Aspectos de La Masonería Del sigloXVIII y Sus Efectos
April 8, 2023 | Author: Anonymous | Category: N/A
Short Description
Download Aspectos de La Masonería Del sigloXVIII y Sus Efectos...
Description
4
8
Grnjhmshc Xc`r Xtrnssenjj
Nspihtcs bi an Enscjirån bia Xmoac PWMMM y sus igihtcs
Ibmhmcjis bi an OTNJ ACOMN BI H@MAI
2
Ibmhmøj bmomtna orntumtn pnrn enscjis \crtnbn; Enrån Grnjhmn \rnbc Ibmhmcjis an Ornj Kuamc Acomn48 An Ornj Acomn bi Acjbris …………………………….. >? Ans Hcjstmtuhmcjis bi Njbirscj ………………………… 88 Crmoij bia Tina Nrhc …………………………………… 8? Hcjbijn pnpna n an Enscjirån …………………………… 2> Yjn Acomn ij Gacrijhmn ij ia smoac PWMMM …………………. 29 Yj Iepirnbcr Ensøj ij ia Xmoac PWMMM ………………. 9= Jnpcaiøj y an Enscjirån Enscjirån ……………………………….. 7= 08 An Grnjhenscjirån Naienjn ………………………….. Ia Tmtc == ³\cr quíXh`r÷ibir ia Tmtc bi………………………………………. Xh`r÷ibir3 ………………………….. =9 . >89 An Mjmhmnhmøj …………………………………………… . Xieîjtmhn Ensøjmhn ……………………………………. >29 An Amdirtnb ……………………………………………… >99 Bisprcvmstc bi Eitnais ……………………………….. >79 Eismnjmsec …………………………………………….. >7?
0
=
\risijtnhmøj Grnjhmshc Xc`r Xtrnssenjj, gui uj ensøj bistnhnbc pcr su huaturn ensøjmhn y su bibmhnhmøj na istubmc, cdtijmijbc uj riputnbc pristmomc bi irubmhmøj. Nquia pristmomc ac aaivnrån n sir bismojnbc hurnbcr bia Eusic Ensøjmhc, n trnvís bia Bihritc J»9>8 bia Ornj Enistrc @crnhmc Ocjzîaiz Hcjtissi, na eceijtc bi sir hrinbc ij >=0>. Ij >==2, ia Ornj Enistrc Enrmjc \mznrrc \mznrrc ac bismojn ij ia Hcemtí Ibmtcrmna bi an Tivmstn Ensøjmhn, y kujtc na Wijirndai @irenjc Enjuia Xipûavibn H`nvnrrån, gui tnedmíj bismojnbc mjtiornjti bi an Hcemsmøj bi Istubmcs @mstørmhcs Nsiscrn bia Ornj Enistrc. Jnhmø ij Wmijn, Nustrmn, ia >? bi Kuamc bi >=>9, smijbc `mkc bi pnbri `ûjonrc y enbri ecrnvn. Riremjnbcs sus istubmcs eibmcs y nprcdnbc su dnh`maairntc,, mjorisø n an Yjmvirsmbnb bi Wmijn n istubmnr dnh`maairntc mjoijmirån hceirhmna, ac qui si vi mjtirruepmbc hunjbc bidi ndnjbcjnr ia pnås bidmbc n an mjvnsmøj pcr an Naienjmn jnzm, ij >=80. Nså,ijn Wnabmvmn. acs 48 nþcsIaiemorn ornhmns bi pnrmijtis vmnki nacH`mai igihtuø ij nujoistmcjis dnrhc qui trnjspcrtø mjemornjtis kubåcs, pirsioumbcs pcr ia ríomeij bi @mtair. Aaion ia 8< bi jcvmiedri bi >=80, n Wnapnrnåsc, pnrn sioumr auioc hcj bistmjc n Wnabmvmn. Is mjmhmnbc, ij >=7=, ij an Tispitndai Acomn ‑\rceitic― J»>, auioc bi pnrtmhmpnr pnrtmhmpnr naoujcs nþcs ij ujn acomn emxtn. Ij Acomn ‑\rceitic― sirî nueijtnbc bi snanrmc y ixnatnbc. Auioc si mjtiorn n an Tispitndai Ac omn ‑ Ecznrt ― J¼0=, qui trndnkndn ij rmtc naieîj, y n an Acomn bi Mjvistmonhmøj ‑ \ijtnap`n― J¼>>=.
><
Gui iaiombc Wijirndai Enistrc bi an Tispitndai Acomn ‑ Ecznrt ― J»0= pnrn ia dmijmc >=0>->=08. \cstirmcreijti, ij >=0?, an Tispitndai Acomn bi Mjvistmonhmøj Ensøjmhn ‑\ijtnap`n― J»>>= ai hcjgmiri mouna `cjcr y rispcjsndmambnb. Riremjnbc su pirmcbc, juivneijti gui iaiombc W;.E.., pirc ij an Tispi Tispitndai tndai Acomn ‑ Ecznrt ― J»0= pnrn ia pirmcbc >=0=->==>. An Tispitndai Acomn ‑ AlItcmai bu \nhmgmqui― J»??, ai hcjgmrmø ij >==?, an hnambnb bi Emiedrc @cjcrnrmc. Gui tnedmíj emiedrc bi an Enscjirån Ishchisn, n pnrtmr bia nþc >=?0, aaionjbc na Ornbc PPP. Ia = bi nocstc bi 4> bi bmhmiedri bi 4>
>4
>8
An Tina Xchmibnb y an Grnjhenscjirån Ij ia nþc >7797>->747). Yj hcjtiepcrîjic bi Dnhcj, Ibeujb Dcatcj, iandcrø ij >7>7 uj prcyihtc pnrn an gujbnhmøj bi ujn Tina Nhnbiemn, dnsîjbcsi dnsîjbc si ij ans mbins bi Dn Dnhcj hcj qui gmjnaeijti, gmjnaeijti, jc gruhtmgmhø. Rrimjtn nþcs eîs tnrbi, uj sndmc naieîj, qui vmvån ij Cxgcrb y Acjbris, R`icbcr @nnf, suomrmø qui acs hmijtågmhcs bi eîs rijcedri si riujmirnj sienjnaeijti pnrn mjgcrenrsi eutuneijti scdri ia risuatnbc bi sus ixpirmeijtcs y ixpirmijhmns. Isn schmibnb qui nså si gcreø, qui gui prmvnbn y sihritn, irn ia yn jcedrnbc ‑Hcaiomc Mjvmsmdai―.
An Tina bi Xchmibnb si Hnjsnbcs hcjvmrtmø prcjtc ij ia hijtrc bi an vmbn mjtiaihtuna Acjbris. bi ans ouirrns riamomcsns, bi acs njtnocjmsecs, an mjtcairnjhmn y acs ixtriemsecs bi acs
>2
purmtnjcs, isn schmibnb schmibnb gui ia pujtc bi riujmøj bi an iamti bia sndir, hcec, pcr ikiepac, bi su hntiocrån y bi an istmen qui si ai tijån. Xmrvn ia `ih`cbiqui, hcj chnsmøj ujn vmsmtn n Acjbris bia buqui Grnjhmshc Acrijn, jcvmc ybipcstirmcr ispcsc bi an iepirntrmz bi Nustrmn, Enrån Ririsn, pnbri bi Enrån Njtcjmitn y bi Kcsí MM bi Nustrmn y qui aaioø gmjnaeijti n sir iepirnbcr bi Naienjmn, si ai mjvmtø, hcec ujn ntijhmøj euy ispihmna, nsmstmr n ujn sismøj bi isn Xchmibnb. Ia nedmijti qui rimjø ijtri acs schmcs irn bi ndscautn rnhmcjnambnb, cpuistc n an riamomøj y na isctirmsec. I> Br. Xtufiaiy, gnecsc pcr sus cdsirvnhmcjis hcjtijmbns ij su bmnrmc, qui mjhauyij jctns scdri an Enscjirån, emiedrc bi isn Xchmibnb, ishrmdmø; "Xm si `ndan ij an Tina Xchmibnb bi Ecmsís, bia bmauvmc, bi an riamomøj c bi an Ishrmturn Xnornbn, istc hnusn ornjbis rmsctnbns ijtri acs nsmstijtis". Ijtri acs jcedris bi acs emiedrcs eîs hcjchmbcs pnrn jcsctrcs, pcbiecs eijhmcjnr ia yn jcedrnbc Br. Xtufiaiy, n Iaåns Ns`ecai, H`rmstcp`ir _rij, hcjstruhtcr bi an hntibrna bi Xnj \ndac bi Acjbris y bi eîs bi hmjhuijtn ibmgmhmcs pûdamhcs i moaismns, bispuís bia mjhijbmc bi Acjbris, Kunj R`icp`mai Bisnouamirs, pribmhnbcr prisdmtirmnjc, gåsmhc, hcandcrnbcr bi Xmr Msnnh Jiwtcj,y bishudrmbcr bi anbibmgirijhmn ijtri entirmnais hcjbuhtcris jc hcjbuhtcris iaihtrmhm iaihtrmhmbnb bnb y, gmjnaeijti, gmjnaeijt i, jcedrnriecs na buqui bi Ecjtnoui. Euh`cs nutcris ensøjmhcs, ensøjmhcs, ijtri iaacs, ij prmeirn aåjin, Tcdirt G. Ocuab, scstmijij qui an Tina Xchmibnb jc `n tijmbc mjgauijhmn naoujn scdri an Grnjhenscjirån. Istc, hric yc, is ndscautneijti hmirtc, hmirt c, ij ia sijtmbc qui jc ixmsti rianhmøj bmrihtn. Ens, sm hnamgmhnecs an Juivn Ntaîjtmbn bi Dnhcj hcec utcpån ensøjmhn y rnåz bi an Tina Xchmibnb, yn ixmsti uj trcjhc hceûj y6 eîs qui istc, ans pirscjns qui pirtijihånj n nedns
mjstmtuhmcjis, hcec acs qui nhndn bi jcedrnr y ctrcs eîs,
>9
aaivnrcj an eijtnambnb rnhmcjnamstn bi acs hmijtågmhcs n an rihmíj gujbnbn Ornj Acomn bi Acjbris. Ia eîs mepcrtnjti c ijtri iaacs gui, smj bubn, Kinj R`icp`mai Bisnouamirs (>709->?22). Jc is prcdndai, pirc si bmhi qui ía gui ia pnbri ispmrmtuna ispmrmt una bi an Hcjstmtuhmøj bi Njbirscj bi >?48, y qui Kneis Njbirscj gui ia qui an ishrmdmø. Xin hcec sin, ia hnrîhtir bi an Hcjstmtuhmøj, biåstn, tcairnjti, qui `ndan bi an riamomøj ij an qui tcbcs acs `cedris istîj bi nhuirbc, jcs mjbmhn an mjgauijhmn bi an eijtnambnb anmhn. Bisnouamirs jc tceø pnrti ij an gujbnhmøj bi an Ornj Acomn, pirc yn ij >?>= gui Ornj Enistrc y, burnjti 4< nþcs y dnkc tris Ornjbis Enistrcs, Enistrcs, gui Ornj Xmojn Xmojntnrmc. tnrmc. Gui ía qumij, ij ujn Acomn nb `ch ij An @nyn, mjmhmø na yn jcedrnbc buqui Grnjhmshc bi Acrijn y, ij >?9?, na pråjhmpi bi Onais. Ij an Tina Xchmibnb tijån hcjtnhtc hcj emiedrcs bi an natn nrmstchrnhmn y aaivø n an Enscjirån na buqui bi Ecjtnoui, qumij gui pcstirmcreijti Ornj Enistrc, y ndrmø an Grnjhenscjirån n an natn schmibnb bi Mjoantirrn, hcjtrmduyijbc nså, ij ornj eibmbn, n su íxmtc. ]c hric, qui hcj ac ixpuistc istî prcdnbn an mjgauijhmn ispmrmtuna i mjbmrihtn, n trnvís bi an ujmøj pirscjna bi acs emiedrcs bi nedns mjstmtuhmcjis siþirns. An tijbijhmn siþnanbn biåstn y ia pijsnemijtc rnhmcjna qui si rigaikn ij an Hcjstmtuhmøj bi >?48, jcs pnrihi n`crn euy nbihunbn n juistrns mbins. Xmj iednroc, jc n tcbcs acs enscjis bi nquiaan ípchn ais pnrihmø nså. Iscs ûatmecs ectikndnj n an \riemir Ornjb Acboi, hcec si aanendn, hcec ‑ecbirjn― pcr sus mjjcvnhmcjis, y si cronjmznrcj ij >?9> ij ctrn Ornj Acomn, n an qui ai bihånj, pcr bmgirijhmn, ‑Njtmoun―, hcj Anwrijhi Birectt
hcec su eîs bistnhnbc enycr riprch`i bi n acs ‑ecbirjcs― , ijtri vnrmcs ixpcjijti. ctrcs, gui anIabishrmstmnjmznhmøj an Grnjhenscjirån.
>7
Wiecs nså qui ia risuatnbc bi an mjgauijhmn bi an Tina Xchmibnb qui, ij prmjhmpmc jcs pnrihmø dijigmhmcsc, tuvc sus hcjsihuijhmns nbvirsns na prcbuhmrsi isn bmviroijhmn, qui burø `nstn >0>8 y tiremjø hcj an Acomn bi Yjmøj, hunjbc bcs `irenjcs bi an hnsn rina guircj Ornjbis Enistrcs bi ans bcs Ornjbis Acomns, ia buqui bi Xussix bi acs Ecbirjcs y ia buqui bi Fijt pcr acs njtmoucs.
>?
An Ornj Acomn bi Acjbris Hunjbc ia bån bi Xnj Kunj Dnutmstn, ia 42 bi kujmc bi >?>?, acs emiedrcs bi huntrc acomns ensøjmhns si kujtnrcj ij Acjbris pnrn gujbnr an prmeirn Ornj Acomn, enbri bi tcbns ans bieîs Ornjbis Acomns bia eujbc, jc si menomjnrcj ans hcjsihuijhmns dijígmhns qui su nhtc istndn aanenbc n tijir. Jcsctrcs, enscjis bia gmj bia smoac PP, 4?9 nþcs bispuís, tnj naiknbcs ij ia tmiepc y ij ia ispnhmc, scecs `iribircs bi nquiaacs `irenjcs qui snavnrcj n an Enscjirån bia chnsc ij qui ij isi tmiepc si `naandn. Jnhmø ij isi bån eiecrn eiecrndai dai an Enscji Enscjirån rån ecbirjn, ecbirjn, smedøamhn c ispihuantmvn hcec mjstmtuhmøj. ]n jc ixmstånj, snavc naoujns ixhiphmcjis, acomns purneijti cpirntmvns cpirntmvns.. Ij prîhtmhneijti prîhtmhneijti tcbns ans pchns acomns qui nûj ixmstånj, an enycrån bi acs `irenjcs irnj enscjis nhiptnbcs, is bihmr emiedrcs bi ans acomns pirc qui jc tijånj rianhmøj hcj acs cgmhmcs bi an hcjstruhhmøj. ^ui jc scecs enscjis cpirntmvcs, smjc amdris y nhiptnbcs, y `mstcrmn hnsm pcbrånecs bihmr,scjirån. qui isns pnandrns scjjcs ujnhnrnhtirmzn såjtisms bi an såjtisms bi an Grnjhen Grnjhenscjirån. @ny eîs emstirmcs ij an `mstcrmn bi an Enscjirån qui `ih`cs hcjchmbcs y ij hcjsihuijhmn `ny tnedmíj euh`ns ticråns qui trntnj bi ixpamhnracs. Eîs, `ny uj `ih`c gmkc bi an enycr mepcrtnjhmn y nhiptnbc pcr tcbcs; is kustneijti ia `ih`c qui `cy hcjeiecrnecs y hiaidrnecs. 4?9 nþcs is uj anroc tmiepc pnrn ujn mjstmtuhmøj prmvnbn y quibnj pchns qui puibij emrnr `nhmn ntrîs n uj hnemjc tnj
anroc, rihcrrmbc hcj `cjcr y íxmtc. Jcsctrcs ocznecs isi aionbc qui jcs ijcrouaaihi aioåtmeneijti, pirc qui jcs hceprceiti n enjtijir gmiaeijti gmi aeijti an trnbmhmøj y istnr smiepri ij an vnjounrbmn.
>0
An Grnjhenscjirån ixmsti `cy ij tcbcs acs pnåsis amdris. Jc ij tcbcs acs pnåsis bia crdi trndnkn ij ia emsec rmtc, pirc hcjsmbirnbn riouanr c jc, tcbns ans ørbijis ensøjmhns tmijij acs emsecs prmjhmpmcs `uenjmtnrmcs y `uenjmstns, an emsen eitn bi pirgihhmcjnrr na `cedri. pirgihhmcjn Rcbns rispitnj na `cedri y su bmojmbnb y tcairnj sus mbins, su riamomøj y sus hcjhiptcs gmacsøgmhcs. An Enscjirån is ujn grntirjmbnb ujmvirsna y puibi sirac scaneijti pcr su tcairnjhmn6 jc is ujn sihtn jm uj pnrtmbc pcaåtmhc. Na trntnr bi hcjchir an `mstcrmn ensøjmhn y su crmoij druecsc, jcs ijhcjtrnecs smiepri bi juivc hcj an gnatn bi njtihibijtis. \cr ujn pnrti, ia sihritc, njtnþc ounrbnbc hiacsneijti, y, pcr ctrn ectmvc pnrti, bi pcrqui `irenjcs mjoaisis, aaivnbcs pcr isi emsec ounrbnr mepijitrndai ia sihritc, quienrcj euh`cs bchueijtcs pnrn ivmtnr qui hnmonj ivijtunaeijti ivijtunae ijti ij enjcs prcgnjns. Istc, smj hcjtnr hcj tcbc ac qui si `n pirbmbc pcr gnatn bi humbnbc. Ij an nhtunambnb jc tijiecs euh`cs sihritcs y acs bia pnsnbc acs hcjchiecs scaneijti pnrhmnaeijti. Rrntnriecs n`crn bi rihcpmanr y ixpamhnr, nujqui ij gcren sceirn, bi nhuirbc n juistrns amemtnbns pcsmdmambnbis y ia pchc tmiepc n juistrn bmspcsmhmøj, ac pchc qui sndiecs y nbianjtnecs, qui tcbc ac qui si bmrî, si rigirmrî n an Enscjirån mjoaisn, yn qui si trntn bi an Ornj Acomn bi Acjbris. Ij ia hcjtmjijti iurcpic, ispihmnaeijti ij Grnjhmn y Naienjmn, ia bisnrrcaac bi an Enscjirån `n tcenbc ctrcs hnemjcs.
Bia \cien Tiomc n an Acjbcj Enscj's Hcepnjy Hcepnjy N pisnr bi an pírbmbn y bistruhhmøj bistruhhmøj bi tnjtcs bchueijtcs
qui jcs pcbrånj `ndir bnbc mjgcrenhmøj, mjgcrenhm øj, `ny naoujcs qui si `nj hcjsirvnbc y ijhcjtrnbc, euh`ns vihis pcr hnsunambnb. Ia eîs njtmouc bi iaacs is ia \cien Tiomc c Enjushrmtc bi @naamwiaa, qui tmiji su crmoij ij >8=8= =
qui rioånj n ans aco acomns mns bi acs enscjis cpirntmvcs bi bi gmjis bi an Ibnb Eibmn. N isi enjushrmtc smouij ctrcs bi bmstmjtns gih`ns `nstn ia smoac PWMMM. Ia hcjtijmbc bi tcbcs iaacs is euy smemanr, hcj ujn `mstcrmn virbnbirn, aioijbnrmn c eåtmhn bia cgmhmc. Iscs enjushrmtcs huepaånj uj pnpia nprcxmenbc n an hcjstmtuhmøj nhtuna y bidånj aiirsi smiepri hunjbc irn nbemtmbc uj juivc emiedrc n an acomn. \cr su hcjstnjti hcjtnhtc hcj riamomcscs na hcjstrumr hntibrnais i moaismns, an Enscjirån eibmivna irn prcjujhmnbneijti hntøamhn. Ctrn hansi bi cdrns bi acs enscjis bi an ípchn, irnj acs hnstmaacs bi acs ornjbis siþcris. Naoujns vihis rismbånj euh`c tmiepc ij uj emsec auonr, hunjbc an hcjstruhhmøj bi ujn cdrn nså ac riquirån6 ctrns vihis aaivndnj ujn vmbn mjqumitn, vmnknjbc n vihis n ornjbis bmstnjhmns ij dushn bi trndnkc. Bisbi njtmouc `ndån ijtri acs enscjis naoujcs bi hansi schmna eîs iaivnbn. Ij ia \cien Tiomc si `ndan bi acs `mkcs bi ornjbis siþcris qui nprijbij hcj acs enistrcs enscjis. Na tiremjnr an ípchn bi an hcjstruhhmøj bi hntibrnais, an nhtmvmbnb bi an ispihmnambnb bmsemjuyø y acs puistcs bi trndnkc pnrn acs enscjis si `mhmircj ishnscs. ishnsc s. Ij iscsrianhmcjnbc tmiepcs si ngmamnrcj n ans acomns pirscjnseuy qui jc tijånj cgmhmc hcj an hcjstruhhmøj. Guircj nbemtmbcs y scj acs qui aanenecs enscjis nhiptnbcs. Ij Acjbris ixmstån ij ia smoac PWMM ujn cronjmznhmøj bi trndnkc bi acs enscjis aanenbn Acjbcj Enscj's Hcepnjy. Xi bibmhndn ij uj prmjhmpmc scaneijti n isi gmj. Bmgirån bi ctrns cronjmznhmcjis smemanris bi ctrcs cgmhmcs, pcr ia ecbc sihritc bi
rihcjchmemijtc qui acs emiedrcs rihmdmircj ij an hiriecjmn bi nbemsmøj dnkc kurneijtc. Ij Mjoantirrn an trnjsmhmøj bi an enscjirån cpirntmvn n an ispihuantmvn si `nhi ornbunaeijti, `nhmíjbcsi npnrijti n eibmnbcs bia smoac PWMM. Naoujns acomns huijtnj ijtri sus
4<
emiedrcs tnjtc n enscjis cpirntmvcs, hcec ispihuantmvcs, emijtrns qui ctrn hansi bmgirijti istî hcepuistn scaneijti bi ispihuantmvcs. Iaans ienjnrcj bi an Acjbcj Enscj's Hcepnjy. Ij >74< gmourn gmour n ij an amstn uj `nhijbnbc qumíj, hcjtr hcjtrnn ia pnoc bi ujn piquiþn suen gui nhiptn nhiptnbc, bc, y smouij suhismvneijti suhismvneijti ctrcs hmubnbnjcs bi Acjbris. Ij >79< yn `ny vnrmcs qui pnonrcj an emsen suen pnri an nbemsmøj ij an "Nhiphmøj" bi an Enscjirån. Ac qui acs mjoaisis aanenj an "Nhiphmøj" irn ij prmjhmpmc ujn schmibnb pnri "`nhir enscjis" y, nujqui puibi `ndir smbc hrinbc crmomjnaeijti pnrn gcrenr ujn hansi bi " Mjjir Hmrhai" c hmrhuac ristrmjombc pnri `cedris bia cgmhmc, hcj ia tmiepc `mzc enscjis nhiptnbcs, qui jc tijånj hcjixmøj hcj an Crbij c an Hcepnþån. Bisbi >70< si prcbuhi uj hnedmc. Acs "tnaairis hirrnbcs" bi cgmhmnais hcepitijtis si hcjvmirtij ij ujn schmibnb bi emiedrcs. An pnrti gmjnjhmirn onjn suprienhån scdri ia hcjchmemijtc y an `ndmambnb tíhjmhn. Ans acomns bmstrmdumbns ij ia pnås si riujmircj ij chnsmcjis mrriouanris, sioûj sus jihismbnbis y, euh`ns irnj bi hcrtn vmbn. @ndån riujmcjis hcj ia ûjmhc prcpøsmtc bi mjmhmnr n nemocs. Jcs quibnj pchns y hcrtns rigirijhmns bi sus hiriecjmns. Xndiecs smjornbcs iednroc bigmjmtmvneijti, qui trndnkndnj ij scaneijti scanei jti bcs y qui scac na e eibmnr ibmnr acs nþcs 4< bia smoac PWMMM, si mjtrcbukc ia ornbc bi Enistrc hcec tirhirc. Ij hunjtc n ac qui smojmgmhndn sir ensøj nhiptnbc, tijiecs jctmhmns pcr ac qui ishrmdmø ia Br. \act, qumíj jc irn ensøj, ij >707. "An hcstuedri bi nbemtmr n acs `cedris n an
schmibnb bi Grnjhenscjis istndn bmvuaonbn pcr tcbc ia pnås y `cedris bi an eîs iemjijti hnambnb jc emrnrcj ij eijcs, ijtrnr". \act bmhi, nbieîs, qui an nbemsmøj hcjsmsti ij an hceujmhnhmøj hceujmhn hmøj bi hmirtcs smojcs sihritcs, pcr acs hunais si bnj n hcjchir ujcs n ctrcs.
4>
Ia hcjchmemijtc bi ans acomns jc cpirntmvns is euy ishnsc. Xndiecs bi an acomn bi _nrrmjotcj ij >727 pcr an nbemsmøj Iaåns ij Ns`ecai qui ía emsec njctøbiijsussucråoijis. bmnrmc y bi ctrn ijbi H`istir >7?777, ia ornj mjhijbmc bi Acjbris, qui bistruyø ujn pnrti mepcrtnjti bi an hmubnb, `mzc jihisn jihisnrmc rmc qui si naijtnrn n cdrircs bi an hcjstruhhmøj y nûj n ctrcs qui jc ac irnj, pnrn qui guirnj n Acjbris n nyubnr ij an rihcjstruhhmøj. Rcbns ans ristrmhhmcjis hcjtrn ixtrnjkircs y nkijcs na cgmhmc, hcec tnedmíj aci rioaneijtcs scdri ia nprijbmznki, si bishnrtnrcj. Rcbcs acs cdrircs tijånj tcbcs acs birih`cs burnjti smiti nþcs. An Acjbcj Enscj's Hcepnjy pirbmø nså tcbns sus gnhuatnbis bi hcjtrca.
An rinambnb bi ans acomns cpirntmvns Ia pirscjnki eîs scdrisnamijti bi an rihcjstruhhmøj bi Acjbris gui smj H`rmstcp`ir _rij, gnecsc pcr sir ia nrqumtihtc bi an Hntibrna bi Xnj \ndac, y bi qumíj si bmkc, qui irn ia Ornj Enistrc bi acs enscjis. Ij isn emsen ípchn si igihtuø uj hnedmcNpnrihij euy mepcrtnjti ij an Enscjirån. acs nrqumtihtcs6 yn jc scj acs enistrcs enscjis acs qui `nhij acs panjcs bi sus cdrns. Nûj jc ixmstij ishuians bi nrqumtihturn, smjc qui acs qui si bibmhnj n isn juivn prcgismøj iepmiznj iepmiznj bi ngmhmcjnbcs y si pirgihh pirgihhmcjnj mcjnj ij an prîhtmhn. \cr an ngauijhmn bi trndnknbcris bi an hcjstruhhmøj ij isi
tmiepc, iepizø ujn euatmpamhnhmøj bi acomns. Acs cdrircs, enscjis c jc, aaionbcs bi ctrns pnrtis i mjemornjtis, trnkircj sus prcpmns hcstuedris. Ans juivns acomns qui si gcrenrcj jc tijånj ans dnsis bi ans njtmouns y tijbånj n sir eîs haudis bi hcjvmvijhmn bi enscjis, tnjtc cpirntmvcs hcec jc cpirntmvcs,
44
pirc siouånj ia prchibmemijtc prchibmemijtc bi "`nhir "`nhir enscjis enscjis", ", hiriecjmn qui ij an nhtunambnb is an mjmhmnhmøj. Rijiecs euy pchn hcjstnjhmn hcjgujbnrnj ixhiphmøj bi ans hcstuedris bi ans huntrc acomns, bia quirmtuna, ij >?>? an Ornj Acomn. Riremjnjbc an pnrti prmjhmpna bi an rihcjstruhhmøj, ans acomns, yn smj prcpøsmtc y smj gujhmøj ispihågmhn, hcjtmjunrcj ij ia pirmcbc bi su bihamjnhmøj smijbc scaneijti scaneijt i haudis schmnais, `nstn qui si ixtmjoumircj c, an rivmtnamznhmøj ispihuantmvn ais bmc uj juivc ispårmtu. An gnsi g nsi bi hcjvmvmr schmnaeijti, smj iednroc, jc bisnpnrihmø `nstn bihijmcs eîs tnrbi y, guenr y tcenr ij acomn, irn hcstuedri ij ia smoac PWMMM. An prioujtn bi quí irn ac qui ectmvndn n acs `cedris bi isn ípchn, qui jc tijånj rianhmøj prcgismcjna hcj acs enscjis n ijtrnr n ans acomns, is euy bmgåhma bi hcjtistnr. \uibi sirvmr hcec ixpamhnhmøj, qui ia smoac PWMMM irn \uibi ujn ípchn bi ouirrns y bmsturdmcs hmvmais y bi rivcauhmcjis. Euh`cs `cedris vmvånj aikcs bi sus gnemamns y euh`cs puibij `ndir dushnbc an grntirjmbnb grntirjmbn b y an hcepnþån bi ctrcs `cedris hcj acs qui pcbånj hcjvirsnr y bmshutmr, smj piamorc. Ans hcjbmhmcjis oijirnais irnj euy mjistndais i mjsiourns, ispihmnaeijti ispihmnaeijti bi ans hansis supirmcris, qui pcr guirzn tijånj qui tcenr pcsmhmøj ij nsujtcs bi pcaåtmhn. Irn grihuijtieijti mepcsmdai quibnr jiutrna y uj irrcr pcbån smojmgmhnr uj ornj piamorc, c an pcsmdmambnb bi pirbir tcbns sus pirtijijhmns. pirtijijh mns. Xir emiedrc bi ujn grntirjmbnb bmgujbmbn y hcj an riputnhmøj bi nyubn eutun, puibi `ndir tijmbc ia nspihtc bi ujn
hansi bi siourc schmna. Ij tmiepcs tnj mjsiourcs, istc pcbån `ndir smbc uj ectmvc, nujqui tna viz jc euy jcdai. Nså, ij ans acomns si nbemtånj juivcs emiedrcs qui yn jc irnj enscjis cpirntmvcs, cdrircs, smjc nrmstøhrntns, hndnaaircs, ndconbcs, haírmocs y ctrcs hmubnbnjcs. Eîs, `ndån tnedmíj ctrn hansi, schmnaeijti mjgirmcr, bi eijcs rispcjsndmambnb rispcjsndmambnb y eijcs pripnrnhmøj y rispitndmambnb. An
48
crbij pirbmø ij hcjsihuijhmn `cecoijimbnb, `cecoijimbnb , stntus y su ispårmtu bi huirpc y irn hanrc, qui an bisecrnamznhmøj `mzc mepirmcsc uj hnedmc. Ij naoujns acomns acs enscjis cpirntmvcs istndnj nûj ij enycrån. Is bi supcjir, qui ijtri acs enscjis rispitndais i mjtiamoijtis bidi `ndirsi bmshutmbc ia istnbc y ia guturc bi ans acomns. Acs qui hcjchånj ans trnbmhmcjis sndånj, qui, bi nhuirbc n ans jcrens, an Nsnedain irn ia ûjmhc huirpc aiomsantmvc y pcbiecs tnedmíj supcjir, qui scdrn istn dnsi si riscavmø hmtnr n ujn Nsnedain. Ij ujn riujmøj n gmjis bia nþc >?>7, si gmkø hcec gih`n pnrn iaan ia bån bi Xnj Kunj Dnutmstn, ia 42 bi kujmc, bia nþc Bi >?>?. isti ecbc, ia nþc >?>? si hcjvmrtmø ij ia eîs mepcrtnjti bia hnaijbnrmc ensøjmhc.
An gujbnhmøj Rijonecs prisijti, qui qu i acs Njtmoucs Bidiris si rigmirij n Nsnedains trmijnais y an mjtijhmøj irn bi `nhirans biechrîtmhns hcj ia pcbir bi istndaihir rioaneijtcs, riscavir bmsputns y kuzonr y snjhmcjnr cgijsns. Irn istc uj huirpc aiomsanbcr y riouanbcr, qui ij hmirtc ecbc pcbån `ndir smbc uj prihurscr bi ujn Ornj Ornj Acomn ij pnrti bbii sus ntrmduhmcjis. ntrmduhmcjis. \irc jm ij =47, ia nþc ij qui ia riy Nt`iastnj `ndån mjstmtumbc ans nsnedains, jm ij acs sitihmijtcs nþcs smoumijtis, si rinamzndn ujn nsnedain. Ans acomns bi acs enscjis cpirntmvcs irnj bi `ih`c nutøjcens y ij Mjoantirrn jc si trntø jujhn bi
istndaihir ujn cronjmznhmøj c ujn mjstmtuhmøj qui ans ocdmirji. Mouna qui ij ctrcs hnscs, istnecs bisprcvmstcs bi enycris jctmhmns bi isi ornj ivijtc qui gui an gujbnhmøj bi an Ornj Acomn Njbirscj bi Acjbrisijysu an Hcjstmtuhmøj ûjmhn huijtn bi qui>?80; tijiecs, ac qui bmhi Kneis "... yisbispuís bi an ridiamøj N.B. >?>7, ans pchns acomns bi Acjbris, ijhcjtrîjbcsi ndnjbcjnbns pcr smr Hrmstcp`ir _rij, istmenrcj
42
hcjvijmijti riujmrsi dnkc uj Ornj Enistrc hcec hijtrc bi ujmøj y nrecjån bi ans acomns". Ij isi bån si kujtnrcj ans acomns R`i Occsi njb Ormbmrcj (Ia Onjsc y an \nrrmaan) R`i Hrcwj (An Hcrcjn) R`i Nppai Rrii (Ia Enjzn Enjznjc), jc), R`i Tce njb Ornvis (An [crrn y Ans Yvns Yvns). ). Acs jcedris bi ans acomns scj acs bi ans tndirjns ij ans hunais si riujånj. Ij isi bån si riujmircj ij an tndirjn Ia Enjznjc y bispuís bi pcjir ij an Xmaan na Enistrc eîs njtmouc, (n`crn Wijirndai Enistrc) iaacs si hcjstmtuyircj ij Ornj Acomn prc tiepcri ij bidmbn gcren, y hcj istc, rivmvmircj ans hceujmhnhmcjis hceujmhn hmcjis trmeijsunais bi acs cgmhmnais bi acomns, aanenbn n`crn Acomn, riscavmircj tijir ujn Nsnedain y Dnjquiti njuna yOrnj bispuís bi iaiomr uj Ornj Enistrc ijtri iaacs, `nstn qui tuvmirnj ia `cjcr bi tijir uj `irenjc jcdai n su hndizn. Hcec prmeir Ornj Enistrc iamomircj na @irenjc Njt`cjy Xnyir, oijtaienj, qumij bismojø hcec Ornjbis Wmomanjtis na hnpmtîj Kc`j Iaamct y n Er. Knhcd Anednaa, hnrpmjtirc. An huijtn bia 42 bi kujmc tiremjn ij uj dnjquiti. Acs cronjmznbcris bi isi enojc ivijtc irnj ans huntrc Acomns jcedrnbns (tris bi Acjbris y ujn bi _istemjstir), eîs naoujcs njtmoucs `irenjcs, huycs jcedris jc si mjbmhnj y huyn pirtijijhmn pirtijijh mn n ujn acomn is bishcjch bishcjchmbn. mbn. Iaacs quirånj uj Ornj Enistrc y ujn gmistn njuna y is euy pcsmdai, qui pnrn euh`cs an gmistn irn ac eîs mepcrtnjti. \irc `nyn smbc istn an mjtijhmøj c jc, an Nsnedain Njuna irn an `irrnemijtn pnrn hrinr ujn
cronjmznhmøj qui gnatndn `nstn ijtcjhis. Aanen an ntijhmøj qui jnbn si bmkc scdri an rioaneijtnhmøj rioaneijtnh møj bia ocdmirjc bi an Crbij y, jmjoujn bi ans acomns pnrtmhmpnjtiss istndn pripnrnbn pnrn ijtrionr su scdirnjån. Ia pnrtmhmpnjti Ornj Enistrc sirånan nedmhmøj scaneijtibiansirhndizn tmtuanr. An juivn mjstmtuhmøj jc tijån Ornj Acomn bi Mjoantirrn, c smqumirn riujmr tcbns ans acomns bi Acjbris y _istemjstir.
49
Is, ij igihtc siourc, qui jmjoujn bi ans acomns gujbnbcrns ijhnrndn naoujn hcjsihuijhmn bi isi tmpc `nstn vnrmcs nþcs bispuís. Ij isti istnbc, ac mjtirisnjti is sndir huîais irnj acs ectmvcs qui mjspmrndnj n ans acomns gujbnbcrns. Ia kumhmc qui ujc si puibi gcrenr n`crn bi ans hmrhujstnjhmns bi an gujbnhmøj y ans pchns nhtmvmbnbis burnjti acs prmeircs nþcs bi su ixmstijhmn, an Ornj Acomn jc istndn mjspmrnbn ij ectmvcs riamomcscs, sihtnrmcs c pcaåtmhcs. @ny ujn tijbijhmn hceprijsmdai, pirc irrøjin, bi hcjsmbirnr tcbc ia piråcbc ensøjmhc njtirmcr n >?>? hcec jitneijti cpirntmvc y, ia nþc >?>? hcec mjmhmc bi an irn ispihuantmvn. Ij virbnb, an enycr pnrti bi an trnjsmhmøj tuvc auonr njtis bi isn gih`n, hcec ac `iecs puistc bi riamivi. \irc acs bchueijtcs qui si `nj hcjsirvnbc bi acs ûatmecs bihijmcs, njtis bi an gujbnhmøj bi an Ornj Acomn, jc hcjtmijij jnbn qui si puibn mjtirpritnr hcec isctírmhc c gmacsøgmhc. Jc `ny ivmbijhmn qui puibn kustmgmhnr an cpmjmøj qui an Ornj Acomn mdn ij pcs bi uj rijnhmemijtc bi an Enscjirån. Ans prmeirns siþnais, ij isi sijtmbc, si hcjchij bi an Hcjstmtuhmøj bi Njbirscj bi >?80. Ij an Nsnedain bi isi nþc si jcedrø na prmeir Ornj Xihritnrmc, _maamne Hccpir, uj gujhmcjnrmc gujhmcjnrmc bia \nraneijtc y ía is ia nutcr bi an prmeirn nhtn qui hcjchiecs. Acs `irenjcs mjmhmnbcs ij iscs nþcs irnj emiedrcs bi an Crbij y hcec tnais guircj mjmhmnbcs. Jc irnj pcr isi `ih`c
emiedrcs bi ujn acomn bitiremjnbn, ac qui acs mjoaisis aanenj " prmvnti acboi". Hunjbc, pcr ikiepac, _maamne \ristcj vmsmtø ujn acomn, ia 4 bi chtudri bi >?8=, gui riomstrnbc hcec bi "Xt. Kc`js", ac qui qumiri bihmr, qui irn ensøj pirc qui jc pirtijihånn n ujn acomn pnrtmhuanr. pirtijihå pnrtmhuanr. ^umirc piremtmrei n`crn ujn cdsirvnhmøj na enroij. Kneis Njbirscj ishrmdmø bcs hcjstmtuhmcjis6 ujn ij >?48 y ctrn ij >?80. Isns scj ans Hcjstmtuhmcjis bi Njbirscj. \irc hnbn ujn bi iaans is ujn Hcjstmtuhmøj. Acs mjoaisis usnj, nujqui si
47
trnti bi ujn scan hcjstmtuhmøj, ia paurna. Jc `ny rnzøj bi memtnr isc ij hnstiaanjc. Ans acomns gujbnbcrns si aanenj bi "tmiepc mjeiecrmna". Jc tmijij hnrtn pntijti y usnj enjbmais rckcs ij auonr bi acs hiaistis bi ans bieîs. Xi ans hcjchi tnedmíj pcr "rib nprcj acbois". Eîs, pirbmircj ij an ujmøj bi >0>8, ijsioumbn `ndanriecs bi iaan, su jueirnhmøj, puis si rmgnrcj acs jûeircs, ujc n ujn Ornj Acomn y ia smoumijti n an ctrn Ornj Acomn. An eîs njtmoun, an bia Enjznjc, si aanen nhtunaeijti " Acboi cg Njtmqumty― J»4. Istc ij rinambnb jc tmiji mepcrtnjhmn, pirc eijcr ia jûeirc, jûeirc, enycr ia `cjc `cjcr. r. N pisnr bia `ih`c yn mjbmhnbc qui ans huntrc acomns jc mjtijtnrcj ndnrhnr eîs, pirc smj tijir hcjhmijhmn bi iaac, hrinrcj an dnsi pnrn an Crbij qui prcjtc si `mzc ujmvirsna. Xu pctijhmna snaø auioc bi su tirrmtcrmc crmomjna, qui irn Acjbcj y _istemjstirr y >< emaans n an ribcjbn. _istemjsti Acs prmeircs Ornjbis Enistrcs guircj hrcjcaøomhneijti6 >.- Njt`cjy Xnyir. oijtaienj, na qui yn jcedrnecs6 4.- Oicrki \nyji, uj gujhmcjnrmc bi ocdmirjc qui smoumø euy nhtmvc nûj bispuís bi su Ornj Enistrån. 8.- Kinj R`icp`mai Bisnouamirs, uj pribmhnbcr `uocjcti, gåsmhc
bi jcedrnbån, hcandcrnbcr bi smr Msnnh Jiwtcj, emiedrc bi an Tcyna Xchmity6 2.- Oicroi \nyji ij uj sioujbc pirmcbc, y 9.- Kc`j, Bufi cg Ecjtnou. T.G. Ocuab Ocua b hceijtn n isti rispihtc; "Hcj ia prmeir Ornj Enistrc jcdai, an Enscjirån `mzc jctmhmn y onjø ij istmenhmøj".
4?
Bi n`å ij nbianjti, an pirtijijhmn n iaan irn bi duij tcjc y dushnbn dushnbn". Njbirscj yhceijtø an Enscjirån Enscji rån gacrihmø ij nrecjån".y riputnhmøj onjø ij qui jûeirc bi `irenjcs.
Yj hnemjc bmgåhma Jc si bidi hriir qui an Enscji Enscjirån rån si `nyn bisnrrc bisnrrcaanbc aanbc ij Mjoantirrn smj trcpmizcs. Ia eujbc prcgnjc istndn euy mjtirisnbc ij ac qui pnsndn ij ans acomns y ia sihritc `mzc ntrnhtmvns tcbns ans jctmhmns pirtmjijtis, gnvcrndais c bisgnvcrndais, bisgnvcrndai s, virbnbirns c mjvijtnbns. mjvijtnbns. Acs bmnrmcs, hcj ia emsec hrmtirmc hcec an `nhij ij an nhtunambnb, dushndnj c mjvijtndnj jctmhmns qui sndånj bi mjtirís bia pûdamhc. Irnj ij ispihmna bcs pirmøbmhcs qui pudamhndnj jctmhmns scdri ans acomns; ia Rntair y ia \cstdcy. Rnedmíj npnrihmø ujn sirmi bi amdrcs njtmensøjmhcs, huycs nutcris nsiourndnj bisvianr tcbc ia sihritc. Ia eîs hcjchmbc ijtri iaacs is ia bi Xneuia \rmh`nrb " Enscjry Bmssihtib ". ". Ia tåtuac is bmgåhma bi trnbuhmr y ac qui eîs ixprisn su sijtmbc sirån "An Enscjirån ij sus pnrtis". hcjchån Enscjirån su pudamhnhmøj bi >?8< bmc\rmh`nrb n hcjchir tcbc iaanrmtc bi trndnkcyijijacomn. Isi amdrc, qui istndn pijsnbc pnrn `nhir bnþc n an Enscjirån, ai `mzc ij rinambnb uj ornj or nj gnvcr. \cr ujn pnrti, is ujn guijti bi ornj vnacr
pnrn ia `mstcrmnbcr bi an Enscjirån, Enscjirån, pnrn hcjchir ia rmtuna y, pcr ctrn pnrti, irn ujn vnamcsn nyubn-eiecrmn pnrn acs enscjis bi an ípchn, pcrqui irn ia ûjmhc ishrmtc bmspcjmdai. Isns pudamhnhmcjis siubc rivianbcrns bi an Enscjirån, si hcjchij pcr ia jcedri bi "ixpcsuris". Eîs c eijcs hcjtiepcrîjineijti `ny uj mjtiraubmc euy mjtirisnjti. @irenjcs enscjis gujbnrcj ujn schmibnb qui jc irn ujn acomn, pirc irn mjtiornbn scaneijti pcr ens enscjis. cjis. Irn an \`mac Eusmhni it Nrh`mtihturni Xchmitns Npcamjm. \irscjn qui si quirån ngmamnr n iaan y jc irn ensøj, gui
40
`ih`n ensøj, pcr iaacs. Is jctndai qui ij uj nhtn bi isn schmibnb ensøjmhn si ij riomstri ixnatnhmøjsiubc na Ornbc bi Enistrc ia nþcpcr >?4?.prmeirn viz ujn Ia bmrihtcr bi eûsmhn bi isn schmibnb gui g ui Oiemnjm, huyns cdrns crquistnais nûj npnrihij ij acs prcornens bi `cy ij bån. Wcavmijbc n an Ornj Acomn, jc is `nstn nprcxmenbneij nprcxmenbneijti ti ij >??< qui an Crbij nbqumrmø isn ûjmhn hcedmjnhmøj bi smedcamsec hcj prmjhmpmcs riamomcscs y ecrnais, `ih`c qui nyubø n hrinr uj virbnbirc hijtrc bi ujmøj ijtri `cedris duijcs y virnhis virnhis (@nrry Hnrr). Aaionecs n`crn n uj tien bi an enycr mepcrtnjhmn, euy hcjtrcvirtmbc ij tcbc ia eujbc ensøjmhc y qui `nstn n`crn jcs prichupn. Ij istn acomn si `n bmshutmbc ri ripitmbns pitmbns vihis. vihis. @nhi @nhi 49 nþcs, hunjbc si hiaidrø ia njmvirsnrmc 49< bi an Ornj Acomn bi Acjbris, ij ia nþc >=7?, ij ctrn Nsnedain bi an Ornj Acomn bi H`mai gui bmauhmbnbc pcr ia W @ Ibunrbc \`maamps y ia tixtc bi isn panjh`n istî pudamhnbc ij an Tivmstn Ensøjmhn J» 7-? bia nþc >=7?. Xu tien is "Riåsec virsus Biåsec". Biåsec". Ixpusc ia `irenjc \`maamps ij pnrti bi su trndnkc ac smoumijti; "Jmjoujn bi ans ecbmgmhnhmcjis mjtrcbuhmbns pcr ∲
∲
Njbirscj prcvchø enycr ishîjbnac i mjbmojnhmøj, an suprismøj bi an mjvchnhmøj n an Xnjtåsmen Rrmjmbnbqui y ia kurneijtc n an Xnjtn MMoaismn". oaismn". Ia @irenjc Hcjbir, bi an Acomn
bi acs Huntrc Hcrcjnbcs, ixprisn nså an prctistn; "Ij su cdrn, ia Juivc Ristneijtc y an trnbmhmøj bi an Xnjtn Moaismn istndnj ijtirneijti mojcrnbcs. An pnrti eîs mepcrtnjti bi ans vmikns hcjstmtuhmcjis enjushrmtns is biknbn biamdirnbneijti n uj anbc. @noc nausmøj n an mjvchnhmøj n an Xnjtåsmen Rrmjmbnb, qui, ij hnbn hnsc prihibån n an aiyijbn bia cgmhmc. ¡] gui ia ecjctiåsec bia qui isi tiøacoc purmtnjc `mzc an dnsi bi an Hcjstmtuhmøj rivmsnbn!". Hmtn Hcjbir ijsioumbn an pnrti pirtmjijti bi an Hcjstmtuhmøj bi Njbirscj; ‑Nujqui njtmouneijti acs enscjis istndnj cdamonbcs n prcgisnr an riamomøj bcemjnjti ij su pnås,
4=
hunaqumirn qui iaan guirn, `cy ij hnedmc si hcjsmbirn eîs prubijti cdamonracs tnj scac n prcgisnr nquiaan qui tc tcbc bc `cedri nhiptn, biknjbc n hnbn ujc amdri ijriamomøj sus pnrtmhuanris cpmjmcjis". Is prihmsc rihcrbnr qui, ij Mjoantirrn, gmaøscgcs hcec Grnjhms Dnhcj, Rcanjb, Achfi y ctrcs, `ndånj pripnrnbc ia tirrijc pnrn ia biåsec. An auh`n ijtri ia hntcamhmsec y ia prctistnjtmsec `ndån bmsoustnbc n euh`n oijti. Ans pirsihuhmcjis pirsihuh mcjis riamomcsns y ans euirtis qui `ndånj hnusnbc, hnusnbc, pribmspcjånj n euh`cs euh`cs hcjtrn hcjtrn tcbc tcbc ac riamomcsc. A Ann Tigcren y an Hcjtrnrrigcren `ndånj biknbc sus `uiaans. An Tivcauhmøj Grnjhisn `mzc sijtmr tnedmíj su mjgauijhmn, nujqui ij Mjoantirrn jc `udc Tivcauhmøj n an Grnjhisn. Acs prmjhmpmcs ixprisnbcs ij an Hcjstmtuhmøj bi Njbirscj jc scj cpmjmcjis pirscjnais pirscjnais bi ía. An Hcjstmtuhmøj gui rivmsnbn pcr ujn hcemsmøj bi >2 `irenjcs qui an nprcdnrcj. n prcdnrcj. An tijbijhmn bi amdri pijsnemijtc si `ndån mepuistc. Is hurmcsc y neirmtn sir bistnhnbc, qui tnjtc Njbirscj hcec Bisnouamirs, qumij hcandcrø hcj Njbirscj ij an ribnhhmøj bi an Hcjstmtuhmøj, irnj haírmocs prctistnjtis. Hcec yn ac `iecs siþnanbc, euh`cs `irenjcs irnj hcjtrnrmcs n ans mjjcvnhmcjis scstijmbns ij an Hcjstmtuhmøj y jc gnatndnj acs qui quirånj vir pirpitunbn an hnambnb hrmstmnjn c
hntøamhn bi an rihmíj gujbnbn Ornj Acomn. N istc y ctrcs gnhtcris eijcris si bidi qui, ij ia nþc >?97, si gujbnrn ujn Ornj Acomn rmvna, qui yn `iecs eijhmcjnbn y qui vcavån, ijtri ctrcs iaieijtcs, n an trnbmhmøj hrmstmnjn. \uistc qui iaan vcavån n prmjhmpmcs eîs njtmoucs, isn sioujbn Ornj Acomn si bijcemjø an bi acs Njtmoucs y an prmeirn prme irn si hcjchi pnrnbcknaeijti hcec an bi acs Ecbirjcs. Ia njtnocjmsec ijtri iaacs burø `nstn >0>8, hunjbc si ujmircj ij an "Ornjbis Acomns Yjmbns bi Mjoantirrn", ij an qui acs Njtmoucs acornrcj ristmtumr euh`cs bi acs njtmoucs hcjhiptcs ensøjmhcs y riamomcscs. Bi n`å ij nbianjti yn jc is an Ornj Acomn bi
8<
Acjbris, smjc an bi Mjoantirrn. Bisbi ijtcjhis, an Enscjirån mjoaisn vcavmø n sir riamomcsn, nujqui jc ij ia emsec ornbc hcec njtis bi >?>?. \nrn ixpamhnr eikcr an bmgirijhmn qui si `ndån crmomjnbc ijtri ans bcs Ornjbis Acomns, ijueirnecs acs prmjhmpnais bisnhuirbcs; >.- Rrnjspcsmhmøj bi acs ecbcs bi rihcjchmemijtc ijtri ia prmeirc y sioujbc sioujbc ornbc. 4.- Cemsmøj bi ans crnhmcjis. 8.- Bishrmstmnjmznhmøj Bishrmstmnjmznhmøj bia rmtuna. 2.- Bishcjchmemijtc Bishcjchmemijtc bi ans gmistns bi acs snjtcs. 9.- Cemsmøj bi pripnrnr ij gcren `ndmtuna n acs hnjbmbntcs. 7.- Ndrivmnr ia rmtuna, ispihmnaeij ispihmnaeijti ti ij ans mjstruhhmcji mjstruhhmcjis. s. ?.- Jc bnr aihturn n acs Njtmoucs Bidiris ij ia hursc bi ans mjmhmnhmcjis. 0.- Mjtrcbuhhmøj bi an nustirmbnb ij ans hiriecjmns. =.- Xuprismøj bi an hiriecjmn bi mjstnanhmøj bia enistrc. >
Dmdamcorngån >.- OCYAA, Tcdirt Grifi; Grifi; @mstcmri ndríoí bi aann Grnjh-Enïcjjirmi (@ (@mstcrmn mstcrmn ndrivmnbn bi an Grnjhenscjirån) Grnjhenscjirån) Aidíqui & Hmi, Druxiaai. 4.- Aijj`cgg-\csjir; Mjtirjntmcjnais GTIMENYTIT AIPMFCJ (Aixmhc Mjtirjnhmcjna bi Grnjhenscjis) Nenat`in, Wmijn, >=?9 8.- AMOCY, Bnjmia; Bmhtmcjjnmri bi an Grnjh-Enïcjjirmi, \YG (\rissi Yjmvirsmtnmri bi Grnjhi), >=0? 2.- JI_RCJ, Kcsip` Gcrt; Acs Nrqumtihtcs, Ib. Bmnjn, Ei Eixmhc, xmhc, >=?= 9.- \@MAAM\X \@MAAM\X EYAA EYAAIT, IT, Ibunrbc; Bimsec virsus Rimsec, Tivmstn Ensøjmhn J» 7-?, >=7? 7.- N^H-Njunrmc bia bia ^untcr Hcrcj Hcrcjntm ntm Hcrrispcjbijhi H Hmrhai mrhai ?.Acboi njb 0.- HNTT, HNTT, @nrry; @nrry; Ornjb R`i Rrnbmtmcj (J» t`i 7=)Xmojmgmhnjhi cg >?>? (J» ?=) =.- HANTFI, K.T.; K.T.; "R`i Gcr Gcrentmcj entmcj cg t`i Ornjb Ac Acboi boi cg t`i Njtmijti (J» ?=) >>.- B]IT, Hcaåj; Xcei R R`cuo`ts `cuo`ts cj t`i Crmomjs cg Xpihuantm Xpihuantmvi vi E Enscjry nscjry (J» =9) >4.- OCYAB, Tcdirt Tcdirt Grifi; Ijoams` Griiensc Griienscjry jry digcri t`i irn irn cg Ornjb Acboi >8.- @NYJH@, R.C.; Ornjb Acbo Acboii >?>?->?9> (J» ?=) >2.- ENTF@NE, N.O.; H`nrnhtirmst H`nrnhtirmstmhs mhs njb Crmomj mj Inray Griienscjry (>?.- _CTRX, G.T.; R`i Biviacpeijt cg t`i Hcjtijt cg Enscjry burmjo t`i imo`tiijt` Hijtury (J» ?0)
84
88
Ans Hcjstmtuhmcjis bi Njbirscj @ny bcs hcjstmtuhmcjis bi Njbirscj; an prmeirn, qui is an eîs hcjchmbn, bi >?48 y an sioujbn, bi >?80. Istn sioujbn si pudamhø hurmcsneijti, smj qui istc tijon ujn rianhmøj, ia emsec nþc qui an prmeirn duan njtmensøjmhn " Mj Iemjijtm Npcstcantus Xpihuan". An prmeirn hcjstmtuhmøj, iandcrnbn scdri an dnsi bi acs Njtmoucs Bidiris hcjsirvnbcs acs enjushrmtcs is an qui `nstn an nhtunambnb istî ijij vmoijhmn y is an aiyensøjmhcs gujbneijtna qui bidi riomr an vmbn ensøjmhn. Iaan `n hnusnbc, smj iednroc, ornjbis prcdaiens n an Enscjirån. Bi nhuirbc hcj an tijbijhmn bi an ípchn y acs ijujhmnbcs bi ornjbis gmaøscgcs, si npnrtø bia hrmstmnjmsec bi acs enscjis cpirntmvcs y hcjgmisn uj biåsec tcairnjti. Bidiecs tijir prisijti qui jc riprisijtn søac an cpmjmøj pirscjna bi Njbirscj y Bisnouamirs, nutcr mjtiaihtuna y riamomcsc mouna qui Njbirscj, smjc qui is an ixprismøj bi acs emiedrcs bi an Ornj Acomn bi Acjbris. Xu tixtc gui gu i rivmsnbc pcr uj hcemtí bi hntcrhi `irenjcs
sndmcs (ainrjib drct`irs). Is euy hceprijsmdai qui isn juivn pcsmhmøj bi acs enscjis qui njtis `ndånj vmvmbc ij istrih`c hcjtnhtc hcj ia hairc, jc pcbån sir bia nornbc bi an Moaismn. Ij ia nþc >?80 acs enscjis smjtmircj an jihismbnb bi ujn juivn ibmhmøj y si nprcvih`ø an cpcrtujmbnb pnrn mjtrcbuhmr mepcrtnjtis hnedmcs ij ia hnpåtuac scdri "Bmcs y an Tiamomøj". Hcepnriecs acs tixtcs;
>?48 Yj ensøj istî cdamonbc, pcr pc r su hcjbmhmøj bi tna, cdibihir an aiy ecrna y sm ijtmijbi dmij su nrti jc sirî uj istûpmbc ntic jm uj amdirtmjc mrriamomcsc. Emijtrns Emijt rns ij njtmoucs tmiepcs acs enscjis
82
istndnj cdamonbcs n sir bi an riamomøj bia pnås c jnhmøj, hunaqumirn hunaqumir n qui guirn, si pmijsn n`crn eîs hcjvijmijti bi cdamonracs n an riamomøj ij qui tcbcs acs `cedris istîj bi nhuirbc, bikîjbcais n hnbn ujc su cpmjmøj pnrtmhuanr6 bidij sir `cedris bi `cjcr y prcdmbnb hunaqumir hunaqumir bijcemjnh bijcemjnhmøj møj c hriijhmn acs puibn bmstmjoumr, pcr ac qui an Enscjirån Enscjirån aaion n ssir ir iiaa Hi Hijtrc jtrc bi Yjmøj y ei eibmc bmc bi hcjhmamnr ujn virbnbirn nemstnb ijtri pirscjns qui bi ctrc ecbc `ndrånj quibnbc pirenjijti pirenjijtieijti eijti bmstnjhmnbcs.
>?80 Yj ensøj istî cdamonbc pcr su hcjbmhmøj bi tna bi cdsirvnr an aiy ecrna hcec virbnbirc jcnqumtn y sm hceprijbi dmij su cgmhmc jc sirî sirî uj ntic istûpmb istûpmbcc jm uj amdirtmjc mrriamomcsc. Ij tmiepcs njtmoucs acs enscjis hrmstmnjcs tijånj qui nbihunrsi n ans hcstuedris hrmstmnjns bi hnbn pnås bcjbi vmnkndnj c trndnkndnj. \irc an Enscjirån ixmstån ij tcbns ans jnhmcjis, nuj hcj riamomcjis bmgirijtis y n`crn tmijij qui nb`irmr scaneijti n an riamomøj ij qui tcbcs acs `cedris istîj bi nhuirbc (biknjbc n hnbn `irenjc sus prcpmns cpmjmcjis), is bihmr sir `cedris bi
`cjcr y prcdmbnb hunaqumirn qui guisi su jcedri, riamomøj c hcjgismøj qui acs bmstmjon, puis tcbcs istîj bi nhuirbc hcj acs tris nrtåhuacs bi Jcí, sugmhmijti pnrn prisirvnr ia hieijtc bi an acomn. Nså an Enscjirån is su Hijtrc bi Yjmøj y ia giamz eibmc bi hcjhmamnr n pirscjns qui bi ctrc ecbc `ndrånj quibnbc pirpituneijti pirpitunei jti bishcjc bishcjchmbcs. hmbcs. Istn sioujbn hcjstmtuhmøj jc pubc sntmsgnhir ij ia tmiepc n acs enscjis y ctrc riamomcsc, Kc`j Ijtmhf, is ia nutcr bi ujn juivn hcjstmtuhmøj qui si ibmtø ij >?7?, qui is ujn virsmøj rivmsnbn.
89
Bidiecs n`crn rivmsnr y njnamznr vnrmcs pujtcs ij acs qui bmgmirij ans bcs hcjstmtuhmcjis njbirscjmnjns. Aanen an ntijhmøj an mjtrcbuhhmøj bi an aiyijbn bi Jcí. Xm dmij is hmirtc qui njtirmcreijti yn gui eijhmcjnbn ij ujc bi acs enjushrmtcs, n`crn ijtrn n an hcjstmtuhmøj y si istmpuanj acs tris nrtåhuacs bi Jcí. Jc sndiecs quí pijsndn Njbirscj na mjtrcbuhmr isn aiyijbn. Xi ispihuan qui an rnzøj gui qui Jcí vmvån euh`c njtis bia jnhmemijtc bia hrmstmnjmsec y is pcr ac tnjtc ujn riamomøj prmecrbmna ij an qui tcbcs acs `cedris tijånj qui hriir pcrqui irn an acs ûjmhn`cedris bispuísscj bia bishijbmijtis bmauvmc. Xioûjbiia Jcí Njtmouc Ristneijtc, tcbcs y, pcr ac tnjtc, Jcnqumtns. An mjhausmøj bi isn riamomøj ûjmhn y prmecrbmna, bidirån `ndir qumtnbc n an Moaismn uj guirti nroueijtc. Jc bmhi ij pnrti naoujn huîais scj acs tris nrtåhuacs nrtåhuacs bi Jcí. Xioûj an Ishrmturn iscs nrtåhuacs scj smiti. \rivnaihi an cpmjmøj qui acs tris nrtåhuacs scj; "Rieib n Bmcs, `cjrnb na riy y nenb n acs `irenjcs". Xcj istns ans prmjhmpnais bmgirijhmns ijtri ans bcs hcjstmtuhmcjis bi Njbirscj. Jc cavmbiecs, cavmbiecs, iepirc, qui ia nþc nþc >0>8 hcj hcj chns chnsmøj møj bi an ujmøj bi acs Njtmoucs y acs Ecbirjcs y an hcjsmoumijti gujbnhmøj
bi an Ornj Acomn Yjmbn bi Mjoantirrn, ujn juivn hcjstmtuhmøj vcavmø n sir hrmstmnjn ixmomijbc pirijtcrmneijti an hriijhmn ij ia Ornj Nrqumtihtc bia Yjmvirsc y an mjecrtnambnb bia naen. Istn is an dnsi bi tcbn an Enscjirån njoacsnkcjn y bidi sir an bi tcbns ans Ornjbis Acomns riouanreijti rihcjchmbns.
87
8?
Crmoij bia Tina Nrhc Nrhc Ei npcyc ij em ixpcsmhmøj ij ia trndnkc bi H. J. Dnt`ne " Naoujcs prcdaiens prcdaiens bi an Or Ornj nj Acomn bi acs Njtmoucs Njtmoucs", qui tuvi an cpcrtujmbnb bi ishuh`nr ij ujn tijmbn bi an T.¿. A.¿. ‑ ^untcur ―, ij Dmremjo`ne, ia nþc pnsnbc, y ij ia amdrc Hcrcjntm―, Hcrcjntm " Jnhmemijtc y Hrihmemijtc Hrihmemijtc bi an Ornj Acomn bi Mjoantirrn Mjoantirrn >?>?->=47 " bi Omadirt _. Bnyjis bi an emsen ^untcur Hcrcjntm
Acboi J»4) bmhi rigmrmíjbcsi n an mjmhmnhmøj;
"Ij sijtmbc oijirna mjbmhn m jbmhn ujn sirmi bi rmtcs y ijsiþnjzns crnais huyc prcpøsmtc is prcvchnr ujn ecbmgmhnhmøj rnbmhna bia stntus riamomcsc y schmna bi an pirscjn. Ij tíremjcs gmacsøgmhcs,
>8?
mjmhmnhmøj iqumvnai n ujn eutnhmøj cjtcaøomhn bi an hcjbmhmøj ixmstijhmna". Eîs nbianjti ij ia emsec hnpåtuac ixpcji; "An euirti mjmhmîtmhn smojmgmhn tnjtc an euirti bia `cedri "jnturna", n`crn nhuaturmznbc,, hcec pnsnki bi uj ecbc n uj juivc ecbc bi vmvmr, nhuaturmznbc n an bi uj sir "jnhmbc na ispårmtu". ‑Bieuistrn qui ia `cedri vir bnbirc bnbirc - ia ispmrmtuna- jc is naoc bnbc, jm ia risuatnbc bi uj prchisc jnturna is naoc "`ih`c"" pcr acs enistrcs, sioûj ecbiacs trnbmhmcjnais". "`ih`c trnbmhmcjnais". Xceirneijti, ctrcs nutcris si `nj chupnbc bia tien; Hnra Oustnv Kujo ij " Ia Nrquitmpc bia juivc juivc Jnhmemijtc", Cttc Tnjf, uj bmshåpuac bi Griub y naijtnbc pcr ísti ij su amdrc " Ia Jnhmemijtc bi acs @írcis", Oirnrb bi Jirvna ij " Ixpírmijhi it Hríntmcj" y Ocit`i y Xh`maair ij sus cdrns pcítmhns.
Hcj ia prcorisc bi an huaturn, ans mjmhmnhmcjis si `mhmircj eîs rigmjnbns y scgmstmhnbns, hcec ans hcjchiecs bi acs ikiepacs iomphmcs y ormiocs. Nadirt Enhfiy ij su Ijhyhacpnibmn cg Griienscjry, hnrnhtirmzn an mjmhmnhmøj n acs emstirmcs hcec ujn hiriecjmn sihritn qui si prnhtmhndn ij `cjcr n uj bmcs y huycs sihritcs irnj hcjchmbcs scaneijti pcr acs mjmhmnbcs, qui irnj nbemtmbcs bispuís bi anrons y pijcsns pruidns. Acs eîs mepcrtnjtis irnj acs emstirmcs iomphmcs y ormiocs. \csiånj tcbcs iaacs ia emsec hnrîhtir. Ans hiriecjmns bi su mjmhmnhmøj istndnj dnsnbns ij rmtcs gujirnrmcs. Hiaidrndnj an euirti y risurrihhmøj bi naoûj sir prmvmaiomnbc, sin pcrqui is cdkitc bi nbemrnhmøj hcec `írci c bi bivchmøj `nhmn uj bmcs. Acs rmtcs si prnhtmhndnj ij an cshurmbnb bi an jch`i ij ujn gcristn mepijitrndai, c ujn hnvirjn sudtirrîjin. Ia
hcjchmemijtc paijc jc si nahnjzndn `nstn qui ia nspmrnjti, dmij prcdnbc y purmgmhnbc n gcjbc, `ndån nahnjz nahnjznbc nbc ia auonr bi an sndmburån y bi an auz. Yj kurneijtc scaieji gui ixmombc bia nspmrnjti y su vmcanhmøj si hcjsmbirndn uj hrmeij snhråaioc, huyc hnstmoc irn an euirti mjeibmntn.
>80
Juistrn mjmhmnhmøj mjmhmnhmøj ensøjmhn, ensøjmhn, tijmijbc iisi si cr crmoij, moij, hn hnsm sm si puibi bihmr nrquitåpmhc, hcjsirvn naoujcs rnsocs bi su crmoij, hcec sipnrnhmøj bi acs bieîs, anbiHîenrn bi Tigaixmcjis, an ijtrionanbi acs eitnais, ia rihuirbc an euirti, ith. An mjmhmnhmøj y su hiriecjmn si `n enjtijmbc ij bmstmjtns gcrens jc scaneijti ij an Enscjirån. Is pnrti bi rmtunais riamomcscs, hcec an prcgismøj bi snhirbctis hntøamhcs. Ij ispihmna ij an prcgismøj bi hurns dijibmhtmjcs `ny trnzcs euy smemanris n hiriecjmns ensøjmhns. Xi `nhi enjmgmistc ia crmoij hceûj bia rmtc. Ia dnutmsec hrmstmnjc, an hcjgmrenhmøj, an hmrhujhmsmøj qui prnhtmhnj acs kubåcs kubå cs y ia Dnremzwn` bi acs køvijis n acs trihi nþcs, tmijij tcbns ans hnrnhtiråstmhns bi rmtcs mjmhmîtmhcs y bi pnsnki. @ny tnedmíj sihtns bi vnrmnbn åjbcai, ispmrmtunais, ispmrmtunais, isctírmhns y nûj pcaåtmhns c hrmemjnais, qui prnhtmhnj rmtcs bi nbemsmøj mjmhmîtmhcs. Ij tcbns isns cronjmznhmcjis c mjstmtuhmcjis, uj enjbnemijtc dîsmhc is ia sihritc. An mjmhmnhmøj jc si noctn noct n hcj an hiriecjmn. Is uj prchisc bi anron burnhmøj, `nstn qui ia jiøgmtc tijon tcbcs acs hcjchmemijtcs y `nyn nkustnbc su vmbn y su mbmcsmjhrnsmn n su juivc stntus. Istn is an rnzøj bi an trnsemsmøj bia hcjchmemijtc ornbuna, oijirna ijscstmijij, tris ornbcs. istc tnedmíj naoujcs nutcris yij`irenjcs qui \cr bidiecs pnsnr pcr tris mjmhmnhmcjis; mjmhmnhmcji s; an nhiptnhmøj na prmeir ornbc, ia nueijtc bi snanrmc y ispihmnaeijti an ixnatnhmøj na ornbc bi enistrc. Isti ûatmec rmtc tmiji uj hcjtijmbc eîs mjmhmîtmhc qui acs ctrcs bcs. Isn is tnedmíj an rnzøj pcr an huna acs enscjis mjoaisis na `ndanr bi uj nprijbmz, ivmtnj bihmr qui is uj mjmhmnbc y ac bismojnj hcec nprijbmz riomstrnbc (ijtirib npprijtmhi).
Hcj rispihtc n juistrn mjmhmnhmøj pcbiecs rihcjchir huntrc gnsis; >) an mjsmjunhmøj y acs trîemtis pri-mjmhmîtmhcs, mjhauyijbc ans ijtrivmstns y acs mjgcreis6
>8=
4) an hiriecjmn, qui is ia rmtc bi pnsnki6 8) an hcjsnornhmøj bia hnjbmbntc pcr ia Wijirndai Enistrc hcec nprijbmz gmjnaeijti, su rihcjchmemijtc hcec `irenjc bia Rnaairensøj pcr acsy enscjis prisijtis.
Mepcrtnjhmn bi an hiriecjmn Xioûj juistrn Hcjstmtuhmøj, an Enscjirån iamoi `cedris. Jc ij tcbcs acs rmtcs is nså. Acs enscjis mjoaisis jc iamoij n jnbmi y jc mjmhmnj n jnbmi qui jc `nyn ixtirmcrmznbc ispcjtîjin y vcaujtnrmneijti su bisic bi pirtijihir n an mjstmtuhmøj. Hcec ikiepac, hcjtnrí qui uj ensøj mjoaís gui hcjsuatnbc pcr quí jc mjsmjundn n su `mkc, n ac qui hcjtistø; "pcrqui jc ei ac `n pibmbc". Ia Enistrc Ensøj qui mjsmjûn n uj prcgnjc, bidi tijir euh`c humbnbc pnrn su mjsmjunhmøj y hcjchir dmij n su rihceijbnbc. An rispcjsndmambnb rispcjsndm ambnb bi "pnbrmjc" is euy ornjbi. Ans acomns scj scdirnjns, eîs, si bidi tcenr ij huijtn qui ia juivc `irenjc sirî ensøj jc scaneijti bi su acomn, smjc bi tcbn an Crbij y jc scaneijti isc6 sirî rihcjchmbc ij tcbcs acs pnåsis hcec ensøj. Jc si puibi cavmbnr, qui an Enscjirån Yjmvirsna jc si is trntn uj ecvmemijtc bi ensns, smjc quijchcjstmtuyi ujn íamti. Jc bi dushnr supir`cedris, pirc dnstn sir uj duij `cedri. Ia jiøgmtc bidi tijir ujn ibuhnhmøj y huaturn qui ai piremtnj ijtijbir y prnhtmhnr prnhtmhnr juistrcs prmjhmpmcs. p rmjhmpmcs. Bidi nbieîs tijir an guirzn bi trnbuhmr ans ijsiþnjzns qui rihmdi ij an acomn n an prîhtmhn y sir ensøj mjtrn y ixtrn-eurna. Ia ndnjbcjc bi an Enscjirån pcr euh`cs
nprijbmhis si bidi n an gnatn bi mbcjimbnb bia `irenjc, eîs qui n bigmhmijhmns bi ans acomns, nujqui ístns tnedmíj ixmstij ij naoujcs hnscs, hcec pcr ikiepac an gnatn c mjsugmhmijhmn bi bchijhmn ensøjmhn. Ans tris ijtrivmstns bidij sir rinaeijti ix`nustmvns y ia dnactnki ij hcjhmijhmn, smj piremsmvmbnb ixnoirnbn. Xm quiriecs tijir ujn Enscjirån bi natc jmvia,
>2<
bidiecs trntnr bi gcrenr enscjis hcepitijtis i mbøjics. An Enscjirån jc puibi sir eîs bi ac qui scj acs enscjis. An hnambnb bi yensøj si nbqumiri pnrn tcbny an Ia ndnjbcjc vcaujtnrmc grihuijtieijti sudriptmhmc hcjvmbn. amoirizn, is hcec ujn trnmhmøj n an mbin y n acs `irenjcs. An hiriecjmn c ia rmtuna bi an mjmhmnhmøj tmiji ujn mepcrtnjhmn hnpmtna, jc søac pcr an meprismøj qui bidi chnsmcjnr na hnjbmbntc. Jc cavmbiecs, bi tcbcs ecbcs, qui isn meprismøj is ujc bi acs cdkitmvcs prmecrbmnais bi an hiriecjmn. Jc si puibi acornr an eutnhmøj cjtcaøomhn bi an qui `ndanecs, smj rieihir na prcgnjc, smj ectmvnrac n hnedmnr su istmac bi vmbn y nhiptnr su juivc stntus. Ia hnjbmbntc bidi bnrsi huijtn bia `uenjmsec bi an Enscjirån y bi sus eibmcs pnrn rinamznrac. \nrn euh`cs is ia prmeir hcjtnhtc hcj uj aijounki smedøamhc, qui piremti n hnbn ujc mjtirpritnr ans ijsiþnjzns bi an Crbij n su enjirn. Xioûj Emrhin Iamnbi, `ndanjbc bi an mepcrtnjhmn bi acs såedcacs, istcs prihibij na aijounki. Nhtunaeijti, ij juistrc nedmijti bisnhrnamznbc, acs såedcacs `nj pirbmbc euh`c bi su vnacr ij an vmbn prcgnjn. An Enscjirån, istc si ai ixpamhn na hnjbmbntc, jc ixmoi an hriijhmn ij riamomøj bitiremjnbn y siriamomøj smrvi biarivianbn hcjhiptcy bia ONBY. Jcujn tmiji acs bcoens bi ujn jc ispirn an snavnhmøj ij ia eîs naaî. Xmj iednroc, si ai prioujtn sm ia hnjbmbntc hrii ij Bmcs. An Enscjirån tmiji ujn gmacscgån hmtirmcr, is bihmr, qui ispirn an nutcrrinamznhmøj bi hnbn ensøj ij istn vmbn. Gujbneijtna pnrn acornrac is an ítmhn ensøjmhn.
^umirc cdsirvnr nquå, qui isti is ujc bi acs pujtcs qui an Moaismn Hntøamhn utmamzn pnrn ntnhnr n an Enscjirån. Tihanen ia birih`c bi hcjsmbirnr su ítmhn hcec uj ecjcpcamc hcj ixhausmøj bi hunaqumir ctrn. Ia aijounki smedøamhc is pcamvnaijti, ac qui smojmgmhn qui istc ac hnpnhmtn pnrn an ixpcsmhmøj bi virbnbis eitngåsmhns y trnbmhmcjnais. Isi aijounki puibi ecvir smeuatîjineijti ia
>2>
ispårmtu, an ngihtmvmbnb y ia huirpc, ac qui an gcreuanhmøj mjtiaihtuna is mjhnpnz bi `nhir. `ndir bia Ornj Nrqumtihtcscecs bia Yjmvirsc, qumirc Na bihmr qui`ndanbc an enycrån bi jcsctrcs anmhcs y crouaacscs bi juistrc anmhmsec. Bidiecs smj iednroc rihcjchir, bi nhuirbc hcj juistrn vmrtub bi an tcairnjhmn, qui ij ia `cedri ixmsti ujn vijn isctírmhn, qui ac `nhi hriir ij eîs qui ujn guirzn supirmcr y qui ij naoujcs enscjis is dmij guirti. guir ti. ] nûj ij an vmbn bi naoujcs anmhcs suroi pcr eceijtcs mjtiepistmvneijti, mjtiepistmvn eijti, mjhausc is hnpnz bi nsustnrac. An gmacscgån ensøjmhn, sm bi tna pcbiecs `ndanr, riprisijtn ij su tctnambnb ia ujmvirsc ensøjmhc. Ia njîamsms qui hcjtiepan nmsanbneijti ujn pnrti, jc is riprisijtntmvc oacdnaeijti bi an Enscjirån. @ny qui istubmnr hnbn pnrti hcj ia tcbc. Xm hcjsmbirnecs n`crn juistrc rmtuna bi mjmhmnhmøj, pcbiecs bihmr qui dmij ikihutnbc ikihutnbc pcr ia Wijirndai Enistrc y an cgmhmnambnb, is meprismcjnjti y hnbn ensøj rihuirbn smiepri an cpcrtujmbnb hunjbc ia emsec gui ia hnjbmbntc. Acs pripnrntmvcs6 an Hîenrn bi Tigaixmcji Tigaixmcjiss hcj an hnanvirn hnanvirn y ans mjshrmphmcjis6 ia tistneijtc ensøjmhc6 (acs grnjhisis ac aanenj tistneijtc gmacsøgmhc) hrinj uj nedmijti bi tijsn ixpihtnhmøj. An vijbn scdri acs ckcs na ijtrnr na ibmgmhmc y bispuís burnjti an hiriecjmn, bn enycr brnentmsec na ivijtc. Ia hnjbmbntc ijtrn mjsiourc na Riepac y bidi `nhir sus tris vmnkis. Xi nhirhn uj `irenjc, ac tcen dnkc ia drnzc y ac hcjbuhi pcr uj ispnhmc qui nuj is bishcjchmbc pnrn ia rihmpmijbnrmc.
Isi oistc bi npcyc bi aaivnrac ij uj nedmijti juivc pcr uj hnemjc bishcjchmbc, is priecjmtcrmc bi ac qui ai ispirn na juivc `irenjc. An purmgmhnhmøj pcr acs iaieijtcs; nmri, noun y guioc, an rijcvnhmøj su vmbn.nyubnrî Ia smojcn hceprijbir ixtirmcr qui ia si smedcamsec ai meprmei, bi ia snhnr snjori y bi ia hîamz bi an nenrourn, scj ctrcs pnscs ij an mjmhmnhmøj. nujqui ístcs jc si prnhtmhnj ij tcbcs acs rmtcs.
>24
Ei piremtmrí n`crn bnr ixprismøj n ujns meprismcjis eåns pirscjnais scdri ia rmtuna bi mjmhmnhmøj ij juistrns acomns. Istmec qui acs pnraneijtcs scj biensmnbc anrocs. Ia hnjbmbntc na hcrrir pnrti bia tmiepc bi an mjmhmnhmøj, si smijti njcjnbnbc y oijirnaeijti yn jc is hnpnz bi nsmemanr tcbc ac qui ishuh`n. \ruidn bi istc is, qui ij euh`cs hnscs yn jc ijtmijbi ans prioujtns qui ia Wijirndai Enistrc ai bmrmoi y uj `irenjc tmiji qui scpanrai an hcjtistnhmøj. Is hmirtc qui ij ans acomns mjoaisns an mjmhmnhmøj is nûj euh`c eîs anron, pirc ij ia rmtc Xh`r÷ibir is euh`c eîs sijhmaan y hcrtn, smijbc ia hcjtijmbc ixnhtneijti mouna. Yjnn anprioujtn prmjhmpmcs sm Crbij ia hnjbmbntc, na sceitirsi mjmhmnhmøjbiy an bmshmpamjnis, bi an jc snhrmgmhn pnrti bi an, pnrn jcsctrcs tnj hnrn, amdirtnb. Wmstc istc hcj an øptmhn prcgnjn, mjbubndaieijti is nså. Jc pnrn ia ensøj qui nhiptn vcaujtnrmn y naiorieijti ans amemtnhmcjis qui, su pirtijijhmn pirtijijh mn n an Crbij, smojmgmhnj. Ac mepcrtnjti jc is sm acs prcgnjcs ac hcjsmbirnj hcjsmbirnj amdri, smjc sm ía si smijti amdri. amdri. Xi puibi prioujtnr hcj kustmgmhnhmøj sm ia usc bi ispnbns ij ans acomns istî bi nhuirbc hcj juistrcs prmjhmpmcs bi pnz. Ia usc bi ans ispnbns si mjtrcbukc ij Grnjhmn ij an ípchn bi Aums PW, ij nrns bi an mounabnb. Ij iscs tmiepcs scaneijti acs jcdais istndnj nutcrmznbcs nutcrmznb cs pnrn usnr ispnbns. \nrn qui acs emiedrcs bi ans acomns qui irnj hmubnbnjcs smj tåtuac bi jcdaizn (sjcd) pubmirnj nhtunr nhtunr ij mounabnb mounabnb.. tnedmíj si hiþån hiþånjj ispnbns. Ij ia njunrmc bi an acomn bi Mjvistmonhmøj ^untucr
Hcrcjntm J 04 bia nþc >=7=, si riprcbuhi an Gmrst Aihturi cg Griienscjry bi _maamne \ristcj, ujn panjh`n njuna ij
rihcrbnhmøj bi \ristcj. \ristcj. Ia trndnkc naubmbc naubmbc is is bia @jc.¿ @jc.¿.. \. T. Kneis trntn bi bmstmjtcs rmtunais mjoaisis bi mjmhmnhmøj. Hmtnrí ujn ³\cr quí bisprcvmstc Hcjtistnhmøj; \cr pnrti; tris rnzcjis; prmeirn rnzøj, biquieitnais3 jc si mjtrcbuzhn nren n an Acomn qui bmsturdi an nrecjån6 sioujbn rnzøj, qui ia eitna nujqui bi vnacr, pcbrån tijir ujn mjgauijhmn
>28
ij juistrn mjmhmnhmøj6 tirhirn rnzøj, qui bispuís bi juistrn mjmhmnhmøj ia eitna jc puibn `nhir bmstmjhmøj ijtri enscjis, smijbc qui an Crbij istî gujbnbn scdri an pnz an vmrtub y an nemstnb. Jm ij ans acomns mjoaisns mjoaisns jm ij ans naienjns si usnj ispnbns, hcj ixhiphmøj bi an ganeåoirn qui usn ia Wijirndai Enistrc ij an hcjsnornhmøj bia hnjbmbntc. Ij ia rmtc Xh`r÷ibir, an auz si bn ij an hnbijn. Riremjnrí isti trndnkc hcj ans pnandrns qui naoujcs rmtcs usnj pnrn tiremjnr sus Rijmbns; "Xcac jcs ristn ounrbnr ij ac eîs prcgujbc bi juistrc hcrnzøj ac qui nquå si `n trntnbc. Gmbiambnb, Gmbiambnb, Gmbiambnb".
Dmdamcorngån >.- Hanvia, G. R. D.; 4.8.2.9.7.-
@mstcmri \mttcrisqui bi an Grnjh-Enïcjjirm Grnjh-Enïcjjirmi. i. Iamnbi, Emrhin; An Dûsquibn - Ib. eionpcams, D.N. >=?>. Iamnbi, Emrhin; Mjmhmnhmcjis Eåstmhns- Ib. Rnurus, Enbrmb >=?9, Ocuab, Tcdirt-Grifi; @mstcry cg Griie Griienscjry nscjry Kcjis, Dirjnrb I.; Ouån y Hcepijbmc bi an Grnjhenscjirån. Ibmhmcjis \ijtnap`n. Aijj`cgg y \csjir; Grimenurir Aixmfcj (Aíxmhc bi Grnjh-enscjis) Nenat`in, Wmijn >=84,
?.
Amocu, Bnjmia; Bmhtmcjjnmri bi Grnjh-Enïcjjirmi - \YG \nrås. 0.- Tmtuna bi an \cjscjdy Acboi (J.N.) >=9? =.- Tmtuna bi an Ornj Acomn bi H`mai. >22
>29
Xieîjtmhn Ensøjmhn Itmecacoån y sieîjtmhn scj bcs hmijhmns bi an amjoñåstmhn qui si chupnj bi ais rnåhis y bia smojmgmhnbc bi ans pnandrns. Xi puibi bihmr qui an itmecacoån trntn bia jnhmemijtc y an sieîjtmhn bi an `mstcrmn bi ans pnandrns. An aijoun jc is istîtmhn, mjnatirndai, smjc na hcjtrnrmc euy bmjîemhn y ij hcjstnjti prchisc bi bisnrrcaac. Grihuijtieijti, Grihuijtieijti, pnrn ixpamhnr ia smojmgmhnbc bi ujn ixprismøj, si rihurri n an itmecacoån. Istc puibi aaivnr aaivnr n ornj ornjbis bis irrcris. \cr istc, isns isns bcs hmijhmns hmijhmns bidij hcepaieijtnrsi. Yj ikiepac jcs ecstrnrî brîstmhneijti ac bmh`c. "Moaismn Hntøamhn" qumiri bihmr sioûj an itmecacoån ‑Nsnedain ujmvirsna―. Xirån ij isti sijtmbc hcrrihtc bihmr ij auonr bi
"Nsnedain Yjmvirsna ensøjmhn "Moaismn Hntøamhn Ensøjmhn". Isti ikiepac ndsurbc jcs maustrn an jihismbnb bi an sieîjtmhn. \cr ia usc hcjstnjti, pnandrns c grnsis puibij istnr tnj onstnbns pcr ia tmiepc y an rutmjn qui yn jc istnecs hcjshmijtis bi su rina sijtmbc. Ij ctrcs hnscs puibi churrmr qui jc jcs bnecs huijtn qui yn jc scj nkustnbns n hmrhujstnjhmns qui puibij `ndir hnedmnbc hnedmnbc y qui iaans `nj quibnbc rizn riznonbns onbns ij ij ia bisnrrcaac. Nså usnecs n vihis ixprismcjis burnjti euh`c
tmiepc qui `nj pirbmbc su virbnbirc sijtmbc c qui, qumzî, jc istndnj dmij iaiombns bisbi uj prmjhmpmc. ^uiriecs npamhnr ac bmh`c n bcs ikiepacs bi juistrc aijounki ensøjmhc y suoirmr ujn gcren eîs prihmsn y vmoijti, nûj sndmijbc qui mjbubndaieijti jc sirî pcsmdai hnedmnr acs uscs nrrnmonbcs pcr tnjtc tmiepc. An ivcauhmøj bia aijounki is mjbipijbmijti y euh`ns vihis gnatn bi aøomhn. Eîs, pijsnr c hcjsmbirnr ac qui is ia hcjtijmbc bi acs hcjhiptcs y hcec ixprisnracs sirî dîsmhc pnrn juistrc ijtijbmemijtc y juistrn
>27
hceujmhnhmøj. Xm jc tijiecs hanrmbnb scdri acs hcjhiptcs jc pcbriecs pijsnr pijsnr jm `ndanr hanrneijti. hanrneijti. Yjn bmvmsn Bi n`å an bubn sm hcjhiptcs y pnandrns qui usnecs hcrrispcjbij ij rinambnb n juistrns mjtijhmcjis, n juistrcs pijsnemijtcs pijsnemi jtcs y sijtmemijtcs sijtmemijtcs,, c qui hcrrispcjbånj tna viz n acs pijsnemijtcs pijsnemi jtcs bi acs `cedris qui acs hrinrcj hrinrcj,, pirc yn scj nbihunbcs n juistrc ijtijbmemijtc nhtuna. Xcecs gmiais juistrns trnbmhmcjis, pirc bidiecs vmvmr ij istn ípchn. Bidiecs hcjsirvnr an purizn y an isijhmn bi juistrcs prmjhmpmcs ensøjmhcs, ensøjmhcs, pi pirc rc uscs cdscaitcs cdscaitcs bia aijounki aijounki bidirånj bidirånj nkustnrsi n hnbn ibnb. Rrntiecs hcec prmeir hnsc an bmvmsn bi an Grnjhenscjirån "Amdirtnb, Mounabnb, Grntirjmbnb". \irc njtis bi chupnrjcs bi su smojmgmhnbc, vinecs su crmoij `mstørmhc. Isti hcjkujtc bi pnandrns jc is an mjvijhmøj bi an enscjirån c bi uj ensøj, jm bi an rivcauhmøj grnjhisn. Gui nhuþnbc pcr uj ijiemoc bi an enscjirån, uj nddí grnjhís grnjhís qumij, ij ia smoac PWMMM bmkc piycrntmvneijti; mounabnb, an grntirjmbnb"."Nquiaacs qui qumirij an amdirtnb, an Isi nddí (ndnti), bi npiaambc Anrubnj, bi qumij Iuoij Aijj`cgg bmhi ij su amdrc " Acs Enscjis njti an @mstcrmn" @mstcrmn" (p.00) (p.00)
qui is tnedmíj nutcr bi an cdrn " Acs Enscjis npanstnbcs" (A”Crbri bis Grnjhs-enïcjs trn`m y Ais Grnjhs-enïcjs ihrnsís) ij an huna si ngmrendn, pcr prmeirn viz, qui an Grnjhenscjirån `ndan smbc mjvijtnbn pcr Hrcewiaa pnrn gmjis pcaåtmhcs, y hceijtø, hceijtø, siþnanjbc siþnanjbc hcec prmjhmp prmjhmpmcs mcs suycs, suycs, nbieîs, bi an grntirjmbnb, an mounabnb y an amdirtnb. Istn gui qumzîs an prmeirn viz, bmhi Aijj`cgg, qui si prcjujhmø (kustneijti pcr uj nbvirsnrmc bia Nrti Tina) nquia aien. N`crn dmij, pnrn hcjgujbmr eîs ans hcsns, isi nddí Anrubnj jc is ujn pirscjn `mstørmhn y pnrihi qui jujhn ixmstmø.
>2?
Is bi supcjir. Xioûj Bnjmia Amocu ( Bmhtmcjjnmri bi an grnjh-enïcjjirmi, \rissis Yjmvirsmtnmris bi Grnjhi, \nrås >=0?, pno. 704) is uj njnornen bi Nrjnuab. \cbrån trnt trntnrsi nrsi bia nddí H`nrais-@ijrmbi H`nrais-@ijr mbi \cepcjji. (>7== n >?97). Ia usc bi njnornens irn euy bmgujbmbc ij isn ípchn. Is jihisnrmc bihmr nbieîs qui an rivcauhmøj grnjhisn rihcomø isns pnandrns. Jc is igihtmvc qui an enscjirån aaivø isns pnandrns n an riv rivcauhmøj cauhmøj grnjhisn6 grnjhisn6 kustc ac hcjtrnrmc hcjtrnrmc is an virbnb. virbnb. An Grnjhenscjirån nbcptø isns pnandrns bispuís bi an rivcauhmøj. \cbiecs vir nquå uj hnsc tåpmhc bia hnedmc bia sijtmbc y hcjtijmbc bi tris hcjhiptcs. Bi ujn cdsirvnhmøj cbmcsn jnhmø ujn bmvmsn qui riprisijtn acs vnacris eîs natcs bi juistrn Crbij. Bidiecs, sm, `nhir ujn bmgirijhmn ijtri acs smojmgmhnbcs isctírmhcs y oijirnais bi istcs hcjhiptcs. An amdirtnb mjtirmcr qui jcs bnj juistrcs hcjchmemijtcs, juistrn sndmburån, an gmacscgån bi an vmbn y an mounabnb bi an mjmhmnhmøj is nsujtc c vmvijhmn bi hnbn `irenjc mjbmvmbunaeijti. Xmj iednroc, puistc qui an bmvmsn gui nhuþnbn ij an vmbn prcgnjn, an bidiecs ivnaunr tnedmíj ij isi sijtmbc.
nprcxmenbneijti sisijtn nþcs, hunjbc hcjchånbi ia tråptmhc @nhi ij rianhmøj hcj an rivcauhmøj, eîs jc su hunambnb bmvmsn ensøjmhn, ensøjmhn, iepihí n bubnr bi su vnambiz dnkc an mjgauijhmn
bi an aihturn bi uj amdrc bia hcjbi Tmhnrbc Hcubij`cvi Fnairom, `irenjc ensøj, gujbnbcr bi an Yjmøj \njiurcpin, ecvmemijtc bia huna yc irn emiedrc. Ij acs nþcs vimjti ishrmdmø; "Ij ia smoac PWMMM an amdirtnb y an mounabnb mdnj tcenbns bi an enjc. N`crn scj hcjtrnrmcs. Bcjbi `ny eîs amdirtnb, `ny eijcs mounabnb y bcjbi `ny eîs mounabnb `ny eijcs amdirtnb. Jcrtineírmhn si bihmbmø pcr an amdirtnb, Tusmn pcr an mounabnb. Xcaneijti Iurcpn nûj tmtudin". Ij acs sisijtn nþcs trnjshurrmbcs bisbi ijtcjhis jc `n hnedmnbc euh`c. Isti nroueijtc ei meprismcjø euh`c ij em kuvijtub y hunjbc ei mjmhmí suromø vmvneijti ia rihuirbc bi isn aihturn.
>20
Xm quiriecs n`crn njnamznr hnbn ujc bi istcs tris hcjhiptcs, viriecs jc is tnj Bidiecs, hcjsmbirnr qui juistrnqui mjstmtuhmøj jcs gîhma. ixmoi pcjir ij an nbieîs, prîhtmhn acs prmjhmpmcs qui ixprisnj. \nrn istc ujn ndscautn hanrmbnb is meprishmjbmdai. Jcs nyubn, is hmirtc, juistrc ispårmtu prnoeîtmhc, pirc jc puibi sustmtumr an hanrmbn hanrmbnbb bi acs pijsnemijtcs. pijsnemi jtcs.
Amdirtnb An amdirtnb ndscautn bisbi auioc jc ixmsti. Xmj tcenr ij huijtn juistrns amemtnhmcjis bidmbns n ans pihuamnrmbnbis mjbmvmbunais, gåsmhns y psåqumhns, bipijbiecs bia nedmijti ij ia vmvmecs y qui, jcs `n gcrenbc. Kcsí Crtion y Onssit `ndan bia `cedri y sus hmrhujstnjhmns. An amdirtnb bi juistrcs hcjtiepcrîjics y juistrcs bidiris `nhmn an schmibnb tnedmíj pcjij trndns n an amdirtnb mjbmvmbuna. mjbmvmbuna. Ans aiyis bia istnbc ij ia qui vmvmecs riouanj an hcjvmvijhmn. An Bihanrnhmøj bi acs Birih`cs bia @cedri bigmji an amdirtnb na bigmjmr acs birih`cs. Is, smj iednroc, jihisnrmc `nhir ujn bmgirijhmn ijtri an "amdirtnb bi" y an "amdirtnb pnrn". Amdirtnb bi cprismøj, emsirmn, `nedri, y tiecris, Amdirtnb pnrn, is amdirtnb bi pijsnemijtc, bi ixprismøj, bi riamomøj, bi
ecvmemijtc, ith. Jm ujn jm ctrn amdirtnb si puibi acornr paijneijti. paijneij ti. Is uj `ih`c, nbieîs, qui euh`cs `cedris c orupcs bi `cedris jc bisinj an amdirtnb pnrn, c, hunjbc an tmijij jc an nprcvih`nj, \ijsiecs, pnrn bnr uj ikiepac, ij ia `cedri qui, bispuís bi euh`cs nþcs bi trndnkc, si ritmrn y kudman y qui istnrån smtunhmøjbibiiscs rinamznr euh`cs sus ybisics bi tnjtcsn`crn nþcs. ij ] hunjtcs `cedris `nhijbijnbn tiremjnj su vmbn, hcec si nhcstuedrndn bihmr njtis, sijtnbcs sijtnbc s ij uj dnjhc ij an \anzn bi Nrens.
>2=
Xm quiriecs maustrnr an bmgirijhmn ijtri ans bcs hansis bi amdirtnb ij ia sijtmbc bi an riamomøj hntøamhn, pcbrånecs hmtnr ia "Wchnduanrmc Ricaøomhc Dådamhc" bi Aiøj Bugcur "Kisûs vmjc n njujhmnr n acs hnutmvcs an amdirnhmøj, n bivcavir an amdirtnb n acs cprmembcs". Istc is ujn bi ans dnsis bi an ticacoån bi an amdirnhmøj. Istc is an "amdirtnb bi". bi". Grijti G rijti n iaan, ia amdri nadibråc qui ticaøomhneijti is an amdirtnb bi iaiomr ijtri ia dmij y ia ena, is an amdirtnb pnrn. @ny qui rihcjchir, pcr euh`c qui jcs buian, qui an amdirtnb ixctírmhn is euy riantmvn. An amdirtnb isctírmhn is uj bcj pirscjna.
Mounabnb Mounabnb is uj hcjhiptc qui jihismtn uj njîamsms nûj euh`c eîs qui an amdirtnb. Jcsctrcs `ndanecs bi an mounabnb bi pcsmdmambnbis, pcsmdmambnbi s, an mounabnb njti ans aiyis, qui tcbcs acs `cedris jnhij mounais. Jc is nså. Bisngcrtujnbneijti is ujn utcpån. Jc is ac emsec sm naoumij jnhi ij ia hnepc, aikcs bi acs hijtrcs bi huaturn, c ij ujn ornj hmubnb6 mjgauyi an pcsmhmøj schmna bi an gnemamn, sin qui bmspcjon bi eibmcs, chupi ujn pcsmhmøj natn ij an durchrnhmn c puibn ecstrnr ctrns vijtnkns. Rcbc istc bitiremjn ij ornj eibmbn ans pcsmdmambnbis bi
acs `mkcs. Ia jmvia huaturna bia `conr, euh`ns vihis an pirtijijhmn pirtijijh mn n hmirtns rnzns c riamomcjis, an pcsmhmøj pcaåtmhn, nhtûnj hcjtrn an mounabnb. Jm ij an vmbn ensøjmhn, smijbc qui an mounabnb is ujc bi juistrcs pcstuanbcs, si rinamzn isti isti mbina. Ac eîs mepcrtnjti is rihcjchir n hnbn ujc su bmojmbnb bi `cedri. Xir kustc hcj tcbcs acs `cedris. \nrn npcrtnr bcs nroueijtcs eîs, bi prcgnjcs, ij ndcjc bi juistrn tisms hmtnriecs bcs pîrrngcs bi "Hrøjmhn bi ans Mbins" bi Knmei Njtûjiz Nabujnti. Bi Wnrons Aacsn; "Nså hcec jc bidiecs piremtmr qui an pnsmøj pcr an amdirtnb bistruyn an mounabnb, mounabnb, tnepch tnepchcc bidiecs piremtmr qui an pnsmøj pcr an mounabnb `non ia bisic pcr an
>9<
mounabnb tnj guirti hcec pnrn trnir ndnkc an amdirtnb. Hric qui istnecs cdamonbcs bi hcjsioumr ujn tijsn iqumbnb ijtri nedcs tíremjcs, qui qu i bisornhmnbneijti pnrn jcsctrcs aci `cedris istîj hcjtmjuneijti rih`nzîjbcsi. Is ujn rinambnb qui jcs huistn nhiptnr pcrqui nedns rispcjbij n mepuascs oijircscs y jcdais, prcgujbneijti ngmjhnbcs ij ia hcrnzøj bia `cedri, qui bisinrånecs vir hcixmstmr hcj hcecbmbnb. Kuamij Griujb nhctn qui an mounabnb ij ia sijtmbc bi kustmhmn schmna schmna hcec hcec si prihcjmzn prihcjmzn ij juistrcs bån bånss jc pnsn bi sir ujn mbin ndstrnhtn. "An vmbn rih`nzn an mounabnb. mounabn b. @ny bismounabnbis n juistrc prcpmc jnhmemijtc y is ac prmeircmrribuhtmdais rihcjc rihcjchir hir suamonbcs ixmstijhmn". An bubn scdri an mbcjimbnb bi an sioujbn pnrti bia tråptmhc istî siedrnbn y smonecs ishuh`njbc cpmjmcjis. N`crn bi Naixms bi Rchquivmaai, qumij ixprisn ij " An Biechrnhmn ij Neírmhn"; "@ndånj quirmbc sir amdris pnrn sir mounais, y, n eibmbn qui an mounabnb si hmeijtndn eîs hcj an nyubn bi an amdirtnb, ais `nhån an amdirtnb eîs bmgåhma". Rchquivmaai aaion nså n an hcjhausmøj qui ujn schmibnb dnsnbn ij an mounabnb jc is jihisnrmneijti ujn schmibnb s chmibnb amdri. Nbemrn y gnvcrihi an mounabnb, pirc, nbvmirti ia piamorc qui;
puistc qui aaivn n an mjbipijbi mjbipijbijhmn jhmn pripnrn ia hnemjc `nhmn an njnrquån. Ia nutcr ensøjmhc grnjhís Kuais Dcuh`ir trntn ia tien bi an mounabnb ij su amdrc " Ai Xyecamqui Enïcjjmqui" (Birv Amvris, \nrås >=08) ij ia hnpåtuac "Ais Nhhanentmcjs". "Ans pnandrns Amdirtnb, Mounabnb, Grntirjmbnb scj tnjtc ujn bmvmsn hcec ujn nhanenhmøj, bmhi ia nutcr6 uj njtmouc gmaøscgc, smoui, prcpcji rnzcjndaie rnzcjndaieijti ijti bihmr Iqumtà ij auonr bi Ionamtà Ia bi ujmcj emsec nutcr hmtn uj nrtåhuac bi an rivmstn " An H`nmji ij ia qui tnedmíj si smoumiri an pnandrn Iqumtà. Wmhtcr @uoc bmkc" ‑An prmeirn mounabnb is an iqumbnb―. An virsmøj nså prcpuistn "Amdirtnb, Iqumbnb" pnrihi ixprisnr eikcr juistrcs prmjhmpmcs, smj hcjtijir ujn
>9>
hcjtrnbmhhmøj. Xmoui ixmstmijbc an bubn sm si trntn bi uj rina hnedmc sieîjtmhc c sm ans pnandrns jc guircj dmij iaiombns bisbi uj prmjhmpmc, c sm an hnusn bi an tijsmøj ij juistrc aien prcvmiji bi ans hmrhujstnjh hmrhujstnjhmns mns hnedmnbns.
Grntirjmbnb Juistrn Crbij is ujn grntirjmbnb y scdri rianhmcjis rianhmcjis grntirjns qui bidij `ndir bijtrc bi an Crbij y ij ispihmna ijtri `irenjcs bi an emsen acomn y qui ij oijirna ixmsti, jc `ny euh`c qui bihmr. Eîs, ³høec is an huistmøj an grntirjmbnb hcj tcbcs acs `cedris3 Ij ia sijtmbc riamomcsc acs `cedris scj bishijbmijtis bishijbmijtis bia emsec pntrmnrhn hrinbc pcr Bmcs. Ij acs enjushrmtcs ensøjmhcs si mjbmhn Jcí hcec pntrmnrhn y si bijcemjn n acs enscjis tnedmíj, ij hcjsihuijhmn, jcnqumtns. Ij an prîhtmhn bidiecs prioujtnrjcs sm sijtmecs ij rinambnb grntirjnaeijti njti, bmonecs, ujn hntîstrcgi ij ia aiknjc Crmijti. Bmgåhmaeijti. Xijtmemijtc `uenjc, scambnrmbnb, hîrmt ns, ns, ujmøj. Ia I a yn hmtnbc nutcr grnjhís Kuais Dcuh`ir prcpcji "Nemtmà" ij auonr bi grntirjmbnb. Jc pnrihi sir an scauhmøj. \nrn
sijtmr nemstnb bidi tijirsi uj hcjtnhtc pirscjna. Aaionecs nså na gmjna bi juistrns rigaixmcjis scdri ia aien bi an Enscjirån y an bmgåhma bihmsmøj sm y hcec bnrai ujn juivn gcren, qui `non kustmhmn n juistrcs prmjhmpmcs. ]n jcs `iecs bihmbmbc pcr Amdirtnb y Iqumbnb. \nrn sustmtumr "Grntirjmbnb" pcbrånecs iaiomr ijtri bcs pnandrns. Hnrmbnb qui is an eîs natn vmrtub ensøjmhn bi nhuirbc n ac qui jcs bmhij ij an mjmhmnhmøj. Ctrn pnandrn, tna viz eîs nprcpmnbn, sirmn "Xcambnrmbnb". @nhiecs istn prcpcsmhmøj pnrn ia hnedmc bi an bmvmsn sndmijbc qui jujhn si aaivnrî n an prîhtmhn, nujqui ij ujn schmibnb nbcoeîtmhn iaac sirån pcsmdai, hcj enycr rnzøj sm
>94
pijsnecs qui ij an Enscji pijsnecs Enscjirån rån njoacsnkc njoacsnkcjn jn juistrc aien jc si usn. Xm an npamhnecs hcrrihtneijti jcs cdamonrî bi enjtijir an gmbiambnb y ainatnb n juistrcs prmjhmpmcs hcec ac `mzc an gcreuann trnbmhmcjna. An eitn y an ixmoijhmn bi an Grnjhenscjirån gcreua is acornr ij tcbcs acs `irenjcs ujn hcjbuhtn ecrna `uenjmtnrmn. An amdirtnb is juistrc birih`c, an iqumbnb y an scambnrmbnb is juistrc bidir.
Mjmhmnhmøj Bmkmecs qui bnriecs bcs ikiepacs bi sieîjtmhn ensøjmhn. Ij pchns aåjins quiriecs bmauhmbnr ujc rianhmcjnbc hcj an Mjmhmnhmøj. Jcsctrcs qui `ndanecs ispnþca tijiecs ujn ornj vijtnkn na usnr ia vchndac mjmhmnhmøj. Acs mjoaisis bmhij ij gcren euy prcgnjn " rihiptmcj" y bi naoumij qui gui mjmhmnbc "wns enbi n enscj" gui `ih`c ensøj y bi uj nprijbmz bmhij "ijtirib prijtmhi". Acs grnjhisis bmhij "ràhiphmcj" y acs naienjis ujn pnandrn smemanr bi bmgåhma
mjmhmnhmøj. trnbuhhmøj. pchns vihis si aii ueîs cyiqui `ndanr \ircEuy an mjmhmnhmøj is euh`c ujnbirihiphmøj. Is uj rmtuna qui vmiji bi acs nadcris bi an `uenjmbnb y qui smojmgmhn ia pnsc bi uj istnbc bia `cedri n ctrc, bia prcgnjc na mjmhmnbc. Is uj rmtc bi pnsnki qui ij bmstmjtns gcrens ixmstån tnedmíj ij acs njtmoucs emstirmcs y nûj si prnhtmhn ij riamomcjis nhtunais. An mjmhmnhmøj ensøjmhn tmiji bcs nspihtcs. Yjc is an hiriecjmn ij an qui ia hnjbmbntc, hcj acs ckcs vijbnbcs, `nhi sus vmnkis n trnvís bi tueuatcs y scdri cdstîhuacs `nhmn an auz, oumnbc y npcynbc pcr uj `irenjc qui ai siþnan kustneijti ia mjmhmc bi uj hnemjc qui ia yn mjmhmnbc bidi bispuís rihcrrir scac. Ia ctrc nspihtc is jitneijti isctírmhc. An mjmhmnhmøj smojmgmhn an euirti pnrn ujn vmbn y ia rijnhmemijtc pnrn ujn vmbn juivn. An istnbån ij an Hîenrn bi
>98
Tigaixmcjis, Tigaixmcji s, ij an Ac cshurmbnb, acs ckcs vijbnbcs ctrcs ctria cshnjbmbntc såedcacs gmournj an euirti. mepcrtnjti, ac bihmsmvc is yqui bidi rijnhir uj `cedri purmgmhnbc, uj `cedri juivc, eikcr. Xm rijnhmirn mouna, tcbn an mjmhmnhmøj mjmhmnhmøj jc tijbrån sijtmbc. Ij ia prchisc y dnkc ia mepnhtc bi an meprismcjnjti hiriecjmn bidi hcjsuenrsi uj hnedmc ij ia hnjbmbntc, ujn eutnhmøj cjtcaøomhn. Euirti y risurrihhmøj c euirti y rijnhmemijtc jc ixprisnj isti `ih`c iaieijtna bi an trnjseutnhmøjj bia `cedri qui bidi cpirnr an mjmhmnhmøj. \cr istn trnjseutnhmø rnzøj bidirånecs dushnr ujn gcren pnrn ixprisnr hanrneijti ia vnacr isctírmhc, an trnshijbijhmn bi isi nhtc. \cbrånecs `ndanr bi "euirti trnjseutnhmøj" c "euirti y trnjsgmournhmøj trnjsgmournhmøj". ". Bidirånecs biknr ntrîs ixprismcjis meprihmsns y biensmnbc prcgnjns. An Enscjirån tmiji su vijn isctírmhn y tijiecs qui `nhirai kustmhmn, tna hcec tijiecs qui `nhirac hcj su hcepcjijti rnhmcjna. \uis an Enscjirån si jutri bi bcs virtmijtis; an gmacscgån, qui trntn bi ixpacrnr y ixpamhnr acs ijmoens bi an ixmstijhmn, y an isctírmhn, qui is ac trnshijbijti, ac åjtmeneijti `uenjc.
>92
>99
An Amdirtnb Ei tchn `cy bisnrrcaanr uj tien hurmcsc. Xi trntn bi ujc bi acs vnacris eîs natcs bi an Enscjirån, ujn eitn `nhmn an huna tcbn an `uenjmbnb tmijbi, qui is eûatmpai ij sus smojmgmhnhmcjis y qui ij rinambnb jc ixmsti. Nbieîs, tmiji uj ornj jûeirc bi nhiphmcjis bi ecbc qui, ij euh`ns chnsmcjis, bidi bigmjmrsi bi quí amdirtnb si trntn; amdirtnb amdirtnb bi hcjhmijhmn, an amdirtnb bi anprijsn, pnrnhcrpcrna, jcedrnransøac naoujns hcec ikiepacs. @ny ctrn bmgirijhmn mepcrtnjti; mepcrtn jti; an amdirtnb bi y an amdirtnb pnrn. \cbiecs usnr isti hcjhiptc pnrn amdrnrjcs bi ujn nhtmvmbnb pisnbn c rutmjnrmn y an amdirtnb bi bbibmhnrjcs ibmhnrjcs na tíremjc tíremjc bia bia hmhac hmhac nhtmvc n an aihturn c uj `cddy, trntîjbcsi bi uj bisic qui, jc cdstnjti, euh`ns vihis jc si huepai. Ij isti hnsc quibn ac qui is; uj bisic y su mjhuepamemijtc prcbuhi uj enaistnr ij auonr
bi ujn amdirnhmøj. Ia `ih`c is qui si puibi amdirnr bi ujn hcsn pnrn bibmhnrsi bibmhnrsi n ctrn. An amdirtnb is ia ecbc bi sir ij ia eujbc, bmkc Xnrtri, pirc is tnedmíj ia ecbc ecbc bi sir bia eujbc pnrn ia `cedri. `cedri. @ny ujn hcjixmøj åjtmen ijtri ans mbins bi sir rnhmcjna, sir amdri y sir rispcjsndai puistc qui ia jmvia bi rnhmcjnambnb y ia bi pirhiphmøj bi acs vnacris vnj jihisnrmneijti ujmbcs. An hcjhiphmøj qui ijtmijbi qui an amdirtnb is an isijhmn bia `cedri is ac qui si bijcemjn @uenjmsec. Xi `n bmh`c qui is `uenjmsec ia enrxmsec, hcec ac scstmiji Irmh` Grcee y is ia ixmstijhAn ixmstijhmnamsec, mnamsec, hcec ijtmijbi amdirtnb is anacisijhmn biaXnrtri. `cedr i, pirc `n smbc jionbc `cedri, grihuijtieijti ij an `mstcrmn. An ishanvmtub `n ixmstmbc ij euh`cs pnåsis, mjhausc `nstn ij ia smoac PP. Is uj prmjhmpmc bi jc biknrsi bcemjnr pcr pnsmøj naoujn \mirbi su amdirtnb ia nbmhtc n uj vmhmc hcec ia nahc`ca c ans brcons
>97
Ij ia hnsc bi an amdirtnb jnturna bidi hcjhmamnrsi an amdirtnb bi hnbn ujc hcj an amdirtnb bi acs ctrcs (Fnjt) y pcr hcjsmoumijti ia bisijvcavmemijtc aåemti bi tcbns ans pcsmdmambnbiss bi hnbn ujc bidi ti pcsmdmambnbi tijir jir hcec aåemti bi hnbn hnbn ujc n su prcpmc bisijvcavmemijtc. bisijvcavmemijtc. An amdirtnb is ujc bi acs vnacris supriecs bi an Enscjirån y an nj`ianecs, sndmijbc qui søac puibi ixmstmr ij gcren amemtnbn y, nuj nså, vnai an pijn auh`nr pcr iaan `nhmijbc tcbcs acs isguirzcs pcr rinamznran. \nrn nahnjznran is jihisnrmc qui hnbn `nonjmacsmiepri suyc, scac y ij hcjkujtc hcjscauhmøj acs bieîs. Jcujc tcbcs an ijhuijtrnj hcec bi an hcjvijmijhmn prcvih`csn. Hmtnrí na maustri `irenjc Xtnjaiy G. Enxwiaa qui gui Ornj Hceijbnbcr bi an Kurmsbmhhmøj Xiptijtrmcjna bi Istnbcs Yjmbcs; "Na gmjna eîs qui amdirtnb quirånj siourmbnb". Istns pnandrns pcbrånj `ndir smbc prcjujhmnbnss ij hunaqumir bån bi hunaqumir smoac. Ij rinambnb, prcjujhmnbn scj bia ornj `mstcrmnbcr Ibwnrb Omddcj, ishrmtns `nhmn gmjis bia smoac PWMMM ij su rigaixmøj scdri an bihamjnhmøj bi an ornj
huaturn ntijmijsi. Hunjbc gmjnaeijti acs ntijmijsis jc quirånj bnr jnbn n an schmibnb, smjc qui isn ais bmirn tcbc n iaacs, hunjbc an amdirtnb qui quirånj irn an amdirnhmøj bi rispcjsndmambnb, gui hunjbc Ntijns bikndn bi sir amdri. Ia emsec prcdaien smoui sm oui smj scauhmøj y pisn scdri jcsctrcs. Is ujn bi ans prmjhmpnais guijtis bi bmgmhuatnbis qui ijhnrn juistrn schmibnb. Yj puidac, ujn hansi c uj orupc qui prigmiri bipijbir ij auonr bi sir mjbipijbmijti istî bisprihmnjbc su prcpmn amdirtnb. @ny qumijis bmhij; "Ia pnrtmbc jc `n `ih `ih`c `c jujh jujhnn jnbn pnrn e eå", å", y ans emsens pirscjns `nhij kneîs naoc`mstcrmnbcr pnrn så c ia mjoaís pnrtmbc.Nrjcab Rcyjdii ishrmdmø; Ia ornj "Hunjbc ans hmvmamznhmcjis biknj bi ijhnrnr acs bisngåcs bi su tmiepc, si istnjhnj, bihnij y euirij". An Enscjirån ac sndi euy dmij y dushn bnr isi hcjchmemijtc n tcbcs acs `irenjcs
>9?
bisbi ia prmeir bån. Ij an mjmhmnhmøj ia jiøgmtc pmbi an auz pcrqui jc qumiri sioumr ij an cshurmbnb. Ij an prmeirn hcjstmtuhmøj bi Njbirscj bi >?48 si ixmoi qui ia ensøj sin uj `cedri amdri amdr i y bi duijns hcstuedris, y istc jc `n hnedmnbc ij acs hnsm tris smoacs bisbi ijtcjhis. Tihcrbiecs n juistrcs njtihiscris, acs enscjis cpirntmvcs bia eibmcivc qui hcj ornj mjbipijbijhmn y vnacr irmomircj hcj nrti y csnbån ans ornjbis hntibrnais hcj sus isdiatns tcrris huyns hcjstruhhmcjis istndnj aaijns bi piamorcs. Xcaneijti eijtis amdris scj hnpnhis bi hcjhidmr y aaivnr n giamz tíremjc tnais cdrns ecjueijtnais. Is ujn prioujtn qui tcbcs acs `cedris si `nj `ih`c naoujn viz y qui acs gmaøscgcs y riamomcscs jc `nj pcbmbc riscavir; "³Istîj acs `cedris, ispihmnaeijti acs ornjbis rinamznbcris, bistmjnbcs n nhtunr hcec ac `nhij c bipijbi istc bi su prcpmn vcaujtnb, bipijbi su oijmc y su guirzn scaneijti bi su pirscjnambnb3 ³Ixmsti ia amdri nadibråc c bipijbiecs
ijtirneijti bi uj bistmjc qui jc pcbiecs hnedmnr, smj amdirtnb bi gcrknr juistrc prcpmc bistmjc3 Ixmstij, smj bubn, hmrhujstnjhmns ixtirjns, pirc tnedmíj `ny iaieijtcs mjtirjcs, hcec pcr ikiepac an `irijhmn y acs oijis. Hmijhmnss hcec an oijinacoån istîj dushnjbc an rispuistn Hmijhmn n istn mjtirrconjti. Ijtri ans bmstmjtns riamomcjis `ny naoujns qui risuiavij isti prcdaien pnrn sus gmiais. Acs hnavmjmstns, pnrn jcedrnr uj ikiepac, hriij ij ujn pribitiremjnhmøj, jc biknjbc na `cedri enroij naoujc pnrn su prcpmn bihmsmøj. @ny sihtns qui scj ndscautneijti mjtcairnjtis ij sus ixmoijhmns bi huepamr hcj tcbcs sus prihiptcs y qui ixpcjij n sus nbiptcs n piamorc bi euirti, hcec pnsn pcr hcj sman qumiri prc`mdmhmøj bi ij hmirtcs trntnemijtcs eíbmhcs. Ia ikiepac mjbmvmbuc, sioumr isn hceujmbnb, bidi mjhamjnr an hndizn y sugrmr ans hcjsihuijhmns. Rcbc istc jcs hcachn njti ctrc ornvi prcdaien bi euy bmgåhma scauhmøj, sm is qui `ny naoujn. Ixmstij ij ia eujbc y ij an `uenjmbnb guirzns bia ena. Xm ia amdri nadibråc, qui ij ia
>90
gcjbc is an hnpnhmbnb bia `cedri bi iaiomr ijtri ijtr i ia dmij y ia ena, jc ixmstmirn, ³quí rca tijbrån juistrn hriijhmn ij an pirgihtmdmambnb bia `cedri3 ]c jc ijhuijtrc ijhuijtrc hcjtistnhmøj hcjtistnhmøj n tcbns istns prioujtns y tiec qui jcs ijhcjtriecs ij ujn hnaai smj snambn Xmj iednroc, juistrcs prmjhmpmcs vmtnais y trnbmhmcjnais, trnbmhmcjnais, bchtrmjns, gmacscgån y ecbc bi trndnkc pirenjihij gmreis i mjeutndais. An amdirtnb, an bmojmbnb `uenjn y acs birih`cs bia `cedri pcr huyc bcemjmc si `nj aivnjtnbc ans hcauejns bi juistrcs tiepacs hcjtmjûnj rmomijbc acs bistmjcs. ujmvirsnambnb ujmvirsnam bnb bi acs eítcbcs bi trndnkc ensøjmhc, ia bcemjmc An bi tcbc ac ispmrmtuna scdri ac entirmna, prcviij n sus emiedrcs bi an gcrtnaizn scdri ac entirmna pnrn prisirvnr juistrn cdrn bi pirgihhmcjnemijtc pirgihhmcjn emijtc `uenjc y bi ribijhmøj. ribijhmøj. Ij ia eujbc njtmouc ia smojmgmhnbc bi an amdirtnb istndn ijtrionbc na ochi y rihrinhmøj bi b i ujn emjcrån bi hmubnbnjcs qui
vmvån pcr y pnrn ia istnbc, npcynbn ij acs `cedrcs bi ujn mjeijsn ishanvmtub, hcec ac ntistmoun ia gnecsc bmshursc gûjidri bi \irmhais. \irc ia hcjhiptc bi amdirtnb mjbmvmbuna tna hcec ac ijtijbiecs `cy, si hcjgmourn scaneijti n pnrtmr bia Birih`c Jnturna bi acs istcmhcs huyn bchtrmjn si ixtmijbi burnjti ia mepirmc rcenjc hcec mbina hcsecpcamtn pnrn ujn hceujmbnb ujmvirsna ij an huna tcbcs acs `cedris smj bmstmjhmøj hcjvmjmircj ij sir amdris i mounais, smj nutcrmbnb prmvnbn, bcemjnjbc sus mjstmjtcs eibmnjti an cdibmijhmn amdri n an aiy bmvmjn bi an rnzøj. \cr supuistc jc gui pcsmdai istndaihir isti Birih`c Jnturna, pirc npamhnbc bi uj ecbc riantmvc, jcs bikø hcec `irijhmn yujijcrbij kuråbmhc qui sibienjmgmistn ij anprmvnbn bcemjnhmøj pcaåtmhn ans mjstmtuhmcjis an prcpmibnb y ia entrmecjmc. Ans mjjcvnhmcjis schmnais y hmijtågmhns qui tuvmircj auonr burnjti ia Tijnhmemijtc tiremjnrcj pcr rcepir an ujmbnb bia pijsnemijtc bmvmjc y `uenjc.
>9=
An mounabnb bi acs birih`cs pcaåtmhcs, an amdirtnb bi pijsnemijtc pijsnemi jtc y bi nhhmøj y an siourmbnb bi an prcpmibnb prcpmibnb prmvnbn scj mjbubndaieijti ans hcjqumstns eîs smojmgmhntmvns bi an Tivcauhmøj Grnjhisn y ans nspmrnhmcjis gujbneijtnais bi an durouisån qui si mbijtmgmhø mbijtmgmhø hcj ia puidac. puidac. An amdirtnb is gujhmøj bi an biechrnhmn, ijtijbmbn hcec ocdmirjc pcr ia puidac y pnrn ia puidac, pnsn n tcenr uj hcjtijmbc `mstørmhc bi trnshijbijtna mepcrtnjhmn pnrn an vmbn mjstmtuhmcjna y pcaåtmhn bi acs puidacs. An tíhjmhn y an huaturnqui hcrrij hcecij aåjins nshijbijtis y prcorismvns, si ij vnjia bivijmr trnbuhmijbc uj eikcrnemijtc y dmijistnr bi ans hcjbmhmcjis `uenjns. Ia prcorisc is, pcr hmirtc, hmirtc, uj hnedmc ivcautmvc ivcautmvc qui si enjmgmistn n trnvís bi acs bmstmjtcs istnbcs bi an huaturn y ij acs ornbcs suhismvcs bi supirnhmøj mjtiaihtuna y entirmna bia `cedri. Ia burc hnemjc qui `n rihcrrmbc an `uenjmbnb bisbi an
hnvirjn cshurn `nstn ia rnshnhmiacs `udmirn smbc mjûtma sm kujtc na isguirzc bispaionbc ij hnbn itnpn bi su bisnrrcaac, ia `cedri jc `udmisi amdrnbc uj hcednti bihmsmvc y rijcvnbc pcr an amdirtnb. Is an amdirtnb qui ai `n piremtmbc nbijtrnrsi ij an nvijturn bi juivns pcsmdmambnbis hmijtågmhns. Is an amdirtnb qui ai `n piremtmbc hrinr isti eujbc hcepaikc bi an tíhjmhn ecbirjn. Xmj an amdirtnb `udmirnj smbc mepcsmdais ans prcgujbns trnjsgcrenhmcjis qui nbvirtmecs ij an istruhturn emsen bi an schmibnb pnrn nvnjznr ij ia crbijnemijtc qui vn bisbi ia smepai orupc gnemamnr c hanj `nstn an hcepamhnbn hcjgmournhmøj bia istnbc biechrîtmhc. Ia bisnrrcaac `mstørmhc y huaturna bi an `uenjmbnb pnrihi `ndirsi mjmhmnbc ij uj drivi piråcbc bi amdirtnb jnturna y ndscautn pnrn sioumr auioc ij ujn prcacjonbn itnpn bi ishanvmtub, qui burø bi an njtmoñibnb eîs riectn bi acs puidacs `nstn an Bihanrnhmøj bi acs Birih`cs @uenjcs y an onrnjtån bi su rinamznhmøj ij qui søac vmijij n tijir auonr bispuís bi an
>7<
Tivcauhmøj Grnjhisn. Bispuís bi istc ia `cedri ijtrn ij uj grnjhc piråcbc bi amdirtnb, qui si enjmgmistn y scstmiji hcec aioåtmen ij tcbns ans gcrens bi cronjmznhmøj pcaåtmhn, schmna, ihcjøemhn y huaturna. An hnrn bia eujbc is hnedmnjti. ^uibnj ristcs bi eijtnambnb njtmoun qui jc piremti ia emsec ornbc bi amdirtnb ij tcbc ia eujbc. An amdirtnb jcs piremti vmvmr ujn vmbn aaijn. Gui y is an eitn bi an enycr pnrti bi an `uenjmbnb. Hmtnjbc pnandrns bi Irmh` Grcee snhnbns bia amdrc "Ia Emibc n an Amdirtnb" bmrí; "N pisnr bi acs euh`cs bishnandrcs sugrmbcs, an amdirtnb `n onjnbc sus dntnaans. \irc `iecs tijmbc qui rihcjchir qui emaacjis bi pirscjns,, ij Naienjmn, pcr ikiepac, pirscjns ikiepac, istndnj tnj njsmcsns bi ijtrionr su amdirtnb hcec sus pnbris ac istuvmircj pnrn hcedntmr pcr iaan. ^ui ij auonr bi dushnr an amdirtnb dushndnj dushndnj hnemjcs pnrn ri`umran, qui ctrcs emaacjis bi mjbmvmbucs mjbmvmbucs quibnrcj
mjbmgirijtis y hriånj qui jc vnamirn auh`nr c ecrmr ij su bigijsn". Xcj pirscjns qui tieij an rispcjsndmambnb y an jihismbnb bi tcenr bihmsmcjis, qui qumirij vmvmr ujn vmbn trnjquman cdamonhmcjis mbinais. Ansmjípchn juistrn jm tmiji hnrnhtiråstmhns prcpmns. Xi `n bmh`c euh`ns vihis, y pnrihi qui is virbnb, qui vmvmecs ij eibmc bi ujn trnjsmhmøj, qui si istîj oijirnjbc juivns gcrens bi hcjvmvijhmn hcec hcjsihuijhmn bi ans trnjsgcrenhmcjis hnusnbns pcr ia rnpmbåsmec nvnjhi bi an tíhjmhn, na qui juistrn huaturn jc puibi sioumr pnsc n pnsc. Is uj `ih`c qui vmvmecs ij an ritnounrbmn bia prcorisc entirmna y istc jcs ngamoi y jcs `nhi eîs bmgåhma an vmbn. Xm emrnecs `nhmn ntrîs viriecs qui an `mstcrmn `n vmstc euh`cs piråcbcs bi trnjsmhmøj trnjsmhmøj y naoujcs eîs hruiais y prcgujbc prcgujbcss qui ia juistrc. ] ijtri istns trnjsmhmcjis `ndån euh`ns hnusnbns pcr ia nj`iac y an dûsquibn bi an amdirtnb. Winecs naoujcs hnscs bi an `mstcrmn. An `mstcrmn bia puidac kubåc istî aaijn bi mjhmbijhmns huyc ûjmhc gmj is an cdtijhmøj bi an amdirtnb. Xu prc`cedri,
>7>
Ecmsís, nbnamb bia `uenjmsec, mjbmojnbc pcr ia trntc tr ntc mj`uenjc qui sugrånj acs kubåcs, is våhtmen bi su tiepirneijtc y sus sijtmemijtcs y hceiti uj nhtc bi vmcaijhmn, eîs hcec `cedri hrihi y si hcjvmirti ij `írci, bigijscr bi an bmojmbnb `uenjn y an amdirtnb. Eîs nbianjti, na hcjstmtumrsi ij aåbir bi an amdirtnb burnjti an ípmhn enrh`n pcr ia bismirtc, si bn huijtn bi an jihismbnb bi `nhir bi an ensn uj puidac hmvmamznbc, qui an amdirtnb scan jc dnstn sm jc is cronjmznbn y ij ia Ecjti Xmjnå si euistrn tnedmíj hcec nbnamb bi an ecrna, bnjbc jc scaneijti n su puidac, smjc n an `uenjmbnb, ans dnsis bi an ecrna qui jcs rmoi bisbi 8.974
aaionbc n su gmj, qui tcbc istî ij trnjsgcrenhmøj, qui juivns gcrens bi hcjvmvijhmn y bi rianhmcjis ijtri istnbcs si istîj oistnjbc. Yjn prcgujbn trnjsgcrenhmøj is ndscautneijti jihisnrmn, puis `iecs pirbmbc euh`c bi juistrn amdirtnb pcrqui ia prcorisc hmijtågmhc y entirmna jcs bcemjn. Ia prcorisc jcs `n amdirnbc bi euh`cs mjhcjvijmijtis i mjhcecbmbnbis, pirc jc jcs `n trnåbc an amdirtnb jm an giamhmbnb. Is hurmcsc qui an ihcjceån,, hrinbn pcr ia `cedri, tijon su vmbn y aiyis prcpmns y ihcjceån jc puibi sir bcemjnbn pcr ia `cedri. \irc hric qui an mjtirrconjti eîs bi gcjbc is ³puibij acs puidacs hcj sus bmstmjtcs hnrnhtiris, bmgirijtis `mstcrmns y trnbmhmcjis, vmvmr kujtcs, `nhmijbc hnsc cemsc bi su riamomøj, sus nspmrnhmcjis y sus bmgirijtis huaturns3 Iurcpn, hcec ij euh`cs
hnscs, `n tcenbc an bianjtirn. Bi su íxmtc bipijbi ij ornj eibmbn ia guturc bi tcbc ia eujbc y sm guturns oijirnhmcjis pcbrîj vmvmr amdris bi ans prismcjis, ans njoustmns y acs tiecris n acs qui istnecs ixpuistcs jcsctrcs. uj vmstnzc huijtn qui euh`csNa biih`nr acs gnhtcris qui nanan`n`mstcrmn ecvmbcjcs ac bnecs `nj `ih`c pcrqui smiepri `ndån `cedris ij dushn bi an amdirtnb, nujqui euh`c tmiepc jc ixmstån isi hcjhiptc ij ia sijtmbc hcec ac ijtijbiecs `cy. N gmjis bi isti smoac, qui gui tnj hruia hcec acs picris bia pnsnbc, pnrihi `nhirsi rinambnb ac qui euh`cs `ndånj njujhmnbc; qui juistrn hmvmamznhmøj y huaturn istîj ij uj ornj hnedmc6 qui juivns gcrens bi hcjvmvijhmn ijtri acs puidacs si istîj oistnjbc. Jc hcj ornjbis ouirrns, pirc n hcjsihuijhmn bi bcs ouirrns. Rirrmdais R irrmdais mjtirrcon mjtirrconjtis jtis pisnj scdri tcbcs. ³Xirî pnrn uj guturc eîs giamz y acs `cedris eîs amdris3 ³Xirî pcsmdai ivmtnr an bcemjnhmøj bia eujbc pcr ia entirmnamsec3 Jc gnatnj isguirzcs bi snavnr an amdirtnb bi hcjhmijhmn. Acs eibmcs bi hceujmhnhmøj qui `nj onjnbc tnjtn mjgauijhmn scj acs eîs mjtirisnbcs ij enjtijir an amdirtnb bi
>78
prijsn Rcbcs jcsctrcs emrnecs hcj prichupnh prichupnhmøj møj na guturc, pcrqui juistrn amdirtnb y juistrn giamhmbnb bipijbij bipijbij bi isti bisnrrcaac. Na gmjna, ujn mjtirrconjti eîs; ³Huîa puibi sir ia rca bi an Enscjirån hcj sus prmjhmpmcs bi `uenjmsec y bi ujmvirsnambnb3 Ispiriecs qui pcbrî `nhir rinambnb su aien Gr ntirjmbnb―.. "Amdirtnb, Mounabnb, Grntirjmbnb―
>72
>79
Bisprcvmstc bi Eitnais Ans rnzcjis pnrn qui ia hnjbmbntc n an Mjmhmnhmøj bidn ijtrionr acs eitnais burnjti su pripnrnhmøj pnrn ijtrnr pcr prmeirn viz na Riepac, scj njtmouns y tmijij tmijij prmjhmpnaeijti prmjhmpnaeijti bcs nspihtcs. Ia prmeirc bi iaacs tmiji, hcec tnjtcs ctrcs rnsocs bi an Grnjhenscjirån mjoaisn, qui ac birmvn bia Njtmouc Ristneijtc, an mbin qui ia eitna is hcjtnemjnjti, ac qui pnrihi `ndir smbc hceûj ij vnrmns emtcacoåns bi an njtmoñibnb.
Ij an Dmdamn (Íxcbc, (Íxcbc , PP, 49) bmhi; "] sm ei `mhmirns natnr bi pmibrn, jc ac `ns bi `nhir bi pmibrns andrnbns, pcrqui sm naznrns ujn `irrnemijtn scdri ía, quibnrî prcgnjnbc ia natnr". Bi Tiyis WM,? hmtnriecs; "An hnsn, hunjbc gui `ih`n, gui `ih`n bi pmibrns pripnrnbns pripnrnbns nnjtis jtis bi sir trnåbns na auonr6 nnså så qui jc si cån jm enrtmaac `nh`n jm `irrnemijtn bi gmirrc naoujn ij an hnsn emijtrns guijm`ih`n". Ia bchueijtc ensøjmhc eîs njtmouc qui `ndan bi isn hcstuedri is ia EX Orn`ne, bi >?47. Xneuia \rmh`nrb ij su " Enscjry bmssihtib bmssihtib " bi >?8?24, ia ndnti \irnu ishrmdmø; "... gui bisprcvmstc bi tcbcs acs nrtåhuacs eitîamhcs qui pcbån tijir, tnais hcec `idmaans, dctcjis, njmaacs, hnkns pnrn tndnhc, pmizns bi vistmr hcj `macs bi crc, ith... Gnatnrån nquå norionr naoc euy mepcrtnjti qui si eijhmcjn scaneijti ij naoujcs rmtcs y nûj ijtcjhis søac enromjnaeijti. Ans ispnbns qui scj `ih`ns bi eitna y qui jc hcjhuirbnj hcjhui rbnj hcj juistrcs prmjhmpmcs pnhågmhcs y `uenjmstns. \ristcj `ndan y is eîs ixpaåhmtc, bnjbc tris rnzcjis;
>77 qui jmjoûj nren guirn mjtrcbuhmbn n an acomn qui pcbrån
•
bnþnr an nrecjån, qui eitna, nujqui bi vnacr, jc pcbrån tijir mjgauijhmn ij juistrn mjmhmnhmøj, y bispuís bi an mjmhmnhmøj ia eitna jc pcbrån prcbuhmr bmstmjhmøj ijtri acs `irenjcs, istnjbc juistrn Crbij gujbnbn ij pnz, vmrtub y nemstnb. Ac ixpuistc `nstn nquå, si rigmiri n acs rmtcs mjoaís y grnjhís. Ij ia rmtc naieîj bi Xh`rcibir, ia hnjbmbntc, mounaeijti n ac bishrmtc, jc puibi tijir bmjirc ij su pcbir. Ij ia Riepac si usn scaneijti ujn ispnbn, an Ispnbn Ganeåoirn qui usn
•
•
ixhausmvneijti ia Wijirndai Enistrc ij an hiriecjmn bi Mjmhmnhmøj. Ans rnzcjis scj; qui smijbc an acomn uj tiepac, isti jc bidi sir hcjtnemjnbc pcr ia eitna y ij ia hårhuac bi `irenjcs jc bidi `ndir jihismbnb bi nrens. Ctrn bi sus rnzcjis is qui Xh`rcibir trntø bi smepamgmhnr ia rmtc y bistirrnr acbcs acs vistmomcs bia ij kuioc bi hndnaaircs qui si `ndånensøjmhns. mjtrcbuhmbc ij ans hiriecjmns, an ípchn bi ans bisvmnhmcjis Bmstmjtc irn ia ectmvc pnrn ia usc bi ispnbns ij Grnjhmn. \uistc qui ij an vmbn prcgnjn scaneijti acs hndnaaircs pcbånj aaivnr ujn ispnbn na hmjtc, ij acs tiepacs, ij nrns bi an mounabnb, acs smepais hmubnbnjcs pcr vnjmbnb y crouaac, aaivndnj ujn ispnbn pnrn tijir, nujqui guirn scaneijti ij ans riujmcjis ensøjmhns, ia emsec birih`c qui acs jcdais. Ij juistrc rmtc `ny ujn hcjtrnbmhhmøj. Ia rihmíj mjmhmnbc si vi ijgrijtnbc n ans nrens bi acs bieîs `irenjcs y si ai bmhi qui iaans sirvmrîj pnrn su bigijsn. \irc nhtc sioumbc si ai neijnzn, sm pcr bisvijturn quidrnjtnrn su kurneijtc y trnmhmcjnrn acs sihritcs bi an Crbij. Ans ispnbns qui si kustmgmhnj ij ans hiriecjmns. scj an bia Ounrbn Riepac, qui ij juistrcs tmiepcs is scaneijti smedøamhn, y an Ispnbn Ganeåoirn bia Wijirndai Enistrc
>7?
Eismnjmsec Na `ndanr bi eismnjmsec, bidi `nhirsi ujn hanrn bmgirijhmn sieîjtmhn; sm si `ndan bia eismnjmsec riamomcsc, crmomjnrmc bi an riamomøj kubån c bi an ixtijsmøj bia hcjhiptc n ac prcgnjc, tiepcrna. An mbin bia Eisåns is ujn bi ans eîs isijhmnais qui `iribø ia eujbc bia kubnåsec, puis is ístn an qui `mzc pcsmdai an gcrenhmøj, ia crmoij y an ivcauhmøj bi hrmstmnjmsec hcec yn
ac bieuistrn an mbijtmbnb bi ans pnandrns Eisåns y H`rmstcs, ia ujombc. Bidi tcenrsi ij huijtn, smj iednroc, qui ia hcjtijmbc bia hcjhiptc is bmstmjtc ij ia kubnåsec y ia hrmstmnjmsec. Ia Eisåns bia Njtmouc Ristneijtc is uj riy y su cdrn is tirrijna, sm si qumiri entirmnamstn, emijtrns qui ia @mkc bi Bmcs is ishntcaøomhc. Eîs `ny, ij ispihmna ij an trnbmhmøj crna kubån, ij rinambnb@ny bcseuh`cs Eisåns, ujc qui isy riy c ouirrirc ispmrmtuna. mjvistmonbcris ishrmtcris kubåcs yquictrc si chupnj bia tien bi Hrmstc, y is hnrnhtiråstmhc qui jc ac `nhij bia pujtc bi vmstn riamomcsc sm jc bia bi su `mstcrmhmbnb. Xi eijhmcjø n @uo` Xh`cjomiab y n Oinzn Wireis, qui scj ikiepacs bi ac bmh`c. An mbin bia Eisåns ij an riamomøj hrmstmnjn tiremjø hcj ia nbvijmemijtc bi Hrmstc. Ia Eisåns `n aaionbc y jc si puibi ispirnr jnbn eîs. Hcj ía, ia ecjctiåsec kubåc tiremjø. Ij an riamomøj an ispirn bia Eisåns y an ispirnjzn bi su aaionbn quibø vmvn y smoui vmoijti ij acs kubåcs crtcbcxcs, qui ij rinambnb scj ujn piquiþn emjcrån. Ij an Ibnb Eibmn y `nstn ujn ípchn riantmvneijti rihmijti su npnrmhmøj irn ispirnbn. ] nûj ij an nhtunambnb si prnhtmhn uj rmtc qui jcs jcs rihuirbn isn ispirnjzn ispirnjzn.. Ij an Gmistn bia \nsscvir, ij ujn hijn scaieji, si bikn uj nsmijtc y ujn hcpn bi vmjc risirvnbcs pnrn an ivijtunambnb bi an aaionbn bia Eisåns.
>70
Enmeøjmbis `ndan bi ía ij ujc bi sus ishrmtcs ticaøomhcs eîs mepcrtnjtis. Hunj vmvn irn an hriijhmn ijtri acs kubåcs, kubå cs, ac maustrnrí hcj ia ikiepac bi acs Eisåns gnascs c psiubceisåns. Ia eîs gnecsc irn Xnddntnm [iwm >747->7?7, crmujbc bi Rurquån. Naribibcr bi ía si gcreø uj ecvmemijtc bi ensns qui neijnzø an nutcrmbnb bi acs rndmjcs ij Iurcpn y bmc auonr na ruecr qui ia nsuemrån an hcrcjn bia suatîj bi Rurquån. Ia ecvmemijtc hrihmø y si ixtijbmø n Wijihmn, Îestirbne, @neduroc, Acjbris y ctrns hmubnbis iurcpins. Ia
emsec si prchaneø Eisåns y vmnkø pcr tcbc ia Eibmc Crmijti. Xi hnsø hcj ujn eukir qui bmkc sir bistmjnbn n hnsnrsi hcj ia Eisåns. Neijnznbc pcr acs rndmjcs bi an ixhceujmøj, vcavmø n Rurquån (Xeyrjn). Xu bmshåpuac Jnt`nj bi Onzn pribmkc qui Xnddntnm nsuemrån auioc ia trcjc bia suatîj. Aaivnbc njti ia suatîj si hcjvmrtmø na msane. N pisnr bi an hcjgusmøj qui istc hnusø ia ecvmemijtc jc eurmø yKnhcd nahnjzø ujn>?47->?=> juivn hmenpritijbmø ij \cacjmn. Grnjf sir ujn riijhnrjnhmøj bi Xnddntnm [iwm y si prchaneø Eisåns ij >?7>. Gcreø ujn sihtn qui si bibmhø n ujn ijsiþnjzn dnsnbn ij ia amdrc [c`nr (Amdrc bi acs Ispaijbcris). Bihanrnbc `irítmhc pcr acs kubåcs si hcjvmrtmø na hntcamhmsec, smijbc su pnbrmjc ia riy Nuoustus MMM bi \cacjmn. An Mjqumsmhmøj ac ijhnrhiaø ij Hzistch`cwn (>?7
View more...
Comments