Biologji Varianti a - Test i Zgjidhur

KUJDES! MOS DËMTO BARKODIN

BARKODI

REPUBLIKA E SHQIPËRISË MINISTRIA E ARSIMIT DHE E SHKENCËS AGJENCIA QENDRORE E VLERËSIMIT TË ARRITJEVE TË NXËNËSVE

PROVIMI ME ZGJEDHJE I MATURËS SHTETËRORE 2010

LËNDA: BIOLOGJI

VARIANTI E mërkurë, 30 qershor 2010

A

Ora 10.00

Udhëzime për nxënësin Testi në total ka 20 pyetje. Në test ka kërkesa me zgjedhje dhe me zhvillim.

Një mënyrë Zgjidhjeje e testit

Në kërkesat me zgjedhje rrethoni vetëm shkronjën përbri përgjigjes së saktë, ndërsa për kërkesat me zhvillim është dhënë hapësira e nevojshme për të shkruar përgjigjen. Koha për zhvillimin e kërkesave të testit është 2 orë. Pikët për secilën kërkesë janë dhënë përbri saj. Për përdorim nga komisioni i vlerësimit

Kërkesa

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13a

13b

14a

14b

14c

15

16a

16b

17a

17b

18

19

20a

20b

20c

Pikët Kërkesa Pikët Kërkesa Pikët

KOMISIONI I VLERËSIMIT

Totali i pikëve

1………………………...Anëtar 2. ……………………….Anëtar © AVA

1

30 qershor 2010

PROWMI ME ZGJEDHJE Varianti A

Lenda: Biologji

1. Horrnoni i nxitjes s8 tiroides (TSH) sekretohet nga:

1 pike

g

A adenohipof~a neurohipofiza C) tiroidja D) terrnisheza

2. Periosti eshe nje shtrese qC rrethon:

1 pike

A) zemren

&E2' D) mushkeriE 3. Ne nje popullate nts ekuiliber gjenetik ne qofE se shpeshtia e alelit p(A) CshE 0.7, atehere shpeshtia e alelit q (a) do te jete: 1 pike

4. Ne anafazen e dyte t2 mejozes ndahen dhe shkojne drejt poleve te kunderta:

1 pike

Q

kromozomet homologe kromatidet e secilit kromozom ) kromozomet dhe kromatina D) eukromatina dhe heterokromatina

5. Organizmi quhet hermafiodit kur: A) riprodhohet veEm ne menyre aseksuale B) prodhon vetem qeliza seksuale femerore prodhon v e t m qeliza seksuale mashkullore prodhon edhe veze edhe sperrnatozoide 6. Fieret bejnt pjest ne grupin e bimeve:

1 pike

Q 8

joenezore enezore pa fare me fare te zhveshur D) me fare te veshur

7. Sistemi nervor simpatik Cshte pjese perb&ese e: A) sistemit nervor somatik hipotalamusit shtylles s&trurit D sistemit nervor autonom

8. Miozina eshte strukture fijtzore proteinike qe merr pjese ne ndertimin e:

1 pike

A) indit kockor B indit kercor C) muskujve skeletikt indit nervor

d

0 AVA

2

30 qershor 2010

PROV7Ml ME ZGJEDHJE Varianti A

Lenda: Biologji

9. Struktura bimore e cila perbehet nga embrioni, lenda rezerve dhe mbuloja quhet:

1 pike

A) traste embrionale &;$yg

D) h t

10. Te nivelet tmfike te meposhtrne biomasa ka vlera me te medha te:

1 pike

A gjallesat barngrenese gjallesat vetushqyese ) konsumatoret e rendit te dyte D) konsumatoret e rendit ti? tree

@

11. Kompleti haploid i kromozomeve tE qelizave te nje gjitari eshte 27. Sa esht&shurna e pergjithshme e kromozomeve qe permbajne nje qelize e veshkes, nje qelize seksuale dhe nj& qelid e melqise te ky gjitar? Argumentoni pergjigjen.

0 AVA

3

30 qershor 2010

PROVlMl ME ZGJEDHJE Lenda: Biologji

A

Varianti

13. Teknologjia e ADN rekombinante perfaqeson nje drejtim te ri shkencor me shume perspektive per te ardhrnen.

a) C'quajme ADN rekombinante?

Me

1 pike

ADN&)U.I;I&

,Ap

f+bA/-m.'

b) Argumentoni perse ne laboratoret bioteknologjike p& te prodhuar insulinen, plazmidet dhe ADN e njeriut trajtohen me te njejten enzime restriksioni? 1 pike

U,& &&a

14. Indet meristematike luajne rol te rendesishem ne mtjen dhe zhvillimin e bimeve.

a) Tregoni dallimin qe ekziston midis indeve meristematike dhe indeve ti5 ptrhershme n&vartbi tE aMsisC qE kanC qelizat e tyre per t'u ndare.

b) Tregoni si realizohet rritja paresore tek bimet?

1 pikt!

/

0 AVA

4

30 qershor 2010

PROW1 ME ZGJEDHJE Lenda: Biologji

Varianti A

c) Tregoni cilet jane dy llojet e indeve meristematike qe sigurojne rritjen dytesore tek bimet.

2-

15. Ne klasen e gjitareve perfshihen tre grupe, te cilet janC: a) Monotrematet b) Marsupjalet c) Placentaret

16. Gjaku &sheind i lenget q t duke levizur pergjate sistemit tii qarkullimit realizon transportin e brendshem nC organizmin e njeriut. a) Tregoni lidhjen qe ekdston midis aglutinoaeneve dhe aglutininave me grupet e gjakut sipas sisternit ABO.

PROVIM1 ME ZGJEDHJE Varianti A

Lenda: Biologji

17. Aparati i ekskretimit luan nje rol rendesishem per ruajtjen e homeostazes se mjedisit te brendshem ne organizmin e njeriut. a) Emertoni gypat qE lidhin veshkat me fshikezen winare.

1 pikir

b) Shpjegoni procesin qe ben te mundur filtrimin e plazmes se gjakut ne glomerulen e nefionit.

1 pikt

&'a #m

0 AVA

6

30 qershor 2010

P R O W ME ZGJEDHJE Linda: Biologji

Varianti

A

18. Te domatet fruti i kuq (R) eshte dominant ndaj fi-utit tC verdhe (r) dhe trupi i gjaE (T) eshte dominant ndaj tmpit te shkurt& (t), kur gjenet jane tt! pavarura. Birna me gjenotip RrTt kryqezohet me bimen me gjenotip rrTt. Cili tshte propabiliteti qe pasardhesit te jene fenotipikisht te njejte me prindin diheterozigote? M d n \ VLO e ~ a ~ ~ : 3 piki3

P: ? f ? r A

xm-rrri

19. N&nje molekule te ADN-st eshte percaktuar se Guanina dhe Citozina sebashku perbejnt 300 baza te azotuara. Numri i lidhjeve hidrogjenore ne kete molekule ADN-je eshte 1150. Ptrcaktoni sasite e bazave te azotuara ti3 Adenines dhe Timines ne kete molekule.

0AVA

7

30 qershor 2010

PROWMI ME ZGJEDHJE Lenda: Biologji

/~.canae : o

350&;ua

Varianti

&F

&t%&'

A

7~9~:2 3 5=0

& 35~A--.

20. Gjallesat krijojne ~ C d h C n i E e ndersjellta ndermjet tyre dhe me mjedisin ku ato jetojne. a) Shpjegoni gfarii perfaqgsojne rnikorizat.

0 AVA

8

30 qershor 2010