aristotelova metafizika

- Metafizika, je dakle prema Aristotelu mudrost "par excellence, a filozof ili ljubitelj mudrosti jeste onaj koji želi znanje o krajnjem uzroku i prirodi stvarnosti, a želi to znanje radi njega samog - Metafizika se veže za mudrost, a mudrost (sophia) se bavi prvim načelima i uzrocima stvari i stoga je u najvećoj mjeri opšte znanje. To znači da je ona znanje najudaljenije od čula, najapstraktnija znanost, i tako najteža znanost buduži da podrazumjeva najveći misaoni napor - I pored toga što je najpastraktnija od znanosti, ona je, prema Aristotelovom shvatanju, najtačnija >> jer one znanosti koje sadrže manje načela tačnije su od onih koje sadrže dodatna načela - Ta znanost je po sebi najdostojnija saznanja, jer se bavi prvim načelima svih stvari, a ta načela su istinitije saznatljiva po sebi nego po svojoj primjeni (jer primjena zavisi od prvih načela) - Uzroci kojima se mudrost ili filozofija bavi nabrajaju se u Fizici i ima ih ukupno 4: (1) bivstvo ili suština stvari (2) materija ili podmet (3) izvor kretanja ili djelatan uzrok (4) svrhovit uzrok ili dobro - Reći da nešto jeste, za Aristotela ujedno znači reći da je ONO JEDNO: jednost je, stoga suštinska oznaka bivstvujućeg, i baš kao što se samo bivstvujuće nalazi u svim kategorijama, tako se i jednost nalazi u svim kategorijama - Kada je riječ o dobru,, Aristotel primjećuje da je i ono primjenljivo u svim kategorijama. Stoga, jedno i dobro jesu transcendentalni atributi bivstvujućeg jer budući da su promjenljivi u svim kategorijama, nisu ograničeni ni na jednu kategoriju i ne sačinjavaju rodove tj rod ne može da se iskazuje o specifičnoj razlici , mada bivstvujuće može da se

predicira i jednom i drugom. Zato bivstvujuće ne može da bude rod, a isto važi i za jednost i dobrotu - Izraz