Baritan Bahasa Jawa

MAKALAH UPACARA ADAT “BARITAN” Disusun Oleh :

FEBRI EKA PRASETIYO

KELAS

XI APH 1

SEKOLAH MENENGAH KEJURUAN NEGERI 2 PACITAN TAHUN PELAJARAN 2016 / 2017

KATA PENGANTAR Samukawis puji ugi syukur kita sedaya panjatkan dhateng Allah SWT mawi shalawat ugi salam kulo ngantosaken namung kagem tokoh ugi teladan kita sedaya Nabi Muhammad SAW. dipunantawis semanten kathah nikmat Allah SWT ingkang ngampil kita sedaya saking kegelapan datheng dimensi pajar ingkang maringi hikmah ugi ingkang paling nggina kagem sedaya umat manusia, dadosipun sarehdentenipun kulo saged ndumugekaken jejibahan Bahasa Jawi menika kaliyan sae ugi tepat wanci. Menggah ing pangangkah ugi tujuan saking penyusunan proposal menika yaiku kagem memenuhi salah satunggal jejibahan ingkang dipunparingna dening guru wonten soca piwucal Bahasa Jawi. Lebet proses penyusunan jejibahan menika kulo manggihi hambatan, sayangipun berkat dukungan materil saking ngados pihak, akhirnya kulo saged ndumugekaken jejibahan menika kaliyan cekap sae, sarehdenten punika langkung kesempatan menika kulo ngantosaken terimakasih ugi pangregen sainggilinggilipun dhateng sedaya pihak terkait ingkang sampun mbiyantu rampungaken panjenenganipun jejibahan menika. Lamukawis samukawis ingkang klintu rawuhipun namung saking manusia ugi sedaya hal ingkang kasinggihan rawuhipun namung saking agami berkat wontenipun nikmat kapitadosan saking Allah SWT, sanaos mekaten tentu jejibahan menika taksih tebih saking kesempurnaan, sarehdenten punika samukawis saran ugi kritik ingkang mungu saking sedaya pihak kulo sanget harapkan demi saen wonten jejibahan salajengipun. Harapan kulo mugi-mugi jejibahan menika nggina kususe kagem kulo ugi kagem umum

BAB I PAMBUKO 1.1 Latar Belakang Masalah Pacitan, salah sawijining kutho kang maringi suasono ayem tentrem tumrap sopo wae sing manggon ono ing sakjeroning kutho kang kasuwur elok. Sakliane terkenal amarga kaendahan alame, Pacitan ugi salah sawijining kutho sing nggadahi macem-macem budoyo lan kaelokan seni. Salah sawijining budoyo inggih meniko Baritan, saking tlatah Kecamatan Kebonagung. Akhir – akhir menika, kebudayaan Pacitan ingkang beragam sanget miwiti pasiten dipuntilaraken dening masyarakat amargi ngados alasan. Padahal kebudayaan meniko kedah sanget dipunlestantunaken kersanipun marakake mukawis daya geret ugi kebanggan kagem daerah kaliyan budaya kesebat. Budaya ingkang sangeta kathah, sayangipun ingkang kedadosan kala menika yaiku masyarakat piyambak miwiti mengker budaya amargi sawijining faktor. Salah sawijining faktor meniko, kirange perhatian saking pemerintah utawi dinas terkait, uga bentene dinas terkait maringin perhatian nglestantunaken budaya dateng upacara Baritan. Hal punika ingkang dados dasar pangastan mila “Budaya Baritan”. 1.2 Perumusan Masalah 1. Pripun sejarah lan adedasar budaya baritan 2. Apa ingkang saged dipuntumindakaken, kagem nglestantunaken budaya Baritan?

1.3 Tujuan Penulisan Tujuan panyeratan milaa menika yaiku kagem ngemutaken masyarakat badhe wigatosipun budaya Baritan ingkang sakmenika sampun miwiti dipuntilaraken, dadosipun masyarakat badhe terdorong kagem nglestantunaken budaya Jawi sami kaliyan kesagedanipun. 1.4 Manfaat Penulisan Masyarakat badhe mriksani menawi kebudayaan baritan ngrupikaken kebudayaan Pacitan ingkang patut kagem dipunlestantunaken.

BAB II WOSING ISI

2.1.

Pengertian Upacara Baritan Upacara baritan yaiku pesta rakyat saking tlatah Desa Gawang Kecamatan kebonagung sing awujud bentuk rasa syukure masyarakat marang Gusti Allah amarga bumi iki bisa dadi sumbere urip. Upacara adat lumrahe saben desa nduweni dina, tradisi lan panggonan sing beda-beda. Ana sing dirindakake ing sendang, kuburan lan punden. Panggonan sing kaanggep masyarakat iku dadi cikal bakale anane desa iku. Yen ing desa Gawang upacara iku dianakake ing perapatan dalan dusun, masyarakat ing kana nduweni kapercayan yen panggonan iku dianggep dadi panggonan ketemune masyarakat desa Gawang. Sakliyane ngawontenaken upacara baritan sing nduweni wujud rasa syukur marang Gusti Kang Akarya Jagad yaiku supaya ora ana gangguan roh jahat lan mahluk alus. Lumrahe sawise nganakake upacara Baritan, masyarakat uga nganakake hiburan. Hiburane uga beda-beda. Ana sing nanggap tayuban, wayang kulit, sing miturut wong jaman biyen iku senengane Danyang desa. Yen ing desa Gawang lumrahe masyarakat ing kana nganakake wayang ing panggonan sing digawe acara utawa ing omahe Kepala desa. Kagiyatan iki dipengeti karo masyarakat ing desa Gawang Kecamatan Kebonagung kanthi turun temurun. Tradisi iki wus ana awit jaman biyen, tepate ing jaman kerajaan. Masyarakat Pacitan isih nduweni kapercayaan ngenani cariyos kuna saengga nyadran isih dipengeti senajan wus katerak owahing jaman.

2.2.

Tujuan Nindake Upacara Baritan Baritan meniko ateges nyenyuwun karahayon saking gusti ingkang moho agung, saking tembung “rid utawi wiridan” . Maknane sejatine mujudake raos syukur tumrap kahanan kahuripan ingkang karahayon saking songsong agunging gusti ingkang moho tunggal.

Kanggo ngucapake syukur marang dzat ingkang moho tunggal sing wis paring anugrah kasil panen lan rejelki donyo sing melimpah. Kanggo nyuwun keslametan lan karahayon para warga dusun tati diadohke saking gangguan gaib uga saka gangguan-gangguan penyakit, keamanan, hama lan bencana. 2.3.

Paraga Upacara Baritan Upacara Adat Baritan menika dipunlaksanaaken khanti paraga sedanten masyarakat Desa Gawang ingkang di pimpin sesepuh Desa Gawang. Inti upacara iki sejatiné ndonga, njaluk pangayoman marang Gusti saka ancaman bebendu umpamané bencana alam lan liyané, uga ndonga njaluk pangampunan dosa-dosa lan kesalahan-kesalahan sing wis dilakoni sing bisa njalari bencana lan dingo tulak bala ana ing dusun Tati. Ngantos sak niki upacara Baritan taksih lestari, lan dipun gelar sakben wulan Sura utawi Muharram wonten ing kalender islam

2.4.

Piranti lan Umbarampe Upacara Baritan Upacara Baritan digelar ing perapatan dalan dusun Tati ingkang dados papan temune warga masyarakat saking dusun-dusun ingkang wonten ing Desa Gawang Kecamatan Kebonagung Wonten ing perapatan dalan niku digelar upacara baritan, mbeleh wedhus lanang kendhit, ayam tulak sejodho lan sesajen liyane, kangge tetenger utawi wujud perlambang tulak bala lan raos syukur warga desa Gawang

2.5.

Tata cara Upacara Baritan Upacara Baritan iki digelar ing prapatan dalan dusun ingkang dados papan temune warga masyarakat. Wonten ing perapatan dalan niku digelar upacara baritan, mbeleh wedhus lanang kendhit, ayam tulak sejodho lan sesajen liyane, kangge tetenger utawi wujud perlambang tulak bala lan raos syukur warga desa Gawang

BAB III PANUTUP

3.1 Dudutan/Kesimpulan Kesimpulan saking milaa menika yaiku dados priyantun Jawi, kita sedaya sampun sakedahipun tumut mawi nglestantunaken budaya – budaya ingkang wonten teng lingkungan kita sedaya. menawi pancen budaya Jawi sampun mboten wonten malih teng lingkungan kita sedaya, mila kita sedaya kedah dados pelopor ingkang miwiti malih budaya – budaya Jawi ingkang sampun dipuntilaraken tanpa melenceng saking wucalan agami. 3.2 Panyaruwe Demi nglestantunaken budaya Jawi khususnya budaya Baritan, sampun saprayoginipun kita sedaya miwiti saking salira kita sedaya piyambak, lajeng kita sedaya tunjukan kados pundi wigatosipun nglestantunaken budaya Jawi datheng masyarakat.

LAMPIRAN