Pag-aari ng Pamahalaan
9
HINDI IPINAGBIBILI
NOT
11
Filipino
Unang Markahan - Modyul 6 Pagkakasunod-sunod ng Pangyayari
Kagawaran ng Edukasyon ● Republika ng Pilipinas
Filipino- Grade 9 Alternative Delivery Mode Kwarter 1, Modyul 6: Pagsusunod-su Pagsusunod-sunod nod ng mga Pangyayari
Isin Isinas asaa aad d sa Bataa Bataas s Repu Republika blika 8293 8293,, Seks Seksyon yon 176 176 na: Hindi maaarin maaaring g magkaroon magk aroon ng kara karapatan patang-sip g-sipii sa anum anumang ang akda ang Pama Pamahalaa halaan n ng Pilip Pilipinas, inas, gayu ga yunp npam aman an.. Ka Kail ilan anga gan n mu muna na an ang g pa pahi hint ntul ulot ot ng ah ahen ensi siya ya o ta tang ngga gapa pan n ng pamahalaan na naghanda ng akda kung ito ay pagkakakitaan. Kabilang sa mga maaa ma aari ring ng ga gawi win n ng na nasa sabi bing ng ah ahen ensi siya ya o ta tang ngga gapa pan n ay an ang g pa pagt gtak akda da ng kakulangang bayad. Ang mga akda (kuwento, seleksyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand name, name, tatak o trademark , palabas sa telebisyon, pelikula, atbp.) na nagamit sa aklat na ito ay nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsusumikapang matunton ang mga ito upang makuha ang pahintulot sa paggamit ng materyales. Hindi inaangkin ng mga tagapaglathala at mga may-akda ang karapatang-aring iyon. Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon Kalihim: Leonor Magtolis Briones Pangalawang Kalihim: Diosdado M. Antonio Development Team of the Module Author: Marilyn S. Apalla Evaluators/Editors: Evelyn D. Gomolon, Gomolon, Ara T. Tripon Illustrator and Layout Artist: Irish S. Habagat Management Team Chairperson: Roy Angelo E. Gazo, PhD, CESO V Schools Division Superintendent Co-Chairpersons:
Members:
Nimfa R. Lago, PhD, CESE Assistant Schools Division Superintendent
Henry B. Abueva, Abueva, OIC-CID Chief Levi M. Coronel, PhD., PhD ., EPS-Filipino Sherlita L. Daguisonan, Daguisonan, EPS EPS--LRMS Meriam S. Otarra, Otarra, PDO II Charlotte D. Quidlat, Quidlat, Librarian II
Printed in the Philippines by Department of Education – Division of Iligan City Offi Of fice ce Ad Addr dres ess: s: Ge Gene nera rall A Agu guin inal aldo do,, S St. t.,, IIli liga gan nC Cit ity y Telefax: (063)221-6069 E-mail Address:
[email protected]
ii
9 Filipino Unang Markahan- Modyul 6
Pagkakasunod-sunod ng mga Pangyayari sa Akda
Ang kagamitan sa pagtuturong ito ay magkatuwang na inihanda at sinuri ng mga mula sa mga publiko publikong ng paaralan, kole kolehiyo hiyo at/o unibersida unibersidad. d. Hinihikayat namin ang mga guro at ibang nasa larangan ng edukasyon na mag-email ng kanilang puna at mungkahi sa Kagawaran ng Edukasyon sa
[email protected].
[email protected]. Mahalaga sa amin ang inyong mga puna at mungkahi.
Kagawaran ng Edukasyon ● Republika ng Pilipinas
iii
Talaan ng Nilalaman
Mga Pahina
Pangkalahatang Ideya
………………………………
1
Nilalaman ng Modyul
………………………………
1
Alamin
………………………………
1
Pangkalahatang Panuto
………………………………
2
Subukin
………………………………
3
Aralin
………………………………
4
Balikan
………………………………
4
Tuklasin
………………………………
5
Suriin
………………………………
6
Pagyamanin
………………………………
10
Isaisip
………………………………
11
Isagawa
………………………………
11
Buod Tayahin
……………………………… ………………………………
13 14
Karagdagang Gawain
………………………………
15
Susi ng Pagwawasto
………………………………
16
Sanggunian
………………………………
17
Modyul 6 iv
Pagkasunod-sunod ng Pangyayari Pangkalahatang Ideya Pagkatapo Pagk atapos s talak talakayin ayin ng naun naunang ang arali aralin n ang pags pagsusuri usuri ng maik maiking ing kwento, aalamin naman natin ngayon ang tamang pagkakasunod-sunod ng mga pangyayari sa isang akda. Tum uma ata tala lak kay
ang
mod ody yul
na it ito o
kung pa pap paa aan no
an ang g
ta tama mang ng
pagsusunod-sunod pagsusunod-su nod ng mga pangyayari sa akda o sa isang maikling kwento. Nilalayon nitong magturo sa mga paraan at batayan sa angkop na pagkasunod-sunod pagkasunod-su nod ng mga pangyayari sa akda o maikling kwento. Ipababatid din sa iyo ng modyul na ito ang kahalagahan ng kaalaman sa tamang pagkasunod-sunod ng mga pangyayari sa isang akda. Ang kaalaman na makukuha sa modyul ay magagamit natin sa pangaraw-araw, lalong-lalo na sa pagbibigay ng tuon sa mga bagay na dapat unahin dahil ito ang mas mahalaga.
Nilalaman ng Modyul Ang modyul na ito ay naglalaman naglalaman ng isang aralin: Aralin 1 -
Pagsusunod-s Pagsusunod-sunod unod ng mga Pang Pangyayari yayari sa Akda
Alamin Ano ang gagawin mo sa araling ito? Pagkatapos ng modyul na ito, ikaw ay inaasahang: Nakapagsusunod-sunod Nakapagsus unod-sunod ng mga pangyayari sa akda. ( F9PU-Iab-41)) b-41 v
vi
Pangkalahatang Panuto Paano mo Matututunan? Upang makamit ang mga inaasahan, gawin ang mga sumusunod: Basahin at unawain nang mabuti ang mga konseptong pangwika. Sundin ang bawat panutong ibinigay sa bawat gawain at pagsasanay. Sagutin ang lahat ng mga ibinigay na gawain at pagsasanay.
Icons na Ginagamit sa Modyul
Alamin
Subukin
Balikan
Ito ay ang bahaging naglalahad ng mga layunin o mithiing dapat matamo sa pag-aaral mo sa modyul na ito. Ito ay pagtatasa sa antas ng iyong kaalaman sa tatalakaying aralin. Sa pamamagitan nito masususuri kung ano na ang iyong natutunan kaugnay sa bagong tatalakaying aralin. Ito ay ang pagtatatag ng ugnayan sa pamamagitan ng pagtatalakay sa mga mahahalaga mong natutunan sa nagdaang aralin na may koneksiyon sa tatalakaying bagong aralin. Ito ay paglalahad sa bagong aralin sa pamamagitan ng iba’t ibang gawain
Tuklasin
Suriin
Pagyamani n
Ito ay ang pagtatalakay sa mga mahahalaga at nararapat mong matutunan upang malinang ang pokus na kompetensi.
Ito ay ang mga gawain na magpapalawak sa iyong natutunan at magbibigay pagkakataong mahasa ang kasanayang nililinang.
Ito ay mga gawaing magpoproseso sa iyong mahahalagang natutunan sa aralin
Isaisip
Isagawa
Ito ay ang mga gawain na gagawin mo upang mailapat ang iyong mahahalagang natutunan sa mga pangyayari o sitwasyon sa totoong buhay
Subukin 7
tatalakaying paksa. Upang maisakatuparan ito, sagutin ang mga katanungan sa ibabang bahagi.
Panuto: Ayusin ang mga pahayag sa ibaba ayon sa tamang pagkakasu pagkakasunod nod ng mga pangyayari. Gamitin ang bilang 1 bilang panimulang paraan hanggang bilang 15. ______ Nag-iisang Nag-iisang anak nina Helen at Dom Dominic inic si Andrei na isang ba batang tang laki sa layaw dahil ayaw ng mga magulang nito na mapag-iwanan ito. ______ Masaya Masaya at tahimik na naninirahan s sina ina Dominic at Helen sa Hacienda Hacienda Espiritu. ______ Tunay ngang ngang masaya ang ang pamilya sapagka sapagkatt puno ito ng pagmamah pagmamahal. al. ______ Miss na niya ang mga ito at doon napagtanto ni Andrei na dapat pahalagahan ang mga magulang habang sila ay nabubuhay pa ang mga ito at tratuhin ng maayos ang mga taong nakapaligid sa iyo. ______ Winawaldas Winawaldas lamang niya ang p perang erang pinaghirapan ng kanyang mga magulang at waring hindi dugo at pawis ang pinuhunan dito. ______ Wala siyang siyang pakialam sa pag-aa pag-aalalang lalang nararamdama nararamdaman n ng ina tuwing lumalabas s’ya kasama ang mga kaibigan. ______ Lahat ng meron siya ay nawala na parang bola at siya ay naging working student upang mapagtapos ang sarili. ______ Halos lahat ng kanyang mga kaklase ay ayaw sa kanya dahil dahil sa gaspang ng kanyang ugali. ______ Masasabing Masasabing nasa kanila an ang g lahat, kayamanan, ka kasikatan sikatan at tinitingala. ______ Naaksidente Naaksidente sila at tanging si Andrei Andrei lamang ang natirang buhay. buhay. ______ Isa na siyang siyang ganap na dok doktor. tor. ______ May mga kaibigan kaibigan naman siya s subalit ubalit halatang pera at k kasikatan asikatan lang niya ang habol ng mga ito at nagagawa rin nila ang kanilang nais sa tulong ni Andrei. ______ Bakasyon Bakasyon noon nang masay masayang ang pumunta ang mag mag-anak -anak sa Baguio at biglang nagkaroon ng hindi inaasahang pangyayari. ______ Hindi alam ni ni Andrei ang gagawin sa sapagkat pagkat nag-iisa na lama lamang ng ito sa buhay. ______ Dinalaw niya niya ang puntod ng mg mga a magulang upang ib ibalita alita sa mga ito ang kanyang tagumpay sa buhay.
8
Aralin
1
Pagsusunod-sunod ng mga Pangyayari sa Akda Balikan
Sa palagay mo ba tama ang iyong naging kasagutan sa Subukin? Malalaman mo ‘yan kung pagaaralan mo ang modyul na ito. Pero bago natin simulan ang panibagong aralin, muli muna nating balikan ang iyong kaalaman ukol sa iyong napag-aralan. Sagutin ang mga sumusunod na katanungan sa ibaba.
Panuto: Basahing mabuti ang mga pahayag sa ibaba at tukuyin kung ano o sino ang inilalarawan ng pahayag na ito. Hanapin sa kahon ang wastong sagot at isulat ito patlang bago ang numero. Tunggalian
Tauhan
Kwentong Makabanghay
Tagpuan Tema
Paksang Diwa Mensahe
Kakalasan
Suliranin Panimula
_______________ 1. Dito nakasal _______________ nakasalalay alay ang kawilihan ng m mga ga mambabasa. _______________ ___________ ____ 2. Nakatuon a ang ng kwentong ito sa pa pagkasunod-suno gkasunod-sunod d ng mga pangyayari. _______________ ___________ ____ 3. Lugar na pin pinangyarihan angyarihan ng kwen kwento to gayundin ang pan panahon ahon kung kailan naganap ang kwento. _______________ ___________ ____ 4. Pangkalahatang kaisipang nais palutangin ng may-akda sa isang kwento. 9
_______________ 5. Ito ay may apat na uri: tao vs tao, tao vs kalikasan, tao vs _______________ sarili, tao vs. Lipunan. _______________ ___________ ____ 6. Tuwirang pangangaral o pagsesermon ng manunulat sa mga mambabasa. _______________ ___________ ____ 7. Ang nagbib nagbibigay-buhay igay-buhay o ang g gumagalaw umagalaw sa kwento. _______________ ___________ ____ 8. Pinakakal Pinakakaluluwa uluwa ng isang akda. _______________ ___________ ____ 9. Problemang h haharapin aharapin ng pangu pangunahing nahing tauhan sa kw kwento. ento. _______________ ___________ ____ 10. Tulay sa w wakas akas ng kwento.
Tuklasin Ngayong nasubukan na ang iyong kaalaman sa ating panibagong aralin at sa nagdaa nag daang ng ara aralin lin,, tiyak tiyak ay han handa da ka na nang ng tuk tuklas lasin in ang mga pa panib nibago agong ng kaalamang ihahandog sa iyo. Kaya’t ating simulan ang talakayan. Sagutin ang gawain sa ibaba. Gawain 1 Panuto: Ayusin Panuto: Ayusin ang mga pahayag sa ibaba ayon sa tamang pagkakasun pagkakasunod od sa was waston tong g par paraan aan ng pag paghuh huhug ugas as ng ka kamay may.. Isu Isulat lat ang num numero ero sa pat patlan lang. g. Gamitin ang bilang 1 bilang panimulang paraan hanggang bilang 6. ______ Banlawan Banlawan ang kamay ng ma malinis linis at dumadaloy na tubig. ______ Lagyan Lagyan ng sabon ang kam kamay. ay. ______ Punasan Punasan ng malinis at tuyong tuwalya tuwalya ang kamay. ______ Basain ng ng tubig ang kamay. ______ Isa-isahing kuskusin ang mg mga a daliri lalo na sa pagitan nito. ______ Kuskusing Kuskusing mabuti ang buong b bahagi ahagi ng kamay sa lo loob ob ng 20 segundo segundo..
A. Mga Pokus na Tanong Tanong 1. Paano mo pinagsunod-sun pinagsunod-sunod od ang mga pahayag? 2. Bakit mahalagang mapagsun mapagsunod-sunod od-sunod ang mga pangyayari?
10
Suriin
Tunghayan Mo
Magaling! Napagsunod-sunod mo ang mga hakbang sa wastong paghuhugas ng kamay. Sa bahaging ito, iyong matutunghayan ang isang graphic organizer na naglalaman ng mga kaalaman.
AKDA
tula,, la, tula ela, nobe to,, nob wento k wen ing k ikling g maikl ring n. Maarin syon osisyo mpo ng komp sang isa ito ay i - ito ay bag.. mbag ilim any yang naili kan at k o at tao ng ta latt ng nula isinu a isi na pa n a pa iba at ib la,, at bula pabu pa
imu ula Sim
tna Gitna
a -n abahn agi agi ng ng a k d a ilala kilal pak agpapa uhan at tau ilang ta sa ilang n. uan gpua ta tagp ito rin dito sa rin bas baba Maba in.. ranin suliran ang an g suli
ito ng uo ito ubuo ub -sa bglit init na na sagl an, aha asigllah kasig at laiin gala gga tung tun n. lan. dula asukdu kasuk
Wakas Wa
11
-a ng m ta gan pua puan ant as atag lasan kak kaaktata n. asan aluttasa kalu
SIMULA Ang bahaging simula simula ay ay nagpapakilala ng tauhan ng akda at nagpapakita ng tagpua tag puan n nit nito. o. Mab Mababa abakas kas din dit dito o ang sul sulira iranin ning g kak kakah ahara arapin pin ng pan pangun gunah ahing ing tauhan sa akda.
GITNA Sa gitnang bahagi bahagi naman ng akda ay matatagpuan ang saglit na kasiglahan, tunggalian, at kasukdulan. Ang saglit na kasiglahan ang naglalahad ng panandaliang pagtatagpo ng mga tauhang masasangkot sa suliranin. Ang tunggalian naman ang bahaging baha ging kaba kababasa basahan han ng pakik pakikitung itunggali gali o paki pakikipa kipagsap gsapalara alaran n ng pang pangunah unahing ing tauhan laban sa mga suliraning kakaharapin, na minsan ay sa sarili, sa kapwa, o sa kalikasan. Samantalang, ang kasukdulan ang pinakamadulang bahagi kung saan makaka mak akamta mtan n ng pa pangu ngunah nahing ing tau tauhan han ang ka katup tupara aran n o kas kasawi awian an ng kan kanyan yang g ipinaglalaban.
WAKAS Binubu Binu buo o an ang g wakas wakas ng kakalasan at katapusan. Ang kakalasan kakalasan ang ang baha ba hagi ging ng na nagp gpap apak akita ita ng un unti ti-u -unt ntin ing g pa pagb gbab aba a ng ta takb kbo o ng ku kuwe went nto o mu mula la sa mai aig gti tin ng na pa pang ngya yaya yarri sa kas asuk ukdu dula lan. n. At ang katapusan ang g ba baha hagi ging ng katapusan an kababasahan ng magiging resolusyon ng kuwento. Maaring masaya o malungkot, pagkatalo o pagkapanalo. Gayun Gay unp pam ama an, ma may y mga kuwe wen nto na hi hind ndii la lag gin ing g win ina awa waka kas san sa pamam pam amagi agitan tan ng da dalaw lawang ang hul huling ing nab naban anggi ggitt na mga san sangka gkap. p. Kun Kung g min minsan san,, hinahayaan ng may-akda na mabitin ang wakas ng kuwento para bayaang ang mambabasa ang humatol o magpasya kung ano, sa palagay nito, ang maaring kahinatnan ng kuwento.
12
Talakayin Mo Matapos alamin ang bahagi ng isang maikling kwento, basahin ang isang kwentong aantig sa iyo at gawin ang kasunod na mga gawain.
Anim na Sabado ng Beyblade (Bahagi Lamang) ni Ferdinand Pisigan Jarin Unang Sab Unang Sabad ado o ng pa pagla glabas bas niya na nang ng hil hiling ingin in na niyang niyang magdi magdiwan wang g ng kaarawan kahit hindi pa araw. Nangumbida ako ng maraming tao kasabay ng biling ‘wag kalimutan ang regalo at pagbati ng “Happy Birthday , Rebo!”. Kailangang di niya malimutan ang araw na ito. Dapat pinakamasaya ang Sabadong ito sa lahat ng Sabado. Saba do. Maram Maraming-m ing-marami araming ng larua laruan. n. Stuffed Toys, Mini-Helicopter, Walkie-Talkie, Crush Gear, Remote Controlled Cars, at Cars, at higit sa lahat, ang Beyblade. Ang paborito niyang Beyblade. Maraming-maraming Beyblade. Tinanggap niya ang lahat ng ito at marami pang iba sa kaniyang kaarawan. Sa kaniyang pagtuntong sa limang taon. Kahit di totoo. Kahit hindi pa araw. Ikalawang Ikala wang Sabado, naki-bert naki-bertdey dey nama naman n siya siya.. Pagk Pagkatapo atapos s ay mulin muling g nagla naglaro ro ng beyblade kasama ang mga pinsan. Tatlo Ta tlong ng araw araw ba bago go du duma mati ting ng an ang g ik ikat atlo long ng Sa Saba bado do,, so sorp rpre resa sa ko siya siyang ng dinalaw. Unti-unti na siyang nanghihina. Bihira na siyang ngumiti. Hindi na niya makuhang laruin ang beyblade bagamat ayaw niya itong bitiwan sa loob l oob ng kaniyang kamay o di kaya‟y bulsa. Ang nakapagngangalit, unti-unti na namang nalalagas ang kaniyang buhok. Subalit pinipilit pa rin niyang maging malakas bagamat talagang di na kaya ng kaniyang paang tumayo ng kahit ilang sandali man lang. Nakadudukot na rin siya ng mga matitigas na butil ng dugo sa loob ng kaniyang gilagid. Sa labas ng bahay na kanilang tinitirhan, lubos kong ikinagulat nang tanungin niya ako ng; “Tay, may peya a?” (Tay, may pera ka?) Dali-dali kong hinugot at binu binuks ksan an an ang g ak akin ing g pita pitaka ka at ipin ipinak akita itang ng ma mayr yroo oon n ito itong ng la lama man. n. Ag Agad ad ak akon ong g nagtanong kung ano ang nais niya na sinagot naman niya ng agarang pagturo sa isan isang g ka kala lapi pitt na ti tind ndah ahan an.. Ku Kung ng ma mabi bilis lis ma man n ak akon ong g na naka kabi bili li ng mg mga a ke kend ndin ing g kaniya kan iyang ng ipi ipinab nabili ili,, mas mab mabilis ilis siy siyang ang uma umalis lis aga agad d sa tin tindah dahan an at nak nakang angitin iting g bumalik sa aming kinauupuan. Naglalambing ang aking anak. Nang kami’y pumasok na sa loob ng bahay, naiwang nilalanggam na ang nakabukas ngunit di nagalaw na mga kendi sa aming kinaupuan. Tuluyan na siyang nakalbo pagsapit ng ikatlong Sabado. Subalit di na kusang nalagas ang mga buhok. Sa kaniyang muling pagkairita, sinabunutan niya ang kanyang sarili upang tuluyang matanggal ang mga buhok. Nang araw na iyon, kinumbida ng isa kong kasama kasa ma sa trabaho ang isang mascot upang bigyan ng pribadong pagtatanghal si Rebo nang walang bayad.
Matapos ang pagtatanghal, bagamat di man lang l ang siya makangiti at makatawa, kitang-kita sa kaniyang mata ang kasiyahan. Isang kasiyahang unti-unting humina at 13
nawala. Di na maikakaila ang mabilis na pagkapawi ng lakas ng aking anak pagsapit ng ikaapat na Sabado. Di na niya makuha pang ipasok ang pisi ng beyblade upang mapaikot ito. Ramdam na ang pagod at hingal sa kaniyang pagsasalita. Kaya kahit nang dalhin ko siya sa isang karnabal, isa lamang ang ninais niyang sakyan. Ang mga mali ma lili liit it na helicopter na tumataas at bumababa ang tila oktupos na galamay na bakal. bak al. At sa tuw tuwing ing tataa tataas, s, ha hahan hanapi apin n ako ng tin tingin gin sa bab baba a at mal malung ungko kott na ngingitian. Pagkababa, mabilis na siyang nagyayang umuwi. At pagkauwi’y humiga nang humiga at paulit-ulit na tumingin sa kawalan. Huling Sabado ng Pebrero ang ikalimang Sabado. Eksaktong katapusan. Kasabay ng pagtatapos ng Pebrero ay pumanaw ang aking anak. Ilang sandali matapos ang sabay na paglaglag ng luha sa kaniyang mga mata at pagtirik ng mata, ibinuga niya ang kaniyang huling hininga. Namatay siya habang tangan ko sa aking bisig. Hinintay lamang niya ang aking pagdating. Di na kami nakapag-usap pa dahil pagpasok ko pa lang ng pintua’y pinakawalan na niya ang sunod-sunod na palahaw ng matinding sakit na di nais danasin ng kahit sino. “Sige na, Bo. Salamat sa apat na taon. Mahal ka namin. Paalam.” Ikaanim na Sabado nang paglabas ni Rebo sa ospital. Huling Sabado na masisilayan siya ng mga nagmamahal. Wala na ang beyblade at ang may-ari nito. Payapa na silang nakahimlay sa loob ng kabaong. Magkasamang tutungo sa lugar na walang sakit, walang gutom, walang hirap. Payapang magpapaikot at iikot. Maglalaro nang maglalaro. Habang kaming mga naiwan ay paglalabanan at pag-aaralang tanggapin ang kirot ng pagkalungkot.
Gawain 2. Panuto:: Sagutin ang mga sumusunod na katanungan sa loob ng isa o dalawang Panuto pangungusap.. Isulat ang sagot sa ibaba ng tanong. pangungusap
1. Paano sinimulan ng may-akda ang kwento? _______________________ ___________ _______________________ ______________________ _______________________ ______________________ __________ _______________________ ___________ _______________________ ______________________ _______________________ _____________________ _________ 2. Ibigay ang kasukdulan ng kwento? _______________________ ___________ _______________________ ______________________ _______________________ ______________________ __________ _______________________ ___________ _______________________ ______________________ _______________________ _____________________ _________
3. Paano tinapos ng may-akda ang kwento?
14
Pagyamanin
Upang Upan g hi higi gitt mo mong ng ma maun unaw awaa aan n an ang g kuwe ku went nto, o, ilaha ilahad d mo it ito o ga gamit mit an ang g is isan ang g grapikong presentasyon, ang timeline. Kopy pyah ahin in sa kasunod na timeline.
sag agu uta tan ng
pa pap pel
ang
GAWAIN 3. 3. Timeline Panuto: Ibigay ang wastong pagkasunod-sunod ng kwento gamit ang timeline sa ibaba. TIMELINE
Unang
Ikalawang
Sabado
Ikaapat Sabado
Ikatlong Sabado
Ikalimang Sabado
Sabado
Isaisip Gawain 4: Naihahanay ang mga Pangyayari sa Binasang Akda 15
Ikaanim Sabado
Muli Mu ling ng ba bali lika kan n an ang g mg mga a inay inayos os mo mong ng pa pang ngya yaya yari ri sa ak akda da na na nasa sa pagsa pag sasan sanay. ay. Sur Suriin iin at isu isulat lat sa kah kahon on kun kung g saa saang ng bah bahag agii ng ban bangha ghay y maa maarin ring g
Panimulang Pangyayari: ___________________ _________________ __ ___________________ _________________ __ ___________________ _________________ __ ___________________ _________________ __
Papataas na Pangyayari:
______________ ______ ____________________ ____________________ ______________ ______ ____________________ ______________ ______ ____________________ ______________ ______
Kasukdulan: ___________________ _____________ ______ ___________________ _____________ ______ ___________________ _____________ ______ ___________________ _____________ ______
Pababang Pangyayari:
Resolusyon/Wakas:
______________ _____ ___________________ ___________________ ______________ _____ ___________________ ______________ _____
_______________ ____ ___________________ ___________________ _______________ ____ ___________________ _______________ ____
___________________ ______________ _____
___________________ _______________ ____
ihanay ang mga pangyayari.
Isagawa Upang lubos kong maintindihan ang aming talakayan sa modyul na ito, gagawin ko ang graphic organizer sa ibaba. Malapit ko nang matapos ang modyul na ito.
Panuto: 16
Mag-isip ng isang karanasan sa iyong buhay na hinding-hindi mo malilimutan. Ikuwento mo ito gamit ang cake organizer na na nasa ibaba. Gamitin ang mga gabay na tanong upang mabuo ang iyong kwento.
Pamagat ng iyong kuwento
Simula
Gitna
Wakas
Aral
Gabay na Tanong: 1. Sino-sino ang mga tauhan sa kuwento? Anoano ang mahahalagang papel na kanilang ginampanan sa iyong kuwento? 2. Saan ang tagpuan ng iyong kuwento? Paano nagsimula kuwento? 3. Ano ang ang iyong suliranin/ problema at tunggalian ng iyong kuwento? 4. Saang bahagi ng iyong kuwento ang kasukdulan? 5. Paano nasulosyuna nasulosyunan n ang problema ng iyong 17 kuwento?
6. P Paano aano nagwakas ang iyong kuwento?
Buod Bago natin tapusin ang talakayang ito, atin munang balikan ang mga mahahalagang kaisipang ipinabatid sa iyo ng modyul. bahagi: hagi: simula, gitna at wakas. Ang isang akda ay binubuo ng tatlong ba Bago natin ikwento ang isang pangyayari, kailangan muna nating alamin
ang buong kwento upang maibahagi batin ito ng maayos. pagkasunod-sunod ng mga pangyayari sa kw kwento ento upang Alamin ang pagkasunod-sunod higit mong maunawaan ang akda. Huwag baguhin ang pagkasunod-sunod ng mga pangyayari upang hindi
malito ang mga taong kinukwentuhan mo.
18
Tayahin
Panuto: Ayusin ang mga pahayag sa ibaba ayon sa tamang pagkakasunod ng mga Panuto: Ayusin pangyayari. Gamitin ang bilang 1 bilang panimulang paraan hanggang bilang 15. ______ Nag-iisang Nag-iisang anak nina Helen at Dom Dominic inic si Andrei na isang ba batang tang laki sa layaw dahil ayaw ng mga magulang nito na mapag-iwanan ito. ______ Masaya Masaya at tahimik na naninirahan s sina ina Dominic at Helen sa Hacienda Hacienda Espiritu. ______ Tunay ngang ngang masaya ang ang pamilya sapagka sapagkatt puno ito ng pagmamah pagmamahal. al. ______ Miss na niya ang mga ito at doon napagtanto ni Andrei na dapat pahalagahan ang mga magulang habang sila ay nabubuhay pa ang mga ito at tratuhin ng maayos ang mga taong nakapaligid sa iyo. ______ Winawaldas Winawaldas lamang niya ang p perang erang pinaghirapan ng kanyang mga magulang at waring hindi dugo at pawis ang pinuhunan dito. ______ Wala siyang siyang pakialam sa pag-aa pag-aalalang lalang nararamdama nararamdaman n ng ina tuwing lumalabas s’ya kasama ang mga kaibigan. ______ Lahat ng ng meron siya ay nawala n na a parang bola at siya ay naging working student upang mapagtapos ang sarili. ______ Halos lahat lahat ng kanyang mga k kaklase aklase ay ayaw s sa a kanya dahil sa gas gaspang pang ng kanyang ugali. ______ Masasabing Masasabing nasa kanila an ang g lahat, kayamanan, ka kasikatan sikatan at tinitingala. ______ Naaksidente Naaksidente sila at tanging si Andrei Andrei lamang ang natirang buhay. buhay. ______ Isa na siyang siyang ganap na dok doktor. tor. ______ May mga kaibigan kaibigan naman siya s subalit ubalit halatang pera at k kasikatan asikatan lang niya ang habol ng mga ito at nagagawa rin nila ang kanilang nais sa tulong ni Andrei. ______ Bakasyon noon nang masayang pumunta ang mag-anak sa Baguio at biglang nagkaroon ng hindi inaasahang pangyayari. ______ Hindi alam ni ni Andrei ang gagawin sa sapagkat pagkat nag-iisa na lama lamang ng ito sa buhay. ______ Dinalaw niya niya ang puntod ng mg mga a magulang upang ib ibalita alita sa mga ito ang kanyang tagumpay sa buhay.
19
Karagdagang Gawain Panuto: Magsal Mag saliks iksik ik ng isa isang ng mai maikli kling ng ku kuwen wento. to. Maa Maaari aring ng ito ay iyo iyong ng nar narini inig g o nabasa. naba sa. Unaw Unawaing aing mabuti ang kuwe kuwentong ntong iyong nasa nasaliksi liksik. k. Isala Isalaysay ysay itong muli gamit ang natutunan mo sa modyul na ito. Isulat ang sagot sa ibaba.
Gitna
Simula
Wakas
PAMAGAT
20
Susi sa Pagwawasto Subukin 1. 4 2. 1 3. 2
Gawain 1
4. 15
1. 5
5. 8
2. 2
6. 7
3. 6
7. 12
4. 1
8. 5
5. 3
9. 3
6. 4
10. 10 11. 13
Tayahin
12. 6
1. 4
13. 9
2. 1
14. 11
3. 2
15. 14
4. 15 5. 8
Balikan
6. 7
1. Panimula
7. 12
2. Kwentong Makabanghay
8. 5
3. Tagpuan
9. 3
4. Tema
10. 10
5. Tunggalian
11. 13
6. Mensahe
12. 6
7. Tauhan
13. 9
8. Paksang Diwa
14. 11
9. Suliranin
15. 14
10. Kakalasan 21
22
Mga Sanggunian
DepEd-IMC DepE d-IMCS, S, Panitikan Panitikang g Asy Asyano ano 9: Mody Modyul ul ng Mag-a Mag-aaral aral sa Filip Filipino. ino. Pasig City Vibal Group, Inc, 2014 Marasi Mar asigan gan,, Emi Emily ly at Mar Mary y Gra Grace ce Del Rosar Rosario io Pina Pinagyam gyamang ang Pluma. 927 Que Quezon zon Avenue, Quezon City: City: Phoenix Publishing Ho House, use, 2016.
https://tl.wikipedia.org/wiki/Maikling_kuwento
23
For inquiries and feedback, please write or call:
DepEd Division of Iligan City Office Address:General Aguinaldo, St., Iligan City
Telefax:(063)221-6069
E-mail Address: Address :
[email protected]
24
