634 απόπειρες δολοφονίας του Κάστρο

a n

μ α λ λ ια ρ ή ς

παιδεία

ΦΑΜΠΙΑΝ ΕΣΚΑΛΑΝΤΕ

ΑΠΟΠΕΙΡΕΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ

634 ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟ

Εκδόσεις: /Ml ΜΑΛΛΙΑΡΗ! παιδεία

Φαμπιάν Εσκαλάντε

634 ΑΠΟΠΕΙΡΕΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟ

S » · ΜΑΛΛΙΑΡΗ! T C O U fe U l

Μετάφραση: Φωτεινή Λίγκα διορθώσεις: Λία Τσακτσίρα Ηλεκτρονική σελιδοποίηση: Χρύσα Ανδρονάκη Μακέτα εξωφύλλου: Αργύρης Νάκος Εκτύπωση: IRIS Α.Ε.Β.Ε. Τίτλος πρωτοτύπου: Executive Action, 634 ways to kill Fidel Castro © 2006 Ocean Press © 2006 Fabian Escalante Published under license from Ocean Press Για την ελληνική γλώσσα: © 2008 ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΑΙΔΕΙΑ / ΜΑΛΛΙΑΡΗΣ-ΠΑΙΔΕΙΑ Α.Ε.

ISBN 978-960-457-191-8

Κεντρική διάθεση: Κολοκοτρώνη 22, 564 30 Σταυρούπολη, Θεσσαλονίκη, Τηλ. 2310640755-6 Μαυρομιχάλη 11, 106 79 Αθήνα, Τηλ. 2103303928-9, 2103601551 Σόλωνος 107, 106 77 Αθήνα, Τηλ. 2103826171, Fax 2103826108 Κεντρικά βιβλιοπωλεία Θεσσα/.ονίκης: Δ. Γούναρη 39, 546 22 Θεσσαλονίκη, Τηλ. 2310277113 Ερμού 53, 546 23 Θεσσαλονίκη, Τηλ. 2310252888 Αριστοτέλους 10, 546 23 Θεσσαλονίκη, Τηλ. 2310262485

www.malliaris.gr

e-mail: [email protected]

Απαγορεύεται η αναδημοσίευση ή αναπαραγωγή του παρόντος έργου στο σύνολό τον ή τμημάτων του με οποιονδήποτε τρόπο, καθώς και η μετάφραση ή διασκευή του ή εκμετάλ-λευσή του με οποιονδήποτε τρόπο αναπαραγωγής έργου λόγοο ή τέχνης σύμ­ φωνα με τις διατάξεις των νόμων 2121/1993 και 100/1975, χωρίς τη γραπτή άδεια του εκδότη.

Περιεχόμενα

vJ

Εισαγωγή ............................................................................... . . . 9 Προοίμιο μιας εμμονής ............................................................ 13 1. Μαζί με τους Τίγρεις ........................................................... 22 2. Ένας σκληρός τύπος στην Αβάνα ...................................... 39 3. Λα Κόζα Νόστρα .................................................................. 53 4. Τα ιερά τέρατα .......................................................................72 5. Εναλλακτικές προτάσεις αντιμετώπισης της κρίσης ............................................................................... 90 6. Επιχείρηση Λιμπόριο: "Φλεγόμενη Κούβα" ..................110 7. Επιχειρησιακή ομάδα W: 'Ένα μιλκσέικ σοκολάτα" ............................................................................. 124 8. Μάγκνουμ375 .................................................................... 141 9. Μία "Αυτόνομη επιχείρηση" ............................................ 156 10. AM/LASH ...........................................................................167 11. "Επιχείρηση Κόνδωρ" στη Χιλή ..................................... 190 12. Νιου Γιορκ, Νιου Γιορκ ...................................................205 Επίλογος ....................................................................................218 Χρονολόγιο συνωμοσιών 1959 - 2000 ................................. 220 Υποσημειώσεις .........................................................................261

Εισαγωγή Στις 20 Ιουλίου 1961, διορίστηκα στο Τμήμα Ασφάλειας της Κούβας, το οποίο είναι υπεύθυνο για τη διερεύνηση συνωμοτι­ κών σχεδίων και συνωμοσιών εναντίον ηγετών της επανάστα­ σης. Ήταν μία αξιομνημόνευτη ημέρα, όχι μόνο επειδή σήμανε το ντεμπούτο μου ως ενεργός αξιωματικός, αλλά επίσης επειδή θα είχα τη χαρά και την τιμή να γνωρίσω άτομα, τα οποία από ε­ κείνη τη στιγμή θα γίνονταν οι companeros (κομπανιέρος = σύ­ ντροφοι) μου. Ο πρώτος που γνώρισα ήταν ο Μάριο Μοράλες Μέσα, γνω­ στός ως Μιγκέλ, ο αρχηγός μας. Υπήρξε διεθνιστής και μαχητής στον εμφύλιο πόλεμο της Ισπανίας καθώς επίσης κομουνιστής και γεννημένος ερευνητής. Ήταν ένας μικρόσωμος και λεπτός ά­ ντρας με προσεγμένο μουστάκι, σαν κι αυτά που είχαν τη δεκα­ ετία του ’40. Αντιμετώπιζε κάθε είδους δοκιμασία με σιδερένια θέληση και ανδρεία. Κυκλοφορούσαν δεκάδες ανέκδοτα σχετι­ κά με αυτόν, κάποια από τον καιρό που πολεμούσε στη Διεθνή Ταξιαρχία της Ισπανίας. Σύμφωνα με μία από αυτές τις ιστορίες, ήταν υπεύθυνος για ένα φλογοβόλο σοβιετικής κατασκευής, γνωστό ως Μαξίμ (Maxim). Έτσι τον αποκαλούσαν με αυτό το υποκοριστικό, καθώς είχε ένα συγκεκριμένο τρόπο να πυροδοτεί αυτό το όπλο, ώστε να ηχεί σαν κουβανέζικη ρούμπα, σύμφωνα με τους companeros του. Αργότερα, όπως εξιστορεί ένας από τους companeros του, αιχμαλωτίστηκε σε στρατόπεδο συγκέντρωσης στη Γαλλία, η ο­ ποία βρισκόταν υπό φασιστική κατοχή. Εκεί κατάφερε μαζί με τους Σενεγαλέζους φύλακες να ανοίξει ένα μικρό μαγαζάκι, ό­ που πουλούσε γάλα στους υπεύθυνους και το παρείχε δωρεάν στους άπορους. Ο Μάριο ήταν ένας αληθινός ήρωας, που έζησε για περισσό­ τερο από 80 χρόνια. Τον γνώρισα, όταν επέστρεψα στην Κούβα μετά την εκπαίδευσή μου στη Σοβιετική Ένωση, η οποία μου [9]

ΦΑΜΠΙΑΝ ΕΣΚΑΛΑΝΤΕ

πρόσφερε πολύ θεωρητική αλλά λίγη πρακτική γνώση σε σχέση με την πραγματικότητα που θα αντιμετώπιζα. Ο Μάριο μου δί­ δαξε πώς να αντεπεξέρχομαι στην καθημερινή μάχη και μου πα­ ρείχε γνώσεις σχετικά με την έρευνα, πράγματα που δεν μπορείς να τα μάθεις σε κανένα σχολείο, όσο καλό και να είναι. Ήταν ένας απρόβλεπτος άνθρωπος. Κάποια φορά, κουρασμέ­ νοι και πεινασμένοι, πήγαμε να πάρουμε χοτ ντογκ από μία καντίνα που ήταν παρκαρισμένη στην πίσω πλευρά του γνωστού ξενοδοχείου Νάσιοναλ στην Αβάνα. Ένας από τους ιδιοκτήτες του συγκεκριμένου ξενοδοχείου υπήρξε πρώην αξιωματικός του δικτατορικού στρατού του Μπατίστα,1 σύμφωνα με τον Μάριο. Αφού αντιλήφθηκε ότι πρόσκειται στο στρατηγό (Μπατίστα), άρχισε να συνωμοτεί μαζί του. Μου έκανε νόημα να φάω όσο το δυνατόν γρηγορότερα. Οταν τελειώσαμε το φαγητό μας, πήγε σε μία γωνία της καντίνας και με περηφάνια μας έδειξε ένα κιβώ­ τιο με εμπρηστικούς μηχανισμούς, εκρηκτικά με ενεργό φώσφο­ ρο, τα οποία εκείνον τον καιρό ήταν η πιο σύγχρονη εφεύρεση της CIA για ενέργειες σαμποτάζ. Ο Μάριο έβγαλε ακαριαία το περίστροφό του και τους συνέλαβε όλους, κατάσχοντας αυτούς τους καταστροφικούς μηχανισμούς, χωρίς να προλάβω να αντιδράσω. Εξαιτίας μάλλον της σβελτάδας του, χρησιμοποιούσε μία συ­ γκεκριμένη έκφραση "Καταλαβαίνεις...", την οποία επαναλάμ­ βανε επίμονα κάθε φορά που αναφερόταν σε κάτι. Θυμάμαι επίσης τον Κάρλος Ενρίκε Ντίας Καμάτσο, του ο­ ποίου το ψευδώνυμο ήταν Τρίλο. Ήταν ένας από τους companeros που με εντυπώσιαζε βαθύτατα, και ήμασταν φίλοι έως το θάνατό του το 1964, όταν έπεσε στα χέρια του εχθρού. Ήταν τριαντάρης, αλλά σ ’ εμάς, που μόλις είχαμε κλείσει τα είκοσι μας χρόνια, φαινόταν μεγάλος. Κάποια ημέρα τον βρήκα στο σπίτι του Μάριο, όπου βρισκόταν το γραφείο μας, κρατώντας έ­ να κουτί με πολύτιμα κοσμήματα τυλιγμένο σε γυναικείο μαντί­ λι. Τα κοσμήματα ανήκαν σε άτομα της κουβανικής αστικής τά­ ξης, τα οποία προσπαθούσαν πανικόβλητα να τα βγάλουν έξω α­ πό τη χώρα. Ο Τρίλο ήταν ένας πράκτορας ο οποίος δικαιωματι­ κά ανήκε στη μειονότητα των αστών της Αβάνας. Τον ενοχλούσαν συχνά άνθρωποι της δικής του κοινωνικής τάξης, οι [10]

634 ΑΠΟΠΕΙΡΕΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟ οποίοι, γνωρίζοντας τους ακλόνητους δεσμούς του με διάφορους Ευρωπαίους πρέσβεις, είχαν την ελπίδα ότι θα τους βοηθούσε να βγάλουν έξω από τη χώρα έγγραφα, πολύτιμα κοσμήματα και περιουσιακά στοιχεία, κάποια εκ των οποίων δεν είχαν αποκτη­ θεί νόμιμα. Σε πολλές περιπτώσεις -και αυτό ήταν σωστό- οι περιουσίες που προαναφέρθηκαν επιστρέφονταν στους κατό­ χους τους, όταν αυτοί τις χρειάζονταν περισσότερο από ποτέ. Μια φορά ήμασταν μαζί με τον Τρίλο στην αίθουσα αναμο­ νής του γραφείου του αρχηγού Ελίσεο Ρέγιες,2γνωστού ως Σαν Λουίς, που τότε ήταν αρχηγός της μυστικής αστυνομίας G-2. Ε­ κεί περίμεναν επίσης δύο αξιωματικοί της αστυνομίας, ένας εκ των οποίων ήταν γνωστός του Τρίλο. Μίλησε μαζί του χαμηλό­ φωνα και τον έπεισε ότι εγώ τον έφερα αιχμάλωτο σ ’ εκείνο το μέρος. Μέσα σε λίγα λεπτά αποκάλυψε ότι αυτός ο αξιωματικός ήταν ενεργός συνωμότης και δρούσε μέσα από τις γραμμές της αστυνομίας. Θυμάμαι τον Τρίλο να φοράει πάντοτε ένα ελαφρύ κοστού­ μι, να έχει πονηρό βλέμμα και να λέει: "Θα σου πω αργότερα", πράγμα που φυσικά δε γινόταν ποτέ. 'Ενας άλλος companero μου, ο Χοσέ Βέιγκα, γνωστότερος ως Μοράν, είχε εργαστεί ως μυστικός πράκτορας στις Ηνωμένες Πολιτείες. Μιλούσε άριστα την αγγλική γλώσσα, απολάμβανε την όπερα και είχε αστείρευτη φαντασία. Είχε πάντα στο μυαλό του ένα έτοιμο σχέδιο, ακόμη και αν ήταν αδύνατο να πραγμα­ τοποιηθεί. Ο Κάρλος Βαλντές, ο Πέδρο Πινιέρο, ο Μαγίγιο και άλλοι ο­ λοκλήρωναν αυτή την ομάδα που αποτελούνταν από δώδεκα ά­ ντρες. Διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στον αγώνα ενάντια στα σχέδια δολοφονίας, που η CIA κατέστρωσε μαζί με τους Κουβα­ νούς συνεργάτες της, κατά των ηγετών επαναστατικών αγώνων, κυρίως κατά του companero Φιντέλ. Έχω πολλές αναμνήσεις από αυτή την περίοδο. Κάποιες φο­ ρές δεν είχαμε ούτε ένα σεντς, για να φάμε κάτι, ενώ στο συρτά­ ρι του τραπεζιού υπήρχαν χιλιάδες πέσος, δολάρια ή πολύτιμα κοσμήματα. Ποτέ δε σκεφτήκαμε να πάρουμε κάτι, για να ικα­ νοποιήσουμε μία ανάγκη μας, ούτε καν για να φέρουμε εις πέ­ ρας το έργο μας.

[Π]

ΦΑΜΠΙΑΝ ΕΣΚΑΛΑΝΤΕ

Σ’ αυτή την ιστορία είναι παρόντες όλοι οι companeros μου, όχι μόνο αυτοί που αναφέρω, αλλά και αυτοί που έδωσαν τον καλύτερο εαυτό τους στο σιωπηλό πόλεμο κατά της τρομοκρα­ τίας. Πέρα από τις ηρωικές τους πράξεις, ήταν σε πολλές περι­ πτώσεις μάρτυρες στα εν λόγω περιστατικά. Αυτή η ιστορία εί­ ναι ένας φόρος τιμής στην ομάδα των ανώνυμων μαχητών, και αφιερώνεται σε αυτούς με όλη την αγάπη και την τρυφερότητα που αναπτύχθηκαν από την ένταση αυτών των χρόνων και από τις κοινές εμπειρίες που ζήσαμε. Ίσως οι αναγνώστες να θεωρήσουν περίεργο το γεγονός ότι χρησιμοποίησα τη λέξη αγάπη στην εισαγωγή του βιβλίου. Μπορώ να δικαιολογηθώ βεβαιώνοντας ότι η αγάπη για την πα­ τρίδα και τους συμπατριώτες μας ήταν, είναι και θα είναι το κί­ νητρο των έργων μας και των αγώνων μας, καθώς και το θεμέ­ λιο της μεγαλειώδους αυτής περιπέτειας, που είναι η κουβανική επανάσταση. Στην επανάσταση αυτή και στους companeros μου, ζώντες και αποθανόντες, αποδίδω την αιώνια ευγνωμοσύνη μου και το σεβασμό μου.

[12]

Προοίμιο μιας εμμονής Ξανακοίταξε το ρολόι του. Για αρκετά λεπτά στεκόταν κρυμ­ μένος στο σκοτεινό άνοιγμα της πόρτας ενός άδειου σπιτιού βλέποντας το μικρό αεροδρόμιο του Φορτ Αόντερντέιλ. Κοιτού­ σε επίμονα τα φώτα του χώρου διοίκησης του αεροδρομίου. Στα πόδια του βρισκόταν ένα μπιτόνι βενζίνης, έτοιμο για χρήση. Ξαφνικά τα φώτα έσβησαν, και ο φύλακας κατευθύνθηκε προς μία κοντινή καφετερία. Ο παρατηρητής σήκωσε το μπιτόνι με τη βενζίνη, διέσχισε το δρόμο και μπήκε στο αεροδρόμιο με γρήγορα και σίγουρα βήμα­ τα. Μόλις έφτασε εκεί, κατευθύνθηκε προς το χώρο στάθμευσης τριών αεροπλάνων τύπου Ρ-51 Mustang. Άνοιξε το μπιτόνι και άδειασε το περιεχόμενό του γύρω από τα αεροπλάνα. Ο ίδιος α­ πομακρύνθηκε σε απόσταση ασφαλείας και έριξε ένα αναμμένο σπίρτο προς την κατεύθυνση των τριών αεροπλάνων. Αυτά τυλίχθηκαν αμέσως στις φλόγες. Η νύχτα φωτίστηκε από τη μανια­ σμένη φωτιά, ενώ ο άντρας διέφυγε με ένα αυτοκίνητο που τον περίμενε με αναμμένη μηχανή. Καθώς το αυτοκίνητο απομα­ κρυνόταν, άρχισαν να ηχούν οι σειρήνες της κοντινής πυροσβε­ στικής μονάδας. Ο Αλαν Ρόμπερτ Νάι είχε επιστρατευτεί λίγους μήνες νωρί­ τερα από το FBI (Ομοσπονδιακό Γραφείο Ερευνών), για να ει­ σχωρήσει σε ομάδες Κουβανών μεταναστών που συνωμοτούσαν εναντίον της δικτατορίας του Μπατίστα. Ήταν πιλότος και προ­ φανώς εκδιώχθηκε από την-πολεμική αεροπορία, όταν (^αρχη­ γός της βάσης έλαβε ένα ανώνυμο σημείωμα που τον κατηγο­ ρούσε ότι συνωμοτούσε με Κουβανούς, οι οποίοι σκόπευαν να εξαπολύσουν αεροπορική επίθεση σε στρατιωτικούς στόχους στην Κούβα. Στην πραγματικότητα η εκδίωξή του ήταν ένα προσεκτικά καταστρωμένο σχέδιο του FBI με σκοπό να παρεισφρήσει στον αγώνα των Κουβανών μεταναστών εναντίον της δικτατορίας [13]

ΦΑΜΠΙΑΝ ΕΣΚΑΛΑΝΤΕ

του Μπατίστα. Ωστόσο το σχέδιο ξέφυγε από τον έλεγχο, όταν οι Κουβανοί, ενθουσιασμένοι από το γεγονός "βομβαρδισμού στρατιωτικών στόχων στο νησί", ναύλωσαν διάφορα αεροπλά­ να, για να αναλάβουν την αποστολή. Ο Νάι βρέθηκε σε αδιέξο­ δο, επειδή εάν δεν έκανε την επίθεση στο στόχο, θα τον υποπτεύονταν οι μετανάστες. Για να βρεθεί διέξοδος, το FBI τον διέταξε να καταστρέψει τα αεροπλάνα και να κατηγορήσει υπο­ τιθέμενους πράκτορες του Μπατίστα για το σαμποτάζ. Ύστερα από αυτό, το FBI τον σύστησε στον Εφρέν Χερνάντες -Κουβανό πρόξενο στο Μαϊάμι και πράκτορα της δικτατο­ ρίας, υπεύθυνο παρακολούθησης των μεταναστών στη Φλόριντα - με σκοπό να αντλήσει πληροφορίες για ένα καινούργιο σχέδιο που ήταν προς υλοποίηση. 0 Χερνάντες τού εξήγησε με λίγα λόγια πως το FBI θα του ανέθετε μία αποστολή στην Κούβα. Τις λεπτομέρειες θα τις μάθαινε αργότερα, ωστόσο διαβεβαίωσε τον Νάι ότι θα πληρωνόταν αδρά για τις υπηρεσίες του και ότι κορυφαία στελέχη της αμερικανικής διοίκησης γνώ­ ριζαν τα συγκεκριμένα σχέδια. Ο Νάι δε γνώριζε πολλά για την Κούβα, μόνο ότι ήταν ένας παράδεισος του τουρισμού, του τζόγου και της πορνείας, και έ­ τσι εξέλαβε την αποστολή σαν διακοπές στην Καραϊβική. Στις 12 Νοεμβρίου 1958 έφτασε στο αεροδρόμιο της Αβάνας, όπου τον περίμενε στα σκαλοπάτια του αεροσκάφους ένα μαύρο αυ­ τοκίνητο. Το όχημα τον μετέφερε γρήγορα στο ξενοδοχείο Κομοντόρο, το οποίο βρισκόταν απέναντι από την παραλία, σε μία ήσυχη γειτονιά της Αβάνας. Εκεί τον περίμεναν με ανυπομονησία οι συνταγματάρχες Κάρλος Ταμπερνίλα και Ορλάντο Πιέντρα - ο πρώτος, αρχηγός της πολεμικής αεροπορίας, και ο δεύτερος, επικεφαλής της μυ­ στικής αστυνομίας. Μετά τις τυπικές συστάσεις πήγαν στο μπαρ του ξενοδοχείου, όπου ξεκίνησαν τη συζήτηση σε ένα απόμερο τραπέζι. Ο Ταμπερνίλα εξήγησε εν συντομία στον Νάι τις λεπτο­ μέρειες του σχεδίου στο οποίο εκείνος θα συμμετείχε. Το σχέδιο ήταν η δολοφονία του Φιντέλ Κάστρο, του ηγέτη της επανάστα­ σης, ο οποίος αποτελούσε πρόκληση για τη δικτατορία του Μπατίστα, εξορμώντας από τα ανατολικά βουνά της χώρας. Η ιδέα φαινόταν αρκετά απλή. Ο Νάι έπρεπε να παρεισφρή[14]

634 ΑΠΟΠΕΙΡΕΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟ

βει στις επαναστατικές ομάδες στην περιοχή όπου ήταν επικεφαλής ο Κάστρο. Έπρεπε να τον πείσει για τα "επαναστα­ τικά" του πιστεύω και να του περιγράψει το σχέδιο βομβαρδι­ σμού στρατιωτικών αεροδρομίων με βάση τη Φλόριντα. Οι συ­ νταγματάρχες ήταν πεπεισμένοι ότι ο Κάστρο θα γοητευόταν α­ πό την προσωπικότητα του Νάι. Είχαν δύο λόγους για να είναι τόσο σίγουροι. Πρώτον, ο Νάι ήταν πολίτης των ΗΠΑ, ένας Γιάνκης, ο οποίος αντιπροσώπευε το ισχυρότερο έθνος στον πλανήτη. Ο δεύτερος λόγος ήταν ότι οι επαναστάτες χρειάζο­ νταν κάποιο σχέδιο αντεπίθεσης κατά της πολεμικής αεροπορί­ ας του Μπατίστα, η οποία βομβάρδιζε συνεχώς τους πολίτες των επαναστατημένων ζωνών και προκαλούσε σημαντικές κατα­ στροφές. Ο Νάι ήταν πιλότος και είχε μία εντυπωσιακή συστα­ τική επιστολή από τους μετανάστες στη Φλόριντα. Συνεπώς ή­ ταν ο ιδανικός πιλότος για τα μικρά αεροσκάφη των επαναστα­ τών, τα οποία θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν και στις επι­ θέσεις κατά των στρατιωτικών στόχων του Μπατίστα. Ο Ταμπερνίλα και ο Πιέντρα εξήγησαν στον Νάι ότι θα τον προστάτευε ένας στρατιωτικός διοικητής, και, το πιο σημαντικό, ότι μόλις εξοντωθεί ο Φιντέλ Κάστρο, θα κατατίθονταν στον τραπεζικό του λογαριασμό 50.000 δολάρια. Το ίδιο απόγευμα οι τρεις άντρες πήγαν στο στρατόπεδο της Κολούμπια, όπου βρισκόταν το αρχηγείο του εθνικού στρατού, για να συντονίσουν το σχέδιο μαζί με το συνταγματάρχη Μα­ νουέλ Γκαρσία Κασέρες, επικεφαλής του οχυρού στο Ολγκίν, την πρωτεύουσα της βόρειας περιοχής της επαρχίας Οριέντε. Ο Νάι και ο Γκαρσία Κασέρες συμφώνησαν αμέσως ότι ο πρώτος θα έπρεπε να πάει σε λίγες μέρες στο αρχηγείο του συνταγμα­ τάρχη και να ξεκινήσει την επιχείρηση από εκεί. Παρόλο που η παραμονή του στην Αβάνα ήταν σύντομη, ο Νάι βρήκε χρόνο να επισκεφτεί τα γνωστότερα νυχτερινά κέ­ ντρα της πρωτεύουσας και κατάλαβε για ποιο λόγο οι συμπα­ τριώτες του ενδιαφέρονταν να διατηρήσουν την κυβέρνηση του Μπατίστα. Αυτή τους πρόσφερε έναν παράδεισο τζόγου, ασφα­ λών επενδύσεων και διασκέδασης. Στις 20 Δεκεμβρίου ο Νάι ήταν στο Ολγκίν εξετάζοντας τις λεπτομέρειες του σχεδίου δολοφονίας μαζί με το συνταγματάρ­

f ΦΑΜΠΙΑΝ ΕΣΚΑΛΑΝΤΕ

χη Γκαρσία Κασέρες. Τέσσερις ημέρες αργότερα, μαζί με μία ομάδα στρατιωτών, διείσδυσε στη ζώνη όπου δρούσαν οι επανα­ στάτες του Φιντέλ Κάστρο, κοντά στην πόλη Σάντα Ρίτα. Εκεί­ νη τη νύχτα έκρυψαν σε ένα προκαθορισμένο μέρος ένα 38άρι περίστροφο και μία καραμπίνα 30-06 mm τύπου Remington με τηλεστόχαστρο, και ο Νάι αποχαιρέτησε την ομάδα των στρα­ τιωτών. Την επόμενη μέρα συνέχισε μόνος του. Μέσα σε λίγες ώρες τον συνέλαβε η περίπολος των επαναστατών. Εξέφρασε την επι­ θυμία του να συνταχθεί με τους μαχητές της επανάστασης κα­ θώς και να γνωρίσει το Φιντέλ Κάστρο. Ωστόσο τα πράγματα δεν πήγαιναν βάσει του αρχικού σχεδίου. Ο νεαρός αξιωματικός που διοικούσε την περίπολο δεν έδειξε ενδιαφέρον για το Νάι και τον έθεσε υπό περιορισμό σε ένα στρατόπεδο όπου ανάρρωναν τραυματισμένοι στρατιώτες. Του διευκρίνισε ότι σε εύθετο χρόνο θα εξετάσει την περίπτωσή του. Αυτό δεν προκάλεσε α­ νησυχία στο Νάι. Αντιθέτως το θεώρησε ευκαιρία να εξοικειω­ θεί με το μέρος. Υπέθεσε ότι μόλις ο Κάστρο, ο οποίος δρούσε σε εκείνη την περιοχή, ενημερωθεί για την παρουσία του, θα τον προσκαλέσει, και έτσι θα παρουσιαζόταν η ευκαιρία. Απλά θα έ­ πρεπε να περιμένει μέχρι να νυχτώσει, για να πάει στην κρυψώ­ να του, να ξαναπάρει τα όπλα και να του στήσει ενέδρα σε ένα βολικό μέρος. Την 1η Ιανουαρίου 1959 έμεινε άναυδος μαθαίνοντας τα νέ­ α. Ο Μπατίστα είχε τραπεί σε φυγή και οι επαναστάτες προετοι­ μάζονταν για το τελευταίο χτύπημα εναντίον των συντετριμμέ­ νων και αποθαρρυμένων κυβερνητικών δυνάμεων. Είχε συγκλο­ νιστεί, επειδή κανείς δεν τον είχε προειδοποιήσει για ένα τέτοιο ενδεχόμενο. Στις συζητήσεις του με τους αξιωματικούς του Μπατίστα δεν είχε αντιληφθεί την αδυναμία της κυβέρνησής τους, και ακόμη λιγότερο το ενδεχόμενο ήττας τους από τους "γενειοφόρους". Εν πάση περιπτώσει, σκέφτηκε ότι δεν υπάρ­ χουν αποδείξεις εναντίον του και μόλις εξομαλυνθεί η κατάστα­ ση, οι επαναστάτες θα τον απελευθέρωναν, και αν δεν το έκα­ ναν, θα ζητούσε βοήθεια από την πρεσβεία. Τελικά κατέληξε με τη σκέψη ότι, ως πολίτης των ΗΠΑ, τα δικαιώματά του ήταν εγ­ γυημένα. [16]

634 ΑΠΟΠΕΙΡΕΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟ

Στις 16 Ιανουαρίου μεταφέρθηκε στην Αβάνα για μια τυπική ανάκριση, όπως του είπαν. Ένας συμπαθής αρχηγός του επανα­ στατικού στρατού έλαβε την κατάθεσή του και του εξήγησε ότι θα έπρεπε να περιμένει λίγες ώρες ώσπου να επαληθευτεί η ι­ στορία του. Ο Νάι διέπραξε ένα τεράστιο λάθος αναφέροντας ό­ τι την ημέρα της άφιξής του στην Κούβα διέμεινε στο ξενοδο­ χείο Κομοντόρο. Ήταν ζήτημα ωρών ώσπου να ανακαλύψουν οι ανακριτές δύο στοιχεία τα οποία τον ενοχοποιούσαν πέρα από κάθε αμφιβολία. Πρώτο στοιχείο ήταν το ψεύτικο όνομα Γκ. Κόλινς, που έδωσε στο ξενοδοχείο, και δεύτερο στοιχείο ήταν ό­ τι τα έξοδά του τα κάλυψε ο συνταγματάρχης Κάρλος Ταμπερνίλα. Ο αξιωματικός του επαναστατικού στρατού τον ανέκρινε ξα­ νά και του ζήτησε να ξεκαθαρίσει την κατάσταση. Ο Νάι δεν κατάφερε να αποκρύψει για πολλή ώρα την αλήθεια. Ομολόγησε τη συνωμοσία και κατονόμασε τους υποκινητές. Τον Απρίλιο του ίδιου έτους ο Άλαν Ρόμπερτ Νάι καταδικάστηκε και εκδιώχθηκε από τη χώρα μέσω της πρεσβείας των ΗΠΑ. Αυτό ήταν το τέλος της πρώτης απόπειρας δολοφονίας του Φιντέλ Κά­ στρο, που πραγματοποιήθηκε από την κρατική υπηρεσία των Η­ ΠΑ -τ ο F B I- σε συνεργασία με την αστυνομία του Μπατίστα. Στα σχέδια δολοφονίας του Φιντέλ Κάστρο περιλαμβάνονταν διάφορα μέσα, όπως θανατηφόρα δηλητήρια, ισχυρά πλαστικά εκρηκτικά, πούρα που περιείχαν επικίνδυνες ουσίες, βόμβες για εκτόξευση σε δημόσιους χώρους, υπερσύγχρονα όπλα με τηλεστόχαστρο, σύριγγες γεμισμένες με δηλητήριο τόσο λεπτές, ώ­ στε ακόμη και η επαφή τους με το δέρμα θα ήταν ανεπαίσθητη, εκτοξευτήρες πυραύλων και μπαζούκας καθώς και ισχυρά εκρη­ κτικά με χρονόμετρο, που μετράει αντίστροφα τα λεπτά και τα δευτερόλεπτα, κρυμμένα σε υπονόμους. Λίγους μήνες μετά τη νίκη της επανάστασης οι ΗΠΑ εξέθε­ σαν την αναγκαιότητα εξόντωσης του ηγέτη της Κούβας, ως τον ταχύτερο τρόπο ανατροπής της κυβέρνησής του. Αυτό δεν αποτελούσε άλλωστε καινοτομία για την πολιτική των ΗΠΑ, καθώς διάφοροι πρόεδροι, πολιτικοί και ακτιβιστές ανθρώπινων δι­ καιωμάτων δολοφονήθηκαν, ώστε να μην κινδυνέψει το ισχυρό έθνος από τις ιδέες τους. [17]

ΦΑΜΠΙΑΝ ΕΣΚΑΛΑΝΤΕ

Ηγέτες σε διάφορα μέρη του κόσμου έχουν εξολοθρευτεί κα­ τόπιν προτροπής και ενθάρρυνσης πρέσβεων και προξένων των ΗΠΑ, οι οποίοι τους παρουσίαζαν ως δυνητικούς εχθρούς της πολιτικής και οικονομικής στρατηγικής τους. Η συγκεκριμένη μέθοδος έγινε όργανο πολιτικής, ακολουθώντας το ρητό "ο σκο­ πός αγιάζει τα μέσα". Αυτό που απαιτούνταν μόνο ήταν η πιστή εφαρμογή της πρακτικής της εύλογης διάψευσης. Η δολοφονία του προέδρου Τζον Φ. Κένεντι το 1963 ήταν αδιαμφισβήτα ένα από τα πιο τραυματικά επεισόδια στην ιστορί­ α των ΗΠΑ. Από τότε έχουν συσταθεί διάφορες επιτροπές με στόχο την εύρεση των ενόχων και του εκτελεστή. Παρ’ όλα αυ­ τά οι συγκεκριμένες έρευνες, με προϋπολογισμό εκατομμυρίων δολαρίων, είχαν ως αποτέλεσμα να δημιουργηθούν διάφορα υ­ ποθετικά σενάρια και λίστες με ομάδες που πιθανόν ευνοούνταν από τη δολοφονία του προέδρου. Με αφορμή το σκάνδαλο Γουότεργκέιτ, το οποίο επιβεβαίω­ σ ε ^ πράκτορες της CIA συμμετείχαν ενεργά σε μυστικές απο­ στολές εναντίον ξένων πολιτικών και πολιτών των ΗΠΑ, και με την πίεση της κοινής γνώμης, η Γερουσία των ΗΠΑ συνέστησε, το 1975, μία επιτροπή, με επικεφαλής το γερουσιαστή Φρανκ Τσερτς, προκειμένου να διερευνηθεί η δράση της υπηρεσίας πληροφοριών σχετικά με τις δολοφονίες ηγετών που αντιτίθονταν στην πολιτική της Ουάσιγκτον. Πα πρώτη φορά αποκαλύφτηκε η ύπαρξη ενός θεσμικού μη­ χανισμού με σκοπό τις πολιτικές δολοφονίες. Ειδικά όπλα, δη­ λητήρια και άλλα υπερσύγχρονα μέσα κατασκευάζονταν στα ερ­ γαστήρια της CIA γι’ αυτόν το σκοπό. Ωστόσο η συγκεκριμένη επιτροπή αποκάλυψε ένα ελάχιστο μέρος των εγκληματικών σχεδίων της CIA. Η συνενοχή κρατού­ σε σφραγισμένα τα χείλη των πρακτόρων της οργάνωσης και των αρχηγών της, οι οποίοι με επικεφαλής τον Ρίτσαρντ Χελμς, διευθυντή της CIA εκείνο το διάστημα, διέψευδαν και απέκρυ­ πταν πληροφορίες που θα μπορούσαν να αποκαλύψουν τον ύπο­ πτο μηχανισμό ανθρωποκτονιών που συγκαλύπτονταν στην Υ­ πηρεσία. Όσον αφορά την περίπτωση της Κούβας, η επιτροπή διαπί­ στωσε ότι υπήρξαν μόνο οκτώ συνωμοσίες κατά του Φιντέλ Κά­

634 ΑΠΟΠΕΙΡΕΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟ

στρο, μερικές από τις οποίες δεν πραγματοποιήθηκαν ποτέ, σύμ­ φωνα με τους ανακριτές. Κάτι που απέχει πολύ από την αλήθεια. Από το 1959 η νεοσύστατη επαναστατική κυβέρνηση βρι­ σκόταν αντιμέτωπη με τρομοκρατικές ενέργειες υποστηρικτών του Μπατίστα, με εγκληματίες πολέμου, οι οποίοι είχαν διαφύγει της δικαιοσύνης, και με οργανωμένους εγκληματίες, οι οποί­ οι θεωρούσαν ότι το νέο καθεστώς ήταν επιζήμιο για τα οικονο­ μικά τους συμφέροντα. Αργότερα, με την επίσημη έγκριση του προέδρου Ντουάιτ Άιζενχάουερ, η CIA υποκίνησε το έργο της ε­ ξόντωσης του Φιντέλ Κάστρο και της ανατροπής της επανάστα­ σης. Η πιο ισχυρή βάση της CIA εντός του εδάφους των ΗΠΑ ι­ δρύθηκε στη Φλόριντα και απασχολούσε περισσότερους από 400 εκπαιδευτές πρακτόρων και 4.000 Κουβανούς πράκτορες, οι οποίοι με την υποστήριξη του ναυτικού και της αεροπορίας, ε­ ξαπέλυσαν μία πρωτόγνωρη επίθεση ενάντια στην επαναστατι­ κή Κούβα. Περίπου 300 μυστικές οργανώσεις είχαν συγκροτη­ θεί, οπλιστεί και διευθύνονταν από τις ΗΠΑ για τον ίδιο( σκοπό. Είχε οργανωθεί και εκπαιδευτεί ένα στράτευμα -η Ταξιαρχία 25063 (Assault Brigade 2506)- το οποίο αποβιβάστηκε στην Κούβα, για να ανατρέψει την επαναστατική κυβέρνηση. Δεδο­ μένου του μεγέθους αυτών των δυνάμεων, δεν είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς την έκταση της αμερικανικής εισβολής, η ο­ ποία συν τοις άλλοις περιλάμβανε και βακτηριακό πόλεμο. Για να κατανοήσει κανείς πώς απέτυχαν και εξου­ δετερώθηκαν τα εκατοντάδες συνωμοτικά σχέδια ενάντια στη ζωή του Κουβανού ηγέτη, πρέπει να συνειδητοποιήσει το εξαι­ ρετικό έργο που πρόσφεραν τα άτομα τα οποία εμπλέκονταν σ’ αυτό το εγχείρημα. Η επιτυχία οφείλεται σε άντρες και γυναίκες, που κατάφεραν να αποκαλύψουν τις εχθρικές συνωμοσίες, όχι μόνο στην Κούβα αλλά και στις ΗΠΑ. Οι πέντε συμπατριώτες που βρίσκονται κατά την παρούσα περίοδο φυλακισμένοι στις ΗΠΑ αποτελούν ένα παράδειγμα γι’ αυτό.4 Το πιο σημαντικό ό­ πλο σ ’ αυτόν το μυστικό πόλεμο ήταν πάντοτε η απόδοση δι­ καιοσύνης και η αλληλεγγύη που πήγαζε από το συγκεκριμένο στόχο. Οι εκατοντάδες άντρες και γυναίκες που παρείσφρησαν στις ομάδες της CIA και στις αντιεπαναστατικές ομάδες, συνή­ [19]

ΦΑΜΠΙΑΝ ΕΣΚΑΛΑΝΤΕ

θως χωρίς τη στοιχειώδη εκπαίδευση που ήταν απαραίτητη, υ­ πήρξαν οι πραγματικοί ήρωες αυτού του αγώνα. Πρόσφατα αμφισβητήθηκε στις ΗΠΑ η ευθύνη της CIA όσον αφορά τις συνωμοσίες ενάντια στο Φιντέλ Κάστρο. Μερικοί δη­ μοσιογράφοι και άνθρωποι των γραμμάτων θέλουν να πιστεύ­ ουν ότι υπήρξαν κάποιοι αποστάτες μέσα στην Υπηρεσία, οι ο­ ποίοι ευθύνονταν για τέτοιου είδους συνωμοσίες και δρούσαν πίσω από τις πλάτες των ανυποψίαστων αρχηγών τους. Οι πρά­ ξεις των Γουίλιαμ Χάρβεϊ, Τετ Σάκλεϊ, Χάουαρντ Χαντ, Ντέιβιντ Φίλιπς, Ντέιβιντ Σάντσες Μοράλες καθώς και άλλων παρου­ σιάζονται ως εξαιρέσεις. Αυτό είναι αναληθές. Εάν ξεκαθάρισε κάτι η Επιτροπή Τσερτς, αυτό είναι ότι στις αρχές του 1961 οι δύο ανώτεροι αρχηγοί της CIA, ο Ρίτσαρντ Μπίσελ και ο Άλεν Ντάλες, διέταξαν τη δημιουργία της επιχείρησης ZR/Rifle. Σύμ­ φωνα με απόρρητα έγγραφα, που μελέτησαν μέλη του Κογκρέ­ σου, αυτή η επιχείρηση αφορούσε την αποστολή εξόντωσης ξέ­ νων πολιτικών ηγετών. Αυτή η επιχείρηση ευθυνόταν, άμεσα ή έμμεσα, για τα εκα­ τοντάδες συνωμοτικά σχέδια ενάντια στο Φιντέλ Κάστρο. Σε ο­ ρισμένες περιπτώσεις η CIA συγκροτούσε και διηύθυνε αυτές τις επιχειρήσεις. Ήταν ενήμερη και για άλλες επιχειρήσεις, τις ο­ ποίες προωθούσε μέσω του ελέγχου που ασκούσε στις αντεπαναστατικές οργανώσεις. Χρησιμοποιούσε το άκρως ισχορό όπλο του ψυχολογικού πολέμου. Χιλιάδες ραδιοφωνικές εκπομπές που μεταδίδονταν από τις ΗΠΑ υποκινούσαν τη δολοφονία επα­ ναστατών ηγετών. Ο "αμερικανοκουβανικός μηχανισμός" της CIA και της Μα­ φίας, που περιγράφεται στα επόμενα κεφάλαια, δραστηριοποιήθηκε το 1962, μετά την ήττα στον Κόλπο των Χοίρων. Τότε η κυβέρνηση του προέδρου Τζον Φ. Κένεντι τον χρησιμοποίησε, για να προκαλέσει εμφύλιο πόλεμο στην Κούβα, πράγμα που κό­ στισε εκατομμύρια δολάρια. Τον επόμενο χρόνο ανεξαρτητοποιήθηκε, όταν εμφανίστηκε ως αυτόνομη δύναμη στο πολιτικό προσκήνιο των ΗΠΑ. Είναι πιθανό, όπως ισχυρίζονται κάποιοι ερευνητές, συμπεριλαμβανομένου του συγγραφέα, ότι αυτός ο μηχανισμός έπαιξε σημαντικό ρόλο στη δολοφονία του Κένεντι. Είχε αποκτήσει ανεξέλεγκτη δύναμη εξαιτίας των πολιτικών και [20]

634 ΑΠΟΠΕΙΡΕΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟ

οικονομικών αντιθέσεων στους κυβερνητικούς κόλπους των ΗΠ

Α

·

Τα γεγονότα που περιγράφόνται σ ’ αυτό το βιβλίο βασίζονται σε πολλαπλές έρευνες: στις εμπειρίες του συγγραφέα, ο οποίος συμμετείχε σε κάποια γεγονότα, σε δεκάδες συνεντεύξεις με ε­ μπλεκόμενους, σε αποδεικτικά έγγραφα, καθώς και στη γενναιό­ δωρη συνεργασία των companeros, των αξιωματικών και των μυστικών πρακτόρων που εξίχνιασαν τις συνωμοσίες. Συνεπώς μπορούμε να αποκαλύψουμε τις διαστάσεις αυτού του απίστευ­ του συνωμοτικού σχεδίου: τη σαραντάχρονη ιστορία των σκευωριών των ΗΠΑ με σκοπό την ανατροπή της κυβέρνησης της Κούβας. Στο βιβλίο παρουσιάζονται οι πιο σημαντικές υποθέσεις, κάποιες από αυτές άγνωστες, στις οποίες υπάρχουν αδιάσειστες εν­ δείξεις όσον αφορά τη σχέση της CIA με την αμερικανική Μα­ φία. Όλα όσα περιγράφόνται βασίζονται σε γεγονότα, ωστόσο υ­ πάρχουν κάποια αφηγηματικά τεχνάσματα, για να γίνει πιο εύ­ κολη η ανάγνωση και για να αποκτήσουν τα γεγονότα και οι ε­ μπλεκόμενοι χαρακτήρες μεγαλύτερη ζωντάνια, χωρίς ωστόσο να δημιουργούνται ιστορικές ανακρίβειες. Αυτό το βιβλίο είναι λοιπόν η ιστορία των αλλεπάλληλων προσπαθειών της αμερικανικής κυβέρνησης να δολοφονήσει έ­ ναν άντρα, το Φιντέλ Κάστρο, ο οποίος, όπως ο Δαβίδ της μυθο­ λογίας, νίκησε τον Γολιάθ, αφού αφιερώθηκε στην υπεράσπιση των δικαιωμάτων και της ανεξαρτησίας του λαού του.

[21]

1. Μαζί με τους Τίγρεις Το ρολόι ξύπνησε το συνταγματάρχη Τζ. Κιγκ. Το έκλεισε μηχανικά ρίχνοντας μια ματιά στην ώρα. Ενώ ήταν ακόμη μισοκοιμισμένος, η ματιά του κόλλησε στο ταβάνι προσπαθώντας να βάλει σε τάξη τις σκέψεις του. Με εξαίρεση τις Κυριακές, ο Κιγκ σηκωνόταν στις τέσσερις το πρωί. Αυτή την ώρα αφιερωνόταν στη μελέτη των πιο σημα­ ντικών νέων της προηγούμενης ημέρας και σκεφτόταν τα βήμα­ τα που έπρεπε να γίνουν στα τρέχοντα σχέδιά του. Έπειτα διά­ βαζε ένα απόσπασμα της Βίβλου, καθώς ήταν βαθιά θρησκευό­ μενος, παρά τα σχόλια των επικριτών του. Του άρεσε να συγκρί­ νει συγκεκριμένα αποσπάσματα από τη Βίβλο με τις δραστηριότητές του. Αυτό του έδινε βαθιά ικανοποίηση. Η συγκεκριμένη ημέρα ήταν μία σημαντική στιγμή για την καριέρα του. Είχε λάβει πρόσκληση από τα αφεντικά του, Άλεν Ντάλες και Ρίτσαρντ Μπίσελ, με σκοπό να παρουσιάσει την κα­ τάσταση στη Λατινική Αμερική. Για πρώτη φορά κατά τη διάρ­ κεια της θητείας του, ως αρχηγός της CIA για θέματα του Δυτι­ κού Ημισφαιρίου, ένιωθε έντονη ανησυχία. Στην ήπειρο εμφανί­ ζονταν όλο και περισσότερα οργανωμένα πολιτικά κινήματα α­ ντίθετα με την πολιτική των ΗΠΑ, απειλώντας την ειρήνη και τις προσδοκίες Αμερικανών επενδυτών. Υπήρξαν και παλιότερα αναταράξεις στο "κατώφλι" των ΗΠΑ, ωστόσο ο θρίαμβος της επανάστασης του Φιντέλ Κάστρο στην Κούβα είχε συγκλονίσει όσο ποτέ άλλοτε τους συνήθως παθητικούς Λατινοαμερικάνους. Η Κούβα ήταν για άλλη μία φορά το θέμα της συζήτησης, ό­ πως ήταν εδώ και κάποιους μήνες, από τότε που οι ΗΠΑ συνει­ δητοποίησαν την ανάγκη απομάκρυνσης του Φουλχένσιο Μπα­ τίστα. Ήταν ολοφάνερο ότι οι πολιτικοί ελιγμοί που στόχευαν στη "δημοκρατική" απομάκρυνσή του δε θα μπορούσαν να απο­ τρέψουν το θρίαμβο του Φιντέλ Κάστρο και των επαναστατών στη Σιέρα Μαέστρα. [22]

634 ΑΠΟΠΕΙΡΕΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟ

Η πολιτική κατάσταση στο νησί προκαλούσε ανησυχία στον Κιγκ εδώ και αρκετά χρόνια. Οι αυξανόμενες αντιαμερικανικές διαδηλώσεις, το ισχυρό κομουνιστικό κίνημα που δημιουργήθηκε τις δεκαετίες του 1930 και του 1940, και τέλος η επίθεση στο στρατόπεδο της Μονκάδα5 το 1953 ήταν ενδείξεις ότι η υπονόμευση της εξουσίας από τον κομουνισμό άγγιζε τα σύνο­ ρα των ΗΠΑ, και δεν μπορούσαν πια να κάθονται με τα χέρια σταυρωμένα. Στα τέλη του 1958 ένας από τους πιο κοντινούς του φίλους, ο Ουίλιαμ Πόλεϊ, πρώην πρεσβευτής του προέδρου Άιζενχάουερ και ιδιοκτήτης διάφορων επιχειρήσεων στην Αβάνα, είχε προει­ δοποιήσει για τον κίνδυνο που απειλούσε τις ΗΠΑ, σε περίπτω­ ση που ο Φιντέλ Κάστρο νικούσε στην Κούβα, αλλά τα λόγια του αγνοήθηκαν. Υπέθεταν ότι οι επαναστάτες του Κάστρο ήταν ακόμη μία ομάδα που αναζητούσε εξουσία, όμως τα γεγονότα εκτυλίχθηκαν γρήγορα απειλώντας τα συμφέροντα των ΗΠΑ. Ο Κιγκ θυμήθηκε ότι ο Ρόμπερτ Βέιχα, πράκτορας της CIA και πρόξενος των ΗΠΑ στο Σαντιάγο ντε Κούβα, ήταν πεπει­ σμένος ότι η ομάδα του Κάστρο δεν ασπαζόταν τον κομουνισμό. Ένας άλλος πληροφοριοδότης που είχε δώσει αναφορά σχετικά με αυτή την ομάδα ήταν ο Φρανκ Στέρτζις,6 ένας μισθοφόρος που συμμετείχε στην αποστολή με αρχηγό τον Πέδρο Λουίς Ντί­ ας Λανς, τότε αρχηγό της αεροπορίας του Επαναστατικού Στρα­ τού. Παρ’ όλα αυτά ο Κιγκ εξακολουθούσε να πιστεύει ότι μπο­ ρούσαν να ελέγχουν τις μελλοντικές ενέργειες της κυβέρνησης της Αβάνας. Όχι μόνο επειδή ήταν ο Ντίας Λανς στον Επανα­ στατικό Στρατό, αλλά επειδή υπήρχαν και άλλοι "συμπαθούντες", όπως ο Ούμπερ Μάτος και διάφοροι υπουργοί, οι οποίοι βρίσκονταν σε συνεχή επαφή με την πρεσβεία. Ωστόσο ο Κά­ στρο ήταν απρόβλεπτος. Οι ομιλίες του σχετικά με τις αγροτικές και αστικές μεταρρυθμίσεις, όπου και ανακοίνωσε ότι προτίθεται να μειώσει τα ενοίκια και να εφαρμόσει σχέδιο αναδασμού της γης στους αγρότες, αλλά κυρίως οι δίκες περιβόητων οπα­ δών του Μπατίστα, αποτελούσαν λόγους ανησυχίας. Για να μην αιφνιδιαστούν λοιπόν από τα γεγονότα, έπρεπε να δράσουν αυ­ τόνομα. [23]

ΦΑΜΠΙΑΝ ΕΣΚΑΛΑΝΤΕ

Ο Κιγκ σηκώθηκε από το κρεβάτι του και, όπως συνήθιζε, ξυρίστηκε και ντύθηκε επιμελώς. Στον καθρέφτη αντικατοπτρι­ ζόταν ένας άντρας με στρατιωτικό παράστημα, γύρω στα 50, με λευκά μαλλιά και διεισδυτικό βλέμμα. Ήταν ικανοποιημένος με τον εαυτό του, καθώς διατηρούσε έξοχη εμφάνιση, παρά την η­ λικία του. Κατέβηκε τις σκάλες του σπιτιού του με γρήγορα βήματα, πήγε προς την κουζίνα και ετοίμασε ένα φλιτζάνι καφέ. Η μα­ κρόχρονη εμπειρία του στο στρατό τού δίδαξε ότι ήταν καλύτε­ ρα να μην έχεις γεμάτο στομάχι πριν από μάχες ή σημαντικές συσκέψεις. Κρατώντας το φλιτζάνι, κάθισε στην άνετη πολυθρό­ να του στο μεγάλο σαλόνι της πολυτελούς κατοικίας του. Οι υ­ πηρέτες δεν είχαν καταφτάσει ακόμη και έτσι μπορούσε να απο­ λαύσει την πολυτέλεια να εργαστεί μόνος στο σπίτι, με τις ακτί­ νες του ήλιου να διαπερνούν τα μεγάλα παράθυρα. Πήρε τα αρ­ χεία του, έβγαλε διάφορα έγγραφα και ξεκίνησε να τα διαβάζει προσεκτικά. Ένα από αυτά τράβηξε την προσοχή του. Το διάβα­ σε αρκετές φορές και υπογράμμισε με κόκκινο χρώμα δύο παρα­ γράφους: Ο Κάστρο είχε επαφές με κομουνιστές -ομάδες εμπροσθοφυλακής από τα φοιτητικά του χρόνια- και υπήρχαν συνεχείς αναφορές πιθανών προσχωρήσεων κομουνιστών στις ομάδες ορισμένων από τους ανώτερους ηγέτες. Ωστόσο δεν υπάρχει προς το παρόν διαβεβαίωση ό­ τι ο Κάστρο είναι κομουνιστής... Ο Κάστρο εμφανίζεται ως διεθνιστής και λίγο σοσιαλιστής και πα­ ρόλο που άσκησε κριτική στην υποστήριξη του Μπατίστα από τις ΗΠΑ, δεν μπορεί να συναχθεί το συμπέρασμα ότι σε προσωπικό επίπε­ δο αντιτίθεται στις Ηνωμένες Πολιτείες.7

Πήρε το μολύβι και αφηρημένος το έβαλε ανάμεσα στα χεί­ λη του. Ήταν κάτι που συνήθιζε να κάνει, όταν ήταν απορροφημένος στις σκέψεις του. Τον περίμενε η αξιολόγηση των πληρο­ φοριών του σταθμού της CIA στην Αβάνα, οι οποίες θεωρού­ νταν οι πλέον έγκυρες. Αυτές οι πληροφορίες, ωστόσο, δε συμ­ φωνούσαν με την τρέχουσα αντίληψη της Ουάσιγκτον σχετικά με τα γεγονότα στην Κούβα. Στους διπλωμάτες διακρινόταν μία σύγχυση σχετικά με την [24]

634 ΑΠΟΠΕΙΡΕΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟ

ανάλυση των συμβάντων. Θεωρούσαν ότι τα γεγονότα ήταν πε­ ρισσότερο το αποτέλεσμα ενός πρόωρου ενθουσιασμού μετά το θρίαμβο της επανάστασης και ότι η κατάσταση στη συνέχεια θα εξομαλυνόταν ως συνήθως. Υπήρξε κάποιος που εναντιώθηκε στις Ηνωμένες Πολιτείες και επέζησε ώστε να είναι υπερήφανος γι’ αυτό; Σύμφωνα με τη γνώμη τους ο Φιντέλ Κάστρο δεν αποτελούσε εξαίρεση του κανόνα. Ήταν 13 Ιανουαρίου του 1959, και το ρολόι έδειχνε 8.30 π.μ. Σε μία ώρα θα συναντιόταν με τους στενότερους συνεργάτες του, για να συζητήσουν το θέμα. Υπήρχε μία καθιερωμένη δια­ δικασία: πριν ληφθεί οποιαδήποτε απόφαση σχετικά με ένα συ­ γκεκριμένο θέμα, έπρεπε να ακουστούν οι γνώμες όλων των υ­ φισταμένων του. Μόλις ετοιμάστηκε να φύγει, χτύπησε το τηλέφωνο. Ήταν ο αξιωματικός υπηρεσίας, ο οποίος είχε ως καθήκον να επιβεβαιώ­ νει εάν ο συνταγματάρχης ήταν έτοιμος να ξεκινήσει το πρό­ γραμμα της ημέρας. Βγήκε στον κήπο και επιβιβάστηκε στο αυτοκίνητό του, ένα μαύρο τετράθυρο απαστράπτον Oldsmobile. Ο Ουίλι, ο σοφέρ του, ένας ηλικιωμένος λοχίας, ο οποίος τον υπηρετούσε εδώ και πολλά χρόνια, άναψε τη μηχανή και οδήγησε το αυτοκίνητο προς τα κεντρικά γραφεία της υπηρεσίας, που στεγάζονταν σε έ­ να παλιό στρατιωτικό κτίριο, γνωστό ως "Quarters Eye". Τα νέα κεντρικά γραφεία ήταν υπό κατασκευή στην ήσυχη περιοχή Λάγκλεϊ, στα περίχωρα της Ουάσιγκτον. Μπήκε στο γραφείο του με αυτοπεποίθηση, και με ικανοποί­ ηση διαπίστωσε ότι εκεί βρίσκονταν ήδη τα άτομα για την καθη­ μερινή ενημέρωση. Ο Τρέισι Μπαρνς, βοηθός του Ρίτσαρντ Μπίσελ, ο Φρανκ Μπέντερ, ένας βετεράνος πράκτορας γερμανι­ κής καταγωγής, ο οποίος πολέμησε με το μέρος των ναζιστών κατά τη διάρκεια του δεύτερου παγκόσμιου πολέμου, ο Ρόμπερτ Άμορι, υποδιευθυντής της υπηρεσίας πληροφοριών, και διάφο­ ροι άλλοι αξιωματικοί. Μετά τους τυπικούς χαιρετισμούς, ο Κι­ γκ ζήτησε από τον Μπέντερ να μιλήσει για τη συζήτηση που εί­ χε με τον Αουγκούστο Φεράντο, το Δομινικανό πρόξενο στο Μαϊάμι. Πίστευε ότι αυτή η συζήτηση ήταν σημαντική για την πολύπλευρη αξιολόγηση της κατάστασης στην Κούβα. Ο Μπέ[25]

ΦΑΜΠΙΑΝ ΕΣΚΑΛΑΝΤΕ

ντερ εξήγησε με το χαρακτηριστικό γερμανικό του ύφος: "Ο Φεράντο εκπροσωπεί το συνταγματάρχη Τζον Άμπες Γκαρσία, επικεφαλής της υπηρεσίας πληροφοριών του Τρουχίλο,8 και θέλουν να μάθουν την επίσημη θέση μας σχετικά με την Κούβα. Πιστεύουν ότι ο Κάστρο είναι ένας επικίνδυνος κομου­ νιστής, ο οποίος θα εξεγείρει επανάσταση σε όλες τις χώρες της ηπείρου. Επιβεβαίωσε ότι ο πρόεδρος Τρουχίλο σχεδιάζει να ορ­ γανώσει ένα στρατό, με έδρα τη χώρα του, ο οποίος θα αποτελείται από εξόριστους των ενόπλων δυνάμεων του Μπατίστα. Σκοπός του θα είναι να εμποδίσει τα σχέδια του Κάστρο· ωστό­ σο είναι απαραίτητη η συγκατάθεση της Ουάσιγκτον. Πρότεινε να στείλουμε κάποιον εκεί, για να μάθουμε περισσότερες λεπτο­ μέρειες". Όταν τελείωσε η αναφορά, ο Κιγκ παρατήρησε τους υπόλοι­ πους αξιωματικούς και κοίταξε επίμονα τον Άμορι. Δεν τον συ­ μπαθούσε. Ήταν ένας μικροκαμωμένος απόφοιτος του Χάρβαρντ με προοδευτικές αντιλήψεις. Του άρεσε να έχει αντίθετη άπο­ ψη, ειδικά όταν επρόκειτο για ανάλυση των προτάσεων της υπη­ ρεσιακής μονάδας του. Ο Κιγκ με ένα νεύμα τον προέτρεψε να πει τη γνώμη του. Κάποια στιγμή στην καριέρα του ο Άμορι, ένας λεπτός ά­ ντρας με μακρύ πρόσωπο και λεπτούς τρόπους και με σταθερή άποψη όσον αφορά την πολιτική του ημισφαιρίου, εποφθαλμιούσε μία θέση στο Υπουργείο Εξωτερικών. Δεν υπήρχαν όμως οι απαραίτητοι εισηγητές, για να τη διασφαλίσει. Γνώριζε ότι ο Κιγκ δεν τον συμπαθούσε και εκμεταλλευόταν κάθε ευκαιρία για να προκαλέσει το συνταγματάρχη με τη δριμεία πολιτική κριτική του. "Νομίζω ότι είναι πρόωρο να εξάγουμε συμπεράσματα σχετι­ κά με τις προθέσεις του Φιντέλ Κάστρο. Ο Τρουχίλο βλέπει πα­ ντού φαντάσματα και φοβάται ότι η δικτατορία του μπορεί να δεχτεί επίθεση από τους χιλιάδες Δομινικανούς εξόριστους στην Κούβα και σε άλλα μέρη της Λατινικής Αμερικής. Όπως γνωρί­ ζεις, συνταγματάρχα, εξέφρασα τις επιφυλάξεις μου σχετικά με την υποστήριξη που προσφέρουμε σε αυτή την κυβέρνηση, κα­ θώς, σύμφωνα με την αντίληψή μου, μας αναγκάζει να συμβιβα­ στούμε με την πολιτική που θα ακολουθήσει σε σχέση με άλλα [26]

634 ΑΠΟΠΕΙΡΕΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟ

έθνη της ηπείρου. Οι ενέργειές μας σχετικά με αυτή την υπόθε­ ση είναι ίδιες με κείνες στην περίπτωση του Μπατίστα, και κοί­ τα τι έγινε εκεί". Σιωπή ακολούθησε τα λόγια του Άμορι. Το πρόσωπο του Κι­ γκ σιγά σιγά άλλαζε χρώμα. Είχε αντιληφθεί ότι ο "αναλυτής" τού επιτίθετο για τη δημόσια συμπαράστασή του στην κυβέρνη­ ση του Μπατίστα. Ο Μπαρνς, που γνώριζε τι σκεφτόταν ο συ­ νταγματάρχης, παρενέβη ώστε να αποτρέψει ένα ξαφνικό ξέ­ σπασμα του Κιγκ. Εξήγησε ότι οι αρχηγοί της Υπηρεσίας δεν α­ ποσαφήνισαν τη θέση τους σε ό,τι έχει σχέση με τον Κάστρο και πω ςγι’ αυτόν το λόγο όλες οι δυνατότητες είναι πιθανές, συμπεριλαμβανομένης και αυτής που πρότεινε ο Τρουχίλο. Όλοι όσοι παραβρίσκονταν εκεί γνώριζαν ότι ο Μπαρνς μι­ λούσε εκ μέρους του Ρίτσαρντ Μπίσελ, και όσο ήταν απροκατά­ ληπτος ο "δεινός στη στρατηγική" (όπως αποκαλούσαν τον υπο­ διευθυντή χωρίς να το γνωρίζει), ο Άλεν Ντάλες, διευθυντής της CIA, θα ήταν δεκτικός σε κάθε πρόταση. Η σύσκεψη ολοκληρώθηκε, ο Κιγκ συγκέντρωσε τις αναφο­ ρές του και τις τακτοποίησε με επιμέλεια στο χαρτοφύλακά του, όπως έκανε πάντα ακολουθώντας τις συνήθειες που απέκτησε στο στρατό. Καθώς επέστρεφε στο γραφείο του, αναπόλησε για λίγα δευτερόλεπτα τα χρόνια που ήταν αξιωματικός, την άνοδό του στην ιεραρχία και τη θητεία του ως στρατιωτικός ακόλουθος σε διάφορες λατινοαμερικανικές χώρες. Αυτές οι εμπειρίες του ήταν ένα μεγάλο σχολείο, γιατί έμαθε ότι στους Λατινοαμερικά­ νους πρέπει κανείς να συμπεριφέρεται με αυταρχισμό, έτσι ώστε να μην καταρρεύσουν οι εύθραυστες δημοκρατίες τους. Γι’ αυ­ τόν το λόγο συμπαραστάθηκε στον Μπατίστα, όταν έγινε το πραξικόπημα στις αρχές της δεκαετίας του 1950. Ο Μπατίστα ό­ μως δεν μπορούσε να κρατηθεί στην εξουσία, εξαιτίας των αδύ­ ναμων πολιτικών της Ουάσιγκτον, οι οποίοι αρνήθηκαν την α­ προκάλυπτη εμπλοκή των ΗΠΑ στο ζήτημα της Κούβας. Γρα­ φειοκράτες, όπως ο Ρόμπερτ Αμορι, πίστευαν ότι ο κομουνισμός μπορεί να αναχαιτιστεί με φιλελεύθερες θεωρίες, χωρίς να συ­ νειδητοποιούν ότι στην πραγματικότητα τον ενίσχυαν. Ο Κιγκ ξανακοίταξε το ρολόι του και έφυγε από το γραφείο του, για να συναντήσει τους προϊσταμένους του. [27]

ΦΑΜΠΙΑΝ ΕΣΚΑΛΑΝΤΕ

Ο Άλεν Ντάλες, ο διευθυντής που έχαιρε μεγάλης εκτίμησης, τον υποδέχτηκε με τους καθωσπρέπει τρόπους που αρμόζουν σε έναν αξιοσέβαστο και ηλικιωμένο άντρα, καπνίζοντας το τσι­ μπούκι του. Ήταν ο αδιαμφισβήτητος αρχηγός της CIA. Ιδρυτής του Γραφείου Στρατηγικών Υπηρεσιών, προδρόμου της CIA, έ­ παιξε κυρίαρχο ρόλο στις μυστικές ενέργειες των ΗΠΑ στην Ευ­ ρώπη κατά τη διάρκεια του πολέμου. Τότε, είχε αναλάβει επιχει­ ρήσεις οι οποίες θεωρούνταν ακόμη θρυλικές από τους νεαρούς αξιωματικούς. Ο αδελφός του, Τζον Φόστερ Ντάλες, ήταν υ­ πουργός Εξωτερικών. Και οι δύο ήταν αναγνωρισμένοι δικηγό­ ροι στη Νέα Υόρκη και εκπροσωπούσαν, μεταξύ των άλλων, την πανίσχυρη εταιρεία United Fruit Company. Ο Ρίτσαρντ Μπίσελ, ένας ευφυέστατος άντρας, απόφοιτος Οικονομικών του Χάρβαρντ, ήταν καθισμένος σταυροπόδι σε μία άνετη πολυθρόνα. Χαιρέτησε τον Κιγκ με τη χαρακτηριστι­ κή ακαδημαϊκή χειρονομία του. Μετά τους σύντομους χαιρετισμούς, ο Κιγκ διάβασε αργά την αναφορά και μετά περιέγραψε σύντομα τη συζήτηση μετα­ ξύ του Μπέντερ και του Δομινικανού πρόξενου, παραλείποντας σκόπιμα τις απόψεις του Άμορι. Όταν ολοκλήρωσε την αναφο­ ρά του, ο Κιγκ περίμενε με προσμονή. Γνώριζε πολύ καλά τον Ντάλες. Είχε τη συνήθεια να ζητάει από τους υφισταμένους του τη γνώμη τους, έτσι ώστε να τους επιτίθεται με ερωτήσεις, για να ανακαλύπτει τα αδύναμα σημεία των θέσεών τους. Σ’ αυτή την περίπτωση, όμως, παρέμεινε σιωπηλός, μία παράξενη εμπει­ ρία για τους παραβρισκόμενους. Ύστερα από λίγα δευτερόλε­ πτα, που φάνηκαν αιώνες στον Κιγκ, κούνησε το κεφάλι προς την κατεύθυνση του Μπίσελ. Ο τελευταίος, επεμβαίνοντας την κατάλληλη στιγμή, άρχισε να ερμηνεύει τις σκέψεις του "μεγά­ λου αρχηγού". "Δεν έχουμε τίποτα να χάσουμε, εάν διερευνήσουμε τις προ­ θέσεις του Τρουχίλο. Προτείνω να στείλουμε τον ίδιο τον Μπέ­ ντερ, για να έχουμε πλήρη αναφορά, αποφεύγοντας κάθε δέ­ σμευση. Μετά μπορούμε να πάρουμε τις σχετικές αποφάσεις. Ε­ πίσης θα ήταν ενδιαφέρον να αναζητήσουμε έναν από τους ά­ ντρες που έχουμε στην Αβάνα, για να μας δώσει πληροφορίες α­ πό πρώτο χέρι για το τι συμβαίνει εκεί. Φοβάμαι" συνέχισε "ότι [28]

ψ 634 ΑΠΟΠΕΙΡΕΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟ

οι άνθρωποί μας δεν μπορούν να είναι αντικειμενικοί". Ο Ντάλες, καθισμένος άνετα στην πολυθρόνα του, είχε τα μάτια του μισόκλειστα. Κοίταξε ερωτηματικά τον Κιγκ. "Ποια είναι η γνώμη σου;" ρώτησε. Ο Κιγκ τεντώθηκε στην καρέκλα του και έδειξε ότι συμφω­ νεί, με μία γρήγορη κίνηση του κεφαλιού. "Είναι ολοφάνερο, όπως ισχυρίζεται και ο κύριος Μπίσελ, ό­ τι δεν έχουμε να χάσουμε τίποτε στέλνοντας τον Μπέντερ".

Οι Τίγρεις Σάντο Ντομίγκο, Δομινικανή Δημοκρατία Ιανουάριος 1959 Η ημέρα ήταν πολύ ζεστή αυτό το "χειμώνα" στην Καραϊβική. Στο προεδρικό μέγαρο δύο άντρες εμπλέκονταν σε μία έντο­ νη συζήτηση. Ήταν ο ΡαφαέλΛεονίντας Τρουχίλο, ισόβιος πρό­ εδρος και "Εθνάρχης" και ο Φουλχένσιο Μπατίστα Σαλδίβαρ, ο οποίος, μέχρι και μερικές εβδομάδες νωρίτερα, ήταν ο "ισχυρός άντρας της Κούβας". Είχαν περάσει πια οι μέρες που συναγωνί­ ζονταν για τον τίτλο του πιο αιμοβόρου και διεφθαρμένου δικτά­ τορα της ηπείρου, καθώς και οι μέρες που τους έριχνε κάθε τό­ σο ψίχουλα το αμερικανικό δημόσιο. Σε περιόδους που διακατέ­ χονταν από "δημοκρατικές" τάσεις, ο Μπατίστα είχε υιοθετήσει μία απειλητική συμπεριφορά απέναντι στο καθεστώς του Τρου­ χίλο, την οποία εκδήλωσε σε πολλές περιπτώσεις. Αλλά η εποχή του Μπατίστα έχει παρέλθει και προφανώς όλες οι διαφωνίες εί­ χαν πια ξεπεραστεί. Και οι δύο ήταν άψογα ντυμένοι. Ο Τρουχίλο περιποιημένος, καθότι είχε συνέντευξη τύπου. Φορούσε στρατιωτική στολή κα­ λυμμένη με παράσημα και σιρίτια. Ο Μπατίστα φορούσε ένα κομψό λινό λευκό κοστούμι. Ο καθένας τους κρατούσε ένα πο­ τήρι με ουίσκι και πού και πού έπιναν καμιά γουλιά. Ο πρώην Κουβανός δικτάτορας βρισκόταν στο προσκήνιο ως έκπτωτος πρόεδρος, εξορισμένος στη Δομινικανή Δημοκρατία. Αφού ηττήθηκε από τη θριαμβευτική επανάσταση, δραπέτευσε [29]

ΦΑΜΠΙΑΝ ΕΣΚΑΛΑΝΤΕ

από την Κούβα και κατέληξε εκεί τα ξημερώματα της 1ης Ιανουαρίου 1959, έπειτα από ένα επικίνδυνο ταξίδι. Δεν μπορούσε να παραπονεθεί για τη μεταχείριση που έλα­ βε. Διέμενε σε ένα από τα καλύτερα ξενοδοχεία της πρωτεύου­ σας και είχε και σωματοφύλακα. Ήταν αλήθεια ότι έπρεπε να πληρώσει τα πάντα με μετρητά, αλλά μεταξύ δύο γεροντόλυκων, σαν κι αυτούς τους δύο άντρες, αυτά ήταν ασήμαντα και δεν αποτελούσαν αιτία προσβολής. Όπως λέει το παλιό ρητό: "Εσύ σήμερα και εγώ αύριο". Ο Τρουχίλο είχε χαλαρώσει. Ήταν ικανοποιημένος γιατί είχε αποδείξει στον αδαή στρατηγό ότι το καθεστώς του ήταν ισχυ­ ρό, και δε θα έχανε ευκαιρία να το επιδεικνύει. Πήρε το λόγο και ύστερα από μία "ιστορικοπολιτική" εισαγωγή, εξήγησε τους φό­ βους που είχε σχετικά με τις επιπτώσεις της νίκης του Φιντέλ Κάστρο σε όλη τη Λατινική Αμερική και ιδιαίτερα στη χώρα του. Τους τελευταίους μήνες του περασμένου έτους είχε προβλέψει -σ ε μία σύσκεψη με τους στενότερους συμμάχους του- την πιθανή πολιτική έκβαση στη γειτονική Κούβα και είχε σχεδιάσει στρατηγική αντίστασης. Θα σχημάτιζε έναν καινούργιο στρατό από αντικομουνιστές στρατιώτες, οι οποίοι θα επιτίθονταν χωρίς καθυστέρηση στο γειτονικό νησί, πριν προλάβει να οχυρωθεί η καινούργια κυβέρνηση της Κούβας και πριν προλάβουν να ορ­ γανωθούν οι χιλιάδες εξόριστοι Δομινικανοί που κατοικούσαν στην Κούβα, για να αντιμετωπίσουν την εισβολή του στρατού. Για το λόγο αυτόν, τις πρώτες εβδομάδες του Ιανουαρίου του 1959, εκατοντάδες άντρες από την Κούβα -πολλοί από αυτούς προερχόμενοι από το διαλυμένο τακτικό στρατό- κατατάχθηκαν στο στρατό που είχε εκπαιδευτεί στα στρατόπεδα του Τρουχίλο, στον οποίο επιστρατεύτηκαν, επίσης, μισθοφόροι απ’ όλη την Α ­ μερική. Για να επιτευχθεί αυτή η στρατηγική, ο Τρουχίλο είχε δώσει εντολή στο συνταγματάρχη Φεράντο, τον πρόξενό του στο Μαϊάμι, να αξιολογήσει τη στάση της CIA και του Υπουργείου Ε­ ξωτερικών των ΗΠΑ απέναντι στο νέο καθεστώς της Αβάνας. Η αντίδραση δε θα μπορούσε να είναι περισσότερο ενθαρρυντική. Ουσιαστικά χρειαζόταν έγκριση των ΗΠΑ για τα σχέδιά του, η οποία θα επιβεβαιωνόταν από την επίσκεψη ενός υψηλόβαθμου [30]

634 ΑΠΟΠΕΙΡΕΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟ

αξιωματούχου της υπηρεσίας. Σκέφτηκε ότι θα μπορούσε να συ­ νεχίσει με το σχέδιό του και να εισβάλει στην Κούβα εντός έξι μηνών. Παρ’ όλα αυτά κάτι ανησυχούσε τον Τρουχίλο. Σε πολλές α­ πό τις καθημερινές ειδήσεις που κατέφταναν από την Κούβα ε­ πιβεβαιωνόταν η τεράστια δημοτικότητα και η χαρισματική γο­ ητεία του Φιντέλ Κάστρο. Θα έπρεπε να βρει έναν τρόπο να τον εξολοθρεύσει. Χωρίς ηγέτη, ο λαός θα ήταν ανυπεράσπιστος ε­ ναντίον εξωτερικών εισβολών, και όλα θα ήταν πιο εύκολα. Αυ­ τό ακριβώς ήταν το αντικείμενο συζήτησης με τον Μπατίστα. "Ο Φιντέλ βρήκε έναν τρόπο να εξαπατήσει το λαό μου", ε­ ξήγησε ο ηττημένος Κουβανός δικτάτορας. "Οι γεμάτες υποσχέ­ σεις ομιλίες του για τη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου στις φτωχότερες περιοχές είναι καθαρή δημαγωγία. Αυτό ήταν και το βασικότερο του λάθος, γιατί θα προκληθεί άμεση αντιπαράθεση με τα συμφέροντα των ΗΠΑ. Προβάλλει αντίσταση στους Αμερικάνους και δε θα του το συγχωρήσουν. Ίσως το ευκολότερο πράγμα είναι να περιμένουμε έως ότου τον κατατροπώσουν εκείνοι". "Δε νομίζω ότι τα πράγματα θα είναι τόσο απλά", απάντησε ο Τρουχίλο. "Εξάλλου, γιατί να περιμένουμε; Έχουμε τους απα­ ραίτητους άντρες και την υποστήριξη των ΗΠΑ, μέσω του Ορ­ γανισμού Αμερικανικών Κρατών, και των Ηνωμένων Εθνών, ε­ άν είναι απαραίτητο. Πιστεύω ότι τώρα είναι η κατάλληλη στιγ­ μή να επιλύσουμε αυτή τη διαμάχη. Οι Αμερικανοί θα είναι και ευγνώμονες..." Ο Τρουχίλο σκέφτηκε: αυτός ο σφιχτοχέρης τύ­ πος δε θέλει να επενδύσει, και το μυαλό του είναι πώς θα καταφύγει στις παραλίες του Μαϊάμι, αλλά δεν πρόκειται να πάει πουθενά με τα πλούτη του. Θα αναγκαστεί να βγάλει έξω τα χρήματά του και εάν προσπαθήσει, θα του τα πάρω. Ο Μπατίστα αξιολόγησε την κατάσταση και κατανόησε τη στρατηγική του Τρουχίλο. Ο Δομινικανός δεν επιζητούσε μόνο τη συνεργασία του, αλλά και τα χρήματά του. Σηκώθηκε και έ­ κανε μερικά βήματα στο δωμάτιο, ένα γραφείο διακοσμημένο με έπιπλα αντίκες και βαριές κουρτίνες. Συλλογίστηκε: Αυτός πι­ στεύει ότι εγώ θα επιστρέφω στην Κούβα σε περίπτωση που ανατραπεί ο Φιντέλ, και σφάλλει οικτρά σ ’ αυτό. Ξεπέρασα πολ­ [31]

ΦΑΜΠΙΑΝ ΕΣΚΑΛΑΝΤΕ

λούς κινδύνους τα τελευταία χρόνια και αυτό που θέλω όσο τί­ ποτε άλλο είναι να ξεκουραστώ. Πρέπει να βρω έναν τρόπο, έ­ τσι ώστε να μην εγείρω τις υποψίες αυτού του στρατηγίσκου, και να διαφύγω με την πρώτη ευκαιρία ώστε να απολαύσω την περιουσία μου. Ο Μπατίστα σταμάτησε στη μέση του δωματίου και με προ­ σποιητό χαμόγελο συγκατάνευσε: "Στρατηγέ, συμφωνώ με το σχέδιό σου. Καταλαβαίνω ότι προτείνεις να βρούμε έναν τρόπο να εξοντώσουμε το νέο εχθρό μας, προτού φτάσει ο καραϊβικανικός στρατός σου στην Αβάνα. Εάν αυτός πεθάνει, όλα θα είναι πολύ πιο εύκολα. Προσπάθησα και στο παρελθόν, αλλά τα πράγματα δεν πήγαν όπως ήλπιζα. Πιστεύω όμως ότι μπορώ να επιληφθώ του ζητήματος. Φυσικά θα αναλάβω εγώ όλη την ευθύνη". Ο Τρουχίλο συναίνεσε: αυτή ήταν η συνεργασία που επιζη­ τούσε. Τώρα θα μπορούσε να αφοσιωθεί πλήρως στα σχέδια ει­ σβολής, ενόσω ο συνεργάτης του ασχολούνταν με την εξόντωση του άντρα που τους προκαλούσε τέτοιον πονοκέφαλο. Ύστερα από μία εγκάρδια χειραψία, οι δύο δικτάτορες χώρι­ σαν. Ο Μπατίστα έσπευσε προς το πολυτελές ξενοδοχείο της δο­ μινικανής πρωτεύουσας. Μόλις έφτασε εκεί, ξεφορτώθηκε τη σύζυγό του Μάρτα και μερικούς "παρατρεχάμενους" που τον περίμεναν, και ζήτησε να επικοινωνήσει τηλεφωνικά με το Μαϊάμι. Λίγα λεπτά αργότερα μιλούσε με έναν από τους πιστούς οπαδούς του, τον Ρολάντο Μασφέρερ Ρόχας, γνωστό ως Τίγρη.9 Ο Μασφέρερ ζούσε με οικονομική άνεση στο Μαϊάμι, όπου οι αρχές τον έθεσαν υπό περιορισμό, όχι τόσο για το πολιτικό του παρελθόν, όσο για τις παράνομες δραστηριότητες και επιχει­ ρήσεις του. Ήταν προσωπικός φίλος του Σάντος Τραφικάντε10 και είχε συνεχή επικοινωνία με το συνταγματάρχη Κιγκ. Ο Μπατίστα τού εμπιστεύτηκε: "Ρολάντο, πρέπει να μου στείλεις κάποιον που εμπιστεύεσαι απόλυτα για ένα ζήτημα το οποίο απαιτεί άμεση επίλυση. Έχει να κάνει με το μέλλον μας..." Δεν είπε τίποτε άλλο. Ο Ρολάντο, αντιλαμβανόμενος τη σπουδαιότητα του ζητήμα­ τος, απάντησε από την άλλη άκρη της γραμμής: "Δεν πιστεύω ό­ [32]

634 ΑΠΟΠΕΙΡΕΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟ

τι θα υπάρξουν δυσκολίες, στρατηγέ. Θυμάσαι τον Ελ Μορίτο; Ναι... αυτόν που ήταν αρχηγός στους Τίγρεις στην περιοχή Μανσανίγιο. Θα του δώσω εντολή να έρθει εκεί αμέσως".

Ουάσιγκτον, Μάρτιος 1959, Αρχηγείο της CIA Ο συνταγματάρχης Κιγκ στεκόταν μπροστά από το μεγάλο παράθυρο του γραφείου του στο "Quarters Eye", συλλογιζόμενος τα πολιτικά γεγονότα στην Κούβα. Παρά τις υποδείξεις του, η διοίκηση ακολουθούσε λάθος πορεία. Κάθε ημέρα που περ­ νούσε οι κομουνιστές αποκτούσαν όλο και περισσότερη δύναμη στο καθεστώς της Αβάνας. Ο Φιντέλ Κάστρο είχε ήδη αρκετούς από τους πιστούς του συνεργάτες σε θέσεις κλειδιά στην κυβέρ­ νηση. Ο Ραούλ, ο μικρότερος αδελφός του, ήταν ουσιαστικά ο αρχηγός του στρατού. Ο Καμίλο Σιενφουέγος ήταν αρχηγός του στρατηγικού επιτελείου του, και ο επικίνδυνος Αργεντινός Ερνέ­ στο Γκεβάρα ήταν ο υποκινητής όλων των λαϊκών και κομουνι­ στικών πρωτοβουλιών που εξαγγέλλονταν στην Κούβα. Σύμφω­ να με τους πράκτορες του Κιγκ στην πρεσβεία, κάθε ημέρα που περνούσε οι κομουνιστές αποκτούσαν τον έλεγχο σε θέσεις κλειδιά, παρόλο που οι συγκεκριμένοι πράκτορες είχαν συνεχείς επαφές με ανθρώπους της καινούργιας κυβέρνησης και τους τροφοδοτούσαν διαρκώς με νέες εντολές. Η εξέλιξη των γεγονό­ των δε θα μπορούσε να είναι πιο δυσάρεστη για τις Ηνωμένες Πολιτείες. Ο Κιγκ ήταν τόσο απορροφημένος στις σκέψεις του που δεν αντιλήφθηκε τη γραμματέα του, η οποία τον περίμενε με ένα φλιτζάνι αχνιστό καφέ. "Ορίστε ο καφές σας, συνταγματάρχα. Εάν δεν επιθυμείτε κάτι άλλο, θα μπορούσα να φύγω; Η ώρα είναι περασμένες 9.00 μ.μ.". Ο Κιγκ πήρε το φλιτζάνι. Με μία χειρονομία τής έδειξε ότι μπορούσε να φύγει και ξαναχάθηκε στις σκέψεις του. Έπρεπε να πείσει τους προϊσταμένους του να αναλάβουν δράση, ώστε να ανατραπεί η εξέλιξη των γεγονότων. Γνώριζε τα σχέδια του Τρου­ χίλο, αλλά δεν εμπιστευόταν το δικτάτορα και την εύθραυστη [33]

ΦΑΜΠΙΑΝ ΕΣΚΑΛΑΝΤΕ

συμμαχία του με τον Μπατίστα. Εξάλλου ο Τρουχίλο βασιζόταν πολύ στις εσωτερικές δυνάμεις και υποστήριζε ότι θα μπορού­ σαν να κινητοποιηθούν εντός της Κούβας, για να ενισχύσουν την εισβολή του. Επιπλέον, ο Κιγκ ανησυχούσε για την έλλειψη κύρους του Τρουχίλο στις άλλες λατινοαμερικανικές κυβερνή­ σεις. Στην περίπτωση που η εισβολή πραγματοποιόταν, υπήρχε το ενδεχόμενο να οδηγούσε σε σημαντική πολιτική ενίσχυση και ηθική συμπαράσταση των Λατινοαμερικανών προς την Κούβα. Ο Κιγκ κάθισε στο γραφείο του αναζητώντας ένα άρθρο ανά­ μεσα στα διάφορα που είχε. Επρόκειτο για μία συνέντευξη που πήρε ο επόπτης Μπιλ Αλεξάντερ από το Ρολάντο Μασφέρερ, ο οποίος ήταν ένας εξόριστος που συγκροτούσε μία οργάνωση με παρακλάδια στην Κούβα. Ο σκοπός αυτής της οργάνωσης ήταν να πολεμήσει ενάντια στην επαναστατική κυβέρνηση. Ο Μασφέρερ πρότεινε στον πράκτορα της CIA το αντικαστρικό του σχέδιο, διευκρινίζοντας ότι περιλάμβανε τη δολοφο­ νία του Κάστρο και ότι μπορούσε να βασιστεί σε διάφορους ά­ ντρες προετοιμασμένους για κάθε απρόοπτη εξέλιξη. Ο μοναδι­ κός όρος που έθετε ήταν ότι μετά την ανατροπή της επαναστα­ τικής κυβέρνησης θα λάμβανε υπουργική θέση στο νέο υπουρ­ γικό συμβούλιο. Το άρθρο κατέληγε με τη διαβεβαίωση ότι ο Μασφέρερ ήταν μία από τις πιο ισχυρές προσωπικότητες εντός της κοινότητας των εξόριστων στο Μαϊάμι. Ασκούσε έλεγχο στην ομάδα των πρώην στρατιωτών του Μπατίστα, και αντιτίθετο προσωπικά στο σχέδιο του Τρουχίλο. Πίστευε ότι ο Δομινικανός δικτάτορας δεν ήθελε να τους συμπεριλάβει στα πλάνα του. Ο Κιγκ κάλεσε την ενδοεπικοινωνία και ζήτησε να μιλήσει στον Μπιλ Αλεξάντερ. Ήθελε να μάθει τις απόψεις του πράκτο­ ρα από πρώτο χέρι. "Συνταγματάρχα", ξεκίνησε ο Αλεξάντερ, "πιστεύω ότι ο Μάσφερερ είναι αυτός που ψάχνουμε. Έχει πολύ ισχυρούς συμμά­ χους εντός του κινήματος των εξόριστων, συμπεριλαμβανομέ­ νου του Ελάντιο ντελ Βάλε," ένα πρώην μέλος του κογκρέσου της κυβέρνησης του Μπατίστα, που συνδέεται στενά με τον Σά­ ντος Τραφικάντε. Φαίνεται ότι αυτοί οι άνθρωποι του προσφέ­ ρουν συνεχή οικονομική υποστήριξη και ότι θέλουν την ανατρο­ [34]

634 ΑΠΟΠΕΙΡΕΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟ

πή του Κάστρο, όσο το δυνατόν γρηγορότερα". "Και πώς σκέπτονται να υλοποιήσουν αυτό το σχέδιο;" ρώ­ τησε ο Κιγκ. "Το ζήτημα είναι να διεισδύσουν σε μία στρατιωτική δύναμη, ώστε να προετοιμάσουν ενέδρα για τον Κάστρο κοντά στο προ­ εδρικό μέγαρο. Υπάρχουν άτομα έτοιμα και εκπαιδευμένα γι’ αυτή την αποστολή, και δε θα είναι δύσκολο να τον σκοτώσουν. Χωρίς τον αρχηγό τους, οι επαναστάτες θα εμπλακούν σε αντι­ παραθέσεις εξουσίας και έτσι θα δοθεί ευκαιρία στις Ηνωμένες Πολιτείες να βάλουν τάξη στο νησί".

Μαϊάμι, Μάρτιος 1959 Εκατοντάδες χιλιόμετρα μακριά από την Ουάσιγκτον στην κατοικία του στο Μαϊάμι, ο Ρολάντο Μασφέρερ ολοκλήρωνε το σχέδιό του. Απεχθανόταν πραγματικά το Φιντέλ Κάστρο και ο­ τιδήποτε θύμιζε κομουνισμό, ίσως εξαιτίας του παρελθόντος του. Τη δεκαετία του ’30 είχε πολεμήσει στις Διεθνείς Ταξιαρχί­ ες υπερασπιζόμενος την Ισπανική Δημοκρατία, κατά τη διάρκεια του εμφύλιου πολέμου στην Ισπανία. Εκείνη την περίοδο ήταν υπέρμαχος της αναρχικής ιδεολογίας. Ωστόσο, μετά τη νίκη των φασιστών, αντιλήφθηκε ότι είχε κάνει μεγάλο λάθος και αλλαξοπίστησε αμέσως. Αρχικά, ήρθε σε επαφή με διάφορα μέλη έ­ νοπλων συμμοριών που δραστηριοποιούνταν στην Κούβα, υπό την προστασία του προέδρου Ραμόν Γκράου. Αργότερα, συνει­ δητοποίησε ότι δε χρειαζόταν να εξαρτάται από κανέναν και έ­ τσι δημιούργησε τη δική του συμμορία. Μετά το πραξικόπημα του Φουλχένσιο Μπατίστα στις 10 Μαρτίου 1952, ακολούθησε τον ασφαλή δρόμο, και σύντομα απέκτησε τον έλεγχο μίας εφη­ μερίδας, μία θέση στο Κογκρέσο καθώς και μία παραστρατιωτική οργάνωση, τους αποκαλούμενους Τίγρεις, η οποία λειτουρ­ γούσε ως εκτελεστικό όργανο του δικτάτορα. Και μόνο το όνο­ μά του τρόμαζε τον κόσμο. Οι συμμορίες του, που δραστηριο­ ποιούνταν στο ανατολικό τμήμα του νησιού, ήταν αδυσώπητες. Εκτελούσαν, βασάνιζαν και απέδιδαν τη "δικαιοσύνη" τους. Την 1η Ιανουαρίου 1959 αναγκάστηκε να τραπεί σε φυγή ώ-

ΦΑΜΠΙΑΝ ΕΣΚΑΛΑΝΤΕ

στε να αποφύγει τη δίκη για τα εγκλήματα που είχε διαπράξει. Το καινούργιο του κρησφύγετο ήταν το Μαϊάμι. Εκεί είχε φί­ λους με επιρροή, ειδικά στο κύκλωμα του παράνομου τζόγου. Καθώς ήταν δραστήριος άντρας ξεκίνησε αμέσως να εργάζεται, και σύντομα ο φίλος του Σάντος Τραφικάντε, αρχηγός της τοπι­ κής Κόζα Νόστρα, του ανέθεσε να ξεπλένει τα χρήματα από τα καζίνο της Αβάνας. Αυτά παρέμεναν κρυμμένα σε σπίτια έμπι­ στων φίλων. Κατά βάθος ήθελε να κάνει κάτι για την πατρίδα του, γι’ αυτό όταν ο Μπατίστα του ζήτησε να "εξοντώσει" τον η­ γέτη της επανάστασης, αφιερώθηκε στην αποστολή του με ανα­ κτημένη δύναμη. Στην Αβάνα μπορούσε να βασιστεί σε ορισμέ­ να ασφαλή σπίτια που ανήκαν σε πρώην συνεργάτες του. Εκεί θα μπορούσαν να κρυφτούν οι τρομοκράτες. Η λαθραία είσοδός του στην Αβάνα δε θα δημιουργούσε προβλήματα. Μερικές από τις κατοικίες των συνεργατών του ήταν κοντά στις όχθες του πο­ ταμού Αλμεντάρες, λίγα μέτρα από την εκβολή του, όπου θα μπορούσε να προσαράξει με ένα πλοιάριο μέσα στη νύχτα. Οι δύο άντρες που είχαν επιλεγεί για τη δολοφονία ήταν ο Ομπντούλιο Πιέντρα, ανιψιός του Ορλάντο Πιέντρα, διαβόητου πρώην αρχηγού της Αστυνομικής Υπηρεσίας Πληροφοριών του καθεστώτος Μπατίστα, και ο Ναβί Φεράς, με το ψευδώνυμο Ελ Μορίτο, γνωστός Τίγρης από τα εκτελεστικά αποσπάσματα. Και οι δύο φημίζονταν για την αγριότητα και τη βαρβαρότητά τους. Μεταμφιέστηκαν με χοντρά μουστάκια, πιθανόν για να μην τους αναγνωρίσουν, όταν έφυγαν με αεροπλάνο από την Κούβα. Η συζήτηση ήταν σύντομη. Όλα είχαν ειπωθεί. "Σε εμπιστεύομαι", διαβεβαίωσε ο Μασφέρερ. "Είσαι καλά προετοιμασμένος και μπορώ επίσης να σε ενημερώσω ότι έχου­ με την υποστήριξη των Αμερικανών, απλά δε θα ήθελαν να φα­ νεί η ανάμειξή τους. Η υποστήριξή τους θα είναι πολύ χρήσιμη όταν έρθει η ώρα, γιατί το FBI θα μας αποφορτίσει από την πίε­ ση και θα μπορούμε να εκτελέσουμε την αποστολή μας πιο εύ­ κολα. Επίσης, οι άνθρωποι του Τραφικάντε είναι πρόθυμοι να πληρώσουν πολλά χρήματα, έτσι εμείς βγαίνουμε κερδισμένοι διπλά". Συνέχισε: "Εκεί πρέπει να κινείσαι προσεκτικά. Είσαι γνω­ [36]

634 ΑΠΟΠΕΙΡΕΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟ

στός, και μαθαίνω ότι ο Κάστρο οργανώνει ένα ισχυρό αστυνο­ μικό σώμα. Θα πρέπει να έρθεις σε επαφή με την ομάδα που κα­ θοδηγεί ο Ερνέστο ντε λα Φε12 από τη φυλακή και να ολοκληρώ­ σεις την αποστολή το συντομότερο δυνατό". Οι δύο δολοφόνοι ζήτησαν να μάθουν περισσότερες λεπτο­ μέρειες. Έδειχναν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την πληρωμή τους και για τον τρόπο επιστροφής τους στο Μαϊάμι. Αφού λύθηκαν οι αμφιβολίες τους, πήγαν να ρυθμίσουν τις προετοιμασίες του ταξιδιού. Ο συνταγματάρχης Κιγκ έλαβε τα νέα, ακριβώς τη στιγμή που οι δύο εκτελεστές αναχωρούσαν για την Κούβα. Ο αξιωμα­ τικός του στο Μαϊάμι τον κρατούσε ενήμερο για τις εξελίξεις. Έκλεισε το τηλέφωνο και ενημέρωσε τον Μπίσελ ότι είχε αρ­ χίσει η επιχείρηση. 'Όλα βαίνουν σύμφωνα με το σχέδιο. Με λί­ γη τύχη θα έχουμε τελειώσει με τον Κάστρο μέσα σε λίγες ημέ­ ρες", διαβεβαίωσε ο αρχηγός του παραρτήματος της CIA.

Αβάνα, Μάρτιος 1959, Αρχηγείο DIER13 ...Αφού είχαν εισέλθει παράνομα στη χώρα, στα τέλη του Μαρτίου, ο Ομπντούλιο Πιέντρα και ο Ναβί Φεράς -δύο γνω­ στοί άντρες του Μασφέρερ- συναντήθηκαν με διάφορους συ­ νεργάτες του Ερνέστο ντε λα Φε, ενός πρώην υπουργού του Μπατίστα, ο οποίος κατά την παρούσα περίοδο εξέτιε την ποινή του στη φυλακή, για εγκλήματα που είχε διαπράξει στο παρελ­ θόν. Κρύβονταν σε ένα από τα ασφαλή σπίτια που ανήκαν στην ομάδα, στην περιοχή Βεδάδο της Αβάνας. Στις αρχικές συναντή­ σεις που είχαν οι δύο νεοαφιχθέντες με διάφορους αντεπαναστάτες, ο πράκτοράς μας δεν κατάφερε να αποκαλύψει το σκοπό του ερχομού τους στο νησί, και έτσι δεν τους έθεσε υπό κράτηση ε­ κείνη τη στιγμή. Λίγες ημέρες αργότερα, οι δύο άντρες ζήτησαν ένα αυτοκίνη­ το και ξεκίνησαν την αναγνώριση της περιοχής γύρω από το προεδρικό μέγαρο. Μετά την ειδοποίηση του πράκτορά μας, στείλαμε μία περίπολο της Εθνικής Επαναστατικής Αστυνομίας [37]

ΦΑΜΠΙΑΝ ΕΣΚΑΛΑΝΤΕ

να περικυκλώσει την περιοχή και μόλις εμφανιστούν να τους συλλάβει και να τους μεταφέρει στο κοντινότερο αστυνομικό τμήμα. Την τρίτη ημέρα, ακολουθώντας τις παραπάνω εντολές, η πε­ ρίπολος εντόπισε το ύποπτο όχημα, και όταν οι πράκτορες έκα­ ναν έφοδο, για να αναγνωρίσουν τους δύο άντρες, ο Ναβί Φεράς άρχισε να ρίχνει με ένα πυροβόλο. Η αστυνομία ανταπέδωσε τα πυρά. Ακολούθησε μία ανταλλαγή πυροβολισμών, κατά την ο­ ποία δεν τραυματίστηκε κανένας από την πλευρά μας. Οι αντεπαναστάτες κατάφεραν να διαφύγουν από την κατα­ δίωξη της αστυνομίας και εγκατέλειψαν τη χώρα εκείνη τη νύ­ χτα. Ένα πλοιάριο τους περίμενε στην αποβάθρα του ποταμού Αλμεντάρες. Διενεργήθηκε έρευνα στο σπίτι που χρησίμευε ως κρησφύγε­ το της διοίκησης των αντρών του Μασφέρερ. Κατά τη διάρκεια της έρευνας βρέθηκαν πολύτιμες πληροφορίες σχετικά με αντεπαναστατικά συνωμοτικά σχέδια και την προγραμματισμένη δο­ λοφονία του Φιντέλ Κάστρο. Λίγες ημέρες αργότερα, στις 27 Μαρτίου, η εφημερίδα Revolution, του κινήματος της 26ης Ιουλίου, ανέφερε σχετικά με την αποτυχημένη απόπειρα: Οι αστυνομικές αρχές αποκάλυψαν ένα συνωμοτικό σχέδιο δολο­ φονίας του κομαντάντε Φιντέλ Κάστρο, οργανωμένο από τους Ρολά­ ντο Μασφέρερ και Ερνέστο ντε λα Φε, τους δύο γνωστούς υποστηρικτές του Μπατίστα, που συνεργάζονταν με μέλη της Μαφίας των Η­ ΠΑ, η οποία έδρευε στην Κούβα πριν από την νίκη της επανάστασης...

[38]

2. Ένας σκληρός τύπος στην Αβάνα Αβάνα, Απρίλιος 1959, Πρεσβεία των ΗΠΑ Ο Ντέιβιντ Σάντσες Μοράλες ήταν ένας Τσικάνο. Τα σκούρα του μαλλιά, τα αμυγδαλωτά του μάτια και το στρογγυλό του πρόσωπο μαρτυρούσαν τη μεξικάνικη καταγωγή του, πράγμα που του είχε προκαλέσει πολλές δυσκολίες στην καριέρα του στη CIA. Είχε δυνατό και στυγνό χαρακτήρα και τον διακατείχε μία ανεξέλεγκτη επιθυμία για αλκοόλ. Η CIA τον είχε δεχτεί χάρη στην προθυμία του να αναλαμ­ βάνει "βρόμικες" δουλειές. Ωστόσο, όταν προέκυψε θέμα αύξη­ σης του μισθού του και ανάληψης μίας καλύτερης θέσης, όλοι δίστασαν. Τον χτύπησαν ελαφρά στον ώμο και του υποσχέθηκαν ότι την επόμενη φορά θα είναι περισσότερο τυχερός. Ήταν μέλος της επιχειρησιακής ομάδας των ΗΠΑ που εισέ­ βαλε στη Γουατεμάλα με σκοπό την εξόντωση των "κομουνι­ στών" του Γιάκομπο Άρμπενς. Ήταν υπεύθυνος εκπαίδευσης των αντάρτικων δυνάμεων του συνταγματάρχη Κάρλος Καστίγιο Άρμας, ενός πρώην συνεργάτη της πρεσβείας των ΗΠΑ σε αυτή τη χώρα. Οι κάτοικοι της Γουατεμάλας που εκπαιδεύτηκαν στην "τέχνη ανατροπής" τον αποκαλούσαν ειρωνικά "El Indio" (Ο Ινδιάνος). Αυτό το ψευδώνυμο του έμεινε. Όλοι στην Υπηρε­ σία τον αποκαλούσαν έτσι πίσω από την πλάτη του. Όταν διορίστηκε ως διπλωμάτης στην Αβάνα το 1958, πίστε­ ψε ότι έφτασε επιτέλους η μεγάλη ευκαιρία. Η Κούβα ήταν μία περιζήτητη μετάθεση για νέους αξιωματικούς, όχι μόνο εξαιτίας του ευχάριστου κλίματος και του υψηλού μισθού, αλλά και εξαι­ τίας των επαφών τις οποίες θα μπορούσε να κάνει κάποιος με τους Αμερικανούς επιχειρηματίες που είχαν την έδρα τους εκεί, ειδικά αυτούς που σχετίζονταν με τον οργανωμένο παράνομο τζόγο και την εμπορία ναρκωτικών. Αυτοί μπορούσαν να δια­ [39]

ΦΑΜΠΙΑΝ ΕΣΚΑΛΑΝΤΕ

σφαλίσουν ένα πολλά υποσχόμενο μέλλον για ένα νέο διπλωμά­ τη, ως αντάλλαγμα της συνεργασίας του μαζί τους. Η νίκη της ε­ πανάστασης και τα επακόλουθα οικονομικά μέτρα του Φιντέλ Κάστρο σκίασαν τις προοπτικές του Μοράλες. Αρκετοί από τους πράκτορές του τον προειδοποίησαν ότι οι δημοκρατικές διακη­ ρύξεις του νέου καθεστώτος συγκάλυπταν μία οργανωμένη διε­ θνή κομουνιστική στρατηγική, με σκοπό την κατάκτηση της Κούβας. Είχε εκφράσει τις απόψεις του σε διάφορες αναφορές που έστειλε στο "Quarters Eye". Δεν υπήρχε κανείς με εγκυρό­ τερη πληροφόρηση απ’ αυτόν, σχετικά με το συγκεκριμένο θέ­ μα. Είχε πράκτορες που διείσδυσαν στον Επαναστατικό Στρατό, στη Εθνική Επαναστατική Αστυνομία και σε άλλες υπηρεσίες της κυβέρνησης. Τον Απρίλιο ο Μοράλες έλαβε ένα επείγον τηλεφώνημα από έναν από τους επικεφαλής πράκτορές του, το Φρανκ Στέρτζις, έ­ ναν Αμερικάνο μισθοφόρο που είχε προσχωρήσει στους επανα­ στάτες τους τελευταίους μήνες του αγώνα τους εναντίον του Μπατίστα, και είχε καταλάβει σημαντική θέση στον Επαναστα­ τικό Στρατό. Αφού μίλησε αρκετές ώρες με τον πράκτορά του, ο Μοράλες είχε πειστεί ότι οι ΗΠΑ δεν έπρεπε να επιτρέψουν στο κουβανικό καθεστώς να προωθήσει τα σχέδιά του. Μέσω του κομαντά­ ντε Πέδρο Λουίς Ντίας Λανς, αρχηγό της πολεμικής αεροπορί­ ας, ο Στέρτζις έμαθε ότι σε ένα μήνα από εκείνη τη στιγμή ο Φιντέλ Κάστρο θα θέσπιζε μία ριζοσπαστική αγροτική μεταρρύθ­ μιση, η οποία θα επηρέαζε τους μεγαλοκτηματίες και τα ζαχαρουργεία των ΗΠΑ. Ο Στέρτζις επέμενε ότι ο μόνος τρόπος να επιλυθεί η κατά­ σταση στην Κούβα ήταν η δολοφονία του Κάστρο. Ο Ντίας Λανς τού εμπιστεύτηκε ότι διάφοροι ρεφορμιστές της κυβέρνη­ σης, με επικεφαλής το Μανουέλ Ουρουτία, θα μπορούσαν να ο­ δηγήσουν την εξέλιξη προς άλλη κατεύθυνση και να εξολοθρεύσουν τους κομουνιστές των οποίων ηγέτες ήταν ο Ραούλ Κά­ στρο και ο Ερνέστο Τσε Γκεβάρα. Αυτοί, σύμφωνα με την κρί­ ση του, προωθούσαν τη ριζοσπαστικοποίηση της επανάστασης. Μαζί με έναν Αμερικανό συνεργάτη, τον Τζέρι Πάτρικ Χέμιγκ,14 ο οποίος ήταν εκπαιδευτής αλεξιπτωτιστών και ειδικός [40]

634 ΑΠΟΠΕΙΡΕΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟ

στα εκρηκτικά, ο Στέρτζις σχεδίασε τη δολοφονία του Φιντέλ Κάστρο. Το ίδιο απόγευμα ο Μοράλες συναντήθηκε με τον Τζιμ Νόελ,15 επικεφαλής του σταθμού στην Αβάνα, και του εξέθεσε το σχέδιο που πρότεινε ο Στέρτζις. Το σχέδιο, του εξήγησε, ήταν να προσελκύσουν το Φιντέλ Κάστρο, καλώντας τον σε σύσκεψη στο γενικό επιτελείο της αεροπορίας, και μετά να προκαλέσουν έκρηξη με ισχυρό εκρηκτικό, που θα είχαν κρύψει νωρίτερα στην αίθουσα συσκέψεων. Ο Νόελ εξέθεσε μερικούς από τους πιθανούς κινδύνους, πι­ στός στη συνήθειά του να μην αναλαμβάνει ευθύνη για οποιοδήποτε εγχείρημα δεν ήταν εκατό τοις εκατό ασφαλές. Τελικά α­ ποφάσισε ότι δεν ήταν εξουσιοδοτημένος να εγκρίνει την πρότα­ ση. Προς μεγάλη απογοήτευση του Μοράλες, ο Νόελ αποφάσι­ σε να συναντηθεί με τον καινούργιο πρέσβη στην Κούβα, το Φίλιπ Μπόνσαλ,16 έναν πραγματιστή διπλωμάτη και ειδικό στα θέ­ ματα της Λατινικής Αμερικής. Ο Μπόνσαλ ήταν κατά της ε­ μπλοκής της CIA στην εξωτερική πολιτική. Παρατηρώντας το ύ­ φος του Μοράλες, ο Νόελ ολοκλήρωσε τη συζήτηση: "Οπως και να είναι, σε εξουσιοδοτώ να ταξιδέψεις στην Ουάσιγκτον να επανεξετάσετε το σχέδιο μαζί με το συνταγματάρχη Κιγκ· αυτός θα ξέρει τι απαιτείται να γίνει, για να αντεπεξέλθουμε στις συνθήκες που επικρατούν εκεί". Ο Μοράλες ξανασυναντήθηκε με τον Στέρτζις και τον Χέμιγκ, για να συζητήσουν τις λεπτομέρειες του σχεδίου. Αργότερα μία από τις γραμματείς του σταθμού, η Μάρτζορι Λένοξ,17του έ­ κλεισε θέση στην πρώτη διαθέσιμη πτήση της αεροπορικής εται­ ρείας Παν Αμέρικαν από την Αβάνα στο Μαϊάμι. Μόλις έφτασε εκεί, τηλεφώνησε στην Ουάσιγκτον, για να ενημερώσει ότι θα βρισκόταν στην πρω-τεύουσα σε λίγες ώρες. Ζήτησε μία συνά­ ντηση με τον Κιγκ. Ν

Ουάσιγκτον, Απρίλιος 1959, Αρχηγείο της CIA Μόλις ο συνταγματάρχης Κιγκ ειδοποιήθηκε για την άφιξη του Ντέιβιντ Μοράλες, τον κάλεσε σε επείγουσα σύσκεψη. Δεν [41]

ΦΑΜΠΙΑΝ ΕΣΚΑΛΑΝΤΕ

ήταν συνηθισμένος να δέχεται συναδέλφους τη νύχτα, αλλά το τηλεγράφημα από την Αβάνα τού κίνησε την περιέργεια. Στο τη­ λεγράφημα ο Νόελ τού εξέθετε την ανάγκη να συζητήσουν ένα επείγον σχέδιο, το οποίο θα μπορούσε να αλλάξει την εξέλιξη των γεγονότων στην Κούβα. Αυτό ακριβώς περίμενα, συλλογί­ στηκε ο Κιγκ. Γνώριζε πολύ καλά τους άντρες στην κουβανική πρωτεύουσα και τις πολυάριθμες διασυνδέσεις τους εντός της κυβέρνησης και της αντιπολίτευσης. Είχε μάθει, από κάποιες α­ ναφορές που έφτασαν στο αρχηγείο, ότι εντός της κυβέρνησης είχε αρχίσει η οργάνωση συνασπισμού κατά του Κάστρο. Ίσως είχε έρθει η στιγμή να αναλάβουν δράση. Ήταν η πρώτη φορά που ο Μοράλες θα είχε σύσκεψη με ένα τόσο υψηλόβαθμο στέλεχος. Περπατώντας στους διαδρόμους του αρχηγείου της CIA ένιωθε να κατακλύζεται από συγκίνηση. Είχε στα χέρια του ένα δυναμικό σχέδιο, το οποίο, εάν στεφόταν με επιτυχία, θα διασφάλιζε το μέλλον του. Αφού έφτασε στο γραφείο του Κιγκ, εξήγησε λεπτομερώς το συνωμοτικό σχέδιο δολοφονίας του Φιντέλ Κάστρο και μίλησε για τους συνεργάτες που θα βοηθούσαν να στηθεί η ενέδρα. Κα­ τέληξε με μία δήλωση γεμάτη αυτοπεποίθηση: "Ο Στέρτζις είναι δοκιμασμένος. Πολέμησε στον Ειρηνικό κατά τη διάρκεια του 2ου παγκόσμιου πολέμου και τραυματί­ στηκε τρεις φορές. Αργότερα συνεργάστηκε με την Υπηρεσία Α ­ σφάλειας Στρατού. Στα μέσα της δεκαετίας του ’50 προσχώρη­ σε στην ομάδα εξόριστων του Κάρλος Πρίο στη Φλόριντα και α­ πέκτησε καλές σχέσεις με το επαναστατικό κίνημα στην Κούβα. Ταξίδεψε στην Κούβα μεταφέροντας όπλα για τους επαναστάτες του Κάστρο και στρατολόγησε διάφορους αξιωματικούς, συμπε­ ριλαμβανομένου του Ντίας Λανς, αρχηγού των ενόπλων δυνά­ μεων. Απολάμβανε το σεβασμό της ομάδας, και ο Τζέρι Πάτρικ Χέμιγκ, ένας πράκτορας, συνεργάστηκε μαζί του..." Ο Μοράλες συνέχισε εκθέτοντας τα προσόντα των συνωμο­ τών, καθώς και τις πιθανότητες επιτυχούς έκβασης του σχεδίου. Ο Κιγκ συλλογιζόταν, ενόσω τον άκουγε. Δεν είχε να χάσει τίποτε, εάν ενέκρινε το σχέδιο, καθώς οι κύριοι εκτελεστές του ανήκαν στο ίδιο το κουβανικό καθεστώς. Παρόλο που εμπλέκο­ νταν δύο Αμερικανοί πολίτες, οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν είχαν... [42]

r ________ 634 ΑΠΟΠΕΙΡΕΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟ

προφανώς καμία σχέση μαζί τους. Ήξερε ότι η Αγροτική Με­ ταρρύθμιση θα δίχαζε την κουβανική κυβέρνηση και ότι εκείνος είχε άτομα που θα εξολόθρευαν τους κομουνιστές και θα ανα­ λάμβαναν τον έλεγχο, δεδομένης της απουσίας του Φιντέλ Κά­ στρο. "Πολύ καλά, Μοράλες, εγκρίνω το σχέδιο, υπό δύο όρους: ο ένας είναι ότι η πρεσβεία δεν πρέπει να εμφανιστεί εμπλεκόμε­ νη σ ’ αυτό και ο δεύτερος είναι ότι κανείς άλλος, εκτός από εμέ­ να, εσένα και τον Νόελ, δεν πρέπει να μάθει για το σχέδιο". Ο Ντέιβιντ Μοράλες ήξερε πολύ καλά πώς να ερμηνεύσει τα λόγια του συνταγματάρχη. Κατά συνέπεια, ζήτησε από τον αρ­ χηγό του μία δικαιολογία για την παράτυπη επίσκεψη, και αφού συμφώνησαν στις λεπτομέρειες, πήρε το πρώτο αεροπλάνο για Μαϊάμι και από εκεί συνέχισε το ταξίδι του για την Αβάνα.

Μαϊάμι, Ιούλιος 1977, Κατάθεση του Φρανκ Στέρτζις18 Τον Απρίλιο του 1959, ως αρχηγός της πολεμικής αεροπορί­ ας στο στρατό του Κάστρο, εισηγήθηκα στον Ντέιβιντ, τον επό­ πτη και αξιωματούχο της πρεσβείας, ότι η λύση στο πρόβλημα της Κούβας ήταν η εξόντωση του Κάστρο. Έως εκείνη την ημέ­ ρα ήταν ολοφάνερο σε όλους μας ότι οι κομουνιστές είχαν κατα­ λάβει τον έλεγχο των κύριων κυβερνητικών θέσεων και ότι με­ τά την υλοποίηση της Αγροτικής Μεταρρύθμισης, τα κτήματα και τα εργοστάσια ζάχαρης που ανήκαν σε πολίτες των ΗΠΑ θα δημεύονταν. Υπήρχε επίσης το θέμα του τουρισμού. Εμείς γνω­ ρίζαμε ήδη, μέσω του Ντίας Λανς, πως τα καζίνο θα έκλειναν ο­ ριστικά, γεγονός που σήμαινε ότι θα καταστρέφονΐαν πολλοί φί­ λοι που δραστηριοποιούνταν στο χώρο των τυχερών παιχνιδιών. Πολλά άτομα, Αμερικάνοι του Επαναστατικού Στρατού, βα­ σίζονταν σε εμάς, ελπίζοντας ότι θα τους δίναμε το σύνθημα για να δράσουν, και εμείς δεν μπορούσαμε να χάσουμε κι άλλο χρό­ νο. Ο Ραούλ Κάστρο και ο Τσε Γκεβάρα τοποθετούσαν τα βασικά στελέχη τους παντού, και σύντομα θα είχαν τον έλεγχο των κυριότερων θέσεων στις ένοπλες δυνάμεις. [43]

ΦΑΜΠΙΑΝ ΕΣΚΑΛΑΝΤΕ

Αυτό ακριβώς εισηγηθήκαμε στον επόπτη Ντέιβιντ Σάντσες Μοράλες σχετικά με την εξόντωση του Κάστρο. Λίγες ημέρες αργότερα ο Μοράλες επέστρεψε από ένα ταξί­ δι στην Ουάσιγκτον και μας έδωσε το πράσινο φως. Θυμάμαι ό­ τι αυτή την απόφαση τη λάβαμε στις αρχές του Μάΐου, όταν συ­ ναντηθήκαμε στο γραφείο του Ντίας Λανς. Ο Χέμιγκ θα έκρυβε το μηχανισμό που θα είχαμε ετοιμάσει, και εμείς μετά θα περι­ μέναμε το Φιντέλ να έρθει στο επιλεγμένο μέρος. Ένα απόγευμα, στα μέσα του ίδιου μήνα, τοποθετήσαμε τον εκρηκτικό μηχανισμό στην αίθουσα συσκέψεων της διοίκησης της πολεμικής αεροπορίας. Εκμεταλλευόμενοι τα δύο μεγάλα μαρμάρινα σταχτοδοχεία που υπήρχαν εκεί, τοποθετήσαμε σε αυτά τη βόμβα. Στη συνέχεια χρησιμοποιήσαμε μερικά λεπτά καλώδια, τα οποία κρύψαμε κάτω από το χαλί στο δωμάτιο, και προεκτείνομε τη σύνδεση έως το πάρκο. Εκεί, κρύψαμε τα καλώδια μέσα σε κάποιους θάμνους, και όλα ήταν έτοιμα για τη σύνδεση της ηλεκτρικής εγκατάστασης, η οποία θα πυροδοτού­ σε το μηχανισμό την κατάλληλη στιγμή. Εκείνες τις ημέρες που περιμέναμε την επίσκεψη του Κάστρο κυριαρχούσε μεγάλη ανυπομονησία. Ο Ντίας Λανς τον είχε προσκαλέσει για μία συνάντηση με το διοικητή, αλλά ως συνήθως αυτός (ο Κάστρο) δεν είπε πότε ακριβώς θα ερχόταν. Εντωμεταξύ, εμείς είχαμε συνάψει σχέσεις με άλλους αρχη­ γούς του στρατού, μεταξύ άλλων με τον κομαντάντε Ούμπερ Μάτος, επικεφαλής του στρατοπέδου στο Καμαγκουέι, ο οποίος γνωρίζαμε ότι ήταν αντίθετος με το σοσιαλιστικό προσανατολι­ σμό του Κάστρο. Ο σκοπός ήταν να συνταχθούν μαζί μας, μετά την εξόντωση του Κάστρο, ώστε να δημιουργήσουμε μία μετα­ βατική κυβέρνηση, η οποία θα επέλεγε κάποια πολιτική προσω­ πικότητα, για να διοικήσει τη χώρα. Μία ημέρα ήρθε να με συναντήσει, ιδιαίτερα ανήσυχος, ο Σέρχιο Σανχενίς, αρχηγός της Αερονομίας. Είχε πληροφορίες ό­ τι η G-2 διενεργούσε έρευνα για μένα και τον Ντίας Λανς. Διευ­ κρίνισε: "Φρανκ, αυτοί οι άνθρωποι σε παρακολουθούν. Πιστεύω ότι ο Φιντέλ θέλει να προειδοποιήσει, συλλαμβάνοντας μερικούς α­ πό τους επικριτές του. Πολλοί γνωρίζουν ότι ανήκεις ουσιαστι­ [44]

634 ΑΠΟΠΕΙΡΕΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟ

κά στην αντιπολίτευση. Θα εγκαταλείψω τη χώρα με την πρώτη ευκαιρία και θα σε συμβούλευα να κάνεις και εσύ το ίδιο". Όταν μίλησα στον Ντίας Λανς, φάνηκε νευρικός. Μου είπε: "Φρανκ, τελείωσε. Ο Κάστρο μάς υποπτεύεται και γι’ αυτόν το λόγο δεν ήρθε στο διοικητήριο της πολεμικής αεροπορίας". Ο Χέμιγκ πήρε τον εκρηκτικό μηχανισμό, κατόπιν εντολής του Ντίας Λανς, ο οποίος γευμάτισε και έφυγε για τη Φλόριντα, χωρίς να μας πει τίποτε. Στη σύσκεψη που είχα με τον Ντέιβιντ, με διέταξε να φύγω από την Κούβα το συντομότερο δυνατό, ώ­ στε να μην ανακαλύψει η G-2 την εμπλοκή της πρεσβείας. Δεν είχα άλλη επιλογή από το να κλέψω ένα αεροσκάφος και να φύ­ γω με τον Τζέρι... Έτσι απέτυχε η συνωμοσία για τη δολοφονία του Φιντέλ Κάστρο, εξαιτίας της δειλίας κάποιων ατόμων, τα ο­ ποία τώρα βρίσκονται εκτός της Κούβας και υπερηφανεύονται για πράξεις που δεν είχαν ποτέ το θάρρος να φέρουν εις πέρας...

Μια όπερα του Φάουστο Ουάσιγκτον, Δεκέμβριος 1959, Αρχηγείο της CIA Ο συνταγματάρχης Κιγκ ήταν πολυάσχολος εκείνο το από­ γευμα των τελευταίων ημερών του έτους. Εξέτασε διάφορα τη­ λεγραφήματα που είχαν φτάσει από το σταθμό της CIA στην Α­ βάνα. Ένα από αυτά του κίνησε πραγματικά την περιέργεια. Πε­ ριλάμβανε τις επαφές του ταγματάρχη Ρόμπερτ Βαν Χορν, στρατιωτικού ακόλουθου στην πρεσβεία και αξιωματικού της CIA, με διάφορες αντεπαναστατικές ομάδες που δραστηριο­ ποιούνταν στην πρωτεύουσα της Κούβας. Ήταν ένας κρίσιμος μήνας για τη δημιουργία και την οργά­ νωση του αντεπαναστατικού κινήματος στην Κούβα. Η αποκά­ λυψη της συνωμοσίας που είχε οργανώσει ο Ούμπερ Μάτος και οι συνεργάτες του είχε αναγκάσει πολλούς να διαλέξουν ποια κατεύθυνση θα ακολουθήσουν. Ο Μανουέλ Αρτίμε19 ίδρυσε το αντεπαναστατικό κίνημα MRR και οι χριστιανοσοσιαλιστές έγιναν μια παράνομη οργάνωση, αλλάζοντας το όνομα του κόμμα­ τός τους -το οποίο είχε παίξει στο παρελθόν ενεργό ρόλο στην [45]

ΦΑΜΠΙΑΝ ΕΣΚΑΛΑΝΤΕ

πολιτική σκηνή της χώρας- σε Χριστιανοδημοκρατικό Κίνημα (MDC). Αφότου εγκατέλειψε την κυβέρνηση, ο Μανουέλ Ράι ί­ δρυσε το Λαϊκό Επαναστατικό Κίνημα (MRP), και έτσι ξεκίνη­ σε η λίστα των αντεπαναστατικών ομάδων, εκ των οποίων σχε­ δόν όλες, εκείνη την περίοδο, προέρχονταν από τους κόλπους της καθολικής Εκκλησίας. Παρ’ όλα αυτά, η προσοχή του Κιγκ επικεντρωνόταν σε μία άλλη οργάνωση, η οποία ήταν ενεργή εδώ και λίγους μήνες. Επρόκειτο για το Αντικομουνιστικό Εργατικό Κίνημα (ΜΟΑ) που το αποτελούσαν αστοί, κτηματίες και επιχειρηματίες, οι οποίοι, φοβισμένοι από τα μέτρα που έλαβε η επαναστατική κυβέρνη­ ση, αποφάσισαν να συνασπιστούν σε μία αντεπαναστατική ομά­ δα. Ένας από τους κυρίους αρχηγούς ήταν η Αμερικανίδα πολί­ της Τζεραλντίν Σάμαν, σύζυγος ενός Κουβανού επιχειρηματία με μεγάλη περιουσία. Η Σάμαν -μυστική πράκτορας της CIAήταν ο σύνδεσμος του Αντικομουνιστικού Εργατικού Κινήματος με την αμερικανική πρεσβεία. Διαβεβαίωνε ότι η ομάδα είχε ορ­ γανώσει μονάδες σε όλες τις επαρχίες του νησιού. Ο συνταγματάρχης Κιγκ διαπίστωσε ότι τα γεγονότα εξελίσ­ σονταν γρήγορα στο νησί. Στο τηλεγράφημα υπήρχαν κατα­ γραμμένες κάποιες προτάσεις των ομάδων. Μία από αυτές του τράβηξε την προσοχή: επρόκειτο για την πρόταση απόπειρας δο­ λοφονίας του Φιντέλ Κάστρο κατά τη διάρκεια μίας επίσκεψής του στην κατοικία του κομαντάντε Ραμίρο Βαλντές,20 αρχηγού της G-2. Ίσως, συλλογίστηκε ο Κιγκ, αυτή να είναι η ευκαιρία που περίμενα. Μόνο που σε αυτή την περίπτωση θα πρέπει να ενεργή­ σουν έτσι ώστε να εξασφαλιστεί η επιτυχία. Δεν πρέπει να επαναληφθούν τα σφάλματα του παρελθόντος. Παρ’ όλα αυτά, έπρεπε να καλύψουν τα νώτα τους. Έπρεπε να βρουν έναν τρόπο να εξοντώσουν τον ηγέτη, χωρίς να είναι εμφανής η ανάμειξή τους. Ο Κιγκ γνώριζε ότι θα είχε την υπο­ στήριξη του Ντάλες και του Μπίσελ, αλλά οι προοδευτικοί του Χάρβαρντ και οι ακαδημαϊκοί που κατείχαν θέσεις στην κυβέρ­ νηση θα διαμαρτύρονταν ή ακόμη και θα αντιτίθονταν σε μία τό­ σο ακραία ενέργεια. [46]

634 ΑΠΟΠΕΙΡΕΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟ

Με αυτές τις σκέψεις να τον κατακλύζουν, πήρε το στιλό του και άρχισε να γράφει μία μεγάλη αναφορά. Όταν τελείωσε, την ξαναδιάβασε και αποφάσισε να υπογραμμίσει μία παράγραφο: Τώρα υπάρχει στην Κούβα μία άκρως αριστερή δικτατορία, η οποί­ α, εφόσον παραμείνει εν ενεργεία, θα ενισχύσει παρόμοιες τάσεις κα­ τά των αμερικανικών επιχειρήσεων και σε άλλες λατινοαμερικανικές χώρες... Το ενδεχόμενο εξόντωσης του Φιντέλ Κάστρο πρέπει να μελε­ τηθεί διεξοδικά. Κανένας από τους κοντινούς ανθρώπους του Φιντέλ, όπως ο αδελφός του Ραούλ ή ο σύντροφός του Τσε Γκεβάρα, δεν α­ σκούν την ίδια υπνωτιστική γοητεία στις μάζες. Πολλά ενημερωμένα άτομα πιστεύουν ότι η εξαφάνιση του Φιντέλ Κάστρο θα επιτάχυνε κα­ τά πολύ την πτώση της παρούσας κυβέρνησης.21

Λίγες ώρες αργότερα ο Άλεν Ντάλες έλαβε την αναφορά και μετά τη σύσκεψη που είχε με το Ρίτσαρντ Μπίσελ, ο οποίος εί­ χε ήδη ενημερωθεί σχετικά, σημείωσε σε μία άκρη του εγγρά­ φου: ΕΓΚΡΙΝΕΤΑΙ. ΧΕΙΡΙΣΤΕΙΤΕ ΤΟ ΘΕΜΑ ΜΕ ΔΙΑΚΡΙΤΙΚΟΤΗ­ ΤΑ. ΜΗΝ ΕΝΗΜΕΡΩΝΕΤΕ ΤΟΝ ΠΡΕΣΒΗ, ΚΑΙ ΛΑΒΕΤΕ ΤΑ Α ­ ΠΑΡΑΙΤΗΤΑ ΜΕΤΡΑ ΩΣΤΕ ΝΑ ΑΠΟΤΡΑΠΕΙ Η ΠΙΘΑΝΟΤΗΤΑ ΕΜΦΑΝΟΥΣ ΕΠΙΣΗΜΗΣ ΑΝΑΜΕΙΞΗΣ ΤΩΝ ΗΝΩΜΕΝΩΝ ΠΟ­ ΛΙΤΕΙΩΝ ΣΤΟ ΕΓΧΕΙΡΗΜΑ.

Μαϊάμι, Ιανουάριος 1960 Κατάθεση του Λουίς Τακορνάλ, "Φάουστο"22 Καθόμουν στην αίθουσα υποδοχής του ξενοδοχείου Αμέρικα στο κέντρο του Μαϊάμι, όταν άκουσα κατά τύχη μία συζήτηση σχετικά με την κατάσταση στη χώρα μας. Αντιλήφθηκα αμέσως ότι τα άτομα αυτά ήταν εναντίον μας και έτσι, δράττοντας την ευκαιρία να συνάψω φιλία μαζί τους, τους ακολούθησα... Δύο ημέρες αργότερα ο Μασφέρερ εμφανίστηκε στις 9.30 π.μ. συνοδευόμενος από τέσσερις φίλους: ο ένας ήταν ο Αντό­ νιο, ο οποίος ήταν κουτσός, ο Ελ Μορίτο και δύο άλλοι, ένας εκ των οποίων συγγενής του Ορλάντο Πιέντρα. Στην πρώτη μας [47]

ΦΑΜΠΙΑΝ ΕΣΚΑΛΑΝΤΕ

αυτή συνάντηση μου είπαν ότι είχαν σχεδιάσει συντονισμένη δράση με τους ανθρώπους του Ούμπερ Μάτος και του Τόνι Βα­ ρόνα23 στο Καμαγκουέι, ότι το σχέδιο είχε αποτύχει επειδή τα γε­ γονότα εξελίχτηκαν γρηγορότερα από το αναμενόμενο και ότι θα ήθελε να έρθω σε επαφή με τους ανθρώπους του στην Αβά­ να. Αυτό ήταν το περιεχόμενο της πρώτης μας σύσκεψης. Καθορίστηκε δεύτερη συνάντηση στις 3.00 μ.μ. την ίδια ημέ­ ρα. Ο Μασφέρερ εμφανίστηκε την καθορισμένη ώρα, συνοδευόμενος από τον κουτσό, τον Αντόνιο. Ο Ελ Μορίτο δε με άφησε μόνο μου ούτε ένα δευτερόλεπτο. Πιστεύω ότι ερεύνησαν για μένα στην Αβάνα, γιατί έφτασαν έτοιμοι να μιλήσουν. Αυτή τη φορά μού ζήτησαν να αποστηθίσω ένα σημείωμα με τις διευθύν­ σεις συγκεκριμένων ατόμων στην Αβάνα και μου εξήγησαν ποιον κωδικό να χρησιμοποιήσω, για να έρθω σε επαφή με καθέναν από αυτούς. Μερικές εβδομάδες αργότερα ο Μασφέρερ μου τηλεφώνησε ξανά στο σπίτι μου στο Μαϊάμι, για να μου μιλήσει για τα σχέ­ δια που ετοίμαζε, τα οποία είχαν σχέση με την εισβολή στην Κούβα... Πίστευαν ότι με την υποστήριξη του Υπουργείου Εξωτερι­ κών των ΗΠΑ θα αντλούσαν την απαιτούμενη ηθική και υλική βοήθεια, για να πραγματοποιήσουν την εισβολή. Τη στιγμή που θα προσγειώνονταν στο νησί και θα ξεκινούσαν τον αγώνα, το Υπουργείο Εξωτερικών θα ζητούσε από τον Οργανισμό Αμερι­ κανικών Κρατών να επέμβει στην Κούβα, με την υποστήριξη έ­ ξι έως οκτώ χωρών της Λατινικής Αμερικής. Σε περίπτωση που ο Οργανισμός Αμερικανικών Κρατών αποφασίσει να επέμβει στο θέμα της Κούβας... Ο πρόεδρος Άιζενχάουερ θα αναθέσει στο ναύαρχο Μπερκ24 τη διοίκηση των στρατιωτικών επιχειρή­ σεων... Ο συνταγματάρχης Κιγκ της CIA, υπεύθυνος στο παράρτημα της Λατινικής Αμερικής, ήταν αρμόδιος για την αναθεώρηση και παρουσίαση των σχεδίων διάφορων ομάδων, οι οποίες με τη σει­ ρά τους καλούνται στη Ουάσιγκτον, για να τα συζητήσουν. Μί­ α ημέρα πριν την αναχώρησή μου από το Μαϊάμι, ο συνταγμα­ τάρχης Κιγκ τηλεφώνησε στο Ρολάντο Μασφέρερ και του είπε [48]

634 ΑΠΟΠΕΙΡΕΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟ

ότι σκεφτόταν να εγκρίνει το σχέδιο, και επειδή εκείνος ήταν α­ δύνατο να πάει στην Ουάσιγκτον, θα τον επισκέπτονταν στο σπίτι του στο Μαϊάμι κάποιοι πράκτορες της CIA, για να συζη­ τήσουν διεξοδικά τα σχέδια. Ο Μασφέρερ σκέφτηκε ότι όταν φτάσει η 'Ώρα Μηδέν", οι άντρες μπορούν να φύγουν από το Μαϊάμι και να προσεγγίσουν την ενδιάμεση βάση προς τη Γουατεμάλα, σαν να επρόκειτο να πάνε για μία συνηθισμένη εργασία..., μία άλλη ομάδα να φύγει από την Τάμπα με κατεύθυνση δήθεν τον Παναμά... να συνα­ ντηθούν σε ένα μικρό νησί στις Μπαχάμες και στη συνέχεια να προσγειωθούν στην Κούβα. Μόλις θα καταλάμβαναν την εξου­ σία, θα διεξήγαγαν εκλογές το συντομότερο δυνατό, ώστε να ε­ δραιώσουν ένα "δημοκρατικό καθεστώς". Κατά τη διάρκεια αυτής της σύσκεψης στο σπίτι του Μασφέ­ ρερ, τον επισκέφτηκε ο Γίτο (Ελάντιο) ντελ Βάλε. Ο Μασφέρερ εξήγησε ότι θα πήγαινε στην Ουάσιγκτον, για να συναντήσει τον Κάρλος Μάρκες Στέρλιγκ καθώς και πράκτορες της CIA. Μου ζήτησε να τον συνοδέψω στην Ουάσιγκτον... Μόλις λάβω καινούργιες πληροφορίες θα τις μεταβιβάσω μέ­ σω του ίδιου δίαυλου επικοινωνίας. Ο Λουίς Τακορνάλ Σαΐς (Φάουστο) είχε εκπαιδευτεί στη Νέ­ α Ορλεάνη. Η νίκη της επανάστασης τον αιφνιδίασε, καθώς αυ­ τός εμπλεκόταν στην ίδρυση του κινήματος της 26ης Ιουλίου σε αυτή την πόλη. Σύντομα διαπίστωσε ότι το χρέος του ήταν να συμπράξει ενάντια στα στρατεύματα του εχθρού, που ήδη οργα­ νώνονταν, για να χτυπήσουν την επανάσταση. Έγινε πράκτορας στην Υπηρεσία Ασφάλειας της Κούβας, η οποία επέλεξε ως συνεργάτη του τον Χοσέ Βέιγκα Πένια. Αυτός ήταν ένας νεαρός αξιωματικός, γνωστός του από την εποχή που ήταν και οι δύο φοιτητές στη Νέα Ορλεάνη. Ο Φάουστο και ο Βέιγκα ήταν αχώριστο δίδυμο. Πήγαν στην Αβάνα και εξορμώντας από την κατοικία της Τζεραλντίν Σάμαν παρείσφρησαν στο δίκτυο των συνωμοτών. Το κωδικό όνομα που είχε δώσει η Υπηρεσία Ασφάλειας της Κούβας σε αυτό το δίκτυο ήταν Caso Opera (υπόθεση Όπερα), έως ότου αυτό απο­ καλύφθηκε το Νοέμβριο του 1960 με τη σύλληψη των περισσό[49]

ΦΑΜΠΙΑΝ ΕΣΚΑΛΑΝΤΕ

τερών συνωμοτών. Και οι δύο εκτίθονταν σε αναρίθμητους κινδύνους, αλλά, ό­ πως θυμάται ο αντισυνταγματάρχης Χοσέ Βέιγκα, η πιο δύσκο­ λη κατάσταση που πέρασαν ήταν όταν οι αντεπαναστάτες έλα­ βαν εντολή από τη CIA να σκοτώσουν το Φιντέλ Κάστρο.

Αβάνα, Νοέμβριος 1994 Κατάθεση του Χοσέ Βέιγκα Πένια Στα τέλη του έτους 1959 και στις αρχές του 1960 ήρθα σε ε­ παφή με τη Τζεραλντίν Σάμαν, κάτοικο της 1ης οδού στο Μιραμάρ και σύνδεσμο του σταθμού της CIA στην Αβάνα, που στε­ γάζεται στην πρεσβεία των ΗΠΑ. Ήταν επίσης εκπρόσωπος του Μανουέλ Αρτίμε στην Κούβα. Μέχρι εκείνη τη στιγμή η Σάμαν είχε αφιερώσει τη ζωή της στην απόκρυψη εγκληματιών πολέ­ μου και προσφύγων από το καθεστώς του Μπατίστα. Γνωρίζαμε από την πρώτη επαφή που είχαμε μαζί της ότι έ­ δινε απευθείας αναφορά στον ταγματάρχη Ρόμπερτ Βαν Χορν, στρατιωτικό ακόλουθο της πρεσβείας και έναν από τους αρχη-, γούς της CIA, που στεγαζόταν στον πέμπτο όροφο του κτιρίου./ Η γραμματέας του ονομαζόταν Ντέμπορα και η δακτυλογράφος του Μίλντρεντ Πέρκινς. Ο Βαν Χορν συνοδευόταν σχεδόν πάντοτε από τον αντισυνταγματάρχη Νίκολς, ο οποίος, σύμφωνα με τα λεγόμενά της, ή­ ταν υπεύθυνος για τις στρατιωτικές πληροφορίες. Συναντήσαμε και τους δύο στην εκκλησία των Μεθοδιστών στην 110η οδό, στο Μιραμάρ. Μία Κυριακή εγώ και ο Φάουστο λάβαμε εντολή να οργανώσουμε σε πανεθνική κλίμακα τις ομά­ δες του Μασφέρερ και να τις προετοιμάσουμε να προκαλέσουν εξέγερση στο Εσκαμπράι, να οργανώσουν σαμποτάζ και να απο­ πειραθούν να σκοτώσουν το Φιντέλ Κάστρο. Η Τζεραλντίν θα μας υποστήριζε. Είχαμε παρακολουθήσει πολλές φορές την Τζεραλντίν καθώς βιντεοσκοπούσε και φωτογράφιζε το γειτονικό της σπίτι, που άνηκε στον κομαντάντε Ραμίρο Βαλντές, επικεφαλής της G-2. I[50]

634 ΑΠΟΠΕΙΡΕΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟ

σχυριζόταν ότι το υλικό προοριζόταν για τον Βαν Χορν, πράγμα που αλήθευε, αφού έτυχε να τη συνοδέψω πολλές φορές έως το γραφείο του, όπου πήγαινε, για να παραδώσει το φιλμ. Ουσια­ στικά μελετούσαν τις δυνατότητες δολοφονίας του Φιντέλ, σε περίπτωση που επισκεπτόταν το σπίτι του Ραμίρο. Εξετάζοντας προτάσεις για την εκτέλεση της απόπειρας, αυ­ τή διευκρίνισε ότι θα συμμετείχαν τρεις ομάδες: οι δύο θα έκλει­ ναν τους δρόμους και η τρίτη θα πυροβολούσε τον κομαντάντε από τη σοφίτα που βρισκόταν απέναντι. Διαπίστωσα ότι αυτή εί­ χε ήδη στην κατοχή της πυροβόλα M3 και χειροβομβίδες. Το μό­ νο που χρειαζόταν ήταν καραμπίνες με τηλεστόχαστρο, τις οποί­ ες θα προμήθευε η Υπηρεσία. Σκεπτόμενοι τους κινδύνους που ενδεχομένως θα αντιμετώ­ πιζαν οι ομάδες, αποφασίσαμε να καθυστερήσουμε το εγχείρη­ μα. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα την επίσκεψη ενός υψηλόβαθμου στελέχους της CIA στην Αβάνα, τον Ιανουάριου του 1960. Σκο­ πός της επίσκεψης ήταν η άσκηση πίεσης στο Φάουστο, ώστε να επισπεύσει την απόπειρα δολοφονίας του αρχιστράτηγου. Με δεδομένη την πίεση που ασκούσε η CIA, προτείναμε να επιτεθούμε στον κομαντάντε Αμπελάρδο Κολομέ Ιμπάρα,25 ο ο­ ποίος συγκαταλεγόταν επίσης στους εχθρούς. Εάν αυτή η επίθε­ ση αποτύγχανε, θα έπρεπε να αναθεωρήσουμε το κύριο σχέδιο. Η υποτιθέμενη επίθεση στον κομαντάντε Κολομέ θα πραγματοποιόταν στη συμβολή της 20ής και της 3ης οδού στο Μιραμάρ, με ανταλλαγή πυρών. Έτσι θα καταφέρναμε εγώ και ο Φά­ ουστο να διαφύγουμε με τα όπλα, τα οποία, όπως εξηγήσαμε αρ­ γότερα, θα τα πετούσαμε στη θάλασσα, έτσι ώστε να μην αφήσουμε ίχνη από το εγχείρημα. Η Τζεραλντίν έκρυψε τον Φάουστο στο σπίτι της για λίγες ε­ βδομάδες, ακολουθώντας τις υποδείξεις της αμερικανικής πρε­ σβείας. Η πρεσβεία επιβεβαίωσε την επίθεση εναντίον του κο­ μαντάντε Κολομέ προσθέτοντας ότι δεν ήταν στις προθέσεις της αμερικανικής κυβέρνησης να λάβει δημοσιότητα η επιχείρηση... Εγώ κρυβόμουν στην 21η οδό στο Βεδάδο στην κατοικία της α­ ντεπαναστάτριας Ισαμπέλ ντελ Μπούστο, έως ότου το αρχηγείο αποφασίσει να αναλάβουμε δράση... Στις 28 Δεκεμβρίου 1960 στο πρωτοσέλιδο της εφημερίδας [51]

ΦΑΜΠΙΑΝ ΕΣΚΑΛΑΝΤΕ

της Αβάνας El Mundo δημοσιεύτηκαν τα ακόλουθα: ΚΑΤΑΔΙΚΑΣΤΗΚΑΝ 27 ΥΠΟΔΙΚΟΙ ΣΤΟ ΛΑ ΚΑΜΠΑΝΑ ,..26 Σύμφωνα με το δημόσιο κατήγορο... τα άτομα που δικάστηκαν λί­ γους μήνες νωρίτερα συνωμοτούσαν κατά της σταθερότητας του κρά­ τους, σε συνεργασία με τους εχθρούς της επανάστασης, οι οποίοι επι­ τίθενται στην κουβανική κυβέρνηση από το εξωτερικό... Οι κατάδικοι συνωμοτούσαν να δολοφονήσουν προσωπικότητες της κυβέρνησης που κατέχουν ανώτερες θέσεις και να τοποθετήσουν βόμβες... σύμφω­ να με τις καταθέσεις των Χοσέ Βέιγκα Πένια, Μανουέλ Φράνκο, Αντό­ νιο Σερβάντες, Λουίς Τακορνάλ Σαΐς, καθώς και σύμφωνα με την έρευ­ να που διεξήγαγαν οι ένοπλες δυνάμεις.

[52]

3. Λα Κόζα Νόστρα Ένας ψυχρός αέρας σάρωνε την Ουάσιγκτον, αναγκάζοντας τους κατοίκους της να κουκουλώνονται σε χοντρά παλτά και να περπατούν γρήγορα στους σχεδόν ερημωμένους δρόμους και τα πεζοδρόμια. Στο αρχηγείο της CIA βρισκόταν υπό εξέλιξη μία σημαντική σύσκεψη, η οποία είχε συγκεντρώσει ένα μεγάλο α­ ριθμό αρχηγών και αξιωματικών, υπεύθυνων για θέματα του Δυ­ τικού Ημισφαιρίου. Το θέμα συζήτησης, όχι για πρώτη φορά, ή­ ταν πιθανά σχέδια καταπολέμησης και ανατροπής του καθεστώ­ τος του Φιντέλ Κάστρο στην Αβάνα. Σε ένα από τα κλιματιζόμενα δωμάτια που προοριζόταν για ειδικές συσκέψεις, με λευκούς τοίχους και καθόλου παράθυρα, με ηχομόνωση και αυστηρά μέτρα προστασίας κατά των "κο­ ριών", μία ομάδα αντρών, πρόσφατα αφιχθέντων στην Ουάσιγκτον από διάφορες χώρες, συζητούσε έντονα γύρω από ένα δρύινο τραπέζι. Όλοι τους ήταν γνωστοί για την ειδίκευσή τους σε διάφορους τομείς της κατασκοπείας και βετεράνοι της επιχείρησης PBSUCCESS, του μυστικού σχεδίου που οδήγησε στην ανατρο­ πή της "κομουνιστικής" κυβέρνησης του Γιάκομπο Άρμπενς στη Γουατεμάλα το 1954. Από αριστερά προς τα δεξιά, πρώτος ήταν ο ΤζακΈστερλάιν, ο οποίος ήταν αρχηγός του σταθμού της CIA στη Βενεζουέλα, έ­ ως ότου έλαβε την είδηση ότι προετοιμαζόταν κάτι "σημαντικό" κατά της Κούβας. Στις αρχές του 1959, όταν ο Φιντέλ Κάστρο επισκέφτηκε το Καράκας, βρισκόταν και εκείνος εκεί. Τότε συ­ νειδητοποίησε ότι αυτός ο άντρας ήταν ένας πολύ επικίνδυνος η­ γέτης για τις Ηνωμένες Πολιτείες. Γι’ αυτόν το λόγο, μόλις άκουσε ότι οργανωνόταν επιχειρησιακή ομάδα κατά της κουβανι­ κής επανάστασης, πρόσφερε τις υπηρεσίες του. Ο Μπίσελ τον α­ ποδέχτηκε αμέσως και τον έχρισε επικεφαλής της επιχειρησια­ κής ομάδας. [53]

ΦΑΜΠΙΑΝ ΕΣΚΑΛΑΝΤΕ

Δίπλα του ήταν ο Χάουαρντ Χαντ, ο οποίος επέστρεψε από την Ουρουγουάη, ύστερα από ένα επεισόδιο που προκλήθηκε με τον Αμερικανό πρέσβη. Ο πρέσβης τον κατηγόρησε ότι αρνήθηκε να εκτελέσει εντολές, ενώπιον του προέδρου Άιζενχάουερ κατά τη διάρκεια της προεδρικής επίσκεψης στη χώρα. Ο πρέ­ σβης ήταν αδιάλλακτος με το προσωπικό του και απαίτησε αμέ­ σως την αντικατάσταση του Χαντ ως επικεφαλής του σταθμού. Ο επόμενος ήταν ο Φρανκ Μπέντερ, γερμανικής καταγωγής, βετεράνος κατάσκοπος του αμερικανικού Γραφείου Στρατηγι­ κών Υπηρεσιών. Είχε στρατολογηθεί προσωπικά από τον Ντά­ λες κατά τη διάρκεια του δεύτερου παγκόσμιου πολέμου, και ή­ ταν ο σύνδεσμος της CIA με το δικτάτορα Τρουχίλο. Ήταν επι­ κεφαλής της αποστολής των μισθοφόρων, με την οποία ο Δομι­ νικανός δικτάτορας προσπάθησε ανεπιτυχώς να ανατρέψει την κουβανική κυβέρνηση. Ήταν έμπειρος και γνώριζε τις ομάδες Κουβανών εξόριστων, με τις οποίες είχε συνάψει στενές σχέ­ σεις. Ο επόμενος ήταν ο Ντέιβιντ Άτλι Φίλιπς,27 ειδικός στον ψυ­ χολογικό πόλεμο. Πρόσφατα είχε λάβει μέρος σε μυστική επι­ χείρηση στην Κούβα και γνώριζε έναν εξαιρετικό κύκλο πρα­ κτόρων. Συμμετείχε επίσης στο συνωμοτικό σχέδιο που ανέτρε­ ψε την κυβέρνηση του Άρμπενς το 1954. Ο καουμπόης της ομάδας ήταν ο Ουίλιαμ Ριπ Ρόμπερτσον, ο οποίος ανήκε στις θρυλικές παραστρατιωτικές οργανώσεις, πά­ ντοτε έτοιμος για δράση. Ήταν γεγονός ότι υπέπεσε σε λάθη, σε κάποιες περιστάσεις, και ακόμη συνερχόταν από το τεράστιο σφάλμα που διεπραξε στη Γουατεμάλα, όταν αεροσκάφος της CIA, εκτελώντας δικές του εντολές, κατά λάθος βύθισε ένα βρε­ τανικό φορτηγό πλοίο, θεωρώντας ότι ήταν τσεχοσλοβάκικο. Οι Ηνωμένες Πολιτείες έπρεπε να αποζημιώσουν αδρά τη Βρετανί­ α. Από τότε είχε παραμεριστεί, κατά κάποιον τρόπο. Στο τέλος ήταν ο Τρέισι Μπαρνς. Με τα γυαλιστερά μαλλιά του και το σκούρο κοστούμι του, αποτελούσε το ανερχόμενο α­ στέρι της Υπηρεσίας. Ήταν σύμβουλος του Μπίσελ και λογικά ο διάδοχός του, σε περίπτωση που ο τελευταίος προαγόταν στη θέση του αρχηγού της CIA. Η συζήτηση ήταν έντονη. Ο Μπαρνς διάβασε δυνατά τις πρό­

634 ΑΠΟΠΕΙΡΕΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟ

σφατες διαταγές του προέδρου Άιζενχάουερ, οι οποίες αφορού­ σαν τη δρομολόγηση της μυστικής αποστολής με στόχο την α­ νατροπή της κουβανικής κυβέρνησης. Η γλώσσα που χρησιμο­ ποιούσε ήταν περίπλοκη, αλλά αρκετά ξεκάθαρη ώστε να γίνει κατανοητό στον καθένα τι στρατηγική θα έπρεπε να ακολουθή­ σει. Χωρίς πολλά λόγια, τα καίρια σημεία της στρατηγικής ήταν η οργάνωση μίας υπεύθυνης και ενιαίας αντιπολίτευσης στο κα­ θεστώς του Κάστρο, έξω από τα σύνορα της Κούβας· η ανάπτυ­ ξη μέσων μαζικής ενημέρωσης, που θα χρησιμοποιούνταν ως σημαντικό εργαλείο προπαγάνδας με αποδέκτη τον κουβανικό λαό· η δημιουργία μίας μυστικής οργάνωσης πληροφοριών και επιχειρήσεων στην Κούβα, η οποία θα ακολουθούσε τις εντολές της αντιπολίτευσης που βρισκόταν στην εξορία. Τέλος, ήταν η οργάνωση μίας παραστρατιωτικής δύναμης εκτός Κούβας, με σκοπό μελλοντικό ανταρτοπόλεμο. Όταν ολοκλήρωσε ο Μπαρνς, πήρε το λόγο ο συνταγματάρ­ χης Κιγκ, ο οποίος υποψιαζόταν ότι η ίδρυση μίας ανεξάρτητης επιχειρησιακής ομάδας θα είχε ως αποτέλεσμα να παραγκωνι­ στεί ο ίδιος για άλλη μία φορά. Πήρε το λόγο: "Γενικά πιστεύω ότι οι επισημάνσεις του Μπαρνς συνοψί­ ζουν την αποστολή. Επιμένω, ωστόσο, ότι σε περίπτωση που ο Κάστρο εξακολουθήσει να είναι στο προσκήνιο, τα σχέδιά μας ενδέχεται να ναυαγήσουν..." Όλοι σιώπησαν μετά τα λόγια του συνταγματάρχη. Ο αντα­ γωνισμός και οι διαφωνίες που υπήρχαν ανάμεσα στον επικεφα­ λής επί των θεμάτων Δυτικού Ημισφαιρίου και τον κύριο σύμ­ βουλο του Μπίσελ δεν ήταν πλέον μυστικό για κανέναν. Το ίδιο είχε ξανασυμβεί στην περίπτωση της εισβολής στη Γουατεμάλα. Όλοι πίστευαν ότι ο Κιγκ παραήταν αργός για τέτοια πολύπλο­ κα εγχειρήματα. Χωρίς καμία αμφιβολία, και εξαιτίας αυτού του γεγονότος, ο Ντάλες είχε αναθέσει αμέσως την ηγεσία της επι­ χείρησης στον Έστερλάιν και την ομάδα του. Ο Ρίτσαρντ Μπί­ σελ που στεκόταν στη γωνία του δωματίου, τον κοίταξε έντονα. Τα μάτια του, που διακρίνονταν πίσω από τους χοντρούς φα­ κούς, έδειχναν ότι ήταν έτοιμος να εκραγεί από θυμό. "Συνταγματάρχα, όπως καταλαβαίνεις, τέτοιες εισηγήσεις δεν είναι δυνατόν να καταγραφούν σε επίσημο πρωτόκολλο, το

ΦΑΜΠΙΑΝ ΕΣΚΑΛΑΝΤΕ

οποίο πρέπει να φέρει την υπογραφή του προέδρου των ΗΠΑ. Έχεις τη δική μου έγκριση καθώς και του Ντάλες για το συγκε­ κριμένο εγχείρημα, του οποίου -επαναλαμβάνω- τα στάδια έ­ χουν καταμεριστεί σε πολύ μεγάλο βαθμό. Τι άλλο θέλεις;" Συνέχισε, κάνοντας μία απότομη χειρονομία, και όρισε την 1η Μαρτίου ως ημέρα κατά την οποία θα πρέπει ο καθένας τους, στον τομέα ειδίκευσής του, να παραδώσει στον Ντάλες ένα σχέ­ διο δράσης. Αυτά τα σχέδια θα προστεθούν στο πρωτόκολλο ε­ θνικής ασφάλειας και θα υπογραφούν από τον πρόεδρο.

Σκότωσε με Ουάσιγκτον, Ιανουάριος 1960, Αρχηγείο της CIA Αφού ολοκληρώθηκε η σύσκεψη, ο συνταγματάρχης Κιγκ, ακόμη ενοχλημένος από τη συμπεριφορά των άλλων, έφυγε για το γραφείο του. Στο διάδρομο τον πλησίασε ο Ντέιβιντ Φίλιπς, ο οποίος του ζήτησε να συναντηθούν επειγόντως. Μόλις κάθισε στο γραφείο, ο Φίλιπς είπε: "Συνταγματάρχα, όπως γνωρίζεις, συμμετείχα στην επιστρά­ τευση του Κουβανού εξόριστου Μανουέλ Αρτίμε. Είναι ένας πο­ λύ χρήσιμος άντρας, επικεφαλής της αντεπαναστατικής οργάνω­ σης MRR, με την υποστήριξη της καθολικής Εκκλησίας, και α­ σκεί επιρροή στον επιχειρηματικό κόσμο της χώρας. Εκπαιδεύ­ ουμε κάποιους από τους άντρες του, και αυτός πιστεύει ότι θα εί­ ναι έτοιμος, εντός των επόμενων δύο μηνών, να εξολοθρεύσει τον Κάστρο". Ο Κιγκ βολεύτηκε στην καρέκλα του. Η κακή του διάθεση άρχισε να φεύγει. Ήταν μία δελεαστική πρόταση, που δεν μπο­ ρούσε να την αγνοήσει. Εάν όλα εξελίσσονταν καλά, θα ενισχυόταν η θέση του στη CIA, και ίσως μπορούσε να ξεφορτω­ θεί και τον αρχηγό. "Πολύ καλά", είπε, απαλύνοντας την έκφραση του προσώπου του, "εξήγησέ μου το σχέδιο λεπτομερώς". Ο Φίλιπς ξεκίνησε μία μακροσκελή περιγραφή. Το σχέδιο βασιζόταν ουσιαστικά στην είσοδο συγκεκριμένων μελών της ο­ μάδας του Μανουέλ Αρτίμε στο πανεπιστήμιο της Αβάνας, ένα [56]

634 ΑΠΟΠΕΙΡΕΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟ

μέρος που επισκεπτόταν συχνά ο Φιντέλ Κάστρο. Θα είναι εύ­ κολο να εξαπολύσουν πυρά εναντίον του σ ’ εκείνο το μέρος και να χαθούν μετά στο πλήθος. Ο Κιγκ ένιωσε ακόμη πιο ήρεμος, όταν ολοκλήρωσε ο Φίλιπ­ ς. Φεύγοντας του έσφιξε το χέρι και τον διαβεβαίωσε: "Σε εμπιστεύομαι. Κράτα με ενήμερο σχετικά με αυτό το σχέδιο. Θα σου ζητούσα να μείνει προς το παρόν μεταξύ μας". Συνόδευσε το Φίλιπς έως την πόρτα και του χτύπησε την πλάτη με μία εγκάρδια χειρονομία, κάτι ασυνήθιστο γι’ αυτόν. "Ποιος πιστεύεις ότι θα έπρεπε να συντονίσει το σχέδιο;" ρώ­ τησε ο Κιγκ. "Πιστεύω ότι ο Χάουαρντ Χαντ είναι ο καταλληλότερος. Έ­ χει πάει στην Αβάνα και είναι ένας έμπειρος πράκτορας". "Πολύ καλά, ρύθμισε τις λεπτομέρειες. Φυσικά, εάν όλα πά­ νε βάσει σχεδίου, θα ήθελα να σε έχω στην ομάδα μου, και ποιος ξέρει, ίσως και στην Αβάνα σε μία μετα-Κάστρο εποχή!”

Αβάνα, αρχές Μαρτίου 1960 Κατάθεση του Χάουαρντ Χαντ28 .. .Το μυστικό προσωπικό μού παρέδωσε τα έγγραφα που πε­ ριείχαν το πλαστό όνομα το οποίο θα διατηρούσα καθ’ όλη τη διάρκεια του εγχειρήματος. Μου δόθηκε μία προκαταβολή για το ταξίδι και πήρα το αεροπλάνο για την Τάμπα, απ’ όπου επιβι­ βάστηκα στην πτήση της αεροπορικής εταιρείας National Airlines για την Αβάνα. Εγκαταστάθηκα στο ξενοδοχείο Βεδάδο και έκανα τα δολά­ ριά μου συνάλλαγμα σε κουβανικά πέσος. Έφυγα από το μικρό και μίζερο δωμάτιο και ξεκίνησα τη γνωριμία μου με την κουβα­ νική πρωτεύουσα. Με κατέκλυσε αμέσως η καταπιεστική ατμόσφαιρα. Ένστο­ λοι άντρες με τα τσέχικα πυροβόλα τους ανά χείρας φυλούσαν το ξενοδοχείο και άλλες κατασχεμένες περιουσίες. Γυναίκες και κορίτσια με στρατιωτική ενδυμασία βάδιζαν με ρυθμό στους κύ­ ριους δρόμους. "Ζήτω ο Φιντέλ Κάστρο!" Προφανώς η προσω­ πολατρία ήταν ίδιον των Κουβανών. [57]

ΦΑΜΠΙΑΝ ΕΣΚΑΛΑΝΤΕ

Τα εφημεριδοπωλεία που κάποτε είχαν τα περιοδικά Life, Look, Time και Vision είχαν πλέον τύπο από το Πεκίνο, τη Σο­ βιετική Ένωση και το Εθνικό Ινστιτούτο Αγροτικής Μεταρρύθ­ μισης. Περπατώντας στη λεωφόρο Μαλεκόν είδα έξω από το προξενείο μας μεγάλες ουρές από Κουβανούς που περίμεναν για βίζα. Από εκεί επέστρεψα στο ΣλόπιΤζος, όπου έφαγα ένα άθλιο σάντουιτς μαζί με μία ελαφριά μπίρα, μόνος μου στο μεγάλο μπαρ, όπου παλιότερα μάλωνες για να εξυπηρετηθείς... Ξύπνησα τα μεσάνυχτα από τον ήχο των φρένων στο δρό­ μο... Κοίταξα έξω από το παράθυρο και είδα τα φώτα περιπολικών που συνοδεύονταν από δύο τζιπ. Από μέσα βγήκαν ένστολοι γενειοφόροι άντρες, οι οποίοι έκαναν έφοδο στα γειτονικά διαμε­ ρίσματα, όπου άναβαν αμέσως τα φώτα. Λίγα λεπτά αργότερα έ­ βγαλαν έξω δύο άντρες και μία γυναίκα, τους οποίους έσπρωξαν μέσα σε ένα Black Maria.29 Τα πυροβόλα τρόμαξαν τον κόσμο. Τα τρία αυτοκίνητα εξαφανίστηκαν... Ήμουν μάρτυρας της από­ δοσης δικαιοσύνης των επαναστατών... Το επόμενο πρωί επέστρεψα αεροπορικώς στην Τάμπα, από όπου συνέχισα για την Ουάσιγκτον. Εκεί έγραψα μία αναφορά με τις εντυπώσεις μου. Όταν μου ζητήθηκαν υποδείξεις σχετικά με το σχέδιο, κατέγραψα τέσσερις: ο Φιντέλ Κάστρο έπρεπε να δολοφονηθεί πριν ή κατά τη διάρκεια της εισβολής, οι ραδιοφω­ νικοί σταθμοί έπρεπε να καταστραφούν, τα συστήματα αναμετά­ δοσης βραχέων κυμάτων έπρεπε να καταστραφούν στην αρχή της εισβολής, να απορριφθεί οποιοδήποτε σχέδιο σχετικό με μί­ α λαϊκή εξέγερση εναντίον του Κάστρο έως ότου ληφθούν απο­ φάσεις από το στρατό σχετικά με το θέμα.

Αβάνα, Απρίλιος 1960, Αρχηγείο DIER Κατάθεση του Κάρλος Αρόσα Πέρες, "Εντουάρντο" .. .Σύμφωνα με τις πηγές μας, στις 9 Απριλίου αυτού του έ­ τους, άτομα από τις Ηνωμένες Πολιτείες μπήκαν παράνομα στη χώρα υπό τις εντολές του Μανουέλ Αρτίμε Μπουέσα. Η CIA [58]

634 ΑΠΟΠΕΙΡΕΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟ

σχεδίαζε τρομοκρατικές ενέργειες, συμπεριλαμβανομένης της ανατίναξης διάφορων ηλεκτρικών σταθμών και διυλιστηρίων πετρελαίου στη χώρα. Την ίδια στιγμή, οπλισμένες ομάδες θα α­ ναλάμβαναν να δολοφονήσουν εθνικούς ηγέτες καθώς και αξιω­ ματικούς του στρατού. Μία στρατιωτική δύναμη καταδρομών, η οποία αποτελούνταν από τους αντεπαναστάτες Ροχέλιο Γκονσάλες Κόρζο, Χουάν Μανουέλ Γκιγιότ Καστεγιάνος και Ρομπέρτο Κιντάιρος Σαντίσο, που είχαν εκπαιδευτεί στο Μαϊάμι, θα παραβρίσκονταν σε μία επετειακή εκδήλωση στο πανεπιστήμιο της Αβάνας προς τιμή αυτών που σκοτώθηκαν εκεί στις 9 Απριλίου 1958. Εκεί, διασκορπισμένοι στο πλήθος θα πυροβολούσαν και θα σκότω­ ναν τον κομαντάντε Φιντέλ Κάστρο. Ο άνθρωπός μας, υπεύθυνος για τα δύο αυτοκίνητα που θα χρησιμοποιούνταν, είχε τεθεί υπό κράτηση από την αστυνομία, η οποία, κατόπιν εντολής, τον κράτησε εκεί ολόκληρη την ημέ­ ρα με τη δικαιολογία ότι τα οχήματα επιβαρύνονταν με μεγάλα πρόστιμα. Αυτό ήταν αλήθεια. Εντωμεταξύ οι αντεπαναστάτες Χοσέ Κιντάνα Γκαρσία, Χοακίν Μπενίτες Πέρες και Μαρτίνα Οτέρο Σαλαμπαρία, συντονι­ στές του εγχειρήματος, είχαν συλληφθεί. Αυτό οδήγησε σε δια­ σκορπισμό της ομάδας, και έτσι δημιουργήθηκαν για εμάς καλές συνθήκες, ώστε να εισχωρήσουμε περισσότερο στις γραμμές τους.

Ένα δώρο για τον Κάστρο Ουάσιγκτον, Ιούλιος 1960, Αρχηγείο της CIA Ο Σέφιλντ Έντουαρντς ήταν ένας αξιωματικός καριέρας. Εί­ χε υπηρετήσει πολλά χρόνια στην Υπηρεσία Πληροφοριών του Υπουργείου Άμυνας, όπου είχε ανέλθει στο βαθμό του συνταγ­ ματάρχη. Εκεί έλαβε επαίνους όχι για τις επιδόσεις του στα χα­ ρακώματα της μάχης, αλλά στη γραφειοκρατούμενη υπηρεσία. Ήταν ένας ευφυής άνθρωπος, που ήξερε ανά πάσα στιγμή πώς να συμπεριφερθεί ενώπιον ανώτερων αρχηγών. Λίγο καιρό πριν, [59]

1 ΦΑΜΠΙΑΝ ΕΣΚΑΛΑΝΤΕ

ο φίλος του Τζ. Κιγκ τού πρότεινε να τεθεί επικεφαλής του Γρα­ φείου Ασφάλειας της CIA. Ήταν μία μονάδα που ιδρύθηκε για την τήρηση εχεμύθειας εντός της υπηρεσίας. Αυτός αποδέχτηκε τη θέση. Σκέφτηκε ότι η CIA θα πρόσφερε σίγουρα πολύ διαφο­ ρετικές ευκαιρίες από αυτές του στρατού. Με ύψος 1,82 και γκρίζα μαλλιά, μπλε μάτια και στρατιωτι­ κό παράστημα, ο Έντουαρντς απολάμβανε τη φήμη ενός συ­ γκροτημένου, έμπιστου και πειθαρχημένου ατόμου ανάμεσα στους συναδέλφους του. Μία ημέρα στα μέσα Ιουλίου του 1960, ο Ρίτσαρντ Μπίσελ και ο Τζ. Κιγκ τον κάλεσαν σε σημαντική σύσκεψη. Μετά τους συνηθισμένους χαιρετισμούς, συζήτησαν για τα γεγονότα στην Κούβα και για την πορεία του σχεδίου ανατροπής του καθεστώ­ τος. Ενόσω ο Μπίσελ εξηγούσε τις λεπτομέρειες, ο Έντουαρντς απορούσε, γιατί τον ενημέρωναν για σχέδια που δεν είχαν καμί­ α σχέση με τη συνηθισμένη του εργασία. Η απορία του δεν κρά­ τησε για πολύ. Όταν ο καθηγητής του Χάρβαρντ ολοκλήρωσε, ο Κιγκ πήρε το λόγο, για να του αναθέσει μία αποστολή, όπως α­ κριβώς είχε συμβεί και στο παρελθόν, όταν ήταν και οι δύο στο στρατό. "Πιστεύουμε ότι θα μπορούσες να παίξεις σημαντικό ρόλο στην εξολόθρευση του Κάστρο. Κάποια άτομα από το προσωπι­ κό σου σχετίζονται με το κύκλωμα παράνομου τζόγου του Λας Βέγκας. Και αυτοί ενδιαφέρονται εξίσου για την επίλυση του ζη­ τήματος. Χρησιμοποιώντας μία αξιόπιστη "βιτρίνα", ίσως παριστάνοντας τον εκπρόσωπο των επιχειρηματιών που έχασαν πολ­ λά χρήματα στην Κούβα, θα επιλέξεις τα καταλληλότερα άτομα και θα τους προσφέρεις συμβόλαιο με αντάλλαγμα τη ζωή του Κάστρο". Δεν αιφνιδιάστηκε από την πρόταση. Υπό την κάλυψη της φύλαξης πληροφοριών της CIA, ο Έντουαρντς είχε διαμορφώ­ σει ένα μυστικό πρόγραμμα. Ένας από τους στόχους του ήταν να διατηρεί επαφές με άτομα που εμπλέκονται στο οργανωμένο έ­ γκλημα, στα οποία θα μπορούσε περιστασιακά να αναθέσει βρό­ μικες επιχειρήσεις, στις οποίες η Υπηρεσία δεν ήθελε ή δεν μπο­ ρούσε να εμπλακεί. Αυτοί ήταν ειδικοί στις εκτελέσεις και στους εκβιασμούς, που φυσικά απαγορεύονταν στους κομψούς, α­ [60]

634 ΑΠΟΠΕΙΡΕΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟ

γνούς και εκλεπτισμένους άντρες της CIA. Η συζήτηση συνεχίστηκε για αρκετές ώρες, με όλους τους συμμετέχοντες να προτείνουν διάφορες λύσεις, από έναν πυρο­ βολισμό στους δρόμους της Αβάνας έως τη χρήση δηλητηρίου. Δεν ήταν η πρώτη φορά που η Υπηρεσία Πληροφοριών των ΗΠΑ χρησιμοποίησε τις εκδουλεύσεις της Μαφίας για την προ­ ώθηση συμφερόντων της στην εξωτερική πολιτική. Στο τέλος του δεύτερου παγκόσμιου πολέμου, το αμερικανικό Γραφείο Στρατηγικών Υπηρεσιών πρότεινε και κατάφερε την αποφυλάκιση του Λάκι Λουτσιάνο, ενός από τους κύριους αρχιμαφιό­ ζους, με σκοπό να τον στείλει ως πρέσβη στην Κόζα Νόστρα της Σικελίας, περιοχή όπου είχε δρομολογηθεί η απόβαση των αμε­ ρικανικών στρατευμάτων στη Νότια Ιταλία. Στο τέλος της σύσκεψης ο Μπίσελ πρότεινε να συναντηθεί ο Έντουαρντς με τον Τζόζεφ Σάιντερ, επικεφαλής των εργαστηρί­ ων της Υπηρεσίας, ο οποίος είχε πειραματιστεί επιτυχώς με συν­ θετική αλλαντοτοξίνη -ένα ισχυρό δηλητήριο πιο αποτελεσμα­ τικό από το υδροκυάνιο, και χωρίς να αφήνει ίχνη. Ο στόχος του θα ήταν να διαπιστώσει το στάδιο της έρευνας και να αξιολογή­ σει τη χρησιμότητά της στο συνωμοτικό σχέδιο. Μερικές ώρες αργότερα, ο Έντουαρντς καθόταν μόνος στο β α φ ε ίο του αναλύοντας τις διάφορες προτάσεις που συζητήθηκαν. Αποφάσισε να μην απορρίψει καμία. Τη δηλητηρίαση, τον αιφνίδιο πυροβολισμό ή τη χρησιμοποίηση ενός δολοφόνου. Σήκωσε το τηλέφωνο και κάλεσε έναν από τους άντρες του, τον Τζιμ Ο’ Κόνελ, αρχηγό του Κέντρου Υποστήριξης Επιχει­ ρήσεων. Αυτός διατηρούσε κρυφές επαφές με τη Μαφία. Ο Ο’ Κόνελ και ο Έντουαρντς συναντήθηκαν εκείνη τη νύχτα σε ένα σκοτεινό πάρκιγκ της Ουάσιγκτον, καθώς τέτοιου είδους θέμα­ τα δεν μπορούσαν να συζητηθούν σε γραφεία. Ο Ο’ Κόνελ ήταν πολύ χλωμός, ξανθός, με ύψος πάνω από 1,80, με βάρος 90 κιλά και με ύφος δολοφόνου. Πάντοτε κουβα­ λούσε ένα περίστροφο κάτω από το μπράτσο του. Ήταν γνωστός για την τραχύτητά του και ίσως το καταλληλότερο άτομο, για να αποπερατώσει τη συγκεκριμένη αποστολή. Όταν ο Έντουαρντς ολοκλήρωσε με τις λεπτομέρειες, ο πρά­ κτορας κατάλαβε περί τίνος πρόκειται. Διαβεβαίωσε τον αρχηγό [61]

ΦΑΜΠΙΑΝ ΕΣΚΑΛΑΝΤΕ

του ότι είχε τα μέσα και τα κατάλληλα άτομα για την εκτέλεση της αποστολής. Την επόμενη ημέρα ο Ο’ Κόνελ συναντήθηκε με τον Σάιντερ, ο οποίος, σαν να ήταν ένας περιπλανώμενος έμπορος, του πρόσφερε μία ποικιλία προϊόντων: ένα θανατηφόρο δηλητήριο και χημικά παρασκευάσματα ικανά να προκαλέσουν προσωρινή έλ­ λειψη προσανατολισμού, ανεξέλεγκτη ευφορία καθώς και τριχό­ πτωση. Ο Ο’ Κόνελ έφυγε από τη συνάντηση κατενθουσιασμένος. Δεν είχε φανταστεί ότι η Υπηρεσία θα παρείχε τόση ποικιλία μέ­ σων για ένα τέτοιο εγχείρημα. Η εποχή που στεκόταν κανείς στην έξοδο κάποιου δημόσιου χώρου με τα πυροβόλα έφτανε στο τέλος της. Τώρα, μπορούσε κανείς όχι μόνο να σκοτώσει, αλλά και να αφήσει πίσω του ένα θύμα σε κατάσταση αλλοφροσύνης, χωρίς γένια ή με έλλειψη σταθερότητας στο βήμα του και με ανεξέλεγκτα ξεσπάσματα γέλιου. Θαυμάσια, σκέφτηκε. Μόλις έφτασε στο διαμέρισμά του, έκανε ένα καυτό ντους και έφτιαξε καφέ. Τηλεφώνησε στη Νέα Υόρκη και περίμενε να σηκώσει κάποιος το τηλέφωνο. "Τον κύριο Μέιχιου, παρακαλώ". Περίμενε λίγο ώσπου να ενημερώσει ο υπηρέτης το αφεντι­ κό του. Δευτερόλεπτα αργότερα άκουσε μία οικεία φωνή. "Πώς είσαι φίλε μου; Φαντάζομαι ότι σε εξέπληξε αυτό το α­ ναπάντεχο τηλεφώνημα, αλλά πρέπει να σε δω επειγόντως". "Ναι, ναι, θα μπορούσαμε να βρεθούμε..." "ΟΚ. Θα πάρω το πρώτο αεροπλάνο και θα σου τηλεφωνήσω . Ο Ρόμπερτ Μέιχιου ήταν ένας βετεράνος πράκτορας της CIA που είχε ξεκινήσει την καριέρα του στο FBI. Αργότερα έγινε ι­ διωτικός ντετέκτιβ, και με την ιδιότητα αυτή πρόσφερε πολύτι­ μη εργασία στην Υπηρεσία. Εκείνον τον καιρό εργαζόταν ως ε­ πικεφαλής των δημόσιων σχέσεων του Τεξανού πολυεκατομμυριούχου Χάουαρντ Χιουζ. Κοντός, με καστανά μάτια, με ένα πρόσωπο σαν σκύλου, μπορούσε να συναναστρέφεται -χωρίς να γίνεται αντιληπτός- με "βαρόνους" του Λας Βέγκας, της πόλης του τζόγου, όπου ο Χιουζ διατηρούσε σημαντικές επιχειρήσεις. [62]

634 ΑΠΟΠΕΙΡΕΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟ

Μόλις έφτασε στη Νέα Υόρκη, ο Ο’ Κόνελ πήρε ένα ταξί και κατευθύνθηκε προς το πολυτελές διαμέρισμα του παλιού του συνεργάτη. Εκεί, πίνοντας ένα ποτήρι μπέρμπον, εξήγησε στον Μέιχιου το λόγο της επίσκεψής του: συμφωνία για τη δολοφονί­ α του Φιντέλ Κάστρο. Δεν ήταν η πρώτη φορά που ο Μέιχιου αναλάμβανε τέτοιου είδους αποστολή. Γνώριζε τα κατάλληλα άτομα για παρόμοιες δουλειές. Ο μικρόσωμος άντρας περιφέρθηκε στο δωμάτιο. Ί­ σως, σκέφτηκε, το κατάλληλο άτομο να είναι ο Τζον Ροσέλι, δεξί χέρι του Τζιανκάνα, αρχηγού της Κόζα Νόστρα στο Σικάγο. Ήξερε ότι ο Ροσέλι είχε αρκετούς φίλους στη Φλόριντα, όπου βρίσκονταν και οι περισσότεροι Κουβανοί εξόριστοι. Ο Σάντος Τραφικάντε, ο βασιλιάς του τζόγου στην Αβάνα, πριν καταλάβει την εξουσία ο Κάστρο, ήταν επίσης στη Φλόριντα. Ναι, ο Ροσέ­ λι είναι ο κατάλληλος, κατέληξε. Ο Ροσέλι και ο Τραφικάντε ήταν ιδανικοί γι’ αυτή την απο­ στολή. Αυτοί σίγουρα θα έβρισκαν στην Αβάνα άτομα ικανά για τη διεκπεραίωση της αποστολής μέσω των διασυνδέσεων που είχαν. J Απάτη μεριά του, ο Ο’ Κόνελ θα αναζητούσε άλλους τρό­ πους για την εκτέλεση του σχεδίου. Γνώριζε ότι στο εγγύς μέλ­ λον -το Σεπτέμβριο- ο Φιντέλ Κάστρο θα παραβρισκόταν σε μί­ α σύσκεψη των Ηνωμένων Εθνών στη Νέα Υόρκη. Ίσως εκεί να παρουσιαζόταν η ευκαιρία που αναζητούσαν. Ίσως σε μία δημό­ σια εκδήλωση, όπου θα μπορούσε να τοποθετηθεί ένας εκρηκτι­ κός μηχανισμός, συλλογίστηκε.

Ουάσιγκτον, Νοέμβριος 1975, Αμερικανική Γερουσία Αναφορά της Επιτροπής Τσερτς^0 Από το Μάρτιο έως τον Αύγουστο του 1960, κατά τη διάρ­ κεια του τελευταίου χρόνου θητείας του Άιζενχάουερ, η CIA κατάστρωνε σχέδια υπονόμευσης της χαρισματικής προσωπικό­ τητας του Κάστρο, σαμποτάροντας τις ομιλίες του. Σύμφωνα με την αναφορά του γενικού επιθεωρητή31 της CIA το 1967, ένας α­ [63]

ΦΑΜΠΙΑΝ ΕΣΚΑΛΑΝΤΕ

ξιωματικός του Παραρτήματος Τεχνικής Υποστήριξης θυμάται ότι συζητιόταν το σχέδιο να ψεκάσουν το στούντιο αναμετάδο­ σης εκπομπών με ένα χημικό, το οποίο είχε παρόμοιες επιδρά­ σεις με το LSD. Το σχέδιο όμως απορρίφτηκε, επειδή η χημική ουσία δεν ήταν αξιόπιστη. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιό­ δου, το Παράρτημα Τεχνικής Υποστήριξης εμπότισε ένα κουτί με πούρα με μια χημική ουσία που προκαλούσε προσωρινή έλ­ λειψη προσανατολισμού, ελπίζοντας ότι ο Κάστρο θα ήθελε να καπνίσει ένα από αυτά, πριν αρχίσει την ομιλία του. Ο γενικός επιθεωρητής ανέφερε επίσης ένα σχέδιο σπίλωσης της εικόνας του Κάστρο, το οποίο ονομαζόταν συμβολικά "Η γενειάδα", βά­ ζοντας στα παπούτσια του ηγέτη άλατα θαλλίου, ένα ισχυρό αποτριχωτικό μέσο, που θα προκαλούσε τριχόπτωση στα γένια του... Μία σημείωση στα αρχεία του γραφείου ιατρικών υπηρεσιών της CIA μαρτυρεί ότι στις 16 Αυγούστου 1960 έδωσαν σε έναν υπήλληλο ένα κουτί με τα αγαπημένα πούρα του Κάστρο και την οδηγία να τα εμποτίσει με θανατηφόρο δηλητήριο. Τα πούρα μολύνθηκαν με αλλαντοτοξίνη ικανή να οδηγήσει κάποιον στο θά­ νατο, αν έβαζε ένα από αυτά στο στόμα του. Ο υπάλληλος ανέ­ φερε ότι τα πούρα ήταν έτοιμα στις 7 Οκτωβρίου του 1960... Τον Αύγουστο του 1960, η CIA ξεκίνησε να καταγράφει τα μέλη του εγκληματικού υπόκοσμου που είχαν επαφές με το συν­ δικάτο του παράνομου τζόγου, ώστε να βοηθήσουν στην εκτέλε­ ση του Κάστρο... Σύμφωνα με την έκθεση του γενικού επιθεω­ ρητή που καταχωρήθηκε το 1967, "ο Μπίσελ θυμάται ότι η ιδέ­ α ήταν του Τζ. Κιγκ, τότε αρχηγού επί των θεμάτων του Δυτικού Ημισφαιρίου". Η πρώτη ξεκάθαρη απόδειξη του εγχειρήματος είναι η συζή­ τηση μεταξύ του υποδιευθυντή Μπίσελ και του συνταγματάρχη Σέφιλντ Έντουαρντς, διευθυντή του Γ ραφείου Ασφάλειας. Ο Έ ­ ντουαρντς θυμάται ότι ο Μπίσελ τού ζήτησε να εντοπίσει κά­ ποιον που θα μπορούσε να σκοτώσει τον Κάστρο... Ο Έντουαρντς ανέθεσε την αποστολή στον αρχηγό του Κέ­ ντρου Υποστήριξης Επιχειρήσεων του Γραφείου Ασφάλειας. Ο αρχηγός του Κέντρου Υποστήριξης θυμάται ότι ο Έντουαρντς είχε πει πως ο ίδιος και ο Μπίσελ αναζητούσαν κάποιον να "εξο­ [64]

________ 634 ΑΠΟΠΕΙΡΕΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟ_________

ντώσει” ή να "δολοφονήσει" τον Κάστρο. Ο Έντουαρντς και ο αρχηγός του Κέντρου Υποστήριξης απο­ φάσισαν να εμπιστευτούν στο Ρόμπερτ Α. Μέιχιου τη στρατολόγηση κάποιου "αρκετά σκληρού", για να αναλάβει την υπόθε­ ση... Ο αρχηγός του Κέντρου Υποστήριξης είχε υπηρετήσει ως εκπαιδευτής του Μέιχιου από την αρχή της συνεργασίας της Υ­ πηρεσίας με το Μέιχιου. Το I960 τους έδενε μία στενή προσω­ πική φιλία. Κάποια στιγμή, στα τέλη του Αυγούστου ή στις αρχές του Σε­ πτέμβρη του 1960, ο αρχηγός του Κέντρου Υποστήριξης ανέφε­ ρε στο Μέιχιου το εγχείρημα. Σύμφωνα με το Μέιχιου, ο αρχη­ γός του Κέντρου Υποστήριξης Επιχειρήσεων του ζήτησε να έρ­ θει σε επαφή με τον Τζον Ροσέλι, ένα πρόσωπο του υπόκοσμου, με πιθανές διασυνδέσεις στα κυκλώματα του παράνομου τζόγου στο Λαςοέγκας, ώστε να εξακριβώσει εάν αυτός θα συμμετείχε στο σχέδιο "εξουδετέρωσης" του Κάστρο... Ο αρχηγός του Κέντρου Υποστήριξης είχε συναντήσει παλαιότερα το Ροσέλι στο σπίτι του Μέιχιου... Η έκθεση του γενικού επιθεωρητή αναφέρει πως "ο Έντουαρ­ ντς και ο Μέιχιου συμφώνησαν ότι ο δεύτερος θα προσέγγιζε το Ροσέλι ως εκπρόσωπος των επιχειρηματιών με συμφέροντα στην Κούβα, ο οποίος βλέπει την εξόντωση του Κάστρο ως το πρώτο ουσιαστικό βήμα ανάκαμψης των επενδύσεών τους". Σύμφωνα με το Ροσέλι, αυτός και ο Μέιχιου συναντήθηκαν στο εστιατόριο Brown Derby στο Μπέβερλι Χιλς στις αρχές Σε­ πτεμβρίου του 1960. Ο Ροσέλι κατέθεσε ότι ο Μέιχιου του είπε πως "ανώτεροι αξιωματικοί της κυβέρνησης" χρειάζονταν τη συνεργασία του, για να ξεφορτωθούν τον Κάστρο και πως του ζήτησε να τον βοηθήσει να στρατολογήσει Κουβανούς γι’ αυτή τη δουλειά... Είχε κανονιστεί συνάντηση των Μέιχιου και Ροσέλι με τον αρχηγό του Κέντρου Υποστήριξης στο ξενοδοχείο Πλάζα της Νέας Υόρκης. Η έκθεση του γενικού επιθεωρητή ανέφερε ως η­ μερομηνία συνάντησης τη 14η Σεπτεμβρίου 1960. ...Ο Μάικλ Τζ. Μέρφι, γενικός επιθεωρητής του αστυνομι­ κού τμήματος της Νέας Υόρκης εισήλθε στη σουίτα του πολυτε­ λούς ξενοδοχείου Waldorf Astoria, την οποία χρησιμοποιούσαν [65]

ΦΑΜΠΙΑΝ ΕΣΚΑΛΑΝ'ΓΕ

ως έδρα οι άντρες της αστυνομίας που ήταν υπεύθυνοι για την ασφάλεια του Κάστρο. Εκεί συναντήθηκε με έναν πράκτορα της CIA, ο οποίος τον περίμενε με μία ανατριχιαστική ιστορία. Η Υπηρεσία σχεδίαζε να τοποθετήσει μία κούτα με πούρα σε μέρος όπου θα είχε πρόσβαση ο Κάστρο. Σε περίπτωση που ά­ ναβε ένα, είπε ο πράκτορας, το πούρο θα προκαλούσε έκρηξη και θα του ανατίναζε το κεφάλι... Ο Μέρφι δυσκολευόταν να πιστέψει αυτά που άκουγε και άρ­ χισε να ανησυχεί. Το καθήκον του ήταν να προστατέψει τον Κά­ στρο και όχι να τον θάψει. Εάν ο πράκτορας της CIA προσπα­ θούσε να τον κοροϊδέψει, αυτό ήταν ένα χονδροειδές αστείο. Το χειρότερο όμως ήταν πως του φάνηκε ότι ο πράκτορας μιλούσε πολύ σοβαρά...

Ο Δυναμιτιστής Νέα Υόρκη, Σεπτέμβριος 1960, Σέντραλ Παρκ Ο Τζον Μαρτίνο ήταν ένας από τους ισχυρότερους μαφιόζους στο καζίνο του ξενοδοχείου Νασιονάλ της Αβάνας. Ο αρ­ χηγός του, Μάικ Μακ Λάνεϊ, του παρείχε πολύ περισσότερα προνόμια από αυτά τα οποία απολάμβαναν οι υπόλοιποι γκάγκστερ που δραστηριοποιούνταν στον οργανωμένο τζόγο. Μέσα σε λίγα χρόνια είχε αγοράσει ένα σπίτι στην πρωτεύουσα της Κούβας, ενώ νοίκιαζε επίσης μία σουίτα στο γειτονικό ξενο­ δοχείο Κάπρι, όπου τον επισκέπτονταν συνέχεια τα πιο όμορφα κορίτσια από τα καμπαρέ της Αβάνας. Η επανάσταση δημιούρ­ γησε περιπλοκές στη ζωή του. Αντιλήφθηκε σύντομα ότι η κυ­ βέρνηση της Κούβας θα εξάλειφε τον τζόγο και την πορνεία, και αυτό σήμαινε ότι θα έχανε τις κερδοφόρες επιχειρήσεις που είχε στήσει. Ένα απόγευμα, αρχές Αυγούστου του 1959, ο Μακ Λάνεϊ τον διέταξε να αρχίσει τη λαθραία εξαγωγή των χρημάτων της Μα­ φίας από την Κούβα, μέσω της ναυτικής σύνδεσης μεταξύ της Αβάνας και του Κι Ουέστ στη Φλόριντα. Ωστόσο, μία προειδο­ ποίηση που έλαβε η κουβανική αστυνομία τον οδήγησε στις 5 166]

634 ΑΠΟΠΕΙΡΕΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟ

Οκτωβρίου στο κρατητήριο με μία βαλίτσα γεμάτη δολάρια. Η κουβανική αστυνομία διεξήγαγε μάχη σε όλα τα επίπεδα κατά των οργανωμένων εγκληματιών, οι οποίοι μέσω "αγγε­ λιοφόρων" προσπαθούσαν να σώσουν τις περιουσίες τους. Ένας τέτοιος Αγγελιοφόρος ήταν ο Τζακ Ρούμπι, ο οποίος λίγα χρόνια αργότερα θα γινόταν ο δολοφόνος του Λι Χάρβεϊ Όσβαλντ. Ο Μαρτίνο κρατούνταν στις φυλακές της Αβάνας στο χαμη­ λότερο τμήμα του κάστρου Ελ Πρινσίπε, ενός παλιού φρουρίου που χρονολογούνταν στην εποχή της αποικιοκρατίας. Κατόρθω­ σε να βγει έξω, αφού πλήρωσε ένα μεγάλο χρηματικό ποσό, ο­ πότε και εγκατέλειψε τη χώρα με πλοίο που είχε προορισμό το Μαϊάμι. Το Σεπτέμβριο του 1960 ήρθε η ευκαιρία να εκδικηθεί το Φιντέλ Κάστρο, τον άνθρωπο που του στέρησε τον εξεζητημένο τρόπο ζωής του και τον έβαλε στη φυλακή. Μέσω του περιοδικού τύπου της Νέας Υόρκης, ο οποίος παρουσίαζε στα πρωτοσέλιδα τις δραστηριότητες του Φιντέλ Κάστρο κατά τη διάρκεια της δεύτερης επίσκεψής του στις ΗΠΑ, ο Μαρτίνο ε­ νημερώθηκε για μία δημόσια εκδήλωση οργανωμένη από τους Κουβανούς πρόσφυγες, που θα πραγματοποιόταν στο Σέντραλ Παρκ, προς τιμή του ηγέτη τους. Το τηλεφώνημα που δέχτηκε α­ πό το "νονό" Σαμ Τζιανκάνα έπαιξε καταλυτικό ρόλο στην από­ φασή του να δολοφονήσει τον επαναστάτη ηγέτη σ ’ αυτό το πάρκο. Τηλεφώνησε στον αδελφό του Γουόλτερ, έναν πιστολά που εκτελούσε τις διαταγές του, και του είπε να τοποθετήσει μεγάλη ποσότητα δυναμίτη κάτω από την εξέδρα που θα χρησιμοποιού­ σε ο Κάστρο και οι συνοδοί του. Δεν μπορούσε να γνωρίζει ότι πράκτορες της αμερικανικής αστυνομίας θα αιφνιδίαζαν τον Γουόλτερ, θα τον συλλάμβαναν και θα ενημέρωναν τον τύπο για την αποκάλυψη του συνωμοτι­ κού σχεδίου δολοφονίας. Τον ίδιο μήνα, το περιοδικό Bohemia στην Αβάνα δημοσί­ ευσε πληροφορίες συγκεντρωμένες από τα ειδησεογραφικά πρα­ κτορεία των ΗΠΑ: Κατά τη διάρκεια της επίσκεψης του πρωθυπουργού Φιντέλ Κά­ [67]

ΦΑΜΠΙΑΝ ΕΣΚΑΛΑΝΤΕ

στρο στη Νέα Υόρκη, αστυνομικοί πράκτορες αιφνιδίασαν τον Αμερι­ κανό πολίτη Γουόλτερ Μαρτίνο, ο οποίος επιχείρησε να τοποθετήσει έναν εκρηκτικό μηχανισμό ΤΝΤ 90 κιλών στο Σέντραλ Παρκ, όπου ο Κουβανός ηγέτης θα παραβρισκόταν σε μία δημόσια εκδήλωση.

Συμβόλαιο δολοφονίας Νέα Υόρκη και Αβάνα, Οκτώβριος 1960 Στα τέλη του 1950 ο Σαμ Τζιανκάνα, γνωστός επίσης ως Μόμο, ήταν αρχηγός μίας από τις σημαντικότερες "οικογένειες" της Μαφίας στο Σικάγο και πιθανόν της χώρας. Οι σχέσεις του με διάφορα συνδικάτα τού διασφάλιζαν τον έλεγχο νόμιμων επιχει­ ρήσεων στα λιμάνια και στις χερσαίες μεταφορές, πράγμα που του επέφερε μεγάλα κέρδη. Ήταν απόγονος Ιταλών μεταναστών, που είχαν δουλέψει σκληρά, για να του δώσουν αυτές τις δυνατότητες. Πολλοί από τους συναδέλφους του έπρεπε να πλη­ ρώσουν αδρά, για να μπουν στις επιχειρήσεις του. Η "οικογένειά" του είχε εμπορικά συμφέροντα σε πολλές χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Κούβας και της βιομηχανίας ψυχαγωγίας της. Ενημερώθηκε από το Ροσέλι για το σχέδιο της CIA να δολο­ φονήσει το Φιντέλ Κάστρο και συνειδητοποίησε ότι προσφέροντας τις υπηρεσίες του, δε θα έκανε απλά μία χάρη στην Υπηρε­ σία, η οποία θα του ήταν υποχρεωμένη γι’ αυτό, αλλά θα βοη­ θούσε στην επίλυση ενός προβλήματος που τους επηρέαζε ό­ λους. Από τότε που οι επαναστάτες πήραν την εξουσία του νη­ σιού, όλα πήγαιναν πίσω, και οι επιχειρήσεις χρεοκοπούσαν. Γι’ αυτόν το λόγο αποφάσισε να αποδεχτεί το συμβόλαιο και να επιλέξει έναν από τους καλύτερους αρχηγούς για την επιχείρηση. Η επιλογή του Τζιανκάνα ήταν ο Ρίτσαρντ Κέιν. Είχε παρελ­ θόν στο αστυνομικό σώμα, όπως και πολλά μέλη της "οικογέ­ νειας", μέσω του οποίου απέκτησε πείρα και χρήσιμες γνωριμί­ ες για την τρέχουσα δουλειά του ως ιδιωτικός ντετέκτιβ. Αυτή του παρείχε κάλυψη στις δράστη ριότητές του ως σύνδεσμος με­ ταξύ των πρακτόρων της CIA και της Μαφίας. Δύο τηλεφωνήματα στο Σάντος Τραφικάντε έδωσαν στον Τζιανκάνα ακριβώς ό,τι χρειαζόταν: μία εφεδρεία στην Αβάνα [68]

/

634 ΑΠΟΠΕΙΡΕΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟ

που θα βοηθούσε τον Κέιν να στήσει και να εκτελέσει την απο­ στολή. Η επιλογή του κακοποιού ήταν ιδανική: ένας πρώην συ­ νεργάτης του Τραφικάντε από τον καιρό που ήταν διευθυντής στο καζίνο του καμπαρέ Σαν Σουσί. Επρόκειτο για τον Εουφέμιο Φερνάντες.32 Ήταν αρχές του Οκτωβρίου 1960 όταν ο Ρίτσαρντ Κέιν έφτασε στο αεροδρόμιο της Αβάνας. Από εκεί πήγε στο ξενοδοχείο Ριβιέρα και αφού έβαλε πιο ελαφριά ρούχα, τηλεφώνησε στον Φερνάντες, ώστε να οργανώσει συνάντηση μαζί του στο "Λ’ Ελεγκάντ", το διακριτικό μπαράκι του ξενοδοχείου. Γυαλιά από ταρταρούγα πλαισίωναν τα ψυχρά μάτια του Α­ μερικανού δολοφόνου, όταν έκανε την καινούργια του γνωριμί­ α με τον Κουβανό. Οι δυο τους κάθισαν στο μπαρ και παρήγγειλαν ρούμι. Ο ένας περίμενε ν ’ ακούσει και ο άλλος ζύγιζε τα λό­ για του μέσα στο μυαλό του. Τελικά μίλησε ο Κέιν: "Ο κύριος Τραφικάντε μού είπε ότι είσαι άνθρωπος εμπιστο­ σύνης, πρόθυμος να κάνεις τα πάντα για κείνον. Αυτό ισχύει α­ κόμη;" "Φίλε μου", απάντησε ο Φερνάντες, "μπορώ να σας βεβαιώ­ σω για την αφοσίωσή μου στον σενιόρ Τραφικάντε. Πείτε μου πώς μπορώ να σας βοηθήσω". Ζυγίζοντας κάθε λέξη ο Κέιν τού εξήγησε τι ζητούσαν απ’ αυτούς. Στο τέλος διαβεβαίωσε το Φερνάντες ότι ήταν καλή επιλογή και ότι δε θα είχε καμία αντίρρηση να εμπλακεί άμεσα στην επιχείρηση. Αυτοί οι άνθρωποι είναι τρελοί, σκέφτηκε ο Κουβανός γκάγκστερ. Δεν αντιλαμβάνονται πόσο έχει αλλάξει η Αβάνα. Έπρε­ πε να βρει τρόπο να τους δώσει να το καταλάβουν, έτσι ώστε να μη νομίζουν ότι φοβόταν την αποστολή. Ο Τραφικάντε μπορεί να επέστρεφε κάποια ημέρα στην Κούβα, και έτσι αυτός θα είχε την ευκαιρία να αναλάβει ξανά την παλιά του θέση ως εκπρόσω­ πος του καζίνο του αρχιμαφιόζου. Επιλέγοντας με προσοχή τα λόγια του, ο Φερνάντες εξήγησε για ποιον λόγο ό,τι πρότεινε ο Κέιν δεν ήταν καθόλου απλό και εύκολο. Ο Φιντέλ Κάστρο μετακινιόταν γρήγορα και δεν είχε σταθερές συνήθειες. Επιπλέον, περιστοιχιζόταν από πιστούς ά­ ντρες που δε δωροδοκούνταν. "Ωστόσο" δήλωσε "θα ήθελα να [69]

ΦΑΜΠΙΑΝ ΕΣΚΑΛΑΝΤΕ

συμβουλευτώ κάποιους φίλους..." Διακρίνοντας το ύφος δυσα­ ρέσκειας στο πρόσωπο του Κέιν, ο Φερνάντες συνέχισε: "Μην ανησυχείς, είναι δοκιμασμένα άτομα. Ο Τραφικάντε τούς γνωρίζει πολύ καλά. Εγγυώμαι γι’ αυτούς". Στη συνέχεια, ύστερα από έναν αβρό αποχαιρετισμό, έφυγε από το ξενοδοχείο με ένα χαμόγελο ζωγραφισμένο στα λεπτά του χείλη. Την επόμενη ημέρα ξανασυναντήθηκαν. Αυτή τη φορά ο Φερνάντες ήρθε συνοδευόμενος από έναν ψηλό άντρα με μελα­ ψό δέρμα και αστραφτερά λευκά δόντια. Τον σύστησε ως Ερμίνιο Ντίας.33 "Αυτός είναι ο τελευταίος σωματοφύλακας του Σάντος στην Αβάνα". Οι τρεις τους βολεύτηκαν στο μπαρ του 21 Club -μία ωραία επιχείρηση απέναντι από το ξενοδοχείο Κάπρι- και ξεκίνησαν τη συζήτηση. Οι Κουβανοί προσπάθησαν να εξηγήσουν στον Κέιν πως το εγχείρημα δε θα ήταν απλό. Θα μπορούσε να διαρ­ κέσει μήνες, δεδομένου ότι έπρεπε να στηθεί ενέδρα στο θύμα. Υπήρχε ωστόσο άλλος ένας ανυπέρβλητος παράγοντας: ο προ­ σωπικός φύλακας του Κάστρο ήταν καλά εκπαιδευμένος και πάντα δίπλα του. Ο Κέιν συνειδητοποίησε ότι οι συνεργάτες του είχαν δίκιο. Εν πάση περιπτώσει, σκέφτηκε, θα μπορούσα να περιηγηθώ στην Αβάνα και να μελετήσω πιο σοβαρά το θέμα. Ευχαρίστησε τους καινούργιους του φίλους και τους είπε ότι θα τους ενημέρωνε για την αναχώρησή του από το νησί, πράγμα φυσικά που δεν έκανε.

Ουάσιγκτον, Νοέμβριος 1975, Αμερικανική Γερουσία Έκθεση της Επιτροπής Τσερτς Ο Ροσέλι είχε κανονιστεί να πάει στη Φλόριντα, με σκοπό να στρατολογήσει Κουβανούς για την επιχείρηση. Ο Έντουαρντς ε­ νημέρωσε τον Μπίσελ ότι είχε γίνει η επαφή με το κύκλωμα των τυχερών παιχνιδιών. [70] Λ

634 ΑΠΟΠΕΙΡΕΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟ

Κατά τη διάρκεια της εβδομάδας, στις 24 Σεπτεμβρίου 1960, ο αρχηγός του Κέντρου Υποστήριξης Επιχειρήσεων, ο Μέιχιου και ο Ροσέλι συναντήθηκαν στο Μαϊάμι για τις λεπτομέρειες του εγχειρήματος... Ενώ ο Μέιχιου και ο Ροσέλι βρίσκονταν εδώ και λίγο καιρό στο Μαϊάμι, και σίγουρα πριν από τις 18 Οκτωβρίου, ο Ροσέλι σύστησε στο Μέιχιου τα δύο άτομα, στα οποία θα βασίζονταν: Ο "Σαμ Γκολντ", ο οποίος θα ήταν ο "άνθρωπος κλειδί" και ο "Τζο", για τον οποίο ο "Γκολντ" είπε ότι θα ήταν χρήσιμος ως αγγελιοφόρος στην Κούβα, καθώς επίσης και για να ρυθμίζει τα πράγματα εκεί... Ο αρχηγός του Κέντρου Υποστήριξης κατέθεσε ότι έμαθε την πραγματική ταυτότητα των δύο συνεργατών του ένα πρωί, όταν ο Μέιχιου τηλεφώνησε και του ζήτησε να εξετάσει το πα­ ράρτημα "Parade" της εφημερίδας Miami Times. Ένα άρθρο που αναφερόταν στους 10 επικηρυγμένους εγκληματίες του γενικού εισαγγελέα αποκάλυπτε ότι ο "Σαμ Γκολντ" ήταν ο Μόμο Σαλβατόρε (Σαμ) Τζιανκάνα, ένας γκάγκστερ με βάση το Σικάγο, και ο "Τζο" ήταν ο Σάντος Τραφικάντε, ο αρχηγός της Κόζα Νόστρα στην Κούβα... Στην έκθεση του γενικού επιθεωρητή της CIA αναφερόταν ό­ τι ο αρχηγός του Κέντρου Υποστήριξης κατέθεσε πως "η Υπη­ ρεσία είχε αρχικά ενδοιασμούς σχετικά με την εκτέλεση του Κά­ στρο με το διαδεδομένο τρόπο του υποκόσμου. Ο Τζιανκάνα ήταν αντίθετος στη χρήση πυροβόλων όπλων. Είπε ότι κανείς δε θα μπορούσε να στρατολογηθεί γι’ αυτή την αποστολή, επειδή η πιθανότητα επιβίωσης και διαφυγής θα ήταν μηδαμινή. Ο Τζιανκάνα δήλωσε την προτίμησή του στο θανατηφόρο χάπι".34

[71]

4. Τα ιερά τέρατα Οποτεδήποτε η Υπηρεσία χρειαζόταν έμπειρα άτομα, ο Ουίλιαμ Χάρβεϊ ήταν πρώτος στη λίστα. Ήταν μία από τις "ιερές α­ γελάδες" της CIA και ανήκε στην ομάδα των αξιωματικών που είχαν εκπαιδευτεί στην έξαρση του ψυχρού πολέμου. Είχε ύψος 1,80, βάρος 90 κιλά, κατάλευκο δέρμα και αδέξια συμπεριφορά. Είχε κερδίσει τη φήμη ενός δραστήριου ατόμου με ελάχιστες η­ θικές αναστολές. Απολάμβανε να περιφέρεται στην Υπηρεσία παίζοντας με το 45άρι πιστόλι του, που πάντα κουβαλούσε μαζί του. Για πολλά χρόνια ήταν επικεφαλής της επιχειρησιακής ομά­ δας που κατασκόπευε τους Σοβιετικούς, στο Δυτικό Βερολίνο. Ήταν υπεύθυνος για την κατασκευή της πολυδιαφημισμένης σή­ ραγγας, η οποία διέσχιζε τα σύνορα και οδηγούσε στο ανατολι­ κό τμήμα της πόλης. Μέσω αυτής της σήραγγας γίνονταν οι υ­ ποκλοπές της επικοινωνίας των σοβιετικών στρατευμάτων. Παρ’ όλα αυτά ήταν άτυχος. Η σοβιετική υπηρεσία πληροφο­ ριών ανακάλυψε από την αρχή τι συνέβαινε στη σήραγγα και ξε­ κίνησε μία εκστρατεία παραπληροφόρησης, η οποία προκάλεσε για αρκετό χρόνο σύγχυση στους Αμερικανούς κατασκόπους. Φυσικά αυτό δε δημοσιοποιήθηκε. Με τη υποστήριξη του προστάτη του από το Λάγκλεϊ, Ρίτσαρντ Χελμς, τότε κατώτερος του Μπίσελ, ο Χάρβεϊ ισχυρίστηκε ότι οι Σοβιετικοί ανακάλυ­ ψαν τη σήραγγα ύστερα από αρκετό χρόνο λειτουργίας της και ότι οι πληροφορίες που είχαν τους πρώτους μήνες ήταν αυθεντι­ κές. Ο Χάρβεϊ κατακλυζόταν από ένα αίσθημα επιτυχίας, επειδή πλέον θα συμπεριλαμβανόταν στις πιο σημαντικές επιχειρήσεις της CIA. Παρ όλα αυτά, ο Ρίτσαρντ Χελμς τον απομάκρυνε από το Βε­ ρολίνο, για να αποτρέψει την αποκάλυψη της αλήθειας σχετικά με τη σήραγγα και την επακόλουθη μείωση του κύρους της CIA. ΙΥ αυτόν το λόγο τού ανέθεσε μία σημαντική θέση γραφείου:

634 ΑΠΟΠΕΙΡΕΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟ

αρχηγός της CIA, υπεύθυνος για πράκτορες και συνεργάτες που εμπλέκονται σε σημαντικές επιχειρήσεις της Υπηρεσίας σ ’ όλο τον κόσμο. Ο Χάρβεϊ είχε αυτή τη θέση, όταν ένα απόγευμα του Ιανουαρίου του 1961 έλαβε μία πρόσκληση να συναντηθεί με τον υπο­ διευθυντή Ρίτσαρντ Μπίσελ. "Σε κάλεσα γιατί υπάρχει μία επείγουσα αποστολή για σένα, που απαιτεί λεπτούς χειρισμούς. Με δεδομένο κάποιες αποτυχί­ ες και δυσάρεστες εμπειρίες, αποφασίσαμε να οργανώσουμε μί­ α μυστική επιχείρηση με σκοπό την ανατροπή και εξολόθρευση εχθρικών πολιτικών ηγετών σε όλο τον κόσμο. Όπως θα καταλά­ βεις, πρόκειται για ένα πολύ λεπτό θέμα, κυρίως επειδή δεν μπο­ ρεί να είναι εμφανής η εμπλοκή της χώρας μας σε μία τέτοια ε­ πιχείρηση. Επιπλέον η επερχόμενη διοίκηση του Κένεντι δε γνωρίζει τίποτε σχετικά, και πιστεύουμε ότι η κατάσταση πρέπει να παραμείνει έτσι. Εσύ πρέπει να επιλέξεις τα κατάλληλα άτο­ μα, να τα εκπαιδεύσεις και, όταν προκύψει ανάγκη, θα λάβεις τις σχετικές οδηγίες". Ο Χάρβεϊ ξεροκατάπιε. Δεν ήταν πρωτάρης και γνώριζε ότι σχεδιάζονταν τέτοιες επιχειρήσεις. Ποτέ όμως δεν περίμενε πως θα ερχόταν η στιγμή που θα οργανώνονταν κανονικά. Ανεξάρτη­ τα απ’ αυτό όμως δεν ήταν άνθρωπος που θα δείλιαζε ενόψει δύ­ σκολων αποστολών, γι’ αυτό και συμφώνησε. Ζήτησε να μάθει για τη μεθόδευση των ενεργειών και τις προτεραιότητες. Ο Μπίσελ τού εξήγησε: "Θέλουμε να σου δώσουμε κάλυψη σε αυτή την επιχείρηση, γι’ αυτό θα σε ορίσουμε διευθυντή του Παραρτήματος D, υπεύθυνο αποκρυπτογράφησης των κωδικών που χρησιμοποιούν οι σύμμαχοί μας. Με αυτί] την κάλυψη, θα οργανώσεις την επιχείρηση ZR/Rifle. Η δουλειά σου είναι να βρεις άτομα ικανά για μία τέτοιου είδους επιχείρηση ανάμεσα στους πράκτορές μας, και να έρθεις σε επαφή με το διευθυντή του εργαστηρίου καθώς επίσης και με το συνταγματάρχη Έ­ ντουαρντς. ο οποίος είναι ενήμερος σχετικά. Οι πρωταρχικοί μας στόχοι είναι ο Φιντέλ Κάστρο και ο Ραφαέλ Τρουχίλο. Όπως γνωρίζεις ο Τρουχίλο ήταν σύμμαχός μας, αλλά έχει εξελιχθεί σε μπελά. Ο Κάστρο είναι ένας επικίνδυνος κομουνιστής. Υπάρχει ήδη ένα συνωμοτικό σχέδιο εναντίον του Κάστρο. Εσύ πρέπει [73J

ΦΑΜΠΙΑΝ ΕΣΚΑΛΑΝΤΕ

να το εξετάσεις και να το εγκρίνεις. Πρέπει να τον εξολοθρεύσουμε, προτού αποβιβαστεί στην Κούβα η ταξιαρχία των εξόρι­ στων που εκπαιδεύτηκε στη Γουατεμάλα. Αυτή είναι η κύρια προτεραιότητά μας". Ο Χάρβεϊ ένιωσε ικανοποίηση. Για άλλη μια φορά ήταν στο πεδίο δράσης με ένα σχέδιο στα χέρια του, το οποίο θα του έδι­ νε τη δυνατότητα ανέλιξης στην ιεραρχία. Αποχαιρέτησε τον Μπίσελ, ευχαριστώντας τον με ένα χαμόγελο στα χείλη, και χώ­ θηκε αμέσως στα αρχεία της Υπηρεσίας ψάχνοντας τους υποψή­ φιους εγκληματίες.

Ουάσιγκτον, Νοέμβριος 1975, Αμερικανική Γερουσία Αναφορά της Επιτροπής Τσερτς Κάποια στιγμή στις αρχές του 1961, ο Μπίσελ διέταξε το Χάρβεϊ -που ήταν τότε διευθυντής προσωπικού της CIA για εξωτερικές υποθέσεις- να δρομολογήσει ένα σχέδιο διερεύνησης των "δυνατοτήτων εκτελεστικής ενέργειας" εναντίον ξένων ηγετών... "Εκτελεστική Ενέργεια" ήταν ένας ευφημισμός της CIA. Σήμαινε σχέδιο διεύρυνσης των μέσων που θα μπορούσαν να χρη­ σιμοποιηθούν για την ανατροπή ξένων πολιτικών ηγετών, συμπεριλαμβανομένης της "δυνατότητας πραγματοποίησης δολο­ φονιών". Ο Μπίσελ υπέδειξε ότι αυτή η Εκτελεστική Ενέργεια κάλυπτε ένα "ευρύ φάσμα ενεργειών", με στόχο την "εκμηδένιση της επιρροής" ξένων ηγετών. Η δολοφονία ήταν η "πιο ακραί­ α" ενέργεια του φάσματος. Η αναφορά του γενικού επιθεωρητή περιέγραφε την Εκτελε­ στική Ενέργεια ως "καθολική ετοιμότητα" για εκτέλεση δολοφο­ νίας, όταν αυτή ήταν απαραίτητη. Η CIA είχε δώσει σε αυτή την επιχείρηση τον κωδικό ZR/Rifle. Ο Ουίλιαμ Χάρβεϊ κατέθεσε ότι ήταν "σχεδόν βέβαιος" πως στις 25 και 26 Ιανουαρίου 1961 συνάντησε δύο αξιωματικούς της CIA: τον Τζόζεφ Σάιντερ, ο οποίος τότε είχε γίνει διευθυ­ ντής του Παραρτήματος Τεχνικής Υποστήριξης και έναν αξιω­ [74]

634 ΑΠΟΠΕΙΡΕΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟ

ματικό στρατολόγησης της CIA, με σκοπό να συζητήσουν τη σκοπιμότητα υλοποίησης του σχεδίου "Εκτελεστική Ενέργεια" εντός της Υπηρεσίας. Επανεξετάζοντας τις σημειώσεις που κρά­ τησε σε αυτές τις συναντήσεις, ο Χάρβεϊ κατέθεσε ότι οι συγκε­ κριμένες συσκέψεις πραγματοποιήθηκαν μετά την αρχική συζή­ τηση που είχε με τον Μπίσελ σχετικά με το θέμα αυτό, η οποία, είπε, πιθανόν να έγινε στις "αρχές Ιανουαρίου"... Ο Χάρβεϊ κατέθεσε ότι το σχέδιο "Εκτελεστική Ενέργεια" εί­ χε σκοπό να συμπεριλάβει και δολοφονίες. Οι κρυπτογραφημένες χειρόγραφες σημειώσεις του από τις συσκέψεις στις 25/26 Ιανουαρίου, που αποκρυπτογραφήθηκαν από τη CIA, περιέχουν φράσεις οι οποίες υποδηλώνουν μία συζήτηση με θέμα τις δολο­ φονίες: "έσχατη ανάγκη και παραδοχή αδυναμίας", "το μαγικό κουμπί" και "να μη γίνεται ποτέ αναφορά της λέξης δολοφονία". Ο Χάρβεϊ επιβεβαίωσε αυτή την ερμηνεία... Ο Μπίσελ τελικά κατέθεσε ότι το σχέδιο "Εκτελεστική Ενέρ­ γεια" είχε ξεκινήσει "αναμφίβολα" ή "πολύ πιθανόν" εντός της Υπηρεσίας. Την πρώτη ημέρα της κατάθεσής του είχε ομολογή­ σει ότι αυτό δεν ήταν κάτι ασυνήθιστο: 'Ήταν η συνηθισμένη τακτική της Υπηρεσίας και ένα σημαντικό μέρος της αποστολής της να δημιουργεί διάφορες δυνατότητες επίλυσης καταστάσε­ ων, χωρίς να γνωρίζει εάν και πού ή για ποιον σκοπό θα εφαρ­ μοστούν. Όλη αυτή η στρατολόγηση πρακτόρων στην Υπηρεσί­ α Πληροφοριών υπηρετούσε αυτή την ανάγκη... ΙΥ αυτόν το λό­ γο δε θα με εξέπληττε, εάν η απόφαση δημιουργίας αυτού του σχεδίου είχε ληφθεί χωρίς να υπάρχει κάποιο ειδικό αίτημα".

Ουάσιγκτον, Ιανουάριος 1961, Αρχηγείο της CIA Ο Χάρβεϊ συνδέθηκε με το συνταγματάρχη Έντουαρντς μέ­ σω της ενδοεπικοινωνίας των κύριων αρχηγών της Υπηρεσίας. Ύστερα από ένα σύντομο χαιρετισμό, συμφώνησαν να συναντη­ θούν την επόμενη ημέρα σε ένα δημοφιλές, αλλά διακριτικό ε­ στιατόριο της Ουάσιγκτον. Τη συμφωνημένη ώρα, ο Χάρβεϊ και ο Έντουαρντς βρίσκο­ [75]

ΦΑΜΓΙΙΑΝ ΕΣΚΑΛΑΝΤΕ

νταν καθισμένοι σε ένα απόμερο τραπέζι και συζητούσαν τις εκ­ κρεμότητες, απολαμβάνοντας σπαγγέτι αλά μιλανέζε συνοδευμένο από εξαιρετικό ροζέ κρασί. Ο συνταγματάρχης εξήγησε ό­ τι οι έως τότε αποτυχημένες απόπειρες εξόντωσης του Φιντέλ ή­ ταν αποτέλεσμα ελλιπούς επαγγελματικού σχεδιασμού εκ μέ­ ρους των εκτελεστών. "Είναι σημαντικό να εξοντώσουμε τον Κάστρο πριν την ει­ σβολή", επέμενε ο Έντουαρντς. "Υπάρχουν διάφορα σχέδια. Το πρώτο αφορά τη διείσδυση στην Κούβα ομάδας Κουβανών πρα­ κτόρων εκπαιδευμένων στον Παναμά, οι οποίοι, σε συνεργασία με το εσωτερικό αντιστασιακό κίνημα, θα πυροβολήσουν το Φιντέλ έξω από την κατοικία της γραμματέως του Σέλια Σάντσες, την οποία επισκέπτεται συχνά. Το δεύτερο αποτελείται από δύο εναλλακτικές. Πρόκειται για τα δηλητηριώδη χάπια με αλλαντοτοξίνη, μία επινόηση των εργαστηρίων μας. Θα τα δώσουμε σε δύο ομάδες που σχετίζονται με το Σάντος Τραφικάντε που δρα­ στηριοποιείται στο νησί. Η εκτέλεση του τρίτου σχεδίου θα γί­ νει από κάποιον νέο πράκτορα, ο οποίος είναι ένας από τους αρ­ χηγούς του μυστικού κουβανικού κινήματος, και πρόκειται να πάει στην Κούβα μέσα στις επόμενες εβδομάδες με σκοπό να ηγηθεί του εσωτερικού μετώπου. Αυτό το σχέδιο αφορά την ανατίναξη του χώρου σύσκεψης ενός υπουργού που επισκέπτεται συχνά ο Κάστρο. Ποια είναι η γνώμη σου;" ρώτησε. "Πιστεύω ότι όλα τα σχέδια είναι τέλεια", απάντησε ο Χάρβεϊ. "Ευχαριστώ για τις πληροφορίες. Εάν δεν υπάρχει πρόβλη­ μα, θα ήθελα να συναντηθώ με τον Ο ’ Κόνελ και το Σάιντερ, για να συζητήσουμε κάποιες λεπτομέρειες".

Ο Μυστικός Πράκτορας Ο Φέλιξ Ροντρίγκες Μεντιγκουτία ήταν άνθρωπος της CIA. Καταγόταν από μία εύπορη οικογένεια στην περιοχή Σάνκτι Σπίριτους της κεντρικής Κούβας. Όπως πολλοί από τους φίλους του, διέφυγε στις ΗΠΑ μετά τη νίκη της επανάστασης. Εκεί τά­ χθηκε αμέσως υπό τις διαταγές οποιουδήποτε σχεδίαζε να επιτε­ θεί στο Φιντέλ Κάστρο. Για το λόγο αυτόν πήγε στη C1A. Τον [76] J

634 ΑΠΟΠΕΙΡΕΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟ

Ιανουάριο του 1961 βρισκόταν σε ένα ασφαλές σπίτι της Υπη­ ρεσίας στο Μαϊάμι. Μερικούς μήνες νωρίτερα είχε στρατολογηθεί από τις ομάδες ειδικών αποστολών που οργανώθηκαν στον Παναμά, με σκοπό την υπονομευτική δράση εντός της Κούβας. Στόχος αυτής της δράσης ήταν να ετοιμάσουν το έδαφος, στρα­ τιωτικά και ψυχολογικά, για τις ταξιαρχίες μισθοφόρων που θα εισέβαλλαν στο νησί από τον Κόλπο των Χοίρων. Είχε προτείνει στους αρχηγούς του την εξόντωση του Φιντέλ Κάστρο, ως τον πιο γρήγορο τρόπο ανατροπής της κουβανικής κυβέρνησης. Το σχέδιό του βασιζόταν στην υποστήριξη μίας μυ­ στικής ομάδας του νησιού. Είχε σκεφτεί πολύ καλά το σχέδιο πριν το γνωστοποιήσει. Όλα τού φαίνονταν σχετικά απλά. Ήταν αλήθεια ότι δε διέθετε έγκυρη πληροφόρηση σχετικά με την πο­ λιτική κατάσταση στο εσωτερικό της χώρας, ωστόσο όμως γνώ­ ριζε τις επιλεγμένες τοποθεσίες διάπραξης του εγκλήματος, και η εκπαίδευσή του ήταν εξαίρετη. Χρόνια αργότερα ο Μεντιγκουτία θα συμμετείχε στη δολο­ φονία του Τσε Γκεβάρα στη Βολιβία, στην περιπέτεια των ΗΠΑ στο Βιετνάμ, και τέλος στον πόλεμο εναντίον των Σαντινίστας στη Νικαράγουα.

Μαϊάμι, Ιανουάριος 1961 Κατάθεση του Φέλιξ Ροντρίγκες Μεντιγκουτία35 Κάποια ημέρα συζητούσα με ένα φίλο μου που είχε υπηρετή­ σει στην ομάδα του Ντίας Λανς. Μιλούσαμε για τις πιθανότητες επιτυχίας των ομάδων μας, και του είπα ότι η δολοφονία του Κά­ στρο θα έσωζε πολλές ζωές. Αυτός συμφώνησε μαζί μου. Κατέ­ στρωσα ένα σχέδιο για τον αρχηγό του προσωρινού στρατοπέδου μας, έναν Αμερικάνο που εμείς γνωρίζαμε ως Λάρι και στον οποίο προσφέραμε τις υπηρεσίες μας. Αργότερα ο Λάρι μού είπε ότι η ιδέα μου είχε εγκριθεί από τους αρμόδιους. Στις αρχές του Ιανουαρίου πήγαμε αεροπορι­ κώς στο Μαϊάμι, όπου γνωρίσαμε έναν τρίτο Κουβανό, που θα ήταν ο χειριστής της ασύρματης επικοινωνίας μας. Μου έδωσε [77]

i

ΦΑΜΠΙΑΝ ΕΣΚΑΛΑΝΤΕ

ένα ειδικό όπλο, μία αυτόματη καραμπίνα μακράς εμβέλειας με τηλεστόχαστρο. Η ομάδα αντίστασης είχε εντοπίσει μία τοποθε­ σία στην Αβάνα κοντά σε ένα μέρος που επισκεπτόταν συχνά ο Κάστρο εκείνη την περίοδο. Εκεί θα επιχειρούσαν την απόπειρα δολοφονίας. Οι Αμερικάνοι μετέφεραν όλη τη μονάδα διείσδυσης σε ένα αγρόκτημα, ενώ περιμέναμε το σκάφος μας. Διακρίνονταν ένα παλιό μοτέλ και ένα χωράφι με ντομάτες. Το μέρος αυτό ήταν οργανωμένο για την εκπαίδευσή μας με φουσκωτές βάρκες, τις οποίες θα χρησιμοποιούσαμε ως μεταφορικό μέσο, για να φτάσουμε από το σκάφος στην ακτή. Από το "αρχηγείο" μας πήγα­ με με αυτοκίνητο στους υφάλους, όπου κάναμε σινιάλο με τους προβολείς σε ένα προκαθορισμένο σημείο. 'Ενα μικρό σκάφος ήρθε στην ακτή να μας παραλάβει και μας πήγε στο πλοίο, με το οποίο θα προσεγγίζαμε την Κούβα. Είχαμε προσπαθήσει να διεισδύσουμε στην Κούβα τρεις φο­ ρές με αυτήν την καταραμένη ομάδα και αποτύχαμε και τις τρεις. Το πλοίο που χρησιμοποιούσαμε είχε ισχύ καταδρομικού και είχε μήκος περίπου 12 μέτρων, με κλιματισμό, πολυτελή ε­ ξαρτήματα και θαυμάσιες καμπίνες. Ο καπετάνιος ήταν Αμερικάνος, αλλά το πλήρωμα ήταν Ουκρανοί. Δε μιλούσαν ισπανικά -τουλάχιστον μαζί μας- και έβλεπαν καχύποπτα τους "αλήτες" που κουβαλούσαν σοβιετικά αυτόματα όπλα. Το πρόβλημά μας ήταν ότι ποτέ δεν είχαμε καταφέρει να προ­ σεγγίσουμε την ακτή. Υποτίθεται ότι θα αποβιβαζόμασταν κο­ ντά στην παραλία Βαραντέρο, ένα μέρος που γνώριζα πολύ κα­ λά από την παιδική μου ηλικία. Από εκεί θα ερχόμασταν σε επα­ φή με τους αντεπαναστάτες και μετά θα κατευθυνόμασταν στην Αβάνα. Θα μέναμε σε ένα ασφαλές σπίτι, από το οποίο θα πη­ γαίναμε στο μέρος όπου θα πυροβολούσαμε το Φιντέλ και θα διαφεύγαμε με κάθε δυνατό τρόπο. Ήμασταν όλοι έτοιμοι για το τρίτο μας ταξίδι στην Κούβα. Ο Αμερικάνος καπετάνιος ακύρωσε την αποστολή. Ως δικαιολογί­ α προέβαλε κάποια υδραυλική βλάβη σε μία από τις μηχανές του πλοίου. Όταν επιστρέψαμε στη Φλόριντα συγκέντρωσαν τις καραμπίνες και τα πυρομαχικά και μας είπαν ότι άλλαξαν γνώμη σχετικά με την επιχείρηση... [78]

634 ΑΠΟΠΕΙΡΕΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟ

Θανατηφόρες Ασπιρίνες Μαϊάμι, Ιανουάριος-Μάρτιος 1961 Ο Σάντος Τραφικάντε ήταν 41 χρόνων όταν έφτασε στην Κούβα στις 26 Δεκεμβρίου 1955. Ήταν ένας "ευκατάστατος Α­ μερικανός επιχειρηματίας που ενδιαφερόταν για την τουριστική ανάπτυξη", ο οποίος είχε πάει στην Αβάνα για διάφορους λόγους και αποφάσισε να εγκατασταθεί εκεί μόνιμα. Αμέσως άνοιξε το καζίνο Σαν Σουσί. Λίγους μήνες αργότερα αγόρασε μετοχές από τα ξενοδοχεία Κομοντόρο και Ντοβίλ και διεύρυνε τις δραστη­ ριότητες του και σε άλλους εμπορικούς τομείς, κυρίως στο λα­ θρεμπόριο από τις ΗΠΑ. Μία έκθεση Κουβανού αστυνομικού αναφέρει: Επεκτείνοντας την έρευνα, κατόπιν εντολής σας, με σκοπό να εντο­ πιστούν "οι υψηλόβαθμοι αξιωματικοί της κυβέρνησης", αποκαλύφθηκε ότι ο Σάντος Τραφικάντε διαμένει στο ξενοδοχείο με ιδιοκτήτη τον σενιόρ Αμλέτο Μπαρλέτα... Κατά την παρούσα περίοδο αντιπροσω­ πεύει ένα από τα φιλοκυβερνητικά κόμματα. Σύμφωνα με την κρίση μου, ο όρος που χρησιμοποιείται στην παράγραφο: "με την επιχείρηση τυχερών παιχνιδιών στην Αβάνα," είναι άνευ σημασίας, εάν λάβουμε υπόψη μας ότι οι πληροφοριοδότες χρησιμοποιούν τον όρο επιχείρηση -νόμιμη ή παράνομη-, όταν αναφέρονται σε αυτούς που ζουν με ανέ­ σεις εκμεταλλευόμενοι τέτοιου είδους επιχειρήσεις σε όλο τον κόσμο. Πρόκειται αναμφίβολα για επιχείρηση, όπως η λέξη διακίνηση χρησι­ μοποιείται για το εμπόριο... Συνημμένο βρίσκεται ένα απόσπασμα από την εφημερίδα Miami Herald με ημερομηνία 26 Μαρτίου, το οποίο α­ ποκαλύπτει ότι ο ύποπτος και ο αδελφός του Χένρι που παραβίασαν τους νόμους οι οποίοι ισχύουν για τα τυχερά παιχνίδια, κρατούνται και κατηγορούνται γι’ αυτόν το λόγο. Έχουν φυλακιστεί στο παρελθόν για δωροδοκία και παραβίαση της νομοθεσίας για τα τυχερά παιχνίδια. Για κάθε κατηγορία εισέπραξαν πέντε χρόνια φυλάκισης... Με αργά αλλά σίγουρα βήματα ο Τραφικάντε έγινε ο ιδιο­ κτήτης, ή ο κύριος μέτοχος, των πιο σημαντικών καζίνο της Α ­ βάνας. Σύμφωνα με την απόφαση του αρμόδιου δημόσιας τάξης της κυβέρνησης της Κούβας να τον απελάσουν από τη χώρα: [79]

ΦΑΜΠΙΑΝ ΕΣΚΑΛΑΝΤΕ

Ο Τραφικάντε συνελήφθη στις 16 Νοεμβρίου 1953 στην Τάμπα, της Φλόριντας. Στις 29 Μάί'ου 1954, επίσης στην Τάμπα... στις 15 Ιου­ νίου 1956... από την αστυνομία της Κούβας. Σύμφωνα με την έκθεση του υπαρχηγού της αστυνομίας της Κούβας Πένα, κατά τη διάρκεια των τελευταίων μηνών του 1957 είχε πραγματοποιήσει περισσότερες από 30 τηλεφωνικές κλήσεις σε ανθρώπους του υποκόσμου στις ΗΠΑ. Το Νοέμβριο του 1957 ο κατηγορούμενος παραβρισκόταν στο μεγάλο συμβούλιο της Μαφίας στην κατοικία του Τζόζεφ Μπάρμπαρα στο Απαλάτσιν της Νέας Υόρκης, στο οποίο συζητήθηκαν ζητήματα σχετικά με τα τυχερά παιχνίδια και άλλες παράνομες επιχειρήσεις στην Αβάνα. Τα γεωγραφικά διαμερίσματα μοιράστηκαν ανάμεσα στους "παίκτες". Η περιοχή της Δημοκρατίας της Κούβας συμπεριλήφθηκε στην ανατο­ λική ζώνη των Ηνωμένων Πολιτειών... Στις 11 Ιουνίου 1959 ο Τραφικάντε συνελήφθη με αυτές τις κατηγορίες από την αστυνομία της Κούβας και φυλακίστηκε σε ένα στρατόπεδο για ανεπιθύμητους αλλοδαπούς έως τις 18 Αυ­ γούστου του ίδιου έτους. Τότε αποφυλακίστηκε εφόσον δεν υπήρχε αξίωση έκδοσής του από τις αμερικάνικες αρχές. Σε μία έκθεση του Τμήματος Ερευνών Επαναστατικού Στρατού (DIER) με ημερομηνία 11 Νοεμβρίου 1959, βρίσκονται καταγραμμένα τα κύρια μέλη της συμμορίας του Τραφικάντε, ό­ πως οι Εουφέμιο Φερνάντες Ορτέγκα, Νέστρο Μπαρμπόλα, Τζον Τ. Ριβέρα, Σαμ Μόντελ, Τζόζεφ Μπεντάμι, Τσίρο Μπελούτσια, Τζόε Κατσιατόρε, Τζον Μαρτίνο και Μάικ Μακ Λάνεϊ. Τον Ιανουάριο του 1960 οι κουβανικές αρχές συνέλαβαν ξανά τον Τραφικάντε στο ξενοδοχείο Ριβιέρα μαζί με το σωματοφύλακά του Ερμίνιο Ντίας Γκαρσία, εξαιτίας των εγκληματι­ κών και αντεπαναστατικών τους ενεργειών. Τελικά απελάθηκε από τη χώρα. Μόλις επέστρεψε στο Μαϊάμι, βαθιά δυσαρεστημένος από την εξέλιξη του επαναστατικού κινήματος, συγκέντρωσε διάφο­ ρους Κουβανούς μετανάστες που γνώριζε από τις εμπορικές του συνδιαλλαγές στο νησί, συμπεριλαμβανομένου του Μανουέλ Α­ ντόνιο (Τόνι) ντε Βαρόνα, ένα βετεράνο πολιτικό και πρώην συ­ νεργάτη του σε μεγάλης έκτασης παράνομες επιχειρήσεις. Ο Βαρόνα ήταν αρχηγός της ομάδας Rescate, μίας από τις μεγαλύτερες παράνομες ομάδες που δραστηριοποιούνταν κατά [80]

634 ΑΠΟΠΕΙΡΕΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟ

της κουβανικής κυβέρνησης, την οποία αποτελούσαν κυρίως ά­ τομα του πολιτικού του κόμματος στα τέλη της δεκαετίας του 1940. Η στρατηγική που ακολουθούσε ο Τραφικάντε ήταν ξεκάθα­ ρη. Υποστήριζε μία από τις σημαντικότερες ομάδες εξόριστων, με την επιχορήγηση της CIA και του Υπουργείου Εξωτερικών. Τα μέλη της θα συμμετείχαν στην καινούργια κυβέρνηση της Κούβας μετά την ήττα του Κάστρο, και όλα τα αγαθά και προ­ νόμια θα τους επιστρέφονταν. Αυτό θα σήμαινε σημαντική αύ­ ξηση της επιρροής του Τραφικάντε. Τα νέα που έλαβε από την αμερικανική κυβέρνηση, προς το τέλος του ίδιου έτους, επιβεβαίωσαν την ορθή απόφασή του σχετικά με την ανατροπή του Κάστρο. Είχε κάνει μία συνετή με­ σοπρόθεσμη επένδυση. Ο Τραφικάντε πληροφορήθηκε αμέσως ότι η CIA ανέθεσε στο Ροσέλι τη δολοφονία. Ο ίδιος είχε διευκολύνει την επαφή του Εουφέμιο Φερνάντες με το Ρίτσαρντ Κέιν στην Αβάνα, όταν ο τελευταίος ταξίδεψε εκεί, για να συντονίσει τις λεπτομέρειες του εγκλήματος. Ωστόσο ο Τραφικάντε διατήρησε τις αποστά­ σεις. Ήθελε να τον προσεγγίσουν αξιωματικοί της κυβέρνησης και να του ζητήσουν "χάρη". Τελικά, ο Ροσέλι τον κάλεσε, για να τον πληροφορήσει ότι "κάποιος" από τη CIA ήθελε να τον συνα­ ντήσει. Αποδέχτηκε με χαρά. Η ευκαιρία να προσφέρει μία αξιό­ λογη υπηρεσία στην εθνική ασφάλεια των ΗΠΑ είχε παρουσια­ στεί. Ο Τραφικάντε είχε διάφορες επιλογές για το εγχείρημα. Μία από αυτές ήταν ένας παλιός του φίλος ο Χουάν Όρτα Κόρντοβα, με διασυνδέσεις στο οργανωμένο κύκλωμα τζόγου. Εκείνον τον καιρό ήταν υπεύθυνος του γραφείου του Κουβανού πρωθυπουρ­ γού. Ο Όρτα τού χρωστούσε πολλές χάρες και δεν μπορούσε να του αρνηθεί τίποτε. Η άλλη εναλλακτική ήταν η ομάδα του Τόνι Βαρόνα στην Αβάνα. Θα προωθούσε τα δηλητηριώδη χάπια και στους δύο, έτσι ώστε ένας από αυτούς να βγάλει από τη μέ­ ση τον Κάστρο. "Όλα θα πάνε καλά", σκέφτηκε ο κακοποιός. Ο Όρτα θα έρι­ χνε το δηλητήριο σε έναν από τους πολλούς καφέδες που κατα­ νάλωνε ο Φιντέλ Κάστρο στο γραφείο του, και εάν αυτό δεν ε­ [81]

ΦΑΜΠΙΑΝ ΕΣΚΑΑΑΝΤΕ

πέφερε το επιθυμητό αποτέλεσμα, οι άνθρωποι του Τόνι θα χρη­ σιμοποιούσαν κάποιον από τους εργαζόμενους στο εστιατόριο Πεκίν Τσαϊνίς, στο οποίο ο Κουβανός ηγέτης ήταν τακτικός πε­ λάτης.

Ουάσιγκτον, Νοέμβριος 1975, Αμερικανική Γερουσία Αναφορά της Επιτροπής Τσερτς Ο Έντουαρντς απέρριψε την πρώτη παρτίδα χαπιών που προ­ ετοίμασε το Παράρτημα Τεχνικής Υποστήριξης, επειδή δεν ήταν υδατοδιαλυτά. Μία δεύτερη παρτίδα, που περιείχε αλλαντοτοξίνη, επέφερε το επιθυμητό αποτέλεσμα σε πείραμα που έγινε σε πιθήκους. Ο αρχηγός του Κέντρου Υποστήριξης Επιχειρήσεων παρέλαβε τα χάπια από το Παράρτημα Τεχνικής Υποστήριξης, πιθανόν το Φεβρουάριο του 1961, με τη διαβεβαίωση ότι ήταν θανατηφόρα. Μετά τα παρέδωσε στο Ροσέλι. Η έκθεση αποδεικνύει ξεκάθαρα ότι τα χάπια παραδόθηκαν σε Κουβανό με σκοπό να τα εισάγει στο νησί λίγο νωρίτερα α­ πό την εισβολή στον Κόλπο των Χοίρων στα μέσα Απριλίου 1961... Η έκθεση του γενικού επιθεωρητή αναφέρει ότι στα τέλη του Φεβρουάριου ή του Μαρτίου του 1961, ο Ροσέλι ανακοίνωσε στον αρχηγό του Κέντρου Υποστήριξης ότι τα χάπια είχαν πα­ ραδοθεί σε έναν αξιωματικό του στενού κύκλου του Κάστρο, ο οποίος μπορεί να είχε πάρει "ανταλλάγματα" από ανθρώπους του κυκλώματος τυχερών παιχνιδιών. Στην έκθεση αναφέρεται επίσης ότι ο αξιωματικός επέστρεψε τα χάπια ύστερα από λίγες εβδομάδες, ίσως επειδή είχε χάσει τη θέση του στην κυβέρνηση της Κούβας, και επομένως και την πρόσβαση που είχε στον Κά­ στρο πριν λάβει τα χάπια... Ο Ροσέλι είπε στον αρχηγό του Κέντρου Υποστήριξης ότι ο Τραφικάντε ισχυριζόταν πως ένα συγκεκριμένο άτομο που είχε ηγετική θέση στο κίνημα εξόριστων της Κούβας θα ήταν ικανό να εκτελέσει τη δολοφονία. Στην έκθεσή του ο γενικός επιθεω­ ρητής ισχυρίζεται ότι αυτός ο Κουβανός μπορεί να χρηματιζό­ [82]

634 ΑΠΟΠΕΙΡΕΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟ

ταν από τον Τραφικάντε και άλλους μαφιόζους που ενδιαφέρονταν να διασφαλίσουν στην Κούβα το μονοπώλιό τους στον τζόγο, την πορνεία και τα ναρκωτικά, μετά την ανατροπή του Κάστρο... Ο Κουβανός ισχυριζόταν ότι είχε δικό του άνθρωπο στο ε­ στιατόριο όπου σύχναζε ο Κάστρο. Ως προϋπόθεση στη συμφω­ νία, απαίτησε μετρητά και εξοπλισμό επικοινωνίας αξίας 1.000 δολαρίων. Ο αρχηγός του Κέντρου Υποστήριξης θυμάται ότι ο συνταγματάρχης Τζ. Κιγκ, επικεφαλής επί των θεμάτων του Δυ­ τικού Ημισφαιρίου, του έδωσε 50.000 δολάρια στο γραφείο του Μπίσελ, για να πληρώσει τον Κουβανό, εφόσον δολοφονούσε τον Κάστρο... Τα χρήματα και τα χάπια παραδόθηκαν σε μία συνάντηση με­ ταξύ των Μέιχιου, Ροσέλι, Τραφικάντε και του Κουβανού στο ξενοδοχείο Φοντενεμπλό στο Μαϊάμι. Όπως θυμάται ο Ροσέλι, ο Μέιχιου "άνοιξε το χαρτοφύλακα του και έριξε στην αγκαλιά του ένα σωρό χρήματα... έβγαλε επίσης τις κάψουλες και εξήγη­ σε τη χρήση τους. Όσο θυμάμαι, δεν μπορούσαν να χρησιμοποι­ ηθούν σε βραστές σούπες και τέτοιου είδους πράγματα, αλλά μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν σε νερό και άλλα παρόμοια, αλλά η διάρκειά τους δε θα ήταν για πολύ... Έπρεπε να γίνει το γρηγορότερο δυνατό". Η απόπειρα απέτυχε. Σύμφωνα με την έκθεση του γενικού ε­ πιθεωρητή, ο Έντουαρντς αποδίδει την αποτυχία στο γεγονός ό­ τι ο Κάστρο σταμάτησε να επισκέπτεται το εστιατόριο όπου ερ­ γαζόταν ο "σύνδεσμος". Ο Μέιχιου το απέδιδε σε άλλη αιτία. Θυμάται ότι πληροφορήθηκε πως μετά την παράδοση των χαπιών στην Κούβα, "δεν μπορούσαν να χορηγηθούν χωρίς να ληφθεί η σχετική εντολή..." Αυτό που συνέβη πραγματικά ήταν ότι ο Όρτα φοβήθηκε τα μέτρα που υιοθετήθηκαν εναντίον ατόμων τα οποία συνωμοτού­ σαν κατά της επανάστασης, και ζήτησε άσυλο στην πρεσβεία της Βενεζουέλας. Επίσης, όταν ο εργαζόμενος στο εστιατόριο ΓΙεκίν συνειδητοποίησε τον κίνδυνο που διέτρεχε, εάν κάτι πή­ γαινε στραβά, κατέφυγε σε μία άλλη πρεσβεία περιμένοντας την εισβολή των μισθοφόρων, επειδή όλοι γνώριζαν ότι είχε έρθει η στιγμή απόβασής τους στην Κούβα. [83]

J

I

ΦΑΜΠΙΑΝ ΕΣΚΑΛΑΝΤΕ

Επιχείρηση Τζενερόσα (Generosa) Μαϊάμι, Φεβρουάριος 1961, Βάση JM/WAVE Το Μαϊάμι αποτέλεσε πεδίο μάχης για τους Κουβανούς εξό­ ριστους. Όλοι γνώριζαν για την ταξιαρχία που λάμβανε στρα­ τιωτική εκπαίδευση στη Γουατεμάλα και τις ομάδες ειδικών α­ ποστολών με εκπαίδευση στον Παναμά. Ήξεραν ότι ο στόχος τους ήταν να ηγηθούν της εσωτερικής αντεπανάστασης, όταν οι μισθοφόροι εισβάλουν στο νησί. Φυσικά, αυτό που προσπαθού­ σαν να επιτύχουν δεν ήταν απλό: η οργάνωση του στρατού ταυ­ τόχρονα με την εκπαίδευση αρχηγών για το εσωτερικό αντεπαναστατικό κίνημα διχάζονταν από αντικρουόμενες φιλοδοξίες, όπως και η ομάδα εξόριστων στην Κούβα. Ο καθένας από αυ­ τούς θα απαιτούσε ένα μερίδιο στην εξουσία, όταν οι επαναστά­ τες θα εξορίζονταν από την Κούβα. Γνωρίζοντας πολύ καλά αυτά τα προβλήματα, η CIA ανέθε­ σε σε έναν από τους καλύτερους διαπραγματευτές της να συνε­ νώσει αυτές τις ομάδες σε ένα εσωτερικό μέτωπο. Αυτός ήταν ο Χάουαρντ Χαντ, ο οποίος έγινε αργότερα γνωστός, καθώς ήταν ένας από τους "υδραυλικούς" του Γουότεργκέιτ. Ωστόσο, ο Χαντ είχε ολοφάνερη προτίμηση σε μία συγκεκρι­ μένη ομάδα, το Επαναστατικό Λαϊκό Κίνημα. Είχε κάνει κάποια συμφωνία με το Μανουέλ Αρτίμε, τον αρχηγό της, σχετικά με τα προσωπικά συμφέροντα του τελευταίου μετά την ήττα της επα­ νάστασης. Το Κουβανικό Επαναστατικό Συμβούλιο είχε σκοπό να ενο­ ποιήσει το κίνημα των εξόριστων. Ο δρ. Χοσέ Μιρό Καρντόνα, πρώην κοσμήτορας του πανεπιστημίου της Αβάνας, ο οποίος ή­ ταν πρωθυπουργός στο αρχικό σχήμα της επαναστατικής κυβέρ­ νησης, επιλέχτηκε να ηγηθεί του ενοποιημένου κινήματος. Οι άλλοι επίλεκτοι ήταν ο Μανουέλ Αρτίμε, ως πολιτικός εκπρόσω­ πος της Ταξιαρχίας 2506, ο Τόνι Βαρόνα, ο Μανουέλ Ράι και άλ­ λοι αρχηγοί από την κουβανική κοινότητα του Μαϊάμι. Το πιο λεπτό ζήτημα ήταν, ωστόσο, ποιος θα διοικούσε τις μυστικές ο­ μάδες. Χρειάστηκαν πολλές συσκέψεις, για να συμφωνήσουν οι [84]

634 ΑΠΟΠΕΙΡΕΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟ

εξόριστοι αρχηγοί. Ο καθένας πρότεινε τους δικούς του ανθρώ­ πους, επειδή αντιλήφθηκαν ότι αυτοί θα καταλάμβαναν τις καίριες θέσεις στη μεταβατική κυβέρνηση της Κούβας που ορα­ ματίζονταν. Τελικά συμφώνησαν. Ο Ραφαέλ Ντίας Χάνσκομ, ένας μηχα­ νικός, σύμμαχος της ομάδας του Βαρόνα, που διέφυγε παράνο­ μα από τη χώρα, θα ήταν γενικός συντονιστής. Ο Ουμπέρτο Σορί Μαρίν, ένας πρώην αρχηγός του Επαναστατικού Στρατού, που ήταν επίσης υπουργός Γεωργίας στην πρώτη επαναστατική κυβέρνηση, θα γινόταν αρχηγός στρατού. Και ο Ροχέλιο Γκονσάλες Κόρζο, ο εκπρόσωπος του Αρτίμε στην Κούβα, θα λειτουργούσε ως σύνδεσμος με τη CIA, και, κατά συνέπεια, θα ήταν υπεύθυνος προμηθειών. Η απόφαση σχετικά με τον Ντίας Χάνσκομ δεν ήταν τυχαία. Είχε έρθει πρόσφατα από την Κούβα, όπου εργαζόταν στο Εθνι­ κό Ταμιευτήριο και στο Υπουργείο Στέγασης και κατέστρωνε το σχέδιο δολοφονίας του ηγέτη της επανάστασης τις ημέρες που θα γινόταν η προγραμματισμένη εισβολή.

Αβάνα, Νοέμβριος 1994 Κατάθεση του Μάριο Μοράλες Μέσα Την περίοδο της εισβολής στο Χιρόν (Κόλπος των Χοίρων) μου είχαν αναθέσει να οργανώσω μία αντικα-τασκοπική μονά­ δα, υπεύθυνη να διερευνά συνωμοσίες δολοφονίας κατά επανα­ στατών ηγετών, ειδικά του Φιντέλ, ο οποίος ήταν στο στόχαστρο των αντεπαναστατών και της CIA. Είχαμε λάβει διάφορες εκθέσεις σχετικά με οργανωμένες α­ πόπειρες δολοφονίας κατά του Φιντέλ, πριν την επίθεοη στον Κόλπο των Χοίρων. Αυτές σίγουρα στόχευαν στην ανατροπή της επανάστασης. Οι υπεύθυνοι γι’ αυτές τις απόπειρες πίστευαν ότι μ’ αυτόν τον τρόπο θα διευκόλυναν την εισβολή. Εκείνον τον καιρό συνεργαζόμασταν με το Φεντερίκο Μόρα, τον αρχηγό της G-2, ο οποίος, υπό τις διαταγές του Φιντέλ, χει­ ριζόταν την υπόθεση του Ουμπέρτο Σορί Μαρίν, που είχε διαφύ­ [85]

ΦΑΜΠΙΑΝ ΕΣΚΑΛΑΝΤΕ

γει στις ΗΠΑ στις αρχές του 1961, αφού είχε εμπλακεί σε διά­ φορες συνωμοσίες της αμερικανικής πρεσβείας στην Αβάνα. Ο Μόρα είχε βοηθήσει στην παρείσφρηση ενός πράκτορα στην ομάδα: του Αλκιμπιάδες Μπερμούδες, επίσης αρχηγού του Επαναστατικού Στρατού, ο οποίος είχε διαταχθεί από τον Σορί να προκαλέσει αναταραχές στα βουνά Πινάρ ντελ Ρίο και να προετοιμάσει το έδαφος για την απόβαση της ομάδας που θα υ­ ποστήριζε την εισβολή στον Κόλπο των Χοίρων. Έτσι γνωρίζαμε για την απόβαση του Σορί, του Ντίας Χάνσκομ και μίας ομάδας πρακτόρων της CIA στις 13 Μαρτίου 1961. Εισέβαλαν στη χώρα από ένα σημείο στα σύνορα των ε­ παρχιών της Αβάνας και της Ματάνσας. Κατά την πρώτη τους συζήτηση ο Σορί ενημέρωσε τον Αλκιμπιάδες για τα σχέδιά τους, που περιλάμβαναν την ενοποίηση και τον εξοπλισμό όλων των αντεπαναστατικών ομάδων, την ε­ ξαπόλυση εσωτερικού πολέμου, με σκοπό την υποστήριξη των εισβολέων και τη δολοφονία του αρχιστράτηγου (Φιντέλ). Το κωδικό όνομα της συνωμοσίας δολοφονίας που χρησιμοποιού­ σαν οι Αμερικανοί ήταν Επιχείρηση Τζενερόσα. Αφού ενημερώθηκε για τα σχέδια και την επικείμενη εκτέλε­ σή τους, ο αρχηγός Μόρα διαβίβασε τις λεπτομέρειες στον αρ­ χηγό μας, κομαντάντε Ραμίρο Βαλντές, ο οποίος, μετά τις απα­ ραίτητες διαβουλεύσεις, ενέκρινε την επιχείρηση κατά των εισβολέων. Με την εντατική έρευνα ανακαλύψαμε ότι η σύσκεψη του ε­ νοποιημένου εσωτερικού μετώπου είχε προγραμματιστεί για τις 18 Μαρτίου σε ένα σπίτι στο Ρεπάρτο Φλόρες, στο Μαριανάο. Ο companero Χοσέ Λουίς Ντομίγκες τέθηκε επικεφαλής του εγ­ χειρήματος από το αρχηγείο, και στις 18.00 της ίδιας ημέρας οι companeros μας περικύκλωσαν το σπίτι και έκαναν έφοδο, πριν καν προλάβουν να αντιδράσουν οι αντεπαναστάτες. Εκεί κατα­ σχέσαμε μεγάλο αριθμό όπλων, χάρτες και σχεδιαγράμματα και, το πιο σημαντικό από όλα, τις λεπτομέρειες ενός σχεδίου δολο­ φονίας του Φιντέλ στις 26 Μαρτίου που θα πραγματοποιόταν κατά τη διάρκεια μίας σύσκεψης στο Υπουργείο Στέγασης, με θέμα ένα σχέδιο οικοδόμησης για τις άπορες οικογένειες. Αυτό το συγκεκριμένο σχέδιο ενέπλεκε το Ραφαέλ Ντίας Χάνσκομ, ο [86]

634 ΑΠΟΠΕΙΡΕΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟ

οποίος απούσιαζε για λίγες μέρες με σκοπό να ταξιδέψει μυστι­ κά στο Μαϊάμι. Ήταν ένα από τα προσκεκλημένα άτομα σε αυ­ τή τη σύσκεψη. Σύμφωνα με το σχέδιο θα τοποθετούσαν έναν ε­ κρηκτικό μηχανισμό στο χώρο της σύσκεψης. Την έκρηξη θα προκαλούσαν από τηλεχειριστήριο. Αυτή την ημέρα δόθηκε το πρώτο πλήγμα στα σχέδια εισβο­ λής, δεδομένου ότι το αντεπαναστατικό επιτελείο καθώς και διά­ φοροι πράκτορες της CIA που είχαν εκπαιδευτεί ειδικά για να σαμποτάρουν τις βιομηχανίες της χώρας είχαν συλληφθεί. Αλλά, πάνω απ’ όλα, είχε αποκαλυφθεί μία από τις πιο επικίνδυνες συ­ νωμοσίες δολοφονίας κατά του κομαντάντε Φιντέλ Κάστρο, πριν την επίθεση στον Κόλπο των Χοίρων.

Αβάνα, 28 Μαρτίου 1961, Αρχηγείο DIER Ύστερα από εντολή έγινε έρευνα στο σπίτι με αριθμό 110 της 106ης οδού στο Ρεπάρτο Φλόρες του Μαριανάο και συνελήφθησαν οι ένοικοί του. Επρόκειτο για τους: - Ραφαέλ Ντίας Χάνσκομ, επικεφαλής του εσωτερικού μετώ­ που, ο οποίος, σύμφωνα με τα έγγραφα που κατασχέθηκαν, επρόκειτο να δολοφονήσει το δρ. Φιντέλ Κάστρο, πρωθυπουργό της επαναστατικής κυβέρνησης, στο Υπουργείο Στέγασης. - Ροχέλιο Γκονσάλες Κόρζο, με πλαστά έγγραφα από τη CIA με το όνομα Χάρολντ Μπόβες Καστίγιο. Ο Γκονσάλες ήταν εκ­ πρόσωπος του Επαναστατικού Λαϊκού Κινήματος, πράκτορας της CIA και συντονιστής ενός σχεδίου προβοκάτσιας στη ναυτι­ κή βάση του Γκουαντάναμο των ΗΠΑ, η οποία θα συνέπιπτε με την εισβολή στη χώρα μας που προετοιμαζόταν εκείνο τον και­ ρό από τις Ηνωμένες Πολιτείες. - Ουμπέρτο Σορί Μαρίν, πρώην αρχηγός του Επαναστατικού Στρατού, προδότης της επανάστασης, εμπλεκόμενος σε συνωμο­ σίες του προηγούμενου έτους με άτομα της αμερικανικής πρε­ σβείας στην Αβάνα και συνεργάτης των γνωστών αντεπαναστα­ τών Μανουέλ Αρτίμε και Ούμπερ Μάτος. Στις αρχές του 1961 διέφυγε από τη χώρα και πήγε στη Φλόριντα. Εκεί έλαβε οδηγί­

ΦΑΜΠΙΑΝ ΕΣΚΑΛΑΝΤΕ

ες από τη CIA να συνταχθεί με το εσωτερικό μέτωπο του νησιού, με σκοπό να ενοποιήσει όλες τις αντεπαναστατικές ομάδες, οι ο­ ποίες θα δρούσαν ως πέμπτη φάλαγγα μόλις η χώρα θα δεχόταν επίθεση από τους Γιάνκηδες. Ένα από τα βασικά του καθήκοντα ήταν να στρατολογήσει γι’ αυτόν το σκοπό όσο το δυνατόν πε­ ρισσότερους αξιωματικούς από τις δικές μας ένοπλες δυνάμεις. - Μανουέλ Λορέντσο Πουίχ Μιγιάρ, πράκτορας της CIA. - Νεμέσιο Ροντρίγκες Ναβαρέτε, πράκτορας της CIA, πρώην ηγέτης του MDM (Δημοκρατικό Κίνημα Marti), ο οποίος ταξί­ δεψε στο Μαϊάμι τον Ιανουάριο του 1961, για να λάβει περαιτέ­ ρω εντολές. - Γκασπάρ Ντομίγκο Τρουέμπα Βαρόνα, πράκτορας της CIA, υπεύθυνος για την εκπαίδευση στρατιωτικών αρχηγών των αντεπαναστατικών κινημάτων που προσχώρησαν στο καινούργιο ε­ νοποιημένο εσωτερικό μέτωπο. - Εουφέμιο Φερνάντες Ορτέγκα, πρώην συνεργάτης του μαφιόζου Σάντος Τραφικάντε την εποχή που δημιουργήθηκε το κα­ ζίνο Σαν Σουσί στην Αβάνα. Αρχηγός της αντεπαναστατικής ο­ μάδας Triple Α και ένας από τους αρχηγούς που συνεδρίασαν για την εσωτερική ενοποίηση. Στο σπίτι του βρέθηκαν πολλά όπλα και στρατιωτικός εξοπλισμός. Επίσης συνελήφθησαν οι αντεπαναστάτες Ντιονίσιο Ακόστα Χερνάντες, Πέδρο Κεσπέντες Κομπάι, Φελίπε Ντοπάσο Αμπρέου, Ορέστες Φρίας Ρόκε, Εντουάρντο Λέμους Πέρες, Νάρκισο Περάλτα Σότο, Γκαμπριέλ Ριάνιο Χεκέιρα, Γιολάντα Αλβάρες Μπαλσάγκα και Μπέρτα Ετσεγαράι Γκαρίγα. Στις διάφορες έρευνες που διεξήχθησαν και στην ίδια την κα­ τοικία στο Ρεπάρτο Φλόρες κατασχέθηκαν τα ακόλουθα όπλα: 11 πιστόλια 45άρια τύπου Colt, έξι καραμπίνες Μ Ι, οκτώ πυρο­ βόλα M3, έξι κούτες πυρομαχικά που περιείχαν περισσότερες α­ πό 5.000 σφαίρες για διάφορους τύπους όπλων, 11 κουτιά με φωτοβολίδες ασφαλείας, 16 ρολά με εγκαιροφλεγή φιτίλια, 13 ρολά με πυροκροτητές, 15 κουτιά με βόμβες M2, 12 κουτιά που περιείχαν 120 εμπρηστικές βόμβες, ένα κουτί με 21 χειροβομβί­ δες εκτόξευσης θραυσμάτων, 24 πακέτα με νιτρομεθάνιο (11 σε σάκους απο γιούτα και 13 σε σακίδια). Επίσης ένας ασύρματος [88]

634 ΑΠΟΠΕΙΡΕΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟ

και εξοπλισμός διαβίβασης σημάτων, χάρτες, πρακτικά, γραπτές εντολές, έξι χειρόγραφες σελίδες με σχέδια προς εκτέλεση και έ­ να έγγραφο με την υπογραφή μίας αντεπαναστατικής ομάδας, η οποία αποτελούσε το επονομαζόμενο Ενωποιημένο Επαναστα­ τικό Μέτωπο...

[89]

5. Εναλλακτικές προτάσεις αντιμετώπισης της κρίσης Η ζέστη στο γραφείο του συνταγματάρχη Κιγκ ήταν ανυπό­ φορη. Το κλιματιστικό είχε χαλάσει και τα αυστηρά μέτρα α­ σφάλειας της Υπηρεσίας δεν επέτρεπαν ανοικτά παράθυρα. Φο­ βόντουσαν μήπως οι Ρώσοι, οι κομουνιστές ή άλλοι εχθροί της Δυτικής "δημοκρατίας" θα υπέκλεπταν τις μυστικές συζητήσεις και τα συνωμοτικά σχέδια δολοφονίας και τρομοκρατίας. Ο Κιγκ πού και πού σκούπιζε τις σταγόνες ιδρώτα από το μέ­ τωπό του και έκανε αέρα με ένα φάκελο προσπαθώντας να με­ τριάσει τη ζέστη. Είχε μπροστά του καινούργιες πληροφορίες α­ πό πράκτορες που διέθεταν ηχογραφημένα μηνύματα από την Κούβα σχετικά με την κατάσταση η οποία επικρατούσε μετά τη νίκη του Κάστρο εναντίον της ταξιαρχίας των Κουβανών εξόρι­ στων στον Κόλπο των Χοίρων. Όλα τα σχέδια είχαν αποτύχει. Μέχρι ενός σημείου δεν ήταν δική του η ευθύνη, αφού ο Μπίσελ - ο μεγάλος στρατηγός- είχε ορίσει τον Τζακ Έστερλάιν επικεφαλής της επιχείρησης. Ωστό­ σο είχε υποδείξει σε διάφορες περιπτώσεις τις δυσκολίες που θα αντιμετώπιζαν, παρά τις αντίθετες πεποιθήσεις των ανωτέρων του. Η Κούβα δεν ήταν Γουατεμάλα. Η Ταξιαρχία 2506 είχε ηττηθεί, σε λιγότερο από 72 ώρες, από τις κουβανικές δυνάμεις. Το εσωτερικό μέτωπο, που δημιουργήθηκε ύστερα από πολύ κόπο, διαλύθηκε. Πολλοί από τους καλύτερους πράκτορες αιχμαλωτί­ στηκαν, και ο Κάστρο ταπείνωσε με αυτή τη νίκη του την αμε­ ρικανική κυβέρνηση. Ο Κιγκ πίστευε ότι ο Κένεντι έφερε μεγάλο μέρος της ευθύ­ νης σ’ αυτή την εξέλιξη. Ο πρόεδρος δεν ήθελε να αποστείλει τις αμερικανικές ένοπλες δυνάμεις, όταν η ταξιαρχία ζήτησε βοή­ θεια από τις παραλίες της Κούβας. Ο πρόεδρος ήταν αδύναμος, δειλός και παραήταν δεκτικός στις ιδέες των φιλελεύθερων συμ­ [90]

634 ΑΠΟΠΕΙΡΕΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟ

βούλων του, οι οποίοι του μιλούσαν για δημοκρατικές αλλαγές στη Λατινική Αμερική. Οι Ρώσοι εκμεταλλεύτηκαν αυτή την πε­ ρίσταση, για να κερδίσουν έδαφος. Με την ήττα των Αμερι­ κανών στον Κόλπο των Χοίρων δημιούργησαν προγεφύρωμα στις χώρες της Λατινικής Αμερικής. Μετά το φιάσκο, ο Κένεντι σχημάτισε μία κυβερνητική επι­ τροπή, με επικεφαλής το στρατηγό Μάξγουελ Τέιλορ,36 η οποία είχε σκοπό να ερευνήσει τους λόγους της ήττας. Είχε διαρρεύσει ότι η επιτροπή πήρε εντολή να βρει "τους ενόχους". Σίγουρα θα ενοχοποιούσαν τη CIA, καθώς όλοι γνώριζαν την εχθρότητα που έτρεφε ο Κένεντι απέναντι στην Υπηρεσία. Ενώ σκεφτόταν όλα αυτά, ζήτησε να περάσουν στο γραφείο οι αξιωματικοί που τον περίμεναν. Αυτοί ήταν ο Ντέιβιντ Φίλιπ­ ς, ο Τζέιμς Νόελ, ο Φρανκ Μπέντερ και ο Καρλ Χετς. Το αντικείμενο της σύσκεψης ήταν η εύρεση εναλλακτικών προτάσεων αντιμετώπισης της κρίσης που θα προέκυπτε από τα αποτελέσματα της Επιτροπής Τέιλορ. Πίστευαν ότι θα τους θε­ ωρούσαν υπεύθυνους για την ήττα. Εάν ήταν δυνατό, θα μπο­ ρούσαν να εκδικηθούν τον Κάστρο για το θράσος του. "Πρέπει να ενεργήσουμε γρήγορα", είπε ο Κιγκ, κοιτώντας προς τον Μπέντερ και περιμένοντας την αντίδρασή του. 'Έχουμε ένα σημαντικό δίκτυο στην Κούβα που δεν αποκαλύφθηκε από την G-2" είπε ο Μπέντερ. "Πρόκειται για την ομά­ δα AM/BLOOD, που αποτελείται από έμπιστους πράκτορες, ό­ πως οι Τίτο, Ερνέστο, Μπραντ, Χαβιέρ και ο 2637. Υπάρχουν ε­ πίσης διάφορες μυστικές ομάδες που δεν εξαρθρώθηκαν από την κουβανική ασφάλεια. Σ’ αυτές ανήκουν ικανοί και έμπιστοι ά­ ντρες. Πιστεύω ότι μπορούμε να κάνουμε κάτι. Θυμηθείτε ότι είχαν εμπλακεί στην επιχείρηση Patty στη ναυτική βάση του Γκουαντάναμο. Δυστυχώς συνέλαβαν το Ροχέλιο Γκονσάλες, αλλά δεν έχει σημασία, αφού δε μας ξεσκέπασε η G-2". "Δεν πρέπει να χάνουμε το κουράγιο μας", είπε ο Κιγκ. 'Έ­ χουμε κρυφά χαρτιά, απλά χρειαζόμαστε ένα καλό σχέδιο. Αλλά αυτή τη φορά θα ενεργήσουμε μόνοι μας. Κανείς δε θα μάθει γι’ αυτό στην Ουάσιγκτον, και όταν το σχέδιο πραγματοποιηθεί, δε θα έχουν άλλη επιλογή από το να ακολουθήσουν τις εντολές μας". [91]

I

ΦΑΜΠΙΑΝ ΕΣΚΑΛΑΝΤΕ

"Συμφωνώ", παρενέβη ο Φίλιπς, "αλλά πιστεύω ότι πρέπει να αποκεντρώσουμε τις επιχειρήσεις μας, να τις διαχωρίσουμε. Δεν πρέπει να χρησιμοποιούμε όλες μας τις δυνάμεις σε μία επιχεί­ ρηση. Σε περίπτωση που η G-2 ανακαλύψει μία ομάδα, οι υπό­ λοιπες θα είναι ακόμη ενεργές. Σου θυμίζω, συνταγματάρχα, ότι έχουμε την ομάδα Rescate της Γκράου Αλσίνα,'7 καθώς και άλ­ λα άτομα από το Επαναστατικό Δημοκρατικό Μέτωπο του Τόνι Βαρόνα. Όλοι τους βρίσκονται σε δράση και έχουν στην κατοχή τους τα όπλα που εισαγάγαμε πριν την επιχείρηση στον Κόλπο των Χοίρων". "Ναι, είναι μία ενδιαφέρουσα ιδέα, αλλά πώς θα έρθουμε σε επαφή μαζί τους; Δε νομίζω ότι διαθέτουν δικά τους μέσα επι­ κοινωνίας, αλλά ακόμη και να διέθεταν, θα τα είχαν χάσει στις εφόδους των κομουνιστών", απάντησε ο Κιγκ. 'Έχουμε το κατάλληλο άτομο γι’ αυτό", εξήγησε ο Φίλιπς. "Το Ροντόλφο Λεόν Κουρμπέλο, το ‘μεταφορέα’ που χρησιμο­ ποίησε ο Τόνι Βαρόνα, για να αποστείλει τις δηλητηριώδεις κά­ ψουλες το Μάρτιο στην Κούβα. Έχει καλές σχέσεις με τον Καλντεβίγια, έναν ακόλουθο της ισπανικής πρεσβείας της Αβάνας, ο οποίος εργάζεται για εμάς. Μπορούμε να στείλουμε οδηγίες μ’ αυτόν. Δε διαθέτουν άτομα για μαζική επιχείρηση, αλλά θα ήταν εξαιρετική επιλογή για μία απόπειρα εναντίον του Κάστρο". Εκείνη τη στιγμή χτύπησε το τηλέφωνο στο γυαλισμένο τρα­ πέζι της σύσκεψης. Ο Κιγκ σήκωσε το ακουστικό και ύστερα α­ πό μία σύντομη συζήτηση, το έκλεισε και εξήγησε στους παρόντες: "Ο Χαντ αναφέρει ότι ο πράκτορας Τίτο μόλις κατέφθασε στο Μαϊάμι. Είπε ότι μίλησε μαζί του για αρκετές ώρες, και ότι είναι πολύ στενοχωρημένος για το φιάσκο στον Κόλπο των Χοί­ ρων. Εξέφρασε την επιθυμία να έρθει στην Ουάσιγκτον ώστε να ενημερώσει τους αρχηγούς της Υπηρεσίας και να διευκρινίσει ποιο θα είναι το μέλλον του στην Κούβα". "Αυτό θα είναι ή πολύ καλό ή πολύ κακό", παρενέβη ο Χετς. "Εάν έρθει εδώ, δε θα μπορέσουμε να τον κρατήσουμε μακριά από την Επιτροπή Τέιλορ, και ίσως πει πράγματα που θα αποβούν εις βάρος μας". "Είναι άτομο εμπιστοσύνης", είπε ο Φίλιπς, "και πιστεύω ότι Γ921

634 ΑΠΟΠΕΙΡΕΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟ

0α είναι καλό να έρθει και να δει ο ίδιος σε τι εστιάζει τις προ­ σπάθειες της η διοίκηση, ενώ εμείς θυσιάζουμε τους καλύτερους άντρες στη χώρα του..." Αφού βεβαιώθηκε για τον αντίκτυπο που είχαν τα λόγια του στους παρόντες, έβγαλε μία δέσμη σελί­ δων από το φάκελό του και συνέχισε: "Εδώ έχω διάφορα μηνύ­ ματα από τον πράκτορα Λούις, σταλμένα από το Σαντιάγο ντε Κούβα, σχετικά με την παρούσα κατάσταση που επικρατεί στους αντεπαναστατικούς κύκλους στο νησί: 'Ή αποτυχία στον Κόλπο των Χ οίρω ν προκάλεσε σύγχυση και απελπισία, αλλά τώρα αρχίζουν να δραστηριοποιούνται ξανά. Η έλλειψη καθοδήγησης και δράσης παρεμποδίζει τη λαϊκή αντίστα­ ση. Παρόλο που χαίρει εκτίμησης, το συμβούλιο του Μ ιρό Καρντόνα δε θα παρακινήσει σε καμία περίπτωση το λαό. Στην πραγ­ ματικότητα, αυτοί (τα μέλη του συμβουλίου) δεν ταυτίζονται με το λαό, είναι περισσότερο εικονικοί αρχηγοί, παρά ηγέτες. Α υτός εί­ ναι και ο λόγος έλλειψης μίας ανοικτής αντιπαράθεσης..."

"Πρέπει να σκεφτούμε πριν υιοθετήσουμε μία πορεία δρά­ σης", είπε ο Μπέντερ. "Ωστόσο πιστεύω ότι πρέπει να δράσου­ με ταχύτατα, αλλιώς αυτό το κάθαρμα ο Κένεντι θα μας κάνει ό,τι θέλει". Ο Κιγκ παρέμεινε σιωπηλός, συλλογιζόμενος αυτό που μόλις ειπώθηκε. Αντιλήφθηκε ότι έπρεπε να γίνει κάτι, το συντομότε­ ρο δυνατό. Περιφερόταν στο δωμάτιο, ενώ οι άλλοι τον παρατη­ ρούσαν με αυξανόμενο ενδιαφέρον. Τον γνώριζαν καλά και κα­ ταλάβαιναν ότι κάτι τον απασχολούσε έντονα. Ξαφνικά σταμά­ τησε, ξανακάθισε στο τραπέζι και με μία λάμψη στα μάτια, δήλωσε: "Κύριοι, πρέπει να διακινδυνεύσουμε τα πάντα. Ήρθε η στιγ­ μή να εξαπολύσουμε τους άντρες μας στην τελική μάχη. 'Εχου­ με χάσει μία μάχη αλλά όχι τον πόλεμο. Η μόνη σωστή λύση εί­ ναι η εξολόθρευση του Κάστρο και των κοντινών του υποστηρικτών. Αυτό θα προκαλούσε τεράστια σύγχυση στους κομουνι­ στές και θα ήταν η ιδανική στιγμή για έναν ένοπλο ξεσηκωμό των ομάδων που υπάρχουν ακόμη στο νησί. Ο πρόεδρος δε θα είχε άλλη επιλογή από το να στείλει ναυτική δύναμη να βοηθή­ σει τους Κουβανούς, γιατί, εάν δεν το κάνει, θα χάσει κάθε εξου­ σία. Φέρτε τον Τίτο στην Ουάσιγκτον και ελάτε πάλι σε επαφή [93]

ΦΑΜΠΙΑΝ ΕΣΚΑΛΑΝΤΕ μ ε τους πιο άξιους πράκτορες που δραστηριοποιούνται στην Κούβα, για να τους στείλετε τις απαραίτητες οδηγίες. Δε χάθη­ καν τα πάντα ακόμη. Πιστεύω ότι μπορούμε να έχουμε με ένα σμπάρο δύο τρυγόνια..."

Επιχείρηση Πάτι (Patty) Αβάνα, Μάιος 1961 Αρχηγείο Υπηρεσίας Κρατικής Ασφάλειας38 Ο Αλφρέντο Ισαγκίρε ντε λα Ρίβα, με το ψευδώνυμο Τίτο, δημοσιογράφος και απόγονος μίας από τις πλουσιότερες οικογέ­ νειες στο νησί, τους Ισαγκίρε-0ρνέντος, στρατολογηθηκε το 1959 από τη CIA στην Αβάνα, και από τότε πρόσφερε αναρίθ­ μητες υπηρεσίες. Με τη συνεργασία του τοποθετή θηκαν διάφορα μικρόφωνα στη σουίτα του ξενοδοχείου Ροσίτα ντε Ορνέντο, ώστε όλα να είναι έτοιμα προτού εγκατασταθούν εκεί τα γραφεία της σοβιε­ τικής πρεσβείας. Δύο φορές -το Σεπτέμβριο του 1960 και το Φεβρουάριο του 1 9 6 1 -0 Ισαγκίρε ντε λα Ρίβα πήγε στις ΗΠΑ, για να λάβει εκ­ παίδευση ως κατάσκοπος. Είχε πάρει εντολή να οργανώσει ένα δίκτυο στο νησί, για να προμηθεύει όπλα και εκρηκτικά στις αντεπαναστατικές ομάδες, που ετοιμάζονταν για μία επιχείρηση αντιπερισπασμού ως υποστήριξη της εισβολής στον Κόλπο των Χοίρων. Ο σκοπός ήταν να δημιουργήσουν εσωτερικό χάος, διακόπτοντας τις επικοινωνίες, εξοντώνοντας κλιμάκια επαναστα­ τών, καταστρέφοντας τις ηλεκτρικές παροχές και τα συστήματα υδροδότησης και προκαλώντας τέτοια αστάθεια, ώστε οι εισβο­ λείς να θεωρηθούν σωτήρες. Το Μάρτιο του 1961, η C1A έριξε από αεροπλάνο μεγάλη πο­ σότητα όπλων σε ένα αγρόκτημά του Σαν Χοσέ νε λας Λάχας στην περιοχή της επαρχίας της Αβάνας. Στα όπλα περιλαμβά­ νονταν ένα μπαζούκας με οβίδες, 14 καραμπίνες τύπου Garand, 5 πυροβόλα τύπου Thompson, δύο 30άρια πολυβόλα, τέσσερις καραμπίνες τύπου Bar καθώς και πολλά πυρομαχικά και εκρη­ κτικά. [94]

634 ΑΠΟΠΕΙΡΕΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟ

Τον ίδιο μήνα τού έστειλαν τον πράκτορα Χόρχε Γκαρσία Ρούμπιο, με το ψευδώνυμο Τόνι, για να αναλάβει το χειρισμό του ασυρμάτου. Ο Γκαρσία, επίσης, ήρθε σε επαφή με άλλους αρχηγούς του δικτύου των πρακτόρων το οποίο είχε αναλάβει παρόμοιες επιχειρήσεις με τη δική του. Ανάμεσά τους περι­ λαμβάνονταν οι Εμίλιο Αντόλφο Ριβέρο Κάρο (Μπραντ), Χοσέ Πούχαλς Μεντέρος (Ερνέστο), Λουίς Τοροέλα ι Μαρτίν-Ριβέρο (Λουίς), Χαβιέρ Σούτο Αλβάρες (Χαβιέρ) και Χουάν Μανουέλ Γκιγιότ Καστεγιάνος (κωδικό όνομα 2637). Η αποστολή ήταν να υποστηρίξουν την αντεπαναστατική η­ γεσία, η οποία με επικεφαλής τους Ραφαέλ Ντίας Χάνσκομ και Ουμπέρτο Σορί Μαρίν, είχε μπει κρυφά στη χώρα κατά το πρώ­ το δεκαπενθήμερο του Μαρτίου, ώστε να διευθύνει τις μυστικές οργανώσεις, με σκοπό την υποστήριξη της προγραμματισμένης εισβολής. Αλλά μετά ακολούθησε η αποτυχία στον Κόλπο των Χοίρων και όλοι αυτοί έφυγαν χωρίς να έχουν πια καμία επαφή με το εσωτερικό μέτωπο. Οι επαφές τους στις ΗΠΑ σιωπούσαν, και οι πράκτορες που διέφυγαν της σύλληψης συμφώνησαν ότι ο Τίτο έπρεπε να πάει στο Μαϊάμι, για να ξεκαθαρίσει την κατά­ σταση και τις προοπτικές του αγώνα. Ο Αλφρέντο Ισαγκίρε ντε λα Ρίβα (Τίτο) κατέφτασε στο Μαϊάμι ένα ηλιόλουστο πρωινό κατά το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Μαΐου του 1961. Αφού συνομίλησε με διάφορους αξιωματικούς της CIA, ζή­ τησε σύσκεψη με τους αρχηγούς της Ουάσιγκτον και ακολού­ θως συναντήθηκε με το στρατηγό Τέιλορ, ένα από τα γεράκια της διοίκησης, υπεύθυνος της υπόθεσης Κούβα. Δεν ήταν καθό­ λου δύσκολο να συμφωνήσουν. Μέσα σε λίγες ημέρες είχαν καταστρώσει ένα καινούργιο σχέδιο. Αυτή τη φορά έλαβαν υπόψη τους τις πληροφορίες που είχαν από εκείνους οι οποίοι διέτρεχαν κίνδυνο στο νησί. Όταν είχαν διευθετηθεί και οι λεπτομέρειες, ο Ισαγκίρε επέστρεψε στο νησί. Μόλις επιβεβαίωσε το ότι η σύντομη απουσία του δεν είχε κινήσει υποψίες, ξεκίνησε μία σειρά συσκέψεων με τους κύ­ ριους αρχηγούς των αντεπαναστατικών κινημάτων. Έπρεπε να λάβει την έγκρισή τους για το σχέδιο και μετά να ενημερώσει τις ΗΠΑ. Εάν λάμβανε την πλήρη έγκρισή τους, θα ανέθετε στον καθένα τους τη νέα του αποστολή. Το σχέδιο ήταν η εξόντωση [95]

•j UIJIPIIPIPP _

^a m ^ a n κ ι κ α λ α ν τι·: _

_______

του Φιντέλ και του Ραούλ Κάστρο. Θα εκμεταλλεύονταν την ευ­ καιρία της παρουσίας εκείνων στις εκδηλώσεις που θα πραγμα­ τοποιούνταν στην Αβάνα και στο Σαντιάγο ντε Κούβα, με αφορ­ μή την επέτειο του κινήματος της 26ης Ιουλίου. Την ίδια στιγμή, μία μονάδα με δικούς τους ανθρώπους, με όπλα που πρόσφερε η CIA, θα έκανε επίθεση στο στρατόπεδο των ΗΠΑ στο Γκουαντάναμο με πυρά όλμων και φλογοβόλα, ώστε να προκαλέσουν τα στρατεύματα που υπήρχαν εκεί. Πιστεύοντας ότι δέχονται ε­ πίθεση, τα αμερικανικά στρατεύματα θα ανταπέδιδαν τα πυρά και θα ζητούσαν βοήθεια από την κυβέρνησή τους, δίνοντάς της έτσι την ευκαιρία να επέμβει στρατιωτικά στην Κούβα. Το σχέδιο ήταν τέλεια οργανωμένο. Το μόνο που δεν έλαβαν υπόψη τους ήταν ότι οι πράκτορες της G-2 στο Σαντιάγο και την Αβάνα είχαν ήδη πληροφορηθεί τα σχέδιά τους. Στις 22 Ιουλίου, τέσσερις ημέρες πριν την προγραμματισμέ­ νη ημερομηνία από τους συνωμότες, άρχισε η επιχείρηση της κουβανικής ασφάλειας. Τους συνέλαβαν όλους, τα όπλα κατα­ σχέθηκαν και τα σχέδια αποκαλύφτηκαν έως την τελευταία λε­ πτομέρεια. Η έκταση της συνωμοσίας θα γινόταν γνωστή ευρέως τον Αύγουστο του 1961, στο συνέδριο του Οργανισμού Αμερικανι­ κών Κρατών στο Πούντα ντελ Έστε στην Ουρουγουάη, όπου ο κομαντάντε Τσε Γκεβάρα αποκάλυψε όλο το σχέδιο.

Αβάνα, Ιούλιος 1961 Κατάθεση του Αλφρέντο Ισαγκίρε ντε λα Ρίβα39 Μετά την ήττα στον Κόλπο των Χοίρων, με την ακόλουθη υ­ πονόμευση του ηθικού μας και την προφυλάκιση των συνδέ­ σμων και των αντεπαναστατών ηγετών, μπορείτε να φανταστεί­ τε την αποδιοργάνωση της εμπλεκόμενης ομάδας... Δεν είχαμε λάβει καμία εντολή από τις ΗΠΑ για δύο εβδομάδες. Τελικά μας διέταξαν να προχωρήσουμε στην αναδιοργάνωση των ομάδων, χωρίς περαιτέρω εξηγήσεις. Αυτό ίσχυε για τον Ερνέστο και ε­ μένα, καθώς δε γνωρίζαμε τίποτε απολύτως για τον Μπραντ. [96]

634 ΑΠΟΠΕΙΡΕΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟ

Ύστερα από διάφορες συσκέψεις μεταξύ του Ερνέστο και του Σέσαρ (Οκτάβιο Μπαρόσο Γκόμες, επίσης πράκτορας της CIA), στον οποίο ο Ερνέστο με σύστησε ως αρχηγό επιχειρήσεων του Ενοποιημένου Μετώπου, και μαζί με τον Ιπόλιτο (Κάρλος Μπαντίν, συντονιστής του MRR), με πήγε στον Χουανίτο τηςΛιμπερασιόν, ο οποίος στη συνέχεια με σύστησε στον Χούστο, επικε­ φαλής της Λιμπερασιόν και συντονιστής του Ενοποιημένου Με­ τώπου. To MID με επικεφαλής τον Βίκτορ (Ραούλ Αλφόνσο Γκαρσία) πρότεινε να πάει κάποιος στις ΗΠΑ, για να μάθει το λόγο της αποτυχίας στον Κόλπο των Χοίρων... Όταν έφτασα στο Μαϊάμι, συναντήθηκα με τον αξιωματικό της CIA, Μπιλ Ουίλιαμς (Χάουαρντ Χαντ), ο οποίος μου εξέθε­ σε τα σχέδια που είχαν καταστρώσει και μου εξήγησε ότι περίμεναν την τελική έγκριση της Όυάσιγκτον. Σε γενικά πλαίσια, σύμφωνα με το σχέδιο, έπρεπε να αναδιοργανωθεί ο πολεμικός στόλος και να εγκαταστήσει πυροβολικό σε όλα τα πλοία της ομάδας. Σκοπός ήταν να τοποθετούν νάρκες στους πιο σημαντι­ κούς κόλπους της Κούβας ώστε να ανατινάξουν τα πλοία προμη­ θειών. Να οργανώσουν επιθέσεις σε κουβανικούς στόχους κοντά στις ακτές ώστε να αναπτυχθεί αντεπαναστατικό φρόνημα. Να αποκτήσουν τον ακτοπλοϊκό και τον εναέριο έλεγχο του νησιού, μέσω μίας γρήγορης επιστράτευσης, με σκοπό την εισβολή στο Κάγιο Κόκο (βόρεια της επαρχίας Καμαγκουέι), το οποίο ήταν εκτός του πεδίου βολής της κουβανικής πυροβολαρχίας, να το ε­ ξοπλίσουν με πυροβολικό, ώστε να αποκρούσουν επιθέσεις, και να εγκαταστήσουν εκεί ισχυρό εξοπλισμό μετάδοσης πληροφο­ ριών έτσι ώστε να εγκαθιδρύσουν μία μεταβατική κυβέρνηση και να αποδυναμώσουν την υπάρχουσα. Σκόπευαν να συνεχίσουν την προμήθεια οπλισμού στις μυστικές ομάδες, για να προκαλέσουν γενική αστάθεια στη χώρα και τέλος να δολοφονή­ σουν το Φιντέλ Κάστρο. Ο Χαντ πρόσθεσε ότι είχαν στη διάθεσή τους όπλα ικανά να εξοπλίσουν 50.000 άντρες γι’ αυτή την επιχείρηση. Λίγες ημέρες αργότερα αναχώρησα για την Ουάσιγκτον με σκοπό να συναντηθώ με τα αφεντικά της CIA. Ως συνήθως διέμεινα στο ξενοδοχείο Μέιφλάουερ και ήρθα σε επαφή με τον Καρλ Χετς, βοηθό του στρατηγού Τζιμ Μπάουντιν, ο οποίος, [97]

ΦΑΜΠΙΑΝ ΕΣΚΑΛΑΝΤΕ σ ύ μ φ ω ν α με τις πληροφορίες μου, ήταν ο πολιτικός εκπρόσωπος της Υπηρεσίας στο θέμα της Κούβας. Την επόμενη ημέρα, ο Χετς με πήγε στο ξενοδοχείο Ράλεϊ, ό­ που είχε κλείσει ένα δωμάτιο για μένα. Λίγο αργότερα, εμφανί­ στηκε ο Μπάουντιν και εξήγησε ότι όλα ήταν στάσιμα προς το παρόν. Όταν ρώτησα το λόγο αποτυχίας της επιχείρησης στον Κόλπο των Χοίρων, είπε ότι, σύμφωνα με την αντίληψή του, ό­ λα ήταν καλά οργανωμένα από τη στρατιωτική πλευρά και ότι η αποτυχία οφειλόταν σε λάθος κατά την εκτέλεση (από την πλευ­ ρά του προέδρου Κένεντι). Εξήγησε ότι η κουβανική κυβέρνη­ ση σταμάτησε την εισβολή με έξι ή επτά αεροσκάφη, που θα μπορούσαν να είχαν καταστραφεί με ένα δεύτερο βομβαρδισμό, και έτσι θα ήταν δυνατό να κρατηθεί το προγεφύρωμα στο Χιρόν που είχε καταλάβει η Ταξιαρχία, για όσο χρόνο χρειαζόταν. Είχαμε μία μακροσκελή συζήτηση σχετικά με την κατάστα­ ση στην Κούβα. Ο Μπάουντιν εξέθεσε την ανάγκη ενοποίησης όλων των μυστικών ομάδων σε ένα ενιαίο μέτωπο, ώστε να συ­ ντονίζονται οι μελλοντικές επιχειρήσεις. Κάναμε μία ανασκόπηση των επαφών μας στη χώρα: Χριστιανοδημοκρατικό κίνημα στο Σαντιάγο ντε Κούβα, με επικε­ φαλής τον Ελ Ζόρο (Χοσέ Αμπάρο Ροσαμπάλ), ο οποίος έδρευε στη ναυτική βάση του Γκουαντάναμο και είχε στενές επαφές με τον Νίνο Ντίας, MID στο Καμαγκουέι με επικεφαλής τον Βίκτορ, η ομάδα του Χαβιέρ στο Λας Βίλας και οι Ερνέστο, Μπραντ και εγώ στην Αβάνα. Πρότεινε να δημιουργηθεί μία "μονάδα αντίστασης" αποτελούμενη από όλες αυτές τις ομάδες και άλλες που θα συμπεριλαμβάνονταν στην εκτέλεση ενός σχεδίου, το οποίο θα επέφερε το τελικό πλήγμα στην επανάσταση. Είχαν σκοπό να προκαλέσουν την αμερικανική βάση στο Γκουαντάναμο με αντεπαναστάτες από το Σαλ’τιάγο ντε Κούβα, οι οποίοι θα έκαναν εκεί επίθεση ως κουβανικά στρατεύματα· να προετοιμάσουν εξέγερση των μυστικών ομάδων σε όλες τις ε­ παρχίες όπου υπήρχαν μέλη τους, στα οποία θα έστελναν όπλα και τον απαραίτητο στρατιωτικό εξοπλισμό· και τέλος να εκτελεστούν ο Φιντέλ και ο Ραούλ.

[98]

634 ΑΠΟΠΕΙΡΕΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟ

Σύμφωνα με τη γνώμη μου δεν υπήρχαν ιδιαίτερες δυσκολί­ ες στα πρώτα δύο σημεία. Θα φρόντιζαν να ενημερωθούν οι άν­ θρωποι του Χριστιανοδημοκρατικού κινήματος στο Οριέντε (ε­ παρχία) και θα έστελνα οδηγίες στις ομάδες που έδρευαν στο Καμαγκουέι και στο Λας Βίλας. Υπήρχαν ήδη καλοί τρόποι επικοινωνίας και είχαν εντοπιστεί διάφορα σημεία στην ακτή για τη μεταφορά του υλικού. Είχαν ήδη γίνει οι επαφές με τους Οσβάλντο Ραμίρες και Μπενίτο Κάμπος, αρχηγούς των στασια­ στών στην επαρχία Λας Βίγιας, και εκείνοι είχαν αποδεχτεί τους όρους δράσης. Ωστόσο οι σχεδιασμένες δολοφονίες θα ήταν πολύ δύσκολο να πραγματοποιηθούν, επειδή ο Φιντέλ και ο Ραούλ δεν ήταν εύ­ κολο να μείνουν σταθεροί σε ένα βολικό μέρος. Το Επαναστατικό Λαϊκό Κίνημα είχε ένα παλιό σχέδιο να δο­ λοφονήσει το Φιντέλ στην Πλάσα ντε λα Ρεβολουσιόν και να εκτελέσει το Ραούλ, στην κατοικία του στο Βεδάδο, στην 26η ο­ δό, πυροβολώντας τον από το κινέζικο νεκροταφείο που βρι­ σκόταν απέναντι. Ενημέρωσα τον Μπάουντιν γι’ αυτά τα σχέδια και μου ζήτη­ σε να τα μελετήσω και να τα επιβεβαιώσω αργότερα μέσω α­ σύρματου. Την επόμενη ημέρα συναντήθηκα με το στρατηγό Μάξγουελ Τέιλορ στο γραφείο του στο Πεντάγωνο. Εκεί του εξήγησα την κατάσταση στην Κούβα μετά τον Κόλπο των Χοίρων, καθώς και τα σχέδιά μας για την περαιτέρω εξέλιξη. Μέχρι τότε είχα αφο­ μοιώσει το σχέδιο του Μπάουντιν και το προώθησα ως ιδέα του "εσωτερικού μετώπου". Ένα από τα άτομα που παραβρισκόταν στη σύσκεψη μου εί­ πε πως έπρεπε να ξεχάσουμε ότι "οι πεζοναύτες θα έκαναν μία αιφνίδια εισβολή στην Κούβα" με σκοπό να διευθετήσουν το πρόβλημα στο νησί. "Αυτό εξαρτάται από τους ανθρώπους σας, εάν θα δημιουργήσουν μία κατάσταση όπου να απαιτείται άμε­ ση βοήθεια". Λίγες ώρες αργότερα συναντήθηκα πάλι στο ξενοδοχείο με τον Μπάουντιν και τον Χετς. Ήταν πολύ ικανοποιημένοι και μου μετέφεραν τα συγχαρητήρια από ανώτερο στέλεχος της CIA. Τα σχέδια που συζητήθηκαν εγκρίθηκαν και θα έμπαιναν [99]

ΦΑΜΠΙΑΝ ΕΣΚΑΑΑΝΤΕ

σε εφαρμογή, μόλις επέστρεφα στην Κούβα. Η επιχείρηση είχε το κωδικό όνομα Patty...

Σαντιάγο ντε Κούβα, 25 Ιουνίου 1961 Υπηρεσία Κρατικής Ασφάλειας, Περιφερειακό αρχηγείο Ένας από τους αρχηγούς του αντεπαναστατικού κινήματος, ο Χοσέ Αμπάρο Ροσαμπάλ, γνωστός ως Ελ Ζόρο, ήταν κρυμμένος στη ναυτική βάση του Γκουαντάναμο και συντόνιζε τα σχέδια. Ήταν επικεφαλής του Υπουργείου Μεταφορών κατά τις πρώτες ημέρες της επανάστασης και παλιός συνεργάτης του Κάρλος Πρίο και του Τόνι Βαρόνα. Βρισκόταν σε επαφή με τη CIA μέ­ σω του Νίνο Ντίας, ο οποίος τον έβαλε σε μία θέση στην υπηρε­ σία πληροφοριών της βάσης. Σύμφωνα με το σχέδιο θα τοποθε­ τούνταν οπλικός εξοπλισμός στην περιοχή γύρω από τη βάση το πρωί της 17ης Ιουλίου. Οι Αντόνιο Μάρα Ακόστα και Εμίλιο Κιντάνα Γκονσόλες ήταν υπεύθυνοι να παραλάβουν τον εξοπλισμό από έναν Αμερικανό λοχία με το όνομα Σμιθ. Όταν συνέλαβαν τους αντεπαναστάτες, βρέθηκε στην κατοχή τους ο παρακάτω ε­ ξοπλισμός: δύο πυροβόλα 57 χιλιοστών, τέσσερα μπαζούκας, 23 καραμπίνες τύπου Garand και αρκετές χειροβομβίδες. Στις επιχειρήσεις που ακολούθησαν βρέθηκε και άλλος οπλι­ σμός από την αμερικανική βάση. Αυτός συμπεριλάμβανε 35 κα­ ραμπίνες τύπου Springfield, έναν όλμο 60 χιλιοστών, ένα 30άρι πυροβόλο, 12 πυροβόλα M3, πυρομαχικά, χειροβομβίδες και ε­ κρηκτικά.

Σάντα Κλάρα, 19 Αυγούστου 1961 Υπηρεσία Κρατικής Ασφάλειας, Περιφερειακό αρχηγείο Οι έρευνες αποκάλυψαν μια επιχείρηση, την οποία θα εκτελούσαν οι πράκτορες Χοσέ Άνχελ Γκονσάλες Κάστρο, Σε[100]

634 ΑΠΟΠΕΙΡΕΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟ

γκούντο Μπόρχες Ρανσόλα, Μιγκέλ Πεντόν Αλφόνσο και Χαβιέρ Σούτο Αλβάρες. Τα σχέδια των πρακτόρων συμπεριλάμβαναν την ενοποίηση των διάφορων αντεπαναστατικών ομάδων, πλαστά χρήματα που εισήχθησαν από τις ΗΠΑ, με σκοπό να οδηγήσουν στην πτώχευ­ ση την οικονομία της χώρας, συστηματικές επιθέσεις στην πα­ ραγωγή, όπως η δηλητηρίαση των βοοειδών, καθώς και σαμποτάζ στο βιομηχανικό τομέα, ειδικά στον ηλεκτρικό υποσταθμό του Αντόνιο Γκιτέρας. Επιπλέον, στο στρατιωτικό τομέα, στόχευαν να οργανώσουν ομάδες κομάντο στις κυριότερες πόλεις και να βοηθήσουν τις ο­ μάδες στασιαστών, κυρίως αυτές του Οσβάλντο Ραμίρες στο Εσκαμπράι και του Μπενίτο Κάμπος στο Κοραλίγιο. Αυτά επιβε­ βαιώθηκαν με την υποκλοπή του κωδικοποιημένου μηνύματος 124 μέσω ασυρμάτου, με το οποίο ζητούσαν αποστολή οπλι­ σμού στο Ντούτον Κάι, βόρεια του Ισαμπέλα ντε Σόγκουα, ο οποίος θα αποτελούνταν από 192 καραμπίνες Μ Ι, 12 30άρια πυ­ ροβόλα, 24 πιστόλια, 226 κιλά εκρηκτικά, 90 κιλά εμπρηστικό υλικό, τρία μπαζούκας, τρία πυροβόλα χωρίς οπισθοδρόμηση και μεγάλες ποσότητες πυρομαχικά. Αυτή η αποστολή, η οποία περιλάμβανε επίσης ειδικά όπλα με σιγαστήρες για επιθέσεις σε άτομα, ζητήθηκε στις 22 Ιουλίου.

22 Δεκεμβρίου 1961, Αβάνα Αρχηγείο Υπηρεσίας Κρατικής Ασφάλειας Ύστερα από έρευνες που οδήγησαν στη σύλληψη του Αλφρέντο Ισαγκίρε ντε λα Ρίβα, ανακαλύψαμε ότι ξεκίνησε τις αντεπαναστατικές του δραστηριότητες τους πρώτους μήνες του 1959, προσπαθώντας να ενοποιήσει όλες τις αντεπαναστατικές οργανώσεις υπό τη διοίκησή του, σύμφωνα με τις οδηγίες της CIA. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα τη διεξαγωγή πολυάριθμων συ­ σκέψεων με τους συντονιστές αυτών των ομάδων, συμπεριλαμ­ βανομένων των Κάρλος Μπαντίν Κρους (Ιπόλιτο) της MRR, Ρέινολντ Γκονσάλες του Λαϊκού Επαναστατικού Κινήματος, Ρα[101]

ΦΑΜΠΙΑΝ ΕΣΚΑΛΑΝΤΕ

ούλ Αλφόνσο του Δημοκρατικού Αντιστασιακού Κινήματος, Οκτάβιο Μπαρόσο του Ενοποιημένου Μετώπου... Ήταν ο κύριος υποστηρικτής των ενεργειών που προγραμματίστηκαν για τις 26 Ιουλίου, και περιλάμβαναν εκείνες στην επαρχία Οριέντε, κατά την εκτέλεση των οποίων έγινε απόπειρα κατά της ζωής του κομαντάντε Ραούλ Κάστρο, μία επίθεση στο διυλιστήριο του Σα­ ντιάγο και μία επιθετική ενέργεια στη ναυτική βάση του Γκουαντάναμο. Επίσης είχαν προγραμματιστεί σαμποτάζ στο Καμαγκουέι και στο Λας Βίγιας και τελικά μία απόπειρα δολοφονίας του κομαντάντε Φιντέλ Κάστρο στην επετειακή εκδήλωση που θα γινόταν στην Πλάσα ντε λα Ρεβολουσιόν, χρησιμοποιώντας έναν όλμο τοποθετημένο σε σπίτι της οδού Αμέσαγα.

Αβάνα, Νοέμβριος 1993 Κατάθεση του Κάρλος Βαλντές Σάντσες40 Υπήρχαν δύο εναλλακτικά σχέδια για την απόπειρα δολοφο­ νίας του κομαντάντε Ραούλ Κάστρο. Το ένα ήταν πυροβολισμός με 30άρι πολυβόλο κατά τη διάρκεια ομιλίας του στην εκδήλω­ ση της 26ης Ιουλίου, και, εάν αυτό αποτύγχανε, ενέδρα στη λε­ ωφόρο που οδηγούσε στο αεροδρόμιο, όπου θα του επιτίθονταν αρκετοί άντρες οπλισμένοι με πυροβόλα. Η δεύτερη εναλλακτι­ κή βασιζόταν στην υπόθεση ότι μόλις ο Ραούλ θα ενημερωνόταν για την επίθεση κατά του Φιντέλ στην Αβάνα, θα αναχωρούσε για τον τοπικό αερολιμένα, δίνοντας τους την ευκαιρία που ζη­ τούσαν. Εντωμεταξύ μία ομάδα αντεπαναστατών με στολές του Επαναστατικού Στρατού θα εξαπέλυε πυρά με όλμους προς την κατεύθυνση της αμερικανικής βάσης στο Γκουαντάναμο. Μία ε­ πίθεση που θα έδινε το σήμα στις μυστικές ομάδες του Σαντιά­ γο και άλλων ανατολικών πόλεων, ώστε να ξεκινήσουν την α­ ντεπίθεση. Στην Αβάνα, μία ομάδα αντρών με στρατιωτική στολή θα το­ ποθετούσε έναν όλμο 60 χιλιοστών σε απόσταση 200 μέτρων α­ πό την εξέδρα στην Πλάσα ντε λα Ρεβολουσιόν. Από εκεί θα ά­ νοιγαν πυρ κατά των Κουβανών ηγετών, με σκοπό να εκτελέσουν το Φιντέλ Κάστρο και τους companeros. Αυτό ήταν, περι­ 1102]

634 ΑΠΟΠΕΙΡΕΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟ

ληπτικά, το σχέδιο της επιχείρησης Patty, στο οποίο η ασφάλεια της Κούβας έδωσε το κωδικό όνομα: Καντέλα (Μπελάς).

Ένας τέλειος στόχος Αβάνα, Μάιος 1961 Μία ημέρα προς το τέλος του μήνα, ο Ροντόλφο Λεόν Κουρμπέλο έλαβε τηλεφώνημα από τον Χάιμε Καλντεβίγια, τον ακό­ λουθο τύπου στην πρεσβεία της Ισπανίας. Ο διπλωμάτης ήθελε επειγόντως να τον συναντήσει στο γραφείο της πρεσβείας. Ο Λεόν γνώριζε καλά τον Καλντεβίγια και ήξερε ότι όταν εκείνος απαιτούσε κάτι τέτοιο, είχε λάβει μήνυμα από τους "Αμερικάνους". Έτσι λοιπόν ντύθηκε στα γρήγορα και αναχώρησε για τη συνάντηση. Ο Χάιμε Καλντεβίγια ήταν βετεράνος πράκτορας της CIA, ο οποίος χρησιμοποιούσε την πρεσβεία για τις κατασκοπευτικές του δραστηριότητες. Γι’ αυτόν το λόγο απελάθηκε από την Κού­ βα το 1965. Αφού ο Λεόν κάθισε αναπαυτικά στο διπλωματικό γραφείο, ο Καλντεβίγια τού εξήγησε ότι είχε λάβει οδηγίες από την Υπη­ ρεσία να διευθύνει την επιχείρηση δολοφονίας του Φιντέλ Κά­ στρο, χρησιμοποιώντας δύο από τις πλέον έμπιστες αντεπαναστατικές ομάδες του νησιού. Είχαν ξαναεπιχειρήσει την απόπει­ ρα λίγους μήνες νωρίτερα, τον Ιανουάριο, αλλά είχε αποτύχει, ε­ πειδή ο Κουβανός πράκτορας Φέλιξ Ροντρίγκες δεν κατάφερε να περάσει στις γραμμές των αντιπάλων. Παρ’ όλα αυτά, τώρα πίστευαν ότι οι συνθήκες ήταν ώριμες, για να δράσουν οι άντρες του Μάριο Τσάνες και του Χιγκίνιο Μενέντες. Ο Μάριο Τσάνες ντε Αρμας ήταν ένας δυσαρεστημένος, πι­ κρόχολος άνθρωπος. Είχε πολεμήσει ενάντια στη δικτατορία του Μπατίστα, αλλά μετά τη νίκη της επανάστασης, εξοργίστηκε ε­ πειδή δεν του έδωσαν τη θέση που περίμενε. Είχε εμπλακεί σε διάφορες συνωμοσίες, ώσπου τελικά κατέληξε ότι ο Φιντέλ ήταν η αιτία όλων των κακών, και γΓ αυτόν το λόγο αφιερώθηκε ολό­ ψυχα στην εξόντωσή του. Ο Χιγκίνιο Μενέντες Μπελτράν και η ομάδα του είχαν δια­ [103]

ΦΑΜΠΙΑΝ ΕΣΚΑΛΑΝΤΕ

φορετικές καταβολές. Το πολιτικό τους παρελθόν συνδεόταν με τις εγκληματικές συμμορίες που ρήμαξαν τη χώρα τη δεκαετία του ’40. Ο Μενέντεζ είχε φτάσει κι αυτός στο ίδιο συμπέρασμα με τον Τσάνες, για διαφορετικούς λόγους, και έτσι του ζητήθηκε να εκτελέσει τον ηγέτη της επανάστασης. Μία επίθεση είχε σχεδιαστεί κοντά σε ένα σπίτι της πρωτεύ­ ουσας, το οποίο ο Φιντέλ επισκεπτόταν συχνά. Το άλλο σχέδιο περιλάμβανε έναν μαφιόζικου στιλ πυροβολισμό σε μία από τις κύριες λεωφόρους της Αβάνας. Μόλις ολοκλήρωσε τις εξηγήσεις του, ο Ισπανός διπλωμάτης ενημέρωσε το Λεόν ότι, αφού διαπραχθεί το έγκλημα, πρέπει να κρατήσει χαμηλούς τόνους, ή, εφόσον έχει οικογένεια στην ύ­ παιθρο του νησιού, να μείνει μαζί της για ένα λογικό διάστημα. Εντός λίγων ημερών, ο Λεόν είχε μεταβιβάσει τις εντολές στους επιλεγμένους δολοφόνους και καθένας από αυτούς ενημερώθη­ κε για το σχέδιο. Ο Μάριο Τσάνες οπλισμένος με μία καραμπίνα τύπου Springfield με τηλεστόχαστρο, λάφυρο μίας παλιάς περιπέτειας, θα πυροβολούσε, όταν ο στόχος θα βρισκόταν σε απόσταση βο­ λής. Ήταν πολύ καλός σκοπευτής και είχε εξασκηθεί αρκετά. Η τοποθεσία ήταν ιδανική: ένα διαμέρισμα πάνω από ένα πα­ ντοπωλείο στη συμβολή των οδών 11ης και 12ης στο Βεδάδο, λίγα μέτρα από την κατοικία της Σέλια Σάντσες, που ήταν γραμ­ ματέας διεύθυνσης του Υπουργικού Συμβουλίου και στενή συ­ νεργάτης του Φιντέλ, τον οποίο φιλοξενούσε συχνά στο σπίτι της. Έπρεπε απλά να περιμένουν την ευκαιρία, για να τον σκο­ τώσουν. Ύστερα από διάφορες συσκέψεις, οι συνωμότες επέλεξαν για την εκτέλεση την εβδομάδα 19-26 Ιουλίου του 1961. Εί­ χαν υποθέσει ότι ο Φιντέλ θα επισκεπτόταν το σπίτι της Σέλια κάποια στιγμή πριν τις εκδηλώσεις για το κίνημα της 26ης Ιου­ λίου, με σκοπό να καθορίσει τις λεπτομέρειες μίας επετείου που ήταν τόσο σημαντική για την επανάσταση. Ωστόσο, λίγες ημέ­ ρες νωρίτερα, στις 17 Ιουλίου, η G-2 αποκάλυψε τη συνωμοσία δολοφονίας, συνέλαβε όποιον εμπλεκόταν και συνεπώς απέτρε­ ψε την απόπειρα δολοφονίας.

[104]

634 ΑΠΟΠΕΙΡΕΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟ

Αβάνα, Νοέμβριος 1994 Κατάθεση του Φλορεντίνο Φερνάντες Λεόν41 Δε θυμάμαι ημερομηνίες, αλλά πιστεύω ότι ήταν στα μέσα του 1960 όταν άρχισα να παραβρίσκομαι στις συσκέψεις των μαχητών της επανάστασης, που οργανώνονταν από το Μάριο Τσάνες στο ζυθοποιείο Πουέντες Γκράντες. Δεν είχα και τόσο φιλικές σχέσεις μαζί του, αλλά υπήρξαμε companeros στον αγώ­ να κατά της δικτατορίας του Μπατίστα. Σ’ αυτές τις συσκέψεις, ο Τσάνες εξέφρασε τη δυσαρέσκειά του σχετικά με την κατεύθυνση που ακολουθούσε η επαναστα­ τική κυβέρνηση, επειδή ένιωθε υποβιβασμένος και ότι άξιζε πο­ λύ περισσότερο απ’ ό,τι άλλα άτομα που κατείχαν σημαντικές διοικητικές θέσεις. Σε μία από αυτές τις συσκέψεις γνώρισα ένα φίλο του Τσά­ νες με το όνομα Ορλάντο Ουλάσια Βαλντές, ο οποίος ήταν τα­ ραχοποιό στοιχείο. Στις συσκέψεις υποστήριζε πως υποβαθμίζο­ νταν οι πραγματικοί επαναστάτες, ενώ άλλοι χωρίς να το αξί­ ζουν, όπως αυτοί του Σοσιαλιστικού Κόμματος, είχαν καταλάβει σημαντικές θέσεις. Ο Ουλάσια και εγώ σύντομα ταυτιστήκαμε πολιτικά, και μέσω αυτού, άρχισα να γνωρίζω τις συνωμοτικές ενέργειες, καθώς και το ρόλο του Μάριο Τσάνες ως επικεφαλής αυτών. Ο Ουλάσια με "στρατολόγησε" γι’ αυτές τις αποστολές, και οι συναντήσεις μας έγιναν πλέον τακτικές. Η ολιγοήμερη κράτη­ σή μου εξαιτίας υποτιθέμενων αντεπαναστατικών ενεργειών λει­ τούργησε ως πειστήριο για τη στρατολόγησή μου. Στην πραγμα­ τικότητα ήταν μία ιστορία που σκαρφίστηκε για μένα ο companero μου από την G-2, ο οποίος ήταν ήδη καχύποπτος σχετι­ κά με τις συνωμοτικές ενέργειες των αδελφών Τσάνες, και με προετοίμαζε για την είσοδό μου στο αντίπαλο στρατόπεδο. Τους πρώτους μήνες του 1961 πήγα σε μία σύσκεψη στο γραφείο του εργοστασίου βουτύρου Νέλα, όπου εργαζόταν ο Ουλάσια. Εκεί ήταν επίσης δύο ακόμη άτομα, τα ονόματα των οποίων έχω ξεχάσει. Ο Ουλάσια εξήγησε ότι ήταν απαραίτητη η αντεπαναστα­ τική δράση, και συγκεκριμένα το σχέδιο δολοφονίας του Φιντέλ, [105]

ΦΑΜΠΙΑΝ ΕΣΚΑΑΑΝΤΕ

ο οποίος, όπως είπε, έπρεπε οπωσδήποτε να εξοντωθεί. Σχεδία­ σε σε χαρτί τη συμβολή της 11ης και της 12ης οδού στο Βεδάδο, και υπέδειξε το μέρος απ’ όπου θα πυροβολούσαν χρησι­ μοποιώντας καραμπίνα με τηλεστόχαστρο, εκμεταλλευόμενοι μία από τις επισκέψεις του Φιντέλ στην κατοικία της companera Σέλια Σάντσες. Ο Ουλάσια διαβεβαίωσε ότι είχε ελέγξει τις κι­ νήσεις του Φιντέλ από το μπαλκόνι ενός σπιτιού στη γωνία, ό­ που κατοικούσε μία γνωστή του οικογένεια. Είπε ότι μόλις ο Φιντέλ κατεβεί από το αυτοκίνητο, επειδή συνήθως πηγαίνει προς την πίσω πλευρά του, τότε θα ήταν η κατάλληλη στιγμή να τον πυροβολήσουν. Είπε επίσης ότι θα συμμετείχαν πολλά άτομα στην επίθεση. Ένα αυτοκίνητο με αναμμένη τη μηχανή θα ήταν παρκαρισμένο στη γωνία για γρήγορη διαφυγή. Πραγματοποιήθηκαν πολλές ακόμη συσκέψεις σε άλλα μέρη, ώστε να τελειοποιηθεί το σχέδιο: σε ένα μπαρ στη λεωφόρο Πουέντες Γκράντες, κοντά στο εργοστάσιο σπίρτων Πάβο Ρεάλ, καθώς και στο σπίτι του Ουλάσια. Στις αρχές του Ιουλίου όλα ήταν έτοιμα. Ενημερώσαμε τον companero που ήταν υπεύθυνος για μας, και εκείνος, κατόπιν συνεννόησης με το αρχηγείο, εξήγησε ότι δεν μπορούσαμε να περιμένουμε άλλο. Έτσι λοιπόν συνελήφθησαν αυτοί οι προδό­ τες.

Αβάνα, Ιούλιος 1961 Κατάθεση του Μάριο Μοράλες Μέσα Στις 17 Ιουλίου, δούλευα για την υπόθεση Πινάρ ντελ Ρίο, στην οποία εμπλέκονταν τα αδέλφια Μάριο και Φρανσίσκο Τσά­ νες και άλλα άτομα. Παρακολουθούσαμε αυτά τα άτομα για τις αντεπαναστατικές τους ενέργειες από τον Ιανουάριο του ίδιου έτους, και ανακαλύ­ ψαμε ότι είχαν επαφές με πράκτορες της CIA εκείνη την περίοδο και ότι σχέδιαζαν να δολοφονήσουν τον πρωθυπουργό Φιντέλ Κάστρο κατά τη διάρκεια μίας επίσκεψής του στο σπίτι της com­ panera Σέλια Σάντσες, που βρισκόταν στην 11η οδό μεταξύ της 10ης και 12ης, στο Βεδάδο. [106]

634 ΑΠΟΠΕΙΡΕΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟ

Αρχικά, έπρεπε να υποστηρίξουν μία ομάδα πρακτόρων που θα διείσδυαν από τις Ηνωμένες Πολιτείες, για να εκτελέσουν την αποστολή. Όταν το εγχείρημα απέτυχε, οργανώθηκε μία μο­ νάδα κομάντο, που αποτελούνταν από τα αδέλφια Τσάνες και άλλους, με σκοπό να επιτεθεί στο διαμέρισμα του πάνω ορόφου ενός παντοπωλείου στην 11η και 12η οδό, στο Βεδάδο, σχεδόν 50 μέτρα από το μέρος που βρισκόταν ο στόχος. Στην επιχείρηση εμπλέκονταν το Επαναστατικό Κίνημα της 30ής Νοεμβρίου, το Λαϊκό Επαναστατικό Κίνημα και οι αντεπαναστατικές ομάδες του Επαναστατικού Δημοκρατικού Μετώ­ που. Η ημερομηνία που επελέγη για την απόπειρα ήταν η εβδο­ μάδα 19-26 Ιουλίου του 1961. Όλοι οι συνωμότες συνελήφθη­ σαν και κατασχέθηκαν τα όπλα τους.

Οι αυτόχειρες Αβάνα, Μάιος-Ιούνιος 1961 Η ομάδα των Χιγκίνιο Μενέντες και Γκιγιέρμο Κάουλα ήταν σχετικά μικρή. Στα μέλη της συμπεριλαμβάνονταν άτομα από διάφορες μυστικές ομάδες που χτυπήθηκαν από την Υπηρεσία Κρατικής Ασφάλειας σε διάφορες περιόδους. Τους ένωνε το μί­ σος που έτρεφαν για το Φιντέλ Κάστρο, και έκριναν ότι η μόνη εναλλακτική λύση, μετά τις ήττες που είχαν υποστεί, ήταν να δο­ λοφονήσουν τον πρωθυπουργό, έτσι ώστε να προκαλέσουν την επέμβαση των ΗΠΑ στην Κούβα. Το επιχείρησαν σε δύο περιπτώσεις. Η πρώτη ήταν κατά τη διάρκεια της επίσκεψης του Φιντέλ σε μία πυκνοκατοικημένη γειτονιά της Αβάνας και η άλλη κατά τη διάρκεια δείπνου του σε ένα δημοφιλές εστιατόριο της πόλης. Και οι δύο απόπειρες είχαν αποτύχει, εξαιτίας της ετοιμότητας των φρουρών ασφάλειας. Ωστόσο μετά το μήνυμα της CIA που τους διασφάλιζε την υ­ ποστήριξή της και ύστερα από ένα αξιόλογο χρηματικό ποσό, συνενώθηκαν και κατέστρωσαν ένα καινούργιο σχέδιο δολοφο­ νίας. Η ιδέα ήταν απλή. Οι συνωμότες βασίζονταν στη συνεργασί­ α του ιδιοκτήτη ενός σταθμού σέρβις αυτοκινήτων στη διασταύ­ [107]

ΦΑΜΠΙΑΝ ΕΣΚΑΑΑΝΤΕ

ρωση των οδών Ράντσο Μπουέρος και Σάντα Καταλίνα. Ήταν μία διαδρομή που υποχρεωτικά ακολουθούσε ο Φιντέλ από το κέντρο της πόλης προς το αεροδρόμιο στα περίχωρα της Αβά­ νας. Θα έλεγαν ψέματα ότι περίμεναν τα αυτοκίνητα του ηγέτη και μετά θα τον πυροβολούσαν με μπαζούκας. Η ημερομηνία που επιλέχτηκε ήταν μέσα στην πρώτη εβδομάδα του Ιουνίου. Ξεκίνησαν πυρετώδεις ενέργειες για τις τελευταίες πινελιές του σχεδίου. Τα μπαζούκας και τα όπλα μεταφέρθηκαν και οι ά­ ντρες χωρίστηκαν σε τέσσερις ομάδες. Όλα ήταν έτοιμα. Το μό­ νο πράγμα που δεν είχαν προβλέψει ήταν οι ενέργειες της κου­ βανικής G-2, η οποία ενημερώθηκε για το σχέδιο και αποφάσι­ σε να συλλάβει όλους τους εμπλεκόμενους.

25 Ιουλίου 1961, Αβάνα Αρχηγείο Υπηρεσίας Κρατικής Ασφάλειας Υπήρχαν πληροφορίες σχετικά με μία ομάδα ατόμων που οργάνωναν τακτικές συναντήσεις σε ένα κατάστημα όπου ήταν υπεύθυνος ο Χουάν Μπασιγαλούπε Ορνέτο, και βρισκόταν στη γωνία της λεωφόρου Βέντο και της οδού Εστράντα στην περιο­ χή του Καζίνο Ντεπορτίβο. Οι πιο σημαντικοί από τους συμμετέχοντες ήταν ο Χιγκίνιο Μενέντες Μπελτράν, ο Γκιγιέρμο Κάουλα Φερέρ, ο Ιμπραχίμ Αλβάρες Κουέστα, ο Αουγκούστο Χιμένες Μοντενέγκρο, ο Ρομάν Ροντρίγκες Κεβέντο και ο Οσβάλντο Ντίας Εσπινόσα. Όλοι αυτοί διατηρούσαν επαφές με τους πρώην αρχηγούς Μπερνάρντο Κοράκες και Σαντιάγο Ρίος, που ήταν καταζητούμενοι. Επίσης πραγματοποιούσαν συναντήσεις στο σταθμό σέρβις στη συμβολή της λεωφόρου Ράντσο Μπουέ­ ρος και της οδού Σάντα Καταλίνα, ιδιοκτήτης του οποίου ήταν ο Κάρλος Πέρες Γκονσόλες. Οι έρευνες αποκάλυψαν ότι η ομάδα είχε σχέσεις με μέλη της CIA και έκανε συχνές επισκέψεις στη ναυτική βάση του Γκουαντάναμο, όπου λάμβανε πυρομαχικά και οδηγίες για αποτελε­ σματικά σαμποτάζ καθώς και για απόπειρες δολοφονίας ηγετών της επανάστασης. [108]

634 ΑΠΟΠΕΙΡΕΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟ

Στις 14 Ιουνίου 1961, η ομάδα συναντήθηκε στο Καζίνο Ντεπορτίβο, στο κτηματομεσιτικό γραφείο, με κάποιον γνωστό ως Λεόν (Ροντόλφο Λεόν Κουρμπέλο), τον οποίο έστειλε στην Κούβα το Επαναστατικό Δημοκρατικό Μέτωπο με αποστολή τη δολοφονία του Φιντέλ. Σε αυτή τη συνάντηση ανατέθηκε το έργο στους Χουάν Μπασιγαλούπε, Χιγκίνιο Μενέντες και Γκιγιέρμο Κάουλα και καταβλήθηκε σ ’ αυτούς το απαραίτητο χρη­ ματικό ποσό. Σ’ αυτά τα άτομα ανατέθηκε να έρθουν σε επαφή με τους αρ­ χηγούς διάφορων αντεπαναστατικών ομάδων, έτσι ώστε να εξα­ κριβώσουν τα μέρη που σύχναζε ο ηγέτης της επανάστασης. Κά­ ποτε, όταν ο Φιντέλ πήγε στο εστιατόριο Κουκαλαμπέ στη συμ­ βολή της 5ης Λεωφόρου και 112ης οδού, εθεάθη εκεί ο Χιγκίνιο Μενέντες μαζί με κάποιον με το όνομα Αντόνιο και έναν άλλο με το όνομα Χοσέφα Ντελγκάντο Πινιέρο (Φίνα), οι οποίοι ήταν υπό συνεχή παρακολούθηση από τους πράκτορες της Κρατικής Ασφάλειας. Ύστερα από συνεχείς έρευνες αποκαλύφτηκε ότι κατά τη διάρκεια των συνωμοτικών συσκέψεων είχε ανατεθεί στους Κάρλος Πέρες Γκονσάλες και Αουγκούστο Χιμένες Μοντενέγκρο να ελέγξουν την περιοχή που βρίσκονταν στη λεωφόρο Ρά­ ντσο Μπουέρος μεταξύ της Σάντα Καταλίνα και της Βία Μπλάνκα. Η περιοχή που βρισκόταν απέναντι χρησιμοποιόταν από τη Ciudad Deportiva. Στις 2 Ιουλίου συνελήφθησαν όλοι οι εμπλεκόμενοι. Βρέθη­ καν θαμμένα στο σταθμό σέρβις επί της συμβολής των οδών Ρά­ ντσο Μπουέρος και Σάντα Καταλίνα δύο μπαζούκας με οβίδες, τρεις καραμπίνες Μ Ι, τρία 45άρια πυροβόλα τύπου Thompson, δύο κάσες με αμερικάνικες χειροβομβίδες εκτόξευσης θραυσμά­ των, εξοπλισμός ασύρματου, παρόμοιος με αυτόν που χρησιμο­ ποιούσε η CIA, και μεγάλος όγκος πυρομαχικών...

[109]

6. Επιχείρηση Λιμπόριο: "Φλέγόμενη Κούβα" Το 1959 ήταν ένα έτος που προκάλεσε έντονα συναισθήματα στον Αντόνιο Βετσιάνα Μπλαντς, και κατά το οποίο συνειδητο­ ποίησε την πραγματικότητα. Όταν νίκησε η επανάσταση εργα­ ζόταν ως δημόσιος λογιστής στο μεγαλοεπιχειρηματία που δρα­ στηριοποιούνταν στον τομέα της ζάχαρης, Χούλιο Λόμπο. Οι φι­ λοδοξίες του ήταν να γίνει ένας εύπορος επιχειρηματίας. Ωστό­ σο τα μέτρα που λήφθηκαν σχεδόν αμέσως από τη νέα κυβέρνη­ ση του κατέστρεψαν τα όνειρα. Αυτά τα μέτρα αναμφίβολα σκίασαν τα οικονομικά του σχέδια, και έτσι άρχισε να δικτυώνεται με άλλα άτομα που ήταν επίσης δυσαρεστημένα με το νέο καθε­ στώς. Πολλοί απ’ αυτούς ήλπιζαν ότι οι Αμερικάνοι, όπως είχαν κά­ νει στο παρελθόν, θα αναλάμβαναν δράση ώστε να σταματή­ σουν ή να εκτροχιάσουν το τρένο υψηλής ταχύτητας που ήταν η επανάσταση και οι κοινωνικοοικονομικές αλλαγές που θα επέ­ φερε. Ο Βετσιάνα είχε κάποιες ενδιαφέρουσες διασυνδέσεις. Το Ρούφο Λόπες Φρέσκετ, υπουργό Οικονομικών, το Φελίπε Πάσος, πρόεδρο της Εθνικής Τράπεζας, το Ραούλ Τσιμπάς, πρόε­ δρο του Οργανισμού Σιδηροδρομικών Μεταφορών, το Μανουέλ Ράι Ριβέρο, υπουργό Δημόσιων Έργων, και άλλους, οι οποίοι α­ πό την αρχή τον στρατολόγησαν ώστε να οργανώσει ένα αντικαθεστωτικό κίνημα από δυσάρεστη μένους κυβερνητικούς, το ο­ ποίο θα προσπαθούσε να προκαλέσει διχόνοια στην κυβέρνηση, να εξολοθρεύσει τους ριζοσπάστες και να αναστείλει το πρό­ γραμμά τους. Αυτό το σχέδιο αποδείχθηκε δυσκολότερο απ’ όσο πίστευαν. Η επανάσταση μεγάλωνε και γινόταν ριζοσπαστικότερη, και οι συνεργάτες του Βετσιάνα έχασαν τη λίγη εξουσία που είχαν κά­ ποτε. Έτσι αποφάσισαν να συνωμοτήσουν εναντίον του καθε­ στώτος. Κατόπιν σύστασης του Ρούφο Λόπες Φρέσκετ, αποφά­ [110]

634 ΑΠΟΠΕΙΡΕΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟ σισαν να έρθουν σε επαφή με το βετεράνο πράκτορα της CIA, Ντέιβιντ Φίλιπς, ο οποίος εργαζόταν σε ένα γραφείο δημόσιων σχέσεων στην πολυσύχναστη Ράμπα, κοντά στην Αβάνα. Ύστερα από αρκετές συζητήσεις, ο Φίλιπς είχε πειστεί ότι ο Βετσιάνα ήταν ικανός να ηγηθεί τρομοκρατικών ενεργειών, με δεδομένη τη βίαιη φύση του. Συνεπώς συμφώνησαν, και λίγες ε­ βδομάδες αργότερα ο Βετσιάνα ξεκίνησε μαθήματα σε ένα υπο­ κατάστημα της Σχολής Ξένων Γλωσσών Μπέρλιτς, σχετικά με την ανατροπή του καθεστώτος και όχι με ξένες γλώσσες. Τα μαθήματα που παρακολουθούσε ο Βετσιάνα αφορούσαν τον ψυχολογικό πόλεμο, το σαμποτάζ, την κατα-σκοπεία, την οργάνωση μυστικών ομάδων και τρομοκρατικών πράξεων. Τε­ λείωσε την εκπαίδευση με εξαίρετες επιδόσεις. Αρχικά ο Βετσιάνα είχε εντολοδοτηθεί να εργαστεί άμεσα με τον Φίλιπς, ο οποίος στα μέσα της δεκαετίας του ’60 οργάνωνε ομάδες με στόχο την απόσπαση πληροφοριών, τον ψυχολογικό πόλεμο και την ανατροπή καθεστώτων. Ο Φίλιπς θα ήταν ένα εί­ δος μέντορα, ενώ ο Βετσιάνα απέκτησε εμπειρία στην τέχνη της συνωμοσίας. Εκείνη την περίοδο, προς τα τέλη του 1960, έλαβαν εντολή από το σταθμό της CIA στην πρωτεύουσα να οργανώσουν τη δο­ λοφονία του Φιντέλ Κάστρο κατά τη διάρκεια μίας από τις δη­ μόσιες εμφανίσεις που πραγματοποιούσε εκείνος, σχεδόν καθη­ μερινά. Προτάθηκαν διάφορες τοποθεσίες: ο περιβάλλων χώρος του πανεπιστημίου, εστιατόρια, δημόσια κτίρια και, τελευταία, η πλατεία που εκτεινόταν από το προεδρικό μέγαρο έως το Μαλεκόν της Αβάνας, όπου εκείνον τον καιρό διοργανώνονταν πολ­ λές συγκεντρώσεις. Η πρόταση με το προεδρικό μέγαρο τους φαινόταν πολύ θελ­ κτική και τελικά κατέληξαν ότι ήταν το ιδανικό μέρος. Γύρω α­ πό τη προχειροφτιαγμένη και πολυσύχναστη πλατεία υπήρχε μί­ α σειρά κτιρίων με ένα τεράστιο πάρκο στο κέντρο. Πολλά από αυτά τα κτίρια ήταν κατοικίες. Το νούμερο 29 στη λεωφόρο Μισιόνες πληρούσε όλες τις προϋποθέσεις. Οι συσκέψεις πραγμα­ τοποιούνταν στον εξώστη που έβλεπε προς το βόρειο τμήμα του προεδρικού μεγάρου, 50 μέτρα από το επιλεγμένο κτίριο. [Ill]

ΦΑΜΠΙΑΝ ΕΣΚΑΛΑΝΤΕ

Έπειτα από διάφορες διαπραγματεύσεις ο Ντάρλιγκ Χουστ, ένας εντεταλμένος πράκτορας αμερικανικής καταγωγής, νοίκια­ σε ένα διαμέρισμα στον όγδοο όροφο. Το κύριο εμπόδιο του σχεδίου, που ήταν το μέρος από το οποίο θα πυροβολούσαν, εί­ χε ξεπεραστεί. Εκείνη τη χρονική περίοδο κάλεσαν το Φίλιπς στο αρχηγείο στην Ουάσιγκτον, για να αναλάβει τον ψυχολογικό πόλεμο κα­ τά της Κούβας σε όλη την ήπειρο. Ο Βετσιάνα έχασε προς το πα­ ρόν τις επαφές του και αναγκάστηκε να αναβάλει τα σχέδιά του. Ενώ βρισκόταν σε αναμονή, έγινε μέλος στη ομάδα MRP του Μανουέλ Ράι. Την εποχή της εισβολής στον Κόλπο των Χοίρων αποτελούσε μία από τις πιο δραστήριες αντεπαναστατικές ομά­ δες. Είχε εμπλακεί σε πολλές ενέργειες σαμποτάζ, συμπεριλαμβανομένης της εμπρηστικής επίθεσης στο πολυκατάστημα Ελ Ενκάντο, κατά την οποία σκοτώθηκε ο Φε ντελ Βάγιε, ένας υπο­ δειγματικός εργαζόμενος. Μετά την αποτυχία της εισβολής, ένας νέος συντονιστής, ο Ρέινολντ Γκονσάλες, ανέλαβε την ηγεσία του Λαϊκού Επανα­ στατικού Κινήματος και όρισε το Βετσιάνα στρατιωτικό ακό­ λουθο, υπεύθυνο για όλες τις ανατρεπτικές και τρομοκρατικές ε­ νέργειες Λίγους μήνες αργότερα, στα μέσα του 1961, έμαθαν για την επιχείρηση Patty. Ύστερα από αρκετές συνομιλίες με τον αρχη­ γό τους Αλφρέντο Ισαγκίρε, αξιολόγησαν τις αδυναμίες της επι­ χείρησης και αποφάσισαν να κρατήσουν τις αποστάσεις τους α­ πό αυτή, οπότε αν τα σχέδια αποκαλύπτονταν να μην τους επη­ ρέαζε το γεγονός, πράγμα που τελικά και έγινε. Όσον αφορά το Βετσιάνα, αυτός συνέχισε με το δικό του έρ­ γο. Κάθε εβδομάδα κατέφθαναν λαθραία όπλα στο διαμέρισμα της λεωφόρου Μισιόνες. Σύντομα είχε στη διάθεσή του ένα μπαζούκας, πυροβόλα, χειροβομβίδες και τις στολές που θα χρη­ σιμοποιούσαν οι εκτελεστές, όταν λάμβαναν την εντολή. Η ε­ ντολή έφτασε, όταν πλέον όλοι είχαν πάψει να ελπίζουν. Μόλις είχε αρχίσει να πιστεύει ότι οι υποστηρικτές του στο Βορρά εί­ χαν πετάξει το σχέδιο στο καλάθι αχρήστων.

[112]

634 ΑΠΟΠΕΙΡΕΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟ Ε ξώ σ τη ς θανάτου Ο υ ά σ ιγ κ τ ο ν ,

Ιούλιος 1961, Ξενοδοχείο Μέιφλάουερ

Μία ημέρα στα τέλη του Ιουλίου 1961, ο πράκτορας της CIA Χοσέ Πούχαλς Μεντέρος κλήθηκε από τα αφεντικά του στην Ουάσιγκτον. Είχε καταφτάσει από την Κούβα λίγες εβδομάδες νωρίτερα, για να αναφέρει την πρόοδο της επιχείρησης Patty. Συνεπώς είχε αποφύγει τη σύλληψη, αφού το σχέδιο είχε αποκαλυφθεί από τις δυνάμεις ασφάλειας της Κούβας. Ο Καρλ Χετς, ο επόπτης, τον περίμενε στο δωμάτιο του ξε­ νοδοχείου, στο οποίο θα παραβρισκόταν και ένας άλλος Αμερικάνος, ο Χάρολντ Μπίσοπ (Ντέιβιντ Φίλιπς), ο οποίος θα του α­ νέθετε μία καινούργια αποστολή. Με τέλεια ισπανικά, και με ανεπαίσθητη νοτιοαμερικάνικη προφορά, ο Μπίσοπ εξήγησε ότι η αποστολή είχε να κάνει με την υποκίνηση επανάστασης εντός της Κούβας. Πολλοί άντρες, ταπεινωμένοι από τις ήττες που δέχτηκαν, διψούσαν για εκδίκη­ ση. Γι’ αυτόν το λόγο παραβρισκόταν εκεί ο μισθοφόρος. Η δουλειά του θα ήταν σχετικά εύκολη: θα κατηύθυνε το Λα­ ϊκό Επαναστατικό Κίνημα, με επικεφαλής τους Ρέινολντ Γκονσάλες και Αντόνιο Βετσιάνα, ώστε τα μέλη του να διεξά­ γουν εκτεταμένα σαμποτάζ και τρομοκρατικές ενέργειες στις κύριες πρωτεύουσες των νομών της χώρας και να δολοφονή­ σουν το Φιντέλ στο βορινό εξώστη του προεδρικού μεγάρου. Αυτό ήταν μέρος ενός συντονισμένου σχεδίου, σύμφωνα με το οποίο κάποιοι άνθρωποι κλειδιά του διεθνούς τύπου θα ανακοί­ νωναν στον κόσμο ότι η Κούβα βυθίστηκε σε εμφύλιο πόλεμο και ότι οι ΗΠΑ θα έπρεπε να επέμβουν ώστε να επιβάλουν την ειρήνη. Το υπόλοιπο σχέδιο απαιτούσε μεγαλύτερη λεπτότητα: έπρε­ πε να υπάρχει σύνδεσμος με ένα μικρό δίκτυο κατασκόπων που έδρευε στην αεροπορική βάση της Κούβας στο Σαν Αντόνιο ντε λος Μπάνιος, όπου θα έμενε η μοίρα των σοβιετικών αεροσκα­ φών MIG-15, που θα κατέφθανε σύντομα στην Κούβα. Αφού ο Φίλιπς ολοκλήρωσε με τις λεπτομέρειες, ξεκίνησε μία ζωηρή συζήτηση μεταξύ των παραβρισκομένων: [113]

ΦΑΜΠΙΑΝ ΕΣΚΑΛΑΝΤΕ

"Δεν προβλέπω δυσκολίες κατά την εκτέλεση του σχεδίου, ωστόσο πιστεύω ότι το δυσκολότερο θα είναι η επιχείρηση κα­ τά του Κάστρο", τόνισε ο Χοσέ Πούχαλς. "Ο Βετσιάνα θα πρέπει ήδη να έχει τους απαραίτητους ά­ ντρες", απάντησε ο Φίλιπς. "Αυτός βρίσκεται σε επαφή με τους ανθρώπους της ομάδας Rescate, οι οποίοι θα τον εξυπηρετήσουν σε ό,τι χρειαστεί. Η αποστολή σου είναι να δίνεις τις εντολές, να επιτηρείς την επιχείρηση και να συντονίζεις την παράνομη εισα­ γωγή του απαραίτητου εξοπλισμού. Μετά μπορείς να συγκε­ ντρωθείς σε πληροφορίες που αφορούν τα αεροσκάφη". Λίγες ώρες αργότερα, στις 28 Ιουλίου, ο Χοσέ Πούχαλς, ε­ κείνη την περίοδο κύριος σύνδεσμος της CIA στην Κούβα, έφτασε στο νησί από τη βόρεια ακτή της επαρχίας της Αβάνας με άμεση πρόσβαση στο Πουέρτο Εσκοντίντο.

Αβάνα, αρχές Αυγούστου 1961 Δύο ημέρες μετά την είσοδό του στη χώρα και έπειτα από λί­ γη ξεκούραση που του άξιζε δικαιωματικά, ο Πούχαλς συναντή­ θηκε με τον Ρέινολντ Γκονσάλες και τον Αντόνιο Βετσιάνα και τους έδωσε τις εντολές του με πολλές λεπτομέρειες. Σύμφωνα με τη μετέπειτα απολογία του, το σχέδιο δεν άρεσε στον Γκονσάλες. Ήταν δυσάρεστη μένος από τις τελευταίες απο­ τυχίες και πίστευε ότι η οργάνωση θα έπρεπε πλέον να υπηρετεί μόνο σκοπούς προπαγανδιστικούς και να περιμένει την ανάλη­ ψη αποφασιστικής δράσης από την πλευρά των Αμερικάνων. Προς το παρόν, πίστευε ότι οι Αμερικάνοι εκμεταλλεύονταν το Λαϊκό Επαναστατικό Κίνημα, ώστε αυτό να γίνει βορά των κανονιών: γιατί οι δικοί του companeros θα συλλαμβάνονταν ή θα σκοτώνονταν. Από την άλλη πλευρά, ο Βετσιάνα πρότεινε άμεση δράση, ώ­ στε να συντρίψουν το καθεστώς χτυπώντας το στα αδύναμά του σημεία. Στο τέλος, ύστερα από πολλή συζήτηση, δεν μπόρεσαν να συμφωνήσουν και ανέθεσαν τη λήψη της απόφασης σε μία έ­ κτακτη σύσκεψη της ηγεσίας των εθνικών τρομοκρατικών οργα­ νώσεων. [114]

634 ΑΠΟΠΕΙΡΕΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟ

Ο Πούχαλς δεν ήθελε να αναμειχθεί σε αυτή την αντιπαρά­ θεση. Γνώριζε ότι δεν ήταν το πεδίο του, και ήταν κατηγορημα­ τικός σχετικά με τις εντολές που είχε λάβει. Ο Βετσιάνα θα ανα­ λάμβανε να λύσει το ζήτημα. Εντωμεταξύ, θα συναντούσε τον Οκτάβιο Μπαρόσο, με το ψευδώνυμο Σέσαρ, έναν από τους ση­ μαντικότερους συνεργάτες του, ο οποίος είχε στρατολογήσει έ­ ναν οδοντίατρο υπολοχαγό στην αεροπορική βάση του Σαν Α­ ντόνιο ντε λος Μπάνιος. Εκεί είχαν ξεκινήσει τον εξοπλισμό των μαχητικών αεροσκαφών MIG-15, που είχαν λάβει πρόσφατα α­ πό τη Σοβιετική Ένωση. Συνεπώς θα εκτελούσε μία από τις προ­ τεραιότητες που είχε θέσει η CIA. Η συνάντηση της ηγεσίας του Λαϊκού Επαναστατικού Κινή­ ματος έγινε σε ένα αγρόκτημα που ανήκε σε κάποιο μέλος της ομάδας, στον Αμαδόρ Όδιο,42 έξω από την Αβάνα, στη μικρή πό­ λη Wajay. Μίλησαν διάφοροι ηγέτες, κάποιοι υπέρ και κάποιοι κατά των σχεδίων. Τελικά κέρδισε η πρόταση του Βετσιάνα. Ό­ λοι γνώριζαν από πού προέρχονταν η εντολή και κανείς δε σκόπευε να αντιτεθεί. Επιπλέον, ο Βετσιάνα επιβεβαίωσε ότι εί­ χε τους απαιτούμενους άντρες, και έτσι κανείς δεν ένιωθε ότι θα διατρέξει κάποιον κίνδυνο. Εμφανώς ενοχλημένος, ο Γκονσάλες υποχώρησε και άφησε το Βετσιάνα να φροντίσει τις λεπτομέ­ ρειες. "Το σχέδιο είναι απλό", εξήγησε ο Βετσιάνα στους παρόντες. "Βασικά θα σαμποτάρουμε τα πολυκαταστήματα: Sears, Fin de Siglo, J. Valles, Ultra, και θα ανατινάξουμε το υδραγωγείο της Αβάνας και το Εθνικό Πρακτορείο Τύπου". Οργανώθηκαν διάφορες ομάδες για την τοποθέτηση εκρηκτι­ κών μηχανισμών στα επιλεγμένα καταστήματα, ειδικά σε μέρη με εύφλεκτο υλικό. Για την περίπτωση του πρακτορείου τύπου και του υδραγωγείου, η ομάδα Rescate είχε ανθρώπους που ερ­ γάζονταν σ ’ εκείνα τα μέρη και μπορούσαν να τοποθετήσουν τις βόμβες. Τέλος η επιχείρηση θα χωριζόταν σε δύο φάσεις. Η πρώ­ τη φάση, στην οποία επικεφαλής θα ήταν ο Χοσέ Μανουέλ Iσγκιέρντο, ψευδώνυμο Ανίμπαλ, θα περιλάμβανε τις τρομοκρα­ τικές ενέργειες, και η δεύτερη, με επικεφαλής το Βετσιάνα, θα ήταν η απόπειρα δολοφονίας. Αυτός ο διαχωρισμός έγινε βάσει της υπόθεσης ότι μετά την ολοκλήρωση του σαμποτάζ και των [115]

ΦΑΜΠΙΑΝ ΕΣΚΑΛΑΝΤΕ

τρομοκρατικών ενεργειών, ο Φιντέλ θα συγκαλούσε μία μαζική σύσκεψη στο προεδρικό μέγαρο, όπως είχε κάνει και στο παρελ­ θόν, προσφέροντας έτσι την ευκαιρία να τον εκτελέσουν. Η γραμματέας του Γκονσάλες, Μαρία ντε λος Άνχελες Άμπατς (Μέρι), διέκοψε τη σύσκεψη ρωτώντας πότε θα ξεκινήσει η επιχείρηση και πώς θα ονομαζόταν. Ο Βετσιάνα τής απάντησε ότι το κωδικό όνομα ήταν "Φλεγόμενη Κούβα" και ότι το σαμποτάζ θα ξεκινούσε στις 20 Σεπτεμβρίου 1961.

Αβάνα, 8 Αυγούστου 1961 Ξημέρωνε μία συννεφιασμένη ημέρα. Ο Πούχαλς, σίγουρος ότι θα βρέξει, ντύθηκε με αργούς ρυθμούς. Είχε επιστρέψει από τις ΗΠΑ πριν 10 ημέρες και σχεδίαζε να εκμεταλλευτεί τη θέση του ως επικεφαλής όλων των πρακτόρων, ώστε να αναλάβει τον έλεγχο του εσωτερικού αντεπαναστατικού κινήματος την κατάλ­ ληλη στιγμή. Μετά θα ήταν ένας από τους πράκτορες που θα έ­ πρεπε να υπολογίζουν οι Αμερικανοί. Μία από τις πρώτες του αποστολές -ν α κινητοποιήσει την ε­ πιχείρηση Λιμπόριο (Liborio) ή τη "Φλεγόμενη Κούβα"- είχε ο­ λοκληρωθεί. Αυτή η επιχείρηση τον επηρέασε έμμεσα, γιατί αυ­ τός έδινε εντολές στην ομάδα με επικεφαλής τους Ρέινολντ Γκονσάλες και Αντόνιο Βετσιάνα, ώστε να αναλάβουν τις προ­ γραμματισμένες ενέργειες. Ύστερα απ’ αυτό έπρεπε απλά να α­ ναφέρει την πρόοδο των ενεργειών. Το μόνο πράγμα που τον ε­ νοχλούσε ήταν οι συνεχείς συσκέψεις, στις οποίες ήταν αναγκα­ σμένος να συμμετέχει μαζί με τους μυστικούς αρχηγούς, γιατί ό­ ταν θα ξεκινούσαν οι ενέργειες του σαμποτάζ, η G-2 θα άρχιζε εντατική έρευνα για τον εντοπισμό τους. Ο Πούχαλς έφυγε από το σπίτι στο Μιραμάρ, όπου κρυβό­ ταν, και περπάτησε στην 5η λεωφόρο, για να περιμένει ένα τα­ ξί. Αυτό ήρθε γρήγορα. Βασικά τον εξέπληξε η ταχύτητά του. Τα ταξί δεν ανταποκρίνονταν τόσο γρήγορα τέτοιες πρωινές ώρες. "Πού πάτε, κύριε;" "Στη 19η οδό μεταξύ Πασέο και Α στο Βεδάδο, παρακαλώ". Το ταξί κινήθηκε γρήγορα προς εκείνη την κατεύθυνση. Ο [116]

634 ΑΠΟΠΕΙΡΕΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟ

Πούχαλς κοίταζε τις περιοχές που περνούσαν. Πολλά από τα πο­ λυτελή σπίτια που διέκρινε, ανήκαν σε παλιούς του φίλους, που τώρα ήταν εξόριστοι. Θυμήθηκε πως η κυβέρνηση είχε κατασχέ­ σει το αγρόκτημά του στη Σάντα Κρους ντελ Σουρ. Αυτοί οι κο­ μουνιστές τα πήραν όλα, σκέφτηκε, και θέλουν να τους αφήσουν ήσυχους οι Αμερικανοί. Πρέπει να εξολοθρευτούν όλοι, ακόμη και τα παιδιά τους, για να διασφαλιστεί ότι οι ιδέες τους θα εξα­ φανιστούν από την Κούβα. Σταμάτησε να σκέπτεται το παρελθόν και επέστρεψε στα γε­ γονότα των τελευταίων ημερών. Ο Φίλιπς τον εντυπώσιασε περισσότερο από οποιονδήποτε άλλο γνωστό του πράκτορα της CIA. Ήξερε να χειρίζεται άψο­ γα την ισπανική γλώσσα, και, κρίνοντας από τις ερωτήσεις του, ήταν εύκολο να υποθέσει κανείς ότι πέρασε μεγάλο διάστημα στην Αβάνα. Η φωνή του είχε ένα γλυκό ρυθμό. Σε προσέγγιζε άμεσα, με στοργή και κατανόηση. Παρ’ όλα αυτά ήξερε πώς να επιβληθεί, εάν ήταν απαραίτητο. Σ’ αυτή την περίπτωση η έκ­ φρασή του άλλαζε σαν να ήταν ένας έμπειρος ηθοποιός. Οι συλλογισμοί του διακόπηκαν, όταν το ταξί έφτασε στον προορισμό του. Αφού πλήρωσε τα κόμιστρα, ο Πούχαλς διένυσε μικρή απόσταση με τα πόδια, ως μέτρο ασφάλειας, και μετά γύρισε πίσω. Μπήκε σε μία πολυκατοικία και ανέβηκε στο δεύ­ τερο όροφο. Εκεί τον περίμενε ο Οκτάβιο Μπαρόσο - Σέσαρ, ο άντρας με τις πιο πολύτιμες στρατιωτικές πληροφορίες, εκείνη τη στιγμή, σχετικά με τα σοβιετικά αεροσκάφη MIG-15, που έφτασαν πρόσφατα στην Κούβα, καθώς και με την πορεία εκπαί­ δευσης των Κουβανών πιλότων. "Ερνέστο, συνεπής όπως πάντα! Πρέπει να έχεις Γερμανούς προγόνους", είπε ο Σέσαρ, μισοαστειευόμενος. Μπορεί να έκανε αστειάκι για την ασυνήθιστη συνέπειά του, αλλά ο Ερνέστο είχε μάθει να μη φτάνει ποτέ αργά σε μία μυ­ στική σύσκεψη. Οι δυο τους βγήκαν στο μπαλκόνι, ενώ η μητέ­ ρα του Σέσαρ ετοίμασε καφέ. Το αντικείμενο της συνάντησης ή­ ταν η δράση δύο πρόσφατα στρατολογημένων πρακτόρων, του Κάντετ Φρανσίσκο Κρέσπο και του οδοντίατρου υπολοχαγού Χοσέ Μουίνιο, οι οποίοι έδιναν πληροφορίες σχετικά με τα σο­ βιετικά αεροσκάφη. Τα αεροσκάφη ήταν ακόμη επανδρωμένα με [117]

ΦΑΜΠΙΑΝ ΕΣΚΑΛΑΝΤΕ

Ρώσους, αλλά ο Μουίνιο έμαθε ότι μία ομάδα Κουβανών πιλό­ των θα επέστρεφε από την εκπαίδευσή της στην Τσεχοσλοβακί­ α. Μέσα σε δύο μήνες, όπως υπολόγισαν, ο πρώτος στόλος MIG-15 θα είναι μάχιμος. Ακούγοντας ένα χτύπημα στην πόρτα οι δυο τους κρύφτηκαν σε μία γωνία του μπαλκονιού. Ήταν ο απεσταλμένος του Υπουρ­ γείου Στέγασης που ζητούσε πληροφορίες από τη μητέρα του Μπαρόσο. Λίγα λεπτά αργότερα, όσο ο Πούχαλς εξηγούσε στον οικοδεσπότη του την ανάγκη να αφοσιωθεί αποκλειστικά στο δί­ κτυο των στρατιωτικών πρακτόρων, ώστε να μην εμπλακεί σε άλλους είδους συνωμοτικές ενέργειες, το χτύπημα της πόρτας τούς ανάγκασε και πάλι να κρυφτούν. Ήταν και πάλι ο απεσταλ­ μένος του υπουργείου, ο οποίος επέστρεψε, για να τονίσει στη μητέρα του Μπαρόσο ότι έπρεπε να συλλέξει όλα τα έγγραφα που αφορούσαν το σπίτι, ώστε να επωφεληθεί από την Αστική Μεταρρύθμιση.

Αβάνα, Σεπτέμβριος 1993 Κατάθεση του Αλμπέρτο Σαντάνα43 Εκείνο το πρωινό, στις 8 Αυγούστου 1961, θυμάμαι ότι ο αρ­ χηγός μας ο Μπλάνκο "El Flaco" (ο Λεπτός)44 μας είχε δώσει την εξής εντολή: να εντοπίσουμε τον πράκτορα της CIA, Οκτάβιο Μπαρόσο. Η μόνη λεπτομέρεια που είχαμε στα χέρια μας ήταν η διεύθυνση της μητέρας του. Γύρω στις 10 π. μ. έφτασα στο δια­ μέρισμά της και συστήθηκα στην κυρία ως απεσταλμένος του Υ πουργείου Στέγασης, ζητώντας κάποια έγγραφα. Μπόρεσα να παρατηρήσω δύο άντρες στο μπαλκόνι, που προσπάθησαν να κρυφτούν. Αφού κοίταξα τα έγγραφα, έφυγα, εξηγώντας στην κυρία ότι θα γινόταν κατάσχεση του κτιρίου, συνεπώς δε χρεια­ ζόταν να πληρώσει άλλο ενοίκιο, έως ότου λάβει καινούργιες ο­ δηγίες. Βγήκα στη διάβαση και έστρεψα το βλέμμα προς ένα παρά­ θυρο που έβλεπε στη μία πλευρά του κτιρίου. Από εκεί μπόρεσα να διαπιστώσω ότι ένας από τους άντρες ήταν αυτός της φωτο­ γραφίας που μου έδωσαν. Ο άλλος είχε μία θήκη πιστολιού στη [118]

634 ΑΠΟΠΕΙΡΕΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟ

μέση του. Αυτόν τον άντρα αναζητούσα. Έφυγα από το κτίριο και ζήτησα υποστήριξη. Μετά λίγη ώρα ήρθε ένα περιπολικό της G-2 και όλοι μαζί πήγαμε στο διαμέρισμα. Χτύπησα πάλι την πόρτα. Εξήγησα στην κυρία ότι είχα και άλλες ερωτήσεις σχετι­ κά με τη στέγασή της, και αυτή μου άνοιξε. Τρέξαμε στο μπαλ­ κόνι και συλλάβαμε τους δύο ύποπτους: τον Οκτάβιο Μπαρόσο και το Χοσέ Πούχαλς, έναν κατάσκοπο που μόλις είχε μπει κρυφά στην Κούβα. Κατείχαν ένα Colt 38άρι, που δεν πρόλαβαν να χρησιμοποιήσουν. Ο Πούχαλς ομολόγησε αμέσως την κύρια αποστολή τους. Έ­ δωσε λεπτομέρειες της συνάντησής του με το Ρέινολντ Γκονσόλες και τον Αντόνιο Βετσιάνα καθώς και σχετικά με τους στόχους της επιχείρησης Λιμπόριο. Το μόνο που δε μαρτύρησε ήταν οι ημερομηνίες και τα μέρη όπου έγιναν οι συσκέψεις. Α­ πό εκείνη τη στιγμή βρεθήκαμε αντιμέτωποι με έναν αληθινό ε­ φιάλτη, και συναντιόμασταν κάθε βράδυ επανεξετάζοντας κάθε καινούργια πληροφορία. Σύντομα εντοπίστηκαν και άλλοι αρχη­ γοί, και τελικά συνελήφθη η ομάδα, και η απόπειρα απέτυχε. Ο Μπαρόσο και ο Πούχαλς κατονόμασαν τους στρατιωτικούς κα­ τασκόπους, οι οποίοι συνελήφθησαν σε σύντομο χρόνο.

Αβάνα, Σεπτέμβριος 1961 Ο Αντόνιο Βετσιάνα επέλεξε τη 15η Σεπτεμβρίου ώστε να δώσει τις τελευταίες οδηγίες του στους επικεφαλής της υπόθε­ σης δολοφονίας του Φιντέλ Κάστρο. Τους κάλεσε στο διαμέρι­ σμα 8Α, στη λεωφόρο Μισιόνες, στον αριθμό 29, πίσω από το προεδρικό μέγαρο. Παρόντες ήταν ο Χοσέ Μανουέλ Ισγκιέρντο (Ανίμπαλ), ο Μπερνάρντο Ταραντέλα (Ανχελίτο), ο Ραούλ Βέντα ντελ Μάσο (Τσικιτίκο) και ο Νόελ Κάσας Βέγκα (Ελ Πελάο). Ήταν όλοι τους ενεργά μέλη, κάποιοι του MRP και άλλοι της ομάδας Rescate και του Δεύτερου Εθνικού Μετώπου του Εσκαμπράι. "Αυτό το μπαζούκας θα διασφαλίσει την επιτυχία μας", είπε ο Βετσιάνα στους compafieros του. Ο Ραούλ Βέντα ντελ Μάσο, ο οποίος είχε εκπαιδευτεί στη [119]

ΦΑΜΠΙΑΝ ΕΣΚΑΛΑΝΤΕ

Δομινικανή Δημοκρατία κατά τη διάρκεια του αγώνα κατά του Μπατίστα, σηκώθηκε από την καρέκλα του, πήρε το μπαζούκας και πλησίασε το παράθυρο, το οποίο έβλεπε στο βόρειο μπαλκό­ νι του προεδρικού μεγάρου. Πήρε θέση για πυροβολισμό και το στόχαστρο κάλυψε όλο το αντικείμενο: δεν υπήρχε περίπτωση αποτυχίας. Η απόσταση ήταν αρκετά μικρή, και θα πετύχαιναν το στόχο με την πρώτη βολή. Αφού επέστρεψε στη θέση του, ο Βέντα ντελ Μάσο ρώτησε: "Και πότε θα λάβουμε θέσεις; Δεν μπορούμε να είμαστε εκεί ώσπου να γίνει κάποια δημόσια εκδήλωση". "Τσικιτίκο", απάντησε ο Βετσιάνα, "οι άνθρωποί μας θα προκαλέσουν σαμποτάζ σε όλη τη Αβάνα, πράγμα που σου δια­ σφαλίζω ότι θα γίνει αφορμή για σύσκεψη. Το καθήκον σου εί­ ναι να πυροβολήσεις με το μπαζούκας και να εκτοξεύσεις μερι­ κές χειροβομβίδες στη λεωφόρο από το παράθυρο. Οι χειροβομ­ βίδες θα ανατιναχτούν στη μέση της μαζικής συγκέντρωσης, και θα προκαλέσουν τεράστια σύγχυση και χάος. Αυτή θα είναι η κατάλληλη στιγμή να διαφύγεις, φορώντας τη στρατιωτική στο­ λή που έχουμε εδώ. Δεν υπάρχει περίπτωση να αποτύχουμε!" "Και πότε θα λάβουμε θέσεις;" επανέλαβε ο Ανχελίτο. "Η επιχείρηση ξεκινά στις 20 Σεπτεμβρίου, και όλοι σας πρέ­ πει να βρίσκεστε στις θέσεις που σας ανατέθηκαν. Στις 25 θα εί­ ναι εκεί όλη η ομάδα. Ο Ανίμπαλ θα καταφτάσει τελευταίος ε­ πειδή πρέπει να ολοκληρώσει και άλλα έργα. Μετά θα δούμε ε­ άν το ποντίκι πέσει στην παγίδα".

Αβάνα, Νοέμβριος 1961 Αρχηγείο Υπηρεσίας Κρατικής Ασφάλειας Η 29η Σεπτεμβρίου είχε επιλεγεί για το τρομοκρατικό σχέ­ διο. Ο Χοσέ Μανουέλ Ισγκιέρντο (Ανίμπαλ) ήταν υπεύθυνος για τη διανομή του υλικού που απαιτούνταν. Η Μαρία ντε λος Άνχελες Άμπατς (Μέρι) ήταν υπεύθυνη για το σαμποτάζ στο Fin de Siglo, όπου θα την πήγαινε ο Ερνέστο Αμαδόρ ντελ Ρίο. Οι συνωμότες Ντάλια Χόρχε Ντίας, Χοσέ Μανουέλ Ισγκιέρντο και κάποιος γνωστός ως "Κίκε", πήγανε το πρωί στο σπίτι [120]

634 ΑΠΟΠΕΙΡΕΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟ

Μέρι, για να διανείμουν τα εκρηκτικά C -4 . Ο Αλίνα Χώρτ είχε αναλάβει το σαμποτάζ στο πολυκατάστημα Ultra, αλλά ή­ ταν αδύνατο να ολοκληρώσει το σχέδιο, γιατί τον συνέλαβαν. Έ­ να ζευγάρι από την Rescate, που δεν είχε αναγνωριστεί, επιλέχθηκε για τις απόπειρες στο J. Valles και στο Λα Έποκα. Το σα­ μποτάζ στο ξενοδοχείο Κάπρι το είχε αναλάβει ο Χοακίν Αλσουγαράι, ο οποίος είχε δύο κουτιά με εκρηκτικά. Άλλες τρο­ μοκρατικές ενέργειες που θα πραγματοποιούνταν με δύο βόμ­ βες, εμπρηστικούς μηχανισμούς και "ενεργό φώσφορο", ανατέ­ θηκαν στο Ραούλ Φερνάντες Ριβέρο, ο οποίος θα διένειμε τον ε­ ξοπλισμό στο φοιτητικό τομέα. Εκείνη την ημέρα, την 29η Σεπτεμβρίου, συνελήφθη η Ντά­ λια Χόρχε στις 5.50 μ.μ. καθώς τοποθετούσε τον εκρηκτικό μη­ χανισμό στο κατάστημα Sears, χάρη στην επαγρύπνηση της υ­ παλλήλου Έλιντα Σαλασάρ. -της

Αβάνα, Νοέμβριος 1994 Κατάθεση του Ραούλ Αλφόνσο Ρολντάν45 Σύμφωνα με τις έρευνές μας, στα μέσα του 1959, ο Αντόνιο Βετσιάνα Μπλαντς -δημόσιος λογιστής και υπάλληλος της πρώ­ ην τράπεζας Financiero National Bank του μεγαλοεπιχειρηματία Χούλιο Λ όμπο- στρατολογήθηκε από τον Ντέιβιντ Φίλιπς, πράκτορα της CIA με έδρα την Αβάνα. Αυτός ο αξιωματικός, που λίγα χρόνια αργότερα κατέλαβε μία υψηλόβαθμη θέση στη CIA, πήγε στην Κούβα το 1958 και δρούσε υπό την κάλυψη μί­ ας υπηρεσίας δημόσιων σχέσεων με την επωνυμία David Phil­ lips Associates, με έδρα το γραφείο 502, στην οδό Ουμπόλδτ αρ. 106, στο Βεδάδο. Ζούσε με τη σύζυγό του και τους τέσσερις γιους του στο Νουέβο Μπιλτμόρε του Μαριανάο, αρ. 21413, Λεωφόρος 19Α. Μετά τη στρατολόγησή του, ο Βετσιάνα έλαβε εντατική εκ­ παίδευση από το Φίλιπς στα ακόλουθα αντικείμενα: αντικατασκοπευτική παρακολούθηση, εκρηκτικά, επικοινωνίες, σαμπο­ τάζ και προπαγάνδα. Οι πρώτες αποστολές που ανέλαβε ο φρεσκοεκπαιδευμένος [121]

ΦΑΜΠΙΑΝ ΕΣΚΑΛΑΝΤΕ

πράκτορας σχετίζονταν με τον ψυχολογικό πόλεμο. Στα τέλη του 1960, ο Βετσιάνα έγινε μέλος της νεοσύστατης αντεπαναστατικής οργάνωσης MRP. Ο Φίλιπς τον προέτρεψε να μπει στην ομάδα, έτσι ώστε να είναι μέρος του πολιτικού συνα­ σπισμού που ήθελε να προωθήσει η CIA στις ΗΠΑ υπό την ηγε­ σία του Μανουέλ Αντόνιο ντε Βαρόνα. Μετά την είσοδό του στο Λαϊκό Επαναστατικό Κίνημα, ο Βετσιάνα έγινε ο στρατιωτικός συντονιστής, και ενεργούσε από ε­ κείνη τη στιγμή με το ψευδώνυμο Βίκτορ. Από τότε οι τρομο­ κρατικές ενέργειες της ομάδας MRP αυξήθηκαν. Έγιναν πολυά­ ριθμα σαμποτάζ, που περιλάμβαναν την τοποθέτηση εμπρηστι­ κού μηχανισμού στο πολυκατάστημα Λα Έποκα, στο κατάστη­ μα Τεν Σεντς στο Μόντε και Ομπίσπο, στη χαρτοβιομηχανία Πουέντες Γκράντες, και μία εμπρηστική επίθεση στο πολυκατά­ στημα Ελ Ενκάντο. Στα μέσα του 1960 ο Φίλιπς έφυγε από την Κούβα, αφού κλήθηκε από τον αρχηγό του να αναλάβει την επιχείρηση προ­ παγάνδας κατά της Κούβας. Άφησε στη θέση του το Βετσιάνα ως σύνδεσμο με το συνταγματάρχη Σαμ Κάιλ, στρατιωτικό ακό­ λουθο της πρεσβείας των ΗΠΑ στην Αβάνα. Πριν φύγει ο Φίλιπς ανέθεσε στον εκπαιδευόμενο του μία λε­ πτή αποστολή: την απόπειρα δολοφονίας του κομαντάντε Φιντέλ Κάστρο. Γι’ αυτόν το σκοπό τού έδωσε όπλα και το διαμέ­ ρισμα 8Α, στη λεωφόρο Μισιόνες, αρ. 29, δίπλα στο προεδρικό μέγαρο. Το διαμέρισμα αυτό ήταν στο όνομα του Αμερικανού πολίτη Ντάρλιγκ Χουστ έως το Νοέμβριο του 1960, και το Δε­ κέμβριο μεταβιβάστηκε στην Κουβανή Καριδάδ Ροντρίγκες Αρόστεγκι, πεθερά του Αντόνιο Βετσιάνα. Τα όπλα που θα χρησιμοποιούσαν στην επίθεση ήταν κρυμ­ μένα σε έναν ψευδότοίχο μίας ντουλάπας σ ’ αυτό το διαμέρισμα. Μετά την αποτυχία της εισβολής των μισθοφόρων στον Κόλ­ πο των Χοίρων, ο Φίλιπς, έστειλε έναν διπλωματικό απεσταλμέ­ νο, το Χοσέ Πούχαλς Μεντέρος, να αναλάβει το συνωμοτικό σχέδιο δολοφονίας, το οποίο περιλάμβανε μία σειρά σαμποτάζ σε όλη την Αβάνα, ώστε να προκληθεί δημόσια διαμαρτυρία στο προεδρικό μέγαρο. Έτσι θα προέκυπτε η ευκαιρία να διαπραχθεί το έγκλημα. [122]

634 ΑΠΟΠΕΙΡΕΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟ

Ο Πούχαλς συνελήφθη κατά τη διάρκεια αυτών των επιχει­ ρήσεων και μας ομολόγησε τις αρχικές πληροφορίες που είχε σχετικά με τη συνωμοσία, η οποία έφερε το κωδικό όνομα επι­ χείρηση Λιμπόριο. Στις 16 Σεπτεμβρίου, η G-2 ξεκίνησε μία επιχείρηση, η οποία κατέληξε στη σύλληψη μελών της ομάδας του Λαϊκού Επανα­ στατικού Κινήματος, που προσπαθούσαν να διακινήσουν ένα πλαστό κυβερνητικό διάταγμα σε όλο το νησί, σύμφωνα με το οποίο το κράτος θα έπαιρνε την κηδεμονία των παιδιών από τους γονείς τους. Το αποτέλεσμα των μέτρων ασφάλειας που λήφθηκαν στα κυριότερα πολυκαταστήματα της πρωτεύουσας, ήταν η σύλ­ ληψη της Ντάλια Χόρχε Ντίας, ενώ επιχειρούσε να τοποθετήσει εμπρηστικό μηχανισμό στο Sears, οπότε και ομολόγησε και μαρτύρησε τη διεύθυνση του Χοσέ Μανουέλ Ισγκιέρντο. Εκείνο το διάστημα ανακοινώθηκε η επιστροφή του προέ­ δρου Οσβάλντο Ντορτικός46 από μία περιοδεία στις σοσιαλιστι­ κές χώρες. Οι κάτοικοι της πρωτεύουσας θα τον υποδέχονταν στην παραλιακή λεωφόρο στα βόρεια του πρώην προεδρικού με­ γάρου. Αυτή ήταν η ευκαιρία που είχαν επιλέξει για την επίθεση. Ο Ισγκιέρντο και άλλοι συνένοχοι συνελήφθησαν. Ο Βετσιάνα διεφυγε από τη χώρα, εγκαταλείποντας την ομάδα στο διαμέ­ ρισμα στη Μισιόνες, πριν το καταλάβουμε. Εκεί αποκαλύφθηκαν μπαζούκας, διάφορα τσέχικα πυροβόλα τύπου Model 25, χειροβομβίδες εκτόξευσης θραυσμάτων και στρατιωτικές στο­ λές. Λίγες ημέρες αργότερα συνελήφθησαν οι κύριοι αρχηγοί του MRP, συμπεριλαμβανομένου του συντονιστή του στην Κούβα, Ρέινολντ Γκονσόλες. Ένα οπλοστάσιο βρέθηκε σε ένα ασφαλές σπίτι που είχε καταλάβει η μυστική ομάδα στη 202η οδό, αρ. 2117 στο Σιμπονέ. Εκεί κατασχέθηκαν τα ακόλουθα όπλα: ένας όλμος 60 χιλιοστών με οχτώ οβίδες, ένα 30άρι πολυβόλο, έξι κα­ ραμπίνες Garand, τέσσερα πυροβόλα Thompson, μεγάλη ποσό­ τητα εκρηκτικού υλικού και πυρομαχικά. Αυτό ήταν το τέλος της επιχείρησης Λιμπόριο.

[123]

7. Επιχειρησιακή ομάδα W: "Ένα μιλκσέικ σοκολάτα” Τα κτίρια όπου στεγαζόταν το αρχηγείο της CIA ήταν γνωστά ως "Quarters Eye" και βρίσκονταν στην Ουάσιγκτον, κοντά στο Λίνκολν Μεμόριαλ. Αρχικά ανήκαν στο ναυτικό και τη δεκαετί­ α του 1950 εφοδιάστηκαν με τον κατάλληλο εξοπλισμό για αντικατασκοπευτικές δραστηριότητες. Σε πολλά από τα κτίρια η πρόσβαση ήταν περιορισμένη και συγκεκριμένα σε εκείνα των διευθυντών, ενώ, οι φρουροί στις εισόδους κάθε συγκροτήματος που έλεγχαν τις άδειες εισόδου των απλών υπαλλήλων και των αξιωματικών υποστηρίζονταν από ένα σύγχρονο σύστημα παρα­ κολούθησης. Παρ’ όλα αυτά όλοι ήξεραν ότι τα νέα κτίρια στο Λάγκλεϊ της Βιρτζίνιας, όπου η C1A ανοικοδομούσε το μόνιμο αρχηγείο της, θα ήταν έτοιμα σύντομα. Μεγάλες αίθουσες, ευρύχωρα γραφεί­ α, εξελιγμένα συστήματα ασφάλειας, ασύρματες εγκαταστάσεις για την επικοινωνία με πράκτορες που δραστηριοποιούνταν σε εχθρικό έδαφος, καφετέριες και άνετοι χώροι στάθμευσης υπό­ σχονταν ακόμη και στους πιο απαιτητικούς αξιοζήλευτες συνθή­ κες εργασίας, για να αφιερωθούν πλήρως στις δραστηριότητές τους. Όλο αυτό το έργο υλοποιήθηκε χάρη σε δύο άνδρες, τους οποίους ο πρόεδρος επρόκειτο να εκδιώξει από την Υπηρεσία: τον Άλεν Ντάλες και το Ρίτσαρντ Μπίσελ.

Μια περίεργη γοητεία Ουάσιγκτον, Νοέμβριος 1961, Αρχηγείο της CIA Είναι κρίμα, σκέφτηκε ο Μπίσελ κατευθυνόμενος προς το γραφείο του εκείνο το κρύο πρωινό, που δε θα μπορούσε να χα[124]

634 ΑΠΟΠΕΙΡΕΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟ

ρεί το κτίριο το οποίο σχέδιασαν. Με τον αργό βηματισμό που χαρακτηρίζει τους καθηγητές πανεπιστημίου, ο Μπίσελ διέσχιζε τον καλογυαλισμένο διάδρο­ μο που κατέληγε στο γραφείο του. Κάποιοι από τους αξιωματι­ κούς που τον ήξεραν καλά του υπέβαλαν τα σέβη τους. Οι και­ νούργιοι, που είχαν ακούσει για την επερχόμενη υποχρεωτική συνταξιοδότησή του, τον απέφυγαν, για να μην εκθέσουν τους εαυτούς τους σε κίνδυνο. Σε τέτοιο βαθμό είχε φτάσει η αισιο­ δοξία εκείνων που σκέφτονταν την ανέλιξή τους στη σκιά του Τζον Φ. Κένεντι, του νεαρού προέδρου. Έσπρωξε την πόρτα του γραφείου του, για να ανοίξει, και χαιρέτησε τον Ουίλιαμ Χάρβεϊ, ο οποίος τον περίμενε εδώ και μερικά λεπτά στον προθάλαμο. Με ένα γρήγορο νεύμα ο Μπί­ σελ τον προσκάλεσε μέσα και αφού ακούμπησε τα διάφορα χαρ­ τιά που κρατούσε υπό μάλης πάνω στο γραφείο του, κάθισε στην περιστρεφόμενη καρέκλα του. "Χάρβεϊ έχω νέα για σένα. Ολα δείχνουν ότι αφού αντικατέ­ στησαν τον Ντάλες, θα είμαι το επόμενο θύμα, και θέλω να αφήσω τις σημαντικές υποθέσεις σε καλά χέρια. Τη θέση μου πρόκειται να αναλάβει ο Ρίτσαρντ Χελμς και σκεφτήκαμε ότι ε­ σύ θα μπορούσες να είσαι υπεύθυνος για μια νέα επιχειρησιακή ομάδα με σκοπό την αναδιοργάνωση του σχεδίου της Κούβας, τώρα που η Ουάσιγκτον συνειδητοποίησε ότι δε θα ξεφύγει α­ λώβητη από την υπόθεση του Κόλπου των Χοίρων". "Δεν καταλαβαίνω, γιατί αυτή η εκκαθάριση, τη στιγμή που βρίσκεται σε εξέλιξη ο σχεδιασμός μιας επιχείρησης τόσο σημα­ ντικής όσο η απαλλαγή από τον Κάστρο", απάντησε ο Χάρβεϊ. "Ο πρόεδρος θέλει να εκκαθαρίσει τη CIA από τους εχθρούς του και εκμεταλλεύεται τον Κόλπο των Χοίρων. Ήταν ο μόνος υπεύθυνος για την καταστροφή, γιατί ματαίωσε το δεύτερο βομ­ βαρδισμό των αεροδρομίων της Κούβας, ο οποίος θα κατέστρε­ φε την αεροπορική δύναμη του Κάστρο. Και στη συνέχεια δεν έ­ δινε τη διαταγή στις ναυτικές μας δυνάμεις που ήταν στην περιο­ χή να υποστηρίξουν την Ταξιαρχία 2506. Επειδή όμως πάντα χά­ νει ο πιο αδύναμος κρίκος, θα την πληρώσουμε εγώ και ο Ντά­ λες, αλλά η Υπηρεσία είναι σε καλά χέρια. Οι αρχηγοί μπορεί να αλλάζουν, αλλά εσείς, οι μακροβιότεροι αξιωματικοί, εκπαιδευ­ H25]

ΦΑΜΠΙΑΝ ΕΣΚΑΛΑΝΤΕ

μένοι σε αυτόν το μακροχρόνιο πόλεμο ενάντια στον κομουνι­ σμό είστε εκείνοι που ασκούν πολιτική και εκτελούν τις επιχει­ ρήσεις". Ο Μπίσελ έσκυψε πάνω από το γραφείο του και παίρνοντας μερικά χαρτιά, άρχισε να εξηγεί τα καινούργια σχέδια. 'Ηλπιζε να παραμείνει ο δεύτερος στην ιεραρχία της CIA για μερικούς μήνες μέχρι ο Χελμς να είναι έτοιμος να αναλάβει. Έτσι θα είχε αρκετό χρόνο να τακτοποιήσει όλες τις εκκρεμότητες. "Επιχείρηση Μαγκούστα (Mongoose) είναι το κωδικό όνομα της εκστρατείας που πρόκειται να ξεκινήσει για την ανατροπή του καθεστώτος της Κούβας. Σύμφωνα με την πρόταση του στρατηγού Μάξγουελ Τέιλορ θα είναι ένας πολιτικός πόλεμος ε­ ναντίον του κομουνισμού σε διεθνές επίπεδο, στα πλαίσια της στρατηγικής του ψυχρού πολέμου. Θα αναδιοργανώσεις την ε­ πιχειρησιακή ομάδα στο αρχηγείο μας και στο σταθμό JM/WAVE, ο οποίος θα καθοδηγεί τις ενέργειες από τη Φλόρι­ ντα. Εσύ, χωρίς να είσαι υπόλογος σε κανέναν, θα ανήκεις στο γενικό επιτελείο οργάνωσης της Mongoose με επικεφαλής το στρατηγό Έντουαρντ Λάνσντεϊλ, ειδικό του Πενταγώνου στον ανορθόδοξο πόλεμο, προστατευόμενο του Τέιλορ. Πρέπει να εί­ σαι πολύ προσεκτικός μαζί του, γιατί είναι ένας φαντασιόπλη­ κτος που ορέγεται μια θέση στην υπηρεσία πληροφοριών της χώρας μας. Αλλά, επαναλαμβάνω, κορυφαία προτεραιότητα εί­ ναι η εξόντωση του Φιντέλ Κάστρο". "Είμαι έτοιμος για την αποστολή", απάντησε ο Χάρβεϊ. "Συναντήθηκα με τους συμμετέχοντες στην επιχείρηση του Κόλπου των Χοίρων και καταλαβαίνω την εμπειρία και τα λάθη τους. Ε­ πίσης συναντήθηκα με τον Έντουαρντς και τον Ο’ Κόνελ, για να μελετήσουμε τους λόγους που απέτυχε το σχέδιο με τις δηλητη­ ριασμένες κάψουλες των Ροσέλι και Βαρόνα. Μπορείς να είσαι σίγουρος ότι θα προσεγγίσω αυτή την αποστολή, όπως ακριβώς προσέγγισα και την επιχείρηση ZR/Rifle". Με μια φιλική χειραψία, ο Μπίσελ ολοκλήρωσε τη συνάντη­ ση. Ο Χάρβεϊ είχε καταλάβει. Ήταν σίγουρος ότι ακόμη και ό­ ταν θα είναι για μεγάλο διάστημα εκτός της Υπηρεσίας, ο Μπίσελ και ο Ντάλες θα ασκούν την επιρροή τους.

[126]

634 ΑΠΟΠΕΙΡΕΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟ

Ουάσιγκτον, Νοέμβριος 1975, Αμερικανική Γερουσία Αναφορά της Επιτροπής Τσερτς Η αναφορά του γενικού επιθεωρητή διαχωρίζει την επιχείρη­ ση του κυκλώματος των τυχερών παιχνιδιών στη Φάση I, που τελείωσε με την ήττα στον Κόλπο των Χοίρων, και στη Φάση II, που συνέχισε με τη μεταβίβαση της επιχείρησης στον Ουίλιαμ Χάρβεϊ κατά τα τέλη του 1961. Η διάκριση μεταξύ της Φάσης I, που οριοθετείται με σαφήνεια, και της Φάσης II, ίσως είναι επί­ πλαστη, καθώς υπάρχουν αξιόπιστα στοιχεία ότι η επιχείρηση ή­ ταν συνεχόμενη. Ίσως αδράνησε κατά την περίοδο αμέσως μετά την επιχείρηση στον Κόλπο των Χοίρων... Οι σημειώσεις του Χάρβεϊ αποκαλύπτουν ότι ο Μπίσελ τού ζήτησε να αναλάβει την επιχείρηση του κυκλώματος τυχερών παιχνιδιών από τονΈντουαρντς και ότι συζήτησαν "την εφαρμο­ γή του προγράμματος ZR/Rifle στην Κούβα", στις 16 Νοεμ­ βρίου 1 9 6 1 .0 Μπίσελ επιβεβαίωσε ότι η συζήτηση πραγματοποιήθηκε και παραδέχτηκε ότι η ημερομηνία ήταν ακριβής. Επί­ σης κατέθεσε ότι η επιχείρηση "δεν αναδιοργανώθηκε, με άλλα λόγια δεν έλαβαν εντολές ο Ροσέλι ή κάποιος άλλος..., για να α­ νανεωθεί η εντολή για την απόπειρα, αφότου έφυγα από την Υ­ πηρεσία το Φεβρουάριο του 1962". Ο Χάρβεϊ συμφώνησε ότι η συζήτησή του με τον Μπίσελ περιορίστηκε μόνο στη διερεύνηση του κατά πόσο είναι εφικτό να χρησιμοποιηθεί το κύκλωμα τυχερών παιχνιδιών εναντίον του Κάστρο. Ο Ρίτσαρντ Χελμς αντικατέστησε τον Μπίσελ στη θέση του αναπληρωτή διευθυντή επιχειρήσεων το Φεβρουάριο του 1962. Ο Χάρβεϊ ήταν υφιστάμενός του.

Ουάσιγκτον, Νοέμβριος 1961, Αρχηγείο της CIA Ο Χάρβεϊ μπήκε σε ένα από τα ασανσέρ του κεντρικού κτι­ ρίου και στη συνέχεια διέσχισε έναν από τους μεγάλους, φωταγωγη μένους διαδρόμους, ώσπου έφτασε σε μια πόρτα με την ε­ πιγραφή: Γραφείο Ασφάλειας. Χτύπησε ελαφρά την πόρτα και [127]

ΦΑΜΠΙΑΝ ΕΣΚΑΛΑΝΤΕ

περίμενε μερικά λεπτά μέχρι να ανοίξει ένας από τους φύλακες. Ύστερα από έναν τυπικό έλεγχο ταυτότητας, πέρασε στο ευρύ­ χωρο γραφείο του συναδέλφου του συνταγματάρχη Έντουαρντς. Καθώς πλησίαζε το Χάρβεϊ, ο Έντουαρντς εξήγησε ότι ο Μπίσελ τον είχε ήδη ενημερώσει για τις καινούργιες αποστολές και ότι ήταν στις υπηρεσίες του Χάρβεϊ. Με χαϊδευτικό ύφος δήλω­ σε: "Σε συγχαίρω που ανέλαβες επικεφαλής της επιχειρησιακής ομάδας W, και όσον αφορά την επιχείρηση με τις κάψουλες όλα είναι έτοιμα. Θα σου παραδώσω τα στοιχεία των συνδέσμων". Ο Χάρβεϊ δε συμπαθούσε αυτό το άτομο. Το στρατιωτικό του παράστημα και η επίδειξη ικανοτήτων του ανακάτευαν το στο­ μάχι. Ο Έντουαρντς είχε στα χέρια του το σχέδιο για τη δηλητη­ ρίαση του Κάστρο παραπάνω από ένα χρόνο, αλλά έκανε πολύ λίγα. Σε πολλές περιπτώσεις ο Χάρβεϊ προσπάθησε να απομακρύνει τον Έντουαρντς από την επιχείρηση, αλλά οι στενές σχέ­ σεις εκείνου με το συνταγματάρχη Κιγκ απέτρεπαν κάτι τέτοιο. Τώρα όλα θα είναι διαφορετικά, σκέφτηκε ο Χάρβεϊ. Είχε υπό τις διαταγές του την πιο σημαντική μονάδα της Υπηρεσίας, αμέ­ σως κατώτερος μετά τον αναπληρωτή διευθυντή επιχειρήσεων, με πηγές μέσα από τις ίδιες τις ΗΠΑ, τις οποίες κανείς δεν μπο­ ρούσε να λάβει υπόψη του κατά το παρελθόν σε ολόκληρη την ιστορία της CIA. Ήταν αρχηγός ενός στρατού που επρόκειτο να ξεκινήσει έναν κρυφό πόλεμο ο οποίος δεν είχε ποτέ όνομα. Ο Χάρβεϊ χρειαζόταν τον Ο ’ Κόνελ, ο οποίος είχε τις επαφές με τους άνδρες του κυκλώματος τυχερών παιχνιδιών που χρειαζόταν για τη διεκπεραίωση της υπόθεσης. Σκεφτόταν να απομακρύνει από το σχέδιο τον Τζιανκάνα και ίσως και τον Τρα­ φικάντε. Ο Ροσέλι γνώριζε το Βαρόνα και μπορούσε άμεσα να επιλύσει τις δύσκολες καταστάσεις με τους δικούς του. Ήθελε να στείλει έναν από τους άνδρες του Βαρόνα στην Κούβα, για να αναδιοργανώσει την ομάδα Rescate και να τη μετατρέψει σε ένα μεγάλο δίκτυο πληροφοριών, το οποίο θα διευκόλυνε την α­ παραίτητη επικοινωνία για την εκτέλεση του σχεδίου. Επιπλέον, αυτή η ομάδα είχε στρατολογήσει πολλούς στρατιωτικούς της κυβέρνησης του Κάρλος ΓΤρίο, οι οποίοι μπορούσαν να πραγματοποιήσουν μια ένοπλη εξέγερση ανά πάσα στιγμή, εφό[128]

634 ΑΠΟΠΕΙΡΕΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟ

σον ήταν οργανωμένοι καλά. Ο ίδιος και ο Χελμς σχέδιαζαν την εξόντωση του Κάστρο, σε συνδυασμό με εσωτερική ανατρεπτι­ κή δράση, η οποία θα έδινε στα "αγόρια" του Πενταγώνου το πρόσχημα να υλοποιήσουν την ένοπλη επέμβαση. ΟΈντουαρντς συμφώνησε. Ο συνταγματάρχης Κιγκ τον ενη­ μέρωσε αμέσως για τα σχέδια. Άπλωσε το χέρι του να σηκώσει το ακουστικό και τηλεφώνησε στον Ο’ Κόνελ, τον οποίο ενημέ­ ρωσε για την αποστολή. Πέρασαν κάποιο χρόνο συζητώντας ορισμένες λεπτομέρειες. Ο Ο’ Κόνελ είχε μιλήσει με τον δρ. Γκαν, έναν από τους επιστή­ μονες της Υπηρεσίας, υπεύθυνο για τη δημιουργία των παρα­ σκευασμάτων που θα χρησιμοποιούνταν για τη δολοφονία του Κάστρο. Οι πρώτες δηλητηριώδεις κάψουλες που έστειλαν στην Κούβα, πριν από την εισβολή στον Κόλπο των Χοίρων, ήταν δύ­ σκολες στη χρήση και αργής διάλυσης, αλλά το εργαστήριο είχε φτιάξει μια νέα φόρμουλα για την παρασκευή μιας συνθετικής αλλαντοτοξίνης σε μορφή ταμπλέτας, με βελτιωμένες ιδιότητες. Η νέα σύνθεση μπορούσε να διαλυθεί σε οποιοδήποτε υγρό και ήταν ευκολότερη στη χρήση. Η μόνη λεπτομέρεια που δεν είχε ρυθμιστεί ήταν η εύρεση ε­ νός αξιόπιστου τρόπου, για να φτάσουν οι κάψουλες στην Κού­ βα. Οι άντρες δεν ήταν σύμφωνοι με το να σταλούν οι κάψουλες μέσω μιας κατασκοπευτικής ομάδας. Στους ανθρώπους αυτούς συνήθως κάτι πήγαινε στραβά, αλλά ακόμη και εάν όλα πήγαι­ ναν κατ’ ευχή, θα έπρεπε αυτοί να εγκαταλείψουν το πλοίο, όταν θα προσέγγιζαν τις ακτές τις Κούβας, κάτι που θα επηρέαζε τις κάψουλες. Επιπλέον, τα κανονικά ταξίδια μεταξύ Αβάνας και Μαϊάμι είχαν ανασταλεί μετά την εισβολή στον Κόλπο των Χοί­ ρων. "Για να δούμε, εάν ο κύριος Βαρόνα, που έλυσε το ζήτημα την προηγούμενη φορά, μπορεί να προτείνει κάτι", συνέστησε ο Ο’ Κόνελ. "Ένα άλλο θέμα που με απασχολεί είναι ο κος Ροσέ­ λι. Θα ήθελα να έχεις υπόψη σου, κύριε Χάρβεϊ, ότι ο άνθρωπος αυτός δε δουλεύει αμισθί. Δε θέλει λεφτά, αλλά προστασία από τυχόν ποινική δίωξη του υπουργού Δικαιοσύνης Ρόμπερτ Κένεντι. Απειλήθηκε με απέλαση σε διάφορες περιπτώσεις και αυτό τον ενοχλεί πολύ". [129]

ΦΑΜΠΙΑΝ ΕΣΚΑΛΑΝΤΕ

"Μην ανησυχείς", είπε ο Χάρβεϊ, "αυτό είναι ζήτημα εθνικής ασφάλειας ύψιστης προτεραιότητας, με αναθέτη τον ίδιο τον πρόεδρο, ο οποίος θα πρέπει να ελέγχει το μικρό αδελφό του". Ο Έντουαρντς σηκώθηκε, για να δηλώσει ότι η σύσκεψη εί­ χε τελειώσει. Ο Χάρβεϊ και ο Ο’ Κόνελ συμφώνησαν να βρεθούν την επόμενη εβδομάδα στο ξενοδοχείο Νιου Γιορκ Πλάζα, όπου θα συναντούσαν το Ροσέλι, για να οριστικοποιήσουν τις λεπτο­ μέρειες. Ο νέος επικεφαλής της επιχειρησιακής ομάδας W έφυγε από το γραφείο του συνταγματάρχη Έντουαρντς με μια αίσθηση ικα­ νοποίησης. Υπήρχαν πολλά πράγματα να γίνουν για να αναλάβει πλήρως την επιχείρηση της Κούβας. Παρ’ όλ’ αυτά μία από τις κύριες ενέργειες ήταν ήδη δρομολογημένη. Τις επόμενες ή­ μερες θα συναντούσε το Ροσέλι και θα καθόριζε μαζί του τους κανόνες του παιχνιδιού με απόλυτη σαφήνεια. Όταν επέστρεψε στο γραφείο του, τηλεφώνησε στον Τεντ Σάκλεϊ, αρχηγό της βάσης JM/WAVE στη Φλόριντα, για να μά­ θει την πρόοδο των ενεργειών εναντίον της Κούβας και να κα­ νονίσει, επίσης, διάφορες συσκέψεις με εξόριστους ηγέτες αντεπαναστατικών ομάδων. Θα είχε μια καλή ευκαιρία να παρα­ τηρήσει προσεκτικά τον Τόνι Βαρόνα από κοντά και να καταλά­ βει τι άνθρωπος είναι. Κατά τη γνώμη του Χάρβεϊ, οι Κουβανοί, όπως όλοι οι Λατίνοι, ήταν επιπόλαιοι και ανειλικρινείς. Ισχυρί­ ζονταν ότι είχαν εκατοντάδες άνδρες, αλλά τα μετέπειτα γεγονό­ τα απέδειξαν ότι μετά βίας είχαν μερικές δεκάδες. Αργότερα, όταν είχε πέσει η νύχτα, εκείνη την κρύα ημέρα του χειμώνα, στα τέλη του 1961, μπήκε στο αυτοκίνητό του και πήγε μέχρι το αγαπημένο του μπαρ, το Parade, να πιει μερικά ποτά με τα γλυκά κορίτσια που έκαναν το μέρος αυτό ευχάριστο. Όλα κυλούσαν ομαλά, συλλογίστηκε, λίγη διασκέδαση δε βλάπτει, προτού απορροφηθεί στον καινούργιο πόλεμο.

Μαϊάμι - Αβάνα, Ιανουάριος 1962 Ο Νορμπέρτο Μαρτίνες ήταν όλη του τη ζωή υποστηρικτής του πρώην προέδρου Ραμόν Γκράου Σαν Μαρτίν και αφοσιωμέ[130]

634 ΑΠΟΠΕΙΡΕΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟ

νος στους διαδόχους του στο [Αυθεντικό] Κόμμα, τον Κάρλος Πρίο και τον Τόνι Βαρόνα. Εξορίστηκε μαζί τους, όταν συνειδη­ τοποίησαν ότι ο Φιντέλ Κάστρο δε θα τους συμπεριλάμβανε ως μέλη στην κυβέρνησή του και ότι το πρόγραμμα Μονκάδα ήταν μια μορφή κουβανικού κομουνισμού. Στο Μαϊάμι εντάχθηκε στην Ταξιαρχία 2506, αλλά οι πολιτικοί του μεντορες τον συμβούλευσαν να καταταγεί σε μία από τις ομάδες κομάντο που εκ­ παίδευε η CIA. Η ήττα στον Κόλπο των Χοίρων ήταν γι’ αυτόν τραυματική εμπειρία. Ο ίδιος είχε οραματιστεί μια εξέχουσα θέ­ ση στην κυβέρνηση στην οποία θα ήταν επικεφαλής ο Πρίο και ο Βαρόνα, αλλά όλα κατέρρευσαν σε μία στιγμή, όταν η Ταξιαρ­ χία εξολοθρεύτηκε. Παρ’ όλα αυτά συνέχισε να είναι μέλος των κομάντο της CIA και δεν του φάνηκε περίεργο, όταν ένα από­ γευμα, τον Ιανουάριο του 1962, ο Ρόμπερτ, ο επόπτης του, του τηλεφώνησε για μια σημαντική αποστολή. Επρόκειτο να μπει κρυφά στο νησί, για να αναδιοργανώσει την ομάδα Rescate, της οποίας τα μέλη γνώριζε πολύ καλά. Το σημείο που επιλέχθηκε για την είσοδό του στην Κούβα ή­ ταν η Σάντα Λουσία στα βόρεια της επαρχίας Πινάρ ντελ Ρίο. Ή­ ταν ένα ασφαλές μέρος. Εκεί μπορούσε να βασιστεί στον Πέ­ δρο,47 έναν ανθρακωρύχο, που είχε μια μικρή βάρκα, με την ο­ ποία θα τον περισυνέλεγε από τη θάλασσα και θα τον έφερνε στην ξηρά. Μερικές ημέρες αργότερα ήταν στην Αβάνα. Ο Αλμπέρτο Κρους Κάσο, ο επικεφαλής της Rescate, τον συνάντησε και τον έκρυψε στο σπίτι της Μαρίας Λεοπολντίνα Γκράου Αλσίνα (Πολίτα). Μόλις εγκαταστάθηκε, και αφού εφηύρε μια καλή ιστορί­ α, για να μην τον υποπτευθούν οι Comites,48 συναντήθηκε με τους κύριους ηγέτες της ομάδας. Στη συνάντηση παραβρίσκονταν η Πολίτα Γκράου και ο α­ δελφός της Ραμόν (Μόγκο), δύο ιδρυτικά μέλη της οργάνωσης· ο πρώην συνταγματάρχης Φρανσίσκο Αλβάρες Μαργκόγιες, έ­ νας Ισπανός κουβανικής υπηκοότητας, ο οποίος είχε κάνει καριέρα στο στρατό την εποχή του Πρίο· ο Ροντόλφο Λεόν Κουρμπέλο, ο αγγελιαφόρος της CIA· ο Μανουέλ Καμπανιόνι Σούσα, πρώην ντίλερ στην αίθουσα τζόγου του καμπαρέ Σαν Σουσί, το οποίο ανήκε στο Σάντος Τραφικάντε· ο δρ. Κάρλος Γκερέρο Κο[131]

ΦΑΜΠΙΑΝ ΕΣΚΑΛΑΝΤΕ

στάλες, ο γιατρός του Πρίο, και άλλα πρόσωπα που εμπιστευό­ ταν η ομάδα. 'Έχω λάβει εντολές από τον Τόνι και τη CIA, για να αναδιορ­ γανώσω την ομάδα", μίλησε πρώτος ο Νορμπέρτο. "Η αμερικα­ νική κυβέρνηση ετοιμάζει την τελική επίθεση εναντίον του Κά­ στρο, και πρέπει να δημιουργήσουμε τις κατάλληλες συνθήκες, για να ξεσηκώσουμε τη χώρα όταν έρθει εκείνη η ώρα. Ο συ­ νταγματάρχης Μαργκόγιες έχει αναλάβει να γυρίσει όλο το νη­ σί, προκειμένου να οργανώσει το εσωτερικό της χώρας, δη­ μιουργώντας έναν τομέα σε κάθε επαρχία και παρέχοντας στους οιρχηγούς μέσα ανεξάρτητης επικοινωνίας. Κατά συνέπεια καθέ­ νας θα μπορεί να συντονίζει τις προμήθειές του με μηδαμινό κίν­ δυνο. Σε αυτό το σημείο πρέπει να ενώσετε τις πιο αξιόπιστες ο­ μάδες, και κατά προτίμηση αυτές που τα κίνητρά τους είναι αυ­ θεντικά. Μόλις οργανωθούν όλα σύμφωνα με αυτές τις οδηγίες, η CIA θα αρχίσει να στέλνει προμήθειες". Ο Αλμπέρτο Κρους και οι άλλοι συμφώνησαν. Όλοι θεωρούσαν ότι η αλλαγή τακτι­ κής ήταν απαραίτητη μετά την αποτυχία στον Κόλπο των Χοί­ ρων. Η G-2 είχε μάθει πολλά και είχε παρεισφρήσει με μεγάλη επιτυχία στις παράνομες οργανώσεις. Αφού εξηγήθηκαν λεπτομερώς τα καθήκοντα κάθε ατόμου, ο Μαρτίνες ζήτησε από τον Αλμπέρτο Κρους και την Πολίτα Γκράου να μείνουν, για να συζητήσουν ένα άλλο ζήτημα. 'Έχουμε ακόμη με το μέρος μας τους ανθρώπους του ξενοδο­ χείου Αβάνα Λίμπρε;" ρώτησε ο κατάσκοπος. "Ναι, τρία αξιόπιστα μέλη της οργάνωσης εργάζονται εκεί", απάντησε ο Αλμπέρτο. "Ωραία, η Υπηρεσία θέλει να θέσει σε ισχύ το σχέδιο με τις δηλητηριώδεις κάψουλες, για να βγει ο Φιντέλ από τη μέση. Σύμφωνα με τις πληροφορίες μας εξακολουθεί να επισκέπτεται συχνά το Αβάνα Λίμπρε, ιδιαίτερα όταν έχει ξένους προσκεκλη­ μένους. Αυτό θα ήταν μια καλή ευκαιρία. Ποιοι είναι αυτοί οι άνθρωποι;" 'Έχουμε το Σάντος ντε λα Καριντάντ Πέρες στο καφέ και τον Μπαρτολομέ Πέρες με το Χοσέ Σακέιρο στο εστιατόριο. Ο ένας είναι μετρ και ο άλλος βοηθός. Οποιοσδήποτε από αυτούς θα [132]

634 ΑΠΟΠΕΙΡΕΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟ μπορούσε ν α αναλάβει την αποστολή", διαβεβαίω σε η Π ολίτα Γκράου.

"Μόνο μια λεπτομέρεια δεν έχει ρυθμιστεί ακόμη", είπε ο Μαρτίνες. "Πώς θα φέρουμε τις κάψουλες από το Μαϊάμι;" "Νομίζω ότι θα μπορούσε να τις φέρει ο Βεργάρα49", διέκοψε η Πολίτα. "Είναι ένα άτομο που μπορούμε να εμπιστευτούμε. Είναι δι­ πλωμάτης της ισπανικής πρεσβείας, υπό τις διαταγές του Καλ­ ντεβίγια, και μπορεί να ταξιδέψει κανονικά στο Μαϊάμι, να τις παραλάβει και να τις παραδώσει σε μένα στην πρεσβεία. Όπως ξέρετε, βρίσκομαι συχνά εκεί, και η επίσκεψή μου δε θα κινήσει υποψίες". Και έτσι διευθετήθηκε η δεύτερη και πιο σημαντική αποστο­ λή του Νορμπέρτο Μαρτίνες. Μερικές ημέρες αργότερα, ο κα­ τάσκοπος επικοινώνησε με το αρχηγείο, και ένα σκάφος της CIA τον περισυνέλεξε από την ίδια περιοχή του Πινάρ ντελ Ρίο και τον μετέφερε πίσω στο κρησφύγετο.

Νέα Υόρκη, Απρίλιος 1962 Το Σαβόι Πλάζα ήταν ένα πολυτελές ξενοδοχείο στη Νέα Υ­ όρκη με τεράστιες αίθουσες υποδοχής και πολλά μπαρ και εστι­ ατόρια, για να ικανοποιεί τις απαιτήσεις των τακτικών του πελα­ τών. Το εξυπηρετικό και ικανό προσωπικό φρόντιζε τις διάφορες συναντήσεις επιχειρηματιών ή ερωτευμένων ζευγαριών, που διάλεγαν το συγκεκριμένο μέρος λόγω της διακριτικότητάς του. Αυτή η διακριτικότητα ήταν ο λόγος που ο Ουίλιαμ Χάρβεϊ επέλεξε αυτό το ξενοδοχείο ως τον ιδανικό τόπο διεξαγωγής της συνάντησής του με τον Τζον Ροσέλι, το διαβόητο μαφιόζο του Σικάγου. Επρόκειτο να παραβρίσκονται ο Τζιμ Ο’ Κόνελ, αξιω­ ματικός της CIA, και ο Ρόμπερτ Μέιχιου, ο σύνδεσμος με τη Μαφία· συνεπώς η σύσκεψη έπρεπε να είναι μυστική. Όλοι έφτασαν ξεχωριστά και συγκεντρώθηκαν τη συμφωνημένη ώρα στην άνετη αίθουσα συνεδρίασης που είχαν κλείσει. Στην αίθουσα υπήρχε ένα μίνι μπαρ και μαλακές πολυθρόνες, ώ­ [133]

ΦΑΜΠΙΑΝ ΕΣΚΑΛΑΝΤΕ

στε να μπορέσουν να συζητήσουν με άνεση για τα πιθανά σχέ­ δια της CIA. Ο Ο’ Κόνελ ήταν ο πρώτος που έφτασε, ώστε να έχει την ευ­ καιρία να ελέγξει εάν ήταν όλα εντάξει. Μερικά λεπτά αργότε­ ρα εμφανίστηκε ο Ροσέλι μαζί με το φίλο του Μέιχιου, και τε­ λευταίος, σαν τον σταρ της βραδιάς, έκανε την είσοδό του ο Χάρβεϊ, φορώντας ένα τσαλακωμένο σκούρο κοστούμι, έχοντας ένα πιστόλι υπό μάλης και μια κυνική έκφραση στο πρόσωπο. Ο Χάρβεϊ πήρε πρώτος το λόγο, για να καταστήσει σαφές ό­ τι εκείνος ήταν η κεφαλή της ομάδας: "Κύριε Ροσέλι, οι επιχειρηματίες που εκπροσωπώ θεωρούν ότι ήρθε η ώρα να θέσουν εκ νέου σε ισχύ το σχέδιο εξόντωσης του Κάστρο, πριν η κυβέρνηση των ΗΠΑ υλοποιήσει τα σχέδιά της περί ανατροπής του καθεστώτος του. Μπορώ να σας διαβεβαιώσω ότι οι κύριοι που εκπροσωπώ είναι άτομα με μεγάλη ε­ πιρροή και είναι έτοιμοι να πληρώσουν γι’ αυτή τη δουλειά με όποιον τρόπο χρειαστεί". Με το πρόσωπο ηθοποιού, τα σκούρα γυαλιά που δεν έβγαζε ποτέ, ακόμη και τη νύχτα, και το χαμόγελο πωλητή, ο Ροσέλι ση­ κώθηκε από την καρέκλα του και κάνοντας μερικά βήματα στην ευρύχωρη αίθουσα, απάντησε: "Όπως γνωρίζεις, τα λεφτά δε μας ενδιαφέρουν. Ίσως κάποια χάρη την κατάλληλη στιγμή, αλλά αυτό θα το δούμε, όταν χρεια­ στεί. Ο λόγος σου αρκεί. Όσον αφορά τη δουλειά μπορώ να δια­ κρίνω διάφορα προβλήματα. Οι κάψουλες που μας δώσατε την προηγούμενη φορά ήταν πολύ επικίνδυνες στη χρήση και δε δια­ λύονταν σε κανένα υγρό. Θα πρέπει να βελτιωθούν, εάν αυτή η επιχείρηση θέλετε να επιτύχει. Ένα άλλο θέμα που πρέπει να προσέξουμε είναι η επιλογή των εμπλεκόμενων ατόμων. Όπως γνωρίζετε, έχουμε την ομάδα του κυρίου Αντόνιο ντε Βαρόνα, ε­ νός από τους νυν αντιπροέδρους του πολιτικού μετώπου που υ­ ποστηρίζετε. Πρέπει να δοθούν ορισμένα προνόμια σε αυτούς τους ανθρώπους, αλλά πάνω από όλα πρέπει να παρέχουμε εγ­ γυήσεις ότι οι πολιτικές τους φιλοδοξίες θα ικανοποιηθούν, μό­ λις εξοντωθεί ο Κάστρο. Εάν μπορούν να ρυθμιστούν αυτές οι λεπτομέρειες, δε βλέπω άλλα προβλήματα στην εκτέλεση της δολοφονίας". [134]

634 ΑΠΟΠΕΙΡΕΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟ

Ο Χάρβεϊ έδωσε τις εγγυήσεις που ζήτησε ο γκάγκστερ και τον συμβούλεψε να αφήσει εκτός της συνωμοσίας το συνεργάτη του Σαμ Τζιανκάνα, καθώς επίσης και τον αρχιμαφιόζο από τη Φλόριντα Σάντος Τραφικάντε, εάν ήταν δυνατό. Ο Ροσέλι δεν μπορούσε να υποσχεθεί τίποτα. Ήξερε ότι ήταν αδύνατο να ε­ νεργήσει κανείς στην περιοχή μιας "οικογένειας", χωρίς τη συ­ γκατάθεσή της, αλλά αποφάσισε να μην αποκαλύψει αυτή τη λε­ πτομέρεια στους άντρες της Υπηρεσίας. Η τελική συμφωνία ή­ ταν να συναντηθούν στο Μαϊάμι με το Βαρόνα στις 21 Απριλί­ ου του 1962, για να διευθετήσουν όλες τις λεπτομέρειες τις επι­ χείρησης.

Ουάσιγκτον, Νοέμβριος 1975, Αμερικανική Γερουσία Αναφορά της Επιτροπής Τσερτς Στις αρχές Απριλίου του 1962, ο Χάρβεϊ, ο οποίος κατέθεσε ότι ενεργούσε βάσει των "ρητών εντολών" του Χελμς, ζήτησε α­ πό τονΈντουαρντς να τον φέρει σε επαφή με το Ροσέλι. Ο Χάρβεϊ δήλωσε ότι ενημέρωσε το Χελμς, εκθέτοντας λεπτομερώς τις προτάσεις πριν κάνει την πρώτη επαφή με το Ροσέλι, και ότι ε­ πίσης τον πληροφόρησε για τα αποτελέσματα της συνάντησης μ’ εκείνον. Ο Χάρβεϊ δήλωσε ότι κρατούσε το Χελμς συνεχώς ε­ νήμερο σχετικά με την πρόοδο της επιχείρησης Κάστρο... Ο Χάρβεϊ, ο αρχηγός του Κέντρου Υποστήριξης Επιχειρήσε­ ων και ο Ροσέλι συναντήθηκαν για δεύτερη φορά στη Νέα Υόρκη στις 8-9 Απριλίου του 1962... Ο Χάρβεϊ θυμάται να έχει φύγει από την Ουάσιγκτον με κα­ τεύθυνση το Μαϊάμι στις 19 Απριλίου. Υποστηρίζει ότι παρέλαβε τις κάψουλες από το δρ. Γκαν, πριν αναχωρήσει. Ο Γκαν δε θυμάται να τις παραδίδει τη συγκεκριμένη ημερομηνία. Θυμάται ότι έδωσε τέσσερις κάψουλες στον Τζ. Κ., στις 18 Απριλίου του 1962. Πιστεύει ότι αυτός ήταν ο Τζιμ Ο’ Κ όνελ... Τα χάπια πέρασαν στα χέρια του Χάρβεϊ, ο οποίος έφτασε στο Μαϊάμι στις 21 Απριλίου και βρήκε το Ροσέλι, ο οποίος εί­ χε ήδη έρθει σε επαφή με τον ίδιο Κουβανό [Τόνι Βαρόνα] με [135]

ΦΑΜΠΙΑΝ ΕΣΚΑΛΑΝΤΕ

τον οποίο είχε εμπλακεί και στην επιχείρηση των χαπιών, πριν από τα γεγονότα του Κόλπου των Χοίρων. Ο Χάρβεϊ εξήγησε τον τρόπο με τον οποίο η θανατηφόρα ουσία θα έμπαινε στο γεύμα του Κάστρο, αναφέροντας λεπτομέρειες για ένα σύνδε­ σμο του Βαρόνα, ο οποίος είχε επαφές με κάποιον σε ένα από τα εστιατόρια όπου σύχναζε ο Κάστρο. Ο Κουβανός ζήτησε όπλα και εξοπλισμό ως αμοιβή για τη διεκπεραίωση της επιχείρησης δολοφονίας. Με τη βοήθεια του σταθμού της CIA στο Μαϊάμι, ο οποίος καθοδηγούσε μυστικές επιχειρήσεις εναντίον της Κούβας (JMAVAVE), ο Χάρβεϊ εφόδι­ ασε με εκρηκτικά, πυροκροτητές, καραμπίνες, περίστροφα, α­ συρμάτους και ένα ραντάρ σκάφους, συνολικού κόστους 5.000 δολαρίων. Ο Χάρβεϊ και ο επικεφαλής του σταθμού JMAVAVE [Τεντ Σάκλεϊ] νοίκιασαν ένα ρυμουλκό με πλαστό όνομα και πα­ ρέδωσαν τον εξοπλισμό σε ένα χώρο στάθμευσης. Τα κλειδιά δόθηκαν στο Ροσέλι, ο οποίος παρακολουθούσε την παράδοση μαζί με τον αρχηγό του Κέντρου Υποστήριξης από την απέναντι πλευρά του δρόμου. Το φορτίο παρέλαβε ένας πράκτορας του Ροσέλι ή του Κουβανού. Ο Χάρβεϊ και ο Ροσέλι είχαν ένα σύστημα τηλεφωνικής επι­ κοινωνίας με το οποίο ο Χάρβεϊ ενημερωνόταν συνεχώς για τα γεγονότα. Χρησιμοποιώντας ένα τηλέφωνο με κερματοδέκτη, ο Χάρβεϊ μπορούσε να τηλεφωνήσει στο Ροσέλι στο Λος Άντζελες Φρίαρς Κλαμπ στις 16.00. Ο Ροσέλι μπορούσε να τηλεφωνήσει στο Χάρβεϊ στο σπίτι του κατά τη διάρκεια της νύχτας. Ο Ροσέ­ λι τον ενημέρωσε ότι οι κάψουλες έφτασαν στην Κούβα και στο εστιατόριο που σύχναζε ο Κάστρο.50

Αβάνα, Σεπτέμβριος 1993 Κατάθεση του Μάριο Μοράλες Μέσα Οι αρχηγοί επιχειρήσεων Μάρκος και Ραμόν ασχολήθηκαν με την υπόθεση όταν οι companeros Ντεμέτριο και Εντουάρντο ήταν αρχηγοί τους. Οι βασικοί ύποπτοι ήταν τα αδέρφια Ραμόν και Μαρία Λεοπολντίνα Γκράου (Πολίτα), ο Χοσέ Λουίς Πελεγιά, πρώην δικη[136]

634 ΑΠΟΠΕΙΡΕΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟ

γάρος του Πρίο, ο δρ. Κάρλος Γκερέρο Κοστάλες, ο Μανουέλ Καμπανιόνι, ο παλιός φίλος του Τραφικάντε από τον παράνομο τζόγο, και διάφορα άλλα άτομα. Εκείνη την περίοδο οι δραστηριότητες της CIA και των αντε­ παναστατών ήταν πολύ έντονες και χρησιμοποιήσαμε τη μέθοδο της παρείσφρησης στις ομάδες και στα κυκλώματα ανατροπής. Συλλάβαμε όμως μόνο τους κύριους ηγέτες και τρομοκράτες, α­ φήνοντας τους υπόλοιπους συνωμότες στους δρόμους, για να συνεχίσουμε την παρακολούθησή τους και να ανακαλύψουμε τα καινούργια συνωμοτικά σχέδια εγκαίρως. Το Σεπτέμβριο του 1962 διάφοροι αρχηγοί της ομάδας Rescate συνελήφθησαν, συμπεριλαμβανομένου και του στρα­ τιωτικού συντονιστή της Φρανσίσκο Αλβάρες Μαργκόγιες, έναν πρώην συνταγματάρχη του στρατού του Μπατίστα, ο οποίος δο­ λοπλοκούσε με άλλες αντεπαναστατικές ομάδες που είχαν σκο­ πό την εκτέλεση ενός σχεδίου ανατροπής σε εθνικό επίπεδο. Παρ’ όλα αυτά, αφήσαμε την Πολίτα, τον αδερφό της Ραμόν και τον Αλμπέρτο Κρους να ξεγλιστρήσουν από το δίχτυ. Όχι βέ­ βαια χωρίς λόγο. Σκεφτήκαμε ότι μέσω των επαφών τους με τη CIA και τον Τόνι Βαρόνα θα συγκεντρώναμε πληροφορίες για τις προγραμματισμένες επιχειρήσεις εναντίον της Κούβας. Μέχρι εκείνη την περίοδο η ομάδα χρησιμοποιούσε ήδη διά­ φορα μέσα επικοινωνίας με το Μαϊάμι, συμπεριλαμβανομένου ενός ασύρματου πομπού τύπου RR44 και κρυπτογραφημένα γράμματα. Είχαν επίσης συνδέσμους στο διπλωματικό σώμα των πρεσβειών της Ισπανίας και της Ιταλίας, καθώς οι διπλωμά­ τες και πράκτορες της CIA Αλεχάνντρο Βεργάρα και Χάιμε Καλντεβίγια εργάζονταν στην πρώτη, ενώ ο Μάσιμο Μουρατόρι στη δεύτερη. Κατά τη διάρκεια του 1962 η ομάδα Rescate διαχωρίστηκε σε διάφορες ομάδες ανατροπής, με μικρό αριθμό ατόμων η καθεμία, με ανεξάρτητα μέσα επικοινωνίας και συγκεκριμένα καθήκοντα. Παρ’ όλα αυτά, οι σύνδεσμοι μεταξύ των ομάδων ή­ ταν τόσο πολύ ισχυροί, που συναντιόνταν συχνά στο σπίτι των Γκράου, για να συζητήσουν σχετικά με τη δουλειά που έκαναν ή να ζητήσουν βοήθεια σε κάποια συγκεκριμένη αποστολή. Τον Αύγουστο του 1962 η ομάδα επανενώθηκε, αντίθετα με [137]

ΦΑΜΠΙΑΝ ΕΣΚΑΛΑΝΤΕ

τις εντολές της CIA να μείνουν διασπασμένοι, για την "αντεπαναστατική εξέγερση" που είχε προγραμματιστεί σ ’ εκείνη την η­ μερομηνία, με τον Αλβάρες ως έναν από τους αρχηγούς. Μετά την αποτυχία της, όλοι επέστρεψαν στις συνηθισμένες τους δρα­ στηριότητες, χωρίς να υποπτεύονται ότι ήμασταν στα ίχνη τους. Στις αρχές του 1963 χάσαμε τον πράκτορα που είχαμε στον κλειστό κύκλο γνωριμιών των αδερφών Γκράου. Αυτός ο πρά­ κτορας αποτελούσε μία από τις βασικές μας πηγές πληροφοριών σχετικά με τις δραστηριότητες των συνωμοτών. Τον Ιούλιο του 1964, χάρη σε ένα σφάλμα εντός της CIA, έ­ νας από τους πράκτορές μας κατάφερε να έρθει σε επαφή με την ομάδα κατασκόπων της οποίας σύνδεσμος ήταν ο Χοσέ Λουίς Πελεγιά, που δούλευε ως εκπρόσωπος της αεροναυπηγικής εται­ ρείας Μεξικάνα. Γνωρίζαμε ήδη ότι ο Πελεγιά είχε ένα ειδικά κατασκευασμέ­ νο σύστημα επικοινωνίας, γνωστό με το όνομα ΑΤ-3, το οποίο μετέδιδε κωδικοποιημένα μηνύματα σε μερικά δευτερόλεπτα, και επίσης γνωρίζαμε για τις επαφές του με άλλους συνεργάτες της CIA, συμπεριλαμβανομένου του Χένρι Μπέιενς, που ήταν πρώτος γραμματέας της βελγικής πρεσβείας, τον Κλεμέντε Ινκλάν Βέρνερ και το Χούλιο Μπράβο Ροντρίγκες. Τα κομμάτια του παζλ που προέκυψαν από την έρευνα ενώ­ θηκαν και ανακαλύψαμε διάφορα κυκλώματα που είχε οργανώ­ σει η CIA στην Κούβα. Τον Ιανουάριο του 1965 το αρχηγείο πήρε την απόφαση να συλληφθούν όλοι οι συνωμότες. Με την υπομονετική δουλειά του τμήματος επιχειρήσεων αποκαλύφθηκε το σενάριο για τη δολοφονία του κομαντάντε Φιντέλ Κάστρο. Το σχέδιο αυτό ξεκίνησε αρχικά το Μάρτιο του 1961 και πα­ ρά την αποτυχία του πριν την εισβολή στον Κόλπο των Χοίρων, τέθηκε εκ νέου σε ισχύ την επόμενη χρονιά. Τον Απρίλιο του 1962 η CIA απέστειλε κι άλλες δηλητηριώ­ δεις κάψουλες μέσω του Ισπανού διπλωμάτη Αλεχάντρο Βεργάρα, αυτή τη φορά κρυμμένες σε ένα μπουκαλάκι με ασπιρίνες. Μέχρι εκείνη την ημερομηνία το σύνολο της ομάδας είχε ή­ δη διαχωριστεί σε μικρά κυκλώματα πληροφοριών και ανατρο­ πής της εξουσίας. Ένας από τους πράκτορες, ο Μανουέλ Καμπα[138]

634 ΑΠΟΠΕΙΡΕΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟ

νιόνι, προσφέρθηκε να βρει τους άνδρες που θα επιχειρούσαν τη δολοφονία του Φιντέλ. Για το λόγο αυτό στρατολογήθηκαν οι υπάλληλοι του ξενο­ δοχείου Αβάνα Λίμπρε, Σάντος ντε λα Καριντάντ Πέρες, Μπαρτολομέ Πέρες και Χοσέ Σακέιρο. Ο ένας ήταν βοηθός στο καφέ, και οι άλλοι δύο εργάζονταν σε ένα από τα εστιατόρια. Οι δηλη­ τηριώδεις κάψουλες παραδόθηκαν στους τρεις τους. Το συνωμοτικό σχέδιο εναντίον του Φιντέλ είχε ξεκινήσει. Τον Ιούνιο του 1962 η Πολίτα Γκράου, απελπισμένη, επειδή ο Φιντέλ δεν εμφανίστηκε στο ξενοδοχείο, πρότεινε ένα εναλλα­ κτικό σχέδιο: να δηλητηριάσουν τον κομαντάντε Εφιχένιο Αμεϊχέιρας,51 ώστε ο ηγέτης της επανάστασης να γίνει στόχος ενώ θα παραβρισκόταν στην κηδεία του συντρόφου του. Επικοινώνησαν με το αρχηγείο της CIA μέσω του ασυρμά­ του, και το σχέδιο εγκρίθηκε. Δύο πιστόλια με σιγαστήρες, που θα χρησιμοποιούνταν για την επίθεση, στάλθηκαν μέσω του πράκτορα της CIA Μάσιμο Μουρατόρι από την ιταλική πρε­ σβεία. Μια δύναμη αποτελούμενη από διάφορους πρώην στρατιώ­ τες, υπό τις διαταγές των πρώην συνταγματαρχών Αλβάρες Μαργκόγιες και Μιγκέλ Ματαμόρος Βάλε, θα συγκεντρωνόταν στο σημείο της ενέδρας, μεταξύ 4ης οδού και 23ης λεωφόρου στο Βεδάδο, κατά μήκος της διαδρομής από όπου υπέθεταν ότι θα περνούσε η νεκρική πομπή του κομαντάντε Αμεϊχέιρας. Όλα ήταν έτοιμα, αλλά οι ημέρες περνούσαν. Η 30ή Αυγού­ στου 1962, η ημερομηνία της προγραμματισμένης αντεπαναστατικής εξέγερσης πλησίαζε, και όλοι καταλάβαιναν τη σημα­ σία της ανατροπής της επανάστασης, αλλά προέκυψε κάτι ανα­ πάντεχο. Το πρόσωπο που ανέλαβε να δηλητηριάσει τον Αμεϊχέιρας -το οποίο εργαζόταν σε ένα καφέ όπου σύχναζε ο τελευ­ ταίος-, αφού δεσμεύθηκε και αφού έλαβε τις θανατηφόρες κά­ ψουλες, άλλαξε γνώμη και μετακόμισε σε μια άλλη επαρχία, στερώντας από την ομάδα την ευκαιρία της. Και έτσι πέρασε το 1962 και οι πρώτοι μήνες της επόμενης χρονιάς. Μια νύχτα, τέλος Μαρτίου του 1963, ο Σάντος ντε λα Καριντάντ Πέρες, που εργαζόταν στο καφέ του Αβάνα Λίμπρε, είδε το Φιντέλ Κάστρο να φτάνει μαζί με άλλους. Παράγγειλαν [139]

ΦΑΜΠΙΑΝ ΕΣΚΑΛΑΝΤΕ

ένα μιλκσέικ σοκολάτα, και εκείνος, πάνω στη βιασύνη και τη νευρικότητα της στιγμής για την οποία προετοιμαζόταν επί ένα χρόνο, έσπασε τη δηλητηριώδη κάψουλα, προσπαθώντας να την ξεκολλήσει από το ράφι του ψυγείου όπου ήταν κρυμμένη. Ετοίμασε το μιλκσέικ σοκολάτα, το οποίο ο Φιντέλ απόλαυ­ σε, και τον παρατηρούσε απελπισμένα να ξεφεύγει σώος και α­ βλαβής από τη φονική παγίδα που του έστησε η CIA και η εσω­ τερική αντεπανάσταση. Η ομάδα στο σύνολό της προφυλακίστηκε τον Ιανουάριο του 1965, και τα μέλη της ομολόγησαν τα εγκληματικά τους σχέδια με πολλές λεπτομέρειες. Ανακαλώντας στη μνήμη μου αυτή την υπόθεση, μου έρχεται στο μυαλό η φράση του μαφιόζου Τζον Ροσέλι προς την επιτροπή Τσερτς "μια περίεργη γοητεία έμοια­ ζε να τυλίγει τον Κάστρο".

[140]

8. Μάγκνουμ 375 Ο Ρίτσαρντ Χελμς ξεκίνησε την καριέρα του ως κατάσκοπος σε πολύ νεαρή ηλικία. Αρχικά, κατά τη διάρκεια του β' παγκό­ σμιου πολέμου ήταν μέλος του Γραφείου Στρατηγικών Υπηρε­ σιών, όπου απέκτησε τη φήμη του ικανού και επαγγελματία πρά­ κτορα. Μαθήτευσε κοντά στον Ουίλιαμ "Άγριο Μπιλ" Ντόνο­ βαν, έναν από τους ιδρυτές του Γραφείου Στρατηγικών Υπηρε­ σιών, και επωφελήθηκε από μία αποστολή στο Λονδίνο προκειμένου να αφομοιώσει τη γνώση και να διδαχθεί την τέχνη της μηχανορραφίας από τους Βρετανούς συναδέλφους του, που εί­ χαν τελειοποιηθεί και στους δύο τομείς με την πάροδο πολλών χρόνων. Αργότερα, μόλις δημιουργήθηκε η CIA, είχε πολυάριθ­ μες αρμοδιότητες, και όλες σχετίζονταν με την κατασκοπεία. Καταρχήν ήταν βοηθός του Ρίτσαρντ Μπίσελ και, εύλογα, έγινε επικεφαλής των μυστικών επιχειρήσεων, όταν ο Κένεντι έπαυσε τον Μπίσελ μετά το φιάσκο του Κόλπου των Χοίρων. Ανάμεσα στους ανθρώπους του σιναφιού του, ο Χελμς ήταν ένας θρύλος, αλλά και μια αμφιλεγόμενη προσωπικότητα. Όλα τα συναισθήματα, οι αναμνήσεις και οι εμπειρίες του ήταν συνυφασμένες με την Υπηρεσία. Διορίστηκε πρέσβης στο Ιράν το 1973, την εποχή που το σκάνδαλο του Γουότεργκέιτ ήταν έτοι­ μο να ξεσπάσει. Εάν κάποιος τον ρωτούσε πόσα ταξίδια χρειά­ στηκε να κάνει από την Τεχεράνη στην Ουάσιγκτον, για να απα­ ντήσει στις ερωτήσεις της Επιτροπής Τσερτς, το πιο πιθανό είναι ότι δε θα μπορούσε να τα θυμηθεί όλα. Τελικά τιμωρήθηκε με πρόστιμο 2.000 δολαρίων και δύο χρόνια φυλάκισης, επειδή αρνήθηκε να απαντήσει σε κάποια από τις επιτροπές που ερευνού­ σαν το ρόλο της CIA στο πραξικόπημα εναντίον του προέδρου της Χιλής Σαλβαντόρ Αλιέντε. Το πρόστιμο εξόφλησαν οι υποστηρικτές του, οι οποίοι οργάνωσαν δημόσιο έρανο, και η ποινή φυλάκισης ανεστάλη. Ντυμένος κομψά, σχεδόν πάντα στα γκρι, περιποιημένος επι[141]

ΦΑΜΠΙΑΝ ΕΣΚΑΛΑΝΤΕ

μελώς και σε ηλικία 40 ετών, η επαγγελματική του ζωή βρισκό­ ταν στο απόγειό της. Όλοι θεωρούσαν ότι θα διαδεχόταν τον ε­ πικεφαλής της CIA, Τζον Μακ Κόουν, μετά τη συνταξιοδότηση εκείνου. Ήταν Ιανουάριος του 1963, και εκείνο το πρωί ο Χελμς, ως επικεφαλής των μυστικών επιχειρήσεων, είχε μια σημαντική συ­ νάντηση στο γραφείο του στο Λάγκλεϊ. Είχε καλέσει τους βασι­ κούς πράκτορες της υπόθεσης της Κούβας προκειμένου να συ­ ζητήσουν για τη νέα πολιτική κατεύθυνση που υιοθετήθηκε από τη διοίκηση, μετά την κρίση των πυραύλων της Κούβας, τον Ο­ κτώβριο. Επίσης έπρεπε να πληροφορήσει τις εμπλεκόμενες μο­ νάδες ότι τον επικεφαλής της επιχειρησιακής ομάδας W, Ουίλιαμ Χάρβεϊ, είχε αντικαταστήσει ο Ντέσμοντ Φιτζέραλντ, ως υ­ πεύθυνος για την υπόθεση της Κούβας, η οποία θα υπαγόταν πλέον στο νεοσύστατο Τμήμα Εσωτερικών Υποθέσεων με το ό­ νομα Τομέας Ειδικών Υποθέσεων. Στην πραγματικότητα, η απόφαση αυτή δημιούργησε μια άνευ προηγουμένου αύξηση της ισχύος -την οποία ονομάσαμε "Κουβανο - Αμερικανικό Μηχανισμό"- της CIA και της Μαφί­ ας, η οποία στο εξής θα δρούσε εντός της επικράτειας των ΗΠΑ, θα αναλάμβανε ακόμα και επιχειρήσεις πολιτικής σκοπιμότητας και θα επεκτεινόταν μέχρι να φτάσει στο σημείο να ελέγχει την πολιτική στη Φλόριντα και να εξασφαλίσει ένα μερίδιο στη νο­ μοθετική και εκτελεστική εξουσία των ΗΠΑ. Ο ένας μετά τον άλλο έκαναν την εμφάνισή τους: ο συνταγ­ ματάρχης Κιγκ, ο Ουίλιαμ Χάρβεϊ, ο Ντέσμοντ Φιτζέραλντ, ο Τρέισι Μπαρνς, ο Τεντ Σάκλεϊ, ο Σάμιουελ Χάλπερν, ο Χάουαρντ Χαντ, ο Ντέιβιντ Φίλιπς, ο Τζέιμς Άγκλετον και πολλοί άλλοι αξιωματικοί. Αφού έλαβαν όλοι τις θέσεις τους στην ευρύχωρη αίθουσα συσκέψεων, ο Χελμς πήρε το λόγο: "Η επιχείρηση Mongoose τερματίστηκε. Ο Μακ Τζορτζ Μπάντι, ο σύμβουλος εθνικής ασφάλειας, έπεισε τον πρόεδρο να αναθεωρήσει την πολιτική του απέναντι στον Κάστρο. Ο υ­ πουργός Δικαιοσύνης δεν έχει πειστεί πλήρως, αλλά για την ώ­ ρα δε θέλει να αντιπαρατεθεί με τους συμβούλους του προέ­ δρου". Εξήγησε εν ολίγοις ότι η καινούργια αποστολή ήταν να κα­ ί 142]

634 ΑΠΟΠΕΙΡΕΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟ

ταστρώσουν στρατηγικές, οι οποίες θα μπορούσαν να εφαρμο­ στούν για την προώθηση πολλαπλών τρόπων αντιμετώπισης του Κάστρο. Εντείνοντας το οικονομικό εμπάργκο, αναπτύσσοντας μυστικές και ψυχολογικές μεθόδους, με σκοπό την υπονόμευση την Κουβανών σε ζωτικούς τομείς, και αναδιοργανώνοντας την Ταξιαρχία 2506, με σκοπό την άμεση στρατιωτική επέμβαση σε καθορισμένη χρονική στιγμή. Εντωμεταξύ, ερευνούσαν το ενδε­ χόμενο να προκαλέσουν ρήξη μεταξύ του Κάστρο και των σο­ βιετικών συμμαχιών του, καθώς η Υπηρεσία αποσκοπούσε να εκμεταλλευτεί τις διενέξεις που είχαν προκόψει με τη Μόσχα στον πυρετό της κρίσης των πυραύλων της Κούβας. Εάν κατάφερναν να απομονώσουν τον Κάστρο από τους παλιούς Κουβα­ νούς κομουνιστές και να διασπάσουν το καθεστώς του, ίσως να μπορούσαν να επιχειρήσουν τη στρατιωτική εισβολή ή να ανα­ γκάσουν την Κούβα να καθίσει στο τραπέζι των διαπραγματεύ­ σεων με ευνοϊκούς όρους. "Αυτό είναι το όλο σκεπτικό", κατέ­ ληξε ο Χελμς. Επίσης εκμεταλλεύτηκε την ευκαιρία, για να τους πληροφο­ ρήσει ότι ο Χάρβεϊ επρόκειτο να αντικατασταθεί από τον Ντέσμοντ Φιτζέραλντ, ως επικεφαλής της επιχειρησιακής ομάδας. Ήταν μια ουσιώδης απόφαση. Κάποιες φορές οι άνθρωποι αντι­ προσωπεύουν συγκεκριμένες στρατηγικές, και μόλις αυτές περατωθούν, πρέπει να εγκαταλείψουν τη θέση τους. Όλοι κοίταξαν το Χάρβεϊ. Ήξεραν τον εκρηκτικό του χαρα­ κτήρα και αντιλαμβάνονταν πόσο αμήχανα ένιωθε. Ήταν το εξι­ λαστήριο θύμα, όπως ήταν οι Ντάλες και Μπίσελ για την εποχή τους. Ωστόσο, ο πρώην αρχηγός της αντικουβανικής δύναμης δεν είπε τίποτα, περιορίστηκε απλώς στο να ανάψει ένα τσιγά­ ρο. Σίγουρα γνώριζε για την απόφαση εκ των προτέρων και είχε προετοιμάσει τον εαυτό του γι’ αυτόν τον υποβιβασμό. Στην πραγματικότητα, δεν του στοίχισε τόσο πολύ. Είχε διοριστεί αρ­ χηγός του σταθμού της CIA στη Ρώμη, και πολλοί από τους παραβρισκομένους στη σύσκεψη γνώριζαν τις σχέσεις του με τον υπόκοσμο και συγκεκριμένα με τον Τζον Ροσέλι και τον Σάντος Τραφικάντε. Θα μπορούσε να είναι ένα είδος διπλού πρεσβευτή στην Ιταλία, δεδομένου ότι θα εκπροσωπούσε τόσο τη CIA όσο και τη Μαφία στη χώρα προέλευσής της. [143]

ΦΑΜΠΙΑΝ ΕΣΚΑΛΑΝΤΕ Όταν τελείωσε η σύσκεψη, ο Χελμς ζήτησε από το Φιτζέραλντ να παραμείνει για μερικά λεπτά. Όταν έμειναν μόνοι, είπε: "Πρέπει να λάβεις τα απαραίτητα μέτρα ώστε οι μυστικές επιχει­ ρήσεις να συνεχιστούν κανονικά. Η εξόντωση του Κάστρο εξα­ κολουθεί να είναι μια από τις κορυφαίες μας προτεραιότητες. Δεν είναι δυνατόν να επιτύχουμε τις στρατηγικές μας επιδιώξεις στην Κούβα με αυτόν ζωντανό". Ο Φιτζέραλντ συμφώνησε. Καταλάβαινε τι του έλεγαν. Στη μακρόχρονη καριέρα του ως πράκτορας δεν ήταν η πρώτη φορά που αντιμετώπιζε ζητήματα τέτοιας φύσης. Πήρε τα χαρτιά του και αποχαιρέτησε το Χελμς. Εντωμεταξύ, στον προθάλαμο, ο Τζέιμς Άγκλετον φρόντισε να φύγει την ίδια στιγμή με το Χάρβεϊ. "Φαίνεται ότι ανακουφίστηκες από τον τρόπο που εξελίχθη­ καν τα πράγματα. Ο καινούργιος σου προορισμός είναι μια επι­ βράβευση. Είναι σαν να σε πληρώνουν, για να κάνεις διακοπές στην Ευρώπη μερικά χρόνια..." Ο Χάρβεϊ, που κατά τη διάρκεια της σύσκεψης κατέβαλε τε­ ράστια προσπάθεια να αυτοσυγκρατηθεί, ξέσπασε σαν ηφαί­ στειο. Η συσσωρευμένη εμπάθειά του για τον πρόεδρο Κένεντι και η διαφωνία του με τη γραμμή της διοίκησης εκδηλώθηκε: 'Ύστερα από τόσες θυσίες, τι θα πούμε στους εξόριστους της Κούβας; Τι θα κάνουμε με όλους αυτούς τους ανθρώπους στα στρατόπεδα εκπαίδευσης; Θα τους πούμε ότι από δω και στο ε­ ξής θα είμαστε φίλοι με τους Ρώσους και ότι ο Κάστρο είναι κα­ λός; Τι συμβαίνει, Τζιμ; Φαίνεται ότι ο πρόεδρος φοβήθηκε από την κρίση των πυραύλων της Κούβας. Χαίρομαι που είμαι εκτός της επιχείρησης, γιατί τουλάχιστον δε θα πρέπει να απολογηθώ στους Κουβανούς. Αυτοί οι άνθρωποι στο περιβάλλον του Κένεντι: οι Μπάντι, Σόρενσον, Σλεσιγκερ, Σάλιγκερ και Σία είναι ά­ τολμοι και είναι οι μόνοι που επιτρέπεται να τον συμβουλέψουν. Κατευθυνόμαστε προς την καταστροφή, και αν θες, πήγαινε και πες στο Μακ Κόουν αυτά που πιστεύω.. Αυτός ο τύπος με βασανίζει, συλλογίστηκε ο Χάρβεϊ, καθώς βάδιζε στο μακρύ διάδρομο κατευθυνόμενος προς το γραφείο του. Τουλάχιστον του είπα τι σκέφτομαι και κανείς δεν μπορεί να πει αργότερα ότι δεν τους είχα προειδοποιήσει. [144]

634 ΑΠΟΠΕΙΡΕΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟ

Μια περιπέτεια στην Καραΐβική Μαϊάμι, Φεβρουάριος 1963, Βάση JM/WAVE Η συνειδητοποίηση του νέου άνεμου που έπνεε στην Ουάσιγκτον σε σχέση με το θέμα της Κούβας έπεσε σαν βόμβα στην κοινότητα των κατασκόπων της Κούβας και των ΗΠΑ, στο σταθμό JM/WAVE του Μαϊάμι. Η επίλυση της κρίσης των πυ­ ραύλων της Κούβας, τον Οκτώβριο του 1962, δεν τους ικανο­ ποίησε ούτε κατά διάνοια. Όταν ο Κένεντι ανακάλυψε τους πυ­ ραύλους στην Κούβα, όλοι πίστεψαν ότι η στρατιωτική επέμβα­ ση ήταν αναπόφευκτη και όλοι προετοίμαζαν την επιστροφή τους. Αλλά η κρίση επιλύθηκε με διαπραγματεύσεις, και διαδό­ θηκε η φήμη ότι ο Κάστρο απέσπασε την υπόσχεση από τις Η­ ΠΑ πως δε θα επιτεθούν στο νησί με στρατιωτικές δυνάμεις. Μια καταθλιπτική ατμόσφαιρα επικράτησε στους κόλπους της κοινότητας των εξόριστων. Ωστόσο, η ανταλλαγή των στρατευμάτων του Κόλπου των Χοίρων και η ομιλία του Κένεντι στο στάδιο Όραντζ Μπόουλ του Μαϊάμι κατά την υποδοχή των στρατιωτών στα τέλη Δεκεμ­ βρίου του 1962 αναπτέρωσε το ηθικό των εξόριστων. Τα σχέδια άρχισαν να προχωρούν ολοταχώς το 1963. Ο Ρόμπερτ Κένεντι συναντήθηκε με το Μανουέλ Αρτίμε, τον πολιτι­ κό ηγέτη της Ταξιαρχίας και του εγγυήθηκε την υποστήριξη των ΗΠΑ για τη δημιουργία ενός στρατού εξόριστων με βάση τη Νι­ καράγουα, ο οποίος θα έκανε επίθεση ξανά στο νησί σε εύθετο χρόνο. Ο γενικός εισαγγελέας συναντήθηκε επίσης με έναν άλλο προστατευόμενο της CIA: τον Ενρίκε (Χάρι) Ρουίς Ουίλιαμς, έ­ ναν Αμερικανοκουβανό, πρώην μαχητή στον Κόλπο των Χοί­ ρων, και δεξί χέρι του Αρτίμε. Προοριζόταν να αναλάβει υπεύ­ θυνος για την οργάνωση ενός ισχυρού παραστρατιωτικού αποσπάσματος στη Δομινικανή Δημοκρατία, για να ξεκινήσει τον α­ νταρτοπόλεμο στην ανατολικότερη επαρχία της Κούβας, όπου θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει τη ναυτική βάση Γκουαντάναμο ως οπισθοφυλακή. Επιπλέον μια νέα ομάδα κομάντο εκπαιδευόταν σε μια μυστι­ [145]

ΦΑΜΠΙΑΝ ΕΣΚΑΛΑΝΤΕ

κή βάση της CIA κοντά στη Νέα Ορλεάνη, με σκοπό να αντικα­ ταστήσει αυτή που αιχμαλωτίστηκε στην Κούβα κατά την κρίση των πυραύλων. Ονομαζόταν Κομάντο Μάμπι και θα ήταν υπεύ­ θυνη για αποστολές εξολόθρευσης στην ενδοχώρα της Κούβας. Διάφοροι ραδιοφωνικοί σταθμοί εξέπεμπαν, για να εντείνουν τον ψυχολογικό πόλεμο. Οι ομάδες ειδικών αποστολών, οι ομά­ δες κομάντο, που δρούσαν εκτός του σταθμού JMAVAVE, ενισχύονταν με νέους πράκτορες και σκάφη, για να παρενοχλούν τις ακτοπλοϊκές μεταφορές, να εφοδιάζουν τα αντικαθεστωτικά κυκλώματα εντός της Κούβας και να καταστρέφουν οικονομι­ κούς στόχους και βασικές πηγές ενέργειας στο νησί. Τέλος, σχέδιαζαν να χρησιμοποιήσουν νεοσύστατες τρομο­ κρατικές ομάδες, επίσης με βάση τη Δομινικανή Δημοκρατία. Στόχος ήταν να επιτεθούν εναντίον των εκπροσώπων της Κού­ βας σε τρίτες χώρες, καθώς και σε ξένες επιχειρήσεις που προ­ σπαθούσαν να σπάσουν το οικονομικό εμπάργκο. Η ιδέα να προκληθεί ρήξη μεταξύ του Κάστρο και των Σοβιε­ τικών και η πιθανή διαπραγμάτευση με τον Κάστρο, ακόμη και με ευνοϊκούς όρους, δεν ικανοποίησε τους "μυστικούς μαχητές". Ήθελαν να καταστρέψουν ολοσχερώς την κουβανική επανάστα­ ση. Ο Ντέσμοντ Φιτζέραλντ προσπαθούσε να αμβλύνει το φόβο των αντρών του για την πιθανή διαπραγμάτευση. Στην πρώτη του σύσκεψη με τους αρχηγούς του JMAVAVE, ο Φιτζέραλντ επιστράτευσε τα πιο ισχυρά του επιχειρήματα. Ε­ πιβεβαίωσε ότι τα εγκεκριμένα σχέδια θα προχωρούσαν, με προ­ τεραιότητα τη δολοφονία του Κάστρο. Μόλις το είπε αυτό, ο Φιτζέραλντ παρατήρησε ότι η δυσαρέσκεια που ήταν ζωγραφισμέ­ νη στα πρόσωπά τους είχε αρχίσει να υποχωρεί. Κατάλαβε ότι αυτό ήταν το καίριο ζήτημα για τους συμμετέχοντες στη σύσκεψη. Αφού τόνισε την ανάγκη για το διαχωρισμό των νεων προς συζήτηση σχεδίων, ο Φιτζέραλντ εξέθεσε λεπτομερώς ένα ευ­ φυέστατο σχέδιο εξόντωσης του Κουβανού ηγέτη. Το σχέδιο είχε δύο εκδοχές. Η πρώτη ήταν να πείσουν τον Τζέιμς Ντόνοβαν, το δικηγόρο που διαπραγματεύτηκε με το Φιντέλ Κάστρο την ανταλλαγή των αιχμαλώτων της Ταξιαρχίας 2506, να δώσει στον Κουβανό ηγέτη μια στολή κατάδυσης, ε­ [146]

634 ΑΠΟΠΕΙΡΕΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟ

μποτισμένη με δηλητηριώδεις χημικές ουσίες. Η δεύτερη ήταν να τοποθετήσουν ένα κοχύλι με σημαντική ποσότητα εκρηκτι­ κών στην περιοχή όπου ο Κουβανός ηγέτης πήγαινε για υποβρύ­ χιο ψάρεμα. Οι αρχηγοί της JM/WAVE έμειναν ικανοποιημένοι. Ρώτησαν μόνο εάν ο πρόεδρος έδωσε την έγκρισή του, και ο Φιτζέραλντ απάντησε με ένα χαμόγελο, το οποίο όλοι ερμήνευσαν ως επιβε­ βαίωση. Το γεγονός αυτό ηρέμησε τους άνδρες. Κατάλαβαν ότι οι αλλαγές στη στρατηγική της διοίκησης ήταν απλώς επιφα­ νειακές, για τα μάτια της κοινής γνώμης. Ο Φιτζέραλντ έκρυβε άλλον έναν άσο στο μανίκι του: είχε πληροφορίες σχετικά με την ύπαρξη μιας ισχυρής παράνομης οργάνωσης στην Κούβα, η οποία ήταν έτοιμη να δραστηριοποι­ ηθεί εναντίον του καθεστώτος του Φιντέλ Κάστρο. Οι αντεπαναστάτες αυτοί έστειλαν ένα μήνυμα, με το οποίο εξηγούσαν ό­ τι προετοίμαζαν τη δολοφονία του Κουβανού ηγέτη και στη συ­ νέχεια θα πραγματοποιούσαν μια ένοπλη εξέγερση όλων των με­ λών τους σε ολόκληρο το νησί. Τουλάχιστον, αυτά ισχυρίστηκαν οι απεσταλμένοι της οργάνωσης... Θα ήταν μια καλή ευκαιρία, σκέφτηκε, καθώς αποχαιρετού­ σε τους άνδρες που μετείχαν στη σύσκεψη.

Λάγκλεϊ, Μάιος 1967, Αρχηγείο της CIA Αναφορά του γενικού επιθεωρητή της CIA Περίπου την εποχή που ο Ντόνοβαν διαπραγματευόταν με τον Κάστρο την απελευθέρωση των αιχμαλώτων του Κόλπου των Χοίρων, επινοήθηκε ένα σχέδιο, σύμφωνα με το οποίο ο Ντόνοβαν θα δώριζε στον Κάστρο μια στολή κατάδυσης μολυσμένη με δηλητηριώδεις ουσίες. Ο Φιτζέραλντ μάς μίλησε [για το σχέδιο] σαν να είχε προκύψει αφού ανέλαβε την επιχειρησια­ κή ομάδα της Κούβας τον Ιανουάριο του 1963. Ο Σάμιουελ Χάλπερν είπε ότι αυτό ξεκίνησε την εποχή του Ουίλιαμ Χάρβεϊ και ότι αυτός, ο Χάλπερν, κατατόπισε το Φιτζέραλντ σχετικά. Ο Χάρβεϊ δήλωσε ότι δεν είχε ακούσει ποτέ κάτι τέτοιο. [147]

ΦΑΜΠΙΑΝ ΕΣΚΑΛΑΝΤΕ

Σύμφωνα με το Σίντνεϊ Γκότλιμπ, το σχέδιο αυτό προχώρησε μέχρι την αγορά της στολής κατάδυσης και την προετοιμασία της για παράδοση. Το σχέδιο περιλάμβανε την επάλειψη του ε­ σωτερικού της στολής με έναν μύκητα, ο οποίος προξενούσε πα­ ράλυση και μια χρόνια δερματική ασθένεια (πόδι Μαδούρας), και τη μόλυνση της αναπνευστικής συσκευής με ένα βακτήριο. Ο Γκότλιμπ δε θυμάται το αποτέλεσμα του σχεδίου ούτε και τι απέγινε η στολή. Ο Σαμ Χάλπερν, ο οποίος αρχικά συμμετείχε στο σχέδιο, είπε ότι το πλάνο απορρίφθηκε, γιατί ήταν προφα­ νώς μη εφαρμόσιμο. Αργότερα θυμήθηκε ότι το σχέδιο εγκαταλείφθηκε επειδή το πρόφτασαν τα γεγονότα: ο Ντόνοβαν είχε ή­ δη δώσει στον Κάστρο μια στολή κατάδυσης με δική του πρω­ τοβουλία. .. Κάποια στιγμή το 1963, η ημερομηνία δεν είναι βέβαιη αλλά πιθανότατα στις αρχές του χρόνου, ο Φιτζέραλντ, ο τότε αρχη­ γός του Τμήματος Ειδικών Υποθέσεων σκέφτηκε ένα σχέδιο ε­ ξόντωσης του Κάστρο με ένα κοχύλι γεμάτο εκρηκτικά. Η αρχι­ κή ιδέα ήταν να διαλέξει ένα εκπληκτικό κοχύλι, το οποίο θα ή­ ταν σίγουρος ότι θα έκανε εντύπωση στον Κάστρο, να το γεμίσει με έναν εκρηκτικό μηχανισμό προγραμματισμένο να εκραγεί μόλις κάποιος το σήκωνε, και να το βύθιζε σε μια περιοχή όπου ο Φιντέλ πήγαινε συχνά για ελεύθερη κατάδυση.

Οι Συνωμότες Γκουαντάναμο, Κούβα, Ιανουάριος 1963 Ναυτική βάση ΗΠΑ Ο Ρικάρντο Λοριε ήταν ένας έμπειρος πράκτορας της CIA, ο οποίος είχε ξεκινήσει την αντεπαναστατική του δραστηριότητα το 1959, μερικούς μήνες μετά το θρίαμβο της επανάστασης. Ή ­ ταν τυχερός, καθώς από την εποχή της μύησής του είχε συνερ­ γαστεί με ανθρώπους ειδικευμένους σε δύσκολες αποστολές, οι οποίοι με το πέρασμα του χρόνου είχαν ανέλθει στην κλίμακα ιεραρχίας της CIA. Τώρα είχε επιλεγεί να συνεργαστεί με την ο­ μάδα της Νέας Ορλεάνης, με επικεφαλής το Χιγκίνιο Ντίας, το [148]

634 ΑΠΟΠΕΙΡΕΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟ

πρώην αφεντικό του, η οποία συντόνιζε τη διακίνηση των όπλων της CIA προς τις δυνάμεις που δρούσαν κατά του Κάστρο στην Κούβα.

Πρόσφατα τον είχαν στείλει σε μια ειδική επιχείρηση στη ναυτική βάση Γκουαντάναμο. Αποστολή του ήταν να έρθει σε ε­ παφή με μια παράνομη στρατιωτική ομάδα του αντεπαναστατικού κινήματος MRR, η οποία δρούσε στην Αβάνα υπό τις δια­ ταγές ενός άγνωστου ατόμου με το όνομα Λουίς Νταβίντ Ρο­ ντρίγκες Γκονσάλες. Λόγω της επιρροής του Ντέιβιντ Σάντσες Μοράλες και των ανθρώπων του στο Μαϊάμι, τον δέχτηκαν στη βάση με μεγάλο σεβασμό. Τα μέλη της ομάδας του Ροντρίγκες επέδειξαν εξαιρετικές ι­ κανότητες. Σύμφωνα με τις πληροφορίες του, τον Ιούνιο του 1962 η ομάδα αυτή είχε σχεδιάσει την εκτέλεση του Φιντέλ Κά­ στρο στην Πλάσα ντε λα Ρεβολουσιόν, με έναν όλμο 82 χιλιο­ στών τοποθετημένο σε απόσταση 300 μέτρων. Η προγραμματι­ σμένη εκδήλωση στην πλατεία ξαφνικά άλλαξε τόπο διεξαγωγής και τελικά πραγματοποιήθηκε στο Σαντιάγο ντε Κούβα. Το σχέ­ διο δεν πραγματοποιήθηκε. Στο τέλος εκείνης της χρονιάς, ο Ροντρίγκες συγκρότησε μια "επαναστατική μονάδα", επιστρατεύοντας τις σημαντικότερες ο­ μάδες της χώρας -συμπεριλαμβανομένων και αυτών που δρα­ στηριοποιούνταν στην οροσειρά Εσκαμπράι- την οποία ανέφε­ ρε ως Αντικομουνιστική Αντίσταση Πολιτών. Στη συνέχεια έ­ στειλε ένα ανακοινωθέν στο Μαϊάμι, για να τους πληροφορήσει σχετικά με την ύπαρξη της ομάδας, με την επιθυμία να την έχουν υπόψη τους για οποιαδήποτε σχέδια της CIA. Για το λόγο αυτόν οι προϊστάμενοι του Λοριέ αποφάσισαν να τον στείλουν στη βά­ ση να περιμένει τον Μανουέλ Κούσα Πορτουόντο, τον απεσταλ­ μένο του Ροντρίγκες. Η συνάντηση πραγματοποιήθηκε με την άφιξη του Κούσα στη βάση, ύστερα από ένα επικίνδυνο ταξίδι μέσα από το ναρ­ κοπέδιο που περιέβαλε τη στρατιωτική περιοχή. Μία λεπτομε­ ρής ανάλυση διάρκειας αρκετών ωρών ικανοποίησε την περιέρ­ γεια του Λοριέ, ιδιαίτερα ότι αφορούσε το καινούργιο σχέδιο δο­ λοφονίας του Φιντέλ Κάστρο σε μια επικείμενη δημόσια εκδή­ λωση. Έπειτα ο Κούσα κατέστησε κατανοητό ότι θα δραστήριο­ ι 149]

ΦΑΜΠΙΑΝ ΕΣΚΑΛΑΝΤΕ

ποιούσαν εκ νέου τις ομάδες τους σε ολόκληρη την Κούβα και θα δημιουργούσαν τις κατάλληλες συνθήκες, για να αποβι­ βάσουν οι "Αμερικάνοι" τα στρατεύματα τους και να "φέρουν ει­ ρήνη στο νησί". Ο πράκτορας της CIA δεσμεύθηκε ότι θα έστελναν τα ανα­ γκαία όπλα και εκρηκτικά, και παρέδωσε στα χέρια του "αντι­ στασιακού" απεσταλμένου ένα καθόλου ευκαταφρόνητο ποσό σε αμερικανικά δολάρια και στο νόμισμα της Κούβας. Όταν έ­ φυγε, ο Λοριέ χαμογέλασε. Εκπλήρωσε στην εντέλεια τις οδηγί­ ες που του είχαν δοθεί, ενώ ταυτόχρονα είχε στα χέρια του μια ανεκτίμητη πληροφορία: την κατά προσέγγιση ημερομηνία θα­ νάτου του Φιντέλ Κάστρο. Τώρα μπορούσε να ειδοποιήσει τους φίλους του Τραφικάντε και του Κάρλος Μαρτσέλο, οι οποίοι θα τον αντάμειβαν γενναιόδωρα γι’ αυτή την πληροφορία... Όπως έβλεπε τα πράγματα, στην πραγματικότητα η μόνη απαίτηση του Ροντρίγκες ήταν να καταλάβει μία υπουργική θέση στην κυ­ βέρνηση που θα δημιουργούνταν μετά την κατάρρευση της επα­ νάστασης, και οι φίλοι του θα συμφωνούσαν μ’ αυτό.

Αβάνα, Ιανουάριος 1963 Η σύσκεψη πραγματοποιήθηκε σε χαλαρή ατμόσφαιρα. Ο επιλεγμένος τόπος δημιουργούσε τέτοια προδιάθεση. Επρόκειτο για το πίσω δωμάτιο του σταθμού σέρβις Λα Σιέρα, που βρι­ σκόταν στη δημοφιλή περιοχή Λουγιανό της κουβανικής πρω­ τεύουσας. Τα άτομα που συμμετείχαν στη σύσκεψη συζητούσαν τις τελευταίες λεπτομέρειες για τα σχέδια ανατροπής της επανά­ στασης εντός των προσεχών εβδομάδων. Ήταν ο Λουίς Νταβίντ Ροντρίγκες, αρχηγός της αντεπαναστατικής οργάνωσης MRR, ο Ρικάρντο Ολμέδο, αρχηγός της ομάδας Μοντεκρίστι, ο Χουάν Μοράλες, εκπρόσωπος των ανταρτών των Εσκαμπράι, ο Ενρίκε Ροντρίγκες Βαλντές, στρατιωτικός αρχηγός της MRR, ο Χόρχε Εσπίνο Εσκάρλες, επικεφαλής του Εθνικού Απελευθερωτικού Στρατού, και ο Σάμουελ Καρμπάλο Μορένο, πράκτορας της CIA, που είχε έρθει πρόσφατα με σκοπό την επίβλεψη και το συ­ ντονισμό των σχεδίων. [150]

634 ΑΠΟΠΕΙΡΕΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟ

Ο Ρικάρντο Ολμέδο περιέγραψε με λεπτομέρειες την πρότα­ ση δράσης για την εκτέλεση του Κάστρο: 'Όλα είναι έτοιμα. Το 44άρι Μάγκνουμ είναι ήδη κρυμμένο σε ένα σπίτι στο Κοτόρο που ανήκει στους ανθρώπους του Ενωμένου Μετώπου του Γκουαναμπακόα. Το σχέδιο προβλέπει να καταλάβουμε μια σο­ φίτα σε ένα από τα κτίρια απέναντι στη σκάλα του πανεπιστημί­ ου. Νομίζουμε ότι η ημερομηνία θανάτου θα πρέπει να είναι η 13η Μαρτίου, γιατί όλοι γνωρίζουν ότι είναι η επέτειος του θα­ νάτου των Χοσέ Αντόνιο Ετσεβερία και των άλλων επιτιθέμε­ νων στο προεδρικό μέγαρο. Όπως πάντα ο Φιντέλ θα είναι εκεί. Αναμφίβολα θα εκφωνήσει λόγο στην εκδήλωση, και αυτή θα είναι η πιο ενδεδειγμένη στιγμή να τον πυροβολήσουμε. Οι ά­ ντρες μας θα φοράνε χακί, και όταν θα φτάσει η G-2 για να δει τι έγινε, όλα θα έχουν τελειώσει". Ο Λουίς Νταβίντ Ροντρίγκες, που άκουγε προσεκτικά, είπε: 'Ώστε λοιπόν αυτή θα είναι η στιγμή που θα αρχίσει η δράση. Καθένας από εσάς πρέπει να προετοιμάσει τους άνδρες του έχο­ ντας κατά νου το προγραμματισμένο σχέδιο. Αυτό που είναι πο­ λύ σημαντικό είναι να καταλάβουμε στρατηγικές θέσεις στην Α­ βάνα και στις πρωτεύουσες των επαρχιών, να αναθέσουμε στους αντάρτες της Εσκαμπράι να αποκλείσουν την κεντρική εθνική ο­ δό, και να διασφαλίσουμε ότι η CIA θα οργανώσει μια καλή εκ­ στρατεία δημοσιοποίησης των συμβάντων στην Κούβα. Αυτό εί­ ναι το πρόσχημα που μας ζήτησαν οι Αμερικάνοι προκειμένου να επέμβουν". Όλοι συμφώνησαν. Δεν αγνοούσαν τους κινδύνους που θα αντιμετώπιζαν, αλλά με τη στήριξη της κυβέρνησης των ΗΠΑ, το σχέδιο θα μπορούσε να στεφθεί με επιτυχία. Όταν έφυγαν οι άνδρες, ο Ολμέδο έμεινε πίσω, για να συζητήσει με τον Καρμπάλο. Ήθελε να επιβεβαιώσει ορισμένες λεπτομέρειες για το μέλ­ λον, και έτσι τον ρώτησε: "Καρμπάλο, ξέρεις ότι πηγαίνω για μεγάλη μπάζα. Πρόδωσα τον Κάστρο και εάν μας πιάσουν, δεν πρόκειται να με συγχωρέσουν. Έχεις επαφές με τη CIA και το Λουίς Νταβίντ, εγώ έχω με τους Αμερικανούς πρώην ιδιοκτήτες του καζίνο. Θέλουν να μεί­ νουν σώα και αβλαβή τα μεγάλα ξενοδοχεία της πρωτεύουσας. Εκεί είναι τα συμφέροντά τους και θέλουν να τα ξανακερδίσουν. [151]

ΦΑΜΠΙΑΝ ΕΣΚΑΑΑΝΤΕ

Αυτή θα είναι μία από τις στρατιωτικές μου επιδιώξεις και θέλω να μου εγγυηθείς ότι μόλις φτάσουν οι Αμερικανοί, δε θα εμπλακούν στις δουλειές μου". "Μην ανησυχείς Ρικάρντο. Οι αρχηγοί μου είναι ήδη ενημε­ ρωμένοι. Το βασικό ζήτημα τώρα είναι η εξόντωση του τύπου, και τα υπόλοιπα θα τα αναλάβω εγώ. Δεν έχει καν σημασία, εάν η ένοπλη εξέγερση δεν είναι πολύ μεγάλη, το κύριο θέμα είναι να έχουμε μια μεγάλη ανταλλαγή πυρών στην Αβάνα, όπου θα πεθάνουν μερικοί αθώοι άνθρωποι. Το σκάνδαλο θα είναι τερά­ στιο. Ο Οργανισμός Αμερικανικών Κρατών θα επέμβει, και έτσι όλα θα τελειώσουν".

Αβάνα, Νοέμβριος 1994 Κατάθεση του Ρομπέρτο Φερνάντες52 Ήμουν επικεφαλής σε μία από τις επιχειρησιακές μονάδες που εργάστηκαν σε αυτή την υπόθεση. Ήμασταν υπεύθυνοι για τον έλεγχο του MRR και είχαμε πληροφορίες σχετικά με τις κι­ νήσεις του Λουίς Νταβίντ Ροντρίγκες Γκονσάλες και του Χόρχε Σπίνο Εσκάρλες για το σχηματισμό μιας νέας αντεπαναστατικής μονάδας. Σχέδιαζαν επίθεση εναντίον του κομαντάντε, με έναν όλμο 82 χιλιοστών στις 26 Ιουλίου της ίδιας χρονιάς, στην Πλά­ σα ντε λα Ρεβολουσιόν, την οποία θα καθοδηγούσε ο Μπραούλιο Ρόκε Αροσαμένα, αλλά το σχέδιο ματαιώθηκε, όταν η διεξα­ γωγή της εκδήλωσης μεταφέρθηκε στο Σαντιάγο ντε Κούβα. Ο σχηματισμός της Αντικομουνιστικής Αντίστασης Πολιτών, για την οποία συνασπίστηκαν η αντεπαναστατική ομάδα MRR, ο Εθνικός Απελευθερωτικός Στρατός, η Triple Α, η ομάδα Μοντεκρίστι, η αντίσταση Αγκραμόντε, η Επαναστατική Ένωση, το Ενωμένο Μέτωπο του Γκουαναμπακόα, το Εθνικό Κεντρικό Συμβούλιο και το Δεύτερο Εθνικό Μέτωπο της Εσκαμπράι, επι­ σφραγίστηκε στις 15 Σεπτεμβρίου του 1962. Στις 5 Νοεμβρίου της ίδιας χρονιάς, στη διάρκεια της κρίσης των πυραύλων της Κούβας, ο Λουίς Νταβίντ ταξίδεψε στην ορο­ σειρά Εσκαμπράι και συναντήθηκε με τον Τομάς Σαν Γκιλ, αρ­ [152]

634 ΑΠΟΠΕΙΡΕΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟ

χηγό των ληστών που δρούσαν στην περιοχή, για να εδραιώσει την ένταξή του στο αντεπαναστατικό συνασπισμό. Με τη βοήθεια του Μανουέλ Κούσα Πορτουόντο αποκατέ­ στησε τις επαφές του με τη CIA, μέσω της ναυτικής βάσης των ΗΠΑ στο Γκουαντάναμο, και συμφώνησε σε ένα σχέδιο δράσης, το οποίο προέβλεπε μια ένοπλη εξέγερση όλων των αντεπαναστατικών ομάδων της Κούβας καθώς και τη δολοφονία του Φιντέλ Κάστρο. Γι’ αυτόν το σκοπό, και σύμφωνα με τη γραμμή που υιοθετήθηκε από την Αντικομουνιστική Αντίσταση Πολιτών, η ομάδα του Ρικάρντο Ολμέδο οργάνωσε μια απόπειρα εναντίον του Κουβανού ηγέτη στις 13 Μαρτίου του 1963, όταν ο Φιντέλ ε~ πρόκειτο να μιλήσει από μια εξέδρα στις σκάλες του πανεπιστή­ μιου. Τα όπλα είχαν εισαχθεί στην Κούβα λαθραία το Μάρτιο, μέ­ σω διάφορων υπόγειων μεθόδων συντονισμένων από το Σάμουελ Καρμπάλο Μορένο, έναν πράκτορα της CIA εμπλεκόμε­ νο στην επιχείρηση με το Λουίς Νταβίντ και τον Ολμέδο. Πράκτορές μας είχαν παρεισφρήσει στην ομάδα και μας ενη­ μέρωναν για τις επικείμενες εξελίξεις. Τα αρχηγεία αποφάσισαν να δώσουν τέλος στην υπόθεση στις 9 Μαρτίου. Οι βασικοί συ­ νωμότες προφυλακίστηκαν και ο Λουίς Νταβίντ πυροβολήθηκε, αφού σκότωσε τον compafiero Ορλάντο Λόπες Γκονσάλες, όταν ο τελευταίος προσπάθησε να τον συλλάβει. Ανακαλύφθηκαν τρία οπλοστάσια και κατασχέθηκαν τα όπλα που βρέθηκαν εκεί. Το πρώτο βρισκόταν στην οδό Αμενιντάντ αρ. 42 στην Αβάνα, το άλλο στη συνοικία Ελ Κοτόρο και το τελευταίο σε ένα σπίτι στο Σαν Μιγκέλ ντελ Πατρόν, μια περιοχή της Αβάνας. Κατα­ σχέθηκαν δύο περίστροφα με τηλεστόχαστρο, το ένα από αυτά ήταν ένα Μάγκνουμ 375 κατάλληλο για κυνήγι ελεφάντων, διά­ φορα πυροβόλα M3 με σιγαστήρα, ασύρματος εξοπλισμός, ένα μπαζούκας με οβίδες και δεκάδες άλλα όπλα. Παρ’ όλα αυτά δε συνελήφθησαν όλοι οι αντεπαναστάτες, και μια ομάδα, καθοδηγούμενη από τον Ενρίκε Ροντρίγκες Βαλντές, ενεργοποίησε ένα εναλλακτικό σχέδιο δολοφονίας του αρ­ χιστράτηγου στο στάδιο μπέιζμπολ του Ελ Σέρο. Ο τελικός των εθνικών αγώνων μπέιζμπολ ήταν στις 7 Απρι­ [153]

ΦΑΜΠΙΑΝ ΕΣΚΑΛΑΝΤΕ

λίου του 1963, .και οι συνωμότες γνώριζαν ότι ο Φιντέλ θα βρι­ σκόταν εκεί. Μια ομάδα εννέα ανδρών, τέσσερις από αυτούς με στρατιωτικές στολές, πήραν θέση στην περιοχή όπου συνήθως καθόταν ο ηγέτης. Θα πετούσαν χειροβομβίδες εναντίον του. Τη δολοφονική ομάδα αποτελούσαν οι Ορέστες Βαλέρο Μπαρσόλα, Ρικάρντο Λόπες Καμπρέρα, Γκουίντο Βαλιέντε, Εστεμπάν Ράμος Κεσέλ, Αλφρέντο Φαρά, Ορλάντο Τακαρόνα, Χοσέ Σερβάντες, Ονόριο Τόρες Περντόμο και Ενρίκε Ροντρί­ γκες Βαλντές. Η ομάδα συνελήφθη πριν καν εκτελέσει την επίθεση. Φαινόταν ότι οι βασικές αντεπαναστατικές ομάδες είχαν ε­ ξουδετερωθεί, αλλά μερικές ημέρες αργότερα, κατά το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Μαΐου, ένας από τους πράκτορές μας μας πληροφόρησε για την ύπαρξη ενός όλμου 82 χιλιοστών, ο οποί­ ος δεν είχε κατασχεθεί κατά τις προηγούμενες εκκαθαρίσεις. Τελικά αποδείχθηκε ότι ένας πυρήνας της διασπασμένης, σε μεγάλο βαθμό, αντεπαναστατικής ομάδας MRR δρούσε στην περιοχή της αγοράς της οδού Μόντε, με επικεφαλής το Λουίς Μόντες ντε Όκα, με το ψευδώνυμο Ελ Καμπεόν (ο πρωταθλη­ τής). Με σύνεργό τον Μπραούλιο Ρόκε Αροσαμένα, έναν εξειδικευμένο χειριστή όλμων, εκπαιδευμένο τα προηγούμενα χρόνια στη Δομινικανή Δημοκρατία, αυτό το υποκείμενο σχεδίαζε να θέσει εκ νέου σε ισχύ το σενάριο δολοφονίας της περασμένης χρονιάς. Σκοπός ήταν να πυρποληθεί η εξέδρα της κεντρικής εκ­ δήλωσης για την 26η Ιουλίου, η οποία θα διοργανωνόταν στην Πλάσα ντε λα Ρεβολουσιόν. Ο επικίνδυνος όλμος κατασχέθηκε, και όλα τα μέλη της ομά­ δας προφυλακίστηκαν, με εξαίρεση τον Ρόκε Αροσαμένα, ο ο­ ποίος κρύφτηκε για λίγους μήνες μέχρι που συνελήφθη την επό­ μενη χρονιά. Το γεγονός αυτό σήμανε το τέλος της ιστορίας της Αντικομουνιστικής Αντίστασης Πολιτών και μιας συνωμοσίας δολοφονίας, για την οποία η CIA συνεργάστηκε με τη Μαφία, σε μια κοινή προσπάθεια να δολοφονήσουν το Φιντέλ Κάστρο σε τέσσερις διαφορετικές περιπτώσεις. Η επιχείρηση αυτή επί­ σης σήμανε και την αποκάλυψη ενός από τους τελευταίους αντεπαναστατικούς συνασπισμούς, καθοδηγούμενους από τη CIA, [154]

634 ΑΠΟΠΕΙΡΕΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟ

στα πλαίσια των σχεδίων της να κατατροπώσει την επανάσταση της Κούβας.

Ουάσιγκτον, 1978, Βουλή των Αντιπροσώπων Αναφορά της Κοινοβουλευτικής Εξεταστικής Επιτροπής Το 1971 ο Τζακ Άντερσον (δημοσιογράφος από τις ΗΠΑ με διασυνδέσεις στα ΜΜΕ της Μαφίας και τη CIA) δημοσίευσε για μια ακόμη φορά πληροφορίες που στήριζαν τη θεωρία περί εκ­ δίκησης (ότι η δολοφονία του Κένεντι είχε σχέση με τις συνω­ μοσίες εναντίον των Κουβανών ηγετών) σε δύο άρθρα του, με η­ μερομηνίες τη 18η και τη 19η Ιανουαρίου. Τα άρθρα αυτά πε­ ριείχαν περαιτέρω λεπτομέρειες, σημειώνοντας ότι, πριν προφυ­ λακιστούν, πολλοί εγκληματίες αποπειραθηκαν να δολοφονή­ σουν τον Κουβανό πρωθυπουργό από μια σοφίτα, η οποία βρι­ σκόταν σε τέτοια απόσταση που καθιστούσε το Φιντέλ τον τέ­ λειο στόχο. Ο Άντερσον υποστήριξε ότι αυτό συνέβη στα τέλη του Φεβρουάριου ή στις αρχές Μαρτίου του 1963, ότι ο Ρόμπερτ Κένεντι είχε τουλάχιστον ανεχτεί τα σχέδια της CIA και της Μαφίας και ότι ο Τζον Ροσέλι είχε προωθήσει δηλητηριώδεις κάψουλες σε ένα σύνδεσμο στο ξενοδοχείο Φοντενεμπλό του Μαϊάμι, στις 13 Μαρτίου 1961, οι οποίες θα χρησιμοποιούνταν για τη δολοφονία του Φιντέλ Κάστρο.

[155]

9. Μία "Αυτόνομη επιχείρηση” Ο Μάριο Σαλαμπαρία Αγκιάρ ήταν ένας από τους πιο δραστή­ ριους αρχηγούς της Εθνικής Αστυνομίας τη δεκαετία του 1940, την εποχή που ο Ραμόν Γκράου Σαν Μαρτίν53 βρισκόταν στην ε­ ξουσία. Υπό τις διαταγές του, η ειδεχθής Ομάδα Καταστολής Εχθρικών Ενεργειών, μια αστυνομική μονάδα που συστάθηκε στον πυρετό του ψυχρού πολέμου, αποτελούσε το βασικό όργανο για τις προσπάθειες του προέδρου Γκράου να αφανίσει τα εργατικά και επαναστατικά κινήματα της Κούβας. Εκείνα τα χρόνια τα στελέχη της τοπικής Μαφίας, τα οποία μάχονταν με­ ταξύ τους για την κυριαρχία στα κυκλώματα των τυχερών παιχνιδιών, των ναρκωτικών, του λαθρεμπορίου και της πορνεί­ ας, εποφθαλμιούσαν θέσεις στις δυνάμεις της αστυνομίας και σε άλλα όργανα καταστολής. Ουσιαστικά, όλοι οι γκάγκστερ είχαν θέσει τις περιοχές κυ­ ριαρχίας τους υπό συνεχή μυστική παρακολούθηση, αλλά η κα­ τάλληλη στιγμή έφτασε όταν άρχισαν οι έριδες για καινούργια κυκλώματα, και συγκεκριμένα για τις απαραίτητες θέσεις στο δημόσιο, που θα παρείχαν προστασία. Ο Σαλαμπαρία, αστυνο­ μικός διοικητής τότε, ήταν αποφασισμένος να συνεχίσει και να προστατέψει τις υποθέσεις του και ανταγωνιζόμενος άλλους του σιναφιού του εξαπέλυσε έναν πόλεμο μεταξύ των κύριων συμμοριών. Ο πόλεμος αυτός κορυφώθηκε με μια επαίσχυντη μάχη στη φιλήσυχη συνοικία Ορφίλα, του δήμου Μαριανάο. Η μάχη της Ορφίλα πραγματοποιήθηκε το 1947 και ήταν το αποτέλεσμα μιας επίθεσης της συμμορίας του Σαλαμπαρία ενα­ ντίον ενός από τους άσπονδους εχθρούς του, του Μορίν Ντοπίκο. Ο Ντοπίκο ήταν επίσης διοικητής της αστυνομίας και βρίσκοντας καταφύγιο στο σπίτι του, αντιστάθηκε τόσο σθενα­ ρά που χρειάστηκε να επέμβει ο Εθνικός Στρατός, για να σταμα­ τήσει τις δύο αντίπαλες παρατάξεις. Ο Μάριο Σαλαμπαρία καταδικάστηκε σε 20 χρόνια φυλάκι­ [156]

634 ΑΠΟΠΕΙΡΕΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟ

ση και μόνο μετά την επανάσταση η υπόθεσή του επανεξετάστη­ κε από τις δικαστικές αρχές. Αποφυλακίστηκε υπό όρους και ό­ πως προέβλεπε ο νόμος, λόγω των χρόνων που υπηρέτησε στην αστυνομία και της καλής του διαγωγής στη φυλακή. Αφού αποφυλακίστηκε, ο Σαλαμπαρία προσπάθησε να δρα­ στηριοποιηθεί ξανά στα κυκλώματα του υποκόσμου, ωστόσο βρέθηκε σε μια Κούβα με την οποία δεν ήταν πια εξοικειωμένος. Σχεδόν όλοι οι παλιοί του φίλοι είχαν μεταναστεύσει στις ΗΠΑ, και το νέο καθεστώς της Κούβας είχε εκκαθαρίσει τα δημόσια ι­ δρύματα από τους διεφθαρμένους, τους γκάγκστερ και τους κα­ ταχραστές, είχε εξαλείψει τη διακίνηση ναρκωτικών και είχε κλείσει τα καζίνο και τους οίκους ανοχής. Βρέθηκε μόνος του, και στη συνέχεια διαπίστωσε ότι ο μόνος ανοιχτός δρόμος γι’ αυτόν ήταν να συνωμοτήσει εναντίον της επανάστασης, η οποί­ α του είχε χαρίσει την ελευθερία του.

Επιχείρηση Ραφαέλ Αβάνα, Μάιος 1963 Ο αγώνας του κατά της επανάστασης οδήγησε το Σαλαμπα­ ρία στη συνάντηση με τον Αλμπέρτο Κρους, αρχηγό της ομάδας Rescate, τον οποίο γνώριζε από την εποχή που ήταν μέλος του Κογκρέσου στην κυβέρνηση του Ραμόν Γκράου Σαν Μαρτίν. Ο Αλμπέρτο Κρους είχε ακούσει για την κατάσταση του γκά­ γκστερ και γνώριζε καλά το παρελθόν του ως πληρωμένου δο­ λοφόνου, καθώς και το ότι δεν είχε κανέναν ηθικό φραγμό. Έ­ τσι, όταν οι απαιτήσεις του αρχηγείου της CIA για τη δολοφονί­ α του Φιντέλ Κάστρο έγιναν πιο επιτακτικές, σκέφτηκε το Σαλα­ μπαρία. Συναντήθηκε με ανθρώπους του στενού του κύκλου, συμπεριλαμβανομένης της Πολίτα Γκράου και του αδερφού της Ραμόν, και όλοι συμφώνησαν να προσφέρουν στο δολοφόνο έ­ να μεγάλο χρηματικό ποσό, για να εκτελέσει τη βρομοδουλειά. Τον κάλεσαν λοιπόν, εκείνο το μαγιάτικο απόγευμα, στο παλιό αρχοντικό των Γκράου στη συμβολή της 5ης λεωφόρου με τη 14η οδό, στην περιοχή Μιραμάρ. [157]

ΦΑΜΓΙΙΑΝ ΕΣΚΑΛΑΝΤΕ

Στρώθηκαν αμέσως στη δουλειά. Και οι δύο άνδρες συνήθι­ ζαν να συζητούν με ευθύ τρόπο, ακόμη και για τα πιο λεπτά θέ­ ματα, χωρίς περιττές περιφράσεις. "Μάριο, ξέρεις ότι είμαι αντίθετος με αυτή την κυβέρνηση α­ πό την αρχή", ξεκίνησε ο Κρους. "Ο Τόνι Βαρόνα είναι ο ηγέτης μας και ο εκπρόσωπός μας στην εξορία. Η οργάνωση δούλεψε σκληρά τα τελευταία πέντε χρόνια ενάντια στο καθεστώς του Κάστρο, αλλά γίνεται όλο και πιο δύσκολο να συγκεντρώσουμε όλες τις δυνάμεις, για να αντιμετωπίσουμε τους κομουνιστές. Η G-2 και οι Επιτροπές Άμυνας της Επανάστασης μας κάνουν τη ζωή πολύ δύσκολη. Πρόσφατα ένας απεσταλμένος του Βαρόνα μάς ενημέρωσε ότι η CIA θα αναλάμβανε την καθοδήγηση της ομάδας μας και ότι έχουν γίνει κινήσεις για την ανατροπή της κυβέρνησης. Η ιδέα είναι απλή: εξοντώνουμε τον Κάστρο και στη συνέχεια, χρησιμοποιώντας τους ανθρώπους που έχουμε α­ κόμη στην κυβέρνηση, προσπαθούμε να πάρουμε τον έλεγχό της· αλλά εάν αυτό σταθεί αδύνατο, οργανώνουμε μια ένοπλη ε­ ξέγερση όλων των παράνομων ομάδων της χώρας. Οι Αμερικα­ νοί μάς διαβεβαίωσαν ότι θα επέμβουν με το ναυτικό, εάν τους παρέχουμε ένα διεθνώς αποδεκτό κίνητρο. Εγγυήθηκαν ότι ο Κόλπος των Χοίρων δε θα επαναληφθεί. Έτσι καταλήξαμε σε σένα. Τι πιστεύεις;" Ο Μάριο Σαλαμπαρία κατάλαβε τι του ζητούσαν. Το θέμα εί­ χε προκύψει μερικές ημέρες πριν σε μία συζήτηση με την Πολίτα Γκράου. Σκέφτηκε ότι δεν είχε τίποτα να χάσει. Εάν το σχέ­ διο πετύχαινε, ο Τόνι Βαρόνα και το αφεντικό του, ο Κάρλος Πρίο, θα τον θυμόντουσαν και ίσως ακόμη να γινόταν ο επόμε­ νος αρχηγός της κουβανικής αστυνομίας. Απάντησε λοιπόν, χω­ ρίς δισταγμό: "Αλμπέρτο, μπορείς να βασιστείς επάνω μου για οτιδήποτε. Θα χρειαστώ λίγα μετρητά και ένα όπλο με τηλεστόχαστρο, εάν είναι δυνατό με σιγαστήρα. Εγώ θα αναλάβω τα υπόλοιπα". Οι δύο άνδρες συμφώνησαν. Ο Αλμπέρτο Κρους θα έδινε στο Σαλαμπαρία μερικές χιλιάδες πέσος και θα ζητούσε από το αρχηγείο της CIA το όπλο με τις ειδικές προδιαγραφές.

[158]

634 ΑΠΟΠΕΙΡΕΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟ Μ α ϊά μ ι,

Μάιος 1963, Βάση JM/WAVE

Ο Ντέιβιντ Σάντσες Μοράλες ήταν στο καινούργιο του γρα­ φείο εντός των κτιρίων του JM/WAVE, που βρίσκονταν στην περιοχή δίπλα στο πανεπιστήμιο του Μαϊάμι. Είχε διοριστεί αρ­ χηγός των ειδικών επιχειρήσεων στην επικράτεια της Κούβας και είχε υπ’ ευθύνη του τα κυριότερα ανατρεπτικά σχέδια. Ο "Ελ Ίντιο", όπως τον αποκαλούσαν όλοι, εποφθαλμιούσε την ανα­ τροπή του καθεστώτος της Αβάνας με έναν άμεσο και αδυσώπη­ το πόλεμο, εκμεταλλευόμενος τους χιλιάδες εξόριστους που εί­ χε στις διαταγές του και τα αναρίθμητα μέσα που είχε στη διά­ θεσή του στα κυκλώματα της τρομοκρατίας, της κατασκοπείας και της υπονόμευσης. Παρ’ όλα αυτά η επιχείρηση δεν ήταν εύκολη. Γινόταν διαρκώς σαφές ότι η πολιτική της διοίκησης έκλινε προς την άσκη­ ση πίεσης και την ανάσχεση και ότι τους χρησιμοποιούσαν μό­ νο για το πρώτο σκέλος, εγκρίνοντας επιλεκτικά κάποια σαμποτάζ. Είχε σκεφτεί ότι, ίσως, μετά την κρίση των πυραύλων οι α­ δελφοί Κένεντι αναγνώριζαν την ύπαρξη ενός κομουνιστικού κράτους στην Καραϊβική ως μη αναστρέψιμο γεγονός. Αλλά φά­ νηκε ότι εάν ο Κάστρο είχε σκοπό να αποστασιοποιηθεί από τους Ρώσους, οι διανοούμενοι του Λευκού Οίκου θα ήταν πιθα­ νότατα προετοιμασμένοι να συγχωρήσουν την Κούβα και να α­ ποκαταστήσουν τις φιλικές σχέσεις μεταξύ των δύο κρατών. Επιπλέον, ο νέος αρχηγός του Τομέα Ειδικών Υποθέσεων, Ντέσμοντ Φιτζέραλντ, ο οποίος είχε πολύ καλές σχέσεις με το γενικό εισαγγελέα, ήθελε να ελέγχει τα πάντα και είχε αρχίσει να εγκρίνει ο ίδιος κάθε σχέδιο, κάτι που σήμαινε ότι ο Μοράλες έ­ πρεπε συνεχώς να απευθύνεται στον Τρέισι Μπαρνς, τον επικε­ φαλής του Τμήματος Εσωτερικών Υποθέσεων, για να τον βοη­ θήσει. Σκέφτηκε ότι, αναμφίβολα, η γραφειοκρατία θα έκανε να φανεί η αναποτελεσματικότητα του πολέμου, θέτοντας έτσι σε κίνδυνο την εξουσία και το γόητρο των ΗΠΑ. Αυτός ήταν ένας από τους λόγους για τους οποίους ο Μορά­ λες αποφάσισε να πάρει μερικές δικές του πρωτοβουλίες. Συναντήθηκε κρυφά με τον Τζον Ροσέλι και το Σάντος Τραφικάντε, [159]

ΦΑΜΙΊΙΑΝ ΕΣΚΑΛΑΝΤΕ

τους αρχηγούς της Μαφίας στο Σικάγο και τη Φλόριντα. Ήταν οι "συνταξιδιώτες" της Υπηρεσίας σε διάφορες περιπέτειες ενα­ ντίον της Κούβας και ήταν άτομα στα οποία μπορούσε να υπο­ λογίσει κανείς για μια αποστολή, η οποία δε θα εμφανιζόταν πο­ τέ στα χρονικά της CIA. Σύμφωνα με τις φήμες που έκαναν το γύρο της Υπηρεσίας, ο πρόεδρος ήταν ιδιαίτερα ευγνώμων στο Σαμ Τζιανκάνα, το νονό της Κόζα Νόστρα, λόγω της συμβολής του στην πολιτική εκστρατεία που τον "ενθρόνισε" στο Λευκό Οίκο. "Εάν αυτοί είναι καλοί για τον πρόεδρο, γιατί όχι και ε­ μείς;" σκέφτηκε. Μία από τις πρόσφατες ενέργειες του Μοράλες, ύστερα από αίτημα των μαφιόζων, ήταν η δημιουργία ενός νέου "πολιτικού μετώπου", το οποίο θα υποσκέλιζε το Συμβούλιο Κουβανικής Ε­ πανάστασης, με αρχηγό το Χοσέ Μιρό Καρντόνα. Το Συμβούλιο Κουβανικής Επανάστασης ήταν υπό αμφισβήτηση μετά το φιά­ σκο του Κόλπου των Χοίρων, όταν ο Μιρό διακήρυττε πρόωρα τη νίκη. Τώρα -χρησιμοποιώντας τα χρήματα της Μαφίας- ο Μοράλες είχε συγκροτήσει το Σύνδεσμο των Εξόριστων Μελών της Κουβανικής Κυβέρνησης, με πρόεδρο τον Κάρλος Πρίο, και υπό τον έλεγχο ενός άσημου νεαρού γκάγκστερ με το όνομα Πα~ ουλίνο Σιέρα. Αυτοί οι δύο σύντομα απέκτησαν ως συντρόφους τους πιο μαχητικούς εξόριστους ηγέτες: τον Ορλάντο Μπος, τον Αντόνιο Βεντσιάνα και το Μανουέλ Αρτίμε. Ήταν μια κλασική αυτόνομη επιχείρηση. Οι στόχοι ήταν προκαθορισμένοι, τα μέσα είχαν παραδοθεί, και αυτοί θα ανα­ λάμβαναν τα υπόλοιπα. Όταν θα δημοσιεύονταν τα αποτελέσμα­ τα, η Υπηρεσία δε θα εμπλεκόταν με κανέναν τρόπο. Ωστόσο η Μαφία δεν ήθελε να πάρει περιττά ρίσκα και πε­ ριορίστηκε στην άμεση ανάμειξη ενός αρχηγού της, του Τζον Ροσέλι, ο οποίος, μαζί με τους συνεργάτες του, εγκαταστάθηκε σε ένα από τα εκπαιδευτικά κέντρα του σταθμού της Φλόριντα. Ήταν όλοι διακριτικοί και ικανοί άνθρωποι, στους οποίους μπο­ ρούσε να βασιστεί κανείς την κατάλληλη στιγμή. Αυτή η κατάλληλη στιγμή έφτασε γρήγορα. Μέσω ενός από τους πράκτορές του, του Νορμπέρτο Μαρτίνες Ντίας, που είχε πρόσφατα επιστρέψει από το νησί, ο Μοράλες άκουσε για τα σχέδια της ομάδας Rescate -της οποίας επικεφαλής ήταν ο Αλ[160]

634 ΑΠΟΠΕΙΡΕΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟ

μΐιέρτο Κρους-, συμπεριλαμβανομένου αυτού της δολοφονίας χου Φιντέλ από πληρωμένο δολοφόνο. Αμέσως ήρθε σε επαφή μ ε το Ροσέλι και τον Πρίο, οι οποίοι έδειξαν ενδιαφέρον για το σχέδιο και αποφάσισαν να το υποστηρίξουν. Ολα έπρεπε να είναι προσεκτικά συγκαλυμμένα. Κανείς δεν έπρεπε να υποπτευθεί ότι η CIA ή άλλη κυβερνητική υπηρεσία των ΗΠΑ υποστήριζε τη συνωμοσία. Για το λόγο αυτό συγκλήθηκε σύσκεψη, σε ένα μικρό τουριστικό νησί στις Μπαχάμες, με το όνομα Μπίμινι, στην οποία θα παραβρισκόταν και ο Ροσέλι. Οι ηγέτες του Συνδέσμου των Εξόριστων Μελών της Κουβανικής Κυβέρνησης θα τον περίμεναν εκεί και θα συμφωνούσαν μεταξύ τους, παρά το γεγονός ότι διάφοροι επόπτες θα επιτηρού­ σαν όλες τις λεπτομέρειες της επιχείρησης. Όταν κανονίστηκε η συνάντηση, ο Μοράλες τηλεφώνησε στους Λούκε, ιδιοκτήτες των περιοδικών Τάιμ και Λάιφ, και στον πρώην πρέσβη Ουίλιαμ Πόλεϊ. Όλοι αυτοί εμπλέκονταν στην εκστρατεία εναντίον της Κούβας. Τους ενημέρωσε για τις λεπτο­ μέρειες του σχεδίου. Θα καθοδηγούσαν τα μέσα μαζικής ενημέ­ ρωσης σε μια τεράστια καμπάνια αμφισβήτησης της πολιτικής του Κένεντι στο ζήτημα της Κούβας, και θα χρησιμοποιούσαν την επιρροή τους στο Ρεπουμπλικανικό Κόμμα, για να υποστη­ ρίξουν τη συμμετοχή της νέας οργάνωσης των εξόριστων της Κούβας στην κυβέρνηση που θα προέκυπτε στο νησί μετά την ήττα του Κάστρο.

Νησί Μπίμινι, Μπαχάμες, Μάιος 1963 Ο Ρόμπερτ Πλάμλι, ένας έμπειρος πιλότος της CIA, προσγεί­ ωσε το ελαφρού τύπου αεροσκάφος του στον αεροδιάδρομο του μικρού αεροδρομίου του Μπίμινι, νότια της Φλόριντα. Επιβάτης ήταν ο Κάρλος Πρίο, πρώην πρόεδρος της Κούβας, που έφτασε τελευταίος σ ’ αυτόν τον παράδεισο διακοπών. Ο Τζον Ροσέλι, ο αρχιμαφιόζος, ο Ουίλιαμ Καρ, υπασπιστής του συνταγματάρχη Τζ. Κιγκ, και ο επόπτης Ρόμπερτ (Μπομπ) Ρότζερς προηγήθηκαν. [161]

ΦΑΜΠΙΑΝ ΕΣΚΑΛΑΝΤΕ

Οι άνδρες αυτοί είχαν φτάσει εκεί για μια σημαντική συνά­ ντηση με ένα και μοναδικό θέμα στην ατζέντα: τη δολοφονία του Κουβανού πρωθυπουργού Φιντέλ Κάστρο. Όταν ταχτοποι­ ήθηκαν όλοι σε μια από τις ηλιόλουστες και άδειες βεράντες του ξενοδοχείου όπου διέμεναν, μίλησε ο Κάρλος Πρίο: 'Έχουμε σημαντικά νέα από την Αβάνα. Μία από τις παρά­ νομες ομάδες μας, επίσης καθοδηγούμενη από τους φίλους μας της CIA, βρήκε την ευκαιρία και τα άτομα για την εκτέλεση του Κάστρο. Εξαιτίας των προηγούμενων αποτυχιών, οι φίλοι μας α­ πό την Υπηρεσία πρότειναν αυτή τη συνάντηση, για να συντονί­ σουμε τις λεπτομέρειες της επιχείρησης με τη συμμετοχή όλων των ενδιαφερόμενων μερών". Έτσι, ανέφερε τις πληροφορίες που είχε στη διάθεσή του και αιτιολόγησε την επιλογή της ομάδας του Αλμπέρτο Κρους να μη χρησιμοποιήσει τους συνηθισμένους δίαυλους επικοινωνίας της CLA, για να διαβιβάσει το μήνυμα... Ήθελαν να είναι ενήμερα μόνο τα "ανώτερα κλιμάκια" της Υπηρεσίας και οι άνθρωποι κλειδιά της επιχείρησης. Η G-2 είχε πολλούς πράκτορες στο Μαϊάμι, με αποτέλεσμα να αποκαλυφθούν προηγούμενα σενά­ ρια συνωμοσίας. Αυτή η μυστικότητα ήταν πρωταρχικό ζήτημα. "Πρέπει να θυμόμαστε ορισμένα πράγματα", ξεκίνησε ο Ουίλιαμ Καρ. "Είναι ζήτημα ζωής και θανάτου να μην αποκαλυφθεί ότι η CIA ή κάποια άλλη κυβερνητική οργάνωση των ΗΠΑ έχει εμπλακεί σε αυτή την υπόθεση. Ο φίλος μας Ροσέλι δουλεύει για λογαριασμό μας και θα μας εξασφαλίσει τα απαιτούμενα μέσα για την εκτέλεση της επιχείρησης". "Πολύ σωστά", απάντησε ο Ροσέλι. Έχουμε το ανθρώπινο δυναμικό που μπορεί να δώσει στον κύριο Κρους αυτά που χρειάζεται". "Μ’ αυτόν τον τρόπο είναι δυνατή η αποκέντρωση της επιχεί­ ρησης", διέκοψε ο επόπτης. "Μερικοί να προωθούν την επιχεί­ ρηση και άλλοι να προμηθεύουν τα μέσα και να έχουν υποστη­ ρικτικό ρόλο. Είναι ένας καινοτόμος τρόπος αποφυγής ανε­ πιθύμητων διεισδύσεων και διαρροής πληροφοριών. Προτείνω να δώσουμε σε αυτή την επιχείρηση το κωδικό όνομα: Ραφαέλ". Η προδοτική σύσκεψη ολοκληρώθηκε με ουίσκι και καρύδες γεμισμένες με ρούμι. [162]

634 ΑΠΟΠΕΙΡΕΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟ Α βάνα, αρχές

Ιουλίου 1963

Η προμήθεια των απαραίτητων μέσων ολοκληρώθηκε με επι­ τυχία. Το όπλο ΜΙ με τηλεστόχαστρο μπήκε στη χώρα λαθραία με τις αποσκευές Ισπανού διπλωμάτη και τα χρήματα για τη δο­ λοφονία στάλθηκαν με τον πράκτορα της CIA Αρτούρο Βαρόνα Χερνάντες, ο οποίος παρέδωσε στο Σαλαμπαρία 10.000 πέσος, δύο πιστόλια 9 χιλιοστών με σιγαστήρα, δύο περίστροφα Μάγκνουμ 375 και δύο φορητούς ασύρματους πομπούς. Από εκείνη τη στιγμή, δρώντας μόνος, ο Σαλαμπαρία ξεκίνη­ σε την υλοποίηση του σχεδίου που είχε καταστρώσει προσεκτι­ κά. Όταν συμφώνησε να αναλάβει την επιχείρηση, σκέφτηκε να χρησιμοποιήσει για την επίθεση την ταράτσα της Εθνικής Βι­ βλιοθήκης. Αργότερα, όταν έγινε η επίσημη πρόταση, επισκέφθηκε το μέρος και διαπίστωσε ότι δεν ήταν δύσκολη η πρόσβα­ ση στην οροφή, από την οποία έβλεπε ολόκληρη την Πλάσα ντε λα Ρεβολουσιόν, και επιβεβαίωσε ότι θα μπορούσε να εγκατα­ σταθεί εκεί προκειμένου να πυροβολήσει το θύμα του κατά τη διάρκεια της μαζικής συγκέντρωσης στην πλατεία. Υπήρχε πά­ ντα η ανησυχία για την εξουδετέρωση του φρουρού ασφαλείας, αλλά ήταν μια δυσκολία που μπορούσε να ξεπεραστεί. Όταν όλα ήταν έτοιμα, σύμφωνα με τις οδηγίες που είχε λά­ βει, ζήτησε να συναντηθεί με τον Αρτούρο Βαρόνα, για να τον ενημερώσει σχετικά με τις λεπτομέρειες. Συμφώνησαν να συνα­ ντηθούν στο αμφιθέατρο της Αβάνας στην είσοδο από την παρα­ λία της πρωτεύουσας. Μερικά παιδιά έπαιζαν με μια χρωματι­ στή μπάλα, ενώ οι μητέρες τους, επιβλέποντάς τα, περπατούσαν σε ένα δρομάκι περιστοιχισμένο από λουλούδια. Εκεί, κάτω από τον απογευματινό ήλιο, οι δύο συνωμότες μίλησαν με έντονο τό­ νο: "Νομίζω η καταλληλότερη ημέρα για την εκτέλεση του σχε­ δίου είναι η 26η Ιουλίου, οπότε και θα γίνει η γιορτή στην πλα­ τεία. Τα έχω κανονίσει όλα. Θα παρκάρω το αυτοκίνητο κοντά στη βιβλιοθήκη την προηγούμενη ημέρα. Στη συνέχεια θα ανέ­ βω στην οροφή, όπως έκανα πολλές φορές, και θα κρυφτώ εκεί μέχρι την επόμενη ημέρα. Μόλις φτάσει ο φρουρός θα μπορέσω [163]

ΦΑΜΠΙΑΝ ΕΣΚΑΑΑΝΤΕ

να τον εξουδετερώσω με το πιστόλι με σιγαστήρα, και θα έχω αρκετό χρόνο να σκοπεύσω στον άνθρωπό μας και να τον εξο­ ντώσω. Τι λες;" "Πολύ καλά", απάντησε ο Βαρόνα. "Μόνο ένα πράγμα με α­ νησυχεί· πώς θα ξεφύγεις μετά τον πυροβολισμό; Δε χρειάζεσαι ενισχύσεις;" "Όχι, καλύτερα να το κάνω μόνος μου", απάντησε ο άλλος άνδρας. "Μόλις πυροβολήσω, θα προκληθεί τεράστια σύγχυση. Κανείς δε θα μαντέψει από πού προήλθε ο πυροβολισμός, καθώς το όπλο δεν κάνει θόρυβο. Το δοκίμασα ήδη και μετά βίας ακούστηκε. Θα προκληθεί πανικός, και όλοι θα συνωστίζονται και θα βγάζουν λόγους από την εξέδρα. Όταν θα επέμβει η ασφάλεια, εγώ θα είμαι πολύ μακριά!"

Αβάνα Αύγουστος 1965 Αρχηγείο Υπηρεσίας Κρατικής Ασφάλειας Οι έρευνές μας αποκάλυψαν τα εξής: Από τα μέσα του 1963 έως και σήμερα η CIA, μέσω των πρα­ κτόρων της στην Κούβα, αποπειράθηκε να δολοφονήσει τον πρωθυπουργό μας Φιντέλ Κάστρο τέσσερις φορές. Οι πράκτο­ ρες που συμμετείχαν σε μεγάλο ή μικρό βαθμό στη συνωμοσία ήταν οι: Μάριο Σαλαμπαρία Αγκιάρ, Αλμπέρτο Κρους Κάσο, Μαρία Λεοπολντίνα και Ραμόν Γκράου Αλσίνα, Μιγκέλ Ματαμόρος Βάλε, Αρτούρο Βαρόνα Χερνάντες, Ραφαέλ Κιντάνα Καστεγιάνος, Μπερνάρντο Μιλανές Λόπες, Ρομπέρτο Καΐνιας Μιλανές, Εντουάρντο Λάνες Γκαρσία, Ρομπέρτο Σαμπατέρ Κεπέρο, Πέδρο Φουέντες Μιλιάν, Μερσέντες ντε λα Πας, Χοέλ Τρουχίλο, Αντόνιο Φερνάντες Ροντρίγκες, Μαγάλις Ρέγιες Γκιλ, Ενρίκε Ντίας Χερνάντες, Χουάν Σότο Ροντρίγκες, Φέλιξ Ροντόλφο Βαλντές Καμπρέρα. Επίσης ενεπλάκησαν οι: Αντόνιο ντε Βαρόνα Λορέντο, Κάρλος Πρίος Σοκαράς, Χοακίν Σανχενίς και Χούλιο Σαλαμπαρία Αγκιάρ, όλοι Κουβανοί, κάτοικοι των ΗΠΑ, και δύο αξιωματικοί της CIA, γνωστοί ως Χένρι και Μπιλ. [164]

634 ΑΠΟΠΕΙΡΕΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟ

Επρόκειτο να εκτελεστούν τα τέσσερα σενάρια δολοφονίας: - Στην Πλάσα ντε λα Ρεβολουσιόν, το 1963, στην επέτειο της 26ης Ιουλίου, όπου οι συνωμότες σχέδιαζαν να πυροβολήσουν τον πρωθυπουργό μας Φιντέλ Κάστρο από την οροφή του κτιρί­ ου της Εθνικής Βιβλιοθήκης. Η ενέργεια αυτή αποτράπηκε από τα μέτρα ασφαλείας, εξαιτίας των οποίων δεν επιτράπηκε η εί­ σοδος του κρατούμενου Σαλαμπαρία στο επιλεγμένο κτίριο. - Στο εστιατόριο Ποτίν, στη συμβολή των οδών Λίνεα και Πασέο στο Βεδάδο, όπου οι συνωμότες σχέδιαζαν να πυροβολή­ σουν το Φιντέλ Κάστρο σε μια από τις συχνές του επισκέψεις εκεί. - Μεταξύ Λίνεα και 23ης οδού στη λεωφόρο Πασέο, όπου οι συνωμότες σχέδιαζαν ενέδρα με τρία οχήματα, με σκοπό να α­ ποκόψουν από την πομπή το αυτοκίνητο στο οποίο επέβαινε ο Κάστρο, και να ανοίξουν πυρ με πυροβόλα. - Σε μια διασταύρωση της 5ης λεωφόρου στο Μιραμάρ, όπου είχε στηθεί ενέδρα, χρησιμοποιώντας το πίσω μέρος του φορτη­ γού μιας εταιρείας τηλεπικοινωνιών, με σκοπό να πυροβολή­ σουν με ένα αυτόματο 30άρι το αυτοκίνητο του Φιντέλ. Τρία δίκτυα ανατροπής, υποστηριζόμενα από τη CIA, συμμε­ τείχαν σε αυτή τη συνωμοσία: το πρώτο με επικεφαλής τον Αλμπέρτο Κρους Κάσο, το δεύτερο με τον Αρτούρο Βαρόνα Χερ­ νάντες και το τελευταίο οργανώθηκε από το δρ. Μπερνάρντο Μιλανές Λόπες. Η CIA, που κατέστρωσε το σχέδιο από την αρχή, έλεγχε την πρόοδό του κατά διαστήματα. Επειδή ο Αρτούρο Βαρόνα φυγα­ δεύτηκε στις ΗΠΑ, επιστράτευσαν το δρ. Μιλανές Λόπες στη Μαδρίτη, για να δράσει ενισχυτικά στην επιχείρηση Ραφαέλ, διότι χρειάζονταν έναν άνδρα που είχε στενές σχέσεις με το Μά­ ριο Σαλαμπαρία Αγκιάρ, ο οποίος θα μπορούσε να ασκήσει με­ γάλη επιρροή πάνω του. Τον Ιανουάριο του 1964, ο πράκτορας της CIA Χοακίν Σανχενίς και οι Αμερικανοί αξιωματικοί γνω­ στοί ως Χένρι και Μπιλ έδωσαν οδηγίες και παρείχαν τα μέσα ε­ πικοινωνίας, για να διατηρήσουν τον έλεγχο της επιχείρησης, ε­ παναλαμβάνοντας την εντολή στο Σαλαμπαρία να δολοφονήσει τον κομαντάντε Φιντέλ Κάστρο. [165]

ΦΑΜΠΙΑΝ ΕΣΚΑΛΑΝΤΕ

Σε διάφορες έρευνες που αφορούσαν τους κρατούμενους κα­ τασχέθηκαν τα παρακάτω όπλα: μια καραμπίνα Μ 1, τέσσερα πε­ ρίστροφα Μάγκνουμ 375, δύο πιστόλια 9 χιλ. με σιγαστήρες, δύ­ ο φορητοί ασύρματοι πομποί και αρκετές σφαίρες.

[166]

10. AM/LASH Απασχολημένος με έναν ογκώδη φάκελο, ο Ντέσμοντ Φιτζέραλντ βρισκόταν στο γραφείο του στο Λάγκλεϊ λίγο μετά τις 9.00 μ.μ. Από τότε που ανέλαβε επικεφαλής στις υποθέσεις της Κούβας είχε γίνει πλέον συνήθεια το να εργάζεται ως αργά. Ε­ κείνη την ημέρα τον απασχολούσε ιδιαίτερα η αποσκίρτηση ε­ νός αρχηγού με το κωδικό όνομα AM/LASH. Ήταν ο πιο σημα­ ντικός άντρας της Υπηρεσίας στην Κούβα τα τελευταία δύο χρό­ νια. Την προηγούμενη ημέρα είχε λάβει ένα κατεπείγον μήνυμα από τον πράκτορα AM/WHIP, έναν πρώην κοσμηματοπώλη, ι­ ταλικής καταγωγής, ο οποίος ζούσε στην Αβάνα μέχρι την επι­ κράτηση της επανάστασης. Τον πληροφορούσε ότι ο AM/LASH εκείνη τη στιγμή βρισκόταν στο Πόρτο Αλέγκρε της Βραζιλίας και ότι σχεδίαζε να ταξιδέψει στο Παρίσι και να εγκαταλείψει την Κούβα. Ο AM/LASH ήταν ένα από τα βασικά χαρτιά του Φιτζέραλντ ενάντια στην κυβέρνηση της Αβάνας: ένας κομαντάντε του Ε­ παναστατικού Στρατού, ένας αρχηγός φοιτητικών ομάδων και πρώην υπουργός της κυβέρνησης, με πρόσβαση στα ανώτατα κλιμάκια της επαναστατικής ηγεσίας. Ο Φιτζέραλντ αναλογίστηκε το ιστορικό αυτού του ατόμου και έψαξε στους φακέλους του γραφείου του ώσπου βρήκε αυ­ τόν που ήθελε. Με μια ετικέτα που έγραφε: "Μόνο για το Φιτζέραλντ", το ντοσιέ εμπεριείχε όλες τις σχετικές πληροφορίες για την υπόθεση που τον απασχολούσε. Το άνοιξε και ξεκίνησε να διαβάζει ένα από τα έγγραφά του: Το 1953 έγινε φίλος με τον AM/WHIP, όταν ο τελευταίος ήταν ι­ διοκτήτης του κοσμηματοπωλείου La Diadema, σε έναν κεντρικό ε­ μπορικό δρόμο της κουβανικής πρωτεύουσας. Εκείνη την εποχή ε­ μπλεκόταν στις ενέργειες εναντίον της κυβέρνησης του Φουλχένσιο [167]

ΦΑΜΠΙΑΝ ΕΣΚΑΛΑΝΤΕ

Μπατίστα καν το 1956 συμμετείχε στη δολοφονία του συνταγματάρχη Αντόνιο Μπλάνκο Ρίκο, που ήταν επικεφαλής της Στρατιωτικής Υπη­ ρεσίας Πληροφοριών. Στις αρχές του 1957 εντοπίστηκε από το FBI στο Μαϊάμι και συ­ γκεκριμένα στο ξενοδοχείο Τρέιντ Γουίντς, που ανήκε στο Χοσέ Αλεμάν,54 στενό φίλο και πληροφοριοδότη της Υπηρεσίας. Εκεί αποκατέ­ στησε τις σχέσεις του με τον AM/WHIP, και μέσω αυτών των πηγών παρακολουθούνταν στενά οι επαναστατικές ενέργειες του AM/LASH και της ομάδας του. Στις αρχές του 1958 ο AM/LASH επέστρεψε στην Κούβα με μια ε­ παναστατική αποστολή. Δημιούργησε μία βάση στα βουνά Εσκαμπράι, όπου ξεκίνησε τον ανταρτοπόλεμο και συνδέθηκε με τα στρατεύμα­ τα του Γκεβάρα στο τέλος της εκστρατείας κατά του Μπατίστα. Μερικούς μήνες μετά τη νίκη του Κάστρο, ο AM/LASH υπέφερε α­ πό κατάθλιψη. Σύμφωνα με τα λεγόμενά του, τον καταδίωκε το φάντα­ σμα του δολοφονημένου συνταγματάρχη Μπλάνκο Ρίκο, ενώ ο Χοσέ Αλεμάν, ο οποίος βρισκόταν στην Κούβα, του βρήκε έναν ψυχίατρο, για να τον θεραπεύσει. Τον Απρίλιο του 1959 ελήφθη μια πληροφορία από έναν πράκτορα στο στενό κύκλο του AM/LASH, ο οποίος είπε (στον πράκτορα) ότι μί­ λησε με το Φιντέλ Κάστρο και του εξέφρασε τη δυσαρέσκεια του όσον αφορά την κατάσταση στην Κούβα. Σύμφωνα με τον πράκτορα, ο AM/LASH του εκμυστηρεύτηκε ότι είχε βαρεθεί τόσο πολύ που, εάν δεν έφευγε σύντομα από τη χώρα, θα σκότωνε ο ίδιος το Φιντέλ. Εκεί­ νη την περίοδο περίπου ταξίδεψε στην Ευρώπη και ήρθε σε επαφή με τον AM/WHIP, ο οποίος, σε συνεργασία με έναν άλλο πράκτορα και με την πρόθεση να τον στρατολογήσει, έκανε λόγο για μια διεθνή κομου­ νιστική συνωμοσία κατάληψης της Κούβας. Τον Ιούνιο της ίδιας χρονιάς ο AM/LASH διορίστηκε αναπληρωτής υπουργός κυβέρνησης, ένα πόστο, το οποίο χρησιμοποίησε για να βο­ ηθήσει το Σάντος Τραφικάντε -που ήταν κρατούμενος σε ένα στρατό­ πεδο συγκέντρωσης των ανεπιθύμητων αλλοδαπών- να παραστεί στο πάρτι της κόρης του για τα γενέθλιά της. Συνεπώς συνεργάστηκε για την αποφυλάκισή του. Τον Οκτώβριο του 1959 εκλέχθηκε πρόεδρος της Ομοσπονδίας Φοιτητών, και κατέχοντας αυτή τη θέση, ταξίδεψε για να συμμετάσχει σε ένα φοιτητικό συνέδριο στην Πόλη του Μεξικού, στις αρχές του 1961. Εκεί, ήρθε σε επαφή με τον AM/WHIP, ο οποίος ταξίδεψε σ’ αυτή την πόλη μαζί με έναν επόπτη με σκοπό την ολοκλήρωση της διαδικα­ [168]

634 ΑΠΟΠΕΙΡΕΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟ

σίας στρατολόγησης του AM/LASH. Ύστερα από διάφορες συζητήσεις μεταξύ του AM/WHIP, του επό­ πτη και του AM/LASH, αποφασίστηκε ότι ο τελευταίος θα μπορούσε να υποστηρίξει το σχέδιο του Χουάν Όρτα Κόρντοβα,5' που γνώριζε α­ πό την Αβάνα, και ο οποίος είχε λάβει τις δηλητηριώδεις κάψουλες για την εξόντωση του Φιντέλ Κάστρο. Δεν αποκαλύφθηκαν οι λεπτομέ­ ρειες του σχεδίου, αλλά του έδωσαν εντολή να έρθει σε επαφή με τον Κόρντοβα, από τον οποίο θα λάμβανε πληροφορίες την κατάλληλη στιγμή. Το σχέδιο προέβλεπε ότι με την εξουσία που κατείχε στους κόλπους της κυβέρνησης ο AM/LASH θα μπορούσε να πάρει τον έλεγ­ χο μετά το θάνατο του Φιντέλ. Σε περίπτωση αποτυχίας του σχεδίου ή εάν ο AM/LASH δεν ήταν ικανός να επιβληθεί στους κομουνιστές, αυτός και ο Όρτα θα φυγαδεύ­ ονταν από την Κούβα. Αρχικά η επιχείρηση είχε προγραμματιστεί για τις τελευταίες ημέρες του Μαρτίου 1961, πριν από την απόβαση της Ταξιαρχίας 2506. Το συνωμοτικό σχέδιο εξόντωσης κατέρρευσε, όταν ο Όρτα κατέ­ φυγε σε μια λατινοαμερικάνικη πρεσβεία, και η δηλητηρίαση δεν πραγματοποιήθηκε. Στα μέσα του 1962 ο AM/LASH ταξίδεψε στο Ελ­ σίνκι, ως μέλος μια κουβανικής αποστολής, για να συμμετάσχει στο Παγκόσμιο Φεστιβάλ Νεολαίας και Φοιτητών, μια εκδήλωση με διορ­ γανωτές τους Ρώσους. Εκεί τον πλησίασαν και παγιώθηκε η στρατολόγησή του. Ο AM/LASH συμφώνησε να αναλάβει τα καθήκοντα του πληροφοριοδότη που είχαν συμφωνηθεί..."56 Ο Ντέσμοντ Φιτζέραλντ έκλεισε το φάκελο χωρίς να τον δια­ βάσει ολόκληρο. Προς το παρόν δεν είχε συμβεί τίποτα. Ήταν α­ λήθεια ότι οι συνέπειες της κρίσης των πυραύλων για τους ε­ χθρούς του Φιντέλ Κάστρο ήταν απρόβλεπτες. Πολλοί σκέφτηκαν ότι οι ΗΠΑ θα επιτεθούν στο νησί και θα ανατρέψουν ορι­ στικά την κυβέρνηση της Αβάνας. Ωστόσο δε συνέβη τίποτα α­ πό αυτά, και τα μέτρα της κυβέρνησης για την καταστολή του αντεπαναστατικού κινήματος στην Κούβα αποθάρρυναν πολ­ λούς, οι οποίοι είχαν καταλήξει ότι δεν υπήρχε λύση για το πρό­ βλημα της Κούβας. Ο Φιτζέραλντ σηκώθηκε από την καρέκλα του και έκανε μια βόλτα στο δωμάτιο. Η υπόθεση έδειχνε ακόμα πολλά υποσχόμε­ νη, καθώς ο AM/LASH συνέχιζε να είναι εξέχουσα προσωπικο­ ί 169]

ΦΑΜΠΙΑΝ ΕΣΚΑΛΑΝΤΕ

τητα της κουβανικής κυβέρνησης. Σύμφωνα με τα αρχεία, φαι­ νόταν ότι οι προκάτοχοί του είχαν φερθεί στον AM/LASH επι­ πόλαια. Ίσως θα έπρεπε να τον συναντήσει ο ίδιος προσωπικά, σκέφτηκε ο Φιτζέραλντ. Το σχέδιο εξόντωσης του Κάστρο και η οργάνωση ενός στρατιωτικού πραξικοπήματος τον γοήτευε. Επιστρέφοντας στο γραφείο του, πήρε το σημείωμα με τις πληροφορίες σχετικά με τον AMAVHIP και έγραψε: "Βάλε τον άνθρωπό μας στο Παρίσι να έρθει σε επαφή μαζί του και να κα­ ταλάβει σε τι κατάσταση βρίσκεται. Χρειαζόμαστε για την επερχόμενη επιχείρησή μας τον AM/LASH".

Λάγκλεϊ, Μάιος 1967, Αρχηγείο της CIA Αναφορά του γενικού επιθεωρητή της CIA 5-8 Σεπτεμβρίου 1963. Ο Κούμπελα παραβρισκόταν στους Κολεγιακούς Αγώνες στο Πόρτο Αλέγκρε της Βραζιλίας ως εκ­ πρόσωπος της κουβανικής κυβέρνησης. Εκεί τον συνάντησαν οι [λογοκριμένο]57 και [λογοκριμένο]. Συμμετείχε επίσης ο [λογοκριμένο], ένας ισπανόφωνος επόπτης από το αρχηγείο, ο οποίος στη συνέχεια παρίστανε τον επόπτη του Κούμπελα... Ο Κούμπελα είπε για μια ομάδα αξιωματικών του στρατού της Κούβας, για τους οποίους γνώριζε και τους πιθανούς τρό­ πους προσέγγισής τους. Το πρόβλημα ήταν, εξήγησε, ότι παρό­ λο που πολλοί από αυτούς ήταν αντικομουνιστές, ήταν ή πιστοί στο Φιντέλ ή τον φοβόντουσαν τόσο πολύ, ώστε δεν ήταν πρό­ θυμοι να συζητήσουν περί συνωμοσιών, για να μην κατηγορηθούν ως προβοκάτορες. Ο Κούμπελα είπε ότι εκτιμούσε βαθιά τον [λογοκριμένο] [AM/TRUNK], που κρυβόταν [λογοκριμέ­ νο]. Ο [λογοκριμένο] είχε σταλεί στην Κούβα από τη CIA, για να στρατολογήσει τον [λογοκριμένο] επιτόπου, και αυτό έκανε. 16 Σεπτεμβρίου 1963. Ο Κούμπελα (στο Παρίσι) έγραψε στον [λογοκριμένο] (στη Νέα Υόρκη): "Δε σκοπεύω να δω το φί­ λο σου ξανά (να με ανακρίνει), πρέπει να τους το πεις αυτό, για να μην κάνουν το ταξίδι. Θέλω να αποσυρθώ εντελώς από την πολιτική σκηνή..." [170]

634 ΑΠΟΠΕΙΡΕΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟ

3 Οκτωβρίου 1963. Ο [λογοκριμένο] έφτασε στο Παρίσι, για να συναντηθεί με τον Κούμπελα. 11 Οκτωβρίου 1963. Ο [λογοκριμένο] με τηλεγράφημά του πληροφόρησε ότι ο Κούμπελα επέμενε να συναντηθεί με έναν α­ νώτερο αξιωματικό των ΗΠΑ, και κατά προτίμηση το Ρόμπερτ Φ. Κένεντι, ώστε να λάβει εγγυήσεις ότι οι ΗΠΑ θα υποστηρί­ ξουν ηθικά κάθε ενέργεια που θα αναλάμβανε ο Κούμπελα στην Κούβα. 17 Οκτωβρίου 1963. Ο [λογοκριμένο] έστειλε τηλεγράφημα όπου ανέφερε τα αποτελέσματα της συνάντησης του [λογοκρι­ μένο] με τον [λογοκριμένο]. Σε μια κατ’ ιδίαν συζήτηση με τον [λογοκριμένο], ο Κούμπελα επανέλαβε την επιθυμία του να μι­ λήσει με έναν ανώτερο αξιωματικό της κυβέρνησης των ΗΠΑ. Ο [λογοκριμένο] είπε ότι κατά βάση ο Κούμπελα ήθελε εγγυή­ σεις για το ότι η κυβέρνηση των ΗΠΑ θα τον υποστήριζε, εάν η επιχείρησή του στεφόταν με επιτυχία. 29 Οκτωβρίου 1963. Ο Ντέσμοντ Φιτζέραλντ, ο τότε αρχη­ γός του Τομέα Ειδικών Υποθέσεων, ο οποίος θα πήγαινε στο Παρίσι για μια άλλη επιχείρηση, κανόνισε να βρεθούν με τον Κούμπελα, για να του δώσει τις εγγυήσεις που ζητούσε. Το σχέδιο επαφής για τη συνάντηση είχε την εξής "βιτρίνα": "Ο Φιτζέραλντ θα εμφανιζόταν ως προσωπικός εκπρόσωπος του Ρόμπερτ Φ. Κένεντι, ο οποίος ταξίδεψε στο Παρίσι με σκοπό να συναντήσει τον Κούμπελα και να του εγγυηθεί την πλήρη υπο­ στήριξη των ΗΠΑ, εάν αλλάξει η παρούσα κυβέρνηση της Κού­ βας". Σύμφωνα με το Φιτζέραλντ, συζήτησε με τον υποδιευθυ­ ντή επιχειρήσεων (Χελμς) την προγραμματισμένη συνάντηση, και εκείνος αποφάσισε ότι δεν ήταν απαραίτητο να ζητήσει την έγκριση του Ρόμπερτ Κένεντι, για να μιλήσει ο Φιτζέραλντ εκ μέρους του. Η συνάντηση πραγματοποιήθηκε στο σπίτι του [λογοκριμέ­ νο] στο Παρίσι στις 29 Οκτωβρίου 1963. Ο Φιτζέραλντ χρησιμοποιήσε το ψευδώνυμο [λογοκριμένο]. Ο [λογοκριμένο] εμφα­ νίστηκε ως διερμηνέας. Ο [λογοκριμένο] δεν παραβρέθηκε στη συνάντηση. Στις 13 Νοεμβρίου 1963 ο [λογοκριμένο] συνέταξε ένα μνημόνιο, ώστε να υπάρχει κάποιο αρχείο της συνάντησης. Αναφέρει μεταξύ άλλων: "Ο Φιτζέραλντ ενημέρωσε τον Κού[171]

ΦΑΜΠΙΑΝ ΕΣΚΑΛΑΝΤΕ

μπελά ότι οι ΗΠΑ είναι διατεθειμένες να δώσουν όλη την απα­ ραίτητη βοήθεια σε κάθε αντικομουνιστική ομάδα της Κούβας που θα επιτύχει την ανατροπή της παρούσας κουβανικής ηγεσί­ ας, και ότι αναλαμβάνει την ευθύνη να ενθαρρύνει τις ΗΠΑ να δώσουν τη βοήθεια που είναι διατεθειμένες να προσφέρουν. Δό­ θηκε ιδιαίτερη έμφαση στο γεγονός ότι η εν λόγω υποστήριξη θα είναι διαθέσιμη μόνο αφού πραγματοποιηθεί ένα πραξικόπημα, και η ομάδα που θα εμπλακεί σε αυτό θα είναι σε θέση να ζητή­ σει την αναγνώριση και την υποστήριξη των ΗΠΑ (πιθανότατα υπό την προστασία του Οργανισμού Αμερικανικών Κρατών). Έγινε σαφές ότι οι ΗΠΑ δεν προτίθενται να δεσμευθούν να υπο­ στηρίξουν μια μεμονωμένη εξέγερση, καθώς μια τέτοια εξέγερ­ ση μπορεί να εξαλειφθεί μέσα σε λίγες ώρες, εάν η τωρινή κυ­ βέρνηση εξακολουθεί να έχει τον έλεγχο της Αβάνας. Όσο για την περίοδο μετά το πραξικόπημα, οι ΗΠΑ δεν επιθυμούν να γυ­ ρίσει πίσω το πολιτικό ρολόι, αλλά θα παρέχουν υποστήριξη για τις απαραίτητες οικονομικές και πολιτικές μεταρρυθμίσεις, οι ο­ ποίες θα ωφελήσουν το λαό της Κούβας". Ο Φιτζέραλντ θυμάται ότι ο Κούμπελα έκανε λόγο επανει­ λημμένα για την ανάγκη ενός φονικού όπλου. Συγκεκριμένα, ή­ θελε ένα πολύ ισχυρό όπλο με τηλεστόχαστρο ή κάποιο άλλο ό­ πλο που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί, για να δολοφονηθεί ο Κάστρο από απόσταση. Ο Φιτζέραλντ δεν ήθελε να λάβει μέρος σε τέτοιου είδους συνωμοσίες και είπε στον [λογοκριμένο] να πει στον Κούμπελα ότι οι ΗΠΑ απλώς δεν κάνουν τέτοια πράγ­ ματα... Ο Φιτζέραλντ λέει ότι όταν συναντήθηκε στο Παρίσι με τον Κούμπελα, του είπε ότι η κυβέρνηση των ΗΠΑ δεν ήθελε να εμπλακεί σε μια απόπειρα εναντίον της ζωής του Κάστρο. 14 Νοεμβρίου 1963. Ο [λογοκριμένο] συναντήθηκε με τον [λογοκριμένο] στη Νέα Υόρκη στις 14 Νοεμβρίου. Στην έκθεσή του ο [λογοκριμένο] αναφέρει πώς αντέδρασε ο Κούμπελα (ό­ πως έμαθε ο [λογοκριμένο]) μετά τη συνάντησή του με το Φιτζέραλντ. Η επίσκεψη του Φιτζέραλντ, ο οποίος εμφανίστηκε ως εκπρόσωπος ανώτατων κλιμακίων της κυβέρνησης που ασχολούνταν με το ζήτημα της Κούβας, ικανοποίησε τον Κούμπελα σε πολιτικό επίπεδο, αλλά δεν [172]

634 ΑΠΟΠΕΙΡΕΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟ

ήταν καθόλου χαρούμενος με το γεγονός ότι ακόμη δεν του είχε δοθεί η τεχνική υποστήριξη για την εκτέλεση του σχεδίου, σύμφωνα με τη γνώμη του. Ο [λογοκριμένο] είπε ότι ο Κούμπελα επέμενε συνεχώς σε αυτό το σημείο. Δεν μπορούσε να καταλάβει γιατί του αρνούνταν ορι­ σμένα εξαρτήματα εξοπλισμού, που εγγυούνταν την τελική λύση του προβλήματος, ενώ, από την άλλη πλευρά, η κυβέρνηση των ΗΠΑ έδι­ νε πολύ εξοπλισμό και χρήματα σε ομάδες εξόριστων για τις αναποτε­ λεσματικές επεμβάσεις τους σε παράκτιους στόχους της Κούβας. Σύμ­ φωνα με τον [λογοκριμένο] ο Κούμπελα υποστηρίζει επίμονα αυτό το σημείο, και εάν δεν έχει τη συμβουλή και τα μέσα από έναν τεχνικό της κυβέρνησης των ΗΠΑ, μάλλον θα βαρεθεί πάλι και θα χάσουμε την πρόοδο που είχαμε κάνει μέχρι τώρα. 19 Νοεμβρίου 1963. Μνημόνιο για το αρχείο, καταχωρισμέ­ νο από τον [λογοκριμένο]: Ο αρχηγός του Τομέα Ειδικών Υπο­ θέσεων (Φιτζέραλντ) ενέκρινε την πληροφόρηση του Κούμπελα σχετικά με την κρυψώνα των όπλων που θα του δίνονταν εντός της Κούβας. Η κρυψώνα θα περιείχε, εάν το ζητούσε, πολύ ισχυ­ ρά όπλα με στόχαστρο... Ο αρχηγός του Τομέα Ειδικών Υποθέ­ σεων ζήτησε γραπτές αναφορές σχετικά με την επιχείρηση του AM/LASH. 20 Νοεμβρίου 1963. Ο Σάμουελ Χάλπερν και ο [λογοκριμέ­ νο] προσέγγισαν το δρ. Γκαν για βοήθεια... Αυτό που επέλεξαν τελικά ήταν το Black Leaf 40, μια κοινή, ευαπόκτητη εντομοκτόνος ουσία, με 40% περιεκτικότητα σε νικοτίνη και θειικό ά­ λας. Η νικοτίνη είναι ένα θανατηφόρο δηλητήριο, το οποίο χο­ ρηγείται από το στόμα, με ένεση ή απορροφάται από το δέρμα... Η υλοποίηση του σχεδίου ξεκίνησε, όταν ο Χάλπερν και ο [λογοκριμένο] ήρθαν σε επαφή με τον Γκαν ξανά το πρωί της 20ής Νοεμβρίου 1963 και του είπαν ότι η συσκευή χορήγησης του δηλητηρίου (ένα στιλό διαρκείας, διαμορφωμένο ως υποδό­ ρια σύριγγα) έπρεπε να είναι έτοιμη εγκαίρως, για να προλάβει ο [λογοκριμένο]~το αεροπλάνο το^ΐββημέρι της επόμενης ημέ­ ρας... Κατάφερε να μετατρέψει ένα στιλό τύπου Paper-Mate σε υποδόρια σύριγγα, η οποία λειτουργούσε. Είπε ότι η βελόνα ή­ ταν τόσο λεπτή, ώστε το θύμα θα την ένιωθε μετά βίας μόλις έ­ μπαινε στο δέρμα του· το συνέκρινε με την αίσθηση που έχει η [173]

ΦΑΜΠΙΑΝ ΕΣΚΑΛΑΝΤΕ

φαγούρα από ένα κολλαρισμένο πουκάμισο. Παρέδωσε τη συ­ σκευή στον [λογοκριμένο] το επόμενο πρωί και κράτησε δύο α­ πό τα τελευταία πρωτότυπα. 22 Νοεμβρίου 1963. Ο [λογοκριμένο] έφτασε στο Παρίσι το πρωί της 22ης Νοεμβρίου και συναντήθηκε με τον Κούμπελα αργά το απόγευμα της ίδιας ημέρας. Ο [λογοκριμένο] είπε ότι έ­ δειξε στον Κούμπελα το στιλό/σύριγγα και του εξήγησε πώς δουλεύει. Δεν ήταν σίγουρος, αλλά πιστεύει ότι ο Κούμπελα δέ­ χτηκε τη συσκευή, είπε όμως ότι δε θα την έπαιρνε μαζί του στην Κούβα... Ο Κούμπελα είπε ότι ως γιατρός γνώριζε τα πά­ ντα για την ουσία Black Leaf και ότι μπορούσαμε σίγουρα να σκεφτούμε κάτι καλύτερο από αυτό... Ο [λογοκριμένο] επανέλαβε τις εγγυήσεις που δόθηκαν στον Κούμπελα από το Φιτζέραλντ σχετικά με την ολοκληρωτική υ­ ποστήριξη των ΗΠΑ, εάν ένα πραγματικό πραξικόπημα εναντί­ ον του Κάστρο είχε επιτυχία. Ο Κούμπελα ζήτησε να συμπεριληφθούν στην κρυψώνα εντός της Κούβας τα παρακάτω: 20 χει­ ροβομβίδες, δύο πολύ ισχυρά όπλα με τηλεστόχαστρο και περί­ που 9 κιλά εκρηκτικού C-4 και σχετικός εξοπλισμός. Ο Κούμπε­ λα πρότεινε ως το καλύτερο μέρος για την κρυψώνα τη φάρμα που διηύθυνε ο φίλος του, ο [λογοκριμένο]... Καθώς έφευγαν α­ πό τη συνάντηση, ο [λογοκριμένο] και ο Κούμπελα πληροφορήθηκαν ότι ο πρόεδρος Κένεντι δολοφονήθηκε. Ο Κούμπελα ήταν εμφανώς συγκινημένος από τα νέα... Η αναφορά σχετικά με την επαφή δεν ανέφερε την ώρα ούτε τη διάρκεια της συνάντησης του [λογοκριμένο] με τον Κούμπελα, αλλά είναι πολύ πιθανό τη στιγμή που πυροβολούσαν τον Κένεντι, ένας επόπτης της CIA να συναντούσε έναν Κουβανό πράκτορα στο Παρίσι και να του έδινε μια φονική συσκευή, για να τη χρησιμοποιήσει εναντίον του Κάστρο. Ο [λογοκριμένο] δηλώνει ότι έλαβε ένα ΟΡΙΜ τηλεγράφημα εκείνη τη νύχτα ή νωρίς το επόμενο πρωί από το Φιτζέραλντ που τον ενημέρωνε ότι όλα ακυρώνονται. Δε βρήκαμε τέτοιο τηλε­ γράφημα στο φάκελο του AM/LASH. Υπάρχει ένα αρχείο στο φάκελο, σύμφωνα με το οποίο ο [λογοκριμένο] έπρεπε να επι­ στρέφει στην Ουάσιγκτον στις 18.10, στις 23 Νοεμβρίου. 1η Δεκεμβρίου 1963. Η αμερικανική κυβερνητική υπηρεσία [174]

634 ΑΠΟΠΕΙΡΕΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟ

FBIS [Foreign Broadcast Information Service] ανέφερε ότι ο Κούμπελα επέστρεψε στην Κούβα από την Πράγα.

Ουάσιγκτον, Νοέμβριος 1975, Γερουσία των ΗΠΑ Αναφορά της Επιτροπής Τσερτς Τα τηλεγραφήματα της CIA μαρτυρούν ότι μια αποστολή με όπλα για τον AM/LASH έφτασε στην Κούβα το Μάρτιο του 1964 και άλλη μία τον Ιούνιο. Μια καταχώριση στο φάκελο του AM/LASH το Μάιο του 1964 αποκαλύπτει ότι ο επόπτης ζήτη­ σε από το Παράρτημα Τεχνικής Υποστήριξης να παράγει "ε­ σπευσμένα" ένα σιγαστήρα που θα εφάρμοζε σε ένα όπλο τύπου FAL... Τα έγγραφα που περιέχει ο φάκελος AM/LASH αποδεικνύουν ότι στις αρχές του 1965, η CLA έφερε σε επαφή τον AM/LASH με τον Β-1, τον αρχηγό μιας ομάδας που αντιτίθοταν στον Κάστρο. Όπως εξήγησε ο επόπτης στο γενικό επιθεωρητή της CIA: "Ο Τομέας Ειδικών Υποθέσεων επινόησε ένα σχέδιο να φέρει σε επαφή τον AM/LASH με τον Β-1, με τέτοιον τρόπο, ώ­ στε να μην καταλάβουν ότι η γνωριμία τους σκηνοθετήθηκε α­ πό τη CIA. Ο συλλογισμός αυτός βασίστηκε στο γεγονός ότι ο Β-1 χρειαζόταν έναν άνδρα εκ των έσω, και ο AM/LASH χρεια­ ζόταν ένα όπλο με σιγαστήρα, το οποίο η CIA δεν ήταν διατεθει­ μένη να του προσφέρει άμεσα. Φέρνοντας αυτούς τους δύο σε ε­ παφή, ο Β-1 θα μπορούσε να βρει τον άνθρωπο που χρειαζόταν εντός της Κούβας, και ο AM/LASH θα μπορούσε να βρει το ό­ πλο με σιγαστήρα -από τον Β-1". Ένα έγγραφο της CIA με ημερομηνία 3 Ιανουαρίου 1965, αποδεικνύει ότι ο Β-1, σε μια μακροσκελή συζήτηση με τον επό­ πτη, είπε ότι αυτός και ο AM/LASH είχαν συμφωνήσει στα πα­ ρακάτω σημεία: 1. Ο Β-1 θα προμήθευε στον AM/LASH ένα σιγαστήρα για το FAL. Εάν αυτό ήταν αδύνατο, ο Β-1 θα έκρυβε σε μια καθο­ ρισμένη τοποθεσία ένα όπλο με τηλεστόχαστρο και ένα σιγα­

ΦΑΜΠΙΑΝ ΕΣΚΑΛΑΝΤΕ

στήρα μαζί με μερικές βόμβες, κρυμμένες είτε σε μια βαλίτσα, είτε σε ένα φωτιστικό ή σε κάποιο άλλο αντικείμενο, το οποίο ο AM/LASH θα μπορούσε να μεταφέρει και να τοποθετήσει δίπλα στο Φιντέλ Κάστρο. 2. Ο Β-1 θα έδειχνε στον AM/LASH διαδρομές για την από­ δρασή του, οι οποίες θα ελέγχονταν από τον Β-1 και όχι από τους Αμερικανούς. Η έλλειψη εμπιστοσύνης μετά τον Κόλπο των Χοίρων είχε λάβει απειλητικές διαστάσεις. 3. Ο Β-1 θα προετοίμαζε κάποια από τις δυτικές επαρχίες, το Πινάρ ντελ Ρίο ή την Αβάνα, τοποθετώντας όπλα σε κρύπτες και δημιουργώντας ένα μυστικό αντιστασιακό κίνημα. Αυτό θα αποτελούσε την κάλυψη και θα δημιουργούσε μια ασφαλή περιοχή, από την οποία η ομάδα θα μπορούσε να αντλήσει άνδρες και ό­ πλα. 4. Ο Β-1 θα πρέπει να βρίσκεται στην Κούβα μία εβδομάδα πριν από την εξόντωση του Φιντέλ, αλλά κανένας, ούτε ο AJVI/LASH, δε θα γνωρίζει τη βάση του. 5. Ο Β-1 θα κανόνιζε να έχουν αναγνώριση από τουλάχιστον 5 χώρες της Λατινικής Αμερικής, μόλις εξουδετερωνόταν ο Φιντέλ και δημιουργούνταν η χούντα. Η χούντα αυτή θα εδραιω­ θεί, παρά το γεγονός ότι ο Ραούλ Κάστρο και ο Τσε Γκεβάρα θα είναι ακόμη ζωντανοί και θα έχουν στον έλεγχό τους ένα κομμά­ τι της χώρας. Αυτός είναι ο λόγος που ο AM/LASH ζήτησε από τον Β-1 να έχει τον έλεγχο σε μία από τις επαρχίες, ώστε η χού­ ντα να σχηματιστεί σε εκείνη την περιοχή. 6. Ένα μήνα πριν από την προηγούμενη ημέρα της εξουδετέρωσης του Φιντέλ, ο Β-1 θα αυξήσει τον αριθμό των επιθέσεων των καταδρομέων στο μέγιστο δυνατό, για να τονώσει το ηθικό του λαού της Κούβας. Σε όλα τα ανακοινωθέντα, σε όλα τα ρα­ διοφωνικά μηνύματα, σε όλη την προπαγάνδα που θα εξαπολύ­ σει ο Β-1 πρέπει να αναφέρει ότι η εξέγερση ήταν εφικτή χάρη στις πληροφορίες που λαμβάνονταν από τις μυστικές πηγές ε­ ντός της Κούβας και από το μυστικό παράνομο εξοπλισμό υπό την επίβλεψη του "Π". Αυτό θα είναι το πολεμικό όνομα του AM/LASH...

[176]

634 ΑΠΟΠΕΙΡΕΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟ

Ο Συνωμότης Αβάνα, Νοέμβριος 1979 Αρχηγείο της Υπηρεσίας Κρατικής Ασφάλειας Ο Ρολάντο Κούμπελα Σεκάντες γεννήθηκε το 1932 στο Σιενφουέγος. Αργότερα μετακόμισε στο Κάρντενας στην επαρχία Ματάνσας, όπου ξεκίνησε τις σπουδές του. Με σκοπό την ολο­ κλήρωσή τους φοίτησε στο Πανεπιστήμιο της Αβάνας, όπου εί­ χε ενεργό ρόλο στον αγώνα εναντίον της δικτατορίας του Μπα­ τίστα, και έγινε στρατιωτικός αρχηγός του Φοιτητικού Επανα­ στατικού Συμβουλίου. Αρκετές φορές φυλακίστηκε λόγω ενερ­ γειών που σχετίζονταν με αυτό το κίνημα. Στα τέλη του 1956, αφού συμμετείχε στην εκτέλεση του Μπλάνκο Ρίκο, αρχηγού της αντικατασκοπείας της δικτατορίας, αυτοεξορίστηκε στο Μαϊάμι, βρίσκοντας καταφύγιο στο μοτέλ που διηύθυνε ο Χοσέ Αλεμάν, ένας φίλος του από την Αβάνα, ο οποίος είχε γίνει πράκτορας του FBI και ο οποίος θα παίξει πρωταγωνιστικό ρόλο στη μετέπειτα συμπεριφορά του. Στις αρχές του 1958 επέστρεψε στην Κούβα, για να συμμετάσχει σε μια αποστολή με σκοπό την εξέγερση στην οροσειρά Εσκαμπράι. Εκεί πολέμησε μέχρι το θρίαμβο της επανάστασης το 1959. Προήχθη σε κομαντάντε του Επαναστατικού Στρατού, λόγω της διαγωγής που επέδειξε. Το 1959 διορίστηκε αναπληρωτής γραμματέας της κυβέρνη­ σης και αργότερα, τον Οκτώβριο, εκλέχθηκε πρόεδρος του FEU, αφού κέρδισε τον αντίπαλό του, έναν υποψήφιο προσκείμενο στη δεξιά παράταξη, σε μια δύσκολη εκλογική αναμέτρηση. Ριψοκίνδυνος και έκλυτος ήταν ο βίος που διήγε εκείνη τη χρονιά. Σύχναζε συνεχώς σε μπαρ και νυχτερινά κλαμπ, περνώ­ ντας χρόνο με φίλους οι οποίοι είχαν αρχίσει να επικρίνουν τα μέτρα της επαναστατικής κυβέρνησης. Σ’ αυτόν τον κύκλο των φίλων, ο Κούμπελα εξέφρασε τη δια­ φωνία του με την κατεύθυνση προς την οποία προσανατολιζόταν η επανάσταση, επιτιθέμενος φραστικά στο Φιντέλ Κάστρο και κατηγορώντας τον ότι είναι ο βασικός πρωταγωνιστής της απο­ προσανατολισμένης κοινωνικοπολιτικής εξέλιξης της χώρας. [177]

ΦΑΜΠΙΑΝ ΕΣΚΑΛΑΝΤΕ

Ο Κούμπελα ήταν ένας φλύαρος, ασταθούς χαρακτήρα και φιλόδοξος άνθρωπος με λανθασμένη αίσθηση της φιλίας, η ο­ ποία τον εμπόδιζε να βλέπει τα ελαττώματα των ανθρώπων του περιβάλλοντος του. Επίσης δεν ήταν συνεπής ως προς τις πολι­ τικές του πεποιθήσεις, οι οποίες κυμαίνονταν ανάλογα με τη συ-' ναισθηματική του κατάσταση. Έτσι, στράφηκε εναντίον της ε­ πανάστασης και των ηγετών της. Η συμπεριφορά και τα προσωπικά του χαρακτηριστικά ήταν γνωστά, αλλά λόγω του επαναστατικού του ιστορικού δε θεω­ ρούνταν επικίνδυνος, και μπορούσε να ενεργεί με ένα σχετικό ό­ ριο ατιμωρησίας για αρκετά χρόνια, έως ότου το 1965 ελήφθησαν πληροφορίες που επιβεβαίωναν την ανάμειξή του σε συνω­ μοτικές δραστηριότητες. Ξεκίνησε έρευνα, η οποία αποκάλυψε ένα μέρος της συνωμοσίας, και εξαιτίας της τιμωρήθηκε την ε­ πόμενη χρονιά. Οι πληροφορίες που πυροδότησαν την έρευνά μας προήλθαν από το Παρίσι: στις 9 Απριλίου του 1965 μια αξιόπιστη πηγή α­ νέφερε ότι ο Ρολάντο Κούμπελα συνωμοτούσε κατά της επανά­ στασης. Προέκυψε ότι διαχειριζόταν μεγάλα χρηματικά ποσά, σύχναζε σε νυχτερινά κλαμπ και πολυτελή εστιατόρια και είχε κάνει μερικά ταξίδια στο Παρίσι, τη Μαδρίτη και την Ελβετία. Σε κάθε ταξίδι συναντούσε το Χόρχε Ρομπρένιο και τον Κάρλος Τεπεντίνο, δύο πράκτορες της CLA. Η πηγή επέμενε ότι ο Κού­ μπελα είχε εμπλακεί σε μια συνωμοσία δολοφονίας του Φιντέλ Κάστρο. Συνεπώς οι ενέργειες του Κούμπελα και των στενών του φί­ λων παρακολουθούνταν για ένα χρόνο, περίπου. Αποδείχθηκε ό­ τι είχε επαφές με ομάδες Κουβανών εξόριστων στις ΗΠΑ, τη Γαλλία και την Ισπανία, και προέκυψε επίσης ότι αυτές οι επα­ φές είχαν σχέση με ένα σχέδιο της CIA για τη δολοφονία του Φιντέλ Κάστρο και την ανατροπή της επαναστατικής κυβέρνησης της Κούβας. Εκείνη την εποχή όλες οι πληροφορίες σχετίζονταν με τα βα­ σικά σημεία της συνωμοσίας που αναδιοργάνωσε η CIA στα τέ­ λη του 1964, οπότε κανονίστηκε μια συνάντηση στη Μαδρίτη μεταξύ του Κούμπελα και του πράκτορά της Β-1, ο οποίος δεν ήταν άλλος από το Μανουέλ Αρτίμε Μπουέσα, επικεφαλής μιας [178]

\

634 ΑΠΟΠΕΙΡΕΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟ

μισθοφορικής ταξιαρχίας, εκπαιδευμένης στη Νικαράγουα, για να υποκινήσει στρατιωτικό πραξικόπημα μόλις δολοφονηθεί ο Κουβανός ηγέτης. Ήταν απαραίτητο να επανεξεταστεί ολόκληρο το συνωμοτι­ κό σχέδιο από την αρχή, προκειμένου να επιτύχει η αποκάλυψη της συνωμοσίας. Με το που ήρθαν στο φως οι αποταξινομημένες πληροφορίες στις ΗΠΑ, τα κομμάτια του παζλ ενώθηκαν και ανακαλύψαμε ένα μεγάλο όγκο υλικού στα αρχεία μας που μέ­ χρι προηγουμένως ήταν ασαφής ή δε θεωρούνταν ότι έχει σχέση με τον Κούμπελα. Τον Αύγουστο του 1960, κατά τη διάρκεια μιας επίσκεψής του στην Ελβετία, ο Κούμπελα συνάντησε τον πράκτορα της CIA Κάρλος Τεπεντίνο, έναν παλιό φίλο του από την Αβάνα, ο οποίος τον κάλεσε για μερικές ημέρες στη Ρώμη. Σ’ αυτή την πε­ ρίσταση, και ενώ γευμάτιζαν σε ένα εστιατόριο, εμφανίστηκε έ­ νας άλλος γνωστός του Κούμπελα -επίσης πράκτορας της CIAκαι του μίλησε λεπτομερώς για τη διείσδυση του κομουνισμού στη Λατινική Αμερική και τους ενδεχόμενους κινδύνους για την Κούβα. Στις αρχές του 1961, ο Κούμπελα επισκέφθηκε το Μεξικό, για να συμμετάσχει σε μια εκδήλωση αλληλεγγύης. Εκεί ήρθε πάλι σε επαφή με τον Τεπεντίνο. Εκείνος εμφανίστηκε συνοδεί­ α ενός αξιωματικού των ΗΠΑ, τον οποίο ο Τεπεντίνο περιέγρα­ ψε ως ειδικό στον κομουνισμό. Στόχος τους ήταν να στρατολο­ γήσουν τον Κούμπελα, σύμφωνα με τα στοιχεία, για μια ενδεχό­ μενη συμμετοχή του σε συνωμοσία της CIA και της Μαφίας για τη δολοφονία του Φιντέλ Κάστρο, πριν από τον Κόλπο των Χοί­ ρων. Το Μάρτιο του 1961, ο Ρολάντο Κούμπελα και ο Χουάν Όρτα αποφάσισαν να αποστατήσουν και ζήτησαν βοήθεια. Το αρ­ χηγείο της CIA πήρε την απόφαση να ετοιμάσει μια επιχείρηση, για να βγάλει και τους δύο από τη χώρα, η οποία όμως διακόπη­ κε γιατί είχαν πληροφορίες ότι η G-2 ήταν ενήμερη σχετικά. Ως επικεφαλής του γραφείου του πρωθυπουργού, ο Χουάν Όρτα ήταν το πρόσωπο που πρότεινε η Μαφία να δηλητηριάσει το Φιντέλ, με τις κάψουλες που θα έστελνε η CIA. Ο Όρτα και ο Κούμπελα γνωρίζονταν τουλάχιστον από το [179]

ΦΑΜΠΙΑΝ ΕΣΚΑΛΑΝΤΕ

1959 και είχαν και οι δύο επαφές με το Σάντος Τραφικάντε, τον εκπρόσωπο της Μαφίας στην Κούβα μέχρι εκείνη τη χρονιά. Περίπου την ίδια περίοδο ο Κούμπελα στρατολογήθηκε ως πράκτορας ή ως "πράκτορας στη διαδικασία στρατολόγησης" α­ πό τη CIA: είχε ήδη επιβεβαιώσει την επιθυμία του να εξοντώ­ σει το Φιντέλ, και αυτό ήταν γνωστό στη CIA. Είχε μια πολύ ση­ μαντική θέση στην επαναστατική κυβέρνηση. Ήταν διοικητής του στρατού και βρισκόταν στο κέντρο μιας ομάδας αγανακτισμένων ανθρώπων, οι οποίοι ήταν έτοιμοι να τον ακολουθήσουν σε οποιαδήποτε περιπέτεια κατά της κουβανικής κυβέρνησης. Λίγο διάστημα μετά την επιστροφή του από το Μεξικό -από τις 20 Μαρτίου έως τα μέσα Μαΐου-, ο Κούμπελα επισκεπτόταν συχνά την Καζαμπλάνκα στις όχθες του κόλπου της Αβάνας. Κάποιες φορές μάλιστα διανυκτέρευε εκεί σε ένα πλωτό σπίτι. Πληροφορίες που δόθηκαν από διαφορετικούς ανθρώπους για τις κινήσεις του Κούμπελα και άτομα από την παρέα του προκάλεσαν υποψίες ότι σχεδιάζε μια παράνομη απόδραση από τη θά­ λασσα. Αφού έκανε κάποιες επισκευές, άφησε εκεί ένα σκάφος, το ο­ ποίο σύμφωνα με κάποιον από τους επισκέπτες "μπορούσε να φτάσει στη Φλορίντα σε τέσσερις ώρες". Κρυμμένα πάνω στο σκάφος υπήρχαν διάφορα όπλα συμπε­ ριλαμβανομένων και όπλων τύπου Garand. Τα άτομα που σύ­ χναζαν εκεί είχαν μακροσκελείς συζητήσεις με τον Κούμπελα, ο οποίος λάμβανε τηλεφωνήματα από διάφορες επαρχίες, ιδιαίτε­ ρα από τη Λας Βίγιας. Ο Κούμπελα έδειχνε νευρικός, ταραγμέ­ νος "σαν να περίμενε για κάτι", σύμφωνα με μία από τις πηγές. Τελικά, άλλη μια ανεπιβεβαίωτη πληροφορία εκείνης της ε­ ποχής αναφέρει ότι στις 28 Μαρτίου ο αντεπαναστάτης Μαργκαρίτο Εσπινόζα, ένας φυγόδικος, δήλωσε πως "ο Κούμπελα ή­ ταν ένας από τους ανθρώπους στους οποίους βασιζόταν για την ανατροπή του Φιντέλ". Το ενδιαφέρον για την αποστασία του Όρτα και του Κούμπε­ λα στα τέλη Μαρτίου του 1961 θα μπορούσε να έχει σχέση με τη συνωμοσία δολοφονίας που προετοίμαζαν η CIA και η Μαφί­ α, με σκοπό την ανατροπή της επανάστασης πριν από την επέμ­ βαση των μισθοφόρων. Πιθανότατα συνειδητοποίησαν ότι η [180]

634 ΑΠΟΠΕΙΡΕΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟ

κρατική ασφάλεια της Κούβας ήταν ενημερωμένη για τα σχέδιά τους, γιατί η επιχείρηση φυγάδευσης των δύο διακόπηκε, και ο Όρτα βρήκε καταφύγιο σε μια λατινοαμερικάνικη πρεσβεία. Τότε αποσαφηνίστηκε ότι το μόνο λογικό κίνητρο για τη φυ­ γάδευση του Κούμπελα εκτός Κούβας πρέπει να ήταν η εμπλο­ κή του σε κάτι πολύ σημαντικό. ΓΥ αυτόν το λόγο η αποστασία του θα άξιζε τον κόπο, αμέσως μετά την επιστροφή του από το Μεξικό. Μόνο μια συνωμοσία που θα τον έθετε σε τεράστιο κίν­ δυνο θα δικαιολογούσε ένα σχέδιο τέτοιας φύσης. Στις 8 Σεπτεμβρίου 1962 ο Κούμπελα ταξίδεψε μέχρι το Πα­ ρίσι, όπου έμεινε μία εβδομάδα, για να συναντήσει τον Κάρλος Τεπεντίνο, ο οποίος όπως πάντα πρόσφερε στον προστατευόμενό του επάξια κερδισμένες διακοπές, με όλα τα έξοδα πληρωμέ­ να. Μερικές εβδομάδες μετά την επιστροφή του στην Κούβα, ο Κούμπελα επισκέφθηκε μια ορεινή περιοχή στην οροσειρά Εσκαμπράι της επαρχίας Λας Βίγιας με μια ομάδα 20 ανδρών. Έ­ μεινε εκεί για τρεις ή για δύο ημέρες, και στη συνέχεια έφυγε, α­ φήνοντας πίσω τη συνοδεία του, τα μέλη της οποίας παρέμειναν στην περιοχή επί δύο εβδομάδες, χωρίς να προκαλέσουν επεισό­ δια, παρά το γεγονός ότι η περιοχή ήταν γεμάτη από ομάδες στασιαστών. Αυτή δεν ήταν η μοναδική φορά που ο Κούμπελα επισκέφθηκε αυτή την περιοχή, η οποία ήταν ο πάλαι ποτέ τόπος των δραστηριοτήτων του ως αντάρτης και όπου απολάμβανε, ως ένα βαθμό, την υποστήριξη της αγροτικής κοινότητας. Στα μέσα Ιουνίου εκείνης της χρονιάς ο Κούμπελα έφυγε α­ πό την Κούβα, για να πάει στο Ελσίνκι, όπου θα συμμετείχε στο Παγκόσμιο Φεστιβάλ Νεολαίας και Φοιτητών. Λίγο πριν την α­ ναχώρησή του, ο Κούμπελα έστειλε ένα μήνυμα στον Τεπεντίνο, με το οποίο κανόνιζε να τον συναντήσει στην Ευρώπη. Στις 30 Ιουλίου ο Κούμπελα συναντήθηκε με τον Τεπεντίνο και τον επόπτη του στο Ελσίνκι και τους ενημέρωσε ότι ήθελε να αποστατήσει. Ο αξιωματικός τον έπεισε να επιστρέψει στην Κούβα, για να οργανώσει ένα συνωμοτικό σχέδιο υποστηριζόμενο από τις ΗΠΑ, με σκοπό την ανατροπή της κουβανικής κυ­ βέρνησης. [181]

ΦΑΜΠΙΑΝ ΕΣΚΑΛΑΝΤΕ

Ωστόσο, ένα σημασιολογικό λάθος του ανθρώπου που τον στρατολόγησε παραλίγο να οδηγήσει στην κατάρρευση του εγ­ χειρήματος. Όταν πρότεινε τη "δολοφονία" του Φιντέλ Κάστρο, ο Κούμπελα απέρριψε την ιδέα. Δεν εναντιωνόταν στην πράξη αυτή καθαυτή, αλλά στην επιλογή της λέξης. Χάρη της συζήτη­ σης, η "εξουδετέρωση" ήταν μια πιο αποδεκτή έκφραση. Υπήρξαν και άλλες συναντήσεις τις επόμενες εβδομάδες, οι οποίες έγιναν στην Κοπεγχάγη και τη Στοκχόλμη, με σκοπό τη απόκρυψη της σχέσης του Κούμπελα με τη CIA στα μάτια των υπόλοιπων μελών της κουβανικής αποστολής, τα οποία παρέμειναν στο Ελσίνκι. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, συμφωνήθηκε μια άλλη συνωμοσία, η οποία περιλάμβανε διάφορα σαμποτάζ ενάντια σε στρατηγικούς στόχους της Κούβας, καθώς και τη δολοφονία του βετεράνου κομουνιστή ηγέτη Κάρλος Ραφαέλ Ροντρίγκες, του πρεσβευτή της Σοβιετικής Ένωσης και του "Φιντέλ και του Ραούλ, εάν απαιτείται". Ο Κούμπελα έμεινε στο Παρίσι με τον Τεπεντίνο από τις 14 έως τις 23 Αυγούστου του 1962, προκειμένου να εκπαιδευτούν σε διάφορους τομείς, συμπεριλαμβανομένων δύο ύψιστης σημα­ σίας: στην τεχνική κρυπτογράφησης και στις ανατινάξεις. Νέες συζητήσεις έγιναν σχετικά με τη δολοφονία του Φιντέλ, μεταξύ του Κούμπελα και του επόπτη. Ο αξιωματικός ανέφερε, σύμφωνα με το γενικό επιθεωρητή της CIA: "Δε σκοπεύω να α­ ναθέσω στον Κούμπελα την αποστολή της φυσικής εξουδετέρωσης, καθώς πιστεύω ότι θα μπορούσε, ή θα επιχειρούσε, να το διαπράξει με δική του πρωτοβουλία". Ο Κούμπελα παρέμεινε στο Παρίσι μέχρι τις 29 Αυγούστου του 1962, οπότε και επέ­ στρεψε στην Αβάνα. Μερικές εβδομάδες αργότερα ο Κούμπελα πήγε στην περιο­ χή Ντος Αρόγιος στην οροσειρά Εσκαμπράι και επισκέφθηκε την πόλη Πλασέτας στους πρόποδες των βουνών. Εκεί συναντήθηκε με αρκετούς αγρότες, πρώην συνεργάτες του στην αντάρ­ τικη ομάδα του. Τον Οκτώβριο του 1962 αποχώρησε από τον Επαναστατικό Στρατό. Μετά τη φυλάκισή του είπε για εκείνη την περίοδο: "Εί­ χα αρχίσει να νιώθω πάλι ανασφάλεια, και προσπάθησα να βρω καταφύγιο ταξιδεύοντας στο εξωτερικό, όπως είχα κάνει και άλ­ [182]

634 ΑΠΟΠΕΙΡΕΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟ

λες φορές. Αλλά αυτή τη φορά ο σκοπός μου ήταν πιο συγκεκρι­ μένος, αφού σκεφτόμουν να παραμείνω στη Γαλλία". Το 1963 ξεκίνησε να εργάζεται ως γιατρός στο νοσοκομείο Κομαντάντε Μανουέλ Φαγιάρδο της Αβάνας και τον Αύγουστο, όπως σχεδίαζε, προετοιμάστηκε για ένα ταξίδι στη Βραζιλία, το οποίο προσέβλεπε ως μόνιμη αναχώρηση. Τον είχε προσκαλέσει το πανεπιστήμιο Games στο Πόρτο Αλέγκρε της Βραζιλίας, και εκεί ήρθε σε επαφή με τον Τεπεντίνο, στον οποίο εξέφρασε την επιθυμία του να αποστατήσει και να ε­ γκατασταθεί στη Γαλλία. Μερικές ημέρες αργότερα, δέχθηκε ε­ πίσκεψη από έναν "ισπανόφωνο επόπτη", ο οποίος προσπάθησε να τον πείσει να μην αποσυρθεί από τη συνωμοσία. Δεν κατάφερε να πείσει τον Κούμπελα, αλλά συμφώνησαν να συναντηθούν στο Παρίσι, για να εξετάσουν λεπτομερέστερα το ζήτημα. Ενώ ο Κούμπελα ήταν στη Βραζιλία, το Σεπτέμβριο του 1963, η JM/WAVE εκτελούσε μια σημαντική επιχείρηση στην Κούβα με το κωδικό όνομα AM/TRUNK. Σκοπός της ήταν να στρατολογηθούν διάφοροι αξιωματικοί του Επαναστατικού Στρατού, τους οποίους η CIA πίστευε ότι μπορούσε να προσαρτήσει στους κόλπους της. Μεταξύ αυτών βρισκόταν και ο πρώην διοικητής Ραμόν Γκουίν Ντίας, ένας από τους στενούς φίλους του Κούμπελα, ο οποίος θα λάμβανε ενεργό ρόλο στα σχέδια της CIA για τη δολοφονία του Κουβανού πρωθυπουργού. Τον ίδιο Σεπτέμβριο ο Χοσέ Λουίς Γκονσάλες Γκαλαρέτα έφτασε στη Μαδρίτη ως διπλωματικός ακόλουθος. Μερικές ε­ βδομάδες αργότερα στρατολογήθηκε από τον Τζέιμς Νόελ, που ήταν επικεφαλής του σταθμού της CIA στη Μαδρίτη. Ο Γκαλα­ ρέτα, που καταγόταν από οικογένεια μεγαλοαστών της Κούβας, η οποία είχε μία εταιρεία εισαγωγής οινοπνευματωδών ποτών, ήταν ένας από τους άνδρες του Κούμπελα. Είχε σπουδάσει στις ΗΠΑ και στη συνέχεια στο Πανεπιστήμιο της Αβάνας, όπου και συνδέθηκε με τον Κούμπελα. Σύμφωνα με την κατάθεση του Κούμπελα, όταν έφτασε στο Παρίσι, το Σεπτέμβριο του 1963, συναντήθηκε με τον Τεπεντίνο - ο οποίος τον περίμενε- και επανέλαβε σ ’ εκείνον την ιδέα του να παραμείνει στη Γαλλία, αλλά ο τελευταίος τον έπεισε να μι­ λήσει με ένα "δεύτερο ισπανόφωνο αξιωματικό, γιατί, εάν ήθε­ [183]

ΦΑΜΠΙΑΝ ΕΣΚΑΛΑΝΤΕ

λε να μπει και να ζήσει στις ΗΠΑ, αυτό το πρόσωπο θα μπορού­ σε να τον βοηθήσει". Αυτός ο καινούργιος "ισπανόφωνος αξιωματικός" ταυτοποιήθηκε αργότερα από την κουβανική ασφάλεια και ήταν ο Ντέι­ βιντ Σάντσες Μοράλες, ο δεύτερος στην ιεραρχία της JMAVAVE, της μεγαλύτερης βάσης επιχειρήσεων της CIA σε ό­ λο τον κόσμο. Ήταν επίσης ο αξιωματικός του Ντέιβιντ Φίλιπς, όταν ο προηγούμενος εργαζόταν ως μυστικός πράκτορας στην Αβάνα στα τέλη της δεκαετίας του 1950. Σύμφωνα με την κατάθεσή του, σ ’ εκείνη τη φάση ο Κούμπε­ λα επέμενε ότι δεν είχε σκοπό να σπαταλήσει το χρόνο του σε α­ βέβαια μελλοντικά σχέδια και εφόσον συνέχιζε κάποια επιχείρη­ ση τέτοιας φύσης, χρειαζόταν τη μέγιστη δυνατή υποστήριξη α­ πό τις ΗΠΑ. Πρότεινε να συναντηθεί με το Ρόμπερτ Κένεντι, τον αδερφό του προέδρου των ΗΠΑ. Ο Μοράλες ταξίδεψε στην Ουάσιγκτον, για να λάβει οδηγί­ ες, και εκεί ο Ρίτσαρντ Χελμς, υποδιευθυντής της CIA, αποφά­ σισε ότι ο Ντέσμοντ Φιτζέραλντ, αρχηγός του Τομέα Ειδικών Υποθέσεων, θα συναντούσε τον Κούμπελα προσποιούμενος ότι είναι ένας γερουσιαστής των ΗΠΑ που εκπροσωπεί το Ρόμπερτ Κένεντι και θα του πρόσφερε τις εγγυήσεις που ήθελε. Στις 29 Οκτωβρίου ο Φιτζέραλντ, ο Μοράλες και ο πρώτος ισπανόφω­ νος αξιωματικός58 που παρακολουθούσε την υπόθεση συναντήθηκαν με τον Κούμπελα στο Παρίσι και συζήτησαν μαζί του τα μελλοντικά σχέδια. Ο συνωμότης κολακεύτηκε και ικανοποιήθηκε από τις εγγυήσεις που προσφέρθηκαν και τελικά συμφώνη­ σε να εμπλακεί πάλι στη συνωμοσία. Το σχέδιο είχε δύο μέρη: το πρώτο ήταν η δολοφονία του Φιντέλ, και το δεύτερο ένα πραξικόπημα υποκινημένο από τους συνεργάτες του Κούμπελα και υποστηριζόμενο από μικρής έ­ κτασης επέμβαση των ΗΠΑ, που θα πραγματοποιούσε μια τα­ ξιαρχία Κουβανών μισθοφόρων, οι οποίοι εκπαιδεύονταν στη Νικαράγουα υπό τις διαταγές του Μανουέλ Αρτίμε. Ο Κούμπελα επέμεινε στην ανάγκη να χορηγηθούν τα απα­ ραίτητα μέσα για τη διεκπεραίωση του σχεδίου. Ήθελε να σταλούν στην Κούβα ένα τηλεστόχαστρο και ένας σιγαστήρας (για ένα όπλο τύπου FAL που είχε στην κατοχή του) καθώς και [184]

634 ΑΠΟΠΕΙΡΕΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟ

άλλα όπλα και χρήματα. Τελικά συμφώνησαν, και ο Φιτζέραλντ τον διαβεβαίωσε ότι τα αιτήματά του θα ικανοποιηθούν. Θα έ­ στελναν αυτά που ζήτησε μέσω του Ραμόν Γκουίν, του πράκτο­ ρα AM/TRUNK, ο οποίος είχε μια φάρμα στη βόρεια ακτή στην επαρχία Ματάνσας. Η συνάντηση είχε ολοκληρωθεί. Από αυτό το σημείο ξεκίνησε μια περίοδος, κατά την οποία, χωρίς να υπάρχει κάποια προφανής δικαιολογία, για διάφορους λόγους ο Κούμπελα δεν μπορούσε να επιστρέψει στην Κούβα. Είχε κλείσει τα εισιτήριά του για μια πτήση προς την Αβάνα μέ­ σω Πράγας για τις 19 Νοεμβρίου, αλλά ένα καινούργιο αίτημα του αξιωματικού τον ανάγκασε να ματαιώσει το ταξίδι του. Ο α­ ξιωματικός εξήγησε ότι έπρεπε να συμβουλευτεί την Ουάσιγκτον προκειμένου να επιβεβαιώσει ορισμένες λεπτομέρειες σχετικά με την αποστολή στην Κούβα. Τελικά ο Κούμπελα κλή­ θηκε να παραβρεθεί σε μια συνάντηση στις 22 Νοεμβρίου. Ο επόπτης τον περίμενε, και, σύμφωνα με την κατάθεση του Κούμπελα, προσπάθησε να του δώσει ένα στιλό, το οποίο μπο­ ρούσε να πυροδοτήσει βλήματα, ένα άλλο με μια βελόνα για τη χορήγηση, με ένεση, δηλητηρίου, και έναν ασύρματο πομπό. Θορυβημένος ο Κούμπελα απέρριψε κατηγορηματικά τα αντι­ κείμενα, εξηγώντας ότι δεν ήταν αυτά για τα οποία είχαν συμ­ φωνήσει, καθώς είχε τονίσει επανειλημμένα ότι όποια απόπειρα και εάν έκανε εναντίον του Φιντέλ, θα έπρεπε αυτή να πραγμα­ τοποιηθεί από εύλογη απόσταση, προκειμένου να διαφυλάξει τη ζωή του. Εκείνη ακριβώς τη στιγμή ο επόπτης δέχτηκε ένα τη­ λεφώνημα, με το οποίο πληροφορήθηκε το θάνατο του Τζον Φ. Κένεντι, του προέδρου των Ηνωμένων Πολιτειών. Ο Κούμπελα συγκινήθηκε πολύ με τα νέα, και ο επόπτης τού εξήγησε ότι ο θάνατος του Κένεντι θα άλλαζε όλα τα σχέδια. Ο Κούμπελα δεν έπρεπε να επιστρέψει στην Κούβα μέχρι να συνεννοηθεί με την Ουάσιγκτον. Αποχαιρέτησαν ο ένας τον άλλον και μερικές ημέρες αργότερα, παρακούγοντας την εντολή, ο Κούμπελα αποφάσισε να επιστρέψει στην Αβάνα, μέσω Πράγας, στις 28 Νοεμβρίου 1963. Η αιφνίδια αναχώρηση του επόπτη του τον βύθισε στην αβεβαιότητα, αναφορικά με τη βιωσιμότητα του σχεδίου. Εντούτοις, μερικές εβδομάδες αργότερα, η CIA α­ ποκατέστησε τις επαφές, μέσω του Ραμόν Γκουίν, και του πρό[185]

ΦΑΜΠΙΑΝ ΕΣΚΑΛΑΝΤΕ

σφερε τις απαραίτητες εγγυήσεις. Δύο αποστολές με όπλα και στρατιωτικό εξοπλισμό στάλθηκαν σ ’ αυτόν, μέσω διάφορων ο­ μάδων, οι οποίες τα μετέφεραν λαθραία στην Κούβα. Το σχέδιο που ο Κούμπελα προσπαθούσε να πραγματοποιή­ σει ήταν το ίδιο: να στήσει μια παγίδα για το Φιντέλ Κάστρο τη θερινή περίοδο που το Κρατικό Συμβούλιο θα διέμενε στο θέρε­ τρο Βαραντέρο. Θα περίμενε τον Κάστρο εκεί με σκοπό να τον δολοφονήσει και στη συνέχεια θα προσπαθούσε να πάρει τον έ­ λεγχο της καινούργιας κυβέρνησης που θα σχηματιζόταν ή του­ λάχιστον να διαδραματίσει ένα σημαντικό ρόλο σ ’ αυτήν. Οι μήνες πέρασαν, και το συνωμοτικό σχέδιο απέτυχε, γιατί ο Φιντέλ Κάστρο δεν έπεσε στην παγίδα. Ο Κούμπελα απελπί­ στηκε και αναζήτησε άλλη μια ευκαιρία να δραπετεύσει από την Κούβα και να εγκατασταθεί ξανά στην Ευρώπη. Η ευκαιρία αυτή προέκυψε, όταν το Νοέμβριο του 1964 η Διεθνής Ένωση Φοιτητών τον προσκάλεσε σε μια συνάντηση της εκτελεστικής επιτροπής της στην Πράγα. Από εκεί ταξίδεψε στο Παρίσι, στις 25 Νοεμβρίου, όπου ήρθε σε επαφή με τον Κάρλος Τεπεντίνο, στον οποίο εκμυστηρεύτηκε την επιθυμία του να μην επιστρέφει στην Κούβα. Το ίδιο επεισόδιο επαναλαμβανόταν: εμφανίστηκε ο ίδιος ισπανόφωνος αξιωματικός και μαζί με τον Τεπεντίνο τον έπεισαν να παραμείνει στο συνωμοτι­ κό σχέδιό, αυτή τη φορά με μια άλλη εναλλακτική: η CLA πρότεινε επίσημα να διαχωριστεί η θέση της από τη δολοφονία του Φιντέλ Κάστρο. Το νέο σχέδιο προέβλεπε μια συνάντηση μεταξύ του Κού­ μπελα και του Μανουέλ Αρτίμε. Αυτοί οι δύο θα συντόνιζαν α­ πό κοινού τα σχέδια: το πρώτο ήταν η δολοφονία και το δεύτε­ ρο, καθώς θα κυριαρχεί το προβλεπόμενο χάος που θα προκαλέσει ο θάνατος του ηγέτη, ήταν μια εισβολή στο νησί και η εγκα­ θίδρυση προσωρινής κυβέρνησης. Αυτή θα ζητήσει τη βοήθεια των ΗΠΑ και του Οργανισμού Αμερικανικών Κρατών, νομιμο­ ποιώντας κατ’ αυτόν τον τρόπο μία στρατιωτική εισβολή, η ο­ ποία θα αποσκοπεί στην ανατροπή της κουβανικής κυβέρνησης. Αυτή η συνάντηση πραγματοποιήθηκε τελικά στη Μαδρίτη στα τέλη του Δεκεμβρίου. Από τη μία πλευρά ο Κούμπελα και ο Τεπεντίνο, ενώ από την άλλη ο Αρτίμε, ο Χάουαρντ Χαντ - ο ε­ [186]

634 ΑΠΟΠΕΙΡΕΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟ

πόπτης του- και ο Τζέιμς Νόελ. Κάποιοι πράκτορες της CIA, συνδεμένοι με τους παραπάνω ως βοηθοί ή ως έμπιστοι μυστι­ κοί σύμβουλοι, ήταν επίσης παρόντες, συμπεριλαμβανομένων του Χόρχε Ρομπρένιο, του Χοσέ Λουίς Γκονσάλες Γκαλαρέτα, του Αλμπέρτο Μπλάνκο, του Κουκού Λεόν και του Μπίτσι Μπέρναλ. Ο Κούμπελα με τον Αρτίμε συναντήθηκαν αρκετές φορές στην ισπανική πρωτεύουσα, και λίγο λίγο το σχέδιο παγιωνόταν. Ο Κούμπελα επρόκειτο να στήσει μια καινούργια παγίδα στο Βαραντέρο, και ο Αρτίμε θα ξεκινούσε μια ναυτική εκστρατεία σε παράκτιους στόχους της Κούβας, προκειμένου να "τονώσει το ηθικό του λαού" μέχρι την πραγματοποίηση του εγκλήματος. Στη συνέχεια, ο Αρτίμε και οι άνδρες του θα καταλάμβαναν την Πούντα ντε Χικάκος, τη χερσόνησο όπου βρίσκεται το θέρετρο Βαραντέρο. Μερικές χώρες τις Κεντρικής Αμερικής είχαν δεσμευθεί στον Αρτίμε ότι θα υποστηρίξουν το εγχείρημα του ίδι­ ου και του Κούμπελα κατά το σχηματισμό της κυβερνητικής χούντας, το οποίο θα απαιτούσε βοήθεια και στήριξη. Η υλοποί­ ηση του σχεδίου επρόκειτο να ξεκινήσει τον Ιούνιο-Ιούλιο του 1965. Για άλλη μια φορά ο Κούμπελα ζήτησε το τηλεστόχαστρο και το σιγαστήρα για το όπλο του. Ο Αρτίμε κινητοποίησε τους ειδικούς της JM/WAVE να παρέχουν το στόχαστρο και να κατα­ σκευάσουν το σιγαστήρα, αντικείμενα τα οποία τελικά παραδώθηκαν.59 Όλα είχαν συμφωνηθεί και όλοι ήταν έτοιμοι να αναλάβουν το ρόλο τους στο σχέδιο. Ο Κούμπελα επέστρεψε στην Κούβα στις 28 Φεβρουάριου του 1965, με τα συνοδευτικά που ζήτησε για το όπλο του. Είχε συμφωνήσει ότι ο Ρομπρένιο θα παρέμενε στη Μαδρίτη ως σύν­ δεσμος με τον Αρτίμε, ενώ ο Μπλάνκο και ο Γκαλαρέτα θα επέ­ στρεφαν στο νησί μερικές εβδομάδες αργότερα, για να τον βοη­ θήσουν στην εκτέλεση της απόπειρας δολοφονίας. Πέρασαν αρκετές εβδομάδες. Ήρθε ο Μάιος και δεν είχε πραγματοποιη­ θεί καμία από τις υποσχέσεις του Αρτίμε. Αυτός ήταν ο προγραμματισμένος μήνας για τις επιθέσεις στις ακτές της Κούβας. Ο Κούμπελα διατήρησε την επαφή του με τη CIA, μέσω του AM/TRUNK, και σε διάφορες περιπτώσεις [187]

ΦΑΜΠΙΑΝ ΕΣΚΑΛΑΝΤΕ

επέμενε για την ανάγκη να πραγματοποιήσει ο Αρτίμε τις ενέρ­ γειες που είχαν συμφωνηθεί. Εντωμεταξύ, αυτός και οι βοηθοί του είχαν λάβει τις θέσεις τους στο σπίτι που είχαν επιλέξει στο θέρετρο Βαραντέρο, απ’ όπου μπορούσαν να στοχεύσουν το θύ­ μα τους. Είχαν βρει τη δικαιολογία ότι ο Κούμπελα ήταν σε αναρρωτική άδεια λόγω στρες και χρειαζόταν παρατεταμένες δια­ κοπές. Έτσι η μακρόχρονη παραμονή του εκεί δε θα κινούσε υ­ ποψίες. Τον Ιούνιο -δεδομένης της επικείμενης επίθεσης- το αρχη­ γείο της CIA έστειλε ένα τηλεγράφημα στους σταθμούς της στην Ευρώπη, εξηγώντας ότι για λόγους ασφάλειας θα διακόψουν ό­ λες τις επαφές με την ομάδα του Κούμπελα, η οποία δεν ήταν ά­ ξια εμπιστοσύνης λόγω πολυάριθμων σφαλμάτων που διέπραξε. Επίσης διέγραψαν τα μηνύματα που στάλθηκαν με ασύρματο στον πράκτορα AM/TRUNK, ώστε αν ο δολοφόνος εκθέσει τις ΗΠΑ, δε θα υπάρχει καμία αυταπόδεικτη σύνδεση με το έγκλη­ μα και κανένα ενοχοποιητικό έγγραφο. Σε κάθε περίπτωση, το τηλεγράφημα θα εξηγούσε σε όποιον ενδιαφέρεται ότι, ουσια­ στικά, ο Κούμπελα ήταν μια επαφή, η οποία όμως απορρίφθηκε, λόγω παραπτωμάτων που διέπραξε κατά τη συνεργασία τους. Με αυτό το τηλεγράφημα, για το οποίο ο Κούμπελα και η ο­ μάδα του δεν έμαθαν ποτέ, όλα είχαν τελειώσει. Ήταν ένα εσω­ τερικό ζήτημα, που μπήκε στα αρχεία μόνο και μόνο επειδή μπορούσε, πιθανόν, κάποια στιγμή να αξιοποιηθεί. Ένας μηχα­ νισμός "εύλογης διάψευσης" είχε κινητοποιηθεί. Η παγίδα του Κούμπελα απέτυχε ξανά. Ο Φιντέλ Κάστρο ξε­ κουραζόταν μόνο όταν μπορούσε και όχι όταν ήθελε. Οι μήνες πέρασαν, και ο Κούμπελα με την ομάδα του σχέδιασαν ένα ε­ ναλλακτικό σχέδιο για την απόπειρα. Πλησίαζε μια σημαντική ημερομηνία: η επέτειος της εφόδου μιας επαναστατικής ομάδας στο προεδρικό μέγαρο, το 1957, στην οποία έγινε απόπειρα δολοφονίας του Μπατίστα. Ο Φιντέλ παραβρισκόταν στην εκδή­ λωση κάθε χρόνο και συνήθως ήταν ο τελευταίος ομιλητής. Αυ­ τό αποτελούσε μια ευκαιρία να τον πυροβολήσουν. Οι συνω­ μότες είχαν ένα διαμέρισμα στην οδό 455 Ν, στη γωνία του Σαν Λασάρο, απ’ όπου υπήρχε εξαιρετική ορατότητα προς την πλατ­ φόρμα που είχε κατασκευαστεί στις σκάλες του πανεπιστημίου. [188]

634 ΑΠΟΠΕΙΡΕΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟ

Έτσι όλα είχαν συμφωνηθεί: η 13η Μαρτίου 1966 θα ήταν η η­ μερομηνία της δολοφονίας του πρωθυπουργού. Ύστερα από αυτή την απόφαση, ο Κούμπελα έστειλε ένα μή­ νυμα στο Χοσέ Μπραούλιο Αλεμάν Γκουτιέρες, στο Μαϊάμι, ζη­ τώντας του να ενημερώσει τη CIA για την αλλαγή των σχεδίων και να ενεργοποιήσει το σχέδιο υποστήριξης των ΗΠΑ. Εντούτοις ο Κούμπελα παρέλειψε κάποιες βασικές λεπτομέ­ ρειες. Δεν ανέφερε ότι εγκατέλειψε το σχέδιο του πραξικοπήμα­ τος και την εξέγερση στην οροσειρά Εσκαμπράι. Είχε κανονίσει τη δική του απόδραση, στρατολογώντας έναν ψαρά στην παρα­ λία Χα'ίμανίτας, δυτικά της πρωτεύουσας, για να τον μεταφέρει στις ΗΠΑ μετά την υλοποίηση του εγκλήματος. Οι ημέρες πέρασαν γρήγορα για τους συνωμότες, οι οποίοι δε γνώριζαν ότι οι αρχές παρακολουθούσαν κάθε τους κίνηση. Στις 28 Φεβρουάριου, ακριβώς ένα χρόνο μετά την επιστρο­ φή του από το τελευταίο του ταξίδι στο εξωτερικό, ο Κούμπελα συνελήφθη μαζί με όλους τους συνεργάτες του στη συνωμοσία. Η επιχείρηση AM/LASH -μια απόπειρα δολοφονίας του Φιντέλ Κάστρο και ανατροπής της κουβανικής επανάστασης που διήρκεσε πάνω από πέντε χρόνια- είχε αποκαλυφθεί. Η σύλληψη του Κούμπελα και της ομάδας του σήμανε το τέλος μίας από τις εκτενέστερες και σημαντικότερες ενέργειες α­ νατροπής που σχέδιασαν οι ΗΠΑ κατά της ζωής του Κουβανού ηγέτη και της επανάστασης. Το σχέδιο αυτό αποκάλυψε όλα τα στοιχεία που χαρακτήρι­ ζαν τις εχθρικές διαθέσεις των ΗΠΑ εναντίον της χώρας για πα­ ραπάνω από 40 χρόνια: απόπειρες δολοφονίας, τρομοκρατία, ει­ σβολές μισθοφόρων, οργανωμένα πραξικοπήματα και ψυχολο­ γικός πόλεμος.

[189]

11. ’Επιχείρηση Κόνδωρ" στη Χιλή Ο Ντέιβιντ Φίλιπς περίμενε ανυπόμονα έξω από το γραφείο του Ρίτσαρντ Χελμς. Είχε κληθεί επειγόντως σε σύσκεψη με το διευθυντή. Υπέθεσε ότι επρόκειτο για μία σημαντική αποστολή. Συλλογίστηκε ότι είχε περάσει πολύς καιρός από τότε που στρατολογήθηκε ως μυστικός πράκτορας στη Χιλή και από τον και­ ρό που δούλευε ως κατάσκοπος υπό την κάλυψη μίας εταιρείας δημόσιων σχέσεων στην Αβάνα. Με τις ευθύνες που είχε αναλάβει κατά τις αποστολές του στο Μεξικό και μετά στη Δομινικανή Δημοκρατία, όταν αποφασίστηκε η δίωξη των στρατιωτικών υπό την ηγεσία του συνταγ­ ματάρχη Φρανσίσκο Κααμάνιο Ντένιο, είχε εκπαιδευτεί τόσο καλά, ώστε να θεωρείται άριστα καταρτισμένος επαγγελματίας της Υπηρεσίας. Οι μεγάλες προσπάθειες της CIA, για να καταστείλει τον κο­ μουνισμό στη Λατινική Αμερική, δε στέφθηκαν με επιτυχία. Η αλλαγή στο γεωπολιτικό χάρτη της περιοχής τη χρονιά του 1970 δεν ήταν ανάλογη με τις προσπάθειες που κατέβαλαν. Παρά την άκαμπτη πολιτική των ΗΠΑ και το γεγονός ότι στρατιώτες εκ­ παιδευμένοι στις ΗΠΑ έλεγχαν πολλές εθνικές κυβερνήσεις στο Νότιο Κώνο -συγκεκριμένα στη Χιλή, όπου ο Φίλιπς είχε ξεκι­ νήσει την καριέρα του-, αυξανόταν η κοινωνική αστάθεια. Ο γε­ ρουσιαστής Σαλβαντόρ Αλιέντε του Σοσιαλιστικού Κόμματος ή­ ταν για άλλη μία φορά υποψήφιος στις προεδρικές εκλογές. Η υ­ πηρεσία πληροφοριών εκτιμούσε ότι θα κερδίσει με μικρή πλειοψηφία. Η αριστερά στη Χιλή ήταν πολύ ισχυρή και θα μπο­ ρούσε να κερδίσει αυτή τη φορά. Η γραμματέας διέκοψε τις σκέψεις του: "Ο διευθυντής είπε να περάσετε". Λίγα δευτερόλεπτα αργότερα στεκόταν απέναντι στο διευθυντή. Ήταν ένας άντρας με ψυχρό και διαπεραστικό βλέμμα, άψογα ντυμένος και ευγενικός. Ήταν ένας θρύλος της CIA. Είχε ξεκινήσει ως κατάσκοπος στη μακρινή εποχή του δεύ­ [190]

634 ΑΠΟΠΕΙΡΕΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟ

τερου παγκόσμιου πολέμου στο Λονδίνο, όπου ήταν σύνδεσμος μεταξύ του Γ ραφείου Στρατηγικών Υπηρεσιών και της Βρετανι­ κής Μ16. Η συζήτηση μεταξύ των δύο αντρών οδηγήθηκε αμέσως στο θέμα της συνάντησης. Ο Χελμς ήθελε ο Φίλιπς να αναλάβει τη στρατιωτική δύναμη που δημιουργήθηκε, για να αποτρέψει τη νίκη του Σαλβαντόρ Αλιέντε στις προεδρικές εκλογές εκείνου του χρόνου. Δε χρειαζόταν να παραιτηθεί από τα καθήκοντά του ως επικεφαλής στον τομέα της Κούβας επειδή, χωρίς αμφιβολί­ α, οι Κουβανοί και ο ηγέτης τους Φιντέλ Κάστρο υποστήριζαν τους κομουνιστές σε όλο το ημισφαίριο, ειδικά στη Χιλή. Ο Α­ λιέντε ήταν σοσιαλιστής ηγέτης και είχε θέσει υποψηφιότητα σε εκλογές πολλές φορές, ως επικεφαλής του συνασπισμού της α­ ριστερός. Ήταν επίσης σταθερός φίλος των Κουβανών. Αυτός ή­ ταν που δέχτηκε τους επιζώντες της αντάρτικης δύναμης του ίσ ε Γκεβάρα στη χώρα του, όταν αυτοί πέρασαν τα σύνορα από τη Βολιβία. Ήταν επίσης ο κύριος υποκινητής των εκστρατειών αλ­ ληλεγγύης στην Κούβα. Πληροφοριοδότες επιβεβαίωσαν ότι έ­ να από τα πρώτα μέτρα που θα υιοθετούσε, εάν κέρδιζε στις ε­ κλογές, θα ήταν να αποκαταστήσει τις σχέσεις με την Κούβα. Ο Φίλιπς κατάλαβε τις διαταγές. Ωστόσο, σκέφτηκε ότι ήρ­ θαν λίγο καθυστερημένα. Είχε χαθεί πολύς χρόνος εξαιτίας της στρατηγικής της Ουάσιγκτον. Αυτή την περίοδο μόνο ένα πρα­ ξικόπημα θα μπορούσε να αποτρέψει τη νίκη της αριστερής πα­ ράταξης. Το είχε προβλέψει σε πολλές περιπτώσεις. Δεδομένου ότι είχε περάσει τη νεαρή του ηλικία στη Χιλή, μπορούσε να αντιληφθεί την κατεύθυνση προς την οποία οδηγούνταν η πολιτι­ κή αυτής της χώρας. Δεν μπορούσε όμως να απορρίψει την απο­ στολή, και έτσι διαβεβαίωσε το Χελμς ότι θα έκανε οτιδήποτε δυνατό, για να αποτρέψει τις προεδρικές φιλοδοξίες του Αλιέ­ ντε. Μερικές ώρες αργότερα, στο γραφείο του, ο Φίλιπς επανεξέ­ ταζε με το μυαλό του τις στρατιωτικές ομάδες στις οποίες θα μπορούσε να βασιστεί για τη νέα του αποστολή. Οι Κουβανοί ε­ ξόριστοι θα ήταν ο ακρογωνιαίος λίθος του σχεδίου: η ομάδα Ε­ πιχείρηση 40 ήταν στο Μαϊάμι με αρχηγό το Χοακίν Σανχενίς. Μετά ήταν οι άντρες του Ορλάντο Μπος, που είχαν δημιουργή­ [191]

ΦΑΜΠΙΑΝ ΕΣΚΑΛΑΝΤΕ

σει ένα νέο πολιτικό μέτωπο, για να πολεμήσουν τον "καστροϊσμό" σε όλη την ήπειρο. Ο Λουίς Ποσάδα Καρίλες, ο Ορλάντο Γκαρσία, ο Ρικάρντο Μοράλες Ναβαρέτε και διάφοροι συνεργά­ τες τους ήταν στο Καράκας, έχοντας καταλάβει πολύ σημαντικές θέσεις εντός της αστυνομίας, και ο βετεράνος πράκτορας Αντό­ νιο Βετσιάνα βρισκόταν στη Βολιβία από την εποχή του πολέ­ μου με τον Τσε Γκεβάρα και το στρατό των διεθνιστών. Αυτή την περίοδο ήταν υπεύθυνος του ψυχολογικού πολέμου που είχε σχεδιάσει η CIA κατά του επαναστατικού κινήματος στην Αμε­ ρική. Επιπρόσθετα, ο Φίλιπς διατηρούσε εξαιρετικές σχέσεις με το χιλιανό τύπο που υποστήριζε τη δεξιά παράταξη, ο οποίος θα ή­ ταν απαραίτητος, για να δημιουργηθεί η βάση του υπονομευτι­ κού σχεδίου. Αυτό περιλάμβανε μία ισχυρή εκστρατεία ψυχολο­ γικού πολέμου με σκοπό να δυσφημισθεί η παράταξη "Λαϊκή Ε­ νότητα" που είχε προτείνει υποψήφιο το Σαλβαντόρ Αλιέντε, να ασκηθεί πίεση στις ένοπλες δυνάμεις και να αποτραπεί η νίκη της μαρξιστικής αριστερός. Συλλογιζόμενος τα νέα του καθήκοντα, ανατρίχιασε όταν συ­ νειδητοποίησε ότι η πιθανότητα δημιουργίας μίας δεύτερης Κούβας στο ημισφαίριο εξαρτιόταν από την αποστολή του. Ο Φιντέλ Κάστρο φυσικά δε θα άφηνε ανεκμετάλλευτη την ευκαι­ ρία να υποστηρίξει τον Αλιέντε, και η Χιλή ίσως να ήταν η πρώ­ τη λατινοαμερικανική χώρα που θα επισκεπτόταν. Ο Φίλιπς ση­ κώθηκε από την πολυθρόνα του και ατένισε μέσα από το παρά­ θυρό του τη σκοτεινή νύχτα. Εάν πραγματοποιούσε αυτή την ε­ πίσκεψη, η Χιλή θα γινόταν το μνήμα του Κάστρο. Σε αρκετές περιπτώσεις στο παρελθόν είχε προετοιμάσει απόπειρες δολο­ φονίας του Κουβανού ηγέτη, αλλά είχαν αποτύχει όλες για διά­ φορους λόγους. Στη Χιλή θα ήταν διαφορετικά. Ίσως να μην κατάφερνε να εμποδίσει τη νίκη του Αλιέντε, αλλά ήταν σίγουρος ότι, εάν εκείνος κέρδιζε τις εκλογές, θα προσφερόταν η πολυπό­ θητη ευκαιρία για την εξολόθρευση του Φιντέλ Κάστρο. Ο Φίλιπς άρχισε να τηλεφωνεί στους πράκτορές του που βρί­ σκονταν σε διάφορες λατινοαμερικανικές πρωτεύουσες. Τους καλούσε σε σύσκεψη ώστε να λάβουν τις οδηγίες του. Θα έστελ­ νε την ομάδα Επιχείρηση 40 στην Αργεντινή, για να διευθύνει [192]

634 ΑΠΟΠΕΙΡΕΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟ

τις δυνάμεις κομάντο που θα εξαπέλυαν πόλεμο κατά των αρι­ στερών στους δρόμους και στις κοινότητες που βρίσκονταν στα σύνορα με τη Χιλή. Οι ομάδες του Καράκας θα μπορούσαν να εκπαιδεύσουν τους πολιτικούς ακτιβιστές και τους τρομοκράτες που θα αναλάμβαναν τις επιθέσεις προς το κομουνιστικό κόμμα. Οι άντρες του Βετσιάνα θα φρόντιζαν την προπαγάνδα κατά του Αλιέντε στη Χιλή καθώς και στις γειτονικές περιοχές, εξηγώ­ ντας την απειλή που θα σήμαινε η νίκη των αριστερών για την τοπική ειρήνη και σταθερότητα. Τον κατέλαβε ένα αίσθημα δύναμης. Ήταν έτοιμος να ξεκι­ νήσει μία μάχη, και αυτή τη φορά θα μπορούσε να βασιστεί στον πρόεδρο Ρίτσαρντ Νίξον, τον οποίο δε θα πτοούσαν οι Ρώσοι και ο διεθνής κομουνισμός.

Η πτήση του Κόνδορα Μαϊάμι, άνοιξη 1971 Οι άντρες του Φίλιπς συναντήθηκαν και πάλι, αυτή τη φορά σε ένα ασφαλές σπίτι στο Μαϊάμι. Μετά την αρχική σύσκεψη που είχαν με το Φίλιπς είχαν εργαστεί σκληρά, αλλά στάθηκαν ανίκανοι να αποτρέψουν την εκλογική νίκη του Σαλβαντόρ Α­ λιέντε. Παρά τις προσπάθειές τους, συμπεριλαμβανομένης της δολοφονίας του στρατηγού Ρενέ Σνάιντερ (τον Οκτώβριο του 1970), αρχηγού του στρατού, σε μία απόπειρα να προκαλέσουν επέμβαση των ενόπλων δυνάμεων, ο Αλιέντε τα κατάφερε. Ήταν η πρώτη φορά από το 1959 που ένας σοσιαλιστής και αριστερός πολιτικός κέρδιζε στις βουλευτικές εκλογές αν και με μικρή πλειοψηφία. Αυτή η κατάσταση έπρεπε να ανατραπεί, α­ κόμη και αν η κυβέρνηση των ΗΠΑ χρειαζόταν να διακινδυνέ­ ψει το κύρος της ώστε να το επιτύχει. Έπρεπε να βρεθούν τρό­ ποι αποσταθεροποίησης του νέου χιλιανού καθεστώτος. Θα κι­ νητοποιούνταν όλα τα διαθέσιμα μέσα, θα οργανώνονταν εκ­ στρατείες σε όλη την ήπειρο και θα εξαφάνιζαν την κομουνιστι­ κή απειλή. Ως συνήθως, ο Ντέιβιντ Φίλιπς προέδρευε στη συνεδρίαση. [193]

ΦΑΜΠΙΑΝ ΕΣΚΑΛΑΝΤΕ

Οι υπόλοιποι κάθισαν γύρω από το τραπέζι. Ο Αντόνιο Βετσιάνα, ο Χοακίν Σανχενίς και ο Φρανκ Στέρτζις ήταν στην αριστε­ ρή πλευρά. Οι Λουίς Ποσάδα, Ρικάρντο Μοράλες και Ορλάντο Μπος στη δεξιά. Έπειτα από μία σύντομη περιγραφή της πολιτικής σκηνής στη Χιλή υπογράμμισε την απόφαση του προέδρου Νίξον να κα­ τατροπώσει τη συνταγματική κυβέρνηση της χώρας αυτής και ε­ πιπλέον να εκμεταλλευτεί μία πιθανή επίσκεψη του Φιντέλ Κά­ στρο στη Χιλή. Ο Φίλιπς είχε εμπιστευτικές πληροφορίες ότι το σχέδιο θα προχωρούσε και θα τον δολοφονούσαν. Όλοι υπέθεσαν ότι η ανάληψη της εξουσίας από τον Αλιέντε αποτελούσε ευκαιρία για τις ΗΠΑ. Οι δηλώσεις του περί αλλη­ λεγγύης, οι επισκέψεις του στην Αβάνα και πάνω απ’ όλα η πρό­ σφατη παρουσία ενός Κουβανού μυστικού πράκτορα -που σε άλλες περιπτώσεις σχετιζόταν με την ασφάλεια του Φιντέλ Κά­ στρο- στην πρεσβεία της Κούβας στη Χιλή, δημιουργούσαν αυ­ τή την εντύπωση. Ήταν η επιβεβαίωση που περίμεναν, και τώρα όλοι έσπευσαν να προτείνουν τρόπους για τη δολοφονία του Κουβανού ηγέτη. Ο Φίλιπς αναγκάστηκε να παρέμβει, για να επιβάλει την τά­ ξη στη σύσκεψη. Η CIA είχε ένα σχέδιο, σύμφωνα με το οποίο θα μπορούσαν να επωφεληθούν από τις δύο λιγότερο ασφαλείς φάσεις της επίσκεψης. Η πρώτη ήταν αυτή κατά την οποία ο Φιντέλ Κάστρο θα έβγαινε στο μπαλκόνι του μεγάρου Λα Μονέδα, για να χαιρετήσει το λαό που αναμφίβολα θα τον επευφημούσε. Θα προσφερόταν η ευκαιρία να πυροβολήσουν από ένα δωμάτιο του ξενοδοχείου Χίλτον, του οποίου τα μπαλκόνια βλέπουν προς εκείνη την κατεύθυνση. Αυτό το σχέδιο ήταν κατά κάποιον τρό­ πο παρόμοιο με την απόπειρα που είχε μεθοδευτεί πριν από χρό­ νια στο βόρειο μπαλκόνι του προεδρικού μεγάρου στην Αβάνα. Εάν δεν παρουσιαζόταν αυτή η ευκαιρία, τότε θα πυροβο­ λούσαν κατά τη διάρκεια της συνέντευξης τύπου που θα έδινε α­ ναμφίβολα ο Φιντέλ Κάστρο στο τέλος της περιοδείας του. Σκέφτηκαν να κρύψουν ένα περίστροφο μέσα στην κάμερα. Δύο διαπιστευμένοι δημοσιογράφοι θα την περνούσαν κρυφά μέσα στο δωμάτιο, με τη συνεργασία της αστυνομίας που θα περιφρουρούσε τη λεωφόρο, και θα τον σκότωναν. Μετά οι ίδιοι οι [194]

634 ΑΠΟΠΕΙΡΕΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟ

Χιλιανοί αστυνομικοί πράκτορες που θα εμπλέκονταν στο εγχεί­ ρημα θα συλλάμβαναν τους δολοφόνους, θα τους απομάκρυναν, και έτσι θα απέτρεπαν στους πράκτορες του Κάστρο να τους εκτελέσουν. Η ιδέα αυτή άρεσε σε όλους. Ωστόσο ο Βετσιάνα ήθελε να ε­ ξετάσουν κάποιες λεπτομέρειες. Του φαινόταν απίθανο να δια­ φύγουν όλοι από τη συνέντευξη τύπου, και επιπλέον θεωρούσε περιττή την απόδραση των δολοφόνων. "Δε θα ήταν καλύτερα να συμφωνήσουμε με την αστυνομία να εκτελέσει τους δολοφό­ νους, έτσι ώστε να καλύψουμε πιθανά ίχνη;" ρώτησε. Ο Φίλιπς τον κοίταξε με μία έκφραση ικανοποίησης. Ο Αντό­ νιο Βετσιάνα ήταν ένας από τους πρωτοκλασάτους πράκτορές του. Ο Φίλιπς τον στρατολόγησε λίγο μετά την επανάσταση στην Κούβα, και από τότε είχε γίνει ένας από τους καλύτερους συνεργάτες του. Εξυπνος, με πάθος και μεθοδικότητα, ήταν πά­ ντα διαθέσιμος για δύσκολες αποστολές. Δεν μπορούσε να αποκρύψει από αυτούς τους άντρες τις πιο ενδιαφέρουσες λεπτομέρειες του σχεδίου του. Υπήρχε και κά­ ποιο ακόμη στοιχείο: η ομάδα του Ποσάδα Καρίλες θα πλαστο­ γραφούσε ένα φάκελο, που θα έμενε στο αστυνομικό τμήμα της Βενεζουέλας και θα αποκάλυπτε ότι οι δύο άντρες που είχαν επιλεγεί για την απόπειρα κατά του Κάστρο ήταν πληροφοριοδό­ τες της σοβιετικής υπηρεσίας πληροφοριών. Όταν θα εκτελούνταν οι δολοφόνοι -και κοίταξε τον Βετσιάνα με χαμόγελο-, οι Χιλιανοί συνωμότες θα ξεκινούσαν έρευνα που θα οδηγούσε κα­ τευθείαν στα αρχεία της αστυνομίας της Βενεζουέλας και έτσι θα αποκαλυπτόταν ότι οι δολοφόνοι του Φιντέλ Κάστρο ήταν πράκτορες της Σοβιετικής Ένωσης.

Καράκας, Βενεζουέλα, Σεπτέμβριος 1971 Ο Λουίς Ποσάδα Καρίλες ήταν ένας επιτυχημένος άνθρωπος. Μετά το φιάσκο στον Κόλπο των Χοίρων είχε καταταχθεί στις δυνάμεις των ΗΠΑ, με σκοπό να συμμετάσχει σε μία άλλη ει­ σβολή στην Κούβα στα μέσα του 1962. Τον είχαν στείλει σε ένα στρατόπεδο εκπαίδευσης, απ’ όπου τον μετέθεσαν στο οχυρό [195]

FI

ΦΑΜΠΙΑΝ ΕΣΚΑΛΑΝΤΕ

Τζάκσον. Εκεί πήρε μαθήματα απόσπασης πληροφοριών. Μαζί με άλλους Κουβανούς θα συμμετείχε στην καινούργια μυστική αστυνομία, η οποία θα καθάριζε το νησί από τους κομουνιστές, ενόσω τα αμερικανικά στρατεύματα θα καταλάμβαναν τις πό­ λεις. Ωστόσο αυτό το σχέδιο απέτυχε, όταν ο Κένεντι διαπραγ­ ματεύτηκε τη διέξοδο από την κρίση των πυραύλων στα τέλη του ίδιου έτους, αφήνοντάς τον χωρίς δουλειά. Τα αγόρια της Ε­ πιχείρησης 40, όπως αποκαλούνταν η ομάδα του, δεν τον εγκατέλειψαν, και έτσι εγκαταστάθηκε στη Βενεζουέλα. Οι ικανότητες που είχε αναπτύξει τον οδήγησαν σύντομα σε ερευνητικές αποστολές. Άρχισε να εργάζεται στην Υπηρεσία Πληροφοριών της Βενεζουέλας και στις μυστικές υπηρεσίες. Φυσικά τίποτα από αυτά δεν ήταν τυχαίο. Οι φίλοι του στο σταθμό της CIA στο Καράκας τού παρείχαν την υποστήριξη που χρειαζόταν, και έτσι εξελίχθηκε σε έναν από τους αρχηγούς αυ­ τής της δεσποτικής υπηρεσίας το 1971. Το πεδίο δράσης του σχετιζόταν με το κομουνιστικό κίνημα και τις δραστηριότητες των υπηρεσιών πληροφοριών της Σοβιε­ τικής Ένωσης και της Κούβας. Συγκεκριμένα είχε αναλάβει την υπόθεση ενός διαπιστευμένου στο Καράκας Σοβιετικού δημο­ σιογράφου που αποκαλύφτηκε ότι ήταν αντιπρόσωπος της KGB. Οι σχέσεις του με την κοινότητα των Κουβανών μεταναστών ήταν σταθερές, και σε αραιά διαστήματα έκανε μικρές εξυπηρε­ τήσεις στους πρώην ένοπλους companeros του. Σε διάφορες πε­ ριπτώσεις είχε καλύψει άτομα στη Βενεζουέλα που καταζητού­ νταν από τα δικαστήρια των ΗΠΑ επειδή "απέδωσαν δικαιο­ σύνη" σε ένα άτομο που εκδήλωσε δημόσια την επιθυμία του για τη βελτίωση των σχέσεων μεταξύ της Κούβας και της κουβανι­ κής κοινότητας στις ΗΠΑ. Το κίνημα των εξόριστων, ειδικά στο Μαϊάμι, δε θα έπρεπε να αποδυναμωθεί και να επηρεαστεί από τον Κάστρο, συλλογίστηκε. Ένας από τους πιο στενούς του φίλους ήταν ο Κουβανοαμερικανός Λουσίλο Πένια, ένας σημαντικός επιχειρηματίας, που είχε στρατολογηθεί στο στρατόπεδο εκπαίδευσης των τρομο­ κρατών στη Δομινικανή Δημοκρατία το 1964, όταν η CIA απο­ φάσισε να οργανώσει μία ομάδα αντρών που θα εκτελούσε τις [196]

634 ΑΠΟΠΕΙΡΕΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟ

βρόμικες δουλειές της Υπηρεσίας στον πόλεμό της κατά της Κούβας. Στο τέλος όλοι οι τρομοκράτες έγιναν επιχειρηματίες, καθώς με τον έναν ή τον άλλο τρόπο ανέλαβαν υπεύθυνοι σε επιχειρή­ σεις "βιτρίνες" που είχε οργανώσει η CIA, ώστε να διεκπεραιώνουν τις δραστηριότητες της στη Λατινική Αμερική. Όλοι τους πλούτισαν. Αυτό ήταν ένα από τα αποτελέσματα του "ιερού πο­ λέμου" που διεξήγαγαν για περισσότερο από 10 χρόνια. Κάποιες από αυτές τις επιχειρήσεις ήταν ύποπτες, αλλά ήταν γεγονός πως διευκόλυναν με τα μέσα που διέθεταν τη συνέχιση του αγώνα κατά του κομουνισμού. Η διακίνηση των ναρκωτικών ήταν το επίκεντρο της δραστη­ ριότητας αυτών των ανθηρών επιχειρήσεων. Το 1968 ο Αντόνιο Βετσιάνα έγινε σημαντικός σύμβουλος στην Εθνική Τράπεζα της Βολιβίας. Αυτή η θέση ήταν η "βιτρίνα" του ώστε να απο­ κτήσει πρόσβαση στους παραγωγούς κόκας. Όσον αφορά τον Ποσάδα, αυτός έλεγχε όλη την εναέρια κυκλοφορία από μία ε­ πιχείρηση φάντασμα της CIA με δραστηριότητες στη Νότια Α ­ μερική. Ήταν εύκολο να χρησιμοποιήσει κανείς αυτή την οδό, για να εισάγει λαθραία ναρκωτικά στις Ηνωμένες Πολιτείες· και όλοι επωφελούνταν, συμπεριλαμβανομένων των αρχηγών της Υπηρεσίας. Η διακίνηση των ναρκωτικών είχε συνεισφέρει οι­ κονομικά στις αντικουβανικές εκστρατείες στην ήπειρο και στη στήριξη διάφορων αστυνομικών υπηρεσιών που ήθελαν απε­ γνωσμένα να ξεσκεπάσουν τις επαναστατικές οργανώσεις στις χώρες τους. Γι’ αυτούς τους λόγους, όταν ο Φίλιπς πρότεινε την αποστο­ λή δολοφονίας του Φιντέλ Κάστρο στη Χιλή, ο Ποσάδα και ο Βετσιάνα δέχτηκαν να εξυπηρετήσουν με χαρά. Εάν πέθαινε ο Κουβανός ηγέτης, η επανάσταση δε θα μπορούσε να κρατήσει για πολύ και θα κατέρρεε γρήγορα. Αυτή θα ήταν η ευκαιρία να μετατρέψουν τη χώρα σε κομβικό σημείο για τη διακίνηση ναρ­ κωτικών προς τις ΗΠΑ. Η επιχειρηματικότητα και το πολιτικό συμφέρον θα μπορούσαν να προωθούνται ταυτόχρονα. Η πλαστογράφηση των στοιχείων για τους υποτιθέμενους Σοβιετικούς κατασκόπους που θα δολοφονούσαν τον Κάστρο στη Χιλή ήταν ευθύνη της ομάδας του Ποσάδα, της οποίας τα [197]

ΦΑΜΠΙΑΝ ΕΣΚΑΛΑΝΤΕ

μέλη διεκπεραίωσαν τα καθήκοντά τους με τη γνωστή τους αποτελεσματικότατα. Θα έκρυβαν στα δωμάτια όπου θα διέμε­ ναν οι εμπλεκόμενοι, κατά τη διάρκεια του ταξιδιού τους από το Καράκας προς τη Χιλή, επίσημες εκθέσεις, παραποιημένες φω­ τογραφίες και υποτιθέμενες διαταγές από τους Σοβιετικούς. Αυ­ τά θα βοηθούσαν τις μυστικές υπηρεσίες να αποδείξουν, στις έ­ ρευνες που θα ακολουθούσαν, ότι οι Κουβανοί εκτελεστές ήταν πράκτορες της Μόσχας. Το σχέδιο ήταν παρόμοιο με εκείνο της δολοφονίας του προέδρου Κένεντι, όπου είχε δημιουργηθεί μία τεράστια προπαγάνδα, για να αποδειχθεί ότι ο Λι Χάρβεϊ Όσβαλντ ήταν πράκτορας της Κούβας και της Σοβιετικής Ένωσης. Η ομάδα του Ποσάδα ήταν επίσης υπεύθυνη, για να εφοδιάσει με διαπιστευτήρια τους δύο δολοφόνους που θα εμφανίζονταν ως δημοσιογράφοι στη Βενεζουέλα- ένα εύκολο εγχείρημα. Το περίπλοκο ήταν να κρύψουν το περίστροφο μέσα στην κάμερα που θα κουβαλούσαν, με το οποίο θα έριχναν τη θανάσιμη βολή. Ωστόσο, μέσω των επαφών του Λουσίλο Πένια, το εγχείρημα ολοκληρώθηκε με επιτυχία. Όταν ο Φίλιπς, ο Βετσιάνα, ο Φρανκ Στέρτζις, ο Τζέρι Χέμιγκ, ο Φέλιξ Ροντρίγκες, ο Ορλάντο Μπος και ο Χοακίν Σανχενίς κατέφτασαν στο Κάρακας για τις τελευταίες διαβουλεύσεις, όλα ήταν έτοιμα. Είχαν ακούσει από μία αξιόπιστη πηγή -ένα ν αξιωματικό της χιλιανής αστυνομίας- ότι ο Φιντέλ Κάστρο θα επισκεπτόταν τη χώρα στις αρχές Νοεμβρίου εκείνη τη χρονιά.

Αα Παζ, Βολιβία, Τέλη Οκτωβρίου 1971 Το αεροδρόμιο ήταν γεμάτο με κόσμο, πράγμα ασυνήθιστο. Εκείνη την ημέρα επέστρεφε στη χώρα ένα παραδοσιακό συ­ γκρότημα ύστερα από μία επιτυχημένη περιοδεία. Πολλοί θαυ­ μαστές είχαν έρθει, για να το καλωσορίσουν. Σε μία από τις αί­ θουσες ένας ψηλός, λεπτός άντρας με πυκνό μουστάκι, γύρω στα 40, περίμενε με ανυπομονησία. Η κάμερα που κατασκευά­ στηκε στο Καράκας και περιείχε το περίστροφο και άλλα όπλα, όπως μία ισχυρή καραμπίνα με τηλεστόχαστρο και ένα σιγαστή­ [198]

634 ΑΠΟΠΕΙΡΕΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟ

ρα, βρισκόταν επίσης σε αυτή την πτήση. Η ιδέα ήταν του Αντόνιο Βετσιάνα. Οι επαφές του στη Βολι­ βία κατέστησαν δυνατή τη φόρτωση του εξοπλισμού στο Καρά­ κας, στην τελευταία στάση του παραδοσιακού συγκροτήματος. Τον παρέλαβαν στη Λα Παζ με τη βοήθεια του τελωνείου, το ο­ ποίο είχε προσφέρει πολύ πιο δύσκολες υπηρεσίες από αυτή σε πολλές άλλες περιπτώσεις. Το σχέδιο ήταν έτοιμο. Ήταν υπεύθυνος για το συντονισμό της επιχείρησης επί εδάφους. Είχαν σχεδιαστεί δύο εναλλακτι­ κές για τη δολοφονία του Κάστρο. Η κράτηση του δωματίου στο ξενοδοχείο Χίλτον στο Σαντιάγο της Χιλής είχε γίνει. Οι Κου­ βανοί ήταν έτοιμοι για τη συνέντευξη τύπου, όταν αυτή θα δινόταν. Ωστόσο, αυτός θα επωφελούνταν από το διαπιστευτήριο των δολοφόνων, για να βρει εναλλακτικές. Το σχέδιο μπορεί να προχωρούσε. Γι’ αυτόν το σκοπό, έδωσε εντολή στους υποτιθέμενους δημοσιογράφους να ακολουθήσουν το δημοσιο­ γραφικό επιτελείο που θα συνόδευε το Φιντέλ Κάστρο σε όλη τη διάρκεια της επίσκεψής του. Ό,τι και να συνέβαινε, αυτό θα ή­ ταν χρήσιμο γιατί θα γνώριζαν τους σωματοφύλακες, οι οποίοι μπορεί να τους επέτρεπαν να πλησιάσουν αρκετά, ώστε να πυ­ ροβολήσουν όταν θα έφτανε εκείνη η στιγμή. Η πιο περίπλοκη λεπτομέρεια ήταν η εκτέλεση των δολοφό­ νων, αφού θα πυροβολούσαν τον Κουβανό ηγέτη. Το πρώτο σχέ­ διο ήταν να τους παραλάβουν με αυτοκίνητο μόλις ολοκλήρω­ ναν την αποστολή τους και να τους σκοτώσουν μετά σε ένα α­ σφαλές μέρος, γεγονός που θα προσέδιδε αναγνώριση στην αποτελεσματικότητα της εθνικής αστυνομικής δύναμης. Στο εναλ­ λακτικό σχέδιο, οι μυστικοί πράκτορες εντός της χιλιανής αστυ­ νομικής δύναμης θα τους έβγαζαν έξω από την αίθουσα της συ­ νέντευξης τύπου, ώστε να προκληθεί κάποια αντίδραση από την πλευρά της ασφάλειας του Κάστρο. Μία πολύ σημαντική διάσταση του σχεδίου ήταν η ανάγκη να μην προκληθούν υποψίες στους δολοφόνους. Δεν ήταν αρχά­ ριοι σε αυτόν τον τομέα, και αν υποπτεύονταν το παραμικρό, το αποτέλεσμα θα ήταν η λιποταξία τους. Αυτές ήταν οι σκέψεις του Βετσιάνα εκείνο το πρω­ ί στο αεροδρόμιο της Βολιβίας, όταν τον πλησίασε ένας άντρας [199]

ΦΑΜΠΙΑΝ ΕΣΚΑΛΑΝΤΕ

και μουρμούρισε κάποια λόγια. Οι δυο τους προχώρησαν με κα­ τεύθυνση τον υπαίθριο σταθμό αυτοκινήτων. Εκεί βρήκαν τα ό­ πλα κρυμμένα σε ένα ημιφορτηγό. Όλα ήταν έτοιμα, και σύντο­ μα θα τα μετέφερε ο ίδιος οδικώς στο Σαντιάγο, όπου θα τα ά­ φηνε σε ένα προκαθορισμένο ασφαλές σπίτι. Μετά θα περίμενε τους δολοφόνους και θα ενημέρωνε το Φίλιπς, ο οποίος συντό­ νιζε την επιχείρηση από ένα άλλο ασφαλές σπίτι. Ο Φίλιπς βρι­ σκόταν σε επαφή με τη χιλιανή αστυνομία και ήταν υπεύθυνος για την εκτέλεση των υποτιθέμενων δημοσιογράφων, αφού αυ­ τοί ολοκλήρωναν την αποστολή τους.

Σαντιάγο της Χιλής, 10 Νοεμβρίου 1971 Αναφορά του "Πρένσα Λατίνα" Απόψε ο Κουβανός πρωθυπουργός Φιντέλ Κάστρο χαιρέτη­ σε τους Χιλιανούς εργάτες και επιβεβαίωσε ότι η συνάντησή του με τον πρόεδρο Σαλβαντόρ Αλιέντε ήταν μεγάλη επιτυχία για το λαό της Χιλής και της Κούβας, και συνεπώς για όλη τη Λατινι­ κή Αμερική. Ο Κουβανός ηγέτης μίλησε με μία ομάδα ντόπιων και ξένων δημοσιογράφων, που κατάφεραν να εισέλθουν στον πρόσθιο υ­ παίθριο χώρο της κατοικίας του Μάριο Γκαρσία Ιντσάουστεγκι, του Κουβανού πρέσβη στη Χιλή, λίγα λεπτά αφότου ο Φιντέλ κατέφτασε από το αεροδρόμιο, συνοδευόμενος από τον πρόεδρο Αλιέντε. Ο κομαντάντε Φιντέλ Κάστρο μίλησε ανεπίσημα για διάφο­ ρα διεθνή θέματα και απάντησε σε ερωτήσεις σχετικά με το Πε­ ρού, τη Βολιβία και την Ουρουγουάη. Όταν ρωτήθηκε ποια ήταν η σημασία της επίσκεψής του στη Χιλή, αυτός απάντησε: "Πρέπει να γίνει ανάλυση από ηθική και επαναστατική σκοπιά, και από αυτήν την άποψη έχει τεράστια σημασία. Οι δύο χώρες μας έχουν εμπλακεί σε πολλούς αγώνες. Και στις δύο κυριαρχούσε ο ιμπεριαλισμός. Η συνάντηση αυτή είναι σημαντική όχι εξαιτίας μας, που είμαστε οι πρωταγωνι­ στές, αλλά εξαιτίας της ιστορικής της αξίας". Και πρόσθεσε: "Αυτή είναι η νίκη των ανθρώπων της Χιλής [200]

634 ΑΠΟΠΕΙΡΕΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟ

και της Κούβας και συνεπώς της Λατινικής Αμερικής. Υπάρχει διάχυτη η αίσθηση μίας επαναστατικής Αμερικής. Η αλλαγή της ιστορίας είναι ευδιάκριτη. Ίσως αυτή η συνάντηση να μπορεί να εκτιμηθεί καλύτερα από τους ίδιους τους Αμερικανούς ιμπερια­ λιστές..." Ο πρωθυπουργός είπε ότι δε γνώριζε πόσο διάστημα θα πα­ ρέμενε στη Χιλή, και εξέφρασε την επιθυμία του να συναντηθεί με τους εργάτες στα ορυχεία χαλκού και στα ανθρακωρυχεία κα­ θώς και μ’ εκείνους στα αγροτικά κέντρα. Πρόσθεσε ότι το εν­ διαφέρον του γι’ αυτούς του τομείς ήταν προσωπικό, κοινωνικό αλλά και πολιτικό. Κατά τη συζήτησή του με τους δημοσιογράφους, ο επανα­ στάτης ηγέτης χρησιμοποίησε λόγια εγκωμιαστικά για τη Χιλή και τους Χιλιανούς. Στο τέλος της πρώτης δήλωσής του επί του χιλιανού εδάφους, ο κομαντάντε Φιντέλ Κάστρο σημείωσε ότι είχε λάβει προσκλήσεις να επισκεφτεί την Αλγερία, την Ουγγα­ ρία, τη Βουλγαρία και τη Σοβιετική Ένωση στο άμεσο μέλλον. Παρόλο που δεν έχει επιβεβαιωθεί, ο Κουβανός ηγέτης πρό­ κειται να δώσει την επομένη συνέντευξη τύπου, μετά την επί­ σκεψή του στον πρόεδρο Αλιέντε στο προεδρικό μέγαρο.

Αβάνα, Νοέμβριος 1979 Αρχηγείο της Υπηρεσίας Κρατικής Ασφάλειας Οι έρευνες μας αποκάλυψαν ότι από τα τέλη του 1970 η CIA σχεδίαζε να δολοφονήσει τον κομαντάντε Φιντέλ Κάστρο κατά τη διάρκεια επίσκεψής του στη Χιλή. Σύμφωνα με πληροφορίες που λάβαμε, η επιχείρηση είχε προϋπολογισμό 50.000 δολαρί­ ων, και οι αρχηγοί της ήταν οι Κουβανοί αντεπαναστάτες Αντό­ νιο Βετσιάνα Μπλαντς, Λουίς Ποσάδα Καρίλες, Ορλάντο Μπος, Λουσίλο Πένια, Χοακίν Σανχενίς, Μάρκος Ροντρίγκες, Ντιέγκο Μεντίνα, Σεκουντίνο Αλβάρες και Φέλιξ Ροντρίγκες καθώς και οι Φρανκ Στέρτζις, Τζέρι Πάτρικ Χέμιγκ, ένας μόνιμος κάτοικος Βολιβίας με το όνομα Νάπολες, και ο Αμερικανός αξιωματικός Ντέιβιντ Φίλιπς. Η συνωμοσία δολοφονίας αρχικά περιλάμβανε δύο εναλλα­ [201]

ΦΑΜΠΙΑΝ ΕΣΚΑΛΑΝΤΕ

κτικά σχέδια που θα υλοποιούνταν στη Χιλή, συν δύο άλλες α­ πόπειρες στη Λίμα ταυ Περού και στο Κίτο του Εκουαντόρ, τις προγραμματισμένες στάσεις, δηλαδή, του κομαντάντε Φιντέλ Κάστρο κατά την επιστροφή του στην Κούβα. Η συνωμοσία είχε οργανωθεί σε συσκέψεις στις πόλεις Μαϊάμι, Καράκας, Λα Παζ και Σαντιάγο. Η πρώτη επιλογή ήταν η ε­ πίθεση να πραγματοποιηθεί από ένα δωμάτιο του ξενοδοχείου Χίλτον, που γειτνίαζε με το προεδρικό μέγαρο, το μέρος που θα εμφανιζόταν για πρώτη φορά ο πρωθυπουργός μας. Επειδή αυτό το σχέδιο δεν πραγματοποιήθηκε εξαιτίας της δειλίας των εμπλεκόμενων, έπρεπε να γίνουν ενέργειες για το δεύτερο εναλλακτικό σχέδιο. Νωρίτερα, στο Καράκας, είχαν λά­ βει δημοσιογραφική διαπίστευση από το κανάλι Venevision οι Κουβανοί αντεπαναστάτες Μάρκος Ροντρίγκες από την ομάδα του Ορλάντο Μπος, ο οποίος είχε πολύ κοντά, γκρίζα μαλλιά, σταρένιο δέρμα, γυαλιά και κανονικό ύψος, και ο Ντιέγκο Μεντίνα από το δεύτερο εθνικό μέτωπο της Εσκαμπράι, ο οποίος ή­ ταν κοντός με πυκνά μαλλιά, περιποιημένα νύχια και σταρένιο δέρμα. Και οι δύο εκπαιδεύτηκαν στη σκοποβολή ακρίβειας και στο χειρισμό της κάμερας που περιείχε το 38άρι περίστροφο με το ο­ ποίο θα πυροβολούσαν το Φιντέλ κατά την τελευταία συνέντευ­ ξη τύπου που θα έδινε στη Χιλή. Η τελευταία απόπειρα απέτυχε επειδή αποχώρησαν οι εκτε­ λεστές, ίσως γιατί συνειδητοποίησαν ότι δε θα διέφευγαν ζωντα­ νοί. Στην πραγματικότητα ο Ροντρίγκες και ο Μεντίνα παρακώ­ λυαν τη συνωμοσία από την αρχή. Ο Μεντίνα ισχυρίστηκε ότι έ­ νας ξάδελφός του που ζούσε στην Κούβα ήταν μέλος της σωμα­ τοφυλακής του Φιντέλ Κάστρο και υπήρχε ανά πάσα στιγμή το ενδεχόμενο να τον αναγνωρίσει. Ο Ροντρίγκες προσποιήθηκε ο­ ξύ πόνο, τον οποίο οι γιατροί διέγνωσαν ως πιθανή κρίση σκω­ ληκοειδίτιδας. Έτσι αυτός έπρεπε να εισαχθεί στο νοσοκομείο, γεγονός που του έδωσε μία δικαιολογία, για να αποχωρήσει από τη δράση. Στην πραγματικότητα ένας από τους κύριους λόγους που α­ κυρώθηκε το σχέδιο σχετιζόταν με τα αυστηρά μέτρα ασφάλει­ ας που είχαν λάβει οι άντρες μας -τα οποία επιδείκνυαν στον ε­ [202]

634 ΑΠΟΠΕΙΡΕΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟ

χθρό σε κάθε ευκαιρία-, όπως διαβεβαίωσαν αργότερα. Κάθε α­ πόπειρα δολοφονίας του κομαντάντε θα ήταν μοιραία γι’ αυτόν που τη διέπραξε. Οι έρευνες αποκάλυψαν τη συνέργεια του αστυνομικού σώ­ ματος της Χιλής. Σύμφωνα με τον πληροφοριοδότη μας, ο στρα­ τηγός Χοσέ Μαρία Σεπουλβέδα ήταν υπεύθυνος για τη διευκό­ λυνση της εισόδου των δολοφόνων στο μέρος όπου θα δινόταν η συνέντευξη τύπου του Φιντέλ. Ήταν επίσης υπεύθυνος για την εκτέλεση των δολοφόνων, αφού εκείνοι έριχναν τη μοιραία βο­ λή. Επίσης γνωρίζαμε ότι οι αντεπαναστάτες Λουίς Ποσάδα Κα­ ρίλες και Λουσίλο Πένια, και οι δύο κάτοικοι της Βενεζουέλας, είχαν σχεδιάσει να κατασκευάσουν πλαστές αποδείξεις που θα συνέδεαν το Μάρκος Ροντρίγκες και τον Ντιέγκο Μεντίνα με τους αξιωματούχους της σοβιετικής υπηρεσίας πληροφοριών στο Καράκας. Στόχος ήταν να φανεί ότι η δολοφονία του πρωθυπουργού ήταν έργο των Ρώσων, οι οποίοι επιθυμούσαν να βγάλουν το Φιντέλ από το προσκήνιο, δυσαρεστημένοι από την υποστήριξη του Φιντέλ στα επαναστατικά κινήματα της Λατινι­ κής Αμερικής. Πριν την αποτυχία του συνωμοτικού σχεδίου στη Χιλή, μέσω του αντεπαναστάτη Αμάουρι Φράχιναλς στο Μαϊάμι, ο Φίλιπς και η ομάδα του ανέθεσαν στον Εουσέμπιο Ογιέντα, πρώην αρ­ χηγό του δεύτερου εθνικού μετώπου της Εσκαμπράι, να λάβει θέση στην ταράτσα του αεροδρομίου της Λίμα στο Περού, μαζί με δύο πυροτεχνουργούς, γνωστούς ως Οράσιο και Μαρτσέλο. Θα περίμεναν την άφιξη της αποστολής του Φιντέλ που θα επέ­ στρεφε από τη Χιλή, ώστε να επιτεθούν με δύο χειροβομβίδες. Αφού συμφώνησαν γι’ αυτό το σχέδιο, οι δύο ειδικοί εξαφανί­ στηκαν και χάθηκαν τα ίχνη τους. Γι’ αυτόν το λόγο ο Ποσάδα Καρίλες προθυμοποιήθηκε εθελοντικά να δολοφονήσει το Φιντέλ, όταν θα προσγειωνόταν στο αεροδρόμιο του Κίτο στο Εκουαντόρ, στην τελευταία στάση κατά την επιστροφή του στην Κούβα. Αυτό το τελευταίο σχέδιο περιλάμβανε τη στρατολόγηση των αδελφών Γκιγιέρμο και Ρομπέρτο Βερντάγκουερ, ιδιοκτή­ τες μιας αεροπορικής εταιρείας του Εκουαντόρ, ώστε να τοπο­ [203]

ΦΑΜΠΙΑΝ ΕΣΚΑΛΑΝΤΕ

θετήσουν ένα από τα αεροπλάνα στον τερματικό σταθμό. Κατ’ αυτόν τον τρόπο θα μπορούσε να καλυφτεί ο Ποσάδα Καρίλες και ένας άλλος συνεργός με το όνομα Οσιέλ Γκονσάλες και να πυροβολήσουν το Φιντέλ, μόλις αυτός θα εμφανιζόταν στην πόρτα του αεροσκάφους. Το σχέδιο απέτυχε, όταν οι αδελφοί Βερντάγκουερ αρνήθηκαν να πάρουν μέρος, με το επιχείρημα ότι θα αποκαλύπτονταν και θα καταστρεφόταν η επιχείρησή τους. Μία σημαντική λεπτομέρεια αυτών των εγκληματικών σχεδί­ ων ήταν η προέλευση των όπλων που θα χρησιμοποιούνταν. Σε όλες τις περιπτώσεις τα προμηθεύονταν από μία πηγή στο Ντά­ λας του Τέξας. Εκεί ήταν που ο Βετσιάνα συντόνιζε τη διακίνη­ ση όπλων, μέσω μίας Κουβανής με το όνομα Χίλντα...

[204]

12. Νιου Γιορκ, Νιου Γιορκ Το 1979, 20 χρόνια μετά το θρίαμβο της επανάστασης στην Κούβα και 19 χρόνια μετά την επίσκεψή του στη Νέα Υόρκη, ο Φιντέλ Κάστρο θα επέστρεφε εκεί, για να συμμετάσχει στην 34η Γενική Συνέλευση της Ολομέλειας των Ηνωμένων Εθνών, αυτή τη φορά ως πρόεδρος του κινήματος των Αδέσμευτων Χωρών, μια οργάνωση, η οποία πρόσφατα ολοκλήρωσε την έκτη διάσκε­ ψή της στην Αβάνα. Το κύρος και η ισχύς της Κούβας είχαν αυ­ ξηθεί, παρά το εμπάργκο των ΗΠΑ, τις επιθέσεις και τις δοκιμα­ σίες στις οποίες είχε υποβληθεί. Συγχρόνως η φήμη του Φιντέλ Κάστρο είχε ενισχυθεί. Ήταν ο αδιαμφισβήτητος ηγέτης των ε­ θνών του Τρίτου Κόσμου. Τα νέα της επίσκεψης του Κάστρο ταρακούνησαν τους αντεπαναστάτες μετανάστες. Οι θρίαμβοι της Κούβας τούς πίκρα­ ναν, η εικόνα ενός μάχιμου Φιντέλ Κάστρο τούς υπενθύμιζε την καταστροφή στον Κόλπο των Χοίρων, και η επίσκεψη του Κου­ βανού ηγέτη στις Ηνωμένες Πολιτείες ήταν μια πρόκληση, την οποία δεν ήταν προετοιμασμένοι να αντέξουν. Τα χρόνια πέρασαν, αλλά για τον Αντόνιο Βετσιάνα ο Φιντέλ Κάστρο εξακολουθούσε να είναι μια εμμονή. Ο Κάστρο κατέ­ στρεψε τη ζωή του και των αντρών της γενιάς του. Αφιέρωσε ό­ λη του τη νιότη στη μάχη εναντίον του. Πριν τη φυγή του από την Κούβα, τη δεκαετία του 1960, αποπειράθηκε ανεπιτυχώς να τον δολοφονήσει. Αργότερα, όταν ο Κάστρο επισκέφθηκε τη Χι­ λή, απέτυχε και πάλι· αλλά αυτή τη φορά ο Κάστρο θα βρισκό­ ταν αυτοπροσώπως στις Ηνωμένες Πολιτείες, σε έδαφος του Βετσιάνα, και δε θα ξέφευγε. Ο Βετσιάνα βρισκόταν στο άνετο σπίτι του, στην περιοχή του Μαϊάμι γνωστή ως "Μικρή Αβάνα". Μπροστά του είχε ένα γράμμα, το οποίο τον ενημέρωνε για την επίσκεψη του Φιντέλ, και λίγα λεπτά οι σκέψεις του ταξίδεψαν πίσω στο χρόνο, την τε­ λευταία ημέρα που συνάντησε τον επόπτη του, Ντέιβιντ Φίλιπς, [205]

ΦΑΜΠΙΑΝ ΕΣΚΑΛΑΝΤΕ

σ ’ εκείνο το πάρκιγκ υπεραστικών λεωφορείων, στην οδό Φλάγκερ. Ο Φίλιπς ήταν πολύ ενοχλημένος επειδή κάποιος έδωσε πληροφορίες για το κύκλωμα κοκαΐνης, το οποίο διηύθυναν οι δυο τους από τη Βολιβία και την Κολομβία για μερικά χρόνια. Θυμάται πως, με ένα διαπεραστικό βλέμμα, ο Φίλιπς τού εξήγη­ σε ότι η αστυνομία ήταν έτοιμη να τον συλλάβει και ότι εκείνος, ο Βετσιάνα, έπρεπε να αναλάβει όλη την ευθύνη, για να αποφευ­ χθεί η ανάμειξη της Υπηρεσίας στο σκάνδαλο. Ο Φίλιπς επικα­ λέστηκε τις υπηρεσίες που είχε προσφέρει ο Βετσιάνα και την α­ φοσίωση που επέδειξε, για να τον πείσει πως δε θα τον εγκαταλείψουν. Όλα είχαν ήδη κανονιστεί με τις αρμόδιες αρχές έτσι ώστε να εκτίσει μόνο μερικούς μήνες από την ποινή φυλάκισης, για την οποία θα έπαιρνε την αμοιβή των 250.000 δολαρίων. Στο τέλος της ημέρας δεν είχε άλλη επιλογή, εάν ήθελε να παραμείνει ζωντανός, καθώς ο Φίλιπς δεν μπορούσε να προβλέψει την αντίδραση των μελών της Μαφίας, τα οποία θα συλλαμβάνονταν σίγουρα, εάν ο Βετσιάνα ομολογούσε. Τότε, σαν σε ταινία, ανακάλεσε στη μνήμη του τις μέρες του Γουότεργκέιτ, της Επιτροπής Τσερτς και τέλος την ανάκρισή του το 1978 από την Κοινοβουλευτική Εξεταστική Επιτροπή που ερευνούσε τη δολοφονία του Κένεντι. Οι δηλώσεις του πα­ ραλίγο να του στοιχίσουν τη ζωή. Ήταν ατόπημα, σκέφτηκε, να ομολογήσει την ύπαρξη του Φίλιπς στον ανακριτή Γκαετόν Φόνζι,60 ακόμη και με το ψευδώ­ νυμο Χάρολντ Μπίσοπ. Έπεσε σε βαθιά κατάθλιψη τότε. Η CIA έχασε σε μεγάλο βαθμό το κύρος της, εξαιτίας των αποκαλύψε­ ων του Κογκρέσου σχετικά με τις βρόμικες δοσοληψίες της. Οι απειλές του ανακριτή να συμπεριληφθεί το όνομά του στην έ­ ρευνα για τη δολοφονία του προέδρου των ΗΠΑ, καθώς επίσης και η μακρά περίοδος φυλάκισής τον λόγω της υπόθεσης των ναρκωτικών έλυσαν τη γλώσσα του. Από τότε απομακρύνθηκε διακριτικά από τους συντρόφους του αντεπαναστάτες, ισχυριζόμενος ότι παρακολουθείται από το FBI και ότι είχε περιορίσει τις κινήσεις του στην κομητεία Μαϊάμι-Ντέιντ, πράγμα που ήταν αλήθεια. Παρ’ όλα αυτά είχε το σεβασμό της κοινότητας των Κουβα­ νών μεταναστών. Ο Αντρές Νασάριο Σαργέν, αρχηγός του Άλ­ [206]

634 ΑΠΟΠΕΙΡΕΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟ

φα 66 -της οργάνωσης που ίδρυσε ο Βετσιάνα μόλις έφτασε στο Μαϊάμι- τον συμβουλευόταν πάντα πριν πάρει κάποια απόφα­ ση, γεγονός που ικανοποιούσε τη ματαιοδοξία του. Γι’ αυτόν το λόγο σκέφτηκε το Σαργέν για την καινούργια ιδέα που γυρνούσε στο μυαλό του. Θα του τηλεφωνούσε, σκέφτηκε ο Βετσιάνα. "Για να δούμε τώρα, εάν ο γέρος τιμά τα παντελόνια του".

Σόφτμπολ Μαϊάμι, Σεπτέμβριος 1979 Υπήρχαν δύο πολυθρόνες στο μικρό δωμάτιο, η μία με πρά­ σινο κάλυμμα και η άλλη με κόκκινο. Φωτογραφικά πορτρέτα χαμογελαστών νεαρών κοσμούσαν τους τοίχους. Ανάμεσα από τις πολυθρόνες υπήρχε ένα μικρό τραπέζι. Εκεί ο Αντόνιο Βετσιάνα, ο οικοδεσπότης, είχε μια έντονη συζήτηση με τον Α­ ντρες Νασάριο Σαργέν. "Οι φίλοι μας μου έστειλαν ένα γράμμα και με πληροφορούν για την επικείμενη επίσκεψη του Φιντέλ στη Νέα Υόρκη. Είναι σίγουροι ότι μετά την επιτυχία του στη διάσκεψη των Αδέσμευτων Χωρών θα έρθει στις Ηνωμένες Πολιτείες, για να τους το τρίψει στη μούρη", εξήγησε ο Βετσιάνα. "Πάντοτε είχαν αξιόπιστες πληροφορίες. Τέλος πάντων η πρόγνωση είναι λογική. Αλλά ακόμα αναρωτιέμαι, γιατί επιμέ­ νουν στην ιδέα ύστερα από τόσο καιρό. Οι άνθρωποι της CIA δέχτηκαν ένα δυνατό χτύπημα, και ο Κάρτερ τοποθέτησε εκεί έ­ ναν αρχιναύαρχο, ο οποίος, απ’ ό,τι έχω ακούσει, προτιμά τα τε­ χνικά μέσα παρά τις ανθρώπινες πηγές". "Όπως και να ’χει", συνέχισε ο Βετσιάνα, "οι άνθρωποί μας ακόμη κρατούν θέσεις κλειδιά. Προετοιμάζονται για τις εκλογές, οπότε και ο Κάρτερ θα πάρει πόδι. Και κάτι που θα συμβεί στο Φιντέλ στο έδαφος των Ηνωμένων Πολιτειών θα επισπεύσει την αποχώρηση του Κάρτερ: ένας πρόεδρος που δεν μπορεί να προ­ σφέρει ασφάλεια σε έναν ξένο ηγέτη. Είναι επίσης προφανές πως δε θέλουν να φανεί η ανάμειξή τους και γι’ αυτό πληροφό­ ρησαν εμένα. Για άλλη μια φορά θέλουν να κάνουμε εμείς τη [207]

ΦΑΜΠΙΑΝ ΕΣΚΑΛΑΝΤΕ

βρόμικη δουλειά, ως συνήθως. Αυτό που συμβαίνει είναι ότι τα συμφέροντά μας ταυτίζονται ξανά. Φαντάσου τα αποτελέσματα, εάν ο Φιντέλ ανατιναζόταν σε χιλιάδες κομμάτια στη μέση της Νέας Υόρκης". "Τι έχεις στο μυαλό σου;" ρώτησε ο Σαργέν. "Τίποτα συγκεκριμένο για την ώρα. Απλά σκέφτομαι πως θα ήταν καλό αν μπορούσες να βρεις μια ικανοποιητική ποσότητα εκρηκτικού C4, μέσω των επαφών σου, και ίσως κάποιους από τους companeros μας που θα μπορούσαν να παρκάρουν ένα αυ­ τοκίνητο κάπου στη διαδρομή που θα ακολουθήσει ο Φιντέλ από την πρεσβεία της Κούβας προς το κτίριο των Ηνωμένων Εθνών. Θα μπορούσαμε να κάνουμε το ίδιο όπως στην περίπτωση του Ορλάντο Λετελιέρ. Θυμάσαι, τον υπουργό Εξωτερικών του Αλιέντε, τον οποίο οι αδερφοί Νόβο Σαμπόλ και εκείνος ο μικρό­ σωμος Αμερικάνος της CIA ανατίναξαν στο κέντρο της Ουάσιγκτον;" Ένα χαμόγελο φώτισε το πρόσωπο του Νασάριο Σαργέν.

Αβάνα, Σεπτέμβριος 1979 Αρχηγείο Υπηρεσίας Κρατικής Ασφάλειας Όλοι αγωνιούσαν με την προοπτική αυτού του ταξιδιού. Ή­ ταν μια περίοδος κλιμάκωσης της τρομοκρατίας εναντίον των Κουβανών εκπροσώπων και των αξιωματούχων που βρίσκονταν στο εξωτερικό, και ειδικά σε έδαφος των Ηνωμένων Πολιτειών, όπου η κουβανική αποστολή στα Ηνωμένα Έθνη αποτέλεσε στόχο πολλών βομβιστικών επιθέσεων, ενώ τα μέλη της λάμβαναν συνεχώς απειλές. Μέχρι εκείνη τη στιγμή είχαν πραγματοποιηθεί παραπάνω από 20 τρομοκρατικές ενέργειες στην περιοχή της Νέας Υόρκης εναντίον των αποστολών της Σο­ βιετικής Ένωσης και της Βενεζουέλας στα Ηνωμένα Έθνη, έξι παρόμοιες επιθέσεις εναντίον της κουβανικής αποστολής, και η δολοφονία του Εουλάλιο Νεγκρίν, ενός Κουβανοαμερικανού, υπέρμαχου της εξομάλυνσης των σχέσεων. Μετά ένα χρόνο δολοφονήθηκε ο Κουβανός διπλωμάτης Φέλιξ Γκαρσία και αποτρά[208]

634 ΑΠΟΠΕΙΡΕΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟ

πηκε μια απόπειρα εναντίον του πρέσβη Ραούλ Ρόα Κουρί. Αυτές οι τρομοκρατικές ενέργειες προέρχονταν από την από­ γνωση των αντεπαναστατών και αντικατόπτριζαν την παρακμή τους, όμως αυτό δεν τις καθιστούσε λιγότερο επικίνδυνες. Στην πραγματικότητα συνέχιζαν να δρουν στις Ηνωμένες Πολιτείες σε μεγάλο βαθμό ατιμώρητοι, και οι ιστορικοί σύνδεσμοι των παραπάνω ομάδων με τη CIA πρόσφεραν σ ’ αυτές σύγχρονη εκ­ παίδευση σχετικά με τις μεθόδους υπονόμευσης και πρόσβαση σε όπλα, εκρηκτικά και εξελιγμένα τεχνικά μέσα για τις ενέρ­ γειες τους. Σύμφωνα με αναφορές του ίδιου του FBI, εκείνη την περίοδο οι κουβανικές ομάδες αντεπαναστατών ήταν το πιο επι­ κίνδυνο κύκλωμα που δρούσε στις Ηνωμένες Πολιτείες. Επιπλέ­ ον, είχαν διασυνδέσεις με το οργανωμένο έγκλημα, τη διακίνη­ ση ναρκωτικών και τις υπηρεσίες πληροφοριών, οι οποίες, όπως στην περίπτωση της Εθνικής Διεύθυνσης Πληροφοριών της Χι­ λής, τους εκμεταλλεύονταν, για να εξαλείψουν τους αντιπάλους τους μέσα στις ίδιες τις Ηνωμένες Πολιτείες. Διάφορες ομάδες ειδικά εκπαιδευμένες ταξίδεψαν στη Νέα Υόρκη, για να μελετήσουν τις συνθήκες στους τόπους συγκε­ ντρώσεων και στις διαδρομές που πιθανότατα θα έπρεπε να κά­ νει ο Κουβανός πρόεδρος, καθώς και για να τακτοποιήσουν τις απαραίτητες ρυθμίσεις με τα Ηνωμένα Έθνη και τις αρχές των Ηνωμένων Πολιτειών, που ήταν αρμόδιες για την προστασία των ξένων αρχηγών κρατών. Στη μέση αυτών των πυρετωδών δραστηριοτήτων, λάβαμε πληροφορίες ότι η αντεπαναστατική οργάνωση Άλφα 66 σχεδίαζε να επιτεθεί στο Φιντέλ στη Νέα Υόρκη. Η ομάδα αυτή, που συστάθηκε από τη CIA το 1962, αφιερώθηκε για μερικά χρόνια στις επιθέσεις κατά των κουβανικών σκαφών και όσων είχαν ε­ μπορικές συναλλαγές με το νησί. Στην πραγματικότητα δρούσαν ως οπλισμένοι πειρατές έως ότου η διεθνής πίεση επέβαλε τη διάλυσή τους. Τότε, αποφάσισαν να τρομοκρατούν τομείς της κουβανικής κοινότητας των Ηνωμένων Πολιτειών που δε συμ­ μερίζονταν τις θέσεις τους, και να διατηρήσουν την τακτική του εκβιασμού, ο οποίος λειτουργούσε ως μέσο πλουτισμού για τους αρχηγούς. Η CIA χρησιμοποίησε επίσης την Άλφα 66 σε πολλές περιπτώσεις ως ψυχολογικό μέσο, για να στρέψει αλλού την [209]

ΦΑΜΠΙΑΝ ΕΣΚΑΛΑΝΤΕ

προσοχή της κουβανικής ασφάλειας και να την αναγκάσει να ε­ πενδύσει πόρους για την πρόληψη ενδεχόμενων επιθέσεων, οι ο­ ποίες δεν υλοποιήθηκαν ποτέ. Αρχικά επικράτησε η σκέψη ότι αυτή η προγραμματισμένη επίθεση ήταν μέρος της παραπάνω στρατηγικής. Εντούτοις, ακολουθώντας τις αρχές του επαγγελ­ ματισμού μας, καταστρώσαμε σχέδιο για την επιβεβαίωση της πληροφορίας. Ένας από τους αξιωματικούς μας στο Μαϊάμι ανέλαβε την α­ ποστολή να έρθει σε επαφή με το άτομο που είχε δώσει αυτή την πληροφορία. Επειδή η πηγή δε θεωρήθηκε απολύτως αξιόπιστη, αποφασίστηκε ότι ο πράκτοράς μας θα προσέγγιζε τη γυναίκα καθώς θα πήγαινε στη δουλειά της, ώστε να φανεί τυχαία η συ­ νάντηση, ενώ θα έχει λάβει ειδικά μέτρα ασφάλειας. Στην ανα­ φορά του σχετικά με την υπόθεση, δήλωσε: Κάθισα σε ένα άνετο καφέ, από το οποίο μπορούσα να ελέγχω την έξοδο του κτιρίου της και του πάρκιγκ από το παράθυρο, αφού δε γνώ­ ριζα εάν θα έφευγε με τα πόδια ή με αυτοκίνητο, και είχα σκεφτεί να την ακολουθήσω με το αυτοκίνητό μου σε περίπτωση που έκανε το τε­ λευταίο. Δεν ήταν δύσκολο να την αναγνωρίσω, γιατί, όπως λέτε, είναι όμορφη γυναίκα, η οποία τραβά την προσοχή. Την είδα να ανοίγει την πόρτα ενός κόκκινου VW, αλλά φάνηκε σαν να έχει ξεχάσει κάτι και πήγε ξανά μέσα στο κτίριο, πράγμα που μου επέτρεψε να την προσεγ­ γίσω στο πάρκιγκ. Αυτό έμοιαζε να είναι πιο ήσυχο και πιο ασφαλές μέρος, για να παρκάρω δίπλα στο αυτοκίνητό της, και μόλις έφτασε της έδωσα τον κωδικό εντελώς φυσικά. Ήταν εμφανώς σοκαρισμένη, και η απάντησή της ήταν ότι είμαστε τρελοί. Γελώντας της είπα πως δεν πιστεύω ότι αυτή είναι η απάντησή της. Χαμογέλασε και είπε: "Άι στο διάολο". Μπήκαμε στο αυτοκίνητό της, γιατί δεν ήθελα να μεί­ νουμε εκεί, επειδή σε περίπτωση που μας έβλεπε η οικογένειά της θα ανησυχούσε για κείνη, δεν ήθελα επίσης να την αφήσω μόνη της, ούτε μια στιγμή, έτσι υπέδειξα μια διαδρομή που μου έδινε την ευκαιρία να την επανελέγξω. Δε διέκρινα κάποιο σημάδι εχθρικής κίνησης... Λέει ότι πήρε την πληροφορία από τον πατέρα της, τον οποίο είχε προσεγγίσει ο Νασάριο, για να ζητήσει χρήματα, λέγοντας του ότι ή­ ταν για μια απόπειρα που θα έκαναν εναντίον του Φιντέλ Κάστρο στη Νέα Υόρκη και ότι χρειάζονταν εκρηκτικά. Η ίδια μίλησε γι’ αυτό και με έναν "Ρομπερτίκο", με άγνωστο επίθετο, έναν καινούργιο τύπο της Αλφα 66, ο οποίος ήρθε πρόσφατα από την Κούβα και λέει ότι ήταν [210]

634 ΑΠΟΠΕΙΡΕΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟ

στη φυλακή. Αυτός ο "Ρομπερτίκο" είναι ερωτευμένος μαζί της και της είπε ότι η έκρηξη θα ακουστεί στο Μαϊάμι. Δεν εμπιστεύεται πολύ αυ­ τόν τον άνθρα>πο επειδή καυχιέται συνέχεια, αλλά έχει ανησυχήσει α­ πό ένα σχόλιο του πατέρα της, ο οποίος είπε ότι αυτή τη φορά είναι σο­ βαρό, κάτι που δεν είναι συνηθισμένο επειδή δεν πιστεύει και πολύ το Νασάριο και τον αποφεύγει γιατί ξοδεύει όλη του τη ζωή ζητώντας συ­ νεχώς χρήματα. Της έδωσα οδηγίες να βολιδοσκοπήσει τον πατέρα της, με τη δικαιολογία ότι ανησυχούσε για το χαμό αθώων ανθρώπων και για τον ίδιο που θα εμπλεκόταν σε κάτι τέτοιο, και να προσεγγίσει τον Ρομπερτίκο, για να μάθει την πραγματική συμμετοχή του σε αυτό. Ή­ ταν λίγο απρόθυμη για το τελευταίο, γιατί λέει ότι ο τύπος είναι ένας ελεεινός βλάκας και δεν είναι διατεθειμένη να κάνει κάτι μαζί του. Της ξεκαθάρισα ότι κανείς δεν της ζήτησε κάτι τέτοιο, ότι μπορεί να τον απορρίψει σεξουαλικά, όπως έκανε μέχρι τώρα, αλλά να μην κόψει τε­ λείως τις γέφυρες και να ενθαρρύνει τον κομπασμό του. Επέμενα στη σημασία της αποστολής της και στην υπευθυνότητα που θα έπρεπε να επιδείξει. Μελετήσαμε μαζί τις οδηγίες που είχατε στείλει, την έβαλα να τις αποστηθίσει και τις κατέστρεψα μπροστά της, ώστε να συνειδη­ τοποιήσει τη σοβαρότητα του θέματος αλλά και να αποκτήσει καλές συνήθειες. Με ρώτησε πώς θα έρθει σε επαφή μαζί μου και της είπα, εάν προκύψει κάτι επείγον, να τηλεφωνήσει στις αερογραμμές Eastern Airlines και να κλείσει θέση σε μια πτήση για Καράκας με το όνομα Μαρία Πορτάλες στις 20 ή στις 27 του μήνα, και τότε θα την εντόπιζα. Ξέρω είναι ένα ρίσκο, αλλά δεν είχα άλλη επιλογή. Φαίνεται πως είναι ανώριμο, αλλά καλοπροαίρετο κορίτσι και ανταποκρίθηκε με ειλικρί­ νεια και εξυπνάδα. Θα κατευθύνω τον G-24 να ελέγξει αυτή την πλη­ ροφορία σε βάθος και να επικοινωνήσει μαζί σου. Θα την πλησιάσω ξανά την επόμενη εβδομάδα, ακόμη και εάν δεν υπάρχει κάτι επείγον. Ο G-24 ήταν ένας έμπειρος πράκτορας με αρκετές επαφές σε διάφορες αντεπαναστατικές ομάδες. Είχε τα δικά του μέσα επι­ κοινωνίας με την Κούβα και έστελνε συχνά τα αποτελέσματα των ερευνών του μέσω αυτού του καναλιού: Μίλησα με το Νασάριο και πραγματικά ετοιμάζουν μια επίθεση, κατά την οποία θα πετάξουν μια χειροβομβίδα στο αυτοκίνητο του Φιντέλ κατά τη διαδρομή από την πρεσβεία μας στο κτίριο των Ηνωμέ­ νων Εθνών. Θα φανεί ότι δεν είχε οργανωθεί από την Άλφα 66, παρό­ λο που ο Νασάριο ζητά χρήματα από όλες τις πλευρές και θέλει να [211]

ΦΑΜΠΙΑΝ ΕΣΚΑΛΑΝΤΕ διεκδικήσει την επιτυχία του εγχειρήματος, εάν πετύχει. Η Άλφα πιθα­ νότατα παραχώρησε τους άνδρες και το αυτοκίνητο που θα χρησιμο­ ποιηθούν. Ο Νασάριο μου μίλησε για έναν άντρα και μια γυναίκα που ζουν στη Γιούνιον Σίτι, κάτι που θα τους επιτρέψει να αποφύγουν να χρησιμοποιήσουν ανθρώπους από το Μαϊάμι. Υποθέτω πως το αυτοκί­ νητο θα έχει αριθμό κυκλοφορίας της Νέας Υόρκης ή του Νιου Τζέρσεϊ, για τον ίδιο λόγο, και θα πρέπει να χρησιμοποιήσουν πλαστά έγ­ γραφα· ένα κλεμμένο αυτοκίνητο ή ένα από αυτά τα παλιά αγορασμέ­ να με μετρητά που δε χρειάζονται πολλά έγγραφα. Ο Νασάριο μου εί­ πε ότι είχαν οικονομικά προβλήματα σχετικά με την αγορά των εκρη­ κτικών, αλλά αμφιβάλλω· το λέει για να πάρει χρήματα. Του είπα πως μπορώ να του φέρω ένα,καθαρό αυτοκίνητο μέσω ενός φίλου, σκεπτόμενος πως αν είχαμε τον έλεγχο του αυτοκίνητου, θα μπορούσαμε να ελέγξουμε και την επιχείρηση. Είπε πως νόμιζε ότι είχε ένα ο Βετσιάνα, αλλά, εάν υπήρχε ανάγκη, θα μου τηλεφωνούσε. Δεν πιστεύω ότι έχουμε επαρκή έλεγχο μέσω του Νασάριο, διότι ο Βετσιάνα ελέγχει τον καταμερισμό των ενεργειών. Δεν υπάρχει κάποια πρόφαση για να συναντήσω το Βετσιάνα αυτοπροσώπως, αλλά θα μιλήσω στον [...] σχετικά με αυτά που μου είπε ο Νασάριο, για να δω εάν θα με παραπέμψει στο Βετσιάνα. Ο [...] πρέπει να γνωρίζει κάτι λόγω της πρόσβα­ σης που έχει στα εκρηκτικά και της σχέσης του με το Βετσιάνα. Είναι σημαντικό να τον δω, γιατί εάν γνωρίζει αυτός, τότε γνωρίζει και η CIA. Ξέρω σίγουρα ότι ο Νασάριο μίλησε σε διάφορους ανθρώπους γι’ αυτό, και δε νομίζω ότι υπάρχει πρόβλημα να μεταφερθεί η πληροφο­ ρία στις μυστικές υπηρεσίες των ΗΠΑ, έτσι ώστε να μπορέσουν να ε­ ξουδετερώσουν την επιχείρηση.

Στα πλαίσια της επίσκεψης αποφασίστηκε η αλλαγή του σχε­ δίου σχετικά με τη διαμονή της κουβανικής αποστολής στα Η­ νωμένα Έθνη: από το παλιό μέγαρο στη συμβολή της 67ης οδού με τη 15η λεωφόρο σε ένα κτίριο στη συμβολή της λεωφόρου Λέξιγκτον με την 38η οδό. Το κτίριο πρόσφερε φθηνότερη φιλο­ ξενία για την αντιπροσωπεία και καλύτερες συνθήκες ασφάλει­ ας. Απείχε μόνο μερικά τετράγωνα από το κτίριο των Ηνωμένων Εθνών, στο κέντρο του Μανχάταν, μια περιοχή από τις πιο κε­ ντρικές, πυκνοκατοικημένες και πολυσύχναστες. Οι συνέπειες που θα είχε η ανατίναξη κάποιου αυτοκινήτου γεμάτου εκρηκτι­ κά σε ένα τέτοιο μέρος ήταν αδιανόητες. Θα σκότωνε Κουβα­ νούς αξιωματούχους και το προσωπικό ασφάλειας που συνόδευε [212]

634 ΑΠΟΠΕΙΡΕΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟ

την αποστολή, καθώς και δεκάδες αξιωματικούς των μυστικών υπηρεσιών και της αστυνομίας των Ηνωμένων Πολιτειών, μαζί με πολλούς από τους χιλιάδες πολίτες που θα περνούσαν από την περιοχή, οι οποίοι θα σταματούσαν από περιέργεια να δουν την πομπή του Κουβανού προέδρου να διασχίζει το δρόμο. Κα­ μία πολιτική αιτιολογία δε θα μπορούσε να δικαιολογήσει τέτοια πράξη. Ακόμη και στους επαγγελματίες της υπηρεσίας ασφάλει­ ας της Κούβας, οι οποίοι είχαν αντιμετωπίσει τις πιο απίθανες συνωμοσίες των αντεπαναστατικών ομάδων και είχαν γίνει μάρ­ τυρες εμπρηστικών επιθέσεων σε καταστήματα γεμάτα κόσμο, επιθέσεων σε ταπεινά ψαροκάικα, ακόμη και του σαμποτάζ στο επιβατικό αεροπλάνο με μέγιστη πληρότητα, η ιδέα ήταν πρωτάκουστη. Το σχέδιο αυτό ήταν πέρα από κάθε λογική, αλ­ λά ήταν γεγονός... Κάτι έπρεπε να γίνει... και έγινε.

Αβάνα, Ιανουάριος 1995 Εργαζόμουν στο γραφείο μου, όταν τηλεφώνησε ένας φίλος, για να μου πει ότι δύο Κουβανοί δημοσιογράφοι από το εβδομα­ διαίο περιοδικό Juventud Rebelde είχαν επιστρέψει πρόσφατα α­ πό μια επίσκεψη στη Φλόριντα, όπου έκαναν μια έρευνα για την εκεί κουβανική κοινότητα. Η έρευνα είχε χορηγό το Κέντρο Διε­ θνούς Πολιτικής του Πανεπιστημίου Τζονς Χόπκινς και επικε­ φαλής το Γουάιν Σμιθ, τον πρώτο διευθυντή του Γραφείου Συμ­ φερόντων των ΗΠΑ στην Κούβα. Οι δημοσιογράφοι Χεντελμπέρτο Λόπες Μπλαντς και Ιγκνάσιο Χερνάντες Ρότχερ πέρασαν σχεδόν τρεις εβδομάδες στο Μαϊάμι και πήραν συνεντεύξεις από διάφορες προσωπικότητες της κοινότητας των Κουβανών εξόριστων. Η συζήτησή μου μα­ ζί τους κύλησε ομαλά. Εξήγησα τη δουλειά που έκανα και μου είπαν για μια συνέντευξη την οποία πήραν από τον Αντόνιο Βετσιάνα, που ξεκίνησε ως μια ανεπίσημη συζήτηση σε κάποιο ε­ στιατόριο. Οι δημοσιογράφοι τού είπαν ότι ήταν από την Κούβα και ότι ενδιαφέρονταν περισσότερο για τα γεγονότα, παρά για τα κίνητρα, και εκείνος τους αφηγήθηκε την ιστορία του. Φυσικά τους είπε μόνο ένα μέρος της: δεν ανέφερε τίποτα σχετικό με τη [213]

ΦΑΜΠΙΑΝ ΕΣΚΑΛΑΝΤΕ

CIA, τον επόπτη του, τον Ντέιβιντ Φίλιπς, τις τρομοκρατικές ε­ νέργειες εναντίον κουβανικών στόχων σε τρίτες χώρες, τις εκ­ στρατείες εναντίον του νησιού, τη διακίνηση ναρκωτικών, την περιπέτεια στη Βολιβία, ή όλες τις αντεπαναστατικές δραστη­ ριότητες στις οποίες συμμετείχε για περισσότερα από 30 χρόνια. Ήταν ένα είδος αποστειρωμένης, εξευγενισμένης ιστορίας, αλλά περιείχε και δόσεις αλήθειας. Γι’ αυτόν το λόγο, αποφασίσαμε να την παραθέσουμε εδώ, ως έναν τρόπο ολοκλήρωσης της ι­ στορίας αυτού του βιβλίου, στο οποίο εκείνος διαδραμάτισε ένα βασικό ρόλο. Ο απολογισμός αυτός θα δώσει στους αναγνώστες την ευκαι­ ρία να μην έχουν μόνο τη δική μας εκδοχή των γεγονότων, αλ­ λά και αυτή του εχθρού.

Μαϊάμι, Οκτώβριος 1994 Συνέντευξη με τον Αντόνιο Βετσιάνα Είχα ήδη διαισθανθεί ότι η επανάσταση ήταν πολύ ισχυρή, και ως πρακτικός άνθρωπος ήξερα ότι δεν πρόκειται να κερδί­ σουμε, οπότε η στρατηγική μου ήταν να σκοτώσω το Φιντέλ Κά­ στρο, και το προσπάθησα τρεις φορές. Πρώτη: Νοίκιασα το διαμέρισμα 8Α στη λεωφόρο Μισιόνες, πριν προταθεί ο νόμος αστικής μεταρρύθμισης. Χρειαζόμουν έ­ να ειδικό όπλο και πήγα στην πρεσβεία των ΗΠΑ, για να το ζη­ τήσω. Ο Σαμ Κάιλ ήταν διευθυντής της υπηρεσίας πληροφο­ ριών. Του είπα ποιος ήμουν και πως μπορούσε να με ελέγξει. Με ρώτησε τι είχα στο μυαλό μου και μου είπε ότι θα πήγαι­ νε στις Ηνωμένες Πολιτείες και όταν θα επέστρεφε, θα μου απα­ ντούσε. Όταν επέστρεψε, μου είπε ότι δεν μπορούσε και ότι δεν ήθελε να έχει καμιά σχέση μαζί μου. Του είπα ότι εάν σκοτωθεί ο Κάστρο, οι ΗΠΑ θα κατηγορηθούν ούτως ή άλλως. Επανέλαβε ότι δεν ήθελε να ξέρει τίποτα σχετικό και ότι η χώρα του δεν μπορούσε να εμπλακεί σε αυτή την ενέργεια. Μίλησα στον Μπερνάρντο Μοράλες61 γι’ αυτό το θέμα και μου είπε ότι έχει έ­ να μπαζούκας. Αρχικά έβαλα την πεθερά μου στο διαμέρισμα· [214]

634 ΑΠΟΠΕΙΡΕΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟ

αλλά δεν της είπα ποτέ τι σχέδιαζα να κάνω. Η απόπειρα απέτυχε, γιατί οι ανθρώποι που έπρεπε να το κάνουν νόμιζαν ότι είμαι τρελός ή ηλίθιος. Τοποθέτησα δύο άντρες στο διαμέρισμα, ο έ­ νας ήταν ο Μπερνάρντο Παραντέλα. Νόμιζε ότι τα αέρια του μπαζούκας θα μπορούσαν να ανατινάξουν το διαμέρισμα, και η επιχείρηση απέτυχε επειδή και οι άλλοι έκαναν πίσω, χρησιμο­ ποιώντας ως δικαιολογία τα αέρια, ενώ αρχικά ήταν διατεθειμέ­ να να το κάνουν γύρω στα 50 με 60 άτομα. Ο Ορλάντο είχε προ­ μηθευτεί φόρμες και αυτόματα όπλα. Δεύτερη: Χιλή. Κάποιο μέλος της χιλιανής κυβέρνησης, το ο­ ποίο ακόμα δεν μπορώ να κατονομάσω, μου είπε έξι μήνες νω­ ρίτερα ότι ο Φιντέλ θα πήγαινε στη Χιλή. Εκπαίδευσα δύο άτο­ μα, και οι δύο είναι νεκροί τώρα: ο Ντιέγκο Μεντίνα σκοτώθη­ κε στη Σάντα Μάρτα (Κολομβία), όπου διακινούσε ναρκωτικά, και ο Μάρκος Ροντρίγκες. Τους εκπαιδεύσαμε στη Βενεζουέλα ως φωτορεπόρτερ. Ήμουν επιχειρηματίας μποξέρ και έκλεβα διαβατήρια από διάφορους μποξέρ. Η εκπαίδευση διήρκεσε πε­ ρίπου τρεις μήνες. Πήγαν στη Χιλή ένα μήνα νωρίτερα και κατάφεραν να πάρουν διαπίστευση, για να μπορούν να μπουν στο μέγαρο Λα Μονέδα. Ο εξοπλισμός είχε αγοραστεί από το κανά­ λι Venevision- γνωρίζετε ότι τα λεφτά αγοράζουν τα πάντα. Το σχέδιο προέβλεπε να τον σκοτώσουν σε μια μεγάλη συνέντευξη τύπου, όπου θα συμμετείχαν περίπου 30 δημοσιογράφοι, με το σκεπτικό ότι το πρόσωπο που θα το έκανε θα γινόταν ήρωας α­ πό το διεθνή τύπο. Το σενάριο αυτό επιλέχθηκε, γιατί οι πράκτο­ ρες του Κάστρο δεν μπορούσαν να δράσουν εκεί, και έπρεπε να είναι μια στιγμή χωρίς μεγάλη ένταση. Ήταν δύο, αλλά μόνο ο ένας θα πυροβολούσε. Και οι δύο εμπλεκόμενοι ζήτησαν ασφά­ λεια ζωής για τις οικογένειές τους, σε περίπτωση που τους συνέβαινε κάτι, και εγγυηθήκαμε γι’ αυτό. Λίγο μετά την άφιξη του Φιντέλ στη Χιλή, ο Ντιέγκο Μεντίνα έφυγε στο Περού, αλλά ο άλλος έπρεπε και μπορούσε να είχε κάνει τη δουλειά. Ο Μάρκος Ροντρίγκες συμμετείχε στην πρώτη συνέντευξη τύπου του Φιντέλ, αλλά, όπως ήταν σχεδιασμένο, δεν κουβαλούσε όπλο, για να κερδίσει την εμπιστοσύνη των ανθρώπων ασφάλειας του Φιντέλ. Μετά τη συνέντευξη, ο Μάρκος δήλωσε ότι χρειαζόταν νο­ σοκομειακή περίθαλψη και ότι είχε σκωληκοειδίτη. Όταν πήγα [215]

ΦΑΜΠΙΑΝ ΕΣΚΑΛΑΝΤΕ

να δω το γιατρό, μου είπε ότι ο ασθενής πάσχει από χρόνια σκω­ ληκοειδίτιδα, ωστόσο η περίπτωσή του δε χρειαζόταν άμεση χει­ ρουργική επέμβαση και μπορούσε να περιμένει μερικούς μήνες, ακόμη και χρόνια. Αλλά ο Μάρκος επέμεινε στην εγχείριση, και αφού μίλησα ξανά μαζί του, είπα στο γιατρό να προχωρήσει και θα αναλάμβανα εγώ τα έξοδα. Έτσι κανένας από τους δύο δεν παραβρέθηκε στη δεύτερη συνέντευξη τύπου. Με αποκαλούσαν "καπετάνιο αράχνη", γιατί ήμουν αυτός που προμήθευα τα όπλα, έβρισκα τις τοποθεσίες, άλλα από καθαρή σύμπτωση δεν έπαιρνα μέρος στις ενέργειες. Εκείνη τη φορά δε σκότωσαν το Φιντέλ, γιατί δεν είχαν τα κότσια. Τρίτη: Στο Μαϊάμι συναντήθηκα ξανά με τη Χουανίτα, ένα τρελό κορίτσι, αλλά όχι τόσο τρελό. Τη θυμάμαι από το αντιστασιακό κίνημα, γιατί μια φορά μού έσωσε τη ζωή στο Χαϊμανίτας. Συναντηθήκαμε ξανά στις Ηνωμένες Πολιτείες και σχεδιάσαμε την εξόντωση του Κάστρο κατά τη διάρκεια της ε­ πίσκεψής του στη Νέα Υόρκη, το 1979. Ήμουν αυτός που θα α­ κολουθούσε και θα έλεγχε το αυτοκίνητο του Φιντέλ από το αε­ ροδρόμιο. Θα το έκανα με ένα γουόκι τόκι. Σκεφτήκαμε να χρη­ σιμοποιήσουμε έναν πυροκροτητή επαφής μέσα σε μια μπάλα του σόφτμπολ με σημαιάκια της Κούβας και της 26ης Ιουλίου, όταν θα συγκεντρωνόταν το πλήθος κοντά στα Ηνωμένα Έθνη, για να υποδεχτεί το Φιντέλ. Θα την ενημέρωνα σε ποιο αυτοκί­ νητο θα βρισκόταν, και μόλις θα έφτανε, εκείνη θα πετούσε την μπάλα. Δεδομένου του πλήθους και της σύγχυσης, η Χουανίτα θα ήταν πολύ εύκολο να ξεφύγει. Αλλά σε αυτή την περίπτωση είχαμε κάποια διαρροή προς τις μυστικές υπηρεσίες των ΗΠΑ. Με πήγαν σε ένα γραφείο και με απείλησαν ότι θα με βάλουν στην ηλεκτρική καρέκλα. Με είχαν υπό στενή παρακολούθηση, για να με αποθαρρύνουν. Τότε σκέφτηκα ότι θα μπορούσα να εί­ μαι το δόλωμα για τις μυστικές υπηρεσίες, και κάποιος άλλος θα μπορούσε να πάρει τη θέση μου στην ενέργεια. Αυτό δεν έγινε, γιατί τότε η Χουανίτα, η οποία έπρεπε να ρίξει την μπάλα, έκα­ νε πίσω την τελευταία στιγμή. Πάντοτε προσπαθούσα να εξα­ σφαλίσω έναν τρόπο διαφυγής για όσους έπαιρναν μέρος σε αυ­ τές τις ενέργειες. Εάν είχα πάει εκεί, κάτι θα είχε γίνει. Υπήρξα πάντοτε ένας άντρας με μέτρια, και όχι εξαιρετική, γενναιότητα. [216]

634 ΑΠΟΠΕΙΡΕΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟ

Θα προτιμούσα να πείτε την αλήθεια. Πάντοτε διαφωνούσα με τη CIA και το FBI. Νομίζουν ότι είναι πιο ικανοί επειδή έχουν πολύ περισσότερους πόρους, αλλά κάποιες από τις απόπειρες που σχέδιασαν ήταν πραγματικά βλακώδεις, όπως αυτές με το πούρο ή το στιλό.

[217]

Επίλογος Ο πόλεμος κατά της Κούβας συνεχίζεται και άρα οι εχθροί της κουβανικής επανάστασης αρνούνται να εγκαταλείψουν τα σχέδιά τους για την εξόντωση του ηγέτη της. Μόλις μερικά χρό­ νια πριν αποτράπηκε μια δολοφονική απόπειρα, η οποία θα γινόταν στην Πόλη του Παναμά, την περίοδο της Ιβηρο-Αμερικανικής Διάσκεψης Κορυφής. Εκεί αποκαλύφθηκε και συνελήφθη μια ομάδα πρακτόρων της CIA, με επικεφαλής τον αρχιτρομοκράτη Λουίς Ποσάδα Καρίλες, τον άνθρωπο που ήταν υπεύ­ θυνος για το σαμποτάζ σε ένα κουβανικό επιβατικό αεροσκάφος εν ώρα πτήσης, το 1976, πράξη που στοίχισε τις ζωές 73 ανθρώ­ πων. Μια έρευνα που διεξήχθη στις αρχές της δεκαετίας του 1990 σχετικά με τις συνωμοσίες που αποκαλύφθηκαν και αποτράπηκαν, εντός και εκτός Κούβας, έφερε στο φως αποτελέσμα­ τα που κόβουν την ανάσα. Οι συνωμοσίες διαχωρίζονταν σε δύ­ ο κατηγορίες: εκείνες που βρίσκονταν στο σημείο της εφαρμο­ γής τους και τα μέσα υλοποίησής τους είχαν κατασχεθεί και ε­ κείνες που εξουδετερώθηκαν στο αρχικό τους στάδιο. Οι πρώτες αναφέρονται ως συνωμοσίες και οι δεύτερες ως συνωμοτικά σχέδια. Το τελικό σύνολο είναι εντυπωσιακό, γιατί όλες στό­ χευαν έναν και μόνο άνθρωπο: 634 σχέδια δολοφονίας.62 Μέχρι το 1966 το εσωτερικό αντεπαναστατικό κίνημα είχε κατατροπωθεί οριστικά, λόγω της απουσίας των βάσεων υπο­ στήριξής του. Παρ’ όλα αυτά, τα συνωμοτικά σχέδια και οι συ­ νωμοσίες εντατικοποιήθηκαν. Χιλιάδες ώρες ραδιοφωνικών εκ­ πομπών, γραπτή προπαγάνδα, φήμες και κάθε μέσο επικοινωνί­ ας -σ ε συνδυασμό με πολύπλοκους μηχανισμούς, ειδικά κατα­ σκευασμένους για τη δολοφονία- είχαν επιστρατευθεί, για να ε­ πιτευχθεί η φυσική εξόντωση του Φιντέλ Κάστρο. Μόνο η λαϊ­ κή επαγρύπνηση, η αλληλεγγύη, το ένστικτο του ηγέτη της επα­ νάστασης και η προστασία που του παρείχαν οι Ένοπλες Επανα­ [218]

634 ΑΠΟΠΕΙΡΕΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟ σ τα τικ ές Δυνάμεις και η υπηρεσία ασφάλειας απέτρεψαν το μοι­

ραίο. Προς το παρόν, με τις Ηνωμένες Πολιτείες να συμπεριφέρονται σαν διεθνής σερίφης και τα αντιτρομοκρατικά τους σχέδια να αποκτούν διαστάσεις διεθνούς πολιτικής, οι προθέσεις της γειτονικής αυτής χώρας εναντίον της Κούβας παραμένουν οι ί­ διες. Χωρίς να παραβλέπουμε τον πυροβολισμό εξ επαφής, τις βομβιστικές ενέργειες και τον ύπουλο δηλητηριασμό, οι εχθροί της Κούβας αποπειράθηκαν επίσης να δολοφονήσουν τα ιδανι­ κά, την ηθική, την εξουσία και το κύρος του Φιντέλ. Η CIA επι­ στρέφει ξανά στις παλιές εμπειρίες της, τώρα με νέα τεχνολογι­ κά μέσα σε ανυπολόγιστο όγκο. Κανείς δε θα μπορούσε να φα­ νταστεί τις σκοτεινές δυνάμεις που εξαπολύθηκαν μετά τις επι­ θέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου στη Νέα Υόρκη και την Ουάσιγκτον. Οι ΗΠΑ στοχεύουν στη δολοφονία του Φιντέλ με κάθε τίμη­ μα, ώστε να εξαφανιστεί το παράδειγμά του και οι ιδέες του και μαζί με αυτά και η κουβανική επανάσταση. Συνεχίζουν να κά­ νουν το ίδιο λάθος, και η ιστορία της Κούβας, η ιστορία αυτής της ηπείρου, είναι και θα είναι μάρτυρας όλων αυτών.

[219]

Χρονολόγιο συνωμοσιών 1959 - 2000

Το παρόν χρονολόγιο περιλαμβάνει δύο κατηγορίες δολοφονι­ κών συνωμοσιών: εκείνες που πριν ανακαλυφθούν είχαν φτάσει στη φάση της εκτέλεσης, και εκείνες που εξουδετερώθηκαν σε πρώιμο στάδιο. Η πρώτη κατηγορία περιλαμβάνει υποθέσεις που δημοσιεύθηκαν στις Ηνωμένες Πολιτείες ως πορίσματα των αναφορών της CIA και άλλων υπηρεσιών πληροφοριών, λόγω άρσης του απορρή­ του τα τελευταία χρόνια, και οι οποίες ερευνήθηκαν από τις κουβανικές υπηρεσίες ασφάλειας προκειμένου να κοινοποιηθούν και να καταχωριστούν σε αρχεία οι διαθέσιμες πληροφορίες. Το αποτέλεσμα είναι μια λίστα 167 δολοφονικών συνωμοσιών, των οποίων οι υποκινητές συνελήφθησαν και κατηγορήθηκαν από τα δικαστήρια ή εκδόθηκαν στις αρμόδιες αρχές άλλων χωρών, και 467 συνωμοτικά σχέδια, τα οποία ανακαλύφθηκαν στο στάδιο του σχεδιασμού τους, χωρίς να υπολογίζονται αυτά που δεν είδαν το φως της δημοσιότητας ή που δεν ανακάλυψαν οι κουβανικές αρχές. Στα χρονικά της ιστορίας δεν έχει καταγραφεί ποτέ κάτι ανάλογο. Άμεσα ή έμμεσα, οι Ηνωμένες Πολιτείες ήταν υπεύθυνες για ό­ λες τις συνωμοσίες. Στις περιπτώσεις που δεν είχαν σχεδιαστεί από τους πράκτορες των ΗΠΑ, η συμβολή ή τα χρήματα κάποιων συ­ γκεκριμένων πρακτόρων δεν απούσιαζαν ποτέ. Οι συνωμότες που δρούσαν αυτόνομα υποκινούνταν από τις εκστρατείες προπαγάνδας των Ηνωμένων Πολιτειών, οι οποίες προωθούσαν την εξόντωση των Κουβανών ηγετών. Οι πληροφορίες που παρουσιάζονται εδώ καταδεικνύουν το γεγονός αυτό και παράλληλα κάνουν φανερό ότι οι εγκληματικές συνωμοσίες ήταν ένα αναπόσπαστο μέρος των σχεδίων των Ηνωμένων Πολιτειών να ανατρέψουν την κουβανική επανάσταση. Οι αναγνώστες μπορούν να δουν πως το αντικουβανι[220]

634 ΑΠΟΠΕΙΡΕΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟ

κό σχέδιο επιδίωκε ταυτόχρονα δύο στόχους: τη δολοφονία του Φιντέλ Κάστρο και την αποσταθεροποίηση της κοινωνίας μας. Οι α­ πόπειρες διάσπασης της επαναστατικής ενότητας, η οποία επιτεύ­ χθηκε με το μακρόχρονο αγώνα μας και την οποία ο Φιντέλ Κάστρο σφυρηλάτησε και επιφρούρησε, συνεχίζονται. Υποτίθεται ότι μόλις ο Φιντέλ φύγει, η ενότητα αυτή θα καταρρεύσει, διευκολύνοντας έ­ τσι την επίτευξη των επιδιώξεων των Ηνωμένων Πολιτειών. Οι αναγνώστες αυτού του βιβλίου μπορούν να ανακαλύψουν τις βασικές λεπτομέρειες των 167 συνωμοσιών που αποκαλύφθηκαν α­ πό τις Υπηρεσίες Ασφάλειας της Κούβας, στα πλαίσια των οποίων κατασχέθηκαν όπλα ενώ οι συνωμότες καταδικάστηκαν από τα δι­ καστήρια της Κούβας, καθώς και άλλων συνωμοσιών που έφεραν στο φως οι επίσημες αναφορές, αφού προηγήθηκε άρση του απορ­ ρήτου, από τις Ηνωμένες Πολιτείες. Όλα τα παραπάνω θα μας βο­ ηθήσουν να τεκμηριώσουμε με αδιάσειστα στοιχεία τον τρόπο με τον οποίο οι Ηνωμένες Πολιτείες, το ισχυρότερο κράτος της γης, ε­ πιτέθηκε στο έθνος μας. Ελπίζουμε επίσης ότι αυτή η αποκάλυψη ί­ σως συμβάλλει στην εξάλειψη πράξεων τέτοιας φύσης από την α­ μερικανική πολιτική, και να αποτρέψει να επαναληφθούν παρό­ μοιες ποταπές ενέργειες σε οποιοδήποτε μέρος αυτού του πλανήτη με σκοπό την επίλυση διαφορών ή πολιτικών διαφωνιών. 1959

Αποκαλύφθηκε μια σκευωρία, οργανωμένη από τους πράκτορες του FBI και τη δικτατορία του Φουλχένσιο Μπατί­ στα, με σκοπό τη δολοφονία του Φιντέλ Κάστρο στην οροσειρά Σιέρα Μαέστρα. Ο Αμερικανός πολίτης Άλαν Ρόμπερτ Νάι, που συνελήφθη στις 25 Δεκεμβρίου 1958, από τους μαχητές επαναστάτες, ομολόγησε τις προθέσεις του και κατονόμασε τους υποκινητές της σκευωρίας. Το σχέδιό του ήταν να παρεισφρήσει στο αντάρτικο κίνημα και στη συνέχεια να παγιδεύσει τους ηγέτες του. Συνελήφθη, έχοντας στην κατοχή του μια καραμπίνα τύπου Remington 3006 με τηλεστόχαστρο και ένα 38άρι πιστόλι. Στις αρχές του 1959 ο Νάι δικάστηκε και καταδικάστηκε από τα κουβανικά δικαστήρια. Μ ά ρ τ ι ο ς : Με πρωτοβουλία του Ραφαέλ Λεονίντας Τρουχίλο, Ι α ν ο υ ά ρ ιο ς :

[221]

ΦΑΜΙΊΙΑΝ ΕΣΚΑΛΑΝΤΕ

του Δομινικανού δικτάτορα, και του Φουλχένσιο Μπατίστα και με τη συγκατάθεση των αρχών των Ηνωμένων Πολιτειών, ο Ρολάντο Μασφέρερ Ρόχας, πρώην αρχηγός των αποσπασμάτων θανάτου πριν από την κουβανική επανάσταση, σχεδίαζε να δολοφονήσει το Φιντέλ Κάστρο παγιδεύοντάς τον σε ενέδρα κοντά στο προεδρικό μεγάρο στην Αβάνα. Η επιχειρησιακή ομάδα αποτελούνταν από τον Ομπντούλιο Πιέντρα και το Ναβί Φεράς, ο οποίος, για να μη συλληφθεί, εγκατέλειψε τη χώρα και πήγε στις Ηνωμένες Πολιτεί­ ες. Μ έ σ α 1 9 5 9 : Ο Φρανκ Στέρτζις, ένας πράκτορας που συνεργα­ ζόταν με τη CIA, σχεδίαζε να δολοφονήσει το Φιντέλ Κάστρο εκ­ μεταλλευόμενος μια συνάντηση στα κεντρικά γραφεία της κουβανικής πολεμικής αεροπορίας, στα οποία είχε δικούς τους ανθρώ­ πους. Η συνωμοσία, εγκεκριμένη από τον Τζέιμς Νόελ, επικεφαλής του σταθμού της CIA στην πρεσβεία των Ηνωμένων Πολιτειών, θα υλοποιούνταν με την τοποθέτηση βόμβας στη στρατιωτική βάση. Ο Πέδρο Λουίς Ντίας Λανς, αρχηγός της πολεμικής αεροπορίας, και ο Τζέρι Πάτρικ Χέμιγκ, ένας μισθοφόρος των ΗΠΑ, ενεπλάκησαν επίσης στην επιχείρηση. Η σκευωρία απέτυχε χάρη στα μέτρα α­ σφάλειας που πάρθηκαν στο σημείο που επιλέχθηκε για την τοπο­ θέτηση της βόμβας. Δ ε κ έ μ β ρ ι ο ς : Ο συνταγματάρχης Τζ. Κιγκ, επικεφαλής του τμή­ ματος δυτικού ημισφαιρίου της CIA, πρότεινε στον προϊστάμενό του, Άλεν Ντάλες, τη δολοφονία του Φιντέλ Κάστρο ως τον πιο γρήγορο τρόπο για την ανατροπή της κουβανικής επανάστασης. Μερικές εβδομάδες αργότερα η πρότασή του εγκρίθηκε από την η­ γεσία της CIA. Ν ο έ μ β ρ ι ο ς 1 9 5 9 - Φ ε β ρ ο υ ά ρ ι ο ς 1 9 6 0 : Μια αντεπαναστατική ομάδα, με επικεφαλής τον ταγματάρχη Ρόμπερτ Βαν Χορν, στρα­ τιωτικό ακόλουθο στην αμερικανική πρεσβεία της Κούβας, οργά­ νωσε ένα σχέδιο, για να δολοφονήσει το Φιντέλ Κάστρο κατά τη διάρκεια μιας επίσκεψής του στην κατοικία του κομαντάντε Ραμίρο Βαλντές, αρχηγού της Υπηρεσίας Ασφάλειας. Η σκευωρία εξου­ δετερώθηκε από πράκτορες της ασφάλειας που παρείσφρησαν στην ομάδα. Οι συνωμότες ήταν μεταξύ άλλων οι Αμερικανοί πολίτες [222]

634 ΑΠΟΠΕΙΡΕΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟ

Τζεραλντίν Σάμαν, Φερνάντο Λόπες, Πάμπλο Μάρκες και Ομέρο Γκουτιέρες. 1960

Απρίλιος: Μετά την επιστροφή του από ένα διερευνητικό ταξί­ δι στην Αβάνα, ο Χάουαρντ Χαντ, ένας αξιωματούχος της CIA, διορισμένος στη νεοσύστατη αντικουβανική επιχειρησιακή ομάδα, πρότεινε τη δολοφονία του Φιντέλ Κάστρο ως το μοναδικό τρόπο να ηττηθεί η επανάσταση. Τον ίδιο μήνα αποκαλύφθηκε ένα συνω­ μοτικό σχέδιο για τη δολοφονία του Φιντέλ Κάστρο, καθοδηγούμε­ νο από τις ΗΠΑ μέσω του Μανουέλ Αρτίμε Μπουέσα, ενός προστατευόμενου του Χάουαρντ Χαντ. Στην προκειμένη περίπτωση το σχέδιο προέβλεπε να πυροβοληθεί ο Φιντέλ Κάστρο στο Πανεπι­ στήμιο της Αβάνας. Την επιχείρηση διηύθυναν οι Μανουέλ Γκιγιότ Καστεγιάνος και Ραφαέλ Κιντάιρος Σαντίσο, οι οποίοι συνελήφθησαν δύο χρόνια αργότερα για τις δραστηριότητές τους, τις οποίες καθοδηγούσε η CIA. Αύγουστος: Οι Γκάλο Μαρτίνες Τσάπμαν, Φερνάντο Μαντσέκο Γκονσάλες, Χοσέ Μαρτίνες Γκόμες, Αλφρέντο Κουρί Άμπντο, Αμάνσιο Αμπελειρας Πέρες και Ρεϊνάλντο Ρουίς Κορτίνας οργάνω­ σαν μια συνωμοσία με σκοπό να προκαλέσουν ένοπλη εξέγερση στην κεντρική Κούβα, στοχεύοντας την ανατροπή της επαναστατι­ κής κυβέρνησης. Για να ενισχύσουν αυτό το σχέδιο συμφώνησαν να αποπειραθούν να δολοφονήσουν το Φιντέλ Κάστρο, όταν εκείνος θα έφευγε από το γραφείο του στην Αβάνα, καθώς και να οργανώσουν διάφορα σαμποτάζ, τρομοκρατικές και ανατρεπτικές ενέργειες. Όλοι τους φυλακίστηκαν, όταν αποκαλύφθηκε η σκευω­ ρία. Σεπτέμβριος: Σε πολλές περιπτώσεις η CIA σχεδίασε να δολο­ φονήσει το Φιντέλ Κάστρο συνεργαζόμενη με εκπροσώπους του οργανωμένου εγκλήματος, όσο εκείνος βρισκόταν στη Νέα Υόρκη για το 34ο συνέδριο των Ηνωμένων Εθνών. Οι συνωμότες σχέδια­ ζαν να τοποθετήσουν ένα πακέτο πούρα που περιείχαν ισχυρό δη­ λητήριο στο δωμάτιο του ξενοδοχείου όπου θα διανυκτέρευε ο Κουβανός ηγέτης. [223]

ΦΑΜΠΙΑΝ ΕΣΚΑΛΑΝΤΕ

Όταν η συνωμοσία απέτυχε, λόγω έλλειψης συνεργασίας με την τοπική αστυνομία, προσπάθησαν να βάλουν θαλλικό άλας στα πα­ πούτσια του, για να προκαλέσουν τριχόπτωση της γενειάδας του, και να τον πείσουν να καπνίσει ένα πούρο εμποτισμένο σε LSD, ώ­ στε κατά τη διάρκεια μιας τηλεοπτικής συνέντευξης στα τοπικά μέ­ σα ενημέρωσης, το ναρκωτικό να του προκαλέσει ανεξέλεγκτο γέ­ λιο, με αποτέλεσμα να θιχτεί ανεπανόρθωτα το κύρος του. Τελικά, ο Γουόλτερ Μαρτίνο, ένας γκάγκστερ των ΗΠΑ και α­ δερφός ενός ιδιοκτήτη καζίνο στην Αβάνα, πριν από την επανάστα­ ση, προσπάθησε να δολοφονήσει το Φιντέλ Κάστρο κατά τη διάρ­ κεια μιας εκδήλωσης στο Σέντραλ Παρκ, τοποθετώντας έναν ισχυ­ ρό εκρηκτικό μηχανισμό κάτω από την εξέδρα των ομιλητών, ο ο­ ποίος όμως ανακαλύφθηκε και απενεργοποιήθηκε από την αστυνο­ μία της Νέας Υόρκης. Ο κ τ ώ β ρ ι ο ς : Ο συνταγματάρχης Σέφιλντ Έντουαρντς, αρχηγός του γραφείου ασφαλείας της CIA, συνεργάστηκε με τον αρχιμαφιό­ ζο Τζον Ροσέλι, για να στείλουν στην Αβάνα έναν επαγγελματία δο­ λοφόνο, το Ρίτσαρντ Κέιν, ο οποίος είχε αναλάβει να οργανώσει τη δολοφονία του Φιντέλ Κάστρο επιτόπου. Στην κουβανική πρωτεύ­ ουσα ο Κέιν ήρθε σε επαφή με τους αντεπαναστάτες Εουφέμιο Φερνάντες και Ερμίνιο Ντίας, πρώην συνεργάτες του αρχιμαφιόζου Σάντος Τραφικάντε, οι οποίοι επρόκειτο να τον βοηθήσουν στην ε­ κτέλεση της επιχείρησης. Το σχέδιο προέβλεπε πυροβολισμό μέσα από κινούμενο αυτοκίνητο. Ύστερα από μια διεξοδική μελέτη πιθα­ νών τοποθεσιών εκτέλεσης της δολοφονίας, την ακύρωσαν εξαιτίας των μέτρων ασφάλειας που είχαν ληφθεί για τον ηγέτη της επα­ νάστασης. Οι αντεπαναστάτες Ινταλέσιο Πέρες, Ραφαέλ Πέρες Κάμπα, Κάρλος Ριβέρο και Μανουέλ Σουάρες συνελήφθησαν καθώς προε­ τοίμαζαν μια ένοπλη ενέδρα εναντίον του Φιντέλ Κάστρο κοντά στο προεδρικό μέγαρο της Αβάνας. Το έγκλημα αποτελούσε μέρος ενός συνωμοτικού σχεδίου, το οποίο συμπεριλάμβανε έφοδο στο 14ο αστυνομικό τμήμα της Αβάνας, καθώς και διάφορα σαμποτάζ, με κορύφωση την ένοπλη εξέγερση στην οροσειρά Εσκαμπράι. Μια ομάδα υποκινούμενη από την αμερικανική πρεσβεία της Α­ [224]

634 ΑΠΟΠΕΙΡΕΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟ

βάνας ανακαλύφθηκε να οργανώνει μια απόπειρα κατά της ζωής του Φιντέλ Κάστρο κοντά στην Πλάσα ντε λα Ρεβολουσιόν. Η συ­ νωμοσία αποτράπηκε με την κράτηση των: Αρτούρο Αμάγια Γκιλ, Αλφόνσο Άρμας Ορόζκο, Αλεχάντρο Κολάσο Ισγκιέρντο, Χοσέ Γκαρσία Λαβάντο, Αρμάντο Χούνκο Μπρισουέλα, Ρομπέρτο Μόρφι Γκονσάλες, Χουάν Νάρντο Ετσεβαρία και Χοσέ Ε. Βελάσκο. Νοέμβριος: Μια απόπειρα κατά του Φιντέλ Κάστρο, οργα­ νωμένη από τη CIA, αποτράπηκε με τη σύλληψη των αντεπαναστατών Αρμάντο Κουμπρία Ράμος και Μάριο Τάουλερ Σαγκουέ, οι ο­ ποίοι είχαν μπει παράνομα στο νησί από τη Φλόριντα μέσω της Πούντο ντε Χικάκος, στην επαρχία Ματάνσας, υπό τις διαταγές του πράκτορα της CIA Ελάντιο ντελ Βάλε Γκουτιέρες. Κατασχέθηκαν όπλα, χειροβομβίδες, μια συσκευή με τηλεχειρισμό και έξι πυρο­ κροτητές. Ένα συνωμοτικό σχέδιο δολοφονίας του Κουβανού πρωθυ­ πουργού κοντά στο Εθνικό Ινστιτούτο Αγροτικής Μεταρρύθμισης στην Αβάνα οργανώθηκε από τους Ελπίντιο Μπρίτο Γκόμες, Σέσαρ Βαλντές Μορένο, Οσίλιο Κρους Σάντσες και Λουίς Πουέντες Ρο­ ντρίγκες, οι οποίοι συνελήφθησαν και τα όπλα τους κατασχέθηκαν. Δεκέμβριος: Αποκαλύφθηκε μια συνωμοσία δολοφονίας του Φιντέλ Κάστρο σε μια γέφυρα κοντά στο αεροδρόμιο Μπαρακόα στην επαρχία της Αβάνας. Μια ομάδα ανδρών έστησε ενέδρα, το­ ποθετώντας ένα μηχανισμό με μεγάλη ποσότητα δυναμίτη προ­ γραμματισμένο να εκραγεί τη στιγμή που θα περνούσε το αυτοκί­ νητο του ηγέτη, και μία άλλη έφραξε την εθνική οδό με ένα όχημα, ενώ οι άνδρες της περίμεναν με κοντόκαννες καραμπίνες να πυρο­ βολήσουν εναντίον του στόχου τους. Ο Χοσέ Α. Μαρτί Ροντρίγκες, ο Φρανσίσκο Πούχολς Σομεϊλάν, ο Χαβιέρ Σομεϊλάν Φερνάντες και ο Ρόχερ Χερνάντες Ράμος συνελήφθησαν. Μια αντεπαναστατική ομάδα συνελήφθη ενώ προετοιμαζόταν να στήσει ενέδρα στο αυτοκίνητο του Φιντέλ Κάστρο, κοντά στο προεδρικό μέγαρο. Ο Ορλάντο Μπόρχες Ράι, ο Πέδρο Ρενέ Χερνά­ ντες, ο Λαουρεάνο Ροντρίγκες Λορέντε και ο Εμιλιάνο Ρεϊνόσο Χερνάντες τέθηκαν υπό κράτηση, ενώ κατασχέθηκαν τα όπλα και τα εκρηκτικά που είχαν στην κατοχή τους. [225]

ΦΑΜΠΙΑΝ ΕΣΚΑΛΑΝΤΕ

Καθοδηγούμενος από το σταθμό της CIA στην αμερικάνικη πρεσβεία, ο πράκτορας Βλαντιμίρ Ροντρίγκες -με το ψευδώνυμο "Ελ Ντοκτορσίτο"- σχεδίαζε τη δολοφονία του Φιντέλ Κάστρο α­ πό ένα κτίριο στη συμβολή των λεωφόρων Λίνεα και Πασέο στο Βεδάδο. Ένα όπλο με τηλεστόχαστρο προβλεπόταν να χρησιμοποι­ ηθεί εναντίον του στόχου, όταν αυτός θα έμπαινε στο εστιατόριο Ποτίν, το οποίο έβλεπε στο επιλεγμένο κτίριο. Το συνωμοτικό σχέ­ διο εξουδετερώθηκε, το όπλο κατασχέθηκε και ο οργανωτής του σχεδίου συνελήφθη. Μια ομάδα πρακτόρων της CIA που είχε μπει παράνομα στο νησί από τις Ηνωμένες Πολιτείες συνελήφθη, ενώ προσπαθούσε να τοποθετήσει έναν ισχυρό εκρηκτικό μηχανισμό στους αγωγούς α­ ποχέτευσης μιας κεντρικής λεωφόρου της Αβάνας. Το σχέδιο προέβλεπε την ενεργοποίηση του μηχανισμού με τηλεχειριστήριο όταν θα περνούσε ο Φιντέλ Κάστρο. Ο Χούλιο Αντόνιο Λέμπρα Σουάρες, ο Σέσαρ Φουέντες, ο Χόρχε Ουλίσες Σίλβα και ο Ρόναλντ Κόντομ Γκιλ συνελήφθησαν, και τα εκρηκτικά κατασχέθηκαν. 1961

Ιανουάριος: Οι πράκτορες της CIA Φρανκ Στέρτζις και Μαρίτα Λόρενς κατέστρωσαν ένα σχέδιο δηλητηριασμού του Φιντέλ Κά­ στρο ως μέρος μιας συνωμοσίας οργανωμένης μαζί με την αμερι­ κανική Μαφία. Το έγκλημα θα γινόταν στο ξενοδοχείο Αβάνα Λίμπρε, με την ευκαιρία της επίσκεψης εκεί του πρωθυπουργού. Σύμ­ φωνα με τον ίδιο το Στέρτζις, το σχέδιο εγκαταλείφθηκε λόγω του μεγάλου κινδύνου που θα διέτρεχαν οι εκτελεστές του. Άλλο ένα συνωμοτικό σχέδιο δηλητηριασμού του Φιντέλ Κά­ στρο ετοιμάστηκε από το Χουάν Όρτα Κόρντοβα, τότε υπεύθυνο του γραφείου του πρωθυπουργού, που ήταν παλιός συνεργάτης των ιδιοκτητών καζίνο της Αβάνας στη δεκαετία του 1950. Ήταν επίσης υπεύθυνος για τη στρατολόγηση ατόμων στη CIA και τη Μαφία. Ο Όρτα Κόρντοβα δεν κατάφερε να φέρει εις πέρας το συνωμοτικό σχέδιό του. Την παραμονή της εισβολής στον Κόλπο των Χοίρων κατέφυγε στην πρεσβεία κάποιας χώρας της Λατινικής Αμερικής. Ο Γκιγιέρμο Φ. Κολόμα, ο Ερνέστο Μπορντόν Μπασκονσίγιος, [226]

634 ΑΠΟΠΕΙΡΕΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟ

ο Φρανσίσκο Σαλασάρ ντε λα Ακένια και άλλα αντεπαναστατικά στοιχεία αποπειράθηκαν να προκαλέσουν μια ένοπλη εξέγερση με σκοπό την ανατροπή της επανάστασης. Ο Κολόμα και ο Μπορντόν ταξίδεψαν στο Μαϊάμι και ήρθαν σε επαφή με τον πράκτορα της C1A Ελάντιο ντελ Βάλε, από τον οποίο πήραν χρήματα και ακριβείς οδηγίες, για να δολοφονήσουν το Φιντέλ Κάστρο και να διαπράξουν και άλλες τρομοκρατικές ενέργειες. Με την επιστροφή τους στην Κούβα, συνελήφθησαν στο διεθνή αερολιμένα Χοσέ Μαρτί, και κατασχέθηκαν τα σχέδια, οι φωτογραφίες και τα έγγραφα που είχαν μαζί τους. Μάρτιος: Αποκαλύφθηκε ένα συνωμοτικό σχέδιο κατά του Φιντέλ Κάστρο, οργανωμένο από τη CIA. Το σχέδιο προέβλεπε να στήσουν ενέδρα στον ηγέτη κοντά στο σπίτι της Σέλια Σάντσες, που ήταν γραμματέας του. Ο Μάριο Χιντάλγκο Γκαρσέλ, ο Χούλιο Μπερντότε Γκονσάλες και ο Κάρλος Σουάρες Ρόκε τέθηκαν υπό κράτηση γι’ αυτή τη συνωμοσία, ενώ τα όπλα και τα εκρηκτικά κα­ τασχέθηκαν. Η CIA και η Μαφία συνεργάστηκαν για άλλη μια φορά με σκο­ πό τη δολοφονία του Φιντέλ Κάστρο και, στο πλαίσιο της στρατιω­ τικής εισβολής που σχέδιαζαν, έστειλαν μερικές δηλητηριώδεις τα­ μπλέτες στην ομάδα του Αντόνιο Βαρόνα στην Αβάνα. Το σχέδιο προέβλεπε τη δηλητηρίαση του Κουβανού ηγέτη κατά τη διάρκεια ενός συνηθισμένου γεύματος στο κινέζικο εστιατόριο Πεκίν Τσαϊνίς στην πολύβουη συνοικία του Βεδάδο. Ωστόσο, ο εκτελε­ στής, ένας από τους σεφ, φοβήθηκε λόγω της επικίνδυνης φύσης της ενέργειας και κατέφυγε σε μια πρεσβεία. Οι βασικοί συνωμότες ήταν ο Αλμπέρτο Κρους Κάσο, η Μαρία Λεοπολντίνα Γκράου Αλσίνα και ο Ροντόλφο Λεόν Κουρμπέλο, οι οποίοι συνελήφθησαν μερικά χρόνια αργότερα. Ο Ραφαέλ Ντίας Χάνσκομ, εντεταλμένος συντονιστής του εσω­ τερικού αντεπαναστατικού μετώπου ανέλαβε το συντονισμό των ε­ νεργειών για την υποστήριξη της εισβολής των μισθοφόρων που προετοιμάζονταν στη Γουατεμάλα. Μπήκε παράνομα στην Κούβα στις 13 Μαρτίου συνοδευόμενος και από άλλους πράκτορες. Οι α­ ποστολές του Ντίας Χάνσκομ συμπεριλάμβαναν την επιχείρηση [227]

ΦΑΜΠΙΑΝ ΕΣΚΑΛΑΝΤΕ

Τζενερόσα, μια τεράστια τρομοκρατική συνωμοσία με σκοπό την επίθεση στους κύριους σταθμούς παραγωγής ενέργειας της χώρας, και -με προτεραιότητα- την τοποθέτηση ενός ισχυρού εμπρηστι­ κού μηχανισμού στην αίθουσα συνεδριάσεων του Εθνικού Υπουρ­ γείου Στέγασης, γνωρίζοντας ότι ο Φιντέλ Κάστρο είχε συγκαλέσει σύσκεψη για την 27η Μαρτίου. Το συνωμοτικό σχέδιο αποτράπηκε με τη σύλληψη του Ντίας Χάνσκομ και των συνεργών του και την κατάσχεση των όπλων τους. Μ ά ι ο ς : Οι αστυνομικοί Χοσέ Αλβάρες Γκαρσία, Αντόνιο Κά­ στρο Καρντένας, Καντίντο Τόρες Πέρες και Ραφαέλ Πρίο συνωμό­ τησαν με σκοπό την επίθεση στα ίδια τους τα αρχηγεία: της Εθνι­ κής Επαναστατικής Αστυνομίας. Χρησιμοποιώντας τα περιπολικά της αστυνομίας, σχέδιαζαν να λάβουν θέση σε έναν από τους δρό­ μους που είχαν πρόσβαση στο προεδρικό μέγαρο και να περιμένουν την άφιξη του Κουβανού ηγέτη, οπότε και θα πετούσαν μερικές χει­ ροβομβίδες. Με τη σύλληψή τους παραδέχτηκαν ότι επηρεάστηκαν από ραδιοφωνικές μεταδόσεις των ΗΠΑ, οι οποίες έκαναν έκκλη­ ση για την εξόντωση του Φιντέλ Κάστρο. Ι ο ύ ν ι ο ς - Ι ο ύ λ ιο ς : Τρεις εγκληματικές ενέργειες οργανώθηκαν από μια αντεπαναστατική ομάδα, υποκινούμενη από τη CIA μέσω του βετεράνου πράκτορα Αντόνιο Βαρόνα, ηγέτη του Κουβανικού Επαναστατικού Συμβουλίου, ο οποίος έδωσε εντολή για τις παρα­ κάτω ενέργειες: - Ενέδρα σε μια κατοικία στη συνοικία Μπίλτμορ της Αβάνας, την οποία ήταν γνωστό ότι επισκεπτόταν συχνά ο Φιντέλ Κάστρο. - Ενέδρα στο εστιατόριο Κουκαλάμπε στο Μαριανάο. - Σε περίπτωση που οι προαναφερθείσες ενέδρες αποτύχαιναν, θα στηνόταν μια άλλη, στη συμβολή των λεωφόρων Σάντα Καταλίνα και Ράντσο Μπουέρος, στην οποία θα πυροβολούσαν από ένα α­ νοιχτό τζιπ με ένα μπαζούκας και θα έριχναν χειροβομβίδες. Τα όπλα κατασχέθηκαν και οι συνωμότες Χουάν Μπασιγαλούπε Ορνέντο, Χιγκίνιο Μενέντες Μπελτράν, Γκιγιέρμο Κάουλα Φερέρ, Ιμπραχίμ Αλβάρες Κουέστα, Αουγκούστο Χιμένες Μοντενέγκρο, Ρομάν Ροντρίγκες και Οσβάλντο Ντίας συνελήφθησαν. Ι ο ύ λ ιο ς : Μία συνωμοσία με σκοπό τη δολοφονία του Φιντέλ [228]

634 ΑΠΟΠΕΙΡΕΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟ

Κάστρο, οργανωμένη από τη CIA, ξεκίνησε τον Ιανουάριο του 1961. Αρχικά θα συμμετείχε ο διαβόητος τρομοκράτης Φέλιξ Ροντρίγκες Μεντιγκουτία. Σ’ αυτή την περίπτωση τα αδέρφια Μάριο και Φρανσίσκο Τσάνες ντε Άρμας επέλεξαν δύο εναλλακτικές το­ ποθεσίες για τη διάπραξη του εγκλήματος: η μία ήταν η Σάντα Μα­ ρία ντελ Μαρ, ανατολικά της πρωτεύουσας, και η άλλη η κατοικία της Σέλια Σάντσες. Η πρώτη απόπειρα απέτυχε, γιατί ο Φιντέλ δεν παραβρέθηκε εκεί την ημέρα που είχαν επιλέξει για την ενέδρα. Μερικές εβδομάδες αργότερα, ενεργοποιήθηκε η δεύτερη εναλλακτική φάση, οπότε οι δολοφόνοι αποφάσισαν να εισέλθουν με τη βία σε μια αποθήκη εμπορευμάτων, που βρισκόταν 50 μέτρα από την κατοικία του στόχου, και να εγκατασταθούν εκεί έχοντας όπλο με τηλεστόχαστρο. Μερικές ημέρες πριν την ενέργεια, τα ό­ πλα κατασχέθηκαν, και οι εκτελεστές συνελήφθησαν, συμπεριλαμ­ βανομένων, εκτός των αδελφών Τσάνες, των: Χοσέ Ακόστα, Ορλάντο Ουλάσια, Ραμόν Λαουρέντ, Άνχελ Σάντσες Πέρες, Φέλιξ Τακορόντε Βαλντές, Ρομπέρτο Κοσκουγιουέλα Βαλκάρσελ και Αλφόνσο Ντίας Κοσκουγιουέλα. Οι αντεπαναστάτες Χοσέ Φ. Ντίας Κιντάνα και Χιγκίνιο Μαρτίν Κάστρο συνελήφθησαν καθώς ετοιμάζονταν να πυροβολήσουν το Φιντέλ Κάστρο από το κτίριο Ναρόκα στη διασταύρωση των ο­ δών Λίνεα και Πασέο στο Βεδάδο. Και οι δύο είχαν διενεργήσει διάφορα σαμποτάζ σε διαφορετικά σημεία της πρωτεύουσας. Η CIA σχεδίαζε τη δολοφονία των Φιντέλ και Ραούλ Κάστρο κατά τον εορτασμό της επετείου της 26ης Ιουλίου στην Αβάνα και στο Σαντιάγο ντε Κούβα. Το σχέδιο αυτό είχε σχέση με μια επιθε­ τική ενέργεια στην παράνομα κατειλημμένη ναυτική βάση Γκουαντάναμο, στην ανατολική Κούβα. Η ενέργεια αυτή θα αποτελούσε την αφορμή για την άμεση εισβολή των Ηνωμένων Πολιτειών. Ό­ λοι οι συνωμότες συνελήφθησαν, συμπεριλαμβανομένου του πρά­ κτορα της CIA Αλφρέντο Ισαγκίρε ντε λα Ρίβα, του κύριου αρχη­ γού. Κατασχέθηκαν όπλα και στρατιωτικός εξοπλισμός σε διαφορε­ τικά σημεία της χώρας. Μια αντεπαναστατική ομάδα σχεδίαζε να δολοφονήσει το Φιντέλ Κάστρο κατά τη διάρκεια του εορτασμού της 26ης Ιουλίου [229]

ΦΑΜΠΙΑΝ ΕΣΚΑΛΑΝΤΕ

στην Πλάσα ντε λα Ρεβολουσιόν της Αβάνας. Η ενέργεια περιλάμ­ βανε τη ρίψη αρκετών χειροβομβίδων στην εξέδρα κατά τη διάρ­ κεια της ομιλίας του ηγέτη. Ο κύριος εγκέφαλος, ο Αλφρέντο Γκόμες, συνελήφθη και κατασχέθηκαν διάφορα όπλα. Α ύ γ ο υ σ τ ο ς : Οι Σίλβιο Σάλβιο Σέλβα και Αλμπέρτο Χούνκο, δύο άτομα που ανήκαν στο Χριστιανοδημοκρατικό κίνημα, σχέδια­ ζαν να στήσουν ενέδρα στο Φιντέλ Κάστρο κατά τη διάρκεια μιας επίσκεψης του τελευταίου σε ένα σπίτι στο Βεδάδο. Συνελήφθησαν και τα όπλα τους κατασχέθηκαν. Ένα σχέδιο συνωμοσίας οργανώθηκε κατά τη διάρκεια μιας επί­ σκεψης του Φιντέλ Κάστρο στο Υπουργείο Εξωτερικών. Το σχέδιο προέβλεπε να πυροβοληθεί ο ηγέτης από το παράθυρο ενός γραφεί­ ου απέναντι από το επιλεγμένο μέρος. Όταν απέτυχε αυτό το σχέ­ διο, καταστρώθηκε ένα άλλο, το οποίο θα εκτελούσαν σε μια εκδή­ λωση στην Πλάσα ντε λα Ρεβολουσιόν. Οι συνωμότες Χούλιο Πεόν και Χούλιο Αργκουέγιες συνελήφθησαν, και τα όπλα τους κατα­ σχέθηκαν. Σ ε π τ έ μ β ρ ι ο ς : Η ομάδα Rescate οργάνωσε τη δολοφονία του Κουβανού πρωθυπουργού σε μια δημόσια εκδήλωση για τα εγκαί­ νια εργατικών κατοικιών σε μια περιοχή κοντά στην πρωτεύουσα. Το σχέδιο προέβλεπε τη ρίψη χειροβομβίδων εναντίον του Φιντέλ. Ο Φρανσίσκο Αλβάρες Μαργκόγιες, εγκέφαλος της συνωμοσίας και πρώην συνταγματάρχης του στρατού της δικτατορίας, συνελή­ φθη. Ο κ τ ώ β ρ ι ο ς : Ένα μεγάλο συνωμοτικό σχέδιο δολοφονίας του Φιντέλ Κάστρο υποκινήθηκε από τη CIA. Από την προηγούμενη χρονιά είχε μισθωθεί ένα διαμέρισμα κοντά στη βόρεια εξέδρα του προεδρικού μεγάρου, απ’ όπου ο Κουβανός ηγέτης εκφωνούσε λό­ γους σε δημόσιες συγκεντρώσεις. Οι αντεπαναστάτες μετέφεραν λαθραία τα όπλα στο διαμέρισμα, και αποφάσισαν να εκτελέσουν την ενέργεια στις αρχές Οκτωβρίου, επωφελούμενοι το δημόσιο καλωσόρισμα του προέδρου Οσβάλντο Ντορτικός μετά την επι­ στροφή του από ένα ταξίδι στις σοσιαλιστικές χώρες. Η επιχείρηση καθοδηγήθηκε από τις Ηνωμένες Πολιτείες μέσω του αξιωματικού της (Τ Α Ντέιβιντ Φίλιπς, και τον έλεγχο στην Κούβα είχε ο πράκτο[230]

634 ΑΠΟΠΕΙΡΕΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟ

ράς του Αντόνιο Βετσιάνα Μπλαντς. Το συνωμοτικό σχέδιο απέτυχε, όταν οι διοργανωτές του εγκατέλειψαν τη χώρα. Τα όπλα κατα­ σχέθηκαν και κάποιοι από τους συνωμότες, όπως η Ντάλια Χόρχε Ντίας, ο Μανουέλ Ισγκιέρντο, ο Ρέινολντ Γκονσάλες και άλλοι, συ­ νελήφθησαν. 1962

Μια αντεπαναστατική ομάδα προσπάθησε να δη­ λητηριάσει το Φιντέλ Κάστρο με υδροκυάνιο στο εστιατόριο Καρμέλο στο Βεδάδο. Όλοι οι συνωμότες, συμπεριλαμβανομένων των Πέδρο Φορσάδες Κονέσα, Άλντο Καμπρέρα Χερέντια, Εδουάρδο Πέρες Γκαρσία, Ρουμπέν Φερνάντες Φλορίτ, Ραφαέλ Λάνος Ροντρίγκες, Μανουέλ Πέρες Πέρες και Εουσέμπιο Κεσάντα Αόπες, φυλακίστηκαν. Το δηλητήριο κατασχέθηκε. Μάρτιος: Μέλη του Εθνικού Απελευθερωτικού Μετώπου κατέ­ στρωσαν ένα σχέδιο δολοφονίας του Φιντέλ Κάστρο, το οποίο προ­ έβλεπε την τοποθέτηση εκρηκτικού μηχανισμού στη βάση των πυλώνων της γέφυρας στον ποταμό Κουιμπού στο Μαριανάο. Οι Χεριμπέρτο Φερνάντες Αγκίρε, Φελίπε Γκονσάλες Κρους και Αλμπέρτο Ροντρίγκες Ρόκε συνελήφθησαν, μόλις ανακαλύφθηκε ότι είχαν πρόσβαση στα εκρηκτικά. Εκμεταλλευόμενος το γεγονός ότι εργαζόταν ως εργάτης στη βάση της πολεμικής αεροπορίας Μπαρακόα, στα περίχωρα της Α­ βάνας, ο αεροναυπηγός Ουμπέρτο Νόμπλε Αλεχάντερ προσπάθησε να τοποθετήσει μια βόμβα στο αεροσκάφος που χρησιμοποιούσε ο Φιντέλ Κάστρο για τα ταξίδια του εντός της χώρας. Συνελήφθη, και η εγκληματική συνωμοσία εξουδετερώθηκε. Α π ρ ί λ ι ο ς : Ο Ουίλιαμ Χάρβεϊ, αρχηγός της επιχειρησιακής ομά­ δας W και υπεύθυνος της CIA για την "υπόθεση της Κούβας", και ο Τζον Ροσέλι, εκπρόσωπος της Μαφίας, παρέδωσαν ένα μπουκαλάκι με δηλητηριώδεις κάψουλες, ειδικά κατασκευασμένες για την εξόντωση του Φιντέλ Κάστρο, στον Αντόνιο Βαρόνα στο Μαϊάμι. Αξιοποιώντας τον Αλεχάνδρο Βεργάρα, τον διαπιστευμένο στην Α­ βάνα Ισπανό διπλωμάτη, οι κάψουλες στάλθηκαν στην ομάδα Rescate, στην οποία επικεφαλής ήταν ο Αλμπέρτο Κρους Κάσο και Ι α ν ο υ ά ρ ιο ς :

[231]

ΦΑΜΠΙΑΝ ΕΣΚΑΛΑΝΤΕ

η Μαρία Λεοπολντίνα Γκράου Αλσίνα. Εκείνοι θα τα έδιναν στους συνεργούς τους στο ξενοδοχείο Αβάνα Λίμπρε, ώστε να μπορέσουν να ρίξουν το δηλητήριο στο γεύμα του ηγέτη, με την πρώτη ευκαι­ ρία που αυτός θα παρουσιαζόταν εκεί. Οι συνωμότες είχαν τις κά­ ψουλες στην κατοχή τους για παραπάνω από 12 μήνες, ενώ αναζη­ τούσαν την κατάλληλη ευκαιρία. Ο πράκτορας της CIA Χουάν Γκιγιότ Καστεγιάνος σχεδίαζε την εξόντωση του Χουάν Μαρινέλο Βινταουρέτα, τότε πρύτανη του Πανεπιστημίου της Αβάνας, προκειμένου να δολοφονήσει το Φιντέλ Κάστρο στην κηδεία εκείνου. Το συνωμοτικό σχέδιο ανατράπηκε με τη σύλληψη του Γκιγιότ και των αρχηγών της οργάνωσής του. Άλλη μια ένοπλη ενέδρα εναντίον του Κουβανού ηγέτη απέτυχε κοντά στην Πλάσα ντε λα Ρεβολουσιόν. Φυλακίστηκαν λόγω της εμπλοκής τους στη συνωμοσία οι: Ραούλ Γκαρσία, Πέδρο Χούλιο Εσπινόσα και Χοσέ Γκαρσία Βάσκες, από τους οποίους κατασχέ­ θηκε μεγάλη ποσότητα αυτόματων όπλων. Μάιος: Υπό την καθοδήγηση της CIA, μέσω της ναυτικής βά­ σης των ΗΠΑ στο Γκουαντάναμο, σχεδιάστηκε η δολοφονία του υ­ πουργού Εξωτερικών Ραούλ Ρόα Γκαρσία, με σκοπό την εξόντωση του Φιντέλ Κάστρο που θα πήγαινε στην κηδεία του. Τα εμπλεκό­ μενα άτομα είχαν εξοπλιστεί με χειροβομβίδες και αυτόματα πιστό­ λια. Η συνωμοσία σχετιζόταν με άλλες ανατρεπτικές ενέργειες στην υπόλοιπη χώρα. Όλοι οι συνωμότες, με επικεφαλής το Χόρχε Λουίς Κουέρβο Κάλβο, τον τότε μεγάλο μάγιστρο της μασονικής στοάς, συνελήφθησαν. Ι ο ύ ν ι ο ς : Υπό την επίβλεψη της CIA, μια ομάδα με επικεφαλής τους Μπερνάρντο Κοράλες, Έλσα Αλφάρο και Σερβάντο Σάντσες συνωμότησαν, για να δολοφονήσουν το Φιντέλ Κάστρο πυροβολώ­ ντας τον με ένα μπαζούκας, από κάποιο σπίτι γειτονικό του σπιτιού της Σέλια Σάντσες. Η συνωμοσία απέτυχε εξαιτίας των μέτρων ασφαλείας, τα οποία καθιστούσαν αδύνατη τη λαθραία μεταφορά του μπαζούκας. Ι ο ύ λ ι ο ς : Μια συνωμοσία για τη δολοφονία του Φιντέλ Κάστρο που περιλάμβανε ενέδρα κοντά στην Πλάσα ντε λα Ρεβολουσιόν [232]

634 ΑΠΟΠΕΙΡΕΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟ

και ρίψη χειροβομβίδων έλαβε τέλος με τη σύλληψη των Σερβάντο Ρ. Όβιες Φαρίνιας, Άμπελ Χοακίν Κόστα Μαρτίνες, Φελίπε Μπεκέρα Εσπινόσα και Ροντόλφο Μόντες Λόπες. Καθοδηγούμενοι από τη CIA οι Λουίς Νταβίντ Ροντρίγκες, Ρικάρντο Ολμέντο Μορένο και Μπραούλιο Ρόκε Αροσαμένα αποπειράθηκαν να δολοφονήσουν το Φιντέλ Κάστρο ρίχνοντας εναντίον του βολίδες με όλμο, τοποθετημένο κοντά στην Πλάσα ντε λα Ρεβολουσιόν, κατά τη διάρκεια μιας εκδήλωσης για την επέτειο του κινήματος της 26ης Ιουλίου. Η συνωμοσία απέτυχε γιατί η εκδήλω­ ση διεξήχθη τελικά στο Σαντιάγο ντε Κούβα. Α ύ γ ο υ σ τ ο ς : Ένας συνασπισμός αντεπαναστατικών οργανώσε­ ων, υποστηριζόμενος από τη CIA, σχεδίαζε μια στρατιωτική εξέ­ γερση, με σκοπό την αποσταθεροποίηση της πολιτικής κατάστασης της χώρας. Το κύριο μέρος της συνωμοσίας ήταν η δολοφονία του Φιντέλ Κάστρο κατά τη διάρκεια μιας εκδήλωσης στο θέατρο Κάρλος Μαρξ της Αβάνας. Οι Γουλιέλμο Ρέγιες Βιάμπα, Τομάς Π. Ρουίς Σαντάνα, Εβέλιο Χερνάντες Σότο, Χεσούς Λάσο Οτάνιο, Ότο Ροντρίγκες Ντίας, Φέλιξ Μαρτίν Νικεράν, Φέλιξ Σότο Σάντσες, Λεονέλ Χερνάντες Μέντες, Μάριο Ρ. Εστράντα Αλόνσο, Ραούλ Β. Χόρχε Λεόν, Χοσέ Γκονσάλες Πολαδούρα, Χοσέ Μ. Εστράντα Γκονσάλες και Φέλιξ Σοτολόγκο Μορεχόν τιμωρήθηκαν για τη συμμετοχή τους στη συνωμοσία. Μια άλλη απόπειρα εναντίον της ζωής του Φιντέλ Κάστρο οργανώθηκε από την Αντικομουνιστική Αντίσταση Πολιτών. Υπό την καθοδήγηση της CIA σχεδιάστηκε μια γενική εξέγερση από τις ομάδες που έπαιρναν μέρος σ’ αυτήν, με σκοπό να διευκολυνθεί η επέμβαση των ΗΠΑ στην Κούβα. Οργανώθηκε μια ενέδρα στο αυ­ τοκίνητο του Κουβανού ηγέτη σε κεντρική λεωφόρο της Αβάνας. Το σχέδιο προέβλεπε τη ρίψη μερικών χειροβομβίδων. Η επιχείρη­ ση αποτράπηκε, και οι κύριοι συνωμότες, Αμαράντο Τόρες, Ερνέστο Καστίγιο και Άνχελ Κουστόντιο Πορτουόντο, συνελήφθησαν. Σ ε π τ έ μ β ρ ι ο ς : Μέλη του Αντικομουνιστικού Απελευθερωτικού Συνδέσμου, του Εσωτερικού Απελευθερωτικού Μετώπου και της Δημοκρατικής Ένωσης σχέδιασαν τη διενέργεια ταυτόχρονων σαμποτάζ, επιθέσεις σε μονάδες του Επαναστατικού Στρατού και μια [233]

ΦΑΜΠΙΑΝ ΕΣΚΑΛΑΝΤΕ

απόπειρα δολοφονίας κατά του Φιντέλ Κάστρο σε μια πολυσύχνα­ στη λεωφόρο της Αβάνας, καθώς θα τη διέσχιζε το αυτοκίνητο του Κουβανού ηγέτη. Οι Ντέλιο Α. Τόρες Χερνάντες, Μανουέλ Μοράλες Χέρες, Σέλιο Αρμεντέρος Αρούκα, Εουχένιο Χουλιάν Χαν, Ρικάρντο Γκονσάλες Γκαρσία, Μερσέντες Ν. Λόπες Φλέιτες, Ραφαέλ Κρους Κάσιο και Ραφαέλ Ρόχας Μαρτί συνελήφθησαν. Κάποια μέλη του Επαναστατικού Κινήματος της 30ής Νοεμβρί­ ου συνελήφθησαν, ενώ συνωμοτούσαν για τη δολοφονία του Φιντέλ Κάστρο κοντά στην Πλάσα ντε λα Ρεβολουσιόν. Οι συλληφθέντες ήταν οι Μάριο Ορτίς Τολέδο, Μανουέλ Πίνο Σίλβο, Αλμπέρτο Γκάλβες Άλουμ, Έλιο Πάρντο Ταμπίο και Ελιόντορο Γκράου. Ο Ραφαέλ Ενρίκε Ρόχας Βαρέλα συνελήφθη από μέλη της σω­ ματοφυλακής του αρχιστράτηγου, όταν αποπειράθηκε να σκοτώσει τον ηγέτη σε δημόσιο δρόμο. Τέλη 1962: Ενεργώντας βάσει οδηγιών της CIA, η ομάδα Rescate, με επικεφαλής τον Αντόνιο Βαρόνα και τον Αλμπέρτο Κρους, σχεδίαζε να δηλητηριάσει τον αρχηγό της αστυνομίας Εφιχένιο Αμεϊχέιρας, προκειμένου να παραστεί ο Φιντέλ Κάστρο στην κηδεία του, οπότε και μια ένοπλη ομάδα κομάντο θα τον δο­ λοφονούσε. 1963 Πρώτο τρίμηνο: Ο Ντέσμοντ Φιτζέραλντ, επικεφαλής της CIA επί των θεμάτων της Κούβας, σχεδίασε τη δολοφονία του Φιντέλ Κάστρο χρησιμοποιώντας μια στολή κατάδυσης εμποτισμένη με βακτήρια. Το σχέδιο προέβλεπε να εκμεταλλευτούν το δικηγόρο των ΗΠΑ Τζέιμς Ντόνοβαν, ο οποίος βρισκόταν για επαγγελματι­ κούς λόγους στην Κούβα και είχε πρόσβαση στο Φιντέλ. Η συνω­ μοσία απέτυχε λόγω της άρνησης του Ντόνοβαν να συνεργαστεί. Ο Φιτζέραλντ σχεδίασε μια άλλη δολοφονική απόπειρα, σύμφωνα με την οποία θα τοποθετούσαν ένα κοχύλι εξωτικής ομορφιάς γεμάτο εκρηκτικά στην περιοχή όπου ο Φιντέλ πήγαινε για υποβρύχιο ψά­ ρεμα. Η συνωμοσία απέτυχε, αφού δεν μπόρεσαν να το τοποθετή­ σουν στο κατάλληλο σημείο. Μ ά ρ τ ι ο ς : Η Αντικομουνιστική Αντίσταση Πολιτών, καθοδη­ [234]

634 ΑΠΟΠΕΙΡΕΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟ

γούμενη από τη CIA μέσω του Γκουαντάναμο, σχέδιασε μια ένο­ πλη εξέγερση σε ολόκληρη τη χώρα, η οποία θα ξεσπούσε αμέσως μετά τη δολοφονία του Φιντέλ Κάστρο στην εκδήλωση της 13ης Μαρτίου στο Πανεπιστήμιο της Αβάνας. Η συνωμοσία αποκαλύφθηκε, και όλοι οι συνεργοί συνελήφθησαν, συμπεριλαμβανομέ­ νων των αρχηγών Λουίς Νταβίντ Ροντρίγκες, Ρικάρντο Ολμέντο Μορένο και Χόρχε Εσπινόσα Εσκαρλές. Μέλη της αντεπαναστατικής οργάνωσης Ενωμένος Στρατός στα Όπλα σχέδιασαν να πυροβολήσουν εναντίον του Φιντέλ Κάστρο α­ πό ένα διαμέρισμα κοντά στο γήπεδο του μπέιζμπολ, το οποίο βρι­ σκόταν σε μικρή απόσταση από την Υπηρεσία Κρατικής Ασφάλει­ ας, εντός της κουβανικής πρωτεύουσας. Συνελήφθησαν οι Εβέλιο Μοντέχο Κιντάνα, Φρανσίσκο Αμιχό Ο’ Φαρίλ και τα αδέλφια Μάρκος και Ντελφίν Μαρτίν Γκονσόλες. Η ομάδα Rescate, με επικεφαλής τον Αντόνιο Βαρόνα και τον Αλμπέρτο Κρους, είχε την ευκαιρία να δηλητηριάσει το Φιντέλ Κά­ στρο με μια από τις κάψουλες που έστειλε η CIA, όταν ο ηγέτης πή­ γε στο καφέ του ξενοδοχείου Αβάνα Λίμπρε, όπου εργαζόταν ένας από τους συνωμότες, ο Σάντος ντε λα Καριντάντ Πέρες. Η αποστο­ λή του ήταν να ρίξει την κάψουλα σε ένα μιλκσέικ σοκολάτα, αλλά απέτυχε, γιατί η κάψουλα έσπασε, όταν την έβγαλε από το ψυγείο όπου ήταν κρυμμένη. Απρίλιος: Μια ομάδα από το MRR σχεδίασε τη δολοφονία του Φιντέλ Κάστρο, καθώς εκείνος θα παρακολουθούσε έναν αγώνα μπέιζμπολ στο στάδιο Ελ Σέρο της Αβάνας. Η επιχείρηση προέβλε­ πε τη ρίψη 8 χειροβομβίδων εναντίον του ηγέτη. Γι’ αυτή τη συνω­ μοσία συνελήφθησαν οι Ενρίκε Ροντρίγκες Βαλντές, Εστέμπαν Ρά­ μος Κεσέλ, Αλφρέντο Εγκουέδ Φαρά και Ρικάρντο Λόπες Καμπρέρα. Μάιος: Το Επαναστατικό Αντικομουνιστικό Μέτωπο, καθοδη­ γούμενο από τις ΗΠΑ, σχεδίασε μια απόπειρα εναντίον του Φιντέλ Κάστρο στην εκδήλωση για την εργατική Πρωτομαγιά στην Πλά­ σα ντε λα Ρεβολουσιόν. Επίσης είχαν σκοπό να διενεργήσουν διά­ φορα σαμποτάζ στο δίκτυο ύδρευσης της Αβάνας, στο εργοστάσιο παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στο Ελ Ναρανχίτο, στον κινημα­ [235]

ΦΑΜΠΙΑΝ ΕΣΚΑΛΑΝΤΕ

τογράφο Λα Ράμπα και σε άλλα δημόσια κτίρια. Προφυλακίστηκαν οι Πέδρο Χερνάντες Αλβάρες, Ενρίκε Γκονσάλες, Φρανσίσκο Κεπέρο Καπιρό και Ινταλέσιο Φερέιρο Βαρέλα. Ιούνιος: Το Λαϊκό Επαναστατικό Κίνημα σχεδίασε μια επίθεση κατά του Φιντέλ Κάστρο, με ενέδρα στο δρόμο, και υπονομευτικές ενέργειες σε διάφορα σημεία κλειδιά της κουβανικής πρωτεύουσας. Συνελήφθησαν οι Κάρλος Γκαρσία Βάσκες, Μαριάνο Φερνάντες Σουάρες, Πέδρο Χούλιο Εσπινόσα Μαρτίνες, Χούλιο Χερνάντες, Χοσέ Α. Μαρέρο Φρανκ, Οράσιο Αρχίμεντες Οκουμάρες Λέιβα και Αρμάντο Κουέστο Κονσταντίνο, και κατασχέθηκαν εκρηκτικά τό­ που C-3, αυτοσχέδιες βόμβες, ένα πυροβόλο σαρανταπεντάρι, χειροβομβίδες εκτόξευσης θραυσμάτων και διάφορα πιστόλια. Ι ο ύ λ ι ο ς : Το Εθνικό Κίνημα Απελευθέρωσης έστησε ενέδρα στο Φιντέλ Κάστρο, όταν εκείνος επισκέφθηκε μια κατοικία στην Αβά­ να, όπου βετεράνοι της επίθεσης στο στρατόπεδο Μονκάδα συγκε­ ντρώθηκαν για να τιμήσουν το γεγονός αυτό με μια σεμνή τελετή. Συνελήφθησαν οι Ενρίκε Φαλκόν Μπελτράν, Ραμόν Σορία Λισέα, Ελιεσέρ Σένρα Ραμίρες και Αντόνιο Σένρα Λουγουέιρα. Ξεκίνησε η επιχείρηση Ραφαέλ, ένα σχέδιο επιχορηγούμενο α­ πό τη CIA που προέβλεπε τη δολοφονία του Φιντέλ Κάστρο κατά τη διάρκεια του εορτασμού της επετείου της επίθεσης στο Μονκάδα, την 26η Ιουλίου, στην Πλάσα ντε λα Ρεβολουσιόν. Η CIA έστειλε στους συνωμότες ένα όπλο με τηλεστόχαστρο και σι­ γαστήρα. Συμμετείχαν ο Μάριο Σαλαμπαρία και οι πληροφοριοδό­ τες των ΗΠΑ Αλμπέρτο Κρους Κάσο και Αρτούρο Βερόνα. Η υλο­ ποίηση του σχεδίου αποτράπηκε από την ασφάλεια. Μια ομάδα από το Αντεπαναστατικό Κίνημα σχεδίαζε, επίσης, τη δολοφονία του Φιντέλ Κάστρο στις εκδηλώσεις για την 26η Ιου­ λίου στην Πλάσα ντε λα Ρεβολουσιόν. Το σχέδιό τους προέβλεπε να βάλουν κατά της προεδρικής εξέδρας με έναν όλμο διαμετρήμα­ τος 81 χιλιοστών από τη σκεπαστή βεράντα ενός γειτονικού σπι­ τιού. Συνελήφθησαν οι Λουίς Μόντες ντε Όκα και Μπραούλιο Ρόκε Αροσαμένα. Ιούλιος - Σεπτέμβριος: Μια δολοφονική συνωμοσία κατα­ στρώθηκε σε αμερικανικό έδαφος από τον Κουβανό τρομοκράτη [236]

634 ΑΠΟΠΕΙΡΕΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟ

Ορλάντο Μπος και το μαφιόζο Μάικ ΜακΛάνεϊ. Θα τοποθετούσαν βόμβα στην κατοικία του Φιντέλ Κάστρο στο Κοχιμάρ, ανατολικά της Αβάνας. Το σχέδιο απέτυχε, αφού κατασχέθηκαν τα εκρηκτικά σε μια παγίδα του FBI, και οι συνωμότες προφυλακίστηκαν. Αφέθηκαν ελεύθεροι ύστερα από επέμβαση της CIA. Α ύ γ ο υ σ τ ο ς : Μια οργανωμένη εξέγερση από αντεπαναστατικές ομάδες της Λαϊκής Αντίστασης αποτράπηκε. Το σχέδιο περιλάμβα­ νε μια απόπειρα δολοφονίας κατά του Φιντέλ Κάστρο, για την οποί­ α είχαν στη διάθεσή τους όπλα μεγάλης ακρίβειας. Για την εμπλο­ κή τους σ’ αυτό το συνωμοτικό σχέδιο συνελήφθησαν οι Παλμίρο Μπαρτολομέ Σαντιάγο, Μιγκέλ Αργκέο Γκαγιαστεγκούι Σάγιας, Γκιλμπέρτο Αμάτ Ροντρίγκες, Έκτορ Μπαλεστέρ Φερνάντες, Ονόριο Τόρες Περντόμο και άλλοι. Σ ε π τ έ μ β ρ ι ο ς : Μια αντεπαναστατική ομάδα σχεδίαζε να επιτε­ θεί εναντίον του Φιντέλ Κάστρο με χειροβομβίδες, κατά τη διάρ­ κεια μιας δημόσιας εκδήλωσης στις 28 του μήνα για την επέτειο των Επιτροπών Άμυνας της Επανάστασης, στην Πλάσα ντε λα Ρεβολουσιόν. Το σχέδιο αποτράπηκε, και οι συνωμότες, μεταξύ άλ­ λων οι Άνχελ Μέσα Πουέντες, Δοσιτέο Φερνάντες Φαρίνιας και Ρομπέρτο Πόρτο Ινφανσόν, συνελήφθησαν. Άλλη μια δολοφονική απόπειρα αποτράπηκε κατά τους εορτα­ σμούς της επετείου των Επιτροπών Άμυνας της Επανάστασης. Μέ­ λη του αποκαλούμενου Ενωμένου Εσωτερικού Επαναστατικού Με­ τώπου και του Triple Α σχέδιασαν να τοποθετήσουν έναν εκρηκτι­ κό μηχανισμό στους αποχετευτικούς αγωγούς, κάτω από το βήμα που είχε στηθεί για την εκδήλωση. Ένας από τους συνωμότες ήταν ο μηχανικός που ήταν αρμόδιος για το δίκτυο ύδρευσης και το απο­ χετευτικό δίκτυο της Αβάνας. Τα τροφοδοτημένα από τη CIA εκρη­ κτικά κατασχέθηκαν και προφυλακίστηκαν οι Φεντερίκο Χερνάντες Γκονσάλες, Πιέρε Κουάν Ντίες ντε Ούρε, Φρανσίσκο Μπλάνκο ντε λος Κουέτος, Χεσούς Ροντρίγκες Μοσκέρα, Ορλάντο ντε λα Κρους και Λουίς Αρενσίμπια Πέρες. Ο κ τ ώ β ρ ι ο ς - Ν ο έ μ β ρ ι ο ς : Ο Ντέσμοντ Φιτζέραλντ συναντήθηκε στο Παρίσι με το Ρολάντο Κούμπελα, για να συντονίσουν από κοινού ένα σχεδιασμένο πραξικόπημα στην Κούβα και τη δολοφο­ [237]

ΦΑΜΠΙΑΝ ΕΣΚΑΛΑΝΤΕ

νία του Φιντέλ Κάστρο. Την ημερομηνία που δολοφονήθηκε ο πρό­ εδρος Κένεντι, 22 Νοεμβρίου 1963, ένας επόπτης της CIA έδωσε στον Κούμπελα μια υποδόρια σύριγγα με δηλητήριο, με την οποία ο τελευταίος θα σκότωνε τον Κουβανό ηγέτη σε μια προγραμματι­ σμένη εκδήλωση το Δεκέμβριο της ίδιας χρονιάς. Δ ε κ έ μ β ρ ι ο ς : Ένα δίκτυο της CIA, οργανωμένο από τους Μπερνάρντο Λούκας Μιλανές, Ρομπέρτο Κάίνιας Μιλανές, Αντέλα Νάγκλε, Λορέτο Λάνες Γκαρσία και άλλους, σχεδίασε να δολοφονήσει το Φιντέλ Κάστρο κατά τη διάρκεια της επίσκεψής του στο καφέ Ποτίν στη διασταύρωση Λίνεα και Πασέο στο Βεδάδο. Σύμφωνα με το σχέδιο έπρεπε να ακινητοποιήσουν την πομπή αυτοκινήτων του ηγέτη, και μόλις σταματούσε να ανοίξουν πυρ εναντίον του με αυτόματα όπλα. Ύστερα από μερικές εβδομάδες στενής παρακο­ λούθησης, η επιχείρηση απέτυχε, καθώς ο Φιντέλ Κάστρο δεν εμ­ φανίστηκε. Ο Εθνικός Απελευθερωτικός Στρατός σχεδίασε μια δολοφονική απόπειρα εναντίον του Φιντέλ Κάστρο κατά τη διάρκεια δημόσιας εκδήλωσης στο Πανεπιστήμιο της Αβάνας. Το σχέδιο προέβλεπε τη συγκέντρωση μιας ομάδας κοντά στο βήμα του ομιλητή, και μόλις θα έφτανε ο Κουβανός ηγέτης, τα μέλη της ομάδας θα πετούσαν χειροβομβίδες εναντίον του. Συνελήφθησαν οι Ρομπέρτο Ορτέγκα, Σίρο Ρέι και Χοσέ Αγκίλα. 1964

Μια ομάδα του Εθνικού Απελευθερωτικού Στρα­ τού σχεδίασε τη δολοφονία του Φιντέλ Κάστρο κατά τη διάρκεια μιας εκδήλωσης για την 5η επέτειο από το θρίαμβο της επανάστα­ σης, στην Πλάσα ντε λα Ρεβολουσιόν. Σύμφωνα με το σχέδιο, έ­ πρεπε να καταλάβουν, έστω και με τη βία, ένα από τα διαμερίσμα­ τα στις πολυκατοικίες με αριθμό 1423, 1425 και 1427 στη λεωφό­ ρο Ζαπάτα, απ’ όπου ήταν ορατό το βήμα του ομιλητή. Μόλις έφτα­ ναν εκεί, θα τον πυροβολούσαν με τρία πυροβόλα με τηλεστόχαστρο. Το σχέδιο αποκαλύφθηκε, και οι συνεργοί συνελήφθησαν, συμπεριλαμβανομένων των Ραφαέλ Μιρ Πένια και Μανουέλ Σάντος Μαρτίνες. Ι α ν ο υ ά ρ ιο ς :

[238]

634 ΑΠΟΠΕΙΡΕΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟ

Ο Μπερνάρντο Μιλανές Λόπες επέστρεψε από τη Μαδρίτη, α­ φού συζήτησε με τον επόπτη του, πράκτορα της CIA Χοακίν Σανχενίς, και συναίνεσε σε ένα σχέδιο δράσης, το οποίο περιλάμβανε τη δολοφονία του Φιντέλ Κάστρο. Το σχέδιο προέβλεπε το στήσι­ μο ενέδρας στην 5η λεωφόρο στο Μιραμάρ. Ένα φορτηγό εταιρεί­ ας τηλεπικοινωνιών θα μετέφερε στο πίσω μέρος του ένα πυροβό­ λο διαμετρήματος 30 χιλιοστών. Μόλις τα αυτοκίνητα του Φιντέλ Κάστρο προσέγγιζαν το φορτηγό, στη συνηθισμένη διαδρομή τους από αυτή τη λεωφόρο, θα άνοιγαν οι πίσω πόρτες του και οι επιβαίνοντες θα πυροβολούσαν τον Κουβανό ηγέτη. Το σχέδιο αποκαλύ­ φθηκε, και οι Μάριο Σαλαμπαρία, Ρομπέρτο Σαμπατέρ, Μπερνάρ­ ντο Μιλανές καθώς και άλλοι συνωμότες συνελήφθησαν. Μάρτιος: Άτομα προσκείμενα στην Εθνική Αντικο-μουνιστική Συμμαχία, η οποία συστάθηκε από το Αντικομουνιστικό Λαϊκό Κί­ νημα, συνωμότησαν, για να οργανώσουν ένα τεράστιο σχέδιο ανα­ τροπής της κυβέρνησης σε ολόκληρη τη χώρα, το οποίο περιλάμβα­ νε απόπειρα δολοφονίας κατά του Φιντέλ Κάστρο και του Μπλας Ρόκα. Οι συνωμότες οργάνωσαν τις ενέργειές τους κοντά στην Πλάσα ντε λα Ρεβολουσιόν, καθώς οι ηγέτες θα κατευθύνονταν προς τα γραφεία τους. Προφυλακίστηκαν οι Λουίς Α. Κασανόβας Μοράλες, Αρτούρο Φλόρες Σαμόρα, Ρομπέρτο Τόρες Αλφόνσο και άλλοι. Μάιος: Μια ομάδα αντεπαναστατών που ανήκαν στη στρατιω­ τική μονάδα 1422 συνωμότησε να καταλάβει τις στρατιωτικές της βάσεις, σε περίπτωση επίθεσης, και ταυτόχρονα να οργανώσει μια εξέγερση. Το σχέδιο περιλάμβανε τη δολοφονία του Φιντέλ Κά­ στρο, τον οποίο θα έφερναν στη μονάδα προβάλλοντας οικονομικές διεκδικήσεις. Το σχέδιο αποκαλύφθηκε, και οι συνεργοί συνελή­ φθησαν, συμπεριλαμβανομένων των Χοσέ Μ. Γκονσάλες Καστεγιάνος, Χοσέ Γκ. Γκονσάλες Καρμενάτε, Κάντιντο Ρουίς Παλένσια και Νάρκισο Π. Μπαρό Σεράνο. Μέλη του Εσωτερικού Απελευθερωτικού Μετώπου, παρακλάδι του Επαναστατικού Δημοκρατικού Μετώπου, σχέδιασαν ενέδρα ε­ ναντίον του Φιντέλ Κάστρο στο Πουέντε Καμπρέρα στο Μαριανάο. Το σενάριο προέβλεπε τον πυροβολισμό με αυτόματα όπλα από [239]

ΦΑΜΠΙΑΝ ΕΣΚΑΛΑΝΤΕ

προεπιλεγμένες θέσεις. Η επιχείρηση ανακαλύφθηκε, και οι συνω­ μότες συνελήφθησαν, συμπεριλαμβανομένων των Μανουέλ Φορντάν Ντιέγκες, Ρικάρντο Σολάνα Σάγιας ντε λα Πας, Αρμάντο Πριέτο Πουίχ, Χόρχε Γκαρσία Ροντρίγκες, Πέδρο Λεμάγκρε Σάρατε και Χοσέ Α. Βιλαμίλ Αρίας. Α ύ γ ο υ σ τ ο ς : Μια ομάδα του Επαναστατικού Δημοκρατικού Με­ τώπου συνωμότησε για τη δολοφονία του Φιντέλ Κάστρο ετοιμάζοντας ενέδρα με αυτόματα όπλα στη συμβολή των λεωφό­ ρων Πρεσιντέντες και Ζαπάτα, στο Βεδάδο. Προκειμένου να προ­ μηθευτούν τα όπλα σχέδιαζαν να επιτεθούν στην Επαναστατική Ε­ θνοφρουρά. Συνελήφθησαν οι Γκρεγκόριο Μένα Περέρα, Μιγκέλ Τομέι Πελάες και Πέδρο Αγκίλος Μοντόι. Σεπτέμβριος: Μέλη του Εσωτερικού Απελευθερωτικού Μετώ­ που συνωμότησαν να δολοφονήσουν τον Κάστρο στο σπίτι της Σέλια Σάντσες, αφού πρώτα επιχείρησαν μία απόπειρα στη συμβολή των οδών Ζαπάτα και Κάρλος Μανουέλ ντε Κεσπέντες. Ήταν εξο­ πλισμένοι με τσέχικο πυροβόλο 7.62 - κάλιμπερ και μερικές χειρο­ βομβίδες. Οι Φρανσίσκο Μουνιός Αντούνες, Νεμέσιο Κουμπίλας Πέρες, Χουάν Μ. Βαϊλάκ Βαλντές, Άνχελ Μ. Αρενσίμπια Μπιντάου, Χοσέ Ρ. Μοντάνο Μενέσες και Μάνουελ Α. Τορκεμέδα Τενδέρο προφυλακίστηκαν. Αποκαλύφθηκε μία συνωμοσία για τη δολοφονία του Φιντέλ Κάστρο, όσο εκείνος βρισκόταν στο προεδρικό έδρανο στο World Youth Baseball Series. Αυτή περιλάμβανε τη ρίψη χειροβομβίδων εναντίον του. Συνελήφθησαν οι Αλμπέρτο Γκράου Σιέρα, Ρεϊνάλντο Φιγκουέροα Γκάλβες, Βαλεντίν Φιγκουέροα Γκάλβες και Φελίπε Ράμος Ροντρίγκες, ενώ κατασχέθηκαν τρία πυροβόλα και χειροβομβίδες. 1965 Από τις ΗΠΑ, με τη συγκατάθεση της CIA, τα μέλη του MRR, με επικεφαλής τους Μανουέλ Αρτίμε και Νασίν Ελίας Τουμά συνωμότησαν να δολοφονήσουν το Φιντέλ Κάστρο κα­ τά τη διάρκεια του εορτασμού της επετείου για το θρίαμβο της επα­ νάστασης. Στρατολόγησαν έναν από τους ηγέτες του MRR στην Ι α ν ο υ ά ρ ιο ς :

[240]

634 ΑΠΟΠΕΙΡΕΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟ

Κούβα, τον οποίο έστειλαν στη Φλόριντα για εκπαίδευση. Όταν ό­ λα ήταν τακτοποιημένα, τον άφησαν να επιστρέψει ξανά στη χώρα, στις 23 Δεκεμβρίου του 1964. Η συνωμοσία απέτυχε, καθώς ο υπο­ τιθέμενος ηγέτης ήταν ο Άμπελ Χαϊντάρ Ελίας, ένας πράκτορας του Τμήματος Ασφάλειας της Κούβας, ο οποίος είχε παρεισφρήσει στην αντεπαναστατική ομάδα. Κατασχέθηκαν όπλα με τηλεστόχαστρο και το υπόλοιπο οπλοστάσιο που είχε συγκεντρωθεί για την ε­ κτέλεση του εγκλήματος. Μάρτιος: Μέλη του Εθνικού Απελευθερωτικού Στρατού συνω­ μότησαν με σκοπό να δολοφονήσουν τον Κουβανό πρωθυπουργό στο σπίτι της Σέλια Σάντσες ή σ’ αυτό του κομαντάντε Ρενέ Βαλέχο, δεξί χέρι του Φιντέλ. Προφυλακίστηκαν οι Ορλάντο Τραβιέσο Πένια, Τομάς Γκιλμπέρτο Γκερέρο Μάτος, Χούστο Γκονσάλες Γκαρσία, Ιλουμινάντο Γκαρσία Πέρες και Μοντέστο Γκαρσία Γκαρσία, ενώ κατασχέθηκαν τα όπλα τους. Ι ο ύ ν ι ο ς : Μια ομάδα αντεπαναστατών από το Δημοκρατικό Ε­ θνικό Μέτωπο συνωμότησαν να δολοφονήσουν το Φιντέλ Κάστρο στις 26 Ιουλίου στην πόλη Σάντα Κλάρα. Γι’ αυτόν το σκοπό έκλε­ ψαν ένα όπλο τύπου FAL και διάφορα πιστόλια από μια στρατιωτι­ κή μονάδα. Προφυλακίστηκαν οι Ραμόν Μεντίνα Μακάντο, Αλέχιο Ρ. Αλβάρες Σαντάνα και Σαντιάγο Απόστολ Γκόμες Γκουτιέρες. Ι ο ύ λ ι ο ς : Μέλη της Επαναστατικής Εθνικής Ένωσης συνωμότη­ σαν να δολοφονήσουν το Φιντέλ Κάστρο κατά τη διέλευσή του από τη συμβολή των οδών 21ης και L στο Βεδάδο. Γι’ αυτή την ενέρ­ γεια είχαν στην κατοχή τους ένα 45άρι πυροβόλο τύπου Thompson. Συνελήφθησαν οι Ενρίκε Αμπρέου Βιλάχου, Χούλιο Ρουίς Πιταλούγκα και Κάρλος Σάντσες Χερνάντες. Οι πράκτορες της CLA σχέδιασαν μια απόπειρα εναντίον της ζω­ ής του Φιντέλ Κάστρο κατά την επίσκεψή του σε ένα πρόγραμμα α­ γροτικής ανάπτυξης στο Λος Αράμπος, στην επαρχία Ματάνσας. Το ίδιο κύκλωμα οργάνωνε επίσης σαμποτάζ και είχε κατασκο­ πευτικές δραστηριότητες. Οι Ρομπέρτο Ράμος Ροντίλες, Αντόνιο Αλόνσο Σόκα, Ρολάντο Κεβέντο Νεγκρίν, Χοσέ Πελαγιά Γιουστίς και Μίρτα Μπεατρίς Πέρες Λόπες προφυλακίστηκαν, και κατασχέ­ θηκαν δύο πυροβόλα M3 αμερικανικής κατασκευής. [241]

ΦΑΜΠΙΑΝ ΕΣΚΑΑΑΝΤΕ Α ύ γ ο υ σ τ ο ς : Ένα κύκλωμα της CIA που δρούσε στην Κούβα, υ­ πό την καθοδήγηση των πρακτόρων Μπενζαμίν Ακόστα Βαλντές και Αντόνιο Ραμίρες Μέντες, σχεδίασε τη δολοφονία του Φιντέλ Κάστρο. Η συνωμοσία περιλάμβανε μια επιχείρηση με 30 οπλισμέ­ νους κομάντο στην κατοικία της Σέλια Σάντσες. Συνελήφθησαν οι Λεόν Ρ. Μαρτίνες Γκόμες, Φελίπε Χερνάντες Γκαρσία, Ραούλ Ερμίντα Λαφίτα, Χουάν Α. Μορέρα Σουάρες, Ενρίκε Φερνάντες και άλλοι. Οι πράκτορες της CIA κατάφεραν να διαφύγουν από τη χώ­ ρα. Κατασχέθηκε σημαντικός αριθμός όπλων. Σ ε π τ έ μ β ρ ι ο ς : Η ομάδα Rescate σχεδίασε μια απόπειρα κατά του πρωθυπουργού κατά τον εορτασμό της επετείου των Επιτρο­ πών Άμυνας της Επανάστασης, για την οποία είχαν προμηθευτεί διάφορα εκρηκτικά. Οι Ρομπέρτο ντελ Καστίγιο Φερνάντες, Σαλ­ βαδόρ ντελ Καστίγιο Άτκινσον και Λορέντσο Μεντίνα προφυλακί­ στηκαν. Δ ε κ έ μ β ρ ι ο ς : Τα μέλη του Εθνικού Απελευθερωτικού Στρατού σχέδιασαν να πυροβολήσουν με έναν όλμο 81 χιλ. στο σπίτι της Σέ­ λια Σάντσες, όταν ο Φιντέλ θα βρισκόταν' εκεί. Συνελήφθησαν οι Ελίο Ντίας Γκαρσία και Σέρχιο Ρομέρο. 1966 Ι α ν ο υ ά ρ ι ο ς : Μια απόπειρα κατά του Φιντέλ Κάστρο οργανώθη­ κε κατά τη διάρκεια ενός συνεδρίου εκπροσώπων του διεθνούς ε­ παναστατικού κινήματος, στην Αβάνα. Για την επίθεση θα χρησι­ μοποιούνταν διάφορα αυτόματα όπλα. Η συνωμοσία περιλάμβανε εισβολή στο ξενοδοχείο Αβάνα Λίμπρε, όπου θα εμφανιζόταν ο Κουβανός ηγέτης. Συνελήφθησαν οι Γκιγιέρμο Βαλντές Σόσα, Αμάντο Σαντάνα Κορέα και Κάρλος Μ. Βιντάλ Φερνάντες. Το Δημοκρατικό Εθνικό Μέτωπο σχεδίασε μια απόπειρα δολο­ φονίας του Φιντέλ Κάστρο κατά τη διάρκεια εκδήλωσης στην Πλάσα ντε λα Ρεβολουσιόν. Είχαν στην κατοχή τους 10 πιστόλια καθώς και χειροβομβίδες. Συνελήφθησαν οι Λουίς Φερνάντες Ρο­ ντρίγκες, Ραούλ Μαρτίνες Λίμα, Ρικάρδο Παντρόν Ακόστα, Αουρέλιο Γκασκόν Ντίας, Λουίς Μιτχάνς Γκονσάλες, Μάριο Βαλντές Καρντένας, Φρανσίσκο Παλομίνο Καστίγιο, Φελίσιο Βαλντές

[242]

634 ΑΠΟΠΕΙΡΕΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟ

Γκονσάλες, Σαμπίνο Βιλάρ Σουάρες και Χεσούς Γκονσάλες Ράμος. Οι αντεπαναστάτες Βίκτορ Ροντρίγκες Λάντερερ και Τζιράλντο Σουάρες Μαρτίν, οι οποίοι οργάνωσαν μια ενέδρα, για να δολοφο­ νήσουν τον πρωθυπουργό κοντά στο προεδρικό μέγαρο, συνελή­ φθησαν. Το επιλεγμένο σημείο ήταν το κτίριο του κινηματογράφου Φάουστο στο Πράντο και Κολόν, όπου ο Σουάρες Μαρτίν κατείχε διοικητική θέση. Φ ε β ρ ο υ ά ρ ι ο ς : Ο Ρολάντο Κούμπελα Σεκάντες - ο πράκτορας της CIA AM/LASH- και μια ομάδα συνεργατών του συνελήφθη­ σαν, ενώ σχέδιαζαν μια επίθεση κατά του κομαντάντε Φιντέλ Κά­ στρο, κατά τη διάρκεια μιας εκδήλωσης στο Πανεπιστήμιο της Α­ βάνας, στις 13 Μαρτίου. Οι έρευνες που ακολούθησαν αποκάλυψαν ότι ο Κούμπελα και οι συνεργάτες του, σε συνεννόηση με τη CIA, είχαν οργανώσει ενέδρα κατά της συνοδείας αυτοκινήτων του Κάστρο, όταν εκείνος θα επισκεπτόταν το Βαραντέρο. Οι ελεύθε­ ροι σκοπευτές είχαν λάβει θέση, αλλά ο Φιντέλ Κάστρο δεν εμφα­ νίστηκε. Οι ημερομηνίες των συμβάντων ήταν ο Απρίλιος - Μάιος του 1964 και ο Ιούνιος- Ιούλιος του 1965. Μ ά ρ τ ι ο ς : Μέλη των αντεπαναστατικών ομάδων MRP και Επα­ ναστατική Εθνική Ένωση σχέδιασαν απόπειρα κατά της ζωής του Φιντέλ Κάστρο στο γήπεδο του μπέιζμπολ στο προάστιο Ελ Σέρο. Το σχέδιο προέβλεπε τη ρίψη χειροβομβίδων εναντίον του ηγέτη καθώς θα έμπαινε στο γήπεδο. Τα όπλα κατασχέθηκαν και οι αντε­ παναστάτες Χουάν Περέιρα Λεόν, Χουάν Βαλντές Λόπες και Ο­ σκαρ Ντ. Σάενς Ροντρίγκες συνελήφθησαν. Α π ρ ί λ ι ο ς : Μέλη των αντεπαναστατικών οργανώσεων MRP και Ενωμένο Δυτικό Μέτωπο σχέδιασαν να δολοφονήσουν το Φιντέλ Κάστρο κατά την επίσκεψή του στο νοσοκομείο έκτακτων περιστα­ τικών στη λεωφόρο Κάρλος III της κουβανικής πρωτεύουσας. Οι συνωμότες, οπλισμένοι με ένα πυροβόλο και ένα πιστόλι, κρύφτη­ καν σε διάδρομο του νοσοκομείου περιμένοντας τον ηγέτη, ο οποί­ ος σ’ εκείνη την περίσταση δεν εμφανίστηκε στο ίδρυμα. Συνελή­ φθησαν οι Ρόχερ Φ. Ρέγιες Χερνάντες και Χόρχε Ε. ντε λα Τόρε. Ο Γκουστάβο Γκιλ Χερνάντες συνελήφθη για το σχεδιασμό α­ πόπειρας δολοφονίας κατά του Φιντέλ Κάστρο με χειροβομβίδες. [243]

ΦΑΜΠΙΑΝ ΕΣΚΑΛΑΝΤΕ

Το επιλεγμένο μέρος ήταν στον αυτοκινητόδρομο που οδηγούσε στο εργοστάσιο ζάχαρης στο Κουάτρο Καμίνος, στην επαρχία της Αβάνας. Μ ά ι ο ς : Ο Ροντομπάλντο Ιλαριόν Φαρίνιας Λουμπούι συνελή­ φθη ενώ οργάνωνε μια επίθεση εναντίον του Φιντέλ Κάστρο στο γήπεδο μπέιζμπολ του Ελ Σέρο. Σύμφωνα με το σχέδιό του, θα πετούσε δύο χειροβομβίδες, οι οποίες κατασχέθηκαν. Mta ομάδα ειδικών αποστολών της CIA συνελήφθη, ενώ προ­ σπαθούσε να μπει παράνομα στη χώρα από την ακτή κοντά στην Α­ βάνα, με στόχο τη δολοφονία του Φιντέλ Κάστρο. Τα μέλη αιφνιδιάστηκαν από την κουβανική εθνοφρουρά και προκλήθηκε συ­ μπλοκή. Οι τρομοκράτες Ερμίνιο Ντίας Γκαρσία και Αρμάντο Ρομέρο σκοτώθηκαν και οι Αντόνιο Κουέστα Βάλε και Εουχένιο Σαλδίβαρ προφυλακίστηκαν. Ι ο ύ ν ιο ς : Μια αντεπαναστατική ομάδα σχεδίασε να δολοφο­ νήσει το Φιντέλ Κάστρο, ενώ αυτός θα διέσχιζε τη γέφυρα στο προ­ άστιο Μπίλτμορ του Μαριανάο. Σύμφωνα με το σχέδιο, θα τον πυ­ ροβολούσαν με κάλυψη τους θάμνους της περιοχής. Ο κύριος ορ­ γανωτής, ο Φρανσίσκο Α. Ντίας Βαλταγκίλ, συνελήφθη και κατα­ σχέθηκε ένα πυροβόλο M3. Οι υπόλοιποι συνωμότες κατάφεραν να διαφύγουν στις Ηνωμένες Πολιτείες. Ι ο ύ λ ι ο ς : Μέλη των οργανώσεων Άλφα 66 και Χριστιανοδημοκρατικό κίνημα οργάνωσαν τη δολοφονία του ηγέτη της Κούβας Φιντέλ Κάστρο. Θα πετούσαν εναντίον του χειροβομβίδες, ενώ εκείνος θα υποδεχόταν την κουβανική αποστολή που συμμετείχε στους Αγώνες Κεντρικής Αμερικής στο Πουέρτο Ρίκο. Η εκδήλω­ ση και η επίθεση θα διεξάγονταν στο στάδιο Ελ Σέρο. Συνελήφθη­ σαν οι Φρανσίσκο Μπέρναλ Γκονσάλες, Πέδρο Γκερβάσιο Πέρες Χορίν και άλλοι. Σ ε π τ έ μ β ρ ι ο ς : Αποτράπηκε μία απόπειρα δολοφονίας κατά του Φιντέλ Κάστρο, ενώ εκείνος βρισκόταν καθ’ οδόν προς την κατοι­ κία του στο Κοχιμάρ στα περίχωρα της πρωτεύουσας. Το σχέδιο προέβλεπε να στηθεί ενέδρα στο αυτοκίνητό του και να εκτοξευθούν χειροβομβίδες εναντίον του από μοτοσικλέτες. Ένα εναλλα­ κτικό σχέδιο προέβλεπε την επίθεση σε διάφορα αστυνομικά τμή­ [244]

634 ΑΠΟΠΕΙΡΕΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟ

ματα, και με αφορμή αυτό να οργανωθεί μια εξέγερση στα βουνά της επαρχίας της Αβάνας. Προφυλακίστηκαν οι Γκουίντο Φαρμινιάν Φερνάντες, Ροντόλφο Σιέρα Καμπρέρα, Βισέντε Ροντρίγκες Μολίνα και Χοσέ Λ. Αλφόνσο Καλντερόν. Ο κ τ ώ β ρ ι ο ς : Μέλη της Ταξιαρχίας Battalion οργάνωσαν μια α­ πόπειρα δολοφονίας εναντίον του Φιντέλ Κάστρο, στήνοντάς του ε­ νέδρα στη λεωφόρο Πασέο του Βεδάδο. Ο Κουβανός ηγέτης ακο­ λουθούσε συχνά τη διαδρομή αυτή κατά τις μετακινήσεις του. Οι συνωμότες κατείχαν διάφορα όπλα και πιστόλια. Είχαν επίσης και ένα διαμέρισμα σε κάποιο από τα κτίρια της περιοχής. Προφυλακί­ στηκαν οι Ραμόν Λουίς Αρίας Κούνια, Νάρκισο Οσεγκουέρα Ρο­ ντρίγκες και Πανταλεόν Ριβέρα Ροντρίγκες. 1967

Ιούλιος: 'Ενας πρώην λοχίας του στρατού της δικτατορίας του Μπατίστα σχεδίασε μόνος του μια απόπειρα δολοφονίας εναντίον του Κουβανού πρωθυπουργού. Είχε σκοπό να τον πυροβολήσει με τσέχικο πυροβόλο κοντά στην Πλάσα ντε λα Ρεβολουσιόν. Ο Πασκουάλ Πένια Γκαρσία συνελήφθη, και το όπλο του κατασχέθηκε. Σ ε π τ έ μ β ρ ι ο ς : Μέλη της Αντικομουνιστικής Εθνικής Ομάδας σχέδιαζαν τη δολοφονία του Φιντέλ Κάστρο. Σκόπευαν να τον πυροβολήσουν με διάφορα αυτόματα όπλα κατά τη διάρκεια της επίσκεψής του σε ένα αγρόκτημα στο Αγκουακάτε, δίπλα στην επαρχία της Αβάνας. Οι Χοσέ Παραντέλα Ρουίς, Ροντόλφο Σουάρες Σαρντίνιας, Ρομπέρτο Μιλιάν Σάντσες και Αλόνσο Λόπες συνελήφθησαν, και τα όπλα τους κατασχέθηκαν. Ν ο έ μ β ρ ι ο ς : Μια απόπειρα εναντίον του Φιντέλ Κάστρο προ­ γραμματίστηκε κατά τη διάρκεια της τελετής έναρξης των Εθνικών Αγώνων Μπέιζμπολ στο στάδιο Ελ Σέρο. Το σχέδιο περιλάμβανε την τοποθέτηση ενός άντρα δίπλα στον κεντρικό ηλεκτρικό αγωγό με σκοπό να διακόψει την ηλεκτρική τροφοδοσία και την ίδια στιγ­ μή να πετάξει χειροβομβίδες στην εξέδρα του ηγέτη. Προφυλακί­ στηκαν οι Χοσέ Α. Ακόστα Κορόνα, Μαρσέλο Ράμος Γκονσάλες, Σεγκούντο Ροντρίγκες Πέρες, Ισίντρο Μπεναβίδες Σεχούρα και Ρεϊνάλντο Μπάριος Ρομέρο. [245]

ΦΑΜΠΙΑΝ ΕΣΚΑΛΑΝΤΕ 1968

Ο Όσκαρ Ραφαέλ Πλάνας Μαντρούγκα και ο Χουάν Σάντσες Γκόμες σχέδιασαν να δολοφονήσουν το Φιντέλ Κάστρο κατά την επίσκεψή του στο ινστιτούτο γενετικής στην επαρχία της Αβάνας. Είχαν στην κατοχή τους όπλα και χειροβομβίδες για την ε­ πίθεση. Και οι δύο συνωμότες προφυλακίστηκαν και κατασχέθηκαν τα όπλα τους. Μια ομάδα αντεπαναστατών σχεδίασε τη δολοφονία του Φιντέλ Κάστρο και τη διαφυγή των μελών της στις Ηνωμένες Πολιτείες. Οι συνωμότες παρακολουθούσαν τους δρόμους οι οποίοι είχαν πρό­ σβαση στο σπίτι της Σέλια Σάντσες. Προφυλακίστηκαν οι Χούλιο Πεδρόσα Γκόμες, Νορμπέρτο Βέγκα Σάλας, Φελίπε Ισραέλ Κρους Σααβέντρα και Χοσέ Μπουεναβεντούρα Ρουίς Χιντάλγκο. Τα όπλα τους κατασχέθηκαν. Α π ρ ί λ ι ο ς : Οργανώθηκε μια συνωμοσία, για να δολοφονηθεί ο Φιντέλ Κάστρο κατά την επίσκεψή του στο ινστιτούτο γενετικής Νασαρένο στο Σαντιάγο ντε λας Βέγκας, στην επαρχία της Αβάνας. Οι αντεπαναστάτες έκαναν μια προσεκτική έρευνα, για να διαπι­ στώσουν τον ακριβή αριθμό των αυτοκινήτων της σωματοφυλακής του ηγέτη, καθώς και τα σημεία πρόσβασης και τις κατάλληλες το­ ποθεσίες για ενέδρα. Συνελήφθησαν οι Ντίνιο Περέιρα, Βαλεντίν Β. Φερνάντες και Πέδρο Ε. Τσαγκ, και κατασχέθηκαν δύο πυροβό­ λα όπλα M3. Μ ά ι ο ς : Άλλη μια συνωμοσία δολοφονίας του Φιντέλ Κάστρο, με ενέδρα σε ένα δρόμο που ο ηγέτης χρησιμοποιούσε για να πάει στο Μέγαρο της Επανάστασης, απέτυχε λόγω της δράσης των κρα­ τικών υπηρεσιών ασφάλειας της Κούβας. Οι συνωμότες είχαν στην κατοχή τους διάφορα όπλα και μελετούσαν το επιλεγμενο σημείο. Συνελήφθησαν οι Σαντιάγο Ολίβα Ράμος και Μπέρτο Γκουτιερες. Ένας αντεπαναστάτης σχεδίαζε να δολοφονήσει το Φιντέλ Κά­ στρο κατά την επίσκεψή του στο ναυπηγείο Τσουγίμα στον κόλπο της Αβάνας. Γι’ αυτόν το λόγο ήρθε σε επαφή με εγκληματίες, οι ο­ ποίοι συμφώνησαν να προμηθεύσουν τα όπλα έναντι χρηματικού ποσού και οι οποίοι, χωρίς προειδοποίηση, διέφυγαν από τη χώρα πριν την προγραμματισμένη ημερομηνία του εγκλήματος. Ο ΝεμέΜ ά ρ τ ιο ς :

[246]

634 ΑΠΟΠΕΙΡΕΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟ

σιο Ραφαέλ Ροντρίγκες Αμάρο συνελήφθη επειδή σχετιζόταν με αυ­ τή την υπόθεση. Εγκληματικά στοιχεία με έδρα τη Φλόριντα ήρθαν σε επαφή με τον Μπαρτολομέ Χερνάντες Κιντάνα και τον Αντόνιο Μουνιός Γκονσάλες στην Αβάνα, με σκοπό να δολοφονήσουν το Φιντέλ Κά­ στρο κατά τη διάρκεια μιας περιοδείας του στην πρωτεύουσα. Συ­ νελήφθησαν, και τα όπλα τους κατασχέθηκαν. Ο Πέδρο Λουίς Σαμπίνα σχεδίαζε να δολοφονήσει το Φιντέλ Κάστρο κατά την επίσκεψή του στο βοηθό του, κομαντάντε Ρενέ Βαλέχο. Παρακολουθούσε μυστικά το σπίτι σε διάφορες περιπτώ­ σεις και είχε στην κατοχή του ένα 45άρι. Η συνωμοσία απέτυχε, ό­ ταν τον ανακάλυψαν και τον συνέλαβαν. Ι ο ύ ν ι ο ς : Μέλη του Δημοκρατικού Εθνικού Μετώπου συνωμό­ τησαν με σκοπό να δολοφονήσουν το Φιντέλ Κάστρο στήνοντας ε­ νέδρα σε μια λεωφόρο της Αβάνας, από την οποία ο ηγέ-της περ­ νούσε συχνά. Είχαν τέσσερα 22άρια πιστόλια με σιγαστήρες και ρουκέτες εμποτισμένες με υδροκυάνιο. Ο Ντεσιντέριο Μπαρέτο Μαρτίνες προφυλακίστηκε γι’ αυτή την ενέργεια, ενώ οι υπόλοιποι εμπλεκόμενοι διέφυγαν στις Ηνωμένες Πολιτείες. Ο Ονέλιο Λεόν Σάγιας και ο Λουίς Ε. Μονσόν Παϊνέ σχέδιασαν μια δολοφονική απόπειρα εναντίον του Φιντέλ Κάστρο, η οποία θα γινόταν κατά τη διάρκεια μιας συνηθισμένης βόλτας του ηγέτη στην πρωτεύουσα. Ο Μονσόν Παϊνέ, ένας πρώην αξιωματικός του Υπουργείου Εσωτερικών, έδωσε πληροφορίες για το δρομολόγιο του ηγέτη καθώς και διάφορα αυτόματα όπλα. Και οι δύο προφυλα­ κίστηκαν. Ι ο ύ λ ιο ς : Ο Ντεσιντέριο Κονράντο Πέρες και ο Ραμόν Ε. Σαλασάρ συνωμότησαν με σκοπό να δολοφονήσουν το Φιντέλ Κάστρο κατά τη διάρκεια μιας επίσκεψής του στην επαρχία της Βίγια Κλά­ ρα. Προφυλακίστηκαν, και τα όπλα τους κατασχέθηκαν. Μέλη της ομάδας Μοντεκρίστι συνωμότησαν με σκοπό να δο­ λοφονήσουν τον Κουβανό ηγέτη κατά τη διάρκεια μιας επίσκεψής του στο δήμο Κιβικάν στην επαρχία της Αβάνας. Σύμφωνα με το σχέδιο, θα σταματούσαν την αυτοκινητοπομπή και θα πυροβολού­ σαν το Φιντέλ με διάφορα αυτόματα όπλα. Οι Χούστο Πάες Σάντος [247]

ΦΑΜΠΙΑΝ ΕΣΚΑΛΑΝΤΕ

και Μάριο Λόρενς Χερνάντες προφυλακίστηκαν. Τα όπλα τους κα­ τασχέθηκαν. Ο Ραφαέλ Ντομίγκο Μορεχόν Ρεκάνια συνελήφθη εξαιτίας της εμπλοκής του σε μια συνωμοσία για τη δολοφονία του Φιντέλ Κά­ στρο που θα γινόταν κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης για τον εορ­ τασμό της 26ης Ιουλίου στην πόλη Σάντα Κλάρα. Ο Μορεχόν Ρε­ κάνια αποφάσισε να τον πυροβολήσει από το κοινό, μια πράξη αυ­ τοκτονίας, για την οποία είχε εξοπλιστεί με ένα 45άρι πιστόλι. Ο Μάρκος Ορτίς Γκονσάλες, επίσης, σχεδίαζε να δολοφονήσει το Φιντέλ Κάστρο κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης για τον εορτα­ σμό της 26ης Ιουλίου στην Σάντα Κλάρα. Επέλεξε έναν από τους παρακείμενους δρόμους της πλατείας όπου θα γινόταν η εκδήλωση. Συνελήφθη, και το όπλο του κατασχέθηκε. Α ύ γ ο υ σ τ ο ς : Μέλη της Επαναστατικής Κίνησης της 30ής Νοεμ­ βρίου επιχείρησαν μια απόπειρα δολοφονίας εναντίον του Φιντέλ Κάστρο. Για να πραγματοποιηθεί επέλεξαν ελεύθερους σκοπευτές από τους βαθμοφόρους του στρατού του Μπατίστα. Η απόπειρα α­ πέτυχε, οι Πέδρο Πάμπλο Μόντες ντε Όκα Μαρτίνες, Μπερνάρντο Μοντέρο Γκονσάλες και Ελάντιο Ρουίς Σάντσες προφυλακίστηκαν και κατασχέθηκαν τα όπλα τους. Οι Μαρσιάλ Μιραμπάλ, Φλορ Νταμάρις Γκαρλόμπο Πέρες και Νταϊσί Βαλντές Σάντσες συνελήφθησαν με την αποκάλυψη μια συ­ νωμοσίας δολοφονίας εναντίον του Φιντέλ Κάστρο που κατέστρω­ σαν οι ίδιοι και θα την πραγματοποιούσαν κατά τη διάρκεια της εκ­ δήλωσης για τον εορτασμό της 26ης Ιουλίου στη Σάντα Κλάρα. Η επιχείρηση προέβλεπε πυροβολισμό εναντίον του Φιντέλ Κάστρο από το κοινό με 32άρια πιστόλια. Η συνωμοσία απέτυχε, καθώς δεν κατάφεραν να φτάσουν στο επιλεγμένο σημείο εγκαίρως και δεν εί­ χαν την απαραίτητη οπτική επαφή με το βήμα των ομιλητών. Σ ε π τ έ μ β ρ ι ο ς : Ο Κάρλος Αλμπέρτο Μάτα Εσκομπάρ, ο Ριγκομπέρτο Κάστρο Γκουτιέρες, ο Χουάν Αντόνιο Λουρέιρο Παντίγια και ο Ρομπέρτο Οσβάλντο Κατά Γκόμες συνωμότησαν να δολοφο­ νήσουν το Φιντέλ Κάστρο σε μια κεντρική λεωφόρο της πρωτεύου­ σας και στη συνέχεια να διαφύγουν στις Ηνωμένες Πολιτείες. Επί­ σης σχέδιασαν διάφορες τρομοκρατικές ενέργειες, ώστε αυτές να [248]

634 ΑΠΟΠΕΙΡΕΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟ

συμπέσουν με την απόπειρα δολοφονίας. Το επιλεγμένο σημείο ή­ ταν η γέφυρα Αλκόι στο Σαν Μιγκέλ ντελ Πατρόν. Όλοι όσοι ενεπλάκησαν συνελήφθησαν. Ο κ τ ώ β ρ ι ο ς : Ο αξιωματικός της CIA Ντέιβιντ Φίλιπς οργάνωσε μια συνωμοσία δολοφονίας του Φιντέλ Κάστρο από τη ναυτική βά­ ση των ΗΠΑ στο Γκουαντάναμο. Το σχέδιο προέβλεπε την παρά­ νομη είσοδο στη χώρα μιας οπλισμένης μονάδας κομάντο, η οποία θα οργάνωνε ενέδρα κοντά στο Μανσανίλο στην επαρχία Οριέντε, τον τόπο διεξαγωγής μιας εκδήλωσης για τον εορτασμό των εκατό χρόνων από τον αγώνα ανεξαρτησίας της Κούβας, στην οποία θα μιλούσε ο ηγέτης της επανάστασης. Η επιχείρηση απέτυχε, καθώς οι άντρες δεν μπόρεσαν να μπουν στη χώρα. Ν ο έ μ β ρ ι ο ς : Ο Αργκέο Χερμάντες Ντουράν, ο Εμίλιο Μόντες ντε Όκα, ο Αντόνιο Τόρες Τόρες, ο Πέδρο Ματούτε και ο Χουάν Φ. Μορένο συνελήφθησαν κοντά στην κατοικία του Φιντέλ Κάστρο, ενώ έλεγχαν τις κινήσεις του Κουβανού ηγέτη. Μετά την ανάκριση ομολόγησαν ότι σχέδιαζαν να τον δολοφονήσουν. Είχαν μία καραμπίνα με τηλεστόχαστρο, η οποία κατασχέθηκε. 1969

Ο Ούγκο Ε. Ρόχας ντελ Ρίο, ο Νταβίντ Χερνά­ ντες Τιάντ και ο Μιγκέλ Φίνλεϊ Βιλαλβίλα, μέλη της αντεπαναστατικής ομάδας Εσωτερική Διοίκηση της Αντεπαναστατικής Απελευ­ θέρωσης, συνελήφθησαν ενώ συνωμοτούσαν με σκοπό τη δολοφο­ νία του Φιντέλ Κάστρο με μια χειροβομβίδα. Μ ά ρ τ ι ο ς : Ο Φέλιξ Ολιβέρα Καστίγιο, μέλος του Εθνικού Εσω­ τερικού Μετώπου, καθοδηγήθηκε από την οργάνωσή του στις ΗΠΑ να προετοιμάσει το έδαφος για μια απόπειρα δολοφονίας εναντίον του πρωθυπουργού. Για να το πετύχει αφιερώθηκε στην παρακο­ λούθηση των δρομολογίων που επέλεγε ο Κάστρο, κατά τη διάρ­ κεια της οποίας και συνελήφθη. Τη στιγμή της σύλληψής του περίμενε ένα σκάφος από τη Φλόριντα να του φέρει ένα πιστόλι με τη­ λεστόχαστρο και διάφορα πιστόλια, για να εκτέλεσει τη δολοφονι­ κή ενέργεια. Ο αντεπαναστάτης Αουγκουστίν Ριβέρο Ροντρίγκες, μέλος του Φ ε β ρ ο υ ά ρ ιο ς :

[249]

ΦΑΜΠΙΑΝ ΕΣΚΑΛΑΝΤΕ

MRR, αποφάσισε να δολοφονήσει το Φιντέλ Κάστρο, με ένα πιστό­ λι που είχε στην κατοχή του, ενόσω ο ηγέτης θα μιλούσε στο Ελ Κάγκρε στην επαρχία της Αβάνας. Συνελήφθη. Ο Σαλβαδόρ Τζ. ντε λα Τοριέντε και ο Ραϊνέ Μ. Χερνάντες, ά­ τομα προσκείμενα στην Αντίσταση Αγκραμόντε, σχέδιασαν την ε­ ξόντωση του Φιντέλ Κάστρο σε μια εκδήλωση στην επαρχία της Α­ βάνας. Για να το επιτύχουν σχέδιασαν να πλησιάσουν την εξέδρα και να του επιτεθούν με μαχαίρια. Προφυλακίστηκαν και οι δύο. Α π ρ ί λ ι ο ς : Ο Μάριο Ραμόν Ετσεβάρια Καμέγιο, ο Χουάν Ερμίντα Σαλίνας και ο Εουχένιο Λεντόν Αγκιλάρ από την επαρχία της Αβάνας συνελήφθησαν επειδή συνωμότησαν, για να δολοφονή­ σουν το Φιντέλ Κάστρο. Την ενέργεια θα πραγματοποιούσαν, όταν ο ηγέτης θα έκανε περιοδεία στα προγράμματα αγροτικής ανάπτυ­ ξης της περιοχής. Μερικά μικρά όπλα προορισμένα για την απόπει­ ρα κατασχέθηκαν. Ο Λουίς Μ. Ακόστα Γκονσάλες και ο Φρανσίσκο Χερνάντες συ­ νελήφθησαν γιατί σχέδιασαν να δολοφονήσουν το Φιντέλ Κάστρο κατά τη διάρκεια της επίσκεψής του σε ένα πρόγραμμα αγροτικής ανάπτυξης στην πόλη Κιβικάν, στην επαρχία της Αβάνας. Διάφορες χειροβομβίδες κατασχέθηκαν. Ι ο ύ ν ι ο ς : Εκτελώντας τις οδηγίες του τρομοκράτη Αρμάντο Φλέιτες, ηγέτη της οργάνωσης Άλφα 66, με έδρα τις ΗΠΑ, ο Γκιγιέρμο ντελ Κάρμεν Αλβάρες Τεϊχέρος σχεδίασε να δολοφο­ νήσει το Φιντέλ Κάστρο κατά τη διάρκεια μιας δημόσιας εμφάνισής του στην πρωτεύουσα. Του είχαν υποσχεθεί την ασφαλή διαφυγή του ίδιου και της οικογένειας του από την Κούβα, αμέσως μετά τη διάπραξη του εγκλήματος. Προφυλακίστηκε και κατασχέθηκε ένα 45άρι πιστόλι. Ι ο ύ λ ι ο ς : Οι Νταμιάν Ο. Κρους, Φέλιξ Αλφόνσο Σαντιάγο και Χοσέ Γκαρσία Γκουτιέρες σχέδιασαν μια απόπειρα δολοφονίας του Φιντέλ Κάστρο, που θα γινόταν κατά τη διάρκεια των εορτασμών της 26ης Ιουλίου. Για να τη φέρουν εις πέρας προμηθεύτηκαν ένα φορτηγό, στο οποίο εγκατέστησαν ένα πολυβόλο διαμετρήματος 30 χιλ. Σχέδιαζαν να σταματήσουν την αυτοκινητοπομπή του ηγέτη με [250]

634 ΑΠΟΠΕΙΡΕΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟ

ένα όχημα και να πυροβολήσουν εναντίον αυτού και των σωματο­ φυλάκων του. Συνελήφθησαν. Α ύ γ ο υ σ τ ο ς : Μια αντεπαναστατική ομάδα οργάνωσε συνωμοσί­ α με σκοπό να δολοφονηθεί ο Φιντέλ Κάστρο κατά τη διάρκεια του εορτασμού της επετείου των Επιτροπών Άμυνας της Επανάστασης. Σύμφωνα με το σχέδιο, θα προκαλούνταν διακοπή ρεύματος στην Πλάσα ντε λα Ρεβολουσιόν, μόλις ξεκινούσε η εκδήλωση, και τότε θα πετούσαν μερικές χειροβομβίδες στην εξέδρα. Συνελήφθησαν οι Χούλιο Σάντσες Αλμέιδα, Μανουέλ Πέρες Μεντίνα, Ρουμπέν Αράγκο Γκονσάλες, Χοσέ Αντόνιο Γκονσάλες Ντελγκάντο, Λουίς Γκερβάσιο Μάρκες Γκόμες, Εντουάρντο Ρίβας Πισάρο, Ντέλιο Χερμάν Σάντσες Ρίους και Ορλάντο ντε λα Καριντάντ Κονσεψιόν Μάουρα. Ο κ τ ώ β ρ ι ο ς : Μια αντεπαναστατική ομάδα, που αποτελούνταν από τους Γκρεγκόριο Νιέβες Ρόχας, Γιουστινιάνο Λορέντσο Εσπινόσα Γκαρσία, Λουίς Ορλάντο Ρομάν Λόπες, Ιπόλιτο Εσπινόσα Γκαρσία και Ραμίρο Καστίγιο Γκαρσές, συνελήφθη, ενώ οργάνωνε μια επίθεση στο κεντρικό επιτελείο πολιτικής άμυνας στην πόλη Σαντιάγο ντε λας Βέγκας, στη επαρχία της Αβάνας, με σκοπό την κλοπή όπλων, για να χρησιμοποιηθούν εναντίον του Φιντέλ Κά­ στρο. Ν ο έ μ β ρ ι ο ς : Μέλη του Δημοκρατικού Εθνικού Μετώπου, παρα­ κινημένα από τους αρχηγούς τους στις ΗΠΑ, σχέδιασαν να δολο­ φονήσουν το Φιντέλ Κάστρο κατά τη διάρκεια μιας επίσκεψής του στις πόλεις Γκουίνες και Σαν Νικολάς ντε Μπαρί, στην επαρχία της Αβάνας. Η ενέργεια επρόκειτο να εκτελεστεί με μια ενέδρα σε έναν από τους προσκείμενους δρόμους στο ινστιτούτο γενετικής της πε­ ριοχής. Σχεδιάζαν να χρησιμοποιήσουν διάφορα 12άρια κοντόκαννα πιστόλια και δύο 45 άρια πιστόλια. Οι Γκεράρντο Φιγκουερέδο Ντουράν, Γκερτρούντις Καμπρέρα Ακόστα, Χόρχε Σαρμιέντο Λά­ σο, Ισραέλ Ράμος Γκονσάλες, Κριστόμπαλ Γκονσάλες Πέρες και Πέδρο Μουρντόχ Μπενίτες προφυλακίστηκαν. Δ ε κ έ μ β ρ ι ο ς : Ο Ντανιέλ Αλμπέρτο Πέρες Κρους και ο Σάμιουελ Νίσεμπαουν Βάιντερ, μέλη της ομάδας Rescate, με επικεφαλής το [251]

ΦΑΜΠΙΑΝ ΕΣΚΑΛΑΝΤΕ

Μανουέλ Αντόνιο ντε Βαρόνα στις ΗΠΑ, σχέδιασαν να δολοφο­ νήσουν το Φιντέλ Κάστρο κατά τη διάρκεια ενός ταξιδιού του στην πόλη Σάντα Κλάρα, όπως τους υπαγόρευσε ο αρχηγός τους. Κατά τη διάρκεια των προεργασιών ήρθαν σε επαφή με ανθρώπους που γνώριζαν σ’ εκείνη την πόλη, οι οποίοι τους βοήθησαν με τις λεπτο­ μέρειες της επιχείρησης που σχέδιασαν. Συνελήφθησαν, και το σχέ­ διο αποκαλύφθηκε. 1970

Ο Χόρχε Λουίς Φαρόι Αμπρέου και ο Χοσέ Α. Καμέγιο συνελήφθησαν, ενώ οργάνωναν μια απόπειρα κατά της ζωής του Φιντέλ Κάστρο εκμεταλλευόμενοι την επίσκεψή του στο Ινστι­ τούτο Φιλίας των Λαών της Κούβας, στη συμβολή των οδών 17ης και I, στο Βεδάδο. Για τη διάπραξη της δολοφονίας είχαν τρία όπλα ΑΚΜ και τρεις χειροβομβίδες. Φ ε β ρ ο υ ά ρ ι ο ς : Οι αντεπαναστάτες Εντγκάρδο Μ. Μπαρέρα Α­ μπρέου και Μπερνάρντο Ραμίρες Μπατίστα συνωμότησαν με σκο­ πό τη δολοφονία του Φιντέλ Κάστρο σε μια επίσκεψή του στο σπί­ τι της Σέλια Σάντσες. Για το λόγο αυτόν έκαναν λεπτομερή μελέτη της περιοχής, κατά τη διάρκεια της οποίας αιφνιδιάστηκαν, συνελή­ φθησαν και κατασχέθηκαν τα όπλα τους. Ο κ τ ώ β ρ ι ο ς : Ο κοινός εγκληματίας Χούλιο Γκουέρα Γκουέδες, επηρεασμένος από ραδιοφωνικούς σταθμούς που εξέπεμπαν από τις Ηνωμένες Πολιτείες, σχεδίασε τη δολοφονία του Φιντέλ Κά­ στρο με ένα πιστόλι Ρ38. Για την εκτέλεση της ενέργειας επέλεξε τα χαλυβουργεία Αντιγιάνα στα περίχωρα της κουβανικής πρωτεύ­ ουσας. Συνελήφθη. Δ ε κ έ μ β ρ ι ο ς : Μια ομάδα, αποτελούμενη από τους Εμέριτο Καρντόσο Βάσκες, Πέδρο Πάμπλο Πέρες Πάες, Αντόνιο Μαρτίνες Τσάβες και Σαντιάγο Φελίπε Μαρτίνες Τσάβες, συνωμότησε να δο­ λοφονήσει το Φιντέλ Κάστρο κατά τη διάρκεια μιας τακτικής επί­ σκεψής του στο ινστιτούτο γενετικής Λα Μπιχιρίτα κοντά στο Σα­ ντιάγο ντε λας Βέγκας, στην επαρχία της Αβάνας. Γι’ αυτή την ε­ νέργεια σχέδιασαν ένα πλάνο του επιλεγμένου σημείου και προμη­ Ι α ν ο υ ά ρ ιο ς :

[252]

634 ΑΠΟΠΕΙΡΕΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟ

θεύτηκαν χακί φόρμες εργασίας και δύο όπλα ΑΚΜ από κάποια στρατιωτική μονάδα. Συνελήφθησαν. 1971

Ιανουάριος: Ο Νελσόν Πομάρες Φόρτες και ο Χοσέ Ουλπιάνο Τόρες Χερνάντες, μέλη της αντεπαναστατικής οργάνωσης Ενωμένος Στρατός στα Όπλα, συνωμότησαν να δολοφονήσουν το Φιντέλ Κάστρο στήνοντάς του ενέδρα στη συμβολή της 146ης οδού με την Πέμπτη λεωφόρο στη συνοικία Μιραμάρ της Αβάνας. Το σχέδιο προέβλεπε να πάρουν θέσεις στην οροφή του φαρμακείου που βρισκόταν σ’ αυτή τη διασταύρωση -όπου δούλευε ο Πομάρες Φόρτες- και να ανοίξουν πυρ με ένα όπλο, μόλις περάσει το αυτο­ κίνητο του ηγέτη. Συνελήφθησαν. Οκτώβριος: Ο Έλιο Χερνάντες Αλφόνσο, ένας αντεπαναστάτης που εργαζόταν σε εργοστάσιο επεξεργασίας χάλυβα, προσπά­ θησε να στρατολογήσει μερικούς εργάτες από το ίδιο εργοστάσιο, για να δολοφονήσουν το Φιντέλ Κάστρο κατά την επίσκεψή του εκεί. Σύμφωνα με το σχέδιο, θα έκαναν τον Κουβανό ηγέτη να πέ­ σει σε μια μεγάλη δεξαμενή γεμάτη με λιωμένο σίδηρο, καθώς θα περνούσε. Το συνωμοτικό σχέδιο αποκαλύφθηκε, και ο εγκέφαλος συνελήφθη. Νοέμβριος: Ο Φιντέλ επισκέφθηκε τη Δημοκρατία της Χιλής κατόπιν πρόσκλησης του προέδρου της Σαλβαντόρ Αλιέντε. Σ’ αυ­ τή την επίσκεψη η CIA οργάνωσε τρεις απόπειρες δολοφονίας του Κουβανού ηγέτη. Μία από αυτές επρόκειτο να εκτελεστεί καθώς ο Κάστρο θα έβγαινε στο μπαλκόνι του μεγάρου Λα Μονέδα. Το σχέ­ διο προέβλεπε να τον πυροβολήσουν από το ξενοδοχείο Χίλτον, που βρισκόταν πίσω από το προεδρικό μέγαρο. Μια άλλη απόπειρα σχεδιάστηκε για τη συνέντευξη τύπου που θα έδινε ο Κουβανός πρωθυπουργός. Δύο τρομοκράτες, κουβανικής καταγωγής, θα πυ­ ροβολούσαν το Φιντέλ Κάστρο οπλισμένοι με ένα περίστροφο κρυμμένο σε τηλεοπτική κάμερα. Η επιχείρηση απέτυχε χάρη στο φόβο των δραστών μήπως χάσουν τη ζωή τους κατά την εκτέλεση της απόπειρας. Τέλος, κατά την επιστροφή του Φιντέλ σχεδιάστη­ [253]

ΦΑΜΠΙΑΝ ΕΣΚΑΛΑΝΤΕ

καν άλλες δύο απόπειρες. Η πρώτη σε μια στάση του αεροπλάνου, στη Λίμα του Περού, όπου δύο πράκτορες της CIA επρόκειτο να πετάξουν εκρηκτικά από την ταράτσα του αεροδρομίου, και η άλλη ενόσω παρέμενε τράνζιτ στο Κίτο του Εκουαντόρ, όπου σκόπευαν να τον πυροβολήσουν από ένα αεροσκάφος κοντά στο σημείο που θα σταματούσε το κουβανικό αεροπλάνο. Και τα δύο συνωμοτικά σχέδια απέτυχαν εξαιτίας του φόβου των δολοφόνων για την αντί­ δραση της κουβανικής σωματοφυλακής. Οι εμπλεκόμενοι συνωμό­ τες ήταν οι Ντέιβιντ Φίλιπς, Αντόνιο Βετσιάνα Μπλαντς, Λουίς ΙΙοσάδα Καρίλες και αρκετοί τρομοκράτες στις υπηρεσίες της CIA. 1973 Ο Λάσαρο Ο. Χερνάντες Βαλντές προφυλακί­ στηκε κατά την απόπειρά του να πυροβολήσει το Φιντέλ Κάστρο κατά το καλωσόρισμα του Χιλιανού προέδρου Σαλβαντόρ Αλιέντε. Σύμφωνα με το σχέδιο, θα του έστηνε ενέδρα στην Ερμίτα ντε λος Καταλάνες, κοντά στη λεωφόρο Ράντσο Μπουέρος, απ’ όπου θα περνούσαν και οι δύο ηγέτες μέσα σε ένα ανοιχτό αυτοκίνητο. Για τη διάπραξη του εγκλήματος ο Βαλντές είχε ένα 22άρι όπλο με σφαίρες που περιείχαν υδροκυάνιο. Ομολόγησε ότι ήταν φανατικός ακροατής των αντεπαναστατικών ραδιοσταθμών που ιδρύθηκαν α­ πό τη CIA και εξέπεμπαν από τη Φλόριντα εκείνη την περίοδο. Ο κ τ ώ β ρ ι ο ς : Ο Χουάν Ορτίς Ριμπό, ένας εργάτης στο εργοστά­ σιο χάλυβα Αντιγιάνα της Αβάνας, σχεδίασε τη δολοφονία του Φιντέλ και του Ραούλ Κάστρο, υπουργού Ενόπλων Δυνάμεων, εκμε­ ταλλευόμενος μία στρατιωτική άσκηση, στην οποία θα λάμβανε μέ­ ρος μια ταξιαρχία από τους συναδέλφους του. Σύμφωνα με το σχέ­ διο, θα πυροβολούσαν εναντίον των ηγετών με έναν όλμο, όταν εκείνοι θα ανέβαιναν στην εξέδρα. Στην κατάθεσή του στο δικα­ στήριο ο Ορτίς Ριμπό ομολόγησε ότι άκουγε συχνά τους αντεπαναστατικούς σταθμούς. Δ ε κ έ μ β ρ ι ο ς : Ο αντεπαναστάτης ΓΙάμπλο Αλφρέντο Αλβάρες Αλβαράδο, επηρεασμένος από τα γράμματα των φίλων του από τις ΗΠΑ, οι οποίοι τον παρότρυναν να δολοφονήσει το Φιντέλ Κά­ Σ ε π τ έ μ β ρ ιο ς :

[254]

634 ΑΠΟΠΕΙΡΕΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟ

στρο, έστησε ενέδρα στον ηγέτη στη συμβολή της Τρίτης οδού με την Πασέο στο Βεδάδο, ένα δρόμο που χρησιμοποιούσε τακτικά. Όταν συνελήφθη, κατασχέθηκε ένα σχεδιάγραμμα της περιοχής και ένα πιστόλι. 1975

Ο Αουρελιάνο Γκαρσία Καλντερόν σχεδίασε να δολοφονήσει το Φιντέλ Κάστρο, ακούγοντας τους ραδιοφωνικούς σταθμούς που έκαναν έκκληση γι’ αυτόν το σκοπό από τις Ηνωμέ­ νες Πολιτείες. Είχε στην κατοχή του ένα 38άρι περίστροφο και ένα 22άρι πιστόλι, και ξεκίνησε να μελετά τις διαδρομές του Κουβανού ηγέτη. Συνελήφθη. Μ ά ρ τ ι ο ς : Ο Χόρχε Κρέσπο Μπρούνετ, ένας εργάτης του Κουβανικού Ινστιτούτου Κινηματογράφου, συνελήφθη γιατί σχεδίασε να τοποθετήσει έναν εκρηκτικό μηχανισμό στο ινστιτούτο κατά την επίσκεψη εκεί του Φιντέλ Κάστρο. Είχε σχεδιάσει ένα σκαρίφημα για το πού θα τοποθετούσε το μηχανισμό, και είχε κλέψει αρκετούς δυναμίτες, για να υλοποιήσει το στόχο του. Φ ε β ρ ο υ ά ρ ιο ς :

1976

Μέσω ενός αξιωματικού της, που αυτοαποκαλείτο Χάρολντ Μπένσον, το αρχηγείο της CIA έστειλε έναν από τους πράκτορές της στην Κούβα να συλλέξει πληροφορίες για το ε­ πικείμενο ταξίδι του Φιντέλ Κάστρο στην Αγκόλα, με σκοπό να πα­ ραβρεθεί στην πρώτη επέτειο της επανάστασης της χώρας αυτής. Η επιχείρηση είχε σχέση με μια απόπειρα δολοφονίας εναντίον του Φιντέλ και με διάφορες τρομοκρατικές επιθέσεις που επρόκειτο να εκτελεστούν από μονάδα κομάντο, με επικεφαλής τους Ορλάντο Μπος Άβιλα και Λουίς Ποσάδα Καρίλες. Η συνωμοσία εναντίον του Φιντέλ αποκαλύφθηκε από τους πράκτορες της κρατικής υπη­ ρεσίας ασφάλειας της Κούβας. Ωστόσο, δυστυχώς, δεν αποκαλύφθηκαν εγκαίρως άλλες τρομοκρατικές ενέργειες, όπως το σαμποτάζ στο κουβανικό επιβατικό αεροπλάνο στα Μπαρμπάντος, εξαιτίας του οποίου 73 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους. Σ ε π τ έ μ β ρ ιο ς :

[255]

ΦΑΜΠΙΑΝ ΕΣΚΑΛΑΝΤΕ

1979 Ο Αντόνιο Βετσιάνα Μπλαντς και ο Αντρές Νασά­ ριο Σαργέντ, δύο αρχηγοί του Αλφα 66 στις Ηνωμένες Πολιτείες, σκόπευαν να δολοφονήσουν το Φιντέλ Κάστρο κατά τη διάρκεια της συμμετοχής του Κουβανού ηγέτη στην 34η συνεδριάση των Η­ νωμένων Εθνών. Σύμφωνα με το σχέδιο, θα πετούσαν βόμβα, η ο­ ποία θα βρισκόταν μέσα σε μια μπάλα του σόφτμπολ, στο αυτοκί­ νητο του Κουβανού ηγέτη, σε κάποια από τις μετακινήσεις του ε­ ντός της Νέας Υόρκης. Η επιχείρηση απέτυχε καθώς εξουδετερώ­ θηκε από το FBI. Ο κ τ ώ β ρ ιο ς :

1982 Πηγές ανέφεραν ότι ο αντεπαναστάτης Λουίς Λάνες Άγκιλα σχεδίαζε να μπει παράνομα στην Κούβα από τη Φλόριντα με σκοπό τη δολοφονία του Φιντέλ Κάστρο και του κομαντάντε Ραμίρο Βαλντές. Συνελήφθη το Μάιο, ενώ προσπαθούσε να μπει στο έδαφος της Κούβας, με σκοπό να εκτελέσει τη δολοφονία μαζί με το Ροχέλιο Αμπρέου Ασκούι. Επίσης κατασχέθηκαν τα όπλα για την υλοποίηση της επιχείρησης. Α π ρ ίλ ιο ς :

1985 Πηγές της αντικατασκοπείας πληροφορήθηκαν ότι στοιχεία που σχετίζονταν με την ομάδα κομάντος του Σατουρνίνο Μπελτράν, την οποία αποτελούσαν Νικαραγουανοί που αντιτίθονταν στους Σαντινίστας και Κουβανοί μετανάστες στη Φλόριντα, σχέδιαζαν να καταρρίψουν το αεροπλάνο με το οποίο ο Φιντέλ θα ταξίδευε για τη Μανάγκουα στη Νικαράγουα, με σκοπό να παραβ­ ρεθεί στην τελετή ανάληψης καθηκόντων του Ντανιέλ Ορτέγκα. Το σχέδιο προέβλεπε την πυροδότηση ενός βλήματος εδάφους-αέρος, μόλις το αεροσκάφος θα πετούσε πάνω από την πρωτεύουσα της Νικαράγουας. Οι Ορλάντο Βαλντές, Αντόλφο Καλερο Πορτοκαρέρο, Μανουέλ Ρέγιες και Ρομπέρτο Μιλιάν Μαρτίνες εμπλέκονταν σ ’ αυτή την υπόθεση. Η συνωμοσία αποτράπηκε. Ι α ν ο υ ά ρ ιο ς :

[256]

634 ΑΠΟΠΕΙΡΕΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟ 1987

Απρίλιος: Οι πηγές της αντικατασκοπείας ανακάλυψαν ότι ο βετεράνος πράκτορας της CIA Μάριο Σαλαμπαρία, ο οποίος μετέβη στο Μαϊάμι μετά την αποφυλάκισή του από τα σωφρονιστικά ι­ δρύματα της Κούβας, σχεδιάζε να δολοφονήσει το Φιντέλ Κάστρο κατά τη διάρκεια ενός ταξιδιού του στην Ισπανία. Η απόπειρα θα γινόταν όταν ο Κουβανός ηγέτης θα ταξίδευε στο χωριό των προ­ γόνων του. Ο Σαλαμπαρία, ο Μάρκο Τούλιο Μπέρουφ, ο Κάντιντο ντε λα Τόρε και ένας Ισπανός πολίτης θα εκτελούσαν τη δολοφονί­ α. Η συνωμοσία εξουδετερώθηκε λόγω των αυστηρών μέτρων α­ σφάλειας που είχαν ληφθεί στην επιλεγμένη περιοχή. Ιούλιος: Πηγές της αντικατασκοπείας ανακάλυψαν ότι ο τρομο­ κράτης Εδουάρδο Ταμάργκο Μαρτίν κατέστρωνε ένα σχέδιο δολο­ φονίας του Φιντέλ Κάστρο, το οποίο θα πραγμα-τοποιούσε κατά τη διάρκεια μιας επίσκεψης του ηγέτη στη Βραζιλία. Για να στηθεί η επιχείρηση έγιναν πολλές συσκέψεις στα γραφεία της οργάνωσης Ανεξάρτητη και Δημοκρατική Κούβα στο Καράκας της Βενεζουέ­ λας, στις οποίες πήραν μέρος οι Ραμόν Μέντες, Αρίελ Κλαβίχο και Εδουάρδο Ταμάργκο. Η ομάδα αυτή συνδεόταν με την αστυνομία της Βενεζουέλας, η οποία ανέλαβε την εκπαίδευση των ατόμων που επιλέχθηκαν να πυροβολήσουν τον Κουβανό πρόεδρο. Η συνωμο­ σία απέτυχε λόγω των αυστηρών μέτρων ασφάλειας που είχαν λη­ φθεί. 1988

Νοέμβριος: Πηγές πληροφοριών αποκάλυψαν ότι ο Κουβανός τρομοκράτης Γκασπάρ Εουχένιο Χιμένες Εσκομπέδο οργάνωνε έ­ να σχέδιο δολοφονίας του Φιντέλ Κάστρο, όταν εκείνος θα έκανε το επόμενο ταξίδι του στη Βραζιλία. Ο Χιμένες Εσκομπέδο είχε σχέση με το συνωμοτικό σχέδιο του Ορλάντο Μεντόσα και του Λουίς Ποσάδα Καρίλες και είχε ό,τι χρειαζόταν, για να διεκπεραιώσει την αποστολή του. Απέτυχε όμως λόγω των αυστηρών μέτρων ασφάλειας που είχαν ληφθεί. Δ ε κ έ μ β ρ ι ο ς : Πηγές πληροφοριών ανέφεραν ότι από μια φυλα­ κή της Βενεζουέλας ο τρομοκράτης Ορλάντο Μπος Άβιλα σχεδία[257]

ΦΑΜΠΙΑΝ ΕΣΚΑΛΑΝΤΕ

ζε τη δολοφονία του προέδρου Φιντέλ Κάστρο στην τελετή ανάλη­ ψης καθηκόντων του προέδρου Κάρλος Αντρες Πέρες. Ανέθεσε σε έναν ειδικό στα εκρηκτικά, τον επονομαζόμενο Εουσέμπιο, να κα­ τασκευάσει διάφορους μηχανισμούς που θα ενεργοποιούνταν με τηλεχειριστήριο. Στην ενέργεια θα έπαιρναν μέρος οι Πέδρο Κόρζο Έβες, Πέδρο Μαρτίν Κόρζο, Γκασπάρ Χιμένες Εσκομπέδο και ο ί­ διος ο Εουσέμπιο. Η απόπειρα απέτυχε για άλλη μια φορά λόγω των αυστηρών μέτρων ασφάλειας που είχαν ληφθεί. 1990

Μια αντεπαναστατική μονάδα κομάντο από τις Η­ ΠΑ είχε μπει παράνομα στην Κούβα, στις 14 του μήνα, με σκοπό να αναλάβει ενέργειες αντιπερισπασμού και τη δολοφονία του Φιντέλ Κάστρο, για την οποία έφερε όπλα, που κατασχέθηκαν από τις δυνάμεις ασφάλειας της Κούβας. Οι Γκουστάβο Ροντρίγκες, Τομάς Ράμος, Σέρχιο Γκονσάλες Ροσκέτε, Ρίτσαρντ Χερέντια και Χιγκίνιο Ντίας Ντουάρτε προφυλακίστηκαν. Ο κ τ ώ β ρ ιο ς :

1994

Με αφορμή την 4η Ιβηρο-Αμερικανική Διάσκεψη Κορυφής στην Καρταχένα της Κολομβίας, οι πηγές της αντικατασκοπείας αποκάλυψαν ότι το Κουβανο-Αμερικανικό Εθνικό Ί­ δρυμα (CANF) σχεδίαζε τη δολοφονία του Φιντέλ Κάστρο. Το σχέ­ διο προέβλεπε να πυροβοληθεί ο ηγέτης με ένα 50άρι όπλο τύπου Barrett από το Μαϊάμι. Το συνωμοτικό σχέδιο απέτυχε, επειδή οι συνθήκες δεν ήταν οι αναμενόμενες. Οι Κουβανοί τρομοκράτες Αλμπέρτο Χερνάντες, Ρομπέρτο Μαρτίν Πέρες, Λουίς Ποσάδα Καρίλες, Ραμόν Ορόσκο Κρέσπο, Γκασπάρ Χιμένες Εσκομπέδο, Φέλιξ Ροντρίγκες Μεντιγκουτία και Ραούλ Βαλβέρντε εμπλέκονταν σ’ αυτή την υπόθεση. Ν ο έ μ β ρ ιο ς :

1995

Με αφορμή την 5η Ιβηρο-Αμερικανική Διάσκεψη Κορυφής στο θέρετρο Σαν Κάρλος ντε Μπαριλόχε στην Αργεντινή, οι πηγές της αντικατασκοπείας ανέφεραν ότι οι κουβανικής Ν ο έ μ β ρ ιο ς :

[258]

634 ΑΠΟΠΕΙΡΕΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟ

καταγωγής τρομοκράτες Ρομπέρτο Μαρτίν Πέρες, Γκασπάρ Χιμένες Εσκομπέδο και Εουχένιο Λαμέρας σχέδιαζαν να δολοφονήσουν το Φιντέλ Κάστρο, με την υποστήριξη και τη χορηγία του CANF. Το συνωμοτικό σχέδιο απέτυχε λόγω των αυστηρών μέτρων ασφά­ λειας που είχαν ληφθεί. 1997

Νοέμβριος: Ο Λουίς Ποσάδα Καρίλες, με συνεργούς τον Αρνάλντο Μονσόν Πλασένσια και τους αρχηγούς του CANF, οργάνω­ σαν μια συνωμοσία με σκοπό τη δολοφονία του Φιντέλ Κάστρο στο νησί Μαργκαρίτα της Βενεζουέλας, κατά την 7η Ιβηρο-Αμερικανι­ κή Διάσκεψη Κορυφής, εκμεταλλευόμενοι την παρουσία του Κουβανού ηγέτη στη συνάντηση αυτή. Η απόπειρα απέτυχε λόγω της σύλληψης της ομάδας των δολοφόνων κοντά στα χωρικά ύδατα του Πουέρτο Ρίκο. Ήταν οι Άνχελ Αλφόνσο Αλεμάν, Φρανσίσκο Κόρντοβα Τόρνα, Χουάν Μπαουτίστα Μάρκες και Ανχελ Χερνά­ ντες Ρόχο. Όταν συνελήφθησαν οι τρομοκράτες, επέβαιναν στο πλοιάριο Λα Εσπεράνσα. Τα δύο 50άρια όπλα τύπου Barrett κατα­ σχέθηκαν. Ένα από αυτά ανήκε στο Φρανσίσκο Χερνάντες, μέλος της εκτελεστικής επιτροπής του CANF. 1998

Νοέμβριος: Πηγές πληροφοριών αποκάλυψαν ένα συνωμοτικό σχέδιο του CANF με σκοπό τη δολοφονία του Φιντέλ Κάστρο, κα­ τά τη διάρκεια της επίσκεψής του στη Δομινικανή Δημοκρατία. Για την ενέργεια επιλέχθηκαν οι τρομοκράτες Λουίς Ποσάδα Καρίλες, Ραμόν Φοντ, Ραμόν Ορόσκο Κρέσπο, Φρανσίσκο Εουλάλιο Κά­ στρο Πας και Ενρίκε Μπάσας. Η συνωμοσία απέτυχε λόγω των αυ­ στηρών μέτρων ασφάλειας που πάρθηκαν εξαιτίας υπόνοιας που υ­ πήρχε γι’ αυτήν. 2000

Νοέμβριος: Πηγές πληροφοριών ανακάλυψαν ότι τρομοκρατι­ κά στοιχεία σχέδιαζαν τη δολοφονία του Φιντέλ Κάστρο στα πλαί­ σια της 10ης Ιβηρο-Αμερικανικής Διάσκεψης Κορυφής στην Πόλη [259]

ΦΑΜΠΙΑΝ ΕΣΚΑΛΑΝΤΕ

του Παναμά. Τα άτομα αυτά ήταν οι Λουίς Ποσάδα Καρίλες, Γκιγιέρμο Νόβο Σαμπόλ, Πέδρο Κρισπίν Ρεμόν και Γκασπάρ Χιμένες Εσκομπέδο, οι οποίοι, υπό την καθοδήγηση του CANF, σχεδιάζαν να τοποθετήσουν έναν εκρηκτικό μηχανισμό στο αμφιθέατρο του πανεπιστημίου, τόπο διεξαγωγής μιας εκδήλωσης αλληλεγγύης για την Κούβα, στην οποία θα μιλούσε ο Φιντέλ. Αφού τους εξέδωσαν οι κουβανικές αρχές, οι τρομοκράτες συνελήφθησαν και κρατήθηκαν από τις αρχές του Παναμά. Μετά τρία χρόνια, αφού τιμωρήθηκαν σε δημόσιο δικαστήριο για τις πράξεις τους, ο πρόεδρος Μιρέγια Μοσκόσο, ακολουθώντας τις οδηγίες του πρέσβη των ΗΠΑ, τους έδωσε χάρη.

[260]

Υποσημειώσεις 1. Fulgencio Batista (Φουλχένσιο Μπατίστα): δικτάτορας που ανέλαβε την εξουσία ύστερα από πραξικόπημα, και κυβέρνησε την Κούβα από το 1952 έως το 1958. 2. Eliseo Reyes (Ελίσεο Ρέγιες): ένας από τους αρχηγούς του Ε­ παναστατικού Στρατού. Πολέμησε μαζί με τον Τσε Γκεβάρα στην εκστρατεία του στη Βολιβία. Σκοτώθηκε μαχόμενος για την ανε­ ξαρτησία της Λατινικής Αμερικής. 3. Ταξιαρχία 2506 (Assault Brigade 2506): δύναμη εισβολής κατά την απόβαση στον Κόλπο των Χοίρων. 4. Το 1998 πέντε Κουβανοί που ζούσαν στο Μαϊάμι συνελήφθη­ σαν και κατηγορήθηκαν για κατασκοπεία. Παρακολουθούσαν τρο­ μοκρατικές ομάδες που δραστηριοποιούνταν έξω από τη Φλόριντα, με σκοπό να αποτρέψουν επιθέσεις στην Κούβα. Καταδικάστηκαν και εκτίουν, κατά την περίοδο της συγγραφής του βιβλίου, μεγάλες ποινές σε διαφορετικές φυλακές των ΗΠΑ. Η ιστορία τους υπάρχει στο βιβλίο: "Γράμματα Αγάπης και Ελπίδας: Η Ιστορία των Πέντε Κουβανών" (Letters o f Love and Hope: The Story o f the Cuban Five) (Melbourne & New York: Ocean Press, 2005). 5. Στις 26 Ιουλίου 1953 ο Φιντέλ Κάστρο ηγήθηκε μίας αποτυ­ χημένης επίθεσης στο στρατόπεδο Μονκάδα στο Σαντιάγο ντε Κούβα, το δεύτερο μεγαλύτερο στρατιωτικό οχυρό στην Κούβα. Σκοπός της επίθεσης ήταν ο εφοδιασμός του λαού με όπλα και η α­ νατροπή της δικτατορίας του Μπατίστα. 6. Frank Sturgis-Frank Angelo Fiorini (Φρανκ Στέρτζις): βετε­ ράνος των ενόπλων δυνάμεων των ΗΠΑ και μέλος της αεροπορίας του Επαναστατικού Στρατού υπό την ηγεσία του Πέδρο Λουίς [261]

ΦΑΜΠΙΑΝ ΕΣΚΑΛΑΝΤΕ

Ντίας Λανς. Υπό τις διαταγές της CIA ο Στέρτζις συμμετείχε σε α­ πόπειρες δολοφονίας του Φιντέλ Κάστρο και στην εκπαίδευση της "Κουβανικής Ταξιαρχίας", η οποία αναλάμβανε δράση ενάντια στην Κούβα. Είχε σχετιστεί με τη συνωμοσία για τη δολοφονία του προέδρου Κένεντι και είχε εμπλακεί στο σκάνδαλο Γουότεργκέιτ. 7. "Special National Intelligence Estimate: The Situation in Cuba." Foreign Relations o f the United States, 1958-60: Cuba (Washington: US Government Printing Office, 1991), 356. /- ii. Rafael Leonidas Trujillo (Ραφαέλ Λεονίντας Τρουχίλο): ανη,/λεή ς δικτάτορας της Δομινικανής Δημοκρατίας, γνωστός επίσης και ως Σουλτάνος της Αμερικής. Είχε το παρατσούκλι ο "μεταλλικός άνθρωπος" εξαιτίας της αδυναμίας του για τα παράσημα. Πέθανε το Μάιο του 1961, ως θύμα συνωμοσίας της CIA. 9. Rolando Masferrer Rojas (Ρολάντο Μασφέρερ Ρόχας): πολι­ τικός της προεπαναστατικής περιόδου. Οργάνωσε τα αποσπάσματα θανάτου, με την επωνυμία Τίγρεις, υπό την ηγεσία του στρατηγού Φουλχένσιο Μπατίστα. Έφερε την ευθύνη για εκατοντάδες δολο­ φονίες πολιτών, ειδικότερα στις ανατολικές επαρχίες της Κούβας. 10. Santos Trafficante (Σάντος Τραφικάντε): αρχηγός της Μαφί­ ας στη Φλόριντα και εκπρόσωπός της στην Αβάνα, πριν από το 1959. 11. Eladio del Valle Gutierrez (Ελάντιο ντελ Βάλε Γκουτιέρες): γνωστός ως Yito. Ήταν αξιωματικός του εμπορικού ναυτικού. Επιδιδόταν από το 1941 στη λαθραία διακίνηση εμπορευμάτων με την ανάμειξη της τότε κουβανικής κυβέρνησης. Είχε λάβει κυβερνητι­ κή θέση στο καθεστώς του Μπατίστα. Το 1952 είχε τη θέση του βο­ ηθού επιθεωρητή στη μυστική αστυνομία. Ένα χρόνο αργότερα προσχώρησε στη Στρατιωτική Υπηρεσία Πληροφοριών. Το 1959 εγκατέλειψε την Κούβα και πήγε στις Ηνωμένες Πολιτείες. Συντά­ χθηκε στην Junta of the Cuban Government in Exile με ηγέτη τον Κάρλος Πρίο Σοκαράς. Συμμετείχε ενεργά στις επιχειρήσεις της CIA με σκοπό την ανατροπή της κουβανικής επανάστασης, και υ­ πάρχουν υποψίες ότι εμπλέκεται στη δολοφονία του προέδρου Κέ[262]

634 ΑΠΟΠΕΙΡΕΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟ

νεντι. Δολοφονήθηκε με κτηνώδη τρόπο το 1967. 12. Ernesto de la Fe (Ερνέστο ντε λα Φε): υπουργός Προπαγάν­ δας κατά τη διάρκεια της κυβέρνησης του Μπατίστα. Προφυλακί­ στηκε το 1959 και καταδικάστηκε από τα επαναστατικά δικαστήρια για τις δραστηριότητές του την περίοδο της δικτατορίας του Μπα­ τίστα. 13. DIER: Rebel Army Investigations Department (Υπηρεσία Ε­ ρευνών Επαναστατικού Στρατού). 14. Gerry Patrick Hemming (Τζέρι Πάτρικ Χέμιγκ): Αμερικα­ νός πολίτης ο οποίος ήταν το 1959 στην Κούβα με μία ομάδα που υποτίθεται ότι εκπαιδευόταν, για να πολεμήσει στη Νικαράγουα. Είχε οριστεί εκπαιδευτής της ομάδας Green Berets στη Ζώνη της Διώρυγας του Παναμά. Συνδεόταν με ομάδες Κουβανών εξόριστων που δρούσαν από αμερικανικό έδαφος ενάντια στην Κούβα. 15. James A. Noel (Τζέιμς Α. Νόελ): επικεφαλής του σταθμού της CIA στην πρεσβεία των ΗΠΑ στην Αβάνα από το 1958 έως το 1960. Επίσης, επικεφαλής του σταθμού της CLA στη Μαδρίτη από το 1961 έως το 1964. 16. Philip W. Bonsai (Φίλιπ Μπόνσαλ): Αμερικανός διπλωμάτης καριέρας, προοδευτικός με γνώσεις επί των θεμάτων της Λατινικής Αμερικής. Διορίστηκε πρέσβης στην Κούβα το 1959 αφού είχε υ­ πηρετήσει εκεί νωρίτερα ως νέος διπλωμάτης. 17. Marjorie Lennox (ΜάρτζοριΛένοξ): γραμματέας του σταθ­ μού της CIA στην πρεσβεία των ΗΠΑ στην Αβάνα. Τη συνέλαβαν το 1963 μαζί με ορισμένους αξιωματικούς της CIA, ενώ επιχειρού­ σαν να τοποθετήσουν μυστικά μικρόφωνα στο κινέζικο πρακτορεί­ ο ειδήσεων Xinhua. 18. Συνέντευξη του Φρανκ Στέρτζις που παραχωρήθηκε σε συ­ νεργάτη της κουβανικής υπηρεσίας πληροφοριών, συγκαλυμμένη ως άρθρο του εθνικού τύπου.

[263]

ΦΑΜΠΙΑΝ ΕΣΚΑΛΑΝΤΕ

19. Manuel Artime Buesa (Μανουέλ Αρτίμε Μπουέσα): συμμε­ τείχε στον ένοπλο αγώνα κατά του Μπατίστα στις 28 Δεκεμβρίου 1958, αλλά σύντομα τάχθηκε κατά της επανάστασης. Υπήρξε ηγέ­ της της Ταξιαρχίας 2506. 20. Ramiro Valdes Memndez (Ραμίρο Βαλντές Μενέντες): επι­ τέθηκε στο στρατόπεδο Μονκάδα, κατά την εκστρατεία με το πλοιάριο Granma. Είχε πολύ στενές σχέσεις με το Φιντέλ Κάστρο. Ήταν αρχηγός της G-2 και στη συνέχεια έγινε υπουργός Εσωτερι­ κών. 21. Senate Select Committee (Επιτροπή Τσερτς), Alleged Assassination Plots Involving Foreign Leaders (Ουάσιγκτον: Ομο­ σπονδιακό Τυπογραφείο των ΗΠΑ, 1975), 92. 22. Luis Tacornal (Λουίς Τακορνάλ): Κουβανός πράκτορας ασφαλείας που εισχώρησε στην αντεπαναστατική ομάδα του Ρολάντο Μασφέρερ. 23. Manuel Antonio de Varona Loredo (Μανουέλ Αντόνιο ντε Βαρόνα Λορέντο): πρωθυπουργός στην κυβέρνηση του Κάρλος Πρίο Σοκαράς (1948-52). Ήταν πρόεδρος συμβουλίου και ηγήθηκε του Επαναστατικού Κόμματος της Κούβας (Autenticos) κατά τη διάρκεια της προεδρικής προεκλογικής εκστρατείας του 1948. Ή­ ταν επίσης αρχηγός του Επαναστατικού Δημοκρατικού Μετώπου (FRD), μία παραπλανητική οργάνωση της CIA. Σ’ αυτήν συνενώ­ θηκαν οι αντεπαναστατικές οργανώσεις των Κουβανών εξόριστων στις ΗΠΑ. Αργότερα προσχώρησε στο Συμβούλιο Κουβανικής Ε­ πανάστασης (CRC), μία παρόμοια οργάνωση, της οποίας ο στόχος ήταν να δημιουργήσει μία μεταβατική κυβέρνηση μετά την εισβο­ λή στον Κόλπο των Χοίρων. 24. Arleigh Burke (Άρλεϊ Μπερκ): αρχηγός του αμερικανικού στρατού, φίλος του Ντουάιτ Άιζενχάουερ. Είχε φιλικές σχέσεις με την κυβέρνηση του Φουλχένσιο Μπατίστα, από τον οποίο έλαβε διάφορες τιμητικές διακρίσεις. Ανήκε σε μία ομάδα αξιωματικών του Πενταγώνου η οποία πρότεινε άμεση στρατιωτική δράση για την ανατροπή της κουβανικής επανάστασης. [264]

634 ΑΠΟΠΕΙΡΕΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟ

25. Abelardo Colome Ibarra (Αμπελάρδο Κολομέ Ιμπάρα): αρ­ χηγός επιχειρήσεων της G-2, 1959-61. Ένας εξαίρετος μαχητής στον αγώνα της επανάστασης, που πήρε το βαθμό του comandante. Ήταν ιδρυτικό μέλος του Τμήματος Ασφάλειας της Κούβας. 26. La Cabana (Λα Καμπάνια): ένα φρούριο του 18ου αιώνα. Βρίσκεται στην ανατολική πλευρά του κόλπου της Αβάνας. 27. David Atlee Phillips (Ντέιβιντ Ατλι Φίλιπς): στρατολογήθηκε από τη CIA στις αρχές του 1950 στη Χιλή, όπου έγινε εκδότης μίας κρατικής εφημερίδας. Το 1954 συμμετείχε σε επιχειρησιακή ο­ μάδα της ClΑ για την ανατροπή της κυβέρνησης του Γιάκομπο Άρμπενς στη Γουατεμάλα. Στα τέλη της δεκαετίας του 1950 εγκατα­ στάθηκε στην Αβάνα διατηρώντας για κάλυψη ένα πρακτορείο δη­ μόσιων σχέσεων. Αργότερα έγινε αρχηγός του παραρτήματος θεμά­ των Δυτικού Ημισφαιρίου της CIA. 28. Απόσπασμα από το βιβλίο Give Us This Day (Νέα Υόρκη, Arlington House, 1973), όπου ο Χαντ περιγράφει τις εμπειρίες του στην Κούβα και σχολιάζει την αποτυχία της εισβολής στον Κόλπο των Χοίρων. 29. Black Maria: αγγλικός όρος για την αστυνομική "κλούβα". 30. Church Commission (Επιτροπή Τσερτς): επιτροπή γερουσια­ στών υπό την προεδρία του γερουσιαστή Φρανκ Τσερτς (Frank Church). Ιδρύθηκε το 1975 με σκοπό να διερευνήσει τις απόπειρες δολοφονίας ξένων πολιτικών ηγετών από τη CIA. 31. Έκθεση των συνωμοτικών σχεδίων κατά του Φιντέλ Κάστρο σε έκδοση με εισαγωγή του Φαμπιάν Εσκαλάντε και με τίτλο CIA Targets Fidel (Μελβούρνη & Νέα Υόρκη: Ocean Press, 1996). 32. Eufemio Ferndndez (Εουφέμιο Φερνάντες): περιβόητος γκάγκστερ της δεκαετίας του 1940. Είχε συλληφθεί το 1961 ως συντο­ νιστής της οργάνωσης Triple A. 33. Sandalio Herminio Diaz Garcia (Σαντάλιο Ερμίνιο Ντίας [265]

ΦΑΜΠΙΑΝ ΕΣΚΑΛΑΝΤΕ

Γκαρσία): γκάγκστερ και εκβιαστής από τη δεκαετία του 1940. Τον συνέλαβαν αρκετές φορές και εξέτισε ποινή στη φυλακή για διάφο­ ρα εγκλήματα. Στα τέλη του 1950 είχε στενές σχέσεις με το Σάντος Τραφικάντε. Μέσω της επιρροής του και αυτής του ταγματάρχη Ρόμπερτ Βαν Χορν της αμερικανικής πρεσβείας στην Αβάνα, χρί­ στηκε αρχηγός αστυνομίας στο ξενοδοχείο Ριβιέρα, ιδιοκτησία της Μαφίας. Το 1962 εγκατέλειψε την Κούβα και πήγε στις ΗΠΑ, όπου συνάντησε ξανά το Σάντος Τραφικάντε και τον Κάρλος Πρίο Σοκαράς, πρώην πρόεδρο της Κούβας. Ως μέλος της τρομοκρατικής ορ­ γάνωσης Commandos L, συμμετείχε σε διάφορες ενέργειες κατά της Κούβας. Τον υποπτεύθηκαν ότι πήρε μέρος στη συνωμοσία δο­ λοφονίας του προέδρου Κένεντι. Πέθανε στις 26 Μαρτίου 1966, ε­ πιχειρώντας να μπει παράνομα σε κουβανικό έδαφος, μαζί με άλ­ λους αντεπαναστάτες, από τη βόρεια ακτή της επαρχίας της Αβά­ νας. 34. Senate Select Committee (Επιτροπή Τσερτς), Alleged Assassination Plots Involving Foreign Leaders (Ουάσιγκτον: US Government Printing Office, 1975), 76-77. 35. Απόσπασμα από την αυτοβιογραφία του Φέλιξ Ρο-ντρίγκες Shadow Warrior. 36. Maxwell Taylor (Μάξγουελ Τέιλορ): αρχηγός του Γε-νικού Επιτελείου Εθνικής Άμυνας των ΗΠΑ, ο οποίος αργότερα θα γινό­ ταν διευθυντής προσωπικού και τελικά πρέσβης στο Βιετνάμ. Υ­ πήρξε στρατιωτικός θεωρητικός και επινόησε το σχέδιο πολέμου χαμηλής και μέσης έντασης, που χρησιμοποιήθηκε για την αντιμε­ τώπιση εθνικών και επαναστατικών κινημάτων. 37. Η Μαρία Λεοπολντίνα Γκράου Αλσίνα και ο αδελφός της Ραμόν ήταν ανίψια του πρώην προέδρου Ραμόν Γκράου. 38. DSE: State Security Department. Το όνομα αυτό υιοθετήθηκε από το DIER (Τμήμα Ερευνών Επαναστατικού Στρατού) μετά την ίδρυση του Υπουργείου Εσωτερικών τον Ιούνιο του 1961. 39. Η κατάθεση αυτή είναι μέρος της απολογίας του Ισαγκίρε, [266]

634 ΑΠΟΠΕΙΡΕΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟ

την οποία έδωσε σ ’ αυτούς που τον συνέλαβαν, όσο ήταν υπό κράτηση λόγω των τρομοκρατικών του ενεργειών. 40. Carlos Valdes Sdchez (Κάρλος Βαλντές Σάντσες): Κουβανός αξιωματικός που έλαβε μέρος στην ανακριτική έρευνα για την επι­ χείρηση Patty. 41. Florentino Fernandez Leon (Φλορεντίνο Φερνάντες Λεόν): συμμετείχε στην επίθεση στο στρατόπεδο Μονκάδα. Ανακάλυψε αυτή τη συνωμοσία δολοφονίας και ενημέρωσε τις αρχές. 42. Amador Odio (Αμαδόρ Όδιο): σύζυγος της Σάρα ντελ Τόρο, μίας από τους διοργανωτές της επιχείρησης Peter Pan, η οποία συνόδευσε 14.000 παιδιά έξω από την Κούβα χωρίς τους γονείς τους. Οι κόρες τους, Σίλβια και Άννα, είχαν συνδεθεί με το Λι Χάρβεϊ Όσβαλντ λίγο πριν από τη δολοφονία του Κένεντι. 43. Συνταγματάρχης Alberto Santana Martin (Αλμπέρτο Σαντάνα Μαρτίν): επίσημο εκτελεστικό όργανο της Υπηρεσίας Κρατικής Ασφάλειας, ο οποίος συνέλαβε τους τρομοκράτες και συ­ νωμότες Πούχαλς και Μπαρόσο. 44. Αντισυνταγματάρχης Gustavo Blanco Oropesa (Γκουστάβο Μπλάνκο Οροπέσα): πρώην επικεφαλής της αντικατασκοπείας της Κούβας. 45. Raul Alfonso Rolddn (Ραούλ Αλφόνσο Ρολντάν): επικεφα­ λής των ανακρίσεων αυτού του συνωμοτικού σχεδίου. 46. Osvaldo Dorticos (Οσβάλντο Ντορτικός): πρόεδρος της Κούβας κατά την περίοδο 1959-1976. 47. Pedro Ferndndez Diaz (Πέδρο Φερνάντες Ντίας): συνελή­ φθη το 1964 για τη συμμετοχή του σε ένα δίκτυο προώθησης πρα­ κτόρων της CIA στην Κούβα. 48. Comites·, αναφορά στις Επιτροπές Άμυνας της Επανάστα­ σης, ομάδες δημιουργημένες από το Φιντέλ Κάστρο στις 28 Σε­ [267]

ΦΑΜΠΙΑΝ ΕΣΚΑΛΑΝΤΕ

πτεμβρίου του 1960, ως λαϊκή αντίδραση στις επιθετικές ενέργειες των αντεπαναστατικών οργανώσεων. 49. Alejandro Vergara Mauri (Αλεχάντρο Βεργάρα Μαουρί): α­ κόλουθος στην ισπανική πρεσβεία της Αβάνας από τον Ιούλιο του 1960 έως τον Ιανουάριο του 1964 και πράκτορας της CIA. 50. Senate Select Committee (Επιτροπή Τσερτς): Alleged Assassination Plots Involving Foreign Leaders (Ουάσιγκτον: US Government Printing Office, 1975), 83-84. 51. Efigenio Ameijeiras Delgado (Εφιχένιο Αμεϊχέιρας Ντελγκάντο): ιδρυτικό μέλος του πρώτου παράνομου κινήματος της 26ης Ιουλίου στην Αβάνα, μέλος της εκστρατείας με το πλοιά­ ριο Granma, μαχητής στον Κόλπο των Χοίρων, διεθνής μαχητής και ταξίαρχος των Επαναστατικών Ενόπλων Δυνάμεων. 52. Roberto Femdndez (Ρομπέρτο Φερνάντες): επόπτης της κουβανικής επιχείρησης κατά της Αντικομουνιστικής Αντίστασης Πολιτών. 53. Ramon Grau San Martin (Ραμόν Γκράου Σαν Μαρτίν): πρό­ εδρος της Κούβας 1944-48. 54. Jose Braulio Alemdn Gutierrez (Χοσέ Μπραούλιο Αλεμάν Γκουτιέρες): γιος του Χοσέ Αλεμάν, πρώην υπουργού Εκπαίδευσης στην κυβέρνηση του Ραμόν Γκράου, ο οποίος είχε καταχρασθεί 20 εκατομμύρια δολάρια από το υπουργείο στα τέλη της θητείας του. Κατόπιν εγκαταστάθηκε στο Μαϊάμι. 55. Juan Orta Cordova (Χουάν Όρτα Κόρντοβα): γραμματέας του πρωθυπουργού το 1959. 56. Αποσπάσματα από την έκθεση του έτους 1967 του γενικού επιθεωρητή της CIA. 57. [λογοκριμένο] σημειώνεται έτσι ό,τι έχει διαγραφεί από την αναφορά. [268]

634 ΑΠΟΠΕΙΡΕΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟ

58. Πιθανόν ο Νέστορ Σάντσες, για τον οποίο υπάρχει αναφορά στην έκθεση του γενικού επιθεωρητή της CIA. Όταν ο Κούμπελα ανέφερε τον Ντέιβιντ Σάντσες Μοράλες στην κατάθεσή του, εξή­ γησε ότι τον συνάντησε και ένας άλλος ισπανόφωνος αξιωματικός, ο οποίος πίστευε ότι ήταν Πορτορικανός. 59. Ο σιγαστήρας δοκιμάστηκε σε έρημη περιοχή του Μαϊάμι από ένα βοηθό του Αρτίμε. 60. Gaeton Fonzi (Γκαετόν Φόνζι): ανακριτής της Κοινοβου­ λευτικής Εξεταστικής Επιτροπής το 1978, συγγραφέας του βιβλίου The Last Investigation (Η τελευταία ανάκριση). 61. Bernardo Morales (Μπερνάρντο Μοράλες): πολύ πιθανόν να πρόκειται για τον Ντέιβιντ Σάντσες Μοράλες. 62. 167 συνωμοσίες και 467 συνωμοτικά σχέδια.

[269]

Όλα είχαν στόχο έναν και μόνο άνθρωπο τον Φιντέλ Κάστρο