި ހަދްބަލީ މަޒްހަބުގެ ޢިލްމުވެރިދް‪.‬‬ ‫‪ ‬އިމާމު އަބޫ ޙަދީފާ ވިދާޅުވެފައިވަދީ ސިޙުރު ހަދާކަދް އެދގިއްގެ މީހެއްގެ އަދަބަކީ ތައުބާވުމުގެ‬ ‫ފުރުސަތު ދިދުމަކާ ދުލައިކ އޭދާ ޤަތުލުކުރުދްކަމުގައި‪.‬‬ ‫‪ ‬ސިހުރުވެރިޔާ އަމިއްލައަފް އިއުތިރާފުވެއްޖެދަމަ‪ ،‬ދުވަތަ ޢަދުވެރި ދެހެކީދްގެ ހެކިބަހުދް‬ ‫ސާބިތުވެއްޖެދަމަ‪ ،‬ތަޢުބާވުމަފް އެދުމަކާދުލައި އޭދާ ޤަތުލުކުރެވޭދެ‪.‬‬

‫___________________________________________________________________________‬ ‫ވިލާ އިދްޓަރދޭޝަދަލް ހައި ސްކޫލް‬ ‫ލައިޓް އޮފް އިސްލާމް‬

‫‪Villa International High School‬‬ ‫نور‬ ‫‪www.noorofislam.org‬‬

‫‪Light of Islam‬‬

‫‪i‬‬

‫ތަރިކަ މުދާ‬ ‫ތަޢާރަފް‪:‬‬ ‫‪‬‬

‫ތަރިކަ މުދަލަކީ މައްޔިތާ ދޫކޮފްފައިދާ ކޮދްމެ އެއްޗެކެވެ‪.‬‬

‫‪‬‬

‫ފަރާއިޟްގެ (ތަރިކަމުދަލުގެ) ޢިލްމަކީ ވާރުތަ މުދާ ބަހާދެގޮތާއިކ އެމުދާ ޙައްޤުވާ ފަރާތްތަކާއިކ ވާރުތަ މުދަލުދް‬ ‫މަޙްރޫމްވުމާއިކ އަދި މިދޫދަސް ވާރުތަ މުދަލާއި ގުޅުދްހުރި އެދްމެހާ ކަދްތައްތައް ދިރާސާކޮފް އަދްގައިދޭ‬ ‫ޢިލްމެކެވެ‪.‬‬

‫ވާރުތަވުދް ޝަރުޢުކުރެއްވުމުގެ ދަލީލު‪:‬‬ ‫‪‬‬

‫سآء‬ ‫ކީރިތި ޤުރުއާދުދް‪ :‬انّنِ َ‬ ‫سآءِ نَصِيةٌ۬ يًَِا تَ َّر َ‬ ‫ك‬ ‫[ نِهّرِجَالِ نَصِيةٌ۬ يًَِا تَ َّركَ ٱنۡىَٲنِدَاٌِ وَٱنَۡأقّۡرَتُىٌَ وَنِهّنِ َ‬ ‫ض۬ا ]‬ ‫ٱنۡىَٲنِدَاٌِ وَٱنَۡأقّۡرَتُىٌَ يًَِا قَمَ يِّنۡهُ أَوۡ كَثُّرَۚ نَصِيثً۬ا يَفّۡرُو ً‬ ‫ސޫރަތުގެ ‪ 7‬ވަދަ އާޔަތް‬

‫މާދަ‪[ :‬މައިދްބަފައިދްދާއި ތިމާގެ މީހުދް ދޫކުޅަ ތަކެތީގެ ތެރެއިދް ފިރިހެދުދްދަފް ބައެއްވެއެވެ‪ .‬އަދި‬ ‫މައިދްބަފައިދްދާއި ތިމާގެ މީހުދް ދޫކުޅަ ތަކެތީގެ ތެރެއިދް އަދްހެދުދްދަފްވެސް ބައެއްވެއެވެ‪ .‬އެދޫކުޅަ ތަކެތީގެ‬ ‫ތެރެއިދް މަދު އެއްޗަކުދްދާއި ގިދަ އެއްޗަކުދްވެސް ކަދޑައެޅިގެދްވާ ބައެއްގެ ގޮތުގައެވެ‪].‬‬ ‫‪‬‬

‫ކީރިތި ރަސޫލާ‪ z‬ގެ ހަދީޘްފުޅުދް‪:‬‬

‫[ أَنْحِقُىْا انْفَّرَا ئِضَ ِتأَهْهِهَا ‪ ,‬فًََاتَ ِقًَ َفألَوْنًَ رَجُمٍ ذَكَّرٍ‬

‫] – رَواه انثخاري‬

‫މާދަ‪[ :‬ކަދޑައެޅިގެދްވާ ބައިތައް އޭގެ އަހުލުވެރިދްދަފް ރައްދުކުރާފެވެ! ދެދް ބާކީ ހުރިއެއްޗެއް މަރުވި މީހާގެ‬ ‫އެދްމެގާތް ޢަޞަބާތެރި ފިރިހެދާއަފް ދޭފެވެ!]‬ ‫ވާރުތަ މުދަލާ ގުޅިފައިވާ ޙައްޤުތައް‪:‬‬ ‫‪ .1‬މީހާ މަރުވުމުގެ ކުރީގައި ތަރިކަ މުދަލާ ގުޅިފައިވާ ދަރަދިތައް އަދާކުރުދް‬ ‫‪ .2‬މައްޔިތާ ހިދެއުމާއި ކަފުދްކުރުމާއި ވަޅުލުމުގެ ކަދްތައްތައް ކުރުދް‬ ‫‪ .3‬މައްޔިތާގެ ޒިދްމާގައިވާ ދަރަދިތައް އަދާކުރުދް‬ ‫‪ .4‬ވަޞިއްޔަތް އަދާކުރުދް‬ ‫‪ .5‬ތަރިކަ މުދާ އޭގެ ޙައްޤުވެރިދްގެ މެދުގައި ބެހުދް‬ ‫ވާރުތައިގެ ރުކުދްތައް‪:‬‬ ‫‪ .1‬ވާރުތަކުރާ މީހާ (މަރުވި މީހާ)‬ ‫‪ .2‬ވާރުތަވެރިޔާ‬ ‫‪ .3‬ތަރިކަމުދާ‬ ‫___________________________________________________________________________‬ ‫ވިލާ އިދްޓަރދޭޝަދަލް ހައި ސްކޫލް‬ ‫ލައިޓް އޮފް އިސްލާމް‬

‫‪Villa International High School‬‬ ‫نور‬ ‫‪www.noorofislam.org‬‬

‫‪Light of Islam‬‬

‫‪ii‬‬

‫ވާރުތަ ވުމުގެ ސަބަބުތައް‪:‬‬ ‫‪ .1‬ޙަޤީޤީ ދަސަބު‬ ‫ދަލީލު‪ :‬األنفال ސޫރަތުގެ ‪ 75‬ވަދަ އާޔަތް‬

‫[‬

‫وَأُوْنُىاْ ٱنۡأَرۡحَاوِ تَعۡضُهُىۡ أَوَۡنًٰ تِثَعۡضٍ۬ فًِ كِتَابِ ٱنَههِ‬

‫]‬

‫މާދަ‪[ :‬އަދި ﷲގެ ފޮތުގައި ކަދޑައަޅުއްވާފައިވާ ގޮތުގައި ގާތްތިމާގެ މީހުދް އޭގެ އެއްބަޔަކު އަދެއްބަޔަކާ‬ ‫އަވްލާކަދް ބޮޑެވެ‪].‬‬ ‫‪ .2‬ޙަޤީޤީ ދަސަބަކުދް ގުޅިފައިދުވިޔަސް ޙުކްމީ ގޮތުދް ދަސަބާ ގުޅިފައިވުދް‬ ‫ދަލީލު‪ :‬ކީރިތި ރަސޫލާ‪ z‬ގެ ހަދީޘްފުޅު‬

‫[ اَنْىَالَءُ نُحًَْةٌ كَهُحْ ًَةِ‬

‫انّنَسَةِ ]‬

‫މާދަ‪[ :‬އަޅުދް މިދިވަދް ކުރުމުގެ ސަބަބުދްކ އެއަޅުކަލޭގެއާއި މިދިވަދްކުރި ފަރާތާއި ދެމެދު އުފެދޭ ވަލާއުގެ‬ ‫ގުޅުމަކީ ދަސަބުގެ ގުޅުދްފަދަ ގުޅުމެކެވެ‪].‬‬ ‫‪ .3‬ޞައްޙަ ކައިވެދީގެ ސަބަބުދް‬

‫سآء‬ ‫ދަލީލު‪ :‬انّنِ َ‬ ‫[ َونَڪُىۡ نِصۡفُ يَا تَ َّركَ أَزۡوَاجُڪُىۡ‬ ‫ސޫރަތުގެ ‪ 12‬ވަދަ އާޔަތް‬

‫]‬

‫މާދަ‪[ :‬ތިޔަބައިމީހުދްގެ އަދބީދް ދޫކުޅަ މުދަލެއްގެ ދެބައިކުޅަ އެއްބައި ތިޔަބައިމީހުދްދަފެވެ‪].‬‬ ‫‪ .4‬އިސްލާމްކަދް‬ ‫ދަލީލު‪ :‬ކީރިތި ރަސޫލާ‪ z‬ގެ ޙަދީޘްފުޅު‬ ‫މާދަ‪ [ :‬ޚަރަދުކޮފް ބަލަހަޓަދްޖެހޭ ފަރާތްތަކެއް ދޫކޮފްފައި މީހަކު މަރުވެއްޖެދަމަކ އެބަޔަކު ވާދީ‬ ‫ތިމަދްކަލޭގެފާދަފެވެ‪ .‬އަދި މުދަލެއް ދޫކޮފްފައިވާދަމަ އެވަދީ ވާރުތަވެރީދްދަފެވެ‪ .‬ވާރުތަވެރިއަކު ދެތް މީހާގެ‬ ‫ވާރުތަވެރިއަކީ ތިމަދްކަލޭގެފާދެވެ‪ .‬އޭދާގެ ފަރާތުދް ދިޔަ އަދާކުރާދީ ތިމަދްކަލޭގެފާދެވެ‪ .‬އަދި އޭދާގެ‬ ‫ވާރުތަވެރިއަކީވެސް ތިމަދްކަލޭގެފާދެވެ‪].‬‬ ‫ވާރުތަވުމުގެ ޝަރުތުތައް‪:‬‬ ‫‪ .1‬ވާރުތަކުރާމީހާ މަރުވެއްޖެކަދް ޔަޤީދްވުދް‬ ‫‪ .2‬ވާރުތަވެރިޔާ ދިރިހުރިކަދް ޔަޤީދްވުދް‬ ‫‪ .3‬ވާރުތަވެރިޔާއާއި މައްޔިތާއާއި ހުރި ގުޅުދް އެދގުދް‬ ‫‪ .4‬ވާރުތަވާދްވީ ފަރާތް ތަފްޞީލުކޮފް އެދގުދް‬ ‫‪ .5‬ވާރުތަވުދް މަދާކުރާ ސަބަބެއް ދެތުދް‬ ‫___________________________________________________________________________‬ ‫ވިލާ އިދްޓަރދޭޝަދަލް ހައި ސްކޫލް‬ ‫ލައިޓް އޮފް އިސްލާމް‬

‫‪Villa International High School‬‬ ‫نور‬ ‫‪www.noorofislam.org‬‬

‫‪Light of Islam‬‬

‫‪iii‬‬

‫ވާރުތަވުދް މަދާކުރާ ކަދްތައްތައް‪:‬‬ ‫‪ .1‬އަޅުވެތިކަދް (އެހެދްމީހަކަފް މިލްކުވެގެދް ވާމީހާ)‬ ‫‪ .2‬ޤަސްދުގައި ޤަތުލްކުރުދް‬ ‫ދަލީލު‪ :‬ކީރިތި ރަސޫލާ‪ z‬ގެ ހަދީޘްފުޅު‬ ‫‪‬‬

‫شيْءٌ‬ ‫[ نَيْسَ نِهْقَاتِمِ َ‬

‫]‬

‫މާދަ‪[ :‬ވާރުތަކުރާ މީހާ މަރާމީހާއަފް ވާރުތަ މުދަލުދް އެއްވެސް އެއްޗެއް ދުވެއެވެ‪].‬‬ ‫‪‬‬

‫[ وَالَ يَّرِثُ انْقَاتِمُ‬

‫]‬

‫މާދަ‪[ :‬ވާރުތަކުރާ މީހާ މަރާމީހާއީ އޭދާގެ (މަރާލެވުދުމީހާގެ) ތަރިކަމުދާ ވާރުތަވާދެ މީހެއް ދޫދެވެ‪].‬‬ ‫‪ .3‬ދީދް ތަފާތުވުދް‬ ‫ދަލީލު‪ :‬ކީރިތި ރަސޫލާ‪ z‬ގެ ޙަދީޘްފުޅު‬

‫[ الَيَّرِثُ انًُْسْهِىُ انْكَافِّرَ ‪ ,‬وَالَ انْكَافِّرُ انًُْسْهِىَ‬

‫]‬

‫މާދަ‪[ :‬މުސްލިމަކު ކާފަރަކަފް ވާރުތަ ދުކުރާދެއެވެ‪ .‬އަދި ކާފިރަކު މުސްލިމަކަފް ވާރުތަ ދުކުރާދެއެވެ‪].‬‬

‫___________________________________________________________________________‬ ‫ވިލާ އިދްޓަރދޭޝަދަލް ހައި ސްކޫލް‬ ‫ލައިޓް އޮފް އިސްލާމް‬

‫‪Villa International High School‬‬ ‫نور‬ ‫‪www.noorofislam.org‬‬

‫‪Light of Islam‬‬

‫‪iv‬‬

‫ވާރުތަވެރީދް‪:‬‬

‫ވާރުތަވެރިޔާ‬

‫ލިބޭ މިދްވަރު‬ ‫‪2/3‬‬

‫އަދްހެދްދަރީދް‬ ‫‪1/2‬‬ ‫‪1/3‬‬ ‫މަދްމަ‬ ‫‪1/6‬‬ ‫ބައްޕަ‬ ‫އަދބިމީހާ ‪ /‬އަދބީދް‬ ‫ފިރިމީހާ‬ ‫ބައްޕަ ފަރާތު ކާފަ‬ ‫މާމައިދް (މަދްމަ އާއި‬ ‫ބައްޕަ ފަރާތުގެ)‬

‫ލިބޭ ޙާލަތު‬ ‫* މައްޔިތާގެ ފިރިހެދް ދަރިއަކުދެތިކ ‪ 2‬ދުވަތަ އެއަފްވުރެ ގިދަ އަދްހެދްދަރީދް‬ ‫ތިބުދް‬ ‫* އެކަދިވުދް‬ ‫* އޭދާއާއިއެކު ޢަޞަބާއަކަފް ހަދާފަދިވި އަޅަކު ދެތުދް‬ ‫* މައްޔިތާގެ ވާރުތަ އަރާ ފަރުއެއްދެތުދް‬ ‫* މައްޔިތާގެ ‪ 2‬ދުވަތަ އެއަފްވުރެ ގިދަ އަޅުދް ދުވަތަ އުޚްތުދް ދެތުދް‬ ‫* މައްޔިތާގެ ވާރުތަ އަރާ ފަރުޢުގެ ބަޔަކު ތިބުދް‬ ‫* މައްޔިތާގެ އެކަކަފްވުރެ ގިދަ އަޚުދް ދުވަތަ އުޚްތުދް ތިބުދް‬

‫‪1/6‬‬

‫* މައްޔިތާގެ ވާރުތަ އަރާ ފަރުޢުގެ ބަޔަކު ތިބުދް‬

‫‪1/4‬‬

‫* ފިރިމީހާގެ ދަރިއެއް ދުވަތަ ދަރިއެއްގެ ދަރިއެއް ދެތުދް‬

‫‪1/8‬‬

‫* މައްޔިތާގެ ދަރީދް ތިބުދް‬

‫‪1/2‬‬

‫* އަދބިމީހާގެ ދަރިއެއް ދުވަތަ ފިރިހެދް ދަރިއެއްގެ ދަރިއެއް ދެތުދް‬

‫‪1/4‬‬

‫* އަދބިމީހާގެ ދަރިއެއް ދުވަތަ ފިރިހެދް ދަރިއެއްގެ ދަރިއެއް ހުރުދް‬

‫‪1/6‬‬ ‫‪1/6‬‬

‫* މައްޔިތާގެ ވާރުތައަރާ ފަރުޢެއް ދެތުދް‬ ‫* މައްޔިތާގެ ބައްޕަ ދެތުދް‬ ‫* މައްޔިތާގެ މަދްމަ ދެތުދް‬ ‫* އޭދާއާއިއެކު ދުވަތަ އެމީހުދްދާއިއެކު މައްޔިތާގެ އެދްމެ އަދްހެދްދަރިއަކު‬

‫ފިރިހެދްދަރީދްގެ އަދްހެދް‬ ‫ދަރި ‪ /‬ދަރީދް‬

‫ހުރުދް‬ ‫‪1/6‬‬

‫* މައްޔިތާގެ ފިރިހެދްދަރިއަކު ދެތުދް‬ ‫* އެމީހުދްދާއިއެކު އެމީހުދް ޢަޞަބާއަކަފް ހަދާފަދިވި ފިރިހެދް ދަރީގެ ފިރިހެދް‬ ‫ދަރިއަކު ދެތުދް‬

‫ފިރިހެދްދަރީގެ ‪ 2‬ދުވަތަ‬ ‫އެއަފްވުރެ ގިދަ އަދްހެދް‬

‫‪2/3‬‬

‫ދަރީދް‬ ‫އެއްބަދޑު އެއްބަފާ ‪2‬‬ ‫އުޚްތުދް ދުވަތަ އެއަފްވުރެ‬

‫* އެމީހުދްދާއިއެކު ޢަޞަބާއަކު ދެތުދް‬ ‫* މައްޔިތާގެ ދަރިއަކު ދެތުދް‬ ‫* އެމީހުދްދާއިއެކު ޢަޞަބާއެއްދެތުދް‬

‫‪2/3‬‬

‫* މައްޔިތާގެ ވާރުތަވެރި ފަރުޢެއް ދެތުދް‬

‫ގިދަ އުޚްތުދް‬

‫* މައްޔިތާގެ ވާރުތަވެރި އަޞްލެއް ދެތުދް‬

‫އެއްބަފާ ‪ 2‬އުޚްތުދް‬

‫* އެމީހުދްދާއިއެކު ޢަސަބާއެއް ދެތުދް‬

‫ދުވަތަ އެއަފްވުރެ ގިދަ‬ ‫އުޚްތުދް‬

‫‪2/3‬‬

‫* މައްޔިތާގެ ވާރުތަވެރި ފަރުޢެއް ދެތުދް‬ ‫* މައްޔިތާގެ ވާރުތަވެރި އަޞްލެއް ދެތުދް‬

‫___________________________________________________________________________‬ ‫ވިލާ އިދްޓަރދޭޝަދަލް ހައި ސްކޫލް‬ ‫ލައިޓް އޮފް އިސްލާމް‬

‫‪Villa International High School‬‬ ‫نور‬ ‫‪www.noorofislam.org‬‬

‫‪Light of Islam‬‬

‫‪v‬‬

‫* މައްޔިތާގެ އެއްބަދޑު އެއްބަފާ އަޚަކު ދުވަތަ އުޚްތަކު ދެތުދް‬ ‫* އޭދާއާއިއެކު މައްޔިތާގެ ދަރިއަކު ދުވަތަ ފިރިހެދް ދަރީދްގެ ދަރިއަކު ދެތުދް‬ ‫އެއްބަދޑު އެއްބަފާ އުޚްތު‬

‫‪1/2‬‬

‫* އޭދާއާއިއެކު މައްޔިތާގެ އަޞްލެއް ދެތުދް‬ ‫* އެކަދިވުދް‬ ‫* އޭދާއާއިއެކު އޭދާ ޢަޞަބާއަކަފް ހަދާފަދިވި އަޚަކު ދެތުދް‬ ‫* އޭދާއާއިއެކު މައްޔިތާގެ ދަރިއަކު ދުވަތަ ފިރިހެދް ދަރީދްގެ ދަރިއަކު ދެތުދް‬ ‫* އޭދާއާއިއެކު މައްޔިތާގެ ބައްޕަ ދުވަތަ ބައްޕަގެ ބައްޕަފަދަ އަޞްލެއް ދެތުދް‬

‫‪1/2‬‬

‫* އެކަދިވުދް‬ ‫* އޭދާއާއިއެކު އޭދާ ޢަޞަބާއަކަފް ހަދާފަދިވި އަޚަކު ދެތުދް‬ ‫* އޭދާއާއިއެކު އެއްބަދޑު އެއްބަފާ އަޚަކު ދުވަތަ އުޚްތަކު ދެތުދް‬

‫އެއްބަފާ އުޚްތު‬

‫* މައްޔިތާގެ ވާރުތައަރާ ފަރުޢެއް ދެތުދް‬ ‫* މައްޔިތާގެ ވާރުތައަރާ އަޞްލެއް ދެތުދް‬ ‫‪1/6‬‬

‫* މައްޔިތާގެ އެއްބަދޑު އެއްބަފާ އަޚަކު ދެތުދް‬ ‫* އެމީހުދްދާއިއެކު އެއްބަދޑު އެއްބަފާ އެދްމެ އުޚްތަކު ހުރުދް‬ ‫* އެމީހުދް ޢަޞަބާއަކަފް ހަދާފަދިވި އެއްބަފާ އަޚަކުދެތުދް‬

‫އެއްބަދޑު އަޚުދްދާއި‬ ‫އުޚްތުދް (‪ 1‬އަފްވުރެގިދަ)‬

‫‪‬‬

‫‪1/3‬‬

‫* މައްޔިތާގެ ވާރުތައަރާ ފަރުޢެއްދެތުދް‬ ‫* މައްޔިތާގެ އަޞްލެއް ދެތުދް‬

‫ދެޖިދްސުގެ ވާރުތަވެރީދް ހަމައަފް ތިބިކަމުގައިވާދަމަ ވާރުތަވާދެ ހަމައެކަދި ފަރާތްތަކަކީ‪:‬‬ ‫‪‬‬

‫ބައްޕަ = ‪1/6‬‬

‫‪‬‬

‫މަދްމަ = ‪1/6‬‬

‫‪‬‬

‫އަދބިމީހާ = ‪ 1/8‬ކ ދުވަތަ ފިރިމީހާ = ‪1/4‬‬

‫‪‬‬

‫ފިރިހެދް ދަރި = ބާކީގެ ‪2/3‬‬

‫‪‬‬

‫އަދްހެދް ދަރި = ބާކީގެ ‪1/3‬‬

‫އެއްވެސް ޙާލެއްގައި ވާރުތަ ދުވާދެ މީހުދް‪:‬‬ ‫‪ .1‬މަރުވި މީހާ‬ ‫‪ .2‬ވާރުތަވެރިޔާގެ ޤާތިލު‬ ‫‪ .3‬ދީދުދް ބޭރުވި މީހާ‬ ‫‪ .4‬ކާފިރެއްގެ ފަރާތުދް މުސްލިމަކަފް‬ ‫‪ .5‬މުސްލިމެއްގެ ފަރާތުދް ކާފިރަކަފް‬ ‫___________________________________________________________________________‬ ‫ވިލާ އިދްޓަރދޭޝަދަލް ހައި ސްކޫލް‬ ‫ލައިޓް އޮފް އިސްލާމް‬

‫‪Villa International High School‬‬ ‫نور‬ ‫‪www.noorofislam.org‬‬

‫‪Light of Islam‬‬

‫‪i‬‬

‫އިސްލާމްދީދާއި ސިޔާސަތު‬ ‫އިސްލާމްދީދަކީ އެދްމެ މާތްދީދް‬ ‫‪‬‬

‫އިސްލާމްދީދަކީ އިދްސާދީ ޙަޔާތަފް ބޭދުދްވާ ހުރިހާ ކަމެއް އެދީދުގައި އެކުލެވިގެދްވާ އެދްމެ ފުރިހަމަ ދީދެވެ‪ .‬އެދީދް‬ ‫ބާވާލެއްވުދީ ޢާލަމްތަކަފް ހުރި ރަޙްމަތެއްކަމުގައެވެ‪.‬‬

‫‪‬‬

‫އަލްއަދްބިޔާއު ސޫރަތުގެ ސަތޭކަ‬

‫ވަދަ އާޔަތުގައި ﷲ ސުބްހާދަހޫ ވަޠަޢާލާ ވަޙީކުރެއްވި ބަސްފުޅުގެ މާދައިގައި‬

‫ވެއެވެ‪.‬‬ ‫"ޢާލަމްތަކަފް ހުރި ރަޙްމަތެއްކަމުގައި މެދުވީ ތިމަދްރަސްކަލާދގެ ކަލޭގެފާދު ދުފޮދުއްވަމެވެ‪".‬‬ ‫މިއާޔަތުދް ދޭހަވަދީ‪:‬‬ ‫‪ ‬އިސްލާމްދީދަކީ އެދްމެހާ މީސްތަކުދްގެ މައްޗަފް ބާވާލެއްވި ރަހްމަތެއްކަދް‬ ‫‪ ‬އިސްލާމްދީދުގައި އިދްސާދާ ދިރިއުޅުމަފް ބޭދުދްވާ ހުރިހާ ކަމެއް އުލެވިގެދްވާކަދް‬ ‫‪ ‬އިސްލާމްދީދަކީ ބައިދަލް އަޤްވާމީ ދީދެއްކަދް‬ ‫‪ ‬އިސްލާމްދީދަކީ ހުރިހާ ޒަމާދަކަފްކ ހުރިހާ ތަދަކަފް އެދްމެ އެކަފީގެދްވާ ދީދްކަދް‬ ‫ހުޅަގުގެ ޤާދޫދީ ޢލްމުވެރިދްދާއި ބޮޑެތޮ މުފައްކިރުދްވެސް އިސްލާމްދީދުގެ ފުރިހަމަކަމުގެ މައްޗަފް ވަދީ ޢިއުތިރާފްވެފައެވެ‪.‬‬ ‫‪ .‬ހުޅަގުގެ ޢިލްމުވެރިއެއްކަމަފްވާ ޑރ‪ .‬އިޒްކޯ އިދް ސަބާބު ބުދެފައިވެއެވެ‪" .‬ހަމަކަފަވަރުދް އިސްލާމީ ޝަރީޢަތް ހުޅަގުގެ‬ ‫ޝަރީޢަތްތަކަފްވުރެ އެތައް ގުދައެއް މަތިވެރި ވެފައި ފުރިހަމައެވެ‪ .‬އަދި އެއީ އެދްމެދަފްވެސް ޢަމަލުކުރަދް އެދްމެ‬ ‫ފަސޭހަ ޝަރީޢަތްކަދްވެސް ކަފަވަރެވެ‪".‬‬

‫‪ .‬ވިއެދާ ޔުދިވަރސިޓީގެ " ކުއްލިޔަތުލް ޙުޤޫޤުގެ" ޑީދް ޢައްލާމާ ޝިބްރުލް‪،‬‬

‫ގައި ބޭއްވުދު އިދްސާދީ‬

‫ވިދާޅުވެފައިވަދީ‬

‫އުއްމިއްޔަ‬

‫ޙައްޤުތަކާބެހޭ‬

‫ކޮދްފަރެދްސެއްގައި‬

‫ދަބިބޭކަލެއްކަމުގައި ވިޔަސް މީގެ‬

‫ވާހަކަ‬

‫ދައްކަވަމުދް‬

‫އަހަރު ކުރިދް‬

‫މުޙައްމަދުގެފާދަކީ‬

‫އިދްސާދުދްދަފް ގެދެސްދިދް‬

‫ޝަރީޢަތްތައް‬

‫އަހަރަފްވުރެދް ގިދަދުވަސް ވެގެދް ދިޔައިރުވެސް މިއަދު ހުޅަދގުގެ ޤައުމުތަކުދް ހަދާ ޤާދޫދުތަކާއި ޤަވާޢިދުތަކަފްވުރެ‬ ‫އެޝަރިޢަތް މާފުރިހަމަކަމުގައެވެ‪.‬‬ ‫‪ .‬އިދގިރޭސި ފިލޯސަފަރެއް ކަމުގައިވާ ބަރދާޑު ޝޯ އިސްލާމީ ޝަރީޢަތް ސިފަކޮފްފައިވަދީ މުޙައްމަދުގެފާދުގެ ދީދަކީ‬ ‫އިދްސާދީ ދަރިފަސްކޮޅަފް އާދިރުމެއް ގެދެސްދީކ ދިރިއުޅުމުގެ ހުރިހާ ދާއިރާއަކަފް އަލިއަޅުވާލައިފައިވާކ އިދްސާދީ‬ ‫ޙަޔާތުގެ ހުރިހާ ބޭދުދްތައް ފުއްދައިދޭ ހަމައެކަދި ޝަރީޢަތްކަމުގައެވެ‪ .‬އަދި އެކަލޭގެފާދު އެދްގެވި ޝަރީޢަތަފް‬ ‫ޢަމަލުކުރުމަކީ ވާޖިބެއްކަމުގައި ދެކެއެވެ‪.‬‬

‫___________________________________________________________________________‬ ‫ވިލާ އިދްޓަރދޭޝަދަލް ހައި ސްކޫލް‬ ‫ލައިޓް އޮފް އިސްލާމް‬

‫‪Villa International High School‬‬ ‫نور‬ ‫‪www.noorofislam.org‬‬

‫‪Light of Islam‬‬

‫‪ii‬‬ ‫އިސްވެދިޔަ ޢިލްމުވެރިދްދާއި މުފައްކިރުދްގެ ބަސްފުޅުތަކުދް ދޭހަވަދީ‪:‬‬ ‫‪‬‬

‫އިސްލާމީ ޝަރީޢަތަކީ އެދްމެހައި އިދްސާދުދްދަފް ރިޢާޔަތްކުރައްވާ ﷲ ސުބްޙާދަހޫ ވަޠަޢާލާ ބާވާލައްވާފައިވާ އެދްމެ‬ ‫ފުރިހަމަ އަދި މަތިވެރި ޝަރީޢަތްކަމެވެ‪.‬‬

‫އިސްލާމްދީދާއި ސިޔާސަތު‪:‬‬ ‫‪‬‬

‫އިސްލާމްދީދުގައި ދީދާއި ސިޔާސަތު ވަކިކުރުމަކީ ދީދް ހުއްދަކުރާކަމެއް ދޫދެވެ‪ .‬އެހެދްކަމުދް އާޚިރަތުގެ ބާއްޖަވެރިކަދް ހޯދުމަފް‬ ‫އިސްލާމްދީދުގައި ޢަމުރުކުރައްވާފައިވަދީ ދުދިޔަވީ ޙަޔާތުގެ ތެރެއިދް ލާަފައެވެ‪.‬‬

‫‪‬‬

‫މިގޮތުދް އިޤްތިޞާދާއި އިޖްތިމާޢިއްޔަތު އަދި ޢިލްމާއި އަޚްލާޤުފަދަ އިދްސާދީ ދިރިއުޅުމުގެ އަސާސުތައް ދީދާއި ވަކިކުރުމަކީ‬ ‫އެއްގޮތަކަފްވެސް އެކަފީގެދްވާ ކަމެއް ދޫދެވެ‪ .‬އެހެދީ އިސްލާމްދީދް ބާވާލެއްވުދީ އެދްމެހާ މީސްތަކުދްދަފް ދީދީ އަދި ދުދިޔަވީ‬ ‫މައްސަލަތައް ހެޔޮގުގައި އަމުރުކުރާ ދީދެއްގެ ގޮތުގައެވެ‪.‬‬

‫‪‬‬

‫ސިޔާސަތުގައި ދީދް ހިމަދައިގެދް ކުރިޔަފް ދިއުމަކީ ފިތުދަފަސާދައާއި އަދިޔާވެރިކަދް ދައްތާލުމަފް ލިބޭ ބާރަކަފެވެ‪ .‬ސަލާމަތްކަމާއި‬ ‫ރައްކާތެރިކަދް ލިބޭ ދަޢުވަތަކަފެވެ‪.‬‬

‫‪‬‬

‫ދީދާއި ސިޔާސަތު ވަކިކޮފްލެވިއްޖެދަމަ‪:‬‬ ‫‪ .‬އެތަދެއްގައި ފިތުދަ ފަސާދައިގެ ހުޅުގަދޑު ރޯވެގެދް ދާދެ‬ ‫‪ .‬ބަދުއަޚްލާޤީ ޢަމަލުތަކަފް ދަޢުވަތު ދެވޭދެ‬ ‫‪ .‬އިދްސާދުދްދަފް އެއްވެސް ރައްކާތެރިކަމެއް ދުލިބޭދެ‬ ‫‪ .‬އިދްސާދުދްގެ ޙައްޤުތަކަފް އެއްވެސް އިޙްތިރާމެއް ދޯދްދާދެ‪.‬‬

‫‪‬‬

‫ޙަޤީޤަތުގައި އިދްސާދާއަކީ ﷲ ސުބްހާދަހޫ ވަޠަޢާލާ މާތް ކުރައްވާ ދަރަޖަ އުފުއްލަވާފައިވާ މަޚްލުޤެކެވެ‪ .‬އެހެދްކަމުދް ދީދާއި‬ ‫ސިޔާސަތު ވާދްޖެހޭދީ އިދްސާދުދްގެ އިދްފިރާދީ ކަދްތައްތަކާއި އިޖްތިމާޢީ މުޢާމަލާތްތަކާއި ދަޢުލަތް ހިދްގުމުގެ އެދްމެހައި‬ ‫ކަދްތައްތަކާއި މެދު ވިސްދާ ތަދައްބުރުކޮފް ދިދްމުދްތައް ދިދްމާ އެއްޗެއްކަމުގައެވެ‪ .‬އެހެދްކަމުދް ދީދާއި ސިޔާސަތަކީ ވަކިކޮފްގެދް‬ ‫ވާދޭ ދެއެއްޗެއް ދޫދެވެ‪.‬‬

‫‪‬‬

‫ސިޔާސަތުގެ ޙަޤީޤީމާދައަކީ އިދްސާދުދްގެ ކަރާމާތާއި ޙައްޤުތައް ރައްކާތެރިކޮފްދިދުމާއި އެކު ދަޢުލަތު ހިދްގުމުގެ ކަދްތައްތަކާމެދު‬ ‫ވިސްދާ ތަދައްބުރުކޮފް އިދްސާދުދްދަފް ލާބަހުރި މަގުދް އެކަދްތައްކުރުމެވެ‬

‫‪‬‬

‫އެހެދްކަމުދް އިދްސާދުދްދަފް އެހީތެރިވުމަފާއި އިޖްތިމާޢީ ގުޅުދްތައް ބަދަހިކުރުމަފާއި މީސްތަކުދްގެ ޙާލު ދެދެގަދެ ހެޔޮގޮތުގައި‬ ‫ދުދިޔެ އާބާދުކުރުމަފްޓަކައި ސިޔާސަތާއެކު ދީދުގެ ބޭދުދްހިފުމަކީ ލާޒިމުކަމެކެވެ‪.‬‬

‫‪‬‬

‫ކީރިތި ރަސޫލާ މަދީދާގައި ޤާއިމުކުރެއްވި އިސްލާމީ ފުރަތަމަ ދަޢުލަތަކީވެސް ދީދާއި ސިޔާސަތު ހިމެދިފައިވާ ދަޢުލަތެވެ‪.‬‬

‫‪‬‬

‫އިސްލާމްދީދަކީ ދިރިއުޅުމުގެ އިޖުތިމާޢީ ދިޒާމެވެ‪ .‬މާތްﷲ ކަދޑައަޅުއްވާފައިވާ އުސޫލުތަކާއި ޤަވާއިދުތަކުގެ އަލީގައި މިދިޒާމު‬ ‫ހިދްގުމަކީ ސިޔާސަތެވެ‪.‬‬

‫‪‬‬

‫އިސްލާމްދީދުގައި‬

‫ކަދޑައެޅިފައިވާ‬

‫މައިގަދޑު‬

‫ޙުކުމްތަކަކީ‬

‫އެކަދްކަމަފް‬

‫ވެރިދް‬

‫ބޭދުދްވާ‬

‫ކަދްކަމެވެ‪.‬‬

‫މިސާލު‪:‬‬

‫ޙުކުމްތަދްފީޒުކުރުދްކ ޒަކާތްދެރުދް‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫މިދެދްދެވި ވާހަކަތަކުގެ އަލީގައި އެދގި ސާބިތުވަދީ ދިދާއި ދުލާ ސިޔާސަތެއް ދުވާކަމަފާއި ސިޔާސަތާއި ދުލާ ދީދެއް ދުވާކަމެވެ‪.‬‬

‫___________________________________________________________________________‬ ‫ވިލާ އިދްޓަރދޭޝަދަލް ހައި ސްކޫލް‬ ‫ލައިޓް އޮފް އިސްލާމް‬

‫‪Villa International High School‬‬ ‫نور‬ ‫‪www.noorofislam.org‬‬

‫‪Light of Islam‬‬

‫‪i‬‬

‫މަޝްވަރާކުރުދް(ޝޫރާ)‬ ‫މަޝްވަރާކުރުމުގެ މާދަ‪:‬‬ ‫‪ ‬މަޝްވަރާކުރުމަކީ ދިމާވާ އެކިއެކި މައްސަލަތައް ހެޔޮގޮތުގައި ޙައްލުކުރުމަފާއި ކަދްކަމުގެ ޙަޤީޤަތް‬ ‫ދެދެގަތުމަފްޓަކައި އެކަދްކަމުގެ ތަޖްރިބާ ލިބިގެދްވާ މީހުދްގެ ޚިޔާލު ހޯދުމެވެ‪.‬‬ ‫‪ ‬އިސްލާމީ ސިޔާސަތުގައި ސަރުކާރު ހިދްގަދްވާދީ މަޝްވަރާގެ މަތިދްދެވެ‪.‬‬ ‫‪ ‬އިސްލާމްދީދުގައި މަޝްވަރާކުރުދް ބެހެދީ މަޝްވަރާކުރުދް ހުއްދަ ދޫދް ބަޔަކާއި އަދި މަޝްވަރާކުރުދް‬ ‫ހުއްދަ އެކަމަފް ބާރުއަޅުއްވާފައިވާ ބައެކެވެ‪.‬‬ ‫މަޝްވަރާކުރުދް ހުއްދަދޫދް ބައިތައް‪:‬‬ ‫‪ ‬ކީރިތި ޤުރުއާދާއިކ ލޮބުވެތި ރަސޫލާގެ ސުދްދަތުދްގެ ތެރެއިދް ތަފްސީލުކޮފް ބަޔާދްކުރައްވާފައި ހުދްދަ‬ ‫ދައްޞުތަކާއި ގުޅިފައި ހުދްދަ ޙުކުމްތަކާއިމެދު މަޝްވަރާއެއް ދުކުރެވޭދެއެވެ‪ .‬އެހެދީ ކީރިތި‬ ‫ޤުރުއާދާއި ސުދްދަތުދް ވަކިގޮތަކަފް ކަދޑައެޅި ދިމިފައިވާ ކަދްތައްތަކަކީ އިދްސާދުދްދަފް އެކަދް‬ ‫ކަމާމެދު މަޝްވަރާކުރުމުގެ ޙައްޤުލިބިގެދް ދުވާ ކަދްކަމެވެ‪ .‬މިސާލު‪ :‬ދަމާދާއި ރޯދަ ފަރުޟުވުދް‪.‬‬ ‫‪ ‬އަދި ހަމަ އެހެދްމެ އުދްމަތުގެ ދަދްދަ ބޭކަލުދް ކަމަކާމެދު އިޖުމާޢުވެފައިވާދަމަ އެކަދްވެސް ބެލެވޭދީ‬ ‫ދީދުގައި ކަދޑައެޅިފައިވާ ކަމެއްގެ ގޮތުގައެވެ‪ .‬އެފަދަ ކަދްކަމާ މެދުވެސް މަޝްވަރާއެއް‬ ‫ދުކުރެވޭދެއެވެ‪.‬‬ ‫ދަލީލުތައް‬ ‫‪ .‬އަލްއަޙްޒާބު ސޫރަތުގެ‬

‫ވަދަ އާޔަތް ‪:‬މާދަ –"އަދި ﷲ އާއި އެކަލާދގެ ރަސޫލާކ ކަމަކަފް‬

‫ދިޔާކުރައްވއިފި ހިދދުކ މުއުމިދު ފިރިހެދަކަފްވެސް އަދި މުއުމިދު އަދްހެދަކަފްވެސް އެބައިމީހުދްގެ‬ ‫އެކަމުގައި އެބައިމީހުދްދަފް އިޚްތިޔާރެއް އޮތުމަކީ ދެތްކަމެކެވެ‪ .‬އަދި ﷲ އަފާއިކ އެކަލާދގެ‬ ‫ރަސޫލާއަފް އުރެދިއްޖެމީހާ (ދަދްދާފެވެ) ފަހެ ފާޅުވެގެދްވާ މަގުފުރެދުމަކުދް އެމީހަކު ފުރެދިއްޖެކަދް‬ ‫ކަފަވަރެވެ‪".‬‬ ‫‪ .‬އައްދަޖުމު ސޫރަތުގެ‬

‫އަދި‬

‫ވަދަ އާޔަތް‪ :‬މާދަ‪" -‬އަދި އެކަލޭގެފާދު އަމިއްލައެދުދްފުޅަކަފް‬

‫ވާހަކަފުޅެއް ދުދައްކަވާމެއެވެ‪ .‬އެއީ އެކަލޭގެފާދަފް އިއްވަވާ ވަޙީއެއް ކަމުގައިދޫދީދުވެއެވެ‪".‬‬ ‫___________________________________________________________________________‬ ‫ވިލާ އިދްޓަރދޭޝަދަލް ހައި ސްކޫލް‬ ‫ލައިޓް އޮފް އިސްލާމް‬

‫‪Villa International High School‬‬ ‫نور‬ ‫‪www.noorofislam.org‬‬

‫‪Light of Islam‬‬

‫‪ii‬‬

‫‪ .‬އަލްޙަޝްރު ސޫރަތުގެ‬

‫ވަދަ އާޔަތް‪ :‬މާދަ‪" -‬އަދި ރަސޫލާ ތިޔަބައިމީހުދްދަފް ގެދެސްދެއްވި ކޮދްމެ‬

‫އެއްޗެއްގައި ފަހެ ތިޔަބައިމީހުދް ހިފާފެވެ‪ .‬އަދި އެކަލޭގެފާދު ތިޔަބައިމީހުދްދަފް ދަހީކުރެއްވި ކޮދްމެ‬ ‫ކަމަކުދް ފަހެ ތިޔަބައިމީހުދް ދުރުވެ ގަދްދާފެވެ‪ .‬އަދި ތިޔަބައިމީހުދް ﷲއަފް ތަޤުވާވެރިވާފެވެ‪.‬‬ ‫ހަމަކަފަވެރުދް ﷲއީ ޢުޤޫބާތް ގަދަފަދަވެގެދްވާ ރަސްކަލާދގެއެވެ‪".‬‬

‫ދަލީލުތަކުދް ދޭހަވަދީ‪:‬‬ ‫‪ ‬ދީދުގައި ކަދޑައެޅި ދިމިފައިވާ ކަދްތައްތަކުގައި އެހެދީ ކީރިތި ޤުރުއާދާއި ރަސޫލާގެ ސުދްދަތުދް‬ ‫ސާބިތުވެފައިވާ ޙުކުމްތަކާމެދު މަޝްވަރާކުރުމެއް ދޯދްދާދެއެވެ‪.‬‬ ‫‪ ‬އެކަދްކަމަފް ގޮތްކިޔާހެދުމަކީ އެއްވެސް މަޚުލޫޤަކަފް ލިބިފައިވާ ޙައްޤެއް ދޫދްކަދްވެސް މިއާޔަތްތަކުދް‬ ‫ދޭހަވެއެވެ‪.‬‬ ‫މަޝްވަރާކުރުދް ހުއްދަބައި‪:‬‬ ‫‪ ‬މިބައިގައި ހިމެދެދީ ޝަރީޢަތުގައި އެކަމާމެދު ވަކިގޮތަކަފް ކަދޑައަޅުއްވާފައިދުވާ އިޖުތިޙާދުގެ‬ ‫ޙުކުމްތަކެވެ‪، .‬މިބާވަތުގެ ޙުކުމްތަކާމެދު މަޝްވަރާކުރުމަކީ އޮތްކަމެކެވެ‪ .‬މިބާވަތުގެ ޙުކުމްތައް‬ ‫ދެބަޔަކަފް ބެހެވިގެދްވެއެވެ‪.‬‬

‫___________________________________________________________________________‬ ‫ވިލާ އިދްޓަރދޭޝަދަލް ހައި ސްކޫލް‬ ‫ލައިޓް އޮފް އިސްލާމް‬

‫‪Villa International High School‬‬ ‫نور‬ ‫‪www.noorofislam.org‬‬

‫‪Light of Islam‬‬

‫‪iii‬‬

‫‪ .‬އިޖުތިހާދީ ގޮތުދް ހޯދޭ ޙުކުމްތައް‪:‬‬ ‫‪ ‬މިބާވަތުގެ ޙުކުމްތަކަކީ ޝަރުޢީގޮތުދް (ޤިޔާސްކޮފްގެދް ކަމަފްވިޔަސް) ހޯދިދާދެ ޙުކުމްތަކެކެވެ‪.‬‬ ‫އަދި މިއީ ﷲ ސުބްޙާދަހޫ ވަތަޢާލާގެ އޯގާވަދްތަކަމުދް އިޖްތިހާދަފް ދޫކޮފްލައްވާފައިވާ ޙުކުމްތަކެއް‬ ‫ކަމުދް މިބާވަތުގެ ޙުކުމްތައް ހޯދޭދީ އިސްލާމްދީދުގައި އާދްމުކޮފް ކަދޑައެޅިފައިހުރި ދަލީލުތަކާއި‬ ‫އެއްގޮތްވާގޮތުގެ މަތިދް އިޖުތިހާދުކޮފްގެދްދެވެ‪ .‬ދުވަތަ ސާބިތުވެފައިހުދްދަ ޤަވާއިދުތަކާއި‬ ‫އެއްގޮތްވާގޮތުގެ މަތިދްދެވެ‪.‬‬ ‫މިސާލު‪ :‬ދަމާދުގެ ވަގުތުތައް ކަދޑައެޅުމުގަޔާއި ރޯދަހިފުމުގައި ކަލަދްޑަރަފް ތަބާވުދް‬ ‫‪ ‬އަދި މިޙުކުމްތައް ކަދޑައެޅުދްމިއީ މުސްލިމް ޢިލްމުވެރިދްގެ ތެރެއިދް މުޖްތަހިދުދްދަފް އޮތް‬ ‫ކަމެކެވެ‪.‬‬ ‫‪ .‬ތަފްސީލު ދުކުރައްވާ ބާވާލައްވާފައިވާ ޙުކުމްތައް (ސިޔާސަތާގުޅޭ ޝަރުޢީ ޙުކުމްތައް)‬ ‫‪ ‬މިބާވަތުގެ ޙުކުމްތައް މުސްލިމުދްގެ މަޞްލަޙަތަފްޓަކައި ތަފްޞީލުކޮފް އެ ޙުކުމްތައް‬ ‫ތަދްފީޒުކުރުމަކީ ދުރުވިސްދޭ އިޚްލާޞްތެރި ޙާކިމުދްގެ ޒިދްމާއެއް‪ .‬މިފަދަ ޙުކުމްތަކުގެ މިސާލަކީ‪:‬‬ ‫‪ ‬ހަދގުރާމަކުރުމަފް ލަޝްކަރުތައް ފޮދުއްވުދް‬ ‫‪ ‬ގަވަރުދަރުދް އައްޔަދުކުރުދް‬ ‫‪ ‬މަޤާމްތަކަފް މީހުދް އިސްކުރުމާއި ދުރުކުރުދް‬ ‫‪ ‬ބައިތުލްމާލަފް ފައިސާ ހޯދުމާއި އެފައިސާ ހެޔޮގޮތުގައި ޚަރަދުކުރުދް‬ ‫‪ ‬އިޖްތިހާދީ ޙުކުމްތައް ކަދޑައަޅާ ތަދްފީޒުކުރާދީ މުސްލިމް ޢިލްމުވެރިދްގެ ތެރެއިދް މަޝްވަރާ‬ ‫މަޖްލީހުގައި ހިމެދުމުގެ ޝަރުޠު ފުރިހަމަވާ ބޭފުޅުދްގެ މައްޗަފް އެކުލަވާލެވިފައިވާ‬ ‫މަޝްވަރާމަޖިލީހުގެ މެދްބަރުދްދާއި މަޝްވަރާކޮފްގެދްދެވެ‪ .‬މިބާވަތުގެ އެއްވެސް ޙުކުމެއް‬ ‫ތަދްފީޒުކުރުމަކީ ހުއްދަކަމެއް ދޫދެވެ‪.‬‬

‫___________________________________________________________________________‬ ‫ވިލާ އިދްޓަރދޭޝަދަލް ހައި ސްކޫލް‬ ‫ލައިޓް އޮފް އިސްލާމް‬

‫‪Villa International High School‬‬ ‫نور‬ ‫‪www.noorofislam.org‬‬

‫‪Light of Islam‬‬

‫‪iv‬‬

‫މަޝްވަރާކުރުމުގެ މުޙިއްމުކަދް‬ ‫‪ ‬މަޝްވަރާކުރުމަކީ އިސްލާމީ މުޖުތަމަޢުގެ ހަރުދަދާ އުޞޫލުތަކުގެ ތެރެއިދް އެއް އަސްލެއްކަމުދް‬ ‫އިސްލާމްދީދުގައި މަޝްވަރާކުރުމަފް ވަރަފް ބޮޑަފް ބާރު އަޅުއްވާފައިވެއެވެ‪.‬‬ ‫‪ ‬ކީރިތ ރަސޫލާގެ ސުދްދަތުގައި މިކަމާ ބެހޭ ގޮތުދް އައިސްފައިވާ ދަލީލުތައް ވަރަފް ގިދައެވެ‪ .‬އޭގެ‬ ‫ތެރެއިދްއ‬ ‫‪ ‬އާލް އިމްރާދް ސޫރަތުގެ‬ ‫‪ ‬އައްޝޫރާ ސޫރަތުގެ‬

‫ވަދަ އާޔަތް‬ ‫ވަދަ އާޔަތް ހިމެދެއެވެ‪.‬‬

‫‪ ‬ﷲ ސުބްޙާދަހޫ ވަތަޢާލާ މުއުމިދުދްދަފް އެބައިމީހުދްގެ ކަދްތައްތަކާމެދު މަޝްވަރާގެ އުސޫލުދް‬ ‫ކަދްތައްތައް ދިދްމަވާތީ ތަޢުރީފުގެ ބަސްފުޅު ވަޙީ ކުރެއްވުވުމުދް ދޭހަވަދީ މަޝްވަރާކުރުމަކީ ﷲގެ‬ ‫ތަޢުރީފުގެ ބަސް ލިބޭކަމެއްކަމެވެ‪ .‬އަދި އެކަމުގެ މުހިއްމުކަމެއް ކަމާއި މަޝްވަރާކުރުމަކީ މުޖުތަމަޢުގެ‬ ‫ހަމަޖެހުމާއި އެއްބައިވަދްތަކަމަފް އޮތް ބާރެއްކަދް މިދެއާޔަތުދް ދޭހަވެއެވެ‪.‬‬ ‫‪ ‬ކީރިތި ރަސޫލާ އެކަލޭގެފާދުގެ ޙަޔާތްޕުޅުގައި ޝަރީޢަތުގައި ވަކިގޮތެއް ކަދޑައެޅިފައިދުވާ ކަދްކަމުގައި‬ ‫އަޞްޙާބުބޭކަލުދްދާއި މަޝްވަރާކުރައްވާފައިވެއެވެ‪ .‬މިގޮތުދް‪:‬‬ ‫‪ .‬ބަދުރު ހަދގުރާމައިގައި އަޞީރުދްދާއިމެދު ކަދްތައް ކުރަދްވީ ކިހިދެއްތޯ އައްސަވވާ‬ ‫އެކަލޭގެފާދުގެ އަޞްޙާބުބޭކަލުދްދާ މަޝްވަރާކުރެއްވިއެވެ (ﷲގެ ޙަޟްރަތުދް އެކަމާގުޅޭ‬ ‫ޙުކުމްފުޅު އައީ އޭގެ ފަހުދް)‬ ‫‪ .‬ޚަދްދަގު ހަދގުރާމައިގައި ސަލްމާދުލް ފާރިސީ ރަޟިޔަﷲ އަދްހުގެ މަޝްވަރާގެ މަތީދް‬ ‫ޚަދްދަޤު ކޮދްދެވުދް‬ ‫‪ .‬އުހު ދު ހަދގުރާމައިގައާއި ހުދައިބިއްޔާގެ ޞުލްޙާއާއި އަދި މިދޫދަސް އެތައްކަމެއްގައި‬ ‫އެކަލޭގެފާދު އަޞްޙާބު ބޭކަލުދްދާއި މަޝްވަރާކުރެއްވިއެވެ‪.‬‬ ‫ކީރިތި ރަސޫލާގެ މިޢަމަލުފުޅުތަކުދް ދޭހަވާ ކަދްތައް‪:‬‬ ‫‪ .‬އިސްލާމްދީދުގައި މަޝްވަރާކުރުމުގެ މުހިއްމުކަދް‬ ‫‪ .‬ދީދުގައި ވަކިގޮތެއް ކަދޑައެޅިފައިދުވާ ކޮދްމެ ކަމެއް ދިދްމަދްޖެހޭދީ މަޝްވަރާކޮފްގެދް‬ ‫އެހެދްމީހުދްގެ ޚިޔާލުތައް ޙިއްސާކުރުމަފްފަހުގައިކަދް‬ ‫___________________________________________________________________________‬ ‫ވިލާ އިދްޓަރދޭޝަދަލް ހައި ސްކޫލް‬ ‫ލައިޓް އޮފް އިސްލާމް‬

‫‪Villa International High School‬‬ ‫نور‬ ‫‪www.noorofislam.org‬‬

‫‪Light of Islam‬‬

‫‪i‬‬

‫ނި ުދމުގެ އަ ަދބު‬ ‫ސ ދިނު މަ ްށޓަކަ ިއ‬ ‫ސނު ން ނަ ްށ ކޮން މެހެން ބޭނު ން ަކމެކެވެ‪ .‬ނިން ޖަ ީކ ހަށިގަޑ ަ ްށ ހަމަގެހުމާއި އަރާމު ގެނެ ް‬ ‫ނި ުދމަކީ‪ ،‬އިން ާ‬ ‫ސރަތުގެ ‪ 9‬ވަނަ‬ ‫ޫ‬ ‫ސނު ން ނާ އި ޖަނަ ވާރުން ގެ ފިތުރަތުގައި މާތްﷲ ލައްވާފައިވާ ކަމެކެވެ‪ .‬އައްނަ ބައު‬ ‫އިން ާ‬

‫އާ ަޔތުގައި މާތްﷲ‬

‫ވަޙީކުރައްވާފައިވެއެވެ‪.‬‬ ‫ނދުން އަރާމު ލި ްއބައި ެދނިވި ކަމެއްކަމުގައި ލެއްވީމެވެ‪".‬‬ ‫ަސކަލާނގެ ތި ަޔބައިމީހުން ގެ ި‬ ‫މާނަ އީ‪ " :‬އަދި ތިމަން ރ ް‬

‫ނި ުދމުގައި ގެން ގުޅެން ވީ ބައެއްއަ ަދބު‬ ‫‪ ‬އިރާކޮޅުނިދުން‬ ‫ނ‬ ‫‪ ‬ފަތިހާ ހޭލު ް‬ ‫‪ ‬ނި ުދމަ ްށ އެކަށީގެން ވާ ވަކިފޭރާމެއް ގެން ގުޅުން‬ ‫ނ‬ ‫‪ ‬ކަނާ ތްފަރާތު އަރިކަށި މައްޗަ ްށ އޮ ޯށ އޮތު ް‬ ‫‪ ‬ނި ުދމުގެ ކުރިން ކި ާޔ ުދޢާކިއުން‬ ‫‪ ‬ނި ާދހޭލައިގެން ކި ާޔ ުދޢާ ކިއުން‬

‫ސރަތްތަކާއި އާ ަޔތްތަކާއި ުދޢާތައް‪:‬‬ ‫ނި ުދމުގެ ކުރިން ކިއުމަ ްށ ސު ންނަ ތުން ސާ ބިތުވެފައިވާ‪ ،‬ޤުރްއާނު ގެ ބައެއް ޫ‬ ‫ސ ކި ަޔވައި އަތްތިލައިގެ ބަނޑ ުފު ަށ ްށ ފުމެ ހަށިގަނޑުގައި ތިން ފަހަރު‬ ‫ާސ‪ ،‬އަލްފަލަޤް އަދި އައްނާ ް‬ ‫‪ .1‬ސޫ ރަތްތައް‪ :‬އަލްއިޚްލ ް‬ ‫އަތްފިރުމުން ‪.‬‬ ‫ޔތްތައ ް‪ :‬آىت االكرس އާއި سورةالبقرة ގެ ފަހު ެދއާ ަޔތް (‪)282،282‬‬ ‫‪ .2‬އ ާ ަ‬ ‫‪ު .3‬ދޢާއެއ ް‪:‬‬

‫ނި ާދހޭލުމަ ްށފަހު ކިޔަން ވާރި ުދވެފައިވާ ބައެއް ުދޢާ‪:‬‬ ‫‪" .1‬أعوذ بكلماث اهلل التامت مه غضبه وشر عباده ومه همزاث الشياطيه وأن يحضرون"‬ ‫‪.2‬‬

‫ނު ބައި ހުވަފެނެ އް ފެނިގެން ހޭލެވިއްޖެނަ މަ‬

‫ނފަހަރު ފުމެލުމަ ްށފަހު "أعوذ" ކި ާޔ ެށވެ‪.‬‬ ‫ވައަތްފަރާތަ ްށ ތި ް‬

‫___________________________________________________________________________‬ ‫ވިލާ އިންޓަރނޭޝަނަލް ހައި ސްކޫލް‬ ‫ލައިޓް އޮފް އިސްލާމް‬

‫‪Villa International High School‬‬ ‫وور‬ ‫‪www.noorofislam.org‬‬

‫‪Light of Islam‬‬

‫‪ii‬‬

‫ދބު‬ ‫ފޭރާން ލުމުގެ އަ ަ‬ ‫ފޭރާން ލުމުގެ ބޭނު ން ‪:‬‬ ‫ފޭރާން ލުމުގެ މައިގަނޑ ު ތިން ބޭނު މެއް އޮވެއެވެ‪ .‬އެއީ‬ ‫ނ‬ ‫‪ .1‬ޢައުރަނިވާކުރު ް‬ ‫ސލާމަތްވުން އަދި މާޙައުލުގެ ކިލަނބުން ިލބިދާނެ ގެއްލުމަކުން ރައްކާތެރިވުން‬ ‫‪ .2‬ހޫނާ އި ފިނިން ަ‬ ‫‪ .3‬ޒީނަ ތްތެރިވުން‬ ‫ފޭރާން އެޅުމުގެ ޙުކުމް އެކި ޙާލަތްތަކުގައި ތަފާތެވެ‪.‬‬ ‫ދ ޒީނަ ތްތެރިވުމަ ްށ‬ ‫ސލާމަތްކުރުމަ ްށ ފޭރާން އެޅުމަކީ ވާޖިބެކެވެ‪ .‬އަ ި‬ ‫އެގޮތުން ޢައުރަ ނިވާކުރުމާއި ހޫނާ އި ފިނިން ސިއްޙަތު ަ‬ ‫ސން ނަ ތް ކަމެކެވެ‪ .‬ފިރިހެނު ން ފަ ުށވި ފޭރާމާއި ރަނު ން އަނގޮޓި އެޅުން ޙަރާމެވެ‪ .‬އަދި ފިރިހެނު ން އަން ހެނު ން ގެ ފޭރާން‬ ‫ފޭރާން އެޅުމަކީ ު‬ ‫ެސ ޙަރާމް ކަމެކެވެ‪ .‬ގަހަނާ އަކީ އަން ހެނު ން ގެ ފޭރާމުގެ ތެރޭގައި ހިމެނޭ އެއްޗެކެވެ‪ .‬އަދި‬ ‫އަދި އަން ހެނު ން ފިރިހެނު ން ގެ ފޭރާން ލުމަކީވ ް‬ ‫ިސލާމްދީނު ގައި ޙަރާމްކަމެކެވެ‬ ‫ެސ އ ް‬ ‫ހަމައެހެން މެ ކިބުރުވެރިކަމާއި ބޮޑާކަމުގެގޮތުން ފޭރާން އެޅުމަކީ ވ ް‬ ‫ނއިގައި އައ ިސް ފައިވެއެވެ‪.‬‬ ‫ނވ ާ ހަދީޡެއްގ ެ މާ ަ‬ ‫ނ ރިވާވެގ ެ ް‬ ‫ނގެ އަރިހު ް‬ ‫ޛއިފާގެފ ާ ު‬ ‫ޙު ަ‬ ‫" ރަނާ އި‬

‫ރިހީގެ‬

‫ކަން ވާރުގައި ބުއިމާއި ކެއުމުން‬

‫އަދި‬

‫ފަ ުށވި ފޭރާން ލުން‬

‫ކީރިތި‬

‫ަސލާ‬ ‫ރ ޫ‬

‫(ސ)‬

‫އަހަރެމެން ނަ ްށ‬

‫މަނާ ކުރެއްވިއެވެ‪ .‬އެތަކެއްޗަކީ ުދނި ޭޔގައި އެބައިމީހުން ނަ ްށ (ކާފިރުން ނަ ްށ) ހުރި ތަކެއްޗެވެ‪ .‬އަހަރުމެން ނަ ްށ އެތަކެތި ހުރީ އާޚިރަތް‬ ‫ުދވަހުން ނެ ވެ‪".‬‬

‫ފޭރާން ލުމުގެ އަ ަދބުތައް‬ ‫ސފުތާހިރުކޮ ްށ ފޭރާން ބެހެއްޓުން‬ ‫‪ާ ‬‬ ‫ިސލާމްދީން ހުއް ަދކުރާ ފޭރާމެއްލުން‬ ‫ަސ ކަމާއި އެކަށީގެން ވާ ފަ ަދ އަދި އ ް‬ ‫ަސކަން ހުރި މީހާ އެތަނަ ވ ް‬ ‫‪ ‬ތަނަ ވ ް‬ ‫ްސހެ ުދމެއް ބޭއްވުން‬ ‫ަސ ތަކަ ްށ ޚާއ ަ‬ ‫ަސފަ ަދ ުދވ ް‬ ‫‪ ‬ހުކުރު ުދވ ް‬ ‫‪ ‬ފިރިހެނު ން އަޅާ ހެ ުދމެއް އަން ހެނު ން ނޭ ޅުމާއި އަން ހެނު ން އަޅާހެ ުދމެއް ފިރިހެނު ން ނޭ ޅުން‬ ‫‪ ‬ފޭރާން ލައިފައި ހުން ނަ އިރު ހަށިގަނޑުގެ ވަނާ ތައް ފާޅުވާފަ ަދ ފޭރާން ނު ލުން‬ ‫‪ ‬ހަށިގަނޑ ަ ްށ ބާރުކޮ ްށ ފޭރާން ނު ލުން‬ ‫‪ ‬ޢައުރަ ނިވާވާފަ ަދ ފޭރާން ލުން‬

‫___________________________________________________________________________‬ ‫ވިލާ އިންޓަރނޭޝަނަލް ހައި ސްކޫލް‬ ‫ލައިޓް އޮފް އިސްލާމް‬

‫‪Villa International High School‬‬ ‫وور‬ ‫‪www.noorofislam.org‬‬

‫‪Light of Islam‬‬

‫‪iii‬‬

‫ދބުތައ ް‬ ‫ސާ ފުތާހިރު ވުމުގެ އަ ަ‬ ‫ިސލާމްދީން‬ ‫ސފުތާހިރުކަމަކީ އ ް‬ ‫ާ‬ ‫ސއްޚަވާނީ ެދހަ ަދޘުން‬ ‫ަ‬

‫އިން ތިހާ ަދރަޖައަ ްށ ބާރުއަޅާ ކަމެކެވެ‪ .‬ދީނު ގައި ކުރަން‬

‫އަން ގަވާފައިވާ ކަން ތައްތައް‬

‫ުޟގެއްލުމެވެ‪ .‬އަދި ބޮޑުހަޘަކީ‬ ‫ތާހިރުވެގެން ނެ ވެ‪ .‬އެއީ ބޮޑުހަ ަދޘް އާއި ކުޑަހަ ަދޘެވެ‪ .‬ކުާާހަ ަދޘް އަކީ ވ ޫ‬

‫ޖުނު ބުވެރިވުމެވެ‪.‬‬ ‫ނ ކުރަން ޖެހޭ ކަން ތައްތަކެއް އަން ގަވައިފައި ވެއެވެ‪.‬‬ ‫ސފުތާހިރުވުމުގެ ގޮތު ް‬ ‫ާ‬ ‫ިސލާމްދީނު ގައި‬ ‫ެސ އ ް‬ ‫އަދި މީގެ އިތުރުން ވ ް‬ ‫ެސ ކި ަޔއެވެ‪ .‬އޭގެތެރޭގައި‪:‬‬ ‫މިކަން ތައްތަކަ ްށ ފިތުރީ ކަން ތައްތަކޭވ ް‬ ‫‪‬‬

‫ޚިތާނު ކުރުން‬

‫‪‬‬

‫ނި ަޔފަތިކެނޑ ުން‬

‫‪‬‬

‫ަދތް އުނގުޅުން‬

‫‪‬‬

‫ނ‬ ‫ސފުކޮ ްށ ބެލެހެއްޓު ް‬ ‫ިސތަށިގަނޑ ު ރީތިކޮ ްށ ާ‬ ‫ބޮލާއި ތުނބުޅީގެ އ ް‬

‫‪‬‬

‫ަސ ކުރުކުރުން‬ ‫މަތިމ ް‬

‫‪‬‬

‫ިސތަށި ބޭލުން‬ ‫ފޫޅުން ތިރީގެ އ ް‬

‫‪‬‬

‫ކިހިލިފަތީގެ އިސް ތަށި އުފުރުން‬

‫ަސލާ() ހަދީޘް ކުރައްވާފައި ވެއެވެ‪" .‬ތާހިރުކަމަކީ އީމާން ކަމުން ބައެކެވެ‪".‬‬ ‫ރ ޫ‬ ‫ސމާލުކަމެއް ެދއްވާފައި ވެއެވެ‪.‬‬ ‫ްސ ަ‬ ‫ިސލާމްދީނު ގައި ޚާއ ަ‬ ‫ސނާ ގެ ހަށިގަނޑާއި ފޭރާމާއި އުޅޭތަނު ގެ ސާ ފުތާހިރުކަމަ ްށ އ ް‬ ‫އިން ާ‬ ‫އެގޮތުން‬

‫ހަށިގަނޑުގެ‬

‫ސފުތާހިރު‬ ‫ާ‬

‫ކަމ ްށބަލާއިރު‬

‫ަޟހާޖާ‬ ‫ގ ާ‬

‫ކުރުމަ ްށފަހު‬

‫ސފުތާހިރުވުން ‪،‬‬ ‫ާ‬

‫ބޮޑުހަ ަދޘްވެރިވެއްޖެނަ މަ‬

‫ުޟކުރުން‬ ‫ެސފުކުރުން ‪ ،‬ވ ޫ‬ ‫ނ ޮދވ ާ‬ ‫ަދތްއުނގުޅުން ‪ ،‬ފެން ވެރުން ‪ ،‬އަތާއިއަނގަ‪ ،‬ކެއުމުގެ ކުރިން ނާ އި ފަހު ް‬

‫ހިނަ އިގަތުން ‪،‬‬

‫ފަ ަދކަން ތައްތައް ހިމެނެ އެވެ‪.‬‬

‫ަސލާ(ص) ހަދީޘް ކުރެއްވިއެވެ‪ " .‬ތިމަން ކަލޭގެފާނު ގެ އުން މަތަ ްށ އުނ ަދގޫ ކަމަކަ ްށ ނު ވާނެ ނަ ަމ ކިން ެމ‬ ‫ަދތްއުނގުޅުމާ ބެހޭގޮތުން ރ ޫ‬ ‫ނަ މާ ަދކަ ްށ ަދތްއުނގުޅުމަ ްށ އެމީހުން ނަ ްށ އަމުރުކުރެއްވީމުހެވެ‪".‬‬

‫___________________________________________________________________________‬ ‫ވިލާ އިންޓަރނޭޝަނަލް ހައި ސްކޫލް‬ ‫ލައިޓް އޮފް އިސްލާމް‬

‫‪Villa International High School‬‬ ‫وور‬ ‫‪www.noorofislam.org‬‬

‫‪Light of Islam‬‬

‫‪iv‬‬

‫ދބު‬ ‫ަދތުރުފަތުރު ކުރުމުގެ އަ ަ‬ ‫މި އަ ަދބުތައް ތިން ަބ ަޔ ަކ ްށ ބަހާލެވެއެވެ‪ެ .‬އއީ‪:‬‬ ‫‪ަ .1‬ދތުރަ ްށ ފެ ުށމުގެ ކުރިން ކުރަން އަން ގަވާފައިވާ ކަން ތަ ްއ‬ ‫‪ަ .2‬ދތުރުމަތީގައި ޢަމަލުކުރަން އަން ގަވާފައިވާ ގޮތް‬ ‫‪ަ .3‬ދތުރުން އެނބުރި އައުމަ ްށ ަފހު ކުރަން ޖެ ޭހ ކަން ތައްތަކެވެ‪.‬‬ ‫‪ަ .1‬ދތުރަ ްށ ފެ ުށމުގެ ކުރިން‬ ‫ދ ުދ ާޢކުރުން ‪.‬‬ ‫ރަ ުށގައި ާޙޟިރުވެތިބި މީހުން އަލްވަ ާދޢު ިކ ުޔމާއި‪ާ ،‬ބއްޖަވެރި ަދތުރަކަ ްށ އެ ި‬ ‫‪ަ .2‬ދތުރުމަތީގައި‬ ‫ނ ާޔ‬ ‫ޝ ްއކެއްނެ ތް ގޮތުގައި ތިން މީހެއް ެގ ުދޢާ އި ާޖބަކު ަރއްވާ ުހއްޓެވެ‪ .‬އެ ީއ އަ ި‬ ‫ޙަދީޘެއްގެ މާނަ އިގައިވެއެވެ‪ަ " .‬‬ ‫ލިބިގެން ވާ މީހާގެ ުދ ާޢއާއި‪ަ ،‬ދތުރުވެރި ާޔގެ ުދ ާޢއާއި‪ ،‬ބައްޕަ ަދރިފުޅުގެ މައްޗަށް ކުރާ ުދޢާއެވެ‪".‬‬ ‫ަދތުރުމަތީގައި ބަލަން ވީ ަބއެއް ކަން ތަ ްއ‪:‬‬ ‫‪ ‬ރޭގަނޑ ު އެ ަކނި ަދތުރު ނު ކުރުން‬ ‫‪ ‬މަ ުދވެގެން ތިން މީހުން ނާ އެކު ަދތު ުރކުރުން‬ ‫ިސކުރުން‬ ‫‪ ‬ތިން މީހަކު ަދތުރެއް ކުރާނަ މަ އެ ަކކު ވެރިއަ ަކ ްށ އ ް‬ ‫‪ު ‬ދޢާކުރުމާއި ﷲ ހަ ުދ ަމކުރުން‬ ‫‪ ‬އަން ހެނު ން ދިގު ަދތު ެރއް ކުރާނަ މަ މަހުރަމަކާ ެއކީ ަދތުރުކުރުން‬ ‫ަސހަ ގޮތްތައް ބޭނު ން ކުރުން‬ ‫‪ަ ‬ދތު ރުމަތީގައި ދީނު ގައި އަން ގަވާފައިވާ ުލއިފ ޭ‬ ‫ަޞރުކުރުން‬ ‫‪ ‬ނަ މާ ުދ ޤ ް‬ ‫‪ ‬ރޯ ަދއަ ްށ ހުރި މީހާ އެރޯ ަދ ަފހުން ހިފުމަ ްށ ޫދކޮ ްށލުން‬ ‫‪ަ ‬ދތުރުމަތީގައި މީހަކު ބަލިވެއްޖެނަ މަ އޭނާ ގެ އެކުވެރިން އޭނާ އަށް އެހީވުން‬ ‫ސވާރުވެގެން ަދތުރުކުރުން‬ ‫ސވާރުވާ ެއއްޗަ ަކ ްށ ަ‬ ‫‪ަ ‬ދތުރުކުރުމަ ްށ ަ‬ ‫‪ަ .3‬ދތުރަ ްށފަ ުހ‬ ‫ަސ ާލ(ޞ) ަދތުރު ުފޅެ ްއކުރައްވާ ަފއި‬ ‫ޟ ަޔﷲ ޢަން ުހ އަ ިރހުން ރިވާވެގެން ވާ ގޮތުގައި ކީރިތި ރ ޫ‬ ‫ކަ ުޢބު ބުނު މާލިކު ރަ ި‬ ‫ިސކިތުގައި ެދރަ ުކޢަތް‬ ‫ދ މ ް‬ ‫ިސކިތަ ެށވެ‪ .‬އަ ި‬ ‫އެނ ުބރި ވަޑައިގެން ފިނަ މަ އެން މެ ުފރަތަމަ ވަޑައިގަން ނަ ވަނީ މ ް‬ ‫ނަ މާ ެދއްކު ެރއްވުމަ ްށފަހު އިށީ ެދ ވަޑައިގަން ނަ ވައެވެ‪.‬‬ ‫___________________________________________________________________________‬ ‫ވިލާ އިންޓަރނޭޝަނަލް ހައި ސްކޫލް‬ ‫ލައިޓް އޮފް އިސްލާމް‬

‫‪Villa International High School‬‬ ‫وور‬ ‫‪www.noorofislam.org‬‬

‫‪Light of Islam‬‬

‫‪i‬‬

‫ާޟއުވެރިކަނ‬ ‫ތަވ ު‬ ‫ާޟއުވެރިކަމަކީ‪ ،‬އަނި ާޔވެރިވުމާއި‪ ،‬ފަޚުރުވެރިވުމުގެ އިދިކޮޅު ސިފައެވެ‪ .‬އެއީ ބޮޑާވެނު ގަތުމާއި މަޑުމައިތިރިވުމެވެ‪.‬‬ ‫ތަވ ު‬

‫ތަވާޟު އުވެރިވުމުގެ މާތކަނ‬ ‫ޞ ަދޤާތކޮށގެނ މު ަދލަކަށ‬ ‫ސނލެއވި އަބޫ ހުރައިރާގެ އަރިހުނ ރިވާވެފައިވާ ޙަދީޘެއގެ މާނަ އިގިވަނީ‪ަ " ،‬‬ ‫ﷲ ރުއ ު‬ ‫އުނިކަމެއނާ ނނާ ނެ އެވެ‪ .‬ޢަފޫކޮށގެނ ﷲ ތަޢާލާ އެއިލާހުގެ އަޅަކަށ އިއޒަތތެރިކަނ ނޫ ނއެއޗެއ އިތުރެއ ނު ކުރައވަތެވެ‪ .‬ﷲ އަށ‬ ‫ޝއކެއނެ ތގޮތުގައި ﷲ އޭނާ ގެ ޤަ ަދރު އުފުއލަވާހުއޓެވެ‪( ".‬މުސލިމ)‬ ‫ާޟއުވެރި ވެއޖެނަ މަ ަ‬ ‫މީހަކު ތަވ ު‬

‫ބޮޑާކަމާއި ކިބުރުވެރިކަމުގެ ނު ބައިކަނ‬ ‫ކީރިތި ޤުރއާނު ގެ ގިނަ ގުނަ އާޔަތތަކުގައި ބޮޑާކަމާއި ކިބުރުވެރިކަމުގެ ނު ބައިކަނ އަނގަވާފައިވެއެވެ‪ .‬މީގެތެރޭގައި ކިބުރުވެރިވެ‬ ‫ސވާކަމާއި އެފަ ަދމީހުނ ނަ ރަކައަށ ވައ ަދވާނެ ކަމަށ‬ ‫ބޮޑާވާމީހުނނަ ށ ﷲގެ ރަޙމަތ ނެ ތކަމާއި‪ ،‬އެފަ ަދ ބަ ަޔކު ެދކެ ﷲ ނު ރުއ ަ‬ ‫ަސލާ (ص) ގެ ޙަދީޘތަކުގައި އަލފަލަގޭ ކިއުނު ތަނެ އގައި ނަ ރަކައިގައި ކިބުރުވެރިނ ކަސތަޅު އެޅުއވޭނެ‬ ‫އަނގަވާފައިވެއެވެ‪ .‬ކީރިތި ރ ޫ‬ ‫ކަމަށ އަނގަވާފައިވެއެވެ‪.‬‬

‫___________________________________________________________________________‬ ‫ވިލާ އިންޓަރނޭޝަނަލް ހައި ސްކޫލް‬ ‫ލައިޓް އޮފް އިސްލާމް‬

‫‪Villa International High School‬‬ ‫نور‬ ‫‪www.noorofislam.org‬‬

‫‪Light of Islam‬‬

‫‪i‬‬

‫އަޚްލާޤީ ބައެއް ނު ބައި ސިފަތައް‬ ‫ސ ަބބުން އޭގެ ވެރި ާޔއަށާ ިއ‬ ‫ޗކެވެ‪ .‬ބަ ުދ އަޚްލާ ަޤކީ އޭގެ ަ‬ ‫އަޚްލާޤަ ީކ ރަނގަ ާޅއި ނު ަބއި އޭގައި އެކުލެވޭ އެއް ެ‬ ‫ޗކެވެ‪ .‬އެހެން ކަމުން ނު ރަނގަ ުޅ ސިފަ ަތކާ ނޭ ެދ ޭވ‬ ‫ސން ޕާ އެއް ެ‬ ‫ު‬ ‫އެނޫ ން ީމހުން ނަ ްށ ގެއްލުމާ ިއ ހަ ާލކު ހު ިރ‬ ‫ިސލާމްދީން ނު ހަނު ބޮޑ ަ ްށ ބާރު ައޅާކަ ެމކެވެ‪.‬‬ ‫މުޢާމަލާތަކުން ެއއްވިބާވެ ުދރުހެލިވެ އުޅުމަކީ‪ ،‬އ ް‬ ‫ޣީބަބުނުން‬ ‫ނ‪:‬‬ ‫ސރަތުގެ ‪ 23‬ވަނަ ާއ ަޔތުގައި ﷲ ވަ ީޙކުރައްވަ ީ‬ ‫ޣީ ަބބުނު މަކީ ނެ ތިނު ބައިމޮ ުށމެވެ‪ .‬އަލްޙުޖްރާތު ޫ‬ ‫ެވސ އޭނާ ގެ ައޚާ‬ ‫"އަދި ތި ަޔބައިމީހުން އެ ަކކު އަނެ ަކކަ ްށ ީޣ ަބބުނެ ނޫ ޅޭ ެށވެ‪ .‬ފަހެ ތި ަޔ ަބއިމީހުން ކުރެ ެއކަކުވ ް‬ ‫ަސކާން ރުހޭނެ ެހއް ެޔވެ؟ ފަ ެހ ނު ރުހޭނެ ކަން ކަ ަށވަރެވެ‪".‬‬ ‫މަރުވެފައިވަނީކޮ ްށ އެ ައޚާގެ މުޅަމ ް‬ ‫ސބުބުން އޭނާ ައ ާށ ިއ މުޖްތަމަޢަ ްށ ގެއްލުން ވަނީނަ މަ އެވާހަ ަކ ަދ ްއކަން ހުއް ަދ އޮ ްތ‬ ‫މީހެއްގެ ނު ބަ ިއޢަމަލުތަކުގެ ަ‬ ‫ގޮތަކަ ްށ އެވާ ަހކައެ ްއ ަދ ްއކައި އުޅުމަކީ ީޣބަ ބުނު މެއް ނޫ ނެ ވެ‪.‬‬

‫ނ‬ ‫ޣީބަބުނު މުގެ ނު ބައިކަ ް‬ ‫ސރަތު ެގ ‪ 23‬ވަނަ ާއ ަޔތުގައި އަން ގަވާފައި ާވ ގޮތުން ީޣބަބުނު މަ ީކ މީހަ ުކ ތިމާގެ އަ ާޚ މަރުވެފަ ިއ ވަނިކޮށް‬ ‫ޙުޖުރާތު ޫ‬ ‫ދކޮޅު ހެދޭނެ މީހެއްނޫ ނެ ވެ‪.‬‬ ‫ަސ ކެ ުއން ފަ ަދ ކަމެކެވެ‪ .‬މަރުވެފައިވާ މީހަކީ އޭނާ ެގ ދިފާއުގައި ވާހަކަ ަދ ްއކާ އި ި‬ ‫އޭނާ ގެ މުޅަމ ް‬ ‫ެސ މާނަ ެއއްނެ ތެވެ‪.‬‬ ‫އަދި އެމީ ެހއްނެ ތް ތަނެ އްގައި ވާހަ ަކ ަދ ްއކުމުގެ އެއްވ ް‬ ‫ސގެފާނު އަރިހުން ރިވާވެފައިވާ ޙަދީޘެއްގެ މާނަ އިގައިވެއެވެ‪" .‬ތިމަން ަކލޭގެފާނު މިޢުރާ ުޖ‬ ‫ްސން ެލއްވި އަނަ ް‬ ‫ﷲ ރުއ ު‬ ‫އެރުއްވުނު ހިނ ުދ ޮލއިން ވާ ނި ަޔފަތިތަ ެކއްގެ ވެރި ަބ ެޔއް ެގ ކައިރިން ވަޑައިގަތީމެވެ‪ .‬އެހިނ ުދ އެމީހުން އެމީހުން ގެ‬ ‫ވަކިތަކުން‬

‫ނއެވެ‪ .‬ތިމަން ކަލޭގެފާނު‬ ‫މޫނާ އި މޭމަތީގައި ވަކި އަޅައި ވީ ަދ ީ‬

‫ްސލާމުގެ އަރިހުން‬ ‫ޖިބް ީރލް ޢަލަ ިއހިއ ަ‬

‫ަސކަ ިއ މީހުން ެގ ައބުރަށް‬ ‫ީސތަކުން ގެ މ ް‬ ‫ްސވީމެވެ‪ .‬މިއީ ކޮން ަބއެއްތޯއެވެ‪ި .‬ޖބްރީލްގެފާނު ދެން ނެ ވި ެއވެ‪ .‬މިއީ މ ް‬ ‫އެއ ެ‬ ‫ީސތަކުން ނެ ވެ‪".‬‬ ‫އަރައިގަނެ އުޅުނު މ ް‬

‫___________________________________________________________________________‬ ‫ވިލާ އިންޓަރނޭޝަނަލް ހައި ސްކޫލް‬ ‫ލައިޓް އޮފް އިސްލާމް‬

‫‪Villa International High School‬‬ ‫نور‬ ‫‪www.noorofislam.org‬‬

‫‪Light of Islam‬‬

‫‪ii‬‬

‫ފާރަލުން‬ ‫ސރަތުގެ ‪ 23‬ވަނަ‬ ‫ުސލިމުން ގެ މައްޗަ ްށ ނި ާހ ަޔތަ ްށ މަނާ ކުރައްވާ ަފއިވާ ކަމެކެވެ‪ .‬އަ ްލޙުޖްރާތު ޫ‬ ‫ެސ މ ް‬ ‫ފާރަލުމަކީވ ް‬ ‫ނ‪:‬‬ ‫އާ ަޔތުގެ ކު ީރކޮޅުގައި އަން ގަވަ ީ‬ ‫ީސތަކުން ނޭ ވެ‪ .‬ތި ަޔބައި ީމހުން ހީކުރުން ތަކާ އިން ތިހާ ަދރަޖައަ ްށ ުދރުވެގަން ނާ ެށވެ‪ .‬ހަމަ ަކ ަށވަރުން‬ ‫"އޭ އީމާން ވި މ ް‬ ‫ދ ތި ަޔބައިމީހުން ެއކަ ުކއަނެ ަކކަ ްށ ފާ ަރލާ ނޫ ޭޅ ެށވެ‪".‬‬ ‫ބަ ެއއް ީހކުރުން ތަ ަކކީ ފާ ަފއެކެވެ‪ .‬އަ ި‬

‫ާސގެ އަރިހުން ރިވާވެފައިވެއެވެ‪" .‬މީހަކު ަބ ަޔ ުކ މީހުން ގެ ނު ުރހުމުގައި‬ ‫ފާރަލުމުގެ ނު ަބއިކަން ‪ :‬ޢަބް ުދﷲ ބުނު ަޢ ްއބ ް‬ ‫ްސނެ އެވެ‪".‬‬ ‫ސިއްރުން އެމީހުން ގެ ވާހަކަ އަ ަހއިފިނަ މަ ޤި ާޔމަތް ުދވަހުން އޭނާ ެގ ެދކަން ފަތަށް ވިރުވައިފަ ިއހުރި ތިމަރަ އޮއ ޭ‬

‫ނ‬ ‫ޭދތެރެ ޖެއްސު ް‬ ‫ްސމަކީ ެދމީހުން ގެ ޭދތެރޭގައި އޮން ނަ އެކުވެރި ގުޅުން ތައް ކަނޑުވާ ަލއި އެމީހުން ނަ ށް ެދ ޮކޅުވެރި ޢަ ާދވާތްތެރި‬ ‫ޭދތެރެޖެއ ު‬ ‫ބަ ަޔކަ ްށ ހެ ުދމުގެ ނި ަޔތުގައި އެ ަކކު ގާތުގައި އޭނާ ރު ިޅއަން ނަ ބާވަތުގެ ވާހަކަ ެދ ްއކުމެވެ‪.‬‬ ‫އަލްއިމާމު‬

‫ުސލިމް ރިވާކު ެރއްވި ޙަދީޘެއް ަގއިވަނީ ‪:‬‬ ‫މ ް‬

‫" ޭދތެރެ ޖައްސާ މީހަކު ސު ވަރުގެ ނު ވަންނަ ހުއްޓެވެ‪".‬‬ ‫ްސމުގެ ނު ަބއިކަމެވެ‪.‬‬ ‫ނ ޭދތެރެ ޖެއ ު‬ ‫މިޙަދީޘުން އެނގެ ީ‬

‫ްސމީހުން ަދ ްއކާ‬ ‫ޭދތެރެ ޖެއްސު މުގެ ނު ބައިކަން ‪ :‬އަލްޤަލަމުގެ ‪ 21‬އަދި ‪ 22‬ވަނަ ާއ ަޔތުގައި‪ޭ ،‬ދތެރެ ޖައ ާ‬ ‫ވާހަކައަށް ނު ެހއްލުމަ ްށ އަން ގަވާ އަމުރުކު ަރއްވާފައިވެއެވެ‪.‬‬ ‫ެސ‬ ‫ެސ އަ ާޛބު ިލބޭނެ ކަ ަމ ްށވ ް‬ ‫ސވަރުގެ ނު ވަން ނާ ނެ ކަމަށާ އި އެފަ ަދ މީހުން ނަ ްށ ަކ ްށވަޅުގައިވ ް‬ ‫ްސމީހާ ު‬ ‫ޭދތެރޭ ޖައ ާ‬ ‫ަސލާ (ޞ)ގެ ޙަދީޘް ުފޅުން ާޘބިތުވެއެވެ‪.‬‬ ‫ރ ޫ‬

‫___________________________________________________________________________‬ ‫ވިލާ އިންޓަރނޭޝަނަލް ހައި ސްކޫލް‬ ‫ލައިޓް އޮފް އިސްލާމް‬

‫‪Villa International High School‬‬ ‫نور‬ ‫‪www.noorofislam.org‬‬

‫‪Light of Islam‬‬

‫‪i‬‬

‫އާމުކޮ ްށ ބޭނުން ކުރެވޭ ބައެއް އަރަބި ބަސް ތަކުގެ މާނަ‬ ‫ޚަތީބުން ‪ :‬ޚުތުބާ ޭދމީހުން‬ ‫ީސތަކުން ގެ ފިކުރުބަ ަދލު‬ ‫ިސ މ ް‬ ‫ަޟރާތް ކި ަޔވައިގެން އައ ް‬ ‫ިސލާމީ ޤައުމުތަކުގެ ޘަޤާފަތާއި ދީނާ ހ ާ‬ ‫ސސި ފަ ަދ ޤައުމުތަކުން އ ް‬ ‫ަޝރިޤުން ‪ :‬ފަރަން ޭ‬ ‫ުސތ ް‬ ‫މ ް‬ ‫ަސއްކަތްކުރާ މީހުން‬ ‫ކޮ ްށލުމަ ްށ މ ަ‬ ‫ްސކޮ ްށފައިވުން‬ ‫ީސ‪ :‬ޚާއ ަ‬ ‫ތަޚްސ ް‬ ‫އިޤްތި ާދވުން ‪ :‬ބޯލެބުން ‪/‬ތަބާވުން‬ ‫ސޙާބީން ގެ ޤައުލުތަކާއި ފިޢުލުތައް‬ ‫ިސބަ ްށ ފޯރާފައިނު ވާ ަ‬ ‫ަސލާއާ ހ ާ‬ ‫ސނަ ުދ ރ ޫ‬ ‫މައުޤޫފު ޙަދީޘް‪ަ :‬‬ ‫ޝވާހި ުދ ‪ :‬ހެކިތައް‬ ‫ަ‬ ‫މުތާބަޢާތް‪ :‬ފާރަވެރިވުން‬ ‫ތަޤްވީމްކުރުން ‪ :‬ޤާއިމް ކުރުން ‪ /‬ސީ ާދ ކުރުން‬ ‫މުރޫއަތްތެރިކަން ‪ :‬ރަނގަޅުގިނަ ސިފަތަކެއް އެކުލެވިގެން ވާމީހަކީ މުރޫއަތްތެރިމީހެއް‬ ‫ޘިޤާތުން ‪ :‬އިތުބާރުހިފޭމީހުން‬ ‫މުޚާލަފާވުން ‪ :‬ޚިލާފުވުން ެދކޮޅުހެދުން‬ ‫ިސލަކަ ްށ ( ޮދގުވެރިއެއްނަ މަ އެކަން ހާމަ ކުރުން )‬ ‫ޖަރަޙަކުރުން ‪ :‬މީހެއްގެ ކިބައިގަ ހުން ނަ އުނި ސިފައެއްބަޔާން ކުރުން މ ާ‬ ‫ނަ ފްލު އަޅުކަން ތައް‪ :‬ސު ން ނަ ތް އަ ުޅކަން ތައް‬ ‫ޤާސި ުދ ‪ :‬ޚަބަރުގެން ނަ މީހާ‬ ‫ޯސވުން‬ ‫އިޢުތިމާ ުދ ކުރުން ‪:‬ބަރ ާ‬ ‫ޖާމިނު ވުން ‪ަ :‬ޔޤީން ކަމާއެކު ކަމެއް ޙަވާލުކުރުން ނު ވަތަ ޙަވާލުވުން‬ ‫އިޖުމާޢުވުން ‪ :‬އިއްތިފާޤުވުން‬ ‫މަވްހިބާ ‪ :‬ހޮބީ‬ ‫ަސމު ‪ަ :‬ދޢުވާ އުފުލާ އަދި ަދއުވާލިބޭމީހާ‬ ‫ޚ ް‬ ‫ޙާޖަތްތައް ‪ :‬ބޭނު ން ތައް‬ ‫ސރު‬ ‫ވިލާ ަޔތު ‪ :‬ވެރިކަން ‪ /‬ނަ ް‬

‫___________________________________________________________________________‬ ‫ވިލާ އިންޓަރނޭޝަނަލް ހައި ސްކޫލް‬ ‫ލައިޓް އޮފް އިސްލާމް‬

‫‪Villa International High School‬‬ ‫نور‬ ‫‪www.noorofislam.org‬‬

‫‪Light of Islam‬‬

‫‪ii‬‬ ‫ަސއްރަފު‪ :‬ކަން ތައްތަކުގަ ބޭނު ން ރަގަޅައް ހިފުމަ ްށ އެން ގިފައި ހުރުން‬ ‫ތ ަ‬ ‫ޝރިޢު ‪ :‬ދީނީ ަދލީލުތައް‬ ‫ާ‬ ‫ރާޖިޙު ކުރައްވަނީ ‪ :‬އެން މެ ރަގަ ުޅކަމައް ެދކެނީ‬ ‫އީލާކުރުން ‪ :‬އަން ބިމީހާއާއި ޖިމާޢުނު ވުމަ ްށ ހުވާ ކުރުން‬ ‫ލިޢާން ކުރުން ‪:‬އަނބިމީހާ ވިހަން އުޅޭ ަދރިފުޅަކީ ތިމަން ނަ ގެ ަދރިއެއްނޫ ން ކަމުގައި ބުނެ އެކަމަ ްށ އިން ކާރުކޮ ްށ ބަރީއަވުމައްޓަކައި ވަކި ގޮތަކައް‬ ‫ކުރެވޭ ހުވައެއް‬ ‫ޟިހާރުކުރުން ‪ :‬އަން ބިމީހާ މަން މައާއި އެއްފަ ަދކުރުން‬ ‫ިސނޭ މީހުން‬ ‫ސފީހުން ‪ :‬ނު ވ ް‬ ‫ަ‬ ‫ިސން ‪ :‬ބަގުރޫޓުވެފައިވާ މީހުން‬ ‫މުފްލ ު‬ ‫ަސއްރަފުކުރުން ‪ :‬ބޭނު ން ކުރުން‬ ‫ތ ަ‬ ‫ތައްޤަރަބުވުން ‪ :‬ކައިރިވުން‬ ‫ުސލިމުން ނާ ެދކޮޅުވެރިވެފައި ތިބޭ ކާފިރުން‬ ‫ޙަރުބީ ކާފިރުން ‪ :‬މ ް‬ ‫ިސލާމީ ބިން ތަކުގައި ޖިޒް ަޔދީގެން ާދއިމީ އަމާން ކަމުގައި ތިބޭ މީހުން‬ ‫ޛިއްމީން ‪ :‬އ ް‬ ‫ިސލާމީ‬ ‫ުސލިމުން ނާ ެދކޮޅުވެރިވެފައިވާ ނަ މަވެސް ވި ަޔފާރިއެއް ކަހަލަކަމެއް ކުރުމަ ްށ ވަކި މު ަދތަކައް އ ް‬ ‫ުސތައުމަނު ން ‪ :‬ކާފަރުން ގެ ތެރެއިން މ ް‬ ‫މ ް‬ ‫ބިން ތަކައް އަން ނަ މީހުން‬ ‫ުސލިމުން ނާ އެބައިމީހުން ނާ ެދމެ ުދ މުޢާހަ ާދ ކުރެވިފައިވަ މީހުން‬ ‫މުޢާހަދުން ‪ :‬މ ް‬ ‫ސޚުވުން ‪ :‬އުވި ދިޔުން‬ ‫މަން ޫ‬ ‫މަޖޫސީން ‪ :‬އަލިފާނަ ްށ އަޅުކަން ކުރާމީހުން‬ ‫ސބިޢާއިން ‪:‬‬ ‫ާ‬ ‫ްސރުވުން‬ ‫އިޙ ާ‬ ‫ޖުމްހޫރު ޢިލްމުވެރިން ‪ :‬މެޖޯރިޓީ ޢިލްމުވެރިން‬ ‫މަރްޖޫޙު‪ :‬ރާޖިޙޫގޮތް ނަ ގާފަ ދެން އޮތް ގޮތް‬ ‫އިން ތިޤާމް ‪ :‬ބަ ަދލުހިފުން‬

‫___________________________________________________________________________‬ ‫ވިލާ އިންޓަރނޭޝަނަލް ހައި ސްކޫލް‬ ‫ލައިޓް އޮފް އިސްލާމް‬

‫‪Villa International High School‬‬ ‫نور‬ ‫‪www.noorofislam.org‬‬

‫‪Light of Islam‬‬

‫‪iii‬‬ ‫މުބާލިޢު ‪:‬‬ ‫އަޢުރާބީން ‪ :‬ރަ ްށފު ުށމީހުން‬ ‫ްސނު ވެ ހުޅުވާލެވިފައިވުން‬ ‫މުތްލަޤު‪ :‬ވަކިކަމެއް ޚާއ ަ‬ ‫ސލާމަތުން ހުރުން‬ ‫ުމކައްލަފުން ‪ :‬ބާލިޢުވެ ބުއްދި ަ‬ ‫އާޤިލާއިން ‪ :‬ޤާތިލްގެ ގާތްތިމާގެ ފިރިހެނު ން‬ ‫ުސމުން ‪ :‬ކު ެށއްނެ ތްމީހުން‬ ‫މަޢ ޫ‬ ‫ުސނު ން ‪ :‬ކައިވެނިކޮ ްށފައި ތިބޭމީހުން‬ ‫މުޙ ަ‬ ‫މަޙުރަމުން ‪ :‬ކައިވެނިކުރުން ޙަރާމް މީހުން‬ ‫ވަޘަނީން ‪ :‬ބު ުދފަ ަދ ތަކެއްޗައް އަޅުކަން ކުރާމީހުން‬ ‫ާސ ކުރާ ޢިލްމުވެރިން‬ ‫މުޙައްޤިޤު ޢިލްމުވެރިން ‪ :‬ހޯ ާދ ދިރ ާ‬ ‫ތަޤްވީމުކުރުން ‪ :‬ސީ ާދ ކުރުން‬ ‫ވަޙް ާދނިއް ަޔތު ‪ :‬އެއްކައުވަން ތަކަމުގެ ސިފަ‬ ‫ވަޘަނިއް ަޔތު ‪ :‬ބު ަދ ްށއަ ުޅކަން ކުރުމުގެ ސިފަ‬ ‫ސ ‪ :‬ޤުރުއާނާ އި ސު ން ނަ ތް‬ ‫ސ ް‬ ‫ނު ޫ‬ ‫ޢަޖަމީން ‪ :‬އަރަބި ނޫ ން މީހުން‬ ‫ްސބު ‪ަ ( :‬ދލީލެއްނެ ތި ވަކި އަތަކައް ޖެހުން )‬ ‫ތަޢައ ު‬ ‫ަސއްވަރު‪ :‬މަން ޒަރު‬ ‫ތ ަ‬ ‫ނިފާޤު‪ :‬މުނާ ފިޤުން ގެ ގައިގަ ހުން ނަ ެދފު ްށ ެދގޮތް ސިފަ‬ ‫ޣި ާޛ‪.... :‬‬ ‫ރކަން ‪ :‬ނު ބައި ފާފަ ކުރުން‬ ‫ފާޖި ު‬ ‫ޚައިރާތު‪ :‬ބޭނު ން ތައް ފުއް ަދއި ދިނު މަ ްށ ެދވޭ ތަކެތި‬ ‫ުސލޫބު ‪ :‬ގޮތްތައް‬ ‫އ ް‬

‫___________________________________________________________________________‬ ‫ވިލާ އިންޓަރނޭޝަނަލް ހައި ސްކޫލް‬ ‫ލައިޓް އޮފް އިސްލާމް‬

‫‪Villa International High School‬‬ ‫نور‬ ‫‪www.noorofislam.org‬‬

‫‪Light of Islam‬‬

‫‪iv‬‬ ‫ިޝ‬ ‫ތަ ުދވީނު ‪ :‬ޕަބްލ ް‬ ‫ރައު ުޔ ‪ެ :‬ދކޭގޮތް‬ ‫ނަ ސީޚް‪:‬‬ ‫ޮސފައިވުން‬ ‫ސޚު‪ :‬އުވި ގ ް‬ ‫މަން ޫ‬ ‫ތަރުޖީޙު ‪ :‬އެން މެ ރަގަޅު ގޮތްކަމުގަ‬ ‫ްސލައެއްގައި ެދކޭގޮތް ބެނެ ޙުކުމެއް ނެ ރުމުގެ ޤާބިލްކަން ލިބިފައިވާ ޢިލްމުވެރިއާ‪....‬‬ ‫މުޖުތަހި ުދ‪ :‬މައ ަ‬ ‫ޖިލް ުދ ‪:‬‬ ‫ަސނީފު ‪ :‬އެކުލަވާލުން‬ ‫ތ ް‬ ‫އިޖްމާލީ ‪ :‬އެކީ އެކައްޗައް ( ޖުމްލަގޮތެއްގައި)‬ ‫ިޝކުރުން ‪ /‬ނެ ރުން‬ ‫ތަޚްރީޖު‪ :‬ޕަބްލ ް‬ ‫ަޟއިލް ‪ :‬ހެ ޮޔކަން ތައްތައް‬ ‫ފ ާ‬ ‫ތަން ޤީ ުދ ‪:‬‬ ‫މުން ކަރު ޙަދީޘް ‪ :‬ބަލިކަށި ރާވީއަކު އިތުބާރު ހިފޭ ރާވީއެއް ރިވާކޮ ްށފައިވާ ޙަދީޘަކާ ޚިލާފުވުން‬ ‫ުޟ ޙަދީޘް ‪ :‬ހަ ާދފައިވާ ޙަދީޘް‬ ‫މައ ޫ‬ ‫މުޙައްދިޘުން ‪ :‬ޙަދީޘް ޢިލްމުވެރިން‬ ‫ޝ ްޛ ޙަދީޘް ‪ :‬އިތުބާރުހިފޭ ރާވީއަކު އޭނަ އަ ްށވުރެން އިތުބާރުކުރެވޭ ރާވީއެއް ރިވާކުރާ ޙަދީޘާ ޚިލާފުވެފައިވުން‬ ‫ާ‬ ‫މުތަކައްލިމުން ‪ :‬ވާހަކަ ަދއްކާމީހުން ( ޢިލްމުލް ކަލާމާ ބެހޭގޮތުން ވާހަކަ ަދއްކާމީހުން )‬ ‫ޝއްކު އުފައް ާދމީހުން‬ ‫ިސމުފުޅުތައް އިން ކާރުކުކޮ ްށ ަ‬ ‫މުލްޙިދުން ‪ :‬ﷲ ސިފަފުޅުތަކާ އ ް‬ ‫މުއައްރިޚުން ‪ :‬ތާރީޚު ޢިލްމުވެރިން‬ ‫މުފައްކިރުން ‪ު :‬ދނި ޭޔގެ ހިން ގާ ކަން ކަމާމެ ުދ ފިކުރުކޮ ްށ ޚި ާޔލު ފާޅުކުރާމީހުން‬ ‫ތައުވީލު ކުރުން ‪ :‬ބޭނު ން ގޮތަކައް މާނަ ފުރޮޅައިލުން‬ ‫ޯސ ކުރުން‬ ‫އިޢުތިމާ ުދ ކުރުން ‪ :‬ބަރ ާ‬

‫___________________________________________________________________________‬ ‫ވިލާ އިންޓަރނޭޝަނަލް ހައި ސްކޫލް‬ ‫ލައިޓް އޮފް އިސްލާމް‬

‫‪Villa International High School‬‬ ‫نور‬ ‫‪www.noorofislam.org‬‬

‫‪Light of Islam‬‬

‫‪v‬‬ ‫ޢަނާ ސިރުތައް ‪ :‬ނު ގުތާތައް‬ ‫މަޙު ޫދ ުދ ‪ :‬މިން ގަޑެއް ކަޑައެޅިފައިވުން‬ ‫މީރާޘް‪ :‬ވާރުތަ‬ ‫ަސބާތު ‪ :‬ގާތްތިމާގެ ފިރިހެނު ން‬ ‫އ ަ‬ ‫ިސނާ ފިކުރުކުރުން‬ ‫ތައް ަދއްބުރު ‪ :‬ވ ް‬

‫___________________________________________________________________________‬ ‫ވިލާ އިންޓަރނޭޝަނަލް ހައި ސްކޫލް‬ ‫ލައިޓް އޮފް އިސްލާމް‬

‫‪Villa International High School‬‬ ‫نور‬ ‫‪www.noorofislam.org‬‬

‫‪Light of Islam‬‬