5 - Arquimedes

 

Lësieh I - 466<

Igcogiorëh Xuëkieh Igcogiorëh og Hjikogtas

PTHDHMA VTÈEPIEA G½< Vrigeipia `o Hrquëko`os 8.

Igtra`ueeiõg Poõrieh

Euhjquior porsagh quo osté lhkijihrizh`h eag jas `opartos heuètieas eaka jh ghtheiõg, bh adsorvh`a quo jas admotas phroeog por`or posa euhg`a so sukorcog og hcuh. Og rohji`h` oj admota puo`o igejusa ljathr og jh suporlieio `odi`a h jh prosiõg bheih hrridh omorei`h par oj hcuh. _g hgticua khtokètiea crioca, Hrquëko`os (423-484 H.E) luo oj  prikora quo ostu`iõ oj okpumo vortiehj bheih hrridh omorei`a o morei`a par jas ljui`as. Oj prigeipia `o Hrquëko`os so ogugeih `o jh sicuiogto khgorh=

_g admota quo so ogeuogtrh phreihj a tathjkogto sukorci`a og ug ljui`a oxporikogth ugh luorzh hseog`ogto hseog`ogto (okpumo) icuhj hj posa `oj ljui`a `oshjamh`a.

LD ; \

    c

;kc

 OKV_MO ; VOUA @OJ LJ_I@A @OUHJAMH@A

Hj hpjiehr osto rosujth`a `odokas roear`hr quo jh oeuheiõg gas porkito ehjeujhr ýgiehkogto oj okpumo aehsiagh`a par jh `ilorogeih `o prosiagos. prosiagos. Ga roprosogth og rohji`h` jh luorzh rosujthgto.

8.  _g euorpa so sukorcirè si oj posa `oj ljui`a quo `oshjamh (oj okpumo) os kogar quo oj posa `o `ieba euorpa. oj posa `oj ljui`a `oshjamh`a os oxhethkogto icuhj hj posa `oj euorpa sukorci`a, 4.  Ui ésto gi so bug`o gi so vh bhsth hrridh. Og osto ehsa oj euorpa ostè og oquijidria. 5.  Ui oj posa `oj ljui`a `oshjamh`a oxeo`o oj posa `oj euorpa sukorci`a, oj euorpa so ojovhrè bhsth jh suporlieio y ljathrè. Euhg`a oj euorpa ljath y hjehgzh oj oquijidria og jh suporlieio, `ospjhzhrè su prapia posa `o jëqui`a. Va`okas `o`ueir oj prigeipia `o Hrquëko`os h phrtir `o jhs joyos `o Gowtag, eagsi`orhg`a jhs luorzhs quo hetýhg sadro ugh pareiõg `o ug ljui`a y adsorvhg`a quo, euhg`a ostè og oquijidria ostètiea, jh luorzh goth sadro jh kiskh `odo sor gujh. Hrquëko`os ogeagtrõ ja quo eagstituyo ug praeo`ikiogta sikpjo y oxheta phrh `otorkighr jh `ogsi`h` ospoeëlieh `o ug euorpa. Jh `ogsi`h` ospoeëlieh `o ug euorpa os oj posa `oj kiska og hiro `ivi`i`a par oj posa `o ug vajukog icuhj `o hcuh

8

 

Lësieh I - 466<

Igcogiorëh Xuëkieh Igcogiorëh og Hjikogtas

 

`ogsi`h`  ospoeëlieh  



 posa `oj  euorpa og oj  hiro    posa `o ug vajukog icuhj  `o hcuh

Vora, `o heuor`a eag oj prigeipia `o Hrquëko`os, oj posa `o ug kiska vajukog `o hcuh os icuhj h jh luorzh hseogsiaghj sadro oj euorpa euhg`a ostè sukor sukorci`a ci`a og `ieba jëqui`a. Var eagsicuiogto, os icuhj h jh  pér`i`h `o posa posa `oj euorpa euhg`a euhg`a ostè sukorci`a sukorci`a og hcuh.

`ogsi`h`  ospoeëlieh  



 posa `o admota og oj  hiro    pér`i`h `o  posa euhg`a  sukorci`a og hcuh

Eaka bokas vista oj prigeipia `o Hrquëko`os prapareiagh ug kéta`a phrh jh `otorkigheiõg `o posas ospoeëlieas y `ogsi`h`os. Var omokpja utijizhg`a=  Dhjhgzh bi`rastètieh , so `otorkigh prikora oj posa `oj euorpa og oj hiro, y juoca so ja  posh sukorci`a og hcuh, jh `ilorogeih `o hkdas posas os oj vhjar `oj okpumo, a soh oj

 posa `oj jëqui`a `oshjamh`a. Eag ostas `htas so hpjieh jh oeuheiõg hgtoriar.  Kéta`a `oj `ighkõkotra= Vhrh `otorkigheiagos rèpi`hs so puo`o okpjohr ug sikpjo `ighkõkotra, quo `h `iroethkogto jas posas `oj euorpa og oj hiro y sukorci`a. Juoca so hpjieh jh kiskh lõrkujh  Dhjhgzh `o Kabr=  Uo utijizh phrh `ogsi`h`os `o jëqui`as eag rospoeta hj hcuh hcuh y so hpjieh oj prigeipia `o Hrquëko`os. Jh oxpjieheiõg `o su lugeiaghkiogta lugeiaghkiogta so trhthrè og atra prèetiea.  Kéta`a `oj piegõkotra= Vhrh `otorkigheiõg `o `ogsi`h`os `o sõji`as y jëqui`as. Uo tiogo og euogth oj prigeipia `o Hrquëko`os. Og quo eagsisto y su ka`a `o usa so trhthrè og atra prèetiea.  @ogsëkotras= Uag ljath`aros `o vi`ria eagvogiogtokogto eagvogiogtokogto jhstrh`as. Oj vajukog `o jh  phrto sukorci`h so ka`ilieh `o heuor`a eag e ag oj posa ospoeëliea `oj jëqui`a og quo so jas eajaeh. _gh osehjh og oj tuda tuda vortiehj `h ` `iroethkogto iroethkogto oso posa ospoeëliea, par joeturh hj givoj jidro `oj jëqui`a. Vhrh ehsas ospoeihjos so eagstruyog `ogsëkotras eag osehjh hrditrhrih (posh joebo, posh hjeabajos, ote.)  Hroõkotras= Uo suojog utijizhr jas jjhkh`as Dohuké, euyh osehjh os `ilorogto socýg quo so trhto `o jëqui`as kès a kogas `ogsas quo oj hcuh, y so bh osthdjoei`a sadro jh  dhso `o jhs `ogsi`h`os `o sajueiagos `o shj eakýg og hcuh.

.

4

 

Lësieh I - 466<

Igcogiorëh Xuëkieh Igcogiorëh og Hjikogtas

  4.

Tosajueiõg `o Vradjokhs 

VTADJOKH G½ 8 5

5

_g ljath`ar tiogo ug vajukog `o 4 k  y ugh `ogsi`h` `o 8? nc/k . h) ±qué vajukog `oj ljath`ar ostè par `odhma `o jh suporlieio euhg`a ljath og oj hcuh1,  d)   ±qué luorzh bheih hdhma os goeoshrih phrh sukorcir oj ljath`ar eakpjothkogto1 5  T= h) 6,65 k   d) 89.56< G

VTADJOKH G½ 4 Jh khsh `o ug traza `o `o pio`rh os `o 9,83 c og oj hiro. Euhg`a jh pio`rh so sukorco og ug ljui`a euyh `ogsi`h` os `o 235 nc/k 5, su khsh hphrogto os thg sõja `o 3,4< 3,4< c. ±Euèj os jh `ogsi`h` `o jh pio`rh1 5   T= 0.898 nc/k

VTADJOKH G½ 5 _g vhsa `o khsh 8 nc eagtiogo eagtiogo 4 nc `o hcuh y `osehgsh `osehgsh sadro ugh dhjhgzh dhjhgzh.. _g djaquo `o 4 nc `o hjukigia (`ogsi`h` ospoeëlieh 4,36) suspog`i`a `o ug `ighkõkotra so sukorco og oj hcuh `oj vhsa. @otrkighr jhs joeturhs `o hkdhs dhjhgzhs  T= Jhs joeturhs joeturhs `o jhs osehjhs suporiar suporiar o igloriar igloriar sag 84,0 G y 5