DAYUHAN

 

DAYUHAN Buenaventura Buenaventu ra S. Medina, Jr. Isang gabi, napakislot sa pagkakahig pagkakahiga a ang persona ng maikling kwentong ito (may-akda) nang marinig na naman niya ang daing ng kanyang masakiting ama mula sa silid nito. Nagbalikwas siya para tunguhin ang silid ng kanyang ama, subalit nagbaga na naman ang kanyang damdaming hindi maipaliwanag. Nang buksan niya ang kanyang pinto, nakita niya ang kanyang ina at sa pamamagita pamamagitan n ng tingin nito'y alam na niya ang dapat gawin. Pumunta siya sa lansangang-bayan para tawagin si Dr. Santos. Sumama naman ang doktor para tingnan ang kalagayan ng kanyang ama. Matagal ng may sakit ang kanyang ama ngunit hindi rin lubusang gumaling dahil sa lagi nitong sinusuway ang bilin ng doktor. Kung paalalahanan naman ng kanyang ina, nagagalit ang kanyang ama dahil alam daw nito ang kanyang ginagawa. Dahil tanging lalaking sa pamilya, ay inako na niya ang tungkuling tumawag ng manggagamot sa anumang oras naroroon siya tuwing maririnig niya ang daing ng kanyang ama. Iyon ay isang gawain na matapat na niyang nagagampanan nagagampanan matapos ibinilin sa kanya ng mga kapatid ang kalagayan ng kanilang ina nang nagsisama ang mga ito sa kanilang napangasawa napangasawa sa Kabisayaan. At ito nga ang kanyang ginagawa, ang tulungan ang ina sa pag-aalaga sa kanyang ama. Lubos na lamang ang kanyang pagtataka kung bakit nasabi ng kanyang mga nakakatandang nakakatanda ng kapatid na siya na ang bahala sa kanilang ina. May mga bagay siyang hindi nalalaman na tanging mga kapatid lamang niyang nakakatanda ang nakakaalam mula sa kanilang pinag-uusapan. Ngunit nabuo na sa isip nito ang pinag-uusapan nila, sapagkat sa ibang umpukan sa maliit na pamayanang iyon, ay narinig niya: Ang kanyang ama, si Ading at isang sanggol. At sa isip niya, marahil ay marami pang Ading at marami pang sanggol sa buhay ng kanyang ama. Ang mga luhang nakikita niya sa kanyang ina, ang hinanakit ng kanyang mga kapatid sa ama, ang natuklasang katotohanan katotohanan tungkol sa ama at kay Ading at sa sanggol ay ang mga rason marahil kung bakit nakakaramdam siya ng isang damdaming dayuhan. At iyon nga ang kanyang nararamdaman sa tuwing makikita niya ang ama sa silid nito at tila ba isa siyang dayuhan sa pook na iyon. Nang niya at ni Dr. kapatid Santos sa angpinto kanilang bahay, nakita niya ina at marating dalawangna nakakabatang ng silid ng kanyang ama.ang

 

Pumunta siya sa sariling silid ngunit muling nagbalikwas ng marinig ang mga hirap na paghingal at pigil na pag-iyak. Nasalubong niya si Dr. Santos at sinabihan na maiwan nalang at huwag na siyang ihatid dahil kakailanganin daw siya. Mula sa mga sinasabi ng kanyang ina, iyakan ng mga kapatid hanggang sa nakaratay na ama, napagtanto niyang nalalapit na talaga ang oras ng kamatayan ng kanyang ama. May kumurot sa kanyang laman, at bigla ay nadama niyang kilala na niya ang silid na iyon at lumapit siya sa ama. Resolusyon. Mula sa naririnig naririnig niya na sinasabi ng kaniyang ina at hagulgol ng kaniyang MGA kapatid. Hindi niya mapigilan na mapaisip na nalalapit na talaga ang kamatayan ng kaniyang ama. Habang pinapanood niya itong nakaratay as kama, may kumurot bigla bigla sa kaniyang puso’t laman. laman.

EKSPOSISYON. Napakislot ang persona ng may akda dahil dahil natrinig niya ang daing ng kaniyang a ama ma mula sa sarili nitong siid. Ang kaniyang ama ay may sakit. Dali dali siyang tumungo sa kwarto ng kaniyang masakiting ama at pagkakita pa lamang niya sa kaniyang ina ay alam na nito ang gagawin. Tumungo sa upang maghanap ng manggagamot , Si Doctor Santos. Sa kabutihang palad sumama ang doctor upang tignan ang kalagayan ng kaniyang butihing ama. Nagagalit ang kaniyang am ama a tuwing papaalalahanan siyang uminom ng gamut upang mabilis na gumaling. Ito ay mahigpit na ipinagbilin ng Doctor. Inako nan g persona sa kwento ang tungkulin bilang nag iisang lalaki sa pamilya. Ito agad ang tumatawag ng tulong o ng mangagagmot sa tuwing naririnig niyang nasasaktan ang kaniyang ama.

PAPATAAS NA AKSIYON. Dahil sa responsibilidad, matapat niya itong ginagampanan dahil na rin sa kadahilanang ang kaniyang mga kapatid at sumama na sa kani kanilang pamilya sa kabisayaan. Tinutulungan niya ang kaniyang ina na alagaan ang kaniyang ama. Sa isip nito ay may hindi siya nalalaman na alam ng kaniyang mga kapatid kaya ganon na lamang ang bilin ng mga ito sa kaniya. Dahil sa isang usapin ng kaniyang mga nakakatandang kapatid, narinig niya ang katotohanan na nabuo sa kaniyang isip na marahil ay marami pa siyang siyang ading at marami pang sanggol sa buhay ng kaniyang kaniyang ama. Kasukdulan. Nakita niya ang mga luha na pumapatak galling sa mata ng kaniyang ina, ang pagalabas ng katotohanan na may hinanakit ang kaniyang mga kapatid sa kaniyang ama at sa marami niyang adding at sanggol sa buhay ng kaniyang ama. Ito marahil ang dahilan kung pakiramdam niya ay isa siyang dayuhan sa mallit na pook ng kanilang bahay. Ito rin ang kaniyang nararamdaman habang nakikkta niya ang ama sa silid nito na dumadaing. Pababa na Aksiyon. Nakarating na sila ng Doctor sa kanilang bahay at dito niya nakita ang kaniyang mga nakababatang kapatid. Dumiretso siya sa kaniyang silid at nanahimik, nang napabalikwas uli ito ng marinig ang daing ng kaniyang ama. Narinig niya ang hirap na paghinga at pigil na pag iyak. Nais niya

 

sanang ihatid ang manggagamot pauwi ngunit nang makasalubong niya ito ay sinabi ng doctor na huwag na siyang ihatid dahil mas kakailanganin siya sa kanilang bahay.