Afrika

Afrika cesinde olan Sahelanthropus tchadensis, Australopithecus africanus, A. afarensis, Homo erectus, H. habilis ve H. ergaster gibi türlerin evrimleşmesiyle oluştuğu kanıtlanan Homo sapiens yani modern insana dair bundan 200,000 yıl öncesine ait bulgular Etiyopya'da bulunmuştur.[3] Afrika, çok çeşitli iklim bölgeleri bulunan ekvatorun her iki yanında ve dünya üzerinde her iki iklim kuşağında da bulunan tek kıtadır.[4] Afrika ülkeleri kısmen 1881-1914 yıllrındaki Afrika Talanı sırasında şekillenmiştir. Dünya haritasında Afrika

1 Etimoloji Afrika adı, Kartaca'ya ilk defa ayak basan Romalılarca “Afri” veya “Africani” denilen oymakların adından esinlenerek verilmiştir. Bu adın yerel Libya kabilelerini betimlemek için kullanıldığı düşünülse de, genellikle Fenikece'de kullanılan afar yani toz kelimesi ile bağlantılıdır. Ancak 1981 yılında yapılan bir hipoteze göre[5] bir Berberi kelimesi olan ve “deve” anlamına gelen ifriden gelir.[6]

2 Tarih

2.1 Tarih Öncesi Afrika, birçok paleoantropolog tarafından Dünya üzerinde insanlarca yerleşilmiş ilk yer olarak kabul edilmiştir.[7][8] 20.yy'ın ortalarındayken antropologlar, en erkeni yedi milyon yıl öncesine ait olduğu düşünülen birçok fosil kanıtı keşfetmişlerdi. Tüm insanlığın tarih öncesi gibi, Afrika'nın tarih öncesinde de ulus devletler mevcut değildi. Bunun yanında Khoi ve San gibi avcı ve toplayıcı grupların yerleşik hayata geçtiği görülür.[9][10][11]

Uydu görüntüsü

Afrika, yüzölçümü ve nüfus yoğunluğu açısından dünyanın en büyük ikinci kıtasıdır. Kendisine bitişik kabul edilen adalar ile birlikte 32,2 milyon km²lik alanı ile dünya yüzölçümünün %6’sını ve dünya üzerindeki toprakların %24,4'ünü kapsar.[2] 1 milyar kişilik nüfusuyla dünya nüfusunun %15'ini barındırır. Afrika, kuzeyde Akdeniz, güneyde Hint Okyanusu, batıda Atlas Okyanusu, doğuda Sina Yarımadası, Kızıldeniz ve Süveyş Kanalı ile çevrelenmiştir. Madagaskar'ı ve çeşitli takımadaları bünyesinde barındırır. Kıtada 54 adet diplomatik olarak tanınmış bağımsız devlet, dokuz bölge ve 3 adet de sınırlı tanınmış devlet bulunur.

Buzul Çağı'nın bitmesiyle, yani M.Ö. 10,500 civarlarında, Sahra yeşil ve bereketli bir vadiydi. Ancak M.Ö.5000 civarlarında iklimin kuraklaştı ve Sahra bölgesi oldukça sıcak ve kavurucu bir hal aldı. Bu sebepten Sahra bölgesindeki nüfus, Nil nehri bölgesine doğru yürüyüşe geçti. Bu insanlar bu bölgede sürekli ve yarı sürekli olarak yerleşime geçmeye başladılar.

Özellikle Batı Afrika'nın, insanoğlunun başlangıç nokta- Afrika'da büyükbaş hayvanların evcilleştirilmesi tarımsı olduğu kabul edilir. Erken dönem büyük insansı may- dan daha önce olmuştur. Aşağı yukarı M.Ö.6000'de munların yanı sıra, geç dönemdekileri yedi milyon yıl ön- Kuzey Afrika'da büyük baş hayvanlar çoktan 1

2

2 TARİH rika'da başladı ve ardından Sahra altı Afrika'ya doğru hızla yayıldı. M.Ö 500'e gelindiğinde Batı Afrika'da metal işçiliği olağan hale gelmişti.[14] M.S. ilk yüzyıla kadar diğer bölgeler demir işçiliği hakkında herhangi bir şey bilmemesine rağmen, Batı ve Kuzey Afrika'da demir işlemeciliği o tarihten 500 yıl öncesinde bile kullanılıyordu. M.Ö.500lere ait Mısır, Kuzey Afrika,Nabiya ve Etiyopya'dan gelmiş bakır objeler, Batı Afrika'daki kazılarda bulunmuştur. Bu durum Sahra ötesi ticaret ağının bu tarihlerde kurulmuş olduğunu göstermektedir.[13]

2.2 Erken Medeniyetler

Ramses II'nin Abu Simbel'deki büyük heykeli, Mısır, M.Ö. 1400 civarı

Lucy, bir Australopithecus afarensis iskeleti 24 Kasım 1974'de Etiyopya'nın Afar Bölgesindeki Awash Vadisinde keşfedilmiştir.

evcilleştirilmişti.[12] Nil - Sahra bölgesinde insanlar birçok hayvanı evcilleştirdiler. Bugünkü Cezayir'den Nubiya'ya kadar olan bölgede eşek ve vida boynuzlu keçiler de evcilleştirilmekteydi. M.Ö.4000'e geldiğimizde, Sahra'nın iklimi çok hızlı bir şekilde kuraklaşmaya başladı.[13] Bu iklim değişikliği bölgedeki göllerin ve nehirlerin büyük oranda küçülmesine ve büyük çapta Bantu dilinin yayılışı M.Ö. 1000'den M.S. 500'e çölleşmeye yol açtı.Bu durum elverişli arazi mikrarının azalmasına ve tarım ile uğraşan kesimin Batı Afrika'ya M.Ö. 3300'ler civarında, Antik Mısır'da Firavun medenidoğru göç etmesine neden oldu.[13] yetindeki okur yazarlığın yükselişiyle birlikte Kuzey AfM.Ö. birinci milenyumda, demir işlemeciliği Kuzey Af- rika'daki ilk tarihsel kayıtlar ortaya çıkmıştır.[15] Dün-

2.3

9. ve 18. Yüzyıllar Arası

3

ya'nın en erken ve en uzun süreli yaşayan medeniyetlerinde biri olan Antik Mısır, M.Ö.330 yılına kadar çevresindeki diğer bölgeleri de etkiledi.[16][17] Afrika'nın Avrupa'lılarca keşfi, Romalılar ve Antik Yunan ile birlikte başlamıştır. M.Ö. 322'de Büyük İskender Mısır'ı Pers işgalinden kurtardı ve burada, ölümünden sonra Ptolemaios Krallığı'nın başkenti olacak olan İskenderiye'yi oluşturdu.[18] Roma İmparatorluğu'nun Akdeniz şeridi boyunca Kuzey Afrika'yı fethinin ardından bölge, hem ekonomik hem de kültürel olarak Roma sistemine dahil olmuştur. Roma yerleşkeleri bugünkü modern Tunus’da ve o hat boyunca ortaya çıkmıştır. Bölgede Hristiyanlığın yayılması da M.S. 340'lı yıllara kadar sürmüştür.[19] 7.yy'ın başlarında Hilafet önce Mısır'a girdi ve ardından da Kuzey Afrika'ya yayıldı. Kısa dönemde, yerel Berberi kabileleri Müslüman Arap kabileleriyle bütünleştiler. Emevilerin başkenti olan Şam 8.yy'da düştünce, İslami merkez Akdeniz'de kayarak Kuzey Afrika'daki Kayravan'a geçmiştir.[20]

2.3

9. ve 18. Yüzyıllar Arası Şu anda İngiliz Müzesinde bulunan 9.yy'daki İbolar ait bir bronz işleme ,[21]

klanlar, ve bunun yanında Akanlar, Yorubalar ve İbolar gibi otonom şehir devletleri veya krallıklardan oluşan birçok farklı oluşum mevcuttur. 9.yy'da Batı Afrika'dan gelen Hausa Krallığı gibi bir dizi hanedan devletleri, Sahra altı bölgesindeki savanaları aşarak bugünkü Sudan'ın ortalarına vardılar. Gana, Gao ve Kanem Krallığı bunların en güçlüleriydi. Gana 11.yy'da geri dönse de, Mali Krallığı Sudan'ın doğusunu 13.yy'a kadar muhafaza etti. Kanem Krallığı ise 11.yy'da İslamiyeti kabul ettiler. Batı Afrika'nın ormanlık alanlarında, kuzeydeki Müslüman kabilelerin küçük etkisiyle birlikte yeni bağımsız krallıklar türedi. Iboların kurduğu Nri Krallığı bunların ilkiydi. 9.yy ortaya çıkan Nri krallığı, günümüz Nijerya’sındaki en eski kabilelerden biridir. Bu kabileye ait ortaya çıkarılan bronz buluntular 9.yy'a aittir.[23]

Bagirmi'li bir atlı asker

Kolonileşme dönemi öncesi Afrika'da takriben 10,000'den fazla farklı devlet ve politika[22] , pek çok kurum ve kurallara göre nitelendirilmiştir. Bunların içersinde Buşmalar gibi küçük avcı toplayıcı gruplar, Bantu dillerini konuşan daha büyük ve yapılanmış aile klanları, çok daha büyük olan Afrika Boynuzu'ndaki Ashanti patates töreni, Thomas E. Bowdich

4

2 TARİH

Ife kenti, tarihsel olarak Yoruba'lar tarafından kurulan ilk şehir devletlerden bir tanesidir. Başında “oba” denilen ve Yoruba dilinde “kral” anlamına gelen bir yönetici bulunur. Ife özellikle içerisindeki bronz işlemeleriyle birlikte Afrika'nın en önemli dini ve kültürel merkezlerinden birisidir. Sahra'daki Berberi sülalesinden gelen Murabıtlar buradan yayılarak kuzeydoğu Afrika ve 11.yy'da İber Yarımada’sına kadar ulaşmıştılar.[24] Ardından Banu Hilal ve Banu Malik gibi Arap bedevileri, Arap yarımadasından Mısır'a göç etmişlerdir. 11. ve 13.yüzyıl arasında gerçekleşen bu olay sonucunda Arap'lar ve Berberi'ler yerel kültürleri Araplaştırarak[25] ve yerel kültürleri birleşik İs- Ouidah, Benin Kölelerin çıkış noktası lam kültürü ile emerek bölgede büyük değişikliklere yol açmışlardır.[26] ka'daki İngiliz birlikleri 1808 ve 1860 yılları arasında yaklaşık 1600 köle gemisine el koydu ve kaçırılmış olan 150,000 Afrika'lıyı serbest bıraktı.[30] Bu eylemler aynı zamanda İngilizlerin kaçak köle ticaretini önleme çabalarının da bir sonucudur, hatta bu sebepten Lagos Kralı 1851'de İngilizler tarafından devrilmiştir. Böylelikle kölelik karşıtı sözleşmeler 50'den fazla Afrikalı ülkenin de imzasıyla kabul edildi.[31] Batı Afrika'nın büyük güçleri bu değişime uyum sağayabilmek için farklı yolları denemişlerdir. Bugün Batı Afrika'nın temel ihraç maddeleri olan kakao, hurma yağı, altın ve kereste ticaretinin başlangıcıdır.[32] Zimbabwe ulusal anıtınız kalıntıları

(11.–15. yy.)]]

2.5 Kolonileşme

Mali Krallığı'nın bozulmasını takip eden süreçte, Sonni Ali(1464–1492) adındaki yerel lider, Sahra ötesi ticaret ağını kontrol ederek Songhay İmparatorluğu'nu oluşturdu. Sonni Ali 1468'de Timbuktu'yu ve ardından 1473'de Djenne'yi kuşattı. Ticaret gelirleri ve Müslüman tüccarları örgütleyerek güçlü bir imparatorluk oluşturdu. Onun halefi Ture Muhammed(1493–1528) İslamiyeti resmi din haline getirdi. 15.yy'a kadar, Hause Krallığı'na ait küçük şehirler bölgedeki ticaret ağında etkili olarak çeşitli taşımacılık ve üretim yaptılar.

2.4

Köle Ticaretinin Yükselişi

Kölelik, Afrika'da uzun süre uygulanmıştır. 7. ve 20.yy arasında Arap köle tüccarları yaklaşık olarak 18 milyon köleyi Afrika'dan Sahra ötesine ve oradan da Atlantik okyanusu rotasını izleyerek sattı. 15.yüzyıldan 19.yüzyıla kadar 7-12 milyon insan bu yolu izleyerek yeni dünyaya satıldı.[27][28][29] Batı Afrika'da, 1820'li yıllarda bu ticaretin reddedilmesinin ardından büyük ekonomik sorunlar görüldü. İngiliz Kraliyet Donanması'nın Batı Afrika'daki varlığının artışıyla birlikte, bu bölgedeki devletler yeni ekonomik sisteme dahil olmaya zorlandılar. Bu durum Avrupa ve Ame- 1909'da Afrika Haritası, sömürge kontrol bölgeleri rika'da kölelik karşıtı hareketlerin artışına ve köle ticaretinin büyük oranda düşmesine neden oldu. Batı Afri- 19.yy'ın sonrasında, Avrupa'nın emperyal güçleri kıta

2.8

Kolonileşme Sonrası

5 rek Sahra altı Afrika'da bağımsızlığını kazanan ilk devlet oldu.,[34] Sonraki on yılda ise diğer devletler sırasıyla bağımsızlıklarını kazandılar. Özellikle Portekiz'in Sahra altı Afrika'dan çekilmesi 16.yy'dan 1975'e kadar sürmüştür. Rodezya, 1965'de tek taraflı olarak İngiltere'den bağımsızlığını kazandı. Ancak Rodezya, 1980'e kadar siyah milliyetçilerin gerilla savaşının beyaz azınlık yönetimini devirmesinin ardından Zimbabve olarak tanınabildi. Güney Afrika Cumhuriyetindeki aparthaid rejimi ise 1994'e kadar sürdü.

2.8 Kolonileşme Sonrası

Areas of Africa under the sovereignty or influence of the colonial powers in 1913, along with modern borders. Belçika Almanya İspanya Fransa Birleşik Krallık İtalya Portekiz bağımsız

Bugün Afrika'da 54 adet bağımsız devlet var fakat bu devletlerin birçoğu özellikle istikrarsızlık, yolsuzluk, otoriter rejimler ve şiddet ile mücadele ediyor. Bu ülkelerin bir çoğu başkanlık sistemi ile idare edilmekte. Ancak birçok ülkenin demokratikleşme süreçleri askeri darbeler, cuntalar ve askeri diktatörlüklerle sekteye uğramaktadır.

İstikrarasızlık, birçok etnik grubun marjinalize olmasına ve liderlerinin isteği doğrultusunda çeşitli gruplara eklenmesine yol açıyor. Birçok lider bu tarz şiddetlenen çatışmalardan nemalanmakta. Askeri gruplar birçok ülkede etkin bir şekilde yönetimde yer almakta. Afrika'da 1960 ve 1980 arasında 70'den fazla darbe ve 13 ülke liderinin suikaste uğradığı görüldü. Avrupa'lı emperyalistlerce belirlenen sınırlar birçok ülke ve grup için sıkıntılar yaratüzerinde büyük bir yarış içerisinde koloniler kurmak için maya devam ediyor. mücade ettiler. Bu süreçte Afrika'da sadece iki tane tam bağımsız devlet kalmıştı, Etiyopya ve Liberya. Mısır ve Soğuk Savaş sırasında Uluslararası Para Fonu bölgedeki Sudan bu dönemde resmi olarak hiç kolonileşmedi fakat istikrarsızlığı gidermeye yönelik çalışmalar yaptı. Bir ülke 1882'deki İngiliz işgaliyle 1922'ye kadar işgal altında kal- ilk defa bağımsızlığını kazandığında, iki süpergüçten bir tanesi ile ittifak kurmaya çabalamıştır. Kuzey Afrika'daki dı. birçok ülke Sovyet yardımlarından yararlanırken, Orta ve Güney Afrika Batı bloğu tarafından desteklendi.

2.6

Berlin Konferansı

1884–85'de toplanan Berlin Konferansı Afrika'nın etnik grupları için oldukça önemli bir dönüm noktasıdır. Belçika Kralı Leopland II'nin çağrısıyla ve Avrupa'nın Afrika üzerinde egemen olan güçlerinin katılımı ile toplanmıştır. Bu toplantı sonucunda Afrika üzerindeki mücadeleye bir son verilerek Afrika'nın politik bölgeleri ve nüfuz alanları kabul edildi.

2.7

Bağımsızlık Mücadeleleri

Bağımsızlık mücadeleleri II.Dünya Savaşı'nın bitimine kadar sürdü ve bu mücadele sonunda hemen hemen tüm koloniler bağımsızlıklarını elde ettiler. Ancak II.Dünya Savaşından sonra büyük bir ivme kazandı. Özellikle büyük Avrupa'lı devletlerin geçirdikleri yıkıcı savaş sonrası bölgeye yeterince eğilememesi bu süreci hızlandıran en büyük etkendir. 1951'de Libya, İtalya'dan bağımsızlığını kazandı. 1956'da da Tunus ve Fas, Fransa'dan bağımsızlığı kazandılar.[33] Mart 1957'de bu süreci Gana izleye-

Özellikle Etiyopa'da büyük bir açlık mevcut. Bazıları bu durumun Sovyet politikaları tarafından kötüleştirildiğini düşünmektedir.[35][36][37] En kırıcı savaşlardan bir tanesi Kongo'da İkinci İç Savaş sırasında yaşanmıştır. 2008'de 5.4 milyon insan bu savaşta hayatını kaybetmiştir. 2003'den beri süren Darfur'daki savaş büyük insanlık suçlarını içermektedir. 1994'de Rwanda'da yaşanan soykırım 800,000 insanın katledilmesiyle sonuçlanmıştır. Özellikle bu süreçte AIDS bölgenin mücadele ettiği en büyük sorunlardan bir tanesidir. Bütün bunlara rağmen 21.yy'da yaşanan çatışmalar büyük bir azalma eğilimi göstermektedir. Angola'da yaşanan iç savaş 30 yıl sürdükten sonra 2002'de sona ermiştir. Bu azalma birçok yerde komunist düzendeki ekonomik yapılanmadan açık pazar ekonomilerine geçişi hızlandırmakadır. Özellikle bölgede yaşanan istikrardaki yükselmei Afrika ülkelerine yapılan dış yatırımları arttırmaktadır. Özellikle Çin Halk Cumhuriyeti bu yatırımlarda başı çekmektedir. 2011'de bazı Afrika ekonomileri en hızlı büyüyen ekonomilerden bazıları olmuştur. İletşim devriminin bölgede yoğunluk kazanması ile

6

3

COĞRAFYA

birlikte Afrika dünyayla bağlantı düzeyini gün geçtikçe arttırmaktadır.[38]

3

Coğrafya

Avrupa'dan Akdeniz ile ayrılan Afrika, Asya'dan Sina Yarımadası ile ayrılır. Ancak Jeopolitik olarak, Mısır'ın Sina Yarımadasındaki kısmı da Afrika'ya dahil olarak kabul edilir.[39] Kıta doğuda Kızıldeniz ve Hint Okyanusu ile komşudur. Babülmendep Boğazı Arap Yarımadasına 18 km yaklaşır. Kıtanın güneyi yine Hint Okyanusu, batısı Atlas Okyanusu ile çevrilidir. Kıta kuzeybatıda Avrupa'dan 14 km genişliğindeki Cebelitarık Boğazı ile ayrı- Afrika'daki bioçeşitlilik. lır. Afrika kuzey-güney doğrultusunda Tunus’taki Beyaz Burun (37° 22' 20 K Paraleli) ile Güney Afrika Cumhuriyeti'ndeki Agulhas Burnu (34° 50'28 G Paraleli) arasında 8.025 km boyunda, doğu batı doğrultusunda ise; Somali'deki Ras Hafun Burnu (51° 25' 27 D Meridyeni) ile Senegal'deki Yeşil Burun (17° 31' 17 B Meridyeni) arasında 7.416 km genişliğindedir. Afrika'nın kapladığı alan bakımından en büyük ülkesi Cezayir, en küçük ülkesi ise kıtanın doğusundaki Seyşeller takım adalarıdır.[40] Ana karada ise en küçük yüzey alanı olan ülke Gambiya'dır. Jeolojik olarak Arap Yarımadası,Zagros Dağları ve Anadolu platosunun birbirini tetiklemesi ile Afrika Palatosu, Avrasya ile çarpışmaktadır. En yüksek noktası Kilimanjaro Dağı (5.895 m) olmakla birlikte en alçak noktası Assal Gölüdür (−156 m). Sahra Çölü hem tüm Afrika'nın hem de tüm dünyanın en büyük çölüdür. Hâlâ da genişlemeye devam etmektedir.

Mauritius'da bir tropik sahil,

kurak alanlar ve çöller yüzeyinin %60'ını kaplar.[41] Günümüze kadar ölçülmüş olan en yüksek sıcaklık 1922'de Libya'da ölçülmüştür (58 °C).[42]

3.2 Hayvan Çeşitliliği

Uydu görüntüleri Afrika (ortada), Kuzey Amerika (sol) ve Avrasya (sağ)

3.1

İklim

Afrika iklimi bölgeden bölgeye değişiklik göstermektedir. En yüksek tepelerinde yarı Arktik iklimi görülür. Kıtanın kuzeyinin büyük bölümü çöl ve kuraktır, orta ve güney bölgeleriyse savanlar ve yağmur ormanları barındırır. Geçiş bölgelerinde bitki örtüsü sahel ve bozkır gibi değişik şekillerdedir. Afrika dünyanın en sıcak kıtasıdır,

Savana'daki Ngorongoro Koruma Alanı, Tanzanya

Afrika dünyanın en fazla ve en yoğun vahşi hayvan kombinasyonlu nüfusuna sahiptir. Bütün bu hayvanlar vahşi yaşamlarında ve özgür bir biçimde yaşamaktadırlar. Kedigiller, otoburlar, sürüngenler ve yağmur ormanlarındaki yüzlerce tür tamamıyla vahşi bir doğanın içerisinde doğal yaşamlarını sürdürmektedirler.

7

3.3

Ekoloji

Birleşmiş Miletler Çevre Programı'na(UNEP) göre Afrika, ormanların zarar görmesinde en çok etkilenen ikinci kıtadır.[43] Pennsylvania Üniversitesi Afrika Çalışmaları Merkezi'ne göre, Afrika'nın çayır alanlarının %31'i ve ormanlık alanlarının %19'u bozulmuş olarak sınıflandırılmaktadır. Bunun yanı sıra, Afrika her yıl dört milyon hektar ormanını kaybetmektedir. Bu oran dünyanın geri kalanı ile karşılaştırıldığında, ortalama ormansızlaşma oranının iki kat üzerindedir.[41] Bazı kaynaklar ormansızlaştırmanın, Batı Afrika'daki bakir ormanların %90'ını yok ettiğini öne sürmektedir.[44] İnsanoğlunun görülmeye başlandığı zamandan beri,yani 2000 yıllık süreçte, Madagaskar kendi orijinal ormanlarının %90'ını yitirmiştir. Afrika'nın tarım topraklarının %65'i erozyona maruz kalmaktadır.[45]

3.4

Biyoçeşitlilik

Afrika'da 3.000 'den fazla korunan alanının yanında 198 deniz koruma alanı, 50 biyosfer rezerv ve 80 sulak rezerv vardır. Önemli yaşam alanı tahripleri, nüfus artışı ve kaçak avcılık Afrika'nın biyolojik çeşitliliğini düşürmektedir. İnsan zararları, toplumsal kargaşalar ve yerel olmayan türlerin kıtaya getirilmesi Afrika'daki bioçeşitliliği tehdit etmektedir. Bu durum idari ve finansal sorunların yanında yetersiz personel sebebi ile şiddetlenmektedir.[41]

4

Politika

Afrika'lı devletler özellikle 21.yy'da artan istikrarla birlikte birbirleri arasında daha sağlam ve önemli politik bağlar kurmaktadırlar. Bu bağlar çeşitli işbirliği ve uluslararası örgütler vasıtasıyla, ülkelerin hem bölgesel hem de uluslararası bağlantılarını güçlendirmektedir. Bu örgütlerin en önemlisi Afrika Birliği'dir.

Yeşille gösterilenler Afrika Birliği'ne üye olan ülkeler

Hakları Komisyonu Addis Ababa'da kalmıştır. Bu düzenlemelerin sebebi birliğin merkezi bir yapılanma yerine, daha dağıtılmış ve diğer ülkelerde paylaşılmış bir biçimde olmasını amaçlamasından kaynaklanmaktadır. Afrika Birliği kendi içinde bir anayasal anlaşmaya tabiidir. Bu anayasal metin Afrika Ekonomi Birliği'ni dönüştürerek, federalize bir milletler topluluğu oluşturmayı amaçlamaktadır. Afrika Birliği, kendisine ait yasama, yürütme ve yargı organlarından meydana gelir. Pan-Afrika Parlamento’su başkanı aynı zamanda Afrika Birliği'nin başı ve temsilcisidir. Bu başkan, parlamento tarafından çoğunluğun desteğini alarak seçilir. Yetki ve görevleri Birlik anayasal metninde ve meclis iç tüzüklerinde belirtilmesinin yanı sıra, devralınan Afrika Birliği Örgütü'nün öngördüğü eski sözleşme ve anlaşmalarca da belirlenir. Afrika Birliği Hükümeti, tüm birliğin bölgesel, devletsel ve yerel otoritelerin yanı sıra kurumun iletişim halinde olduğu yüzlerce örgütle olan ilişkilerini de sürdürmekle görevlidir.

Afrika Birliği, kıtanın kendi içinde ve dışında uygulamak ve sürdürmek istediği istikrarı ve ekonomik işbir4.1 Afrika Birliği liğini geliştirmeyi amaçlamaktadır. Özellikle halen Afrika'nın çeşitli bölgelerinde görülen yüksek insan hakları ihlallerine karşı da önlemler almaktadır. Özellikle Demokratik Kongo Cumhuriyeti, Sierra Leone, Liberya, Afrika Birliği, Fas hariç tüm Arfika'daki 54 ülkeyi bün- Sudan, Zimbabve,ve Fildişi Sahilleri'nde rapor edilen biryesinde barındıran dünyanın önemli uluslararası örgüt- çok insan hakları ihlali birlik bünyesinde çözülmeye çalerinden biridir. Örgütün merkezi Etiyopya'nın başken- lışılmaktadır. ti Addis Ababa'da bulunmaktadır. Burası aynı zamanda Afrika Birliği'nin de başkenti olarak kabul edilir. Birlik, 26 Haziran 2001 yılında genel merkezini açmıştır ancak 5 Ekonomi birliğin resmen kuruluş tarihi 9 Temmuz 2002'dir.[46] Afrika Birliği, kendisinden önce gelen Afrika Birliği Örgütü'nün yerine oluşturulmuş ve bundan daha geniş ve kapsamlı bir yapısı olması amaçlanmıştır. Temmuz 2004'de, Afrika Birliği'nin Pan-Afrika parlamentosu Güney Ame- Doğal kaynaklar açısından dünyanın en zengin coğrafyarika'da Mitrand'a taşınmıştır. Fakat İnsan ve Halkların larından biri olmasına rağmen Afrika dünyanın en ge-

8

5 EKONOMİ

Addis Ababa'daki Afrika Birliği genel merkezi.

2000'de çekilen uzaydan Afrika fotoğrafı

yaşamakta ve bölgenin bir çoğu günlük $2.50'ın altında kazanç sağlamaktadır.[50]

Afrika Ekonomi Topluluğu. CEN-SAD COMESA EAC ECCAS ECOWAS IGAD SADC UMA

lişmemiş ve fakir bölgelerinden biridir. Bunun bir başka nedeni bölgenin çok çeşitli hastalıklarla (AIDS, sıtma) boğuşması, ciddi insan hakları ihlalleri, merkezi planlamada kaynaklanan başarısızlıklar, dış merkezlere girişte yaşanan zorluklar, yozlaşmış hükümetler ve sık sık yaşanan askeri ve iç çatışmalardır.[47] Birleşmiş Milletler İnsan Hakları raporlarına göre en sonda yer alan 25 ülkenin hepsi Arfika kıtasındadır.[48] Kıtlık, cehalet, yetersiz beslenme ve yetersiz su kaynaklarının yanı sıra sağlık koşullarını bölgede yaşayan insanları çok derinden etkilemektedir. 2008 Ağustosu'nda Dünya Bankası[49] 'nın yayınladığı rapora göre, küresel kıtlık sınırı olan günlük $1.25'ın 80.5%'i Sahra Altı Afrika'da

2005 yılında yapılan araştırmaya göre Afrika'da yaklaşık 380 milyon insan kıtlık çekmektedir. 1973'den 2003'e kadar geçen zamanda Sahra altı Afrika'da yaşayan insanların ortalama günlük kazancı 70 cent olarak kalmıştır.[51] Bu konudaki bazı raporlar dış yatırımların başarısız liberalleşme sebebiyle arttığını belirtse de, bazı kaynaklar bunların yerel idarede yaşanan başarısızlıklardan kaynaklandığını göstermektedir.[52][53][54] Ancak 1995'ten 2005'e kadar Afrika'nın ekonomik büyümesi ortalama %5'tir. Özellikle Angola, Sudan and Ekvator Ginesi gibi petrol kaynakları açısından zengin olan ülkeler halen daha yüksek büyüme oranları göstermektedir. Kaldı ki kıta, dünya kobalt ve platin rezervlerinin %90'ına, altın rezervlerinin %50’sine, krom rezevlerinin %98'ine, tantelit rezevlerinin %70'ine, manganez rezevlerinin %64'üne ve uranyum rezevlerinin üçte ikisine sahiptir.[55][56] Demokratik Kongo Cumhuriyeti cep telefonlarının yapımında kullanılan Koltan mineralinin %70'ine ve ayrıca dünyanın elmas rezervlerinin %30'una sahiptir.[57] Gine dünyanın en büyük boksit ihracatçısıdır. Ancak bu kaynaklara rağmen, Afrika'nın tarım ve üretimde olan niteliği ileriye doğru beklenen hızda gitmemektedir. Ayrıca 2008'de yaşanan Küresel Mali Kriz bölgenin gelişmesine ket vurmuştur. Bu kriz sonrasında yaklaşık 100 milyon insan açlık konusunda etkilenmiştir.[58] Ancak özellikle son yıllarda Çin Halk Cumhuriyet'inin bölgeye yaptığı yatırımlar sebebiyle ekonomik hareketlenme artmıştır. Sadece 2007, yılında Çin'li yatırımcılar bölgeya 1 Milyar dolar yatırım yapmışlardır.[59]

9

6

Demografi

Benin'den bir kadın

Berberi çocukları, Atlas Dağları

Botswana'dan bir San Buşman

sırasıyla karmaşık Swahili Kıyısı'ndaki Swahili'ler , ve geri kalan yerel kabilelerin Khoisan ('San' ya da 'Bushmen') ve Pygmyler Bantu dilleri konuşulur. Bantu dili ayrıiyeten Gabon ve Ekvator Ginesinde de baskındır. Afrika'nın güneyindeki Kalahari Çölü, Busmanlar olarak da bilinen yerel topluluklar uzun süredir burada yaşamaktadırlar. Busman'lar ırk olarak diğer Afrika kabilelerinden farklıdır. Bantuların günümüze ulaşan belirgin topluluğu ise Pygmilerdir.[64] Batı Afrika'daki ulusların çoğunluğu Nijer-Kongo Dil ailesinden gelen dilleri konuşmaktadırlar. Bunun yanında bu bölgede Afro-Asya dilleri ve NilSahra dilleri konuşanlar da bulunmaktadır. Nijer Kongo dil ailesinin içinde Yoruba, Igbo, Fulani, Akan and Wolof dilleri bulunmakta en karmaşık etnik gruplara ev sahipliği yapmaktadır. Merkez Sahra'da, Mandinka veya Mande toplulukları önemlidir ve Doğu Orta Afrika'da Nil-Sahra dil ailesinde bulunan Zaghawa, Baya, Kanuri and Sao dilleri baskındır.

Kuzey Afrika'daki topluluklar üç farkı ana gruptan oluşmaktadır: Berberiler kuzeybatı, Mısır ve Libyalılar kuzeydoğu, ve Nilo-Sahra dili konuşan topluluklar da doğuda bulunmaktadır. Bu bölgeye 7.yy'da gelmeye başlayan Araplar ile birlikte İslam bölgeye girmiş ve demokrafik yapıyı dönüştürmüştür. Kartaca) and Hiksos bulunan Semitik Fenikeliler, Indo-İranlar, Indo-Avrupalılar Güney, Merkez ve Güney Doğu Afrika'da büyük oranda ve Roma ve Vandallar da bu bölgede tarihte önemli halkBantu dili konuşulmaktadır.[63] Bunun yanı sıra, bir ta- lar olmuşlardır. Bugün Berberiler hala Fas ve Cezayir'de kım Nilotik topluluklar Doğu Afrika ve Güney Sudan'da önemli ölçüde varlıklarını sürdürmektedirler. Bununla Afrika nüfusu son 40 yılda önemli derece arttı ve bunun sonucu olarak da nüfusun büyük oranı gençlerden oluşmaktadır. Bazı Afrika devletlerinde nüfusün yarısından fazlası 25 yaşın altındadır.[60] 1950'li yıllarda 221 milyon olarak kıtanın nüfusu 2009 yılında 1 milyara ulaşmıştır.[61][62]

10

7 AFRİKA'DAKİ DEVLETLER tarafından 1972 yılında yaşadıkları yerlerden kovulmuştur. Ancak bugün bir çoğu tekrardan yurtlarına dönmüştür. Hint Okyanusundaki adalarda bulunan topluluklar da büyük oranda Asyalı ve Hint gruplardan oluşmaktadır. Madagaskar'da bulunan Malagasi halklarının büyük çoğunluğu Güney Doğu Asya ve Okyanusya dillerini konuşan insanlardan oluşur. Ancak bu topluluklar genellikle Bantu, Arap, Hint ve Avrupalı topluluklarla karışmıştırlar. 20.yy boyunca da Lübnan diasporası ve Çinli yatırımcılar küçük fakat ekonomik olarak çok etkili gruplar olarak Afrika'ya yerleşmeye devam etmişlerdir.[59] have also developed in the larger coastal cities of West and East Africa, respectively.[73]

7 Afrika'daki devletler Kuzeydoğu Afrika

birlikte daha az sayıda da olsa Libya ve Tunus’da da Berberice konuşan topluluklar yaşmaktadır.[65] Berberice konuşan Tuarekler ve diğer normadik topluluklar da Sahra çölünde yaşayan sakinleridir. Bölge büyük oranda Arap ve Müslüman etkisinde olsa dahi Moritanya bölgesinde halen daha Nijer Kongo dili konuşan topluluklar da halen yaşamaktadır. Sudan'da Arapça ve Arap kültürü hakim olsa da yüzyıllar boyunca Arap yarımadasından gelen değişik göçmenler Nubians, Nuba, Fur ve Zaghava halkları ile karışmış olan ve orijinal olarak Nil-Sahra konuşan gruplar yaşamaktadır. Afrika Boynuzu'nda bulunan halklar da Etiyopya ve Eritrealı topluluklar bulunmaktadır. Aynı zamanda bu bölgede Afro-Asyatik dillerinin bir kolu olan Semitik diller ailesinin dillerini konuşan Habeşliler yaşar. Kusitik dillerini konuşan Somalililer ve Oromolular da bu bölgede bulunmaktadır. İkinci DÜnya Savaşı sonrasında başlayan dekolonizasyon hareketinden önce Afrika kıtasında birçok Avrupalı bulunmaktaydı.[66] 1960'lar ve 70'lerdeki dekolonizasyon hareketleri birçok beyaz Afrikalı'nın iltica etmesine neden olmuştur. Bu göçlerin büyük bir bölümü Cezayir ve Fas’dan ayrılan insanlardan oluşmaktadır. (Yaklaşık 1.6 milyon kişi [67] Kenya, Congo,[68] Rhodesia, Mozambique and Angola.[69] ) 1977 yılının sonuna kadar 1milyondan fazla Portekizli bulundukları yerlerden göç etmişlerdir.[70] Yine de, birçok Beyaz Afrikalı halen daha Güney Afrika, Zimbabwe, Nabimia ve Réunion gibi birçok Afrika ülkesinde azınlık olarak yaşamaya devam etmektedirler.[71] En fazla beyaz Afrikalı nüfusa sahip olan ülke Güney Afrika'dır.[72] Afrikanerler bugün Afrika'da yaşayan en büyük Anglo-Afrikan azınlık grubudur. Kolonileşme dönemi dünyanın birçok bölgesinden(özellikle Hint ve Asyalı) insanların Afrika kıtasına gelmesine neden olmuştur. Özellikle Hint kökenli topluluklar büyük oranda Güney Afrika'da bulunmakta ve ayrıca küçük gruplar halinde Kenya,Tanzanya ve diğer Doğu ülkelerinde yerleşmiş halde bulunmaktadırlar. Uganda'daki büyük Hint kabilesi, Ugandalı diktatör Idi Amin

Angola Batı Sahra Benin Botsvana Burkina Faso Burundi Cezayir Cibuti Çad Ekvator Ginesi

11 Eritre Etiyopya Fas Fildişi Sahili Gabon Gambiya Gana Gine Gine Bissau Güney Afrika Cumhuriyeti Kamerun Kenya Komorlar Kongo Cumhuriyeti Kongo Demokratik Cumhuriyeti Lesoto Liberya Libya Madagaskar Malavi Mali Mauritius Mısır Moritanya Mozambik Namibya Nijer Nijerya Orta Afrika Cumhuriyeti Ruanda São Tomé ve Príncipe Senegal Seyşel Adaları Sierra Leone Somali Sudan Svaziland Tanzanya Togo Tunus Uganda Yeşil Burun Adaları Zambiya Zimbabve Atlas Okyanusu Atlas Okyanusu Hint Okyanusu Kanarya Adaları

(İspanya) Madeira (Portekiz) Cebelitarık Boğazı Akdeniz Kızıldeniz

8 Kaynakça [1] “World Population Prospects: The 2010 Revision” United Nations (Department of Economic and Social Affairs, population division) [2] Sayre, April Pulley. (1999) Africa, Twenty-First Century Books. ISBN 0-7613-1367-2. [3] Homo sapiens: University of Utah News Release: Feb. 16, 2005 [4] Visual Geography. “Africa. General info”. http://www. visualgeography.com/continents/africa.html. Erişim tarihi: 2007-11-24. [5] Names of countries, Decret and Fantar, 1981 [6] The Berbers, by Geo. Babington Michell, p 161, 1903, Journal of Royal African people book on ligne [7] Genetic study roots humans in Africa, BBC News | SCI/TECH [8] Migration of Early Humans From Africa Aided By Wet Weather, sciencedaily.com [9] van Sertima, Ivan. (1995) Egypt: Child of Africa/S V12 (Ppr), Transaction Publishers. pp. 324–325. ISBN 156000-792-3. [10] Mokhtar, G. (1990) UNESCO General History of Africa, Vol. II, Abridged Edition: Ancient Africa, University of California Press. ISBN 0-85255-092-8. [11] Eyma, A. K. and C. J. Bennett. (2003) Delts-Man in Yebu: Occasional Volume of the Egyptologists’ Electronic Forum No. 1, Universal Publishers. p. 210. SBN 1-58112-564-X. [12] Diamond, Jared. (1999) “Guns, Germs and Steel: The Fates of Human Societies. New York:Norton, pp.167. [13] O'Brien, Patrick K. (General Editor). Oxford Atlas of World History. New York: Oxford University Press, 2005. pp.22–23 [14] Martin and O'Meara. “Africa, 3rd Ed.” Indiana: Indiana University Press, 1995. [15] Were Egyptians the first scribes?, BBC News | Sci/Tech [16] Hassan, Fekri A. (2002) Droughts, Food and Culture, Springer. p. 17. ISBN 0-306-46755-0. [17] McGrail, Sean. (2004) Boats of the World, Oxford University Press. p. 48. ISBN 0-19-927186-0.

12

[18] “Ptolemaic and Roman Egypt: 332 BC – 395 AD”. Wsu.edu. 1999-06-06. 28 May 2010 tarihinde özgün kaynağından arşivlendi. http://www.wsu.edu/~{}dee/EGYPT/PTOLEMY.HTM. Erişim tarihi: 2010-05-18. [19] Mussie Tesfagiorgis G. (2010), Eritrea, ABC-CLIO, page 153. ISBN 9781598842319 [20] Ayoub, Mahmoud M. (2004). Islam: Faith and History. Oxford: Oneworld. ss. 76, 92–3, 96–7. [21] Apley, Apley. “Igbo-Ukwu (ca. 9th century)". The Metropolitan Museum of Art. 4 December 2008 tarihinde özgün kaynağından arşivlendi. http://www.metmuseum. org/toah/hd/igbo/hd_igbo.htm. Erişim tarihi: 2008-1123. [22] Meredith, Martin (January 20, 2006). “The Fate of Africa – A Survey of Fifty Years of Independence”. washingtonpost.com. http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/ content/discussion/2006/01/11/DI2006011101372.html. Erişim tarihi: 2007-07-23. [23] “Igbo-Ukwu (ca. 9th century) | Thematic Essay | Heilbrunn Timeline of Art History | The Metropolitan Museum of Art”. Metmuseum.org. http://www.metmuseum.org/ toah/hd/igbo/hd_igbo.htm. Erişim tarihi: 2010-05-18.

8

KAYNAKÇA

[34] Ernest Aryeetey, Jane Harrigan and Machiko Nissanke, Economic reforms in Ghana : the miracle and the mirage. Africa World Press. 2000. page 5. Books.google.com. http://books.google.com/books?id= 87V55ZHppSYC&pg=PA5&dq=ghana+independance+ 1957&hl=fr&ei=KeMVTfTRMImo8QPe5c2EBw& sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=6&ved= Erişim 0CD4Q6AEwBTgU#v=onepage&q&f=false. tarihi: 2011-11-07. [35] “BBC: 1984 famine in Ethiopia”. BBC News. 2000-04-06. http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/703958.stm. Erişim tarihi: 2010-01-01. [36] Robert G. Patman, The Soviet Union in the Horn of Africa 1990, ISBN 0-521-36022-6, pp. 295–296 [37] Steven Varnis, Reluctant aid or aiding the reluctant?: U.S. food aid policy and the Ethiopian Famine Relief 1990, ISBN 0-88738-348-3, p.38 [38] Mobile Phones and Economic Development in Africa by Jenny Aker, Isaac Mbiti :: SSRN

[24] Glick, Thomas F. Islamic And Christian Spain in the Early Middle Ages. (2005) Brill Academic Publishers page 37

[39] “Atlas - Xpeditions @ nationalgeographic.com”. National Geographic Society. 2003. 3 March 2009 tarihinde özgün kaynağından arşivlendi. http://www.nationalgeographic.com/xpeditions/atlas/ index.html?Parent=africa&Rootmap=&Mode=d. Erişim tarihi: 2009-03-01.

[25] "Mauritania – Arab invasions". Library of Congress Country Studies.

[40] Hoare, Ben. (2002) The Kingfisher A-Z Encyclopedia, Kingfisher Publications. p. 11. ISBN 0-7534-5569-2.

[26] Nebel, A; Landau-Tasseron, E; Filon, D; Oppenheim, A; Faerman, M (2010-04-01). “Genetic Evidence for the Expansion of Arabian Tribes into the Southern Levant and North Africa”. American Journal of Human Genetics (Pubmedcentral.nih.gov) 70 (6): 1594–6. doi:10.1086/340669. PMC 379148. PMID 11992266. http://www.pubmedcentral.nih.gov/ articlerender.fcgi?tool=pmcentrez&artid=379148.

[41] “Africa: Environmental Atlas, 06/17/08.” African Studies Center, University of Pennsylvania. Accessed June 2011.

[27] Welcome to Encyclopædia Britannica’s Guide to Black History, Encyclopædia Britannica [28] Focus on the slave trade, BBC [29] Transformations in Slavery: A History of Slavery in Africa p 25 by Paul E. Lovejoy [30] Sailing against slavery. By Jo Loosemore BBC [31] “The West African Squadron and slave trade”. Pdavis.nl. 10 June 2010 tarihinde özgün kaynağından arşivlendi. http://www.pdavis.nl/Background.htm#WAS. Erişim tarihi: 2010-05-18. [32] Simon, Julian L. (1995) State of Humanity, Blackwell Publishing. p. 175. ISBN 1-55786-585-X. [33] Lucien Bély, History of France. Editions Jeanpaul Gisserot. 2001. page 118. Books.google.com. http://books.google.com/books?id=Ltzav890zpIC& pg=PA118&dq=tunisia+morocco+independance+ 1956&hl=fr&ei=M-AVTafIN4is8QPWosSDBw& sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=2&ved= 0CDIQ6AEwAQ#v=onepage&q&f=false. Erişim tarihi: 2011-11-07.

[42] Hottest temperature record in the world, El Azizia, Libya [43] Deforestation reaches worrying level – UN. AfricaNews. June 11, 2008. [44] Forests and deforestation in Africa – the wasting of an immense resource. afrol News. [45] Nature laid waste: The destruction of Africa. The Independent. June 11, 2008. [46] Thabo Mbeki (9 July 2002). “Launch of the African Union, 9 July 2002: Address by the chairperson of the AU, President Thabo Mbeki”. ABSA Stadium, Durban, South Africa: africa-union.org. http://www.africa-union. org/official_documents/Speeches_&_Statements/HE_ Thabo_Mbiki/Launch%20of%20the%20African% 20Union,%209%20July%202002.htm. Erişim tarihi: 2009-02-08. [47] Richard Sandbrook, The Politics of Africa’s Economic Stagnation, Cambridge University Press, Cambridge, 1985 passim [48] , United Nations [49] “World Bank Updates Poverty Estimates for the Developing World”. World Bank. 26 August 2008. 19 May 2010 tarihinde özgün kaynağından arşivlendi. http://econ.worldbank.org/WBSITE/EXTERNAL/ EXTDEC/EXTRESEARCH/0,,contentMDK:

13

21882162~{}pagePK:64165401~{}piPK: 64165026~{}theSitePK:469382,00.html. tarihi: 2010-05-18.

Erişim

[67] Raimondo Cagiano De Azevedo (1994). "Migration and development co-operation.". Council of Europe. p.25. ISBN 92-871-2611-9

[50] “The developing world is poorer than we thought, but no less successful in the fight against poverty”. World Bank. http://econ.worldbank.org/external/default/main? pagePK=64165259&piPK=64165421&theSitePK= 469372&menuPK=64166093&entityID=000158349_ 20080826113239.

[68] Jungle Shipwreck. Time. July 25, 1960

[51] Economic report on Africa 2004: unlocking Africa’s potential in the global economy, (Substantive session 28 June-23 July 2004) United Nations

[71] Holm, John A. (1989). Pidgins and Creoles: References survey. Cambridge University Press. ss. 394. ISBN 0-521-35940-6. http://books.google.com/books?id=PcD7p9y3EIcC& pg=PA394&dq#v=onepage&q=&f=false.

[52] “Neo-Liberalism and the Economic and Political Future of Africa”. Globalpolitician.com. 2005-12-19. http://www.globalpolitician.com/ 21498-africa-malawi-poverty. Erişim tarihi: 201005-18.

[69] Flight from Angola, The Economist , August 16, 1975 [70] Portugal - Emigration, Eric Solsten, ed. Portugal: A Country Study. Washington: GPO for the Library of Congress, 1993.

[72] South Africa: People: Ethnic Groups. World Factbook of CIA

[73] "Lebanese Immigrants Boost West African Commerce", [53] “Capitalism – Africa – Neoliberalism, Structural By Naomi Schwarz, VOANews.com, July 10, 2007 Adjustment, And The African Reaction”. Science.jrank.org. 20 April 2010 tarihinde özgün kayna- [74] Mısır'ın Süveyş'in doğusunda kalan toprakları Asya kıtası ğından arşivlendi. http://science.jrank.org/pages/8526/ sınırlarındadır. Capitalism-Africa-Neoliberalism-Structural-Adjustment-African-Reaction. [75] Batı Sahra'nın bağımsızlığı hala tartışılmaktadır. Fas bölhtml. Erişim tarihi: 2010-05-18. gede hak iddia etmektedir. [54] “The Number of the Poor Increasing Worldwide while Sub-Saharan Africa is the Worst of All”. Turkish We- [76] Güney Afrika'nın 3 tane başkenti vardır. ekly. 2008-08-29. http://www.turkishweekly.net/news. php?id=58925. Erişim tarihi: 2011-11-07. Kıtalar [55] "Africa: Developed Countries’ Leverage On the Continent". AllAfrica.com. February 7, 2008. [56] "Africa, China’s new frontier". Times Online. February 10, 2008. [57] "DR Congo poll crucial for Africa". BBC News. November 16, 2006. [58] "The African Decade?". Ilmas Futehally. Strategic Foresight Group [59] "China and Africa: Stronger Economic Ties Mean More Migration". By Malia Politzer, Migration Information Source. August 2008. [60] “Africa Population Dynamics”. overpopulation.org/Africa.html.

http://www.

[61] Population. Western Kentucky University. [62] Africa’s population now 1 billion. AfricaNews. August 25, 2009. [63] Luc-Normand Tellier (2009). "Urban world history: an economic and geographical perspective". PUQ. p.204. ISBN 2-7605-1588-5 [64] Pygmies struggle to survive in war zone where abuse is routine. Times Online. December 16, 2004. [65] Q&A: The Berbers. BBC News. March 12, 2004. [66] “We Want Our Country” (3 of 10). Time. November 5, 1965

14

9 TEXT AND İMAGE SOURCES, CONTRİBUTORS, AND LİCENSES

9

Text and image sources, contributors, and licenses

9.1

Text

• Afrika Kaynak: http://tr.wikipedia.org/wiki/Afrika?oldid=15534298 Katkıda bulunanlar: Kharoon, Ryesiloglu, Robbot, Cemyildiz, Pinar, Dbl2010, Citrat, Zwobot, Eşref, Dbl2010bot, YurikBot, Ugur Basak, Makedon, FlaBot, Ugur Basak Bot, Hasan Sami Bolak, Fcn, EmreDuran, Zzzzzzz, Mithridates, Dünya vatandaşı, Bahar, Onur, Memty Bot, Kibele, Purodha, Escarbot, Thijs!bot, Krkzn, AfricanPeople, JAnDbot, Cfsenel, Yakov, CommonsDelinker, Abuk SABUK, KorayK, Ankh33, Mach, Düşünenadam, Oouuss, VolkovBot, Uannis~trwiki, Rei-bot, TXiKiBoT, Levent, Olea Anatolia, Synthebot, Gerakibot, Fenerli1978, Salomonis, BotMultichill, SieBot, Vikiçizer, robot, Loveless, Byrialbot, AlleborgoBot, Idioma-bot, Yabancı, Ollios, PipepBot, Anaforizm, Bambi'nin annesi, Mardetanha, Mercimek, DragonBot, Melihsen, AZatBot~trwiki, Xanılx2, Acar54, Turşusever, CarsracBot, Alecs.bot, MelancholieBot, SilvonenBot, HerculeBot, Théoden, Luckas-bot, Durkin, Ptbotgourou, Buğra Zengin, Nallimbot, Sadrettin, Aslan-yusuf, TaBOT-zerem, ArthurBot, Khutuck Bot, Turkoloji92, Nedim Ardoğa, Almabot, Obersachsebot, LA2-bot, Erhfb, Xqbot, RibotBOT, Ilovecar1995, Rapsar, TobeBot, Türk Süvarisi, RedBot, Seksen iki yüz kırk beş, Hanbey60, DEagleBot, BetelgeuSeginus, EmausBot, Kmoksy, ZéroBot, YBot, Esc2003, WikitanvirBot, ChuispastonBot, FoxBot, Movses-bot, LlEmiRll, Vagobot, HiW-Bot, Captantrips, JhsBot, AvocatoBot, Spaceknight, Eğitmen Mahmut, BSRF, Peykbot, Khadkhall, Addbot, Maeren1911, Kendinciz, Şeker Kız Candy, YunusEmreOlgun, Okanfan ve Anonim: 60

9.2

Images

• Dosya:Africa-asia-america-to-scale.jpg Kaynak: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/a3/Africa-asia-america-to-scale. jpg Lisans: Public domain Katkıda bulunanlar: NASA World Wind Özgün yazarı: Andrew Oakley • Dosya:Africa_(1909).jpg Kaynak: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/e/e2/Africa_%281909%29.jpg Lisans: Public domain Katkıda bulunanlar: • Transferred from en.wikipedia by SreeBot Özgün yazarı: Uploaded by Xinghuei at en.wikipedia • Dosya:Africa_(orthographic_projection).svg Kaynak: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/8/86/Africa_ %28orthographic_projection%29.svg Lisans: CC BY-SA 3.0 Katkıda bulunanlar: Yükleyenin kendi çalışması Özgün yazarı: Martin23230 • Dosya:Africa_at_night_(Cropped_From_Entire_Earth_Image).jpg Kaynak: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/0/07/ Africa_at_night_%28Cropped_From_Entire_Earth_Image%29.jpg Lisans: Public domain Katkıda bulunanlar: http://eoimages.gsfc.nasa. gov/ve//1438/land_lights_16384.tif Özgün yazarı: Data courtesy Marc Imhoff of NASA GSFC and Christopher Elvidge of NOAA NGDC. Image by Craig Mayhew and Robert Simmon, NASA GSFC. • Dosya:Africa_satellite_orthographic.jpg Kaynak: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/2/21/Africa_satellite_ orthographic.jpg Lisans: Public domain Katkıda bulunanlar: NASA Özgün yazarı: NASA • Dosya:African_Union_conference_center_and_office_complex,_AUCC.jpg Kaynak: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/ commons/7/7e/African_Union_conference_center_and_office_complex%2C_AUCC.jpg Lisans: CC BY-SA 3.0 Katkıda bulunanlar: Email Özgün yazarı: Maria Dyveke Styve • Dosya:Afro-Eurasia_(orthographic_projection).svg Kaynak: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/c/c1/Afro-Eurasia_ %28orthographic_projection%29.svg Lisans: CC BY-SA 3.0 Katkıda bulunanlar: Yükleyenin kendi çalışması Özgün yazarı: Keepscases • Dosya:Americas_(orthographic_projection).svg Kaynak: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/c/ca/Americas_ %28orthographic_projection%29.svg Lisans: CC BY-SA 3.0 Katkıda bulunanlar: Yükleyenin kendi çalışması Özgün yazarı: Martin23230 • Dosya:Antarctica_(orthographic_projection).svg Kaynak: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/f/f2/Antarctica_ %28orthographic_projection%29.svg Lisans: CC-BY-SA-3.0 Katkıda bulunanlar: Bu vektörel grafik Inkscape ile oluşturuldu. . Özgün yazarı: Heraldry • Dosya:Ashanti_Yam_Ceremony_1817.jpg Kaynak: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/f/ff/Ashanti_Yam_Ceremony_ 1817.jpg Lisans: Public domain Katkıda bulunanlar: Mission from Cape Coast Castle to Ashantee (London, 1819), between pp. 274 and 275 (reprinted Frank Cass, 1966). Özgün yazarı: Thomas E. Bowdich • Dosya:Asia_(orthographic_projection).svg Kaynak: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/8/80/Asia_%28orthographic_ projection%29.svg Lisans: ? Katkıda bulunanlar: Map by Ssolbergj Aquarius.geomar.de Özgün yazarı:Koyos + Ssolbergj (talk) • Dosya:Australia-New_Guinea_(orthographic_projection).svg Kaynak: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/e/ e8/Australia-New_Guinea_%28orthographic_projection%29.svg Lisans: CC-BY-SA-3.0 Katkıda bulunanlar: Özgün yazarı:Australia_(orthographic_projection).svg: Ssolbergj • Dosya:Bantu_expansion.png Kaynak: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/9b/Bantu_expansion.png Lisans: CC BY 2.5 Katkıda bulunanlar: ? Özgün yazarı: ? • Dosya:Bedscha.jpg Kaynak: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/e/e3/Bedscha.jpg Lisans: CC-BY-SA-3.0 Katkıda bulunanlar: Kendi çekimim Özgün yazarı: Nikswieweg at Almanca Wikipedia • Dosya:BlankMap-Africa2.png Kaynak: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/f/f0/BlankMap-Africa2.png Lisans: GFDL Katkıda bulunanlar: Yükleyenin kendi çalışması Özgün yazarı: Sadalmelik • Dosya:Colonial_Africa_1913_map.svg Kaynak: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/de/Colonial_Africa_1913_map. svg Lisans: CC-BY-SA-3.0 Katkıda bulunanlar: • Dosya:Eurasia_(orthographic_projection).svg Kaynak: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/30/Eurasia_ %28orthographic_projection%29.svg Lisans: CC BY-SA 3.0 Katkıda bulunanlar: Yükleyenin kendi çalışması Özgün yazarı: Keepscases • Dosya:Europe_(orthographic_projection).svg Kaynak: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/c/c6/Europe_ %28orthographic_projection%29.svg Lisans: CC BY-SA 3.0 Katkıda bulunanlar: Özgün yazarı:Ssolbergj

9.2

Images

15

• Dosya:Flag_Ceuta.svg Kaynak: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/f/fd/Flag_Ceuta.svg Lisans: GFDL Katkıda bulunanlar: self-made & HansenBCN Özgün yazarı: Ulaidh • Dosya:Flag_Melilla.svg Kaynak: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/8/8e/Flag_Melilla.svg Lisans: GFDL Katkıda bulunanlar: self-made & SanchoPanzaXXI Özgün yazarı: Ulaidh • Dosya:Flag_of_Algeria.svg Kaynak: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/7/77/Flag_of_Algeria.svg Lisans: Public domain Katkıda bulunanlar: SVG implementation of the 63-145 Algerian law "on Characteristics of the Algerian national emblem" ("Caractéristiques du Drapeau Algérien", in English). Özgün yazarı: This graphic was originaly drawn by User:SKopp. • Dosya:Flag_of_Angola.svg Kaynak: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/9d/Flag_of_Angola.svg Lisans: Public domain Katkıda bulunanlar: Drawn by User:SKopp Özgün yazarı: User:SKopp • Dosya:Flag_of_Benin.svg Kaynak: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/0/0a/Flag_of_Benin.svg Lisans: Public domain Katkıda bulunanlar: Yükleyenin kendi çalışması Özgün yazarı: Drawn by User:SKopp, rewritten by User:Gabbe • Dosya:Flag_of_Botswana.svg Kaynak: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/f/fa/Flag_of_Botswana.svg Lisans: Public domain Katkıda bulunanlar: Drawn by User:SKopp, rewritten by User:Gabbe, rewritten by User:Madden Özgün yazarı: User:SKopp, User:Gabbe, User:Madden • Dosya:Flag_of_Burkina_Faso.svg Kaynak: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/31/Flag_of_Burkina_Faso.svg Lisans: Public domain Katkıda bulunanlar: ? Özgün yazarı: ? • Dosya:Flag_of_Burundi.svg Kaynak: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/5/50/Flag_of_Burundi.svg Lisans: Public domain Katkıda bulunanlar: ? Özgün yazarı: ? • Dosya:Flag_of_Cameroon.svg Kaynak: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4f/Flag_of_Cameroon.svg Lisans: Public domain Katkıda bulunanlar: Drawn by User:SKopp Özgün yazarı: (of code) cs:User:-xfi• Dosya:Flag_of_Cape_Verde.svg Kaynak: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/38/Flag_of_Cape_Verde.svg Lisans: Public domain Katkıda bulunanlar: Yükleyenin kendi çalışması Özgün yazarı: Drawn by User:SKopp • Dosya:Flag_of_Chad.svg Kaynak: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4b/Flag_of_Chad.svg Lisans: Public domain Katkıda bulunanlar: Quelle · Fonto: http://www.crwflags.com/fotw/flags/td.html Özgün yazarı: SKopp & others (see upload log) • Dosya:Flag_of_Cote_d'Ivoire.svg Kaynak: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/f/fe/Flag_of_C%C3%B4te_d%27Ivoire. svg Lisans: Public domain Katkıda bulunanlar: Yükleyenin kendi çalışması Özgün yazarı: Jon Harald Søby • Dosya:Flag_of_Djibouti.svg Kaynak: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/34/Flag_of_Djibouti.svg Lisans: CC0 Katkıda bulunanlar: From the Open Clip Art website. Özgün yazarı: ? • Dosya:Flag_of_Egypt.svg Kaynak: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/f/fe/Flag_of_Egypt.svg Lisans: CC0 Katkıda bulunanlar: From the Open Clip Art website. Özgün yazarı: Open Clip Art • Dosya:Flag_of_Equatorial_Guinea.svg Kaynak: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/31/Flag_of_Equatorial_Guinea. svg Lisans: CC0 Katkıda bulunanlar: ? Özgün yazarı: ? • Dosya:Flag_of_Eritrea.svg Kaynak: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/2/29/Flag_of_Eritrea.svg Lisans: CC0 Katkıda bulunanlar: From the Open Clip Art website. Özgün yazarı: user: • Dosya:Flag_of_Ethiopia.svg Kaynak: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/7/71/Flag_of_Ethiopia.svg Lisans: Public domain Katkıda bulunanlar: http://www.ethiopar.net/type/Amharic/hopre/bills/1998/654.ae..pdf Özgün yazarı: Drawn by User:SKopp • Dosya:Flag_of_France.svg Kaynak: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/c/c3/Flag_of_France.svg Lisans: Public domain Katkıda bulunanlar: http://www.diplomatie.gouv.fr/de/frankreich_3/frankreich-entdecken_244/portrat-frankreichs_247/ die-symbole-der-franzosischen-republik_260/trikolore-die-nationalfahne_114.html Özgün yazarı: This graphic was drawn by SKopp. • Dosya:Flag_of_Gabon.svg Kaynak: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/0/04/Flag_of_Gabon.svg Lisans: Public domain Katkıda bulunanlar: ? Özgün yazarı: ? • Dosya:Flag_of_Ghana.svg Kaynak: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/1/19/Flag_of_Ghana.svg Lisans: Public domain Katkıda bulunanlar: ? Özgün yazarı: ? • Dosya:Flag_of_Guinea.svg Kaynak: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/e/ed/Flag_of_Guinea.svg Lisans: Public domain Katkıda bulunanlar: ? Özgün yazarı: ? • Dosya:Flag_of_Kenya.svg Kaynak: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/49/Flag_of_Kenya.svg Lisans: Public domain Katkıda bulunanlar: http://www.kenyarchives.go.ke/flag_specifications.htm Özgün yazarı: User:Pumbaa80 • Dosya:Flag_of_Lesotho.svg Kaynak: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4a/Flag_of_Lesotho.svg Lisans: Public domain Katkıda bulunanlar: Yükleyenin kendi çalışması Özgün yazarı: Zscout370 • Dosya:Flag_of_Liberia.svg Kaynak: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/b/b8/Flag_of_Liberia.svg Lisans: Public domain Katkıda bulunanlar: Version 1: SKopp Özgün yazarı: Government of Liberia • Dosya:Flag_of_Libya.svg Kaynak: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/0/05/Flag_of_Libya.svg Lisans: Public domain Katkıda bulunanlar: File:Flag of Libya (1951).svg Özgün yazarı: • Dosya:Flag_of_Madagascar.svg Kaynak: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/b/bc/Flag_of_Madagascar.svg Lisans: Public domain Katkıda bulunanlar: ? Özgün yazarı: ? • Dosya:Flag_of_Madeira.svg Kaynak: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/a4/Flag_of_Madeira.svg Lisans: CC BY-SA 1.0 Katkıda bulunanlar: ? Özgün yazarı: ? • Dosya:Flag_of_Malawi.svg Kaynak: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d1/Flag_of_Malawi.svg Lisans: Public domain Katkıda bulunanlar: ? Özgün yazarı: ? • Dosya:Flag_of_Mali.svg Kaynak: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/92/Flag_of_Mali.svg Lisans: Public domain Katkıda bulunanlar: ? Özgün yazarı: ?

16

9 TEXT AND İMAGE SOURCES, CONTRİBUTORS, AND LİCENSES

• Dosya:Flag_of_Mauritania.svg Kaynak: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/43/Flag_of_Mauritania.svg Lisans: Public domain Katkıda bulunanlar: ? Özgün yazarı: ? • Dosya:Flag_of_Mauritius.svg Kaynak: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/7/77/Flag_of_Mauritius.svg Lisans: Public domain Katkıda bulunanlar: Yükleyenin kendi çalışması Özgün yazarı: Zscout370 • Dosya:Flag_of_Morocco.svg Kaynak: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/2/2c/Flag_of_Morocco.svg Lisans: Public domain Katkıda bulunanlar: adala.justice.gov.ma (Ar) Özgün yazarı: Denelson83, Zscout370 • Dosya:Flag_of_Mozambique.svg Kaynak: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d0/Flag_of_Mozambique.svg Lisans: CC0 Katkıda bulunanlar: From the Open Clip Art website. Özgün yazarı: User:Nightstallion • Dosya:Flag_of_Namibia.svg Kaynak: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/0/00/Flag_of_Namibia.svg Lisans: Public domain Katkıda bulunanlar: ? Özgün yazarı: ? • Dosya:Flag_of_Niger.svg Kaynak: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/f/f4/Flag_of_Niger.svg Lisans: Public domain Katkıda bulunanlar: The “burnt orange” color in the top band and circle is Pantone(166), i.e. RGB(224,82,6) = #E05206 on sRGB CRT screen, or CMYK(0,65%,100%,0) for process coated print, BUT NOT light orange #FF7000 which is somewhere between Pantone(130C) and Pantone(151), and is even lighter than X11 orange! See http://www.seoconsultants.com/css/colors/conversion/100/ The central white band is plain D65 reference white = RGB(255,255,255) = #FFFFFF. Özgün yazarı: Made by: Philippe Verdy User:verdy_p, see also fr:Utilisateur:verdy_p. • Dosya:Flag_of_Nigeria.svg Kaynak: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/7/79/Flag_of_Nigeria.svg Lisans: Public domain Katkıda bulunanlar: ? Özgün yazarı: ? • Dosya:Flag_of_Rwanda.svg Kaynak: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/1/17/Flag_of_Rwanda.svg Lisans: Public domain Katkıda bulunanlar: http://www.primature.gov.rw/component/option,com_docman/task,doc_download/gid,859/Itemid,95/ Özgün yazarı: • Dosya:Flag_of_Saint_Helena.svg Kaynak: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/0/00/Flag_of_Saint_Helena.svg Lisans: Public domain Katkıda bulunanlar: From the xrmap flag collection 2.9 (gb-sh.svg). Özgün yazarı: Patricia Fidi • Dosya:Flag_of_Sao_Tome_and_Principe.svg Kaynak: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4f/Flag_of_Sao_Tome_ and_Principe.svg Lisans: Public domain Katkıda bulunanlar: ? Özgün yazarı: ? • Dosya:Flag_of_Senegal.svg Kaynak: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/f/fd/Flag_of_Senegal.svg Lisans: Public domain Katkıda bulunanlar: Original upload from Openclipart : Senegal. However, the current source code for this SVG file has almost nothing in common with the original upload. Özgün yazarı: Original upload by Nightstallion • Dosya:Flag_of_Sierra_Leone.svg Kaynak: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/1/17/Flag_of_Sierra_Leone.svg Lisans: Public domain Katkıda bulunanlar: ? Özgün yazarı: Zscout370 • Dosya:Flag_of_Somalia.svg Kaynak: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/a0/Flag_of_Somalia.svg Lisans: Public domain Katkıda bulunanlar: see below Özgün yazarı: see upload history • Dosya:Flag_of_South_Africa.svg Kaynak: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/af/Flag_of_South_Africa.svg Lisans: Public domain Katkıda bulunanlar: Per specifications in the Constitution of South Africa, Schedule 1 - National flag Özgün yazarı: Flag design by Frederick Brownell, image by Wikimedia Commons users • Dosya:Flag_of_Sudan.svg Kaynak: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/0/01/Flag_of_Sudan.svg Lisans: Public domain Katkıda bulunanlar: www.vexilla-mundi.com Özgün yazarı: Vzb83 • Dosya:Flag_of_Swaziland.svg Kaynak: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/1/1e/Flag_of_Swaziland.svg Lisans: CC0 Katkıda bulunanlar: ? Özgün yazarı: ? • Dosya:Flag_of_Tanzania.svg Kaynak: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/38/Flag_of_Tanzania.svg Lisans: Public domain Katkıda bulunanlar: ? Özgün yazarı: ? • Dosya:Flag_of_The_Gambia.svg Kaynak: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/7/77/Flag_of_The_Gambia.svg Lisans: Public domain Katkıda bulunanlar: Yükleyenin kendi çalışması Özgün yazarı: Vzb83 • Dosya:Flag_of_Togo.svg Kaynak: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/68/Flag_of_Togo.svg Lisans: Public domain Katkıda bulunanlar: ? Özgün yazarı: ? • Dosya:Flag_of_Tunisia.svg Kaynak: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/c/ce/Flag_of_Tunisia.svg Lisans: Public domain Katkıda bulunanlar: http://www.w3.org/ Özgün yazarı: entraîneur: BEN KHALIFA WISSAM • Dosya:Flag_of_Uganda.svg Kaynak: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4e/Flag_of_Uganda.svg Lisans: CC0 Katkıda bulunanlar: From the Open ClipArt Library website. Özgün yazarı: tobias • Dosya:Flag_of_Western_Sahara.svg Kaynak: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/2/26/Flag_of_the_Sahrawi_Arab_ Democratic_Republic.svg Lisans: Public domain Katkıda bulunanlar: undefined Özgün yazarı: El Uali Mustapha Sayed • Dosya:Flag_of_Zambia.svg Kaynak: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/0/06/Flag_of_Zambia.svg Lisans: CC0 Katkıda bulunanlar: http://www.parliament.gov.zm/downloads/ Özgün yazarı: • Dosya:Flag_of_Zimbabwe.svg Kaynak: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/6a/Flag_of_Zimbabwe.svg Lisans: Public domain Katkıda bulunanlar: Own work after www.flag.de Özgün yazarı: User:Madden • Dosya:Flag_of_the_Canary_Islands.svg Kaynak: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/b/b0/Flag_of_the_Canary_Islands. svg Lisans: Public domain Katkıda bulunanlar: ? Özgün yazarı: ? • Dosya:Flag_of_the_Central_African_Republic.svg Kaynak: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/6f/Flag_of_the_ Central_African_Republic.svg Lisans: Public domain Katkıda bulunanlar: Yükleyenin kendi çalışması Özgün yazarı: User:Nightstallion • Dosya:Flag_of_the_Comoros.svg Kaynak: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/94/Flag_of_the_Comoros.svg Lisans: Public domain Katkıda bulunanlar: ? Özgün yazarı: ?

9.2

Images

17

• Dosya:Flag_of_the_Democratic_Republic_of_the_Congo.svg Kaynak: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/6f/Flag_ of_the_Democratic_Republic_of_the_Congo.svg Lisans: Public domain Katkıda bulunanlar: Yükleyenin kendi çalışması Özgün yazarı: Nightstallion • Dosya:Flag_of_the_Republic_of_the_Congo.svg Kaynak: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/92/Flag_of_the_ Republic_of_the_Congo.svg Lisans: Public domain Katkıda bulunanlar: ? Özgün yazarı: ? • Dosya:Flag_of_the_Seychelles.svg Kaynak: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/f/fc/Flag_of_Seychelles.svg Lisans: Public domain Katkıda bulunanlar: [1], for the RGB approximations [2] Özgün yazarı: User:Vxb83 • Dosya:Great_Zimbabwe_Closeup.jpg Kaynak: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/3a/Great_Zimbabwe_Closeup.jpg Lisans: CC BY-SA 3.0 Katkıda bulunanlar: Transferred from en.wikipedia Özgün yazarı: Original uploader was Macvivo at en.wikipedia • Dosya:Igbo_ukwu_bronzes.jpg Kaynak: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/e/ee/Igbo_ukwu_bronzes.jpg Lisans: CC BY-SA 3.0 Katkıda bulunanlar: Yükleyenin kendi çalışması Özgün yazarı: Ukabia • Dosya:Kobli1.jpg Kaynak: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/3f/Kobli1.jpg Lisans: CC BY 3.0 Katkıda bulunanlar: Originally uploaded to Flickr Özgün yazarı: Jacques Taberlet • Dosya:LocationAfrica.png Kaynak: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/0/0f/LocationAfrica.png Lisans: Public domain Katkıda bulunanlar: map adapted from PDF world map at CIA World Fact Book Özgün yazarı: see above • Dosya:Location_North_America.svg Kaynak: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/43/Location_North_America.svg Lisans: CC BY-SA 3.0 Katkıda bulunanlar: Yükleyenin kendi çalışması Özgün yazarı: Bosonic dressing • Dosya:Lucy_blackbg.jpg Kaynak: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/31/Lucy_blackbg.jpg Lisans: CC BY 2.5 Katkıda bulunanlar: own picture worked with photoshop Özgün yazarı: 120 • Dosya:Map_of_the_African_Union_with_Suspended_States.svg Kaynak: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/b/bf/ Map_of_the_African_Union_with_Suspended_States.svg Lisans: CC BY-SA 3.0 Katkıda bulunanlar: Based on information in the African Union article. Özgün yazarı: Patrick Braga • Dosya:Mauritius_beach.png Kaynak: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/e/e4/Mauritius_beach.png Lisans: CC BY 3.0 Katkıda bulunanlar: http://www.flickr.com/photos/reidlromeo/5298316930/ Özgün yazarı: Romeodesign • Dosya:Nefertari_Temple_Abu_Simbel_May_30_2007.jpg Kaynak: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/f/ff/Nefertari_ Temple_Abu_Simbel_May_30_2007.jpg Lisans: Public domain Katkıda bulunanlar: Photo by Than217 Transferred from en.wikipedia Özgün yazarı: Original uploader was Than217 at en.wikipedia • Dosya:NgoroNgoro_Crater,_Tanzania,_Africa.jpg Kaynak: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4f/NgoroNgoro_ Crater%2C_Tanzania%2C_Africa.jpg Lisans: CC BY 2.0 Katkıda bulunanlar: A lot of them Özgün yazarı: Gary • Dosya:Niño_Berebere_en_el_alto_Atlas.jpg Kaynak: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/6f/Ni%C3%B1o_Berebere_ en_el_alto_Atlas.jpg Lisans: CC BY 2.5 Katkıda bulunanlar: http://www.jpereira.net Özgün yazarı: Jpereira • Dosya:Oceania,_broad_(orthographic_projection).svg Kaynak: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/43/Oceania% 2C_broad_%28orthographic_projection%29.svg Lisans: CC BY-SA 3.0 Katkıda bulunanlar: Commons, based on en::File:Australia (orthographic projection).svg (Originally uploaded on en.wikipedia) Özgün yazarı: Ch1902, updated by kwami (Transferred by rohith_goura/Originally uploaded by Kwamikagami) • Dosya:Point_du_Non_Retour1.jpg Kaynak: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/38/Point_du_Non_Retour1.jpg Lisans: CC BY-SA 3.0 Katkıda bulunanlar: ? Özgün yazarı: Dominik Schwarz • Dosya:RECs_of_the_AEC.svg Kaynak: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4a/RECs_of_the_AEC.svg Lisans: CC0 Katkıda bulunanlar: Modified File:BlankMap-Africa3.svg to create image, SVG replacement of File:RECs of the AEC.png without labels. Özgün yazarı: Wiz9999 (talk) • Dosya:Rytter_fra_Bagirmi.jpg Kaynak: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/45/Rytter_fra_Bagirmi.jpg Lisans: Public domain Katkıda bulunanlar: NYPLDigitalGallery. Özgün yazarı: Daniel Bruun • Dosya:San_tribesman.jpg Kaynak: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/32/San_tribesman.jpg Lisans: CC BY-SA 2.0 Katkıda bulunanlar: IDBeatty_002219 Özgün yazarı: Ian Beatty from Amherst, MA, USA • Dosya:South_America_(orthographic_projection).svg Kaynak: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/0/0f/South_ America_%28orthographic_projection%29.svg Lisans: CC BY 3.0 Katkıda bulunanlar: Imagem feita a partir de Brazil (orthographic projection).svg. Özgün yazarı: by Luan • Dosya:Vegetation_Africa.png Kaynak: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/5/58/Vegetation_Africa.png Lisans: CC-BYSA-3.0 Katkıda bulunanlar: Özgün yazarı:Vegetation.png: Ville Koistinen (user Vzb83)

18

9 TEXT AND İMAGE SOURCES, CONTRİBUTORS, AND LİCENSES

9.3 Content license • Creative Commons Attribution-Share Alike 3.0 • Australia_(orthographic_projection).svg • Background map : Image:Africa_map_political-fr.svg (this revision) (modified) created by myself ; Özgün yazarı: Eric Gaba (Sting - fr:Sting) • Author: Tobias Jakobs (in the public domain) and User:Zscout370 (Return fire) • Vegetation.png