Dengue Pamphlet

Dengue Fever Ang Dengue ay isang malubhang sakit na nakukuha sa kagat ng lamok na Aedes aegypti. Ang taong naimpeksyon nito ay nagkakaroon ng mataas na lagnat na tumatagal ng dalawa hanggang pitong araw na kapag hindi naagapan ay maaring ikamatay. Mga bata ang kadalasang biktima ng Dengue. Ang sanhi ng sakit na dengue ay mula sa kagat ng lamok na tinatawag na Aedes Aegypti

Ito ay mga lamok na kadalasang naninirahan sa mga madidilim na lugar malapit sa bahay. Ito'y nangangagat lamang tuwing umaga. Pagkat mababa na ang kanilang lipad tuwing hapon. Iyon din ang dahilan kung bakit sa taas lng ng parte ng katawan sila nangangagat. Nangingitlog ang lamok na ito sa mga lugar na kung saan may tubig na hindi dumadaloy, nakaimbak lang at mga naipon sa lalagyan tulad ng mga plorera o flower vase, lata, dram, timba, lumang gulong, at iba pa. Ang mga sintomas sa dengue:

Pagkatapos makakagat ng lamok, ang incubation period ng pagkakaroon ng dengue ay nasasabing 3 hanggang 5 araw bago lumbas ang sintomas ng mga dengue:



Nagsisimula ito sa panginginig ng katawan

chills

o

 Masakit ang ulo  Mahirap at masakit igalaw ng mga kalamnan, kasu-kasuan at likod na parte ng mata sa loob ng isang oras  Mataas na temperature na umaabot sa 40 degrees Celsius (104 degrees Fahrenheit).  Lagnat na tumatagal ng hanggang pitong araw

dalawa

 Mabagal ang pagtibok ng puso at

Paano nakakahawa Fever?

ang

Dengue

Ang mga tao ay nagkakaroon ng dengue fever mula sa kagat ng “infected” o naapektuhan na Aedes Aegypti na lamok. Ang lamok ay nagiging “infected” kapag nakakakagat sila sa mga infected na tao. Ngunit hindi ito nakakahawa at hindi napapasa ng tao sa kapwa. Nakakahawa lang ito kapag kinagat ng lamok ang taong may dengue at kumagat ulit sa taong wala pang sakit. Paano natutuklasan at nalulunasan ang Dengue Fever? Ang doctor ay nagsasagawa ng “blood test” sa taong pinaghihinalaan na may dengue. Ito ay isang uri ng test na kukuhanan ng dugo ang tao. Malalaman dito kung sya ay positibo o hindi sa dengue fever. Komplikasyon ng Dengue Fever:



Kapag hindi nagamot agad and Dengue fever, maaaring mauwi ito sa DENGUE HEMORRHAGIC FEVER. Ito ay isa tinatawag na malalang klase ng sakit at maaaring ikamatay ng pasyente.

 Balinguyngoy kasabay ng pagbaba ng lagnat

Ipagbigay-alam agad sa malapit na barangay health center o ospital kapag nakaramdam ng mga sumusunod na sintomas:

mababa ang blood pressure

 Panghihina Pagkakaroon ng maliliit at pulang pantal sa balat na tinatawag na petechiae

 Maitim na dumi  Nahihilo at nasusuka

*Mabuting magpatingin agad sa doctor pag nakaramdam ng alin mang sintomas ditto. Para maiwasan ang paglalala nito.

1.) Mataas na lagnat 2.) Masakit ang ulo 3.) Namamaga ang lalamunan 4.) Pagsakit ng tiyan 5.) Pagsusuka na may kasamang dugo 6.) Nahihirapan sa paghinga at inuubo 7.) Pagdumi na may kasamang dugo 8.) Mabilis magdugo ang sugat, ilong at gilagid

Paraan upang Dengue Fever:

makaiwas

sa

Sa kasulukuyan, sinasaliksik pa lamang ang bakuna sa Dengue. Ang pagkontrol sa lamok na sanhi ng Dengue ang pangunahing paraan upang maiwasan ang sakit na ito. Ang DOH alituntunin Dengue:

ay naglabas ng upang maiwasan

mga ang

1.) Takpan ang mga dram at timba kapag hindi ginagamit upang mapigilan ang pagdami ng mga lamok. 2.) Palitan ang tubig sa mga plorera linggo-linggo. T ng 3.) Linisin ang mga dram at timba upang matanggal ang mga itlog ng lamok na nakakapit sa mga ito. 4.) Linisin parati ang alulod ng bahay at mga halamanan upang hindi maimbak ang tubig ulan na maaring pangitlugan ng mga lamok. 5.)Butasin ang mga lumang gulong upang hindi maipon ang tubig dito. 6.) Itabi o itapon ng wasto ang mga lumang lata, bote. 7.) Gumamit ng mga damit na may mahabang manggas tuwing umaga upang maiwasan na makagat ng lamok. 8.) Gumamit ng pamatay sa insekto upang indi pumasok sa bahay ang lamok at mamatay ito. 9.) Uminom ng bitamina C, kumain ng gulay at prutas para magkaroon ng

malakas na resistensya na panlaban sa sakit. 10.) Bumisita at magpakonsulta agad sa doctor pag nakaramdam ng mga sintomas ng dengue.

Adrienne Sumarinas

Clinical Instructor: Ms. Lovelle Baricaua, RN, MSN

IMPORTANTENG KAALAMAN: 1. Ang dengue ay isang sakit na makukuha sa Aedes Aegypti na lamok. Trangkaso ang komplikasyon nito na maaaring magpalalala sa sitwasyon ng pasyente. 2. Ang dengue hemorrhagic fever ay mas malalalang sakit na maaring ikamatay ng pasyente. 3. Lahat ng tao ay maaaring tamaan ng sakit, bata man o matanda at kahit anung edad. Subalit, kadalasan mga bata na nasa edad na 5-9 na gulang ang naapektuhan. 4. Panahon ng tag-ulan madalas sumulpot ang sakit na dengue (Hunyo-Disyembre). Subalit pinakamataas ay sa buwan ng Sityembre hanggang dulo ng Oktubre. 5. Madaming dapat gawin upang makaiwas sa dengue. At isa na dito ay ang tamang paglilinis sa kapaligiran upang mapigilan ang pangingitlog ng lamok at madaling

Pinaghandaan ng Group 25: Noel Joses G. Aguilar Rachel Carla B. Baas Renz Froilan Ocampo Mirizza Pasos Mark Anthony Pena Margaret B. Pescante John Nikki Pilapil Ma. Realiza O. Rejuso Mary Rechel P. Roncales Ron Louie Santos Andrea Francesca Santos

“Linisin ang kapaligiran, nang sakit na DENGUE ay maiwasan”

101