El Movimiento Anarquista en Valparaíso Entre Los Años 1990-2010. Una Aproximación Al Tiempo Presente - Gonzalo Gutierrez
August 18, 2022 | Author: Anonymous | Category: N/A
Short Description
Download El Movimiento Anarquista en Valparaíso Entre Los Años 1990-2010. Una Aproximación Al Tiempo Presente - Gonzalo ...
Description
UNIVERSIDAD ACOAL
1f 1 ffi1 i1 35610018756
a
UNIYHSDAD UNIYHSDAD
ANDRES BELO
Facultad de Educación y Humanidades Esuea de Historia y Geograa
Memoria de Ttuo
EL MOVNTO AARQUSTA AARQUSTA EN VAPARAÍSO VAPARAÍSO ENRE LS AÑOS 1990-200: UNA APRXACIÓN AL TEMPO PRESENTE
Tesis para opta a Títuo de Pofso de Historia y n Geograa y ay os rados en de Licnciado Educación Licenciado Hsoia
Luis Castro asto Proesor Gua
Gonzao Gutére Moaga Aumno Memorsa
1:.-uc·r,' m �n•o\ /;JRES 0LO
1
INDICE 2
ntroduccón Captulo Presecia en Chie Che 1. Incosde delAnarqusmo Anaqusmo en .2 Anarqusmo en Valaraíso 12. Las Socedades de ressenca en el pueo .2 La Huega Marítma de 903 1.2.3 La WW ndustral ndustr al Workes of the Word en el uerto ue rto ... La útias luchas: reresón y ocaso del anaquiso en e ueo apítulo El narquismo poteño actua (1990-010)
2 Una visión anorámica .2 Los ios de anarquiso sus modos de accón 2. . E comunismo anárquico arco nk 3 Direncis ácta en e n e acciona en organizacones orteñs ataoist e nsuectos Captulo 3 Estudo de casos y memoria oral: anarqustas en Vaparaso
3. Los latarstas latarstas e co del Frene Anarqusa Anarqusa Oranado (AO) (AO) 3.1. Nace un nuevo ro de ucha 3 os ejes del A anarco counsmo e inseción socal 3.3. Paricación acva de anaquso atarmta en aaraso 32 Los insurec insurectos tos e caso anaco unk 321. La bas basee es a bead su vs vsión ión del anaqusmo 3.2 El anrco unk ea a quedarse 33 oner bombas , no es teoriso 33 N atamstas n nsuecos os dversos oros matces de os anquiss e anarqusmo 331. Teora visi visión ón accionar "S tu entrevsas entrevsas a dez esonas que se denomnan anarquistas o esán anes a a dea anarqustas cada uno va ener una dea dsna d sna 33 La llegada de la seudodeomocrcia a eaaicón de los naqust reresón neolibealsmo anarco anarco un 333. Nacen coecivos coecivo s Los Las de de a R dea msca accón en el uerto e GAL Conclusó Bblogaa nexo tográfco
66 2 4 7 0 5 25 28 3 3 34 35 39 2 2 44 4 5 5 5 5
é
2
INTRODUCÓ
Presentacó dl tma los El anaruismo enendio coo la eología ue lcha cont la opresón e los sisemas policos dominanes asocaos al caalsmo, a sdo una expresn mnoriaria y marginal enro del ábio e os ovmenos sociaes poplares y obreros e obreros e la isora de Cie y si embargo a ogrado rscender y manenerse a lo argo iepo. En ese coeo esuios recenes ha velo a poner aencin en as organzacones organzacones ácraas y ss ss acciones especamene en o ue oca a as agpaciones esenes en os ncos de obrersmo ene fnes e sigo XIX y coenos e XX A pesar e eso as orgncas anrqisas coeporneas especalmee las egionales o locaes sgen sieno una area pedene aspeco e abora esa Meora e Ttlo eiae la indagan e anaruiso porteño porteño e tepo pres presene ene Pnalene Pnalen e a pesene nvestiacin se cea en los aos 190-20 O abarcando e momeno del r eacomodo eacomodo poti potico-socia co-socia e se projo con e n e la cadua y a vea v ea a a deocacia en e como amén la eergenca e moveno soca contesaaro del úimo iempo ue para agunos eea una crss o esgase el sisea poco acal Es e ese escenaro e se nagará sobre los sntos gpos raas ee Valaso eedos en est estee o epo ponendo el aceno aceno en e acconar accon ar os stnos pos de orgcas y os paneaientos
obema hiptess E anariso hsrcaente en e se ha pesenta oo ovento nisisémo conracra! y margna n estos térmnos abe hacerse a pena si las orgaacones o epresioes ácraas coeporneas de a iad e Vaparaso sgen preseando esas isas caracerscas o an incororo nueos eemenos eemenos Paneaos ese prolema os perie nenar obsear incas ue denican a anariso anariso no solo como na contindad sino aén coo na epesn socia seta a coeos especcos especcos
3
En este sentdo, la hipótes de uesto tabajo dice eación con que el moveno moveno arqisa en Vaparaíso ete os años 1990-200 coeponde a dámca cntextuale que sgen y e iceenan ene el émino de a dicada m mta ta y e etono a a democacia. De ese odo odo as dttas oánica catas de esta cudad peo al a qe a de otas ciudades de pas an ssoteido oteido na aceeada evtalzacn especaete ene o óvee a pa i i de una éea opoicó a lo qe identca como stea de autoidad epeivo enedo y conoldado e e a ca ca sitema potico po actoes capaces de podza na vedadea de democacia mocacia beraa a aae a captaio neoiea Objetivos
Genea: Coo obevo enea ee abao sca estda e oviento ana anaqusta qusta de tepo eene de la cudad de Vapo especiaene de aqelo upo ee ido ido e a dos dcadas poeoe a a dicada mia mia secícos: Coo obevos especcos no no popoemos ) A avs de estioios y doceacón impea impea dec y anaiza a caacteticas de a oanzaco aaquita de apaao ) Anaza y decb las seeaza dencia de los pateaeto mafestado mafestado po os diveo diveo oviieto y oáica anauta de Vapaaso 3 A Aa aiz iza a y decbi os tpo de anaqo eisente en Vapaao su caldades pacles aqelo e o dentcan epecto a a enealdad enealdad
Metodología Metodolo gía
La vestac paa esa Meoia conideró dieetes tpo de docentacón pe ua a ecopacón de bboaa anaqsta aacando atoe como como a Bakun (ios y e tado PieeJoep rodon ¿Q a opedad?) opedad?) o qe apoao e coneo de a posas óica de pensa y e ace c ta ta posle de
cacterísicas e ls dsns grps vus ácatas po e e a expeenca parcar y persna
Estructua de la Memoia
sa Mea e se cra e base a res caps. E er cap se aboca a na evsón históca e ovmen anaqisa en Ce ese s egaa, p e e ieas pveentes e extanjer absbas pr ags rps preas aneantes e ansraces scaes Tabé e ese cat ns encas a esa s pass que peseó e anaqs e a ca e Vapaas c a ceacn e as sceaes e ressteca n este cap, a e resaa agos ecs reeantes ne es psbe sbzar a s anaqsas se actó a ega aía e Vaparas e 1903 Faene e capo tema s anáss sóc e aaqus e Vapas c a caa e Cas báñez qe cserares c e cas e a pca qe abacó s eeens gars y e áx esao e as eas aarsas en e e be e e n e seg capí se presea na breve vsón e anaqs e a eraa cea qe abaca esta nvesacó: e epo presente Se uestr as sas agrpaces anaqisas posbes e enca en a ca e Vaparas ant ganaces aes c raes as qe se peseta pr a aa e eas ee ss negraes abn se señaa a preseca e s aarco-vasas qe baan e a só e ss eas e a ca sn nngua acacó orgáca ese capt se abaó e e aniss y a escrpcón e as ferees caractersticas qe estran ests aarqsas erncás ente anac-cistas y cpuk capt es, se enca eae cass y tesns a a escrpcó especíca tant e grps aarqsas c e aacasas pesenes en a ca e Vapaas ss ests e cass se basan e as entrevsas qe se eaza a ags aces ácaas pes pagóncs y/o patcpaes e a escea aarqusa cepra ce pra s qe eron su vas esni y vsió
6
Capítulo 1 PRESENCIA DEL DEL AAQUMO AAQUMO EN CHLE
. nicios d Aarqsmo e Ch
La disón de la deas anarquta, que egon pove povenenes nenes de vejo connene euoeo odu oduco co de nmgane de dfeene paíe cm Epaña Fanca e aa povocaon gan acepacón acepacón den de cntnene sdamercn. epecamene en pases rpo cmo Argentna Ba endo ess lo pncpae destns de ampo pa e rpo n Che, e anaqumo oma neré de a masa masa abaada uo de la conexón qe exa con la enna o que oduo el alado an de ácaa que czaon a codea 1 como amén de a pensa beaa en ene e e '·a Poea Humana" (un de lo rncpaes peródc peródc anaqusta de ueo Ae) a Aoa · Reede Reede l Amgo de e Oeo anadeo y encas Scae Scae ene ors Todo es vó v ó cmo ae deoógca aa e desaoo de los pmeo ldere oanzacones pena anaqsa naconal en a úa décda del o XIX XIX n este peod dnde e eala el pobema de a ceó cal e dcu aaqua aaq ua va omando cada vez m eeanca deno de a placón poduco e las ucas ocales povocadas e ema ecnómc capta captata ta de aquea épca o que leaá a la degualdad a epoacón epoacón convendo al al obe e elemento elemento de a poearacón poe aracón l qe mpcaba vv con asmo alaos Una de a caactes de a época e la mgacón masva de aa aadoes does de cpo a o cen ubano lo qe geneó a papezacón y hacnameno hacnameno absolu de o taajadoe ma De oa y éez 2008: 30 produc de a pérdda de u eas a azón de a cecene concenacón de o andas leando a peón y a ha a n conane pce de roeazacón capena como amén a una eacón eacón a a cudad a s er
1
El minsto de eror cheo qu Mac-ve, e agoo e 1894 ó enaje a nne de Saao y Vapaaí obe a leaa a a e anaa fane fane a aa pona an cheno e Anna e eñaaban e ya aban aaan a la aaa pne e Faa "eazmene "eazmene poo o a ao d a a cn on j a la aa e e peoo caao ya a aoa aoa aana aba aa n eae e an cmoo hépe (Ge 2007: ).
7
productivos aes como las nas os puetos pue tos las obas públcas etc l aarqusmo en Cle s/a sn pág) sas ideas eron oando cada vez ás pulso denro de os gupos que se setan oprmidos ya qe a ra de ese dento de a socedad ba caiando y o o ao amb se ba rado os paneaienos de que poda esti una a de ejorar sus exsencas. e ese odo los aaqusas pasao a se os vedadeos ldees de a coete revoluconara entre os obrero y los lo s aresanos chileos. Elos haba paeado paead o por pea vez, la urgeca de a oma de onceca onceca por pare de los rabajadores asuedo una posua de recazo de a accón poíic poíicaa y las opcoes rermsas (Roe 1985: 20 En De Soa y Péez 008 3 rermsas A pesar de que, e un prcipio esa deas o acepadas po ta soo un puñado de tabajadores chieos e pre odo de llevaas a a prácica y dndas fe po edo de a ac a acó ó de as oganizaco oganizacoes es de tabaadoes ndameae ndameaente nte as Socedades de Resstecia Resstecia y as Macounaes Gacias a a sta de pesonas coo Buenaventu a Drut y Peto Go aauisas de de renobre en e ámbo inteacoa, a dsión de estas ideas dento de estas oganizacones oganizacones y sus su s asociados asociado s se e popagan popagando do co rapidez rapidez lo que vo a gemina gemina e sus entes entes ua nueva a de uca cota a paona paona co co a su ez a fmacin de os ueos dees ácraas crolos taes coo agno Espnoza leandro scobar y abalo y Lus Oea ete otos Estos grupos grupos de aarqustas seá e su ayoía os ceadoes o coaboadoes de los preros pedcos de core ietaro en el pas, coo " ebede de Sanago ( 898 que qu e se coponía de 4 págas y cosderad cos derado o e pre peiódico anarquista e propuga y ddi el couso aáquco Tena u preco otamete vouaro En uno de sus sus f agentos agentos se apreca su deao ¡Sglo oo! glo de sangre y de exeiio! ¡Sigo ¡Sigo de eolucón y uee E Rebede nace a cao de u alboada con la plua e ua ao y a ea revolucionara e la ota saudando saudando al mundo pensado a os opdos y eploados a quees taerá su edecón Nuestra aspracón s e couso anárquco y por é cobateos acndonos soldarios de os actos de uesos copañeos sempe sempe que las auodades
8
aropelando en elos a ajsa dl ib ib pensamiento os arastrn al teeo d anado o a rbelón co las esccios odosas. odos as. las ouas y ámees con q os anos acostumban acaar la vo d la azón" l Rbed Satiago 20 / 898 E Ge 07: 4 Ya a comnos dl dl 900 s crean os periódicos como E Ácaa (Saniago (Saniag o 190) 190 ) El sgo XX Santiago Santiag o 190 ) La Agación' Agación' antiago La uz Sanago 9) Fa (Saiago 90), a Rvla Vaparaíso Vaparaíso 903. einal (Sanago 904)) ere oros2 904 Todos To dos esos periódcos adeás d anstir la ideoogía aarqusa aarqusa o mdo de escrios d aos coo lso Rclus Pdo Pdo K ookne ookne y Mi Bani se escba ambién centos poemas o s dectamt ctos c tos raizados po anaqstas ceos en cona de sado Dos Do s a bgusía dominant as eas aadas e caialso la oedad rivada aié só a qu as distias organacios coo macouaes y y greos an oando la cocencia de cas fando pae de la ucha e cotra de od domane alcando armas como a uelga {acial enal e oco r oros ego de coarse as prmeras bases aarqsas a arqsas n Ce s ped osa u duran e scso d os rimros años del sglo eergieo gan úmero úm ero de •
actvss ácraas ácraas cuyos uos pnciaes d congregacón eron as ciudades de Saiago y Va V aaraso stos aauisas ganaro lgmdad nt a pbació obera o medio de a disió de ss das el imo htco omo mnt de ca Sin embargo, a osua anarquisa se vio uchas vecs sobrepasada por gruos s oderados specamn a través d ommiento d ugas a a llegar a acedos con os arones En s conxto el movio movio ácata uo su o cule las helgas d os vaorios d Vaaaíso 190 a hlga de a can e Saniago dant dant 905 en a hga d Iuq d 0 ue emó ágicamn co a maanz d la escuela Sana ara rodco ara rodco d a són del estado 2
Osvado Aria, en u lbo "L Pa Ch 1900-93 alz ogaama co td o Osvado prió aaqa éa.
9
Ls resuados adverss adverss qe ipicó paa as lcas oreras de cmienzos del sgl X, represón a sangre y ego ego e as huelgas e 1903 905 y 107 evó a epiege eporal epor al e os anarqistas. anarqista s. A esar e qe ls nens fedeatos ueon sus renes en 0 cn a nón n ón de las Sceades e Ressenca en a Federación de Traajares de Cie FCH n vo enos resuaos pr a represón patrna y estaa, por a poca experienca feeraiva de s libearios libeari os En la décaa de 90 las Sociedaes de esisenca y la Muuae peaneciern pea neciern acvas y en recops recopsción ción a reoraniacón anarqista se cmenza a ra nevaente y aplían su nuenca más aá el sindcalsmo reolcionario reolcionario lancañir y Sáe 200: 2 s as e en 94 mpsan a creación de la la "ga e los endatarios' endatarios' una rganacón que scó elminar os abusivos pagos de os aendos en os cnvents com am amnn as maas concones éncas el acinamien ec so peió conserar al anarqusmo co precrsr e las ranizacines pobacinales l anaso en hle s/a sin pg.) s cnsigo e poane ingres del gpo enno a l uchas socales Sendo el anarc sndcais una e las expresones más relevanes el acconar revndcaiv y de ca e os rabaadres en el ao 90 tuvieon parcpación det de la O eeración Obrer e Ce Ce Sin emaro a atc atcipación ipación e los rps ansas enr e esa feeracn e de cro aien ded al cre scialsa qe tomó esta organización en 912 cano se crea e PS (Paro Obre Scialsa que uv ese ss ncos n ee vncu cn os os sndcas de esa ran ranación ación so generó ipranes ferencas con ls sectres ácraas ue uscaban antener su dsancia e los prdos poíics (De olar y érez 008 ) n ese ese escenaro es prane de desacar sacar la rmación de la eeración rera e agalanes O en 19 ne ls obrers an de de eoa anarqista c coo socasa se agrparn soldara y ateamene marcand n ras dsiniv de esa organzacón a o largo e su exstenca Ya para 194, as intencones de crear na ranzacón feerava anarquista oaa ayr eza cnseran cnserano o a ee ienca ácraa en as masas rabaas rabaas e distinas cudades cudades prordamene e rem remos os com s aaes esucaores apaers
10
apadoas panades caneos y tanvaos de antago e los metaúgcos esucadoes, abañiles tores cdores zapaeros apaadoas pouaos de aaso y ña del Ma (La Baala E Gre 0: 6 s así qe en e ao 14 se crea en la dad dad ouara de Vaparaso a Federacin Obera Obera Regiona de Chile (OCH) al amparo de a gesión de Juan Oo Chamoro se eso ederavo es potante dent del aarqsmo a que denro de esta ederación se pso de anera dta extenderse haa todos los cetos dusrales de paíss y congua un ovieno nacona (De Soa y Pérez 2008 paí 200 8 9) 9).. s saa edeacn to coo prmer pnto deno de s s maeso maeso "consdea e la clase po s popa aturaeza po s origen y tendenca por as ideas y pncpios qe nan ss onvccones en ode a sus desnos en a mila uana tene na soa patra dode eaza esos destos el mundo' (ez 007337) a edecón de stdanes stda nes de Chile (FEC) en 98 ambé se vio vio etemente nuencada po as deas y prccas anaqstas esde s ceaci esta oganización se eocp eoc p de a cuesi cuesin n socal peo es e s co con n a aremeda aremeda de d e deas caas a ue poduce su radcazain un coenzo co enzo ano os vees nvesaros secundaos se agpan en esa edeón pero ego sóo agp a os estdaes de la Unvesdad de Che. n ela se crearon orgnzaones netamente anarqustas coo e gpo UX pertenecene a a acuad de Medcia de a Unversdad de Cile Ya para e año 90 s esudantes anastas peeecían tabn a la IW peocupándos de os obemas socaes e tenían os obes o e podujo e las ras de epesó aplcadas a as masas obes fean tzadas ahora en contra de jóvees ebeldes oduco de esto e 9 se prodo n sao y saqeo a a sede de a FC y se ecarceó a gan pate de ss drgentes y pacpanes e Soa y rez, 2052) aconar de anao-comunsmo tamién bscó ensayos en a ácca edeaiva ediante inaivas taes omo a constción en 99 de la sec chena de la IW ndsta Wokers o e ord, a ual fe gestonada por obes maros de a ciudad de Valpaso con ares esadondenses a seccón hilena de a IWW ogó ene
1
presecia actva en 19 cdade e paí y e s la a u osideble númeo e mate (De Solar y Pérez, 200: 49). E apoyo de ueosos abajadoes a la IW auó en los años sgenes a a roferacón de as lha e apoyo a la meora e a aón de a clae obrea co eo e os saao apcado la hea y e boco como meo ara loa ee oda es oraacone raiva eo eregao a movmieno anaqua na ayor reevaca eo e mbo e lo dcaos y gremo e abaaoes o qe aa ve se vero á ineado po ea ea aa S embago la ápa porana que va omando eto de o rupos e rbaadoe la ieooa coma araceada po méodos de luha meos agreso y po ano o meno vícmas e ss a que los aasa provoca qe a coees ca pean erno e la revncaó revnca ó proleaa se deplaeo aa e a oaacoe cale oea ecoa n or e poenaó e a decdda epesón plsada por os goberno de o en cotra e los aaa a av e mea ae coo "Ley de Resdea de 1918 qe ó paa expsar de Cle a eee aca caa o monae amn eo pare mpoane enro del accona eaal sobe odo poeno epoivos e os ero oe se agrpaba os aarqsas a aeco de ca aeo o y aesaos Ya e a écada de 1920 poco a poco la oanaone aaqsa eon epra y dela sumao aes el scasmo revooao e la ada e ao báñe el Camo quie e 1927 mpló n ema copoavsa que noduo a la oaacone caes a a ea ola oaando aí poeal revoioaro e Solar y Pére 200 50 ueo e de a dcau de bñe e 193 as poa popas acompaa de a ee repreó a gpo áaas poo ee ecameo deo d esas oraaoe qe baba e ambo deo e eees como rpo poeo etao a oii de eplee de a ua na se pe eupera eupera
12
2. Anarquismo 2. Anarquismo en Valparaíso
11 L ocdd d tc
Comenzado el slo XX as das ácaas á caas an oando a y por tanto constuyendo n er más oraiao n a socdad socdad oña secan en os sectors obeos, a ana ana na voucin mo d ndvo como base aa e dsolo d n roceso evocono roceso evocono esponáno (Dl Soa y Pée, 208: 42). La actad anaqusta de esta a se va sturando n as Soceas sstenca, bscano a cha reiinicaiva a oa a a cas orra concons d d dgna ando le es i a plano d odoe d ndo u d o o al elento de cocic vouconaa Ara 201 201 Paa lear a cabo estas ogacions ogacions e e mportan a visa a e 90 e órco ácta aiano Pto Go l ca scó aga a os rabajados prov a orgzcn obera con ases polícas paa ac n a a mano oprsora e xloaor Ya en Vapaaso, a comnzos de so XX s ueden noba n numroso gos e Socdad Socdades es de Ressencia nn essencia de Greo de Zapaos Socead y Unón de Carpinteros Socdad y nn e T Tipaes ipaes Vapors Sociead Potectora d Hoaateros Socad nin de Gasfeos Comecantes Ambanes de Vapaaso Socedad de echros, Soe Soeda da Empaqueadores de omeco, Socad Unón Ferroaa, Feer acn acn de Peleros Socead de onos y eos Socad Unión de Pacca Paccans ns Socia Unón Cadereos Socead emio e ncheos, Soceda Operarios d Agua Potabe Bgaa e Saavas de Vapaso n oros rgnardelo 206 5. L Socdads d Resistnca, no tení una erqua radcional como ocua enralmnt en las orizaciones orizaciones ya u os anauistas cazaa cualquie po de ngo o scalan e oer nto e po no eisendo presnt soo n soo n scrio Amás tenían n caácter deaio y oa; an escenizadas an escenizadas con roacón e sus drgens y con un roceso de toma de decsions de decsions ese as bases (Via 202: 179 n el Sol y Pr 00 7 sno e úco fn a a cha oa como upo o como
13
grmos d ua msma a Para los a uga ra ara eca q aba d dermbar a socdad caalsa (Otz (Otz 1985: 5) Esas Sodaes de Ressena ue busaban la rencaión de abajao tambin plantaba sr geedoas de concincia oera o ue as evó a reaiza na sr d blaos en o de Valpaaso rao bee ero u rcogían los tesonios tes onios y os obas d a las ob a suacn déspoa d aalsta brgés Agnas d elas qe s crearo raon n Vaaaso eon '·J Marilo" a y ia La Baalla c La opaganda d sas pbicacones e reaaba e a aa y otant desaane desaane ona on a d os gpos doinaes gstionado a lcha d a ca obrra como o odeos er en as sigienes línas NUSTO GRITO Arsa d a plbe, sa obr s hana, gand gan d y oosa. Soos igeos orada las prás u temo so de n eo icuo n l cua s oia a a nustiia a a uidad. oa s la Hoa laaradas oan sobr os hooes de Mdo a sang os bos opros or l tacn d os raos s dlaa coo una grand cáid u ta a os sú-brs a nirse a s soba a temar os aeros a goia los sclos para a gn atala qu se apoxma Asas d a pb no somos pofas sno ombres soos os slaos ados que nos gios sobr os rdosos naretes e ese emo putreo; a ocdad o buscaos als bsamos e pan o busamos a ngoosa sorisa de na gloa ticia so l bnesa d oos bao a soba d a guaad de os hobs sa la sá ágo á go maable qu qu agea ustos vs Socad rsda ¡a ora ega! Malo 902. En ru 99 24 a da d ncar a os greios d as mpresas o ábricas rao consigo u anto d alados a as Socdades de essenca o u eó e ceo omeno a ca dnas s ba dogca or epo en las hubo una catidad aprcabl
14
de demóratas y siniasas uos que se habían negao oaieno veces a de de de sas ogzos o os aq aqsas sas (Gez, 2007: 13 ) Jla Re Re aasa e s Soedes e esse señ ete s ozaones oudas n Vaaaso os n eo peroo -96-198- e b ogzc ssnc; o febe oo eso e eo soo nose too a sueo Es c oo no ore e exeno se hzo gado e oos os beacos e aa aa y baja os abaaos o ha odo os e onsaa e ae es z eoo en ue eso más o enos gaos ee s raa raa e os es amano u oo ss anes aa os s hon s bes y po onseena onseen a o ora sb" sb" Lbe 9. En ez 00 1
2.2 La huelga marítima d 1903
eo e Vaparso e o e os eos escenaos o ace arsmo e e s y a aes de so XIX Coo ueo e he as es soaes y reouioas eentes ropa gesaron oo bs esa enano e oso snza s coas obes os (Bgrdeo 20 2 ste háo beaio e una eses e e oeo suso de os abaadoes e se onba e os e a besa ontoor y eoaoa y a ez bsano ua eo en s subssten oo e ansa en s ao coo otaado desonteo e os tabaaoes oños se ho esene ano a naes e sgo XX omo a oezos de X aés de erees aons en s as eeni áata c s esa en os aaos os ue cabn s o oo onzdos de gos esanos oo ites a ao e esas nnes gaos oba
15
La pmea gan helga qe aga el sgo XX e a eazada e Vaaaíso ee abi y mayo de 1903 3 la qe afecó a os tabajadores atos de erto. ,
especialee a os de a epesa Pacc Sea Navegao Copay, ees se opoían a as odcacioes hoaas ue deseaba mpoe a empesa y además soaban ease de ss salaios salaio s e 0% aoe con e aza qe haba acaado los podcos de ea ecesdad en e eo (Badelo 2006: ) Esa ca ca de os oaos pdamee adq opladad ee los ·vpoos' os ue vieo e ese moveo moveo evdcavo na posbldad a meora s odcn aoa De os ms de seseos hoes de a "Comaa Iglesa se sao u pa de das das despés aededo de m aba abaaoes aoes de a oaña Sdamecaa S damecaa de Vapoes qe pantea panteaon on las sas evdcacoes de ees os ab peceddo (Ge 007 8 A esa ca po eoas saaiales y eseo de os oaos se eon sado le gao a coaza a os poos días de cada vez ms gos de abadoes os qe legao cado el movimeo s de 4000 helgsas E ese aconteceo aaece cado pesoaes de eobe e e mdo lbeao de Cle como del Vapaaso de a oa ee eos Magno Esposa que osea el cago de esdee de a Soedad Soedad de mpeaos de Vapoes E esa doe codcó es dec como anaqsa y dgee de los vapoos vapoos s eeca a a hega e la sgee o debemos epda omeno aes ue edos a os aoes debeos pefei e nesos pechos sea aavesados po as bayoeas y e os omeos qe eseos e a agona gsaeos el lae de ve oo ade os edcos de neso iaos y omo aeoa el aeoa el aga a hdse los vapoes de as compañas e hoy os opie aga 99 Covaas 009 5 de ayo se pese la movac s agesva deo de o e e es hega poaa os abaa oes omeza omezaon on a ua on a ea pocal en la Paa Ecae a baala cama alcanzó odo e la de a cdad s esbadoes qemao 3
El movimiento se ncó día 15 de br.
16
las m madías adías d a Copaa Ingsa. onnidos n l Macn y n un momnto d gan xaacn aaan ncndan a sede pnpa d sa navea ngesa (Bignado, 2006: 71 ) To Todo do so lv al monto cumne de se da con a ain epesva ano d la poia poia como d os bataons d geno oaos d Vña de Ma y a arina La nvnc nvncn n d os o s unmados unmados d ejé co co y d maina maina su dscono n Vapaaso ando un pandono d oocons Los anifsans conzaon a Vapaaso saqua icoas y ngocios mnas os unados un ados pian pian butamne odo po d ataions a odn púo sguindo l dto d José Albto avo nndn y Codan Gna d Aas d Vapaaíso sabea sabea nt nt oas disposicon disposicon u "a z púbca dnto d umpmeno d su dbe poedá n condad a o psco n e auo 8 d ódgo Pena ue dspon o sguint 'go q s mnis a suan a auodad ina hasa dos vcs a los suvados ue ndaamene ndaamene s disuvan disuvan y an dando pasa paa una y ota inman tmpo ncsao paa lo S los suvados no s an nmdiaamen dspués de a sgunda inman autodad a uso d la za pa paa disovo No s nsaio spevamne a pa o segunda inmacn dsd omno n u los slvados u aos d vona E Meuo de Vapaaso 4/5903 gn l dao l cuo d Valpaaíso sos ecos congu aon aon un b omnto paa a udad ya u S umaon algunos de sus ms vaiosos edcos adndo aun macn oos oos vidios d asi ods las vnanas saudos mucos de os ngocos destozados los ols d aubado aubado pblio; pblio; era una tste anistacn d os vos populas y d a npiud adinsava ( ( uo d Vpaaso Vpaaso 5 90 90
18
que nentaba raar el anarqsmo: la ra de la Revolcó Revolcónn Socia a ravés de la accón reca re ca (Coarrbias, 29 64). 12.3. La IWW (Industril Woke of thc d) puto
La ucha anarqusa se o eene enrazaa en la ea feerava Eso sgncaa como ya se señaó aneroene no solo e raao e grpos ácaas e a cha orra sno que aién a ncorporacón del reso de las organacones de aajadores oprimos por el ygo parona scano como únco n a a solucón a ss proleas como case exploada exploada La IWW clna uo sus oríenes por e conaco real ao en 198 enre esiadores chenos y sindcaisas el ranspoe de New York y e ala perenecnes a a organacón anarsa ineacona u u ya ya nconaba ese 905 en uno) a a en 99 e cra a seccón cna e la WW en un congreso congreso obero obero e anago en one paricparon eeaos paricparon eeaos de dnas agrpaciones de asalarados del pas eún Jorge rae y Aeano ojas ojas "os eres anaqusas cenos esusonados del ssema edeao de organacó de os poraros se idencaron rápaene rápaene con la ea de la WW ya que sndcamo ndsral p por or raas de acvida raecera susancialene susancial ene a posición de negocació e os raaaores en Chle oas n Brgnardeo 6
rae y
a sccón chena e a WW planeó a cha onal conra el capaso y el sao e planar eoras en el régmen e raao asaariao y comar os prejucos relosos en as masas populares D D olar y Pée 9 La prensa abié ugó n mpoane papel enro de ea organzacón con el n d crear la conciencia e clase y dndr las eas ácraas qe prougnaban n e peo peo e prncpa peróco peróco e Mar y Terra creado en 97 Ese meo perosco a lo largo 6
Según Briado (2006), suo lo aumt aumt Jo Ara y Ea Rja a aa chla a IWW ca a 198 ia qu fa t p a ao oo Flip oa y Ané Péz 008 a oaizaó oaizaó a aí a añ 9.
2
Capítulo 2 EL ANARQUISMO PORTÑO ACTUA (1990-)
. Una visión panr ámc ámc La ciua e Valparaíso, es esee ne ness del sglo s glo XIX como queó caro car o en e acápite ner ior ior ha sio espectaora e iferenes agpacones craas que an pracao bajo vas moalaes y accones a ea e a ibetad socia En as últias écaas ese nmeno a vuelo a ser pae e a escea esce a pca porteña. enoa enoao o una suerte e coninua coninu a srca Ser enonces en este m mo o perodo perodo putua pu tuaen enee enre 1990-201 O ue nos cenrareos e ese capulo n ese lapso que poramos deominaro coo e coo e pesee caa poreño si be la ania e oranacones aarusas o so e granes poporciones coo as existenes en aago s se istinguen por eer ies en la caad e los aeriae aeriaess ue proucen y e la isn e sus s us eas A elas es ecr as orgaiaciones anarisas poeas coemporneas oemos recaras enre agrupacones que proecan proec an neas orgnizaias orgn izaias e manera a como como e Fene Aauta rgaiado ( ) el rente e sudanes etaros E E y las que no so prop propiamene iamene raes a que uscan u ssema e agupacn por ania ania enre e nre sus mem memrs rs sn parmeros estaeci estaecios os coo es e caso e os orgalee lamaos "os y as e la R que con poserora pasaro a lamarse Gupo e Accn ierara A Tamé poeos acecaos a gpos no enios como organiacones sio que s bien aca por eo e la acc nivuasa nivuas a como es el caso e a Fer ia ia ierara e Valpaaso Valpaaso inam inamee ee poemos seaar aueos praccates praccates e as ieas aa aaruisas ruisas e acan por meo e a accin reta mosao propaganscamene propaganscamene sus paneamien paneamienos os medane e raado e as pees o pucacones aesanaes De oos elos su iesia podeos resalar ue aueo que os une es a acracia la iea aarquisa e bead o que os ierenca es neamene nea mene e acuar Como ya se sea e rene arquisa rgaiao A A creao e ao 05 es una e as arupacones arupacones rales enro de de bo aarqusa poreo por o que su
23
acconar dnto de la ucha es nuvo, sin bago os ndadoes de esa oanzacón an an sdo pa eevant deno d a a soca y son gades efetes ácatas e la eión dbdo a qu an papado en oos pos d co beraro. Ss bos popnan anaco sndcalso n odas odas as eas de abjo por o q a responsabidad de cada uno de os dno d os sndicaos donde parcpa a na pa poane pa e desaoo expansvo d as deas anasas Ese poceso tne a nadad de aena pantamno pantam no qu exse en e bo abora y no soo rabaa e a eoa eoa de espendo so e d ar la cocenca d cas pa dobale la ano a sstea capasta y poesa n la onracón onracón d na socedad basada n e coniso anqco Uno d os pncpales pncpales acadoes de Fnte Anaqsa Oanzado es Víco da qu anesta que qu e paa elos: " el sto hsóco es e se uano vcta de a epoacón y no ncsarant nc sarant los ob obeos eos coo o hace ansis tdcona Ads pouve pouve ozacón de as oanzacones socaes y aboles Dne s o o coo de a ozacón conduccónn de tabaados conscenes de s casa d case y dispsos a bscar conduccó as ansaciones socials paa copa os benos de la podccón soca (n Binadelo 206 153) Deno d las orazacones anaqsas poñas aes abén podos s a nt de studanes Lbeaos (FL ca s n ovino en donde los p cpales cpales os son esdanes nversaios d a cdad de Vaaraso espcian d las nvesdades de Playa Anca y d Vaparaso E E ra ra pae de una oaacón a nv naconal que se encuen en a ayoa de as unvesdades scaes de as cdades chlnas coo Iiqe Iiqe Anoasta antao Concepcón Tuco ne oras a parcpación de esos esudianes dnro de ss espectvas casas d esudo ene coo n ca en cona de eenos e os aecan ccoo oo óvens studans reiéndonos con eso a co edcacona coo abn a p vazacón nvsaa a da de esta oanzación s a d concenza a ss copaños spnte aqeos qu s ncuntan desarroando desarroand o as acvdades q lvan a cabo as q s concnran en os laados a paros y a ovizacones en ppos os de a ca po
24
mejos esudianies. E copomso de este gupo, se ve reeado bén en e espcieno de des lies en especa soe couiso áquico po lo ue su cco es no deno de seco uesao coo e oos bos socaes po lo que pcip ecueneene de ovzcones a vo del ncpso e ls clles de Vpíso V píso En cuao as upacones anaqusas ue se ozan po edo de a nidd queiendo señla con elo a os upos ue no una onzacón neene a sino que acúan po edo de s pops decsones de os neges sin pas els esucues se desa el colecvo do en 1997 en Unvesdd Tca Fedeco Sna M lamdo "Los y ls de R os enes de ese coecvo ean odos esudnes de es uvesdd y que po seenz de sus ides anaco puk los levó coce l de de u upacón l ue co poseodd ca su nobe Gupo de Accón ea (GA) se colecvo e sus dos oenos pocuó la dsión de sus ides quss po edo de pedicos aesnaes ceados po eos msmos os ue dindan en popa unvesdad a l que pereneca y en ocas de upos en bes de Valpaso donde concu gee co sludes deoógcas l aco pun Fe bea ambi es uno de los eeenos pones de dsón de ide nuss en Vapso Pues en ch e l plza O'Hgns e o 200 es copuesa po ex inenes del GA psó a se pe de u odo eo de accó a vo del aquiso donde a ven de os caas uo con sc peócos de a ms ndoe busc povoca un neés en e cuddano con de Vlpaso po edo edo de l ecua y e e sodo o o ado cabe desca el peódco anquisa una Nega sa es ua pubccón nus cndesin y es de coo ae que en s ias dos décads h mnfesado su ecazo a acua sse cpialsa endo con epoacón de los bjdoes amn ez coenios n-sscos en con de insucones coo a lesia e esdo A a vez pbc os sbe los poleas poios de socedd coo la voenca e as s os deecos unos l oob ls poblemcas uvenies a concecia ecoógc l desa de os deecos nimes uoesión e voo nuo ene oos
25
Finalmene, odems mecona a u ro aauista qe esa su descoeo social on a dsón de gratis. S acoa es toamene ouo o o que desaoa ese medio de esaimeno e a sca de a nohe. Ss escos an ae e a lucha a ssémca señalando ases e o e atasm e esao a esa a eesó ocal ee oos Lo caaceísto y oo de estos aados es a ea A (acaca) ceada en o o ue ia eaonao o e anaqsmo 2. Lo tipos de anarquimo y s modo d accó
El comuso aáquio
E comusmo anuco a ae e las oganizaiones áaas esenes en a egón de Valaaso En geea ese p de anauismo eniede a ua evooaa oo o aa cambia o esabecdo e a soceda iaa a os nteeses y evdcacoes de los abaadoes es de a a ano de oa e es exoaa tao o e esado omo o e aó e e el seo iado De ese modo e omunsmo aáqio sa e amo de este sstema e eio aa eso eso es a voucón de a a case aajadoa en coa coa d as esfeas ue os onoa oduce ganacas "a oslas e eos aa eoucao se sa e maniesto comusa lieao qe omo doa o eoa aaec om ea e os abaadoes socalsas oganizaos sta e odo aso aa a a oesia agudació e a lca de cases (oas 1999: agudació Deo de esa uca eouoaia e úo es a aoció e oe e aón ue maene aa s as ganaias a oeda aa ue se a o edo del abao de oos esuado ue se usa es que el oe de tansraón se encuene en el abaado e es seo e e aaato ovo ue o tano siedo en aaja sea e qe se eata on ss omaeos a aaa miedo e uco de a ase omane Ese aneameo ene o ue e oetaio adeás de se ae de a oucó elme e ao e asaaiao on qe e meado los maniee seo a aliación de deas fedeaia a ate de esa eoó omisa anáua es tane e e oeso de oo aiac de a ada
26
poductva. Con especo a esto, podemos menionar alguos putos que Abaham Gu Gule le desaló: "1- uo uoest estón ón o deegar e pode popua popua 2 2 Aroía en en las ncatv ncatvas as un e un soasm soasmo o fedeatvo 3 Fedea Fedeaón ón de los los oga ogasos sos todo y as paes en un auogestonados e soalso o dee se aóto so unad oeee del odo y sus paes de a egó y la la aó aó 4 A Aón ón eta eta aapas aapasmo mo an an buocrtso paa que puebo sea sujeo actvo de la soa edane a deoraa drea (E Ezalde 003 3) Según e ousmo aárquco a parpaón ava de oto e los tabaadores vta a eeaón de estos en las esones popas de esaollo de a tabaadores podcón po o cua abén es mporte la elmnaón el estado Ese lmo es vsto como n eemento que oaa e poder revoucoaro a la desón popa y ese setdo el esado debe ser abodo ya que ade puede ded onea a queza n ese setdo po as asas asas n esta por p or soe elas Las deccones qe oma os omnsas aáquos tee oo a revoló socal pero este aona de deee manstarse e e aotee dao y en espea on a ua que se debe esta e a aualdad e oa e capasmo e su mxma epansó es ec es ec aque que edae a eooma de erado pvatza ada vez ás as empesas rdctvas nacoaes n estos mnos el acona de los aarqustas en esos tepos aaes debe se el de desaolla tanto e os ovmetos sdaes de uaqe áea omo tamb en el mo unversaro ya que esos sen los uros tabaadoes e ssema edeao potzando su aoa y raendoo oenando a os grupos e e ábo de a a de lases y de as deas aarqustas e u poeso de ago aleno este aspeo es mpoae para ellos dar el reae qe oespode al baado coo gpo po eo resa ndameta e anazar os eemetos ee metos que van más a de a potana potana y el o eonómo e oras palabas pone aeón en os snaos edate el estableeno e medas para desaolos y ddos ddos As se encona en la sguente ta de Hobe y Soedad
32
La volenia tambén se hae presene en la oloaión de bobas exposivas o de o de udo. Esas acnes, a pesar de pa pa púbi que geean se ejean oasna y punualene y sn dgdas prnpalene on e n de pooar as y aan en el mbene mben e soa Por edio de ese aa: "los dsoes de las deas deas bearas asme qe la a en a de oea (onsdeada omo la lega suevaión de a lead) se a (onsdeada ansma nsma en la ondn que eplia a esouin de pobema pobem a de poder· Coaubas 209 6 2.3. Difeenias ácata n el acona y en a a organzaone poteña: atamistas e insue
as visoes aarqsas deno del áb de d e a an soa ependdas e Vaparaso presenan prese nan diferenes diferene s asas asas den de los grpos grpos que a onan sas vaantes se aglina ndaenaene en a ma de o evar a ab las agrupanes y óo oganzalas de aedo a as dinas vsines que esan esan denr de os setos anasas que las onan n ese senido podeos enoar geneaadaene dos pos de gpos anarqsas los aados aado s paaisas y los nsueos nsu eos ambén llamados llamados sinesas) Esas dfeenas se enmaran en la nsn de a ideoogía aarqua en a a aó os anarqsas plaarsas laados as por el esr es r laama Ogana Oganaiva iva Anasas eada po Makn redaada po snv y aa na Unn Geeal de Anasas aa ediada po n gpo del ielo Trda en a dé déada ada de 1 panean la onseun de e tas tas bases pgramtas dentr de a onsrui so sol l po pare del ovien obre En ela se bsa la nn enea de anarqisas e rbao en onno y de rma esraéga a vr de n ovieo revoluonar Denr de ese aro aro se planea la visón de anao omuns dnde a onena onen a de a lase rabajadra a pae del abio ndamena en nra de la eploain apasa en dnde o ed de la aón aón de asas se s e busa oga e ambio esperado e la edd
3
En tanto los los insuecos o snttss, n d a críc a frs u toca pncmt c o q bía sr ccna nars. na rs. co Maasta no d os más cs fsm pou ntda naba n gan r o nusm n s st s sos u a ara dnt nab nusm "Unón gn s cab a ss d t a ssó a na auto stca stca y ctc sa g c La susó rs a a ccó s asts os sot s opóss d oanzacó nsrrcona oncs s coa a anaco nvaso s c aé n n a ccón s muv a pctcr pctcr s countuas cn countas accón c chas cs vont acand rdcdd coo ssa abajdo abajdo a d a cas bra o mo uc sada s.
34
Capítulo 3 ESTUDIOS D CAOS Y MEOR ORAL: ANQUS VLPRAÍSO
.1 os atafrmisas e cas de Frnt naqs Ognz (FO) ae u uevo gro de lcha E Fee Aarquia Ogazado (F O), e ua ogazcó ácaa de la l a cudd de Vaparaío cead en goo de año 2005. e gupo ace poducto de expuó de cco memb ue peeeca a Ogac oua Liber de apo OC cua ee peec ve acoa e s pcpe cudade de pa a denca co a O de Vapao po pe de uee r e O e ca co dcodd de eo úo co e ccoa de O epecaene po e aeo apoyo y ocacó de ea ogazacó co e "Juno Podeo y caddara pedecal de Toá Hrch Punuaee ee upo aad ua ue oo núcleo aaua poeño egan ana e oo eclue de poceo eecoa reando paa eo a radcó au y a dtac aa co e iea de pado pad o gee gee e he h e Bgnadeo, 006: 144. a ue egoamee a anc e coco eo de a O oma decone uebatabe guo yotao y co fcuade dgece a ne acoa e ea poedo al peueño gupo ácra cobtio e taigee po o aea que e decde a excuó de eo Uo de o acoe expulado aea
Nooo oo aaua o e ooo o veo a coa coo eán ecr o e yo ceo en a caacdd de u coeco de inepe edd y de omar decoe Paa eo e ua ogazcó poca o un rupo ue ve a coyuua o pare no un po ue epa epe oa decioe Peo a O e aó en u epo y enó iedo u pdo donde e blaba oganzacó de cuado y ue e eo dode etá o e de y digdo o ea, e a pácca repe a dón de cae en un ocedd oced d e una ecua ue uee cabar ea ocedad cuen ue yo cueoo de a que yo acpé.
35
De heco considerado cadro en algnas organizaciones plticas, enonces cuando se ra a OCL enía esa dea al nal de poceso la OC esá práctcamene consitido en n pad oltico. Nosoros nos vmos oigados a acer una peea potca a intero de a O paneano el tema de a orizonaidad qe a discsió ena qe ser ajada y sda de ma ozoal a nosoros somos expulsa expulsados" dos" (VO.) a arginacn de ese grpo de aarqsas patcpe de as neas de a Organzacó Comnsa ibeaa trae consg a agmenacn de esa organiacón asenada e a Qna Regón rocando n deamen sense del accna de las dea ea poenienes de a OC deido a qe os explsados eran personas cn gran experenca experenca raecoria en as cas socales de ese tpo ego de es meses de aer aconecido a expsn como amién de n proces de reorganzacn acmlación de deas e ntereses comnes en agoso de mismo año os anrisas marginados da pe paa crear el Frene Anarqisa Organzado FA gpo qe nace acúa en la cdad de Valaas qe petenece a a Asciacin Ineacona de Traaadores (AT
3.12 Los ejs dl FAO: anarco comuimo inserción socia
E Frente Anarqsta Organzado es n grp qe posua el anarco comnsmo en ese seno además de contempa n ancapitaiso na aolcn de estado lo prncipa para elos es a paicipacn aca pragnca que cada o de os membs de la organzacón debe le a cao en os espacios de interaccn dieca con a masa como la polación o e tbao a efect de acer realdad el cam sca n esos érnos es mpotante concenzar a la gene con e propso de que se den cea de la readad precara en que ien, por lo qe raaa e as ns de ecnos e ncporarse a sndcaos organzacones esdianies es na area anscendena sore odo para cnseu qe os seos cencen a caiar su condicn de epoados As nos o seala e esmono de VO:
36
"Cuando los sidicatos empezan a pacta co el pató, e patón epea a dae ejoas econóca en conta de ota ejoas oae po ejepo o ejo ctrale y el aaqso no loga ente entede eso ... Eo o obeo o etá n ahí co macha en defesa de a edcacón púbca; eeo o mos obeos no est ah con deede la aud ntoces se e quta e caácte endcatvo evolcioao al oiento sinda n ete etdo e FAO FAO tee coo a obeto ceta ceta e hacee conocdo e a socedad de acecae a a ente tanto a ta taé é de a popaanda coo edane a ecó e có de s actistas actista s en ae edio donde se ped pedan an pantea idea Det de caáe de d e o deae deae ociale e O se asee aseeaa e co aspecto co oos coecvos de coe aaqta e patcpan en a eón taes coo: la sa Oaacó ounia Lea (O) a la cal peteneceo ata e oento de Oaacó expusón os membos ndadoes de AO upo ue uetaio onocdo como edeacón de tudiante beta betaos os ente otos Se e AO a pctca pctca aaqita e la socedad e hace tanbe en estos coecvo toda ve qe eos o aaistas o setos totame totamee e atale coe a eto de a pobacón . se anaua anau a no e e n tpo sobenaa sobenaa o n tpo que q ue ena na eooa especial so que e n tipo qe e baa e o atal Po eepo e tabao el deecho a saaio a alad e deeco a qe ade et obe t oaete obe t capacidade toces a poscón en la que po o eos o eto es que e aaquso ea ao conocdo pco que o anaqustas o aaos ppbco bco poque nuesta alta oal etende etendendo ndo neta oa coo eta a de se es a qe atae a ete pebo a esta ente ata net dea oe et dea o so neas a oie oiento nto obeo Tesono de VO. Peeeceo al upo up o de los latamtas'· el AO buca a consccó oca oca meante etapa a ao pao peo epe e onto co a aa deecdose e otos po anaquista de a de a ona deomndo lnecto co o cae deen en
37
los alcaces de uso de a violeca y la oaizació. Etedeo esas dfrecas ee os pos aaqustas, se uee apeca las vesas vsioes que suge de os eócos ácas e cómo leva el accoa ento e la pobacó Claaee poemos ver ue ueo de 17 años e dicaua e hle a opresió poica poujo u ebre socal e propocoes e doe la parcpació democáca e a ee, rasea y vuleaa se vio maa a la obedeca oblada Ya paa a écaa e os ovea e silo pasado co a vuela a la deocacia a raí de as secuelas e o atero comie a su as preas eas aauisas ue se aea coo u moviieto juel vculado a as ieas de aaco puk u aspeco que esaca uo e os ees e la FAO FAO paa eeer e poceso de acó de las ideas, coo també pa i aduado oaativamee as bases de os upos plaasas plaasas:: "
el momieo aaqusa posdicaua ea picpalete uve o sea e
eco yo leué muy are al aarquso, ya pasao los ea aos y los pasaos e eia aos o raos ás e os pesoas pesoas e hle y el oieo aarusta ea aolescee pcpalee aao pu aasas ai Mcoas cesioes ue paa u tpo de ea aos o ea uy potaes peo co el tiepo uo va ole u oue más valoso a esos oveos ue se coseraba cotacuual y ue ese cocepo asa hoy e da aluos upos lo mtiee pero ue o acababa soamee e lo ue ea los coecivos, y los colectvos eía ua permaeca muy coa e el epo sos colecvos se ac po aa, o sea los aiaisas ocaba soo eas amastas los iliaes e aimitariso os at cdoals solo eas a coas los sicaes ocábaos eas sicales y esos coecvos ea po ada ao persoal e aluos casos o de poca co oros eso se a atedo ue uco tepo (Tesmoo de V)
s co os pares aausas e pea acó eo dl ábio socal chieo a ales e los 90 se a el ra salo e a úsueda e ua oaiacó a ga escala o a idea e cear u colectivo ue uiea da ua lucha poíica apla y apa e edrse co cuauer cuauer tpo e oáca oá ca e otas teecas sa iea ace e e Pme Coreso e
38
Unifcaón Anarco Comunsta, ealzao a ida Saago a omzos e año 2000 o con a visó mar n pao sno d a a orgazaión on a caaia po aa en a aa nacioa o mio e a aó y a popagana. De este oo se a nico a Comé e naón Anaco Consa (CAC) a só ese n oeo euar as as oveniees as orgazaon d vejo onen opeo en ano a a poocón e a asoaó y aya et ogazos anaqsa a v nacona coo abén a d inr as idas n os snicaos y ota entias oba Esas eas eroas oaboraón anaqsta vo una a aona enraa n nace anaqsmo cheno pos-aua m psoas provns e a conin como e espao Jao Oispo cano en e aís oava exsa una coaptación qeac sdcasta s o omea esto sgent enevsao: "
a as e os novnta ono n anao sncasta sao sao cabo ove
q se aba vno spaa poqu aa o q n i saba a ocó y to es o pesao o e estas esas caa cosionaa ao a o 97 98 y o ega acá ga a a CUT y e o vena on te úpe as Iga e gas eeo a oganacón ooa a a a os patos y osos deao 'q eá st aano ste ó y a é qe es anaco snasa y o my sico ao nosoros aao gas ssos ócas po m my sico émnos óo s ba oganza n sinao omo a so ape e os ige os igos y a m me toc poe yo estaa aegao a i gnes soe y e ncooo a taaar on os anaqstas mano Soaia Oba nao e Oios Vaios Poseo ngsamos ngsamos a Congrso Uniaió Anao osa T eoy abado d a gnraón a gran ayoa era abros yo ea e ms vieo como stoy aora y a gan a ana eas nevas magnat a tétca nnca aba convsao con ueons as p aoa ao a ya e par parce ce oma en sa época a omo agnae egó a oaa on ao zao e a aiz co oto ueón y ea paea
45
ma un poco más esponánea ntenconada, o creo qe no sino qe en una ma asociatvdad e e reso de la sociedad en su agnario coecvo coecv o otorgó a este oveno. Enoces po ahí enemos na sitacón na cesón gobal qe ocre qe en a década de os 80 ega ega acá con agnas dsqeras con agnas iendas de dscos en Saniago Huevones qe psieo s enda de dscos no es esaos aos abando de a on ni esamos abando de a Warer n ada as evones qe epezarn a vajar a España ndaenalmene y a r aer aer ss cosas paa aá Espña tambén n ovmieno pnk súper ete dane os 70 80 pezaron a ega esas scs scs esas eséticas acá y aq comienza a abirse na cosa de do anarqsta asocado a esa visón eséica de punk pncpaente del pk que entra as coo a a par de new wave qe e s a pare s coerca de oo Po q no es crinazado crinazado en ese momeno momeno es rdicado pero no crnaizado poqe a cnazacón estaba dada a avés de cabro de seo de oa de bba de hppe Qapan de esa otra estéica que atende a a sbversón de moeno" (Testonio de Y) Esas ideas anarco pnk paanaente se eron adenrándose e e e aginao de cos óvenes chien chienos os de os 8 conesaaos a égen iiar Las reaciones con oras pesons, compaeos de crso en e coego o amigos en a pobaión posibiaro a expansón de a sca anaco pnk detrás de ea as ideas anarqsas ana rqsas de coe nsuectas n efecto e compat esa sca comenzó a generar andades en ls as de pensar en d dsntos sntos grupos de adolescentes casete presado y qe se copaba copaba en e equpo de a casa ó pare de a repodc repodcción ción aesana qe en más de na ocasión incitó a incitó a dea de ar na banda crea eras baene ansisémicas a ascación de estas deas punk por edo de a msica povocar en agno agnoss ovmentos o agupacones venes e ineés de sabe ás sobre e anarqso de ese odo a teora de ácatas de sgo XIX prncpos prncpos de XX coo rodon Bann comenzan a asicarse a ser estdiados En a década de os 90 estas deas conen con eza e ovmieno anarco pun toa ss pimers bros Coieza a desaroase entre os óvenes de os 9 agunos de os, a ese es e moeno no an óvenes óvenes de os 80 a dea de rabaar en e anarqsmo anarqsmo
46
y de levarlo a a práca, no an soo en a úsca sno adconamene en e estlo e vestrse y en espegar e anarco pnk a ámbios ás masvos y vsbes pa paaa a población Se coenzan a mar gpos pn enre jvenes con eas que copaen y eenen y ue endrán en as ocatas s moala ás ecurrene e convocaoia. Tambén se crean coecvos anarco pnk eoabenasas e se aniesan en cona e las actvaes e Fiestas Paras (acieno e elas evaban a a oa e os anaes e os rodeos) la matanza e peos vagos la ala ndscmnaa e árboles y e mbenta procdo por as mneras En oto ámbito bscaban genear conciecia sobre a conanacón en las caes; elaboran fnznes en done citcan e achso y e sexismo apoyan a beracn e la er soeida al ygo el hobe el aboo la potesa para esarolarse coo ersonas bres as eanas e los ooseuaes la prevencn al IDA enre oros eas n Vapaaíso el espacmeno e esas eas anarco pnk s e e ceceno del nmero e aeretes) se ven pasaas en mcas caras e pan en one rayaos con a era " ceraa en n círclo rará pare de la apoacón e espaco pbco (ver aneos aneos n esos érmnos e relao e sge maniesa: maniesa: s como e caea e gene estvera en ese rolo peo s las ás no son 2 ó
3
uevoes ue enen oo alparaso rayao e enen la capacia e saca y saca aces e na rma manara o sea brane os uevones súper caaces con el tea de a agacón nonce por a pasa e olo abn una capacia mpoane en s caa aogesva los evones enen ser onao e ro de a is (esonio e Y La propagaión e as eas anarco pnk no a a ocna ms genrca el anrsmo comenza a arse en os años 1990 en a raodsón porea en pgraas ue bscaban coocer lo movmenos aternatvos ese conteto e ás reevane e el e a Raio aceres un pograma raal en one conyeron tano a e coe ácata más cáscas y pn coo de oras enencas
47
"La Ra Rad do Placees ea coo te decía edenaes, ua de estas sancas que surge e os años 90 de carce cutal co n olo potco. peo u olo poltico súer dveso daeamee qe adscrbe a dea de n a ssea o ás que at sstema poqe esa era ua are ua só an capitaista o s bien ua sió de esseca ete al ssema econóco y ahí coa un oó de soes No e o a dec que la aadio aceres e aarqusta de hecho ba ecuets de erza dero de la sma ado coo en toda ogazacó; as qe ea deasado raista deasao dversa Haba choques de erza Aí haban asas haba aaqusas edeeene es una cos que ba a pasa ás eca e asabeas qe ea de ccaarcer oroa dode odo e udo teía derecho a op dode a ass ecsoes se oaba e a coeca clao qe se agaaba de as meca los ueoes s embago como be ú dces drante la Rado acees cc en ao u oga qe se aaba Odas beraras ya era u prograa aarco punk en e año 2000 Se genera aí rolo portae e too a páccas costaes poque ea u gro de efeeca tao e pogaa abé a caácter que e daba a a rado e sí orque ah també a ecando a mrada exea ue ha d dee aa rado y e ese ato tabé aba sector mportte de la jetu que senta qe la ado era beara ab h se a gano con el tea e a costruccón del magaro (Tesmoo e Y)
3.23 Poner Poner bombas , no troris trorismo mo
El dscso cooacoa de u ud do anaco pnk se nesta caraente por medo de a accó dreca Ese po de accoar se e e eeao en uchos casos por edo de a violeca e dode la coocacó de bobas especalete de rudos e luares como ebaadas ba bacos cos caeos automticos es el ecuso s uzado a ayoría de esta ac acdades o busca oocar íctas aes sno ás be producr daos e os uebles smbólcos smbólcos de cataliso a zacó de la oeca po pare de los anaqustas isuecos se pasa co e heco de ata e oducir na desesablacó e e ssea capaisa de bre ercado n desorden ua comocó e a oblacó s ua a de ectar el caos
48
49
"Aqí ha na suee de erseció e ae del esado como ta, coo ee repesvo qe bsca en e do geear esecón a aés de de las deas e dsdeca eso es súer orae ¿Por q q? ? orqe esas deas de dsdeca dsdeca o adsbe a a dsdeca aa. orqe o e ee e ecr dsdecs hay h ay cas. cas. eo as deas sdees qe aba de dseca efeca e egal so cazdas son saazadas a o e ersecó qe lea a oaje en eso o es qe nosos lo eseos neado so qe eeos aro casos eseícos qe os ha esado salado e ese o eo es ec or ejelo e oae de Caso Bobas es a cesón qe no se ee desen (Tesoo de L Y ) En e conexo socal aca e aso bobas e aconece de es bo qe o a ae e señalado e el ábo ábo ooso omo a oa e gobeo e ona de erorso a desbaaarse na banda ca e aarqsas qe eeaba acos de vandaso al oe bobas e a ca c a de Sanago o or n reeo n reeo e a goaca qe se enen sobe e o o aarqsa esecalee desde os aaaos esaaes a edee anlacó ecoada de eóeo qe assa a ssa Paa el gobeo esos acos e eroso debe ser eeee rerdos ede a e aeorsa na eseca e se a aeralzado eado e a vganca ocal de los okas aa os scos scos esa esa odadad de ool esaal esaal es eeo de acace vadez vadez de las accones recas a sscas oo de a neaa gbeaea sí o seala agos edos erodísos aarqsas coo el odarda qe lean qe as acoes esecoas no eo oa osldad qe baase e n oae:
Desde qe e e 14 de agos agoso o de ao asado aas ersoas eo sacaas e ss ogares e cladas de coloca arecos eosos e derees os e a Regó Meoana se ha escao aa aaa ac hosgaeno razacón esecó de los secores ogazaos e nesro uebo aaree de odos aqelos qe se revdca de cao beao anasa aaoraro Hasa el oeo inga eba a
50
podido estalecer que exsta aguna eacón ente as y os pados y os hechos qe se les l es achaca ... De ee els, agunas puebas 'tabes de eosmo·: -Pueba 4 ache ccua c cua efed efedo o a a acón mapce. ea 1 osa u con pasas. Puea 367 vdeocasee co a esctu Lca y e seo ncauaas en Saa Isae 8 aao pos e de Ae Rose con esco a eeso ee so tozo t ozo de diao ea 63 1 pose edo a Clotao Best especes ncaadas y eatadas o caaeos de he uea 29. 1 bo tlado cónca anaqsa de a sesó odada; concó a anaqso en Améca atna eba 8 eo de oeja (ana)" Soldadad 21 1) En e cotexto soca en que sced este hecho epeso en cona de gpo aaqsa que peeecía a a casa okupa señaada como ego de os atoes eectuaes y aeaes de os aenados con bobas nesto enestado aesa s ostua coo aqusa
"
e esado sepe pare po a ase qe ene enegos ntenos poqe e
esado es aanoco an Eonces en esa pespeca e aarqsa se asoca eideeente ao esos ceos con e eoso coo ú ben o decas edeates, y po o ano aqí se sucede nedaaee a isón del eego to dento de su popa dnáca se coea a saana odas as nstancas que tega qe e cn as cicas genes que e do anaqsa peda ene Y odo o qe uee po eeo a aogesn se tsa naee e ea a iestga e pltea qe las sas Oupa son ceos de pode. Es a dcue s de poqe se eee qe e aaquso no quee e pode y se descula de a dea de pode poqe a entede como na e pevesa a hevá a coat" Tesono de
51
Para este nane, en el deprigo de as casas kupa han jgad un pponran os medo d councacón: "Po o ano ya aí paos de a bae de que ha un dcncmn por ado na capacda. O un descnocino o decamne una anipuacón Una anpacón d o da de o d d cuncacón c Y aq ha ar enos u van ohsnán n a fnóen y n soan la pota represa d sado sno qu aén e a poa de o mdis de councacón cómo lo med d cmuncacón ncdn n a pinón púca como ain se a aano una ed d chzo n o a na ón qe soo s disdncia n e momn ro ndamenan y cr que e eidenca per ben q la dsidenca d undo anarqua ho da pasa aoraan po l a cu Por el a del aleavmo a los dos de pdccn a los medo d comunicacón a os mds de ración a cóm e eacionan os ca o la n anarqa n y cn e r a l edo d anp a l edos aencos a o o d alud (Teono de L)
3.3 Ni platarmisas n nueco: l dves o ae d l aaqia y el an iso
31 Trí, ó aconar "S tras dez er ue dnomnn anas, á afe a la dea aqstas da no a ner na da sa sa El anuo xpea drsas perpeca a ineor d os acores qu pran u dae e a as derene asa en presena a ea la accón craa Elo s prodc d a scón nea n o a cóo daar e on de pdr cco que ona la scedad E auno enonc n e la eoa sno a a o modadad prcca cncra de eprnder a accón Eso o q podems dedc de guene esono o vaz l anarquo como na dea qu prene drr un e paclar aora acal eado d a csas pr abin lo aio c
52
hstóricaene aa de des n poco os patones puesos, ya sea por a ecoomí ec oomía po la eió po a educacón coo de esa anea lo eo desr a aodad e soeieno a expoación de ano sobre e ao y sobre a aodad ea sobe e medo abee. De esa manea o vsazo.' (Tesoio de HA) Desu o esabecdo os odes soiales e e nos encotamos nseos es un a oa si embrgo cada sjeo e peeee a estos peueños rpos ansas deede os deaes po edo de a eoa apendda ao coo de as eperiecias de ida e e ensean a enca s popa pespecta y en este aane a epesión cc cca a socia y ca es n fco pedomiante e e sent de os ácatas oeano su dsposición de de peanent pe anentee ecelo As o asea e sene enestdo: "Yo desde odo oeno e sentdo ue ue exse na epesón yo toda da e he seio epdo e acedo cando ba a a escea no sé sepe ea pobemas con a poca no sé s ea po a ra ue ea o de est o de aca de se o a e o edá n aua aua e e a epesón caca ..peso .. peso e sempre a a end ha sido oena y rebede o sea si ay n paco mojádoe co e aaco o dspaando po la espada o epridoe todo e n de seaa oaene o a a se ebede sn se aaisa o comnsa ya e esto ee qe e ms coo pesoa yo me ano ano e e o a oa a ene e sta e o somea o o epima esimono esimo no e
En el aspeco epeso paa os anasas e picpa aco e spe la erad de os dduos es e estado po tano as mas de obeno esabecidas po aooia e os úios sos a manea oba y as pieas ue o coa so as ases a des por e accona anasa esos os s ben a oenca apicada a as de a acció decta se etede coo na pae aida de a ca ai ssca no epesenta eeeno úco y abe La ca en cota del capaso etonces debe ara desde a oeca apcada apcada en as caes asta a aoesió aoesió anto en as iiendas como e e daio i n abaico ue acena os aes
54
y e o ólo etabecerá a a de cha sino ambié coo e sujeo craa deber aaj den de ambene soca En efeco a pesar de qe exsen derenes grupos nueco a anda os ne po deene movos, ya sea e deena de os anaes po iasmo o po e simpe hecho de e an semas que peea e coa e capa y de nomas impesa; consecenemee e po o modadad de a accón dieca depederá abouaene de uo por o que ener una ca vse y er aaqusa nueco e na a váda como amb e de esconde a caa con pañoeas o mpemene acua e a opacdad e a noce. 3.2 La egada de la pseudodemocracia y a reaparción de os aarqistas: represi, eoberaiso anaco pk
La vea a a emocca rao consigo a eada de eado e as eneas deerdas a oos aíse como ambn de nevas eneacoes naca en pses vecnos o bie ados en era dsane a deas veve a apaece en e ambene acona como bi e accona anaqua Cómo se duce ee enace de anarqimo o o cuea cue a e iuene elao: ela o: "Yo e odra coenar qe cuando eó a psedodemoccia eaon ambi n ono de eiado o e s ean anarqa de anes pe ya ean a dea dede uroa e eeo a euodemocca poque a a e n cambo de mado no ms cabo de coo o sea e eado neoibeal se aceceo ms a dcaa de capial ameó buamene enonce paa m e a pseudodemocraca no es democaca se ó epmedo Bao e gobeo de Aywn co Fancco umpo co esaio Veasco ceaon a ey aneoa a ey e seudad neo de eado odo se acecenó maan a un moón de cabo óvenes qe peeneca a eso moveos de izqeda amaos de 18 año 20 aos de na anea asquesa eonce po eso e a peudodemocraca nonces cuando empeó a vove ea ene desp de a dcara a he qe no s s ea anarqusas e ae s adqeo as ideas ae o que ean ho de nuas y yo engo e coocmeo coocme o e que e ao 9 haba n n coecivo qe se amaba · Accó Accónn Dreca'
55
y sacaban na eita que e amaba al odo eo en Sanago. y ahí empezaron a aparece oro ejo ambien Edado ore i no me equoco, ee vejo me da a mpreón de qe ió en upa y epé reeó Che Hay oa qe aban de n eo qe e lamaba Jo Gaie que ace caro año apxmadamene mó se ejo repaa inacón e paraba en una eqina y a muca ene e a qe recbó u papeo empezó a meee en la cabeza a iea anarquia Joé Anono Guie Danon que era e eo e la ea 'ombe y Socedad que hoy en da ea en Ianda e Pepe To y oa peona má" (emonio de A) abo e aarco nk ambén a pae e la nea ea eaa dede ropa oo e momieno pnk naene e coniee en una paama para a emerencia y epansón de ceas pepeccas anaqa especiamene iada a a lca an stmca desde e pano ca a poco lo que eaan o iuiene esmono: yo en o paicar pai car eno una ión de qe legó le gó mucho pn pn qe ayudó a que e aarqumo empeara a cecer no de que cada peo en candad pede e de una manera na por eempo i acercameno al anaqumo e por e punk neamene pero e una nqeud m y ue la ee de qe en la bboeca de a Unerad Sana Mara aban bo anarqa cosa qe me orpenó enonce eo ya ene que er con a inqueud peronal peo yo eo qe e pnk ayó a que el anaqumo comenara a macae o el anaqumo uo a pnk pn k a macare ma care (emono de yo lle e ao 95 a Valpaao empecé a conocer a alno a lno punke e año 7 en qe hubo un pao nertao iane con la amaa Ley arco e a nedades y hbo ande manfeacone yo ea en a niesidad no cabo con penado ao que se ean ao y lo cabo no se unaban con naie eaban oos en un incón no conocmo y a enramo a acer cosas en a nersdad para apoya e pao y no dmo cuena qe bamo paa e mmo ado
56
y era ntuio no má, así co co el anaqso d Mae Rjas q a cstó a y ah com emezaos a egans c a d daa.. " (Teso d HA)
y odos sabaos qe exsa cocv q s aaba cc Dca Dca y sots qsos ac ace e n colcvo anasa y sacaos sacaos n bo y dspés se
.
tr l ao y os os a a chca !es os dedcaos a pa o o esdas nada as ebas y odos oando oando aos " Ts d H
3.3.3 Nacen colectivos: Los y as de a R (deas, músca y accó e puert) y e GAL
Las das qe sr r ed d a andad andad as 1ses e coú qe qe se isa dnro de ábo sca sca ocan e acecamo d d ddos os q bsca cpearse ed del accona y a eaacó de acdads n c n bsca E anac anac k anesta sa bas ya po d del accao d psoas d hm ooca la cracó cracó d coecs eños cn anagas e eas ces os y de a " aiesa este la n dnde gro d óens stdianes de a Uniesdad Fedc Sana ara esra a andad ácraa y ab el cc c ce e d s see caacescas y ees a sg: Js hcos e clec cn os agos de esdad y lla cabo a a sdad y os dc q tene a q es aarsa e Saao y qe n la caóca ee n ccto naa y q a a hace n ecto de a e a ad n a dí a díaa y e tal ha en a a a dbó se se a ma a d aao r menos a pea a a c c anasa y oss co os cabs cabs y las cabras os a Saao y cad egaos pa' a a casa ea y o peguna s aos y osos es ds e os coeco d Va y qe s al ec acá y os ocos saban fecs ca pensao e haba rasasad rasasad as nas de la cdad y a establcmos clos s ccas Bo eo a s yo con na copaea ms a 2
57
de ocubr a Saniago o nuestras paartas y ahí uo vido g, asaba boles por esos aos a cuesó de Po viaicio ubo una acvdad e Saniago reibimos más boeies uo qe s aaba • Dende Negro'. que ambén e mpoa dro del aarquismo e Saao e año 98 osoros cmos u ecero ac Vaparaso que denoiamos ·E Primr Ecueo berro e dod vio gene de Coepció Coepció gaos gaos ejos d Coceió aba u spo que segú él era de a NT y ubro pcas d as disas aas dl aarquso amiasmo isoria aaro sdicaso ecoaaquismo aarco feiiso uk aarquiso sas osas y ubo asabas ubo ocaas bo er caleeras después después d eso rcimos rcimos os cabaos de ombre a no éros Los de a R os laamos GA GA Grpo de A Acció cció ierara o s gruo éraos ms ersoas ersoas eamos s resecia aciva e odas as marcas y amos u éodo que era a propagada o cas de dobe ca uo a mes or deire un ero eamos u aigo qu abaaba en ua ocoiadora as aca gmos haos aces pa casar ago de cociezaco se era ues bao ambé aos a ocaas porque a aora de osoros escuhaba pu" (esmoo de HA) Grpo de Acón ibearia GA) esab conrmado por no ms de de erson s mbargo abarab dsnos as as de padgma aarqusa y de a ua lbrara que bn desde o bsico en a ca arqusa omo e a capaso hasa e lbrara miarso inuso se ecorao paiias qu prougnaba e moviieno srag movieo nacdo e la década d os 0 0 en en sados Uidos Uidos asoiado a a msica pu que buscaba u eso d vida si icios oo acoho y drogas omo amb abseiédos de aa e ngesa de mdicamenos dode su prnia diea a vgearaa o vgna) vgna) o que do iiio a a ua e or de la eración eración anal deo de s expresioes expresioes aarqusas aarqusas s direcs enr os dsinos mas que s abaaba deo d GA poduo sos probes r sus negres quiees a ser u gro pequo co disia osuras deseadeó on iempo qu o udera segur cosrundo e iso osuras oevo lo que que na los ó a a disprsió ao 20
58
Enre las activi actividad dades es ue eazaba e Gpo de Acción Lbeaia fe la tansmsó de un programa aaquisa en la Radio Paceres desde eneo de 1999 en a e ss tegrates difdeo teas elaconados con el anarqsmo como ambié vnculados a tegrates aaco puk denro de los cales se pede econa la visa de os integraes del gpo exicano laado Koproile ienes desaroaron vaiadas actvdades enre els el desallo de una cala sobe la ega de a Unvesidad Aóoma de Mico sta cara e covocada por medio de aches eaadas po a ado os cale desencadenaro desencaden aro pblemas co la aoridad coo lo esabece e sgene eao: .. y aera de a radio legaron os pacos y bueo a rado fe nestro ceo de operacones y legan los pacos pore los heones asociaron huega nivesaria operacones a desmaes desórdenes a coa a cale etonces legro os pacs aea de d e a a do d o paa ue veas el ivel de epresió" (Testimono de HA) Adeás de ese gupo mecano, tambn visó el pograma adal, un gpo veeolao aado Apatía No" e ca ostó la expe encia encia beaia en dcho pas os Apata Ap ata o" o" ade saaro u qosco ácraa e ipeenaon eriódico eemenos ue les seó para expone ss deas ambien levao a cabo eias ibearias qe se desaollaba cada dos meses y en donde osan maeaes como casees vnilos parces o aies rados en s vsia a Chle pesar de a acivdades realadas por el A as epecusioes prodco de as drencas ere os tegraes aecó tambn a progreaa adal el cual lego se dvdó en u prograa de ideas aaisas y oo eaconado neamene neamene co co a úsica os e se lamaro respectvamente Ideas betaas y Ondas dosas o a separacón de A el año 200 cada integane omó s propo rmbo peo a epeeca adurida del aneo coecivo llevó a e e alg algos os de esos itegrates ogaran con na a lbeaa en la plaa 'Higgns de Valp V alpaaso aaso emuando a epeencia de la ea aar aarqsta qsta eneoana As lo cena el sguiete entevsado ah se me ocu la l a dea de ace na eri libetra ac en Vao y en mazo de 0 pusmos po piea ve a ria earia ue o ue ovi vi eiste y a pasado
59
u montó de gene po a a, ahoa voy yo solo a oa gee o sé esa e oa cosa poque al a la feia o es nada, o sea o es ipoae aa i es ua wea simbóica, no es una ea de hacee cago y ubo u epo e que la dejaos de pone por a epes peo al a dios 'so 'soos os aauisas y daos a caa· y la pusios de uevo y o suee uca e a ecado ecado os pacos peo ual eos edo pobeas co la gee de la fea de agüedades y nos coreo de u ado poque la a esaba o ocesoada cesoada co e paz u eo e a aa . a a ia a legado usas aaqusas que ada po Valpaaíso Valpaaíso y en a a o unos caaleos qe legaro a oa ve y que pa ea uos vieos vie os coues y coees, y que copao u e puk y yo e de al cabaeo que si ea u o pun y e dio ue ue o peo que lo ee odos e a casa y osoo osooss quedaos quedaos paa adeno después el cabaleo legó co ua esa de ppapeles apeles paa doaa a bueo a abido u mo de cabo ue hacia e e de Saiago y bueo expeecas bueas Hace u iepo e u eo que ea ae y que va e Lagua ede y e eo e ealó ua caa c aa que er u esela ega ue dero de as cuesones feches esas osas solo las ede e Euoa o ás y el ieo e deca que abién él e aaqusa y so las epeiecas ue e da esa e la cae " (Tesioo de A) a ea beaa de Vapaas es ua de las gades uesas de aciidades aqusas que ac cnoes oaee dfeees a os qe se acosubr eacioa las ideas caas o que povoca que deo de abiee poeño poeño sea ua opoudad gabe de cooce as deas y posus de os disinos eóicos coo a la ve la isió isió soca que posee e ceado ceado de espaco a o la ene de a cudad
CONCLUSIOES
Hoy día e evidente la exseca de moeo cotacturae qe empe eán e coa de as estuctas nsiconale getes y que o e ee epreado po la legaón o la atodad. Los aaqa o o de elo eejado ato a dea a de eóio de o o XIX y XX, como de neo eleeo cosdete y oo a teo esete E este últo contexto e elos ha gdo a nteetació oa de o e debe e a ociedad y el eado acedo hcaié a la eoadad qe abacó eta vestgacn tano paa como ncos maa oedenemete la cha cota o qe elo enende coo isea exotado y asvo epecamene conta o devado Po ado lo laamsa buca la coceca de clae y la edcacó por pate de ndo obeo o edio de ndcao e inceniado a lo taadores paa que a cha o ejoa aaiae se convean e na cha ocal po caos dtco y adiae e el cojo de a socedad a cotacta dode odeo nserta a o oto guo anaqa e epeca o co pnk so guo iales qe no e ncan co o sdca so qe acta e pos de a bead y en conta de ea estabecdo eegado e poder de estado de s stcoe y de sema donane a potzacón de estos gpos ecto e pactca po edo toaente dfeees a lo qe ta o aarco comstas lo peos a atogeión y la voeca ocaoa so a heametas cetale e o edo e do a rctca de ataso aaqmo se hace peee a at de la década de 1990 con emejazas vante eo iee giendo a dea pcial qe e e "n de stea donane tos téo lo anaqta conepoáneo o mso qe ccla o as cale de Vaaaío es ejo de na gazón excsa con lo delencal y caenes de aocno a coo lo ama Césa omoo (945: 26) o qe da cena de n co eóco y de na ctca o accó coheete o devada de ése
61
La ide de desoden y volenc enea páno, e le trbue narqusmo ese anon sn embro e eesaro enede a eoogía e es ders e ss acones. Como esblecen Gbe Sz y Juo Pno:
"erece edona ova hoy v1ea endenc oq cose ars odo movieno sol (ad o eerene) que earole las bndeas e crca l lea l soe l aó e e poer uee (la y Pno 002 7 a exsei de ac en Vapaao oo en o lure e s) e eo pesee ese vuel a la eo eee abado dsnos ruos coes nves Podeo señla la se e n enrevso qe e pae oane e ese abajo qe aea qe en n nco e la écada de 90) al vez e revo e ron alcno es ase a dea e lbea qe e onveaban en ee o fess poas e mos con endens bera r o el empo paa n er una ccn e busc sosenese en un eora ue eos denoan como a eor beara
62
BIBLOGRAFÍA Libros y Artículos Aias Osvaldo 1970: La Pnsa Obra Chil, 1900-/ 3. Saao de hle: ditoral Pesa Laoamericana Andrew Jean; Maursse Faysse y Eva Golusco Go lusco 190 Anako atua libaia de éca del Su Su 1 uenos Ares-Ageia Edicoes Cogido Bakunn Mija (2006) Do y l tado Saniago de Ce Edoria Edoria Ceto co itada rgnadeo Andrés (2006) Andrés (2006) Vapaaío aqui Nota aa na na Hoia oal de la Cia VaparaísoChile Impreso e Ates y Gáca. oome Antoio (2003) 'De a auogesión soca a la democaca democ aca auogesoada" En Aoio Ezde comp), a nva uto la va va abl l a obl. Stao de Chile dicoes LO e Soar epe epe y Ands Pez 008 naia a lbaa n Chil Siago de Ce Edioria R onas eoge (999 Manto omna btaio Saiao de hie dicoes Hobre y Socedad ez, Seo 200) o aaua y oiio obr. a aloada d "a ida ida e 815 Stago de Chle diciones LOM. cés Mario 99 C oal y ot oulae e l Santiago de de he Ediciones ocumentas omoso César 1945 o aua. omoso aua. Benos AreAge mpreta Ezeraa Ezeraa de Toi Podon Peeosseph (200 ¿Qué la Poa? Saniago de Cle ditoia ento co ada Saa Grie y Julio into (2002 Hitora Conmána Chl omo . Saiago de he dioa M Ori Feando (95 El oino Obo n Chle 11. addEspaña dciones Mcay Ucáegu ae (s/f anaco punk en Améca aia· a y Reoluó Santago de Che Edicones M
º
º
64
"Hastió Sudaka, ago de Chie Hafoda N l ocbre 1999 Sanago d h. º
Lna a Vapaaíso h Pokap Saniago d h •T mnt 3 ooño 200 anago de
Darios
E Mio Mio d Vapaaso 4 de ayo d a Unn Vapaaso 4 d mao d 9 Entevta
Entevsa a A azo d 20 Envsa a LY agoo d 20 nvsa a VO dme de 20
View more...
Comments