conspectus_grammaticus_25

Hans H. ØRBERG: LINGVA LATINA PER SE ILLVSTRATA pars I: Familia Rōmāna. cōnspectus grammaticus cap. I-XXXIV

© Accademia Vivarium novum, 2012, Jiří A. Čepelák

CONSPECTVS GRAMMATICVS CAP. XXV UNDE? UBI? QUŌ? – OPPIDA PLŪRĀLIA TANTUM - Athēnae -ārum f pl Unde? Itaque complūrēs dulēscentēs virginēsque quotannīs Athēnīs in Crētam mittēbantur (vv. 37-38). Ubi? Eō tempore Thēseus, vir patriae amāns atque glōriae cupidus, Athēnīs vīvēbat (v. 52). Quō? Quī nūper Athēnās vēnerat.... (v. 50) - Delphī -ōrum m pl Unde venīs? Delphīs Ubi est? Delphīs Quō īs? Delphōs UNDE? UBI? QUŌ? - ĪNSULAE - parvae īnsulae: Naxus -ī m Unde? Ipse Naxō profectus est (v. 100). Ubi? Ariadnā Naxī relictā ... (v. 132) Quō? Thēseus nāvem solvit et cum fīliā rēgis nāvigāvit Naxum... (v. 99) - magnae īnsulae: Crēta -ae f Unde? Ē Crētā. Ubi? In Crētā. Quō? Itaque complūrēs adulēscentēs virginēsque quotannīs Athēnīs in Crētam mittēbantur (vv. 37-38). MORTEM TIMĒRE > TIMOR MORTIS (genetīvus obiectīvus) mortem timēre > timor mortis (v. 77) patriam amāre > amor patriae (v. 86) mōnstra timēre > timor mōnstrōrum (v. 22) urbem expugnāre > expugnātiō urbis (v. 46) Mīnōtaurum necāre > nex Mīnōtaurī (v. 88) pecūniam cupere >cupiditās pecūniae (v. 122) cupidus pecūniae (= quī pecūniam cupit, v. 46) amāns patriae (= quī patriam amat, v. 51) N.B.: timēre (: verbum) mortem (: obiectum verbī) > timor mortis (genetīvus obiectīvus) OBLĪVĪSCERE ILLĪUS VIRĪ!

OBLĪVĪSCĪ OBLĪTUM ESSE

- hominis/reī: Oblīvīscere illīus virī! (v. 126, cf. v. 128) - reī: Redeō ad nārrātiōnem fābulae, quam ferē oblīta sum, dum dē aliīs rēbus loquor (v. 130). 51

Hans H. ØRBERG: LINGVA LATINA PER SE ILLVSTRATA pars I: Familia Rōmāna. cōnspectus grammaticus cap. I-XXXIV

© Accademia Vivarium novum, 2012, Jiří A. Čepelák

REX EUM IN LABYRINTHUM DŪCĪ IUSSIT Magister iubet: “Iācōbe, aperī librum!” Iācōbus librum aperit. Magister iubet Iācōbum librum aperīre. Liber ā Iācōbō aperītur. Magister iubet librum aperīrī. Medicus Quīntum linguam ostendere iubet (cap. XI, vv. 69-70, = Medicus linguam (ā Quīntō) ostendī iubet.). [Rēx] eum (ā mīlitibus) in labyrinthum dūcī iussit (v. 59). TĒ HĪC MANĒRE VOLŌ (VOLŌ + AcI) Tē hīc manēre volō (v. 2-3). Quam fābulam mē tibi nārrāre vīs? (v. 4) CŌNĀRE! INTUĒRE! LOQUERE! OPPERĪRE! (imperātīvus dēpōnentium) Cōnsōlāre mē, Syra! Intuēre dīligenter! Loquere audācter! Opperīre patienter!

Cōnsōlāminī, amīcī! Intuēminī, amīcī! Loquiminī, amīcī! Opperīminī, amīcī!

< cōnsōlārī < intuērī < loquī < opperīrī

HAEC LOCŪTA, ARIADNA THĒSEŌ FĪLUM DEDIT (participium coniūnctum < coniungere -xisse -ctum) Ariadna haec locūta est et Thēseō fīlum dedit. = Haec locūta, Ariadna Thēseō fīlum dedit... Thēseus fīlum Ariadnae secūtus est et exitum labyrinthī facile repperit. = Thēseus fīlum Ariadnae secūtus exitum labyrinthī facile repperit.... Aegeus mortem fīliī eō colōre significārī arbitrātus est et sine morā dē saxō sē iēcit in mare... = Aegeus, arbitrātus mortem fīliī eō colōre significārī, sine morā dē saxō sē iēcit in mare.... POST EXPUGNĀTIŌNEM URBIS, URBE EXPUGNĀTĀ, POST URBEM EXPUGNĀTAM, POSTQUAM… Post expugnātiōnem urbis... Urbe expugnātā... Postquam urbs expugnāta est... Post urbem expugnātam...

Mīnōs, cupidus aurī atque sanguinis, nōn modo magnam pecūniam, sed etiam hominēs vīvōs ab Athēniēnsibus postulāverat (vv. 45-48)

AD NĀVIGANDUM PARĀTUS SUM (vidē cap. XXVI) Thēseus: Ad pugnam parātus sum (vv. 68-69) = ad pugnandum parātus sum Parātus sum ad nāvigandum (v. 94), ad fugiendum (v. 97)...

52