Book 8 Ielts Speaking Handbook Kien Tran

IELTS speaking handbook

Phơi bày toàn bộ bí mật và phương pháp tự học Speaking Kien Tran

1

Introduction - WHY Đã từ lâu rồi chúng ta chưa được đọc một cuốn dạy Speaking hay. Thật hay để chúng ta vỗ đùi, bỏ hết các công việc đang làm và hét lên: “BÍ QUYẾT CỦA TÔI ĐÂY RỒI” Những gì chúng ta thường thấy là cảnh tượng bạn – yes! YOU – nếu có tiền thì đăng ký một lớp học Speaking nào đó. Lập luận rằng Speaking không thể tự học được nên bắt buộc phải đi học. Đóng vài triệu đến vài chục triệu, cắp sách đến trung tâm / lớp học mỗi ngày với hi vọng một ngày nào đó sẽ nói được tiếng Anh “như gió”. Kết thúc khoá học. Vui mừng vì mình cũng học được một vài thứ hay ho. Nhưng rất tiếc, hoàn toàn chưa đủ cho IELTS. Còn nếu bạn – yes YOU – không thích đi học lớp Speaking như nhiều người khác thì chọn cách đọc sách hướng dẫn. Cái cảm giác cầm tiền đến hiệu sách để mua sách thật sung sướng. Cảm giác tiến bộ rõ rệt từ giây phút bước vào nhà sách, cầm sách lên suýt xoa, lật trang giấy mới tinh còn vẫn còn thơm cho đến lúc ra quầy tính tiền. “Của em 5 quyển hết 600k” – Chị thu ngân nói. “Tối nay về mình sẽ học tử tế. Quyết tâm Speaking 8.0 trở lên” – Bạn thầm nghĩ, ra dắt xe và sung sướng về nhà. … 6 tháng trôi qua. Bạn lên google search: “SÁCH NÀO DẠY SPEAKING HAY???”

2

Đã lâu lắm rồi không có một cuốn Speaking nào thật sự hay và đây là sự thật. Poor us. Đó là lý do mình quyết định viết cuốn sách này. Một cuốn sách mà bạn sẽ không bán ve chai sau khi đọc xong. Một cuốn sách khác với các cuốn sách mà bạn đã từng đọc (và hiện giờ nó đang ở một góc nào đó trong nhà – tích bụi). Nếu bạn FOLLOW các cuốn sách Speaking và các khoá học Speaking trên thị trường hiện nay. Khả năng cao là bạn sẽ cảm thấy thoải mái trong thời gian đầu. Nhưng một thời gian sau bạn sẽ mất niềm tin (ngày qua ngày). Thậm chí chúng còn có hại cho bạn bởi cách dạy Speaking khiến bạn ngày càng sợ hãi và hiểu sai về IELTS Speaking. Nếu bạn vẫn còn đang ghê tởm Speaking, đây là dấu hiệu rõ ràng nhất cho một sự thật:

Các sách và khoá học IELTS Speaking hiện nay đều như shit. Và giải pháp của chúng ta là phải tạo ra một sản phẩm dạy Speaking IELTS mà không như shit như các sản phẩm kia. Tất cả nằm trong cuốn sách này. Mục tiêu của cuốn sách là giúp bạn tăng điểm IELTS qua từng chapter mà bạn đọc. Nghĩa là bạn càng đọc cuốn này nhiều và kỹ bao nhiêu, điểm bạn sẽ càng tăng. Chapter by chapter. Line by line. Tất nhiên điều này còn phụ thuộc vào con người của bạn nữa. Đó là lý do mình không chỉ thay đổi kỹ năng của bạn. Mà còn thay đổi con người bạn. Thay đổi cách bạn nhìn vào một vấn đề. Bạn sẽ khó tìm được lối dạy Speaking của mình ở trong bất kỳ cuốn sách hay giáo viên nào hiện nay (thậm chí là không). Trái với lời khuyên thông thường khuyên bạn: “Hãy đọc nhiều sách”. Mình khuyên bạn: “Hãy đọc ít sách, nhưng chọn cuốn nào thật hiếm, thật tử tế và thật khác biệt” – Áp dụng tương tự. Mình xin nói trước

3

là những lời khuyên của mình có lẽ sẽ không giống như nhiều sách mà bạn đã đọc. Vì vậy bạn phải lựa chọn cái nào hợp với bạn.

4

How to read - THIS BOOK Làm thế nào để sử dụng cuốn sách này? Bạn hãy nhìn vào màu sắc của tiêu đề chapter này. Màu ghi. Nếu bạn thấy tên chapter được tô màu ghi. Đó là những Chapter liên quan đến những thông tin chung chung, tâm lý hay cách suy nghĩ, phương pháp nói chung. Nếu bạn nhìn thấy Chapter được tô màu vàng. Đó là các Chapters trực tiếp thực hành về IELTS Speaking. Đây là nơi bạn trải nghiệm cách nói, các chiến thuật (thực tế) trong bài và là nơi chúng ta áp dụng vào thực tế với các đề thi thật. Đôi khi bạn sẽ thấy các Chapter tô màu Xanh *CYAN*, đây là các SCRIPT của người bản xứ trong Speaking. Đừng nhầm SCRIPT với transcript. Transcript là bạn bắt chước y nguyên từ câu từng từ, từng công thức. SCRIPT là lối tư duy mà bạn có thể áp dụng được hết bài này tới bài khác. SCRIPT lặp đi lặp lại nhiều lần trong văn cảnh Speaking của tiếng Anh. Các chapter màu ghi giúp bạn có tâm lý đúng, phương pháp đúng và cách tiếp cận đúng. Các chapter màu vàng giúp bạn thực hành kỹ năng thực chiến trong thực tế. Để bạn chai lỳ hơn qua từng trận đấu. Chapter màu xanh *CYAN* cung cấp cho bạn vũ khí và các loại võ để tăng khả năng chiến đấu của bạn (tăng attack) Vấn đề ở một số sách hay khoá học hiện nay đó là họ chỉ tập trung vào một cái thay vì cả 3. Quá nhiều cái này quá ít cái kia hoặc ngược lại. Trong khi 3 cái này hỗ trợ lẫn nhau.

5

Mình sẽ cung cấp cho bạn rất nhiều ví dụ câu trả lời trong suốt cuốn sách này. Có một điều mình xin bạn (I beg you) đó là sau khi bạn đọc xong mỗi ví dụ và câu trả lời. Làm ơn (please) đừng sợ. Và làm ơn đừng bắt ép bản thân phải bắt chước mình hay nói chính xác từng câu từng từ như mình. Nếu bạn vẫn sợ và vẫn muốn bắt chước theo 100%. Bạn đang đi ngược lại mục đích của cuốn sách này. Thứ mình muốn đạt được trong cuốn này đó là INSPIRE YOU. Truyền cảm hứng cho bạn để bạn cảm thấy THÍCH và THOẢI MÁI khi dùng từ này hoặc cụm từ này. Nếu bạn thấy mình dùng đi dùng lại một cụm từ trong nhiều lần, bạn có thể hiểu là cụm từ đó hay dùng và nên dùng. Nhưng đừng hiểu là nếu KO dùng sẽ có hại. KO. Nếu bạn không dùng. Hoàn toàn không sao. Tương tự với nội dung, mục đích của cuốn sách không phải để bạn làm y chang nội dung hay ideas của mình. Mà mục tiêu là giúp cho bạn phát triển nội dung hay ideas của chính bạn. Mình muốn bạn vừa đọc bài của mình vừa nói với mình. "Kiên, your idea is good. But mine is BETTER." Đó là thứ mà mình muốn nghe. Okay? Và lời khuyên hay những kinh nghiệm hay của cuốn sách sẽ không tập trung vào một chương nào đó. Thay vào đó bạn sẽ phải đào trong suốt cuốn sách. isn't that interesting? Mặc dù mình sẽ cố gắng giải thích cặn kẽ tại sao ở phần trả lời. Nhưng trong quá trình đọc, mình muốn bạn có một quyển NOTEBOOK và một cái bút ở bên cạnh để take notes một cách chủ động. Take note lời khuyên của mình mà bạn thấy hợp lý. Take note cụm từ mà mình ưa dùng và dùng nhiều. Take note cách suy nghĩ của mình khi làm một đề Speaking, etc. Mình cũng sẽ dùng xen kẽ cả tiếng Việt cả tiếng Anh kể cả trong phần giải thích. Mục đích là giúp bạn suy nghĩ bằng tiếng Anh một cách tự nhiên (chứ không phải mình "quên" tiếng mẹ đẻ, vì vậy please don't think that) Trong quá trình viết các chapter, bạn sẽ thấy mình lặp đi lặp lại một số ý quan trọng. Đừng hiểu lầm là trí nhớ mình kém (memory loss), mình làm vậy là có chủ ý (intentionally). Mình đang lập trình suy nghĩ

6

của bạn (program). Vì vậy hãy cảm thấy thoải mái đọc đi đọc lại những điểm quan trọng mà mình nhắc lại và khoan hãy đổ oan cho trí nhớ của tác giả. Cuối cùng, viết được một cuốn sách như vậy không phải dễ và không phải ai cũng viết được. Vì vậy nếu bạn đã bỏ tiền ra để có cuốn sách này, chúng ta đã có một giao dịch công bằng, đôi bên cùng có lợi. Nếu bạn bằng cách nào đó có được cuốn sách này for FREE. Âm thầm hưởng hết thành quả của nó mà không phải trả một đồng nào. Thiết nghĩ bạn đừng nên kêu gào tại sao thế giới này bất công. Vì chính bản thân bạn đang góp phần làm cho thế giới trở nên unfair. Mình thật sự khuyên bạn (như một người bạn) với tất cả lòng tôn trọng. Đó là nếu bạn muốn có một thứ gì đó, hãy bỏ tiền ra mua nó. Vì điều đó phản ánh sự đồng cảm (sympathy) của bạn về sức lao động và phản ánh sự trân trọng tới kiến thức và sự giúp đỡ chân thành của người khác. Nó là cái giá bạn trả để đạt được cái gì đó to lớn hơn. Cả về vật chất lẫn nhân cách của chính bản thân. Còn nếu bạn không có tiền (hay nói theo ngôn ngữ nói giảm nói tránh là Tài chính dạo này đang eo hẹp). Hãy nói với mình một câu. Mình sẽ chờ bạn và mình sẽ không bỏ rơi bạn. Because I’m there to help you. Còn nếu bạn đã trả tiền cho cuốn sách. Đừng chỉ nghĩ đơn giản là bạn vừa hoàn thành một giao dịch. Điều này nói lên rất nhiều về bạn. 1. Bạn tôn trọng và giá trị lao động của người khác (Vì bạn hiểu được và tôn trọng giá trị lao động của chính bản thân). 2. Bạn hiểu rằng để thành công, bạn phải trả một cái giá (và cái giá mà Kien Tran đưa ra không hề đắt. Có khi chỉ bằng một buổi đi học ở Hội Đồng Anh nhưng giá trị chưa chắc đã bằng Kien Tran cung cấp) 3. Bạn đang góp phần làm Kien Tran hạnh phúc hơn. Mỗi cuốn sách bán ra, không vào tài khoản của Kien Tran mà vào trực tiếp tài khoản mẹ mình. Mình không tiêu đồng nào của bạn. Mình KHÔNG hi vọng bạn phải yêu mẹ mình như bạn yêu mẹ bạn. Nhưng mình hi vọng bạn hiểu được tình yêu của mình dành cho mẹ mình (bằng cách nhìn vào tình yêu của chính bạn dành cho mẹ bạn). Cảm ơn bạn!

7

4. Bạn TO hơn đồng tiền. Đối với nhiều người, đồng tiền với họ là cái gì đó rất to. To hơn cả giá trị và bản thân. Nhưng bạn không phải vậy. Bạn lớn hơn đồng tiền. 5. Bạn hiểu được rằng nếu Kien Tran không bao giờ viết sách, có lẽ bây giờ bạn vẫn đang loay hoay học IELTS ở một trung tâm hay sách nào hay Page nào đó trên Facebook. Bạn vẫn sẽ bỏ tiền thậm chí rất nhiều tiền. Kien Tran không cố gắng moi đồng tiền xương máu của bạn. Thay vào đó Kien Tran giúp bạn tiết kiệm được tiền. Rất nhiều tiền.

CHAPTER 1 change the formula

8

Chapter 1 - CHANGE THE FORMULAMình có một câu hỏi muốn hỏi bạn. (I have a question for you) Công việc đầu tiên, rất quan trọng mà bạn cần làm trước khi học Speaking IELTS là gì? (What’s the very first and important thing you should do BEFORE you start studying IELTS Speaking?) Hmm. Một câu hỏi mà mình nghĩ rằng chúng ta sẽ có rất nhiều câu trả lời thú vị khác nhau. Hãy thử tưởng tượng chúng ta đang ở trong một căn phòng và các bạn giơ tay lên để đóng góp ý kiến: “Từ vựng” – một bạn trả lời chắc như đinh đóng cột. “Tại sao từ vựng?” – Mình hỏi lại. “Vì ngôn ngữ được cấu tạo bởi từ vựng. Học hết từ vựng là có thể nói được thành thạo.” – Bạn học sinh trả lời Nghe có vẻ logic. Mình hỏi lại: “Nhưng tại sao có nhiều người rất nhiều từ vựng, làm bài tập từ vựng rất điểm rất cao nhưng lại không nói được câu nào?” – Kien Tran hỏi tiếp. Một bạn khác giơ tay: “Vì phát âm, biết nhiều từ vựng mà không biết cách phát âm để người ta hiểu cũng…vứt.” Cả hội đồng cười phá lên và khá nhiều người gật đầu. “Nhưng chẳng phải cũng có người biết từ vựng, biết phát âm mà vẫn fail sao?”

9

Một bạn khác giơ tay: “Vì bạn đó chưa học chắc ngữ pháp. Để nói tốt thì phải chuẩn ngữ pháp nữa. Như vậy là phải bắt đầu học Vocab, Grammar và Pronunciation thì mới điểm cao.” Có lẽ đây cũng là câu trả lời khá rõ ràng của bạn luôn. Chúng ta cần phải học Vocab, Grammar, và Pronunciation để Speak well. Vậy nếu câu trả lời đơn giản và rõ ràng như vậy, thì việc gì bạn phải mua cuốn sách này để làm gì? Thà rằng bạn tự luyện Vocab, tự luyện Grammar hay tự luyện Pronunciation sau đó nhảy vào phòng thi Speaking and you can do just fine. Right? No…Something seems wrong here. Kien, Yes, I know vocab, grammar and pronunciation can help me speak well. But, I still can’t speak English correctly and with confidence. Why is it so? Phải chăng bạn thiếu sự tự tin? Ồ, đúng rồi, phải chăng bạn bị thiếu tự tin bẩm sinh dẫn đến việc bạn vốn không thể và không bao giờ có thể Speak well trong phòng thi dù có nắm chắc Vocab, Grammar and Pronunciation đến mấy. You are stuck. (and you are f**cked) Và mình hiểu được sự lo lắng của bạn và tại sao bạn lại có suy nghĩ như vậy. Vì cái logic: Good Vocab Good Grammar Speak Well Good Pronunciation Good Self-confidence

10

…KHÔNG đúng và không áp dụng trong thực tế. Và mình hoàn toàn hiểu được vai trò của Vocab, Grammar, Pronunciation và cả Self-confidence. Mình không phủ nhận tầm quan trọng của chúng. NHƯNG vấn đề ở đây là chúng KHÔNG phải là thứ mà bạn nên focus on. Vì chúng là kết quả (products) chứ không phải gốc rễ của vấn đề (root cause). Nếu bạn không giải quyết được gốc rễ của vấn đề mà chỉ tập trung vào phần ngọn, bạn sẽ thấy được sự tiến bộ nhưng sự tiến bộ đó sẽ chậm và không bền và bạn sẽ không bao giờ đạt được mục tiêu một cách tự nhiên nhất. Đây giống như việc người bị huyết áp cao, nhưng vẫn ăn mặn (nguyên nhân gây huyết áp cao), sau đó uống thuốc để ổn định lại huyết áp. Trong khi người khác trị huyết áp cao (high blood pressure) bằng cách…ngừng ăn mặn. Học từ vựng, ngữ pháp, phát âm, rất tốt. Và bạn nên học. Nhưng nó lại không phải nguyên nhân khiến bạn nói chưa tốt. Nó là phần ngọn hay phần bổ trợ. Và mình muốn bạn quên cái công thức “Vocab + Grammar + Pronun + Self-confidence” đi và focus vào một công thức mới: “Speak well = Experience on different issues = gradual process of learning about self and the world”

11

Speak Well

Experience on different issues

Gradual process of learning about self and the world

Oh my god!!! Where is vocab??? Where is grammar??? Where is Pronunciation??? Hãy bình tĩnh. Hãy nhìn lại một ví dụ khá cổ điển. Babies. Babies sinh ra và lớn lên có tập trung vào ngữ pháp, từ vựng và phát âm không? Không. Vậy tại sao Babies lại nói tốt hơn nhiều bạn hiện nay? Vì chúng trải qua một quá trình tự nhiên (a natural process of learning) thay vì một quá trình áp đặt nhân tạo (Learn vocab, learn grammar, learn pronunciation, learn how to be confident) Do you follow me? Nếu bạn nhìn kỹ 2 “công thức” này bạn sẽ thấy phần lớn chúng ta được dạy phải theo công thức đầu tiên: Good Vocab Good Grammar Speak Well Good Pronunciation Good Self-confidence

12

Chúng ta đã được dạy như vậy từ khi bắt đầu học ngôn ngữ. Thay vì tập trung phát triển ngôn ngữ một cách tự nhiên, tổng thể (wholism) ta tập trung CHIA NHỎ English ra và tập trung phát triển từng bộ phận một cách riêng biệt (reductionism). Vì ta tin một cách sai lầm rằng, đây là cách tốt nhất để học một ngôn ngữ. Ta ép bản thân phải giỏi “chuyên ngành” từ vựng hoặc “chuyên ngành” ngữ pháp trước khi dám nghĩ đến những cái “lớn” như kiểu kiến thức về hoá học bằng tiếng Anh (chemistry) hay chính trị Mỹ (US politics). Bạn thấy quen thuộc không? Ngôn ngữ cũng giống như cơ thể (body) của chúng ta. Chúng ta có thể có cách nhìn tổng thể hoặc chia nhỏ. Nếu bạn nhìn cơ thể một cách tổng thể (holistically OR wholistically), bạn sẽ thấy được big picture và thay vì ngồi tính lượng calo ăn vào và tiêu thụ mỗi ngày, thay vì ngồi tính toán lượng dinh dưỡng mỗi ngày, bạn tập trung ăn nhiều hoa quả, ăn nhiều rau, ăn nhiều hạt, ăn ít thịt, ăn ít đường, ăn ít đồ mặn, tập thể dục thể thao đều đặn, ngủ đủ. Và cơ thể của bạn sẽ DO JUST FINE. Rất đơn giản. Rất tự nhiên. Nhưng nếu bạn nhìn cơ thể con mắt reductionist (chia nhỏ). Bạn sẽ có xu hướng tính toán nhiều hơn. Bạn sẽ mất đi cái nhìn toàn cảnh, bạn sẽ uống thuốc vì bạn nghĩ rằng một phần nào đó trên cơ thể bạn chưa ổn. Bạn dập tắt hết đám cháy này cho tới đám cháy khác thay vì giải quyết vấn đề một cách tổng thể (wholistically/holistically). Cái nhìn tổng thể (a holistic view) trong lĩnh vực dinh dưỡng sẽ giúp bạn bỏ qua các bước KHÔNG CẦN THIẾT như tính toán calo. Tính toán dinh dưỡng, tính toán, tính toán và tính toán. Cái nhìn tổng thể (a holistic view) trong việc học ngôn ngữ sẽ giúp bạn bỏ qua các bước KHÔNG CẦN THIẾT (Unnecessary steps) như tăng cường từ vựng, luyện tập ngữ pháp, học phát âm, hay tăng sự tự tin. Bạn sẽ thay vào đó nhìn ngôn ngữ tiếng Anh bằng con mắt khác. Đó là con mắt toàn cảnh.

13

Vì Speak well KHÔNG CHỈ bằng Vocab + Grammar + Pronunciation + Self-confidence mà nó còn hàng tá yếu tổ nhỏ khác nữa. Và càng nhìn vào chúng, càng tập trung vào chúng, bạn sẽ loạn. Tất nhiên bạn sẽ tiến bộ, NHƯNG bạn sẽ loạn. Và cái giá của loạn không hề nhỏ. Nó sẽ làm cho bạn mất động lực, mất hứng thú, chán học, mệt mỏi thậm chí lo lắng và sợ sệt. Bạn có muốn như vậy? Mình xin nhắc lại bản chất của Speaking một lần nữa: Speak well = Experience on different issues = Gradual process of learning about self and the world. Chỉ đơn giản vậy thôi. Để Speak tốt bạn cần có experience. Không chỉ là experience trong một issue mà trong different issues. Vì ngôn ngữ = cuộc sống. Nếu bạn nhìn thấy cuộc sống đa dạng và màu sắc (nếu không muốn nói là phức tạp) thì ngôn ngữ cũng như vậy. Chính vì vậy bạn cần experience on different issues. Mà experience thì requires time and active learning. Nếu không có 2 yếu tố này thì bạn sẽ không có...experience. Đơn giản vậy thôi. Để có experience bạn bắt buộc phải có time and active learning. Giống như trục x và trục y. Experience phụ thuộc vào 2 biến x (time) và y (active learning) này. Vậy chúng ta có: Speak well = time and active learning on different issues. Speak well ALSO = gradual process of learning about self and the world. Đây là công thức tương tự với công thức trên, nó chỉ đơn thuần là một cái nhìn khác. Different issues mình tạm chia thành 2 nhóm: Self and the world.

14

Tại sao bạn cần learn about self? Vì đề bài sẽ hỏi những thứ liên quan đến bản thân bạn và cả quá khứ của bạn (hobbies, unforgettable memories, chilidhood, etc). Và tất nhiên bạn cũng cần learn about the world, bao gồm tất cả các thứ hay ho xung quanh bạn. Hey, isn’t that interesting??? Đọc đến đây một số bạn sẽ sợ. Trời ơi, Kiên, chẳng lẽ mình phải học tất cả thì mới thi được IELTS Speaking sao? Yes and No. Bạn không cần học tất cả để thi được IELTS Speaking nhưng học càng nhiều càng tốt. Speaking of learning, học không phải là một nhiệm vụ. No, it isn’t. Học là một đặc quyền. Không phải ai cũng được học. Chính vì vậy nếu bạn đang nghĩ rằng việc học là khổ sở, là nhiệm vụ hay một cái gì đó bạn “phải” làm, bạn đang có suy nghĩ rất sai lầm và điều này sẽ ảnh hưởng không nhỏ đến tương lai của bạn.

Learning is not a task, it’s a privilege Bạn cần thay đổi suy nghĩ bằng cách nhìn học như một đặc quyền (privilege) mà bạn có. Wow. Bạn sẽ thấy những cái khó và những cái nhiều trở nên thú vị hơn và nhiều màu sắc hơn. Hãy quên trường học, quên thầy cô đi. Đó là nơi đào tạo công nghiệp lỗi thời kiểu xoá nạn mù chữ. Hãy nhớ bạn là một con người tự do. Bạn học cái mà bạn muốn, và bạn thích chinh phục thử thách. Học với bạn không bao giờ là một nhiệm vụ. Nó là một đặc quyền. Không ai ép bạn phải học cả. Bạn muốn học. Kiến thức càng khó bao nhiêu bạn càng thấy thích. Kỹ năng nào cũng có thể rèn luyện được. Kể cả kỹ năng nói trong IELTS. Để mình nhắc lại bạn công thức: Speak well = Experience (Time + Active Learning) On different issues

15

= Gradual process of learning about self and the world Hãy để ý tới Time and active learning. Hãy để ý tới Gradual process. Chúng là những thứ mà bạn hi sinh. Speaking well không đến ngay lập tức. Nó đến một cách từ từ (gradual process), nó cần time and active learning. Một số người cho rằng babies học ngôn ngữ theo cách thụ động (passive learning). HỌ ĐÃ SAI. Babies học rất chủ động. Bạn hãy để ý quá trình học của babies, sờ, ngửi, nắm chặt, nghe, bắt chước (bắt chước nhiều lần), kết bạn, quan sát. Đây là một quá trình học chủ động (active) chứ không phải bị động. Thậm chí, quá trình học của babies khổ sở hơn bạn nhiều. Vì chúng chỉ mới đặt chân đến trái đất. Hoàn toàn xa lạ với thế giới bên ngoài. Nhưng cái mà khiến babies lợi thế hơn các bạn, đó là việc babies KHÔNG có ý thức về thất bại. Khi babies ngã, chúng lại đứng lên (tự động). Khi babies phát âm sai. Chúng phát âm lại (tự động). Chúng không ý thức về thất bại. Chúng liên tục tham gia vào active learning. Và chúng thành công. Đến một lúc nào đó khi chúng lớn lên và đến trường học, chúng mới hiểu được thế nào là thất bại. Chúng sinh ra nghi ngờ khả năng của bản thân (self-doubt). Thay vì được người khác nói rằng “You can do it”. “you can succeed”. Chúng bị người khác discouraged “It’s difficult”. “It’s hard”. “Not a lot of people can”. “I don’t think you can’t”. Và sẽ có rất nhiều người và influence như vậy xung quanh bạn. Đây là lý do baby học dễ hơn người lớn. Babies KHÔNG có self-doubt. Nhưng người lớn (là bạn) thì có rất nhiều self-doubt. Và self-doubt được sinh ra bởi cái tư tưởng giới hạn (limiting beliefs) áp đặt lâu dài bởi những người xung quanh.

16

“Be like a baby, be self-doubt-free” Đó là cái tư tưởng: “Bạn chỉ có thể làm được đến thế” “Bạn có luyện tập mãi cũng chỉ đến vậy mà thôi. Vì bạn đã lớn rồi.” Và ngày qua ngày cái self-doubt này nó càng mạnh bởi nó reinforces itself. Bạn nghi ngờ bạn thân và bạn không cố gắng hết sức (halfhearted efforts), bạn give up. Và bạn fail. Chính cái fail này lại KHẲNG ĐỊNH / Confirms lại cái thông điệp “Khả năng của bạn chỉ có thế” và cái self-doubt. Đây là một quá trình huỷ hoại sự trong sáng và tài năng của baby vốn có trong bạn. Now, mình muốn bạn trở lại thành một baby. Một baby free of selfdoubt (không tự nghi ngờ bản thân). Một baby ngã xuống và đứng dậy một cách vô thức. Một baby luôn tin rằng Mình làm được. Một baby không tự hỏi: “Cái này có khó không?”. Một baby dành hết sức cho công việc của mình, không nề hà, không thắc mắc, không nghi ngờ. Học một cách chủ động (active learning) và baby sẽ thành công. Got it? Nào, chúng ta hãy cùng nhau nhắc lại bản chất của Speak well.

Speak well = Experience (time + active learning) on different issues = A gradual process of learning about self and the world.

CHAPTER 2 understand the exam

17

Chapter 2 - UNDERSTAND THE EXAM Đúng vậy, mình tin rằng phải đến nửa số người đang đọc cuốn sách này chưa từng bắt tay thật nghiên cứu về thi Speaking trong IELTS. Trong khi bước này rất quan trọng vì nó giúp cho bộ não và tâm thế của bạn ready. Nếu tâm thế của bạn chưa ready, khả năng (the likelihood) để bạn học nửa vời (learn half-heartedly) sẽ rất cao. Vì vậy, nếu bạn đã tự chủ động tìm hiểu và nghiên cứu về Speaking. Xin chúc mừng. Còn nếu không, không sao, bạn đã có chương này và yên tâm mình sẽ nói ngắn gọn dễ hiểu nhất có thể vì mình biết đêm qua bạn cũng chưa ngủ đủ và bây giờ đang buồn ngủ. 1. Thi Speaking sẽ kéo dài khoảng 10-15 phút. Như mình đã nói ở đâu đó rồi, khái niệm về thời gian đối với nhiều người sẽ khác nhau. Nếu bạn nghĩ 10-15 phút là khoảng thời gian dài (bị tra tấn), hãy nghĩ tới một anh nhân viên hộc tốc chạy đến công ty để dự một họp quan trọng nhất và chỉ còn 15 phút nữa là cuộc họp bắt đầu. Wooooo. Scary! Voila! Dường như ngay lập tức khái niệm về thời gian của bạn thay đổi. 15 phút không còn trông dài đằng đẵng nữa mà nó trở nên gấp gáp và ngắn ngủi. Đúng vậy, nó không dài như bạn nghĩ mà sẽ rất ngắn. Cộng thêm khi vào trong phòng thi, bạn sẽ không còn để ý đến thời gian và nó sẽ trôi rất nhanh. Ít nhất là nhanh hơn bạn nghĩ. Tưởng tượng bạn chỉ còn 15 phút nữa để gặp gia đình trước khi chuyến bay của bạn cất cánh.

18

Vậy 10-15 phút trong phòng thi sẽ không dài nếu như bạn giữ được tâm trạng thoải mái. Mình sẽ hướng dẫn. 2. Thi Speaking sẽ gồm 3 phần. Phần 1 phần 2 và phần 3. Section 1: Warm-up. Tại sao lại có section 1 cho warm up? Bởi làm gì có ai sẵn sàng ngay lập tức. Trên đời này có 2 người lạ gặp nhau, bạn và giám khảo. Sẽ thật awkward cho cả bạn và giám khảo nếu như bắt đầu test ngay lập tức. Chính vì vậy người ta rất thông minh khi phát minh ra cái section 1 giúp cho bạn và cả giám khảo bình tĩnh. Ơ này, không phải chỉ có mỗi BẠN cần bình tĩnh, GIÁM KHẢO cũng rất cần bình tĩnh. Nhân tiện, nếu bạn đang đọc cuốn sách này của mình, khả năng cao bạn là một học sinh “ngoan” – theo nghĩa là overly nice / friendly. Bạn biết không, đây là điều làm cho bạn có lợi thế hơn rất nhiều những người khác ở các vùng văn hoá khác. Họ quậy hơn và đôi khi còn annoying. Bạn nice và đó là một lợi thế giúp cho giám khảo bình tĩnh. Hãy nhớ nhiệm vụ của bạn là làm cho giám khảo bình tĩnh, thay vì bạn mong giám khảo làm bạn bình tĩnh. Vì bạn muốn bản thân bạn ở thế chủ động, bạn muốn bạn cầm đằng chuôi. Suy nghĩ trong đầu bạn không phải là “Liệu giám khảo có nice với mình không nhỉ?”. Suy nghĩ trong đầu của bạn nên là “Mình phải làm gì để làm giám khảo bớt lo lắng và bình tĩnh hơn.” Hãy luôn luôn suy nghĩ như vậy trong suốt quá trình thi. “Hmm, ông ta có vẻ hơi run, chắc ông ta ngại mình” “Làm thế nào để giám khảo bớt run?” “Làm thế nào để giám khảo bình tĩnh hơn?” “Mình sẽ phải nice và nói chậm lại để giám khảo bớt lo lắng.” Got it?

19

Put yourself into an active role, not a passive one Never, ever mong chờ điều gì từ giám khảo. Không bao giờ lo lắng là giám khảo phải nice hay phải ban phước hay phải dễ dàng với mình. Never. Mình tin bạn từng có suy nghĩ như vậy, kể cả những người xung quanh bạn, hãy chấm dứt ngay. Bạn phải ở thế chủ động. Nếu người khác lo lắng, phàn nàn. Bạn nên bịt tai lại vì những lời than vãn sẽ làm ảnh hưởng đến niềm tin và sức mạnh của bạn, làm cho bạn trở nên yếu đuối và buông xuôi thay vì đặt bản thân vào thế thắng. Tuy vậy bạn hãy coi giám khảo chấm Speaking như một người bạn bình thường. Họ không phải là giáo viên mà chỉ là người bình thường làm công việc bình thường mà thôi. Nên bạn không phải sợ và không phải nể nang gì cả như trên lớp. Cứ nói thẳng những gì bạn thích một cách tự nhiên nhất. Đột phá cũng được, bịa cũng được, lố lăng cũng được. Miễn sao bạn cảm thấy thoải mái. Okay? Vì chỉ khi thoải mái, bạn mới nói tốt được.

You only speak well if your mind is relaxed Thông thường Section 1 của IELTS Speaking sẽ khiến bạn trả lời về bản thân và gia đình. Nghĩa là Experience on self. Bạn. Bạn biết gì về bản thân của bạn? Nơi bạn sống, sở thích của bạn, công việc của bạn, môn học bạn ưa thích, kế hoạch bạn định làm trong tương lai, vân vân và vân vân. Chúng ta sẽ discuss in-depth experience on self ở các phần tiếp theo của cuốn sách hiện tại bạn chỉ cần hiểu Speaking 1 = Experience on self. Hiểu như vậy thôi là quá đủ và bạn đã hơn rất nhiều người chỉ đơn thuần hiểu Speaking = Vocab + Grammar + Pronunciation + Self-confidence.

20

Nếu như Section 1 giúp cho giám khảo bình tĩnh hơn thì Section 2 là phần giám khảo cảm thấy thoải mái nhất vì ông ta…không phải làm gì. Chỉ có việc ngồi nghe. Lucky him! (Lưu ý: Chúng ta đang ở thế chủ động). Nhưng thật tiếc cho giám khảo là ông ta chỉ thoát nạn được 1 phút rưỡi đến 2 phút. Tương tự đối với nhiều bạn thì 2 phút sẽ là khoảng thời gian dài như một đời người. Cũng với những bạn khác thì 2 phút giống như vài tích tắc. Thời gian là tương đối, phụ thuộc vào tâm thế của chúng ta. Bạn không muốn rơi vào trường hợp thứ nhất mà bạn muốn rơi vào trường hợp thứ 2. Bạn muốn thời gian 2 phút LÂU HƠN để bạn nói được nhiều hơn. Mà đúng là như vậy, 1 phút rưỡi đến 2 phút là quá ngắn cho một bài nói. Bạn nên phàn nàn về điều này và thậm chí gửi thư đến hội đồng để kéo dài bài nói lên 5-10 phút thì mới test được chính xác nhất. Bạn đồng ý không? Tất nhiên sẽ không có ai làm vậy cả vì vậy, bạn phải chấp nhận một sự thật phũ phàng. Đó là bạn chỉ có rất ít thời gian, cùng lắm là 2 phút cho một bài nói. (Lưu ý: Mình đang làm cho tư duy thời gian của bạn từ dài trở thành ngắn) Okay, vậy chúng ta cùng agree on the fact that 2 phút rất ngắn. Task 2 sẽ hỏi nhiều hơn vào experience on the world và tất nhiên cũng có thể hỏi về experience on self hoặc something in between. Chính vì vậy sự dung hoà giữa experience on the world and experience on self sẽ khiến cho suy nghĩ của bạn clear và làm cho bạn thoải mái. Bạn liên hệ bản thân tới những thứ xung quanh bạn the world + self A museum you visited A song you like A gift you gave to someone A piece of advice you recently received A photograph you like

21

Nghe cái từ “dung hoà” có vẻ áp đặt. Thật ra bạn không cần. Bạn chỉ cần hiểu là mọi thứ đều liên quan đến cuộc sống của bạn và điều đó là cho nó thêm ý nghĩa. That’s it. Chúng ta sẽ discuss ở phần sau. Section 3 thì hầu như là experience on the world nhiều hơn và thật sự với mình đây là phần thú vị nhất trong phần Speaking. Mình muốn bạn nhân cơ hội này educate giám khảo về những gì bạn biết (dù nó khác biệt). Tại sao mình lại dùng từ Educate? Phải chăng mình / bạn giỏi hơn giám khảo? Không. Chẳng ai giỏi hơn ai cả. Nhưng chúng ta khác nhau. Và ý kiến / câu trả lời của bạn sẽ góp phần làm cho giám khảo hiểu hơn về the world. Hãy educate họ thay vì đưa ra những câu trả lời công thức, nhạt nhẽo để làm hài lòng giám khảo. Mời bạn đọc tiếp chương sau.

CHAPTER 3 inform, not please

22

Chapter 3 - INFORM, NOT PLEASE -

Inform (v) = Give (someone) facts or information Please (v) = Cause to feel happy or satisfied Tại sao lại chọn Inform thay vì Please trong Speaking? Khi bạn INFORM, bạn mới có thể nói một cách khách quan và tự nhiên nhất thay vì bị trói buộc bởi suy nghĩ của người khác. Nếu bạn đi thi Speaking với mục đích là để Please giám khảo, bạn có thể sẽ không please chính bản thân mình. Khi bạn cố gắng Please, bạn sẽ lo lắng, bạn sẽ quên, và bạn sẽ đi ngược lại với suy nghĩ của chính bạn. Vì mục đích của bạn là muốn người ta hài lòng. Muốn bản thân bạn appears good. Còn khi bạn cố gắng Inform hay educate giám khảo. Mục tiêu của bạn là làm cho người ta hiểu. Khi mục tiêu của bạn là làm cho người ta hiểu ra vấn đề (informed), bạn sẽ nói mà không bị ràng buộc. Nói mà không bị lo lắng hay ràng buộc và từ đó bạn mới có thể nói một cách tự nhiên nhất. Ngay cả khi lời nói của bạn khiến giám khảo nghĩ không tốt về bạn. Ví dụ: Describe a book you’ve recently read Giả sử bạn chưa bao giờ đọc sách trên cuộc đời bạn.

23

Nếu mục tiêu của bạn là để Please giám khảo. Bạn muốn Look good trong mắt giám khảo. Bạn sẽ có xu hướng nói: "I love books and I've read Chi Pheo" và cả bài nói của bạn trở nên lúng túng. Vì bạn liên tục tìm mọi cách và mong muốn giám khảo thích bạn thay vì tập trung vào nội dung bài nói. Còn nếu mục tiêu của bạn là để INFORM giám khảo. Bạn KO cần look good. Bạn sẽ vẫn tự tin trả lời: "Unlike many others who read a lot of books, I don't" một cách hiên ngang. Và bạn muốn làm cho giám khảo hiểu được điều này. Đây là mục đích của bạn. Kể cả người ta có thích hay không thích bạn sau câu trả lời đó. Khi mục đích của bạn đến đây (phòng thi) là rõ ràng: TO INFORM. Bạn sẽ cảm thấy thoải mái và tự nhiên hơn. Để mình thử hỏi bạn một câu hỏi. Bạn đã đọc HARRY POTTER chưa? Nếu chưa, hãy nghĩ đến một cuốn truyện hay bất kỳ một bộ phim, hay bài hát nào bạn rất thích. Và bộ phim hay bài hát đó sắp được trình diễn ở nơi bạn sống. Và bạn không muốn đi một mình. Bạn muốn đi cùng bạn của bạn. Vậy bạn sẽ làm gì? Bạn sẽ cố gắng thuyết phục bạn của bạn bằng dẫn chứng về bộ phim đó. Có diễn viên nào hấp dẫn. Có tình tiết gì đặc biệt. Có gì khiến bạn mê mẩn. Mục tiêu của bạn lúc này không phải để Please bạn của bạn mà là để INFORM về bộ phim đó. Khi bạn INFORM, não bạn sẽ hoạt động liên tục. Bạn thậm chí còn "quên" luôn cả lo lắng. Nó không có trong từ điển của bạn. Vì toàn bộ mental capacity của bạn dồn hết vào facts. Bạn muốn bạn của bạn hiểu được nó hay như thế nào. Thi Speaking IELTS cũng như vậy. Nếu đề bài hỏi mình miêu tả một kỷ niệm đẹp trong quá khứ (a good childhood memory) mình sẽ làm cho ông ta (bà ta) HIỂU được nó đẹp như thế nào. Mình inform. Kể cả kỷ niệm đó có nhiều cái xấu. Mình không care. Vì mục tiêu của mình không phải là PLEASE ông ta (bà ta) mà là để INFORM.

24

Think about it. Nếu bạn DON’T LOOK GOOD IN THE EXAMINER’S EYES, SO WHAT, WHO CARES? At the end of the day, what matters is your score. So remember, inform, which means say whatever you want to say on the exam, is the way to go.

CHAPTER 4 the 3Q strategy

25

Chapter 4 - S1 – The 3Q Strategy (the organization layer) Như chúng ta đã đồng ý với nhau ở phần trước. Đây là phần warmup giúp cho giám khảo bình tĩnh. Không phải bạn. Mà là giám khảo. Remember? Bạn không cần bình tĩnh. Bạn chỉ cần trả lời câu hỏi đưa ra, một cách thoải mái, một cách tự do và theo ý bạn. Nên nhớ, bạn là một ngôi sao được phỏng vấn và không phải ai cũng có được cơ hội phỏng vấn bạn những câu hỏi đời thường. Và giám khảo + người khác sẽ tò mò về bạn. Việc của bạn là educate/inform họ về những gì bạn biết (about self and the world) để họ có thông tin về bạn. Chứ không đơn thuần là trả lời một cách máy móc như các sách khác hay nơi khác vẫn dạy bạn. Nếu như ở BOOK 7, bạn được mình giới thiệu tới cấu trúc 2552 là chủ đạo cho cả cuốn sách thì ở BOOK 8, bạn sẽ được biết đến cấu trúc 3Q Khi trả lời bất kỳ một câu task 1 nào, mình muốn bạn trả lời theo CẤU TRÚC 3Q. Mỗi câu có một chức năng khác nhau. Để mình lấy ví dụ. • TELL ME SOMETHING ABOUT YOUR FAMILY Quick Answer Quick Why

Sure. I have a big family. Because I live with not only my parents but also my grandparents.

26

Quick Happy Ending

This is a very happy family and that’s what I am grateful for every single day of my life.

Chúng ta cùng phân tích câu trả lời này. Có thể bạn muốn câu trả lời phức tạp hơn học thuật hơn nhưng hãy tạm quên mấy thứ đó đi đã. Gạt chúng sang một bên. Mình muốn bạn FOCUS ON cái chiến thuật (strategy) mà mình dùng. Cấu trúc 3Q gồm có QUICK ANSWER, QUICK WHY và QUICK HAPPY ENDING. That’s it. Bạn chỉ cần đáp ứng đủ 3 cái QUICKs này là bạn xong. Tại sao bạn lại cần QUICK ANSWER? Vì giám khảo muốn nghe câu trả lời ngắn gọn, to-the-point, clear ngay lập tức ở câu đầu tiên. Yes. NGAY LẬP TỨC. Quick Answer

Sure. I have a big family.

Câu trả lời rất rõ ràng. Tuy nhiên chưa có thịt. Đó là lý do bạn cần QUICK WHY. Quick Why

Because I live not only with my parents but also my grandparents.

“Ahhhhh” Giám khảo nghĩ trong đầu. QUICK WHY sẽ đi vào detail của QUICK ANSWER nhưng cũng không cần quá dài. Xét theo tâm lý học, điều mà bạn cần đó là làm cho giám khảo thoả mãn được cái sự tò mò trong đầu sau khi bạn có cái QUICK ANSWER. Vì Quick Answer chưa đủ. Quick Answer sẽ làm cho giám khảo nghĩ trong đầu: “Oh okay…” QUICK WHY sẽ làm cho giám khảo “Ahhhhh, I see”

27

Và cuối cùng QUICK HAPPY ENDING. Quick Happy Ending

This is a very happy family and that’s what I am grateful for every single day of my life.

Sẽ làm cho giám khảo thốt lên “Excellent” và thoả mãn. 3 cái QUICK, 3 nhiệm vụ khác nhau. Nào. Hãy thử ví dụ tiếp theo: • WHAT DO YOU LIKE DOING MOST WITH YOUR FAMILY? Well, I love watching movies with my family after dinner. Because that’s the only part of the day where my Quick Why parents and I can truly relax on a couch together Quick Answer

Quick Happy Ending

This not only gives me energy but also warms up the whole family

Lại tiếp tục, mình muốn bạn gạt sự phức tạp trong câu trả lời qua một bên. Tập trung vào tính đơn giản mà có tổ chức trước chứ không phải tính phức tạp mà vô tổ chức. Có rất nhiều cách để bạn chọn Quick Answer. Nhưng thường hãy chọn bất kỳ câu trả lời nào xuất hiện trong đầu bạn. Okay? Tại sao mình chọn Watching movies? Vì nó xuất hiện ngay trong đầu mình vào lúc này. Có thể trong phòng thi bạn sẽ thốt ra ngay lập tức: Listening to music with my family. Hoàn toàn OKAY. Không ai phán xét câu trả lời của bạn cả. Đừng lo nhé. Quick Answer

Well, I love watching movies with my family after dinner.

28

Rất ngắn gọn, đơn giản và gần gũi với bạn. Không hề to tát. Nhưng nếu bạn trình độ chưa cao, bạn sẽ dừng lại ở đây, which is absolutely not good. Tại sao? Giám khảo sẽ nghĩ: “Oh, okay…” => Bạn cần QUICK WHY Because that’s the only part of the day where my Quick Why parents and I can truly relax on a couch together Giám khảo sẽ nghĩ: “Ahhh, I see” Giờ tiếp tục bạn muốn giám khảo thốt lên excellent. Bạn cần QUICK HAPPY ENDING. This not only gives me a lot of energy but also warms Quick up the family Happy Ending “Excellent” – Giám khảo thốt lên. Bạn đã thấy task 1 dễ dàng hơn nhiều chưa? Cấu trúc 3Q – QUICK ANSWER, QUICK WHY và QUICK HAPPY ENDING. Đó là tất cả những gì bạn cần. Hãy luôn nhớ rằng, bạn không cần phải nói gì phức tạp, cứ nói đơn giản mà bạn thấy thoải mái. Miễn sao bạn QUEN và thành thạo 3 cái QUICK này trước. Sau đó tự bạn sẽ chèn thêm các thông tin thêm nếu bạn thấy cần. Còn không, 3 cái QUICK là đủ. Giờ chúng ta hãy cùng luyện tập từng cái QUICK một. Mình muốn bạn để ý tới tính chất của từng cái QUICK và hiểu rất RÕ chức năng của nó.

29

QUICK ANSWER • IN WHAT WAY IS YOUR FAMILY IMPORTANT TO YOU? Quick Answer

I would say my family is important to me in a number of ways. (chung chung)

Quick Answer chỉ cần như thế này thôi: Có 2 cách, một là bạn dùng câu dẫn như ở trên (in many ways) sau đó giải thích kỹ hơn ở QUICK WHY. 2 là bạn đi trực tiếp vào câu trả lời sau đó giải thích kỹ hơn ở QUICK WHY. Nếu bạn chọn cách 2 có thể trả lời như sau: Quick Answer

I would say it is genuine care and love. (trực tiếp)

• WHAT ARE YOU STUDYING? Quick Answer

Well, I’m a computer science student at the University of Science and Technology.

Lại một lần nữa. Câu trả lời ngắn gọn. Là tất cả những gì bạn cần cho QUICK ANSWER. • WHERE ARE YOU FROM? Quick Answer

I’m from Hanoi, the capital city of Vietnam.

Câu này nhiều bạn sẽ có xu hướng phức tạp hoá nó lên bằng cách thêm mấy câu không cần thiết kiểu như. Quick Answer

As you might have guessed, I’m from Hanoi, the capital city of Vietnam.

Cụm “as you might have guessed” ở đây xuất hiện khá awkward vì giám khảo làm sao đoán được bạn từ vùng nào đến mà guess. Cho

30

nên cứ ngắn gọn là tốt nhất. Lại một lần nữa. QUICK ANSWER là nơi chứa thông tin. • WHAT DO YOU LIKE ABOUT YOUR TOWN? Quick Answer

Oh, there are soooo many things I love about my hometown.

Bạn thấy thế nào? Ở phần QUICK ANSWER này mình thay từ Like => Love. Tại sao? Vì Like khá trung lập trong khi Love có thể khiến đầu óc bạn bay bổng hơn và thoải mái hơn (Có ý đồ cả). Và lại một lần nữa. Câu trả lời rất đơn giản: “The people”. Tại sao mình lại chọn “the people”? Hai lý do. Một: Xuất hiện ngay trong đầu mình. Thứ 2: Dễ nói (thân thuộc) • WHAT IS PUBLIC TRANSPORT LIKE IN YOUR TOWN? Quick Answer

I would say it’s pretty bad.

Ngắn gọn. QUICK ANSWER mà. • HOW MUCH TIME DO YOU SPEND SHOPPING EVERY WEEK? Quick Answer

Not a lot (actually)

• TELL ME ABOUT THE KIND OF ACCOMMODATION YOU LIVE IN? Quick Answer

I live in a old small house

Và bạn lại hỏi mình. “Why is it so simple???” Mình xin trả lời “Because it is supposed to be.” It’s QUICK ANSWER.

31

QUICK WHY (and QUICK HAPPY ENDING) Thật ra mà nói thì đối với Task 1 bạn không cần QUICK HAPPY ENDING but it’s nice to have one. Chỉ cần QUICK WHY can do the trick just fine. Một vài tips: Ngay sau khi bạn NÓI xong QUICK ANSWER, hãy EDUCATE/INFORM giám khảo bằng cách giải thích hoặc nói lên chi tiết của cái QUICK ANSWER chung chung kia vì khi bạn hoàn thành QUICK ANSWER tất cả những gì trong đầu giám khảo là “Oh okay.” Và bạn không muốn điều này. Bạn muốn trong đầu giám khảo là “Ah I see” hoặc “Excellent”. Vì vậy bạn phải EDUCATE họ để bằng mọi cách lấy được “Ah, I see” hoặc “Excellent” • IN WHAT WAY IS YOUR FAMILY IMPORTANT TO YOU? I would say my family is important to me in a number of ways. One way is that parents are the only ones who Quick Why protect us and stand on our side no matter what happens Quick And that’s where (I think) happiness comes from Happy Ending Quick Answer

• WHAT ARE YOU STUDYING? Quick Answer Quick Why Quick Happy Ending

Well, I’m a computer science student at the University of Science and Technology. This is my third year of studies and I’ve been enjoying it so far

32

• WHERE ARE YOU FROM? Quick Answer Quick Why Quick Happy Ending

I’m from Hanoi, the capital city of Vietnam. Probably with the population of over 6 million. , which makes it a great place to live and work.

• WHAT DO YOU LIKE ABOUT YOUR TOWN? Quick Answer

Oh, there are soooo many things I love about my hometown. One of those is definitely the people.

I mean like the people make up the culture and the Quick Why culture represents the town. Here in my hometown people are so nice, friendly and welcoming, Quick , which promotes a sense of positivity and happiness Happy Ending • HOW MUCH TIME DO YOU SPEND SHOPPING EVERY WEEK? Quick Answer Quick Why

Not a lot (actually) Because I have a lot of work to do so I don’t have much time to shop myself.

• WHAT IS PUBLIC TRANSPORT LIKE IN YOUR TOWN? Quick Answer Quick Why

I would say it’s pretty bad. Obviously, traffic congestion and air pollution are caused by outdated infrastructure.

33

Quick Happy Ending

So it’s gonna be pretty painful if you want to move from place to place.

• TELL ME ABOUT THE KIND OF ACCOMMODATION YOU LIVE IN? Quick Answer Quick Why Quick Happy Ending

I live in a old small house Because houses are expensive in the city where I live Even a small house is great for me

Đừng để ý đến nội dung vội. Quên chúng đi. Tất cả những gì bạn cần ở chương này hiểu được câu trả lời của của bạn được structured như thế nào (3Q). Đó là cái bạn cần quan tâm lúc này. Bao gồm 3Q: QA, QW và QHE. QA giúp giám khảo nói “Oh okay” QW giúp giám khảo nói “Ah I see” – bằng cách giải thích rõ hơn QHE sẽ giúp giám khảo nói: “Very good” – bằng cách kết một cách có hậu. Mặc dù it’s nice to have QHE, nó là optional cho phần Speaking part 1. Bạn nhiều lúc chỉ cần QA và QW là đủ.

CHAPTER 5 be opinionated

34

Chapter 5 - BE OPINIONATEDCó một điều mà mình muốn bạn đọc become sau khi đọc xong cuốn sách này. Đó là trở thành một người Opinionated (hay ý kiến). Một người opinionated luôn thích đưa ra ý kiến của mình cho những người xung quanh. Họ có niềm tin vào suy nghĩ của họ và luôn thích thể hiện nó ra ngoài (một cách rất tự tin). Tất nhiên có nhiều lúc họ chủ quan và sai. Tất nhiên đây không phải là một tính (trait) hoàn toàn tích cực và likeable. Nhưng xét về IELTS Speaking, nếu bạn là một người như vậy, IELTS Speaking sẽ trở nên dễ dàng hơn với bạn nhiều. Tại sao? Vì kỹ năng Speaking là một Productive skill như bạn đã biết. Nghĩa là bạn phải nghĩ và đưa ra suy nghĩ của bạn. Điều này khác hoàn toàn với nghe hay đọc (thụ động). Opinionated nghĩa là hay thích đưa ra ý kiến, thích thể hiện quan điểm hay quan tâm đến những thứ xung quanh. Đó cũng là một Productive Skill. Bản thân Kien Tran là một người khá Opinionated. Mình thích đưa ra mọi ý kiến cho mọi vấn đề xung quanh mình. Tất nhiên mình không đúng 100%, nhưng cái trait này giúp được mình rất nhiều cho IELTS Speaking vì mình tự tin trả lời và luôn tin vào suy nghĩ của mình. Và who cares about Đúng hay Sai trong IELTS Speaking? Chỉ cần bạn nói ra được suy nghĩ của bạn đúng hay sai không thành vấn đề. Kể cả bạn có nói bạn đã từng lên mặt trăng cũng được. Miễn sao bạn nói được câu đó bằng tiếng Anh. Một người opinionated sẽ thường hay comment về một vấn đề nào đó trên YouTube hoặc Facebook để nói ra suy nghĩ của mình cho người khác. Họ quan tâm đến nhiều chủ đề khác nhau xung quanh họ. Họ hay đưa ra ý kiến chủ quan / khách quan. Nói cách khác, họ có cái để nói. Và họ thích nói.

35

Hãy dành 5 phút nghĩ trong đầu xem xung quanh bạn xem ai là người opinionated. Bạn thấy họ thế nào? Họ có vẻ hiểu biết hơn những người khác, họ có thể sai nhưng họ tin vào họ. Hãy nhớ:

Trong IELTS Speaking, thà bạn sai nhưng tin mạnh mẽ vào bản thân bạn còn hơn bạn đúng nhưng không có niềm tin Như mình đã nói ở trên, và xin được nhắc lại vì điều này rất quan trọng. IELTS Speaking không quan trọng tính đúng sai trong lời nói. Bạn nói đúng mà không nói được bằng tiếng Anh hoặc không đủ tự tin cũng rất có hại. Vì vậy mình rất khuyến khích bạn trở thành người có cái trait called opinionated. Hãy ý kiến mọi thứ xung quanh bạn. Gói mì bạn ăn, iPhone 8, kênh YouTube bạn hay theo dõi, chính trị nước nhà, chính trị thế giới, quần áo đẹp, du lịch Peru, video bạn xem, bất kể chủ đề nào bạn quan tâm hãy ý kiến thật nhiều và thể hiện nó ra ngoài. Sai cũng được. Đôi khi phải thể hiện ra ngoài ý kiến của mình xong bạn mới biết nó sai hoặc người khác mới chỉ ra cho bạn sai, right? Bản thân mình không sợ IELTS Speaking, và mình tin nhiều bạn opinionated giống mình cũng không sợ IELTS Speaking. Thậm chí còn thích. Vì các hầu hết các chủ đề trong Speaking là những chủ đề rất hay. Chúng ta thèm được nói về nó bằng suy nghĩ và niềm tin của chúng ta. Đây là 2 cái mindset hoàn toàn khác nhau. Opinionated và Indifferent.

CHAPTER 6 connect your emotions

36

Chapter 6 - CONNECT YOUR EMOTIONS(to boost opinionated) Thực tế cho thấy người có kết nối cảm xúc (emotion) mạnh hơn thường thích Speaking IELTS và điểm cao hơn. Một trong những điểm yếu của nhiều bạn học IELTS hiện nay là kết nối cảm xúc lúc nói chưa cao. Bạn có bao giờ tự hỏi tại sao có những người có thể nói một cách tự tin uyển chuyển nhịp nhàng trong khi bạn nói không mấy mượt mà? Vì những gì họ nói “chạm” được đến cảm xúc của họ. Mình tin bạn cũng có nhiều lúc như vậy. Có những chủ đề hoặc những lúc bạn không cần nghĩ nhiều mà cứ nói một cách trôi chảy. Ví dụ lúc bạn thuyết phục một người bạn của bạn đọc cuốn truyện tranh mà bạn thích hay xem một bộ phim mà bạn love. Bạn sử dụng mọi lập luận logic cho đến cảm xúc một cách tự nhiên dễ dàng. IELTS Speaking cũng không phải ngoại lệ. Bạn có thể nói quên cả trời đất nếu bạn chạm được cảm xúc của bạn. • WHAT DO YOU DISLIKE ABOUT YOUR STUDY? Quick Answer

Oh my god, there are TONS of things I DISlike about my study

Nếu bạn chạm được tới cảm xúc của bạn, bạn sẽ nhấn mạnh vào OMG, hay TONS hay DIS- trong dislike. Trong người bạn hình thành lại những thứ rõ ràng bạn ghét trong việc học và điều đó chạm đến cảm xúc của bạn. => Đây là một tín hiệu tốt.

37

Because I’m NOT a MORning person, it’s REALLY Quick Why PAINful to get up EARly EVEry SINGle MORning, like 6AM. I HAAAATE that. Có thể ở đây mình hơi phóng đại một chút. Nhưng bạn có để ý những từ in hoa là những từ khi nói ngoài đời thật là những từ bạn nhấn mạnh với mong muốn làm cho người nghe (examiner) HIỂU được cảm xúc của bạn. Nghĩa là bạn không đơn thuần là đang làm bài thi nữa, bạn đang EDUCATE / INFORM họ. Bạn thật sự muốn họ hiểu. Giống như việc bạn thật sự muốn BẠN CỦA BẠN hiểu được rằng bộ phim tối qua bạn xem rất hay và bạn của bạn phải xem. Cảm xúc là thứ giúp bạn nói mà không cần nghĩ nhiều. Giúp bạn không thèm quan tâm đến tự tin nữa mà nói quên cả trời đất. => Đây chẳng phải là tín hiểu tốt. Nhưng nhỡ cảm xúc nhiều quá nói sai nội dung thì sao? Mình nhắc lại nội dung đúng sai không quan trọng. Bạn chỉ cần thể hiện và mong người ta hiểu bạn. Hãy thử một ví dụ tiếp theo. • WHAT SPORTS ARE MOST POPULAR IN YOUR COUNTRY? Quick Answer

DEFinitely soccer. YES, Soccer IS THE MOST popular sport BY FAR in Vietnam.

Bạn có thấy được cảm xúc. YES. Bạn có thấy được sự ngoan ngoãn? NO. Tại sao bạn muốn chạm tới cảm xúc. Vì mục tiêu của bạn không đơn thuần là trả lời câu hỏi, mục tiêu của bạn là làm cho người nghe HIỂU được cảm xúc của bạn và những gì bạn muốn truyền đạt. Quick Why

For me personally, I’ve been PLAYing and WATCHing soccer since I was young.

38

Tất nhiên nếu bạn kết hợp với cả chương trước. Nghĩa là bạn là một người Opinionated về soccer. Bạn thậm chí sẽ nói nhiều hơn và bình luận nhiều hơn về chủ đề này. Calm down. Đây chỉ là Speaking Task 1 mà thôi. Bạn không cần nhiều thông tin đến vậy. Nhưng rốt cục cũng chỉ cho bạn thấy được rằng, bạn KO hề “thiếu ý tưởng” như bạn nghĩ. Bạn chỉ chưa chạm tới cảm xúc hoặc chưa opinionated enough mà thôi. Nếu bạn tập trung vào 2 yếu tố này. “thiếu ý tưởng” là cái gì đó thậm chí không tồn tại (Unheard of / nonexistent)

Don’t just answer the questions, communicate your feelings and emotions Nếu bạn thấy quá người xung quanh không thể hiện nhiều cảm xúc ra ngoài khi nói, HỌ ĐÃ SAI. Phần lớn số đông chọn theo cách mà họ nghĩ là “an toàn”, đó là giấu cảm xúc hay cố gắng trở thành một thí sinh ngoan ngoãn. Khi đi thi đừng ngoan ngoãn. Ngoan ngoãn hay ngại ngại sẽ kéo bạn xa khỏi mục tiêu của bạn. Cảm xúc mới là thứ quyết định. Diễn càng sâu càng tốt. Bạn nhé ;)

Dù cho bạn vốn là người hay ngại, bạn hoàn toàn có thể fake cảm xúc của mình. Diễn càng sâu càng tốt trong IELTS Speaking.

39

- SURPRISE PRACTICE BOOM! Surprise Practice sẽ xuất hiện bất ngờ trong quá trình bạn đọc cuốn sách này. Bạn sẽ phải ngay lập tức nghĩ ra câu trả lời nhé đừng bỏ qua. Phần này sẽ làm bạn phản xạ nhanh hơn khi bị thrown questions. • WHAT DO YOU LIKE ABOUT THE AREA WHERE YOU LIVE? *** Thinking… Quick Answer

Oh, I would say I like MANY MANY things about my area where I live.

(Mục đích câu giờ, suy nghĩ và lấy lại bình tĩnh) Quick Why

One thing I probably LOVE the MOST is the people. People are soooo NICE, FRIENDly and WELcoming.

(Do không nghĩ ra gì nên cứ nói luôn “the people” cho dễ. Vì tả người dễ nhất) XONG! Chỉ đơn giản vậy thôi. • WHAT ARE YOUR AMBITIONS FOR THE FUTURE? *** Thinking (Well…) Quick Answer

I have A LOT of amBItions but my GREATest one is that I want to be ABLE to TRAVEL around the world.

40

(Có nhiều ambition, NHƯNG mình xin bạn, hãy chọn một cái dễ nhất với bạn. Bạn nghĩ ra được cái nào nói luôn cái đó chứ đừng mất công chọn. Không quan trọng đúng sai. Quan trọng là cách thể hiện. (You know) It’s SO TRUE that travelling REALLY Quick Why CHANGES your perspective about life so you’re NOT gonna be STUCK in the OLD way of thinking. Lại là cảm xúc. Mình nghĩ đối với bạn thích Travel thì bạn có thể nói cả ngày về Topic này. Right? Quick Happy Ending

I ALWAYS feel happier after I travel.

Đây phải chăng là một cái kết không chỉ có hậu mà còn DỄ nói?

CHAPTER 7 be curious

41

Chapter 7 - BE CURIOUS (to boost emotions and opinionated) Nếu bạn tiếp tục đọc cuốn sách này bạn sẽ dần dần nhận ra đây không chỉ là một cuốn về Speaking. Nó là còn một cuốn sách giúp phát triển character của bạn. Vì Character mới là gốc rễ của vấn đề. Mình hoàn toàn có thể tổng hợp 1000 phrases cho Speaking hay 20000 vocab cho speaking or what have you1. Nhưng nó sẽ chỉ giúp bạn được phần ngọn. Bạn phải bắt đầu bằng Character trước rồi mới đến từ vựng/ngữ pháp/phát âm and so on. Accent

Exp on self

Organization

Grammar Character

Vocab

Exp on the world

Pronunciation

1

“what have you” có nghĩa giống như etc / and so on nhưng nó được dùng trong văn cảnh informal trong speaking rất nhiều.

42

Character nằm ở tâm của vòng tròn. Có nhiều bạn học Speaking hiện nay tập trung vào vòng tròn organization. Hay nói cách khác, bạn cố làm cho bài nói của bạn có tổ chức. Đây là điều khá okay nhưng vẫn chưa đủ vì nếu bạn thiếu Character bài nói của bạn vẫn không tự nhiên và bạn cũng gặp nhiều khó khăn. Tồi tệ hơn nữa là khi bạn chỉ tập trung vào Vocab, Grammar hay Pronunciation thay vì Organization và Character. Bạn sẽ gặp rất nhiều khó khăn theo cách này kể cả trong quá trình học lẫn trong quá trình thi. Việc học Speaking tốn nhiều Calo hơn nhưng vẫn không hiệu quả. Còn nếu bạn chỉ tập trung vào Accent và nghĩ đó là yếu tố quyết định thì lại càng nguy hiểm hơn. Accent là một vấn đề gần như KO liên quan đến IELTS Speaking. Mình xin khẳng định Pronunciation quan trọng gấp 100x Accent. Bạn có thể nói Accent Vietnamese hay Indian tuỳ bạn miễn sao bạn nói đúng Pronunciation. Pronunciation mới là thứ giúp cho họ HIỂU bạn. Nhưng mình cũng không nói bạn sai hoàn toàn. Accent KHÔNG phải là KHÔNG quan trọng. Nó cũng quan trọng chỉ có điều nó chỉ quan trọng khi tất cả những vòng tròn bên trong đã thoả mãn. Accent sẽ giúp bạn tự tin hơn một chút xíu. Dẫn thế đủ rồi, nếu 2 chương trước mình có nói đến tầm quan trọng và cách áp dụng Opinionated và Emotion thì chương này sẽ về Curiosity. Bạn có biết rằng IELTS Speaking hỏi bạn rất nhiều chủ đề khác nhau? Museum, Nutrition, Society, Travel, Technology, Government, bla bla rất nhiều. Điều gì sẽ xảy ra nếu bạn KO curious về những vấn đề này? Bạn sẽ không có nhiều thứ to speak about. Bạn sẽ gặp khó khăn.

43

(input)

(output)

CURIOSITY

OPINIONATED

EMOTIONS (communication)

Bạn hãy nhìn cái Framework ở trên. Bạn cần có Input thì mới có Output. Và bạn communicate cái output của bạn sử dụng Emotions. Phần output và emotions mình đã nói rõ hơn 2 chương trước. Bạn có thể bỏ qua Curiosity và chỉ tập trung vào Opinionated2 và Emotions nhưng 2 cái này sẽ KO đủ mạnh nếu không có CURIOSITY supports Hay nói cách khác. Curiosity supports emotions, which supports opinionated. Bạn càng tò mò về những thứ xung quanh bao nhiêu cảm xúc của bạn càng mạnh và bạn càng có nhiều ý kiến / bình luận về những thứ xung quanh bạn. Và chính điều này sẽ supports Vocab, Grammar và Pronunciation của bạn chứ không chỉ là học chay. Bạn sẽ thấy phương pháp của Kien Tran luôn đi từ trong ra thay vì đi từ bên ngoài vào như nhiều phương pháp khác. Curiosity, emotions và Opinionated là trái tim của character trong đó Curiosity là điểm gốc. Character lại là trái tim của IELTS Speaking 2

Opinionated là adj nhưng cuốn sách này sẽ dùng nó như một danh từ/tính từ for the sake of demonstration

44

như trong hình tròn ở trang trước. Character mạnh mới là lúc Vocab, Grammar và Pronunciation của bạn đâm trồi nảy lộc một cách nhanh nhất, tự nhiên nhất và mạnh nhất. Are you with me? 3 Vậy làm thế nào để tăng the level of Curiosity? Trước khi tiếp tục chúng ta hãy cùng đối mặt với Surprise Practice trước.

3

“Are you with me” = Do you agree with me? = do you follow me?

45

- SURPRISE PRACTICE • WHO DO YOU USUALLY SPEND HOLIDAY WITH? (PLEASE DO NOT LOOK AT THE ANSWER BELOW YET)

***Thinking (trong đầu hiện ra Family / friends / bla bla -> Chọn family) Quick Answer

Oh, I would say DEFinitely my family. YES, it’s THEM who I usually spend my holiday with MOST of the time.

“Oh okay” – Giám khảo. (You know) I think we can all agree that family is BY FAR the MOST imPORTant thing in our lives. Quick Why (nowdays we DON’T have much time with our families) (so we need to take advantage of holidays to bla bla) “Ah I see” – Giám khảo. XONG!

46

Now4, trở lại vấn đề Curiosity, làm thế nào để tăng Curiosity? Để trả lời câu hỏi này chúng ta hãy lật ngược lại vấn đề bằng cách trả lời câu hỏi thông minh hơn: “Làm thế nào để KHÔNG curious?” Ngay lập tức bạn nhìn vấn đề này ở một angle khác. “How to not be curious?” Có nhiều câu trả lời sẽ xuất hiện trong đầu bạn kiểu như: “Just live by” “Just don’t care about anything” “Just be boring” “Just don’t be interested in anything” “Just don’t ask questions” “Just accept everything” “Just don’t read books” “Just don’t question anything” “Just don’t listen actively” and what have you. Chính xác. Và bây giờ để trả lời cho câu hỏi làm thế nào để tăng Curiousity. Bạn chỉ cần: Don’t live by Care Don’t be boring (Be interesting) Be interested in everything Ask questions Question everything Don’t accept anything blindly Read more books Listen actively.

Sử dụng Now, để grab lại attention của người nghe. Đây là cách nói rất phổ biến trong ngôn ngữ tiếng Anh. 4

47

Curiousity là một element (nhân tố) bạn không thể không có nếu bạn đang sống trên quả đất tròn này. Nó là thứ tạo nên giá trị và màu sắc của cuộc sống. Bạn có thể có rất nhiều kiến thức, bạn có thể có vài cái bằng tiến sĩ cao siêu, nhưng nếu bạn thiếu Curiousity, your life is over. You’re not living. Curiosity keeps you alive and your life meaningful.

Thiếu kiến thức, kỹ năng không phải là vấn đề. Thiếu Curiosity mới là vấn đề. Bạn chỉ cần tưởng tượng như thế này. Kiến thức giống như vitamin. Giả sử bạn thiếu vitamin từ hoa quả khiến bạn mệt mỏi căng thẳng. Công việc bạn cần làm là gì? Ăn hoa quả. Xong. Bạn lại đầy đủ vitamin. Nhưng nếu vì một lý do nào đó bạn KHÔNG thể ăn được hoa quả thì coi như bạn hoàn toàn không bao giờ có vitamin. Curiosity thấp còn nguy hiểm hơn thiếu kiến thức hàng trăm lần. Curiousity thấp nghĩa là “não” chúng ta từ chối tiếp nhận thông tin mới. Não đã đóng cửa. Bạn không có động lực để học hỏi (motivation to learn). Công việc khó khăn (và cũng dễ dàng) không phải là làm thế nào để biết được nhiều hơn mà là làm thế nào để mình curious hơn. Do you follow me? Good.

48

- SURPRISE PRACTICE • WHAT SORT OF THINGS DO YOU READ? ***THINKING

(Wow, đối với những bạn thích đọc sách hay curiousity level cao thì đây là một chủ đề bạn có thể chém một cách quên luôn trời đất. Nhưng nếu bạn ít đọc hoặc chưa nghĩ ra ngay lập tức thì làm thế nào bây giờ? OMG!!!) Quick Answer

Ohhhhhhh, I read a LOT of textbooks (phew…)

(câu trả lời khá buồn cười. Haha. Nhưng đâu có quan trọng gì?) Because I’m a student and have to keep up with my grade, I don’t have time to read other kinds of books Quick Why like novels or general science although I understand textbooks are quite boring to read at times. XONG! Kể cả bạn ít đọc. Bạn vẫn có thể trả lời là sách giáo khoa được cơ mà? Đâu cần phải nghĩ ra những tác phẩm kinh điển hay gì to tát cho mất công. Cái quan trọng là bạn phải tin tưởng vào chính bạn và câu trả lời mà bạn theo đuổi. Got it?

CHAPTER 8 build your profile

49

Chapter 8 - BUILD YOUR PROFILE (to boost speed and confidence) Khi đọc đến chương này mình tin nhiều bạn cũng khá bất ngờ về sự thay đổi của bản thân về Speaking IELTS Task 1. Mình đã “tiêm” vào đầu bạn SUY NGHĨ và MÔ HÌNH SUY NGHĨ của mình về Speaking. Nếu như ở các chương trước chúng ta bàn luận nhiều về vòng tròn trung tâm Character và các elements của nó (Curiosity, emotions, and opinionated) thì chương này chúng ta sẽ phác thảo qua về Experience on Self and The World. Hay nói cách khác bạn cần build một cái Profile cho chính bạn. Profile giống như một cái folder chứa thông tin cá nhân, sở thích và quan điểm của bạn. Trông thì có vẻ rất dễ nhưng bạn khoan hãy cười vội. Rất nhiều người mình biết luyện IELTS speaking gặp rất nhiều khó khăn với những câu hỏi về bản thân hay kiểu suy nghĩ của bản thân về abc xyz. Phải suy nghĩ nhiều. Đây là điều không nên. Suy nghĩ không phải là sai nếu bạn suy nghĩ về các vấn đề to tát. Cần nhiều input. Có những vấn đề bạn cần phải dành cả tháng hay cả năm trời để trả lời câu hỏi một cách chính xác ví dụ như “Do you think Obama is a good president?”. Nhưng bạn không nên dành quá vài giây suy nghĩ cho những câu kiểu như: “What is your diet like?” Hoặc “What is the most popular sport in your country?” Những câu này phải ra ngay lập tức (spontaneous) và không cần suy nghĩ. Profiling sẽ giúp bạn làm được điều này. Lý do tại sao tên của chapter này là Build your profile là bởi vì profile không đến một cách tự nhiên. Bạn cũng không thể nào Copy Paste ở trên mạng. Bạn phải BUILD nó. YES. Giống như xây nhà vậy. Ngày

50

qua ngày bạn build nó và bạn ngày càng clear hơn về self của bạn (Experience on self) cũng như (experience on the world). REMEMBER: Bạn càng trả lời được nhiều câu hỏi về bản thân của bạn bao nhiêu, experience của bạn càng nhiều. (Bạn càng lên level phản xạ). Quy luật cuộc sống rất đơn giản, nếu bạn làm ít, bạn sẽ được ít. Nếu bạn làm nhiều, bạn sẽ gain nhiều (Mình nói điều này bởi mình biết sẽ có những bạn sẽ kêu ca rằng ôi sao mà nhiều thế).

Don’t complain. Just do it. Trước khi chúng ta bắt đầu. Mình muốn lưu ý với bạn một điều thế này. Cái Profile của bạn KHÔNG cần phải giống hoàn toàn với bạn. Bạn hoàn toàn có thể bịa. Miễn sao bạn stick to it. Đừng change your mind. The point here is to make it stick to your mind as strongly as possible. Okay? Build a profile. If you can, create a new character. Mình sẽ ví dụ một cái (FAKE CHARACTER)

What’s your name?

Quick Answer FOX

How old are you? What’s your favorite sport?

20 Football

Quick Why It’s not a popular name

Unpredictable, requires lots of skills What’s your favorite type of music? Classical Helps calm my mind (or even boost creativity) What’s your favorite type of movie? Horror Love challenging myself What’s your favorite newspaper? TheEconomist Very informative and trustful What’s your favorite time of the Fall Beautiful leaves, mildly year? cold (cool) weather

51

What do you do for a living?

Accountant

Where is your hometown?

Da Nang

What do you usually do in your free time?

Read

(not too bad). Comfortable Love working with numbers. High pay Mild weather, friendly people, lots of tourist attractions Expand knowledge

PAUSE! Hãy tạm dừng ở đây. Như bạn có thể thấy chúng ta có thể trả lời liên tục hết câu hỏi này đến câu hỏi khác. Nhưng cũng sẽ khó nhớ và vô nghĩa nếu bạn không nắm được mấy cái tính cách chính (key personality traits) và thói quen chính (prominent habits) của nhân vật này. Chính vì vậy việc bạn cần làm đầu tiên không phải là trả lời các câu hỏi. Việc bạn cần làm là xác định (determine) 2 thứ đó (Key personality traits and prominent habits) rồi sau đó mới dựa vào 2 thứ đó trả lời câu hỏi cho khớp và đồng nhất (consistent) Mình hi vọng bạn sẽ cùng lấy giấy bút hoặc file words nào đó ra làm với mình. Now, let’s talk about Key Personality Traits của một nhân vật mà chúng ta sắp tạo ra, mình tạm gọi tên là Kevin. 1. Nhìn chung, Kevin hướng nội (INtrovert) hay hướng ngoại (EXtrovert)? Ở đây mình sẽ cho Kevin hướng nội (introvert). 2. Nhìn chung, Kevin có thân thiện (FRIENDly) dễ chịu (nice) không? Ở đây mình sẽ cho Kevin có xu hướng YES. He’s very agreeable, friendly and nice.

52

3. Nhìn chung, Kevin có phải là người trách nhiệm (consciENtious) không? Ở đây mình sẽ cho Kevin có xu hướng này. Very high in conscientiousness (rất có trách nhiệm) 4. Nhìn chung Kevin có phải là người ham học hỏi không? (Openness to experience). Có. Anh ta thích du lịch khám phá và học hỏi mọi thứ xung quanh. 5. Nhìn chung, về mặt tâm lý Kevin có ổn định không? (emotional stable). Có. Anh ta rất ổn về mặt tâm lý. Rất bình tĩnh (calm) và ít stress. Như vậy chúng ta đã phần nào phác hoạ được con người của Kevin. Một người hướng nội, khá thân thiện, rất có trách nhiệm trong công việc, rất ham học hỏi và cởi mở, cũng khá bình tĩnh và ít bị stressed hay ức chế (FRUStrated) DONE! Giờ chúng ta đi sâu hơn đến lối sống nổi bật (prominent lifestyle và habits) của anh ta. Cái này thì đơn giản thôi.

53

Kevin là một Vegan (người không ăn thịt, không ăn trứng, uống sữa động vật). Kevin đam mê các sản phẩm công nghệ. Kevin thích du lịch. Kevin thích xem American TV Shows và Movies. Kevin thích mùa đông. Kevin dậy sớm và ngủ sớm. Kevin khá lạc quan về tương lai hay nền kinh tế. Kevin hay tập thể hình mỗi buổi chiều. Kevin thích tìm hiểu về lịch sử. … >> Đây giống như việc bạn brainstorm. Bạn càng “vẽ” nhiều bao nhiêu “bức hoạ Kevin” của bạn càng chi tiết bấy nhiêu và phản xạ bạn càng tốt bấy nhiêu. Now chúng ta đã biết đến Key Personality Traits và Prominent Lifestyle. Hãy cùng trả lời câu hỏi based on these predetermined info.

What’s your name?

Quick Answer KEVIN

How old are you? What’s your favorite sport?

20 Football

What’s your favorite type of music? What’s your favorite type of movie? What’s your favorite newspaper? What’s your favorite time of the year? What do you do for a living? Where is your hometown?

Quick Why My parents like that name

Unpredictable, requires lots of skills Classical Helps calm my mind (or even boost creativity) Horror Love challenging myself TheEconomist Very informative and trustful Winter Lots of holidays (christmas, new year, etc) Accountant Love working with numbers. High pay Da Nang Mild weather, friendly people, lots of tourist attractions

54

What do you usually do in your free time? Do you have any siblings?

Read

What’s your favorite number?

I don’t know it just appears appealing to me Sushi Love salmon and sushi rice. Very flavorful New Year Family gathering Saturday Can truly relax. Have all the time in the world No I’ve never seen or experienced one. Blue I don’t know. I just love it. But I know I don’t like red. Got accepted Know my future would into University not be dark. Feel more confident LOL My cat died She was very charming and close to me. Was my best friend. Non-fiction I love logic and facts. I want to sound smart among others. Yes Have made a lot of long-term friends. We’re still friends today Kien Tran He shows me how to learn English the right way and makes me love it. Haha Accounting I don’t know it’s kinda fun. Plus, I’ve heard

What’s your favorite food? What’s your favorite holiday? What’s your favorite day of the week? Do you believe in the afterlife? What’s your favorite color?

What’s the best moment in your life? What’s the worst moment in your life? What’s your favorite kind of book? Did you have a happy childhood?

Who’s the greatest influence on you?

What are you studying?

One, younger brother 8

Expand knowledge my We are very close to each other

55

What subject do you hate the most?

Literature

that accountants can make a lot of money. Don’t get me wrong. I love novels but just don’t like the literature subject at school.

Tất nhiên cái list câu hỏi ở trên không comprehensive (complete). Mình muốn bạn tự nghĩ ra câu hỏi hoặc đơn giản là tự tìm câu hỏi để dig deeper (đào sâu hơn) về cái profile mà bạn lựa chọn. Sau đó CHỈ sử dụng MỘT cái whole profile đó cho BẤT KỲ bài thi nào về Speaking mà bạn thi.

56

SPEAK FAST, SIMULTANEOUSLY, AND WITHOUT THINKING

HAVE A CLEAR PROFILE

ANSWER MANY QUESTIONS

DETERMINE KEY PERSONALITY TRAITS

DETERMINE PROMINENT LIFESTYLE

CHAPTER 9 speaking part 1

57

Chapter 9 - SPEAKING PART 1 (practice a lot, based wholly on the profile you have created) Hi vọng rằng bạn đã hoàn thành xong cái Profile của bạn trước khi đến với Chapter này. Vì ở chapter này chúng ta sẽ chỉ luyện tập Speaking Part 1 mà thôi và hoàn toàn phải dựa trên cái PROFILE đó. Hãy nhớ bạn không nhất thiết phải nói sự thật 100% nhưng qua những lần luyện tập, câu trả lời của bạn NÊN giống nhau. Ví dụ hôm nay bạn trả lời bộ phim bạn thích nhất là phim “Cast Away” và nói rất hăng say về nó thì hôm sau bạn không nên đổi sang bộ phim khác (trừ khi bạn quá siêu rồi). Nhưng mình assume (giả định) rằng hầu như chúng ta không như vậy. Vì vậy hãy trả lời đồng nhất và nhiều lần hơn là nhiều lần mà không đồng nhất. Bạn muốn BUILD skills trước. Mình muốn bạn chuẩn bị giấy bút và NOTE lại các điểm quan trọng (hoặc lặp lại trong các câu trả lời của mình). Trong quá trình đọc câu hỏi và câu trả lời ở dưới bạn sẽ xây dựng được một cái understanding về how a real speaking part 1 should look like. • WHAT SPORTS AND GAMES DID YOU MOST ENJOY PLAYING WHEN YOU WERE A CHILD? Quick Answer

Hmm (thinking). I would say (not 100% sure) it WAS soccer.

All what we needed at the time WERE a large field Quick Why and a ball so it didn’t require lots of (~law-sa) money to play. That’s why we PLAYED a lot before as kids. Phân tích:

58

Tất nhiên có những câu bạn không biết câu trả lời ngay lập tức phải suy nghĩ đến vài giây. Và suy nghĩ xong và trả lời bạn nên sử dụng I would say để tín hiệu cho người nghe thấy là bạn không thật sự sure về câu trả lời của bạn (and that’s totally FINE). Tiếp theo, một số bạn ít kinh nghiệm sẽ sử dụng PRESENT TENSE nhưng bạn phải dùng PAST TENSE. Có thể bạn sử dụng rất chính xác các tense trên giấy nhưng khi Speak bạn vẫn quen sử dụng PRESENT TENSE. Điều này sẽ làm bạn bị trừ điểm. Vậy một trong những kỹ năng mà bạn cần phát huy đó là xác định được thời gian của câu hỏi. Câu hỏi hỏi về QUÁ KHỨ, HIỆN TẠI hay TƯƠNG LAI. Chúng ta sẽ cùng bàn luận khi gặp các câu hỏi tiếp theo. • CAN YOU DESCRIBE THE HOUSE WHERE YOU LIVE TO ME? Quick Answer Quick Why

I live in a small house in an amazing neighborhood There are only two floors but we have a little garage to put away stuff we don’t use a lot.

PHÂN TÍCH: Có nhiều bạn sẽ sợ những câu hỏi kiểu này vì tưởng rằng bạn phải mô tả kiến trúc căn nhà, phong thuỷ, từng phòng, từng cái vườn, từng cái đồ vật bla bla. NO. Bạn chỉ cần mô tả chung chung trong 2 câu thôi là đủ. Chọn cái rõ ràng nhất và chung nhất hoặc bất kỳ cái gì hiện lên trong đầu bạn lúc đó (thông thường nó đã nằm trong profile của bạn). Rõ ràng câu hỏi ở đây liên quan đến hiện tại vậy bạn có thể thoải mái trả lời câu hỏi ở dạng hiện tại. Dạng câu hỏi “describe” thế này bạn hãy tập trung nhiều hơn vào tính từ. • WHAT IS YOUR FAVOURITE ROOM IN YOUR HOUSE? WHY?

59

Quick Answer

Hmm (thinking) I would say it’s my bedroom

Because it’s where I can truly have my private Quick Why space. And plus my bedroom is big enough for me to do almost everything, including lifting weight. Phân tích: Lại là hmm, I would say. Càng luyện tập và đọc nhiều bạn sẽ thấy những thứ mình dùng không hề mới. Và làm đi làm lại nhiều lần sẽ khiến bạn thành thói quen và phản xạ. Mình sử dụng Bedroom vì nó có trong profile của mình (nếu bạn chưa có bạn phải làm một cái profile của bạn). Hoặc nếu bạn gặp câu hỏi nào mà chưa có trong profile hãy trả lời bất kỳ câu trả lời nào xuất hiện sớm nhất trong đầu bạn. Sau đó tập trung suy nghĩ đến cái đó là bạn sẽ ra các QUICK WHY (Private space, big enough). Ở đây mình sử dụng “And plus”, đây là một cụm từ informal bạn chỉ nên dùng trong Speaking. • WHO DO YOU LIVE WITH? / DO YOU LIVE ON YOUR OWN? Quick Answer

I live on my own (trả lời rất trực tiếp) because I had to move to the capital city 2 years ago to pursue my education.

Quick Why Now since my company is in that city, I still live on my own. Phân tích: Trong profile của bạn chắc bạn đã có QUICK WHY cho cái QUICK ANSWER của chính bạn. Vậy bạn có thể trả lời trực tiếp không đắn đo.

60

Phần because khi mà bạn giải thích tại sao, bạn để ý thấy mình sử dụng HAD thay vì HAVE. Mặc dù bạn biết rất rõ tại sao lại là HAD. Nhưng mình khuyên bạn hãy bình tĩnh khi nói. Nếu bạn muốn kể lại một cái gì đó, luôn luôn dùng PAST TENSE cho động từ của bạn. • DO YOU HAVE ANY PLANS OR AMBITIONS FOR THE FUTURE? Quick Answer

Well, I do. I want to be a world-class pianist

That’s why I spend so many hours practicing and Quick Why learning from the experts. I believe one day I can realize my dream. Phân tích: Câu này KO có trong profile của mình và mình hoàn toàn bịa ra. Nhưng bạn có thể thấy câu trả lời rất là LOGIC và full of commonsense. Nếu bạn không tin cứ thử giữ nguyên phần QUICK WHY và thay đổi phần QUICK ANSWER thành - Journalist - Fitness trainer - Traveler Bạn đều có cùng chung một cái QUICK WHY. Chính vì vậy mình khuyên bạn hãy tập thói quen sử dụng Speak your COMMONSENSE. (kiểu Practice leads to success etc.) (One day I believe I can realize my dream). Mình không bao giờ khuyên bạn học thuộc transcript cụ thể nào. NEVER. Nhưng mình khuyên bạn học thuộc kiểu trả lời như vậy. Vì bạn sẽ áp dụng trong nhiều trường hợp khác nhau. • DO YOU HAVE ANY PLANS TO TRAVEL OR LIVE ABROAD? Quick Answer

Well, I do. I want to travel around the world

61

That’s why I spend so many hours researching and Quick Why learning from the experts. I believe one day I can realize my dream. Phân tích: BOOM! Mình vừa chứng minh cho bạn thấy bạn hoàn toàn có thể học thuộc một số QUICK WHY thông dụng. Bạn hãy chủ động note lại vào quyển sổ tay của bạn. Và tập đi tập lại cách nói như vậy. Lưu ý dành cho những bạn beginner. Nếu bạn gặp phải các câu hỏi YES NO như kiểu Do you / Would you / Are you. Đừng trả lời YES hoặc NO. Cách người bản xứ trả lời tự nhiên nhất là “(YES) I DO” hoặc “(NO), I DON’T”. Tương tự ~I am, ~I would. Một lợi thế của cách trả lời này nữa đó là khi bạn trả lời YES hoặc NO không. Đầu của bạn sẽ có xu hướng dừng lại. Nhưng khi bạn trả lời I do/I don’t. Bạn sẽ (một cách tự nhiên) nói tiếp.

62

• WHAT IS YOUR MAIN MEAL OF THE DAY? Quick Answer

Hmm, I would say my main meal of the day is breakfast. The reason is that it gives you the energy after such a long night.

Quick Why

And I think there’s been enough research all suggesting that the most important meal is breakfast.

Phân tích: Quick Answer thì quá dễ rồi không bàn tới nữa. Quick Why. Ngay lập tức trong đầu mình bật ra “the reason is that” vì mình muốn giải thích cho cái QA. Câu trả lời hoàn toàn hợp lý. Bạn hoàn toàn có thể dừng ở đây. Nhưng nếu bạn muốn nâng cao hơn vẫn có thể đào sâu hơn một chút. Và mình dùng “And I think there’s been enough research all suggesting that”. Đây không phải là một cụm từ bạn phải học thuộc NHƯNG nó là thứ bạn nên note lại vì có thể bạn sẽ dùng nhiều lần. Bạn sử dụng cụm dài dài này để chứng minh quan điểm của bạn là đúng. Một lần nữa, bạn hãy dùng giấy bút note lại (đây là cách học chủ động và giúp bạn nhớ lâu hơn). Bạn có sẵn sàng đi tiếp? • WHAT’S THE MOST INTERESTING PART OF YOUR TOWN? Quick Answer

Definitely (say with high certainty) Da Nang There are beautiful beaches, mountains and plenty of other notable tourist attractions.

Quick Why And plus, you can enjoy a warm weather all year round.

63

PHÂN TÍCH: Nếu bạn cho rằng bạn sử dụng nhiều Hmm, I would say rồi. Thì lần này có thể nói một cách chắc chắn hơn bằng cách bắt đầu bằng Definitely – nếu bạn tự tin vào câu trả lời của bạn. Lại thêm một lần nữa bắt đầu bằng There are và And plus để đưa ra các supporting. • IS YOUR HOMETOWN FAMOUS FOR ANYTHING? Quick Answer

Hmm, I would say the food, parTICularly Pho

I’ve seen a lot of foreigners expressing their love for Pho because it’s so delicious in every way. (Plus, Quick Why so healthy) I’d never start my day without a bowl of Pho Phân tích: Câu này không nằm trong Profile của mình chính vì vậy mình cần suy nghĩ và có chút cẩn trọng (Hmm, I would say). Theo mình miêu tả đồ ăn là dễ và gần gũi nhất (dễ hơn so với miêu tả công trình kiến trúc hay lịch sử đại loại thế) chính vì vậy bạn nên chọn ĐỒ ĂN (FOOD) hoặc CON NGƯỜI (PEOPLE). Ở đây mình chọn FOOD (chưa kể food còn cho bạn cảm xúc khi nói) Cụm I’ve seen hoặc I’ve heard that bạn nên NOTE lại và cho nó vào personal toolbox vì nó rất có ích khi bạn kể lại một trải nghiệm của bạn. I’d never start my day without a bowl of Pho là một cách nói khá ẩn dụ để nhấn mạnh mà trong tiếng Anh rất hay dùng. (thay vì nói một cách truyền thống kiểu như: I always start my day with a bowl of Pho) • HOW DO YOU USUALLY SPEND YOUR WEEKEND?

64

Quick Answer

Well, it really depends If I got a lot of homework to do then I’d have nothing to do but homework

Quick Why But If I don’t have any homework then I’d hang out with friends at some local cafe PHÂN TÍCH: Đây là một cách trả lời rất TÂY mà mình muốn bạn học theo. Nghĩa là tư duy không phải cái gì cũng tuyệt đối. Phần lớn chúng ta khi nhìn câu hỏi này sẽ trả lời kiểu như: “I usually read books, listen to music bla bla” nhưng đó không phải là cách trả lời hay. Bạn hoàn toàn có thể expand câu trả lời của bạn dựa trên từng SITUATION một. Có 2 lợi ích. Một là bạn có cơ hội nói nhiều hơn. Hai là bạn sẽ tự nhiên hơn vào câu trả lời của bạn. Hãy note lại bộ 3: Well it depends / If / But if vào toolbox của bạn nhé! • WHAT TYPE OF FILMS DO YOU LIKE? Quick Answer

Definitely horror movies It’s probably because I enjoy surprises and my fear tolerance is pretty high compared to many folks who can’t stand a minute or two of a movie like that

Quick Why

Which I think is hilarious (huh-LAIR-rious) and they’re really missing a lot of (uh-LAAAW-da) the fun. Its PRABably buh-cuz I enJOY surPRISezzz und mah fearrrr TOLerancccce iz preeed-dy HIGH comPARED to MAny folks who CAN’T STAND a MINute or two of a MOvie like DAT Which-ai think kiz huh LAIR rious and THERE really missin’ uh LAAAW-da da fun.

Phân tích:

65

3 cái mình highlight hầu như không mới và mình đã giải thích rồi. Câu này nằm trong profile của mình nên mình trả lời khá dễ. Bạn có thể thấy cách trả lời theo kiểu real English nó sẽ tự nhiên như vậy. My fear tolerance is pretty high ~~~ Instead of: I enjoy fear Many folks ~~~ instead of: Many people Can’t stand the movie ~~~ Can’t stand a minute or two of a movie like that Which I think is ~~~ là một cụm dùng rất nhiều nếu bạn muốn add thông tin ở cuối A lot of – không nên phát âm theo kiểu Ơ-lót-ợpffff mà nên phát âm thành UH-LAAAW-DA Đừng sợ nếu bạn không phát âm được như phần màu ghi. Bạn hoàn toàn không cần học thuộc mà chỉ cần tham khảo một số cách phát âm rồi so sánh cách phát âm của bạn bấy lâu nay là được.

66

• DO YOU PLAY ANY MUSICAL INSTRUMENTS? Quick Answer

Quick Why

No, I don’t But I really want to learn how to play piano because I love the melody and the sound. I believe if I practice enough I could be able to play one day

Phân tích: Một câu hỏi YES/NO. Như mình đã nói ở trước. Bạn phải bắt đầu câu trả lời của bạn là YES I DO hoặc NO I DON’T thay vì chỉ YES hoặc NO. Ở đây chẳng ai bắt bạn phải biết chơi nhạc cụ để thi được IELTS cả. Lối thoát tuyệt vời nhất đó là trả lời theo kiểu tôi không biết nhưng tôi rất muốn và tôi tin tôi sẽ làm được. Hãy đọc đi đọc lại cách trả lời của mình để bạn thấm kiểu trả lời câu hỏi này trong bài thi nhé. À thôi không cần đâu. Mình biết bạn sẽ không đọc lại vì vậy chúng ta lại tiếp tục luyện tập thêm. • DO YOU KNOW HOW TO SING OR DANCE? Quick Answer

Quick Why

No, I don’t But I really want to learn how to sing and dance because many of my friends do know and I really admire them I believe if I practice enough I could be able to sing and dance well one day.

Got it? Need one more?

67

• DO YOU KNOW HOW TO COOK? Quick Answer

No, I don’t But I really want to learn how to cook because I have to move out and take care of myself

Quick Why I believe if I practice enough I could be able to cook well Rất đơn giản đúng không nào. Hãy tự tin lên và bạn chỉ cần nhớ rằng tất cả những gì bạn cần là một cái tư duy:

Tôi không biết nhưng tôi muốn học và tôi tin tôi làm được • HAVE YOU VISITED MANY FOREIGN COUNTRIES? Quick Answer

No, I haven’t (~~heaven) But I would love to. (~nhưng tôi rất muốn nếu có cơ hội)

Quick Why

I plan to go to Japan because I really admire the people and the culture there. Ohhhh, and the food as well. Who doesn’t love sushi?

Phân tích: Lại một lần nữa. Kể cả bạn CHƯA đi đâu bạn vẫn có thể trả lời được một cách hoàn hảo.

68

Bạn có thể chọn bất kỳ nước nào bạn thích và có thể trả lời chung chung như kiểu tôi admire the people and the culture there. Và thức ăn nữa. Đây là cách trả lời theo kiểu Tôi chưa nhưng tôi rất muốn được và tôi đang lên kế hoạch. Nếu bạn được hỏi về một đất nước nào đó hay gì: Cứ tập trung vào 3 cái cho mình: People, Culture and Food. Đừng nghĩ đến mấy cái công trình kiến trúc hay lịch sử. YOU DON’T HAVE TO. • WOULD YOU LIKE YOU LIVE ABROAD? WHY/ WHY NOT? Quick Answer

(yes) I DEFinitely would

The reason being that I love to experience new Quick Why things including the people, the culture and the food. The reason being that ~~ được dùng nhiều ở ngôn ngữ nói informal trong tiếng Anh bạn hãy tập nói theo kiểu này để đa dạng hoá thay vì dùng it’s because / because / the reason is that Lại một lần nữa, mình chỉ nói về bộ 3: People, culture and food để support cho Quick Answer của mình. • WOULD YOU LIKE TO LIVE IN YOUR HOMETOWN WHEN YOU RETIRE? Quick Answer

(yes) I DEFinitely would The reason being that all my good friends are there

Quick Why

and you know friends are everything to me.

PHÂN TÍCH: Tin vui cho bạn là không có gì mới ở đây. Có một lưu ý nhỏ đó là bạn đừng quên sử dụng dạng plural nếu bạn muốn nói chung chung.

69

Ở đây Friends thay vì friend. Mình biết sẽ có nhiều bạn mắc phải thói quen nói: Friend is everything to me. Bạn sẽ bị trừ điểm. Phải là FRIENDS ARE everything to me. Nếu bạn hay nói như vậy, hãy thay đổi thói quen ngay từ bây giờ. Trừ khi bạn nói về Family. Bạn có thể dùng “Family is everything to me”

70

• CAN YOU TELL ME ABOUT YOUR FAMILY? Quick Answer Quick Why

Sure! So I would say I have a pretty small family living in a small house Although I live with my parents, we’re (~~were) very close and we never fight Family is everything to me

PHÂN TÍCH: Nếu bạn gặp câu hỏi về “Can you bla bla”. Nên bắt đầu bằng Sure hoặc Of course. Câu này có trong profile của mình vì vậy khá là đơn giản. Lại là Small family small house J Và kết thúc bằng một cụm rất chung chung “Family is everything to me” • CAN YOU TELL ME ABOUT THE KIND OF ACCOMMODATION YOU LIVE IN? WHAT DO YOU LIKE ABOUT LIVING THERE? Quick Answer

Of course! So I would say I live in a small house There are three floors and we have a small garage to put away stuff we don’t use a lot

Quick Why

I enjoy living there because that’s the place I’ve been living my whole life.

PHÂN TÍCH: Không có gì mới. Lại là kịch bản Live in a small house. 3 tầng và 1 garage để chứa đồ (đã có trong profile) Câu trả lời tiếp theo I enjoy living there bla bla không có gì sáng tạo cả, rất bình dân phải không bạn? Bạn chỉ cần như vậy thôi. Cứ cái gì gần gũi nhất với bạn là bạn chơi. Không cần phải phức tạp hoá như các sách hay các lớp học khác đang dạy.

CHAPTER 10 speaking your action

71

Chapter 10 - SPEAKING YOUR ACTION (Connecting Mind with Mouth) Chương này trông có vẻ sẽ không liên quan nhiều đến 3 task của Speaking IELTS nhưng lại là cách tốt nhất để bạn luyện tập Speaking ở nhà. Có nhiều thí sinh thi IELTS hiện nay còn kém (vì chưa luyện tập nhiều) kỹ năng kết nối MIND với MOUTH. Nghĩa là sao? Kể cả bạn có ý tưởng trong đầu bạn cũng không biết nên nói thế nào hoặc bạn nghĩ rất hay nhưng lại không nói ra được một cách hoàn chỉnh và tự nhiên. Nếu bạn follow những gì mình nêu ra trong chương này Speaking của bạn sẽ dễ dàng hơn rất là nhiều. Vậy nó là gì? Hãy nói. Yes. Nói ra tất cả những hành động mà bạn đang làm ngay lúc này (right now).

72

Ví dụ: (Kien Tran) I’m typing now. My fingers are moving as I type. And they’re moving fast. And I’m sitting on my desk trying to write this wonderful book in hopes that you will get better speaking results. And now I’m hungry and thinking what I should eat. Hmm. I would say I’m too lazy to cook now so I might eat some peanuts and almonds. A handful of them would be perfect. Now looking for my food but I don’t remember where I put it so yeah it’s frustrating. Where is it? Anyone has any ideas? My phone is running out of battery so it needs to be charged right away or I would miss some important phone calls. Where is my charger? Oh right there. I think I need to buy a new charger because this one doesn’t work so well. I’ve been using this for 3 years or so. And I have to do my dishes as well. They’re in the sink. Geez. I wish I owned a dish-washing machine so that would save my time. Bạn hãy SPEAK OUTLOUD mọi công việc bạn đang làm. Có thể ban đầu bạn chưa quen lắm và nói những câu rất ngắn và cụt. KHÔNG SAO. Mới đầu bao giờ cũng thế và bạn phải trải qua quá trình như vậy trước khi bạn quen nói những câu dài. Việc Speaking outloud này không những kết nối MIND với MOUTH mà còn làm cho trí tưởng tượng của bạn bay xa. YES. I’m dead serious. Đầu óc bạn sẽ động não nhiều hơn và bạn sẽ be aware về mọi thứ xung quanh bạn nhiều hơn (as you speak) Thêm một lợi thế của phương pháp này đó là khi bạn nói ra và không biết nói thế nào, điểm yếu của bạn sẽ hiện ra và bạn sẽ lên mạng để tìm cách nói hợp lý. Và đây là một quá trình học Speaking rất chủ động.

73

MIND

MOUTH

CHAPTER 11 experience on the world

74

Chapter 11 - EXPERIENCE ON THE WORLD (for speaking task 2 and 3) Tại sao lại không phải là VOCAB by TOPIC? Why not? Vì Experience quan trọng hơn Vocab. Experience sinh ra Vocab chứ không phải chiều ngược lại. Nếu bạn có experience về một chủ đề nào đó, bạn sẽ có vocab và nhớ nó mãi mãi. Nếu bạn bắt đầu bằng Vocab, bạn sẽ nhanh quên vì Vocab của bạn không có một cái association (sợi dây kết nối) với experience. Chương này sẽ KHÔNG giúp bạn làm giàu vốn từ vựng mà nó sẽ giúp bạn làm giàu EXPERIENCE ON THE WORLD để bạn có thể tự tin chém gió về chủ đề đó khi vào bài kiểm tra. Okay? (Nếu bạn đã đọc cuốn VOCAB BY TOPIC hoặc ACADEMIC VOCAB của mình bạn cũng sẽ thấy sách tập trung nhiều vào experience với kiến thức xã hội nhiều hơn là chỉ vocab như kiểu vocab list) Khi nhắc đến EXPERIENCE ON THE WORLD bạn sẽ nghĩ rằng bạn phải biết hết tất cả mọi thứ trên đời, tất cả các kiến thức xã hội, đọc hết tất cả sách thư viện thì bạn mới có thể thi được. Thực tế không phải vậy, mặc dù bạn càng biết nhiều càng tốt. Thực tế là bạn chỉ cần biết và quen thuộc một vài, đúng, một vài CONCEPTS quan trọng trong lý luận. Bởi vì mặc dù bạn thấy có rất nhiều đề thi IELTS, rất nhiều chủ đề khác nhau. Nhưng cách giải thích của bạn, cách liên hệ và cách nhìn của sống của bạn thì chỉ có một vài. Bạn sử dụng các cách nhìn đó để giải thích các hiện tượng và miêu tả trong Speaking. Điều này cần thêm một chút xíu kiến thức nền tảng về thế giới tự nhiên (mà bạn sẽ sử dụng nhiều)

75

DIET AND NUTRITION Tại sao lại là Diet and Nutrition? Vì nó là thứ gần gũi nhất tới đời sống của bạn. Có thể nói là không có cái gì gần gũi hơn. Nếu bạn chăm đọc các bài Post của mình trên Facebook bạn sẽ có được kiến thức và kinh nghiệm hay cách tư duy khi nhắc đến vấn đề dinh dưỡng hay chế độ ăn. Như vậy nếu Speaking vào chủ đề dinh dưỡng, bạn nắm chắc phần thắng. Vì bạn có thể đã thuộc làu làu cái giai thoại của Kien Tran trên các bài post. Nhưng nếu đề bài không rơi vào Dinh Dưõng thì sao? Đó là lý do bạn cần lái đề bài sang câu trả lời của bạn. Ví dụ: Describe book you've recently read => Hãy lái đề bài về chủ đề nutrition. I recently read a book about nutrition bla bla and it says bla bla. Nếu chủ đề về Describe a person you respect thì sao? => Hãy lái đề bài về chủ đề nutrition. I recently met someone who knows a lot about diet and nutrition and he says bla bla Nếu chủ đề về Describe a neighbor you know thì sao? => Lại lái đề bài về chủ đề Nutrition. My neighbor knows a lot about nutrition because he reads books and research. And he says bla bla. nếu chủ đề về Describe a movie character thì sao? => Lại lái về chủ đề Nutrition. One of the characters I love is Kien Tran (bịa ra, ai biết), he follows a whole food plant based diet. He says that to be a good movie character, you need to eat a lot of plants. Nếu chủ đề về Describe a piece of advice thì sao? Càng dễ => he advises others to eat whole plant food because because because

76

Vì mình đã viết quá nhiều bài về nutrition cả tiếng Việt lẫn tiếng Anh trên Facebook nên bạn hoàn toàn có thể đọc và học từ mới hay học cái logic của mình. Mình sẽ không nhắc lại ở đây nữa. Now, bạn đã có kinh nghiệm (experience on the world) về chủ đề này. Bạn đã có một thế mạnh hơn những người khác trong IELTS Speaking. Các từ vựng (experience mình hay dùng). Whole food plant based diet Animal products: Meat dairy and eggs Vegan / vegetarian Fruits, veggies, nuts, seeds, grains, beans, herbs and spices Protein-rich food, antioxidant-rich food nutritious / nutrient-dense Leading causes of death: heart disease, cancers, diabetes, stroke Và tên các loại món ăn quen thuộc và NHÓM của chúng. Grains: Whole grain wheat, rice, oat, quinoa etc Seeds: Flaxseed, Chiaseed, Sesame seed, etc Nuts: Walnut, pecan, peanut, almond, etc Vegetables: Broccoli, kale, bok choy, cabbage etc Fruits: Apple, orange, banana, blueberries Herbs: Oregano, parsley, thyme etc Spices: Clove, curry, cayenne pepper, paprika, turmeric etc Tóm lại hãy đọc trên FACEBOOK của mình hoặc tự nghiên cứu về dinh dưỡng vì đây là một experience on the world sẽ giúp bạn rất nhiều trong bài thi Speaking. Giai thoại mà mình muốn bạn nằm lòng nhất ở đây đó là: “If you want to be healthy, you should follow a whole food plant based lifestyle”. Đây là điểm chính. Và nhiệm vụ của bạn là INFORM / EDUCATE giám khảo nếu bạn có bất kỳ cơ hội gì trong bài thi.

77

CULTURE Thứ 2 là về Culture. Một số bài bạn sẽ phải giải thích và liên hệ một chút đền văn hoá các vùng. Tất nhiên bạn có thể sẽ vẫn giải thích được bằng kiến thức bạn đã có. Nhưng sẽ dễ dàng hơn và chuyên nghiệp hơn nếu bạn biết đến: Cultural dimensions giữa các quốc gia: Văn hoá của từng quốc gia vùng miền được xác định bởi 6 chiều khác nhau: (1) Power distance (2) Individualism (3) Masculinity (4) Uncertainty Avoidance (5) Long-term orientation (6) Indulgence Ví dụ văn hóa phương tây giá trị chủ nghĩa cá nhân (individualism) hơn là phương đông (collectivism). Tất nhiên bạn có thể GOOGLE thêm để tìm hiểu thật kỹ. Mình đã tìm hiểu về cái này từ lâu và kỹ rồi nên nếu đề bài (cả 3 task) hỏi mình, mình sẽ trả lời dựa trên cách hiểu của mình về cultural dimensions. Nếu mình không biết về Cultural dimentions, mình sẽ phải tự biên tự diễn ra một cách giải thích khác không hay bằng và không chuyên nghiệp bằng. Vì vậy nếu bạn đã biết đến cái này và sử dụng các từ chuyên của lĩnh vực này, chưa nói đến vấn đề tự tin nhưng từ vựng của bạn sẽ chất lượng hơn. Đây là một experience on the world quan trọng bạn nên tìm hiểu và nghiên cứu để giúp bạn cho IELTS Speaking. Giai thoại mà mình muốn bạn thuộc lòng nhất ở đây đó là: “Western countries are more individualistic Eastern countries are more collectivistic”

78

THE MEDIA Tiếp theo là về The Media. “The media controls the public” là giai thoại mà mình muốn bạn nằm lòng để có thể lôi ra và giải thích bất cứ lúc nào bạn có cơ hội trong bài thi. Nếu bạn không biết gì về the Media và sức mạnh của nó, bạn sẽ gặp khó khăn trong việc giải thích một số sự vật hiện tượng, giả sử tại sao một đất nước lại có lối sống ABC trong khi nước khác lại có lối sống XYZ. Câu trả lời có thể là The media controls the public. THE MONEY Tiếp tục liên hệ với vấn đề media là vấn đề MONEY, thế giới này được chạy bởi một loại “xăng” đó là tiền. Tiền có thể thay đổi hành vi con người và tổ chức. Thế lực mạnh nhất trên thế giới không phải là government. Mà đó là Corporations. Vì corporations là thứ tạo ra giá trị, lợi nhuận và là nơi có nhiều tiền nhất. Corporations có thể đứng sau một government, đứng sau một media hay bất kỳ cá nhân nào. Đây là một thực tế ở Mỹ hay Việt Nam hay bất kỳ quốc gia nào trên thế giới. Ví dụ: Corporations là thứ kiểm soát media và hệ thống giáo dục khiến bạn hiểu sai về Sữa bò. Corporations là thứ mua chuộc government để government giảm thuế về lâu dài, etc. Có một thuật ngữ gọi là Conflict of interest. Nghĩa là nếu bạn bị tiền ảnh hưởng, bạn sẽ mất đi sự độc lập hay tính khách quan của bạn (impair your integrity / independence / objectivity). Ví dụ: Nếu bạn follow một nhân vật nổi tiếng nào đó trên YouTube chuyên review sản phẩm công nghệ. Bạn mong muốn anh ta đưa ra lời khuyên chính xác nhất. Ví dụ sản phẩm A = GOOD, sản phẩm B = NOT GOOD. Nhưng nếu công ty tạo ra sản phẩm B tài trợ (sponsors) anh ta, sự khách quan (objectivity) của anh ta sẽ bị impaired và anh ta sẽ có xu hướng nói: "Sản phẩm B tốt hơn sản phẩm A".

79

Đây là lối tư duy lập luận rất phổ biến trong tiếng Anh mà bạn muốn nằm lòng. "Because A sponsors B, the objectivity and integrity of B have been impaired" "I trust him because there's no one sponsoring him so there's no conflict of interest" “The media cannot be trusted because there’re so many corporations sponsoring it” “There’s a conflict of interest there” Hiểu được concept này (how the world works), cách lập luận của bạn sẽ dễ dàng và thuyết phục hơn nhiều trong bài thi Speaking. INCENTIVES Tiếp theo mình muốn bạn hiểu hơn về Motivation. Hành vi (behavior) được thay đổi không phải 100% do bộ não của chúng ta mà nhờ vào cơ chế Incentive. Nghĩa là bạn sẵn sàng làm một việc nếu việc đó được rewarded và bạn sẵn sàng không làm một việc nếu việc đó bị punished. Hãy VD: Tăng thuế sẽ khiến cho con người ít làm việc chăm chỉ vì thu nhập bị mất đi (punished). Nhưng nếu chính phủ hỗ trợ những người làm việc chăm chỉ, thì xã hội sẽ có thêm nhiều người làm việc chăm chỉ (rewarded). Hãy nghĩ đến bất kỳ việc gì bạn làm hằng ngày, bạn sẽ thấy mọi lựa chọn của bạn đều xuất phát từ cơ chế incentive này. Bạn làm nhiều những việc bạn được rewarded và làm ít những việc bạn bị punished. Chính phủ Mỹ hỗ trợ ngành công nghiệp chăn nuôi gia súc. Đó là lý do thịt rẻ. Giá thịt rẻ so với giá rau dẫn đến con người bị punished nếu ăn healthy và được rewarded nếu ăn less healthy. Đó là lý do nhiều người ở Mỹ vẫn chọn ăn không healthy.

80

Các mặt hàng giảm giá được mua nhiều hơn (rewarded). Thuế giá trị gia tăng làm cho người ta ít mua hàng hơn (punished). Tóm lại bạn hãy sử dụng cặp từ Rewarded / Punished để giải thích hành vi con người, giám khảo sẽ rất ấn tượng. Ngoài ra bạn nên có thêm một số sở thích nhất định. Ví dụ: Tìm hiểu trước về một số Museum (đọc wikipedia) Tìm hiểu trước về một số Stadium (đọc wikipedia) Tìm hiểu trước về một số loài động vật (đọc wikipedia) etc. Mặc dù mình khuyên bạn tìm hiểu một số nhưng bạn vẫn nên chọn MỘT cái và tập trung vào nó. Sau đó add cái này vào profile của bạn để đến khi thi bạn không cần phải nghĩ hoặc lựa chọn mà có thể lôi ra dùng luôn.

CHAPTER 12 “well, it depends”

81

Chapter 12 - THE WELL IT DEPENDS SCRIPT (#TheKillerScripts) Cuốn sách này giúp bạn luyện cách tư duy theo phong cách tiếng Anh hơn là học thuộc mấy cái Transcript. Mà để có tư duy như vậy chúng ta phải luyện nhiều và phải làm đi làm lại. Hãy cùng bắt đầu với Vũ khí số một Well it depends / If / but if • 1. IS IT BETTER TO MAKE IMPORTANT LIFE DECISIONS ON YOUR OWN OR IS IT BETTER TO CONSULT OTHER PEOPLE? Quick Answer

Well, I think it really depends on ----the decision being made. If ---- you’re (~~yer) confident about YOUR decision and trust YOUR instinct, (like in the case of changing a career) then YES you should make your OWN decision.

Quick Why But in many cases,---- you NEVER have the experience in the first place (like getting married), consulting others might be more beneficial in the long run. Phân tích: Về bản chất câu trả lời này không có gì phức tạp. Phụ thuộc vào cái quyết định đó. Nếu bạn tự tin, bạn nên make your own decision, nếu bạn ko có kinh nghiệm, bạn nên hỏi người khác. Chú ý: Từ YOUR in hoa sẽ hay nhấn mạnh trong thực tế khi nói.

82

• 2. DO YOU THINK GOOD DECISION-MAKING CAN BE TAUGHT? Quick Answer

Quick Why

Well, I think it really depends on ---- the person Some people have a really good instinct in making decisions and I believe instinct cannot be taught because it’s so random. So in some cases, good decision making cannot be taught. But in general, education can provide a systematic way of looking at a decision so one can certainly think much more rationally when it comes to decision making.

Phân tích: Có 2 nhánh cho 2 trả lời này. Một là INSTINCT và hai là EDUCATION. Về bản chất thì Some people với But in general cũng giống như If và But if thôi nên bạn đừng sợ nhé. Hãy linh hoạt. Miễn sao bạn có 2 nhánh là được. Cái quan trọng ở đây là nếu bạn có kinh nghiệm về chủ đề Decision making (đọc ở đâu đó rồi) bạn sẽ biết được một số từ vựng như kiểu: Instinct, Rational thinking, a systematic way etc. Nhưng đừng đặt nặng vấn đề này quá. Hãy cứ tập trung vào thói quen trả lời kiểu Well it depends trước đã. Cho đến khi bạn thành thạo. • 3. IS WATCHING TV A GOOD WAY OF FORGETTING ABOUT WORK OR STUDY? Quick Answer

Well, I think it really depends on ---- the person

83

Quick Why

Some people just cannot forget about work and study because they’re too obsessed with what they do. In other words, they think about that all the time because that’s so important to them. But many are not like that, TV shows and movies are distracting in nature because they’re so entertaining so it’s quite easy to get distracted while watching TV. So YES, it can be a good way.

Phân tích: Lại một lần nữa mình lại áp dụng lối suy nghĩ well it depends on. Bạn có thể thấy câu trả lời của mình rất logic vì mình nối bằng Because với So. Nghĩa là chỗ nào chưa hợp lý là mình dẫn ra Because luôn. Hãy đặt bản thân mình vào giám khảo để xem giám khảo đã hiểu hay chưa. Nếu chưa hãy sử dụng because và nghĩ lý do (mình biết bạn rất giỏi nghĩ lý do) Ở đây mình chia thành 2 nhánh: Some people are focused so there’s no problem. But TV is very distracting. • 4. SHOULD COWORKERS ALSO SPEND THEIR LEISURE TIME TOGETHER? Quick Answer

Well, I think it really depends on ---- the relationship If you have a good relationship with your co-workers then YES, everyone will have quality time together

Quick Why But in many cases, the relationship among workers are not strong enough (when compared to family or friends), then I don’t think so. PHÂN TÍCH: Mình lại chia thành 2 nhánh. Strong relationship vs. Not-too-strong relationship.

84

Logic rất chặt chẽ, If-then If-then. • 5. DO YOU AGREE THAT ENGLISH SHOULD BE THE MAIN LANGUAGE OF INTERNATIONAL EXCHANGE? Bây giờ trước khi lật sang trang sau để xem câu trả lời mẫu của mình, bạn hãy thử tự trả lời nhé. Sử dụng Well it depends if but if và chia thành 2 nhánh.

85

Quick Answer

Well, I think it really depends on ---- the job If your job requires a lot of travelling and exchange with foreign people then YES, English should be the main language.

Quick Why But in many jobs, all you need to do is stay in the office and deal with local customers, then I don’t think it’s a good idea. Phân tích: 2 nhánh – Job đòi hỏi traveling và job không đòi hỏi travelling. Khá straightforward phải không bạn? Bạn đã thành thạo hơn lối tư duy này chưa? Nếu chưa, không sao, chúng ta lại cùng luyện tập tiếp. • 6. CAN CLOTHING TELL YOU MUCH ABOUT A PERSON? Quick Answer

Quick Why

Well, I think it really depends on ---- where that person lives If he or she lives in a place where most people wear homogenous clothing, it’ll be rather hard to tell. But if he or she lives in country where clothing is used to express oneself like in the US or Canada, then even the color can tell a lot about a person.

Phân tích: 2 nhánh – Nơi văn hoá đồng nhất và nơi văn hoá đa dạng. Như bạn có thể thấy cái này cũng phụ thuộc nhiều vào experience on the world. Nếu bạn phân biệt được 2 nền văn hoá: Một là collectivistic, tức follow phong cách cộng đồng và hai là individualistic, tức follow phong cách cá nhân thì bạn sẽ dễ dàng trả lời câu hỏi này.

86

• 7. HOW DO YOU USUALLY CELEBRATE YOUR BIRTHDAY? Quick Answer

Well, I think it really depends on ---- my schedule on my birthday If I’m too busy on that day, then I won’t even have a birthday party at all (which is kinda sad)

Quick Why But if I’m not, I just hang out with some of my best friends at a local coffee shop (you know, I’m not a kid anymore) PHÂN TÍCH Câu trả lời hết sức đơn giản mà hiệu quả áp dụng cách tư duy Well it depends. Phần trong ngoặc đơn là phần nói đệm trong đầu của mình sẽ bật ra ngay lập tức trong Speaking. Phần đó về nội dung không quan trọng nhưng nếu bạn nói ra được bạn sẽ tự nhiên hơn. • 8. HOW EASY IS IT TO TRAVEL AROUND YOUR COUNTRY? Quick Answer

Quick Why

Well, I think it really depends on ---- the vehicle you prefer to use If you’re a car person, then I would say it’s quite easy since the roads are usually big enough and the traffic is not too bad. But if you’re a bus person, then I don’t think it’d be easy. Buses are not so reliable there.

Quick Answer

Well, I think it really depends on ---- the weather If the temperature is too high or too low, then it’d be very painful to get out and travel

Quick Why But if the temperature is moderate, then I’d say it’s quite easy to travel around.

87

Quick Answer

Well, I think it really depends on ---- the area Some mountainous areas (like in the North) are painful for drivers to move around

Quick Why But some other areas (like in cities) are easy for any type of vehicles (whether it be cars, motorbikes, buses or trains) Quick Answer

Well, I think it really depends on ---- your budget If your budget is large (which means you can afford tranportation services), then it’d be very easy

Quick Why But if your budget is low, it’d be very hard because the country is so large (and it’d take so many trips to get around the country) Phân tích: Bạn có thể chọn bất kỳ tiêu chí gì. Không nhất thiết phải một cái. Như câu số 8 ở trên mình chọn Vehicle, Weather, The area, the budget, cái gì cũng được. Cái gì cũng tuyệt vời. Miễn sao nó xuất hiện trong đầu bạn và nghe có vẻ hợp lý, hãy sử dụng nó luôn. Got it?

CHAPTER 13 the acknowledgement

88

Chapter 13 - THE ACKNOWLEDGEMENT SCRIPT (#TheKillerScripts) “Tôi biết rằng anh rất tức giận nhưng…” “Tôi biết rằng đây là do lỗi của tôi nhưng…” “Tôi hiểu rằng blah blah…” “Tôi biết bạn cảm thấy bla bla và tôi” Đó là những ví dụ của Acknowledgement. Một lối tư duy rất phổ biến trong tiếng Anh mà mình muốn bạn master. Khác với SCRIPT: Well it depends on / If / But if. The Acknowledgement Script được dùng ở cả 3 TASKS. Chúng ta hãy thử một số ví dụ để bạn quen với lối suy nghĩ này. • 1. HOW EASY IS IT TO TRAVEL AROUND YOUR COUNTRY? Quick Answer

I would say it’s very easy. I know it may sound unbelievable to you because Vietnam is still a developing country but

Other than airplanes, trains and buses, you also Quick Why have motorbikes that allow you to travel to anywhere you personally like. This is such a great advantage of motorbikes over cars.

89

Và bạn vừa nhìn thấy mình ACKNOWLEDGE. Mình acknowledge làm cho mình chạm đến suy nghĩ và kết nối tới giám khảo. Hay nói cách khác là đọc được suy nghĩ của họ (I know it may sounds unbelievable to you but…” Hi vọng đến giờ phút này bạn cũng nhận ra bạn sử dụng SCRIPT ACKNOWLEDGEMENT ngay cả trong tiếng Việt cũng rất nhiều. Và cũng rất thành thạo. Chỉ có điều bạn có thể chưa nhận ra sức mạnh của nó. Trong tiếng Anh đây là lối giao tiếp rất thông dụng và điều đó khiến cho lý lẽ của bạn dễ thuyết phục hơn vì nó giải quyết thắc mắc của người nghe ngay cả khi người ta chưa nói ra. Hãy cùng làm thêm các ví dụ khác. • 2. HOW DO YOU USUALLY CELEBRATE YOUR BIRTHDAY? Quick Answer

I don’t celebrate my birthday I know it may sound a little unusual to you but I’m an adult now

Quick Why So I don’t really care much about my birthday like many others. If anything, I would rather be with my friends and family and that’s it. Khi bạn nói ra câu “I don’t celebrate my birthday”, một số người nghe sẽ ngay lập tức có câu hỏi trong đầu “TẠI SAO?” Đó là khi acknowledgement comes into play. Bạn giải quyết câu hỏi tại sao trong đầu của người ta ngay lập tức. “I know it may sound a little unusual to you but bla bla” Người nghe sẽ thoả mãn vì bạn đã address câu hỏi của người ta ngay cả khi người ta chưa nói ra “Tại sao?” hoặc “ôi sao kỳ vậy??”

90

Acknowledgement rất quan trọng trong giao tiếp và ngay cả trong Speaking IELTS. Mình sử dụng Acknowledgement ALL THE TIME và mình cũng muốn bạn luyện tập thói quen như vậy. • 3. IS IT BETTER TO MAKE IMPORTANT LIFE DECISIONS ON YOUR OWN OR IS IT BETTER TO CONSULT OTHER PEOPLE? Quick Answer

I believe it’s better to make important life decisions on my own I know it may sound like I’m all about me me me but

Whenever I consulted other people, I made a wrong decision. I understand that they have a lot of Quick Why experience but that kinda experience might not apply to my own situation so I know it might be great for some people to ask other people’s opinions but for me I rather listen to my own inner voice. Câu trả lời trên sử dụng ACKNOWLEDGEMENT hard core. Và mình thật sự mong bạn thấy được sức mạnh của nó. I know it may sound like It’s all about me me me but I understand that … but I know it might be great for some people to … but for me Bạn giải quyết tất cả các câu hỏi và thắc mắc của giám khảo (hay người nghe for that matter) trước khi người ta đặt câu hỏi. Tôi biết rằng bla bla, tôi hiểu rằng bla bla, nó trông có vẻ bla bla nhưng bla bla VERY POWERFUL! Next example.

91

• 4. SHOULD COWORKERS ALSO SPEND THEIR LEISURE TIME TOGETHER? Quick Answer

Of course they should (trả lời đầy đủ) I know it might appear like they may get distracted but the thing is

Quick Why Healthy relationships among workers are critical for them and for the company as a whole. When the bonds are strong, they will be motivated to work hard and that will lead to many positive outcomes. Quick Answer

NO they should not (trả lời đầy đủ) I know it might appear like I’m mean but I believe that

Quick Why

They should focus on their families and friends more. I understand that work relationships are important but nowadays people don’t spend enough to with their families and so they should be aware of who really matters most to them.

Cả 2 câu trả lời ban đầu nghe có vẻ rất extreme! Nhưng một khi bạn có acknowledgement, câu trả lời của bạn trở nên bình thường hơn rất nhiều. I know that I understand that It may sound like It may appear like Acknowledge acknowledge acknowledge.

92

• 5. DO YOU AGREE THAT ENGLISH SHOULD BE THE MAIN LANGUAGE OF INTERNATIONAL EXCHANGE? Quick Answer

Of course I agree I understand that some other languages are important as well but

Quick Why English is probably the easiest to learn for nonnative speakers. And it’s already very popular around the world so let’s keep it that way.

Quick Answer

No, I disagree I understand that it may sound a little bit unusual but

think about it, many parts of the world still don’t use English and there’s no problem whatsoever5. Plus, Quick Why many other languages (such as Chinese and Japanese) are a lot easier to learn. I personally learn English just for fun because I know if I happen to go to Spain, people would prefer me speaking Spanish to English. Dù cho bạn đứng ở side nào của một vấn đề. Bạn vẫn có thể dùng acknowledgement để tăng tính thuyết phục. Bạn muốn show cho họ thấy là bạn không hề crazy. Calm down! I know you may think this and that, but here are my reasons.

5

There’s no problem AT ALL (whatsoever – nhấn mạnh)

93

• 6. CAN CLOTHING TELL YOU MUCH ABOUT A PERSON? Quick Answer

Of course it can I understand you might think about something like “Don’t judge a book by its cover” but

Quick Why

Quick Answer

When you see a person wearing a suit, he or she usually has a higher status than those who don’t. Expensive clothing can be a sign of wealth.

No it cannot I know that rich people usually wear expensive clothing but many don’t.

Quick Why Over the years I’ve seen many people who wear cheap clothing but are very generous and wealthy. So no, don’t judge a book by its cover. Hãy tạm biệt ACKNOWLEDGEMENT ở đây. Đừng lo bạn sẽ gặp lại rất nhiều trong cuốn sách này. (you will see them apear again and again later in this book)

CHAPTER 14 the regret

94

Chapter 14 - THE REGRET SCRIPT (#TheKillerScripts)

Mình chắn chắn rằng bạn sẽ thấy SCRIPT này quen thuộc với bạn. Kể cả trong tiếng Việt. Đó là sự hối hận. Muốn trở vê quá khứ thay đổi cái gì đó. Muốn làm lại, muốn cố gắng, muốn thay đổi. Vân vân. Bạn có biết nếu bạn master SCRIPT này, bài nói của bạn sẽ rất mượt? That’s my fault, I wish I could go back in time and change it. Now I realize it’s very important so I’ll try my best to bla bla. Nghe gần giống như một lời hứa tới ba mẹ bạn khi bạn mắc lỗi gì đó hay bị điểm kém. Thứ mà chúng ta đã master từ khi còn bé. Và bây giờ trong Speaking đặc biệt là Part 2. SCRIPT này lại có cơ hội giúp bạn. Mặc dù có thể bạn rất giỏi nói như vậy trong tiếng Việt nhưng tiếng Anh lại chưa quen. Yên tâm bạn sẽ dùng rất nhiều.

95

Describe a historical place • What is the place? • Where is it located? • What is the historical meaning of the place? Although I find it very beautiful, I don’t really know the historical meaning of the place. Well, I wish I could go back in time so I could understand it better. But I think no one is sure about the meaning behind What is the that place. I plan to really get to the bottom of it6 historical after I’m home to really understand what was going meaning of the place on in that place. The fact that I don’t know anything about it really triggers my curiosity and that really makes the place more mysterious. I will try my best to figure that out and hopefully that will interest you as well. Phao cứu sinh. Dù cho bạn không biết gì về nó. Bạn vẫn có thể ca bài ca xin hứa. Tôi ước, tôi sẽ, tôi sẽ cố gắng.

6

Get to the bottom of it ~ Understand / do it thoroughly

CHAPTER 15 “Because”

96

Chapter 15 - THE BECAUSE (#TheKillerScripts) Đúng vậy, bạn không hề nhìn nhầm. BECAUSE! What??? “Because” là một từ rất mạnh trong giao tiếp nhưng không được giá trị một cách đúng nhất (underestimated). Người ta có thể dạy bạn các từ fancy dài dài, uncommon, và khuyên bạn dùng các synonym của Because để bài nói của bạn “chuyên nghiệp và nguy hiểm hơn”. Nhưng ít ai nói với bạn, bản thân Because đã là rất tuyệt vời rồi và là the ultimate way to explain your idea in detail. Bạn không cần gì nhiều hơn. Ở trong chương này mình muốn bạn xây dựng một thói quen khác, đó là thói quen giải thích tại sao ngay sau mỗi câu trả lời của bạn (Hãy nhớ đến Quick Answer / Quick Why). Ngay cả trong Quick Why, bạn vẫn có thể triển khai ý thêm bằng cách thêm Ngay cả trong Quick Why, bạn vẫn có thể giải thích kỹ càng hơn bằng Because. Để hiểu hơn về sức mạnh của Because (ngoài IELTS), hãy thử tưởng tượng tình huống sau: Bạn đi siêu thị và mua đồ ăn, cuối cùng bạn ra quầy thu ngân xếp hàng như mọi khi. Bạn đang rất vội (you're in rush) Bạn nói với người đằng trước bạn (có 2 trường hợp) TH1, bạn nói "Can I go first please?"

97

TH2, bạn nói "Can I go first please because I'm being late for my first job interview" Trường hợp nào bạn sẽ thuyết phục người đằng trước bạn nhường chỗ cho bạn? I rest my case (mình để bạn tự trả lời). Because không những mạnh trong mảng thuyết phục mà còn mạnh ở mảng IELTS Speaking. Mỗi một câu trả lời của bạn đưa ra đều tạo ra trong đầu giám khảo một cái MIND HOLE. Nghĩa là giám khảo sẽ hỏi trong đầu (Tại sao). Bạn muốn close cái mind hole đấy bằng cách tạo thói quen sử dụng Because. VD: To be honest with you, I don't like cats. => Trong đầu giám khảo sinh ra một cái mind hole. Solution? Đóng cái mind hole đấy bằng thói quen because. VD: To be honest with you, I don't like cats because I'm allergic to their fur. Xong, mind hole đã bị đóng. Giám khảo hiểu bạn. Và bạn có câu trả lời rất hoàn chỉnh + thuyết phục. SCRIPT Because và SCRIPT Acknowledgement giống như 2 người bạn hỗ trợ lẫn nhau. Nếu bạn dùng thành thạo cả 2 SCRIPTS này, giám khảo sẽ không còn hole và bài nói của bạn sẽ trở nên mượt mà, hoàn chỉnh, thuyết phục. Hãy thử kết hợp 2 cái SCRIPTS này với nhau để xem nó mạnh cỡ nào. VD: To be honest with you, I don't like cats. => To be honest with you, I don't like cats because I'm allergic to their fur

98

=> To be honest with you, I don't like cats because I'm allergic to their fur. I know it might sound like I just made an excuse but I really am allergic to cats, plus my doctor asked me to stay away from them. Thông thường bạn chỉ cần một cái là đủ: Hoặc là Because hoặc là Acknowledgement. Cách tốt nhất để tạo cho bản thân thói quen sử dụng Because đó là đặt vị trí của bản thân mình vào vị trí giám khảo. Tự tạo Mind hole cho chính bạn rồi tự trả lời sử dụng Because. Tự hỏi chỗ nào vẫn còn chung chung và chưa chi tiết, dùng because. Tự hỏi chỗ nào nghe hơi kỳ quặc, dùng acknowledgement. Bạn sẽ thấy bạn cảm thấy uncomfortable nếu bạn không giải thích rõ ràng bằng because và because sẽ ra một cách tự nhiên hơn.

Bây giờ mình sẽ tạo ra các Mind hole và mình muốn bạn close nó (làm cho nó hợp lý). Okay? Mình muốn bạn đặc biệt chú ý đến cái sự thiếu thốn của những câu ở dưới đây. 1. I don’t like football 2. There are not a lot of museums in my hometown 3. I love using Facebook 4. There are not so many people who drive in my country 5. There are a lot of grocery stores in my neighborhood 6. I don't have any friends 7. Whole food plant based is good for you 8. You should not eat meat 9. I'm very healthy

99

10. I don't play games anymore. Nào trước khi lật sang trang sau mình muốn bạn TỰ NGHĨ BECAUSE. Càng thú vị càng tốt.

100

1. I don’t like football BECAUSE my main sport is hockey and I only watch and play hockey 2. There are not a lot of museums in my hometown BECAUSE many of them are old and are under renovation. 3. I love using Facebook BECAUSE I can connect with everyone in the world 4. There are not so many people who drive in my country BECAUSE cars are very expensive 5. There are a lot of grocery stores in my neighborhood BECAUSE the population is huge 6. I don't have any friends BECAUSE I'm boring than you think I am 7. Whole food plant based is good for you BECAUSE it gives you a lot of essential nutrients you body needs like fiber, antioxidants, vitamins and minerals. 8. You should not eat meat BECAUSE meat can produce carcinogens which cause cancers. 9. I'm very healthy BECAUSE I eat a lot of fruits and veggies. 10. I don't play games anymore BECAUSE my computer has been broken.

CHAPTER 16 “which I think is”

101

Chapter 16 - THE WHICH I THINK IS (#TheKillerScripts)

Đây là một Killer Script mà người bản xứ hay dùng mà bạn cần thành thạo. Nó rất dễ. Và trong quá trình đọc cuốn sách này bạn sẽ thấy mình dùng rất nhiều, which I think is important. Tại sao Script này quan trọng? Có lẽ bạn cũng biết câu trả lời rồi. Nhưng cái mình muốn nói đến ở đây đó là nó quan trọng vì nó giúp bạn “chèn” – attach cảm xúc của bạn hoặc thêm details một cách tự nhiên nhất (ở cuối mỗi câu mà bạn nói ra). Tất nhiên bạn không muốn cuối câu nào cũng dùng Which I think is. Bạn muốn dùng khi bạn thấy cần. Hay nói cách khác, nó sẽ tự xuất hiện một cách tự nhiên khi bạn cần (nếu bạn dùng nó quen) Chúng ta hãy cùng sử dụng luôn.

102

Art § § § § § §

What kind of art do you enjoy? What are the tradition art forms in your country? What makes a good painting? Do you think children should study art at school? How can children benefit from learning art? How has art changed in the last few decades in your country?

• WHAT KIND OF ART DO YOU ENJOY? Quick Answer

I enjoy music.

I believe music is one the best ways to communicate feeling because it resonates in your brain even after Quick Why you stop listening, which I think is absolutely incredible! Bạn có thể thấy ở đây mình sử dụng 3 SCRIPTS quan trọng. I believe => Để communicate cái belief system của mình Because => Để close the mind hole của examiner khi nghe câu trả lời của mình Which I think is => để communicate feelings hoặc kết luận của bản thân. • WHAT ARE THE TRADITION ART FORMS IN YOUR COUNTRY? Quick Answer

Very hard to say (because they’re many)

I can say it’s music, others can say it’s painting, some might even say dancing, which I don’t think is Quick Why true. So the answer really varies depending on who you ask.

103

For me personally, I believe music is the tradition art forms in my country because it’s been around7 for so many years. Nếu bạn giống mình, nhìn thấy chữ Tradition là đã thấy ngán rồi. Vì chúng ta không liên hệ nhiều bản thân tới mấy thứ đó (trừ khi bạn học mấy ngành về xã hội nhân văn lịch sử văn hoá etc). Mình không liên hệ được vì vậy mình sẽ trả lời theo kiểu “I don’t know”. Ở đây mình vẫn dùng kết hợp 3 scripts: I believe, because và which I don’t think is true. Có một script nữa thuộc họ hàng với Script Well it depends đó là “So the answer varies depending on who you ask”, là một cách để cho giám khảo biết là “Tôi không biết câu trả lời chính xác” • WHAT MAKES A GOOD PAINTING? Quick Answer

You’re asking the wrong guy because I don’t know zip8 about painting But I believe it’s the hidden message of the painting that counts

Different painting conveys different messages, which Quick Why is why I think messages are what distinguish one painting with others. So if you show me a painting, I would try to find the message behind it because I believe that’s very important. Đừng bó buộc bản thân trả lời theo một hướng nào đó. Hãy cứ trả lời một cách sáng tạo và thật. (You’re asking the wrong guy because I don’t know shit about painting) Sau đó trả lời một cách từ tốn và theo đúng niềm tin của bạn (hoặc bạn có thể bịa ra cũng được). 7 8

it’s been around for ~ it has been existing I don’t know anything about (zip là một slang means nothing)

104

105

• DO YOU THINK CHILDREN SHOULD STUDY ARTS AT SCHOOL? Quick Answer

Quick Why

NO I don’t9 I don’t think I need to explain much. You can look around you and see that children who are forced to study arts at school DON’T REALLY ENJOY it, which I think is so ridiculous and wasteful. For me personally, I hated the art subjects when I was in school. But after I left school, I don’t hate arts anymore.

Một cách để trả lời câu hỏi của bạn đó là “I don’t need to explain much. You can look around you and see”. Điều này làm cho bạn thuyết phục hơn nhiều vì bạn mô tả một cách khách quan thay vì chỉ đưa ra ý kiến cá nhân. Sử dụng Which I think is so ridiculous and wasteful để “chèn” – attach ý kiến / feeling của bạn. (quá hợp lý phải không?) Sau đó kết thúc bằng một liên hệ bản thân. • HOW CAN CHILDREN BENEFIT FROM LEARNING ART? Quick Answer

Well, I think the answer really depends on the child himself. If the child doesn’t like art, which can be the case, in the first place, there will not be any benefits at all

Quick Why If the child does like art, which I think is more common, he or she can see the world in a more artistic eyes and enjoy his or her life more.

9

Trả lời đầy đủ: No I don’t hoặc Yes I do thay vì chỉ YES hoặc NO.

106

Chúng ta sử dụng Well, I think the answer really depends on để chúng ta ôn lại script chương trước. Ở đây chúng ta tranh thủ chèn thêm details vào mỗi câu trả lời bằng cách sử dụng Which. • HOW HAS ART CHANGED IN THE LAST FEW DECADES IN YOUR COUNTRY? Quick Answer

I don’t know Really, I don’t know because I’m not an art person.

But I would say that10 arts have become more accessible and comprehensible. You now can see Quick Why arts in almost everywhere. From the art banners to the design of a cell phone, which I think is very cool. Look at your cell phone11 you are using right now. That’s art and that’s how far it has evolved. Hãy cứ trả lời I don’t know một cách tự tin nếu bạn thực sự không có câu trả lời chính xác. Sau đó bạn sẽ thấy thoải mái hơn nhiều khi đưa ra bất kỳ câu trả lời gì. Hãy để ý mình sử dụng kết hợp các script (một cách tự nhiên) I don’t know – Because I’m not an art person Look at the cell phone you’re using Which I think is very cool (đưa ra feeling)

10 11

But I would say that ~ đưa ra ý kiến một cách more cautious Script LOOK AT – sẽ học ở các chương sau.

CHAPTER 17 “I believe”

107

Chapter 17 - THE I BELIEVE (#TheKillerScripts) Nếu bạn nghĩ rằng “I believe” chỉ giống với “I think” thì bạn đã nhầm. Nếu như I think nói lên ý kiến của bạn thì I believe nói lên lòng tin của bạn vào cái gì đó. Nếu như I think cho bạn một gốc nhìn bề nổi khá nông, thì I believe thể hiện sự có tính toán, có chiều sâu trong suy nghĩ hoặc có nguyên nhân rõ ràng. Khi bạn nói ra: “I think”, bạn thường không quan tâm tới câu trả lời lắm. Nhưng khi bạn nói “I believe”, giống như bạn đặt commitment cho câu trả lời của bạn và nó trở nên có sức nặng hơn rất nhiều. Mặc dù I believe trông có vẻ không “nguy hiểm” nhưng nó lại rất mạnh trong giao tiếp và thường được dùng trong thuyết phục (và IELTS) hơn là I think. “I think you can get an 8.0 IELTS Speaking” NOW, “I believe you can get an 8.0 IELTS Speaking” Khác hoàn toàn. Khi bạn nói I believe, niềm tin của bạn rất lớn và nguyên nhân trở nên rõ ràng hơn. Bạn tự tin hơn và người nghe cũng sẽ tự tin hơn nhiều so với I think. Bạn sẽ thấy trong quá trình trả lời Task 2 và 3, mình rất hay dùng I believe. Bạn sẽ thấy nó “bình thường” cho đến khi bạn biết được tại sao nó mạnh.

108

Society § What social problems are there in your country? § What can be done to alleviate poverty? § Are there many charities in your country? § What is the difference between major crime and minor crime? § Do you think all criminals should go to prison? § Why do so many people move to live in cities? § What problems does over population cause? • WHAT SOCIAL PROBLEMS ARE THERE IN YOUR COUNTRY? Quick Answer

There are so many. I believe some of them might be Child labor, Abortion, or traffic jam.

Quick Why For me personally, abortion is the most important social problem that needs to be addressed as quickly as possible. I’m pro-life and so I don’t support abortion. Đây là một câu hỏi chung chung và bạn có thể trả lời kiểu chung chung. Ở TH này sử dụng I believe sẽ tăng độ tự tin và commitment của bạn vào câu trả lời. Mình nghĩ ra 3 cái ví dụ. Tất nhiên bạn có thể nghĩ được hơn. Mình sử dụng For me personally để đưa ra liên hệ bản thân. Logic của bài này. Social Problems: Many -> Examples -> what’s most important

109

• WHAT CAN BE DONE TO ALLEVIATE POVERTY? Quick Answer

I believe there are numerous ways I believe that if we encourage people to become entrepreneurs, we could create more jobs and this is the best way to generate income for poor people.

But I also believe that education is key12 and so the government should fix the educational system first Quick Why so that students have the right skills to earn more income. These ways, I believe will definitely help alleviate poverty. Mình sử dụng 4 cái I believe ở trong câu trả lời. Bạn có thấy được cái commitment? Và lòng tin của mình? Hãy thử thay đổi từ I believe thành I think. Bạn sẽ thấy câu trả lời của bạn giảm đi rất nhiều trọng lượng và thiếu tự nhiên hơn. Vấn đề là bạn TIN vào câu trả lời của bạn. Đó mới là thứ quan trọng. Kể cả câu trả lời của bạn có khác với suy nghĩ của giám khảo. Câu trả lời của mình có 2 ý chính: 1. Khuyến khích làm chủ doanh nghiệp => more jobs => less poverty 2. Better education => more chance of getting employed => less poverty Bạn hoàn toàn có thể nghĩ ra cách khác. Miễn sao bạn believe in it. 12

Nếu bạn thấy cái gì đó rất quan trọng (miễn bàn), không nên dùng Important. Hãy dùng Key. Education is key. Family is key. Anything very important is key.

110

• ARE THERE MANY CHARITIES IN YOUR COUNTRY? Quick Answer

Of course there are.

But I have to say, like many other things, there are good and bad charities. I believe that putting my money in good charities is a more desirable thing13 Quick Why to do so you should know beforehand14 which one is the one you prefer rather than just give money without any knowledge of15 how it’s gonna be spent. Lạii sử dụng I believe. Bạn có biết nếu như Think đến từ bộ não của bạn. Thì Believe đến từ cả bộ não cả trái tim? Mình không bảo bạn bỏ dùng I think, mình vẫn dùng I think. Nhưng dùng ít đi. Logic mình sử dụng cho bài này rất đơn giản: Charities: Many => Good and bad => Choose good.

• WHAT IS THE DIFFERENCE BETWEEN MAJOR CRIME AND MINOR CRIME?

13

Is a more desirable thing to do ~ Is better 14 Know beforehand ~ biết từ trước. 15 without any knowledge of ~ mà không hề biết rằng

111

Quick Answer

Well it really depends on the country you live in But in general, I don’t know much about crime but I believe a major crime is on a much higher level that has a big impact on others’ lives (such as murder)

Quick Why WHEREAS a minor crime does not have much of an impact on the society (such as shoplifting) But still, I believe any crime is bad. Do mình không biết câu trả lời, mình sử dụng chiến thuật không có cái gì đúng tuyệt đối (Well, it depends) Mình lại sử dụng Acknowledgement để acknowledge the fact that mình không biết gì về Crime. Sau đó sử dụng I believe để nói lên suy nghĩ của mình (một cách tự tin). Ở đây mình sử dụng Logic câu trả lời rất đơn giản. Depends => But generally major is more serious => Minor is less serious => Any crime is bad. • DO YOU THINK ALL CRIMINALS SHOULD GO TO PRISON? Quick Answer

Absolutely not Of course I believe some criminals should go to prison as a deterrence.

The problem here is the word ALL in your question. I Quick Why believe Some criminals need to be sentenced to death (such as murderers). I don’t think murderers should go to prison, they should be killed. If they don’t want to be killed in the first place, just don’t commit the crime. Don’t kill.

112

• WHY DO SO MANY PEOPLE MOVE TO LIVE IN CITIES? Quick Answer

There are so many reasons First, better employment. If you want to have a job, I believe it’s always better to move to a city where you have many more opportunities.

Quick Why Second, standard of living. For me personally, I enjoy the convenience of living in a big city because I can buy anything I want easily. Put me to a countryside area and I will not be happy. Who doesn’t want to live more conveniently? Chắc chắn các bạn sẽ không hài lòng với câu trả lời của mình. Vì nó không hay bằng của bạn. Miễn sao bạn dùng I believe, bạn sẽ communicate nhiều hơn cả về cảm xúc, lòng tin lẫn ý kiến. • WHAT PROBLEMS DOES OVER POPULATION CAUSE? Quick Answer

Well, I believe overpopulation might cause hunger in the long run If we are not innovative enough to come up with ways to feed all the population, we might be going through a food supply shortage in the future, which might increase food prices. I know this might sound like Quick Why a long-term issue but if we don’t take actions early enough, that will lead to a whole host of other issues16. So I believe we should also pay attention to the food issues, which might often be ignored. Ngoài việc sử dụng I believe, mình kết hợp thêm “I know this might sound like a long-term issue” để tận dụng acknowledgement, tăng tính thuyết phục.

16

If we don’t take actions early enough, that will lead to a whole host of other issues -> Bạn nên note cả câu này lại

CHAPTER 18 “for me personally”

113

Chapter 18 - THE FOR ME PERSONALLY (#TheKillerScripts)

Trong suốt quá trình đọc cuốn sách này bạn sẽ thấy mình hay nhắc đến cụm từ “Chèn cảm xúc”. Chèn cảm xúc giúp bạn vừa kể chuyện / trả lời một cách khách quan vừa chèn ý kiến cá nhân của bạn vào. Giống như "Which I think is" mình đã nói ở trước cũng là một cách chèn cảm xúc / comment khá hữu hiệu. Ở chương này bạn sẽ được dùng nhiều hơn For me personally. For me personally giúp cho bạn liên hệ bản thân bạn với bài nói của bạn một cách hài hoà. Một câu chuyện sẽ trở nên vô nghĩa nếu như bạn không thể liên hệ bản thân. Từng câu bạn nói ra hoặc đọc được mình muốn bạn phải nhìn thấy bản thân của bạn trong đó. Hoặc ít nhất đưa ra ý kiến cá nhân của bạn. Một điều hay ở thi IELTS đó là không ai bắt bạn phải nghĩ theo hướng của người đó. bạn hoàn toàn. Mĩnh xin nhắc lại. HOÀN TOÀN tự do trong việc lựa chọn ý kiến cá nhân hay nhận định của bạn. Hãy nhớ bạn là số một và ý kiến của bạn được tôn trọng một cách tuyệt đối. Tuyệt vời hơn, điều này còn được rewarded trong bài thi.

114

Travel § Why do some people prefer to travel abroad rather than in their own country? § Do you think traveling to another country can change the way people think? § Do you think it is good for children to experience life in a foreign country? § How have holidays changed over the past few decades? § Do you think it is safer to travel now than in the past?

• WHY DO SOME PEOPLE PREFER TO TRAVEL ABROAD RATHER THAN IN THEIR OWN COUNTRY? Quick Answer

I have no idea. But what I believe though is that not all people have one single reason of travelling abroad.

You know. Some might want to pursue an education Quick Why Some might just want to learn more about the world Others might want to change their environment For me personally, I want to travel to anywhere that is better than my own country in terms of the overall quality of living. Logic ở đây rất đơn giản: Tôi không biết => nhưng tôi tin rằng không chỉ có một lý do => Đối với tôi nó là bla bla. Ngay sau khi bạn sử dụng For me personally, bạn đã cho giám khảo thấy bạn liên quan trong câu hỏi của bạn. (you’ve proved to the examiners that you’re relevant in the context, which is excellent)

115

• DO YOU THINK TRAVELING TO ANOTHER COUNTRY CAN CHANGE THE WAY PEOPLE THINK? Quick Answer

Yes, of course I do I strongly believe that the outside environment can influence anyone’s mind. (khẳng định lại)

I don’t know about you but I’ve seen so many of my friends have changed their personalities and ways of Quick Why life after they came back from other countries. I believe that as you live within another culture, you will slowly adapt to the new environment. For me personally, I think it also applies to me because I was so different 5 years ago. Logic ở đây: YES => Example: My friends => Example: Me. Nếu bạn không có friends như vậy và nếu bạn chưa từng ra nước ngoài sống. Bạn vẫn có thể bịa ra. Sẽ không ai bắt bẻ được bạn cả. Ai biết bạn là ai? • DO YOU THINK IT IS GOOD FOR CHILDREN TO EXPERIENCE LIFE IN A FOREIGN COUNTRY? Quick Answer

Quick Why

Well I think it really depends on the parents If some parents are too busy to teach the children the mother-tongue and the culture from the home country, that I think is not good. But if parents also teach their children what it’s like in their home country, that I believe would be

116

amazing because the children will see the world from a broader point of view.

Logic ở đây: It depends => If parents don’t teach => Bad. If parents teach => Good. Ở đây bạn không thấy mình sử dụng For me personally. Tại sao? Vì bạn có thể dùng nếu bạn thấy phù hợp. Không nhất thiết phải ép buộc bản thân phải sử dụng nếu bạn không thấy hợp lý. Chúng ta còn rất nhiều SCRIPTS khác nhau under out belts. So don’t worry. • HOW HAVE HOLIDAYS CHANGED OVER THE PAST FEW DECADES? Quick Answer

In many different ways.

Notably in Vietnam, I notice many people celebrate Christmas even though they’re not Christian. In many other Western countries, I’ve seen people also recognize Lunar New Year. So thanks to globalization, holidays have been well-recognized Quick Why all over the world. For me personally, I think this is absolutely a good trend because wherever you go, chances are you will still feel like home. Logic ở đây cũng rất đơn giản: Vietnam -> Celebrate Christmas Western -> Recognize Lunar new Year Why? -> Globalization Personally? -> It’s good

117

• DO YOU THINK IT IS SAFER TO TRAVEL NOW THAN IN THE PAST? Quick Answer

Of course I do

Believe it or not, air travel is the safest way to travel. Even safer than cars. Also, over time, roads have been improved a lot and are still improving so it’s Quick Why now safer than ever to travel. For me personally, I believe that it was horrible to travel in the past because just look at the roads, they were so underdeveloped and dangerous. Logic ở đây: Air travel -> safest Road -> Also very safe For me -> It was bad in the past.

CHAPTER 19 be an English hero keyboard

118

Chapter 19 - BE AN ENGLISH HERO KEYBOARD (the vitamin for speaking part 3)

Hãy thử tưởng tượng cơ thể của bạn thiếu một vài loại vitamins. Chắc chắn bạn sẽ không hoàn toàn khoẻ mạnh. Và thậm chí trong nhiều trường hợp bạn nghĩ bạn khoẻ nhưng bạn không thực sự khoẻ như bạn nghĩ. Speaking Part 3 cũng như vậy. Nếu bạn không có Vitamin cho Speaking Part 3, bạn sẽ không thể perform một cách tốt nhất trong ngày thi. Vậy làm thế nào để cung cấp Vitamin cho Speaking Part 3? Hãy trở thành một anh hùng bàn phím. Nhưng lưu ý là phải bằng tiếng Anh. Mặc cho nhiều người chỉ trích hiện tượng anh hùng bàn phím. Nếu bạn master kỹ năng này, bạn sẽ sớm trở thành một người opinionated hơn nhiều và Speaking Part 3 cần cái sự opinionated của bạn. Nếu bạn là beginner, hãy tập đọc các comment mỗi khi xem xong các video YouTube. Hãy follow các Facebook hoặc Pages bằng tiếng Anh, đọc comment của họ, xem họ tranh luận. Mỗi khi đọc báo mạng bằng tiếng Anh, hãy tập thói quen đọc comment hoặc comment ý kiến của bạn về bài báo đó.

119

Thói quen này sẽ (một cách tự nhiên) ép bản thân bạn phải tìm mọi cách hiểu bài báo / bài viết / video. Ép bộ não của bạn chọn lọc thông tin quan trọng nhất và bình luận về nó. Ép bạn phải suy nghĩ liên tục và đưa ra ý kiến phản biện (và ép bạn suy nghĩ bằng tiếng Anh).

CHAPTER 20 hack your pronunciation

120

Chapter 20 - HACK YOUR PRONUNCIATION (It’s not what you see in the letter form) Whether you believe it or not, correct pronunciation can boost your confidence. Những gì bạn nhìn thấy ở dạng chữ không nhất thiết (not necessarily) là cách phát âm. Nếu bạn làm quen được (get used to) cách phát âm nhanh gọn của người bản xứ, bạn sẽ nói mượt hơn rất là nhiều và bớt phải gồng mình lên nói hơn. Bạn cũng sẽ bình tĩnh hơn (more calm). 1. Your có 2 cách phát âm. Nếu bạn muốn nhấn mạnh. Bạn phát âm là YOUR một cách rõ ràng như bạn vẫn biết. Nhưng nếu đó không phải phần bạn muốn người ta chú ý đến, hãy phát âm thành “yer” Ex:

I like yer car. I like YOUR car, not his (muốn nhấn mạnh)

Your và You’re phát âm giống hệt nhau. Hãy cực kỳ hạn chế nói “YOU ARE” mà hãy nói “YOUR”. Ex:

You are going to have a lot of fun -> Không nên YOUR going to have a lot of fun -> nên

2. There / Their / They’re – có phát âm giống hệt nhau. Nếu bạn muốn sử dụng “They’re”. Đừng phát âm thành “They are” mà hãy phát âm thành “there” Ex:

They’re going to miss a lot of fun => There going to miss a lot of fun - (better) => There gonna miss a lot of fun – (much better)

121

3. Want to nên nói quen thành /wanna/. Nếu là trường hợp He/she/it thì nói là /wantste/ 4. Going to nên nói quen thành /gonna/ 5. Kind of => kinda 6. Type of => Typa

Bạn cần để ý mỗi khi bạn phát âm dài dòng, chỉ cần luyện tập đi luyện tập lại một thời gian là bạn sẽ quen. Hãy cùng luyện tập và speak outloud những cụm dưới đây • • • • • • • • • •

YOU’RE SO BEAUTIFUL (~YER/YOUR SO BEAUTIFUL) YOU’RE KIND AND SWEET YOU’RE GONNA HAVE A LOT OF FUN YOU’RE NOT BORING I LOVE YOUR CAR, NOT HIS I REALLY LOVE YOUR CAR YOU’RE YOU’RE YOU’RE YOU’RE YOU’RE YOU’RE YOU’RE THEY’RE SO BEAUTIFUL THEY’RE CRAZY (~THEIR CRAZY) THEY’RE GONNA MISS THE POINT

3. A LOT OF

uh-LAAW-da

4. PROBABLY

PRAAB-bub-ly

5. FOR ME

Fur-me

6. A LOT OF THEM

Uh-LAAW-da-vuhm

7. ONE OF THESE

Wanna-these

122

9. INSANE

Ummmmm-MEEEIzing innn-SANNNE

10. LOVE

LLLLLLLOVE

11. REALLY

RRRRREALLY

12. TO

Tuh

13. HAVE

HAAAAAA-ve

8. AMAZING

Yer trying tuh have wanna these

Hãy cùng tổng hợp lại một số quy tắc phát âm cơ bản nhất. D+Y=J did you = did'ju or did'ja would you = would'ju or would'ja could you = could'ju or could'ja should you = should'ju or should'ja T + Y = CH let you = let'chu or let'cha what you = what'chu or what'cha don't you = don'chu or don'cha didn't you = didn'chu or didn'cha ED Âm cuối ed là vô thanh: talked, cashed, kissed – phát âm ed = t Âm cuối ed là hữu thanh: played, loved, happened – phát âm ed = d Âm cuối ed là t hoặc d: decided, wanted – phát âm ed = /id/ AND và IN phát âm như N Kien 'n Linh are 'n a restaurant 'n Toronto TO phát âm như TA / DA I needa go da bed and I wants ta sleep

123

Trong chương này chúng ta sẽ cùng tìm ra lỗi và FIX lỗi phát âm của bạn. Sau khi nghe khoảng hơn 100 bài phát âm của các bạn gửi về. Mình thấy có một số điểm nổi bật sau (mà nhiều người hay mắc phải). Kể cả bạn nghĩ rằng đó không phải là problem của bạn. Đừng vội mừng. Bạn có thể đã overestimate khả năng Pronunciation của bạn. Những lỗi này rất khó sửa không phải vì nó ko sửa được mà vì bạn - YES YOU, thường nghĩ rằng bạn đã OKAY rồi. Cho nên để dễ sửa, bạn hãy coi như (và cũng là sự thật luôn) bạn mắc những lỗi sau rất nặng mà không biết. NUMBER 1: BẠN NÓI QUÁ NHANH Hãy nhớ kể cả người bản xứ cũng nói tương đối chậm và nhẹ nhàng chứ không gấp gáp. 100% những bài phát âm mình nhận được đều mắc lỗi nói nhanh và nói gấp hơn bình thường. Như mình đã nói ở trên, lỗi này khó sửa. Vì bạn luôn nghĩ rằng bạn đã nói chậm lại rồi. Nhưng thực tế, bạn vẫn chưa đủ chậm. Khi bạn nói nhanh bạn sẽ khó kiểm soát được nhịp độ nói. Âm của bạn sẽ không được phát âm một cách chỉnh chu và nhất là người Việt học tiếng Anh sẽ có xu hướng phát âm CHOP CHOP nghĩa là giọng của bạn không thành mạch kiểu UMMMMMMMMM mà là lại DOT DOT DOT DOT DOT. Khi nói nhanh và nói gấp bạn cũng làm cho bản thân bạn mất tự tin. Vì não và tim bạn cũng hoạt động không đúng nhịp độ bình thường. Ngoài ra mỗi lần bạn phát âm sai hay vấp hay sai ngữ pháp bạn càng cuống hơn. What a total disaster. Giải pháp rất đơn giản nhưng KO HỀ DỄ. Và mình đoán với bạn 100 người đọc cuốn sách này may ra chỉ 10 người thật sự nói chậm lại. Chỉ cần nói chậm lại thôi, bạn giải quyết được rất rất nhiều vấn đề. NUMBER 2: PHÁT ÂM DOT DOT DOT thay vì UMMMMMM

124

Có thể bạn được dạy phải phát âm thật rõ các âm nhưng có lẽ nhiều người quên dạy bạn các âm như M, N, S và nguyên âm cần phát âm rõ hơn bạn nghĩ. Fine. => Fine-nnnnnnnnnn Amazing => ummmm-A-zing Me => me-eeeee insane => Innn-SANE-nnnnn đó mới là cách phát âm đúng. A lot of => uh-LAAAAW-da. Phải dài. Probably => PRAAAAAB-bub-ly. Phải dài. Because => Be-CUUUUZ-zzzzzz Love => LLLLLove NUMBER 3: KHÔNG TRA PHÁT ÂM KHI TRA TỪ Khi bạn tra phát âm bạn sẽ biết được cách phát âm và trọng âm. Nên nghe phát âm trực tiếp bằng âm thanh thay vì mặt chữ vì âm thanh sẽ vào đầu bạn dễ hơn và miệng của bạn sẽ có xu hướng tự nhiên là bắt chước theo. Nhiều bạn gửi bài về cho mình nhưng phát âm sai mà không biết vì bạn ĐOÁN cách phát âm, rồi tạo thành thói quen rồi thói quen đó trở thành thói quen khó bỏ. Nếu thói quen tốt mà khó bỏ thì quá tuyệt vời nhưng thói quen xấu mà khó bỏ thì hơi vất vả. Cho nên việc làm đầu tiên là nếu bạn ko 100% sure, hãy tra phát âm và trọng âm trước. Có rất nhiều từ phát âm không theo một quy luật nào cả vì vậy bạn càng tra nhiều bao nhiêu càng tốt bấy nhiêu. NUMBER 4: KHÔNG MỞ TO MIỆNG Phát âm tiếng Anh cần dùng nhiều movement trên cơ miệng hơn tiếng Việt vì vậy bạn hãy vận động các cơ trên miệng của bạn nhiều hơn một chút nhé. NUMBER 5: GỒNG

125

Một số bạn hiểu nhầm rằng phải phát âm gồng lên mới giống với tiếng Anh. Càng mạnh càng tốt. Sự thật, tiếng Anh phát âm rất mượt và nhẹ. Nhưng phát âm hết. Nếu bạn cảm thấy bạn đang gồng mình quá, khả năng là bạn nên calm down. Nói chậm lại, sử dụng cơ miệng nhiều hơn. Hãy để ý kỹ cách phát âm của người bản xứ. Cách luyện tập Pronunciation: Bạn cần luyện tập cả Input và Output (nhiều bạn chỉ chọn một trong 2, which is not good).

OUTPUT

SPEAK

Feedback

* Mouth movements * Mouth muscle building * Feedback from your own voice * Compare what you hear with how you speak

PRONUNCIATION

Info

INPUT

* Actual information to compare

LISTEN

Khi bạn Listen, nghĩa là bạn thu thập info. Info ở đây là ngữ điệu, cách phát âm, cảm xúc, cách nói, cách nhấn âm. Bạn càng nghe nhiều trong đầu bạn càng có cảm giác và bạn càng có xu hướng Speak theo những gì bạn đã nghe. Bởi bộ não của bạn thu thập thông tin khi bạn nghe và để dưới dạng năng lượng tiềm ẩn.

126

Sở dĩ người miền bắc có accent miền bắc, người miền nam có accent miền nam và người miền trung có accent miền trung là do họ NGHE cách những người xung quanh nói (ngắt, nhấn, lên xuống và cảm xúc). Những thông tin này được lưu trữ dưới dạng năng lượng tiềm ẩn, khi bạn nói ra bạn sẽ có xu hướng bắt chước theo mà không hề hay biết. Vì vậy để bạn có Pronunciation hay Speaking tốt bạn bắt buộc phải nghe nhiều. Không còn cách nào khác. Bạn không thể thành thạo một ngôn ngữ hay phát âm tốt nếu bạn không nghe nhiều. Nghe nhiều ở đây nghĩa là ăn nghe ngủ nghe làm việc nghe, sống nghe. Và phải nghe đúng nguồn tiếng Anh thực sự chứ không phải nguồn bạn được học ở các thầy cô trường cấp 3 hay các trung tâm tiếng Anh. Sở dĩ nhiều bạn hiện nay Pronunciation hỏng là do bạn nghe nhiều từ những nguồn không đúng. Nếu bạn thay đổi nguồn nghe, tai của bạn sẽ bắt nhịp khác. Ở thời đại năm 2017 thì có lẽ bạn không phải inbox mình hỏi nguồn nghe nữa vì bạn là người biết hơn mình. YouTube. Google. Facebook. Nhiều vô kể. Cho nên câu hỏi: "Tìm nguồn nghe ở đâu" chỉ thích hợp ở những năm 1998 mà thôi. Bạn có thể chọn bất kỳ nguồn nào theo sở thích của bạn. Miễn sao nó từ người bản xứ. Bạn muốn học bất kỳ ngôn ngữ nào bạn phải bắt đầu nghe từ giọng của người bản xứ thì bạn mới lên nhanh. Tóm lại, để nói tốt, điều đầu tiên là bạn phải cần NGHE. Giống như để có MUSCLE, bạn cần phải có PROTEIN. Nghe là building block của Speak. Trong khi nghe là building block của Speak thì Speak lại là cách bạn practice speaking. Logic ở đây rất đơn giản. Nếu bạn muốn Speak tốt (và pronunciation tốt) bạn cần phải ... Speak nhiều. Nghe là protein để phát triển cơ bắp thì Speak là phòng Gym. Bạn cần phải kết hợp cả 2 cái. Protein và Nâng tạ. Pronunciation cũng giống như vậy. Bạn cần có Listen và Speak.

127

Khi bạn Speak, nghĩa là bạn đang lập trình tư duy của bạn để mỗi cử động trong miệng bạn khớp với năng lượng tiềm ẩn (mà bạn tích luỹ nhờ quá trình nghe). Tất nhiên những lần đầu bạn Speak, bạn sẽ gặp khó khăn, đây là điều đương nhiên. Chính vì cái sự khó khăn này mà bộ não của bạn thích nghi và điều chỉnh cho giống. Giống như bạn đang bẻ cong một thanh sắt thì luyện Pronunciation là quá trình uốn lưỡi của bạn sao cho mượt mà. Bạn vừa nói bạn vừa có feedback từ những gì bạn nghe được và bạn chỉnh qua thời gian (đây là một quá trình). Cho nên bài học rút ra ở đây: Nếu bạn cho rằng chỉ NGHE thôi là đủ, bạn đã sai. Nếu bạn cho rằng bạn chỉ cần nói, không cần NGHE nhiều, bạn cũng sai. Phải kết hợp cả nghe cả nói ~ Phải kết hợp cả protein lẫn luyện tập.

128

WHERE TO PAUSE? Cách tốt nhất để nói có nhịp điệu đó là nghe nhiều. Khi nghe nhiều đầu của bạn sẽ pick up nhịp điệu của bài nói và biết chỗ nào nên pause, chỗ nào nên nói liên tục. Giống như chúng ta lái xe biết chỗ nào nên đi chậm lại và chỗ nào nên đi nhanh. Chúng ta hãy thử nhìn vào câu trả lời sau để phân tích nhịp điệu. There are so many reasons why I love this book. First of all, the book is not similar to many of those IELTS books you might find in the marketplace. It’s completely different in the sense that it’s super realistic – you will encounter many practical pieces of advice that you can apply right away in your studying. For example, I’ve learned how to improve my listening skills by simply reading and analyzing the transcript before actually listening. Just a simple change but the result I’ve gotten has been so impressive. I’m now not afraid of listening anymore. Another thing is the author touches on a lot of psychological problems that students may fall prey to. You know, he pointed out that many students nowadays just follow the popular trend and attend English classes rather than actually study. That was a wake-up call for me because I was exactly like that and after realizing that I started to focus more on the progress I was making. Bạn hãy dành 5 phút tìm chỗ mình sẽ PAUSE trong bài này. Sau đó lật trang sau để xem đáp án.

129

First of all, ** the book is not ** similar ** to many of those IELTS books * you might find ** in the marketplace. It’s completely different in the sense that ** it’s super realistic – ** you will encounter many practical pieces of advice ** that you can apply right away ** in your studying. For example, I’ve learned how to improve my listening skills ** by simply reading ** and analyzing the transcript ** before actually listening. Just a simple change but ** the result I’ve gotten has been so impressive. I’m now not afraid of listening anymore. Another thing is ** the author touches on a lot of psychological problems ** that students may fall prey to. You know, he pointed out that ** many students nowadays just follow the popular trend and attend English classes ** rather than actually study. That was a wake-up call for me ** because I was exactly like that ** and after realizing that, I started to focus more ** on the progress I was making. Trước hết đừng lo khi bạn không đúng. Không có cách PAUSE nào đúng tuyệt đối cả, phụ thuộc vào người nói và emotions. Bạn chỉ cần nhớ những lưu ý sau đây một cách tương đối. Mình nhấn mạnh là một cách tương đối. 1. Dừng sau dấu chấm dấu phẩy (obviously) 2. Dừng trước Preposition 3. Dừng trước that khi nó là relative clause (problems ** that students may have) 4. Dừng sau that khi nó không là relative clause (I think that) 5. Dừng trước "because" 6. Dừng sau "but" 7. Dừng trước rather than Bạn có cần phải nhớ hết mấy cái này không? KHÔNG. Mặc khác, đây là những thứ bạn sẽ TỰ SUY RA sau khi nghe nhiều. Đầu của bạn sẽ tự bắt nhịp với nhịp điệu một cách tự động và tự nhiên. Sẽ không có khoá học nào về Intonation tốt bằng tự Listening và mình khuyên bạn không nên tìm khoá học hay hướng dẫn nào về intonation vì bạn sẽ không hài lòng. Bạn cần listen thật nhiều. Hãy tưởng tượng

130

như nghe nhạc và bắt chước theo. Mỗi bài hát có một quy luật intonation khác nhau dựa vào tính quan trọng của nội dung hay cảm xúc vân vân. Luật của bài này khác với bài khác cho nên bạn phải nghe nhiều để xây dựng cảm nhận của bạn về intonation tiếng Anh. Giống như càng nghe nhiều nhạc bạn sẽ càng có cảm giác về nhịp điệu tốt.

CHAPTER 21 intro to speaking part 2

131

Chapter 21 - INTRO TO SPEAKING PART 2 (2 minutes is very short) Đúng vậy, 1 phút rưỡi đến 2 phút không dài như bạn nghĩ. Đối với nhiều bạn thì đây rất chi là áp lực nhưng nếu bạn được trang bị mọi công cụ và biết được cái FRAMEWORK mà mình đã giới thiệu ở những chương đầu tiên, bạn hoàn toàn okay. Hãy cùng nhẩm lại. Bạn sẽ rất thành công nếu bạn có Một cái Character bao gồm 3 thứ: Curiosity, Emotions and Opinionated. Đi từ Character, bạn sẽ tới lớp thứ 2 đó là Organization. Đi từ Organization mới đến Experience on Self and the world Rồi từ đó mới tới Vocab, Grammar and Pronunciation. Vậy trong 2 phút này mình cũng muốn bạn đi từ Character mà ra. Nghĩa là trong 2 phút này bạn hãy biến thành một con người tò mò học hỏi về mọi thứ xung quanh (curious), hay ý kiến bình luận về mọi thứ xung quanh bạn (Opinionated) và sử dụng cảm xúc để nói (emotions). Nói một cách có tổ chức (organization) dựa trên Experience on self and the world. Okay? Tạm quên Vocab, Grammar và Pronunciation đã nhé. Tập trung vào mấy lớp nhân bên trong cho thành thạo trước.

132

Describe a piece of art you like You should say: § what the work of art is § when you first saw it § what you know about it § and explain why you like it. BOOM! Khi nhìn thấy cái cue card này nhiều bạn sẽ có tâm lý. Chết cha tôi rồi. Phần này tôi chưa bao giờ đụng đến và chả có ý tưởng nào trong đầu. Làm sao giờ. Xong rồi, không biết nói gì. Biết thế học kỹ hơn. Calm the hell down, my friend! Mình đã nói với bạn thế nào rồi? Tập trung vào Curiosity / Emotions / Opinionated cơ mà. (Kể cả khi bạn không biết gì về chủ đề này) Nếu bạn tập trung vào character bạn sẽ không có tâm lý hoảng loạn khi nhìn vào đề như vậy. Mặt khác bạn sẽ giữ được bình tĩnh và dòng chảy tâm lý trong đầu bạn (trong 30 giây) sẽ như sau: “Oh, it’s about art. That’s very interesting. I don’t know much about art but I’m always eager to learn about it when I have time. Hmm let’s see. I should answer what it is, when I first saw it (well that’s easy), what I know about it (honestly, I don’t know much about it but… who cares?), explain why I like it (too easy). Và trả lời:

133

Well, to be completely honest with you: I’m not an art person (I guess I don’t have a good taste for art like Making many of my friends) but I’m gonna try my best to others comfortable describe one of these pieces of art that I know anyway. It’s actually a painting hanging on wall in my What is it bedroom. I don’t usually notice it anymore because it’s been When I first there for a long time, probably before I was born so saw it yeah you can say that it’s pretty old by now. What do I know about this? Well I’m not gonna dig in the details but it’s beautiful. It’s about a wood that has no people whatsoever so I’d say it’s very quiet (if not peaceful), there’s a little stream dividing the wood What I know into two parts. The sky is definitely blue. To be honest, I have no idea which part of the Earth the drawing took place or maybe it just came out of the painter’s imagination. Well, I would say, I like it very much because whenever I look at it, I feel relaxed. You know all the water flowing, the leaves on the trees, the sky. It just makes me more calm and I begin to appreciate Explain why nature. I like And one more thing, it’s been with me since I was born so it’s part of my childhood. If you wanna buy it, I wouldn’t sell it to you. NO. Chúng ta cùng nghiên cứu câu trả lời mẫu ở trên. Sự thật là mình khuyên bạn follow exactly phần “You Should Say” ở Cue card. Như vậy bạn sẽ không bị lạc đề. By saying following exactly. I mean it. Okay. Nhưng trước tiên để bước vào phần trả lời chính thức, bạn có nên bắt đầu ngay câu trả lời: “What it is” không? KHÔNG. Việc làm đầu tiên của bạn là giới thiệu hay make others comfortable. Hãy nhớ việc bạn cần làm là làm cho giám khảo FEEL COMFORTABLE

134

bằng cách đưa cho giám khảo một cái context (hay background). Nếu bạn nhảy ngay vào câu trả lời luôn cả bạn cả giám khảo đều ko FEEL COMFORTABLE. Vì vậy hãy giới thiệu và LIÊN HỆ BẢN THÂN một cách ngắn gọn trước.

135

Well, to be completely honest with you: I’m not an art person (I guess I don’t have a good taste for art like Making many of my friends) but I’m gonna try my best to others comfortable describe one of these pieces of art that I know anyway. Như ở trên, mình đang kết nối với giám khảo bằng cách giới thiệu sơ qua, liên hệ bản thân. “Nói thật là tôi chả biết gì về art, tôi ko giỏi về art như nhiều người bạn của tôi nhưng tôi sẽ cố gắng hết sức có thể để miêu tả nó”. Đơn giản không? Giám khảo sẽ nghĩ gì? “Ah uh, ok hiểu rồi no problem” What is it

It’s actually a painting hanging on wall in my bedroom.

Câu này rất đơn giản. Bạn chỉ cần một câu là xong. Nó là cái gì. I don’t usually notice it anymore because it’s been When I there for a long time, probably before I was born so first saw it yeah you can say that it’s pretty old by now. Cũng khá đơn giản và ngắn gọn. Mục đích của chúng ta là gì? Cung cấp thông tin cho người nghe. Chúng ta tập trung vào người nghe chứ không phải bản thân. Bạn muốn cho người ta biết sự thật về thời gian của bức tranh đó. Hãy nói một cách chi tiết nhất có thể. (Speak your mind) QUICK ANSWER What do I know about this? Well I’m not gonna dig in the details but it’s beautiful. What I know

QUICK WHY It’s about a wood that has no people whatsoever so I’d say it’s very quiet (if not peaceful), there’s a little stream dividing the wood into two parts. The sky is definitely blue. To be honest, I have no idea which part of the Earth the drawing took

136

place or maybe it just came out of the painter’s imagination. Mình chia ra thành QUICK ANSWER và QUICK WHY. Nhưng nếu bạn tự tin vào câu trả lời của bạn bạn thậm chí không cần đến bước này. Nhưng nó sẽ giúp bạn hình dung ra được đây là câu trả lời chính. So với 2 câu: what is it và When you first saw it. Phần lớn nội dung của bạn ở phần này. QUICK ANSWER Well, I would say, I like it very much

Explain why I like

QUICK WHY because whenever I look at it, I feel relaxed. (You know) all the water flowing, the leaves on the trees, the sky. The painting just makes me more calm and I begin to appreciate nature. And one more thing, it’s been with me since I was born so it’s part of my childhood. If you wanna buy it, I wouldn’t sell it to you. NO.

Về bản chất thì Task 2 giống Task 1 và 3. Bạn cũng có QUICK ANSWER và QUICK WHY. Chỉ có điều bạn cần kết hợp nhuần nhuyễn nhiều part lại với nhau. Alright? Giới thiệu một bài trước như vậy để bạn nhìn tổng thế. Giờ chúng ta hãy cùng đi vào chi tiết để bạn có kỹ năng bắt đầu một bài Speaking Part 2 (Making others comfortable).

CHAPTER 22 making others comfortable

137

Chapter 22 - MAKING OTHERS COMFORTABLE (for speaking part 2) Mục đích của phần này là giúp bạn… trở thành chính bạn. Now it’s time for you to stay who you are. Admit it, you’re not perfect. You don’t remember everything. Plus, you don’t know everything either. You’re imperfect, yet a perfectly normal human being.

Showing your listeners that you’re normal makes them comfortable and in turn makes you comfortable as well. This is what this chapter is all about. Ngoài ra, hãy acknowledge all the facts và give the context. Điều này vô cùng quan trọng, mình sẽ hướng dẫn thêm. Describe a book you have recently read. You should say: § what kind of book it is § what it is about § what sort of people would enjoy it § and explain why you liked it. Well, to be completely honest with you: I don’t read Making a lot of books recently so I don’t quite remember. others comfortable Hmm, lemme recall… Ahhh, now I remember.

138

Đây là cách mà bạn muốn làm cho giám khảo thoải mái (và bạn nữa), tạo một sự gần gũi tự nhiên (vì chúng ta đều là con người chứ không phải robot mà đúng không). Hãy tỏ ra cho giám khảo thấy, bạn KHÔNG hoàn hảo => I don’t read a lot, I don’t quite remember. Thinking Thinking. Describe a piece of advice you recently received. You should say: § when this happened § who gave you the advice § what the advice was § and explain how you felt about the advice. Well, I’ve been receiving so many pieces of advice over the years and there’re good ones and there’re Making bad ones. You know, in many different areas. But I others comfortable have to be honest with you, the majority of them are about relationship. HAHA I know right? Give the context. Bạn không muốn jump right into the meat (the main point). Bạn muốn talk around that point a little bit (I’ve been receiving so many pieces of advice bla bla). Và bạn muốn cho người ta cái context hay background một cách chung chung nhất. (there are good ones and bad ones / most of them are about relationship). Tất nhiên bạn không cần thiết phải theo hoàn toàn format này của mình, the point here is that you should relax. Make yourself comfortable. Say whatever the hell you want around this topic first. Don’t just jump right in. Chúng ta sẽ làm thật nhiều ví dụ để bạn thành thạo với kiểu bắt đầu này. Describe a time of the day you like. You should say: § what time of day it is § what you do at that time § who you are usually with

139 §

and explain why you like it.

Well, to be completely honest with you, I’ve been thinking about this for a long time and I’ve been Making watching myself react to different times of the day. others comfortable And interestingly enough, I haven’t figured out exactly what it is yet. Bạn hãy note lại cụm sau: “I’ve been thinking about this for a long time and I’ve been watching myself react to bla bla” Có lẽ bạn sẽ sử dụng cụm này rất nhiều. Mình muốn bạn nói đi nói lại cụm này một mình cho đến khi miệng bạn dẻo lại thì thôi. Lưu ý: Vài lần nói đầu của bạn sẽ bị vấp váp nhưng rồi bạn sẽ bật ra như một phản xạ. Nhìn chung đây là một cách vào khá tự nhiên. Thay vì nói ngay lập tức WHAT IT IS. Bạn cho giám khảo biết là bạn đã tìm hiểu và theo dõi về vấn đề này rồi và thật sự vẫn chưa tìm ra nó là gì. (Đừng lo, cho những bạn nào quan tâm bạn có thể nói tiếp theo như sau) What is it?

What you do at that time?

However, it would say I FEEL most energized and refreshed in the early morning (around 5-6AM) Well, first thing I do is I usually reach my phone first and check Facebook’s newsfeed, see if there’s anything new and interesting. You know you can call me a Facebook guy. Next, I check my messages and emails to see if there’s anything important. Normally there isn’t so I just jump right out of bed to make my bed. People say you always have to make your bed before you do anything because that will give you a little sense of accomplishment to do bigger things during the day. So I do that and it’s gone pretty well. At this time, it’s

140

still very quiet, I would go out and do a little exercise if it’s not too cold.

I guess you can say I’m on my own because almost Who are you usually everyone is still sleeping. with? The reason why I like it is that this is the only time of the day when you really don’t have any distractions around you. Which means that your mind will have a bigger capacity for processing information and stuff like that. Also, I’ve heard somewhere on the news that Why you many successful people are early birds rather than like it? night owls. I think it makes a lot of sense to mimic their lifestyles so I did and I really do feel like I got a lot of things done during that time and because of that I feel really positive most of the time. Mình sẽ phân tích và giúp bạn cách trả lời TASK 2 ở phần sau. Đừng nhìn vào phần trả lời của mình mà hoảng sợ. Ở chương này cái mà bạn tập trung là cách vào TASK 2 – Make others comfortable.

141

Describe an exercise you know. You should say: § what it is § how it is done § when you first tried it § what kind of people it is suitable for § and explain why you think it is a good exercise. Trời ơi! Tôi chẳng biết gì về chủ đề exercise và cũng không có nhiều từ vựng cho chủ đề này. Chết rồi. Thôi cứ chọn một cái dễ dễ cái đã. Jogging. This is a very good question and I, in fact, encourage you to ask more of this question because I think we Making can all agree that exercise is vital to our health. And others exercising is not just for anyone to keep fit physically comfortable but mentally as well. There are a lot of exercises that I know. However, it would say the easiest and yet most What is it? effective one is jogging. Mình không biết bạn thế nào nhưng mình lại rất ưa thích chủ đề này vì vậy mình chẳng việc gì phải giả vờ là mình không biết cả. Nhưng thay vì trả lời trực tiếp câu trả lời (jogging) , mình giới thiệu qua và show cái enthusiasm của mình cho listener. Nếu bạn không am hiểu và ưa thích về chủ đề này, bạn vẫn có nói kiểu như sau: This is a very good question and I know exercising is vital to our health. Not just to help keep us fit Making physically but mentally as well. I would say I’m not others a fitness person who is obsessed with exercising comfortable and training and stuff. So unfortunately I don’t know much about exercising (to be completely honest with you)

142

What is it?

However, one thing I found suitable for me is jogging.

Dù cho bạn am hiểu hay không am hiểu về exercising, hãy CÔNG NHẬN (acknowledge) một điều là exercising rất tốt cho sức khoẻ. Cái gì bạn có thể CÔNG NHẬN (acknowledge) được, hãy cứ acknowledge.

143

Describe a member of the your family you get on well with. You should say: § who it is § what relationship you have to that person § what that person is like § what you do together § and explain why you get on so well. Đừng nghĩ nhiều, hãy chọn ra bất kỳ một người nào xuất hiện trong đầu bạn. Mom dad brother sister, bất kỳ ai. Đây là một bài test IELTS và tất cả những gì giám khảo care là tiếng Anh của bạn chứ không phải câu trả lời. Hmm, I think we can all agree that family is everything and to be completely honest with you I Making get on well with everyone in my family. And others comfortable everyone counts. No one is more important that others. However, one person I spend most of my time with Who is it? is my brother. Xong. Đánh nhanh thắng nhanh là vậy đó bạn. First, bạn give the context và acknowledge all the facts. Sau đó mới trả lời câu hỏi. Facts ở đây là gì: Family is everything (we can all agree that) I get on well with everyone in my family (give context) Everyone counts (reinforcement) No one is more important than others (facts and context) Mấy cái này dễ nói mà đúng không bạn? Sau đó mới nhảy vào câu trả lời (However, one person I spent most of…) Và bạn có để 2 cái gạch đầu dòng đầu tiên của YOU SHOULD SAY bạn đã hoàn thành cùng một lúc rồi.

144

Describe a gift you recently gave to someone. You should say: § what the gift was § who you gave it to § what kind of person he/she is § what occasion the gift was for § and explain why you chose that gift. Gift! Chết rồi, mình có bao giờ tặng quà gì cho ai đâu??? Nếu có tặng thì toàn mấy món đồ khó miêu tả. Nói thế nào bây giờ? Chọn đại một cái dễ nhất. Một cái bản thân mình thích nhất và am hiểu nhất. An iPhone. Well to be completely honest with you, I actually like the topic because we can all agree that giving is the Making way of life and giving (instead of taking) is what others makes us happy and what makes the world a better comfortable place. I do give a lot of my stuff to who I care most about and even who I don’t know personally. The most recent gift that I recently gave was an What it is iPhone. Chú ý quan trọng: Chọn PAST TENSE thay vì PRESENT TENSE nếu bạn muốn kể lại experiences của bạn. Vd: He was so happy when I gave it to him, and I was happy too bla bla Chọn PRESENT TENSE nếu bạn muốn nói chung chung như kiểu (I do give a lot of things in general and I feel happy in doing that) Trong bài nói này phần lớn bạn sẽ kể về quá khứ. Đôi khi bạn sẽ nhảy lên hiện tại. Đôi khi bạn sẽ lại bơi về quá khứ. Chỉ cần bạn biết bạn đang “kể lại” hay đang liên hệ bản thân ở hiện tại, bạn sẽ dùng thì đó. Đến giờ phút này có lẽ bạn nhận ra mình sử dụng khá nhiều cụm từ kiểu như § Well to be completely honest with you § I think we can all agree that

145

Đúng vậy, không phải mình thiếu từ hay boring đến mức không nghĩ ra cụm từ khác để đa dạng hoá. Mình muốn bạn nhận ra đó là những cụm từ bạn nên dùng nhiều trong Speaking Part 2. Và sự lặp đi lặp lại của mình giúp bạn làm quen với nó hơn là việc dùng nhiều cụm từ đa dạng khiến bạn confused. Okay? Note lại 2 cụm kia và dùng nhiều hơn bạn nhé!

146

Describe an interesting hobby. You should say: § what it is § what kind of people do it § how it is done § and explain why you think it is interesting. Ôi thôi xong. Có hàng trăm cái hobbies biết chọn cái gì bây giờ? Đó là lý do bạn phải chuẩn bị trước một cái profile cho bản thân mà mình đã dành hẳn một chapter để nói về vấn đề này. Your life will be much easier. But what if you don’t have one? That’s perfectly fine. Choose something SUPER easy to speak about that you do most of the time. Even if it doesn’t make you look good. GAMING. Well first of all, we can all agree that hobbies are Making what makes us who we are. By looking at a hobby others comfortable we can tell a lo about a person. For me personally, I have many hobbies too But I guess one of my most interesting ones is What it is gaming. Yeah, I know when you see the topic “Hobby”, many would choose to talk about something like Playing sport, playing guitar and stuff like that. Something that makes you LOOK GOOD in front of the examiner. But in reality who cares? Looking good might be important to you. But what really matters is English so please choose whatever the hell you feel comfortable talking about (whatever you can relate to yourself seasily). For many people out there, it’s gaming. Is that a problem? NO. Absolutely NOT. Again who cares? You can be a game addict and speak perfectly about it. That’s still much better than you are a superstar guitarist who doesn’t know how to describe your hobby.

147

Một lỗi mà nhiều bạn hay mắc đó là các bạn chọn một sở thích mà hoàn toàn không liên quan hoặc rất ít liên quan đến bạn sau đó bạn học thuộc. Đây gọi là tự làm khó bản thân. Thà trở thành một con nghiện game, con nghiện facebook mà bạn có thể nói tốt còn hơn một cao thủ chơi đàn hay chơi thể thao mà không biết miêu tả sở thích. Remember: You don’t HAVE TO look good. Be yourself.

148

Describe a useful website. You should say: § what it is § how often you visit it § what kind of site it is § what kind of information it offers § and explain why you think it is useful. Trong đầu lại xuất hiện hơn 1 triệu lựa chọn và bạn lại không biết chọn cái gì. Lời khuyên của mình lại là: Hãy chọn bừa một cái. Bất kỳ. Any one. Well, first of all I think we can all agree that there are so many beautiful websites on the Internet Making nowadays. Some of them are for personal and others others are for commercial use. For me personally, comfortable I’m more interested in the kinda websites that are more content-driven rather than just beautiful. One of those websites is kientranhandbook.com What it is Mình lại sử dụng “We can all agree that” cho phần intro và lại acknowledge một số fact chung chung như: § §

There are so many beautiful websites on the Internet Some are personal, others are commercial

Sau đó mới liên hệ bản thân: §

For me personally, I’m more interested in bla bla

Bạn nên sử dụng cụm “I’m more interested in” để đưa ra ý kiến / sở thích của bạn hơn là “I like”. Nghe chuyên nghiệp hơn nhiều. Một số từ vựng như kiểu “Content-driven / Personal / Commercial use” lại liên quan nhiều đến experience on the world mà mình muốn bạn focus on (reading about these). Nếu bạn quan tâm và đọc nhiều

149

về chủ đề này, bạn sẽ tự xây dựng cho bản thân một số thuật ngữ riêng. Read a lot.

150

Describe a journey that didn’t go as planned. You should say: § where you were going § how you were travelling § who you were with § what went wrong § and explain what you would do differently. Hmm, nếu bạn là người ít đi du lịch hay mọi chuyến du lịch của bạn đều thuận lợi thì có lẽ sẽ hơi gặp khó khăn trong việc trả lời câu hỏi này. Đúng không? KHÔNG. Why? Because you’re here to show them that YOU DON’T KNOW that’s perfectly normal. Well, to be completely honest with you, I don’t go Making on a journey so often because of my busy work others schedule. Even if I do go on a journey, things are comfortable usually in good order so I’m not gonna talk about the kind of journey What it is you’re thinking but my journey to the University. Sau đó bạn có thể Speak thoải mái về việc bạn học chăm chỉ thế nào gặp khó khăn nào trong học tập, vân vân. Tất nhiên đây là câu trả lời kiểu Worst-case scenario, trong thực tế bạn sẽ có ý tưởng về một chuyến đi thật và bạn sẽ trả lời thậm chí còn tốt hơn thế này. REMEMBER: Even if you don’t actually have the experience you are asked for, you can STILL get around it. Just be yourself and don’t freak out. Chúng ta sẽ làm thêm một ví dụ nữa về trường hợp Worst case scenario khi chúng ta KHÔNG có câu trả lời trong thực tế. Describe one of your neighbours • When did you become neighbours? • Do you often meet? • State whether your neighbour is a good one.

151

Well, to be completely honest with you I live on a Making mountain on my own so I would say technically I others comfortable don’t have any neighbours. What it is

Therefore, I’m gonna talk about the kind of neighbors you are not think of, which are animals living around my place.

Kể cả bạn sống trên núi không có một neighbor nào bạn vẫn có thể nói được. Hãy linh hoạt. Describe one of the shopping centers you often go to • Where is the shopping center? • How often do you go to the center? • Why do you often go to it and its characteristics? Bạn không phải là một shopper? Không sao. Vẫn có thể nói được. Well, to be completely honest with you I don’t usually go shopping and even if I want to, there Making aren’t any shopping centers in my area. The best others comfortable thing you can find there is just some local groceries where people buy food and other necessities. So I’m gonna speak mostly about the biggest local What it is store I know of (which is called XYZ Store) Dòng chảy suy nghĩ ở đây là: Tôi ko được như đề bài nhưng tôi sẽ cố gắng hết sức miêu tả cái gần giống nhất và đó là bla bla. Describe your favourite animal • What kind of animal is it? • Describe it briefly. • Why do you like the animal? Well, to be completely honest with you I live in a big Making city where there aren’t many animals living around. others comfortable And so I don’t think much about animals. But I do

152

think animals are very entertaining in many different ways.

What it is

Although I don’t particularly have any favorite animal, I’m gonna speak about one of the animals I know best : Mosquitos.

Animals không nhất thiết phải là con chó con mèo hay con tê giác. Hãy chọn những con dễ với bạn mà bạn gặp nhiều nhất. Ví dụ: Mosquitos. Tại sao? Khi miêu tả con này bạn sẽ liên hệ dễ dàng nhất (vì bạn bị đốt nhiều), bạn sẽ có nhiều cảm xúc (emotions) hơn và sẽ trở nên more opinionated về nó. NOTE: Nếu bạn đã nghiên cứu trước đó về con muỗi thì chủ đề này sẽ rất dễ với bạn. Đây là dấu hiệu của việc đọc nhiều dẫn đến improved experience on the world dẫn đến better speaking results. Describe a historical place • What is the place? • Where is it located? • What is the historical meaning of the place? Có thể có nhiều bạn (giống mình) nhìn vào chữ gì đó liên quan đến lịch sử là lại hoảng sợ. Đâu phải ai cũng biết lịch sử và đâu phải bài thi IELTS kiểm tra kiến thức lịch sử của bạn đâu? Again, đây là bài test tiếng Anh chứ không phải test lịch sử vì vậy bạn hoàn toàn okay. Well, to be completely honest with you I don’t study Making history and I’m personally not interested in historical others places. The thing that fascinates me more is the comfortable future, not the past. With that said, I would say the very house that I’m living now qualifies as a historical place as it’s been What it is around for 200 years (bịa ra)

153

Và bạn đã chuyển từ một chủ đề lịch sử sang chủ đề miêu tả căn nhà của bạn. Chỉ cần bạn chém gió thêm một vài điểm liên quan đến lịch sử, ông bà các cụ ra cho nó liên quan là được. Describe an important letter • When did you receive the letter? • From whom did you receive the letter? • Explain the reasons why it is important. Well, to be completely honest with you. I haven’t Making sent or received letters for a long time. I others communicate mostly via emails and cell phone comfortable though and I like that better. Letters? I would say last year I received the letter of What it is acceptance from my dream college. Lại là give context với acknowledge facts. (Haven’t sent or received letters) (communicate via emails bla bla). Sau đó đưa ra một câu trả lời hết sức liên quan đến bản thân của bạn (thư mời nhập học)

CHAPTER 23 now for the meat

154

Chapter 23 - NOW FOR THE MEAT (for speaking part 2) Sau khi chúng ta luyện tập đi luyện tập lại phần Make Others Comfortable. Là lúc chúng ta jump in the meat - Phần trả lời của bạn. Nếu bạn (giống mình) có đọc một số sách về Speaking IELTS các bạn sẽ thấy phần trả lời của họ khá là khuôn mẫu, buttoned-up17 thậm chí đôi khi còn xa vời với chính bản thân bạn. Tồi tệ hơn (Even worse), nhiều bạn còn memorize transcripts. This is a big no-no. Khiến cho cả bài nói bị fractured kể cả khi bạn trúng tủ. Now look. Cái chúng ta cần là một sự thoải mái sau tay lái (comfortable behind the wheel). Giống như lái xe, nếu bạn ngồi phải thoải mái thì mới lái được. Speaking cũng vậy, nếu bạn không thoải mái và tin tưởng nội dung của bạn, bạn sẽ gây tai nạn (cause an accident) Để làm được điều này mình muốn bạn tập trung vào nội dung (focus on the content). Hãy quên hết mấy cái bài mẫu trên mạng hay trong sách đi. Mình xin nhắc lại:

Hãy quên hết tất cả các bài Speaking mẫu trên mạng hay trong sách đi

17

Buttoned-up (adj) là một slang – quá trang trọng (thường một cách không cần thiết)

155

Chúng không áp dụng với bản thân bạn. Nếu bạn bắt mình Speak theo các bài mẫu, chính bản thân mình cũng không làm được và cũng sẽ gặp rất nhiều khó khăn. 2 lý do chính (2 main reasons): First, bạn sẽ có xu hướng compare trình độ của bạn với trình độ của bài mẫu và make a wrong assumption (tự giả định một cách sai lầm rằng) bạn KÉM hơn so với bài mẫu. Từ đó bạn mất tự tin. Sounds familiar? Second, bạn sẽ dễ bắt chước theo cách nói của họ. Mặc dù bạn biết rằng phần nội dung của họ KHÔNG PHÙ HỢP VỚI BẠN. Vậy Kiên Trần ơi phải làm thế nào bây giờ? Hãy tự nghĩ content của bạn. Một cách gần gũi nhất với bản thân của bạn. Đừng bắt chước người khác. Đây là bí quyết Speaking. Bạn bịa câu chuyện của bạn cũng được, miễn sao bạn thấy gần gũi. Nhưng đừng bắt chước người khác. Key words ở đây là bạn phải thấy gần gũi và quen thuộc thì bạn mới nói được. Cho nên mình mới nói rất nhiều người học Speaking hiện nay là học sai cách vì họ HỌC THEO bài của người khác. Ý tưởng của người khác. Big no-no. Nhưng nói thôi chưa đủ, chúng ta phải áp dụng thực tế. Hãy cùng nhau làm các đề Speaking IELTS Part 2. Let’s get up-close and personal.

156

#1. Describe a book you have recently read. You should say: § what kind of book it is § what it is about § what sort of people would enjoy it § and explain why you liked it. Well, to be completely honest with you: I don’t read Making a lot of books recently so I don’t quite remember. others comfortable Hmm, lemme recall… Ahhh, now I remember. Ah-ha, cái này giống chương trước này. Đúng vậy. Chúng ta cùng tiếp tục với phần mà chúng ta bỏ dở.

What is it?

One of those books (that) I’ve recently read and I love very much is called Kien Tran’s IELTS Handbook and it’s a non-fiction.

Tại sao mình lại cho cuốn Kien Tran’s IELTS Handbook vào? Vì mình đoán nó gần gũi với bạn. Nếu bạn là một người chăm đọc sách giáo khoa vì bạn vừa kết thúc bài kiểm tra ở trường. Hãy cho sách giáo khoa đó vào bài nói của bạn. Yes, I’m serious. Mình xin nhắc lại như ở chương trước đó là bạn KHÔNG CẦN LOOK GOOD. Nghĩa là bạn không cần phải nghĩ ra mấy tác phẩm kinh điển nào đó. KHÔNG. Thậm chí một cuốn sách bạn tự bịa ra cũng được. Gần gũi mới là cái bạn cần. Kể cả sách giáo khoa Toán.

What is it about?

18

Well, based off of18 the title, I think you’ll know right away that the book is all about IELTS or English in general.

“Based off of” là cách nói thông dụng thường ngày thay cho Based on ~ (dựa vào/dựa trên)

157

There are so many chapters in the book. I don’t remember the exact number but it’s close to 60.

DONE. 2 ý giới thiệu rất đơn giản mà mình nghĩ ai cũng làm được (nếu họ đủ tự tin) -- Cuốn sách này về IELTS và nó có khoảng 60 chapters. Bạn hoàn toàn có thể bỏ phần (there’re so many chapters bla bla) nếu bạn muốn (If you wish) What sort of people would enjoy it?

I think everyone can read this book and enjoy it. It’s pretty easy to read and it’s not too long. But the group of people that might enjoy the book most is probably students, especially those who plan to take the IELTS exam (Myself included)

Câu này chỉ hỏi một cái rất ngắn gọn đó là Nhóm người nào thích đọc nó nhất. Bạn hoàn toàn không cần phải dài dòng. Hãy dồn hết phần trả lời của bạn cho phần tiếp theo (explain why you like it) There are so many reasons why I love this book.19

Explain why you like it

19 20

First of all, the book is not similar to many of those IELTS books you might find in the marketplace. It’s completely different in the sense that it’s super realistic – you will encounter many practical pieces of advice that you can apply right away in your studying. For example, I’ve learned how to improve my listening skills by simply reading and analyzing the transcript before actually listening20. Just a simple change but the result I’ve gotten has been so impressive. I’m now not afraid of listening anymore.

Nên sử dụng “there are” để bắt đầu phần explain Ví dụ / liên hệ bản thân / chèn cảm xúc

158

Another thing is the author touches on a lot of psychological problems that students may fall prey to21. You know, he pointed out that many students nowadays just follow the popular trend and attend English classes rather than actually study. That was a wake-up call22 for me because I was exactly like that and after realizing that I started to focus more on the progress I was making. Trông rất dài nhưng đừng sợ. Phần này đều quen thuộc với bạn cả và mình nghĩ bạn có thể bắn ra một cách rất tự nhiên và thậm chí 2 phút còn không đủ đối với bạn. Vậy chúng ta cùng đồng ý (so we’ll now all agree that) chúng ta sẽ chọn câu trả lời quen thuộc với chúng ta. Okay? That’s the number one priority. Describe a piece of advice you recently received. You should say: § what the advice was § when this happened § who gave you the advice § and explain how you felt about the advice. Well, I’ve been receiving so many pieces of advice over the years and there’re good ones and there’re Making bad ones. You know, in many different areas. But I others comfortable have to be honest with you, the majority of them are about relationship. HAHA I know right? Đây là phần trả lời từ chương trước đó. Chúng ta cùng tiếp tục với phần thịt.

21 22

Fall prey to (idiom) ~ be at risk of harm That was a wake-up call for me ~ that wakes me up!

159

When this However, I guess I’m gonna talk about23 one of the happened? pieces of advice24 I received last month that (I think) has changed my life from Dr. Michael Greger (the What the author of How Not To Die). advice was He advises25 his readers to follow a whole food plant Who gave based diet. you the advice Chỉ một câu thôi bạn trả lời được 3 cái gạch đầu dòng trên cue card. Đây là điều hoàn toàn bình thường. Cái bạn cần tập trung là phần Explain how you felt about the advice. Lúc đó bạn có thể tha hồ explain cho đến hết giờ. Phần trả lời này tuy không phải là của mình nhưng nó rất thông thuộc với tất cả chúng ta. Kể cả bạn không nhận được cái advice này đi chăng nữa thì bạn cũng dễ liên hệ bản thân. Nếu bạn không liên hệ được, hãy chọn bất kỳ một advice nào bạn liên hệ được. Ví dụ: Lời khuyên mua điện thoại Android hay iOS. Lời khuyên đi du lịch Châu Âu hay Singapore. Lời khuyên nên ăn chế độ ăn nào. Lời khuyên nên ngủ lúc mấy giờ. Lời khuyên nên uống hay không uống sữa. Lời khuyên nên dậy sớm hay không dậy sớm. Bất kỳ cái nào gần gũi. Và như mình đã khuyên ở phần character. Emotions sẽ giúp bạn express your idea.

23

I guess I’m gonna talk about – Vào bài nói một cách tự nhiên Thay vì nói “The advice” – Nên nói One of the pieces of advice I received (tự nhiên hơn và bản xứ hơn) 25 Advises chứ không phải advise, bạn hãy cẩn thận những lỗi nhỏ nhặt như thế này 24

160

When I first received his advice I was totally skeptical like many others26 - because most of the people I know don’t follow this advice and I myself was not clear about what a whole food plant based diet was. But as I kept reading, things started to make sense as he showed all the evidence, facts and statistics about diet, diseases and longevity around the world. He pointed out that a whole food plant-based can prevent or even reverse some of the leading causes of death (such as heart disease, diabete, cancers, brain diseases and you name it) Explain how you felt about the advice

Not only that, I started to understand how unhealthy animal products like meat dairy and eggs were. That was a wake up call for me because I used to eat a lot of animal products and still thought that I ate healthy. And so I stopped eating meat, dairy and eggs. Looking back, I can’t imagine how a book could save my life (literally) and I have given that books to all my loved one in an attempt to convince them to transition to a whole food plant-based diet. I feel so much stronger and more energized now. And the best thing I also realized recently was that I no longer contribute to the pain and suffering of animals. All what I wanna say to Dr. Greger was thank you so much for writing this awesome book and what you have done to the world. s

Lại một lần nữa. Mình biết bạn thấy dài dài là bắt đầu sợ. Đừng sợ. Nếu bạn nhìn kỹ thì bài nói này hoàn toàn ko có gì cả. Vì nó là chia sẻ thật từ mình nên mình biết mình đang nói gì. Nếu bạn cũng có trải nghiệm giống như mình bạn cũng sẽ nói như vậy được hoặc hơn. Đó là sức mạnh của sự liên hệ bản thân.

26

kể lại trải nghiệm bước đầu

161

Nếu bạn chưa từng đọc Dr. Greger. Bạn có thể kể về một lời khuyên mà bạn đã đọc được cũng về whole food plant based từ bất kỳ cuốn gì bạn đã đọc. Thuật lại trải nghiệm của bạn từ khi bắt đầu cho đến khi kết thúc. Thông thường nó sẽ trải qua các giai đoạn sau:

At first, I was skeptical. Next, as I kept reading, I started to realize blah blah. And I also realized bla bla. Finally, thank you for that advice. Hãy đọc lại phần trả lời ở trên bạn sẽ nhận ra đúng cái pattern này. Chúng ta hãy thử một ví dụ khác cũng đề này luôn.

162

#2. Describe a piece of advice you recently received. You should say: § what the advice was § when this happened § who gave you the advice § and explain how you felt about the advice. Well, I’ve been receiving so many pieces of advice over the years and there’re good ones and there’re Making bad ones. You know, in many different areas. But I others comfortable have to be honest with you, the majority of them are about relationship. HAHA I know right? When this However, I guess I’m gonna talk about one of the happened? pieces of advice I received last month from my brother who is an expert in cell phone. What the advice was As I asked him what cell phone I should buy, he advised me to buy an iPhone running iOS rather than Who gave an Android phone. you the advice Giờ mình chuyển thử sang Advice về mua điện thoại. Có lẽ sẽ liên hệ tốt được với rất nhiều bạn. Và tới phần trả lời chính, chúng ta sẽ follow cái tư duy mình vừa giới thiệu ở trên: At first, I was skeptical. Next, as I kept reading, I started to realize blah blah. And I also realized bla bla. Finally, thank you for that advice.

163

When I first received the advice I was so skeptical like many others. So many of my friends are using Android phones and they all told me to buy one instead of an iPhone. His advice really got me confused.

Explain how you felt about the advice

But as I kept researching and eventually using an iPhone, I started to realize that all of my friends were wrong because iPhone is such an amazing phone. First of all, it’s very easy to use. I mean, it only took me 1 hour to figure out everything on the phone (the setting, the features, the apps and all that). Second of all, the design is outstanding. Unlike my android phones, the iPhone is so sleek and elegant. Bla bla blah Bla bla bla I’m so grateful for his advice. Otherwise, I would have bought an Android phone and might waste my money for nothing.

Vậy là bạn đang chuyển đề bài từ ADVICE sang quảng cáo điện thoại. Mà quảng cáo thì dễ hơn nhiều. Nó quá gần gũi với cuộc sống của bạn. Nó dễ nói và nó đến từ cảm xúc. Lối tư duy này sẽ giúp cho đề Speaking 2 của bạn dễ một cách không thể dễ hơn. Trong khi người khác loay hoay với phần trả lời, bạn đã hoàn thành xong bài nói và hài lòng với kết quả của mình. Tất nhiên bạn không chỉ áp dụng cái lối tư duy này cho bài advice. Bạn hoàn toàn có thể áp dụng cho nhiều bài khác nữa.

1. At first, I was so skeptical like many others 2. But as I kept researching, I realized that 3. Also, I realized that

164

4. Now I feel (BLAH BLAH)

Hãy cùng khám phá những bài tiếp theo.

165

#3. Describe an exercise you know. You should say: § what it is § how it is done § when you first tried it § what kind of people it is suitable for § and explain why you think it is a good exercise. This is a very good question and I, in fact, encourage you to ask more of this question because I think we Making can all agree that exercise is vital to our health. And others exercising is not just for anyone to keep fit physically comfortable but mentally as well. There are a lot of exercises that I know. What is it? When you first tried it What kind of people it is suitable for How it is done

However, it would say the easiest and yet most effective one is jogging. I don’t really remember when I first tried it but I would say it was pretty long ago. Jogging, I believe, is suitable for everyone

All what you need to have are a pair of shoes and a good attitude.

Vậy là bạn đã giải quyết nhanh gọn 4 câu. Đúng vậy, bạn muốn giải quyết thật nhanh những câu hỏi dễ và tập trung vào câu quan trọng nhất.

166

Although I haven’t done so much research particularly on jogging, plenty of people have reportedly said that their health and resilience have improved significantly. I don’t know the exact reason but I’ve heard that you burn a lot of fat and detox your body from doing so. Like when you’re sweating, all the toxins inside you are being removed, leaving you a clean inner body. Explain why Jogging, as I said earlier, is wonderful because it’s so easy. You don’t have to buy expensive it’s good equipment or pay for a gym membership. As long as you have a pair of shoes and a good attitude, you can exercise within seconds. For me personally, I love jogging not just because of good health but also good relationships. I’ve made a lot of friends who have the same interest in jogging as I do and so we usually jog with one another and to me that’s really the true beauty of jogging. Nào hãy cùng nhìn vào phần trả lời của mình. Although bla bla, I don’t know the exact reason but bla bla bla For me personally, I feel so and so Đây là cách mình muốn bạn tiếp cận câu hỏi. Một cách rất cẩn trọng. Mặc dù tôi ko biết nhiều nhưng. Tuy tôi không biết nguyên nhân tại sao nhưng có vẻ bla bla. Với tôi, tôi cảm thấy bla bla. Và bạn sẽ thấy đây là cách tư duy ngôn ngữ tiếng Anh. Giả vờ như kiểu không biết gì, sau đó bạn nói một tràng những thứ bạn biết. Như vậy lúc nói bạn sẽ thấy thoải mái hơn nhiều. Bạn không cảm giác sợ

167

hãi khi nói sai vì bạn đã ACKNOWLEDGE ngay từ đầu là bạn không biết nhiều về nó. Right?

168

Đây là các Phrase (thế võ) mà mình muốn bạn luyện tập thật nhiều. 1. Although I haven’t done much research particularly on (BLAH BLAH), I’ve heard that (BLAH BLAH) 2. I don’t know the exact reason but what I’ve seen was (BLAH BLAH) 3. For me personally, I (love/like/hate) (BLAH BLAH) Hãy cùng luyện tập 3 cái phrases này để nó thực sự trở thành thói quen của bạn và bạn có thể bật ra bất cứ lúc nào. #4. Describe a gift you recently gave to someone. You should say: § what the gift was § who you gave it to § what occasion the gift was for § and explain why you chose that gift. Well to be completely honest with you, I actually like the topic because we can all agree that giving is the Making way of life and giving (instead of taking) is what others makes us happy and what makes the world a better comfortable place. I do give a lot of my stuff to who I care most about and even who I don’t know personally. The most recent gift that I recently gave was an What it is iPhone. To whom you have it to

And it was for my brother

Thật ngắn gọn. What occation?

On his birthday

169

Rất ngắn gọn.

170

Although I haven’t done much research on what he would like on his birthday, I’ve heard that the new iPhone was incredible and so many young people like my brother want one. I don’t know the exact reason why young people love it but what I’ve seen was that it’s a premium product on the cell phone market. And you can do a lot of things on tiny phone (which I think is amazing) because I used to carry a big laptop Explain why (which was heavy and so inconvenient) so I would I chose that say that that gift would be appreciated by him gift because I though I was gonna make his life easier. (You know and) he did appreciate it so much and that was exactly what he wished on his birthday fortunately. I know it may sound a little bit materialistic but I hadn’t been giving him anything of high value for a long time and because he was trying hard to be a good person, he deserved that For me personally, if I received similar gift, I couldn’t be any happier. Hi vọng mọi thứ đã trở nên dễ dàng hơn với bạn. Từ miêu tả một món quà, bạn dường như đang “quảng cáo” về chiếc iPhone. Mà quảng cáo thì dễ hơn và có cảm xúc nhiều so với miêu tả. The point here đó là bạn phải chọn thứ mà bạn biết rõ về nó và thật quen thuộc với bạn. Một lối tư duy nữa cũng phổ biến trong đầu của người bản xứ đó là: I know it may sound a little bit (BLAH BLAH- BAD) but (BLA BLAreason) Bạn sẽ thấy mình dùng khá nhiều trong phần Speaking.

171

172

#5. Describe a journey that didn’t go as planned. You should say: § where you were going § how you were travelling § what went wrong § and explain what you would do differently. Well, to be completely honest with you, I don’t go Making on a journey so often because of my busy work others schedule. Even if I do go on a journey, things are comfortable usually in good order so I’m NOT gonna talk about the kind of journey Where it was you’re thinking but my journey to the University. How you were travelling

Any journey starts with a goal and my goal was to get accepted into a prestigious university in Vietnam. And to do that, I have to study hard.

Ngắn gọn. Trả lời câu hỏi trực tiếp: What went wrong was that I did not study as planned. Instead, I got distracted and played games day and night. What went wrong

That really affected my progress and jeopardized my chance of getting into my dream university. But at that time I wasn’t able to think that through27. My final result was really bad (as you’ve probably guessed) and so I got rejected.

Explain what you 27

If there was a time machine28 that could take me back to the past, I would delete my game accounts

I wasn’t able to think that through ~ tôi không nghĩ được đến vậy If there was a time machine ~ Đây là câu tưởng tượng không có thật (Điều kiện loại 2) vì vậy phải chuyển hết về dạng PAST (Could/Would/Was etc) 28

173

would do differently

(and all other distractions for that matter) so I could focus on my study. I know that it was too late but at least29 I realized that I was all my fault and so after I failed, I started over and decided to retake the test. That time around30, there was no games, no Facebook, and no hanging-out-with-friends. I was totally committed to my goal of getting into my favorite university. And I studied day in and day out. I got up at 6:00AM every day to study and went to bed late. As a result, I finally got accepted and all the efforts paid off. Now I realize that I have to be 100% committed if I want to get anything in life. And that was my journey.

Bạn đã chuyển Journey từ một chuyến du lịch sang một cái Journey mà bạn quá quen thuộc. Kể cả bịa bạn vẫn có thể bịa dễ hơn nếu tìm được một thứ gì đó liên hệ được. Thứ mình muốn bạn nhận ra ngay lập tức đó là bạn sẽ chủ yếu dùng PAST TENSE vì bạn đang thuật lại. (What went wrong was that I did not…) (I got distracted and played games…) Chỉ những đoạn bạn rút ra kết luận trong hiện tại bạn mới dùng PRESENT TENSE (Now I realize that I have to be 100% committed...)

29

I know that it was too late but at least ~ bạn muốn acknowledge để tăng uy tín của bạn (tư duy tiếng Anh) 30 That time around ~ Lần này.

174

Đầu bạn phải có một cái công tắc giống như công tắc điện ON OFF. Biết khi nào bạn đang thuật lại câu chuyện (PAST TENSE) và khi nào bạn đang KO thuật lại câu chuyện (PRESENT TENSE).

175

#6. Describe someone you respect. You should say: § who the person is § What you know about this person § and explain why you respect this person. Well, there’re so many people around me that I Making respect. In other words, I respect everyone. Even others those who have no special relationship with me in comfortable any way. I still respect them. And I’m gonna talk about someone I don’t even Who the know in person but I respect him very much -- Dr. person is Michael Greger (who is the author of How not to die) Chà chà, mình lại bắt đầu Make others comfortable bằng cách nói một cách chung chung nhất về vấn đề Respect. Đưa context cho giám khảo. (so many people that I respect, I respect everyone) Sau đó mình trả lời luôn câu hỏi “WHO THE PERSON IS”. Bạn có thể thấy mình đã nói về Dr. Michael Greger ở một chủ đề khác rồi. Nhưng ở chủ đề này vẫn có thể áp dụng được y chang. Hãy lái đề bài sang mong muốn của bạn. Đừng để đề bài lái bạn.

Hãy lái đề bài sang câu trả lời mong muốn của bạn. Đừng để đề bài lái bạn. What do you know about this person?

31

I know it might sound a little bit weird but31 I don’t know much about his personal life or his family. He’s a doctor and the reason he became a a whole plant food advocate is that he understands that a whole food plant-based diet is superior to any other diets.

Lại sử dụng chiến thuật Acknowledgement

176

Giới thiệu sơ qua một cách rất chung chung. Chiến thuật của chúng ta là dồn hết câu trả lời cho phần chúng ta cho là quan trọng hơn (explain why you respect him) There are so many reasons why I respect him so much First of all, he’s a very knowledgable guy (I would say he’s an expert in nutrition). He spends most of his time sifting through all the nutritional studies and research and package that knowledge into small bite-sized digestiable pieces so that everyone (even those who has no background whatsoever) can understand and be able to make more wellinformed decisions when it comes to grocery shopping. Second of all, the thing that really makes him stand out is that he doesn’t have any conflict of interest Why you respect him that might impair his integrity. If you go on his website, which is NutritionFacts.Org, you will see that he doesn’t try to sell anything to you nor get sponsored by any organizations. Which I think is key because there’re tons and tons of doctors out there who are influenced by the lucrative industries such as meat and dairy. Some of them even say meat and dairy are essential while in fact they’re not (based on research and data) I personally benefit tremendously from his work. I’ve changed my diet and lifestyle and now am helping others to be informed about food they get into their bodies. Without him, I would have still believed that meat dairy and eggs were the way to go. Giờ chúng ta sẽ nói kỹ hơn về phần nội dung chính (the meat). Mình chia thành 3 phần: Knowledgable / Doesn’t have any conflict of interest / và I personally benefit.

177

Bạn sẽ sớm nhận ra đây là lợi ích của đọc sách. Chính vì mình đã đọc cuốn sách này của ông ý và nghiên cứu về ông này rồi (Experience on the world) mình có thể trả lời rất đầy đủ và có thông tin. Không chỉ trong đề này và còn nhiều đề khác nữa. Mình vẫn có thể lái sang vấn đề này một cách mượt mà. Describe a piece of advice you received (follow a whole food plant based) Describe a book you've recently read (how not to die -> whole food plant based) Describe a person you know (Dr. Greger - how not to die - whole food plant based) Describe a lifestyle you know (whole food plant based lifestyle) Describe a hobby (cooking, I love food, whole food plant based)

Hãy chọn một hoặc một vài sở thích mà bạn thật đam mê, nghiên cứu kỹ về nó ở nhiều khía cạnh. Sau đó lái đề bài về sở thích của bạn. Bạn biết tại sao mình lại nói rất tốt và nhiều từ khó về chủ đề này không? Vì mình đã lặp đi lặp lại cái giai thoại này cả trăm lần rồi. Có thể phần trả lời của mình trông hơi phức tạp với một số bạn nhưng với mình nó là thứ gì đó cũ kỹ. Vì mình đã áp dụng và nói rất nhiều nên mình đã quá quen thuộc với nó. Nếu bạn không tin hãy thử nghĩ đến một sở thích hay đam mê bất kỳ của bạn. Bạn có xem đá bóng? Bạn có chơi đàn? Bạn có follow một nhóm nhạc KPop nào? Nếu có, bạn hãy thử nhớ lại xem bạn đã lặp đi

178

lặp lại một vài cái giai thoại bao nhiêu lần mỗi khi gặp người khác có cùng sở thích với bạn? Rất nhiều.

#7. Describe one of the shopping centers you often go to • What is it? • How often do you go to the center? • Why do you often go to it and its characteristics?

Well, to be completely honest with you I don’t usually go shopping and even if I want to, there Making aren’t any shopping centers in my area. The best others comfortable thing you can find there is just some local groceries where people buy food and other necessities. So I’m gonna speak mostly about the one I like best. What it is Its name is WHOLE FOOD store. Trả lời thật nhanh gọn. How often do you go?

I don’t go that often because my mom does all the shopping. For me, I would say 2-3 times a month.

Thật nhanh gọn.

179

Well, first of all, as the name implies, the store only sells WHOLE FOOD so that's what I like best about the place. In there, you'll see all kinds of food, mostly plant food, (which I love)32. I love all the colors from the fruits and especially the green one from veggies. Those33 really attract my retina big time from the moment I walk in the store34. I love food and that's one reason I go there. But what I truly fall in love with is whole plant food, which the store specializes in35. Why?

Have you ever heard of all the benefits of whole plant food?36 I have and I'm very big on37 health and nutrition. They can prevent so many leading causes of death such as heart disease, cancers, diabetes, stroke and stuff like that. That's why I love going to the store so much because I know it's doing the right thing for public health unlike many other stores and restaurants selling junk food that jeopardizes people's health. But if they're giving so much value, the food must be expensive right?38 NO, all the prices are

32

Tập xây dựng thói quen nói WHICH ở cuối để tăng details và tính liên quan (which I love, which I hate, which is very nice, which is not bad) 33 Sử dụng Those thay vì That vì bạn đang refer tới “Colors” – số nhiều. Đây là lỗi quen thuộc. 34 Tập thói quen sử dụng ngôn ngữ tượng hình tả thực – “From the moment I walk in the store ~ ngay từ giây đầu tiên bước vào cửa hàng) 35 Sử dụng which ở cuối, đưa thêm details và tăng tính liên quan 36 Tự đặt câu hỏi tu từ và tự trả lời ~ Tăng engagement. 37 I’m very big on = I’m very serious on. 38 Lại tự đặt câu hỏi tu từ và tự trả lời. Ngoài ra đây cũng là một dạng của ACKNOWLEDGEMENT

180

reasonable. I know it might seem ridiculous39 but that's true. If you ever have a chance to visit my town, definitely visit Whole food store. it would not disappoint you. Lại là giai thoại whole plant food mình đã lặp đi lại cả trăm lần. Ở đây bạn thấy mình sử dụng - I love it because - The reason why I love it bla bla - That's why I love it so much bla bla Bởi những cách nói này giúp mình nghĩ lý do tại sao mình thích nó (trả lời trực tiếp câu hỏi) và thậm chí giúp mình communicate cái emotions của mình khiến cho bài nói trở nên hấp dẫn và chuẩn hơn nhiều. Chưa hết mình sử dụng WHICH ở cuối câu để đưa thêm thông tin và tăng tính liên quan. Đôi khi bạn cần thêm một chút TỰ HỎI TỰ TRẢ LỜI kiểu - Have you every heard of all the benefits bla bla. I have and I bla bla - But if they're giving so much value, the food must be expensive right? -> acknowledgement (trả lời câu hỏi trong đầu của giám khảo) - I know it might seem ridiculous but (lại là acknowledgement) Câu cuối cùng là một dạng câu goodwill. Hứa hẹn. Kiểu như nếu có dịp hãy đến thăm cửa hàng đó. (If you ever have a chance to visit my town, definitely visit the store, you will not be disappointed) Trên đây đều là những SCRIPT bạn rất hay gặp trong tiếng Anh. Có thể bạn chưa quen với nó nhưng trong quá trình đọc cuốn sách này 39

Lại là acknowledgement – (I know it might seem bla bla but)

181

chắc chắn bạn sẽ sớm xây dựng thói quen sử dụng lối suy nghĩ này. Vì nó không có gì mới mẻ cả. Nó sẽ lặp đi lặp lại (như một dạng văn hoá)

182

#8. Describe one of your neighbours • When did you become neighbours? • Do you often meet? • State whether your neighbour is a good one.

Well to be completely honest with you, I live in a place where doors are closed all year round. Making Everyone around my family minds his or her own others comfortable business. It is that quiet. So I don’t know many neighbors in my neighborhood. With that said, I do know one guy living near me and When did you he really has the same lifestyle as I do. And we become began to know each other since last year. neighbour? Lại là script quen thuộc: Tôi chả biết gì nhưng tôi sẽ nói về bla bla He really has the same lifestyle as I do (lái đề bài về whole food plant based) Do you often meet?

Since then, we meet each other at least once a week

Trả lời ngắn gọn.

183

I would say he's not a good neighbor. But he's the best one in my view. (Pha trộn một chút hài hước)

Whether your neighbour is a good one

As I said earlier, we have the same lifestyle, especially when it comes to40 food. We all love whole plant foods because they happen to be healthy and are full of fiber, antioxidants, vitamins and minerals. One of the reasons why he's my best neighbor is that he has inspired me to follow a healthy diet. And as a saying goes, if you want to be better, hang out with people who are better than you. That's so true because I've improved my diet a lot since I knew him. Not only that, he's taught me how to cook plant food. He's a great cook (by the way) and his dishes are super delicious. When being asked where he learned all the cooking skills, he said to me that he learned all of those on YouTube. And he always shares with me all what he knows. In other words, he doesn't hide anything. I find him more trustful and interesting than many other people I know. I myself feel happier over all and I really value the relationship so much.

Và câu trả lời bây giờ đã mang màu sắc của đam mê của chính mình. Với bạn nó có thể là đá bóng, chơi cờ hay chơi đàn. Bạn càng lái đề bài vào sở thích hoặc những thứ bạn thấy quen thuộc bạn càng thấy dễ bấy nhiêu và ngôn ngữ của bạn cũng sẽ càng chuyên môn. Một số cụm từ bạn thấy mình dùng nhiều (bạn nên NOTE lại)

Especially when it comes to () – đi vào chi tiết. Tập thói quen sử dụng 40

184

As I said earlier, That's so true because Not only that One of the reasons why bla bla is that When being asked bla bla, he said In other words (dùng để nhắc lại và nhấn mạnh luận điểm) I myself / I personally feel (Thường dùng để kết thúc, mô tả trải nghiệm của bản thân) Especially when it comes to (đi vào chi tiết)

185

#9. Describe an unexpected event. You should say: § what it was § when it happened § who was there § why it was unexpected § and explain why you enjoyed it. There are so many unexpected events going on in life because life is full of uncertainty. Some people Making may view unexpected events as negative, (to me) others comfortable they can be either positive or negative or even both. Either way, they make life much more interesting. Dành vài giây để bullshiting around chủ đề unexpected events. Bạn nghĩ gì về nó một cách chung nhất? Cái gì hiện ra trong đầu bạn khi người ta nhắc đến nó. Hãy nói một cách tự do, chung chung. What it was There was an unexpected event happened to me last year and it was that my Facebook account was / When it happened hacked. Truyện bịa ra. Nhưng bạn thấy không? Mình không hề nghĩ ra câu trả lời to tát cho câu trả lời này kiểu như: Someone died, I got a new job, I got accepted into university etc. Cứ cái gì gần gũi với bạn là bạn trả lời thôi. Với mình chủ đề này dễ nói. Mình nghĩ ra câu chuyện “Facebook account was hacked”. Sau đó mình đặt bản thân vào tình huống đấy và kể lại. Bạn hãy nhớ là phải dùng PAST TENSE (vì bạn đang kể lại) Who was there?

When that happened, no one was there. I was all alone.

Trả lời nhanh gọn. Why it was To me, it was totally unexpected because I unexpected remembered that I never shared my password to

186

anyone nor logged in on any computers except mine. Trả lời nhanh gọn. Frankly, I did not enjoy it at all41 because42 all of my important information and contacts were on Facebook.

Explained why you enjoy it

(You know) I started wondering43 What would happen if the hacker used the info for his or her44 personal gains? For example45, he or she or maybe they could pretend to be me and ask my friends for money. That would be catastrophic if that happened because then it would be me who lost all the image and my friends who lost the money. Then I had46 to go through all the verification and reporting procedures47 to take my account back. I was sooo worried at that time48 and I constantly emailed Facebook staff to address my problem. And you know what happened?49 They did not reply me for 5 days!!!

41

Nói ra sự thật về cảm giác của bạn luôn Because: Tập thói quen sử dụng because (giải thích rõ ràng tại sao) 43 I started wondering what would happen if – đặt tình huống giả định 44 he or she / His or her: Phải sử dụng như vậy vì trước đó bạn giả định The Hacker là số ít 45 For example: Tập thói quen đi vào chi tiết (tăng tính thuyết phục) 46 Had to: Nhiều người sẽ nhầm là “Have to” nhưng hãy nhớ đây vẫn là kể lại câu chuyện trong quá khứ. 47 Verification and reporting procedures: Nếu bạn có kinh nghiệm sử dụng Facebook bằng tiếng Anh, những thuật ngữ này sẽ rất quen thuộc với bạn => Experience on the world. 48 At that time ~ cụm từ hay dùng khi kể chuyện 49 And you know what happened? ~ tự đặt câu hỏi tự trả lời (tăng engagement) 42

187

That was why I was sooo furious at them I sweared to never touch Facebook again in my life, EVER! 50 But after a few days, another unexpected thing happened, and you know what it was?51 YES, I created another Facebook account and continued using Facebook to this day. Facebook is that addictive. Đặt vị trí của bạn vào vị trí của câu chuyện của bạn. Sau đó nghĩ ra các diễn biến hay ho. Cứ bịa ra miễn sao bạn thấy hấp dẫn. Hoặc nếu bạn không đến mức sáng tạo đến vậy thì cứ đặt câu hỏi WHAT IF WHAT IF, mình sẽ làm gì nếu chuyện đó xảy ra với mình. Bài nói ở đây liên quan đến kể chuyện vì vậy mình muốn bạn note lại một số từ nối quen thuộc mà mình hay dùng ở trên. Hãy để ý mình sử dụng nhiều: Because For example Câu hỏi tu từ: “And you know what happened next?” “and you know what it was?”

50 51

Chèn cảm xúc rất tốt And you know what it was – Lại tự đặt câu hỏi tự trả lời

188

#10. Describe a museum You should say: • when you visited the museum • describe the museum • how you felt after going there Để mình đoán. Nếu đề thi vào chủ đề này chắc chắc một vài bạn sẽ choáng mất vài giây. Nhưng nếu bạn đã đọc cuốn sách này và follow lời khuyên của mình thì bạn sẽ thấy chủ đề nào cũng có thể "bẻ" được. Thực tế bạn KHÔNG cần biết đến một cái museum nào vẫn có thể miêu tả được, cũng không cần biết đến TÊN của nó luôn. Hãy bịa ra một cái tên bất kỳ nào đó bạn thích. Remember: Đây là bài kiểm tra English chứ không phải Sự thật. There are quite so many museums in my hometown Making and unfortunately I don’t have time to visit them all. others I have only visited a few of them. And to be honest comfortable with you, I didn’t really enjoy the experience. Khởi đầu bằng There are là một cách thông dụng. Sau đó cứ trình bày sự thật là “Unfortunately I don’t have time to visit them all”. When you visited the museum

But I’m gonna speak about the museum I visited very recently named The Prehistoric Museum

Thông thường khi bạn bắt đầu vào bài nói chính, bạn sẽ sử dụng “But I’m gonna talk/speak about bla bla called bla bla”. Chỉ ngắn gọn vậy thôi xong chúng ta sẽ chuyển sang phần khác.

189

As the name implies, the museum portrays a prehistoric period of time where humans did not exist. [BIG] It's quite big actually so when you first walk in you'll be a little bit awestruck because the space dedicated to exhibiting all the objects is just huge.

Describe the museum

[DINOSAURS] So what did we have during that period? Yeah, dinosaurs and some other creatures as well. I wish you could imagine the mightiness of the dinosaurs by just looking at their skeletons, they're huge. And I was trying to convince myself that these bones were man-made but as the guide told me they were all real, coming from real dinosaurs. So I was shocked learning that I was looking back millions of years. That was just too much for me to process. [PEOPLE] Because of its awesomeness, the museum attracts so many tourists from both inside and outside the country. I've seen tourists with different skin colors and cultures, which I think is very cool. [SOUVENIR SHOP] At the exit, like many other museums, there's a souvenir shop where you can buy some gifts for your friends at home who couldn't join the trip. I liked those gifts but they were too expensive so I just passed.

Ở trong phần planning, chúng ta sẽ chia thành 4 ý chính ở đây. BIG, DINOSAURS, PEOPLE và SOUVENIR SHOP. Tại sao mình lại chọn 4 ý này? Vì chúng rất dễ miêu tả, chúng gần gũi và giúp bạn tưởng tượng dễ dàng.

190

Hãy đọc kỹ bài này. Bạn sẽ thấy những điểm sau: Mình chèn cảm xúc và kể trải nghiệm khá nhiều trong bài nói. “I wish you could imagine” “I was trying to convince myself that” "So I was shocked learning that" "That was just too much for me to process" "So when you first walk in you'll be a little bit awestruck" "[tourists] which I think is very cool" "I liked those gifts but they were too expensive" Mục đích của mình là mình muốn QUẢNG CÁO / INFORM giám khảo đến cái Museum này. Cho giám khảo thấy nó tuyệt vời thế nào (mặc dù nó không tồn tại và mình cũng chưa từng đến nơi này) Mình cũng sử dụng nhiều từ nối như Because / So mà mình đã giải thích ở phần SCRIPT tại sao nên dùng. For me, that was an amazing museum and I How you encourage everyone to visit it when he or she has a felt after going there chance. Và kết thúc bài nói bằng một câu goodwill (cũng là câu trả lời câu hỏi luôn). “I encourage everyone to visit it when he or she has a chance.” Bạn nên note lại câu này và nói đi nói lại nhiều lần vì khả năng cao bạn sẽ dùng nó trong bài thi.

191

#11. Describe a famous person in your country Who this person is How you know this person What this person is famous for And explain why you like this person Bạn có biết anh chàng XYZ không? Bạn trả lời “KHÔNG, anh ta là ai?”. Mình nói: “Ơ hay, XYZ nổi tiếng thế mà bạn không biết à?” Và bạn trả lời: “Cứ nổi tiếng là ai cũng phải biết đến à?” Và bạn đã đúng. Đề bài này là Describe a famous person in your country. Có thể chuyển thành “Describe ANY person you like because the examiner doesn’t know anyway” Đúng vậy, Đúng vậy, the examiner DOESN'T know cho nên bạn có thể miêu tả ai tuỳ bạn. Mẹ bạn đi. Bịa ra. Oh, I gotta be honest with you. There are so many famous people in my country. Some of them Making possess some talent (like singing or dancing), others others comfortable do not. At the end of the day, they're all famous people. Lại bullshiting around chủ đề này. Sử dụng “there are”. Bạn nói gì cũng được tuỳ bạn. Miễn sao nó chung chung. Who this person is

But today, I think I’m gonna talk about my mom, who is also a famous person.

Lại tiếp tục vào đề bằng câu: “I think I’m gonna talk/speak about bla bla”. Như thường lệ, đây là một câu bạn cần trả lời ngắn gọn để dành thời gian cho phần khác.

192

How you know that person

/// câu trước của bạn trả lời cả 2 ý rồi nên bạn có thể bỏ qua phần này. I know it might sound a little bit strange to you BUT my mom is very famous on Facebook.

What this person is famous for

She got 10 million followers on Facebook. I would say she's very talented in many areas but what she's most famous for is her cooking skills. In other words, she teaches people to cook gourmet dishes.

Câu đầu tiên là câu acknowledgement quen thuộc: “I know it might sound a little strange to you BUT…” Mình sử dụng ví dụ Facebook vì nó đều quen thuộc với chúng ta. Còn về bao nhiêu followers. WHO CARES??? Nên bạn cứ thoải mái, 100 triệu, hay 1 tỷ tuỳ bạn. The examiner DOES NOT care. [SHE'S MY MOM] I like this person because obviously she's my mom. I inherently respect52 and love her. Explain why [DELICOUS] Second of all, all of her dishes are out you like this of this world53. She really54 has the talent in cooking person although she did not go through any culinary training courses or anything like that. All what she did was55 she got inspired by the people on YouTube, one of them is Gordon Ramsay. I think

52

Inherently respect ~ một cách vốn có, vốn dĩ Out of this world (idiom) = Very delicious 54 Sử dụng REALLY để nhấn mạnh và tăng emotion. 55 Lưu ý ở đây sử dụng PAST TENSE vì kể lại quá trình học 53

193

you might know this guy56 because he appears on MasterChef. [PASSION] But anyway, aside from her cooking talent, I respect her for her passion in cooking. You will see the determination and passion in her eyes when she cooks. She's always so excited with all the ingredients. And I believe that's what gets her so many followers on Facebook. If you're passionate about something, you inspire other people around you. So my mom did that very well without much effort. If you wanna get inspired, definitely check out her Facebook page in the future. Mình chia nhỏ phần trả lời thành 3 ý chính để không bị lose track. [SHE'S MY MOM] -> That's why I love her [DELICIOUS] -> Her dishes are delicious [PASSION] -> She has the passion Bài nói của bạn chỉ cần xung quanh 3 ý này là xong. Nên nhớ chèn cảm xúc của bạn vào và cố gắng thuyết phục giám khảo hiểu, giống như kiểu bạn đang cố gắng quảng cáo trang Facebook của mẹ bạn vì nó rất interesting. Ở đây mình lại nhắc đến YouTube, Facebook, Gordon Ramsay. Đều là những thứ quen thuộc cả. Hãy tận dụng bất kỳ thứ gì bạn thấy quen thuộc và nói về nó + liên kết với chủ đề mà bạn đang nói. Câu cuối kết thúc thường là một câu Goodwill tạm biệt kiểu:

56

Đây là một dạng acknowledgement (~ I think you might also know thí guy)

194

If you also want it, definitely check this out.

195

#12. Describe an advertisement you have seen/heard recently You should say: When and where you saw it What was advertised What the contents of the advertisements were And explain how you felt about it Kien! Nếu là person hay book thì dễ, còn advertisement thì sao? Làm thế nào để tìm được một chủ đề liên hệ dễ dàng? Bạn có thích chơi game không? Hay bạn thích ăn gì? Hoặc bạn có dùng Facebook không? Hằng ngày chúng ta thấy rất nhiều quảng cáo xung quanh, từ ngoài đường cho đến cái màn hình điện thoại nhỏ xíu. Cái gì khiến bạn nhớ nhất? Nếu không thể nghĩ ra, hãy bịa ra một cái quảng cáo mà bạn thích. Game đi. Oh I gotta be honest with you, I see hundreds of advertisements every day of my life. And I believe Making others this is also the case57 for you. I don't know if you comfortable enjoy advertisements or not but for me generally, I do enjoy seeing advertisement. Không có gì khác cả. Vẫn là một cách giới thiệu mở màn chung chung để khiến examiner thoải mái. Nhưng bạn hãy chú ý đến câu acknowledgement mình sử dụng: "I don't know if you enjoy advertisements or not but" When and where you saw it

SO, I’m gonna talk about an advertisement I saw just yesterday on Facebook.

Trả lời nhanh gọn.

57

This is also the case for you ~ This also applies to you

196

What was it?

And it was58 about a new strategy game just released.

Rất nhanh gọn. Giờ vào phần chính. Bạn hoàn toàn có thể kết hợp 2 câu hỏi cuối vào làm một. [SHORT] It was a very short movie coming out of nowhere. I think the game producer paid Facebook to advertise so that was how the ads reached me. [CAPTIVATING] But it was really really captivating. Once you see it, it's hard to ignore because the movie showed an actual fight between two kingdoms. They used a 3D graphic and the graphic was so detailed and colorful. You know, What the contents of the I'm an adult and I was attracted to that, let alone advertisements children. So I feel like the way they advertise it were was really smart and cost-efficient. 59 And explain how you felt about it

[RESULT] As you've probably guessed, I clicked on the download button to download the game into my iPhone. I couldn't believe it was free. But as I played, I realized that if I wanted to really enjoy the game ot its fullest, I would have to pay for certain items. From that moment, I realized that the game was not enjoyable anymore. [FINAL THOUGHTS] But anyway, I think the way they advertised it was effective, not like any one I've seen on TV. If you happen to see it, you probably won't be able to escape it easily.

58 59

Bạn đang nói về quá khứ Liên hệ bản thân

197

Ở bài này mình chia thành 4 phần chính: SHORT, CAPTIVATING, RESULT and FINAL THOUGHTS. Nếu bạn hay chơi game hoặc hay xem quảng cáo game trên Facebook chắc bạn sẽ tả thật hơn cả mình. Lưu ý, mỗi lần miêu tả, hãy giả định rằng giám khảo ko hình dung được ý bạn nói. Vì vậy bạn nên mô tả rõ ràng hơn: It was a short movie coming out of nowhere: Chưa rõ ràng => I think the game producer paid Facebook blah blah -> Rõ ràng hơn. But it was captivating (chưa rõ ràng, HOW???) => Once you see it, it's hard to ignore (đã rõ ràng hơn, nhưng vẫn có thể phát triển thêm) => Because the movie showed an actual fight between two kingdom => Rõ hơn rất nhiều. Ở cuối phần captivating mình còn mô tả thêm: "You know, I'm an adult and I was attracted to that, let alone children" => Tăng tính thuyết phục Bài học rút ra đó là bạn cần hình dung và giả định giám khảo chưa hiểu hết ý bạn nói (mặc dù có thể bạn hiểu hết nhưng giám khảo không hiểu bạn). Chính vì thế, tả thực, liên hệ trực tiếp với giám khảo. Sử dụng Because, Sử dụng I think, sử dụng I feel like.

198

#13. Describe an interesting tradition in your country You should say: What the tradition is When do you celebrate it How do you celebrate it And explain why it is interesting Như mình đã nói ở trước đó. Cứ nhìn thấy mấy cái Tradition là y như rằng đầu não chúng ta hoảng loạn. Đó là lý do chúng ta cần đến các biện pháp hỗ trợ. 1. Bịa ra một cái bất kỳ, tưởng tượng và nói về nó. 2. Có sẵn một cái profile (đã chuẩn bị ở nhà) Nếu để bịa ra một trải nghiệm hay một đồ vật hoặc một game thì chắc là dễ với nhiều bạn. Nhưng còn tradition thì sao? Đó là lúc chúng ta cần đến Profile (that's when a profile comes into play) Vậy những chủ đề mà bạn biết rằng bạn không thể tưởng tượng được, hãy chọn trước ở nhà. Tìm hiểu qua về nó (tăng experience on the world) để có input, sau đó bạn mới có thể nói dựa trên cái profile được. Ở đây mình đã có Profile trong excel của mình rồi. Đó là cứ khi nào đề bài nói đến Tradition thì mình sẽ nói về Ancestor Worship (tục lệ thờ ông bà tổ tiên) - Vì nó gần gũi nhất và dễ nói nhất. Nếu bạn có cái tradition nào hay hơn và gần gũi hơn với bạn, feel free to use! There are SOOO many traditions in my country that might come as a surprise to a foreigner like you. But Making in fact, most of them are very very familiar to us – as others comfortable Vietnamese. We live with it and just accept it no matter what. Như thường lệ chúng ta lại make others comfortable bằng cách đưa ra context. Mình prefer sử dụng there are để vào đề. Nói chung nói qua qua một chút về thông tin bề nổi (tradition in general)

199

What it is

And I guess I’m gonna talk about one tradition that is probably one of the most distinguishing called Ancestor Worship

Trả lời câu hỏi một cách nhanh chóng (cái này giống như QUICK ANSWER) Technically speaking, Vietnamese people worship When do their ancertors every day. But there’re certain you anniversary dates of the year when they have parties celebrate it as a tribute60 to their ancestors. Trả lời câu hỏi một cách nhanh chóng (Theo đúng hiểu biết của bạn) Ở phần tiếp theo chúng ta có 2 câu đó là how do you celebrate it và explain why it’s interesting chúng ta sẽ trả lời gộp vào luôn. Bằng cách vừa trả lời câu hỏi how to celebrate vừa “chèn” cảm xúc. Và chúng ta sẽ cùng vào phần trả lời chính. Có nhiều cách để chia nhỏ bài nói ra nhưng mình sẽ chọn mấy ý gần gũi và quen thuộc với mình (và nó nằm trong trí nhớ của mình luôn). [GATHERING] [FOOD] – as a kid [FUN] – as a kid [APPRECIATION] – as an adult

60

As a tribute to ~ để tưởng nhớ tới

200

[GATHERING] On each anniversary date, we usually have a small gathering of all members of our whole family and have a small party. [FOOD] When I was a child, I didn't really think much about my ancestors SO all what I was focused on at the time was the food BECAUSE anniversary dates were rare occasions61 where we had so many delicious dishes on the table that we normally didn't have. How do you celeberate it and explain why it’s interesting

[FUN] And it happened to be fun because we could meet other family members that we didn't usually have a chance to. [APPRECIATION] But as I grew up, I started to realize that it was not just about food and drinks and the fun but it was more about our appreciation for our ancestors because obviously without them, we'd not be here today. Right? So although we haven't met or talked to our ancestor in the first place, knowing and respecting them give us a chance to be grateful for what we have and for what we become. Unfortunately, I don't see such tradition common in the western countries. Maybe they have other similar traditions, I don't know.

Bài này sử dụng chiến thuật kể lại trải nghiệm và sự thay đổi nhận thức từ khi còn bé đến khi ta lớn lên. Nếu bạn chỉ tập trung vào khi lớn lên, bạn sẽ ít cái để nói. Hãy note lại một số cụm sau: When I was a child, bla bla (simple thoughts)

61

A rare occasion ~ một dịp hiếm

201

But as I grew up, I started to realize that (something bigger) Như vậy từ một chủ đề trông có vẻ khó. Nhờ có profile chúng ta không cần phải nghĩ câu trả lời. Chúng ta chỉ cần nghĩ đến một số thứ gần gũi như đồ ăn, fun, appreciation and that’s it. Hãy nghĩ thật đơn giản và trả lời theo những gì bạn nghĩ trong đầu một cách tự nhiên.

202

#14. Describe an interesting song you like You should say: What it is Which country the song comes from What story the song tells And explain why you think it is interesting Một số bạn nhìn vào đề này sẽ nghĩ luôn trong đầu: "Đề này khó" Describe một cái painting còn dễ chứ Describe a song thì làm sao giờ? Chưa kể mình thích đã là một chuyện, mình hiểu được lời bài hát lại là chuyện khác. Tóm lại đề này khó. Nhưng nếu bạn follow cuốn sách này bạn sẽ thấy đó là chúng ta không việc gì phải tự làm khó bản thân. A song đâu nhất thiết phải có lời? Hãy cứ chọn một cái song nào nghe êm dịu là được. Bạn cũng không cần phải biết nhiều từ vựng về chủ đề âm thanh. Hãy cứ miêu tả (express) cảm xúc của bạn là chính. There are SOOO many music genres out there and Making they’re all interesting and unique in their own ways. others I don’t know about you but I love instrumental songs comfortable more than vocal ones. Lại nói chung chung để làm giám khảo comfortable. Chọn bất kỳ thông tin chung chung nào có trong đầu bạn. What it is

So I’m gonna talk about an instrumental song that I like a lot called Frozen from Disney.

Chắc hẳn bạn biết bài này. It’s so familiar, right? Which country?

And it’s from the United States.

Xong! Ngắn gọn.

203

Well, the vocal version of it is one of the best soundtracks of the movie – Frozen that you probably know of. [ELSA] I don’t know the exactly details of the movie, but basically it’s about a Princess (named Elsa) who has the power of freezing and creating ice and snow. Then, she runs off62 because she has caused endless winter upon her hometown

What story the song tells And Why it’s interesting

[ANNA] Her sister, Anna, sets off a dangerous and mysterious journey63 to bring back Elsa. [STUDY MUSIC] But that’s not the primary reason why I love the song. I love it because I listen to it whenever I have to focus on something such as my school assignments. I have to say it’s really effective because it calms my mind down and makes me forget about everything around me so I can focus on the work at hand. The melody is soft and relaxing, which is also very cool. [FRIENDS] I have also introduced this song to many of my friends and they all reported back to me that they got a lot of work done because of the song. So I consider that it has some magical power (beside making ice and snow). Whether you care about the story or not, you should also check this song out.

Lưu ý: Nếu bạn mô tả tình tiết của một bộ phim, hãy dùng PRESENT TENSE. Vì bản chất đây không phải là kể lại câu chuyện trong quá khứ mà miêu tả một thứ.

62 63

Run off ~ run away Set off a journey ~ begin a journey

CHAPTER 24 butcher your questions

204

Chapter 24 - BUTCHER YOUR QUESTIONS(to analyze the cue card)

Chương này sẽ hỗ trợ chương trước. Nếu như ở chương trước mình tập trung vào phần trả lời thực tế (mục đích để bạn có thói quen và hiểu được một bài nói hoàn chỉnh sẽ như thế nào) Tuy nhiên để làm được điều này, chúng ta phải hiểu được cái Cue Cards (đề bài) và sử dụng 30s preparation một cách “kinh tế” nhất. Nghĩa là nhanh, hiệu quả, tiết kiệm thời gian và có ích cho bài nói của bạn. Có thể ở đâu đó bạn sẽ được học kỹ năng Brainstorming cho IELTS Speaking Task 2. Khác với Brainstorming chung chung, Brainstorming trong IELTS Task 2 cần bạn phải thật tốc độ (30s). Chúng ta sẽ học cách hiểu, đánh giá đề bài và Brainstorming hiệu quả ở chương này. Mình sẽ chia sẻ với bạn tất cả những mình nhìn thấy (view) và tất cả những gì diễn ra trong đầu mình mỗi khi receive cái cue card của giám khảo. Sounds interesting to you?

205

Describe an interesting or unusual thing you did recently (in your free time) You should say: What you did When and where you did it Who you did it with And explain why you think it was interesting or unusual

Empty-minded (Đầu óc trống rỗng) Đó là cảm giác của mình khi nhìn vào đề này trong vài giây đầu. Và chắc hẳn đó cũng là cảm giác của bạn luôn. Phản ứng đầu tiên của chúng ta khi nhìn vào một Cue Card là empty-minded thay vì sung sướng. Hãy chấp nhận đó là một điều rất bình thường (thay vì sợ hãi). Đây giống như bạn chuyển qua thành phố mới sống, bạn phải mất một chút thời gian thích nghi (ở trường hợp Cue Card là vài giây). Sau đó đọc đề bài và để ý key words sau: “Interesting or Unusual thing” – Đây là cái duy nhất bạn cần chú ý đến. Còn mấy cái như kiểu you did recently hay in your free time không quan trọng, bạn hãy bỏ qua ngay lập tức (vì chúng là noise). “Interesting và Unusual thing” ở đây bạn nên hiểu đó là một thứ gì đó rất tương đối. Có thể với người khác việc làm đó là usual nhưng với bạn nó là unusual. Hoặc ngược lại. Nói chung, không có định nghĩa tuyệt đối vì vậy bạn có thể nói bất cứ việc gì bạn cảm thấy thú vị. Miễn sao nó gần gũi với bạn. Lúc này trong đầu mình xuất hiện ra một vài ý tưởng gần gũi như kiểu: 1. Follow a whole food plant based lifestyle => quá quen thuộc. 2. A prank video on YouTube (có thể bạn vừa xem một clip Prank tối qua và bạn hoàn toàn có thể miêu tả cái Prank video đó – và giả vờ như đó là bạn)

206

3. Read a book – Như mình đã nói ở trước. Trông có vẻ usual thing nhưng với bạn nó là unusual thì sao? Tóm lại, the ideas are ENDLESS. Cái khó bây giờ là chọn cái nào? Câu trả lời, chọn cái gì cũng được. Hãy để intuition của bạn chọn. Để trực giác chọn hộ bạn. Ở đây mình chọn Whole food plant-based lifestyle cho dễ. Và chúng ta có thể thấy ở đây có 4 cái "YOU SHOULD SAY". Việc chúng ta cần làm là chọn xem phần nào nên trả lời nhanh gọn và phần nào nên tập trung. Thông thường mấy câu bắt đầu bằng What When Who Where sẽ là những câu bạn không nên tốn thời gian. Còn những câu bắt đầu bằng Why How hay Explain là những câu bạn nên tập trung. Bài này cũng không phải ngoại lệ. Kế hoạch của chúng ta là trả lời thật nhanh 3 câu đầu và tập trung bài nói vào câu cuối. What you did => Follow a whole food plant based diet When and where you did it => Last month, everywhere Who you did it with => With my friends And explain why you think it was interesting or unusual 1. [LONG-TERM HEALTH] 2. [SAVE MONEY AND TIME] 3. [ANIMAL CONCERNS] Và trong đầu mình (và cả bạn) lúc này hoàn toàn ko empty như vài giây đầu nữa. Bạn hoàn toàn có thể nói một cách tự do (trong khuôn khổ plan). Bài của bạn sẽ tự động có organization.

207

Describe a piece of (electrical or electronic) equipment in your home You should say: What it is How often you use it Who you usually use it with And explain why this item is important to you Hmm. Empty-minded. Đây là “thủ tục” mà chúng ta phải vượt qua. Luôn luôn trong vài giây đầu đầu óc của bạn phải trống rỗng thì mới tự nhiên. Xong vài giây. Và bạn tập trung vào key words quan trọng nhất. “A piece of electrical or electronic equipment”. Mình muốn bạn tập trung vào cái này và hãy bỏ qua “in your home”. Bạn không muốn mất tập trung vào cái “in your home” này. Câu hỏi tiếp theo bạn cần đặt trong đầu (thật nhanh) đó là cái Piece of equipment nào gần gũi với bạn nhất. Tất nhiên sẽ có hàng trăm cái hiện ra trong đầu bạn nhưng mình muốn bạn chọn đại một cái gần gũi nhất với bạn. Cái mà bạn dùng nhiều nhất. Đối với mình nó là một cái iPhone. Xong. Rất nhanh. Mình đã chọn xong. Còn bạn thì sao? Tiếp tục chúng ta sẽ nhìn vào câu hỏi You Should Say và lựa chọn xem phần nào trả lời nhanh và phần nào trả lời từ từ. Dễ thấy 3 câu cần trả lời nhanh đó là: What it is How often you use it Who you usually use it with Câu cần trả lời chi tiết hơn đó là:

208

Explain why this item is important to you Và chúng ta Plan thật nhanh bằng cách viết một vài key words chính trong tờ cue card (ngay sau mỗi câu hỏi). What it is => an iPhone How often you use it => Very often, like every hour Who you usually use it with => Me only, privacy Explain why this item is important to you => [SOCIAL MEDIA] [TO-DO-LIST] [CAMERA] Nếu bạn hay dùng điện thoại bạn sẽ thấy 2 phút gần như là không đủ cho một câu trả lời. Ideas are ENDLESS. Cho nên sẽ có một số bạn than phiền rằng bạn không nghĩ ra ý tưởng. Đơn giản vì bạn đang làm khó bản thân. Take it easy!

209

Describe a place where you go to relax You should say Where it is How often you go there What you usually do there And explain why it relaxes you

Bước 1: (vài giây) Empty-minded. Bạn đã làm được. Rất tốt. Bước 2: (1 giây) Tìm Key words. Place và relax là 2 key words. Và như bạn có thể đoán được những gì mình đang nghĩ trong đầu. Place to relax có thể là bất cứ đâu. Kể cả nhà ma. Kể cả nghĩa địa hay kể cả công ty. Hoặc thậm chí chính phòng ngủ của bạn. Nó không nhất thiết phải là một cách đồng bao la thảm cỏ mà bạn chưa từng bước chân đến. Nó ngay ở trong nhà bạn. Hoặc bất kỳ nơi nào bạn thích. Bước 3: (2 giây) Xác định câu nào là câu trả lời ngắn gọn và câu nào trả lời từ từ chậm rãi. 2 câu đầu hoàn toàn có thể trả lời nhanh gọn. 2 câu sau có thể merge lại để trả lời cùng một lúc (vì bạn có thể chèn cảm xúc / comment) của bạn. Lưu ý nhỏ: Nếu bạn thấy 2 câu cuối đều hỏi khá mở. Nên merge. Bước 4: (20 giây): Trả lời câu hỏi bằng key words. Chọn câu trả lời gần gũi và quen thuộc.

210

Where it is => My bedroom How often you go there => Every day What you usually do there And explain why it relaxes you [SLEEP] => after a long day, feel great, very relaxing bed [FACEBOOK] => feel amazing when chatting with friends [GAME] => Perfect place to relax by playing online games Chọn bất kỳ câu trả lời nào bạn thích. Xoay quanh những thứ quen thuộc với bạn và “lồng” Relaxing vào là bạn sẽ có một bài nói không lạc đề mà lại đúng ý bạn.

211

Describe a special meal you would like to have You should say: Where you would like to have it Who you would like to have it with And explain how you would feel about the meal Chúng ta lại bắt đầu đi từ bước 1: Empty-minded, đếm từ 1 đến 3. Một. Hai. Ba. Xong. Bước 2: Tìm key words – A Special Meal. Hoàn toàn bạn có thể bỏ từ “Special”. A meal thôi là đủ. Tại sao? Vì từ “Special” là một từ tương đối (Special với người này nhưng không special với người khác). Vậy chúng ta thống nhất là A Meal. Bước 3: Xác định câu nào nên trả lời nhanh và từ từ. Nhanh: Where / Who Từ từ: Explain how. Bước 4: Viết Key words câu trả lời 20 giây (Nhớ chọn cái gì dễ nói) Where you would like to have it => in my house Who you would like to have it with => my girlfriend And explain how you would feel about the meal [FOOD IS GREAT] => Love the food and drinks etc etc [GIRLFRIEND] => Make her happy bla bla [NOT JUST A MEAL] => We play games, took photos, talk bla bla Cứ theo 4 bước như thế nào đến khi bạn thành thạo. Bất cứ đề IELTS Speaking của bạn đều sẽ trở nên dễ dàng.

212

BUTCHER YOUR QUESTIONS SUMMARY Step 1

BE EMPTY-MINDED

Step 2

CHOOSE A KEY WORD

Step 3

WHICH ONE IS QUICK / SLOW?

Step 4

WRITE DOWN QUICK IDEAS

CHAPTER 25 note on grammar

213

Chapter 25 - NOTE ON GRAMMARÔ kê ô kê, bây giờ chúng ta mới nói chuyện đến Grammar. Nếu như ở phần trước mình có nói rằng Grammar Vocab và Pronunciation ở vòng tròn ngoài cùng thay vì tâm thì bạn đừng hiểu nhầm ý mình là 3 thứ này không quan trọng. Ba thứ này rất quan trọng, chỉ có điều chúng chỉ nên tồn tại khi các vòng tròn tâm của bạn đã được phát triển một cách đầy đủ. Nếu bạn muốn học ngữ pháp theo sách chuyên ngữ pháp thì sẽ rất mất thời gian và công sức và khiến bạn bị loạn + chán học. Nhất là để ứng dụng vào speaking thì càng không cần chỗ ngữ pháp khó và phức tạp như vậy. 1. PHÁT ÂM THIẾU S / THỪA S, SAI DẠNG ĐỘNG TỪ Đối với những bạn Beginner. Mình khuyên bạn đọc đi đọc lại những cụm từ sau mỗi cụm 100-200 lần. What??? Đúng vậy. Mình biết bạn nghe có vẻ giống học sinh tiểu học luyện nói nhưng hãy tin mình đi bạn sẽ bất ngờ về khả năng của bạn sau quá trình luyện tập này. 1. He is she is he’s she’s 2. They’re (phát âm giống There) 3. He chooses she chooses 4. He selects She selects It selects 5. I select They select 6. He cares She cares It doesn’t care 7. He likes she likes it likes 8. It does He does she does 9. He has she has 10. I have they have we have

214

Bài tập trông có vẻ đơn giản và bỏing nhưng sau khi hoàn thành bài luyện tập này bạn sẽ xây dựng được thói quen phát âm âm “s” ở cuối ở PRESENT TENSE cho các từ như (he/she/it) Tin mình đi mình đã nghe rất nhiều bạn quên quên nhớ nhớ “S” ở cuối hoặc dùng nhầm Do / Don’t / Does / Doesn’t hay have / haven’t / has / hasn’t rất nhiều và điều này sẽ khiến bạn bị trừ điểm hoặc khiến bạn mất tự nhiên vì bạn cứ suốt ngày phải nghĩ về nó. Giải pháp ở đây của chúng ta rất đơn giản và cực kỳ hiệu quả đó là biến nó thành phản xạ để bạn bật ra một cách tự nhiên mà không bao giờ phải suy nghĩ về nó nữa. Để biến nó thành phản xạ thì cũng giống như bạn tập một thế võ duy nhất hàng trăm ngàn lần. Lặp đi lặp lại. Lặp đi lặp lại. Nếu bạn (kể cả bạn không phải là beginner) mà gặp vấn đề này bạn cũng nên dành thời gian ra luyện tập bài tập phản xạ. 2. RELATIVE CLAUSE NHƯ NGƯỜI BẢN XỨ Tiếp theo bạn sẽ thấy mình sử dụng nhiều relative clause trong bài nói. Ở trường học truyền thống Việt Nam thì relative clause là thứ gì đó rất “nâng cao” nhưng trong thực tế nó lại là thứ dễ và hay dùng nhất. Cho nên trước tiên bạn nên hiểu được rằng Relative clause là một dạng ngữ pháp rất cơ bản và bạn phải dùng nhiều + tự nhiên trong bài nói (xem các bài nói mẫu). However, I guess I’m gonna talk about one of the pieces of advice I received last month that (I think) has changed my life from Dr. Michael Greger (the author of How Not to Die). Theo bạn có bao nhiêu Relative clause ở trong câu này? Để mình Highlight cho bạn. However, I guess I’m gonna talk about one of the pieces of advice I received last month that (I think) has changed my life from Dr. Michael Greger (the author of How Not to Die).

215

Trong tiếng Việt bạn cũng thể dịch tương đương: “Mà nó” cho phần lớn các Relative Clause. Một số bạn mới bắt đầu sẽ phải học kiểu công thức trong SGK như kiểu: However, I guess I’m gonna talk about one of the pieces of advice WHICH I received last month WHICH has changed my life. Đây là điều không cần thiết. Để tự nhiên và smooth hơn, những chỗ đơn giản bạn có thể Bỏ WHICH hoặc thay WHICH bằng THAT. WHICH chỉ nên dùng khi bạn muốn bổ nghĩa cho CẢ CÂU. Nếu là một từ, dùng THAT, V_ING V_ED hoặc không dùng gì. Lỗi thứ tiếp là nhiều bạn cố gắng phức tạp hoá câu lên với mong muốn gây ấn tượng với giám khảo để tăng điểm. Như kiểu: Everyone who is in my house is so happy Thay vì nói kiểu đơn giản tự nhiên hơn: Everyone in my house is happy. Để bài nói của bạn tự nhiên và “giống Tây”, ngữ pháp bạn cần dùng phải gọn gàng thay vì phức tạp như trong các sách khác dạy. Thay vì sử dụng quá nhiều which that, mình khuyên các bạn nên dùng dạng V-ing V-ed (dạng rút gọn). Cách dùng bạn hoàn toàn có thể tham khảo các sách ngữ pháp cơ bản (lưu ý chỉ đọc qua cách dùng và một vài ví dụ là đủ) Everyone who lives in my house is friendly => Everyone LIVING in my house is friendly Ở trường chúng ta được dạy theo kiểu: The apple which is lying on the table is mine.

216

Trong thực tế không ai nói vậy cả. Mà sẽ nói trực tiếp luôn.. The apple lying on the table is mine. Một số bạn beginners sẽ hỏi tại sao lại là Lying mà không phải là Lied. Vì ở đây thuộc dạng chủ động, quả táo chủ động nằm Nhưng nếu nó thuộc dạng bị động bạn sẽ thường dùng that thay vì which. The apple that has been put on the table is mine. Cách tốt nhất để sử dụng thành thạo Relative Clause đó là bạn NGHE NHIỀU chứ không phải LÀM BÀI TẬP NHIỀU. Khi bạn nghe nhiều bạn sẽ tự dùng theo phản xạ vì vậy nếu bạn thấy bản thân chưa quen với Relative Clause. Bạn bắt buộc phải nghe nhiều (và hãy chú ý hơn đến cách dùng Relative clause của người bản xứ). Tự hỏi làm thế nào để người bản xứ tạo câu dài? Bây giờ chúng ta sẽ cùng nhìn vào một transcript của một bài nghe ở dưới xem cách sử dụng Relative Clause thế nào rồi chúng ta sẽ cùng rút ra bài học cho bản thân. The American Egg Board is a promotional marketing board appointed by the U.S. government whose mission is to "increase demand for egg and egg products on behalf of U.S. egg producers." Now if an individual egg company wants to run an ad campaign, they can say whatever they want, but if an egg corporation wants to dip into the 10 million dollars the American Egg Board sets aside for advertising, because the board is overseen by the federal government, corporations are not allowed to lie with those funds - what a concept! This leads to quite revealing exchanges between egg corporations that want to use that money and the USDA on what egg companies can and cannot say about eggs. Thanks to the Freedom of Information Act I was able to get my hands on some of those emails. Of course a lot of what I got looked like this: "Please note a number of items" about our “salmonella crisis module.” "Any questions?" Or even better--entire sheets of paper that literally

217

just said this. That was the whole sheet of paper. Our tax dollars hard at work. But check this out. This is some egg company trying to put out a brochure on healthy snacking for kids. But because of existing laws against false and misleading advertising the head of the USDA's poultry research and promotion programs reminds them that you can't couch eggs or egg products as being healthy or nutritious. See the words nutritious and healthy carry certain connotations (you know that a food is actually good for you), but because eggs have the amount of cholesterol they do (plus all the saturated fat) the words healthy and nutritious are problematic when it comes to eggs. This is the USDA saying this! However, the USDA helpfully suggests, I believe you can say eggs are naturally nutrient dense. Wait a second, why can you say eggs are nutrient dense but not nutritious? Because there's no legal definition of nutrient dense. You can say Twinkies and Coca Cola are nutrient dense, but legally, you can't say something is nutritious unless it's actually… nutritious. So for example, the egg industry wanted to run this ad calling eggs a nutritional powerhouse that aids in weight loss. The USDA had to remind the industry that they can't portray eggs as a diet food because of the fat and cholesterol content. In fact, they have nearly twice the calories of anything that can be called low-calorie. "Nutritional powerhouse" can't be used either. Fine, the industry said, they'll move to plan B, and headline the ad Egg-ceptional nutrition. Nope, because again, given the saturated fat and cholesterol, you can't legally call eggs nutritious. So the ad ended up "find true satisfaction" and instead of weight loss they had to go with "can reduce hunger." USDA congratulated them on their cleverness. Yes, a food that when eaten can reduce hunger—what a concept. You can't even say eggs are relatively low in calories. Can't say eggs are low in saturated fat—they're not. Can't say they're relative low in fat, they're not! Can't even call them a rich source of protein, because they're not.

218

It's illegal to advertise that eggs pack a nutritional wallop—can't truthfully say that, or have a high nutritional content. You can't say eggs are "nutritious" at all. Can't say nutritious; cannot say eggs are nutritious. (Sometimes you have to tell the industry a few times). Eggs have so much cholesterol you can't even say they contribute nutritionally. Can't say eggs are healthful, certainly can't say they're healthy— have you seen how much cholesterol there is in those things? Can't say healthy. Can't even say eggs contribute healthful components. Since you can't say eggs are a healthy start to the day, the USDA suggests a satisfying start. Can't call eggs a healthy ingredient, but you can call eggs a recognizable ingredient. Can't truthfully say eggs are good for you. Can't say they're good for you. By law, the egg industry "needs to steer clear of words like healthy or nutritious”. For a food to be labeled "healthy" under FDA rules, it has to be low in saturated fat—eggs fail that test—and less that 90mg of cholesterol per serving—even half an egg fails that criteria. For the same reason you can't tout ice cream for strong bones, you can't say eggs are healthy because they exceed the threshold for cholesterol. Egg corporations aren't even allowed to say things like "Eggs are an important part of a well balanced, healthy diet" on an egg carton because it would be considered misleading, according to the USDA's National Egg Supervisor since eggs contain significant amounts of fat and cholesterol, and therefore can contribute to the leading killer in the United States, heart disease. The industry can't afford to tell the truth about the eggs, or even the hens that lay them. The industry crams 5 to 10 birds in cages the size of a file cabinet their whole lives, but when providing footage to the media the American Egg Board instructs "do not show multiple birds in cages--they look too crowded and open us up to activist criticism." In other words, do not show… the truth. Not only is the industry barred from saying eggs are healthy, they can't even refer to eggs as safe. "All references to safety must be removed" because more than a hundred thousand Americans are Salmonella poisoned every year from eggs.

219

The egg board’s response to this eggborne epidemic is that Salmonella is a naturally occurring bacterium. The egg industry didn't think that should necessarily be the key message, fearing "it may be counterproductive by implying there is no avoiding Salmonella in eggs aside from avoiding eggs altogether." That's why the American Egg Board can't even mention anything but eggs cooked hard and dry. No soft-boiled, no over-easy, no sunnyside up because of Salmonella. The American Egg Board's own research showed that the sunny-side up cooking method should be considered unsafe. And also because of avian influenza, as well, not just Salmonella. In light of bird flu viruses, eggs must be cooked firm. The VP of marketing for the Egg Board complained to the USDA saying they'd really like to not have to dictate that the yolks are firm— what about some Washington Post article saying runny yolks may be safe for everyone except pregnant women, infants, elderly, or those with chronic disease? Turns out it was a misquote—they can't be considered safe for anyone. Instead of safe you can call eggs fresh, the USDA marketing service helpfully suggests. But you can't call eggs safe, you cannot say eggs are safe to eat, can't say they're safe, can't even mention safety, can't say they're healthful. All "references to healthfulness must be deleted" as well. Wait a second: Eggs can't really be called healthy? Eggs can't even really be called safe? Says who… Says the United States Department of Agriculture. Hãy chú ý những chỗ highlight màu vàng là relative clause, và tất cả các relative clause trong bài này đều KHÔNG chứa which mà là ở dạng đơn giản hơn. Dạng V_ing, V_ed, that hoặc thậm chí bỏ that viết liền.

220

Nhưng nếu bạn nhìn vào một bài nói của người Việt thông thường bạn sẽ thấy rất nhiều which ở giữa câu cho hầu hết tất cả các relative clause. Một lần nữa mình khuyên bạn chỉ nên dùng which khi bạn muốn bổ nghĩa cho cả câu chứ không phải một từ. Giờ mình muốn bạn tiếp tục để ý các Relative Clause (đã highlight ở transcript sau) Olives and nuts are plant foods, and as such, are packed with antioxidants, raising the antioxidant level of our bloodstream resulting in lower fat oxidation and free radical DNA damage, but what’s happening inside people’s arteries? Researchers measured the amount of atherosclerotic plaque in the neck arteries going to the brain in folks who for years were eating added nuts, added extra virgin olive oil, or neither to their daily diets. In the control group, the plaque got worse, which is what happens when one continues to eat an artery-clogging diet, but there were no significant changes in the added extra virgin olive oil group, and the plaque in the added nut group appeared to get better. The nuts appeared to induce a regression of the disease, or at least a significant delay in the progression. The nut group was still suffering strokes, but only half as many, perhaps because the reduction in plaque height within the arteries on extra nuts was indicating a stabilization of the plaque, rendering them less likely to rupture. Adding nuts to our diet may also improve endothelial function, boosting the ability of our arteries to dilate naturally by about 30 percent. If you look at the baseline adherence to Mediterranean diet principles and control for things like smoking and exercise, there were only two factors significantly associated with reduced heart attack and stroke risk: more vegetables and more nuts. No significant association with the olive oil, wine, fish or cutting back on soda and cookies. Among the individual components, only increased consumption of vegetables and nuts were related to reduced cardiovascular events. On the one hand, cutting stroke risk in half just by eating a handful of nuts a day is pretty amazing, but those in the added nut group didn’t appear to live any longer overall. This is in contrast to other studies that suggested that frequent nut consumption may extend life. For

221

example, the Harvard Health Professionals studies, involving a whopping three million person-years of follow-up over decades, found nut consumption associated with fewer deaths from cancer, heart disease, respiratory disease, and most importantly, fewer deaths overall. In a recent review, this was confirmed by all the other big major prospective studies. So, what’s going on here with the study showing no longevity benefit from nuts? Did they just not wait long enough? Just because people were randomized to the nut group didn’t mean they actually ate more nuts, and those randomized to the other groups didn’t necessarily stay away. If you re-analyze the data comparing the death rates of those who actually ate more nuts to those who actually didn’t, nut consumption was indeed associated with significantly reduced risk of death. If you do the same kind of post hoc analysis with olive oil, even with the extra virgin, there is no benefit in terms of living longer. This is consistent with how Ancel Keys, the so-called Father of the Mediterranean diet, viewed olive oil. He thought of its benefit more as a way of just replacing animal fats: anything to get people to eat less lard and butter. What is the best kind of nut? The greatest benefits were attributed to walnuts, particularly for preventing cancer deaths. Those eating more than three servings of walnuts a week appeared to cut their risk of dying from cancer in half. Now, it’s just a matter of communicating the research to the public. All the major cancer groups emphasize a more plant-based diet, remarkably consistent with the World Health Organization guidelines for healthy eating. The far-reaching positive effects of a plant-based diet—including walnuts—may be the most critical message for the public.

222

Bạn hãy chú ý cả cái transcript này có cái which nào không? Không. Tất cả các relative clause đều dùng dưới dạng viết gọn. 1. Those people who eat chuyển hẳn thành Those eating 2. Those people who are randomized chuyển hẳn thành Those randomized 3. The study that shows chuyển hẳn thành the study showing 4. that raises chuyển hẳn thành, raising 5. that boosts chuyển hẳn thành, boosting Đó là lý do tại sao mình khuyên bạn nghe nhiều. Để bạn nhận ra các dùng relative clause hết sức tự nhiên và đơn giản chứ không gò bó, khó áp dụng và máy móc như những gì chúng ta đã được học ở trường. Làm càng nhiều, nghiên cứu càng nhiều cách dùng Relative clause ở các transcript bạn càng develop được cái sense của bạn để dùng một cách chính xác nhất. Một trang web có rất nhiều bài nghe về chủ đề Nutrition (có transcript) mà mình muốn giới thiệu với bạn đó là NutritrionFacts.Org 3. PAST TENSE / PRESENT TENSE Có một vài Rule mà mình muốn bạn nhớ: 1. Khi bạn đang nói chung chung hoặc một sự thật hiển nhiên, hoặc trong hiện tại, dùng PRESENT TENSE 2. Khi bạn đang kể lại một câu chuyện cho thật, dùng PAST TENSE 3. Khi bạn đang tưởng tượng ra một giả định không có thật, dùng PAST TENSE Trong bài nói sẽ có những lúc bạn phải switch liên tục từ past tense sang present tense và ngược lại. Tại sao lại như vậy? Vì bạn vừa kể lại câu chuyện, vừa rút ra nhận xét trong hiện tại. Ví dụ:

223

It was a very good journey for me, which to this day I still remember. Vế bên trái bạn đang kể lại một thứ trong quá khứ, bên phải bạn đang nói một thứ rút ra trong hiện tại. ON AND OFF. Còn đây là một thứ bạn tưởng tượng ra, ngay lập tức dùng thời quá khứ. Quy luật rất đơn giản, nếu nó không tồn tại ở hiện tại (mà chỉ trong tưởng tượng), nó ở dạng PAST TENSE If I could fly to the moon, it would be awesome. Ngoài ra bạn không cần phải học thêm gì nhiều. Đúng vậy hãy để các bài nghe / đọc tự dạy bạn (thay vì đọc lý thuyết ngữ pháp và làm bài tập ngữ pháp). Chỉ có nghe và đọc mới giúp bạn sử dụng đúng ngữ pháp mà không cần suy nghĩ.

CHAPTER 26 belief system

224

Chapter 26 - BELIEF SYSTEM (speaking from the core) Bạn có biết tại sao Kien Tran có thể nói rất hăng về một số chủ đề cụ thể? Dinh dưỡng, bảo vệ động vật, tôn giáo, và kể cả chính trị? YES, I’m curious, Yes, I have emotions. YES, I’m opinionated. Nhưng cái gì tạo nên 3 thứ đó? Đó là BELIEF SYSTEM. Bản thân tất cả chúng ta đều có một cái Belief system được xây dựng theo thời gian và từ đó ta sử dụng nó làm tiêu chuẩn để đánh giá và đưa ra ý kiến với mọi thứ xung quanh. Hầu như tất cả các câu trả lời của mình (và bạn) đều dựa trên một cái Belief system -- một hệ thống lòng tin. Giống như kiểu tôn giáo nhưng rộng hơn nhiều và không giáo điều. Bạn tin vào cái gì? À không, đáng ra mình phải hỏi là bạn THẬT SỰ TIN vào cái gì? Nếu bạn THẬT SỰ TIN vào (những) cái đó, bạn sẽ có khả năng nói nhanh và tự tin bởi bạn đã có belief system backing you up. Mình TỰ TIN khi nói về Animals vì mình có một lòng tin không thể phá bỏ đó là không có loài vật nào đáng bị đối xử tàn nhẫn hay hi sinh để phục vụ của con người. Chỉ một lòng tin sắt đá này thôi đủ khiến cho mình không bao giờ ngã gục và giảm tự tin. Vì mình THẬT SỰ CÓ LÒNG TIN rất mạnh vào animals. Nếu chủ đề IELTS vào Animals, mình chắc chắn sẽ nói dựa trên belief system của mình và sẽ thành công. Mình TỰ TIN khi nói về chủ đề LEARNING vì mình có một lòng tin sắt đá vào PRACTICE. Mình có thể nói về Practice ALL DAY.

225

Mình TỰ TIN khi nói về NUTRITION vì mình có một lòng tin sắt đá vào chế độ ăn Whole Food Plant Based. Mình TỰ TIN khi nói về chủ đề NHÂN ĐẠO, vì mình có một lòng tin sắt đá đó là nhân đạo thật sự xuất phát từ hành động không gây hại đến giống loài xung quanh. Đó là những quy tắc tạo nên BELIEF SYSTEM của mình. Và bài nói của bạn cũng vậy, phần lớn dựa trên BELIEF SYSTEM của bạn. Điều đáng buồn là phần lớn BELIEF SYSTEM của chúng ta được hình thành và xây dựng qua một quá trình giáo dục nhà máy nhồi sọ, tạo ra bởi những cái đầu thụt lùi. Hãy nhớ Formal Education is a powerful tool and it can change your belief system. And other parties possess that tool, NOT you. Nếu bạn hay đọc các bài viết của mình trên Facebook và các sách của mình bạn sẽ thấy BELIEF SYSTEM của mình rất khác với những gì được dạy ở trường học truyền thống hay kỳ vọng xã hội. Vì mình KHÔNG TIN họ. Mình establish my OWN rules and my OWN belief system. Mình chọn lọc và đào thải những lòng tin không đúng. Ví dụ: Lòng tin về giết động vật cho bữa ăn của người đã gặp nhấm vào trong đầu mình hàng chục năm và mình đã loại bỏ nó. Nó được hình thành bởi giáo dục, đám đông xã hội và đó là lý do mình bị cho là extreme. Phần đông người dân cho rằng người là động vật bậc cao và muốn làm gì thì làm với các loài xung quanh theo ý bản thân muốn. Belief system của họ khác với Belief system của mình và vì thế cách trả lời cũng khác nhau hoàn toàn. Tại sao mình không nghe theo họ và không thể hoà đồng theo họ? Vì Belief system này của mình rất mạnh. Mạnh đến nỗi mà mình có một quy tắc: Nếu ai đó muốn ăn cùng mình, đồ ăn phải không chứa nguồn gốc động vật. Nếu không chúng ta sẽ không ăn cùng nhau. Cực đoan không bạn? Đó là sức mạnh của Belief system. Nó khiến bạn khác biệt và sống theo MORAL PRINCIPLES thay vì SOCIETY'S EXPECTATION.

226

Nếu bạn sống theo society's expectation, cuộc sống của bạn đang bị điều khiển bởi xã hội thay vì bạn kiểm soát chính cuộc đời của bạn. Nếu bạn sống theo MORAL PRINCIPLES bạn sẽ thấy cuộc đời của bạn có lý tưởng và sự tồn tại của bạn có ý nghĩa. Mình sẵn sàng nghỉ chơi với ai đó nếu người đó đối xử tệ bạc với động vật. Có thể đối với Society's expectation thì đây là một thứ gì đó extreme (cực đoan) nhưng mình không sống cho society's expectation. Mình sống cho Moral Principles. Nếu Moral principles sụp đổ, tất cả mọi thứ sẽ sụp đổ. Liệu mình có sẵn sàng phản bội động vật, giả vờ im lặng thờ ơ trước sự tàn nhẫn chỉ để làm hài lòng một số người? Không. Never. If I stand for the animals, I will never betray the animals sometimes (to please you). No. I live by principles, not expectation. Bạn có thể không có lòng tin về Animals nhưng bạn phải có lòng tin vào một thứ gì đó của bạn. Và lòng tin đó phải đủ vững chắc, phải được chống đỡ bằng Moral principles. Phải được che chắn bởi society's expectation. Hãy nhớ Society's expectation rất mạnh và có thể làm hỏng (impair) Principles của bạn và cuối cùng là belief system. Bạn phải giữ nó và điều này chỉ có bạn mới làm được. Khi bạn có một hướng đi hay một giá trị nào đó cho bản thân. Sẽ có hàng tá người xung quanh xuất hiện và chỉ trích bạn chỉ bởi bạn khác biệt và quá khác họ. Họ muốn kéo bạn xuống level của họ khi bạn ngóc đầu lên. Họ represent society's expectation hay Average thinking. Bạn muốn trở nên excellent bạn phải thoát khỏi cái average thinking này và phải có Moral Principles và Belief system vững chắc để không bị sụp đổ.

227

THREAT: SOCIETY’S EXPECTATION

THREAT: SOCIETY’S EXPECTATION

BELIEF SYSTEM

THREAT: SOCIETY’S EXPECTATION THREAT: SOCIETY’S EXPECTATION THREAT: SOCIETY’S EXPECTATION THREAT: SOCIETY’S EXPECTATION

Moral principles

Moral principles

Moral principles

Mình sẽ chia sẻ cho các bạn các Moral Principles và Belief system của mình, có thể đúng hoặc sai nhưng nó là thứ mình dựa trên để sống (và thi speaking). Bạn có thể đồng ý hay không đồng ý tuỳ bạn nhưng hãy tự xây cho bản thân một cái Belief system và các moral principles to live by. 1. ANIMALS -Belief: Động vật có linh hồn, biết chịu đau, và loài người là một loài dã man, thờ ơ, ích kỷ Moral principles: Không thịt trứng sữa hay bất kỳ sản phẩm nào từ động vật. Không ăn cùng với ai mà họ không theo nguyên tắc của mình. Những người lý luận cùn để bảo vệ sự dã man với động vật, sự cao siêu của con người sẽ không tồn tại trong cuộc đời của mình. Trừ những ai ăn thịt nhưng thật thà với mình và họ chấp nhận hành vi của

228

họ là không tốt. Vẫn tiếp tục làm bạn. Mình giá trị sự thật thà và nhận thức hơn là dối trá quanh co. 2. NUTRITION -Belief: Thực vật nhiều dinh dưỡng, tốt cho sức khoẻ, ngon và vô hại. Động vật gây ra ung thư, tim mạch, tiểu đường, đột quỵ và hàng loạt chứng bệnh khác. Moral principles: Chỉ ăn thực vật, không ăn động vật. 3. SUCCESS -Belief: Thành công thật sự được tạo nên bởi quá trình luyện tập, sáng tạo, chăm chỉ chứ không phải may mắn. Moral principles: Tập trung vào năng suất làm việc, giá trị và ca ngợi sự sáng tạo, sự chăm chỉ hơn là yếu tố may mắn. 4. VICTIM MENTALITY -Belief: Bệnh tư duy nạn nhân, nhiều người cho rằng bản thân là luôn nạn nhân của một thứ gì đó. Racism? Sexism? Income inequality? Họ đổ lỗi và tập trung vào đổ lỗi thay vì thay đổi chính bản thân. Moral principles: Không bao giờ đổ lỗi, mình không bao giờ là nạn nhân của ai. 5. CAPITALISM -Belief: Chủ nghĩa tư bản là hình thái kinh tế, xã hội ưu việt và nhân đạo nhất. Moral principles: Không cổ xuý thu nhập tối thiểu, phân chia thu nhập, quốc hữu hoá etc. Thu nhập của bạn dựa trên giá trị mà bạn tạo ra cho người khác chứ không phải được chia đều từ những người nhiều tiền hơn bạn.

229

6. DISCIPLINE = FREEDOM Belief: Sống có Kỷ luật sẽ tạo nên sự tự do và thịnh vượng. Moral principles: Sống có kỷ luật và nguyên tắc. … Để tăng khả năng Speaking IELTS, bạn nên có một belief system vững chắc bất kể nó là cái gì. Vì tất cả những logic A -> B -> C của bạn đều dựa trên cái belief system đã được established này.

CHAPTER 27 inject exams into your life

230

Chapter 27 - INJECT EXAMS INTO YOUR LIFE (look around you now!) Hãy nhìn xung quanh bạn. Bạn thấy gì? EXAM! Đúng vậy, tất cả những thứ xung quanh bạn, những việc bạn làm đều có cơ hội vào trong bài kiểm tra. Thay vì tìm cách lảng tránh bài thi speaking, tại sao bạn không embrace nó? Nếu bạn đang ở trong phòng ngủ của bạn. Describe your bedroom. Nếu bạn đang ngồi onl Facebook, describe a piece of news you recently heard. Nếu bạn của bạn khuyên bạn điều gì đó trên Facebook. Describe a piece of advice you received. Nếu bạn đang nghe nhạc. Describe a song you like. Nếu bạn đang ở ngoài đường. Describe your city. Nếu bạn đang nhìn vào một người nào đó. Describe him. Describe describe describe, everything around you! SPEAK UP!!! "Hmm, my bedroom is pretty spacious but quite disorganized. It's not that I'm a disorganized person but I just don't have much time to rearrange my stuff. I love my bedroom because bla bla bla" Instantly bạn có một bài luyện tập và bạn củng cố (reinforce) được một vài từ / cụm từ mới -- Disorganized, rearrange my stuff. "I'm gonna talk about a piece of relationship advice i just received from my best friend. she said that I should break up with my current girlfriend because was no longer my good fit. I was not sure about that but she did have a point because bla bla bla" YES, exam cũng như vậy thôi. Nếu bạn biến tất cả mọi sự thật hiện tượng xung quanh bạn thành một bài exam nhỏ, bạn sẽ thoải mái và tự tin với một bài exam thật. Bắt đầu từ những bước dễ nhất. Đừng

231

dùng những từ hay cụm từ khó vội. Mô tả một cách CHUNG CHUNG nhất rồi mới tiếp tục quan sát xung quanh và tiếp tục mô tả. Nếu không mô tả được? Bạn hoàn toàn có thể tham khảo Google hoặc Google Translate có thể không chính xác 100% nhưng cũng 80%. Do some research! Và đồng thời bạn practice được luôn kỹ năng research. Đây là quá trình học chủ động mà mình muốn bạn làm hằng ngày hằng giờ khi học tiếng Anh. Amazing speaking skills chỉ đến cho những ai chăm chỉ, chủ động và đam mê học hỏi. Chính vì thế bạn cần TIÊM (inject) more exams into your life. Make everything ... an exam. Describe it. Explain why you like it. Explain why it's important. Lấy từ ví dụ và lý do của BẢN THÂN thay vì tham khảo của người khác. Nếu mình học một ngoại ngữ khác mình cũng sẽ làm như vậy. Mình sẽ "Décrire un lac" "Je vis près d'un lac et je l'aime beaucoup. Pour moi, c'est un très bon endroit pour faire du jogging chaque après-midi." "Wǒ zhù zài hú fùjìn, wǒ xǐhuan hěnduō. Duì wǒ lái shuō, zhè shì yīgè fēicháng hǎo dì dìfāng, měitiān xiàwǔ" Hãy bắt đầu bằng những câu đơn giản trước. Miêu tả hết tất cả những gì rõ ràng trước mắt bạn. Tất cả những gì trong đầu bạn. Cảm nhận của bạn. Suy nghĩ của bạn về cái này cái kia. SPEAK IT ALL OUT. Hãy nói hết ra bạn muốn liên tục kết nối suy nghĩ của bạn với những gì bạn nói ra và bạn muốn nó là một vòng tuần hoàn liên tục. Tất nhiên có những lúc bạn sẽ gặp khó khăn. Bạn không biết nói như thế nào. Đây là lúc bạn tìm ra được điểm yếu và đó là cơ hội để bạn tiến bộ. Lại một lần nữa sử dụng từ điển / google / google translate, bất kỳ công cụ hỗ trợ nào để bạn nói được câu đó với chủ đề mà bạn chọn. Hôm sau bạn lại miêu tả chính xác cái đó. Hôm qua bạn đã miêu tả cái hồ gần nhà bạn rồi, hôm nay lại tiếp tục miêu tả cái hồ đó. Lặp lại y hệt đến khi nào bạn quá quen. Sau đó mới là lúc bạn tăng tính phức tạp lên một chút. Học thêm những thứ mới, thử áp dụng và kết hợp những cấu trúc hay từ mới vào bài nói của bạn. Rồi lại tiếp tục ngày qua ngày miêu tả một thứ quen thuộc.

232

Bạn biết tại sao chủ đề "Describe a museum" lại khó khăn với nhiều người không? Vì họ CHƯA BAO GIỜ MIÊU TẢ NÓ DÙ CHỈ MỘT LẦN TRONG ĐỜI. Đơn giản vậy thôi. Nếu bạn chưa bao giờ làm nó hoặc mới làm một vài lần, how can you even expect the excellence? HOW? Tell me? that's impossible. Để miêu tả tốt bài "describe a museum" hay "Describe a pagoda" hay "describe a festival" bạn phải miêu tả nó ngày qua ngày. Bạn phải tìm hiểu nó trước đó rồi. Bạn phải quen với nó rồi. Hoặc bạn phải có profile. Lots of practice. Remember: Excellence takes practice, lots of it. Hãy lật lại list các câu hỏi speaking part 2. Chọn một đề bài bất kỳ, hình dung trong đầu của bạn cái chủ đề đó. Nếu bạn KHÔNG làm được, không sao. Lên wikipedia hoặc nghiên cứu (đây là lúc bạn cần đến Curiosity -- Learning). Học hỏi về nó. Tổ chức lại làm sao dễ cho bản thân mình hiểu rồi Describe. Làm vài lần. Những lần đầu sẽ khó khăn. Nhưng sau rồi bạn thấy Describe a museum chẳng khác gì Describe cái …phòng ngủ của bạn.

CHAPTER 28 zero to one

233

Chapter 28 - ZERO TO ONE (I still don’t know what to say!!!) Chắc hẳn khi các bạn đọc đến chương này sẽ rất khó để bạn … không biết phải nói gì. Nhưng không phải là không thể xảy ra. Sẽ có những bạn gặp trường hợp như vậy. “Kien, I still don’t know what to say” “Kien, your recommendation is great, but I still don’t know where to start” “Kien, what should I do now” Vậy giả sử bạn thuộc trường hợp này (rất hiếm), tất nhiên mình sẽ không bỏ rơi bạn. Bạn sẽ bắt đầu như thế nào. Mình sẽ chia sẻ một số cách. Đó là hãy bắt đầu bằng: "I don't know too much about this but what I do know is that" Hãy tự tin khi nói I don't know thay vì sợ. "I don't know" là lý do tại sao loài người phát triển chứ không phải là "I know".I don't know là một điều bình thường và cần được phát huy. "I don't know too much about museums in general because I've never visited ones but what I do know is that they display all kinds of bla bla and they're not for free" Và bạn đã đi từ ZERO to ONE. Từ không biết phải nói gì đến biết phải nói gì.

234

Hãy luyện tập I DON'T KNOW bạn nhé. Chúng ta sẽ be a little bit extreme. Nghĩa là I don’t know cho tất cả mọi câu trả lời. Study What do you study? Where do you study that? Why did you choose that subject? Is it a popular subject in your country? Do you like that subject? Do you get on with your colleagues? What was your first day like? What are the main aspects of your subject? If you had the chance, would you change subject? Do you plan to get a job in the same field as your subject? • WHAT DO YOU STUDY? Quick Answer

I don’t know what I study now

But what I do know is that it seems like the course is Quick Why about psychology • WHERE DO YOU STUDY THAT? Quick Answer

I don’t remember where I study that

I’m not good at remembering names. The name of Quick Why the place is long and hard to remember. • WHY DID YOU CHOOSE THAT SUBJECT? Quick Answer

I don’t remember the exact reason why I chose that subject

Maybe it’s because I liked to look into human brains Quick Why at the time.

235

• IS IT A POPULAR SUBJECT IN YOUR COUNTRY? Quick Answer Quick Why

Honestly, I don’t know But what I do know is that a lot of people are into it.

• DO YOU LIKE THAT SUBJECT? Quick Answer

Yes I do

The subject helps me a lot. It’s actually very Quick Why informative and entertaining. Tại sao câu cuối mình lại không dùng I don’t know? Vì nó quá dễ trả lời. Trong bài thi bạn sẽ gặp nhiều tình trạng như vậy, yên tâm, sẽ có nhiều câu hỏi bạn sẽ rất khó để “không biết nói gì”. Trường hợp I don’t know chỉ là phương án B mà thôi. Ngoài ra nếu trong đầu bạn luôn có sẵn mô hình QUICK ANSWER, QUICK WHY, bạn sẽ không bị mất tập trung mà thay vào đó tập trung vào từng cái một. Once at a time. Quick Answer xong mới tới QUICK WHY thay vì cùng một lúc bạn sẽ bị loạn. Và mình không biết phải nhắc đi nhắc lại bao nhiêu lần đó là hãy trả lời bất cứ thứ gì bạn muốn. Bất cứ câu trả lời hoặc lý do gì cũng được. Giám khảo KHÔNG quan tâm. Mình cũng KHÔNG quan tâm và bạn cũng vậy. Tất cả những gì bạn cần quan tâm là bạn trả lời được câu hỏi. Vậy thôi. Sau 15 phút bạn ra về. Làm việc khác mà bạn mong muốn. Giám khảo và bạn không bao giờ gặp nhau lần 2 và bạn có tấm bằng IELTS. Okay? Vì vậy, FEEL FREE to answer whatever the hell you want. If you want to be a GOD, just be one on the IELTS exam day. Hãy nhớ mọi quy luật vật lý vũ trụ ở trong phòng thi khác với bên ngoài. Có thể bên ngoài bạn là một người ít nói, cẩn trọng hay nói nhiều hay abc xyz. Ở trong phòng thi, bạn là một nhân vật bạn muốn. Vì vậy mình nhấn mạnh vào việc tạo ra một profile hay một character

236

là vậy. Tạo một tính cách thú vị với bạn. Mà bạn thích. Hoặc gần gũi cho dễ nói cũng được. Your choice. Alright? Good. Now, đối với những bạn beginner. I beg you. Please use easy simple vocab that you know. Hãy sử dụng từ vựng dễ và gần gũi với bạn trước, đừng cố gắng bắt chước người ta sử dụng từ của người ta vội. Bạn thà nói thành thạo các từ / câu dễ và cảm thấy thoải mái còn hơn nói không thành thạo những từ "ăn điểm" và khiến bạn cảm thấy lo lắng và run. Make yourself comfortable first! That's the goal. Đó là lý do “I don’t know” is very important. Tiếp theo là I've heard hoặc I've seen that. Nghĩa là tôi thấy rằng hoặc tôi nghe nói rằng. Đây là cách dẫn rất tự nhiên và hay ho mà bạn nên dùng nhiều trong bài thi IELTS. Dù cho bạn chém gió hay thật thì bạn vẫn nên dùng I've heard để vào cho nó tự nhiên. Lật lại các phần trả lời của mình bạn sẽ thấy mình sử dụng I've heard / I've seen rất nhiều. Nhưng chúng ta hãy cứ thử áp dụng vào một vài ví dụ của task 3 khi bạn không biết nói gì

237

• WHEN DO PEOPLE WEAR TRADITIONAL CLOTHING IN YOUR COUNTRY? Quick Answer

Quick Why

Honestly, I don’t know and don’t care about traditional clothing that much But I’ve seen that they usually wear it in some special occasions or during festivals. I don’t see people wearing traditional clothing on a daily basis. For me personally, I never wear traditional clothing, even on special occasions.

• HOW HAVE CLOTHES FASHIONS CHANGE IN YOUR COUNTRY OVER THE LAST FEW DECADES? Quick Answer

OH, I have no idea. I don’t track fashions change

But what I do know is that people are wearing what they want rather than what they have to. You know, whatever it is that makes them feel comfortable, then Quick Why they wear it. I’ve seen a lot of people like that. For me personally, my fashion doesn’t change. I still wear the clothes I wore 10 years ago. • WHAT IS THE DIFFERENCE BETWEEN CLOTHES THAT YOUNG PEOPLE AND OLD PEOPLE LIKE TO WEAR? Quick Answer

I don’t know much about this but I’ve heard that old people don’t care what they are wearing. Seriously, they don’t. All what matters to them is something to cover their bodies.

Quick Why

I’ve seen Young people are usually obsessed with fashions and trend and so they’re usually wearing trendy / fancy clothing to express themselves.

238

PRACTICE EXERCISE 1 - QUICK ANSWER / QUICK WHY Mục đích của EXERCISE này là giúp bạn tập tư duy theo Quick Answer Quick Why. Nên nhớ bạn chỉ cần trả lời rất ngắn gọn cho Quick Answer. Hãy tự tin khi nói “I don’t know” hoặc “I have no idea” nếu bạn chưa từng có kinh nghiệm với câu trả lời đó. Chọn câu trả lời gần gũi với bạn. Sử dụng nhiều Because / So để tăng chi tiết (Không cần sử dụng những từ nối nguy hiểm, cứ Because / So mà chơi.

239

Hometown (task 1) • Where is your hometown? • Do you like your hometown? • Do you often visit your hometown? • What is your hometown like? • What is the oldest place in your hometown? • What is there for a foreigner to do or see in your hometown? • How could your hometown be improved? • Has your hometown changed much since you were a child? • Is there good public transportation in your hometown? • Do you think your hometown is a good place to bring up children? (Gợi ý: chèn cảm xúc nếu cần, tư tưởng bất cần đời một tí trả lời cho nó opinionated, và trả lời bằng cách nói outloud luôn) Quick Answer

Quick Why

Hãy dành 5 phút cho bài tập này. Sau đó lật trang sau nếu bạn muốn xem thử phần gợi ý. Lưu ý, bạn phải luyện trước (dù bạn chưa quen, mình biết lúc đầu hơi khó khăn), đừng bị tempted to turn to the next page.

240

• WHERE IS YOUR HOMETOWN? Quick Answer Quick Why

Oh, it’s Hanoi, , a pretty big city, also the capital city of Vietnam. I was born and raised there.

• DO YOU LIKE YOUR HOMETOWN? Quick Answer Quick Why

I do very much Who doesn’t like their own hometown? Right?

• DO YOU OFTEN VISIT YOUR HOMETOWN? Quick Answer

Hmm, I would say every year

because I study somewhere else and it’s pretty far Quick Why away from my hometown so I only visit it during Tet holiday • WHAT IS YOUR HOMETOWN LIKE? Quick Answer

Lots of people

As I said earlier, it’s a big city so you’ll see people Quick Why walking, driving all the time. It’s pretty noisy too, which I don’t like. • WHAT IS THE OLDEST PLACE IN YOUR HOMETOWN? Quick Answer Quick Why

I have no idea But I can say for sure there are so many old places in my hometown because Hanoi is an old city.

241

• WHAT IS THERE FOR A FOREIGNER TO DO OR SEE IN YOUR HOMETOWN? Quick Answer

This is a tough question

I would recommend Lake Hoan Kiem located in the Quick Why center of the city. There’re lots of things to see there, for instance, some very old streets and houses. • HOW COULD YOUR HOMETOWN BE IMPROVED? Quick Answer

Quick Why

The first thing should be transportation Transportation is the lifeblood of any city and in my hometown it’s a huge problem because traffic jam happens every single day. Widening existing roads or building new ones would be ideal.

• HAS YOUR HOMETOWN CHANGED MUCH SINCE YOU WERE A CHILD? Quick Answer

Yes it has

Back when I was a child, there weren’t too many buildings. Also the air was so much cleaner to Quick Why breath and people were friendlier. Now, everything has changed.

242

• IS THERE GOOD PUBLIC TRANSPORTATION IN YOUR HOMETOWN? Quick Answer

I don’t think so.

It’s better now but it still needs to be improved a lot. Quick Why As I said, traffic jam is a huge problem that needs to be addressed as soon as possible. • DO YOU THINK YOUR HOMETOWN IS A GOOD PLACE TO BRING UP CHILDREN? Quick Answer

No I don’t

There aren’t so many playgrounds and good schools here in my hometown. Yes, it’s a good Quick Why place to live but No, it’s not a good place to bring up children.

243

PRACTICE EXERCISE 2 - QUICK ANSWER / QUICK WHY Ơ, tại sao vẫn là Quick Answer Quick Why??? Bạn vẫn cần luyện tập thêm, phần này cực kỳ quan trọng và mình muốn “tay lái” của bạn thật chắc trước khi chúng ta lái highway. Vậy hãy cùng tiếp tục với QUICK ANSWER QUICK WHY Leisure Time § What is your favourite leisure activity? § What did you enjoy doing in your free time as a child? § Do you prefer to spend your free time with other people or alone? § What is a common leisure activity in your country? § Do most people in your country get two days off a week? § Do you think leisure time is important? Quick Answer Quick Why Now, trước khi trả lời câu hỏi, mình muốn bạn Speak outloud câu trả lời của bạn (dựa trên quick answer / Quick why) chọn bất kỳ câu trả lời nào cũng được, càng gần gũi với bạn bao nhiêu càng tốt bấy nhiêu. Riêng phần Quick Why bạn không cần đúng. Chỉ cần bạn tin vào câu trả lời của bạn là excellent rồi. Và đừng giở sang trang sau vội bạn nhé. Hãy tập trung trả lời trong vòng 5 phút. Lúng túng cũng okay. Không sao hết. Miễn sao bạn đừng giở qua trang sau.

244

• WHAT IS YOUR FAVOURITE LEISURE ACTIVITY? Quick Answer Quick Why

It’s Facebooking I don’t know if you know about Facebook but it’s a kinda online social media that gives me a lot of joy.

• WHAT DID YOU ENJOY DOING IN YOUR FREE TIME AS A CHILD? Quick Answer

I don’t remember

But what I can say is that I enjoyed playing online Quick Why games with all my friends in the neighborhood. We had a lot of good memories as kids. • DO YOU PREFER TO SPEND YOUR FREE TIME WITH OTHER PEOPLE OR ALONE? Quick Answer Quick Why

It depends Sometimes I need people around for example, in my birthday. Other times, I want to be alone to think and work

• WHAT IS A COUNTRY? Quick Answer

COMMON

LEISURE

ACTIVITY

IN

YOUR

Gaming

I see people at my age spending a lot of times Quick Why playing online games. For me personally, I do play games a lot.

245

• DO MOST PEOPLE IN YOUR COUNTRY GET TWO DAYS OFF A WEEK? Quick Answer

Yes they do

Most people don’t have to work on Saturday and Sunday, which I think is good because64 they can Quick Why spend time playing more games and using Facebook. • DO YOU THINK LEISURE TIME IS IMPORTANT? Quick Answer

Of course I do

Because you need to recharge your mental battery65 by releasing stress from work that has Quick Why been accumulated. Leisure time is a perfect remedy for66 stress (in my opinion). Review lại câu trả lời: Bạn hãy cứ trả lời một cách thoải mái nhất. Mính sử dụng Game, Facebook, mặc dù có thể không làm cho mình look good trong mắt giám khảo nhưng mình không care. Miễn sao câu trả lời của bạn khiến bạn thoải mái nhất. Đó là lý do mình rất không khuyến khích đọc bài Speaking mẫu rồi bắt chước theo vì khi đó bạn tự ép buộc bản thân phải suy nghĩ giống họ (which is a total disaster). Bạn càng suy nghĩ giống bài Speaking mẫu bao nhiêu bài Speaking của bạn càng fail và bạn càng xa rời bản thân bạn. “Which I think is good because” cụm từ bạn nên nằm lòng khi muốn giải thích kỹ hơn. 65 Recharge your mental battery -> đây là một kiểu tư duy tượng hình trong English bạn nên dùng càng nhiều càng tốt 66 “is a perfect remedy for” -> một cụm từ bạn nên note lại vì sẽ dùng nhiều 64

246

FOCUS ON YOURSELF ONLY.

247

PRACTICE EXERCISE 3 - QUICK ANSWER / QUICK WHY Chúng ta lại tiếp tục với exercise 3. Vẫn là về QUICK ANSWER QHICK WHY. Hãy tập cho đến khi thật là thành thạo bạn nhé. Neighbours & Neighbourhood § § § § § §

Do you like your neighbours? Are neighbours usually close to each other in your country? What is your neighbourhood like? Do you think your neighbourhood is a good place for children? How could your neighbourhood be improved? Do you think it is important to have a good relationship with your neighbours?

Quick Answer Quick Why Bạn trả lời thật nhanh câu vào phần QUICK ANSWER rồi muốn chứng minh gì thì chứng minh sau (quick why) Lưu ý: Các câu trả lời dạng YES / NO nên trả lời đầy đủ YES I DO hoặc NO I DON’T hoặc tương tự thay vì chỉ YES hoặc NO. Các câu trả lời mở mà bạn không chắc chắn có thể bắt đầu bằng I would say. (hãy dành 5 phút cho bài tập này trước khi lật sang trang sau)

248

Neighbours & Neighbourhood • DO YOU LIKE YOUR NEIGHBOURS? Quick Answer

I don’t know, it depends. Some of them are very friendly and nice to me and so I like them very much.

Quick Why

But some others are causing me trouble and so of course I don’t love them.

• ARE NEIGHBOURS USUALLY CLOSE TO EACH OTHER IN YOUR COUNTRY? Quick Answer

Yes they are

Especially in the past when neighbors were something even more valued than family members. Quick Why The reason might be that they usually live next door and see one another all their lives. • WHAT IS YOUR NEIGHBOURHOOD LIKE? Quick Answer

Oh they’re very friendly and nice to me all the time!

Some of them are even my best friends and we hang Quick Why out a lot.

249

• DO YOU THINK YOUR NEIGHBOURHOOD IS A GOOD PLACE FOR CHILDREN? Quick Answer

Yes I do

Because first of all it’s pretty safe in my neighborhood. Children can go out at night no Quick Why problem whatsoever. Also, there’s a small park where kids can play and socialize. • HOW COULD YOUR NEIGHBOURHOOD BE IMPROVED? Quick Answer

Hmm I would say there’s nothing that needs to be improved I know it might sound a little unreal67 but we’re pretty happy here and we have nothing else to Quick Why expect. • DO YOU THINK IT IS IMPORTANT TO HAVE A GOOD RELATIONSHIP WITH YOUR NEIGHBOURS? Quick Answer

Yes I do

I believe good relationships with neighbors are critical because those are the people we encounter Quick Why every single day of our lives. If we wanna be happier, start with neighbors. Review phần trả lời: Câu một mình trả lời kiểu Well it depends. Không có gì khó khăn cả. Chúng ta lại chia ra thành 2 trường hợp kiểu some are and some others are. Mình nghĩ cái này bạn làm được

67

acknowledgement

250

Tất cả các câu trả lời của mình cho câu hỏi YES NO đều đầy đủ: Yes they are. Yes, I do, bla bla Ở câu thứ 2 mình giải thích kỹ hơn bằng cách nhấn mạnh hơn tới QUÁ KHỨ (especially in the past). Sau đó giải thích kỹ hơn bằng (The reason might be that). Logic cũng rất đơn giản không có gì cao siêu: They usually live next door and see one another all their lives. Ngoài ra mình sử dụng I would say, because, I believe, và acknowledgement tăng tính logic.

251

PRACTICE EXERCISE 4 - KILLER SCRIPTS -

English Scripts là lối suy nghĩ ngôn ngữ lập trình trong tiếng Anh bạn sẽ dùng nhiều trong bài thi một cách tự nhiên. Ví dụ để giải thích một vấn đề bạn có nhiều cách (nhiều script). Bạn có thể giải thích theo lối suy nghĩ ngôn ngữ tiếng Việt (Vietnamese Scripts) hoặc giải thích theo lối suy nghĩ theo ngôn ngữ tiếng Anh (English Script). Tư duy tiếng Việt đôi khi không đồng nhất với ngôn ngữ tiếng Anh. Và tư duy tiếng Anh đôi khi không đồng nhất với ngôn ngữ tiếng Việt. Do chúng ta đang học IELTS – tiếng Anh. Suy nghĩ theo lối tư duy tiếng Anh là điều nên làm. Tất nhiên nó cũng sẽ na ná với lối tư duy tiếng Việt nhưng điểm khác biệt là một số Script ở trong tiếng Anh sử dụng “lạm dụng” hay “ưa dùng” hơn so với tiếng Việt. Nếu bạn dùng nhiều những SCRIPTS này, ideas trong đầu của bạn sẽ flow ra ngoài một cách tự nhiên.

252

REMEMBER: script giống như một cái ống để ideas chui qua.

idea ideas

idea

SCRIPT: Well it depends

idea

Bạn muốn ideas của bạn chui qua cái ống một cách gọn gàng có tổ chức thay vì để nó bay tứ tung. Vậy chúng ta sẽ luyện tập các loại SCRIPTS ở đây theo yêu cầu đặt ra của mình để bạn tập theo lối tư duy SCRIPT tiếng Anh. Mình muốn bạn suy nghĩ và tự trả lời (outloud) trước khi nhìn vào đáp án.

253

Media & News (SPEAKING TASK 3) § Do you believe everything you read in the newspapers? § How do most people get their news in your country? § How do you think people will get their news in the future? § How has TV changed our lives? § Do you think TV influences the way we think? § Should children be allowed to watch a lot of TV? § Are all people on TV famous? § Do you think famous people have a responsibility to act as role models for the younger generation? Quick Answer Quick Why

• DO YOU BELIEVE EVERYTHING YOU READ IN THE NEWSPAPERS? Yêu cầu: 1. Sử dụng Script: Well it depends 2. Sử dụng Script: I believe 3. Sử dụng Because • HOW DO MOST PEOPLE GET THEIR NEWS IN YOUR COUNTRY? Requirements: 1. Use Script Acknowledgement 2. Use I believe 3. Use For me personally

254

• HOW DO YOU THINK PEOPLE WILL GET THEIR NEWS IN THE FUTURE? Requirements: 1. Use Well it depends 2. Use I believe 3. Use Because • HOW HAS TV CHANGED OUR LIVES? Requirements: 1. Use Which I think is (or something like that) 2. Use I really don’t know 3. Use Because • DO YOU THINK TV INFLUENCES THE WAY WE THINK? Requirements: 1. Use which I think is 2. Use For me personally 3. Use Because • SHOULD CHILDREN BE ALLOWED TO WATCH A LOT OF TV? Requirements: 1. Use Well it depends 2. Use I believe 3. Use Acknowledgement

255

• ARE ALL PEOPLE ON TV FAMOUS? Requirements: 1. Use I don’t know 2. Use I believe 3. Use Which I think is • DO YOU THINK FAMOUS PEOPLE HAVE A RESPONSIBILITY TO ACT AS ROLE MODELS FOR THE YOUNGER GENERATION? Requirements: 1. Use Well it depends 2. Use acknowledgement 3. Use Because

Are you done? Nếu đừng lật sang trang tiếp theo nếu bạn chưa xong. Nếu bạn cảm thấy vẫn khó quá có thể tập viết ra giấy hoặc bằng laptop.

256

SAMPLE ANSWER • DO YOU BELIEVE EVERYTHING YOU READ IN THE NEWSPAPERS? Yêu cầu: 1. Sử dụng Script: Well it depends 2. Sử dụng Script: I believe 3. Sử dụng Because Quick Answer

Quick Why

Well I think it really depends on the source of the newspaper. Some sources are authoritative and very credible because they have a high standard when it comes to profesisonal journalism. But some other sources are not very trustful and so I don’t trust them. I believe that newspapers can or cannot be trusted

• HOW DO MOST PEOPLE GET THEIR NEWS IN YOUR COUNTRY? Requirements: 1. Use Script Acknowledgement 2. Use I believe 3. Use For me personally Quick Answer

From the Internet

I know it might sound sad but most people don’t read paper news anymore. I believe in the future of Quick Why online news.

257

For me personally, I rather choose to read news on the Internet because it’s cheap and has a lesser impact on the environment. • HOW DO YOU THINK PEOPLE WILL GET THEIR NEWS IN THE FUTURE? Requirements: 1. Use Well it depends 2. Use I believe 3. Use Because Quick Answer

Quick Why

Well I think it really depends on personal preferences Some people prefer getting news from the Internet because it’s cheap and less wasteful. But others people, like me, don’t prefer the print version of news and I believe that this is a good thing.

• HOW HAS TV CHANGED OUR LIVES? Requirements: 1. Use Which I think is (or something like that) 2. Use I really don’t know 3. Use Because Quick Answer

Well, to be completely honest with you I don’t know

because I don’t watch TV a lot. But what I do know is that I’ve seen people more entertained and more Quick Why informed than the past because the news on TV is delivered in many more dimensions (you have

258

colors, sounds, emotions, languagues), which I think is much richer than just newspapers.

• DO YOU THINK TV INFLUENCES THE WAY WE THINK? Requirements: 1. Use which I think is 2. Use For me personally 3. Use Because Quick Answer

Yes of course I do

I’ve seen people believing in news on politics and then forming a distorted opinion merely from what they’ve heard and seen on TV, which I think is very Quick Why sad for them. For me personally, I don’t watch TV because I don’t want it to influence my mind.

259

• SHOULD CHILDREN BE ALLOWED TO WATCH A LOT OF TV? Requirements: 1. Use Well it depends 2. Use I believe 3. Use Acknowledgement Quick Answer

Well it depends on the channels the children are watching I know it might sound a bit indulgent but I believe that educational channels are good sources of learning and mental development and so they should be allowed to watch a lot of TV

Quick Why But some other channels are merely entertainment, which might be addictive to kids who lack the mental capacity to modulate their time and so I don’t think they should be allowed for too much time. • ARE ALL PEOPLE ON TV FAMOUS? Requirements: 1. Use I don’t know 2. Use I believe 3. Use Which I think is Quick Answer

Well to be completely honest with you I don’t know

because I don’t follow celebrity news and watch TV. But I believe many of them are famous because TVs Quick Why are still watched by millions of people, which I think is huge.

260

Even though I don’t have the exact answer to your question, I’m inclined to believe that not all people on TV are famous. • DO YOU THINK FAMOUS PEOPLE HAVE A RESPONSIBILITY TO ACT AS ROLE MODELS FOR THE YOUNGER GENERATION? Requirements: 1. Use Well it depends 2. Use acknowledgement 3. Use Because Quick Answer

Quick Why

Well it depends on what kind of role model that is I know it might be rare but some famous people are a role model associated with stuff like drugs and material possessions, which I discourage because that will lead to the demise of our society. Others are a role model associated with stuff like generosity and compassion, which of course I strongly encourage.

261

PRACTICE EXERCISE 5 - KILLER SCRIPTS Chắc hẳn chúng ta đã quen với các KILLER SCRIPTS vừa đơn giản vừa hiệu quả. Tuy nhiên để biến nó thành kỹ năng (bản năng) chúng ta phải sử dụng rất nhiều trong nhiều bối cảnh / chủ đề khác nhau. Lưu ý: Chủ đề nào bạn cũng sẽ chơi được nếu biết sử dụng scripts. Work (SPEAKING 3) § Do you think job satisfaction is more important than salary when choosing a job? § What skills do you think are needed to get a good job these days? § Do you think women should be able to do all the same jobs that men do? § How has technology changed the way we work? § What is the difference between white collar and blue collar jobs? § What jobs do you think are most valuable to society? Bây giờ mình muốn bạn viết ra một tờ giấy nháp ở bên cạnh (Side note) các script mà chúng ta đã biết. Sau đó dựa vào chúng trả lời các câu hỏi TASK 3. Well it depends Acknowledgement Because Which I think is I believe For me personally And so Look at I’ve seen / I’ve heard I don’t know

262

SAMPLE ANSWER Work (SPEAKING 3) • DO YOU THINK JOB SATISFACTION IS MORE IMPORTANT THAN SALARY WHEN CHOOSING A JOB? Quick Answer

No I don’t

Because I believe job satisfaction and salary are equally important. Without a decent salary, one will be more likely to suffer from his or her finances. I’ve Quick Why seen so many people having a high job satisfaction but getting a very low salary, they’re not satisfied in life and so I believe not one is important than the other.

Quick Answer

Yes I do, I don’t believe that money can buy happiness because I’ve seen so many doctors and lawyers earning a very high income but are very stressed.

Quick Why On the other hand, many people working at retail receiving much less salary and having less stress seem to enjoy life more. Quick Answer

No I don’t

I think money is the most important factor in choosing a job. The reason you go to work is because you need to earn money. Job satisfaction Quick Why means nothing if there’s no salary. Of course I believe job satisfaction is important but it’s certainly not a deciding factor compared to salary.

263

• WHAT SKILLS DO YOU THINK ARE NEEDED TO GET A GOOD JOB THESE DAYS? Quick Answer

I would say it’s communication

Don't take my words for it. If you just look at some recent surveys, you will see that communication is something that employers are seeking most from Quick Why job candidates. The problem might be that communication skills are not in the school curriculum so job candidates are usually not wellprepared. Quick Answer

I would say it’s technical skills

Don't take my words for it. If you just look at some recent surveys, you will see that technical skills are something that employers are seeking most from Quick Why job candidates. The problem might be that technical skills are not in the school curriculum so job candidates are usually not well-prepared. Quick Answer

I would say it’s English skills

Don't take my words for it. If you just look at some recent surveys, you will see that English skills are something that employers are seeking most from Quick Why job candidates. The problem might be that technical skills are not in the school curriculum so job candidates are usually not well-prepared.

264

• DO YOU THINK WOMEN SHOULD BE ABLE TO DO ALL THE SAME JOBS THAT MEN DO? Quick Answer

Yes I do

The reason being that women are just like men in terms of capabilities. I've seen so many women from driving buses to managing multinational companies. Quick Why In fact, it's all about social perception, which I think is wrong. Just look around you, you will easily see women doing all sorts of things, maybe even better than men. Quick Answer

No I don’t

I know my answer might be harsh but the reason being that women are not strong enough to handle some heavy duties. For example, women can sometimes be too emotional to perform some jobs Quick Why that require more of rational thinking. I believe that women are strong and smart but it's may be more difficult (or even unfair) for them do all the same jobs that men do. Quick Answer

Well I think it depends on the culture

Some cultures in the world have a clear distinction between men and women's responsibilities. For example, men are supposed to go out and earn money while women are supposed to stay at home and look after the kids. If you're living in that society, Quick Why it's hard to stay your own way. Some other cultures are much more open in terms of women rights and so women can do anything that men can.

265

• HOW HAS TECHNOLOGY CHANGED THE WAY WE WORK? Quick Answer

Hmm, I would say it’s automation

I've seen Machines are on the way to replace humans in many factory jobs, leaving many people unemployed. Although automation technology is Quick Why great for employers who are trying to cut down on costs. It's horrible for workers. I know I might sound a bit anti-technology but admit it, automation has been harsh on people’s lives. Quick Answer

Hmm, I would say it’s communication

Just look at nowadays, many people can work at home in their pijamas, thanks to technology. All we need to have is an Internet connection and a computer. You don't need to commute 2 hours to Quick Why work like before, which I think is amazing. The only downside to that, I believe, is that people working from home are often distracted, which might impair their quality of work. Quick Answer

I doesn’t change anything

I know it might sound like an unusual answer but for me personally, I still work for the same company for over many years and my work nature still stays the Quick Why same. I don't know much about other places but in my company, technology does not have much of an impact on the way we work.

266

• WHAT IS THE DIFFERENCE BETWEEN WHITE COLLAR AND BLUE COLLAR JOBS? Quick Answer

I would say that it’s the nature of work

White collar jobs are ones that involve office work Quick Why whereas blue collars jobs are ones that involve physical work. • WHAT JOBS DO YOU THINK ARE MOST VALUABLE TO SOCIETY? Quick Answer

Any jobs that involve creating or producing

For example, Bill Gates created software that changed the world and is definitely most valuable to the society. Of course, all jobs should be valued but Quick Why we need to acknowledge that some jobs are creating more value to the world, namely app developing, writing, or producing in general

267

PRACTICE EXERCISE 6 ** - HERO KEYBOARDING SKILLS Lưu ý: Bài tập này chỉ là bài tập bổ trợ sẽ giúp bạn boost opinionated. Có thể xã hội bài trừ và lên án các anh hùng bàn phím nhưng mình muốn bạn hãy trở thành một commenter. Phản xạ của bạn là comment comment và comment, dù là trên Facebook hay là trên YouTube, comment bằng tiếng Anh và be opinionated. Luôn tự tin và giá trị câu trả lời của bạn dù nó có thế nào đi nữa. Tốt nhất là nên sử dụng các SCRIPTS đã học để comment vì bạn vẫn đang lái xe ở khu nhà dân. Nếu bạn quá quen rồi hoàn toàn bạn có thể ra high way chạy tự do.

268

PRACTICE EXERCISE 7 - KILLER SCRIPTS Nature (SPEAKING PART 3) § What are the main environmental problems in your country? § Why should people be concerned about the environment? § How can people protect the environment? § Do you think money should be spent on protecting animals? § Do you think more should be done to protect natural beauty spots in your country? Exercise 7 này không khác mấy so với exercise 4 và 5 nhưng lần này chúng ta sẽ cùng phân tích câu hỏi trước khi làm, và mình mong rằng bạn sẽ có cách nhìn giống như mình mỗi khi nghe câu hỏi. • CÂU 1. "WHAT ARE THE MAIN ENVIRONMENTAL PROBLEMS IN YOUR COUNTRY?" Nếu bạn chưa có kinh nghiệm chiến đấu bạn sẽ tập trung vào mọi chữ trong cả câu hỏi này. Nghĩa là nó phải là MAIN ENVIRONMENTAL PROBLEMS và nó phải là IN YOUR COUNTRY. 2 yếu tố này phải thoả mãn. Tuy nhiên nếu bạn đã có kinh nghiệm bạn sẽ thấy mọi khái niệm chỉ là tương đối. Thế nào là main? Hoàn toàn phụ thuộc vào cách nhìn của mỗi người. Còn IN YOUR COUNTRY thì sao? Chẳng ai quan tâm bạn từ đâu đến và kể cả họ quan tâm cũng chẳng ai kiếm chứng được. Vì vậy bạn phải lọc hết các thông tin không quan trọng ra và tập trung vào một key word duy nhất: ENVIRONMENTAL PROBLEM. That's it. Chứ không phải MAIN cũng không cần bận tâm tới IN YOUR COUNTRY. Environmental problem là đủ. Và câu hỏi này đáng ra phải là: "NAME ANY ENVIRONMENTAL PROBLEM YOU KNOW"

269

Giờ đến QUICK ANSWER, QUICK WHY, bạn hãy TỰ trả lời trước khi nhìn vào đáp án của mình nhé (cân nhắc – consider sử dụng scripts) • CÂU 2: WHY SHOULD PEOPLE BE CONCERNED ABOUT THE ENVIRONMENT? Tương tự câu 2. Câu hỏi trông có vẻ dài nhưng bạn chỉ cần tập trung vào phần quan trọng nhất. Ở đây chỉ cần đọc câu hỏi thôi mình đã biết đến hướng đi của câu trả lời rồi. PEOPLE ARE CONCERNED? why? Because it affects them. HOW? Vậy câu hỏi này trở thành: "HOW DO ENVIRONMENTAL PROBLEMS AFFECT PEOPLE?" • CÂU 3: HOW CAN PEOPLE PROTECT THE ENVIRONMENT? Tương tự. Bạn không cần phải là nhà sáng chế vĩ đại để có thể nghĩ ra một câu trả lời như kiểu: Sử dụng ít nước hay sử dụng ít plastic bags. Hãy nghĩ ra bất kỳ cách nào gần gũi và dễ dàng với bạn. Đây không phải là một cuộc thi sáng tạo, đây là bài thi kiểm tra ngôn ngữ nên bạn hãy cứ chọn một cách dễ nhất. • CÂU 4: DO YOU THINK MONEY SHOULD BE SPENT ON PROTECTING ANIMALS? Với câu hỏi DO YOU THINK tức là hỏi ý kiến của bạn. Bạn trả lời YES, NO hay IT DEPENDS tuỳ bạn. Miễn sao bạn thấy đúng với bạn là được. Một lần nữa bạn cũng không cần phải là sáng chế để có thể trả lời câu hỏi này, hãy chọn câu trả lời thật dễ ví dụ như: 1. Build more santuary farms. 2. Spend on marketing to raise public awareness etc.

270

Hoặc thậm chí đơn giản hơn, build them food. Có thể nhiều người sẽ Disagree, but who cares? This is an English exam, after that, we're done. • CÂU 5: DO YOU THINK MORE SHOULD BE DONE TO PROTECT NATURAL BEAUTY SPOTS IN YOUR COUNTRY? Câu này quá dễ, hàng ngàn ý tưởng cho bạn lựa chọn. Hãy trả lời trước khi bạn tham khảo phần trả lời của mình.

271

SAMPLE ANSWER Nature (SPEAKING PART 3) § What are the main environmental problems in your country? § Why should people be concerned about the environment? § How can people protect the environment? § Do you think money should be spent on protecting animals? § Do you think more should be done to protect natural beauty spots in your country? • WHAT ARE THE MAIN ENVIRONMENTAL PROBLEMS IN YOUR COUNTRY? Quick Answer

Hmm, I would say it’s global warming.

I know it might sound more global but admit it global warming is a serious problem that leads to many other problems (such as extremely hot summer or Quick Why drought) For me personally I really wanna do something to address this issue. • WHY SHOULD PEOPLE BE CONCERNED ABOUT THE ENVIRONMENT? Quick Answer

Because it affects everyone No one wants extreme hot weather because it’s uncomfortable at best and damaging at worst. Many people are dying because of that.

Quick Why Air pollution also affects the air quality, making it harmful to breathe, which leads to respiratory diseases for instance.

272

• HOW CAN PEOPLE PROTECT THE ENVIRONMENT? Quick Answer

Just don’t use plastic bags

Plastic bags are supposed to remain on the Earth surface for millions of years after disposed and I don’t know the exact damage it might cause but Quick Why trying to reduce the consumption of plastic bags will definitely help

• DO YOU THINK MONEY SHOULD BE SPENT ON PROTECTING ANIMALS? Quick Answer

Quick Why

Of course I do. I believe animals are part of the ecological system and they matter a lot unlike what we might hear from the society that they’re low-class spicies. I believe protecting animals is key to a desirable state of environment.

• DO YOU THINK MORE SHOULD BE DONE TO PROTECT NATURAL BEAUTY SPOTS IN YOUR COUNTRY? Quick Answer

I absolutely do

I know the answer may sound too obvious but I love visiting natural areas because they’re so aweinspiring. However, problems usually arise when Quick Why humans try to make a profit from these places and so I believe these areas should be remained intact from business conducts.

273

Bạn sẽ thấy một số câu trả lời của mình không được hay lắm. Mình cố tình làm vậy để bạn thấy bạn hoàn toàn có thể improve them theo ý của bạn. Believe in yourself.

274

PRACTICE EXERCISE 8 - SPEAKING PART 3 Health § How can people improve their health? § Do elderly people do much exercise in your country? § Do you think all illness can be prevented? § Do you think there will be less illness in the future? § Do you think health care should be free? § What makes a good doctor? Bạn sử dụng các SCRIPTS, tất cả các kinh nghiệm mình đã chia sẻ và dành 5 phút trả lời câu hỏi trước khi nhìn vào đáp án. Ngoài các script ra bạn hãy tự chủ động NOTE lại những cụm từ hay thói quen sử dụng của mình và tạo script cho riêng bạn nhé. Quick Answer

Quick Why

275

Health § How can people improve their health? § Do elderly people do much exercise in your country? § Do you think all illness can be prevented? § Do you think there will be less illness in the future? § Do you think health care should be free? § What makes a good doctor? • HOW CAN PEOPLE IMPROVE THEIR HEALTH? Quick Answer

By improving their diets and doing exerise

Research has shown again and again that diet and exercise are two determining factors in one’s health. Quick Why So my general advice would be that eat healthier and exercise more often. • DO ELDERLY PEOPLE DO MUCH EXERCISE IN YOUR COUNTRY? Quick Answer

Yes, they do

I’ve seen old people jogging a lot in the park near my house. I’ve seen young folks68 too but old ones seem to dominate. Overall, I think elderly people Quick Why have a very good idea about the clear connection between good health and exericse.

68

folks = people

276

• DO YOU THINK ALL69 ILLNESSES CAN BE PREVENTED? Quick Answer

No I don’t

Of course most illnesses can be prevented by improving an overall lifestyle. But not all illnesses can be prevented because some are genetically Quick Why caused. I don’t have much expertise in the medical field70 but what I can say for sure is that some people are destined to have a certain kind of disease, like they can’t avoid it. • DO YOU THINK THERE WILL BE LESS ILLNESS IN THE FUTURE? Quick Answer

Yes I do

People are now being more aware of the significance of diet and exercise in relation to health thanks to the democratization of information71. If you Quick Why look around you, you will see that many people don’t want to rely on medicine. Instead they modify their diet, which I think is vital because they’re doing the right thing.

69

Khi bạn thấy câu hỏi có từ ALL, hãy trả lời theo kiểu của mình ở dưới. 70 acknowledgement 71 the democratization of information là một cụm từ nên học à sự dân chủ hoá thông tin (cách nói học thuật hơn của the Internet)

277

• DO YOU THINK HEALTH CARE SHOULD BE FREE? Quick Answer

No I don’t Because that would sooner or later discourage innovation and good service.

Quick Why For me personally, I’d rather pay for health care because I believe that without my payments (or your payments for that matter), health care cannot be sustained and improved. • WHAT MAKES A GOOD DOCTOR? Quick Answer

A good doctor has to know about nutrition

Most doctors nowadays specialize in treating symptoms rather than the root cause of any diseases, which is diet. Rather than just prescribing drugs, a good doctor would spend more time Quick Why advising patients about modifying their diet and lifestyle. And of course, he or she needs to know what he or she is talking about by educating themselves on the subject matter.

278

PRACTICE EXERCISE 9 - SPEAKING PART 3 Family § Is family important in your country? § How has the size of the family changed in the last few decades in your country? § How do you think the family will change in the future? § What role do grandparents play in the family in your country? § Who do you think should be responsible for the care of the elderly, the family or the government?

Quick Answer

Quick Why

(SPEND 5 MINUTES speaking outloud)

279

Family § Is family important in your country? § How has the size of the family changed in the last few decades in your country? § How do you think the family will change in the future? § What role do grandparents play in the family in your country? § Who do you think should be responsible for the care of the elderly, the family or the government? • IS FAMILY IMPORTANT IN YOUR COUNTRY? Quick Answer

Yes it is

Family is very important in my country because everyone needs support from his or her family. The other way around holds true as well, people support Quick Why other family members as a duty. Without a family, it’s a belief that one cannot thrive.

• HOW HAS THE SIZE OF THE FAMILY CHANGED IN THE LAST FEW DECADES IN YOUR COUNTRY? Quick Answer

Yes it is

Family is very important in my country because everyone needs support from his or her family. The other way around holds true as well, people support Quick Why other family members as a duty. Without a family, it’s a belief that one cannot thrive.

280

• HOW DO YOU THINK THE FAMILY WILL CHANGE IN THE FUTURE? Quick Answer

Honestly I don’t know

But what I can say is that I believe there will be more nuclear families as opposed to extended families. Young busy couples nowadays realize how Quick Why important it is to live independently from their parents because they can raise kids the way they want and of course enjoy more freedom.

• WHAT ROLE DO GRANDPARENTS PLAY IN THE FAMILY IN YOUR COUNTRY? Quick Answer

Giving advice is one of many things

I think we can all agree that grandparents have a lot of experience when it comes to marriage and life. So whenever the young encounter some difficulties in Quick Why life or having some conflicts between one another, grandparents usually step in to resolve these issues. Therefore, I think their role IS crucial. • WHO DO YOU THINK SHOULD BE RESPONSIBLE FOR THE CARE OF THE ELDERLY, THE FAMILY OR THE GOVERNMENT? Quick Answer

Of course the family

The government has no love, emotions and interest to care for the elderly people. Also, they’re burdened by debt and other important issues. I believe if you Quick Why truly love your parents or grandparents, you shouldn’t transfer your responsibility to someone else, like the government. If you think you’re too busy to take care of them, so is the government.

281

PRACTICE EXERCISE 10 - SPEAKING PART 3 Education § What makes a good student? § What role should the teacher have in the classroom? § Do you think computers will one day replace teachers in the classroom? § How has teaching changed in your country in the last few decades? § What is the difference between the way children learn and the way adults learn? § How can a teacher make lessons for children more interesting? (Please spend 5 minutes speaking after turning to the next page)

282

Education § What makes a good student? § What role should the teacher have in the classroom? § Do you think computers will one day replace teachers in the classroom? § How has teaching changed in your country in the last few decades? § What is the difference between the way children learn and the way adults learn? § How can a teacher make lessons for children more interesting? • WHAT MAKES A GOOD STUDENT? Quick Answer

I would say it’s all about responsibility

A good student is definitely someone who’s hardworking and responsible. If teachers ask him or her to get certain things done, he or she needs to get it Quick Why done on time and at his or her best efforts.

• WHAT ROLE SHOULD THE TEACHER HAVE IN THE CLASSROOM? Quick Answer

There are many but I would say

that teachers, other than just teach, should also inspire students to explore on the topic. They should be clear to the students that they don’t know Quick Why everything and so students should find the answers to their questions themselves by reading and learning more extensively.

283

• DO YOU THINK COMPUTERS WILL ONE DAY REPLACE TEACHERS IN THE CLASSROOM? Quick Answer

I don’t know

I would anticipate that computers will somehow add more value to the educational process rather than replace teachers completely. There are things Quick Why humans can do but computers can’t. For instance, only humans can teach other humans on how to be more human.

• HOW HAS TEACHING CHANGED IN YOUR COUNTRY IN THE LAST FEW DECADES? Quick Answer

Students read more online rather than textbooks

All thanks to the democratization of information. Before the Internet, teachers and books were all the answers we had available. Nowadays, teachers and Quick Why books are on the brink of obsolescence because they’re expensive and limited whereas the Internet offers endless information and is cheap. So, people self-study more than ever before. • WHAT IS THE DIFFERENCE BETWEEN THE WAY CHILDREN LEARN AND THE WAY ADULTS LEARN? Quick Answer

I’m not an expert so I don’t know for sure

But I would say that since children cannot read properly and fast, they observe more and tend to mimic other people’s behavior whereas adults can Quick Why read and so they acquire most of their information via reading and listening.

284

• HOW CAN A TEACHER MAKE LESSONS FOR CHILDREN MORE INTERESTING? Quick Answer

Hmm, maybe one way is just don’t YELL at them

All too often, I see teachers yelling at their students, which I don’t think is a good way of teaching. Maybe it would make the children more focused on the Quick Why lesson but that would also sacrifice their interest because they’ll learn that learning is a duty rather than a fun activity.

285

PRACTICE EXERCISE 11 - SPEAKING PART 3 Influences on the young 1. What type of people influence the young in your country? 2. Why it is important to have role models? 3. Do you think the education system in your country influences young people’s behavior? 4. What type of person (parents, teachers, friends etc) are best to influence young people’s behavior? 5. What do you think young people will be most influenced by it the future? Gợi ý: Chủ đề này liên quan đến tâm lý nhiều. Không có câu trả lời nào đúng hoặc sai hoàn toàn cả nên bạn cứ trả lời thật thoải mái theo ý kiến của bạn nhé.

286

Influences on the young 1. What type of people influence the young in your country? 2. Why it is important to have role models? 3. Do you think the education system in your country influences young people’s behavior? 4. What type of person (parents, teachers, friends etc) are best to influence young people’s behavior? 5. What do you think young people will be most influenced by it the future?

• WHAT TYPE OF PEOPLE INFLUENCE THE YOUNG IN YOUR COUNTRY? Quick Answer

Quick Why

Hmm, I would say YouTubers YouTubers are usually influencers on YouTube who have thousands of followers. Each video they put out can receives millions of views and therefore they really have the power to influencing the young on a large scale.

• WHY IT IS IMPORTANT TO HAVE ROLE MODELS? Quick Answer

Quick Why

Because we need to learn from them I believe it’s so important because I myself have my own role models. They’re business leaders and have a lot of experience on the field that I can learn from. I love learning from those role models because they serve as the best examples, even beyond books.

287

• DO YOU THINK THE EDUCATION SYSTEM IN YOUR COUNTRY INFLUENCES YOUNG PEOPLE’S BEHAVIOR? Quick Answer

Quick Why

Of course I do Education is a very powerful tool and it is often abused by the government to inject propanganda. Young people nowadays tend to repeat exactly the narratives that they’ve been taught in class, without a single shred of doubt and skepcitism. Not to go further, but I think this is a sad reality.

• WHAT TYPE OF PERSON (PARENTS, TEACHERS, FRIENDS ETC) ARE BEST TO INFLUENCE YOUNG PEOPLE’S BEHAVIOR? Quick Answer

Quick Why

To be honest I think it really depends Some people are greatly influenced by parents. Some are by friends and others are by teachers. I think there’s no black and white answer to this question and so I would say from my own case that I have been most influenced by teachers. As we all know teachers are authority figures and so they’re very powerful too.

• WHAT DO YOU THINK YOUNG PEOPLE WILL BE MOST INFLUENCED BY IT THE FUTURE? Quick Answer

Quick Why

I would say by Internet celebrities Young people are now watching a lot of news and YouTube videos and so they’re exposed to the influence of Internet public figures. For that reason, I believe young people are vulnerable to the influence of these people more than anything else.

288

PRACTICE EXERCISE 12 - SPEAKING PART 2 Describe some good news you recently received. You should say: § what the news was § how you received the news § who gave it to you § and explain why this was good news. Hãy trả lời thật nhanh các question sau trước khi bắt đầu làm bài nói. Question 1: Is your mind empty when you see the cue card? Question 2: What are the most important key words on the question? Question 3: What YSS (you should say) should be focused on and what should not? Question 4: How should you plan it? Bạn hãy dành 30s trả lời 4 câu hỏi trên (như mình đã hướng dẫn ở phần trước) sau đó dành 1 phút rưỡi đến 2 phút để trả lời bài nói.

289

Question 1: Is your mind empty when you see the cue card? YES, AND THAT’S SO UNCOMFORTABLE!!! (BUT IT’S NORMAL) Question 2: What are the most important key words on the question? HMM, Just “GOOD NEWS” and forget about everything else. Question 3: What YSS (you should say) should be focused on and what should not? The first 3 are supposed to be quick. The last one is the one we should focus on. Question 4: How should you plan it? Describe some good news you recently received. You should say: § what the news was [TRUMP WON THE ELECTION] § how you received the news [ON FACEBOOK] § who gave it to you [EVERYBODY] § and explain why this was good news. [I LIKE TRUMP] một ví dụ khác: Describe some good news you recently received. You should say: § what the news was [I RECEIVED MY SALARY] § how you received the news [TEXT MESSAGE] § who gave it to you [MY BOSS] § and explain why this was good news. [I GOT MONEY] Trải qua 4 bước này là bạn đã xong được 50% chặng đường tới đích. Hãy nhớ phần khó nhất không phải là phần nói mà là phần Planning lúc đầu.

290

Making others comfortable What the news was How you received the news Who gave you that news

I’ve received quite a lot of good news and bad news recently. Of course I prefer good news over bad news and luckily for me I got more good news. One of them was when I learned that I was about to receive the first salary in my life. The news was delivered via text messages

sent by my manager

There are a number of reasons why it was good news for me. [CAN BUY TOYS] First off, I’ve always needed money to purchase a new iPhone because my old phone was too slow and I couldn’t stand it anymore. I wanted the iPhone so bad that I could even sell my kidney to have one. It has a beautiful design and thousands of amazing features. [FIRST SALARY] Second of all, that was the first Explain why salary in my life so I valued it a lot. You can’t even it was good imagine how excited I was when I received the news. It was just like money falling from the sky. For me news personally, it was something I would never forget. [I LOVE MONEY] Finally, who doesn’t like money? I love money a lot and I’ve always been on the look out for more money. Whenever I hear that I’m gonna have some money, my heart always beats faster due to my excitement. I think you also receive that “good news” every month too when you notice your bank balance just increases.

291

Well to be honest with you I haven’t received a lot of Making good news recently so I would talk about the news I received a few months back. It’s not necessarily good others comfortable news for some people but it’s definitely good news for me. I guess you’ve also heard of Mr. Trump winning the What the US presidential election and that was the good news news was I’m gonna be discussing. First of all, the news was all over the media, but I first How you saw it on Facebook received the news Who gave I don’t remember exactly who gave the news to be but I would say it was from one of the pages I you that followed. news There are many reasons why it was good news for me [UNPREDICTABLE] – First off, I enjoy unpredictability in general and the presidential race was so unpredictable. Many people and I did not believe Trump would win because the odd was so against him. But he won anyway. I don’t know what might happen next because of all the unpredictability but to me it’s a good news, at least in the short term. [HE’S ENTERTAINING] – In addition to that, I think Explain why he’s so entertaining. The world would be so much fun it was good if he becomes the president of the US. news [HE HAS A GOOD TEAM] – Also, although many people criticize Mr. Trump for a lot of reasons, I believe that he really has a good team that’s gonna support him over his period. So there should not be any problems. I know you might say that my reasoning is not convincing enough but I don’t know. I just feel like Mr. Trump is way better than the other candidate, which is Hillary Clinton.

292

PRACTICE EXERCISE 13 - SPEAKING PART 2 Describe a sports you would like to learn. You should say: § what it is § what equipment is needed for it § how you would learn it § and explain why you would like to learn this sport. Bạn hãy lấy một tờ giấy nhỏ và trả lời nhanh các câu hỏi sau (30 giây) Question 1: Is your mind empty when you see the cue card? Question 2: What are the most important key words on the question? Question 3: What YSS (you should say) should be focused on and what should not? Question 4: How should you plan it?

293

Question 1: Is your mind empty when you see the cue card? YES Question 2: What are the most important key words on the question? SPORT, LEARN Question 3: What YSS (you should say) should be focused on and what should not? § § § §

what it is => SHORT what equipment is needed for it => SHORT how you would learn it => LONG and explain why you would like to learn this sport. => LONG

Question 4: How should you plan it? § § § §

what it is => [FOOTBALL] what equipment is needed for it => [A BALL] how you would learn it => [PRACTICE] and explain why you would like to learn this sport. => [HEALTH, FUN, SOCIAL]

Xong, hi vọng phần này không lấy đi của bạn quá 30s. Advice: Nên dùng đồng hồ bấm giờ và làm cho quen 4 bước này. Bạn nên chọn chủ đề gần gũi, nếu chủ đề khó quá, hãy chuẩn bị trước một cái profile ở nhà (experience on the world) để bạn sẵn sàng có cái lôi ra dùng mà không cần suy nghĩ.

294

Well to be honest with you, there are a lot of sports Making that I want to learn. The problem is that I don’t know others comfortable which one to learn first. And I guess I’m gonna talk about the one that pops What it is up in my mind first, which is Football I think we all know football because it’s an entry-level What equipment sport since you don’t need any equipment other than is needed a ball. There are a number of ways we can learn how to play.

How you should learn it

First, we need to practice with a ball to familiarize ourselves with all the maneuvers. This step is very important because you’ll need to feel the ball very well and be able to control it. Second, we need to learn how to move the ball on the ground and shoot precisely. This would take a lot of practice as well and so I would recommend spending a few hours a day to do it. Other than those, I believe it’s all about experience, the more games you play the better you become. I love to learn this sport for a number of reasons. [HEALTH] I think this is a perfect opportunity to exercise and take my health to the next level because the sport involves a lot of running and moving and dexterity.

[FUN] Not to mention the fact that you will have a lot Explain why of fun with your friends and even your opponents. you like [SOCIALIZE] Plus, you can socialize with them and make new friends, playing football is really a good way to network because people can interact with one another. I believe I’m gonna start practicing as soon as I finish this exam.

295

Describe a lake, a river or a sea you have visited. You should say: • Where the lake is (SHORT) – [NEAR MY HOUSE] • How often you have visited it (SHORT) – [EVERY DAY] • What activities you do there (SHORT) – [JOGGING] • Explain why you like this particular place (LONG) [HEALTH] [FUN] [SOCIALIZE] Hãy để ý: 3 cái explain ở trên giống hệt với 3 cái explain ở bài trước. Quanh đi quẩn lại lý do vẫn chỉ có như vậy không khác gì mấy.

296

Hmm, there are a lot of lakes in my town and lakes Making are places where many people including me love to others comfortable hang out. And I think I’m gonna talk about one of the lakes near Where it is my house that How often I visit every day What activities?

for my jogging ritual There are a number of reasons why I love this lake so much. [HEALTH] First of all, this is a perfect place for me to relax because the air is usually very fresh, cool and relaxing unlike many other places in town. I just feel like every time I go there, all of my stress goes away immediately, which I think is very helpful for my health and wellness. It also serves as the perfect reason for me to jog and get my body moving. I feel so much better after jogging there.

Explain why [FUN] Second of all, I think it’s also fun to visit this lake because you’ll see very friendly people there as you like well. Usually old people who knows how to play music and enjoy life. [SOCIALIZE] Not to mention the fact that you can socialize easily there and make new friends. In fact, many of my best friends were found in this lake. Why? Because we live nearby and have the same hobby, which is jogging. So for those reasons, I believe I will continue visiting this lake every day

297

PRACTICE EXERCISE 14 - EXPERIENCE ON THE WORLD-

Assignment 1: Hãy lên Google tìm bất kỳ một cái Museum nào mà bạn thích. Càng thú vị càng đặc biệt mà bạn càng thích càng tốt. Sau đó lên wikipedia (tiếng Anh), nghiên cứu và liệt kê một số thông tin cơ bản về museum này và lý do tại sao bạn thích nó. Lưu ý: Bạn chỉ cần một cái museum này là đủ, hãy coi việc làm này giúp bạn mở mang kiến thức thay vì chỉ đơn thuần học tiếng Anh. Nắm thật kỹ về cái museum này bạn sẽ không còn sợ chủ đề này. Bài tập này chỉ là bài tập hỗ trợ (supplemental exercise), tất nhiên trong bài thi bạn vẫn có thể bịa ra một cái museum theo ý bạn (như kiểu mình bịa ra cái dinosaur museum) sau đó tưởng tượng và chém gió về nó tuỳ thích. Advice: Nếu bạn gặp khó khăn trong việc tìm kiếm museum mình xin gợi ý một cái: Montreal Museum of Fine Arts (https://en.wikipedia.org/wiki/Montreal_Museum_of_Fine_Arts) Advice: Tuyệt đối không nhớ mấy cái số năm hay ngày thành lập vân vân. Chỉ cần nhớ những thông tin thú vị, bề nổi: Nó nằm ở thành phố nào, nó trưng bày cái gì, phí vào cửa bao nhiêu, có nhiều du khách không, bên trong rộng hay hẹp, và tại sao bạn thích nó. Okay? Hãy đặt vị trí bạn là một du khách bình thường thôi, và bạn chỉ cần nhớ những thứ quan trọng và hay ho với bạn thay vì mấy thông tin thô không cần thiết. Quan trọng nhất luôn luôn là cảm nhận của bạn về nó (đó là lý do bạn cần Opinionated, curiosity và emotions)

298

Assignment 2: Hãy lên Google tìm bất kỳ một cái Sport nào mà bạn thích. Càng thú vị càng đặc biệt mà bạn càng thích càng tốt. Sau đó lên wikipedia (tiếng Anh), nghiên cứu và liệt kê một số thông tin cơ bản về Sport này và lý do tại sao bạn thích nó. Gợi ý: Football (https://en.wikipedia.org/wiki/Association_football) Lưu ý: Bỏ qua hết mấy thông tin lịch sử, mấy cái luật chơi khó. Hãy tưởng tượng bạn đang tìm hiểu môn thể thao này để giải thích cho một đứa em lớp 5 của bạn. Càng đơn giản càng tốt. Một lần nữa, quan trọng nhất là phải liên hệ bản thân của bạn với thứ bạn đang nói. Liên tục chèn cảm xúc, ý kiến (sử dụng I believe, which I think is bla bla, for me personally)

Hãy sử dụng APPENDIX B – Tổng hợp Speaking Part 2, và áp dụng tương tự phương pháp nghiên cứu này với những chủ đề mà bạn cho rằng bạn không thể bịa được nhé. Dành hẳn một ngày để làm bài tập này. Experience on the world (và từ vựng) của bạn sẽ tăng đáng kể.

299

THE FINAL NOTE - WHAT’S NEXT?Vậy là cuốn sách đã tới hồi kết nhưng không có nghĩa quá trình học của bạn là kết thúc. Chúng ta hãy cùng nhìn lại một số điểm chính của cuốn sách mà mình hi vọng bạn sẽ nắm được sau khi gấp cuốn sách này lại cất trong tủ. (1) Với Speaking 1. Sử dụng Quick Answer Quick Why nhưng trả lời ngắn (khoảng 2-3 câu) (2) Với Speaking 2. Sử dụng 4 bước mình nêu ra 1. 2. 3. 4.

Be empty-minded Write down most important key words, forget about the rest YSS short and long? Write down key words for each YSS (planning)

Remember: Hoàn thành 4 bước này là bạn hoàn thành được 50% bài nói. Đây gọi là Front-loading. Nhờ có 4 bước này mà bài nói trở nên dễ dàng hơn nhiều. Hãy chọn câu trả lời càng dễ càng gẫn gũi với bạn càng tốt. Lý do càng đơn giản càng tốt không phải phức tạo hoá. Ngữ pháp từ vựng do bạn chọn đừng ép bản thân phải bắt chước người khác. Cố gắng thành thạo các SCRIPTS và đọc các bài mẫu của mình (mình cố nói rất đơn giản) để cho bạn cảm thấy thoải mái và dễ học. (3) Speaking 3. Lại quay lại Quick Answer Quick Why nhưng trả lời kỹ hơn một chút. Thoải mái đưa ra ý kiến cá nhân của bạn và lập luận theo ý bạn thích. Không quan trọng đúng sai. Tập sử dụng Well it depends để làm quen với sự không có cái gì là tuyệt đối. Sử dụng các SCRIPTS đã dạy.

300

“Nhưng mà Kiên ơi, cho mình một kế hoạch học Speaking cụ thể được không? NOTE: Mình sẽ đưa ra một kế hoạch gợi ý để bạn tham khảo, nhưng please keep in mind đây chỉ là gợi ý và bạn hoàn toàn có thể flex nó theo lịch làm việc của bạn sao cho hợp lý với bạn nhất. PLAN 60 Ngày Speaking Day 1

Day 2-10

Day 11-15 Day 16-30 Day 31-40 Day 41-50 Day 51-60

Familiarize

Read through all the questions for Speaking 1 2 3. Really spend time, read through all key words, requirements. Immerse in those questions, feel them. Pronunciation Use YouTube Learn how to pronounce different sounds. Focus. Mimic. Practice reading outloud simple texts using pronunciation techniques learned on YouTube. Speaking 1 Use Quick Answer Quick Why. Practice all the questions. Again and again. (Build your profile) Speaking 2 Practice the first 4 steps over and over again until you master the process. (Build your profile) Speaking 2 Practice speaking in two minutes in combination with these 4 steps Speaking 3 Use Quick Answer Quick Why. Practice all the questions. Again and again (build your logic) Speaking 123 Go through all the questions. Answer them and stay cool!

Trong quá trình 60 ngày này bạn muốn kết hợp biến bản thân thành một người có belief system, moral principles rõ ràng, có curiosity, có emotions, và có opinionated.

301

APPENDIX A - SPEAKING TASK 1 Work What is your job? Where do you work? Why did you choose that job? Is it a popular job in your country? Do you like your job? Do you get on well with your colleagues? What was your first day like? What responsibilities do you have at work? If you had the chance, would you change your job? Do you plan to continue with your job in the future? Study What do you study? Where do you study that? Why did you choose that subject? Is it a popular subject in your country? Do you like that subject? Do you get on with your colleagues? What was your first day like? What are the main aspects of your subject? If you had the chance, would you change subject? Do you plan to get a job in the same field as your subject? Hometown Where is your hometown? Do you like your hometown? Do you often visit your hometown? What is your hometown like? What is the oldest place in your hometown? What is there for a foreigner to do or see in your hometown? How could your hometown be improved?

302

Has your hometown changed much since you were a child? Is there good public transportation in your hometown? Do you think your hometown is a good place to bring up children? Home Where is your home? Do you live in a house or a flat? Who do you live with? Are there many rooms in your home? What is your favourite room? How are the walls decorated? What would you change about your home? Do you plan to live there in the future? What facilities are there near your home? What is your neighbourhood like? Do most people live in houses in your country? Art Are you good at art? Did you learn art at school when you were a child? What kind of art do you like? Is art popular in your country? Have you ever been to an art gallery? Do you think children can benefit from going to art galleries? Birthdays Do you enjoy your birthdays? Do you usually celebrate your birthday? What did you do on your last birthday? Can you remember a birthday you enjoyed as a child? Do most people celebrate their birthdays with a party in your country? Which birthdays are considered important in your country? Childhood Did you enjoy your childhood? What is your first memory of your childhood? Did you have a lot of friends when you were a child? What did you enjoy doing as a child? Do you think it is better for children to grow up in the city or in the countryside?

303

Clothes Are clothes important to you? What kind of clothes do you usually wear? Do you ever wear the traditional clothes of your country? Where do you usually buy your clothes? Have you ever worn a uniform? Do most people in your country follow fashion? Computers Do you often use a computer? How do you usually get online? Do you prefer desktops or laptops? What do you use your computer for? Do you think it is important to learn how to use a computer? Daily Routine When do you usually get up in the morning? Do you usually have the same routine every day? What is your daily routine? Do you ever change your routine? Is your routine the same today as it was when you were a child? Do you think it is important to have a daily routine? Evenings What do you often do in the evenings? Do you do the same thing every evening? Do you prefer to spend your evenings with family or friends? Do you ever work or study in the evenings? What is a popular activity for young people in your country in the evenings? Do you do the same thing in the evenings as you did when you were a child? Family & Friends Do you spend much time with your family? Who are you closest to in your family? Do you prefer spending time with your family or friends? Who is your best friend? Are you still friends with people from your childhood? Is family important in your country?

304

Flowers Do you like flowers? What’s your favourite flower? When was the last time you gave someone flowers? Do any flowers have a special meaning in your country? Why do you think women like flowers more than men? Food What’s your favourite food? Have you always liked the same food? Is there any food you dislike? What is a common meal in your country? Do you have a healthy diet? What do you think of fast food? Going Out Do you often go out in the evenings? What do you like to do when you go out? Do you prefer going out on your own or with friends? How often do you go out in a week? Where do most young people like to go out in your country? Happiness Are you a happy person? What usually makes you happy? Does the weather ever affect how you feel? What makes you feel unhappy? Do you think people in your country are generally happy people? Hobbies Do you have a hobby? What equipment do you need for it? Do you think hobbies should be shared with other people? Did you have a hobby as a child? What hobbies are popular in your country? Why do you think people have hobbies?

305

Internet How often do you go online? What do you use the internet for? How do you get online? Do you have your own computer? What’s your favourite website? Do you think children should be allowed unsupervised access to the internet? Leisure Time What is your favourite leisure activity? What did you enjoy doing in your free time as a child? Do you prefer to spend your free time with other people or alone? What is a common leisure activity in your country? Do most people in your country get two days off a week? Do you think leisure time is important? Music Do you like music? What’s your favourite type of music? Can you sing? Did you learn music at school? If you could learn a musical instrument, what would it be? Do you think music is important? Neighbours & Neighbourhood Do you like your neighbours? Are neighbours usually close to each other in your country? What is your neighbourhood like? Do you think your neighbourhood is a good place for children? How could your neighbourhood be improved? Do you think it is important to have a good relationship with your neighbours?

306

Newspapers How do you usually get your news? Do you often read the newspapers? What kind of news do you usually follow? How do most people get the news in your country? Do you think international news is important? Pets Do you have a pet? Do you like animals? What’s your favourite animal? What is a popular pet to have in your country? Did you have a pet as a child? Why do people have pets? Reading Do you often read? What is your favourite kind of book to read? Do you often read newspapers? Do you have any e-books? What books did you read as a child? Do you think it is important to encourage children to read? Shopping Do you like shopping? What’s your favourite shop? Do you prefer shopping alone or with others? What kinds of shops are there where you live? Have you ever bought anything online? Do you think men and women have different opinions about shopping? Sport Do you like sport? What’s your favourite sport? Do you often watch sport on TV? Did you play sport as a child? What is the most popular sport in your country? How do most people in your country keep fit?

307

TV Do you often watch TV? What sorts of things do you watch on TV? What is your favourite TV program? Do you ever watch foreign programs or films? What did you watch on TV when you were a child? Do you think children should watch TV? Transport How did you get here today? What is your favourite mode of transport? Do you ever use public transport? Do you like the transport system in your country? What is the difference between taking a bus and taking a train? Weather What’s the weather like today? What’s your favourite weather? Do you like the weather in your country? Is the weather the same in all parts of your country? Does the weather ever affect the way you feel? Does the weather in your country ever affect transportation?

308

APPENDIX B - SPEAKING TASK 2 Describe a piece of art you like. You should say: § what the work of art is § when you first saw it § what you know about it § and explain why you like it. Describe a book you have recently read. You should say: § what kind of book it is § what it is about § what sort of people would enjoy it § and explain why you liked it. Describe a piece of advice you recently received. You should say: § when this happened § who gave you the advice § what the advice was § and explain how you felt about the advice. Describe a time of the day you like. You should say: § what time of day it is § what you do at that time § who you are usually with § and explain why you like it.

309

Describe an exercise you know. You should say: § what it is § how it is done § when you first tried it § what kind of people it is suitable for § and explain why you think it is a good exercise. Describe a member of the your family you get on well with. You should say: § who it is § what relationship you have to that person § what that person is like § what you do together § and explain why you get on so well. Describe a gift you recently gave to someone. You should say: § who you gave it to § what kind of person he/she is § what the gift was § what occasion the gift was for § and explain why you chose that gift. Describe an interesting hobby. You should say: § what it is § what kind of people do it § how it is done § and explain why you think it is interesting. Describe a useful website. You should say: § what it is § how often you visit it § what kind of site it is § what kind of information it offers § and explain why you think it is useful.

310

Describe a journey that didn’t go as planned. You should say: § where you were going § how you were travelling § who you were with § what went wrong § and explain what you would do differently. Describe a person you know who is kind. You should say: § who it is § how you know this person § what sort of person he/she is § and explain why you think they are kind. Describe a language you have learned. You should say: § what it is § when you started learning § how you learned it § what was difficult about it § and why you decided to learn that language. Describe an song you like. You should say: § what kind of song it is § what the song is about § when you first heard it § and explain why you like it. Describe some good news you recently received. You should say: § what the news was § how you received the news § who gave it to you § and explain why this was good news.

311

Describe an old person you know. You should say: § who this person is § how old he/she is § what this person is like § and explain why you like this person. Describe a photograph you like. You should say: § what can be seen in the photo § when it was taken § who took it § and explain why you like it. Describe someone you respect. You should say: § who the person is § how you know about this person § what this person does § what this person is like § and explain why you respect this person. Describe a sports you would like to learn. You should say: § what it is § what equipment is needed for it § how you would learn it § and explain why you would like to learn this sport. Describe a place you have recently visited. You should say: § where you went § who you went with § how you got there § and explain why you enjoyed it.

312

Describe an unexpected event. You should say: § what it was § when it happened § who was there § why it was unexpected § and explain why you enjoyed it. Describe a place near water. You should say: § where it is § how you get there § how often you do there § what you can do there § and explain why you like it. Describe your favourite shop. You should say: § where it is § how often you go there § what it sells § and explain why you think it is a good shop. Describe a place with animals. You should say: § where it is § how you heard of it § what animals can be seen § and explain why it might be an interesting place to visit.

313

APPENDIX C - SPEAKING TASK 3 Art § § § § § §

What kind of art do you enjoy? What are the tradition art forms in your country? What makes a good painting? Do you think children should study art at school? How can children benefit from learning art? How has art changed in the last few decades in your country?

Clothes § Can clothing tell you much about a person? § Why do some companies ask their staff to wear uniforms? § What are the advantages and disadvantages of having uniforms at work? § When do people wear traditional clothing in your country? § How have clothes fashions change in your country over the last few decades? § What is the difference between clothes that young people and old people like to wear? Education § What makes a good student? § What role should the teacher have in the classroom? § Do you think computers will one day replace teachers in the classroom? § How has teaching changed in your country in the last few decades? § What is the difference between the way children learn and the way adults learn? § How can a teacher make lessons for children more interesting?

314

Family § Is family important in your country? § How has the size of the family changed in the last few decades in your country? § How do you think the family will change in the future? § What role do grandparents play in the family in your country? § Who do you think should be responsible for the care of the elderly, the family or the government? Food § § § § § §

Do you think diet is important? What is a balanced diet? What is the typical diet of people in your country? Do many people eat in restaurants in your country? Why do some people enjoy eating out? What’s the difference between restaurant food and home cooked food?

Health § How can people improve their health? § Do elderly people do much exercise in your country? § Do you think all illness can be prevented? § Do you think there will be less illness in the future? § Do you think health care should be free? § What makes a good doctor? Internet § Do most people have a computer at home in your country? § Do you think all information on the internet is true? § How can people find reliable information on the internet? § How has the internet changed the way we live? § How has the internet changed the way we work? § Do you think the internet is safe for children to use unsupervised? Media & News § Do you believe everything you read in the newspapers? § How do most people get their news in your country? § How do you think people will get their news in the future? § How has TV changed our lives?

315 § § § §

Do you think TV influences the way we think? Should children be allowed to watch a lot of TV? Are all people on TV famous? Do you think famous people have a responsibility to act as role models for the younger generation?

Nature § What are the main environmental problems in your country? § Why should people be concerned about the environment? § How can people protect the environment? § Do you think money should be spent on protecting animals? § Do you think more should be done to protect natural beauty spots in your country? Society § What social problems are there in your country? § What can be done to alleviate poverty? § Are there many charities in your country? § What is the difference between major crime and minor crime? § Do you think all criminals should go to prison? § Why do so many people move to live in cities? § What problems does over population cause? Travel § Why do some people prefer to travel abroad rather than in their own country? § Do you think traveling to another country can change the way people think? § Do you think it is good for children to experience life in a foreign country? § How have holidays changed over the past few decades? § Do you think it is safer to travel now than in the past?

316

Work § § § § § §

Do you think job satisfaction is more important than salary when choosing a job? What skills do you think are needed to get a good job these days? Do you think women should be able to do all the same jobs that men do? How has technology changed the way we work? What is the difference between white collar and blue collar jobs? What jobs do you think are most valuable to society?