Bitka na Drini

Bitka na Drini Uvod Posle poraza na Ceru, koji je za neprijatelja bio težak moralni udarac, neprijateljska komanda odlučuje se za novu ofanzivu protiv Srbije. Bitka na Drini ili Drinska bitka predstavlja niz borbi koje su vodile snage Kraljevine Srbije, sa ciljem da zaustave drugi pokušaj Austrougarske da prodre u Srbiju, tokom 1914. godine (6. septembar — 11. novembar 1914. godine). Ova bitka obuhvata dejstva na balkanskom ratištu u periodu između cerske i kolubarske bitke. Posle teških i krvavih rovovskih borbi, srpska vojska je bila primorana na povlačenje, usled manjka hrane, ratnog materijala, a pogotovo artiljerijske municije. Povlačenje srpske vojske, povuklo je sa sobom i masovni odlazak lokalnog stanovništva, koje se bojalo novih masakra od strane austrougarske vojske. Okončavanjem bitke na Drini i prodorom Austrougara u Srbiju, otpočele su operacije srpske vojske krajem 1914. godine, čiji je najznačajniji deo Kolubarska bitka. Po upornosti i gubicima, to su najkrvavije borbe srpske vojske u Prvom svetskom ratu, naročito one oko srednjeg toka Drine, na Gučevu i Mačkovom kamenu.

Tok bitke Posle Cerske bitke, Druga austrijska armija prebačena je sa srpskog na ruski front, ostavivši samo jednu diviziju na Savi, Peta armija se ulogorila na levoj obali Drine a Šesta armija, koja je ostavila jednu brdsku brigadu na gornjoj Drini, prebačena je bliže Petoj armiji. Saveznici Srbije, a naročito Rusija, zahtevali su da srpska vojska produži ofanzivu i onemogući austrijskoj vojsci odlazak na ruski front. Da bi izašla u susret svojim saveznicima, iako veoma oskudna u ratnom materijalu, koji je u mnogome bio ugrožen još u Balkanskom ratu 1912 i 1913. godine, Srpska Vrhovna Komanda stvara ovakav plan:

Prva armija, sa dve pešadijske i jednom konjičkom divizijom prelazi Savu prema Kupinovu i nastupa u Srem. Ovu operaciju potpomaže Druga armija sa jednom pešadijskom divizijom demostrativnim dejstvom kod Mitrovice. Užička vojska prelazi gornju Drinu kod Višegrada i nastupa u Bosnu. Druga armija brani predele oko donjeg, a Treća armija, srednjeg toka reke Drinu sa po tri svoje pešadijske divizije. Ofanziva je otpočela 6. septembra. Po cenu gubitka šest bataljona i tri topa, Prva srpska armija uspela je da pređe Savu prema Kupinovu i da preduzme uspešnu ofanzivu u Sremu. Ubrzo zatim, komandant austrijske Balkanske vojske Poćorek, u cilju pariranja ofanzive srpske vojske u Sremu, preduzima 8. septembra snažnu ofanzivu na Drini. Ofanziva austrijske Balkanske vojske je zaustavljena upornim i krvavim borbama na frontu. Nemajući snage da Srbe potisne na glavnom frontu, a sagledavši opasnost po desni bok i pozadinu svoje Šeste armije, Poćorek zahteva hitnu pomoć od Vrhovne Komande Celokupne austrijske vojske. Posle poziva Poćoreka, austrijskim snagama stiže pojačanje iz unutrašnjosti Monarhije, i organizovana je, ne samo zaštita boka Šeste armije, već je srpska Užička vojska potisnuta natrag ka Višegradu. Austrijanci su, od trupa u Sremu, posle odstupanja Prve srpske armije, formirali Kombinovani Korpus, pod komandom generala Krausa i prebacili ga preko Save severno od Šapca, da napadne desni bok i pozadinu Druge srpske armije. Nastale su ogorčene borbe na dugačkom frontu: Šabac – Mitrovica – Lešnica – Loznica – Krupanj – Ljubovija - Bajina Bašta Višegrad, koje su prešle u jednu dugotrajnu pozicionu rovovsku bitku. Za vreme borbe, kod srpske vojske se osetila velika iscrpljenost u ljudstvu i opremi, jer regruti još nisu bili spremni za ratna dejstva, a pomoć u opremi svake vrste, pogotovo u artiljerijskoj municiji, koja se očekivala svakog dana, da preko Soluna stigne iz Francuske, nije pristizala. Videći da će pod ovakvim okolnostima izgubiti bitku, Srpska Vrhovna Komanda naređuje postepeno povlačenje Prve, Druge i Treće armije za odbranu Valjeva, nadajući se, da će u tom vremenu popuniti redove novim ljudstvom i da će stići očekivana municija iz Soluna. Opšte povlačenje ka Valjevu naređeno je 8. septembra, ali pod vrlo teškim okolnostima, jer se sa vojskom kretalo i sve stanovništvo, koje nije smelo čekati po drugi put austrijsku invaziju. Do 14. novembra, sve tri srpske armije bile su

prikupljene za odbranu Valjeva i delimično popunjene regrutima, ali kako očekivana municija i ostala vojna oprema još nije stigla, Srpska Vrhovna komanda naređuje povlačenje svoje tri armije i to na desnu obalu Kolubare, njenu pritoku reku Ljig i na planinu Suvobor.

Zakljucak O ovoj bici do sada nije mnogo objavljivano jer to nije bila pobeda srpske vojske. Ostala je u senci velikih pobeda i na Ceru i Kolubari. Međutim, ova bitka ima veliki značaj, jer nije dozvolila neprijatelju da za tri dana ovlada Jagodnjom i Sokolskim planinama već posle 13 dana teške borbe neprijatelj je totalno izmoren i desetkovan sa ukupnim gubicima 16000 izbačenih iz stroja. Srpski narod nije dozvolio da kosti izginulih ratnika mučenika ostanu razbacane na ratištu. Odužio se senama svojih očeva dostojnim spomenicima - crkvi spomen-kosturnici u Krupnju i kapeli na Mačkovom Kamenu. Izvori informacija: Vojna enciklopedija, Internet (Wikipedia).