Alberto del Pozo Ortiz - Introducción al Griego.pdf

INTRODUCCIÓN AL

GRIEGO! ALBERTO DEL POZO ORTIZ

i

.

■

>,

PRESENTACION METODOLÓGICA

El método que fundamenta este manual de 'Introducción al Griego*, requiere itns breve explicación dirigida especialmente al Profesor de te asignatura, para un mejor aprovechamiento del material práctico del libro. Una simple ojeada a su contenido puede mostrar que se aparta notablemente tradicionaimente en nuestros esdef libro de texto a que estarnos acostumbrados tudios. Ante todo, por el reducido espacio dedicado a explicaciones de ta lengua griega, que se han convertido en simples Esquemas gramaticales, desprovistos generalmente do todo comentario teórico. Desarrollar con profundidad ¡as explicaciones gramaticales de la lengua griega en un curso de iniciación, puede llevar el a prescindir del contacto con los textos griegos, y éste ha sido, preciaamente objetivo principal que me he propuesto, que ef alumno fea y comprenda los textos griegos desde los primeros dias de clase, Por etío todo el material textual que se ofrece en el libro es original, tanto en las Lecturas como en los Ejercicios, a pesar de que no cite ei autor y obra utilizados como fuente, Para no resultar reiterativo en el desarrollo de cada lección, he reservado las referencias del autor sólo a ios Textos, es dedr. a los: pásales de cierta extensión. Conviene destacar un tercer aspecto: el cuidado especial que be dedicado al estudio sistemático det vocabulario* tanto en sus contextos originales* graduando la frecuencia de apanden de ,'as palabras gringas, no:no en i Ω reatizadón de ejercicios de relación semántica y derivación, que permiten insistir en ei vocabulario nuevo de cada lección y repasar, ai mismo tiempo, las palabras conocidas. El método pretende, pues, poner al alumno en condiciones de comprender los textos griegos originales, mediante ta realización de unús ejercicios graduados por su dificultad y contenido léxico. Para elio he procurado que la progresión de unos contenidos a Otros estuviera, en todo momento, guiada por ef principio de la accesibilidad por los aiumnos de tos nuevos elementos que se van introduciendo. La insistencia en unas mismas estructuras sintácticas y semánticas en distintos ejercidos ha sido ei procedimiento eiegido para conseguir que ei aprendizaje def Griego se base en conocimientos sólidos. s

r

La actividad principal se realiza de forma oral, con el Profesor. He podido comprobar desde hace varios cursos que ei ejercicio oral, individual y en grupo, es decisivo para alcanzar ei objetivo prepuesto* Ef alumno* ai imitar ta pronunciación corréete del Profesor, irá grabando en su memoria auditiva y visual tas estructuras y ei léxico de i a lengua de forma que, progresivamente, será capaz de comprender un texto a medida que lo lee, sin necesidad de someterlo a un análisis gramatical explícito y previo a ta traducción. En las primeras lecciones se ofrece una traducción de las frases de fas Lect u r a s , para que ei trabajo de clase se centre en la repetición or&l del material griego, sin recurrir a una traducción explícita. Le analogía de las estructuras griega y castellana facultará la comprensión en estos primeros pasos, pero poco a poco se Introducirán fragmentos de mayor dificultad, que el alumno resolverá gracias a tos elementos ya conocidos γ a ia ayuda dei Profesor, Les Lecturas presentan una serfe de citas originales que ejemplifican el con­ tenido teórico de cada lección en una variedad de contextos. Conviene repetir su lectura en voz alta antes de ta explicación gramatical, que debe reducirse en ta medida de lo posible, recurriendo al método deductivo a partir de los ejempios de ta L e c t u r a . El Profesor decidirá, en cada caso, si la información de los Esquemas gramaticales es suficiente para ta realización de ios E j e r c i c i o s , ΰ si conviene am­ pliar aigún especio de la teoría gramatical, De todas formas, ta experiencia me ha demostrado que son pocas fas ocasiones en que los alumnos solicitan una ampliación de la explicación gramatical. Y ello sucede porque la teorización sobre la iengua griega no resuelve tos problemas que encuentra el alumno al leer los textos; confusión formal entre morfemas casuales distintos, variedad de funciones sintácticas de une misma forma riqueza léxica dei vocabulario griego etc, Sólo una cuidadosa práctica en ta realización de eiercfdos de todo tipo (morfológicos, sintácticos, semánticos, de comprensión) puede conferir ai alumno ta agilidad necesaria pera comprender con fluidez un textoComo se veré la mayor parte del libro esté dedicada a ta realización de Ejerc i c i o s . Por to general, he prescindido del análisis explícito de formas nominales o verbales, pero ios ejercicios morfológicos de palabras independientes —cambio o'f: r: vfü o número, concordancia y analogía de formas— exigen que ei aíunino realice implícitamente ese enétisis morfemático para realizar correctamente cada ejercicio. De esta forma, mediante este análisis implícito y fluido et alumno alcanza, progresivamente, la capacidad que tiene todo lector de une lengua, de analizar fas formes Que le van apareciendo en un texto a medida que io lee y de forma inconsciente. Mayor incidencia en et aprendízafe def Griego tienen ios ejercicios construidos cún oraciones completas, porque presentan las palabras en un contexto inme< díato. En éstos he procurado limitar la extensión de ta frase, pare que la realización del ejercicio ganara en fluidez, evitando la lentitud y ef aburrimiento. Mediante fe repetición de unos mismos términos en idénticos o parecidos contextos, se consigue habituar al aiumno a las particularidades de la estructura griega, ya que sólo este contacto diario con los textos puede proporcionar el suficiente conocimiento det Griego. En todo momento se deberé conseguir una participación activa de todo ei grupo, contestando unos y atendiendo fos demás. Pero semejante estuerzo ^prolongado de atención llega a cansar excesivamente a los atumnos si no se combi-. nan los tipos de ejercicios y se intercafan Lecturas y Textos. F

T

r

(

r

¥

El contacto del alumno con el mundo antiguo a través de ios Textos y su comentario es el objetivo último en todo curso de Griego. Sólo este contacto con los ciésicos puede justificar el estudio de la lengua griega, pero hubiera sido utopico pretender poner al alcance del alumno, en un primer curso, ta suficiente variedad de autores como para lograr una visión de conjunto del pasado griego. Como fuente principal del material que se ofrece en el libro, be recurrido, sobre todo, a la obra de Pintón, complementado con algún orador (lisias y Demóstenes), historiadores (Jenofonte, Tucídióes y Heredólo) y algunas máximas de Menandro. Una primera versión de este libro fue experimentada en el i B, *Bernat Afetge» de Barcelona durante el curso 1980-81, con buenos resultados y aceptación por los alumnos. En el curso actual el método se ha experimentado por veinte profesores a través del Seminario de Griego del ÍC.E. de la Universidad de Barcelona, que ha publicado una edición experimental. Barcelona, marzo de 1982,

3

1.

NOMINATIVO MASCULINO. PRESENTE DE INDICATIVO DEL VERBO «SER»

Lectura L e e e n voz a l t a , d e s p u é s del p r o f e s o r , l a s s i g u i e n t e s f r a s e s ( l a s s í l a b a s en c u r s i v a llevan e l a c e n t o ) : 1.

e-kei-nos a-ner es-t¡ d/-ka¡-os. A q u e l hombre e s j u s t o .

2.

a-ga-thos ho the-os. El dios e s bueno.

3.

so-phos g a r ho a-ner. P u e s e l hombre e s s a b i o .

4.

the-os ou-da-mos a-di-kos.

5.

es-tin ho pa-fer a-ga-thos

6.

Pró-ta-go-ras so-phos kai dei-nos es-tin a-ner. Protágoras e s un hombre s a b i o y e x p e r t o .

7.

ho so-phos a-ga-thos. El s a b i o e s bueno.

8.

ho c//-kai-os es-tin a-ga-thos t e kai so-phos. ho a-di-kos El j u s t o e s bueno y s a b i o . El injusto m a l o .

9.

the-os ho a-ner ou-da-mos es-tin.

D i o s en absoluto e s injusto.

ge-ór-gos.

El padre e s un buen labrador.

El hombre e n absoluto e s un d i o s . 10.

so-phos gar kai thei-os a-ner ho Si-mo-n/-des. P u e s S i m ó n i d e s e s un hombre s a b i o y d i v i n o .

ka-kos.

O b s e r v a ahora l a s m i s m a s f r a s e s e s c r i t a s en alfabeto griego. L é e l a s en voz a l t a , imitando la pronunciación del p r o f e s o r . 1·

εκείνος

2.

αγαθός

3.

σοφός

4·

θεός

5·

έστιν

6.

Πρωταγόρας

7·

ο σοφός

8.

ó δίκαιος

9·

θεός

10·

σοφός

άνήρ ó

έστι

δίκαιος.

θεός.

γαρ

ó

άνήρ·

ουδαμώς

άδικος.

ó πατήρ

αγαθός

σοφός

και

γεωργός. δεινός

έστιν

άνήρ.

αγαθός. έστιν

ο άνηρ γαρ

αγαθός

ουδαμώς

και

θείος

Τε

και

σοφός,

ó άδικος

κακός.

έστιν· άνηρ

ó

Σιμωνίδης.

Ejercicios 1. T r a d u c e las f r a s e s de la lectura anterior. 2. ¿ R e c o n o c e s alguna palabra relacionada e t i m o l ó g i c a m e n t e propia lengua? 3. A g r u p a en dos c o l u m n a s los s u s t a n t i v o s y a d j e t i v o s de la 4. ¿ Q u é letras de nuestro alfabeto derivan d i r e c t a m e n t e del ¿ C u á l e s han cambiado de v a l o r f o n é t i c o ? 5. C o p i a en griego las diez f r a s e s a n t e r i o r e s , y lee en voz alta e s c r i t o por ti m i s m o .

con tu lectura. griego? el texto

El alfabeto griego Letras

Nombre

Valor fonético

Letras

Nombre

Valor fonético

A

α

αλφα

a

Ν

Β

β

βητα

b

r—i Η

Γ

γ

γάμμα

g

0

0

ο

Δ

δ

δέλτα

d

π

π

πι

Ρ

Ε

ε

ε

e

Ρ

Ρ

ρω

r

Ζ

ζ

ζητα

z

Σ

σΟγμα

s

Η

η

e

Τ

-c

ταυ

t

Θ

θ

θητα

th

Υ

u

δ

ü

I

L

ίωτα

i

Φ

Φ

φι

f

Κ

κ

κιίππα

k

χ

Χ

χτ

J

Λ

λ

λάμβδα

1

ψ

Φ

ψτ

ps

Μ

μ

μυ

m

Ω

ω

ω μέγα

0

ψιλόν

ν

νυ

n χ

ι μικρόν

ψιλόν

0

Texto Δημήτριος βασιλείας γαρ τοις

οι

και

φίλοι

βιβλίοις

ó Φαληρεύς ηγεμονίας τοις

Πτολεμαίω βιβλία

βασιλευσιν

ού

Τω β α σ ι λ ε ί

κτασθαι

και

θαρρουσι

παρτ)νει

τά

περί

άναγινώσκειν*

παραινείν,

" ά

ταυτα

εν

γέγραπται". PLUTARCO, Demetrig

1.

tjercicios 1. L e e el t e x t o en voz a l t a v a r i a s v e c e s , d e s p u é s del p r o f e s o r , e int e n t a i m i t a r la p r o n u n c i a c i ó n y e n t o n a c i ó n c o r r e c t a m e n t e . 2. C o p í a l o p r i m e r o en m i n ú s c u l a s , y luego e n m a y ú s c u l a s . 3. ¿ R e c o n o c e s en él a l g u n a p a l a b r a e m p a r e n t a d a e t i m o l ó g i c a m e n t e con n u e s t r a l e n g u a ?

Esquema

gramatical

El nominativo

singular:

ó

θεός

el d i o s

ó

δίκαιος

ó

γεωργός

el

ó

αγαθός

o

πατήρ

el padre

ó

σοφός

o

άνήρ

el h o m b r e

ó

άδικος

labrador

θεός γεωργός

πατήρ άνήρ

el d i o s j u s t o el labrador bueno

el padre s a b i o el h o m b r e

injusto

Ejercicios 1. S u s t i t u y e las p a l a b r a s ofrecen a continuación:

1.

"Ερως

νέος

αγαθός

/ /

άδικος

σοφός

/

μέγας

δίκαιος Τίς

/

άνήρ

ο

πατήρ

κακός

ουκ

se

εστίν

ανδρείος /

δεινός

ο άνθρωπος

ó

"Ερως

por c a d a una de las que

αισχρός

καλός

μικρός

2.

εστίν·

subrayadas

έστιν;

Escriba

griego

con una tablilla

de

ο

γεωργός

ó

θεός

o

αδελφός

Introduce un adjetivo distinto en cada una de las preguntas a n t e r i o r e s . 2. T r a n s f o r m a brayada: 1.

ó δίκαιος ó

άδικος

ο

μικρός

ó

σοφός

ο

κακός

ο

ανδρείος

las s i g u i e n t e s o r a c i o n e s s u s t i t u y e n d o

άνηρ

αγαθός

Τε

και

la palabra su­

σοφός·

δίκαιος αγαθός μικρός αισχρός κακός

3.

Ártemis.

O b s e r v a la e s t r u c t u r a de las s i g u i e n t e s o r a c i o n e s :

o Πρωταγόρας

σοφός

ó Πρωταγόρας

άνηρ

ó Πρωταγόρας

σοφός

avfjp

έστιν·

Protágoras e s un hombre s a b i o ,

Πρωταγόρας

άνηρ

έστιν·

El sabio Protágoras e s un hombre

ó σοφός

έστιν. έστιν.

Protágoras e s s a b i o , Protágoras e s un hombre,

C o n s t r u y e c u a t r o o r a c i o n e s c o m o l a s a n t e r i o r e s a p a r t i r de c a d a uno de los s i g u i e n t e s grupos de p a l a b r a s : 1.

ó

Σιμων£δης

2.

6

"Ερως

/

καλός

3.

ó

Σόλων

/

δίκαιος

4·

ó

Πϋνδαρος

4.

1.

/

/

θειος /

/

άνθρωπος

θεός /

σοφός

πατήρ /

άνήρ

Transforma las siguientes

αισχρός

αρα

ó

"Ερως

oraciones:

hotív;

-ουχί-,

καλός

έστιν.

μέγας άδικος κακός ουτε

2.

μέγας

έστιν

ουτε

μικρός

ó

"Ερως.

καλός κακός δ ΰκαιος αισχρός αγαθός

Esquema Posición

gramatical del

articulo

y

adjetivo:

Es importante observar adjetivo. o

σοφός

6

άνήρ

άνήρ ó

σοφός

la p o s i c i ó n d e l a r t í c u l o c o n r e s p e c t o

El hombre sabio

al

9

ó άνηρ σ ο φ ό ς · ó άνηρ σ ο φ ό ς σοφός ó

El hombre e s sabio, έστιν.

άνηρ.

σοφός ó άνηρ

έστιν·

Si el adjetivo va precedido inmediatamente por el artículo, tiene función de atributo; en cambio, sin artículo funciona como predicado, aunque no esté expresado el verbo « s e r » .

Ejercicios 1. De los siguientes grupos de palabras, algunos son oraciones completas, otros no. Convierte en oraciones los que no lo s e a n . 1.

ó σοφός

Πρωταγόρας

6.

ó δίκαιος

θεός

2.

κακός ó

άνήρ

7·

ó γεωργός

ανδρείος

3·

ó καλός

άνήρ

8.

ó άνηρ ó

δίκαιος

4·

ó μικρός

9·

ó μικρός

άνήρ

5·

δίκαιος

2. 1·

ó

παις ó

πατήρ

αδελφός

4·

6 αισχρός

γεωργός

5·

ó άνηρ

6.

κακός

Completa las siguientes oraciones: αδελφός

2. 3·

ó αισχρός

10·

ó

πατήρ.

αγαθός

3. Empleando el vocabulario que c o n o c e s , construye cuatro grupos de oraciones como las del ejemplo. Cada grupo debe comprender t r e s ora­ ciones que guarden entre sí la misma relación de estructura que las del modelo. α)

ó άνθρωπος

δίκαιος

έστιν.

β)

ó αγαθός

άνθρωπος

δίκαιος

έστιν.

γ)

ο αγαθός

άνθρωπος

δίκαιος

και

καλός

έστιν.

Lee en voz alta, después del profesor, las siguientes frases: 1.

δίκαιοί ε ί σ ι ν ο ι OeoC; ¿Son justos los dioses?

2. πολλοί δCκαιoC ε ι σ ι ν , σοφοί δέ οΰ· Muchos son justos, pero no sabios. 3 · ot

Α θ η ν α ί ο ι άνδρες aya^oC ε ί σ ι ν ·

Los Atenienses son hombres buenos. 4 - aya^oC γέ έσμεν καί

ήμεις·

Incluso nosotros somos buenos. 5 · δ Σόλων, Σόλων, "Ελληνες άει παίδες

εοϊε.

Solón, Solón, los helenos siempre sois niños. 6. πολλοί α ν δ ρ ε ί ο ι ε ί σ ι ν , &δικοι δε. Muchos son valientes, pero injustos. 7.

έστέ γαρ δη π ί ν τ ε ς αδελφοί^. Pues precisamente todos sois hermanos.

8. ουκ αδικο£ ε ί σ ι ν ο ι αγαθοί

άνδρες·

No son injustos los hombres buenos. 9 · δ ε ι ν ο ί καί σοφοί εγώ τε καί σύ έ σ μ ε ν . Tú y yo somos expertos y sabios. 10.

ΓΚνδαρος καί άλλοι πολλοί %ειοί ε ί σ ι ν . Píndaro y otros muchos son divinos. 11

Esquema gramatical Verbo

Nominativo

«ser» sing.

infin.

sing.

είναι

ε íμι

έσμεν

εϊ

έστε

έστ ι (ν

ε ίσι(ν)

pl.

ó άνθρωπος

οι

άνθρωπο

ο θεός

οί

θεοί

οί

παίδες

οί

άνδρες

ο ανηρ Ejercicios 1.

Pon en plural los siguientes grupos de palabras:

1.

ó κακός

2.

ó παις

3-

ó σοφός

4·

ο καλός

2.

αδελφός

5·

ó δίκαιος

καλός

6.

ο άνθρωπος ó

άνήρ

7·

ο νέος

παις

8.

ó άδικος

ó

μικρός

γεωργός άνθρωπος

Cambia al número opuesto las siguientes palabras:

1.

ó

2.

θείος

3·

ó αισχρός

4·

ó καλός

3.

θεός

παις

5·

άδικοι

6.

ημείς

γεωργός

7·

εκείνος

Αθηναίος

8.

οί

άνήρ

παίδες

άλλοι

θεός αδελφοί

Cambia al número opuesto las siguientes oraciones:

1.

αγαθοί

είσιν

2.

oí

3·

δεινός

4·

οί

5·

ó δίκαιος

αγαθοί

oí

άνδρες

γαρ ó

Αθηναίοι

θεοί. ουκ

άδικοί

είσιν.

άνθρωπος. δίκαιοί

αγαθός

τε

Τε και

και

σοφοί

σοφός·

είσιν.

4.

T r a d u c e al griego: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.

Tú y yo s o m o s j u s t o s , pero aquellos son i n j u s t o s . Solón y Píndaro son h o m b r e s d i v i n o s . Incluso aquel labrador e s sabio y e x p e r t o . A s í , p u e s , ¿ s o n todos los d i o s e s j u s t o s ? Ni Protágoras ni S i m ó n i d e s son buenos l a b r a d o r e s . E r e s un niño malo, pero yo no. El hombre joven s i e m p r e e s v a l i e n t e .

Texto Sócrates

demuestra

a Eutidemo

que es imposible

saberlo

todo.

Eutidemo.— «Por Z e u s , dijo, tú m i s m o s a b r á s s i e m p r e y todas las c o s a s , s i yo q u i e r o » . Sócrates. — « ¡ O j a l á lo q u i s i e r a s ! , dije y o , muy e s t i m a d o E u t i d e m o , si realmente d i c e s la v e r d a d . Pero no e s t o y muy s e g u r o de que s e a s capaz, a no s e r que tu hermano aquí p r e s e n t e , D i o n i s o d o r o , una s u voluntad a la t u y a ; en e s e c a s o quizá p o d r í a s . Pero d e c i d m e los d o s , continué y o , είσ ¿ c ó m o puedo d e c i r , E u t i d e m o , que o í α γ α θ ο ί ά ν δ ρ ε ς ά δ ι κ ο ί E a , d i m e , ¿ e s t o lo s é o no lo s é ? » Eutidemo. — « S i n duda lo s a b e s » , dijo. Sócrates. — « ¿ Q u é ? » , le^pregunté y o . Eutidemo. — «Que ο υ κ ά δ ι κ ο ί ε ι σ ι ν o í α γ α θ ο ί ». Sócrates. — « P e r f e c t a m e n t e , dije y o , desde hace t i e m p o . Pero no te pregunto e s t o , sino dónde he aprendido que ά δ ι κ ο ί ε ί σ ι ν o í α γ α θ ο ί Dionisodoro. — «En ninguna p a r t e » , dijo Dionisodoro. Sócrates.—«Entonces, d i j e e s t o no lo s é y o » . Eutidemo. — « D e s t r u y e s el razonamiento, dijo Eutidemo a Dionisodoro, y a p a r e c e r á que é s t e no s a b e y al m i s m o tiempo e s sabio e ignorante». f

PLATÓN, Eutidemo

296 d-297 a.

Estudio del vocabulario 1. O b s e r v a la relación de significado en las s i g u i e n t e s f a m i l i a s palabras: 1.

oí

2·

δίκαιος:

3·

ο θεός:

4·

ου:

2. ó

άνδρες:

οΰτε,

ανδρείος

άδικος θείος ουδαμώς

Di algunas palabras c a s t e l l a n a s

άνθρωπος,

de

ó θεός,

μέγας,

derivadas

μικρός,

etimológicamente

πάντες,

πολλοί·

de:

3.

¿ C u á l e s el significado y el origen etimológico de e s t a s palabras? ágata alegoría Alejandro Jorge sindicato

cacofonía calidoscopio pediatra polígono escafandra

Vocabulario 1 bueno

θείος

hermano

θεός

άδικος

injusto

καί,

αε í

siempre

κακός

malo

αισχρός

feo

καλός

hermoso

άλλος

otro

μέγας

grande

ανδρείος

valiente

μικρός

pequeño

άνήρ

varón

νέος

joven

hombre

ού,

άρα

así, pues

ουδαμώς

en absoluto

γάρ

pues

οϋτε

ni

ti

precisamente

ουχί

¡no!

labrador

παις

δέ

pero

πάντες

δεινός

experto

πατήρ

δή

precisamente

πολλοί

muchos

δίκαιος

justo

σοφός

sabio

έγώ

yo

συ

tú

εκείνος

aquel

XÍQ

¿quién?

2ρως ( ό )

amor

8

¡oh!

ημείς

nosutros

αγαθός αδελφός

(ó)

(ó)

άνθρωπος

γεωργός

(ó)

(ό)

divino (ó) Τε

dios καί

ουκ

(ό)

y, también

no

niño todos

(ό)

padre

2.

ACUSATIVO MASCULINO. PRESENTE DE INDICATIVO TEMÁTICO

Lectura Lee en voz alta, después del profesor, las siguientes f r a s e s : 1·

2.

οι παίδες

φιλουσι

τους

oí

φιλουσι

τόν άνδρα.

παίδες

ιούς

δημιουργούς

άνδρας.

πλουΤος

Los niños aman a los hombres.

διαφθείρει.

La riqueza corrompe a los a r t e s a n o s , τόν 3·

oí

δημιουργόν άνδρες

oí

πλουΤος

αγαθοί

διαφθείρει.

Τούς

παίδας

διδάσχουσιν.

Los hombres buenos enseñan a los niños. oí 4·

άνδρες

τούς

oí

παίδας

αγαθοί τρέφεις

τόν παίδα τε κ α ι

διδάσκουσιν.

παιδεύεις.

C r í a s y educas a los niños,

5·

6.

7.

τόν παίδα

Τρέφεις

Τε κ α ι

διαφθείρω

τούς

διαφθείρω

τόν ν έ ο ν .

νέους.

παιδεύεις.

Corrompo a los j ó v e n e s .

Πρωταγόρας

παιδεύει

ανθρώπους.

Πρωταγόρας

παιδεύει

άνθρωπον.

οί

διδάσκαλοι

Τούς

νέους

Protágoras educa hombres.

διδάσκουσί

τε και

παιδεύουσιν.

Los maestros enseñan y educan a los j ó v e n e s . oí 8.

9·

διδάσκαλοι

τόν νέον

ού ν ο μ ί ζ ε ι ς

θεούς.

ού

θεόν.

νομίζεις

γιγνώσκετε

Τούς

διδάσκουσί

Τε κ α ι

παιδεύουσιν.

No c r e e s en d i o s e s .

ανθρώπους;

-ού

γιγνώσκομεν.

¿ C o n o c é i s a los hombres? — N o los c o n o c e m o s . γιγνώσκετε

τόν άνθρωπον;

-ού γιγνώσκομεν.

15

Esquema gramatical Pres.

ind.

Acusativo

temático

sing.

sing.

pi.

pl.

διδάσκω

διδάσχομεν

τόν

άνθρωπον

Τους

ανθρώπους

δίδασκε ι ς

διδάσκετε

τόν

θεόν

Τους

θεούς

δίδασκε ι

διδάσκουσι (ν) Τον

παίδα

Τον

άνδρα

infin.

δίδασκε ι ν

Ejercicios 1. 1.

2.

C o m p l e t a las s i g u i e n t e s f r a s e s , s e g ú n el m o d e l o :

γιγνώσκεις

αυτόν;

-γιγνώσκω.

(ó

άνθρωπος)

γιγνωσκε ις

(ó

νέος)

γιγνώσκεις

(ó

πατήρ)

γ ιγνώσκεΤε

(ó

αδελφός)

γ ιγνώσκουσι

(ó

άνήρ)

γ ιγνώσκε ι

άνηρ

γαρ

άνδρα

και

πόλις

¿Lo conoces? — L o conozco.

σώζει

πόλιν.

P u e s un hombre s a l v a a un h o m b r e , y una ciudad a una c i u d a d ,

3.

άνθρωπος

και

πατήρ

γεωργός

και

παις

αδελφός

και

θεός

άνηρ

δίκαιος

πλοΰτον

ουκ

έχει

ποτέ

Un hombre j u s t o n u n c a t i e n e r i q u e z a . (θησαυρός)

άνηρ

αγαθός

16

4·

(λόγος)

άνηρ

(νόσος)

οι

άνηρ

δέ

άδικος

θεοί

χρηστός

χρηστόν

ού μ ι σ ε ί

ποτε.

Un hombre honrado no odia nunca a (otro) άνηρ

δέ

αγαθός

άνθρωπος αδελφός

honrado

δέ δέ

δίκαιος καλός

2.

C o n v i e r t e en a c u s a t i v o los s i g u i e n t e s n o m i n a t i v o s :

1.

oí

παίδες

6.

oí

δημιουργοί

2-

ó αδελφός

7·

oí

διδάσκαλοι

3.

ó πατήρ

8.

oí

άνδρες

4·

ó θεός

9.

ó

παις

5·

oí

"Ελληνες

10·

ó

πλούτος

3.

C a m b i a al número opuesto los s i g u i e n t e s grupos de p a l a b r a s :

1.

ó σοφός

2.

τόν

3·

Τους

4·

οι

5·

Τους

4.

άνθρωπος

άδικον

άδελφόν

δεινούς

καλοί

διδασκάλους

θεοί

άνδρας

ιούς

αισχρούς

6·

ó γεωργός

7·

Τον

8.

ó μικρός

θησαυρός

9·

οι

δημιουργοί

10.

τόν

ó

πατέρα

θείοι άνδρα

δίκαιος Τον

τόν

σοφόν

χρηστόν

C a m b i a el sujeto al número opuesto:

1·

άνηρ

άνδρα

2.

διαφθείρω

σώζει. ιούς

νέους. 17

3·

ν υ ν 'όρθώς

λέγεις.

4·

Τον

5·

οι

6.

Χαρμίδην

7·

ού γ ι γ ν ώ σ κ ε ι ς

8.

τότε

άνθρωπον άνδρες

ού

Τους τόν

παίδας

καλόν οτι

αδελφός

ó

γιγνώσκομεν. διδάσκουσιν.

γιγνώσκετε. εύδαιμονεί.

λέγει

οτι

ηκει

Πρωταγόρας.

5. I m e r c a m b i a el sujeto y el complemento directo de las s i g u i e n t e s oraciones: 1.

oí

παίδες

φιλουσι

2.

oí

άνδρες

oí

3·

Φίλιππος

4·

εκείνος

5·

ιούς

6.

φιλεί

7·

κρίνει

Τους άνηρ

νέους σε

οι

ó

Τους

αγαθοί

άνδρας.

Τους

Αθηναίους παιδεύει

παίδας

διδάσκουσιν.

αδικεί.

ανθρώπους.

διδάσκαλοι

διδάσκουσιν.

πατήρ.

φίλους

ó

καιρός.

6. Introduce en el e s p a c i o en blanco la palabra entre p a r é n t e s i s , poniéndola en la forma apropiada al contexto, y traduce las f r a s e s : 1.

oí

άνδρες

2.

oí

παίδες

3·

οι

Αθηναίοι

4·

οι

διδάσκαλοι

5·

ού

νομίζετε

φιλουσι

Τους

ιούς

εγώ τ ε

7·

σώζει

διδάσκουσιν. άνδρας,

ουκ

6.

παίδας

είσιν.

και

(θεοί)

σύ

έσμεν.

πόλιν.

(πδλις)

(δίκαιος)

(άδικος)

διδάσκουσιν. .

(σοφός)

(οι

(ανδρείος)

νέοι)

έσμεν

11. 12·

ó

καί

Πρωταγόρας

ημείς·

άνθρωπος

(αγαθός) έστιν.

(σοφός)

7. Introduce los siguientes adjetivos, sin repetir ninguno, en el con­ texto apropiado a su sentido: άδικος,

κακός,

1.

αγαθός

2.

ο δίκαιος

3.

μέγας

4·

ουΤε

5·

ο

8.

εί

καί

καλός, ουκ

άρα ó " Ε ρ ω ς

δίκαιος

.

άνθρωπος ουκ

αισχρός

μικρός,

έστιν

έστίν$

-ουχί,

ουτε

άνηρ ουκ

.

έστιν αδικεί

Τους

έστιν· ó

θεός.

ανθρώπους·

Traduce al griego: 1. 2. 3. 4. 5.

Dicen que conocéis al m a e s t r o . Aquel hombre educa a los niños. La riqueza corrompe a los hombres. Eros no es un dios grande. No somos ni j u s t o s ni injustos.

Estudio del vocabulario 1.

¿ C u á l es el significado y el origen etimológico de e s t a s palabras? plutocracia diagnóstico automóvil

tesoro autobiográfico misántropo

19

2.

Di algunas palabras castellanas derivadas etimológicamente

ó λόγος,

3.

ή πόλις,

φίλος·

-^^áíÉp©?

Familias de palabras:

1.

δίκαιος:

άδικος,

2.

διδάσκω:

ó

3·

λέγω: ó

4·

ó νόμος:

5·

ο παις:

6.

ó φίλος:

αδικώ

διδάσκαλος

λόγος νομίζω παιδεύω φιλώ Escena

4.

de:

hípica.

Indica el significado de las siguientes expresiones: Τον

παίδα

7·

σώζει

διαφθείρει

8.

πλουτον

9·

τόν

1.

φιλεί

2.

τ ό ν άνδρα

3.

τ ό ν άνθρωπον

διδάσκει

4·

παιδεύει

νέον

5·

νομίζει

6.

γιγνώσκει

τόν θεούς Τον

σοφόν

πόλιν έχει

άνδρα

10.

τους

11.

ορθώς

12.

ιούς

μισεί

Αθηναίους

αδικεί

λέγει πατδας

Τρέφει

Texto 1 ¡Sócrates

le dice

ΕΥΘΥΦΡΩΝ·- T í ς

a Eutrifrón

έστιν*

de su

acusador.

ούτος;

Σ Ω Κ Ρ Α Τ Η Σ . - Ου πάνυ τ ι γάρ

el nombre

γιγνώσκω,

ονομάζουσι

μέντοι

ω Ευθύφρων, αυτόν

τόν άνδρα,

νέος

Μέλητον. PLATON, Eutifrón 2 b.

Una vez leído el t e x t o , responde en c a s t e l l a n o a e s t a s p r e g u n t a s : ¿ C o noce S ó c r a t e s a s u a c u s a d o r ? ¿Por qué? ¿ C ó m o s e llama s u a c u s a d o r ? Texto 2 La acusación Σωκράτης

de Méleto

τους

τε

νέους

contra

Sócrates.

διαφθείρει

καί

θεούς

ού

νομίζει·

PLATÓN, Apología

24 b.

« L o s j ó v e n e s que s u e l e n a c o m p a ñ a r m e ( a q u e l l o s que de m á s tiempo d i s p o n e n , que son los hijos de los m á s r i c o s ) por propia i n c l i n a c i ó n sin m á s , s e gozan en oír s o m e t e r a e x a m e n a las g e n t e s , y aun ellos m u c h a s v e c e s s e ponen a i m i t a r m e , y luego tratan de e x a m i n a r a o t r o s ; conque ent o n c e s — m e f i g u r o — e n c u e n t r a n abundante c o s e c h a de h o m b r e s que c r e e n s a b e r alguna c o s a y que s a b e n poco o n a d a . De ahí, p u e s , que los que s e v e n por ellos s o m e t i d o s a e x a m i n a c i ó n s e enojan contra mí — q u e no contra ellos m i s m o s — y van diciendo que hay un c i e r t o S ó c r a t e s , s u j e t o de lo m á s s i n i e s t r o , y que δ ι α φ θ ε ί ρ ε ι ι ο ύ ς νέους-,y aun cuando alguno l e s pregunta qué e s lo que hace o qué e s lo que l e s e n s e ñ a para c o r r o m p e r l o s , s e enc u e n t r a n s i n nada que d e c i r — c o m o que no lo s a b e n — , m a s para no dar la i m p r e s i ó n de que no tienen por dónde s a l i r , s e ponen a d e c i r los t ó p i c o s que hay a mano contra todos los que s e dedican a c i e n c i a y a i n v e s t i g a c i o n e s , aquello de « l a s c o s a s c e l e s t i a l e s y las de bajo t i e r r a » , y lo de « θ ε ο ύ ς ού ν ο μ ί ζ ε ι ν » y lo de «hacer v e r lo blanco negro». Pues lo que e s v e r d a d — s u p o n g o — e s o no iban a q u e r e r d e c i r l o : que s e l e s ha puesto en e v i d e n c i a de que pretendían s a b e r , pero que no s a b í a n nada». r

PLATÓN, Apología

Heracles

estrangulando

23 c-d (trad. A. García Calvo).

al león de

Nemea.

Vocabulario 2 αδικώ

injurio

νόσος

αύτός

é l , él m i s m o

νυν

ahora

γιγνώσκω

conozco

ονομάζω

llamo

όρθως

correctamente

οτι

que

ού-ποτέ

nunca

δημιουργός

( ó ) artesano

διαφθείρω

corrompo

διδάσκαλος

( ó ) maestro

(ή)

enfermedad

διδάσκω

enseño

ού π ά ν υ

εύδαιμονώ

soy feliz

ουτος

ese

εχω

tengo

παιδεύω

educo

ηκω

llego

πλουτος

tesoro

πόλις

ocasión

σώζω

θησαυρός καιρός

(6)

(ό)

τι

(ό)

(ή)

en absoluto

riqueza ciudad salvo

κ ρ Cvu)

juzgo, pongo a prueba τ ι ς

alguno

λέγω

digo

τότε

entonces

palabra, razón

Τρέφω

c r í o , alimento

μέντοι.

no obstante

φίλος

μ ισω

odio

φιλώ

amo

νομίζω

considero, creo

χρηστός

bueno, honrado

λόγος

νόμος

(ο)

(ό)

c o s t u m b r e , ley

(ό)

amigo

3.

NOMINATIVO Y ACUSATIVO FEMENINOS. PRESENTE DE INDICATIVO ATEMÁTICO

Lectura Lee en voz alta, d e s p u é s del profesor, las siguientes f r a s e s : Τ.

e

H ψυχή έ σ τ ι ν

αγαθή.

El alma e s buena. 2.

r

H .χώρα Τ ρ έ φ ε ι

τούς

ανθρώπους.

El país alimenta a los hombres. 3·

*H π ό λ ι ς

εστί

δικαία.

La ciudad e s j u s t a . 4·

Δικαία

ή ψυχή.

El alma e s j u s t a . 5·

*H π ό λ ι ς

σοφή τ '

εστί

και ανδρεία

La ciudad e s s a b i a , valiente y j u s t a . 6.

Ψυχη ά θ ά ν α τ ό ς

έστιν.

El alma e s inmortal. 7·

Πασαι

ψυχαί

άγαθαί

είσιν.

Todas las almas son buenas. 8.

Ύμεις

γαρ θ ε α ί

έστε.

Pues vosotras sois d i o s a s . 9·

Α ι μέν ήδοναί

άγαθαί,

αί

δέ

κακαί.

Unos placeres son buenos, otros m a l o s . 10·

Πασαι

δόξαι

αίσχραί.

Todas las opiniones son d e f e c t u o s a s .

και

δικαία.

Esquema gramatical Nominativo

femenino:

sing.

pl.

ή θεά

ai

θεαί

ή χώρα

αί

χώραι

ή ψυχή

αί

ψυχαί

ή ηδονή

αί

ήδοναί

Ejercicios 1. 1.

Sustituye las palabras subrayadas:

Αΰτη μ έ ν έ σ τ ι ν

άνθρωπίνη δ_ί_κη.

σρ φ ί α ψυχή φύσις ευδαιμονία

*

δόξα 2.

τίς

έστιν

αΰτη ή σ ο φ ί α ;

ή σοφία

τις

έστιν;

άνδρε ία αρετή τχόλις ηδονή δ ίκη 3.

ψυχτ) πασα

αθάνατος,

αγαθή 24

σοφή δικαία καλή άνδρε ί α

2.

Cambia el sujeto al número opuesto:

1.

πασαι ψυχαί

2.

ή άρετη αρμονία

3·

ή χώρα Τ ρ έ φ ε ι

4·

αί

5·

Φυχη α ρ μ ο ν ί α

ήδοναί

άγαθαί

έστιν.

ιούς

άγαθαί

είσιν.

ανθρώπους·

και

κακαί.

para PE

έστιν.

L

3.

J

Introduce el adjetivo entre paréntesis en el espacio en blanco.

1.

ή

άρετη αρμονία

2.

αυτη ε σ τ ί ν

ή

3·

τίς

4·

ή ήδονη ουκ

έστιν

εστίν,

πόλις.

ή

σοφία, αεί

έστιν

5· 4.

—

(δίκαιος) (ανθρώπινος)

έσττ

.

αΰτη ή δ ό ξ α .

(αγαθός)

(κακός)

(αισχρός)

Construye oraciones como las de los ejemplos:

ή ψυχή /

ή θεά /

α γ α θ ή : ή ψυχη αγαθή ή ψυχη κ α ι

1.

ή πόλις

/

ή χώρα /

καλή

2.

ή ηδονή /

ή δόξα /

κακή

3·

ó γεωργός /

ó θεός /

4·

ó αδελφός

ó πατήρ /

/

'δίκαιος ανδρείος

έστιν.

ή θεα ά γ α θ α ί

είσιν.

Esfinge

ή ήδονη άγαθη καί κ α κ ή : α ί μ έ ν ήδοναί άγαθαί, α ί δέ κακαί· 1.

ή ψυχη α ν δ ρ ε ί α κ α ί

2.

ή δόξα καλη κ α ί

3·

ή χώρα μ ε γ δ λ η κ α ί

4·

ή θεα δ ι κ α ί α

ή ψυχή έ σ τ ι ν

δειλή.

αισχρά.

καί

μικρά. άδικος.

α γ α θ ή : ή ψυχη ού κ α κ ή ,

1.

αί θεαί καλαί

2.

ή χώρα μ ι κ ρ ά έστιν.

3·

ή πόλις δ ι κ α ί α

4·

ή Ψυχη α ν δ ρ ε ί α .

άλλα α γ α θ ή .

είσιν·

εστίν.

Lectura Lee en voz alta y traduce las siguientes frases: 1.

Οι θ ε ο ί

την π δ λ ι ν

2.

"Ανθρωποί

3·

Οι θ ε ο ί

4·

Ειρήνην ο ι άνδρες

5·

"Αγει

6.

Ό άδικος

7.

Τροφην ή γή φ έ ρ ε ι .

8.

Πασαν Την ά λ ή θ ε ι α ν

9·

Οι ν ό μ ο ι σωζουσι

τίνες

έχουσιν.

μουσικην

α ε ί σωζουσι

παιδεΰουσιν.

την πόλιν.

άγουσιν.

μ έ ν δη ψυχη ούρανόν κ α ί γήν κ α ί θ ά λ α τ τ α ν . δίδωσι

δίκην.

λέγω.

την πόλιν.

10.

Άκούετε πασαν Την ά λ ή θ ε ι α ν .

11.

Την *Ελλάδα π α ι δ ε ύ ε ι

12.

"Ανθρωπος δ ί κ η ν κ α ί θ ε ο ύ ς

ούτος ó π ο ι η τ ή ς . νομίζει. 26

13·

Πατήρ

14·

Τας

αγαθός

ήδονάς

φεύγει

τάς

διώκουσιν

οι

Τε τ ι μ ά ς

και

αρχάς

και

δίκας<

άνθρωποι·

Esquema gramatical Acusativo

femenino:

sing.

pl.

Την ά λ ή θ ε ι α ν

τάς

αλήθειας

Την

χωράν

τάς

χώρας

την

Φυχήν

τάς

φυχάς

Την

ήδονήν

τάς

ήδονάς

Ejercicios 1.

C o n v i e r t e en a c u s a t i v o las s i g u i e n t e s p a l a b r a s :

1.

ή δόξα

2.

αί

χώραι

3·

αί

ήδοναί

4·

ή δικαία

5·

η καλή

2.

αί

μικραί

ψυχή

θεά

6.

ή αισχρά

7·

αί

8·

ή

9·

αι

10·

C a m b i a al número o p u e s t o :

1·

ó δίκαιος

2.

αί

3·

Τους

4·

Την μ ε γ ά λ η ν

5·

τάς ά γ α θ ά ς

νόμος

δόξαι διδασκάλους ήδονήν ψυχάς

ηδονή

δίκαι σοφία Ψυχαί

πασα

ή

γη

candidato prueba escrita 6.

Τον δ ε ι ν ό ν

7·

τάς μ ε γ ά λ α ς

8.

πάσας

9·

Την π ά λ α ι α ν

10.

τάς

τάς

δημιουργόν τιμάς

αρχάς δόξαν

ήδονάς

27

3.

Introduce en el espacio en blanco las palabras entre paréntesis:

1· ούκουν την τήν

ήδονην

2.

ημείς

τε

3·

ό Πρωταγόρας

πόλιν καί

5·

ουκ

6.

ό

7·

ό Σιμωνίδης

τέχνην

. άνήρ μ ε γ ά λ η ν

4.

(πολιτικός)

Τιμήν

δόξα)

έχει.

(αγαθός) .

έχουσιν.

(αυτη ή

(πασα ή δόξα)

Sustituye las palabras subrayadas:

ημείς

τήν τε π ό λ ι ν

οι 5

διδάσκει,

(πάλαια

λέγει πάντες

(πολιτεία)

(τροφή)

έχετε

8.

(αίσχρός)

σώζομεν.

την

ή γη φ έ ρ ε ι ·

4·

διώκετε;

καί

πολιτείαν

σώζομεν.

Αθηναίοι *

εγω

ό

θεός

εγώ τ ε

5.

καί

συ

Responde negativamente a las siguientes preguntas:

είρήνην

άγετε;

-ουκ

1.

μουσικην

2.

δίκην

3·

Την π ο λ ι τ ε ί α ν

4·

Την ήδονην

είρήνην

παιδεύετε;

νομίζομεν; σώζετε;

διώκουσιν;

άγομεν.

αλήθεια)

5· Την τέχνην διδάσκομεν; 6. C o n s t r u y e t a n t a s o r a c i o n e s c o m o puedas uniendo un s i n t a g m a no­ minal de la p r i m e r a c o l u m n a al s i n t a g m a v e r b a l que forma con él una expresión correcta:

ó Φίλιππος

διαφθείρειν Την πόλιν

oí νόμοι

διδάσκειν Την τέχνην

ó Σωκράτης

Την άλήθειαν διώκειν

οι θεοί

Την πόλιν έχειν

ημείς

Την πόλιν σώζειν

ι

•

I

ειρήνην άγειν

ή γη ό φιλόσοφος

την άλήθειαν λέγειν •

τροφην φέρειν

ύμείς 7.

T r a d u c e al g r i e g o : 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.

L o s d i o s e s i n m o r t a l e s t i e n e n la c i u d a d . L o s h o m b r e s j u s t o s no p e r s i g u e n los p l a c e r e s . No todas las o p i n i o n e s s o n d e f e c t u o s a s , sino que unas bellas, otras defectuosas. S ó c r a t e s d i c e toda la v e r d a d . U n a s l e y e s son j u s t a s , o t r a s no. Todos los filósofos dicen s i e m p r e la v e r d a d . D e c i m o s que t e n é i s g r a n d e s h o n o r e s .

son

Lectura L e e en voz alta y t r a d u c e l a s s i g u i e n t e s f r a s e s :

\m

ή ψυχη δίδωσι δίκην.

2.

ό άρχων νόμους τίθησιν.

3·

ό άνηρ τους ίππους ίστησιν. οι άνδρες ιούς ίππους ίστασιν.

αί ψυχαί διδόασι δίκην. οι άρχοντες νόμους τιθέασιν.

29

4·

έγω δίκην δίδωμι.

ημείς δίκην δίδομεν.

5·

έγω νόμον τίθημι.

ημείς νόμον τίθεμεν·

6.

έγω Τον ιππον ιστημι·

7·

ου δίκην δίδως·

ύμεις δίκην δίδοΤε·

8·

σύ νόμον τίθης·

ύμείς νόμον τίθετε.

9·

σύ τούς ίππους ιστης.

10. οί άδικοι ουκ έθέλουσι

ημείς Τον ιππον ισταμεν.

ύμείς τους ίππους Ιστατε· δίκην

διδόναι.

11·

οί άρχοντες έπιχειρουσι νόμους Τιθέναι·

12·

δει Τούς ίππους ίστάναι·

Esquema

gramatical

Pres.

ind.

τίθη-μι

atemático:

δίδω-μτ

τστη-μι

δε ίκ-νυ-μι

δίδω-ς

ιστη-ς

δείκ-νυ-ς

τίθη-σι(ν)

δίδω-σι(ν)

Ι'στη-σι(ν)

δε ίκ-νυ-σι(ν)

Τ ίθε-μεν

δ ίδο-μεν

ιστα-μεν

δε ίκ-νυ-μεν

δ ίδο-Τε

ί'στα-τε

δε ίκ-νυ-τε

διδό-ασι (ν)

ίστα-σι(ν)

δεικ-νύ-ασι(ν)

διδό-ναι

ίστά-ναι

δεικ-νύ-ναι

cΕ τίθη-ς

Έ. τίθε-τε τιθέ-ασι(ν)

£ τιθέ-ναι

Ejercicios 1.

C a m b i a al n ú m e r o o p u e s t o los s i g u i e n t e s v e r b o s :

1.

δίδομεν

3·

ίστης

5·

εύδαιμονετ

2.

διδάσκεις

4·

Τίθεμεν

6·

δείκνυσι

7·

έχετε

11.

τίθησι

15·

γιγνώσκεις

8.

έσμέν

12.

ί'στησι

16.

διαφθείρω

9·

νομίζουσι

13·

άδικοΰσι

17·

δείκνυς

10.

ονομάζετε

14·

δίδοΤε

18.

εί

2. C o n v i e r t e el v e r b o del p a r é n t e s i s en la m i s m a p e r s o n a y n ú m e r o del que le p r e c e d e : 1.

άγομεν

(δίδωμι)

6.

φέρεις

2.

φέρετε

(Ι'στημι)

7·

παιδεύει

3·

διώκουσι

(τίθημι)

8.

λέγουσι

4·

ακούει

(δείκνυμι)

9·

έχομεν

(δείκνυμι)

5·

φεύγω

10.

σώζετε

(ειμί)

3.

(ειμί)

(τίθημι) (ί'στημι) (δίδωμι)

C a m b i a al n ú m e r o o p u e s t o el s u j e t o de e s t a s o r a c i o n e s :

1.

έθέλουσι

την

δίκην

2.

ó άδικος

δίδωσι

3·

χρόνος

4·

ημείς

5·

σύ

ιόν

6.

οι

άρχοντες

δίκαιον ού

ιούς

E s q u e m a gramatical ¡

άνδρα

todas:

nom. pl.

πάντες

acus. pl.

πάντας

δείκνυσι

μόνος.

δίκην.

ιστης.

ορθώς.

Todos

δίκην.

δίδομεν

ί'ππον

φεύγειν.

μέν

νόμους

ορθώς

τιθέασιν,

Τούς

δέ

ουκ

Ejercicio A partir de las palabras iniciales construye oraciones como los ejem­ plos: άνθρωπος

ανδρείος:

1.

νόμος

2.

ψυχη

3·

διδάσκαλος

4·

δόξα

5·

ήδονη

Τους

πάντες

oí

άνθρωποι

καλός αγαθή σοφός

αισχρά

ανθρώπους νέους

άδικείν:

1.

τους

2.

Τας ήδονας

3·

Τους παίδας

4·

Τας Τ ι μ ά ς

5·

τας

6·

τους Λ α κ ε δ α ι μ ο ν ί ο υ ς

7·

τας

δόξας

8.

τάς

θεάς φ ι λ ε ί ν :

9·

Τους θεούς

Φίλιππος

διδάσκειν: διώκειν:

αρμονία

7·

θησαυρός

8·

θεά

9·

δημιουργός

τέχνας

οί

πάντας

ο

pl.

δεινός

μικρά ανθρώπους

αδικεί.

ποιητής

ó

οί

σοφισταί ή

πόλις

νέος

οί

ποιηΤαί Πίνδαρος

Mujer

Esquema gramatical

sing. nom.

δικαία

άνδρες

σωζειν:

νομίζειν:

Masculinos

άδικος

ο πατηρ

διδάσκειν:

έχειν:

χώρα

καλή

Σωκράτης

παιδεύειν:

φεύγειν:

είσιν.

6.

10.

κακή

άνδρείοί

de la 1.

a

declin.:

6

ποιητής

ó

σοφιστής

acus.

τόν

ποιητήν

τόν

σοφιστήν

nom.

oí

ποιηταί

oí

σοφισταί

acus.

τους

ποιητάς

τους

σοφιστάς

calzándose.

Ejercicios 1. Introduce πάντες / πάντας / πασαι / πάσας en los espacios en blanco:

1· Φίλιππος ού μόνον ύμας, άλλα και

Τους άλλους

αδικεί. 2.

Αθηναίοι καλούς και αγαθούς ποιούσι Τούς νέους,

3·

οι νόμοι σώζουσι Την πόλιν.

4 · πατήρ αγαθός φεύγει 5·

Τας Τιμάς.

οι σοφισταί άστρονομίαν Τε και γεωμετρίαν διδάσκουσιν.

6.

ψυχαί άγαθαί είσιν.

7· ή χώρα Τρέφει 8.

Τούς ανθρώπους.

δόξαι αίσχραί.

2. O b s e r v a las distintas posibilidades de concordancia en la termina­ ción del adjetivo y sustantivo:

ή ψυχη αγαθή.

αί ψυχαί άγαθαί.

ή χώρα δικαία.

αί χώραι δίκαιαι.

ή χώρα αγαθή.

αί χώραι άγαθαί.

ή Ψυχη δικαία·

αί ψυχαί δίκαιαι.

ή ψυχη αθάνατος.

αί ψυχαί αθάνατοι.

ó άνθρωπος ουκ αθάνατος. ó σοφιστής σοφός.

άνθρωποι ουκ αθάνατοι. οί σοφισταί σοφοί.

Introduce el adjetivo del paréntesis en el espacio en blanco de las siguientes oraciones:

1.

αί ήδοναί

2 . ή πόλις

. (αγαθός) έστιν· (σοφός) 33

3. ψυχη πασα

. (αθάνατος)

4· οι Α θ η ν α ί ο ι 5·

οι

είσιν. (αγαθός) άνδρες

ή ψυχή.

6. 7· ή θ ε ά 8.

ουκ

διώκομεν

9· λ έ γ ε τ ε

οτι

είσιν.

(χρηστός)

(δίκαιος)

έστιν.

πάντες

άδικοί

(αγαθός)

την

ήδονήν.

ή ευδαιμονία

(μέγας)

έστιν.

(καλός)

Estudio del vocabulario 1.

Familias de palabras:

1.

Τον ά ν δ ρ α :

2.

ó άνθρωπος:

ανδρείος,

ή

ανδρεία

ανθρώπινος

3. ή ά ρ χ ή : ó άρχων 4· ή Y ^

ή γεωμετρία,

2

5·

ή δίκη:

δίκαιος,

6.

ή ευδαιμονία:

7· ó θ ε ό ς : 8.

9· π ο ι ώ : ó

άδικος,

θείος,

νομίζω,

αδικώ

ή

ή

θεά

αστρονομία

ποιητής

10.

ή πόλις:

11.

σοφός:

12.

Τρέφω: ή

τροφή

13· ο φ ί λ ο ς :

φιλώ,

2.

γεωργός

εύδαιμονώ

άθεος,

ó νόμος:

ó

ή πολιτεία,

ή σοφία,

πολιτικός

ο σοφιστής,

ó

ó

φιλόσοφος

φιλόσοφος

Di algunas palabras castellanas derivadas etimológicamente

ή ψυχή,

ή γη,

ή άρχή,

παλαιός,

ή

φύσις.

de

3.

¿ C u á l e s el significado y el origen etimológico de e s t a s palabras' técnica hedonismo talasocracia heterodoxo sofisma

atrofia Alicia uranio música cronómetro

4. Elige de entre las alternativas que se ofrecen a cada palabra, aquella que tiene un significado más cercano a la palabra inicial: 1.

σοφός:

α)

δεινός

2.

ποιητής:

3·

ημείς:

4·

θησαυρός:

5-

διδάσκω:

α) διαφθείρω

6.

χρηστός:

α) αισχρός

α)

α)

β)

χρόνος

β)

α) καιρός

α) ανδρείος

8.

τι:

γ)

δειλός

διδάσκαλος

γ)

ίππος

β) ύμεις

γ)

σύ Τε κ α ι

ε γ ώ τε κ α ι σύ

7· δ ε ι λ ό ς : ού πάνυ

αθάνατος

β) λόγος β) β)

γ)

ακούω

αγαθός

πλούτος γ)

γ)

παιδεύω καλός

β) ουκ α ν δ ρ ε ί ο ς

α) ουποτε

β)

ούχ

γ)

εκείνος

γ)

δεινός

ουδαμώς

5. Completa las siguientes e c u a c i o n e s : la palabra que falta ha de tener con la que le precede la misma relación de significado que tienen las dos primeras entre s í . αγαθός

: κακός

1.

δίκαιος

2.

εγώ : σύ /

3·

δίκαιος

4·

θησαυρός

5·

θεός

6.

ανδρείος

/

μικρός

: αγαθός / ημείς

: άδικος

/

:

: / καλός /

/

:

χρηστός

άνθρωπος

: δειλός

μέγας

άδικος

: πλούτος

: θείος

:

:

:

μέγας

: 35

7-

άρχή

: άρχων /

8.

δίκαιος

9·

μισώ

:

δίκη /

: φιλώ /

10·

παιδεύω

11·

φεύγω

σοφία

:

σοφός

:

ανδρείος

:

: διδάσκω /

: διώκω /

φέρω

παλαιός

: :

Vocabulario 3 conduzco

δίδωμι

inmortal

δίκη

ateo

διώκω

oigo

δόξα

verdad

έθέλω

pero, sino

ειρήνη

valentía, valor

έπιχειρώ

ανθρώπινος η

humano

ευδαιμονία

αρετή

virtud

ηδονή

armonía

θάλαττα

principio, magistratura

θεά

magistrado, arconte

ίππος

9f

αγω αθάνατος άθεος

ος

ος

ακούω αλήθεια

(ή)

αλλά ανδρεία

(ή)

αρμονία άρχή

(ή)

(ή)

(ή)

άρχων

(ό)

αστρονομία γεωμετρία γή

(ή)

(ή)astronomía ( ή ) geometría

doy (ή)

justicia, juicio, castigo persigo

(ή)

opinión quiero

(ή)

paz intento ( η ) felicidad

(ή) (ή)

placer mar diosa

(ή) (ό)

caballo

Ι'στημι

pongo (de pie)

μόνος

solo música

tierra

μουσική

δει

es preciso, necesario

ό μ έ ν - ό δέ

uno — otro

δε ί κ ν υ μ ι

muestro

ού μόνον —

δειλός ή

cobarde

no sólo — sino también

άλλα

(ή)

καί

ούκοΰν

¿no e s verdad?

Τίθημι

cielo

τιμή

παλαιός ά

antiguo

Τροφή

ποιητής

poeta

ύμείς

vosotros

hago

φέρω

llevo, transporto

constitución política

φεύγω

huyo

político

φιλόσοφος

sabiduría

φύσις

ουρανός

(ό)

(ό)

πο ιώ πολιτεία πολιτικός σοφία

(ή)

σοφιστής Τε Τέχνη

καί (ή)

(ή) ή

( ό ) sofista

pongo (ή) (ή)

(ή)

χρόνος

(ό)

honra, honor alimento

( ό ) filósofo naturaleza tiempo

no sólo — sino también

χώρα

(ή)

país

arte

ψυχή

(ή)

alma

4. EL NEUTRO. LA ORACIÓN DE INFINITIVO

Lectura Lee en voz alta y traduce las siguientes f r a s e s : C

H ψυχή έ σ τ ι

ζώον ά θ ά ν α τ ο ν .

"Ανθρωπος π ο λ ι τ ι κ ό ν

ζώον.

3·

Έ γ ω γαρ τ ο ύ τ ο τό δνομα έ χ ω .

4·

Το αγαθόν

5·

Τα αγαθά

6.

Πάνυ γαρ καλά τά έ ρ γ α

καλόν. καλά. εστίν.

Χαλεπά τά κ α λ ά . 8·

Ζώα πάντα

θνητά.

9·

Θεός πάντα π ο ι ε ί

10.

Γ η πάντα

11.

ΟυΤω γράμματα

12.

Τα ζώα ψυχην

13·

c

14·

Δίκαια

0

δίκαιος

ραδίως.

τίκτει. μανθάνομεν. έχει.

δίκαια

μέντοι

πράττει.

λέγει

ó

Σιμμίας.

Esquema gramatical Nominativo

y acusativo

sing. τό έ ρ γ ο ν

neutros:

pl. τά έ ρ γ α τά ζώα

τό

γράμμα

Το δνομα

τά γράμματα τά ο ν ό μ α τ α

A partir de los adjetivos, mediante el neutro, se forman abstractos: αγαθός:

τό αγαθόν αγαθόν

κακός:

Το κακόν κακόν

lo bueno, el bien una cosa buena, un bien lo malo, el mal una cosa mala, un mal

Observa, por lo tanto, la diferencia de sentido entre estas dos frases: ή μεν σοφία αγαθή, ή δέ άμαθία κακή. La sabiduría es buena, la ignorancia mala. ή μέν σοφία αγαθόν, ή δέ άμαθία κακόν. La sabiduría es un bien, la ignorancia un mal. Cuando el sujeto es neutro plural, el verbo normalmente va en singular: καλά τα έργα εστίν.

Las obras son hermosas.

Τα ζωα ψυχην έχει,

Los animales tienen alma.

Las palabras terminadas en -μα tienen en plural la forma -ματα :

son neutras, y todas ellas

τό δνομα

τα ονόματα

el nombre

Το γράμμα

Τα γράμματα

la letra

τό σωμα

Τα σώματα

el cuerpo

Το πράγμα

τα πράγματα

la acción

Το χρήμα

Τα χρήματα

la cosa

jercicios 1.

Construye oraciones como las de los ejemplos:

• αγαθός καί καλός: τό αγαθόν και καλόν διώκομεν. δίκαιος καί σοφός θείος καί αθάνατος παλαιός καί χαλεπός

2.

Τ ο μ έ ν αγαθόν δ ι ώ κ ο μ ε ν ,

Το δέ κ α κ ό ν

τό μ έ ν κ α λ ό ν

φεύγομεν.

—

Το μ έ ν δ ί κ α ι ο ν τό μ έ ν ά ν δ ρ ε ί ο ν

.

τό μ έ ν ά θ ά ν α τ ο ν 3·

—

ó δίκαιος

δίκαια

ó αγαθός

_

ó

πράττει·

.

άδικος

ο αθάνατος

4·

.

_

#

ó θνητός

,

,

καλός κ α ί αγαθός:

Τ ο υ τ ο ου μ ό ν ο ν κ α λ ό ν ,

άλλα κ α ί

αγαθόν

έστιν. σοφός κ α ί δεινός

θείος

καί

ανδρείος

αίσχρός

καί

κακός

παλαιός

καί

χαλεπός

δειλός

2.

καί

άδικος

C a m b i a al número opuesto

1.

τοϋτο

τό ό ν ο μ α

καλόν.

2.

τοΰτο

τό έ ρ γ ο ν

αίσχρόν.

3.

τούτο

Το χρήμα

χαλεπόν.

4·

τουΤο

Το ζωον

5·

ΤουΤο

Το π ρ ά γ μ α

θνητόν.

αγαθόν.

Ulises entrega a Neoptólemo las armas de

Aquiles.

3.

Cambia al plural el sujeto de e s t a s o r a c i o n e s :

1.

ó θεός

2.

ó φιλόσοφος

3·

τό

4·

ó δίκαιος

5·

ó θεός

4.

πάντα

βλέπει· χρήματα

ζώον ψ υ χ η ν

πράττει.

ποιεί

ραδίως.

S u s t i t u y e el sujeto de la oración por las siguientes palabras:

έγω π ρ ά τ τ ω τά π ο λ ι τ ι κ ά 1.

ημείς

2.

ó

3·

οι

4·

ύμεις

5·

σύ

5.

έχει.

έχει.

δίκαια

πάντα

ουκ

πράγματα.

Σωκράτης Αθηναίοι

C o n s t r u y e oraciones según el modelo:

έγω χρήματα

ουκ

1.

τά κ α λ ά

2.

τ ά ζώα ψ υ χ η ν

3·

θεός

4·

ζώα π ά ν τ α

έχω: ó φιλόσοφος

χαλεπά:

πάντα

χρήματα

ουκ

τό κ α λ ό ν

έχει:

βλέπει: μεταβολάς

οι

έχει.

#

άνθρωποι

0

θεοί πολλάς

^ έχει:

οι

φ

παίδες

6. En los adjetivos conviene distinguir con cuidado la formación del femenino s i n g . y del neutro pL En o c a s i o n e s las dos formas son idénticas y sólo el artículo o la concordancia nos permiten r e c o n o c e r l o s , pero con f r e c u e n c i a las t e r m i n a c i o n e s de uno y otro son d i s t i n t a s :

α)

β)

ó αισχρός:

ή αισχρά

/

τά

αισχρά

ó δίκαιος:

ή δικαία

/

τά

δίκαια

ó αγαθός:

ή αγαθή

/

τά αγαθά

Igual que en los ejemplos a n t e r i o r e s , c o n v i e r t e los s i g u i e n t e s adjetivos m a s c u l i n o s en f e m e n i n o y n e u t r o : 1·

ó ανδρείος

8.

ó

σοφός

2.

ó δεινός

9·

ó

χρηστός

3·

ó κακός

10·

ó

παλαιός

4·

ó μικρός

11.

ó

πολιτικός

5·

ó καλός

12.

ο

χαλεπός

6.

ó μέγας

13·

ο

δειλός

7·

ó νέος

14·

"ο θ ν η τ ό ς

A h o r a b i e n , no todos los a d j e t i v o s f e m . t e r m i n a n en ~ / - Ή A l g u n o s no t i e n e n f o r m a propia distinta del m a s c u l i n o . Por ejemplo: α

ó

αθάνατος:

ή αθάνατος

/

ó άδικος:

ή

άδικος

Lectura E s t u d i a las s i g u i e n t e s c o n s t r u c c i o n e s de infinitivo: 1«

2.

3·

Τ ο αγαθόν κ α λ ό ν

έστιν·

Λ έ γ ω τ ό αγαθόν κ α λ ό ν

είναι.

Τ α αγαθά ο υ κ α ι κ α λ ά

έστιν;

Τά αγαθά ο ύ κ α ι κ α λ ά

φης

"Ερως 'Έτι

καλός

είναι;

έστιν·

ούν ο μ ο λ ο γ ε ί ς

"Ερωτα

καλόν

είναι;

42

4·

Ή

σοφιστική

Έγω 5·

7·

εστί

την σοφιστικην έστι

σοφία·

είναι

αγαθόν

Αγαθόν Λέγεις

6.

τέχνη

Θάνατος

ή ζημία

παλαιά·

τέχνην

φημί

εστίν.

νόμος

θάνατον

Την ζ η μ ί α ν

είναι

Ό

μ έ ν γαρ κ α λ ό ς

και α γ α θ ό ς

άνηρ

Σοφοί

οί

Οι θ ε ο ί c

0

και π ο ν η ρ ό ν

είναι

είσιν

τούς

εστίν,

ό δέ

άδι­

άνδρα

εύδαίμονα

είναί

φημι,

άθλιον.

Τυράννους.

άνεμοι, τους

Επίχαρμος

ηλιον,

ευδαίμων

τύραννοι.

Φτ)ς σ ο φ ο ύ ς 9·

κελεύει.

άθλιος.

Τ ο ν μ έ ν γαρ κ α λ ό ν και α γ α θ ό ν Τον δέ ά δ ι κ ο ν

πάλαιαν.

σοφίαν·

Ό

κος και π ο ν η ρ ό ς

8.

είναι

ιίδωρ,

θεούς

γη, ήλιος,

είναι

λέγει

πυρ,

αστέρες.

ανέμους,

ΰδωρ,

γην,

αστέρας.

πυρ,

Esquema gramatical La oración ή σοφιστική

de infinitivo Τέχνη

con sujeto

εστί

en

acusativo:

παλαιά·

α)

ό Σωκράτης

λέγει

οτι

ή σοφιστική

β)

ό Σωκράτης

λέγει

Την σ ο φ ι σ τ ι κ η ν

τέχνη τέχνην

εστί είναι

παλαιά, πάλαιαν.

σοφοί είσιν ο ί τύραννοι. α)

Ευριπίδης

λέγει

οτι

σοφοί

είσιν

οί

τύραννοι.

4

3

β)

Ευριπίδης

λέγει

σοφούς

είναι

τούς

Τυράννους.

Presente de indicat. El verbo λέγω se construye con οτι o con infinitivo. En cambio, φημί siempre se cons­ truye con infinitivo.

λέγ-ω

φη-μί

λέγ-εις

φή-ς

λέγ-ει

φη-σί

λέγ-ομεν

φα-μέν

λέγ-ετε

φα-τέ

λ έ γ - ο υ σ ι (ν )

φα-σί (ν )

Ejercicios 1.

Construye oraciones de infinitivo, de acuerdo con el ejemplo:

Αθηναίοι

σοφοί

είσιν:

1.

ο σοφός α γ α θ ό ς

2.

ó άδικος

3-

οί

4·

σύ κ α λ ό ς

5·

ή πόλις

6.

ή γη π λ α τ ε ι ά

ει εστί

7· ού π α σ α ι 8.

οί

έστιν:

άθλιος

γέροντες

νόμοι

αί

εγώ φ η μ ι

ημείς

δις

παίδες

είσιν:

και

ουκ

έστιν: ήδοναί

χαλεποί

αισχρός:

λ έ γ ω ως o í

ó

2.

Μένανδρος

λέγει

κακαί

έγω

είσιν:

Τούς

οί

άνδρες

σύ por φ η μ ί

φιλουσι

οτι

Μένανδρος

φιλόσοφος

είσιν:

παίδες

είναι.

ύμείς

2. Sustituye el verbo λ έ γ ω ción por oración de infinitivo: 1·

σοφούς

σύ

έστιν:

δικαία:

Αθηναίους

τόν

, y la completiva con conjun­

πατέρα.

δημιουργούς

πλούτος

διαφθείρει.

3·

Πλάτων λ έ γ ε ι

4·

λέγεις

5-

Δημοσθένης

οτι

οτι

οι φιλόσοφοι

τους

Πρωταγόρας π α ι δ ε ύ ε ι λέγει

οτι

Φίλιππος

άνδρας

διδάσκουσιν.

ανθρώπους. πάνΤας

Τους

Αθηναίους

άδ ικεί. 6.

ό ποιητής

7·

λέγομεν

8.

λέγετε

9·

ό φιλόσοφος

10.

λέγει

ότι

οτι

οί

θεοί

είρήνην

οί

άνδρες

ως Τροφήν ή γ η

3.

άγουσιν.

οτι

τάς ήδονάς

οτι

ούτος

o άδικος

εκεί

2.

oí

3*

ό παις

4·

οί

5-

ο δίκαιος

άρχοντες τους

θεοί

άεί

δίδωσι

διώκουσιν

ο ποιητής

Subordina e s t a s oraciones al verbo

1.

έχουσιν.

φέρει.•

λέγει

Πλάτων λ έ γ ε ι

τήν π ό λ ι ν

παιδεύει

δει

οί

άνθρωποι.

τήν

^Ελλάδα.

:

δίκην.

νόμους

τιθέασιν.

ίππους

ιστησιν.

τήν π ό λ ι ν

σώζουσιν.

πασαν τ ή ν ά λ ή θ ε ι α ν

λέγει.

4. En cada oración, elige la palabra que es apropiada al contexto por su significado: 1.

ή χώρα _ _ _ _ _ τ ο υ ς

2.

αί θεαί

3·

είρήνην

οί

άνδρες

4·

ό

,

δίδωσι

5·

πασαν τ ή ν άλήθειαν

6.

άκούετε

7·

άνθρωποι

ανθρώπους,

είσιν.

(αθάνατοι .

δίκην.

. . .

/

/

/

παιδεύει)

φέρουσιν)

δίκαιος)

(λέγω / (ήδονην

(έχουσιν

/

θνηταί)

(άγουσιν

(άδικος

πασαν τ ή ν θεούς

(τρέφει

/

φέρω) /

άλήθειαν)

νομίζουσιν) 45

8.

ταύτην

9·

οί

σοφισταί

10·

οί

άρχοντες

11.

ó δίκαιος

12.

ó παις

13·

ó άνθρωπος

14·

ó δίκαιος

15·

οί

16·

δίκαια

17·

δει

18·

εγώ.

5.

δόξαν

νέοι

ύμεις

. τάς

τέχνας·

νόμους

ου

.

δίδωσι (τούς

ζώον

γράμματα

.. ο σοφός

τό α γ α θ ό ν κ α ι

νόμους

/

/ /

/

(άδικα

/

νόμον) Τούς /

θνητόν)

/

(τίκτει

πράττουσιν) /

λέγει)

·

(φεύγειν

/

διώκειν)

πράγματα·

(βλέπω /

πράττω)

Traduce al griego: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.

Dice Epicarmo que el sol e s un dios. Los hombres j u s t o s son f e l i c e s . Todos los a n i m a l e s tienen a l m a . El tirano sabio no es desgraciado, sino feliz. D e c i m o s que la virtud es un bien. Todos reconocen que la tierra e s plana. Algunos filósofos intentan decir la v e r d a d , pero todos no. E s preciso que las leyes sean j u s t a s , pero no s i e m p r e duras.

Estudio del vocabulario 1.

ίππους)

δίκαια)

(μανθάνουσιν

Σιμωνίδης·

διδάσκουσι)

τιθέασιν)

(άθάνατον

καλόν

τά π ο λ ι τ ι κ ά

άγετε)

(φερουσι

(δίκην

.

πράττει,

/

(διδόασιν .

τστησι. έστι

(έχετε

F a m i l i a s de palabras:

1.

ó αστήρ:

ή

2·

δίκαιος:

άδικος,

3·

τό

4·

ευδαίμων:

έργον:

αστρονομία αδικώ,

ó γεωργός, ευδαιμονία,

ó

τό α δ ί κ η μ α , δημιουργός

εύδαιμονώ

ή

δίκη

5·

ó θάνατος:

αθάνατος,

6.

μανθάνω:

άμαθία

7·

Το δ ν ο μ α :

8.

πάντες:

παράπαν,

9·

πράττω:

τό

10·

σοφός:

ή

θνητός

ονομάζω πάνυ

πράγμα

ή σοφία,

ó σοφιστής,

σοφιστικός,

ó

φιλόσοφος

2. Elige de entre las t r e s a l t e r n a t i v a s que s e o f r e c e n a cada p a l a b r a , aquella que t i e n e un significado m á s c e r c a n o a la palabra i n i c i a l : 1.

γέρων:

2.

Τύραννος:

α)

άρχων

3·

αθάνατος:

α)

θνητός

4·

θάλαττα:

5·

πράττω:

6.

πονηρός:

7· ή λ ι ο ς : 8.

πυρ:

9·

ζημία:

α)

α) α) α)

α)

α)

β)

11.

άθλιος:

12.

ουδαμώς:

13-

ίππος:

α)

δνομα

άνεμος

β)

γ)

γ)

ηκω

β)

ποιώ

άγω

αγαθός

β)

β)

γέρων

ού

χρήμα

β) β)

γ) κακός

β)

γ)

μεταβολή

β)

αδελφός

οΰτω ζώον

ουκ γ) γ)

θεός

ύ'δωρ

καλός

αστήρ

γ) έρως

β)

β)

γ)

γ)

νόσος

ήλιος

χαλεπός

ήλιος

θάνατος

αλήθεια

ού

α)

γ)

β)

θάνατος α)

α)

β)

αστρονομία

α)

παλαιός^

άνήρ

γη

ουρανός

10.

3.

έργον

γ) γ)

τιμή αθάνατος

ευδαίμων

τό παράπαν

γ)

ουκ

αθάνατος

ού

γράμμα

¿ C u á l e s el significado y el origen etimológico de e s t a s p a l a b r a s ? metrópoli zoología metabolismo anemómetro helio

pirita geriatría psicosomático pira espermatozoo

4.

Di algunas palabras castellanas derivadas etimológicamente de

Το ό ν ο μ α ,

5.

τό γ ρ ά μ μ α ,

τό ΰ δ ω ρ , ó α σ τ ή ρ .

Ecuaciones de palabras:

1·

ήλιος:

πυρ /

2.

ó Σωκράτης

3-

νέος

4·

άνθρωπος

5·

αγαθός

6.

διδάσκω

θάλαττα

: άνήρ /

: γέρων /

7· δνομα

:

μέγας

:

: παιδεύω /

: ονομάζω / : διώκω /

9·

διδάσκαλος

πράττω

λόγος

:

διδάσκω

:

: παιδεύω /

10·

γέρων

: παλαιός

/

παίς

11·

Τρέφω

: Τροφή / ο ν ο μ ά ζ ω

12·

πράττω

: πράγμα /

13·

άμαθία

: σοφία /

:

:

θνητός

: πονηρός /

φεύγω

ó ίππος

ευδαίμων

: θεός /

8·

:

παις :

αδικώ πονηρός

: : :

Ártemis.

:

:

Vocabulario 4 αδίκημα

(τό)

injusticia

μήτηρ

ά θ λ ι ο ς α ον

infeliz, desgraciado

ομολογώ

reconozco

άμαθία

(ή)

ignorancia

δνομα

nombre

άνεμος

(ό)

viento

ουν

así, pues

astro

ούτως

así

miro

πάνυ

totalmente, muy

anciano

παράπαν

completamente

letra

π λ α τ ύ ς ε ί α ύ llano

δίς

dos veces

πονηρός ά όν malvado

εκεί

allí

πράγμα

obra, trabajo

πράττω

hago

todavía

πυρ

fuego

ευδαίμων

feliz

ραδίως

fácilmente

ζημία

(ή)

castigo

sofístico

(τό)

animal

σοφιστικός ή όν σώμα ( τ ό )

sol

Τίκτω

engendro

muerte

τύραννος

θ ν η τ ό ς ή όν

mortal

ΰδωρ

κελεύω

ordeno

φημί

μανθάνω

aprendo

χ α λ ε π ό ς ή όν duro, difícil

cambio

χρήμα

αστήρ

(ό)

βλέπω γέρων

(ό)

γράμμα

έργον

(τό)

(τό)

τυ

ζωον ήλιος

(ό)

θάνατος

μεταβολή

(ό)

(ή)

ώς

(ή)

madre

(τό)

(τό)

(τό)

acción

cuerpo

( ό ) tirano

(τό)

agua digo

(τό)

cosa que

5.

EL GENITIVO. PREPOSICIONES DE GENITIVO Y ACUSATIVO

Lectura Lee en voz alta y traduce las siguientes f r a s e s :

1.

Άνθρωπου ψυχη αθάνατος έστιν·

2.

Πάσαι ψυχαί πάντων ζώων ομοίως άγαθαί είσιν.

3.

Αίγυπτος έστι

δώρον του ποταμού·

4 · Πάντων χρημάτων άνθρωπος μέτρον ε σ τ ί ν . 5 · Πας νόμος έ σ τ ί

δώρον θεών.

6. Π ά ν τ ε ς οί πολτται διδάσκαλοί είσιν αρετής. 7 · Λύπης ιατρός έ σ τ ι ν ó χρηστός φίλος. δ. Π ο λ ι τ ε ί α γαρ τροφή ανθρώπων ε σ τ ί ν . 9· Θησαυρός έ σ τ ι

τών κακών κακη γυνή.

10.

Γ υ ν η γυναικός ουδέν διαφέρει.

11·

Αθάνατος ημών ή ψυχή.

12.

Του έλληνίζειν αγαθοί διδάσκαλοι οί πολλοί.

13·

Ά ε ί πονηρόν έστι Το ανθρώπων γένος.

Esquema gramatical sing.

Ν ó

άνθρωπος

ó

παις

ή

Α τόν

άνθρωπον

τόν

παίδα

την πολιτείαν

την ψυχήν

G του

ανθρώπου

Του

παιδός

Της πολιτείας

της ψυχής

άνθρωποι

οί

παίδες

αί

αί

πολιτεία

ή

Φυχή

ρΙ.

Ν οί

πολιτείαι

ψυχαί

Α Τους ανθρώπους

τους πατδας

τάς πολιτείας

τ ά ς ψυχάς

G Τών

ιών

τών πολιτειών

τών ψυχών

ανθρώπων

παίδων

sing. Ν ó

νεανίας

ό

ποιητής

A

τόν

νεανίαν

Τον

ποιηΤήν

G Του

νεανίου

Του

ποιητου

οί

ποιηταί

pl. Ν οί

νεανίαι

Α Τους

νεανίας

G τών

νεανιών

Τους ποιητάς Των

ποιητών

Ejercicios 1.

Construye oraciones como las de los ejemplos:

1, γυνη γυναικός ουδέν διαφέρει. ανδρός

.

άνθρωπου διδασκάλου παιδός νόσου πατρός 2.

οί φ ί λ ο ι : κοινά Τα ιών φίλων.

ο

σοφο ί :

ο

Αθηναίο ι

ο

αδελφό ί :

οί

άνδρες :

α

γυναίκες :

Edipo.

51

ο υ δ έ ν άρα ε σ τ ί ν

επιτήδευμα

γυναικός

διότι

γυνή. παις. θεός. άνήρ. άνθρωπος, αδελφός.

ού πάντων α ί τ ι ο ς ού τών α δ ί κ ω ν ού τών

ó θεός

άλλα των αγαθών*

,

αισχρών

ού τών κακών

2.

Completa las siguientes series de c a s o s :

ó γέρων

του

γέροντος

ó αστήρ

του

αστέρος

ó

Του

παιδός

Της

Ελλάδος

ó άρχων

Του

άρχοντος

ó άνήρ

του

ανδρός

o

του

"Ερωτος

ή

παίς e

Ελλάς

Ερως

Τον

γέροντα

Cambia al plural todas las palabras del ejercicio anterior. Esquema gramatical La posición del genitivo: observa que el genitivo, generalmente, ocupa la misma posición que el adjetivo atributo, es decir, entre el artículo y el sustantivo del que depende. α ) ή αγαθή ψυχή β)

ή Του άνθρωπου ψυχή /

ή ψυχή Του

άνθρωπου

Pero ημών ή ψυχή (los pronombres personales en geni tivo quedan fuera del grupo ARTÍCU LO-SUSTANTIVO).

Ejercicios 1.

Transforma las siguientes oraciones según el modelo:

o Τύραννος ταύτην τήν φύσιν αΰτη εστί ή του Τυράννου

έχει. φύσις.

1.

ό θεός ταύτην τήν πόλιν

2.

ό άνθρωπος Ταύτην τήν τέχνην

3· ο άνήρ τουΤο

τό δνομα

έχει.

έχει.

4·

ό φίλος ταύτην τήν δόξαν

5·

ή γυνή τούτο

2.

έχει.

έχει.

τό επιτήδευμα

έχει.

Casco

ático.

Convierte en genitivo las siguientes palabras:

1.

ó άνθρωπος

2.

τό δώρον

9·

o παις

10.

ή πολιτεία

3· ή λύπη

11.

ό θεός

• ο ανηρ

12.

ο ερως

5· ή Ψυχή

13· ό γ ε ω ρ γ ό ς

6.

ό πατήρ

14·

ή

Τροφή

7.

ό νόμος

15·

ο

ιατρός

8.

ή γυνή

16.

ό άρχων

3. Introduce en el espacio en blanco las palabras que están entre p a r é n t e s i s , poniéndolas en genitivo: 1.

ή πολιτεία

2.

ό φιλόσοφος

τροφή διδάσκαλος

εστίν.

(άνθρο;ποι) εστίν,

3· π ο λ λ ο ί τών ποιητών φασί τήν ψυχήν

(ό τ ύ ρ α ν ν ο ς ) είναι άθάνατον,

(ό άνθροπχος) 53

4·

λ έ γ ω τ η ν πασαν

5·

Αίγυπτος

6.

πας

7·

άνάπαυσις

8.

ή γη μήτηρ

9·

πάντων μ έ ν

έστι

νόμος

παίδευσιν

πόλιν .

δώρον _

έστι

δώρον,

ΰπνος

, .

(ό

μετέχει

(ή

Ελλάς)

ποταμός)

(θεοί) .

εστί εστίν,

είναι,

(πάντα

τά

κακά)

(άπαντες) _ ,

γυνη _

πάντων δέ ά ν ή ρ .

(έπι-

Τηδεύματα) 10.

φησί

γάρ με π ο ι η Τ η ν

.

είναι

(θεοί)

4. Convierte el verbo del paréntesis en la misma persona y número del que le precede: 1.

πράττεις

2.

πράττει

3.

πράττομεν

4·

πράττουσι

5·

πράττετε

(τίκτω)

6.

τίθησι

(κελεύω)

7.

Τίθης

(μανθάνω)

8.

τίθεμεν

(ίστημι)

(ποιώ)

9.

τιθέασι

(δίδωμι)

(βλέπω)

10.

Τίθετε

(δίδωμι) (δείκνυμι)

(φημί)

5. En cada uno de los siguientes grupos de dos palabras, haz que una dependa de la otra mediante el genitivo: 1.

ó άνθρωπος -

ή ψυχή

2.

τό δώρον -

3-

oí

4.

ή λύπη -

5·

οί

6.

τό ε π ι τ ή δ ε υ μ α

7·

ó ίππος -

8.

ó τύραννος

9·

ó θάνατος -

oí

θεοί

διδάσκαλοι ó

-

αρετή

ή

ιατρός

άνθρωποι -

ó

τό -

γένος οί

πατέρες

άγγελος -

ή

αδικία

ó γέρων

6. En cada uno de los siguientes grupos de palabras, subraya la que no tiene el mismo caso y número que las otras t r e s : 1·

θάνατος, θεός, π α ι δ ό ς ,

ήλιος

2.

μεταβολή,

πράγματα

3.

πατδα,

4·

γυναίκες,

ποιητής,

5·

αδελφού,

Ελλάδος,

6.

ζώα, Τροφή,

7·

σοφιστής,

8.

νεανίας,

9·

πονηρούς,

ζημία,

αλήθεια,

άρχοντα,

σοφία,

αρετής, άγγελος, πατέρας,

10.

γεωμετρίαν,

11·

τέχνας,

12·

γέρων, 7.

Τιμή,

αστέρες, νόμος,

αγαθών,

τύραννοι

ανδρός

θάλαττα αρχής, δώρα,

ηδονής αδικία

Πρωταγόρας,

Ελλάδα,

μεταβολάς,

άνδρα

μουσικήν,

ψυχάς,

θεών,

άρχοντας θεά

Ελλάς

λόγων

Traduce al griego: 1. 2. 3. 4. 5.

Todos los sofistas son maestros de la virtud política. La ley e s un regalo de la divinidad. Platón dice que el alma de todos los hombres es inmortal. La tierra e s la madre de los dioses y los hombres. El castigo del injusto e s la muerte.

Textos Α.

Πίνδαρος

ανθρώπου

και

είναι

άλλοι

πολλοί

τών π ο ι η τ ώ ν

φασί

Την ψυχην του

άθάνατον· PLATÓN, Menón 81 b.

Β.

Πολιτεία

εναντία

γάρ τροφή ανθρώπων

εστί,

καλή μέν αγαθών,

ή δέ

κακών. Menexeno

238 c.

55

Γ.

Έ γ ω μέν ο ύ ν ε κ ε ί ν ο υ ς

των τών η μ ε τ έ ρ ω ν π α τ έ ρ α ς

Τους άνδρας φημί ου μόνον είναι,

Των σωμά­

άλλα κ α ί τ η ς ε λ ε υ θ ε ρ ί α ς

Της

ημετέρας· Menexeno 240 d-e.

Δ.

καί

Πίνδαρος

λέγει

ο τ ι " ν ό μ ο ς ό πάντων

βασιλεύς

/ θνατών τε

αθανάτων"· Gorgias 484 b.

Ε·

~Αρ

ο ύ ν τό μ ε τ ά τ ο ύ τ ο ό μ ο λ ο γ ε ι ν

5

αγαθών

αίτίαν ε ί ν α ι

χρών δ ι κ α ί ω ν

άναγκατόν

έστι

ιών Τε

ψυχην κ α ί τών κακών κ α ί καλών κ α ί

αισ­

Τε κ α ί α δ ί κ ω ν κ α ί πάντων τών ε ν α ν τ ί ω ν ; Leyes 896 d.

Estudia en los cinco textos anteriores los distintos procedimientos que ha utilizado Platón para unir los elementos sintácticos mediante conjunciones o partículas. Observa, también, las distintas formas de introducir una cita textual que aparecen en estos fragmentos. Lectura Lee y traduce las siguientes f r a s e s : 1.

Ή

αδικία

τ η ν ψυχην ε ι ς θ ά ν α τ ο ν

2.

Οι π α τ έ ρ ε ς

3·

"Αγει

4·

Αγαμέμνων επί Τ ρ ο ί α ν

5·

"Αγει

6.

Έ

του φιλοσόφου ψυχη φ ε ύ γ ε ι

από Του σώματος.

7·

Ή

ρ η τ ο ρ ι κ ή σώζει εκ θ α ν ά τ ο υ

Τούς

ο·

Ούτε παρα Κ α λ λ ί α ν ηκομ^ν ο ύ τ ε

9·

Κύρος

άγουσι

τους παίδας

εις

δε προς φως τ η ν ά λ ή θ ε ι α ν

τό θ ε ί ο ν

άγει

τόν π ό λ ε μ ο ν .

χρόνος.

Την σ τ ρ α τ ι ά ν .

τ ο υ ς κ α κ ο ύ ς προς τ η ν δ ί κ η ν .

μεταπέμπει Λ ύ σ α ν δ ρ ο ν ,

άγγελος.

άγει·

ανθρώπους.

σοφισταί

έσμεν.

έπεί παρα του π α τ ρ ό ς

ηκει

10.

Δις

11·

Αι

εις

τόν

τέχναι

αυτόν ποταμόν ουκ

ήμας

άεί

εκ

έμβαίνομεν.

τών κ ι ν δ ύ ν ω ν

σώζουσιν·

Esquema gramatical Preposiciones

con

acus.

(arriba)

Preposiciones

con

genit.

άνά

hacia

εις

a, hacia

επί

sobre, contra

έκ,

κατά

hacia

επί

παρά

junto a, a c a s a de, a lo largo de

παρά

περί

alrededor de

πρό

delante de

πρός

hacia

υπέρ

por encima de

υπό

debajo de

υπό

debajo de

(dentro)

(abajo)

άπό

de, desde

διά

a través de έξ

de, desde

(dentro)

encima de d

e

J * parte de u

n

t

0

a

d

e

Ejercicios 1.

Construye oraciones como las del ejemplo:

ó π α τ ή ρ : Κύρος

παρά τ ό ν π α τ έ ρ α

ήκει.

Κ ύ ρ ο ς παρά του π α τ ρ ό ς

ήκει·

ó

αδελφός

ή

μήτηρ

ó

διδάσκαλος

ó

παις

ó

άνήρ

57

τό μεν πλοίον άνά τόν ποΤαμόν πλετ, Το δέ κατά ρόον.

ó Κύρος αναβαίνει επί ιόν ίππον.

ó "Ηλιος υπό ζυγόν άγει τους ίππους.

ο Κύρος και ó Κυαξάρης ίππευουσιν έφ' ίππων.

ó "Ηλιος εις δίφρον αναβαίνει·

ó "Ηλιος προς Τον ούρανόν.

ó Κύρος καταβαίνει άπό του ίππου·

ειςι

ó δίφρος ειςι περί γήν.

ό Σωκράτης παρά Την

ο Σωκράτης η κ ε ι

ό Θρασύμαχος ωσπερ

θάλατταν π ε ρ ι π α τ ε ί .

παρά ή μ α ς .

θηρίον

ηκει

έφ'

ήμας.

ό άγγελος έκβαίνει

ο άγγελος ηκει

ο στρατιώτης άγει τόν

εκ Της νεώς.

παρά βασιλέως.

άγγελον δια τής άγορας. 59

2. texto:

Introduce en el espacio en blanco la preposición adecuada al con-

1·

πέμπουσιν

αγγέλους

2.

οί

3·

ó βασιλεύς

Άγιν.

Αθηναίοι φ ε ύ γ ο υ σ ι

του π ο λ έ μ ο υ ,

καταβαίνει

4· ο ί ά ν δ ρ ε ς

ζυγόν

5· ó φ ι λ ό σ ο φ ο ς

( ε ι ς / πρός /

του ί π π ο υ , άγουσι

τούς

παρά)

(υπό / προ /

( ε κ / από /

ίππους,

τήν θάλατταν π ε ρ ι π α τ ε ί ,

(εις /

εκ)

παρά)

εκ / υπό)

( α ν ά / παρά

/

κατά) 6.

ο στρατιώτης υπό /

7·

άγει

τόν ίατρόν

της αγοράς,

(υπέρ

/

(εις

/

διά)

Λύσανδρος

Αβύδου παραπλετ

Λάμψακον.

έξ / π ρ 6 ) 8.

έγώ

9·

χρόνος πάντα

10.

σ ε η κ ω . (παρά /

άγει

ε ι ς / υπό )

τό φως φ έ ρ ε ι ,

τό θ ε ί ο ν τ ο ύ ς κ α κ ο ύ ς

( ά π ό / προ / τά

αγαθά,

πρός)

(περί

/ πρός

/

άνά) 11.

σώζομεν

12.

βαίνετε

τούς παίδας

τών κ ι ν δ ύ ν ω ν ·

τής άγορας.

(άνά /

διά /

(παρά / υ π έ ρ /

έκ)

κατά)

3. Cambia al número opuesto todas las palabras de las siguientes oraciones: 1.

ó μέν καλός

κ α ι α γ α θ ό ς άνηρ ε υ δ α ί μ ω ν

και

άθλιος.

πονηρός

εστίν,

2.

φης σοφόν είναι ι ό ν

3·

πατήρ

4·

οί σοφισταί

διδάσκουσι

5·

οί

Τ ο ύ ς μ έ ν ν ό μ ο υ ς ορθώς τ ι θ έ α σ ι ν ,

αγαθός

άρχοντες

φεύγει

ó δέ

άδικος

τούς

δέ ο ΰ .

τύραννον. τάς

τιμάς. την π ο λ ι τ ι κ η ν

τέχνην.

4. Introduce en la oración la palabra del paréntesis, poniéndola en el caso apropiado: 1.

ó χρόνος

πάντα προς

2.

τ ά ς ψυχάς

3.

ó Πλάτων έ θ έ λ ε ι

4· σ ώ ζ ο υ σ ι ν

φέρει,

εις

άγουσιν. Τούς σ ο φ ο ύ ς

έκ

5- ού

τούς αίτιος

7·

διδάσκαλοί

8.

ή

9·

ημών ή ψυχή φ ε ύ γ ε ι

αδικία

έχει.

επί

άγειν.

(αΰτη ή

. .

(πάντα)

(ή π ο λ ι τ ι κ ή

εις

άπό

άρχαί)

φύσις)

.

τόν κακόν

(αί

(θάνατος)

ά λ λ ά τών α γ α θ ώ ν ,

έστε

άγει

φως)

αρετή)

ανθρώπους,

ó θεός,

ó τύραννος

6.

(ή

(τό

(τό

(ό

αρετή)

θάνατος)

σώμα)

5. Indica, mediante si o no, si las dos oraciones de cada número tienen el mismo significado: 1·

άνθρωπου ψυχή oí

2.

άνθρωποι

ψυχαί

Αίγυπτος

έστιν.

άθάνατον ψυχήν

π ά ν τ α τά ζώα ψυχήν πασαι

3.

αθάνατος

έχουσιν.

έχει.

πάντων ζώων ά γ α θ α ί

έστι

δώρον Του

ó Του Α ι γ ύ π τ ο υ

ποταμός

είσιν.

ποταμού. δώρον

έχει.

4· πάντων χ ρ η μ ά τ ω ν άνθρωπος μ έ τ ρ ο ν πάντες 5· ο ί

άνθρωποι

θεοί

διδόασι

πας νόμος 6.

έστί

χρήματα πάντας δώρον

έχουσιν. τούς

νόμους,

θεών.

πολιτεία

τρέφει

πολιτεία

τροφή ανθρώπων

Τούς

εστίν,

ανθρώπους. εστίν.

61

7· αθάνατος ημών ή ψυχή. έχομεν άθάνατον ψυχήν. 8. ή γη μήτηρ εστί τών θεών. ή μήτηρ τους θεούς νομίζει. 9· ή γή μήτηρ απάντων εστίν, ή γη πάντα τίκτει. 10.

οί θεοί δημιουργοί του ουρανού είσιν. οί θεοί Τον ούρανόν ποιουσιν.

11.

πονηρόν έστι τό τών ανθρώπων γένος, πονηροί είσιν οί άνθρωποι.

12.

Hombre danzando.

άγει προς φώς την άλήθειαν χρόνος, ή αλήθεια άεί προς φώς ηκει.

13· ό άνηρ άθλιος έστιν. ό άνηρ εύδαιμονετ. 14·

οί άρχοντες Τούς νόμους καλώς Τιθέασιν. οί άρχοντες Τούς νόμους ορθώς τιθέασιν.

15·

χρόνος πάντα προς φώς άγει. χρόνος πάντα εις φώς φέρει.

Texto Algunos

fragmentos

de

Heráclito.

Λέγει που Ηράκλειτος οτι πάντα χωρεί και ουδέν μένει και δίς εις τόν αυτόν ποταμόν ουκ έμβαίνομεν. Fr. Α 6.

Πόλεμος

πάντων

μέν πατήρ

Τους μ έ ν θ ε ο ύ ς

δείκνυσι,

ποιεί,

ελευθέρους.

τούς

δέ

έστιν,

πάντων

δέ β α σ ι λ ε ύ ς ,

Τούς δ έ α ν θ ρ ώ π ο υ ς ,

Τούς μ έ ν

καί δούλους

Fr. Β 53.

Πολυμαθίη

νόον

έχειν

ού

διδάσκει. Fr. Β 40.

Έκ

πάντων

έν καί

εξ

ενός

πάντα. Fr. Β 10.

*0μολογείν

σοφόν

έστιν

έ ν πάντα

είναι. Fr. Β 50. -

Estudio del vocabulario 1.

F a m i l i a s de p a l a b r a s :

1.

άδικος:

ή αδικία, αδικώ, τό αδίκημα

2.

αίτιος:

ή

3·

εκεί:

αιτία

εκείνος

4· ελεύθερος: ή 5*

ό "Ελλην:

6.

ομοίως:

7·

τό μ έ τ ρ ο ν :

ελευθερία

έλληνίζω

ομολογώ ή

γεωμετρία

8. ό π α ι ς : π α ι δ ε ύ ω , 9·

πάντες:

ή

παίδευσις

άπαντες

10·

ή πόλις:

ή πολιτεία,

11.

μανθάνω:

ή πολυμαθία,

12.

ή στρατιά:

13·

ή χώρα:

ό

ό πολίτης, ή

πολιτικός

άμαθία

στρατιώτης

χωρώ 63

2. A partir de las siguientes palabras, deduce el derivado griego apli­ cando el mismo procedimiento que en los modelos: άδικος

: αδικώ

ευδαίμων ó φίλος ή χώρα

o πολίτης

:

ó άνήρ

:

σοφός

ο φιλόσοφος ó πλούτος

:

άδικος

:

πολιτεία

:

ευδαίμων

:

: ή

;

: :

ελεύθερος

:

3. En cada uno de los siguientes grupos de palabras hay tres que están relacionadas entre sí por su significado. Subraya la palabra que tiene menos relación con las demás. 1.

βασιλεύς,

2·

υδωρ, π ο τ α μ ό ς ,

3.

λύπη,

4·

φώς, ή λ ι ο ς ,

πυρ,

5·

ήκω, φεύγω,

έμβαίνω,

6.

άδικος,

7·

θάλαττα,

8.

ΰδωρ, π υ ρ , ΰ π ν ο ς ,

9·

ίατρός,

10.

άρχων,

ιατρός,

θάλαττα,

ηδονή, ζημία,

κοινός,

νόσος

μένω

κακός, γή,

πονηρός ήλιος

θάλαττα νόσος,

ρητορική, στρατιά, 4.

φύσις

έρως

ουρανός,

πολίτης,

τύραννος

λύπη

πόλεμος,

ειρήνη

¿Cuál es el significado y el origen etimológico de estas palabras? ángel polémica basílica etiología Mesopotamia

retórica hipnótico Eleuteno Evangelio Teodoro

5.

Di algunas palabras castellanas derivadas etimológicamente de:

ή γυνή, 6.

ó ιατρός,

τό μ έ τ ρ ο ν ,

τό φως

Ecuaciones de palabras:

1.

βασιλεύς

: άρχων /

2.

άνήρ

3·

νόσος

4·

χωρώ : μένω / λύπη

:

5·

διαφθείρω

διδάσκω

6.

πράγμα

7·

ρητορική

: γυνή /

: σώζω /

ιατρός

11.

φίλος

:

: :

: χρήμα / σ ο φ ι σ τ ή ς

: :

: σ ο φ ι σ τ ή ς / γράμματα :

δημιουργός

10.

δούλος

: λύπη / ποταμός

8. π ό λ ε μ ο ς 9·

αδικία

ειρήνη /

ακούω

:

: τέχνη / σοφιστής

: νόσος / σ τ ρ α τ ι ά : φιλώ /

άδικος

:

:

:

:

Vocabulario 5 ά γ γ ε λ ο ς ου

( ό ) mensajero plaza (ή)

γένος

αγορά ας

γυνή α ι κ ό ς

raza, i i naje

(τό) (ή)

mujer

injusticia

δ έ ν δ ρ ο ν ου ( τ ό ) δ ή λ ο ς η ον

άνά

causa causante, culpable hacia (arriba)

διαφέρω

a través de distinguirse

αναβαίνω

subo

διότι

porque, en cuanto

αδικία αιτία αίτιος

ας ας

(ή) (ή)

α ον

αναγκαίος άνάπαυσις

α ον necesario descanso (ή)

δ ί φ ρ ο ς ου

(ο)

carro

δ ο ύ λ ο ς ου

(ό)

esclavo

todo de, desde ¿acaso?

δώρον - ο υ

(τό)

regalo

άπας άπό άρα βασιλεύς

διά

árbol evidente

(ό)

rey

voy hacia (adentro)

ετμι εις εις

μία

έν

uno 65

Vocabulario de griego clásico. Tema 5. 2§ parte.

έκ, έξ

de (dentro)

inteligencia

salgo

νους οΰ (ó) ομοίως

έκβαίνω ελευθερία ας (ή)

libertad

οπλον ου (σό)

arma

ελεύθερος α ον έλλενίζω

libre

ninguno

hablo griego

ουδείς παίδευσις (ή)

educación

έμβαίνω

entro

παρά

junto a, a lo largo de

έναντίος α ον

contrario, enemigo

παραπλέω

navego (costeando)

έπεί έπί

cuando

πέμπω

envío

sobre, contra

περί

alrededor de

έπιτήδευμα ασος (σό)

ocupación

paseo

ζυγόν οΰ (σό)

yugo

περιπατώ πηγή ής (ή)

fuente

ήμέτερος α ον

nuestro

πλέω

navego

θηρίον ου (σό)

fiera

barco

ίατρός οΰ (ό) ιππεύω

médico

πλοΐον ου (σό) πόλεμος ου (σό)

κασά καταβαίνω

hacia (abajo)

κεφαλή ής (ή)

monto a caballo bajo

igualmente

guerra, combate

ciudadano πολίτης ου (ό) πολυμαθία ας (ή) erudición río

cabeza

ποταμός οΰ (ό) πού

en algún sitio

κίνδυνος ου (ό)

peligro

πρό

delante de

κοινός ή όν κΰμα ατος (σό)

común

πρός

hacia

ola

ρέω

fluir

λύπη ης (ή)

dolor

ρητορική ής (ή)

retórica

μένω

permanezco

ρόος ου (ό)

corriente

μετά

después de

μεταπέμπω

mando a buscar

ejército στρατιά ας (ή) στρατιώτης ου (ό) soldado

μετέχω

participo

μέτρον ου (σό)

sueño

medida

ύπνος ου (ό) φώς φωτός (σό)

ναΰς νεώς (ή)

nave

χωρώ

me muevo

νήσος ου (ό)

isla

ώσπερ

como

luz

6.

EL PARTICIPIO DE PRESENTE. EL DATIVO

Lectura Lee en voz alta y traduce: 1.

2.

3·

Σωκράτης

αδικεί·

Σωκράτης

αδικεί

Σωκράτης

αδικεί.

Σωκράτης

αδικεί

Σωκράτης

Τους νέους

διαφθείρων·

Τούς νέους Σωκράτης θεούς

Οι Λ α κ ε δ α ι μ ό ν ι ο ι

διαφθείρει·

θεούς

ού

νομίζει.

ού ν ο μ ί ζ ω ν .

χαίρουσιν.

Οι Λ α κ ε δ α ι μ ό ν ι ο ι

έμου

άκού-

ουσιν. Οι 4·

χαίρουσιν

Οι σ ο φ ι σ τ α ί

τούς

άστρονομίαν

καί γεωμετρίαν

Οι

τούς

καί 5·

Λακεδαιμόνιοι

σοφισταί

γεωμετρίαν

Γιγνώσκει

νέους

εμου

ακούοντες.

έμβάλλουσιν

νέους

ε ι ς τέχνας.

Οι

σοφισταί

διδάσκουσιν.

έμβάλλουσιν

ε ι ς τέχνας,

άστρονομίαν

διδάσκοντες.

ó άνθρωπος

τά αγαθά.

€

0 άνθρωπος

τά αγαθά

πράτ-

Τειν ο ύ κ έ θ έ λ ε ι . Γιγνώσκων 6.

7. ·

ó άνθρωπος

τά αγαθά π ρ ά τ τ ε ι ν

Πολλοί

κακώς π ρ ά τ τ ο υ σ ι ν .

Πολλοί

κακώς

Μέλητος

πράττουσιν

αδικεί.

Πολλοί ούκ

ούκ ε ί σ ί ν

οντες

Μέλη το ς ρ α δ ί ω ς

ούκ έ θ έ λ ε ι .

εις

κακοί·

κακοί·

αγώνα

καθίστησι

ανθρώ­

πους. Μέλητος

αδικεί

ραδίως

εις

αγώνα

καθιστάς

ανθρώπους. 66

Esquema gramatical El participio

a)

b)

de

presente.

Verbos t e m á t i c o s :

Veri

Ν νομίζ-ων

νομίζ-ουσα

νομίζ-ον

A νομίζ-ονΤ-α

νομίζ-ουσα- ν

νομίζ-ον

G νομίζ-οντ-ος

νομιζ-ούση- ς

νομίζ-οντ-ος

Ν νομίζ-οντ-ες

νομίζ-ουσα- ι

νομίζ-ονΤ-α

Α νομίζ-οντ-ας

νομιζ-ούσα- ς

νομίζ-ονΤ-α

G νομιζ-όντ-ων

νομιζ-ουσών

νομιζ-όντ-ων

διδου-σα

διδό-ν

διδού-σα-ν

διδό-ν

G διδό-ντ-ος

δ ιδού-ση-ς

διδό-ντ-ος

Ν τιθεί-ς

τιθεί-σα

τιθέ-ν

τιθεί-σα-ν

Τιθέ-ν

G τιθέ-ντ-ος

τιθε ί-ση-ς

Τιθέ-ντ-ος

Ν ίστά-ς

ίστα-σα

ίστά-ν

ίστα-σα-ν

ίστά-ν

G ίστά-ντ-ος

ίστά-ση-ς

ίστά-ντ-ος

Ν ων

ουσα

ον

ούσα-ν

ον οντ-ος

atemáticos: Ν διδού-ς

δίδωμι

c Α διδό-νΤ-α

Τ ίθημι

en

c Α τιθέ-ντ-α

c Α ίστά-ντ-α co

O)

c Α οντ-α 'co

G

οντ-ος

>/

οΰση-ς

m

Ejercicios 1.

Completa las siguientes s e r i e s v e r b a l e s :

δ ιαφθεíρων 1·

Τρέφων

2.

γιγνώσκων

3·

διδούς

διαφθε ίροντες

διαφθε ίροντα

διαφθε ίροντας

67

4·

τιθείς

5·

σώζων

6.

ίστάς

7·

δεικνύς

ι

2. Convierte el verbo en participio, concertándolo con el sustantivo que le precede: 1·

ó παις / μ α ν θ ά ν ω

2.

oí άρχοντες / π ρ ά τ τ ω

10.

Του ιατρού / η κ ω

3·

ή στρατιά / η κ ω

11.

τ ά ς ήδονάς / δ ι α φ θ ε ί ρ ω

4·

ο σοφιστής / διδάσκω

12.

αί π ο λ ι τ ε ί α ι / δ ί δ ω μ ι

5·

ή ρητορική / σώζω

13·

Τον θάνατον / ε ι μ ί

6.

τόν τύραννον /

14·

την θεάν / έθέλω

7·

Τούς θεούς / διώκω

15·

ο ί θεοί / έχω

8.

Την γυναίκα / τίθημι

16.

Της λύπης / δ ι α φ έ ρ ω

3. 1.

2.

9-

ίστημι

Της ελευθερίας / φέρι

Subordina una oración a la otra mediante el participio:

Σωκράτης

αδικεί

/

Σωκράτης

αδικεί

ζητών

οί

θεοί

πάντα πρός

Σωκράτης τά

ζητεί

τά

ουράνια.

ουράνια.

τό φώς φ έ ρ ο υ σ ι ν

/

οί

θεοί

Την ά λ ή θ ε ι α ν

λέγουσιν. 3·

Αγαμέμνων Την

4·

άγει

την σ τ ρ α τ ι ά ν

/

Αγαμέμνων

αίρει

πόλιν.

οί πατέρες σώζουσι

5·

επί Τροίαν

άγουσι

ιούς

παίδας

εις

τόν πόλεμον

/ οί

πατέρες

την π ό λ ι ν .

ó σοφιστής

τούς

νέους

παιδεύει

/ ó σοφιστής

Την ά ρ ε τ η ν

δι68

δάσκει·

6.

πολλοί

4.

κακόν πράττουσι

1.

έθέλω

2.

τίθημι

3·

δίδωμι

4·

ακούω

5·

ιστημι

β.

τίκτω

7·

δείκνυμι

φέρουσα

φέρουσαν

ουκ ε ί σ ί

κακοί.

φέρουσαι

φέρουσας

Convierte el verbo en participio, concertándolo con el sujeto:

ή αδικία τ η ν ψυχήν ά γ ε ι 1.

ό χρόνος

την άλήθειαν

2.

τό θ ε ί ο ν

τούς

3·

αί άδικίαι

4·

οί

5·

Τα θ ε ί α

6.

πολλοί

Completa las siguientes s e r i e s v e r b a l e s :

φέρω

5.

/

χρόνοι

κακούς

τ η ν ψυχήν

άγει

κακούς

:

άγουσιν

:

άγουσιν

άγει

άγουσα...

:

άγει

τήν άλήθειαν

τούς

: ή αδικία τ η ν ψ υ χ ή ν

:

:

Construye oraciones a partir de las siguientes palabras:

1.

ή αρετή /

^ ψυχή /

2.

ο ί πατέρες

3·

οί

4-

ό θεός /

άγειν

5·

α ί ψυχαί

/

άρχοντες

/

άγειν /

εις / /

οί

ή στρατιά / οί

φεύγειν

ή σοφία παίδες /

κακοί /

άπό /

άγειν

/

/

άγειν

παρά / ό /

/ προς /

επί / ή ή

τό σώμα /

διδάσκαλος πόλις

δίκη πρός /

ό ουρανός 69

6·

ημείς / σώζειν / oí άνθρωποι / έκ / ó θάνατος

7. Introduce en el espacio en blanco la palabra entre paréntesis, poniéndola en el caso apropiado al contexto:

1.

ó σοφιστής επιχειρεί .

2.

γιγνώσκει ó άνθρωπος

3·

φημί

4·

οί " Ε λ λ η ν ε ς οίκουσι περί

5·

οί Αθηναίοι πέμπουσι τήν στρατιάν έπί

.παιδεύειν. (ó άνθρωπος) . (τά αγαθά)

ουκ είναι κακούς·

(πολλοί) . (ή θάλαττα) · (οί

πολεμ ίο ι) 6.

τό δένδρον έστί προ

7·

οί παίδες χαίρουσι

8·

παρά

9·

ó στρατιώτης καταβαίνει άπό

· (ή πηγή) άκούοντες. (έγώ)

περιπατεί ó βασιλεύς, (ό ποταμός)

Lectura Lee en voz alta y traduce:

1.

Εκείνος ó άνήρ έχει ψυχήν ά γ α θ ή ν . Εκείνος ό άνήρ αγαθός έστιν. Ό

2·

3·

e

έχων ψυχήν άγαθήν α γ α θ ό ς έστιν.

0 άνθρωπος καλώς λέγει·

Ό

άνθρωπος καλός τε καί αγαθός έστιν·

Ό

καλώς λέγων καλός τε καί α γ α θ ό ς .

Οι ν ό μ ο ι σώζουσι τήν πόλιν. Οι σώζοντες τ ή ν πόλιν είσί νόμοι.

4·

Ό

άνθρωπος ού γαμεί.

· (ό ίππος)

0

άνθρωπος ουκ έχει κακά·

Ό

μή γαμών άνθρωπος ουκ έχει κακά.

β

5·

*0 Δ ί κ η ς "Εστί

6.

7·

οφθαλμός βλέπει πάντα.

Δ ί κ η ς οφθαλμός ό βλέπων πάντα.

0

μέν δίκαιος τά δίκαια ποιεί, ό δέ άδικος τά άδικα

Ό

μέν τά δίκαια ποιών δίκαιος, ό δέ τά άδικα

Ό

δίκαιος τά δίκαια

€

πράττει.

*0 τά δίκαια πράττων δίκαιος. Α ν ά γ κ η Τ ο ν τά δίκαια πράττοντα δίκαιον.

Esquema gramatical a)

P a r t i c i p i o atributivo

( p r e c e d i d o de a r t í c u l o ) :

ó λέγων

El que h a b l a , el orador,

ó λέγων άνθρωπος

El hombre que habla.

ó άνθρωπος ó λέγων b)

Participio apositivo

(no p r e c e d i d o de a r t í c u l o ) :

ó άνθρωπος καλώς λέγων σώζει τήν πόλιν. Hablando bien el hombre s a l v a a la c i u d a d .

Ejercicios 1.

1.

T r a n s f o r m a l a s s i g u i e n t e s o r a c i o n e s s e g ú n el e j e m p l o :

oí

νόμοι σώζουσι τήν π ό λ ι ν :

oí

σώζοντες τήν πόλιν είσί νόμοι·

οί σοφισταί διδάσκουσι τήν πολιτικήν τέχνην.

άδικος

2.

oí

άρχοντες

3·

ó χρόνος

4·

ή ρητορική

5· ή α δ ι κ ί α

2.

τιθέασι

φέρει

σώζει

εκ

τό

θανάτου εις

φως. Τούς

θάνατον

ανθρώπους.

άγει.

Une las siguientes oraciones según el ejemplo: την

ó τήν ά λ ή θ ε ι α ν οί

νόμους.

πάντα προς

Τ η ν ψυχήν

ó άνθρωπος

1.

Τούς

άρχοντες

άλήθειαν λέγων

τούς

λέγει

αγαθός

νόμους

/ ó άνθρωπος

αγαθός

έστιν:

έστιν.

τιθέασιν

/

οί

άρχοντες

δίκαιοί

είσιν· 2.

ο πατήρ φ ε ύ γ ε ι

3·

οί

σοφισταί

τάς

τιμάς

διδάσκουσι

/

ó πατήρ

τήν άρετήν

αγαθός /

οί

έστιν.

σοφισταί

σοφοί

ε ίσιν. 4· 6 άνήρ

δίκαια

5· ó θ ε ό ς

πάντα

3.

πράττει ποιεί

/

ó άνήρ

ραδίως /

δίκαιος

ο θεός

έστιν.

καλός

έστιν.

Traduce al griego: 1.

S ó c r a t e s comete injusticia no creyendo en los dioses y corrompiendo a los j ó v e n e s . 2. Los s o f i s t a s , enseñando geometría, quieren educar a los hombres. 3. El que enseña la sabiduría e s un s o f i s t a . 4. Los hombres que hablan bien son j u s t o s . 5. El arte que salva a los hombres de la muerte es la retórica 6. Los que dicen siempre la verdad, son hombres j u s t o s . 7. Unas leyes son j u s t a s y salvan a la ciudad de los peligros, otras no.

72

Lectura Lee en voz alta y t r a d u c e : 1· *0 Π ρ ο μ η θ ε ύ ς άλλην

Την τής

2. Ο ι θ ε ο ί 3· Θ ε ο ί

Την Τε τ έ χ ν η ν

τάς τέχνας

θεοίς

'Επιβουλεύουσι

5·

Μουσαίος

δ'

κ α ί Την

άνθρώπω.

Τοις

άνθρώποις.

έπιβουλεύουσιν.

αύτου

είσιν.

τά αγαθά παρά θεών

διδόασιν

ού δ ί δ ω σ ι ν

παραδίδομεν

Πυριλάμπης

10. " Ά ν θ ρ ω π ο ς 11. Λ έ γ ο υ σ ί

τώ σ ώ μ α τ ι ·

άρχειν

χρήματα

9· Τω π α τ ρ ί

φύσει

τά δ έ δ ι α

ή

ταίς

φύσις. γυναιξί.

δνομα.

πολιτικόν

πού Τ ί ν ε ς

12. Ο ι ά ν θ ρ ω π ο ι 13· Τ ο υ τ ο

Ηφαίστου

Τω δήμω κ α ί ο λ ι γ α ρ χ ι κ ο ί

καί ó υιός

δίδωσι

7· Γ υ ν α ι κ ί

Τέχνη,

καί

του

δικαίοις.

6· Τ ρ ο φ η ν

8. Πάντα

δίδωσιν

διδόασι

πολεμουσι

4·

Τοις

Άθηνας

την

ζώον.

ώς τά μ ε ν πράγματα έ σ τ ι τύχην.

Την ψυχην π α ρ α δ ι δ ό α σ ι

ού π ρ έ π ε ι

φύσει,

νουν

έχοντι

άνδρί.

ταίς

ήδοναίς.

τά δέ

Esquema gramatical

o ^3

o o ta

Ν η A Την

πολιτε ία πολ ιτεCav

την

ψυχή ν

G της

πολιτείας

της

ψυχής

D τ τ)

πολιτε ία

ψυχή

ψυχή

ι

Ν αί

πολιτε ίαι

αί

ψυχαί

Α.τάς

πολ ιτείας

τάς

ψυχάς

G τών

πολ ιτειών

τών

ψυχών

D ταίς πολιτε ίαις

ταίς ψυχατς

Ν ό

άνθρωπος

τό

δώρον

c Α τόν 'co G Του

άνθρωπον

τό

δώρον

άνθρωπου

του

δώρου

άνθρώπω

Τώ

δώρω

άνθρωπο ι

τά

δώρα

Α ι ο ύ ς ανθρώπους

τά

δώρα

G ίων

ανθρώπων

Τών

δώρων

D

άνθρωποις

τοις δώρο ις

Ν ό

παί ς

Α ιόν

π α ί δα

η την

γυναίκα

πατέρα

G Χοϋ

παιδός

της

γυναικός

πατρός

DtoJ

παιδί

Τη

γυναικ ί

παίδες

ai

γυναίκες

πατέρες

Α τούς πατδας

τάς

γυναίκας

πατέρας

G τών

τών

γυναικών

πατέρων

D τώ ι

Νου

c

x o i c ,

Detalle de una crátera.

(

γυνή

Ο

τώ

πατήρ

πατρ C

ι

Ν ΟΙ

παίδων

D Τοίς παισί

ταίς γυναιξί

πατράσι

Ejercicios 1.

Concierta el adjetivo con el sustantivo:

(αγαθός) 1.

Τω θεώ

: τώ άγαθώ θεώ

(ανδρείος) τώ δούλω

2.

(ελεύθερος) τοίς άνδράσι

3.

( π ο ν η ρ ό ς ) τη

ψυχη

7·

(χαλεπός) τοις

4·

( ά θ λ ι ο ς ) τώ π α ι δ ί

8.

( κ α κ ό ς ) Ταίς

5·

( δ ε ι λ ό ς ) Trj ψ υ χ η

9·

( α ί τ ι ο ς ) τώ

6.

( θ ν η τ ό ς ) τω σ ώ μ α τ ι

10.

πολέμοις

λύπαις ίατρω

( π ο λ ι τ ι κ ό ς ) Trj

αρετή

2. C o n v i e r t e en dativo l a s s i g u i e n t e s p a l a b r a s , sin modificar s u número g r a m a t i c a l : 1·

Το

11.

δώρον •

2.

ó

3·

αί

4·

ό

5·

Το

6.

ή

7·

οι

8·

ή

9·

οι

10·

ό

3.

αί

ψυχαί

12· ή αδικία

γέρων

13.

οι

ποταμός

14-

ό

μέτρον

15-

αί

16.

ό

σοφιστής

^7.

ό

άνήρ

18.

οι

19-

ό

20.

Το

στρατιαί

λύπη θεοί γυνή πόλεμοι ιατρός

άρχοντες χρόνος άρεταί

παίδες πατήρ σώμα

T r a n s f o r m a las s i g u i e n t e s o r a c i o n e s según el e j e m p l o :

Πυριλάμπης 1.

Πλάτων

2.

Πίνδαρος

3·

Ζευς

4·

Πρωταγόρας

5·

Σωκράτης

6.

Άθηνα

πατήρ

φιλόσοφος ποιητής

θεός

έστιν

:

τώ π α τ ρ ί

έστιν. έστιν.

έστιν. σοφιστής

άνήρ

θεά

έστιν.

έστιν.

έστιν.

Πυριλάμπης

δνομα.

4. Introduce en el espacio en blanco la palabra del paréntesis, poniéndola en dativo: 1.

πρέπει άρα

2.

ού γαρ συμφέρει

3·

Την ψυχήν παραδίδοΤε

δουλεύειν·

4· 5·

(ó κακός)

ΤουΤο.

· (αί ήδοναί)

κόσμον ή σιγή φέρει· και γαρ πρέπει

6.

(οί άρχοντες)

(γυναίκες)

ταύτα ποιείν·

(σοφιστής)

άρα εχθρός έστιν ó άδικος, ο δέ δίκαιος φίλος. (θεοί)

7·

προσήκει άθλίω είναι διαφερόντως τών άλλων ανθρώπων·

8·

(ό άδικος)

λύπης ιατρός έστιν

9· 10.

λόγος,

(άνθρωποι)

τό άδικον πολέμιόν έστιν. (τό δίκαιον) συμφέρει ΤουΤο

. (ή γυνή)

5. Estudia las estructuras de las siguientes f r a s e s , fijándote especialmente en aquellas que tienen un mismo significado: 1.

TÍ έστιν αρετή; TÍ φης άρετήν

2.

ού χαλεπόν έ σ τ ι ράδιόν έ σ τ ι

είναι;

λέγειν τί έστιν α ρ ε τ ή ,

λέγειν οτι εστίν α ρ ε τ ή .

ουκ απορία λέγειν περί αρετής οτι εστίν.

3·

αΰτη εστίν ανδρός αρετή. ó αγαθός άνηρ

ικανός έστι τά της πόλεως πράττειν·

αΰτη εστίν ή ανδρός αρετή, ίκανόν είναι τά τής πόλεως πράττειν. 4·

ή αγαθή γυνή τήν οίκίαν εύ ο ι κ ε ί , και κατήκοος Του ανδρός έστιν·

αΰτη ε σ τ ί ν κατήκοον 5· ά λ λ α ι

ή γυναικός

του ανδρός

άρετή,

τήν ο ί κ ί α ν

ευ ο ί κ ε ί ν ,

και

είναι.

πάμπολλαι

άρεταί

Τοις

άνθρώποις

είσίν.

άλλη μέν π α ι δ ό ς

αρετή,

ά λ λ η δέ π ρ ε σ β υ τ έ ρ ο υ

ανδρός.

Texto Sócrates

le pregunta

a Menón

Συ δέ α υ τ ό ς ,

ΣΩΚΡΑΤΗΣ

qué es la

virtud.

ω προς θ ε ώ ν ,

Μένων,

τί

φής ά ρ ε τ ή ν

είναι;

ει

ΜΕΝΩΝ

Ά λ λ α ου χ α λ ε π ό ν ,

βούλει

ανδρός ά ρ ε τ ή ν ,

τή,

ίκανόν

είναι

μέν

φίλους

ευ π ο ι ε ι ν ,

γυναικός

άρετήν,

ευ ο ί κ ε ί ν , δρός.

οτι

πρώτον μ έ ν ,

αΰτη ε σ τ ί ν

ανδρός αρε­

Τούς

6' ε χ θ ρ ο ύ ς

ου χ α λ ε π ό ν λ έ γ ε ι ν ,

κ α ι πράΤτοντα

κακώς.

οτι

EÍ

δέ

εστίν

λέγειν

παιδός

αρετή,

Και άλλαι περί

άρετής

κ α ι πρεσβυτέρου

πάμπολλαι οτι

άρεταί

Τούς

βούλει

δ ε ι αυτήν τ ή ν

σ ώ ζ ο υ σ ά ν τ ε τά έ ν δ ο ν κ α ι κ α τ ή κ ο ο ν ο υ σ α ν

Και άλλη

απορία

ράόιον,

λέγειν,

τά τ ή ς π ό λ ε ω ς π ρ ά τ τ ε ι ν ,

δούλου η ε λ ε υ θ έ ρ ο υ . ουκ

ω Σώκρατες,

οίκίαν

του α ν ­ ανδρός,

είσιν,

ώστε

εστίν. PLATÓN, Menón 71 d-72 a.

Estudio del vocabulario 1.

Familias de palabras:

1.

ά γ ω : ó άγων

2.

ή ανάγκη: α ν α γ κ α ί ο ς

3.

ή ά ρ χ ή : άρχω, ο άρχων,

4·

ό δήμος:

ό

δημιουργός

ολιγαρχικός

5·

διαφέρει:

6.

δίδωμι:

7·

ο δούλος:

8.

ίστημι:

9·

ή οικία:

διαφερόνΤως

παραδίδωμι δουλεύω

καθίστημι οίκω

10.

ό ουρανός:

ουράνιος

11.

ο πόλεμος:

πολεμώ,

πολέμιος

12.

πάντες:

πάμπολλοι,

παράπαν,

13·

ράδιος:

ραδίως

14·

ή στρατιά:

πάνυ

τό στράτευμα

Flautista.

2. Elige de entre l a s a l t e r n a t i v a s que s e o f r e c e n a cada aquella que tiene un significado m á s c e r c a n o a la palabra i n i c i a l : 1.

βασιλεύς:

2.

εχθρός: α ) ' ά γ ώ ν

3·

μένω:

4·

πρεσβύτερος:

5·

νους:

6.

έναντίος:

7·

ποταμός:

α)

άνεμος

8.

πολίτης:

α)

ελεύθερος

9·

στράτευμα:

α)

α)

άγγελος

άρχω

β) β)

α)

α)

11.

ε ύ : α ) κακώς

γ)

β) β)

β)

καλώς

γ)

πόλεμος

y)

γ)

εχθρός

γ) γ)

αδίκημα

γ)

τύραννος

ήλιος

δούλος

αδελφός

γ)

κόσμος

κοινός

β)

β)

γ)

άρχων

φιλόσοφος

ΰδωρ

β)

χρήμα

κατήκοος

β)

γ)

χωρώ

οφθαλμός

αίτιος

α)

υιός:

ειμί

β)

ιατρός

πολέμιος

α ) γέρων

α) λόγος

10.

β)

palabra,

γ)

σοφιστής στρατιά

παις

ραδίως

78

3.

¿ C u á l e s el significado y el origen etimológico de e s t a s palabras? cosmopolita oligarquía democracia

agonía polígamo oftalmólogo

4. ó

Di algunas palabras derivadas etimológicamente de:

δήμος, ó κ ό σ μ ο ς ,

πρώτος

5. En cada uno de los s i g u i e n t e s grupos de palabras hay t r e s que están relacionadas entre s í por s u significado. Subraya la palabra que tiene menos relación con las d e m á s . 1.

στρατιά,

2.

τύχη,

3·

απορία,

4-

διαφθείρω,

5·

πρεσβύτερος,

6.

πολέμιος,

εχθρός,

7·

προσήκει,

συμφέρει,

8·

εύ,

9·

δήμος,

υιός,

10·

ηδονή,

χαίρω,

6.

όνομα,

σιγή,

άγων,

λόγος,

ακούω

ευδαιμονία,

ελευθερία,

εύδαιμονώ,

καλώς,

γέρων,

αρετή,

εχθρός

αδικώ,

δήμος,

αλήθεια

πολεμώ

παλαιός

έναντίος, χαίρει,

φίλος πρέπει

κακός

αδελφός, καλός,

παις λύπη

E c u a c i o n e s de palabras: : πόλεμος

1·

άγων

2·

τύραννος

3.

φίλος

4·

θεός

:

:

/

εχθρός

άρχω /

εχθρός

: κόσμος

/ /

:

διδάσκαλος σιγή

:

άνθρωπος

:

:

5· π ρ ε σ β ύ τ ε ρ ο ς 6. τ ύ χ η

:

ηδονή

7·

ανάγκη :

κακώς

11.

ζητώ

12.

σοφός

αίρω

: :

/

/

/

άγων

:

ράδιος

:

/

ευ

:

: :

βασιλεύς

έθέλω

δεινός

στράτευμα

οφθαλμός

άμαθία

: καλώς

/

υιός

: πολεμώ / :

9· απορία

/

χαίρω /

8. σ τ ρ α τ ι ά

10·

: παλαιός

:

: :

7. A partir de las palabras c o n o c i d a s , deduce el significado de e s t a s otras e m p a r e n t a d a s e t i m o l ó g i c a m e n t e con e l l a s :

1. αίρω

-

ή

αίρησις

2.

αισχρός

-

ή αισχύνη,

3·

ακούω -

ή

άκοή

4·

ή ανάγκη - αναγκάζω

.

η απορία

-

αίσχύνω

απορώ

6· ό β α σ ι λ ε ύ ς

-

βασιλεύω

ο γέρων -

ή

γερουσία

8. ό. γ ε ω ρ γ ό ς

-

γεωργώ,

9· τό γ ρ ά μ μ α

-

γραμματικός,

7·

10.

τό ε π ι τ ή δ ε υ μ α

11.

ό πλούτος

12.

τό σ τ ρ ά τ ε υ μ α

13·

φημί

14·

ό φίλος

-

-

-

γεωργία

έπιτηδεύω

πλουτώ -

ή φήμη -

ή

φιλία

στρατεύω

ή

γραμματική

Vocabulario 6

άγων ώνος ( ó ) αίρω ανάγκη ης ( ή ) απορία ας ( ή )

combate, juicio cojo, conquisto necesidad dificultad

άρχω βούλει

gobierno, comienzo quieres

γαμώ

κίιτήκοος ov κόσμος ου ( ó ) ο ι κ ί α ας ( ή ) ο ίκω ο λ ι γ α ρ χ ι κ ό ς ή όν

obediente adorno, orden, universo casa administro

ο υ ρ ά ν ι ο ς α ον

oligárquico celestial

me caso

οφθαλμός ου

ojo

πάμπολλοι τιαραδίδωμι

διαφερόντως

pueblo por, por causa de especialmente, sobre

δουλεύω

soy esclavo

ε ι εμβάλλω

si lanzo

πρέπει π ρ ε σ β ύ τ ε ρ ο ς α ον

conviene anciano

ένδον

dentro conspiro bien

προσήκει

conviene

πρώτον ρ ά δ ι ο ς α ον

en primer lugar fácil

δήμος ου

(ό)

διά

έπιβουλεύω ευ ε χ θ ρ ό ς ά όν ζητώ

η ί κ α ν ό ς ή όν καθίστημι κακώς καλώς

enemigo investigo, busco o suficiente pongo, establezco mal bien

t o c

(ο)

muchísimos entrego, confío enemigo

π ο λ έ μ ι ο ς α ον

* ° πολεμώ

σ ι γ ή ής

guerreo

(ή)

σ τ ρ ά τ ε υ μ α ατοζ συμφέρει τύχη ης ( ή ) υ ι ό ς ου χαίρω ωστε

(ό)

silencio ( τ ό ) ejército conviene suerte hijo me alegro de forma que

81

7.

EL I M P E R F E C T O . EL R E L A T I V O

Lectura Lee en voz alta y traduce: 1.

Τ ό τ ε μοι ó α δ ε λ φ ό ς λέγει οτι ήκει Π ρ ω τ α γ ό ρ α ς . Τ ό τ ε μοι ό α δ ε λ φ ό ς έλεγε οτι ήκει Π ρ ω τ α γ ό ρ α ς .

2.

€

0 Π ρ ο μ η θ ε ύ ς κλέπτει Ηφαίστου και ' Α θ ή ν α ς Την σοφίαν. Ό

3·

Προμηθεύς

έκλεπτε Ηφαίστου καί ' Α θ ή ν α ς τήν σοφίαν.

Ο ι άνθρωποι τήν περί τόν βίον σοφίαν έχουσιν. Οι άνθρωποι τήν περί τόν βίον σοφίαν είχον.

4·

Ζεύς Ζεύς

e

Ε ρ μ η ν πέμπει άγοντα εις ανθρώπους δίκην.

Έ ρ μ η ν έπεμπε άγοντα ε ι ς

ανθρώπους δίκην.

5· Ε μ ε ί ς Τούς παίδας τρέφομέν τε καί παιδεύομεν. Η μ ε ί ς Τούς πατδας έτρέφομέν Τε καί έπαιδεύομεν. 6. Τ ο ύ ς στρατιώτας παιδεύετε μουσική καί γυμναστική. Τ ο ύ ς στρατιώτας έπαιδεύετε μουσική καί γυμναστική. 7·

Ά ρ ' ούν ευ λέγεις; Αρ

8.

ουν ευ έλεγες;

Πασαν ύμτν τήν άλήθειαν λέγω. Πασαν ύμτν τήν άλήθειαν έλεγον.

9·

Εκείθεν δέ τή ύστεραία πλέουσιν οί Αθηναίοι επί Κ ύ ζ ι κ ο ν . Εκείθεν δέ τή ύστεραία έπλεον οί Αθηναίοι επί Κ ύ ζ ι κ ο ν .

Esquema gramatical El aumento

Imperfecto

verbal

έ-λεγ-ον

α) κλέπΤ-ω

έ-κλεπΤ-ον

έ-λεγ-ες

β) άρχ-ω

ηρχ-ον

έ-λεγ-ε

έθέλ-ω

ηθελ-ον

έχ-ω

είχ-ον

όνομάζ-ω

ώνόμαζ-ον

έ-λέγ-ομεν γ ) έπι-βουλεύ-ώ έ-λέγ-εΤε έ-λεγ-ον

έπ-ε-βούλευ-ον

έμ-βάλλ-ω

έν-έ-βαλλ-ον

έκ-βαίν-ω

έξ-έ-βαίν-ον

κατ-οικίζ-ω

κατ-ώκιζ-ον

Ejercicios 1.

Cambia al imperfecto los siguientes presentes:

1·

λέγει

7·

διδάσκεις

2·

κλέπτομεν

8.

πλέουσιν

3·

πέμπεις

9·

άρχετε

4·

Τρέφω

10·

εμβάλλει

5.

παιδεύουσιν

11.

έπιβουλεύετε

6.

έχετε

12·

χαίρομεν

2. Indica cuál de las dos formas corresponde al presente, y cuál imperfecto: 1·

έχετε / είχεΤε

2.

ηγομεν / άγομεν

3·

ηρχομεν / άρχομεν

4·

ονομάζετε / ώνομάζετε

5·

διεφθείρομεν /

6·

ήκούομεν / άκούομεν

διαφθείρομεν

7.

έθέλετε

8·

κατεβαίνετε

9·

μεταπέμπομεν

10·

/

ήθέλετε /

παραπλέομεν

3.

καταβαίνετε /

/

μεΤεπέμπομεν παρεπλέομεν

Cambia al imperfecto los verbos de las siguientes oraciones:

1.

πολλοί

κακώς π ρ ά τ τ ο υ σ ι ν ουκ

2.

οί

3·

Θεοδότης

4-

ού μ α ν θ ά ν ε ι ς

5-

Την μ έ ν ο ύ ν π ε ρ ί

θεοί

γιγνώσκουσι

τά ανθρώπινα

δέ α γ γ έ λ ο υ ς π έ μ π ε ι

πολιτικήν

οτι

ουκ

στρατιώται

τόν β ί ο ν

7·

Αλκιβιάδης

8.

έ ν τούτω δέ ή κ ο υ σ ι ν ο ί

10·

ó Ζεύς έν

ύμας ά γ ο υ σ ι 11.

οί

Κορίνθιοι

μύθους

λέγομεν;

σ ο φ ί α ν άνθρωπος έ χ ε ι ,

Την

δέ

διώκουσιν.

ε κ τών Κ λ α ζ ο μ ε ν ώ ν . Συρακόσιοι

εις

ΜίληΤον κ α ι

παρα

στράτευμα·

Την δ ι κ α ι ο σ ύ ν η ν

ΈρεΤρία,

Ηρακλείδη·

τούς φεύγοντας

δέ ή κ ε ι

τό

πράγματα·

έχει·

οί

λαμβάνουσι

κακοί·

πρώτον Τ ο ι ς π α ι σ ί

6.

9·

οντες

πέμπει

τοις

ε π ε ι δ ή ó δήμος έ χ ε ι τά π ρ ά γ μ α τ α , έπί

του

οί

δ*

άνθρώποις·

Την π ό λ ι ν ,

έπί

' Ισθμού α ί ε ί

οί

μέν

Φίλιππον· δή π ο τ ε

έμπόριον

έχουσιν· 12·

πασαν ύ μ τ ν τ ή ν ά λ ή θ ε ι α ν

13·

Πρωταγόραν ού γ ι γ ν ώ σ κ ε ι ς ,

14·

πολλάς

μεταβολάς ó β ί ο ς

λέγω· σοφιστήν

ημών

δ'

λαμβάνει·

ονομάζεις·

έφ'

4.

Transforma las siguientes oraciones según los modelos:

o παις άπό Της οικίας

βαίνει.

- ορώ τόν παίδα άπό της οικίας

βαίνοντα.

1.

Αγαμέμνων

2.

ο σοφιστής παρά σε ή κ ε ι .

3.

οί πολέμιοι φεύγουσιν άπό της π ό λ ε ω ς .

4·

ό άγγελος ήκει παρά Του πατρός.

5·

ό διδάσκαλος παιδεύει τούς πατδας.

εις Τροίαν

ήκει.

οί· νόμοι τήν πόλιν σ ώ ζ ο υ σ ι ν . - οί σώζοντες τήν πόλιν είσί ν ό μ ο ι . 1.

οί διδάσκαλοι τόν παίδα

2.

οί άρχοντες ιόν νδμον τιθέασιν.

3·

ή μήτηρ Τροφήν δίδωσίν.

4·

οί θεοί τήν πόλιν σ ώ ζ ο υ σ ι ν .

5·

αί γυναίκες τούς παίδας

διδάσκουσιν.

τρέφουσιν.

Lectura Lee en voz alta y traduce: 1. 2.

Κατηγορούσι τών τετρακοσίων, οτι κ α κ ο ί ήσαν. T

Hv

γάρ ποΤε χρόνος δτε θεοί μέν ή σ α ν , άνθρωποι δέ ου.

3-

Σύ ό νομοθέτης Τούς νόμους

4·

Πρωταγόρας, έφη, ή κ ε ι .

5·

"Εφαμεν δέ που πάντα τά Τοιαΰτα χρήσιμα

6.

Δεινοί καί σοφοί έγώ τε καί σύ ή μ ε ν .

έτίθεις.

είναι.

85

7·

Οι άνθρωποι

αμήχανοι

και

άτεχνοι

κατα

τούς

πρώτους

ήσαν

χρόνους. 8.

Ταύτα

9·

'Εν

δέ π ά ν τ α θ ε ό ς

έδίδου

αρχή ήν ό λ ό γ ο ς ,

Θεός ην ό λ ό γ ο ς * ζωή ή ν ,

και

τή σ κ ο τ ί α

και

ούτος

Τοις

άνθρώποις.

ο λ ό γ ο ς ήν προς τ ό ν Θ ε ό ν ,

ήν έ ν αρχή π ρ ο ς

τόν

Θεόν.

ή ζωη ήν τό φώς τών ανθρώπων* κ α ι

και

Έν

τό φώς

φαίνει.

Esquema gramatical El imperfecto

de los verbos

atemáticos:

ε-φη-ν

ε-%ίθη-ν

έ-δ ίδου-ν

ή-ν

έ-φη-ς

έ-τίθει—ς

έ—δ C δ ο υ - ς

ή-σθα

έ-φη

έ-τ ί θ ε ι

έ-δίδου

Ύ

έ-φα-μεν

έ-τ ίθε-μεν

έ-δ ίδο-με ν

η-με ν

έ-φα-τε

έ-τίθε-τε

έ-δίδο-Τε

ή-τε

έ-φα-σαν

έ-τίθε-σαν

έ-δίδο-σαν

ή-σαν

η-ν

Ejercicios 1.

Cambia al imperfecto los verbos de las siguientes oraciones:

1.

ουκ

ειμί

τό παράπαν

2.

πάνυ κ α λ ό ς

3·

Κλεινίας

4·

ό Προμηθεύς

5·

ουτε

6.

σώμα ο υ κ

και

άθεος.

αγαθός

π ό τ ε ρ ο ν σοφός τήν

γάρ ύ μ ε ι ς έστιν

έστι

έστιν

ένΤεχνον άδικοι

Χαρμίδης. η ου;

σοφίαν

άνθρωποί

ό άνθρωπος*

δίδωσιν έστε

ημείς

μέν

οτίτε

άνθρώπω. κακοί.

γάρ έ σ μ ε ν

ψυχή,

αύτώ έν

ζώον

άθάνατον.

7·

φασί

γαρ τ ή ν ψυχήν του άνθρωπου

8·

κατά τούς

9·

πολλοί

10.

χρόνους

κακόν πράττοντες

λέγουσιν

2.

πρώτους

ως ό ν ο μ ο θ έ τ η ς

θεοί

είναι μέν

ουκ ε ί σ ί τίθησι

άθάνατον.

είσιν,

άνθρωποι

δέ

ου.

κακοί.

δια

τουΤο Τούς

νόμους.

Cambia al imperfecto los siguientes presentes:

1.

είσίν

6.

δίδως

2.

τίθεμεν

7·

φημί

3·

φασίν

8.

δίδομεν

4.

εί

9·

τίθημι

5·

δεικνύασιν

φής

10.

3. Introduce la palabra entre paréntesis en el espacio en blanco, poniéndola en el caso apropiado al contexto: 1.

άνήρ δ ί κ α ι ο ς

2.

γιγνώσκετε

^ ουκ έ χ ε ι

τούτον με

3· 4·

Τούς π ο λ ί τ α ς

5·

ταύτα λ έ γ ω ,

.

έχει.

ποτέ.

(πλούτος)

(άπαντες)

(φόβος)

παιδεύει

.

(ό

νομοθέτης)

ως τό παράπαν ού ν ο μ ί ζ ε ι ς

.

(θεοί) 6.

οί

άρχοντες

7·

οί

θεοί

8.

ό λόγος

ορθώς Τ ι θ έ α σ ι ν .

σώζουσιν ιατρός

τήν π ό λ ι ν .

έστι

(οί

νόμοι)

(ημείς)

τών κ α τ ά τ ή ν ψυχήν

.

(πόνο ι ) 9·

Ζ ε ύ ς ουν

Έρμήν

πέμπει

άγοντα

εις

δίκην.

(άνθρωποι)

Cambia los verbos de las oraciones anteriores al imperfecto. Textos El mito de β

Prometeo.

0 Προμηθεύς

έκλεπτε

σοφίαν συν π υ ρ ί

Ηφαίστου

-άμήχανον

ε ί ν α ι - κ α ί οΰτω δη έ δ ί δ ο υ αοφίαν

άνθρωπος

καί

'Αθήνας

γάρ ην ά ν ε υ π υ ρ ό ς άνθρώπω.

ταύττ) ε τ χ ε ν ,

την

έντεχνον

αύτην

χρησίμην

Την μέν ουν π ε ρ ί

τ η ν δέ π ο λ ι τ ι κ η ν

τόν

ούκ ε ϊ χ ε ν

βίον #

ην

γάρ παρά τώ Δ ι ί . Οΰτω δη κ α τ ά αρχάς π ό λ ε ι ς τέχνη αύτοίς

π ρ ο ς μ έ ν Τροφην

τών θ η ρ ί ω ν π ό λ ε μ ο ν Ζεύς εις

ούν δείδων ανθρώπους

λιτικην

ούκ η σ α ν . ίκανη

Τοις άνθρώποις,

αιδώ τε κ α ί δ ί κ η ν ·

τέχνην

έχοντες

δημιουργική

βοηθός η ν , προς

ενδεής -πολεμικην

περί

Καί ή

δέ τ ό ν

γάρ Τέχνην οΰπω Έρμήν

έπεμπε

άγοντα

Οΰτω δη ο ι ά ν θ ρ ω π ο ι

κατώκιζον

είχον-

τ η ν πο-

πόλεις. PLATÓN, Protágoras 321 c-322 c.

¿Qué

es la

ΣΩΚΡΑΤΗΣ οι

belleza? Ω

Ύ

ξένε

Ηλείε,

άρ'ού

δικαιοσύντ)

δίκαιοί

είσιν

δίκαιοι; ΙΠΠΙΑΣ ΣΩ.

Ναί,

δικαιοσύντ).

Ούκουν κ α ί σ ο φ ί α ο ι

σοφοί

είσι

σοφοί

κ α ί τώ άγαθώ

π ά ν τ α τά αγαθά αγαθά; ΙΠ.

Πώς δ

ΣΩ.

^ Α ρ ' ο υ ν ού κ α ί τά κ α λ ά π ά ν τ α

9

ου; τώ καλώ έ σ τ ι

καλά;

τί

ΙΠ.

Ν α ι , τώ κ α λ ώ ·

ΣΩ.

Τί

ΙΠ·

Λέγεις

ΣΩ·

Ου μ ο ι δ ο κ ε τ ,

ΙΠ.

Καί τί

ΣΩ.

Ουδέν σ ο ι

ΙΠ.

Ο υ δ έ ν γαρ δ ι α

ΣΩ.

Άλλα

μέντοι

έστι

καλόν,

άλλ'

ΙΠ.

Μανθάνω, ω γ α θ έ .

έστι

αληθές λ έ γ ε ι ν ,

τουτο τί

τό κ α λ ό ν ;

έστι

καλόν; άλλ'

διαφέρει

οτι

τουτο

έστι

τό κ α λ ό ν ,

ώ *Ιππία.

εκείνου;

δοκετ;

δηλον οτι

οτι

έστί

καλή

Έ ρ ω τ ώ γάρ σ ε ού

τό κ α λ ό ν .

"Εστι

παρθένος

διαφέρει.

γάρ, ω Σώκρατες,

εί

δ ε ι τό

καλόν. PLATÓN, Hipias Mayor 287 c-e.

Lectura Lee en voz alta y traduce: 1.

c

O έχων ψυχήν άγαθήν αγαθός

*0 άνθρωπος ό'ς έ χ ε ι 2.

c

0 καλώς λ έ γ ω ν κ α λ ό ς

ψυχήν ά γ α θ ή ν ,

καλός

* 0 μή γαμών άνθρωπος ο ύ κ έ χ ε ι *0 άνθρωπος ο ς μή γ α μ ε τ ,

4·

αγαθός

τ ε κ α ί αγαθός

* 0 άνήρ δς καλώς λ έ γ ε ι , 3·

έσττν.

Ο ι τά ά δ ι κ α

πράττοντες

Οι άνθρωποι

οι

έστιν.

τ ε κ α ί αγαθός

έστιν.

κακά.

ούκ έ χ ε ι

άδικοί

έστιν.

κακά.

είσιν.

τά ά δ ι κ α π ρ ά τ τ ο υ σ ι ,

άδικοί

είσιν.

5·

Άρ'

είσίν

6.

Εκείνος

ον ο ί

καιρός

7·

c

8.

Ουκουν ο ί

9·

"Α λ έ γ ε ι

|

0

τίνες

άνθρωποι

θεοί

μουσικήν

φιλουσιν,

ο νυν δ ί δ ω σ ι ν , νόμοι

οί

παιδεύουσιν;

αποθνήσκει

ου δ ί δ ω σ ι ν

αΰριον·

άπαντες προστάττουσιν

ό νόμος,

νέος·

α χρή

ποιειν.

άκούετε·

Esquema gramatical El artículo

. A -cóv o>

τό

Ν δς

η

δ

Τήν

τό

Α ον

ην

δ

G οδ

Ü

οδ

D δ

?

« G του

του

D Χω

τώ

•

ι

Noí

Ν οί

αϊ

α

Α ους

«ς

S

τών

G ων

τ­ ων

ων

τοις

D οίς

ατς

οϊς

αί

τά

τάς

τά

G τών

ιών

D τοίς

τατς

. A Τούς

relativo

η

sing.

Ν6

El pronombre

•

Q.

Ejercicios 1.

Subordina una oración a la otra mediante el relativo:

1·

oí

θεοί

σ ω ζ ο υ σ ι ν ημών Τ η ν π ό λ ι ν / o í

2.

ο δίκαιος

3·

οί

τά δ ί κ α ι α

άρχοντες

πόλιν

Τούς

πράττει

/ ό δίκαιος

ν ό μ ο υ ς ορθώς τ ι θ έ α σ ι ν

άθάνατοί

αγαθός / οί

είσιν.

έστιν·

άρχοντες

Την

σωζουσιν.

4· ό άνήρ τό παράπαν ου ν ο μ ί ζ ε ι 5· ό Ζ ε ύ ς

θεοί

τήν δ ι κ α ι ο σ ύ ν η ν

πέμπει

θεούς τοίς

/ ό άνήρ ά θ ε ο ς άνθρώποις /

ό

έστιν. Ζεύς 90

6.

π α τ ή ρ πάντων

τών θεών

οί

άνδρες

Αθηναίοι

έστιν.

αγαθοί ε ί σ ι ν

/ οι

Αθηναίοι

ήσυχίαν

άγουσιν.

2. 1.

Subordina mediante el relativo la oración del participio:

έγω μ έ ν ο ύ ν ó πασαν ύ μ τ ν

Την ά λ ή θ ε ι α ν

λ έ γ ω ν τ ό ν άνδρα

σώζω· 2·

οί

άνθρωποι

νας 3·

οί

την π ε ρ ί

τόν βίον

σοφίαν

έχοντες

τάς τ έ χ -

μανθάνουσιν·

ύμείς

οί

ιούς

τών Α θ η ν α ί ω ν

ημείς

οί

Τούς σ τ ρ α τ ι ώ τ α ς

μίους

διώκομεν.

πατδας

διδάσκοντες

σοφισταί

έστε. 4·

5·

οί

στρατιώται

οί

ε π ί την π ό λ ι ν

άγοντες

άπό τ η ς π ό λ ε ω ς φ ε ύ γ ο ν τ ε ς

ιούς

πλέουσι

πολε

προς

Κύζικον. 6.

ό άνθρωπος ό δ ι κ α ί ω ς

ιόν βίον

διάγων ο ι κ ε ί

έ ν πάση

εύδαι

μον ί α . 3. En cada grupo de cuatro palabras, subraya la que no tiene el mis­ mo caso y número que las demás: 1.

εχθρός,

2.

υιός,

3·

στρατιά,

κόσμος,

φωτός,

στρατεύματος,

γυναικός,

απορία,

4· αγώνα, σ κ ο τ ί α ,

5·

νομοθέτης,

6.

ευδαίμων,

οικία,

σελήνη,

ενδεής, κόσμων,

πρεσβύτερος

επιτηδεύματος πράγματα τύχη

σιγής,

αληθής

οφθαλμών,

πόνων

7·

ησυχία,

8.

φόβος,

πόνος,

9·

τύχης,

στρατιώτης,

10.

ι κ α ν ή , αστέρα, ανάγκη έντεχνος,

άρχων, π α ρ θ έ ν ω ν ,

γέροντος

ζωής,

πηγής

εμπορίων,

δήμων Ánfora.

Textos Τ ο υ Τ ο ν δέ τ ό ν λόγον λ έ γ ε ι τών ποιητών ο ί θ ε ί ο ί

είσιν.

κ α ι Πίνδαρος κ α ι άλλοι 'Ά δέ λ έ γ ο υ σ ι ν ,

Φασί γάρ τ ή ν ψυχήν του άνθρωπου ε ί ν α ι

ταυτά

πολλοί

έστιν·

άθάνατον. PLATÓN, Menón 81 b.

Ουκουν συ φης κ α ι "Ομηρον κ α ι Τ ο ύ ς ά λ λ ο υ ς π ο ι η τ ά ς , και

Ησίοδος

άλλ'

και

ούχ ο μ ο ί ω ς ,

ΆρχΙ^λοχός

έστιν,

περί

γ ε τών αυτών

έν οτς λέγειν,

άλλα Τον μ έ ν ε υ γ ε , Τ ο ύ ς δέ χ ε ί ρ ο ν ; PLATÓN, Ιόη 532 a.

"Ωσπερ γάρ "Ομηρος λ έ γ ε ι , ó Ποσειδών κ α ι ó Π λ ο ύ τ ω ν , νον.

έν θ ε ο ί ς ,

διάγοντα και όσίως, άπιόντα ο ί κ ε ί ν και σιν,

τ ή ν αρχήν ó Ζ ε ύ ς κ α ι

επειδή παρά Του πατρός

*Ην ο υ ν νόμος δ δ ε π ε ρ ί

νυν έ σ τ ι ν

διένεμον

ανθρώπων έ π ί Κ ρ ό ν ο υ , κ α ι ά ε ί κ α ι

τών ανθρώπων τόν μ έ ν δ ι κ α ί ω ς επειδή α π ο θ ν ή σ κ ε ι ,

έ ν πάση ε υ δ α ι μ ο ν ί α

άθέως ε ι ς τό τ ή ς δ ί κ η ς

παρελάμβα-

έκτος

δεσμωτήριον,

τόν β ί ο ν

ε ι ς μακάρων κακών,

νήσους

τόν δέ αδίκως

ο δή Τάρταρον

καλου-

ίέναι. PLATÓN, Gorgias 523 a-b.

92

Esquema gramatical El verbo

Wr»;

pres. ind.

είμι

ιών

partic.

ιουσα

εϊ

ιόνια ιόντος

ιουσαν ιούσης

ειςι

ιό ν τ ι

ίούση

ί με ν

9

*

ιο ν ιόν ιόντος ίόντι

infinit.

ί τε ίασιν

Traduce al griego: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.

Prometeo robó la sabiduría de los dioses y los hombres tuvieron las artes. E s necesario educar a los niños con la música y la gimnasia. Sócrates siempre decía a los ciudadanos toda la verdad. Decíamos que en un principio los legisladores, siendo hombres sabios, establecían correctamente las l e y e s . En los primeros tiempos no había guerras, sino que todos los hombres eran amigos. E s necesario que los hombres que tienen la sabiduría eduquen a los ciudadanos. Los magistrados enviaron un mensajero llevando a los soldados todo lo necesario.

Estudio del vocabulario 1. 1·

Familias de palabras:

αληθής:

2. ή δ ί κ η :

ή

αλήθεια

δίκαιος,

3· ό δ η μ ι ο υ ρ γ ό ς : 4· ή δ ό ξ α :

δοκώ

δικαίως,

δημιουργικός

ή

δικαιοσύνη

5·

εκεί:

εκείθεν

6.

ή ζ ω ή : Το

7·

ό θάνατος:

8.

ο νόμος:

ό νομοθέτης,

9·

ή οικία:

οικώ,

10.

ού /

/

11·

ό πόλεμος:

πολεμώ,

12.

ή στρατιά:

τό σ τ ρ ά τ ε υ μ α ,

13·

ή τέχνη:

14-

χρη:

ουκ

ζώον θνητός,

ούχ:

άθάνατος

νομίζω,

ή

αστρονομία

κατοικίζω ουδέ,

άτεχνος,

τό χ ρ ή μ α ,

αποθνήσκω,

ουδείς,

πολέμιος, ό

ουδαμώς,

ουτε,

ουπω

πολεμικός στρατιώτης

έντεχνος

χρήσιμος,

χρηστός

2. A partir de las siguientes palabras, deduce el derivado griego apli­ cando el m i s m o procedimiento que en los modelos: ó φίλος

:

ό πόλεμος ή δόξα

ή ανάγκη

:

ό ουρανός

:

ό πόλεμος

:

:

ό γεωργός ευδαίμων άδικος

φιλώ

: :

:

ό θεός

:

ή δίκη

:

ό άνηρ

:

:

αναγκαίος

3. Elige de entre las alternativas que s e ofrecen a cada palabra, aque­ lla que tiene un significado más cercano a la palabra i n i c i a l : 1.

ζωή: α)

φώς

2.

θηρίον:

α)

3·

καλώ:

'4· 5·

α)

λαμβάνω: μάκαρ:

α)

β)

βίος

θνητός

β)

ονομάζω α)

έχω

γ)

β) β)

χρήσιμος

ζώον

ζώον

γ)

λέγω γ ) φέρω β) '

γ)

άθλιος

σώμα έλληνίζω

αίρω γ) '

ευδαίμων

94

6· ο ρ ώ : α ) ακούω 7.

πολεμικός:

8·

πόνος

9·

προστάττω:

β ) βλέπω

α) εχθρός

: α) έργον

α) έπιβουλεύω

φαίνω: α) δείκνυμι

11·

χ ρ ή : α ) ανάγκη

φημί

β) φίλος

β ) χρήμα

10·

4.

γ)

γ)

γ)

πονηρός

άνάπαυσις

β) κελεύω

β ) πέμπω

β ) τύχη

γ)

γ)

γ)

επιχειρώ

χαίρο)

σιγή

¿Cuál e s el significado y el origen etimológico de estas palabras? Peloponeso cleptomanía teriomorfo esporádico

Partenón xenofobia polémica biología

5. En cada uno de los siguientes grupos de palabras hay tres que están relacionadas entre s í por su significado. Subraya la palabra que tiene menos relación con las demás. 1·

στρατιά,

2.

οφθαλμός,

3·

ζώον,

6. η σ υ χ ί α ,

άνήρ,

πλέω,

7·

ήλιος,

8.

χρήσιμος,

νήσος,

πόνος,

άγων

ζωή

φόβος,

ζώον

γυνή,

πηγή

θάλαττα, γη,

χρηστός,

9* σ τ ρ α τ ι ώ τ η ς , 10.

θάνατος,

ίππος,

παρθένος,

νομοθέτης,

β λ έ π ω , ο ρ ώ , ακούω

βίος,

4· θ η ρ ί ο ν , 5·

πόλεμος,

νήσος

σελήνη πονηρός,

πέμπω, π ό λ ε μ ο ς ,

πράττω,

αληθής,

έργον

αγαθός στρατιά

6.

Ecuaciones de palabras:

1. βίος : θάνατος / δικαιοσύνη : 2. θηρίον : ζωον / μάκαρ : 3· καλώ : ονομάζω / ορώ : 4· ϊππος : θηρίον / παρθένος : 5· πλέω : θάλαττα / βαίνω : 6. προστάττω : κελεύω / φαίνω : 7· έργον : πόνος / σελήνη : • αυριον : νυν / ανευ : 9· άτεχνος : έντεχνος / βαίνω : 10. δεσμωτήριον : ζημία / καλώ : 1 1 · δείδω : φόβος / πολεμώ : 12· εκτός : ένδον / χαλεπός :

Vocabulario 7

αδίκως αιδώς (ή) αληθής ές αμήχανος ον άνευ άπειμι αποθνήσκω άτεχνος ον αυριον βαίνω βίος ου (ό) βοηθός όν

injustamente respeto verdadero sin recursos, imposible sin me voy muero sin artes mañana camino vida defensor

γυμναστική ής (ή) gimnasia temo δε ίδω δεσμωτήριον ου (τό) cárcel δημιουργικός ή ó ν artesanal paso διάγω reparto διανέμω justamente δικαίως δικαιοσύνη ης (ή) justicia parezco, creo δοκώ desde allí εκείθεν fuera de εκτός mercado έμπόριον ου (τό) 96

οτε ουπω παραλαμβάνω παρθένος ου ( ή ) π ο λ ε μ ι κ ό ς ή όν πόνος ου ( ό ) πότερον - ή

καλω

en insuficiente artístico cuando, después . de que pregunto vida tranquilidad llamo

κατηγορώ κατο ι κ ί ζ ω κλέπτω

acuso fundo robo

πως σ ε λ ή ν η ης

λαμβάνω

cojo bienaventurado no mito, leyenda

>

εν ενδεής ές έ ν τ ε χ ν ο ς ον έπειδή ερωτώ

M

ζωή ής ( ή ) η σ υ χ ί α ας ( ή )

μάκαρ αρος μή μύθος ου

(ό)

ναί ν ο μ ο θ έ τ η ς ου

προστάττω

σ κ ο τ ί α ας σποράδην

(ή) (ή)

σύν ταύΤτ) τετρακόσιοι

cuando todavía no heredo, recibo virgen bélico trabajo, fatiga ¿ ( s i ) . . . o...? ordeno ¿cómo? luna oscuridad aquí y allá con de esa forma cuatrocientos

sí legislador

Το ι ο υ Τ ο ς ύστεραία

ξ έ ν ο ς η ον δδε ηδε τόδε

extranjero éste

φαίνω φόβος ου

ορώ

veo

χείρον

peor

quien, que piadosamente cualquiera que

χρή χ ρ ή σ ι μ ο ς η ον ώσπερ

es necesario útil como

V

t/

(ό)

υ

ος η ο όσίως δστις ήτις

οτι

Acteón despedazado por sus

(ό)

perros.

tal al (día) siguiente muestro, brillo miedo

8. PRONOMBRES DEMOSTRATIVOS, INTERROGATIVOS, INDEFINIDOS Y PERSONALES. VERBOS CONTRACTOS Lectura Lee en voz alta y traduce: 1.

Την Έλλάδα π α ι δ ε ύ ε ι

ουτος

2.

Ανδρείοι μ έ ν πάντες

οδτοί

3·

ΑυΤη μ έ ν έ σ τ ι ν

4·

Γιγνώσκετε

5·

Ταύτην

6.

Έ γ ω γάρ δ ι α σ ο φ ί α ν

7·

Ταύτα

8.

Το μ ε τ ά

άνθρωπίνη

τουτον

Την φύσιν

λέγω,

ό

ποιητής.

είσιν.

δίκη.

άπαντες. ό τύραννος Τουτο

έχει.

τό δνομα έ χ ω .

ως τ ό π α ρ ά π α ν ο υ ν ο μ ί ζ ε ι ς

Τούτο

όμολογειν

άναγκατον

θεούς.

τών αγαθών α ί τ ί α ν

Ψυχήν. 9· Τ ο ύ τ ο υ

αγαθοί δ ι δ ά σ κ α λ ο ι

10.

"Ηδε ή γη έ τ ι κ τ ε

11.

β

12.

Κ α ί μην τήν ε ί ρ ή ν η ν

I

Ως λ έ γ ε ι

Κριτίας

Τούς

οί

πολλοί.

ημετέρους

δ δ ε , σύ ει

προγόνους.

σώφρων

γ* εκείνος

λύει,

ίκανώς. ούχ ή

πόλις.

Esquema gramatical Demostrativos: Ν ούτος

ese,

este aquel. f

αυΤη

ΤουΤο

ό'δε

ήδε

Τόδε

σ> Α Τούτον

Ταύτην

Τουτο

τόνδε

τήνδε

τόδε

'co G τούτου

ταύτης

Τούτου

Τούδε

τήσδε

Τούδε

D τούτω

ταύτη

Τούτω

τώδε

Τήδε

τώδε

Ν ουτοι

αύται

Ταύτα

ο ί δε

αίδε

τάδε

• Α τούτους

Ταύτας

ταύτα

τούσδε

τάσδε

Χάδε

G τούτων

Τούτων

Τούτων

τώνδε

τώνδε

-ίώνδε

D τούτοις

ταύταις

Τούτο ις

Τοίσδε

ταίσδε

τοίσδε

ι

είναι

Ν εκείνος

έκε ίνη

εκείνο

A εκείνον

έκε ίνην

εκείνο

έκε ίνης

έκε ίνου

έκε ίνη

έκε ίνω

c G έκε íνου '55 D έκε ίνω

1

|

Ν εκείνο ι

έκείναι

εκείνα

Α έκε ίνους

έκε ίνας

εκείνα

έκε ίνων

έκε ίνων

έκε ίναις

έκείνοις

"α. G έκε ίνων D έκε ίνο ις

Ejercicios 1.

Cambia al número opuesto los siguientes grupos de palabras:

1.

ούτος ó άνήρ

8·

εκείνοι

2.

αύτη πόλις

9·

Τούς νόμους

3·

τούτον ποιητήν

10.

Ταύτης τής σοφίας

4·

ταύτην τήν νήσον

11.

ηδε ή παρθένος

5·

Τούτων τών λόγων

12.

Τούδε του

6.

μετά Τούτο

13.

εκείνων τών θεών

7·

αύται ψ υ χ α ί

14·

αί άρεταί αύται

2.

διδάσκαλοι Τούτους

κόσμου

Cambia al imperfecto los verbos de las siguientes oraciones:

1.

θείος

άνήρ ο ύ τ ο ς

2.

τίς έστιν αύτη ή σοφία;

3·

διόπερ τόν νόμον τούτον ή πόλις

4·

Τούτον τόν λόγον λέγουσι πολλοί τών π ο ι η τ ώ ν .

έστιν·

γράφει.

5· ορθώς πάντα ταύτα λέγει ό νόμος. 6.

δια ταύτα παρά σέ ή κ ω .

7·

ή γη ηδε ούχ ήμετέρη

8.

καί Τούτου θάνατος ή ζημία

εστί. εστίν.

3. Introduce la forma correcta del demostrativo «ese» en los espacios en blanco: 1·

έγώ

τό δ ν ο μ α

2.

τέχνη σώζει

3·

οί

νόμοι

4·

α δέ λ έ γ ο υ σ ι ν

5·

οί

θεοί

6·

οί

άρχοντες

7.

οί

άνδρες

οί

έχω· έκ

θανάτου

τούς

προστάττουσιν

α χρή

ποιηταί,

σώζουσι

ποιειν.

έστιν· τήν

τούς τήν

ανθρώπους·

πόλιν·

νόμους

σοφίαν

τιθέασιν.

έχοντες

τάς τ έ χ ν α ς

μανθά-

νουσιν· 8·

οί

πολέμιοι

εφευγον

9·

ó πατήρ π α ι δ ε ύ ε ι

άπό

της τούς

πόλεως.

πατδας.

Lectura Lee en voz alta y traduce: 1.

Τίς

2.

Τίνες

3·

Τί

ουν ο νόμος

4·

Τί

φης ε ί ν α ι

5·

Ου γάρ θ έ λ ω σ ε

6.

"Εστιν

7·

*Ηδοναί

8.

Άδικουσί

τίνες

9·

"Ανθρωπος

τις

10.

έστιν,

~Αρ'

ó θ ε ό ς ού θ έ λ ε ι

είσίν

οί

είσίν

μανθάνειν.

φίλοι; κελεύει;

σωφροσύνην; μανθάνειν,

δέ ο Λ ύ σ ι ς τινές

σε

νέος

είσιν τήν

είχεν

τίνες

αί

τί

δή

θεός.

τις. μέν

άγαθαί,

αί

δέ

κακαί.

πόλιν. ίππον και

άνθρωποι

δνον.

οίτινες

μουσικήν

παιδεύουσιν;

Esquema gramatical Interrogativo Ν σ> A *5 G D

Indefinido τί τί

τις τινά

τι τι

τ ί νος τίνι

τινός ΤlV ί

τ ινός

Ν Τίνες

τίνα

τινές

τινά

. Α τίνας

τίνα

τ L νάς

Τινά

τίνων

Τ ινών

Τ ινών

τίσι(ν)

τισί(ν)

τισί(ν)

τίς τίνα τίνος τίνι

°~ G τίνων D τίσι(ν)

τιν C

Lectura Lee en voz alta y traduce: 1.

Δεινοί

κ α ί σοφοί έγώ Τ ε κ α ί σύ ήμεν.

2.

Αγαθοί γέ έ σ μ ε ν καί η μ ε ί ς .

3·

Σοφός γαρ σύ ε τ , ώ Ν ι κ ί α .

4·

Ύμείς γαρ θεαί έ σ Τ ε .

5·

Τ ί έγώ σε α δ ι κ ώ ή σύ έμέ;

6.

Δευρο παρ* έ μ έ π έ μ π ε τ ε

7·

Φησί γάρ με π ο ι η τ ή ν

8.

Φ ί λ ι π π ο ς ού μόνον ύ μ α ς ,

9·

Φ ί λ ο ς γάρ μοι Γ ο ρ γ ί α ς .

έπιστολήν.

είναι

θεών.

άλλα κ α ί Τ ο ύ ς ά λ λ ο υ ς

10.

Δοκετ ούν σ ο ι ό γ ρ α μ μ α τ ι σ τ ή ς ύμας Τ ο ύ ς π α ί δ α ς

11.

Ά γ α θ ώ σοι π ρ ο σ ή κ ε ι

12.

Συμφέρει

13·

Πασαν ύ μ ί ν τήν ά λ ή θ ε ι α ν

έγω έ λ ε γ ο ν .

14·

Δοκεις

λέγειν.

Τούτο

είναι.

ύμτν.

μοι τήν ά λ ή θ ε ι α ν

αδικεί.

δίδασκε

15·

Έμοί

δέ δοκουσιν ο δ τ ο ι ού τά δ ί κ α ι α

16.

Πολλά γάρ ημών έκαστος

17·

θύ τά αύτά σύ τ '

πράττειν.

πράττει.

έμου κ α τ η γ ο ρ ε ί ς

καί

έγω σου.

Esquema gramatical Pronombres

personales

σύ

Ν εγώ d) A έμέ /

σέ /

με

«o G έμου / μου ϋέμοί

\

«yo» y «tú»

/

μοι

σε

σου /

σου

σοί /

σοι

Νημεις

υμε ι ς

Αημ5ς

ύμας

°- ΰημών

υμών

ϋήμί ν

ύμίν

Flautista.

Ejercicios

1.

Cambia al imperfecto los verbos de las siguientes oraciones:

1·

ω Άδείμαντε,

ούκ έσμέν π ο ι η τ α ί

2.

π έ μ π ε ι ς ούν α ύ θ ι ς παρ*

3·

ό ποιητής

4·

φημί γάρ σε ε ί ν α ι

5·

τότε μοι ό

6.

καί

έμέ ι ό ν

ταυτα δ ι δ ά σ κ ε ι

ιούς

εγώ τε καί

σύ.

Άρχέδημον. πατδας.

σοφόν.

αδελφός

λέγει

έγω τότε κελεύω σοί

οτι

ηκει

διδόναι

Πρωταγόρας.

τά ά ρ ι σ τ ε ί α

ιούς

στρατη-

γούς. 7·

πολλάς μεταβολάς ό β ί ο ς ημών

λαμβάνει.

2. Cambia al número opuesto los pronombres personales de las siguientes oraciones: 102 1.

σύ ¿ νομοθέτης ι ο ύ ς

νόμους

έτίθεις.

2. ύ μ ε ι ς

γαρ ο β τ '

3.

τι

σε α δ ι κ ε ί

4·

πως ουκ

άδικοι

άνθρωπου έ σ τ ε ,

κακοί.

Πρωταγόρας;

αδικεί

ο τοιουτος

5· ταύτα ούν πάντα έ δ ί δ α σ κ έ

άνθρωπος κ α ι

7·

και

μοι

8.

καλώς μέν έ μ ο ι γ ε

9·

παραδίδωμι

σοι

είναι;

θ ε ό ς ό άνηρ ουδαμώς δοκεί

ύ μ ί ν Τον

ύμας;

με.

6. τά αγαθά ου κ α ι καλά δ ο κ ε ί δοκεί

ουΧε

Σωκράτης

είναι.

λέγειν·

λόγον·

Texto €

και

Ορας,

ω Καλλίκλεις,

ώς ,ού τά αυτά σύ τ '

έγω σ ο υ ; σύ μέν γάρ έ μ έ

σου τό ε ν α ν τ ί ο ν ,

οτι

φτ)ς α ε ί

ουδέποτε

έμου

κατηγορείς

τά αυτά λ έ γ ε ι ν .

τά αυτά λ έ γ ε ι ς

περί

Έ γ ω δέ

Των

αυτών·

PLATÓN, Gorgias

491 b.

Ejercicios 1. nitivo:

Transforma

las completivas

1· έ λ έ γ ε τ ε

οτι

Πρωταγόρας

2· λ έ γ ο μ ε ν

οτι

οί

3· ο π ο ι η τ ή ς

λέγει

οτι

4·

λέγουσιν

5·

λέγω ώς ο φιλόσοφος

6. λ έ γ ε ι ς 7·

λέγει

οτι

σοφισταί

οτι οτι

οί

ό σοφιστής

con c o n j u n c i ó n en o r a c i o n e s de infi-

ήκει. διδάσκουσι άνθρωποι παρά σε

άνδρας.

άτεχνοί

σοφοί

εύ

είσιν·

είσιν·

ήκει·

τό παράπαν ού ν ο μ ί ζ ε ι

ή γυνη Τ η ν ο ί κ ί α ν Αθηναίοι

Τούς

οικεί·

θεούς·

2. Introduce la forma correcta del adjetivo «todo» en los espacios en blanco:

1· δει 2.

Συρακοσίους

κατ' αρχάς

οί άνθρωποι οίκουσι σποράδην.

3· επιχειρώ παιδεύειν 4·

ελευθέρους είναι·

ανθρώπους·

τήν άλήθειαν ύμίν λέγω.

5· έφαμεν

τά τοιαύτα χρήσιμα είναι·

6.

οί νόμοι προστάττουσι

7·

οί δίκαιοι οίκουσιν εν

3.

α χρή ποιείν. ευδαιμονία.

Subordina una oración a la otra mediante el participio:

1. o Π ρ ο μ η θ ε ύ ς έκλεπτε

Ηφαίστου και ' Α θ ή ν α ς τήν σοφίαν /

ό Π ρ ο μ η θ ε ύ ς αυτήν έδίδου άνθρώπω. 2.

Ζ ε ύ ς δείδει περί τοίς άνθρώποις / Ζ ε ύ ς έπεμπε ' Ξ ρ μ ή ν τοις άνθρωποις.

3· Ζ ε ύ ς

Έ ρ μ ή ν έπεμπε / Έ ρ μ η ς άγει εις ανθρώπους δίκην.

4· οί άνθρωποι καλώς τόν βίον διάγουσιν / οί άνθρωποι οίκου­ σιν εν πάστ) ευδαιμονία. 5· οί στρατηγοί πέμπουσιν άγγελον / ό άγγελος έχει έπισΤολήν

Lectura Lee en voz alta y traduce:

1.

Ημείς " Ε λ λ η ν ε ς ,

2.

Ουκουν οί άρχοντες έπιχειροΰντες νόμους τιθέναι τούς μέν

ού βάρβαροι οίκουμεν τήν πόλιν.

ορθώς τιθέασιν, τούς δέ τινας ουκ ορθώς; 3-

Έπιχειρουμεν τήν άλήθειαν λέγειν. 104

4· Μίνως γάρ δη Τ ο ύ ς ο ί κ ο ϋ ν τ α ς

5· *ομολογουμεν 6·

Ούκ ά ρ τ ί ω ς

άλλως

Τούς φιλοσόφους

ώμολογουμεν

7· Ο ι " Ε λ λ η ν ε ς

την Ά τ τ ι κ η ν άχρηστους

νομοθέτας

καταλαμβάνει·

ταίς

8· Τ α υ τ α κ α ί ά ρ τ ι

υπό τ ο ί ς

βαρβάροις

έγω έ π ε χ ε ί ρ ο υ ν

9· Οΰτω δη κ α τ ' α ρ χ ά ς ά ν θ ρ ω π ο ι

είναι.

είναι;

π ο λ λ ά ο ν ό μ α τ α παρά Των βαρβάρων

τε κ α ί ο ι

πόλεσιν

λαμβάνουσιν,

οίκουντες.

λέγειν·

ωκουν σ π ο ρ ά δ η ν ,

πόλεις

δέ ούκ

ησαν.

10· *0ρας ο υ ν , έ φ η , οτι κ α ί σύ 'Έρωτα ού θ ε ό ν 11·

Όρας, ω ΜέληΤε,

12·

Δ ε ι τά κ α λ ά κ α ί τά δ ί κ α ι α

13· Δ ι ό δη έ γ ω γ έ

φημι

οτι

σιγάς

χρήναι

κ α ί ούκ έ χ ε ι ς πάντα

άνδρα

π ά ν τ α άνδρα

νομίζεις; λέγειν;

τιμαν· ι ό ν "Ερωτα

τιμαν·

Esquema gramatical

presente

imperfecto

presente

οικώ

ώκουν

τιμώ

οίκ εις

ωκεις

τιμας

έτίμας

οικεί

ωκει

τιμα

έτίμα

οίκουμεν

ωκουμεν

τιμώμεν

έτιμώμεν

οίκεττε

ώκείτε

τιματε

έτιματε

οίκουσι(ν)ωκουν

τιμώσι(ν)

έτίμων

infinit.

¡nfinit.

(έω)

ι

οίκειν

imperfecto

(άω)

έτίμων

τιμαν

partic. pres.

partic. pres.

mase,

οίκών/οίκοϋντος

mase,

τιμών/υιμόάντος

fem.

οίκουσα/οίκούσης

fem.

τιμωσα/τιμώσης

neutro

oικουν/οίκούντος

neutro

τιμΰν/τιμΰντος 105

Ejercicios 1.

C a m b i a al número opuesto las s i g u i e n t e s f o r m a s v e r b a l e s :

1.

επιχεupeΓς

11.

έπιχειρουσι

2.

o ίκώ

12.

Χιμά

3. ομολογεί

13. φιλώ

4.

όρας

14.

άδ ικεττε

5.

τιμάτε

15-

ορώ

6.

φιλεττε

16.

πόλεμετ

7.

ποιουσι

17.

όμολογοϋμεν

8.

πολεμεττε

18.

ερωτάτε

9.

έρωτώσι

19.

σίγα

οικουμεν

20.

κατηγορείτε

10.

2. oí

C o n v i e r t e e s t a s o r a c i o n e s en p a r t i c i p i o :

παίόες

φιλοϋσι

ιούς

άνδρας:

oí

παίδες

φιλουντες

ιούς

άνδρας... 1.

ό παΤηρ

2.

Φίλιππος τ ο ύ ς

3· θ ε ο ί

φιλετ

πάντα

σε: Αθηναίους

ποιουσι τά δ ί κ α ι α

αδικεί:

ραδίως:

4·

ό δίκαιος

ποιεί:

5·

οί

άνθρωποι

6.

οί

Αθηναίοι κατηγορουσι

ου γ α μ ο υ σ ι ν

άεί: τών

Τετρακοσίων:

106

3.

C a m b i a al número opuesto los s u j e t o s de las s i g u i e n t e s o r a c i o n e s :

1.

έγω ο μ ο λ ο γ ώ σ ο φ ι σ τ ή ς

2.

επιχειρώ

τήν

άλήθειαν

3· παρά Π ρ ω τ α γ ό ρ α ν

4 · "Ελληνες

5·

κατά

τινες

νόμους

6. ο μ ο λ ο γ ε ί τ ε

είναι·

νυν

λέγειν.

επιχειρείς

οίκουσιν

υπό

αρίστους

τους

Τούτους

Τους

ίέναι.

τοις

βαρβάροις.

οικώ.

φιλοσόφους

άχρηστους

είναι

τη

πόλε ι. 7·

όρας ό τ ι

8.

ομολογουμεν

9·

τί

10.

δει

σιγάς

πάντα χρηναι

καί

πώς τ ο ύ τ ο

ουκ

δίκαια

τά

πάντα

έχεις

τιμαν·

άνδρα

τά δ ί κ α ι α

καί

καλά

λέγειν;

έρωτας;

4.

C a m b i a al plural los dativos de las s i g u i e n t e s o r a c i o n e s :

1.

oí

ολιγαρχικοί

2·

ιούς

3·

τήν

4·

έκείνω

5·

πασαν

6. κ α ί 7·

1.

πατδας τέχνην

έπιβουλεύουσι

παραδίδομεν διδόασι

τώ ά ν δ ρ ί τήν

μοι

διδόασι

τιμαν·

τά

τώδε

τώ

τη

τώ δ ή μ ω · γυναικί·

πατρί.

πολεμουσιν.

άλήθειαν

δοκετ

ταύτη

τώδε

σοι

ό θεός

άριστεία

λέγω.

δίκαιος

είναι.

τώ σ τ ρ α τ η γ ώ .

5.

Introduce en el espacio en blanco la preposición adecuada:

oí

άνθρωποι

τήν

ιόν

βίον

σοφίαν

έχουσιν·

(επί/περί/

έκ) 107

2.

εκείθεν πλέουσιν oí

3-

οί πολέμιοι φεύγουσιν

4· τό φώς 5·

Κύζικον.

Αθηναίοι

της πόλεως,

τή σκοτία φαίνει,

(άπό/έπί/ύπό)

(έκ/έν/σύν)

Τούς πρώτους χρόνους άνθρωποι ουκ ήσαν.

6. ό λόγος ι α τ ρ ό ς

έστι

τών

(επί/εν/εκ)

(έκ/έν/κατά)

τήν ψυχήν πόνων, (περί/έκ/

κατά) 7·

Ζεύς

Έ ρ μ ή ν έπεμπε άγοντα

κην.

(περ ί/έκ/ε ίς)

8.

α ρ χ ά ς πόλεις ουκ ήσαν.

9·

Πρωταγόραν

ανθρώπους αιδώ Τε καί δ ι -

(έν/έκ/κατά)

νυν ε π ι χ ε ι ρ ε ί ς

ίέναι.

(παρά/άπό/είς)

Textos Καί

γάρ οί σοφισταί, τά άλλα σοφοί

οντες,

Τουτο

άτοπον

πράγμα πράττουσιν* φάσκοντες γάρ άρετής διδάσκαλοι είναι πολλάκις κατηγορουσι τών μαθητών ως άδικουσι σφας, τούς τε μισθούς άποστερουντες καί άλλην χάριν ουκ αποδίδοντες. PLATÓN, Gorgias 519 c.

Α ν θ ρ ώ π ω ν έκαστος δύο πήρας φ έ ρ ε ι , δέ όπισθεν. Γ έ μ ε ι άλλοτρίων γ έ μ ε ι ,

τήν μεν έμπροσθεν, τήν

δέ κακών έκατέρα. Ά λ λ ' ή μέν έμπροσθεν ή δ' όπισθεν τών αύτου φέροντος. Κ α ί δ ι α

Τούτο οί άνθρωποι τά μέν εξ αυτών κακά ούχ όρώσιν, τά δέ αλλότρια πάνυ ακριβώς. ESOPO.

108

Κλέπται

έν τ ι ν ι

λον

αυτόν θ ύ ε ι ν ,

γάρ

Τοις

Οι

11

άλεκτρυόνα

ó άλεκτρυών

άνθρώποις

δέ έ φ α σ α ν

νους

οικία

ειμί,

άλλα

γάρ έ γ ε ί ρ ω ν ,

έλεγε*

νυκτός

διά τούτο

κλέπτειν

έλάμβανον. "απολύετε

αυτούς

σε μάλλον

έπί

Έπεί έμέ·

τά έ ρ γ α

ημείς

δέ

έμελ-

χρήσιμος έγείρων".

θύομεν

εκεί­

ήμας ουκ έ α ς " . ESOPO.

Traduce al griego: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.

Ahora e s necesario decir que nuestra ciudad e s c r i b e e s a s l e y e s . Digo todo e s o , porque é s t a e s la naturaleza del tirano. E s o s son los nombres que tienen los poetas. Esto e s lo que decían los filósofos entonces. Cuando quieres aprender las a r t e s , v a s a c a s a de un m a e s t r o . ¿ T e parece que los dioses dan todas las c o s a s a los hombres? V e m o s que todos los hombres honran lo justo y lo hermoso. Hay que reconocer que no todos los filósofos son inútiles para la ciudad.

Estudio del vocabulario 1.

F a m i l i a s de palabras:

1. ά λ λ ο ς :

αλλότριος,

2·

ή αρετή:

άριστος,

3.

άρτι:

4·

γράφω:

5·

διό:

6.

έκαστος:

7·

κλέπτω:

δ·

μανθάνω: ó

άλλως τό

άριστείον

άρτίως τό γ ρ ά μ μ α ,

ó

διόπερ, διότι έκάτερος ó

κλέπτης μαθητής,

γραμματιστής

9·

ου:

ουποτε,

ουδέ,

10.

πολλοί:

πολλάκις,

11.

ή σιγή:

σιγώ

12.

ή στρατιά:

13·

σώφρων:

ή

14·

ή τιμή:

Τιμώ

15·

φημί :

1ό.

χρή:

2.

τό σ τ ρ ά τ ε υ μ α ,

ό στρατιώτης,

ό

στρατηγός

σωφροσύνη (άω)

φάσκω χρήσιμος,

χρηστός,

άχρηστος

Verbos compuestos: άποδίδωμι

διά:

διάγω

κατά:

καταλαμβάνω,

μετά:

μεταπέμπω

παρά:

παραδίδωμι,

καθίστημι Artemis. παραλαμβάνω,

παραπλέω

Di algunas palabras c a s t e l l a n a s derivadas etimológicamente

άριστος,

4.

πάμπολλοι

(άω)

από:

3.

ουδέποτε

de:

γράφω

¿ C u á l e s el significado y el origen etimológico de e s t a s palabras? bárbaro epístola estrategia

Eucaristía hidrólisis

110

5. En cada uno de los siguientes grupos de palabras hay tres que están relacionadas entre s í por su significado. Subraya la palabra que tiene menos relación con las demás. 1.

νύξ,

σκοτία,

2.

έρως,

3·

βαίνω,

εγείρω,

4·

καλός,

φόβος,

5·

γ η , θάλαττα,

6.

ορώ,

βλέπω,

7·

άεί,

ουδέποτε,

8.

θηρίον,

9·

ήλιος,

φιλώ,

Τιμώ,

σελήνη

μισώ

ήκω,

Τρέχω

δείδω, νήσος,

πέμπω,

χώρα οφθαλμός

ύπνος,

11*

στρατηγός,

12.

κλέπτης,

13·

εγείρω,

τότε

β ί ο ς , άποθνήσκω[ω

δεσμωτήριον,

νύξ,

αιδώς

όπισθεν,

ζώον,

10·

6.

ήλιος,

σελήνη,

σελήνη,

γη

κλέπτης

πόλεμος,

άλεκΤρυών

άγων,

σώφρων, δ ε σ μ ω τ ή ρ ι ο ν , ΰπνος,

νύξ,

ζημία

σκοτία

Ecuaciones de palabras:

1·

βάρβαρος

: ξένος /

2.

γραμματιστής

3·

άριστετον

4·

παραδίδωμι

5·

τιμώ

6.

έκαστος

7·

άχρηστος

8·

νύξ

9·

πρόγονος

:

φάσκω

: γράμματα / ζημία /

:

:

ουδέποτε

άποδίδωμι

: κολάζω /

δευρο

: έκάτερος

/

: χρήσιμος

: σκοτία /

/

/

:

σιγώ

:

: καταλαμβάνω

/

ήλιος

: παλαιός

στρατηγός

έμπροσθεν : ξένος

:

: :

:

10.

στρατηγός

: πολεμώ / κλέπτης

11.

μαθητής

12.

αποστερώ : δίδωμι / σκοτία

:

: π α ι ό ε ύ ε ι ν / επιστολή

:

:

7. A partir de las palabras conocidas, deduce el significado de e s t a s otras emparentadas etimológicamente con e l l a s :

1. ó άγγελος 2.

άγγέλλω

ακριβώς - α κ ρ ι β ή ς , ή α κ ρ ί β ε ι α

3· αμήχανος - ή αμηχανία 4· ο β ί ο ς - βιώ (όω) 5·

βοηθός - βοηθώ (έω)

6.

γαμώ (έω) - ό γάμος

7·

ή γυμναστική - γυμνάζω, τό γυμνάσιον

8.

ο δήμος - ή δημοκρατία

9·

ερωτώ (άω) - τό ερώτημα

10.

ή ζημία -

ζημιώ

(όω)

11.

κατηγορώ (έω) - ό κατήγορος

12.

ό στρατηγός - στρατηγώ (έω)

Pata de la cama de

Heracles.

112

Vocabulario 8

ακριβώς άλεκτρυών όνος (ó) αλλότριος α ον άλλως τε καί άποδίδωμι απολύω αποστερώ (έω) άριστετον ου (τό) άριστος η ον αρτ ι άρτίως άτοπος ον αύθις αύτδν

con exactitud gallo ajeno y en especial devuelvo libero privo, quito premio mejor recientemente recientemente extraño de nuevo a sí mismo

άχρηστος ον inútil extranjero βάρβαρος ον estoy lleno γέμω γραμματιστής ου (ό) maestro γράφω escribo aquí δεϋρο por esto διό διόπερ precisamente dos P° δύο despierto έγε1 ρω έκαστος η ον cada uno cada uno (de έκάτερος α ον delante έμπροσθεν r

e s t ο 1

d o s )

επιστολή ής (ή) έώ (άω) θύω ίκανώς καταλαμβάνω κλέπτης ου (ό) λύω μαθητής ου (ό) μάλλον μέλλω μήν μισθός ου (ό) νύξ νυκτός (ή) δνος ου (ό) όπισθεν ουδέποτε πήρα ας (ή) πολλάκις

carta permito sacrifico suficientemente conquisto ladrón desato alumno más voy a ciertamente sueldo noche mulo detrás jamás alforja

muchas veces πρόγονος ου (ό) antepasado estoy callado σιγώ (άω) στρατηγός ου (ό) general σφεις ellos σωφροσύνη ης (ή) moderación prudente σώφρων ον Τιμώ (άω) φάσκω χάρις ιτος (ή)

honro digo agradecimiento

9. EL AORISTO. EL GENITIVO ABSOLUTO Lectura Lee en voz alta y traduce: 1·

ο

2.

Έδοξέ

3·

f

Ζεύς

0 θεός

Την δ ι κ α ι ο σ ύ ν η ν μοι

ουτος

τόνδε

είναι

έπεμψε

τόν κδσμον

κατεσκεύασεν.

Οι Αθηναίοι

έπλευσαν

5·

Τούτους

νόμους έ τ α ξ ε

6.

'Αθήνα τήν ύ μ ε τ έ ρ α ν π ό λ ι ν

7·

Μεσσήνιοι

8.

ε ι ς εκείνους

Έτελεύτησαν

ιούς

αρχάς

και*

τόπους.

ό θεός.

έπαίδευσε.

δ* ε ν τούττω π α ν δ η μ ε ί

άμα έ σ τ ρ ά τ ε υ σ α ν

άνθρώποις.

σοφός.

4·

τούς

τοις

κατά γήν κ α ί τ α ί ς

ναυσίν

ε π ί Νάζον.

δέ τόν β ί ο ν ,

ωσπερ χ ρ ή τ ο ύ ς α γ α θ ο ύ ς

απόθνησ­

κε ι ν . 9·

Έβοήθησαν

έ π ' αυτούς ο ί

10.

Ό Πρωταγόρας κ α τ α λ ύ ε ι ,

11.

Ου γάρ μ ε τό π ρ ό τ ε ρ ο ν

12.

Έδοξα

13·

τι καί

14·

άκουσαι

ο υ ν , έφην

Αθηναίοι

πανδημεί.

ώς έγω ή κ ο υ σ α ,

ίκσνώς

παρά

Καλλία.

έδίδαξας.

δνομα αύτω ε ί ν α ι

Άγαθώνα.

ε γ ώ , ου κ α ί Π ρ ό δ ι κ ο ν κ α ί

*Ιππίαν

έκαλέσαμεν

Τούς μ ε τ ' α υ τ ώ ν ;

Οι Λ α κ ε δ α ι μ ό ν ι ο ι κ α ί χων προς

Αθηναίοι

έπολέμησαν

μετά

τών ζ υ μ μ ά -

αλλήλους.

114

Esquema gramatical El

aoristo:

indicat.

infinit.

έ-παίδευ-σα

παιδεύ-σαι

έ-παίδευ-σα-ς

participio mase, π α ι δ ε ύ - σ α - ς πα ι δ ε ύ - σ α - σ α fem. neutro π α ι δ ε ύ - σ α - ν

έ-παίδευ-σε(ν) έ-παιδεύ-σα-μεν έ-παιδεύ-σα-τε

παιδεύ-σα-ντος παιδευ-σά-σης παιδεύ-σα-ντος

έ-παίδευ-σα-ν

Ejercicios 1.

Estudia la formación de las siguientes series verbales:

1. δ ο κ ε ί 2.

/

πέμπει

έδόκει /

/

έδοξε

έπεμπε /

3· π α ι δ ε ύ ε ι

/

4· β ο η θ ε τ /

έβοήθει

5·

διδάσκει

6.

επιχειρεί

έπεμψε

έπαίδευε

/

/

/

έβοήθησε

έδίδασκε /

έπαίδευσε

/

έδίδαξε

έπεχείρει

/

επεχείρησε

7· κ α τ α σ κ ε υ ά ζ ε ι

/ κατεσκεύαζε

8· π λ ε ί

/

9·

/

έπλει

πολεμεί

/

/

κατεσκεύασε

έπλευσε

έπολέμει

/

έπολέμησε

Cambia el número y la persona de los verbos anteriores. 2. Completa las siguientes f r a s e s , eligiendo la forma de aoristo, y tradúcelas: 1· o πατήρ ó Του Πολεμάρχου είναι. 2.

Ζευς

μάλα π ρ ε σ β ύ τ η ς

μοι

(έδοξεν/έδόκει) Έρμην

άγοντα ε ι ς

ανθρώπους δ ί κ η ν ·

(έπεμπεν/

έπεμψεν) 115

3·

ουκ

σε ó π α τ ή ρ ·

4·

αύτοίς

5·

α υ τ η ή γ υ ν ή κ α ι έ μ έ τά ε ρ ω τ ι κ ά

γε ουδείς

(έπαίδευε/έπαίδευσε)

τότε

.

(έβοήθησεν/έβοήθει) .

(έδίδαξεν/έδί-

δασκεν) 6.

Κέβης

7·

οί

θεοί

λέγειν· τόν βίον

( ε ' π ε χ ε ί ρε ι / έ π ε χ ε ί ρ η σ ε )

ημών

.

(κατεσκεύασαν/κατεσκεύ-

αζον) 8.

εκείθεν

δ'

βρ ί α ν ·

(έπλει/έπλευσεν)

9· 10.

Αλκιβιάδης

ε ι ς Πλαταιάς Δαρείος

μετά

οί

ε ι ς Πέρινθον

Αθηναίοι·

και

Σηλυμ-

(έβοήθουν/έβοήθησαν)

Κ α μ β ύ σ η ν Περσών

·

(έβασίλευε/έβασί-

λευσε) 11·

ο ί Πελοποννήσιοι

και

Αθηναίοι

πρός

αλλήλους.

(έπολέμησαν/έπολέμουν)

3.

Cambia los siguientes presentes al aoristo, y después al imperfecto:

1.

δοκετ

10·

Τελευτώμεν

2.

πέμπομεν

11.

άκούεις

3·

παιδεύετε

12.

διδάσκετε

4·

βοηθουσιν

13·

καλείς

5·

επιχειρεί

14·

πέμπουσιν

6.

κατασκευάζω

15·

επιχειρείτε

7·

πλεί

16.

κατασκευάζεις

8.

τάττομεν

17·

δοκεί

9·

στρατεύουσιν

18.

πλέουσιν 116

4. Introduce en el espacio en blanco el verbo del paréntesis, convirtiéndolo en aoristo, y después traduce las oraciones.

1.

o í Αθηναίοι

έ κ τών αγρών έ π ' αυτούς.

πανδημει

(βοηθείν) 2.

τ α ύ τ α ο υ ν πάντα

3·

ταύτα η μ ε ί ς

4· ο ί

με ή Δ ι ο τ ί μ α ,

αυτούς

.

δέ σ τ ρ α τ ι ώ τ α ι

5·

ό πατήρ σ ε ο υ κ

6.

ύμεις

τούς

(διδάσ^ειν)

(παιδεύειν)

εκείνους

άρχειν.

ε ι ς διδασκάλου

στρατιώτας

(κελεύειν)

τινός,

μουσική καί

(πεμπειν)

γυμναστική.

(παιδεύε ι ν) 7·

εκείθεν

δέ τ ή ύ σ τ ε ρ α ί α

οί

Αθηναίοι έ π ί

Κύζικον

έπ' οίκου,

(άποχω-

(πλείν) 8. ό β α σ ι λ ε ύ ς

τών Λ α κ ε δ α ι μ ο ν ί ω ν

ρείν) 9·

ά μέν λ έ γ ε ι

10. ο ί

ό νόμος,

νόμοι

ύμεις

τήν π ό λ ι ν .

11. έγώ π α ι δ ε ύ ε ι ν Í2.

οί Λακεδαιμόνιοι

καί

(άκούειν)

(σώζειν)

ανθρώπους,

χων προς αλλήλους, 13·

.

(έπιχειρείν) μετά

Αθηναίοι

τών ξ υ μ μ ά -

(πολεμείν)

Μίνως γάρ τών Κυκλάδων

νήσων

.

(άρχειν)

Lectura Observa la diferencia que hay en los verbos de las f r a s e s de cada número: 1.

Ο ι δέ Π ε λ ο π ο ν ν ή σ ι ο ι

έ φ ε υ γ ο ν προς

Οι

έ φ υ γ ο ν προς

δέ Π ε λ ο π ο ν ν ή σ ι ο ι

τήν γ ή ν . τήν γ ή ν .

2.

Ύμείς Ταύτην δόξαν περί θεών είχετε. Ύμείς ταύτην δόξαν περί θεών έσχετε.

3·

Τούτο μέν οί πρόγονοι ήμτν κατέλειπον. ΤουΤο μέν οί πρόγονοι ήμτν κατέλιπον.

4·

Οι Συρακόσιοι παρελάμβανον τάς ναυς και τό στράτευμα· Οί Συρακόσιοι παρέλαβον τας ναυς και τό στράτευμα·

5·

Πασσιπίδας ο Λάκων έφευγεν έκ Σπάρτης· Πασσιπίδας ό Λάκων έφυγεν έκ Σπάρτης.

6·

Κατελαμβάνομεν ΠρωΤαγόραν εν Τω προστώω περιπατουντα. Κατελάβομεν ΠρωΤαγόραν εν Τω προστώω

7·

περιπατουντα.

' Εγώ δέ ταύτα, α λέγεις, ούχ ικανώς έμάνθανον. Έ γ ώ δέ Ταύτα, α λέγεις, ούχ ίκανώς έμαθον.

8.

Εκείνοι οί άνθρωποι άπέθνησκον υπό λιμού. Εκείνοι οί άνθρωποι άπέθανον υπό λιμού.

9·

Τήν περί Τον βίον σοφίαν άνθρωπος Ταύτη έσχεν, τήν δέ πολιτικήν ουκ είχεν.

Esquema gramatical Imperfecto

Aoristo

Infin. pres.

έ-φευγ—ον

έ-φυγ-ον

φεύγ-ειν

ε-φευγ-ες έ-φευγ-ε

έ-φυγ-ες

Part. pres.

έ-φυγ-ε

έ-φεΰγ-ομεν

ε-φύγ-ομεν έ-φύγ-ετε έ-φυγ-ον

φεύγ-ων φεύγ-ουσα φευγ-ον

έ-φεύγ-εΤε έ-φευγ-ον

Infin. aor. φυγ-είν Part. aor. φυγ-ών φυγ-ουσα φυγ-όν

Ejercicios 1.

Subraya las formas de aoristo:

1.

έφευγες /

έφυγες

10.

παρέλαβες /

2.

εσχομεν /

ε'ίχομεν

11.

έλειπε

3.

έλάμβανον /

12.

έβάλλετε /

4.

έμανθάνομεν /

13.

εφυγον /

εφευγον

5.

απέθανε /

14.

εμαθον /

έμάνθανον

6.

κατέλιπον /

15.

ηγαγε /

7.

ηγον /

16.

ετπομεν /

8.

έβάλομεν /

17.

είχες

9-

έλεγες /

18.

άπέθανον /

2.

ελαβον έμάθομεν

άπέθνησκε κατέλειπον

ηγαγον έβάλλομεν

είπες

/

/

παρελάμβανες

ελιπε έβάλετε

ήγε έλέγομεν

εσχες άπέθνησκον

Indica qué formas están en aoristo:

1.

έχετε,

2.

έθέλομεν,

3.

εφυγον, κατεσκευαζον,

4·

κατέλυες,

5·

έλίπετε,

6.

κατελάμβανες,

7·

έδίωκε,

8·

έβασίλευε,

έ φ υ γ ε τ ε , ερωτάτε

επιχειρείτε,

έ π α ι , δ ε υ ο μ ε ν , έπέμψαμεν

έθύομεν,

απέθανες, έσώζετε,

'έπλεον ,

έδύδασκες,

ήκούετε,

έμαθες,

έφευγε,

έπεμπες

έκελεύετε

έφαινες,

έβαλε,

έπολέμει,

έστράτευον

έκλεπτες

είχε

έσχε,

ήρχε

3. Cambia el verbo de las siguientes oraciones al imperfecto, pri­ mero, y al aoristo, después: 1. ού ν ο μ ί ζ ε ι ς

θεούς·

2.

φόβος με

έχει.

3·

η ού μ α ν θ ά ν ε ι ς ώς λ έ γ ω ;

4· πασαν ύ μ τ ν

τήν ά λ ή θ ε ι α ν

5·

ύ π ν ο ς ούκ έ χ ε ι

Δία.

6.

τί

κελεύει;

ούν ο ν ό μ ο ς

7· ο ί

θεοί

σ ώ ζ ο υ σ ι ν ημών τ ή ν

8· ό δ ί κ α ι ο ς 9·

πολλάς

δίκαια

Τούτο τό δνομα

11.

καί

12.

οι

13·

Θουκιδίδης

αυτόθι

4.

πόλιν.

πράττει.

μεταβολάς ο βίος

10.

ημών

λαμβάνει.

λαμβάνουσιν.

καταλαμβάνουσι

Πελοποννήσιοι

καί

έγω λ έ γ ω ·

φεύγουσι

Αθηναίος

πάνυ

πολλούς.

προς τ ή ν

γράφει

γήν.

τ ό ν π ό λ ε μ ο ν τών

Πελοποννησίων

Αθηναίων.

Convierte los infinitivos de presente en aoristo:

1.

καλόν

έστι

τό έ ν πολεμώ απόθνησκε ι ν .

2.

έγω ομολογώ π α ι δ ε ύ ε ι ν

3·

κελεύεις

με

ανθρώπους.

λέγειν.

4· φ η σ ί γάρ με

τούς

5·

δοκεί

ούν σ ο ι

ό.

καλώς έ μ ο ι γ ε

νέους

άδικείν.

ό γραμματιστής δοκεί

Σωκράτης

ύμας

διδάσκειν.

λέγειν.

Texto Demóstenes donia. Εισίν λόγους δ

τι

δέ

denuncia τίνες

ευθέως

οϊ

ante la asamblea πριν

έρωτώσιν

χρή π ο ι ε ι ν .

Μ

τί

άκουσαι

los planes

Τ ο ύ ς ύ π ε ρ τών

ο υ ν χρή π ο ι ε ί ν ;

Πρώτον μ έ ν ,

de Filipo de

ω άνδρες

Μ

δει

Αθηναίοι,

Mace-

πραγμάτων δ'

ειπείν

Τούτο

παρ'

ύμτν αύτοις βεβαίως γνώναι, οτι τη πόλε ι Φίλιππος πολεμετ καί Την είρήνην λ υ ε ι , καί κακόνους εστί καί εχθρός δλη τή πόλει καί τοις εν τη πόλει θεοίς. Ουδενί μέντοι μάλλον η τη π ο λ ι ­ τεία πολεμετ· DEMÓSTENES 10, 11.

Ejercicios 1.

Traduce al griego: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10.

Me pareció que aquellos hombres eran sabios. Los atenienses navegaron a aquel lugar, y ayudaron a los lacedemonios. Los enemigos, en masa, hicieron una expedición militar contra la ciudad de los atenienses. Atenea y Hefesto organizaron la vida de los atenienses. Desde Perinto Alcibíades navegó a Selimbría. El filósofo me enseñó todas estas cosas. Desde allí los lacedemonios regresaron a casa. Los peloponesios huyeron con las naves a tierra. Todo lo que has dicho, lo hemos comprendido. Todos los soldados murieron por hambre.

2. Indica si las dos oraciones de cada número tienen el mismo significado. 1· ó Δαρείος τών Περσών έβασίλευσε·- ό Δαρείος τών Περσών ηρξεν. 2·

ταύτα

3·

κατά γήν έστράτευσαν επί Νάξον.- κατά γήν έπολέμησαν επί

ταύτα εποίησαν.— Ταύτα ΤαυΤα έπραξαν.

Νάξον. 4· ο ι Αθηναίοι αυτόθι έτελεύτησαν τόν βίον.- οι Αθηναίοι αυτόθι διήγαγον τόν βίον. 5·

οΰτω χρή Τούς αγαθούς απόθνησκε ιν.- οΰτω δει Τούς αγαθούς

ιόν 6.

βίον

Κέφαλος

τελευταν. μάλα

πρεσβύτερος

πρεσβύτης μοι

7· ό Π ρ ω τ α γ ό ρ α ς τόν

βίον

8. ο θ ε ό ς κόσμον 9·

10.

τόνδε

έδοξεν

είναι·-

Κέφαλος

πάνυ

ειναι. παρά Κ α λ λ ί α . -

ό Πρωταγόρας

διάγει

Καλλία. ι ό ν κόσμον

κατεσκεύασεν.-

ό θεός

τόνδε

τόν

έποίησε.

έπλευσαν Τούς

έδοξεν

καταλύει

παρά

μοι

επί

Τούς

πολεμίους.-

ταίς

ναυσίν

έπολέμησαν

προς

Λυσίαν

αυτόθι

κατελίπομεν·

πολεμίους·

Λυσίαν

αυτόθι

κατελάβομεν.-

Lectura O b s e r v a la d i f e r e n c i a de c o n s t r u c c i ó n de las s i g u i e n t e s f r a s e s : 1.

'Επειδή

Μήδοι

χώρησεν

έπ'

άνεχώρησαν

3·

4·

έ κ Της Ε υ ρ ώ π η ς ,

επ

οίκου.

Οί

Αθηναίοι

Σηστόν

έπολιόρκουν.

Οί

Αθηναίοι

Σηστόν

έπολιόρκουν

0Í

Αθηναίοι

την πόλιν

ειλον.

Οι

Αθηναίοι

την π ό λ ι ν

ειλον

Έπειδη νιοι

Αθηναίοι

εις

Αθηναίων

έπ'

Θερμοπύλας επ

Λεωτυχίδης

άπε-

οίκου.

Μήδων ά ν α χ ω ρ η σ ά ν τ ω ν

2.

έ κ Της Ε υ ρ ώ π η ς ,

Λεωτυχίδης

Μήδοι Μήδων

Οι

Σηστόν

ειχον.

έχόντων.

βάρβαροι

έκλιπόντων

'Αρτεμίσιον

άπεχώρησεν

αύτην

ιών

έβοήθησαν,

έζέλιπον.

βαρβάρων. Λακεδαιμό­

άπήντησαν.

Αρτεμίσιον

βοηθησάντων,

Λακεδαιμόνιοι

Θερμοπύλας 5·

Θράσυλλος

τών

απήντησαν. έν

Αθήναις ή ν .

Άγις

προς

αυτά

τά τ ε ί χ η

ήλθε

Αθηναίων·

Θρασύλλου

έν

οντος,

Αθήναις

τ

Αγις

προς αύτά

τά τ ε ί χ η

ήλ­

θ ε τών Αθηναίων·

Esquema gramatical El genitivo absoluto. Un sustantivo en genitivo, concertado con un participio (también en genitivo) forman una oración subordinada (temporal, c a u s a l , condicional) : Οι

Αθηναίοι ήπόρουν

συμμάχων

αύτοις

TÍ

χρή π ο ι ε ί ν ,

ούτε

νεών

ούτε

οντων.

En la construcción de genitivo absoluto, el sujeto del participio no desempeña ninguna función sintáctica en la oración principal, a diferencia del sujeto del participio apositivo: Θράσυλλος

δε

έξαγαγών

Αθηναίους π α ρ έ τ α ξ ε

παρά τό

Λύκε ι ο ν ·

Textos Final de las guerras Ε π ε ι δ ή Μήδοι ό βασιλεύς

Médicas.

άνεχώρησαν

τών Λ α κ ε δ α ι μ ο ν ί ω ν

άπό Π ε λ ο π ο ν ν ή σ ο υ

ξυμμάχους,

νίας

καί

των,

καί έπιχειμάσαντες

καί λεις

μετά

^Ελλησπόντου

Τούτο

έκ της Ευρώπης, άπεχώρησεν οί

ξύμμαχοι

απέπλευσαν

ειλον εξ

δέ

Λεωτυχίδης

έπ' οίκου

Αθηναίοι κ α ί ο ί

Σηστόν

αυτήν

έπολιόρκουν

εκλιπόντων

Ελλησπόντου

μέν

έχων

τούς

άπό

Ιω­

Μήδων

εχόν­

τών β α ρ β ά ρ ω ν ,

ως έ κ α σ τ ο ι

κατά π ό -

TUC1DIDES 1,

Β^ §. 2

Batallas de Arte mis ion y Αθηναίοι θησαν, λας

μέν

εις

τάς

Λακεδαιμόνιοι

απήντησαν.

τη ν α υ μ α χ ί α ,

Termopilas.

δέ

Κατά δέ

ναυς και

έμβάντες

έπ'

τών συμμάχων

τόν αυτόν χ ρ ό ν ο ν

Λακεδαιμόνιοι

δέ

ΆρΤεμίσιον

ένιοι

εις

Αθηναίοι

έβοή-

Θερμοπύμέν

ένίκων

άπέθανον. LISIAS 2, 30-31.

El rey de Esparta Περί

Αγις

δέ

έκ

πόλει Αγις

τούτους

τής

Θράσυλλος

llega ante las murallas de

Δεκελείας

δέ

οντας

Τούς

έξαγαγων απαντάς

απήγαγε

χρόνους πρός

Θρασύλλου

αύτά τά τ ε ί χ η

Αθηναίους

παρέταξε

Ταχέως,

καί

Atenas.

και

έν

Αθήναις

ηλθε

Τούς άλλους

παρά τό Λ ύ κ ε ι ο ν .

τίνες

τών

αύτών ο λ ί γ ο ι

1

οντος

Αθηναίων

τούς

Ιδων

έν

δέ

τη

ταυΤα

άπέθανον.

JENOFONTE, Helénicas

1, 1 33-34. r

Indica si las siguientes p a r á f r a s i s corresponden, o no, al contenido de los textos a n t e r i o r e s . 1. ε π ε ι δ ή

απεχώρησαν

έπ'

οίκου,

τών ξυμμάχων ή λ θ ο ν πρός

Την

Πελοπόννησον.

2.

οί

δέ

3·

επειδή

Μήδοι

Αθηναίοι οι

βον την 4·

5·

έστράτευσαν

βάρβαροι

έξέλιπον

έπί

oí

Τούς

Σηστόν,

Λακεδαιμόνιοι

μετά

Μήδους. οί

Αθηναίοι

κατέλα-

πόλιν.

καί

μετά

εις

Την

τουτο ο ί

Αθηναίοι

καί

οί

ξύμμαχοι

απέπλευσαν

Πελοπόννησον.

Αθηναίοι

μέν

μόνιοι

κατά γήν

δέ

ταίς

ναυσίν εις

έπ'

'ΑρΤεμίσιον

Θερμοπύλας

ηλθον,

έστράτευσαν.

Λακεδαι­

6.

Αθηναίοι

7·

Πελοποννήσιοι

8.

ο βασιλεύς

τάς 9·

ειλον

τ ά ς ναύς δέ έ ν ί κ η σ α ν

τών π ο λ ε μ ί ω ν . εν τατς

ιών Λ α κ ε δ α ι μ ο ν ί ω ν

Θερμοπύλαις.

ήκε έκ της Δ ε κ ε λ ε ί α ς

προς

Αθήνας.

ό στρατηγός

τών Α θ η ν α ί ω ν

εξήγαγε

τούς στρατιώτας

έ κ της

πόλεως. 10·

επειδή

τ

Αγις

Τούς

Αθηναίους

είδε,

απεχώρησε

άπό Των

Αθη­

νών. 11. Τ ό τ ε

δέ τ ί ν ε ς

ιών Α θ η ν α ί ω ν

άπέθανον

υπό τών π ο λ ε μ ί ω ν .

Estudio del vocabulario 1.

F a m i l i a s de palabras:

1. ή απορία: απορώ (έω) 2.

ό βασιλεύς:

3. β ο η θ ό ς : 4· ό δ ή μ ο ς : 5·

ό έρως:

6.

μάλα:

7·

ή ναύς:

8.

ή οικία:

9·

ολίγος:

βασιλεύω

βοηθώ

πανδημεί ερωτικός

μάλλον,

10. ή π ό λ ι ς :

(έω)

μάλιστα

ή ναυμαχία κατοικίζω,

ό οίκος,

οικώ

(έω)

ολιγαρχικός ο πολίτης,

11. π α ν : π ά μ π ο λ λ ο ι , 12.

Teseo y el Minotauro.

ο πρεσβύτης:

ή πολιτεία,

πανδημεί

πρεσβύτερος

πολιορκώ

13·

στρατεύω:

τό

στράτευμα,

ή στρατιά,

ό στρατιώτης,

ό στρα­

τηγός 14·

ή χώρα:

χωρώ

(έω)

2. A partir de las s i g u i e n t e s p a l a b r a s , deduce el derivado griego apli­ cando el m i s m o procedimiento que en los m o d e l o s : ó πόλεμος

:

πολεμώ

(έω)

ή πόλις

: ό

ó κατήγορος

:

ή στρατιά

ó στρατηγός

:

ποιέω

o οίκος ή

:

ή σοφία

:

:

τό γράμμα

ή σιγή

:

κλέπτω

βοηθός

:

μανθάνω

άδικέω

:

τό

:

: :

γράμμα

:

έπιτηδεύω πράττω

:

:

Τιμή

γράφω

πολίτης

:

:

στρατεύω

:

3. Elige de entre las alternativas que s e o f r e c e n a cada palabra, aque­ lla que tiene un significado m á s cercano a la palabra i n i c i a l : \m

βάρβαρος:

α)

2·

ένιοι:

πάντες

3·

κακόνους:

4·

καταλαμβάνω:

5·

οίκος:

α)

α)

α)

κακός

β) β)

σώφρων α)

αγρός

ξένος

τινές β)

γ) γ)

αυτοί

πολέμιος

αίρω

β)

β)

τείχος

πονηρός

γ)

κατασκευάζω γ)

οικία

πονηρός γ)

νικώ 126

6.

δλος:

α ) πας

7·

πρεσβύτης:

8.

τάττω:

9·

Τελευτώ:

β) ολίγος

γ)

α ) πρόγονος

α) κελεύω α)

β)

ούτος

β ) γέρων

βοηθώ

αποθνήσκω

γ)

β)

γ)

στρατεύω

λείπω

γ)

10·

τόπος:

α)

λιμός

β)

χώρα

γ)

μισθός

11·

φάσκω:

α)

γράφω

β)

σιγώ

γ)

λέγω

12.

μισθός:

α)

χρήματα

β)

χάρις

παλαιός

γ)

αναχωρώ

άριστετον

4. En cada uno de los s i g u i e n t e s grupos de palabras hay t r e s que e s t á n r e l a c i o n a d a s entre s í por s u significado. S u b r a y a la palabra que tiene menos relación con las d e m á s . 1.

ναυμαχία,

πλέω,

2.

στρατεύω,

αναχωρώ, π ο λ ε μ ώ ,

3·

λιμός,

4·

κακόνους,

5·

πρεσβύτης,

6·

αίρω, τ ε λ ε υ τ ώ ,

νικώ,

καταλαμβάνω

7·

οικώ,

μένω,

βοηθώ

8·

προστώον,

9·

αποθνήσκω,

10·

τείχος,

5.

οίκος,

πονηρός, γέρων,

καταλύω,

περιπατώ,

τόπος,

πολιορκώ

πόλις χρηστός

άγγελος,

παλαιός

χώρα,

βαίνω,

βάλλω

άδικος,

Τελευτώ,

αγρός

θάνατος,

βάλλω,

λείπω

αναχωρώ

Discóbolo.

E c u a c i o n e s de p a l a b r a s :

1.

πόλεμος

:

2.

αναχωρώ

: ήκω /

3· απορώ 4·

πόλεμος,

ένιοι

στρατιά

τινές

/

ναυμαχία

κακόνους

: γιγνώσκω / :

/

:

υμέτερος

οίκος

:

:

: 127

5·

στρατεύω

6.

τελευτω

:

7·

αγρός

χώρα /

8.

πλέω

9·

καταλύω

: :

πολιορκώ

11.

πανδημει

δλος

αποθνήσκω /

ναυς

10·

12. ν ι κ ώ

: πολεμώ /

:

/

μένω / :

κακόνους

πρεσβΰτης τρέχω

:

:

:

στρατεύω

τείχος

/

οίκω

: πάντες

/

ξένος

: καταλαμβάνω /

:

: : :

εκάστοτε

:

Partida del guerrero.

Vocabulario 9 αγρός ου ( ó ) campo unos a otros

αλλήλους

άμα al mismo tiempo αναχωρώ (έω) regreso

me retiro

απάγω

απαντώ (%ε

άκού-οι-ε ν

άκού-σαι-ε ν

ά π ο θ ά ν - Ό Ι ­<

(-'σε ι α ς )

(-σε ιε

pres.

aor.

βουλ-ο ί-μην

γεν-οί-μην

βούλ-οι-ο

γέν-οι-ο

βούλ-οι-Το

γέ ν - ο ι - τ ο

βουλ-ο ί-μεθα

γεν-ο ί-μεθα

βούλ-οι-σθε

γέν-οι-σθε

βούλ-οι-ντο

γέν-οι-ντο

ά π ο θ ά ν -Ό ι

)

ά π ο θ ά ν - Ό 1 -•εν

(-σε ιαν) MEDIA

Ejercicios 1.

E s t u d i a las s i g u i e n t e s s e r i e s

1.

άκούομεν

/

2.

λέγετε

λέγοιτε

3·

πράττει

4·

σώζεις

5·

άμαρτάνω /

άμαρτάνοιμι

6.

πείθουσι

πείθοιεν

7·

αποθνήσκει

8.

μανθάνεΤε

/ / /

άκούοιμεν /

πράττοι σώζοις

/

/ /

/

/

ήκούσαμεν

είπετε /

/

έπραξε

έσωσας

/

/

/

/

άκούσαιμεν

πράξειε

σφσαις

ήμαρτον

/ /

/

είποιτε

έπεισαν

άποθνήσκοι μανθάνοιτε

verbales:

/

/

πείσαιεν

απέθανε έμάθετε

άμάρΤοιμι

/ /

άποθάνοι μάθοιτε 193

9·

λέγεται

/

λέγοιτο

10.

βοΰλομαι

/

βουλοίμην

11·

σώζονται

/

σώζοιντο

12·

αίσχύνει

/

αίσχύνοιο

13·

βούλεται

/

βούλοιτο

14·

γίγνεσθε

/

γίγνοισθε

15·

πειθόμεθα

16·

βούλετ

2.

/

/

πειθοίμεθα

βούλοτο

Escena

de lucha.

Indica el t i e m p o , modo y p e r s o n a de l a s s i g u i e n t e s f o r m a s v e r b a l e s : /

8.

σώζοιντο

9·

πειθώμεθα

/

10·

παρέχει

παρέχοι

λέγητε

11·

άκουες /

/

12.

ποιήσαιεν

βούλοιο

13·

είπε

/

14·

αίσχύνει

1·

σώζοιεν

σώσειεν

2.

άποθάνοι

3·

σώσειεν

/

σώσαιεν

4·

λέγοιτε

/

5·

άκούσαιμι

6·

βούλοιτο

7·

πράττοιμεν

/

/

άποθάνοιεν

άκούοιμι

πράξαιμεν

/

/

/

σώζοιτο πειθοίμεθα

άκούοις /

ποιήσειεν

είποι /

αίσχύνοιο

3. S u s t i t u y e el p r o n o m b r e «tú» por « v o s o t r o s » , i n t r o d u c i e n d o t o d o s los c a m b i o s n e c e s a r i o s : Σΰ, δάξειεν

καίπερ δ μή

τηλικουτος Τυγχάνοις

ων κ α ί

οΰτω σ ο φ ό ς ,

επισταμένος,

βελτίων

εί

τίς

σε

αν

γένοιο.

δι-

PLATÓN, Prot. 318 b. 194

4. S u s t i t u y e el pronombre «vosotros» por «tú», introduciendo todos los c a m b i o s n e c e s a r i o s : Ει

γάρ έ ρ ο ι τ ό

ναίοι;"

τ ι ς ύμας,

11

"μά Δ ί α ούχ η μ ε ί ς

είρήνην

γ ' " ,

άγει*,

είποιτ'

άν,

ώ άνδρες άλλά

11

Αθη­

Φιλίππω

πολεμούμε ν " . DEMÓSTENES 4. 25.

5.

C o n v i e r t e en optativo l a s s i g u i e n t e s f o r m a s v e r b a l e s :

1.

εχομεν

2.

σώζε ι

10.

είπες

3.

αισχύνει

11.

πεΟθεται

4.

απέθανες

12.

άμαρτάνουσι

5-

βουλεται

13.

έπράξαμεν

6.

άκούουσι,ν

14-

εχω

7.

βούλε L

15-

πε Οθεσθε

8.

έσωσε

16.

βούλονται

6.

9.

πράττομεν

C o n v i e r t e el verbo subrayado en optativo con p a r t í c u l a :

1.

έχω δέ κ α ί

άλλα πολλά

2.

ν υ ν δέ π ά ν τ α ς

ύμας

ειπείν

βούλομαι

περί περί

Τούτου. έμου

Ταύτην

τ η ν γνώμην

έ χε ι ν. 3·

α δ'

έλέγετε,

4·

καί

τί

5·

οτι

δέ π ο τ ε

6.

σ ύ άρα β ο ύ λ ε ι

7·

ήδέως

ειπείν

πάντα τις

μ έ ν έγω ουκ

έχει;

ο σοφιστής

έστιν,

άδικείσθαι

γάρ Τούτο

ετπον.

θαυμάζω

μάλλον

έγω ακούω.

η

εί

οτσθα.

άδικείν; 195

8.

βούλομαί

σε

αληθή

9·

κ α ί οΰτω μ έ ν σ ώ ζ ο υ σ ι

10.- έ γ ω μ έ ν β ο ύ λ ο μ α ι

λέγειν, την

ύμας

ω "ίων. πόλιν.

άκούειν.

Lectura

1.

" Α γάρ τ ι ς αν ά λ λ ο ν

2.

3· 4·

5·

Ει τ

οιος

τ'

ε ν οΰτως

γάρ ε ί δ ε ί η ς

δσον

Αρ'ούχ

ο καλούμεν

βάνειν

είην;

ο ΰ τ ' αν έ τ έ ρ ω δ ο ί η ο ΰ τ '

είην

ολίγω

ε γ ώ υμών Τ α ύ τ η ν

άργύριον

είργασμαι

μανθάνειν

οίκείαν

εγώ, θαυμάσαις

αν έ π ι σ τ ή μ η ν

δέ β έ λ τ ι σ τ ο ς

αν ε ί η κ α ί σ ω φ ρ ο ν έ σ τ α τ ο ς ,

ώτατα

τάς συμφοράς

φέρειν

πώς αν δ ι κ α ί ω ς

υπέρ

"Επειτα νος

εγώ ν υ ν ί κακός

δίκην

αν ε ί η ν ,

Την δ ι α β ο -

χρόνω.

Ουτος

συμφορών

8.

αν ε ι

έξελέσθαι

6."Ωστε

7·

η μη ο τ δ ε ν ,

διδάξειεν.

Θαυμάζοιμ' λην

η μη έ χ ε ι

άν.

άναλαμ-

όστις

κοσμι-

δύναται. τών τ ό τ ε

τή π ό λ ε ι

γεγενημένων

διδοίην; ει

ταύτα π ο ι ή σ α ι μ ι

αύτόν

άπερ

εκεί­

ύμας.

Καίτοι

τίνες

ολιγαρχία δημοκρατία

αν ημών

είησαν

άποθνήσκοιμεν ως κ α κ ό ν ο ι

δυστυχέστεροι,

εύνοι

οντες

οντες

ει

τώ π λ ή θ ε ι ,

τώ π λ ή θ ε ι

εν μέν τ η _ ε ν δ έ Τη

άποστεροίμεθα

τών

οντων; 9·

Ού μ ε ν τ α ν

καλώς

ποιοίην

ού π ε ι θ ό μ ε ν ο ς

άνδρί

άγαθώ.

i g 6

Esquema gramatical El optativo

atemático: med.

act.

9t

ειην

διδο- ^

είης

τιθε-

ειη ετημεν/είμε ν είηΤε/εττε:

διδο-

-ίης

Τιθείστα-

ίσταC

ιεφα-

είησαν/είεν

-ιην

-ιμε ν δυνα-

-ττε -ίεν

contractos ποι-ο ίην

- ί μην -ίο

-οίης

- ί το

-οίη

-ίμεθα

-οίμεν

-ίσθε

-οίτε

- ί ντο

-οίεν

aoristo δοίην

/

δοίμην

θείην

/

θείμην

σταίην/

σταίμην

είην

είμην

/

Ejercicios 1.

Indica el tiempo y el modo de las s i g u i e n t e s formas v e r b a l e s :

1.

δώμεν /

2.

τίθημι

/

3.

θείμεν

4·

7·

δυνάμεθα

/

τιθείην

8.

διδοίο

/

δοίο

/

θώμεν

9.

ειης

ης

σταίεν

/

ίσταίεν

5·

είτε

ητε

6.

δίδομεν

2.

/

δοιμεν

/

διδοιμεν

/

δυναίμεθα

10.

τιθείσθε

/

11.

είησαν

ήσαν

12.

φαμέν /

/

θειςθε

φαίμεν

C a m b i a al número opuesto los s i g u i e n t e s optativos:

1.

είης

6.

θείη

2.

διδοίτε

7·

ποιοίης

3.

Τιθετεν

8.

δυναίμην

4-

δοίμεν

9-

είησαν

5·

θεισθε

10.

διδοίμεθα

197

Textos Demóstenes, Ημείς ήμας,

partidario

Θηβαίους

κελεύσας

φαιμεν

de la paz.

έώμεν

ειπείν

έχειν

τάληθή,

Ωρωπόν· δια τ ί ;

κ α ί ετ Τ ι ς

έροιθ'

ί ν α μή π ο λ ε μ ώ μ ε ν ,

άν. DEMÓSTENES 5, 24.

Sócrates Ει καί γέ

no quiere

Τίνος

άκηκόατε

χρήματα

καλόν

θ ρ ώ π ο υ ς ώσπερ ^Ιππίας

ουδέ

είναι,

Γοργίας

ό

con un

sofista.

ώς έ γ ω π α ι δ ε ύ ε ι ν

πράττομαι,

μοι δοκεί

καί

ser confundido

Τουτο

εί

επιχειρώ

αληθές.

τις οίος

τε ό Λεονττνος

τ'

Έπεί

ανθρώπους καί

Τούτό

είη παιδεύειν

κ α ί Πρόδικος

ό

αν­

Κετος

Ηλείος. PLATÓN, Apol. 19 d-e.

Los recuerdos Τά π α ί δ ω ν α μέν χθες πάλιν πασι

de la infancia μαθήματα

ήκουσα,

λαβείν

Ταύτα

θαυμάσαιμ'

son

θαυμαστόν

imborrables. έχει

ο υ κ αν ο ί δ ' ε ί δέ α πάμπολυν

αν ε ί

τί

μ ε αύτών

Τι

μνημετον

δυναίμην χρόνον

άπαντα

διακήκοα,

έγώ γάρ έν

μνήμη

παντά-

διαπέφευγεν. PLATÓN, Timeo 26 b.

Ejercicio Convierte el verbo subrayado en optativo con partícula: 1.

άλλ' ύμείς

2.

πολλά

3·

καί τί

4·

α γάρ τ ι ς

ού δύνασθε

ειπείν άλλο

έχουσιν

αυτόν

κολάσαι.

Όλύνθιοι

νυν.

βουλόμεθα;

μή έ χ ε ι ,

έ τ έ ρ ω ού

δίδωσιν.

5·

λέγει

ότι πάντα ο ί δ ε

καί

ταύτα

έτερον

δίδασκε ι

έν

όλίγω

χρόνω. 6.

έγω σ ο ί ού δύναμαι

7·

ό αγαθός ά ν ή ρ

8·

ει

μέντοι

9· ί σ ω ς 10.

ούτος

τώ Τ υ ρ α ν ν ώ ο ύ δ υ ν α τ ά ι φ ί λ ο ς

έχεις

σε ποιώ

άντιλέγειν.

τι

σύ κ ά λ λ ι ο ν

τούτων

γενέσθαι.

λέγειν,

ού θαυμάζω.

μαθητήν.

δέ έ σ τ ι

σωφρονέστατος,

δστις

τ ά ς συμφοράς

φέρειν

δύνατα ι. 11.

ού δ ι κ α ί ω ς

12.

κ α ί έγωγ'

περί

έμου

τ ή ν γνώμην

ταύτην

αυτός Τ ε θ ν ά ν α ι μ ά λ λ ο ν

έχουσιν.

ή ταυτ' ε ί ρ η κ έ ν α ι

βού-

λομαι.

Textos Es preferible ΠΩΛΟΣ

recibir

Σύ άρα β ο ύ λ ο ι ο

ΣΩΚΡΑΤΗΣ

Βουλοίμην

κατον

είη άδικείν

θαι

άδικείν.

η

uña injusticia

ΠΩΛΟΣ

a

cometerla.

αν ά δ ι κ ε ι ς θ α ι

μ έ ν αν έ γ ω γ ε

ή άδικειςθαι,

ουδέτερα*

έλοίμην

Σ ύ άρα Τ υ ρ α ν ν ε ι ν ο ύ κ αν

ΣΩΚΡΑΤΗΣ

μάλλον

Ο υ κ , ει τό τ υ ρ α ν ν ε ί ν

ή

άδικείν;

ει

αν μ ά λ λ ο ν

δ'

άναγ-

άδικεις­

δέξαιο; γε λ έ γ ε ι ς

δπερ ε γ ώ .

PLATÓN, Gorgias 469 b-c.

El médico mejor. ΣΩΚΡΑΤΗΣ άδόντων

y el entrenador

Οιομαι

ανθρώπων

de gimnasia

creen

γάρ σ ε ά κ η κ ο έ ν α ι

τουτο

τό σ κ ο λ ι ό ν ,

que su propio

έν

τοις

arte es el

συμποσίοις

έν ω καταριθμούνται

199

άδοντες λόν

οτι

ύγιαίνειν

γενέσθαι,

πλουτειν

Τρίτον

Άκήκοα

των δν έ π ή ν ε σ ε ν

Σώκρατες,

εξαπατά

τό μ έ γ ι σ τ ο ν

οτι

έστιν

αγαθόν; τί

μετά

Τούτον

τες,

και αυτός

τον*

αυτού

και

κα­

ιού σκόλιου,

τέχνης

φαίη

άν,

τούς

τούτο

παραστατεν

τό

μείζον

σοι

πρώτον

ού γάρ έ σ τ ι ν

άνθρώποις,

! Τ

είποι

οτι

Γοργίας

έργον

ανθρώπους

Τε κ α ι

τά

παιδοτρϋοτι

ή Τούτου

"

Ω

Ύ

τέχνη

πε­

εί

ούν

λέγεις;

αν

ίσως

είποι έργον

ύγίειας;"

μείζον είποιμ' τί

μού έ σ τ ι ν

μέγιστόν

" δ Σώκρατες,

"Θαυμάζοιμι

και

τού­

άλλ' ή έμή"—

φαίη α ν ί σ ω ς ,

ω άνθρωπε,

" τ ό δέ

δημιουργοί

ή τό Της σης τ έ χ ν η ς

η εγώ Τ η ς έ μ ή ς · " εί,

οί

μέν ό ιατρός

αγαθόν ά ν θ ρ ώ π ο ι ς

έχοι

λέγεις;

ιατρός

Σ ύ δ έ τ ί ς ων Τ α ύ τ α

ο παιδοΤρίβης εί

τί

ποιήσας,

είποι

Πώς γ ά ρ ο υ ,

11

εστίν

ποιειν

αύτίκα

ούν λ έ γ ε ι ς ;

Σύ δέ δή τ ί ς

Τρίβης," ρούς

δ'

σοι

αγαθόν Τ ο ι ς

Τί

εια;

Της

τό δέ δ ε ύ τ ε ρ ο ν

ό ποιητής

προς

σε Γ ο ρ γ ί α ς ·

εγώ έ ρ ο ί μ η ν

ιατρός.

άλλα

ο τό σ κ ο λ ι ό ν

και χρηματιστής,

αυτόν

ως φ η σ ι ν

γάρ·

"ΟΤι ε ί

ΣΩΚΡΑΤΗΣ

ρί

δέ,

έστιν,

άδόλως.

ΓΟΡΓΙΑΣ

βης

μέν άριστον

αγαθόν

Ει

δ'

αυ

τ ά ν , ώ Σώκρα­ έπιδείξαι

αν αύ κ α ι

προς

Το σ ο ν έ ρ γ ο ν ; καλούς

uγ C—

Τού­

"Παιδο-

τε και

ισχυ­

σώματα." PLATÓN, Gorgias

451 e-452 b.

200

Estudio del vocabulario

1. Familias de palabras: 1· aí-σχρδς:

αίσχύνομαι

2.

αυ:

αύθις

3·

γιγνώσκω: ή γνώμη,

4· δ ε Ο κ ν υ μ ι :

γνώριμος

έπιδεΟκνυμι,

5· επαινώ ( έ ω ) : ό

τό παράδειγμα

επαινετής

6.

έπΟσταμαι: ή επιστήμη,

7·

ευνους:

8.

ό κ α τ ή γ ο ρ ο ς : κατηγορώ

έπιστημδνως

κακόνους

9- ό κ ό σ μ ο ς :

κόσμιος

10. ή μ ν ή μ η : τό 11» ό ο ί κ ο ς :

(έω)

μνημειον

ή οικΟα,

οικείος

12. ό λ Ο γ ο ς : ή ο λ ι γ α ρ χ Ο α , 13. ο υ δ έ : ο ύ δ ε Ο ς ,

ολιγαρχικός

ουδέτερος

14- ό π α ι ς : ό παιδοτρΟβης 15·

συμφέρει:

ή συμφορά

16. ό τ ύ ρ α ν ν ο ς : ή τ υ ρ α ν ν ϋ ς ,

τυραννικός,

17·

ή ύγϋεια:

18.

τα χρήματα: 6 χρηαματιστής

2.

τυραννώ

(έω)

ύγιαΰνω

Verbos compuestos:

ανά:

αναλαμβάνω

αντί:

αντιλέγω 201

διά: έκ:

διακούω,

διαφεύγω,

έκβάλλω,

έπί:

διαλέγομαι

εξευρίσκω,

επαγγέλλομαι,

μετά:

μεταλαμβάνω

παρά:

παρίστημι

εξαιρούμαι,

έπιδείκνυμι,

έξαμαρτάνω

επονομάζω

3. Elige de entre las a l t e r n a t i v a s que s e o f r e c e n a cada palabra, aque­ lla que t i e n e un significado m á s c e r c a n o a la palabra i n i c i a l : 1·

αίσχύνομαι:

2.

γνώμη:

3·

δέχομαι:

4·

έπιδείκνυμι:

5·

έπίσταμαι:

6.

επιστήμη:

7·

έρομαι:

α)

ερωτώ

8.

πλήθος:

α)

στράτευμα

9·

πάλιν:

α)

α)

ονειδίζω

δόξα α)

διαβολή

παραλαμβάνω α)

α)

άκοή

αύ

β)

β)

επαινώ

αγνοώ

α)

α)

β)

β)

β)

β) β)

β)

Τυραννώ:

α)

πολεμώ

11.

συμφορά:

α)

τύχη

γ)

φαίνω γ) γ)

β)

γ)

β)

αναλαμβάνω

θαυμάζω

σοφία γ)

πολλοί

γ)

χθες

ευδαιμονία

γ)

οτδα

οί

μάχομαι

τιμώ

μνήμη

αποκρίνομαι β)

γ)

καταλαμβάνω

ορώ

Τιμή

αύτίκα

10.

κατηγορώ

γ) γ)

αντιλέγω γ)

ναυτικόν

άρχω ύγίεια

4. A partir de las palabras c o n o c i d a s , deduce el significado de las nuevas: 1.

αδω -

ή ωδή

2.

άμαρτάνω -

3.

ή διαβολή

-

4·

θαυμάζω -

τό

τό

αμάρτημα

διαβάλλω θαύμα,

θαυμάσιος 202

5·

ή μνήμη -

μιμνήσκομαι

6.

όνειδίζω

-

τό

7·

ή ύγίεια

-

υγιής

8.

ο χρηματιστής

9·

ωφέλιμος

-

όνειδος

-

χρηματίζω

ωφελώ

(έω)

5. S u b r a y a la palabra que no tiene relación por el significado con las otras t r e s . 1·

αδω,

άμαρτάνω,

2.

μάχη,

3·

αλήθεια,

4·

κολάζω,

5·

γιγνώσκω,

6.

αναλαμβάνω,

7·

μάρτυρ,

8.

χθες,

9·

συμφορά,

στρατηγός, εΰνους, Τιμώ,

ακούω

άγων,

φιλώ,

παιδοτρίβης,

11.

οικείος,

12.

μνήμη,

13·

δόξα,

14·

τυραννίς,

αίρω

κατήγορος

αύτίκα

οτδα,

μανθάνω

δήμος,

αναλαμβάνω,

οτδα

δέχομαι,

γυμναστική,

κοινός,

γνώμη,

αγνοώ,

επαινώ,

ήδέως,

μνήμη,

επιστήμη

αίσχύνομαι

παραλαμβάνω,

τεκμήριον,

πάλιν,

χρηματιστής

πολυμαθία,

έπίσταμαι,

10.

6.

λέγω,

ύγίεια, πόλις

ερωτώ,

συμφορά,

διαβολή

φήμη

επιστήμη

δημοκρατία,

ολιγαρχία,

φιλοσοφία

E c u a c i o n e s de p a l a b r a s :

1.

κατήγορος

2.

έρομαι

:

:

κατηγορώ /

αποκρίνομαι

/

άγγελος ύγίεια

: :

2

3·

συμφορά

: τύχη / γνώμη

4· ε ξ α ι ρ ο ύ μ α ι

:

: παραδίδωμι / ευνους

5·

έχω ε ι π ε ί ν

6.

μνήμη

7.

δέχομαι

8.

ερωτώ : ερομαι / τύχη

:

9·

χθες

;

: δύναμαι ε ι π ε ί ν / εΰνους

: ακοή / ουδέτερος

; αυριον / νόσος

παιδοτρίβης

11·

άμαρτάνω

12.

πάλιν

:

:

: παραλαμβάνω / έπίσταμαι

10.

:

:

: γυμναστική / χρηματιστής

: Τυγχάνω / ο λ ι γ α ρ χ ί α

: α ύ θ ι ς / επιστήμη

:

:

:

Rapto de Heiena por

París.

204

Vocabulario 14

αίσχύνομαι άμαρτάνω αναλαμβάνω αντιλέγω Χττα s άττνα αύτίκα γνώμη ης (ή) δέχομαι διαβολή ης (ή)

me avergüenzo, καίπερ respeto me equivoco καταριθμούμαι recupero κατήγορος ου ( o ) replico κόσμιος α ον μενταν z μέντοι άν al instante μνημείον ου ( τ ό ) μνήμη ης (ή) conocimiento

recuerdo memoria

recibo

propio

acusación διακούω escucho escapo διαφεύγω είργασμαι perf. de εργάζομαι

εξαιρούμαι έξαμαρτάνω εξαπατώ (άω) επαινώ (έω) έτιιδε ίκνυμι έπίσταμαι επιστήμη ης (ή) έπιστημόνως έρομαι εύνους ουν έχω con infin.

saco, quito fallo engaño alabo muestro sé ciencia sabiamente pregunto benevolente puedo ¿acaso?

ήδέως θαυμάζω θαυμαστός ή όν

con gusto admiro admirable

οικείος α ον ολιγαρχία ας (η) δσος η ον ουδέτερος α ον ούθέν s ουδέν παιδοτρίβης ου (ό) πάλιν παρέχω παρίστημι πλήθος ους (τό) σαυτόν ήν συμφορά ας (ή) σχήμα ατος (τό) ταχύ τηλικουτος αύτη οΰτο Τιμώμαι (άομαι) Τυραννώ (έω) ύγίεια ας (ή) χθες χρηματιστής ου (ό)

aunque enumero acusador moderado

oligarquía cuanto ni uno ni otro entrenador de gimnasia de nuevo ofrezco me coloco al lado multitud a ti mismo desgracia figura rápidamente de tal edad soy condenado soy tirano salud ayer hombre de negocios

205

ÍNDICE

Presentación metodológica t.

VII

Nominativo masculino. Presente de indicativo del verbo «ser» .

.

.

1

2. Acusativo masculino. Presente de indicativo temático

12

3. Nominativo y acusativo femeninos. Presente de indicativo atemático .

20

4. El neutro. La oración de infinitivo

35

5. El genitivo. Preposiciones de genitivo y acusativo

47

6. El participio de presente. El dativo

64

7. El imperfecto. El relativo

80

8. Pronombres Verbos

demostrativos,

interrogativos,

indefinidos

y

personales.

contractos

96

9. El aoristo. El genitivo absoluto

112

10. La

voz

media

128

11. Comparativo y superlativo. Temas nominales en -s, - i , -u .

141

12. Futuro de indicativo. Subjuntivo presente y aoristo

159

13. El perfecto. La voz pasiva

178

14. El optativo

190

206