Bizans İmparatorluğu Tarihi - Son Devir (1261-1461)-Şerif Baştav.pdf

BiZANS

İuPARAToRLuĞu TARIHI -'o

ı

$0]'ı DEıJıR (r20r - r40r) ta AAa

0smanlı Türk

Prof.

-

a l^a

t

Bizans Miinasebetleri

Dr. Şerif BAŞTAV

ANKARA 1989

ISBN

975-456-024_2

ortı"t Kiiltiiriinü

Yayınlayan

Araştırma Enstitüsü

: Türk Kültürünü 'Araştırma Enstitüsü l-7. Sokak 38, 06 490 Bahçelievler - An}ara Tel : 2l3 3ı 00 - 2ı3 4t 35 Dizilip basıldığ yerı Ankara üniversitesi Basımevi Ankara _ 1989

1989

İçİxonxİr,rn

öNsöz I - XvI. İSıANSUı,uN crni ALINMASI VE VIII. ı,ıirılrı,İN İupanaroRruĞu oinİı.rıvır DENEMF'Lınİ 1ıioı _ ı282).

'

iııya Edilen imparatörluğun içine Düştüğü Kriz l-l0' _ II. And_ ronikos'un Hdkimiyeti Devri l0-l6. - osmanlı Devletinin Kuruluşu 17_24. - iç Savaşlar Devri (132l_1325) 2445. _ III. Andronikos,un HAkimiyeti Devri (1328-1341) 2B-4s. - vI. Ioannes Kantakuzenos Devri (1347-1355) 48-61.

oSMANLILARIN AVRUPA'YA GEÇMELERi VE RAToRLUĞuN CAN ÇEKiŞMESi 1ııs+_ıısg) 6l_67.

İMPA_

V. Ioannes'in Batı Seyahati ve Mezhep Değiştirmesi (1369_1370) 67_70. _ osmanlı'ların Balkanlar'daki Fetihleri ve Bunun Bizans,taki Akisleri 70-78. - Kosova Meydan Muharebesi (13g9) 7g_g0.

yrLDrRrM BAYEZiD DEVRI

(1389_1403) 80_101.

II. Manuel'in HAkimiyeti Devri (l3}l-1425). Timur Vak,asr ve Ankara Muharebesi (1402) 91-101. _ osmanlr imparatorluğunun Siyasi Buhranı ve Bizans'ın Canlanması (1402-142l) t0l_105.

OSMANLI iı,ıp,q,ReroRLUĞUNUN YENIDEN CANLAN_ MASr VE BIZANS'rN SON MUKAVEMETi (1421_1448) 105_108 Paleolaog'ların Mukavemet Denemesi 108-109. _ II. Sultan Murad, - İstanbul'un Muvakkat Durumu 1l0_l1l. _ Floransa ittihadı (1437_1439) 1l1_113. _ istanbul İttihadı 1|3_114. _ Bizans İmparatorluğunda Anarşi ve iç Harp I14-i16. varna Meydan Muharebesi (1444) 116-120. - II. Kosova Muharebesi (1448) |20-122' _ Fatih Sultan Mehmed ve Bizans'rn Çöküşü (1448_ 1453) 122-128. - Son Taaruuz tZB-132.

ın Başarılı Taarruzları t09_1l0.

III

öNsöz* Bu gün, ilim öleminde Bizans İmparatorluğu adı altında tanınan ve bin yldan fazla süren uzun ömürlü devlet, aslınd.a bir Doğu Roma

imparatorluğudur. Nitekim, Bizanslılar kendi devletlerinin adı ola_ rak bunu hiç kullanmamış Ve İmparatorluğun adına ,,Roma Devleti" ve kendilerine de "Romalılar" demişlerdir. Doğu Roma cİ.evletinin başlaığıcı 330 yılıdır ve Bizans adr, modern devirde bu devle_ tin tarihi araştırılmağa başladığı Zaman' Batı ilim Aleminde kullanılmağa başlamıştır. Zira,bu yeni devletin merkezi olarak seçilen yerde, MilAddan önceki yüzyıllarda B2zantium adına bir şehrin bulunmasrndan kaynaklanir. l. ve 2. yüzyıllarda, Doğudaki fetihlerden sonra çok büyüyen ve hudutları aşrrı derecede genişleyen Roma İmparatorluğunun doğu arazisi, çok uzak|ara kada"r erişiyordu, Ayru ?amanda Mrsrr, Suriye ve Anadolu gibi eski medeniyeiıerin bejigi olan bu. sahalar, imparatorlukta her bakımdan ağır basmağa başlamıştı. Üstelik bu ülkeler, merkez Roma'dan çok uzakta biılunduklarrndan idare edilmeleri güçlükle karşılaşıyordu. Bu yüzden 2. ve 3. yüzyıllarda İmparatorlar artık, Roma'da oturmuyoriardı ve İmparatorluk için yeni bir merkez aranıyordu. İmparator Btıytık Kon_ sa'ntin, İstanbul'un bulunduğu sahayı İmparatorluk merkezi olmak bakımından çok uyğun bulduğundan burada inşa ettirdiği yeni başşehrinin 330 yılında açılışını yapıyor ve eski merkez Roma terke_ dildiğinden gittikçe ihmale uğruyordu. Merkezi doğuya nakledilen devletin ordusu ve idare tarzı Roma'

lı, dili ve kültürü LAtindi. Bu yeni muhitte ise, çoktan beri burada yerleşmiş bulunan Yunan di]i ve kıılttırıı ile doğunun saray, deı,let göreneği ve teşrifatı bunlara eklenecekti. Ayrıca, 4' yizyılda devletin dinleri arasında serbest bıraLıılan Hristiyanlık ta kuwetlenince, gelecekteki Bizans toplumunu oJuşturan unsurlar tamamlanmış olğor_

* Burada yayıııladığırrıız araştıfma, hazırlanmakta olan aynı isimdeki kitabın

bir kısınıdır.

du. Bu suretle Eski Roma İmparatorluğundan çok farklı ve yeni coğrafİ şartların belirlediği temeller üzerinde gelişen İmparatorlukta, daha 6. yüzyılın sonunda Lötince tamamiyle unutuluyor Ve onun yerini Yunan dili ve kültürü alıyordu.

Bundan sonraki yüzyıllarda bu yeni devletin en mühim problemleri arasrnda, devletin resmi dini haline gelen Hristiyanlık içincle başgösteren itikat münakaşaları ile devleti dış düşmanlara karşr savunmak en büyük yeri alıyordu. İmparatorlu]< bu tarihten Şonra, hayatının sonuna kadar hudutlarını savunabilmek için bütün kuvvetlerini harcamağa mecbur olmuştur. 4' yiÜızyıtda doğu hudutları Sasanilerin tehdidi altındadır ve bu höl İslAmiyetin gelişmesi ile Sasani devletinin sona ermesine kadar sürer. 4. ve 5. yüzyıIlarda Kuzeyde ve Batr'da Cerman ve Türk kavimleri, bunların arkasından da İslavlar ortaya cıkarlar. Türk kavimleri ile İslavlar, bundan sonraki yüzyıllarda İmparatorluğu en fazla meşgul eden ve varlığını tehdit eden düşmanların başında gelirler.

Hristiyanlığın kuwetlenerek yayılmağa başladığı 4. yüzyılclan

sonra, içine düştüğü büyük mezhep kavgalarr ve bunun sonunda LAtin Kilisesi ile ortaya çıi