Dad Ada

1. Socijalna psihologija – pojam  – pojam i značenje;

Pihologija je jedna od nauka koja proučava psihički ţivot ljudi. 3 su bitna pitanja u psihologiji: ŠTA, KAKO I ZAŠTO?Psihologija ima svoj i teoretski i praktnični značaj. 2.

Šta proučava socijalna psihologija; Proučava psihiučki ţivot ljudi-što je njihova osnova, što ih uzrokuje, od čega zavisi, kako se manifestuje. Ona olakšavarješavanje problema društvenog ţivota, prosvjete, zdravstva itd.Socijalna psihologija je društvena nauka koja proučava psihički ţivot ljudi – što  – što je njihova osnova, što ih uzrokuje, od čegazavisi, kako se manifestuje...olakšava rješavanje brojnih problema iz društvenog ţivota. 3. Teme razvojne psihopatologije; Psihopatologija –poremećaj ličnosti i ponašanja ličnosti uslovljena us lovljena brojnim faktorima koji

su meĎusobno u interakciji saličnošću. Postoje grupe uzroka za nju: biološki, psihološki, socijalni i sociološki 4.

Značaj i razvoj socijalne psihologije – značajna – značajna imena naučnika; Olakšava shvatanje, rješavanje potreba i potreba ljudi u oblasti društvenog ţivota, a sve to u interesu čovjeka. Naučnici su:Dţon Lok, Viljem Vunt, Spirman, Valon, Pavlov, Klapared, Tolman.....

5. Izvori proučavanja socijalne psihologije; a) potreba da sačuvamo soc.sliku o sebi (samopoštovanje)b)potreba da se svijet vidi tačno (objektivnost),a tu su još i motivi koji utiču na ono što mislimo, osjećamo i činimo, kao što su biološki nagon-gla, psihološki-strah 6. Pristupi proučavanju socijalne psihologije; -bitno je u kojoj mjeri su ljudi pod uticajem svojih tumačenja ili konstrukcije soc. okolinemnogo je vaţno razumjeti kako ljudi shvataju i tumače soc.svijet-soc.psihologija je nauka utemeljena na eksperimentalnom pristupu

7. Kraći istorijat socijalne psihologije;

Ona je kao nauka stara oko 100 godina, a njen osnivač je Herman Ebinghaus. Korijeni su vezani za filozofsku misao starihgrka. Za njen razvoj je bitan uticaj racionalizma, empirizma.

8. Zahtjevi proučavanja socijalne psihologije; -već u srednjoj školi-u svim višim nivoima obrazovanja za profesije-psihologija olakšava

rješavanje brojnih problema iz društvenog ţivota 9. Teorijski i praktični značaj socijalne psihologije; Teoretski- psihologija daje spoznaje koje će ljudima olakšati shvatanje pojmova iz drugih društvenih disciplina koje čovjekizučava. Prakti;ni yadataka-

 je u primjenjivanju rezultata psih.istraţivanja p sih.istraţivanja i uspješno i efikasno obavljanje obavljanj e različitihdjelatnosti. 10. Predmet izučavanja socijalne psihologije;  je psihosocijalni profil čovjeka u različitim ţivotnim socijalnim situacijama: ps ih.procesi i funkcije, sloţena svojstva ličnosti,fiziološke osnove psih.ţivota, aktivnosti i ponašanja i soc. Status.

11. Ciljevi izučavanja socijalne psihologije; • uočiti psihološke fenomene u socijalnom kontekstu, • razumjeti i upoznati etiologiju psiholoških fenomena, • identifikovati pozitivne ili negativne refleksije socijalnih fenomena,

• predvidjeti, prognozirati ili anticipirati nastanak i razvoj socijalno psiholoških fenomena, • adekvatno i efikasno intervenisati u okviru ličnih ili društvenih –  socijalnih strategija reagovanja.

12. Metode i tehnike u socijalnoj psihologiji;Metoda

 je način ili postupak pomoću kojeg se u psihologiji dolazi do potrebnih i ciljanih saznanja o predmetu istraţivanja,proučavanja i njegove primjene.Metoda se definiše kao relativno specifičan skup postupaka kojima se prikupljaju podaci, utvrĎuju činjenice iotkrivaju uzročno-posljedične veze. Tehnika

 je specifičan način konbinacije postupaka, kada u okviru jedne metode postupke tretiramo na razne načine. 13. Instrumenti socijalne psihologije;

Instrumenti sluţe za sto tačnije prikupljanje podataka o psihološkim pojavama. Da bi se taj zadatak dobro obavio, potrebno je dainstrumenti posjeduju neophodne

karakteristike.Za istraţivanje se koriste standardni instrumenti, prilagoĎeni instrumenti, i instrumenti 'ad hok' konstruisani za konkretnoistraţivanje. Instrument je sredstvo koje sluţi za neposredno ispitivanje (anketa, test, skala...). 14. Elementi naučnog istraţivanja socijalno psiholoških fenomena (projekat istraţivanja); • PrilagoĎeni protokoli • Zapisnici;

• Sluţbene zabilješke; • Foto i video zapisi;

• Anketni upitnici ( ankete )

• Testovi;

• Reakciometri;

• Rekviziti;

• Statistički podaci ( liste postignuća ) različitihpsiholoških fenomena u oblasti ljudskog ţivota irada; 15. Socijalni svijet – pojam, značaj socijalni uticaj;

U samom središtu socijalne psihologije je fenomenm-pojava socijalnog uticaja. Na sve nas utiču drugi ljudi, a kada razmišljamo osoc. uticaju primjeri koji nam prvi padaju na pamet su direktni pokušaji uvjeravanja. Soc. Uticaj se ne ogleda samo u ponašanju, oniuključuju i naše misli i osjećaje. Direktni pokušaji socijalnog uticaja čine veliki dio socijalne psihologije.Socijalna psihologija se definiše kao naučno proučavanje načina na koje su ljudske misli, osjećaji i ponašanje pod uticajem stvarne ilizamišljene prisutnosti drugih ljudi.Brojni su uzroci i značaj socijalnog svijeta: potreba da sačuvamo pozitivnu sliku o sebi i potreba da se svijet vidi tačno. 16. Uticaj socijalne stvarnosti sa okolinom; Da bismo shvatili snagu socijalnog uticaja moramo razumjeti kako ljudi stvaraju

konstrukcije svoje socijalne okoline. Mi smo sloţenaljudska bića koja percipiraju, razmišljaju i ponekad iskrivljuju informacije iz okoline. 17. Pojam i značaj socijalnog naslijeĎa;

Socijalni svijet je cjelokupno socijalno naslijeĎe – ukupnost socijalnih institucija, materijalnih, nematerijalnih i drugih dobara koječine stvarnost i prenose se sa jedne generacije na drugu. To je akomulirano iskustvo i materijalna postignuća ranijih generacija kojese prenose i utiču na današnji društveni kontekst. 18. Psihodinamika ţivljenja u savremenim uslovima; Ţivot čovjeka je u stalnoj komunikaciji i transakciji sa drugim ljudima, pa samim tim na nas drugi ljudi utiču na razne načine (raznepropagandne kampanje, direktni pokušaji uvjeravanja...). Zavisno od ţivotnog prostora sa specifičnim psihosocijalnim obiljeţjima,na

relaciji potreba, zahtjeva, davanja i zadovoljavanja odgovornih pojedinaca i socijalnog svijeta.iliŢivot čovjeka – svih uzrasta, polova, psihosocijalnog statusa- je u stalnoj dinamici, komunikaciji i transakciji sa drugim ljudima- zavisno od ţivotnih prostora (regija i regiona i drugih ţivotnih lokaliteta)- sa specifičnim psihosocijalnim obiljeţjima (nivoima civilizacije, kulture i mentaliteta)- na relaciji potreba, zahtjeva individualnog i grupnog anktiviteta i reagovanja- davanja i zadovoljavanja odgovornih pojedinaca (roditelja, nastavnika, ljekara, poslodavaca)Na tome se zasniva opstanak, nivo razvoja, nivo zdravlja, nivo sposobnosti i kompetencije, nivo anktiviteta, produktivnosti i stilaţivljenja..., nivo

civilizacije i prosperiteta društvenme zajewdnice sa refleksijom na ţivot svake jedinke te zajednice. 19. Socijalizacija, internalizacija i eksternalizacija – pojam i značaj; Soci jalizacija je osposobljavanje jedinke za društveni ţivot – sticanje

znanja, vještina, navika, stavova, motiva, vrijednosti, te razvoji formiranje ličnostiInternalizacija je psihosocijalni proces opaţanja, doţivljavanja, prihvatanja različitih uticaja socijalnog svijeta sa okolinom. Ti uticajise odraţavaju na razvoj ličnostii njenih sloţenih svojstava, psihičkih funkcija, aktivnosti i ponašanja.Ekternalizacija je psihosocijalni proces izmještanja – odvajnaj iz i/ili od ličnosti nepoţeljnih, opterećavajućih, patološki, destruktivnihenergija, nagona, impulsa, svojstava i tendencija koje opterećuju tu ličnost lai i njenu socijalnu sredinu . 20. Procesi socijalizacije i internalizacije;

• Klasično uslovljavanje po principima asocijacije,formiranje moralne svijesti i moralnogponašanja • Instrumentalno uslovljavanje – uči se zadovoljitineka potreba i cilj

• Opservaciono uslovljavanje – posmatranje

tuĎegponašanja

• Učenje po modelu proučavanje, pokazivanje,putem psiholoških mehanizama –  imitacijom iidentifikacijom

•

Učenje uloga • Učenje uviĎanjem 21. Agensi ( izvori, paterni ...) socijalizacije; Agens(lat.agens)-djelotvorni, radni princip, ono sto je uzrok necemu. Covjek je akter svih dogadjaja u sferi zivljenja. Sva teznjadrustva usmjerena je u pravcu stvaranja , formiranja zdravog, civilzovanog, sposobnog I kreativnog covjeka – produkt brojnihprirodnih I drustvenih faktora:familijo genetskih predispozicija; uslova odrastanja u porodici, skoli, uzoj I siroj sredini, od uticajavrsnjaka I drugih socijalnih uslova;

uzrasta;stepen njegove aktivizacije.IliSva teţnja društva usmjerena je u pravcu stvaranja, formiranja zdravog, civilizovanog, sposobnog i kreativnog čovjeka. Aktivnosti iponašanja, posebno poremećena ponašanja djece, maloljetnika i odraslih predmet su proučavanja mnogih nauka. Savremenitretman poremećaja ličnosti i ponašanja kod djece i maloljetnika podrazumijeva interdisciplinirani i multipartnerski pristup. 22. Uticaj porodice na socijalizaciju ( funkcionalna, disfunkcionalna ) Porodicu-modeluju stalni raznovrsni socio-psiholoski mehanizmi-njena struktura, dinamika I funkcionalnost. U nizu faktora koji uticuna razvoj djeteta I formiranju licnosti

covjeka , porodica je jedan od najvaznijih.Funkcionalna : ljubav, sigurnost, zaštita, tolerancija, uvaţavanje, itd.Disfunkcionalna : nedostatak ljubavi, odbačenost, agresivnost, negativizam, bjeţanje, itd.iliKljučni faktor familiogenetskog nastajanja i odrastanja odnosno formiranje zdrave ili nezdrave ličnosti djeteta, maloljetnika i odraslihosoba je PORODICA. Porodicu modeluju raznovrsni socio-psihološki mehanizm. Funkcionalna porodica pruţa: ljubav, sigurnost,toplinu, povjerenje, itd , a Disfunkcionalna: nedostatak  ljubavi, nesigurnost,odbačenost,presija, itd. 23. Uticaj škole na socijalizaciju ( funkcionalna, disfunkcionalna ) Skola u procesu vaspitanja I obrazovanja spontano I ciljano putem sadrzaja I formi objezbjedjuje emocionalni, intelektualni Isocijalni razvoj licnosti. Skola moze imati obiljezja funkcionalnosti (prihvatanje, upoznavanje, razumijevanje, uvazavanje, podrska,pomoc, tolerancija), I disfunkcionalnosti(nedostatak poznavanja, distanciranje,

nepovjerenje, zlonamjernost, nedostatak podrske Ipomoci, itd.)iliŠkola, u procesu vaspitanja i obrazovanja spontano i ciljano putem sadrţaja i formi obezbjeĎuje emocionalni, intelektualni i socijalnirazvoj ličnosti. Škola moţe imati obiljeţja funkcionalnosti: prihvatanje, upoznavanje, razumjevanje, uvaţavanje, podrška..., idisfunkcionalnosti: nedostatak poznavanja, distanciranje, sluţbenost, nepovjerenje, itd. 24. Socijalni rad i drugi partneri u procesu socijalizacije, internalizacije i eksternalizacije;

Socijalizacija u uzem smislu je osposobljavanje jedinke za drustveni zivot. Internalizacija  je psihosocijalni proces opazanja ,dozivljavanja, prihvatanja razlicitih uticaja socijalnog svijeta sa okolinom. Eksternalizacija je psihosocijalni process izmjestanja,odvajanja iz ili

od licnosti nepozeljnih, destruktivnih …energija , nagona I tendecija koje opterecuju tu licnost.Uslovi socijalizacije suopazanje…;dozivaljavanje…;proces diskriminacije…; proces generalizacije…; proces internalizacije…;proces potkrepljivanja-stimulacije( vrednovanja, nagradjivanja, kaznjavanja…).IliSocijalizacija u uţem smislu je osposobljavanje jedinke za društveni ţivot a u širem smislu predstavlja razvoj i formiranje ličnosti.Socijalizacija se ostvaruje svim modalitetima, metodama, nivoima socijalnog učenja. Internalizacija je psihosocijalni procesopaţanja, doţivljavanja, prihvatanja različitih uticaja socijalnog svijeta sa okolinom. Eksternalizacija je psihosocijalni procesizmještanja iz ličnosti nepoţeljnih, opterećavajućih, patoloških...energija, nagona, impulsa... 25. Uticaj sredstava masovnih komunikacija na socijalizaciju ( funkcionalna, d isfunkcionalna ) Sredstva masovnog komuniciranja je zajednicki naziv za razlicite medije(tv, radio,novine,interent,itd). U savremenom drustvu Imasovnoj kulturi sredstva masovnog komuniciranja u svakom razvijenom drustvu predstavljaju vazan agens socijalizacije ciji  jeuticaj veliki posebno kod mladih. Informacije mogu biti funkcionalne (u korist covjeka) I disfunkcionalne(protivcovjeka,npr.ugroziti privatnost). 26. Civilizacija, kultura i mentalitet – pojam, značaj i uticaj na razvoj ličnosti; Civilizacija danas znaci-ukupnost svih misaonih I umjetnickih shvatanja I uvjerenja, znanja, vjestina, obicaja I etickih normi uljudskim komunikacijama I transakcijama.

-psiholosko(nerazvijenost inteligencije,emocionalna nestabilnost,....)socijalni(porodica,skola,uza i sira drustvena sredina)Potrebno je obratiti paznju na sve izvore psihopatizacije licnosti i njene rehabilitacije u cijoj osnovi pro mjene tih faktora. 74. Predrasude – pojam i značaj u socijalnoj psihologiji; Predrasude su oeocionalno obojeni stavovi koji uticu na dozivljaje,reagovanje i ponasanje.

Soc.psiho.predrasude definisu kaonegativan stav prema članovima prepoznatljive grupe zasnovan iskljucivo na njihovom članstvu u grupi.Prema teoriji realnog sukoba predrasude su neminovna propratna pojava starog sukoba izmedju gruoa oko ograničenihresursa.Najvazniji način smanjenja predrasuda je kontakt-okupljanje vlastite i

vanjske grupe.Proces socijalne spoznaje su vaţni ustvaranju iodrţavanju stereotipa i predrasuda.

75. Konformizam, pojam i značaj u socijalnoj psihologiji; Konformizam mozemo da definisemo kao promjena ponašanja zbog stvarnog ili zamišljenoguticaja drugih ljudi.Vaţno je pitanjetemelje li se nase odluke uvjek na onome što mi mislimo ili ponekad koristimo ponašanje drugih kao pomoć pri odlučivanju štoučiniti?Konformišemo se sa drugima zato što vjerujemo da je njihovo tumačenje nejasne situacije tačnije od našeg i da će nam pomoći uizboru odgovarajućeg načina ponašanja.To se zove informacijski socijalni uticaj. 76. Promjene ponašanja ili uticaj socijalnog svijeta na promjenu ponašanja; Razmatramo situacije koje će najvjerovatnije prouzrokovati promjene ponašanja zbog informacije socijalnog uticaja:-kada je situacija nejasna(ljudi koriste jedni druge kao izvor informacija)-kada je situacija krizna/moramo djelovati trnutno,prirodna reakcija je kako drugi reaguju i uciniti isto)-kada su drugi ljudi stručnjaci(u nejasnoj situaciji stručniji

ljudi vrijede kao vodiči)Konformisemo se soc.normama grupe,što su implicintna pravila prihvatljivog ponasanja,vrijednosti i vjerovanja. 77. Moralne vrijednosti – značaj, formiranje i kanalisanje;

Značajne osobine-sloţena svojstva ljudi u socijalnom kontekstu su pozitivni i/ili negativni stavovi i otpor prema moralnimvrijednostima,zakonskim propisima i subjektima zaštite.Kod maloljetnih prestupnika moralne vrijednosti su u ne skladu sa moralnim

vrijednostima odraslih koji su profesionalno upućeni nanjihovo vaspitanje i formiranje.Kod delikvenata dominiranju negativna shvatanja i stavovi koja su osnova kriminalnih predispozicija.Kriminogeni faktor jepsihopatska strukturisanost osobe-

počinitelja prekršaja.Efikasna prevencija predstavlja stalnu edukaciju u prevenciji poremećajaličnosti i ponašanja.Prevencijom se otklanja slabost ličnosti tokom odrastanja od djetinjstva do mladosti i zrlosti.Prevencija je osnovzdravog odrastanja i zaštite djece uspostavljanje i oţivljavanje strategije i politike zdravog odrastanja. 78. Grupa – pojam, značaj i socijalni uticaj u grupama;

Grupu moţemo definisati kao dvoje ili više ljudi koji su u medju sobnoj interakciji i zavise  jedni id drugima ,odnosno utiču jedni nadruge.Uspostavljanje odnosa sa drugim ljudima zadovoljava niz ljudskih potreba.Grupe pomaţu da definišemo ko smo,one su vaţandio našeg identiteta.79. Grupe i grupno ponašanje u procesu odrastanja, aktivnosti i rada;Covjek najveci broj svojih aktivnosti i uloga ostvaruje pripad nistvom raznim grupama-porodicnoj,kulturnog,nacionalnoj...Boravaku prisustvu drugih ljudi moze imati niz ucinaka na nase ponasanje.

80. Grupna dinamika – pojam značaj, struktura; Grupna dinamika oznacava ponasanja i zbivanja unutar i medju grupama.Grupna dinamika pociva na mehanizmima psiholoskeprirode.Posebno su znacajni:imitacija(reagovanje na isti nacin kao drugi),sugestija(aktivnoscu davalaca i primalaca sugestija odvijase proces grupisanja),simpatija i antipatija,identifikacija i socijalni pritisak,socijalna(grupna)atmosfera....

81. Sociopsihološki mehanizmi grupne dinamike – nivoi i postignuća; Psihološki mehanizmi grupne dinamike su:imitacija,sugestija,simpatija i antipatija,identifikacija i soc.pritisak,soc.atmosfera,grupnakohezivnost,grupne

norme,ciljevi,disciplina i stilovi rukovoĎenja. 82. Struktura grupe – uloge, značaj i stilovi rukovoĎenja;

Postoji više vrsta grupnih struktura,a najvaţnije su:struktura moći,komunikaciona i afektivna.Uloge u grupi mogu biti formalne ineformalne.To su voditelj

grupe,sekkretar,posmatrač...Od uloge rukovodioca i aktivnih zavisi dinamika grupe. Stilovi rukovoĎenjasu:autokratski,demokratski,liberalni i parernalistički. 83. Nivoi komunikacije u socijalnoj grupi

;Verbalni,neverbalni i empatički 84. Osnovni elementi u komunikaciji; Komunikacijski stimulans i komunikacijska reakcija 85. Komunikacija, interakcija i transakcija – pojam i značaj, Komunikacija je osnova interakcije(saradnje) i transakcije(razmjene,davanja i

primanja).Ima značaj naodrastanje,socijalizaciju,kreativnost,mjenjanje,internalizacija i eksternalizacija. 86. Pravila verbalne komunikacije; -treba razlikovati činjenice od sudova i ţelja-slati relevantnu informaciju-izvući kriterij informacija-informisati o riješivom problemu-izbjegavati emoc.zasićene termine-ostati na komunik.polju-prihvatiti različitost sagovornikaTRI ZLATNA PRAVILA KOMUN.SU:

fleksibilnost,sposobnost pravilne komunikacije i poštovanje ličnosti 87. Feedback – pojam i značaj i pravila slanja i primanja;

Feedback je slanje povratnih informacija svome izvoru(osobi sagovorniku). Osnovna pravila slanja su: da sagovornik razumijeinformacije,da je spreman prihvatiti inf.i reagovati na informaciju.Feedback direktno obavještava o djelovanju nečijeg ponašanja nadruga lica. 88. Nivoi neverbalne komunikacije;

Paralingvistički.ekstralingvistički i metalingvistički 89. Odnosi verbalne, neverbalne i empatičke komunikacije- zastušljenost u komunikaciji, interakciji i transakciji; U svakodnevnim komunikacijama,transakcijama i interakcijama se primjenjuju sva tri

nivoa komunikacije.Na taj način saznajemosve o osobi ili dogaĎaju.Ljudi u komunikaciji,interakciji i transakciji treba da prepoznaju vrstu i stil komuniciranja koji su

povezani sastatusom ličnosti. 90. Empatička komunikacija – pojam, značaj i razvoj pod uticajem socijalnog svijeta;

Empatička komunikacija je sposobnost uvlačenja i poniranja u tuĎu psihu,shvaćanja i razumjevanja emocija i drugih psihičkihprocesa i pojava druge osobe.Značajna je zato što će se uspješnije izvršiti procjena emocionalnih,dinamičkih i interakcijskih procesaneke osobe.Do empatičke komunikacije dolazimo logičnim zaključivanjem i analogijom šta bi kako bi to sam učinio. 91. MeĎusobna privlačnost – od prvih utisaka do bliskih veza; -učinak blizine je djelotvoran zbog poznanstva-blizina i početna sličnost igraju ulogu u sklapanju prijateljstva-fizička privlačnost je jednako vaţna i muškarcima i ţenama partnerska ljubav-osjećaj intimnosti i naklonosti-strastvena ljubav-pekid intimne veze

92. Prosocijalno ponašanje – pojam, značaj i kanalisanje; -to su djela počinjena s ciljem ostvarivanja dobiti za drugu osobu-značaj:ljudi preţivljavanje vlastitih gena pomaţući genetskim srodnicima

osiguravaju

93. Pomaganje i psihosocijalna podrška i pomoć u procesu socijalizacije i razvoja ličnosti; -vaţna je priroda odnosa izmeĎu pomagača i osobe kojoj je potrebna pomoć.-prosocijalno

ponašanje povećava svjest ljudi da u budućnosti više pomaţu 94. Agresije i nasilja – pojam i posljedice

;Pojam: to su destruktivne reakcije, aktivnosti i ponašanja koja se ispoljavaju u formi napada na prepreke. Izvoridestruktivnih snaga su patogeni faktori.Posljedice: soc.bolesti, socijopatija, dezorganizacija 95. Prevencija agresije i nasilja ; -stalne edukacije graĎana, detektovanje u okviru zdravstvene i opšte kulture, poznavanje

uzroka, posledica, potreba,prevencija i terapija počinilaca ili ţrtava nasilja, a osnovni je cilj zaštita mentalnog i samostalnog zdravlja. 96. Nasilja u porodici – nivoi prevencije ;-to su socio-patološke

pojave.-nivoi prevencije: adekvatna strategija i njena operacionalizacija u okviru nadleţnosti svih subjekata i sektora zaštite injihove interakcije. 97.

Nasilja u školama – pojam, posljedice i nivoi prevencije ;-problem današnjice-posledica nezdravog odrastanja, uticaj soc.sredi8ne, ekonomske

krize, a ima za posledicu mentalniporemećaj maloljetnika, depresiju, ovisnos o alkoholu, neurotičnost itd.-prevencija: otklanjanje slabosti ličnosti tokom odrastanja od djetinjstva, vaspitanja u školama itd 98.

Etiologija nasilja u porodici, školi i javnim mjestima ;Nasilje je posledica brojnih faktora-nepovoljnih:-nedostatak zdravihmotivacionih mehanizama u odrţavanju bračnih odnosa-poremećaji emocionalnih odnosa-poremećaji materijalne i so.sigurnosti porodice-pad nivoa socijalizacije... 99. Uticaj socijalne psihologije na mentalnu higijenu i psihosomatsko zdravlje ;-ona opisuje, klasifikuje, različite psihološke povoljne i nepovoljne fenomene pojedinaca i

grupa i pruţa pomoć ljudima, štitizdravlje ljudi u različitim nepovoljnim ţivotnim situacijama. 100.

Krizne i stresne situacije u socijalnoj grupi, socijalnoj sredini i socijalnom svijetu ;Ako pojedinac dugo ne uspjeva zadovoljiti neki svoj moţe doći do stanja emocionalne napetosti i traumatizacije-specif.dimenzija, frustracija i stresnih situacija. U stresnoj situaciji pojedinac se moţe ponašati prilagoĎeno-racionalno ineprilagoĎeno-emotivno, i time smanjuje osjećaj napetosti ali ne riješava problem. 101. Strahovi – pojam, značaj i obiljeţja

;su grupe osjećanja zasićene intezivnom napetošću i neugodama kada subjekt povjeruje da  je ugroţena neka njegovavrijednost. Postoji: realni strah, panika, uţas, strepnja. Obiljeţja su i unutrašnji nemir, ne mir, nervoza, drhtavica itd 102. Strepnja – pojam i značaj za razvoj psihopatologije

;je integralni naziv za strahove čiji su izvori u budućnosti. Utiče na intelektualne i voljne procese i bitno je kontolisati je. 103. Negativne refleksije i dimenzije straha; Negativne refleksije su: neugoda, napetost, prijetnja, ljutnja, agresivnost, afek. Dimenzije straha: različit intenzitet itrajanje-povezane sa stalnom prijetnjom determiniše hronično

opterećenje i stalnim predtavama o ugroţenosti subjekta. 104. Traumatizacija - pojam, značaj,

refleksije – konfrontacija

;Je stresna situacije koja je nepoljna za pojedinca ili grupu i nepovoljno utiče na zdravlje. To su izrazito jake i grubepovrede. 105.

Holistički pristup u razumijevanju i konfrontaciji stresnih situacija ;Transakcionistički model stresa omogućava kompleksnije objašnjenje veze izmeĎu stresa i psihosomatskog zdravlja. To jeput kojim se stiče uvid u vezu izmeĎu tijela i psihe sa okolinom tome doprinos daje holistički pristup stresu u kome senaglašava veza, interakcija i transakcij aizmeĎu psihološkog, endokrinološkog, neurološkog, fiziološkog i duhovnog stresaličnosti. 106.

Zrelost i nezrelost ličnosti – pojam, determinante i etiologija ;Zrelost je previlno opaţanje i preihvatanje sebe i drugih,usredreĎivanje na zadatak (a ne probleme) etičnost, intelektualnaefikasnost, socijalna adekvatnost, emocionalna sigurnost, tolerantnost... Zrelost pretpstavlja adekvatna shvatanja, prilagoĎavanja,koncipiranja ioperacionalizaciju efikasnih strategija u ţivotnim situacijama.Zrelost ima značajnu ulogu u ţivotnom odrastanju i formiranju čovjeka. Zrele ličnosti rjeĎe ispoljavaju poremećaje u ponašanju(agresije i nasilja)-Nezrelost determiniše sklonost poremećenom ponašanju agresijama, nasilju, kriminalitetu...Nezrelost determiniše i nedostatak fizičkog, psihičkog i socijalnog blagostanja, nesigurnost, naivnost, neodlučnost, nekritično i krutopostupanje, nerealni stavovi prema sebi idrugima. 107. Otpornost i neotpornost ( vulnerabilnost ) – pojam, determinante i etiologija ;

Otpornost - jačinu ličnosti karakterišu stabilnost ravnoteţa, sigurnost, optimalan

eksplanatorni stil ( optimizam, optimalan lokuskontrole, osjećaj unutrašnje samokontrole ) borbenost, aktivitet, samostalnost, samoinicijativnost. Otporne ličnosti supredisponirane efikasnijem stilovima reagovanja.Neotpornost - vulnerabilnost ličnosti karakterišu slabost, ranjivost, krhkost, nepovoljan eksplanatorni stil( pesimizam, slab lokus kontrole osjećaj da je sve pod kontrolom drugih ) sugestibilnost, bezvoljnost, apatija, otuĎenost(asocijalnost)... 108. Nivoi prevencije nezrelosti i neotpornosti ličnosti; Neotporne ličnosti su sklone neefikasnim stilovima reagovanja,sklone su obolijevanju,stresu,traţenju dadatnih oslonaca i snaga uporemecenom ponašanju,pušenju,pijenju,upotrebi droga,besposličarenju,skitnji,agresiji,nasilju... i drugim oblicima destraktivnogponašanja. 109. Lokus kontrole – značajna

determinanta ličnosti

;Lokus kontrole je visoko korespodentan sa osjetljivošću (vulnerabilnošću) ili otpornošću ličnosti.Lokus kontrole djelimo na:Internilokus i eksterni lokus.Interni lokus kontrole predstavlja uvjerenje da se dogaĎaji nalaze pod sopstvenom kontrolom što ga čini jačim i otpornijim. Obilujesamo poudanjem, odlučnošću, snagom i akcijom.Eksterni lokus predstavlja uvjerenje da se dogaĎaji nalaze pod kontrolom drugih osoba, više sile, sreće, zle sudbine, što znatno slabiadaptivne snage i čini osobu osjetljivom i slabom - vulnerabilnom.

110. Eksplanatorni stil - značajna

determinanta ličnosti

;Eksplanatorni stil je značajan faktor osjetljivost (vulnerabilnosti) posebno pesimistički.Pesimista je sklon vidjeti uzroke stresnih dogaĎaja u sebi i teško to mijenja, nema samopoudanja niti izlaza iz stresne situavije. Uvezi s tim je povezan neuroticizam koji pogoduje osjetljivosti na stres. 111.

Emocionalni profil maladaptivne ličnosti ;Osjecajne promjene : pojacana strepnja i drugi oblici strahovanja ,pojačani negativizmi,otpori ili neprijateljstvo,mrţnja ljubomora,zavist,ljutnja,bijes,modaliteti agresije i sadistički ispadi,tuga,mrzovolja,depresija,povišena zavist i osjećaj nepostojanosti,osjećajmanje vrednosti i nesigurnosti,teţnja ka nadmoći i kompenzacijama.Poremaćaj obrazaca ponašanja : durenje ,suiprostavljanje, svadljivost, neposlušnost, tvrdoglavost,napadi bijesa,naglost,tuče,bjekstva,laganja, kraĎe,paljevine,povlačenja, odbijanje odnosa sa drugima, asocijalnostSmetnje saznajnih funkcija : slaba paţnja,gubitak zanimanja za učenje,untelektualna zakočenost,inhibicija,slabiji uspjeh uškoli,smetnje govoraPretjerani pokreti : hiperaktivnost, destruktivnost, nestašlukZakočeni pokreti : se manifestujt usporenoĎšću, neaktivnošću, tromošću, ljenošću, neproduktivnoćšu.Smetnje spavanja, hranjenja, mokrenja, defeciranja, polnih zanimanja. 112. Unutrašnji izvori otpornosti i neotpornosti ličnosti;

Otpornost ličnosti na stres determinisana je unutrašnjim i vanjskim izvorima otpornosti.Nedostatak sigurnosti , samopouzdanja, isamopoštovanja je unutrašnji izvor osjetljivosti.Otporna ličnost ima sposobnost vladanja sobom u stresnim situacijama, kontinuiranoje angaţovana u aktivnostima, slijedi ţivotni put,posjeduje elastičnu adaptaciju neočekivanim promjenama u ţivotu. 113.

Vanjski izvori otpornosti i neotpornosti ličnosti ;Spoljašni izvori osjetljivosti podrazumijevaju nedostatak i neblagonaklonost socijalne sredine, nedostatak njene podrške i pomoći.Spoljašni izvori otpornosti su: povoljno socijalno okrušţenje u stresnim situacijama-sigurnost, podrška, povoljne prostorne ivremenske okolnosti , psihosocijalna podrška profesionalnih lica i neprofesionalnih osoba

 – roditelja, braće ,sestara, prijatelja.Treninzi su značajna pretpostavka očuvanja i jačanja otpornosti ličnosti, uopšte, a i u stresnim situacijama. 114. Efikasni i neefikasni stilovi reagovanja,( konfrontacije u stresnim situacijama u socijalnoj grupi )

Neefikasni ili štetni stilovi reagovanja su loša i nerealna procjena, neadekvatne emocionalne reakcije, neefikasni postupci, neuredanstil ţivota, negiranje realnosti, minimiziranje ili distanciranje od stresne situacije, nekontrolisano i nesvrsishodno

konfrotiranje ibjeţanje od ili iz stvarne situacije.Efikasni stilovi reagovanja su brza i realna procjena situacije: ovladavanje sobom, procjena sopstvenih mogućnosti i postupaka ,osmišljavanje, planiranje , povećanje napora i sprovoĎenje efikasnih aktivnosti usmjerenih ka traţenju i prihvatanju adekvatnepsihosocijalne i druge podrške, te uspješno konfrontiranju sa stresnom situacijom, na relaciji borba ili racionalno povlačenje. 115. Adaptivnost i procesi adaptacije u socijalnoj grupi

;Adaptivne teškopće se manifesti+uju različitim reakcijama povezanim sa nivoima nezadovoljenja zahtjeva individue.PrilagoĎavanjeje skup odgovora organizma na prekid prethodnog uspostavljanja ravnoteţe s ciljem smanjivanja napetosti i neugoda koju prekidravnoteţe uzrokuje. Krajnji cilj prilagoĎavanja je odrţavanje homeostaze i preţivljavanje.PrilagoĎavanje je stvaralački odnosizmeĎu pojedinca i grupe.NeprilagoĎavanje podrazumjeva da porodica ili društvena zajednica nameću višak  ograničenja , zahtijeva inormi koje uzrokuju strepnju ,nelagode, napetosti i posledice. 116. Krize identiteta u socijalnoj grupi – self koncepti ( procjenjivanje

);Identitet je slika o sebi koja moţe biti pozitivna ili negativna (pozitivni ili negativni self  koncepti).Slika o sebi je generalizovano iskustvo o sebi u različitim područjima ţivota i rada i doţivljaj svoga tijela, psihičkih i socijalnihkarakteristika. Slika o sebi je proširenje razvoja u ranom djetinjstvu.Identitet je sloţena slika o sebi koja podrazumijeva fizički self, psihološki self, socijalni self, sexualni self, porodični self, adapticioniself. 117. Odbrambeni mehanizmi u procesu socijalizacije i adaptacije

;Obrambenim mehanizmom se ličnost štiti od psihičkih povreda. To su ego mehanizmi kojima se ličnost štiti u različitim frustracionimi stresnim situacijama. 118. Adaptivno i maladaptivno doţivljavanje, reagovanje i ponašanje;

Sva prolazna ispoljavanja, doţivljavanja, reagovanja i ponašanja, neprim jeren odgovor na odreĎene zahtjeve socijalne sredine.Moguća ispoljavanja reaktivnih prolaznih smetnji prilagoĎavanja:

• Osjećajna (strepnja, tuga, ljubomora...) • Saznajna (slabija paţnja, pamćenje, mišljenje...) • Voljna (otpori, tvrdoglavost, nerad...)

• Ponašajna (svaĎe, laţi, tuče, kraĎa...) • Poremećaji pokreta (usporeni pokreti ili hiperaktivnost) • Smetnje spavanja, ishrane, mokrenja, povlačenje u sebe, smetnje govora i dr. (podudarne smetnje opšteg prilagoĎavanja). 119.

Adaptivne teškoće – pojam, simptomatologija i znakovi maladaptivnog ponašanja u socijalnoj grupi;Adaptivne teškoće se manifestuju različitim reakcijama povezanim sa nivoima nezadovoljstva zahtjeva individue. Teškoće koje sejavljaju nazivaju se maladaptivne teškoće.Postoje sledeće grupe smetnji: -

smetnje prilagoĎavanja ili reaktivni poremećaj; -

smetnje prilagoĎavanja u djetinjstvu; -

smetnje prilagoĎavanja u mladosti;120. Znakovi i simptomatologija maladaptivnog ponašanja – dijagnostika i psihoterapija ( uvid, eksternalizacija..);Smetnje prilagoĎavanja ličnosti i poemećaja ponašanja mogu biti: prolazna (situaciona, reaktivna); -

trajna odstupanja od obrazaca uobičajenih odgovora i ponašanja.Načini ispoljavanja neprilagoĎenosti zavise od vrsti smetnje i poremećaja uzrasta, pola, intenziteta i učestalosti nesklada, uzroka,vremena njihovih djelovanja.Promjene mogu biti osjećajne, poremećaji obrazaca ponašanja, smetnje saznajnih funkcija, pretjerani i zakočeni pokreti, smetnjrspavanja, hranjenja, mokrenja.... 121. Psihosocijalno i profesionalno slabljenje i sagorijevanje; -

Umor jestanje ličnosti u kome ona osjeća nesposobnost za započete aktivnosti.Faktori umora su:nedostatak materija(energije,so,šecer,...)nagomilovanje toksicnih materija(soli koje blokirajumišiće),psihološki -

Čovjek troši energiju, slabi u opaţanju, reakcijama i ponašanju i postaje umoran -

Slabljenje i sagorjevanjese manifestuje u vidu tjelesne i psihičke iscrpljenosti itd -

Profesionalno sagorijevanjenpr.stresni poremećaji ličnosti policajca 122. Primjena socijalne psihologije u oblasti prava ( sudska i forenzička psihologija...); -

Osnovni ciljeviprimjene psihologije u forenzičkoj psihologiji i pravu su: uočiti deliktne pojave, dimenzije i učestalost;razumjeti ih, sagledati njihove refleksije na ljude i druš.zajednicu; prognozirati i antiipirati ponašanja aktera delikatnihdogaĎaja; primjereno na njih intervenisati. -

Zadatak forenzičke psihologije:konstatuje pojave, omogućava sudu procjenu ličnosti aktera deliktnih dogaĎaja. Ucentrupaţnje je čovjek i ljudska poremećena ponašanja. 123. Upotreba psihologije u poslovnoj ekonomiji

;Uspješnost u organizaciji ţivota i rada podrazumjeva uspješnost i kvalitet ţivota. Psihologija organizacije se baviproučavanjem ponašanja ljudi u specifičnim uslovima, ona se interesuje za faktore soc. I fizičke sredine koji mogu uticati naaktivnosti i rad. 124.

Tipovi rukovoĎenja u poslovnim organizacijama ;Su: statusni, stručni, harizmatski, politički i tradicionalni 125. Autoritet u poslovnim komunikacijama, interakcijama i transakcijama – pojam, značaj i determinante

;Autoritet je: ograničeno pravo rukovodioca u korištenju sredstava organizacije i usmjeravanja napora ljudi u ţeljenompravcu, tj. Sposobnost nekog da utiče na druge ljude ili posjedovanje nečeg što im je potrebno.Determinante: lične karakteristike, stručne vrijednosti, radni kvaliteti.

126. značaj stručnih timova u školi kao faktora prilagoĎavanja  je u: -unapreĎenje rada u školama i njene funkcionalnosti;-pomoć nastavnicima, učenicima i roditeljima; -cilj je-osposobljavanje djece u procesu adaptacije i odra stanja. 127.

Prolazne i/ili trajne smetnje prilagoĎavanja ;Prolazne-situacione, reaktivneTrjna odstupanja od obrazaca uobičajnih odgovora i ponašanjaPromjene kod smetnji su: osjećanje, pretjerani pokreti, smetn je, hranjenja itd.,

kao i neurotični, psihotični i psihopatskiporemećaji ličnosti. 128.

Reaktivni poremećaji prilagoĎavanja ;-smetnje

prilagoĎavanja u djetinjstvu-smetnje prilagoĎavanja u mladosti-poremećaji društvenog poremećaja

129. Ispoljavanje reaktivnih prolaznih smetnji prilagoĎavanja

;Zavisi od vrsta smetnji i poremećaja prilagoĎavanja, poremećaja uzrasta, pola, intenziteta, učestalosti nesklada i vremenadjelovanja. 130. Somatizacija – pojam, vrste, dimenzije – uzročno traumatizacijom i stresom;

posljedična povezanost sa

Je osnovna dimenzija posttraumatskog stresnog poremećaja ličnosti. Nesigurnost u soc.kontaktima psihoticizam, prisila,ukupan pozitivan simptom posttraumatskog stresa. Dimenzija , karakteristike: glavobolja, vrtoglavica, bolovi srca i grudnogkoša, bol u leĎima itd. 131. Sklad ili nesklad potreba i zahtijeva individue u razvoju i reakcija ( davanja ) socijalne sredine( socijalnog svijeta ) – pojam, značaj, refleksije ...Odrastanje je sklad ili nesklad izmedju zahtjeva individue i odgovora drustvene zajednice u razlicitomdrustvenom kontekstu.

132. Šta je abnormalno ( kriterijumi Dţeralda Davisona )? *statisticka rijetkost (IQ gausova krivulja)

*krsenje drustvenih normi(ugrozavanje drugih)* osobna patnja i bol*onesposobljavanje ili teskoce u funkcionisanju* neocekivanost… 133.

Procjena ličnosti u socijalnim situacijama – pojam, značaj, uslovi ...;Procjena licnosti ili psiholosko vjestacjenje je metodoloski i psiholoski postupak upoznavanja i licnosti koje je potrebno ljudima usvakodnevnim a posebno u deliktnim zivotnim situacijama.Valjana procjena licnosti ljudi u okruzenju omogucava ljudima da seuspjesnije i organizuju,da efikasno reauguju i da se optimalno adaptiraju zivotnim okolnostima. 134.

Segmenti procjene ličnosti

;Znacajan segment procjene licnosti je anamneza odrastanja u porodici, skoli, susjedstvu, u slobodnim aktivnostima, u uzoj i sirojsocijaloj sredini sto se podrazumjeva p od pojmom socijalni faktor. 135.

Familiogenetski faktor razvoja ličnosti u socijalnom svijetu ;To su nasljedne(genetske) osobine i pretpostavke ( predispozicije) psiho-socijalne osobine roditelja,brace,sestara i dr.osoba u porodicii familiji,njihov nivo obrazaovanja, kulture i morala i njihove moralne vrijednosti koje su mogle bitno uticati na predispozicijeprocjenjivane licnosti. 136. Zdravo i/ili nezdravo odrastanje u socijalnom svijetu

 – pojam, značaj, faktori, refleksije;Funkcionalnu porodicu determinisu ljubav, sigurnost, toplina, povjerenje, zastita, njeznost pomoc, podrska, razumjevanje,savjetovanje,

materijalni i socijalni status… Disfunkcionalnu porodicu karakterisu nedostatak ljubavi, nesigurnost, odbacenost, mrznja,agresija, nasilja, bjezanje iz porodice… Nivo funkcionalnosti ili disfunkcionalnosti porodice predstavlja pozitivne ili negativne refleksijena odrastanje i razvoj licnosti. Skola je izrazito znacajan faktor razvoja licnosti. 137.

Prenatalni i postnatalni period u razvoju ličnosti  – pojam, značaj, faktori, refleksije;Bitan segment u razvoju ličnosti i procjene naslednih osobina je anamneza začeća i uslova fetusnog razvoja, normalnosti iliporemećaja raĎanja i psiho-fizičko zdravlje roĎenog djeteta. 138.

Upadljivost i neupadljivost kao segment procjene ličnosti u socijalnoj sredini ;Upadljivost podrazumjeva atipicni fizicki izgled - od bizarnog ( upadljivo obucenog, obiljezenog, nasilnog reagovanja i ponasanja ) doznatno zapustenog, oskudno - neurednog , prljavog i nehigijenskog izgleda i oblacenja. Neupadljiva osoba je raspolozena, vesela,